prognoza oddziaŁywania na...

Prognoza oddziaywania na rodowisko dla projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenw czci wsi Rogalinek, gmina Mosina

j a g a b u d e x - p r o j e k t u l . M a r c e l i s k a 6 1 / 8 6 0 - 3 5 4 P o z n a t e l . 5 1 0 1 1 8 5 1 5 N I P 5 1 1 - 0 0 8 - 1 7 - 5 2

1

PROGNOZA ODDZIAYWANIA

NA RODOWISKO

Dla projektu miejscowego planu zagospodarowania

przestrzennego dla terenw czci wsi Rogalinek,

gmina Mosina

Zesp autorski:

mgr Bartosz Skrzypczak

mgr Bartosz Strzyycki

Pozna, padziernik 2013 r.



2

Spis treci

LISTA SKRTW UYTYCH W OPRACOWANIU ....................................................... 5

I WSTP ................................................................................................................................... 6

I.1. Podstawy formalno-prawne dla sporzdzenia opracowania ..................................................................... 6

I.2. Cele i zakres opracowania .......................................................................................................................... 6

I.3. Powizania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z innymi dokumentami .................. 7

I.4. Metody zastosowane przy sporzdzaniu prognozy ................................................................................... 7

I.5. rda informacji wykorzystane w opracowaniu ...................................................................................... 8

II POOENIE GMINY MOSINA, WSI ROGALINEK I OBSZARU OBJTEGO

PROJEKTEM MPZP ............................................................................................................ 11

II.1. Pooenie administracyjne ...................................................................................................................... 11

II.2. Pooenie geograficzne ............................................................................................................................ 12

II.3. Pooenie w ponadlokalnym systemie powiza przyrodniczych.......................................................... 12

III OCENA AKTUALNEGO STANU I FUNKCJONOWANIA RODOWISKA

PRZYRODNICZEGO I KULTUROWEGO ....................................................................... 13

III.1. Budowa geologiczna i uksztatowanie terenu ....................................................................................... 13

III.2. Surowce naturalne ................................................................................................................................. 14

III.3. Stosunki wodne ...................................................................................................................................... 14

III.4. Warunki glebowe ................................................................................................................................... 15

III.5. Szata rolinna ......................................................................................................................................... 16

III.6. wiat zwierzcy ...................................................................................................................................... 17

III.7. Klimat lokalny ....................................................................................................................................... 18

III.8. Wartoci kulturowe ............................................................................................................................... 19

III.9. Ochrona prawna zasobw przyrodniczych i walorw krajobrazowych.............................................. 19 III.9.1. Ustawowe formy ochrony przyrody na obszarze objtym projektem mpzp i jego okolicy ................. 19 III. 9.2. Inne cenne obszary i elementy chronione ......................................................................................... 24

IV JAKO I ZAGROENIA RODOWISKA PRZYRODNICZEGO ......................... 25

IV.1. Jako i zagroenia powietrza atmosferycznego ................................................................................... 25

IV.2. Komfort akustyczny i zagroenie haasem ............................................................................................ 27



3

IV.3. Stan gleb oraz degradacja powierzchni gruntu .................................................................................... 29

IV.4. Degradacja i degeneracja szaty rolinnej ............................................................................................. 30

IV.5. Jako wd oraz zagroenia dla nich .................................................................................................... 31

V CHARAKTERYSTYKA ROZWIZA FUNKCJONALNO PRZESTRZENNYCH

ZAWARTYCH W PROJEKCIE MPZP ............................................................................. 32

V.1. Zakres projektu mpzp ............................................................................................................................. 32

V.2. Ocena zgodnoci przeznaczenia obszaru objtego mpzp z kierunkami zagospodarowaniu gminy

wyznaczonymi w Studium .............................................................................................................................. 32

V.3. Ustalenia wynikajce ze stanu adu przestrzennego i wymogw jego ochrony ..................................... 33

V.4. Ustalenia z zakresu ochrony rodowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego.................................... 33

V.5. Ustalenia z zakresu ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytkw oraz dbr kultury wspczesnej .. 33

V.6. Ustalenia z zakresu sposobw zagospodarowania terenw lub obiektw podlegajcych ochronie ..... 34

V.7. Ustalenia wynikajce z potrzeby scalania i podziau nieruchomoci objtych planem miejscowym ... 34

V.8. Ustalenia z zakresu modernizacji, rozbudowy i budowy systemw komunikacji................................. 34

V.9. Ustalenia z zakresu modernizacji, rozbudowy i budowy systemw infrastruktury technicznej .......... 34

VI OCENA SKUTKW WPYWU REALIZACJI USTALE PROJEKTU MPZP NA

POSZCZEGLNE KOMPONENTY RODOWISKA ORAZ NA RODOWISKO

PRZYRODNICZE JAKO CAO .................................................................................... 36

VI.1. Wpyw na warunki klimatyczne i stan higieny atmosfery .................................................................... 36

VI.2. Wpyw na klimat akustyczny ................................................................................................................ 39

VI.3. Oddziaywanie na warunki wodne ........................................................................................................ 41

VI.4. Wpyw na degradacj powierzchni gruntu i gleb ................................................................................. 43

VI.5. Oddziaywanie na szat rolinn i formy ochrony przyrody, w tym na rnorodno biologiczn.... 45 VI.5.1. Przewidywane znaczce oddziaywanie na cele i przedmiot ochrony obszarw NATURA 2000 oraz

ich integralno ............................................................................................................................................ 47

VI.6. Oddziaywanie na krajobraz ................................................................................................................. 52

VI.7. Emitowanie pola elektromagnetycznego ............................................................................................... 55

VI.8. Oddziaywanie na ludzi.......................................................................................................................... 56

VI.9. Oddziaywanie na dobra kulturowe i zabytki ....................................................................................... 59

VI.10. Transgraniczne oddziaywanie na rodowisko ................................................................................... 59



4

VII PRZEWIDYWANE ODDZIAYWANIE NA RODOWISKO WYNIKAJCE

Z REALIZACJI USTALE PROJEKTU MPZP ............................................................... 59

VII.1. Oddziaywanie bezporednie, porednie, wtrne, chwilowe, krtko-terminowe, rednioterminowe i

stae .................................................................................................................................................................. 59

VII.2. Oddziaywanie skumulowane i znaczce ............................................................................................. 62

VII.3. Zasig przestrzenny oddziaywa oraz odwracalno zjawisk ........................................................... 63

VIII ANALIZA REALIZACJI CELW OCHRONY RODOWISKA

USTANOWIONYCH NA SZCZEBLU MIDZYNARODOWYM I KRAJOWYM

ISTOTNYCH DLA PROJEKTU MPZP ............................................................................. 65

IX ZGODNO ZAPISW PROJEKTU MPZP Z PRZEPISAMI PRAWA

DOTYCZCYMI OCHRONY RODOWISKA ................................................................ 68

X ISTNIEJCE PROBLEMY OCHRONY RODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU

WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTU MPZP ................................................................ 70

XI ROZWIZANIA ELIMINUJCE LUB OGRANICZAJCE NEGATYWNE

ODDZIAYWANIE NA RODOWISKO .......................................................................... 71

XII PROPOZYCJE DOTYCZCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY

SKUTKW REALIZACJI POSTANOWIE PROJEKTU MPZP ORAZ

CZSTOTLIWOCI JEJ PRZEPROWADZANIA ........................................................... 72

XIII ANALIZA I OCENA POTENCJALNYCH ZMIAN STANU RODOWISKA

W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTU MPZP ........................................ 73

XIV ANALIZA I OCENA ROZWIZA ALTERNATYWNYCH DLA USTALE

PROJEKTU MPZP ................................................................................................................ 74

XV STRESZCZENIE W JZYKU NIESPECJALISTYCZNYM ORAZ WNIOSKI

KOCOWE ............................................................................................................................ 75



5

Lista skrtw uytych w opracowaniu

EKK Europejska Konwencja Krajobrazowa

GDO Generalna Dyrekcja Ochrony rodowiska

GZWP Gwny Zbiornik Wd Podziemnych

JCWPd Jednolita Cz Wd Podziemnych

Mpzp, miejscowy plan miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego

OChK Obszar chronionego krajobrazu

PIG Pastwowy Instytut Geologiczny

SDF- standardowy formularz danych dla obszaru Natura 2000

WIO Wojewdzki Inspektorat Ochrony rodowiska

WPN Wielkopolski Park Narodowy

Wykaz oznacze pierwiastkw i zwizkw chemicznych:

BaP benzo[a]piren

O3 ozon

SO2 dwutlenek siarki

NO2 dwutlenek azotu

Cd kadm

As arsen

Ni nikiel

Pb ow

C6H6 benzen

CO tlenek wgla



6

I WSTP

I.1. Podstawy formalno-prawne dla sporzdzenia opracowania

Wymg sporzdzania prognozy oddziaywania na rodowisko do dokumentu

miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wynika z zapisw art. 46, 50 i art. 51

ust. 1 ustawy z dnia 3 padziernika 2008 r. o udostpnianiu informacji o rodowisku i jego

ochronie, udziale spoeczestwa w ochronie rodowiska oraz o ocenach oddziaywania na

rodowisko1.

Sporzdzenie prognozy oddziaywania na rodowisko jest obligatoryjne do kadego

nowego projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub jego znaczcej

zmiany. Organ opracowujcy projekt ww. mpzp poddaje go wraz z prognoz opiniowaniu

przez Regionalnego Dyrektora Ochrony rodowiska oraz przez Pastwowego Powiatowego

Inspektora Sanitarnego2. Zakres niniejszej prognozy zosta tym samym okrelony przez:

(1) Regionalnego Dyrektora Ochrony rodowiska w Poznaniu pismem nr RDO-30-OO.III-

7041-815/10/ak; (2) Pastwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu

pismem nr NS-72/1-123(1)/10.

Organ opracowujcy dokument Prognozy zapewnia moliwo udziau spoeczestwa

w strategicznej ocenie oddziaywania na rodowisko3.

Organ opracowujcy projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

bierze pod uwag ustalenia zawarte w prognozie oddziaywania na rodowisko oraz opinie

ww. organw, a take rozpatruje uwagi i wnioski zgoszone w zwizku z udziaem

spoeczestwa.

W przedmiotowym opracowaniu wykorzystano rwnie wymagania aktw prawnych

zwizanych z ochron rodowiska i innych przepisw odrbnych.

I.2. Cele i zakres opracowania

Prognoza oddziaywania na rodowisko sporzdzona zostaa dla potrzeb dokumentu

projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenw czci wsi

Rogalinek w gminie Mosina.

Gwne cele niniejszego opracowania to: (1) scharakteryzowanie obecnego stanu

rodowiska przyrodniczego i sposobu zagospodarowania omawianego terenu; (2) wskazanie

negatywnych i pozytywnych skutkw realizacji ustale projektu mpzp na: poszczeglne

komponenty rodowiska przyrodniczego; warunki ycia i zdrowia ludzi oraz dobra materialne

i dobra kultury; (3) prognozowanie zmian omawianego obszaru w przypadku braku realizacji

projektu mpzp; (4) analiza projektu mpzp pod ktem spjnoci z polityk i celami

dokumentw strategicznych ustanowionych na szczeblu regionalnym, krajowym oraz

midzynarodowym.

1 ustawa z dnia 3 padziernika 2008 r. o udostpnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa w

ochronie rodowiska oraz o ocenach oddziaywania na rodowisko (Dz. U. z 2008 r., Nr 199, poz. 1227 z 2008 r., wraz ze

zmianami) 2 tame 3 tame



7

Prognoza obejmuje obszar, dla ktrego stworzono projekt miejscowego planu

zagospodarowania przestrzennego w rejonie czci wsi Rogalinek, wraz z terenami bdcymi

w zasigu potencjalnego oddziaywania wynikajcego z realizacji ustale tego projektu.

W niniejszej pracy analizie i ocenie poddano projekt miejscowego planu

zagospodarowania przestrzennego dla obszaru terenw czci wsi Rogalinek wraz

z zacznikiem graficznym w skali 1:2000.

I.3. Powizania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z innymi

dokumentami

Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu

przestrzennym4, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz jego zmiana musi

uwzgldnia zasady okrelone w studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania

przestrzennego gminy. Te z kolei s zgodne z koncepcj przestrzennego zagospodarowania

kraju, ustaleniami strategii rozwoju i planu zagospodarowania wojewdztwa oraz strategi

rozwoju gminy, o ile gmina dysponuje takim opracowaniem.

Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego s aktami prawa

miejscowego.

I.4. Metody zastosowane przy sporzdzaniu prognozy

Zgodnie z art. 52 ust. 1 ustawy o udostpnianiu informacji o rodowisku i jego

ochronie, udziale spoeczestwa w ochronie rodowiska oraz o ocenach oddziaywania na

rodowisko5, zawarto i tre niniejszej prognozy oddziaywania na rodowisko, odpowiada

stanowi wspczesnej wiedzy i metodom oceny oraz dostosowana jest do charakteru, roli

i stopnia szczegowoci projektowanego mpzp oraz znaczenia i powiza mpzp gminy

w procesie opracowywania innych projektw strategicznych i planistycznych.

Oceniany dokument jest opracowaniem okrelajcym przede wszystkim kierunki

w zakresie przeznaczenia terenw oraz zasady i warunki zagospodarowania, w zwizku z tym

ograniczona jest ilo przesanek pozwalajcych na prognozowanie oddziaywania. Dopiero

na etapie projektu budowlanego, ewentualnego raportu oddziaywania na rodowisko i decyzji

o rodowiskowych uwarunkowaniach dla inwestycji, ktrych realizacje projektowany mpzp

dopuszcza, mona odnie si do konkretnych rozwiza technicznych i ochronnych. Ocena

skutkw oddziaywa na rodowisko ustale mpzp wymaga wic odmiennego podejcia

i analizy rnego rodzaju uwarunkowa, ktre maj obecnie i bd miay wpyw na jego

jako.

Prognoza dotyczy oceny hipotetycznej, aczkolwiek osadzonej w konkretnych realiach

i wynikajcej z dobrze przeprowadzonej diagnozy stanu istniejcego oraz logicznego

wnioskowania skutkw przewidywanych zmian. Zastosowano tu metod indukcyjno-

opisow, polegajc na czeniu w logiczn cao posiadanych informacji

o dotychczasowych mechanizmach funkcjonowania rodowiska i okreleniu, jakie

potencjalne skutki mog wystpi w rodowisku w wyniku realizacji opiniowanego mpzp.

4 ustawa z dn. 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r., poz. 647 ze zmianami). 5 ustawa z dnia 3 padziernika 2008 r. o udostpnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa w

ochronie rodowiska oraz o ocenach oddziaywania na rodowisko (Dz. U. z 2008 r., Nr 199, poz. 1227 z 2008 r., wraz ze zmianami)



8

Posuono si rwnie metod porwnawcz, wykorzystujc wiedz o funkcjonowaniu

rodowiska jako caoci. Skonfrontowano przedstawione rozwizania planistyczne

z istniejcymi uwarunkowaniami przyrodniczymi.

W Prognozie zastosowano koncepcj metodologiczn, polegajc na przyjciu

nastpujcych kryteriw oceny:

(1) formalnych, czyli odnoszcych si do zgodnoci z wymaganiami przepisw odrbnych;

(2) merytorycznych, ktre oparto na:

- prawach funkcjonowania rodowiska przyrodniczego (w szczeglnoci obiegu materii

i przepywu energii) oraz powizaniach i wzajemnych oddziaywaniach midzy

komponentami rodowiska,

- cyklicznoci zjawisk i procesw przyrodniczych,

- zdolnoci adaptacyjnych i sanacyjnych w przyrodzie.

Prognoz przedstawiono w zakresie, jaki umoliwia obecny stan dostpnej informacji

o rodowisku. Metodyka jest zatem zrnicowana.

I.5. rda informacji wykorzystane w opracowaniu

Prognoz oddziaywania na rodowisko dla projektu mpzp w rejonie terenw czci

wsi Rogalinek sporzdzono w oparciu o dostpne materiay archiwalne, publikacje mapowe,

literatur oraz materiay niepublikowane. W opracowaniu wykorzystano nastpujce

dokumenty, materiay planistyczne i kartograficzne:

1) Urzd Miejski w Mosinie. 2008. Studium uwarunkowa i kierunkw

zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina;

2) Urzd Miejski w Mosinie. 2004. Program Ochrony rodowiska dla gminy Mosina na

lata 2004-2012.

3) Urzd Miejski w Mosinie. 2004. Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Mosina na

lata 2004-2012.

4) Mapa topograficzna w skali 1:10 000;

5) Mapa hydrograficzna w skali 1:10 000;

6) Przegldowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:300000, arkusz C2 Pozna.

Pastwowy Instytut Geologiczny. 1947 r.

7) Mapa glebowo rolnicza. Wojewdztwo Poznaskie w skali 1: 100 000. 1981 r.

8) Przegldowa mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1:300000, arkusz C2 Pozna.

Instytut Geologiczny. 1958 r.

9) Mapa Gleb Polski IUNiG Puawy w skali 1: 300 000, arkusz C2 Pozna.;

10) Mapa geomorfologiczna Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej pod redakcj

B. Krygowskiego w skali 1:300 000. 2007 r. ;

11) Stan i struktura ludnoci oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2010 r.

Stan w dniu 31 XII. 2011. Gwny Urzd Statystyczny, Warszawa;

12) Wielkopolskie Biuro Planowania Przestrzennego w Poznaniu. 2010. Plan

zagospodarowania przestrzennego Wojewdztwa Wielkopolskiego. Pozna.

13) Urzd Marszakowski Wojewdztwa Wielkopolskiego. 2005. Strategia rozwoju

Wojewdztwa Wielkopolskiego do 2020 r.



9

14) Ministerstwo Rozwoju Regionalnego RP. 2011. Koncepcja Przestrzennego

Zagospodarowania Kraju 2030.

15) Ministerstwo Gospodarki RP. 2008. Polityka energetyczna Polski do 2030 roku.

16) Ministerstwo rodowiska RP. 2008. Polityka ekologiczna pastwa w latach 2009-

2012 z perspektyw do roku 2016.

17) Ministerstwo rodowiska RP. 2003. Polityka klimatyczna Polski. Strategia redukcji

emisji gazw cieplarnianych w Polsce do roku 2020.

18) Rada Ministrw RP. 2000. Polska 2025 - Dugookresowa strategia trwaego

i zrwnowaonego rozwoju.

19) ARCADIS Sp. z o. o. 2010. Program ochrony rodowiska Wojewdztwa

Wielkopolskiego na lata 2008-2011 z perspektyw na lata 2012 2019.

20) Wylegaa P., Kuniak S., Dolata P. 2008. Obszary wane dla ptakw w okresie

gniazdowania oraz migracji na terenie wojewdztwa wielkopolskiego. Wielkopolskie

Biuro Planowania Przestrzennego, Pozna.

rdo informacji stanowia rwnie literatura specjalistyczna i materiay

niepublikowane, wrd ktrych wyrni naley:

1) Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie. 2008. Ksiga gatunkw obcych

i inwazyjnych w faunie Polski.

2) WIO Pozna. 2013. Raport o stanie rodowiska w Wielkopolsce w roku 2012.

3) WIO Pozna. 2010. Raport o stanie rodowiska w Wielkopolsce w 2009 r.


5) PIG. 2010. Raport: Ocena stanu chemicznego jednolitych czci wd podziemnych

zagroonych nieosigniciem dobrego stanu wg danych z monitoringu operacyjnego

w 2009 r.



8) WIO Pozna. 2005. Agrochemiczne badania gleb Wielkopolski w latach 2000-2004.

9) WIO Pozna. 2011. Roczna ocena jakoci powietrza w Wojewdztwie

Wielkopolskim za rok 2010. Pozna.

10) Matuszkiewicz W. 2008. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk rolinnych Polski,

PWN, Warszawa.

11) Matuszkiewicz J. M. 2008. Zespoy lene Polski. PWN, Warszawa.

12) Matuszkiewicz J. M. 2008. Potencjalna rolinno naturalna Polski. IGIPZ PAN,

Warszawa.

13) Matuszkiewicz J. M. 2008. Regionalizacja geobotaniczna Polski. IGIPZ PAN,

Warszawa.

14) ucki Z., Misiak W. 2011. Energetyka a spoeczestwo. Aspekty socjologiczne. PWN,

Warszawa.

15) Kupidura A., uczewski M., Kupidura P. 2011. Warto krajobrazu. Rozwj

przestrzeni obszarw wiejskich. PWN, Warszawa.

16) Kouchowski K. 2005. Walory przyrodnicze w turystyce i rekreacji. Wydawnictwo

Kurpisz S. A., Pozna.



10

17) Weiner J. (red.). 2008. ycie i ewolucja biosfery. Podrcznik ekologii oglnej. PWN,

Warszawa.

18) Mizerski W. 2009. Geologia Polski. PWN, Warszawa.

19) Dobrzaska B., Dobrzaski G., Kieczewski D. 2009. Ochrona rodowiska

przyrodniczego. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

20) Garbarczyk H., Garbarczyk M. 2010. Atlas zwierzt chronionych. Multico Oficyna

Wydawnicza, Warszawa.

21) Dietz Ch., von Helversen O., Nill D. 2009. Nietoperze Europy i Afryki pnocno-

zachodniej. Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa.

22) Witkowska-uk L. 2008. Atlas rolinnoci lasw. Multico Oficyna Wydawnicza,

Warszawa.

23) Symonides E. 2008. Ochrona przyrody. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego,

Warszawa.

24) Winiewski J., Gwiazdowicz D.J. 2004. Ochrona przyrody. Wydawnictwo Akademii

Rolniczej, Pozna.

25) Olaczek R. 1974. Kierunki degeneracji fitocenoz lenych i metody ich badania.

Phytocoenosis. 3.3/4:179-187, Warszawa Biaowiea.

26) Kondracki J. 2009. Geografia regionalna Polski, PWN, Warszawa.

27) Liro A. (red.). 1995. Koncepcja krajowej sieci ekologicznej ECONET POLSKA.

Fundacja IUCN Poland, Warszawa.

28) Mirek Z. i In. 2002. Krytyczna lista rolin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki

PAN im. W. Szafera, Krakw.

29) Jackowiak B., Celka Z., Chmiel J., Latowski K., ukowski W. 2007. Red list of

vascular flora of Wielkopolska (Poland). Biodiv. Res. Conserv. 5-8.

30) Paczyski B., Pruszkowska M. (red.). 2007. Hydrogeologia regionalna Polski. Tom I.

Wody sodkie. Pastwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.

31) Sudnik-Wjcikowska B. 2011. Roliny synantropijne. MULTICO Oficyna

Wydawnicza, Warszawa.

32) Olaczek R. 2008. Skarby przyrody i krajobrazu Polski. Multico Oficyna Wydawnicza,

Warszawa.

33) Bednarek R., Dziadowiec H., Pokojska U., Prusinkiewicz Z. 2011. Badania

ekologiczno-gleboznawcze. PWN, Warszawa.

34) van Loon G.W., Duffy S.J. 2008. Chemia rodowiska. Wydawnictwo Naukowe PWN,

Warszawa.

35) Bernard R., Godyn B., Rosadziski S., Stachnowicz W. UAM Pozna; Bunalski M.,

Golski J., Janyszek S. UP Pozna; Cykowiak Z., Krzysztofiak Z. BULiGL Pozna;

Rybacki M. IRiL PAN Pozna. 2011. Standardowy Formularz Danych dla obszaru

Natura 2000 Rogaliska Dolina Warty (PLH300012).

36) GDO. Departament Obszarw Natura 2000. 2011. Standardowy Formularz Danych

dla obszaru Natura 2000 Ostoja Rogaliska (PLB300017).

37) ukowski W., Stachnowicz W. 2008. Standardowy Formularz Danych dla obszaru

Natura 2000 Ostoja Wielkopolska (PLH300010).



11

38) ukasiewicz A., ukasiewicz Sz. 2009. Rola i ksztatowanie zieleni miejskiej.

Wydawnictwo Naukowe UAM, Pozna.

39) Mynett Maciej. 2008. ywopoty. Zakadanie i pielgnacja. Multico Oficyna

Wydawnicza. Warszawa.

40) Kajak Z. 1998. Hydrologia-Limnologia. PWN, Warszawa.

41) Wolaski N. 2008. Ekologia czowieka. Tom 2. PWN. Warszawa.

42) Macioszyk A. (red.). 2006. Podstawy hydrogeologii stosowanej. PWN, Warszawa.

43) Koreleski Krzysztof. 2005. Oddziaywanie napowietrznych linii energetycznych na

rodowisko czowieka. .Nr 2/2005, PAN, Oddzia w Krakowie, s. 4759 Komisja

Technicznej Infrastruktury Wsi.

Ponadto korzystano z danych Gwnego Urzdu Statystycznego, informacji zawartych na

stronie Wojewdzkiego Inspektoratu Ochrony rodowiska w Poznaniu

(www.poznan.pios.gov.pl), ze stron Gwnego Inspektoratu Ochrony rodowiska

(http://www.gios.gov.pl), ze stron internetowych Wielkopolskiego Biura Planowania

Przestrzennego (http://www.wbpp.poznan.pl/), z internetowej bazy Rejestru Obszarw

Grniczych (http://baza.pgi.waw.pl/geow), z internetowych stron Projektu Geoportal.pl

(www.geoportal.gov.pl/), ze stron internetowych Geoportalu Pastwowego Instytutu

Geologicznego (http://ikar2.pgi.gov.pl), a take ze stron internetowych Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej (http://www.sejm.gov.pl/prawo/prawo.html).

Analiza powyszych rde pozwolia na ustalenie uytkowania badanego terenu

i rozpoznania aktualnego stanu rodowiska na nim.

II POOENIE GMINY MOSINA, WSI ROGALINEK I OBSZARU OBJTEGO

PROJEKTEM MPZP

II.1. Pooenie administracyjne

Gmina Mosina pooona jest w rodkowej czci wojewdztwa wielkopolskiego,

w powiecie poznaskim. Od pnocy graniczy z gminami: Komorniki, Puszczykowo,

m. Pozna, a take m. Lubo; od zachodu z gminami Stszew i Czempi; od wschodu

z gmin Krnik a od poudnia z gmin Brodnica.

Obszar objty projektem mpzp pooony jest ok. 2 km w linii prostej na wschd od

miasta Mosina, a okoo 23 km od miasta Pozna.

Przez Rogalinek biegnie droga wojewdzka nr 431. Ssiaduje ona od poudnia

z obszarem objtym projektem mpzp. Trasa ta czy Mosin z Krnikiem. Linia kolejowa

nr 271 oddalona jest ponad 2,6 km na zachd od obszaru objtego projektem mpzp. czy

ona Pozna z Wrocawiem.

Powierzchnia gminy wynosi ok. 170,87 km km2. Zamieszkuje j 27053 osb (stan na

31 XII 2010 r.6).

6 Za: Stan i struktura ludnoci oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2010 r. Stan w dniu 31 XII. 2011. Gwny Urzd Statystyczny, Warszawa.



12

II.2. Pooenie geograficzne

Wedug podziau fizyczno-geograficznego Polski J. Kondrackiego7 gmina Mosina ley

na pograniczu trzech makroregionw: (1) Pojezierza Wielkopolskiego (315.5) pnocno-

zachodnia oraz wschodnia cz gminy; (2) Pradoliny Warciasko-Odrzaskiej (315.6)

rodkowa, przewaajca cz gminy; (3) Pojezierza Leszczyskiego poudniowe

fragmenty gminy. Obszar objty projektem mpzp ley w granicach Pradoliny Warciasko-

Odrzaskiej w mezoregionie Doliny rodkowej Obry (316.63).

II.3. Pooenie w ponadlokalnym systemie powiza przyrodniczych

Obszar objty projektem mpzp znajduje si w bezporednim ssiedztwie terenw,

ktre speniaj funkcj korytarza ekologicznego czy te refugium dla wdrujcej fauny. Do

tych terenw naley zaliczy due kompleksy lene oraz cieki wodne, w tym gwnie rzek

Warte.

Wedug koncepcji krajowej sieci ekologicznej ECONET - POLSKA8 omawiany

obszar znajduje si w granicach korytarza ekologicznego o znaczeniu krajowym, jakim jest

rzeka Warta wraz z najbliszym otoczeniem. Ponadto, niespena 2,5 km na zachd/pnoc od

obszaru objtego mpzp znajduje si obszar Wielkopolskiego Parku Narodowego,

stanowicego wg koncepcji ECONET- POLSKA wany obszar wzowy o znaczeniu

midzynarodowym. Obszar jest reprezentatywny dla podstrefy pojezierzy starszych faz

zlodowacenia batyckiego. Zachowane bardzo due bogactwo typw zbiorowisk rolinnych

od wodnych przez torfowiskowe (torfowiska niskie), kowe (Arrhenatherion) i lene (Galio-

Carpinetum, Melico-Fagetum, Leucobryo-Pinetum) do kserotermiczno-wydmowych

(Corynephorion, Koelerion). Temu zrnicowaniu zbiorowisk odpowiada bogactwo

gatunkowe.9

Do obszarw cennych przyrodniczo na pewno mona zaliczy zbiorniki wodne.

Najblisze oddalone s o kilka kilometrw od obszaru objtego projektem mpzp. S to

gwnie jeziora lece na obszarze WPN: Jezioro Budzyskie, Jez. Kocioek, Jez. Greckie,

Jez. Dymaczewskie i Jez. Witobelskie. Najblisze z nich Jezioro Budzyskie znajduje si

ok 4,7 km w linii prostej od obszaru objtego projektem mpzp. Stanowi one potencjalne

refugium dla awifauny a take teren jej erowisk. Ponadto obszar wany dla ptakw Ostoja

Rogaliska w niewielkim fragmencie pokrywa si z terenem objtym projektem mpzp.10

Patrzc na pooenie wsi Rogalinek i gminy Mosina w szerszej perspektywie, naley

wskaza na par cennych obszarw lecych nie tylko w granicach gm. Mosina, ale take

w bliszym lub dalszym ssiedztwie gminy. S to przede wszystkim:

(1) Obszary nalece do Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000:

(1) PLH300012 Rogaliska Dolina Warty (czciowo w granicach obszaru objtego

projektem mpzp); (2) PLB300017 Ostoja Rogaliska (czciowo w granicach

obszaru objtego projektem mpzp); (3) PLH300010 Ostoja Wielkopolska (ok. 3 km

7 Za: Kondracki J. 2009. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa. 8 Za: Liro A. (red.). 1995. Koncepcja krajowej sieci ekologicznej ECONET POLSKA. Fundacja IUCN Poland, Warszawa. 9 Za: tame. 10 Za: Wylegaa P., Kuniak S., Dolata P. 2008. Obszary wane dla ptakw w okresie gniazdowania oraz migracji na terenie wojewdztwa wielkopolskiego. Wielkopolskie Biuro Planowania Przestrzennego, Pozna.



13

od obszaru objtego projektem mpzp); (4) PLH300039 Bdlewo-Bieczyny (ok. 9,5

km od obszaru objtego projektem mpzp);

(2) Rogaliski Park Krajobrazowy (w jego granicach znajduje si obszar objty projektem

mpzp).

Reasumujc: obszar objty projektem mpzp znajduje si pord cennych obszarw

przyrodniczych i krajobrazowych. S to jednoczenie tereny zmodyfikowane dziaalnoci

ludzk, w tym gwnie osadnictwem i upraw roli.

III OCENA AKTUALNEGO STANU I FUNKCJONOWANIA RODOWISKA

PRZYRODNICZEGO I KULTUROWEGO

III.1. Budowa geologiczna i uksztatowanie terenu

Budowa geologiczna gbszego podoa tylko w niewielkim stopniu miaa wpyw

na wyksztacenie i miszo osadw powierzchniowych i charakter wspczesnej rzeby

terenu. Najwaniejsz jednostk strukturaln podoa jest monoklina przedsudecka, ktra

obejmuje serie skalne od permu po kred.

Utwory trzeciorzdowe reprezentowane s przez utwory oligocenu, miocenu

i pliocenu. Miszo utworw oligoceskich jest zrnicowana i wynosi od kilku do

kilkunastu metrw, rzadko powyej 20 metrw, natomiast w rowie tektonicznym Pozna

Gosty osiga 100 metrw. Pokady wgli brunatnych (rodkowy oligocen) wynosz od kilku

do kilkunastu metrw, a w rowie tektonicznym 40 65 metrw.

Miszo utworw mioceskich osiga 120 metrw. Pliocen to okres funkcjonowania

na znacznej czci Niziny Wielkopolsko Kujawskiej wielkiego jeziora o powierzchni okoo

100 000 km. Efektem osadzania materiaw w jeziorze plioceskim s iy poznaskie

o zmiennej miszoci od kilkunastu do 60 metrw, maksymalnie do 120 m. Na terenie

gminy Mosina wychodnie iw wystpuj w odsoniciach terenowych, m.in. na Poegowie

(dzielnica Mosiny) oraz Dymaczewie Starym. Oprcz iw utwory plioceskie

reprezentowane s przez piaski. Cech charakterystyczn utworw mioceskich

i plioceskich jest czste zaburzenie ich pierwotnego, poziomego ukadu w postaci siode,

kw, sigajce do gbokoci 100, a nawet 200 metrw.

Poudniowo zachodnia cz gminy Mosina, jest w zasigu rowu tektonicznego,

gdzie miszo wszystkich serii trzeciorzdowych dochodzi do 300 400 m. Utwory

czwartorzdowe reprezentowane s przez osady plejstoceskie i holoceskie, ktre widoczne

s w naturalnych i sztucznych odsoniciach na terenie gminy Mosina. Serie utworw

plejstoceskich tworz dwa pokady glin zwaowych dolny pokad koloru szarego zwizany

ze zlodowaceniem rodkowopolskim oraz grny koloru brzowego zwizany ze

zlodowaceniem batyckim. Pokady glin 19 zwaowych rozdzielone s warstw piaszczysto

wirow utworzon midzy zlodowaceniami. Miszo czwartorzdu wynosi od 40 do 50

metrw i wyranie uzaleniona jest od morfologii powierzchni plioceskiej, w obnieniach

osiga miszo 70 metrw. Wan form czwartorzdu s piaski teras rzecznych, ktre na

terenie miasta i gminy Mosina zajmuj due powierzchnie. Terasy Warty zbudowane s

z utworw piaszczysto wirowych, z przewarstwieniami mukowatymi. Najmodsze utwory

holoceskie reprezentowane s przez piaski i muki rzeczne, torfy i piaski wydmowe.



14

Wystpuj one w Pradolinie Warszawsko Berliskiej, w odcinku przeomowym Warty oraz

w dolinach rozcinajcych wysoczyzn.

Jeeli chodzi o obszar objty projektem mpzp11

to teren zbudowany jest z holoceskich

mad i piaskw rzecznych oraz plejstoceskich piaskw rzecznych tarasw akumulacyjnych.

Dominujc form rzeby terenu jest strefa terasy zalewowej dennej.12

Badany teren jest

pozbawiony wikszych deniwelacji w caoci jego pooenie waha si na wysokoci ok. 60-

62 m n. p. m.

III.2. Surowce naturalne

Na terenie Gminy Mosina znajduj si nastpujce udokumentowane zoa

surowcw mineralnych:

- surowcw ilastych ceramiki budowlanej: Mosina i Dymaczewo Stare (zasoby na

koniec 1984 roku: 561 tys.m3),

- kruszywa naturalnego: Daszewice I, Daszewice II, Daszewice III (na powierzchni

131.600 m2), Daszewice IV (295.478 m2), Dymaczewo Nowe, Krosinko I, Krosinko

II, Borkowice, Krosno (udokumentowane czne zasoby tych 5 z wynosz

26.781 tys. ton),

- piaskw kwarcowych do produkcji sylikatw: abinko (udokumentowane zasoby:

6.154 tys. m3, stan na koniec roku 1994: 4.550 tys. m

3).

Jak wynika z powyszego zestawienia na obszarze objtym miejscowym planem

zagospodarowania przestrzennego brak jest udokumentowanych z kopalnych.

III.3. Stosunki wodne

Gmina Mosina ley w zlewni rzeki Warty. Jedynie pnocno- wschodni fragment

gminy odwodniany jest przez rzek Kopl. Warta przepywa z poudniowego wschodu

w kierunku pnocnego zachodu. Warta ley w bliskim ssiedztwie obszaru objtego

projektem mpzp w najbliszym miejscu jest to zaledwie kilkadziesit metrw.

Do wikszych kanaw przepywajcych przez gmin (stanowicych jednoczenie dopywy

Warty) zalicza si: Kana Mosiski, Wirynk, Kopl, Guszynk z Kamionk, Kana

Szymanowo - Grzybno, Obrzynk i Samic. W pobliu (ok. 900 m w linii prostej) terenu

objtego projektem mpzp, po drugiej stronie Warty ley Kana Mosiski. Ponadto, na terenie

gminy znajduj si nastpujce jeziora: Dymaczewskie (119,6 ha, gboko 12 m),

Budzyskie (11 ha, gboko 2,7 m), Kocioek (4,3 ha, gboko 7,7 m) oraz Baranwko.

Na badanym obszarze nie wystpuje adne ze wskazanych jezior, za najbliej pooone -

Jezioro Budzyskie - znajduje si ok. 4,5 km na zachd od obszaru objtego prognoz.

Na poudnie od wsi Rogalinek (ok. 2-3 km w linii prostej od obszaru objtego projektem

mpzp) znajduj si take liczne starorzecza rzeki Warty.

Gmina Mosina na terenie ktrej znajduje si badany obszar jest zasobna w wody

podziemne. Znajduj si tutaj dwa wielkie czwartorzdowe zbiorniki wd podziemnych:

Wielkopolska Dolina Kopalna (GZWP nr 144, WDK, obejmujca pnocn i rodkow cz

gminy) oraz Pradolina Warszawsko-Berliska (GZWP nr 150, PWB, obejmujca jej cz

11 Za: Przegldowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:300000, arkusz C2 Pozna. Pastwowy Instytut Geologiczny. 1947 r. 12 Za: Mapa geomorfologiczna Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej pod redakcj B. Krygowskiego w skali 1:300 000. 2007 r.



15

rodkow i poudniow). W rejonie Mosiny i Krajkowa te dwa zbiorniki zachodz na siebie,

tworzc duej miszoci seri utworw piaszczysto-wirowych, wodnolodowcowych

modszych oraz starszych i rzecznych interglacjau mazowieckiego, stanowicych zasobny

poziom wodonony (Basen Mosiski). Jest to najwiksze ujcie wd podziemnych

w Polsce, o zatwierdzonych zasobach eksploatacyjnych 178 tys. m3/d. Teren ten okrywa si

z obszarem objtym projektem mpzp. Na zasobach tych bazuj wszystkie ujcia na terenie

gminy a przede wszystkim ujcie wody dla miasta Poznania, ktre skada si z dwch barier

studni:

- tarasowej (MosinaSowiniec-Baranowo), ujmujcej poziom czwartorzdowy

z gbokoci od 8-15 m do 48 m,

- brzegowej (29 studni w rejonie Krajkowa), ujmujcej wod z gbokoci od 2-4 m

do 35 m.

Teren objty projektem mpzp znajduje si w granicach JCWPd nr 73.13

JCWPd nr 73

znajduje si w regionie Warty. Zajmuje powierzchni 3580,83 km2. Na jej obszarze

stwierdzono jedynie dwa poziomy wodonone, czwartorzdowy i mioceski. W utworach

czwartorzdowych poziom gruntowy zwizany jest gwnie z osadami wodononymi

zoonymi w Pradolinie Warszawsko-Berliskiej i w dolinach jej towarzyszcych. Poziom

ten buduj gwnie piaski i wiry rzeczne o miszoci niekiedy ponad 30 m, najczciej 8

20 m. Zwierciado wd podziemnych z reguy ma charakter swobodny i tylko lokalnie

poziom ten wystpuje jako warstwa bezcinieniowa (pod cienk pokryw glin) lub

o cinieniu subartezyjskim. Wahania zwierciada wd podziemnych w obrbie pradoliny

wykazuj wyrany zwizek z przebiegiem stanw wd Warty, obserwuje si take wahania

zwizane z przemiennoci lat suchych i mokrych. Generalnie poziom mioceski posiada tu

charakter jednowarstwowy, lokalnie rozdzielony jest wglami brunatnymi lub soczewkami

mulastymi i ilastymi. Gboko jego wystpowania mieci si w przedziale 100150 m,

jedynie w okolicy Nowego Miasta n. Wart na gbokoci 80 m. Tworz go piaski

drobnoziarniste i pylaste, lokalnie rednioziarniste. Miszo warstw piaszczystych wynosi

od 20,0 do 40,0 m, najczciej 20,0 m, lokalnie 10,020,0 m. Wody poziomu mioceskiego

charakteryzuj si cinieniem subartezyjskim, w dolinie Warty artezyjskim. Strefa

wystpowania samowypyww cignie si rwnolenikowo wzdu doliny Warty. Jej

szeroko wynosi okoo 23 km. Zwierciado wody stabilizuje si, w zalenoci od pooenia

otworu, od 2,8 do 8,9 m powyej powierzchni terenu, a na terasie zalewowej Warty nawet

13,0 m ponad powierzchni terenu. Regionaln baz drenau tego poziomu jest dolina

Warty.14

III.4. Warunki glebowe

Gmina Mosina posiada gleby zrnicowane pod wzgldem budowy i zasobnoci.

Obszar objty projektem mpzp pokryty jest gwnie glebami bagiennymi murszowymi.15

13 Za: Paczyski B., Pruszkowska M. (red.). 2007. Hydrogeologia regionalna Polski. Tom I. Wody sodkie. Pastwowy

Instytut Geologiczny, Warszawa. 14 Za: PIG. 2010. Raport: Ocena stanu chemicznego jednolitych czci wd podziemnych zagroonych nieosigniciem

dobrego stanu wg danych z monitoringu operacyjnego w 2009 r. 15 Za: Mapa Gleb Polski IUNiG Puawy w skali 1: 300 000, arkusz C2 Pozna



16

Gleby na terenie gminy Mosina maj do sab jako w wikszoci

zaklasyfikowane zostay do gleb o redniej i rednio-sabej jakoci ( tabela 1.)

Na obszarze objtym projektem mpzp przewaaj z kolei gleby o przydatnoci

rolniczej na uytkach zielonych klasy III i IV (kompleks przydatnoci rolniczej na uytkach

zielonych redni).16

Powiat/gmina Klasy bonitacyjne gruntw ornych w %

I II IIIa IIIb IVa IVb V VI VIz

Gmina Mosina 0 0,1 0,1 5,6 21,6 33,7 27,0 1,4 10,5

Tabela 1. Zestawienie klas bonitacyjnych gruntw na terenie gminy Mosina. rdo: Urzd Miejski

w Mosinie. 2008. Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina.

III.5. Szata rolinna

Wedug podziau geobotanicznego Polski (J.M. Matuszkiewicz),17

gmina Mosina

pooona jest w nastpujcych jednostkach geobotanicznej regionalizacji Polski: w Dziale

Brandenbursko-Wielkopolskim (B), na styku dwch krain: w Krainie Notecko-Lubuskiej

(B.1) i Krainie rodkowowielkopolskiej (B.2). W ramach pierwszej krainy gmina ley

w okrgu Poznaskim, podokrgu Stszewskim (B.1.6.f). Wrd podokrgw Krainy

Notecko-Lubuskiej gminy Mosina naley wymieni: podokrg Mosiski (B.2.2.a w jego

granicach ley obszar objty projektem mpzp), podokrg Krnicki (B.2.2.c) oraz podokrg

Obrzaski (B.2.3.c). W Dziale Brandenbursko-Wielkopolskim wystpuj krainy o przewadze

zbiorowisk rodkowoeuropejskich, takich jak rodkowoeuropejskie grdy i dbrowy

acydofilne. Na obszarze gminy Mosina, z uwagi na obecno pradoliny Warty, modyfikujc

silnie uksztatowanie terenu, dominuje zrnicowany typ krajobrazu rolinnego,

o zrnicowanych typach lasu.

Potencjaln rolinno naturaln gminy Mosina stanowi18

:

(1) Galio-Carpinetum, odmiana uboga - siedliska grdu rodkowoeuropejskiego najbardziej

przeksztacone antropogenicznie obejmuj do znaczn cz gminy (fragmenty

rozoone rwnomiernie, gwnie na pnocnych, poudniowych i wschodnich kracach

gminy);

(2) Galio-Carpinetum, odmiana yzna - siedliska grdu rodkowoeuropejskiego obejmujce

gwnie zachodni cz gminy;

(3) Fraxino-Alnetum - niowe gi jesionowo-olszowe siedlisk wodno-gruntowych, okresowo

lekko zabagnionych wystpujce w dolinach rzecznych wzdu ciekw wodnych;

(4) Querco-Pinetum - kontynentalny br mieszany zajmujcy znaczne obszary w rodkowej,

wschodniej oraz zachodniej czci gminy;

(5) Salici-Populetum - nadrzeczny g wierzbowy wschodnia cz gminy; dominujcy typ

rolinnoci potencjalnej na obszarze objtym projektem mpzp;

(6) Ficario-Ulmetum chrysosplenietosum - gowe lasy wizowo-dbowe siedlisk pooonych

poza stref zaleww rzecznych obejmujce gwnie zachodni cz gminy;

(7) Calamagrostio-Quercetum - rodkowoeuropejski acidofilny las dbowy (tzw. kwana

dbrowa trzcinnikowa) gwnie pnocno-rodkowa cz gminy;

16 Za: Mapa glebowo rolnicza. Wojewdztwo Poznaskie w skali 1: 100 000. 1981 r. 17 Za: http://www.igipz.pan.pl/geoekoklimat/roslinnosc/regiony_mapa/home_pl.htm 18 Za: http://www.igipz.pan.pl/geoekoklimat/roslinnosc/prn_mapa/home_pl.htm



17

(8) Potentillo albae-Quercetum typicum wietlista dbrowa subkontynentalna - gwnie

pnocno-rodkowa cz gminy;

(9) Leucobryo-Pinetum - subatlantycki br sosnowy wiey rodkowo-poudniowa cz

gminy.

Na obszarze objtym projektem mpzp rolinnoci rzeczywist za s przede wszystkim:

(1) fragmenty lasu nasadzonego sosnowego (oznaczone na rysunku mpzp jako tereny ZL,

w tym: 1ZL, 2ZL, 5ZL); (2) rolinno ruderalna, towarzyszca szlakom komunikacyjnym,

obszarom wydeptywanym oraz placom i obszarom zabudowy - m. in. gatunki takie, jak:

wrotycz pospolity Tanacetum vulgare L., perz waciwy Elymus repens (L.) Gould, babka

zwyczajna Plantago major L., babka lancetowata Plantago lanceolata L., saata kompasowa

Lactuca serriola L., krwawnik pospolity Achillea millefolium L., tasznik pospolity Capsella

bursa-pastoris (L.) Medik., wiechlina roczna Poa annua L., cykoria podrnik Cichorium

intybus L., bniec biay Melandrium album (Mill.) Garcke, wiesioek dwuletni Oenothera

biennis L., pasternak zwyczajny Pastinaca sativa L., stulicha psia Descurainia sophia (L.)

Webb ex Prantl, pokrzywa zwyczajna Urtica dioica L., nawo pospolita Solidago virgaurea

L. i inne.

Zarwno szata rolinna jak i flora obszaru objtego projektem mpzp jest do uboga, a jej

zrnicowanie zwizane gwnie z naturalnymi warunkami siedliskowymi i sposobem

gospodarowania.

Wanymi elementami ksztatujcymi krajobraz gminy Mosina i terenu objtego

projektem mpzp s zadrzewienia przydrone i zagrodowe. Wystpuj one w rnych formach

tj. pojedyncze drzewa, grupy drzew, pasma i aleje. Peni one funkcje: ochronn,

gospodarcz, a przede wszystkim s cznikami biocenotycznymi. Pojedyncze drzewa maj

due znaczenie estetyczno-krajobrazowe i biologiczne w krajobrazie wiejskim.

W obrbie zabudowa wiejskich spotyka si liczne drzewa owocowe (liwy, jabonie,

winie). Ponadto w krajobrazie gminy dominuj: topole (topola czarna, szerokolistna i in.),

robinie, lipy (m.in. drobnolistna), grusza pospolita, wierzby, brzozy, klony (zwyczajny, polny

i in.) i dby. Umiejscowienie i sposb sadzenia drzew odzwierciedlaj ich rol, ktr miay

peni (znak, sygna, wiadek, symbol) i nadaj krajobrazowi wiejskiemu czci gminy

Mosina charakterystycznego wygldu.

Na obszarze objtym mpzp brak jest parkw podworskich oraz cmentarzy, ktrym

towarzyszy z reguy charakterystyczna, swoista szata rolinna.

III.6. wiat zwierzcy

Wedug regionalizacji zoogeograficznej Kostrowickiego (1991) teren objty prognoz

stanowi cz nastpujcych jednostek zoogeograficznych:

- Pastwo: Holarktyka,

- Podpastwo: Palearktyka,

- Kraina: Eurosyberyjska,

- Prowincja: Nemoralna,

- Obszar: Europejski,

o Region rodkowoeuropejski,

o Podregion rodkowy,



18

o Okrg Centralny.

wiat zwierzt jest typowy dla obszarw nizinnych Wielkopolski. Na obszarze

projektu mpzp brak jest wikszych terenw zieleni, potencjalnych erowisk czy miejsc

bytowania dla niektrych zwierzt. Nie mniej jednak na terenach ssiednich mona spotka

wiele rnych okazw fauny charakterystycznych dla reprezentowanego siedliska, biorc pod

uwag zarwno krgowce jak i bezkrgowce. W lokalnych lasach, w dalszym ssiedztwie

obszaru objtego mpzp (min. 150 m kompleks leny po drugiej stronie Warty oraz

kompleks leny oddalony 500 m na pnoc od obszaru objtego mpzp) , yj takie zwierzta,

jak: jelenie Cervus elaphus, daniele Dama dama, sarny Capreolus capreolus, dziki Sus

scrofa, zajce szaraki Lepus europaeus, krliki dzikie Oryctolagus cuniculus, lisy Vulpes

vulpes, borsuki Meles meles, kuny domowe Martes foina i lene Martes martes, gronostaje

Mustela erminea, jee Erinaceus europaeus, wiewirki Sciurus vulgarisczy ryjwki

aksamitne Sorex araneus. Ponadto na obszarze gminy spotyka si rwnie jenota Nyctereutes

procyonoides i nork amerykask Mustela vison.19

Ze zwierzt chronionych coraz czciej

spotyka si bobra europejskiego Castor fiber. Wicej o gatunkach zwierzt potencjalnie

wystpujcych na obszarze objtym mpzp, z uwagi na blisko cennych przyrodniczo

obszarw, przedstawiono w podrozdziale III.9.

Wane siedliska pazw oraz ostoje innych zwierzt stanowi zbiorniki i cieki wodne.

Wrd pazw i gadw na terenie gminy wystpuj gatunki pospolite, rozpowszechnione

w Polsce. Przedstawicielem pazw ogoniastych jest traszka zwyczajna Lissotriton vulgaris,

natomiast rzd pazw bezogonowych reprezentuje 6 gatunkw: kumak nizinny Bombina

bombina, grzebiuszka ziemna Pelobates fuscus, ropucha szara Bufo bufo, ropucha zielona

Bufo viridis, aba wodna Rana esculenta, aba trawna Rana temporaria oraz aba moczarowa

Rana arvalis.

Na omawianym terenie mog wystpowa pospolitsze gady, do ktrych nale:

jaszczurka zwinka Lacerta agilis, jaszczurka yworodna Zootoca vivipara, padalec zwyczajny

Anguis fragilis i zaskroniec zwyczajny Natrix natrix.

Duym bogactwem i rnorodnoci odznacza si take wiat bezkrgowcw. Brak

jest jednak szczegowych bada dla omawianego obszaru.

Wanym z punktu widzenia ochrony ptakw jest obszar PLB300017 Ostoja

Rogaliska ( podrozdzia III.9). Obszar objty projektem mpzp pooony jest czciowo

w jego granicach.

III.7. Klimat lokalny

Teren znajduje si pod wpywem klimatu umiarkowanego przejciowego, o bioklimacie

sabo bodcowym. Wedug klasyfikacji A. Wosia jest to rodkowowielkopolski region

klimatyczny, cechujcy si cieplejszym latem i zim ni rednia krajowa. W regionie tym

czciej ni w innych notowane s przypadki wystpowania pogody bardzo ciepej

i jednoczenie pochmurnej bez opadw.

Dobowe usonecznienie od V do X waha si od 3,3 do 7,7 godzin i jest najwysze w V

oraz w VII. rednia temperatura powietrza dla caego roku wynosi 8,5C, dla I przecitnie -

19 Za: Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie. 2008. Ksiga gatunkw obcych i inwazyjnych w faunie Polski.



19

1C, a dla VII 18,1C. Liczba dni mronych w cigu roku waha si od 30 do 50, a dni

z przymrozkami od 100 do 110. rednia liczba dni zalegania pokrywy nienej wynosi 43 dni.

rednia roczna suma opadw wynosi 550 mm, a w okresie od V do X 334 mm. Opady

nawalne wystpuj od V do VIII. Cz opadu wyparowuje lub zasila wody gruntowe,

natomiast 30 % spywa z wodami powierzchniowymi. Okres wegetacyjny na omawianym

terenie wynosi 226 dni, a sezon kpieliskowy 98 dni.

Podana powyej oglna charakterystyka klimatu miasta i Gminy Mosina pochodzi

z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej Oddzia w Poznaniu. Wartoci rednie odnosz

si do okresu 1971-2000.

III.8. Wartoci kulturowe

Na obszarze objtym projektem mpzp brak jest zabytkw kulturowych. Wystpuje

natomiast archeologiczna strefa ochrony konserwatorskiej, o lokalizacji zgodnej z rysunkiem

stanowicym zacznik graficzny do projektu uchway mpzp.

III.9. Ochrona prawna zasobw przyrodniczych i walorw krajobrazowych

Na obszarze objtym projektem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

wystpuj formy ochrony przyrody (zgodnie z definicj z ustawy o ochronie przyrody20

). S

to: (1) Obszar nalecy do Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 PLH300012

Rogaliska Dolina Warty; (2) Obszar nalecy do Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura

2000 PLB300017 Ostoja Rogaliska; (3) Rogaliski Park Krajobrazowy. Oprcz tego

w okolicy wystpuj: PLH300010 Ostoja Wielkopolska (ok. 3 km od obszaru objtego

projektem mpzp); PLH300039 Bdlewo-Bieczyny (ok. 9,5 km od obszaru objtego

projektem mpzp). Ponadto do chronionych elementw rodowiska przyrodniczego nale:

parki podworskie, lasy ochronne, przydrone szpalery drzew, cmentarze. Reprezentuj one

najcenniejsze przyrodniczo obszary/elementy.

Poniej przedstawiono rwnie waniejsze formy ochrony przyrody lece w bliszym

i dalszym ssiedztwie obszaru objtego projektem mpzp, na ktre zgodnie z zasad

przezornoci ustalenia wynikajce z realizacji projektu mpzp mog mie potencjalny,

znaczcy wpyw.

III.9.1. Ustawowe formy ochrony przyrody na obszarze objtym projektem mpzp i jego

okolicy

Wielkopolski Park Narodowy

Pooony jest ponad 3 km w linii prostej od obszaru objtego projektem mpzp. WPN chroni

najbardziej reprezentatywny fragment krajobrazu Wielkopolski: oaz najmniej zmienionych

przez czowieka ekosystemw lenych i jeziornych wrd wysokoproduktywnych k i pl,

ssiadujc z duym orodkiem miejskim.21

Wielkopolski Park Narodowy utworzony zosta na mocy rozporzdzenia Rady

Ministrw z dnia 16 kwietnia 1957 roku, a jego granice objy powierzchni 9600 ha, z czego

pod zarzdem Parku znalazo si ok. 5100 ha. W 1996 roku nowe rozporzdzenie Rady

20 ustawa o ochronie przyrody, Dz.U. 2004 nr 92 poz. 880 wraz z pn. zmianami. 21 Za: Olaczek R. 2008. Skarby przyrody i krajobrazu Polski. Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa.



20

Ministrw w sprawie WPN zmienia jego powierzchni na 7584 ha oraz tworzy wok Parku

stref ochronn tzw. otulin, ktrej powierzchnia razem z terenem Parku wynosi 14 840 ha.

Z Parku zostaj wyczone tereny miejskie Puszczykowa, Mosiny oraz Stszewa. WPN ley

ok. 15 km na poudnie od Poznania. Utworzono tu 18 obszarw ochrony cisej o cznej

powierzchni 260 ha. Chroni one rozmaite formy krajobrazu polodowcowego oraz najbardziej

naturalne zbiorowiska rolinne, a take zwizane z nimi zwierzta. Ochron objto take 32

drzewa pomnikowe i 1 gaz narzutowy.

Na terenie Parku znajduj si liczne zabytki. Do najcenniejszych naley drewniany

koci w odzi z XVII w. Inne zabytkowe kocioy o nieco mniejszej wartoci moemy

spotka w Puszczykowie, Stszewie i Wirach. W Szreniawie i Trzebawiu zachoway si do

dzi dziewitnastowieczne dwory. Ciekawym obiektem s take ruiny zameczku

zbudowanego w 1827 roku przez Tytusa Dziayskiego dla swojej siostry Klaudyny Potockiej

na wyspie Zamkowej na J. Greckim.22

Specjalny obszar ochrony siedlisk Rogaliska Dolina Warty

PLH30001223

Znaczna cz obszaru objtego projektem mpzp znajduje si w granicach Rogaliskiej

Doliny Warty. Obszar obejmuje fragment pradoliny Warty na poudnie od Poznania,

z unikalnym krajobrazem, gdzie rzeka meandrujc utworzya na terasie zalewowej liczne

starorzecza i zastoiska. Otaczaj je ki i bagna. W dolinie zachoway si paty lasw

gowych (w tym zagroonych w skali kraju gw wierzbowych i topolowych), a na

wyszych terasach kompleksy grdw. Wiksz cz obszaru pokrywaj lasy, duy jest te

udzia gruntw ornych. Charakterystyczn cech obszaru jest grupa ponad 1000 okazaych

starych dbw o obwodach od 2 do 9,5 m; najstarsze licz kilkaset lat (w tym 3 okazy licz

ponad 500 lat kady - w parku w Rogalinie). W obszarze nagromadzone s liczne, dobrze

zachowane i silnie zrnicowane starorzecza, ki, gi i inne naturalne formy fluwialne

zwizane z dziaalnoci rzeki Warty. Stwierdzono tu 12 rodzajw siedlisk z Zacznika I

Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Obszar obejmuje najwiksze skupisko pomnikowych dbw

w Europie. Wystpuje tu 7 gatunkw z Zacznika II Dyrektywy, szczeglne znaczenie ma ta

ostoja dla ochrony rzadkich bezkrgowcw: kozioroga dbosza Cerambyx cerdo i pachnicy

dbowej Osmoderma eremita. Bogata jest flora rolin naczyniowych z gatunkami

chronionymi i zagroonymi w skali kraju i lokalnie, m.in. godzika sinego Dianthus

gratianopolitanus (= D. caesius). Spord wymienionych powyej najcenniejszych

elementw rodowiska przyrodniczego, na obszarze objtym projektem mpzp, brak jest

okazaych dbw (a wic prawdopodobnie take wspomnianych chronionych owadw),

starorzeczy, siedlisk kowych czy bagien. Te ostatnie znajduj si na zachd od obszaru

objtego mpzp, w bezporednim ssiedztwie rzeki Warty. Wrd gatunkw zwierzt

wymienionych w standardowym formularzu danych dla kozioroga dbosza Cerambyx cerdo

obszar Rogaliskiej Doliny Warty uzyska ocen ogln A znakomit (tj. majc

due znaczenie dla ochrony wspomnianego gatunku owada). Tak sam ocen otrzymay

22 Za: http://www.wielkopolskipn.pl 23 Za: Bernard R., Godyn B., Rosadziski S., Stachnowicz W. UAM Pozna; Bunalski M., Golski J., Janyszek S. UP

Pozna; Cykowiak Z., Krzysztofiak Z. BULiGL Pozna; Rybacki M. IRiL PAN Pozna. 2011. Standardowy Formularz Danych dla obszaru Natura 2000 Rogaliska Dolina Warty (PLH300012).



21

take pachnica dbowa Osmoderma eremita, bbr europejski Castor fiber, wydra euroepjska

Lutra lutra.

Wrd zwierzt wystpujcych na obszarze Natura 2000, a wic potencjalnie take

w strefie oddziaywania ustale projektu mpzp, naley wymieni takie gatunki jak: bocian

czarny Ciconia nigra, bocian biay Ciconia ciconia, kania czarna Milvus migrans, kania ruda

Milvus milvus, botniak stawowy Circus aeruginosus, kureczka zielonka Porzana parva,

derkacz Crex crex, uraw Grus grus, rybitwa rzeczna Sterna hirundo, rybitwa czarna

Chlidonias niger, zimorodek zwyczajny Alcedo atthis, lerka Lullula arborea, wiergotek

polny Anthus campestris, gsiorek Lanius collurio, bbr europejski Castor fiber, wydra

europejska Lutra lutra, poczwarwka zwona Vertigo angustior, jelonek rogacz Lucanus

cervus, pachnica dbowa Osmoderma eremita, koziorg dbosz Cerambyx cerdo, mija

zygzakowata Vipera berus, jaszczurka zwinka Lacerta agilis. Jednoczenie naley podkreli,

e wikszo z nich, z uwagi na preferencje siedliskowe,24

z duym prawdopodobiestwem

nie bd bytoway ani na obszarze objtym projektem mpzp, ani te w jego najbliszym

otoczeniu (w promieniu co najmniej 100-150 m). Dotyczy to szczeglnie ptakw,

preferujcych specyficzne siedliska lene i ziemno-wodne, czsto o ograniczonej presji

antropogenicznej, oraz bezkrgowcw, silnie zwizanych z konkretnymi siedliskami co w

wietle rzeczywistego stanu zabudowy obszaru objtego projektem mpzp, pozwala wysnuwa

powyszy wniosek o braku ich obecnoci.

Wrd zagroe dla Rogaliskiej Doliny Warty naley wymieni: (1) zmian

stosunkw wodnych; (2) zanieczyszczenie wd; (3) wycinanie lasw gowych.

Obszar spec jalnej ochrony ptakw Natura 2000 Ostoja Rogaliska

PLB30001725

Niewielki fragment tego obszaru pooony jest w granicach projektowanego mpzp.

Oglnie w granicach Ostoi Rogaliskiej Znajduje si tutaj 12 jezior - gwnie

eutroficznych. Wystpuje tu cz najduszego w Polsce ozu Bukowo-Mosiskiego oraz

wydmy, rynny i gazy narzutowe. S tu te ki trzlicowe i penikowe. Wiksz cz

powierzchni ostoi pokrywaj drzewostany sosnowe (70%) z domieszk dbu, wierka,

brzozy, grabu i lipy. W pobliu jezior i rzek, na terenach wilgotnych, wystpuj gi

wizowo-jesionowe; tereny bagienne zajmuj lasy z olsz czarn, a zarola ozowe tworzy

wierzba i kruszyna. W okolicy Jez. Wielkomiejskiego znajduje si cenny kompleks kowo-

torfowiskowy na kredzie jeziornej z rolinnoci kalcyfiln. Cz poudniowa obszaru ley

w granicach Rogaliskiego Parku Krajobrazowego, na obu brzegach Warty, na terenie

Kotliny remskiej. Obszar zajmuje tu fragment doliny Warty, gdzie rzeka meandrujc

utworzya na terasie zalewowej liczne starorzecza. Otaczaj je ki i bagna. W dolinie

zachoway si paty lasw gowych (w tym zagroonych w skali kraju gw wierzbowych

i topolowych), a na wyszych terasach kompleksy grdw. Osobliwoci jest grupa ponad

1000 dbw o obwodach od 2 do 9,5 m; najstarsze kilkusetletnie (w tym 3 okazy liczce

ponad 500 lat kady - w parku w Rogalinie). Wiksz cz obszaru pokrywaj lasy, duy jest

te udzia gruntw ornych.

24 Za: Garbarczyk H., Garbarczyk M. 2010. Atlas zwierzt chronionych. Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa. 25 Za: GDO. Departament Obszarw Natura 2000. 2011. Standardowy Formularz Danych dla obszaru Natura 2000 Ostoja Rogaliska (PLB300017).



22

W granicach obszaru wystpuje co najmniej 26 gatunkw ptakw z Zacznika I

Dyrektywy Ptasie, 7 gatunkw z Polskiej Czerwonej Ksigi (PCK). W okresie lgowym

obszar zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej (C6) kani czarnej (PCK) i kani rudej,

(PCK); nieregularnie gniedzi si batalion (PCK). G zboowa zimuje w liczbie

przekraczajcej 1% populacji szlaku wdrwkowego (C3), osigajc liczebno do 8000

osobn. Ostoja Rogaliska jest jedn z najwaniejszych w Polsce ostoi rybitwy czarnej

i dzicioa redniego. Jednoczenie naley podkreli, e wikszo z gatunkw ptakw

wymienionych w standardowym formularzu danych, z uwagi na preferencje siedliskowe,26

z duym prawdopodobiestwem nie bdzie bytowa ani na obszarze objtym projektem

mpzp, ani te w jego najbliszym otoczeniu.

Przyroda obszaru jest zagroona ze wzgldu na blisko Poznania i jego przemysu,

siln presj turystyczn i rekreacyjn, lokalizowanie elektrowni wiatrowych, penetracj

siedlisk, zmian stosunkw wodnych, zanieczyszczenie wd, zasypywanie starorzeczy,

wycinanie lasw gowych. Problemem jest rwnie zalesianie k, pastwisk oraz torfowisk

i bagien, wyrb drzew, a take usuwanie martwego drewna z lasu. Gwnym problemem jest

silnie rozwinite w granicach Parku budownictwo, lokalizacja i eksploatacja skadowisk

odpadw komunalnych i niekomunalnych, miejsca zrzutw ciekw, haas.

Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Wielkopolska PLH30001027

Teren pooony w odlegoci ok. 3 km od obszaru objtego projektem mpzp. Teren ten

charakteryzuje si typowym krajobrazem polodowcowym. Znajduje si tu cz najduszego

w Polsce ozu Bukowo-Mosiskiego o dugoci 374 km oraz wydmy, rynny, liczne gazy

narzutowe i 12 jezior polodowcowych (m.in. Budzyskie, Greckie, Skrzynka, Kocioek).

Prawie wszystkie jeziora w ostoi s bogatymi w substancje mineralne jeziorami

eutroficznymi. Jedynym jeziorem dystroficznym jest jez. Skrzynka. Na terenie ostoi znajduj

si take ki, z ktrych do najpikniejszych nalez ki trzlicowe i penikowe. W pnocno-

zachodniej czci obszaru, w okolicy Jez. Wielkomiejskiego znajduje si cenny kompleks

kowo-torfowiskowy na kredzie jeziornej z rolinnoci kalcyfiln. Wiksz cz terenu

obszaru porastaj lasy. Przewaaj drzewostany sosnowe (70%) z domieszk dbu, wierka,

brzozy, grabu i lipy.

Obszar o duej rnorodnoci biologicznej; wystpuje tu 17 rodzajw siedlisk

z Zacznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG i 20 gatunkw z Zacznika II tej Dyrektywy,

w tym szczeglnie licznych bezkrgowcw (8), m. in. jelonek rogacz Lucanus cervus,

koziorg dbosz Cerambyx cerdo, pywak szerokobrzegi Dytiscus latissimus. Bogata jest

flora rolin naczyniowych, obejmujca 1100 gatunkw, a take rolin niszych i grzybw

(200 gatunkw mchw, 150 gatunkw porostw, 364 gatunki grzybw wyszych). Na terenie

ostoi znajduj si stanowiska rzadkich i zagroonych gatunkw rolin naczyniowych.

Stwierdzono tu ponad 50 gat. rolin prawnie chronionych oraz okoo 180 gatunkw

figurujcych na regionalnej czerwonej licie rolin zagroonych. Na podkrelenie zasuguj

bogate populacje Cladium mariscus i Trollius europaeus, rolin zagroonych

w Wielkopolsce.

26 Za: Garbarczyk H., Garbarczyk M. 2010. Atlas zwierzt chronionych. Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa. 27 Za: ukowski W., Stachnowicz W. 2008. Standardowy Formularz Danych dla obszaru Natura 2000 Ostoja Wielkopolska (PLH300010).



23

Przyroda ostoi jest zagroona ze wzgldu na blisko Poznania i jego przemysu oraz

eutrofizacja wd. Gwnym problemem jest nadmiernie rozwinite w granicach Parku

(niegdy zapocztkowane zapewne nielegalnie) budownictwo rekreacyjne, np. nad brzegami

Jez. Witobelskiego.

Rogaliski Park Krajobrazowy28

Rogaliski Park Krajobrazowy zosta utworzony w 1997 roku celem ochrony jednego

z najwikszych w Europie skupisk wielowiekowych dbw szypukowych rosncych

w dolinie Warty, licznych starorzeczy, a take wartoci historyczno - kulturowych. Synne

dby rogaliskie stay si symbolem Wielkopolski. Od lat podziwiane s przez turystw

i naukowcw. Tak duego skupiska starych, liczcych nawet do 600 lat dbw, jak te rosnce

na nadwarciaskich gach, nie ma nigdzie indziej w Europie. Po raz pierwszy policzono je

w 1904 roku. Ostatnio naliczono ich 1435, z czego 860 to pomniki przyrody. Obwody wielu

tych pomnikowych drzew sigaj nawet 10 m. Ale najsynniejsze s cztery: trzy rosnce

w przypaacowym parku w Rogalinie "Lech", "Czech" i "Rus" o obwodach 930, 810 i 670 cm

oraz "Edward" o obwodzie 650 cm rosncy na zboczu doliny Warty. Ochronie dbw

nadwarciaskich suy rezerwat "Krajkowo". Obejmuje on 160,46 ha starorzeczy Warty

i nadwarciaskich gw, z najwikszym lgowiskiem czapli siwej w Wielkopolsce,

pooonym miedzy Czaplim Bagnem a Maym Bagnem i Wart. W dolinie Warty ronie

wiele rzadkich, gincych gatunkw rolin, wrd nich godzik siny. W celu jego ochrony

utworzono rezerwat "Godzik siny w Grzybnie". Wielk wartoci Rogaliskiego Parku

Krajobrazowego jest krajobraz kulturowy uksztatowany nieomal wycznie z miejscowych

skadnikw przyrody.

Ochrona gatunkowa rolin i zwierzt oraz ochrona ich siedlisk

Ochrona gatunkowa ma na celu zapewnienie przetrwania i waciwego stanu ochrony dziko

wystpujcych rolin, zwierzt i grzybw oraz ich siedlisk, gatunkw rzadkich,

endemicznych, podatnych na zagroenia i zagroonych wyginiciem, a take zachowanie

rnorodnoci gatunkowej i genetycznej. Na obszarze gminy wystpuje wiele gatunkw

rolin i zwierzt objtych ochron prawn. Cz z nich wymieniono powyej.

Ochron gatunkow reguluj Rozporzdzenia Ministra rodowiska:

Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony

gatunkowej rolin (Dz. U. z 2012 r., poz. 81 )

Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunkw dziko

wystpujcych grzybw objtych ochron (Dz. U. z 2004 r., nr 168, poz. 1765),

Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 12 padziernika 2011 r. w sprawie

ochrony gatunkowej zwierzt (Dz. U. z 2011 r., nr 237, poz. 1419).

Oprcz aktw prawa krajowego, Polska, jako sygnatariusz wielu midzynarodowych

i wiatowych konwencji i umw, zobowizana jest do ochrony gatunkowej wynikajcej

bezporednio z pozakrajowych przepisw. Konstytutywny jest fakt czonkostwa Polski

w Unii Europejskiej i zwizane z nim ratyfikowanie dyrektyw w zakresie ochrony

gatunkowej: Dyrektywa Rady z dnia 2. kwietnia 1979 roku w sprawie ochrony dzikich

28 Za: 1) http://www.poznan.pl/mim/public/turystyka/pages.html?id=186&ch=601&instance=1017&lang=pl 2) Olaczek R. 2008. Skarby przyrody i krajobrazu Polski. Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa.



24

ptakw (79/409/EWG) (zmieniona Dyrektyw z dnia 30. listopada 2009 r. w sprawie ochrony

dzikiego ptactwa (2009/147/WE)) oraz Dyrektywa Rady z dnia 21. maja 1992 roku w sprawie

ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory (92/43/EWG). Do kolejnych,

najwaniejszych umw midzynarodowych i globalnych naley zaliczy m.in.:

Konwencj Ramsarsk o obszarach wodno-botnych z 1971 r.

Konwencj Bernesk o ochronie dzikiej fauny i flory europejskiej oraz ich siedlisk

naturalnych z 1979 r.

Konwencj o ochronie rnorodnoci biologicznej z Rio de Janeiro, 1992 r.

Konwencj Bosk o ochronie wdrownych gatunkw dzikich zwierzt, 1979 r.

Porozumienie o ochronie nietoperzy w Europie EUROBATS, 1991 r.29

III. 9.2. Inne cenne obszary i elementy chronione

Obszary wane dla ptakw

Obszar objty projektem mpzp ley w niewielkim fragmencie w granicach obszaru wanego

dla ptakw Ostoi Rogaliskiej. Znajduje si tu lgowisko rzadkich gatunkw ptakw

kania ruda (9 par), kania czarna (5), bielik (23 pary), rybitwa czarna (do 40 par). Na Jeziorze

Greckim znajduje si noclegowisko gsi biaoczelnych i zboowych gromadzce do

8000 os.. Gsi te eruj na polach w okolicach Rosnwka na terenie ostoi oraz na polach koo

Bieganowa.

Grunty rolne

Zgodnie z ustaw o ochronie gruntw rolnych i lenych30

przeznaczenie na cele nierolnicze

i nielene gruntw rolnych stanowicych uytki rolne klas I-III wymaga uzyskania zgody

ministra waciwego do spraw rozwoju wsi. Na obszarze objtym projektem mpzp brak jest

takich terenw.

Zoa kopalin

Ochronie, zgodnie z art. 125 ustawy Prawo ochrony rodowiska31

oraz art. 54 ustawy

Prawo geologiczne i grnicze,32

podlegaj rwnie zoa kopalin. W zwizku z powyszym

na obszarze gminy Mosina chronione s wszystkie potencjalne zoa kopalin. Na obszarze

objtym projektem mpzp nie ma obszarw z kopalin.

Ujcia wody

Na mocy rozdziau 2. ustawy Prawo wodne33

ujcia wody nale do obszarw

chronionych. Na obszarze objtym mpzp nie wystpuj ujcia wody.

Krajobraz

Zgodnie z Europejsk Konwencj Krajobrazow, przyjt we Florencji 20.10.2000 r.,

a ratyfikowan przez Polsk 27.09.2004 r. (Dz. U. z 2006 r., nr 14 poz. 98) ochronie podlega

take krajobraz gminy Mosina. Do obowizkw pastw-stron EKK nale:34

29 Za: 1) Symonides E. 2008. Ochrona przyrody. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa; 2) Winiewski J.,

Gwiazdowicz D.J. 2004. Ochrona przyrody. Wydawnictwo Akademii Rolniczej, Pozna. 30 ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntw rolnych i lenych (Dz. U. z 1991 r., nr 114, poz. 494 ze zmianami) 31 ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. z 2008 r., nr 25, poz. 150 ze zmianami) 32 ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r., poz. 145 ze zmianami) 33 ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r., poz. 145 ze zmianami) 34 Za: Symonides E. 2008. Ochrona przyrody. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.



25

(1) prawne uznanie krajobrazw za podstawowy skadnik otoczenia czowieka,

dziedzictwo kulturalne i naturalne oraz fundament tosamoci mieszkacw;

(2) ustanowienie i wdroenie polityki krajobrazowej, zmierzajcej do realizacji celw

konwencji w wyniku przyjcia konkretnych rodkw;

(3) ustanowienie procedur uczestnictwa spoeczestwa oraz wadz lokalnych

i regionalnych w opracowywaniu i wdraaniu polityki krajobrazowej;

(4) uwzgldnienie krajobrazu w polityce planowania przestrzennego, kulturalnej,

rodowiskowej, rolnej, spoecznej i gospodarczej.

W ostatnich czasach nastpi wzrost wiadomoci ekologicznej, zwizany

z ograniczeniem dobra, jakim jest przestrze. W wyniku tego krajobraz wiejski coraz czciej

uznawany jest za dobro publiczne take w znaczeniu ekonomicznym; jest przykadem

produktu wytworzonego przez dziaalno rolnicz w ramach pozaproduktywnych funkcji

rolnictwa (non-commidity output). Nie mona zapomina take, e krajobraz jest funkcj

relacji spoecznych. 35

W konsekwencji krajobraz postrzega si jako zasb, ktry naley chroni, aby realizowa

cele rozwoju trwaego. Naley w tym miejscu podkreli, e ochrona krajobrazu powinna

odbywa si na wszystkich paszczyznach, - naley go zatem traktowa jako element:

(1) rzeczywistoci fizycznej (matterscape),

(2) przestrzeni spoeczno-prawnej (powerscape),

(3) mentalny (mindscape). 36

IV JAKO I ZAGROENIA RODOWISKA PRZYRODNICZEGO

IV.1. Jako i zagroenia powietrza atmosferycznego

Badania jakoci powietrza dla gminy Mosina, w ramach Pastwowego Monitoringu

rodowiska, przeprowadza WIO w Poznaniu. Zgodnie z najnowszym podziaem na strefy,

w ktrych dokonuje si oceny jakoci powietrza,37

Gmina Mosina ley w strefie

wielkopolskiej. Wynikiem oceny, zarwno pod ktem kryteriw dla ochrony zdrowia jak

i kryteriw dla ochrony rolin, dla wszystkich substancji podlegajcych ocenie, jest zaliczenie

strefy do jednej z poniszych klas:

do klasy A jeeli stenia zanieczyszczenia na terenie strefy nie przekraczaj odpowiednio

poziomw dopuszczalnych, poziomw docelowych;

do klasy B jeeli stenia zanieczyszcze na terenie strefy przekraczaj poziomy

dopuszczalne, lecz nie przekraczaj poziomw dopuszczalnych powikszonych o margines

tolerancji;

do klasy C jeeli stenia zanieczyszcze na terenie strefy przekraczaj poziomy

dopuszczalne, poziomy docelowe powikszone o margines tolerancji, a w przypadku gdy

margines tolerancji nie jest okrelony poziomy dopuszczalne, poziomy docelowe;

do klasy D1 jeeli poziom ste ozonu nie przekracza poziomu celu dugoterminowego;

35 Za: Kupidura A., uczewski M., Kupidura P. 2011. Warto krajobrazu. Rozwj przestrzeni obszarw wiejskich. PWN,

Warszawa . 36 tame. 37 Za: Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie stref, w ktrych dokonuje si oceny jakoci powietrza (Dz. U. 2008 nr 52 poz. 310).



26

do klasy D2 jeeli poziom ste ozonu przekracza poziom celu dugoterminowego.

Zaliczenie strefy do okrelonej klasy zaley od ste zanieczyszcze wystpujcych na jej

obszarze i wie si z wymaganiami dotyczcymi dziaa na rzecz poprawy jakoci powietrza

lub na rzecz utrzymania tej jakoci.

Wedug najnowszej rocznej oceny jakoci powietrza pod ktem ochrony zdrowia za rok

201238

strefa wielkopolska cechuje si do dobr jakoci powietrza. Podsumowanie bada

przedstawia tabela nr 2. Dla wikszoci substancji mierzonych wyniki byy w normie -

stenia zanieczyszczenia na terenie strefy nie przekraczaj odpowiednio poziomw

dopuszczalnych, poziomw docelowych. Tylko dla pyu PM10 oraz dla benzo(a)pirenu

zostay przekroczone poziomy dopuszczalne. Dla celu dugoterminowego ozonu omawiana

strefa zostaa sklasyfikowana w klasie D2.

Rodzaj substancji badanej

NO2 SO2 CO C6H6 py

PM2,5

py

PM10 BaP As Cd Ni Pb O3

Symbol klasy dla poszczeglnych substancji dla strefy wielkopolskiej

A A A A B C C A A A A C

Tabela 2. Klasyfikacja za rok 2012 strefy wielkopolskiej z uwzgldnieniem kryteriw okrelonych w celu

ochrony zdrowia. rdo: WIO Pozna. 2013. Roczna ocena jakoci powietrza w Wojewdztwie

Wielkopolskim za rok 2012. Pozna, zmienione.

Wedug najnowszej rocznej oceny jakoci powietrza pod ktem ochrony rolin za rok

201239

strefa wielkopolska cechuje si do dobr jakoci powietrza. Podsumowanie bada

WIO w Poznaniu przedstawia tabela nr 3.

Rodzaj substancji badanej

NOx SO2 O3

Symbol klasy dla poszczeglnych substancji dla strefy wielkopolskiej

A A C

Tabela 3. Klasyfikacja za rok 2012 strefy wielkopolskiej z uwzgldnieniem kryteriw okrelonych w celu

ochrony rolin. rdo: WIO Pozna. 2013. Roczna ocena jakoci powietrza w Wojewdztwie

Wielkopolskim za rok 2012. Pozna, zmienione.

Jedynie wartoci ozonu s przekroczone.

Do potencjalnych rde zanieczyszczenia atmosfery w rejonie obszaru opracowania

nale:

(1) lokalne kotownie;

(2) paleniska domowe;

(3) rda ciepa i emisja technologiczna z obiektw usugowych i gospodarczych;

(4) emisja zanieczyszcze komunikacyjnych, gwnie z drogi o do wysokim nateniu

ruchu jak jest droga wojewdzka nr 431;

(5) emisja niezorganizowana pyw z terenw pozbawionych rolinnoci (np. drogi gruntowe,

okresowo grunty orne z obszarw ssiednich);

(6) potencjalny napyw zanieczyszcze z otoczenia obszaru opracowania.

Oglnie, dla gminy Mosina gwnymi rdami emisji zanieczyszcze powietrza s

instalacje energetyczne oraz cigi komunikacyjne (zanieczyszczenia powstajce przy spalaniu

38 Za: WIO Pozna. 2013. Roczna ocena jakoci powietrza w Wojewdztwie Wielkopolskim za rok 2012. Pozna. 39 Za: WIO Pozna. 2013. Roczna ocena jakoci powietrza w Wojewdztwie Wielkopolskim za rok 2012. Pozna.



27

paliwa samochodowego). Dwutlenek siarki emitowany jest przede wszystkim przez kotownie

lokalne, przy spalaniu zanieczyszczonego wgla. Tlenki azotu pochodz ze spalania wgla,

koksu, gazu i benzyn (transport samochodowy). Pyy - emitowane s do atmosfery wraz ze

spalinami pochodzcymi ze spalania paliw staych, a take w wyniku prac polowych na

uytkach rolnych. rednie stenie zanieczyszcze emitowanych do powietrza w okresie

zimowym jest kilka razy wysze ni w okresie letnim.

Ponadto w zwizku z inwestycjami budowlanymi (drogi, budownictwo mieszkalne)

wystpuje trend czasowego i lokalnego podwyszenia zanieczyszczenia powietrza, gwnie

pyami, zwizanymi ze wspomnianym procesem inwestycyjnym. Nie s to jednak

zanieczyszczenia permanentne i kumulujce si w czasie, dlatego zagroenie to naley

traktowa jako tymczasowe i o niewielkiej sile.

Podsumowujc, naley stwierdzi, i na jako powietrza w gminie Mosina, w tym na

obszarze objtym projektem mpzp, ma wpyw sposb zabudowy terenu i pora roku. W gciej

zabudowanych miejscach dochodzi do sabej wymiany mas powietrza i kumulowania si

zanieczyszcze. Jako powietrza pogarsza si w miesicach zimowych, w sezonie

grzewczym, gdzie oprcz niewielkiej emisji ze rde komunikacyjnych wystpuje emisja ze

rde spalania paliw, szczeglnie staych. Na obszarze objtym mpzp panuj dobre warunki

dla cyrkulacji powietrza (naturalne uwarunkowania przestrzenne pooenie w dobrze

przewietrzonej, otwartej dolinie Warty, brak znaczcych barier fizycznych) std jako

powietrza jest do dobra, a jej zagroenia stosunkowo niskie.

IV.2. Komfort akustyczny i zagroenie haasem

Gmina Mosina jest typow gmin miejsko-wiejsk. Blisko poow terenw stanowi

grunty orne, duy jest take udzia lasw. Na obszarze opracowania i w jego otoczeniu

rdami haasu s:

haas drogowy zwizany przede wszystkim z drog wojewdzk nr 431 oraz

z pozostaymi drogami lokalnym;

haas kolejowy, zwizany z lini nr 271;

obiekty produkcyjno-usugowe stanowice zagroenie o charakterze lokalnym;

wolnostojce, nie posiadajce zabezpiecze akustycznych maszyny i urzdzenia,

w przypadku, ktrych emisja haasu ma znaczenie lokalne;

mas

prognoza oddziaŁywania na...

Documents