prognoza oddziaływania na...
TRANSCRIPT
Prognoza Oddziaływania na Środowisko
„Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej”
(SPPOFAP)
2015 r.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
2
Wykonawca:
EKOSTANDARD
Pracownia Analiz Środowiskowych
ul. Wiązowa 1B/2
62-002 Suchy Las
tel. 61 652 23 80, 505006914
fax. 61 652 23 80
www.ekostandard.pl
e-mail: [email protected]
Zespół autorski:
Katarzyna Siudak
Robert Siudak
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
3
Spis treści
1 Wprowadzenie ....................................................................................................................................7
1.1 Prawne podstawy i cel przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko ......7 1.2 Zakres prognozy .............................................................................................................................8
2 Przedmiot prognozy ............................................................................................................................8 2.1 Główne założenia SPPOFAP ...........................................................................................................9 2.2 Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym i krajowym oraz
powiązania SPPOFAP z innymi dokumentami strategicznymi .......................................................9 2.2.1 Uwarunkowania wynikające z dokumentów wspólnotowych .............................................9 2.2.2 Uwarunkowania wynikające z dokumentów krajowych ................................................... 10 2.2.3 Uwarunkowania wynikające z dokumentów wojewódzkich............................................. 11 2.2.4 Uwarunkowania wynikające z dokumentów dla obszaru Aglomeracji Poznańskiej ......... 13 2.2.5 Uwarunkowania wynikające z dokumentów powiatowych.............................................. 14 2.2.6 Uwarunkowania wynikające z dokumentów miast i gmin ................................................ 15
3 Charakterystyka środowiska Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej............................ 20 3.1 Obszar badań .............................................................................................................................. 20
3.1.1 Obszar Funkcjonalny Aglomeracji Poznańskiej ................................................................. 20 3.1.2 Sytuacja demograficzna..................................................................................................... 21 3.1.3 Powiązania komunikacyjne ............................................................................................... 21
3.2 Stan środowiska na obszarach objętych potencjalnym znaczącym oddziaływaniem ................ 22 3.2.1 Geologia, geomorfologia ................................................................................................... 22 3.2.2 Warunki glebowe .............................................................................................................. 27 3.2.3 Stan jakości wód podziemnych ......................................................................................... 31 3.2.4 Stan jakości wód powierzchniowych................................................................................. 33 3.2.5 Jakość powietrza atmosferycznego................................................................................... 40 3.2.6 Klimat akustyczny .............................................................................................................. 42 3.2.7 Promieniowanie elektromagnetyczne .............................................................................. 47 3.2.8 Zasoby leśne ...................................................................................................................... 48 3.2.9 Obszary i obiekty prawnie chronione................................................................................ 49
3.3 Dobra kultury .............................................................................................................................. 78 3.4 Istniejące problemy ochrony środowiska ................................................................................. 120 3.5 Potencjalne zmiany środowiska w przypadku braku realizacji SPPOFAP ................................. 121
4 Znaczące efekty oceny oddziaływania ........................................................................................... 123 4.1 Poziom szczegółowości oceny................................................................................................... 123 4.2 Metodyka oceny........................................................................................................................ 123 4.3 Potencjalne oddziaływanie SPPOFAP na poszczególne komponenty środowiska.................... 125
4.3.1 Wprowadzenie ................................................................................................................ 125 4.3.2 Oddziaływanie na jakość powietrza atmosferycznego.................................................... 125 4.3.3 Czynniki klimatyczne ....................................................................................................... 125 4.3.4 Oddziaływanie na klimat akustyczny............................................................................... 126 4.3.5 Oddziaływanie na poziom promieniowania elektromagnetycznego .............................. 126 4.3.6 Oddziaływanie na powierzchnię ziemi i gleby................................................................ 126 4.3.7 Oddziaływanie na wody .................................................................................................. 126 4.3.8 Oddziaływanie na bioróżnorodność, rośliny, zwierzęta.................................................. 130 4.3.9 Oddziaływanie na złoża surowców.................................................................................. 130 4.3.10 Oddziaływanie na krajobraz ............................................................................................ 130 4.3.11 Oddziaływanie na zdrowie .............................................................................................. 130 4.3.12 Oddziaływanie na dobra materialne i dziedzictwo kulturowe........................................ 130 4.3.13 Oddziaływania na etapie realizacji inwestycji - etap budowy......................................... 131 4.3.14 Rozwiązania alternatywne .............................................................................................. 133
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
4
4.3.15 Oddziaływanie na obszary i obiekty objęte ochroną prawną, w tym na obszary Natura 2000................................................................................................................................. 137
4.3.16 Podsumowanie................................................................................................................ 141 4.4 Relacje pomiędzy oddziaływaniami .......................................................................................... 144 4.5 Oddziaływania wtórne i skumulowane..................................................................................... 144 4.6 Oddziaływanie transgraniczne .................................................................................................. 145
5 Przewidywane środki mające na celu zapobieganie, redukcję i kompensację znaczących niekorzystnych oddziaływań na środowisko wynikających z realizacji Programu ......................... 145
6 Napotkane trudności i luki w wiedzy ............................................................................................. 147 7 Monitoring ..................................................................................................................................... 148 8 Konsultacje społeczne .................................................................................................................... 149 9 Streszczenie w języku niespecjalistycznym.................................................................................... 150
9.1 Przedmiot opracowania ............................................................................................................ 150 9.2 Cele i zakres dokumentu........................................................................................................... 150 9.3 Powiązania z innymi dokumentami strategicznymi ................................................................. 150 9.4 Charakterystyka środowiska ..................................................................................................... 151 9.5 Potencjalne zmiany środowiska w przypadku braku realizacji dokumentu ............................. 151 9.6 Rozwiązania alternatywne ........................................................................................................ 151 9.7 Zastosowane metody oceny oddziaływania ............................................................................. 151 9.8 Oddziaływanie na środowisko................................................................................................... 152 9.9 Monitoring skutków realizacji Programu.................................................................................. 156
10 Literatura i wykaz źródeł ................................................................................................................ 157
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
5
Spis tabel i rysunków
Tab. 1. Powierzchnia oraz liczba mieszkańców poszczególnych jednostek Obszaru Funkcjonalnego
Aglomeracji Poznańskiej wg stanu na 31.XII.2013r. .............................................................. 21 Tab. 2. Drogi krajowe i autostrady w Obszarze Funkcjonalnym Aglomeracji Poznańskiej................ 21 Tab. 3. Drogi wojewódzkie w Obszarze Funkcjonalnym Aglomeracji Poznańskiej............................ 22 Tab. 4. Wyniki monitoringu chemizmu gleb dla profilu nr 111 (w latach 1995-2010)...................... 29 Tab. 5. Główne Zbiorniki Wód Podziemnych na terenie Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji
Poznańskiej ............................................................................................................................ 31 Tab. 6. Wyniki monitoringu diagnostycznego wód podziemnych w 2012 roku................................ 32 Tab. 7. Wyniki monitoringu operacyjnego wód podziemnych w 2013 roku..................................... 33 Tab. 8. Ocena stanu wód płynących na terenie m. Poznania za 2013 rok ........................................ 36 Tab. 9. Ocena stanu wód jeziornych na terenie powiatu poznańskiego za 2013 rok ....................... 36 Tab. 10. Ocena stanu wód płynących na terenie powiatu poznańskiego za 2013 rok........................ 37 Tab. 11. Ocena stanu wód płynących na terenie powiatu kościańskiego za 2013 rok........................ 38 Tab. 12. Ocena stanu wód jeziornych na terenie powiatu kościańskiego za 2013 rok ....................... 39 Tab. 13. Ocena stanu wód płynących na terenie powiatu wągrowieckiego za 2013 rok.................... 39 Tab. 14. Ocena stanu wód płynących na terenie powiatu wrzesińskiego za 2013 rok ....................... 40 Tab. 15. Klasyfikacja stref z uwzględnieniem kryteriów określonych w celu ochrony zdrowia za 2013
r. ............................................................................................................................................. 41 Tab. 16. Klasyfikacja stref z uwzględnieniem kryteriów określonych w celu ochrony roślin za 2013 r.
............................................................................................................................................... 42 Tab. 17. Wyniki badań akustycznych w otoczeniu autostrady A2 w 2012 r. – powiat poznański....... 43 Tab. 18. Wyniki badań akustycznych w otoczeniu dróg krajowych w 2012 r. – powiat poznański .... 43 Tab. 19. Wyniki badań akustycznych w otoczeniu dróg wojewódzkich w 2012 r. – powiat poznański
............................................................................................................................................... 44 Tab. 20. Poziomy dźwięku w środowisku określone poprzez wskaźnik LDWN w 2012 r. ................... 44 Tab. 21. Poziomy dźwięku w środowisku określone poprzez wskaźnik LN w 2012 r. ......................... 45 Tab. 22. Wyniki pomiarów hałasu komunikacyjnego prowadzonego przez WIOŚ w 2013 r............... 46 Tab. 23. Monitoring hałasu w otoczeniu lotniska „Ławica” w 2013 r. ................................................ 47 Tab. 24. Wyniki pomiarów składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego w 2013 roku .......... 48 Tab. 25. Powierzchnia lasów w 2013 roku [ha] ................................................................................... 48 Tab. 26. Powierzchnia gruntów leśnych w 2013 roku [ha].................................................................. 49 Tab. 27. Ptaki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG występujące na obszarze
PLB300013 ............................................................................................................................. 50 Tab. 28. Ptaki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG występujące na obszarze
PLB300017 ............................................................................................................................. 51 Tab. 29. Ptaki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG występujące na PLB300002
............................................................................................................................................... 53 Tab. 30. Ptaki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG występujące na PLB300001
............................................................................................................................................... 54 Tab. 31. Ptaki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG występujące na PLB300011
............................................................................................................................................... 55 Tab. 32. Ptaki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG występujące na PLB300005
............................................................................................................................................... 56 Tab. 33. Ptaki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG występujące na PLB300004
............................................................................................................................................... 57 Tab. 34. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na
obszarze PLH300001.............................................................................................................. 58 Tab. 35. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na
obszarze PLH300010.............................................................................................................. 59
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
6
Tab. 36. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300012.............................................................................................................. 60
Tab. 37. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300030.............................................................................................................. 61
Tab. 38. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300038.............................................................................................................. 63
Tab. 39. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300039.............................................................................................................. 63
Tab. 40. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300056.............................................................................................................. 64
Tab. 41. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300058.............................................................................................................. 66
Tab. 42. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300049.............................................................................................................. 66
Tab. 43. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300053.............................................................................................................. 67
Tab. 44. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH30009 ................................................................................................................ 68
Tab. 45. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH30004 ................................................................................................................ 69
Tab. 46. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300044.............................................................................................................. 70
Tab. 47. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300050.............................................................................................................. 71
Tab. 48. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH30014 ................................................................................................................ 71
Tab. 49. Wykaz obszarów chronionego krajobrazu............................................................................. 76 Tab. 50. Wykaz rezerwatów przyrody ................................................................................................. 76 Tab. 51. Wykaz zabytków na terenie miasta Poznania........................................................................ 78 Tab. 52. Etapy procedury strategicznej oceny oddziaływania........................................................... 123 Tab. 53. Wyciąg z Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry dla jcwp ................ 127 Tab. 54. Wyciąg z Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry dla jcwpd .............. 129 Tab. 55. Główne rodzaje odpadów powstających podczas realizacji inwestycji ............................... 132 Tab. 56. Parkingi rozważane do realizacji w ramach 3 wariantów .................................................... 134 Tab. 57. Charakterystyka potencjalnych oddziaływań na poszczególne komponenty środowiska na
etapie eksploatacji inwestycji .............................................................................................. 142 Tab. 58. Relacje pomiędzy zidentyfikowanymi oddziaływaniami ..................................................... 144 Tab. 59. Proponowane środki i zalecenia łagodzące niekorzystne oddziaływania na środowisko
wynikające z realizacji SPPOFAP .......................................................................................... 145 Rysunek 1 Obszar Funkcjonalny Aglomeracji Poznańskiej .................................................................... 20 Rysunek 2 Rozwój systemu parkingów P+R według scenariusza I ...................................................... 135 Rysunek 3 Rozwój systemu parkingów P+R według scenariusza II ..................................................... 136 Rysunek 4 Rozwój systemu parkingów P+R według scenariusza II ..................................................... 137 Rysunek 5 Lokalizacja planowanych parkingów P&R na tle obszarów chronionych .......................... 138 Rysunek 6 Lokalizacja parkingu P&R w Wągrowcu na tle Obszaru Chronionego Krajobrazu Dolina
Wełny i Rynna Gołaniecko-Wągrowiecka ............................................................................ 139 Rysunek 7 Lokalizacja parkingu P&R w Stęszewie na tle Otuliny Wielkopolskiego Parku Narodowego
............................................................................................................................................. 140
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
7
1 Wprowadzenie
1.1 Prawne podstawy i cel przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko
Prognozę oddziaływania na środowisko „Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru
Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej” (dalej SPPOFAP) przeprowadza się w celu określenia
wpływu na środowisko założonych w nim celów i działań. Podstawę prawną opracowania prognozy
stanowi ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
(Dz.U.2013.1235 t.j. z późn. zm.).
Ponadto do niniejszego dokumentu zastosowanie mają następujące akty prawne:
1. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dz. Urz. WE L 197 z 21.07.2001)
2. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/35/WE z dnia 26 maja 2003 r. przewidująca udział społeczeństwa w odniesieniu do sporządzania niektórych planów i programów w zakresie środowiska oraz zmieniającej w odniesieniu do udziału społeczeństwa i dostępu do wymiaru sprawiedliwości dyrektywy Rady 85/337/EWG i 96/61/WE (Dz. Urz. UE L 156 z 25.06.2003)
3. Dyrektywa Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne (Dz. Urz. WE L 175 z 05.07.1985 z późn. zm.)
4. Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992, str. 7, z późn. zm.)
5. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/4/WE z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska i uchylająca dyrektywę Rady 90/313/EWG (Dz. Urz. WE L 41 z 14.02.2003)
6. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U.2013.1232 t.j. z późn. zm.),
7. Ustawa z dn. 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz.U. 2013.627 t.j. z późn. zm).
Art. 46 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
nakłada obowiązek przeprowadzenia procedury postępowania w sprawie oceny oddziaływania na
środowisko dokumentów wyznaczających ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko. Dokumentami, dla których jest wymagane przeprowadzenie
procedury oceny oddziaływania są min. projekty polityk, strategii, planów lub programów
w dziedzinie m.in. transportu.
Zgodnie z art. 54. ust. 1, w związku z art. 57 ust. 1 pkt 2 i art. 58 ust. 1 pkt 2 ustawy
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, regionalny dyrektor ochrony środowiska
i państwowy wojewódzki inspektor sanitarny opiniuje projekty dokumentów wraz z prognozą
oddziaływania na środowisko. Niniejsza prognoza oddziaływania SPPOFAP podlega opiniowaniu przez
Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu oraz Wojewódzkiego Inspektora
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
8
Sanitarnego w Poznaniu. Przedmiotowe dokumenty zostaną także udostępnione społeczeństwu
w celu zapewnienia jego udziału w procedurze strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.
1.2 Zakres prognozy Prognoza została wykonana zgodnie z art. 51 ustawy z dnia 3 października 2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
Zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na
środowisko został uzgodniony z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Poznaniu oraz
Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym w Poznaniu zgodnie z wymaganiami art. 53
ww. ustawy.
SPPOFAP dotyczy Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej obejmującego miasto Poznań
oraz powiaty: poznański, kościański, wągrowiecki i wrzesiński.
2 Przedmiot prognozy
Przedmiotem prognozy oddziaływania na środowisko jest „Spójna Polityka Parkingowa dla
Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej”. SPPOFAP została opracowana w ramach Projektu
„Badanie powiązań funkcjonalno-przestrzennych w zakresie parkingów dla obszaru Aglomeracji
Poznańskiej (z uwzględnieniem wpływu sąsiadujących powiatów objętych SPPOFAP)”. Projekt jest
współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) w ramach
Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007 – 2013.
Celem głównym Projektu jest podniesienie spójności powiązań transportowych w obszarze
polityki parkingowej w ramach Aglomeracji z wzajemnym dalszym oddziaływaniem na wybrane
samorządy Województwa Wielkopolskiego w perspektywie do 2030 roku, poprzez realizację celów
szczegółowych w latach 2014-2015.
Cele szczegółowe Projektu to:
1. Dążenie do uzyskania kompromisu jednostek samorządu terytorialnego na płaszczyźnie
strategicznej poprzez opracowanie Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego
Aglomeracji Poznańskiej (SPPOFAP). SPPOFAP jako dokument kierunkowy powinien
przyczynić się do m.in. zamortyzowania skutków zmian demograficznych, migracji
mieszkańców MP do gmin ościennych, dla których stolica Wielkopolski pozostaje miejscem
pracy, nauki i spędzania wolnego czasu. SPPOFAP uwzględni spójne wytyczne dot. sposobu
zarządzania wytworzoną w przyszłości infrastrukturą parkingową;
2. Podniesienie i usystematyzowanie wiedzy nt. preferencji i oczekiwań użytkowników systemu
transportowego w kontekście lokalizacji parkingów w ramach aktualnych, wzajemnych
powiązań funkcjonalnych miasta, pełniącego rolę centrum aglomeracji i otaczających gmin
wchodzących w skład obszaru funkcjonalnego, poprzez badania i analizy przeprowadzone do
roku 2015. Produktem będą analizy popytu, które w rezultacie wpłyną na efektywne
planowanie przestrzenne rozmieszczenia infrastruktury parkingowej, funkcjonowanie
systemu transportowego i w konsekwencji także skuteczne prowadzenie np. Zintegrowanych
Inwestycji Terytorialnych i rozwój gospodarczy.
3. Podniesienie do roku 2015 potencjału inwestycyjnego jednostek samorządu terytorialnego
(wpływ na funkcjonowanie rynku pracy, politykę mieszkaniową itp.) poprzez opracowanie
kompletu dokumentów przygotowawczych służących procesowi inwestycyjnemu (koncepcje
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
9
architektoniczne, studia wykonalności, badania geotechniczne, programy funkcjonalno-
użytkowe,) dla parkingów o znaczeniu aglomeracyjnym.
SPPOFAP wyznacza kierunek zmian i rozwoju systemu parkingowego z uwzględnieniem analizy
finansowej tych działań, wskazuje najodpowiedniejsze lokalizacje parkingów, ustala normatywy
parkingowe, zawiera propozycje zmian w ramach Stref Płatnego Parkowania, sposoby finansowania i
opłat za parkingi oraz sposoby powiązania transportu zbiorowego i indywidualnego w kontekście
wykorzystania parkingów.
2.1 Główne założenia SPPOFAP Założeniem polityki parkingowej dla aglomeracji poznańskiej jest zapewnienie zrównoważonego
rozwoju Aglomeracji Poznańskiej, poprzez maksymalną integrację systemów transportowych,
uregulowany wzrost dostępności komunikacyjnej obszarów oraz ochronę środowiska, w którym
żyjemy, przy czym:
− integracja transportu to działania, które mają na celu optymalne wykorzystanie istniejących
i przyszłych systemów transportowych poprzez ułatwienie zmiany (wyboru) środka
transportu;
− regulowaną dostępność komunikacyjną określają warunki dotarcia do danego obszaru
różnymi środkami transportu;
− działania ochrony środowiska to przede wszystkim: obniżenie emisji powstałych w procesie
transportu (gazy spalinowe, hałas) oraz ochrona terenów chronionych i cennych
przyrodniczo, kulturowo i społecznie przed skutkami budowy i funkcjonowania inwestycji
transportowych.
Planowane działania polegają przede wszystkim na rozwoju systemu parkingów typu Park&Ride.
2.2 Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym i krajowym oraz powiązania SPPOFAP z innymi dokumentami strategicznymi
Założenia SPPOFAP są zgodne z założeniami i celami dokumentów strategicznych szczebla
europejskiego, krajowego, regionalnego i lokalnego w dziedzinie polityki transportowej i
parkingowej. Zgodność założeń SPPOFAP z tymi dokumentami gwarantuje, że podejmowane
działania w skali lokalnej harmonizują z kierunkami rozwoju ustalonymi na wyższych szczeblach
administracji samorządowej oraz administracji rządowej. Oznacza to, że planowane działania nie są
przypadkowe, lecz służą osiągnięciu celów o charakterze globalnym i długoterminowym.
2.2.1 Uwarunkowania wynikające z dokumentów wspólnotowych Biała księga transportu. Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu.
Dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu
28 marca 2011 r. Komisja Europejska przyjęła dokument pt. „Biała księga - Plan utworzenia
jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i
zasobooszczędnego systemu transportu”. Dokument jest próbą nakreślenia ram strategii działań w
perspektywie do 2050 roku. Strategia ta zakłada przeniesienie transportu z samochodowego do
przyjaznych środowisku gałęzi transportu, w tym transportu kolejowego oraz zmniejszenie emisji
szkodliwych substancji do środowiska.
Dokument nie zawiera bezpośrednich odniesień do problematyki parkowania pojazdów, jednak
wskazuje na potrzebę integracji różnych środków transportu, w tym również integrację transportu
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
10
indywidualnego z transportem zbiorowym. Integracja taka realizowana jest poprzez parkingi
Park&Ride oraz Bike&Ride. Działania związane z integracją różnych środków transportu mają
prowadzić do zmniejszenia emisji odkomunikacyjnych.
Zielona Księga. W kierunku nowej kultury mobilności w mieście
Zielona Księga, przedstawiona przez Komisję Wspólnot Europejskich i uchwalona w Brukseli 25
września 2007 r., określa problemy komunikacyjne z jakimi borykają się europejskie miasta.
Dokument zakłada, iż mobilność w mieście powinna umożliwiać rozwój gospodarczy miast,
zapewniać odpowiedni poziom życia mieszkańców oraz chronić środowisko naturalne. Dokument
wskazuje 5 wyzwań, przed którymi stoją miasta europejskie, wśród których znalazło się zintegrowane
podejście w kierunku dostępnego transportu miejskiego – czyli przystosowanie transportu i jego
infrastruktury dla wszystkich mieszkańców, rozwój infrastruktury miejskiej (w tym drogi, ścieżki
rowerowe, itp., ale także pociągi, autobusy i miejsca ogólnodostępne, parkingi, przystanki
autobusowe, dworce, itp.), która powinna być najwyższej jakości oraz efektywne połączenia na
terenie miast (połączenia łączące miasta z całym regionem, połączenia pomiędzy siecią miejską a
podmiejską, oraz z transeuropejską siecią transportową (TEN-T), połączenia z portami lotniczymi,
dworcami kolejowymi, a także z terminalami intermodalnymi obsługującymi transport towarowy), co
zaspokoiłoby potrzeby w zakresie jakości, efektywności i dostępności oraz uwzględniałoby problemy
środowiska (np.: system zintegrowanych rozwiązań w transporcie zbiorowym: systemy kolei
podmiejskiej, systemy tramwajowo-kolejowe oraz odpowiednio zlokalizowane parkingi typu
„Park&Ride” przy dworcach oraz na przedmieściach miast). Rozwiązaniem dla tych założeń są: rozwój
transportu zbiorowego spełniającego oczekiwania obywateli oraz wdrażanie innowacyjnych
rozwiązań.
Ww. założenia są zbieżne z założeniami SPPOFAP.
2.2.2 Uwarunkowania wynikające z dokumentów krajowych Polityka Transportowa Państwa na lata 2006 – 2025
Jako podstawowy cel polityki transportowej przyjmuje się w dokumencie zdecydowaną poprawę
jakości systemu transportowego i jego rozbudowę zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Polityka zakłada, że jakość systemu transportowego jest jednym z kluczowych czynników,
decydujących o warunkach życia mieszkańców i o rozwoju gospodarczym kraju i regionów.
Cele szczegółowe Polityki Transportowej Państwa, które odnoszą się do polityki parkingowej są
następujące:
Cel 1: Poprawa dostępności transportowej i jakości transportu jako czynnik poprawy warunków
życia i usuwania barier rozwojowych gospodarki
Cel 4: Integracja systemu transportowego – w układzie gałęziowym i terytorialnym
Cel 6: Ograniczenie negatywnego wpływu transportu na środowisko i warunki życia.
Szczególna uwaga kierowana jest na działania prowadzone w tych dziedzinach, gdzie efekty będą
odczuwane przez możliwie dużą liczbę użytkowników, m.in. uprawnienie funkcjonowania transportu
w obszarach metropolitarnych.
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030
W Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, parkingi Park&Ride wymienione są jako
element poprawy dostępności wewnątrz obszarów funkcjonalnych z preferencją dla rozwoju
transportu publicznego (działanie 3.2.2). Dokument wskazuje na potrzebę obligatoryjnej współpracy
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
11
jednostek samorządowych w celu rozwoju systemu Park&Ride oraz na określenie w lokalnych
dokumentach planistycznych wskaźników realizacji systemu Park&Ride. Oprócz bezpośredniego
odwołania się do systemu Park&Ride, w dokumencie zakłada się potrzebę utworzenia
zintegrowanego multimodalnego systemu transportowego (3.2.3), którego elementami będą parkingi
Park&Ride i Bike&Ride. Zapisano również, zwiększenie dostępności transportowej wewnątrz rejonów
(2.2.1).
2.2.3 Uwarunkowania wynikające z dokumentów wojewódzkich Aktualizacja Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku
Misją województwa w myśl „Strategii…” jest:
• skupienie wszystkich podmiotów działających na rzecz wzrostu konkurencyjności regionu, poprawy warunków życia mieszkańców oraz odsunięcia perspektywy zapaści demograficznej;
• uzyskanie efektu synergii przez stworzenie spójnej koncepcji wykorzystania środków publicznych;
• wykorzystanie własnych instrumentów dla uzyskania efektu dźwigni. Celem generalnym Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego jest efektywne
wykorzystanie potencjałów rozwojowych na rzecz wzrostu konkurencyjności województwa, służące
poprawie jakości życia mieszkańców w warunkach zrównoważonego rozwoju.
„Strategia…” definiuje 9 celów strategicznych: poprawa dostępności i spójności komunikacyjnej
regionu, poprawa stanu środowiska i racjonalne gospodarowanie jego zasobami, lepsze zarządzanie
energią, zwiększenie konkurencyjności metropolii poznańskiej i innych ośrodków wzrostu w
województwie, zwiększenie spójności województwa, wzmocnienie potencjału gospodarczego
regionu, wzrost kompetencji mieszkańców i zatrudnienia, zwiększanie zasobów oraz wyrównywanie
potencjałów społecznych województwa, wzrost bezpieczeństwa i sprawności zarządzania regionem.
Osiągnięcie celów strategicznych rozwoju Wielkopolski, będzie możliwe poprzez realizację celów
operacyjnych, wyznaczających jednocześnie kierunki działań w poszczególnych obszarach.
W zakresie celu strategicznego 1 „Poprawa dostępności i spójności komunikacyjnej regionu”
Strategia przewiduje m.in. realizację następujących celów operacyjnych:
• Zwiększenie spójności sieci drogowej • Wzrost różnorodności oraz upowszechnianie efektywnych form transportu • Rozbudowa infrastruktury na rzecz społeczeństwa informacyjnego • Rozwój transportu zbiorowego. W zakresie celu strategicznego 4 „Zwiększenie konkurencyjności metropolii poznańskiej i innych
ośrodków wzrostu w województwie” Strategia przewiduje realizację dwóch celów operacyjnych:
• Rozwój metropolii poznańskiej - cel ten realizowany powinien być m.in. poprzez zwiększenie powiązań komunikacyjnych stolicy regionu z otoczeniem, wraz z modernizacją poznańskiego węzła komunikacyjnego, w tym poprawę stanu komunikacji zbiorowej;
• Wzmocnienie biegunów wzrostu w subregionach – realizowany m.in. poprzez poprawę połączeń komunikacyjnych ze stolicą regionu oraz z otoczeniami funkcjonalnymi ośrodków regionalnego i subregionalnych.
Ww. cele operacyjne w ramach celu strategicznego 1 i 4 zostały uwzględnione w ramach założeń
SPPOFAP
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
12
Wojewódzki program ochrony środowiska
Celem nadrzędnym Programu Ochrony Środowiska Województwa Wielkopolskiego na lata 2012-
2015, z uwzględnieniem perspektywy do 2023 r. jest Ochrona środowiska naturalnego z
zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju, jako podstawa poprawy jakości życia mieszkańców
regionu.
W programie sformułowano 15 obszarów działań, wśród których dwa odnoszą się do zagadnień
transportowych uwzględnionych w SPPOFAP, a realizowane będą m.in. poprzez następujące
działania:
Obszar działań - Jakość powietrza: • osiągnięcie standardów jakości powietrza poprzez wdrożenie programów ochrony powietrza, • ograniczanie emisji ze środków transportu (modernizacja taboru, wykorzystanie paliw
ekologicznych, remonty dróg). Obszar działań – Hałas • opracowywanie i wdrażanie programów ochrony środowiska przed hałasem, • dalszy monitoring klimatu akustycznego w województwie.
Programy Ochrony Powietrza dla strefy aglomeracja Poznań
Cele ochrony środowiska SPPOFAP są zbieżne z celami programów ochrony powietrza dla terenu
aglomeracji poznańskiej.
Zgodnie z art. 91 ust. 3 ustawy Prawo ochrony środowiska sejmik województwa jest zobowiązany
do określenia w drodze uchwały programu ochrony powietrza dla stref, w których przekraczane są
poziomy dopuszczalne substancji.
W związku z przekroczeniem poziomów dopuszczalnych jakości powietrza w zakresie pyłu
zawieszonego PM10 w 2010 r. opracowana została „Aktualizacja Programu Ochrony Powietrza dla
strefy aglomeracja Poznań”. Program został przyjęty przez Sejmik Województwa Wielkopolskiego
Uchwałą Nr XXIX/561/12 z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie Aktualizacji Programu ochrony
powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań) w woj. wielkopolskim (Dz. Urz. Woj.
Wielkopolskiego z dnia 15.01.2013 r. poz. 508).
Ponadto Sejmik Województwa Wielkopolskiego uchwałą Nr XXIX/566/12 z dnia 17 grudnia 2012
r. (Dz.Urz. Woj. Wielkopolskiego z dnia 15.01.2013 r., poz. 509) uchwalił Program ochrony powietrza
w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja Poznańska, Miasto Leszno, strefy gnieźnieńsko-
wrzesińskiej oraz strefy piIsko-złotowskiej w woj. wielkopolskim.
Głównym celem sporządzenia i wdrożenia Aktualizacji Programu Ochrony Powietrza w zakresie
pyłu zawieszonego PM10 jest przywrócenie naruszonych standardów jakości powietrza, a przez to
poprawa warunków życia mieszkańców, podwyższenie standardów cywilizacyjnych oraz lepsza jakość
życia w mieście.
Realizacja zadań wynikających z Aktualizacji Programu Ochrony Powietrza ma na celu
zmniejszenie stężenia substancji zanieczyszczającej w powietrzu w danej strefie do poziomu
dopuszczalnego i utrzymywania go na takim poziomie.
Poziomy stężeń zanieczyszczeń do osiągnięcia i utrzymania w aglomeracji Poznań to:
• pył zawieszony PM10 o okresie uśredniania wyników 24 godziny - 50 μg/m3, dopuszczalna częstość przekraczania w ciągu roku – 35 razy;
• pył zawieszony PM10 o okresie uśredniania wyników pomiarów rok kalendarzowy – 40 μg/m3 według Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów
niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 47 poz. 281).
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
13
W Programie określone zostały zakresy kompetencji dla poszczególnych organów administracji i
instytucji, bariery prawne inne związane z polityką Państwa uniemożliwiające skuteczne realizowanie
Aktualizacji Programu oraz obowiązki najwyższych organów władzy w Państwie, a także władz
lokalnych.
Program zawiera również propozycję działań krótkoterminowych - w odniesieniu do komunikacji
wymienia następujące działania:
• korzystanie z transportu miejskiego zamiast indywidualnego; • upłynnienie ruchu. Program ochrony powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla czterech stref województwa
wielkopolskiego, w których stwierdzone zostały ponadnormatywne poziomy substancji w powietrzu,
jest dokumentem przygotowanym w celu określenia działań, których realizacja ma doprowadzić do
osiągnięcia wartości docelowych substancji w powietrzu. Poziom docelowy benzo(a)pirenu,
obowiązujący na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 roku w sprawie
poziomów niektórych substancji w powietrzu, o okresie uśredniania wyników pomiarów rok
kalendarzowy – wynosi 1 ng/m3.
Program ochrony powietrza, stanowiąc akt prawa miejscowego, nakłada szereg zadań na organy
administracji, podmioty korzystające ze środowiska oraz inne jednostki organizacyjne. W odniesieniu
do zagadnień związanych z transportem dla aglomeracji poznańskiej Program ochrony powietrza
wśród zadań Prezydenta Miasta wymienia m.in.:
• działania promocyjno-edukacyjne w zakresie kształtowania pozytywnych postaw mieszkańców w odniesieniu do korzystania z transportu publicznego, ścieżek rowerowych, ruchu pieszego, wspólnego podróżowania - carpooling (wskazywanie korzyści społeczno-ekologicznych i ekonomicznych, jak również zagrożeń związanych z ekspansywnym rozwojem komunikacji indywidualnej);
• uwzględnianie w warunkach specyfikacji zamówień publicznych wymogów ochrony powietrza, np. zakup pojazdów o niskiej emisji, usługi transportowe z wykorzystaniem ekologicznie czystych pojazdów, wykorzystanie nieskoemisyjnych źródeł energetycznego spalania oraz niskoemisyjnych paliw dla źródeł stałych i mobilnych.
2.2.4 Uwarunkowania wynikające z dokumentów dla obszaru Aglomeracji Poznańskiej Strategia Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Miejskim Obszarze Funkcjonalnym
Poznania
Strategia zintegrowanych inwestycji terytorialnych to sformułowanie programów rozwoju dla
całego miejskiego obszaru funkcjonalnego Poznania, ujętego w ramach przestrzennych
Stowarzyszenia Metropolia Poznań. Strategia zakłada realizację 10 projektów strategicznych, w tym
w odniesieniu do polityki transportowej Projekt 5. Poznańska Kolej Metropolitalna (PKM) – integracja
systemu transportu publicznego wokół transportu szynowego w obszarze funkcjonalnym Poznania.
Węzły integracji – budowa funkcjonalnych punktów przesiadkowych.
Celem Projektu 5 jest stworzenie systemu transportu publicznego, którego podstawą ma być
integracja wszystkich form przemieszczania się w obszarze funkcjonalnym Poznania. W ramach
Projektu 5 wskazano potrzebę budowy parkingów Park&Ride, Bike&Ride, a nawet Kiss&Ride dla
wzmocnienia roli Poznańskiej Kolei Metropolitalnej. Kluczową częścią projektu jest budowa ok. 60
punktów przesiadkowych, na których mają powstawać parkingi integrujące różne formy transportu
publicznego i indywidualnego.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
14
2.2.5 Uwarunkowania wynikające z dokumentów powiatowych Strategia rozwoju powiatu poznańskiego na lata 2006 - 2015
W zaktualizowanej Strategii Rozwoju Powiatu Poznańskiego 2006-2015 r., zgodnie z jej
pierwowzorem, w zakresie polityki transportowej cel strategiczny określony został jako
„Kształtowanie przestrzeni podwyższającej jakość życia oraz wspieranie rozwoju gospodarczego
Powiatu”, a odpowiadające im cele operacyjne realizowane przez Samorząd Powiatu Poznańskiego
są następujące:
1.1. Modernizacja i budowa dróg powiatowych
1.2. Realizacja ponadlokalnych zadań transportowych przy współpracy z innymi zarządcami
dróg.
Plan Zrównoważonego Rozwoju Publicznego Transportu Zbiorowego Powiatu Poznańskiego na
lata 2015-2025
Celem Planu Transportowego dla powiatu poznańskiego jest takie zaplanowanie publicznego
międzygminnego transportu zbiorowego w obszarze powiatu poznańskiego, aby zapewnić
zrównoważony rozwój transportu w całej aglomeracji poznańskiej dla osiągnięcia celów zarówno
środowiskowych jak i społecznych czy gospodarczych.
Plan zakłada, iż zrównoważony rozwój transportu osiągany będzie poprzez realizację celów
ekologicznych, społecznych i gospodarczych:
• Cele ekologiczne: − Zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych wynikającej z procesów transportowych. − Zmniejszenie emisji hałasu powstającego w procesach transportowych. − Ochrona obszarów cennych przyrodniczo.
• Cele społeczne: − Zwiększenie dostępu do publicznego transportu zbiorowego dla mieszkańców gmin
podpoznańskich. − Zwiększenie dostępu do publicznego transportu zbiorowego dla osób niepełnosprawnych. − Zapobieganie wykluczeniu z korzystania z publicznego transportu zbiorowego przez osoby
ubogie. • Cele gospodarcze:
− Zmniejszenie kosztów transportu. − Zwiększenie atrakcyjności terenów przemysłowych i usługowych poprzez zwiększenie ich
dostępu do publicznego transportu zbiorowego. W odniesieniu do polityki parkingowej, jako zintegrowane węzły przesiadkowe wskazuje się w
tym dokumencie, stacje i przystanki kolejowe na obszarze powiatu położone przy drogach
powiatowych. Założono, że integracja będzie dotyczyć również transportu indywidualnego.
Realizowana zaś będzie m.in. poprzez parkingi Park&Ride i Bike&Ride. Zalecono takie projektowanie
parkingów, aby maksymalnie ułatwić przesiadkę między środkami transportu.
Program ochrony środowiska dla Powiatu Poznańskiego na lata 2012 – 2015 z perspektywą na
lata 2016 – 2019
W Programie w ramach priorytetu 4. Zapobieganie ponadnormatywnej emisji hałasu i pól
elektromagnetycznych za cel przyjęto ograniczanie emisji do środowiska i zmniejszanie narażenia
mieszkańców na ponadnormatywny poziom hałasu oraz pól elektromagnetycznych. Wśród zadań
służących realizacji ww. celu i priorytetu ekologicznego w Programie wymienia się m.in.:
• stosowanie rozwiązań ograniczających emisje z dróg powiatowych, • wykonywanie dróg dla rowerów.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
15
Cel Priorytetu 4. jest zbieżny z celami ochrony środowiska polityki parkingowej Aglomeracji Poznańskiej.
2.2.6 Uwarunkowania wynikające z dokumentów miast i gmin Polityka transportowa Poznania
„Polityka transportowa Poznania” przyjęta uchwałą nr XXIII/269/III/99 Rady Miasta Poznania z
dnia 18 listopada1999 r. stanowi dokument nadrzędny dla rozwoju transportu na terenie Poznania i
dla pełnienia przez Poznań roli metropolii. Celem generalnym polityki transportowej Poznania jest
osiągnięcie zrównoważonego systemu transportowego pod kątem gospodarczym, przestrzennym,
ekologicznym i społecznym. Celem głównym jest stworzenie optymalnego systemu transportu w skali
aglomeracji poznańskiej. W ramach rozbudowy i modernizacji sieci drogowo-ulicznej celem jest m.in.
zapewnienie dostępności parkingów strategicznych/przesiadkowych.
Strategia Rozwoju Miasta Poznania do roku 2030
Dokument przyjęty Uchwałą nr LXXII/990/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 11. maja 2010 r.
w/s Strategii Rozwoju Miasta Poznania do roku 2030 definiuje wizję miasta następująco: „Poznań
miastem metropolitalnym o silnej gospodarce i wysokiej jakości życia, opierającym swój rozwój na
wiedzy”.
W ramach celu strategicznego IV Utworzenie Metropolii Poznań wskazano 2 cele pośrednie:
• 4.1. Wzrost międzynarodowego znaczenia Poznania w sieci metropolii europejskich • 4.2. Wzrost spójności metropolii poprzez integrację przestrzenno-funkcjonalną miasta Poznania
z gminami aglomeracji. Strategia zakłada dążenie do zachowania spójności rozwoju sieci organizacyjnej transportowej i
infrastruktury komunalnej mając na uwadze wdrażanie planów wypracowanych przez gminy, tak i
przede wszystkim generowanie projektów wspólnych, które mają większe szanse na dofinansowanie
ze środków zewnętrznych.
Cel 4.1. realizowany będzie poprzez projekty i zadania zawarte w programie „Metropolitalny
Poznań”, opracowanym jako jeden z 21 programów strategicznych w ramach Strategii.
Ważnym aspektem programu „Metropolitalny Poznań” jest wzrost funkcjonalności rozwiązań
komunikacyjnych oraz integracja transportu w aglomeracji poprzez:
• stworzenie komunalnego związku transportu publicznego z gminami obszaru metropolitalnego w celu integracji, optymalizacji i rozwoju lokalnego transportu zbiorowego i realizacji konsekwentnej wspólnej polityki transportowej;
• zwiększenie spójności komunikacyjnej metropolii poprzez wykorzystanie i optymalizację połączeń kolejowych wewnątrz aglomeracji;
• rozwijanie i integracja szlaków rowerowych, jako uzupełnienie standardowych środków transportu w aglomeracji.
Cel 4.2. realizowany będzie w ramach programu strategicznego „Zrównoważony rozwój
transportu”, którego głównym celem jest „Zrównoważenie miejskiego i aglomeracyjnego systemu
transportowego. Cele operacyjne programu „Zrównoważony rozwój transportu” są następujące:
• Zwiększenie atrakcyjności transportu zbiorowego • Ograniczenie uciążliwości w ruchu drogowym • Poprawa jakości podróży niezmotoryzowanych • Poprawa atrakcyjności rozwiązań integrujących transport w metropolii.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
16
W ramach celu „Ograniczenie uciążliwości w ruchu drogowym’ przewiduje się działanie mające
na celu stworzenie (budowa, przebudowa) większej liczby miejsc postojowych dla samochodów na
parkingach buforowych (Park&Go) i stałych.
Plan Zrównoważonego Rozwoju Publicznego Transportu Zbiorowego dla Miasta Poznania na
lata 2015-2025
Celem Planu Transportowego Poznania jest zaplanowanie publicznego transportu zbiorowego w
Poznaniu oraz w gminach powiatu poznańskiego, aby zapewnić zrównoważony rozwój transportu w
całej aglomeracji poznańskiej dla osiągnięcia celów zarówno środowiskowych, jak i społecznych czy
gospodarczych.
Plan zakłada, iż zrównoważony rozwój transportu osiągany będzie poprzez realizację celów
ekologicznych, społecznych i gospodarczych:
• Cele ekologiczne: − Zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych wynikającej z procesów transportowych. − Zmniejszenie emisji hałasu powstającego w procesach transportowych. − Ochrona obszarów cennych przyrodniczo.
• Cele społeczne: − Zwiększenie dostępu do publicznego transportu zbiorowego dla mieszkańców gmin
podpoznańskich. − Zwiększenie dostępu do publicznego transportu zbiorowego dla osób niepełnosprawnych. − Zapobieganie wykluczeniu z korzystania z publicznego transportu zbiorowego przez osoby
ubogie. • Cele gospodarcze:
− Zmniejszenie kosztów transportu. − Zwiększenie atrakcyjności terenów przemysłowych i usługowych poprzez zwiększenie ich
dostępu do publicznego transportu zbiorowego. Program Ochrony Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2013-2016 z perspektywą do roku
2020 roku
Podstawowym celem Programu jest poprawa jakości życia mieszkańców Poznania, umożliwiająca
im funkcjonowanie w warunkach zrównoważonego rozwoju o wysokiej jakości środowiska i istotnych
walorach przyrodniczych będących podstawą rozwoju gospodarczego miasta.
W projekcie dokumentu wyszczególniono 18 obszarów działań, w tym m.in. te związane z
transportem lub jego oddziaływaniem na środowisko:
• Ochrona powietrza atmosferycznego • Ochrona klimatu akustycznego • Zrównoważony rozwój transportu • Gospodarka niskoemisyjna W projekcie Programu wyszczególniono następujące priorytety ekologiczne w ramach ww.
obszarów:
• Ograniczenie emisji substancji ze źródeł mobilnych • Ograniczenie liczby mieszkańców narażonych na ponadnormatywny hałas komunikacyjny • Zmniejszenie wpływu transportu na środowisko dzięki modernizacji i integracji systemu
transportowego • Zmniejszenie energochłonności gospodarki, w tym sektorów mieszkaniowego i publicznego oraz
promowanie OZE w zużyciu energii, strategii niskoemisyjnej, zrównoważonego transportu miejskiego.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
17
W Programie określono również hierarchię priorytetów, gdzie 3 pierwsze miejsca zajmują ww.
aspekty:
I. Osiągniecie wymaganych standardów jakości powietrza atmosferycznego – promowanie strategii efektywności energetycznej
II. Zrównoważony rozwój transportu III. Ograniczenie uciążliwości hałasu komunikacyjnego.
Ww. cele i priorytety są zgodne z celami ochrony środowiska SPPOFAP.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania
Studium przyjęte uchwałą Nr XXXI/299/V/2008 przez Radę Miasta Poznania 18 stycznia 2008
roku jest dokumentem planistycznym określającym politykę zagospodarowania przestrzennego
gminy i zawiera wytyczne do sporządzania planów zagospodarowania przestrzennego.
Określona w Studium polityka miasta w zakresie rozwoju transportu zakłada podjęcie działań
zmierzających do:
• zwiększania efektywności systemu transportowego, z priorytetem dla transportu publicznego, ruchu pieszego i rowerowego, hamowania wzrostu zatłoczenia motoryzacyjnego, w szczególności przez działania systemowe,
• utrzymania i rekonstrukcji infrastruktury transportowej, • rozwoju i integracji komunikacji regionalnej, • wzrostu dostępności do europejskiego systemu transportowego, • poprawy bezpieczeństwa ruchu, • wskazania terenów niezbędnych do pozyskania dla celów rozwojowych. W zakresie kierunków ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego i jego zasobów
Studium wskazuje m.in. proekologiczną politykę transportową (promocja transportu publicznego i
ruchu rowerowego, zapewnienie płynnego ruchu samochodowego).
W Studium wskazano również na konieczność wprowadzania rozwiązań zapewniających
zachowanie wymaganych standardów akustycznych oraz ograniczających ponadnormatywną
uciążliwość akustyczną, z położeniem szczególnego nacisku na ochronę terenów mieszkaniowych.
Wśród rozwiązań zapewniających zachowanie standardów akustycznych wskazanych w Studium
znajduje się odpowiednia polityka komunikacyjna miasta (m. in. ograniczanie natężenia ruchu
samochodowego w centrum, modernizacja i rozbudowa układu komunikacyjnego przy zastosowaniu
nowoczesnych technologii, itp.).
Cele SPPOFAP wpisują się w politykę Studium w ww. zakresie.
Dokumenty pozostałych gmin
W zakresie integracji transportu oraz polityki parkingowej trzy gminy: Buk, Czerwonak i Luboń
umieściły zapisy dotyczące integracji transportu zarówno w dokumentach Strategii Rozwoju jak
również w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (SUiKZP). Gmina
Suchy Las zapisy dotyczące integracji zawarła w SUiKZP, natomiast w siedmiu gminach: Dopiewo,
Pobiedziska, Swarzędz, Murowana Goślina, Rokietnica, Puszczykowo i Mosina zapisy takie znalazły się
w dokumentach Strategii Rozwoju.
W większości zapisy dotyczyły ogólnie integracji transportu z uwydatnieniem roli transportu
kolejowego. Często wskazywano na rozwój zrównoważony z promocją transportu niskoemisyjnego
oraz zwiększeniem dostępu do obszarów o słabej dostępności komunikacyjnej.
W ramach SUiKZP gminy Czerwonak określono politykę parkingową, w której obok konieczności
integracji transportu samochodowego i kolejowego poprzez budowę parkingów Park&Ride przy
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
18
każdej stacji i przystanku kolejowym, zapisano również potrzebę budowy parkingów publicznych w
miejscach występowania ruchu turystycznego oraz zewnętrznego. Również w Strategii Rozwoju
Gminy zapisano potrzebę działań integrujących transport głownie poprzez integrację kolei
podmiejskiej z ruchem samochodowym i rowerowym – parkingi Park&Ride i Bike&Ride. Zapisano
również potrzebę działań ograniczających emisję i chroniących ludność i środowisko przed skutkami
nadmiernego ruchu drogowego.
W Strategii Rozwoju gminy Murowana Goślina za istotne uznano potrzebę zwiększenie roli
gminy w Aglomeracji Poznańskiej. Działaniami które mają temu pomóc będą między innymi:
rozbudowa nowoczesnego węzła komunikacyjnego w oparciu o dworzec kolejowy w Murowanej
Goślinie oraz tworzenie zintegrowanego transportu publicznego. W SUiKZP gminy Murowana Goślina
zapisano normatyw parkingowy, brakuje natomiast zapisów dotyczących integracji systemów
transportowych.
Zapisy dotyczące parkingów Park&Ride znalazły się w SUiKZP gminy Suchy Las. Niestety zapisy te
jedynie dopuszczają lokalizację tego typu parkingów przy stacjach kolejowych. Dokument zawiera
również normatyw parkingowy.
Gmina Rokietnica w Strategii Rozwoju zawarła zapisy wskazujące na potrzebę integracji z
transportem kolejowym oraz z innymi środkami transportu publicznego. Przewidziano również inne
środki integracji np. wspólny bilet, ale również potrzebę rozwoju transport niskoemisyjnego.
W SUiKZP gminy Buk przewidziano budowę parkingu strategicznego w rejonie dworca PKP Buk,
bez sprecyzowania czy ma on pełnić funkcję parkingu Park&Ride.
W gminie Dopiewo integracja transportu została zapisana w projekcie Strategii Rozwoju. Stacje
kolejowe wskazywane są jako potencjalna lokalizacja tzw. „parkingów buforowych”.
W Strategii Rozwoju gminy Luboń wpisano działania lokalizacje parkingów Park&Ride przyznając
integracji transportu bardzo ważną rolę.
W Strategii Rozwoju gminy Puszczykowo wskazano konieczność budowy parkingów buforowych.
Z kontekstu można wywnioskować, że jest to działanie związane z integracją transportu i chodzi o
parkingi Park&Ride, choć nie jest to wyraźnie zaznaczone.
W Strategii Rozwoju gminy Mosina integracja transportu jest jednym z głównych celów.
Wskazuje się m.in. na potrzebę współpracy gminy przy budowie kolei metropolitalnej. W SUiKZP
gminy znajdują się ogólne zapisy o polityce parkingowej i normatyw.
W gminie Stęszew za cel w Strategii Rozwoju przyjmuje się usprawnienie połączeń na relacji
Stęszew-Poznań.
Gmina Kórnik w swojej Strategii Rozwoju wskazuje na zrównoważony rozwój i modernizację
transportu publicznego, jednak nie poprzez integrację transportu.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
19
Integracja systemów infrastruktury z Poznaniem i sąsiednimi gminami została wpisana w
Strategię Rozwoju gminy Swarzędz. Integracja ta dotyczy układu drogowego, systemu kolejowego
oraz komunikacji publicznej.
Wg Strategii Rozwoju gminy Pobiedziska zintegrowany system komunikacyjny ma zapewnić
zwiększenie dostępności komunikacyjnej gminy, a w konsekwencji poprawić warunki życia
mieszkańców. W SUiKZP znajdują się zapisy dotyczące szczegółowych warunków, jakie powinny
spełniać parkingi dla ruchu turystycznego i rekreacyjnego.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
20
3 Charakterystyka środowiska Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
3.1 Obszar badań
3.1.1 Obszar Funkcjonalny Aglomeracji Poznańskiej Na potrzeby opracowania SPPOFAP autorzy dokumentu przyjęli, że Obszar Funkcjonalny
Aglomeracji Poznańskiej obejmuje miasto Poznań oraz powiaty: poznański, kościański, wągrowiecki i
wrzesiński.
Rysunek 1 Obszar Funkcjonalny Aglomeracji Poznańskiej
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
21
3.1.2 Sytuacja demograficzna W tabeli 1 zamieszczono podstawowe dane dotyczące liczby ludności zamieszkującej Obszar
Funkcjonalny Aglomeracji Poznańskiej, gęstość zaludnienia oraz powierzchnie poszczególnych
jednostek Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej (OFAP).
Tab. 1. Powierzchnia oraz liczba mieszkańców poszczególnych jednostek Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej wg stanu na 31.XII.2013r.
Jednostka terytorialna Powierzchnia
[km2]
Ludność [os.]
Gęstość zaludnienia [os./km
2]
Powiat m. Poznań 262 548 028 2 092
Powiat poznański 1 900 352 395 185
Powiat kościański 722 78 981 109
Powiat wągrowiecki 1 040 69 837 67
Powiat wrzesiński 704 76 481 109
Źródło: Główny Urząd Statystyczny, Bank Danych Lokalnych
3.1.3 Powiązania komunikacyjne Przez teren Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej przebiegają następujące linie
kolejowe (wg PKP S.A.):
• nr 3 Warszawa Zachodnia - Kunowice,
• nr 236 Rogoźno Wielkopolskie – Bzowo – Goraj,
• nr 271 Wrocław Główny – Poznań Główny,
• nr 272 Kluczbork – Poznań Główny,
• nr 281 Oleśnica – Chojnice,
• nr 351 Poznań Główny – Szczecin Główny,
• nr 353 Poznań Wschód – Skandawa,
• nr 354 Poznań Główny – Piła Główna,
• nr 356 Poznań Wschód – Bydgoszcz Główna,
• nr 357 Sulechów – Luboń. Układ linii podstawowych węzła uzupełniają linie obwodowe oraz łącznice umożliwiające
swobodny ruch pociągów w wielu kierunkach z pominięciem stacji Poznań Główny.
W Poznaniu znajduję się Port Lotniczy Poznań – Ławica, szósty w Polsce pod względem ilości
obsługiwanych pasażerów (ponad 1,5 mln rocznie), należący do Transeuropejskiej Sieci
Transportowej TEN-T. Umożliwia on połączenie z 21 miastami europejskimi, 2 miastami polskimi:
Warszawą i Krakowem oraz ponad dwadzieścia kierunków czarterowych.
Na terenie miasta Poznania znajduje się również lotnisko wojskowe Krzesiny, gdzie mieści się 31.
Baza Lotnictwa Taktycznego i 3. Eskadra Lotnictwa Taktycznego. Od 2006 r. stacjonują tam również
wielozadaniowe samoloty F-16.
System dróg OFAP obejmuje drogi krajowe, wojewódzkie, drogi powiatowe i drogi gminne.
Tab. 2. Drogi krajowe i autostrady w Obszarze Funkcjonalnym Aglomeracji Poznańskiej
Nr drogi Trasa przebiegu
S5 obwodnica Śmigla
S5d obwodnica wschodnia Poznania
5 Świecie - Gniezno - Poznań - Stęszew - Kościan - Leszno - Wrocław
11 Podgaje - Piła - Ujście - Chodzież - Oborniki - Poznań - Kórnik - Jarocin - Pleszew - Ostrów Wlkp. -
Ostrzeszów - Kępno - Kluczbork
S11a Poznań - Kórnik
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
22
Nr drogi Trasa przebiegu
S11c obwodnica zachodnia Poznania
15 Milicz - Krotoszyn - Jarocin - Miąskowo - Miłosław - Września - Gniezno - Trzemeszno - Ostróda
32 Stęszew - Grodzisk Wlkp. - Sulechów
92 Nowy Tomyśl - Pniewy - Poznań - Września - Słupca - Golina - Konin
A2 autostrada A2 Świecko – Kukuryki
Źródło: GDDKIA
Tab. 3. Drogi wojewódzkie w Obszarze Funkcjonalnym Aglomeracji Poznańskiej
Nr drogi Nazwa drogi
Powiat poznański
184 Wronki – Ostroróg – Szamotuły - Przeźmierowo
187 Pniewy-Szamotuły-Oborniki-Murowana Goślina
196 Poznań – Murowana Goślina - Wągrowiec
306 Lipnica-Wilczyna – Buk – Stęszew - Nowe Dymaczewo
307 Poznań - Buk-Opalenica - Bukowiec
430 Poznań - Mosina
431 Granowo-Nowe Dymaczewo - Mosina-Kórnik
433 Swarzędz - Gądki
434 Łubowo-Iwno-...-Kostrzyn - Kórnik-Śrem – Kunowo – Gostyń - Rawicz
Powiat kościański
308 Nowy Tomyśl-Grodzisk Wielkopolski-Kościan-Kunowo
310 Głuchowo-Czempiń-Śrem
311 Kawczyn-Czempiń
312 Rakoniewice-Czacz
432 Leszno-Krzywiń-Śrem-Środa Wielkopolska-Września
Powiat wągrowiecki
190 Krajenka-Szamocin-Margonin-Wągrowiec-Gniezno
191 Chodzież-Szamocin-Lipa
193 Chodzież-Margonin-Gołańcz
194 Wyrzysk-Gołańcz-Morakowo
196 Poznań-Murowana Goślina-Wągrowiec
197 Sławica-Rejowiec-Kiszkowo-Gniezno
241 /Tuchola-Sępólno Krajeńskie-Więcbork-Nakło nad Notecią/-Wągrowiec-Rogoźno
251 Kaliska-Damasławek-/Żnin-Barcin-Pakość-Inowrocław/
Powiat wrzesiński
441 Miłosław-Borzykowo
442 Września-Pyzdry-Gizałki-Kalisz
466 Słupca-Ciążeń-Pyzdry Źródło: Wielkopolski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Poznaniu
3.2 Stan środowiska na obszarach objętych potencjalnym znaczącym oddziaływaniem
3.2.1 Geologia, geomorfologia Według podziału fizyczno-geograficznego J. Kondrackiego (2000 r.) teren powiatu poznańskiego i
miasta Poznania znajduje się w podprowincji Pojezierza Południowobałtyckie, w makroregionie
Pojezierze Wielkopolskie i mezoregionach: Kotlina Śremska (315.54), Równina Wrzesińska (315.56),
Pojezierze Gnieźnieńskie (315.54), Poznański Przełom Warty (315.52) oraz Pojezierze Poznańskie
(515.51). Pojezierze Poznańskie jest regionem zajmującym dużą powierzchnię toteż w jego obrębie
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
23
wyróżniono osiem mikroregionów. Pięć z nich obejmuje powiat poznański: Równina Szamotulska
(315.518), Wzgórza Owińsko – Kierskie (315.517), Pojezierze Stęszewskie (515.516), Równina
Poznańska (315.515) oraz Równina Opalenicka (315.514).
Według podziału geomorfologicznego B. Krygowskiego Niziny Wielkopolskiej obszar powiatu
poznańskiego oraz miasta Poznania leży na Wysoczyźnie Poznańskiej VIII.
Zgodnie z podziałem hydrogeologicznym znajduje się on w regionie wielkopolskim (VI)
z subregionami lubusko-poznańskim (VI2) i gnieźnieńsko – kujawskim (VI3).
Budowę geologiczną przedmiotowego obszaru rozpatruje się w odniesieniu do utworów
kenozoicznych i stropowych partii mezozoiku, gdzie znajdują się użytkowe poziomy wodonośne. W
podłożu struktur kenozoicznych występuje laaramijskie piętro strukturalne, w obrębie którego
wydziela się: monoklinę przedsudecką, synklinorium szczecińsko-szamotulskie i synklinorium
mogileńsko-łódzkie.
Najstarszymi osadami w tym rejonie są skały karbońskie – okruchowe o charakterze fliszowym
(zlepieńce, piaskowce, mułowce, iłowce), w młodszym karbonie często z wkładkami łupków
węglistych. W dolnym permie złożone zostały czerwone spągowce, bazalty, osady ilasto-mułowcowe,
piaskowce i inne. Z triasu pochodzą osady ilaste i ilasto – mułowcowe, margliste, wapnisto-
piaszczyste, oolitowe, dolomityczne, krzemienie, zlepieńce wapienne, gips i inne. W okresie jury
powstały iłowce, mułowce, zlepieńce, skały węglanowe, wody termalne i zmineralizowane. Granica
denudacyjnego zasięgu osadów kredy w okolicach Poznania związana jest z istnieniem struktury
tektonicznej zwanej antykliną Szamotuł, która zbudowana jest z osadów jury. W osi tej struktury
powstał w trzeciorzędzie rów tektoniczny, w dalszym swoim biegu zwany rowem Poznania.
Na podłożu mezozoicznym spoczywają osady trzeciorzędowe, złożone z utworów oligocenu
i miocenu, o miąższości 50-150 m. Oligocen stanowią: zielone piaski glaukonitowe, mułki ilaste
i piaszczyste z węglem brunatnym oraz utwory mułowców, piaski mułkowate i ilaste z pyłem węgla
brunatnego oraz piaski pylaste kwarcowo-glaukonitowe i iły zielone z cienkimi pokładami węgli
brunatnych. Miocen to utwory piaszczyste i burowęglowe przechodzące ku górze w utwory mułowo -
ilaste i ilaste (seria iłów poznańskich, o miąższości dochodzącej do 80 m). Utwory trzeciorzędowe
mają zmienną miąższość, od kilkunastu metrów na NE do 180 m na zachodzie omawianego rejonu,
przy miąższości 200 - 300 m w rejonie rowu tektonicznego Szamotuły - Poznań – Gostyń.
W przypowierzchniowej części terenu występują osady plejstoceńskie i holoceńskie.
Miąższość i rozprzestrzenienie utworów czwartorzędowych jest bardzo zmienne i zależne
od morfologii podłoża podczwartorzędowego i współczesnej powierzchni terenu; waha się od kilku
metrów w rejonie wyniesień podłoża trzeciorzędowego i obniżeń powierzchni w dolinach rzecznych
(co ma miejsce w odcinku przełomowym Warty), do ok. 110 m w rejonach głębokiej erozji w okresie
plejstoceńskim.
Na utwory plejstoceńskie składają się osady zlodowacenia południowopolskiego,
środkowopolskiego, międzyglinowe, zlodowacenia północnopolskiego, zastoiskowe związane
genetycznie z okresem pomiędzy fazą poznańską i leszczyńską oraz fluwioglacjalne fazy poznańskiej
złożone na glinach zwałowych zlodowacenia północnopolskiego. Najstarsze gliny wypełniają
obniżenia podłoża podczwartorzędowego, na których spoczywają gliny morenowe zlodowaceń
środkowopolskich: Odry i Warty. Z okresu interglacjału wielkiego pochodzi dolina kopalna o kierunku
N-S dochodząco do wielkopolskiej doliny kopalnej w rejonie Komornik, którą wypełniają piaski, żwiry,
mułki i iły zastoiskowe, o miąższości do 50 m. Osady zlodowacenia Warty związane są z sedymentacją
glin morenowych, a okres zlodowacenia środkowopolskiego kończą piaski i żwiry wodnolodowcowe.
Z interglacjału eemskiego pochodzą osady międzyglinowe: są to głownie jeziorne gytie, torfy, mułki
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
24
zastoiskowe oraz szczątki drewna. Lokalnie występujące mułki piaszczyste rozpoczynają serię osadów
genetycznie związanych ze zlodowaceniem północnopolskim. Większe znaczenie mają znacznie
rozprzestrzenione piaski i żwiry wodnolodowcowe pochodzące z transgresji lądolodu fazy
leszczyńskiej. Glina morenowa fazy leszczyńskiej osiąga miąższość kilkumetrową, nie przekraczając 10
m. W fazie pomorskiej zlodowacenia północnopolskiego ukształtował się ostatecznie przełomowy
odcinek rzeki Wary, powstały kolejne terasy erozyjno-akumulacyjne.
Na terenie powiatu poznańskiego są poznane i gospodarczo wykorzystywane wody pitne
w utworach czwartorzędowych i trzeciorzędowych występujące do głębokości 200 - 270 m.
W utworach kenozoicznych wody wolne podlegające intensywnemu krążeniu znajdują się
w strukturach porowatych piasków i żwirów różnej genezy, o zróżnicowanym rozprzestrzenieniu.
Doliny rzeczne charakteryzuje odmienna budowa geologiczna. Rzeki wcinały się w podłoże do
stropu glin morenowych zlodowacenia środkowopolskiego lub iłów, a następnie zostały wypełnione
osadami zastoiskowymi interglacjału eemskiego oraz utworami wodnolodowcowymi, które
przecinają holoceńskie utwory organiczne.
Podczas fazy poznańskiej zlodowacenia północnopolskiego na północ od Poznania powstał ciąg
sandrów: sandr Lusowski, Junikowski, Strzeszyński, Piątkowski, Naramowicki, Kiciński, Głównej. Ciąg
pagórków moreny czołowej fazy poznańskiej wyznacza północną, marginalną strefę odwodnienia
lądolodu.
Utwory holocenu reprezentują osady aluwialne wypełniające doliny rzeczne, głownie piaski
różnoziarniste, mułki i torfy. Odmienną grupę stanowią holoceńskie utwory antropogeniczne,
związane z działalnością ludzką na przestrzeni lat.
Urozmaicona rzeźba powiatu obejmuje wysoczyznę wznoszącą się 80-100 m n.p.m., w którą
wcinają się formy negatywne, takie jak rynny glacjalne, doliny, dolinki oraz zagłębia bezodpływowe.
W morfologii terenu wyróżnia się obniżenie Warty – ukształtowane przez wody lodowcowe, a w
obrębie dna przez wody rzeczne oraz skośnie zorientowane w stosunku do Warty rynny Bogdanki –
Cybiny i Potoku Junikowskiego. Głowna formą negatywną jest przełomowy odcinek rzeki Warty
(rzędna ok. 55 m n.p.m.), o długości 45 km, łączący Pradolinę Toruńską-Eberswaldzką z Pradoliną
Warszawko-Berlińską.
Na wysoczyźnie znajdują się liczne formy akumulacji lodowcowej i wodnolodowcowej. Najwyższe
wzniesienia występują na obszarze Pagórków Poznańskich na północ od Poznania - Dziewicza Góra
(137,9 m n.p.m.). W części południowej powiatu najwyższe wzniesienie stanowią Wzgórza
Pożegowskie na północ od Mosiny (123,8 - 125,0 m n.p.m.), stanowiące również wysunięte na
południe wzgórza moreny czołowej fazy poznańskiej ostatniego zlodowacenia. Poza obszarem wzgórz
morenowych i krawędzi pradoliny i dolin rzecznych obszar należący do powiatu jest płaski, w ok. 90%
jego spadki nie przekraczają 2o.
Obszar powiatu kościańskiego według regionalizacji fizycznogeograficznej J. Kondrackiego
stanowi fragment głównie Pojezierzy Południowobałtyckich. Obejmuje takie mezoregiony jak
Równina Kościańska (315.83) i Pojezierze Krzywińskie (315.82), a także niewielkie powierzchnie
Doliny Środkowej Obry (315.63), Kotliny Śremskiej (315.64) oraz Wysoczyzny Leszczyńskiej (318.11).
Teren ten ukształtował się pod wpływem procesów glacjalnych. Rzeźba terenu jest urozmaicona, z
charakterystycznymi dla krajobrazu młodoglacjalnego ciągami pagórków morenowych, skupiskami
jezior oraz powierzchniami wysoczyzn morenowych.
Spora część powiatu charakteryzuje się jednak rzeźbą płaskorówninną. Od Śmigla w kierunku
południowo-zachodnim przebiega pas terenów o rzeźbie niskofalistej i częściowo niskopagórkowatej.
W gminie Krzywiń występują tereny o rzeźbie wysokofalistej i wysokopagórkowatej.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
25
Powiat kościański leży na Monoklinie Przedsudeckiej. Głębokie podłoże tworzy tzw. platforma
paleozoiczna, na której spoczywa późniejsza pokrywa osadowa. Kompleks ten budują głównie utwory
permu i triasu, natomiast utwory jury i kredy występują tylko szczątkowo.
Mezozoicznie podłoże kenozoiku jest na ogół wyrównane, zalega na głębokości 200-250 m
poniżej poziomu morza. Miąższość osadów kenozoiku wynosi do 300 m.
Utwory trzeciorzędu występują na głębokości 10-45 m. Są to przede wszystkim iły z
przewarstwieniami mułków i piasków. Utwory czwartorzędu mają miąższość 10,8-35 m i więcej.
Osady te charakteryzują się bardzo zmienną litologią. Występują tu gliny zwałowe zlodowacenia
środkowopolskiego i bałtyckiego. Gliny te są przewarstwione różnej miąższości osadami
piaszczystymi i żwirowymi, często ze znaczną domieszką frakcji pylasto-ilastej.
Powiat Wągrowiecki położony jest w regionie o nazwie Pałuki. Jest to region polodowcowych
jezior i pofałdowanej równiny. Granice Pałuk na północy i wschodzie biegną Notecią, na
południowym wschodzie - doliną Foluskiej Strugi, na południu - Wełną. Granica zachodnia przebiega
przez Rogoźno, Budzyń i Margonin, choć czasem wyznacza się ją także na linii Wągrowiec - Jez.
Krajobraz Pałuk został ukształtowany w wyniku ostatniego zlodowacenia i około 12 tysięcy lat
działania różnych czynników po ustąpieniu lodowca.
Pod względem geograficznym opisywany teren wchodzi w skład czterech dużych mezoregionów
(wg podziału prof. J. Kondrackiego). Część Pałuk na zachód od Łekna, Wapna i Kcyni położona jest na
obszarze Pojezierza Chodzieskiego - wysoczyzny morenowej o poziomie "niższym", powstałej w
czasie ostatniego zlodowacenia na terenie istniejącej tu przedtem niziny. Pojezierze Chodzieskie
znajduje się pomiędzy Doliną Środkowej Noteci (część Pradoliny Toruńsko - Eberswaldzkiej) a doliną
Wełny, prawego dopływu Warty, pełniącą funkcję doliny marginalnej podczas subfazy chodzieskiej
zlodowacenia wiślańskiego. Moreny tej subfazy ciągną się równoleżnikowo od Chodzieży poza Kcynię
na wschodzie, a na zachodzie występują pod Czarnkowem. Jest to dość płaski i monotonny obszar,
wyniesiony na 80-95 m n.p.m., przeważnie użytkowany rolniczo. Na tym terenie występują liczne
jeziora, różnej wielkości i pochodzenia. Największe jeziora rynnowe zgrupowane są w rynnie
gołaniecko-wągrowieckiej, natomiast na wschód od Wągrowca oraz między Wągrowcem a
Margoninem znajdują się owalne typu wytopiskowego.
W rejonie Wągrowca i Rogoźna przebiega równoleżnikowo do jeziora niezbyt wielka Pradolina
Wełny. Południowa i wschodnia część opisywanego terenu wchodzi w skład Pojezierza
Gnieźnieńskiego. Jest to również wysoczyzna morenowa, ale o poziomie "wyższym" - wyniesionym na
100-110m n.p.m. Związane jest to z położeniem na Wale Kujawsko-Pomorskim- pokrytym warstwą
utworów polodowcowych różnej grubości podłużnym wyniesieniu, spiętrzonym w tym samym
okresie, co Karpaty (ponad 60 milionów lat temu). Właśnie w tym wale znajdują się wysady solne w
Wapnie i na wschód od Damasławka. Dzisiejszy krajobraz tego terenu to przede wszystkim falista
morena denna. Wśród niej spotyka się zagłębienia powstałe wskutek wytopienia odosobnionych brył
lodowca, dziś zajęte przez torfowiska lub maleńkie jeziorka (tzw. oczka). W północnej części tego
Pojezierza leżą pojedyncze pagórki, pozostałość starszego pasma moreny czołowej (najwyższe są
Chełmianki, zwane także Korfantówką - 162m n.p.m.). Wzgórza są oddzielone między sobą
równinami i sprawiają wrażenie, jakby były "nałożone" na płaską morenę denną. Dalej na południe
wysoczyzna ponacinana jest systemem długich rynien jeziornych, często o zawiłym przebiegu.
Bezpośrednio po ustąpieniu lodowca wytworzyły się gdzieniegdzie z lotnych piasków pola wydmowe.
Na południe od pasma moren występują pola sandrowe i wytopiskowe rynny jeziorne zgrupowane
zwłaszcza w okolicach Wągrowca nad Wełną.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
26
Podłoże mezozoiczne obszaru budują jury i kredy synklinorium mogileńsko – łódzkiego część
południowa powiatu oraz antyklinorium pomorskiego – część północna powiatu. W części granicznej
antyklinorium i synklinorium występuje wysad solny Wapna oraz Damasławka. W jądrach wysadów
występują sole permskie i anhydryty przykryte czapami gipsowymi, zaś w osłonach bocznych osady
triasu i jury środkowej i górnej. Osady jury środkowej to piaski, piaskowce, mułowce i iłowce, zaś
górnej to margle, wapienie margliste i mułowce margliste. Na tych osadach zalegają piaski i
piaskowce drobnoziarniste, średnioziarniste, muły i mułowce kredy dolnej. Osady kredy górnej
stanowią większość podłoża mezozoiku obszaru powiatu, a są to margle, opoki i wapienie.
Utwory trzeciorzędowe reprezentowane są przez utwory oligocenu i miocenu o miąższości 20-
150m, najczęściej 100-140m lokalnie do 200m (Damasławek).
Występowanie oraz litologia utworów czwartorzędowych związane są z działalnością
akumulacyjną lądolodów oraz erozyjną i akumulacyjną wód lodowcowych i rzecznych w okresach
interglacjalnych. Na obszarze powiatu utwory czwartorzędowe występują od zlodowaceń
południowopolskich po holocen. Ich miąższość jest zależna od morfologii podłoża
podczwartorzędowego i współczesnej powierzchni terenu i wynosi najczęściej od 20 do 90m.
Według regionalizacji J. Kondrackiego teren powiatu wrzesińskiego należy do podprowincji
Pojezierza Południowobałtyckie, makroregionu Pojezierze Wielkopolskie oraz mezoregionu Równina
Wrzesińska, jego część należy również do makroregionu Pradolina Warciańsko – Odrzańska,
mezoregionu Kotlina Śremska. Południowo – wschodni obszar zaliczany jest do osobnej podprowincji
– Niziny Środkowopolskie, makroregion Nizina Południowowielkopolska, mezoregion Dolina
Konińska.
Teren powiatu ukształtowany został przez lądolód, głównie podczas stadiału leszczyńskiego i
poznańskiego. Pod wpływem działalności lodowca i wód polodowcowych uformowała się morena
płaska – Równina Wrzesińska, łagodnie opadająca w kierunku południowym. Obszar ten jest prawie
pozbawiony jezior, z nielicznymi wniesieniami ozowo – kemowymi. Równina Wrzesińska, od południa
ograniczona jest Kotliną Śremską, należącą do makroregionu Pradoliny Warciańsko – Odrzańskiej
oraz z Dolina Konińską, zaliczaną już do podprowincji Niziny Środkowopolskie.
Przeważająca część terenu jest płaska, wznosi się stopniowo na zachodzie, gdzie znajdują się
Pagóry Kostrzyńskie. Ich najwyższym punktem na terenie powiatu jest wzniesienie w Stępocinie o
wysokości 128 m n. p. m. Początkowo najwyższym wzniesieniem powiatu znajdowało się w
Podstolicach, zniwelowane zostało jednak w wyniku eksploatacji gospodarczej. Rzeźba terenu
urozmaica również wał pochodzenia fluwioglacjalnego nazywany Ozem Wrzesińskim, rozciągający się
na odcinku 10 km, od Zieleńca, Grabowo Królewskie do Miłosławia.
Granica pomiędzy Równiną Wrzesińską, a Doliną Konińską, ma postać skarpy. Dno doliny leży na
wysokości około 70-72 m npm i zaznaczają się w niej 3 wyraźne poziomy terasowe. Najniższy,
zalewany w czasie stanów powodziowych, posiada powierzchnię urozmaiconą łachami wałowymi o
wysokości około 2 m i rozdzielającymi je obniżeniami. Widoczne są tutaj stare koryta rzek Warty i
Prosny. Wyższe poziomy terasowe (73-74 m npm) zajmują dość znaczne powierzchnie Doliny
Konińskiej. Rzeźbę terenu urozmaicają występujące tu liczne formy wydmowe. Ich wysokość
dochodzi miejscami do 10 m. Kotlina Śremska, przez którą biegnie Dolina Warty, poprzecinana
starorzeczami i meandrami. W Kotlinie Śremskiej, oprócz zalewanego dna doliny, występują także
wyższe, zalesione tarasy piaszczyste oraz pola uprawne. W latach 50. XIX w. przeprowadzono
prostowanie rzeki, tak że dziś Warta na odcinku Spławie – Czeszewo jest w miarę prosta. Nurty rzeki,
jak na rzekę nizinną są wartkie (stąd też Warta) i pełne wirów. Tereny zawarciańskie wchodzące w
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
27
skład powiatu wrzesińskiego znajdują się już na Równinie Rychwalskiej. Posiadają one piaszczyste
podłoże, które porastają lasy Puszczy Pyzdrskiej.
Równina poprzecinana jest dość ubogą siecią hydrograficzną, która tworzą Wrześnica i Warta
oraz niewielkie cieki wodne. Granica z powiatem jarocińskim przebiega po rzece Prośnie. Na
zachodzie teren przecina Moskawa i Cybina wypływająca z Nekielki.
Równina Wrzesińska zbudowana jest z osadów glacjalnych i fluwioglacjalnych. W obrębie gminy,
w zasięgu sandru czerniejewskiego dominują piaski drobnoziarniste. Na wysoczyźnie morenowej, w
budowie powierzchniowej przeważaj ą gliny, piaski i żwiry. Tylko w dnach dolin rzecznych i obniżeń
powierzchni wykształciły się grunty organiczne.
Obszar Powiatu Wrzesińskiego położony jest w obrębie dwóch dużych jednostek geologicznych:
Synklinorium Szczecińsko – Łódzko – Miechowskiego oraz Monokliny Przedsudeckiej – Północnej.
Główne utwory geologiczne pochodzą z trzeciorzędu i czwartorzędu i są to odpowiednio: utwory
pliocenu (ił poznański pstry, piaski, żwiry) i utwory miocenu (piaski, iły, miki oraz węgiel brunaty), a
który pokrywają osady czwartorzędowe o miąższości 60 -120 m. . Synklinorium to budują kredowe
wapienie i margle oraz utwory ilaste. Są one słabo rozpoznane. Znacznie lepiej rozpoznane są utwory
trzeciorzędowe. Utwory mioceńskie wykształcone są w postaci piasków z domieszką żwirów, iłów
oraz węgli brunatnych. Węgle brunatne występują w postaci wkładek o miąższości od kilkudziesięciu
centymetrów do kilku metrów. W Kotlinie Pyzdrskiej stwierdzono występowanie pstrych iłów
plioceńskich.
Równina Wrzesińska zbudowana jest z glin zwałowych, choć w północno – zachodniej części
gminy występuje sandr zbudowany z warstwowych piasków, czasem żwirów i głazów. Cecha
charakterystyczną sandru jest mała miąższość osadów piaszczystych, maksymalne miąższości rzędu
od 4 do 8 m występują w rejonie Wrześni – Zasutowa, w części północno – zachodniej nie
przekraczają 5 m. W kierunku południowym miąższość piasków maleje, na powierzchni widoczna
zaczyna być glina zwałowa a sandr stopniowo zanika.
3.2.2 Warunki glebowe Gleby powiatu poznańskiego są glebami średniej i niskiej jakości. Przeważają gleby bielicowe
i brunatne. Mimo niekorzystnego bilansu wodnego i wyżej wspomnianych warunków gruntowych
powiat poznański charakteryzuje się wysoką kulturą rolną. Użytki rolne zajmują 118 tys. ha, co
stanowi 62% ogólnej powierzchni powiatu. 106 tys. ha stanowią grunty orne, 10 ha to łąki i
pastwiska. Klasyfikacja bonitacyjna gleb gruntów ornych wykazuje przydatność różnych typów gleb
do uprawy poszczególnych gatunków roślin. Dla gruntów ornych wyróżnia się osiem klas
bonitacyjnych: I, II, IIIa, IIIb, IVa, IVb, V, VI. Gleby klasy I w powiecie poznańskim nie występują. Do
klasy II zakwalifikowano nieco poniżej 0,5% gruntów ornych. Większość stanowią gleby średnie –
klasy IV oraz dobre IIIa i średnio dobre IIIb. Gleby słabe (klasa V i VI) zajmują ¼ gruntów ornych w
powiecie poznańskim. Klasa V i VI obejmuje gleby piaszczyste.
Najlepszej jakości grunty orne występują w gminie Kleszczewo, Kostrzyn, Rokietnica i Stęszew.
W gminie Kleszczewo 51,8 % gruntów ornych zakwalifikowano do klas II i III. Grunty orne w tej gminie
zajmują prawie 90% ogólnej powierzchni. Przeważają gleby brunatne właściwe i bielicowe powstałe
na bazie glin.
Gleby w obrębie miasta zaliczane są do IV-V klasy bonitacyjnej, w granicach regionu glebowo –
rolniczego Poznańskiego (10). Charakteryzuje się on niską przydatnością rolniczą gleb. Na glinach
zwałowych wykształciły się gleby płowe właściwe i miejscami czarne ziemie, na piaskach sandrowych
i terasach zalewowych gleby rdzawe właściwe. Na terasach zalewowych Warty oraz w dolinach jej
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
28
dopływów wykształciły się gleby rdzawe bielicowane oraz torfowe i murszowe. W granicach miasta
odbywa się ustawiczna degradacja gleb poprzez zabiegi: wzbogacania gleby rodzimej w substancje
o innych parametrach, usuwania warstw gleby – szczególnie jej warstwy próchniczej
oraz zagęszczania i uszczelniania profili glebowych, przerywania ciągłości warstw w profilu glebowym
i zakłócania obiegu wód powierzchniowych, podziemnych oraz wymiany materii. W wyniku postępu
urbanizacji funkcje gleby w dużej mierze zależą od kierunków przestrzennego zagospodarowania
terenu. W Poznaniu gleby użytkowane są dla: produkcji rolniczej, zieleni (lasy i zieleń miejska),
terenów budowlanych (zarówno mieszkaniowych, jak i przemysłowych) i komunikacyjnych. Gleby
użytkowane rolniczo stanowią ok. 35-40% powierzchni miasta, a ich stan można ocenić jako bliski
składowi gleb naturalnych (stopień ich przekształcenia jest niewielki). Wzrostowi ulega powierzchnia
terenów zieleni. Przekształcane w obszary zieleni są grunty częściowo lub całkowicie zdegradowane
(wysypiska, nieużytki, grunty rekultywowane, otoczenia obiektów budowlanych po zakończeniu
robót). Głównymi terenami rolniczymi Poznania są rejony: Spławia, Moraska, Starołęki, Głuszyny,
Ławicy i Kiekrza.
Gleby na terenie powiatu kościańskiego należą do średnich klas bonitacyjnych, przeważają gleby
klasy IV i III. 1/3 powierzchni gleb użytków rolnych w powiecie wykazuje odczyn bardzo kwaśny i
kwaśny. Szacuje się, że blisko połowa gleb w gminach Krzywiń i Śmigiel jest zakwaszona.
Na terenie powiatu wągrowieckiego na obszarze wysoczyzny morenowej dominują gleby
pseudobielicowe (płowe), poprzedzielane enklawami gleb brunatnych czy bielicowych. Pozostały
obszar zaliczono do kompleksu żytniego bardzo dobrego, przydatnego pod uprawę, co stało się
przyczyną rozwoju rolnictwa i niewielkiej ilości lasów na Pałukach. Zalesienia dominują jedynie w
północno-wschodniej części regionu, gdzie występują słabe gleby bielicowe i wydmy - należące do
kompleksu żytnio-łubinowego. Charakterystyka gleb występujących na terenie powiatu
wągrowieckiego przedstawia się następująco:
− gleby brunatne płowe – (pseudobielicowe i pseudogleje). Są to gleby poleśne wilgotne,
wytworzone z różnych materiałów morenowych, głównie z piasków naglinowych i glin
zwałowych lekkich, w mniejszym stopniu z piasków słabo gliniastych bądź z pyłów różnej
genezy.
− gleby brunatne właściwe i wyługowane - są to gleby żyzne i bardzo żyzne, nadające się pod
uprawę pszenicy, buraków cukrowych, jęczmienia i roślin pastewnych takich jak koniczyna.
Należą w większości do III klasy bonitacyjnej.
− gleby rdzawe – (skrytobielicowe i bielicowe). Bielice należą do V klasy bonitacyjnej i nadają się
tylko do uprawy najmniej wymagających roślin.
Gleby powiatu wrzesińskiego charakteryzuje duże zróżnicowanie przestrzenne, spowodowane,
różnym składem granulometrycznym. Przeważają gleby pseudobielicowe i brunatne, wykorzystywane
głównie jako grunty orne, natomiast łąki oraz pastwiska porastają czarne ziemie. Występują również
gleby organiczne, jednak na niewielkich obszarach.
Najsłabsze gleby występują w gminie Nekla i Pyzdry, są to gleby wytworzone na piaskach luźnych.
Bardziej zwięzłe oraz mocniejsze gleby lekkie występują na terenie gmin: Września, Miłosław i
Kołaczkowo. W Gminie Września występują również gleby torfowe.
Na terenie powiatu przeważają gleby zaliczane do IV klasy bonitacyjnej. W Gminie Września,
wśród użytków rolnych dominują gleby orne dobre – klasa IIIa. Gleby te mają już wyraźne gorsze
właściwości fizyczne i chemiczne, występują w mniej korzystnych warunkach fizjograficznych niż
gleby klasy I i II. Zalicza się do nich gleby brunatne i płowe wytworzone z piasków gliniastych
mocnych, różnych utworów pyłowych i glin lekkich oraz iłów pylastych, średnio dobre czarnoziemy
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
29
leśno-stepowe i leśno-łąkowe wytworzone z glin, iłów i utworów pyłowych oraz z piasków gliniastych
mocnych. W Gminie Kołaczkowo Dominują gleby IV klasy bonitacyjnej, udział klasy III i V jest na tym
samym poziomie. W Gminie Pyzdry i Nekla dominują gleby V klasy bonitacyjnej. Z kolei gleby Gminy
Miłosław, zaliczają się do klasy III i IV w większości.
Jakość gleb
Rozwiązania dotyczące ochrony powierzchni ziemi (w tym gleb), które wprowadzono w ustawie z
dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, stanowią podstawę prowadzenia badań
i ochrony tego komponentu środowiska.
Badania gleb w systemie monitoringu krajowego prowadzone są przez Instytut Uprawy
Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach. Monitoring prowadzony jest cyklicznie, w okresach
pięcioletnich, w punktach zlokalizowanych na glebach użytkowanych rolniczo. Wybór punktów
kontrolno-pomiarowych uwzględnia zróżnicowanie pokrywy glebowej (typy, gatunki, rodzaje,
kompleksy przydatności rolniczej, klasy bonitacyjne), a także inne czynniki środowiska. Podstawę
wyboru tych punktów stanowi szczegółowa analiza warunków glebowych kraju, fizjografia
oraz występowanie obszarów ekologicznego zagrożenia powstałych w wyniku określonej działalności
gospodarczej człowieka. Wyniki badań prowadzonych w latach 1995-2010 pozwalają na ocenę jakości
gleb i stanu ich zanieczyszczenia w 20-letniej perspektywie czasowej, w zależności od wielu
czynników wśród których należy wymienić regionalne zróżnicowanie produkcji rolniczej, jej
intensyfikację, oddziaływanie przemysłu i transportu oraz warunki środowiskowe decydujące o
przebiegu procesów glebowych.
W województwie wielkopolskim zlokalizowanych zostało 17 punktów kontrolno-pomiarowych, z
czego na omawianym terenie znajduje się jeden punkt kontrolny (nr 111) – w miejscowości
Robakowo, w gminie Kórnik. Wyniki pomiarów, prowadzonych w latach 1995 – 2010, przedstawiono
poniżej:
� Punkt 111 − Miejscowość: Robakowo − Gmina: Kórnik – obszar wiejski (3021095) − Kompleks: 5 (żytni dobry); Typ: AP (gleby płowe); Klasa bonitacyjna: IVa − Gatunek gleby wg:
- BN-78/9180-11: pgl (piasek gliniasty lekki) - PTG 2008: pg (piasek gliniasty), - USDA: LFS (loamy fine sand).
Tab. 4. Wyniki monitoringu chemizmu gleb dla profilu nr 111 (w latach 1995-2010)
Rok Uziarnienie Jednostka
1995 2000 2005 2010
1,0-0,1 mm udział w % 63 64 65 69
0,1-0,02 mm udział w % 20 22 19 19
< 0.02 mm udział w % 17 14 16 12
2,0-0,05 mm udział w % n.o. n.o. n.o. 80
0,05-0,002 mm udział w % n.o. n.o. n.o. 18
< 0.002 mm udział w % 5 3 4 2
Rok Odczyn i węglany Jednostka
1995 2000 2005 2010
Odczyn "pH " w zawiesinie H2O pH 6.7 7.1 6.4 6.8
Odczyn "pH " w zawiesinie KCl pH 5.6 5.9 5.6 5.9
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
30
Węglany (CaCO3) % n.o. n.o. n.o. 0.08
Rok Substancja organiczna gleby Jednostka
1995 2000 2005 2010
Próchnica % 1.17 1.15 1.23 1.17
Węgiel organiczny % 0.68 0.67 0.71 0.68
Azot ogólny % 0.042 0.050 0.060 0.065
Stosunek C/N 16.2 13.4 11.8 10.5
Rok Właściwości sorpcyjne gleby Jednostka
1995 2000 2005 2010
Kwasowość hydrolityczna (Hh) cmol(+)*kg-1
1.80 1.65 1.65 1.58
Kwasowość wymienna (Hw) cmol(+)*kg-1
n.o. n.o. n.o. n.o.
Glin wymienny "Al" cmol(+)*kg-1
n.o. n.o. n.o. n.o.
Wapń wymienny (Ca2+) cmol(+)*kg-1
3.24 3.24 2.94 2.14
Magnez wymienny (Mg2+) cmol(+)*kg-1
0.34 0.28 0.33 0.47
Sód wymienny (Na+) cmol(+)*kg-1
0.03 0.06 0.02 0.06
Potas wymienny (K+) cmol(+)*kg-1
0.23 0.30 0.40 0.29
Suma kationów wymiennych (S) cmol(+)*kg-1
3.84 3.88 3.69 2.96
Pojemność sorpcyjna gleby (T) cmol(+)*kg-1
5.64 5.53 5.34 4.54
Wysycenie kompleksu sorpcyjnego
kationami zasadowymi (V) % 68.09 70.16 69.10 65.20
Rok Zawartość pierwiastków przyswajalnych
dla roślin Jednostka
1995 2000 2005 2010
Fosfor przyswajalny mg P2O5* 100g-1
13.1 12.2 14.2 13.9
Potas przyswajalny mg K2O*100g-1
8.0 11.9 17.6 13.1
Magnez przyswajalny mg Mg*100g-1
3.20 2.90 3.80 6.20
Siarka przyswajalna mg S-SO4*100g-1
0.75 1.00 0.88 0.97
Rok Całkowita zawartość makroelementów Jednostka
1995 2000 2005 2010
Fosfor % 0.039 0.040 0.048 0.038
Wapń % 0.11 0.09 0.12 0.08
Magnez % 0.08 0.07 0.07 0.07
Potas % 0.07 0.06 0.06 0.06
Sód % 0.006 0.005 0.007 0.005
Siarka % 0.020 0.020 0.014 0.010
Glin % 0.47 0.36 0.38 0.28
Żelazo % 0.41 0.43 0.50 0.42
Rok Całkowita zawartość pierwiastków
śladowych Jednostka
1995 2000 2005 2010
Mangan mg*kg-1
330 325 285 307
Kadm mg*kg-1
0.12 0.08 0.10 0.08
Miedź mg*kg-1
4.2 4.5 3.6 3.3
Chrom mg*kg-1
4.7 4.7 4.8 4.5
Nikiel mg*kg-1
3.3 4.0 4.6 3.9
Ołów mg*kg-1
10.0 8.9 9.6 9.4
Cynk mg*kg-1
21.0 18.8 20.7 24.4
Kobalt mg*kg-1
2.35 1.87 2.38 1.94
Wanad mg*kg-1
6.3 8.0 9.5 6.0
Lit mg*kg-1
4.0 3.7 3.9 2.1
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
31
Beryl mg*kg-1
0.17 0.13 0.10 0.14
Bar mg*kg-1
28.4 29.9 27.6 28.2
Stront mg*kg-1
9.4 8.4 7.9 4.1
Lantan mg*kg-1
7.8 6.8 5.8 6.7
Rok Pozostałe właściwości Jednostka
1995 2000 2005 2010
Wielopierścieniowe węglowodory
aromatyczne suma 13 WWA µg*kg
-1 152 239 316 144
Radioaktywność Bq*kg-1
395 397 412 575
Przewodnictwo elektryczne właściwe mS*m-1
3.81 2.80 4.30 5.53
Zasolenie mg KCl*100g-1
10.10 7.40 11.40 14.60
Źródło: IUNG w Puławach
3.2.3 Stan jakości wód podziemnych
Zasoby wód podziemnych Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej występują w obrębie
3 Głównych Zbiorników Wód Podziemnych:
− GZWP nr 143 Subzbiornik Inowrocław-Gniezno
− GZWP nr 144 Dolina kopalna Wielkopolska
− GZWP nr 150 Pradolina Warszawsko-Berlińska
Tab. 5. Główne Zbiorniki Wód Podziemnych na terenie Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
Numer i nazwa GZWP
Wiek utworów Powierzchnia
[km2]
Typ zbiornika
Szacunkowe zasoby
dyspozycyjne [tys. m
3/dobę]
Średnia głębokość
ujęć [m p.p.t.]
143 – Subzbiornik Inowrocław -
Gniezno
Tr (zbiornik
trzeciorzędowy) 2000 porowy 96 120
144 – Dolina Kopalna
Wielkopolska
QK (zbiornik
czwartorzędowy doliny kopalnej)
4000 porowy 480 60
150 – Pradolina Warszawsko -
Berlińska
QP (zbiornik
czwartorzędowy pradoliny)
1904 porowy 456 25-35
Źródło: www.pgi.gov.pl
Badania i oceny stanu wód podziemnych dokonuje się w ramach państwowego monitoringu
środowiska w sieci krajowej przez Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie – Państwowy
Instytut Badawczy, na zlecenie Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Zgodnie z art. 155 a ust. 5
i 6 ustawy z dnia 18 lipca 2001 Prawo wodne (Dz.U.2012.145 t.j. ze zm.).
Przedmiotem badań monitoringowych jakości wód podziemnych są jednolite części wód
podziemnych (JCWPd). Na terenie województwa wielkopolskiego wyznaczono 18 jednolitych części
wód podziemnych. Teren OFAP położony jest w obszarze 2 JCWPd:
− nr 62 na obszarze m. Poznań, − nr 62 i 73 na obszarze powiatu poznańskiego, − nr 71 i nr 73 na obszarze powiatu kościańskiego,
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
32
− nr 36 i nr 42 na obszarze powiatu wągrowieckiego, − nr 63 i 73 na obszarze powiatu wrzesińskiego.
W 2012 r. i 2013 r. na terenie m. Poznań, powiatu kościańskiego, wągrowieckiego i wrzesińskiego
nie prowadzono badań jakości wód podziemnych. Badania jakości wód podziemnych były
prowadzone na terenie powiatu poznańskiego w 2012 r. w ramach monitoringu diagnostycznego i w
2013 r. w ramach monitoringu operacyjnego.
Tab. 6. Wyniki monitoringu diagnostycznego wód podziemnych w 2012 roku
Nr Monbada Miejscowość Gmina JCWPd
Klasa
jakości
w punkcie -
surowa
2012
Klasa jakości
w punkcie -
końcowa
2012
Przyczyna zmiany
klasy jakości
1 Czachurki Pobiedziska 62 III III bez zmian
2 Czachurki Pobiedziska 62 III III bez zmian
3 Czachurki Pobiedziska 62 III III bez zmian
4 Borówiec Kórnik 62 IV IV bez zmian
5 Borówiec Kórnik 62 IV III
6 Borówiec Kórnik 62 IV III
tylko pH wskazuje
na IV klasę jakości
1224 Borówiec Kórnik 62 V V bez zmian
1258 Biskupice Pobiedziska 62 III III bez zmian
1278 Kalwy Buk 62 III III bez zmian
1279 Buk Buk 62 III III bez zmian
1280 Pobiedziska Pobiedziska 62 IV III
geogeniczne
poch. wsk. tylko
Fe w IV
1282 Dakowy
Suche Buk 62 III III
bez zmian
2549 Czerlejnko Kostrzyn 62 III III bez zmian
2563 Kamionki Kórnik 62 III III bez zmian
2564 Gruszczyn Swarzędz 62 III III bez zmian
2566 Głęboczek Murowana
Goślina 62 II II
bez zmian
2615 Mosina Mosina 73 IV III
geogeniczne
poch. wsk. tylko
Fe w IV
Źródło: WIOŚ w Poznaniu
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
33
Tab. 7. Wyniki monitoringu operacyjnego wód podziemnych w 2013 roku
Nr Monbada Miejscowość Gmina JCWPd
Klasa
jakości
w punkcie -
surowa
2012
Klasa jakości
w punkcie -
końcowa
2012
Przyczyna zmiany
klasy jakości
1258 Biskupice Pobiedziska 62 III III bez zmian
1278 Kalwy Buk 62 III III bez zmian
1279 Buk Buk 62 III III bez zmian
1282 Dakowy
Suche Buk 62 III III
bez zmian
2547 Pobiedziska Pobiedziska 62 III III bez zmian
2549 Czerlejnko Kostrzyn 62 III III bez zmian
2563 Kamionki Kórnik 62 III III bez zmian
2564 Gruszczyn Swarzędz 62 III III bez zmian
2566 Głęboczek Murowana
Goślina 62 II II
bez zmian
Źródło: WIOŚ w Poznaniu
3.2.4 Stan jakości wód powierzchniowych
Badania i oceny stanu wód powierzchniowych dokonuje się w ramach państwowego
monitoringu środowiska prowadzonego przez wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska.
Przedmiotem badań monitoringowych jakości wód powierzchniowych są jednolite części wód
powierzchniowych (JCWP).
Na terenie miasta Poznania wyznaczono 12 jednolitych części wód płynących:
– Dopływ z Łysego Młyna,
– Warta od Różanego Potoku do Dopływu z Uchorowa,
– Warta od Cybiny do Różanego Potoku,
– Główna od zlewni zb. Kowalskiego do ujścia,
– Cybina,
– Warta od Kopli do Cybiny,
– Kopel do Głuszynki,
– Kopel od Głuszynki do ujścia,
– Potok Junikowski,
– Bogdanka,
– Przeźmierka,
– Samica Kierska,
oraz jedną jednolitą część wód stojących - Jezioro Kierskie.
Na terenie powiatu poznańskiego wyznaczono 26 jednolitych części wód płynących:
– Potok Junikowski,
– Dopływ z Łysego Młyna,
– Dopływ z gaj. Czmoń,
– Dopływy spod Dobieżyna,
– Kanał Szymanowo-Grzybno,
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
34
– Żydowski Rów,
– Olszynka,
– Wirynka,
– Kopel do Głuszynki,
– Kopel od Głuszynki do ujścia,
– Cybina,
– Główna do zlewni zb. Kowalskiego,
– Główna od zlewni zb. Kowalskiego do ujścia,
– Dopływ spod Kamińska,
– Rów Północny, – Trojanka (Struga Goślińska),
– Sama do Kanału Lubosińskiego,
– Mogilnica do Mogilnicy Wschodniej,
– Samica Stęszewska,
– Głuszynka,
– Przeźmierka,
– Samica Kierska,
– Dopływ spod Dobieżyna,
– Kanał Mosiński od Żydowskiego Rowu do ujścia,
– Warta od Pyszącej do Kopli,
– Warta od Różanego Potoku do Dopływu z Uchorowa. oraz 11 jednolitych części wód stojących:
– Jezioro Bnińskie,
– Jezioro Dymaczewskie (Łódzko-Dymaczewskie),
– Jezioro Góreckie,
– Jezioro Kórnickie,
– Jezioro Lusowskie,
– Jezioro Niepruszewskie,
– jezioro Skrzynki Duże,
– Jezioro Stęszewskie i Kołatkowskie,
– Jezioro Strykowskie,
– Jezioro Swarzędzkie,
– Jezioro Witobelskie.
Na terenie powiatu kościańskiego wyznaczono jednolite części wód płynących:
− Mogilnica od Rowu Kąkolewskiego do ujścia,
− Kanał Mosiński od Kani do Kanału Przysieka Stara,
− Kanał Mosiński od Kanału Przysieka Stara do Żydowskiego Rowu,
− Kanał Przysieka Stara,
− Olszynka,
− Kanał Wonieść,
− Racocki Rów,
− Dopływ spod Bieżyna (Struga Łagowska),
− Samica (Leszczyńska),
− Kanał Przemęcki,
− Wencerka,
− Obrzański Kanał Południowy,
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
35
− Obrzański Kanał Środkowy.
oraz jednolite części wód stojących:
− Jezioro Wonieść,
− Jezioro Jezierzyckie,
− Jezioro Zbęchy,
− Jezioro Móreckie (Mórka),
− Jezioro Cichowo.
Na terenie powiatu wągrowieckiego wyznaczono jednolite części wód płynących:
− Młynówka Borowska,
− Kcynka,
− Margoninka,
− Dymnica,
− Dopływ poniżej jez. Łęgowo,
− Rudka,
− Gołaniecka Struga,
− Nielba,
− Dopływ z Gruntowic,
− Dopływ z Ochodzy,
− Dopływ z Przysieczyna,
− Dopływ z Nieświastowic,
− Dopływ z Kłodzina,
− Mała Wełna od wypływu z jez. Gorzuchowskiego do dopływu z Rejowca,
− Wełna od Lutomni do Dopływu poniżej Jez. Łęgowo,
− Dopływ z Jaroszewa,
− Mała Wełna od dopływu z Rejowca do ujścia,
− Dopływ z Michalczy,
− Mała Wełna do wypływu z jez. Gorzuchowskiego,
− Dopływ z Rejowca,
− Wełna od Dopływu poniżej Jez. Łęgowo do ujścia,
− Dopływ z jez. Starskiego.
oraz jednolite części wód stojących:
− Jezioro Bracholińskie (Rgielskie Wschodnie),
– Jezioro Czeszewskie,
− Jezioro Durowo (Durowskie),
− Jezioro Grylewskie,
− Jezioro Kaliszańskie,
− Jezioro Kobyleckie,
− Jezioro Łękno (Łeknińskie),
− Jezioro Łęgowo (Łęgowskie),
− Jezioro Maciejak,
− Jezioro Rgielskie (Rgielskie Zachodnie),
− Jezioro Rościńskie (Skockie),
− Jezioro Stępuchowskie,
− Jezioro Włókieńskie (Włókna).
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
36
Na terenie powiatu wrzesińskiego wyznaczono jednolite części wód płynących:
− Rudnik,
− Wrześnica,
− Warta od Powy do Prosny,
− Warta od Prosny do Lutyni,
− Prosna od dopływu z Piątka Małego do ujścia,
− Miłosławka do Kanału Połczyńskiego.
Danymi dotyczącymi stanu czystości wód powierzchniowych na terenie OFAP dysponuje
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu. Wyniki badań wód za 2013 rok
przedstawiają poniższe tabele.
Tab. 8. Ocena stanu wód płynących na terenie m. Poznania za 2013 rok
Nazwa ocenianej JCW Cybina Główna od zlewni zb. Kowalskiego do ujścia
Nazwa punktu pomiarowo-kontrolnego Cybina - Poznań, ul. Wiankowa Główna – Janikowo,
stanowisko pomiarowe w Poznaniu
Silnie zmieniona lub sztuczna JCW NIE TAK
Klasa elementów biologicznych II
Klasa elementów hydromorfologicznych II
Klasa elementów fizykochemicznych II II
STAN/POTENCJAŁ EKOLOGICZNY DOBRY nie oceniano
STAN CHEMICZNY nie badano DOBRY
STAN WÓD nie oceniano nie oceniano
Źródło: WIOŚ w Poznaniu
Wody Jeziora Kierskiego nie były badane w 2013 r.
Tab. 9. Ocena stanu wód jeziornych na terenie powiatu poznańskiego za 2013 rok
Nazwa ocenianej JCW Jezioro
Bnińskie Jezioro
Góreckie Jezioro
Niepruszewskie Jezioro
Strykowskie
Silnie zmieniona lub sztuczna JCW NIE NIE NIE NIE
Klasa elementów biologicznych IV IV II IV
Klasa elementów hydromorfologicznych
I I I I
Klasa elementów fizykochemicznych
PSD PSD PSD PSD
STAN EKOLOGICZNY SŁABY SŁABY UMIARKOWANY SŁABY
STAN CHEMICZNY DOBRY DOBRY nie badano DOBRY
STAN WÓD ZŁY ZŁY ZŁY ZŁY
*PSD – poniżej stanu dobrego
Źródło: WIOŚ w Poznaniu
Tab. 10. Ocena stanu wód płynących na terenie powiatu poznańskiego za 2013 rok
Nazwa ocenianej JCW Kopel do Głuszynki
Głuszynka Kopel od
Głuszynki do ujścia
Wirynka
Warta od Różanego Potoku do Dopływu
z Uchorowa
Warta od
Pyszącej do Kopli
Olszynka Samica
Stęszewska
Kanał Mosiński od Żydowskiego
Rowu do ujścia
Żydowski Rów
Nazwa punktu pomiarowo-kontrolnego
Kopel - Szczytniki
Głuszynka - Kamionki
Kopel - Czapury Wirynka - Łęczyca
Warta - Mściszewo
Warta - Wiórek
Olszynka - Krosno
Samica Stęszewska – Krosinko
Kanał Mosiński - Mosina
Żydowski Rów - Będlewo
Silnie zmieniona lub sztuczna JCW
NIE NIE NIE NIE TAK TAK TAK NIE TAK NIE
Klasa elementów biologicznych
III I II II nie badano nie
badano III II III I
Klasa elementów hydromorfologicznych
II II II II nie badano nie
badano II II II II
Klasa elementów fizykochemicznych
PSD PSD PSD PSD II PPD PPD II PPD PSD
STAN/POTENCJAŁ EKOLOGICZNY
UMIARKOWANY UMIARKOWANY UMIARKOWANY UMIARKOWANY nie
oceniano nie
oceniano UMIARKOWANY DOBRY UMIARKOWANY UMIARKOWANY
STANCHEMICZNY nie badano nie badano nie badano nie badano DOBRY PSD nie badano DOBRY DOBRY nie badano
STAN WÓD ZŁY ZŁY ZŁY ZŁY nie
oceniano ZŁY ZŁY ZŁY ZŁY ZŁY
*PSD – poniżej stanu dobrego *PPD – poniżej potencjału dobrego
Źródło: WIOŚ w Poznaniu
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
38
Tab. 11. Ocena stanu wód płynących na terenie powiatu kościańskiego za 2013 rok
Nazwa ocenianej JCW Mogilnica od Rowu Kąkolewskiego do
ujścia
Kanał Mosiński od Kani do Kanału Przysieka Stara
Rów Racocki Kanał Wonieść Olszynka od Kanału Przysieka Stara
do Żydowskiego Rowu
Nazwa punktu pomiarowo-kontrolnego
Mogilnica – Sepno Kanał Mosiński –
Gryżyna Rów Racocki –
Racot Kanał Wonieść –Drzeczkowo
Olszynka –Krosno
Kanał Mosiński od Kanału Przysieka Stara do Żydow-skiego Rowu –Głuchowo
Silnie zmieniona lub sztuczna JCW TAK TAK NIE TAK TAK TAK
Klasa elementów biologicznych II III III nie badano III III
Klasa elementów hydromorfologicznych
II II II nie badano II II
Klasa elementów fizykochemicznych
PPD PPD PSD nie badano PPD PPD
Klasa elementów fizykochemicznych - specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i
niesyntetyczne
nie badano nie badano nie badano nie badano nie badano nie badano
STAN/POTENCJAŁ EKOLOGICZNY UMIARKOWANY UMIARKOWANY UMIARKOWANY nie oceniano UMIARKOWANY UMIARKOWANY
STANCHEMICZNY nie badano DOBRY nie badano PSD nie badano nie badano
STAN WÓD ZŁY ZŁY ZŁY ZŁY ZŁY ZŁY
*PSD – poniżej stanu dobrego *PPD – poniżej potencjału dobrego
Źródło: WIOŚ w Poznaniu
Tab. 12. Ocena stanu wód jeziornych na terenie powiatu kościańskiego za 2013 rok
Nazwa ocenianej JCW Jezioro Cichowo Jezioro Móreckie
(Mórka) Jezioro
Wonieść Jezioro Zbęchy
Silnie zmieniona lub sztuczna JCW NIE NIE NIE NIE
Klasa elementów biologicznych III III V IV
Klasa elementów hydromorfologicznych
I I I I
Klasa elementów fizykochemicznych PSD PSD PSD PSD
Klasa elementów fizykochemicznych -specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne
Dobry nie badano nie badano nie badano
STAN/POTENCJAŁ EKOLOGICZNY UMIARKOWANY UMIARKOWANY ZŁY SŁABY
STAN CHEMICZNY PSD nie badano nie badano nie badano
STAN WÓD ZŁY ZŁY ZŁY ZŁY
*PSD – poniżej stanu dobrego
Źródło: WIOŚ w Poznaniu
Tab. 13. Ocena stanu wód płynących na terenie powiatu wągrowieckiego za 2013 rok
Nazwa ocenianej JCW Dopływ z Gruntowic Margoninka Wełna od Dopływu
poniżejJez. Łęgowo do ujścia
Nazwa punktu pomiarowo-kontrolnego Dopływ z Gruntowic
-Zakrzewo Margoninka-
Mielimąka Wełna -Oborniki
Silnie zmieniona lub sztuczna jcw NIE NIE TAK
Klasa elementów biologicznych II II nie badano
Klasa elementów hydromorfologicznych II II nie badano
Klasa elementów fizykochemicznych PSD II nie badano
Klasa elementów fizykochemicznych -specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne
nie badano nie badano I
STAN/POTENCJAŁ EKOLOGICZNY UMIARKOWANY DOBRY nie oceniano
STAN CHEMICZNY nie badano nie badano DOBRY
STAN WÓD ZŁY nie oceniano nie oceniano
*PSD – poniżej stanu dobrego
Źródło: WIOŚ w Poznaniu
W 2013 r. nie prowadzono badań wód jezior na terenie powiatu wągrowieckiego.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
40
Tab. 14. Ocena stanu wód płynących na terenie powiatu wrzesińskiego za 2013 rok
Nazwa ocenianej JCW Rudnik Wrześnica Prosna od
Dopływu z Piątka Małego do ujścia
Warta od Powy do Prosny
Nazwa punktu pomiarowo-kontrolnego
Rudnik-Unia Wrześnica -
Cegielnia Prosna–Ruda
Komorska Warta –Pyzdry
Silnie zmieniona lub sztuczna jcw NIE NIE TAK TAK
Klasa elementów biologicznych II nie badano nie badano nie badano
Klasa elementów hydromorfologicznych
II nie badano nie badano nie badano
Klasa elementów fizykochemicznych PSD nie badano nie badano nie badano
Klasa elementów fizykochemicznych -specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne
nie badano nie badano nie badano nie badano
STAN/POTENCJAŁ EKOLOGICZNY
UMIARKOWANY
nie
oceniano nie oceniano nie oceniano
STAN CHEMICZNY nie badano PSD PSD DOBRY
STAN WÓD ZŁY ZŁY ZŁY nie oceniano
*PSD – poniżej stanu dobrego
Źródło: WIOŚ w Poznaniu
3.2.5 Jakość powietrza atmosferycznego
Według obowiązujących przepisów, ocena jakości powietrza dokonywana jest w ramach
państwowego monitoringu środowiska (PMŚ). Co roku Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska
dokonuje oceny poziomów substancji w powietrzu w poszczególnych strefach. Zgodnie z ustawą
Prawo ochrony środowiska strefę stanowi: aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tysięcy,
miasto o liczbie mieszkańców powyżej 100 tysięcy, pozostały obszar województwa. Zakres oceny
rocznej wykonanej na potrzeby ustalenia dotrzymywania standardów imisyjnych dla poszczególnych
zanieczyszczeń jest analizą wielkości stężeń za dany rok.
Ocenę wykonano w oparciu o kryteria określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska 24
sierpnia 2012 r. W sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U.z 2012 r., poz.1031),
według kryteriów dotyczących ochrony zdrowia, które obejmują: dwutlenek azotu, benzen, ołów,
arsen, nikiel, kadm, benzo(a)piren, pył PM10, pył PM2,5, ozon i tlenek węgla. Zakres oceny od roku
2008 jest poszerzony o arsen, nikiel, kadm i benzo(a)piren, czyli zanieczyszczenia objęte dyrektywą
Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/107/WE z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie arsenu, kadmu,
rtęci, niklu i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w otaczającym powietrzu.
Natomiast w ocenie pod kątem ochrony roślin uwzględniono: dwutlenek siarki SO2, tlenki azotu
NOX, ozon O3 określony współczynnikiem AOT40. Przekroczenie poziomów oceniane było
na podstawie wielkości stężeń zanieczyszczeń z okresu roku 2012. Poziom dopuszczalny, docelowy,
celu długoterminowego uznawany był za przekroczony, jeżeli chociaż w jednym punkcie strefy
wystąpiło niedotrzymanie ww. norm.
W rocznej ocenie jakości powietrza, wydziela się strefy, w zależności od wielkości stężeń
zanieczyszczeń. Strefy o najwyższych stężeniach (przekroczenia normy) zaliczono do klasy C,
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
41
dla której istnieje ustawowy obowiązek sporządzenia programów ochrony powietrza (POP). Klasy
stref wydzielone na podstawie analizy stężeń:
- Klasa A – jeżeli stężenia zanieczyszczenia na terenie strefy nie przekraczają odpowiednio poziomów dopuszczalnych lub poziomów docelowych;
- Klasa B – jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne, lecz nie przekraczają poziomów dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji;
- Klasa C – jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne lub poziomy docelowe powiększone o margines tolerancji, a w przypadku gdy margines tolerancji nie jest określony – poziomy dopuszczalne lub poziomy docelowe.
W przypadku klasyfikacji stref dla celów długoterminowych stosuje się natomiast dwuklasową
skalę:
- Klasa D1 - poziom substancji nie przekracza poziomu celu długoterminowego, - Klasa D2 - poziom substancji przekracza poziom celu długoterminowego.
Począwszy od 2002 roku rocznej oceny jakości powietrza dokonuje się w tzw. strefach. Obszar
powiatu poznańskiego, kościańskiego, wągrowieckiego i wrzesińskiego wchodzi w skład strefy
wielkopolskiej, natomiast miasto Poznania wchodzi w skład aglomeracji poznańskiej. Prowadzona
ocena ma na celu monitorowanie zmian jakości powietrza i powinna skutkować podjęciem działań
powodujących zmniejszenia stężeń zanieczyszczeń w powietrzu przynajmniej do poziomu stężenia
dopuszczalnego na terenie kraju w określonym terminie.
W rocznej ocenie jakości powietrza za 2013 rok, z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych dla
celów ochrony zdrowia, dla poziomu dopuszczalnego dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, ołowiu,
benzenu, tlenku węgla oraz poziomu docelowego kadmu, arsenu, niklu wszystkie strefy zaliczono do
klasy A.
W przypadku poziomu docelowego dla ozonu wszystkie strefy zaklasyfikowano do klasy A.
Odnosząc otrzymane wyniki do celu długoterminowego dla ozonu wszystkie strefy zaliczono do klasy
D2.
Ze względu na przekraczanie poziomów dopuszczalnych stężenia pyłu PM10 strefy zaliczono do
klasy C. W okresie, do którego odnosi się przeprowadzana ocena, na stanowiskach pomiarowych pyłu
PM10 w sezonie letnim nie odnotowano przekroczeń dopuszczalnego poziomu substancji. Z
przebiegu rocznej serii pomiarów odczytać można wyraźną sezonową zmienność stężeń pyłu (wyższe
w okresie zimnym, niższe w sezonie letnim). Można więc przypuszczać, że powodem przekroczeń w
sezonie grzewczym jest niska emisja z sektora komunalno-bytowego wpływająca na wyraźne
pogorszenie warunków aerosanitarnych w miastach.
W przypadku pyłu PM2,5 strefę aglomeracja poznańska i strefę wielkopolską zaliczono do klasy A.
W roku 2013 stwierdzono również przekroczenia poziomu docelowego dla benzo(a)piranu -
oceniane strefy zaliczono do klasy C.
Tab. 15. Klasyfikacja stref z uwzględnieniem kryteriów określonych w celu ochrony zdrowia za 2013 r.
Klasy dla poszczególnych zanieczyszczeń w obszarze strefy w roku 2012
SO2 NO2 CO C6 H6 PM10 PM2,5 Pb As Cd Ni B(a)P O3
strefa wielkopolska
A A A A C A A A A A C A/(D2)
aglomeracja poznańska
A A A A C A A A A A C A/(D2)
Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2013, WIOŚ Poznań
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
42
Ocena pod kątem ochrony roślin jest wykonywana wyłącznie dla strefy wielkopolskiej, którą
sklasyfikowano na podstawie wyników pomiarów pasywnych i automatycznych prowadzonych w
stałych punktach pomiarowych. Dla ozonu wykorzystano również wyniki modelowania
matematycznego. W ocenie jakości powietrza modelowanie stosowane jest jako metoda
uzupełniająca.
W wyniku oceny za rok 2013 pod kątem stężeń dwutlenku siarki i tlenków azotu z
uwzględnieniem kryteriów ustanowionych dla ochrony roślin strefę zaliczono do klasy A. Oznacza to,
że w województwie nie odnotowano przekroczenia dopuszczalnego poziomu tych substancji.
W strefie wielkopolskiej przekroczony jest poziom celu długoterminowego dla ozonu (6000
μg/m3xh). W przypadku celu długoterminowego wyniki modelowania matematycznego potwierdzają
przekroczenia poziomu celu długoterminowego. Strefę zaliczono do klasy D2. Termin osiągnięcia
poziomu celu długoterminowego wyznaczono na rok 2020.
Tab. 16. Klasyfikacja stref z uwzględnieniem kryteriów określonych w celu ochrony roślin za 2013 r.
Nazwa strefy SO2 NOx O3
Poziom docelowy dla roku 2012
O3 Poziom celu
długoterminowego dla roku 2020
strefa wielkopolska A A A D2
Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2013, WIOŚ Poznań
3.2.6 Klimat akustyczny
Hałas drogowy
Wyniki pomiarów hałasu wykonywanych na terenie OFAP wskazują, że klimat akustyczny jest
niekorzystny dla mieszkańców miasta i powiatu. Dotyczy to zwłaszcza centrum miasta i obszarów
położonych przy arteriach komunikacyjnych. Główną przyczyną uciążliwości akustycznych jest hałas
komunikacyjny, pochodzący z ruchu drogowego, tramwajowego (w Poznaniu), ale także z ruchu
lotniczego i w mniejszym stopniu kolejowego. Wynika to głównie z ciągle rosnącej liczby pojazdów
oraz intensywnego ruchu tranzytowego z dużym udziałem pojazdów ciężkich.
Najistotniejszymi źródłami hałasu dla miasta jest hałas drogowy i tramwajowy, ze znaczną
przewagą drogowego, natomiast dla powiatów ziemskich hałas drogowy.
Średnie dobowe natężenie ruchu w otoczeniu autostrady i dróg wojewódzkich w powiecie
poznańskim i w mieście Poznaniu w 2012 roku, przedstawiono poniżej.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
43
Tab. 17. Wyniki badań akustycznych w otoczeniu autostrady A2 w 2012 r. – powiat poznański
Równoważny poziom hałasu LAeq
[dB] Natężenie ruchu pojazdów [poj./h]
dzień noc Lp.
Lokalizacja punktu pomiarowego
Odległość od osi
autostrady [m] dzień noc
ogółem pojazdy ciężkie
ogółem
pojazdy ciężkie
odcinek Nowy Tomyśl – węzeł Komorniki
1 Dopiewo,
ul. Leśna 35 30 55,4 55,5 884 427 562 339
2 Dopiewo,
ul. Wyzwolenia 38 30 57,7 56,7 883 443 431 246
3 Głuchowo,
ul. Poznańska 2 25 57 56,7 669 446 443 233
Odcinek węzeł Komorniki – węzeł Dębina
4 Luboń,
ul. Kościuszki 87 72 62,2 56,8 2179 615 706 338
5 Luboń,
ul. Sikorskiego 46 230 56,3 49,4 2067 631 727 374
6 Luboń, ul.
Niepodległości 44 66 66,9 61,2 2403 644 773 384
7 Luboń, ul. Chopina
23 100 58,9 56,2 2135 608 697 331
Źródło: GDDKiA
Tab. 18. Wyniki badań akustycznych w otoczeniu dróg krajowych w 2012 r. – powiat poznański
Równoważny poziom hałasu LAeq (dB)
Natężenie ruchu pojazdów [poj./h]
dzień noc Lp Kilometr drogi
Odległość drogi
dzień noc ogółem
pojazdy ciężkie
[%]
ogółem
pojazdy ciężkie
[%]
droga nr 5
1 155+700
(Pobiedziska) 10 76,8 68,3 956 14,7 277 31,3
2 170+000 (Kobylnica) 10 71,8 67,9 1088 12,6 267 29,2
3 174+000 (Bogucin) 10 72,7 70,6 1191 2,8 268 28,3
4 209+600
(Zamysłowo) 10 73,1 68,8 465 14,5 157 22,3
droga nr 11
5 261 +322 (Chludowo) 10 72,5 70,0 898 12,7 264 25,9
6 270+754 (Suchy Las) 10 68,0 66,1 1230 12,0 240 28,6
droga nr 92
7 190+300 (Swarzędz) 10 74,3 69,7 2200 11,0 571 24
8 191+090 (Swarzędz) 10 74,2 69,3 1698 10,0 464 15,7
9 197+600 (Paczkowo) 10 73,5 68,3 1698 10,0 464 15,7
10 207+800 (Siedlec) 10 74,6 69,2 1411 10,0 431 15,4
Źródło: GDDKiA
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
44
Tab. 19. Wyniki badań akustycznych w otoczeniu dróg wojewódzkich w 2012 r. – powiat poznański
Równoważny poziom hałasu LAeq [dB]
Natężenie ruchu pojazdów [poj./h]
dzień noc Lp.
Lokalizacja punktu
pomiarowego
Odległość drogi [m]
dzień noc ogółem
pojazdy ciężkie
[%] ogółem
pojazdy ciężkie
[%]
1 Droga woj. nr
184, Chyby, ul. Szamotulska 43
8 65,6 61,5 823 6,9 231 8,8
2 Droga woj. nr
196, Czerwonak, ul, Gdyńska 38
10 70,1 66,5 1221 8,6 318 13,2
3 Droga woj. nr 430, ul. Armii
Poznań 48 10 68,8 63,7 818 6,9 250 6,4
4
Droga woj. nr 431, Mosina, ul. Szosa Poznańska
2
9 69,7 66,6 1119 5,8 312 4,7
5 Droga woj. nr
433, Swarzędz, ul. Średzka 16
10 64,7 56,9 780 5,9 110 11,0
6 Droga woj. nr 434, Czmoń
10 66,8 63,3 545 14,5 149 16,6
Źródło: GDDKiA
Na obszarze OFAP prowadzone były badania poziomu hałasu komunikacyjnego przy drogach
krajowych oraz autostradzie A2. Jak wynika z Raportu opracowanego przez GDDKiA drogi krajowe
powodują przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu w miejscach chronionych akustycznie.
W tabelach poniżej zamieszczono dane udostępnione z części opisowej raportu pt.: „Mapa
akustyczna dróg krajowych na terenie województwa wielkopolskiego (zadanie 2)” z maja 2012 roku.
Opracowanie nie obejmuje obszaru powiatu wągrowieckiego, ze względu na brak lokalizacji dróg
krajowych na tym terenie.
Tab. 20. Poziomy dźwięku w środowisku określone poprzez wskaźnik LDWN w 2012 r.
wskaźnik LDWN Poziomy dźwięku w środowisku
55-60 dB 60-65 dB 65-70 dB 70-75 dB >75 dB
m. Poznań
Powierzchnia obszarów eksponowanych w
danym zakresie [km2]
5,888 4,025 2,345 1,204 1,226
Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie
[tys.] 0,870 0,209 0,085 0,016 0,001
Liczba zagrożonych mieszkańców w danym
zakresie [tys.] 3,197 0,823 0,340 0,064 0,004
powiat poznański
Powierzchnia obszarów eksponowanych w
danym zakresie [km2]
64,452 41,900 21,677 11,025 10,415
Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie
[tys.] 6,800 2,792 1,033 0,589 0,347
Liczba zagrożonych mieszkańców w danym
zakresie [tys.] 26,742 10,933 4,064 2,343 1,381
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
45
wskaźnik LDWN Poziomy dźwięku w środowisku
55-60 dB 60-65 dB 65-70 dB 70-75 dB >75 dB
powiat kościański
Powierzchnia obszarów eksponowanych w
danym zakresie [km2]
12,399 6,467 3,037 1,649 1,325
Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie
[tys.] 0,797 0,252 0,096 0,082 0,059
Liczba zagrożonych mieszkańców w danym
zakresie [tys.] 3,154 0,996 0,377 0,323 0,237
powiat wrzesiński
Powierzchnia obszarów eksponowanych w
danym zakresie [km2]
18,977 12,829 7,050 3,422 3,122
Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie
[tys.] 1,359 0,648 0,286 0,175 0,030
Liczba zagrożonych mieszkańców w danym
zakresie [tys.] 5,242 2,499 1,102 0,684 0,120
Źródło: Raport pt.: „Mapa akustyczna dróg krajowych na terenie województwa wielkopolskiego (zadanie 2)”, GDDKiA
Tab. 21. Poziomy dźwięku w środowisku określone poprzez wskaźnik LN w 2012 r.
wskaźnik LN Poziomy dźwięku w środowisku
55-60 dB 60-65 dB 65-70 dB 70-75 dB >75 dB
m. Poznań
Powierzchnia obszarów eksponowanych w
danym zakresie [km2]
5,597 3,349 1,892 0,878 1,020
Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie
[tys.] 0,594 0,149 0,045 0,006 0,000
Liczba zagrożonych mieszkańców w danym
zakresie [tys.] 2,218 0,596 0,180 0,024 0,000
powiat poznański
Powierzchnia obszarów eksponowanych w
danym zakresie [km2]
57,586 33,680 17,106 8,717 7,439
Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie
[tys.] 5,180 1,911 0,725 0,492 0,174
Liczba zagrożonych mieszkańców w danym
zakresie [tys.] 20,362 7,532 2,864 1,958 0,692
powiat kościański
Powierzchnia obszarów eksponowanych w
danym zakresie [km2]
10,256 4,951 2,407 1,290 0,888
Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie
[tys.] 0,574 0,154 0,085 0,081 0,031
Liczba zagrożonych mieszkańców w danym
zakresie [tys.] 2,273 0,609 0,333 0,324 0,124
powiat wrzesiński
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
46
wskaźnik LN Poziomy dźwięku w środowisku
55-60 dB 60-65 dB 65-70 dB 70-75 dB >75 dB
Powierzchnia obszarów eksponowanych w
danym zakresie [km2]
17,435 11,031 5,604 2,769 2,284
Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie
[tys.] 1,107 0,496 0,269 0,087 0,008
Liczba zagrożonych mieszkańców w danym
zakresie [tys.] 4,296 1,906 1,038 0,346 0,032
Źródło: Raport pt.: „Mapa akustyczna dróg krajowych na terenie województwa wielkopolskiego (zadanie 2)”, GDDKiA
W obrębie OFAP Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu w 2013 r. prowadził
badania monitoringowe w punktach oceny długookresowego poziomu hałasu, m.in. w otoczeniu
drogi wojewódzkiej nr 187 na odcinku Przębędowo-Pniewy – wyniki badań przedstawiono poniżej.
Przekroczenia wartości dopuszczalnych poziomu hałasu w środowisku stwierdzono w punkcie
pomiarowym w Białężynie zarówno w porze dziennej (wartość dopuszczalna 61 dB), jak i nocnej
(wartość dopuszczalna 56 dB).
Tab. 22. Wyniki pomiarów hałasu komunikacyjnego prowadzonego przez WIOŚ w 2013 r.
Natężenie ruchu (poj./h)
Lp. Lokalizacja punktu
Równoważny
poziom hałasu
LAeq (dB)
Odległość
zabudowy ogółem pojazdy
ciężkie
1
Przebędowo 20B, gm. Murowana Goślina, droga wojewódzka nr 187, rejon ul. Rogozińskiej, w odległości 11 m od drogi, na granicy terenu zabudowy wielorodzinnej
60,9 25 m 141 52
jw. pora nocna 54,3 25 m 49 24
2
Białężyn 11, gm. Murowana Goślina, droga wojewódzka nr 187, w odległości 11 m od drogi, na granicy terenu szkoły
64,1 11 m 137 51
jw. pora nocna 58,3 11 m 58 26
Źródło: WIOŚ w Poznaniu
W roku 2013 pomiary poziomu hałasu prowadzone były również w punktach oceny
długookresowego poziomu hałasu, w ramach badań zaplanowanych przez Główny Inspektorat
Ochrony Środowiska w Warszawie:
− w Wągrowcu, w otoczeniu drogi wojewódzkiej nr 241, ul. Kcyńska przy ul. Findera, w rejonie
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, w odległości 10 m od drogi,
− W Buku, w otoczeniu drogi wojewódzkiej nr 307, Os. 700-Lecia 1, w odległości 30 m od ul.
Jana Pawła II.
Dla punktu w Wągrowcu obliczone przybliżone wartości wskaźników długookresowych wyniosły:
– poziom dzienno-wieczorno-nocny: LDWN = 66,0 dB
– długotrwały poziom hałasu w porze nocy: LN = 60,4 dB
Jak wynika z przedstawionych danych wartość długookresowego wskaźnika poziomu hałasu dla
pory dzienno-wieczorno-nocnej LDWN wartość została przekroczona o 2,0 dB, natomiast wartość
długookresowego poziomu hałasu w porze nocnej LN została przekroczona o 1,4 dB.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
47
Dla punktu w Buku obliczone przybliżone wartości wskaźników długookresowych wyniosły:
– poziom dzienno-wieczorno-nocny: LDWN = 57,7 dB
– długotrwały poziom hałasu w porze nocy: LN = 51,0 dB.
Ustalone wartości długookresowych wskaźników poziomu hałasu nie przekraczały wartości
dopuszczalnych.
Hałas lotniczy
W związku z oddziaływaniem akustycznym ruchu lotniczego na tereny w otoczeniu lotniska
„Ławica” w Poznaniu, w tym tereny zabudowy mieszkaniowej, od kwietnia 2011 r. prowadzony jest
monitoring hałasów lotniczych, do których zobligowany został zarządzająca lotniska decyzja
Regionalnego dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu, w ramach analizy porealizacyjnej.
Tab. 23. Monitoring hałasu w otoczeniu lotniska „Ławica” w 2013 r.
Wartość długookresowego wskaźnika poziomu dźwięku A
Nr punktu
Lokalizacja punktu
LDWN LN
1 Poznań, ul. Wiosenna 11 56,2 48,1
2 Przeźmierowo, ul. Wiosny Ludów 51 59,4 51,5
3 Przeźmierowo, ul. Lotnicza 2 58,8 50,6
4 Poznań, os. Lotników Polskich, ul. Drzewieckiego 69 52,2 44,4
5 Przeźmierowo, ul. Kościelna 44/46 54,9 46,5
7 Przeźmierowo, ul. Rynkowa 18 54,2 46,3
8 Poznań, ul. Ognik 20C 48,6 40,4
10 Poznań, ul. Szamarzewskiego 89C 48,8 39,4
11 Przeźmierowo, ul. Kościelna 14a 62,0 54,4
12 Poznań, ul. Grodziska 17 49,6 40,9
13 Baranowo, ul. Perłowa 13 54,2 46,4
15 Poznań, ul. Jesienna 4 56,9 48,8
18 Poznań, ul. Meissnera 37 44,9 37,5
przekroczenie dopuszczalnych wartości długookresowych poziomów hałasu obowiązujących poza obszarem ograniczonego użytkowania
Źródło: WIOŚ w Poznaniu
Wyznaczone wartości długookresowych poziomów hałasu dokumentują występowanie
przekroczeń wartości dopuszczalnych obowiązujących poza obszarem ograniczonego użytkowania w
dwóch punktach w niewielkiej odległości od końca pasa startowego i torów lotów samolotów. W
punkcie nr 3 w Przeźmierowie przy ul. Lotniczej 2 poziom hałasu w porze nocy kształtuje się w pobliżu
wartości dopuszalnych.
3.2.7 Promieniowanie elektromagnetyczne
Monitoring pól elektromagnetycznych prowadzony jest przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska i polega na wykonywaniu w cyklu trzyletnim pomiarów natężenia składowej elektrycznej
pola. Pomiary prowadzone są w punktach rozmieszczonych w miejscach dostępnych dla ludności
usytuowanych w:
- centralnych dzielnicach lub osiedlach miast o liczbie mieszkańców przekraczającej 50 tysięcy - pozostałych miastach - terenach wiejskich.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
48
Pomiary wykonuje się w odległości nie mniejszej niż 100 metrów od źródeł emitujących pola
elektromagnetyczne.
Tab. 24. Wyniki pomiarów składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego w 2013 roku
Natężenie składowej elektrycznej pola w [V/m] Lokalizacja punktu
(3÷300000) w [MHz]
Poziom dopuszczalny
miasta powyżej 50 tys. mieszkańców
Poznań, os. Czecha 97 0,29 7 V/m
Poznań, os. Jana III Sobieskiego 40 0,94 7 V/m
Poznań, skrzyżowanie ulic Królowej Jadwigi i Wierzbięcice
1,05 7 V/m
pozostałe miasta
Kościan, ul. W. Maya 24, pow. kościański 0,13 7 V/m
Pobiedziska, ul. Krótka 5, pow. poznański 0,19 7 V/m
tereny wiejskie
Choryń, pow. kościański 0,06 7 V/m
Kobylnica, ul. Podgórna 13, pow. poznański 0,13 7 V/m
Wapno, ul. Świerczewskiego 6, pow. wągrowiecki
0,06 7 V/m
Źródło: Monitoring pól elektroenergetycznych w 2012 roku
Analiza wyników wykazała, że w roku 2013 (podobnie jak w latach ubiegłych) występujące w
środowisku na terenie OFAP poziomy pól elektromagnetycznych są niższe od poziomów
dopuszczalnych, zarówno na terenach miejskich, jak i wiejskich. Najwyższy mierzony poziom
składowej elektrycznej pola w 2013 roku wyniósł 1,05 V/m w Poznaniu.
3.2.8 Zasoby leśne
Na terenie OFAP największa lesistość charakteryzuje powiat poznański, na poziomie 22,3% - jest
to poniżej wskaźnika dla województwa wielkopolskiego równego 25,7%. Najbardziej zalesionymi
gminami powiatu poznańskiego są: Puszczykowo (51,2 %), Murowana Goślina (45,94%), Czerwonak
(39,9%), Mosina (37,3%), Suchy Las (29,8%).
Tab. 25. Powierzchnia lasów w 2013 roku [ha]
lasy publiczne
Jednostka terytorialna ogółem ogółem
własność Skarbu Państwa
lasy prywatne
miasto Poznań 3 798,89 3 357,69 1 239,12 441,20
powiat poznański 42 356,38 39 795,50 39 684,57 2 560,88
powiat kościański 9 710,42 8 487,12 8 407,30 1 223,30
powiat wągrowiecki 19 729,05 17 590,05 17 445,45 2 139,00 powiat wrzesiński 13 246,48 11 897,48 11 875,68 1 349,00
Źródło: Główny Urząd Statystyczny, Bank Danych Lokalnych
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
49
Tab. 26. Powierzchnia gruntów leśnych w 2013 roku [ha]
grunty leśne publiczne
Jednostka terytorialna ogółem lesistość
% ogółem własność
Skarbu Państwa w zarządzie Lasów
Państwowych
grunty leśne prywatne
miasto Poznań 4 168,83 14,5 3 727,63 1 264,83 1 254,24 441,20
powiat poznański 43 633,70 22,3 41 072,82 40 961,89 31 155,40 2 560,88
powiat kościański 9 958,12 13,4 8 734,82 8 655,00 8480,04 1 223,30
powiat wągrowiecki 20 203,46 19,0 18 064,46 17 919,86 17 754,28 2 139,00 powiat wrzesiński 13 578,09 18,8 12 229,09 12 205,29 12 069,98 1 349,00
Źródło: Główny Urząd Statystyczny, Bank Danych Lokalnych
3.2.9 Obszary i obiekty prawnie chronione
Na terenie OFAP występują:
� Obszar specjalnej ochrony ptaków (OSO) Natura 2000 (wg danych GDOŚ): − Dolina Samicy (PLB300013) − Ostoja Rogalińska (PLB300017) − Dolina Środkowej Warty (PLB300002) − Dolina Środkowej Noteci i Kanału Bydgoskiego (PLB300001) − Pojezierze Sławskie (PLB300011) − Zbiornik Wonieść (PLB300005) − Wielki Łęg Obrzański (PLB300004)
� Obszary o znaczeniu wspólnotowym (OZW) Natura 2000 (wg danych GDOŚ): − Biedrusko (PLH300001) − Fortyfikacje w Poznaniu (PLH300005) − Ostoja Wielkopolska (PLH300010) − Rogalińska Dolina Warty (PLH300012) − Ostoja koło Promna (PLH300030) − Dolina Cybiny (PLH300038) − Będlewo-Bieczyny (PLH300039) − Buczyna w Długiej Goślinie (PLH300056) − Dolina Średzkiej Strugi (PLH300057) − Uroczyska Puszczy Zielonki (PLH300058) − Grądy w Czerniejewie (PLH300049) − Lasy Żerkowsko-Czeszewskie (PLH300053) − Ostoja Nadwarciańska (PLH30009) − Dolina Noteci (PLH300004) − Jezioro Kaliszańskie (PLH300044) − Stawy Kiszkowskie (PLH300050) − Zachodnie Pojezierze Krzywińskie (PLH300014)
� 1 park narodowy
− Wielkopolski Park Narodowy � 8 parków krajobrazowych (wg danych RDOŚ w Poznaniu):
− Park Krajobrazowy Promno − Park Krajobrazowy Puszcza Zielonka − Rogaliński Park Krajobrazowy − Lednicki Park Krajobrazowy − Żerkowsko – Czeszewski Park Krajobrazowy − Nadwarciański Park Krajobrazowy − Park Krajobrazowy im. gen. D. Chłapowskiego
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
50
− Przemęcki Park Krajobrazowy � 17 obszarów chronionego krajobrazu � 19 rezerwatów przyrody (wg danych RDOŚ w Poznaniu): � 729 pomników przyrody (wg danych GUS, 2013 r.):
− m. Poznań – 34 − powiat poznański – 496 − powiat kościański – 67 − powiat wągrowiecki – 90 − powiat wrzesiński – 42.
OBSZARY SPECJALNEJ OCHRONY PTAKÓW (OSO) NATURA 2000
Dolina Samicy (PLB300013)
Ostoja górny i środkowy bieg rzeki Samicy, lewego dopływu rzeki Warty. Rzeka Samica przecina
obszar moreny dennej, wzniesiony na wysokość 70-90 m n.p.m. Dominującym elementem krajobrazu
są pola uprawne. W bezpośrednim sąsiedztwie rzeki występują wilgotne łąki, trzcinowiska oraz
naturalne i sztuczne oczka wodne. Znajdują się tutaj również niewielkie kompleksy leśne, głównie
w postaci borów mieszanych, a także fragmenty dąbrów, grądów i olsów. W południowej części
obszaru znajduje się jezioro Kierskie Małe (powierzchnia 34 ha, średnia głębokość 1,4 m). W ostoi
stwierdzono występowanie 19 lęgowych gatunków ptaków wymienionych w Załaczniku I Dyrektywy
Ptasiej. Liczebność jednego gatunku lęgowego (bączka) oraz dwóch migrujących (gęsi zbożowej i gęsi
białoczelnej) mieszczą się w kryteriach wyznaczania ostoi ptaków wprowadzonych przez BirdLife
International. Dolina samicy jest jedną z 10 najważniejszych w Polsce ostoi bączka.
Zagrożenie może stanowić zaniechanie dotychczasowego użytkowania rolnego, intensyfikacja
gospodarki stawowej (usuwanie roślinności z brzegów i toni stawów, zmiana tradycyjnego rytmu
napełniania stawów, usuwanie krzewów i drzew z brzegów, budowa nowych stawów) jak również
niedostosowane do biologii ptaków terminy prowadzenia zabiegów, zabudowywanie terenów
niezabudowanych, penetrowanie siedlisk przez ludzi i zwierzęta domowe oraz rozbudowa osiedli
turystycznych.
Tab. 27. Ptaki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG występujące na obszarze PLB300013
Kod gatunku Gatunki ptaków
A021 Botaurus stellaris
A022 Ivobrychus minutus
A031 Ciconia ciconia
A060 Aythya nyroca
A074 Milvus mmilvus
A081 Circus aeroginosus
A084 Cicus pygarus
A127 Grus grus
A131 Himantopus himantopus
A193 Sterna hi rundo
A197 Childonias Niger
A229 Aicedo atthis
A236 Dryocopus martius
A238 Dendrocopos medius
A246 Lululla arboreta
A272 Luscinia scecicia
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
51
Kod gatunku Gatunki ptaków
A307 Sylvia nisoria
A338 Lenius collurio
A379 Emberiza hortulana
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Ostoja Rogalińska (PLB300017)
Obszar leży na Nizinie Wielkopolskiej, na południe od Poznania. W części północnej zajmuje
powierzchnię Wielkopolskiego Parku Narodowego, położonego na Pojezierzu Wielkopolskim, w
krajobrazie polodowcowym, o bardzo zróżnicowanej rzeźbie terenu, na lewym brzegu Warty.
Znajduje się tutaj 12 jezior - głównie eutroficznych (m.in. Jezioro Łódzkie, Dymaczewskie,
Witobelskie, Góreckie, Rosnowskie), a najwyższym wzniesieniem moreny czołowej (132 m n.p.m.)
jest Osowa Góra. Występuje tu część najdłuższego w Polsce ozu Bukowo-Mosińskiego oraz wydmy,
rynny i głazy narzutowe. Są tu też łąki trzęślicowe i pełnikowe. Większą część powierzchni ostoi
pokrywają drzewostany sosnowe (70%) z domieszką dębu, świerka, brzozy, grabu i lipy. W pobliżu
jezior i rzek, na terenach wilgotnych, występują łęgi wiązowo-jesionowe; tereny bagienne zajmują
lasy z olszą czarną, a zarośla łozowe tworzy wierzba i kruszyna. W okolicy Jez. Wielkomiejskiego
znajduje się cenny kompleks łąkowo-torfowiskowy na kredzie jeziornej z roślinnością kalcyfilną. Część
południowa obszaru leży w granicach Rogalińskiego Parku Krajobrazowego, na obu brzegach Warty,
na terenie Kotliny Śremskiej. Obszar zajmuje tu fragment doliny Warty, gdzie rzeka meandrując
utworzyła na terasie zalewowej liczne starorzecza. Otaczają je łąki i bagna. W dolinie zachowały się
płaty lasów łęgowych (w tym zagrożonych w skali kraju łęgów wierzbowych i topolowych), a na
wyższych terasach kompleksy grądów. Osobliwością jest grupa ponad 1000 dębów o obwodach od 2
do 9,5 m; najstarsze kilkusetletnie (w tym 3 okazy liczące ponad 500 lat każdy - w parku w Rogalinie);
44 drzewa są martwe; występująca tu populacja kozioroga dębosza żerując na dębach niszczy je.
Większą część obszaru pokrywają lasy, duży jest też udział gruntów ornych.
Przyroda obszaru jest zagrożona ze względu na bliskość Poznania i jego przemysłu, silną presję
turystyczną i rekreacyjną, lokalizowanie elektrowni wiatrowych, penetrację siedlisk, zmianę
stosunków wodnych, zanieczyszczenie wód, zasypywanie starorzeczy, wycinanie lasów łęgowych.
Problemem jest również zalesianie łąk, pastwisk oraz torfowisk i bagien, wyrąb drzew, a także
usuwanie martwego drewna z lasu. Głównym problemem jest silnie rozwinięte w granicach Parku
budownictwo, lokalizacja i eksploatacja składowisk odpadów, miejsca zrzutów ścieków, hałas.
Tab. 28. Ptaki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG występujące na obszarze PLB300017
Kod gatunku Gatunki ptaków
A021 Botaurus stellaris
A030 Ciconia nigra
A031 Ciconia ciconia
A072 Pernis apivorus
A073 Milvus migrans
A074 Milvus milvus
A075 Haliaeetus albicilla
A081 Circus aeruginosus
A082 Circus cyaneus
A084 Circus pygargus
A089 Aquila pomarina
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
52
Kod gatunku Gatunki ptaków
A119 Porzana porzana
A122 Crex crex
A127 Grus grus
A151 Philomachus pugnax
A193 Sterna hirundo
A197 Chlidonias niger
A229 Alcedo atthis
A236 Dryocopus martius
A238 Dendrocopos medius
A246 Lullula arborea
A255 Anthus campestris
A272 Luscinia svecica
A307 Sylvia nisoria
A320 Ficedula parva
A338 Lanius collurio
A379 Emberiza hortulana
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Dolina Środkowej Warty (PLB300002)
Obszar został powołany na mocy rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. 2004.229.2313) dla którego obowiązującym aktem prawnym jest rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków (Dz. U. 2011.25.133).
Całkowita powierzchnia obszaru wynosi 60 133,9 ha, w tym na terenie gminy Pyzdry 6 069,5 ha (tj. 10% powierzchni obszaru).
Obszar obejmuje dolinę Warty pomiędzy wsią Babin (koło Uniejowa) i Dębno n.Wartą (koło Nowego Miasta n. Wartą). Dolina ma szerokość od 500 m do ok. 5 km, wypełniona jest przez mady i piaski, a jedynie w bezodpływowych obniżeniach występują niewielkie powierzchnie płytkich torfów. Obszar doliny jest w zróżnicowanym stopniu przekształcony i odmiennie użytkowany.
W obrębie Doliny Konińsko-Pyzdrskiej dolina zachowała bardziej naturalny charakter. Jej zachodnia część nie została obwałowana i podlega okresowym zalewom.
Teren ten zajmują ekstensywnie użytkowane łąk i pastwisk, zadrzewienia łęgowych oraz zarastające starorzecza. Zachodni fragment obszaru (na zachód od ujścia Prosny) zajmuje duży kompleks zalewowych, zbliżonych do naturalnych, starych łęgów jesionowo-wiązowych i grądów niskich. Znaczne ich fragmenty zachowały się w wyniku ochrony rezerwatowej. Na skutek wybudowania na Warcie zbiornika zaporowego Jeziorsko zmieniony został naturalny rytm hydrologiczny Warty, co pociągnęło za sobą różnorakie zmiany siedliskowe.
Obszar zawiera ostoję ptasią o randze europejskiej E 36 (Dolina Środkowej Warty). Występują w nim co najmniej 42 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy Rady 79/409/EWG, 18 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). Obszar jest bardzo ważną ostoją ptaków wodno-błotnych, przede wszystkim w okresie lęgowym.
W okresie lęgowym obszar zasiedla powyżej 10% krajowej populacji rybitwy białowąsej , powyżej 2% krajowych populacji następujących gatunków ptaków: cyranka, gęgawa, krwawodziób, płaskonos, rybitwa białoczelna, rybitwa białoskrzydła, rybitwa czarna, rycyk.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
53
Tab. 29. Ptaki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG występujące na PLB300002
Kod gatunku Gatunki ptaków
A021 Botaurus stellaris
A022 Ixobrychus minutus
A023 Nycticorax nycticorax
A027 Egretta alba
A030 Ciconia nigra
A031 Ciconia ciconia
A037 Cygnus columbianus bewickii
A038 Cygnus cygnus
A068 Mergus albellus
A072 Pernis apivorus
A073 Milvus migrans
A074 Milvus milvus
A075 Haliaeetus albicilla
A081 Circus aeruginosus
A082 Circus cyaneus
A084 Circus pygargus
A089 Aquila pomarina
A119 Porzana porzana
A120 Porzana parva
A122 Crex crex
A127 Grus grus
A140 Pluvialis apricaria
A151 Philomachus pugnax
A154 Gallinago media
A193 Sterna hirundo
A195 Sterna albifrons
A196 Chlidonias hybridus
A197 Chlidonias niger
A222 Asio flammeus
A224 Caprimulgus europaeus
A229 Alcedo atthis
A234 Picus canus
A236 Dryocopus martius
A238 Dendrocopos medius
A246 Lullula arborea
A255 Anthus campestris
A272 Luscinia svecica
A307 Sylvia nisoria
A320 Ficedula parva
A321 Ficedula albicollis
A338 Lanius collurio
A379 Emberiza hortulana
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
54
Dolina Środkowej Noteci i Kanału Bydgoskiego (PLB300001)
Obszar obejmuje pradolinę rzeczną o zmiennej szerokości od 2 do 8 km, która ma tu przebieg
równoleżnikowy. Od północy obszar graniczy z wysoczyzną Pojezierza Krajeńskiego - maksymalne
deniwelacje pomiędzy dnem doliny a skrajem wysoczyzny dochodzą tu do 140 m. Od południa
pradolina jest ograniczona piaszczystym Tarasem Szamocińskim, zajętym w znacznej mierze przez
lasy, stykającym się z krawędzią Pojezierza Chodzieskiego. Znaczne części pradoliny zostały
zmeliorowane i prowadzona jest na nich gospodarka łąkowa. W kilku miejscach pradoliny założono
stawy rybne, na których prowadzona jest intensywna hodowla ryb – stawy Antoniny, Smogulec,
Ostrówek, Występ i Ślesin. Zachodnia część pradoliny, objęta przez obszar, jest obecnie doliną Noteci.
Część wschodnia jest doliną żeglownego Kanału Bydgoskiego, wybudowanego w końcu XVIII w.,
łączącego dorzecza Odry i Wisły.
Wśród siedlisk na obszarze doliny, największy udział posiadają łąki i pastwiska – 82%.
W obrębie obszaru znajdują się 2 ostoje ptaków o randze europejskiej: E37 (Stawy Ostrówek i
Smogulec) i E38 (Stawy Ślesin i Występ). Występuje tu co najmniej 18 gatunków ptaków z Załącznika I
Dyrektywy Ptasiej, 8 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). W okresie lęgowym obszar zasiedla
około 10% populacji krajowej (C6) podróżniczka (PCK); co najmniej 1% populacji krajowej (C6)
następujących gatunków ptaków: bielik (PCK) i kania czarna (PCK); w stosunkowo wysokiej
liczebności (C7) występują kania ruda i błotniak stawowy. W okresie wędrówek występuje co
najmniej 1% populacji szlaku wędrówkowego (C2) łabędzia czarnodziobego; stosunkowo duże
koncentracje (C7) osiąga siewka złota.
Tab. 30. Ptaki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG występujące na PLB300001
Kod gatunku Gatunki ptaków
A021 Botaurus stellaris
A022 Ixobrychus minutus
A027 Egretta alba
A031 Ciconia ciconia
A037 Cygnus columbianus bewickii
A038 Cygnus cygnus
A073 Milvus migrans
A074 Milvus milvus
A075 Haliaeetus albicilla
A081 Circus aeruginosus
A084 Circus pygargus
A089 Aquila pomarina
A120 Porzana parva
A122 Crex crex
A127 Grus grus
A140 Pluvialis apricaria
A197 Chlidonias niger
A229 Alcedo atthis
A272 Luscinia svecica
A338 Lanius collurio
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
55
Pojezierze Sławskie (PLB300011)
Obszar leży na Pojezierzu Sławskim i stanowi mozaikę jezior (około 6 % powierzchni), wyspowo
położonych pól uprawnych (54 %) i dużych kompleksów leśnych (40 %). Występuje duże bogactwo
form rzeźby polodowcowej. Jeziora są płytkie (od 1,9 do 8,8 m) i silnie zeutrofizowane. Największe z
nich to rynnowe: Jez. Dominickie (344 ha), Jez. Przemęckie (240 ha) i Jez. Wieleńskie (220 ha). Rzeki i
kanały odwadniające należą do systemu wodnego Obry. Pierwotne wielogatunkowe lasy liściaste i
mieszane zostały zastąpione lasami sosnowymi. Szczególnie charakterystycznym zbiorowiskiem
leśnym są acidofilne dąbrowy, natomiast dominującym typem siedliskowym lasów są bór mieszany
świeży i bór świeży. Tereny rolnicze to pola urozmaicone licznymi zadrzewieniami kępowymi.
Obniżenia terenowe zajmują wilgotne, żyzne łąki z dominacją szuwaru turzycowego. Wzdłuż
kanałów, grobli i rowów melioracyjnych występują zadrzewienia wierzbowo-topolowe i olchowe.
Występują co najmniej 23 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 7 gatunków z Polskiej
Czerwonej Księgi (PCK). W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej (C3 i
C6) następujących gatunków ptaków: bąk (PCK), bączek (PCK), podróżniczek (PCK) i gęgawa;
występuje 22-50 par czapli siwej (C7).
Tab. 31. Ptaki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG występujące na PLB300011
Kod gatunku Gatunki ptaków
A021 Botaurus stellaris
A022 Ixobrychus minutus
A031 Ciconia ciconia
A073 Milvus migrans
A074 Milvus milvus
A075 Haliaeetus albicilla
A081 Circus aeruginosus
A119 Porzana porzana
A120 Porzana parva
A122 Crex crex
A127 Grus grus
A197 Chlidonias niger
A224 Caprimulgus europaeus
A229 Alcedo atthis
A236 Dryocopus martius
A238 Dendrocopos medius
A246 Lullula arborea
A255 Anthus campestris
A272 Luscinia svecica
A307 Sylvia nisoria
A320 Ficedula parva
A338 Lanius collurio
A379 Emberiza hortulana
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
56
Zbiornik Wonieść (PLB300005)
Zbiornik retencyjny (powierzchnia określona zasięgiem rzędnej maksymalnego piętrzenia – 777
ha, 12,8 km długi, 200-300 m szeroki) powstały w wąskiej dolinie Kanału Wonieść, na obszarze
zajętym między innymi przez pięć jezior i kompleks stawów hodowlanych. Brzegi zbiornika zajęte
przez bardzo rozległe pasy eutroficznych szuwarów, głównie – trzcinowych. Obszary przyległe
stanowią mozaikę lasów, pól uprawnych i łąk, na których prowadzona jest intensywna gospodarka
rolna. W południowo-zachodniej części obszaru niewielki kompleks lasów grądowych i łęgów
jesionowo-olszowych oraz sztucznych drzewostanów sosnowych na siedliskach wymienionych
zespołów leśnych.
Obszar ważny głównie dla lęgowych i migrujących ptaków wodnych i błotnych. Stanowi cenną
ostoję różnorodności biologicznej pośród rozległych obszarów intensywnie wykorzystywanych
rolniczo. Szczególnie wartościowy dla gatunków lęgowych związanych z rozległymi, dobrze
wykształconymi szuwarami: błotniak stawowy, bąk, bączek, które mają tu wysokie liczebności w skali
regionu. Ponadto stanowi ważny punkt postojowy dla migrujących ptaków wodnych i błotnych:
siewkowych, brodzących i blaszkodziobych, dla których przedmiotowy obszar stanowi najcenniejsze
w tej części regionu miejsce żerowania i odpoczynku. W sumie w obszarze stwierdzono: 23 gatunki
ptaków lęgowych i prawdopodobnie lęgowych oraz 30 gatunków ptaków nielęgowych znajdujących
się w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej, a także 29 gatunków ptaków znajdujących się na Czerwonej
Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce.
Tab. 32. Ptaki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG występujące na PLB300005
Kod gatunku Gatunki ptaków
A021 Botaurus stellaris
A022 Ixobrychus minutus
A031 Ciconia ciconia
A038 Cygnus cygnus
A060 Aythya nyroca
A073 Milvus migrans
A074 Milvus milvus
A075 Haliaeetus albicilla
A081 Circus aeruginosus
A119 Porzana porzana
A120 Porzana parva
A122 Crex crex
A127 Grus grus
A151 Philomachus pugnax
A166 Tringa glareola
A193 Sterna hirundo
A195 Sterna albifrons
A196 Chlidonias hybridus
A197 Chlidonias niger
A229 Alcedo atthis
A238 Dendrocopos medius
A255 Anthus campestris
A272 Luscinia svecica
A307 Sylvia nisoria
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
57
Kod gatunku Gatunki ptaków
A338 Lanius collurio
A379 Emberiza hortulana
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Wielki Łęg Obrzański (PLB300004)
Obszar obejmuje najszerszą część doliny środkowej Obry. Rzeka płynie tutaj trzema korytami,
które przecinają teren ostoi ze wschodu na zachód. Teren pokryty jest mozaiką łąk, bagien, lasów
zalewowych, potorfi oraz lasów mieszanych porastających piaski polodowcowych wyniesień. Dolina
jest pocięta siecią kanałów i rowów. Z wyjątkiem obszarów zabagnionych, teren jest intensywnie
uprawiany, głównie w formie użytków zielonych (łąki i pastwiska).
Obszar stanowi ostoję ptasią o randze europejskiej. Występuje co najmniej 17 gatunków ptaków
z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 7 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). W okresie lęgowym
obszar zasiedla kulik wielki (PCK) - około 4% populacji krajowej oraz co najmniej 1% populacji
krajowej następujących gatunków ptaków: błotniak zbożowy (PCK), kania czarna (PCK) i kania ruda
(PCK). W stosunkowo wysokiej liczebności występują: bocian biały oraz pustułka (ok. 1% populacji
krajowej).
Miejscami bardzo dobrze zachowane są tu łęgi jesionowo-olszowe – występują starodrzewia z
licznymi pomnikowymi okazami jesionów i dębów szypułkowych oraz rozległe połacie łąk, zarówno
ekstensywnie użytkowane, jak i zarastające. Jest to jeden z największych tego typu kompleksów w
Wielkopolsce.
Tab. 33. Ptaki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG występujące na PLB300004
Kod gatunku Gatunki ptaków
A021 Botaurus stellaris
A030 Ciconia nigra
A031 Ciconia ciconia
A072 Pernis apivorus
A073 Milvus migrans
A074 Milvus milvus
A081 Circus aeruginosus
A082 Circus cyaneus
A089 Aquila pomarina
A119 Porzana porzana
A120 Porzana parva
A122 Crex crex
A127 Grus grus
A140 Pluvialis apricaria
A236 Dryocopus martius
A255 Anthus campestris
A272 Luscinia svecica
A140 Pluvialis apricaria
A307 Sylvia nisoria
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
58
OBSZARY O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) NATURA 2000
Biedrusko (PLH300001)
Ostoja obejmuje teren poligonu Biedrusko, położony nad rzeką Wartą. Charakterystyczną cechą
obszaru jest sieć rowów z okresowo zanikającą wodą, jeziora, starorzecza oraz liczne oczka wodne w
bezodpływowych zagłębieniach pochodzenia wytopiskowego. Ostoję porastają murawy
psammofilne, zarośla, wrzosowiska oraz łąki ziołoroślowe. Na zachodnich obrzeżach przeważają
kompleksy leśne: grądów, kwaśnych dąbrów z udziałem dąbrów świetlistych oraz zbiorowisk
łęgowych i olsowych. Stwierdzono występowanie 18 rodzajów siedlisk chronionych dyrektywą
siedliskową. Występują tutaj łąki i murawy, takie jak: psammofilne i zmiennowilgotne łąki trzęślicowe
(gdzie występuje storczyk cuchnący). Wśród fauny wyróżniają się motyle: czerwończyk większy i
przeplatka aurinia. Malowniczy i cenny przyrodniczo jest kompleks starorzeczy nadwarciańskich -
okolice Gołębowa oraz śródleśne Jezioro Gogulec z przyległym torfowiskiem przejściowym.
Występuje tutaj rzadki i zanikający w skali regionu ols torfowcowy, osoka aloesowa oraz liczne okazy
dębu szypułkowego. Na poligonie Biedrusko występuje 30 gatunków roślin zagrożonych
w Wielkopolsce, w tym 9 ginących w skali kraju.
Zaniechanie użytkowania siedlisk nieleśnych i ich stopniowe zarastanie w wyniku sukcesji
naturalnej należy do głównych zagrożeń obszaru. Kolejnym zagrożeniem jest nadmierna presja
wędkarska i nie do końca uregulowana prawnie możliwość użytkowania jezior na terenie poligonu.
Zagrożenie stwarza też wzrastające ostatnio w szybkim tempie nielegalne wjeżdżanie na teren
poligonu pojazdami - w szczególności motocyklami crossowymi i quadami. Do zagrożeń
potencjalnych należą: rozwój aglomeracji miejskiej Poznania w kierunku północnym oraz dalszy
rozwój osadnictwa rezydencjonalnego w rejonie Biedruska i na północnych rubieżach Poznania
(Radojewo). Potencjalnie wpływ może mieć też składowisko odpadów komunalnych miasta Poznania
zlokalizowane w gminie Suchy Las (południowa granica obszaru) - potencjalne zagrożenie istnieje
wyłącznie w przypadku poważnej awarii, której prawdopodobieństwo jest niewielkie.
Tab. 34. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300001
Kod siedliska Nazwa siedliska
2330 Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi
3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion
3270 Zalewowe muliste brzegi rzek
4030 Suche wrzosowiska (Calluno-Genistion, Pohlio-Callunion, Calluno-Arctostaphylion)
6120 Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae)
6210 Murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea) - priorytetowe są tylko murawy z istotnymi stanowiskami
storczyków
6230 Górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion - płaty bogate florystycznie)
6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion)
6430 Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium)
6510 Niżowe i górskieświeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea)
9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum
9190 Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy (Betulo-Quercetum)
91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion
91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)
9110 Ciepłolubne dąbrowy (Quercetalia pubescenti-petraeae)
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
59
Fortyfikacje w Poznaniu (PLH300005)
Ostoja obejmuje kompleks XIX-wiecznych budowli fortecznych rozmieszczonych na terenie
Poznania, o powierzchni 137,4 ha. Na kompleks składa się: dziewięć fortów głównych i dziewięć
pośrednich, które znajdują się w odległości ok. 3 km od siebie, Cytadela, bunkier na Sołaczu, bunkier
na al. Wojska Polskiego, bunkier na ul. Mazowieckiej. Forty są niezwykle miejscami zimowania
nietoperzy, w tym gatunków chronionych: mopek, nocek Bechsteina, nocek duży, nocek łydkowłosy,
gacek brunatny, gacek szary, mroczek późny, nocek Natterera, nocek rudy i nocek wąsatek. Fort I na
Starołęce, który powstał w latach 1878-1880, jest czwartym pod względem liczebności zimowiskiem
nietoperzy w Polsce i stanowi jedno z najważniejszych obszarów zimowania tych ssaków w kraju.
Połowa z obiektów należących do ostoi należy do 120 największych zimowisk nietoperzy w Polsce.
Zagrożenie dla obszaru mogą stanowić zmiany mikroklimatu, a także płoszenie zwierząt w okresie
zimowym.
Ostoja Wielkopolska (PLH300010)
Ostoję tworzy obszar pagórków polodowcowych położonych na lewym brzegu rzeki Warty,
o powierzchni 8427,1 ha. W jego obrębie znajdują się wydmy, rynny, liczne głazy narzutowe
i 12 jezior polodowcowych (Budzyńskie, Góreckie, Skrzynka, Kociołek). Występują tutaj siedliska
naturalne, półnaturalne oraz intensywnie użytkowane przez człowieka. Dominują siedliska leśne
(kwaśne dąbrowy, lasy łęgowe, grądy oraz nieleśne - łąki trzęślicowe). W pobliżu Jeziora
Wielkomiejskiego znajduje się kompleks łąkowo-torfowiskowy. Lasy są przeważnie sosnowe,
z domieszką dębu, świerka, brzozy, grabu i lipy. Występują tutaj także cenne przyrodniczo gatunki
fauny: bóbr, wydra, jelonek rogacz, kozioróg dębosz, pływak szeroko brzegi ryby oraz 220 gatunków
ptaków - z rzadko spotykanych wymienić należy kraskę, zimorodka i dzięcioła czarnego.
Udokumentowano także ok. 1100 gatunków roślin, w tym zagrożonych gatunków roślin
naczyniowych. Występują tu m.in. bogate populacje pełnika europejskiego i kłoci wiechowatej.
Przyroda ostoi jest zagrożona ze względu na bliskość Poznania i jego przemysłu oraz eutrofizacja
wód. Głównym problemem jest nadmiernie rozwinięte w granicach Parku (niegdyś zapoczątkowane
zapewne nielegalnie) budownictwo rekreacyjne, np. nad brzegami Jez. Witobelskiego.
Tab. 35. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300010
Kod siedliska Nazwa siedliska
2330 Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi
3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion
3160 Naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne
3270 Zalewane muliste brzegi rzek
6120 Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae)
6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion)
6430 Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium)
6440 Łąki selemicowe (Cnidion dubii)
6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
7120 Torfowiska wysokie zdegradowane, lecz zdolne do naturalnej i stymulowanej regeneracji
7150 Obniżenia na podłożu torfowym z roślinnością ze związku Rhynchosporion
7230 Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk
9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum)
9190 Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy (Betulo-Quercetum)
91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenio)
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
60
Kod siedliska Nazwa siedliska
91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)
9110 Ciepłolubne dąbrowy (Quercetalia pubescenti-petraeae)
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Rogalińska Dolina Warty (PLH300012)
Obejmuje powierzchnię 1212,9 ha wzdłuż doliny Warty, w większości położoną na terenie
Rogalińskiego Parku Krajobrazowego. Blisko połowę pokrywają lasy, głównie iglaste i mieszane.
Powyżej 30% ostoi zajmują siedliska rolnicze, mniej jest łąk i zarośli (18%). Na obszarze ostoi znajduje
się ponad tysiąc dębów o obwodach pnia od 2 do 9,5 m, 10 rodzajów cennych siedlisk (łęgi
wierzbowo-topolowe i jesionowo-wiązowe, łąki użytkowane ekstensywnie, torfowiska alkaliczne).
Występuje tu 5 gatunków zwierząt z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej, z czego największe
znaczenie mają bezkręgowce: pachnąca dębowa i kozioróg dębosz. Ze ssaków wymienionych w tym
załączniku występują bóbr i wydra, a także 14 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej,
min. bocian biały, bocian czarny, żuraw. Lasy Czerniejewskie należą do najlepiej zachowanych w
Wielkopolsce, pomimo wielowiekowego użytkowania gospodarczego. Przeważają drzewostany
mieszane. Na szczególną uwagę zasługują fitocenozy grądów środkowoeuropejskich, które zajmują
największą powierzchnię obszaru ostoi.
Podstawowym zagrożeniem jest niewłaściwy reżim hydrologiczny Warty. Dla większości
przedmiotów ochrony konieczne są okresowe zalewy, przynajmniej w okresie wiosennym. Poważnym
zagrożeniem jest nadmierna presja wędkarska i rekreacyjna w dolinie rzeki. Lokalnie problemem jest
rozwój zabudowy rozproszonej.
Tab. 36. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300012
Kod siedliska Nazwa siedliska
2330 Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi
3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion
3270 Zalewane muliste brzegi rzek
6120 Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae)
6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion)
6430 Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium)
6440 Łąki selemicowe (Cnidion dubii)
6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum)
9190 Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy (Betulo-Quercetum)
91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae,
Alnenio)
91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Ostoja koło Promna (PLH300030)
Ostoja obejmuje fragment młodoglacjalnego krajobrazu środkowo-poznańskiej moreny czołowej
i moreny dennej urozmaiconego wodami stojącymi i torfowiskami o od dawna rozpoznanych
walorach przyrodniczych i objętego różnymi formami ochrony.Największe znaczenie mają tu duże
kompleksy lasów liściastych. Na terenie ostoi stwierdzono 9 typów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy
Rady 92/43/EWG, zajmujących około 32,3% powierzchni ostoi, niewielką populację gatunku rośliny z
Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG - Liparis loeselii lipiennika loesela oraz 4 gatunki zwierzat z
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
61
tego załącznika: Ssaki: Castor fiber - bóbr europejski, Płazy: Bombina bombina - kumak nizinny,
Triturus cristatus - traszka grzebieniasta, Bezkręgowce: Anisus vorticulus - zatoczek łamliwy. We
florze stwierdzono poza tym kilkanaście gatunków cennych przyrodniczo: z Polskiej Czerwonej Listy,
rzadkich i zagrożonych w regionie (Carex limosa - turzyca bagienna, Drosera anglica - rosiczka
długolistna, D, rotundifolia - rosiczka okrągłolistna, Epipactis palustris - kruszczyk błotny, Gentiana
pneumonanthe - goryczka wąskolistna, Ranunculus lingua - jaskier wielki, Utricularia minor, - pływacz
drobny, U. intermedia - pływacz pośredni), a także objętych ochroną prawną.
W wyniku presji rekreacyjnej obserwuje się stałe ubożenie flory w rezerwacie Dębiniec, a fauna
płoszona jest przez hałas (quady i motory). Na siedliska lasów liściastych - grądów i dąbrów
wprowadzane były monokultury sosonowe, a także innych gatunków, obcych geograficznie np.
Pseudotsuga menziesii, Thuja occidentalis, Carya ovata. W ostatnim czasie notuje się także
wkraczanie gatunków inwazyjnych - czeremchy amerykańskiej Padus serotina i niecierpka
drobnokwiatowego Impatiens parviflora. Do podstawowych zagrożeń siedlisk jeziornych należy
zaliczyć eutrofizację i organiczne zanieczyszczenia wód powodujące w pierwszej kolejności eliminację
gatunków dużych ramienic i ich zbiorowisk, a następnie zanurzonych roślin naczyniowych i ich
zbiorowisk, szczególnie rzadkich i wykazujących optimum występowania w wodach o niskiej trofii.
Prowadzi to do dominacji szuwaru i jednogatunkowych zbiorowisk roślin preferujących siedliska
żyzne. Istotnym czynnikiem degradacji jezior i siedlisk zajmowanych przez roślinność wodną jest
presja związana z rekreacją i nadmiernym wykorzystaniem kąpielisk (Jez. Dębiniec). Roślinność
szuwarowa zagrożona jest głównie mechanicznym usuwaniem na skutek tworzenia dzikich plaż i
kładek. W ten sposób strefa ochronna, barierowa, w postaci zwartego szuwaru zostaje przerwana, co
intensyfikuje spływy ze zlewni. Na ustąpienie wielu rzadkich elementów flory wpłynęło także
zaniechanie użytkowania i wtórna sukcesja roślinności leśnej.
Tab. 37. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300030
Kod siedliska Nazwa siedliska
3140 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion
3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion
6510 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea)
7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea)
7210 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum)
9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum)
9190 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae,
Alnenion
91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae,
Alnenion
91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Dolina Cybiny (PLH300038)
Rzeka Cybina stanowiąca oś podłużną obszaru Natura 2000 jest prawobrzeżnym dopływem
Warty, do której wpada w km 240,5. Jej źródła znajdują się w pobliżu wsi Nekielka, a w swym biegu
płynie ona przez tereny należące do gmin: Nakla, Kostrzyn, Pobiedziska, Swarzędz i miasto Poznań.
Całkowita jej długość wynosi nieco ponad 41 km, a powierzchnia zlewni 195,5 km2 (Gołdyn, Grabia
1998). W obrębie obszaru Natura 2000 znajduje się odcinek doliny rzecznej oraz fragmenty
przyległych terenów na odcinku między 10 a 41 km biegu rzeki, czyli od jej ujścia z Jeziora
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
62
Swarzędzkiego do przecięcia granicy gmin Kostrzyn i Nekla. Rzeźba tego terenu została ukształtowana
w fazie poznańskiej zlodowacenia bałtyckiego, w schyłkowym okresie plejstocenu i w holocenie
(Krygowski 1958). Południowo-zachodnia część doliny Cybiny położona jest na terenie moreny
dennej, część wschodnia natomiast przecina obszar pokryty pagórkami moreny czołowej. W obrębie
zlewni na terenie czołowo morenowych Pagórków Kostrzyńskich wysokości osiągają 126,3 m n.p.m.,
a deniwelacje dochodzą do 25 m. Obszar w obrębie Równiny Średzkiej, położony na wysokości 90-
115 m n.p.m., charakteryzuje się niewielkimi deniwelacjami, w zasadzie nie przekraczającymi 5 m. W
tym prawie płaskim krajobrazie wyraźnie zaznacza się głęboko wcięta dolina rzeki Cybiny i
przyujściowe odcinki jej dopływów. Dolina ta posiada ogólną orientację NE-SW, a jej dno znajduje się
na wysokości od 69 m n.p.m. w pobliżu ujścia rzeki z Jeziora Swarzędzkiego, do 110 m n.p.m. w
odcinku źródłowym. Cechą charakterystyczną doliny Cybiny jest duża zdolność retencjonowania wód.
Przyczyniają się do tego z jednej strony liczne jeziora i sztuczne zbiorniki wodne, z drugiej strony
gleby torfowe wyścielające jej dno. W dolinie Cybiny oraz przyujściowych odcinkach jej dopływów
utworzono szereg stawów, w których prowadzony jest intensywny chów ryb (głównie karpia). Cechą
charakterystyczną doliny Cybiny jest jej duże zróżnicowanie siedliskowe, wpływające na wysoką
różnorodność fitocenotyczną. W trakcie badań nad waloryzacją przyrodniczą doliny w 2004 r.
stwierdzono występowanie aż 85 zespołów roślinnych, rozmieszczonych mozaikowo w samej dolinie i
na jej obrzeżach (Gołdyn i in. 2005a). Najlepiej wykształcone są podmokłe zbiorowiska zaroślowe i
leśne, do których należą: zarośla łozowe (Salicetum cinereae), ols porzeczkowy (Carici elongatae-
Alnetum) i łęg jesionowo-olszowy (Fraxino-Alnetum). Pospolicie występują także liczne zbiorowiska
roślinności wodnej i bagiennej (Gołdyn i in. 2005c, 2006, 2007), ale częste są również zespoły muraw
kserotermicznych i napiaskowych oraz ciepłolubnych ziołorośli, rozwijających się na skarpach doliny
oraz wyniesieniach w obrębie jej dna (Brzeg i Kasprowicz 2005). W dolinie Cybiny występuje 770
gatunków dziko rosnących roślin. Duża różnorodność i mozaikowość siedlisk sprzyja także bardzo
dużemu zróżnicowaniu zwierząt z większości grup systematycznych oraz ich zbiorowisk.
Położenie doliny Cybiny w sąsiedztwie aglomeracji poznańskiej niesie za sobą wiele zagrożeń, do
których należy przede wszystkim presja na zabudowę domami mieszkalnymi i rekreacyjnymi terenów
sąsiadujących z doliną, a ostatnio również skarp doliny w miejscach najciekawszych widokowo.
Obserwuje się też wzmożony ruch turystyczny w dolinie i jej sąsiedztwie a w niektórych regionach -
pojazdów terenowych (dwu i czterokołowych). Poważnym zagrożeniem środowiska przyrodniczego
doliny jest intensyfikacja rolnictwa. Poważnym zagrożeniem otwartych zbiorowisk roślinnych w
dolinie było wyłączanie spod koszenia i wypasu łąk i pastwisk na znacznym obszarze. Po 2004 r.
sytuacja uległa ustabilizowaniu, a nawet pewnej poprawie, w związku z dopłatami uzyskiwanymi
przez rolników za rolnicze użytkowanie tych terenów.Poważny eutrofizujący wpływ na naturalne
zbiorniki wodne i samą rzeką Cybinę wywiera intensywna hodowla ryb w dużych kompleksach
stawowych. Spuszczana każdego roku woda wynosi ze stawów duże ilości związków biogennych oraz
materii organicznej, powodując odkładanie się żyznych osadów dennych. Powoduje to utrzymywanie
się długotrwałych zakwitów wody, w tym wywoływanych przez sinice, które wskutek rozpraszania
światła i wydzielania toksyn zmniejszają różnorodność fauny i florytych akwenów.Jako zagrożenie
może być także traktowana chęć inwestowania w zaplecze rekreacyjne dla mieszkańców Poznania na
niektórych odcinkach doliny Cybiny (okolice Uzarzewa, Góry).
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
63
Tab. 38. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300038
Kod siedliska Nazwa siedliska
3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion
3260 Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis
3270 Zalewane muliste brzegi rzek
6120 Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae)
6210 Murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea) - priorytetowe są tylko murawy z istotnymi
stanowiskami storczyków
6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea)
9130 Żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion)
9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum)
91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae,
Alnenion
91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Będlewo-Bieczyny (PLH300039)
Ostoja obejmuje najcenniejszą część zwartego kompleksu leśnego położonego na południowy
zachód od Poznania w Dolinie Środkowej Obry. Leży w rozległym obniżeniu przeciętym Kanałem
Mosińskim. Większość obszaru zajmują dobrze wykształcone zbiorowiska leśne: łęgi wiązowo-
jesionowe (91F0) i jesionowo-olszowe (91E0-3) oraz grądy środkowoeuropejskie (9170). W lasach
zachowało się niemało drzewostanów ze znacznym udziałem starodrzewi, głównie okazałych dębów
szypułkowych i jesionów. Na obszarze stwierdzono 7 siedlisk przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy
Rady 92/43/EWG, które łącznie zajmują około 43,5% powierzchni ostoi. Większość płatów siedlisk
jest dobrze lub bardzo dobrze wykształconych i zachowanych, w tym priorytetowe niżowe łęgi
jesionowo-olszowe (91E0). Do bardzo cennych zaliczyć należy także tutejsze łęgi wiązowo-jesionowe
oraz grądy środkowoeuropejskie, które są jednymi z najlepiej zachowanych w Wielkopolsce. W ich
płatach notowano liczne pomnikowe okazy drzew oraz szereg rzadkich i zagrożonych elementów
flory. Do tych ostatnich należą m. in.: Aquilegia vulgaris, Cucubalus baccifer, Daphne mezereum,
Euphorbia palustris, Neottia nidus-avis, Peucedanum cervaria i Teucrium scordium.
Zagrożenia dla obszaru może stanowić zamieranie jesionu powodujące prześwietlenie lasów
łęgowych i w konsekwencji rozwój w runie gatunków ziołoroślowych. W miejscach z martwymi
drzewostanami należy unikać zrębów całkowitych z użyciem ciężkiego sprzętu powodującego
zniszczenia runa, a także stosowania jednogatunkowych nasadzeń, a zwłaszcza plantacji gatunków
obcych geograficznie np. olszy szarej i niektórych topoli.
Tab. 39. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300039
Kod siedliska Nazwa siedliska
6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion)
6430 Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium)
6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum)
9190 Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy (Betulo-Quercetum)
91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae,
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
64
Kod siedliska Nazwa siedliska
Alnenion
91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Buczyna w Długiej Goślinie (PLH300056)
Obszar obejmuje zachodni, prawie 800-hektarowy, fragment zwartego kompleksu leśnego
położonego między Rogoźnem a Murowaną Gośliną w rejonie Boguniewa, Słomowa, Pacholewa,
Nieszawy i Długiej Gośliny. Jest on położony na falistym terenie moreny dennej zbudowanej z glin
zwałowych i piasków naglinowych. Krajobraz wzbogacają liczne, chociaż niewielkie zagłębienia
wypełnione przez holoceńskie osady organiczne, z których wykształciły się gleby torfowe torfowisk
niskich i gleby murszowo-mineralne. Głównym walorem przyrodniczym obszaru "Buczyna w Długiej
Goślinie" jest stosunkowo duży i zwarty kompleks lasów, w którym jest reprezentowanych sześć
typów przyrodniczych siedlisk leśnych. Największą powierzchnię zajmują, rzadkie w Wielkopolsce i
dobrze zachowane, płaty żyznych buczyn. Wszystkie zbiorowiska leśne (buczyny, grądy, kwaśne
dąbrowy, łęgi i olsy) występujące na omawianym terenie należą do zagrożonych w tym regionie.
Najważniejsze zagrożenie pośrednio oddziałujące na ekosystemy leśne stanowi spadek poziomu
wód gruntowych, co skutkuje przede wszystkim przesuszaniem siedlisk wilgotnych i degeneracją
zbiorowisk łęgowych oraz olsów. Bezpośredni, negatywny wpływ na lasy miała w przeszłości
szablonowa gospodarka leśna, w wyniku której część naturalnych drzewostanów bukowych została
przekształcona w monokultury sosnowe lub dębowe. Obecnie ten typ presji gospodarczej nie
wywołuje takich zmian, albowiem dzisiejszy sposób zagospodarowania lasu sprzyja trwałości
ekosystemów buczyn i coraz bardziej stwarza warunki dla spontanicznej regeneracji fitocenoz.
Źródłem bardziej znaczących zagrożeń jest penetracja lasów (na przykład celem zbioru grzybów) i ich
wydeptywanie oraz zaśmiecanie.
Tab. 40. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300056
Kod siedliska Nazwa siedliska
6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
9110 Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion)
9130 Żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion)
9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum)
9190 Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy (Betulo-Quercetum)
91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion
91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Dolina Średzkiej Strugi (PLH300057)
Obszar obejmuje dolinę niewielkiej rzeki Średzkiej Strugi. Rzeka ta płynie w otwartym krajobrazie
rolniczym. Szerokość doliny wynosi 0,5-1km. Dno doliny zajęte jest głównie przez zbiorowiska
szuwarowe oraz przez łąki i pastwiska, na których prowadzona jest ekstensywna gospodarka rolnicza.
Na obszarze tym znajduje się kilkadziesiąt zarastających dołów potorfowych. W okolicach Kromolic
poprzez spiętrzenie wód Średzkiej Strugi stworzono płytkie, silnie zarośnięte stawy, w których
prowadzona jest hodowla ryb oraz pobierana jest woda do nawodnień okolicznych pól uprawnych.
Dolina Średzkiej Strugi oraz licznie znajdujące na jej obszarze doły potorfowe i rozlewiska są jedną z
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
65
najważniejszych w Wielkopolsce ostoi lęgowej kumaka nizinnego Bombina bombina. Obszar ten jest
również bardzo ważną w skali regionu ostoją gatunku płaza spoza załącznika Dyrektywy Siedliskowej -
ropuchy zielonej Bufo viridis (kilka tysięcy osobników młodocianych). Obszar ten jest także ważnym
korytarzem ekologicznym dla dwóch gatunków wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Rady
92/43/EWG - Castor fiber i Lutra lutra. Jest to także cenna ostoja dla ptaków szuwarowych i
łąkowych, zarówno gatunków wymienianych w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG, jak i spoza
Załącznika, a chronionych prawnie na obszarze naszego kraju.
Podstawowym zagrożeniem jest deficyt wody zwłaszcza w okresie letnim oraz postępujący
proces lądowienia dołów potorfowych. Podniesienie wałów i uszczelnienie przepustu na zbiorniku
retencyjnym w Szczodrzykowie spowodował prawie całkowity zanik rozlewisk wiosennych w górnym
biegu Strugi Średzkiej i w konsekwencji istotną zmianę stosunków wodnych na dalszym odcinku
cieku. Pozostałe zagrożenia to:
− przekształcanie łąk i pastwisk ekstensywnie użytkowanych w pola uprawne i łąki o zintensyfikowanej
− produkcji rolniczej;
− wypalanie roślinności;
− zanieczyszczenie wody;
− wydeptywanie roślinności.
Uroczyska Puszczy Zielonki (PLH300058)
Obszar "Uroczyska Puszczy Zielonki" ma duże znaczenie dla ochrony najcenniejszych fragmentów
ekosystemów wodnych, bagiennych i leśnych na terenie największego kompleksu lasów w okolicach
Poznania. Najważniejsze walory ostoi to występowanie:
− 12 typów siedlisk przyrodniczych o znaczeniu europejskim, w tym 2 priorytetowych,
− 25 zbiorowisk roślinnych uważanych za zagrożone w Wielkopolsce,
− przynajmniej 20 gatunków roślin naczyniowych z regionalnej "Czerwonej listy",
− unikatowego w skali Wielkopolski, ubogiego w biogeny ekosystemu mezotroficznego jeziora ramienicowego (jezioro Pławno),
− jednej z największych w regionie populacji kłoci wiechowatej,
− ciągu śródleśnych jezior eutroficznych w dolinie rzeki Trojanki,
− bogatej bryoflory torfowisk przejściowych (w otoczeniu jezior Czarne Duże, Czarne Małe i Pławno),
− bardzo dobrze wykształconych fitocenoz kwaśnych dąbrów, zajmujących dużą powierzchnię i skupionych w jednym dużym kompleksie,
− dobrze zachowanych fragmentów grądu środkowoeuropejskiego. Stosunkowo najbardziej zagrożone są ekosystemy wodne i bagienne rezerwatów "Jezioro
Czarne" i "Jezioro Pławno" ze względu na systematyczny spadek poziomu wód gruntowych i
powierzchniowych skutkujący zmniejszaniem się głębokości jezior, recesją łąk ramienicowych,
szuwarów kłociowych, torfowisk przejściowych oraz decesją złoż torfowych i zanikaniem rzadkich
gatunków roślin. Bezpośrednie zagrożenia dla wszystkich jeziornych siedlisk przyrodniczych i ich stref
przybrzeżnych niesie za sobą intensywnie, niekiedy nielegalne, wędkarstwo i związane z nim, duże
zagęszczenie pomostów, silne wydeptywanie oraz niszczenie szuwarów, zanieczyszczanie wód itp. Ze
względu na bliskie położenie obszaru w stosunku do istniejących, rozbudowywanych i nowo
powstających, działek rekreacyjnych istotnym źródłem zagrożenia jest coraz bardziej nasilająca się
penetracja terenu przez ludzi, zwłaszcza w rejonie jezior oraz w lasach Dziewiczej Góry. Potencjalne
zagrożenia mogą wynikać z odbudowy sieci rowów melioracyjnych. Ekosystemy leśne SOO
"Uroczyska Puszczy Zielonki" noszą wprawdzie piętno dawnego, zagospodarowania lasu, lecz obecnie
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
66
zostały wyłączone z tradycyjnych sposobów hodowli i użytkowania drzewostanów. W dalszym ciągu
są jednak narażone między innymi na neofityzację powodowaną przez ekspansję obcych gatunków
roślin, ubożenie i synantropizację runa przy licznych drogach i ścieżkach oraz dość częste i dotkliwe w
skutkach zaśmiecanie lasu.
Tab. 41. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300058
Kod siedliska Nazwa siedliska
3140 Twardowodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki wodne z podwodnymi łąkami ramienic Charetea
3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion
6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion)
6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea)
7210 Torfowiska nakredowe (Cladietum marisci, Caricetum buxbaumii, Schoenetum nigricantis)
7230 Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk
9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum)
9190 Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy (Betulo-Quercetum
91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion
91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Grądy w Czerniejewie (PLH300049)
Obowiązującym aktem prawnym dla tego obszaru, jest Decyzja Komisji z dnia 10 stycznia 2011 r. w sprawie przyjęcia na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG czwartego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenie dla Wspólnoty składających się na kontynentalny region biogeograficzny. Powierzchnia obszaru wynosi 1212,9 ha.
Obszar równiny sandrowej o nieznacznej deniwelacji terenowej położony w granicy mezoregionu Równina Wrzesińska. Cały obszar Ostoi leży w zlewni prawobrzeżnego dopływu Warty - Wrześnicy. System hydrologiczny stanowią niewielkie, przez znaczną część roku wyschnięte cieki (zwykle rowy melioracyjne) uchodzące do Wrześnicy. W rejonie leśniczówki Młynek przez obszar przepływa Wrześnica.
Lasy Czerniejewskie należą do najlepiej zachowanych w Wielkopolsce, pomimo wielowiekowego użytkowania gospodarczego. Przeważają tam drzewostany mieszane. Na szczególną uwagę zasługują najlepiej w Wielkopolsce wykształcone i zachowane fitocenozy grądów środkowoeuropejskich, które zajmują największą powierzchnię na terenie Ostoi.
Smugi towarzyszące równoleżnikowo usytuowanym dopływom Wrześnicy zajęte są przez łęgi jesionowo- olszowe. Istotne znaczenie mają także łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe. Ze względu na silne przesuszenie lasów łęgowych pilnym zadaniem byłoby uruchomienie małej retencji.
Tab. 42. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300049
Kod siedliska Nazwa siedliska
6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum)
9190 Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy (Betulo-Quercetum)
91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion
91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
67
Lasy Żerkowsko - Czeszewskie PLH300053
Obowiązującym aktem prawnym dla tego obszaru, jest Decyzja Komisji z dnia 10 stycznia 2011 r. w sprawie przyjęcia na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG czwartego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenie dla Wspólnoty składających się na kontynentalny region biogeograficzny.
Ostoja zajmuje powierzchnię 7158,2 ha i obejmuje fragment doliny zalewowej Warty i dolnego odcinka Lutyni, płynących w Pradolinie Warszawsko-Berlińskiej oraz sąsiadujące z nim od północy obszary moreny dennej. Tereny zalewowe Warty i Lutyni ograniczone są obecnie do strefy położonej pomiędzy wałami przeciwpowodziowymi. System hydrologiczny ostoi znajduje się pod wpływem dużego zbiornika zaporowego na Warcie "Jeziorsko". Krajobraz zdominowany jest przez rozległe połacie lasów łęgowych oraz grądów. Typowe dla dużych dolin rzecznych łęgi wierzbowe należą do bardzo rzadkich; stosunkowo częste są natomiast płaty wiklin nadrzecznych.
Teren pokrywa mozaika obszarów leśnych, łąk i pastwisk. Uwagę zwracają też liczne i stosunkowo rozległe starorzecza z dobrze zachowaną roślinnością z klas Lemnetea minoris i Potametea. Cały obszar cechuje się harmonijnie zachowanym kompleksem ekosystemów typowych dla ekstensywnie użytkowanej doliny rzecznej.
Obszar jest jednym z największych na terenie środkowej Wielkopolski powierzchnie łęgów wiązowo - jesionowych , wykształconych w dwóch podstawowych podzespołach. Wraz z dobrze zachowanymi płatami niskich i typowych grądów tworzą one typowy dla dolin rzecznych kompleks żyznych lasów liściastych.
Łącznie na terenie ostoi zidentyfikowano 11 typów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG, pokrywających 38% powierzchni ostoi. Występuje tu też 12 gatunków zwierząt z załącznika II tej dyrektywy. Wśród owadów na szczególną uwagę zasługują populacje tak rzadkich gatunków jak: Łucznik korzeniowiec, Rzemlik kropkowany (jedyne znane stanowisko w Wielkopolsce) czy Zmorsznik sześcioplamek oraz gatunku chronionego Ciołek matowy. Populacja trzepli zielonej Ophiogomphus cecilia, stanowiąca fragment ciągłej populacji warciańskiej, zasiedla licznie cały odcinek Warty w obrębie obszaru. Walor omawianego terenu podnosi znalezione w 2007 roku stanowisko Vertigo angustior (Poczwarówka zwężona). Obserwacje terenowe w latach 2007 i 2008 nie potwierdziły obecności, obserwowanego wcześniej jelonka rogacza.
Tab. 43. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300053
Kod siedliska Nazwa siedliska
3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion
3270 Zalewane muliste brzegi rzek
6120 Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae)
6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion)
6440 Łąki selemicowe (Cnidion dubii)
6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum)
9190 Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy (Betulo-Quercetum)
91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion
91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum
91I0 Ciepłolubne dąbrowy (Quercetalia pubescenti-petraeae)
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
68
Ostoja Nadwarciańska (PLH30009)
Obowiązującym aktem prawnym dla tego obszaru, jest Decyzja Komisji z dnia 10 stycznia 2011 r. w sprawie przyjęcia na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG czwartego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenie dla Wspólnoty składających się na kontynentalny region biogeograficzny.
Ostoja położona jest we wschodniej części Wielkopolski i obejmuje fragment doliny Środkowej Warty o powierzchni 26653,1 ha. Warta płynie tu równoleżnikowo w Pradolinie Warszawsko-Berlińskiej ukształtowanej w czasie ostatniego zlodowacenia. Terasa zalewowa Warty osiąga miejscami ponad 4 km szerokości i cechuje się dużą różnorodnością szaty roślinnej, tym samym tworząc dogodne siedliska dla wielu gatunków zwierząt, w szczególności ptaków.
Współczesne dno doliny powstało przede wszystkim na skutek akumulacyjnej i erozyjnej działalności wód rzecznych (głównie Warty, a w mniejszym stopniu Prosny i Czarnej Strugi). Rzeźba terenu obfituje w różne formy fluwialne: wały przykorytowe, terasę zalewową z różnego typu starorzeczami, terasę wydmową oraz pagórki wydmowe.
Sporadycznie występują fragmenty ginących w skali Europy łęgów wierzbowych, natomiast częste są, powiązane z nimi sukcesyjnie, fitocenozy wiklin nadrzecznych. Na niedużych obszarach, przede wszystkim na obrzeżach doliny, zachowały się olsy porzeczkowe i towarzyszące im łęgi jesionowo-olszowe, a także nadrzeczne postaci łęgów jesionowo-wiązowych (obecnie spontanicznie rozszerzające swój lokalny zasięg). Od kilkuset lat największe przestrzenie zajmują wilgotne łąki i pastwiska oraz szuwary.
Na zdecydowanej większości obszaru dominuje ekstensywna gospodarka łąkowo-pastwiskowa (m.in. tradycyjny na tych terenach wypas stad gęsi) z udziałem leśnictwa. Pola uprawne koncentrują się w miejscach wyniesionych oraz na krawędzi doliny, gdzie rozwinęło się umiarkowane osadnictwo rolnicze. Niektóre fragmenty terenu, zwłaszcza w pasie przykorytowym Warty, w zasadzie podlegają jedynie procesom fluwialnym kształtującym roślinność naturalną.
Obszar obejmuje co najmniej 24 rodzaje wyjątkowo zróżnicowanych siedlisk wymienione w załączniku I Dyrektywy Siedliskowej. Są to siedliska od bagiennych i torfowiskowych do suchych i wydmowych). Na terenie gminy Pyzdry, pomiędzy miejscowościami Tłoczyna i Trzcianki, występują siedliska priorytetowe - łąki halofilne z bogatymi populacjami ginących gatunków słonorośli. Razem z występującym tu, zagrożonym w Polsce storczykiem błotnym stanowią osobliwość w skali europejskiej. Stwierdzono tu także występowanie 12 gatunków z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej.
Należy podkreślić, ze krajobraz Doliny Środkowej Warty jest jednym z najlepiej zachowanych naturalnych i półnaturalnych krajobrazów typowej rzeki nizinnej. Międzynarodowe walory środowiskowe ostoi potwierdzone zostały przez uwzględnienie jej w programach CORINE biotopes iECONET- Polska. Dolina Środkowej Warty spełnia także kryteria obszarów ważnych z punktu widzenia ochrony biotopów podmokłych w ramach Konwencji Ramsarskiej. Obszar ma również duże znaczenie dla ochrony ptaków.
Tab. 44. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH30009
Kod siedliska
Nazwa siedliska
1340 Śródlądowe słone łąki, pastwiska i szuwary (Glauco-Puccinietalia część - zbiorowiska śródlądowe)
2330 Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi
3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion
3160 Naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne
3260 Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis
3270 Zalewane muliste brzegi rzek
4030 Suche wrzosowiska (Calluno-Genistion, Pohlio-Callunion, Calluno-Arctostaphylion)
6120 Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae)
6210 Murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea) - priorytetowe są tylko murawy z istotnymi stanowiskami
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
69
Kod siedliska
Nazwa siedliska
storczyków
6230 Górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion - płaty bogate florystycznie)
6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion)
6430 Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium)
6440 Łąki selemicowe (Cnidion dubii)
6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea)
7150 Obniżenia na podłożu torfowym z roślinnością ze związku Rhynchosporion
7210 Torfowiska nakredowe (Cladietum marisci, Caricetum buxbaumii, Schoenetum nigricantis)
7230 Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk
9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum)
9190 Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy (Betulo-Quercetum)
91D0 Bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino
91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion
91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)
91I0 Ciepłolubne dąbrowy (Quercetalia pubescenti-petraeae)
91T0 Sosnowy bór chrobotkowy (Cladonio-Pinetum i chrobotkowa postać Peucedano-Pinetum)
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Dolina Noteci (PLH300004)
Obszar obejmuje fragment doliny Noteci między miejscowością Wieleń a Bydgoszczą. Obszar jest
w dużej części zajęty przez torfowiska niskie, z fragmentami zalewowych łąk i trzcinowisk, z
enklawami zakrzewień i zadrzewień. Na zboczach doliny znajdują się płaty muraw kserotermicznych.
W okolicach Goraja, Pianówki i Góry oraz Ślesina występują kompleksy buczyn i dąbrów, w tym m. in.
siedlisk przyrodniczych: ciepłolubnej dąbrowy i mieszanych lasów zboczowych. Teren przecinają
kanały i rowy odwadniające. Liczne są starorzecza i wypełnione wodą doły potorfowe. Miejscami
występują rozległe płaty łęgów. Łąki są intensywnie użytkowane.
Obszar obejmuje bogatą mozaikę siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG (16
rodzajów), z priorytetowymi lasami łęgowymi i dobrze zachowanym kompleksami łąkowymi, choć
łącznie zajmują one poniżej 20% powierzchni obszaru. Notowano tu też 8 gatunków z Załącznika II
Dyrektywy Rady 92/43/EWG. W okolicach Nakła na początku XX w. występowała bogata populacja
Coenagrion ornatum. Rekomenduje się jego restytucję na tym terenie.
Obszar częściowo pokrywa się z ważną ostoja ptasią o randze europejskiej E-33. Ostoja jest też
ważnym korytarzem ekologicznym o randze międzynarodowej.
Tab. 45. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH30004
Kod siedliska
Nazwa siedliska
3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion
3270 Zalewane muliste brzegi rzek
4030 Suche wrzosowiska (Calluno-Genistion, Pohlio-Callunion, Calluno-Arctostaphylion)
6210 Murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea) - priorytetowe są tylko murawy z istotnymi stanowiskami storczyków
6230 Górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion - płaty bogate florystycznie)
6440 Łąki selemicowe (Cnidion dubii)
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
70
Kod siedliska
Nazwa siedliska
6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
9110 Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion)
9130 Żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion)
9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum)
9190 Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy (Betulo-Quercetum)
91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion
91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)
91I0 Ciepłolubne dąbrowy (Quercetalia pubescenti-petraeae)
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Jezioro Kaliszańskie (PLH300044)
Ostoja chroni jedno z najlepiej zachowanych w Wielkopolsce głębokowodnych mezotroficznych
jezior ramienicowych - Jezioro Kaliszańskie. W granicach obszaru znajdują się również Jezioro
Toniszewskie i jezioro Kaliszanki oraz liczne drobne zbiorniki wodne usytuowane w obrębie łąk i
torfowisk niskich przylegających do fragmentu rzeki Rudki. Ostoja ma bardzo duże znaczenie w skali
ponadregionalnej dla zachowania siedlisk łąk ramieniowych (klasa Charetea fragilis) w
głębokowodnych jeziorach. Obszar położony jest na Pojezierzu Chodzieskim, ok. 9,5 km na północny-
zachód od Wągrowca.
Obszar chroni 4 rodzaje siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG, zajmujących ponad
43% powierzchni. W ekosystemach wodnych ostoi (jeziorach, drobnych zbiornikach i ciekach)
odnotowano aż 11 gatunków zagrożonych ramienic, 3 z nich podlegają ochronie prawnej. Na
szczególną uwagę zasługuje występowanie licznych populacji Chara filiformis i Nitella opaca -
gatunków bardzo rzadko notowanych w Polsce. Dla Wielkopolski stanowi jedno z podstawowych
obszarów dla zachowania niezwykle rzadkich w regionie siedlisk ramienicowych w jeziorach
głębokich.
Obszar jest również ważną ostoją dla ptaków wodno-błotnych lęgowych, jak i migrujących.
Tab. 46. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300044
Kod siedliska
Nazwa siedliska
3140 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion
3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion
6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
7210 Torfowiska nakredowe (Cladietum marisci, Caricetum buxbaumii, Schoenetum nigricantis)
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Stawy Kiszkowskie (PLH300050)
Obszar ten obejmuje fragment doliny Małej Wełny oraz niewielkiego dopływu w okolicach
Kiszkowa, wzdłuż których wybudowano w latach 80. ubiegłego wieku dwa kompleksy stawów
rybnych. Większy z zespołów stawu, znajdujący się na wschód od Kiszkowa, w dolinie rzeki Małej
Wełny zajmuje powierzchnię około 200 ha. Drugi kompleks niewielkich stawów rybnych
wybudowano w układzie szeregowym wzdłuż niewielkiego cieku wodnego na północ od Kiszkowa
miądzy Rybnem a Pomarzanami. Powierzchnia tych stawów waha się od 0,5 do około 15 hektarów.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
71
Groble w obydwu kompleksach stawowych porośnięte są roślinnością trawiastą, często o
kserotermicznym charakterze oraz w jego bezpośredniej bliskości brak jest większych kompleksów
leśnych. Na terenie obszaru Dolina Małej Wełny znajdują się także dwa nieduże jeziora: Rybno Małe
(24 ha, w tym 10 ha otwartego lustra wody) i Rybno Duże (15 ha). Ze względu na ich podpiętrzenie i
prowadzenie działalności rybackiej mają one charakter zbliżony do stawów.
Stawy w dolinie Małej Wełny są jedną z najważniejszych w Wielkopolsce ostoi kumaka nizinnego
Bombina bombina.
Tab. 47. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH300050
Kod siedliska
Nazwa siedliska
6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion)
6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Zachodnie Pojezierze Krzywińskie (PLH300014)
Obszar obejmuje niewielki fragment Pojezierza Krzywińskiego, położonego na wschód od
Pojezierza Sławskiego i graniczącego od północy z Równiną Kościańską, od południa z Wysoczyzną
Leszczyńską, a od wschodu z Wałem Żerkowskim. Projektowany obszar rozciąga się od południowo-
wschodnich brzegów zbiornika Wonieść (ważnej ostoi ptasiej) w kierunku wschodnim do Krzywina.
Teren ostoi pokrywa mozaika lasów, jezior, pól uprawnych i łąk. Znajdują się tu duże cenne
kompleksy łąk i torfowisk na kredzie jeziornej z interesującą roślinnością kalcyfilną (m.in. Cladietum
marisci i Juncetum subnodulosi).
Głównym walorem obszaru są cenne kompleksy łąkowo-torfowiskowe z bogatą florą higrofilną,
kalcyfilną i halofilną, skupiającą wiele osobliwości florystycznych w skali Wielkopolski.
Zidentyfikowano tu 11 rodzajów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG. W Drzeczkowie
występuje żółw błotny Emys orbicularis.
Obszar stanowi część Ostoi Ptaków o randze europejskiej E035.
Tab. 48. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG występujące na obszarze PLH30014
Kod siedliska
Nazwa siedliska
1340 Śródlądowe słone łąki, pastwiska i szuwary
3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion
3160 Naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne
3260 Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis
6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion)
6430 Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium)
6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
7210 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum) 7230 Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk
9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum)
91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion
Źródło: Standardowy Formularz Danych, GDOŚ
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
72
PARKI NARODOWE
Wielkopolski Park Narodowy
Wielkopolski Park Narodowy utworzony został na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16
kwietnia 1957 roku, a jego granice objęły powierzchnię 9600 ha, z czego pod zarządem Parku znalazło
się ok. 5100 ha. W 1996 roku nowe rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie WPN zmieniło jego
powierzchnię na 7 619,82 ha oraz utworzyło wokół Parku strefę ochronną tzw. otulinę, której
powierzchnia razem z terenem Parku wyniosła 15 003 ha. Z Parku zostały wyłączone tereny miejskie
Puszczykowa, Mosiny oraz Stęszewa. Wielkopolski Park Narodowy leży około 15 km na południe od
Poznania.
Krajobraz parku ukształtowany został podczas zlodowacenia północnopolskiego. Występują tu
charakterystyczne elementy krajobrazu polodowcowego: wysoczyzna morenowa, rynny
polodowcowe, pagórki kemowe, ozy oraz głazy narzutowe. Najgłębszym spośród 11 jezior parku jest
Jez. Góreckie (powierzchnia 97 ha) z Wyspą Zamkową, na której znajdują się ruiny neogotyckiego
zamku. Najwyższym wzniesieniem jest Osowa Góra, o wysokości 132 m n.p.m. Na terenie parku
występuje 1120 gatunków roślin naczyniowych (ponad 80% występujących w Wielkopolsce), 148
gatunków mszaków, 150 gatunków porostów, 500 gatunków glonów i 800 gatunków grzybów, w tym
55 gatunków roślin chronionych i rośliny reliktowe. Obszar parku zdominowany jest przez lasy: bory
sosnowe, sosnowo-dębowe (bory mieszane), kwaśne dąbrowy, lasy dębowo-grabowe (grądy),
świetliste dąbrowy, łęgi wiązowo-jesionowe, lasy olszowe (olsy) oraz zarośla łozowe. Najczęściej
występującymi gatunkami są: sosna i dąb, natomiast świerki, modrzewie, brzozy, jesiony, olsze, lipy i
graby stanowią domieszkę do innych drzewostanów. Bogaty jest świat zwierząt, w tym:
bezkręgowców, wśród których dominują owady (ponad 3000 gatunków). Liczne są też kręgowce: 26
gatunków ryb (najpospolitsze to płoć, wzdręga, leszcz, szczupak i okoń), 13 gatunków płazów, 5
gatunków gadów, 220 gatunków ptaków oraz ponad 40 gatunków ssaków. Wśród zwierząt występują
również gatunki chronione, np. ryjówki (najmniejsze ssaki w Polsce). Na terenie parku wydzielono 18
obszarów ochrony ścisłej o powierzchni 260 ha.
PARKI KRAJOBRAZOWE
Park Krajobrazowy Promno
Park został ustanowiony na mocy uchwały Nr XXXVII/728/ 13 Sejmiku Województwa
Wielkopolskiego z dnia 30 września 2013 r. w sprawie utworzenia Parku Krajobrazowego Promno
(Dz.Urz. Woj. Wielkopolskiego z 2013 r., poz. 5742). Leży na terenie dwóch gmin: Pobiedziska i
Kostrzyn, a jego powierzchnia wynosi 3 363,86 ha. Dla skuteczniejszej ochrony walorów parku została
utworzona otulina o powierzchni 2 379,68 ha. Przez południową część otuliny przepływa rzeka
Cybina, na której znajduje się największy zbiornik wodny otuliny – Jezioro Góra. Interesujące są
jeziora paciorkowe przy wschodniej granicy otuliny (Ósemka, Uli, Cyganek, Baba, Okrąglak). Obszar
parku ma bardzo urozmaiconą, charakterystyczną polodowcową rzeźbę terenu. Jego najwyższe
wzniesienie osiąga 127 m n.p.m. W parku dominują lasy (ok. 62% powierzchni), porastające pagórki
morenowe. Wśród gatunków drzew najczęściej spotykanymi są: bory sosnowe i mieszane oraz lasy
liściaste. Szczególnie bogate florystycznie runo znajduje się w rezerwacie „Las Liściasty w Promnie”.
Polodowcowe zagłębienia terenu wypełnione są wodą, tworząc malownicze jeziorka. Największe z
nich to: Dębiniec (rezerwat „Jezioro Dębiniec”), Brzostek i Drążynek. Otoczone są one pasem
roślinności szuwarowej, wśród której na uwagę zasługuje występowanie kłoci wiechowatej nad
zarastającym jez. Drążynek (rezerwat „Jezioro Drążynek”). Uważa się, iż jest to największe stanowisko
tej rośliny w Wielkopolsce. W okolicy jez. Drążynek występuje jarząb brekinia – gatunek chroniony.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
73
Na obrzeżach jezior znajdują się bogate florystycznie torfowiska przejściowe, na których rosną
owadożerne rosiczki: okrągło- i długolistna, pełnik europejski oraz tłustosz pospolity. Fauna Parku jest
bardzo bogata. Występuje tu ponad 220 gatunków, w tym: ssaków – 44 gatunki, ptaków – 147
gatunków, gadów – 5 gatunków, płazów – 11 gatunków i ryb – 14 gatunków. Z ptaków można
wymienić gnieżdżące się: błotniak stawowy, jastrząb, kobuz i trzmielojad, z ptaków wodno-błotnych:
żuraw, bąk, rybitwa rzeczna i inne, a z ptaków związanych ze środowiskiem leśnym na uwagę
zasługują m.in.: dzięcioł średni, dzięcioł czarny, bocian czarny, muchołówka mała i siniak. Z dużych
ssaków spotyka się sarny, jelenie, dziki i lisy, a także bobry i wydry. Nad jez. Drążynek występują
wszystkie krajowe gatunki ważek.
Park Krajobrazowy Puszcza Zielonka
Park obejmuje obszar o powierzchni 12 202 ha i położony jest na północny wschód od Poznania,
na terenie 5 gmin: Czerwonak, Kiszkowo, Murowana Goślina, Pobiedziska i Skoki. Utworzony został
na mocy uchwała Nr XXXVlI/729/ 13 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 30 września 2013
r. w sprawie utworzenia Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka (Dz.Urz. Woj. Wielkopolskiego z
2013 r., poz. 5744). Dla skuteczniejszej ochrony walorów parku wyznaczona została wokół niego
otulina, o powierzchni 9 538,55 ha. Podczas zlodowacenia północnopolskiego powstały strefy
pagórków oraz doliny i rynny jeziorne. Południowy skraj parku sięga pasma tzw. środkowo-
poznańskiej moreny czołowej, którego najwyższym wzniesieniem jest Dziewicza Góra (143 m n.p.m.
Na północ od tego pasma rozciąga się obszar moreny dennej, o wysokości 90-110 m n.p.m., będący
zachodnią częścią Pojezierza Gnieźnieńskiego, który urozmaicają wcięte weń rynny polodowcowe.
Największa z nich położona jest między Pobiedziskami, Murowaną Gośliną oraz doliną Warty –
z 14 jeziorami, z czego 10 leży na obszarze Parku. Kolejnymi malowniczymi rynnami są: dolina rzeki
Trojanka, ciągnąca się od Huty Pustej przez Zielonkę, Głęboczek i Głębocko oraz rynna rzeki
Dzwonówka (Potoku Dzwonowskiego) od Dąbrówki Kościelnej przez Dzwonowo i Sławicę (dwa
główne cieki płynące przez tereny w północnej części parku). Do największych jezior na terenie parku
należą: Stęszewsko-Kołatkowskie (78,4 ha), Worowskie Wielkie (40 ha), Gackie (31 ha), Dzwonowskie
(27 ha). 78,4% powierzchni parku stanowią tereny leśne. Przeważają siedliska boru mieszanego
świeżego i lasu mieszanego świeżego, gdzie dominuje sosna i dąb, leszczyna, kalina, tarnina, głóg,
kruszyna, bez czarny, dereń oraz występujący na kilku stanowiskach wawrzynek wilczełyko. Z
wyjątkowych okazów należy wymienić: reliktowy żywiec dziewięciolistny, lilię złotogłów, kokorycz
pustą, przylaszczkę pospolitą, sasankę łąkową, pełnika europejskiego i czerniec gronkowy. Z rzadkich
roślin wodnych i torfowiskowych występują tu m.in. grzybienie białe, grążel żółty, rosiczki, jaskier
wielki, kruszczyk błotny i kłoć wiechowata. W parku rośnie około 200 szt. drzew pomnikowych, w tym
- 4 grupowe pomniki przyrody: stare dęby i sosny, ale także graby, kasztanowce, wiązy i buki.
Wyjątkową grupę w parku stanowią kręgowce: jelenie, daniele, sarny, dziki zające, borsuki, kuny,
wydry, bobry i najliczniej występujące lisy. W parku występuje 13 gatunków nietoperzy, w tym
borowiaczka (jeden z najrzadziej spotykanych w Polsce). Stwierdzono również występowanie 134
lęgowych gatunków ptaków, m.in. błotniaka stawowego, bociana czarnego, kani rudej, zimorodka,
dzięcioła średniego, dzięciołka, siniaka, lerki oraz muchołówki małej. Z ptaków wodno-błotnych na
terenie parku mieszkają żuraw, bąk i inne. W przypadku bezkręgowców występuje 541 gatunków
motyli, m.in.: Noctuidae (sówki) – 216 gatunków i Geometridae (miernikowce) – 152 gatunki. W
granicach parku utworzono 5 rezerwatów przyrody: „Jezioro Pławno”, „Jezioro Czarne”, „Klasztorne
Modrzewie koła Dąbrówki Kościelnej”, „Las Mieszany w Nadleśnictwie Łopuchówko” i „Żywiec
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
74
dziewięciolistny” i 2 użytki ekologiczne: "Dolina Trojanki między Głęboczkiem a Głębockiem" i
„Mokradła nad Jeziorem Kamińskim”.
Rogaliński Park Krajobrazowy
Położony jest wzdłuż rzeki Warty w kierunku Mosiny, Rogalina i Śremu. Istnieje od 26 czerwca
1997 r. Jego powierzchnia wynosi 12 750 ha. Park utworzono w celu ochrony jednego z największych
w Europie siedlisk dębów szypułkowych, porastających w tym rejonie dolinę Warty oraz unikatowej
rzeźby terenu, na którą składają się liczne starorzecza występujące na terasie zalewowej i
nadzalewowej. Na terenie parku znajdują się dwa rezerwaty przyrody: Rezerwat „Krajkowo” (o
powierzchni 160 ha) – ochronie podlega tutaj krajobraz łęgów nadwarciańskich wraz z bogactwem
flory i fauny oraz "Goździk Siny w Grzybnie" (16.6 ha) – obejmuje swym zasięgiem część wydmy
porośniętej przez ponadstuletni bór sosnowy, ze stanowiskiem goździka sinego. Całą środkową część
obszaru parku zajmuje przełomowy odcinek rzeki Warty, który tworzy przejście między Pradoliną
Warszwsko-Berlińską a Pradoliną Warty-Noteci. Do parku należy terasa zalewowa rzeki Warty,
poziomy terasowe z licznymi formami wydmowymi i nieckami deflacyjnymi, płat wysoczyzny
morenowej płaskiej i falistej rozdzielony między Głuszyną i wsią Kamionki a Sasinowem i Mieczewem
poziomem zwydmionego sandru, płat wysoczyzny morenowej płaskiej i falistej okolic Radzewic i
Radzewa oraz na linii Kolonia Żabno–Ludwikowo–Góra–Śrem płat wysoczyzny morenowej płaskiej
i falistej z nałożoną na niego formą ozową Na terenie parku występuje jezioro Baranówko; z licznymi
obszarami podmokłymi.
Lednicki Park Krajobrazowy
Utworzony został na mocy uchwały nr XXVI/457/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z
dnia 24 września 2012 r. (Dz.Urz. Woj. Wielkopolskiego z 2012 r., poz. 4361). Park został powołany
dla ochrony unikatowych w skali kraju ziem, rozciągających się wokół jeziora Lednica, będących
kolebką państwa polskiego, ostoją rolniczego krajobrazu i przyrody. Park obejmuje obszar o
powierzchni 7 618,4 ha na terenie gmin: Łubowo, Kiszkowo, Kłecko i Pobiedziska. Nie wyznaczono
otuliny.
Krajobraz ukształtowany przez ostatnie zlodowacenie tworzą równiny moreny dennej z
nielicznymi pagórkami moreny czołowej i położone w rynnach jeziora polodowcowe. Jeziora zajmują
blisko 7% powierzchni parku. Największe z nich, Jezioro Lednica, ma prawie 8 km długości i wraz z
innymi jeziorami stanowi o walorach krajobrazowych Parku. Najwyższe wzniesienie (130 m n.p.m.)
znajduje się na południowy zachód od Lednogóry. Pozostałe jeziora (Sławno, Głębokie, Kamionek,
Bachorce, Linie) to niewielkie akweny położone w rynnach drobnych ciekach. Na terenach Parku
dominują równinne pola uprawne z rzędami wierzb rosnących wzdłuż rowów i miedz. Lasy zachowały
się na niewielkim obszarze, niespełna 10% powierzchni, w północnej części parku. Przeważają bory
sosnowe z niewielką domieszką świerka i gatunków liściastych. Około 50 okazałych drzew uznano za
pomniki przyrody, m.in. 10 dębów rosnących w lesie, przy drodze do Kamionek.
Pomimo intensywnego użytkowania rolniczego szata roślinna parku obfituje w gatunki rzadkie w
skali Wielkopolski. Z roślin leśno-zaroślowych na uwagę zasługują m.in.: czerniec gronkowy, kokorycz
pusta, złoć mała, fiołek przedziwny, lilia złotogłów, a z gatunków łąkowych: ostrożeń warzywny,
groszek błotny i inne. Z rzadkich roślin wodnych i rosnących na terenach podmokłych występują tu
m.in.: grzybienie białe, grążel żółty, okrężnica bagienna, knieć błotna, rdestnice i pływacz zwyczajny.
Natomiast na bezleśnych zboczach i skarpach przydrożnych wykształciły się zgrupowania
światłożądnych roślin kserotermicznych.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
75
Na terenie Parku najlepiej rozpoznana jest awifauna. Stwierdzono występowanie m.in.: dzięcioła
średniego, muchołówki małej, turkawki i zniczka; a z ptaków drapieżnych m.in.: kanię rudą, kobuza,
krogulca, trzmielojada, bielika. Wśród licznych ptaków wodno-błotnych na szczególną uwagę
zasługują m.in.: błotniak stawowy, gęgawa, bąk, gągoł, żuraw. Z ssaków występują tu sarny, dziki,
bobry, wydry i lisy.
Żerkowsko – Czeszewski Park Krajobrazowy
Żerkowsko-Czeszewski Park Krajobrazowy ma dość zróżnicowaną strukturę. Powstał dla ochrony
unikalnej, bardzo urozmaiconej rzeźby terenu powstałej na skutek działalności lodowca, bogatej szaty
roślinnej oraz rzadkich roślin i zwierząt. Część północna charakteryzuje się leśno-łąkowym
krajobrazem powiązanym z terasami Pradoliny Warciańsko-Odrzańskiej. Na południe od pradoliny
występuje głównie krajobraz rolniczy tzw. Szwajcaria Żerkowska. Dodatkowym elementem
upiększającym krajobraz Parku jest Wał Żerkowski. W strukturze użytkowania największą pozycję bo
aż 55% zajmują użytki rolne a lasy blisko 40%.
Nadwarciański Park Krajobrazowy
Nadwarciański Park Krajobrazowy obejmuje swoim zasięgiem fragment doliny Warty między
Pyzdrami a Koninem. Charakterystyczną cechą wyróżniającą ten Park od innych jest ochrona jednego
typu krajobrazu a mianowicie dna Pradoliny Warciańsko-Odrzańskiej wraz z fragmentami
krawędziowymi wysoczyzn. Łąki, pastwiska i wody mają ponad 50% udział w strukturze użytkowania
gruntów. Grunty rolne zajmują ponad 25% a lasy ponad 10% powierzchni Parku. Większość Parku to
okresowo zalewane użytki zielone, gruntowe drogi dojazdowe oraz nieużytki w obrębie starorzeczy.
Te wartości oraz mała penetracja przez człowieka tego terenu spowodowały, że jest to ostoja
ptactwa wodnego o znaczeniu międzynarodowym.
Park Krajobrazowy im. gen. D. Chłapowskiego
Park Krajobrazowy im. Gen. Dezyderego Chłapowskiego został utworzony w celu zachowania
unikatowego w Polsce typu krajobrazu rolniczego. Jego obszar rozciąga się na wysoczyźnie
morenowej z prawie niewidocznym w krajobrazie obniżeniem Rowu Wyskoć. Dobrej jakości gleby
spowodowały, że na obszarze Parku prowadzi się do dzisiaj intensywną gospodarkę rolną. Grunty
rolne zajmują ponad 65% powierzchni Parku a użytki zielone dodatkowo jeszcze 9%. Często Park ten
nazywany jest „Agroekologiczny”, słowo to ma przypominać fakt, że od ponad 150 lat istnieje na tym
terenie intensywna gospodarka rolna w zgodzie z określonymi wymogami przyrody. Świadczy o tym
duża sieć zadrzewień śródpolnych, których część pamięta czasy Generała Dezyderego Chłapowskiego.
a inne są zupełnie młode. Powierzchnia parku zajmuje 17 200 ha.
Przemęcki Park Krajobrazowy
Celem powstania Przemęckiego Parku Krajobrazowego jest ochrona jednego z najciekawszych
obszarów polodowcowych Wielkopolski wraz z walorami przyrodniczymi, historycznymi i
kulturowymi. Szczególnego uroku dodają mu 24 polodowcowe jeziora oraz liczne obniżenia wzdłuż
kanałów Obry. Charakterystyczne dla tego Parku są krajobrazy leśno-łąkowo-wodne. Występujące tu
piaszczyste gleby są powodem ekstensywnego rolnictwa oraz dość wysokiego 38 procentowego
wskaźnika lesistości. Powierzchnia parku wynosi 21 450 ha.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
76
OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU
Tab. 49. Wykaz obszarów chronionego krajobrazu
Lp. Nazwa obszaru chronionego krajobrazu Powierzchnia ogólna
[ha]
1. Dolina Cybiny w Poznaniu 182,66
2. Obszar Chronionego Krajobrazu Jeziora Niepruszewskiego brak danych
3. Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Samicy Kierskiej w gminie Suchy Las 378,1
4. Obszar Chronionego Krajobrazu w gminie Kórnik Ok. 7200
5. Obszar Chronionego Krajobrazu w obrębie Biedruska 7266,9
6. Pawłowicko-Sobocki Obszar Chronionego Krajobrazu 1150
7. Pola Trzaskowskie 451,04
8. Obszar Chronionego Krajobrazu Rynny Jeziora Lusowskiego i doliny Samy brak danych
9. Obszar Chronionego Krajobrazu terenów Doliny rzeki Wirynki 100,5
10. Kompleks leśny Śmigiel-Święciechowa 9 025
11. Krzywińsko-Osiecki wraz z zadrzewieniami gen. Dezyderego Chłapowskiego i kompleksem leśnym Osieczna-Góra
71 425
12. Dolina Cybiny w Nekielce 36,04
13. Pyzdrski 30 000
14. Dolina Wełny i Rynna Gołaniecko-Wągrowiecka 22 640
15. Przemęcko-Wschowski i kompleks leśny Włoszakowice 41 225
16. Szwajcaria Żerkowska 14 750
17. Dolina Noteci 68 840
Źródło: RDOŚ Poznań
REZERWATY PRZYRODY
Tab. 50. Wykaz rezerwatów przyrody
Lp. Rok
utworzenia Nazwa rezerwatu Gmina Powiat Nadleśnictwo
Powierz- chnia [ha]
Rodzaj rezerwatu
1. 2001 „Gogulec” Suchy Las poznański Łopuchówko 5,29 torfowiskowy
2. 1964 „Goździk Siny w
Grzybnie” Mosina poznański Konstantynowo 16,6 florystyczny
3. 1959 „Jezioro Czarne” Murowana
Goślina poznański
Leśny Zakład Doświadczalny w
Murowanej Goślinie -
Nadleśnictwo Doświadczalne
Zielonka
17,75 florystyczny
4. 1959 „Jezioro Dębiniec” Pobiedziska poznański Czerniejewo 37,08 krajobrazowy
5. 1954 „Jezioro
Drążynek” Pobiedziska poznański Czerniejewo 6,45 torfowiskowy
6. 1978 „Jezioro Pławno” Murowana
Goślina poznański
Leśny Zakład Doświadczalny w
Murowanej Goślinie -
Nadleśnictwo Doświadczalne
Zielonka
16,71 krajobrazowy
7. 1962
„Klasztorne Modrzewie koło
Dąbrówki Kościelnej”
Murowana Goślina
poznański Łopuchówko 5,81 leśny
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
77
Lp. Rok
utworzenia Nazwa rezerwatu Gmina Powiat Nadleśnictwo
Powierz- chnia [ha]
Rodzaj rezerwatu
8. 1958 „Krajkowo” Mosina poznański Konstantynowo 162,53 krajobrazowy
9. 1954 „Las Liściasty w
Promnie” Pobiedziska poznański Czerniejewo 6,09 leśny
10. 1962 „Las Mieszany w Nadleśnictwie Łopuchówko”
Murowana Goślina
poznański Łopuchówko 10,83 leśny
11. 1976 „Meteoryt Morasko”
Poznań Poznań Łopuchówko 54,28 krajobrazowo-
leśny
12. 2002 „Okrąglak” Pobiedziska poznański Czerniejewo 8,14 krajobrazowy
13. 1975 „Śnieżycowy Jar” Murowana
Goślina poznański Łopuchówko 9,27 florystyczny
14. 1959 „Żurawiniec” M. Poznań Poznań - 1,47 torfowiskowy
15. 1974 „Żywiec
dziewięciolistny” Murowana
Goślina poznański Łopuchówko 10,51 florystyczny
16. 1959 „Czerwona Wieś” Krzywiń kościański Kościan 3,81 leśny
17. 1957 „Dębina” Wągrowiec wągrowiecki Durowo 30,39 leśny
18. 2004 „Czeszewski Las” Miłosław,
Żerków wrzesiński Jarocin 222,62 leśny
19. 1959 „Dwunastak” Miłosław wrzesiński Jarocin 8,95 leśny
Źródło: RDOŚ Poznań
OCHRONA GATUNKOWA ROŚLIN, ZWIERZĄT I GRZYBÓW
Ochrona gatunkowa ma na celu zapewnienie przetrwania i właściwego stanu ochrony dziko
występujących na terenie kraju lub innych państw członkowskich Unii Europejskiej rzadkich,
endemicznych, podatnych na zagrożenia i zagrożonych wyginięciem oraz objętych ochroną na
podstawie przepisów umów międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest stroną, gatunków
roślin, zwierząt i grzybów oraz ich siedlisk i ostoi, a także zachowanie różnorodności gatunkowej i
genetycznej. W celu ochrony ostoi i stanowisk roślin lub grzybów objętych ochroną gatunkową lub
ostoi, miejsc rozrodu i regularnego przebywania zwierząt objętych ochroną gatunkową mogą być
ustalane strefy ochrony.
Na terenie aglomeracji poznańskiej występują m.in. następujące gatunki objęte ochroną:
Gatunki florystyczne:
− objęte ochroną ścisłą: śnieżyczka przebiśnieg, starodub łąkowy, wężymord stepowy, goździk kosmaty, goździk pyszny, goździk siny, rojnik pospolity, rosiczka okrągłolistna, rosiczka długolistna, goryczka wąskolistna, goryczka błotna, kosaciec syberyjski, kosatka kielichowa, mieczyk dachówkowaty, lilia złotogłów, kukułka (storczyk) Fuchsa, storczyk kukawka, sasanka otwarta, sasanka łąkowa, pełnik europejski, widlicz (widłak) cyprysowy, widłaczek (widłak) torfowy, długosz królewski, jarząb brekinia,
− objęte ochroną częściową: dziewięćsił bezłodygowy, dzwonecznik wonny, zimoziół północny, goździk piaskowy, niebielistka trwała, zimowit jesienny, grzybienie białe, obuwik pospolity, kukułka (storczyk) krwisty, kukułka (storczyk) plamisty, kukułka (storczyk) szerokolistny, gnidosz rozesłany, naparstnica zwyczajna, pomocnik baldaszkowy, orlik pospolity, widlicz (widłak) spłaszczony, widłak wroniec, widłak jałowcowaty, widłak goździsty, wawrzynek wilczełyko, turzyca piaskowa.
Gatunki faunistyczne:
− objęte ochroną ścisłą: nocek łydkowłosy, norka europejska, kukułka,dzięcioł zielony, dzięcioł czarny, dzięcioł duży, nur czarnoszyi, bielik, bąk, kania czarna, kania ruda, błotniak zbożowy, wodniczka, zielonka, rożeniec, bączek, kraska, rybołów, puchacz, wąsatka,ropucha paskówka, ropucha zielona, rzekotka drzewna, traszka grzebieniasta, kozioróg dębosz
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
78
− objęte ochroną częściową: jeż, wiewiórka, zaskroniec, padalec, jaszczurka żyworodna, jaszczurka zwinka, ropucha szara, jelonek rogacz, pijawka lekarska.
3.3 Dobra kultury W wojewódzkim rejestrze zabytków nieruchomych miasta Poznania zarejestrowane są obiekty
podane w tabeli poniżej.
Tab. 51. Wykaz zabytków na terenie miasta Poznania
Adres Obiekt zabytkowy
STARE MIASTO w obrębie ulic: Garbary,
Podgórnej, Al. Marcinkowskiego, Solnej,
Małe Garbary
Zespół urbanistyczno-architektoniczny Starego Miasta
z budynkami użyteczności publicznej, sakralnymi
oraz kamienicami mieszczańskimi
STARY RYNEK
Zespół urbanistyczno-architektoniczny Starego Rynku wraz
z kompleksem budynków jak ratusz, odwach, domki
budnicze, pałac Działyńskich, kamienice obrzeżne oraz
studnia Prozerpiny i figura św. Jana Nepomucena
CENTRUM MIASTA w obrębie ulic: Królowej
Jadwigi, Towarowej, Mostu Dworcowego,
Roosevelta, Pułaskiego, Armii Poznań,
koryta rzeki Warty
Zespół urbanistyczno-architektoniczny centrum miasta
z układem ulic i zabudową
OSTRÓW TUMSKI, ŚRÓDKA, STARE MIASTO,
ŁAZARZ, WILDA, OSTRORÓG, SOŁACZ objęte
ulicami: Hetmańską (od płd.), Grochowską,
Marcelińską, Przybyszewskiego,
Żeromskiego, Niestachowską (od zach.),
Wojska Polskiego, Nad Wierzbakiem (od
płn.), rzeką Wartą (od wsch.) oraz tereny za
Wartą między ulicami Św. Wincentego,
Podwale i Cybińską
Zespoły urbanistyczno-architektoniczne kolebki miasta,
najstarszego przedmieścia i najstarszych dzielnic XIX-
wiecznego Poznania z budynkami użyteczności publicznej,
sakralnymi, założeniami parkowymi i willowymi, zabytkami
architektury przemysłowej i kamienicami.
Al. NIEPODLEGŁOŚCI - ul. KRÓLOWEJ
JADWIGI z terenami pomiędzy ul. Kościuszki
- Krakowską oraz Niedziałkowskiego,
Topolową, Towarową, Skośną i torami
kolejowymi
Założenie urbanistyczno-architektoniczne Ringu
poznańskiego (w miejscu rozebranych fortyfikacji pruskich)
obejmujący pierścień pomenad nowej obwodnicy i starej
ulicy wałowej, z forum reprezentacyjnym (Zamek, Bank,
Filharmonia, Dyrekcja Poczty, Teatr Wielki, Collegium
Maius, Collegium Minus, Collegium Iuridicum, Akademia
Muzyczna), gmachami użyteczności publicznej i terenami
zielonymi (ob. parki: Lubuski, Marcinkowskiego,
Mickiewicza, Wieniawskiego, Moniuszki) oraz
pozostałościami fortyfikacji (wału czołowego fortu
Grollmana i kazamatów fortu Colomba przy ul. Towarowej i
Powstańców Wlkp.)
kwartał ulic: MATEJKI - Ułańska -
Wyspiańskiego - Grottgera
Założenie urbanistyczno-architektoniczne Maxa Johowa
wraz z zespołem budowlanym
kwartał ulic: ROOSEVELTA 3,4,5,6/7,8,9/10,
Krasińskiego 3,3a,4,4a, Zacisze 4,4a Zespół kamienic secesyjnych
SOŁACZ i Al. Wielkopolska Dzielnica willowa z domami i ogrodami, Park Sołacki
ze stawem i restauracją, aleja kasztanowców
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
79
Adres Obiekt zabytkowy
ciąg: ul. Ludgardy (mur) - zachodnia ściana
kaplicy kościoła Franciszkanów (mur) - węzeł
Bramy Wronieckiej (relikty wieży, mur) i ul.
Wroniecka 10 (mur) - ul. Masztalarska/23
Lutego (dwie baszty, mur) - ul. Masztalarska
5 (baszta) - ul. Masztalarska (dwa ciągi
murów) - ul. Masztalarska (baszta
rozebrana) - ul. Podgórna 12 (fundamenty
baszty) - ul. Wrocławska 15 (mur) -
podziemia kościoła farnego i krużganek
kolegium jezuickiego (mury) - pl. Kolegiacki
12 (mur)
Pozostałości średniowiecznych murów miejskich
wewnętrznego i zewnętrznego pierścienia obwarowań
miasta z fragmentami baszt i Bramy Wronieckiej
wokół miasta po obu stronach Warty:
I.Röder - Starołęka, Ia.Boyen - Żegrze,
II.Stülpnagel - Chartowo, IIa.Thümen -
Łączny Młyn, III.Graf Kirchbach - Główieniec,
IIIa.Prittwitz nowy - Miłostowo, IV.Hake -
Główna, IVa.Waldersee II - Wilczy Młyn,
V.Waldersee I - ul. Lechicka, Va.Bonin - ul.
Szanieckiego, VI.Tietzen - Podolany,
VIa.Stockhausen - Golęcin, VII.Colomb -
Jeżyce, VIIa.Strotha - Marcelin, VIII.Grolman
nowy - ul. Bolkowicka, VIIIa.Rohr - Raszyn,
IX.Brünneck - Górczyn, IXa.Witzleben -
Dębiec
Pozostałości fortyfikacji pruskich z końca XIX w. obejmujące
pierścień 18 fortów zewnętrznych z wszystkimi elementami
twierdzy fortowej, takimi jak profile ziemne, schrony, pasy
zieleni ochronnej itp. rozmieszczone w rejonach
fortecznych
Armii Poznań ul. Cytadela z parkiem i cmentarzami
Berwińskiego ul. 2/4 Szkoła powszechna
Berwińskiego ul. 5 Willa
Biskupińska ul. / Koszalińska Cmentarzysko okresu wczesnolateńskiego
Bluszczowa ul. Cmentarz paraf. Bożego Ciała
Bukowska ul. 16 Gimnazjum Augusty Wiktorii, ob. I LO
Bukowska ul. 237, 248/254 Folwark Edwardowo - dwór, park, czworaki
Bydgoska ul. 4 a Zakład dla Głuchoniemych
Bydgoska ul. 4 a Kościół Reformatów pw. św. Kazimierza
Bydgoska ul. 4 a Klasztor Reformatów
Cegielskiego ul. 1/ Marii Magdaleny 12 Szkoła powszechna
Chełmońskiego ul. 22 Kamienica
Chlebowa ul. 4/8 Fabryka PEBEKO
Chojnicka ul. 41 Kościół paraf. pw. św. Michała Archanioła w Kiekrzu
Chwaliszewo ul. 64 Kamienica z oficyną
Chyby, ul. Szkolna Kaplica św. Stanisława Bpa
Chyby, ul. Szkolna Dwór w Chybach
Chyby, ul. Szkolna Park przy dworze w Chybach
Cicha ul. Wiadukt kolejowy
Czarnieckiego ul. 5 Budynek Fundacji Bergera, ob. PP
Czerwca 28 ul. 135/147 Ogród z aleją platanów
Czerwca 28 ul. 135/147 Klasztor i Szkoła Sacré Coeur, ob. szpital
Czerwca 28 ul. 216 Stacja transformatorowa
Czerwca 28 ul. 328 Kościół paraf. pw. św.Trójcy
Dąbrowskiego ul. 5 Kamienica z teatrem
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
80
Adres Obiekt zabytkowy
Dąbrowskiego ul. 12 Zakład Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych, ob. ZUS
Dąbrowskiego ul. 17 Izba Rolnicza, ob. biura
Dąbrowskiego ul. 23 / Kochanowskiego 6 Kamienica
Dąbrowskiego ul. 25 Kamienica
Dąbrowskiego ul. 35/37 Kamienica
Dąbrowskiego ul. 39 / Strzałkowskiego 1 Kamienica
Dąbrowskiego ul. 42 Kamienica
Dąbrowskiego ul. 77 Willa z ogrodem
Dąbrowskiego ul. 86 Kamienica
Dąbrowskiego ul. 165 Ogród Botaniczny
Dąbrówki ul. 4 Kościół paraf. pw. Zmartwychwstania Pańskiego
Długa ul. 1/2 Klasztor Bernardynek, ob. szpital
Długa ul. 1/2 / Bernardyński pl. Kościół Bernardynek pw. Przemienienia Pańskiego
Dolna Wilda ul. 87 Elektrownia Wildecka
Dominikańska ul. 2 Dom mieszkalny
Dominikańska ul. 3 Dom mieszkalny
Droga Dębińska ul. 16 Dzieciniec "Pod Słońcem"
Dworcowa ul. 1 Dworzec Letni
Działowa ul. Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan
Działowy pl. 2 Kościół Karmelitów Bosych pw. św. Józefa
Działowy pl. 2/ Działowa 25 Klasztor Karmelitów Bosych
Działyńskich ul. 3 Kamienica
Dziekańska ul. 1 Fortyfikacja Tumska
Filipińska ul. 4 Klasztor Filipinów
Franciszkańska ul. 2 Kościół Franciszkanów pw. św. Antoniego Padewskiego
Franciszkańska ul. 2 Klasztor Franciszkanów
Franciszkańska ul. 3 Kamienica
Fredry ul. Most Teatralny
Fredry ul. 2 Kamienica z oficyną
Fredry ul. 8 a Bank Listów Zastawnych, ob. ZETO
Fredry ul. 9 Opera
Fredry ul. 10 Komisja Kolonizacyjna, ob. Collegium Maius
Fredry ul. 11 Kościół ewang., ob. rzym.- kat. pw. Najśw. Zbawiciela
Gajowa ul. 1 Zespół zajezdni tramwajowej
Garbary ul. 22 Kościół Bernardynów pw. św. Franciszka Serafickiego
Garbary ul. 22 Klasztor Bernardynów
Garbary ul. 24 Gimnazjum św. Marii Magdaleny
Garbary ul. 26 Kamienica
Garbary ul. 30 Kamienica
Garbary ul. 34 / Mostowa 27 Dom mieszkalny
Garbary ul. 39 Kamienica
Garbary ul. 44 Kamienica
Garbary ul. 65 Kamienica
Garbary ul. 75 - 77 Osada św. Gotarda, cmentarzysko, osada polokacyjna
Garbary ul. 82 /Estkowskiego Szkoła powszechna
Garbary ul. 96 Pawilon wystawowy Krzyżanowskiego
Garbary ul. 101/111 Rzeźnia miejska
Garbary ul. 120 Stacja Pomp
Garncarska ul. 7 Szkoła powszechna
Głogowska ul. 14 Administracja Targów, ob. MTP
Głogowska ul. 14 Pałac Targowy (PWK), ob. MTP
Głogowska ul. 14 Wieża Górnośląska, ob. MTP
Głogowska ul. 15 Dworzec Zachodni
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
81
Adres Obiekt zabytkowy
Głogowska ul. 17 Urząd Pocztowy
Głogowska ul. 28 / Śniadeckich 1 Kamienica
Głogowska ul. 29 Kamienica
Głogowska ul. 39 Kamienica
Głogowska ul. 40 Budynek mieszkalny z restauracją
Głogowska ul. 41 Kamienica
Głogowska ul. 78 Kamienica
Głogowska ul. 90 Gimnazjum im. Słowackiego, ob. szkoła muzyczna
Głogowska ul. 92 Gimnazjum im. Mickiewicza, ob. VIII LO
Głogowska ul. 97 Kościół paraf. pw. Matki Boskiej Bolesnej
Głuszyna ul. Cmentarz przy kościele św. Jakuba
Głuszyna ul. Cmentarz przy drodze na Piotrowo
Głuszyna ul. 150 a Kościół paraf. pw. św. Jakuba Większego
Głuszyna ul. 150 a Dzwonnica przy kościele św. Jakuba
Gołębia ul. 1 Kościół Jezuitów, ob. farny pw. św. Stanisława Bpa i
Gołębia ul. 2 Kamienica
Gołębia ul. 8 Szkoła jezuicka, ob. szkoła baletowa
Gorzysława ul. / Radziwoja Cmentarzysko kultury łużyckiej
Góra Przemysła ul. 1 Zamek Przemysła, ob. muzeum
Góra Przemysła ul. 1 tzw. Kuchnia Królewska przy Zamku Przemysła
Górki ul. 5 Cmentarzysko kultury pomorskiej
Górna Wilda ul. 107 Kamienica
Graniczna ul. 13 Kamienica
Grobla ul. 1 Zbór ewang. św. Krzyża, ob. rzym.-kat. pw. Wszystkich
Grobla ul. 10 Dom mieszkalny
Grobla ul. 15 Gazownia i Wodociągi Miejskie
Grobla ul. 15 Administracja Zakładów Światła i Wody
Grobla ul. 22 Dom mieszkalny
Grobla ul. 25 Loża Masońska, ob. muzeum
Grochowe Łąki ul. 6 Fabryka Wódek i Likierów "Hartwig i Kantorowicz"
Grudnia 27 ul. 5 Kamienica
Grudnia 27 ul. 8/10 Teatr Polski
Grudzieniec ul. 8 Willa
Grunwaldzka ul. 3 Willa "Flora"
Grunwaldzka ul. 6/8 Pałac Rządowy (PWK), ob. Collegium Chemicum
Grunwaldzka ul. - Ułańska - Wojskowa - Zespół koszarowy
Grunwaldzka ul. 15 Kamienica
Grunwaldzka ul. 16 a Straż Pożarna
Grunwaldzka ul. 16/18 Hotel "Polonia" (PWK), ob. szpital
Grunwaldzka ul. 17 Kamienica z oficyną
Grunwaldzka ul. 20 a - Stolarska Kamienica
Grunwaldzka ul. 23 Kamienica
Grunwaldzka ul. 40 Willa
Grunwaldzka ul. 42 Willa
Grunwaldzka ul. 44 Willa
Jackowskiego ul. 3 Kamienica
Jackowskiego ul. 25 Kamienica
Jackowskiego ul. 33 Kamienica z oficynami
Jackowskiego ul. 36 Kamienica
Jackowskiego ul. 39 Kamienica
Jackowskiego ul. 40 Kamienica z oficynami
Jarochowskiego ul. 1/ Wyspiańskiego 27 Szkoła powszechna
Jeżycka ul. 33 Kamienica z oficyną
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
82
Adres Obiekt zabytkowy
Kantaka ul. 1 Kamienica
Kantaka ul. 2 Kamienica
Kantaka ul. 4 Kamienica
Klasztorna ul. 2 Dom mieszkalny
Klasztorna ul. 11 Probostwo farne
Klasztorna ul. 17 Dom mieszkalny
Klasztorna ul. 19 Dom mieszkalny
Kobylepole Średzka Kolej Powiatowa - zabudowa i fragment torowiska
Kolegiacki pl. 5 Kamienica
Kolegiacki pl. 6 Kamienica
Kolegiacki pl. 17 Kolegium Jezuickie, ob. Urząd Miasta
Kolejowa ul. 47 Kamienica
Kolejowa ul. 48 Kamienica
Konopnickiej ul. 1 Willa
Konopnickiej ul. 15 Willa
Kopernika ul. 9 Kamienica
Kopernika ul. 10/10a Kamienica
Kosińskiego ul. 12 / Umińskiego 6 Kamienica
Kościelna ul. 3 Kościół pw. Najśw. Serca Pana Jezusa i św. Floriana
Kościelna ul. 28 Kamienica z oficynami
Kościelna ul. 43 / św.Wawrzyńca Zagroda bamberska
Kościuszki ul. 70 Dom mieszkalny
Kościuszki ul. 74 Kamienica
Kościuszki ul. 77 Dyrekcja Poczty
Kościuszki ul. 106 Budynek przy Szpitalu Diakonisek
Kozia ul. 8 / Szkolna 3 / Wrocławska 4 Kamienica
Kozia ul. 15 Kamienica
Kozia ul. 21 Kamienica
Kórnicka ul. Most św. Rocha ( na rz. Warcie)
Krysiewicza ul. 5 Kamienica
Krysiewicza ul. 7/8 - Szymańskiego 6 Zespół Szpitala Dziecięcego św. Józefa z kaplicą pw. św.
Kwiatowa ul. 8 /Łąkowa 15 Kamienica
Libelta ul. 31 Willa
Libelta ul. 33 Willa
Limanowskiego ul. 13 Kościół ewang., ob. rzym.-kat. pw. św. Anny
Limanowskiego ul. 15 a Willa
Lubrańskiego ul. 1 Akademia Lubrańskiego, ob. archiwum
Ludgardy ul. Mur obronny
Lutego 23 ul. 41/43 Najwyższy Sąd Krajowy, ob. archiwum
Lutycka ul. 34 Tor Wyścigów Konnych
Łazarski Rynek 7 / Małeckiego 20 Kamienica
Łąkowa ul. 2 Szpital Elżbietanek
Łopianowa ul. 6 Dwór z parkiem w Nowej Wsi Górnej
Madziarska ul. 12 Cmentarzysko kultury łużyckiej
Maja 3 ul. 46 / Pl. Wolności 14 Gmach Towarzystwa "Union"
Maja 3 ul. 47 Kamienica
Majakowskiego ul. 199 Mauzoleum Mielochów
Majakowskiego ul. 309/311 Browar Mycielskich
Marcin Św. ul. 8 / Podgórna 12 Kamienica
Marcin Św. ul. 13 Kościół paraf. pw. św. Marcina
Marcin Św. ul. 39 Kamienica
Marcin Św. ul. 45 Kamienica
Marcin Św. ul. 65 Szkoła powszechna, ob. biblioteka
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
83
Adres Obiekt zabytkowy
Marcin Św. ul. 69 Kamienica
Marcin Św. ul. 80/82 Zamek cesarski, ob. CK "Zamek"
Marcin Św. ul. 81 / Al.Niepodległości 12 Ziemstwo Kredytowe, ob. AE i bank
Marcin Św. ul. 87 Ewangelicki Dom Związkowy, ob. Akademia Muzyczna
Marcin Św. ul. 90 Collegium Iuridicum UAM
Marcinkowskiego Al. 9 Muzeum Narodowe
Marcinkowskiego Al. 15 Kamienica
Marcinkowskiego Al. 16 / Św.Marcin 18 Kamienica
Marcinkowskiego Al. 20 Kamienica, tzw. pałac Anderschów
Marcinkowskiego Al. 29 Ziemstwo Kredytowe, ob. ASP
Mariacka ul. 15 Kościół paraf. pw. NMP Niepokalanie Poczętej
Marii Magdaleny św. ul. 14 Siedziba Związku Kobiet "Ojczyzna", ob. AM
Masztalarska ul. / 23 Lutego Baszta obronna
Masztalarska ul. 3 Strażnica Straży Pożarnej
Masztalarska ul. 5 Baszta obronna (przy klasztorze Katarzynek)
Masztalarska ul. 5 Klasztor Dominikanek (Katarzynek), ob. Salezjanów
Masztalarska ul. 5 / Wroniecka 9 Kościół Dominikanek, ob. pw. NMP Wspomożenia
Matejki ul. 18 Park Wilsona i palmiarnia
Matejki ul. 40/41 - Niegolewskich 18 Kamienica
Matejki ul. 50 Kamienica
Matejki ul. 51 Kamienica
Matejki ul. 52 Kamienica
Matejki ul. 53 Kamienica
Matejki ul. 54 Kamienica
Matejki ul. 55 Kamienica
Matejki ul. 56 Kamienica
Matejki ul. 57 Kamienica
Matejki ul. 58 Kamienica
Matejki ul. 59 Kamienica
Matejki ul. 60 Kamienica
Matejki ul. 61 / Grottgera 1 Kamienica
Mickiewicza ul. 2 Krajowy Zakład Ubezpieczeń, ob. szpital
Mickiewicza ul. 31 Starostwo Powiatowe Poznań-Zachód, ob. przychodnie
Mickiewicza ul. 32 Kamienica
Mielżyńskiego ul. 18 Kamienica
Mielżyńskiego ul. 20 Kamienica
Mielżyńskiego ul. 27/29 Towarzystwo Przyjaciół Nauk, ob. PTPN
Milczańska ul. 2 Wiatrak typu holenderskiego
Młyńska ul. 1 a Sąd Rejonowy
Młyńska ul. 11 a Królewskie Konsystorium, ob. prokuratura
Młyńska ul. 13 /Nowowiejskiego 20 Kamienica z oficynami
Mokra ul. 2 Kamienica
Mokra ul. 3 Kamienica
Mokra ul. 4 Kamienica
Mostowa ul. 4/4a Kamienica
Mostowa ul. 16 Kamienica
Mostowa ul. 30 Kamienica
Niedziałkowskiego ul. 28/29 Dom przy Szpitalu św. Łazarza
Niedziałkowskiego ul. 30 Szpital św. Łazarza
Niegolewskich ul. 6 /Głogowska 72 Kamienica
Niegolewskich ul. 8 Kamienica
Niegolewskich ul. 10 Kamienica
Niegolewskich ul. 12 Kamienica
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
84
Adres Obiekt zabytkowy
Niegolewskich ul. 16 Kamienica
Niegolewskich ul. 34 Kamienica
Niepodległości Al. 8 Dyrekcja Kolei
Niepodległości Al. 10 Wyższa Szkoła Handlowa, ob. AE
Niepodległości Al. 26 Dom Akademicki "Hanka"
Niepodległości Al. 41 Gimnazjum Urszulanek
Niepodległości Al. 43 Internat gimnazjum Urszulanek
Nowina ul. Cmentarz Jeżycki
Ogrodowa ul. 6 Kościół ewang. pw. św. Krzyża
Ostrów Tumski ul. Katedra pw. śś. Apostołów Piotra i Pawła
Ostrów Tumski ul. Kolegiata pw. NMP
Ostrów Tumski ul. 1 Pałac arcybiskupi
Ostrów Tumski ul. 3 Probostwo katedralne
Ostrów Tumski ul. 5 a Kanonia
Ostrów Tumski ul. 6 Kanonia
Ostrów Tumski ul. 9 Psałteria
Ostrów Tumski ul. 10 Kanonia
Ostrów Tumski ul. 11 Kanonia
Ostrów Tumski ul. 13 Dom mieszkalny
Ożarowska ul. 40 Willa i park
Paderewskiego ul. 8 Bazar Poznański
Paderewskiego ul. 10/ Sieroca Budynek agend miejskich
Palacza ul./ Słoneczna 36 Folwark Palaczów - dwór i park, obserwatorium
Park Wilsona 1 Pawilon wystawowy, tzw. Hala Betonowa
Parkowa ul. 2 Pawilon "Polska za granicą" (PWK), ob. biblioteka
Podbiałowa ul. 24 Pałac w Radojewie
Podbiałowa ul. 24 Park przy pałacu w Radojewie
Podgórna ul. Park przy Kolegium Jezuickim, ob. Park Chopina
Podgórna ul. 6 Kamienica
Podlaska ul. Kościół paraf. pw. św. Jana Vianney
Polna ul. 33 Szpital położniczy i ogród przyszpitalny
Polska al. Fort VII, ob. muzeum
Posadzego ul. 2 Dom mieszkalny, ob. muzeum
Posadzego ul. 5 Dworek
Posadzego ul. 6 Dworek
Posadzego ul. 7 Dworek
Powstańców Wlkp. ul. 5 - Ratajczaka 1-7 - Zespół koszarowy
Poznańska ul. 44 Kamienica
Półwiejska ul. 5 Kamienica
Półwiejska ul. 22 Kamienica
Półwiejska ul. 29 Kamienica
Półwiejska ul. 33 Kamienica
Półwiejska ul. 39 Kamienica
Półwiejska ul. 42 / Kościuszki Browar, ob. centrum handlowe
Prądzyńskiego ul. 53 Szkoła powszechna
Przemysłowa ul. 62 Łaźnia Miejska, ob. PP
Przemysłowa ul. 70 Dom mieszkalny
Przybyszewskiego ul. 49 Szpital Diakonisek
Ratajczaka ul. 38/40 Biblioteka Uniwersytecka
Ratajskiego pl. 8 Prowincjonalna Ubezpieczalnia Ogniowa, ob. PZU
Rejtana ul. 8 Kościół paraf. pw. św. Stanisława Kostki
Rocha św. ul. 10 Kościół paraf. pw. św. Rocha
Roosevelta ul. / Bukowska Hala Reprezentacyjna (PWK), ob. MTP
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
85
Adres Obiekt zabytkowy
Roosevelta ul. 4 / Zacisze 2 Kamienica
Różana ul. 1/3 Szkoła powszechna
Różana ul. 13 Kamienica
Rumiankowa ul. Aleja kasztanowców
Rybaki ul. 17/ Łąkowa 11 Królewska Szkoła Budownictwa
Rybaki ul. 18 a Dom Samotnych
Sanatoryjna ul. Park przy dworze w Kiekrzu
Sieroca ul. 3/4 Kamienica
Sieroca ul. 5/6 Kamienica
Sióstr Misjonarek ul. 5 Pałac w Morasku i teren folwarku
Sióstr Misjonarek ul. 10 Dwór w Morasku
Skłodowskiej - Curie pl. 1 Szkoła powszechna, ob. PP
Skłodowskiej - Curie pl. 2 Zakład dla Starców Fundacji Bergera, ob. PP
Skłodowskiej - Curie pl. 5 Królewska Szkoła Budowy Maszyn, ob. PP
Skłodowskiej - Curie pl. 5 a Dom mieszkalny Królewskiej Szkoły Budowy Maszyn, ob.
Skoczowska ul. 19 Dwór, zabudowa gospodarcza i park
Słowackiego ul. 54/56 Szkoła powszechna
Słowackiego ul. 58/60 Szkoła powszechna
Smolna ul. 17/19 Cmentarzysko kultury łużyckiej
Spichrzowa ul. 37 Cmentarzysko kultury grobów podkloszowych
Spławie ul. 86 Kościół paraf. pw. św. Andrzeja Ap. w Spławiu
Spławie, ul. Przemyska Osada wczesnośredniowieczna
Spławie, ul. Szczepankowo, Bobrownicka Osada wczesnośredniowieczna
Spławie, ul. Szczepankowo, Borecka Osada neolityczna
Stary Rynek 1 Ratusz, ob. muzeum
Stary Rynek 3 Odwach, ob. muzeum
Stary Rynek 11-26 Domki budnicze
Stary Rynek 27 Kamienica
Stary Rynek 28 Kamienica
Stary Rynek 29 Kamienica
Stary Rynek 37 Kamienica
Stary Rynek 41 Kamienica
Stary Rynek 42 Kamienica
Stary Rynek 43 Kamienica
Stary Rynek 45 Kamienica
Stary Rynek 48 Kamienica
Stary Rynek 49 Kamienica
Stary Rynek 50 Kamienica
Stary Rynek 51 Kamienica
Stary Rynek 55 Kamienica
Stary Rynek 61 Kamienica
Stary Rynek 62 Kamienica
Stary Rynek 63 Kamienica
Stary Rynek 64 Kamienica
Stary Rynek 75 / Sieroca 2 Kamienica
Stary Rynek 76 Kamienica
Stary Rynek 78 Pałac Działyńskich
Stary Rynek 79 Kamienica
Stary Rynek 83 Kamienica
Stary Rynek 84/Zamkowa Kamienica
Stary Rynek 92/Wroniecka Kamienica
Stary Rynek 93 Kamienica
Stary Rynek 95/96 Kamienica
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
86
Adres Obiekt zabytkowy
Stary Rynek 97/100 Kamienica
Strusia ul. 3/3a Kamienica
Strusia ul. 12 Szkoła powszechna
Strzelecka ul. 10 Gimnazjum, ob. III LO
Strzelecka ul. 25 Kamienica
Strzelecka ul. 30 Kamienica
Strzelecka ul. 33 Kantor fabryki H. Cegielskiego
Strzelecka ul. 40 / Kościuszki 3 Kościół Karmelitów Trzewiczkowych pw. Bożego Ciała
Strzelecka ul. 40 / Kościuszki 3 Klasztor Karmelitów Trzewiczkowych
Sypniewo ul. 10 Dwór i park w Głuszynie-Piotrowie
Szamarzewskiego ul. 3 Kościół ewang., ob. rzym.-kat. pw. Podwyższenia Krzyża św.
Szczepankowo, ul. Michałowo, Sowice Osada okresu lateńskiego
Szczepankowo, ul. Spławie Osada wczesnośredniowieczna
Szewska ul. 3 Kamienica
Szewska ul. 5/6 Kamienica
Szewska ul. 13 Kamienica
Szewska ul. 17/18 Dom klasztorny dominikański
Szewska ul. 18 Kościół Dominikanów pw. św. Dominika i MB Pocieszenia
Szewska ul. 18 Klasztor Dominikanów, ob. Jezuitów
Szewska ul. 19/20a - Dominikańska 4 Kamienica
Szkolna ul. 4 Kamienica
Szkolna ul. 5 - Wrocławska 6 - Gołębia 5 Zespół kamienic Deierlinga
Szkolna ul. 8/12 Klasztor Karmelitanek, ob. szpital
Szyperska ul. 9 / Piaskowa 4/5 Dom mieszkalny
Ściegiennego ul. / Kordeckiego Cmentarz Górczyński
Śniadeckich ul. 54/58 Pałac Sportu (PWK), ob. szkoła
Śródecki Rynek Kościół pw. św. Małgorzaty
Śródecki Rynek 4 Cmentarzysko średniowieczne
Święcickiego ul. 6 Pałac Sztuki (PWK), ob. Collegium Anatomicum AM
Świętosławska ul. 6 Kamienica
Świętosławska ul. 7 Kamienica
Świętosławska ul. 8 Kamienica
Świętosławska ul. 9 Kamienica
Taczaka ul. 22/23 Kamienica z oficynami
Towarowa ul. Most Dworcowy
Umultowska ul. 127 Dwór w Umultowie
Warszawska ul. 24 Kościół Joannitów pw. św. Jana Jerozolimskiego
Warszawska ul. 24 Cmentarzysko i osada z okresu rzymskiego
Wielka ul. Pozostałości Bramy Chwaliszewskiej
Wielka ul. 9 / Szewska 21 Kamienica
Wielka ul. 10 Kamienica
Wielka ul. 20 Kamienica
Wielka ul. 21 Kamienica
Wielka ul. 27-28 Kamienica
Wielkopolski pl. 9 Sąd Ziemski i Miejski, ob. ASP
Wieniawskiego ul. 1 Collegium Minus UAM
Wierzbięcice ul. 20 Dom mieszkalny
Wierzbięcice ul. 30 Kamienica
Wierzbięcice ul. 41/41a Kamienica
Wieżowa ul. 2/4 Kaplica pw. Zwiastowania NMP
Wildecki Rynek Kościół ewang., ob. rzym.-kat. pw. Marii Królowej
Wincentego św. ul. 1 Przytulisko dla Bezdomnych
Wodna ul. 21 Kamienica
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
87
Adres Obiekt zabytkowy
Wodna ul. 22 Kamienica
Wodna ul. 27 Pałac Górków, ob. muzeum
Wojciech św. ul. 1 Dom mieszkalny
Wojciech św. ul. 13 Kościół paraf. pw. św. Wojciecha
Wojciech św. ul. 13 Dzwonnica przy kościele św.Wojciecha
Wojska Polskiego ul. 52 Dom Bractwa Kurkowego, ob. AR
Wojska Polskiego ul. 71 Dwór Schwarzkopffa i park, ob. AR
Wolności Pl. 3 Pocztowa Kasa Oszczędności
Wolności Pl. 4 Dom Handlowy, ob. bank
Wolności Pl. 11 / Ratajczaka 44 Teatr Miejski, ob. Arkadia
Wolności Pl. 15 Bank Wschodni
Wolności Pl. 19 Biblioteka Raczyńskich
Woźna ul. 2/3 Kamienica
Woźna ul. 4 Kamienica
Woźna ul. 5 Kamienica
Woźna ul. 7/8, 9 Kamienica ze składnicą win
Woźna ul. 15 Kamienica
Wrocławska ul. 2 Kamienica
Wrocławska ul. 7 Kamienica
Wrocławska ul. 9 Kamienica z oficyną
Wrocławska ul. 10 Kamienica
Wrocławska ul. 11 Kamienica
Wrocławska ul. 13 Kamienica
Wrocławska ul. 14 Kamienica
Wrocławska ul. 15 Kamienica
Wrocławska ul. 16 Kamienica
Wrocławska ul. 18 Kamienica
Wrocławska ul. 19 Kamienica
Wrocławska ul. 25 Mur obronny
Wrocławska ul. 25 Hotel Saski
Wroniecka ul. 14 Kamienica
Wroniecka ul. 15 Kamienica
Wroniecka ul. 19 Kamienica
Wroniecka ul. 20 Kamienica
Wroniecka ul. 23 Kamienica
Wroniecka ul. 24 Dom mieszkalny
Wszystkich Świętych ul. 4 Fabryka Zeylanda
Wykopy ul. 11 Dwór i park na Rudniczu
Wyspiańskiego ul. 10 / Chełmońskiego Kamienica
Wyspiańskiego ul. 15 Kamienica
Za Groblą ul. 5 Kamienica
Zwierzyniecka ul. 3 Drukarnia "Concordia"
Zwierzyniecka ul. 13 Resursa Kupiecka
Zwierzyniecka ul. 19 Ogród Zoologiczny
Zwierzyniecka ul. 20 Kamienica
Żydowska ul. Kościół rektorski pw. Najśw. Krwi Pana Jezusa
Żydowska ul. 1 Kamienica
Żydowska ul. 2/3 Kamienica
Żydowska ul. 4 Kamienica
Żydowska ul. 6 Kamienica
Żydowska ul. 7 Kamienica
Żydowska ul. 8 Kamienica
Żydowska ul. 10 Kamienica
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
88
Adres Obiekt zabytkowy
Żydowska ul. 12 Kamienica
Żydowska ul. 19 Kamienica
Żydowska ul. 32 Dom mieszkalny
Żydowska ul. 33 Kamienica Źródło: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu
Zgodnie z rejestrem zabytków nieruchomych województwa wielkopolskiego, prowadzonym przez
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu, na terenie powiatu poznańskiego zlokalizowane
są następujące obiekty:
BUK – miasto i gmina
� Buk − układ urbanistyczny, nr rej.: 806/Wlkp/A z 8.02.1956 − kościół par. p.w. św. Stanisława Biskupa, 1838-46, nr rej.: 2482/A z 9.03.1931 − kościół cmentarny p.w. Świętego Krzyża, szach., XVIII, nr rej.: 2501/A z 30.10.1953 − dzwonnica, drewn., nr rej.: 144/A z 15.07.1968 − synagoga, ul. Mury 2, 2 poł. XIX, nr rej.: 2146/A z 1.02.1988 − szkoła talmudyczna, ul. Mury 4, 2 poł. XIX, nr rej.: j.w. − dom, ul. Niegolewskich 7, szach., XVIII/XIX, nr rej.: 928/A z 24.02.1970 − sąd, ob. dom mieszkalny, pl. Reszki 5, pocz. XIX, nr rej.: 926/A z 24.02.1970 − szpital Świętego Ducha, ob. dom mieszkalny, pl. Reszki 17, 1600, poł. XIX, nr rej.: 305/A z
17.10.1968 − pałac biskupi, ob. dom mieszkalny, Rynek 1, poł. XIX, nr rej.: 927/A z 24.02.1970 − kanonia, ob. dom mieszkalny, Rynek 24, 2 poł. XVIII, nr rej.: 925/A z 24.02.1970
� Cieśle − zespół dworski:
- dwór, 1930-34, nr rej.: 2059/A z 23.01.1986 - park, 1 poł. XIX - XX, nr rej.: 1800/A z 18.08.1980 - oficyna (stary dworek), 1 poł. XIX, nr rej.: 2631/A z 26.11.1998
− zespół folwarczny, przy zespole dworskim, XIX/XX, nr rej.: 2596/A z 21.06.1996: - stodoła, 1882 - spichrz, 1880 - chlewnia, k. XIX
� Niepruszewo − kościół par. p.w. św. Wawrzyńca, 1580, nr rej.: 2387/A z 10.03.1931 − brama-dzwonnica, 1782, nr rej.: 1581/A z 27.07.1974 − zespół pałacowy, nr rej.: 1414/A z 1.03.1973:
- pałac, po 1870 - park, 2 poł. XIX
� Wielka Wieś − park dworski, 2 poł. XIX, nr rej.: 1801/A z 18.08.1980
� Wysoczka − park, 2 poł. XIX, nr rej.: 1802/A z 18.08.1980
CZERWONAK- gmina
� Bolechowo − zespół pałacowy, XIX-XX:
- pałac, nr rej.: 2213/A z 12.09.1991 - park, nr rej.: 1949/A z 3.09.1984
� Kicin − kościół p.w. św. Józefa, drewn., poł. XVIII, nr rej.: 2399/A z 21.12.1932
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
89
� Owińska − kościół par. p.w. św. Mikołaja, poł. XVI, nr rej.: 2539/A z 6.06.1960 − zespół klasztorny cystersek, ob. zakład dla dzieci niewidomych:
- kościół, ob. par. p.w. św. Jana Chrzciciela, poł. XIII, 1720-28, nr rej.: 2405 z 21.12.1932 - klasztor, 1 poł. XVIII, nr rej.: 2406 z 21.12.1932 - plebania, k. XVIII, nr rej.: 1177/A z 23.07.1970 - dom dyrektora zakładu, poł... XIX, nr rej.: 316/A z 21.10.1968 - park, XVIII, nr rej.: 87/A z 28.07.1965
− zespół szpitalny, d. psychiatryczny, ul. Kolejowa - Poprzeczna - Parkowa - Dworcowa, 2 poł. XIX, nr rej.: 22/A z 6.04.2000: - 3 pawilony szpitalne - 3 budynki gospodarcze - kotłownia i maszynownia - trafostacja - kostnica - dom ogrodnika - dom lekarzy, 1912 - park szpitalny, nr rej.: 2150/A z 25.08.1998 - cmentarz, nr rej.: j.w.
− zespół pałacowy: - pałac, 1805, nr rej.: 317/A z 21.10.1968 - 2 bramy, pocz. XIX, nr rej.: j.w. - park, XIX, nr rej.: 22/A z 14.10.1948
− browar, ob. gorzelnia i płatkarnia, ul. Przemysława 4, ok. 1800, nr rej.: 1024/A z 12.02.1970 � Trzaskowo
− zespół dworski, pocz. XX: - dwór, nr rej.: 2228/A z 5.03.1992 - park, nr rej.: 1996/A z 11.03.1985
DOPIEWO - gmina
� Dąbrówka − zespół pałacowy:
- pałac, 4 ćw. XIX, nr rej.: 133/Wlkp/A z55.06.2005 - park, pocz. XIX, nr rej.: 1810/A z 20.08.1980 i z 14.05.2003
� Dopiewo − park, 2 poł. XIX, nr rej.: 1811/A z 20.08.1980 − dom, ul. Kolejowa, ok. 1906, nr rej.: 2111/A z1.12.1986
� Konarzewo − kościół par. p.w. św. Marcina, 1628, 1695, nr rej.: 2400/A z 21.12.1932 − zespół pałacowy, XVII-XVIII:
- pałac, 1697, nr rej.: 2401/A z 17.04.1952 - oficyna, 2 poł. XVIII, nr rej.: 156/A z 16.07.1968 - park, XVIII, nr rej.: 73/80/56 z 9.06.1956
� Palędzie − willa, ul. Pocztowa 2, 1885, nr rej.: 2296/A z 16.02.1994
� Skórzewo − kościół par. p.w. św. Marcina i Wincentego, 1927-29, nr rej.:130/Wlkp/A z 15.05.2003 − cmentarz kościelny, nr rej.: j.w. − ogrodzenie, mur., 1912, nr rej.: j.w. − park, 2 poł. XIX, nr rej.: 1814/A z 20.08.1980
� Trzcielin − park, k. XIX, nr rej.: 1815/A z 20.08.1980
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
90
� Więckowice − zespół dworski, XVIII, XIX:
- dwór, nr rej.: 1420/A z 11.04.1973 - park, nr rej.: 341/A z 29.10.1968
� Zakrzewo − kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. p.w. NMP Królowej Korony Polskiej, k. XIX, nr rej.:
2317/A z 7.10.1994 � Zborowo
− park, poł. XIX, nr rej.: 1812/A z 20.08.1980 KLESZCZEWO - gmina
� Gowarzewo − park, 1 poł. XIX, nr rej.: 1787/A z 1980
� Kleszczewo − kościół par. p.w. Wszystkich Świętych, drewn., 1760, nr rej.: 2435/A z 22.12.1932 − park dworski, k. XIX, pocz. XX, nr rej.: 879/Wlkp/A z 20.07.1949 i z 16.01.2013
� Komorniki − park dworski, 2 poł. XIX, nr rej.: 1782/A z 14.02.1979
� Krerowo − kościół par. p.w. św. Jana Chrzciciela, XVI, po 1945, nr rej.: 2437/A z 22.12.1932 − dzwonnica, drewn., 2 poł. XIX, nr rej.: 804/A z 12.12.1969 − dwór, 1906, nr rej.: 2073/A z 24.02.1986
� Nagradowice − zespół dworski, pocz. XX:
- dwór, nr rej.: 2072/A z 27.02.1986 - park, nr rej.: 2069/A z 20.02.1986
� Tulce − kościół p.w. Narodzenia NMP, 1 poł. XIII, 1784, nr rej.: 2445 z 22.12.1932 − zespół pałacowy:
- pałac, pocz. XX, nr rej.: 2066/A z 25.02.1986 - oficyna, 2 poł. XIX, nr rej.: j.w. - park, 1 poł. XIX, nr rej.: 1833/A z 20.02.1981 oraz 2068/A z 27.02.1986
KOMORNIKI - gmina
� Głuchowo − park dworski, 2 poł. XIX, nr rej.: 1838/A z 2.03.1981
� Komorniki − kościół par. p.w. św. Andrzeja Ap., XV/XVI, 1911-12, nr rej.: 2342/A z 27.02.1995 − plebania, ul. Kościelna 12, 1918, nr rej.: 2344/A z 3.02.1995 − organistówka, ul. Kościelna, szach., XVII, 2 poł. XIX, nr rej.: 2343/A z 3.02.1995 − park dworski, 2 poł. XIX, nr rej.: 1805/A z 18.08.1980
� Plewiska − park dworski, pocz. XIX, nr rej.: 837/Wlkp/A z 18.08.1980 i z 31.03.2011
� Szreniawa − mauzoleum Bierbaumów, na terenie Wielkopolskiego Parku Narodowego, 1860, nr rej.:
2277/A z 14.07.1993 − zespół pałacowy, ob. Muzeum Rolnictwa:
- pałac, 1852-53, nr rej.: 1907/A z 12.04.1983 - park, poł. XIX, nr rej.: 1804/A z 18.08.1980 - dworek „myśliwski” (przeniesiony z Będlewa), na terenie parku, drewn., - 2 poł. XIX, nr rej.: 2354/A z 18.04.1995 - zespół folwarczny, ul. Dworcowa 7, poł. XIX, nr rej.: 9/Wlkp/A z 27.05.1999: - rządcówka
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
91
- spichrz - gorzelnia - obora
� Wiry − kościół par. p.w. św. Floriana, 1900, nr rej.: 2591/A z 30.05.1996 − cmentarz przykościelny, nr rej.: j.w. − ogrodzenie mur.-met. z bramą, nr rej.: j.w.
KOSTRZYN - miasto i gmina
� Czerlejno − kościół par. p.w. NMP Wniebowziętej, drewn., 1743, nr rej.: 2432/A z 22.12.1932 − zespół pałacowy, nr rej.: 2207/A z 11.06.1991:
- pałac z oficyną, 1913 - park, pocz. XX
− dom, obok kościoła, drewn., nr rej.: 2459/A z 31.01.1952 (nie istnieje) � Drzązgowo
− zespół pałacowy, pocz. XIX, nr rej.: 1534/A z 2.07.1974: - pałac - park
� Gułtowy − kościół par. p.w. św. Kazimierza, szach., 1737-38, 1834, nr rej.: 2468/A z 1.09.1935 − zespół pałacowy:
- pałac, 1780-86, nr rej.: 2469/A z 11.03.1952 - park, 2 poł. XVIII, nr rej.: 175/A z 18.07.1968 - oficyna, 1780, nr rej.: j.w.
� Ignacewo − dwór, 1879, nr rej.: 2260/A z 16.12.1992
� Iwno − kościół par. p.w. NMP Szkaplerznej, 1783, nr rej.: 2470/A z 3.09.1935 − zespół pałacowy, 2 poł. XIX, XX, nr rej.: 767/Wlkp/A z 29.10.1968, z 4.02.1988, z 5.02.1981,
z 23.11.1994 i z 20.10.2009 : - pałac, 1 poł. XIX, 1902-05 - oficyna pałacowa, ok. 1850 - park, XIX - główna brama wjazdowa, ok.1850 - budynek przybramny (dom ogrodnika), ok.1850 - ujeżdżalnia i wozownia, 1850-57 - dom dyrektora, 1920 - ochronka, XIX/XX
− zespół folwarczny, poł. XIX, k. XIX, 1920-39, nr rej.: 2322/A z 24.11.1994 - stajnia ogierów - stajnia koni wyścigowych, 1890-1919 - stajnia koni „remontowych” - gorzelnia, k.XIX - ogrodnictwo z oranżerią, k.XIX - stelmacharnia z kuźnią i magazynem - stodoła z młynem parowym i garaż pługów parowych, 4 ćw. XIX - stajnia - chlewnia - budynek mieszkalny
� Klony − zespół dworski, nr rej.: 712/Wlkp/A z 10.09.1987 i z 3.10.2008:
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
92
- dwór, poł. XIX - park, 3 ćw. XIX
� Kostrzyn − założenie urbanistyczne, XIII-XIX, nr rej.: 2236/A z 19.06.1992 − kościół par. p.w. św. Piotra i Pawła, XVI, 1712, 1791, nr rej.: 2436/A z 22.12.1932 − dom, Rynek 6, szach., poł. XIX, nr rej.: 1901/A z 5.01.1983
� Siedlec − kościół par. p.w. św. Mikołaja, 1770-75, nr rej.: 2441/A z 22.12.1932 − zespół pałacowy:
- pałac, 1770-90, nr rej.: 2472 z 18.04.1952 - park, 2 poł. XVIII, XIX, nr rej.: 1756/A z 7.05.1977
� Siekierki Wielkie − kościół par. p.w. św. Jadwigi, drewn., 1762, nr rej.: 2442/A z 22.12.1932 − park, poł. XIX, nr rej.: 2134/A z 11.09.1987
� Tarnowo − zespół dworski, XIX:
- dwór, nr rej.: 2084/A z 27.03.1986 - park, nr rej.: 2132/A z 10.09.1987
− Węgierskie − zespół pałacowy, nr rej.: 2160/A z 18.08.1988:
- pałac, XIX/XX - park, XIX
KÓRNIK - miasto i gmina
� Dworzyska − dwór, 1 poł. XIX, 1954, nr rej.: 841/A z 16.02.1970
� Kórnik − układ urbanistyczny miasta Kórnik - Bnin, nr rej.: 2199/A z 18.09.1990 − zespół kościoła parafialnego:
- kościół p.w. Wszystkich Świętych, 1437, 1838, nr rej.: 2421/A z 22.12.1932 - 2 dzwonnice, 1842, nr rej.: 160/A z 17.07.1968 - ogrodzenie, 1842, nr rej.: j.w.
− synagoga, 1768, nr rej.: 2477/A z 22.12.1932 (nie istnieje) − ratusz, pl. Niepodległości 1, poł. XIX, 1908-09, nr rej.: 145/Wlkp/A z 19.09.2003 − zespół zamkowy, ob. Muzeum PAN, nr rej.: 116/A z 1.06.1968:
- zamek, 1 poł. XV, XVI, 1834-35, nr rej.: 2422/A z 12.03.1930 - 3 oficyny, 2 poł. XVIII - most, poł. XIX - park, 2 poł. XVIII - pawilon parkowy, 2 poł. XVIII - budynki folwarczne, tzw. Prowent - oficyna gospodarcza, ul. Średzka 15, 2 poł. XVIII - 2 oficyny, poł. XIX - kuźnia, poł. XIX
− dom, ul. Dworcowa 7, 1910, nr rej.: 61/Wlkp/A z 2.07.2001 − dom, ul. Kolegiacka 1/3, poł. XIX, nr rej.: 1960/A z 12.10.1984 − dom, pl. Niepodległości 43, XVIII, nr rej.: 844/A z 16.02.1970 − dom, pl. Niepodległości 44, XVIII, XIX, nr rej.: 845/A z 16.02.1970 − dom, ul. Pocztowa 6, drewn., XVIII, nr rej.: 846/A z 16.02.1970 (nie istnieje) − dom, ul. Poprzeczna 1, drewn., 1795, nr rej.: 169/A z 18.07.1968 − dom, ul. Poprzeczna 2, szach., pocz. XIX, nr rej.: 170/A z 18.07.1968 − dom, ul. Poprzeczna 3, drewn., XVIII, nr rej.: 163/A z 18.07.1968
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
93
− dom, ul. Poprzeczna 8, drewn., pocz. XIX, nr rej.: 165/A z 18.07.1968 (nie istnieje) − dom, ul. Poprzeczna 16, pocz. XIX, nr rej.: 166/A z 18.07.1968 − dom, ul. Poprzeczna 18, drewn., XVIII, nr rej.: 167/A z 18.07.1968 − dom „Stara Poczta”, pl. Powstańców Wielkopolskich 6, XVIII, nr rej.: 337/29/A z 3.01.1949 − dom, ul. Poznańska 43, szach., poł. XIX, nr rej.: 1848/A z 21.03.1981 − dom, ul. Poznańska 52, szach., XVIII/XIX, nr rej.: 847/A z 16.02.1970
� Kórnik - Bnin − układ urbanistyczny, nr rej.: 2199/A z 18.09.1990 (dec. wspólna Kórnik) − kościół p.w. św. Wojciecha, nr rej.: 2416/A z 22.12.1932 (nie istnieje) − plebania, ul. Kościelna 9, 1906-08, nr rej.: 886/Wlkp/A z 27.02.2013 − park plebański, 1906-08, nr rej.: j.w. − kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. par. p.w. św. Wojciecha, ul. Jeziorna, 1826, nr rej.: 830/A
z 13.02.1970 − pastorówka, ob. plebania, XVIII, nr rej.: 831/A z 13.02.1970 − kostnica, na cmentarzu par., 1 poł. XIX, nr rej.: 1605/A z 16.09.1974 − ratusz, XVIII, nr rej.: 2417/A z 12.03.1930 − d. szpital, ob. dom pomocy społecznej, ul. Świerczewskiego 23, pocz. XIX, nr rej.: 834/A z
13.02.1970 − dom, Rynek (d.pl. Kasprzaka) 16, XVIII, nr rej.: 833/A z 13.02.1970
� Radzewo − dwór, XVIII, nr rej.: 173/A z 18.07.1968
� Robakowo − zespół dworski, XIX/XX, nr rej.: 2181/A z 7.02.1990:
- dwór - ogród
� Szczodrzykowo − gorzelnia, 1 poł. XIX, nr rej.: 1022/A z 12.03.1970
� Żerniki − zespół dworski i folwarczny, 2 poł. XIX, nr rej.: 206/Wlkp/A z 20.09.2005
- dwór, 1875, pocz. XX - park - stodoła - magazyn - obora - spichrz - stajnia
LUBOŃ - miasto
− historyczny układ urbanistyczny (Luboń z Żabikowem), 2 poł. XIX - pocz. XX, nr rej.: 794/Wlkp/A z 24.05.2010
− szkoła, ul. Armii Poznań, pocz. XX, nr rej.: 2248/A z 10.09.1992 − zespół zabudowy fabrycznej Zakładów Przemysłu Ziemniaczanego, 1904-1908, 1926-1930,
nr rej.: 1917/A z 28.12.1983: - budynek mieszkalno-administracyjny - kotłownia i elektrownia - 7 budynków produkcyjnych - stolarnia - 2 warsztaty - magazyn
− komin (przy kotłowni rezerwowe − zespół fabryki chemicznej, ob. Zakłady Nawozów Fosforowych, 1909-1914, nr rej.:
1938/A z 27.02.1984:
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
94
- 2 budynki administracyjne - magazyn superfosfatu - „hala Poelziga” - 6 budynków produkcyjnych - kotłownia z kominem
− domy kolonii mieszkalnej d. fabryki chemicznej, 1909-1914: - blok nr 1, nr rej.: 1919/A z 28.12.1983 - blok nr 2, nr rej.: 1920/A z 28.12.1983 - blok nr 3, nr rej.: 1925/A z 28.12.1983 - blok nr 4, nr rej.: 1926/A z 28.12.1983 - dom, ul. Dzierżyńskiego 51, nr rej.: 1918/A z 28.12.1983
� Luboń - Żabikowo − teren obozu hitlerowskiego, ob. Muzeum - Miejsce Pamięci Narodowej, ul. Niezłomnych 2,
nr rej.: 35/Wlkp/A z 18.07.2000 i z 14.12.2009 − kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. par. p.w. św. Barbary, pl. Wolności, 1909-1912, nr rej.:
2629/A z 24.09.1997 − pastorówka, ob. plebania, nr rej.: j.w.
MOSINA - miasto i gmina
� Głuszyna Leśna − willa, pocz. XX, nr rej.: 2145/A z 1.02.1988
� Krosno − kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. p.w. MB Częstochowskiej, 1779-1871, nr rej.: 1180/A z
24.07.1970 � Ludwikowo
− zespół sanatoryjny „Staszicówka”: - budynek główny - pawilon I, 1883, nr rej.: 1845/A z 25.03.1981 - 2 leżakownie, drewn. , 1883, nr rej.: j.w. - pawilon II, 1929-30, nr rej.: 108/Wlkp/A z 3.09.2002 - willa dyrektora, 1929, nr rej.: 107/Wlkp/A z 3.09.2002
� Mosina − układ urbanistyczny, nr rej.: 1961/A z 12.10.1984 − synagoga, ob. Izba Muzealna, ul. Niezłomnych 1, pocz. XX, nr rej.: 2075/A z 24.02.1986
� Radzewice − dom, ul. Długa 9, k. XIX, 1934, nr rej.: 2348/A z 25.03.1995
� Rogalin − zespół pałacowy, nr rej.: 2494/A z 29.05.1952:
- pałac z galeriami i oficynami, 1770-98 - galeria obrazów, XIX-XX - ujeżdżalnia, 1820, XX - stajnia i wozownia, 1776, 1950 - czworak, pocz. XIX - kaplica - mauzoleum, 1820, nr rej.: 86/A z 28.07.1965 - park, 4 ćw. XVIII, 1820-40, nr rej.: 85/A z 21.07.1965, - dęby w parku, nr rej.:.1/A z 26.02.1948
� Rogalinek − kościół par. p.w. św. Michała, drewn., 1682-1712, nr rej.: 2425/A z 22.12.1932
MUROWANA GOŚLINA – miasto i gmina
� Białężyn − zespół kościoła par., nr rej.: 173/Wlkp/A z 17.05.2004:
- kościół p.w. św. Tymoteusza, 1823-25, 1948 - cmentarz kościelny - plebania, 1920
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
95
- ogród plebański � Boduszewo
− zespół pałacowy, 2 poł. XIX, nr rej.: 121/Wlkp/A z 3.03.2003: - pałac - pozostałości parku
� Długa Goślina − kościół par. p.w. św. Marii Magdaleny, drewn., 1 poł. XVII, XVIII, nr rej.: 2391/A
z 12.12.1932 � Łopuchowo
− zespół dworski, nr rej.: 1524/A z 1.06.1974: - dwór, szach. , 1780, 1820 - park, XIX - spichrz, 2 poł. XIX
� Murowana Goślina − historyczny układ urbanistyczny miasta, XIV- XIX/XX, nr rej.: 410/Wlkp/A z 4.12.2006
i z 12.02.2007 − kościół par. p.w. św. Jakuba Apostoła, XV/XVI, XVIII, nr rej.: 2393/A z 12.12.1932 − kościół ewangelicki, ul. Dworcowa, 1784-1803,1860, nr rej.: 1173/A z 17.07.1970 − zespół pałacowy:
- pałac, 1841, nr rej.: 1093/A z 29.04.1970 - park, poł. XIX, nr rej.: 1586/A z 29.07.1974 - willa z ogrodem, ul. Poznańska 28, 1900, nr rej.: 678/Wlkp/A z 5.06.2008 - dom, Rynek 22, szach., 2 poł. XVIII, nr rej.: 2529/A z 7.07.1956
� Nieszawa − zespół pałacowy, 1 poł. XIX, nr rej.: 2230/A z 31.03.1992:
- pałac - oficyna - park
� Przebędowo − zespół dworski, 1890-XX, nr rej.: 1693/A z 4.04.1975:
- dwór - park
� Uchorowo − zespół dworski, nr rej.: 536/Wlkp/A z 5.11.1975 i 27.08.2007:
- dwór, 1870-90 - park, 2 poł. XIX - kaplica p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP, pocz. XX
− spichrz folwarczny, 1889, nr rej.: 2058/A z 16.01.198 � Wojnowo
− zespół pałacowy i folwarczny, 1 poł. XIX: - pałac, nr rej.: 311/A z 21.10.1968 - spichrz, nr rej.: j.w. - park, nr rej.: 1511/A z 11.04.1974 - kuźnia, nr rej.: 2058/A z 16.01.1986 - bażantarnia, nr rej.: j.w. - gorzelnia, nr rej.: 67/Wlkp/A z 30.08.2001 - stajnia, ob. obora, nr rej.: j.w.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
96
POBIEDZISKA - miasto i gmina
� Gołuń − zespół dworski, XIX, nr rej.: 2127/A z 9.G7.1987:
- dwór - park
� Jerzykowo − kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. par. p.w. Niepokalanego Serca NMP, 1895, nr rej.:
26G4/A z 6.G9.1996 � Jerzyn
− zespół dworski, 2 poł. XIX, nr rej.: 2126/A z 13.07.1987: - dwór - park
� Kociałkowa Górka − zespół dworski, 2 poł. XIX:
- dwór, nr rej.: 2125/A z 26.06.1987 - park, nr rej.: 2G42/A z 1.1986
� Kowalskie − zespół dworski, poł. XIX:
- dwór, nr rej.: 2314/A z 11.08.1994 - park, nr rej.: 2G8G/A z 29.G4.1986
� Krześlice − zespół pałacowy, 1 poł. XIX, nr rej.: 1734/A z 5.11.1975:
- pałac - oficyna - park
� Latalice − obszar krajobrazu kulturowego - otoczenie wyspy Ostrów Lednicki „Lednogóra",
gm. Łubowo, pow. Gniezno � Pobiedziska
− historyczny układ urbanistyczny, XIV- XIX/XX, nr rej.: 434/Wlkp/a z 4.12.2GG6 − kościół par. p.w. św. Michała Archanioła, XIV, nr rej.: 24G7/A z 3G.G5.1933 − dzwonnica, drewn., XIX, nr rej.: 1181/A z 24.G7.197G − kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. p.w. Świętego Ducha, 1 poł. XIX, nr rej.: 2183/A
z 26.G2.199G − pozostałości dworu obronnego, nad jeziorem Małym, XIV-XVIII, nr rej.: 185G/A z 5.G6.1981 − dom, ul. Czerniejewska 4 a, pocz. XIX, nr rej.: 1156/A z 19.06.1970 − willa z ogrodem, ul. Goślińska 2, XIX/XX, nr rej.: 565/Wlkp/A z 19.12.2007 − willa, ul. Kazimierza Odnowiciela 22, 1905, nr rej.: 116/Wlkp/A z 24.01.2002 − dom, Rynek 4, szach., poł. XIX, nr rej.: 1178/A z 23.07.1970 − dom, Rynek 7, szach., XVIII/XIX, nr rej.: 1182/A z 24.07.1970 − dom, Rynek 12, 1 poł. XIX, nr rej.: 1179/A z 23.07.1970 − dom, Rynek 13, poł. XIX, nr rej.: 1198/A z 27.07.1970
� Pomarzanowice − zespół pałacowy:
- pałac, 1891, nr rej.: 1532/A z 2.07.1974 - oficyna, 2 poł. XIX, nr rej.: 2168/A z 10.10.1988 (nie istnieje) - park, 2 poł. XIX, nr rej.: 2024/A z 12.09.1985
� Węglewo − kościół par. p.w. św. Katarzyny, drewn., 1818, nr rej.: 2413/A z 10.03.1933
� Wronczyn − dzwonnica przy kościele, drewn., 1762, nr rej.: 687/Wlkp/A z 3.07.2008
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
97
− cmentarz przy nieistniejącym kościele, XVIII-XX, nr rej.: 771/Wlkp/A z 2.12,2009 − zespół dworski, XIX/XX, nr rej.: 199/Wlkp/A :
- dwór, dec. z 17.04.1990 - park przy dworze, dec. z 29.06.1992, - ogrodzenie i 3 bramy wjazdowe, dec. z 29.06.1992, - park krajobrazowy, dec. z 12.08.1993 i z 21.03.2005
� Złotniczki − dwór, nr rej.: 2176/A z 15.05.1989
PUSZCZYKOWO – miasto
� Puszczykowo − historyczne założenie urbanistyczne miasta, nr rej.: 2565/A z 19.10.1995 − zespół kościoła par., ul. Kościelna 1, 1923-28, nr rej.: 567/Wlkp/A z 27.12.2007: − kościół p.w. Matki Boskiej Wniebowziętej
- cmentarz kościelny - plebania - ogród plebański
− dworzec kolejowy, drewn., pocz. XX, nr rej.: 1908/A z 12.04.1983 − willa, szach., z ogrodem, ul. Cienista 1, 1900, nr rej.: 479/Wlkp/A z14.03.2007 − sanatorium, ob. dom wypoczynkowy „Lech”, z ogrodem, ul. Dąmbskiej 3, 1905-07, nr ej.:
2561/A z 25.09.1995 − willa z ogrodem, ul. Jasna 8, 1905, 1914, nr rej.: 66/Wlkp/A z 22.08.2001 − willa z ogrodem, ul. Klonowa 2, 1927, nr rej.: 344/Wlkp/A z 12.06.2006 − willa z ogrodem, ul. Mickiewicza 1, 1928, nr rej.: 131/Wlkp/A z 16.05.2003 − willa z ogrodem, ul. Podleśna 10, 1910, nr rej.: 65/Wlkp/A z 21.08.2001 − willa, ul. Poznańska 14, 1 ćw. XX, nr rej.: 2633/A z 26.11.1997 − willa, ul. Ratajskiego 4-6, 1897, 1910, nr rej.: 115/Wlkp/A z 17.12.2002
- budynek gospodarczy, k. XIX, nr rej.: j .w. - ogród, XIX/XX, nr rej.: j .w.
− willa z ogrodem, ul. Ratajskiego 11, 1902, nr rej.: 756/Wlkp/A z 26.06.2009 − willa Arkadego Fidlera, ob. muzeum, ul. Słowackiego 1, 1926-29, nr rej.: 140/Wlkp/A
z 30.07.2003 − ogród „Ogród Tolerancji”, nr rej.: j.w. − willa, ul. Sobieskiego 10, 1902, 1930, nr rej.: 2563/A z 17.10.1995 − d. pensjonat z restauracją, mur./szach., ul. Wczasowa 8, 1898, nr rej.: 770/Wlkp/A
z 30.11.2009 − pensjonat „Duża Rusałka”, ul. Wodiczki 1, 1922-26, nr rej.: 2549/A z 6.07.1
� Puszczykówko − dworzec kolejowy, szach., XIX/XX, nr rej.: 2161/A z 5.09.1988
ROKIETNICA - gmina
� Cerekwica − kościół par. p.w. Podwyższenia Krzyża, 1828, nr rej.: 1175/A z 23.07.1970 − park, pocz. XIX, nr rej.: 1816/A z 20.08.1980
� Kiekrz − kościół par. p.w. św. Michała Archanioła, 2 poł. XVIII, nr rej.: 2473/A z 20.05.1935
� Napachanie − zespół pałacowy, nr rej.: 1422/A z 11.04.1973:
- pałac, 1900 - park, poł. XIX
� Przybroda − zespół pałacowy, XIX/XX:
- pałac, nr rej.: 2318/A z 7.10.1994
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
98
- park, nr rej.: 1808/A z 18.08.1980 � Rogierówko
− wiatrak holender, 1905, nr rej.: 1911/A z 4.07.1983 (przeniesiony skansen na Lednicy) Rokietnica
− kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. par. p.w. Chrystusa Króla, 1890, nr rej.: 2622/A z 30.06.1997 - park, 2 poł. XIX, nr rej.: 1817/A z 20.08.1980
� Roztworowo − park k. XVIII, nr rej. 1807/A z 18.18.1980
� Sobota − kościół par. p.w. Narodzenia NMP, 1510, 1780, nr rej.: 2408/A z 21.12.1932
- ogrodzenie z bramką, XVIII, nr rej.: 84/A z 21.07.1965 - dzwonnica, XVIII, nr rej.: j.w.
− zespół dworski: - dwór, 1809, 1912, nr rej.: 340/A z 29.10.1968 - park, XIX-XX, nr rej.: 1844/A z 2.03.1981
� Żydowo − kościół p.w. św. Mikołaja, 1902-5, nr rej.: 2198/A z 28.07.1990 − zespół pałacowy, nr rej.: 1423/A z 11.04.1973:
- pałac, 1910 - park, 1 poł. XIX-XX
STĘSZEW – miasto i gmina
� Będlewo − zespół pałacowy i folwarczny, ob. PAN:
- pałac, 1866, nr rej.: 1493/A z 27.11.1973 - budynek bramny, 2 poł. XIX, nr rej.: j .w. - park, pocz. XIX, nr rej.: j .w. - stróżówka, 1866, nr rej.: 2/A z 24.03.1999 - stajnia wyjazdowa, 1866, nr rej.: j.w. - folwark, nr rej.: 3/A z 24.03.1999: - 4 obory, chlewnie, 2 poł. XIX - 2 stodoły, 2 poł. XIX - kuźnia, 2 poł. XIX - dom ogrodnika, 2 poł. XIX
� Jeziorki − kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. fil. p.w. św. Teresy, 1896-97, nr rej.: 2628/A z 24.09.1997 − park, XVIII/XIX, nr rej.: 1809/A z 20.08.1980
� Łódź − kościół p.w. św. Jadwigi, drewn., 1610, 1854, nr rej.: 2402/A z 21.12.1932 − dzwonnica, drewn., 1863, nr rej.: 1099/A z 29.04.1970
� Modrze − kościół par. p.w. św. Idziego, (1784), 1936, nr rej.: 750/Wlkp/A z 21.12.1932 i z 5.06.2009
- cmentarz kościelny, nr rej.: j.w. - ogrodzenie z bramami, mur., nr rej.: j.w.
− zespół pałacowy, nr rej.: 1819/A z 5.02.1981: - pałac, 2 poł. XIX, 1930, - park, 1 poł. XIX - spichrz, 1840
� Sapowice − zespół pałacowy, poł. XIX, nr rej.: 1786/A z 31.05.1979:
- pałac
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
99
- park � Skrzynki
− dwór, 2 poł. XIX, nr rej.: 2188/A z 29.05.1990 Stęszew − historyczny układ urbanistyczny miasta, XIV-pocz.XX, nr rej.: 690/Wlkp/A z 14.08.2008 − kościół par. p.w. Świętej Trójcy, 2 poł. XV, XVIII, nr rej.: 2409/A z 21.12.1932 − kościół fil. p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP, ul. Kościańska 39, 1905, nr rej.: 781/Wlkp/A z
26.03.2012 − pozostałości zamku (?), tzw. Pańska Góra, nr rej.: 2410/A z 14.01.1933 − dom, Rynek 8, szach., XVIII/XIX, nr rej.: 1185/A z 24.07.1970 − dom, Rynek 9, pocz. XIX, nr rej.: 1186/A z 24.07.1970 − dom, Rynek 19, szach., XVIII/XIX, nr rej.: 1187/A z 24.07.1970 − przepust ceglany, na trasie Poznań-Wrocław, pocz. XX, nr rej.: 1902/A z 14.01.1983
� Strykowo − zespół pałacowy:
- pałac, 1900, nr rej.: 2210/A z 7.08.1991 - park, pocz. XX, nr rej.: 1813/A z 20.08.1980
� Tomice − kościół par. p.w. św. Barbary, 1463, XVIII, nr rej.: 2412/A z 21.12.1932 Trzebaw − ruiny zameczku Klaudyny Potockiej, na wyspie jeziora Góreckiego, 1822, nr rej.: 1753/A z
17.03.1977 − park dworski, 2 poł. XIX, nr rej.: 1837/A z 25.02.1981
� Wronczyn − park dworski, nr rej.: 1847/A z 20.03.1981
SUCHY LAS - gmina
� Biedrusko − zespół pałacowy, nr rej.: 1778/A z 19.01.1978:
- pałac, 1877-80 - park, 2 poł. XIX
− kasyno oficerskie, pocz. XX, nr rej.: 2209/A z 2.08.1991 − wodociągowa wieża ciśnień, ul. Poznańska, k.XIX, nr rej.: 534/Wlkp/A z 24.08.2007
� Chludowo − kościół par. p.w. Wszystkich Świętych, drewn., 1765, nr rej.: 2397/A z 21.12.1932 − park, XIX, nr rej.: 2004/A z 14.06.1985 Chojnica − ruina kościoła Jana Chrzciciela XVI, XVIII, nr rej. 2398/A z 21.12.1932
� Golęczewo − stacja kolejowa, szach., 1902-06, nr rej.: 1893/A z 21.07.1981 − dom gminny ze szkołą, ob. szkoła, ul. Dworcowa 55 (d. 40), 1905, nr rej.: 1889/A
z 21.07.1981 − zajazd „Pod Złotą Gwiazdą”, ul. Dworcowa 46 (d. 35), 1904-1906: − oberża z salą taneczną, nr rej.: 1890/A z 21.07.1991 − stajnia, nr rej.: 1886/A z 21.07.1981 − d. łaźnia, ob. OSP, ul. Dworcowa 50 (d. 35), 1904-06, nr rej.: 1892/A z 21.07.1981 − dom, ul. Dworcowa 22 (d. 11), 1902-06, nr rej.: 1888/A z 21.07.1981 − dom, ul. Dworcowa 25/27 (d. 10), 1902-06, nr rej.: 1858/A z 9.06.1981 − zagroda osadnicza, ul. Dworcowa 26 (d. 15), 1902-06, nr rej.: 1855/A z 9.06.1981 − zagroda osadnicza, ul. Dworcowa 28 (d 17), 1902-06, nr rej.: 1854/A z 9.06.1981 − zagroda osadnicza, ul. Dworcowa 29/31 (d. 14), 1902-06, nr rej.: 1856/A z 9.06.1981 − dom, ul. Dworcowa 30 (d. 19), 1902-1906, nr rej.: 1864/A z 10.06.1981 − zagroda osadnicza, ul. Dworcowa 32/34 (d. 21), 1902-1906, nr rej.: 1877/A z 15.06.1981 − dom, ul. Dworcowa 33 (d. 16), 1902-06, nr rej.: 1857/A z 9.06.1981 − zagroda osadnicza, ul. Dworcowa 35 (d. 18), 1902, 1934, nr rej.: 1849/A z 8.05.1981
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
100
− dom, ul. Dworcowa 36 (d. 25), 1902-1906, nr rej.: 1870/A z 12.06.1981 − zagroda osadnicza, ul. Dworcowa 38 (d.27), 1902-1906, nr rej.: 1861/A z 10.06.1981 − dom, ul. Dworcowa 39 (d. 20), 1902-1906, nr rej.: 1880/A z 30.06.1981 − dom, ul. Dworcowa 39 (d. 20), 1902-1906, nr rej.: 1880/A z 30.06.1981 − zagroda osadnicza, ul. Dworcowa 40 (d. 29), 1902-1906, nr rej.:1863/A z 10.06.1981 − zagroda osadnicza, ul. Dworcowa 42 (d.31), 1902-1906, nr rej.:1859/A z 10.06.1981 − dom, ul. Dworcowa 43 (d. 24), 1902-1906, nr rej.: 1867/A z 12.06.1981 − zagroda osadnicza, ul. Dworcowa 44 (d. 33), 1902-1906, nr rej.: 1875/A z 12.06.1981 − zagroda osadnicza, ul. Dworcowa 45 (d.26), 1902-1906, nr rej.:743/Wlkp/A z 10.06.1981 − zagroda osadnicza, ul. Dworcowa 47 (d.28), 1902-1906, nr rej.:1876/A z 15.06.1981 − zagroda osadnicza, ul. Dworcowa 48 (d. 37), 1902-1906, nr rej.: 1881/A z 30.06.1981 − dom, ul. Dworcowa 49 (d.30), 1902-1906, nr rej.: 1865/A z 10.06.1981 − zagroda osadnicza, ul. Dworcowa 53 (d. 34), 1902-1906, nr rej.: 1860/A z 30.06.1981 − dom, ul. Dworcowa 55 (d. 36), 1902-1906, nr rej.: 1887/A z 20.07.1981 (nie istnieje) − zagroda osadnicza, ul. Dworcowa 57 (d. 38), 1902-1906, nr rej.: 1885/A z 30.06.1981 − dom, ul. Dworcowa 61 (d. 42), 1902-1906, nr rej.: 1869/A z 12.06.1981 − zagroda osadnicza, ul. Kręta 39 (d. 3), 1902-1906, nr rej.: 1878/A − zagroda osadnicza, ul. Kręta 41 (d. 4), 1902-1906, nr rej.: 1874/A z 12.06.1981 − dom, ul. Kręta d. 6, 1902-1906, nr rej.: 1882/A z 30.06.1981 (nie istnieje) − zagroda osadnicza, ul. Lipowa 2 (d. 1), 1902-1906, nr rej.: 1891/A z 2.07.1981 − zagroda osadnicza, ul. Lipowa 3, 1902-1906, nr rej.: 1883/A z 30.06.1981 − zagroda osadnicza, ul. Lipowa 4 (d. 2), 1902-1906, nr rej.: 1853/A z 9.06.1981 − zagroda osadnicza, ul. Lipowa 5, 1902-1906, nr rej.: 1851/A z 9.06.1981 − zagroda osadnicza, ul. Lipowa 6 (d. 4), 1902-1906, nr rej.: 1852/A z 9.06.1981 − dom, ul. Tysiąclecia 2 (d. 1), 1902-1906, nr rej.: 1868/A z 12.06.1981 − dom, ul. Tysiąclecia 3/3a (d. 4), 1902-1906, nr rej.: 1872/A z 12.06.1981 − zagroda osadnicza, ul. Tysiąclecia 4 (d. 3), 1902-1906, nr rej.: 1862/A z 10.06.1981 − dom, ul. Tysiąclecia 7 (d. 6), 1902-1906, nr rej.: 1871/A z 12.06.1981 − zagroda osadnicza, ul. Tysiąclecia 8, 1902-1906, nr rej.: 1873/A z 12.06.1981 − dom, ul. Tysiąclecia 13 (d. 12), 1902-1906, nr rej.: 1884/A z 30.06.1981
� Jelonek − dwór, ul. Obornicka 2, nr rej.: 2128/A z 15.08.1987
� Złotniki − zespół dworski, k. XIX, nr rej.: 2197/A z 31.08.1990:
- dwór - park
SWARZĘDZ - miasto i gmina
� Bogucin − młyn dworski, wodny, pocz. XIX, nr rej.: 1997/A z 19.03.1985 − park dworski, nr rej.: j .w.
� Garby − dwór, k. XIX, nr rej.: 2100/A z 1986
� Karłowice − zespół dworski, 2 poł. XIX:
- dwór, nr rej.: 24/A z 10.04.2000 - park, nr rej.: 1806/A z 18.08.1980
� Paczkowo − park, 1929-30, nr rej.: 2009/A z 5.08.1985
� Swarzędz − historyczne założenie urbanistyczne, 1366 - XIX/XX, nr rej.: 2255/A z 24.11.1992 − kościół par. p.w. św. Marcina, 1638, XVIII, 1894-96, nr rej.: 1189/A z 24.07.1970
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
101
− zespół pałacowy, ul. Poznańska, nr rej.: 2115/A z 30.03.1987: - pałac XIX, XX w., 1923 - park, k. XIX, XX
− dom, ul. Piaski 3, szach., XVIII/XIX, nr rej.: 1157/A z 19.G6.197G − dom, ul. Piaski 8, pocz. XIX, nr rej.: 1191/A z 24.G4.197G − dom, Rynek 23, pocz. XIX, nr rej.: 119G/A z 24.G7.197G − dom, ul. Warszawska 5, XVIII/XIX, nr rej.: 1192/A z 24.G7.197G Uzarzewo − kościół par. p.w. św. Michała Archanioła, szach., , 1749, 1869, 19G2, nr rej.: 1195/A
z 24.G7.197G − plebania, poł. XIX, nr rej.: 1739/A z 31.12.1975 − zespół pałacowy, poł. XIX, nr rej.: 1421/A z 11.04.1973:
- pałac - park - stajnia, nr rej.: 1737/A z 16.12.1975
� Wierzenica − kościół p.w. św. Mikołaja, drewn., 2 poł. XVI, nr rej.: 2414/A z 21.12.1932 − karczma, drewn., XVII (?), XIX, nr rej.: 1196/A z 24.G7.197G − zespół dworski, 2 ćw. XIX, nr rej.: 1736/A z 9.12.1975:
- dwór - park
� Wierzonka − zespół dworski i folwarczny:
- dwór, 2 ćw. XIX, nr rej.: 2339/A z 14.G2.1995 - oficyna, 2 poł. XIX, nr rej.: j.w. - park, poł. XIX, nr rej.: 1779/A z 1G.G8.1979 - folwark, 2 poł. XIX-XX, nr rej.: 234G/A z 14.G2.1995: - rządcówka (nr 6) - kuźnia - spichrz - stajnia z wozownią
TARNOWO PODGÓRNE – gmina
� Baranowo − zespół dworski, k. XIX, nr rej.: 2194/A z 30.08.1990:
- dwór - park
� Ceradz Kościelny − zespół kościoła par.
- kościół p.w. św. Stanisława, 1 poł. XVI, 1713, nr rej.: 2396/A z 21.12.1932 - dzwonnica, drewn., 1958, nr rej.: 1G98/A z 29.G4.197G - kaplica grobowa rodziny Engelstromów, poł. XIX, nr rej.: 1174/A z 23.G7.197G
� Chyby − kaplica p.w. św. Stanisława, 1660, 2 poł. XIX, nr rej.: 1201/A z 2.G9.197G − zespół dworski, 2 poł. XVIII, XIX/XX:
- dwór, nr rej.: 1202/A z 2.G9.197G - park nr rej. 2147/7 z 14.04. 1980
� Jankowice − zespół pałacowy:
- pałac, 1803-07, 1912, nr rej.: 2492/A z 31.01.1952 - park, pocz. XIX, nr rej.: 161/A z 17.07.1968 - spichrz, pocz. XIX, nr rej.: j.w.
� Lusowo
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
102
− kościół par. p.w. św. Jadwigi i Jakuba, XV, 1916-18, nr rej.: 1176/A z 23.07.1970 − zespół pałacowy, poł. XIX, nr rej.: 1530/A z 2.07.1974:
- pałac - park
� Rumianek − park, ul. Parkowa 6, poł. XIX, nr rej.: 1827/A z 5.02.1981
� Sierosław − park, k. XIX, nr rej.: 1843/A z 2.03.1981
� Swadzim − zespół pałacowy:
- pałac, 1910, 1924, nr rej.: 2177/A z 16.08.1989 - park, poł. XIX, XX, nr rej.: 1784/A z 14.02.1979
� Tarnowo Podgórne − kościół par p.w. Wszystkich Świętych, 1464, XVIII, nr rej.: 2411/A z 21.12.1932 − kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. fil. p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa, 1901, nr rej.:
2621/A z 30.06.1997 − piwnice domu celnego, 1 poł. XIX, nr rej.: 1194/A z 24.07.1970
Zgodnie z rejestrem zabytków nieruchomych województwa wielkopolskiego, prowadzonym przez
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu, na terenie powiatu kościańskiego zlokalizowane
są następujące obiekty:
CZEMPIŃ – m. i gm.
� Borowo − park, k. XIX, nr rej.: 1835/A z 25.02.1981
� Czempiń − historyczny układ urbanistyczny miasta, XV–pocz. XX, nr rej.: 691/Wlkp/A z 7.08.2008 − kościół par. p.w. św. Michała Archanioła, 1895-99, nr rej.: 2624/A z 29.08.1997 − cmentarz przykościelny, nr rej.: j.w. − cmentarz ewangelicki, 1 poł. XIX, nr rej.: 2180/A z 28.11.1989 − zespół pałacowy Borówko, XVIII-XIX:
- pałac, 1739, nr rej.: 2375/A z 25.11.1932 oraz 2491/A z 31.01.1952 - park, nr rej.: 2116/A z 3.04.1987 - ogrodzenie - kaplica, ob. kościół fil. p.w. śś. Apostołów Szymona i Judy, 1782, nr rej.: 2376/A z
25.11.1932 oraz 574/A z 30.04.1969 − dom, ul. Długa 2, 1 poł. XIX, nr rej.: 578/A z 2.05.1969 − kamienica z oficyną, ul. Kościelna 6, 1905, nr rej.: 2353/A z 12.04.1995 − dom, Rynek 26, 1 poł. XIX, nr rej.: 575/A z 2.05.1969 − dom, Rynek 27, poł. XIX, nr rej.: 576/A z 2.05.1969 − dom, Rynek 30, 1 poł. XIX, nr rej.: 577/A z 2.05.1969 − dom, ul. Towarowa 9, pocz. XIX, nr rej.: 2324/A z 12.12.1994
� Głuchowo − zespół kościoła par., nr rej.: 488/Wlkp/A z 7.02.1955 i z 5.04.2007 :
- kościół p.w. św. Katarzyny, 1751, 1904 - cmentarz kościelny - ogrodzenie z bramą, mur., XIX - plebania, XVIII/XIX - ogród plebański, XIX
− zespół pałacowy, XVII-XX: - pałac, nr rej.: 1398/A z 24.02.1973 - oficyna, nr rej.: 2341/A z 15.02.1995
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
103
- stajnia koni wyjazdowych, nr rej.: 2341/A z 15.02.1995 - park, nr rej.: 1667/A z 23.12.1974
� Gorzyczki − zespół pałacowy, 2 poł. XIX:
- pałac, nr rej.: 1397/A z 24.02.1973 - park, nr rej.: 1668/A z 23.12.1974
� Jarogniewice − zespół pałacowy i folwarczny, k. XVIII, XIX:
- pałac, nr rej.: 2514/A z 19.02.1955 - park, nr rej.: j.w. - oficyna, k. XVIII, nr rej.: 2515/A z 19.02.1955 - budynek gospodarczy, nr rej.: j.w. - obora, nr rej.: 2513/A z 19.02.1955
� Jasień − park dworski, XIX, nr rej.: 73/47/55 z 19.02.1955
� Piotrkowice − zespół dworski i folwarczny, 2 poł. XIX:
- dwór, nr rej.: 2346/A z 14.03.1995 - park, nr rej.: 2021/A z 25.10.1985 - folwark, nr rej.: 2347/A z 14.03.1995: - stajnia - obora - 2 stodoły (d. owczarnie) - owczarnia
� Piotrowo − park pałacowy, pocz. XIX, nr rej.: 2097/A z 22.09.1986 − 2 aleje lipowe, pocz. XX, nr rej.: 2195/A z 7.08.1990
� Rakówka − zespół dworski, pocz. XX, nr rej.: 2191/A z 20.04.1990 :
- dwór, 1925-28 - park
� Stary Gołębin − kościół p.w. Wniebowzięcia NMP, drewn., 1670, 1881, nr rej.: 2378/A z 25.11.1932 − park, XVIII, nr rej.: 1821/A z 5.02.1981
KOŚCIAN – gm. � Bonikowo
− kościół par. p.w. św. Mikołaja, szach., 1785, nr rej.: 58 z 26.01.1955 − park pałacowy, poł. XIX, nr rej.: 977/A z 23.09.1985 − spichrz folwarczny, 3 ćw. XIX, nr rej.: 1542/A z 21.04.1995
� Choryń − kościół par. p.w. św. Katarzyny, 1851, nr rej.: 1642 z 18.07.1997 − dzwonnica, 2 poł. XIX, nr rej.: j.w. − zespół dworski i folwarczny, pocz. XIX:
- dwór (I), nr rej.: 507 z 5.02.1955 - dwór (II), nr rej.: j.w. - park, nr rej.: 978/A z 23.09.1985 - dom mieszkalny, nr rej.: 503 z 5.02.1955 - spichrz, nr rej.: j. w. - wozownia (kuźnia), XIX, nr rej.: 1516/A z 21.12.1994
� Darnowo − dom nr 10, 1 poł. XIX, nr rej.: 589/A z 26.05.1969 − dom nr 12 (d. 7), 1 poł. XIX, nr rej.: 588/A z 26.05.1969
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
104
− dom nr 14, 1 poł. XIX, nr rej.: 590/A z 26.05.1969 � Gryżyna
− ruiny kościoła p.w. św. Marcina, k. XIII, nr rej.: 338 z 3.01.1949 − zespół dworski, XVIII:
- dwór, nr rej.: 28 z 31.01.1952 - park z terenem przy nowym kościele, nr rej.: 976 z 23.09.1985
− zespół folwarczny, 2 poł. XIX, nr rej.: 1338/A z 23.11.1992: � Kobylniki
− zespół dworski i folwarczny, XVIII-XIX: - dwór, nr rej.: 592/A z 26.05.1969 - oficyna, nr rej.: 522/A z 18.02.1955 - dom ogrodnika, nr rej.: j.w. - park z aleją dojazdową, nr rej.: 980/A z 23.09.1985 - folwark, 1525/A z 7.02.1995
� Kokorzyn − park dworski z aleją dojazdową, nr rej.: 981/A z 23.09.1985
� Kurowo − park dworski, nr rej.: 982/A z 23.09.1985
� Mikoszki − park dworski, nr rej.: 983/A z 23.09.1985
� Nielęgowo − zespół dworski, pocz. XX, nr rej.: 972/A z 16.11.1983:
- dwór - park, nr rej.: 984/A z 23.09.1985
� Nowy Dębiec − park dworski, pocz. XX, nr rej.: 986/A z 23.09.1985
� Osiek − zespół dworski, nr rej.: 1669/A z 23.12.1974:
- dwór, 1 poł. XIX - park, 2 poł. XVIII, nr rej.: 985/A z 23.09.1985
� Pelikan − wiatrak, XIX, nr rej.: 1127/A z 8.09.1988 (wypis z księgi rejestru)
� Pianowo − zespół pałacowy, XIX/XX, nr rej.: 372/1-2/Wlkp/A z 23.09.1985 i z 7.08.1995 :
- pałac - park
� Gryżyna − ruiny kościoła p.w. św. Marcina, k. XIII, nr rej.: 338 z 3.01.1949 − zespół dworski, XVIII:
- dwór, nr rej.: 28 z 31.01.1952 - park z terenem przy nowym kościele, nr rej.: 976 z 23.09.1985
− zespół folwarczny, 2 poł. XIX, nr rej.: 1338/A z 23.11.1992: � Kobylniki
− zespół dworski i folwarczny, XVIII-XIX: - dwór, nr rej.: 592/A z 26.05.1969 - oficyna, nr rej.: 522/A z 18.02.1955 - dom ogrodnika, nr rej.: j.w. - park z aleją dojazdową, nr rej.: 980/A z 23.09.1985 - folwark, 1525/A z 7.02.1995:
� Kokorzyn − park dworski z aleją dojazdową, nr rej.: 981/A z 23.09.1985
� Kurowo
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
105
− park dworski, nr rej.: 982/A z 23.09.1985 � Mikoszki
− park dworski, nr rej.: 983/A z 23.09.1985 � Nielęgowo
− zespół dworski, pocz. XX, nr rej.: 972/A z 16.11.1983: - dwór - park, nr rej.: 984/A z 23.09.1985
� Nowy Dębiec − park dworski, pocz. XX, nr rej.: 986/A z 23.09.1985
� Osiek − zespół dworski, nr rej.: 1669/A z 23.12.1974:
- dwór, 1 poł. XIX - park, 2 poł. XVIII, nr rej.: 985/A z 23.09.1985
� Pelikan − wiatrak, XIX, nr rej.: 1127/A z 8.09.1988 (wypis z księgi rejestru)
� Pianowo − zespół pałacowy, XIX/XX, nr rej.: 372/1-2/Wlkp/A z 23.09.1985 i z 7.08.1995 :
� Racot − kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. p.w. św. Stanisława Kostki i św. Jerzego, 1780, nr rej.:
59/A z 5.02.1965 − zespół pałacowy, XVIII-XX:
- pałac, nr rej.: 355/A z 31.01.1952 - dom mieszkalny (przy pałacu), nr rej.: 501/A z 7.02.1955 oraz 45/A z 20.01.1965 - 2 oficyny, nr rej.: 45/A z 20.01.1965 - d. gorzelnia, ob. stajnia nr rej.: 511/A z 7.02.1955 - park, nr rej.: 39/A z 20.07.1949
− zespół folwarczny, XVIII-XX, nr rej.: 1528/A z 9.03.1995: − dom, ul. Kościuszki 3, poł. XIX, nr rej.: 250/A z 17.09.1968 − dom, ul. Kościuszki 4, XIX, nr rej.: 251/A z 17.09.1968 − wiatrak koźlak, przy drodze Kościan-Krzywiń, XVIII, nr rej.: 1084/A z 28.03.1988
� Stare Oborzyska − kościół par. p.w. NMP Pocieszenia, pocz. XIV, nr rej.: 37 z 16.01.1953 − park pałacowy, 1 poł. XIX, nr rej.: 979/A z 23.09.1985
� Turew − zespół pałacowy, XVIII-XX:
- pałac, nr rej.: 44 z 26.01.1965 - kaplica, 1846, nr rej.: j.w. - park, nr rej.: 987/A z 23.09.1985
− pasy wiatrochronne gen. Chłapowskiego, XIX, nr rej.: 1018/A z 19.06.1987 � Wyskoć
− kościół par. p.w. św. Andrzeja Apostoła, 1846, nr rej.: 94 z 18.03.1968 − dwór, 1 poł. XIX, nr rej.: 1197 z 27.07.1970
KOŚCIAN – m. − założenie urbanistyczne miasta, nr rej.: 541 z 1.02.1956 − kościół par. p.w. MB Wniebowziętej, ul. Kościelna, XV, nr rej.: 507/Wlkp/A z 25.02.1939
(wypis z księgi rejestru) − kościół par. p.w. Świętego Ducha, ul. Piłsudskiego, 2 poł. XV, nr rej.: 32 z 25.11.1932 − d. kościół dominikanów p.w. Świętego Krzyża, k. XVII, nr rej.: 33 z 25.11.1932 − kościół ewangelicki, 1843-46, nr rej.: 526/A z 15.02.1955 − prezbiterium kościoła p.w. Pana Jezusa, pl. Niezłomnych, 1670-80, nr rej.: 531 z 11.02.1953 − kaplica d. ewangelicka, ob. cmentarna, ul. Boczkowskiego 46, k. XIX, nr rej.: 1314/A z
30.06.1992
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
106
− ogrodzenie, nr rej.: j.w. − cmentarz rzym.-kat., ul. Bączkowskiego, XVIII-XIX, nr rej.: 968/A z 4.05.1981 − pozostałości murów obronnych, XIV-XV, nr rej.: 1172/A z 17.07.1970 − ratusz, poł. XIX, nr rej.: 1335/A z 10.09.1992 − zespół szpitala dla nerwowo chorych, ul. Kościuszki 10, XV, XIX-XX, nr rej.: 1313/A z 3.06.1992:
- d. kościół bernardynów, ob. budynek szpitalny - kaplica p.w. NMP Anielskiej (d. prezbiterium kościoła), nr rej.: 522 z 18.02.1953 - pawilony szpitalne nr 1, 2, 9, 11, 12, 13, 14a, 15, 15a, 26 - park
− budynek liceum, ul. Kościuszki 3, 1928, nr rej.: 1461/A z 11.10.1993 − dom (fasada), Al. Kościuszki 6, 1924, nr rej.: 1302/A z 5.05.1992 − willa z ogrodzeniem, ul. Młyńska 3, 1904, nr rej.: 1644 A z 16.10.1997 − dom, ul. Piłsudskiego 55, 4 cw. XIX, nr rej.: 1270/A z 27.03.1992 − dom, Rynek 2, 1 poł. XIX, nr rej.: 594 z 26.05.1969 − dom, Rynek 4, 1 poł. XIX, nr rej.: 597 z 26.05.1969 − dom, Rynek 7, 1 poł. XIX, nr rej.: 598 z 26.05.1969 − dom, Rynek 13, 1 poł. XIX, nr rej.: 599 z 26.05.1969 − dom, Rynek 14/15, 1 poł. XIX, nr rej.: 600 z 26.05.1969 − dom, Rynek 18, 1 poł. XVII, nr rej.: 642 z 1.04.1959 − dom, Rynek 23, 1 poł. XIX, nr rej.: 601 z 27.05.1969 − dom, Rynek 24, 1 poł. XIX, nr rej.: 602 z 27.05.1969 − dom, Rynek 25, 1 poł. XIX, nr rej.: 603 z 27.05.1969 − dom, Rynek 28, 1 poł. XIX, nr rej.: 1561 z 24.07.1974 − dom, Rynek 30, 1800, nr rej.: 604 z 27.05.1969 − dom, Rynek 31, 1 poł. XIX, nr rej.: 1562 z 24.07.1974 − dom, Rynek 32, 1 poł. XIX, 1908, nr rej.: 605 z 27.05.1969 − dom, ul. Szczepanowskiego 1, 1 poł. XIX, nr rej.: 607 z 27.05.1969 − dom, ul. Szczepanowskiego 7, 1 poł. XIX, nr rej.: 608 z 27.05.1969 − dom, ul. Szczepanowskiego 11, 1 poł. XIX, nr rej.: 609 z 25.05.1969 − dom, ul. Szewska 16, 1 poł. XIX, nr rej.: 610 z 25.05.1969 − dom, ul. Szewska 36, 1 poł. XIX, nr rej.: 613 z 27.05.1969 − dom, ul. Wrocławska 4, XVIII/XIX, nr rej.: 606 z 27.05.1969 − dom, ul. Wyszyńskiego 1, 1 poł. XIX, nr rej.: 614 z 27.05.1969 − dom, ul. Wyszyńskiego 18, 1 poł. XIX, nr rej.: 615 z 27.05.1969 − wodociągi miejskie, ul. Czempińska 2, 1908-09, nr rej.: 238/Wlkp/A z 7.07.2005 − wiatrak, przy obwodnicy Leszno-Poznań, 1714, XIX, XX, nr rej.: 1098/A z 29.02.1988 − wiatrak, przy szosie Kościan-Kawczyn, 1805, 1997, nr rej.: 1079/A z 28.03.1988
� Kościan - Kiełczewo − wiatrak koźlak, ul. Kruczkowskiego 26, 1819, nr rej.: 1097/A z 29.02.1988 − wiatrak koźlak, ul. Podgórna, 1838, nr rej.: 1096/A z 29.02.1988
KRZYWIŃ – m. i gm. � Bielewo
− dwór, 1786, 2 poł. XIX, nr rej.: 1074/A z 17.04.1970 � Bieżyń
− wiatrak koźlak, 2 poł. XIX, nr rej.: 1093/A z 29.02.1988 � Cichowo
− zespół pałacowy, XIX-XX: - pałac, 1908, nr rej.: 1399/A z 24.02.1973 - park, nr rej.: 1664/A z 21.12.1974
� Czerwona Wieś − kościół par. p.w. św. Idziego, XIII, 1778, nr rej.: 27 z 25.11.1932 (wypis z księgi rejestru) − dzwonnica, drewn., XVIII, nr rej.: 617 z 27.05.1969
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
107
− zespół pałacowy, 1845, nr rej.: 106/512 z 7.02.1955: - pałac - park, nr rej.: 1666/A z 23.12.1974
− zespół folwarczny, 2 poł. XIX, nr rej.: 1390/A z 31.03.1993: − dom nr 13, 1 poł. XIX, nr rej.: 513 z07.02.1955
� Jerka − wiatrak koźlak, ul. Leszczyńska 3, 1 poł. XVIII, nr rej.: 1051/A z 5.03.1988
� Jurkowo − zespół pałacowo-parkowy, poł. XIX, nr rej.: 1408/A z 22.04.1993: − kapliczka słupowa Matki Boskiej, 1892 − kapliczka słupowa św. Józefa, pocz. XX − kuźnia folwarczna, 1880, nr rej.: 1647 A z 8.01.1998
� Kopaszewo − zespół pałacowy, pocz. XIX, XIX/XX:
- pałac, nr rej.: 525 z 18.02.1955 - park z aleją platanową, nr rej.: 38 z 20.07.1949 i 27.11.1996 - kaplica p.w. NMP, 1794, nr rej.: 527 z 18.02.1955
− ochronka, ob. przedszkole, 1910, nr rej.: 1517/A z 2.01.1995 − czworak nr 27, 1926, nr rej.: 1518/A z 30.12.1994 − -śmiorak nr 28/29, XIX/XX, nr rej.: 1519/A z 30.12.1994
� Krzywiń − zespół budowlany i założenie urbanistyczne, nr rej.: 1331/A z 18.08.1992 − kościół par. p.w. św. Mikołaja, ul. Kościelna, 1450, XVI, nr rej.: 34 z 25.11.1932 − kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat., ul. gen. D. Chłapowskiego, XIX/XX, nr rej.: 1469/A z
10.12.1993 − dom, ul. Kościelna 4, 1 poł. XIX, nr rej.: 595 z 26.05.1969 − dom, Rynek 11, 1 poł. XIX, nr rej.: 399/Wlkp/A z 26.05.1969 − wiatrak koźlak, przy drodze do Gryżyny, 1698 ?, nr rej.: 1048/A z 5.03.1988 − wiatrak koźlak, przy drodze do Nowego Dworu, 1698 ?, nr rej.: 974/A z 4.09.1984
� Lubiń − kościół p.w. św. Leonarda, XIII, nr rej.: 541/Wlkp/A z 25.11.1932 i z 30.11.2007: − cmentarz kościelny z terenem skarpy, nr rej. : j.w. − ogrodzenie mur., k. XVIII, nr rej.: j.w. − zespół opactwa benedyktynów, XII-XX, nr rej.: 202/Wlkp/A :
- kościół, XII-XVIII, nr rej. 390/Wlkp/A z 25.11.1932 - klasztor, 1 poł. XVII-XVIII, nr rej. 390/Wlkp/A z 19.02.1955 - brama, XVIII, nr rej. 390/Wlkp/A z 12.07.1968 - budynek klasztorny, 1929-31, dec. z 9.09.1994 - dzwonnica, pocz. XX, , dec. z 9.09.1994 - szkoła parafialna, pocz. XIX, , dec. z 9.09.1994 - dworek, 2 ćw. XIX, nr rej.: 391/Wlkp/A z 19.02.1955 - spichrz, 1908, dec. z 9.09.1994 - ogród i park klasztorny, XVIII-XIX, dec. z 9.09.1994 - ogrodzenia (mury) z bramami i furtami, XVI-XX, dec. z 21.10.2004
− pastorówka, ob. dom, ul. Mickiewicza 5, poł. XIX, nr rej.: 389/Wlkp/A z 7.08.1995 � Łagowo
− wiatrak koźlak, (nr 31), 1819, nr rej.: 764/Wlkp/A z 28.02.1988 � Mościszki
− zespół dworski, XIX/XX, nr rej.: 1225/A z 14.08.1991: � Rąbiń
− kościół par. p.w. śś Piotra i Pawła, XV/XVI, 1648, 1904, nr rej.: 39 z 25.11.1932 � Rogaczewo Małe
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
108
− zespół dworski, XIX/XX, nr rej.: 1494/A z 16.02.1995: � Rogaczewo Wielkie
− obora folwarczna, 1865, nr rej.: 1514/A z 21.12.1994 ŚMIGIEL – m. i gm. � Bronikowo
− kościół par. p.w. św. Franciszka z Asyżu, drewn., k. XVII, 1936, nr rej.: 23 z 25.11.1932 − zespół pałacowy i folwarczny, 2 poł. XIX, nr rej.: 1357/A z 30.04.1993:
� Brońsko − wiatrak koźlak, 2 poł. XVIII, nr rej.: 1083/A z 28.03.1988
� Chełkowo − zespół dworski, 2 ćw. XIX:
- dwór, nr rej.: 505/A z 5.02.1955 - oficyna, nr rej.: 1503/A z 28.03.1974 - spichrz, nr rej.: 506/A z 5.02.1955 - stodoła, 1866, nr rej.: 1558/A z 5.09.1995
� Czacz − założenie ruralistyczne i zespół budowlany wsi, nr rej.: 1527/A z 24.02.1995 − kościół par. p.w. św. Michała Archanioła, XIV-XV, 1653, XVIII, nr rej.: 25 A z 25.11.1932 − plebania, 1818, nr rej.: 569/A z 30.04.1969 − karczma, pocz. XIX, nr rej.: 404 z 11.11.1953 − zespół pałacowy, XIX, 1910, nr rej.: 1665/A z 21.12.1974: − zespół folwarczny, XIX/XX, nr rej.: 1526/A z 28.02.1995: − wiatrak koźlak, 1842, nr rej.: 1076/A z 28.03.1988 i 1112/A z 27.05.1988
� Jezierzyce − zespół dworski, 2 poł. XIX, nr rej.: 1601/A z 15.01.1996:
� Koszanowo − spichrz, poł. XIX, nr rej.: 1560 z 24.07.1974
� Morownica − zespół pałacowy, 2 poł. XIX, nr rej.: 1000/A z 4.04.1986:
- folwark, nr rej.: 1559/A z 5.09.1995: - spichrz - obora
� Nietążkowo − - zespół dworski, poł. XIX, nr rej.: 260/249/A z 17.09.1968:
- dwór, nr rej.: 1499/A z 29.09.1994 - oficyna - budynek gospodarczy - wieża zegarowa - 2 obeliski wjazdowe - park, nr rej.: 1599/A z 9.01.1996
� Parsko − - zespół dworski, XIX-XX:
- dwór, nr rej.: 519 z 19.02.1955 - spichrz, nr rej.: j.w. - park, nr rej.: 1407/A z 22.04.1993 - kaplica grobowa, nr rej.: j.w.
� Robaczyn − cmentarz ewangelicki, 1789, nr rej.: 586 z 7.02.1957 − bramka z domkami bramnymi, nr rej.: j.w.
� Spławie − zespół dworski, 1840:
- dwór, nr rej.: 252 z 17.09.1968
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
109
- park, nr rej.: 1151/A z 19.07.1995 − spichrz, 2 ćw. XIX, nr rej.: 441 z 1.02.1969
� Stara Przysieka (Druga) − zespół pałacowy, XVIII-XIX, nr rej.: 46/A z 26.01.1965:
- pałac, nr rej.: 357 z 31.01.1952 - park, nr rej.: 81/57 z 14.02.1957 - dom ogrodnika, ob. dom nr 30, nr rej.: 1524/A z 2.02.1995
� Stare Bojanowo − kościół par. p.w. św. Bartłomieja, 1894, 1900, nr rej.: 864/Wlkp/A z 4.06.2012 − zespół pałacowy, XIX/XX, nr rej.: 1600/A z 12.01.1996:
� Stary Białcz − kościół par. p.w. Wszystkich Świętych, 1696, XIX, nr rej.: 22 z 25.11.1932 − plebania, 2 poł. XVIII, nr rej.: 566/A z 30.04.1969 − zespół folwarczny, 2 poł. XIX, XX, nr rej.: 1523/A z 2.02.1995: − dom nr 4 (d. 31), poł. XIX, nr rej.: 373/570/A z 3.04.1969 − dom nr 13, poł. XIX, nr rej.: 374/572/A z 3.04.1969
� Śmigiel − założenie urbanistyczne i zespół budowlany, nr rej.: 1297/A z 14.04.1992 − kościół par. p.w. NMP Wniebowziętej, ul. Farna, 1439-43, XVI, XIX, nr rej.: 515 z 17.04.1969 − kościół cmentarny, fil. p.w. św. Wita, ul. św. Wita, szach., 1769, nr rej.: 516 z 17.04.1969 − kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. fil. p.w. św. Stanisława, ul. Matejki, 1830, nr rej.: 517 z
17.04.1969 − cmentarz ewangelicki, ul. Kościańska/Reymonta, k. XVI-XIX, nr rej.: 138/Wlkp/A z
23.07.2003 - kaplica cmentarna, 1846, nr rej.: j.w. - dom grabarza, ob. dom ul. Reymonta 12, 1846, nr rej.: j.w. - ogrodzenie z bramą i furtką, XIX, nr rej.; j.w.
− dom, Al. Bohaterów 10, 1 poł. XIX, nr rej.: 552 z 25.04.1969 − dom, ul. Jagiellońska 13, 1 poł. XIX, nr rej.: 557 z 25.04.1969 − dom, ul. Kościuszki 18, 1 poł. XIX, nr rej.: 554 z 25.04.1969 − dom, ul. Kościuszki 25, k. XIX, nr rej.: 1752/A z 10.11.1995 − zabudowa ul. Lipowej, 14 domów nr 2,5,7,8,11,13,14,15,16,17,18,22,24,41, nr rej.:
649/1618 z 17.09.1974 − zabudowa ul. Matejki, 10 domów nr 5, 6, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 17, 1 poł. XIX, nr rej.:
650/1619 z 17.09.1974 − dom, ul. Mickiewicza 18, poł. XIX, nr rej.: 1541/A z 11.04.1995 − dom, ul. Mickiewicza 25, 1 poł. XIX, nr rej.: 555 z 25.04.1969 − dom (z warsztatem stolarskim), ul. Podgórna 7 / Lipowa, poł. XIX, nr rej.: 1443/A z
9.11.1993 − willa, ul. Powstańców Wielkopolskich 16, 1901, nr rej.: 1470/A z 18.12.1993 − dom, pl. Rozstrzelanych 1, 1 poł. XIX, nr rej.: 518 z 17.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 2, 1 poł. XIX, nr rej.: 442 z 1.02.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 3, poł. XIX, nr rej.: 519 z 18.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 4, 1 poł. XIX, nr rej.: 520 z 18.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 5, 1 poł. XIX, nr rej.: 521 z 18.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 6, 1 poł. XIX, nr rej.: 522 z 18.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 7, 1 poł. XIX, nr rej.: 523 z 18.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 9, pocz. XIX, nr rej.: 524 z 18.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 10, poł. XIX, nr rej.: 525 z 18.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 11, pocz. XIX, nr rej.: 526 z 18.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 12, pocz. XIX, nr rej.: 527 z 18.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 13, 1 poł. XIX, nr rej.: 528 z 18.04.1969
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
110
− dom, pl. Rozstrzelanych 14, 1 poł. XIX, nr rej.: 529 z 18.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 15, 1 poł. XIX, nr rej.: 530 z 18.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 17, pocz. XIX, nr rej.: 531 z 18.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 18, 1 poł. XIX, nr rej.: 532 z 18.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 19, pocz. XIX, nr rej.: 533 z 18.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 21, 1 poł. XIX, nr rej.: 534 z 18.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 22, 1 poł. XIX, nr rej.: 535 z 18.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 24, poł. XIX, nr rej.: 536 z 18.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 25, 1 poł. XIX, nr rej.: 537 z 18.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 26, pocz. XIX, nr rej.: 538 z 18.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 27, pocz. XIX, nr rej.: 539 z 18.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 28, pocz. XIX, nr rej.: 540 z 23.04.1969 − dom, pl. Rozstrzelanych 29, pocz. XIX, nr rej.: 541 z 23.04.1969 − dom, ul. Sienkiewicza 12, XIX/XX, nr rej.: 1269/A z 23.03.1992 − dom, ul. Sienkiewicza 14, poł. XIX, nr rej.: 556 z 25.04.1969 − dom, ul. św. Wita 23, poł. XIX, nr rej.: 558 z 25.04.1969 − dom, pl. Wojska Polskiego 2, poł. XIX, nr rej.: 542 z 23.04.1969 − dom, pl. Wojska Polskiego 3, poł. XIX, nr rej.: 543 z 24.04.1969 − dom, pl. Wojska Polskiego 8, 1 poł. XIX, nr rej.: 544 z 24.04.1969 − dom, pl. Wojska Polskiego 10, 1 poł. XIX, nr rej.: 545 z 24.04.1969 − dom, pl. Wojska Polskiego 11, 1 poł. XIX, nr rej.: 546 z 24.04.1969 − dom, pl. Wojska Polskiego 14, poł. XIX, nr rej.: 547 z 24.04.1969 − dom, pl. Wojska Polskiego 15, 1 poł. XIX, nr rej.: 548 z 24.04.1969 − dom, pl. Wojska Polskiego 17, poł. XIX, nr rej.: 550 z 25.04.1969 − dom, pl. Wojska Polskiego 18, poł. XIX, nr rej.: 551 z 25.04.1969 − dom, ul. Zdrojowa 7, 1 poł. XIX, nr rej.: 559 z 26.04.1969 − gazownia miejska, ul. Ogrodowa 54, 1902, nr rej.: 1123/A z 15.07.1988: − zespół wodociągów miejskich, ul. Powstańców Wielkopolskich, 1912-13, nr rej.:
719/Wlkp/A z 24.11.2008: − zespół Śmigielskiej Kolei Dojazdowej, ul. Dworcowa 3, pocz. XX, nr rej.: 1328/A z
14.07.1992: − 2 wiatraki, ul. Kościańska, nr rej.: 139/ Wlkp/A z 28.07.2003:
- wiatrak koźlak z Broniowa, 1726, XIX, 1978 - wiatrak koźlak z Kluczewa, poł. XIX, 1978
� Wonieść − kościół par. p.w. św. Wawrzyńca, XV, XIX, nr rej.: 1617 z 17.09.1974 − zespół pałacowy, ok. 1900, nr rej.: 1396 z 24.02.1973: − budynki folwarczne, XIX/XX:
obora, nr rej.: 1396/A z 30.03.1993 stajnia i spichrz, nr rej.: 1395/A z 30.03.1993
� Żegrowo − zespół pałacowy, 2 poł. XIX, nr rej.: 1555/A z 11.08.1995.
Zgodnie z rejestrem zabytków nieruchomych województwa wielkopolskiego, prowadzonym przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu, na terenie powiatu wągrowieckiego wpisane są następujące obiekty:
DAMASŁAWEK – gm. � Damasławek
− park dworski, 1 poł. XIX, nr rej.: A-417 z 12.03.1982 − dworek, ob. plebania, 1 poł. XIX, nr rej.: A-584 z 3.05.1969
� Kołybki
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
111
− zespół pałacowy: - pałac, 1882, nr rej.: A-435 z 23.04.1983 - park, 1 poł. XIX, nr rej.: A-391 z 18.03.1981
� Kopanina − zespół dworski, nr rej.: A-376 z 23.06.1979: − kaplica grobowa rodziny Sobierajskich, 1830, nr rej.: A-375 z 23.06.1979
� Kozielsko − kościół par. p.w. św. Józefa, 1869-1874, nr rej.: A-737 z 4.12.1992 − plebania, XVIII, nr rej.: A-587 z 3.05.1969
� Niemczyn − kościół par. p.w. Wniebowzięcia NMP, 1897, nr rej.: 759/Wlkp/A z 21.02.1989 i z
31.08.2009 − cmentarz przy kościele (nieczynny), 1 poł. XIX, nr rej.: j.w. − park dworski, 1 poł. XIX, pocz. XX, nr rej.: 726/Wlkp/A z 12.12.2008 − d. kaplica ewangelicka w parku, pocz. XX, nr rej.: j.w.
� Smuszewo − zespół pałacowy, nr rej.: 753/Wlkp/A z 23.06.1979, z 12.03.1982 i z 19.06.2009 :
� Starężyn − park dworski, 2 poł. XIX, nr rej.: A-412 z 12.03.1982
� Stępuchowo − zespół pałacowy:
- pałac, 1860-70, nr rej.: 1091/A z 29.04.1970 - park, 1 poł. XIX, XIX/XX, nr rej.: A-392 z 28.03.1981
GOŁAŃCZ – m. i gm. � Brdowo
− zespół dworski, k. XIX: - dwór, nr rej.: A-522 z 2.04.1985 - park, nr rej.: A-509 z 17.12.1984
� Chojna − kościół par. p.w. św. Małgorzaty, szach., 1770, nr rej.: A-583 z 3.05.1969 − cmentarz katolicki, nr rej.: A-569 z 29.07.1988
� Czerlin − zespół dworski, poł. XIX:
- dwór, nr rej.: A-1010 z 11.03.1970 - park, nr rej.: A-529 z 13.02.1986
� Czesławice − zespół dworski, 1 poł. XIX:
- dwór, nr rej.: A-1011 z 11.03.1970 - park, nr rej.: A-1724 z 23.04.1975
� Czeszewo − kościół p.w. św. Andrzeja, XVII/XVIII, nr rej.: Ak-I-11a/264 z 14.03.1933 − cmentarz katolicki, nr rej.: A-570 z 29.07.1988 − zajazd, ob. dom nr 27, 1912, nr rej.: 483 z 15.12.1983 − zespół dworski, 1859-60:
- dwór, nr rej.: A-351 z 29.10.1968 - park, nr rej.: A-530 z 14.02.1986
� Gołańcz − kościół p.w. św. Wawrzyńca, ul. Libelta, 1931-34, nr rej.: A-498 z 25.01.1984 − kościół klasztorny bernardynów p.w. NMP, ul. Klasztorna, XV/XVI, 1695-1700, nr rej.: AK-I-
11a/252 z 10.03.1933 − brama na cmentarz kościelny, 1 poł. XVIII, nr rej.: A-177 z 19.03.1968 − cmentarz rzym.-kat., nr rej.: A-572 z 29.07.1988
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
112
− ruina zamku XIV-XV, nr rej.: 6347/30A z 12.03.1930 − park miejski, k. XIX, nr rej.: A-531 z 14.02.1986 − dom, ul. 22 Stycznia 26, 4 ćw. XIX, nr rej.: A-488 z 13.12.1983
� Laskownica Mała − park dworski, poł. XIX, nr rej.: A-510 z 17.12.1984
� Oleszno − park dworski, nr rej.: A-528 z 24.02.1986
� Panigródz − kościół par. p.w. św. Jana Chrzciciela, 1830, 1913, nr rej.: 172/Wlkp/A z 10.05.2004 − cmentarz przykościelny, 2 poł. XIX, nr rej.: 172/Wlkp/A z 1.03.1989 − cmentarz katolicki, 1 poł. XIX, nr rej.: A-573 z 1.03.1989
� Rybowo − cmentarz ewangelicki, 2 poł XIX, nr rej.: A-581 z 9.03.1989 − park dworski, poł. XIX, nr rej.: A-527 z 24.02.1986
� Smogulec − kościół par. p.w. św. Katarzyny, 1616-19, nr rej.: AK-I-11a/258 z 14.03.1933 − cmentarz katolicki, nr rej.: A-584 z 29.07.1988 − park dworski, pocz. XIX, nr rej.: A-503 z 29.05.1984
MIEŚCISKO – gm. � Budziejewo
− kościół par. p.w. św. Wojciecha, 1848-58, nr rej.: 727/Wlkp/A z 19.12.2008 − cmentarz kościelny, j.w. − dwór, poł. XIX, nr rej.: 350/A z 29.10.1968
� Gołaszewo − kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. p.w. św. Stanisława Biskupa, 1853, nr rej.: 2599/A z
10.07.1996 � Mieścisko
− kościół par. p.w. św. Michała Archanioła, k. XVII, 1875-76, nr rej.: 1016/A z 11.03.1970 � Podlesie Kościelne
− kościół p.w. św. Anny, drewn., 1712, nr rej.: 2459/A z 10.03.1933 − zespół dworski, XIX/XX, nr rej.: 2156/A z 7.06.1988:
� Popowo Kościelne − kościół par. p.w. Zwiastowania NMP, drewn., 1629, 1720.1926, nr rej.: 761/Wlkp/A z
14.03.1933 i z 15.09.2009 − cmentarz kościelny, nr rej.: j.w. − ogrodzenie, mur, z bramą , nr rej.: j.w. − zespół dworski, k. XIX, nr rej.: 2099/A z 28.10.1986:
� Sarbia − kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. p.w. MB Bolesnej, 1903-05, nr rej.: 2602/A z 31.07.1996
� Żabiczyn − park, 1 poł. XIX, nr rej.: 2036/A z 23.12.1985
SKOKI – m. i gm. � Antoniewo
− zespół zakładu wychowawczego, 1914, nr rej.: 292/Wlkp/A z 11.04.2006: � Chociszewo
− park, 2 poł. XIX, nr rej.: 1981/A z 7.12.1984 � Glinno
− zespół dworski, 1 poł. XIX: - dwór, nr rej.: 253/A z 29.10.1968 - park, nr rej.: 2167/A z 26.10.1988
� Jabłkowo − kościół par. p.w. św. Michała Archanioła, drewn., 1754, nr rej.: 880/Wlkp/A z 31.12.1958
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
113
− d. cmentarz przy kościele (XV ?) , nr rej.: 880/Wlkp/A z 16.01.2013 − zespół dworski, 1 poł. XIX – pocz. XX, nr rej.: 788/Wlkp/A z 11.03.1970, z 28.10.1986 i z
25.03.2005 : � Jagniewice
− zespół dworski, nr rej.: A-32/Wlkp z 15.06.2000: � Lechlin
− kościół par. p.w. św. Stanisława, 1839-40, nr rej.: 1015/A z 11.03.1970 − zespół dworski, 1 poł. XIX, nr rej.: 734/Wlkp/A z 11.03.1970 i z 27.06.1985:
� Pawłowo Skockie − zespół dworski, nr rej.: 2105/A z 3.11.1986:
� Pomarzanki − park, XIX/XX, nr rej.: 2023/A z 11.09.1985
� Raczkowo − kościół par. p.w. Wszystkich Świętych, drewn., 1780, nr rej.: 2461/A z 14.10.1933
� Rejowiec − zbór kalwiński, ob. kościół rzym.-kat. p.w. Serca Jezusa, drewn., 1820, nr rej.: 1161/A z
16.07.1970 − dzwonnica, drewn., 1820, nr rej.: j.w.
� Roszkowo − pałac, 1 poł. XIX, nr rej.: 1094/A z 29.04.1970
� Rościnno − zespół pałacowy, k. XIX, nr rej.: 2234/A z 22.05.1992:
� Skoki − kościół par. p.w. św. Mikołaja, ul, Kościelna, szach., 1737, nr rej.: 1162/A z 16.07.1970 − kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. fil. p.w. Apostołów Piotra i Pawła, ul. Parkowa, 1855-56,
nr rej.: 2627/A z 31.08.1997 − zespół pałacowy, nr rej.: 1728/A z 29.04.1975:
� Stawiany − zespół pałacowy:
- pałac, 1854, nr rej.: 1512/A z 11.04.1974 - park, 2 poł. XIX, nr rej.: 2012/A z 12.08.1985
− spichrz folwarczny, 1860, nr rej.: 1544/A z 4.07.1974 WAPNO – gm. � Aleksandrowo
− park dworski, 1920-25, nr rej.: A-476 z 22.10.1983 � Srebrna Góra
− kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. par. p.w. Serca Jezusowego , 1849, nr rej.: A-219/1163 z 16.07.1970
− cmentarz (nieczynny), przy kościele, nr rej.: A-583 z 9.03.1989 − ogrodzenie mur. , nr rej.: j.w. − cmentarz katolicki, 2 poł. XIX, nr rej.: A-582 z 9.03.1982 − zespół dworski, nr rej.: kl.III-680/29/68 z 1.06.1968:
- dwór, 1790-92, nr rej.: kl.III-885/24/60 z 1.06.1960 - oficyna, 1800 - spichrz, 1800 - brama wjazdowa, 1779 - park, k. XVIII – XIX
� Stołężyn − park dworski, poł. XIX, nr rej.: A-468 z 18.10.1983
WĄGROWIEC – gm. � Bracholin
− wiatrak holender, poł. XIX, nr rej.: A-1014 z 11.03.1970
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
114
� Czekanowo − cmentarz ewangelicki, k. XIX, , nr rej.: 184/Wlkp/A z 16.08.2004 − dwór, 2 poł. XIX, nr rej.: A-440 z 19.07.1983
� Danabórz − ruiny zamku, XV/XVI, nr rej.: 1216/30A z 15.05.1930 − dwór, poł. XIX, nr rej.: A-352 z 29.10.1968
� Grylewo − kościół par. p.w. św. Katarzyny, 1861-64, nr rej.: 815/Wlkp/A z 9.10.1997 i z 28.09.2010 − cmentarz kościelny, nr rej.: j.w. − ogrodzenie z bramą i furtką, XIX/XX, nr rej.: j.w. − plebania, k. XVIII, nr rej.: 815/Wlkp/A z 3.05.1969 − zespół dworski, k. XVIII, nr rej.: A-119 z 1.06.1968:
� Kaliszany − park dworski, 2 poł. XIX, nr rej.: A-535 z 14.02.1986
� Łaziska − zespół dworski, XIX, nr rej.: A-324 z 31.02.1978: − grobowiec Franciszka Łakińskiego z kolumną, 1 poł. XIX, nr rej.: A-438 z 27.06.1983
� Łekno − układ urbanistyczny, 1584, nr rej.: 587 z 27.09.1988 − kościół par. p.w. św. Piotra i Pawła, ul. Poprzeczna, XV, nr rej.: AK-I-11a/253 z 10.03.1933
(wypis z księgi rejestru) − kościół ewangelicki, ob. nieczynny, ul. Pocztowa, 1910, nr rej.: 63/Wlkp/A z 4.07.2001 − cmentarz kościelny, nr rej.: j.w. − ruiny klasztoru cysterskiego, nr rej.: AK-I-4/12/51 z 26.07.1951 − dwór „pastorówka”, poł. XIX, nr rej.: A-722 z 9.09.1991
� Łęgowo − zespół pałacowy, 2 poł. XIX:
- pałac, nr rej.: A-442 z 21.07.1983 - park, nr rej.: A-505 z 15.12.1984
� Łukowo − zespół pałacowy, k. XIX, nr rej.: A-295/1727 z 23.04.1975:
� Nowe − dwór, k. XVIII, nr rej.: A-439 z 19.07.1983
� Ochodza − park dworski, k. XIX, nr rej.: A-508 z 17.12.1984
� Potulice − kościół par. p.w. św. Katarzyny, drewn., 1728, XIX, nr rej.: Ak-I-11a/190 z 22.12.1932 (wypis
z księgi rejestru) − plebania, XIX, nr rej.: A-282 z 11.09.1974 − zespół dworski, pocz. XIX, nr rej.: kl.IV-733/92/56 z 1.08.1956:
- dwór - oficyna - park - świątynia grecka (w parku), nr rej.: A-327 z 21.10.1968
− gorzelnia folwarczna, poł. XIX, nr rej.: A-328 z 21.10.1968 − chałupa podcieniowa, szach., XVIII/XIX, nr rej.: A-178 z 19.07.1968 (nie istnieje)
� Przysieka − zespół dworski, poł. XIX:
- dwór, nr rej.: 1095 z 29.04.1970 - oficyna, nr rej.: 582 z 2.08.1956 - park, nr rej.: A-470 z 18.10.1983
� Redgoszcz
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
115
− zespół pałacowy: - pałac, 1866, nr rej.: 1440/A z 12.04.1973 - park, XIX, nr rej.: 179/A z 20.07.1968 oraz 1725/A z 23.04.1975
� Rgielsko − park dworski, nr rej.: A-506 z 28.12.1984
� Tarnowo Pałuckie − kościół par. p.w. św. Mikołaja, drewn., 1639, nr rej.: AK-I-11a/259 z 14.03.1933 − dwór, XVIII/XIX, nr rej.: A-441 z 21.07.1983
� Werkowo − pałac, k. XIX, nr rej.: A-443 z 21.07.1983
� Wiatrowo − zespół pałacowy, nr rej.: A-1102 z 6.05.1970:
� Wiśniewo − park dworski, k. XIX, nr rej.: A-507 z 17.12.1984
� Żelice − zespół pałacowy, 2 poł. XIX:
- pałac, nr rej.: A-436 z 23.04.1983 - park, nr rej.: A-534 z 14.02.1986
WĄGROWIEC – m. − układ urbanistyczny miasta, k.XV- XIX/XX, nr rej.: 436/Wlkp/A z 12.12.2006 − kościół par. p.w. św. Jakuba Apostoła, ul. Klasztorna 4, 3 ćw. XV, 2 poł. XVI, nr rej.: Ak-I-
11a/260 z 14.03.1933 (brak decyzji w NID) − kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. fil. p.w. śś. Piotra i Pawłą, ul. Kolejowa 7, 1834-35, nr
rej.: A-1164 z 16.03.1970 − zespół klasztorny cystersów, ul. Klasztorna 11:
- kościół, ob. par. p.w. Wniebowzięcia NMP, 2 poł. XVIII, 1946-62, nr rej.: AK-I-11a/261 z 14.03.1933
- brama, przy kościele, 2 poł. XVIII, nr rej.: A-180 z 20.07.1968 - klasztor, ob. dom księży emerytów, XIV/XV, 2 poł. XVIII, 1946-48, nr rej.: kl.IV-73/2/58 z
3.11.1958 − opatówka, ul. Opacka 15, k. XVIII, nr rej.: A-1165 z 16.03.1970 − cmentarz, ul. Wyzwolenia, 1880, nr rej.: A-493 z 14.12.1983 − cmentarz starofarny, 1850, nr rej.: A-494 z 15.12.1983 − grobowiec rodziny Keglów, Las Durowski, 1938, nr rej.: A-430 z 1.02.1983 − dom, ul. Klasztorna 10, 1 poł. XIX, nr rej.: A-1168 z 17.07.1970 − gimnazjum męskie, ob. LO, ul. Klasztorna 17-17a, 1875-78, nr rej.: 88/Wlkp/A z 25.03.2002 − gimnazjum żeńskie, ob. szkoła podstawowa, ul. Klasztorna 19, 1876, pocz. XX, nr rej.:
89/Wlkp/A z 29.03.2002 − starostwo, ul. Kościuszki 8, 1890, 1013, nr rej.: 86/Wlkp/A z 19.03.2002 − sąd, ul. Kościuszki 18, 18 c, pocz. XX, nr rej.: A-785 z 20.12.1996 − więzienie, nr rej.: j.w. − Królewskie Ewangelickie Seminarium Nauczycielskie, ob. zespół szkół, ul. Kościuszki 49,
1906-09, nr rej.: 87/Wlkp/A z 19.03.2002 − dom, ul. Marchlewskiego 4, 1 poł. XIX, nr rej.: A-1166 z 17.07.1970 − dom, ul. Marchlewskiego 7, 1830, nr rej.: A-1167 z 17.07.1970 − umocnienia obronne z 1939 r. w rejonie Wągrowiec-Gołańcz, nr rej.: A-477 z 24.10.1983.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
116
Zgodnie z rejestrem zabytków nieruchomych województwa wielkopolskiego, prowadzonym przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu, na terenie powiatu wrzesińskiego wpisane są następujące obiekty:
KOŁACZKOWO – gm. � Bieganowo
− kościół par. p.w. Świętego Krzyża, drewn.-mur., 1729, 1800, nr rej.: 951/A z 4.03.1970 − zespół pałacowy, XIX/XX, nr rej.: 1444/A z 12.04.1973:
- pałac, 1910 - park, XIX-XX
� Borkowo − zespół dworski, po 1920, nr rej.: 2649/A z 15.07.1998:
- dwór - park
� Gorazdowo − zespół dworski, 1 poł. XIX, nr rej.: 962/A z 5.03.1970:
- dwór - 2 oficyny - park
� Grabowo Królewskie − zespół kościoła par., 1925-27, nr rej.: 2644/A z 14.04.1998:
- kościół p.w. św. Jadwigi - dzwonnica - kaplica - cmentarz przykościelny - ogrodzenie z bramą
− zespół dworski: - dwór, 1928, nr rej.: 2645/A z 27.04.1998 - ogrodzenie z bramkami, 1928, nr rej.: j.w. - park, poł. XIX – XX, nr rej.: 1977/A z 11.12.1984
� Kołaczkowo − kościół par. p.w. śś. Ap. Szymona i Judy, 1830-36, nr rej.: 424/A z 28.11.1968 − zespół pałacowy, 1 poł. XIX:
- pałac, nr rej.: 2521/A z 7.10.1955 - park z aleją dojazdową, nr rej.: 1992/A z 1.02.1985 - budynek gospodarczy, nr rej.: 2520/A z 7.10.1955 - stajnia, nr rej.: j.w.
� Sokolniki − kościół par. p.w. św. Jakuba Większego, 1930-32,nr rej.: 38/Wlkp/A z 25.09.2000 − cmentarz przykościelny, nr rej.: j.w. − park, XIX/XX, nr rej.: 1985/A z 19.12.1984
� Zieliniec − kościół p.w. św. Michała, drewn., XVIII, nr rej.: 2500/A z 30.10.1953 − dzwonnica, drewn., XVII, nr rej.: 958/A z 5.03.1970 − park dworski, XIX, nr rej.: 1797/A z 27.06.1980
MIŁOSŁAW – m. i gm. � Biechowo
− zespół klasztorny filipinów: - kościół, ob. par. p.w. Narodzenia NMP, 1734-50, nr rej.: 2463/A z 14.03.1933 - klasztor, ob. plebania, 1725-65, nr rej.: 416/A z 28.11.1968 - ogród klasztorny, XVIII, nr rej.: 1982/A z 17.12.1984
� Bugaj − zameczek myśliwski „Bażantarnia”, poł. XIX, nr rej.: 253/A z 17.09.1968
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
117
− folwark „Na Bugaju”, 1 poł. XIX, nr rej.: 963/A z 5.03.1970 − kuźnia, 1 poł. XIX, nr rej.: 1922/A z 29.12.1983
� Bugaj - Bagatelka − budynek d. nadleśnictwa, 1849, nr rej.: 1916/A z 1.12.1983
� Czeszewo − kościół p.w. św. Mikołaja, drewn., 1792, nr rej.: 2464 z 14.03.1933 − d. karczma, XVIII, nr rej.: 959/A z 5.03.1970 − leśniczówka, k. XIX, nr rej.: 2206/A z 15.05.1991
� Mikuszewo − zespół pałacowy, k. XIX:
- pałac, nr rej.: 2208/A z 24.06.1991 - park, nr rej.: 1979/A z 14.12.1984
� Miłosław − założenie urbanistyczne, XIV-XIX, nr rej.: 2278/A z 30.09.1993 − kościół par. p.w. św. Jakuba, ul. Kościelna, 1620, 1845, nr rej.: 954/A z 5.03.1970 − kościół ewangelicki, ob. ośrodek kultury, ul. Kościelna, 1874-1875, nr rej.: 1923/A z
29.12.1983 − zespół pałacowy, pocz. XIX, po 1945:
- pałac, nr rej.: 2304 z 17.06.1994 - park, nr rej.: 2304 z 17.06.1994 - oficyna, nr rej.: 1738/A z 22.12.1975
− szkoła, poł. XIX, nr rej.: 1105/A z 6.05.1970 − dom, ul. Zamkowa 20, 1868, nr rej.: 1915/A z 1.12.1983 − dom, pl. Wiosny Ludów 14, 1851, nr rej.: 1914/A z 1.12.1983 − dom „Bazar”, pl. Wiosny Ludów 24, pocz. XX, nr rej.: 1924/A z 29.12.1983 − dom, ul. Wrzesińska 24, ok. 1887, nr rej.: 2222/A z 22.01.1992
� Nowa Wieś Podgórna − dwór myśliwski, pocz. XIX, nr rej.: 955/A z 5.03.1970
NEKLA – m. i gm. � Kokoszki
− wiatrak koźlak, 1751, nr rej.: 953/A z 5.03.1970 (nie istnieje) � Mystki
− zespół pałacowy, 2 poł. XIX, nr rej.: 1453/A z 8.06.1973: - pałac, 1870-80 - park, poł. XIX – XX
� Nakielka − d. kościół ewangelicki, 4 ćw. XIX, nr rej.: 2256/A z 24.11.1992
� Nekla − zespół kościoła par., ul. Poznańska, 1899-1901, nr rej.: 2639/A z 29.01.1998:
- kościół p.w. św. Andrzeja Apostoła - kaplica-kostnica - cmentarz przykościelny - ogrodzenie (mur.-met.)
− zespół dworski, poł. XIX: - dwór, nr rej.: 1445/A z 12.04.1973 - park, nr rej.: 83/41/58 z 14.11.1958 oraz 1726/A z 23.04.1975
� Opatówko − kościół p.w. św. Katarzyny, drewn., 1752-54, nr rej.: 2440/A z 22.12.1932
� Podstolice − zespół dworski, poł. XIX:
- dwór, nr rej.: 2154/A z 22.04.1988 - park, nr rej.: 1987/A z 16.01.1985
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
118
� Targowa Górka − dzwonnica, drewn., XVIII, nr rej.: 968/A z 6.03.1970 − poczta, ob. dom mieszkalny, XVIII/XIX, nr rej.: 969/A z 6.03.1970 − park dworski, XVIII, nr rej.: 2367/A z 14.11.1958
PYZDRY – m. i gm. � Pyzdry
− historyczny układ urbanistyczny, XIII - XIX, nr rej.: 795/Wlkp/A z 28.05.2010 − kościół par. p.w. Narodzenia NMP, ul. Farna, poł. XIV, XV, 1865-70, nr rej.: kl.IV-73/34/58 z
3.10.1958 − zespół klasztorny franciszkanów, ul. Kaliska, poŁ. XIV-XVIII, nr rej.: kl.IV-73/35/58 z
3.10.1958: - kościół p.w. Ścięcia Głowy św. Jana - klasztor
− pozostałości zamku i muru miejskiego, 1 poł. XIV, nr rej.: 120 z 1.06.1968 − pozostałości murów miejskich, w domu ul. Kaliska 36, 1339, nr rej.: 1595 z 10.09.1974 − dom, ul. Kaliska 29, 1 poł. XIX, nr rej.: 412/154 z 9.01.1989 − dom, ul. Kaliska 37, 1 poł. XIX, nr rej.: 504/245 z 4.05.1994 − dom, Rynek (pl. Wolności) 17, drewn., 1768, nr rej.: kl.IV-73/89/56 z 30.07.1956 − dom, Rynek 19, szach., pocz. XIX, nr rej.: 960/A z 5.03.1970 − dom, ul. Zwierzyniec 6, 1 poł. XIX, nr rej.: 449/190 z 19.09.1990 − wiatrak holender, 1903, nr rej.: 450 z 1.02.1969
� Rataje − zespół dworski, 2 poł. XIX, nr rej.: 387/129 z 2.09.1985:
- dwór - park
WRZEŚNIA – m. i gm. � Bardo
− kościół par. p.w. św. Mikołaja, 1783, nr rej.: 950/A z 4.03.1970 − zespół dworski i folwarczny, pocz. XIX:
- dwór, nr rej.: 961/A z 5.03.1970 - park, nr rej.: 2159/A z 26.06.1989 i z 28.03.1997 - folwark, nr rej.: 2618/A z 28.03.1997 (wozownia, magazyn zbożowy, magazyn)
� Białężyce − zespół dworski, 1908, nr rej.: 1730/A z 29.04.1975:
- dwór - park
� Chocicza Mała − park, k. XIX, nr rej.: 2061/A z 1.1986
� Chocicza Wielka − park, XIX/XX, nr rej.: 2060/A z 1.1986
� Chwalibogowo − zespół pałacowy, XIX, nr rej.: 1452/A z 8.06.1973:
- pałac - park
� Gozdowo − kościół par. p.w. śś. Filipa i Jakuba, 1881-83, nr rej.: 343/Wlkp/A z 12.06.2006 − cmentarz kościelny, nr rej.: j.w. − ogrodzenie z bramkami, 4 ćw. XIX, nr rej.: j.w. − organistówka, 1909, nr rej.: j.w.
� Grzybowo − kościół par. p.w. św. Michała, drewn., 1757, nr rej.: 2465/A z 14.03.1933 − kaplica cmentarna, 1930, nr rej.: 1731/A z 30.04.1975
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
119
− zespół dworski, 1 poł. XIX, XIX/XX, nr rej.: 2200/A z 28.09.1990: - dwór - park
� Grzymisławice − park, k. XIX, nr rej.: 2104/A z 28.11.1986
� Gulczewo − zespół pałacowy, k. XIX, nr rej.: 1732/A z 30.04.1975:
- pałac - park
� Gutowo − zespół dworski, nr rej.: 1733/A z 30.04.1975:
- dwór, 1895 - park, XIX
� Kaczanowo − kościół par. p.w. św. Marcina, drewn., 1763-65, nr rej.: 952/A z 5.03.1970
� Kawęczyn − park dworski, XIX , nr rej.: 2082/A z 28.04.1986
� Marzenin − kościół par. p.w. św. Mikołaja, 1846-48, nr rej.: A-30/Wlkp z 31.05.2000 − cmentarz kościelny, nr rej.: j.w. − park, k. XIX, nr rej.: 2079/A z 28.03.1986
� Nowa Wieś Królewska − kościół par. p.w. św. Andrzeja, drewn., 2 poł. XVI, nr rej.: 2534/A z 1.08.1956
� Ostrowo Szlacheckie − zespół pałacowy:
- pałac, 1910, nr rej.: 1773/A z 15.12.1977 - park, XIX/XX, nr rej.: j.w. - kurnik, 1916, nr rej.: 2637/A z 2.04.1998
� Radomice − zespół dworski, nr rej.: 2643/A z 19.05.1998:
- dwór, 2 poł. XIX, 1900 - park, 2 poł. XIX
� Sędziwojewo − wiatrak koźlak, 1822, nr rej.: 1752/A z 13.09.1976 (przeniesiony → skansen w
Dziekanowicach) � Sołeczno
− park pałacowy, XIX, nr rej.: 1525/A z 1.06.1974 − wiatrak koźlak, k. XIX, nr rej.: 1771/A z 12.07.1977 (przeniesiony → skansen w
Dziekanowicach) � Węgierki
− zespół d. kościoła ewangelickiego, 1907-11, nr rej.: 2096/A z 12.08.1986: - kościół, ob. rzym.-kat.par. p.w. Serca Pana Jezusa - cmentarz - pastorówka, ob. plebania - ogród
− zespół pałacowy: - pałac, 3 ćw. XIX, nr rej.: 1527/A z 1.06.1974 - park ze stawem, poł. XIX, nr rej.: 2096/A z 12.08.1986 (dec. zespół kościoła ewang.)
� Wódki − zespół dworski, nr rej.: 2196/A z 11.06.1990:
- dwór, poł. XIX, 1920 - park, XIX – XX
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
120
- kaplica grobowa rodziny Cegielskich, 1936 � Września
− historyczny układ urbanistyczny, XIV - XIX, nr rej.: 295/Wlkp/A z 19.04.2006 − kościół par. p.w. św. Stanisława Biskupa, ul. Kościelna 7, poł. XV, 1792, 1881-87, nr rej.:
2466/A z 14.03.1933 − kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. par. p.w. Świętego Ducha, ul. Kościuszki 27, 1894, nr rej.:
2293/A z 8.12.1993 − kaplica, ob. kościół par. p.w. Świętego Krzyża, ul. Świętokrzyska 18, drewn., 1664, nr rej.:
721/Wlkp/A z 6.05.1970 i z 2.12.2008 − cmentarz kościelny, nr rej.: j.w. − zespół pałacowy, ul. Opieszyn :
- pałac, 1870, nr rej.: 966/A z 5.03.1970 - park, ob. miejski, XVIII-XIX, nr rej.: 2118/A z 10.04.1987
− ratusz, ob. UMiG, ul. Ratuszowa 1, 1909-10, nr rej.: 191/Wlkp/A z 28.06.2004 − willa starosty, ul.Chopina 9, 1913-15, nr rej.: 385/Wlkp/A z 25.07.2006 − szkoła, ul. Dzieci Wrzesińskich 2, poł. XIX, nr rej.: 1596/A z 10.09.1974 − wozownia, w zespole koszar, ul. Kościuszki, 1910, nr rej.: 2586/A z 26.03.1996 − kamienica z oficynami, ul. Warszawska 5, 1905, nr rej.: 2569/A z 28.12.1995 − dom, ul. Warszawska 10, 1 poł. XIX, nr rej.: 967/A z 5.03.1970 − dom, ul. Warszawska 15, XIX, nr rej.: 2173/A z 20.02.1989 − Wyższa Szkoła Miejska, ob. LO, ul. Witkowska 1, 1911, nr rej.: 798/Wlkp/A z 25.05.2010.
3.4 Istniejące problemy ochrony środowiska Z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu najbardziej istotne problemy ochrony
środowiska na terenie OFAP dotyczą zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego oraz zagrożeń
stwarzanych przez system komunikacyjny.
Prowadzone badania monitoringowe wskazują na zły stan jakości powietrza atmosferycznego w
zakresie stężeń pyłu PM10, benzo(a)pirenu, ozonu.
System komunikacyjny stwarza zagrożenia dla środowiska głównie z tytułu transportu
drogowego, a więc emisji spalin, generowania hałasu, degradacji walorów przyrodniczych i
krajobrazowych. Ponadto drogi są potencjalnym źródłem zanieczyszczenia środowiska związkami
ropopochodnymi, związkami chemicznymi używanymi do odśnieżania. Największe zagrożenie
hałasem i emisją spalin ze strony systemu komunikacyjnego na omawianym terenie występuje
wzdłuż dróg krajowych i autostrady A2 oraz dróg wojewódzkich, w mniejszym stopniu dotyczy to
dróg powiatowych i gminnych.
W odniesieniu do obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia
2004 r. o ochronie przyrody, rozwój tras komunikacyjnych oraz nieprawidłowo realizowana
urbanizacja prowadzą do fragmentacji sieci obszarów chronionych i stanowią jednocześnie trwałe
bariery migracyjne dla gatunków roślin i zwierząt. Zagospodarowywanie nowych przestrzeni przez
człowieka powoduje przekształcenia pierwotnego rozmieszczenia siedlisk – ich fragmentację, izolację
lub likwidację. System transportu stanowi jeden z głównych czynników antropogenicznych najsilniej
oddziaływujących na populacje zwierząt. Z tego powodu niezwykle istotny jest rozwój sieci drogowej
z uwzględnieniem potrzeb przyrodniczych.
Najistotniejsze zagrożenia dla funkcjonowania obszarów chronionych to: system transportu
tworzący liniowe bariery migracyjne, zabudowa terenów przyrodniczo cennych oraz negatywny
wpływ obecności ludzi na zwierzęta.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
121
Transport drogowy i szynowy stanowi najpoważniejsze zagrożenie dla fauny. Niekorzystny wpływ
ma zarówno budowa nowych dróg i linii kolejowych oraz intensyfikacja ruchu na istniejących już
szlakach komunikacyjnych, zwłaszcza przebiegających przez kompleksy leśne. Ruch samochodowy i
kolejowy bezpośrednio negatywnie oddziałuje na zwierzęta, powodując ich śmiertelność i płoszenie.
Śmiertelność na drogach dotyczy w głównej mierze ssaków, ptaków oraz płazów i gadów.
Pośredni niekorzystny wpływ dróg i linii kolejowych powodowany jest zajmowaniem powierzchni
terenu przez szlaki komunikacyjne i towarzyszącą im infrastrukturę (pobocza, nasypy, parkingi, stacje
benzynowe), co powoduje likwidację lub fragmentację i izolację siedlisk kręgowców. Infrastruktura
komunikacyjna tworzy bariery liniowe ograniczające częściowo lub całkowicie naturalne migracje, co
prowadzi do fragmentacji populacji ssaków, płazów i gadów. Dla płazów i małych ssaków nawet
niewielkie konstrukcje stanowią bariery migracyjne i śmiertelne pułapki. Zakłócenia migracji zwierząt
pojawiają się już na etapie budowy dróg i kolei (nasypy, wykopy, obecność ludzi i maszyn), dlatego
też wymagane są odpowiednie zabezpieczenia terenu realizacji inwestycji.
Skutkami ruchu samochodowego i kolejowego są również: pogarszanie jakości siedlisk poprzez
zanieczyszczenia (spaliny, pyły, oleje, smary, środki zimowego utrzymania dróg), wzrost poziomu
hałasu i oświetlenia oraz zmiany mikroklimatu (odwodnienia, modyfikacje rzeźby terenu).
3.5 Potencjalne zmiany środowiska w przypadku braku realizacji SPPOFAP
Głównym założeniem SPPOFAP jest integracja systemów transportowych i wzrost dostępności
komunikacyjnej poprzez rozwój systemu parkingów typu Park&Ride (z ang. Parkuj i Jedź), tj.
parkingów, na których osoby dojeżdżające z przedmieść dużych miast pozostawią swoje pojazdy w
celu korzystania z transportu zbiorowego.
Efektem realizacji polityki parkingowej będzie poprawa dostępności transportowej oraz
minimalizacja długości drogi w przejazdach indywidualnych samochodem. Celem integracji
transportu jest zmniejszenie pracy transportowej wykonywanej przez samochody, a więc
zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do środoiwska. Rozwój systemu parkingów Park&Ride pozwoli na
zwiększenie wykorzystania transportu zbiorowego, uznawanego za niskoemisyjny i mający mniejszy
negatywny wpływ na środowisko.
Realizacja polityki parkingowej przyczyni się do ograniczenie poruszających się ulicami
samochodów. Zmniejszenie liczby pojazdów ograniczy emisję szkodliwych spalin i pyłów, a także
ograniczy emisję hałasu, co jest szczególnie korzystne na terenach śródmiejskich, gdzie koncentruje
się największa liczba mieszkańców.
Brak realizacji założeń SPPOFAP będzie prowadzić do pogarszania się wszystkich komponentów
środowiska, a w szczególności jakości powietrza atmosferycznego oraz klimatu akustycznego.
Zaniechanie realizacji SPPOFAP spowoduje:
• Wzrost zatłoczenia i pogorszenie dostępności układów drogowych
• Wzrost emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych oraz pogorszenie jakości powietrza
atmosferycznego
• Pogorszenie klimatu akustycznego i zwiększenie liczby mieszkańców narażonych na
ponadnormatywne wartości poziomu dźwięku
• Obniżenie jakości życia mieszkańców oraz negatywny wpływ systemu transportowego na
ich stan zdrowia
• Wzrost zużycia nieodnawialnych surowców energetycznych
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
122
• Pogorszenie jakości wód powierzchniowych i podziemnych - zwiększenie ładunku
zanieczyszczeń wprowadzanych do wód
• Degradację gleb
• Zmniejszenie różnorodności biologicznej terenów cennych przyrodniczo
• Zwiększone negatywne oddziaływanie zanieczyszczenia powietrza na dobra kultury.
W przypadku braku realizacji SPPOFAP negatywne trendy będą się pogłębiać, a zanieczyszczenie
środowiska wzrastać.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
123
4 Znaczące efekty oceny oddziaływania
4.1 Poziom szczegółowości oceny Strategiczna ocena oddziaływania odnosi się do szerokiego spectrum zagadnień. Inaczej niż
w przypadku oceny oddziaływania planowanych przedsięwzięć nie ma tu możliwości odniesienia się
do konkretnych rozwiązań technicznych. Poziom szczegółowości prowadzonej oceny oddziaływania
jest ściśle powiązany z poziomem szczegółowości przedmiotowego dokumentu.
4.2 Metodyka oceny Dyrektywa 2001/42/WE przy sporządzaniu prognozy oddziaływania dokumentów strategicznych
kładzie nacisk w szczególności na:
• Zebranie i przedstawienie danych na temat stanu środowiska, aktualnych problemów
i ich prawdopodobnej przyszłej ewolucji,
• Przewidywanie znaczących oddziaływań środowiskowych ocenianego dokumentu,
• Wskazanie środków łagodzących i sposobu ich monitorowania,
• Konsultacje społeczne z odpowiednimi władzami, jako część procesu oceny,
• Monitoring oddziaływań środowiskowych planu podczas wdrażania dokumentu.
Procedura oceny oddziaływania obejmowała etapy przedstawione w poniższej tabeli.
Tab. 52. Etapy procedury strategicznej oceny oddziaływania
Etap SOOS Cel
Ustalenie kontekstu i celów, określenie aktualnego stanu, zdecydowanie o zakresie
Zidentyfikowanie innych ważnych
planów lub programów i celów
ochrony środowiska
Ocena, w jaki sposób plan jest pod wpływem czynników zewnętrznych, jak
istniejące ograniczenia zewnętrzne mogą być uwzględnione, pomocne
w określaniu celów SOOS
Zebranie informacji bazowych o stanie
środowiska
Dostarczenie dowodów dla istniejących problemów środowiskowych,
prognozowania oddziaływań na środowisko, zakresu monitoringu, pomoc
w określeniu celów SOOS
Zidentyfikowanie problemów
środowiskowych
Pomocne przy precyzowaniu oceny i jej pośrednich etapów, uwzględniając dane
bazowe, określenie celów SOOS, prognozowaniu oddziaływań, określaniu
zakresu monitoringu
Określenie celów SOOS Dostarczenie instrumentów/środków służących do oszacowania wpływu planu
na środowisko
Konsultacja zakresu SOOS Zapewnienie, że SOOS obejmuje prawdopodobne znaczące oddziaływania
środowiskowe planu
Określenie i doprecyzowanie alternatyw i oszacowanie oddziaływań
Porównanie celów planu z celami
SOOS
Identyfikacja potencjalnych synergii i niespójności pomiędzy celami planu
i celami SOOS
Rozwój strategicznych rozwiązań
alternatywnych
Określenie i sprecyzowanie ewentualnych strategicznych alternatyw
Przewidywanie oddziaływań planu
uwzględniając alternatywy
Określenie znaczących środowiskowych oddziaływań planu i jego alternatyw
Oszacowanie efektów planu,
uwzględniając ewentualne alternatywy
Walidacja przewidywanych oddziaływań planu i jego alternatyw, pomoc przy
doprecyzowaniu planu
Środki łagodzące oddziaływania
niekorzystne
Zapewnienie, że oddziaływania niekorzystne zostały zidentyfikowane
i potencjalne środki łagodzące zostały rozważone (uwzględnione)
Propozycja wskaźników
monitorowania oddziaływań
Wyznaczenie szczegółów, dla których wpływ środowiskowy planu może zostać
oszacowany
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
124
Etap SOOS Cel
środowiskowych wdrożenia planu
Przygotowanie prognozy oddziaływania
Przygotowanie prognozy
oddziaływania
Prezentacja przewidywanych oddziaływań środowiskowych planu, uwzględniając
alternatywy, w formie odpowiedniej dla konsultacji społecznych i decydentów
Konsultacja projektu planu i prognozy oddziaływania
Konsultacje społeczne, konsultacje z odpowiednimi organami projektu planu oraz prognozy oddziaływania
Zapewnienie udziału społeczeństwa i organów konsultujących oraz możliwości wyrażenia opinii do wniosków płynących ze SOOS
Oszacowanie znaczących zmian Zapewnienie, że uwarunkowania środowiskowe jakichkolwiek poważnych zmian w projekcie planu na tym etapie są określone i wzięte pod uwagę
Podjęcie decyzji i dostarczenie informacji
Dostarczenie informacji, w jaki sposób wyniki oceny oddziaływania i konsultacji społecznych zostały wzięte pod uwagę w ostatecznej wersji planu.
Monitoring znaczących oddziaływań na środowisko wdrożenia planu
Zdefiniowanie celów i metod
monitoringu
Aby określić efekt środowiskowy planu, należy określić gdzie występują
prognozowane oddziaływania, zidentyfikować oddziaływania niekorzystne
Reakcja na oddziaływania niekorzystne Przygotowanie odpowiedniej reakcji tam gdzie zostały stwierdzone
oddziaływania niekorzystne
Niniejsza ocena została oparta na kryteriach jakościowych tak, aby w odpowiedni sposób określić,
jaki wpływ na poszczególne komponenty środowiska będą miały działania zaproponowane
w dokumencie.
Dokonano identyfikacji potencjalnych oddziaływań (na etapie budowy oraz na etapie
eksploatacji) i przeanalizowano skutki środowiskowe dla następujących elementów:
• woda,
• powietrze,
• klimat akustyczny,
• powierzchnia ziemi i gleba,
• fauna i flora,
• różnorodność biologiczna,
• klimat,
• zasoby naturalne
• krajobraz,
• zdrowie człowieka,
• dobra kultury,
• dobra materialne.
Dokonano analizy zidentyfikowanych oddziaływań z określeniem ich rodzaju
(pozytywne/negatywne), określono skalę oddziaływań (globalna - w odniesieniu do OFAP, lokalna - w
odniesieniu do konkretnego parkingu) oraz charakter oddziaływań (bezpośrednie/pośrednie,
stałe/chwilowe, długoterminowe/krótkoterminowe).
Analizowano bezpośredni wpływ założeń dokumentu na środowisko, jak również oddziaływania
pośrednie, wtórne, skumulowane, krótko i długoterminowe, chwilowe, ciągłe, pozytywne
i negatywne. Brano pod uwagę odwracalność skutków podjętych działań, skalę czasową oddziaływań,
zasięg przestrzenny, możliwość oddziaływania transgranicznego.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
125
4.3 Potencjalne oddziaływanie SPPOFAP na poszczególne komponenty środowiska
4.3.1 Wprowadzenie Pozytywne oddziaływanie na środowisko przyrodnicze rozwoju systemu parkingów Park&Ride
związane jest z ograniczeniem transportu samochodowego indywidualnego, a tym samym z
ograniczeniem emisji zanieczyszczeń i hałasu do środowiska. Realizacja założeń dokumentu pozwoli
tym samym na wyeliminowanie zagrożenia dla zdrowia ludzi i ograniczy niszczenie fasad budynków,
w tym także zabytkowych, powodowanych obecnie przez zanieczyszczenie powietrza.
Negatywne oddziaływanie parkingu na środowisko przyrodnicze i środowisko bytowania
człowieka zależy od wielkości parkingu i jego obciążenia. Oddziaływanie to związane jest z emisją
zanieczyszczeń komunikacyjnych do powietrza atmosferycznego, emisją hałasu, zanieczyszczeniem
środowiska gruntowo-wodnego w wodach opadowych i roztopowych oraz w mniejszym stopniu z
emisją odpadów stałych. Budowa parkingów wiąże się również z zagospodarowaniem terenu, w tym
zmniejszeniem powierzchni biologicznie czynnej.
Oddziaływanie na środowisko właściwe dla rodzaju prowadzonych prac wystąpi na etapie
budowy parkingów (prace ziemne, generowanie hałasu i inne). Oddziaływanie to będzie miało
charakter lokalny i krótkotrwały.
4.3.2 Oddziaływanie na jakość powietrza atmosferycznego Cele zawarte w SPPOFAP mają za zadanie m.in. ograniczenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery.
Potencjalne oddziaływanie na jakość powietrza jest uwarunkowane wielkością prognozowanego
natężenia ruchu pojazdów komunikacji publicznej w aglomeracji oraz czynników wpływających na
odpowiednie kształtowanie przepustowości i funkcji poszczególnych dróg. Jednym z efektów
wdrożenia SPPOFAP powinien być zwiększony udział podróży publiczną komunikacją zbiorową.
Rozwój i zwiększenie przepustowości komunikacji zbiorowej na terenie aglomeracji potencjalnie
wpłynie na poprawę jakości powietrza. Zwiększenie wykorzystania systemu transportu publicznego
przyczyni się do ograniczenia tzw. niskiej emisji z sektora transportu oraz zmniejszenia zużycia
nieodnawialnych surowców energetycznych (paliw opartych na ropie naftowej). Na terenie miasta
Poznań problem stanowi zanieczyszczenie pyłem PM10. Realizacja polityki parkingowej może
wpłynąć na spadek poziomu stężeń pyłu PM10.
Rozwój systemu parkingowego będzie przyczyniał się do ograniczenia emisji z sektora transportu
na terenie OFAP. Działania te będą miały bezpośrednie, pozytywne przełożenie na dobrą jakość
powietrza atmosferycznego, a także na klimat oraz dodatkowo pośredni, pozytywny wpływ na
zdrowie ludzi. Zmniejszenie emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych wpłynie pozytywnie na stan
fauny i flory, a także na dobrą kondycję dóbr materialnych i kulturowych.
Eksploatacja parkingów może powodować lokalny wzrost emisji komunikacyjnej.
Na poziomie szczegółowości Prognozy dokumentu, jakim jest SPPOFAP, nie jest możliwy do
oszacowania w sposób sparametryzowany stopień redukcji emisji zanieczyszczeń do powietrza oraz
emisji hałasu, związanych z realizacją założeń dokumentu. Poziom szczegółowości prowadzonej
oceny oddziaływania jest ściśle powiązany z poziomem szczegółowości przedmiotowego dokumentu.
4.3.3 Czynniki klimatyczne Emisja gazów cieplarnianych wytwarzanych przez system transportowy stanowi znaczący udział
w ogólnej emisji gazów powodujących ocieplanie klimatu.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
126
Skumulowanym efektem długoterminowym realizacji SPPOFAP może być pozytywny wpływ na
warunki klimatyczne. Rozwój systemu parkingowego zachęci mieszkańców do rezygnacji z
korzystania z samochodowego indywidualnego systemu transportu, co będzie miało wpływ na
zmniejszenie emisji dwutlenku węgla oraz innych gazów cieplarnianych emitowanych podczas
spalania paliw konwencjonalnych w samochodach osobowych. W efekcie nastąpi spadek emisji
gazów cieplarnianych z OFAP.
4.3.4 Oddziaływanie na klimat akustyczny Sektor transportu drogowego jest drugim co do wielkości źródłem emisji gazów cieplarnianych w
UE, odpowiedzialnym za 12% wszystkich emisji dwutlenku węgla. Podobnie jak w przypadku wpływu
na jakość powietrza i klimat, oddziaływanie na klimat akustyczny będzie związane ze zmianami
przyzwyczajeń mieszkańców aglomeracji – częstsze korzystanie z komunikacji zbiorowej, kosztem
rezygnacji z komunikacji indywidualnej. Sytuacja taka będzie miała pośredni wpływ na emisję hałasu i
klimat akustyczny w sąsiedztwie szlaków komunikacyjnych.
Działania w zakresie minimalizacji uciążliwości związanych z hałasem komunikacyjnym i
drganiami będą również korzystne dla budynków, w tym obiektów zabytkowych, ponieważ wpłyną na
zmniejszenie negatywnego oddziaływania drgań i wibracji, które mogą powodować ich uszkodzenie.
Eksploatacja parkingów może powodować lokalne pogorszenie klimatu akustycznego.
4.3.5 Oddziaływanie na poziom promieniowania elektromagnetycznego Nie stwierdzono jednoznacznych negatywnych lub pozytywnych oddziaływań SPPOFAP na
poziom promieniowania elektromagnetycznego.
4.3.6 Oddziaływanie na powierzchnię ziemi i gleby Pośrednim czynnikiem pozytywnie wpływającym na jakość gleb jest zmniejszenie
zanieczyszczenia powietrza i redukcja depozycji tych zanieczyszczeń wskutek wzrostu udziału podróży
transportem publicznym.
Budowa parkingów wiąże się z zajmowaniem powierzchni ziemi, przekształceniem profilu
glebowego i ograniczeniem powierzchni gleb w związku z realizacją inwestycji.
Negatywne oddziaływanie eksploatacji parkingów na środowisko gruntowo-wodne związane jest
ze spływami powierzchniowymi substancji ropopochodnych pochodzących z pojazdów. Zagrożenie
stanowią także wytwarzane odpady (np. zmiotki z oczyszczania, odpady z koszy czy „dzikie
śmietniki” oraz odpady powstałe w wyniku zdarzeń losowych takich, jak kolizje pojazdów).
4.3.7 Oddziaływanie na wody Brak znaczących negatywnych oddziaływań na zasoby wodne.
W wyniku budowy parkingów zwiększy się powierzchnia nieprzepuszczalna, powodując
zwiększony odpływ zanieczyszczonych wód opadowych i potencjalne zwiększenie emisji
zanieczyszczeń w przypadku nieprawidłowego zagospodarowania tego rodzaju wód.
Nie przewiduje się niekorzystnego oddziaływania na środowisko wodne pod warunkiem
przestrzegania przepisów szczególnych. Rozwiązania z zakresu gospodarki wodno-ściekowej nie będą
powodować powstawania ścieków zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska
wodnego oraz nie będą powodować naruszenia zapisów rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia
24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do
ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. 2006 Nr
137, poz. 984), a odprowadzane kanalizacją ścieki będą spełniać warunki określone ww.
rozporządzeniu.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
127
Prace budowlane prowadzone w pobliżu cieków mogą potencjalnie (w przypadku awarii,
wycieków itp.) prowadzić do skażenia wód powierzchniowych i podziemnych. Są to jednak
oddziaływania incydentalne, krótkookresowe i odwracalne, o charakterze lokalnym.
Nie przewiduje się wpływu na zasoby GZWP, a planowane zadania nie będą naruszać zakazów
obowiązujących w strefach ochrony wód.
Planowane inwestycje (21 rozpatrywanych parkingów typu Park&Ride) są zlokalizowane w
granicach następujących jednolitych części wód (jcw):
� jednolite części wód powierzchniowych (jcwp):
− PLRW600024186531 Wełna od Lutomni do Dopływu poniżej Jez. Łęgowo
− PLRW600025186699 Mała Wełna od Dopł. z Rejowa do ujścia
− PLRW600017185969 Trojanka (Struga Goślińska)
− PLRW600025185925 Główna do zlewni zb. Kowalskiego
− PLRW600021185991 Warta od Różanego Potoku do Dopływu z Uchorowa
− PLRW600017185899 Cybina
− PLRW60002118579 Warta od Kopli do Cybiny
− PLRW600016185747 Kopel do Głuszynki
− PLRW60001718576 Potok Junikowski
− PLRW6000231871299 Samica Kierska
− PLRW6000161856969 Samica Stęszewska
− PLRW60000185699 Kanał Mosiński od Żydowskiego Rowu do ujścia
− PLRW60000185691 Kanał Mosiński od Kanału Przysieka Stara do Żydowskiego Rowu
− PLRW60001718389 Wrześnica
� jednolite części wód podziemnych (jcwpd):
− PLGW650036
− PLGW650042
− PLGW650062
− PLGW650063
− PLGW650073.
Zgodnie z obowiązującym Planem gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry (M.P. 2011, Nr 40 poz. 451) dla wszystkich naturalnych części wód powierzchniowych celem środowiskowym jest osiągnięcie co najmniej dobrego stanu ekologicznego i utrzymanie co najmniej dobrego stanu chemicznego, a dla sztucznych i silnie zmienionych części wód powierzchniowych celem środowiskowym jest osiągnięcie co najmniej dobrego potencjału ekologicznego i utrzymanie co najmniej dobrego stanu chemicznego. Dla jednolitych części wód podziemnych celem środowiskowym jest dobry stan, zarówno ilościowy, jak i chemiczny.
Tab. 53. Wyciąg z Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry dla jcwp
Kod jcwp Status JCW Ocena stanu
Ocena ryzyka nieosiągnięcia
celów środowiskowych
Uzasadnienie derogacji
PLRW600024186531 silnie zmieniona część wód
zły zagrożona Silne zmiany morfol. (bud.piętrz+regulacje) - derog. czas.z uwagi na brak możl.techn.oraz dysproporcj.koszty związane z renat.cieku; obszar silnie zurbanizowany; ponad 70% pow.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
128
Kod jcwp Status JCW Ocena stanu
Ocena ryzyka nieosiągnięcia
celów środowiskowych
Uzasadnienie derogacji
zlewni zajmują tereny rolne; wskaźnik gęstości zalud. = 135,65m/km
2
PLRW600025186699 silnie zmieniona część wód
zły zagrożona Ponad 50% pow.zl.zajmują tereny rolne; słaby stopień skanal. w zlewni, a aktualnie założ.tempo rozbud.kanal. nie wpłynie istotnie na jakość wód - derog. do 2027r.; silne zm.morfolog. (regulacje) oraz zm.reżimu hydrolog. (stawy rybne)
PLRW600017185969 naturalna część wód
umiarkowany zagrożona Planowana budowa zbiornika retencyjnego Przebędowo w latach 2011-2013
PLRW600025185925 naturalna część wód
zły zagrożona Ponad 70% pow. zlewni zajmują tereny rolne; wskaźnik gęstości zaludnienia wynoszący 71,07m/km
2; derogacja do 2027r.
PLRW600021185991 silnie zmieniona część wód
zły zagrożona Silne zmiany morfologiczne (regulacje) - długi czas proc.inwest. pozysk.środków na renat.z uwagi na położ. w obsz.NATURA 2000; prawie 50% pow. zlewni zajmują tereny rolne; wskaźnik gęst.zalud.= 323,77m/km
2
PLRW600017185899 naturalna część wód
zły zagrożona Ponad 60% pow. zlewni zajmują tereny rolne; wskaźnik gęstości zaludnienia wynoszący 545,26m/km
2; derogacja do
2027r.
PLRW60002118579 silnie zmieniona część wód
słaby zagrożona Silne zmiany morfol. - derog. czasowa z uwagi na brak możliwości technicznych oraz dysproporcjonalne koszty związane z renaturyzacją cieku; obszar silnie zurbanizowany
PLRW600016185747 naturalna część wód
zły zagrożona Z uwagi na intensywne rolnictwo; 90,4% powierzchni zlewni zajmuje OSN; wskaźnik gęstości zaludnienia wynoszący 144,62m/km
2
PLRW60001718576 silnie zmieniona część wód
zły zagrożona Silne zmiany morfol. - derog. czasowa z uwagi na brak możliwości technicznych oraz dysproporcjonalne koszty związane z renaturyzacją cieku; obszar silnie zurbanizowany (aglomeracja Poznań)
PLRW6000231871299 naturalna część wód
zły zagrożona Ponad 80% pow. zlewni zajmują tereny rolne; wskaźnik gęstości zaludnienia = 202,07m/km
2,
długotrwały proces inwest. budowy przydomowych ocz.ść
PLRW6000161856969 naturalna część wód
zły zagrożona Z uwagi na intensywne rolnictwo; 24,48% powierzchni zlewni zajmuje OSN; wskaźnik gęstości zaludnienia wynoszący 93,81m/km
2
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
129
Kod jcwp Status JCW Ocena stanu
Ocena ryzyka nieosiągnięcia
celów środowiskowych
Uzasadnienie derogacji
PLRW60000185699 sztuczna część wód zły zagrożona Ponad 60% pow. zlewni zajmują tereny rolne; wskaźnik gęstości zaludnienia wynoszący 188,38m/km
2, długotrwały proces
inwest. budowy przydomowych ocz.ść; silne zm.morfolog. (regulacje)
PLRW60000185691 sztuczna część wód zły zagrożona Ponad 85% pow. zl.zajmują tereny rolne; wskaźnik gęstości zaludnienia wynoszący 233,57m/km
2; silne zmiany
morfologiczne (kanał melioracyjny)
PLRW60001718389 naturalna część wód
zły zagrożona Ponad 70% pow. zlewni zajmują tereny rolne; wysoka gęstość zaludnienia = 102,83m/km
2;
planowana w latach 2012-2013 budowa zbiornika Gozdowo
Tab. 54. Wyciąg z Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry dla jcwpd
Ocena stanu Kod jcwpd
ilościowego chemicznego
Ocena ryzyka nieosiągnięcia
celów środowiskowych Uzasadnienie derogacji
PLGW650036 dobry zły zagrożona długi okr.popr.jak.wód podz.,od wprow.progr.dz.podstaw.na pow.Stan JCWPd jest bezp.uzależ.od st.SJCW i ogr.presji z pow.(skład.odp, p.ogniska zan). Po zastos. P.dział.osiag.dobrego st.jest możl. do 2021r.; plan.ekspl.złoża (w.brunatny) "Trzcianka"
PLGW650042 dobry dobry niezagrożona -
PLGW650062 dobry dobry niezagrożona -
PLGW650063 zły (w subczęści)
dobry zagrożona ze wzgl. na odwadnianie odkrywkowej kopalni węgla brunatnego i brak możliwości likwidacji kopalni przed wyeksploatowaniem złoża, ze względów gospodarczych
PLGW650073 dobry zły zagrożona długi okres popr.jak.wód podz.,od wprow.progr.działań na pow.Stan JCWPd jest bezpoś.uzależ.od stanu SJCW i ogr.presji z pow.(skład.odp). Po zastos. P.działań osiagn.dobr.st.jest możl.do 2021r.; Plan.ekspl.złóż (w.brunatny) "Czempin", "Gostyń" i "Krzywin"
Inwestycje przewidziane do realizacji w ramach wdrażania dokumentu nie będą zwiększać
zagrożenia dla osiągnięcia celów środowiskowych jcw. Realizacja dokumentu nie spowoduje
pogorszenia stanu wód i nie będzie miała wpływu na osiągnięcie celów środowiskowych dla
jednolitych części wód określonych w Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry
(M.P. 2011, Nr 40 poz. 451).
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
130
4.3.8 Oddziaływanie na bioróżnorodność, rośliny, zwierzęta Nie przewiduje się istotnego wpływu realizacji ustaleń dokumentu na bioróżnorodność z uwagi
na lokalizację parkingów przy istniejących punktach przesiadkowych.
Pośrednio SPPOFAP będzie miała pozytywny wpływ na bioróżnorodność poprzez redukcję emisji
zanieczyszczeń atmosferycznych, a tym samym pozytywny wpływ na zmiany klimatyczne i depozycję
zanieczyszczeń gazowych. Ma to istotny wpływ na szatę roślinną oraz faunę.
Nowe inwestycje mogą powodować negatywny wpływ na zwierzęta i rośliny w wyniku presji
komunikacji w pobliżu nowych inwestycji, np. płoszenie zwierząt.
Potencjalne oddziaływanie na obszary chronione w kontekście planowanych inwestycji zostało
przedstawione w pkt. 4.3.15.
4.3.9 Oddziaływanie na złoża surowców Realizacja SPPOFAP nie ma większego znaczenia dla zachowania złóż surowców naturalnych.
Pośrednio zwiększenie liczby podróży komunikacją zbiorową może przyczynić się do zmniejszenia
korzystania z pojazdów indywidualnych, a co za tym idzie zmniejszenia zużycia nieodnawialnego
surowca jakim jest ropa naftowa. Może to również spowodować mniejsze zapotrzebowanie na nowe
i szersze drogi, a także mniejszą degradację nawierzchni istniejących dróg, czyli mniejsze zużycie
kruszyw naturalnych wykorzystywanych przy budowie i remontach dróg.
4.3.10 Oddziaływanie na krajobraz Zaproponowane działania mają na celu wzrost wykorzystania transportu publicznego, a tym
samym zmniejszenie zatłoczenia ulic aglomeracji, a w szczególności samego Poznania. Zwiększony
udział podróży transportem zbiorowym prawdopodobnie pozytywnie wpłynie na zmniejszenie
zatłoczenia centrum Poznania, wyeliminowanie parkowania w miejscach do tego nieprzeznaczonych.
Uporządkowanie tych kwestii wpłynie pozytywnie na odbiór estetyczny otoczenia i ład
przestrzenny Poznania i okolic.
SPPOFAP zakłada lokalizację parkingów przy stacjach kolejowych, czy dworcach autobusowych,
tj. w miejscach już funkcjonujących w krajobrazie, co nie będzie powodować nowych przekształceń w
krajobrazie.
4.3.11 Oddziaływanie na zdrowie W tym obszarze nie zidentyfikowano znaczących negatywnych oddziaływań skutków realizacji
SPPOFAP. Zaproponowane w dokumencie działania prowadzą do polepszenia stanu jakości
środowiska, a tym samym redukcji środowiskowych czynników chorobotwórczych takich, jak:
zanieczyszczenie powietrza, nadmierny hałas, wibracje.
Rozwój sytemu parkingów i ograniczenie transportu samochodowego indywidualnego będzie
miało wpływ na zmniejszenie natężenia ruchu, a co za tym idzie - poprawę bezpieczeństwa na
drogach i poziom toksycznych składników spalin.
4.3.12 Oddziaływanie na dobra materialne i dziedzictwo kulturowe Prognozuje się pozytywny długookresowy wpływ realizacji SPPOFAP na dobra materialne i dobra
kultury. Zmniejszenie emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych, zmniejszy wpływ na korozję i
niszczenie elewacji zabytkowych budynków, spowoduje obniżenie poziomu drgań i wibracji
pochodzących od komunikacji samochodowej, również w sąsiedztwie zabytkowych budynków
zlokalizowanych na terenie OFAP.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
131
4.3.13 Oddziaływania na etapie realizacji inwestycji - etap budowy Etap realizacji zadań inwestycyjnych - budowy parkingów - będzie się wiązał z negatywnym
oddziaływaniem tych przedsięwzięć na środowisko. Należy jednak podkreślić, że uciążliwości
występujące w fazie budowy z reguły mają charakter lokalny i przejściowy.
Poniżej scharakteryzowano krótko oddziaływania na etapie budowy w odniesieniu do
poszczególnych komponentów środowiska.
Wody podziemne
Nie przewiduje się znaczącego negatywnego oddziaływania przedsięwzięć przewidzianych do
realizacji na wody podziemne. Jedynie w przypadku wystąpienia awarii takich, jak niekontrolowany
wyciek paliwa z pracującego sprzętu budowlanego, czy też innych substancji chemicznych (masy
uszczelniające, farby) możliwe jest zanieczyszczenie środowiska wodnego. W celu uniknięcia takich
sytuacji należy przestrzegać, aby plac budowy (ew. miejsce stacjonowania pojazdów mechanicznych,
maszyn, urządzeń) posiadało utwardzoną i nieprzepuszczalną powierzchnię, a także było
odwadniane.
Wody powierzchniowe
Podobnie jak w przypadku środowiska gruntowego i wód podziemnych podczas wykonywania
prac budowlanych mogą mieć miejsce jedynie potencjalne, krótkookresowe negatywne
oddziaływania na wody powierzchniowe.
Powietrze atmosferyczne
Emisja pyłów związana będzie głównie z transportem i przemieszczeniem materiałów sypkich,
pylastych czy urobku ziemnego. Praca środków transportu i maszyn roboczych wiązać się będzie
z okresowo zwiększoną emisją spalin. Podczas prac malarskich ulatniać się będą do atmosfery
niewielkie ilości związków organicznych.
Klimat akustyczny
Hałas będzie emitowany głównie przez maszyny spalinowe, urządzenia budowlane i środki
transportu. Maszyny budowlane i środki transportu stanowią źródła hałasu o mocy akustycznej
w granicach 95-102 dB. Urządzenia stosowane podczas prac budowlanych powinny spełniać wymogi
określone w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych
wymagań dla urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska
(Dz.U. 2005, Poz. 263, Nr 2202 z późn. zm.). Prace budowlane powinny być wykonywane jedynie
w porze dziennej. Stosowanie powyższych zaleceń pozwoli na ograniczenie emisji hałasu i pozytywnie
wpłynie na klimat akustyczny otoczenia podczas budowy.
Na zwiększony poziom hałasu będą narażeni przede wszystkim mieszkańcy posesji sąsiadujących
z rejonem prowadzonych prac oraz osoby przebywające tymczasowo w pobliżu. Po zakończeniu prac
budowlanych wszystkie uciążliwości akustyczne ustąpią.
Powierzchnia ziemi i gleba
Oddziaływanie na gleby związane będzie głównie z etapem realizacji planowanych inwestycji –
przemieszczaniem mas ziemnych w czasie prac budowlanych i ubiciem gleb wokół placów budowy.
Prace budowlane zawsze wiążą się z możliwością awarii sprzętu budowlanego, co powoduje ryzyko
zanieczyszczenia środowiska gruntowego substancjami ropopochodnymi. Ryzyko wystąpienia awarii
jest jednak niewielkie, a przy zastosowaniu odpowiednich środków zapobiegawczych praktycznie
można je wykluczyć. Przemieszczanie mas ziemnych związane będzie z realizacją takich
przedsięwzięć, jak budowa torowisk, ulic i dróg.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
132
Zasoby naturalne
Oddziaływanie na zasoby naturalne będzie się wiązać z pozyskiwaniem kruszyw
wykorzystywanych jako materiał budowlany.
Rośliny, zwierzęta, bioróżnorodność
Z uwagi na charakter przedsięwzięć przewidzianych do realizacji oraz ich lokalizację, wyklucza się
występowanie na etapie budowy niekorzystnego oddziaływania na istniejące formy ochrony
przyrody, w tym na obszary Natura 2000.
Potencjalny niekorzystny wpływ ograniczał się będzie głównie do krótkookresowego, lokalnego
oddziaływania związanego z fazą realizacji inwestycji (etapem prac budowlanych, remontowych).
Oddziaływanie będzie związane przede wszystkim z emisją hałasu z maszyn budowlanych,
powodującą płoszenie zwierząt. Należy unikać prowadzenia prac w okresie lęgowym ptaków objętych
ochroną i dostosować terminy robót do terminów rozrodu poszczególnych gatunków. Drzewa
rosnące w pobliżu inwestycji należy zabezpieczyć przed możliwością uszkodzenia przez maszyny
budowlane.
Krajobraz
Budowa nowych obiektów wpływa na przekształcenie krajobrazu i walory estetyczne środowiska.
Gospodarka odpadami
Zwiększone ilości odpadów będą powstawały głównie podczas prac budowlanych. Odpady te
należy gromadzić w sposób selektywny, uniemożliwiający niekontrolowane rozprzestrzenianie się
odpadów w środowisku. Okres magazynowania oraz objętość magazynowanych odpadów należy
ograniczyć do niezbędnego minimum. Należy prowadzić ewidencję wytwarzanych odpadów na
obowiązujących drukach. Odpady należy przekazywać na podstawie kart przekazania odpadu
przedsiębiorcom posiadającym stosowne zezwolenia.
Odpady powstające podczas realizacji inwestycji to przede wszystkim demontowane chodniki,
krawężniki, obrzeża, asfalty, produkty smołowe, odpady zielone, materiały konstrukcyjne (metale,
drewno, szkło, tworzywa sztuczne) oraz masy ziemne przy ewentualnych wykopach.
Podczas prowadzonej budowy odpady te będą magazynowane w bezpośrednim sąsiedztwie
prowadzonej inwestycji, na wyznaczonych do tego celu terenach, do czasu ich ponownego
wykorzystania. Odpady, które nie będą mogły być zagospodarowane dla potrzeb prowadzonej
budowy będą przekazywane wyspecjalizowanym firmom zajmującym się odzyskiem (asfalt, gruz) lub
w przypadku odpadów, które nie nadają się do odzysku firmom zajmującym się unieszkodliwianiem
poprzez składowanie na przeznaczonych do tego składowiskach odpadów.
Podczas realizacji inwestycji powstawać będą również odpady komunalne oraz odpady związane
z eksploatacją maszyn używanych podczas budowy. Zostaną wyznaczone miejsca czasowego
deponowania tych odpadów. Odpady komunalne będą przekazywane na składowiska odpadów
komunalnych, a ewentualne odpady niebezpieczne związane z eksploatacją maszyn będą
przekazywane do unieszkodliwienia.
Tab. 55. Główne rodzaje odpadów powstających podczas realizacji inwestycji
Kod Rodzaj
17 01 Odpady materiałów i elementów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (np. beton, cegły, płyty)
17 02 Odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych
17 03 Odpady asfaltów, smół i produktów smołowych
17 05 Gleba i ziemie (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych oraz urobek z pogłębiania)
17 08 Materiały konstrukcyjne zawierające gips
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
133
Kod Rodzaj
17 09 Inne odpady z budowy, remontów i demontażu
20 02 Odpady z ogrodów i parków (w tym z cmentarzy)
20 03 Inne odpady komunalne
Odpowiedzialność za postępowanie z wszystkimi rodzajami odpadów leży w gestii głównego
wykonawcy. Wszystkie powstające odpady podczas budowy będą czasowo składowane
i zabezpieczone w taki sposób, aby zminimalizować ich możliwy negatywny wpływ na środowisko
gruntowo-wodne.
Wszelkie naprawy urządzeń wykorzystywanych do prowadzonych prac wykonywane powinny być
w wyspecjalizowanych warsztatach, poza terenem budowy.
Dziedzictwo kulturowe
Na etapie budowy negatywnie na dobra kultury może wpływać podwyższony poziom
zanieczyszczeń powietrza związany z pracą maszyn budowlanych (zwiększone zapylenie, wzrost
emisji komunikacyjnej, zwiększony poziom hałasu oraz drgań). Etap ten będzie również negatywnie
odbierany przez zwiedzających i gości, w związku z utrudnionym dostępem do dóbr kultury.
Podczas prowadzenia prac ziemnych należy zwrócić szczególną uwagę na przedmioty
o charakterze zabytkowym. W przypadku natrafienia na przedmioty o charakterze zabytkowym
należy zabezpieczyć teren znaleziska i powiadomić o tym fakcie Wojewódzkiego Konserwatora
Zabytków.
Zdrowie ludzi
Chwilowe, okresowe niekorzystne oddziaływanie na zdrowie mieszkańców związane będzie
głównie z pogorszeniem warunków akustycznych, wzrostem zapylenia powietrza oraz zwiększoną
emisją spalin w trakcie prac specjalistycznego sprzętu podczas realizacji inwestycji.
Okresowe utrudnienia związane z pracami budowlanymi i remontowymi mogą spowodować
nieznaczne pogorszenie bezpieczeństwa ruchu w rejonach prowadzonych prac.
Zagrożenie dla bezpieczeństwa i zdrowia ludzi na etapie realizacji przedsięwzięcia stanowić mogą
roboty prowadzone na jezdni podczas ruchu pojazdów samochodowych.
Roboty powodujące powstania zagrożenia ze względu na swój charakter: roboty rozładunkowe
i załadunkowe, roboty wykonywane przy użyciu dźwigów i koparek, roboty wykonywane przy użyciu
drobnego sprzętu mechanicznego piły, zagęszczarki, młoty).
W czasie realizacji robót mogą wystąpić zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi związane
z wykonywaniem robót pod lub w pobliżu linii elektroenergetycznych. Zagrożenia mogą powstać
także w trakcie wykonywania robót ziemnych przy użyciu koparki (wykopy dla przebudowy jezdni
ulicy). Niebezpieczne sytuacje mogą być związane z dowozem i rozładunkiem piasku na warstwę
odsączającą, rozścielaniu i zagęszczaniu materiału wibratorem.
4.3.14 Rozwiązania alternatywne SPPOFAP zakłada 3 warianty rozwoju systemu Park&Ride. Różnica między scenariuszami rozwoju
wynika z przyjętej kolejności budowy parkingów. Jako pierwszy etap budowy systemu wskazuje się
przyjąć okres obecnego dofinansowania z funduszy europejskich t.j. okres 2014 - 2020. W horyzoncie
do 2020 r. lista potencjalnych parkingów została ograniczona do parkingów średnich i dużych oraz do
lokalizacji, które w dniu dzisiejszym obsługiwane są przez kolej lub tramwaj (wyjątek stanowią
dworce autobusowe w Tarnowie Podgórnym i Skórzewie).
Rozpatrywanych jest 21 lokalizacji. W każdym scenariuszu ujęto 16 lokalizacji parkingów.
Pierwszy wariant zakłada budowę 16 parkingów o największym potencjalnym zapotrzebowaniu na
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
134
miejsca parkingowe. Drugi wariant zakłada uzyskanie największego rozproszenia parkingów i
maksymalne skrócenie drogi dojazdu do nich. Trzeci wariant zakłada budowę wszystkich parkingów
poznańskich przewidzianych w horyzoncie do 2020 r. i rozwój systemu w oparciu o korytarze
dojazdowe do tych parkingów.
Tab. 56. Parkingi rozważane do realizacji w ramach 3 wariantów
Wariant Nr parkingu
Lokalizacja parkingu P+R I II III
1 PĘTLA GÓRCZYN 1 1 1
2 PĘTLA JUNIKOWO 1 1
3 PĘTLA OS.SOBIESKIEGO 1 1 1
4 PĘTLA MIŁOSTOWO 1 1 1
5 PĘTLA STAROŁĘKA 1 1 1
6 STACJA CZERWONAK 1 1 1
8 STACJA SKOKI 1 1
10 STACJA STĘSZEW 1
11 STACJA KOSTRZYN 1
14 STACJA DOPIEWO 1 1 1
15 DWORZEC AUTOBUSOWY SKÓRZEWO 1 1
16 STACJA ROKIETNICA 1 1
17 STACJA MOSINA 1 1
20 DWORZEC AUTOBUSOWY TARNOWO PODGÓRNE CENTRUM 1
21 STACJA POBIEDZISKA 1 1
22 STACJA MUROWANA GOŚLINA 1 1 1
23 STACJA KOŚCIAN 1 1
25 STACJA WĄGROWIEC 1 1 1
27 STACJA WRZEŚNIA 1 1 1
28 PĘTLA FRANOWO 1
29 STACJA SWARZĘDZ 1 1 1
Razem 16 16 16
Źródło: SPPOFAP
Analizując zapotrzebowania na miejsca postojowe, zmiany w pracy przewozowej oraz zmiany w
pracy transportowej, autorzy SPPOFAP za optymalny przyjęli wariant III. Autorzy wskazują
jednocześnie, że docelowo system parkingów Park&Ride powinien obejmować wszystkie
rozpatrywane lokalizacje.
Na rysunkach poniżej przedstawiono lokalizację parkingów dla poszczególnych wariantów.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
135
Rysunek 2 Rozwój systemu parkingów P+R według scenariusza I
Źródło: SPPOFAP
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
136
Rysunek 3 Rozwój systemu parkingów P+R według scenariusza II
Źródło: SPPOFAP
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
137
Rysunek 4 Rozwój systemu parkingów P+R według scenariusza III
Źródło: SPPOFAP
4.3.15 Oddziaływanie na obszary i obiekty objęte ochroną prawną, w tym na obszary Natura 2000
SPPOFAP nie przewiduje do realizacji działań inwestycyjnych, które mogą oddziaływać na obszary
chronione. SPPOFAP zakłada lokalizację parkingów Park&Ride w powiązaniu z środkami publicznego
transportu zbiorowego, tj. przy węzłach przesiadkowych takich, jak: stacje kolejowe, pętle/dworce
tramwajowe czy autobusowe. Parkingi będą więc lokalizowane w rejonach zurbanizowanych, w
sąsiedztwie już istniejących obiektów, bez ingerencji w nowe, cenne przyrodniczo obszary lub bez
znaczącej zmiany obecnego użytkowania terenu.
Planowane inwestycje (parkingi typu Park&Ride) nie są zlokalizowane na obszarach Natura 2000,
a większość nie jest zlokalizowana na pozostałych obszarach chronionych. Jedynie parking planowany
w Wągrowcu znajduje się w granicach Obszaru Chronionego Krajobrazu Dolina Wełny i Rynna
Gołaniecko-Wągrowiecka, a parking planowany w Stęszewie - w otulinie Wielkopolskiego Parku
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
138
Narodowego. Oba parkingi planowane są do realizacji w pobliżu stacji kolejowych zlokalizowanych w
centrum miasta, w obszarze zurbanizowanym.
Rysunek 5 Lokalizacja planowanych parkingów P&R na tle obszarów chronionych
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
139
Rysunek 6 Lokalizacja parkingu P&R w Wągrowcu na tle Obszaru Chronionego Krajobrazu Dolina Wełny i Rynna Gołaniecko-Wągrowiecka
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
140
Rysunek 7 Lokalizacja parkingu P&R w Stęszewie na tle Otuliny Wielkopolskiego Parku Narodowego
Wszystkie z rozpatrywanych w SPPOFAP propozycji parkingów są zlokalizowane w obszarze
zurbanizowanym, w obrębie istniejących obiektów (stacji, dworców), dróg i ulic.
Z powyższych względów realizacja planowanych inwestycji nie będzie miała wpływu na
funkcjonowanie, integralność i spójność obszarów chronionych, w tym obszarów Natura 2000.
Lokalizację planowanych przedsięwzięć w odniesieniu do lokalizacji obszarów chronionych
przedstawiono na poniższej mapie.
SPPOFAP uwzględnia cele ochrony środowiska, w tym cele ochrony obszarów chronionych, a
oddziaływanie na te obszary jest jednym z kryteriów stosowanych w projektowaniu rozwoju sieci
transportu publicznego. Cele ochrony środowiska, jakie obejmuje polityka parkingowa to m.in.
ochrona terenów chronionych i cennych przyrodniczo przed skutkami budowy i funkcjonowania
inwestycji transportowych.
Zadania proponowane w SPPOFAP realizowane zgodnie z wymogami prawa, nie będą
generowały zagrożeń wymienionych w Standardowych Formularzach Danych dla obszarów Natura
2000. i nie będą naruszać celów ochrony obszarów chronionych. Zadania przewidziane w dokumencie
nie wpłyną na zakłócenie integralności, spójności i funkcjonowania ekosystemów obszarów
chronionych.
Realizacja ustaleń SPPOFAP nie będzie powodować naruszeń zakazów obowiązujących dla
obszarów chronionych określonych w ustawie o ochronie przyrody, ustaleń obowiązujących planów
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
141
ochronnych rezerwatów i parków krajobrazowych oraz planów zadań ochronnych dla obszarów
Natura 2000.
Realizacja założeń dokumentu nie będzie oddziaływać negatywnie na indywidualne formy
ochrony przyrody zlokalizowane w OFAP.
Nie przewiduje się niszczenia siedlisk i ostoi dziko występujących gatunków roślin, grzybów i
zwierząt objętych ochroną gatunkową.
Ponadto realizacja polityki parkingowej nie będzie naruszała art. 119 ustawy z dnia 16 kwietnia
2004 r. o ochronie przyrody, tj. nie będzie powodowała wznoszenia w pobliżu jezior i innych
zbiorników wodnych, rzek i kanałów obiektów budowlanych uniemożliwiających lub utrudniających
ludziom i dziko występującym zwierzętom dostęp do wody.
Można spodziewać się pozytywnego wpływu realizacji SPPOFAP na obszary chronione w związku
ze zmianą preferencji wyboru środka transportu mieszkańców aglomeracji poznańskiej i w efekcie
ogólnym obniżeniem obciążenia środowiska naturalnego.
Oddziaływania poszczególnych rodzajów projektów na elementy środowiska, ludzi, dobra
materialne i zabytki opisane w pkt. 4.3.2. – 4.3.10. niniejszej prognozy, mogą odnosić się pośrednio
do obszarów Natura 2000.
4.3.16 Podsumowanie Realizacja założeń SPPOFAP przyczyni się przede wszystkim do poprawy jakości powietrza w
aglomeracji poznańskiej oraz zmniejszenia uciążliwości akustycznej układu komunikacyjnego. Te dwa
czynniki implikują szereg dodatkowych, wtórnych i pośrednich pozytywnych oddziaływań na
środowisko przyrodnicze w obrębie aglomeracji.
Podsumowanie potencjalnych oddziaływań dla etapu eksploatacji parkingów przedstawiono w
poniższej tabeli.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
142
Tab. 57. Charakterystyka potencjalnych oddziaływań na poszczególne komponenty środowiska na etapie eksploatacji inwestycji
Komponent środowiska Oddziaływanie
(potencjalne oddziaływanie) Rodzaj oddziaływania
(pozytywne/negatywne) Skala oddziaływania*
Charakter oddziaływania
Ograniczenie emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych (w wyniku ograniczenia transportu
samochodowego indywidualnego) pozytywne globalna
pośrednie, stałe,
długoterminowe Powietrze atmosferyczne
Emisja zanieczyszczeń gazowych i pyłowych, pogorszenie jakości powietrza w miejscach
lokalizacji parkingów negatywne lokalna
chwilowe, bezpośrednie,
odwracalne
Klimat Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych (w
wyniku ograniczenia transportu samochodowego indywidualnego)
pozytywne globalna pośrednie,
stałe, długoterminowe
Ograniczenie negatywnego wpływu transportu na klimat akustyczny (w wyniku ograniczenia transportu samochodowego indywidualnego)
pozytywne globalna pośrednie,
stałe, długoterminowe
Klimat akustyczny
Emisja hałasu i drgań w miejscach lokalizacji parkingów
negatywne lokalna chwilowe,
bezpośrednie, odwracalne
Poziom promieniowania elektromagnetycznego
Brak - - -
Zmniejszenie depozycji zanieczyszczeń atmosferycznych
pozytywne globalna pośrednie,
długoterminowe
Zanieczyszczenie substancjami ropopochodnymi gruntów
negatywne lokalna bezpośrednie,
stałe, długoterminowe
Zajmowanie powierzchni ziemi, przekształcanie profilu glebowego
negatywne lokalna bezpośrednie,
stałe, długoterminowe
Powierzchnia ziemi i gleby
Wpływ odpadów wytwarzanych w wyniku eksploatacji parkingów
negatywne lokalna chwilowe,
bezpośrednie, odwracalne
Wody Zwiększony odpływ zanieczyszczonych wód
opadowych, wprowadzanie ładunku zanieczyszczeń do wód
negatywne lokalna pośrednie,
stałe, długoterminowe
Bioróżnorodność
Zachowanie lub poprawa jakości siedlisk na skutek ograniczenia emisji hałasu, spalin i pyłów (w wyniku ograniczenia transportu
samochodowego Indywidualnego)
pozytywne globalna pośrednie,
stałe, długoterminowe
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
143
Komponent środowiska Oddziaływanie
(potencjalne oddziaływanie) Rodzaj oddziaływania
(pozytywne/negatywne) Skala oddziaływania*
Charakter oddziaływania
Rośliny Zwierzęta
Presja komunikacji na siedliska w pobliżu nowych inwestycji, Płoszenie zwierząt
negatywne lokalna bezpośrednie,
stałe, długoterminowe
Złoża surowców
Zmniejszenie zużycia surowców nieodnawialnych (ropa naftowa) – w wyniku
ograniczenia transportu samochodowego indywidualnego
pozytywne globalna pośrednie,
stałe, długoterminowe
Uporządkowanie otoczenia, Wyeliminowanie parkowania w miejscach do
tego nieprzeznaczonych pozytywne globalna
pośrednie, stałe,
długoterminowe Krajobraz i ład przestrzenny
Wprowadzenie nowych elementów w krajobrazie
negatywne lokalna bezpośrednie,
stałe, długoterminowe
Zdrowie ludzi
Ograniczenie uciążliwości komunikacyjnej - nadmierny hałas, zanieczyszczenie powietrza,
drgania/wibracje, Poprawa bezpieczeństwa na drogach
pozytywne globalna bezpośrednie,
stałe, długoterminowe
Dobra materialne i dobra kultury
Ograniczenie wpływu drgań/wibracji i zanieczyszczeń na budynki (w wyniku
ograniczenia transportu samochodowego indywidualnego)
pozytywne lokalna
pośrednie i bezpośrednie,
stałe, długoterminowe
*Skala oddziaływania:
− globalna – w odniesieniu do OFAP
− lokalna – w odniesieniu do konkretnego parkingu
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
144
4.4 Relacje pomiędzy oddziaływaniami W tabeli przedstawiono relacje pomiędzy potencjalnymi oddziaływaniami oraz oddziaływania
pośrednie mogące mieć miejsce w związku z realizacji SPPOFAP.
Tab. 58. Relacje pomiędzy zidentyfikowanymi oddziaływaniami
Elementy środowiska i oddziaływania bezpośrednie
Wzajemne powiązania oddziaływań i oddziaływania pośrednie
POWIETRZE I KLIMAT:
• Emisja spalin
• Zapylenie
• Imisja zanieczyszczeń
• Hałas i wibracje
• Spaliny i pyły samochodowe zanieczyszczają powierzchnię ziemi, gleby i wody powierzchniowe.
• Zanieczyszczanie powietrza i zmiany topoklimatu wpływają na florę i faunę.
• Hałas i wibracje wpływają na zdrowie człowieka i świat zwierzęcy.
• Zmiany pokrycia powierzchni ziemi wpływają na mikroklimat.
POWIERZCHNIA ZIEMI ŁĄCZNIE Z GLEBĄ:
• Zmiany pokrycia powierzchni terenu oraz struktury gruntu, składu biologicznego i chemicznego
• Zmiana pokrycia powierzchni terenu wpływa na zmianę mikroklimatu
• Zwiększenie powierzchni nawierzchni nieprzepuszczalnych czyli pogorszenie się własności retencyjnych i filtracyjnych, wpływa to na wody gruntowe i ujęcia wody oraz na mikroklimat.
• Zanieczyszczenia opadające na powierzchnię dróg spływają wraz z wodami opadowymi do gleby i wód gruntowych.
WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE:
• Zanieczyszczenia wód
• Zanieczyszczenia wód wpływają na bioróżnorodność
• Zmiany pokrycia powierzchni ziemi i jej właściwości filtracyjnych wpływają na reżim wód gruntowych
FLORA I FAUNA:
• Zmiany przestrzeni życiowej i ekosyste-mów
• Zagrożenie dla niektórych gatunków
• Zmniejszenie bioróżnorodności
Procesy urbanizacyjne wpływają na florę i faunę pośrednio poprzez:
• Zmiana stanu czystości powietrza, hałasu i drgań, mikroklimatu, poziomu wód gruntowych, zbiorników wód powierzchniowych i podziemnych, zanieczyszczenie gleby i pokrycia powierzchni ziemi
• Stan flory i fauny ma wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka
• Stan flory wpływa na krajobraz
• Zmiany powierzchni życiowej roślin i zwierząt, zmiany krajobrazu mają wpływ na florę i faunę
4.5 Oddziaływania wtórne i skumulowane Oddziaływania skumulowane mogą wystąpić w przypadku jednoczesnej realizacji kilku inwestycji
w ramach tej samej lokalizacji. Jest to jednak kwestia uzależniona od harmonogramu prowadzonych
robót i na obecnym etapie trudna do zidentyfikowania. Aby uniknąć uciążliwości związanych
z oddziaływaniami skumulowanymi należy dokładnie ustalić harmonogram prac oraz informować
zainteresowane strony (mieszkańców, administratorów sieci infrastrukturalnych) o zamiarze
prowadzenia prac budowlanych, z określonym wyprzedzeniem. O ile jest to możliwe należy łączyć
wykonywanie prac na tych samych obiektach przez różnych administratorów, w tym samym czasie.
Nie zidentyfikowano oddziaływań skumulowanych wynikających z realizacji innych programów
lub planów na tym terenie, w tym samym czasie.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
145
4.6 Oddziaływanie transgraniczne Ze względu na zasięg przestrzenny obszaru objętego SPPOFAP i stosunkowo dużą odległość
aglomeracji od granic państw ościennych skutki realizacji założeń dokumentu nie będą miały
znaczenia transgranicznego.
5 Przewidywane środki mające na celu zapobieganie, redukcję i kompensację znaczących niekorzystnych oddziaływań na środowisko wynikających z realizacji Programu
Działania łagodzące są to środki zmierzające do zmniejszenia lub nawet eliminacji negatywnego
oddziaływania na element środowiska społecznego lub przyrodniczego.
Działania kompensujące są to działania najczęściej niezależne od przedsięwzięcia inwestycyjnego,
których celem jest kompensacja znaczącego niekorzystnego oddziaływania na środowisko, jakie jest
spowodowane realizacją tego przedsięwzięcia.
Zgodnie z art. 51 pkt 3a ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, prognoza
oddziaływania na środowisko przedstawia rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub
kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem
realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura
2000 oraz integralność tego obszaru.
Wpływ na środowisko zadań przewidzianych do realizacji w ramach SPPOFAP będzie stosunkowo niewielki i w przypadku większości działań będzie ograniczał się do etapu realizacji przedsięwzięcia (etapu budowy). Ponadto realizacja planowanych inwestycji (budowa parkingów Park&Ride) będzie zlokalizowana w sąsiedztwie już istniejących obiektów, poza obszarami Natura 2000, nie ingerując w nowe, cenne przyrodniczo obszary lub zmieniając znacząco obecne użytkowanie terenu. W związku z tym nie przewiduje się konieczności przeprowadzenia kompensacji przyrodniczej.
W celu zmniejszenia lub eliminacji negatywnego oddziaływania na środowisko przyrodnicze lub
społeczne proponuje się podjęcie działań łagodzących opisanych poniżej.
Tab. 59. Proponowane środki i zalecenia łagodzące niekorzystne oddziaływania na środowisko wynikające z realizacji SPPOFAP
Element środowiska przyrodniczego
Środki łagodzące/zalecenia
Jakość powietrza Wpływ przedsięwzięć na jakość powietrza, związany z etapem realizacji inwestycji (pracami budowlanymi) można ograniczyć przez zachowanie wysokiej kultury prowadzenia robót, a w szczególności przez: systematyczne sprzątanie placów budowy, zraszanie wodą placów budowy (zależnie od potrzeb), ograniczenie do minimum czasu pracy silników spalinowych maszyn i samochodów budowy na biegu jałowym, uważne ładowanie materiałów sypkich na samochody (nie sypanie na nadkola i inne części pojazdu), przykrywanie plandekami skrzyń ładunkowych samochodów transportujących materiały sypkie (dotyczy też ziemi z wykopów), ograniczenie prędkości jazdy pojazdów samochodowych w rejonie budowy, stosowanie do podbudowy gotowych mieszanek wytwarzanych w wytwórniach, aby ograniczyć do minimum operacje mieszania kruszywa ze spoiwem na miejscu budowy; transport mas bitumicznych wywrotkami wyposażonymi w opończe ograniczające emisję oparów asfaltu, prowadzenie robót nawierzchniowych, o ile to możliwe, w okresie letnim, kiedy temperatura
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
146
Element środowiska przyrodniczego
Środki łagodzące/zalecenia
mas bitumicznych może być niższa, a przez to mniejsze będzie odparowywanie substancji odorotwórczych, utrzymywanie placu budowy i drogi w stanie ograniczającym pylenie. W przypadku planowanych prac budowlanych ważną kwestią mającą wpływ na poziom emisji zanieczyszczeń do powietrza jest dobra organizacja dojazdów do placu budowy oraz utrzymanie płynności na przebudowywanym odcinku. Właściwe rozwiązania w tym zakresie pozwolą na znaczne zmniejszenie emisji ze środków transportu. Należy monitorować właściwe wykorzystanie maszyn i urządzeń pracujących na budowie.
Hałas W celu zmniejszenia emisji hałasu związanego z pracami budowlanymi, prace te powinny być wykonywane wyłącznie w porze dziennej, a czas pracy maszyn budowlanych na biegu jałowym należy ograniczyć do minimum. Zaleca się optymalizację czasu pracy, tak by ograniczyć liczbę przejazdów ciężkich, samochodów i maszyn. Maszyny budowlane powinny być w dobrym stanie technicznym, posiadać sprawne tłumi akustyczne.
Wody Należy kontrolować szczelność zbiorników paliw płynnych pojazdów stosowanych w czasie prac budowlanych, aby nie dopuścić skażenia środowiska gruntowego substancjami ropopochodnymi. Należy zapewnić dostęp do przenośnych toalet pracownikom budowy oraz regularnie opróżniać toalety z wykorzystaniem samochodów serwisowo-asenizacyjnych wyposażonych w odpowiednie akcesoria. Zabezpieczyć/uszczelnić teren zaplecza budowy. Magazynowane na placach budowy substancje, materiały oraz odpady należy zabezpieczyć przed możliwością kontaktu z wodami opadowymi, tak aby nie dopuścić do skażenia środowiska gruntowo-wodnego w wyniku wymywania z nich substancji toksycznych. Zachować szczególną ostrożności w czasie prowadzenia prac w sąsiedztwie cieków i zbiorników wodnych. Aby zapobiec przedostawaniu się nieoczyszczonych wód opadowych lub roztopowych do środowiska zaleca się stosowanie instalacji pozwalających na ich odprowadzanie oraz oczyszczanie. Powstające wody opadowe lub roztopowe, przed wprowadzeniem do środowiska należy oczyszczać do wymaganych prawem parametrów. Należy badać jakość wód opadowych lub roztopowych przepływających przez separatory w celu sprawdzenia ich sprawności. Badania jakości zrzucanych wód opadowych należy prowadzić zgodnie z metodą referencyjną, określoną w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 roku, w sprawie warunków jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (DZ.U. 2006, Nr 137 Poz. 984). Zastosowanie nawierzchni przepuszczającej wody deszczowe (nawierzchnie ażurowe).
Gleby Podczas prac budowlanych należy kontrolować szczelność zbiorników paliw płynnych, aby nie dopuścić skażenia środowiska gruntowego substancjami ropopochodnymi. Magazynowane substancje, materiały oraz odpady należy zabezpieczyć przed możliwością kontaktu z wodami opadowymi, tak aby nie dopuścić do skażenia gruntu w wyniku wymywania z nich substancji toksycznych. Po zakończeniu realizacji inwestycji należy usunąć wszystkie tymczasowe instalacje i urządzenia oraz wykonać niezbędne niwelacje powierzchni terenu. W miarę możliwości technicznych parkingi dla sprzętu budowlanego powinny być utwardzone i odwadniane. Umowy z wykonawcami prac budowlanych powinny zawierać klauzule o odpowiedzialności ekologicznej – należy stosować zasadę „zanieczyszczający płaci”. Przed rozpoczęciem prac ziemnych warstwa wierzchnia gleby (humus) powinna być zebrana, a po zakończeniu prac – rozprowadzona na powierzchni terenu. Należy minimalizować ilość powstających odpadów poprzez ich ponowne użycie lub wydłużenie okresu dalszego używania produktu.
Flora i fauna Bioróżnorodność
Wykonanie inwentaryzacji chronionych gatunków w miejscu prowadzenia inwestycji i w przypadku ich stwierdzenia przeniesienie gatunków lub ich siedlisk po uprzednim uzyskaniu odpowiedniego zezwolenia. W czasie wykonywania prac budowlanych w sąsiedztwie systemów korzeniowych należy przeprowadzać wykopy ręcznie. W przypadku konieczności odsłonięcia korzeni należy je zabezpieczyć. Należy unikać usuwania korzeni strukturalnych, zabezpieczyć środkami grzybobójczymi rany po odciętych korzeniach. Pnie drzew narażonych na otarcia ze strony sprzętu budowlanego należy zabezpieczyć np. stosując odpowiednie włókniny i obudowy drewniane. Zaplecze budowy lokalizować jak najdalej od obszarów chronionych.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
147
Element środowiska przyrodniczego
Środki łagodzące/zalecenia
Odtwarzać zniszczone siedliska w miejscach zastępczych np. przesadzenie szczególnie cennych roślin, przeniesienie fragmentów (np. z dziuplami) ściętych drzew stanowiących siedlisko występowania cennych gatunków bezkręgowców lub porostów w miejsca, gdzie będą mogły znaleźć siedliska zastępcze. W celu minimalizacji niekorzystnego oddziaływania na faunę planowane prace budowlane powinny zostać przeprowadzone w możliwie najkrótszym czasie. Prace prowadzić poza okresem lęgowym ptaków. Dostosować terminy robót do terminów rozrodu gatunków wrażliwych. Przestrzegać zasady ochrony (nienaruszania) elementów środowiska ważnych dla zachowania właściwego stanu korytarza ekologicznego wzdłuż danego odcinka doliny cieku wodnego (zadrzewienia i zakrzaczenia, zbiorniki wodne, płaty roślinności szuwarowej, mokradła itp.); Wprowadzać ograniczenia czasowe wykonywania robót związane z potrzebami ochrony cennych gatunków flory i fauny. Zapewnić możliwość przeniesienia rzadszych gatunków roślin i zwierząt (m.in. kijanki płazów) ze stanowisk, które ulegną zniszczeniu podczas budowy na inne stanowiska w pobliżu. Przy czym przeniesienie gatunków chronionych może odbywać się jedynie po uzyskaniu odrębnego zezwolenia odpowiedniego organu ochrony środowiska.
Zdrowie Należy czytelnie oznakować obszary, gdzie prowadzone będą prace budowlane i modernizacyjne w celu zwiększenia bezpieczeństwa ludzi podczas wykonywania tych prac. W celu zachowania bezpieczeństwa na terenie budowy zaleca się stosowanie sprawnego technicznie sprzętu, stałe prowadzenie nadzoru budowlanego oraz bezwzględne przestrzeganie przepisów BHP. W czasie trwania prac budowlanych należy zmniejszyć czas pracy maszyn budowlanych do niezbędnego minimum, aby ograniczyć emisję spalin oraz hałasu. Prace prowadzić w porze dziennej.
Krajobraz i dziedzictwo kulturowe
Wszystkie inwestycje powinny być zaplanowane tak, aby nie niszczyły walorów estetycznych krajobrazu, nie zaburzały historycznego układu przestrzennego objętego ochroną konserwatorską. W przypadku natrafienia na przedmioty o charakterze zabytkowym należy zabezpieczyć teren znaleziska i powiadomić o tym fakcie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Stosować działania minimalizujące negatywny wpływ na krajobraz: ogrodzenia drewniane zamiast betonowych, dostosowanie kolorystyki, maskowanie zielenią elementów dysharmonijnych.
6 Napotkane trudności i luki w wiedzy
Strategiczna ocena oddziaływania odnosi się do szerokiego spectrum zagadnień. Inaczej niż
w przypadku oceny oddziaływania planowanych przedsięwzięć nie ma tu możliwości odniesienia się
do konkretnych rozwiązań technicznych. Poziom szczegółowości prowadzonej oceny oddziaływania
jest ściśle powiązany z poziomem szczegółowości przedmiotowego dokumentu.
Możliwe jest zastosowanie jedynie metody opisowej (jakościowej), co związane jest z poziomem
szczegółowości SPPOFAP - nie ma możliwości odniesienia się do konkretnych parametrów
dotyczących poszczególnych planowanych inwestycji, co uniemożliwia zastosowanie bardziej
precyzyjnej metodyki (ilościowej), jednorodnej dla wszystkich planowanych przedsięwzięć. Dane
techniczne opisujące planowane przedsięwzięcia prezentują bardzo zróżnicowany poziom
szczegółowości – od projektów technicznych po koncepcje.
Z uwagi na skomplikowany i długotrwały proces inwestycyjny nie jest możliwe dokładne
określenie czasu rozpoczęcia i zakończenia prac budowlanych przy realizacji poszczególnych
przedsięwzięć, co również uniemożliwia oszacowanie oddziaływań skumulowanych i zastosowania
modeli do obliczenia oddziaływań w sytuacji najbardziej niekorzystnej.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
148
7 Monitoring
Zgodnie z wymogami dyrektyw proponuje się prowadzenie monitoringu efektów realizacji
założeń Planu w zakresie opisanym poniżej. Celem monitoringu jest opisanie zmian stanu środowiska
w wyniku realizacji założeń SPPOFAP, sprawdzenie czy założone środki łagodzące przyniosą zakładany
efekt.
Celem monitoringu środowiskowego jest ocena stanu środowiska - czy stan środowiska ulega
polepszeniu czy pogorszeniu – poprzez zbieranie, analizowanie i udostępnianie danych dotyczących
jakości środowiska i zachodzących w nim zmian. Monitoring jest również podstawą oceny
efektywności wdrażania polityki środowiskowej. Dostarcza informacji o efektach wszystkich działań
na rzecz ochrony środowiska.
Monitoring jakości środowiska realizowany jest w ramach monitoringu regionalnego
województwa wielkopolskiego i prowadzony jest przez Wojewódzką Inspekcję Ochrony Środowiska
w Poznaniu.
Do najważniejszych wskaźników, które należałoby okresowo kontrolować należą:
• stan jakości powietrza atmosferycznego,
• stan klimatu akustycznego,
• procent mieszkańców narażonych na ponadnormatywny hałas,
• przyrost liczby ludności korzystającej ze zbiorowego systemu transportu osób,
• łączna ilość i kubatura wybudowanych parkingów typu Park&Ride,
• przyrost liczby ludności/pojazdów korzystających z parkingów typu Park&Ride.
Ocena wskaźników monitorowania powinna odnosić się do obszaru objętego SPPOFAP.
Kontrola i monitoring realizacji polityki parkingowej winien obejmować określenie stopnia
wykonania poszczególnych działań:
• określenie stopnia realizacji przyjętych celów;
• ocenę rozbieżności pomiędzy przyjętymi celami i działaniami a ich wykonaniem;
• analizę przyczyn rozbieżności.
Proponuje się, aby analizę skutków realizacji postanowień dokumentu przeprowadzać z
częstotliwością co 2 lata.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
149
8 Konsultacje społeczne
Projekt SPPOFAP wraz z prognozą oddziaływania na środowisko zostaną udostępnione
społeczeństwu w celu zapewnienia jego udziału w procedurze strategicznej oceny oddziaływania na
środowisko. Wnioski i uwagi mogą wnosić wszyscy obywatele, jak również organizacje pozarządowe,
grupy społeczne, przedstawiciele środowisk naukowych itd. Opracowania zostaną udostępnione
w siedzibie oraz na stronach internetowych urzędów jednostek samorządów terytorialnych objętych
dokumentem oraz na stronie poświęconej SPPOFAP.
Zgodnie z art. 54. ust. 1, w związku z art. 57 ust. 1 pkt 2 i art. 58 ust. 1 pkt 2 ustawy
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, regionalny dyrektor ochrony środowiska
i wojewódzki inspektor sanitarny opiniuje projekty dokumentów strategicznych wraz z prognozą
oddziaływania na środowisko. Niniejsza Prognoza oddziaływania Planu na środowisko podlega
opiniowaniu przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu oraz Wojewódzkiego
Inspektora Sanitarnego w Poznaniu.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
150
9 Streszczenie w języku niespecjalistycznym
9.1 Przedmiot opracowania Przedmiotem niniejszej prognozy oddziaływania na środowisko jest „Spójna Polityka Parkingowej
Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej” (SPPOFAP). SPPOFAP została opracowana w
ramach Projektu „Badanie powiązań funkcjonalno - przestrzennych w zakresie parkingów dla
obszaru Aglomeracji Poznańskiej (z uwzględnieniem wpływu sąsiadujących powiatów – SPPOFAP)”.
Prognoza oddziaływania na środowisko została wykonana z uwzględnieniem zakresu określonego
w art. 51 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko
(Dz.U.2013.1235 t.j. z późn. zm.).
Zakres prognozy jest zgodny z zapisami Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE
z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko
(Dz. Urz. WE L 197 z 21.07.2001).
9.2 Cele i zakres dokumentu Założeniem polityki parkingowej dla aglomeracji poznańskiej jest zapewnienie zrównoważonego
rozwoju Aglomeracji Poznańskiej, poprzez maksymalną integrację systemów transportowych,
uregulowany wzrost dostępności komunikacyjnej obszarów oraz ochronę środowiska. Realizacja
założeń dokumentu będzie polegała na rozwoju systemu parkingów typu Park&Ride (z ang. Parkuj i
Jedź), tj. parkingów, na których osoby dojeżdżające z przedmieść dużych miast, pozostawią swoje
pojazdy i przesiadają się do komunikacji zbiorowej.
Dokument odnosi się do Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej, obejmującego: miasto
Poznań oraz powiaty: poznański, kościański, wągrowiecki i wrzesiński.
9.3 Powiązania z innymi dokumentami strategicznymi Założenia dokumentu są zgodne z celami i priorytetami dokumentów szczebla
międzynarodowego, krajowego, regionalnego i lokalnego, w tym:
• Biała księga transportu. Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu.
Dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu
• Zielona Księga. W kierunku nowej kultury mobilności w mieście
• Polityka Transportowa Państwa na lata 2006-2025
• Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030
• Aktualizacja Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020r.
• Program Ochrony Środowiska Województwa Wielkopolskiego na lata 2012-2015
• Program Ochrony Powietrza dla strefy aglomeracja Poznań
• Strategia Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Miejskim Obszarze Funkcjonalnym
Poznania
• Strategia rozwoju powiatu poznańskiego na lata 2006-2015
• Plan Zrównoważonego Rozwoju Publicznego Transportu Zbiorowego Powiatu
Poznańskiego na lata 2015-2025
• Program ochrony środowiska dla Powiatu Poznańskiego na lata 2012-2015 z perspektywą
na lata 2016-2019
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
151
• Polityka transportowa Poznania
• Strategia Rozwoju Miasta Poznania do roku 2030
• Plan Zrównoważonego Rozwoju Publicznego Transportu Zbiorowego dla Miasta Poznania
na lata 2015-2025
• Program Ochrony Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2013-2016 z perspektywą do
roku 2020 roku - Projekt
• Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania
• gminne strategie rozwoju oraz studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego.
9.4 Charakterystyka środowiska W rozdziale 3 Prognozy przedstawiono syntetyczną charakterystykę jakości środowiska
naturalnego na terenie objętym dokumentem. Scharakteryzowano poszczególne komponenty
środowiska oraz występujące problemy w zakresie jakości środowiska. Z punktu widzenia realizacji
projektowanego dokumentu najbardziej istotne problemy ochrony środowiska na omawianym
terenie dotyczą zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego oraz zagrożeń stwarzanych przez
system komunikacyjny.
9.5 Potencjalne zmiany środowiska w przypadku braku realizacji dokumentu
Działania zaproponowane do realizacji w ramach przedmiotowego dokumentu mają na celu
integrację systemów transportowych poprzez zwiększenie wykorzystania środków transportu
publicznego, a pośrednio ograniczenie wprowadzania zanieczyszczeń w postaci emisji spalin i hałasu
do środowiska i w rezultacie poprawę stanu środowiska. Efektem tych działań będzie również
pozytywny wpływ na zdrowie mieszkańców aglomeracji. Brak realizacji zapisów dokumentu będzie
prowadzić do pogarszania się wszystkich komponentów środowiska, a w szczególności jakości
powietrza atmosferycznego oraz klimatu akustycznego.
9.6 Rozwiązania alternatywne Dokument zakłada 3 warianty rozwoju systemu parkingów. Różnica między scenariuszami
rozwoju wynika z przyjętej kolejności budowy parkingów. Pierwszy wariant zakłada budowę 16
parkingów o największym potencjalnym zapotrzebowaniu na miejsca parkingowe. Drugi wariant
zakłada uzyskanie największego rozproszenia parkingów i maksymalne skrócenie drogi dojazdu do
nich. Trzeci wariant zakłada budowę wszystkich parkingów poznańskich przewidzianych w horyzoncie
do 2020 roku i rozwój systemu w oparciu o korytarze dojazdowe do tych parkingów.
9.7 Zastosowane metody oceny oddziaływania Niniejsza ocena została oparta na kryteriach jakościowych tak, aby w odpowiedni sposób określić,
jaki wpływ na poszczególne komponenty środowiska będą miały działania zaproponowane
w analizowanym dokumencie.
Przeanalizowano skutki środowiskowe dla następujących elementów:
• woda,
• powietrze,
• klimat akustyczny,
• powierzchnia ziemi i gleba,
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
152
• fauna i flora,
• różnorodność biologiczna,
• klimat,
• zasoby naturalne
• krajobraz,
• zdrowie człowieka,
• dobra kultury,
• dobra materialne.
Dokonano analizy zidentyfikowanych oddziaływań z określeniem ich rodzaju
(pozytywne/negatywne), określono skalę oddziaływań (globalna - w odniesieniu do OFAP, lokalna - w
odniesieniu do konkretnego parkingu) oraz charakter oddziaływań (bezpośrednie/pośrednie,
stałe/chwilowe, długoterminowe/krótkoterminowe).
Analizowano oddziaływania wtórne i skumulowane. Brano pod uwagę odwracalność skutków
podjętych działań, skalę czasową oddziaływań, zasięg przestrzenny, możliwość oddziaływania
transgranicznego.
9.8 Oddziaływanie na środowisko Przeprowadzając analizę potencjalnego oddziaływania dokumentu na środowisko przyrodnicze
odniesiono się do założeń zawartych w projekcie dokumentu oraz rodzajów przedsięwzięć
rozważanych do realizacji. Przeanalizowano potencjalne oddziaływanie rozwoju systemu parkingów
na poszczególne elementy środowiska przyrodniczego (wody, powietrze atmosferyczne, klimat,
klimat akustyczny, gleby, powierzchnię ziemi, faunę, florę, bioróżnorodność, zasoby naturalne,
krajobraz). Rozważono także potencjalne oddziaływanie na zdrowie ludzi oraz na obiekty zabytkowe i
dobra materialne.
Realizacja dokumentu nie spowoduje ingerencji i przekształceń w środowisku naturalnym
o wysokich walorach przyrodniczych, nie wpłynie negatywnie na obszary chronione oraz cenne
przyrodniczo.
Negatywne oddziaływanie na środowisko przyrodnicze ograniczało się będzie w większości
przypadków jedynie do etapu realizacji inwestycji (etapu prac budowlanych), który wiąże się
zazwyczaj z podwyższoną emisją hałasu, emisją spalin z maszyn budowlanych, czy też zwiększoną
emisja pyłów. Negatywne oddziaływania na środowisko przyrodnicze związane z etapem realizacji
inwestycji są oddziaływaniami krótkotrwałymi, odwracalnymi, o lokalnym charakterze.
Na etapie eksploatacji oddziaływanie na środowisko będzie znikome.
Należy zauważyć, że realizacja dokumentu pośrednio wpłynie pozytywnie na jakość środowiska.
Rozwój systemu transportu publicznego spowoduje zmianę preferencji wyboru środka transportu
wśród mieszkańców aglomeracji. Zwiększenie udziału podróży środkami transportu publicznego
kosztem podróży indywidualnych samochodami osobowymi spowoduje zmniejszenie emisji
zanieczyszczeń atmosferycznych oraz poprawę klimatu akustycznego. Efektem tych działań będzie
również pozytywny wpływ na zdrowie mieszkańców aglomeracji. Brak realizacji zapisów
przedmiotowego dokumentu będzie prowadzić do pogarszania się wszystkich komponentów
środowiska, a w szczególności jakości powietrza atmosferycznego oraz klimatu akustycznego.
Planowane do realizacji parkingi położone są poza granicami obszarów Natura 2000. Realizacja
dokumentu nie będzie więc oddziaływać na obszary sieci NATURA 2000 oraz nie będzie stanowić
zagrożenia dla gatunków roślin, zwierząt i siedlisk, dla których ochrony zostały one powołane.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
153
Ze względu na lokalny charakter działań i zasięg przestrzenny obszaru objętego dokumentem
transportowym i stosunkowo dużą odległość aglomeracji od granic państw ościennych skutki
realizacji założeń dokumentu nie będą miały znaczenia transgranicznego.
Podsumowanie potencjalnych oddziaływań dla etapu eksploatacji parkingów przedstawiono w
poniższej tabeli.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
154
Komponent środowiska Oddziaływanie
(potencjalne oddziaływanie) Rodzaj oddziaływania
(pozytywne/negatywne) Skala oddziaływania*
Charakter oddziaływania
Ograniczenie emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych (w wyniku ograniczenia transportu
samochodowego indywidualnego) pozytywne globalna
pośrednie, stałe,
długoterminowe Powietrze atmosferyczne
Emisja zanieczyszczeń gazowych i pyłowych, pogorszenie jakości powietrza w miejscach
lokalizacji parkingów negatywne lokalna
chwilowe, bezpośrednie,
odwracalne
Klimat Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych (w
wyniku ograniczenia transportu samochodowego indywidualnego)
pozytywne globalna pośrednie,
stałe, długoterminowe
Ograniczenie negatywnego wpływu transportu na klimat akustyczny (w wyniku ograniczenia transportu samochodowego indywidualnego)
pozytywne globalna pośrednie,
stałe, długoterminowe
Klimat akustyczny
Emisja hałasu i drgań w miejscach lokalizacji parkingów
negatywne lokalna chwilowe,
bezpośrednie, odwracalne
Poziom promieniowania elektromagnetycznego
Brak - - -
Zmniejszenie depozycji zanieczyszczeń atmosferycznych
pozytywne globalna pośrednie,
długoterminowe
Zanieczyszczenie substancjami ropopochodnymi gruntów
negatywne lokalna bezpośrednie,
stałe, długoterminowe
Zajmowanie powierzchni ziemi, przekształcanie profilu glebowego
negatywne lokalna bezpośrednie,
stałe, długoterminowe
Powierzchnia ziemi i gleby
Wpływ odpadów wytwarzanych w wyniku eksploatacji parkingów
negatywne lokalna chwilowe,
bezpośrednie, odwracalne
Wody Zwiększony odpływ zanieczyszczonych wód
opadowych, wprowadzanie ładunku zanieczyszczeń do wód
negatywne lokalna pośrednie,
stałe, długoterminowe
Bioróżnorodność
Zachowanie lub poprawa jakości siedlisk na skutek ograniczenia emisji hałasu, spalin i pyłów (w wyniku ograniczenia transportu
samochodowego Indywidualnego)
pozytywne globalna pośrednie,
stałe, długoterminowe
Rośliny Zwierzęta
Presja komunikacji na siedliska w pobliżu nowych inwestycji, Płoszenie zwierząt
negatywne lokalna bezpośrednie,
stałe, długoterminowe
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
155
Komponent środowiska Oddziaływanie
(potencjalne oddziaływanie) Rodzaj oddziaływania
(pozytywne/negatywne) Skala oddziaływania*
Charakter oddziaływania
Złoża surowców
Zmniejszenie zużycia surowców nieodnawialnych (ropa naftowa) – w wyniku
ograniczenia transportu samochodowego indywidualnego
pozytywne globalna pośrednie,
stałe, długoterminowe
Uporządkowanie otoczenia, Wyeliminowanie parkowania w miejscach do
tego nieprzeznaczonych pozytywne globalna
pośrednie, stałe,
długoterminowe Krajobraz i ład przestrzenny
Wprowadzenie nowych elementów w krajobrazie
negatywne lokalna bezpośrednie,
stałe, długoterminowe
Zdrowie ludzi
Ograniczenie uciążliwości komunikacyjnej - nadmierny hałas, zanieczyszczenie powietrza,
drgania/wibracje, Poprawa bezpieczeństwa na drogach
pozytywne globalna bezpośrednie,
stałe, długoterminowe
Dobra materialne i dobra kultury
Ograniczenie wpływu drgań/wibracji i zanieczyszczeń na budynki (w wyniku
ograniczenia transportu samochodowego indywidualnego)
pozytywne lokalna
pośrednie i bezpośrednie,
stałe, długoterminowe
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
156
9.9 Monitoring skutków realizacji Programu Celem monitoringu środowiskowego jest ocena stanu środowiska - czy stan środowiska ulega
polepszeniu czy pogorszeniu – poprzez zbieranie, analizowanie i udostępnianie danych dotyczących
jakości środowiska i zachodzących w nim zmian. Monitoring jest również podstawą oceny
efektywności wdrażania polityki środowiskowej. Dostarcza informacji o efektach wszystkich działań
na rzecz ochrony środowiska.
Monitoring jakości środowiska realizowany jest w ramach monitoringu regionalnego
województwa wielkopolskiego i prowadzony jest przez Wojewódzką Inspekcję Ochrony Środowiska
w Poznaniu.
Do najważniejszych wskaźników, które należałoby okresowo kontrolować należą:
• stan jakości powietrza atmosferycznego,
• stan klimatu akustycznego,
• procent mieszkańców narażonych na ponadnormatywny hałas,
• przyrost liczby ludności korzystającej ze zbiorowego systemu transportu osób,
• łączna ilość i kubatura wybudowanych parkingów typu Park&Ride,
• przyrost liczby ludności/pojazdów korzystających z parkingów typu Park&Ride.
Kontrola i monitoring realizacji celów dokumentu winien obejmować określenie stopnia
wykonania poszczególnych działań:
• określenie stopnia realizacji przyjętych celów;
• ocenę rozbieżności pomiędzy przyjętymi celami i działaniami a ich wykonaniem;
• analizę przyczyn rozbieżności.
Zaproponowano, aby analizę przeprowadzać z częstotliwością co 2 lata.
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
157
10 Literatura i wykaz źródeł
1. A practical guide to the strategic environmental assessment directive. Practical guidance on applying European Directive 2001/42/EC “on the assessment of the effects of certain plans and programmes on the environment”. Office of the Deputy Prime Minister, London, 2005;
2. Aktualizacja Programu ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto
Poznań) w woj. wielkopolskim (Uchwała Sejmiku Województwa Wielkopolskiego Nr
XXIX/561/12 z dnia 17.12.2012 r.);
3. Biała księga transportu. Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu. Dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu; KOM(2011) 144, marzec 2011;
4. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (www.gddkia.gov.pl) 5. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska (natura2000.gdos.gov.pl geoserwis.gdos.gov.pl) 6. Główny Urząd Statystyczny (www.stat.gov.pl ) 7. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 8. Monitoring chemizmu gleb ornych Polski (www.gios.gov.pl) 9. Plan Zrównoważonego Rozwoju Publicznego Transportu Zbiorowego dla Miasta Poznania na
lata 2015-2025, Poznań, 2014;
10. Plan Zrównoważonego Rozwoju Publicznego Transportu Zbiorowego Powiatu Poznańskiego
na lata 2015-2025, Poznań, 2014;
11. Polityka Parkingowa (www.politykaparkingowa.pl) 12. Polityka Transportowa Państwa na lata 2006 – 2025; Ministerstwo Infrastruktury, Warszawa,
2005;
13. Polityka transportowa Poznania (Uchwała nr XXIII/269/III/99 Rady Miasta Poznania z dnia 18 listopada1999 r.);
14. Program Ochrony Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2013-2016 z perspektywą do roku
2020 roku, Poznań, 2013;
15. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Kościańskiego na lata 2012-2015 z perspektywą na
lata 2016-2019, Projekt, Powiat Kościański, Kościan, 2012;
16. Program ochrony środowiska dla Powiatu Poznańskiego na lata 2012 – 2015 z perspektywą na lata 2016 – 2019, Poznań, 2012;
17. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Wągrowieckiego na lata 2011 – 2014 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015 – 2018, Wągrowiec, 2010;
18. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Wrzesińskiego na lata 2013-2016 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2017-2020, Powiat Wrzesiński, Września, 2013;
19. Program ochrony środowiska dla województwa wielkopolskiego na lata 2012-2015”, Województwo Wielkopolskie, Poznań, 2012;
20. Raport pt.: „Mapa akustyczna dróg krajowych na terenie województwa wielkopolskiego (zadanie 2)”, GDDKiA;
21. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Poznaniu (www poznan.rdos.gov.pl) 22. Rejestr zabytków nieruchomych (wosoz.ibip.pl) 23. Spójna Polityka Parkingowa Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej, Projekt,
Poznań, 2015; 24. Strategia Rozwoju Miasta Poznania do roku 2030 (Uchwała nr LXXII/990/V/2010 Rady Miasta
Poznania z dnia 11 maja 2010 r.); 25. Strategia rozwoju powiatu poznańskiego na lata 2006 – 2015 (Uchwała Rady Powiatu
Poznańskiego Nr XXVI/237/IV/2013 z dnia 20 marca 2013r.);
Prognoza Oddziaływania na Środowisko Spójnej Polityki Parkingowej dla Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Poznańskiej
158
26. Strategia Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Miejskim Obszarze Funkcjonalnym Poznania, Poznań, 2014;
27. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania
(Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dn. 18.01.2008 r.);
28. Therivel R. Strategic Environmental Assessment In Action, Earthscan, London, 2004 29. Wielkopolska 2020. Zaktualizowana Strategia Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do
2020 roku, Zarząd Województwa Wielkopolskiego, Poznań, 2012; 30. Wielkopolski Zarząd Dróg Wojewódzkich (www.wzdw.pl) 31. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu (www. poznan.wios.gov.pl) 32. Zielona Księga. W kierunku nowej kultury mobilności w mieście; KOM(2007) 551, wrzesień
2007;