program Çıktılarının belirlenmesitaslak program Çıktılarının belirlenmesi 28 Şubat...
TRANSCRIPT
Program Çıktılarının
Belirlenmesi
Prof. Dr. Atila BARKANA
Mart 2010
Öğrenme Çıktıları
(Learning Outcomes)
2
Bologna Süreci:
Eylem Alanları
1. Kolayca anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir
yükseköğretim sistemi kurmak
2. Üç kademeli bir sistemi benimsemek
3. Kredi sistemini oluşturmak
4. Hareketliliği özendirmek
5. Kalite güvencesini teşvik etmek ve Avrupa’da
İşbirliği yapmak
6. Yükseköğretimde Avrupa boyutunu öne çıkarmak
3
1.1. Eylem Alanları (devam)
7. Yaşamboyu öğrenim
8. Üniversite ve öğrencilerin Avrupa Yükseköğretim Alanının kurulmasına ve şekillendirilmesine katılımları
9. Avrupa Yükseköğretim Alanını çekim merkezi haline getirmek
10.Avrupa Yükseköğretim Alanı ve Avrupa Araştırma Alanını “Bilgi Toplumunun” iki temel direği haline getirmek
4
Bologna Süreci:
Eğitim-Öğretim
• Öğrenme Girdilerine Dayalı
(Öğretici Merkezli)
• Öğrenme Çıktılarına Dayalı
(Öğrenci Merkezli)
5
Öğrenen Merkezli Eğitim
• Ders amaçlarının standart biçimde ifade edilmesi
• Öğrenme çıktılarına dayalı öğretimin benimsenmesi
• Öğrenme çıktıları;
• Öğrencinin neleri bileceğinin ve neleri
yapabileceğinin açık ifadeleridir
• Dersin içeriği ya da öğretim elemanının ne
yapmak istediğini belirten ifadeler değildir
6
5.Ders Çıktıları
• Genel Amaç (Goal)
• 1-2 cümle
• Nihai amaç
• Öğrenme Çıktıları (Learning Outcomes)
• 3-8 çıktı
• Bu dersin sonunda öğrenci;…
• …ebilecektir. (…will be able to…)
• Alt Beceriler (Subordinate Skills)
• Her öğrenme çıktısı için en fazla 10 beceri
• Basit geniş zaman (...er/...ar/…ır/ gibi)
7
5. Ders Çıktıları (devam)
Dikkat Edilecek Noktalar
• İfadeler
• öğretim üyesinin derste yapacaklarını değil
• öğrencinin ders sonunda sergileyeceği
performansı içermelidir.
• Performans ifadeleri olabildiğince
• ölçülebilir ve
• gözlenebilir olmalıdır.
8
7. Bloom’un Sınıflandırması
9
Bilgi
Kavrama
Uygulama
Analiz
Sentez
Değerlendirme
Tablo
7. Bloom’un Sınıflandırması
Önerilen Yüklemler - Bilgi
Önemli bilgiyi hatırlamak
• Tanımlamak (define)
• Tekrarlamak (repeat)
• Kaydetmek (record)
• Listelemek (list)
• Hatırlamak (recall)
• Adlandırmak (name)
• Anlatmak (tell)
10
7. Bloom’un Sınıflandırması
Önerilen Yüklemler - Kavrama
Önemli bilgiyi açıklamak
• Aktarmak (translate)
• Bir başka şekilde/Kendi
cümleleriyle ifade etmek
(restate)
• Betimlemek/Tasvir etmek
(describe)
• Tanımak (recognize)
• Açıklamak (explain)
• İfade etmek (express)
• Saptamak/belirlemek
(identify)
• Yerini belirlemek (locate)
• Rapor etmek (report)
• Özetlemek (Summarize)
11
7. Bloom’un Sınıflandırması
Önerilen Yüklemler - Uygulama
Edinilen bilgiyi yeni duruma uyarlamak, yeni
durumda kullanmak• Yorumlamak (interpret)
• Uygulamak (apply)
• Kullanmak (employ/use)
• Göstermek (demonstrate)
• Dramatize etmek(dramatize)
• Örneklemek (illustrate)
• Çalıştırmak (operate)
• Takvim hazırlamak (schedule)
• Taslak hazırlamak (sketch)
• Uyarlamak (adapt)
• Yönetmek (manage)
12
7. Bloom’un Sınıflandırması
Önerilen Yüklemler - Analiz
Bir olay/olgu/durumu
ayrıntısıyla
inceleyebilmek,
çözümleyebilmek
• Ayırt etmek (distinguish)
• Çözümlemek (analyse)
• Hesaplamak (calculate)
• Deney yapmak (experiment)
• Test etmek/sınamak (test)
• Karşılaştırmak (compare)
• Eleştirmek (criticize)
• Denetlemek (inspect)
• Tartışmak (debate)
• Sorgulamak (question)
• İlişkilendirmek (relate)
13
7. Bloom’un Sınıflandırması
Önerilen Yüklemler - SentezÖzgün ürünler ortaya
koymak, üretmek
• Birleştirmek/Oluşturmak/ Derlemek (compose)
• Planlamak (plan)
• Önermek (propose)
• Tasarlamak/Tasarımlamak (design)
• Formüle etmek (formulate)
• Düzenlemek (arrange)
• Parçaları birleştirmek/Birarayagetirmek (assemble)
• Yapılandırmak/İnşa etmek (construct)
• Yaratmak (create)
• Kurmak (set up)
• Organize etmek (organize)
• Geliştirmek (Develop)
• Benzeterek yapmak / Simuleetmek (simulate)
14
7. Bloom’un Sınıflandırması
Önerilen Yüklemler - Değerlendirme
Bilimsel bilgiye dayalı eleştirel değerlendirme
yapmak
• Yargılamak/Hüküm vermek/Karar vermek (judge)
• Değer biçmek (appraise)
• Değerlendirmek (evaluate/ assess)
• Düzeltmek (revise)
• Tahminde bulunmak (estimate)
15
7. Bloom’un Sınıflandırması
ÖnerilMEYEN Yüklemler
• Öğrenmek
• Kavramak
• Bilmek
• Öğretmek
• Takdir etmek
16
8. Genel Yeterlilikler
(Generic Competencies)
17
Türkçe
Üretken
Özdeğerlerine saygılı
Yaratıcı
Sorgulayan
Anadilini etkili kullanma
Çevre duyarlılığı
Bir yabancı dili etkili kullanma
Farklı durumlara ve sosyal rollere uyum
Takım halinde çalışabilme
Eleştirel düşünebilme
İngilizce
Productive
True to core values
Creative
Questioning
Effective use of mother tongue
Environmental awareness
Effective use of a foreign language
Adapt to different situations and roles
Work in teams
Critical Thinking
9. Öğretim Yöntem ve Teknikleri
18
Türkçe İngilizce
Anlatım Lecture
Takım/Grup Çalışması Team/Group Work
Gösterme Demonstration
Deney Experiment
Uygulama-Alıştırma Drill and Practice
Örnek Olay İncelemesi Case Study
Sorun/Problem Çözme Problem Solving
Beyin Fırtınası Brain Storming
Rapor Hazırlama ve/veya Sunma Preparing and/or Presenting Reports
Proje Tasarımı/Yönetimi Project Design/Management
Rol Oynama/Dramatize Etme Role Play/Dramatization
Öğrenci Merkezli Öğretim
Ders 1
Öğrenme
Çıktıları
Ders 2
Öğrenme
Çıktıları
Ders N
Öğrenme
Çıktıları
Program Çıktıları =
Mezun Yeterlilikleri
Türkiye
Yükseköğretim
Yeterlilikler Çerçevesi
Sektörel
Yeterlilikler
Uyuşuyor
mu?
Sürdürülebilirlik
Evet
Hayır
Neden Yapıyoruz?
• Yükseköğretim sistemleri arasında
uluslararası ilişkilendirmeyi sağlamak
(saydamlık)
• Yükseköğretim sistemlerinin birbirini
tanımasını kolaylaştırmak (tanınma)
• Öğrenenlerin ve mezunların hareketliliğini
artırmak (hareketlilik)
Neden Yapıyoruz?
•Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler
Çerçevesinin Programlar Düzeyinde
Uygulanması
• Pilot (Aralık 2010)
• Tüm Kurumlarda (Aralık 2012)
• Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi
(Ocak 2010)
Program Çıktıları
• Programı tamamlayan öğrencilerin sahip
olması gereken bilgi, beceri ve tutumların
listesidir
• İki tür program çıktısı vardır:
• Genel çıktılar (TYYÇ - 12 Adet)
• Programa özgü çıktılar
MÜDEK Ölçütlerinin
Uyarlanması - Genel Çıktılar
• Malzeme Mühendisliği
• 1. Matematik, fen ve kendi dalları ile ilgili ve
mühendislik konularında yeterli bilgiye sahip
olma ve edindiği bilgileri uygulama becerisi
MÜDEK Ölçütlerinin
Uyarlanması - Genel Çıktılar
• MÜDEK
• 1. Matematik, fen ve mühendislik bilgilerini
uygulama becerisi
• Elektrik-Elektronik Mühendisliği
• 1. Matematik, fen ve mühendislik bilgilerini Elektrik-
Elektronik Mühendisliği alanında kullanabilme
becerisi
MÜDEK Ölçütlerinin
Uyarlanması - Genel• MÜDEK
• 6. Mesleki ve etik sorumluluk bilinci
• Elektrik-Elektronik Mühendisliği
• 6. Mesleki ve etik sorumluluk bilinci
• Malzeme Mühendisliği
• 6. Mesleki ve etik sorumluluk bilinci
Programa Özel
• Elektrik-Elektronik Mühendisliği
• 12. Proje planlama ve uygulama becerisi
• 13. Konuşulan İngilizceyi anlama ve İngilizceyi
okuma seviyesinde kullanma becerisi
• 14. Mesleki özgüven
• 15. Sosyal, kültürel ve toplumsal sorumlulukları
kavrama, benimseme ve uygulayabilme becerisi
Programa Özel
• Malzeme Mühendisliği
• 12. Proje tabanlı çalışma kültürünü
benimsemiş mezunlar yetiştirmek
Genel ve Alana Özgü Çıktılar
- İşletme -
• Genel
• Temel mesleki bilgiler
• Disiplinlerarası takımlarda çalışma becerisi
• Alana Özgü
• Bir işletmeyi kendi çevresi içinde inceleyebilecek araçları
değerlendirebilmek ve kullanabilmek
• Bir işletmenin belirli bir alanında çalışabilmek ve
kısmen uzmanlaşabilmek
İlk Kaynaklar
• YÖK, Türkiye Yükseköğretim Ulusal Yeterlikler Çerçevesi
(Ocak, 2009)
• YÖK Alanlara Özgü Yeterlikler Çalışması
• TSE Mesleki Yeterlikler Çalışması
• Uluslararası Çalışmalar (Tuning Project)
• Avrupa Yükseköğretim Alanı Yeterlikler Çerçevesi (The
Overarching Framework for Qualifications of EHEA)
• Avrupa Yeterlikler Çerçevesi (European Qualifications
Framework)
TYYÇ - Kademeye Göre Genel Beceriler -
Örnek
• Lisans
• Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak
verileri yorumlayabilme ve değerlendirebilme, sorunları
tanımlayabilme, analiz edebilme, araştırmalara ve kanıtlara dayalı
çözüm önerileri geliştirebilme.
• Yüksek Lisans
• Alanındaki edindiği bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen
bilgilerle bütünleştirerek yorumlayabilme ve yeni bilgiler
oluşturabilme.
TYYÇ - Kademeye Göre Genel Beceriler
Örnek
• Doktora
• Bilime yenilik getiren, yeni bir düşünce, yöntem, tasarım
ve/veya uygulama geliştirebilme ya da bilinen bir düşünce,
yöntem, tasarım ve/veya uygulamayı farklı bir alana
uygulayabilme, özgün bir konuyu araştırabilme,
kavrayabilme, tasarlayabilme, uyarlayabilme ve
uygulayabilme.
Paydaşlar
• Öğretim Elemanları
• Öğrenciler
• Mezunlar
• Uzmanlar
• Sektör Temsilcileri
• Mesleki Kuruluş Temsilcileri
• İşverenler
Çalışma Takvimi
Taslak Program
Çıktılarının
Belirlenmesi
28 Şubat
Paydaşlara
Sunulması
1-30 Mart
Yeterliklere Son
Halinin Verilmesi
15 Nisan
İlk Kaynakların
İncelenmesi
15 Şubat
Ders Programının
Matris Bağlamında
Güncellenmesi
30 Mayıs
Ders Programına
Son Halinin
Verilmesi
30 Haziran
Program ve Ders
Çıktıları
Matrisinin
Hazırlanması
15 Mayıs
Örnek Program ve Ders
Çıktıları Matrisi
• Elektrik-Elektronik Mühendisliği
Program ve Ders Çıktıları
Matrisi
Çıktılar PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ N
Ders 1 3 1 1 2
Ders 2 2 1 3
Ders 3 1 1 3 3
Ders 4 1
Ders 5 1 3
Ders 6 2 1 1
Ders N 3 1 3 1
1=Alt Seviyede Destekliyor - 2=Orta Seviyede Destekliyor - 3= Üst Seviye Destekliyor
Matris
Çıktılar PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ N
Ders 1 3 1 1 2
Ders 2 2 1 3
Ders 3 1 1 3 3
Ders 4 1
Ders 5 1 3
Ders 6 2 1 1
Ders N 3 1 3 1
1=Alt Seviyede Destekliyor - 2=Orta Seviyede Destekliyor - 3= Üst Seviye Destekliyor
Yeterli düzeyde üzerinde durulmuş
Matris
Çıktılar PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ N
Ders 1 3 1 1 2
Ders 2 2 1 3
Ders 3 1 1 3 3
Ders 4 1
Ders 5 1 3
Ders 6 2 1 1
Ders N 3 1 3 1
1=Alt Seviyede Destekliyor - 2=Orta Seviyede Destekliyor - 3= Üst Seviye Destekliyor
Yeterli düzeyde odaklanılmamış
Matris
Çıktılar PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ N
Ders 1 3 1 1 2
Ders 2 2 1 3
Ders 3 1 1 3 3
Ders 4 1
Ders 5 1 3
Ders 6 2 1 1
Ders N 3 1 3 1
1=Alt Seviyede Destekliyor - 2=Orta Seviyede Destekliyor - 3= Üst Seviye Destekliyor
Fazlaca odaklanılmış çıktı
Matris
Çıktılar PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ N
Ders 1 3 1 1 2
Ders 2 2 1 3
Ders 3 1 1 3 3
Ders 4 1
Ders 5 1 3
Ders 6 2 1 1
Ders N 3 1 3 1
1=Alt Seviyede Destekliyor - 2=Orta Seviyede Destekliyor - 3= Üst Seviye Destekliyor
Yabancı dil, takım çalışması ya da araştırma gibi
birçok derste yer alabilecek çıktı
Matris
Çıktılar PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ N
Ders 1 3 1 1 2
Ders 2 2 1 3
Ders 3 1 1 3 3
Ders 4 1
Ders 5 1 3
Ders 6 2 1 1
Ders N 3 1 3 1
1=Alt Seviyede Destekliyor - 2=Orta Seviyede Destekliyor - 3= Üst Seviye Destekliyor
Farklı çıktılara farklı düzeyde hizmet eden bir ders
Matris
Çıktılar PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ N
Ders 1 3 1 1 2
Ders 2 2 1 3
Ders 3 1 1 3 3
Ders 4 1
Ders 5 1 3
Ders 6 2 1 1
Ders N 3 1 3 1
1=Alt Seviyede Destekliyor - 2=Orta Seviyede Destekliyor - 3= Üst Seviye Destekliyor
Yalnızca bir çıktıya sınırlı düzeyde
hizmet eden bir ders
Teşekkürler