projekt kodeksu wersja z 30.09.2016 uwagi_mn_bez adresu

Wrocław, 28 października 2016 r.

Marek Nowak

e-mail: [email protected]

………………………………………………….

………………………………………………….

Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa

ulica Tytusa Chałubińskiego 4/6

00-928 Warszawa

[email protected]

Uwagi do projektu ustawy – Kodeks urbanistyczno-budowlany (UD135),

udostępnionego na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji

W odpowiedzi na ogłoszenie resortu o trwającym procesie konsultacji społecznych,

korzystając z obywatelskiego prawa do wyrażenia opinii o stanowionym prawie,

przedstawiam uwagi do projektu aktu prawnego zatytułowanego „Ustawa z dnia … -

Kodeks urbanistyczno-budowlany”, wersja z dnia 30 września 2016 r.

Na wstępie należy zauważyć, że konieczność wprowadzenia licznych zmian w istniejącym

stanie prawnym jest od dawna postulowane i oczekiwane. Fakt przystąpienia do

porządkowania przepisów wymaga docenienia, niezależnie od przedstawionych niżej

uwag krytycznych. Projektodawcy powinni jednak uwzględnić, że przedstawiona w

Projekcie materia prawna będzie zapewne wymagać wielu korekt, a przy ich

rozpatrywaniu i nadawaniu nowego brzmienia zasadnym jest kierowanie się dążeniem do

możliwie najlepszej jakości przepisów, a nie kalendarzem. Innymi słowy, ewentualne

terminy wyznaczone na zakończenie konsultacji międzyresortowych i społecznych nie

mogą mieć decydującego wpływu na dalsze procedowanie nad Projektem.

Uwagi ogólne

Uwaga ogólna nr 1

Obszerność i szczegółowość przyjętych rozwiązań uniemożliwiły całościową i

maksymalnie wnikliwą analizę i ocenę projektowanych przepisów. Wydaje się, że przy

takiej wielości zmian w istniejącym od wielu lat, a więc i utrwalonym systemie prawnym,

należało rozbić konsultacje na kilka etapów, a w pierwszym zostałyby sformułowanie

i uzgodnione założeń (warunki brzegowe) do konstruowania nowych przepisów. Prawo

budowlane obowiązuje od 22 lat, a ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu

przestrzennym od lat 13 – a to jest wystarczająco długi okres w praktyce inwestycyjnej,

aby stosowanie tego prawa mocno się zakorzeniło.

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

Uwagi do projektu Kodeksu urbanistyczno-budowlanego, wersja z dnia 30 września 2016 roku 2

Uwaga ogólna nr 2

Projekt wydaje się przeładowany treścią. Jest to akt prawny b. rozbudowany, z

wieloma nowymi regulacjami, niektóre z nich istotnie zmienią dotychczasowe

ustawodawstwo, a więc i praktykę orzeczniczą. Zgadzając się z krytyczną oceną stanu

istniejącego, nie powinno się jednak (gdzie tylko jest to możliwe) aż tak wielowątkowo

zmieniać przepisy, bo pewną wartością, która powinna podlegać ochronie jest dążenie do

stabilności prawa (przepisy, orzecznictwo, piśmiennictwo, powiązania z innymi aktami

prawnymi).

Uwaga ogólna nr 3

Brak projektu ustawy wprowadzającej Kodeks, jak również projektów aktów

wykonawczych (rozporządzeń), uniemożliwia kompleksową analizę i ocenę

projektowanych zmian. Nie wiedząc, które konkretnie przepisy zostaną uchylone lub

zmienione w ustawach niepodlegających w całości uchyleniu, nie można w pełni

merytorycznie odnieść się do zamiarów projektodawców. Dotyczy to również dopiero

zaplanowanego do wykonania przyporządkowania poszczególnych rodzajów inwestycji do

kategorii inwestycji w rozumieniu Kodeksu.

Uwaga ogólna nr 4

Projekt nie rozwiązuje jednego z problemów, z którymi borykamy się od czasu przemian

ustrojowych, a więc od 27 lat: władztwo planistyczne po stronie gmin a ich

odpowiedzialność za skutki uchwalanych (bądź zaniechania uchwalania) planów

miejscowy. Gminy nie poradziły sobie z tym zadaniem, wystarczy porównać do krajów o

wyższym poziomie świadomości i kultury jakości przestrzeni. Liczne głosy krytyki

zgłaszane do obecnej ustawy, dopiero niedawno zyskały posłuch (m.in. KPZK 2030).

Stracono kolejne lata, wadliwie urządzając miasta i wsie. Należy ustanowić sankcje na

okoliczność niewykonywania przez gminę obowiązków wynikających z Projektu w

zakresie gospodarowania przestrzenią (przy czym wątpliwości budzi art. 255 § 3

Projektu).

Uwaga ogólna nr 5

Zgadzając się z większością negatywnych tez o aktualnym stanie prawnym wyrażonych w

Uzasadnieniu Projektu, nie można nie zauważyć, że nie wszystkie kwestie zostały tam

uwzględnione. Zostanie zachowana dopuszczalna (jeszcze nieistniejąca) zabudowa na

podstawie obowiązujących planów miejscowych opracowanych na podstawie ustaw z

2003 i 1994 roku, a jedynie nowe zainwestowanie ma być na wyższym poziomie

urbanistycznym. W Projekcie brak rozwiązań w kierunku uzyskania pożądanej jakości

ładu przestrzennego w przypadku obowiązujących planów miejscowych (wg art. 6

Projektu stan istniejący ma podlegać ochronie prawnej).


Przykładowe rozwiązanie problemu:

W okresie 24 miesięcy od wejścia w życie Kodeksu, gminy opracują Program

dostosowania planów miejscowych do wymagań nowego porządku przestrzennego.

W pierwszych 12 miesiącach zostanie przeprowadzona analiza i ocena, które plany

miejscowe wymagają uzupełnienia, skorygowania lub uchylenia w związku z regulacjami

Kodeksu. W pierwszej kolejności plany miejscowe uchwalone wg ustawy z 1994 roku.

W kolejnych 6 miesiącach zostaną przeprowadzone konsultacje społeczne

projektowanych zmian.

W ostatnich 6 miesiącach Program zostanie uchwalony, zawierając m.in. harmonogram i

opis projektowanych zmian w każdym z planów miejscowych.

W okresie 5 lat po uchwaleniu Programu zostaną sporządzone i uchwalone zmiany

planów miejscowych.

Zmiany planów miejscowych wejdą w życie po 5 latach od dnia uchwalenia, co miałoby –

w związku z upływem tak długiego okresu (suma sumarum minimum 10 lat od wejścia w

życie Programu) – zwolnić gminy z odpowiedzialności za ewentualne negatywne skutki (w

tym finansowe) dla właścicieli nieruchomości.

Uwaga ogólna nr 6

Powinno być regułą, że uchwalenie planów miejscowych dla całego obszaru gminy jest

obowiązkiem, a nie uprawnieniem gminy. Jedynie w wyjątkowych przypadkach,

enumeratywnie wymienionych w Kodeksie, gmina może być zwolniona z tego obowiązku

lub uchwalenie planów byłoby fakultatywne. Państwo powinno w sposób wyraźny wpłynąć

na wywiązywanie się gmin z odpowiedzialności za porządek przestrzenny na jej

obszarze.

Należy szukać rozwiązań mobilizujących gminy do opracowania planów miejscowych, z

analizą na ile Państwo może być w tym pomocne, przy większym udziale czynników

społecznych.

Przykładowe 3 rozwiązania, w których – co do zasady - opracowanie planu miejscowego

jest ustawowym obowiązkiem gminy.

1/ Gmina opracuje wieloletni Program sporządzania planów miejscowych (zmiany

planów), z rozbiciem na poszczególne lata, przy udziale inwestorów i społeczeństwa.

W przypadku nie uwzględnienia wniosku inwestora o uwzględnienie nieruchomości w

Programie, może on wnieść o opracowanie planu w trybie indywidualnym (poza ww.

Programem), o ile:

- przedsięwzięcie jest zgodne ze studium,

- nieruchomość położona jest w granicach obszaru urbanizacji,

- wykaże tytuł prawny do nieruchomości albo promesę nabycia nieruchomości,

- zobowiąże się do pokrycia 50% kosztów opracowania planu.


Gmina odmawia opracowania planu w trybie indywidualnym, o ile wyposażenie

technicznie i społeczne (istniejące i zapewniane przez inwestora, jak i te wynikające z

Wieloletniej Prognozy Finansowej lub innych dokumentów urzędowych zbieżnych z

okresem obowiązywania ww. Programu) nie uzasadnia jego uchwalenia.

2/ Właściwy minister opracuje wieloletni Program współfinansowania

opracowywania planów miejscowych (zmiany planów), z rozbiciem na poszczególne lata,

przy udziale przedstawicieli samorządu terytorialnego i specjalistów różnych dziedzin.

Na wniosek gminy, minister udzieli bezzwrotnej pomocy finansowej dla pokrycia 50%

kosztów opracowania planu miejscowego (zmiany planu), nie więcej jednak niż z góry

określona kwota.

Współfinansowanie obejmie wyłącznie plany miejscowe wynikające z ww. Programu,

których celem będzie dopuszczenie, ograniczenie albo zakazanie określonych typów

przeznaczeń, które zostaną na stale lub w sposób zmienny (co roku) określone przez

ministra.

Z współfinansowania mogą zostać wyłączone niektóre grupy gmin, np. gminy na prawach

powiatu, czy gminy, których pokrycie planami miejscowymi opracowanymi w trybie

ustawy z 2013 r. jest znaczące, np. większe niż 70%.

3/ Nie uzgodnienie projektu planu miejscowego w okresie 2 lat i nie uchwalenie w

kolejnych 2 latach od dnia podjęcia uchwały inicjującej, skutkuje naliczeniem kary za

każdy dodatkowy dzień, co stanowi dochód budżetu Państwa. Jeśli nieuzgodnienie lub

nieuchwalenie planu nie jest zawinione przez gminę, gmina występuje z roszczeniem

regresowym do odpowiedzialnego. Spory rozstrzyga sąd powszechny.

Uwaga ogólna nr 7

Dla uzyskania odpowiedniej skuteczności w gospodarowaniu przestrzenią, poza

regulacjami z dziedziny inwestycyjnej (planistycznymi, budowlanymi, proceduralnymi),

niezbędne jest wsparcie zmianami w polityce fiskalnej. Właściciel nieruchomości

poprzez zachęty i obciążenia podatkowe powinien podejmować decyzje oczekiwane przez

Państwo i gminę. Przykładowo, wraz z uchwaleniem (zmiany) planu miejscowego

powinny następować zmiany w klasyfikacji gruntów jako odzwierciedlenie faktycznego

stanu prawnego/planistycznego (uchwalony lub zmieniony planem). Bywa, że właściciele

sąsiednich domów jednorodzinnych płacą różne podatki - w zależności od tego, czy jest

to podatek rolny (niższy), czy też podatek od nieruchomości.

Należy wprowadzić zasadę, że wartość rynkowa nieruchomości determinuje obciążenia i

uprawnienia po stronie właściciela, z wyjątkami oraz z okresem przejściowym.

Poza tym, gminy należy poddać “presji legislacyjnej”, na przykład poprzez niemożność

zbywania nieruchomości komunalnych (z wyjątkiem lokali mieszkalnych) nie objętych

planami miejscowymi, czy też pobieranie podatków w niższej wysokości od

nieruchomości, gdy jest położona na obszarze bez planu miejscowego.


Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 12 marca 2007 r., sygn. K 54/07 wyraził

pogląd, że rolą ustawodawcy jest „stworzenie odpowiednich mechanizmów prawnych,

które przy poszanowaniu zasady samodzielności gmin, stymulowałyby realizację

wymienionych zadań [tj. uchwalanie planów miejscowych – przyp. M.N.]. Trybunał

Konstytucji pragnie w tym miejscu stwierdzić na marginesie, że podziela pogląd

wnioskodawcy, iż brak takich mechanizmów w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o

planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym należy ocenić negatywnie.”

Uwaga ogólna nr 8

Należy wprowadzić rozwiązania dążące do kształtowania postaw, oczekiwań i możliwości

naszych rodaków w gospodarowaniu przestrzenią, z opracowaniem i wprowadzeniem

systemowych regulacji w edukacji szkolnej i późniejszej oraz kultury urbanistycznej

wyrażającej odpowiedzialność za przestrzeń i uzyskanie jej wysokiej jakości.

Nie jest bowiem możliwe uzyskanie oczekiwanego efektu (a takim w rozumieniu Kodeksu

jest m.in. „przywrócenie i zapewnienie efektywnego gospodarowania przestrzenią oraz

wzmocnienie partycypacji społecznej w podejmowaniu rozstrzygnięć przestrzennych na

wszystkich poziomach” – cytat z prezentacji MIiB z września 2016 r.), w sytuacji gdy

Polacy nigdy nie byli i nie są tego uczeni, a ewentualne oparcie się na zakazach i

obowiązkach jest zdecydowanie niewystarczające.

Uwaga ogólna nr 9

Szczególnie w miejscach hierarchicznie ważnych trudno jest w planie miejscowym

jednoznacznie zdefiniować oczekiwany “produkt finalny”, z istotnością szczegółów.

Przykładowe rozwiązanie:

Dla zabudowy w obszarach śródmiejskich wyznaczonych w Studium (lub dla innych

obszarów, których zasady delimitacji będą wyznaczone w Kodeksie), dopuszczalność po

stronie gminy wprowadzenia 2-etapowości określania zagospodarowania terenu:

- Etap 1: typowy plan miejscowy wraz ze wskazaniem, jakie są oczekiwania od

inwestora, które będą przedmiotem analizy strony samorządowej w Etapie 2; dzięki temu

inwestor nie będzie zaskakiwany, szczególnie gdy nabywa nieruchomość po uchwaleniu

planu;

- Etap 2: inwestor przedstawia władzom gminy szczegółowe założenia architektoniczne i

funkcjonalne, które, po ich zaopiniowaniu, ewentualnych korektach i stwierdzeniu

zgodności z planem miejscowym, przy udziale społeczeństwa, podlegają przyjęciu w

drodze zarządzenia organu wykonawczego gminy (albo uchwały organu stanowiącego –

do rozważenia).

Zagrożeniem - poza chaosem przestrzennym – jest także utrata lub zaburzenie

tożsamości kulturowej. Co jest szczególnie istotne w przypadku obszarów, budynków i

innych obiektów podlegających lub mogących podlegać ochronie konserwatorskiej lub


ochronie przyrodniczej. Trudno natomiast „za jednym razem” (w planie miejscowym) w

sposób jednoznaczny i wyczerpujący zawrzeć wszystkie regulacje prawne mające

obowiązywać inwestora, gdy tożsamość kulturowa nie jest parametrem

matematycznym lub inaczej mierzalnym – jest to bowiem suma odczuć człowieka,

jakie ma obserwując przestrzeń i zachodzące w nim interakcje i przeobrażenia.

Uwaga ogólna nr 10

Ustanowienie zasad dla poszanowania porządku przestrzennego, to jest opracowanie

rozwiązań prawnych, które umożliwią gminom ściganie i karanie odpowiedzialnych za

naruszanie ustaleń planów miejscowych, w tym takich, które będą dotyczyć prac

budowlanych i innych niewymagających zgody inwestycyjnej.

Rozważanie nadania lub poszerzenia gminom uprawnień kontrolnych, nadzorczych,

nakładania mandatów oraz inicjowania i występowania w postępowaniach sądowych z

powództwem względem odpowiedzialnego za naruszenie przepisów Kodeksu, w zakresie,

w jakim pozostaje to poza kompetencjami innych organów.

Uwaga ogólna nr 11

Wprowadzenie rozwiązań, które wyeliminują lub co najmniej istotnie ograniczą

szpecenie przestrzeni przez budynki i inne obiekty zdewastowane, niedokończone lub

w złym stanie technicznym i nie nadające się do użytkowania, w/przy/na których od co

najmniej 10 lat ich właściciele nie podejmują działań naprawczych lub innych właściwych.

Analogicznie w odniesieniu do niezabudowanych działek gruntu zarośniętych skupiskami

chwastów i innych niepożądanych roślin wpływających na negatywny odbiór

przestrzeni.

Uwaga ogólna nr 12

Gminy powinny otrzymać od Państwa wsparcie merytoryczne w zakresie

wypracowania i stosowania możliwie najlepszych rozwiązań przestrzenno-funkcjonalnych,

mając na względzie, iż szczególnie mniejsze gminy nie są wyposażone w niezbędny

aparat urzędniczy i doświadczenie, aby móc rzetelnie opracować a następnie poddać

analizie krytycznej akt planowania przestrzennego i możliwe skutki ich wdrożenia.

Uwaga ogólna nr 13

Komisja urbanistyczna powinna być organem doradczym organu stanowiącego, a

nie organu wykonawczego gminy, bo ten ostatni ma inne własne służby, też szersze

możliwości, do pozyskiwania opinii i ekspertyz z zewnątrz.


Uwaga ogólna nr 14

Stan bieżący nie ujawnił się wczoraj, lecz jest to wynik zaległości i błędnych decyzji z

całego okresu przemian ustrojowych po 1989 roku – szczególnie wyrażający się

uchyleniem z mocy prawa z dniem 1 stycznia 2004 roku wszystkich planów miejscowych

oraz lakonicznością i nieprecyzyjnością ustawy z 2003 roku. Jest to więc stan utrwalony,

„akceptowalny” przez niemal wszystkich obywateli, bo innego (prawidłowego) nie znają,

co oczywiście jest efektem zaniedbań rządzących.

W takiej sytuacji, jak i w związku z obszernymi i rewolucyjnymi zmianami wynikającymi z

Projektu, niezbędna jest analiza, jakie zmiany pozaprawne są konieczne lub pomocne

dla odwrócenia niekorzystnego trendu. Jednym z wnioskowanych rozwiązań jest

opracowanie i upublicznienie Podręcznika Dobrej Praktyki Urbanistyczno-

Budowlanej, jako podstawowego pozaprawnego narzędzia dla urzędników, inwestorów,

właścicieli nieruchomości i obywateli – swoista instrukcja obsługi Kodeksu, z bieżącą

aktualizacją o poglądy orzecznictwa i przedstawicieli doktryny, wraz z wzorcami aktów i

dokumentów. Powinno to być opracowanie sporządzone w zrozumiałym i prostym języku,

a więc m.in. uzyskanie korzystnego przełożenia języka prawnego na praktykę

urbanistyczną i budowlaną oraz lepszego postrzegania organów i prawa przez inwestorów

i obywateli.

Skoro np. w obszarach związanych z ochroną środowiska takie podręczniki (wytyczne,

zalecenia, inne) są wydawane pod egidą właściwego ministerstwa lub Generalnej Dyrekcji

Ochrony Środowiska, to co uniemożliwia wdrożenie takich rozwiązań w innych obszarach

funkcjonowania Państwa i poszczególnych osób ?

Uwaga ogólna nr 15

Kodeks powinien możliwie maksymalnie określać (dążyć do określenia) szczegółowości

planów miejscowych. Problem można przedstawić w formie pytań: czy dopuszczalne jest

określanie w planie miejscowym rodzaju dopuszczalnej działalności posługując się Polską

Klasyfikacją Działalności ? (niektórzy urbaniści uważają, że nie); czy dopuszczalne jest

wprowadzanie ustaleń, które są nieegzekwowalne, bo np. dotyczą obiektów w przestrzeni

dla realizacji których nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę, jak i nie

podlega obowiązkowi zgłoszenia w trybie Prawa budowlanego ? (niektórzy urbaniści

uważają, że jeśli nawet można, to taki przepis prawa miejscowego będzie martwy).

Z innej strony, można posłużyć się przykładem m.st. Warszawy, w której plany

miejscowe zawierają ustalenia dot. dopuszczalnych barw/kolorów, korzystając z systemu

NCS (Natural Colour System). Jak się wydaje jest to rozwiązane godne naśladowania, ale

właściwie nie spotykane w innych gminach, a od urbanisty z wrocławskiej jednostki

samorządowej opracowującej plany miejscowe usłyszałem, że „u nas [we Wrocławiu –

przyp. M.N.] wojewoda taki plan by uchylił”.


Uwaga ogólna nr 16

Gmina powinna być uprawniona do wprowadzania w planie miejscowym obligatoryjnej

kolejności (zależność kolejnego etapu inwestycyjnego od wykonania etapu

poprzedniego) oraz wariantowania realizacji ustaleń planów miejscowych – jako

normę powszechną lub po spełnieniu pewnych warunków, lub w zależności od tego czy

jest związane z inwestycją celu publicznego, lub w zależności od umiejscowienia obszaru

objętego planem w strukturze przestrzennej gminy.

Jak zapewne wiadomym jest projektodawcom, sądy administracyjne stoją na stanowisku,

iż w obecnym stanie prawnym takie rozwiązanie jest niedopuszczalne z uwagi na brak

wyraźnej podstawy prawnej. Wnioskowane rozwiązanie zwiększy wpływ władz gmin

na jakość przestrzeni, kolejność jej zagospodarowywania, jak i umożliwi uzależnianie

wprowadzania nowych obiektów w przestrzeni od wykonania innych inwestycji,

bezpośrednio lub pośrednio z nimi powiązanych.

O wariantowaniu (w krajowym planie rozmieszczenia) jest mowa w art. 175 § 2 Projektu.

Uwaga ogólna nr 17

Należy unikać mnożenia rodzajów dokumentów służących kształtowaniu lokalnego

porządku przestrzennego. Sprawdził się dwupak: studium – plany miejscowy (przy

zauważalnych oczywiście mankamentach). Dodawanie np. „programu rozwoju

przestrzennego gminy” nie ma wystarczającego uzasadnienia.

Uwaga ogólna nr 18

Plan miejscowy powinien wyróżniać przeznaczenia (stosując odrębne nazewnictwo, np.

„przeznaczenie pożądane”) lub konkretne obiekty, które zdaniem gminy powinny zostać

zrealizowane przez inwestora w określonym czasie (np. w okresie 10 lat od wejścia w

życie planu). Skutkiem niewykonania powinno być automatyczne zwolnienie gminy z

jakiejkolwiek odpowiedzialności gminy względem inwestora za przyszłe zmiany planu

miejscowego, w tym m.in. takie, które zmniejszą wartość rynkową działki gruntu.

Uwaga ogólna nr 19

Kodeks powinien zawierać mechanizmy, które:

- [monitorowanie] umożliwiają bieżącą lub cykliczną (nie rzadziej niż raz w roku)

analizę stosowania przepisów Kodeksu, a więc czy praktyka urzędnicza i sądownicza jest

zgodna z intencjami ustawodawcy i nie zostały wypaczone w stosunku do założeń, oraz

które przepisy należy zmienić lub dodać;

- [reagowanie] umożliwią kompleksowe i szybkie eliminowanie ujawnionych w procesie

monitorowania niejasności i nieprawidłowości - i w ten sposób, po pierwsze zapewnią

jednolitość stosowania prawa w całym kraju i we wszystkich postępowaniach danej

kategorii, po drugie – zbudują (a właściwie odbudują) zaufanie właścicieli, inwestorów i


innych osób do Państwa Polskiego, i po trzecie – wyeliminują lub co najmniej ograniczą

straty z tego tytułu po stronie Państwa, samorządu terytorialnego lub innych podmiotów.

Takim aktem nie jest „Regulamin pracy Rady Ministrów” (uchwała Rady Ministrów z

października 2013 r.), ani „Zasady techniki prawodawczej” (rozporządzenie Prezesa Rady

Ministrów z czerwca 2002 r.).

Uwaga ogólna nr 20

Należy ujednolić i możliwie wydłużyć okres przedawnienia mającego zastosowanie w

relacjach między władzą publiczną, inwestorami i innymi podmiotami i osobami.

Proponuję przyjąć okres 10 lat, z ewentualnymi wyjątkami w Kodeksie, do korzystania z

praw przez uczestników wszelkich postępowań na podstawie Kodeksu. Tak długi okres

będzie po pierwsze „bezpieczny” pod względem ewentualnego zarzutu

niekonstytucyjności, a po drugie – zapewni realne „bezpieczeństwo” dla osób o mniejszej

świadomości prawnej oraz uchroni uczestników przed utratą swoich praw z przyczyn

niezależnych od nich lub z powodu trwania innych postępowań mających wpływ na te

prawa.

Uwagi szczegółowe

Uwaga nr 22 – art. 2

Uporządkowanie słownika pojęć i skrótów wprowadzając kolejność alfabetyczną.

Uwaga nr 22 [Zasady ogólne]

Proponuję zmianę brzmienia art. 4, na:

„Dążenie do zapewnienia ładu przestrzennego i wysokiej jakości życia obywateli

Rzeczypospolitej Polskiej i innych osób jest podstawą prawidłowego gospodarowania

przestrzenią, stanowiąc wspólny cel organów władzy publicznej, właścicieli i

użytkowników wieczystych nieruchomości, inwestorów i innych uczestniczących osób i

podmiotów.”

Proponuję zmianę brzmienia art. 6, na:

„§ 1. Ochronie prawnej podlega istniejący stan zagospodarowania nieruchomości, o ile

powstał i jest realizowany bez naruszania przepisów prawa.

§ 2. Władcze działania organów władzy publicznej niekorzystnie wpływające na stan

istniejący, o którym mowa w § 1, skutkują wywłaszczeniem, wykupem nieruchomości,

wypłatą odszkodowania lub umowną zamianą nieruchomości.”

Proponuję scalić art. 8 i 11, przyjmując nowe brzmienie:


„§ 1. Organy władzy publicznej gospodarując przestrzenią określają warunki

inwestowania, w tym w szczególności dopuszczenia, nakazy, zakazy i ograniczenia

niezależnie od rodzaju i charakteru nieruchomości i jej przeznaczenia.

§ 2. Organy realizując przepis § 1:

1) wykorzystują w sposób racjonalny i efektywny istniejący zasób obszarów

zurbanizowanych;

2) wyznaczają obszary nowej urbanizacji wyłącznie w przypadku, gdy wynika to z

potrzeb rozwojowych a zaspokojenie tych potrzeb w granicach obszarów

zurbanizowanych jest niemożliwe lub nadmiernie utrudnione;

3) podejmują szczególne działania w celu racjonalnego zagospodarowania obszarów

wymagających przekształcenia urbanistycznego.”

Ponadto, proponuję rozważyć przeniesienie definicji inwestycji celu publicznego do

dalszej części Kodeksu, tj. wyłączenie z Zasad ogólnych Kodeksu.

Uwaga nr 23 - art. 24 §§ 2 i 3

Brak spójności. Skoro § 1 nie wyłącza obowiązywania ochrony danych osobowych, to

wszystkie dane podmiotu zgłaszającego (a więc np. osoby prywatnej) powinny podlegać

takowej ochronie.

Uwaga nr 24 - art. 24 i 25

Proponuję doprecyzować art. 25, że mowa jest o wszystkich dokumentach będących

w posiadaniu organu, niezależnie od tego, kto i kiedy je dostarczył lub wytworzył.

Rozważenie przyjęcia ogólniejszej reguły: że każdy dokument związany z

programowaniem i realizacją polityki przestrzennej (a więc także taki, który nie jest

związany z konkretnym aktem planowania przestrzennego) podlega udostępnieniu w

Biuletynie Informacji Publicznej i w Rejestrze Urbanistyczno-Budowlanym. Przykładem są

wyniki badań naukowych i prac rozwojowych, o których mowa w art. 31 § 3 Projektu.

Uwaga nr 25 - art. 28 i 29

Rozważenie, aby wymóg przeprowadzenia dyskusji publicznej „w miejscach położonych

na obszarze, którego dotyczy dyskutowany dokument”, nie dotyczył obszarów nowej

urbanizacji.

Uwaga nr 26 – do art. 30

Organ powinien zostać zobligowany do rejestracji obrazu i dźwięku podczas dyskusji

publicznej, z niezwłocznym udostępnieniem w Biuletynie Informacji Publicznej, dążąc do

stosowania bezpośredniej transmisji dyskusji.


Uwaga nr 27 – art. 32 § 1

Doprecyzowanie, o których konkretnie typach organów jest mowa w zdaniu „Organy

kształtujące politykę przestrzenną …”, bo przecież również organy i instytucje

uzgadniające i opiniujące kształtują przedmiotową politykę.

Uwaga nr 28 - art. 33

Monitorowanie (na każdym poziomie) powinno również uwzględniać zgłoszone lub

ujawnione stany nieprawidłowe związane z programowaniem i realizacją polityki

przestrzennej, niezależnie od tego kto i kiedy je zgłosił lub ujawnił. W szczególności

naruszeń aktów planowania przestrzennego przez inwestorów albo błędów lub

zaniechań po stronie organów.

Uwaga nr 29 – art. 37

Sposób monitorowania istniejącego i planowanego zagospodarowania przestrzennego

powinien każdemu zapewnić bezpośredni i ciągły dostęp do pozyskanych informacji.

Uwaga nr 30 – art. 59 § 1 [osoby sporządzające projekty aktów planowania

przestrzennego]

Przyjęcie, że już 2-letni doświadczenie jest wystarczające do bycia głównym

projektantem sporządzającym projekty aktów jest zdecydowanie niewłaściwe. Jest tu

pewna niekonsekwencja projektodawców: z jednej strony rozbudowa przepisów dot.

opracowywania i stosowania aktów planowania przestrzennego, a drugiej – jak w tym

przypadku – stawianie niskich wymogów formalnych.

Wymagane jest, aby takimi osobami były, po pierwsze osoby o dużym doświadczeniu,

a po drugie – z doświadczeniem podlegającym weryfikacji.

Proponuję ustalenie, że okres minimalny wynosi 5 lat, a w zakresie wspomnianej

weryfikacji wprowadzenie wymogu udokumentowania uczestnictwa w opracowywaniu co

najmniej 15 projektów aktów planowania przestrzennego lokalnego lub 3 projektów

aktów planowania przestrzennego ponadlokalnego.

Uwaga nr 31 – art. 71 § 3, w brzmieniu: „§ 3. Dopuszcza się wyznaczanie stref

funkcjonalnych mieszanych, w zakresie funkcji nie kolidujących ze sobą”

Nie wiadomo, czy np. strefa „przemysłowa – uciążliwa” jest kolidująca w stosunku do np.

strefy „zieleni nieurządzonej”. Nie określono kryteriów, według których należy ustalać

występowanie (bądź nie) kolizyjności.

Uwaga ogólniejsza: nie można odkodować zamiaru projektodawców, w jakim celu (i z

jakim skutkiem na etapie opracowywania planów miejscowych) zostały wydzielone w

Projekcie takie właśnie strefy funkcjonalne. Nie jest w tym pomocny art. 76.



Proponuję zastąpić sformułowanie „standardy urbanistyczne” sformułowaniem

„normatywy urbanistyczne”, które po pierwsze lepiej oddają zamiar znormalizowania

regulacji przestrzennych, a po drugie nazewnictwem nawiąże do normatywów z 1961

roku, a więc tych „lepszych czasów”, gdy przestrzeń była traktowana odpowiedzialnie i

perspektywicznie, a jej zagospodarowanie wymagało uważnego i rozsądnego

zaplanowania i wdrożenia.

Uwaga nr 33 - § 78 § 1 [obszary na których lokalizacja inwestycji innych niż inwestycje

celu publicznego jest dopuszczalna wyłącznie na podstawie planu miejscowego]

1/ ad. „przestrzeń publiczna” – możliwość lokalizacji i realizacji obszarów

przestrzeni publicznych nie powinna być ograniczona li tylko do planu miejscowego;

projektowane ograniczenie jest zbyt daleko idące, bo zapewnianie przestrzeni przyjaznej

ludziom (m.in. rozwijania i kształtowania postaw społecznych) powinno być niezależne od

obowiązywania bądź nie planu miejscowego;

2/ dodanie obszarów objętych ochroną konserwatorską, których powierzchnia

całkowita przekracza 1 ha (lub przyjęcie innej wielkości lub innego kryterium);

3/ dodanie budynków i innych obiektów budowlanych wpisanych do rejestrów

zabytków, wraz ze strefą pośrednią wynoszącą 200 metrów (lub przyjęcie innego

wymiaru) w każdym kierunku części naziemnej i nadziemnej powierzchni terenu,

przyjmując, że strefa pośrednia jest mierzona od matematycznie wyliczonego

środkowego punktu takiego obiektu w rzucie poziomym.

Uwaga nr 34 - § 79 [inwestycje, nie będące inwestycjami celu publicznego, które mogą

być zlokalizowane wyłącznie na podstawie planu miejscowego]

1/ w zakresie wielkopowierzchniowych obiektów handlowych

Problemem naszego kraju jest ogromne i praktycznie niekontrolowane w aspektach

społecznym i gospodarczym lokalizowanie i funkcjonowanie obiektów

wielkopowierzchniowych. Tak było i – wnioskując z Projektu – tak nadal ma pozostać.

Wyrażam stanowczy protest wobec takiego podejścia oraz braku myślenia

perspektywicznego i zauważalnych od dawna problemów. Wpływ takich obiektów jest

wielowymiarowy i szeroko omawiany w mediach.

WOH powodują marginalizację a i często likwidację drobnych wytwórców (hurtowników,

kooperantów) producentów towarów. Dostawcami WOH są przede wszystkim duzi

producenci zdolni obsłużyć (dostarczyć) określony towar, jednakowej ilości i w podobnym

czasie do ogromnej liczby sklepów w całym kraju, co – oczywiście – nie jest możliwe w

przypadku lokalnych przedsiębiorców. Powoduje to, że obok upadku wielu lokalnych

sklepów (co jest powszechnie wiadomym), także inne firmy stają na progu bankructwa.


Występuje bowiem powiązanie między drobnym handlem a drobnym wytwórcą: kiedy ten

pierwszy ma problemy finansowe, to także ten drugi jest na to narażony.

Dlatego też, lokalizowanie wszystkich nowych wielopowierzchniowych obiektów

handlowych powinno być objęte szczególnym, odrębnym trybem postępowania –

już od etapu wyznaczania takich obszarów w studium. Taka lokalizacja powinna być

uzgodniona (a więc nie opiniowana) z gminami sąsiadującymi i z marszałkiem

województwa, oraz opiniowana przez lokalne zrzeszenia handlu i usług (izby zawodowe)

małych i średnich firm. Na etapie sporządzania planu miejscowego powinna być również

opracowana – i poddawana konsultacjom publicznym – analiza wpływu takich obiektów

nie tylko na przestrzeń czy komunikację samochodową i publiczną, bo to oczywistości

(niestety ich jakość jest niska), ale również na lokalny biznes, przy założeniu

długoterminowego horyzontu prognostycznego (minimum 20 lat). Takie analizy wydają

się możliwe do wykonania, bo w warunkach krajowych WOH funkcjonują od ponad 20 lat,

a więc są (a przynajmniej powinny być) dane źródłowe jako punkt odniesienia, jak i do

opracowania metodologii badawczej.

2/ w zakresie „inwestycji uciążliwych zapachowo” - przedmiotowe

sformułowane może być sporne w praktyce administracyjnej, planistycznej i sądowej, z

negatywnym skutkiem w postaci interpretacji różnej (w zależności od organu) lub

niezgodnej z zamiarem projektodawców.

3/ dodanie kryterium wysokości budynków jako warunkującego lokalizację

inwestycji wyłącznie na podstawie planu miejscowego. Przykładowo dla budynków

przekroczenie 22 metrów w granicach administracyjnych miast, a 12 metrów poza

miastami. W II RP obowiązywały przepisy, zgodnie z którymi jedynie wyjątkowo (przy

ważnych skrzyżowaniach) były dopuszczalne budynki o wysokości przekraczającej 22

metrów. Z drugiej strony, skrajnie skandalicznym przypadkiem jest lokalizowanie

wieżowców w Warszawie na podstawie decyzji o warunkach zabudowy jako „nawiązanie”

do wysokości PKiN, a następnie – jak już te „nawiązane” budynki powstały – do tych

nowych, co wpływa (może wpłynąć) na zaburzenie sylwety stolicy kraju lub powstanie

innych niekorzystnych stanów. Rozumiejąc, że wartość ekonomiczna przestrzeni jest

inna, niż w przedwojennej Polsce, a jednocześnie występują inne oczekiwania i potrzeby

przestrzenne, proponuję rozważyć przyjęcie progu wysokości, który będzie adekwatny.

Ewentualnie rozbić progi w miastach w zależności od umiejscowienia działki gruntu w

strukturze miasta lub według innego kryterium, np. wprowadzenie obowiązku wykonania

analizy wysokościowej na etapie opracowywania Studium i w tymże Studium

wyznaczenie obszarów dopuszczalnej zabudowy przekraczającej przyjęty parametr

wysokości.

Skoro w aktach prawnych tak duży nacisk kładzie się na kwestie środowiskowe, to równie

dobrze można (i należy) tak podchodzić do kształtowania krajobrazu i wyglądu miast i


wsi. To, że przez ostatnie dwie dekady zostaliśmy „nauczeni” bylejakości przestrzennej,

wymaga radykalnej zmiany.

Uwaga nr 35 – art. 82 § 2 [zakazy i ograniczenia w planie miejscowym]

Celem doprecyzowania i rozbudowy zapisu, proponuję zmianę brzmienia na:

„Plan miejscowy może zawierać każdego typu przedmiotowe, rodzajowe, lokalizacyjne i

czasowe zakazy lub ograniczenia w gospodarowaniu przestrzenią, w tym w szczególności

zakaz lokalizacji obiektów budowlanych, nakaz bezpośredniej dostępności pomieszczeń

wewnątrz budynku – na tożsamych zasadach jak inne wejścia – z poziomu chodnika lub z

innego miejsca, nakaz stałej i ogólnej dostępności osób trzecich do części obiektu

budowlanego lub terenu, zakaz pogarszania warunków życia lokalnej społeczności w

stosunku do stanu zastanego, prowadzenia działalności lub zajmowania przestrzeni w

określony sposób lub w określonym czasie.”

Uwaga nr 36 – art. 83 [„Plan miejscowy może zawierać ustalenia w zakresie …”]

Dopisanie:

- możliwości wprowadzenia w planie miejscowym zmiany ustawowej definicji

wysokości obiektów budowlanych (art. 2 pkt 37 Projektu), gdy będzie to służyć uzyskaniu

większej przewidywalności przyszłej realizacji;

- możliwości określenia wielkości oraz minimalnej i maksymalnej wysokości obiektów

innych, niż obiekty budowlane;

- możliwości nałożenia obowiązków i ograniczeń na właścicieli lub zarządców

obiektów budowlanych i terenów w zakresie zrealizowania określonego w planie

miejscowym sposobu zorganizowania/wyglądu przestrzeni w granicach nieruchomości

widocznych z obszarów przestrzeni publicznych.

Uwaga nr 37 – art. 85 [dzielenie obszaru objętego planem na tzw. tereny inwestycji]

Wniosek o zweryfikowanie, czy brzmienie całego artykułu jest wystarczająco

zrozumiałe i jednoznaczne.

Uwaga nr 38 - art. 86 [elektrownie wiatrowe]

Projektowany przepis budzi wątpliwości pod względem redakcyjnym. Jak się wydaje,

zamiarem projektodawców jest uniemożliwienie realizacji elektrowni wiatrowych, w

sytuacji gdy plan miejscowy nie reguluje dopuszczalności ich lokalizacji. Jeśli tak, to

proponuję zmianę brzmienia na: „W przypadku, gdy plan miejscowy nie zawiera ustaleń

umożliwiających lokalizację elektrowni wiatrowych, wówczas obowiązuje zakaz ich

lokalizacji”.


Uwaga nr 39 – art. 88 [tymczasowe obiekty budowlane, tymczasowe zagospodarowanie]

Wydaje się, że projektodawcy mylnie umieścili w jednym przepisie tak różne aspekty:

- przedmiotowy, jakim jest lokalizowanie tymczasowych obiektowych budowlanych,

- czasowy, jakim jest okresowe (tymczasowe) zagospodarowanie terenu, niekoniecznie

związane z obiektami budowlanymi.

Nieuzasadnione jest posługiwanie się sformułowaniem „oraz innego tymczasowego

zagospodarowania”, bo przecież „tymczasowe obiekty budowlane”, jest czym innym, niż

„tymczasowe zagospodarowanie”.

Uwaga nr 40 - art. 89 [uzasadnienie planu miejscowego]

Należy podnieść rangę i zakres uzasadnienia planu miejscowego. Postulaty:

(1) uzasadnienie powinno być dostępne analogicznie jak projekt planu miejscowego, a

więc m.in. wykładane do publicznego wglądu razem z projektem planu;

(2) oprócz analizy finansowej i społecznej należy uwzględnić analizę gospodarczą, przy

czym wszystkie te analizy powinny być sporządzane przez specjalistę w danej dziedzinie;

(3) w przypadku zmieniania planu miejscowego, uzasadnienie powinno również objąć

analizę przekształceń obszaru i jego konsekwencji w okresie obowiązywania

dotychczasowego planu;

(4) należy określić, jakie wykształcenie i doświadczenie powinien mieć autor

uzasadnienia, oraz rozstrzygnąć, czy autor uzasadnienia może być pracownikiem gminy

opracowującej plan.

Uwaga nr 41 - art. 91 [dostosowanie struktury gruntowej]

Jeden z kluczowych przepisów dla uzyskania poprawy gospodarowania przestrzenią.

Praktyka urbanistyczna, utrwalona przez wiele lat, jest zgoła inna. Dlatego też przepis

powinien być maksymalnie jednoznaczny i uniemożliwiać obejście jego stosowania.

Projektowany przepis jest zdecydowanie niewystarczający, zwłaszcza paragraf 2, w

brzmieniu: „Dopuszcza się odstąpienie od przeprowadzania dostosowania struktury

gruntowej w przypadkach, gdy plan miejscowy przyjmowany jest dla obszaru o

strukturze gruntowej adekwatnej dla realizacji jego ustaleń.”

Casus decyzji o warunkach zabudowy jest jednoznacznym i mocnym sygnałem jak

wadliwie skonstruowane przepisy mogą zdewastować cały kraj.

Proponuję zmianę brzmienia na:

„§ 1. Plan miejscowy dokonuje dostosowania struktury gruntowej obszaru nim objętego

do jego ustaleń.

§ 2. Dopuszcza się odstąpienie od przeprowadzania dostosowania struktury gruntowej,

jeżeli:


1) obszar planu miejscowego jest mniejszy niż 1 ha, nie zawiera ustaleń w zakresie

lokalizacji inwestycji celu publicznego i nowych budynków, wszyscy właściciele i

użytkownicy wieczyści wyrazili zgodę na odstąpienie,

lub

2) obszar planu miejscowego jest mniejszy niż 1 ha, nie zawiera ustaleń w zakresie

lokalizacji inwestycji celu publicznego, co najmniej 80% powierzchni obszaru

objętego planem jest zabudowana budynkami, rozbudowa tych budynków nie

naruszy art. 294 Kodeksu,

lub

3) linie rozgraniczające terenów wyznaczone w planie miejscowym pokrywają się z

granicami działek gruntu, ustalenia planu miejscowego umożliwiają samodzielną

dla każdej działki gruntu realizację inwestycji wynikających z jego ustaleń, działki

gruntu mają bezpośredni dostęp do drogi publicznej, realizacja inwestycji celu

publicznego wynikających z planu miejscowego jest możliwa bez dokonywania

podziału geodezyjnego działek gruntu i zmiany właściciela,

lub

4) dostosowanie zostało przeprowadzone w zmienianym planie miejscowym lub na

podstawie przepisów odrębnych.

§ 3. Odstępstwa, o których mowa w § 2, nie mają zastosowania, jeżeli:

1) plan miejscowy obejmuje lub wyznacza obiekty lub tereny podlegające ochronie

konserwatorskiej lub przyrodniczej,

2) plan miejscowy obejmuje działki gruntu lub budynki o nieuregulowanym stanie

prawnym,

3) plan miejscowy obejmuje działki gruntu, których powierzchnia jest mniejsza, niż

powierzchnia minimalna wynikająca z ustaleń tegoż planu,

4) plan miejscowy obejmuje budynki, które znajdują się na więcej niż 1 działce

gruntu, z więcej niż jednym właścicielem,

5) plan miejscowy obejmuje nieruchomości o ustanowionej służebności drogi

koniecznej lub służebności przesyłu, pod warunkiem, że zostały ujawnione w

księdze wieczystej,

6) plan miejscowy obejmuje nieruchomości położone w obszarze nowej urbanizacji,

7) jednostka samorządu terytorialnego, w tym gmina opracowująca plan miejscowy,

lub Skarb Państwa ma ustawowe prawo pierwokupu lub prawo odkupu do

nieruchomości położonej w granicach obszaru objętego planem miejscowym,

chyba, że właściwa jednostka lub Skarb Państwa zezwoliła na odstąpienie.

§ 4. Odstępstwo, o którym mowa w § 2 pkt 4, nie ma zastosowania do obszarów nowej

urbanizacji.”



Dodanie terminu zawitego lub innej regulacji, zgodnie z którą będzie jednoznacznie z

jakim dniem powinny się zakończyć negocjacje. Ma to służyć eliminacji niekiedy

spotykanej sytuacji, gdy organy przedłużają negocjacje lub pozostają w bezczynność (lub

przewlekłości), co opóźnia i utrudnia uprawnionemu dochodzenia odszkodowania przy

zastosowaniu procedury stosowanej przy wywłaszczeniach.

Analogiczna regulacja jest w art. 491 § 4.

Uwaga nr 43 - art. 102

Projektodawcy powinni rozważyć wprowadzenie alternatywnego sposobu (poza

doręczaniem), gdy liczba uczestników jest znaczna albo gdy z przyczyn niezależnych od

gminy nie jest możliwe doręczenie. Względnie przyjęcie zasady, że w razie wątpliwości

lub trudności w doręczeniu uchwały, gmina może uznać za wiążący adres właściciela

wpisany do rejestru gruntów a przesłanie na ten adres uchwały jako skuteczne.

Uwaga nr 44 – art. 105-111 [plan miejscowy na wniosek inwestora]

W celu doprecyzowania i rozbudowania, proponuję zmienić brzmienie na:

„§ 1. Wójt może zawrzeć z inwestorem umowę urbanistyczną, w której inwestor

zobowiąże się do pełnego sfinansowania budowy, rozbudowy lub przebudowy albo

budowy, rozbudowy lub przebudowy i nieodpłatnego przekazania inwestycji celu

publicznego, przy czym:

1) inwestycjami celu publicznego są wyłącznie te, których właścicielem jest lub

zgodnie z umową urbanistyczną zostanie gmina opracowująca plan miejscowy,

inna jednostka samorządu terytorialnego lub Skarb Państwa („beneficjent

publiczny”),

2) stronami umowy jest inwestor i wszyscy beneficjenci publiczni,

3) umowa nie może nakładać obowiązków lub ograniczeń na beneficjenta

publicznego, chyba, że jest to obowiązek lub ograniczenie regulowane przepisami

prawa, a ich wdrożenie nie wiąże się z wydatkami środków publicznych i

naruszeniem obligatoryjności przeprowadzenia konsultacji społecznych,

4) zawarcie umowy nie rodzi po stronie beneficjenta jakiekolwiek odpowiedzialności,

w tym w szczególności odpowiedzialności odszkodowawczej na wypadek nie

sporządzenia projektu planu miejscowego, nie uchwalenia planu miejscowego lub

uchwalenia planu miejscowego odmiennie lub sprzecznie z umową.

§ 2. Umowa może objąć realizację obszarów przestrzeni publicznych, przy czym wydatki

na inwestycje celu publicznego nie może być mniejsza, niż 90% łącznej wartości

wynikającej z umowy.”

Wykreślenie art. 106 § 1.


W art. 108 dodanie, że wniosek inwestora zawiera opis korzyści dla gminy i lokalnej

społeczności

- krótkookresowych, do zrealizowania w okresie 5 lat od dnia wejścia w życie planu,

- średniookresowych, do zrealizowania w okresie 10 lat od dnia wejścia w życie planu,

- długookresowych, do zrealizowania w okresie nie dłuższym niż 20 lat od dnia wejścia w

życie planu.

Władze gminy – po analizie materiału – oceniają, czy zgadzają się z zawartymi tam

treściami oraz wskaże, jaki konkretny wpływ (mieszkalny i weryfikowalny) będzie to

miało na funkcjonowanie gminy i jakość życia jej mieszkańców.

Uwaga nr 45 – art. 118 i 119 [uproszczony plan miejscowy]

Wniosek o wykreślenie jako niewystarczająco uzasadnionego zamiaru dopuszczenia

zastępowania planu miejscowego innym aktem.

Uwaga nr 46 – art. 120-124 [plan miejscowy lokalizujący inwestycję Narodowego

Operatora Mieszkaniowego]

Wykreślenie regulacji mających ustanawiać uproszczoną ścieżkę postępowania przy

opracowywaniu inwestycji Narodowego Operatora Mieszkaniowego. Nie przedstawiono

argumentacji za takim specjalnym traktowaniem podmiotu publicznego jako

zróżnicowanie podejścia między takimi a innymi inwestycjami celu publicznego. Jedynym

wyjątkiem, który wydaje się mieć wystarczające uzasadnienie i mógłby zostać

wprowadzony, jest obligatoryjność opracowania planu miejscowego przez gminę w

określonym czasie, gdy z takim wnioskiem wystąpi NOM.

Uwaga nr 47 – art. 125-126 [uchylenie planu miejscowego]

Przepis powinien jednoznacznie określać, czy przez „skutki finansowe”, o których mowa

w § 2, należy m.in. rozumieć roszczenia odszkodowawcze właścicieli działek gruntu

położonych w obszarze objętym uchyleniem planu miejscowego.

Przepis nie określa, co w przypadku, gdy inwestycja nie wymaga uzyskania zgody

inwestycyjnej, o której mowa w § 1 pkt 1.

Plany miejscowe w zasadzie mają różnorodne przeznaczenia, niekiedy kolizyjne

względem siebie (przykład z Wrocławia: na danej działce gruntu jest dopuszczalna

realizacja budynku mieszkalnego, ale również skweru). Można sobie wyobrazić sytuację,

gdy inwestor „zagrożony” uchyleniem planu miejscowego wykonuje przykładowy skwer o

powierzchni 10 mkw., co będzie uzasadniać niemożność skorzystania z § 1 pkt 1.

Tak jak uzasadnione jest zachowanie mechanizmu, zgodnie z którym gmina nie informuje

indywidualnie właścicieli nieruchomości o przewidywanym uchwaleniu planu miejscowego


(lub jego zmianie), tak w odniesieniu do instytucji „uchylenia planu miejscowego” taki

obowiązek powinien zostać wprowadzony.

Uwaga nr 48 – art. 127-131 [Miejscowe przepisy urbanistyczne]

Dodanie również anten telekomunikacyjnych i wszelkich innych urządzeń budowlanych,

których wysokość z lub bez konstrukcji wsporczej i innych elementów towarzyszących

przekracza 5 metrów, a w przypadku takich obiektów usytuowanych na budynkach lub

budowlach – przekracza 3 metry.

Uwaga nr 49 – art. 132-151 [Postępowanie zwyczajne w przedmiocie lokalnego aktu

planowania przestrzennego]

Art. 132 § 2

Uzupełnienie katalogu o czwarty warunek (łącznie do spełnienia w przypadku zamiaru

nieprzeprowadzania oceny środowiskowej): „4) obejmują wyłącznie jedną lub więcej z

następujących stref funkcjonalnych (art. 71 § 2): mieszkaniowa jednorodzinna,

mieszkaniowa wielorodzinna, zieleń publiczna, leśna”.

Art. 139 § 5

Uzupełnienie o organizacje pozarządowe zajmujące się planowaniem przestrzennym,

urbanistyką lub inna podobną dziedziną.

Uwaga nr 50 – art. 152-154 [Postępowanie uproszczone w przedmiocie lokalnego aktu

planowania przestrzennego]

Wniosek o zmianę brzmienia art. 152 § 1 pkt 6, na: „6) zmiany planu miejscowego

zawierającego wyłącznie ustalenia sankcjonujące istniejący stan zagospodarowania

terenu, który powstał i jest realizowany w zgodności z przepisami prawa”.

Uwaga nr 51 – art. 161-164 [odszkodowanie]

Wyłączenie lub ograniczenie prawa właściciela nieruchomości do uzyskania

odszkodowania z tytułu władczego działania organu administracji musi mieć silne

podstawy, również w Konstytucji RP.

Projektodawcy dążą do pozbawienia odszkodowania za spadek wartości

nieruchomości, w związku z władczym działaniem gminy (sfera imperium). Wymaga

podkreślenia, iż w państwie prawa władza publiczna musi ponosić odpowiedzialność za

skutki swoich działań i zaniechań. Przez 13 lat nic nie zrobiono z wadliwą ustawą

planistyczną z 2003 roku, a teraz – doprowadzając w tym czasie do głębokiego chaosu

przestrzennego - próbuje się pozbawić właścicieli tego, co już wcześniej uzyskali.


Będzie to naruszenie praw nabytych właścicieli nieruchomości. Zasada ochrony praw

nabytych jako norma prawna formułuje następujące „powinności organów władzy

publicznej:

- nakaz każdorazowego rozważenia, czy stosując prawo albo podejmując inne działania,

organy te nie odbierają albo nie ograniczają prawa nabytego w sposób arbitralny,

- zakaz arbitralnego odbierania albo ograniczania praw nabytych,

- nakaz ochrony praw nabytych w możliwie najwyższym stopniu w zakresie, w jakim

ochrona ta nie jest niezgodna z innymi regułami i zasadami konstytucyjnymi.”

[Dr Michał Jackowski, Zasady ochrony praw nabytych w polskim prawie konstytucyjnym,

dwumiesięcznik „Przegląd Sejmowy”, 1(84)/2008, wyd. Kancelaria Sejmu, Warszawa 2008]

Projektowane przepisy mogą naruszyć art. 2 Konstytucji RP i wyrażoną tym przepisem

zasadę zaufania do państwa i do prawa oraz zasadę przyzwoitej legislacji. Zgodnie z

wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 czerwca 2000 r., sygn. P 3/00: „zasada

zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa opiera się na pewności

prawa, a więc takim zespole cech przysługujących prawu, które zapewniają jednostce

bezpieczeństwo prawne; umożliwiają jej decydowanie o swoim postępowaniu w

oparciu o pełną znajomość przesłanej działania organów państwowych oraz

konsekwencji prawnych, jakie jej działania mogą pociągnąć za sobą. Jednostka

powinna mieć możliwość określenia zarówno konsekwencji poszczególnych zachowań i

zdarzeń na gruncie obowiązującego w danym momencie systemu jak też oczekiwać, że

prawodawca nie zmieni ich w sposób arbitralny. Bezpieczeństwo prawne jednostki

związane z pewnością prawa umożliwia więc przewidywalność działań organów państwa,

a także prognozowanie działań własnych.” Prawodawca narusza wartości znajdujące

się u podstaw wspomnianej zasady wtedy, „gdy jego rozstrzygnięcie jest dla

jednostki zaskoczeniem, bo w danych okolicznościach nie mogła go przewidzieć,

szczególnie zaś wtedy, gdy przy jego podejmowaniu prawodawca mógł przypuszczać, że

gdyby jednostka przewidywała zmianę prawa, byłaby inaczej zadecydowała o swoich

sprawach.”

W każdym więc przypadku, gdy ustawodawca dopuści do tego, że gmina będzie mogła

wprowadzić w krótkim czasie zmiany w akcie prawa miejscowego, z jednoczesnym

pozbawieniem właściciela nieruchomości odszkodowania za spadek jej wartości

wynikający z takiej zmiany, będzie to stanowić naruszenie prawa konstytucyjnego.

Nie umniejsza to poparcia dla projektodawców w tym, że obecny stan prawny i

wynikająca z niego praktyka orzecznicza wymaga korekty. Uważam jednak, że

projektowane rozwiązania są nie do przyjęcia w państwie prawa i stanowią zbyt daleko

idące ograniczenie uprawnień po stronie właścicieli nieruchomości.


Art. 161 § 1 [plan miejscowy]: prawo do odszkodowania jest uzależnione od tego,

czy w planie miejscowym wygaszono zgody inwestycyjne. Przepis nie określa, czy fakt

wygaszenia zgody ma wpływ na wartość rynkowa, która to determinuje ewentualny

spadek wolumenu majątku osobistego (firmowego) właściciela nieruchomości objętej

planem miejscowym. Brak takiego powiązania należy uznać za niedopuszczalne.

Art. 161 § 2 [zmiana planu miejscowego]: prawo do odszkodowania jest należne

tylko wtedy, oprócz przypadków spełnienia § 1, gdy po pierwsze nieruchomość położona

jest w obszarze urbanizacji, a po drugie – zmiana planu wprowadza „całkowity zakaz

zabudowy”. Poza kwestią wartości rynkowej nieruchomości, co jest tu pominięte,

projektodawcy powinni uwzględnić ryzyko formułowania planów miejscowych w taki

sposób, aby odszkodowania nie wypłacać poprzez „niecałkowity zakaz zabudowy”,

przykładowo dopuszczenie budynku o znikomej wielkości (małe budynki gospodarcze,

inne) i tym samym minimalnej ingerencji w przestrzeń. Z punktu widzenia właściciela

nieruchomości takie przeznaczenie będzie bez znaczenia, a gminie „pozwoli” uwolnić się

od wypłacania odszkodowania za spadek wartości tejże nieruchomości.

Z kolei w art. 161 § 4 projektodawcy idą jeszcze dalej, a mianowicie całkowicie

zwalniają gminę od odpowiedzialności odszkodowawczej, jeżeli ustalenia planu

miejscowego lub zmiany planu miejscowego są wynikiem uwzględnienia (1):

uwarunkowań dotyczących ryzyka powodzi, (2) przepisów „ustaw lub aktów, w tym

aktów prawa miejscowego, wydanych na ich podstawie”.

Po pierwsze, lakoniczne powołanie się na „uwarunkowania hydrologiczne” i inne, nie

może zostać zaaprobowane – jako przesłanka zwalniająca od odpowiedzialności

finansowej - w państwie prawa. Nie do przyjęcia jest sytuacja, w której gmina najpierw

uchwaliła plan o przykładowo mieszkaniowym przeznaczeniu, a teraz – przy

niezmienności uwarunkowań przyrodniczych i innych wymienionych w projektowanym

przepisie - wprowadza niekorzystne zmiany, bez możliwości dochodzenia odszkodowania

z tytułu spadku wartości rynkowej nieruchomości. Dodatkowo, określenia

„uwarunkowania hydrologiczne” i inne nie zostały zdefiniowane, nie zostały powiązane z

właściwymi ustawami. Dopuszcza się dowolność w interpretacji tych pojęć, bez

faktycznego odniesienia do tego, czy i w jakim zakresie wykorzystywanie nieruchomości

na dotychczasowe cele jest niemożliwe. W uzasadnieniu Projektu brak analizy zgodności

projektowanego przepisu z Konstytucją RP i orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego.

Po drugie, skoro fakt obowiązywania innej regulacji ma eliminować odpowiedzialność

odszkodowawczą gminy opracowującej akt planowania przestrzennego, to należy

doprecyzować, że takie roszczenie zachowuje aktualność, a jedynie zmienia się podmiot

odpowiedzialny, na ten, który miał wpływ na przyjęcie określonej treści planu

miejscowego (np. organ uzgadniający).

Samo rozważanie, aby roszczenie o wypłatę odszkodowania przedawniało się „po

upływie jednego roku od dnia wejścia w życie planu miejscowego” (art. 162 § 2) należy


uznać jako skandaliczne (z uwagi na zbyt krótki okres dochodzenia swoich praw), który

zostałby uchylony przez Trybunał Konstytucyjny.

Założenie, że „nie zrealizowanie zagospodarowania terenu” (art. 162 § 3)

wynikającego z planu miejscowego, miałoby uchylać prawo do odszkodowania jest w

zasadzie słuszne, ale wymaga skorygowania. Nie wyjaśniono dlaczego uchylenia zgód

inwestycyjnych miałyby podlegać wyłączeniu z przedmiotowej regulacji.

Proponowana zmiana brzmienia, na:

„§ 3. Roszczenia, o których mowa w art. 161 §§ 1 i 2, podlegają przedawnieniu, jeżeli

zmiana planu miejscowego poprzedzona była co najmniej 5-letnim okresem

obowiązywania planu miejscowego, w czasie którego na nieruchomości nie zrealizowano

przeznaczenia pożądanego w rozumieniu planu.”

Zaspakajanie roszczeń (art. 163) poprzez zamianę nieruchomości powinno się

odbywać za zgodą osoby zainteresowanej (czyli jak dotychczas). Z przepisu nie można

wyczytać, czy właśnie taki jest zamiar projektodawców.

Uwaga nr 52 – art. 189 [realizacja polityki przestrzennej na poziomie województwa]

Wniosek o stosowanie jednolitej typologii nazewniczej dla wszystkich aktów planowania

przestrzennego. W tym przypadku, zmianę nazwy dokumentu z „plan województwa”, na

„plan rozwoju przestrzennego województwa” lub „plan przestrzenny województwa”.

Uwaga nr 53 - art. 208 § 2 [realizacja polityki przestrzennej na obszarach

funkcjonalnych]

Ogólnie: wniosek o przyjęcie, że każdy obszar funkcjonalny jest wyznaczany

rozporządzeniem Rady Ministrów, przy czym Rada nie jest związana wnioskiem i może –

w sposób umotywowany - odmówić wnioskodawcy. Celem jest zapewnienie jednolitości

metodologicznej i kontroli nad wyznaczaniem obszarów funkcjonalnych, a także

uważnego monitorowania procesu postępowania uprawnionych jednostek z tym nowym

narzędziem planistycznym.

Art. 210 § 1 - wniosek o zastąpienie sformułowania „wyznaczenie terenu zamkniętego”

na inne, takie, które nie będzie utożsamiane/mylone z „terenami zamkniętymi” w

rozumieniu przepisów odrębnych.

Uwaga nr 54 – art. 225 § 2 [mediacja planistyczna]

Wniosek o skrócenie maksymalnego terminu trwania mediacji albo dopuszczenie

skrócenia terminu na zgodny wniosek stron.

Przykładowe nowe brzmienie: „§ 2. Mediacja trwa przez okres niezbędny na rozwiązanie

sporu, nie dłużej jednak niż 4 miesiące. Na zgodny wniosek stron mediacja może być

skrócona albo przerwana na okres do 30 dni. Okres przerwy nie wlicza się w okres

trwania mediacji.”


Uwaga nr 55 – art. 231-240 [nadzór nad działalnością jednostek samorządu

terytorialnego]

Wniosek o wprowadzenie następujących zmian:

1/ art. 232 pkt 1,

- z „istotnego naruszenia zasad sporządzania, w tym braku albo niekompletności

uzasadnienia aktu”,

- na „istotnego naruszenia zasad sporządzania, w tym braku, niekompletności lub

nieprawidłowego uzasadnienia aktu lub analizy skutków finansowych aktu”,

2/ art. 232 pkt 2,

- z „istotnego naruszenia trybu jego sporządzania lub uchwalenia”,

- na „istotnego naruszenia trybu jego sporządzania lub uchwalenia, w tym - w okresie 1

roku od dnia wejścia w życie aktu - braku merytorycznego odniesienia się do opinii

negatywnych właściwych organów i instytucji oraz braku, niekompletności lub

nieprawidłowego przeprowadzenia konsultacji społecznych.”

Uwaga nr 56 - art. 235 § 1 [termin na stwierdzenie nieważności aktu]

Rozważenie przedłużenia terminu z 60 do 90 dni.

Uwaga nr 57 - art. 236 [prawo wniesienia skargi]

Uprawnionym do wniesienia skargi powinien być każdy organ (instytucja), który

uczestniczył w procesie kształtowania treści aktu (uzgadnianie, opiniowanie).

Uwaga nr 58 – art. 237 [upływ terminu na stwierdzenie nieważności aktu planowania

przestrzennego]

Dla planów miejscowych wniosek o wydłużenie daty granicznej z 2 lat do 5 lat.

Uwaga nr 59 – art. 241 § 3 [członkowie Komisji urbanistycznej]

Wniosek o wprowadzenie minimalnej i maksymalnej liczby członków komisji oraz

wymogu uczestnictwa organizacji pozarządowych, z następującym proponowanym

nowym brzmieniem:

„§ 3. Organy wykonawcze jednostek samorządu terytorialnego ustalają sposób wyboru

członków komisji oraz tryb ich działania, a także powołują członków komisji w liczbie

nieparzystej, nie mniej niż 5 osób i nie więcej niż 15 osób. Wśród członków jest co

najmniej 1 osoba wybrana spośród członków organizacji społecznych, o których mowa w

art. 397 § 2, niezwiązanych zawodowo z planowaniem przestrzennym.”

Uwaga nr 60 – art. 255 § 3 [sankcja względem gminy w przypadku nierealizowania

zadań własnych zawartych w planie miejscowym]


Omawiany przepis może być przysłowiowym „wylaniem dziecka z kąpielą”. Wydaje się, że

projektodawcy powinni mocno się wsłuchać w ewentualne głosy krytyczne ze stron gmin i

wyważyć słuszny kierunek mobilizowania i sankcjonowania gmin w przypadku zaniechań

planistycznych lub realizacyjnych, a z drugiej - uwzględnić przypadki, gdy niezależnie od

woli gmin nie będzie możliwa lub zostanie opóźniona realizacja infrastruktury.

Uwaga nr 61 - art. 271 i n. [inwestowanie na obszarach nieobjętych planem

miejscowym]

Kolejna istotna grupa przepisów, co do których wymagana jest precyzja i

szczegółowość.

Proponowane zmiany:

- art. 277: dodanie, że za „zasadniczą funkcję terenu” uważa się budynki mieszkalne,

budynki produkcyjne, budynki usługowe (w tym handlowe) o powierzchni całkowitej

większej niż 200 metrów kwadratowych, również wtedy, gdy na działce gruntu lub na

terenie inwestycji występują lub mogą być zrealizowane inne budynki, niezależnie od

przeznaczenia, liczby i wielkości;

- art. 277: dodanie, że wysokość nowego budynku (która nie może podlegać dalszym

zmianom, np. na mocy art. 279) nie może być wyższa niż 4 metry i niższa niż 4 metry, w

stosunku do budynku, o którym mowa w pkt 2 tego artykułu;

- dodanie, że studium może wyznaczać obszary, na których nie jest dopuszczalne

realizowanie inwestycji bez planu miejscowego;

- dodanie, że inwestycja podlega uzgodnieniu z komisją urbanistyczną w zakresie

budynków niemieszkalnych, budynków mieszkalnych wielorodzinnych i budynków z art.

278, a zaopiniowaniu w odniesieniu do budynków mieszkalnych jednorodzinnych;

- zweryfikowanie, czy przepisy wystarczająco uwzględniają przebudowy budynków;

- art. 279 pkt 3: zweryfikowanie, czy zapis jest odpowiednio jednoznaczny – tj. czy

zamiarem projektodawców jest np. dopuszczenie 2 nowych lokali w istniejącym 2-

lokalowym budynku mieszkalnym jednorodzinnym, a więc docelowo 4 mieszkań w

budynku jednorodzinnym.

Uwaga nr 62 – art. 291 §§ 2 i 3 [zasady sytuowania obiektów i urządzeń budowlanych]

Zapis jest nieprecyzyjny, a więc praktyka może być inna, niż intencja projektodawców.

Nie jest wystarczająco uzasadnione, aby takie rozwiązanie wprowadzać.

Jeśli jednak miałoby pozostać, to:

- po pierwsze, taka sytuacja powinna podlegać uzgodnieniu (a nie opiniowaniu) z komisją

urbanistyczną,

- po drugie, powinno dotyczyć tylko obszarów zurbanizowanych,

- po trzecie, powinno wymagać zgody właścicieli graniczących działek gruntu z wpisem do

księgi wieczystej.


Uwaga nr 63 - art. 335 [podział nieruchomości]

Uzupełnienie katalogu wyjątków o wykup nieruchomości oraz rozstrzygnięcie

przepisem (bo w praktyce urzędniczej może to być różnie interpretowane), czy jest

dopuszczalny taki podział nieruchomości, w wyniku którego powstanie działka gruntu

zawierająca w swoich granicach różne przeznaczenia, w tym przyszłą drogę publiczną

(nie wyjaśnia tego art. 328 § 1).

Uwaga nr 64 – art. 340 [ustalenie przebiegu infrastruktury]

Rozważenie uzupełnienia potencjalnych wnioskodawców o wójta gminy oraz

właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości.

Uwaga nr 65 – art. 373 § 2 [zasady wiedzy technicznej]

Wniosek o zmianę brzmienia

- z „Dokumenty, o których mowa w § 1, wchodzą w skład zasad wiedzy technicznej”,

- na „Dokumenty …. wchodzą w skład zbioru zasad wiedzy technicznej”.

Uwaga nr 66 – art. 379 § 1 [stroną w postępowaniach dotyczących zgody inwestycyjnej

jest wyłącznie inwestor]

Jak można wywieść z pkt 3 w § 2, przepis będzie miał zastosowanie przede wszystkim

wtedy, gdy obowiązuje plan miejscowy. W Uzasadnieniu Projektu brak niezbędnego

uzasadnienia dla analizowanego zapisu. Na s. 48 Uzasadnienia przedstawiono jedynie

ogólną konstrukcję przepisu, bez odniesienia się do tego, dlaczego inne osoby (poza

inwestorem) mają zostać pozbawione statusu strony postępowania w przypadku

inwestycji znajdujących się na obszarze objętym planem miejscowym. Należy

wyczerpująco uzasadnić tak diametralną zmianę – właściciele nieruchomości zostaną

pozbawieni prawa do informacji o zamiarach inwestycyjnych, jak i możliwości wpływania

na to, co się dzieje w ich sąsiedztwie.

Uwaga nr 67 – art. 390 [wygaśnięcie zgody inwestycyjnej]

Wniosek o przyjęcie, że w każdym przypadku zgoda wygasa po 5 latach od dnia, w

którym stała się wykonalna, chyba, że stopień zaawansowania prac wynikających ze

zgody jest większy niż 80%.

Uwaga nr 68 – art. 400 [postępowanie w przypadku braku planu miejscowego]

Błędne odesłanie – powinno być „… o której mowa w art. 59”.

Wniosek o wprowadzenie w § 3 terminu granicznego (w dniach).


Uwaga nr 69 – art. 403 § 3 pkt 2

Wydaje się, że powinno być: „2) rada gminy przystępuje do opracowania projektu planu

miejscowego”.

Uwaga nr 70 – art. 407 § 2

Wydaje się, że powinno być „§ 2. Istotne odstąpienie, o którym mowa w art. 406 § 2, w

każdym przypadku wymaga zmiany zgody inwestycyjnej”, a nie „§ 2. Istotne odstąpienie

o którym mowa w art. 406 § 2 pkt 2 …”.

Uwaga nr 71 - art. 424 § 1 [przystąpienie do użytkowania]

Budzi wątpliwości wymóg, aby zgoda na użytkowanie – w odniesieniu do inwestycji

zaliczonych do kategorii 4, 5 lub 6 – miała formę milczącej zgody. Innymi słowy, nie

dopuszcza się innej formy wyrażenia zgody.

Uwaga nr 72 - art. 431 § 1

Protokół z kontroli powinien podlegać upublicznieniu w Rejestrze urbanistyczno-

budowlanym.

Uwaga nr 73 - art. 445 § 1

Ustalenie kryteriów ustalania wysokości kaucji, w taki sposób, aby nie była nadmierna

dla skarżącego.

Uwaga nr 74 – art. 445 § 2

Dopisanie, że w szczególnie uzasadnionych przypadkach sąd może zwrócić złożoną

kaucję.

Uwaga nr 75 – art. 448 § 3

Uzupełnienie katalogu inwestycji celu publicznego klasy II o szlaki turystyczne, w tym

szlaki piesze, szlaki jeździeckie/konne, szlaki wodne/kajakowe, szlaki narciarskie. Wydaje

się, że będzie konieczne ustalenie definicji legalnej dla w/w szlaków oraz zasad ich

wyznaczania i znakowania (dziś jest to przede wszystkim realizowane przez Polskie

Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze).

Uwaga nr 76 – art. 474 § 1

Literówka w drugim zdaniu (brak „się”).


Uwaga nr 77 – art. 492 § 1 [umowne nabycie praw]

Zwracam uwagę, że zapis „wymagający nabycia prawa własności” jest co prawda

jednoznaczny w warstwie językowej, to z punktu widzenia praktycznego może budzić

wątpliwości. Obawy wynikają z tego, że Skarb Państwa/jednostka samorządu

terytorialnego może – przede wszystkim celem uniknięcia wypłaty odszkodowania –

wykazywać, że cel publiczny wyznaczony w planie miejscowym może zostać zrealizowany

bez konieczności wykupu nieruchomości. W związku z tym praktyczne stosowanie

przepisu stoi pod znakiem zapytania. Projektodawcy powinni odpowiednio doprecyzować

analizowany zapis.

Uwaga nr 78 - art. 494 § 2 [wywłaszczenie]

Należy doprecyzować sformułowanie „na dotychczasowe cele” poprzez odniesienie się do

przeznaczenia tej części nieruchomości w planie miejscowym albo w inny sposób, ale

nie – jak to czyni orzecznictwo – do faktycznego sposobu użytkowania w przeszłości, co

pomija „zdolność” (lub jej brak) do zagospodarowania nieodjętej części nieruchomości po

jej rozparcelowaniu w związku z wywłaszczeniem. Plan miejscowy determinuje prawne

przeznaczenie nieruchomości, a konsekwencje wywłaszczenia części nieruchomości

powinny również objąć niewywłaszczoną część nieruchomości. Podstawą zaufania

obywateli do Państwa jest odpowiedzialność Państwa za swoje działania i zaniechania ze

skutkiem w postaci pogorszenia lub niepoprawienia stanu majątkowego przez obywatela

mimo prawem dopuszczalnej takiej możliwości.

Przykładowe nowe brzmienie:

„§ 2. Jeżeli wywłaszczeniem jest objęta część nieruchomości, a pozostała część nie

nadaje się do zagospodarowania w zgodności z planem miejscowym, na żądanie

właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości nabywa się tę część w drodze

umowy na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostki samorządu terytorialnego, w

zależności od tego, na czyją rzecz następuje wywłaszczenie. W przypadku nieruchomości

nieobjętej planem miejscowym uwzględnia się dotychczasowy sposób użytkowania części

nieruchomości nieodjętej w związku z wywłaszczeniem."

Uwaga nr 79 – art. 495 [niekorzystne oddziaływanie inwestycji na nieruchomości

sąsiednie]

Jak się wydaje naturalnym jest, że w omawianej sytuacji (tj. niemożność lub istotne

utrudnienie gospodarowania nieruchomością sąsiednią w związku z realizacją inwestycji)

po stronie właściciela nieruchomości powinno być prawo dochodzenia odszkodowania

lub prawo żądania wykupu całej lub części nieruchomości (tej części, na którą

niekorzystnie wpływa przedmiotowa inwestycja).


Uwaga nr 80 - art. 505 § 1 pkt 4 [ustanowienie publicznych ograniczeń sposobu

korzystania z nieruchomości]

Dla uczytelnienia dodanie, że „elementy trakcji”, to trakcja kolejowa, tramwajowa i

trolejbusowa.

Dodanie szlaków turystycznych.

Uwaga nr 81 - art. 518 [odszkodowanie za wywłaszczenie]

W Projekcie jest powtórzenie art. 134 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomości.

Brakuje natomiast powtórzenia art. 134 ust. 4, w brzmieniu: „Jeżeli przeznaczenie

nieruchomości, zgodne z celem wywłaszczenia, powoduje zwiększenie jej wartości,

wartość nieruchomości dla celów odszkodowania określa się według alternatywnego

sposobu użytkowania wynikającego z tego przeznaczenia.”

Z dalszej części Projektu nie można wywieść z jakiego powoduje w/w przepis został

pominięty. Wniosek o uzupełnienie.

Uwaga nr 82 – art. 524 § 2 [wartość rynkowa w przypadku wywłaszczenia jedynie części

nieruchomości]

Należy uwzględnić sytuację, w której wartość rynkowa nieodjętej części nieruchomości

będzie niższa, niż sprzed wywłaszczenia, w związku z podziałem nieruchomości w

następstwie wywłaszczenia. Czyli przypadku, gdy władcze działania władzy publicznej

spowodowało po pierwsze odjęcie praw do części nieruchomości, a po drugie - w

konsekwencji w odniesieniu do pozostającej właścicielowi części nieruchomości -

spowodowały spadek jej wartości.

Wyrażam nadzieję, że przedstawione uwagi i komentarze zostaną wnikliwie i

rzetelnie rozpatrzone.

Klauzula danych osobowych

Wyrażam zgodę na upublicznienie mojego imienia i nazwiska oraz adresu poczty elektronicznej.

Klauzula korespondencji

Wszelkie doręczenia pism i informacji należy wykonywać tylko na podany adres poczty

elektronicznej.

Nota o autorze

Nowak Marek, 44 lata. Autor jest społecznikiem, aktywistą miejskim pro publico bono. Od 2008

roku sygnalizuje m.in. administracji publicznej jej wadliwe działania i zaniechania, brak regulacji

prawnych bądź ich nieprawidłowe brzmienie lub stosowanie. Już w 2009 roku alarmował ministrów

Rządu RP o braku systemowych rozwiązań prawnych dla lokalizowania i użytkowania

przemysłowych elektrowni wiatrowych, z negatywnym skutkami dla mieszkańców terenów

wiejskich i krajobrazu. W latach wcześniejszych i późniejszych interweniował na poziomie osiedli,


lokalnym, regionalnym i krajowym m.in. w takich obszarach, jak: planowanie i estetyka

przestrzeni, gospodarowanie nieruchomościami komunalnymi, dostęp do informacji publicznych,

hałas drogowy w miastach oraz strategie rozwoju miast i kraju.

W trybie ustawy o petycjach w latach 2015-2016 złożył następujące petycje: (1) do Rady Miejskiej

Wrocławia o podjęcie uchwały umożliwiającej wyeliminowanie chaosu reklamowego i

uporządkowanie przestrzeni Wrocławia (tzw. uchwała krajobrazowa) - Rada nie uwzględniła petycji

(uchwała nr XX/432/16 z 21 stycznia 2016 r.), przy czym kilka miesięcy później Rada – na wniosek

Prezydenta Wrocławia – podjęła uchwalę zgodną z moją petycją (uchwała nr XXX/606/16 z 15

września 2016 r.); (2) do Prezydenta Wrocławia o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w

przedmiocie uzyskania jako gmina uprawnienia do skutecznego zobligowania najemców lokali

komunalnych do wymiany pieców opalanych węglem na urządzenia ekologiczne – Prezydent

zdecydował o przekazaniu petycji Prezesowi Rady Ministrów, w trakcie rozpatrywania; (3) do

Prezesa Rady Ministrów o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w przedmiocie wyeliminowania luki

prawnej polegającej na tym, że osoby bez tytułu prawnego do ziemi rolnej mogą i uzyskują

publiczne środki pieniężne w ramach dopłat dla rolników – Minister Rolnictwa nie uwzględnił

petycji; (4) do Prezesa Rady Ministrów o podjęcie inicjatywy legislacyjnej w przedmiocie obniżenia

norm hałasu drogowego – w trakcie rozpatrywania; (5) do Rady Miejskiej Wrocławia o zmiany w

zasadach gospodarowania nieruchomościami gminy Wrocław poprzez odjęcie Prezydentowi

Wrocławia prawa do zbywania działek i budynków komunalnych bez miejscowego planu

zagospodarowania przestrzennego – w trakcie rozpatrywania; (6) do Rady Miejskiej Wrocławia o

zmobilizowanie Prezydenta Wrocławia do przyspieszenia prac planistycznych i obejmowania

planami miejscowymi kolejnych części Miasta – w trakcie rozpatrywania; (7) do Prezesa Rady

Ministrów o podjęcie inicjatywy na forum europejskim w przedmiocie powołania do życia jednostki

badawczo-rozwojowej lub innej finansowanej z budżetu Unii Europejskiej, w celu poszukiwania i

wdrażania leków na choroby, które stanowią bezpośrednie zagrożenie dla życia człowieka – w

trakcie rozpatrywania.

W trybie konsultacji społecznych w 2016 roku złożył m.in. uwagi do: (1) projektu uchwały Rady

Ministrów w sprawie przyjęcia „Narodowego Programu Mieszkaniowego”; (2) projektu ustawy

zmieniającej ustawę o ochronie przyrody oraz niektóre inne ustawy; (3) projektu ustawy

zmieniającej Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektóre inne ustawy.

Aktywność obywatelska nie jest związana z wykonywaną pracą zawodową.

projekt kodeksu wersja z 30.09.2016 uwagi_mn_bez adresu

Government & Nonprofit