provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan …...petegem in 2001-2002 gestart is met een studie voor de...

Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan "Overstromingsgebied Nederbeek- Wortegem – Petegem Deel 1 - toelichtingsnota

Juni 2012

Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan "Overstromingsgebied Nederbeek te Wortegem –Petegem

TOELICHTINGSNOTA – juni 2012 2



Colofon

Dit document is een publicatie van Provincie Oost-Vlaanderen Gouvernementstraat 1 9000 Gent Directie Ruimte Dienst RO1 – Ruimtelijke Planning secretariaat: 09-267 75 61

Dossiernummer rup/2008/prup/OVL/071

Dossierverloop beslissing Deputatie tot opmaak PRUP 4 maart 2010 versturen voorontwerp voor plen.verg. 4 juni 2010 plenaire vergadering 28 juni 2010 voorlopige vaststelling door PR 9 november 2011 openbaar onderzoek 2 dec 2011 – 30 jan 2012 advies PROCORO 24 april 2012 definitieve vaststelling door PR 20 juni 2012

De normatieve delen van dit provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan zijn: (Deze zijn verordenend)

- het grafisch bestemmingsplan - de stedenbouwkundige voorschriften bij het grafisch plan

De niet-normatieve delen van dit provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan zijn : (Deze zijn niet verordenend)

- de toelichtingsnota - het verzoek tot raadpleging - screening



Gezien en voorlopig vastgesteld door de provincieraad in vergadering van

……………………………..

op bevel,

De Provinciegriffier De Voorzitter

Albert De Smet Marc Lootens

De Deputatie verklaard dat onderhavig RUP voor iedereen ter inzage heeft gelegen van ……………….. tot ……………...

Namens de Deputatie,

op bevel,



Gezien en definitief vastgesteld door de provincieraad in vergadering van ……………………………..



Verantwoordelijk ruimtelijk planner,

Barbara Smitz



I n h o u d s o p g a v e

1 Inleiding : doel en procesverloop ............................................................................ 8

1.1 Doel ........................................................................................................................ 81.2 Problematiek & historiek .......................................................................................... 81.3 Procesverloop ........................................................................................................10

2 Situering van het plangebied in de omgeving en feitelijk bestaande toestand van het plangebied ....................................................................................................................12

2.1 Hydrografische situering - vallei van de Nederbeek ................................................122.2 Ruimtelijke situering : geografische situering, begrenzing en beschrij-ving van het plangebied ........................................................................................................................13

3 Planningscontext– beleidskader ............................................................................14

3.1 Relevante beleidselementen uit het RSV, PRS en GRS .........................................143.1.1 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen ...............................................................143.1.2 Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan ................................................................153.1.3 Gemeentelijke Ruimtelijke Structuurplannen Wortegem- Petegem ..................16

3.2 Juridische context ..................................................................................................163.2.1 Gewestplan .....................................................................................................163.2.2 RUP's en BPA's ..............................................................................................173.2.3 Vergunningstoestand ......................................................................................173.2.4 Monumenten en landschappen .......................................................................173.2.5 Wet op de onbevaarbare waterlopen ...............................................................173.2.6 Waterlopen – bemestingsverbod .....................................................................18

3.3 Overige studies ......................................................................................................183.3.1 Afbakening natuurlijke en agrarische structuur ................................................183.3.2 Ven, IVON, habitat & vogelrichtlijngebieden ....................................................203.3.3 Integraal waterbeleid .......................................................................................203.3.4 Ruilverkaveling, land- en natuurinrichting ........................................................213.3.5 Milieubeleidsplan provincie Oost-Vlaanderen 2005-2009 ................................213.3.6 Bekken- en deelbekkenbeheerplannen ...........................................................213.3.7 Ankerplaatsen & relictzone ..............................................................................223.3.8 Overzicht .........................................................................................................22

4 Bestaande ruimtelijke structuur .............................................................................23

4.1 Bodem ....................................................................................................................234.2 Reliëf ......................................................................................................................234.3 Waterhuishouding ..................................................................................................234.4 Waterkwaliteit .........................................................................................................234.5 Bodemgebruik ........................................................................................................244.6 Biologische waarderingskaart (BWK) ....................................................................254.7 Landschap .............................................................................................................254.8 Landbouw ..............................................................................................................25



4.9 Ruimtelijke structuur ...............................................................................................264.10 Fotoreportage bestaande toestand .........................................................................27

5 Lokatieafwegingen ..................................................................................................28

6 Doelstellingen en planopties ..................................................................................31

6.1 Doelstellingen van het RUP ....................................................................................316.2 Planopties - gewenste ruimtelijke structuur op plangebiedniveau ...........................326.3 Doorvertaling herbevestigd agrarisch gebied en omzendbrief RO/2010/01 ............38

7 Acties en maatregelen .............................................................................................42

8 Resultaten effectenrapporten .................................................................................43

8.1 Watertoets ..............................................................................................................438.1.1 Decretale bepalingen ......................................................................................438.1.2 Toetsing aan de beoordelingsschema's ..........................................................448.1.3 Toetsing aan de doelstellingen van het decreet Integraal Waterbeleid ............468.1.4 Toetsing aan de beginselen van het decreet Integraal Waterbeleid ................49

8.2 Plan-mer of screening ............................................................................................528.3 Passende beoordeling ............................................................................................548.4 Ruimtelijk veiligheidsrapport ...................................................................................54

9 Ruimtebalans ...........................................................................................................55

10 Register van percelen waarop de regeling van planschade, planbaten, kapitaalschade of gebruikersschade van toepassing kan zijn. .......................................56

11 Op te heffen voorschriften ......................................................................................57

12 Onteigening ..............................................................................................................58

13 Bijlage - Aquafinproject Nederbeek ........................................................................60

13.1 Wachtbekken .........................................................................................................6013.2 Aanpassen kritische duikers/ secties ......................................................................60

14 Fotoreportage ..........................................................................................................62



Leeswijzer

Het ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) voor het overstromingsgebied Nederbeek te Wortegem- Petegem wordt opgemaakt als een provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan (Provinciaal RUP) volgens de artikels 2.2.1 – 2.2.5 en 2.2.9- 2.2.12 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening. Een RUP bevat conform de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (art. 2.2.2 § 1) :

- een grafisch plan dat aangeeft voor welk gebied of welke gebieden het plan van toepassing is

- de bijhorende stedenbouwkundige voorschriften inzake bestemming, de inrichting en/of het beheer

- een weergave van de feitelijke en juridische toestand - de relatie met het ruimtelijk structuurplan waarvan het een uitvoering is - in voorkomend geval, een zo mogelijk limitatieve opgave van de voorschriften die

strijdig zijn met het ruimtelijk uitvoeringsplan en die opgeheven worden - in voorkomend geval de conclusies van het planmilieueffectenrapport, de

passende beoordeling, het ruimtelijk veiligheidsrapport, andere verplicht voor-geschreven effectenrapporten

- in voorkomend geval, een register, al dan niet grafisch, van de percelen waarop een bestemmingswijziging wordt doorgevoerd die aanleiding kan geven tot een planschadevergoeding, vermeld in artikel 2.6.1, een planbatenheffing, vermeld in artikel 2.6.4, of een compensatie, vermeld in boek 6, titel 2 of 3, van het decreet van 27 maart 2009 betreffende het gronden pandenbeleid.

Het provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan 'Overstromingsgebied Nederbeek te Wortegem –Petegem ' bestaat uit volgende documenten:

- Toelichtingsnota - Bestaande feitelijke toestand, topografische kaart, orthofoto - Bestaande juridische toestand, gewestplan - Bestaande juridische toestand: andere plannen: habitatrichtlijngebied, ROG- en

NOG-gebieden, VEN, … - Verordenend grafisch plan - Verordenende stedenbouwkundige voorschriften - Resultaten van het verzoek tot raadpleging – screening milieueffecten

Enkel het grafisch plan en de erbij horende stedenbouwkundige voorschriften hebben verordenende kracht.

De bijhorende toelichtingsnota heeft als dusdanig geen verordenende kracht, maar is inhoudelijk een onderdeel van het Provinciaal RUP. Het grafisch plan en de erbij horende stedenbouwkundige voorschriften kunnen steeds in de context van het geheel van het Provinciaal RUP bekeken worden.



1 I n l e i d i n g : d o e l e n p r o c e s v e r l o o p

1.1 Doel In het kader van geplande collectorwerken in opdracht van de nv Aquafin ( zie hoofdstuk 13 – bijlage toelichting) en om tegemoet te komen aan de bestaande wateroverlast binnen het stroomgebied van de Nederbeek besliste de provincie Oost-Vlaanderen een hydrologische en hydraulische studie te laten uitvoeren. Uit deze studie is gebleken dat 13 kleine knelpunten dienden aangepakt te worden en dat een overstromingsgebied met een nuttig volume van 32 200m³ noodzakelijk is voor een retourperiode van 25 jaar. Het overstromingsgebied wordt ingeplant op percelen gelegen tussen de Broekstraat en de Zwalmstraat te Wortegem-Petegem, op grondgebied Oost-Vlaanderen net stroomafwaarts de provinciegrens met West-Vlaanderen. De provincie Oost-Vlaanderen heeft beslist om een provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan op te maken voor het aanleggen van dit overstromingsgebied gezien een eerdere steden-bouwkundige aanvraag voor dit overstromingsgebied niet verleend werd o.a. gesteld dat men moeilijk kan spreken dat de aanleg van een overstromingsgebied als een klein werk van algemeen belang kan omschreven worden en dat het niet kan verleend worden door beroep te doen op art 20. Van het KB van 28/12/1972. De Nederbeek is geklasseerd in tweede categorie en dus de bevoegdheid van de provincie. Ze mondt uit in de Schelde en is gelegen binnen het Boven-Schelde bekken. Het overstromingsgebied zal tegemoet komen aan de waterproblematiek die zich zowel op Oost-Vlaams (stroomafwaarts) als op West-Vlaams (stroomopwaarts) grondgebied voordoet in deze beekvallei. Op West-Vlaams grondgebied werden reeds aanpassingen aan de Nederbeek uitgevoerd.

1.2 Problematiek & historiek

In het verleden (o.a. jaren '80 en '90) is hier (Zwalmstraat- Kouter- Beekstraat, … ) meermaals wateroverlast opgetreden. Vandaar dat er op vraag van de gemeente Wortegem-Petegem in 2001-2002 gestart is met een studie voor de aanleg van een overstromings-gebied. Het is immers aan de overheid om zijn voorzorgen te nemen hieromtrent in het kader van het decreet integraal waterbeleid.

Om de lokale wateroverlastproblemen die zich destijds voordeden ter hoogte van de Nederbeekstrat te Anzegem op te lossen werd in de periode 1993-1994 aanpassingswerken uitgevoerd aan het profiel van de Nederbeek en werd een nieuwe duiker aangelegd. Hierdoor ontstond een betere doorstroming. Ter compensatie werd stroomafwaarts van dit probleem (maar nog op West-Vlaams grondgebied) een bufferbekken gegraven. Dit bufferbekken bevindt zich stroomopwaarts van de Broekstraat en heeft een capaciteit van 8000 m³. Dit bekken bestaat uit twee delen, met tussenin een betonnen constructie met een vernauwde doorgang die voor opstuwing zorgt. Sedert de aanleg werd geen onderhoud uitgevoerd tot januari 2012 2500m³ slib geruimd werd, zodat het bufferbekken nu weer over zijn totale capaciteit beschikt.



Er werden dus reeds op West-Vlaams grondgebied inspanningen geleverd, maar onvoldoende om de wateroverlast in zijn totaliteit op te lossen. Bij wateroverlast op dit moment staan dan ook eerst de gronden in West-Vlaanderen onder water en dan pas in Oost-Vlaanderen daar op de provinciegrens een overstort aanwezig is komende van Gijzelbrechtegem dat bij inwerkingtreding massaal water afvoert naar de Nederbeek waardoor opstuwing ontstaan op West-Vlaams grondgebied.

De wateroverlastproblemen moeten opgelost worden stroomopwaarts van de plaats waar die zich voordoen, in casu de Kouter- Zwalmstraat en stroomafwaarts het overstort. Een wateroverlastprobleem ontstaat omdat de doorstroming van het water belemmerd wordt door een of ander obstakel. Het is een foutieve redenering om het probleem op te lossen door bv de duiker te vergroten of de vernauwing op die plaats weg te nemen, zonder bijkomende maatregelen om het water verderop te bergen. Op die manier zullen de gronden in West-Vlaanderen minder snel onder water komen te staan.

Aanleggen van een nieuw of uitbreiden van het bestaande bufferbekken opwaarts van de Broekstraat, zijnde in West-Vlaanderen heeft dus geen zin omdat op die manier het overstortwater niet gebufferd wordt. Het is dus nodig dat het bufferbekken zich afwaarts het overstort bevindt, dus in Oost-Vlaanderen.

Uit de hydrologische berekeningen en zoals hierboven gesteld is duidelijk gebleken dat de wateroverlast t.h.v. Kouter en de Beekstraat voornamelijk te wijten is aan de grote debieten ( + volumes) afkomstig van het grondgebied van West-Vlaanderen. Het gecontroleerd afvoeren van deze grote debieten zal de kans op wateroverlast in de afwaartse gebieden aanzienlijk verkleinen.

Om een oplossing te bieden voor deze problemen werd gekozen voor het ontwerp van een off line overstromingsgebied langsheen de Nederbeek net stroomafwaarts van de provinciegrens en stroomopwaarts van de beschermde hoeve en het meest opwaartse punt van wateroverlast (Kouter). Er werd gekozen voor het ontwerp van een off line overstromingsgebied vermits dit type overstromingsgebied een kleiner volume nodig heeft om eenzelfde effect te bewerkstellingen dan een on-line overstromingsgebied(verbreding van de beek over een bepaalde afstand). Ook het feit dat er een vergunde lozing is op de beek van een verffabriek, waardoor het water een kleuring heeft, speelt mee in de keuze voor een off line bekken. Doordat het off line bekken slechts bij hogere debieten gevuld zal worden, is de verdunning van de verf op dat moment groter.

Uit de hydrologische analyse is gebleken dat voor een retourperiode van 25 jaar een volume van 32 200 m³ vereist is.

Zoals hierboven al werd aangegeven, bevindt een gedeelte van het stroomgebied van de Nederbeek zich op West-Vlaams grondgebied en doet zich daar eveneens wateroverlast voor. Volgens de principes van het decreet Integraal Waterbeleid moet er zoveel mogelijk water bovenstrooms worden geborgen. De provincie West-Vlaanderen heeft in het verleden de waterloop op haar grondgebied lokaal verbreed. Deze verbreding heeft de wateroverlast plaatselijk verholpen maar is zeker niet afdoende om aan de afwaartse gebieden enige bescherming te bieden. Mocht op West-Vlaams grondgebied deze waterberging uitgebreid worden, dan nog zou dit niet volstaan om de afwaartse gebieden te beschermen. Net afwaarts de provinciegrens is er namelijk een belangrijke overstortlozing (Aquafincollector) aanwezig die niet zou worden opgevangen door een overstromingsgebied in West-Vlaanderen.



1.3 Procesverloop

Het proces van het opstellen van het Provinciaal RUP kan opgesplitst worden in twee fasen: de planvormingsfase en de goedkeuringsfase. Tijdens de planvormingsfase wordt het voorbereidend onderzoek uitgevoerd door het projectteam dat moet leiden tot het RUP. Dit voorbereidend onderzoek werd gedaan door de provincie: de dienst ruimtelijke planning voor het planologisch luik en de diensten integraal waterbeleid voor het thematische luik.

Voorafgaand aan dit onderzoek werd reeds overleg gepleegd met de porovincie West-Vlaanderen, de gemeente en aanpalende landbouwers voor de aanleg van het overstromingsgebied.

Er werden twee infomomenten ingericht met de eigenaars van de percelen waarop het overstromingsgebied eventueel zou worden aangelegd. Een eerste overleg ging over de aanleg op de linkeroever. Dit overstromingsgebied zou de bedrijfsvoering van hoeve Ter Beck te zeer belasten. Hierdoor werd beslist het overstromingsgebied te voorzien op de rechteroever, waarbij niet slechts één bedrijf, maar meerdere eigenaars betrokken zouden zijn.1

Dit voorstel werd besproken in een tweede overlegmoment. Het resultaat was dat er een beter draagvlak was voor de realisatie van dit overstromingsgebied op de rechteroever, zij het met een beperkte oppervlakte. Deze beperkte oppervlakte had dan wel tot gevolg dat er onvoldoende werd gebufferd overeenkomstig de resultaten van de studie, gezien het een veiligheid bood voor buien met een retourperiode van slechts ca. 10 jaar i.p.v. de vooropgestelde retourperiode van 25 jaar.

Dit voorstel diende als basis voor het indienen van een stedenbouwkundige vergunning dd 2006 betreffende aanpassingswerken aan de Nederbeek (inclusief het bouwen van een overstromingsgebied). In de afgeleverde vergunning werd de aanleg van het over-stromingsgebied uitgesloten omwille van de talrijke bezwaren n.a.v. het openbaar onderzoek. De procedure voor verlenen van een stedenbouwkundige vergunning was immers gebaseerd op art. 20 van de toenmalige stedenbouwkundige wetgeving.

Er werd dan ook beslist een procedure voor opmaak van een PRUP op te starten. Bij deze opmaak wordt de aanleg van het volwaardig overstromingsgebied (retourperiode van 25 jaar) op de rechteroever voorzien dat m.a.w. groter is dan het voorstel in het kader van de stedenbouwkundige vergunning dd 2006.

De goedkeuringsfase start met een plenaire vergadering waartoe naast het college van burgemeester en schepenen, de planologisch ambtenaar en de adviserende diensten (bepaald door de Vlaamse Regering besluit 11 mei 2001) werden uitgenodigd. Deze vergadering vond plaats op 28 juni 2010. Naar aanleiding van het advies van de VMM (Vlaamse Milieumaatschappij) was er nog overleg en aanpassingen nodig. Op 9 november 2011 volgde de voorlopige vaststelling met het openbaar onderzoek (periode 2 december 2011– 30 januari 2012). Na het openbaar onderzoek volgdede behandeling van de bezwaren 1 Echter intussen tijd heeft men nu de gronden op linker- en rechteroever, welke eigendom zijn van diverse eigenaars, wel verpacht aan één landbouwer (m.u.v. 2 kleinere stukken) waardoor de intentie om de lasten te spreiden, zoals afgesproken met de betrokken landbouwers op hetoverlegmoment, niet meer kan gehaald worden. Als overheid heeft de provincie evenwel,naar aanleiding van de wijziging van het plangebied omdat de provincie rekening wilde houden met de bedrijfsvoering van dhr. De Meulemeester, de plannen een aantal keeraangepast, hetgeen uiteraard bijkomend studiewerk en bijkomende kosten heeft opgeleverd voor de provincie, welke op den duur niet meer te verantwoorden valt, net terwijl men tracht om een participatief proces te voeren om onze verantwoordelijkheden inzake de strijd tegen wateroverlast op te nemen.



en adviezen door de procoro dd 24 april 2012 waarna het definitief wordt vastgesteld door de provincieraad en voorgelegd wordt aan de minister ter goedkeuring. In de rand vermelden we dat er wel degelijk overleg is geweest met West-Vlaanderen de afgelopen jaren tot zelfs op heden na het openbaar ondezoek, hetgeen een bepaalde perio-de niet zo vlot verliep, doch op heden terug op het goede spoor zit. Uitbreiding van het overstromingsgebied op West-Vlaams grondgebied biedt geen oplossing aan de opvang van het overstortwater afkomstig van het overstort aan de Broek-straat.(afkomstig van Gijselbrechtegem). Bovendien werd het dossier in het kader van de procedure van het openbaar onderzoek ook overgemaakt ter advisering aan de provincie West-Vlaanderen welke een gunstig advies hebben uitgebracht. Er wordt (weliswaar in beperkte mate) bij de verdere uitvoering nog contact gehouden tussen de beide waterloopdiensten van beide provincies. Zo werd o.a. in april2012 een gezamenlijk terreinbezoek en informatieuitwisselingsmoment georganiseerd.



2 S i t u e r i n g v a n h e t p l a n g e b i e d i n d e o m g e v i n g e n f e i t e l i j k b e s t a a n d e t o e s t a n d v a n h e t p l a n g e b i e d 2

2.1 Hydrografische situering - vallei van de Nederbeek

Het provinciaal RUP "Overstromingsgebied Nederbeek te Wortegem-Petegem" is gelegen in het zuidwesten van de gemeente, aansluitend bij de provincie West-Vlaanderen, meer specifiek de gemeente Anzegem, deelgemeente Gijzelbrechtegem.

Het stroomgebied van de Nederbeek (waterloop OS. 360) is gelegen binnen het deelbekken Scheldeheuvels. Dit deelbekken maakt deel uit van het Boven-Scheldebekken, dat op haar beurt een onderdeel vormt van het internationaal stroomgebied van de Schelde.

De bovenlopen van de Nederbeek (Zijpte) ontspringen op de noordoostelijke flanken van de Hegemberg te Tiegem (West-Vlaanderen). Tevens ontvangt de Nederbeek het oppervlakte-water afkomstig van Gijselbrechtegem. De bovenlopen van de Nederbeek zijn waterlopen van 3de categorie; deze worden beheerd door de gemeente Anzegem en Wortegem –Petegem. Vanaf de samenvloeiing met de Bassegembeek wordt de waterloop in 2de categorie geklasseerd. Vanaf de provinciegrens met Oost-Vlaanderen wordt de waterloop beheerd door de provincie Oost-Vlaanderen. De Nederbeek mondt uit in de Schelde ter hoogte van het Domein de Ghellinck.

Naast de geklasseerde waterlopen zijn er binnen het stroomgebied van de Nederbeek nog een aantal oud-geklasseerde waterlopen aanwezig.

In het verleden kwamen binnen het stroomgebied van de Nederbeek een aantal wateroverlastproblemen voor. Deze punten situeren zich t.h.v. de Zwalmstraat/ Kouter/ Beekstraat en in het domein de Ghellinck.( cfr H1)

Uit een modelleringsstudie is gebleken dat de wateroverlastproblemen konden worden opgelost enerzijds door het aanleggen van een overstromingsgebied, en anderzijds door het oplossen van een 10-tal knelpunten. Deze laatste werken werden inmiddels uitgevoerd. (cfr H13)

De aanleg van een overstromingsgebied blijft evenwel nodig om de piekdebieten af te toppen en tijdelijk te bufferen.

De recent overstroomde gebieden bevinden zich voornamelijk in de Scheldevallei.

=> zie kaart 2.5 : Boven- Scheldebekken waterlopen => zie kaart 2.6 : Boven- Scheldebekken waterlopen, deelbekkens => zie kaart 2.7 : deelbekken Scheldeheuvels, waterlopen => zie kaart 2.8 : ROG- gebieden

2 Bron : o.a. planologisch attest ALWABO bvba



=> zie kaart 2.9 : NOG- gebieden => zie kaart 2.10 : watertoetskaart

2.2 Ruimtelijke situering : geografische situering, begrenzing en beschrij-ving van het plangebied

Westelijk grenst de Broekstraat aan het plangebied, oostelijk de Zwalmstraat. De westelijke grens is meteen ook de provinciegrens met West-Vlaanderen. Ten noorden van het plangebied ligt de spoorlijn Oudenaarde-Kortrijk evenals de Kwadenbulk, in het zuiden ligt een open landbouwgebied. Het plangebied bevindt zich voornamelijk ten zuiden van de Nederbeek, doch wordt ook de ringdijk, die moet voorkomen dat de landbouwgronden ten noorden van de beek mee overstromen, mee opgenomen binnen het overstromingsgebied. Het plangebied heeft een beperkte oppervlakte. De afstand tussen de Broekstraat en Zwalmstraat betreft ongeveer 500 m. Het overstromingsgebied strekt zich niet uit over deze hele oppervlakte. De grenzen van het RUP worden voornamelijk bepaald door de randen van het over-stromingsgebied aangevuld met een zone voor toegangsweg tot aan het overstro-mingsgebied en zoals hierboven ook al aangehaald de ringdijk ten noorden van de beek. De toegangsweg zal ontsloten worden via de Zwalmstraat. Feitelijk is het grootste deel van de gronden binnen de contouren van het RUP in agrarisch gebruik. Aan de grenzen van het plangebied bevinden zich zowel in de Broekstraat als in de Zwalmstraat een aantal woningen en boerderijen. Nog dichter naar het plangebied toe bevindt zich het Hof ter Beke, waarvan het voormalig kasteel deels beschermd monument is evenals het omliggende perceel dat als dorpsgezicht geklas-seerd is.3

Langsheen de Nederbeek zijn er populieren aangepland. Zoals op het orthofotoplan te zien is, staat het gebied nu soms al onder water.

=> zie kaart 2.1 Liggingsplan => zie kaart 2.2 Situeringsplan

=> zie kaart 2.3 Orhtofotoplan => zie kaart 2.4 Kadastraal plan

3 Bescherming besluit van 6 juni 1997.



3 P l a n n i n g s c o n t e x t – b e l e i d s k a d e r

3.1 Relevante beleidselementen uit het RSV, PRS en GRS

3.1.1 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen

In het algemeen kan gesteld worden dat in het RSV beperkt aandacht wordt besteed aan de overstromingsproblematiek.

Wortegem –Petegem evenals de aangrenzende gemeente Anzegem, worden in het RSV ondergedeeld in de kernen van het buitengebied. Anzegem is wel geselecteerd als specifiek economisch knooppunt. In het buitengebied is het beleid gericht op het behoud, het herstel, de ontwikkeling en het verweven van de belangrijke structurerende elementen. Dit kan alleen vanuit een integrale, samenhangende ruimtelijke visie op de ruimte en op het buitengebied in het bijzonder. In het buitengebied worden naast natuur en landbouw, bos, wonen en werken als structuurbepalende functies worden gezien. In het buitengebied worden de volgende ruimtelijke kwaliteitsobjectieven vermeld in het kader van het streven naar het bereiken van een gebiedsgerichte ruimtelijke kwaliteit van het buitengebied, specifiek gericht tot integraal waterbeheer:

• creëren van ruimtelijke condities voor infiltratie van regenwater naar watervoerende lagen (bv. door het beperken van verharde oppervlaktes) of het voorkomen van insijpeling van vervuilde stoffen en door middel van een ruimtelijk ondersteunen van waterberging in beek- en riviervalleien (bv. door beperking van bebouwing)

• ruimtelijke buffering van waterlopen • behoud waterbergend vermogen van waterlopen door beperking van verharde

oppervlakte • afstemming tussen afvalwaterzuiveringsbeleid en waterlopenbeheer, …

Naast deze ruimtelijke kwaliteitsobjectieven worden algemene principes naar voor geschoven zoals:

• relatie versterken tussen vallei en waterloop • ruimtelijk-ecologische basiskwaliteit voor de ecologische infrastructuur nastreven • zoveel mogelijk zuiveren van industrieel afvalwater op de bedrijventerreinen, …

Bij de ontwikkelingsperspectieven voor de natuurlijke structuur vermeldt het structuurplan: • de riviervalleien (waaronder die van de Schelde) en het sterk vertakte netwerk van

beekvalleien zijn structuurbepalend voor het buitengebied. Hierrond moeten ruimtelijke voorwaarden worden gecreëerd die het integraal waterbeheer ondersteunen en die de relaties tussen de waterloop en de omgevende vallei versterken

• de ruimtelijk-ecologische basiskwaliteit van waterlopen veronderstelt het vermijden van barrières, het behoud van natuurlijke oevers en het stroomkuilenpatroon in de waterloop, het niet aanbrengen van een oeververharding en het niet overwelven.

Als instrument voor het buitengebied wordt voorzien in de ruimtelijke ondersteuning van het integraal waterbeheer. Dit houdt o.a. volgende zaken in:

• vrijwaren van valleien van bebouwing zodat natuurlijke overstromingsmogelijkheden open blijven en potentiële conflicten tussen bebouwing en water vermeden worden



• de hydraulische ruwheid van het landschap niet verlagen • het recreatief medegebruik waar mogelijk stimuleren met respect voor de ruimtelijke

draagkracht van de riviervallei.

3.1.2 Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan

Algemeen

Het deelbekken Scheldeheuvels, waar het plangebied toe behoort, wordt in het Ruimtelijk Structuurplan voor de provincie Oost-Vlaanderen ondergebracht in de deelruimte 'Zuidelijk Openruimtegebied'.

Het hele deelbekken maakt deel uit van het 'Zuidelijk Openruimtegebied' van Oost-Vlaanderen waarin de landschappelijke waarde nu al een belangrijke aantrekkingskracht uitoefent op toeristen en recreanten. Verdere ontwikkeling als openruimtegebied met een belangrijk recreatief en toeristisch belang vormt dan ook één van de belangrijkste ontwikkelingsmogelijkheden. De typische, traditionele landschapskenmerken (open kouters en groene beekvalleien, beboste heuvelruggen) bieden mogelijkheden om tegelijk de ecologische functies uit te bouwen, het landschap te versterken en de landbouwfunctie veilig te stellen.

Voor deze deelruimte worden volgende ontwikkelingsvisies naar voor geschoven: - het fysisch systeem als kapstok voor de landschapsvormende functies bos, natuur en

landbouw - behoud en versterken van het hiërarchisch spreidingspatroon en de cultuurhistorische

waarde van de nederzettingen - de kleine steden als ontwikkelingspolen in de regio - een ontsluitingssysteem gericht op de leefbaarheid van de stedelijke-economische

structuur en op het vrijwaren van het rustig karakter van het buitengebied

De potenties voor natuurontwikkeling op grotere schaal in Oost-Vlaanderen zijn o.a. het grootst in de rivieren beekvalleien met bijhorende rivierduinen en zandige donken en de depressies, omwille van het grote potentieel aan gradiëntrijke situaties (variërend van zeer nat tot droog) en wegens het essentiële belang van het netwerk van waterlopen in de provincie voor de natuurlijke structuur. Mogelijkheden in het kader van integraal waterbeheer omvatten maatregelen in brongebieden (bij bufferzones), natuurlijk herstel van waterlopen en diverse hydrologische maatregelen (bv. m.b.t. een passend ecologisch waterpeil).

Riviervalleien worden beschouwd als dragers van natuur en recreatief medegebuik binnen de ecologische randvoorwaarden. Plaatselijk kan het recreatief medegebruik sterker uitgewerkt worden. De steden en een aantal dorpen aan de riviervalleien worden gezien als poorten voor toerisme en recreatie. Dit houdt consequenties in naar het gebruik van deze valleien. Het ruimtelijk beleid wordt als volgt geformuleerd:

- het weren van bijkomende bebouwing is primordiaal - er wordt geopteerd voor maximaal behoud van de landschapswaarden in de vallei en

accentuering van de waardevolle sites (o.a. meanders, steilranden) - op de hellingen van de valleiranden kunnen geen nieuwe bedrijfszetels of glastuinbouw

ingeplant worden - het behoud van de bestaande openruimtecorridors tussen de nederzettingen staat

voorop



- de valleigebieden zullen meer toegankelijk gemaakt worden voor fietsers en wandelaars

- intensievere vormen van openluchtrecreatie kunnen worden voorzien op de raakpunten van de nederzettingsstructuur en de groene vingers

De objectieven van integraal waterbeheer zijn slechts te realiseren via de integratie van milieubeleid, ruimtelijk beleid en het beheer van waterlopen. Bij de opmaak van de provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen en of de redactie van stedenbouwkundige verordeningen zal de provincie stedenbouwkundige voorschriften opstellen, die een uitwerking inhouden van de principes van het integraal waterbeleid. Deze stedenbouwkundige voorschriften kunnen betrekking hebben op:

- het beperken van de verharde oppervlakten - het bevorderen van de infiltratie van het regenwater - het ondersteunen van het behoud van de waterberging van beken en rivieren - het hanteren van een bouwverbod in valleigebieden - de aanleg van bufferstroken langs de waterlopen.

In de provinciale Ruimtelijke Uitvoeringsplannen kunnen volgende elementen afgebakend worden: bufferstroken, overstromingsgebieden, spaar- en wachtbekkens, locaties voor de lagunering en berging van ruimingspecie en verdrogings-, zettings- en verziltingsgevoelige gebieden van bovenlokaal belang.

3.1.3 Gemeentelijke Ruimtelijke Structuurplannen Wortegem- Petegem

Dit werd goedgekeurd door de minister op 7 mei 2001. In het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan wordt weinig specifiek gesteld betreffende de Nederbeek en potentiële overstromingsgebieden. Wel wordt gesteld dat de valleigebieden als groene linten dienen versterkt en geherwaardeerd te worden. Daarnaast wordt ook het behoud van de open ruimten tussen de verschillende woonkernen naar voor geschoven. Het plangebied bevindt zich in een kleiner openruimtegebied. De Nederbeek is geselecteerd als een ecologisch verbindingsgebied wat betekent dat de natuur er ondergeschikt is aan andere functies. Meestal worden deze gebieden geassocieerd met een beekvallei waarin gestreefd wordt naar de instandhouding en/of ontwikkeling van natte hooilanden, van extensief begraasde weiden, moerassige depressies, reserve voor overstromingsgebieden, …

3.2 Juridische context

3.2.1 Gewestplan

Het plangebied ligt volgens het gewestplan in een groot agrarisch gebied. Ten noorden van de spoorlijn is er langsheen de Beekstraat, aansluitend bij de woonconcentratie Kloosterwijk, een concentratie woningen bestemd als woongebied met landelijk karakter. De westelijk gelegen Broekstraat sluit vooral ten noorden van de spoorlijn aan bij de kern van Gijzelbrechtegem, welke als woongebied met landelijk karakter is bestemd op Oost-Vlaams grondgebied.

=> zie kaart 3.1 : gewestplan



3.2.2 RUP's en BPA's

In de nabije en ruimere omgeving van het plangebied zijn er tot op heden nog geen RUP's op gemeentelijk noch provinciaal niveau. In de nabije omgeving, ongeveer 1 km zuidoostwaarts, is wel het gewestelijk RUP ' Historisch gegroeid bedrijf Willy Naessens construct' gelegen. Dit RUP behandelt het behoud en de uitbreiding van een bestaand aannemingsbedrijf. Er werden voor het plangebied zelf, noch de nabije omgeving BPA's opgesteld.

3.2.3 Vergunningstoestand

Tot op heden werden geen vergunningen afgeleverd voor enige bouwwerken binnen het plangebied (gelinkt aan het overstromingsgebied).

3.2.4 Monumenten en landschappen

Hof ter Beke, waarvan het voormalig kasteel deels beschermd monument is evenals het omliggende perceel dat als dorpsgezicht geklasseerd is.4

3.2.5 Wet op de onbevaarbare waterlopen

Deze site bevindt zich vlakbij het plangebied ten noorden van de Nederbeek.

Op basis van de wet van 28 december 1967 betreffende de onbevaarbare waterlopen wordt een waterloop geklasseerd vanaf het punt waar het afstroomgebied een oppervlakte heeft van 100 ha. Vanaf dit punt, vastgesteld door de gouverneur, wordt de waterloop geklasseerd in 3de categorie en valt onder het beheer van de gemeente.

De waterloop behoudt dit statuut tot aan de eerste gemeentegrens. Dit is de gemeentegrens van voor de fusie van midden de jaren ’70, of met andere woorden de grens van de deelgemeente.

Vanaf de overschrijding van deze grens wordt de waterloop geklasseerd in 2de categorie en valt onder het beheer van de provincie.

De waterloop blijft geklasseerd in 2de categorie tot het afstroomgebied een totale oppervlakte bereikt van 5.000 ha. Vanaf dit punt wordt de waterloop geklasseerd in 1ste categorie en valt onder het beheer van de VMM, afdeling Water.

In sommige gebieden, waar de gravitaire afwatering gehinderd wordt door bijvoorbeeld de tijwerking van stromen (Schelde) of de kanalisering van rivieren (Dender) wordt de afwatering geregeld door speciale constructies, bijvoorbeeld afsluitschuiven en pompen. In deze gebieden worden de onbevaarbare waterlopen beheerd door aparte besturen, meer bepaald ‘polders’ en ‘wateringen’.

De wet van 28 december 1967 vervangt de wet van 15 maart 1950 en de wet van 7 mei 1877. Sommige waterlopen die niet meer geklasseerd zijn op basis van deze laatste wet

4 Bescherming besluit van 6 juni 1997.



staan bekend als de zogenaamde oud-geklasseerde waterlopen. Zij kunnen nog een afwateringsfunctie hebben. De bedding van deze waterlopen wordt geacht eigendom te zijn van het Vlaams Gewest. Het onderhoud valt ten laste van de aangelande elk voor de helft van de breedte van de waterloop.

3.2.6 Waterlopen – bemestingsverbod

Verdacht van inbreuken op artikelen van het decreet houdende de bescherming van water tegen de verontreiniging door nitraten uit agrarische bronnen van 22 december 2006 (B.S., 29/12/2006), zoals gewijzigd bij het besluit van de Vlaamse Regering van 10 oktober 2008 (B.S., 17/12/2008), het decreet van 12 december 2008 (B.S., 04/02/2009), het decreet van 19 december 2008 (B.S., 12/03/2009), het besluit van de Vlaamse Regering van 3 april 2009 (B.S., 9/06/2009), het decreet van 30 april 2009 (B.S., 25/06/2009), het decreet van 23 december 2010 (B.S.18/02/2011), het decreet van 6 mei 2011 (B.S. 13/05/2011) en de uitvoeringsbesluiten." Artikel 12 §1 Meststoffen mogen enkel opgebracht worden op landbouwgrond of groei-medium en mogen niet geloosd of gestort worden in openbare rioleringen, in oppervlakte-wateren, in grondwater, op openbare wegen, op bermen en op alle andere plaatsen die geen landbouwgrond zijn. Art. 21. Het is verboden meststoffen op of in de bodem te brengen, met uitzondering van bemesting door rechtstreekse uitscheiding bij beweiding : 1° tot 5 m landinwaarts vanaf de bovenste rand van een waterloop; 2° tot 10 m landinwaarts vanaf de bovenste rand van het talud van een waterloop die gelegen is in het Vlaams Ecologisch Netwerk; 3° tot 10 meter landinwaarts vanaf de bovenste rand van het talud van een waterloop, als een helling grenst aan een waterloop. De waterlopen, vermeld in het eerste lid, zijn de bevaarbare waterlopen en de onbevaarbare waterlopen van eerste, tweede en derde categorie, ingedeeld op grond van de wet van 28 december 1967 betreffende de onbevaarbare waterlopen.

3.3 Overige studies

3.3.1 Afbakening natuurlijke en agrarische structuur

In uitvoering van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) stelde de Vlaamse Overheid een ruimtelijke visie op voor landbouw, natuur en bos en een uitvoeringsprogramma op voor de regio Leiestreek. Op 24 oktober 2008 nam de Vlaamse Regering kennis van het eindvoorstel van deze ruimtelijke visie, besliste over de beleidsmatige herbevestiging van bepaalde agrarische gebieden en keurde het operationeel uitvoeringsprogramma goed waarin prioriteiten en fasering is opgenomen voor de op te maken gewestelijke RUP's. Het agrarisch gebied waar het overstromingsgebied in gepland is, is gelegen in een te herbevestigen agrarisch gebied. Gemeentelijke en provinciale ruimtelijke structuurplannen en uitvoeringsplannen dienen de herbevestigde agrarische bestemmingen te respecteren. Gemeenten en provincies kunnen op basis van goedgekeurde structuurplannen binnen de (beleidsmatig) herbevestigde agrarische bestemmingen zeer beperkte planningsinitiatieven nemen voor zover deze kaderen in goedgekeurde structuurplannen. Bij elk van deze planningsinitiatieven moeten de



inhoudelijke uitgangspunten en de kwantitatieve opties ten aanzien van de hoofdfunctie landbouw in acht genomen worden. Beleidsdoelstellingen

Uitgaande van de algemene doelstellingen en ontwikkelingsperspectieven uit het RSV worden volgende ruimtelijke beleidsdoelstellingen voor de open ruimte in de buitengebiedregio Leiestreek geformuleerd:

- vrijwaren van samenhangende landbouwgebieden voor de beroepslandbouw - behouden en versterken van de bestaande natuurcomplexen binnen een netwerk - behouden en versterken van de bestaande bos- en parkstructuur - behouden en versterken van de watersystemen en valleistructuren ook voor natuurlijke

waterberging - behouden van de gave cultuurlandschappen en de structurerende landschaps-

elementen, - ontwikkeling van nieuwe landschappen - toeristisch recreatieve ontsluiting van de open ruimte.

Deze beleidsdoelstellingen worden verder doorvertaald naar de verschillende deelruimten, in casu voor het zandlemig en lemig interfluvium waar het plangebied zich in bevindt. Gewenste ruimtelijke structuur

De gewenste ruimtelijke structuur voor de deelruimte zandlemig en lemig interfluvium Leie- Schelde wordt weergegeven door middel van een aantal structuurschetsen voor een aantal deelgebieden en is opgebouwd uit een aantal ruimtelijke concepten. De ruimtelijke concepten die betrekking hebben op de nabije omgeving van het geplande overstromingsgebied zijn:

- Ruimtelijk-functioneel samenhangende gebieden vrijwaren voor de landbouw in een waardevol landschap (in casu het landbouwgebied tussen de Schelde en de as Moregem – Anzegem)

- Versterken van de bosstructuur en (omgevende natuurwaarden). (in casu de Bouve-lobossen en Hemsrodebos)

- Behoud en versterking van uitgesproken natuurwaarden in Nederbeekvallei met ruimte voor waterberging (in casu het plangebied zelf, doch wordt enkel het deel van de Nederbeekvallei op West-Vlaams grondgebied aangegeven). o De natuur is de hoofdfunctie o Een deel van de vallei van de Nederbeek is structuurbepalend voor de natuurlijke

structuur op bovenlokaal niveau. Deze vallei is of wordt opgenomen in het Vlaams Ecologisch Netwerk.

o In deze beekvallei staat behoud en ontwikkeling van de natuur- en waterbergingsfunctie voorop. Een meer natuurlijk beeksysteem is gewenst. Er wordt gestreefd naar beekherstel, het behoud en herstel van een kleinschalig valleilandschap met moerasvegetaties, halfnatuurlijke graslanden, houtkanten, bomenrijen, waardevolle alluviale bostypes en ongestoorde overgangen naar drogere valleiflanken.

o De vallei wordt gevrijwaard van verdere bebouwing. o Landbouw op permanente graslanden, kan een natuurondersteunende en

landschapsverzorgende taak opnemen.



o Mozaïeklandschap met behoud en versterking van ecologische en landschappelijke waarden verweven met landbouw (met vrijwaren van waardevol reliëfelement). (in casu de Weedriesbeekvallei en omgeving)

- Ontwikkeling van landschappelijke en ecologische waardevolle lineaire elementen. - Vrijwaren en versterken van waardevolle landschappen en erfgoedwaarden (in casu

Bouvelosbos en Hemsrode).

Overzichtskaart Nederbeek – operationeel uitvoeringskader HAG (2009)

3.3.2 Ven, IVON, habitat & vogelrichtlijngebieden

Het studiegebied ligt in de nabijheid van het VEN- gebied 'Het Bouvelobos'. (GEN- gebied).

Eveneens maakt het Bouvelobos deel uit van een habitatrichtlijngebied. (05/02/2008) genaamd 'Bossen van de Vlaamse Ardennen en andere Zuidvlaamse bossen’. Er zijn geen vogelrichtlijngebieden in de nabije omgeving.

=> zie kaart 3.2 :Gen- Geno – habitatrichtlijngebied –vogelrichtlijngebied

3.3.3 Integraal waterbeleid

Het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid voorziet in hoofdstuk II – Voorwerp, doelstellingen en beginselen, artikel 5 6° dat bij het voorbereiden, het vaststellen, het uitvoeren, het opvolgen en het evalueren van het integraal waterbeleid de besturen die belast zijn met taken van openbaar nut het beheer van hemelwater en oppervlaktewater zo organiseren dat zoveel mogelijk ruimte wordt geboden aan water, met behoud en herstel van



de watergebonden functies van de oeverzones en overstromingsgebieden (rubriek c) en dat de risico's op overstromingen die de veiligheid aantasten van de vergunde of vergund geachte woningen en bedrijfsgebouwen, gelegen buiten overstromingsgebieden, worden teruggedrongen (rubriek d).

In hoofdstuk 8 wordt de zogenaamde watertoets, volgend uit vermeld decreet, dan ook verder uitgewerkt.

3.3.4 Ruilverkaveling, land- en natuurinrichting5

Binnen een ruime perimeter rond het plangebied van het Provinciaal RUP zijn er momenteel geen ruilverkavelingsprojecten of landinrichtingsprojecten uitgevoerd, noch in uitvoering of in onderzoek.

3.3.5 Milieubeleidsplan provincie Oost-Vlaanderen 2005-2009

In het milieubeleidsplan wordt er ook aandacht besteed aan de problematiek van integraal waterbeleid. De visie hieromtrent wordt nader uitgeschreven in hoofdstuk 6. Zo is ook een van de acties in het kader van milieujaarprogramma 2009 om wateroverlast te beperken door meer ruimte voor water te creëren.

3.3.6 Bekken- en deelbekkenbeheerplannen

In het deelbekkenbeheerplan Scheldeheuvels6

wordt in het actieprogramma de actie 168 vermeld "Wateroverlast oplossen te Wortegem-Petegem. Bouwen van een gecontroleerd overstromingsgebied op de Nederbeek (S360)".

De wateroverlast langs de Nederbeek werd besproken op het Bekkenbestuur van 31 augustus 2007. Op dit Bekkenbestuur werden de bezwaren en resultaten van het openbaar onderzoek rond het bekkenbeheerplan en de deelbekkenbeheerplannen van de Bovenschelde behandeld. Hieronder is een paragraaf weergegeven uit het verslag van het bekkenbestuur dat betrekking heeft op dit dossier. Overstromingsgebieden Nederbeek Het bekkenbestuur stelt dat, gezien de wateroverlastproblematiek, hier dringend een RUP moet komen. Het algemeen belang moet voorgaan op het particulier belang. Het inrichten van een overstromingsgebied in de Scheldemeersen lost de bovenstroomse wateroverlastknelpunten niet op. Gezien het overstort van de collector Gijzelbrechtegem grote debieten kan aanvoeren, is bijkomende berging in Oost-Vlaanderen nodig. Verbreding van de waterloop (versnelde afvoer) verschuift de problemen. Besluit Bekkenbestuur dossier Nederbeek I.v.m. de wateroverlastproblematiek rond de Nederbeek dient dringend een keuze te worden gemaakt tussen aanleg van een overstromingsgebied op linker- of rechteroever van de Nederbeek en moet dringend werk gemaakt worden van de opmaak van een RUP.

5 Cfr databank VLM – projecten 6 Vastgesteld door de Vlaamse Regering dd 30 januari 2009.



3.3.7 Ankerplaatsen & relictzone

Het gebied is gelegen in de relictzone van lemig Leie – Schelde interfluvium en nabij de relictzone ' Scheldevallei van Berchem tot Oudenaarde’. In de nabije omgeving is ook de ankerplaats 'Bouvelobos en Hemsrode' gelegen evenals de ankerplaats ' Scheldemeersen tussen Bevere, Petegem en Melden en de kouter van Petegem'.

3.3.8 Overzicht

Hier wordt enkel gefocust op de elementen die zich binnen het plangebied bevinden. Elementen die in de nabije omgeving gelegen zijn, werden hierboven beschreven.

Plan Overstromingsgebied Nederbeek

Adres – situering Gelegen tussen Broekstraat, Beekstraat en Zwalmstraat in de deelgemeente Elsegem

Kadasternummers (delen van) percelen 444a, 447c, 455a, 458d, 458 e, 495, 496, 497; 502, 505a, 506d

Gewestplan Agrarisch gebied Stedenbouwkundige vergunningen Geen Milieuvergunningen Geen Gewestelijk RUP Geen Provinciaal RUP Geen Gemeentelijk RUP/BPA Geen Verkavelingsvergunning Geen Beschermde monumenten Hof ter Beke, net ten noorden van het

plangebied gelegen. Beschermde dorpsgezichten/ landschappen

Hof ter Beke, net ten noorden van het plangebied gelegen.

Vogelrichtlijngebied Geen Habitatrichtlijngebied Geen Ramsargebied Geen VEN-gebied Geen Gebieden van het Integraal Verwevings- en ondersteunend netwerk (IVON)

Geen

Vlaamse of erkende natuurreservaten Geen Bosreservaten Geen Beschermingszones grondwaterwinning Geen Bevaarbare waterlopen/ gewestwegen/ spoorwegen

Geen

Buurtwegen Geen Onbevaarbare waterlopen Nederbeek 2 de categorie NOG/ ROG gebieden Overstroombaar vanuit de waterloop

(NOG) / geen ROG



4 B e s t a a n d e r u i m t e l i j k e s t r u c t u u r 7

4.1 Bodem

De planzone bevindt zich voornamelijk in een gebied met vooral vochtige zandleemgronden, afgewisseld met droge zandleemgronden meer ten zuiden van het plangebied. Ten noorden van de Nederbeek zijn in een strook langsheen de beek natte kleigronden gelegen; nog meer noordwaarts zijn het weer vochtige zandleemgronden. Het feit dat er vooral vochtige zandleemgronden aanwezig zijn, is de oorzaak van het feit dat de bodem maar matig geschikt is voor infiltratie met op bepaalde plaatsen wateroverlastproblemen tot gevolg.

Zie kaart 4.1: Bodemkaart (bron deelbekkenbeheerplan)

4.2 Reliëf

Wanneer we de waterloop over zijn gehele lengte bekijken, merken we op dat hij toch wel een zeker verval kent. Ter hoogte van de bron op grondgebied van Anzegem stroomt de Nederbeek op een hoogte van 50 meter, terwijl bij de monding in de Schelde de Nederbeek op een hoogte van minder dan 20 meter hoogte ligt. Hierbij dient aangegeven te worden dat de Nederbeek een waterloop is met beperkte lengte van 7 à 8 km. Ter hoogte van het plangebied ligt de waterloop op ongeveer 20 meter hoogte. De percelen in het plangebied bevinden zich in het valleigebied van de Nederbeek. Ter hoogte van het plangebied krijgt de vallei echter wel een meer open en vlakker karakter. Het reliëfverschil is vooral op West-Vlaams grondgebied te merken.

4.3 Waterhuishouding

De Nederbeek te Wortegem –Petegem is een waterloop van 2de categorie. De bovenlopen van de Nederbeek zijn waterlopen van 3 e categorie. In principe is de gemeente waterbeheerder voor de waterlopen van 3de categorie en de provincie voor de waterlopen van 2de categorie, in casu de zone waar het overstromingsgebied zal komen te liggen. .

Ter hoogte van de Beekstraat bevindt zich een overstort, ook meer stroomafwaarts bevinden zich een aantal overstorten.

De wateroverlast doet zich over heel de loop van de Nederbeek tussen de Broekstraat en Kortrijkstraat op Oost-Vlaams grondgebied, voor. Door de collectorwerken van aquafin werden deze deels al opgelost.

Het gebied wordt aangegeven als matig geschikt voor infiltratie; verder wordt aangegeven in het deelbekkenbeheerplan dat het matig kwetsbaar is voor wat betreft de grondwater-kwetsbaarheid.

4.4 Waterkwaliteit Recentelijk werd omtrent de waterkwaliteit bijkomende informatie bekomen met verschillend resultaat.

7 bron : o.a. deelbekkenbeheerplan Scheldeheuvels .



Op de Nederbeek heeft de VMM twee meetpunten liggen: 743000 en7429O0. Meetpunt 743000 is het meetpunt dichts bijAnzegem gelegen. Resultaten voor dit punt (en alle andere punten) zijn raadpleegbaar via het geoloket waterkwaliteit van VMM (www.vm m. be/geoview). Meetpunt 743000 wordt maandelijks bemeten. De kwaliteit van deze waterloop is op basis van deze gegevens ronduit slecht voor bepaalde parameters. Onder de basisparameters scoren volgende als 'slecht' tot 'zeer slecht': BZli, CAl, Ntot, Ptot, Cl-, geleidbaarheid, Sulfaat. Onder de gevaarlijke stoffen scoort de waterloop onvoldoende voor Boor en Koper. BBI op dit punt is laatst bepaalt in 2010 en scoort slechts een 2. Qua kleur ziet deze waterloop op dit punt vaak duidelijk rood. ln welke mate verfpigmenten afkomstig van Ververij van Anzegem een invloed zouden hebben op de overstroomde gronden binnen een potentieel bufferbekken is mij op basis van deze gegevens moeilijk in te schatten. Ververij van Anzegem heeft een hervergunning na brand bekomen in 2010. Het bedrijf dient conform de vergunning te voldoen aan de nieuwe sectorale lozingsnormen textiel (44a)). Afgaande op de resultaten van het emissiemeetnet voldoet het bedrijf niet steeds aan de opgelegde normen (zie ook www.vmm.be/geoview). Bij navraag bij de collega's van milieuvergunningen (West-Vlaanderen) had/heeft het bedrijf problemen met de zuivering (uitspoeling van slib). ln de vergunning is opgenomen dat tegen eind 2010 een optimalisatiestudie van de zuivering diende te worden uitgevoerd. Ook diende deze studie de toxiciteit van het geloosde bedrijfsafualwater na te gaan. Anderzijds werd er ook via de provincie West-Vlaanderen informatie bekomen betreffende de waterkwaliteit van de Nederbeek welke een totaal ander beeld geeft. De ververij van Anzegem beschikt sedert 2006/2007 over een eigen biologische waterzuiveringsinstallatie dat het gezuiverde water loost op de Nederbeek. Het bedrijf is een klasse I bedrijf en beschikt over een milieuvergunning afgeleverd door de bestendige deputatie van West-Vlaanderen op 25 februari 2010 voor een periode van20 jaar (ref. 34002151121N5 ). Bij de milieu-inspectie van West-Vlaanderen werd vernomen dat in december 2010 een wateranalyse werd uitgevoerd en dat alle resultaten gunstig waren. Op 20 februari 2012 werd een nieuwe staalname uitgevoerd, waarvan de resultaten op dit moment nog niet bekend zijn. Verder is de verffabriek een vergunde inrichting waarvoor volgens VLAREM gesteld wordt dat het effluent geen effect heeft op de milieukwaliteit van het oppervlaktewater. Bovendien is het bedrijf ondertussen aangesloten op het rioleringssysteem en zijn er geen rechtstreekse lozingen meer in het oppervlaktewater, zoals voorheen wel het geval was. (bron provincie West-Vlaanderen). Dus zal het overstromingsgebied ook geen hinder meer ondervinden van het afualwater van de verffabriek.

4.5 Bodemgebruik

De gronden binnen het plangebied en in de nabije omgeving worden hoofdzakelijk gebruikt als grasland, zij zijn het laagst gelegen in het valleigebied. Rondom, vaak de hoger gelegen percelen worden meer door akkerbouw ingenomen8

8 bron : o.a. deelbekkenbeheerplan Scheldeheuvels (kaart 17)

met naast maïs ook andere teelten. In het noordwesten ligt de kern van Gijzelbrechtegem, in het zuidoosten die van Elsegem. Her en der verspreid bevinden zich nog een aantal woonconcentraties langs o.a. de Zwalmstraat en Broekstraat.



4.6 Biologische waarderingskaart 9

De biologische waarde steunt op een aantal criteria (zeldzaamheid, kwetsbaarheid, natuurlijkheid en vervangbaarheid) en wordt in de recentste versie van de BWK uitgedrukt in zeven klassen:

(BWK)

- 1 biologisch minder waardevol - 2 complex van biologisch minder waardevolle en waardevolle elementen - 3 complex van biologisch minder waardevolle, waardevolle en zeer waardevolle

elementen - 4 complex van biologisch minder waardevolle en zeer waardevolle elementen - 5 biologisch waardevol - 6 complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle elementen - 7 biologisch zeer waardevol.

Het is opvallend dat de biologisch waardevolle gebieden vaak sterk gelinkt zijn aan de beekvalleien. In de vallei van de Nederbeek treft men echter enkel een aantal complexen van biologisch minder waardevolle en waardevolle elementen aan waaronder de gronden binnen het plangebied en de gronden ten noorden van de Nederbeek aansluitend bij het plangebied.

Zie kaart 4.2: Biologische waarderingskaart

4.7 Landschap Net ten oosten van het plangebied bevindt zich de deels beschermde monument, zijnde hoeve Hof ter Beke gelegen in het er omringende beschermde dorpsgezicht/ landschap. Verder zijn er in de dichte nabijheid geen beschermde elementen aanwezig. Wel maakt het plangebied deel uit van de relictzone lemig Leie- Schelde interfluvium. Het gebied ligt op de uitlopers van de heuvelrug tussen het Leiebekken en Scheldebekken, richting Schelde-bekken.

4.8 Landbouw

Het gebied ten noorden van de Nederbeek is volgens de bodemkaart een sterk gleyige kleibodem zonder profiel welke matig geschikt is voor grasland. De bodem ten zuiden van de Nederbeek is volgens de bodemkaart een matig natte zandleembodem met sterk gevlekte en verbrokkelde textuur B- horizont welke zeer geschikt is voor akkerbouw en grasland. In praktijk zijn de gronden die binnen het plangebied gelegen zijn, hoofdzakelijk in gebruik als grasland en slechts in beperkte mate als akkerland. Binnen het plangebied zijn drie landbouwers actief, welke elke een verschillende grootte hebben van landbouwbedrijf en een verschillende grootte van impact te verwerken hebben bij de realisatie van het overstromingsgebied. Voor wat betreft de landbouwbedrijven van De Meulemeester en Van Kerrebroek betreft het gronden nabij hun huiskavels. Uit de informatie in het kader van het openbaar onderzoek is door dhr. De Meulemeester, welke de meeste gronden pacht, wel gesteld dat hij daarnaast nog over gronden beschikt, zijnde dat de totale oppervlakte van zijn bedrijf momenteel 57 ha is. Niet alle gronden zijn evenwel gelegen in de nabijheid van dit plangebied en dus de huiskavel.

9 Biologische waarderingskaart (bron : AGIV ) – cfr verzoek tot raadpleging – screening milieueffecten.



Uit de gegevens in het kader van het openbaar onderzoek10

en correctie met onteigeningsplan blijken volgende cijfergegevens.

Naam Oppervlakte binnen plangebied

(Minstens) volgende percelen in eigendom of in pacht

Type landbouwactiviteit

Van Kerrebroek Dieter 4528 m² 9662 m² + perceel 503 Akkerbouw en veeteelt, beschikt niet over meer gronden dan in kolom 3 vermeld.

Van Moorleghem Peter 3352 m² 15920m² De Meulemeester Erwin 3,02 ha 11 10,13 ha (totaal 57 ha,

doch niet allen gelegen nabij huiskavel)

Akkerbouw en veeteelt, hetgeen de hoofdactiveit is.

Verder verwijzen we nog naar diverse andere hoofdstukken betreffende de landbouwactiviteiten en verdere impact erop.

4.9 Ruimtelijke structuur

Op de orthofoto wordt het projectgebied meer in detail weergegeven. Het plangebied bevindt zich in het openruimtegebied aan de rand van de Vlaamse Ardennen en de Leiestreek, meer specifiek in het westen van de gemeente Wortegem-Petegem, nabij de kern van Elsegem en Gijzelbrechtegem (grondgebied West-Vlaanderen). Het gebied leunt aan bij de hoger gelegen kouter vnl op grondgebied van West-Vlaanderen gelegen. Rondom het plangebied zijn vnl. akkers terug te vinden. Ten zuiden leunt het aan bij een groter openruimtegebied tussen de kernen van Gijzelbrechtegem en Elsegem en de Scheldevallei.

Ten oosten en ten westen zijn er langsheen de Zwalmstraat en Broekstraat concentraties van vnl vrijstaande woningen. De Broekstraat vormt als het ware een uitloper van de kern van Gijzelbrechtegem. Ten noorden van het plangebied is de spoorlijn Kortrijk – Oudenaarde gelegen.

Op microniveau kunnen we stellen dat het plangebied doorsneden wordt door de Nederbeek, die op de linkeroever omzoomd is door populieren. De rest van het plangebied bestaat voornamelijk uit (vochtige) weilanden evenals de private toegangsweg tot Hof ter Beke. Aan het einde van de toegangsweg bevindt zich een voederopslagplaats van het Hof ter Beke waarbij er een overbrugging is van de Nederbeek zodat deze voederopslagplaats en bijhorende weiden in verbinding staan met het Hof. Ten noorden van de Nederbeek zijn er vooral weilanden gelegen die deel uitmaken van de huiskavel van Hof ter Beke.

In de ondergrond loopt doorheen het plangebied een aquafincollector net te zuiden van de Nederbeek en evenwijdig met deze waterloop. ( Elsegem- Gijzelbrechtegem , project 20.087)

Zie kaart 2.3: orthofotoplan Zie kaart 4.3: bestaande ruimtelijke structuur.

10 Bezwaar dhr. Vindevoghel 11 Totale oppervlakte is 4,07 ha (ruimtebalans)



4.10 Fotoreportage bestaande toestand

Zie bijlage 14.



5 L o k a t i e a f w e g i n g e n

In eerste instantie dient gesteld te worden dat er de laatste jaren collectorwerken van Aquafin in de nabijheid werden uitgevoerd waardoor het debiet van deze reeds overbelaste waterloop nog vergroot zijn ten opzichte van de situatie begin jaren 2000. Destijds is gesteld dat het realiseren van het aquafinproject niet verantwoord is zonder het nemen van de nodige maatregelen om een vlottere waterafvoer in de Nederbeek te garanderen, vandaar dat er een hydraulische studie van het stroomgebied is opgemaakt. (cfr supra en H13). Uit deze studie12

diende te blijken waar en welke bijkomende maatregelen op het terrein dienen genomen te worden om wateroverlast te vermijden. Dit resulteerde in de conclusie dat naast het aanpassen van een aantal knelpunten er een overstromingsgebied moet gerealiseerd worden.

Zoals ook in de inleiding is gesteld, wordt het overstromingsprobleem deels veroorzaakt door het water (Nederbeeek en overstort op de provinciegrens) dat van West-Vlaanderen komt. Er is wel degelijk een onderzoek gebeurd naar mogelijke locaties voor het realiseren van een overstromingsgebied. Op het grondgebied van West-Vlaanderen zijn er kleine overstromingsgebiedjes aangelegd, maar deze zullen de wateroverlast op het grondgebied van Oost-Vlaanderen niet kunnen vermijden o.a door het feit dat op de provinciegrens een overstort aanwezig is. ( zie ook inleiding 1.2 ) Gezien de wateroverlastproblemen '80-'90 zich ter hoogte van de Beekstraat- Zwalmstraat- Kouter hebben voorgedaan, moet het bufferbekken zich stroomopwaarts dit gebied bevinden zodat de enige mogelijk locatiealternatieven zich tussen de Broekstraat en Kouter/Beekstraat bevinden. Verder stroomafwaarts, dus voorbij het probleemgebied, is ook geen oplossing. De gesug-gereerde oplossingen in het kader van het openbaar onderzoek aan de verder stroom-afwaartse haakse bocht in de Beekstraat komen voor dit probleem niet in aanmerking. In de rand vermelden we ook dat alle andere locaties gelegen langsheen de Nederbeek ook gelegen zijn in herbevestigd agrarisch gebied, zijnde HAG. Andere suggesties als zijnde opteren voor diverse kleinere overstromingsgebieden i.p.v. één groot overstromingsgebied zorgt voor een kleinere retourfrequentie en minder efficiënt ruimtegebruik en is financieel duurder dan één groot overstromingsgebied. Bovendien wordt er in het Aquafinproject een belangrijk overstort gerealiseerd op de Nederbeek ter hoogte van de Broekstraat, waardoor het noodzakelijk is dat het overstromingsgebied net stroomafwaarts het overstort gerealiseerd wordt. Het GOG wordt dus zo dicht mogelijk ingeplant bij de probleemzone; de Beekstraat ligt op iets meer dan 100m afstand van het toekomstig GOG; meer stroomafwaarts het GOG verschuiven is niet mogelijk/wenselijk. In de bezwaarschriften in het kader van de stedenbouwkundige vergunningsaanvraag voor het overstromingsgebied anno 2006 werd aangehaald dat er meer stroomafwaarts een zone voor gemeenschaps- en nutsvoorzieningen gelegen is ter hoogte van Domein De Gellynck, doch dient gesteld te worden dat dit te ver verwijderd is van de probleemzone.

12 Hydraulische studie stroomgebied Nederbeek, ingenieursbureau Lapère, Kortrijk (2002- )



Nulalternatief

: Wanneer er op Oostvlaams grondgebied geen overstromingsgebied wordt aangelegd zal dit de ernstige wateroverlast (ook in woningen) die zich de afgelopen jaren in de nabijheid van bijna de ganse loop van de Nederbeek op Oostvlaams grondgebied heeft voorgedaan, blijven bestaan en mogelijks verhogen door de aquafincollector, zoals in vorige paragraaf aangegeven werd.

De weiden tussen de Broekstraat en de Beekstraat zijn uitermate geschikt om de functie van een gecontroleerd overstromingsgebied te vervullen door het feit dat deze laaggelegen zijn en ook in de huidige toestand regelmatig onder water komen.

Locatie Broekstraat – Zwalmstraat/Beekstraat :

Na enige discussie en overleg werd geopteerd om het overstromingsgebied op de rechteroever van de Nederbeek in te planten, ook al bleek vanuit hydraulisch oogpunt de linkeroever meer geschikt (laagst gelegen dus geen uitgraving nodig waardoor de realisatie ook goedkoper wordt). De gronden op de linkeroever zijn allen in eigendom van één landbouwer, wonende in Hof ter Beke, waardoor bij het aanleggen van het over-stromingsgebied op deze gronden, de leefbaarheid van dit bedrijf in gedrang zou komen. De percelen op rechteroever zijn in eigendom van verschillende eigenaars waardoor de lasten verdeeld worden over meerdere eigenaars en de leefbaarheid van de bedrijven minder in gedrang komt. Bovendien komen deze gronden ook geregeld onder water te staan (cfr foto's) ook al wordt dit niet aangegeven op kaart 2. 8 en 2.9 van de overstro-mingsgevoelige gebieden en de ROG's en NOG's. Evenwel blijken de pachttoestanden de situatie de afgelopen jaren te hebben veranderd in die zin dat Hof ter Beke nog meer gronden ter beschikking heeft, doch ook meer gronden op rechteroever zodat nog steeds het hof ter Beeck, naast 2 andere landbouwers, het meest getroffen wordt. (cfr ook H 1) Door de ligging op de rechteroever wordt ook het Hof ter Beke13

, waarvan het voormalig kasteel deels beschermd monument is evenals het omliggende perceel dat als dorpsgezicht geklasseerd is, beter bewaard dan wanneer het overstromingsgebied op de linkeroever zou worden ingeplant.

Het overstromingsgebied op de rechteroever wordt gerealiseerd door uitgraving van het bestaande terrein. Op de linkeroever wordt parallel met de Nederbeek een langsdijk gerealiseerd teneinde het beekwater gecontroleerd te laten toestromen naar het bufferbekken op de rechteroever. Om de toegang naar de langsdijk mogelijk te maken, wordt een kleine dwarsdijk aangelegd. Teneinde de weilanden op de linkeroever niet te onttrekken aan het natuurlijk overstromingsgebied wordt zover mogelijk stroomopwaarts een overloopdijk (zijnde plaatselijke verlaging in de dijk)gerealiseerd die in werking treedt op het moment dat het bufferbekken op de rechteroever volledig gevuld is (hoogste klepstand van de stuw).14

valleigebied te volle als doorstroom (geen stockage) te kunnen gebruiken. , dus ten westen van de dwarsdijk om in zeer extreme gevallen (T50, T100) het

Doorheen de dwarsdijk wordt een doorvoerleiding aangelegd om het oppervlaktewater verder af te voeren via de percelen die noordelijk gelegen zijn van het Hof ter Beke en die thans ook overstroombaar zijn. Op die manier ondervindt de landbouw het minste hinder, aangezien het overstromingsregime zal afnemen op linkeroever, maar deze percelen gelegen in het valleigebied van de Nederbeek bij grote piekdebieten (T25 – zijnde de

13 Bescherming besluit van 6 juni 1997. 14 Dit op vraag van VMM tijdens plenaire vergadering.



periodiciteit waarbij een overstroming wordt verwacht waarbij het overstromingsgebied te klein is) , te klein is, wel nog overstroombaar blijven.

Foto 1 : Zicht op het plangebied vanaf het gebied ten noorden van de Nederbeek

Foto 2 : zicht op het plangebied (kijkend richting Gijzelbrechtegem) genomen ten zuiden van de Nederbeek en het plangebied.



6 D o e l s t e l l i n g e n e n p l a n o p t i e s

6.1 Doelstellingen van het RUP

Volgend uit zowel het RSV, PRS, GRS en de (deel)bekkenbeheerplannen is het noodzakelijk om een ruimtelijke buffering van waterlopen te voorzien waar de noodzaak zich voordoet. In het RSV wordt gesteld dat in het buitengebied volgende ruimtelijke kwaliteitsobjectieven vermeld worden in het kader van het streven naar het bereiken van een gebiedsgerichte ruimtelijke kwaliteit van het buitengebied, specifiek gericht tot integraal waterbeheer waaronder de ruimtelijke buffering van waterlopen evenals het behoud van het waterbergend vermogen van waterlopen door beperking van verharde oppervlakte. Daarnaast is ook volgend algemeen principe van belang zijnde dat het industrieel afvalwater zoveel mogelijk op de bedrijventerreinen zelf dient gezuiverd te worden. Bij de afbakening van de natuurlijke en agrarische structuur op Vlaams niveau voor de regio Leiestreek wordt volgende beleidsdoelstelling naar voor geschoven, zijnde het behouden en versterken van de watersystemen en valleistructuren ook voor natuurlijke waterberging wat dan verder vertaald is naar het deelgebied zijnde het behoud en versterking van uitgesproken natuurwaarden in de Nederbeekvallei met ruimte voor waterberging.

In het PRS wordt gesteld dat de objectieven van integraal waterbeheer slechts te realiseren zijn via de integratie van milieubeleid, ruimtelijk beleid en het beheer van waterlopen. Bij de opmaak van de provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen en of de redactie van stedenbouwkundige verordeningen zal de provincie stedenbouwkundige voorschriften opstellen, die een uitwerking inhouden van de principes van het integraal waterbeleid. Deze stedenbouwkundige voorschriften kunnen betrekking hebben op:

- het beperken van de verharde oppervlakten - het bevorderen van de infiltratie van het regenwater - het ondersteunen van het behoud van de waterberging van beken en rivieren - het hanteren van een bouwverbod in valleigebieden - de aanleg van bufferstroken langs de waterlopen.

In de Provinciale Ruimtelijke Uitvoeringsplannen kunnen volgende elementen afgebakend worden: bufferstroken, overstromingsgebieden, spaar- en wachtbekkens, locaties voor de lagunering en berging van ruimingspecie en verdrogings-, zettings- en verziltingsgevoelige gebieden van bovenlokaal belang. In het GRS wordt, zoals eerder vermeld, weinig specifieks gesteld betreffende de Nederbeek en potentiële overstromingsgebieden. Wel wordt er gesteld dat de Nederbeek geselecteerd is als een ecologisch verbindingsgebied wat betekent dat de natuur er ondergeschikt is aan andere functies.



In het deelbekkenbeheerplan Scheldeheuvels15

wordt in het actieprogramma de actie 168 vermeld "Wateroverlast oplossen te Wortegem-Petegem. Bouwen van een gecontroleerd overstromingsgebied op de Nederbeek (S360)". Van belang hierbij te stellen is dat het algemeen belang voorgaat op het particulier belang.

Als beheerder van de waterloop van tweede categorie heeft de provinciale overheid de taak een oplossing uit te werken voor de wateroverlastproblemen welke zich in de nabijheid van deze waterloop voordoen. In voorgaande hoofdstukken is aangegeven waarom er een overstromingsgebied dient te worden aangelegd in de Nederbeekvallei (hydraulische studie, …) en waarom het op deze locatie dient te gebeuren. Er is reeds veel overleg en studiewerk voorafgegaan aan deze locatiekeuze. Hierbij is eveneens verantwoord waarom er gekozen is voor een overstromingsgebied ten zuiden van de Nederbeek i.p.v. ten noorden; zijnde dat een overstromingsgebied ten noorden goedkoper zou uitkomen omdat deze gronden lager gelegen zijn en er dus minder werken dienen uitgevoerd worden, doch dat hierdoor de landbouwer die in Hof ter Beke gevestigd is danig getroffen zou worden (huiskavel) zodat zijn bedrijf niet meer leefbaar is. Het aanleggen van het overstromingsgebied ten zuiden van de Nederbeek, treft mate meerdere landbouwers doch in veel mindere mate, waaronder ook de bovengenoemde landbouwer. Evenwel blijken de pachttoestanden de situatie de afgelopen jaren te hebben veranderd in die zin dat Hof ter Beke nog meer gronden ter beschikking heeft, doch ook meer gronden op rechteroever zodat nog steeds het hof ter Beeck, naast 2 andere landbouwers, het meest getroffen wordt. (cfr ook H 1) Ondertussen heeft de provincie evenwel op vraag van deze landbouwers bijkomend studiewerk laten uitvoeren. Bovendien zijn beide gebieden laag gelegen en overstromen zij in de bestaande toestand ook regelmatig. Na realisatie van de werken zal in eerste instantie het bufferbekken op de rechteroever worden aangesproken. Pas nadat dit bufferbekken volledig gevuld is, zullen de percelen op de linkeroever eveneens aangesproken worden om het bijkomend debiet gecontroleerd af te voeren, zodat de percelen op de linkeroever niet onttrokken worden aan het natuurlijk overstromingsgebied. Hier geldt evenwel een retourperiode van 25 jaar, wat betekent dat in principe slechts één keer om de 25 jaar de gronden op linkeroever dienen aangesproken te worden voor een te grote overstroming. Verder is het uiteraard van belang dat ze gelegen zijn nabij het probleemgebied en stroomopwaarts ervan. Het is de bedoeling dat de weidefunctie van de terreinen behouden blijft na de uitvoering van de werken.

6.2 Planopties - gewenste ruimtelijke structuur op plangebiedniveau Aanleggen van een overstromingsgebied op de rechteroever van de Nederbeek De rol van het overstromingsgebied is in eerste instantie het tijdelijk bergen van overtollig water bij hevige neerslag om wateroverlast stroomafwaarts te voorkomen. Het gaat hier om een werk van algemeen belang zijnde verder stroomafwaartse gebieden beschermen tegen

15 Vastgesteld door de Vlaamse Regering dd 30 januari 2009.



overstromingen. Het water dat in het bufferbekken zal stromen, hetgeen voornamelijk bij hevige re-gens zal gebeuren, is zowel water afkomstig uit het gedeelte van de Nederbeek op West-Vlaams grondgebied en overstortwater van het overstort aan de Broekstraat. Het water komt via het overstort in de Nederbeek op het moment dat de toevoer richting waterzuiveringsstation te groot is, maw bij hevige neerslag. Dit afvalwater, afkomstig van Gijselbrechtegem, is dan ook sterk verdund met regenwater. Het water dat uit het gedeelte Nederbeek West-Vlaanderen komt, zal bijgevolg ook een grote hoeveelheid regenwater bevatten naast oppervlaktewater en het water dat, al dan niet reglementair, wordt geloosd in de Nederbeek stroomopwaarts de provinciegrens. Het is aan de milieu-inspectie van West-Vlaanderen om deze waterkwaliteit te controleren en te zorgen voor een basiskwaliteit. Het is moeilijk een idee te geven van de overstortfrequentie, net als het moeilijk is overstromingen te voorspellen, beiden gaan samen. Toch kan gesteld worden dat uit ervaring van de afgelopen jaren, het aantal overstorten schommelt tussen de 5 à 10 keer per jaar, Net als het moeilijk is om de overstortfrequentie te bepalen is het ook moeilijk om de te verwachten volumes te bepalen gezien o.a. de klimaatswijzigingen, ... Zo kan ook gesteld worden dat de afgelopen jaren een overstromings-gebied met capaciteit T 25 voldoende was, doch dat ondertussen de ervaring leert dat men bij voorkeur een groter overstromingsgebied voorziet met een retouperiode T50 , dus 1 x ín 50 jaar te klein zijn. De inrichting van bufferbekkens is gebaseerd op typebuien die statisch gezien één keer per 25 jaar voorkomen. Omwille van diverse redenen (financieel, demografisch, economisch, ...) kunnen geen strengere maatregelen worden genomen om zich te beveiligen tegen hogere risico's die statisch gezien minder frequent voorkomen. Het bouwen van het overstromingsgebied gebeurt in het kader van de regulering van de afvoer van de Nederbeek afwaarts Kouter. Na de realisatie van de Aquafin- projecten 20.087 ' collector Elsegem – Gijzelbrechtegem en 20.086 ' (H 13) Prioritaire riolering Statiestraat te Anzegem en de bijhorende gemeentelijke rioleringen zal het huishoudelijk afvalwater van het bekken van de Nederbeek afgevoerd worden naar de RWZI van Elsegem. Zoals in hoofdstuk 5 en 6.1 reeds de locatiekeuze werd verantwoord waarbij ook specifiek werd ingegaan op de keuze tussen de noordelijke en zuidelijke zijde van de Nederbeek, waarbij men van beide oevers en aanliggende weilanden kan stellen (cfr foto’s) dat zij geregeld onder water staan, is de optie gevallen om ten zuiden van de Nederbeek een overstromingsgebied aan te leggen waarbij aan de noordkant van de beek ook een langsdijk, (overloopdijk inbegrepen) wordt aangelegd met dwarsdijk, waarin een doorvoerleiding wordt voorzien. Bijkomend worden er ontwateringsbuizen voorzien doorheen de hele langsdijk om geen permanente vernatting te hebben op de linkeroever, hetgeen met momenten zich nu al voor doet; Er werd reeds een voorstel van ontwerpplan opgemaakt voor het overstromingsgebied, doch betekent dit niet dat dit exact hetzelfde zal zijn dan de aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning voor de aanleg van het overstromingsgebied, welke zal ingediend worden na de goedkeuring van dit provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan mits hier o.a. de overloopdijk nog niet voorzien is. Doch om een idee te hebben van het overstromingsgebied en bijhorende infrastructuren, wordt hier kort ingegaan op het ontwerpplan. Bijkomend dient evenwel gesteld te worden dat, hoe het definitieve ontwerpplan er uiteindelijk ook zal uitzien, het zal in elk geval passen binnen het plangebied voorzien voor het overstromingsgebied, bijkomende onteigeningen zijn hieromtrent niet nodig. Er wordt ook niet meer ruimte bestemd als overstromingsgebied dan nodig voor dit gebied te realiseren. Bij de verdere uitwerking van het ontwerpplan dient er evenwel aandacht te zijn betreffende de bereikbaarheid van de graaslanden binnen het overstromingsgebied voor de dieren.



Er dient een overstromingsgebied te worden aangelegd van 32 200 m³ voor een retourperiode van 25 jaar. Het overstromingsgebied is opgevat als een droog overstro-mingsgebied met centrale afvoergracht naar de uitlaatconstructie, een off-line overstromings-gebied genaamd. Dit betekent dat er een beperkt overloopgebied (donkergrijs gemarkeerd op het ontwerpplan) wordt voorzien waarover het water heen kan lopen indien de noodzaak zich voordoet. Bij een offline overstromingsgebied is het te stockeren volume kleiner dan bij een online overstromingsgebied. Er werd in de bezwaarschriften in het kader van het openbaar onderzoek dd. 2006 voor het aanleggen van het overstromingsgebied op basis van art. 20 van het KB van 1972 gesteld dat het water in de Nederbeek vervuild is en schadelijk is wanneer het op de weilanden terecht komt daar het gaat om water afkomstig van (verf)fabrieken op grondgebied Anzegem. In het advies in het kader van desbetreffende aanvraag 2006 van het agentschap natuur en bos wordt echter gesteld dat het water reeds gezuiverd is, doch dat het evenwel nog steeds om gekleurd water gaat. Hier verwijzen we ook naar H 4 voor recente, minder gunstige resultaten van de waterkwaliteit. Vandaar dat er geopteerd wordt voor een off-line overstromingsgebied, welke enkel gevuld wordt bij het bereiken van piekdebieten, zijnde wanneer de eigen afvoercapaciteit van de waterloop overschreden is. Een online bekken loopt ook met geringe doorvoercapaciteit onder water. Op dat ogenblijk is het beekwater reeds zeer sterk verdund. Momenteel doen zich op de locatie van het te bouwen overstromingsgebied ook reeds frequent overstromingen voor waarbij het verdund beekwater in de laaggelegen weide terugkomt. Het overstromingsgebied wordt ontworpen voor het bufferen van een storm die eens om de 25 jaar voorkomt. Dit betekent in principe dat de gronden op linkeroever slechts onder water zullen komen bij een storm die een retourperiode heeft van meer dan 25jaar. Momenteel komen de gronden al onder water bij een storm met een kleinere retourperiode, wat betekent dat deze door het project (met bedijking) een grotere bescherming zullen genieten. Deze gronden zullen dus niet permanent onder water komen te staan. Er wordt geopteerd om een overstromingsgebied te voorzien met een retourperiode van 25 jaar. Kleinere bufferbekkens zijn niet efficiënt meer waardoor naast de bufferbekkens met retourperiode 10 jaar vaker de omliggende gronden ook komen te overstromen. Een nog grotere retourperiode van bv 50 jaar is niet te verantwoorden daar dan een nog groter gebied dient aangesneden te worden, doch blijkt op basis van de ervaring van de laatste jaren, , gezien de frequentie van grote overstromingen in Vlaanderen (1996,1999,2003,2010 ,2011,2012) de noodzaak tot nog grotere overstromingsgebieden stilaan noodzakelijk aan het worden is. Het bufferbekken vult zich naar gelang de waterstand in de beek een vooraf ingesteld kritisch waterpeil overschrijdt. Op dat moment zal de klep omhoog gaan,los van het feit of het gaat om een krachtige dan wel langdurige regenbui. Vervolgens gebeurt de regeling volgens een welbepaald stroomdiagram of flowchart. Hierin worden alle te volgen stappen opgenomen, in functie van de waterpeilen in de beek en binnen bepaalde tijdsverlopen. Als dusdanig maakt het tijdstip van de bui geen verschil uit wat de vulling van het bekken betreft. In het voorstel van ontwerpplan voor het overstromingsgebied wordt voorzien dat de dijken rondom het overstromingsgebied een hoogte hebben van 21 m TAW, zijnde 55 cm hoger dan het maximum voorziene waterpeil van 20,45 m TAW. Het overstromingsgebied zelf zal worden uitgegraven tot 19,25 à 19,15 m TAW. Daardoor zal de visuele hinder door de realisatie van het overstromingsgebied beperkt zijn. Centraal wordt een ontwateringsgracht voorzien om het water zo snel mogelijk naar de lozingsconstructie met terugslagklep te kunnen brengen zodat het gebied snel terug ontwaterd is.



Net stroomafwaarts het overstromingsgebied wordt er op de Nederbeek een stuw voorzien die omhoog gaat in functie van het maximum debiet dat doorgelaten wordt. Er dienen rondom het overstromingsgebied dijken te worden voorzien ten opzichte van de omliggende akkers en weilanden. Er wordt gesuggereerd een rij inlandse bomen aan te planten op de rand van het overstromingsgebied ter aankleding van het overstromingsgebied en ten behoeve van de stabiliteit van de taluds op de steilste taluds struiken aan te planten. De volledige oppervlakte van het overstromingsgebied wordt voorzien van een grasbezaaiing. Op de meeste plaatsen bedraagt het hoogteverschil minder dan 1 meter met het omliggende maaiveld; Het realiseren van het overstromingsgebied past in het kader van een hele reeks werken die door Aquafin worden/ werden uitgevoerd in de Nederbeekvallei. Zo werd er ook een collector aangelegd Elsegem- Gijzelbrechtegem (project 20.087) welke deels het plangebied, zijnde in de ondergrond, passeert. Van belang is dat het realiseren van het overstromingsgebied geen hinder veroorzaakt aan de ligging van de collector. 16

Het is niet de bedoeling dat er boven de zone waar de collector gelegen is, diepwortelende bomen of gebouwen worden ingeplant.

Zoals reeds is aangegeven in het advies in het kader van de stedenbouwkundige vergunning voor het overstromingsgebied dd 2006 is het overstromingsgebied gelegen in een zone met een hoge archeologische potentie zodat een vooronderzoek nodig is vooraleer men kan starten met de aanleg van het overstromingsgebied.17

Om het beekwater van de Nederbeek gecontroleerd af te voeren naar het bufferbekken op de rechteroever is het nodig om op de linkeroever een langsdijk aan te leggen evenwijdig met de Nederbeek, aangezien deze percelen eveneens laag gelegen zijn. Een dwarsdijk is nodig om de toegang naar de langsdijk mogelijk te maken. Deze dijken worden aangelegd ongeveer ter hoogte van de perceelsgrens (506 d en 444 a). Door de dwarsdijk wordt een doorvoerleiding aangelegd om het bijkomend debiet af te voeren via de thans ook van nature overstroombare percelen aan de noordelijke kant van het Hof ter Beke. Eens de werkzaamheden zijn uitgevoerd kunnen al deze gronden terug worden ingezaaid en als weiland worden gebruikt. (cfr ontwerpplan in bijlage). Het is de bedoeling dat de taluds worden aangelegd in flauwe hellingen. Deze taluds maken ook deel uit van het overstromingsgebied daar deze voor de landbouw (maaien evenals grazen van koeien) minder bruikbaar worden. Zij worden dus ook mee onteigend. Toch zal het dijklichaam zo ontworpen worden dat het goed onderhouden kan worden. In het voorstel van ontwerpplan voor het overstromingsgebied wordt voorzien dat de ringdijken ten noorden van de Nederbeek een hoogte zal hebben van 21 m TAW.

16 Uit telefonisch overleg ( mei 2010) met het studiebureau Arcadis/ Laperre , welke het ontwerpplan van het overstromingsgebied heeft opgemaakt, is gebleken dat de collector diep genoeg gelegen is zodat de overloopconstructie naar het overstromingsgebied op normale wijze kan gerealiseerd worden. 17 Archeologisch onderzoek is verplicht voor bouwwwerken via andere wetgeving en wordt geregeld in het bestek van het overstromingsgebied.



Bij de aanleg van het overstromingsgebied zal ook een deel van het gebied rond het overstromingsgebied tijdelijk niet voor landbouwactiviteiten beschikbaar zijn. De eigenaars worden hiervoor vergoed. 18

Verder is het ook van belang dat er bij de aanleg van stuwen, … geen vismigratieknelpunten worden gecreëerd. Om de bodemval te beperken zullen er trapjes gemaakt worden. Om het overstromingsgebied te kunnen realiseren, zal een onteigeningsplan worden opgemaakt waardoor de landbouwers op een billijke manier vergoed worden.

Landschapsintegratie van het overstromingsgebied in zijn omgeving

Tijdens de werken zal het landschap zeer plaatselijk wijzigen maar zal na de werken terug kunnen integreren met de agrarische omgeving.

Gezien enerzijds het plangebied in een agrarisch gebied evenals dat het gelegen is op de rand van de relictzone Lemig Leie-Schelde interfluvium evenals dat het grenst aan het beschermde landschap / dorpsgezicht rond het Hof ter Beke is het van belang dat, de nodige aandacht wordt besteed aan de landschappelijke integratie, zijnde dat er met zo weinig mogelijk infrastructurele ingrepen een goed functionerend overstromingsgebied gerealiseerd wordt. Dit geldt enerzijds voor het aanleggen van de ‘langsdijk ten noorden van de Nederbeek maar evenzeer voor het aanleggen van het overstromingsgebied en bijhorende dijken. Zoals hierboven reeds werd aangehaald, is het de bedoeling om zo weinig mogelijk bomen te rooien en op de dijken nieuwe bomen aan te planten. De kenmerkende openheid en compartimentering van het gebied dient gerespecteerd te worden.

Het creëren en behouden van kansen voor natuurontwikkeling als nevenbestemming

Zoals eerder gesteld is de hoofddoelstelling het bergen van overtollig water wanneer dit bij hevige neerslag nodig is. Vandaar dat ook de gronden worden aangekocht om de zekerheid te hebben dat waterberging de prioritaire opdracht is van dit gebied. Doch is het ook van belang dat er blijvend kansen kunnen gegeven worden aan natuurontwikkeling in dit gebied dat biologisch waardevolle en minder waardevolle gebieden bevat. Het opstellen van een beheerplan conform het decreet op natuurbehoud en natuurlijk milieu dient zo nieuwe natuurwaarden te creëren;

Eens de (dwars)dijken en het overstromingsgebied zijn aangelegd, is het de bedoeling nieuwe kansen te creëren voor natuurontwikkeling. Bij de aanleg van de (dwars)dijken en het overstromingsgebied, moet getracht worden, waar mogelijk uiteraard, de bestaande natuur-lijke elementen zoveel mogelijk ongestoord te laten. Dit betekent ondermeer dat als er voor het uitvoeren van de werken bomen dienen gerooid te worden, dit tot een minimum dient beperkt te worden en dat nadien, zoals hierboven reeds is aangegeven, op de dijken nieuwe bomen dienen aangeplant te worden.

18 Cfr bestekken dienst integraal waterbeleid betreffende aanleg van dergelijke bekkens. Er wordt een post 'structuurschade voorzien.



Deze natuurontwikkeling mag evenwel geen beperkingen opleggen voor de omliggende landbouwactiviteiten buiten het plangebied. Natuurontwikkeling en agrarisch medegebruik, beiden nevenfuncties in het plangebied, dienen elkaar in evenwicht te houden . temeer daar buiten het plangebied het agrarisch gebied domineert. Natuurontwikkeling wordt vooral gezien onder de vorm van kleine landschapselementen die passen binnen het omliggende landschap.

Agrarisch medegebruik Agrarisch medegebruik is mogelijk in zoverre dit combineerbaar is met de hoofdfunctie waterberging en mits het waardevolle landschappelijk karakter gerespecteerd wordt. De gronden komen enkel in aanmerking als gras- en/of hooiland. Bijgevolg dient gesteld te worden dat de bestaande weilanden vermoedelijk grote delen van het jaar nog kunnen benut worden, doch dat zij, afhankelijk van de intensiteit van de regen, 'automatisch' gebruikt zullen worden als overstromingsgebied wanneer het waterpeil hoger komt de staan dan de hoogte van het overloopgebied. Het gebruik als grasland met niet gelijkgesteld worden aan een verplichte commerciële landbouwactiviteit. Dit betekent wel dat het overstromingsgebied KAN ter beschikking worden gesteld aan geïnteresseerden die het overstromingsgebied willen beheren als hooi- of grasland. De gronden worden immers onteigend. Wanneer mocht blijken dat de waterkwaliteit niet de basiskwaliteitsnorm haalt ,dan kan het laten begrazen of hooien (voor veevoeder) van het overstromingsgebied mogelijks een gevaar vormen voor de volksgezondheid, en dan zal agrarisch gebruik van het overstromingsgebied (tijdelijk) niet toegestaan worden

Hierbij dient dan ook vermeld te worden dat bemesting, gezien de hoofdfunctie als overstromingsgebied en niet meer als agrarisch gebied, niet zal worden toegestaan in dit gebied, hetgeen ook een reden is geweest tot aankoop van de gronden.

In de bezwaren in het kader van een eerdere stedenbouwkundige aanvraag tot het aanleggen van een overstromingsgebied heeft men bedenkingen bij de waterkwaliteit van het water in de Nederbeek daar er op West-Vlaams grondgebied een aantal industriële vestigingen zijn die hun gezuiverd afvalwater lozen in de Nederbeek. Gezien de gronden nu al af en toe overstromen, doet dit probleem zich m.a.w. nu ook al voor. Vandaar dat er geopteerd is voor een off-line overstromingsgebied om de gronden minder snel te moeten aanspreken. (cfr supra) Uit gegevens blijkt dat het (gekleurde) water geen schadelijke stoffen zou bevatten. Toch is het van belang aandacht te hebben voor de gezondheid van de dieren en wordt duidelijk gesteld dat aan de voorwaarden van de basiskwaliteit van water (cfr Vlarem-wetgeving) moet voldaan zijn vooraleer beheersovereenkomsten kunnen opgesteld worden met de landbouwers om de gronden binnen het overstromingsgebied ter beschikking te stellen van de landbouw. Na realisatie van het overstromingsgebied en wanneer de basiswaterkwaliteit gehaald is, kunnen er nieuwe beheersovereenkomsten worden afgesloten met geïnteresseerde gebruikers, voor zoverl zij beantwoorden aan de nieuwe bestemmingen. Worden deze niet afgesloten dan is het aan de eigenaar, zijnde de provincie om het gebied te onderhouden.

Toegangsweg voor onderhoud overstromingsgebied



Gezien er reeds een toegangsweg naar het overstromingsgebied gelegen is, zijnde dat het hier wel gaat om een private weg naar Hof ter Beke, lijkt het aangewezen de nodige stappen te ondernemen (erfdienstbaarheden vestigen) om deze weg ook te gebruiken als toegangsweg naar het overstromingsgebied voor onderhoudswerken, … en geen bijkomend landbouwgebied te moeten aansnijden om de toegang voor onderhoudswerken te verzekeren tot aan het overstromingsgebied. Van belang is dat de (her)aanleg van de toegangsweg zoveel mogelijk in waterdoorlatende materialen kan gebeuren, op voorwaarde dat de weg evenwel nog kan gebruikt worden door vrachtwagens en tractoren die gebruikt worden door de eigenaars van Hof ter Beke. De toegangsweg zal enkel gebruikt worden voor het aanleggen van het overstromingsgebied en het onderhoud van het overstromingsgebied door gemachtigden, hetgeen nu ook al het geval was voor het onderhoud van de waterloop. ((cfr wetgeving onbevaarbare waterlopen -recht van doorgang) De frequentie bedraagt een aantal passages per jaar.

Het is niet de bedoeling dat deze weg ook gebruik wordt voor fietsers, voetgangers, … als doorgang naar de Broekstraat zodat de privacy van het Hof ter Beke zo min mogelijk wordt aangetast. De toegangsweg eindigt ter hoogte van het overstromingsgebied.

Tenslotte kan nog gesteld worden dat de oppervlaktewaterbronnen binnen het agrarisch gebied nog altijd zullen kunnen gebruikt worden, zi¡zullen geen hinder ondervinden. De overstromingen die zich op linkeroever mogelijks zullen voordoen, zijn beperkter dan nu al het geval is.. Het gaat om de bronnen op linkeroever en de bronnen buiten het bufferbekken op rechteroever. De bronnen die binnen het plangebied gelegen zijn, zullen inderdaad niet meer kunnen gebruikt worden, doch deze worden ook mee onteigend.

6.3 Doorvertaling herbevestigd agrarisch gebied en omzendbrief RO/2010/01 Zoals reeds in punt 3.3.1 is aangegeven heeft de Vlaamse Regering voor deze regio op 24 oktober 2008 een beslissing genomen over de gebieden waarvoor het gewestplan herbevestigd wordt en het operationeel uitvoeringsprogramma. Het plangebied valt binnen een gebied waar het agrarisch gebied herbevestigd wordt. Concreet betekent dit dat het gebied deel uitmaakt van de agrarische structuur op Vlaams niveau en dat de omzendbrief RO/2010/01 betreffende het ruimtelijk beleid binnen de agrarische gebieden waarvoor de bestaande plannen van aanleg en ruimtelijke uitvoerings-plannen herbevestigd zijn, van toepassing is. In het kader van het opstellen van de deelbekkenbeheerplannen (vaststelling 30 jan 2009 door de Vlaamse Regering) welke op hetzelfde moment liepen en waar de realisatie van het overstromingsgebied in opgenomen is, heeft de Vlaamse overheid gesteld dergelijke kleine initiatieven niet in details te bekijken en uit het HAG (herbevestigde agrarische gebieden) te halen, doch de provincies en de gemeenten de garantie te geven via deze omzendbrief de mogelijkheid te geven dergelijke initiatieven wel te kunnen uitvoeren. In de rand vermelden wij hierbij ook nog dat vermeld staat actiepunt bij de afbakening van de natuurlijke en agrarische structuur vermeld staat : ' het behoud en versterking van uitge-sproken natuurwaarden in Nederbeekvallei met ruimte voor waterberging'. Hierbij is niet vermeld dat de zone voor waterberging geen kunstmatig overstromingsgebied mag zijn.



Het overstromingsgebied zal hoofdzakelijk in natuurlijke materialen worden aangelegd, waarvoor evenwel werken nodig zijn als het aanleggen van dijken, doorsteken, ... met uitzondering het realiseren van het overstort welke niet in natuurlijke materialen wordt aangelegd. Gezien er gekozen wordt voor een offline overstromingsgebied heeft men een iets ' kunstmatiger' overstromingsgebied dan dat men kiest voor een online overstromings-gebied. Door het realiseren van het " kunstmatig overstromingsgebied' op deze plaats zal in principe op vele andere plaatsen de weilanden niet moeten aangesproken worden om als natuurlijke waterberging te dienen, waarvoor dan geen overstromingsgebied wordt gerealiseerd. In deze omzendbrief wordt gesteld dat bestemmingswijzigingen op gemeentelijk en provinciaal niveau in beperkte mate mogelijk, na grondige afweging. Als algemeen uitgangspunt geldt dat de overheid die een planningsinitiatief neemt om de bestemming van een herbevestigd agrarisch gebied te wijzigen in de mate van het mogelijke en bij voorkeur binnen hetzelfde planningsinitiatief, de nodige acties opneemt om het planologisch evenwicht te herstellen. Prioriteit gaat daarbij naar acties om zonevreemde landbouw zone-eigen te maken (waarbij niet-agrarische bestemmingen in landbouwgebruik herbestemd worden naar agrarisch gebied), verder ‘planologische ruil’ genoemd. Afwijken van dat algemeen uitgangspunt kan enkel mits uitdrukkelijke en grondige motivatie door de initiatiefnemer (bv. omdat het praktisch onmogelijk is een geschikt ruilgebied voor te stellen, omdat mogelijke ruilgronden reeds belast zijn met uitbatingsbeperkingen tengevolge maatregelen inzake natuurbeheer of omdat het om een plan gaat dat enkel gericht is op het zone-eigen maken van een bestaande vergunde zonevreemde toestand...).

Gemeentelijke of provinciale opties zullen steeds getoetst worden aan de ruimtelijke doelstellingen voor de op Vlaams niveau herbevestigde agrarische gebieden. Een degelijk onderbouwde verantwoording of motivering in die zin zal bijgevolg steeds een wezenlijk deel uit moeten maken van de (toelichting bij) deze gemeentelijke en provinciale plannen. In haar advisering zullen de betrokken Vlaamse administraties beoordelen in hoeverre de verantwoording die betrokken gemeente of provincie geeft afdoende is.

Elementen die in deze verantwoording minstens aan bod moeten komen zijn:

Onderzoek naar de alternatieve locaties

, buiten herbevestigd agrarisch gebied en een verantwoording waarom de alternatieven buiten herbevestigd agrarisch gebied niet weerhouden worden. Het is aan te bevelen om een dergelijk alternatievenonderzoek, in voorkomend geval, op te nemen in de planmilieueffectenrapportage.

zowel in de milieuscreening als in hoofdstuk 5 van dit PRUP komt het alternatievenonderzoek aan bod. Gezien de problematiek, zijnde het voorzien van een overstromingsgebied op / nabij de Nederbeek om de wateroverlast te reduceren is het aantal mogelijke locaties sowieso beperkt.

Wat de compensatie betreft, dient gesteld te worden dat de omzendbrief stelt dat er nagegaan dient te worden of er in de nabije omgeving niet - agrarische gronden kunnen herbestemd worden naar agrarisch gebied ter compensatie van de geleden schade ter hoogte van het plangebied. Er werd wel degelijk gekeken naar compensatie..Hier dient gesteld te worden dat het niet mogelijk is om deze grond te compenseren daar de nabije omgeving quasi allemaal in HAG (herbevestigd agrarisch gebied is gelegen). (zie kaart 3.3.1) Onderzoek naar de impact op de ruimtelijk-functionele samenhang van de agrarische structuur. De ruimtelijke kenmerken (ligging en configuratie van percelen en bedrijfszetels, fysische kenmerken van de bodem, landschappelijke waarde van een gebied...), het huidige effectieve landgebruik en de impact op individuele landbouwbedrijven etc. zijn elementen die



in een dergelijke beoordeling aan bod moeten komen. Het gegeven of de intentie van een plan het zone-eigen maken is van een bestaande vergunde zonevreemde toestand dan wel het aansnijden van een agrarisch gebied in landbouwgebruik voor andere ontwikkelingen kan een element in deze beoordeling zijn.

zoals uit het locatieonderzoek al is gebleken, is geopteerd voor de meer zuidelijk gelegen gronden, welke eigendom zijn van verschillende eigenaars zodat de impact voor de diverse landbouwers beperkt is in tegenstelling tot de gronden ten noorden van de Nederbeek welke in eigendom zijn van één eigenaar en bovendien behoren tot de huiskavels.

Onderzoek naar de mogelijke flankerende maatregelen

voor landbouw. Voorstellen voor planologische ruil of het ter beschikking stellen van bruikbare ruilgrond voor de getroffen landbouwers kunnen deel uitmaken van dergelijke flankerende maatregelen.

Het gebied is in hoofdzaak bestemd als overstromingsgebied, doch agrarisch medegebruik blijft beperkt mogelijk voor gras- en hooiland, hetgeen nu voor verschillende percelen ook al het geval is.

Wat betreft het voorzien van flankerende maatregelen is het niet evident deze allen op te nemen in het PRUP en de stedenbouwkundige voorschriften daar zij vaak geen ruimtelijke vertaling hebben. Gezien de provincie op heden niet in de mogelijkheid is om zoals de VLM een grondenbank op te richten, is het niet evident om ruilgronden aan te bieden. Bovendien is een samenwerking hieromtrent met de VLM ook niet evident daar de VLM pas een grondenbank opricht wanneer het om grote projecten gaat zodanig dat de grondenbank rendabel is. ln zekere zin worden die grondenbank wel aangeboden doordat de eigenaars van de gronden eerst op een waardige manier financieel vergoed worden voor de aankoop van hun gronden terwijl ze nadien via beheersovereenkomsten vermoedelijk gratis (cfr gelijkaardige dossiers) de gronden zullen kunnen gebruiken voor gras- en hooiland indien de basiskwaliteit van het water vezekerd is. Verder dient ook gesteld te worden dat in se het verlies aan landbouwgrond beperkt is tot 4 ha (oppervlakte van het PRUP) verspreid over diverse eigenaars, ( waarvan 3,O2 ha van de familie van het Hof ter Beeck inclusief langsdijk op linkeroever en 0,5 voor de overige twee eigenaars). Het onteigenen van de gronden geschat naar waarde van landbouwgrond, is ook een flankerende maatregel.

Tenslotte wordt gesteld dat provincies provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen kunnen opmaken in uitvoering van het provinciaal structuurplan (cfr supra) voor natuurver-bindingsgebieden, ecologische infrastructuur van bovenlokaal belang, toeristisch-recreatieve infrastructuur in toeristisch-recreatieve knooppunten of toeristisch-recreatieve netwerken, afbakening van kleinstedelijke gebieden, bedrijventerreinen in economische knooppunten, differentiatie van het agrarisch gebied in functie van de bebouwingsmogelijkheden, provinciale openruimteverbindingen, lijninfrastructuur, openbaar nut of provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen in uitvoering van goedgekeurde planologische attesten. Het voorzien van een overstromingsgebied wordt gezien als een functie van openbaar nut. Op basis hiervan evenals van het advies van het departement ruimtelijke ordening kan gesteld worden dat in deze case het niet evident is maar bovendien ook niet strikt noodzakelijk is om dit gebied te compenseren daar landbouwgebruik in dit gebied in ondergeschikte orde mogelijk blijft.



7 A c t i e s e n m a a t r e g e l e n

Om het overstromingsgebied te realiseren en de verdere opvolging te voorzien, dienen er een aantal acties te worden uitgevoerd.

Hierbij wordt een opsomming gegeven van de uit te voeren acties. In de overzichtstabel die hierop volgt, wordt de doelstelling aangegeven, het instrument om de actie uit te voeren, de trekkers van deze actie evenals de bijkomende partners. Als laatste wordt de timing/ prioriteit aangegeven:

- A: actie in het kader van het RUP - 1: actie zo snel mogelijk op te starten - 2: opstarten als een prioriteit zich aandient.

Doelstelling – actie instrument trekker partner prioriteit

1. verwerven gronden overstromingsgebied

onteigeningsplan Provincie A

2. aanleggen overstro-mingsgebied en bij-horende ringdijk ten noorden van de Ne-derbeek

aanvragen steden-bouwkundige ver-gunning en uitvoeren werken

provincie 1

3 Doorgang bekomen via private weg langsheen Hof ter Beke tot aan het overstromingsgebied voor de aanleg en het onderhoud van het overstromings-gebied.

Stellen van een erfdienstbaarheid van doorgang op deze private weg

Provincie 1

4 Bepalen hoe archeologisch waardevol het plangebied is gezien het gelegen is in een zone met een hoge archeologische potentie

Archeologisch vooronderzoek (cfr voorschriften)

Provincie 1



8 R e s u l t a t e n e f f e c t e n r a p p o r t e n

8.1 Watertoets

8.1.1 Decretale bepalingen

Het decreet van 18 juli 2003 betreffende het algemene waterbeleid (Belgisch Staatsblad 14 november 2003) legt in hoofdstuk III, afdeling I, bepaalde verplichtingen op, die de watertoets worden genoemd. Artikel 8 van dat decreet luidt:

"Art. 8. § 1. De overheid die over een vergunning, een plan of programma moet beslissen, draagt er zorg voor, door het weigeren van de vergunning of door goedkeuring te weigeren aan het plan of programma dan wel door het opleggen van gepaste voorwaarden of aanpassingen aan het plan of programma, dat geen schadelijk effect ontstaat of zoveel mogelijk wordt beperkt en, indien dit niet mogelijk is, dat het schadelijke effect wordt hersteld of, in de gevallen van de vermindering van de infiltratie van hemelwater of de vermindering van ruimte voor het watersysteem, gecompenseerd.

Wanneer een vergunningsplichtige activiteit, een plan of programma, afzonderlijk of in combinatie met een of meerdere bestaande vergunde activiteiten, plannen of programma’s, een schadelijk effect veroorzaakt op de kwantitatieve toestand van het grondwater dat niet door het opleggen van gepaste voorwaarden of aanpassingen aan het plan of programma kan worden voorkomen, kan die vergunning slechts worden gegeven of kan dat plan of programma slechts worden goedgekeurd omwille van dwingende redenen van groot maatschappelijk belang. In dat geval legt de overheid gepaste voorwaarden op om het schadelijke effect zoveel mogelijk te beperken, of indien dit niet mogelijk is, te herstellen of te compenseren.

Een schadelijk effect wordt gedefinieerd als: "ieder betekenisvol nadelig effect op het milieu dat voortvloeit uit een verandering van de toestand van watersystemen of bestanddelen ervan die wordt teweeggebracht door een menselijke activiteit; die effecten omvatten mede effecten op de gezondheid van de mens en de veiligheid van de vergunde of vergund geachte woningen en bedrijfsgebouwen, gelegen buiten overstromingsgebieden, op het duurzaam gebruik van water door de mens, op de fauna, de flora, de bodem, de lucht, het water, het klimaat, het landschap en het onroerend erfgoed, alsmede de samenhang tussen een of meer van deze elementen". Het decreet van 18 juli 2003 betreffende het algemeen waterbeleid19

bepaalt dat de overheid die over een plan beslist er zorg voor draagt dat geen schadelijk effect ontstaat voor het watersysteem of dat het schadelijk effect zoveel mogelijk wordt beperkt. Indien dit niet mogelijk is, moet het schadelijk effect hersteld worden of in geval van vermindering van infiltratie van hemelwater of vermindering van ruimte voor het watersysteem gecompenseerd worden.

19 (B.S.14 november 2003). hoofdstuk III, afdeling I, Artikel 8 § 1.



Op 20 juli 2006 keurde de Vlaamse Regering het ontwerp van uitvoeringsbesluit over de watertoets definitief goed. Het ontwerp geeft de lokale, provinciale en gewestelijke overheden, die een vergunning moeten afleveren, richtlijnen voor de toepassing van de watertoets. Het besluit treedt in werking op 1 november 2006. Hierin wordt ondermeer gesteld dat de overheid die beslist over een (vergunning of) plan met een mogelijk schadelijk effect op het watersysteem “alle aanpassingen in het plan moet aanbrengen die ze in het licht van de kenmerken van het watersysteem en de aard en omvang van het plan gepast acht om het schadelijk effect te voorkomen of te beperken”, en “indien dit niet mogelijk is legt ze herstelmaatregelen op of, bij vermindering van de infiltratie van hemelwater of ver-mindering van ruimte van het watersysteem, compensatiemaatregelen”.

8.1.2 Toetsing aan de beoordelingsschema's

1.

Gewijzigd overstromingsregime

Het gecontroleerd overstromingsgebied (GOG) wordt aangelegd in de natuurlijke vallei van de Nederbeek en heeft als doel de overstromingen en waterberging te centraliseren waardoor wateroverlast afwaarts in de vallei maximaal beperkt wordt. Het overstromingsgebied wordt zodanig geconcipieerd dat een maximaal en veilig debiet wordt doorgelaten. Het overstromingsgebied zal pas actief worden op het moment dat het water buiten de oevers dreigt te treden. Daarenboven wordt het GOG aangelegd op een locatie waar de Nederbeek van nature buiten haar oevers treedt. Dit overstromingsfenomeen wordt ter hoogte van het GOG versterkt om aan de afwaarts gelegen gebieden een zeker veiligheidsniveau te kunnen bieden. Naarmate de afstand tot het GOG groter wordt zal de impact ervan op het overstromingsregime afnemen. 2.

Gewijzigde afstromingshoeveelheid

Bij de aanleg van het overstromingsgebied worden geen bijkomende verharde oppervlakken aangelegd waardoor het afstromingsregime ongewijzigd blijft. Voor de aanleg van de toegangsweg wordt gebruik gemaakt van waterdoorlatende materialen. 3.

Gewijzigde infiltratie naar het grondwater

De aanleg van het overstromingsgebied brengt geen wijziging in de infiltratiemogelijkheden van het hemelwater naar het grondwater 4.

Gewijzigd grondwaterstromingspatroon

Het overstromingsgebied wordt gerealiseerd in een gebied met matig gleyige zandleemgronden. De gronden kennen een drainageklasse d, wat wijst op matig natte gronden. Landbouwtechnisch is de waterhuishouding gunstig in de zomer, maar te nat in de winter. Het operationaliseren van het overstromingsgebied heeft geen significante negatieve effecten op de grondwaterstromingen. Na een overstromingsevenement kan er zich lokaal een tijdelijke vernatting van de valleigronden voordoen.



Het overstromingsgebied is niet gelegen in een gebied dat gevoelig is voor grondver-schuivingen. De karteringskaart voor grondverschuivingen geeft geen grondverschuivingen in het verleden aan. 5.

Opslag en storten van bodemvreemd materiaal

In kader van dit project worden er geen bodemvreemde materialen gebruikt. Tijdens de aanlegfase wordt ter hoogte van de te construeren dwarsdijk ongeveer 30cm teelaarde afgegraven die wordt gebruikt als afdekkingsmateriaal voor de dijk. Het dijklichaam zelf wordt opgebouwd uit klei of kleiachtige grond. Voor de aanleg van de toegangsweg wordt gebruik gemaakt van een steenslagverharding. 6.

Wijziging van vegetatie

Ter hoogte van het overstromingsgebied komt geen waardevolle vegetatie voor. De percelen zijn op de biologische waarderingskaart gekarteerd als soortenarm cultuurgrasland. Na de graafwerken zal het overstromingsgebied terug ingezaaid worden en zal een gelijkaardig vegetatietype zich kunnen vestigen. 7.

Reliëfwijziging

Het overstromingsgebied wordt gerealiseerd door uitgraving van het bestaande terrein tot op een bodempeil van 19,20 m TAW. Door deze reliëfwijziging neemt de ruimte voor water aanzienlijk toe en wordt de veiligheid gegarandeerd in de vallei van de Nederbeek. Deze effecten van het overstromingsgebied zijn in overeenstemming met de doelstellingen van het decreet Integraal Waterbeleid [art. 5, 6°, c) en d)]. De oever wordt aangelegd met zachte hellingen. 8.

Toename en bestendiging van knelpunten voor vismigratie in de waterloop

Afwaarts van de Broekstraat wordt de bestaande bodemval uitgewerkt met vistrappen (houten palen en steenbestorting). Aan de uitstroom van het GOG wordt op de Nederbeek een regelconstructie geplaatst, die er moet voor zorgen dat het overtollige water in het GOG gestuurd wordt. Deze regelconstructie zal zo worden geconcipieerd dat deze geen vismigratieknelpunt vormt. 9.

Migratiebelemmering voor de fauna op de oever

Het GOG op de Nederbeek verhindert het migreren van dieren niet. 10.

Gewijzigd afvoergedrag/structuurkwaliteit van de waterloop.

De aanleg van het overstromingsgebied heeft geen significante negatieve effecten op de structuurkwaliteit van de waterloop.



8.1.3 Toetsing aan de doelstellingen van het decreet Integraal Waterbeleid

1.

De bescherming, de verbetering of het herstel van oppervlaktewater- en grondwaterlichamen zodat tegen 22 december 2015 een goede toestand van de watersystemen wordt bereikt

Het overstromingsgebied op de Nederbeek heeft geen significante negatieve effecten op de structuurkwaliteit van de waterloop (oppervlaktewaterlichaam). Bij de aanleg en de exploitatie van het overstromingsgebied zijn er geen negatieve gevolgen voor de waterkwaliteit van het oppervlaktewaterlichaam. De grondwaterstromingen en de grondwaterkwaliteit (grondwaterlichaam) worden niet negatief beïnvloed. 2.

Het voorkomen en verminderen van de verontreiniging van oppervlaktewater en grondwater

De toetsing van het project aan deze doelstelling is niet van toepassing. 3.

Het duurzaam beheer van de voorraden aan oppervlakte- en grondwater (van belang bij infiltratievermindering of wateronttrekking)


Het voorkomen van de verdere achteruitgang van aquatische ecosystemen, van rechtstreeks van waterlichamen afhankelijke terrestrische ecosystemen en van waterrijke gebieden onder meer door

4.1.

het zoveel mogelijk behouden en herstellen van de natuurlijke werking van watersystemen

Het overstromingsgebied wordt aangelegd binnen de vallei en het natuurlijk overstromingsgebied van de Nederbeek. Het natuurlijk overstromingsregime wordt ter hoogte van het GOG versterkt en in die zin licht gewijzigd door de bergingscapaciteit van de natuurlijke vallei te laten toenemen. Deze beschermingmaatregel sluit zeer nauw aan bij het natuurlijk overstromingsregime en de natuurlijke werking van de Nederbeek. De locatie die voor het GOG werd geselecteerd is een zone die van nature op regelmatig basis overstroomt. Door te opteren voor een offline overstromingsgebied wordt de natuurlijke werking van het watersysteem maximaal behouden. Het GOG zal pas worden aangesproken op het moment dat het water buiten de oevers dreigt te treden.

4.2.

het ongedaan maken of het beperken van het schadelijk effect van versnippering die ontstaan is door niet-natuurlijke elementen in en langs oppervlaktewaterlichamen

Het realiseren van het offline GOG langsheen de Nederbeek zal geen versnippering veroorzaken in en langs het oppervlaktewaterlichaam. Bij de aanleg van de regelconstructie wordt voldoende aandacht besteed aan het behoud van de mogelijkheden voor migrerende vissen.



5.

Het verbeteren en het herstellen van aquatische ecosystemen en van rechtstreeks van waterlichamen afhankelijke terrestrische ecosystemen (in de speciale besche-rmingszones voorzover het maatregelen betreft bedoeld in artikel 36ter § 1 en 2, van het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu)

Het concept van het overstromingsgebied is erop gericht dat elke verslechtering van de natuurkwaliteit en het natuurlijk milieu wordt vermeden. Naast hydraulische argumenten spelen ook milieuhygiënische kenmerken in de keuze voor een offline overstromingsgebied. Aangezien het water in de Nederbeek belast is met pigmenten afkomstig van opwaarts gelegen vergunde textielbedrijven, is het opportuun om het water zo lang mogelijk binnen de bedding van de Nederbeek te houden. Bij een online overstromingsgebied wordt de bergingscapaciteit veel sneller aangesproken dan bij een offline overstromingsgebied. Ondanks het feit dat de pigmenten niet als schadelijk beschouwd worden is het opportuun om de sedimentatie ervan in het GOG tot een minimum te beperken. 6.

Het beheer van hemelwater en oppervlaktewater zodanig organiseren dat

6.1.

hemelwater zoveel mogelijk verdampt, nuttig wordt aangewend of infiltreert en dat het overtollige hemelwater en effluentwater gescheiden van het afvalwater wordt afgevoerd, bij voorkeur op een vertraagde wijze

Door de aanleg van het overstromingsgebied wordt aan het oppervlaktewater alle kansen geboden om te infiltreren in de ondergrond en te verdampen. Het aandeel van de verdamping is minimaal aangezien het oppervlaktewater niet langer vastgehouden wordt dan strikt noodzakelijk; dit omwille van het snel terug ter beschikking hebben van de nodige bergingscapaciteit en het behoud en ontwikkelen van de ecologische kwaliteiten van het gebied. 6.2.

verdroging wordt voorkomen, beperkt of ongedaan gemaakt

De toetsing van het project aan deze doelstelling is niet van toepassing. 6.3.

zoveel mogelijk ruimte wordt geboden aan water, met behoud en herstel van de watergebonden functies van oeverzones en overstromingsgebieden

Het overstromingsgebied is zodanig geconcipieerd dat bij een overstromingsevenement de maximale ruimte aan overstromingswater wordt geboden. Het overstromingsgebied heeft een oppervlakte van 4,07 ha ( inclusief dijken op linker- en rechteroever) en is zodanig ontworpen dat het water in de breedte wordt geborgen en niet in de hoogte. Bij het maximale vulpeil blijft de waterkolom op het diepste punt van het overstromings-gebied (aan de uitstroomconstructie) beperkt tot ongeveer 1,25 m.

6.4.

de risico's op overstromingen die de veiligheid aantasten van de vergunde of vergund geachte woningen en bedrijfsgebouwen, gelegen buiten de overstromingsgebieden, worden teruggedrongen



Het initiatief van de overheid om het overstromingsgebied te realiseren kadert binnen deze doelstelling. Het overstromingsgebied dringt de risico's op overstromingen in de stroomafwaartse woongebieden sterk terug.

7.

Het terugdringen van landerosie en van de aanvoer van sedimenten naar de oppervlaktewaterlichamen en van het door menselijk ingrijpen veroorzaakt transport en afzetting van slib en sediment in het oppervlaktewaterlichaam

De gemeenten Wortegem-Petegem en Anzegem beschikken over een goedgekeurd erosiebestrijdingsplan waaraan zij uitvoering geven. Binnen het stroomgebied van de Nederbeek worden er erosiebestrijdende maatregelen getroffen door de landbouwers. Het project rond het overstromingsgebied kadert niet binnen de erosiebestrijding, maar heeft rechtstreekse baten bij een correcte uitvoering van het erosiebestrijdingsplan. 8.

Het beheer en het ontwikkelen van waterwegen met het oog op de bevordering van een milieuvriendelijker transportmodus voor personen en goederen via de waterwegen en het realiseren van de intermodaliteit van de andere vervoersmodi en het bevorderen van de internationale verbindingsfunctie ervan


De integrale afweging van de diverse functies binnen een watersysteem, evenals het onderling verband tussen de verschillende functies van het watersysteem

De vallei van de Nederbeek kent meerdere functies waaronder een waterbergende en een ecologische functie. De natuurlijke vorm van waterberging is ter hoogte van de woonkernen en wegen niet gewenst. Door de aanleg van het overstromingsgebied stroomopwaarts krijgt het stroomopwaarste gedeelte van de Nederbeek een meer uitgesproken, onderbouwde en gecontroleerde waterbergingsfunctie. Daarnaast heeft de Nederbeek eveneens een ecologische functie. Het realiseren van het overstromingsgebied zal geen afbreuk doen aan het ecologisch functioneren en het ecologisch potentieel van de Nederbeek. 10.

Het bevorderen van de betrokkenheid van de mens met het watersysteem, waaronder de verhoging van de belevingswaarde in stedelijke gebieden en vormen van zachte recreatie

De toetsing van het project aan deze doelstelling is niet van toepassing.



8.1.4 Toetsing aan de beginselen van het decreet Integraal Waterbeleid

1.

het standstillbeginsel

Enerzijds zal het overstromingsgebied de woonkernen beschermen tegen wateroverlast wat een verbetering is van de situatie voor de mens. Anderzijds heeft dit project geen significantie negatieve effecten op het watersysteem (structuurkwaliteit, vismigratie,…) De realisatie van het overstromingsgebied op de Nederbeek verbetert de kwantitatieve toestand van het watersysteem zonder dat er verder enige schadelijke effecten optreden. 2.

het preventiebeginsel

Bij het ontwerp van het overstromingsgebied is rekening gehouden met het voorkomen van schadelijke effecten op het valleigebied van de Nederbeek. Het water wordt pas geborgen op het moment dat de dreiging van overlast reëel is. Het overstromingswater wordt niet langer geborgen dan strikt noodzakelijk; vismigratie en faunapassage worden gegarandeerd en niet gehinderd. De structuurkwaliteit van de waterloop wordt behouden. Door de aanleg van het overstromingsgebied worden de maatschappelijke kosten van overstromingen in de woonkernen beperkt. Dit project valt te verantwoorden omdat via een relatief lage kost een groot maatschappelijk baten wordt gerealiseerd. 3.

het bronbeginsel

Vertraagde afvoer van hemelwater start bij het perceel waar de neerslag valt. Door de maatschappelijke ontwikkelingen van de laatste decennia, onder andere in de landbouw (schaalvergroting), is het afvoerregime in het stroomgebied van de Nederbeek gewijzigd. De overheid ondersteunt het bronbeginsel ten volle, maar is zich terdege bewust dat de termijnen die nodig zijn om maatregelen te nemen bij iedere puntbron binnen het stroomgebied, buiten proportie zijn in vergelijking met de dringendheid van dit project. Uit de ondersteuning van het bronbeginsel door de overheid volgt dan ook het initiatief om water bovenstrooms te bergen in plaats van maatregelen te nemen om het water versneld af te voeren. 4.

het voorzorgsbeginsel

Aan dit beginsel wordt invulling gegeven door het overstromingswater pas te bergen op het moment dat de dreiging van overlast reëel is en niet langer vast te houden dan strikt noodzakelijk. Hierdoor worden er geen significante negatieve effecten gecreëerd voor de aanwezige vegetatie en habitats. Aan de binnenzijde van het overstromingsgebied worden maatregelen genomen om het water vlot naar de uitstroomconstructie te kunnen leiden. 5. h

et "de vervuiler betaalt" beginsel

De overheid (gemeente, provincie, Vlaams Gewest) is bevoegd voor het beheer van het watersysteem en dient in te staan voor het voorkomen van wateroverlast voor de vergunde of vergund geachte woningen en bedrijfsgebouwen (cf. decreet Integraal waterbeleid). 6.

het kostenterugwinningsbeginsel

De toetsing van het project aan dit beginsel is niet van toepassing.



7.

het herstelbeginsel

De realisatie van het overstromingsgebied brengt geen significante negatieve effecten met zich mee voor het watersysteem. 8.

het participatiebeginsel

In kader van de procedure die het ruimtelijke uitvoeringsplan voor dit project moet doorlopen wordt de burger nauw bij dit project betrokken, o.a. in het kader van het openbaar onderzoek. 9.

het beginsel van hoog beschermingsniveau

Om multifunctionele gebruik van het watersysteem af te stemmen met dit beginsel zijn een aantal maatregelen in dit project geformuleerd: het overstromingswater wordt pas geborgen als de dreiging van wateroverlast reëel is en het water wordt niet langer vastgehouden dan strikt noodzakelijk. De structuurkwaliteit van de waterloop wordt behouden en nieuwe vismigratiemigratieknelpunten worden vermeden. 10.

het watersysteem als ordenend principe

De opmaak van een ruimtelijk uitvoeringsplan voor de aanleg van het overstromingsgebied onderstreept het belang dat gehecht wordt aan de ordenende eigenheid van het watersysteem binnen de ruimtelijke ordening. 11.

het beginsel van de evaluatie ex ante

a.

gevolgen voor milieu

Geen negatieve gevolgen. b.

gevolgen op het economisch aspect

De kosten die de overheid voor de aanleg van dit overstromingsgebied dient te maken vallen zonder enige twijfel te verantwoorden in vergelijking met de maatschappelijke kost die structureel weerkerende wateroverlast met zich meebrengt. Vanuit landbouwtechnisch oogpunt brengt de aanleg van het overstromingsgebied mogelijks waardevermindering van de gronden met zich mee. Voor de eigenaars en gebruikers wordt dit ondervangen door het engagement van de overheid om voor het economisch verlies dat zij mogelijks lijden een billijke vergoeding te voorzien (aankoop gronden, gebruiksovereenkomst,…).



c.

gevolgen op het sociaal aspect

In kader van dit project streeft de overheid het doordacht handelen na met als doel een sociale invulling te geven aan dit project en hiermee een sociale voldoening te creëren.

d.

gevolgen voor de samenleving

Uit dit project vloeien enkel positieve gevolgen voor de samenleving voort. Wateroverlast wordt in de woonkernen vermeden; de waterloop kan zijn ecologische functies ten volle blijven benutten en ontwikkelen.



8.2 Plan-mer of screening

Krachtens art. 4.2.5 van het D.A.B.M. dient de initiatiefnemer van een plan/programma in het kader van het “onderzoek tot milieueffectrapportage” een aantal instanties te raadplegen aangaande de mogelijke aanzienlijke milieueffecten die het plan of programma kan hebben. In dat kader werd er door de dienst ruimtelijke planning van de provincie een verzoek tot raadpleging – screening milieueffecten opgemaakt en voor advies voorgelegd aan de volgende instanties : gemeente Wortegem- Petegem, gemeente Anzegem, departement RWO- afdeling Ruimtelijke Planing, Departement Landbouw en visserij – afdeling duurzame landbouwontwikkeling, VMM afdeling operationeel waterbeheer, Afdeling Natuur en Bos, Agentschap Ruimte en Erfgoed – afdeling onroerend erfgoed. Hieronder wordt de briefwisseling in het kader van de plan-mer screening naar de dienst mer weergegeven. (dd 31/05/2010) Op heden werd van alle instanties reeds een advies ontvangen. Het advies van het Agentschap Ruimte en Erfgoed, Afdeling Onroerend Erfgoed heeft ons pas eind mei bereikt. De adviezen werden dan ook nog maar onlangs overgemaakt aan de dienst mer in het kader van het bekomen van een ontheffing tot opmaak plan-mer waardoor hieromtrent nog geen beslissing is gevallen van de dienst mer. Door al deze instanties werd gesteld dat er geen plan-mer dient opgemaakt te worden. Door een viertal instanties werden wel een aantal aandachtspunten naar voor geschoven :

• Departement RO – Vlaanderen, afdeling Ruimtelijke planning stelt dat het gebied werd ingetekend als herbevestigd agrarisch gebied wat betekent dat werken in functie van waterberging mogelijk blijven, maar dat het nuttig is na te gaan of het landbouwgebruik verhinderd wordt in en nabij het overstromingsgebied en welke bestemming dan best wordt voorzien. M.a.w. het effect op het landbouwgebruik dient als belangrijk aandachtspunt behouden te blijven in het RUP.

o Er zal in het RUP hier ook de nodige aandacht aan worden besteed. Landbouwactiviteiten (in casu grasland) worden als mogelijke nevenbestemmingen gezien.

• Landbouw: Aandacht voor de relatie met het feit dat het gebied gelegen is in een herbevestigd

agrarisch gebied waardoor landbouw planologisch verankerd is en een minimale voedselvoorziening op lange termijn gegarandeerd, doch zijn er bepaalde beleidsmarges voor provinciale en gemeentelijke initiatieven, waarbinnen dit project past. Doch wordt door de afdeling duurzame landbouw gevraagd dit gebied te compenseren.

• Het gebied heeft als hoofdbestemming de functie van overstromingsgebied, doch als nevenbestemming natuurontwikkeling. Verder is agrarisch medegebruik toegestaan mits de hoofdbestemming hierdoor niet wordt belemmerd. Enkel het gebruik van de zone als hooien/of grasland is toegelaten. Het overstromingsgebied wordt voorzien voor een retourperiode van 25 jaar. Er wordt m.a.w. verondersteld dat dit overstromingsgebied niet al te vaak wordt aangesproken, zodat de nevenfuncties als natuurontwikkeling en landbouw zich vrij goed kunnen handhaven zodat er geen compensatiegebied dient gezocht te worden.

• Cfr ook advies Afdeling Ruimtelijke planning. Men vreest dat als het gebied ingenomen wordt door water uit de beek (komt o.a. van

gezuiverd, doch gekleurd water van een verffabriek in West-vlaanderen) dit een negatief effect zal hebben op de bodemkwaliteit met als gevolg een directe impact op het grazende vee en het dierenwelzijn en indirect een impact op de volksgezondheid.



• Wat het gekleurd afvalwater betreft, wordt geopteerd voor een offline overstromingsgebied zodat het water zo lang mogelijk binnen de bedding van de Nederbeek gehouden wordt. Bij een online overstromingsgebied wordt de bergingscapaciteit veel sneller aangesproken. In het kader van de opmaak van de watertoets voor het RUP wordt gesteld dat de pigmenten niet als schadelijk worden beschouwd maar is het toch opportuun om de sedimentatie ervan in het GOG tot een minimum te beperken. (offline-overstromingsgebied). Langs de andere kant dient gesteld te worden als de overstromingen tot dit gebied beperkt kunnen blijven dit voor de meer stroomafwaartse gebieden een beter effect zal hebben op de veiligheid (deels volksgezondheid) van de omliggende bewoners.

Actie kadert in acties van deelbekkenbeheerplan, er is dus een duidelijke band met het integraal waterbeleid. Doch wordt gesteld dat het plan in strijd is met het grondwettelijk gelijkheidsbeginsel, om die reden dat het niet als dusdanig, werd afgebakend in het (d)BBP, zoals wettelijk vereist. Volgens het decreet integraal waterbeleid kunnen eigenaars van een in een waterbeheerplan afgebakend overstro-mingsgebied beroep doen op de aankoop- resp. vergoedingsplicht cfr besluit Vlaamse Regering 24/7/2009 tot uitvoering van de onteigening ten algemene nutte, … hier dient gesteld te worden dat in de screening nog niet werd aangehaald dat het gebied zal onteigend worden, doch dit is wel de intentie, vandaar dat er ook een onteigeningsplan toegevoegd is aan het dossier/ PRUP.

• De opmaak van het RUP kan deels los gezien worden van het deelbekkerbeheerplan. De problematiek was reeds langer gekend dan het opstellen van het deelbekkenbeheerplan. Bovendien wordt er een onteigeningsplan opgemaakt dat samen met het provinciaal RUP in procedure zal gaan zodat er naar de eigenaars van deze gronden toe een duidelijk signaal wordt gegeven.

De impact op de landbouwbedrijfsvoering wordt als verwaarloosbaar (2 landbouwers) tot licht negatief significant (1 landbouwer) beoordeeld

• Er werd bewust geopteerd tot het aanleggen van het overstromingsgebied op de rechteroever om niet één landbouwer te treffen door het aansnijden van zijn huiskavel, ook al zou het alternatief ten noorden van de beek kostenefficiënter geweest zijn.

En het departement meldt bijkomend dat ze de locatie een logische keuze vindt. • Gemeente Wortegem - Petegem vraagt aandacht voor de bezwaren die destijds, anno 2006, werden

ingediend in het kader van de stedenbouwkundige vergunning. Zij hebben vooral betrekking op de gezondheid van mens en dier en halen ook de problematiek aan van het gekleurd afvalwater afkomstig van een textielfabriek in Anzegem.

o Cfr advies departement landbouw en visserij (deel1) o Wat het gekleurd afvalwater betreft, wordt geopteerd voor een offline overstromingsgebied

zodat het water zo lang mogelijk binnen de bedding van de Nederbeek gehouden wordt. Bij een online overstromingsgebied wordt de bergingscapaciteit veel sneller aangesproken. In het kader van de opmaak van de watertoets voor het RUP wordt gesteld dat de pigmenten niet als schadelijk worden beschouwd maar is het toch opportuun om de sedimentatie ervan in het GOG tot een minimum te beperken. (offline-overstromingsgebied).

• VMM : Vraagt duidelijkheid waar dijken zullen worden aangelegd, vraagt dat er geen vismigratieknelpunt wordt gecreëerd, aandacht dient te gaan naar de beginselen en doelstellingen van het decreet integraal waterbeleid.

o Deze elementen worden allen opgenomen in het RUP (toelichtingsnota en verordenende stedenbouwkundige voorschriften).



In het kader van de stedenbouwkundige vergunningsaanvraag voor het overstromingsgebied dd 2006 werd er door de dienst monumenten en landschappen gesteld dat zij wensen dat de afgravingen dienen te gebeuren met een rupskraan met platte bak, dat het verwijderen van de teelaarde moet gebeuren onder toezicht van de bevoegde administratie en dat de bevoegde administratie tijdig moet verwittigd worden wanneer de werken effectief starten. In de stedenbouwkundige voorschriften horende bij dit RUP wordt er duidelijk aandacht gevraagd voor het archeologisch erfgoed binnen het plangebied.

8.3 Passende beoordeling Het decreet Natuurbehoud bepaalt dat ieder plan dat- afzonderlijk of in combinatie met één of meerdere bestaande of voorgestelde activiteiten, plannen of programma's – een betekenisvolle aantasting van de natuurlijke kenmerken van een als speciale beschermingszone te beschouwen gebied kan veroorzaken, dient onderworpen te worden aan een passende beoordeling. Het gaat om gebieden die door de Vlaamse Regering zijn voorgesteld of aangewezen zijn als Speciale Beschermingszone in toepassing van de Vogelrichtlijn (Richtlijn 79/409/EEG van 02.05.1979) en de Habitatrichtlijn ( Richtlijn 92/43/EEG van 21.05.1992). Binnen een straal van 1,5 km ligt het Habitatrichtlijngebied ' Bossen van de Vlaamse Ardennen en andere Zuidvlaamse bossen. In het verzoek tot raadpleging – screening milieueffecten werd de opmaak van een passende beoordeling ook reeds aangehaald. Indien de opmaak van een passende beoordeling immers noodzakelijk is, dient een plan-mer te worden opgesteld. Vanuit de Afdeling Natuur en Bos is er in het kader van de adviesverlening op het verzoek tot raadpleging geen opmerking gekomen op de stelling dat " gezien de beperkte ingreep van het overstromingsgebied gesteld kan worden dat er geen betekenisvolle effecten zullen plaatsvinden op het habitatrichtlijngebied waardoor er geen passende beoordeling nodig is." We gaan ervan uit dat deze stelling nog steeds geldig blijft.

8.4 Ruimtelijk veiligheidsrapport Niet van toepassing aangezien geen Sevesobedrijven worden toegelaten binnen het plangebied. Dit gebied is immers voorzien voor zone voor waterberging met als neven-bestemming natuurontwikkeling net als dat agrarisch gebruik ook tot de nevenbestem-mingen behoort.



9 R u i m t e b a l a n s

De invloed van de bestemmingswijzigingen in dit provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan op de ruimteboekhouding wordt weergegeven in de onderstaande ruimtebalans. Bestemmingscategorie Voor Na Verschil Landbouw 4,07 ha -4,07 ha Overstromingsgebied 4,07 ha 4,07 ha



1 0 R e g i s t e r v a n p e r c e l e n w a a r o p d e r e g e l i n g v a n p l a n s c h a d e , p l a n b a t e n , k a p i t a a l s c h a d e o f g e b r u i k e r s s c h a d e v a n t o e p a s s i n g k a n z i j n .

Art. 2.2.2. § 1 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening stelt dat een ruimtelijk uitvoeringsplan in voorkomend geval een register bevat, al dan niet grafisch, van de percelen waarop een bestemmingswijziging wordt doorgevoerd die aanleiding kan geven tot een planschadevergoeding, vermeld in artikel 2.6.1, een planbatenheffing, vermeld in artikel 2.6.4, of een bestemmingswijzigingscompensatie, vermeld in boek 6, titel 2 of 3, van het decreet betreffende het gronden pandenbeleid: - Er zijn geen percelen die bij de inwerkingtreding van het RUP niet meer zullen in aanmerking komen voor een vergunning voor te bouwen (cfr. art. 4.2.1) of te verkavelen, bijgevolg zal het RUP geen planschadevergoeding veroorzaken. - Er worden geen bestemmingswijzigingen doorgevoerd die vermeld worden in art. 2.6.4, bijgevolg kan het RUP planbatenheffing veroorzaken. - Er worden geen bestemmingswijzigingen uitgevoerd van agrarisch gebied of van bestemmingen die onder de gebiedscategorie "landbouw" vallen naar natuur, bos of overig groen , bijgevolg zal het RUP geen bestemmingswijzigingscompensatie veroorzaken. (kapitaalschade of gebruikersschade) Bovendien worden alle gronden onteigend om het overstromingsgebied en bijhorende dijken te kunnen realiseren. Register: Lijst van percelen waarop een bestemmingswijziging wordt doorgevoerd die aanleiding kan geven tot: : Planschadevergoeding Geen Planbatenheffing Geen Bestemmingswijzigingscompensatie Geen Het register heeft slechts een informatieve en indicatieve betekenis. Bij de planopmaak wordt geen onderzoek verricht naar de eigendomsstructuur (m.u.v. het onteigeningsplan) van de percelen, naar de aanwezigheid van mogelijke vrijstellingen van planbatenheffing noch naar het voorhanden zijn van uitzonderingsgronden inzake de genoemde vergoedingen.



1 1 O p t e h e f f e n v o o r s c h r i f t e n

Voorschriften die strijdig zijn met het ruimtelijk uitvoeringsplan, zijnde op te heffen voorschriften : Gewestplan Oudenaarde (KB 24/02/1977) :

• Agrarisch gebied



1 2 O n t e i g e n i n g

Voor het aanleggen van het overstromingsgebied wordt er geopteerd, indien het verwerven van de gronden in der minne niet lukt, om een onteigeningsplan op te maken. We verwijzen naar voorgaande hoofdstukken, waaronder hoofdstuk 5 en 6 waarin verant-woord wordt waarom het overstromingsgebied dient gerealiseerd te worden op deze locatie tussen de Broekstraat en de Zwalmstraat, zijnde dat het overstromingsgebied zo dicht mogelijk dient aangelegd te worden nabij het probleemgebied. Uit de hydraulische studie is bovendien gebleken dat het wenselijk, beter is één groter overstromingsgebied aan te leggen dat verschillende kleinere op verschillende locaties. Na berekening is gebleken dat het overstromingsgebied een volume nodig heeft van 32 200 m³ voor een retourperiode (van de overstroming) van 25 jaar. In de rand merken we hier op dat het gebied als nevenbestem-ming natuurontwikkeling en agrarisch gebruik (grasland) heeft tijdens de vele periodes dat het gebied niet gebruikt wordt als overstromingsgebied. Het aanleggen van het overstromingsgebied in een beekvallei dient het algemeen belang, is van algemeen nut, zijnde het vrijwaren van de (meer stroomafwaarts gelegen) gronden/ woningen van verdere grote overstromingen. ( cfr ook art 4.1.1, 5), art. 4.4.7 §2 en art 4.7.1 § 2 e lid van de Codex RO en tot regeling van het vooroverleg met de Vlaamse Bouwmeester' waarin de overstromingsgebieden worden aangeduid als werken van algemeen belang. ) Vandaar dat kan gesteld worden dat het wenselijk is deze gronden te onteigenen als blijkt (cfr voorgeschiedenis betreffende de zoektocht naar de maatschappelijk meest gedragen locatie voor dit overstromingsgebied) dat het via andere middelen niet mogelijk is deze gronden te gebruiken om een overstromingsgebied aan te leggen. De aanleg van dit overstromingsgebied kent reeds een geschiedenis. Er werd al veel overlegd met de provinciebesturen, gemeenten en betreffende eigenaars omtrent het aanleggen van het overstromingsgebied op grondgebied van West- of Oost-Vlaanderen. Uit deze discussie en uit de hydraulische studie van het stroomgebied van de Nederbeek is gebleken dat deze locatie de meest geschikte is. In 2006 werd er in het kader van heel het aquafinproject een stedenbouwkundige vergunning aangevraagd voor het oplossen van een aantal knelpunten aan de Nederbeek evenals het aanleggen van een overstromingsgebied ter hoogte van de Broekstraat – Zwalmstraat. Gezien de omvang van het project was men van oordeel dat het niet mogelijk was om via art. 20 van het KB van 1972 een vergunning te verlenen voor het realiseren van een overstromingsgebied in agrarisch gebied, doch dat er een ruimtelijk uitvoeringsplan diende opgemaakt te worden om het agrarisch gebied om te zetten in zone voor overstromingsgebied. Gezien zowel de opmaak van een provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan en bijhorende plan-mer (screening) evenals de procedure tot goedkeuring van dergelijk plan enige tijd in beslag neemt, naast de procedure die daarop volgt, zijnde het aanvragen van een stedenbouwkundige vergunning voor het aanleggen van het overstromingsgebied en dan later het uitvoeren van de werken om het overstromingsgebied daadwerkelijk te realiseren, lijkt het meer dan aangewezen om het onteigeningsplan gelijktijdig met het provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan in procedure te steken zodat geen extra tijd verloren wordt door nog eens een procedure te moeten opstarten na de goedkeuringsprocedure van het RUP. Uit de hydraulische studie is immers gebleken dat het oplossen van de wateroverlastproblemen niet enkel kon gebeuren via het aanpakken van de kleinere knelpunten, doch dat het aanleggen van een overstromings-



gebied noodzakelijk is. Hoe langer daarmee gewacht wordt, hoe langer de overstromings-problemen zich over het hele traject op Oost-Vlaams grondgebied kunnen voordoen bij hevige regens. De provincie wordt aangeduid als onteigenende overheid gezien de provincie de beheerder is van de waterloop van tweede categorie. Via de opmaak van een beheerplan kan nadien bepaald worden hoe de gronden verder zullen gebruikt worden, mogelijks door de huidige eigenaars. Dit kan bestaan uit het verder laten gebruiken van de weiden. Uit de onderhandelingen zal blijken of de gronden kunnen worden aangekocht, dan wel of een gebruiksovereenkomst zal worden afgesloten.



1 3 B i j l a g e - A q u a f i n p r o j e c t N e d e r b e e k 20

Om het overstromingsgebied Nederbeek te kaderen in het hele aquafinproject op de Neder-beek worden de maatregelen die uit de studie volgen hierna in overzichtsvorm gegoten. Ondertussen zijn alle werken die vooropgesteld werden in 2002 reeds uitgevoerd, op het overstromingsgebied na.

13.1 Wachtbekken Als besluit van de hydrologische en hydraulische studie blijkt dat een aantal maatregelen dienen getroffen te worden ter voorkoming van wateroverlast in het stroomgebied van de Nederbeek. Het in gebruik nemen van een wachtbekken (overstromingsgebied) ter hoogte van de provinciegrens heeft zeer gunstige gevolgen. (cfr supra voor verdere uitwerking). Om zonder problemen het supplementaire overstortdebiet via de Nederbeek te kunnen afvoeren dient het opwaartse debiet (en volume) zoveel mogelijk beperkt te worden. Uit de hydrologische berekeningen is duidelijk gebleken dat de wateroverlast t.h.v. Kouter en de Beekstraat voornamelijk te wijten zijn aan de grote debieten afkomstig van West-Vlaanderen. In dit geval is het tevens wenselijk om het opwaartse debiet zoveel mogelijk te beperken. Om een oplossing te bieden voor deze problemen werd gekozen voor het ontwerp van een off-line wachtbekken langsheen de Nederbeek net stroomafwaarts van de provinciegrens en stroomopwaarts van de beschermde hoeve en het meest opwaartse punt van wateroverlast (Kouter). Er werd gekozen voor het ontwerp van een offline wachtbekken vermits dit type wachtbekken een kleiner volume nodig heeft om een zelfde effect te bewerkstellingen dan een online wachtbekken.

13.2 Aanpassen kritische duikers/ secties Het in gebruik nemen van het wachtbekken heeft een zeer gunstige invloed op de waterhuishouding van de Nederbeek. In het voorgestelde ontwerp zal slechts bij een retourperiode van afvoer van 25 jaar overstromingen optrede in de nabije omgeving. Bij lagere retourperioden echter zijn er nog een aantal duikers die regelmatig onder druk komen te staan. Deze dienen aangepast te worden zodat een vlottere waterafvoer bekomen wordt. Het betreft de duiker diameter 15000 mm in het begin van de Beekstraat en de twee duikers net stroomafwaarts van de Peeshoek, daar waar de RZWI zal gebouwd worden. Stroomafwaarts de gewestweg is er een vernauwing op de Nederbeek, waarschijnlijk van een vroeger bruggetje. Deze vernauwing fungeert eveneens als een stuw. Voor het afvoeren met een hogere retourperiode dient deze vernauwing eveneens verbreed te worden om een lagere waterstand te bekomen. In combinatie met de hydraulische aanpassingen dient concreet in volgorde van afwaarts naar opwaarts aan de Nederbeek de volgende maatregelen getroffen te worden. 20 Hydrologische en hydraulische studie in het stroomgebied van de Nederbeek, 03 2002



Omgeving domein " de Ghellinck" : 1. Het opwaarts gedeelte van de gemetste duiker onder de toegangsweg van het

domein " de Ghellinck" en de kopmuur verkeren in zeer slechte toestand. De beek opwaarts deze duiker is over een afstand van 40 meter sterk geërodeerd. De gemetste duiker dient over een afstand van minimaal 3 m van binnenuit gerenoveerd te worden en voorzien van een nieuwe kopmuur. Om verdere afkalving van de beek opwaarts de overwelving te voorkomen, dient over een afstand van 40 meter de Nederbeek geherprofileerd en verstevigd te worden.

2. Er werd een sterke afkalving van de beek langs de kant van de parking geconstateerd en dient over een afstand van 20 m verstevigd te worden d.m.v. perkoenpalen, kantplanken en schanskorven.

3. De instroming naar de bestaande duiker is weinig hydraulisch (opstuwing) en de oevers zijn mede daardoor sterk geërodeerd. De instroming naar de duiker dient hydraulisch te worden uitgevoerd om een verdere afkalving en meandering in de toekomst tegen te gaan door het plaatsen van schanskorven over een afstand van 20 m.

4. Uit de hydraulische berekeningen in ISIS is gebleken dat de overgebleven restanten in metselwerk van vroegere constructies bij grote debieten een serieuze opstuwing creëren. Deze constructies dienen volledig opgebroken te worden. De oevers dienen beschermd te worden met schanskorven.

Omgeving Kortrijkstraat :

1. De bestaande koker in metselwerk vertoont over de volledige lengte zware structurele gebreken. De wanden en de bodem van de duiker dienen van binnenuit gerenoveerd te worden.

Omgeving Beekstraat/Peeshoek

1. Het bodempeil van de bestaande koker is 20 cm hoger gelegen dan het bodempeil van de Nederbeek en creëert, zo blijkt uit de modellering, opwaarts stuwing. Deze duiker dient vervangen te worden door een lager aan te leggen prefab koker over een lengte van 6 m.

2. Uit de modellering is gebleken dat de gemetste tonronde duiker 1500 x 1450 mm ontoereikend is voor de afvoer van het debiet en opwaarts een stuwing creëert. Deze duiker dient vervangen te worden door een nieuwe prefab koker 2000 x 15000 mm.

Beekstraat

1. Lokale afkalving van het talud dient hersteld te worden d.m.v. schanskorven. 2. De bodem van de bestaande overwelving diam. 1500 mm is 25 cm hoger gelegen

dan de opwaartse bodempeil en veroorzaakt opstuwing. Volgens de modellering dient deze overwelving dieper heraangelegd te worden ( peil 14,4 m TAW) evenals de bestaande bodem- en oeververstevigingen met kasseien open afwaarts deze duiker.

Omgeving Kouter

1. Tussen de Beekstraat en de Kouter wordt de Nederbeek ingesloten tussen twee bebouwde percelen. Het profiel is plaatselijk nauwer dan op andere plaatsen en is ontoereikend voor de afvoer van het doorvoerdebiet van 1,2 m³/s. Het bestaande profiel dient eenzijdig verbreed te worden tot een bodembreedte van 1,5 m en talud van 4/4 (verstevigd met schanskorven).

2. Lokale afkalving van oever eenzijdig te herprofileren met schanskorven. 3. Duiker opbreken en herprofileren.



1 4 F o t o r e p o r t a g e

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan …...petegem in 2001-2002 gestart is met een studie voor de...

Documents