qartuli, rogorc meore ena · 1. ra kargi iyo zafxuli. 2. skolisaken. 3. sportis gakvetilze. 6...
TRANSCRIPT
qarTuli, rogorc meore ena
III klasi
maswavleblis wigni
eTer mestviriSvili, maia oRrapiSvili, aza qadaria
gamomcemloba inteleqti
Tbilisi
grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis, kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels
2DON’T COPY
© eTer mestviriSvili, maia oRrapiSvili, aza qadaria, 2019.
© gamomcemloba `inteleqti~, 2019.
gamomcemloba inteleqtiTbilisi, ilia WavWavaZis gamziri #5225-05-22, 291-22-83, 5(99) 55-66-54elfosta: [email protected] vebgverdi: www.intelekti.ge
ISBN 978-9941-31-001-0
damkabadonebeli
lika sxirtlaZe
3DON’T COPY
sarCevi
1. Sesavali nawili ......................................................................................................5
2. qarTulis, rogorc meore enis standarti ...................................................7
3. II klasis(donis) qarTulis, rogorc meore enis wliuri programa .. 13
4. saxelmZRvanelos Sesatyvisoba erovnul saswavlo gegmasTan
– Tematuri erTeulebis miznebisa da Sinaarsis ruka ............................. 26
5. meTodikuri rekomendaciebi ........................................................................... 28
6. globaluri miznebi mdgradi ganviTarebisaTvis ..................................... 37
7. Tanacxovreba kulturulad mravalferovan demokratiul
sazo gadoebaSi ........................................................................................................... 39
8. aqtivobebi, romlebic iTvaliswinebs moswavleTa
asakobriv Tavi seburebebs ..................................................................................... 43
9. gakveTilis scenarebi ........................................................................................ 59
10. Sefasebis principebi ........................................................................................ 85
10. mosasmenebi......................................................................................................... 113
11. damxmare eleqtronuli resursebi da sasargeblo bmulebi ........... 119
12. gamoyenebuli literatura da internetresursebi ............................ 122
4DON’T COPY
pirobiTi niSnebi
waikiTxe
imuSave
wyvilSi
daimaxsovre
moismine
Seqmeni Seni xeliT
daxate rveulSi
dawere
rveulSi
upasuxekiTxvebs
?
daakvirdi
isaubre!
5DON’T COPY
1. Sesavali nawili
maswavleblis wignis struqtura:
saxelmZRvanelo gankuTvnilia araqarTulenovani skolis moswav leebi
saTvis.
saxelmZRvanelo Sedgeba Semdegi komponentebisagan:
1) moswavlis wigni – agebulia Temebis mixedviT. TiToeuli Tema
aerTianebs im leqsikur erTeulebs, romlebic unda Seiswavlon moswavleebma
winare codnaze dayrdnobiT. codnis konstruirebaSi moswavles exmareba
asakobrivi Taviseburebebis gaTvaliswinebiT Sedgenili TxrobiTi xasiaTis
ilustrirebuli teqstebi (adaptirebuli zRapari, moTxroba, ambavi), mcire
zomis dialogebi, leqsebi, gamocanebi.
2) moswavlis rveuli – Seicavs mravalferovan savarjiSoebs da exmareba
moswavles im masalis aTvisebaSi, romelic moswavlis wigniT iswavleba.
3) maswavleblis wigni – maswavleblis wignSi aRwerilia, rogor unda
warmarTos maswavlebelma swavleba.
maswavleblis wigns aqvs saorientacio xasiaTi. is aris erTgvari meTo
dikuri orientacia pedagogisTvis. am ukanasknels SeuZlia is cvalos
sakuTari Sexedulebebisamebr da moargos Tavisi klasis saerTo dones.
drois ganawilebac maswavleblis gadasawyvetia.
4) audiodiski – Seicavs mosasmen teqstebs.
enis srulyofilad aTvisebisaTvis aucilebelia yvela am komponentis
integrirebulad gamoyeneba.
moswavlis wigni 11 Temisagan Sedgeba, romelSic Tavmoyrili mraval
ferovani davalebebis Tematika Seesabameba moswavleTa interesebs, TiToeul
teqstSi mocemuli mTavari sakiTxi moswavleebisTvis gasagebi da aRqmadia,
teqstebi Seesabameba moswavleTa emociebs da dadebiT zegavlenas axdens
moswavleTa cxovrebaze.
es Temebia:
1. ra kargi iyo zafxuli.
2. skolisaken.
3. sportis gakveTilze.
6DON’T COPY
4. stumrad leilasTan.
5. erTi dRe zooparkSi.
6. sayidlebze.
7. eqimTan.
8. interviu megobarTan.
9. sofelSi.
10. qalaqSi.
11. Cemi biblioTeka.
moswavlis rveuli TiToeuli Tematuri erTeulisaTvis Seicavs mra
val ferovan aqtivobebs. davalebebi iZleva teqstebis mravalmxrivad da
muSavebis SesaZleblobas, xels uwyobs sxvadasxva unaris ganviTarebas.
maswavleblis wignSi aRwerilia, Tu rogor unda mivaRwioT moswavlis
wignSi arsebuli struqturuli erTeulis (Tema) farglebSi dasaxul mizans:
warmodgenilia rekomendaciebi da damatebiTi cnobebi.
7DON’T COPY
2. qarTuli, rogorc meore ena dawyebiT safexurze
Sesavali
dawyebiT safexurze qarTulis, rogorc meore enis swavlaswavlebis
prioritetuli miznebia:
• moswavlis enobrivi cnobierebis ganviTareba;
• enobrivkulturuli gamocdilebis gamdidreba;
• enis swavlis unarCvevebis ganviTareba.
dawyebiT safexurze swavlaswavlebis mniSvnelovani amocanaa TiToeuli
moswavlis motivaciis gaZliereba. mozardebma unda Seiyvaron qarTulis,
rogorc meore enis swavlis procesi da TviT qarTuli ena da kultura.
dawyebiT safexurze qarTulis, rogorc meore enis swavleba ramdenime
mimarTulebiT iSleba:
komunikacia (mosmena, kiTxva, wera, laparaki), gramatika (pirvelmeoTxe
klasebSi) da swavlis swavla (mesame klasidan).
1) mimarTuleba: komunikacia
mosmena – am etapze mosmenas, rogorc enis aTvisebis mTavar arxs,
prioritetuli mniSvneloba eniWeba. gansakuTrebuli yuradReba eTmoba
sityvier jaWvSi bgerebis, sityvebis, martivi winadadebebis mosmeniT gar
Cevas, radgan qarTuli enisaTvis damaxasiaTebel JReradobebze smenis
gamaxvileba aucilebelia gagebis unarisa da swori gamoTqmis Camo saya
libeblad, rac warmatebuli interaqciis safuZvels warmoadgens. fo
nematuri smenis ganviTareba Sinaarsian konteqstSi unda moxdes. teqstebs
uxvad unda axldes TvalsaCino masala (suraTebi, sagnebi, naxatebi, fotoebi
da sxva) da bgeriTi indikatorebi (raime xmauri, mkafiod gamoxatuli in
tonaciebi da sxva), romlebze dayrdnobiTac mos wavles gauadvildeba
teqstis gageba.
laparaki – pirvel etapze moswavlis alaparakeba gaWirdeba. swavlebis
strategia reproducirebisken unda iyos mimarTuli. reproducirebis
mizania, swori gamoTqmis Camoyalibeba da leqsikuri maragis gamdidreba/
ganmtkiceba. repro ducirebisTvis gamoiyeneba:
leqsebi, gaTvlebi (patarebisaTvis), simRerebi, dialogebi, sketCebi.
producireba Zalian SezRuduli saxiT mimdinareobs – moswavleebi
Seswavlili leqsikuri masalis gamoyenebiT svamen/upasuxeben SekiTxvebs da
nimuSebis mixedviT gaiTamaSeben martiv scenebs.
8DON’T COPY
kiTxva – dawyebiT safexurze kiTxvis swavleba Taviseburi meTodologiiT
unda warimarTos. pirvel rigSi, gansakuTrebuli yuradReba unda mieqces
fonologiuri unarebis ganviTarebas, raTa moswavles ganuviTardes
fonemuri cnobiereba (zepiri marcvlebis, bgerebis aRqmisa da gamoyenebis
unari). fonemuri cnobierebis ganviTareba mniSvnelovania imisaTvis,
rom moswavlem anbanuri principi gaigos (asos, anu grafikuli erTeulis
mimarTeba bgerasTan, anu xmovan erTeulTan).
pirveli da meore klasi daeTmoba moswavlis kiTxvisaTvis momzadebas,
kiTxvis sistemuri kursis SeTavazeba ki mesame klasidan daiwyeba.
wera – swavleba aqac ZiriTadad reproducirebas unda daefuZnos.
kiTxvis msgavsad, weris unaris ganviTarebac auCqarebeli tempiT unda
warimarTos kiTxvis unaris ganviTarebis paralelurad. dawyebiT safexurze
gansakuTrebuli yuradReba eTmoba weris teqnikurmotoruli unarCvevis
Camoyalibebas. moswavle gamowers asoebs, naswavl sityvebs; eufleba asoebis
sworad moxazvis teqnikas.
sawyis etapze reproducireba rom mosawyeni ar gaxdes, mniSvnelovania
mravalferovani, saxaliso da, rac mTavaria, Sinaarsiani konteqstebis
SeTavazeba.
2) mimarTuleba: gramatika
gramatikis swavleba sakomunikacio miznebs emsaxureba, amitom mniS
vnelovania konteqstSi (da ara konteqstidan mowyvetilad) misi swavleba.
enobriv masalaze muSaoba unda mimdinareobdes ara Teoriuli axsna
ganmartebebiT, aramed am masalis gansxvavebul sakomunikacio situaciebSi
gamoyenebiTa da praqtikuli savarjiSoebiT. moswavleebs ar moeTxovebaT
arc aRweriT – Teoriuli gramatikisa da arc wesebisa da terminebis zepirad
daswavla. swavlebis sawyis etapze moswavleebi gramatikul konstruqciebs
enobrivi nimuSebis damaxsovrebasTan erTad spontanurad, gaanalizebis
gareSe aiTviseben. moswavleebs saSualeba unda miveceT, TvalsaCino
magaliTebze dakvirvebiT amoicnon da konteqstSi gamoiyenon martivi
enobrivi meqanizmebi, gramatikuli Taviseburebebi da Sesabamisi enobrivi
konstruqciebi.
3) mimarTuleba: swavlis swavla
moswavleebma unda SeiZinon saswavlo saqmianobis damoukideblad
marTvis sawyisi unarebi.
amisaTvis maT imTaviTve unda mivaqcevinoT yuradReba im faqtorebsa
da pirobebze, romlebic zegavlenas axdens swavlis procesze; unda
gavacnobierebinoT, rom maT Tavad SeuZliaT im xelSemwyobi pirobebis
Seqmna, romlebic daexmareba maT miRwevebis gaumjobesebaSi.
9DON’T COPY
I-IV klasebis standarti
a) IV klasis bolos misaRwevi Sedegebi
indeqsebis ganmarteba
dawyebiT safexurze standartSi gaweril TiToeul Sedegs win uZRvis
indeqsi, romelic miuTiTebs sagans, swavlebis etapsa da standartis Sedegis
nomers; mag., q.m.dawy.(I).1.
„q.m.“ – miuTiTebs sagans „qarTuli, rogorc meore ena“;
„dawy.(I).~ – miuTiTebs IIV klasebis standarts;
„1“– miuTiTebs standartis Sedegis nomers.
qarTulis, rogorc meore
enis standarti (I-IV klasebi)
1. mimarTuleba: komunikacia
mosmena da mosmenis
strategiebi
Sedegebis indeqsi standartis Sedegebi
moswavlem unda SeZlos:
q.m.dawy.(I).1.
saTanado strategiebis SerCeviTa da gamo
yenebiT mcire zomis martivi teqstebis
ZiriTadi Sinaarsis mosmena da gageba.
kiTxva da kiTxvis
strategiebi
q.m.dawy.(I).2.
kiTxvis strategiebis SerCeviTa da ga
moyenebiT mcire zomis sxvadasxva tipis
teqstis wakiTxva da zogadi Sinaarsis ga
geba.
q.m.dawy.(I).3.
saTanado strategiebis gamoyenebiT xma
maRali (gamarTuli da gawafuli) kiTxvis
elementaruli unarCvevis gamovlena.
wera
q.m.dawy.(I).4.
modelis mixedviT an garkveuli sayrden
ebis daxmarebiT sxvadasxva tipis martivi
teqstis wera naswavli Tematikis garSemo.
laparaki da laparakis
strategiebi
10DON’T COPY
moswavlem unda SeZlos:
q.m.dawy.(I).5.
enis gasatexebis, leqsebisa da gaTvlebis zepi
rad wakiTxva; simRerebis Sesruleba, martivi
dialogebisa da scenebis gaTamaSeba.
q.m.dawy.(I).6.
saTanado strategiebis SerCeviTa da gamoye
nebiT ilustraciebis aRwera, martiv interaq
ciaSi monawileoba, nacnobi Tematikis garSemo
saubari.
2. mimarTuleba: gramatika
q.m.dawy.(I).7.
saTanado strategiebis SerCeviTa da
gamoyenebiT sakomunikacio situaciis
Sesatyvisi gamoTqmebis, Sesabamisi enobrivi
markerebis (mag., droisa da sivrcis,
moqmedebisa da intensivobis gamomxatveli
sityvebis), konkretuli sityvaTSexamebebis,
calkeuli naswavli martivi dargobrivi
leqsikis amocnoba da gamoyeneba.
q.m.dawy.(I).8.
naswavli saxelisa da zmnis konkretuli
formebis, Sesabamisi gramatikuli
saSualebebis, sityvebs Soris naswavli
sintaqsuri mimarTebebis, martivi enobrivi
konstruqciebis, Sesabamisi sasveni niSnebis
garCeva da saTanado funqciiT maTi gamoyeneba.
3. mimarTuleba: swavlis
swavla
moswavlem unda SeZlos:
q.m.dawy.(I).9. saswavlo saqmianobis marTvis sawyisi un
arCvevebis gamovlena;
q.m.dawy.(I).10. konstruqciuli damokidebulebis gamovlena
da sxvebTan TanamSromloba;
q.m.dawy.(I).11.
saTanado strategiebisa da saganmanaTleblo
resursebis moZieba da gaazrebulad
gamoyeneba.
11DON’T COPY
moswavlem unda SeZlos:
b) Sinaarsi
1. sametyvelo aqtebi
interaqcia socialur ritualebSi – misalmeba – damSvidobeba, mo
kiTxva, gacnoba, madlobis gadaxda, milocva, Tanxmoba/uari, telefoniT
saubari;
interaqcia informaciis mosapoveblad – piradi monacemebis gacv
la (vinaoba, asaki, erovneba, sadauroba, sacxovrebeli adgili, telefonis
nomeri); adamianis / cxovelis / sagnis aRwera/daxasiaTeba (garegnoba, feri,
forma, zoma...); TariRis, janmrTelobis, amindis gageba; sakuTari an sxvisi
yoveldRiuri saqmianoba;
interaqcia Sexedulebebisa da damokidebulebebis Sesaxeb – mowone
ba/ar mowoneba;
survilisa da interesis gamoxatva; dadebiTi da uaryofiTi Sefaseba
(kargia, cudia...);
interaqcia emociebisa da SegrZnebebis Sesaxeb – martivi emociebisa
da SegrZnebebis gamoxatva (sixaruli, tkivili, sicive, sicxe...);
interaqcia droisa da sivrcis Sesaxeb: drois miTiTeba (saaTis /
dRis / kviris / Tvis / wlis), moqmedebis qronologiuri Tanamimdevrobis
gansazRvra (jer / Semdeg), adgilmdebareobisa da mimarTulebis miTiTeba.
2. Tematika
mocemuli CamonaTvali saorientacio xasiaTs atarebs. Sesabamisad, Se
saZlebelia misi Secvla, Sevseba an Semcireba.
I. yofiTi Temebi:
1. sakuTari Tavis Sesaxeb (piradi monacemebi, dabadebis dRe, saqmiano
ba, interesebi);
2. saxli da uaxloesi garemo (ojaxi/naTesavebi; qalaqi/sofeli; sac
xovrebeli adgili, saxlis interieri, aveji / sayofacxovrebo nivTebi);
3. yoveldRiuri cxovreba (skola, saswavlo sagnebi, saskolo nivTebi
da aqtivobebi; dRis ganrigi);
4. Tavisufali dro, garToba (TamaSi / saTamaSoebi, sporti, seirnoba,
cxovelTa samyaro);
5. janmrTeloba (sxeulis nawilebi; avadmyofoba, wamali, eqimi, saavad
myofo);
6. saWmel-sasmeli (xili, bostneuli, sursaTi; WurWeli);
7. sayidlebi (tansacmeli/fexsacmeli; maRaziebi);
8. amindi (weliwadis droebi, Tveebi, kviris dReebi; bunebis movlenebi).
12DON’T COPY
II. sociokultura da kultura
1. wesCveulebebi (yofiT situaciebSi qcevebi da urTierTobebi);
2. tradiciuli sabavSvo TamaSebi, personaJebi;
3. dResaswaulebi da tradiciebi (axali weli; kerZebi; samosi);
4. yofiTi realiebi.
3. ZiriTadi enobrivi sakiTxebi:
fonetika da orToepia: bgera/aso; marcvali; xmovani da Tanxmovani;
qarTulisaTvis damaxasiaTebeli specifikuri Tanxmovnebi;
morfologia: saxelis ricxvi; konkretul brunvaTa funqciebi; piris,
kiTxviTi da kuTvnilebiTi nacvalsaxelebi; raodenobiTi da rigobiTi ricx
viTi saxelebi; zedsarTavi saxelis xarisxis formebi; saxelTa warmoqmnis
calkeuli SemTxvevebi; pirisa da ricxvis gamoxatva sxvadasxva tipis zmneb
Si; naswavli zmnebis axlandeli, warsuli da momavali drois formebi (aw
myo, wyvetili, myofadi); Tandebulebi da zmnizedebi konkretuli funqciiT
(dro, adgili, moqmedebis intensivoba da qronologiuri Tanamimdevroba);
sintaqsi: winadadeba modalobis mixedviT – TxrobiTi da kiTxviTi
winadadebebi; martivi sintaqsuri konstruqciebi;
punqtuacia: wertili, mZime, kiTxvis niSani.
4. teqstis tipebi
mxatvruli literatura: prozauli da poeturi nawarmoebebi – enis
gasatexebi, gamocanebi da andazebi, sabavSvo leqsebi, adaptirebuli moTx
robebi, legendebi da zRaprebi;
aramxatvruli literatura: a) pragmatuli teqstebi – gakveTilebis
cxrili, ganrigi, teleprograma, recepti, gancxadeba, anketa; b) martivi ko
respondencia – Ria baraTi, piradi werili, interviu; g) martivi sainforma
cio da SemecnebiTi teqstebi – statiebi sabavSvo wignebidan, Jurnalebidan
da gazeTebidan;
media/multimedia teqstebi: qarTuli animaciuri filmebi da sabavS
vo speqtaklebi, sabavSvo simRerebi, audio–video saswavlo resursebi sap
rogramo Tematikaze;
saswavlo miznebiT Sedgenili (didaqtizebuli) teqstebi – Tema
turi dialogebi, martivi TxrobiTi an aRweriTi teqstebi, adaptirebuli
komiqsebi.
5. cnebebi da terminebi
oTxwledis mozardis asakobrivi Taviseburebebis gaTvaliswinebiT,
terminebisa da cnebebis gagebagaazreba unda daefuZnos praqtikul savar
jiSoebs da ara – Teoriul axsnaganmartebebs.
13DON’T COPY
teqstis agebuleba: teqsti, saTauri, abzaci, strofi, striqoni,
winadadeba, sityva; dialogi, monologi;
gaSifvra: anbani, xmovani, Tanxmovani; bgera, aso, marcvali; asoT
SeTanxmeba; intonacia, maxvili, warmoTqma;
sasveni niSnebi: wertili, mZime, kiTxvis niSani.
3. III klasis(donis) qarTulis, rogorc meore enis wliuri programa.III klasi (done)
mimarTuleba komunikacia: mosmena da mosmenis strategiebi
standartis Sedegebi III klasis (donis) Sefasebis indikatorebi
q.m.dawy.(I).1. moswavlem unda SeZlos saTanado strategiebis SerCeviTa da gamoyenebiT mcire zomis martivi teqstebis ZiriTadi Sinaarsis mosmena da gageba.
moswavle:
amoicnobs sasaubro Temasa da konteqsts;
amoicnobs konkretul detalebs (vin, ra, sad, rodis, rogor, ratom da a.S.);
amoicnobs moqmedebaTa Tanamim
devrobas;
amoicnobs adamianis, sagnis, mov
lenisadmi martiv Sefaseba-damo
kidebulebas (mag., kargia / cudia; tiris imitom, rom da a.S.);
amoicnobs intonaciiT gamoxatul emociebsa da SegrZnebebs.
rekomendaciebi
teqstis tipebi:
a) leqsebi, simRerebi, gamocanebi...;
b) saswavlo mizniT Seqmnili mcire zomis dialogebi da aRweriTi xasiaTis teqstebi;
g) mcire zomis TxrobiTi xasiaTis ilustrirebuli teqstebi (adaptirebuli zRapari, moTxroba, ambavi);
d) maswavleblis miTiTebebi da savarjiSos martivi instruqciebi;
e) multimediuri teqstebi: saprogramo Tematikaze Seqmnili audio-video masala; qarTuli animaciuri filmebi.
14DON’T COPY
strategiebi:
mSobliur enaze varaudis gamoTqma teqstis Sinaarsis Sesaxeb ilustraciebsa da saTaurze dayrdnobiT;
ucnobi sityvebisa da gamoTqmebis amosacnobad nacnobi verbaluri Tu araverbaluri elementebis gamoyeneba (mimika/Jestikulacia, intonacia, xmis tembri, ilustracia...).
konkretul davalebaTa nimuSebi:mosasmeni amocanebis Sesabamisad, cxrilSi saTanado ujris moniSvna/
Sevseba, nakluli teqstis Sevseba;mocemuli variantebidan swori variantis Semoxazva;mosasmeni teqstis garSemo kiTxvebze pasuxi (mag., vis ra moswons, ra
urCevnia, ratom tiris, ratom ar moswons, risi eSinia da a.S.);teqstis / informaciis naxatTan dakavSireba (mag., asaxelebs an miuTiTebs
naxatze aRweril personaJs, cxovels, sagans; vin/ra sad an vis/ris gverdiT dgas da a.S.);
teqstis mixedviT naxatis Seqmna;moqmedebaTa Tanamimdevrobis mixedviT suraTebis ganlageba/danomrva;intonaciis mixedviT sasveni niSnebis dasma;maswavleblis Txrobis kvaldakval ambis inscenireba da sxva.
mimarTuleba komunikacia: kiTxva da kiTxvis strategiebi
standartis Sedegi: III klasis (donis) Sefasebis indikatorebi:
q.m.dawy.(I).2. moswavlem unda SeZlos kiTxvis strategiebis Ser
CeviTa da gamoyenebiT mcire zomis sxvadasxva tipis teqstis wakiTxva da zogadi Sinaarsis gageba.
moswavle:
martivi sakiTxavi amocanis gadasaW relad amoicnobs konkretul infor macias mosmenaSi damuSavebul teqstebSi;
informacias akavSirebs Sesabamis ilus traciasTan, personaJTan;
ganarCevs dialogsa da Txrobas; avlens wignsa da teqstze muSaobis
sawyiss Cvevebs (mag., sakiTxavi amocanebis gadasaWrelad eyrdnoba sityvier da arasityvier nawilebs – savarjiSos pirobas, logos, ilustracias, ilustraciis war weras, saTaurs, qvesaTaurs);
avlens interess kulturuli gansxvavebebis mimarT.
15DON’T COPY
q.m.dawy.(I).3. moswavlem unda SeZlos saTanado strategiebis gamoyenebiT xmamaRali (gamarTuli da gawafuli) kiTxvis elementaru
li unar-Cvevis gamovlena.
Tavisuflad kiTxulobs nacnob sityvebsa da frazebs;
Sesabamisi intonaciiTa da pauzebis gamoyofiT gamarTulad kiTxulobs mcire zomis nacnob teqstebs;
teqstis Sinaarss adekvaturad usa
da gebs araverbalur metyvelebas.
rekomendaciebi teqstis tipebi:
a) mcire zomis ilustrirebuli zRapari, leqsi, moTxroba, ambavi;
b) saswavlo miznebiT Sedgenili mcire zomis teqstebi (minidialogebi, TxrobiTi da aRweriTi teqstebi);
g) savarjiSoebis instruqciebi;
d) pragmatuli teqstebi (anketebi, katalogebi, teleprograma, meniu...).
strategiebi:
ilustraciebze dayrdnobiT varaudebis gamoTqma teqstis Sinaarsis garSemo mSobliur enaze;
Sinaarsis gasagebad arasityvieri elementebis moSvelieba (mag., logos, ilustraciis, pirobiTi niSnis);
tipografiuli miniSnebebis garCeva (mag., msxvili, gadaxrili, gamu qebu
li, feradi Srifti);
teqstis (replikis, leqsis strofis), abzacis, winadadebis dasawyisisa da dasasrulis gamoyofa.
16DON’T COPY
konkretul aqtivobaTa nimuSebi:
dasmuli SekiTxvis pasuxis, naxatis Sesatyvisi winadadebis povna teqstSi;
mTliani teqstis (dialogis, abzacis...) an calkeuli informaciis dakavSireba suraTTan;
teqstSi moZiebuli informaciiT martivi sqemebisa da cxrilebis Sevseba;
SekiTxvebis pasuxebTan dakavSireba;
areuli replikebis TanamimdevrobiT dalageba;
savaraudo variantebidan swori/araswori variantis Semoxazva, moniSvna, miTiTeba;
mocemuli informaciis dadastureba an uaryofa teqstis mixedviT;
teqstis mixedviT suraTebis danomrva;
mocemuli kulturuli TvalsaCinoebebis miTiTeba / dasaxeleba (ilus
traciebze asaxuli zRapris gmirebi, tansacmeli, nugbari – CurCxela, gozinayi da a.S.);
konkretuli kulturuli msgavsebebisa da gansxvavebebis povna da dasaxeleba (dResaswaulebi, sakuTari saxelebi, bgerebi)
da sxva.
mimarTuleba komunikacia: wera
standartis Sedegebi III klasis (donis) Sefasebis indikatorebi
q.m.dawy.(I).4. moswavlem unda SeZlos modelis mixedviT an garkveuli sayrdenebis daxmarebiT sxvadasxva tipis martivi teqstis wera naswavli Tematikis garSemo.
moswavle:
karnaxiT wers winadadebebsa da mikro
teqstebs;
konkretuli miTiTebis mixedviT an gar
kveuli sayrdenebis daxmarebiT wers martiv korespondenciasa da pragmatul teqstebs;
saTanadod iyenebs (sworad svams) sasven niSnebs winadadebebis bolos.
17DON’T COPY
rekomendaciebi
teqstis tipebi:
a) pragmatuli teqstebi (anketa, gakveTilebis cxrili, teleprograma...);
b) martivi korespondencia (Ria baraTi);
g) aRweriTi teqstebi;
d) sxvadasxva tipis krosvordi.
konkretul davalebaTa nimuSebi:
piradi an cxrilis monacemebiT anketis Sevseba (saxeli, gvari, sadauroba, sacxovrebeli adgili, saqmianoba da a.S.);
anketis mixedviT martivi informaciuli teqstis Seqmna;
konkretuli informaciiT nakluli teqstis Sevseba (mag., cxrilis mixedviT winadadebebis Sevseba; mocemuli replikebiT dialogis / naratiuli teqstis Sevseba; sqemis mixedviT martivi SemecnebiTi teqstis Sevseba da a.S.);
mocemuli replikebiT (an mis gareSe) konteqstis mixedviT dialogis Sevseba;
naxatis mixedviT winadadebebis dawera, teqstis Sinaarsis dasruleba;
modelis / sqemis mixedviT nacnob Temebze mikroteqstebis dawera (mag., sakuTari skolis, ojaxis, naTesavebis Sesaxeb da a.S.);
modelis mixedviT adamianis, cxovelis an sagnis aRwera;
naswavli Temebis garSemo miniproeqtebis ganxorcieleba (mag., klaselebis dRiuris Seqmna: vinaoba; sayvareli sagani, Tve da ricxvi; sayvareli, feri, cxoveli, xili...; interesebi da saqmianoba da a.S.)
da sxva.
18DON’T COPY
mimarTuleba komunikacia: laparaki da laparakis strategiebi
standartis Sedegebi III klasis (donis) Sefasebis indikatorebi
q.m.dawy.(I).5. moswavlem unda SeZlos enis gasatexebis, leqsebisa da gaTvlebis zepirad wakiTxva; simRerebis Sesruleba, martivi dialogebisa da scenebis gaTamaSeba.
moswavle:
sworad da garkveviT warmoTqvams si
tyvebsa da frazebs;
teqstebis Sinaarss adekvaturad usadagebs araverbalur metyvelebas;
teqstis warmoTqmisas icavs Sesaba
mis intonaciebs, maxvilebs, ritmul segmentebs, baZavs personaJebis xmis tembrs.
q.m.dawy.(I).6. moswavlem unda SeZlos saTanado strategiebis SerCeviTa da gamoyenebiT ilustraciebis aRwera, martiv interaqciaSi monawileoba, nacnobi Tematikis garSemo saubari.
moswavle:
svams/pasuxobs martiv kiTxvebs sak
laso an simulaciur situaciebSi, nac nobi Temebis garSemo;
gamoxatavs Txovnas konkretul sak
laso situaciasTan dakavSirebiT (mag., SeiZleba gavide? SeiZleba, es avi Ro? da a.S.);
pasuxobs naswavli teqstis Sinaarsis garSemo dasmul martiv kiTxvebze;
martivi eniT aRwers suraTs, saubrobs sakuTari Tu sxvisi interesebis /survilebis / Sefasebebis Sesaxeb (ra moswons / ra ainteresebs / ra unda);
ixsenebs Tavs gadamxdar martiv ambebs.
19DON’T COPY
rekomendaciebi
teqstis tipebi:
a) leqsebi da simRerebi; sabavSvo piesebi;
b) simulaciuri dialogebi (miniinterviuebi);
b) posterebi da ilustraciebi, saojaxo fotoebi;
g) martivi aRweriTi da TxrobiTi xasiaTis teqstebi.
strategiebi:
mSobliur enaze daxmarebis Txovna maswavleblis an Tanaklaselisagan;
komunikaciis araverbaluri saSualebebis (Jestebis, mimikis) gamoyeneba.
konkretul davalebaTa nimuSebi:
miniinterviuebis mowyoba TanaklaselebTan sxvadasxva Temaze;
fotoebsa da ilustraciebze, anketebsa da kiTxvarebze dayrdnobiT saubari;
mxiaruli viqtorinis mowyoba klasSi naswavli Temebis garSemo;
simulaciuri situaciebis gaTamaSeba mewyvilesTan erTad an mcire jgufebSi (mag., stumrad megobarTan, Sexvedra quCaSi, sayidlebze wasvla da a.S.);
ilustraciebis aRwera;
ilustraciebis SedarebiTi aRwera da maT Soris msgavseba-gansxvavebebis dasaxeleba;
ilustraciebis gamoyenebiT naswavli TxrobiTi teqstebis gadmocema
da sxva.
20DON’T COPY
mimarTuleba: gramatika
standartis Sedegebi III klasis (donis) Sefasebis indikatorebi
q.m.dawy.(I).7. moswavlem unda SeZlos saTanado strategiebis SerCeviTa da gamoyenebiT sakomunikacio situaciis Sesatyvisi gamoTqmebis, Sesabamisi enobrivi markerebis (mag., droisa da sivrcis, moqmedebisa da intensivobis gamomxatveli sityvebis), konkretuli sityvaTSexamebebis, calkeuli naswavli martivi dargobrivi leqsikis amocnoba da gamoyeneba.
moswavle:
saklaso Tu simulaciur situaciebSi martivi socialuri urTierTobis dasamyareblad amoicnobs da iyenebs saTanado leqsikas an konkretul sityvaTSexamebebs, Tavazian da familarul formebs (mag., rogor xar? rogor brZandebiT? kargad iyavi! kargad brZandebodeT! da a.S.);
amoicnobs da/an iyenebs sakomunikacio situaciis Sesatyvis gamoTqmebs (mag., gisurveb(T) janmrTelobas...! gaicaniT, es...; Tu SeiZleba, sTxoveT! da a.S.);
martivi informaciis gasacvlelad amoicnobs da iyenebs Sesabamis leqsikas piradi monacemebis, erovnebisa da warmomavlobis, profesiisa da saqmianobis da a.S. Sesaxeb;
pirovnebis, sagnis, movlenis daxa
siaTebisas iyenebs saTanado eno
briv saSualebebsa da konkretul sityvaTSexamebebs (mag., ...-ze didi, ufro didi, yvelaze didi; ulvaSiani... da a.S.);
amoicnobs da iyenebs droisa da adgilis zmnizedebs; saTanado leqsikiT gamoxatavs qronologiur Tanamimdevrobas;
martivi mizezis gamosaxatavad iyenebs imitom, rom kavSirs (momwons imitom, rom lamazia);
21DON’T COPY
q.m.dawy.(I).8. moswavlem unda SeZlos naswavli saxelisa da zmnis konkretuli formebis, Sesabamisi gramatikuli saSualebebis, sityveb Soris naswavli sintaqsuri mimarTebebis, martivi enobrivi konstruqciebis, Sesabamisi sasveni niSnebis garCeva da saTanado funqciiT maTi gamoyeneba.
moswavle:
ganarCevs da iyenebs:
I, II da III piris kuTvnilebiT nacvalsa
xelebs mxolobiT ricxvSi;
CvenebiT nacvalsaxelebs (es/is);
naTesaobiT brunvas sxvadasxva funqci
iT (kuTvnilebiTobis, daniSnulebis ga
mosaxatavad: Zmis burTi, skolis CanTa, qarTulis gakveTili...);
moqmedebiT brunvas sxvadasxva funqci
iT (droSi orientaciis gamosaxatavad: diliT, RamiT... instrumentalisis fun
qciiT: midis fexiT / avtobusiT, Tama
Sobs burTiT, wers kalmiT da a.S.);
moTxrobiT brunvas naswavl zmnebTan naswavl enobriv konstruqciebSi;
naswavli zmnebis axlandeli (awmyo) da warsuli (wyvetili) drois formebs naswavl enobriv konstruqciebSi;
kiTxviT sityvebs (vis aqvs/uyvars/mos
wons...? vin akeTebs/gaakeTa? ras ake
Tebs? ra gaakeTa?).rekomendaciebi
strategiebi:
TvalsaCino magaliTebze dakvirvebiT martivi enobrivi meqanizmebis amocnoba (mag., suraTis daxmarebiT amoicnobs -ze/-Si Tandebulebs So
ris sxvaobas: wigni devs CanTaze/CanTaSi);
maswavleblis daxmarebiT martivi meqanizmebis Semcveli gramatikuli TvalsaCinoebebis Seqmna da gamoyeneba;
leqsikuri masalis daxarisxeba sami kriteriumis mixedviT, mag.: kargad vici, cudad vici, ar vici;
ganvlili leqsikuri masalis gameoreba.
22DON’T COPY
konkretul davalebaTa nimuSebi:
mocemuli variantebidan orTografiulad sworad dawerili sityvis povna da Semoxazva / moniSvna;
orTografiulad an gramatikulad arasworad dawerili sityvebis gasworeba (mag., daqsi (taqsi); biWi aqvs (biWs) da a.S.);
leqsikuri Secdomis povna da gasworeba;
erTi semantikuri velis mqone sityvaTa CamonaTvalSi saerTo Ziris povna da Semoxazva;
sityvaTa sxvadasxva niSniT dajgufeba (mag., gramatikuli niSniT: moqmedebis saxelebi, niSan-Tvisebis aRmniSvneli saxelebi...; leqsikuri niSniT: sityvebi dedisa da mamis naTesavebis mixedviT; qalebi da kacebi; xmeleTis / wylis cxovelebi; saerTo Ziris mqone sityvebi da a.S.);
konteqstis mixedviT formaTa SerCeva da Casma (mag., TbilisSi / Tbiliseli: aris..., cxovrobs... ; kudi / kudiani: ... aqvs, aris... da a.S.);
nimuSis mixedviT formaTa warmoeba (mag., bolnisi / bolniseli...);
nimuSis mixedviT martivi winadadebebis Sedgena;
sxvadasxva niSniT sityvaTa erTmaneTTan dakavSireba (mag., asociaciuri kavSirebi – fexburTi – mekare // afTiaqi – wamali ...; sityvaTSexamebebi – fexburTis TamaSi // burTis srola ...; sinonimebi da antonimebi da a.S.)
da sxva.
mimarTuleba: swavlis swavla
standartis Sedegebi III klasis (donis) Sefasebis indikatorebi
q.m.dawy.(I).9. moswavlem unda SeZlos saswavlo saqmianobis marTvis sawyisi unar-Cvevebis gamovlena.
moswavle:
asrulebs maswavleblis mier miniWebul funqcias;
monawileobs Sefasebis procesSi (cdi
lobs TviTSefasebis martivi sqemebis Sevsebas);
iwers davalebebs (mSobliur enaze);
axerxebs yuradRebis koncentrirebas;
cdilobs, daicvas drois limiti yvela tipis aqtivobis Sesrulebisas.
23DON’T COPY
q.m.dawy.(I).10. moswavlem unda SeZlos konstruqciuli damokidebulebis gamovlena da sxvebTan TanamSromloba.
moswavle:
sxvebs acdis pasuxis dasrulebas;
usmens Tanaklaselebs, maswavlebels;
Tanatols exmareba im sakiTxebSi, rom
lebSic Tavad aris Zlieri;
cdilobs, mewyvilesTan an gundis wevreb
Tan erTad gadaWras dasmuli amocana;
ar dascinis / ar amcirebs Tanaklaselebs.q.m.dawy.(I).11. moswavlem unda SeZlos saTanado strategiebisa da saganmanaTleblo resursebis
moZieba da gaazrebulad gamoyeneba.
moswavle:
maswavleblis, mSoblis da a.S. daxmarebiT moiZiebs saTanado resursebs;
maswavleblis daxmarebiT gundis wevreb
Tan erTad SearCevs da daamuSavebs mo
Ziebul masalas;
iyenebs saxelmZRvanelos ilustraciebs, saklaso oTaxSi arsebul TvalsaCinoebebs.
24DON’T COPY
III klasis (donis) Sinaarsobrivi prioritetebi: ZiriTadi sametyvelo funqciebi saTanado enobrivi konstruqciebiTa da formulebiT:
sametyvelo funqciebienobrivi konstruqciebi da
formulebi
1.1. socialuri urTierTobebi misalmeba gamarjoba! mokiTxva rogor brZandebiT? damSvidobeba kargad brZandebodeT! Rame mSvidobisa!wardgena (sakuTari Tavis/sxvisi), gacnoba
gaicaniT, es aris ... / ...-a
milocva (dabadebis dRis, dResas
waulis)gisurveb(T) janmrTelobas, bednie
rebas... daTanxmeba, uari ki, kargi waxaliseba Zalian kargia!telefoniT saubari vin gnebavT? – Tu SeiZleba, ...-s sTxoveT!1.2. informaciis gacvla
piradi monacemebi: saxeli, gvari, asaki, sacxovrebeli adgili
ramdeni wlis aris/wlisaa ... /Seni ...? – is aris + ...…wlis / is ... wlisaa; cxovrobs + ...…-Si
erovnebisa da warmomavlobis Sesaxeb
aris + ...eli (Tbiliseli, bolniseli...)
ojaxi / naTesavebi es Cemi ojaxia; vcxovrob ...-Tan erTad
sakuTrebis Sesaxeb es misi/maTi oTaxia
profesiis/xelobis Sesaxeb fexburTeli,kalaTburTeli... poli cie
li, mZRoli, gamyidveli, gemis kapitani, mezRvauri...
sakuTari an sxvisi saqmianobis, aqtivobis Sesaxeb
biWi xatavs ZaRls / biWma daxata ZaRli...
sayidlebze yofnisas momeciT, inebeT; ra Rirs? yidulobs / yidis
1.3. aRwera, daxasiaTeba
adamianis garegnoba rogoria? – aris + zed. saxeli; aqvs + grZeli, lamazi, Savi... Tma
...ze didi / patara...; yvelaze didi / patara... maRali – ufro maRali – yvelaze maRali; aqvs ulvaSi / aris ulvaSiani
25DON’T COPY
adamianis xasiaTi rogoria? – aris + zed. saxeli Wkviani, mxiaruli...
sagnis, Senobis (saxli, skola...), cxovelis, frinvelis aRwera
es xis magidaa / es skolis Senobaa...; daxoxavs, dacuravs, dabajbajebs... uSno, lamazi, rbili, magari...
– iani: koplebiani... / aqvs koplebi / aris koplebiani
1.4. Sefaseba, damokidebulebis gamoxatva
sakuTari damokidebulebis gamo
xatva (nivTis, saqmianobis, amindis, saWmlis... mimarT)
ara, ar momwons ... /ara, ar miyvars ...; wvimiani, qariani, mziani... iyo Rrubeli / iyo Rrubliani amindi; veTanxmebi / ar veTanxmebi
dadebiTi, uaryofiTi Sefaseba (nivTis, saqmianobis, saWmlis...)
arc ise ...-a (kargia, gemrielia...)
1.5. saWiroebis, survilis gamoxatva
survili me minda + sawyisi
1.6. grZnobebis, emociis gamoxatva
sixaruli ra kargia!interesi mainteresebs/ar mainteresebs + sawyisi
1.7. droSi orientireba
miTiTeba saaTis/dRis/kviris/Tvis/wlis
cxris naxevari; ianvarSi... zamTarSi/ gazafxulze...; SarSan, wels, momaval wels; maSin pirvelad
qronologiuri Tanamimdevroba guSin, dRes, xval; diliT...1.8. sivrceSi orientireba
adgilmdebareobis miTiTeba (ada
mianis, nivTis, cxovelis, marSru
tis...)
sad aris ...? – aris + -Tan/axlos/Sors/marjvniv...
mimarTulebis gansazRvra midis + ...-Tan
1.9. logikuri kavSiris gamoxatva
mizezi, Sedegi, opozicia ... imitom, rom ...-ia
1.10. interaqcia saklaso oTaxSi
maswavleblis miTiTebebi yuradRebiT momismine(T)! mipasuxe(T) kiTxvaze! waikiTxe(T) davaleba! daiyaviT jgufebad! gaakeTe(T) swrafad! aRwere(T) suraTi! gaimeore(T)!
26DON’T COPY4. s
ax
el
mZ
Rv
an
el
os
Se
sa
ty
vi
so
ba
er
ov
nu
l s
as
wa
vl
o g
eg
ma
sT
an
–T
em
at
ur
i e
rT
eu
le
bi
s m
iz
ne
bi
sa
da
Si
na
ar
si
s r
uk
a.
leq
sika
Tem
aen
obr
ivi
kons
tr
uqc
iebi
teq
stis
sa
xeeb
imi
zne
bi
zaf
xul
is s
ezo
ni,
yove
ld
Riu
ri
saqm
iano
ba,
Tvi
sebe
bi.
1.r
a ka
rgi
iyo
z
afxu
li
wina
do
nis
eno
briv
i ko
nst
ru
qcie
bis
game
or
eba.
teq
steb
i;wi
na d
oni
s ma
sal
is
game
or
eba;
int
eraq
cia
z
axu
lis
sez
onz
e.
mgz
avr
oba
sTan
d
akav
Sir
ebu
li
leq
sika
: qu
Ca,
gad
asas
vlel
i,
Suqn
iSan
i, t
ran
spo
rt
is
saxe
obe
bi;
2.sk
ol
isak
enmo
qmed
ebiT
i br
unv
a ko
nkr
etu
li
fu
nqc
iiT
(a
vto
busi
T,
manq
aniT
.....)
.
dia
lo
gi;
adap
tir
ebu
li
teq
sti;
int
eraq
cia
t
ran
spo
rt
is
saxe
obe
bze,
su
raT
ebis
aR
wer
a.
spo
rt
ul
Tam
aSeb
Tan
d
akav
Sir
ebu
li
leq
sika
. sp
or
tis
sax
eobe
bi:
fex
bur
Ti,
kal
aT b
ur
Ti,
wy
albu
rT
i, x
elbu
rT
i...
spo
rt
ul
i si
vrc
e.
3.sp
or
tis
ga
kveT
ilz
emi
mReo
ba (
fex
bur
Tel
i,
xel
bur
Tel
i...)
;mo
qmed
ebiT
i br
unv
a ko
nkr
etu
li
fu
nqc
iiT
(f
exiT
, xe
liT
...)
dia
lo
gebi
, ga
moc
aneb
i,
aRwe
riT
i t
eqst
i.
int
eraq
cia
spo
rt
is
saxe
obe
bsa
da
spo
rt
ul
aq
tiv
obe
bze.
oj
axT
an d
akav
Sir
ebu
li
leq
sika
: na
Tes
aveb
i;
ric
xveb
i 20
– d
an 4
0 md
e.
4.st
umr
ad
lei
las
Tan
sit
yvaw
armo
eba
(sad
aur
oba
el
i);
......
.ze
uf
ro
si/u
mcr
osi
.
dia
lo
gebi
, mo
kle
inf
or
mac
iul
i t
eqst
i.
sur
aTis
aR
wer
a;
int
eraq
cia
oj
axz
e;
sam
oT
xwin
adad
ebia
ni
teq
stis
Sed
gena
oj
axis
Se
saxe
b.
27DON’T COPYcxo
vel
ebT
an
dak
avSi
reb
ul
i l
eqsi
ka5.
erT
i d
Re
zo
opa
rkS
isi
tyv
awar
moeb
a(i
ani:
u
lva
Sian
i....
/aqv
s u
lva
Si,
kuz
iani
..../
aqvs
ku
zi)
;z
edsa
rT
avi
saxe
leb
i d
a mi
mReo
bebi
(ga
reg
noba
; T
vise
ba).
adap
tir
ebu
li
teq
sti;
ga
moc
ana;
sx
vad
asxv
a t
ipis
in
str
uqc
ia.
cxo
vel
is a
Rwe
ra
dax
asia
Teb
a;
mod
elis
mix
edvi
T
inf
or
mac
iul
i t
eqst
is
Sed
gena
cxo
vel
ze.
maR
azii
s sa
xeo
bebi
, sa
d r
a iy
ideb
a.6.
say
idl
ebz
eyi
dva
sTan
dak
avSi
reb
ul
i f
or
mul
ebi
(mo
mec
iT,
ineb
eT;
ra
Rir
s?)
zmn
is w
arsu
li
dr
o
(yid
ul
obs
/yid
is).
dia
lo
gi,
aRwe
riT
i t
eqst
i.
saT
anad
o l
eqsi
kis
gamo
yene
ba m
aRaz
iaSi
.
jan
mrT
elo
basT
an
dak
avSi
reb
ul
i l
eqsi
ka7.
eqi
mTan
ro
gor
xar
? c
ud
ad/a
vad
va
r;
kar
gad
var
.ad
apt
ireb
ul
i t
eqst
ebi
veT
anxm
ebi/
ar v
eTan
xmeb
i;
momw
ons
/ar
mo
mwo
ns;
main
ter
eseb
s/ar
ma
int
eres
ebs.
8.mo
di,
J
ur
nal
ist
oba
na
viT
amaS
oT
!
saga
nTa,
mo
vlen
aTa
Sef
aseb
a (m
aint
eres
ebs/
ar
main
ter
eseb
sar
mo
mwo
ns...
.../a
r m
iyva
rs)
dia
lo
git
elep
ro
gram
a,sx
vad
asxa
t
ipis
in
str
uqc
ia.
saku
Tar
i d
amo
kid
ebu
leb
is
gamo
xat
va;
qal
aqT
an d
akav
Sir
ebu
li
leq
sika
.9.
qal
aqSi
guSi
n, d
Res
, xv
al,
dil
iT...
.r
a ka
rgi
a!
dia
lo
giwe
ril
i
sof
elT
an d
akav
Sir
ebu
li
leq
sika
.10
. so
fel
Sisi
tyv
awar
moeb
a (e
rT
sar
Tu
lia
ni...
...);
mar
jvn
ivm
arc
xniv
win
uka
n
teq
steb
i,
gamo
can
a,
sqem
ebi;
leq
sika
11.
Cemi
bi
blio
Tek
a
28DON’T COPY
5. meTodikuri rekomendaciebi
meore enad iwodeba is ena, romelsac adamiani qronologiurad pirveli
enis Semdgom an pirveli enis paralelurad iTvisebs da eufleba. meore ena
is enaa, romelzec adamiani araformalur, yofiT garemoSi amyarebs kontaqts
amave enaze mosaubre sxva adamianebTan. rogorc wesi, meore ena figurirebs
im adamianebis cxovrebaSi, romlebic cxovroben im qveyanaSi, sadac mocemuli
ena warmoadgens mSobliur enas, an radgan misi erTerTi mSobeli am enaze
laparakobs. ucxouri enis daufleba gansxvavdeba meore enis dauflebisagan
imiT, rom meore enis Semswavlelebs eZlevaT imis SesaZlebloba, rom
Sesaswavli ena araformalur garemoSi (mag., ezoSi TanatolebTan TamaSisas)
gamoiyenon. ase euflebian, magaliTad, germaniaSi mcxovrebi Turqi bavSvebi
germanuls, an saqarTveloSi mcxovrebi azerbaijanelebi qarTuls, rogorc
meore enas, vinaidan maT es ena esmiT yvelgan: quCebSi, sxvebTan TamaSisas da
sxva. Sesabamisad, isini iyeneben am enas, rogorc sakontaqto enas.
moswavleze orientirebuli swavleba
gakveTilze gadamwyvetia is faqti, rom yvelanairi aqtivoba da maT
Soris, teqstze muSaoba moswavleze iyos orientirebuli. am mxriv Zalian
mniSvnelovania teqstze muSaobis qmedebasa da produqtze orientirebuli
formebi. teqstze muSaobis qmedebasa da produqtze orientirebul formebs,
amrigad, aqcenti teqstidan moswavleze da maT mier wakiTxulis gagebaze
gadaaqvs. aRniSnuli xerxi yuradRebas mxatvruli teqstis kiTxvisas
moswavlis qmedebaze amaxvilebs. amiT ki xdeba moswavlis mier teqstis
gagebis aqtiuri procesis xelSewyoba.
qmedebasa da produqtze orientirebuli meTodebi gansazRvravs
moswavleTa kreatiuli qmedebebis or ZiriTad formas. terminiT „qmedebaze
orientirebuli“ aRiniSneba mravalferovani ilustraciuli, musikaluri,
gamomsaxvelobiTi reagiereba teqstze. termini „produqtze orientirebuli“ gulisxmobs axali teqstebis Seqmnas anu „teqstebis teqstebis Sesaxeb
daweras“. ganxiluli teqsti am SemTxvevaSi sakuTari teqstebis Seqmnis
safuZvels qmnis. teqstze samuSaod maswavlebeli winaswar amzadebs
davalebebis farTo speqtrs (mosamzadebeli etapi) da gegmavs teqstis
wakiTxvamde (teqstamdel), teqstis wakiTxvis paralelurad mimdinare
(teqstis paralelur) da teqstis Semdgom Sesasrulebel davalebebs
(teqstis Semdgomi davalebebi).
gakveTilze gamoyenebuli samuSao formebi asaxaven TanamSromlobas
rogorc moswavleebsa da maswavleblebs Soris, aseve moswavleebs Soris.
ganasxvaveben swavlebis Semdeg ZiriTad socialur formebs:
29DON’T COPY
● frontaluri gakveTili;
● muSaoba jgufebSi;
● muSaoba wyvilebSi;
● individualuri muSaoba.imis mixedviT, Tu romeli forma gamoiyeneba gakveTilze, icvleba
maswavleblisa da moswavleebis rolebi da maTTan dakavSirebuli davalebebi.
swavlebis socialuri formebi aris ara ubralod teqnikebi, aramed isini
gamudmebiT ganapirobeben urTierTobebs, erTi mxriv, maswavlebelsa da
moswavleebs Soris da, meore mxriv, moswavleebs Soris. es socialuri
procesebi ki gavlenas axdenen maTSi mimdinare meore enis aTvisebaze. empi
riulad dadgenilia, rom dadebiTi socialuri garemo efeqtiani gakveTilis
sawindaria. am procesebis konstruqciuli gamoyeneba ki xels uwyobs enis
aTvisebis warmatebul swavlebas.
frontaluri gakveTili
frontalur muSaobaSi maswavlebelia saubris warmmarTveli da, pirvel
rigSi, saorientacio codnas gadascems moswavleebs. am samuSao formis
mniSvnelovani arsebiTi maxasiaTebeli maswavlebelze orientirebaa da
codnis calmxrivi gadacema.
frontaluri gakveTili gamoiyeneba, ZiriTadad, axali masalis axsnis,
moswavleebis axal TemaSi Seyvanisa da masalis ganmtkicebis dros.
frontaluri gakveTilis dadebiTi mxares warmoadgens is, rom SesaZ
lebelia:
• am samuSao formis sxvadasxva mizniT gamoyeneba an maTi daxmarebiT
gakveTilze mediebis gamoyeneba;
• misi monacvleobiT gamoyeneba sxva meTodur fazebTan mimarTebaSi;
• informaciis mowavleebisaTvis mcire droSi miwodeba, rodesac
misawodebeli masala didi moculobisaa da saWiroa misi swrafad aTviseba;
• vizualurad saintereso masalis CvenebiT an masalis mosmeniT (Temis
saTauri, suraTi, nawyveti filmidan, musika/melodia da sxva) gakveTilis
warmarTva da sxv.
frontaluri gakveTilis uaryofiT mxares warmoadgens is, rom
• maswavlebelia informaciis erTaderTi wyaro da gakveTilis war
mmarTveli; yvela moqmedeba miskenaa mimarTuli da mis gareSe araferi xdeba;
• mxolod mcired ewyoba xeli moswavlis motivirebas;
• umniSvneloa meToduri, socialuri da moraluri kompetenciebis
waxaliseba;
• orientirebulia umeteswilad maswavlebelze da faqtebze.
• avtoritarulia da moswavleebi umeteswilad pasiurebi arian; mcirea
maTi CarTuloba sagakveTilo procesSi da ar aris gaTvaliswinebuli
Semswavlelis individualuri tipi da sxv.
30DON’T COPY
didaqtikosebis didi nawili miiCnevs, rom swavlebis es forma xels
uSlis sagakveTilo procesis efeqturad warmarTvas da uaryofiT mxared
asaxeleben, upirvelesad, imas, rom am tipis gakveTili xels ar uwyobs
moswavleTa socialuri kompetenciis ganviTarebas, da rom is ar aris
efeqtiani moswavleTa azrovnebis unarebis ganviTarebis TvalsazrisiT.
jgufuri muSaoba
jgufuri muSaoba TanamSromlobiTi swavlebis erTerTi formaa da
sagakveTilo procesSi moswavlis maqsimalur CarTulobas gulisxmobs.
jgufSi muSaobisas ikribeba ramdenime (rogorc wesi, samidan eqvsamde)
moswavle da Sinaarsobrivad winaswar Camoyalibebul davalebas ur
TierTdaxmarebiT asrulebs. Tanamedrove gakveTili jgufuri muSaobis
gareSe warmoudgenelia da maswavleblebic aqtiurad iyeneben swavlebis am
formas. jgufebSi muSaobiT problemis erToblivad gadaWra da saboloo da
saerTo miznis miRweva ufro martivia da jgufis TiToeuli wevri pasuxs
agebs rogorc sakuTar Tavze, ise jgufis warmatebaze. jgufebSi muSaobisas
moswavleebs uviTardebaT:
• jgufuri pasuxismgebloba (jgufi erToblivi muSaobiT aRwevs
warmatebas);
• jgufis TiToeuli wevris pasuxismgebloba (TiToeul moswavles
Seaqvs wvlili mTliani jgufis warmatebisaTvis. jgufSi muSaobis dros
yoveli moswavlis CarTulobisaTvis saWiroa, maswavlebelma gamoiyenos e.w.
segmenturi meTodi, romelic maswavlebels saSualebas aZlevs, Seafasos
jgufis TiToeuli wevris wvlilic da minimumamde daiyvanos aseTi Sem
Txvevebis ricxvi).
jgufebSi muSaoba xels uwyobs iseTi unarCvevebis Camoyalibebas,
rogoricaa sxvisi azris mosmena da pativiscema, konfliqtis marTva,
sakuTari SesaZleblobebis sxvebTan Sedareba da maTi srulyofa. misi
saswavlo procesSi Setana SesaZlebelia iseTi davalebebis micemis dros,
• romlebic kooperatiul muSaobas moiTxoven (axali masalis erTad
gageba, azris gamoTqma, diskusia, gamocdilebis gaziareba da sxva);
• romlebSic komunikacia aris sasurveli (dialogebis gaTamaSeba, dawera
da sxva);
• rodesac SesaZlebelia diskusiisa da inscenirebis mowyoba an romelime
sakiTxis damuSaveba (mag. plakatis gakeTeba, kedlis gazeTis gamoSveba,
gamokiTxvis Catareba da a.S.);
• rodesac davaleba sakmaod rTulia da maTi Sesrulebisas moswavleebs
uamravi SekiTxva uCndebaT (mag. vrceli da rTuli teqstis wakiTxva da
gageba) da sxv.
jgufuri muSaobisaTvis damaxasiaTebeli dadebiTi mxareebia:• moswavleebSi Tavdajerebulobis zrda;
31DON’T COPY
• socialuri kompetenciebis ganviTareba;
• moswavleTa jgufSi socialuri urTierTobebis motivireba;
• gaubedavi moswavleebisaTvis yovelgvari kompleqsis moxsna;
• problemebisa da amocanebis daZlevisaTvis saWiro damoukidebeli
azrovnebis motivireba;
• moswavleebis sakomunikacio kompetenciebis motivireba da
gaumjobeseba.
jgufuri muSaobisaTvis damaxasiaTebeli uaryofiTi mxareebia:
• moswavleebisaTvis saWiro maRali donis socialuri kompetenciebis ar
qona;
• maswavleblis mier gakveTilis dagegmvisa da momzadebisaTvis didi
drois daTmoba;
• jgufis wevrebis mier erTmaneTisaTvis yuradRebis sxva rameze
gadatana;
• homogenur jgufebSi davalebebis Sesrulebisas mSobliur enaze
urTierToba;
• maswavleblis mier mTeli jgufis da ara calkeuli studentis
Sefaseba, rasac SesaZloa Zlieri studentebis „daCagvra“ da SedarebiT
susti studentebis daumsaxureblad maRali Sefasebis miReba mohyves;
• jgufSi romelime wevris dominantoba (lideroba), ramac SeiZleba
gamoiwvios sxva wevrebis masze damokidebuleba, misi azris ukritikod
miReba (an, piriqiT, jgufSi susti wevris arseboba da misi „ufunqcioba“)
da sxa.
wyvilebSi muSaoba
TanamSromlobiTi swavlis erTerTi formaa mewyvilesTan erTad muSaoba.
swavlebis es forma gansakuTrebiT mosaxerxebelia calkeul monakveTebze
samuSaod. misi gamoyeneba aseve warmatebiT SeiZleba:
• rTuli davalebebis Sesrulebisas, rodesac moswavleebs erTmaneTis
daxmareba SeuZliaT (mag. mosasmeni savarjiSoebis gakeTeba; axal gramatikul
masalaze varjiSi da sxva);
• iseTi davalebebis dros, rodesac maTi danawilebaa SesaZlebeli (mag.
dialogebi; rolebSi wakiTxva an gaTamaSeba; dialogebis dawera erToblivad
da sxva);
• iseTi davalebebis dros, romlebic individualuri muSaobisTvis
Zalian rTulia, jgufuri muSaobisaTvis ki sakmaod iolia da Zalian cota
dros moiTxovs;
• diferencirebuli muSaobisaTvis (rTuli exmareba susts, e.i. sustisa
da Zlieris wyvilebSi muSaoba da a.S.) da sxva. wyvilebSi muSaobis dadebiTi mxareebs miekuTvneba pirvel rigSi is, rom
• gakveTilze wyvili bunebrivad erTveba komunikaciaSi;
• wyvili iZleva sakuTari aqtiurobis gazrdisa da warmoCenis saSualebas;
32DON’T COPY
• mewyvileebi swavloben urTierTdaxmarebas da urTierT TanamSrom
lobas;
• wyvilebi azrTa gacvlis gziT xels uwyoben erTmaneTis produqtiul
muSaobas;
• xdeba moswavleTa socialuri aRzrda da individualuri midgomebisa
da muSaobis tempis regulireba;
• moswavleebi Tavs arideben individualur pasuxismgeblobas da amiT
maT saswavlo procesSi ufro aqtiurad erTvebian da sxv. wyvilebSi muSaobis
uaryofiTi mxareebs warmoadgens is, rom:
• SesaZloa, moswavleebma erTmaneTs yuradReba sxva rameze gadaataninon;
• mewyvileebis mier erTmaneTis Secdomebis Seworebas SesaZlo
sirTuleebi mohyves;
• zogierTi maswavlebeli, nacvlad imisa, rom Sedegebi ganixilos,
rogorc erToblivi warmateba, calkeuli moswavlis damsaxurebis win
wamowevas Seecdeba.
individualuri muSaoba
individualuri muSaoba erTerTi yvelaze ufro gavrcelebuli samuSao
formaa da nebismieri periodis saswavlo procesis Tanamdevi momentia.
individualuri muSaobisaTvis damaxasiaTebelia davalebebis damou
kideblad da individualurad Sesruleba moswavleebTan infor maciebis
gacvlis gareSe. skolis pirobebSi swavlebis es forma arc ise xelsayrelia,
radgan maswavlebeli ver axerxebs TiTeuli moswavlis individualuri
muSaobis Sefasebas, amas xels uSlis moswavleebis simravle da sagakveTilo
procesis drois simcirec.
individualuri muSaoba ZiriTadad gamoiyeneba
• axal masalaze varjiSisa da naswavl masalaze gameorebis dros;
• teqstebis detalurad damuSavebis dros;
• iseTi davalebebis dros, rodesac enis Semswavlels miznad ama Tu
im sakiTxis daswavla aqvs ganzraxuli (mag. sityvebis, mniSvnelovani
winadadebebis, leqsebis daswavla da sxv.);
• saSinao davalebebis Sesrulebis dros;
• testebze muSaobasa da gamocdebis Cabarebis dros da sxva.
individualuri muSaobis dadebiTi mxareebia:
• garkveuli odenobiT „TviTswavla“ da „TviTganviTareba“;
• gansxvavebuli sirTulis davalebebis ganawilebis SesaZleblobis
micema moswavleebisaTvis;
• TiToeuli moswavlisaTvis sasurveli tempiT muSaobis SesaZleblobis
micema;
33DON’T COPY
• maswavleblisaTvis saSualebis micema, moswavleebs saTiTaod misces
rCevebi;
• TiToeuli moswavlisagan SesaZlebeli aqtiuroba;
• morcxvi moswavleebisaTvis SiSis moxsna, mTeli klasis winaSe pasuxis
gacemisaTvis kuTxiT;
• saswavlo procesSi organizebisaTvis nakleb drois daTmoba da sxv.
individualuri muSaobis uaryofiTi mxareebia:• socialuraRmzrdelobiTi aspeqtebis nakleboba;
• calkeuli moswavleebis SesaZlebeli izolacia;
• konkurenciis xelSewyoba;
• gaTvaliswinebulze meti drois saWiroeba.
proeqtebiT muSaoba
dargobriv literaturaSi proeqtirebis meTods xSirad proeqtmeTods,
proeqtgakveTils, proeqtiT swavlas, proeqtiT muSaobas, proeqtze
orientirebul gakveTils, proeqtirebis meTods, saswavlo proeqts an
proeqtze dafuZnebul swavlebasac uwodeben. proeqtebiT muSaobas xSirad
calke ar ganixilaven da mas jgufur muSaobas akuTvneben, radgan proeqtebis
momzadeba, ZiriTadad, jgufebSi xorcieldeba.
proeqtiT muSaoba aris swavlebis socialuri forma, romlis daxma
rebiTac
• moswavleebs eZlevaT saSualeba, maswavlebelTan erTad erToblivi
diskusiebisa da garkveuli qmedebebis gziT gadaWran problemebi;
• gansazRvron swavlebis Sinaarsi da gakveTilis Tema, gakve
Tilis mizani da dasaxuli miznebis ganxorcielebis meTodebi;
• SeimuSavon problemebi, warmoadginon Sedegebi da Seafason
Catarebuli muSaoba.
proeqtze muSaoba sami ZiriTadi fazisagan Sedgeba:
• moswavleebis sasurvel Temaze proeqtis dagegmva;
• am gegmis realizeba da miRebuli Sedegebis prezentacia.
proeqtiT muSaoba SesaZlebelia, Sedgebodes moklevadiani (mag.: ori
gakveTili, erTi kvira) da grZelvadiani (mag.: orisami Tve, mTeli semestri,
mTeli weli) proeqtebisagan. proeqtiT muSaobisas gakveTilze maswavleblebi
da moswavleebi mimarTaven erToblivad formulirebul sasurvel Temas da
mis dasamuSaveblad adgenen gegmas, monawileoben am gegmis SesrulebaSi da
Sedegad warmoadgenen erT saerTo „produqts“.
34DON’T COPY
teqstze muSaobis samfaziani modeli.
teqstamdel fazaSi saWiroa, moswavleebs iseTi tipis davalebebi
miewodos, romelTa daxmarebiTac maT gauioldebaT teqstis gageba da axali
Temebis gageba. axali teqstis Setanamde sasurvelia moswavleTa daintereseba
da maTi motivaciis amaRleba rac, magaliTad, maTTvis iseT saintereso
sakiTxebze saubriT an saintereso suraTisa Tu videoscenis CvenebiT aris
SesaZlebeli, romlebic axal Temas ukavSirdeba (savarjiSoTa tipologia: teqstSi mocemul Tematikaze saubari, kiTxva-pasuxi, martivi diskusiis warmarTva, TemasTan dakavSirebuli suraTis aRwera an simReris mosmena da a.S.). amave fazaSi SesaZlebelia, rig SemTxvevebSi, teqstSi mocemuli axali
gramatikuli struqturebis Seswavlis gasaioleblad naswavli masalis
gameoreba (mag., warsuli drois formebis axsnamde awmyo drois formis gameoreba da a.S.) da/an axali leqsikuri erTeulebis teqstSi Sexvedramde,
maTze muSaoba (mag.: Sedgenili sityvebis SemTxvevaSi am sityvebis Semadgeneli martivi leqsikuri erTeulebis gameoreba winaswar momzadebuli baraTebiT, dafaze CvenebiT da a.S.). teqstamdel fazaSi gamoiyeneba rogorc Ria da
naxevrad Ria, aseve daxuruli da naxevraddaxuruli tipis davalebebi.
teqstis kiTxvis/mosmenis paralelur fazaSi ZiriTadad teqstis gacnobiTi
kiTxva/mosmena xdeba, romlis tipur davalebas warmoadgens teqstis
wakiTxva/mosmena da SekiTxva, razea teqstSi laparaki. amave fazis tipur
davalebas warmoadgens, magaliTad, teqstis wakiTxva/mosmena da teqstis
calkeuli nawilebis dasaTaureba, an patarpatara teqstebis suraTebTan
dakavSireba. teqstis pirveli wakiTxvisas/mosmenisas moswavleebi teqstis
ZiriTad azrs igeben da teqstSi mocemuli axali informaciebis, leqsikuri
Tu gramatikuli erTeulebis gasacnobad da Sesaswavlad emzadebian
(teqstis detaluri gageba). amave fazaSi SesaZlebelia moswavleebs teqstSi
mxolod romelime informaciis/informaciebis amokreba/moZebna daevaloT
(savarjiSoTa tipologia: waikiTxeT/moismineT teqsti da upasuxeT kiTxvas, razea teqstSi laparaki; moZebneT teqstSi garkveuli informacia; daakavSireT teqstebi mocemul saTaurebTan; daakavSireT teqstebi mocemul suraTebTan da a.S.) am fazaSi gamoiyeneba umeteswilad daxuruli tipis
davalebebi.
35DON’T COPY
teqstze muSaobis Semdgomi faza eTmoba teqstis saSualebiT
Seswavlili axali masalis gamoyenebas, rac moswavleebis mier naswavl
masalaze dayrdnobiT axali teqstis producirebas ukavSirdeba. am fazaSi
umeteswilad naxevradRia da Ria tipis davalebebi gamoiyeneba, rogorebicaa:
teqstis personaJebze saubari, teqstSi mocemuli kulturuli movlenebis sakuTar kulturasTan Sedareba.
imisaTvis, rom saswavlo procesi srulyofilad mimdinareobdes
da moswavleTa Sedegebic efeqtiani iyos, saWiroa samfaziani modeli
maswavlebels yuradRebis miRma ar darCes da saswavlo procesSi yvela
detali gaiTvaliswinos, gansakuTrebiT ki moswavleTaTvis iolad
gamoyenebadi strategiebis gamoyeneba.
winaswar gansazRvruli (kiTxvis, mosmenis) miznebis misaRwevad kiTxvis
strategiebi gamoiyeneba, romlebic mTel rig mizandasaxul qmedebebs
gulisxmobs. kiTxvis Tu mosmenis strategiebs moswavleebi Segnebulad
euflebian da damoukideblad iyeneben muSaobisas. sworad SerCeuli
strategia moswavleebs exmareba:
• teqstis mizandasaxulad gageba/damuSavebaSi;
• teqstis gagebasa da teqstis Sesaxeb SekiTxvebis dasmaSi;
• teqstidan daskvnebis gamotanasa da miRebuli codnis Semdgom gamo
yenebaSi da a.S.
gakveTilis miznidan gamomdinare, SesaZlebelia, magaliTad, sakiTxav
teqstSi mocemuli yvela informaciis gageba an mxolod erTi patara
informaciis amoReba. ucxouri enis gakveTilze dRes moswavleebi xSirad
gamoiyeneben Semdeg strategiebs:
• teqstSi orientirebisaTvis saWiro strategiebi (magaliTad, teqstSi
yvelafris gageba, teqstSi romelime mniSvnelovani informaciis moZiebiTi
an Tvalis erTi gadavlebiT kiTxva);
• teqstidan mTavari ideebis amokreba (mag.: sakvanZo sityvebis baraTebze
amowera, ZiriTadi Sinaarsis amoReba, gegmis Sedgena, grafikebis/cxrilebis
Sedgena);
• teqstis ZiriTadi ideebis/mosazrebebis gverdiT miwera/sakvanZo
sityvebis amowera;
• teqstSi rTulad gasagebi adgilebisaTvis damxmare saSualebebis
gamoyeneba: SekiTxvebis dasma, ucnobi sityvebis leqsikonSi moZebna, teqstis
danawevreba da a.S.
36DON’T COPY
kiTxvis strategiebi
1. kiTxvis winaswar dagegmva:• moswavleTa codnis gaaqtiureba, teqstis saTauris Sesaxeb ideebis
Segroveba, teqstis Sinaarsze varaudis gamoTqma da a.S.
2. teqstis zogadi/globaluri gagebis strategiebi:• Tvalis gadavlebiT teqstis wakiTxva, anu teqstis swrafad gadakiTxva;• kiTxvis procesis Semowmeba;
• varaudebis gadamowmeba;
• teqstis gagebis sirTulis dadgena;
• teqstSi eqsplicituri da implicituri informaciebis Sedareba
moswavleTaTvis aqamde nacnob informaciebTan da a.S.
3. teqstis damuSavebisa da gamoyenebis strategiebi:• teqstis Sesaxeb kiTxvebis dasma;
• mniSvnelovani informaciebis moZieba;
• sakvanZo sityvebis qveS xazis gasma;
• mindorze CaniSvnebis gakeTeba;
• teqstis monakveTebad dayofa;
• qvesaTaurebis povna/gamoyofa;
• wakiTxulis sakvanZo sityvebis daxmarebiT moyola da a.S.
4. teqstis gagebis dros wamoWrili problemebis gadasalaxavi
strategiebi:• sityvebis axsna (konteqstis mixedviT, leqsikonis daxmarebiT; maswav-leblis mier winaswar Sedgenili glosaris mixedviT);• teqstis Sinaarsis gagebis Semdeg laparaki ama Tu im Temaze;
• sakuTar codnasa da teqstis erTi nawilis gagebaze dayrdnobiT mTli-ani teqstis gageba da am dros wamoWrili problemebis daZleva.
weris unar-Cvevaze muSaoba
weriTi kompetenciis Camoyalibebaze muSaobisas ganasxvaveben or moments:
weras, rogorc mizans da weras, rogorc saSualebas miznis misaRwevad.
wera, rogorc mizani – arsebobs weriTi aqtivobebi, romlis drosac wera
aris mizani. rodesac enis Semswavleli wers werils, misi moqmedebis Sedegs
warmoadgens swored es werili, romlis gagzavnasac is isaxavs miznad.
weris aseTive magaliTebs warmoadgens:
• ucxoel megobrebTan socialuri qselis saSualebiT mimowera;
• formularebis Sevseba;
• safosto baraTebze mokle werilebis wera;
37DON’T COPY
• misaloci baraTebis wera;
• saaplikacio formebis Sevseba da a. S.
arsebobs uamravi weriTi aqtivoba, romlis drosac wera warmoadgens ara
mizans, aramed romelime enobriv saSualebaze varjiSs, anu miznis miRwevis
erTerT saSualebas. magaliTad, gramatikuli savarjiSoebis werisas
enis Semswavlelis mizans warmoadgens romelime konkretul gramatikul
struqturebze varjiSi.
msgavsi tipis magaliTebs warmoadgens:
• sakvanZo sityvebis CaniSvna raimes mosmenisas;
• sityvebis amokrefadajgufeba satelefono saubrisas;
weriT kompetenciaze muSaobas Tanamedrove gakveTilze erTerTi
gadamwyveti roli ukavia da rogorc moswavlisagan, aseve maswavleblisganac,
sakmaod did Zalisxmevas moiTxovs.
6. globaluri miznebi mdgradi ganviTarebisaTvissasurvelia, maswavlebelma swavlebis dros gaiTvaliswinos mdgradi
ganviTarebis miznebi.
2015 wlis 25 seqtembers gaeros 193 wevri qveyana SeTanxmda mdgradi
ganviTarebis dRis wesrigis dokumentze, saTauriT – „Cveni samyaros
gardaqmna: 2030 wlis dRis wesrigi mdgradi ganviTarebisaTvis“. es dRis
wesrigi moicavs 17 mizans da 169 amocanas.
axali miznebi warmoadgenen gabeduli mdgradi ganviTarebis dRis
wesrigis nawils, da orientirebulni arian mdgradi ganviTarebis sam
urTierTdakavSirebul elementze: ekonomikuri zrda, socialuri inkluzia
da garemos dacva.
38DON’T COPY
mdgradi ganviTarebis miznebi da amocanebi globaluri bunebisa da universaluri gamoyenebisani arian, radgan iTvaliswineben gansxvavebul erovnul Tvisebebs, SesaZleblobebsa da ganviTarebis dones da pativs scemen erovnul politikasa da prioritetebs. isini erTmaneTisgan damoukidebelni ar arian – maTi ganxorcieleba integrirebulad unda moxdes.
mdgradi ganviTarebis miznebiamizani 1: siRaribis yvela formis aRmofxvra.mizani 2: SimSilis aRmofxvra, sasursaTo usafrTxoebisa da gaumjo bese
buli kvebis miRweva da mdgradi soflis meurneobis xelSewyoba.mizani 3: jansaRi cxovrebisa da keTildReobis uzrunvleyofa yvela
asakis adamianisaTvis.mizani 4: inkluziuri da Tanaswori ganaTlebis uzrunvelyofa da uw
yveti swavlis SesaZleblobis Seqmna yvelasaTvis.mizani 5: genderuli Tanasworobis miRweva da yvela qalisa da gogonas
SesaZleblobebis gaumjobeseba. mizani 6: wylis mdgradi marTvisa da sanitaruli normebis dacvis
sayovelTao uzrunvelyofa.mizani 7: xelmisawvdomi, saimedo, stabiluri da Tanamedrove ener
giis sayovelTao xelmisawvdomoba.mizani 8: stabiluri, inkluziuri da mdgradi ekonomikuri zrdis xel
Sewyoba, sruli da produqtuli dasaqmeba da Rirseuli samuSao yvelasaTvismizani 9: mdgradi infrastruqturis Seqmna, inkluziuri da ganvi
Tarebuli industrializaciisa da inovaciebis xelSewyoba.mizani 10: uTanasworobis Semcireba qveynebSi da qveynebs Soris. mizani 11: qalaqebisa da dasaxlebebis inkluziuri, usafrTxo da mdgra
di ganviTareba.mizani 12: mdgradi moxmareba da warmoeba.mizani 13: klimatis cvlilebisa da misi zegavlenis winaaRmdeg ga dau
debeli zomebis gatareba.mizani 14: okeanisa da zRvis resursebis konservacia da mudmivi gamo
yeneba ganviTarebisaTvis.mizani 15: dedamiwis ekosistemebis dacva, aRdgena da mdgradi gamoyeneba,
tyeebis gonivruli marTva, gaudaburebis aRkveTa, niadagis degradaciis SeCereba da aRdgenagaumjobeseba, biomravalferovnebis SenarCuneba
mizani 16: mSvidobiani da inkluziuri sazogadoebis Camoyalibebis xelSewyoba mdgradi ganviTarebisaTvis, marTlmsajulebis xelmisawvdomoba yvelasaTvis, efeqturi, angariSvaldebuli da inkluziuri instituciebis mSenebloba yvela doneze.
mizani 17: partnioroba mdgradi ganviTarebis miznebis misaRwevad. http://www.ungeorgia.ge/geo/sutainable–development–goals#.XJUQtygzbIU
39DON’T COPY
7. Tanacxovreba kulturulad mravalferovan demokratiul sazogadoebaSi
aseve, sasurvelia, maswavlebelma swavlebis dros gaiTvaliswinos
demok ratiuli kulturis kompetenciebi, raTa aRvzardoT srulfasovani
moqalaqe.
ძირითადი დებულებები ► გვერდი 7
გამოვლენილი კომპეტენციები დაჯგუფდა მსგავსების მიხედვით. შედეგად,
მოდელში ჩასართავად გამოიყო 55 შესაძლო კომპეტენცია. კომპეტენციათა
ამ გრძელი სიის შესაკვეცად და უფრო მართვადი და პრაქტიკული ნუსხის
მისაღებად, გამოყენებულ იქნა პრინციპული კრიტერიუმები და პრაგმატული
მოსაზრებები, რამაც გამოყო საკვანძო კომპეტენციები მოდელში ჩასართავად.
აღნიშნულ კრიტერიუმთა და შესაბამისი ანალიზის გამოყენებით გამოვლინდა 20
კომპეტენცია: 3 ღირებულება, 6 დამოკიდებულება, 8 უნარ-ჩვევა, 3 ტიპის ცოდნა და
კრიტიკული აზროვნება. ამ კომპეტენციათა მეშვეობით აიგო მოდელი. მოდელის
აღსაწერად შედგა სამუშაო დოკუმენტი, რომელიც საერთაშორისო ექსპერტიზაზე
დაეგზავნათ ექსპერტებს აკადემიური წრეებიდან, განათლების სპეციალისტებს
და განათლების პოლიტიკის განმსაზღვრელ პირებს. კონსულტაციების პროცესში
მიღებულმა პასუხებმა მნიშვნელოვნად გაამყარა მოდელი და დაგროვდა რიგი
სასარგებლო შენიშვნებისა თუ კომენტარებისა. მათი გამოყენებით მოხდა
მოდელის დეტალების სრულყოფა და წინამდებარე დოკუმენტის შექმნა.
დემოკრატიული კულტურის კომპეტენციათა მოდელის 20 კომპეტენცია
მე-6 თავში მოცემულია მოდელის სრული აღწერილობა, ჩამოთვლილი და
აღწერილია ყველა კონკრეტული ღირებულება, დამოკიდებულება, ცოდნა
და კრიტიკული გააზრება, რაც შესაძლებლობას აძლევს პირს, ქმედითი
და სათანადო მონაწილეობა მიიღოს დემოკრატიის კულტურაში. მოდელი
დიაგრამის სახით შეჯამებულია 1-ელ ცხრილში, ხოლო ოცივე კომპეტენციის
ღირებულებები
– ადამიანური ღირსებისა და ადამიანის უფლებების დაფასება
– კულტურული მრავალფეროვნების დაფასება
– დემოკრატიის, მართლმსაჯულების, სამართლიანობის, თანასწორობისა და კანონის უზენაესობის დაფასება
დამოკიდებულებები
–გახსნილობა კულტურული სხვადასხვაობის, სხვა რწმენების, მსოფლმხედველობისა და ჩვეულებების მიმართ
– პატივისცემა – მოქალაქეობრივი თვითშეგნება– პასუხისმგებლობა – თავდაჯერება
– გაურკვევლობისადმი ტოლერანტობა
– დამოუკიდებლად სწავლის უნარ-ჩვევა
– ანალიტიკური და კრიტიკული აზოვნების უნარ-ჩვევა
– მოსმენისა და დაკვირვების უნარ-ჩვევა– ემპათია– მოქნილობა და ადაპტაცია – ლინგვისტური შესაძლებლობები, კომუნიკაციისა და სხვადასხვა ენაზე ურთიერთობის უნარ-ჩვევა
–
თანამშრომლობის უნარ-ჩვევა–
კონფლიქტის გადაწყვეტის უნარ-ჩვევა
უნარ-ჩვევები
– საკუთარი თავის შემეცნება და კრიტიკული გააზრება
– ენისა და ურთიერთობების ცოდნა და კრიტიკული გააზრება
– მსოფლიოს შეცნობა და კრიტიკული გააზრება: პოლიტიკა, სამართალი, ადამიანის უფლებები,კულტურა, კულტურები, რელიგიები, ისტორია, მედია, ეკონომიკა, გარემო, მდგრადობა
ცოდნა და კრიტიკული აზროვნება
კომპეტენცია
demokratiuli kulturis kompetenciaTa modelis 20 kompetencia kom
petenciaTa Sejamebuli CamonaTvali, romelTa dauflebac SesaZleblobas
aZlevs pirs, qmediTad da saTanadod miiRos monawileoba demokratiis
kulturaSi.
Rirebulebebi
adamianuri Rirsebisa da adamianis uflebaTa dafaseba.
es Rirebuleba efuZneba zogad rwmenas, rom TiToeuli adamiani
Tanasworia, Tanaswori Rirseba aqvs, Tanaswor pativiscemas imsaxurebs
da adamianis uflebaTa da fundamentur TavisuflebaTa erTnairi nakrebi
esadageba – aqedan gamomdinare, TiToeul adamians am principTa Sesabamisad
unda epyrobodnen.
40DON’T COPY
kulturuli mravalferovnebis dafaseba.
es Rirebuleba efuZneba zogad rwmenas, rom pozitiurad unda
aRiqvamdnen, afasebdnen da saTuTad epyrobodnen sxva kulturul kuTv
nilebas, kulturul gansxvavebulobasa da mravalferovnebas.
demokratiis, marTlmsajulebis, samarTlianobis, Tanasworobisa da
kanonis uzenaesobis dafaseba.
RirebulebaTa es nakrebi efuZneba zogad rwmenas, rom sazogadoeba
unda moqmedebdes da imarTebodes demokratiuli procesebis gziT,
marTlmsajulebis, samarTlianobis, Tanasworobisa da kanonis uzenaesobis
pativiscemiT.
damokidebulebebi
gaxsniloba kulturuli sxvadasxvaobis, sxva rwmenebis, msoflmxed-
velobisa da Cveulebebis mimarT
gaxsniloba es aris damokidebuleba adamianebis mimarT, romlebic
sxva kulturis warmomadgenlebad aRiqmebian, an gansxvavebuli rwmenis,
Sexedulebebisa da Cveulebebis mimarT. es gulisxmobs aseve mgrZnobiarobas,
cnobismoyvareobasa da survils sxva adamianebTan saerTo enis gamonaxvis
mimarT da dainteresebas msoflios sxva perspeqtivebiT.
pativiscema
pativiscema moicavs dadebiT damokidebulebasa da mowiwebas vinmes an
raimes mimarT im daskvnis safuZvelze, rom mas aqvs WeSmariti faseuloba,
Rirseba da Rirebuleba. qmediTi kulturaTaSorisi dialogisa da de
mokratiis kulturisaTvis sasicocxlo mniSvneloba aqvs pativiscemas sxva
adamianebis mimarT, romlebsac gansxvavebuli kulturuli kuTvnileba an
gansxvavebuli rwmena, Sexedulebebi da Cveulebebi aqvs.
moqalaqeobrivi TviTSegneba
moqalaqobrivi TviTSegneba aris damokidebuleba sazogadoebis an
socialuri jgufebis mimarT, romelsac esa Tu is piri ekuTvnis da
romelic misi ojaxis wevrebisa da megobrebis uSualo wreze ufro farToa.
igi moicavs sazogadoebisadmi kuTvnilebis gancdas, am sazogadoebis sxva
wevrebis Sesaxeb informaciis flobas, ama Tu im moqmedebis gavlenas misi
sazogadoebis wevrebze, solidarobas maT mimarT da sazogadoebis mimarT
samoqalaqo valdebulebis SegrZnebas.
pasuxismgebloba
pasuxismgebloba aris damokidebuleba sakuTari moqmedebis mimarT.
igi gulisxmobs sakuTari qmedebis gaazrebas, winaswar dafiqrebas,
41DON’T COPY
rogor imoqmedos, rom moralurad gamarTlebuli iyos, am moqmedebaTa
Tanmimdevrulad ganxorcielebas da angariSvaldebulebas sakuTari qme
debebis Sedegebze.
Tavdajereba
Tavdajereba aris damokidebuleba sakuTari Tavis mimarT. igi gulisxmobs
sakuTari SesaZleblobebis rwmenas, rom pirs ZaluZs saWiro moqmedebaTa
ganxorcieleba konkretuli miznis misaRwevad, aseve imis dajerebas, rom
pirs SeuZlia sakiTxis gaazreba, Sesabamisi meTodebis SerCeva amocanaTa
gansaxorcieleblad, winaaRmdegobaTa warmatebiT gadalaxva da raimes
Secvla msoflioSi.
gaurkvevlobisadmi tolerantoba
gaurkvevlobisadmi tolerantoba aris damokidebuleba gaurkveveli
situaciebis mimarT, roca bevri urTierTsawinaaRmdego interpretacia
arsebobs. igi gulisxmobs amgvar situaciaTa dadebiTad Sefasebas da maT
konstruqciulad gamklavebas.
unar-Cvevebi
damoukideblad swavlis unar-Cveva
damoukideblad swavlis unarCveva aris sakuTari swavlis saWiroebaTa
Sesabamisad, swavlis procesis Tanmimdevruli midevnebis, organizebisa da
Sefasebis unari, Tanac mizanmimarTulad, sxvisi daZalebis gareSe.
analitikuri da kritikuli azrovnebis unar-Cveva
analitikuri da kritikuli azrovnebis unarCveva aris nebismieri saxis
masalis (mag.: teqstis, argumentaciis, ganmartebebis, sakiTxebis, movlenebis,
gamocdilebis da sxv.) sistemurad da logikurad gaanalizebis, Sefasebisa
da daskvnebis gamotanis unari.
mosmenisa da dakvirvebis unar-Cveva
mosmenisa da dakvirvebis unarCveva aris naTqvamis SemCnevisa da gagebis
unari – ra iTqva da rogor iTqva, agreTve adamianTa araverbaluri qcevis
SemCnevisa da gagebis SesaZlebloba.
empaTia
empaTia aris unarCveva, romelic saWiroa sxva adamianTa fiqrebis,
rwmenisa da grZnobebis gasagebad Tu gasaziareblad, samyaros dasanaxad
sxva adamianis perspeqtividan.
42DON’T COPY
moqniloba da adaptacia
moqniloba da adaptacia aris unarCveva, sakuTari fiqrebis, grZnobebisa Tu qcevis regulirebisa da mowesrigebisaTvis, raTa adamiani qmediTad da saTanadod Seewyos axal konteqstsa da garemoebebs.
lingvisturi SesaZleblobebi, komunikaciisa da sxvadasxva enaze urTierTobis unar-Cveva
lingvisturi SesaZleblobebi, komunikaciisa da sxvadasxva enaze urTierTobis unarCveva saWiroa im adamianebTan qmediTi da saTanado komunikaciisaTvis, vinc imave an sxva enaze laparakobs, aseve sxvadasxva enaze molaparake adamianebs Soris mediatorobisTvis.
TanamSromlobis unar-Cveva TanamSromlobis unarCveva saWiroa saerTo aqtivobebSi, saqmianobebsa da
axal wamowyebebSi sxva adamianebTan erTad warmatebuli monawileobisTvis, aseve sxvaTa wasaxaliseblad TanamSromlobisaken, saerTo miznebis gundurad misaRwevad.
konfliqtis gadawyvetis unar-Cveva konfliqtis gadawyvetis unarCveva saWiroa dapirispirebul mxareTa
Soris konfliqtze reagirebisaTvis, misi marTvisa da gadawyvetisTvis mSvidobiani gziT, optimaluri gamosavlis gamoZebniT, romelic misaRebi iqneba yvela mxarisaTvis.
codna da kritikuli azrovneba sakuTari Tavis Semecneba da kritikuli gaazrebaes moicavs piris fiqrebis, rwmenis, grZnobebisa da motivaciis, aseve
kulturuli kuTvnilebisa da samyaroSi misi perspeqtivis Semecnebas da kritikul gaazrebas.
enisa da urTierTobebis codna da kritikuli gaazreba es gulisxmobs socialurad misaRebi verbaluri da araverbaluri
komunikaciis codnasa da kritikul gaazrebas, imis gagebas, Tu ra gavlena SeiZleba moaxdinos adamianebze komunikaciis sxvadasxva stilma da rogor gamoxatavs sxvadasxva ena kulturulad saerTo Rirebulebebs.
msoflios Secnoba da kritikuli gaazreba es gulisxmobs sruliad gansxvavebul sferoTa farTo da kompleqsur
codnasa da kritikul gaazrebas, romelTa Sorisaa politika, samarTali, adamianis uflebebi, kultura, kulturebi, religiebi, istoria, media, ekonomika, garemo da mdgradoba.
https://rm.coe.int/-/1680743642
43DON’T COPY
8. aqtivobebi, romlebic iTvaliswinebs moswavleTa asakobriv Tavi seburebebs
aqtivoba: TamaSi `gamoZieba~
resursebi: es TamaSi saWiroebs mxolod adamianur resurss.
aqtivobis aRwera: maswavlebeli sTavazobs erTerT moswavles, moi
fiqros romelime sagnis aRmniSvneli saxeli. danarCenebma unda moifiqron
SekiTxvebi imisaTvis, rom gamoiZion, romeli saxeli Caifiqra maTma
Tanaklaselma. SekiTxvebis savaraudo variantebia: adamiania? cxovelia?
frinvelia? ra ferisaa? pataraa? romeli bgeriT iwyeba misi saxeli? da a.S.
momdevno sityvis mofiqrebis ufleba eniWeba imas, vinc gamoicnobs
saxels.
meToduri miTiTeba: imisaTvis, rom moswavleebma moifiqron SekiTxvebi,
maswavlebelma winaswar unda avarjiSos isini SekiTxvebis dasmaSi. amisaTvis
erTi moTamaSe gadis klasidan da Sedis mxolod mas Semdeg, rodesac
dauZaxeben. danarCenebi irCeven klasidan erTerTs. Semdeg eZaxian gareT
gamosul moTamaSes, romelic iwyebs misaxvedri kiTxvebis dasmas. mag., biWia?
mas aqvs qera Tma? es nikaa. axla klasidan gadis nika da TamaSi iwyeba Tavidan.
aqtivoba: audioCanaweri
resursebi: kompiuteri, adamianuri resursi.
moswavleebi akeTeben sakuTari wakiTxulis Canawers. jer damoukideblad
varjiSoben SerCeuli teqstis wakiTxvaSi, Semdeg xmamaRla kiTxuloben
da Tan, maswavleblis daxmarebiT, akeTeben audioCanawers Voice Recorderis
saSualebiT.
am aqtivobis gamoyenebiT moswavleebs ganuviTardebaT: gawafuli
kiTxvis unari, sakuTari da sxvis mier xmamaRla wakiTxulis Sefasebis unari,
xmamaRla wakiTxulis sxvadasxva aspeqtze yuradRebis gamaxvilebis unari.
aqtivoba: `gafuWebuli telefoni“
resursebi: es TamaSi saWiroebs mxolod adamianur resurss.
aqtivobis aRwera: moswavleebi sxdebian wreSi. wamyvani (maswavlebeli)
gverdSi mjdoms yurSi uCurCulebs frazas/ frazebs, enis gasatexebs an
raime informacias (magaliTad, `guSin spilos nayini aWames, ris gamoc
spilo anginiT daavadda~), teqsti gadaecema monawileebs TanamimdevrobiT.
roca jeri midgeba ukanasknelze, is xmamaRla ambobs mosmenils. Tu is
zustad ityvis imas, rac Tavidan CasCurCula pirvel moTamaSes wamyvanma,
telefoni kargad muSaobs, Tu naTqvami iqneba Secvlili, maSin wamyvani
yvelas TanamimdevrobiT ekiTxeba, Tu ra gaiges maT. wamyvani xdeba is
44DON’T COPY
moTamaSe, romelmac daarRvia satelefono kavSiri (anu daamaxinja fraza /
azri) da is gadascems axal informacias.
meToduri miTiTeba: maswavlebelma moswavleebs yuradReba unda
miaqcevinos imaze, rom maT sityvebi, frazebi warmoTqvan mkafiod,
damaxinjebis gareSe, radgan isini pasuxismgeblebi arian erTmaneTis
winaSe. sasurvelia am TamaSis dawyeba martivi fraziT da Semdeg nel nela
garTuleba.
aqtivoba: `waikiTxe da gaakeTe~
aqtivobis mizani:
1. ivarjiSeben swrafad kiTxvaSi.
2. ivarjiSeben martivi instruqciebis gagebaSi.
3. mieCvevian martivi instruqciebis Sesrulebas.
resursebi: furclebi, dafa, magniti.
aqtivobis aRwera:
1. maswavlebeli winaswar amzadebs furclebs, romlebzec didi da
msxvili asoebiT aris dawerili an dabeWdili mokle, martivi instruqciebi.
magaliTad, aseTi:
`daxure kari, koka!~
`gaaRe fanjara, maia!~
`daexmare zaza, Teonas!~
`eka da mari, gacvaleT wignebi!~
`yvelam gadaSaleT rveulebi!~
`yvelani fexze adeqiT!~ da a.S.
2. maswavlebeli rigrigobiT magnitiT amagrebs furcelze daweril
instruqciebs dafaze, an xelSi daiWers da uCvenebs klass. is moswavle
an moswavleebi, romlebsac exeba instruqcia, jer xels aweven, Semdeg ki
asruleben davalebas.
am aqtivobiT fasdeba, sworad igebs Tu ara moswavle instruqciis
Sinaarss, yuradRebiT aris Tu ara moswavle gakveTilze.
meTuduri miTiTeba: am aqtivobis gamoyeneba SesaZlebelia nebismieri
gakveTilis msvlelobisas, gansakuTrebiT advilia maSin, roca maswavlebels
winaswar aqvs momzadebuli gakveTilis gegma.
aqtivoba: `ase ambobs suraTi~
resursebi: ilustraciebi da teqsti.
aqtivobis aRwera: maswavlebeli moswavleebs aCvenebs teqstis
ilustraciebs da sTxovs aRweron, ras xedaven naxatebze. maT unda gamoTqvan
varaudebi, ra SeiZleba iyos moTxrobili am teqstSi, ratom fiqroben ase,
45DON’T COPY
ra miniSnebas/miniSnebebs eyrdnobian. Semdeg maswavlebeli klass ukiTxavs
teqsts. moswavleebi adareben mosmenils sakuTar varaudebs.
Sefasdeba warmosaxvisa da dakvirvebis, naxatis wakiTxvis unari, teqstis
Sinaarsis gagebisa da vizualur masalasTan misi dakavSirebis unari.
meToduri miTiTeba: ilustracia ar unda iyos orze meti da
gadatvirTuli, raTa moswavleebs ar gauWirdeT misi aRqma.
kavSiri sxva sagnebTan: saxviTi xelovneba.
aqtivoba: `jadosnuri niSnebi~
resursebi: es aqtivoba saWiroebs mxolod adamianur resurss.
aqtivobis aRwera: maswavlebeli Camowers ramdenime sasven niSans:
wertils, mZimes, kiTxvisa da Zaxilis niSnebs. aZlevs moswavleebs erT
winadadebas, magaliTad, ` diliT mze amovida~. isini amboben winadadebas im
intonaciiT, romel niSanzec mianiSnebs maswavlebeli. sasveni niSnis Secvlis
SemTxvevaSi SeuZliaT erTi aucilebeli sityvis damateba.
fasdeba, ramdenad esmis moswavles ZiriTadi sasveni niSnebis daniSnuleba
da warmoTqvams Tu ara moswavle winadadebis Sesabamisi intonaciiT.
meToduri miTiTeba: maswavlebelma moswavleebs jer Tavad unda misces
winadadebebis Sesabamisi intonaciiT warmoTqmis nimuSi.
aqtivoba: `mkiTxvelis Teatri~.
resursebi: wasakiTxi teqstis qseroaslebi.
aqtivobis aRwera: mkiTxvelis Teatri gulisxmobs nawarmoebis xma
maRal rolur kiTxvaSi moswavleebis CarTvas. mkiTxvelis Teatri ar
moiTxovs dekoraciebs, kostiumebs an moqmedebas. moswavleebi gadmoscemen
ganwyobilebas, tons, emociebs da moqmed pirTa xasiaTs xmis, mimikisa da
Jestebis meSveobiT. mkiTxvelis Teatri moswavleebs aZlevs saSualebas,
erTdroulad ivarjiSon kiTxvisa da metyvelebis unarebis ganviTarebaSi.
moswavleebi swavloben gamomsaxvelobiT kiTxvas.
mkiTxvelis Teatris Catarebamde unda ganawildes teqsti da gani
sazRvros rolebi (mag., mTxrobeli, moqmedi pirebi). yovelma moswavlem
ramdenjerme unda waikiTxos teqsti Cumad. isini imdenjer kiT
xuloben teqsts, ramdenjerac saWiro iqneba sakuTar SesaZleblobaSi
dasarwmuneblad, rolis `Sesagueblad~, Tavisuflad wasakiTxad. kargi
iqneba, Tu moswavleebi sakuTar rols moniSnaven markerebiT. maswavlebelma
unda auxsnas maT yvela gaugebari sityva Tu fraza. monawileTa erTi nawili
ganlagdeba naxevarwred, meore mayurebelia. Semdeg rolebi icvleba.
Sefaseba SeiZleba moxdes Semdegi kriteriumebis mixedviT: iyo Tu ara
yvela sityva mkafiod warmoTqmuli; iyo Tu ara gaTvaliswinebuli personaJis
46DON’T COPY
xasiaTi tonis, Jestebisa da mimikis gamoyenebisas; iyo Tu ara sworad
gagebuli punqtuacia; iyo Tu ara mxedvelobiTi kontaqti auditoriasTan.
meToduri miTiTeba: am etapze mkiTxvelTa TeatrisaTvis unda SeirCes
mcire zomis teqsti, romelSic, sasurvelia, iyos sul mcire sami roli.
aqtivoba: `saTamaSoebis maRaziaSi~
resursebi: es TamaSi saWiroebs mxolod adamianur resurss. SeiZleba
monawileebma Tavad daamzadon maRaziis abra, etiketebi fasebiT. winaswar
ganalagon aveji, rom Seiqmnas maRaziis iluzia.
aqtivobis aRwera: moswavleebis erTi nawili asrulebs saTamaSoebis
rols, xolo sxvebi – myidvelebisa, maswavlebeli ki – gamyidvelia.
monawileebi dgebian oTaxis erT mxares da elodebian maRaziis gaxsnas.
am dros maT unda gamoiyenon Sesabamisi leqsikuri erTeulebi, formulebi.
maRaziis gaxsnamde gamyidveli midis `saTamaSoebTan~ da TiToeuls ekiTxeba,
romeli saTamaSos gansaxiereba unda. Tu moTamaSe kurdRelia, SeuZlia
ixtunaos, Tu daTvia – ibajbajos da a.S. roca yvela mzad iqneba, `gamyidveli~
acxadebs:`maRazia gaixsna~. `myidvelebi~ dgebian rigSi, esalmebian
`gamyidvels~ da sTxoven aCvenos saTamaSoebi (enobrivi formulebi: `Tu
SeiZleba, maCveneT is saTamaSo~, `ra Rirs?~ `gmadlobT~, `naxvamdis~...).
`gamyidveli~ iRebs Tu ara `daxlidan~ saTamaSos, is cocxldeba. myidvelma
unda gamoicnos ra saTamaSoa da Tu gamoicnobs, miaqvs. modis momdevno
`myidveli~ da ase grZeldeba TamaSi. Semdeg moTamaSeebi cvlian rolebs. am
TamaSSi moswavleebs mouxdebaT sametyvelo etiketis enobrivi formulebis
gamoyeneba.
fasdeba, ramdenad icis da adekvaturad iyenebs moswavle sametyvelo
etiketis enobriv formulebs, saTanado leqsikas, ramdenad sworad
(intonaciis TvalsazrisiT) warmoTqvams frazebs, winadadebebs; aseve
Sefasdeba moswavleTa warmosaxvis unari, SemoqmedebiToba.
meToduri miTiTeba: rekomendebulia moswavleebTan winaswari
gasaubreba da imis gageba, romeli saTamaSoebi ician da ramdenad SeuZlia
maTi gansaxiereba. TamaSis garTulebis mizniT, erTi da imave saTamaSos
gansaxiereba SeuZlia sxvadasxva moswavles.
mxiaruli banqo (marcvlebis gamTlianeba sityvebad)
aqtivobis Sesaxeb
marcvlebisgan sityvebis Sekvra erTerTi arsebiTi komponentia
moswavlis fonologiuri unarCvevebis Camoyalibebis procesSi. am
aqtivobas Sejibris saxe miveciT, radganac migvaCnia, rom es metad
waaxalisebs moswavleebs, raTa aqtiurad CaerTon saswavlo procesSi da,
amasTanave, gakveTils ufro dinamiurs gaxdis. warmodgenili aqtivobis
nimuSi ormarcvliani sityvebis Sedgenas isaxavs miznad.
47DON’T COPY
aqtivobis mizani
moswavleebi:
1. mieCvevian gunduri TamaSis principebs;
2. SeZleben marcvlebis swrafad gamTlianebas sityvebad.
resursebi
banqos zomaze daWrili muyao, romelzec feradi flomasteriT/fanqriT
gamosaxulia marcvlebi.
aqtivobis aRwera
1. maswavlebeli yofs klass or jgufad da uxsnis maT TamaSis
pirobebs. moswavleebs unda mieceT saSualeba, dasvan SekiTxvebi detalebis
dasazusteblad.
2. maswavlebeli TiToeuli magidis SuagulSi moaTavsebs baraTebis, anu
`banqos~ TiTo dastas piriT qvemoT (ise, rom moswavleebi ver xedavdnen
marcvlebs).
3. maswavlebeli daniSnavs dros (daaxl. 710 wuTs) da iwyeba Sejibri.
jgufidan TiTo moswavle iRebs erT baraTs dastidan, abrunebs mas da debs
magidaze. Semdegi moswavle iRebs sxva baraTs da amowmebs, qmnis Tu ara am
or baraTze gamosaxuli marcvlebi sityvas. Tu asea, moswavle am or baraTs
erTmaneTis gverdigverd awyobs. SeniSvna: amoRebuli baraTi SesaZlebelia
pirveli marcvali aRmoCndes, SesaZlebelia – meore (mag., kudi an dila).
awyobili sityvebi Tavsdeba magidis erT kuTxeSi. Tu baraTebze gamosaxuli
marcvlebi ar qmnian sityvas, moswavle baraTs abrunebs dastaSi. TamaSs
agrZelebs Semdegi moswavle, romelic iRebs sxva baraTs. TamaSi grZeldeba
drois amowurvamde.
4. drois amowurvis Semdeg TiToeuli gundi rigrigobiT kiTxulobs maT
mier Sedgenil sityvebs. imarjvebs is gundi, romelmac meti sityva Seadgina.
Sefaseba
am aqtivobiT fasdeba:
• ramdenad gawafulia moswavle marcvlebis amocnobaSi;
• advilad axerxebs Tu ara moswavle marcvlebisagan sityvebis Sedgenas;
• ramdenad icavs gunduri TamaSis principebs.
meToduri miTiTeba
1. muyaos furclebi maswavlebelma unda gaamzados gakveTilis
dawyebamde: daWras igi banqos zomaze da daaweros sxvadasxva marcvali.
marcvlebi SerCeuli unda iyos mizanmimarTulad, ise, rom yoveli maTgani
qmnides sityvas sxva romelime marcvalTan da ara spontanurad. ar aris
48DON’T COPY
mizanSewonili, rom orive dastaSi zustad erTi da igive marcvlebi meor
debodes.
2. maswavlebeli unda ecados, rom baraTebis (Sesabamisad, marcvlebis)
raodenoba miusadagos moswavleTa raodenobas klasSi. aseve, Seecados, rom
gaTvalos maTi raodenoba ise, rom TamaSi moswavleebisgan swraf moqmedebas
moiTxovdes da Tan aqtivobisTvis gamoyofil droSi moaxerxon sityvebis
didi an umetesi nawilis awyoba. mxolod ase gaxdeba SesaZlebeli imis
gageba, Tu ramdenad gawafulni arian moswavleebi marcvlebisagan sityvebis
agebaSi, anu ramdenad avtomatizebulia es procesi maTTvis.
3. maswavlebelma aucileblad unda akontrolos TamaSis mimdinareoba:
miuTiTos moswavleebs, daicvan TavianTi rigi da ar ixmauron zedmetad.
http://ncp.ge/ge/activities/mkhiaruli-banqo-martsvlebis-gamtlianeba-sitkvebad?resid=93
dioramis Seqmna
aqtivobis Sesaxeb
diorama aris istoriuli movlenis (mag., bataluri scenebis), interieris,
peizaJis, qalaqis xedis samganzomilebiani miniaturuli modeli, romelsac
qmnian gasarTobi, SemecnebiTi an saswavlo miznebisaTvis. maT yvelaze
xSirad vxvdebiT muzeumebSi.
garda imisa, rom am tipis aqtivoba Zalian moswonT bavSvebs, kiTxvis
swavlebisas igi didad uwyobs xels teqstis Sinaarsis safuZvlianad gagebas,
aaqtiurebs moswavlis warmosaxvasa da SemoqmedebiT unarebs.
aqtivobis mizani
moswavleebi:
1. safuZvlianad gaigeben wakiTxuli teqstis Sinaarss;
2. iswavlian detalebze dakvirvebas;
3. gamoavlenen warmosaxvisa da SemoqmedebiT unarebs;
4. ivarjiSeben xelnakeTi nivTebis SeqmnaSi;
5. imuSaveben jgufebSi.
resursebi
dioramis Sesaqmnelad saWiroa sxvadasxva masala. aseT masalad ga
mod geba, magaliTad, fexsacmlis kolofi an mcire zomis yuTi, webo,
plastilini, feradi furclebi, muyaos naWrebi, qsovilebi, feradi fanqrebi/
flomasterebi, Tojinebi, girCebi, gamxmari foTlebi, totebi, asanTis
Rerebi, saTamaSo WurWeli da a.S.
49DON’T COPY
aqtivobis aRwera
aqtivoba unda daigegmos erTi an ori dRiT adre.
1. teqstis wakiTxvisa da damuSavebis Semdeg maswavlebeli uxsnis
moswavleebs, ra aris maTi amocana da sTxovs, SearCion scenebi nawarmoebidan,
romelTa dioramis Seqmnasac isini isurvebdnen. SeniSvna: dasaSvebia,
rom moswavleebma dioramis Sesaqmnelad SearCion, magaliTad, interieri
(romelime personaJis oTaxi), peizaJi, qalaqis/soflis xedi. metad
sasurvelia, rom TiToeuli scena naTlad asaxavdes teqstis Sinaarsis
gagebis xarisxs. ar aris mizanSewonili masobrivi an bataluri scenebis
SerCeva, radganac maTi Seqmna SeiZleba dauZleveli amocana aRmoCndes
moswavleebisTvis.
2. ramdenime scenis SerCevis Semdeg maswavlebeli yofs klass jgufebad
daavalebs, erTad moifiqron da SearCion masala am scenis amsaxveli
dioramis Sesaqmnelad. SeniSvna: masala aucileblad unda iyos martivi da
advilad xelmisawvdomi.
3. SeTanxmebul dRes moswavleebs moaqvT saWiro masala skolaSi da
iwyeben muSaobas. maswavlebeli zedamxedvelobas uwevs am process da,
saWiroebis SemTxvevaSi, exmareba maT zogierTi operaciis SesrulebaSi.
4. muSaobis dasrulebis Semdeg klasSi ganixilaven TiToeul
namuSevars. moswavleebi gamoTqvamen azrs TavianTi Tanaklaselebis mier
Seqmnili dioramebis Sesaxeb, afaseben, ra aris zedmeti, ra aklia (mag.,
nawarmoebSi weria, rom babua buxars miujda, dioramaze ki buxari ar aris...)
da a.S.
5. kargi iqneba, Tu moswavleTa namuSevrebi klasis an skolis muzeumSi
gamoifineba.
Sefaseba
am aqtivobiT Sefasdeba,
• gaigo Tu ara moswavlem wakiTxuli teqstis Sinaarsi;
• SeuZlia Tu ara moswavles kiTxvisas yuradRebis gamaxvileba deta
lebze;
• SeuZlia Tu ara moswavles nawarmoebSi aRwerili adgilebis, scenebis,
personaJebis warmosaxvaSi gacocxleba;
• SeuZlia Tu ara moswavles sakuTari warmosaxvis mixedviT namuSevris
Seqmna;
• SeuZlia Tu ara moswavles sxvisi namuSevris Sefaseba.
meToduri miTiTeba
sasurvelia, maswavlebeli Caerios masalis SerCevis procesSi, raTa
moswavleebma saxlidan ar wamoiRon da ar gamoiyenon ojaxisTvis saWiro an
Zvirfasi nivTebi.
50DON’T COPY
kavSiri sxva sagnebTan
saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba
http://ncp.ge/ge/dioramis-sheqmna
erTad, tempSi!
resursebi
nebismieri leqsi saxelmZRvanelodan.
aqtivobis aRwera
moswavleebi Seswavlil leqss kiTxuloben gundurad. maswavlebeli
asrulebs diriJoris rols. is sTxovs moswavleebs, daukvirdnen misi xelebis
moZraobas da leqsis kiTxvis tempi aayolon am moZraobas. maswavlebeli
jer Zalian nela amoZravebs xels, mere ki temps umatebs. aseTive wesiT
mianiSnebs is xmis siZliereze. xelis mtevnis dabla daweva niSnavs, rom xmas
unda dauwion, maRla aweva – piriqiT.
Sefaseba
Sefasdeba dakvirvebis, instruqciis gagebis unari, moswavleTa
metyveleba.
meToduri miTiTeba
leqsis kiTxvis tempis cvlilebisaTvis SeiZleba metronomis gamoyenebac.
am aqtivobis Catarebisas maswavlebeli yuradRebiT unda iyos, yvela
iRebs Tu ara monawileobas gundur kiTxvaSi da asruleben Tu ara mis
instruqcias. xom ar aris vinme, vinc leqss erTnairad Cumad kiTxulobs,
tempis cvlilebisas ki saerTod Cumdeba.
kavSiri sxva sagnebTan
musika.
http://ncp.ge/ge/ertad-tempshi?resid=29
51DON’T COPY
`Cemi winadadeba“
moswavleebi sxedan wreSi. maswavlebeli usaxelebs Temis saTaurs,
romelzec Semdeg maT unda Seqmnan ambavi nacnob Temaze. pirveli moswavle
ambobs winadadebas, meore agrZelebs da a.S. TiTo moswavle TiTo winadadebas
ambobs. grZeldeba manamde, vidre ambavi dasrulebul saxes ar miiRebs.
maswavlebels SeuZlia Tavad Tqvas pirveli winadadeba.
`dauviwyari ambebi“
maswavlebeli wina dRes abarebs moswavleebs, moitanon fotoebi, Zveli
mosawvevebi, afiSebi da sxva nivTebi, romlebic maT raRac mniSvnelovan
ambavs axsenebs. TiToeuli warmoadgens mis mier motanil nivTs/nivTebs da
hyveba ambavs, romelic am nivTs ukavSirdeba.
vxatav gagonils
maswavlebeli aRwers suraTs (magaliTad, martiv peizaJs), romelsac
moswavleebi ar unda xedavdnen; iyenebs sivrculi mimarTulebis aRmniSvnel
sityvebs (mag., zeviT, qveviT, Zirs, maRla, qvemoT, ukan, win, marjvniv,
marcxniv). samuSaos dasrulebis Semdeg maswavlebeli moswavleebs warudgens
naxats, romelsac moswavleebi adareben TavianT namuSevarebs.
http://ncp.ge/ge/preschool-education/general-part/damkhmare-sakhelmdzghvaneloebi
52DON’T COPY
viTvliT Tveebs da vawyobT weliwadis droebis mixedviT
movamzadoT 12 baraTi, romlebsac aweria Tveebis saxelebi, aseve 4
ilustracia weliwadis droebis gamosaxulebiT. aviRoT baraTi, wavukiTxoT
bavSvebs Tvis saxelwodeba da vkiTxoT, weliwadis romel dros aris
aRniSnuli Tve. bavSvebs SesaZloa ar hqondeT amis Sesaxeb informacia,
amitom Cven unda davexmaroT. mas Semdeg, rac Tveebs ganvalagebT sezonebis
mixedviT, kidev erTxel wavukiTxoT TiToeuli Tvis saxelwodeba.
davexmaroT bavSvebs daiTvalon, ramdeni Tvea calkeul weliwadis drosa
da erT weliwadSi.
wylis wveTis Tavgadasavali
vsxdebiT wriulad. vuTxraT bavSvebs, rom axla yvelani erTad movyvebiT
zRapars patara wylis wveTis mogzaurobaze. Txrobas Cven viwyebT, Cvens
frazas monawileebi rigrigobiT amateben erT winadadebas. vambobT: „iyo
da ara iyo ra, iyo erTi patara wylis wveTi“, damxmare agrZelebs: „is
cxovrobda did tbaSi (an zRvaSi) Tavis did ojaxTan erTad“, Semdeg Txrobas
agrZeleben bavSvebi (amboben TiToTiTo winadadebas). SevTavazoT bavSvebs,
gaaformon es zRapari rogorc moundebaT – individualurad an jgufebSi.
SesaZlebelia gamoviyenoT didi formatis qaRaldi (suraTis dasaxatad) an
sxva masalebi (kolaJis an samganzomilebiani formebis Sesaqmnelad).
msaxiobebi
bavSvebs veubnebiT, rom Cven axla msaxiobebad unda gadaviqceT da
SevasruloT rolebi. vambobT: – davdivarT ise, rogorc dadian adamianebi
did TovlSi; davdivarT ise, rogorc adamianebi dadian wvimis dros
gubeebSi; davdivarT ise, rogorc adamianebi dadian sicxeSi; davdivarT ise,
rogorc dadian swrafi adamianebi/rogorc Zalian neli adamianebi da a.S.
bavSvebs vexmarebiT, rom Seicvalon siarulis manera SeTavazebuli `rolis~
Sesabamisad.
moigone aso
wavaxalisoT bavSvebi, moigonon axali aso da CainiSnon is grafikulad;
Semdeg moifiqron da Tqvan, rogor JRers is.
gadaaxti gubes
vTxovoT bavSvebs, feradi carcebiT daxaton ezoSi gubeebi, Semdeg
gaiaron es gza gubeebze gadaxtomiT.
53DON’T COPY
ipove ori erTnairi sityva
winaswar davamzadoT muyaoze dawerili sityvebis ramdenime wyvili.
Tavdapirvelad vTxovoT, ipovon ori erTnairi sityva, Semdeg davawyoT
es baraTebi amobrunebuli saxiT. TamaSis pirveli monawile amoabrunebs
or baraTs; Tuki wyvili daemTxveva, bavSvi aiRebs orive baraTs. Tu ar
daemTxveva, isev daabrunebs Tavis adgilze. TamaSs gaagrZelebs Semdegi
monawile. TiToeul moTamaSes mxolod ori baraTis amobruneba SeuZlia.
danarCenebi cdiloben, daimaxsovron sityvebis (baraTebis) adgilmdebareoba
da Semdeg jerze ipovon ori erTnairi sityva.
Tqvi pirveli marcvali
aqtivobis Sesruleba SegviZlia wreSi. bavSvebs vesvriT burTs da
veubnebiT sityvas. bavSvma, romelsac burTi vesroleT, unda warmoTqvas am
sityvis pirveli marcvali da ukan dagvibrunos burTi. mag., vambobT: `daTo~;
bavSvma, romelsac burTi vesroleT, unda gvipasuxos – `da~; Tu vambobT –
`biWi~, unda gvipasuxos – `bi~ da a.S.
ar gamotovo bgera
bavSvebs vTavazobT, Semokran taSi, Tuki Cven vityviT sityvas, romelic
iwyeba bgeraze `b~. bavSvebs aseve SeuZliaT Tavad CamoTvalon sityvebi,
romlebic iwyeba aRniSnul bgeraze. es aqtivoba SegviZlia gamoviyenoT
yoveldRiurad, sxvadasxva bgeris gamoyenebiT.
moigone sityva
wavaxalisoT bavSvebi, moigonon axali sityva. davexmaroT bavSvebs mis
CaweraSi, dawerili sityvis gaswvriv bavSvebma unda daxaton, ras aRniSnavs
es sityva.
sityvaze vfiqrob
vTxovoT bavSvs, Caifiqros sityva, mianiSnosjgufelebs, romeli asoTi
iwyeba es sityva da ras aRniSnavs igi – nivTs Tu arsebas (magaliTad,~
es sityva iwyeba kTi, cxovelia, oTxi TaTiT, grZeli kudiT da grZeli
ulvaSebiT~). bavSvebi cdiloben gamoicnon, Semdeg sityvas Caifiqrebs
momdevno bavSvi.
wignebis maRazia
roluri TamaSebis kuTxes wignebis maRaziis msgavsad movawyobT –
davdgamT wignis Taroebsa da daxls. bavSvebTan erTad movifiqrebT maRaziis
saxelwodebas, davkidebT Sesabamis abras, Taroebze davawyobT sxvadasxva
saxis wignebsa da Jurnalebs. daxlze SeiZleba davdgaT salaro aparati,
54DON’T COPY
aseve patara kalaTa baraTebisa da konvertebisTvis. bavSvebs wavaxalisebT,
rom gaiTamaSon wignebis maRaziaSi vizitis, wignebis SerCevisa da yidvis
scenebi.
dRe da Rame
TamaSis erTi monawile aris `bu~, danarCenebi – `Tagvebi~. rodesac
wamyvani ityvis: „dRe!“ –~Tagvebi~ amoZravdebian, radgan dRisiT Tagvebi
fxizloben, bus ki sZinavs. rodesac TamaSis wamyvani ityvis: „Rame!“, yvela
`Tagvi~ gaCerdeba, radgan buebi RamiT nadiroben. Tu `bu~ SeamCnevs, rom
romelime~ Tagvi~ Seirxa, mihyavs is TavisTan saxlSi. `Tagvebi~, romlebic
gamovidnen TamaSidan, exmarebian `bus~ im `Tagvebis~ SemCnevaSi, romlebsac
Rame sZinavT.
personaJebis daxatva
SevTavazoT bavSvebs, moigonon da daxaton TavianTi multfilmis
personaJebi, daxaton ambebi, romlebic maT gadaxdebaT Tavs. vTxovoT
bavSvebs, gamoZerwon mogonili personaJebi da maTTvis saWiro nivTebi
plastilinisgan, moifiqron istoriebi maTze.
gamovicnoT emocia
vaCvenoT bavSvebs sxvadasxva emociis gamomsaxveli saxeebi. vkiTxoT,
ras gamoxataven isini, rodis SeiZleba gvqondes aseTi saxe? imisTvis,
rom ufro gasagebi gaxdes, ras gulisxmobs sityva „emocia“, gamoviyenoT
ilustrirebuli wignebi da visaubroT imaze, Tu ras SeiZleba grZnobdes esa
Tu is gmiri wignSi naCveneb ilustraciaze. magaliTad: „SexedeT wiTelqudas
saxes; is Zalian SeSinebulia, rodesac mgels xedavs bebias tansacmelSi“.
wavaxalisoT, rom isaubron sakuTar emociebze. vkiTxoT, ras grZnoben,
roca iReben saCuqrad axal saTamaSos (grZnoben Tu ara sixaruls?), rogor
grZnoben Tavs sakuTar dabadebis dReze.
sarkis efeqti
erTi bavSvi ganasaxierebs emocias. meorem unda gamoicnos, ra emocias
gamoxatavs is, daasaxelos da Semdeg TviTonac gamoxatos igive emocia.
roluri TamaSi
zRapris samyaroSi me Cemi sayvareli gmiri var sxvadasxva damxmare
saSualebis (qudebi, TavSali, mosasxami, gvirgvinebi da a.S.) gamoyenebiT
bavSvebi warmoadgenen sayvarel gmirs da qmnian zRaprul samyaros, sadac
sxvadasxva zRapris gmirebi xvdebian erTmaneTs.
55DON’T COPY
cekva „qarTuli“
SeiZleba vaCvenoT bavSvebs videoCanaweri. magaliTad, nawyveti filmidan
„qeTo da kote“, mere davukraT an CavrToT Sesabamisi musika da vicekvoT
bavSvebTan erTad. ar dagvaviwydes: Cvens mizans ar warmoadgens is, rom
bavSvebma zustad gaimeoron moZraobebi.
simRera „Wrelo pepela“
vmReriT simReras „Wrelo pepela“. simReris dros bavSvebi `dafrinaven~
peplebiviT da cekvaven Wreli naWrebis gamoyenebiT (cekvaven Tavisuflad,
sakuTari fantaziiT, ar vuCvenebT „swor“ moZraobebs).
`iWmeva-ar iWmeva~
bavSvebi dgebian wreze. wamyvani gadaugdebs burTs romelime moTamaSes
da Tan ambobs raime sityvas. Tu sityva sakveb produqts aRniSnavs, moTamaSem
burTi unda daiWiros, Tu ara – gadaagdos ukan. Tu moTamaSes SeeSala da
CaTvala, rom naTqvami sityva (mag., `fexsacmeli~) saWmelia, is xdeba wamyvani.
TamaSi unda mimdinareobdes swraf tempSi.
loto
viTamaSoT loto cxovelebis gamosaxulebebiT da sityvebiT.
bavSvebs vurigebT did furclebs, romlebzec warmodgenilia cxovelTa
gamosaxulebebi da sityvebi, baraTebze ki – mxolod sityvebi. TamaSs Cven
viwyebT: viRebT baraTs, vuCvenebT bavSvebs da vambobT: – me miWiravs xelSi
zebra. aba, yuradRebiT SexedeT, vis aqvs aseTi warwera? – bavSvs, romelic
amoicnobs, vekiTxebiT, rogor mixvda.
simRera „Tu-Tu-Tu“
vaCvenoT video https://www.youtube.com/ watch?v=P9YfsLfNz2Q . Tu ar gvaqvs
amis saSualeba, movasmeninoT simRera „TuTuTu“. viswavloT es simRera da
mivaqcioT yuradReba im sityvebs, romlebic iwyeba `T~ asoTi.
daxate zRapris gmiris kostiumi
SevTavazoT bavSvebs, daxaton zRapris gmirebi ise, rogorc
warmoudgeniaT; dauxaton da gauferadon tansacmeli da sxva aqsesuarebi
(gmiri SeiZleba iyos rogorc adamiani, ise cxovelian gamogonili arseba).
saocnebo mogzauroba
vkiTxoT bavSvebs, Tu sad surT mogzauroba da vTxovoT dasaxelebuli
adgilebis daxatva fantaziiT. mivceT saSualeba bavSvebs, rom gauziaron
mewyvileebs namuSevrebi.
56DON’T COPY
idumali yuTi
bavSvebs vTavazobT yuTs/ Cemodans, romelSic sxvadasxva sagania
moTavsebuli. gamovixmobT erT bavSvs. esaa wamyvani, romelic yuTidan/
Cemodnidan iRebs raime sagans (ise, rom sxvebs ar uCvenebs) da aRwers mis
fers, masalas (risganac aris damzadebuli) da daniSnulebas. momdevno bavSvi
mxolod pantomimiT asaxierebs am yovelives. Tu jgufi Zalian iyoCaRebs,
SeiZleba wesi SevcvaloT: wamyvani sagans ar aRwers, mas sagnis amosacnobad
SekiTxvebs usvams jgufi. jgufis SekiTxvebi ise unda iyos Camoyalibebuli,
rom wamyvanma upasuxos mxolod: `ki~, `ara~, `ar vici~. jgufs am SemTxvevaSi
unda hqondes 7 kiTxvis dasmisa da sami versiis dasaxelebis ufleba.
wvima
davayenoT bavSvebi wreze da vuTxraT, rom Cven axla `gavaxmovanebT~
wvimas. jer viwyebT `wveTebis~ gaxmovanebas, amisTvis vdilobT ceris,
saCvenebeli TiTisa da Sua TiTis gatkacunebas; `Zlieri wvimis~ dros –
xelebs vityamT fexebze, `Weqaquxilis~ dros ki vabraxunebT fexebs; `qari~
amovarda – xelisgulebs vusvamT erTmaneTs. bolos xelebs vwevT maRla
da vambobT, rom mze amovida. vinaidan am aqtivobis mizani gantvirTvaa, mis
xangrZlivobasa da xmauris intensivobas Tavad ganvsazRvravT, gamomdinare
jgufis saWiroebidan.
qari uberavs misTvis, vinc/visac...
davawyoT wriulad skamebi, jgufis wevrTa raodenobaze erTiT naklebi.
erTerTi monawile jgufis SuagulSia moqceuli. is warmoTqvams frazas:
`qari uberavs misTvis, vinc dRes... baRSi movida~, an asaxelebs Tavis erT
erT niSanTvisebas/maxasiaTebels, romelic sxva bavSvsac gaaCnia. mag.,
`visac uyvars nayini~, `visac lurji maisuri acvia~, `vinc dadis curvaze~
da a.S). is bavSvebi, romelTac aqvT saerTo niSanTviseba Tu maxasiaTebeli,
adgilebs gaucvlian erTmaneTs. fexze darCenili monawile gaxdeba wamyvani
da gaagrZelebs TamaSs.
sityvebi
SevTavazoT bavSvebs, yuradRebiT moisminon Cven mier CamoTvlili
sityvebi da Tuki SexvdebaT sityva, romelic iwyeba “ j“ bgeraze, Semokran
taSi.
pantomimis Teatri
avuxsnaT bavSvebs, rom aris Teatris aseTi Janri – pantomima. aseT
TeatrSi msaxiobebi ar laparakoben da mxolod moZraobiT gamoxataven
saTqmels. movamzadoT winaswar `idumali yuTi“, sadac CavdebT sxvadasxva
nivTs (mag., makratels, saTvales, binokls, sarWs da a.S). erTerTi bavSvi
57DON’T COPY
gamodis, iRebs sagans da pantomimiT (Jestebis, mimikis, moZraobebis
gamoyenebiT) uxsnis sxvebs, Tu ra sagani amoiRo, mayureblebma ki unda
gamoicnon. ar dagvaviwydes `artistis~ taSiT dajildoeba.
Caifiqre WurWeli
erTi bavSvi Caifiqrebs romelime WurWels, meore bavSvma unda gamoicnos,
ra WurWelia. amisTvis mas SeuZlia pirvel bavSvs dausvas mxolod xuTi
daxuruli (`ki~ an `ara~ pasuxiT) SekiTxva. (magaliTad: fafis saWmelad
gvWirdeba? rkinisaa? TeTria? da a.S.). gamocnobis Semdeg Caifiqrebs Semdegi
bavSvi.
qarTuli tkbileuli
bavSvebTan erTad amovavloT CurCxelebi an gavakeToT CurCxelebis
imitacia plastilinisgan, Tixisgan an comisgan. wavaxalisoT bavSvebi,
gaabrtyelon mariliani saZerwi comi da miscen mas gozinayis forma, daWran
rombebad erTjeradi danis saSualebiT da SeRebon saRebaviT.
momismine
vTxovoT or bavSvs, erTdroulad uambon erTmaneTs raime mokle istoria.
dasrulebis Semdeg TiToeuls vkiTxoT, ra gaigo megobris monaTxrobidan.
aRmoCndeba, rom maT azri ver gamoitanes erTmaneTis naambobidan. Sedegad
SevTanxmdebiT, rom visaubrebT rigrigobiT da movusmenT erTmaneTs.
davexmaroT bavSvebs, gaacnobieron wesebis mniSvneloba.
marjvena, marcxena.
1 – vuTxraT bavSvebs, rom Cven vimuSavebT dRes sityvebze (cnebebze)
`marjvenamarcxena~. vdgebiT yvelani xazze da bavSvebs vTxovT, aiwion
marjvena xeli. Tu ar ician mxareebis garCeva, Cven vuCvenebT. mivmarTavT
saxeliT romelime bavSvs da vTxovT, rom daasaxelos, ras xedavs oTaxSi
misgan marjvniv, an vTxovT daasaxelos erTi bavSvi, romelic mis marjvniv
dgas. ase grZeldeba manamde, sanam yvela bavSvi ar miiRebs aqtivobaSi
monawileobas.
marjvena – marcxena.
2 – bavSvs mivmarTavT saxeliT da veubnebiT romelime jgufelis saxels.
man ki unda gviTxras, sad imyofeba dasaxlebuli jgufeli masTan mimarTebiT
– misgan marjvniv/marcxniv aris, win Tu ukan. davurigoT bavSvebs Tabaxis
furclebi da vTxovoT, daxaton furclis SuaSi mze, mzis marjvena mxares
(kidev erTxel vTxovoT gviCvenon marjvena xeli) – patara yvavili, mzesa da
patara yvavils Soris – didi wre da a.S.
58DON’T COPY
civa-cxela
bavSvebi iyofian or jgufad. erTi jgufi malavs ezoSi raime saSualo
zomis nivTs, romelic meore jgufma miniSnebebiT unda ipovos. rodesac
meore jgufis wevrebi daSordebian damalul nivTs, pirveli jgufis wevrebi
iZaxian: `civa!~, roca mZebnelebi axlos mivlen damalul nivTTan, pirveli
jgufis wevrebi iZaxian: `cxela!~.
daTvale sityvebi winadadebaSi
bavSvebi daiTvlian winadadebaSi sityvebs, miuweren, ramdeni sityvaa;
daawyoben winadadebebs sigrZis mixedviT.
ferebi
SevTavazoT bavSvebs, gaxsnan wyalSi sakvebi saRebavebi damiscen wyals
lurji, wiTeli, yviTeli Seferiloba. wavaxalisoT, Seurion sxvadasxva
feris wyali sxvadasxva proporciiT da daakvirdnen, ra gamova. mivceT
Tavisuflad TamaSisa da eqsperimentirebis saSualeba.
gadaeci saCuqari
bavSvebi qmnian wres. erTerTi maTgani marjvniv mdgom bavSvs `gadascems~
saCuqars (yurSi Cumad eubneba, ras Cuqnis). bavSvi, romelic iRebs `saCuqars~,
pantomimiT gamoxatavs, ra aCuqes, sxvebma ki unda gamoicnon. TamaSi
mTavrdeba maSin, roca yvela bavSvi miiRebs `saCuqars~.
oTxi stiqia
bavSvebs veubnebiT, rom maTTan erTad SevasrulebT sxvadasxva
moqmedebas. rodesac vambobT: `haeri!~, orive xels vwevT maRla; rodesac
vambobT: `miwa!~, orive xels vuSvebT dabla; vambobT: `wyali!~ – xelebs
vwevT win, mkerdis simaRlze; vambobT: `cecxli!~ – viqnevT xelebs.
Tavdapirvelad yvelani erTad vasrulebT da vimaxsovrebT moZraobebs.
amis Semdeg ki bavSvebs vaZlevT axal instruqcias: `me axla Sevecdebi, rom
Tqven SegaSlevinoT, ase rom frTxilad iyaviT, me vityvi erT stiqias, mag.,
`wyali~ da SeiZleba sxva moZraoba Sevasrulo. Tqven yuradRebiT mousmineT
mxolod Cems naTqvams da moiqeciT, rogorc saWiroa – aCveneT is stiqia,
romelsac vityvi. Zalze yuradRebiT iyaviT, vinaidan sworad CaiTvleba
mxolod is moZraoba, romelic Cemi naTqvamis mixedviT Sesruldeba~.
gaamTliane sityvebi
vdgebiT wreze. bavSvebs veubnebiT, rom vesvriT burTs da srolisas
damarcvliT vetyviT sityvas, maT ki unda gamoicnon, ra sityvas veubnebiT.
im bavSvma, romelsac burTi vesroleT, unda gviTxras gamTlianebuli
sityva da burTi ukan dagvibrunos (mag., vesvriT burTs romelime bavSvs da
59DON’T COPY
veubnebiT: `deda~, bavSvi gveubneba gamTlianebul sityvas – „deda“ da ukan
gvibrunebs burTs). Tu bavSvi ver gvpasuxobs, Cven ganmeorebiT davmarcvlavT
da veubnebiT gamTlianebul sityvas. bavSvi imeorebs da gvibrunebs burTs.
TamaSs viwyebT ormarcvliani sityvebiT. sityvebSi marcvlebis raodenobis
gazrda damokidebulia bavSvebis SesaZleblobebze.
anbanis kamaTeli
winaswar davamzadoT muyaos kubi, romelsac sxavadasxva mxares davawerT
6 sxvadasxva asos. bavSvebi gaagoreben kamaTels; daasaxeleben im asos,
romelic `dajdeba~ kamaTelze da warmoTqvamen sityvas romelic am asoze
iwyeba (mag., `m~ asos SemTxvevaSi daasaxeleben magidas).
maswavlebels saWiro aqtivobebi SeuZlia ixilos eleqtronul misamar
Tze:
http://kargiskola.ge/teachers/resource–books/kitxva/resursi–kitxva.pdfkiTxvisa da weris swavleba dawyebiT safexurze
9 .gakveTilis scenarebi
Tema: `ra kargi iyo zafxuli~.
gakveTili I
gakveTilis amocanebi/swavlis Sedegebi (codna, unar-Cvevebi, damo-
kide bulebebi)moswavleebi isaubreben, rogor gaatares zafxulis ardadegebi.
aRweren suraTs.
daamuSaveben mcire zomis dialogs da upasuxeben SekiTxvebs.
erovnuli saswavlo gegmis standarti
q.m.dawy.(I).1. moswavlem unda SeZlos saTanado strategiebis SerCeviTa
da gamoyenebiT mcire zomis martivi teqstebis ZiriTadi Sinaarsis mosmena
da gageba.
q.m.dawy.(I).6. moswavlem unda SeZlos saTanado strategiebis SerCeviTa
da gamoyenebiT ilustraciebis aRwera.
q.m.dawy.(I).4. moswavlem unda SeZlos modelis mixedviT an garkveuli
sayrdenebis daxmarebiT sxvadasxva tipis martivi teqstebis wera naswavli
Tematikis garSemo.
60DON’T COPY
moswavleTa organizebis formebi
maswavlebeli muSaobs mTel klasTan.
moswavleebi muSaoben wyvilebSi.
saswavlo masala da resursebi:
saxelmZRvanelo, moswavlis rveuli, dafa, markerebi, audiodiski.
gakveTilis msvleloba
maswavlebeli moswavleebs sTxovs waikiTxon Temis saTauri da isaubron,
ratom moswonT bavSvebs zafxuli.
moswavleebi akvirdebian saxelmZRvaneloSi mocemul suraTebs da
kiTxvebis daxmarebiT aRweren.
klasi ismens audiodiskiT mosasmen teqsts (pirveli Tavi; mosasmeni #1)
da pasuxoben kiTxvebs:
1. weliwadis romel drozea saubari?
2. ratom uyvarT bavSvebs weliwadis es dro?
3. romeli xilia am dros?
moswavleebi kidev erTxel ismenen teqsts da moswavlis rveulSi
asruleben weriT davalebas (davaleba #1; gv.3).
sakiTxis Sesajameblad maswavlebeli svams SekiTxvebs.
saSinao davaleba: daxaton gazafxulis suraTi da isaubron:ratom
moswonT gazafxuli;
Tema: `skolisaken~
gakveTili I
gakveTilis amocanebi/swavlis Sedegebi (codna, unar-Cvevebi, damoki-
debulebebi)moswavleebi isaubreben, rogor midian skolaSi, sad mdebareobs maTi
skola.
aRweren suraTs.
daamuSaveben mcire zomis dialogs da upasuxeben SekiTxvebs.
erovnuli saswavlo gegmis standarti
q.m.dawy.(I).1. moswavles SeuZlia saTanado strategiebis SerCeviTa da
gamoyenebiT mcire zomis martivi teqstebis ZiriTadi Sinaarsis mosmena da
gageba.
61DON’T COPY
q.m.dawy.(I).6. moswavles SeuZlia saTanado strategiebis SerCeviTa da
gamoyenebiT ilustraciebis aRwera.
q.m.dawy.(I).4. moswavles SeuZlia modelis mixedviT an garkveuli
sayrdenebis daxmarebiT sxvadasxva tipis martivi teqstebis wera naswavli
Tematikis garSemo.
q.m.dawy.(I).8. moswavles SeuZlia naswavli saxelisa da zmnis konkretuli
formebis, Sesabamisi gramatikuli saSualebebis, sityveb Soris naswavli
sintaqsuri mimarTebebis, martivi enobrivi konstruqciebis, Sesabamisi
sasveni niSnebis garCeva da saTanado funqciiT maTi gamoyeneba.
moswavleTa organizebis formebi
maswavlebeli muSaobs mTel klasTan.
moswavleebi muSaoben wyvilebSi.
saswavlo masala da resursebi:
saxelmZRvanelo, moswavlis rveuli, dafa, markerebi, audiodiski.
gakveTilis msvleloba
maswavlebeli moswavleebs sTxovs waikiTxon Temis saTauri da gamoTqvan
varaudebi, raze iqneba saubari?
moswavleebi akvirdebian saxelmZRvaneloSi mocemul suraTs da kiTxvebis
daxmarebiT aRweren mas.
moswavleebi akvirdebian warwerebian naxatebs da saubroben, TviTon riT
midian skolaSi; riT midian samsaxurSi maTi mSoblebi; riT midian saseirnod
da a.S.
klasi ismens audiodiskiT mosasmen dialogs (meore Tavi; mosameni #1):
– alo, gismenT.
– gamarjoba, ana! ali var.
– gamarjoba, ali. rogor xar?
– madloba, ana. kargad. xval skolaSi riT midixar?
– avtobusiT. Sen?
– me fexiT minda wasvla.
– modi, ali, mec fexiT wamoval.
– kargia, xval erTad wavideT fexiT.
– naxvamdis, ali.
– naxvamdis.
dialogis mosmenis Semdeg maswavlebeli amowmebs, ra gaiges moswavleebma.
svams kiTxvebs: vin da vin saubrobs? riT midian xval bavSvebi skolaSi?
moswavleebi wyvilebSi asruleben mosw. rveulSi davalebebs (#1; #2;
gv.8)
62DON’T COPY
sakiTxis Sesajameblad maswavlebeli svams SekiTxvebs.
saSinao davaleba: moisminon mosasmeni #1 da waikiTxon dialogi
(moswavlis wigni; gv. 9); moswavlis rveulSi Seasrulon davaleba #3; gv.8,
#6; gv.9.
Tema: `skolisaken~
gakveTili II
gakveTilis amocanebi/swavlis Sedegebi (codna, unar-Cvevebi, damoki-
debulebebi)moswavleebi isaubreben moZraobis wesebze da aiTviseben Temis Sesatyvis
leqsikas.
aRweren suraTs.
Seasruleben weriT davalebas.
erovnuli saswavlo gegmis standarti
q.m.dawy.(I).6. moswavles SeuZlia saTanado strategiebis SerCeviTa da
gamoyenebiT ilustraciebis aRwera.
q.m.dawy.(I).4. moswavles SeuZlia modelis mixedviT an garkveuli
sayrdenebis daxmarebiT sxvadasxva tipis martivi teqstebis wera naswavli
Tematikis garSemo.
q.m.dawy.(I).8. moswavles SeuZlia naswavli saxelisa da zmnis konkretuli
formebis, Sesabamisi gramatikuli saSualebebis , sityveb Soris naswavli
sintaqsuri mimarTebebis, martivi enobrivi konstruqciebis, Sesabamisi
sasveni niSnebis garCeva da saTanado funqciiT maTi gamoyeneba.
moswavleTa organizebis formebi
maswavlebeli muSaobs mTel klasTan.
moswavleebi muSaoben individualurad.
saswavlo masala da resursebi:
saxelmZRvanelo, moswavlis rveuli, dafa, markerebi, audiodiski.
gakveTilis msvleloba
aqtivoba N1
winare codnis gaaqtiureba, interaqcia suraTze dayrdnobiT.
maswavlebeli sTxovs moswavleebs daakvirdnen suraTs da isaubron ras
xedaven naxatebze. sasurvelia, maswavlebelma rac SeiZleba bevri SekiTxva
dasvas. mag., hkiTxos moswavleebs: ra Cans suraTze, sofeli Tu qalaqi? ra
63DON’T COPY
ician moZraobis wesebTan dakavSirebiT? ratom aqvs SuqniSans sami feri?
sad velodebiT avtobuss?
moswavleebi pasuxoben dasmul kiTxvebs. azris sworad CamoyalibebaSi
moswavleebs exmareba maswavlebeli.
aqtivoba N2
sruldeba moswavlis rveulSi mocemuli davalebebi.
moswavleebi asruleben moswavlis rveulSi mocemul davalebas (#4;
gv.9) maswavlebeli aZlevs konkretul miniSnebebs davalebis sworad Sesas
ruleblad.
maswavlebeli gakveTilis bolos moswavleebs ekiTxeba, xom ar darCa
bundovani sakiTxi, romelic gaugebaria maTTvis, xom ar aqvT kiTxvebi?
(dakvirveba sakuTari azrovnebis procesze).
saSinao davaleba: moisminon mosasmeni #1 da waikiTxon dialogi
(moswavlis wigni; gv. 9); moswavlis rveulSi Seasrulon davaleba #3.
Tema: `skolisaken“
gakveTili mesame
gakveTilis Tema: moTxroba `skolisaken“ (qeTevan WilaSvilis mixe d
viT)
gakveTilis amocanebi/swavlis Sedegebi (codna, unar-Cvevebi, damoki-
debulebebi)moswavleebi SeZleben:
suraTis aRweras;
kiTxvis unaris ganviTarebas;
erovnuli saswavlo gegmis standarti
q.m.dawy.(I).2. moswavlem unda SeZlos kiTxvis strategiebis SerCeviTa
da gamoyenebi mcire zomis sxvadasxva tipis teqstis wakiTxva da zogadi
Sinaarsis gageba.
q.m.dawy.(I).6. moswavlem unda SeZlos saTanado strategiebis SerCeviTa
da gamoyenebiT ilustraciebis aRwera, martiv interaqciaSi monawileoba,
nacnobi Tematikis garSemo saubari.
moswavleTa organizebis formebi
maswavlebeli muSaobs mTel klasTan;
moswavleebi muSaoben individualurad;
moswavleebi muSaoben wyvilebSi.
64DON’T COPY
gakveTilze gamoyenebuli ZiriTadi meTodebi da aqtivobebi:
• xmamaRla fiqri;
• saCvenebeli samodelo kiTxva.
• wyvilebSi kiTxva.
saswavlo masala da resursebi:
saxelmZRvanelo, moswavlis rveuli, dafa, markerebi.
gakveTilis msvleloba
aqtivoba N1
winare codnis gaaqtiureba.
maswavlebeli sTxovs moswavleebs daakvirdnen suraTs da isaubron
ras xedaven naxatebze. azris sworad CamoyalibebaSi moswavleebs exmareba
maswavlebeli. moswavleebi gamoTqvamen varaudebs raze iqneba saubari
teqstSi.
aqtivoba N2
saCvenebeli kiTxva.
maswavlebeli kiTxulobs teqsts xmamaRla, mkafiod, gamometyvelebiT.
gzadagza Cerdeba, svams wakiTxul monakveTTan dakavSirebul SekiTxvebs.
moswavleebi Tamamad gamoTqvamen mosazrebebs.
aqtivoba N3
wyvilebSi kiTxva.
moswavleebi wyvilebSi kiTxuloben nacnob teqsts, afaseben rogorc
sakuTar, ise mewyvilis wakiTxuls da cdiloben erTmaneTs daexmaron
kiTxvis unaris daxvewaSi.
aqtivoba N4
wakiTxuli teqstis Sejameba.
kiTxvis dasrulebis Semdeg moswavleebi pasuxoben saxelmZRvaneloSi
mocemul kiTxvebs. saWiroebis SemTxvevaSi maswavlebeli exmareba mos
wavleebs.
maswavlebeli gakveTilis bolos moswavleebs ekiTxeba, xom ar darCa
bundovani sakiTxi,romelic gaugebaria maTTvis, xom ar aqvT kiTx vebi?
(dakvirveba sakuTari azrovnebis procesze).
saSinao davaleba: gawaful kiTxvaSi mecadineoba. weriTi davaleba:
moswavlis wignSi Nme3 SekiTxvas upasuxe werilobiT (gv.11).
65DON’T COPY
Tema: `skolisaken“
gakveTili meoTxe
gakveTilis Tema: moTxroba `skolisaken“ (qeTevan WilaSvilis mixed-
viT)
gakveTilis amocanebi/swavlisSedegebi (codna, unar-Cvevebi, damoki-
debulebebi)• moswavleebi Tavisuflad waikiTxaven nacnob sityvebsa da frazebs;
• SeZleben Sesabamisi intonaciiTa da pauzebis gamoyenebiT nacnobi
teqstis kiTxvas;
• monawileobas miiReben TviTSefasebis martivi sqemebis SevsebaSi.
erovnuli saswavlo gegmis standarti
q.m.dawy.(I).3. moswavlem unda SeZlos saTanado strategiebis gamoyenebiT
xmamaRali (gamarTuli da gawafuli) kiTxvis elementaruli unar – Cvevis
gamovlena.
q.m.dawy.(I).9. moswavlem unda SeZlos saswavlo saqmianobis marTvis sawyisi
unarCvevebis gamovlena.
moswavleTa organizebis formebi
individualuri, jgufuri
saswavlo masala da resursebi:
saxelmZRvanelo, feradi qaRaldebi, webo, fanqrebi.
gakveTilis msvleloba
aqtivoba N1
mzadeba gawafuli kiTxvisaTvis – mkiTxvelTa Teatri.
maswavlebeli kiTxulobs teqsts (saCvenebeli kiTxva). nawarmoebis
gaazrebis Semdeg maswavlebeli klass dayofs jgufebad da daunawilebs
rolebs. moswavleebi individualurad, Cumad kiTxuloben sakuTar rols.
ecnobian sakuTar monakveTebs da cdiloben warmoadginon rogor waikiTxaven
mas xmamaRla, intonaciisa da Jestebis gamoyenebiT.
individualuri muSaobis Semdeg moswavleebi jgufSi kiTxuloben teqsts
da erTmaneTis daxmarebiT cdiloben daxvewon intonacia, Jestebi da a.S.
bolos moswavleebi warmoadgenen `mkiTxvelTa Teatrs“.
aqtivoba N2
maswavlebeli gamarTavs Semajamebel diskusias.
kiTxvebi diskusiisaTvis:
mogewonaT Tu ara warmodgena? ra mogewonaT yvelaze metad? ris
gaumjobeseba SeiZleba Semdgomi warmodgenisTvis?
66DON’T COPY
pirveli roli avtori, meore roli – lia, mesame roli – cugria.
saSinao davaleba: iswavlon moTxroba TxrobiT.
Tema: `skolisaken~
gakveTili mexuTe
gakveTilis amocanebi/swavlis Sedegebi (codna, unar-Cvevebi, damo-
kidebulebebi)moswavleebi isaubreben, rogor midian skolaSi, sad mdebareobs maTi
skola.
aRweren suraTs.
daamuSaveben mcire zomis dialogs da upasuxeben SekiTxvebs.
erovnuli saswavlo gegmis standarti
q.m.dawy.(I).1. moswavles SeuZlia saTanado strategiebis SerCeviTa da
gamoyenebiT mcire zomis martivi teqstebis ZiriTadi Sinaarsis mosmena da
gageba.
q.m.dawy.(I).6. moswavles SeuZlia saTanado strategiebis SerCeviTa da
gamoyenebiT ilustraciebis aRwera.
q.m.dawy.(I).4. moswavles SeuZlia modelis mixedviT an garkveuli
sayrdenebis daxmarebiT sxvadasxva tipis martivi teqstebis wera naswavli
Tematikis garSemo.
q.m.dawy.(I).8. moswavles SeuZlia naswavli saxelisa da zmnis konkretuli
formebis, Sesabamisi gramatikuli saSualebebis, sityveb Soris naswavli
sintaqsuri mimarTebebis, martivi enobrivi konstruqciebis, Sesabamisi
sasveni niSnebis garCeva da saTanado funqciiT maTi gamoyeneba.
moswavleTa organizebis formebi
maswavlebeli muSaobs mTel klasTan.
moswavleebi muSaoben wyvilebSi.
saswavlo masala da resursebi:
saxelmZRvanelo, moswavlis rveuli, dafa, markerebi, audiodiski.
gakveTilis msvleloba
aqtivoba N1
maswavlebeli moswavleebs sTxovs waikiTxon Temis saTauri da gamoTqvan
varaudebi, raze iqneba saubari? isaubron riT midian skolaSi; riT midian
samsaxurSi maTi mSoblebi; riT midian saseirnod da a.S.
aqtivoba N 2
moswavleebi akvirdebian saxelmZRvaneloSi mocemul suraTs da kiTxvebis
daxmarebiT aRweren mas.
67DON’T COPY
aqtivoba N3
klasi ismens audiodiskiT mosasmens (#2);
mosmenis Semdeg maswavlebeli amowmebs, ra gaiges moswavleebma. svams
kiTxvebs.
moswavleebi wyvilebSi asruleben mosw. rveulSi davalebebs (#7; #8;
gv.11).
sakiTxis Sesajameblad maswavlebeli svams SekiTxvebs.
saSinao davaleba: moswavlis rveulSi Seasrulon davaleba #9, #10,
#11; gv.12.
Tema: `skolisaken“
gakveTili meeqvse
gakveTilis Tema: moTxroba `patara SuqniSani“ (diana anfimiads
mixedviT).
gakveTilis amocanebi/swavlis Sedegebi (codna, unar-Cvevebi, damo-
kidebulebebi).
moswavleebi SeZleben:
suraTis aRweras;
kiTxvis unaris ganviTarebas;
erovnuli saswavlo gegmis standarti
q.m.dawy.(I).2. moswavlem unda SeZlos kiTxvis strategiebis SerCeviTa
da gamoyenebi mcire zomis sxvadasxva tipis teqstis wakiTxva da zogadi
Sinaarsis gageba.
q.m.dawy.(I).6. moswavlem unda SeZlos saTanado strategiebis SerCeviTa
da gamoyenebiT ilustraciebis aRwera, martiv interaqciaSi monawileoba,
nacnobi Tematikis garSemo saubari.
moswavleTa organizebis formebi
maswavlebeli muSaobs mTel klasTan;
moswavleebi muSaoben individualurad;
moswavleebi muSaoben wyvilebSi.
gakveTilze gamoyenebuli ZiriTadi meTodebi da aqtivobebi:
• xmamaRla fiqri;
• saCvenebeli samodelo kiTxva.
• wyvilebSi kiTxva.
68DON’T COPY
saswavlo masala da resursebi:
saxelmZRvanelo, dafa, markerebi.
gakveTilis msvleloba
aqtivoba N1
winare codnis gaaqtiureba.
maswavlebeli sTxovs moswavleebs daakvirdnen suraTs da isaubron
ras xedaven naxatze. azris sworad CamoyalibebaSi moswavleebs exmareba
maswavlebeli. moswavleebi gamoTqvamen varaudebs raze iqneba saubari
teqstSi.
aqtivoba N2
mosmena – gageba.
moswavleebi ismenen mosasmens (Tavi meore, mosasmeni #3) da pasuxoben
maswavleblis dasmul SekiTxvebs.
aqtivoba N3
wyvilebSi kiTxva.
moswavleebi wyvilebSi kiTxuloben nacnob teqsts, afaseben rogorc
sakuTar, ise mewyvilis wakiTxuls da cdiloben erTmaneTs daexmaron
kiTxvis unaris daxvewaSi.
aqtivoba N4
wakiTxuli teqstis Sejameba.
maswavlebeli gakveTilis bolos moswavleebs ekiTxeba, xom ar darCa
bundovani sakiTxi, romelic gaugebaria maTTvis, xom ar aqvT kiTxvebi?
(dakvirveba sakuTari azrovnebis procesze).
Tema: `skolisaken“
gakveTili meSvide
gakveTilis Tema: moTxroba `patara SuqniSani“ (diana anfimiads mixed-
viT)
gakveTilis amocanebi/swavlis Sedegebi (codna, unar-Cvevebi, damoki-
debulebebi)moswavleebi SeZleben:
kiTxvis unaris ganviTarebas;
teqstis gaazrebas;
weris unaris ganviTarebas.
69DON’T COPY
erovnuli saswavlo gegmis standarti
q.m.dawy.(I).2. moswavlem unda SeZlos kiTxvis strategiebis SerCeviTa
da gamoyenebi mcire zomis sxvadasxva tipis teqstis wakiTxva da zogadi
Sinaarsis gageba.
q.m.dawy.(I).4. moswavlem unda SeZlos modelis mixedviT an garkveuli
sayrdenebis daxmarebiT sxvadasxva tipis martivi teqstis wera naswavli
Tematikis garSemo.
moswavleTa organizebis formebi
maswavlebeli muSaobs mTel klasTan;
moswavleebi muSaoben individualurad;
moswavleebi muSaoben wyvilebSi.
gakveTilze gamoyenebuli ZiriTadi meTodebi da aqtivobebi:
• xmamaRla fiqri;
• daxmarebiT kiTxva.
saswavlo masala da resursebi:
saxelmZRvanelo, moswavlis rveuli, dafa, markerebi.
gakveTilis msvleloba
aqtivoba N1
winare codnis gaaqtiureba.
maswavlebeli winare codnis gaaqtiurebis mizniT svams kiTxvebs
(moswavlis wigni; gv.13). saWiroebis SemTxvevaSi maswavlebeli moswavleebs
exmareba pasuxis srulyofil CamoyalibebaSi.
aqtivoba N2
maswavlebeli erT moswavles xmamaRla akiTxebs wina gakveTilze
wakiTxul teqsts, moswavleebi miadevneben Tvals teqsts. Tu moswavlem
Secdoma dauSva, damxmare mkiTxveli. mas Secdomas Seusworebs.
aqtivoba N3
moswavleebi samuSao rveulSi gadaiweren moTxrobis erT nawils, meore
nawils ki saxlSi daweren.
aqtivoba N4
maswavlebeli gakveTilis bolos moswavleebs ekiTxeba, xom ar darCa
bundovani sakiTxi,romelic gaugebaria maTTvis, xom ar aqvT kiTxvebi?
(dakvirveba sakuTari azrovnebis procesze).
70DON’T COPY
Tema: `sportis gakveTilze
gakveTili I
gakveTilis amocanebi/swavlis Sedegebi (codna, unar-Cvevebi, damoki-
debulebebi)moswavleebi isaubreben uyvarT Tu ara sporti da romeli sportis
saxeobebs icnoben.
aRweren suraTs.
erovnuli saswavlo gegmis standarti
q.m.dawy.(I).1. moswavles SeuZlia saTanado strategiebis SerCeviTa da
gamoyenebiT mcire zomis martivi teqstebis ZiriTadi Sinaarsis mosmena da
gageba.
q.m.dawy.(I).6. moswavles SeuZlia saTanado strategiebis SerCeviTa da
gamoyenebiT ilustraciebis aRwera.
q.m.dawy.(I).4. moswavles SeuZlia modelis mixedviT an garkveuli
sayrdenebis daxmarebiT sxvadasxva tipis martivi teqstebis wera naswavli
Tematikis garSemo.
q.m.dawy.(I).8. moswavles SeuZlia naswavli saxelisa da zmnis konkretuli
formebis, Sesabamisi gramatikuli saSualebebis, sityveb Soris naswavli
sintaqsuri mimarTebebis, martivi enobrivi konstruqciebis, Sesabamisi
sasveni niSnebis garCeva da saTanado funqciiT maTi gamoyeneba.
moswavleTa organizebis formebi
maswavlebeli muSaobs mTel klasTan.
moswavleebi muSaoben wyvilebSi.
saswavlo masala da resursebi:
saxelmZRvanelo, moswavlis rveuli, dafa, markerebi, audiodiski.
gakveTilis msvleloba
maswavlebeli moswavleebs sTxovs waikiTxon Temis saTauri da gamoTqvan
varaudebi, raze iqneba saubari?
winare codnis gaaqtiurebis mizniT maswavlebeli moswavleebs sTxovs,
daasaxelon, sportis romeli saxeobebi ician.
(maswavlebeli miniSnebebiT exmareba dasaxelebaSi da TviTon avsebs sqe
mas).
moswavleebi akvirdebian warwerebian naxatebs da kiTxuloben winada
debebs.
moswavleebi ecnobian dasamaxsovrebel masalas.
klasi ismens audiodiskiT mosasmen teqsts (Tavi mesame; mosasmeni #1):
gamarjoba! me var luka. me myavs megobrebi: gia, eka da leila. gias uyvars
71DON’T COPY
fexburTi. is TamaSobs fexburTs. ekas uyvars kalaTburTi. is TamaSobs
kalaTburTs. leilas uyvars xelburTi. is TamaSobs xelburTs. me miyvars
CogburTis TamaSi. me vTamaSob CogburTs.
teqstis mosmenis Semdeg maswavlebeli amowmebs, ra gaiges moswavleebma.
svams kiTxvebs:
1. ramdeni megobari hyavs lukas?
2. vin TamaSobs fexburTs?
3. vin TamaSobs kalaTburTs?
4. leila ras TamaSobs?
5. luka ras TamaSobs?
moswavleebi kidev erTxel moismenen teqsts da wyvilebSi Seasruleben
mosw. rveulSi mocemul davalebas (#1; gv. 16).
Tema: sportis gakveTilze
gakveTili II
gakveTilis amocanebi/swavlis Sedegebi (codna, unarCvevebi, damo
kidebulebebi)
moswavleebi SeZleben Temis Sesatyvisi leqsikis gameorebaganmtkicebas.
gaixseneben arsebiTi saxelis kiTxvebsa da ricxvs.
erovnuli saswavlo gegmis standarti
q.m.dawy.(I).6. moswavles SeuZlia saTanado strategiebis SerCeviTa da
gamoyenebiT nacnobi Tematikis garSemo saubari.
q.m.dawy.(I).4. moswavles SeuZlia modelis mixedviT an garkveuli
sayrdenebis daxmarebiT sxvadasxva tipis martivi teqstebis wera naswavli
Tematikis garSemo.
q.m.dawy.(I).8. moswavles SeuZlia naswavli saxelisa da zmnis konkretuli
formebis, Sesabamisi gramatikuli saSualebebis , sityveb Soris naswavli
sintaqsuri mimarTebebis, martivi enobrivi konstruqciebis saTanadod
gamoyeneba.
moswavleTa organizebis formebi
maswavlebeli muSaobs mTel klasTan.
moswavleebi muSaoben wyvilebSi.
saswavlo masala da resursebi:
saxelmZRvanelo, moswavlis rveuli, dafa, markerebi.
gakveTilis msvlelob
72DON’T COPY
maswavlebeli svams kiTxvebs, raTa gaaaqtiuros winare codna. mag., vin
TamaSobs fexburTs? vin TamaSobs kalaTburTs?...
maswavlebeli sTxovs moswavleebs daakvirdnen saxelmZRvaneloSi
mocemul sqemas gv.15. moswavleebi TvalsaCinoebis saSualebiT ixseneben
arsebiTi saxelis kiTxvebs.
maswavlebels momzadebuli aqvs naWris tomara, romelSic moTavsebeulia
qaRaldebze dawerili sityvebi: fexburTi, xelburTeli, wyalburTi...
moswavleebi iReben qaRalds da kiTxuloben daweril sityvas. moswavlem
unda gamoicnos, ra kiTxva daesmis sityvas, Tu vin kiTxva.
am saxaliso aqtivobis Sesrulebis Semdeg moswavleebi asruleben
weriT davalebas (N4; N5; gv.18); saWiroebis SemTxvevaSi maswavlebeli exmareba
moswavleebs.
maswavlebeli gakveTilis bolos moswavleebs ekiTxeba, xom ar
darCa bundovani sakiTxi,romelic gaugebaria maTTvis, xom ar aqvT
kiTxvebi?(dakvirveba sakuTari azrovnebis procesze).
Tema: `stumrad leilasTan~
gakveTili I
gakveTilis amocanebi/swavlis Sedegebi (codna, unar-Cvevebi, damo-
kidebu lebebi)moswavleebi isaubreben ojaxsa da naTesavebze.
aRweren suraTs.
SeZleben samoTxwinadadebiani teqstis Sedgenas ojaxis Sesaxeb.
gaiazreben da iswavlian enobrivi konstruqciis gamoyenebas (sity vawar
moeba (sadaurobaeli);
erovnuli saswavlo gegmis standarti
q.m.dawy.(I).1. moswavlem unda SeZlos saTanado strategiebis SerCeviTa
da gamoyenebiT mcire zomis martivi teqstebis ZiriTadi Sinaarsis mosmena
da gageba.
q.m.dawy.(I).6. moswavles SeuZlia saTanado strategiebis SerCeviTa da
gamoyenebiT ilustraciebis aRwera.
q.m.dawy.(I).4. moswavles unda SeZlos modelis mixedviT an garkveuli
sayrdenebis daxmarebiT sxvadasxva tipis martivi teqstebis wera naswavli
Tematikis garSemo.
q.m.dawy.(I).8. moswavles unda SeZlos naswavli saxelisa da zmnis
konkretuli formebis, Sesabamisi gramatikuli saSualebebis, sityveb
Soris naswavli sintaqsuri mimarTebebis, martivi enobrivi konstruqciebis,
Sesabamisi sasveni niSnebis garCeva da saTanado funqciiT maTi gamoyeneba.
73DON’T COPY
moswavleTa organizebis formebi
maswavlebeli muSaobs mTel klasTan.
moswavleebi muSaoben wyvilebSi.
gakveTilze gamoyenebuli ZiriTadi meTodebi da aqtivobebi:
• sqemis Sevseba;
• xmamaRla fiqri;
• erToblivi kiTxva
• wera qargis mixedviT;
• moswavleTa muSaobaze dakvirveba (ganmaviTarebeli Sefasebis formebi).
saswavlo masala da resursebi:
saxelmZRvanelo, moswavlis rveuli, dafa, markerebi, audiodiski.
gakveTilis msvleloba
maswavlebeli moswavleebs sTxovs waikiTxon Temis saTauri da gamoTqvan
varaudebi, raze iqneba saubari?
winare codnis gaaqtiurebis mizniT maswavlebeli moswavleebs sTxovs,
CamoTvalon ojaxis wevrebi.
(maswavlebeli miniSnebebiT exmareba dasaxelebaSi da TviTon avsebs
sqemas)
klasi ismens audiodiskiT mosasmen teqsts (Tavi meoTxe; mosameni #1):
me mqvia leila. var 9 wlis. me vcxovrob marneulSi. var marneuleli. es
aris Cemi ojaxi: deda, mama, da, bebia, papa. ai, Cveni foto. es mamaCemia. es
dedaCemia,. es Cemi papaa. es Cemi bebiaa. es Cemi da aris. me miyvars Cemi ojaxi.
teqstis mosmenis Semdeg maswavlebeli amowmebs, ra gaiges moswavleebma.
svams kiTxvebs:
1. ramdeni wlis aris leila?
2. sadauria leila?
4. vin cxovrobs leilas ojaxSi?
moswavleebi kidev erTxel moismenen teqsts da wyvilebSi Seasruleben
mosw. rveulSi mocemul davalebas (#1; gv.26).
moswavleebi akvirdebian saxelmZRvaneloSi sadaurobis aRmniSvneli
afiqsiT nawarmoeb sityvebs da kiTxuloben xmamaRla.
saSinao davaleba: maswavleblis wignSi mocemuli qargis mixedviT (gv.22)
moswavlis rveulSi Seasruleben davalebas (#2; gv.26).
74DON’T COPY
Tema: `erTi dRe zooparkSi~.
gakveTili I
gakveTilis amocanebi/swavlis Sedegebi (codna, unar-Cvevebi, damoki-
debulebebi)• moswavleebi isaubreben maTTvis nacnob cxovelebze;
• SeZleben cxovelTa klasifikacias sqemis mixedviT;
• daaxasiaTeben/aRweren maTTvis nacnob cxovels sxvadasxva niSnis
mixedviT;
• sworad gamoiyeneben/dasvamen sasven niSnebs;
erovnuli saswavlo gegmis standarti
q.m.dawy.(I).1. moswavles SeuZlia saTanado strategiebis SerCeviTa da
gamoyenebiT mcire zomis martivi teqstebis ZiriTadi Sinaarsis mosmena
da gageba.
q.m.dawy.(I).6. moswavles SeuZlia saTanado strategiebis SerCeviTa da
gamoyenebiT ilustraciebis aRwera.
q.m.dawy.(I).4. moswavles SeuZlia modelis mixedviT an garkveuli
sayrdenebis daxmarebiT sxvadasxva tipis martivi teqstebis wera naswavli
Tematikis garSemo.
q.m.dawy.(I).8. moswavles SeuZlia naswavli saxelisa da zmnis konkretuli
formebis, Sesabamisi gramatikuli saSualebebis , sityveb Soris naswavli
sintaqsuri mimarTebebis, martivi enobrivi konstruqciebis, Sesabamisi
sasveni niSnebis garCeva da saTanado funqciiT maTi gamoyeneba.
moswavleTa organizebis formebi
maswavlebeli muSaobs mTel klasTan.
moswavleebi muSaoben homogenur jgufebSi gagebagaazrebis doneebis
mixedviT.
saswavlo masala da resursebi:
saxelmZRvanelo, moswavlis rveuli, dafa, markerebi, audiodiski.
gakveTilis msvleloba
maswavlebeli moswavleebs sTxovs waikiTxon Temis saTauri da isaubron,
romel cxovelebs icnoben. moswavleebi moswavlis rveulSi asruleben
davalebas (#1; gv.34)
moswavleebi maswavleblis daxmarebiT aRweren suraTs da dafaze
gamokrul didformatian qaRaldze daxazuli sqemis pirvel svetSi Camoweren
im cxovelebs, romlebsac naxatze xedaven.
75DON’T COPY
cxovelebi rogori?
moswavleebi moismenen minidialogs (mexuTe Tavi; mosasmeni #1) da
Semdeg moswavleebi Tavad kiTxuloben (maswavlebelma saWiroebis mixedviT
SeiZleba gamoiyenos samodelo, eqos tipis kiTxvis meTodebi)
maswavlebeli moswavleebs umaxvilebs yuradRebas axal leqsi
kaze:zolebiani, kuziani, ulvaSebiani da avseben dafaze gakruli sqemis
meore nawils.
moswavleebi asruleben weriT davalebas (moswavlis rveuli; davaleba
#2).
maswavlebeli gakveTilis bolos moswavleebs ekiTxeba, xom ar darCa
bundovani sakiTxi,romelic gaugebaria maT Tvis, xom ar aqvT kiTxvebi?
(dakvirveba sakuTari azrov nebis procesze).
Tema: ` sayidlebze~.
gakveTili I
gakveTilis amocanebi/swavlis Sedegebi (codna, unar-Cvevebi, damokidebulebebi)
• moswavleebi gaixseneben nacnob leqsikas.
• SeZleben suraTis aRweras.
• moswavleebi aiTviseben axal leqsikas.
• SeZleben interaqcias maRaziebze;
erovnuli saswavlo gegmis standarti
q.m.dawy.(I).1. moswavles SeuZlia saTanado strategiebis SerCeviTa da
gamoyenebiT mcire zomis martivi teqstebis ZiriTadi Sinaarsis mosmena
da gageba.
q.m.dawy.(I).6. moswavles SeuZlia saTanado strategiebis SerCeviTa da
gamoyenebiT ilustraciebis aRwera.
76DON’T COPY
q.m.dawy.(I).4. moswavles SeuZlia modelis mixedviT an garkveuli sayr
denebis daxmarebiT sxvadasxva tipis martivi teqstebis wera naswavli
Tematikis garSemo.
q.m.dawy.(I).8. moswavles SeuZlia naswavli saxelisa da zmnis konkretuli
formebis, Sesabamisi gramatikuli saSualebebis , sityveb Soris naswavli
sintaqsuri mimarTebebis, martivi enobrivi konstruqciebis, Sesabamisi
sasveni niSnebis garCeva da saTanado funqciiT maTi gamoyeneba.
moswavleTa organizebis formebi
maswavlebeli muSaobs mTel klasTan.
moswavleebi muSaoben jgufebSi.
saswavlo masala da resursebi:
saxelmZRvanelo, moswavlis rveuli, dafa, markerebi, audiodiski.
gakveTilis msvleloba
moswavleebi akvirdebian Temis suraTs, kiTxuloben warwerebs, asaxeleben
nacnob leqsikas. maswavlebeli svams kiTxvebs: ra iyideba sursaTis maRaziaSi?
ra iyideba sportul maRaziaSi?
moswavleebi usmenen mosasmen teqsts (meeqvse Tavi; mosasmeni #1):
es aris sursaTis maRazia. aq iyideba: puri, funTuSa, Zexvi, karaqi, rZe;
es aris afTiaqi. aq iyideba wamali; es aris saTamaSoebis maRazia, aq iyideba:
Tojina, saTamaSo manqana; es aris sportuli maRazia. aq iyideba: burTi,
botasi.
moswavleebi asruleben moswavlis rveulSi mocemul weriT davalebas
(#1; gv.40).
maswavlebeli gakveTilis bolos moswavleebs ekiTxeba, xom ar darCa
bundovani sakiTxi,romelic gaugebaria maTTvis, xom ar aqvT kiTxvebi?
(dakvirveba sakuTari azrovnebis procesze).
Tema: `eqimTan~.
gakveTili: `eqimi da avadmyofi“ n.nakaSiZis mixedviT
gakveTilis amocanebi/swavlis Sedegebi (codna, unar-Cvevebi, damo-
kidebulebebi)• moswavleebi Tavisuflad waikiTxaven nacnob sityvebsa da frazebs;
• SeZleben Sesabamisi intonaciiTa da pauzebis gamoyenebiT nacnobi
teqstis kiTxvas;
• monawileobas miiReben TviTSefasebis martivi sqemebis SevsebaSi.
77DON’T COPY
erovnuli saswavlo gegmis standarti
q.m.dawy.(I).3. moswavlem unda SeZlos saTanado strategiebis gamoyenebiT
xmamaRali (gamarTuli da gawafuli) kiTxvis elementaruli unar – Cvevis
gamovlena.
q.m.dawy.(I).9. moswavlem unda SeZlos saswavlo saqmianobis marTvis sawy
isi unarCvevebis gamovlena.
moswavleTa organizebis formebi
individualuri, jgufuri
saswavlo masala da resursebi:
saxelmZRvanelo, feradi qaRaldebi, webo, fanqrebi.
gakveTilis msvleloba
aqtivoba 1
mzadeba gawafuli kiTxvisaTvis – mkiTxvelTa Teatri.
maswavlebeli kiTxulobs teqsts (saCvenebeli kiTxva). nawarmoebis
gaazrebis Semdeg maswavlebeli klass dayofs jgufebad da daunawilebs
rolebs. moswavleebi individualurad, Cumad kiTxuloben sakuTar rols.
ecnobian sakuTar monakveTebs da cdiloben warmoadginon rogor waikiTxaven
mas xmamaRla, intonaciisa da Jestebis gamoyenebiT.
individualuri muSaobis Semdeg moswavleebi jgufSi kiTxuloben teqsts
da erTmaneTis daxmarebiT cdiloben daxvewon intonacia, Jestebi da a.S.
moswavleebi amzadeben martiv resurss (eqimis qudi, Tojina...).
bolos moswavleebi warmoadgenen `mkiTxvelTa Teatrs“
aqtivobis Semdeg maswavlebeli gamarTavs Semajamebel diskusias.
kiTxvebi diskusiisaTvis:
mogewonaT Tu ara warmodgena? ra mogewonaT yvelaze metad? ris
gaumjobeseba SeiZleba Semdgomi warmodgenisTvis?
pirveli roli – avtori, meore roli – gogona, mesame roli – eqimi.
urTierTSefasebis rubrika
gasaumjobesebeli saukeTeso
uSecdomod kiTxva
gamometyvelebiTi kiTxva
mimikisa da Jestebis gamoyeneba
resursis Seqmna
78DON’T COPY
saSinao davaleba: teqsti TxrobiT;
Tema: `interviu megobarTan~.
gakveTili I
gakveTilis amocanebi/swavlis Sedegebi (codna, unar-Cvevebi, damo-
kidebulebebi)• moswavleebi gaixseneben nacnob leqsikas;
• SeZleben kiTxvis dasmas da upasuxeben SekiTxvebs;
• moswavleebi aiTviseben da daimaxsovreben enobriv sakiTxebs.
• SeZleben sqemis mixedviT teqstis Sedgenas;
erovnuli saswavlo gegmis standarti
q.m.dawy.(I).1. moswavles SeuZlia saTanado strategiebis SerCeviTa da
gamoyenebiT mcire zomis martivi teqstebis ZiriTadi Sinaarsis mosmena da
gageba.
q.m.dawy.(I).6. moswavles SeuZlia saTanado strategiebis SerCeviTa da
gamoyenebiT ilustraciebis aRwera.
q.m.dawy.(I).4. moswavles SeuZlia modelis mixedviT an garkveuli
sayrdenebis daxmarebiT sxvadasxva tipis martivi teqstebis wera naswavli
Tematikis garSemo.
q.m.dawy.(I).8. moswavles SeuZlia naswavli saxelisa da zmnis konkretuli
formebis, Sesabamisi gramatikuli saSualebebis , sityveb Soris naswavli
sintaqsuri mimarTebebis, martivi enobrivi konstruqciebis, Sesabamisi
sasveni niSnebis garCeva da saTanado funqciiT maTi gamoyeneba.
moswavleTa organizebis formebi
maswavlebeli muSaobs mTel klasTan.
moswavleebi muSaoben homogenur jgufebSi gagebagaazrebis doneebis
mixedviT.
saswavlo masala da resursebi:
saxelmZRvanelo, moswavlis rveuli, dafa, markerebi, audiodiski.
gakveTilis msvleloba
maswavlebeli moswavleebs sTxovs waikiTxon Temis saTauri.
moswavleebi maswavleblis daxmarebiT aRweren suraTs.
moswavleebi moismenen minidialogs (merve Tavi; mosasmeni #1) da
pasuxoben maswavleblis SekiTxvebs: vis usvams Jurnalisti SekiTxvebs? ra
moswons alis? Sen ra mogwons?...
moswavleebi asruleben weriT davalebas (mosw. rveuli; davaleba #1;
gv.51); Semdeg moswavleebi Tavad kiTxuloben dialogs wyvilebSi.
79DON’T COPY
maswavlebeli moswavleebs umaxvilebs yuradRebas axal leqsikaze:
saganTa, movlenaTa Sefaseba (mainteresebs/ar mainteresebs; ar momwons....../
ar miyvars).
maswavlebeli gakveTilis bolos moswavleebs ekiTxeba, xom ar darCa
bundovani sakiTxi,romelic gaugebaria maTTvis, xom ar aqvT kiTxvebi?
(dakvirveba sakuTariazrovnebis procesze).
saSinao davaleba: Seasrulon moswavlis rveulSi davaleba #2; gv. 51;
Tema: `sofelSi~
gakveTili I
gakveTilis amocanebi/swavlis Sedegebi (codna, unar-Cvevebi, damoki-
debulebebi)moswavleebi winare codnaze dayrdnobiT isaubreben bostneulze.
gaiazreben jansaRi cxovrebis wess.
gamoicnoben gamocanas.
erovnuli saswavlo gegmis standarti
q.m.dawy.(I).1. moswavles SeuZlia saTanado strategiebis SerCeviTa da
gamoyenebiT mcire zomis martivi teqstebis ZiriTadi Sinaarsis mosmena
da gageba.
q.m.dawy.(I).6. moswavles SeuZlia saTanado strategiebis SerCeviTa da
gamoyenebiT ilustraciebis aRwera.
q.m.dawy.(I).4. moswavles SeuZlia modelis mixedviT an garkveuli
sayrdenebis daxmarebiT sxvadasxva tipis martivi teqstebis wera naswavli
Tematikis garSemo.
moswavleTa organizebis formebi
maswavlebeli muSaobs mTel klasTan.
moswavleebi muSaoben wyvilebSi.
gakveTilze gamoyenebuli ZiriTadi meTodebi da aqtivobebi:
• xmamaRla fiqri;
• erToblivi kiTxva
• moswavleTa muSaobaze dakvirveba (ganmaviTarebeli Sefasebis formebi).
saswavlo masala da resursebi:
saxelmZRvanelo, moswavlis rveuli, dafa, markerebi, audiodiski.
80DON’T COPY
gakveTilis msvleloba
maswavlebeli moswavleebs sTxovs waikiTxon Temis saTauri da gamoTqvan
varaudebi, raze iqneba saubari?
winare codnis gaaqtiurebis mizniT maswavlebeli moswavleebs sTxovs,
CamoTvalon romel bostneuls icnoben.
(maswavlebeli miniSnebebiT exmareba dasaxelebaSi da TviTon avsebs
sqemas)
klasi ismens audiodiskiT mosasmen gamocanas (mecxre Tavi; mosameni #1):
vinc miwis qveS gaizarda,
mec imaTi var dobili,
xan Cipsi var, xan piure,
xan Semwvari...
teqstis mosmenis Semdeg maswavlebeli svams kiTxvas: ra daexmara maT
gamocanis gamocnobaSi.
moswavleebi wyvilebSi Seasruleben mosw. rveulSi mocemul davalebas
(#1; gv.56).
maswavlebeli gakveTilis bolos moswavleebs ekiTxeba, xom ar darCa
bundovani sakiTxi,romelic gaugebaria maTTvis, xom ar aqvT kiTxvebi?
(dakvirveba sakuTari azrovnebis procesze).
saSinao davaleba: daxaton sayvareli bostneuli da isaubron masze.
Tema: `qalaqSi~.
gakveTili I
gakveTilis amocanebi/swavlis Sedegebi (codna, unar-Cvevebi, damoki-
debulebebi)moswavleebi aRweren suraTs.
daamuSaveben mcire zomis dialogs da upasuxeben SekiTxvebs.
daweren karnaxs.
erovnuli saswavlo gegmis standarti
q.m.dawy.(I).6. moswavles SeuZlia saTanado strategiebis SerCeviTa da
gamoyenebiT ilustraciebis aRwera.
q.m.dawy.(I).4. moswavles SeuZlia modelis mixedviT an garkveuli
sayrdenebis daxmarebiT sxvadasxva tipis martivi teqstebis wera naswavli
Tematikis garSemo.
q.m.dawy.(I).4. moswavlem unda SeZlos modelis mixedviT an garkveuli
sayrdenebis daxmarebiT sxvadasxva tipis martivi teqstis wera naswavli
Tematikis garSemo.
81DON’T COPY
moswavleTa organizebis formebi
maswavlebeli muSaobs mTel klasTan.
moswavleebi muSaoben wyvilebSi.
saswavlo masala da resursebi:
saxelmZRvanelo, moswavlis rveuli, dafa, markerebi, audiodiski.
gakveTilis msvleloba
maswavlebeli moswavleebs sTxovs waikiTxon Temis saTauri da isaubron,
ras xedaven suraTze.
moswavleebi akvirdebian saxelmZRvaneloSi mocemul suraTs da kiTxvebis
daxmarebiT aRweren mas.
klasi ismens audiodiskiT mosasmen teqsts (meaTe Tavi; mosasmeni #1)
da pasuxoben kiTxvebs: vin aris roberti? sad aris robertis megobari?
ra dainaxes gorgim da dedam zRvaSi? rogori cxoveli delfini? riT
brundebian giorgi da deda TbilisSi? romel saaTze iqneba matarebeli
TbilisSi?
moswavleebi samuSao rveulebSi weren karnaxs:
gamarjoba, Cemo sayvarelo babua!
rogor xar? bombora rogor aris? me kargad var. baTumSi kargad
verTobi. zRva Zalian momwons. zRvaSi vcuraobT da gemiT vseirnobT.
gkocni, Seni elene
mocemuli werili winaswar aris dawerili dafaze da droebiT dafarulia.
maswavlebeli TiToeulsityvas kiTxulobs mkafiod, akeTebs saTanado pauzas
winadadebebis bolos. moswavleebi weren. Semdeg maswavlebeli erTxel kidev
kiTxulobs teqsts da moswavleebi cdiloben misi metyvelebis mixedviT
Caasworon naweri. amis Semdeg maswavlebeli uCvenebs imave teqsts, romelic
dafazea dawerili. moswavleebi adareben TavianT dawerils da asworeben
daSvebul Secdomebs.
saSinao davaleba: gaecaniT werilis struqturis da miswereT werili
megobars.
82DON’T COPY
Tema: Cemi biblioTeka
gakveTili I
gakveTilis amocanebi/swavlis Sedegebi (codna, unarCvevebi, damo
kidebulebebi)
moswavleebi isaubreben ra ician biblioTekis Sesaxeb, gaixseneben wakiT
xul zRaprebs, moTxrobebs, leqsebs.
gaiazreben ratom unda imegobron wignebTan.
ganiviTareben kiTxvis unars.
erovnuli saswavlo gegmis standarti
q.m.dawy.(I).6. moswavles SeuZlia saTanado strategiebis SerCeviTa da
gamoyenebiT nacnobi Tematikis garSemo saubari.
q.m.dawy.(I).4. moswavles SeuZlia konstruqciuli damokidebulebis
gamovlena da sxvebTan TanamSromloba.
moswavleTa organizebis formebi
maswavlebeli muSaobs mTel klasTan.
moswavleebi muSaoben individualurad.
moswavleebi muSaoben wyvilebSi.
gakveTilze gamoyenebuli ZiriTadi meTodebi da aqtivobebi:
• xmamaRla fiqri;
• saCvenebeli samodelo kiTxva.
• wyvilebSi kiTxva.
saswavlo masala da resursebi:
saxelmZRvanelo, moswavlis rveuli, dafa, markerebi.
gakveTilis msvleloba
aqtivoba N1
winare codnis gaaqtiureba.gakveTilis msvleloba
maswavlebeli moswavleebs sTxovs waikiTxon Temis saTauri da gamoTqvan
varaudebi, raze iqneba mocemul TavSi saubari?
moswavleebi isaubreben ra ician biblioTekis Sesaxeb, gaixseneben
wakiTxul zRaprebs, moTxrobebs, leqsebs.
aqtivoba N2
saCvenebeli kiTxva.
maswavlebeli kiTxulobs teqsts xmamaRla, mkafiod, gamometyvelebiT.
gzadagza Cerdeba, svams wakiTxul monakveTTan dakavSirebul SekiTxvebs.
moswavleebi Tamamad gamoTqvamen mosazrebebs.
83DON’T COPY
aqtivoba N3
wyvilebSi kiTxva.
moswavleebi wyvilebSi kiTxuloben nacnob teqsts, afaseben rogorc
sakuTar, ise mewyvilis wakiTxuls da cdiloben erTmaneTs daexmaron
kiTxvis unaris daxvewaSi.
aqtivoba N4
wakiTxuli teqstis Sejameba.
kiTxvis dasrulebis Semdeg moswavleebi pasuxoben saxelmZRvaneloSi
dasmul kiTxvebs da Tamamad gamoTqvamen sakuTar mosazrebas. maswavlebeli
saWiroebis SemTxvevaSi exmareba moswavleebs azris naTlad CamoyalibebaSi.
aqtivoba N5
moswavleebi asruleben weriT davalebas (mosw.rveuli: N1, N2, gv.64).
maswavlebeli gakveTilis bolos moswavleebs ekiTxeba, xom ar darCa
bun dovani sakiTxi,romelic gaugebaria maTTvis, xom ar aqvT kiTxvebi?
(dakvirveba sakuTari azrovnebis procesze).
Tema: `Cemi biblioTeka~.
gakveTili II (n.SaraSeniZis moTxroba `kudiani qudi“)
gakveTilis amocanebi/swavlis Sedegebi (codna, unar-Cvevebi, damo-
kidebulebebi)• moswavleebi Tavisuflad waikiTxaven nacnob sityvebsa da frazebs;
• SeZleben Sesabamisi intonaciiTa da pauzebis gamoyenebiT nacnobi
teqstis kiTxvas;
• monawileobas miiReben TviTSefasebis martivi sqemebis SevsebaSi.
erovnuli saswavlo gegmis standarti
q.m.dawy.(I).3. moswavlem unda SeZlos saTanado strategiebis gamoyenebiT
xmamaRali (gamarTuli da gawafuli) kiTxvis elementaruli unar – Cvevis
gamovlena.
q.m.dawy.(I).9. moswavlem unda SeZlos saswavlo saqmianobis marTvis sawyisi
unarCvevebis gamovlena.
moswavleTa organizebis formebi
individualuri
saswavlo masala da resursebi:
saxelmZRvanelo, kompiuterebi, audiodiski.
84DON’T COPY
gakveTilis msvleloba
aqtivoba N1
kiTxvisaTvis mzadeba:
moswavleebi akvirdebian saxelmZRvaneloSi mocemul suraTsa da
moTxrobis saTaurs. isini gamoTqvamen varaudebs, ris Sesaxeb iqneba teqstSi
saubari.
aqtivoba N2
teqstis kiTxva:
maswavlebeli TiToeul moswavles sTxovs, rom klasSi damoukideblad
(daaxloebiT orjer) waikiTxon teqsti.
aqtivoba N3
wakiTxulis audioCanaweris gakeTeba:
maswavlebeli kiTxvaSi gawaful moswavles akiTxebs moTxrobas (am dros
kompiuterSi gaxsnilia programa voise recorder da keTdeba audioCanaweri).
maswavlebeli acnobs moswavleebs TviTSefasebis/urTierTSefasebis
rubrikas.
Sefasebis rubrika
moswavlis saxeli da
gvari
pirvelad
wakiTxuli
meored
wakiTxuli
bolos
wakiTxulli
sityvebis garkveviT
gamoTqma.
mimikisa da Jestebis
gamoyeneba.
daSvebuli Secdomebis
raodenoba.
maswavlebeli moasmeninebs moswavleebs Canawers da sTxovs Seafason
audioCanaweri. Semdeg imave moswavles sTxovs xelaxla waikiTxos teqsti da
gaakeTos audioCanaweri. mousminos orive Canawers da daakvirdes, ramdenad
gaumjobesda wakiTxva.
aqtivoba N3
maswavlebeli daavalebs moswavleebs klasSi nanaxi nimuSis mixedviT
moamzadon audioCanawerebi da Seavson TviTSefasebis rubrika.
85DON’T COPY
10. Sefasebis principebi
swavlebis dawyebiT safexurze moswavleTa akademiuri miRwevebis monitoringisa da saswavlo procesis efeqtianad dagegmisTvis gamoiyeneba moswavleTa ganmaviTarebeli Sefaseba. is exmareba maswavlebels adekvaturi meTodebis SerCevaSi, imis gansazRvraSi, Tu ramdenad mzadaa moswavle, rom winare codna da unarebi axali masalis aTvisebaSi gamoiyenos.
Sefasebis rubrika zustad miaxvedrebs moswavles, ras moelis maswavlebeli misgan, rogor unda Seiswavlos sakiTxi da rogor unda Seafasos sakuTari codna damoukideblad. es aris erT-erTi xerxi, romliTac SegviZlia davexmaroT moswavleebs metakognituri da TviTregulirebadi swavlisaTvis saWiro unar-Cvevis CamoyalibebaSi.
amasTanave Sefasebis rubrikis gamoyeneba maswavlebels aZlevs SesaZleblobas, sruli warmodgena Seeqmnas, Tu ra Zalisxmeva esaWiroeba ukeTesi Sedegebis misaRwevad. es informacia, ra Tma unda, exmareba mas moswavleebisaTvis detaluri ukukavSiris miwodebasa da swavlebis Sesabamisad dagegmvaSi.
Sefasebis ganxorcielebamde mniSvnelovania, maswavlebelma zustad gansazRvros: ra unda Sefasdes, ra CaiTvleba miznis miRwevis maCveneblad, rogor unda moxdes Sefaseba, rogor moxdeba Sefasebis Sedegebis gamoyeneba.
miznebi gamomdinareobs sagnis standartidan, anu misaRwevi Sedegidan. kargad Camoyalibebuli saswavlo mizani maswavlebels saSualebas aZlevs, Seafasos zustad is, ris swavlebasac gegmavs. es niSnavs Sefasebis validurobas saswavlo mizanTan mimarTebiT.
maswavlebelma unda gansazRvros kriteriumebi, romelTa mixedviTac Seafasebs moswavleebs da daadgens, Tu ra doneze miaRwia mizans TiToeulma maTganma. amaSi mas rubrikis Seqmna daexmareba.
gTavazobT ganmaviTarebeli Sefasebis sarekomendacio rubrikebs:
TviTSefasebis rubrika
Tavisuflad SemiZlia
kargad SemiZlia
ar SemiZlia
vigeb mosasmeni teqstisa da dialogebis ZiriTad Sinaarss.zepirad vTamaSob minidialogebs.gamometyvelebiT vkiTxulob sxvadasxva saxis teqstebs.
86DON’T COPY
marTebulad viyeneb leqsikur erTeulebs, modelis mixedviT vwer sxvadasxva tipis martiv teqstebs.
urTierTSefasebis rubrika
gasaumjobesebeli saukeTeso
mosasmeni teqstisa da dialogebis ZiriTadi Sinaarsis gageba.gamometyvelebiTi kiTxva.mimikisa da Jestebis gamoyenebiT minidialogebis gaTamaSeba.leqsikuri erTeulebis marTebulad gamoyeneba.
ganmaviTarebeli Sefasebis nimuSi weraSi:
yovelTvis xandaxan eSleba uWirs
naweri Sesrulebulia sufTad da garkveviT.teqsti kompoziciurad sworadaa agebuli.leqsikuri erTeulebi gamoyenebulia sworad.gramatikuli erTeulebi gamoyenebulia sworad.
87DON’T COPY
zepirmetyvelebaze (mimarTuleba: laparaki ) dakvirvebis sqema
moswavlis saxeli, gvari:
TariRebi:
sworad da garkveviT warmoTqvams sityvebsa da frazebs.teqstis warmoTqmisas icavs Sesabamis intonaciebs.svams/pasuxobs martiv kiTxvebs nacnobi Temebis garSemo.gamoxatavs Txovnas konkretul saklaso situaciasTan dakavSirebiT.martivi eniT aRwers suraTs, saubrobs sakuTari Tu sxvisi interesebis Sesaxeb.
I-IV klasebSi erovnuli saswavlo gegmis mixedviT TiToeul semestrSi gansazRvrulia xuTi Semajamebeli davaleba da mxolod ganmaviTarebeli Sefaseba gamoiyeneba. wlis bolos sagnis maswavlebelma unda daweros moswavlis mokle werilobiTi Sefaseba,romelSic daaxasiaTebs moswavles, aRniSnavs mis warmatebebs da miuTiTebs, raSi sWirdeba moswavles daxmareba sakuTari SesaZleblobebis ukeT gamosavlenad. Se ma jamebeli davalebisTvis mniSvnelovani Sefasebis rubrikebis Sedgena da Sefa sebamde klasisTvis gacnoba.
Sefasebis komponentebi
qarTul, rogorc meore enaSi mimdinare (saSinao da saklaso) davalebaTa komponentebi SeiZleba Sefasdes Semdegi codna da unar-Cvevebi:
enobrivi codna da unarebi. • leqsikuri codna; • gramatikuli codna; • leqsikuri da gramatikuli unar-Cvevebi; • gamoTqma; • marTlwera.
88DON’T COPY
komunikaciuri unarebi. • kiTxva-gageba; • gawafulad kiTxva; • mosmena-gageba; • zepiri komunikacia;
weriTi komunikacia. SeniSvna: dawyebiT klasebSi gansakuTrebuli yuradReba mieqceva Semdeg unar-Cvevebs: • xmamaRali kiTxva; •Cumi kiTxva (martivi sakiTxavi amocanebis damoukideblad gadaWra); • gamowera; • gadawera; • karnaxiT wera.
sasicocxlo unar-Cvevebi. • SemoqmedebiToba; • TanamSromloba (mewyvilesTan, jgufis wevrebTan); • strategiebis gaazrebulad gamoyeneba unar-Cvevebis ganviTarebisa da saswavlo saqmianobis xelSewyobis mizniT; • saswavlo aqtivobebSi CarTuloba. unar-Cvevebi fasdeba Semdegi davalebebiT: • sxvadasxva tipis gramatikuli da leqsikuri savarjiSoebi; • sxvadasxva tipis sakiTxavi da mosasmeni amocanebis gadaWra; • sxvadasxva tipis zepiri aqtivobis Sesruleba damoukideblad, mewyvilesTan erTad Tu jgufurad; • sxvadasxva tipis teqstis Seqmna damoukideblad, mewyvilesTan erTad Tu jgufurad; • proeqtis ganxorcieleba.
Semajamebeli davalebebis komponenti Semajamebeli davalebis komponenti ukavSirdeba swavla-swavlebis Sedegs. am komponentSi unda Sefasdes erTi saswavlo monakveTis (Tema, Tavi, paragrafi, sakiTxi) Seswavla-damuSavebis gziT miRweuli Sedegebi. Semajamebel davalebaTa tipebi
qarTulis, rogorc meore enis Semajamebel davalebaTa tipebi SeiZleba iyos: • teqstis gageba - gaazreba;
89DON’T COPY
• standartiT gansazRvruli sxvadasxva saxis teqstebis Sedgena (mag. werili, misaloci baraTi da ase Semdeg). • rolur TamaSebSi, simulaciur situaciebSi monawileoba; • interaqcia konkretuli sakiTxis/Temis Sesaxeb; • saubari konkretuli Temis/sakiTxis Sesaxeb; • ganxorcielebuli proeqti; • da sxv. moTxovnebi, romlebsac unda akmayofilebdes Semajamebeli davalebebi. • yvela tipis davalebas unda axldes Sefasebis rubrika; • zogadi rubrika unda dazustdes konkretuli davalebis pirobisa da ganvlili masalis gaTvaliswinebiT; • miTiTebuli unda iyos standartis is Sedegebi, romelTa Semowmebasac emsaxureba Semajamebeli davaleba. zogadi rubrikis nimuSi
Sefasebis zogadi rubrika weriTi da zepiri Semajamebeli davalebebisaTvis: • pirobasTan Sesabamisoba • komunikaciuri unar-Cvevebi • enobrivi unar-Cvevebi • SemoqmedebiTi unar-Cvevebi zogadi rubrika unda dakonkretdes konkretuli davalebis pirobisa da ganvlili masalis gaTvaliswinebiT; Semajamebeli davalebis nimuSi weriTmetyvelebaSi davalebis piroba: miswereT werili megobars.
werili unda Seicavdes Semdeg sakiTxebs: • misalmeba/damSvidobebis formebi. • sakuTari Tavis gacnoba, vinaobis wardgena. • survilis gamoxatva (ra saCuqari unda). • werilis struqturis dacva.
(sityvebis minimaluri raodenoba damokidebulia klasis safexurze, mag., meore klasisTvis 15 sityvac SesaZlebelia sakmarisi iyo, xolo zeda klasebSi sityvebis moculoba, ra Tqma unda, gaizrdeba).
kriteriumebis bade zemoT mocemuli Semajamebeli weriTi davalebisaTvis
90DON’T COPY
pirobasTan Sesabamisoba.
icavs sityvebis raodenobis qveda zRvars.
icavs pirobis Sinaarsobriv moTxovnebs.
komunikaciuri unar-Cvevebi.
gasagebad da Tanamimdevrulad gadmoscems informaciebs.
gamoxatavs Tavis damokidebulebas, emocias.
enobrivi unar-Cvevebi.
sworad iyenebs naswavl gramatikul formebs.
iyenebs naswavl leqsikas /aqvs saTanado leqsikuri maragi.
SemoqmedebiTi unar-Cvevebi.
enobrivi TvalsazrisiT, iCens gabedulebas, avlens fantaziis unars, originalurobas.
diagnostikuri testireba
maswavlebelma, sasurvelia, wlis ganmavlobaSi orjer Caataros dig
nostikuri testireba. amisTvis sanimuSo testebia momzadebuli G-PRIED- is
jgufis mier da warmodgenilia KARGISKOLA.GEis portalze. warmogidgenT
erT nimuSs.
pirveli semestri
91DON’T COPY
92DON’T COPY
93DON’T COPY
94DON’T COPY
95DON’T COPY
96DON’T COPY
97DON’T COPY
98DON’T COPY
99DON’T COPY
100DON’T COPY
101DON’T COPY
102DON’T COPY
103DON’T COPY
104DON’T COPY
105DON’T COPY
106DON’T COPY
107DON’T COPY
108DON’T COPY
109DON’T COPY
110DON’T COPY
111DON’T COPY
112DON’T COPY
113DON’T COPY
11. mosasmeni
Tavi 1
ra kargi iyo zafxuli
1. weliwadis es dro yvela bavSvs uyvars. is weliwadis yvelaze Tbili
droa. bavSvebi skolaSi ar dadian, bevri dro aqvT da isveneben. zogi mTaSi
midis, zogi – zRvaze. weliwadis am dros dRe grZelia, Rame – mokle. Zalian
cxela. bevri xilia: wiTeli da TeTri bali, alubali, atami da vaSli.
Tavi 2
skolisaken
1. – alo, gismenT.
– gamarjoba, ana! ali var.
– gamarjoba, ali. rogor xar?
– madloba, ana. kargad. xval skolaSi riT midixar?
– avtobusiT. Sen?
– me fexiT minda wasvla.
– modi, ali, mec fexiT wamoval.
– kargia, xval erTad wavideT fexiT.
– naxvamdis, ali.
– naxvamdis.
2. dilaa. ali da ana skolaSi fexiT midian. ai, gadasasvleli.
gadasasvlelze SuqniSania. ali da nino trotuarze gaCerdnen. ainTo mwvane.
yvela transporti gaCerda. ali da nino gadavidnen quCis meore mxares. iq
skolaa. bavSvebi skolaSi Sevidnen.
3. gio patara iyo. man ar icoda, rom gzaze maSin unda gadaxvide, rodesac
manqanebisTvis wiTeli SuqniSani anTia, SenTvis ki – mwvane.
erTxel wignis maRaziaSi iyo. gio wignebis TarosTan idga da wignebs
iTvlida. quCaSi manqanebi moZraobdnen.
gio gareT gavida. keTili SuqniSani mixvda, rom patara biWma ar icoda
mis mucelze anTebuli sami feris mniSvneloba.
uceb aanTo wiTeli, manqanebi gaaCera da gio gadavida.
114DON’T COPY
Tavi 3
sportis gakveTilze
1. gamarjoba! me var luka. me myavs megobrebi: gia, eka da leila. gias
uyvars fexburTi. is TamaSobs fexburTs. ekas uyvars kalaTburTi. is
TamaSobs kalaTburTs. leilas uyvars xelburTi. is TamaSobs xelburTs. me
miyvars CogburTis TamaSi. me vTamaSob CogburTs.
2. fexburTs ori gundi TamaSobs moedanze. erT gundSi Ter Tmeti
fexburTelia, meoreSic – TerTmeti. isini burTs TamaSoben fexiT.
moedanze ori karia. orive karSi dgas TiToTiTo mekare. mekare burTs
xeliT iWers.
NTavi 4
stumrad leilasTan
1. me mqvia leila. var 9 wlis. me vcxovrob marneulSi. var marneuleli.
es aris Cemi ojaxi: deda, mama, Zma, bebia, papa. ai, Cveni foto. es mamaCemia. es
dedaCemia, es Cemi papaa. es Cemi bebiaa. es Cemi Zma aris. me miyvars Cemi ojaxi.
2. suraTze leilas naTesavebi arian: biZa, bicola, deida, biZaSvilebi da
deidaSvilebi. SuaSi leilas biZiaa. ukan dganan leilas biZaSvilebi, win ki
sxedan leilas mamidaSvilebi. biZias marjvniv msuqani qali leilas bicolaa.
leilas mamida zis biZias marcxniv.
3. es alia. ali lias Zmaa. is liaze umcrosia. alis hyavs biZaSvili. mas
luka hqvia. luka yvelaze ufrosia.
Tavi 5
erTi dRe zooparkSi
1. lukas Zalian uyvars cxovelebi. erTxel bebiam biWi zooparkSi
waiyvana. lukam dainaxa cxeni. mas tanze TeTri da Savi zolebi hqonda.
biWma uTxra bebias:
– bebia, bebia, naxe, zolebiani cxeni.
– luka, es zebraa. is aseTi SeferilobiT loms emaleba.
– es ra cxovelia, kuziani rom aris ?
– es aqlemia. is udabnoSi cxovrobs. zog aqlems erTi kuzi aqvs, zogs
ki – ori.
– bebia, am wylis cxovels ra hqvia? gaxsovs, cirkSi rom vnaxeT.
115DON’T COPY
– es selapia, luka! is wyalSi kargad dacuravs, miwaze ki bajbajiT
dadis.
– bebia, naxe, ulvaSebi aqvs.
– ho, luka, ulvaSebiani cxovelia.
2. zoliani cxeni aris,
mas ar unda tyeSi Zebna,
mwvane balaxs etaneba
da ra cxovelia?
m. tonia
3. zooparki
bevri, bevri galia,
uamravi cxoveli,
aramarto cxoveli
frinvelebic arian.
spilo, daTvi, behemoti,
niangi da zebra,
lomebi da maimunebi
cxovrobs yvela erTad.
erTad aris Tavmoyrili
yvela erT did saxlSi.
romelsac Cven xSirad vstumrobT
lamaz zooparkSi.
inga qordeli
4. lusine skolaSia. dRes oTxi gakveTili aqvs:
pirveli – qarTuli:
meore – maTematika;
mesame – inglisuri;
meoTxe – xatva.
lusines xatvis gakveTili Zalian uyvars. bavSvebi wylis cxovelebs
xataven. bavSvebi cxovelebs feradi fanqrebiT xataven.
– me rvafexas davxatav, – ambobs lusine.
lusine rvafexas xatavs.
– me ferad rvafexas davxatav, – ambobs lusine.
lusine ferad rvafexas xatavs. erT fexs lurjad aferadebs. meore fexs
yviTlad. mesame fexs wiTlad aferadebs. meoTxe fexs mwvaned aferadebs.
mexuTe fexs yavisfrad aferadebs. meeqvse fexs Savad aferadebs. meSvide
116DON’T COPY
fexs cisfrad aferadebs. merve fexs ar aferadebs.
Tavi 6
sayidlebze
1. es aris sursaTis maRazia. aq iyideba: puri, funTuSa, Zexvi, karaqi, rZe;
es aris afTiaqi. aq iyideba wamali; es aris saTamaSoebis maRazia, aq iyideba:
Tojina, saTamaSo manqana; es aris sportuli maRazia. aq iyideba: burTi,
botasi.
Tavi 7
eqimTan
1. eqimi da avadmyofi
gogona: – eqimo, eqimo, damexmare, avada myavs Cemi Tojina, sicxe aqvs da
yeli stkiva.
avtori: – eubneboda patara aniko Zia kotes.
eqimi: – marTalia, Zalian avad aris! gacivdeboda, magram ara uSavs.
axlave wamali
davalevinoT. erTi kovzi muraba gadavaylapoT da morCeba.
gogona: – rogor fiqrobT, eqimo, erTi kovzi eyofa?
eqimi: – eyofa!
avtori: – eqimma erTi kovzi muraba gadaaylapa vis, Tu iciT?
ra Tqma unda, anikos da Tojinac maSinve morCa.
2. cialas werili
patara ciala avad gaxda da sabavSvo baRSi ver wavida. daxata sami
suraTi, Cado konvertSi da dedas sTxova:
– dediko, gagzavne es werili. Cemi maswavlebeli da bavSvebi gaigeben,
ratom ar mivedi sabavSo baRSi.
bavSvebma miiRes werili da cialas gamogzavnili naxatebi.
Tavi 8
interviu megobarTan
1. – ali, ra gainteresebs yvelaze metad?
– sporti.
– fexburTi ufro mogwons Tu kalaTburTi?
– kalaTburTi.
– romelia Seni sayvareli sportsmeni?
117DON’T COPY
– zaza faCulia.
– ra ar giyvars yvelaze Zalian?
– yvelaze Zalian ar miyvars fafa.
2. – luka, vin arian Seni mSoblebi?
– dedaCemi eqimia, mamaCemi inJineri.
– ra hqvia dedaSens da ramdeni wlisaa.
– dedaCems marina hqvia. is 30 wlisaa.
– daZma gyavs?
– Zma ar myavs. marto erTi da myavs. mas leila hqvia. is 11 wlisaa.
– romel klasSi swavlobs Seni da?
– meeqvse klasSi.
– deida da mamida gyavs?
– diax. ori deida da erTi mamida myavs.
– ramdeni wlisaa Seni mamida?
– mamidaCemi 35 wlisaa.
– ramdeni deidaSvili da mamidaSvili gyavs?
– mamidaSvili ar myavs. myavs ori deidaSvili. erTi Cemze ufrosia,
meore ki Cemze umcrosi.
Tavi 9
sofelSi
1. vinc miwis qveS gaizarda,
mec imaTi var dobili,
xan Cipsi var, xan piure,
xan Semwvari..........
2. es Cveni saxlia sofelSi. saxli erTsarTuliania. is patara da lamazia.
saxlis win ezoa. ezoSi Cveni ZaRli cxovrobs. saxlis marjvniv baRia,
marcxniv – venaxia, ukan – bostani. me miyvars Cemi saxli.
3. Talgami
papam bostanSi Talgami dargo. Talgami gaizarda didi, Zalian didi.
papam Talgami ver amoiRo. man dauZaxa bebos. bebo moeWida papas, papa –
Talgams. swies, magram ver amoswies. bebom dauZaxa gogonas, gogonam – ZaRls,
ZaRlma – katas, katam – Tagvs.
Tagvi moeWida katas, kata – ZaRls, ZaRli – gogonas, gogona – bebos,
bebo – papas, papa – Talgams. swies, swies da Talgami amoiRes.
118DON’T COPY
Tavi 10
qalaqSi
1. werili megobars!
gamarjoba, robert! rogor xar? rogor arian ali da leila? me kargad
var. baTumSi axla kargi amindia, mze anaTebs da cxela. me sul zRvaze var
da verTobi.
guSin diliT me da dedam zRvaSi delfinebi vnaxeT. isini Zalian momewona.
dedam miTxra, rom delfini Wkviani da mxiaruli cxovelia. uyvars TamaSi.
me da deda xval movdivarT matarebliT. matarebeli saRamos Svid saaTze
iqneba TbilisSi.
mokiTxva gadaeci yvelas.
siyvaruliT, Seni megobari – giorgi.
2.
– gamarjoba, giorgi!
– gamarjoba, leila!
– giorgi, gaicani, es Cemi biZaSvilia, ali.
– gamarjoba! sad midixarT?
– ali guSin Camovida baqodan da Tbiliss vaTvalierebT.
– mTawmindaze iyaviT?
– jer ara. Zveli Tbilisi davaTvaliereT.
– saRamos mTawmindaze mivdivarT.
– mec TqvenTan erTad wamoval.
– ra kargia, erTad viseirnebT.
3. TamaSi
– rasa xedav?
– lurjsa casa,
– rasa natrob?
– mxatvris funjsa,
– ras daxatav?
– mTas da mdelos,
– gaumarjos......
– saqarTvelos!
nodar SamanaZe
119DON’T COPY
damxmare eleqtronuli resursebi da bmulebi
1. saqarTvelos himni https://www.youtube.com/watch?v=4RRHnPnqFNE2. es lamazi mTebi https://www.youtube.com/watch?v=rsJAu7a-VEg3. zafxulia cxela, cxela – daTo gomarTelihttps://www.youtube.com/watch?v=MRNDYXlqOrY4. murikela https://www.youtube.com/watch?v=jrryF5klrMY5. Jirafi Joze – weliwadis droebihttps://www.youtube.com/watch?v=M–j1wwBLr7Q&t=223s6. me davxatav https://www.youtube.com/watch?v=UD0JGhSLvnk&t=56s7. Cito, Cito nacara https://www.youtube.com/watch?v=0ivxzdgMfUs&t=55s8. https://www.youtube.com/watch?v=wold6oiQvQI mze dedaa Cemio9. cxovelebiJoze https://www.youtube.com/watch?v=5grQfgnYTG010. dabadebis dReJoze https://www.youtube.com/watch?v=xmcybT9F–fg&t=61s11. Wrelo pepela https://www.youtube.com/watch?v=kp52kq09Qto12. es sawyali kurdReli https://www.youtube.com/watch?v=76IW3PcVPuc13. komSi komSi komara https://www.youtube.com/watch?v=wgx3CZm3am414. ferebiJoze https://www.youtube.com/watch?v=LSzWA2hJulI&t=25s15. Jirafi Joze – simRera saqarTvelozehttps://www.youtube.com/watch?v=–lBQZNPl7jQ16. .Jirafi Joze – frinvelebze https://www.youtube.com/watch?v=YAO-63Cv1kA17. Jirafi Joze – gemrieli lukmahttps://www.youtube.com/watch?v=edkwMXUrNGQ18. Jirafi Joze – mxiaruli maTematikahttps://www.youtube.com/watch?v=iglpDoarMqU&t=160s19. Jirafi Joze – kargad viqcevi!https://www.youtube.com/watch?v=gFfKOz3MZZ0&t=16s20. Jirafi Joze – Wupa-Wupa banaobahttps://www.youtube.com/watch?v=TZddQn2dlVU&t=2s21. Jirafi Joze – saaxalwlo simRerahttps://www.youtube.com/watch?v=TvOO2f8rIko22. Jirafi Joze – megobrebihttps://www.youtube.com/watch?v=lP6J8rbnifQ23. gzaze mirbis kurdReli https://www.youtube.com/watch?v=KS93WXuMFsU24. Jirafi Joze – feradi samyarohttps://www.youtube.com/watch?v=-bex01BR51o25. Jirafi Joze – eqimobanahttps://www.youtube.com/watch?v=SB02AntjOqw&t=157s26. TeTri cidan fifqi cvivahttps://www.youtube.com/watch?v=kLbBMkqGuDE27. fifqebo fifqebohttps://www.youtube.com/watch?v=UP7uI56lG–s28. gareT Tovda Tovda Tovda
120DON’T COPY
https://www.youtube.com/watch?v=uG1rHshMVCQ&list=PLpVFNJLvuw3PjgnXFwSmB1vLVdAPthk-M
29. Tovlis gundebi– „axali weli modis“ https://www.youtube.com/watch?v=lm4F4HC4jYk&index=6&list=PLpVFNJLvuw3PjgnXFwSmB1vLVdAPthk-M
30. deda dediko https://www.youtube.com/watch?v=kT3Wx–5Cnyo31. ratom bzui futkaro https://www.youtube.com/watch?v=Xoj3cjq2Et032. saqaTmeSi Separula melahttps://www.youtube.com/watch?v=w8oxt7kBHxg&list=PLDLiX3mFRtTz3TkDLOMSzJcOv
IumE5z-R33. iau uau bebiasTan mivdivarhttps://www.youtube.com/watch?v=uU0qKBH54QI&list=PLDLiX3mFRtTz3TkDLOMSzJc
OvIumE5z-R&index=734. maSin roca gixariahttps://www.youtube.com/watch?v=QLOClB782EQ&index=12&list=PLDLiX3mFRtTz3Tk
DLOMSzJcOvIumE5z-R35. mxiaruli anbanihttps://www.youtube.com/watch?v=D9WiWfHInnU36. ferebi ataTiTahttps://www.youtube.com/watch?v=wcHsN946noc&t=109s37. https://www.youtube.com/watch?v=HeABjDOwXX8ra dila Tendeba38. https://www.youtube.com/watch?v=89mPZNNFsy8gazafxuli39. https://www.youtube.com/watch?v=Yj1KcFwnxN4junglebi40. https://www.youtube.com/watch?v=b1kDbiLFDMIgazafxuli41. https://www.youtube.com/watch?v=dKFKrQwMv7A&list=PLMzINmNoNhnJIzv8Xlns
rZ-2X8MGGikkHmatarebeli42. https://www.youtube.com/watch?v=zP6tOW1–skI&t=8sdaxtis 5maimuni ferad sawolze43. https://www.youtube.com/watch?v=RFYG9Dhoqocpepi grZeliwinda44. https://www.youtube.com/watch?v=7YquExKD03omaia oTiaSviliCemi lamazi pepela45. do, re, mi, fa, sol, la, sihttps://www.youtube.com/watch?v=G2E8dosuchk46. mxiaruli varjiSisimRera mokolondihttps://www.youtube.com/watch?v=DmCTCsjVrkw47. ra Rameahttps://www.youtube.com/watch?v=uDVY7s–MxfQ48. wvimav, wvimav, gadaiRehttps://www.youtube.com/watch?v=VWi0dUTNqhc
121DON’T COPY
49. wvimahttps://www.youtube.com/watch?v=Rddz–OGmLwU50. alilo, alilo, Soba Tendebahttps://www.youtube.com/watch?v=qlYuJR7iAyg&t=3s51. daTunia drunCasa erbo mergo qarvisahttps://www.youtube.com/watch?v=dg-63-B5RHQ52. cisartyelahttps://www.youtube.com/watch?v=BmlZyDzfX8o53. cisartyelas ferebihttps://www.youtube.com/watch?v=xkn9N8ApKCg54. https://www.youtube.com/watch?v=v8GnzMJglwodeda, dediko55. wvimahttps://www.youtube.com/watch?v=1kVcnkIGl5856. murikelahttps://www.youtube.com/watch?v=jrryF5klrMY57. ori juja – ansambli `iveria“ https://www.youtube.com/watch?v=efDJhQc5JE4zRaprebi58. https://www.youtube.com/watch?v=KN9Jl3t03oQJirafi, romelsac simaRlis eSinoda. zRaprebi patarebisTvis qarTu
lad59. https://www.youtube.com/watch?v=3Dke3efwpUIlomi da Tagvi – iakob gogebaSvili, qarTuli moTxrobebi patarebisT
vis60. https://www.youtube.com/watch?v=dL28m4HAfv8ku da morieli – sulxan-saba orbeliani, igav – araki qarTulad pata
rebisTvis61. https://www.youtube.com/watch?v=HCBLTXTeSSs&t=19svitvita da baTura
leqsebiram SeWama venaxi, leqsi.62. https://www.youtube.com/watch?v=A21FSpkJ-WwSemodgoma, sabavSvo leqsebis krebuli,63. https://www.youtube.com/watch?v=NU–6ePZAeqYsabavSvo leqsebi, Cito nacara, kikli kikli, Wupa Wupa.64. https://www.youtube.com/watch?v=H7qJpakIrZYmartivad xatva
65. https://www.youtube.com/watch?v=QQ-ZuyB–c6w
122DON’T COPY
gamoyenebuli literatura da internetresursebi
1. kKargiskola.ge – saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis portali; (resur
swignebi, meToduri filmebi, xmovani wignebi)
2. gzamkvlevi maswavleblebisTvis. qarTuli ena da literatura. IVI
klasebi;
http://ncp.ge/ge/curriculum/satesto-seqtsia/akhali-sastsavlo-gegmebi-2018-2024/datskebiti-safekhuri-i-vi-klasebi-damtkitsda-2016-tsels
3. erovnuli saswavlo gegma, 2018 – 2024 wlebi;
4. kiTxvis efeqturi meTodebi. maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis
erovnuli centri. 2013;
5. kiTxvis efeqturi meTodebi, videogakveTilebi, maswavleblis saxli.
6. saganmanaTleblo TamaSebi bukis gamoyenebiT
http://buki.ge/programs7. http://kargiskola.ge/SC/sakintro.php – diagnostikuri Sefaseba
8. http://ncp.ge/ge/preschool-education/general-part/damkhmare-sakhelmdzghvaneloebi –
damxmare saxelmZRvaneloebi
9. http://www.ungeorgia.ge/geo/sutainable–development–goals#.XJUQtygzbIU–
mdgradi ganviTarebis miznebi
10. https://rm.coe.int/-/1680743642 – Tanacxovreba demokratiul sazogadoebaSi
11. http://kargiskola.ge/teachers/resource–books/kitxva/resursi–kitxva.pdfkiTxvisa da weris swavleba dawyebiT safexurze
12. kargi skola, resurswigni
http://www.kargiskola.ge/13. kargi skola, meToduri filmi
http://kargiskola.ge/teacherintro/teacher-metoduri-videoebi.php14. gakveTilis gegmebi
http://kargiskola.ge/teacherintro/teacher-gakvetilis-gegmebi.php15. „kiTxvis efeqturi meTodebi“ – damxmare meToduri masala maswavleb
le bisTvis
http://www.etaloni.ge/geo/main/index/1186716. maswavleblis wignigamWoli kompetenciebi
http://mastsavlebeli.ge/?p=12743