FINANCIAL LITERACY IN MARGINALISED COMMUNITIES (2018-1-UK01-KA204-048120)

Ramowy program nauczania kompetencji finansowych

Ten projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Projekt lub publikacja

odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w

nich zawartość merytoryczną. Numer projektu: 2018-1-UK01-KA204-048120

2

Spis treści

1. Wprowadzenie.……………………………………………………………………………….…3

2. Podstawowe cele nauczania…………………………………………………..…..3

3. Moduły………………………..………………..……………………………………………………...4

3

1. Wprowadzenie

Ramowy program nauczania kompetencji finansowych to program, którego celem jest wypełnienie

luk z zakresu podstawowej wiedzy finansowej dla osób ze społeczności zmarginalizowanej. Program

składa się z dwunastu modułów. Każdy moduł może być dostosowany do już prowadzonych zajęć lub

zaprezentowany, jako samodzielna lekcja. Prezentacja modułu zajmuje około 45 do 90 minut,

w zależności od treści zajęć i od prezentowanego modułu.

Program nauczania został tak zaprojektowany, aby można go było łatwo zintegrować z innymi

zajęciami lub kursami.

2. Podstawowe cele nauczania

Uwzględnienie oszczędności, jako priorytetu budżetowego.

Zrozumienie celu działania banków.

Zrozumienie, w jaki sposób banki mogą przyczynić się do dobrobytu finansowego.

Zrozumienie koncepcji bankowości elektronicznej.

Zrozumienie, dlaczego tak ważna jest terminowa spłata pożyczek.

Zrozumienie warunków, które trzeba spełnić by uzyskać dobrą ofertę kredytową.

Nabycie wiedzy na temat celów i rodzajów podatków.

Nabycie wiedzy o możliwościach rozwoju aktywów.

Umiejętność unikania niekorzystnych pożyczek.

Nabycie wiedzy na temat kont oszczędnościowych i innych sposobów oszczędzania.

Nauczenie się prawidłowego korzystania z rachunku bieżącego.

Zrozumienie jak odpowiedzialnie używać kart kredytowych.

Poznanie najlepszych sposobów na transfer gotówki za granicę.

4

3. Moduły

Moduł 1: Budżetowanie

Zarys Celem lekcji jest przygotowanie uczestników do comiesięcznego zarządzania osobistym budżetem. Ma to im pomóc w podejmowaniu właściwych decyzji finansowych, a także w ustanawianiu i prowadzeniu osobistej kontroli swoich finansów. Lekcja ma być praktyczną pomocą dla wszystkich uczestników, którzy chcą jak najlepiej zrozumieć narzędzia budżetowania, by lepiej zarządzać swoimi pieniędzmi.

Cele Celem modułu jest:

Zrozumienie relacji i stosunku do pieniędzy oraz sposobów ich obsługi

Zrozumienie jak skutecznie kontrolować finanse osobiste

Udzielenie wskazówek dotyczących budżetowania i zarządzania pieniędzmi, w tym zarządzania comiesięcznym budżetem.

Efekty kształcenia Słuchacze zrozumieją podstawowe zasady budżetowania, w tym:

o czym jest osobisty budżet o istota budżetowania o techniki budżetowania o jak wprowadzić budżet osobisty

Słuchacze zrozumieją najważniejsze koncepcje i narzędzia do zarządzania finansami: o ustalanie budżetu o narzędzia do analizy i lepszego zrozumienia budżetu o przygotowywanie osobistego budżetu o ocena budżetu o wdrażanie strategii naprawczej

Słuchacze zrozumieją znaczenie osobistych budżetów i celów finansowych o zrozumienie ogólnej koncepcji zarządzania finansami osobistymi o rozsądne zasady finansowania o budżetowania przez całe życie

5

Moduł 2: Bank

Zarys Celem tego modułu jest pomoc uczącym się w zrozumieniu usług dostępnych w bankach, zaletach i wadach korzystania z nich oraz przedstawienia różnych rodzajów banków.

Cele Celem modułu jest:

Przekazanie słuchaczom kluczowych informacji na temat podstawowych pojęć bankowych.

Zapewnienie słuchaczom kluczowych informacji o usługach bankowych.

Przekazanie słuchaczom wiedzy potrzebnej do świadomego wyboru bank w oparciu o ich indywidualne potrzeby.

Efekty kształcenia 1. Słuchacze rozumieją funkcje banku. 2. Słuchacze potrafią zidentyfikować powody, przemawiające za tym by trzymać swoje

pieniądze w banku. 3. Słuchacze znają rodzaje usług świadczonych przez banki. 4. Słuchacze znają dokumenty niezbędne do otwarcia rachunku bankowego. 5. Słuchacze wiedzą, na jakie pytania należy odpowiedzieć podczas wyboru banku. 6. Słuchacze są w stanie zidentyfikować lokalne banki.

6

Moduł 3: Konta bankowe

Zarys Celem tego modułu jest zapewnienie słuchaczom wiedzy umożliwiającej świadome otwieranie i korzystanie z kont bankowych przy jednoczesnym minimalizowaniu ogólnego ryzyka związanego z zarządzaniem kontami bankowymi.

Cele Celem modułu jest:

Przekazanie słuchaczom wiedzy jak prawidłowo korzystać z różnych rodzajów kont bankowych.

Pomoc słuchaczom w zrozumieniu podstawowych pojęć związanych z prowadzeniem konta bankowego.

Zapewnienie słuchaczom wiedzy umożliwiającej podejmowanie decyzji dotyczących wyboru rodzaju rachunku bankowego oraz związanych z tym opłat, podatków i innych powiązanych warunków.

Efekty kształcenia 1. Słuchacze znają i używają terminologię bankową. 2. Słuchacze identyfikują różnice między rachunkiem bieżącym a oszczędnościowym. 3. Słuchacze zademonstrują umiejętność wystawienia czeku. 4. Słuchacze wykażą się umiejętnością rozumienia wyciągu bankowego.

7

Moduł 4: Transakcje elektroniczne

Zarys Celem tego rozdziału jest zapewnienie uczącym się wiedzy o różnych rodzajach elektronicznych przelewów bankowych, ich kosztach, terminach i różnicach. Ma również na celu zapoznanie ich z rodzajami kart debetowych i różnicami między nimi. Dostarcza też informacji o tym jak używać kart debetowych do wypłacania pieniędzy z bankomatów oraz praktycznego zastosowania poleceń zapłaty.

Cele Celem modułu jest:

Przedstawienie różnych rodzajów przelewów bankowych

Przelewy międzynarodowe – system SEPA

Karty debetowe – ich zalety i wady w porównaniu do innych rodzajów kart

Wypłata pieniędzy za pomocą kart debetowych

Korzystanie z polecenia zapłaty do płatności za rachunki

Efekty kształcenia Słuchacze rozumieją pojęcie elektronicznych przelewów bankowych.

Słuchacze znają sposoby użycia karty debetowej.

Słuchacze wiedzą jak używać bankomatów.

Słuchacze rozumieją pojęcie polecenia zapłaty.

8

Moduł 5: Kredyty

Zarys Słuchacze będą dobrze rozumieli pojęcie kredytu i jego korzyści, wpływ jaki może on mieć na ogólną historię finansową danej osoby oraz jej przyszłe wnioski o kredyt.

Cele Celem modułu jest:

Pomóc słuchaczom w zrozumieniu pojęcia kredytu

Zapewnienie, że słuchacze są świadomi konsekwencji kredytu

Przeszkolenie osób uczących się jak zarządzać swoim kredytem

Efekty kształcenia Słuchacze rozumieją cel kredytu.

Słuchacze rozumieją, jak działa kredyt.

Słuchacze rozumieją, dlaczego kredyt jest przydatny.

Słuchacze znają i stosują terminologię związaną z kredytem.

Słuchacze wykażą zdolność do obliczania stosunku zadłużenia do dochodu.

Słuchacze rozumieją znaczenie terminowej spłaty kredytu.

9

Moduł 6: Podatki

Zarys Słuchacze dowiedzą się o różnych rodzajach podatków, w jaki sposób są naliczane, w jaki sposób i kiedy są odliczane, jak ważne jest ich płacenie, jaki jest ich cel i jak można zarządzać swoimi podatkami.

Cele Celem modułu jest:

Pomoc słuchaczom w zrozumieniu celu podatku

Szkolenie słuchaczy jak mogą planować odliczenia podatkowe

Efekty kształcenia

Słuchacze rozumieją cel systemu podatkowego w kraju, w którym mieszkają.

Słuchacze rozpoznają odliczenia podatkowe od swojej pensji.

Słuchacze dowiedzą się, jak obliczać i składać roczne deklaracje podatkowe.

Słuchacze zrozumieją założenia podatku dochodowego w kraju, w którym mieszkają.

Słuchacze będą świadomi wszystkich innych rodzajów obowiązkowych podatków, które są stosowane w kraju, w którym mieszkają.

10

Moduł 7: Rozwój majątku i kapitału

Zarys Słuchacze dowiedzą się o koncepcji rozwoju aktywów, inwestowaniu i terminologii związanej z tymi aspektami znajomości finansów.

Cele Celem modułu jest:

Zapewnienie uczącym się wiedzy, w jaki sposób aktywa mogą prowadzić do rozwoju bogactwa

Pomoc słuchaczom zrozumieć warunki niezbędne do rozpoczęcia inwestowania

Dostarczenie wiedzy umożliwiającej podejmowanie świadomych decyzji dotyczących inwestycji

Efekty kształcenia Słuchacze rozumieją znaczenie rozwoju aktywów.

Słuchacze znają koncepcję „inwestowania”.

Słuchacze znają i rozpoznają terminologię związaną z aktywami.

11

Moduł 8: Prawa konsumenta

Zarys Słuchacze znają swoje prawa i obowiązki oraz ramy prawne związane z konsumpcją towarów i usług online i offline oraz o tym, jak uchronić się przed nieuczciwymi praktykami.

Cele Celem modułu jest:

Zapoznanie słuchaczy z ich prawami konsumenta.

Pomaganie słuchaczom zrozumieć, na co muszą zwracać uwagę przy zakupie.

Pomaganie słuchaczom w identyfikowaniu zagrożeń i nieuczciwych praktyk oraz sposobach ich unikania.

Przekazanie słuchaczom wiedzy na temat sposobów postępowania w przypadku naruszenia ich praw konsumenta.

Nauczenie słuchaczy o ich prawie do odstąpienia od umowy i pomoc w zrozumieniu pojęcia umowy sprzedaży oraz znaczenia „drobnego druku”.

Przekazanie słochaczom wiedzy na temat tego co robić w przypadku wadliwego stanu towaru.

Efekty kształcenia Słuchacze rozumieją, że mają prawa i obowiązki jako konsumenci.

Słuchacze będą świadomi znaczenia porównywania cen i rozumieją pojęcie oferty.

Słuchacze rozumieją nieuczciwe i podejrzane praktyki, takie jak niekorzystne pożyczki i wiedzą jak się przed nimi chronić.

Słuchacze wykażą się umiejętnością rozpoznawania „oszustw” i nieuczciwych praktyk pożyczkowych.

Słuchacze poznają punkty kontaktu i możliwości działania w przypadku naruszenia ich praw.

Słuchacze będą świadomi możliwości odstąpienia od umowy i zrozumieją umowę sprzedaży oraz „drobny druk”.

Słuchacze będą wiedzieć, jakie kroki podjąć w przypadku kupna wadliwych towarów.

12

Moduł 9: Oszczędności

Zarys Celem tego rozdziału jest nauczenie słuchaczy na temat koncepcji oszczędzania i sposobie jej stosowania.

Cele Celem modułu jest:

Pomoc słuchaczom w zrozumieniu koncepcji oszczędzania i myśleniu w tym kontekście o przyszłości.

Nauczenie obywateli podstawowych umiejętności w zakresie stopy procentowej i odsetek ujemnych.

Pomoc obywatelom w otwarciu rachunku oszczędnościowego oraz w porównywaniu różnych dostawców usług finansowych.

Zapewnienie podsumowania różnych produktów oszczędnościowych.

Pomaganie słochaczom w refleksji nad ich osobistymi potrzebami i motywowanie ich do przeciwstawiania się trendom i presji rówieśników oraz konsumpcji w oparciu o ich rzeczywiste potrzeby.

Efekty kształcenia Słuchacze rozumieją wartość i cel oszczędzania.

Słuchacze rozumieją pojęcie (ujemnych) odsetek.

Słuchacze identyfikują rzeczy, o których należy wiedzieć przed otwarciem rachunku oszczędnościowego.

Słuchacze znają różne produkty oszczędnościowe.

Słuchacze są w stanie odzwierciedlić to, czego potrzebują i czego chcą, by mogli odpowiednio dostosować swoje zachowanie.

13

Moduł 10: Prowadzenie rachunku bieżącego

Zarys Celem tego modułu jest rozwinięcie podstawowej wiedzy uczestników na temat rachunków bieżących, oszczędności, kredytów w rachunku bieżącym i inwestycji. W szczególności jego celem jest wspieranie uczestników w zdobywaniu wiedzy o podstawowych elementach i czynnikach dotyczących rachunków bieżących oraz pełniejsze zrozumienie istniejących produktów i usług.

Cele Celem modułu jest:

Wyposażenie uczestników w niezbędną teoretyczną i praktyczną wiedzę na temat rachunków bieżących.

Pokazanie słuchaczom jak zastosować tę wiedzę w swoich osobistych decyzjach finansowych.

Zapoznanie uczestników z procesem wyszukiwania i analizy funkcji rachunku bieżącego.

Dostarczenie słuchaczom wiedzy potrzebnej do samodzielnego wyboru odpowiedniego rachunku bieżącego zgodnego z ich osobistymi potrzebami.

Efekty kształcenia Słuchacze rozumieją zasady i koncepcje bankowości osobistej.

Słuchacze posiadają wiedzę, by zastosować efekty uczenia się w praktyce.

Słuchacze posiadają techniczną wiedzę w zakresie prowadzenia rachunku bieżącego i zarządzania nim.

14

Moduł 11: Karty kredytowe

Zarys Słuchacze zrozumieją koncepcję kart kredytowych i to, w jaki sposób mogą one być korzystne dla niektórych obszarów osobistego zarządzania finansami.

Cele Celem modułu jest:

Pomaganie słuchaczom w zrozumieniu różnicy pomiędzy kartą kredytową a pozostałymi rodzajami kart

Poznanie przez słuchaczy kosztów i dodatkowych zalety kart kredytowych

Poznanie przez słuchaczy środków bezpieczeństwa używanych do ochrony kart kredytowych

Efekty kształcenia 1. Słuchacze potrafią określić czynniki, które należy wziąć pod uwagę przy zakupie karty

kredytowej. 2. Słuchacze rozumieją koszt użytkowania karty kredytowej. 3. Słuchacze znają środki bezpieczeństwa, które należy podjąć podczas korzystania

z karty kredytowej.

15

Module 12: Przelewy

Zarys Słuchacze będą wiedzieć o koncepcji przekazów pieniężnych i płatności BACS, zarówno w kraju pochodzenia płatności, jak i w przypadku płatności międzynarodowych.

Cele Celem modułu jest:

Pomaganie słuchaczom w zrozumieniu pojęcia przekazu pieniężnego, powiązanej dokumentacji i procedur

Zrozumienie przez słuchaczy kosztów i opłat związanych z przekazem pieniężnym

Dostarczenie wiedzy na temat bezpieczeństwa i sprawdzanie poprawności dokonywania oraz otrzymywania płatności

Efekty kształcenia Słuchacze znają różne sposoby wysyłania pieniędzy za granicę.

Słuchacze rozumieją koszty związane z wysyłaniem pieniędzy.

Słuchacze zidentyfikują różne sposoby wysyłania pieniędzy za granicę.

Słuchacze posiadają umiejętność włączania kosztów przekazów do swojego budżetu.