ran 579 117 collectie driever interview met ......1 ran 579_117 collectie driever interview met...
TRANSCRIPT
1
RAN 579_117 COLLECTIE DRIEVER
INTERVIEW MET ALFRED VYTH 22 juli 1985 (20)
Naast het interview bevat dit dossier ook een artikel uit een Duits tijdschrift, een gedicht
van zijn zus, geschreven kort voordat zij werd gedeporteerd, een transcriptie van een
dagboek van Alfred en een gedicht, opgedragen aan het gezin Magendans, waar Alfred
en Elli vanaf 15 juli 1942 tot aan de bevrijding van Nijmegen zaten ondergedoken. Het
gezin van vijf personen woonde op de Verlengde Groenestraat 14.
Elli von den Driesch, Alfred Vyth, Ellen Vyth FOTO’S VAN GENI.COM
2
Kalkar, CPH, SDAP, Restaurant Diebels. Neef, een echte doordouwer. Mogelijk Paul Vyth.
3
Vader veehandelaar. Komst van zijn partner (Elli von den Driesch). Huwelijk 1939.
4
Vluchtelingen uit Kalkar teruggestuurd, later naar Mauthausen. In 1937 naar Nijmegen. Later relatief
meer Duitse Joden ondergedoken.
5
De Wijze. ‘We hebben nog geprobeerd achter de waterlinie te komen.’ Onderduik 1941 bij boer in
Wijchen.
6
Onderduik op 15 juni 1942 [N.B.: dat moet zijn: 15 juli 1942]. Margendans [N.B.: dat moet zijn:
Magendans]. ‘We waren de eersten die onderdoken.’ Verlengde Groenestraat.
7
Bezorger Vrij Nederland had lijst met adressen waar hij bezorgde. Huiszoeking.
8
Magendans (werkte bij PGEM) opgepakt, naar Arnhem, confrontatie met De Ruiter. Betalen met
textiel.
9
‘Zeker voor mensen met kinderen was het heel moeilijk om onder te duiken. Ik weet nog goed dat
een oom van mij ondergedoken was’ [N.B.: waarschijnlijk Marcus Vyth]. Veel Nederlandse Joden
dachten dat het niet nodig was onder te duiken, bijvoorbeeld de familie De Wijze [N.B.: Alfred doelt
hier op de familie De Wijze van de Pontanusstraat]. Sybilla, gehuwd met Paul Vyth, niet opgepakt.
10
9 Buren van Magendans waren NSB’ers. Nieuwenhuis, Spier. Dagelijks leven in huis. 16 september
1944; Appeltern.
11
Mill. NSB’ers. Dobbelmannweg. Weggehaalde meubels.
12
Dobbelmanweg, er kwam een gezin wonen met een bij Joden geroofde piano. Spullen uit de
Timorstraat, bijna alles weg, de foto’s verbrand.
13
Ontmoeting met Joodse jonge mannen; waarschijnlijk de kinderen uit de trein uit Wenen die in 1938
ook in Nijmegen stopte.
14
Alois Puyn.
15
Alfred werkt bij Kaufhaus Weill. Boycot tegen dat bedrijf, 1 april 1933. Geweld en intimidatie.
Opgepakt in Kleve bij bushalte.
16
15 SS’ers in huis van Spier, de buren. 1937, naar Nijmegen.
17
Deportatie 15 juli 1942, op de lijst de drie zussen van Alfred. Lore Vyth. Onderduik bij Magerdans
[NB: moet zijn Magendans].
18
19
Textilia.
20
Ellen Vyth, zus van Alfred Vyth, gedicht in het Nederlands. Zij werd op 9 oktober 1944 gedeporteerd
van Theresienstadt naar Auschwitz en waarschijnlijk daar onmiddellijk vermoord; in ieder geval
tussen 11 en 31 oktober 1944.
21
22
DAGBOEK VAN ALFRED VYTH, VANAF 1940, vooral de periode na 16 september 1944.
23
24
25
26
27
28
29
30
18 Februari 1945. Verovering van Kalkar en Goch, eerder al van Heinsberg. Alfred denkt terug aan 1
april 1933. Firma Tielz in Kleef. Arrestatie en twee SA-mannen naar bureau. ‘Hier kan ik nog net zien
hoe een auto na het andere met communisten, SDAP en Joden naar het gevangenis rijdt.’ Met SDAP
bedoelt Alfred de in 1933 verboden SPD.
31
32
33
Kalkar; Spier; Willy Gembler in nazi-uniform, de schrik van Kalkar. Christenen. Apotheker Scheuer,
Dierenarts Tierarts Coenen, Hanneke Löverink.
34
Horlogemaker Wolf, Carl Diebels, Else Gembler, Dr. Bergmann, tandarts André, Café Quintar, Willy
Derks (ooit de beste vriend van Paul Vyth), Willy Sikking.
HEINSBERG: Ruim een week na Kristallnacht. ‘(…) hoe men alle mannen arresteerde, hun de huizen
afperste en ze het laatst alle in zo een vervallene fabriek buiten de stad net als besmette onder
brachte … en dan … op naar Polen!’
Mill, Cuijk, neerstorten Spitfire.
35
Met Paul naar Venray. Wij kwamen ook door Overloon en daar wil ik niets over schrijven.
36
In maart 1942 ging Elli voor het laatst naar de kapper. Zij waren toen in Amsterdam en Alfred zag er
voor het laatst zijn ouders en zijn zussen. Hij is bij het schrijven hiervan in maart 1945 nog niet zeker
ervan of zijn zus Ilse nog leeft.
Tijdens de onderduik stond hij nog tot 15 maart 1943 in contact met zijn ouders en met zijn zus Ellen.
37
Bij de razzia van 17 november 1942 kwam de politie hen zoeken in de Timorstraat. Gustav Vyth en
Jenny Levor zoeken overal een schuilplaats. Alfred probeert Ellen ervan te overtuigen ook naar
Nijmegen te komen.
38
Duitse krijgsgevangenen. 10 mei 1945.
39
22 April, eerste bezoek aan Nijmegen. Nieuw huis Dobbelmannweg 21.
40
Bericht van Ilse Vyth. Het is ons nu niet duidelijk waarom zij Elli von den Driesch Ellie Kaufmann
noemt. Kitty de Wijze terug uit Theresienstadt.
41
Kurt Vyth terug uit Theresienstadt.
42
Gedicht gemaakt tussen 10 mei 1944 en 15 juli 1944.
43
44
45
46
47