rangkaian penguat operasional (op-amp) non...

25
Rangkaian penguat operasional (Op-amp) non Linier Sigit Pramono, ST,MT

Upload: dophuc

Post on 21-Aug-2018

257 views

Category:

Documents


6 download

TRANSCRIPT

Rangkaian penguat operasional (Op-amp) non Linier

Sigit Pramono, ST,MT

Tujuan Pembelajaran

Setelah mengikuti kuliah ini, Mahasiswa dapat mendesain (C5) dan membandingkan (A4) rangkaian penguat operasional (Op-amp) Non Linier

Materi Ajar

Rangkaian pembanding

Rangkaian pemicu schmitt

Rangkaian integrator

Rangkaian deferensiator

Rangkaian Comparator (Pembanding)

A comparator is a specialized nonlinear op-amp circuit that compares two input voltages and produces an output state that indicates which one is greater.

Comparators are designed to be fast and frequently have other capabilities to optimize the comparison function

Jenis – Jenis Comparator

1. Comparator Inverting

2. Comparator Non Inverting

3. Comparator Inverting dg Level Tegangan Positif

4. Comparator Inverting dg Level Tegangan Negatif

5. Comparator Non Inverting dg Level Tegangan

6. Comparator Non Inverting dg Level Negatif

Comparator Non-inverting

Vo

RL

+

-

+V

-V

-Vi Vi

Vo

-Vo

+Vsat

-Vsat

0

Vref = 0

Vi

0

-Vsat

Vsat

Vo

t Vi

Vo

Gambar 1. Rangkaian Gambar 2. Kurva Transfer Gambar 3. Gelombang Output

Vi 0, VO = - VSat

Vi > 0, VO = VSat

Vi = 0, VO = 0

Comparator Inverting

Vi

VoVo

RL

+

-

+V

-V

-Vi Vi

Vo

-Vo

+Vsat

-Vsat

0

Vref = 0

Vi

0

-Vsat

Vsat

Vo

Gambar 1. Rangkaian Gambar 2. Kurva Transfer Gambar 3. Gelombang Output

Vi 0, VO = VSat

Vi > 0, VO = - VSat

Vi = 0, VO = 0

Comparator Non Inverting dg Level Tegangan Positif

Vo

RL

+

-

+V

-V

-ViVref

Vo

-Vo

+Vsat

-Vsat

0

Vi

0

-Vsat

Vsat

Vo

Vi

-Vo

Vref

t

Gambar 1. Rangkaian Gambar 2. Kurva Transfer Gambar 3. Gelombang Output

Vi Vref, VO = -VSat

Vi > Vref, VO = VSat

Vi = Vref, VO = 0

Comparator Non Inverting dg Level Tegangan Negatif

Vo

Vo

RL

+

-

+V

-V

-Vi-Vref

Vo

-Vo

+Vsat

-Vsat

0

Vi

0

-Vsat

Vsat

Vo

Vi

-Vo

-Vreft

Gambar 1. Rangkaian Gambar 2. Kurva Transfer Gambar 3. Gelombang Output

Vi Vref, VO = -VSat

Vi > Vref, VO = VSat

Vi = Vref, VO = 0

Comparator Inverting dg Level Tegangan Positif

Vo

Vo

RL

+

-

+V

-V

-ViVref

Vo

-Vo

+Vsat

-Vsat

0

Vi

0

-Vsat

Vsat

Vo

Vi

-Vo

Vref

Gambar 1. Rangkaian Gambar 2. Kurva Transfer

Vi Vref, VO = VSat

Vi > Vref, VO = +VSat

Vi = Vref, VO = 0

Gambar 3. Gelombang Output

Comparator Inverting dg Level Tegangan Negatif

Vo

Vo

RL

+

-

+V

-V

-Vi-Vref

Vo

-Vo

+Vsat

-Vsat

00

-Vsat

Vsat

Vo

Vi

-Vo

-Vref

Gambar 1. Rangkaian Gambar 2. Kurva Transfer

Vi Vref, VO = VSat

Vi > Vref, VO = +VSat

Vi = Vref, VO = 0

Gambar 3. Gelombang Output

Schmitt trigger

A comparator with hysteresis is also called a Schmitt trigger. The trigger points are found by applying the voltage-divider.

Schmitt trigger Inverting

Schmitt trigger Non Inverting

Schmitt trigger Inverting dg Level Tegangan

Schmitt trigger Non Inverting dg Level Tegangan

Rangkaian Schmitt trigger Inverting

Vref

R1

Vo

R2

Vo

Vo

-Vo

-Vsat

0

0

-Vsat

Vsat

Vo

Vi

-Vo

VUT

+

-

+V

-V -ViVUTVLT

VLT

Vsat

Vi

t

Cara Kerja :

Vo = +Vsat

Vo = -Vsat

VUT

+

-

+V

-V

VLT

+

-

+V

-V

-

R2

R1

R2

R1

-

+

Vi

+

Vi

VUT = Voltage Upper Threshold

VLT = Voltage Lower Threshold

SatUT VRR

RV

12

2

SatLT VRR

RV

12

2

Pada Vi VUT , VO = +VSat

Pada Vi ≥ VUT, VO = -VSat

Pada Vi > VLT , VO = -VSat

Pada Vi VLT, VO = +VSat

Rangkaian Schmitt trigger non Inverting

Vi

mR

Vo

R

Vo

Vo

-Vo

-Vsat

00

-Vsat

Vsat

Vo

Vi

-Vo

VUT+

-

+V

-V

-ViVUTVLT VLT

Vsat

Vi

t

m

VV Sat

UT

m

VV Sat

LT

Pada Vi VUT , VO = -VSat

Pada Vi ≥ VUT, VO = VSat

Pada Vi > VLT , VO = VSat

Pada Vi VLT, VO = -VSat

Schmitt trigger Non Inverting dg Level Tegangan

VrefVi

nR

Vo

R

VoVo

-Vo

-Vsat

00

-Vsat

Vsat

Vo

Vi

-Vo

VUT

+

-

+V

-V

-Vi

VUTVLT

VLT

Vsat

Vi

t

VrefVctr

Vctr

Vref

VH

n

V

nVV Sat

refUT

11

n

V

nVV Sat

refLT

11

n

VVVVV SatSat

LTUTH

nVref

VVV LTUT

CTR

11

2

Schmitt trigger Inverting dg Level Tegangan

Vref

Vi

nR

Vo

R

VoVo

-Vo

-Vsat

00

-Vsat

Vsat

Vo

Vi

-Vo

VUT

+

-+V

-V -Vi

VUTVLT

VLT

Vsat

Vi

t

VrefVctr

Vctr

Vref

VH

1)(

1

n

VV

n

nV Sat

refUT

1)(

1

n

VV

n

nV Sat

refLT

1

n

VVVVV SatSat

LTUTH

Vrefn

nVVV LTUT

CTR

12

INTEGRATOR

I

V1

Vd=0 Vo

+

-

+V

-V

RVi

C

dt

VVdC

R

VViI O

11

ViAVO .

dt

dVC

R

V

Adt

dVC

R

Vi OOO 1

Persamaan menjadi :

Apabila A harganya sangat besar,

dt

dVC

R

V

Adt

dVC OOO 1

Persamaan menjadi :

dt

dVC

R

Vi O

ViRCdt

dVO 1 dtVi

RCVO .

1

Vd=0 Vo

+

-

+V

-V

RVi

C

R10

Pemasangan Resistor paralel dengan Kapsitor

digunakan untuk megurangi pengaruh offset

masukan

t

V

0 4321

Vi

Vo

Contoh :Rangkaian Integrator seperti pada gambar, tentukan bentuk gelombang tegangan output

Vd=0 Vo

+

-

+V

-V

R : 100KVi

C : 1uF

t

(mS)

Vi(Volt)

0 7531

Vi

Vo

10

-10

0,2

-0,2

dtViRC

VO .1

dtVidtViuFK

VO .10.1100

1

: maka mS, 3 - 1 :dengan t Vi Untuk

02,0002,0.10. SVdtVi

VS

VSVO 2,002,010

: maka mS, 5 - 3 :dengan t Vi Untuk

VS

VSVO 2,002,010

02,0002,0.10. SVdtVi

Contoh :Rangkaian Integrator dengan R = 10K dan C = 100nF. VIN gelombang kotak dengan frekuensi 1 KHz dan amplitudo 5 Volt. Bagaimana bentuk gelombang output?

0t0 t1 t2 t3

t (mS)

5V

-5V

Vi

VO

2,5V

- 2,5V

0t0 t1 t2 t3

t (mS)

10,5 tttVVi

21,5 tttVVi

tRC

VdtV

RCV i

iO

1

VuFK

mSt

RC

VV

mSt

mSt

iO 5,2

1,010

5,055,0

0

VuFK

mSt

RC

VV

mSt

mSt

iO 5,2

1,010

5,051

5,0

Untuk setengah periode dari tegangan input, t0 – t1 :

Untuk setengah periode dari tegangan input, t1 – t2 :

DIFFERENSIATOR

i Vd=0 Vo

+

-

+V

-V

R

Vi

C dt

dViCi

OVRiVi .

dt

dViRCVO

V

0 4321

Vi

Vo

5t

Rs

i Vd=0 Vo

+

-

+V

-V

R

Vi

C

Pemasangan resistor seri (Rs) digunakan untuk

menghindari kecenderungan rangkaian untuk

berosilasi, nilainya antara 0,01R sampai dengan

0,1R

Contoh :

Vd=0 Vo

+

-

+V

-V

R : 10K

Vi

C :1n

10V

- 10V

t (mS)

0 t (mS)

0,1V

- 0,1V

VO

Vi

01 2 3 4 5 6

1 2 3 4 5 6

SV

mS

VV

dt

dVi /1010.2

20

2

1010 4

3

VS

V

dt

dVRCV i

O 1,010

10.110.104

93

SV

mS

VV

dt

dVi /1010.2

20

2

1010 4

3

VS

V

dt

dVRCV i

O 1,010

10.110.104

93

Untuk t : 0 – 2 mS

Untuk t : 2 – 4 mS

Contoh : Rangkaian differensiator dengan R = 2K2 dan C = 1 nF. Jika input seperti pada gambar, tentukan gelombang output

5V

- 5V

t (mS)

0 t (mS)

4,4V

- 4,4V

VO

Vi

05uS

10uS

15uS

10uS5uS 15uS

SnFKRC 2,212,2

VS

VS

dt

dVRCV i

O 4,45

102,2

VS

VS

dt

dVRCV i

O 4,45

102,2

Untuk t : 0 – 5uS

Untuk t : 5uS – 10uS

Aplikasi Persamaan Differensial

-

--

++

+

tVmCos

dt

dVO

OV

M1

M4

K330

F1

F1

M1

M1

M1

OV

tVmCosV

dt

dV

dt

Vd OOO 4

32

2