Problemy zagospodarowania Zbiornika Zemborzyckiego

w działalności

Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Lublinie

dr Monika Hurba

RDOŚ w Lublinie

MISJA RDOŚ

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Lublinie mając na względzie

jakość życia przyszłych pokoleń oraz obecne potrzeby społeczności

lokalnej, dbając o ochronę i racjonalne korzystanie z zasobów naturalnych,

tworzy sprawnie działającą, profesjonalną, nowoczesną i przyjazną

instytucję, aby pogodzić postęp społeczny i gospodarczy z poszanowaniem

ochrony środowiska.

Wybrane zadania Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska

•współudział w realizacji polityki ochrony środowiska w zakresie ochrony przyrody

i kontroli procesu inwestycyjnego, w tym:

• strategicznych ocen oddziaływania na środowisko,

•przeprowadzanie ocen oddziaływania przedsięwzięć na środowisko lub udział w tych

ocenach,

•tworzenie i likwidacja form ochrony przyrody oraz wydawanie decyzji na podstawie ustawy

z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.

Planowanie przestrzenne jako narzędzie wspomagania

rozwoju obszaru Zalewu Zemborzyckiego

Rola RDOŚ w planowaniu przestrzennym

•Organ opiniujący studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania

przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania

przestrzennego w ramach sooś

•Organ uzgadniający suikzp i mpzp

w obrębie obszarów chronionych

Stan planistyczny otoczenia Zalewu Zemborzyckiego (grudzień 2014)

Ryc. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Lublin

Kierunki zagospodarowania:

•strefa ekstensywnej urbanizacji,

•zieleń pomiędzy terenami zurbanizowanymi

•lasy.

Brak obowiązującego mpzp

dla terenów otaczających

Zalew Zemborzycki

•W rankingu Banku Światowego Doing Business 2013 pod względem łatwości

przebiegu procesu inwestycyjnego Polska jest wciąż na dalekiej 161 pozycji

na 183 państwa (137 m-ce w 2015 r.)

Wśród czynników najbardziej utrudniających procesy inwestycyjne w Polsce

znajduje się brak planów zagospodarowania przestrzennego miast.

•W latach 2011-2014 RDOŚ brał udział w 50 postępowaniach w sprawie wydania opinii

dla projektów zmiany studium uikzp miasta Lublin lub mpzp dla fragmentów miasta.

•Opracowanie mpzp dla całego terenu otaczającego Zalew Zemborzycki umożliwi

spójne zaplanowanie rozwoju dla tego terenu z uwzględnieniem zasad ochrony

środowiska.

W przypadku braku obowiązującego mpzp sposób zagospodarowaniu terenu

ustala się na podstawie:

•decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (WZ)

•decyzji lokalizacyjnej (inwestycje celu publicznego).

RDOŚ uzgadnia decyzje WZ w granicach obszarów chronionych.

Realizacja inwestycji - RDOŚ jako organ opiniujący, uzgadniający

lub wydający decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach

Przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko z zakresu

zagospodarowania turystycznego:

•Trasy narciarskie, tory bobslejowe,

wyciągi narciarskie, w tym

wyciągi do narciarstwa wodnego,

skocznie narciarskie oraz urządzenia

im towarzyszące;

Fot. Wyciąg narciarski nad Zalewem Zemborzyckim źr.: www.czasatrakcji.pl

Przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko z zakresu

zagospodarowania turystycznego:

•Ośrodki wypoczynkowe lub hotele

zlokalizowane poza terenami mieszkaniowymi,

terenami przemysłowymi, innymi terenami

zabudowanymi i zurbanizowanymi terenami

niezabudowanymi wraz z towarzyszącą im

infrastrukturą o powierzchni nie mniejszej niż

0,5 ha na obszarach chronionych lub 2 ha na

pozostałym obszarze.

•Stałe pola kempingowe lub

karawaningowe (wszystkie na obszarach

chronionych oraz o powierzchni nie mniejszej

niż 0,5 ha na pozostałym obszarze);

Fot. Ośrodek wypoczynkowy nad Zalewem Zemborzyckim źr.: www.google.com/maps

•Zabudowa usługowa w tym obiekty

sportowe w obrębie terenu posiadającego

obowiązujący mpzp o powierzchni 2 ha

w obszarach chronionych oraz 4 ha na

pozostałym obszarze, a w przypadku braku

mpzp odpowiednio o powierzchni 0,5 ha i 2 ha;

•Parki rozrywki, pola golfowe i stadiony wraz

z towarzyszącą im infrastrukturą;

•Przystanie śródlądowe dla nie mniej niż 10

statków, w tym także wykorzystywanych

wyłącznie do uprawiania sportu lub rekreacji,

a także wykorzystujące linię brzegową na

długości większej niż 20 m.

Przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko z zakresu

zagospodarowania turystycznego

Fot. Słoneczny Wrotków źr.: http://geoportal.lublin.eu, www.dziennikwschodni.pl

Inne inwestycje w rejonie Zalewu Zemborzyckiego zaliczane do

przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko

•infrastruktura techniczna: kanalizacja sanitarna, sieci wodociągowe;

•drogi i parkingi;

•przedsięwzięcia z zakresu

gospodarki wodnej tj. elektrownie

wodne, budowle piętrzące;

•tereny leśne - wylesienie w celu

zmiany sposobu użytkowania

terenu.

Fot. Las nad Zalewem Zemborzyckim źr.: www.bio-forum.pl fot. E. Brzozowska

Najistotniejsze uwarunkowania środowiskowe, które

należy uwzględnić podczas planowania inwestycji

w rejonie Zalewu Zemborzyckiego (sooś i ooś)

•jakość wód powierzchniowych

•położenie w granicy Czerniejowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu

•wpływ na zmiany klimatu oraz możliwość adaptacji inwestycji do zmian klimatu

(w szczególności w odniesieniu do przedsięwzięć, które będą finansowane ze

środków UE)

Ochrona zasobów wodnych

Ramowa Dyrektywa Wodna - głównym celem RDW jest osiągnięcie dobrego stanu

wszystkich części wód, poprzez określenie i wdrożenie koniecznych działań w

ramach zintegrowanych programów działań w państwach członkowskich do 2015

roku.

Dla każdego obszaru dorzecza opracowuje się plan gospodarowania wodami.

Zalew Zemborzycki został utworzony na Bystrzycy

– Plan gospodarowania wodami dla obszaru

dorzecza Wisły.

W PGW wyznaczono jednolite części wód

powierzchniowych i podziemnych oraz określono

cele środowiskowe, które powinny zostać

spełnione.

Obecnie opracowywane są aktualizacje Planów

gospodarowania wodami, które będą

obowiązywały od 2016 r.

Cele środowiskowe dla jednolitych części wód powierzchniowych (art.38d ustawy z dn. 18 lipca 2001 r. Prawo wodne Dz.U. z 2012 r. poz. 145 z późn. zm.)

•Dla JCWP niewyznaczonych jako sztuczne lub silnie zmienione jest ochrona, poprawa

oraz przywracanie stanu JCW, tak aby osiągnąć dobry stan tych wód, a także

zapobieganie pogorszeniu ich stanu.

•Dla sztucznych i silnie zmienionych JCWP jest ochrona tych wód oraz poprawa ich

potencjału ekologicznego i stanu chemicznego, tak aby osiągnąć dobry potencjał

ekologiczny i dobry stan chemiczny

wód powierzchniowych, a także

zapobieganie pogorszeniu ich

potencjału ekologicznego oraz stanu

chemicznego.

Fot. Bystrzyca źr.: lublin.gazeta.pl

Jednolite części wód powierzchniowych w rejonie

Zalewu Zemborzyckiego

• RW 2000024653

Zbiornik Zemborzyce • typ – nieokreślony

• status: silnie zmieniona część wód

• ocena stanu: zły

• Ocena ryzyka osiągnięcia celów środowiskowych – zagrożona ze

względu na brak rozwiązań technicznych możliwych do zastosowania w

celu poprawy stanu JCW

• Derogacje 4(4) – wpływ działalności antropogenicznej na stan JCW

generuje konieczność przesunięcia w czasie osiągnięcia celów

środowiskowych z uwagi na brak rozwiązań technicznych możliwych do

zastosowania w celu poprawy stanu JCW.

Fot. Zalew Zemborzycki źr.: www.google.pl fot. D.Hugo

• RW 2000924651 Bystrzyca od Kosarzewki do zbiornika • Typ – mała rzeka wyżynna węglanowa

• Status - naturalna część wód

• Ocena stanu zły

• Ocena ryzyka osiągnięcia celów środowiskowych - zagrożona

• RW 20001524699 Bystrzyca od zbiornika Zemborzyckiego do ujścia • Typ – średnia rzeka wyżynna – wschodnia

• Status - naturalna część wód

• Ocena stanu – zły

• Ocena ryzyka osiągnięcia celów środowiskowych - zagrożona

Dla obu JCWP określono derogacje:

Derogacje 4(4) – wpływ działalności antropogenicznej na stan JCW generuje

konieczność przesunięcia w czasie osiągnięcia celów środowiskowych z uwagi na

brak rozwiązań technicznych możliwych do zastosowania w celu poprawy stanu JCW.

Podstawowym warunkiem dla rozwoju zagospodarowania

Zalewu Zemborzyckiego

powinna być poprawa stanu wód zbiornika

•Kontrola stanu wody

•Identyfikacja i likwidacja źródeł zanieczyszczenia

•Zapobieganie powstawaniu nowych źródeł zanieczyszczenia wody

Czerniejowski Obszar Chronionego Krajobrazu

Na terenie Czerniejowskiego

OChK obowiązują zakazy

wprowadzone na podstawie

ustawy o ochronie przyrody

i ujęte w Rozporządzeniu Nr 40

Wojewody Lubelskiego

z dn. 17.02.2006 r.

Planowane zagospodarowanie

terenu oraz przyjęte rozwiązania

techniczne i technologiczne

przedsięwzięcia nie mogą

naruszać zakazów

obowiązujących w obrębie

Czerniejowskiego OChK

Ryc. Czerniejowski OChK źr.: geoportal.rdos.pl

Wpływ na zmiany klimatu oraz możliwość adaptacji do

przewidywanych zmian klimatu

Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na

zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030 (SPA 2020)

Sektory i obszary wrażliwe na zmiany klimatu: •Gospodarka wodna

•Różnorodność biologiczna i obszary chronione

•Leśnictwo

•Energetyka

•Strefa wybrzeża

•Obszary górskie

•Rolnictwo

•Transport

•Gospodarka przestrzenna i obszary zurbanizowane

•Budownictwo

•Zdrowie

Główne kierunki i działania (istotne w kontekście zagospodarowania Zalewu Zemborzyckiego)

•Dostosowanie sektora gospodarki wodnej w celu usprawnienia funkcjonowania sektora

w warunkach nadmiaru, jak i niedoboru wody.

•Utrata bioróżnorodności narasta wraz z postępującymi zmianami klimatu.

Z punktu widzenia ochrony siedlisk najistotniejsze są działania związane z utrzymaniem

obszarów wodno - błotnych i ich odtwarzaniem wszędzie tam, gdzie jest to możliwe.

•Objęcie całego terytorium kraju skutecznym systemem planowania przestrzennego

zapewniającym właściwe i zrównoważone wykorzystanie terenów.

W sektorze budownictwa konieczne będzie uwzględnienie potencjalnego oddziaływania

zjawisk ekstremalnych spowodowanych zmianami klimatu.

Ocena wpływu na zmiany klimatu i adaptacji do zmian klimatu przeprowadzana jest

na etapie sooś i ooś.

Wybrane przedsięwzięcia opiniowane przez RDOŚ

w rejonie Zalewu Zemborzyckiego

Planuje się zabudowę światła jazu dwoma turbinami typu Archimedesa o średnicy

2000 mm.

RDOŚ w Lublinie wskazał na potrzebę

przeprowadzenia ooś ze względu na:

•Utrudnienie przepuszczania wód

powodziowych – wzrost zagrożenia

powodziowego dla miasta Lublina

(wg mpzp miasta Lublin fala

powodziowa na skutek przerwania

zapory zalałaby Tarasy Zamkowe)

•Przekształcenie hydromorfologii rzeki

oraz zmianę parametrów fizyczno –

chemicznych i biologicznych

skutkujących pogorszeniem stanu

JCWP.

Budowa małej elektrowni wodnej na jazie zapory czołowej Zalewu

Zemborzyckiego

Fot. Zapora na Zalewie Zemborzyckim źr.: www.kurierlubelski.pl

Akademia Golfa nad Zalewem Zemborzyckim

RDOŚ stwierdził brak potrzeby przeprowadzenia ooś –

nie przewiduje się wystąpienia znaczących negatywnych

oddziaływań przedsięwzięcia na środowisko, zarówno na

etapie realizacji, jak i eksploatacji

Fot. Akademia Golfa żr.: geoportal.lublin.eu, www.kurierlubelski.pl

Ośrodek Żeglarski nad Zalewem Zemborzyckim

Źr.: www.dziennikwschodni.pl

RDOŚ stwierdził brak potrzeby przeprowadzenia ooś – nie przewiduje się

wystąpienia znaczących negatywnych oddziaływań przedsięwzięcia na środowisko,

zarówno na etapie realizacji, jak i eksploatacji.

Inne przedsięwzięcia:

-Rozbudowa obiektów hotelowych

-Budowa kanalizacji i sieci wodociągowej

-Centrum usług owo - handlowo – rekreacyjne

-RDOŚ jest organem uzgadniającym wycinkę

drzew w pasie drogowym –

wycinka drzew w związku z budową ścieżki

rowerowej wokół Zalewu Zemborzyckiego

Fot. Ścieżka rowerowa nad Zalewem Zemborzyckim źr.: mosir.lublin.pl

Dziękuję za uwagę