prof dobrowolski zalew zemborzycki 2015

ROZPOZNANIE GEOLOGICZNE

OSADÓW DENNYCH

I STRUKTURY PODŁOŻA

ZBIORNIKA ZEMBORZYCKIEGO

Radosław Dobrowolski, Jan Rodzik, Jarosław Pietruczuk Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej,

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej,

al. Kraśnicka 2cd, 20-718 Lublin

Zarys treści

(1) Wprowadzenie

(2) Dotychczasowy stan rozpoznania geologicznego

Zalewu Zemborzyckiego

(3) Zakres podjętych prac badawczych

(5) Podsumowanie

(4) Wyniki badań

(0) Zarys treści

(1) Wprowadzenie

Zalew Zemborzycki – 1974 r.

powierzchnia: 278 ha

długość: 2900 m

szerokość: 1330 m

głębokość maks. 4 m

długość linii brzegowej: 12 km

http://www.poppub.internetdsl.pl

(1) Wprowadzenie

Kazimierz Bryński

1904-1968

Zalew Zemborzycki – 1974 r.

powierzchnia: 278 ha

długość: 2900 m

szerokość: 1330 m

głębokość maks. 4 m

długość linii brzegowej: 12 km

(1) Wprowadzenie

Płaskowyż Nałęczowski

Równina Bełżycka

Płaskowyż Świdnicki

Wyniosłość Giełczewska

W Y Ż Y N A L U B E L S K A

Bryński(1956)

(1) Wprowadzenie

(2) Dotychczasowy stan wiedzy

Bryński(1956)


Maruszczak (1958)


Maruszczak (1958)

osady glacigeniczne (zlod. Odry)

osady peryglacjalne (zlod. Wisły)

osady biogeniczne (holocen)


Bałaga, Maruszczak (1981)


Harasimiuk, Henkiel (1982)

Butrym i in. (1980)


Rodzik i in. (2009)

Zleceniodawca: Gmina Lublin, pl. Króla Władysława Łokietka, 20-109 Lublin

Obiekt:

Zalew Zemborzycki

Rodzaj

opracowania:

Wykonanie w okresie zimowym z pokrywy lodowej Zalewu

Zemborzyckiego odwiertów osadów dennych wraz z analizą ich

składu i struktury

Podstawa

prawna:

Umowa Nr 3/OŚ/14 z 10.02.2014 r.

Termin badań:

luty 2014 r. – prace terenowe

marzec-listopad – prace laboratoryjne i kameralne



Przedmiot zlecenia:

(1) wykonanie odwiertów geologicznych wraz z poborem

rdzeni o nienaruszonej strukturze wewnętrznej,

(2) odtworzenie konfiguracji mineralnego podłoża

zbiornika,

(3) określenie biogenicznej sukcesji osadowej utworów

podścielających (=torfów, namułów organiczno-mineralnych i

gytii stanowiących wypełnienie dna doliny Bystrzycy),

(4) rozpoznanie litologiczne współczesnych osadów

dennych wraz z próbą

(5) określenia ich kubatury oraz tempa współczesnej

zbiornikowej akumulacji mineralno-biogenicznej.


ręczny zestaw wiertniczy Eijkelkamp

z próbnikiem typu „Instorf”

WYNIKI BADAŃ

GEOLOGICZNO-WIERTNICZYCH

I SEDYMENTOLOGICZNYCH

(4) Wyniki badań

(4) Wyniki badań

Kubatura wody - 5,70 mln m3

Średnia głębokość - 1,97 m

Powierzchnia zbiornika - 288,8 ha

Nachylenie dna zbiornika – 0,75‰

Maksymalna głębokość - 3,50 m

Głębokość

[m]

Limes Nigra Strat. Elast. Sicc. T-S Formula Litologia Struktura Kod

osadu

Uwagi

0,0 – 2,25 - - - - - - Lód i woda - - -

2,25-2,50 0 2 0 0 3 Lc2, Ld1, Ag1, As++ Gytia wapienno-ilasta g Og+MO HCl++

2,50-3,00 0 3 0 0 3 As3, Ag1, Lc++, Gs++ Mułek organiczny m MO Ciemnoszary

3,00-4,00 0 3 0 0 3 As4, Ag++ Mułek masywny m Mm Stalowo-szary,

bezwęglanowy,

3,40-3,45 – wkładka

utworów

organicznych

4,00-4,50 1 4 0 0 2 Th43, As1 Torf silnie rozłożony dolinny w stropie

zamulony

a Ot+OM -

4,50-5,00 1 4 0 1 2 Th24, Ag+ Torf turzycowo-trzcinowy średnio

rozłożony, liczny detrytus

a Ot Bezwęglanowy

5,00-5,22 1 4 0 0 2 Th44, As+, Gmin+ Torf zielny bardzo dobrze rozłożony a Ot Pojedyncze ziarna

piasku

5,22-5,27 4 1 0 0 1 Ag3, Gmin1 Piaski drobnoziarniste m Mp -

5,27-6,10 4 4 0 1 2 Th34, Ag+ Torf turzycowy dobrze rozłożony a Ot -

6,10-6,28 2 2 3 0 2 Gmin2, Ag2, Sh+ Rytmit piaszczysto-mułowo-organiczy u Mpm Barwa od

jasnoszarej do

ciemnobrunatnej

6,28-6,65 2 3 0 1 2 Th24 Torf turzycowo-trzcinowy dobrze i

średnio rozłożony

a Ot Zagytienie

6,65-6,90 3 2 2 0 2 Ld4, Sh+ Gytia grubodetrytusowa, pojedyncze

makroszczątki

u Og -

6,90-7,30 2 2 4 0 2 Ld2, Gmin2 Rytmit organiczno-mineralny u OM Wielkość rytmów

od kilku mm do

kilku cm

7,30-7,50 2 1 0 0 2 Gmin4, As+ Piaski masywne lekko gliniaste m Mp Podłoże mineralne

Struktura – utwory mineralogeniczne: m –masywna; u – ukierunkowana; z – zwarta; r – rozdzielnocząsteczkowa

Struktura – utwory biogeniczne: a –amorficzna; b – gąbczasta; g – galaretowata; k – kawałkowa; w – włóknista

Kod osadu : Ot – organiczne - torfy; Og – organiczne - gytie; Mi – mineralne - iły; Mm – mineralne - mułki; Mp – mineralne - piaski; Mż – mineralne - żwiry;

Mpm – mineralne - piaski mułkowe; Mmp – mineralne - mułki piaszczyste; MO – mineralno-organiczne;

Stanowisko – Zalew Zemborzycki

Numer wiercenia .......1............

Współrzędne φ 51o 11' 31,7" N; λ 2 2o 31' 59,3" E

(4) Wyniki badań

(4) Wyniki badań

Współczesne

osady

zbiornikowe

Mułki organiczne Biogeniczne

osady dolinne

(4) Wyniki badań

(4) Wyniki badań

Współczesne osady zbiornikowe

Średnia miąższość

współczesnych osadów

zbiornikowych - 0,37 m

Objętość współczesnych

osadów zbiornikowych

- 1,08 mln m3

(4) Wyniki badań

(4) Wyniki badań

Biogeniczne osady dolinne - torfy

(4) Wyniki badań

Biogeniczne osady dolinne - gytie

(4) Wyniki badań


dolinnych osadów

biogenicznych

- 2,04 m

Sumaryczna objętość

dolinnych osadów

biogenicznych

- 5,90 mln m3

(4) Wyniki badań


biogenicznych osadów

zbiornikowych

(współczesnych +kopalnych)

- 2,46 m

Sumaryczna objętość

biogenicznych osadów

zbiornikowych

(współczesnych +kopalnych)

- 7,12 mln m3

(4) Wyniki badań

Mineralne osady dolinne (podłoże) – piaski, mułki

Podsumowanie

(5) Podsumowanie

(1) Zalew Zemborzycki powstał w środkowym odcinku doliny rzeki

Bystrzycy (zamkniętej odcinkiem o charakterze przełomu)

(2) Urozmaicona linia brzegowa związana jest z przebiegiem krawędzi

teras nadzalewowych, podcinanych przez wielkopromienne

meandry rzeczne (schyłek zlodowacenia Wisły)

(3) Mineralne podłoże Zbiornika Zemborzyckiego stanowią piaski

rzeczno-peryglacjalne (zlodowacenie Wisły)

(4) Osady stanowiące wypełnienie dna doliny Bystrzycy obejmują trzy

zasadnicze segmenty:

(a) biogeniczne osady dolinne (torfy i gytie – wypełnienia starorzeczy)

(b) mineralne osady korytowe i powodziowe (mułki organiczne)

(c) współczesne osady zbiornikowe (gytia ilasta i wapienna),

(5) Kubatura współczesnej serii osadowej w dnie Zbiornika

Zemborzyckiego - 1,08 mln m3

(6) Kubatura biogenicznej serii osadowej w dnie Zbiornika

Zemborzyckiego - 5,90 mln m3

(7) Całkowita kubatura biogenicznej dolinnej serii osadowej w dnie

Zbiornika Zemborzyckiego – 7,12 mln m3

Dziękuję za uwagę

prof dobrowolski zalew zemborzycki 2015

Environment