هەفتەنامەیەکی سیاسییە حزبی سۆسیالیست دیموکراتی کوردستان دەریدەکات

ڕۆژنامەی جەماوەری کوردستان

www.jamawarnews.com

سێشەممە 15/سه رماوه ز/2711 کوردی • 2011/12/06 زایینی • ژمارەی 680 • ساڵی 31 • 12 الپەڕە

به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود به شداریکرد له کۆنگره ى پارتی سۆسیال دیموکراتى ئه ڵمانیا

قائیمقامى قه زاى هه ڵه بجه : 10ملیۆن دینار وه ک مینحه ده درێت به و

هاواڵتیانه ى که ڕاگوێزراون

په رله مانتارێک:وه رنه گرتنى خوێندکاران له زانکۆ و په یمانگا کاریگه رى

ده بێت بۆسه ر کۆمه ڵگا

لەدوای پێکهێنانی لیژنەیەک لەالیەن سەرۆکی هەرێمەوە لە ئایندەیەکی نزیکدا لیژنه که ڕاپۆرتى خۆى له سه ر

ڕووداوه کانى ده ڤه رى بادینان ئاراسته ى بارزانى ده کات

ئەندازیار یاسین شێخ ئەبوبەکر، وەزیری کارەبای حکومەتی هەرێمی کوردستان

بە هەوڵ و توانای کادیرانی ناوخۆیی توانیمان ئاستی پێدانی کارەبا بەرز بکەینەوە « 6، 8،7

مه حمود، حاجى محه مه دى به ڕێز سکرتێرى گشتى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان به سه رۆکایه تى وه فدێک که پێکهاتبوو له دکتۆر فازڵ حسێن عومه رو وسه الم عه لى گه نج له کۆنگره ى کرد ڕه سوڵ،به شدارییان ئه ڵمانیا دیموکراتى سۆسیال پارتی بانگهێشت پارته وه ئه و له الیه ن که

کرابوون.بوو تایبه ت کۆنگره که ڕۆژى یه که م گفتوگۆکردن وتارو به پێشکه شکردنى کۆنگره که به شداربووانى نێوان له له کۆى)65( به شداربوو که 7هه زار ب��وون، کۆنگره که ئ��ام��اده ى واڵت

حاجى محه مه دى به ڕێز له ومیانه شدا حزبى گشتی سکرتێرى مه حمود کوردستان دیموکراتى سۆسیالیست له )شتاین هه ریه که به که وت چاوى پێشووى ده ره وه ى وه زی��رى مایر( فراکسیۆنى ئ��ه ڵ��م��ان��ی��ا،س��ه رۆک��ى په رله مانى له دیموکرات سۆسیال ئه ڵمانیا وسه رۆکی وه فدى قرغستان سۆسیال دیارى که سایه تى وچه ندین له به شداربوو واڵتانى دیموکراتى

کۆنگره که .ل��ه و دی���داران���ه دا ب��ه ڕێ��زى ئ��ام��اژه ى سۆسیالیست ح��زب��ى خه باتى ب��ه دیموکراتى کوردستان کرد له مێژووى

باسی به گرنگییه وه تێکۆشانیدا و حزبى ن��ێ��وان پ��ه ی��وه ن��دی��ی��ه ک��ان��ی کوردستان دیموکراتى سۆسیالیست له دیموکرات سۆسیال وپارته کانی

واڵتانی دیکه کرا.هه روه ها به ڕێزیان تیشکى خسته سه ر کوردستان ئه مڕۆى سیاسی ڕه وشى و ئ��اوه دان��ی و پێشکه وتن ئ��ه و و دیموکراسییه ى که هه رێمى کوردستان به خۆوه ى بینییووه ، هیواشى خواست هه رێمى س��ه ردان��ى ئ��ای��ن��ده دا ل��ه نزیکه وه ل��ه ت��ا بکه ن ک��وردس��ت��ان پێشکه وتنه کان ببینن وپه یوه ندییه کان

زیاتر پته وتربن.

ق��ه زاى قائیمقامى ئه دهه م گ��ۆران ڕاگه یاند ~ به هه ڵه بجه 10 ملیۆن دینار وه ک مینحه ده درێت به و هاواڵتیانه ى که ڕاگوێزارون ئه و بڕیاره له الیه ن حکومه تى عێراقییه وه ده کرێت ته رخان که سانه ئ��ه و بۆ له به عس ڕژێمى سه رده مى له که سااڵنى 1968 وه تا ساڵى 2003 له

ناوچه کانیان ڕاگوێزراون. وتیشى هه رکه سێک تووشى ڕاگواستن بووه ئه وا مینحه ى 10 ملیون دیناره که

شمولى ده کات.مینحه یه ئه و وتیشى ئه دهه م گۆران ده کات، خێزانه کان هه موو شمولى پێشتر که که سانه شى ئه و ته نانه ت

ئێستا و ب��وون بچووک خێزانێکى ورده کارى دیاره گه وره ن، خێزانێکى ئێمه م��اوه هێشتا مه سه له یه ئ��ه م ک��ۆک��ردن��ه وه ى خه ریکى ئێستاش زانیار و داتاین له سه ر ئه و خه ڵکانه ى به ى زۆر دی���اره ڕاگ���وێ���زراون، ک��ه شمولى ک��وردس��ت��ان ن��اوچ��ه ک��ان��ى تایبه ت ته نها ئه مه چونکه ده کات، باشور کوردستان هه رێمى به نییه به اڵم ده گرێته وه ، ناوه ڕاستیش و لێره ئاماده کارییه کان زووتر ده کرێت نوێنه رى ل��ه گ��ه ڵ هه مه هانگى ب��ه له کوردستان هه رێمى حکومه تى کاره کانى زووت��ر ئ��ه وه ى بۆ به غداد جێبه جێبکرێت تا ئه و خه ڵکانه دیارى

بکرێت که شیاوى ئه و مینحه یه ن.وت��ی��ش��ى ت��ائ��ێ��س��ت��ا ڕێ��ن��م��اى و

وورده کاریمان سه باره ت به و مینحه یه چ��اوه ڕوان��ى ئێمه ن��ه ه��ات��ووه ب��ۆ بگات پێمان که تایبه تین فۆڕمێکى پاش ئه وه میکانیزمى کاره که دیارى

ده که ین وکارى له سه ر ده که ین.هێماشى هه ڵه بجه قه زاى قایمقامى بۆ ئه وه کرد که له بودجه ى 2012ئه و

مینحه یه سه رف ده کرێت .

سااڵنه ژماره یه ک له ده رچوانى شه شه مى په یمانگاکانى زانکۆ له ئاماده یى هه رێمى کوردستان وه رناگیرێن به هۆى که مى نمره کانیانه وه ، ئه مه له ئێستادا بۆته هۆى گرفتێکى گه وره له هه رێمى

له ژماره یه ک سااڵنه که کوردستان، له درێژه دان به خوێندن خوێندکاران

بێبه ش ده بن.په رله مانى ئه ندامێکى باره یه وه له و ڕاگه یاند ~ به کوردستان شه شه مى ده رچووانى وه رنه گرتنى په یمانگاکان و زانکۆ له ئاماده یى

کاریگه رى بۆسه ر کۆمه ڵگا ده بیت.دان���ا س��ه ع��ی��د س��ۆف��ى، ئ��ه ن��دام��ى په رله مانى کوردستان به ~ لیژنه ى وه ک په رله مان له ڕاگه یاند قسه مان بااڵ خوێندنى و په روه رده بااڵ خوێندنى وه زاره ت����ى ل��ه گ��ه ڵ

کردووه. «3

دواى ئه و رووداوانه ى له رۆژى هه ینى به ڕێز رووی��دا، بادینان ده ڤ��ه رى له هه رێمى سه رۆکى بارزانى مه سعود پێکهێنانى به بڕیاریدا کوردستان لێکۆڵینه وه له لێژنه یه کى تایبه ت بۆ

رووداوه کان. له و باره یه وه به ڕێز عه بدواڵى حاجى حزبى فراکسیۆنى سه رۆکى مه حمود کوردستان دیموکراتى سۆسیالیست ئه ندامى و کوردستان په رله مانى له لیژنه که به ~ ی راگه یاند: ده ستبه کاربوونى رۆژى یه که مین له لیژنه که مان سه ردانى ژماره یه کى زۆر هێرشیان که کرد جێگایانه مان له و کراوه ته سه رو سووتێنراون و رۆژی رۆژ دووه م��ی��ن وه ک 2011/12/5سه ردانى سه رله به یانى 9ى سه عات له گه ڵ ک��ردو دهۆکمان پارێزگارى ناوخۆییه کانى داموده زگا پارێزگارو سه ر به پارێزگاى دهۆک کۆبووینه وه و گ��ف��ت��وگ��ۆى ت��ێ��روت��ه س��ه ل��م��ان ک��رد رووی��دا که رووداوان���ه ى ئه و له سه ر ناو و ده��ۆک پارێزگاى ل��ه ت��ه واوى سه ردانى دواتر ده وروبه رى و دهۆک ک��ردو سیمێلمان قائیمقامیه تی داموده زگاکانى و قائیمقام له گه ڵ کۆبووینه وه ،هه روه ها ناوچه یه ئه و کرد جێگایانه مان ئ��ه و س��ه ردان��ى رووی��داب��وو تێدا رووداوه ک���ان���ى ک��ه فرۆشتن مه شروب کۆگایه کى له وانه ب��اره گ��اى س��ه ردان��ى و سیمێل ل��ه یه کگرتوومان کرد له و ناوچه یه دواتر چوینه گوندى سێ جێ که سه رجه م له وێش مه سیحییه و دانیشتوانه که ى

پاشان سووتێنرابوو نادییه ک چه ند که کرد زاویته مان ناحیه ى سه ردانى هێرش له وێش گەشتیاریە شوێنێکى کرابوویه سه ر شونێک و سوتێنرابوو، ه���ه روه ه���ا س���ه ردان���ى م��ه ل��ب��ه ن��دى له ک��رد ئیسالمیمان یه کگرتووى به رپرسانى له گه ڵ و ده��ۆک ش��ارى کۆبوونه وه مان ئیسالمى یه کگرتووى سه ردانانه ش ئه و دواى ئه نجامداو خۆى ک��ۆب��وون��ه وه ى لیژنه که مان راپۆرتێکى که بڕیاره وا سازکردو به ڕێز بۆ بکه ین ئاماده سه ره تایى له سه ر کوردستان هه رێمى سه رۆکى و بادینان ده ڤ���ه رى رووداوه ک���ان���ى ده توانم بڵێم چه ندین مه سه له مان بۆ راپۆرته که دا له ئه وه ش روونبۆته وه و

ده خه ینه روو.راشیگه یاند: لیژنه که ئه ندامه ى ئه و رۆژه دا دوو ل��ه م توانیمان ئێمه سه رجه م جێگا زیان پێگه یه نراوه کان به سه ربکه ینه وه و له رۆژانى داهاتوودا ئاماده کردنى ب��ه ده ک��ه ی��ن ده س��ت نزیکدا ئاینده یه کى له راپۆرته که و راپۆرته که پێشکه شى به رێز سه رۆکى

هه رێمى کوردستان ده که ین.ل���ه ب���اره ى ن��ه ت��ی��ج��ه ى س��ه ره ت��ای��ى ده ستیان که لێکۆڵینه وه یه ى ل��ه و پێکردووه ، ئه و ئه ندامه ى لیژنه که وتى: ئێمه ناتوانین قسه له سه ر هیچ شتێک بکه ین، دواى به دواداچوونى ته واومان بۆ گیروگرفته کان به راپۆرتێکى تێرو هه رێمى پێشکه شى سه رۆکى ته سه ل ده که ین و ئیجرائات و سزاکان ئه وه یان

الى سه رۆکى هه رێم خۆیه تى . ل�����ه ب�����اره ى ره وش�������ى ئ��ێ��س��ت��اى سه رجه م ئێستا وتى: ناوچه که شه وه

ب��ه اڵم ئ��ارام��ه ، به گشتى ناوچه که نیگه ران الیه کى هه موو رووداوه ک��ان الیه نانه ى ئ��ه و به تایبه تى ک���ردووه که په یوه ندیدارن و هیواخوازین ئارامى ته واو بگه ڕێته وه و نیگه رانیش نه مێنێت له الیه ن هاواڵتیانى هه رێمى کوردستان به گشتى و ناوچه ى دهۆک به تایبه تى.

الیه نانه ى ئ��ه و ه��اوک��ارى ل��ه ب��اره ى عه بدواڵى به ڕێز ک��ردون سه ردانیان الیه ن هه موو وتى: مه حمود حاجى و داموده زگا حکومى و ئه و الیه نانه ى و ک��ردوون له گه ڵدا گفتوگۆمان ترى مه سه له که وه به په یوه ندیدار الیه نى هه موو ل��ه س��ه ر قسه ب��ه راش��ک��اوان��ه باش هاوکارییه کى ک��راوه و خاله کان که ئه ده ین هه وڵ هه موومان هه یه و ته بایى و یه کڕیزى نێوان پێکهاته کانى

خه ڵکى کوردستان بپارێزین.هه روه ها راشیگه یاند: له الیه ن سه رۆکى و ده ستکراوه یى هه موو هه رێمه وه هاوکارییه ک دراوه به ئێمه بۆ ئه وه ى به ڕاستى و روونى به دواداچوون بۆ ئه و

مه سه النه بکه ین.سه رۆکى له الیه ن لیژنه یه ى ئ��ه و

هه رێمه وه پێکهێنراوه بریتین لە:نوێنه رى ئه فه ندی: م��ه ال ئ��ازاد -1

سه رۆکى هه رێم و سه رۆکى لیژنه 2- عه بدواڵى حاجى مه حمود: ئه ندامى

په رله مانى کوردستان. شریف محه مه د ئه نه س مامۆستا -3زانایانى یه کێتى سه رۆکى دۆسکى:

ئایینى لقى دهۆک. برا ن��وێ��ن��ه رى م��ه ت��ران ره ب���ان: -4

مه سیحییه کان. برا نوێنه رى ب��ووزان��ى: خه یلى -5

ئێزدییه کان.

دلپیرۆ به سه ختى بریندار بوو

11» 10»

بۆمبێکی جه نگى جیهانیی دووه م… کورد له عیراقدا به ئاواته کانى…

8»

»5

»پشتگوێ خستنى مافه کانى ئافره ت، 4

هۆى سه ره کى به دبه ختى گه ل و گه نده ڵبوونى ده سه اڵته کانن

عاشورا له دیدى شیعه و سوننه دا

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

www.jamawarnews.com هەواڵ و ڕاپۆرت2 سێشەممە 2011/12/06 ● ساڵی 31 ● ژماره 680به رپرسى مه ڵبه ندی سلێمانی »حسدک« له گه ڵ ژماره یه ک له پێشمه رگه ى دێرین کۆبوویه وه

ئه نجومه نى وه زیراندا پڕۆژه یاسای صندوقى داهاتى نه وت و گازى په سه ند کرد

به رپرسى مه ڵبه ندی شارەزووری »حسدک« له گه ڵ ژماره یه ک له پێشمه رگه ى دێرین کۆبوویه وه

کۆڕێک بۆ سکرتێرى ڕێکخراوى گه شه پێدانى ئافره تانى کوردستان سازکرا

له ماوه ی سێ مانگدا 39 كه س به تۆمه تی ساخته كاری ڕه وانه ی دادگا كراون

مالیكی كاندیدێك بۆ پۆستی وه زاره تی به رگری عێراق دیاری ده كات

هه ڤاڵ 2011/12/1 سه رله به یانى به رپرسى تۆفیق( فه رهاد )مامۆستا به ئاماده بوونى سلێمانى مه ڵبه ندى مه ڵبه ند ئه ندام ژماره یه ک و کارگێر له گه ڵ پێشمه رگه دێرینه کانى سنورى

مه ڵبه ندى سلێمانى کۆبویه وه . به ساتێک کۆبوونه وه که س��ه ره ت��اى سه رجه م پاکى گیانى بۆ وه ستان دوات��ر پێکرد ده س��ت��ى ش��ه ه��ی��دان سلێمانى م��ه ڵ��ب��ه ن��دى ب��ه رپ��رس��ى ئاماژه ى به قاره مانێتى و شۆڕشگێڕى شۆرشه له سه رجه م کرد پێشمه رگه کورد گه لى یه که کانى ل��ه دواى یه ک به تایبه تیش شۆرشى نوێى گه له که مان له و بوو مێژوویى وه رچه رخانێکى که

وتیشى: هه ڵدا س��ه رى س��ه رده م��ه دا وحکومه تى په رله مان دروستبوونى ئازادیدا له که شوهه وایه کى خۆماڵى و شه هیدان خوێنى ره نجى ب��ه رى دێرینه کانى پێشمه رگه ماندوبوونى دیموکراتى سۆسیالیست ح��زب��ى ک��وردس��ت��ان و الی��ه ن��ه ک��ان��ى ت��رى کوردستانه و پاراستنى ئه م ئه زمونه ش

له سه ر هه موو الیه کمانه .سلێمانى م��ه ڵ��ب��ه ن��دى ب��ه رپ��رس��ى ل��ه ت��ه وه رێ��ک��ى ت��رى ک��ۆب��ون��ه وه ک��ه دا یه کڕیزى پته وکردنى به دا ئاماژه ى په یوه ندییه کانى وب��ه ه��ێ��زک��ردن��ى سیاسییه کانى والی��ه ن ح��زب نێوان کوردستان له پرسه چاره نوسسازه کانى

ن��ه ت��ه وه ک��ه م��ان وچ��اره س��ه رک��ردن��ى کێشه کان و به ده ستهێنانى ئاشته وایى نیشتمانى له رێگاى دیالۆگ و گفتوگۆوه که له و پێناوه شدا حزبى سۆسیالیست زۆرى هه وڵى کوردستان دیموکراتى

داوه و شوێن ده ستى دیاربووه .سه ر خسته تیشکیشى ه��ه روه ه��ا پێشمه رگه ئ���ه م���ڕۆى گ���وزه ران���ى دێرینه کان و هیوای خواست ئاوڕى جه ختیشى بدرێته وه لێ زیاتریان حزبى وهاوکارى پشتیوانى له سه ر کوردستان دیموکراتى سۆسیالیست بۆ ک��رده وه مه ڵبه ندى سلێمانى و زیاتر خزمه تکردن پێشمه رگه دێرینه کان

له سنورى مه ڵبه ندى سلێمانى.

رۆژی 2011/12/5 به سه رۆکایه تى د. حکومه تى سه رۆکى ساڵح به رهه م دۆخى کۆبوه وه و کوردستان هه رێمى رووداوه ک���ان���ى دواى ک��وردس��ت��ان��ى قانوونى پڕۆژه هه ڵسه نگاندو زاخۆى صندوقى داهاتى نه وت وگازى هه رێمى

کوردستانیشى په سه ندکرد. ئه نجومه نى کۆبوونه وه که سه ره تاى به رامبه ر توندى نیگه رانى وه زی��ران، ب���ه رووداوه ک���ان���ى زاخ���ۆ ده رب���ڕى هێرشیان تێکده ر که سى که هه ندێ کرده سه ر دوکان و ئوتێل و شوێنى گشتى و سوتاندیان و دواى ئه وه ش یه کگرتووى ب��اره گ��ای��ه ک��ى چ��ه ن��د سوتێندران کوردستانیش ئیسالمى و هه وڵیش درا پشێوى و سوتاندنى ب��گ��وازن��ه وه گشتییه کان شوێنه تر شارێکى له چه ند و تر شوێنى ه��ه م��ان ک���رده وه دووب����اره ب��وه وه ، کرده وانه ى ئه م وه زیران ئه نجومه نى سه ر بۆ مه ترسیدار زه نگێکى وه کو ژیانى پێکه وه و ئه منى وه زع���ى کوردستان پێکهاته کانى ئاشتیانه ى ک���رده وه ته ئکیدیشى وه س��ف��ک��ردو داموده زگا و پێنادرێت که رێگه یان ئه منییه په یوه ندیداره کانیشى راسپارد که رێوشوێنى پێویست بۆ رێگه گرتن رووبه ڕووى به رو بگرنه کرده وانه له و

قانونیان بکه نه وه . هه ر له م کۆبوونه وه یه دا باس له سه ردانى سه رۆکى هه رێمى کوردستان بۆ زاخۆو دهۆک و کۆبوونه وه ى له گه ڵ چین و توێژه کانى ئه م ناوچه یه و برا مه سیحى و ئێزیدیه کان و هه ڵوێستى جه نابیان ئه وان ژیانى و له ماف له به رگریکردن

به گرنگ وه سفکرا. وه زی��ران ئه نجومه نى سه رۆکایه تى ل��ه ک��ۆب��وون��ه وه ى خ��ۆی��دا داواش���ى له هه موو هاونیشتمانیانى کوردستان و الیه نه سیاسییه کان کرد که پشتیوانى په یوه ندیداره کان الیه نه و حکومه ت ئاسایى دۆخ��ه ک��ه ئ���ه وه ى ب��ۆ ب��ن تێکده ران له نیازى رێگه بکرێته وه و خراپیش ک��اری��گ��ه رى و بگیرێت و کوردستان سیاسى وه زعى له سه ر الیه نه ه��ه روا نه کات، خه ڵک ژیانى راسپێردران په یوه ندیداره کانیش و بکه ن تێکده رانه له کارى که رێگرى شوێنه و خه ڵک ژیانى و سه روماڵ له هه مان و ب��پ��ارێ��زن گشتیه کان و خه ڵک هه ستى ره چ��اوى کاتیشدا

داب و نه ریتى گشتیش بکرێت. ئه نجومه نى کۆبوونه وه کەدا له هه ر صندوقى قانوونى پ��ڕۆژه وه زیراندا هه رێمى گ���ازى و ن���ه وت داه��ات��ى به گوێره ى کرد، په سه ند کوردستانى ئه م پڕۆژه قانوونه ده سته یه کى بااڵى چاودێرى داهاتى نه وت و گاز پێکدێت له تۆمارکردنى بریتین ئه رکه کانى و سه رجه م داهاتى نه وت و گاز له هه رێمى

کوردستان و وردبینى کردنى سااڵنه ى ئاشکرا داهاتانه و ئه و کۆى جوڵه ى کردنى ئاماره کانى صندوقه که به پێى ژمێریاریه کۆمپانیا ستاندارده کانى

جیهانییه کان. قانوونه ، پ��ڕۆژه ئه م به گوێرى هه ر صندوقى داهاتى نه وت و گاز سه رجه م و کۆمپانیاکان به خشینى داهاتى و ن��ه وت ده رهاوێشته کانى فرۆشى و نه وتییه کان گرێبه سته داه��ات��ى له هه رێم له گه ڵ کۆمپانیا جیهانیه کان بۆ جیاش حسابێکى و وه رده گرێت

صندوقه که ده کاته وه . کۆبوونه وه یه دا ئه م له درێژه ى هه ر ئه نجومه نى دامه زراندنى سیستمى سروشتیه کان ن��اوچ��ه پ��ارێ��زگ��ارى په سه ند کرا، بۆ پارێزگارى له ژینگه و گیاندارى و رووه ک ناوچانه ى ئه و ناوازه ى تێدا ده ژین و له ژێر هه ڕه شه ى سیستمه ئه و به پێى له ناوچووندان، و شوێن ئ��ه و ن��اب��راو ئه نجومه نى که پێویسته ده ک��ات دی��ارى ناوچانه ئه وه ى بۆ بکرێت، لێ پارێزگاریان ژینگه یه کى ژینگه ى کوردستان وه کو

ته ندروست هه مه جۆر بمێنێته وه .

هه ڤاڵ ن���ی���وه رۆى2011/12/1 پ��اش به رپرسى ن���ورى ح��ه م��ه ئ��ه ح��م��ه د م��ه ڵ��ب��ه ن��دى ش�������اره زوورى حزبى کوردستان دیموکراتى سۆسیالیست به ئاماده بوونى ژماره یه ک له ئه ندامانى مه ڵبه ند له گه ڵ ژماره یه ک له پێشمه رگه دێرینه کانى سنورى شاره زوور کۆبۆوه . له دیدارێکدا به رپرسى مه ڵبه ند تیشکى و قاره مانێتى و رۆڵ سه ر خسته شۆرشى له پێشمه رگه شۆڕشگێڕى ن��وێ��ى گ��ه ل��ه ک��ه م��ان ک��ه ده ورێ��ک��ى قاره مانانه یان هه بوو بۆ به ده ستهێنانى

مافه کانى گه له که مان .ئه مرۆ ده ستکه وتانه ى ئه و وتیشى

خوێنى ره نجى ب��ه رى هاتونه ته دى ش��ه ه��ی��دان وخ��ه ب��ات وم��ان��دوب��وون��ى سۆسیالیست حزبى پێشمه رگه کانى وس��ه رج��ه م ک��وردس��ت��ان دیموکراتى

الیه نه سیاسییه کانى ترى کوردستانه .هه روه ها ئاماژه شى دا به و راپه رین و شۆرشگێڕانه ى داستانه و به رخودان له شاره زوور سنورى پێشمه رگه کانى مێژوودا تۆماریان کردووه به رامبه ر به رژێمى به عسى دیکتاتۆر له پێناو به ده ست هێنانى مافى میله ته چه وساوه که مان و النه لێکراو زوڵم گوندنشینى خه ڵکى سوتێندراوبه رپرسى ماڵ خاپورکراوو هه وڵه کانى ش���اره زوور مه ڵبه ندى

دیموکراتى سۆسیالیست ح��زب��ى کوردستانى بۆ ئاشته وایى نیشتیمانى وپ��رس��ه چ���اره ن���ووس س��ازه ک��ان��ى نه ته وه که مان خسته روو هه روه ها باسى پێشمه رگه ئه مڕۆى باروگوزه رانى له خواست ه��ی��وای ک��ردو دێرینه کان که سوکارى شه هیدان له زیاتر ئاوڕى وپێشمه رگه دێرینه کان بدرێته وه ، له و روه شه وه پشتیوانى و هاوکارى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان و مه ڵبه ندى شاره زوورى دووپاتکرده وه له پێناو زیاتر خزمه تکردن به که سوکارى دێرینه کان وپێشمه رگه شه هیدان

له سنورى شاره زوور .

هۆڵى ل��ه 2011/12/3 ڕۆژى سلێمانى ش���ارى ل��ه ج��ه م��اوه ر عومه ر سکرتێرى به ناز بۆ کۆڕێک ئافره تانى گه شه پێدانى ڕێکخراوى ک��وردس��ت��ان س��ازک��را ل��ه ب��اره ى به ره نگار بونه وه ى توندوتیژى دژى ئافره تان له و کۆڕه دا جه ماوه رێکى سکرتێرى ب��وون، ئ��ام��اده ى زۆر

ئافره تانى گه شه پێدانى ڕێکخراوى کوردستان له ووته یه کى دا،تیشکى ئافره تان مافه کانى سه ر خسته ب��ون��ه وه ى ب��ه ره ن��گ��ار چۆنێتى و و ئ��اف��ره ت��ان ب��ه دژ توندوتیژى دژى ت��ون��دوت��ی��ژى نه هێشتنى

ئافره تان له کوردستان.ب��ه وه دا ئ��ام��اژه ى ع��وم��ه ر به ناز

دایلۆگ له ڕێى لێکتێگه یشتن کە ه��ه وڵ��ێ��ک��ه ب��ۆ ک��ه م��ک��ردن��ه وه ى

توندوتیژى دژى ئافره تان.هه نگاوه کانى پێویسته وتیشى بکه ین به رجه سته تێگه یشتن لێک ئ��ه وه ى ب��ۆ کۆمه ڵگاکه ماندا ل��ه که مکردنه وه ى بۆ پاڵنه رێک ببێته

توندوتیژى دژى ئافره تان.

به پێی ئامارێكی فه رمانگه ی داواكاری گشتی گه رمیان له ماوه ی سێ مانگدا له سنوره كه به دواداچوون بۆ زیاتر له 160 بڕوانامه ی فه رمانبه رو كارمه ند كردوه و 39 هاوواڵتیش بڕوانامه و نوسراو به تۆمه تی ساخته كاری

ڕوبه روی داداگاكراونه ته وه .له مباره یه وه وته بێژی فه رمانگه ی داواكاری حه مه ساڵح عه تا گه رمیان ل��ه گشتی رایگه یاند؛ به پێی ئامارێكی فه رمانگه كه مان 2011 /12/1 تا 2011 /8/24 له به رواری

ب��ه دواداچ��وون��م��ان ب��ۆ ب��ڕوان��ام��ه ی 167 كارمه ندانی و فه رمانبه ران بڕوانامه ی سنوری فه رمانگه كانی و به ڕێوه به راتی ئێستا تا ك���ردووه , گه رمیان ئ��ی��داره ی

لێكۆلێنه وه كان به رده وامن.وتیشی؛ پاش گه یشتنی وه اڵمی ڕاست و دروس��ت��ی الی��ه ن��ه پ��ه ی��وه ن��داره ك��ان ژم��اره ی��ه ل��ه و فه رمانگه كه مان, ب��ۆ تۆمه تی به كارمه ند و فه رمانبه ر 38كه سیش یه ك بڕوانامه و ساخته كاری به تۆمه تی ساخته ی نوسراوی فه رمی، له 289و298 م��اده ی ه��ه ردوو به پێی یاسایی سزادانی عێراقی ڕووبه روی دادگا

كراونه ته وه .كاتی له دڵنیاییه وه به ئاماژه شیدا؛ گه یشتنی وەاڵمی ئه وانی دیكه ش ئه گه ر گومانی ساخته كاری له بڕوانامه كانیاندا هه بێت ڕووبه ڕووی دادگایان ده كه ینه وه .

وه زی��ران س��ه رۆك مالیكی ن��وری پۆستی ب��ۆ كاندیدێك به نیازه دیاری عێراق به رگری وه زاره ت��ی

بكات.ئه لعه وادی ئیحسان له وباره یه وه ئ��ه ن��دام��ی پ��ه رل��ه م��ان��ی ع��ێ��راق رای��گ��ه ی��ان��د:ه��ۆك��اری دواك��ه ت��ن و یه كالنه كردنه وه ی پۆستی وه زاره ته عێراقییه یه ، لیستی ئه منییه كان نه یانتوانیوه ئێستا تا چونكه بۆ شیاویان ش���اره زاو كه سێكی پۆستی وه زاره تی به رگری دیاری

بكه ن .ل����ه ك���ۆت���ای���ش���دا ئ���ه ن���دام���ه ك���ه ی عێراق په رله مانی وت����ی����ش����ی گ����ه ر كاندیدێك عێراقییه ب���ۆ ئ����ه م پ��ۆس��ت��ه ئه وا نه كات دی��اری س����ه رۆك وه زی����ران خۆی ده بێت ناچار ك��ه س��ێ��ك دی����اری

بكات.

سێشەممە 2011/12/06 ● ساڵی 31 ● ژماره 680 3 www.jamawarnews.comدیدار

سااڵنه کۆمه ڵێک بڕیار ده رده کرێت که له به رژه وه ندى

خوێندکاراندا نییه خوێندکارى ڕۆس��ت��ه م سه رخێڵ ئاماده یى به ~ ڕاگه یاند سااڵنه کۆمه ڵێک بڕیار ده رده کرێت خوێندکاراندا به رژه وه ندى له که وه زاره ت����ى ئه مساڵیش نییه ، خوێندنى بااڵى حکومه تى هه رێمى پێوه ر کرده ته مه نى کوردیستان بۆ وه رگرتنى خوێندکاران له زانکۆ و په یمانگاکان، به مه ش ژماره یه ک له بوون بێبه ش خوێندکاران له ئه م ده کرا به خوێندن، درێژه دان بڕیارى ئاینده سااڵنى له بڕیاره ژماره یه کى ئێستادا له لێبدرایه ، له ده خوێنن خوێندکاران له زۆر به سه ر خوێندنى ناوه نده کانى ته مه نیان پ���ه روه رده ، وه زاره ت���ى ب��ڕی��اره ى ئ��ه و به پێى گ��ه وره ی��ه

وه زاره تى خوێندنى بااڵ بێت ناتوانن خوێندن به درێ��ژه داهاتوودا له ب��ده ن،ب��ۆی��ه ده ک��رێ��ت وه زاره ت���ى خوێندنى بااڵ ته مه ن نه کاته پێوه ر بۆ وه رگرتنى خوێندکاران له زانکۆ

و په یمانگاکان.ده کرێت حکومه ت بیر له

ڕێگا چاره یه ک بکاته وه بۆ خوێندکاران

خوێندکارێکى ح��س��ێ��ن، ت���ارا ڕاب��ردوو ساڵى که وه رنه گیراوه کردووه ته واو ئاماده یى شه شه مى به هۆى که مى نمره که ى وه رنه گیراوه له په یمانگاکان بە~ وت به اڵم ده خوێنین، ساڵێکه چه ند و زانکۆ له وه رناگیرێن ئێستا په یمانگاکان ده کرێت حکومه ت بیر له ڕێگا چاره یه ک بکاته وه بۆ ئه وه ى وه ربگیرین خوێندکاران سه رجه م ئه وه ش په یمانگاکان، و زانکۆ له په یمانگاى و زانکۆ کردنه وه ى به نوێ بۆ ئه وه ى خوێندکاران بتوانن قۆناغى کردنى ت��ه واو دواى له ئاماده یى درێژه به خوێندن بده ن. وه زاره تى خوێندنى بااڵ پێویسته هه لى باش و له بار بره خسینیت

بۆ خوێندکارانخوێندکارى تۆفیق م��ه ری��وان ڕاگه یاند ~ ب��ه زان��ک��ۆ خوێندکار زۆر ژماره یه کى سااڵنه ئاماده یى خوێندنى له ناوه نده کانى به خوێندن ک��ۆت��اى پیشه یى و هه یه به وه پێویستیان و ده هێنن

ڕوو له زانکۆ و په یمانگاکان بکه ن، نیگه رانیه جێگه ى ئه وه ى به اڵم ئ���ه وه ی���ه ح��ک��وم��ه ت و الی��ه ن��ى وه زاره تى به تایبه ت په یوه ندیدار تۆکمه یان پالنیکى بااڵ خوێندنى خوێندکار وه رگرتنى بۆ نه بووه ئه مه ش گرفتیکى زۆرى بۆ خوێندکار قۆناغى ئه وانه ى چ درووستکردوه ئاماده یى و پیشه یى ته واو ده که ن په یمانگا و له زانکۆ به ئومیدن و هیشتا که ئه وانه ى چ وه ربگیرین پیشه یین و ئاماده یى له قۆناغى به هۆى ده ب��ێ��ت هه ندێکجار ک��ه ئه وه ى له خوێندن نائومیدبونیان ئه وه یه پێبکه ین ئاماژه ى گرنکه پێویسته بااڵ خوێندنى وه زاره تى بره خسێنێت له بار و باش هه لى له ناوه نده خوێندکاران ئه وه ى بۆ ئه کادیمیه کانى زانکۆ و په یمانگان گرنگه که به شێوه یه ک وه ربگێرن له گه ل بازارى کاردا بێته وه و نه بێت

به هۆى زیادبوونى بیکارى.به هیچ شیوه یه ک وتیشى مه ریوان دانیم ته مه ن دیاریکردنى له گه ڵ له زانکۆو خوێندکار وه رگرتنى بۆ بارودۆخى له به رئه وه ى په یمانگا کوردستان له ڕابردوودا به شیوه یه ک بووه ده رفه تى خوێندن نه کونجاوه بۆیه ه��اوواڵت��ی��ان له زۆرێ��ک بۆ هیچ هه رێم حکومه تى پێویسته مه رجێک له سه ر خوێندکار دانه نێت وه رگرتنایان بۆ ته منه وه . له ڕووى

له زانکۆ و په یمانگاکان.

وه رنه گرتنى ده رچوانى شه شه مى ئاماده یى کاریگه رى ده بیت

له سه ر کۆمه ڵگائه ندامى سۆفى، سه عید دان��ا پ��ه رل��ه م��ان��ى ک��وردس��ت��ان به ل��ه ڕاگ����ه ی����ان����د ~په رله مان وه ک لیژنه ى په روه رده له گه ڵ قسه مان بااڵ خوێندنى و کردووه ، بااڵ خوێندنى وه زاره تى ناوانه ئ��ه و چ��اوه ڕوان��ى ئ��ه وان زانکۆ له بگه ڕێنه وه که ب��وون

ئاماره ى ئه و به پێى تایبه ته کان، کۆمه ڵێک که وابوو پێیان ئه وان بمێنێت ک��ه م زۆر خوێندکارى ک��ه وه رن��ه گ��ی��رێ��ن ل��ه زان��ک��ۆ و ئه وانه شى په یمانگاکان،ته نانه ت ن���م���ره ى )57(ی������ان ه��ه ب��ووه گه ر به ڕاستى وه رگیراون،به اڵم نه که ن ئه وه چاره سه رى نه توانن و کۆمه اڵیه تى گرفتى بێگومان

ئیدارى لێده که وێته وه .ده رچوانى شه شه مى وه رنه گرتنى

ئاماده یى کاریگه رى ده بیت له سه ر کۆمه ڵێک ئه وه له به ر کۆمه ڵگا، هێز و تاقه له ده ره وه ى سیسته مى ده که ونه دواجاریش و خوێندن ئه وه ک��اره وه ب��ازاڕى ده ره وه ى خۆى له خۆیدا زیانێکى گه وره یه ئه وه کۆمه ڵگا،له به ر ته واوى بۆ ناتوانرێت هه یه هێز کۆمه ڵێک لێوه ربگرێت،بێجگه س���ودى گرفتى کۆمه ڵێک ڕه نگه له وه ش

کۆمه اڵیه تى دروست بکات.

س�����ه رۆک پ����ێ����دادان����ى *دان و قه تل ب��ه تورکیا وه زی��ران��ى کاته دا ل��ه م ده رس��ی��م عامه که ى چی ده گه یه نێ خوێندنه وه ى ئێوه

بۆ ئه و هه ڵوێسته چییه ؟بۆته تورکیا ئێستا ئێمه به ڕای به شێک له و هاوکێشه سیاسیانه ى ک���ه ئ��ێ��س��ت��ا ل���ه ن��اوچ��ه ک��ه دا ڕۆڵێکى ت��ورک��ی��ا ڕووده دات ئاراسته له سه ر هه یه کاریگه رى ڕۆژهه اڵتى له سیاسه ت کردنى له تایبه تیش به و ن��اوڕاس��ت��دا تورکیا ع��ه ره ب��ی��ه ک��ان��دا. واڵت��ه گ��ه وره ى جێگره وه یه کى بۆته فه ره نسا و به ریتانی و ئه مه ریکا له ناوچه که دا و توانیویه تى ڕۆڵى هه بێت له ده ستاو ده ست کردنى ڕژێمه ڕووخاندنى و ده س��ه اڵت ناوچه که دا، له دیکتاتۆره کان ک��وردی��ش ده ک��ه وێ��ت��ه ن��او ئه و له به شێکه سیاسیانه و هاوکێشه هاوکێشه سیاسیه کان به تایبه تى ئێستا ع��ێ��راق��دا و س��وری��ا ل��ه ب��اوه ڕه ى ئه و گه شتۆته تورکیا گۆڕانکاریه له و تورکیا ده بێ که زیانێکى ه��ی��چ س��ی��اس��ی��ان��ه دا کورده کانیش سۆزى و پێنه گات به الى خۆیدا ڕابکێشێت ، چونکه دانپێنانێکه مێژویه وه ڕووى له و کورد جینۆسایدى تاوانى به هه وڵدانێکه بۆ قه ره بووکردنه وه ى

رووداوێکى سیاسی ئه ردۆگان وه ک به هه ر ده یه وێت سیاسه تمه دارێک هاوکێشه یه ئه و بێت شێوه یه ک تورکیادا له که پێشه وه بهێنێته کێشه ى ن���اوى ب��ه کێشه یه ک سیاسه ته ش ئه و هه یه کورده وه بۆ کورد ده رگایه که که ده توانرێت سیاسه تى له سه ر بکریێت و ببێته به ، کورده کان بۆ ڕووناکاییه ک بڕواى من ئێستا ئه و دانپێدانانه ى سه رۆک وه زیرانى تورکیا به قه تل هه وڵێکه ده رسیم عامه که ى و

ئ��ازارى ق��ه ره ب��ووک��ردن��ه وه ى بۆ تورکیا ک��ورده ک��ان��ى ده روون���ى ده زان���ێ ب��اش تورکیا چونکه هاوکێشه یه کى ک���ورد ئێستا و مێژووی ڕووى له چ گه وره یه چ له ڕووى سیاسیه وه وه هه م له تورکیا که واته ئابووریه وه ڕووى کورده کان ئێستا له ده ی��ه وێ��ت س���ه رق���اڵ ب��ک��ات ب���ه و پ��رس��ه مێژوویه وه نه ک ببێته هۆى ئه وه ى پرسیارێک ببێته فشارێک که و حکومڕانى م��ێ��ژووى ل��ه س��ه ر

کۆى ، تورکیا سیاسه ته کانى ئه و که ئه وه یه هاوکێشه که ش له که گۆڕانکاریانه ى و پشێوى ڕووده ده ن ناوچه که له ئێستادا تورکیا ب��ۆ ن��ه ه��اوێ��ژێ��ت پ���ه ل کورده کان جواڵنى هۆى نه بێته ب��ه ڵ��ک��وب��ه ه��ه م��ووش��ێ��وه ی��ه ک ده ی���ان���ه وێ���ت ی��ارم��ه ت��ى ئ��ه و خۆیان ک��ه ب��ده ن ده س��ه اڵت��ان��ه ب��ه س��ه ر گ��ه الن��ى ن��اوچ��ه ک��ه دا له گه ڵ ئه یانه وێت سه پاندووه وا هاوکێشه یه کى ڕژێمانه دا ئه و

تیایاندا کورده کان بکه ن دروست ڕۆڵێکى کاریگه ریان نه بێت هاوکات تورکیاش ناوخۆى ئاستی له سه ر ده یانه وێت پارت و الیه نه سیاسیه کورده کان قورساییه کى ئه وتۆیان له په رله ماندا نه بێت که بتوانن له بڕیارى واڵتدا السه نگى ده ستوور دورست بکات ، ئه م دانپێدانانه ى س����ه رۆک وه زی���ران���ى ت��ورک��ی��ا تروسکاییه ک ده دات به کورد که ده توانن له ئاینده دا کاریان له سه ر مێژووى بکرێته پرسێکى و بکات که واته ده توانم بڵێم که ئه ردۆگان نیشانه ى دوو هه ڵوێسته یدا له م یه کەمینیان ک����ردووه دی���ارى کورده کان پارته ڕۆڵ��ى ئه وه یه دووه مینیشیان و بکات الواز مێژووى به رپرسیارێتى ده یه وێت ئه ستۆى بخاته تاواننانه ئ��ه و که تورکیا سیاسیه ى پارته ئه و حکومڕان سیه کاندا سااڵنى له بووه و له سه ر ده ستى ئه وان ئه و خۆى ئه و ک��راوه عامه و قه تل پارتى بۆ جێگره وه یه ک نه کاته

دادوگه شه ى حکومڕان .هه ڵه بجه و ئ��ه ن��ف��ال *دواى ق��ه ت��ل و ع��ام��م��ه ک��ه ى ده رس��ی��م یاسایى ب��ه ک��ه ت��اوان��ه سێیه م ده توانێت چ��ۆن ک���ورد داب��ن��رێ��ت کار له سه ر ئه م پرسه بکات وه ک که لێکراو زوڵ��م ن��ه ت��ه وه ی��ه ک��ى قه واره یه کى خ��اوه ن��ى پێویسته

نه ته وه ى خۆى بێت ؟که نه هامه تیانه ى ئ��ه و هه موو هه موو له هاتووه کوردا به سه ر ده کرێت کوردستان پارچه کانى نه ته وه ى بکرێنه پرسێکى گرنگى و له ئاینده دا کارى له سه ر بکرێت ، هه روه ها ئه و گۆڕانکاریه ى که له ئێستادا ڕووده دات ده بنه هۆکارێکى یارمه تیده ر که بتوانرێت کورد له کۆنفرانسێکى ڕووى له ئاینده دا له ی��ان بێت ی���ه وه ن��ه ت��ه وه ی��ى له یان بێت دیبلۆماسیه وه ڕووى پارته ، بێت ڕاگه یاندنه وه ڕووى تورکیا کوردستانى سیاسیه کانى په رله مانیشدا ل��ه ن��او ده ت��وان��ن ده توانن کاریگه رى خۆیان هه بێت

و ئه و پرسه بجوڵێنن .

قه تلو پ��ی��ان��ان��ه ى دان ئ��ه م *کاریگه ریه کى چ ده رسیم عامه ى ده ب���ێ���ت ل���ه س���ه ر وروژان����دن����ى ئ��ه رم��ه ن��ی��ه ک��ان ب��ۆ ن��اس��ان��دن��ى له ئه رمه نیه کان عامى و قه تل

سه ره تاى سه ده ى ڕابردوودا ؟ع��ام��ى و ق��ه ت��ل ج����ی����اوازى عامى و ق��ه ت��ل و ک���ورده ک���ان خاڵدا ی��ه ک ل��ه ئه رمه نیه کان که ئه وه یه ئه ویش ده بینمه وه به په یوه ندى ک��ورد مه سه له ى سیاسه ته وه هه یه ئه مرۆ کورد له هاوکێشه یه کى بۆته ناوچه که دا سیاسى و پشتیوانى لێ ده کرێت له ڕووى دیبلۆماسی و ئابوورى و باشدایه ئاستێکى له سیاسیه وه واڵتانى جوگرافیشه وه ڕووى له سوریا و تورکیا و عێراق پێکه وه هه ڵوێسته ى ئ��ه م ده دات گ��رێ ت��ورک��ی��ا خ���ۆى ب��ۆ خ���ۆى ه��ه م سیاسیى ده سه اڵتى کردنى ڕازى تورکیاشه کرانه وه ى پارته که و ناوڕاستدا ڕۆژه��ه اڵت��ى ڕووى به ئه رمه نیه کاندا چ��او ل��ه ک��ورد هه م له ڕووى سیاسى و هه م له له تورکیادا له ئابووریه وه ڕووى ئه رمه نه کان باشترن له سه ر ئاستى ئه وروپاش وروژاندنى ئه رمه نیه کان بۆ تورکیا زیانى هه بووه و ده بێته هۆى ئه وه ى پرسه له ناو ناوه نده کارى واڵتانه دا ئه و سیاسیه کانى کورده کان به اڵم بکرێت، له سه ر بوونه ته خۆیان که له وه ى جگه هاوکێشه یه کى گرنگ له ته رازووى ڕووداوه کاندا، به اڵم به ڕاى تورکیا ئه م دانپێنانه سه وایه کى گه وره ى ئێستادا له بۆیه ک��رد دروس��ت پرسی کورد له تورکیادا گرنگتره عامى و قه تل وه ش له وه جگه ئه رمه نه کان عامه که ى و قه تل له تورکیا به وتاواناده دا نان دان دوررده خاته وه هه نگاو کۆمه ڵێک بوون ئاراسته ى به ده یه وێت که ئه وروپادا یه کێتى له ئه ندام به بێگومان ب���ه اڵم ب��ی��ه��اوێ��ژێ��ت، نابن بێده نگ ئه رمه نیه کانیش زیاترى ده رخستنى ه��ه وڵ��ى و ئاستى ل��ه ده ده ن پرسه ئ��ه و

نێوده وڵه تى و ناوخۆدا .

ئه و دانپێدانانه ى سه رۆک وه زیرانى تورکیا به قه تل و عامه که ى ده رسیم هه وڵێکه بۆ قه ره بووکردنه وه ى ئازارى ده روونى

کورده کانى تورکیا

په رله مانتارێک:

وه رنه گرتنى خوێندکاران له زانکۆ و په یمانگا کاریگه رى ده بێت له سه ر کۆمه ڵگا

به رزان عه لى، چاودیرى سیاسى:

کورد له ناوچه که دا بۆته هاوکێشه یه کى سیاسى و پشتیوانى لێ ده کرێت

ئا: عومه ر غواڵمى

دیمانه : عومه ر عه بدوڵاڵ

س��ااڵن��ه ژم���اره ی���ه ک ل��ه ده رچ��وان��ى له وه رناگیرێت ئ��ام��اده ى شه شه مى زانکۆ په یمانگاکانى حکومه تى هه رێمى

کوردستان به هۆى که مى نمره کانیان،ئه مه له ئێستادا بووته هۆى گرفتێکى که کوردستان، هه رێمى له گ��ه وره خوێندکاران ل��ه ژم��اره ی��ه ک س��ااڵن��ه بێبه ش ده بن له درێژه دان به خوێندن.

سیاسى،له عه لى،چاودیرى ب��ه رزان دیداریکى تایبه تى ~ ئاماژه به وه ده کات« هه موو ئه و نه هامه تیانه ى هه موو له هاتووه ک��وردا به سه ر که پارچه کانى کوردستان ده کرێت بکرێنه پرسێکى گرنگى نه ته وه ى و له ئاینده دا

کارى له سه ر بکرێت«.له ده ک���ات« ئ��ه وه بۆ هێما ن��اوب��راو کێشه ى ناوى به کێشه یه ک تورکیادا سیاسه ته ش ئ��ه و ه��ه ی��ه ک����ورده وه ده توانرێت که ده رگایه که ک��ورد بۆ ببێته و بکریێت له سه ر سیاسه تى

ڕووناکاییه ک بۆ کورده کان«.

www.jamawarnews.com 4 سێشەممە 2011/12/06 ● ساڵی 31 ● ژماره 680

بێت س��ه روه ر یاسا ده ب��ا ل��ه چ��اوه ڕوان��ى و چ��ی دی یاسادا نه کردنى جێبه جێ ن��ه ب��ی��ن گ��ه رچ��ی ب��ڕی��ارى تاوانباران کردنى ده ستگیر به رده م بۆ ڕاپێچکردنیان و کارێکى بکرێت گه ر دادگ��ا چاکه و جێگاى ده ستخۆشییه ه��ه ر چ��ه ن��ده ده ک���را چه ند حکومه تى مه وبه ر له ساڵ هه رێمى کوردستان و الیه نى ، بواره به و دار په یوه ندى زووتر بیریان له ده رکردن و بڕیارێکى کردنى جێبه جێ ئه وه ى بۆ بکردایه ته وه . وا حوکمى یاسا سه روه ر بووایه هه ستیان وا خه ڵکیش و هاواڵتییه کى وه ک بکردایه

به سه ر ژیان نیشتمانه ئه م حوکمێکى سایه ى له ده بات دا. س�����ه روه ری )ی���اس���ا( نابێ ک��ه ڕاس��ت��ی��ی��ه ک��ی��ش گه ر ببوێرین ل�ێ خۆمانى ی���اس���ای���ه ک���ى م��ۆدێ��رن��ى بگونجێ که پێشکه وتوو. مافی و مرۆڤ مافی له گه ڵ زیندانیان مافی هاواڵتیان به ج��ێ خ��ۆى وه ک و دا جێبکرێت به بێ جیاوازى له له یاسایه ئه و ئه و واڵت��دا. و گه ل گشتى ب��ه رژه وه ن��دى واڵتدا ده بێت و ڕۆڵ و ده ورى له سه ر ده بێت کاریگه ریشی پێش ب��ه ره و و پێشکه ووتن !! واڵت و کۆمه ڵگه چوونى چه ندین پاش له هه رچه نده خۆجێیه تى حوکمى له ساڵ هه رێمى کوردستان به داخه وه

یاسایه کى توانیووه نه مان پێشکه وتوو له به رچاو بگرین و په یڕه وى بکه ین که سزا و پاداشتى هه مووان وه ک یه ک له به رچاو بگرێت ! نازانرێت یان خۆمانین هۆکاره کان یان حکومه ت حوکمڕانانى کورده هاواڵتیانى ئه قڵیه تى ب��اوه ڕى به س��ه روه رى یاسا چ��ه ن��ده ه���ه ر !! ی���ه ن���ى ب��ه رده ووام ده مان ووت ، با هه رێمى حوکمڕانى شێوازى بۆ بکرێته نموونه کوردستان عێراق و سه رجه م ناوچه کانی ڕاستییه کى ئ��ه وه ش ، ت��ر ح��ه ش��ا ه��ه ڵ��ن��ه گ��ره . که )عێراق( ئێستاى یاساکانى هه رێمى یاساکانى له زۆر کوردستان پێشکه وتوو ترن و له جێ به جێکردنیشدا ئه وان

تریش چاالکانه ، چاالکترن نمونه ى ده ک��ه ن بۆ ک��ارى چه ندان له پرسینه وه ل�ێ گه نده ڵ و به رپرس دۆسیه ى ده زگاکانى و دام له ک��اران ناو حکومه ت و ڕاپێچکردنیان بۆ به رده م دادگا له )عێراق( پێچه وانه وه ب��ه ب��ه اڵم دا له پێویست وه ک ئێستا تا )یاسا( کوردستاندا هه رێمى وه ک خۆى جێ به جێناکرێت و به رپرس له کۆمه ڵێک و حکومه ت، به ده ستانى کار یاساوه س��ه رووى له خۆیان به مه قسه دوو وبۆ ده بینن ، خۆیان تایبه تى مه به ستى جێ وا یاسا بوێت چۆنیان له وه ى جگه جێده که ن. به هه رێمى ب��ارودۆخ��ه ى ئ��ه م ده خ���وازێ وا ک��وردس��ت��ان.

زیاتر یاساییمان هوشیارى ئ��ه وه ش��دا ل��ه گ��ه ڵ ب��ێ. وه خۆیان پرسان ب��ه ر خ��ودى ه��ۆک��ار ن��ه ب��ن ل��ه ج��ێ به جێکردنى )یاسا( دا و هه وڵ حزبى پایه ى و پله نه درێت و حوکمى یان وا بکات یاسا خه ڵکى و ب��ک��ه ن شکێنى خۆیان پاڵ بده نه تاوانبار به ر زارى له ئ��ه وه ى وه ک هاواڵتى )2000( پرسانه وه ڕا خۆیان ئێستا تا تاوانبار نه کردووه . )دادگا( ده ستى ده ستى بن په ناى له گ��ه ر له ئ��ه ى نه بن به رپرساندا بڵێم ک��وێ م��اوه ن��ەت��ه وه؟ هاواڵتییه ک هه ر ئاسایشی له م هه رێمه دا پابه نده به جێ له که یاساوه جێکردنى به سه رووى هه موو که سێکه وه .

له به رانبه ر ژیرده بێ مرۆڤى هه ڵوێسته ڕوداوه گ��ه وره ک��ان بکات و وپه ندیان لێوه ر بگرێت گ��ێ��ڕان��ه وه ى ته نهابۆ ،ن��ه ک به سه ربردن وکات چیرۆکێک م��ح��ره م��ى )10(ى ب��ێ��ت، هه مووساڵێ به عاشورا ناسراوه :

*الى سوننه کان ده گه ڕێته وه ئیسالم پێش س��ه رده م��ى بۆ حه زره تى ڕزگاربوونى وڕۆژى موسا له ده ست فیرعه ون، وه ک پێشه واماندا ل��ه ف��ه رم��ووده ى خۆشه ویستمان کاتێ هاتووه ، بینى بۆمه دینه ک��رد کۆچى ج��ول��ه ک��ه ک��ان ل������ه وڕۆژه دا له کرد به ڕۆژوبون،پرسیارى ئه وانیش ڕۆژووه ، ئه و هۆى ووتیان: ئه وه ڕۆژى ڕزگاربوونى خنکانى و موسایه حه زره تى نیلدا، ڕوب��ارى له فیرعه ونه ئێمه ف��ه رم��وى: حه زره تیش موسا، له ئێوه بۆ له پێشترین ئه وه بوو که به ڕۆژو بوو، پاشان ت��ر)9و10( ساڵکى فه رمووى له هى ب��ۆئ��ه وه ى ده گ��ری��ن ى دوڕۆژه ئه و نه چێت، ئ��ه وان که به سوننه ت ب��وو ب��ۆم��ان ئه وه کورته ى به ڕژوبین، تیایدا

به بوو فه رموده که چیرۆکى کورتى.

یادى شیعه کانیش الى *ش��ه ه��ی��دک��ران��ى ح���ه زره ت���ى حوسێنه ،به اڵم ئایا یاد کردنه وه ب���ه و ش��ێ��وه ی��ه درووس���ت���ه ، ویه خه داڕنین ل��ه خ��ۆدان که نیه وپێشه واکه مان درووس��ت من منا فه رموویه تى:)لیس الجیوب وشق الخدود ضرب الجاهلیه (. ب��دع��وى ودع���ا گه رسه رنج بده ین له ڕووداوه که ، زۆرى ئ��ام��ۆژگ��ارى و پ��ه ن��د وێت ده رده ک��ه تێدایه وبۆمان

که ئه م ڕۆژه : 1( ڕۆژى ڕزگاربوونه ،چونکه تیا گ��ه وره بڕوادارانى خواى ڕزگ���ار ک��ردوس��ت��ه م ک��اران��ى

له ناوبرد... و ج��ی��ه��اد ڕۆژى )2،شه هیدبوونى تێکۆشانه

له که ربه ال حوسێن ئیمام به خۆى کۆچى، ساڵى)61( و حه فتاو دوو که س له الیه ن کورى )عبدالله ى سوپاى ناحه زان پیالنى به زی��اد( )4000( سوپاکه که ژماره ى که س بووه به رانبه ر حه فتاو دووکه س له خێزان وبنه ماڵه ى به ڵێ شه ڕى پێغه مبه ر)ص( غ����ه درو خ��ی��ان��ه ت وس��ت��ه م ه��ه ڵ��داوه ، س��ه رى له عێڕاق ت��ی��اڕژاوه ن���اڕه واى خوێنى سته م ت��ائ��ێ��س��ت��اش ب��ۆی��ه هه ربه رده وامه ، ئه وحوسێنه ى له ک��ه خ��ۆش��ه وی��س��ت��م��ان فه رموویه تى: ب��اره ی��ان��ه وه سیدا والحسین )ال��ح��س��ن الجنه (،له وکاته دا الشباب حوکمى خه الفه ى ڕاشیده نه مابوو، )30( ساڵه که ته واو پاشایه تى سیستمى ببووه ،

مه عاوییه ،چ��ون��ک��ه ب���وو ووتویه تى من یه که م پاشاى له سه ره تاى ئه وه ش عه ره بم بۆیه ده بێ بووه ، شه سته کان ل������ه وڕۆژه دا ب��ه خ��ۆم��ان��دا تاچه ند بزانین و بچینه وه خۆشه ویستی ڕاسته قینه مان وئایا وبه یت( بۆ)ئال هه یه ئه وانمان ڕێبازى به کرده وه تێکۆشان ک��ه گ���رت���ووه ؟ ڕاستیدا؟ ب��ووه ل��ه پ��ێ��ن��اوى وسته م خیانه ت تاچه نددژى خۆشه ویستى ئایا بوینه ؟، ب���ه م ش��ێ��وه ده ب���ێ؟ی���ان ساڵى خۆشه ویستى ئه بێ بێگومان که ب��ێ؟ ڕۆژێ��ک ڕاسته قینه خۆشه ویستى و ب��ه پ��ه ی��ام پابه ندبوونه ئه ویش ک��ه ڕێ��ب��ازه ک��ه ی��ان قورئان وسوننه ته ، به کردار

و گفتارە.

شکاندنی یه کدی له پێناوی چی؟

یه کێک له خه سڵه ت دیار و به رچاوه کانی میدیا و گشتی به ک��وردی کۆمه ڵگای نێو له پێناو ب��ووه یه کتر شکاندنی کوردییه کان پرسیاری تایبه تییه کاندا. ب��ه رژه وه ن��دی��ی��ه ئێمه بۆ که ئه وه یه ، باسه ش ئه م سه ره کی یه کتر له و یان ده شکێنین؟ یه کتری هه مووان قازانجێک چ و کردووه قازانج چیمان شکاندنه که بپرسین، ئه وه ش ده کرێت ئه مه و ده که ین؟ هه ر یه ک له ئێمه ئاینده ی ئه و یه کتر شکاندنه به کوێ ده گه یه نین؟ بۆ وه اڵمی ئه و پرسیاره ش، ده کرێت سه ره تا ئه وه بڵێین، که شکاندنی یه کتر هه نگاوێکه بۆ گه یشتن به حه ز و ئاره زووه کانی خۆمان. واته هه نگاوێکه بۆ ئه وه ی هه ر تاکێک و به رزتر پله یه کی به ک��اره ی ب��ه و ئێمه له پرسیاری یه ک ته نیا بێئه وه ی بگات! گه وره تر له و کرابێت، که ئایا به و شکاندنه و گه یشتن به و ناوبانگ و پۆست و پله و پایانه چ خۆشییه کی بینراوه ؟ ئاینده ییه ژیانه ئه و و پۆسته که ی له له م بواره شدا بیره وه رییه کی به رچاوه ی مێژووی هه یه ، که ده کرێت لێره دا تیشکی بخه ینه سه ر. ده گێڕنه وه :)کاتێک )ته یموور له نگ( گه مارۆی ئێرانیدا و دوای چه ند شاری )کرمان(ی واڵتی ڕۆژێک گه مارۆدان داگیری کرد، ده ستی کرد به کۆمه ڵکوژی دانیشتوانه که ی. له ناکاو ده نگێک له نێو دانیشتوانی شاره که به رز بووه وه و ووتی: ناڵێیت پێمان داگیرکه ر له شکری ئه ی گه وره ی ده بینیت؟ کوشتاره هه موو له و خۆشییه ک چ ب��ه رده م ڕێگری هه مووان ئێمه نازانیت ئه ی له نگ(یش )ته یموور نه بووین؟ تۆ شااڵوه که ی فرمانی یه کسه ر بوو، ده نگه وه له و گوێ که بهێنن. بۆی و نه کوژن ده نگه ئه و که ک��رد، کاتێک پیاوه که گه یه نرایه الی )ته یموور له نگ( پێی ووت: ها پیاو ئه و ده نگ به رزکردنه وه یه ت یان بوو، من شکاندنی بۆ جه نگدا مه یدانی له یان ئێمه ؟ ده ستی له خۆت ده ربازکردنی بۆ تۆوه ه��اواره ی ئه و س��ه ری پشتی له تر چی ڕووی سڵه مینه وه بێ و یه کسه ر ئه ویش بوو؟ جارێک له شکر، گه وره ی ئه ی ووتی: و تێکرد تا نه ناسیووه و نه بینیووه تۆم هه رگیز من والی له هه وڵی شکاندنت بده م. ئه مه و هه رگیز پێش تۆ له م شاره دا خۆشیم نه بینیووه ، تا به شااڵوه که ی تۆ ناخۆشحاڵ بم. هه وره ها ترسیشم ڕزگاربوونی هه وڵی تا نه بووه خۆم مه رگی له خۆم بده م، چونکه له م جیهانه دا هیچ که سێکم نه ماوه ، تا به ژیانم دڵخۆش بم. ئه مه و هه مووان بۆیه بیده ینه وه ، ده بێت و قه رزارین مردنێک زۆر که له نگ(یش، )ته یموور نییه . ئه وه شیان به و وه اڵمانه سه رسام بوو، ڕووی تێکرد و ووتی: ئه ویش بوو؟ چی پای له ه��اواره ت ئه و ئه ی ووتی: ئه ی گه وره ی له شکر تۆ هاتوویت شارێک بکوژیت، هه موویان ئه گه ر باشه بکه یت، داگیر ئیتر ده ته وێت دواتر فه رمانڕه وایی کێ بکه یت؟ خۆش کۆمه ڵکوژییه به و دڵیشت ئه گه ر ئه مه و بێت، ئه ی بیر له وه ناکه یته وه له و دونیا تۆش ڕووبه ڕووی لێپرسینه وه ی په روه ردگار ده بیته وه ؟ وا بۆ تۆ ئه زانی له شکر، گه وره ی ئه ی که واته سزا وه ک ووتی: وه اڵمدا له ئه ویش ده که یت؟ و چاوترساندنی ئه وانه ی دوای ئه م شاره ده بنه ڕێگری شااڵوه کانم، بۆیه ئه گه ر وا نه که م، ئه وا ده سه اڵتێکی به گه یشتن بۆ ناتوانم خه ونه کانم ئه م په راوێزی له دی(. بهێنمه ڕه ها و گه وره هه ر ته نیا ده کرێت مێژووییه دا بیره وه رییه شکاندنی هۆکاری ده بێت که بڵێین، ئه وه نده هه ر یه ک له ئێمه بۆ یه کتر، ته نیا بۆ ئه وه بێت، که به ڵکو ئه و کاره ببێته چاوترساندنی هه موو پالنه کانمان، و به رنامه ڕێگری ده بنه ئه وانه ی وه ک )ته یموور له نگ( باوه ڕی پێ بوو، ئه وه ش جگه له پاساوێکی ناڕه وا هیچی دی نییه ، چونکه ئه گه ر هه ر یه ک له ئێمه ئیمڕۆ هه وڵی شکاندنی دی که سێکی سبه ینێ ئه وا دابێت، که سێکمان

هه وڵی شکاندنی ئێمه ش ده دات.

د. كەیوان ئازاد

KaiwanAzad@yahoo.com

سه روه رى یاسا له کوێدایه ؟

عاشورا له دیدى شیعه و سوننه دا

محەمەد حمه حسن

مه الئه حمه دى قامیشى

بیروڕا

ه�����ه ن�����گ�����اوه ک�����ان�����ى سیسته مى جێبه جێکردنى به رده وامه ، خوێندن نوێى خواستى ئاست له ب��ه اڵم دونیا پێشکه وتنه کانى جێبه جیکردنى بۆیه نییه ، ئه م سیسته مه پێویستى به خێراتر و زیاتر به رده وامى ه��ه ی��ه ب��ۆ ئ���ه وه ى ڕه وت��ى پێشه وه ب��ه ره و پ��ه روه رده

به رێت له کوردستان.

سیسته مى نوێى خوێندن کاتى ده وێت

خوێندن نوێى سیستمى ن��ه ی��ت��وان��ی��وه ئێستا ت��ا دى، بێنێته ئه نجامه کانى ئ��ه م��ه ش ل��ه ب��ه ر ئ���ه وه ى جێبه جێکردنى قۆناغه کانى به هه نگاو سیسته که مه پێده کات ده س��ت هه نگاو ناکرێت له یه ک ساته وه ختدا ساڵدا یه ک ماوه ى له یان سیسته مى کۆتاى ئه نجامى ببینرێت، خوێندن نوێى ب��ۆی��ه پ�����ه روه رده ک�����اران ل��ه وه ج��ه خ��ت ج���ار زۆر سیسته مى که ده ک��ه ن��ه وه

ن���وێ���ى خ��وێ��ن��دن ک��ات��ى بڕگه کانى هه موو تا ده وێت له به اڵم بکرێت، جێبه جێ کۆنگره ى 2007وه ساڵى بۆ به ستراوه پ���ه روه رده ى ئه م ده چێت ساڵێک چه ند ده کرێت، په یڕه و سیسته مه ئ��ه ن��ج��ام��ێ��ک��ى ئ���ه وت���وى نه خستووه که ب��ه رده س��ت هه ڵبسه نگێنرێت، تا بزانرێت ئه نجامه کانى له به شێک سیسته مى ه��ات��ووه ب��ه دى زۆر خوێندن،بۆیه نوێى گۆڕانکارى ده بینین ج��ار سیسته مى بڕه گه کانى له تاوه کو ده کرێت، په روه رده جێگاى خۆى بگرێت و له گه ڵ

بگونجێت. خوێندکاراندا

گرفت دێته به رده م سیسته مى نوێى خوێندن

خوێندن نوێى سیسته مى جێبه جێکرا کاتێکدا ل��ه نه کرا، له بار بۆ که ژینگه ى دێته گرفت زۆرج��ار بۆیه نوێى سیسته مى ب���ه رده م نایه ڵێت ب��ه وه ى خوێندن پێشبکه وێت، سیستمه که ی��ه ک��ێ��ک ل��ه گ��ه وره ت��ری��ن ل��ه م��پ��ه ڕه ک��ان��ى ب����ه رده م س��ی��س��ت��ه م��ه ک��ه ، ن��ه ب��ون��ى

شیاوه و پێویست بیناى جار زۆر خوێندکاران، بۆ قوتابخانه یه ک ده بینین ده کرێت، تێدا ده وامى سێ هه روه ها نه بوونى که لوپه لى پ��ێ��وی��س��ت��ى خ��وێ��ن��دن گرفت ب��ووت��ه ک��ه ئ��ه م��ه ش نوێى سیسته مى له به رده م ئه م خوێندن،کاتێکیش سیستمه که ب��وو گرفتانه ده مێنێته وه ، خ��ۆى وه ک گوڕانکاریه ک هیچ ناتوانێت ل��ه ب����وارى پ������ه روه رده دا

بێنیه ته ئاراوه .

زۆر ئه سته مه بتوانرێت له ماوه ى ساڵێکى خوێندندا سه رجه م پرۆگرامه کان ته واو

بکرێتدانراوه که پرۆگرامانه ى ئه و سیسته مى له خوێندکاران بۆ ئ��اڵ��ۆزه زۆر خوێندن ن��وێ��ى هه روه ها و زانستى ڕووى له ژماره ى الپه ڕه کانیشى زۆره که زۆر ئه سته مه بتوانرێت له ماوه ى سه رجه م خوێندندا ساڵێکى بکرێت، ت��ه واو پرۆگرامه کان کاتى که مى به هۆى ئ��ه وه ش خوێندنه وه ، که واته سیسته مه که پێویستى به کاتێکى زۆر هه یه محاڵه ئه مه به اڵم ڕۆژێکدا، له

له دى بێته ئه مه ئێستادا له کوردستاندا ،ئه گرچى وه زاره تى پ��ه روه رده ب��ه رده وام خوێندنگا به رده وامیش ب��ه اڵم ده کاته وه ڕێژه ى خوێندکاران زیاد ده کات که واته کردنه وه ى خوێندنگاکان ژم����اره ى زۆرى ئ��اس��ت ل��ه نییه که مه بووته خوێندکاراندا ب���ه رده م گ����ه وره ى گرفتێکى خوێندن ن��وێ��ى سیسته مى ماوه یه ى ب��ه و ناتوانرێت که خوێندنگایه ل��ه خ��وێ��ن��دک��ار ته واو خوێندن پرۆگرامه کانی له الیه کى له الیه ک بکرێت.ئه مه تر نه بوونى پێداویستى زانستى تا خوێندن ناوه نده کانى له وانه کانیان بتوانن خوێندکاران له تا بخوێنن پراکتیکى به

وانه ى نه زه رى ڕزگاریان بێت.

له زۆر له خوێندنگاکان پسپۆڕى ڕه چاو ناکرێت

خوێندن نوێى سیسته مى واته پسپۆڕییه ، به پێویستى مامۆستاى وان��ه ک��ان ده ب��ێ��ت تایبه تى خوى بیڵێته وه ، له گه ڵ ئه وه شدا مامۆستایان ڕاهێنرابن وانه وتنه وه ى شێوازى له سه ر که نوێیانه ى پرۆگرامه ئ��ه و نوێى سیسته مى ل��ه ئێستا خوێندن دانراوه ، بۆیه ده بینین

له زۆر له خوێندنگاکان پسپۆڕى که مى ناکرێت،له به ر ڕه چ��او بۆخۆى ئه مه ش که مامۆستا پێشکه وتنى له به رده م گرفته

سیسته مه که .

خوێندکاران ئاماده ده کات به شێوه یه کى سه رکه وتوو بۆ

زانکۆ و په یمانگا کاتێک ئاینده ى باش ده بێت خوێندن ن��وێ��ى سیسته مى ئاماده کارییه کانى هه موو که وه زاره ت���ى بۆیه بکرێت، بۆ پ�����������ه روه رده ئ��ه رک��ێ��ک��ى به گرنگى ل��ه س��ه ره قورسى خوێندن ن��وێ��ى سیسته مى بۆ پێداویستییه کانى و بدات شێوه یه کى به بکات، دابین به زیاتر بایه خى سه ره کیش خوێندن بیناى دروستکردنى له خوێندنگاکان ت��ا ب���دات س���ێ ده وام������ى ڕزگ���اری���ان دابین تاقیگه بێت،ئامیره کانى و خوێندنگاکان ب��ۆ ب��ک��ات مامۆستاى پێویست دابین بکات ئه مه کاتێک خوێندکاران، بۆ کرا سیسته مه که به ره و پێشه وه هه نگاو ده نێت و له ماوه یه کى وه ست باش ئه نجامى که مدا ئاماده خوێندکاران و ده خات ده کات بۆ زانکۆ و په یمانگا.

زۆر ئه سته مه بتوانرێت له ماوه ى ساڵێکى خوێندندا سه رجه م پرۆگرامه کان ته واو بکرێت

زیره ک مه حموود

سێشەممە 2011/12/06 ● ساڵی 31 ● ژماره 680 5 www.jamawarnews.com

له ئێستادا خوێندنه وه ت بۆ ره وشی کوردستاندا هه ریمی ل��ه ئ��اف��ره ت��ان

چییه ؟له ک��وردس��ت��ان ه��ه ری��م��ی ئێستا گشتی به گۆڕانکاریدایه ، قۆناغێکی تایبه ت ب��ه ب��اردۆخ��ه ک��ان س��ه رج��ه م باردۆخی ئافره تان، له به ر ئه وه ی خه ڵک له باش هوشیاری هه یه راده یه کی تا سه ر مافه کانی ئافره تان و تێگه یشتوون ناکه ن قه بوڵ ئیتر ئافره تانیش که مافی داوای پاشکۆبن، جاران وه کوو باشیش ڕاده یه کی تا ده که ن، خۆیان قه ناعه تی گشی به خه ڵکیش ئه گه ر ته واوه تی پێ نه بێت به اڵم بۆته پرسیار له الیه ن ئایا ئه کرێت ئه م دوو ره گه زه وه کوو یه کتر بژین یان خود به شێوه ی پاشکۆیه تی بمێننه وه ؟ ئایا ئه م چینه و ده ک��ات قه بوڵ ژێرده سته ییه ئه و چیبکرێت؟ ناکات قه بوڵی ئه گه ریش بووه دروست پرسیار کومه ڵێک واتا الی خه ڵکی و هه ر یه ک له و پرسیارانه جێگای خۆیه تی قسه و باسی له سه ر

ئێستا بدرێته وه ، وه اڵم��ی و بکرێت قۆناغێکی ب��ه ک��وردس��ت��ان هه ریمی گۆڕانکاریدا تێدەپەڕێت، ئه وه تا ئه بینین توندوتیژی به ره نگاربوونه وه ی یاسای بۆ ئافره ت کردنی خه ته نه ده رچووه ، و قیزه ون دیارده یه کی وه ک��وو خۆی کرا، قه ده غه توندوتیژی گه وره ترین یاسا، به لێکراوه رێگریشی ئه وه تا کاتی ئێستا بڵێن، ئه توانین که واته بتوانن رێکخراوه کان که هاتووه ئه وه فشار دروست بکه ن بۆ ئه وه ی ماف و پێویستی زیاتر بۆ ئافره تان به دیبهێنن.خراپتر ب���ه روه توندوتیژیه کان زی����اد ل����ه وات�����������ه ڕووی ده ڕوات بوونه ،ئەویش به پێی ئه و ئامارانه ی که سااڵنه ده خرێنه ڕوو، هۆکاره کان بۆچی ئه گه ڕێته وه ؟ ئایا رێکخراوه کانی ئه و توانیویانه ژن��ان و ئ��اف��ره ت��ان بگه ڕێنه وه ئ��اف��ره ت��ان ب��ۆ متمانه یه تاکوو بۆ چاره سه رکردنی کێشه کانیان

روو له وان بکه ن؟الی ل��ه کێشه که پێموانییه م��ن ئه وه ی به ر له بێت ڕێکخراوه کانه وه هه ریه ک له رێکخراوه کان له ماوه ی ئه م چه ند ساڵه دا که م تا زۆر به گوێره ی پێناوه دا، له م کردووه کاریان خۆیان هوشیاریان گشتی به رێکخراوه کان داوه به خه ڵکی و له هه ڵمه تی هوشیار که ئه وه ی بووون، به شدار کردنه وه دا ئیش ، ئه وه یه باسه جێگه ی لێره دا مافی ئافره تان ئه وه ی له سه ر کراوه خۆیان وه ربگرن و له وانه یە رێکخراوه کان هه ندێ جار به هه ڵه کاریان کرده بێت، ئێمه له سه ره تای ده ستپێکردنی کاری رێکخراوه یی له ساڵی نه وه ده کاندا که

کار له سه ر ئافره تان ده کرا، به اڵم ئێستا ره گه زه کەیە، هه ردوو بۆ ڕاده یه ک تا له سه ر هوشیاری و پێویست ده کات له یه کسانی ره گه زی به دادپه روه رانه سه ر هه ردوو ره گه ز کار بکرێت، ئه مه بۆ خۆی کاتێک که ئافره ت هوشیاری و مافه کانی به به رامبه ر ده کات زیاد و ڕۆاڵن��ه ی که کومه ڵگا و ئه رک ئه و کاتێک به خشێت، ده پێی که لتوور ده بێت زیاد هوشیاریه که یان ئافره تان ،ئه مه ئه بێته هۆکاری ئه وه ی که ئیتر ژێرده سته یى و پاشکۆیه تی ئابووری و بکاته وه ، ره ت و کومه اڵیه تی سیاسی هوشیاریان ئافره تان که کاته دا له م گه ڵ له ده رکه وتن هۆی ئه بێته هه یه ڕه گه زی به رامبه ردا و ئه و توندوتیژیانه ی واتا هه یه ، ئێستا که لێده که وێته وه ئه توانم بڵێم هۆکاری سه ره کی زۆر بوونی بوونه وه ی هوشیار زیاتر توندوتیژی، ئافره تانه له به رامبه ر مافه کانی خۆیان،

توندوتیژی مه سه له ی ئه وه ی به ر له ئێمه دا، کومه ڵگای له هه بووه هه ر به خۆیان ئافره تان پێشتر ب��ه اڵم ره گه زی به رچاوو له ده بینی که متر ئه و هه روه ها پیاو، واتا به رامبه ردا، ده سه اڵته ی که له الیه ن پیاوانه وه به سه ر ئه واندا زاڵ بووه و پیاده کراوه ، زانیووه که مافی به ڕه وا و واقێعیان بکه ن، مامه ڵه شێوه یه به و پیاوانه به اڵم ئه مڕۆ به تایبه ت چینی تازه به هیچ شێوه یه ک ئه و ژێرده سته ییه قه بوڵ ناکات و به ره نگاری ئه بێته وه و ره تی هوکاره کان له تر یه کێکی ده کاته وه ، که کاری بۆ ناکرێت و ناتوانیین بڵێین هیچ له ته واوه تی به ده کرێت بنه بڕ که مکردنه وه بۆ به اڵم کۆمه ڵگایه ک، توندوتیژییه کان کردنی سنووردار و ه��ۆک��اره ک��ه ی ل��ێ��ره دا ده گ��ه ڕێ��ت��ه وه ب��ۆ ده س���ه اڵت���ی ح��ک��وم��ه ت، الی��ه ن��ه په یوه ندیداره کان وه کو، وه زاره تی داد،

وه زاره تی ناوخۆ و وه زاره تی کارووباری کومه اڵیه تی، ئه وه تا ئێمه پاش 20 ساڵ له سه ربه خۆیی ئه مساڵ دوای ئه و هه موو ده ربکه ین یاسایه ک توانیمان رێگریانه به ره نگاربوونه وه ی یاسای ناویی به یاساکه که ، به خێزان دژ توندوتیژی که مووکۆڕی کۆمه ڵێک خۆیشی بۆ تێدایه ، که پێویستی ئه کرد ده ستبه جێ کار له سه ر که مووکۆڕییه کانی بکرایه ، به اڵم تا ئێستا ئیشی له سه ر ناکرێت. که ئه وه یه هۆکاره کان له تر یه کێکی به شێکی زۆر له تاوانباران که کرده وه ی ده ستی له ئه نجامداوه توندوتیژیان یاسا هه ڵدێن و ده سه اڵتی لێکۆڵینه وه و پۆلیس له ئاست ئه و بابه تانه دا سست و الوازه . نازانم ئایا خۆی قه ناعه تی به له پێداویستی خود یا نییه بابه ته که به رده ستا نییه که به دوایدا بچێت، من به شێکی سه ره کی بۆ ئه وه ده گێڕمه وه که نه بوونی قه ناعه ته یا خود نه بوونی توندوتیژی م��ه س��ه ل��ه ی ب��ه ب��ڕوای��ه یه کسانی و ئافره تان به به رامبه ر بۆ سه ره کییه هۆکارێکی ره گ���ه زی ئه وه ی که سێک لێکۆڵینه وه له و بابه ته ده کات، به خه مخۆرییه وه به پیری ئه و وا هه مووی ئه مانه نه چێت، بابه ته وه ده کات که تاوانباران تا ڕاده یه کی باش هه ڵبێن، بۆیه لێره دا ئه رکی حکومه ته الیه ک له م مه سه له یه بکاته وه و لیژنه ی بۆ پێک بێنێت یا خود کاری له سه ر بکات بۆ تاوانباران هه ڵدێن، هێرشێکی له بکرێت به رپا گ��ه وره ش هوشیاری خه ڵکی ئه وه ی بۆ واڵت، سه رانسه ری هوشیاربکرێته وه به وه ی که توندوتیژی

کارێکی خراپ و رێگه پێنه دراوه .

به شی یه که م

نووسه رو دوگوژنه « ئۆالمپ »مارى دوا له ناوبراو گه وره یه ، ڕۆشنبیرێکى قۆناغه کانى ژیانیدا چاالکی سیاسیى و چاالکی ناوه ندى کۆمه اڵیه تى و ڕامیارى له 1748/5/7دا، له بووە. فه ڕه نسا له دایک فه ڕه نسا مۆنتوبانى ناوچه ى ئ��ۆک��ت��ۆب��ه رى 1793 ل��ه 3ى ب���ووه . به پاریس له ساڵیدا 45 ته مه نى له چه نده ها په ڕێندراوه . سه رى گیۆتین کۆمه اڵیه تى مافه له سه ر نووسینى له سه ر و ئافره تان سیاسیه کانى و ئازادى و کۆیالیه تى به کۆتاییهێنان له ن��ووس��ی��ووه . پێسته کان ڕه ش شۆڕشى کاتى له خۆیداو سه رده مى فه ڕه نسادا بووه هێماى بزووتنه وه کانى مرۆڤ بزووتنه وه ى و ئافره تان مافى دۆستى )هیومانیزم(. له دواى خۆیشى زانکۆوزانستگه کاندا ن��اوه ن��دى ل��ه

بیروڕاکانى زۆر بره ویان پێدرا.ئه ى پیاو، ئایا تۆ ده توانى دادپه روه ر بیت؟ ئه وه ژنه که ئه م پرسیاره ت لێ ده کات، هیوادارم، هیچ نه بێ، مافى ئه و پرسیاره شى لێ زه وت نه که یت. پێم بڵێ کێ ئه و ده سه اڵته فراوانه ى پێ به خشیت هێزى بچه وسێنیته وه ؟ ره گه زه که م که ب����ازووت؟ ب��ه ه��ره ک��ان��ت؟ س��ه رن��ج له چاوو بده ، گه ردوون داهێنه رى دانایى به سرووشتى به ریندا بگێڕه به هه موو فراوانیى خۆیه وه ، ئه و سرووشته ى که ده ت��ه وێ گوایه ده ده ی��ت پیشانى وا تێیدا بکه یته وه ، نزیک ل��ێ خۆتى ئه گه ر ب����دۆزه ره وه ، بۆ نموونه یه کم ده وێری، که نیشانى بدات ئه م مافه ى بکۆڵه ره وه ، ئاژه ڵه کان له ڕوای��ه . تۆ له باره ى ببه ره وه ، وورد ته نه کان له دواتر ، بخوێنه ره وه رووه ک��ه ک��ان��ه وه چاوێک بخشێنه ره وه به سه ر هه موو ئه و گۆڕانکارییانه دا که له مادده ئۆرگانییه ئه م ڕوویانداوه ، ڕێکخراوه کاندا کانى

ب��ه رچ��اووت تا پێده به خشم هه له ت و گه ڕان توانیت، گه ر ڕووناکبێته وه ، پشکنین و دۆزینه وه و ڕوونکردنه وه بکه دامه زراوه یه ى له م ڕه گه زه کان له سه ر سرووشتدا. ده بینى له هه موو شوێنێک هه موو ل��ه ی��ه ک��ن، تێکاڵوى ئه مانه هارمۆنییه کى به ده یانبینى شوێنێک گه وره وه هه ماهه نگى یه ک ده که ن له م ئه وه بووندا. نه مره ى مه زنه شاکاره ته نها پیاوه که خۆى جیا ده کاته وه له م یاسا گشتییه و به پرنسیپێکى ڕیزپەڕ ی سه مه ره ، سه یرو ب��ارک��ردووه ، خ��ۆى نابینا، ئاوساو به زانست، گومڕا، له م زانسته دا، و ڕۆشنگه رایى چه رخه ى نه زانیدا، جۆرى ترین ناشیرین له ناو ده یه وێ خۆى زۆردارێک وه ک کوێرانه زاڵ بکات به سه ر ڕه گه زێکدا که هه موو به ده ست خ��ۆى مرۆییه کانى ت��وان��ا و شۆڕش بانگه وازى ده یه وێ هێناوه ، مافه کان ته نها بۆ خۆى بکات و هیچى تر. بۆ ده نگدان له دانیشتنه کانى ئه م له یان نیشتیمانى په ڕله مانى جاره ى

یاسادانانى داهاتوویدا.که خوشکان، و کچان و دایکان نوێنه رى میلله تن، ده یانه وێت به شداربن ده بینن وا نیشتیمانیدا. په ڕله مانى له ک��ه ن��ه ن��اس��ی��ن ی���ان ب��ی��رک��ردن ی��ان ئافره ت مافه کانى خستنى پشتگوێ و گ��ه ل به دبه ختى س��ه ره ک��ى ه��ۆى بڕیاریاندا ده سه اڵته کانە. گه نده ڵبوونى که له نووسینێکى ڕه سمیدا مافه بنبڕو بۆ بکه ن. دیارى ئافره ت پیرۆزه کانى ئه وه ى ئه م مافنامه یه ، به ئاماده بوونى دامه زراوه کانى هه موو له به رده وامى ئه رکه کانیان و م��اف کۆمه ڵگه دا، ژنان کرداره کانى که بهێنێته وه . بیر پیاواندا، کرداره کانى له گه ڵ هاوته ریب سیاسییه کان دام��ه زراوه ئامانجه کانى زیاتریان ڕێزێکى بکه نه وه . ڕۆش��ن هه موو که به شێوه یه ک بگیرێت، لێ له سه ر که ئافره تان، داواکارییه کانى ڕوون و گومان هه ڵنه گرن، بنه مایه کى و ده س��ت��وور باشبوونى ه��ۆى ببنه

بره ودان به نه ریتى جوان و هێنانه دى خۆشبه ختى هه مووان. به م پێیه ، ئه و جوانى له بااڵده سته که بوونه وه ره ى و ده بینێ ڕه وا له دایکهێناندا، ژانى و ژێر له و له به رده م ده کات بانگهێشت مه زندا، پ��ه روه دردگ��ارى به خشنده یى و ئافره ت مافانه ى خواره وه ى ئه م بۆ

هاوواڵتى ژن.به ندى یه که م

1. ئافره ت به ئازادى له دایک ده بێ له هه یه پیاودا گه ڵ له یه کسانى و مافدا. جیاوازییه کۆمه اڵیه تییه کان ته نها له سه ر بنه ماى سوودى گشتى ده کرێ

ده سنیشان بکرێن.ه��ه م��وو ئ��ام��ان��ج��ى ده ب�����ێ .2دامه زراوه یه کى ڕامیارى پاراستنى مافه ئه م بێت، پیاو و ژن سرووشتیه کانى مافانه بریتین له : ئازادی، موڵکدارێتی، هه موویانه وه ل��ه س��ه روو ئ��اس��ای��ش، به رگریکردن له به رده م چه وساندنه وه دا.له هه موو سه روه رییه ک بنه ماى .3نه ته وه ش ده بینێته وه ، نه ته وه دا خۆى له کۆبوونه وه ى ژن و پیاو زیاتر شتێکى تر نییه : هیچ له شێک و هیچ که سێک ئه گه ر بکات، ده سه اڵتدارى ناتوانێت پێ فه رمى مۆڵه تى نه ته وه وه له الیه ن

نه درابێت.4. ئازادى و دادپه روه رى بریتییه له خۆی. خاوه نى بۆ ماڵ گه ڕاندنه وه ى به م پێیه تاکه سنوورێک بۆ به کاربردنى زۆردارى و سته م ئ��اف��ره ت ئ���ازادى ڕووب��ه ڕووى ب��ه رده وام��ى به که پیاوه ده بێ سنوورانه ش ئه م کردووه ته وه ، به یاساکانى سرووشت و بیرى مرۆڤ

داڕێژرێنه وه .5. یاساکانى سرووشت و بیرى مرۆڤ ڕێگه ناده ن به هیچ کرده وه یه ک زیان به کۆمه ڵگه بگه یه نێت. هه ر شتێک که ئاسمانیانه وه ژیرو یاسا له الیه ن ئه م لێ ڕێ��ى نابێ نه کرابێت لێ ڕێگرى بکرێت ناچار نابێ که سیش بگیرێت، شتێک بکات که ئه م یاسایانه فرمانیان

پێ نه دابێت.

و ویست ده ربڕینى یاسا ده بێ .6خواستى گشت بێت، هه مو هاوواڵتیان چ ژن چ پیاو له ڕێى نوێنه ره کانیانه وه چونکه داڕشتنیاندا. له به شداربن له چاوو یاسادا هه موو یه کسانن، ده بێ تواناى بنه ماى ل��ه س��ه ر ه��ه م��ووان، له یه کسانبن خ��ۆی��ان، تاکه که سى وهه لى پۆست و پله به ده سهێنانى کارکردن ، بێ هیچ جیاکارییه ک به ده ر

له ده ستپاکى و توانایان.به ده ربێت ئافره تێک هیچ نابێ .7زیندانیبوون و تاوانباربوون سزاو له وه ک ئافره تان یاسادا. له چوارچێوه ى پیاوان ڕێنمایى ئه م یاسا ورده ده که ن.

8. ده بێ یاسا ئه و سزایانه دابنێت که گومانیان لێ ناکرێت و ئاشکرایه که سزابدرێت که س هیچ نابێ پێویستن. نه بێ یاسایانه ئ��ه و بنه ماى له سه ر بۆ دراوه و له سه ر بڕیاریان پێشتر که نیشان ده ست دیاریکراوانه تاوانه ئه و کراون، که به یه کسانى بۆ ئافره تانیش

په یڕه و ده کرێن.9. هه ر ئافره تێک تاوانبار بێت، ده بێ

له الیه ن یاساوه سزا بدرێت.به هۆى که سێک هیچ ن��اب��ێ .10درووس��ت بۆ کێشه ى بۆچوونه کانى ژێر بچێته بۆى هه یه ئافره ت بکرێت. مافیشى ده بێ که واته سێداره په تى هه بێت بچێته سه ر سه کۆى ڕاده ربڕین، به مه رجێک که خۆپیشاندانه کانى ئه و یاسا که نه شێوێنن گشتییه ئاسایشه

بڕیارى له سه ر داوه .ڕا و بیر گۆڕینه وه ى ئ��ازادى .11یه کێکه له به نرخ ترین مافه کانى ئافره ت ،چونکه ئه م مافه خاوه ندارێتى باوکان بۆ منداڵه کانیان ده ست نیشان ده کات. بتوانێ ئافره تێک که واته ده بێ هه موو به ئازادیی بڵێ باوکى ئه م منداڵه م فاڵن پیاوه ، وه نابێ هیچ ده سه اڵتێکى دڕنده بشارێته وه ، ڕاستیه تا بکات ناچارى ته نها له کاتى خراپ به کارهێنانى ئه م

مافه دا ده بێ یاسا بڕیاربدات.12. گرەنتی کردنى مافه کانى ئافره ت

و هاوواڵتى ژن سوودى گشتى تێدایه ، سوودى بۆ ده بێ کردنه گرەنتی ئه م گشتى بێت، نه ک بۆ سوودى تایبه تى گرەنتی ت��وان��اى که که سانه ى ئ��ه و

کردنه که له ده ستیاندایه .و میلله ت ده سه اڵتى ڕاگرتنى .13یه کسانى ئه رکى دامه زراوه کان پایه ى ژن و پیاوه پێکه وه ، ئه و به شداره له هه موو له ئه رکه سه خته کاندا، هه موو کاره دژواره کاندا، که واته ده بێ هه مان به ده سهێنانى له به شى پیاوى هه بێت ئه رکدا، پله وپایه دا، ک���اردا، هه لى

هه روه ها له پیشه سازیدا.مافى پیاو و ژن هاوواڵتیانى .14نوێنه ره کانیانه وه له ڕێى هه یه ئه وه یان بکه ن، ده سنیشان ب��اج��دان ڕێ���ژه ى به م دان له کاتێکدا ژن ه��اوواڵت��ى دابه شکردنێکى که ده نێ باجگرتنه دا یه کسانخوازانه بوونى هه بێت، نه ته نها له بگره واڵتدا، وسامانى سه روه ت له وه ده وڵه تدا، گشتییه کانى دام��ه زراوه و ژێرخان و ڕێژه ده سنیشانکردنى له

مه وداى باجگرتندا.15. ئافره تان شانبه شانى پیاوان که باجداندا، له به شدارده بن کۆمه ڵ به له بپرسنه وه ، داه��ات له هه یه بۆیان هه ر دامه زراوێکداو له هه ر کارمه ندێکى دام��ه زراوه ک��ان پرسیارى ن��او دارای��ى

خۆیان بکه ن.مافه کان کۆمه ڵگه یه ک ه��ه ر .16ده سه اڵته کان و نه بن پارێزراو تێیدا تێیدا جیا نه کرابنه وه ، ئه و کۆمه ڵگه یه ده س��ت��ووره ئ��ه و نییه : ده س��ت��وورى پووچه ئه گه ر زۆرینه ى میلله ت )له ڕێى له نه بووبێت به شدار نوێنه ره کانیه وه (

داڕشتنیدا.17. خاوه ندارێتى تایبه ت مافى هه ردوو یه کیان هه ر و پێکه وه ڕه گه زه که یه به جیا. له کاتێکدا که که رتى گشتى خاوه ندارێتییه ک بۆ به رژه وه ندى گشتى وه رده گرێته وه ، ده بێ قه ره بووکردنه وه و له برى دان به شێوه یه کى یه کسانیخوازانه

په یڕه و بکرێت.

دیمانه :ژاڵه

و: ژیان

شیالن حه مه نوری، چاالک له بواری مافی ئافره تان:

زۆر بوونی توندوتیژی، هوشیار بوونه وه ی ئافره تانه له به رامبه ر مافه کانیان

پشتگوێ خستنى مافه کانى ئافره ت، هۆى سه ره کى به دبه ختى گه ل و گه نده ڵبوونى ده سه اڵته کانە

ئافرةتان

پێویسته مێیه تى له په ڵه ى گوناح خاوێن

بکرێته بێت خۆى له ژیاندا ده بێت ئافره ت بکه ربێت ببه ستێت به خۆى وپشت جێبه جێبکات، ف��ه رم��ان ن���ه وه ک جیهان ل��ه س��ه رئ��اس��ت��ى ئ��اف��ره ت به ده ست دی���ارى پێشکه وتنێکى خه ونه کانى و ه��ێ��ن��اوه وئ��ام��ان��ج ڕێکخستنى و منداڵ له به خێوکردنى زۆرزیاترتێپه ڕیون، ناوماڵەکه ى ئه وه نییه ئافره ت چاره نووسى وه ک ))چاره نووسى ده ڵێت فرۆید که ده مێنێته وه خۆى هه روه ک ئافره ت گه نجێتیماندا شتێکى خۆش له که و جوانه و له کامڵیشماندا هاوسه رێکى هه ندێ س���ووک���ه ((ه���ه روه ک ڕۆح هاوسه ره کانیان حه وانه وه ى ئافره ت هه مووشته کانى پێش ده خ��ه ن��ه ژیانیان تا دڵى هاوسه ره کانیان ڕازى بکه ن وه نه بنه جێى ڕه خنه وتوانجى ئه وان.بۆیه کچ که هه ر له دایک ده بێت ڕه گه زى السایى چۆن هه وڵده دات به رامبه رى بکاته وه بۆ ئه وه ى ببێته جێى متمانه ى خێزانه که ى ورده ورده له هه م گه شه کردنیداده بینێ له کاتى وخۆشییه کانى ژیان بێبه شده کرێت و هه میشه له جێبه جێکردنى فرمانه کانى ده ورووبه ریایه تى که وه کو ئامڕازێک یان ئامێرێکى ناوماڵه که یان به کارى ده هێنن ،ئه گه ر ئه م کچه که ئه ویش ئه و ئه ویش مرۆڤه و براکه ى وه کو دایک و باوکه درووستیانکردووه که ئه و برایه یان درووست کردووه گوێ ڕه خنه و جێى ده بێته نه بێت ڕایه ڵ توانج له قۆناغى یه که مدا وه قۆناغ به قۆناغ له گوێنه گرتن به رده وام بێت و زیاتر به ره و توندوتیژییه که ئه وا زیاترده ڕوات، ئه گه ر ئه م توندووتیژییه ده روون��ى یاخود بێت جه سته یى تۆ ده ڵێن به وه ى بکه ن، بریندارى زه عیفه یت چه نده ها وشه ى نه شیاوى ترى یه کسان به م ووشه یه له و کاته دا هه ڵده بژێرێت هاوسه ریش کچه که ئ���ه و ک��ات��ه ى ک��ه ه��اوس��ه ره ک��ه ى له کاتێکى و به قژیاده هێنێت ده ست گۆچانه که ى له گه ڵیدا زۆرخۆشدایه زله ى و دایکى چه پۆکى و باوکى ئه میش ده ڵێ وه بیردێته وه براکه ى پیاوه ده ستى پڕه له چه پۆک و زله ، هه رئه م کچه شه که سبه ینێ وه چه ى یاخود کوڕبێت ئه گه ر ترده خاته وه چه ندباره و دووباره ژیانه ئه م کچ ده بێته وه بۆیه هه ندێ له کچه کانمان ئه وه نده نائوومێدده بن ده ڵێن )ژیانى ئه وه نده که هێواشه مردنێکى من ئازارتان ده دام بۆچى که له دایک بووم

یه کسه ر زینده به چاڵتان نه کردم(ئ���ه ى ب��اوک��ى م��ن پ��ێ��م ن��ه ووت��ى گه زم ڕه وت نه م من درووستمکه وه ک کرد دیاریت خۆت دیاریکه ڕه گه زى نه کردم له وه یاسه ربه ستت له ژیانما هه ڵیبژێرم خ��ۆم خ��ۆم بوونم ئافره ت باله که سه ربه ستم بائامانجه کانم نه بم په شیمان بپێکم و له درزى ده رگاوه سه یرى که ئازادم نه که م دراوسێ کوڕانى پێشم ده ڵێن بۆخۆت ده کوژی یان بۆچى خۆت ده سووتێنى ده هێڵیت ببینێت، به ڕووتى ئاگرجه سته ت ناکه ن له وه شاسه ربه ستم ته نانه ت تیایا ه��ه م��ووم��ان ک��ه ئ����ه وه ى )م��ردن��ه (. ئ��ه وی��ش یه کسانین دووگالس( )مارى هه روه کو بۆیه جه سته ى له سه ر ده ڵێت)ئه وه ى وێنه ى ده ک��رێ��ت نه خش م��رۆڤ کۆمه ڵگه یه (ده بێت کۆمه ڵگه ڕێگه هه وڵى و نه دات توندوتیژییه به م ئاوابوونى بدات هه میشه کارله سه ر کۆمه ڵگا تاکه کانى بیروهۆشى زیاترهۆشیارکردنه وه یان بۆ بکات توندوتیژى به نه هێشتنى سه باره ت نییه گ��ه وره گوناحێکى مێیه تى له مێیه تى ووش��ه ى پێویسته وه و سه رکوتکردن و گوناه په ڵه ى دوژمنکارى خاوێن بکرێته وه چیتر و بکرێت بابه ته ئه م سه ر کارله ساماڵى ڕۆژێکى له موومان تاهه ساڵدابینێژین.

به ندى تاهر

ش��ی��الن ح���ه م���ه ن���وری ت��وێ��ژه ری��ی له چ��االک ڕاهێنه ری کۆمه اڵیه تی، بواری مافی ئافره تان، وتی »ئه توانین که هاتووه ئ��ه وه کاتی ئێستا بڵێن دروست فشار بتوانن رێکخراوه کان بکه ن بۆ ئه وه ی ماف و پێویستی زیاتر

بۆ ئافره تان به دیبهێنن«.

www.jamawarnews.com دیدار6 سێشەممە 2011/12/06 ● ساڵی 31 ● ژماره 680

س���ه ره ت���ا ب���ه و پ��رس��ی��اره ده س��ت پ��ێ ده ک��ه ی��ن ک��ه چ��ۆن پێناسه ى ده کرێت هه رێم کاره باى سیستمى

و پێکهاته کانى چییه ؟هه رێمى ک���اره ب���اى سیستمى ته کنیکى بوارى وه ک کوردستان س��ه ره ک��ى سێکته رى چ���وار ل��ه و هێنان( )به رهه م دێ��ت: پێک )دابه شکردن( و )گواستنه وه ( وزه ى گه یاندن(. و )کۆنتڕۆڵ و به رهه م وێستگه یه کى له کاره با ب��ه ره��ه م وه ک���اره ب���ا ه��ێ��ن��ان��ى ڤۆڵتیه ل��ه وێ ه��ه ر ده هێنرێت، رێگه ى ل��ه و ب��ه رزده ک��رێ��ت��ه وه په ستانى گواستنه وه ى هێڵه کانى ده گوازرێته وه )132KV( به رز به پێویست ن��اوچ��ه ک��ان��ى ب��ۆ ڤۆڵتیه تر جارێکى له وێ کاره با، )33KV( بۆ ده کرێته وه نزم وێستگه کانى بۆ ده نێردرێت و جارێکى کردنه وه ى نزم بۆ تر، رێگه ى ل��ه )11KV( ب��ۆ ت��ر ده بێت داب���ه ش ف��ی��ده ره ک��ان��ه وه به سه ر گه ڕه ک و گوند و ناوچه کاندا ، له و شوێنانه ش ئه و محاویالنه ى نزم تر جارێکى ڤۆڵتیه هه یه که سری )400V( بۆ ده کرێته وه فه یز سنگڵ )230V( و فه یز کاره با. هاوبه شانى به ده درێت و باسمان قۆناغانه ىکه ئه و هه موو ک��رد، ت��وان��اک��ان س��ن��ووردارن و نابێت له دیاریکراوى خۆیان زیاتر چونن تێک قابیلى وه باربکرێن کۆنتڕۆڵ و ئیشپێکردن له ڕوى و ب��ه ب��ه رده وام��ى ده بێت ک��ردن��ه وه تیدا ک��اری��ان راوه س��ت��ان ب��ه ب��ێ بکرێت و به ڕێوه ببرێن و تیمه کانى کارى به به رده وامى چاکسازیش چ��اک��ک��ردن��ه وه ى گ��رف��ت��ه ک��ان و به به رنامه چاکسازى به رنامه ى

پیاده بکه ن .هه رێمى کوردستان خاوه نى چه ند و ف��ی��ده ر و وێستگه و ب��ه ره��ه م

به شداربووه ؟ه��ه رێ��م��ى ک��وردس��ت��ان خ��اوه ن��ى و )3000MW( ب��ه ره��ه م��ى ڤۆڵتیه گۆڕینى وێستگه کانى و وێستگه )28( )132KV(وێستگه کانى وه ، مۆبایل )22( )83( )33KV( گ��ۆڕی��ن��ى وێستگه )8( مۆبایل. وه خاوه نى

و )11KV( فیده رى )971(به شداربووان محوله ى )23375(خزمه تى له هه مووى ئه مانه که به شداربووى ملیۆن یه ک نزیک جۆره کانی ه��ه م��وو ب��ه ک��اره ب��ا )نیشته جێ ، میرى ، پیشه سازى،

بازرگانى ، کشتوکاڵى( دان.کاره با دابه شکردنى به رنامه ى ب��ه ش��ێ��وه ی��ه ک��ى ت��ر بڵێین ی���ان تاکو کاره با پێدانى کاته کانى به رنامه ى و ب��ووه چ��ۆن ئێستا

داهاتوو چیه ؟ ده رباره ى پێدانى کاره با له گشت مانگه کانى ساڵ به به راوورد له گه ڵ سااڵنى رابردوو بەرز بوونەوەی بە

خۆوە بینیوە.تێبینى ده که ین تا ئاستێکى باش به ره و کاره با کێشه ى ت��وان��راوه کۆتایى به رێت. حکومه تى هه رێم و هاوواڵتیان له گه شه ى به رده وامدان به هه مان کاره با سێکته رى بۆیه بێت گ��ه ش��ه دا له ده بێت شێوه به رده وام فاکته رێک به نا ئه گه ر

به ره و دواوه ده گه ڕێته وه . ن��رخ��ى ک��اره ب��ا ب��ه رام��ب��ه ر به له ئایا ؟ چۆنه تێچووه که ى ئ��اس��ت��ى ب���ژێ���وى ه��اوواڵت��ی��ان��ى

کوردستانه ؟سااڵنه به پێى بارودۆخى سوته مه نى چاکسازى و وێستگه کان ب��ۆ و پ��ڕۆژه ک��ان و ئیشپێکردن و کاره با یه که یه کى نرخى ...هتد نمونه بۆ دێت، به سه ردا گۆڕانى بۆ ساڵى 2011 )156( دینار بوو که ده کاته نزیکه ى 13 سه نت بۆ کاره با )یه که یه کى یه که یه ک هه ر کاتژمێر(، وات کیلۆ یه ک وات��ه زۆر به رئه وه ى حکومه ت له به اڵم بۆ ک��ردووه ه��اوواڵت��ى پاڵپشتى )450KWH( ئاستى یه که م تاته نها به )15( دیناره و تا ئاستى )900KWH( یه که یه ک به )20(دیناره . ده رباره ى ئایا گونجاوه له گه ڵ بژێوى هاوواڵتیان، به ڵێ زۆر گونجاوه و به اڵم به داخه وه چۆنێتى )به هۆى ک��اره ب��ا به کارهێنانى بێت پێشووه وه رژێمى کلتورى نرخێکیان هیچ ئاو و کاره با که زیاده ئه و )به هۆى یان نه بووه ( ڕۆییه ى که هاوواڵتیانمان ده یکه ن( یان )به هۆى دابه شنه کردنى نه وت به شێوه یه کى خێزانه کاندا به سه ر باره که ى ک��ردووه وایان تێروپڕ( کورتى به بێت. گران زۆر ئێمه ده توانم بڵێم به به راورد به وواڵتانى کاره با ئ��ه وان وه ک ئه گه ر دنیا )24( کاره با ئه وا بکه ین سه رف و ده ب��ێ��ت ب�����ه رده وام کاتژمێر ده بوو زیاد مان )500MW(ده ره وه ى بۆ بینێرین ده مانتوانى هه رچى به داخه وه به اڵم ، هه رێم

ده که ین فریا ناکه وین .ئایا داهاتى کاره با چى لێ ده که ن کاره کانى پ��ڕۆژه و بۆ چه ندى و

وه زاره ت به کار ده هێنرێت ؟داهاتى 2010 ساڵى کۆتایى تا ک��اره ب��ا ب��ۆ وه زاره ت�����ى دارای���ى حکومه تى هه رێم بووه که ده چووه بودجه ى گشتیه که و داهاته سه ر گشتى حکومه ت ، به اڵم داهاته که ئه و چ��او ل��ه ب��ووه ک��ه م هێنده حکومه ت که زۆره ى سه رفیاته بۆ کاره با کردوویه تى .به اڵم دواى سه رۆکایه تى له داوام��ان ئ��ه وه ى له ک��رد وه زی����ران ئه نجومه نى بودجه ى به تایبه ت کۆبوونه وه ى ناو بخرێته بڕیاردرا 2011، ساڵى بۆ نێردرا بودجه ودواتر یاساى په رله مان، ئەوه بوو به خۆشحاڵى داهاتى په سه ندکرا سوپاسه وه و کاره با بۆ وه زاره تى کاره با بێت بۆ چاککردن و پێشخستنى سیستمى به داخه وه به اڵم هه رێم. کاره باى ب��ه ه���ۆى دره ن����گ گ���ه ڕان���ه وه ى رێنمایى ده رچ��وون��ى و ب��ودج��ه وه زاره ت نێوان رۆتینى و دارایى - س��ه رۆک��ای��ه ت��ى ئ��ه ن��ج��وم��ه ن و دارایى،ئه مه ش وه زاره ت��ى له گه ڵ کاره کان، دوواکه وتنى هۆى بووه هێشتا ده ب��ێ��ت ت���ه واو س��اڵ وا س��وودم��ان ل��ێ وه رن��ه گ��رت��ووه . ئه وه ى بۆ هه یه پڕۆژه مان چه ند ، بکه ین پێ ده ستى پاره یه به و سه رف چۆنێتى وای��ه ئومێدمان تا خ��ه ت س��ه ر بکه وێته کردنى لێ گ��ه وره ى سوودێکى بتوانین ساڵى له داهاتمان وه ربگرین. و ملیاردیناربوو، )69( )2009(له ساڵى )2010( )113( ملیار و ملیار )151( )2011( ساڵى له هه یه به رنامه مان ده بێت. دینار و به رزبوونه وه به ره و داهاته ئه م

بڕى راسته قینه ى خۆى به رین .وێستگه کانى س��وت��ه م��ه ن��ى چ��ۆن ک���اره ب���ا داب��ی��ن ده ک���رێ���ت و کێ

دابینى ده کات ؟ئه م دا پێنجه م کابینه ى ل��ه بودجه که ى ئه رکه ودابینکردنى بووه کاره باوه وه زاره تى له الیه ن که کارێکى زۆر سه خت بوو بۆ ئێمه ، وه زاره تى کاره با کارى کاره باى ئه گه ر ته نها و ئه ستۆدایه ل��ه بکه وێت خۆى کاره کانى فریاى گه وره ئێجگار بارقورسییه کى ، ، وه زاره ت شانى سه ر که وتبووه بۆیه هه ر له سه ره تاى ساڵى 2010 بودجه ى گفتوگۆى کاتى له و ئاسایى و دابین کردنى بودجه بۆ سوته مه نى وه زاره تەکەمان، داواى کرد که بودجه و دابین کردنه که ى نه مێنێ وه زاره تەکەمان سه ر له وبه پێى رێکخران ک��اره ک��ان وه بۆ گوێزرانه وه پسپۆڕێتییه کان سروشتییه کان. سامانه وه زاره تى سااڵنه ته نها وه زاره ت��ه ک��ه م��ان، لیتر به پێى شوێنه کان بڕه کان به هه موو کۆتایى له ده کات دیارى ره سمى به نووسراوی ساڵێکیش

وه زاره ت پێداویستییه کانى ئاگادارى الیه نه دیارى ده که ین و ئه و ده که ین. داره کان په یوه ندى سیستمى ئیشپێکردنه ى ج��ۆره تا ئابوریانه نیه ، کاره باىئێمه ئێستا وێستگه ى غازى دهۆک به گازۆیل کارده کات که دابین کردن و تێچووه که شى زۆره ، وه زاره تى له سروشتییه کانیش سامانه

به رنامه ی دایه بۆرى غاز بگه یه نێته وێستگه ى غازى دهۆک.

که ى ئێوه پێویستتان به کاره باى ب���ه غ���دا و وواڵت���ان���ى دراوس����ێ

نامێنێ؟کاره باى وه زاره ت���ى کاته دا ل��ه م له سه ر خۆیه تى ئیعتیمادى هه رێم ، هیچ بڕه کاره بایه ک له ده ره وه ى ه��ه رێ��م ن��ای��ه ت ، ن��ه ل��ه ت��ۆڕى نیشتیمانى عێراقى و نه له تۆڕى هه رێم له ئێستا ئه وه ى تورکى. خۆمانه ناوخۆى به رهه مى هه یه ، س��وپ��اس ب��ۆ خ��وا ، وه زاره ت���ى 2010/6/22 له عێراق کاره باى ئه و بڕه کاره بایه ى که که له تۆڕى ئه وانه وه ده هات بڕى بوو به سفر، هه روه ها گرێبه ستى له گه ڵ تورکیا ده سه اڵتى که له نه کرده وه نوێ ئه واندا بوو ، بۆیه به کۆتایى هاتنى بۆ نه کرایه وه نوێ گرێبه سته که ساڵى 2011. ده توانین بڵێین ئێمه له به رهه م سوود 2011 ساڵى له سیستم به ڕێوه بردنى تواناکانى و ، خۆمان ناوخۆى له وه رده گرین به بگه ین هێشتاماومانه راسته ده ستمان ب��ه اڵم ئامانجه کانمان بڕینى ده ڵ��ێ��ن وه ک پ��ێ��ک��ردووه یه که م ه��ه ن��گ��اوى ب��ه رێ��گ��ای��ه ک ده س���ت پ��ێ��ده ک��ات. وه زاره ت����ى دان��اوه پالنى و به رنامه کاره با کاره با سێکته ره کانى بۆئه وه ى گه یشتن بۆ به رێت، پێش به ره و

دابین ک��ه ئامانجه که مان، ب��ه بۆ کاره به خزمه تگوزارى کردنى و هاوواڵتیان نیشته جێى شوێنى سێکته ره کانى گشت بۆ هه روه ها که هه رێم له گه شه سه ندوو ترى بوارى له وه به رهێنانه پڕۆژه کانى پیشه سازى و بازرگانى و کشتوکاڵى جوانى سومعه ى تا گه شتیارى و توانامان و کوردستان هه رێمى له به ڕێوه بردن و حکومه ت نیشانى هاوینى وه رزى له بده ین. دنیاى نه کاره بایه کمان هیچ که رابوردا عێراقه وه نه له وه و تورکیا له بۆمان نەده هات، توانیمان تێکڕاى هه رسێ بۆ پارێزگاکه هه رسێ مانگى حزیران و ته موز و ئاب، 22 کاتێکدا له بکه ین دابین کاتژمێر عێراق ناوچه کانى ت��ه واوى که له به بووه کاتژمێر 4 کاته ئه و بۆ

پایته ختیشه وه. به غداى له 20ی مانگى ره مه زانى پیرۆزه وه کاتژمێر، 24 ک��رده کاره بامان ته نها له حاڵه تى چاکسازى هێڵ و وێستگه و محوله و فیده ر کاره با له ده کوژایه وه دیاریکراو ناوچه یه کى یه که م تشرینى مانگى کۆتایى تا

به و شێوه یه به رده وام بووین .ساڵى دوو 2011/12/2 رێکه وتى سوێندخواردنتان سه ر به ته واو ، تێپه ڕبوو کاره با وه زیرى وه ک به راوردێک له سه ر مانگى یه که مى چۆن ئێستا و ده ستبه کاربوونتان

ئه ندازیار یاسین شێخ ئه بوبه کر، وه زیرى کاره باى حکومه تى هه رێمى کوردستان:

له مـــاوه ى ئه م دوو ساڵه دا توانیمـان تا ئاستێکـــــــــى باش کێشه ى کاره با به ره و چاره سه ر به ریندیمانه :~

ئه ندازیار یاسین شێخ ئه بوبه کر وه زیرى کاره باى حکومه تى هه رێمى کوردستان دا ~ تایبه تى دیدارێکى له ئاماژه به وه ده کات »گه وره ترین پڕۆژه گرنگیه کى و ده ستمانه وه یه به که سوودێکى و هه یه گ��ه وره ی ئێجگار زۆرى لێ ده بینین ، بریتیه له پرۆژه ى که رتى رێگه ى له که زیره ک پێوه رى وه به رهێنان، به شێوه ى و تایبه ت ده کرێن کۆنتڕۆڵ کاره با هاوبه شانى و به ڕێوه ده برێن. دواى یه ک ساڵ له جێبه جێ کردنى پڕۆژه که به کارهێنانى به بڕى هاوبه شانه وه له الین کاره با سوودى وه داده به زێت 500MWحکومه ت 500 ملیۆن دۆالر زیاتر ده بێت هه موو بۆ بنه مایه ک ده بێته .ئه مه ش له ده یبێت که حکومه ت پالنانه ى ئه و به یه که م پرۆژه یه ش ئه م ، داهاتوودا پڕۆژه له عێراق و هه رێمى کوردستان وایه بڕوامان داده نرێت. ناوچه که و ڕاسته قینه ب��ن��ه ڕه ت��ى چ��اره س��ه رى ل��ێ��ره وه ده س��ت ک��اره ب��ا ب��ۆ کێشه ى

پێده کات«.»له م ده ک��ات ئ��ه وه بۆ هێما ناوبراو ک��اره ب��اى هه رێم ک��ات��ه دا وه زاره ت����ى ئیعتیمادى له سه ر خۆیه تى ، هیچ بڕه کاره بایه ک له ده ره وه ى هه رێم نایه ت ، نه له تۆڕى نیشتیمانى عێراقى و نه له تۆڕى تورکى. ئه وه ى ئێستا له هه رێم

هه یه ، به رهه مى ناوخۆى خۆمانه «.

له م کاته دا وه زاره تى کاره باى هه رێم

ئیعتیمادى له سه ر خۆیه تى ، هیچ بڕه

کاره بایه ک له ده ره وه ى هه رێم نایه ت

سێشەممە 2011/12/06 ● ساڵی 31 ● ژماره 680 7 www.jamawarnews.comدیدارئه ندازیار یاسین شێخ ئه بوبه کر، وه زیرى کاره باى حکومه تى هه رێمى کوردستان:

له مـــاوه ى ئه م دوو ساڵه دا توانیمـان تا ئاستێکـــــــــى باش کێشه ى کاره با به ره و چاره سه ر به رینبه پۆسته ئ��ه و ئایا و ده بینى

قورس نابینى ؟پێش ئه وه ى ئه و پۆسته وه رگرم، راوێژکاربووم له وه زاره ت ئه زموونم مانگى ، کاره با له بوارى هه بوو گشتى کوژاندنه وه ى 15 یه که م سیستمى به یه کجار که ، روویدا کاره باى کوردستان ده کوژایه وه له ئاو و خه سته خانه کان پرۆژه کانى کاره باى ساتانه دا له و که س ،خراپى زۆر کاریگه رى ن��ه ده م��ا به ، سیستمه که له سه ر هه بوو گشتیانه ش کوژاندنه وه ئه م هۆى سلێمانى ئ���اوى ،پ��رۆژه ک��ان��ى کاره با ب��ێ هه ولێر ئیفرازى و ده بوون، ئه وه ش ده بوونه هۆکارى سلێمانى. هه ولێرو له ئاوى بێ ئه م کوژاندنه وانه له هاوینى 2009 ژماره یان تا 17 دانه رۆیشت ، له 2009یش، ساڵى قوربانى جه ژنى گشتى کوژاندنه وه ى گه وره ترین روویدا که ماوه یه کى زۆرى پێچوو کاره باى سیستمى بارودۆخى تا هه روه ها بووه وه . ئاسایی هه رێم له گ��ازۆی��ل پاشه که وتى که مى ب��ه رزب��وون��ه وه ى و وێستگه کان وه رزى به ر له کاره با پێداویستى بارێکى هه مووى ئه مانه سه رما، قورس بوون. هه ندێک الیان وابوو سیحرى عاسایه کى وه ک ده بێت به جێ ده ست هه مووى بده ى لێ خۆى مافى هاوواڵتى بێت. چاک

ئه مه به اڵم هه بێ، کاره باى بوو راگه یاندنیش ، ب��وو واقعیه که به هه ندێک بوه ستێت، ل��ه والوه ده دا. لێدوانیان ناحه ق و حه ق بوون، ناخۆش زۆر کاتانه ئه و چاک بارودۆخه ده ک��رد حه زمان ک��اردا ل��ه رۆژ ش��ه وو ، بکه ین خه وتنیشمان ته نانه ت ، بووین ده ترساین چونکه نه بوو خۆش ته له فۆنێک ش���ه ودا ن��ی��وه ى ل��ه گشتى ک��وژان��ەوەی بڵێ و بێت کورته نامه یه ک ی��ان رووی���داوه ، نه ت که ساتێک له هه موو بێت.

ده زانى که ی دێت احتمالى هه بوو. به ڕێوه بردنى س��ه رب��ارى ئه مه و و کارگێڕى رووى له وه زاره ت وه ک ته کنیکییه وه و ژمێریارى کارى رۆژانه ، گرفتى کۆمپانیاکان له که پ��ڕۆژان��ه ى ئ��ه و گرفتى ،و ک��ردن��دان به جێ جێ قۆناغى پێشنیارکراوه کان. هه روه ها که مى سوپاس ته رخانکراو. بودجه ى گرفتانه مان له و زۆرێ��ک خوا بۆ چاککرد و کارى زۆرمان ئه نجامدا که بووه هۆى چاککردنى سیستم و له به رامبه ردا سوودمان گه یاند به هاوواڵتیانى خۆشه ویستمان له له و یه کێک کوردستان. هه رێمى له ده که م پێوه شانازى کارانه ى نه هێشتنى پۆسته که مدا م��اوه ى گشتى ک��وژان��دن��ه وه ى روودان���ى ل��ه وه ى جگه که هه رێم له ب��وو ئاسووده ین و ترسمان نیه و ته مه نى ده بێت درێژتر کاره با ئامێره کانى راده یه کى تا کاره با بارودۆخى ،باش جیاواز له و کاته جێگیر بوو دینارمان ملیار 50 له زی��اد وه که گ��ه ڕان��دۆت��ه وه حکومه ت ب��ۆ ته رخانبکرایه پاره یه ئه و ده بوایه زۆر شانازیه که ، سه رفبکرایه و کادرى به له به رئه وه ى گه وره یه توانیمان پ��اره به بێ و خۆمان پیاچوونه وه به کاره بکه ین ئه م و کۆنتڕۆڵ بۆ به رنامه دانان و ده رباره ى سیستم. ئیشپێکردنى

وه زی���رى پۆستى ئ��ای��ا ئ���ه وه ى قورسه زۆر به ڵێ قورسه کاره با کاره باى ه��اوواڵت��ى ب���ه رده وام ،ده وێت گرفتێک یان هه ڵه یه ک یان یه خه ت به رده وام خراپ پالنێکى به دواداچوونى ده بێت ده گرێت

به رده وامت هه بێت .کارو پرۆژه گرنگه کانى وه زاره تى ک���اره ب���ا چ���ی ب����وون ل���ه م���اوه ى

رابردوودا ؟ دراوه ئه نجام زۆر پرۆژه ى کارو گه یاندۆته ب��ارودۆخ��ه ک��ه ى ک��ه ناچمه و کورتى به به اڵم ئێستا

ناو وورده کارییه کانیانه وه :ک��وژان��دن��ه وه ى نه هێشتنى .1س��ه ره ت��ا وه ک سیستم گشتى شێوه یه کى به و 2010/1/5 له که 2010/3 مانگى له یه کجارى

جار 50 له زی��اد سااڵنه پێشتر پێدا ئ��ام��اژه م وه ک ده دا ڕووى به به ستن به پشت پ��اره و به بێ ئه نجام وه زاره ت ناوخۆى کادرى

درا و زۆر سوودمه ند بووین.ساڵى له سه ره تاى کارکردن .22010 ه وه له سه ر پرۆژه ى دروست هه رێم ناوه ندى کۆنترۆڵى کردنى سێ و گواستنه وه و به رهه م بۆ بۆ کاره با دابه شکردنى کۆنترۆڵى که هه رێم پارێزگاکەی هه رسێ دوو کێبڕکێى پڕۆسه ى له ئێستا قۆناغ دایه ، 5 کۆمپانیاى جیهانى

پیشبڕکێى پ��س��پ��ۆڕ و گ���ه وره ل��ه س��ه ر ده ک���ه ن ، ب��ڕی��اره له 2012 ساڵى یه که مى چ��اره ک��ى ماوه ى و بکرێ ئیمزا گرێبه ست 3 ساڵه . کردنه که شی به جێ جێ ج��اره یه که مین پ��رۆژه ی��ه ئ��ه م ئه نجام کوردستان هه رێمى له ده درێ����ت چ��ون��ک��ه پ��رۆژه ی��ه ک��ى ساڵى 30 ماوه ى بۆ ستراتیژییه ، تر ده توانێت، فراوانبوونه کانى که دێنه ناو تۆڕى کاره باى هه رێمه وه و ب��ه ره��ه م سێکته ره کانى ل��ه خۆ له دابه شکردن گواستنه وه و هه مووى سیستمه که ، بگرێت هه موو ده ب��ێ��ت. کۆمپیوته رایز جۆره ئه و خاوه نى دنیا وواڵتانى کۆنترۆڵه ن که زانیارى ته واو له سه ر و ئیشپێکردن و کاره با سیستمى کۆنترۆڵ و چاره سه رى گرفته کان و به رنامه بۆ داهاتوو ئاسان ده کات. ده توانین بڵێین به بێ ئه م پڕۆژه یه گه وره سیستمى بتوانیت مه حاڵه و رێک زانستیانه ى به شێوه یه کى پێک به ڕێوه به ریت به بێ گرفت .

3. دواى هه وڵ دان بۆ ماوه ى یه ک ساڵ و کۆڵ نه دان بۆ خستنه کارى کارۆئاوى وێستگه ى یه که کانى و کاره با پێدانى به ده ربه ندیخان سوڕانه وه ى له هه وادا به بێ ئاو که کۆندێنسه ر سینکرۆ سیستمى به سه رکه وتنى وه زاره ت ، ناسراوه بووه که هێنا به ده ست گه وره ى کێشه ى کردنى چاره سه ر هۆى ڤۆڵتیه ى سیستم له که الر و کفرى که 101 هه زار به شداربووى کاره با لێی سوودمه ندبوون به وه ى بتوانن ئامێره کانیان کارپێبکه ن که پێشتر نه یانده توانى ڤۆڵتیه که مى له به ر باشیشمان سوودێکى هه روه ها ،که توانیمان به وه ى وه رگرت لێى به رنه ده ینه وه ، زۆر ئاو هاوینیش بۆ نموونه ، ئاستى ئاو له به نداوى مه تر 11 نزیکه ى ده ربه ندیخان ل��ه ل��ه چ��اووپ��ار ب��ه رزت��رب��ووه . سووده کانى ئه م جۆره ئیشپێکردنه به رده وامه ، ته نها بۆ دامه زراندنى که بانک که په سیته ر سیستمێکى خۆى بگونجێنێت له گه ڵ ڤۆڵتیه ى ملیۆن 10 ل��ه زی���اد سیستم به پێى ، ده بێت پێویست دۆالرى پسپۆڕانى بوارى سیستمى کاره با، دۆالر ملیۆن 30 به سووده کانى ده خه مڵێنرێت. ئه م پرۆژه یه وه ک پڕۆژه ناوازه کانى وه زاره ت حساب یه که مین جار بۆ ئه ویش ده کرێت وه زاره تى وبه کادیرى پاره به بێ

کاره باى هه رێم جێبه جێ کرا.4. س��ه رت��اس��ه رى ک��ردن��ى ت��ۆڕى کاره باى هه رێم و یه کپارچه کردنى پرۆژه گرنگه کانى له بووه یه کێک

جار یه که مین بۆ که وه زاره ت هه رێم له رێکه وتى 2010/2/6 ه وه بوو به خاوه نى یه ک تۆڕ ى کاره با.5. له سه ر بڕیار و راسپارده کانى دواى هه رێم، سه رۆکى جه نابى وه زاره ت��ى سه رکه وتوو پالنێکى کاره باى هه رێم توانى بۆ یه که مین که رکوک، بگه یه نێته کاره با جار به بڕى 200MW له هه دوو الى چه مچه ماڵ و دبسه وه که جێگاى پێکهاته کانى گشت خۆشحاڵى 2011/6/22 له ب��وو، که رکوک ده ستى پێکرد و به رده وام ده بێت بۆ ماوه ى 5 ساڵ ، تۆڕى کاره باى که رکوک له گه ڵ تۆڕى نیشتمانى عێراق راگیراوه و به ستراوه ته وه به

تۆڕى هه رێمى کوردستان. چه ند به ک��اره ب��ا گه یاندنى .6که ده��ۆک نزیک له ناوچه یه ک کاره بایان له موصڵه وه پێ ده درا بوو خ��راپ زۆر ب��ارودۆخ��ی��ان و ترى ناوچه کانى ت���ه واوى وه ک بریتى که ناوه ند، ده سه اڵتى ژێر بوون له چڕه و شێخان و عه لقوش و رساله کۆمه ڵگاى خه تارێ و و 22600 سه رجه م که گونده کانى

خێزان لێى سوودمه ند بوون .7. له بوارى کارگێرى دۆکیۆمێنت تێچوونێکى به ناوخۆو تواناى به بوارى پرۆژه ى گه وره ترین که م، جێبه جێ بوارى چووه کارگێرى کردنه وه ،ئه مه ش سه ره تایه که بۆ به ئه لیکترۆنى کردنى کارى حکومه ت ه وه 2011 مایسى مانگى له که به سه ر دیوانى وه زاره ت پیاده مان ئه رشیفێکى خاوه نى که کردووه . ته واوى له گه وره ین ئه لیکترۆنى کارگێڕیانه ى مامه ڵه ئه و هه موو .گه ڕانى کراوه له سه ر کاریان که کاره کان بۆ به دواداچوون و خێرا و ئه داى کارمه ندان به ده رکه وتووه وونبوونى ج��گ��ه ل��ه وه ى ئه مه و له به شێک بۆته ن��ووس��راوه ک��ان

مێژوو .ئاستى ب���ه رزب���وون���ه وه ى .8که کاره با وزه ى به رهه مهێنانى مانگى ل��ه داب��ه ش��ک��راو تێکڕاى 2009 ساڵى دووه م���ى تشرینى وه 897MW له ب��وو بریتى . 2000MW ئێستا گه یشتۆتهو گوند بۆ کاره با گه یاندنى .9ناوچه ئاوه دانکراوه کان له هه رێمى ب��ارودۆخ��ه ى ئ��ه و بۆ کوردستان 27 ته نها دهۆک له هه یه ئێستا گوند و له هه ولێر 220 گوند و له سلێمانى 350 گوند ماوه کاره بایان ماڵیان )ئه وانه ى رابکێشرێت بۆ ده ده ین هه وڵ به رده وام تێدایه (. ت����ه واوى ک��وردس��ت��ان روون���اک هۆى به گونده کانیش بکه ینه وه .

ئ��اوه دان��ک��ردن��ه وه وه ب���ه رده وام ژماره یان ڕوو له زیادبوونه .

پ���رۆژه ى ب��ه دان گرنگى .10رون��اک��ک��ردن��ى ش��ه ق��ام��ه ک��ان، به و پارێزگاکان له گه ڵ هه ماهه نگى له سه ر بودجه ى په ره پێدان ،ئێستا کیلۆمه تر 500 نزیکه ى خاوه نى سیمایه کى که روناکیین هێڵى و به خشیوه هه رێم به جوانى بوون سوودمه ند لێ هاوواڵتیانى و به رده وامیش ده بین له جێبه جێ

کردنى ئه رکه کانمان. .ه�����ه ردوو ک�����ردن�����ه وه ى .11کاره با گشتى به ڕێوه به رایه تى دهۆک و هه ولێر پارێزگاکانى له به ڕێوه به رایه تى ک��ردن��ه وه ى و ه��ه رس��ێ ل��ه ووزه ف��رۆش��ت��ن��ى چه ندین کردنه وه ى و پارێزگاکە دابه شکردنى ب��ه ڕێ��وه ب��ه رای��ه ت��ی ئه مانه ش که هه رێم له کاره با له ب��ووه گرنگه کانمان ل��ه ک��اره به سیسته م و به ڕێوه بردن بوارى ئاشکرا ب��ه ، ک��اره ک��ان ک��ردن��ى

هه ست به پێشکه وتن ده که ین .12. ته واوکردنى قۆناغى 3 و 4 ى

یه کێک له و کارانه ى

شانازى پێوه ده که م ئه وه یه ،له ماوه ى

پۆسته که مدا نه هێشتنى روودانى

کوژاندنه وه ى گشتى بوو له هه رێم

www.jamawarnews.com دیدار8 سێشەممە 2011/12/06 ● ساڵی 31 ● ژماره 680وێستگه کان و هێڵه کان و کارکردن بۆ جێبه جێ کردن و ته واوکردنى قۆناغى 5 که ئێستا له ژێر جێبه جێ کردندایه و ئیحاله کردنى قۆناغى قۆناغى بۆ ئاماده کردن خۆ و 6پڕۆژه ستراتیژیه کانى کارو له 7که هه رێمن کاره باى وه زاره ت���ى هه رێمیان ک��اره ب��اى ب��ارودۆخ��ى

گه یاندۆته ئه م قۆناغه .

داهاتووى پڕۆژه کانى گرنگترین وه زاره ت چیه ؟

وه زاره ت������ى ک���اره ب���اى ه��ه رێ��م ک��وردس��ت��ان ب����ه رده وام ک��ار بۆ سیستمى بارودۆخى چاککردنى کاره باى هه رێم ده کات. ده توانین له م چه ند خاڵه ى خواره وه هه ندێک ستراتیژه کان و گرنگ پرۆژه له

بخه ینه روو :پ���ڕۆژه ک��ه به 1. گ��ه وره ت��ری��ن گرینگیه کى و ده ستمانه وه یه ئێجگار گه وره ی هه یه و سوودێکى له بریتیه ، ده بینین لێ زۆرى له که زی��ره ک پێوه رى پ��رۆژه ى رێگه ى که رتى تایبه ت و به شێوه ى کاره با هاوبه شانى وه به رهێنان، کۆنتڕۆڵ ده کرێن و به ڕێوه ده برێن. جێبه جێ ل��ه س��اڵ ی��ه ک دواى به کارهێنانى پ��ڕۆژه ک��ه کردنى کاره با له الین هاوبه شانه وه به بڕى وه داده ب���ه زێ���ت 500MWسوودى حکومه ت 500 ملیۆن دۆالر ده بێته .ئه مه ش ده بێت زیاتر بنه مایه ک بۆ هه موو ئه و پالنانه ى که حکومه ت ده یبێت له داهاتوودا ، ئه م پرۆژه یه ش به یه که م پڕۆژه له عێراق و هه رێمى کوردستان و وایه بڕوامان داده نرێت. ناوچه که ڕاسته قینه بنه ڕه تى چاره سه رى لێره وه ده ست بۆ کێشه ى کاره با پێده کات. کۆمپانیاکان هه ڵده ستن زیره ک پێوه رى دامه زراندنى به هاوبه شانى جۆره کانى هه موو بۆ ک���اره ب���ا ب��ه پ��ێ��ى م��واص��ف��ات��ى نموونه : بۆ ک��اره ب��ا، وه زاره ت���ى دزین و سه رپێچى سه ر تۆڕه کانى به رئه وه ى ،له نامێنێت کاره با جگه و ده زان��رێ��ت دووره وه له تایبه ت که رتى ده درێته له وه ش ، ده بێت به رپرس کۆمپانیاش و هاوبه شان بۆ ت��ه زوو ده توانرێت ک��اره ب��اک��ه وه ب��ک��رێ��ت دی����ارى یان بکرێت )ON/OFF(ئ��ه وه ى ب��ێ ب��ه بخوێندرێته وه بۆخوێندنه وه ى. بنێردرێت که س بۆ زۆر ئ��اس��ان��ک��ارى ه��ه روه ه��ا چۆنێتى بۆ ک��راوه ه��اوواڵت��ی��ان بۆ ب��ه رده وام زانینى و پ��اره دان له سه رى پێویست پ��اره ى ب��ڕى س��ه رف��ک��ردووه ووزه ى چه ند و سکااڵکان وه رگرتنى خێرا له گه ڵ هاوواڵتیان. چوونى به ده مه وه و ئیتر ئه وه نامێنێ که له ئێستادا به ب��ڕوات زۆرى کاتى هاوواڵتى و مامه ڵه کانیان ک��ردن��ى رای��ى کاره با، فه رمانگه کانى سه ردانى هه موو البردنى تر مانایه کى به ماوه ى هه یه . که رۆتینه ى ئه و زیاتر له ساڵێکه کار له م پرۆژه یه دا ئه زموونێکى چه ند و ده ک��ه ی��ن ک���ردووه و جێبه جێ بچووکمان ته نده ره که ى بووین، سه رکه وتوو ب��ه ش��ێ��وه ى ئ���ام���اده ک���راوه و

جێبه جێ قۆناغ دوو کێبڕکێى ده کرێت ،ته نها ئه و کۆمپانیایانه ى تێدا به شدار ده کرێن که پسپۆڕن وواڵت��ان��ى ل��ه پێوه ره کانیان و ه��ات��ووه . ب��ه ک��ار پێشکه وتوو تا 2 به پێویستى پ��ڕۆژه ک��ه ش ته واوده بێت. تا بێت ده ساڵ 3پ��رۆژه ک��ه گرنگى و گ��ه وره ی��ى له وه دایه که بودجه ى بۆ ته رخان ن��اک��رێ��ت ل��ه ب��ه ر ئ����ه وه ى خ��ۆى ته مویلى خۆى ده کات له و داهاته ى هاوبه شانى له کۆده کرێته وه که خراپى به هۆى ئێستا که کاره با و پێوه ره کان کۆنى و میکانیزم و پێک و رێک به شێوه ى رۆتین

ته واو کۆناکرێته وه .پرۆسه ى ناو له که 2.پرۆژه یه ک دوا 2011/12/25 ته نده ریندایه ته نده ره کانه گه ڕانه وه ى واده ى پسپۆڕ جیهانى کۆمپانیاى 5 ،کێبڕکێ قۆناغ دوو به گه وره و دامه زراندنى سه نته رى بۆ ده که ن و هه ولێر له هه رێم کۆنتڕۆڵى له دابه شکردن کۆنتڕۆڵى سێ یه که مین که ئه مه ش پارێزگاکان. خاوه نى ده بێته ه��ه رێ��م ج��اره هه موو ک��ه ، خ��ۆى کۆنترۆڵى دانه یه ی��ه ک خ��اوه ن��ى وواڵت��ێ��ک نیشتیمانى کۆنترۆڵى به هه ندێک کۆنتڕۆڵى ب��ه ت��ر هه ندێکى و عێراق ده ب��ه ن. ناوى نه ته وه یى خاوه نى یه ک کۆنتڕۆڵى نیشتیمانیه له بغداد و دوو کۆنتڕۆڵى ناوچه یى به نیازن باشوریش،بۆیه و باکور خاوه نى بکه نه پارێزگایه ک هه ر

کۆنترۆڵى دابه شکردن.سیستمه که ته واوى پرۆژه یه ئه م به وپێیه ش ده کات کۆمپیوته رایز زانست ل��ه وه رده گ��ری��ن س��وود بۆ س���ه رده م ته کنه لۆجیاى و کردنى کۆنتڕۆڵ و ئیشپێکردن سیستمى کاره باى هه رێم. ماوه ى پێویست بۆ جێبه جێ کردنى سێ

ساڵ ده خایه نێت .3. دامه زراندنى سیستمى زانیارى ته واوى بۆ )GIS( جوگرافیایىکاره باى سیستمى پێکهاته کانى هاوبه شانى ئاستى ت��ا ه��ه رێ��م ک��اره ب��ا. ئ��ه م پ��رۆژه ی��ه له گه ڵ پرۆژه ى پێوه رى زیره ک جێبه جێ

ده کرێت .ئاستى ب���ه رزک���ردن���ه وه ى .4 132KV له سیستم ڤۆڵتیه ى گواستنه وه ى بۆ 400KV بۆ دام��ه زران��دن��ى که ک��اره ب��ا وزه ى هێڵه کانى و وێستگه یه ک چه ند ده گ��رێ��ت. خ��ۆ ل��ه 400KVهه روه ها هه وڵدان بۆ به ستنه وه ى رێگه ى له هه رێم کاره باى تۆڕى عێراق تۆڕى به سیستمه وه ئه م بۆ سوریا و ئێران و تورکیا و

ئاڵوگۆڕى وزه .ڤۆڵتیه ى ب��ه رزک��ردن��ه وه ى .5بۆ 11KV ل��ه داب��ه ش��ک��ردن و دووره ک��ان ناوچه بۆ 33KVچڕه کان که له دهۆک و سلێمانى ن��اوه ب��ۆ یه که ممان ه��ه ن��گ��اوى و ل��ه س��ه رى ده بین ب���ه رده وام و

ته واوى ناوچه کان ده گرێته وه .6. به رزکردنه وه ى ئاستى به رهه م تا ب��ه ڕاده ی��ه ک ک��اره ب��ا هێنانى پێداویستیه کانمان ت����ه واوى هه بێت زیادمان و بکات دابین

بفرۆشین. هه رێمى ب���ه ده ره وه ى ده وڵه مه نده کوردستان هه رێمى بۆ سوته مه نى به سه رچاوه کانى ئیشپێکردنى وێستگه کانى به رهه م هێنانى کاره با و بۆ ئه و مه به سته له گه ڵ ه��ه ی��ه هه ماهه نگیمان سروشتیه کانى سامانه وه زاره تى

هه رێم .دروستکردنى بۆ 7.کارده که ین ب���ه ن���داوه ک���ان���ى )دێ���ره ل���ووک � مه نداوه ( وڕه شاوه ( و )گۆپاڵه دام��ه زران��دن��ى و )ت��ه ق��ت��ه ق( و وێ��س��ت��گ��ه ک��ان��ى ه���ای���درۆپ���اوه ر له سه ریان له الیه ن که رتى تایبه ت به ، وه به رهێنان به شێوه ى و که .BOT گرێبه ستى شێوه ى وه رده گ��ری��ن لێ زۆرى س��وودى و ک��اره ب��ا به رهه مهێنانى ب��ۆ و گه شتیارى و ئاو پاشه که وتى

ئاودێرى و سامانى ماسى .8.ب���ه رده وام له ه��ه وڵ دای��ن بۆ الوازه کانى خاڵه چاره سه رکردنى و ه��ه رێ��م ک��اره ب��اى سیستمى چاره سه رى ئۆڤه رلۆد و گه یاندنى هه رێمى ته واوى بۆ کاره با تۆڕى گه ڕه که و گوند له کوردستان کردنى دابین هه روه ها تازه کان، پ��رۆژه ک��ان��ى گشت ب��ۆ ک��اره ب��ا وه به رهێنان ، پرۆژه کانى سێکته رى گواستنه وه ئه م سوودانه ده گه یه نن 80%ى بۆیه کرد. باسمان وه ک ئه م ب��ۆ 2011 ساڵى ب��ودج��ه ى مه به سته ته رخانکرا که به قۆناغى وێستگه کان و هێڵه کان شه شى

ناوبراوه ، حاڵى حازریش سه رقاڵى پێش که ئیحاله کردنین پرۆسه ى دێت پێ کۆتایى 2011/12/15ناوچه کانى ت���ه واوى ،ئ��ه م��ه ش ده گرێته وه کوردستان هه رێمى نزیکه ى ته رخانکراوى گوژمه ى م��اوه ى ، دۆالره ملیۆن 800 ، ساڵه دوو کردنیشى جێبه جێ که پرۆژه یه ئه م به ته واوبوونى بۆ چه ندین و پرۆژه ى ستراتیژین لێى. ده بین مه ند س��وود س��اڵ خه ریکى ه��اوک��ات وه زاره ت��م��ان قۆناغى پ��الن��ى ئ��ام��اده ک��ردن��ى

حه وته .

بۆ ئ��ام��اده ک��ردووه پالنمان .9به ستنه وه ى و چ��اره س��ه رک��ردن تۆڕى کاره باى ناوچه دابڕێنراوه کان ب��ه ه��ه رێ��م��ى ک��وردس��ت��ان��ه وه و چاوه ڕوانى دابین کردنى بودجه ین بۆ جێبه جێ کردنى که کێشه ى چاره سه ر ناوچانه ئه و کاره باى ته نده رینى پ��رۆس��ه ى ده ک���ات. هێڵى پ��ڕۆژه ى کردنى جێبه جێ

132KV وزه ى گواستنه وه ى له پێکراوه ده ستى مه خمور بۆ مۆبایل وێستگه یه کى کڕینى گه ڵ

بۆیان.پرۆژه ى سنورى 10.فراوانکردنى به سه ر دۆکیومێنت ک��ارگ��ێ��ڕى ته واوى دام و ده زگاکانى وه زاره تى کوردستان هه رێمى له ک��اره ب��ا دیوانى ناو له ته نها ئێستا که ک���ردووه . پ��ی��اده م��ان وه زاره ت قۆناغى نێوان حکومه تى کاغه ز و ئه لیکترۆنیه ، که بێ بڕینى ئه م قۆناغه ناتوانین پێی بگه ین. ئه م بۆ داتابه یسه سیستمى پرۆژه یه چوونى به ڕێوه و نووسراوه کان کاروبارى کارگێڕى ، که به هۆیه وه گه ڕان و به دواداچوونى خێراو وون نه بوونى مامه ڵه کان تحقیق ده بێت وه ده زانین رۆیشتنى نووسراوه کان چۆن به رپرسه کانمان و چۆنه و ده ک��ه ن جێبه جێ کاره کانیان و هه یه که وتن دره ن��گ کوێ له کار باش ناکه ن هه روه ها سوودى که م بۆ ده بینین لێ گ���ه وره ى

کردنه وه ى رۆتین .چ��ه ن��دی��ن دام���ه زران���دن���ى .11داتابه یسى تر بۆ بوارى ته کنیکى به جێ جێ چۆنیتى و کۆگا و به دواداچون و پڕۆژه کان کردنى

و کاره کانى چاکسازى .هه یکه لى سه ر له کارکردن .12وه زاره ت�����ى ک��اره ب��ا و ی��اس��اى به پێویستمان ک��ه وه زاره ت،

گۆڕین و میکانیزمى تازه هه یه .یان س��اڵ ده بۆ هه یه پالنتان ژماره ى کاتێک تر ساڵى پانزه دانیشتوان زیاد ده کات و بتوانن

کاره با بده ن به هاوواڵتیان ؟خاوه نى کاره با وه زاره ت��ى به ڵێ تاساڵى بۆ که پالنه ماسته ر سااڵنه و ئ��ام��اده ک��راوه 2030خ��وێ��ن��دن��ه وه م��ان ب��ۆى ه��ه ی��ه و پ��الن��ه ک��ان��م��ان پ��ی��اده ک��ه ی��ن که و ئێستا وای���ه هێڵێک وه ک ده به ستێت به یه که وه داه��ات��وو بۆ به اڵم بۆده نێین، هه نگاوى و کردنى جێبه جێ بیرهێنانه وه پێویستى وه زاره ت پالنه کانى به کات و بودجه و ده سه اڵت هه یه زووتر بکرێن زیاد ئه وانه هه تا ،به ره و وایه به رنامه مان ده گه ین. دابین ئامانجمانه که بڕۆین ئه وه ک��ردن��ى ک��اره ب��اى ب���ه رده وام بۆ

هاوواڵتیانمان.ت��ای��ب��ه ت��م��ه ن��دى و پ���س���پ���ۆڕى کاریگه رى چه ند تا به ڕێزتان هه بووه له سه ر باشکردن و گرنگى

پێدانى که رتى کاره با؟له کارده که م ساڵه 16 م��اوه ى کوردستان هه رێمى له کاره با حکومه ت ف��ه رم��ان��ب��ه رى وه ک بڕگه کانى ل��ه پله ب��ه پله و ب��ه ڕێ��وه ب��ردن س��ه رک��ه وت��ووب��ووم ب��ه ه��ۆى ک��اره ک��ان��م��ه وه ، هیچ و ن��ه ک��ردووه واسیته م کاتێک ، به رپرس ببمه نه کردووه داوام چین گرفته کانمان ده زان��م باش ،به ده کرێن چاره سه ر چۆن و ساڵه مه وه . چه ند ئه زمونى هۆى ده مه وێت کار بۆ جێبه جێ کردنى پالنه کانم بکه م که بۆ چاره سه ر و کردنى به سیسته م و به ڕێوه بردن له ستافه که م کاره باى هه رێمه . ستافه که م له باش منیش و من یه ک زمانى له چونکه تێده گه م، کاره بایه . زمانى که تێده گه ین زۆربه ى ئه و پڕۆژانه ى که گه وره و ئه وئه زمونه ى بۆهۆى کاریگه رن بووین سه رکه وتوو هه مانه که ،ه����ه روه ه����ا ب��ه وه��ۆی��ه ش��ه وه چه ندین پ��اره به بێ توانیمان بهێنین ب��ه ده س��ت س��ه رک��ه وت��ن پێداویستى توانیومانه باش و سه رو بگه یه نینه گرفته کان و گرنگه وه زی��ر پسپۆڕى خۆمان. به رده وام و کار رانه وه ستانى بۆ بوون له سه ر پڕۆژه کان ، ئێمه له وه زاره تى کاره با له گه ڵ گۆڕینى کاره کانمان پێنجه م کابینه ى نه بینى خ��ۆوه به راوه ستانیان و خێرایى هه مان به یه کسه ر و کرد جێبه جێ کاره کانمان زیاتر خۆمان و چووین پێش به ره و و به قوتابى ئه وانه ى پێش خۆمان باشیان کارى و پالن و ده زانین باشتر ده که ین و خراپه کان چاک هه مان ل��ه س��ه ر و ده ک��ەی��ن��ه وه ده بین. به رده وام ئه وان ئامانجى رێز و سوپاس و پێزانینى خۆمیان

ئاڕاسته ده که م.ئ��ه زم��وون��ى ل��ه س��اڵ دوو دواى به ڕێزتان و کارکردنتان داواتان چیه هاوواڵتیان و حکومه ت له ئه و په ره پێدانى و پاراستن بۆ

سامانه گرنگه ؟قۆناغى چۆته هه رێم له کاره با هێشتا ب��ه اڵم پێشکه وتووه وه

سامانه ئه و ،پاراستنى ماویەتى ، هه موانه ئه رکى نیشتیمانیه ش ئه وه ى تێبینى ده که ین و به راورد ترى سیستمى گه ڵ له ده که ین زۆر کاره با ئێمه دنیا وواڵتانى سه رف ده که ین زیاد له پێویست. لێدوانى و زان��ی��ارى پێی ب��ه هه رێم له هاوواڵتیان پسپۆڕان که به کارده هێنن زۆر ووزه یه کى کاره باى هه رێم ده بوایه ئێستا 500MW و بوایه ب���ه رده وام له به داخه وه هه بوایه . زیاده مان گه رماى هاوین توانیمان به تێکڕاى هه رێمى هه موو 1500MWکه چى بکه ین ف��ول کوردستان ئێستا به 2500MWیش فول ببێته ناتوانێت کاره با نابێت. به دیلى نه وت بۆ خۆگه رمکردنه وه فیده رمان، نه محاویله مان، نه ،ن��ه وێ��س��ت��گ��ه م��ان ل��ه ت��وان��ای��دا ئۆڤه رلۆده و ه��ه م��ووى ن��ه م��اوه ، له م لێده کرێت. مه ترسى سوتانى هه رئه وه نده یه توانامان قۆناغه دا زیاترمان ده که ین پێشکه شى که ب��ارودۆخ��ه ى ئ��ه م ناکرێت. پێ ده ستیان کاره با هاوبه شانى که داوه تێ کاریگه رى خراپى له سه ر پێدانى ماوه کانى کاره با ده بێت و وه ک کاره باکه ده کاته وه و که مى به هۆى که لێدێت الیتى ترافیک یان ده بێ بسوتێ زیاده رۆییه وه ی��ان ب��ک��وژێ��ت��ه وه ب��ه م ه��ۆی��ه وه هه شه که کاره بایه ى ئ��ه وه ن��ده سوودى لێ وه رناگیرێ. داوامان له ئه وه یه خۆشه ویست هاوواڵتیانى ناتوانین به ته واوى ماڵه کانتان به سپلیت و هیته ر گه رم بکه ینه وه . و مه سره ف چه ندین به کاره با ئێوه ، ده ستى گه یشتۆته قۆناغ

بۆ ئه م زیاده ڕۆییه . نه کراوه .هه یه پالنى کاره با وه زاره ت���ى بۆیه ، پێویسته کاتمان ب��ه اڵم هاوکاریمان ده که ین لێ داوات��ان چونکه خ��ۆت��ان ل��ه ب��ه ر ب��ک��ه ن سوودمه ندى سه ره کى هه رخۆتانن هه رئه وه نده مان کاته دا له م ئێمه حکومه تى له داواکاریشین پێیه . پێویستى کاره با هێشتا هه رێم ب��ه ب��ودج��ه ى گ���ه وره ه��ه ی��ه و سومعه ى و هه رێم پێشه که وتنى به ستراوه ته وه جوانه کانى پڕۆژه له م چونکه ک��اره ب��ا بوونى به س���ه رده م���ه دا ژی���ان ب��ێ ک��اره ب��ا

ناگوزه رێ.

دفن بۆ هه یه هه وڵێکتان هیچ کردنى کاره با و البردنى عه موود و ته له کان و ژێر زه وى خستنیان؟گه وره مان بودجه ى به اڵم به ڵێ، ب��ودج��ه ک��ه م��ان ، پ��ێ��وی��س��ت��ه دی��اری��ک��راوه ب��ه ش��ى ئ��ه و ک��اره زۆرى ترى پێداویستى وه ناکات بنچینه ییمان هه یه بۆیه به کارێکى پڕۆژه کانى بۆ ده زان��ی��ن باشى داهاتوو کارى جدى له سه ر کێبڵ ده که ین وورده وورده ش کۆنه کان بودجه ى ووت��م وه ک ده گ��ۆڕی��ن ئ��ه وه ى له به ر ده وێ��ت گ��ه وره ى ئێستا ج��ۆره ى ئه م قاتى چه ند

تێچووى ده بێت .

بۆ یه که مجار له کوردستاندا و ته نها به توانا ته کنیکیه ناوخۆییه کان توانرا سیستمى

سینکرۆ کۆندێنسه ر له وێستگه ى ده ربه ندیخان بخرێته

گه ڕ، ئه وه ش بووه هۆى چاره سه رى یه کجارى کێشه ى ڤۆڵتیه له ده ڤه رى گه رمیان

سێشەممە 2011/12/06 ● ساڵی 31 ● ژماره 680 9 www.jamawarnews.com

وتارێکى )ئیندیپێندت( رۆژن��ام��ه ی ب��اڵوک��ردۆت��ه وه ب���راون(ى )ده یڤید که ک��راوه ئه وه بۆ ئاماژه تیایدا و خۆى ئامانجه کانى به هێشتا کورد گرنگترین نه گه یشتووه ، عیراقدا له

ئاواتیشیان ده وڵه تى کوردییه .ن��اوب��راو ل��ه س��ه ره ت��اى وت��اره ک��ه ی��دا نوسیویه تی«: ده وڵه تى سه ربه خۆ له ئامانجى گه وره ترین عیراق باکورى ئه مریکا ناسیۆنالیسته کانه . کورده دوو پاساوى دژ به سه ربه خۆیى کورد سێنتراڵى ده وڵه تێکى یه که م هه یه : باشترین فره مه زهه بى فره نه ته وه یى و چانس بۆ جێگیرکردنى سیاسه ته کانى سیناریۆى ده کات. فه راهه م ئه مریکا عیراق له هاوسه نگى به رقه رارکردنى که له سه رده مى جاڕدانى هه ڵبژاردن له

عیراقه وه له قۆناغى جێبه جێکردندایه ، س��ی��س��ت��ه م��ێ��ک��ى دی��م��وک��راس��ی��ان��ه وێ��ن��ا ده ک����ات ک��ه ت��ی��ای��دا ک���ورده عه لمانییه کان، شیعه مه زهه ب و سوننه یه کتر. چاودێرى ده کاته ناڕازییه کان به توندى کورده کان که تائه وکاته ى پابه ندى یه کپارچه یى عیراق بن، ئه م خه ونه هه رده مێنێت. دووه مین پاساو، ک��ورده ک��ان سه ربه خۆیى ج��اڕدان��ى ده بێته مایه ى بزوواندن و ده ستوه ردانى ته نانه ت تورکیاو سه ربازییانه ى له مه دراوسێیه که هه ردوو ئیرانیش، کورد ده وڵه تى ئایدیاى که ده ترسن له باکورى عیراق له وانه یه سنوره کان به هێزبوونى ببێته هۆى تیپه ڕێنێت و پێگه ى سیاسى کورده کان له ده ره وه ى

سنوره کانیاندا«.

به شێکیترى ل��ه ن���وس���ه ره ئ���ه م »ده وڵه تى نوسیویه تی: وتاره که یدا واڵتێکى عیراق، باکورى له کوردى به وشکایى گ���ه م���ارۆدراو گچکه و ده بێت. ژیاره ئابورییه که ى وابه سته ى نه وته کانى چاڵه کۆنترۆڵکردنى له ئومێده وارن کورده کان باکوره . ڕێگه سیاسییه کانه وه کۆنتڕۆڵى بکه ن. کوردستانى نه وتیشدا، بوونى له گه ڵ ئابوریى وابه سته ییه کى سه ربه خۆ چونکه ده بێت، دراوسێکانیدا له گه ڵ واڵتانه وه له م ده بێ نه وته کان لوله تێپه ڕن. گواستنه وه ى نه وت له ڕێگه ى باشوره وه که ناوچه یه کى پڕله جه نگه ، ده بێ به مپێیه نایه ته دى. به کرده وه سوریادا یا ئیران تورکیا، به ناو

بڕوات«.

ئه ناتۆلیان(ى نیو )زه رۆژنامه ى له سه ر هه واڵێکى ڕاپۆرته تورکى ناوچه بۆ الو سه ربازانى ن��اردن��ى عیراق کوردستانى سه رسنورییه کانى

باڵوکرده وه .بۆ تورکیا هاتووه : ڕاپۆرته دا له م سه ربازییه کان کرده به رفراوانکردنى کوردستان کرێکارانى پارتى به دژ ن��اردن��ى ب��ه ده س��ت��ى )PKK(ئه م ک��ردووه ، سه ربازییه کانى هێزه بۆ به تایبه تى سه ربازییانه یه که هه کاریى جودى و گاره ، ناوچه کانى هێزانه ش ئه م ق��ه واره ى نێردراون. ئۆتۆمبێلى سه ربازیى و له )50( پتر

کوبراو جۆرى هه لیکۆپته رى ده یان س��ک��ۆرس��ک��ى ب�����وون، ل��ه ڕێ��گ��ه ى ئه و ب��ه ره و شیرناخه وه ناوچه کانى ئه م ن��اردن��ى ن��ێ��ردراون. ناوچانه به رده وامه ، هه ر تائێستا هێزانه ش له خۆسازدان بریتییه ئامانجه که شى به هارى له سه ربازیى هێرشى بۆ کۆنتڕۆڵکردنى له ڕێگه ى تا ئاینده دا ن��اوچ��ه ک��ان��ى ب��اک��ورى ع��ی��راق��ه وه ، کرێکارانى پ��ارت��ى ت��ه واوه ت��ى ب��ه کوردستان )PKK ( بنه بڕ بکرێت.ڕاپۆرته که دا درێ��ژه ى له هه روه ها ه����ات����ووه : »ت���ورک���ی���ا م��ه ت��رس��ى باکورى کورده کانى سه ربه خۆیى

چونکه گرنگه ، به الوه زۆر عیراقى س��ه رب��ه خ��ۆب��وون��ى ئ���ه و ک��وردان��ه کورده کانى بزواندنى ده بێته مایه ى تورکیا چه ندینجار ده وڵه تى تورکیا. باکورى داگ��ی��رک��ردن��ى ه��ه ڕه ش��ه ى به هۆى ب���ه اڵم ک����ردووه ، ع��ی��راق��ى ک��ورده ک��ان��ى ت��ون��دى هه ڵوێستى ب���اک���ورى ع���ی���راق و ئ��ه م��ری��ک��او نه یتوانیوه هاوپه یمانه کانییه وه ، سه رکوت عیراق باکورى کورده کانى ئامانجى ئێستاى ده وڵه تیش، بکات. خۆسازدانه بۆ ئه و هێرشه گه وره یه ى که بۆ کپ کردنى یاخیبووه کورده کان

له وه رزى به هاردا پیاده ده کرێت«.

چاپى )میللیه ت(ى رۆژن��ام��ه ى ت��ورک��ی��ا ڕاپ��ۆرت��ێ��ک��ى ل��ه ب��اره ى حیزبه ه��ه ردوو پشتیوانییه کانى پارتى له ک��ورد سه ره کییه که ى )PKK( کوردستان کرێکارانى باڵوکرده وه و تیایدا هاتووه : »دواى هێرشى ئ��ه گ��ه رى ب��ه ه��ێ��زب��وون��ى باره گا ب��ۆس��ه ر تورکیا س��وپ��اى له )PKK( س��ه ره ک��ی��ی��ه ک��ان��ى حیزبه ه��ه ردوو قه ندیل، شاخى عیراق ب��اک��ورى سه ره کییه که ى ڕانییه سلێمانى، شاره کانى له و ه��ه ول��ێ��ر پ��ه ن��اگ��ای��ان ب��ۆ ئ��ه و

بنه بڕ تا کردۆته وه تیرۆریستانه نه کرێن«.

)میللیه ت( رۆژن��ام��ه ى ه��ه روه ه��ا له تێڕوانینه کانى )میشیل به شێک له واشنتۆن کارناسى راب��ی��ن(ى مه سه له کانى عیراقدا باڵوکرده وه که 1990 ده ڵێت: »له کۆتایى ده یه ى و سه ره تاى سه ده ى بیست ویه که مدا ده وڵه تى تورکیا گوشارى خستۆته به گژ تا کوردییه کان پارته سه ر ئێستاش به اڵم بچنه وه ، په که که دا ناوچه کانى له کوردییه کان پارته هێزه کانى ب��ۆ پ��ه ن��اگ��اى خ��ۆی��دا

چاوپۆشى و کردۆته وه )PKK(له گواستنه وه ى مادده ى ته قه مه نى چه کیش و ده که ن تورکیا ناو بۆ ده فرۆشن. تورکیا نه یاره کانى به دژ توانایه که وه هه موو به تورکیا تێده کۆشێ، کوردى ده وڵه تى به له ده وڵه ته ئه و دڵنیایه چونکه نییه و به ماناى به رژه وه ندى ئه ودا تیرۆریزم دێت یاخود روونتر ده بێته په ناگاى تیرۆریزم، تیرۆریزمیش له کوردێک هه ر تورکیاوه روانگه ى مافه کانى داواى که ده گرێته وه

بکات«.

سیاسه تمه دارى کیسنجه رى هینرى له وتارێکدا له ئه مریکا، به ناوبانگى داواى تایمز( )واشنتۆن رۆژن��ام��ه ى مانه وه ى سوپاى ئه مریکاى له هه رێمى

کوردستان کرد.له و وتاره ى ناوبراودا هاتووه :« ئه مریکا سه ربازى به رده وامى بنکه یه کى ده بێ تا هه بێت، کوردستاندا هه رێمى له

ڕێگه هه م بکاته وه ، دڵنیا کورده کان له الیه ن سه ربه خۆیى ج��اڕدان��ى ل��ه له ڕێگه ه��ه م بگرێت ک��ورده ک��ان��ه وه سوریا و ئیران تورکیاو ده ستوه ردانى ده بێ واشنتۆن سه ره نجام بگرێت، درێژخایه ن پرۆسه یه کى له ده ستپێکى و دژواره وه ، سه رله نوێ متمانه ى خۆى دروس��ت عیراقدا نه ته وه کانى له نێو

بکاته وه «.وتاره که یدا له به شێکیترى ه��ه روه ه��ا هاتووه : هه رچه نده هێرش بۆسه ر عیراق هه ڵه یه کی ستراتیژى بوو، به اڵم ئێستا ستراتیژێکى به گرتنه به رى پێویستمان رۆشن هه یه له به رامبه ر کوردو سوننه و شیعه کانى عیراق، ئه مه ش ڕێژه ى زیان و هه ڵه کانمان له عیراق که متر ده کاته وه .

نه ته وه یى ڕاوێژکارى سیک(ى )گرى کۆمارى س��ه رۆک کارته ر(ى )جیمى پێشووى ئه مریکاو به ڕێوه به رى ناوه ندى لێکۆڵینه وه کانى خۆرهه اڵتى ناوه ڕاست کێشه ل��ه س��ه ر وتارێکى له ئه مریکا ده وڵه تى ناوخۆییه کانى ده ره ک���ى و

سوریادا باڵوکرده وه .

ئ����ه م وت�����اره ک���ه ل���ه رۆژن���ام���ه ى ب��اڵوک��راوه ت��ه وه ، ده ی��ل��ی(دا )چاینا ناوخۆییه کانى کێشه ت���ه وه ره ى له کێشه ى گه وره ترین هاتووه : سوریادا له بریتییه س��وری��ا، ناوخۆییانه ى تائێستاش ک��وردان��ه ى ئ��ه و کێشه ى به ڵکو نییه ، کوردییان ناسنامه ى

هه موو له ک��راون و ناونوس به عه ره ب کورده کانى بێبه شن. مافێک ج��ۆره ئۆپۆزسیۆنیان الیه نى هه ندێ سوریا بن یارمه تیده ر ده کرێ که پێکهێناوه به اڵم سوریا، ڕژێمى ڕووخاندنى بۆ ناتوانن ده ره کى یارمه تیده رێکى به بێ

ئه م خه ونه یان بهێننه دى.

کورد له عیراقدا به ئاواته کانى خۆى نه گه یشتووه

تورکیا سه ربازه الوه کان بۆ شه ڕی کورد ده نێرێت

تورکیا فشار دەخاتە سەر پارتە کوردییەکان

پێویسته سوپاى ئه مریکا له کوردستان بێت

کورده کانی سوریا پێویستیان به یارمه تى ده ره کییه

کورد لە میدیاکانەوە

www.jamawarnews.com 10 سێشەممە 2011/12/06 ● ساڵی 31 ● ژماره 680

و خۆراک زۆر که ده زانین وه ک خواردن هه ن کاریگه ریان هه یه بۆ بوونى پیس و بوون زه رد سه ر ئه م جاریش هه ندێک ددانه کان، زه رد چینێکى خواردنانه جۆره

ل���ه س���ه ر ددان���ه ک���ان ئه گه ر جێده هێلن، ب�����ه رده وام و ب��ێ��ت نه شورێن ددان��ه ک��ان

به ره و زه ردیه که ئه وا ده چێت، ب��وون زی��اد ب���ۆی���ه پ����س����ۆران و

ش��اره رزای��ان��ى ئ��ه م ب��واره که ک����رده وه ڕوون ئ��ه وه ی��ان هه ندێک جۆرى میوه هه ن رێگرى له زه رد بوونى ددانه کان ده که ن، له وانه ش، تووی سوور. به ووته ى

جۆره سوور، تووی پسپۆره کان کاریگه رى که تێدایه ماده یه کى هێشتنه وه ى ل��ه س��ه ر ده ب��ێ��ت ددانه کان به سپێتى، جگه له مه ش پته وکردنى بۆ ئه بێت سوودى یاخود لیمۆ ددان���ه ک���ان، هه یه کاریگه رى لیمۆ ئاوى رێگرتن و نه هێشتن له سه ر ددانه کان، بوونى زه رد له له به به کارهێنانى ئه مه ش جیاتى مه عجون ده بێته هۆی ددانه کان، هێشتنه وه ی سپی توێکلى پرته قاڵ به شێوه یه کى وش���ک، ئ��ه م��ی��ش ک��اری��گ��ه رى کردنه وه ى سپى سه ر بۆ هه یه ددانه کان له رێگه ى به کارهێنانى

فڵچه و شۆردنى ددانه کان.دووه م جیهانیی جه نگى بۆمبێکی له ئه ڵمانیا دۆزراوه ت��ه وه و له ترسی هه زار ده ی��ان شارێکی ته قینه وه ی، که سی چۆڵ کراوه ، ترس له ته قینه وه ی شه ڕی سه رده می گ��ه وره ی بۆمبێکی جیهانیی دووه م، حکوومه تی ئه ڵمانیای 45 و بکات چۆڵ شارێک کرد ناچار هه زار دانیشتووی شاره که بۆ ده ره وه ی س��ه رده م��ی بۆمبێکی ب��گ��وازێ��ت��ه وه . مه تر که 3 دووه م، جیهانیی جه نگى

درێژە و نزیکه ی 2 هه زار کیلۆ قورسه له شاری کوبله نز له که ناری رووباری راین دۆزراوه ت��ه وه که له و سه رده مه دا به ریتانیاوه ئاسمانیی هێزی الیه ن لە ب��واری پسپۆڕانی ب���ه ردراوه ت���ه وه ، ده ڵێن ته قه مه نی پووچه ڵکردنه وه ی کۆمه ڵێک فیوزی ناو کاڵوه ی بۆمبه که کاری ته نراوه ، وایه ر چه ندین به که پووچه ڵ کردنه وه که قورستر ده کات و ئه گه ری ته قینه وه ی زیاتر کردووه . ئه و

بۆمبه له و بۆمبانه یه که له سه رده می هێزی دووه م����دا جیهانیی جه نگى ئاسمانیی به ریتانیا به کاری ده هێنان و به بلۆک باسته ر ده ناسران و ناوه که یان ئاماژه بوو بۆ به هێزی وێرانکارییانه ى ده ی��ان��ت��وان��ی ک��ه بۆمبه ئ��ه وج��ۆره گه ڕه کێک به ته واوی وێران بکه ن. ئه و ئاوى ئاستى دابه زینى دوای بۆمبه که مبوونه وه ی به هۆی راین رووب��اری

باران دۆزرایه وه .

له پزیشکى نوێى توێژینه وه یه کى زانکۆى » بۆستن«ى ئه مه ریکى ئه وه ى ئه وجۆره خواردنانه ى ده رخستووه ، که ده وڵه مه ندن به ماده ى »کولین« و ئه وانه ى به تایبه تیش »B« ڤیتامین و مریشک و ماسى و هێلکه له که هه ن، دا پاقله مه نیه کان و فاسۆلیا و بیر بوونى به هێز سه ر کارده که نه

هۆش و هه روه ها مێشکیش ده پارێزێن و رێگرى له نه خۆشیه کان ده که ن که پزیشکه کان ده ب��ن، مرۆڤ تووشى ئه م خواردنى که ب��ه وه دا ئاماژه یان دوور هۆى ئه بێته خۆراکانه جۆره بوون ت��وش له م��رۆڤ خستنه وه ى ئه و به تایبه تى نه خۆشیه کان ب��ه ڤایرۆس رێگه ى له که نه خۆشیانه ى

، ده گ��وازرێ��ن��ه وه به کتریاکانه وه و ئه بنه خواردنانه ئه م له مه ش جگه کردنى چاالکتر و کردن باشتر هۆى به تایبه تیش مرۆڤ، الى هه سته کان ه��ه س��ت��ى ب��ی��رک��ردن��ه وه ، ه��ه روه ه��ا که ب��ه وه دا ئاماژه یان پزیشکه کان م����اده ى »ک��ول��ی��ن« ده ب��ێ��ت��ه ه��ۆى زیادکردنى رێژه ى زیره کى الى مرۆڤ.

له هونه رمه نده یه کێکه فه تاح چۆپى دی���اره ک���ان���ى ه���ون���ه رى ک����وردی، به ده نگه توانى کورتدا له ماوه یه کى به رهه ماکانییه وه و خ��ۆش��ه ک��ه ى کوردیدا هونه رى به دونیاى خ��ۆى ب��ن��اس��ێ��ن��ێ��ت. چ��ۆپ��ی ده رب�����اره ی ده ڵ��ێ��ت: بێژ گ��ۆران��ی ئ��اف��ره ت��ان��ی ژن گۆرانیبێژى شه پۆلێک ئێستا کوردییه وه هونه رى نێو هاتوونه ته ده زان��م، بوونى به شارستانى ئ��ه وه تێدانه کرێت په له ى پێویسته به اڵم خۆماندا که لتوورى له چوارچێوه ى و به رو پێشه وه ببرێت. سه باره ت به وه ى ده وترێت گ��ۆران��ى هه ندێک ئێستا له گه ڵ که کوردیدا هونه رى له نێو کوردیدا کۆمه ڵگاى نه ریتى و داب به بڕوواى وتی: چۆپى ناگونجێت، چ ئ���ازاده هونه رمه ندێک ه��ه ر من چ هه ڵده بژێرێت، بۆخۆى گۆرانیه ک به اڵم به کاردێنێت، ستایلێک جۆره به رێساکانى بێت پابه ند به مه رجێک هونه رى له چوارچێوه ى ه��ون��ه ره وه

ده ر نه چێت.

له چییه وه )میهره جان( وش��ه ی *که له دوو فارسیه وشه یه کی هاتووه ؟ مانای »م��ه��ر«ب��ه دێ��ت پێک ب��ڕگ��ه رۆح مانای وه »ج��ان« خوشه ویستی

ئه به خشی.له جیهان واڵت��ه یه که م سویسرا *

که هێزی سه ربازی نیه .له ک��ه زمانه یه ئ��ه و ئینگلیزی *قسه ی که سه وه 1،900،000،000 الیه ن

پێده کرێت .له م سه ر تاکه شوێنه ڤاتیکان *

زه وییه دا که تێیدا ده نگی له گوێت پێکه نین و گریانی

مناڵ نابێت،

له به رئه وه ى هیج مناڵێکی تێدا ناژى و هیج ژن و مێردێکی تێدا نیه ، ژماره ى دانیشتوانه که ى ته نها نزیکه ى )1000( که سن ئه و ژن و پیاوه مه سیحیانه ىکه ژن و شووکردن زۆربه یان له وێدان،

هێنانیان له خۆیان حه رام کردووه .* جه نگی جیهانی یه که م 1918-1914

9 ملیۆن که سی تێدا کوژرا .* جه نگی جیهانی دووه م 1945-1939

62 ملیۆن که سی تێدا کوژرا .جه نگی له به ریتانیه کان *یه که مدا جیهانی ده ب����اب����ه ی���ان

داهێنا.

حه زوو ئاره زووه کانى دونیا وه ک سێبه ر وان هه تا به دوایان بکه وى

پێیان ناگه ى به اڵم هه رکه ڕووت لێیان وه رگێڕا ئه و دواى

تۆ ده که وێت*****

الوازترین مرۆڤ ئه وانه ن که ناتوانن نرخى خۆیان ڕابگرن

له په نده کانی ژیان

بۆمبێکی جه نگى جیهانیی دووه م له بۆ دوورکه تنه وه له زه رد بوونى ددانه کان ئه ڵمانیا دۆزرایه وه

ئه و خواردنانه ى که سودێکى زۆریان هه یه بۆ ته ندروستى مرۆڤ

چۆپی: پێویسته په له له کارى هونه رى نه کرێت

ئایا ده زانیت؟؟

هەمەڕەنگ

Sudoku سودۆکو

کــاوڕ4/20-3/21

دووانه6/20-5/21

قرژاڵ7/20-6/21

شێر8/20-7/21

فه ریک9/20-8/21

نوێ دڵ��داری��ەک��ی تاکێکی ل��ەگ��ەڵ بوارەکانی لە پێدەکەیت، دەست نوێدا داراییدا سەرکەوتن بەدەست دێنی پشت بە خۆت و دەوروبەر ببەستە ، سه فه ر کومه ڵێک له تاکوو هه نده ران بۆ بکه

کیشه به دوور بیت.

ل����ەوان����ەی����ە ل��ە ب�����وارەک�����ان�����ی کارکردن و ئابووریدا و کاروباری دەرەوەدا بە هەوڵدانی خۆت ، ببێت گۆڕانکاری و لە بوارەکانی ژیان و هەڵسوکەوت و دێتە لەبارت دۆخێکی چەند دەورب��ەردا به ده ست سەرکەوتن دەتوانیت پێش

بهێنیت له م بواره دا.

لەبوارەکانی خوێندن و ب�����اڵوک�����راوە و ووشەبەنرخەکانت، بۆ پێش دێتە بۆ ڕەخ��س��اوت بوارێکی کە دەوروب�����ەرەی ل��ەو ، خۆناساندنت کاری تێدا دەکەیت لەوانەیە بە بوارێکی ده بێت بۆیه هه ر تێپەڕبیت، ئەزموونیدا

ئاگاداری ژیانی خۆت بیت.

ل���ە ب���وارەک���ان���ی دەرەوە کاروباری زۆر نزیک بونەوەت پێ زەرەرت بیانیدا کەسانی لەگەڵ دەگەیەنێت، ئەو کارانەی هەتاکو ئێستا ئێستا بکەیتەوە تاقی نەتتوانیوە سەرکەتوو بکەرەوە تاقی بدەو هەوڵ

دەبیت.

نوێ سەرەتایەکی دەکەیت درووس��ت و باشتر دەبێت لە هه فته کانی پێشتر ، لە هەموو بوارەکانی درووستکردنی و ناسین لە و ژی��ان��دا ژیانێکی نوێدا هه فته یه کی پڕلەسەرکەوتن له پێشته ، هەموو کاتێک بەختێکی باشت

دەبێت.

لەگەڵ دەوروبەرو ه��اوڕێ��ک��ان��ت��دا دروست دەتوانی باش هاوڕێیەتیەکی کە ک��اران��ەی هونەرو ئ��ەو ، بکەیت یان ن��ەداوە بۆ هەوڵت ئێستا هەتاکو نەتکردوە لەم ساڵدا دەتوانی بیکەیت، پەیوەندی یان هاوڕێکانتەوە بەهۆی

نزیکەوە.

گـــــا5/20-4/21

بۆ بورجی تەرازوو یان وخێزان ماڵ ب��واران��ەدا بەختێکی باش لەم دڵ��داری خێزانەکەتدا لەگەڵ ، دەبێت درووس��ت نزیکبوونەوەیەکی بەهێز درووست دەبێت ، ئەگەر نەخۆش لە ناوخێزانەکەدا هەبێت

باری تەندرووستی باش دەبێت.

ته رازوو10/20-9/21

خێزانەکەتا لەگەڵ ی��������ان ل����ەگ����ەڵ ا د کە یستە و شە خۆئێستا لە بەرفراوانتر مەیدانێکی دەتوانی لە وەرگ��رت��ن کەڵک بە بکەیت درووس��ت دەوروبەرت، ئەگەر قەرزت هەبێت دەتوانی هەر کڕینی ئەگەر بەهەوڵدانت بیدەیتەوە

شتێکت لە بیردایە دەتوانی بیکڕیت.

که وان12/20-11/21

ئابووریدا بواری لە دەچیتە هه فته یه کی پ���ڕ ب���ەخ���ت���ەوە ، بوونی باش و بوونی زیاد بۆ هەوڵدان گۆڕینی بە پێویستت ئابووریت باری لەوانەیە ب��وون��ت��ە، چ��االک ی��ان ک��ار باشت بواری کارکردندا لەبوارەکانی

بۆ بێتە پێش.

گیسک1/20-12/21

لە باری تەندروستیدا ئ�����ەم ه��ه ف��ت��ه ی��ه ت��ەن��دروس��ت��ی��ەک��ی خاوەن ببیتە دەتوانی ، دەبێت باشت دراوێکی زۆر و لەم هه فته دا بەختت کراوە هاوکاریەکی ل��ەدەورووب��ەرت��ەوە دەبێت، ڕێگەخۆشکەر و دەکرێت لەگەڵ باشت

دەبێت لە سەرکەوتنی ژیانتدا.

سه تڵ2/20-1/21

تۆ ک��ەس��ای��ەت��ی ژیاندا لەبوارەکانی دەردەک�����ەوێ�����ت ب��وارەدا ل��ەم ب��اش پێشکەوتنێکی ،دەتوانی وکورتیەکانت کەم دەبینی، ووزە ، بکەیت ت��ەواو هه فته یه دا لەم بەهێز و دەکات زیاد دەرونیەکانت

دەبێت.

نه هه نگ3/20-2/21

ن��زی��ک��ب��وون��ەوەت ل��ە ک��ەس��ان��ی بە دەس�����ەاڵت ی��ان بەتوانا بە قازانجی تۆ دەبێت و دەبێتە هۆی زیاد بونی باری هۆشیاری و باش بوارەکانی لە ئابوریت، باری بوونی خوێندن و زانیاری گشتیدا سەرکەوتن

به ده ست ده هێنیت.

دووپشک11/20-10/21

سێشەممە 2011/12/06 ● ساڵی 31 ● ژماره 680 11 www.jamawarnews.com

قه زافى سێیه م کوڕى ئه لساعیدى سه رۆکى قه زافى موعه مه ر کوڕى ئه لساعیدى ، لیبیایه پێشووى جیا له براکانى له جیاتى ده سه اڵت خولیاى تۆپی پێ بووه و سه ره تا ئیتیحادى یانه ى سه رۆکى بووته یانه یه ئه و بۆ یاریشى و لیبی ئه نجامداوه وه ساعیدى 18 یارى ئه نجامداوه لیبیا هه ڵبژارده ى بۆ وه په یوه ندى باشی باوکى له گه ڵ ئه وه ى بۆ به کارهێناوه ئیتاڵیا ئیتاڵیا خولى یانه کانى بۆ یارى بکات وه له ڕیزى یانه ى پیرۆجیا یارى سه مپه دۆریا و ئۆده نێزى و کردووه وه ساعیدى یاریزانێکى به توانا نه بووه که ببێته یاریزانێکى زۆرى حه زێکى ب��ه اڵم توانا به ب��ه رده وام هه بووه پێ تۆپی بۆ له یه کێک وه ، کردووه مه شقى ئه وه سه یروسه مه ره کانى ک��اره به پێشکه ش که یسێکى ب��وو کرد جیهان پێی تۆپی یه کێتى جیهانى جامى میواندارکردنى بۆ

2010 به اڵم فیفا هه ر زوو داواکه ى کاتێک ساعیدى ، ک��رده وه ڕه ت مارادۆناى پیرۆجیا یانه ى چۆته ڕاوێ��ژک��ارى وه ک گ��رت ک��رێ به یۆهانسنى بێن و خۆى ته کنیکى ک��ه ن��ه دی��ش��ى ک���رده ڕاه��ێ��ن��ه رى ، جه سته ییه وه ڕووى له خ��ۆى تاقیکردنه وه ى له چه ندجارێک

مادده ى ده رک��ه وت��ووه پزیشکیدا سڕکراوه به کارهێناوه وزه به خشى لیبی گه لى شۆڕشى دواى له ، ، ق���ه زاف���ى رژێ��م��ه ک��ه ى دژى ڕاى نه یجیر ب��ه ره و ئه لساعیدى واڵته ش ئه و حکومه تى ک��ردوه و مافى که مپه کاندا له یه کێک له

په نابه رێتى پێداوه .

توند ب��ه رک��ه وت��ن��ێ��ک��ی ب��ه ه��ۆی ده موچاوی دلپیرۆ به هه شت ته قه ڵ زیانێک هیچ ب��ه اڵم دوورای����ه وه ، سایتی نه که وتووه . مێشکی به ر یوڤانتۆسی ب��ه ی��ان��ه ی تایبه ت له یاری ب��اڵوی��ک��رده وه ، ئیتاڵی چیزینادا و یوڤانتۆس ن��ێ��وان

دوای ته نها 8 خوله ک له یاریکردن به رکه وتنێکی ئ���ه وه ی ب��ه ه��ۆی ئه لیساندرۆ ده موچاوی له توند یاریزانێکى و ئیتاڵی دلپیرۆی شکانێک یاریزانه ئه و یانه که یان، له که دروستبوو له ده موچاویدا نه خۆشخانه به 8 ته قه ڵ دوورایه وه

پشکنینیان که پزیشکانه ی ئه و رایانگه یاند، یاریزانه کرد ئه و بۆ ته نها به رکه وتنه دا ل��ه و دلپیرۆ که وتووه و ده موچاوی به ر زی��ان هیچ جوڵه یه کی خراپ له مێشیکدا ئه و ته ندروستی و رووی��ن��ه داوه

یاریزانه زۆر باشه .

یه کێتی له الیه ن ئ��ه وه ی س��ه ره رای سێ ب��ۆ ئ���ه وروپ���اوه پێی ت��ۆپ��ی رۆنی کاپیلۆ به اڵم راگیراوه ، یاری جامی یارییه کانی بانگهێشتی ن��ه ت��ه وه ک��ان��ی ئ��ه وروپ��ا ده ک���ات. له لێدوانێکیدا بۆ رۆژنه کانی ئینگلته را راهێنه ری و ئیتاڵی کاپیلۆی فابیۆ رایگه یاند، ئینگلته را هه ڵبژارده ی ب���ڕی���اری���داوه ب��ۆ ب��ه ش��داری��ک��ردن نه ته وه کانی جامی له یارییه کانی و ئینگلیزی رۆن��ی وای��ن ئ��ه وروپ��ا یونایتد مانچسته ر یانه ی یاریزانی کاپیلۆ ب��ک��ات��ه وه . بانگهێشت راسته وتی: لێدوانه که یدا له درێژه ی واین ئه وروپا پێی تۆپی یه کێتی له یاریکردن سێ م��اوه ی بۆ رۆن��ی راگرتووه ، ئه مه ش به هۆی ده رکردنی ل��ه ی��اری ه��ه ڵ��ب��ژارده ی واڵت��ه ک��ه ی له به رامبه ر هه ڵبژارده ی مۆنتینیگرۆ، ئینگلته را پێی تۆپی یه کێتی به اڵم ئه و سزای ک��ردووه یوفا له داوای له به رئه وه ی که مبکاته وه یاریزانه یاریزانه به و زۆریان پێویستییه کی

هه یه .

فه ڕه نسا، راهێنه ری بالنی لۆران ه��ه ڵ��ب��ژارده ک��ه ی ب��ه ب��ه خ��ت��ه وه ر له جێگه ی ب����ه وه ی ده زان���ێ���ت، نییه . دانیمارکدا ه��ه ڵ��ب��ژارده ی کۆتایی ئه نجامی به ڕاگه یاندنی

یۆرۆی کۆمه ڵه کانی تیروپشکی راهێنه ری بالنی ل���ۆران ،2012له گه ڵ ف��ه ڕه ن��س��ا، ه��ه ڵ��ب��ژارده ی ئ�����ه وه ی پ��ێ��ی��وای��ه س���ه رج���ه م پاڵه وانێتییه که ک��ۆم��ه ڵ��ه ک��ان��ی

هه ڵبژارده که شی ب��ه اڵم به هێزن، ب��ه ب��ه خ��ت��ه وه ر ده زان���ێ���ت که دووه م و کۆمه ڵه ی نه که وتووه ته هۆڵه ندا و هه ڵبژارده کانی روبه ڕوی نه بوه ته وه ، په رتوگال ئه ڵمانیا و ه��ه ڵ��ب��ژارده ی چ���ۆن وه ک ه���ه ر ئه م بۆسه ی که وتووه ته دانیمارک

هه ڵبژاردانه وه .ده ڵێت: بالن لۆران باره یه وه له م نابینم و الواز کۆمه ڵه یه کی هیچ س��ه رج��ه م��ی��ان ب��ه ه��ێ��زن، ب��ه اڵم به هێزترینه ، دووه م کۆمه ڵه ی هه رده م بیرم ده کرده وه که له وانه یه له کۆمه ڵه ی بین یه کێک ئێمه که به خته وه ربوین به اڵم دووه م، بالن، گ��روپ��ه وه ئ��ه و نه که وتینه هه ڵبژارده ی ئینگلته را به پاڵێوراوی ده زانێت و کۆمه ڵه که ی یه که می ئینگلته را هه ڵبژارده ی ده ڵێت: پله ی وه رگرتنی بۆ له پێشتره راسته کۆمه ڵه که مان، یه که می فه ڕه نسا دۆستانه که دا له یارییه ب��ه اڵم ب����رده وه ، له ئینگلته رای یاری هه یه و ج��ی��اوازی ل��ه ی��ۆرۆدا

فه رمی نێوانمان هه رده م به هێزه .

س��وارێ��ز دڵ��خ��ۆش��ه که ناوی له لیستی باشترین ی���اری���زان���ان���دا ه��ه ی��ه و میسی لیۆنێل دڵنیاشه ج��ارێ��ک��ی ت��ر خ��ه اڵت��ی ده باته وه ئاڵتونی تۆپی .ل����وی����س س����وارێ����زی هه ڵبژارده ی هێرشبه ری ئ�����ۆرۆگ�����وای و ی��ان��ه ی ئینگلیزی لیڤه رپوڵی دوپ���ات���ی���ک���ردووه ت���ه وه میسی ل��ی��ۆن��ێ��ل ک���ه هێرشبه ری ئه رجه نتینی ی���ان���ه ی ب��ه رش��ه ل��ۆن��ه ، ئاڵتونی تۆپی خه اڵتی ده ب���ات���ه وه و ئ��ام��اژه ی به وه ش کردووه به ته واوى رازی ده بێت ئه گه ر ناوی یه که می یاریزانی 10 له ل��ی��س��ت��ه ک��ه دا ه��ه ب��ێ��ت،

له الیه ن که یاریزانه ی 23 ل��ه و جیهانییه وه ، پێی تۆپی یه کێتی یاریزانی باشترین دیاریکردنی بۆ 2011 پاڵێوراون. سوارێز ده ڵێت: لیۆنێل که نییه ، گومانێکم هیچ ئاڵتونی تۆپی خه اڵتی میسی نه ده کرد پێشبینیشم ده باته وه ، له لیستی له پاڵێوراوبم خۆم که زۆر به اڵم ئه م خه اڵته دا، کۆتایی له 10 ناوم ئه گه ر ده بم دڵخۆش لیسته که دا یه که می ی��اری��زان��ی ب��ب��ی��ن��رێ��ت، ک��ه ب���ه الی م��ن��ه وه ج��وان��ه . خه اڵتکردنێکی ئ��ه م��ه ستایشی سوارێز تره وه له الیه کی ی��اری��زان��ه ک��ان��ی ه��ه ڵ��ب��ژارده ک��ه ی سااڵنه ی ل��ه م پێیوایه ده ک��ات و باشی ئه نجامی ئۆرۆگوای دواییدا پێویسته ده ڵێت: به ده ستهێناوه و له سه رمان هه وڵی به رده وام بوون بده ین بۆ گه شتن به باشترین پله .

چاوی ئینگلیزی ئارسناڵی یانه ی ئه لیکسانده ر تواناکانی بڕیوه ته پاتۆی به رازیلی و یاریزانی یانه ی ریزه کانی بۆ ده یه وێت و میالن رۆژنامه کانی بگوازێته وه . یانه که ئارسن باڵویانکرده وه ، ئینگلته را راهێنه ری و فه ره نسی فینگه ری

یانه ی ئارسناڵی ئینگلیزی جه خت به هه ر ده ک��ات��ه وه ئ��ه وه له سه ر بۆ هێرشبه رێک بووه شێوه یه ک ده گوازێته وه ، یانه که ی ریزه کانی بۆ ئه و مه به سته ش گفتوگۆکانیان له گه ڵ به رپرسانی یانه ی میالن بۆ گواستنه وه ی پاتۆ ده ستپێکردووه .

رۆژن����ام����ه ی ده ی���ل���ی س��ت��اری یانه ی باڵویکردۆته وه ، ئینگلزیش ئاماده یی ئینگلیزی ئارسناڵی بڕی پێدانی به پیشانداوه خۆی میالن به یانه ی پاوه ند ملیۆن 30له ده ستبه رداربوون له به رامبه ر

پاتۆ.

فیفا جیهانى پێى تۆپى یه کێتى یاریزانان باڵویکرده وه که هه ر سێ و میسى و ڕۆن��اڵ��دۆ کریستیانۆ وه رگرتنى کۆتایى کاندیدى چاڤى

هاوکات ئاڵتونین تۆپى خه اڵتى گواردیوالى جوسیب له هه ریه که مۆرینهۆ به رشه لۆنه و ڕاهێنه رى ئه لێکس سێر م��ه دری��دو ڕی��ال له

ک��ان��دی��دى مانچسته ر فیرگسن له بڕیاریشه و ڕاهێنه رن باشترین 9 ى مانگى داهاتوو ناوى براوه کان

ئاشکرا بکرێت .

ئه لساعیدى کوڕى قه زافى یاریزانه سه یره که ى جیهان

دلپیرۆ به سه ختى بریندار بوو

ڕۆنى له پێکهاته ى ئینگلته رادایه بۆ جامى نه ته وه کانى ئه ورپا

بالن : هه ڵبژارده ى فه ره نسا به خته وه ره که نه که وتۆته کۆمه ڵه ى ئاگرینه وه

سوارێز : به دڵنیایه وه میسى خه اڵتى تۆپی ئاڵتوونى ده باته وه

ئه رسیناڵ ده یه وێت پاتۆ بباته ڕیزه کانیه وه

ناوى کاندیده کانى تۆپی پێی ئاڵتوونى ئاشکرا کرا

وةرزش

ئا: ئازاد ڕه حمان

دیمانه : نینا

سۆسیالیست له دوێنێدا به رخودان

و له ئەمڕۆشدا کاروانی ئاوه دانی

سه ربه خۆی له پێناو له دوێنێدا ژێرده ستی وقبوڵنه کردنی وئازادی مافه ڕه واکانی هێنانی وبه ده ست سۆسیالیست حزبی میله ته که مان، خه باتی چه کداری ده ست پێکردووه قوربانی چه نده ها پێناوه شدا وله م وجۆره ها به خشیووه وشه هیدی ه�������ه ورازوو ن��ش��ێ��وى ب��ی��ن��ی��ووه پیالنانه ل��ه و زۆر وب��ه ره ن��گ��اری ب���ۆه ت���ه وه ک��ه دوژم��ن��ان��م��ان له تاوه کو گێڕاویانه ناوه وه ده ره وه و به اڵم بهێنن، پارته به م ه��ه ره س ئه وه سۆسیالیست بووه که نسکۆی پشکی هێناوه ،هه میشه نسکۆ به به رکه وتووه به رخوداندا له شێری ئومێدبوون ب��ێ ساتێک وب��ه ب��ێ له م هه میشه ودوورک��ه وت��ن��ه وه ، کاروانه ماندوو نه ناسانه دا به رده وام چۆکی وب��ۆس��ات��ێ��ک��ی��ش ب����ووه ، وناحه زانی دوژم��ن��ان ل��ه ب��ه رده م دروشمی وبه دانه داوه گه له که مان ک��ه م ژی���ان وک���ه ڵ ژی���ان چ��اووی بڕیوه ته ئاسۆیه کی ڕۆشن له ئاینده ی ئه م گه له ،هه ر ئه م ئومێد وشۆڕشه بووک به هاری ئ��ه وه ی هۆی بووه بناسێنێت ڕاپه ڕین ش��ازاده ی به وه ک وحکومه تیش وپ��اڕل��ه م��ان دانێ،هه رله م له سه ری زێڕین تاجی دامه زراندنی وله گه ڵ کاته شه وه هه رێم، فه رمییه کانی دام��وده زگ��ا زوو ه��ه ر سۆسیالیست ح��زب��ی نابێت مه رامی به وه کرد که درکی و حزبی ب��ه رژه وه ن��دی و سیاسی دۆستایه تی تێکه اڵوی کار وپڕۆژه ی حکومه ت بکرێت و دوواجار هاواڵتی باجه که ی بدات،له سه ر ئه م بنه مایه هه تا به رنامه یه ب��ه م ودرێ���ژه دان به رده وامیش به رده وامه و هه نوکه ڕاب���ردوودا ل��ه چ��ۆن ئه بێت،هه ر به رژه وه ندی خاک وگه ل ونیشتمانى وماددی حزبی به رژه وه ندی پێش خزمه ت ڕۆژدا ل��ه م ک��ردب��وو،ئ��ه وا وداب��ی��ن ه��ه رێ��م خه ڵکی ک��ردن��ی هه ر ئاسوده پێش ژیانێکی کردنی ئه م تری ومه رامێکی به رژه وه ندی دانیشتوانی ڕووه وه پارته یه ،له م ئه م ده ری گه واهی خۆیان هه رێم خۆیان چ���اووی ب��ه و ڕاس��ت��ی��ه ن و ئه که ن پێ وهه ستی ئه یبینن شاهێدى ئه وه ئه ده ن بۆ ئه م پارته دڵسۆزه هه ر له سه رتای پێکهێنانی کردنی وکاندید شه شه م کابینه ی سۆسیالیست حزبی وه زی��ره ک��ان، به بێ ب��وو سیاسی پارتی تاکه وهه ر سیاسی ئینتیمای گوێدانه حزبایه تی ته سکی پێوه رێکی کاندیدی خۆی پێشکه ش به گه ل و واڵت کرد له سه ر بنه مای پسپۆڕی به رامبه ر به رپرسیار و ولێهاتووی وته کنۆکرات به رپرسیارێتێکه ى به وبێ الیه ن له کارکردندا،که بێگومان ئه م ماڵێکی له هه ر ئه نجامه که شی به رچاوو به شێوه یه کی هه رێمه دا که ئه ویش ئه کرێت، پێ هه ستی ب��اش ک��ردن وزی���اد ک��ردن��ی بڕی ئه نجامی له ئه مه ش کاره بایه ،که پڕۆتۆکۆڵی چه نده ها واژووکردنی نۆژه نکردنه وه ی و نێوده وڵه تی وێستگه کانی کاره باو به دواداچوونی هاتووه ،که به ده ست به رده وامه وه له یه کێک وه ک ک��اره ب��ا پێشتر هاواڵتیان سه ره کیه کانی کێشه ب���اس���ه ک���راو چ���ه ن���ده ه���ا ج��ار خۆپیشاندان وناڕه زایی له سه رئه م که وتۆته وه ،دواجاریش مه سه له یه له سه ر ده ستی کاندیدی ئه م پارته که م زۆر تاڕاه ده یه کی کێشه ئه م بووه ته وه ، هه رئه مه ش وای کردووه که هاواڵتیانی ئه م هه رێمه چاوو له پڕۆژه و به رنامه وکاندیده کانی تری ئاینده دا له تا بکه ن حزبه ئه م چاره سه ر بۆ کێشه کانیان ته واوی پێکه ش ئاسوده ژیانێکی و بکات

به هاواڵتیان بکات.

سه رخیڵ به دیعه دارتاش، هونه رمه ند:

پەشیمان نیم لەوەی کە شووم نەکردووە

به بێ ژه نه ڕاڵه که ، په رده له سه ر په یکه ره که ی الدرا رووبارێک به ره نگى سه وز

سه یرترین 6 شه ش حاڵه تى مردن له مێژوودا

منداڵێک به هۆى ناوى هێتله ره وه تووشى کێشه بوو

بە ناسراو حسه ن عه بدوڵاڵ به دیعه به دیعه دارتاشى هونه رمه ند، له شاری سلێمانی و گه ڕه کی مه ڵکه ندی له ساڵی ئافره تی یه که م بووه ، دایک له 1946کورده که له به غدا به شی شانۆی ته واو کردووه له و کاته دا، به دیعه دارتاش وه ک یه ک و برا دوو ده ک��ات، باسى خۆى خۆشکى هه یه و ئێستا له خانوویه کی دا بچووکه که ى برا له گه ڵ و خۆیدایه

ده ژى.

خاوەنی ئیمتیاز

عەبدوڵـاڵ حاجی مەحموددیزاین

سەعید ئەحمەد

سەرنووسەر

پشدەر بابەکرجێگری سەرنووسەر

عومەر غواڵمی

RebaziAzadi@Gmail.com www.JamawarNews.com 0748 010 8289

ناونیشان: هەرێمی کوردستان سلێمانی - گردی ریعایه - گەڕەکی 115 - کۆاڵنی 7 - دەرگای 6یەکەم ژمارەی ئەم ڕۆژنامەیە لە )1981/5/25( بە ناوی )رێگای ئازادی(یەوە دەرچووە

»نرخ: 500 دینار«

له رووب��ارێ��ک ئ��اوى ره نگى گۆرینى نیگه رانى ه���ۆى ب��ووه ت��ه ک���ه ن���ه دا، »النگفۆرد«ى ناوچه ى دانیشتووانى ئه ووواڵته ، چونکه ره نگى ئاوى رووبارى ره نگى کراوه ته ستریم« »گۆڵد پارکى له سه ر که نه داش ژینگه ناسانى سه وز. ئه و رووداوه لێکۆڵینه وه ئه نجام ده ده ن و

له ناو ئاوى ئه و رووباره ماده ى ژه هراوى ئه مه ش دۆزی��ووه ت��ه وه ، »فلۆرۆسین« هه ره شه یه بۆسه ر ژینگه ى ئه و ناوچه یه وه رزى وه رزه ئ��ه م له مه ش جگه ،زۆربه ى به اڵم ماسییه کانه گه رادانانى له نێوچوون. رووباره ئه م ماسییه کانى رێکخراوى فه رمانبه رێکى »گیتس«که

ناوچه یه یه ئ��ه و ژینگه ى پاراستنى و ماسییه کان له نێوچوونى ده ڵێت: گۆرینى ره نگى ئاوى ئه م رووباره بۆته فه رمانبه رانى سه رجه م نیگه رانى هۆى رێکخراوى پاراستنى ژینگه . ژینگه ناسان ده ڵێن: ئه گه رى ئه وه هه یه ئه م مادده

ژه هراوییه ببێته هۆى مردنى مرۆڤیش.

1. یه کێک له کارمه نده کانى باخچه یه ک له میسر، که )ئافره ت بوو،له کاتێک که ئاوی سارى ده خوارده وه تووشى شۆک بووو زۆر نیگه ران بوو، چونکه مێرووله ى له ناو ئاوه که دابینی، بۆیه به خێرایى گه ڕایه وه بۆ ماڵ و ده رمانى بووه ئه مه ش مێرووله کوژى خوارد، و دا له شی له ته شه نوجات ه��ۆى

دوایى له نه خۆشخانه مرد.2.ل�����ه ش�����ارى ئ��ۆن��ی��ن��گ��ت��ۆن له ویالیه ته له به نسه لڤینیا ویالیه تى کرێکارێک ئه مریکا، یه کگرتووه کانی که له کارگه یه کى دروست کردنى کێک گه وره ى مه نجه ڵێکى بۆناو به ربۆوه

شوکواڵته وئه نجامدا خنکا و مرد.ئینگلیزى بیناى 3.ک��رێ��ک��ارێ��ک��ى به ناوى )ئه لێکس میتشێڵ(، سه یری

شانۆگه رییه کى کۆمیدى ده کرد به ناوى )زى گۆدێز( به بێ کۆنترۆڵ پێده که نی پاش شانۆگه رییه ، ئه و به رامبه ر له

نیو سه عات به ربۆوه و مرد.4. له وارسۆى )پایته ختى پۆڵه ندا(، ژنێک زۆر توڕه بوو کاتێک مێردەکەی بۆیه ده هێڵێت، جێى که ووت پێى خۆى ده یه مه وه قاتى په نجه ره ى له کاته شدا له و و خواره وه هه ڵده داته بینایه که ده رگاى له مێرده که ى که سه ر ده که وێته ژنه که ده ره وه دێته به خۆى ئه نجامدا له مێرده که ی، مێرده که شى و ده مێنێته وه ساغى

ده مرێت.هاواڵتیه کى زیگالند، هێنرى .5ویالیه ته ل��ه تکساسه ویالیه تى براى ئه مریکا، یه کگرتووه کانی

لێده کات ته قه ى خۆشه ویسته که ى گوله که ى ساڵ بیست پاش به اڵم )فیشه ک( پێ ده که وێت و ده مرێت، به ر گ��ول��ه ک��ه ک��ات ئ��ه و چونکه داره ک��ه له ناو و ده که وێت دارێ��ک ساڵ بیست پ��اش ده مێنێته وه ببڕێته وه داره ئه م دێت )هێنری( گ��ول��ه ک��ه ده رده پ���ه ڕێ���ت وب���ه رى

ده که وێت وبه هۆیه وه ده مرێت.)سیحرباز( ج��ادووگ��ه ر چ��وار .6ل���ه م��ه ک��س��ی��ک ده س��ت��ی��ان ک��رد ب��ه ئ��ام��اده ک��ردن��ى ی��ه ک��ێ��ک له له کاتى ب���ه اڵم ج��ادووه ک��ان��ی��ان، که که ره سته کانیان کردنى تێکه ڵ پێکهاتبوون له گژوگیا و ئامۆنیا له ئه و دۆکه ڵى به هۆى مه نجه ڵێکدا،

که ره ستانه گیانیان له ده ستدا.

له ویالیه ته نیۆجێرسى ویالیه تى له یه کگرتووه کانى ئه مریکا، )هیت و دیبۆرا منداڵێکى باوکى و دایک که کامبلڕ( سه رنجى جێى بوونه ته سااڵنن، سێ هه مووان، ئه مه ش دوای ئه وه ى خاوه ن

ره تکرده وه ئه وه ى شیرینى دوکانێکى جه ژنى کێکى رازاندنه وه ى که له کاتى له سه ر ناوه که ى منداڵه له دایکبوونى ئ��ه وه ى ل��ه ب��ه ر بنووسێت، کێکه که منداڵه که ناوى ئه دۆڵف هیتله ره . دوای

ئه وه ى که ئه م مه سه له یه گه یشته دادگا، دواجار دادگاى تێهه ڵچوونه وه گه یشته باش خێزانه ئه م که ئه نجامه ى ئه و نه کردووه ، منداڵه یان له گه ڵ مامه ڵه چونکه ئه گه ر مامه ڵه ی باشیان بکردایه

ئوا ئه م ناوه یان له منداڵه که یان نه ده نا که له ئاینده دا تووشى کێشه ى د ه کات و ژیانیشى ناخۆش ده بێت، هه ر بۆیه بڕیاریدا مافى به خێوکردنى منداڵه که یان دایکى دیبۆراى به اڵم بسێندرێته ، لێ

هیتله ر ئه دۆڵف رایگه یاند: منداڵه که هاوته مه نى ترى منداڵێکى هه ر وه ک خۆى ڕه فتار ده کات و ناوه که شى ئه وه ناگه یه نێت که گه وره بوو ببێته پیاوکوژ، به اڵم یاساو دادگا ڕایه کى تریان هه بوو.

له سلێمانى په رده له سه ر په یکه رى محه مه د عومه ر عوسمانى شاعیر 2011-11-26 ئێواره ى الدرا. به ئاماده بوونى ژماره یه کى زۆر له هونه رمه ندان و که سوکارى

م��ی��وان��ان، و ش��اع��ی��ر له باخچه ى په یکه ر له ناو له شارى ئازادى پارکى سلێمانى، په رده له سه ر محه مه د پ��ه ی��ک��ه رى ع���وم���ه ر ع��وس��م��ان��ى به ن��اس��راو شاعیرى الدرا. پاییز ژه نه راڵى سه ره تا له الیه ن خاتوو و عوسمان نه رمین جه مال مامۆستا دایکى و عه بدول ش����اع����ی����ره وه له سه ر پ���ه رده پ��ه ی��ک��ه ره ک��ه

ک��ه ل��ه الی��ه ن الدرا پ���ه ی���ک���ه رت���اش ب��ه خ��ت��ی��ار و دروستکراوه هه ڵه بجه ییه وه بۆ ت���ه وه ن گ��روپ��ى به رهه مى دوات��ر په یکه رتاشییه . ک��ارى له سویده وه که شاعیر په یڤى ناردبووى خوێندرایه وه ، له گه ڵ چه ند وت���ارى خوێندنه وه ى پێشکه ش الیه نێک و ک��ه س

گه وره یى بۆ ب��وون ئاماژه کراکه عومه ر محه مه د لێهاتوویى و هه ربه وبۆنه یه شه وه ، عوسمان، شیعرێکى پارچه چه ند شاعیریش خوێندرایه وه .

ڕه نگدانه وه ی س��اڵ وه رزێ��ک��ی چ که سێتی تۆیه ؟

ئاسووده ژیاندا له مرۆڤ ئه گه ر ئه و بواره کاندا، هه موو له بێت خۆش به وه رزێک هه موو مرۆڤه وه رزه کان هه موو بۆیه ده زانێت، جوانی هه ریه که و منه وه الی به

خۆی هه یه .هیچ به هره یه کی شاراوه ت هه یه ؟من هه موو ژیانم ته رخان کرد بۆ هیوایه کم هه موو هونه ری، کاری ته مه نێکیشم ئ��ه گ��ه ر ئ��ه وه ی��ه هه موو دووباره ژیاندا له مابێت ب��ه ه��ره ک��ان��م ل��ه ه���ون���ه ردا کۆ له و ده رهێنان ده ک��ه م��ه وه ،ل��ه ئه وه ئ��ه وه ی به ر له و نواندندا

خه ونی منه .کێ راستگۆترین هاوڕێته ؟

له س��االر، ئه حمه د پ��ی��اودا له ئافره تیشدا گه زیزه .

چ شتێک گه شبینت ده کات؟ئاسووده یی میله ته کەم و ته بایی له نێوان هه موو حزبه کاندا، ئه وه ژیاندا له که شته خۆشترین

ئاسووده م ده کات.بێزار و توڕه ت چ ووشه یه ک

ده کات؟ه��ه زار به ته حه مولم، زۆر شتی یان پێبڵێن وش��ه م ت��ر ق��ه د ب��ێ��زار ن��اب��م له به رامبه ر، به زه یم زۆره و خۆشه ویستی ئه و مرۆڤه

زیاتر ده چێته دڵمه وه .له گه ڵ تووڕه بوونتدا

تا کوێ ده ڕۆیت؟ ئه گه ر تووڕه بم، خراپ

توڕه ده بم.چ ترسێکه هه مووکاتێک

له گه ڵتدایه ؟قسه و نارەزایی کۆمه ڵه .چی ده تخاته پێکه نین؟

له که سوکاره کم خۆشی ده ورم.

که ی فرمێسک له چاوه کانت ده ڕژێت؟

هه ژارێک یان منداڵ ئه گه ر ببینم، ئه وه زۆر فه رمێسکی بۆ

ده ڕێژم.که هه ڵه ت کرد، داوای لێبوردن

ده که یت؟نه خێر، له به ر ئه وه ی قه د هه ڵه

ناکه م.له چی نابووریت؟

ئ��ه گ��ه ر ک��ه س��ای��ه ت��ی ل��ه الی��ه ن ناکەم بڕوا بشکێت مرۆڤێکه وه

لێبوردنم هه بێت.له په شیمانی گه وره ترین

ژیانی تۆدا چییه ؟نه کردووه ، شووم ئه گه ر نیم، پ��ه ش��ی��م��ان ق��ه د ئ����ه گ����ه ر ه����ون����ه رم خ����وێ����ن����دووه ق���ه د

په شیمان نیم.ه����ه ر دوای ل������ه ش��ک��س��ت��ێ��ک، چ��ی به

خۆت ده ڵێت؟ زۆر زۆر پیێ کاریگه ر ناخۆش پێم و ده بم

ده بێت.پێناسه ی تۆ بۆ کچان

چییه ؟هه یه ، بۆنیان گوڵێکن ل���ه ن��ێ��و ک��وم��ه ڵ��دا، ب��وون��ه وه رن جوانترین ک���ه م���ن ده ی��ان��ب��ی��ن��م، ین تر و ا ڵملێکر و نکه ز چو

بوونه وه ره له کومه ڵگه دا.الی که سایه تی تایبه تترین

تۆ کێیه ؟دا گه ڵی ل��ه ک��ه برایمه ئ��ه م

ده ژیم.خ��ۆش��ه وی��س��ت��ری��ن ک��ه س��ای��ه ت��ی��ی

سیاسی الی تۆکێیه ؟ئ���ه و ک��ه س��ه ی��ه ک��ه خ��زم��ه ت��ی کومه ڵگا و میله ته کم ده کات،ئه وه

خۆشه ویسترین که سه له الم. گۆرانیبێژی ک��وڕه ی��ان کچ ک��ام کورد خۆشترین ده نگی هه یه الی

تۆ؟ ئه و کچه ی که ناوى هانا یه ، زۆر

خۆشم ئه وێ.باشترین ئه کته ر الی تۆ کێیه ؟

ئه کته ر، باشترین بڵێم ئه گه ر که سه ئ��ه و ه��اوش��ان��ی ره ن��گ��ه ناتۆانم بۆیه تر هه بێت، یه کێکی

ده ستنیشانی بکه م.چ تۆ الی ب��ۆن خۆشترین ئ��ه ی

بۆنێکه ؟ کاسترین، خۆشترین بۆنه له الم.ل��ه ئێستا ک��ه له ئ��ه ک��ه ی ح��ه ز ژیانداى، ته مه نه ت چه ند بێت؟

ئاخ خۆزگه 20 ساڵ بوومایه .له هه رگیز ک��ه ب���ه رواره ی ئ��ه و

بیرت ناچێت چ به روارێکه ؟بوون مه ئسات ه��ه م��ووی ئ��اخ، به رده وام ناچێت، یاد له هیچیم ئه بژێرم، هه موویان داده نیشم قه ت ڕه وه که م له بیر ناچێت که

به و هۆیه وە چیمان چه شت.تائێستا عاشق بوویت؟

ب����اوه ڕ ن��اک��ه م ه��ی��چ ک��چ ی��ان گه نجێک بووبێت له ژیانیدا عاشق

نه بووبێت.