rights vision 'gawg tm;vhk;ygcsifw,f/ urefrwdkhu 'd

20
yJefjrefrmowif;vTm ZGef - Zlvdkif? 2020 Rights awG[m awmif;p&m vdkwm r[kwfygbl;/ avUusifU,l usifUoHk;,l&wJUt&mygqdkwJUtod r&Sdbl;/ tavU tusif U vk yf vd k h &wJ U 0ef ;usif wpf ck ud k rzef wD ;ay;Ed k if cJ U bl ;/ tJtwGufaMumifUrdkhvdkh uRefrwdkhpifwm&JY Vision ae&mrSm 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D&ydkifcGifU? 'DtcGifUta&;udk usif U oH k ;Ed k if wJ U yvuf azmif ;wpf ck jzpf atmif vk yf rS &r,f / 'g[m &S if ;&S if ;ajym&if ud k ,f U Ed k if iH &J Y a&&S nf tajrmf tjrif ud k pifwmeJh ydkNyD;vdkufavsmnDaxGjzpfatmif vkyfcsifw,faygU/ tJ'gawGtukefvHk; yl;aygif;EdkifzdkhqdkNyD; wpfzufrSm BudK;pm;&w,faygU/ vG,fovm;ar;&ifawmU rvG,fbl;aygU/ odkhaomf tm;vHk;udk wwfEdkiforQ yl;aygif;vmatmif vkyfw,f/ vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifUudk umuG,fygw,fqdkwJU yJefjrefrm&JY Identity wpfckwnf;udk tm;vHk;ouf0ifNyD; ,H k Munf vmatmif ayg U / ] } ]]tusyftwnf;twGif;rS acgif;aqmifrI}} pum;0dkif;ü yJefjrefrmtzGJU0if? yJeftifwmae&Sife,f'g½dkufwmbkwftzGJU0if pma&;q&mr roDwm-prf;acsmif; ajymMum;xm;onfh yJefjrefrmpifwm pwifwnfaxmifjzpfyHktaMumif;udk aumufEkwfazmfjyygonf/ ]]tusyftwnf;twGif;rS acgif;aqmifrI}} pum;0dkif;ü yJefjrefrmtzGJU0if? yJeftifwmae&Sife,f'g½dkufwmbkwftzGJU0if pma&;q&mr roDwm-prf;acsmif; ajymMum;xm;onfh yJefjrefrmpifwm pwifwnfaxmifjzpfyHktaMumif;udk aumufEkwfazmfjyygonf/ Rights awG[m awmif;p&m vdkwm r[kwfygbl;/ avUusifU,l usifUoHk;,l&wJUt&mygqdkwJUtod r&Sdbl;/ tavU tusif U vk yf vd k h &wJ U 0ef ;usif wpf ck ud k rzef wD ;ay;Ed k if cJ U bl ;/ tJtwGufaMumifUrdkhvdkh uRefrwdkhpifwm&JY Vision ae&mrSm 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D&ydkifcGifU? 'DtcGifUta&;udk usif U oH k ;Ed k if wJ U yvuf azmif ;wpf ck jzpf atmif vk yf rS &r,f / 'g[m &S if ;&S if ;ajym&if ud k ,f U Ed k if iH &J Y a&&S nf tajrmf tjrif ud k pifwmeJh ydkNyD;vdkufavsmnDaxGjzpfatmif vkyfcsifw,faygU/ tJ'gawGtukefvHk; yl;aygif;EdkifzdkhqdkNyD; wpfzufrSm BudK;pm;&w,faygU/ vG,fovm;ar;&ifawmU rvG,fbl;aygU/ odkhaomf tm;vHk;udk wwfEdkiforQ yl;aygif;vmatmif vkyfw,f/ vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifUudk umuG,fygw,fqdkwJU yJefjrefrm&JY Identity wpfckwnf;udk tm;vHk;ouf0ifNyD; ,H k Munf vmatmif ayg U /

Upload: others

Post on 22-Jun-2022

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Rights Vision 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D

yJefjrefrmowif;vTm? ZGef - Zlvdkif? 2020

1

yJefjrefrmowif;vTmZGef - Zlvdkif? 2020

Rights awG[m awmif;p&m vdkwm r[kwfygbl;/avUusifU,l usifUoHk;,l&wJUt&mygqdkwJUtod r&Sdbl;/

tavUtusifUvkyfvdkh&wJU 0ef;usifwpfckudk rzefwD;ay;EdkifcJUbl;/tJtwGufaMumifUrdkhvdkh uRefrwdkhpifwm&JY Vision ae&mrSm

'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D&ydkifcGifU? 'DtcGifUta&;udkusifUoHk;EdkifwJU yvufazmif;wpfckjzpfatmif vkyfrS&r,f/'g[m &Sif;&Sif;ajym&if udk,fUEdkifiH&JYa&&SnftajrmftjrifudkpifwmeJh ydkNyD;vdkufavsmnDaxGjzpfatmif vkyfcsifw,faygU/

tJ'gawGtukefvHk; yl;aygif;EdkifzdkhqdkNyD; wpfzufrSm BudK;pm;&w,faygU/vG,fovm;ar;&ifawmU rvG,fbl;aygU/

odkhaomf tm;vHk;udk wwfEdkiforQ yl;aygif;vmatmif vkyfw,f/vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifUudk umuG,fygw,fqdkwJUyJefjrefrm&JY Identity wpfckwnf;udk tm;vHk;ouf0ifNyD;

,HkMunfvmatmifaygU/

]

}

]]tusyftwnf;twGif;rS acgif;aqmifrI}} pum;0dkif;üyJefjrefrmtzGJU0if? yJeftifwmae&Sife,f'g½dkufwmbkwftzGJU0if pma&;q&mr roDwm-prf;acsmif; ajymMum;xm;onfh

yJefjrefrmpifwm pwifwnfaxmifjzpfyHktaMumif;udk aumufEkwfazmfjyygonf/

]]tusyftwnf;twGif;rS acgif;aqmifrI}} pum;0dkif;üyJefjrefrmtzGJU0if? yJeftifwmae&Sife,f'g½dkufwmbkwftzGJU0if pma&;q&mr roDwm-prf;acsmif; ajymMum;xm;onfh

yJefjrefrmpifwm pwifwnfaxmifjzpfyHktaMumif;udk aumufEkwfazmfjyygonf/

Rights awG[m awmif;p&m vdkwm r[kwfygbl;/avUusifU,l usifUoHk;,l&wJUt&mygqdkwJUtod r&Sdbl;/

tavUtusifUvkyfvdkh&wJU 0ef;usifwpfckudk rzefwD;ay;EdkifcJUbl;/tJtwGufaMumifUrdkhvdkh uRefrwdkhpifwm&JY Vision ae&mrSm

'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D&ydkifcGifU? 'DtcGifUta&;udkusifUoHk;EdkifwJU yvufazmif;wpfckjzpfatmif vkyfrS&r,f/'g[m &Sif;&Sif;ajym&if udk,fUEdkifiH&JYa&&SnftajrmftjrifudkpifwmeJh ydkNyD;vdkufavsmnDaxGjzpfatmif vkyfcsifw,faygU/

tJ'gawGtukefvHk; yl;aygif;EdkifzdkhqdkNyD; wpfzufrSm BudK;pm;&w,faygU/vG,fovm;ar;&ifawmU rvG,fbl;aygU/

odkhaomf tm;vHk;udk wwfEdkiforQ yl;aygif;vmatmif vkyfw,f/vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifUudk umuG,fygw,fqdkwJUyJefjrefrm&JY Identity wpfckwnf;udk tm;vHk;ouf0ifNyD;

,HkMunfvmatmifaygU/

Page 2: Rights Vision 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D

yJefjrefrmowif;vTm? ZGef - Zlvdkif? 2020

2

PEN Myanamr \ &nf&G,fcsuf

(1) vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhudk umuG,f&efESifhjr§ifhwif&ef/(2) ouf0if&Sifoefaom pmay,Ofaus;rIwpf&yfudk jyKpkysKd;axmif&ef/(3) ausmif;ynma&;ESifh&opmayudk aygif;ul;qufpyf&efESifhjr§ifhwif&ef/

PEN Myanamr \ aqmifyk'f

]]vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhudk umuG,f&efESifhouf0if&Sifoefaom pmay,Ofaus;rIwpf&yfudk jyKpkysKd;axmif&ef}}

owif;vTmt,f'DwmtzGJU

pma&;q&m nDykav;owif;pmq&m oD[aoG;

Page 3: Rights Vision 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D

yJefjrefrmowif;vTm? ZGef - Zlvdkif? 2020

3

2? ZGef? 2020 - w½kwfw½kwfacgif;aqmifydkif;udk vlrIrD'D,may:uae a0zefcJhrItwGuf

vlUtcGifhta&;wuf<uvIyf&Sm;ol bavmh*g vsL,efvDtm; 2011 ckESpf?Zefe0g&Dv 31 &ufu jynfe,fw&m;½Hk;wpfckuae axmif'Pf 4 ESpfjypf'PfcsrSwfcJhonf/ ,ckvdk axmif'PfcsrSwfjcif;onf w½kwfjynfolYor®wEdkifiH\ zGJUpnf;yHktajccHOya't&aomfvnf;aumif;? w½kwfEdkifiHrSvufrSwfa&;xdk;xm;aom EdkifiHom;ESifhEdkifiHa&;tcGifhta&;qdkif&m tjynfjynfqdkif&m oabmwlnDcsuft&aomfvnf;aumif; vsL,efvD &&Sdxm;onfhvGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkydkifcGifhtcGifhta&;udk csKd;azmufjcif;jzpfygonf/ xdkYaMumifh vsL,efvDtm; csufcsif;jcGif;csufr&Sd vTwfay;&efyJeftifwmae&Sife,frS awmif;qdkvdkufygonf/

5? ZGef? 2020 - tar&duef

urÇmvHk;qdkif&mtzGJUtpnf;wpfcktaejzifh EdkifiHaygif; 120 ausmfwGif udk,fpm;jyKtzGJUrsm; zGJUpnf;xm;&SdNyD; vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhudk umuG,fay;aeonfh yJeftifwmae&Sife,fonf udkApf tusyftwnf;umvtwGif; owif;&,lvsuf&SdMuaom tar&duefjynfaxmifpk&Sdowif;axmufrsm;tay: tMurf;zufrIrsm; rjyKvkyf&ef tar&dueftpdk;&tm;wdkufwGef;vdkufygonf/ xdkYtwl yJeftifwmae&Sife,ftygt0if EdkifiHwumtzGJUtpnf; 72 zGJUwdkYuvnf; pme,fZif;vGwfvyfcGifhtwGuf or®wx&rfhxHodkY pma&;awmif;qdkcJhMuonf/

10? ZGef? 2020 - AD,uferf

udkApf - 19 a&m*gul;pufrIudk urÇmu tm½HkpdkufaepOf AD,uferftpdk;&onf owif;axmufrsm;ESifhvlYtcGifhta&; wuf<uvIyf&Sm;ol( bavmh*g)rsm;tm; qufvufzrf;qD;aecJhygonf/ þtjyKtrlonf owif;vGwfvyfcGifhtay: zdESdyfjcif;jzpfygonf/ xdkYaMumifh zrf;qD;xm;aom pma&;q&mrsm;ESifh vlYtcGifhta&;wuf<uvIyf&Sm;ol bavmh*grsm;\ta&;udpöESifhpyf

udkApfumvtwGif;

vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkrIeSifhywfoufaom

urÇmhwpfvTm;rS owif;rsm;

EdkifiHwum

bavmh*g vsL,efvD

Page 4: Rights Vision 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D

yJefjrefrmowif;vTm? ZGef - Zlvdkif? 2020

4

vsOf;í pHkprf;ppfaq; ta&;,lrIrsm;aqmif&Guf&efESifh ,if;owif;axmufrsm;tm; tjrefqHk;jyefvTwfay;a&; AD,ufeeftpdk;&tm; zdtm;ay;&ef ukvor*¾vlUtcGifhta&;aumifpDOuú|ESifh Oa&my ygvDref Ouú|wdkYxHodkY vdyfrlNyD;AD,uferfEdkifiH t&yfbufqdkif&m vlrItzGJUtpnf;rsm;? tjynfjynfqdkif&myJeftzGJUrsm;? EdkifiHwumvGwfvyfpGma&;om;xkwfazmfajymqdkcGifh tzGJUtpnf;rsm;u pma&;awmif;qdkcJhMuygonf/

ZGef? 2020 - wl&uD

wl&uDtpdk;&onf ¤if;\EdkifiHtwGif;ü trsm;jynfol toHk;jyKaomtifwmeufudk pOfqufrjywfapmifhMunfhjcif;? wdkufcdkufjcif;ESifh 0ufbfqdkufrsm;udk w&m;r0ifydwfqdkYjcif;rsm; jyKvkyfvsuf&Sdaeygonf/ xdkYtjyif vsifjrefpGm ysHUESHYaeaom udkApf- 19 a&m*g\ Ncdrf;ajcmufrIaMumifh wl&uDtusOf;axmifrsm;ü pdk;&drfp&maumif;aomtajctaejzpfaejyefonf/ xdkYaMumifhaxmifESifhcsDaom EdkifiHa&;tusOf;om;rsm;tm; csufcsif;vTwfay;&efESifhtifwmeuf vGwfvyfcGifhudk tmrcHEdkifap&ef yJeftifwmae&Sife,ftygt0iftzGJUtpnf;rsm;u vufrSwfa&;xdk;um wl&uDtpdk;&xH awmif;qdkcJhMuygonf/

15? ZGef? 2020 - usL;bm;

usL;bm;EdkifiHwGif qdkufbmvHkjcHKa&;? owif;enf;ynmqdkif&mtcsKyftjcmtmPmvHkjcHKa&;ESifh trsKd;om;umuG,fa&;wdkYtwGuf trdefYOya'trSwf370 udkowfrSwfjy|mef;cJhygonf/ ,if;trdefYOya'ygjy|mef;xm;aom uefYowfcsufrsm;xJwGif usL;bm;EdkifiH\zGJUpnf;yHktajccHOya'yk'frtcsKdUESifhtjynfjynfqdkif&moabmwlpmcsKyftcsKdUudk csKd;azmufjcif;oabmrsm; yg0ifaeygonf/ xdkYaMumifh ,if;trdefYudk jyefvnfoHk;oyf&ef oabmwlvufrSwfpkaqmif;í xkwfjyefcJhaom urÇmvHk;qdkif&mqE´oabmxm; pkaqmif;xkwfjyefcsuftm; yJeftifwmae&Sife,frS axmufcHygonf/ xdkYtjyif zrf;qD;cHxm;&onfh CubaNet owif;0ufbfqdkufwGif vkyfudkifaeonfh a&SUaevnf;jzpf? uAsmq&m? owif;pmq&mvnf;jzpfaom Roberto de JesúsQuiñones

Haces tm; csufcsif;>cif;csufr&Sd vTwfay;&ef yJeftifwmae&Sife,fu awmif;qdkvdkufygonf/

18? ZGef? 2020 - NAdwdef

Barrow tajcpdkuf The Mail owif;pm\ owif;pmq&mr Amy

Fenton tm; 2020 jynfhESpf? arv 23 &ufu w&m;rQwrIudk azmufzsufonf[k pGyfpGJcHxm;&onfh trsKd;orD;wpfOD;ESifhywfoufí olr a&;om;cJhaom tpD&ifcHpmwpfapmifaMumifh touftEÅ&m,fNcdrf;ajcmufjcif;? owday;jcif;rsm; cHcJh&ygonf/ xdkYaMumifh Fenton onf aetdrfrS wdrf;a&Smifae&NyD;&JwyfzGJU\ tapmifhta&SmufatmufwGif aeae&ygonf/ olruJhodkY ,lau&Sdtjcm;*sme,fvpfrsm;onfvnf; tvm;wl Ncdrf;ajcmufrIrsm;udk &ifqdkifae

EdkifiHwum

uAsmq&m? owif;pmq&mRoberto de JesúsQuiñones

Haces

owif;pmq&mrAmy Fenton

Page 5: Rights Vision 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D

yJefjrefrmowif;vTm? ZGef - Zlvdkif? 2020

5

EdkifiHwum

&ygonf/ odkYjzpfygí pme,fZif;orm;rsm;udk umuG,f&efESifhvGwfvyfaompme,fZif;&SifoefEdkifa&;twGuf NAdwdeftpdk;&tm; yJeftifwmae&Sife,fuawmif;qdkvdkufygonf/

22? ZGef? 2020 - tdEd́,

tdEd́,wGif udk½dkemAdkif;&yfpf ysHUESHYrIudk wm;qD;&efESifh xdef;csKyf&eftwGuf wpfEdkifiHvHk; ydwfqdkYcJh&m xdkodkYaqmif&GufcJhjcif;\ tusKd;oufa&mufrIrsm;ESifhywfoufí tcef;pOfaqmif;yg;wGJrsm;pGmudk Scroll.in rS owif;axmufSupriya Sharma ua&;om;jyKpkazmfjycJhygonf/ xdkodkYa&;om;azmfjycJhaom¤if;\aqmif;yg;wGif ydwfqdkYjcif;cH&csdefü pm;eyf&du©mjywfvyfrIrsm; MuHKawGUcJh&onf[laomtcsufvnf; yg&SdcJhygonf/ odkYaomf tqdkyg tcsuftm;ajymqdkcJhonfh awGUqHkar;jref;cH&ol um,uH&SifrS aqmif;yg;wGifyg&SdaomrSwfcsufrsm;onf rSm;,Gif;aeaMumif;ESifh ydwfqdkYwm;qD;cHxm;&onfhumvtwGif; rnfonfhjyóemrQ rMuHKcJh&aMumif;? aqmif;yg;&Sifu rSm;,Gif;azmfjycJhjcif;jzpfaMumif; jyefvnfwdkifMum;cJhygonf/ xdkwdkifMum;csufESifh ywfoufí aqmif;yg;&Siftay: ta&;,laqmif&GufrIrsm; aemufqufwGJay:aygufvmrnfudk pdk;&drfylyefaomaMumifh yJeftifwmae&Sife,fonf yJefa'vDESifhyl;aygif;um aqmif;yg;&Siftm; tm;ay;axmufcHrIrsm; jyKvkyfcJhonf/

2018 ckESpf Edk0ifbmvuwnf;u tcsKyfjzifh w&m;&ifqdkifvsuf&Sdaom touf 81 ESpf&SdNyDjzpfonfh tdEd́,uAsmq&m yDwmAm&mAm&monf ¤if;\ usef;rma&;tajctaet& vdktyfonfh aq;0g;ukorI cH,lEdkif&ef tcsKyfrS vTwfay;zdkY yJefa'vDESifhtwl yJeftifwmae&Sife,fu awmif;qdkvdkufygonf/ 2020 Zlvdkif 30 &ufaeY aemufqHk;owif;rsm;t& uAsmq&myDwmAm&monf udkApf19 a&m*gydk; ul;pufcHxm;&aMumif;ESifh aq;ukorIcH,lEdkif&ef ¤if;tm; aq;½Hkwpf½HkodkY vTJajymif;ydkYaqmifxm;aMumif; od&Sd&ygonf/

8? Zlvdkif? 2020 - tD&ef

tmPm&Sifpepfjzifh tkyfcsKyfaom tD&efEdkifiHwGif vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhtwGuf wdkufyGJ0ifcJhMuaom pma&;q&moHk;OD;jzpfonfhBaktash Abtin, Reza Khandan-Mahabadi ESifh Keyvan Bazhan wdkY tay:pGJcsufwifrIrsm;udk y,fzsuf&ef yJeftifwmae&Sife,fu qufvufawmif;qdkcJhygonf/ xdkYtjyif vlYtcGifhta&;vIyf&Sm;rIrsm;aMumifh axmif'Pf 16eSpfuscHae&aom tD&efowif;pmq&mr em*pfrdk[mruftm; aq;0g;ukorIcH,lEdkif&ef csufcsif;>cif;csufr&Sd vTwfay;zdkY yJeftifwmae&Sife,fu xyfavmif;awmif;qdkvdkufygonf/

16? Zlvdkif? 2020 - ZifbmabG

jyifqifa&;qGJvsuf&Sdaom ZifbmabGtpdk;&\ qdkufbmvHkjcHKa&;ESifh owif;tcsuftvufumuG,frIqdkif&mOya'Murf;onf 'pf*spfw,ftcGifh

owif;axmufSupriya Sharma

uAsmq&myDwmAm&mAm&m

Page 6: Rights Vision 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D

yJefjrefrmowif;vTm? ZGef - Zlvdkif? 2020

6

ta&;ESifhywfoufNyD; tm;enf;csufrsm;pGm&SdaeaMumif; awGU&Sd&ygonf/ xdkYaMumifh yJeftifwmae&Sife,fonf yJeftar&du? vlUtcGifhta&;ESifhvlxk tajcjyKtzGJUtpnf;rsm;ESifh yl;aygif;NyD; tqdkyg Oya'rlMurf;tm; a'oqdkif&mpHeIef;rsm;? EdkifiHwumOya'rlabmifrsm;ESifh udkufnDaomyHkpHjzifh a&;qGJjyifqifEdkif&ef jyefvnfoHk;oyfay;zdkY ZifbmabGtpdk;&tm; awmif;qdkcJhygonf/

EdkifiHwum

21? Zlvdkif? 2020 - qm;bD;,m;2020 jynfhESpf? Zlvdkifv 7 &ufrS 11 &uftwGif; qm;bD;,m;

EdkifiHwpf0ef; ay:aygufcJhaom qE´jyyGJrsm;wGif rD'D,morm; trsm;tjym;wdkufcdkufcHcJh&ygonf(tay:yHk)/ xdkYaMumifh yJeftifwmae&Sife,fonfvGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhESifh rD'D,mvGwfvyfcGifh jyKvkyfaeaomtzGJU tpnf;rsm;ESifhyl;aygif;í owif;orm;rsm;tm; wdkufcdkufNcdrf;ajcmufrIrsm;?tMurf;zufrIrsm;? usL;vGefrIr&Sdap&ef qmbD;,m;tpdk;&tm; awmif;qdkcJhonf/

Page 7: Rights Vision 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D

yJefjrefrmowif;vTm? ZGef - Zlvdkif? 2020

7

EdkifiHwum

ZGef 11 &uft*Fvef\bk&m;ausmif; ocsKØif;*lwpfcktwGif; vGefcJhaom 2 ESpfcefY

u uG,fvGefcJholwpfOD;\ urÜnf;ausmufpmudk tdkif,mvefbmompum;jzifha&;xdk;xm;ygonf/ xdkurÜnf;pmtm; t*Fvdyfbmompum;jzifh bmomjyefum jyefvnfa&;om;&rnf[k bk&m;ausmif;u ajymqdkcJhrItay: yJeftifwmae&Sife,ftaejzifh pdk;&drfylyefrdygonf/ xdkol\rdom;pkonfvnf; bk&m;ausmif;\ qHk;jzwfcsufudk t,lcH0ifaeMuygonf/

yJefonf bmomjyefjcif;ESifh bmompum;&ydkifcGifhqdkif&mudpörsm;twGuf BudK;yrf;cJhaomaMumifh *kPf,lp&mordkif;rSwfwdkifrsm;pGm &Sdygonf/PEN Girona Manifesto \urÇmwpf0ef;&Sd bmompum;uGJjym;rIudk umuG,f&eftwGuf BudK;yrf;cJhrIrsm;wGif atmufygtcsufrsm;vnf; yg0ifcJhygonf/

- urÇmay:&Sd rwlnDuGJjym;aom bmompum;rsm;ESifh,Ofaus;rIrsm;tm;vHk;udk av;pm;jcif;onf Nidrf;csrf;a&;wnfaqmufjcif;ESifh xdef;odrf;jcif;twGuf tajccHusaomtcsuf jzpfonf/

- rdrd\bmompum;udk toHk;jyK&efESifhumuG,f&ef tcGifhta&;udk tajccHvlY&ydkifcGifhrsm;xJrSwpfcktjzpf ukvor*¾u todtrSwfjyK&rnf/xdkuJhodkYaomtcsufrsm;udk wefzdk;xm;onfh yJeftaejzifh t*Fvefbk&m;ausmif;\ ,ckuJhodkY rSm;,Gif;aomqHk;jzwfcsuftm; y,fzsuf&ef awmif;qdkvdkufygonf/

tdkif,mvefbmompum;jzifh

a&;om;xm;aom urÜnf;ausmufpmudk

t*FvdyfbmomodkY bmomjyefqdk&ef

qHk;jzwfonfh bk&m;ausmif;

Page 8: Rights Vision 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D

yJefjrefrmowif;vTm? ZGef - Zlvdkif? 2020

8

1 In The Lonely Cool Before Dawn Ma Thida (Sanchaung)

2 Let's Take A Kneeling Mi Chan Wai

3 Hamelin Revisited Maung Nyein Lu

4 My Lost Happy Manan

5 My Struggled days on the roadside Manan

6 The Concept of Man in MyanmarPhilosophical Thought Sun Htoon Thou

7 A Night Forsaken Thiri Zon

8 An Apology and Memorial toMy Little Friends for Things I Didn't KnowI was Committing Thiri Zon

9 Soul's Story Thiri Zon

10 A Soldier's Return Maung Day

11 The Magician Maung Day

12 A Prisoner Writes a Poem Maung Day

13 Beneath the Stars Maung Day

14 Strangler Fig Maung Day

15 I can't Breath Khin Hnit Thit Oo

16 The Heritage Lwin (Bawdwin)

17 I will wake up … again Suu Mie Aung

No Title Author

Litteraturcentrum Uppsala rS ¤if;wdkY\ tvkyf½HkaqG;aEG;yGJrsm;? pmay xkwfjyefcsufrsm;? a0rQcsufrsm;wGifjrefrmEdkifiHrS pmayrsm;udkvnf; azmfjycsifaomajumifh EdkifiHwumtodkuft0ef;twGif; yJefjrefrmtaejzifh yg0ifEdkifap&ef &nf&G,fum pmrlrsm; zdwfac:cJhygonf/ yJefjrefrmtzGJY0if q&m? q&mrrsm;taejzifhvnf; t*Fvdyfbmompum;jzifh a&;om;xm;aom pmrlrsm;udk ay;ydkYcJhMuygonf/ Uppsala odkY pmrlay;ydkYay;cJhMuaom yJefjrefrmtzGJU0ifq&m? q&mrsm;udk rSwfwrf;wif azmfjyvdkufygonf/

Page 9: Rights Vision 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D

yJefjrefrmowif;vTm? ZGef - Zlvdkif? 2020

9

yJefjrefrm\ZGefvESifU Zlvdkifvrsm;wGif

vkyfaqmifcJUaom vIyf&Sm;rIrsm;

Page 10: Rights Vision 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D

yJefjrefrmowif;vTm? ZGef - Zlvdkif? 2020

10

u&ifjynfe,f t&yfbufqdkif&mvlrItzGJYtpnf;rsm;ESifh jyKvkyfcJhonfh

vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhusifhoHk;jcif;qdkif&maqG;aEG;yGJ

PEN Myanmar ESifh rdwfzuftzGJUtpnf;rsm;yl;aygif;NyD; vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhusifhoHk;jcif;qdkif&m tvkyf½HkaqG;aEG;yGJwpfckudk 2020jynfhESpf ZGefv 24 ESifh 25 &ufrsm;wGif u&ifjynfe,ft&yfbufqdkif&m vlrItzGJUtpnf;rsm;ESifh tGefvdkif; zoom

application jzifh jyKvkyfcJhygonf/ ,if;tGefvdkif;aqG;aEG;yGJudk ESpf&ufwm jyKvkyfcJhjcif;jzpfNyD; ZGefv 24 &uf(yxraeY)wGif yJefjrefrmtzGJU0if q&m rsKd;jrifhndrf;utzGifhEIwfcGef;qufpum;ESifh tvkyf½HkaqG;aEG;yGJ jyKvkyf&onfh &nf&G,fcsufwdkYudk ajymMum;cJhygonf/ xdkYaemuf

rdwfzuftzGJUtpnf;wpfckjzpfonfh MIDO(Myanmar

ICT for Development Organization) tzGJUrS q&ma0rsKd;xG#fu 'pf*spfw,fenf;ynmacwf\ pdefac:rIrsm;udkajz&Sif;&mwGif tajccHtaMumift&mrsm;udk aqG;aEG;ajymMum;um PGK(Pyi Gyi Khin) tzGJUrS q&m oefYvGifxl;u owif;tcsuftvuf&&SdydkifcGifhqdkif&m oHk;oyfaqG;aEG;wifjycJhygonf/ qufvufNyD; yJefjrefrmtzGJU0if?yJeftifwmae&Sife,f'g½dkufwmtzGJU0ifvnf; jzpfonfhpma&;q&mr roDwm(prf;acsmif;)u aqG;aEG;yGJ\tESpfcsKyfudk aqG;aEG;ajymMum;cJhNyD; wufa&mufvmMu

yJefjrefrmtzGJU0if q&mrsKd;jrifhndrf; yJefjrefrmtzGJU0if q&mr roDwm(prf;acsmif;)

Page 11: Rights Vision 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D

yJefjrefrmowif;vTm? ZGef - Zlvdkif? 2020

11

onfh t&yfbuftzGJUtpnf;rsm;rS udk,fpm;jyKolrsm;utjyeftvSefar;jref;aqG;aEG;cJhMuygonf/ ZGefv 25 &ufwGif aqG;aEG;yGJ'kwd,aeYudkpwif&m q&mr roDwm(prf;acsmif;)u vGwfvyfpGma&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhESifh oufqdkifaom wnfqJOya'rsm;\ rl0g'a&;&m?Oya'a&;&m uefYowfcsufrsm;taMumif;udk aqG;aEG;ajymMum;cJhNyD; yJefjrefrmtzGJU0if q&m [efaZmfu owif;rD'D,mOya'qdkif&m oHk;oyfaqG;aEG;ajymMum;cJhygonf/xdkYaemuf q&mr roDwm(prf;acsmif;)u ESpf&ufwmjyKvkyfcJhonfh aqG;aEG;yGJESifhywfoufNyD; tESpfcsKyfudk

aqG;aEG;wifjycJhum wufa&mufvmMuolrsm;u tjyeftvSefaqG;aEG;cJhMuygonf/ tvkyf½HkaqG;aEG;yGJudk rGef;vGJ 1 em&DrS nae 3 em&Dxd 2 &ufwm jyKvkyfcJhygonf/ ,if;aqG;aEG;yGJrsm;udk 2020 jynfheSpf azazmf0g&Dvü rEÅav;wdkif;a'oBuD; tpdk;&tzGJU0ifrsm;ESifhwpfBudrf? rEÅav;NrdKU&Sd t&yfbufqdkif&m vlrItzGJUtpnf;rsm;ESifhwpfBudrf? ppfudkif;wdkif;a'oBuD; tpdk;&tzGJU0ifrsm;ESifhwpfBudrf? ppfudkif;wdkif; rHk&GmNrdKU&Sd t&yfbufqdkif&m vlrItzGJUtpnf;rsm;ESifhwpfBudrf toD;oD; jyKvkyfcJhNyD;jzpfygonf/

MIDO rS q&m a0rsKd;xG#f Pyi Gyi Khin rS q&m oefYvGifxl;

yJefjrefrmtzGJU0ifq&m [efaZmf

Page 12: Rights Vision 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D

yJefjrefrmowif;vTm? ZGef - Zlvdkif? 2020

12

rauG;wdkif;a'oBuD;tpdk;&tzGJU0if 0efBuD;rsm;ESifh jyKvkyfcJhonfh

vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhusifhoHk;jcif;qdkif&maqG;aEG;yGJ

PEN Myanmar ESifh rdwfzuftzGJUtpnf;rsm;yl;aygif;NyD; vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhusifhoHk;jcif;qdkif&m tvkyf½HkaqG;aEG;yGJwpfckudk 2020jynfhESpf Zlvdkifv 6 ESifh 7 &ufrsm;wGif rGef;vGJ 1em&DrS 3 em&Dtxd rauG;wdkif;a'oBuD; tpdk;&tzGJU0if0efBuD;rsm;ESifh tGefvdkif; zoom application udk toHk;jyKíusif;ycJhygonf/ ,if;tGefvdkif;aqG;aEG;yGJwGif yJefjrefrmtzGJU0if q&m rsKd;jrifhndrf;u tzGifhEIwfcGef;qufpum;ESifh tvkyf½HkaqG;aEG;yGJjyKvkyf&onfh &nf&G,fcsufwdkYudkajymMum;cJhygonf/ xdkYaemuf rdwfzuftzGJUtpnf;rsm;jzpfonfh ILAM (Independent Lawyer's Association

Myanmar) tzGJUrS q&modef;oef;OD;u vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdk&mwGif t[efYtwm;jzpfapaomOya'qdkif&musifhoHk;rIrsm;udk aqG;aEG;wifjyjcif;? PGK

(Pyi Gyi Khin) tzGJUrS q&moefYvGifxl;u owif;tcsuftvuf&&SdydkifcGifhqdkif&m oHk;oyfaqG;aEG;wifjyjcif;?MIDO(Myanmar ICT for Development Organization)

tzGJUrS q&ma0rsKd;xG#fu 'pf*spfw,fenf;ynmacwf\pdefac:rIrsm;udk ajz&Sif;&mwGif tajccHtaMumif;t&m

rsm;udkaqG;aEG;wifjyjcif;? yJefjrefrmtzGJU0if q&m[efaZmfu owif;rD'D,mOya'qdkif&m oHk;oyfaqG;aEG;jcif;wdkYudktoD;oD; wifjycJhMuygonf/ ESpf&ufwmtGefvdkif;tvkyf½HkaqG;aEG;yGJwGif yJefjrefrmtzGJU0if? yJeftifwmae&Sife,f'g½dkufwmtzGJU0ifvnf;jzpfonfh pma&;q&mr roDwm(prf;acsmif;)u aqG;aEG;yGJ\ tESpfcsKyfudk ajymMum;cJhjyD;wufa&mufvmMuonfh rauG;wdkif;a'oBuD; tpdk;&tzGJU0if 0efBuD;rsm;ESifhXmeqdkif&mtoD;oD;rS nTefMum;a&;rSL;rsm;? 'kwd,nTefMum;a&;rSL;rsm;u tjyeftvSefaqG;aEG;rIrsm; jyKvkyfcJhMuonf/ ,if;uJhodkY aqG;aEG;yGJrsm;udk2020 jynfhESpf azazmf0g&Dvü rEÅav;wdkif;a'oBuD;tpdk;&tzGJU0if 0efBuD;rsm;ESifh wpfBudrf? rEÅav;NrdKU&Sdt&yfbufqdkif&mvlrItzGJUtpnf;rsm;ESif hwpfBudrf?ppfudkif;wdkif;a'oBuD; tpdk;&tzGJU0ifrsm;ESifhwpfBudrf?ppfudkif;wdkif;? rHk&GmNrdKU&Sd t&yfbufqdkif&m vlrItzGJUtpnf;rsm;ESifhwpfBudrf? ZGefvü u&ifjynfe,f t&yfbufqdkif&mvlrItzGJUtpnf;rsm;ESifh wpfBudrf toD;oD; jyKvkyfcJhjyD;jzpfygonf/

Page 13: Rights Vision 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D

yJefjrefrmowif;vTm? ZGef - Zlvdkif? 2020

13

rauG;NrdKU t&yfbufqdkif&m vlrItzGJUtpnf;rsm;ESifh jyKvkyfcJhonfh

vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhusifhoHk;jcif;qdkif&maqG;aEG;yGJ

PEN Myanmar ESifh rdwfzuftzGJUtpnf;rsm;yl;aygif;NyD; vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhusifhoHk;jcif;qdkif&m tvkyf½HkaqG;aEG;yGJwpfckudk 2020jynfhESpf Zlvdkifv 9 ESifh 10 &ufrsm;wGif rGef;vGJ 1em&DrS 3 em&Dtxd rauG;wdkif;a'oBuD; rauG;NrdKU&Sdt&yfbufqdkif&m vlrItzGJUtpnf;rsm;ESifh tGefvdkif; zoom

application udk toHk;jyKí usif;ycJhygonf/ ,if;tGefvdkif;aqG;aEG;yGJwGif yJefjrefrmtzGJU0if q&m rsKd;jrifhndrf;utzGifhEIwfcGef;qufpum;ESifh tvkyf½HkaqG;aEG;yGJjyKvkyf&onfh &nf&G,fcsufwdkYudk ajymMum;cJhygonf/ xdkYaemufrdwfzuftzGJUtpnf;rsm;jzpfonfh ILAM (Independent

Lawyer's Association Myanmar) tzGJUrS q&modef;oef;OD;u vGwfvyfpGma&;om;xkwfazmfajymqdk&mwGif t[efYtwm;jzpfapaom Oya'qdkif&musifhoHk;rIrsm;udk aqG;aEG;wifjyjcif;? PGK (Pyi Gyi Khin) tzGJUrS q&moefYvGifxl;u owif;tcsuftvuf&&SdydkifcGifhqdkif&m oHk;oyfaqG;aEG;wifjyjcif;? MIDO(Myanmar ICT for Development

Organization) tzGJUrS q&ma0rsKd;xG#fu 'pf*spfw,fenf;ynmacwf\pdefac:rIrsm;udk ajz&Sif;&mwGif tajccH

taMumif;t&mrsm;udk aqG;aEG;wifjyjcif;? yJefjrefrmtzGJU0if q&m[efaZmfu owif;rD'D,mOya'qdkif&m oHk;oyfaqG;aEG;jcif;wdkYudk toD;oD;wifjycJhMuygonf/ ESpf&ufwmtGefvdkif;tvkyf½HkaqG;aEG;yGJwGif yJefjrefrmtzGJU0if?yJeftifwmae&Sife,f 'g½dkufwmtzGJU0ifvnf;jzpfonfhpma&;q&mr roDwm(prf;acsmif;)u aqG;aEG;yGJ\ tESpfcsKyfudk ajymMum;cJhjyD; wufa&mufvmMuonfh rauG;NrdKU&Sdt&yfbufqdkif&m vlrItzGJUtpnf;rsm;rS udk,fpm;jyKwufa&mufMuolrsm;u tjyeftvSefaqG;aEG;rIrsm; jyKvkyfcJhMuonf/ ,if;uJhodkY aqG;aEG;yGJrsm;udk 2020 jynfhESpfazazmf0g&Dvü rEÅav;wdkif;a'oBuD;tpdk;&tzGJU0if 0efBuD;rsm;ESifhwpfBudrf? rEÅav;NrdKU&Sd t&yfbufqdkif&mvlrItzGJUtpnf;rsm;ESifhwpfBudrf? ppfudkif;wdkif;a'oBuD;tpdk;&tzGJU0ifrsm;ESifhwpfBudrf? ppfudkif;wdkif;? rHk&GmNrdKU&Sd t&yfbufqdkif&m vlrItzGJUtpnf;rsm;ESifhwpfBudrf? ZGefvüu&ifjynfe,f t&yfbufqdkif&mvlrItzGJUtpnf;rsm;ESifhwpfBudrf? ZlvdkifvwGif rauG;wdkif;a'oBuD;tpdk;&tzGJU0if0efBuD;rsm;ESifhwpfBudrf toD;oD; jyKvkyfcJhjyD; jzpfygonf/

Page 14: Rights Vision 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D

yJefjrefrmowif;vTm? ZGef - Zlvdkif? 2020

14

{&m0wDwdkif;a'oBuD; ykodrfNrdKU &Sd t&yfbufqdkif&m vlrItzGJUtpnf;rsm;ESifh jyKvkyfcJhonfh

vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhqdkif&m aqG;aEG;yGJ

yJefjrefrm\ t"duvkyfaqmifrIrsm;xJrS wpfckjzpfaom vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhqdkif&mtvkyf½HkaqG;aEG;yGJudk {&m0wDwdkif;a'oBuD;&Sd t&yfbufqdkif&m vlrItzGJUtpnf;rsm;ESifh 2020 jynfhESpfZlvdkifv 22 &ufwGif Zoom application tm; toHk;jyKíusif;ycJhonf/

tvkyf½HkaqG;aEG;yGJudk rGef;vGJ 1 em&DrS nae4 em&DcGJtxd jyKvkyfcJhonf/ yJefjrefrm\ Ouú| pma&;q&m nDykav;u tzGifheIwfcGef;qufpum;ajymMum;cJhNyD;vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhqdkif&m tajccHoabmw&m;rsm;udk yJefjrefrm\ 'g½dkufwmwpfOD;jzpfolpma&;q&mr eef;MumjzL(bm;tH)u aqG;aEG;cJhonf/xdkYaemuf pme,fZif;vGwfvyfcGifhqdkif&mtaMumif;rsm;udkyJefjrefrm\ 'g½dkufwmtzGJU0if pma&;q&m ol&ó0guaqG;aEG;cJhonf/ ,if;aemuf txufygacgif;pOfESpfckESifhpyfvsOf;onfhjyefvnfaqG;aEG;jcif;ESifh ar;cGef;rsm; ar;jref;jcif;udk yJeftifwmae&Sife,f 'g½dkufwmtzGJU0if pma&;q&mr roDwm(prf;acsmif;)u jyefvnfajzMum;ay;cJhonf/

yJefjrefrmtzGJU0ifwpfOD;jzpfol uAsmq&m wnfrSD

u trkef;pum;ESifhtEÅ&m,f&Sdaom pum;rsm;taMumif;udk aqG;aEG;cJhNyD; yJefjrefrmtzGJU0if pma&;q&mr xufjrwfEdkifZifu vGwfvyfpGma&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhESifhoufqdkifaom wnfqJOya'rsm;ESifh Oya'Murf;rsm;taMumif;udk aqG;aEG;cJhonf/ tvkyf½HkaqG;aEG;yGJodkYwufa&mufvmolrsm;\jyefvnfaqG;aEG;rIrsm;ESifh ar;cGef;rsm;udk yJeftifwmae&Sife,f 'g½dkufwmtzGJU0ifpma&;q&mr roDwm(prf;acsmif;)u jyefvnfajzMum;ay;cJhonf/ xdkYaemuf yJefjrefrm Ouú| q&mnDykav;uaus;Zl;wifpum;ajymMum;jyD; tvkyf½HkaqG;aeG;yGJudktqHk;owfcJhonf/

,ck tvkyf½HkaqG;aEG;yGJonf {&m0wDwdkif;a'oBuD;&Sd t&yfbufqdkif&m vlrItzGJUtpnf;rsm;udkt"du&nf&G,fí usif;ycJhaomfvnf; Zoom applica-

tion udk toHk;jyKí usif;yjcif;jzpfonfhtwGuf ,cifaqG;aEG;yGJrsm;udk wufa&muf&ef cufcJaom yJefjrefrmtzGJU0ifrsm;ESifh vGwfvyfpGma&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhudpö&yfrsm;wGif yJefjrefrmESifhtquftqH &SdcJhzl;aomtjcm;jynfe,frsm;&Sd tzGJUtpnf;rsm;rS pdwfyg0ifpm;olrsm;vnf; wufa&mufaqG;aeG;cJhonf/

Page 15: Rights Vision 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D

yJefjrefrmowif;vTm? ZGef - Zlvdkif? 2020

15

awmifBuD;NrdKU t&yfbufqdkif&m vlrItzGJUtpnf;rsm;ESifh jyKvkyfcJhonfh

vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhusifhoHk;jcif;qdkif&maqG;aEG;yGJ

PEN Myanmar ESifh rdwfzuftzGJUtpnf;rsm;yl;aygif;NyD; vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhusifhoHk;jcif;qdkif&m tvkyf½HkaqG;aEG;yGJwpfckudk 2020jynfhESpf Zlvdkifv 31 &ufwGif eHeuf 10 em&DrS 12em&Dtxd wpfBudrf? rGef;vGJ 1 em&DcGJrS 3 em&DcGJtxdwpfBudrf pkpkaygif; 2 Budrf &Srf;jynfe,f t&yfbufvlrItzGJUtpnf;rsm;ESifhtGefvdkif; zoom application udk toHk;jyKí usif;ycJhygonf/ ,if;tGefvdkif;aqG;aEG;yGJwGifyJefjrefrmtzGJU0if q&m rsKd;jrifhndrf;u tzGifhEIwfcGef;qufpum;ESifhtvkyf½HkaqG;aEG;yGJ jyKvkyf&onfh&nf&G,fcsufwdkYudk ajymMum;cJhygonf/ xdkYaemuf rdwfzuftzGJUtpnf;rsm;jzpfonfh ILAM (Independent Lawyer's Association

Myanmar) tzGJUrS q&modef;oef;OD;u vGwfvyfpGma&;om;xkwfazmfajymqdk&mwGif t[efYtwm;jzpfapaomOya'qdkif&musifhoHk;rIrsm;udk aqG;aEG;wifjyjcif;? PGK

(Pyi Gyi Khin) tzGJUrS q&moefYvGifxl;u owif;tcsuftvuf&&SdydkifcGifhqdkif&moHk;oyfaqG;aEG;wifjyjcif;? MIDO

(Myanmar ICT for Development Organization) tzGJUrSq&ma0rsKd;xG#fu 'pf*spfw,fenf;ynmacwf\pdefac:

rIrsm;udk ajz&Sif;&mwGif tajccHtaMumif;t&mrsm;udkaqG;aEG;wifjyjcif;? yJefjrefrmtzGJU0if q&m[efaZmfuowif;rD'D,mOya'qdkif&m oHk;oyfaqG;aEG;jcif;wdkYudktoD;oD;wifjycJhMuygonf/ eHeufydkif;ESifh rGef;vGJydkif;tGefvdkif;tvkyf½HkaqG;aEG;yGJwGif yJefjrefrmtzGJU0if? yJeftifwmae&Sife,f'g½dkufwmtzGJU0ifvnf;jzpfonfh pma&;q&mr roDwm(prf;acsmif;)u aqG;aEG;yGJ\tESpfcsKyfrsm;udk ajymMum;cJhjyD; wufa&mufvmMuonfh &Srf;jynfe,fa'oBuD; t&yfbufvlrItzGJUtpnf;rsm;u tjyeftvSef aqG;aEG;rIrsm; jyKvkyfcJhMuonf/ ,if;uJhodkYaqG;aEG;yGJrsm;udk 2020 jynfhESpf azazmf0g&DvürEÅav;wdkif;a'oBuD;tpdk;&tzGJU0if 0efBuD;rsm;ESifhwpfBudrf? rEÅav;NrdKU&Sd t&yfbufqdkif&mvlrItzGJUtpnf;rsm;ESifhwpfBudrf? ppfudkif;wdkif;a'oBuD;tpdk;& tzGJU0ifrsm;ESifhwpfBudrf? ppfudkif;wdkif;? rHk&GmNrdKU&Sd t&yfbufqdkif&m vlrItzGJUtpnf;rsm;ESifhwpfBudrf? ZGefvü u&ifjynfe,f t&yfbufqdkif&mvlrItzGJUtpnf;rsm;ESifhwpfBudrf?ZlvdkifvwGif rauG;wdkif;a'oBuD;tpdk;&tzGJU0if 0efBuD;rsm;ESifhwpfBudrf toD;oD;jyKvkyfcJhjyD; jzpfygonf/

Page 16: Rights Vision 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D

yJefjrefrmowif;vTm? ZGef - Zlvdkif? 2020

16

Page 17: Rights Vision 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D

yJefjrefrmowif;vTm? ZGef - Zlvdkif? 2020

17

]]tJ'Dtcsdefwkef;u uRefru b,fb0eJYpovJqdkawmh Empty chair aygh/ PEN International Confer-

ence awGrSm tusOf;uspma&;q&mawGudk ae&mvGwfav; ay;NyD;awmh *kPfjyKMuw,f/ uRefr axmifxJudka&mufaewJhtcsdefrSm ae&mvGwfb0eJY pcJhw,faygh/tJ'Dvdkae&mvGwfb0rwdkifcifav;urS wpfenf;tm;jzifhaxmifruscifav;urS urÇmrSm PEN International

qdkwm &Sdygvm;qdkwm od&wmyg/ bmjzpfvdkYvJqdkawmhuRefrwdkYqDrSm Censorship awG? 0g'jzefYcsda&;awGeJYwu,fwrf; bmrS rodcJh&bl;/ yxrurÇmppftNyD;1921 ckESpfuwnf;u axmifxm;wJh urÇmvHk;qdkif&m'DtzGJUBuD; &Sdw,fqdkwmudk axmifruscifav;urS odwJholwpfa,mufyg/ tJ'Dtaetxm;uaeNyD;awmhaxmifu vGwfvmwJhtcsdefus uRefr pOf;pm;rdwmubmvJqdkawmh uRefrwdkYu Self -isolation vkyfcJhMuw,f/wpfEdkifiHvHk; twdkif;twmeJY EdkifiHa&;t& uRefrwdkYuudk,fh[mudk,fyJ txD;usef0g'udk usifhoHk;cJhMuw,f/tJ'DtxD;usef0g'uae ausmfvGefzdkYudku EdkifiHa&;t&wpfEdkifiHvHk;twdkif;twmeJY pOf;pm;vmMuNyDaygh/ pOf;pm;vmMuNyDqdkawmh uRefrwdkYpma&;q&mawGtaeeJYua&m

'D[mudk vGefajrmufzdkY wpfckckawmh vkyf&r,f/ wpfEdkifiHvHk;twdkif;twmeJY vlwdkif;acgif;aqmifqdkwJh[meJY oGm;zdkYqdk&if a&&Snftajrmftjrifwpfck twdtus&SdrS jzpfr,f/'gudk ausmfvTm;zdkYqdk&if wpfOD;csif;? wpfa,mufcsif;b,favmufvkyfEdkifovJayghaemf/

]]wu,fwrf; pmayavmuordkif;udk jyefMunfhr,fqdk&if rsm;aomtm;jzifh taemufEdkifiHu pma&;q&mawGuyJ Edkb,fvfqkawG &Muw,f/ 'gayrJhtckqdk tm&Suae Edkb,fvfqk& pma&;q&mawG xGufvmatmif udk&D;,m;u &nf&G,fNyD;vkyfaewJh tckcsdefrsKd;rSmqdk uRefrwdkY bmvkyfEdkifrvJ/ udk,fhbmomudk,faxmifr,faygh/ tpktzGJUwpfck axmifvdkufr,faygh/'gudk urÇmu odatmifvkyfr,fqdkwJhudpöu uRefrxifw,f? awmfawmfav; tEÅ&m,frsm;w,faygh/ bmjzpfvdkYvJqdkawmh uRefrwdkYrSm urÇmu odwJhpma&;q&mvHkvHkavmufavmuf r&Sdbl;/ tJ'gu eHygwfwpftcsufaygh/ eHygwfESpftcsufu pma&;q&mawG&JUvkyfief;obm0t& Teamwork tpktzGJUeJYvkyfzdkYqdkwmu vdktyfcsufrjzpfaebl;/ tJ'Dawmh pma&;q&mtrsm;pk[m wpfudk,fawmform;awGcsnf;yJ/ wpfudk,fawmfxlaxmif&wmudk

tusyftwnf;twGif;rS acgif;aqmifrI pum;0dkif;rSm ajymMum;xm;onfh

yJefjrefrmtzGJU0if? yJeftifwmae&Sif'g½dkufwmbkwftzGJU0if pma&;q&mr roDwm-prf;acsmif;\

aqG;aEG;ajzMum;csuf

Page 18: Rights Vision 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D

yJefjrefrmowif;vTm? ZGef - Zlvdkif? 2020

18

BudKufw,f/ wpfudk,fawmfvGwfvyfcGifhudk aysmfydkufw,fqdkwJholawG/ tJ'gawGtm;vHk;udk Common Iden-

tity wpfckwnf;rSm pkzGJUzdkYqdkwm wu,fwrf;usawmhawmfawmfav;udk BudK;pm;&r,fhudpö jzpfvmw,f/

]]tJ'DrSm PEN International [m Literature

oufoufr[kwfawmhbJ Freedom of Expression qdkwJhvlwdkif;vlwdkif;&JU vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifh tumtuG,fay;w,fqdkwJh Mission tBuD;BuD;&Sdaew,f/ tJ'gaMumifhrdkYvdkY uRefru tJ'D Global Net-

work xJudk oGm;csifwm/ 'g[m ydktqifajyw,faygh/uRefrwdkYbmom uRefrwdkY xlaxmifNyD;awmh todtrSwfjyKygvdkYajym&if cufcJwJhvrf;aMumif;jzpfr,f/ 'gaMumifhrdkYvdkY 2012 aemufydkif;rSm vGwfvyfpGm oif;yif;zGJUpnf;cGifhawG pum;ajymvmwJhtcsdefrsKd;rSm tqifoifhjzpfatmifvdkYaygh/ 'Dtdyfrufu tapmBuD;uwnf;u rufcJh&wm/uRefr axmifuvGwfNyD;wJhaemufydkif;rSm awmufavQmufwpfcsdefcsdefrSm 'DtcGifhta&;&r,fqdkwJh arQmfvifhcsufeJYPEN International udk enf;aygif;pHkeJY qufoG,fcJhw,f/olwdkY&JUtpDtpOfawGrSm wpfa,mufwnf; yl;aygif;yg0ifcJhw,f/ uRefrrSm tzGJUr&Sdcifumvaygh/ 'Denf;eJYvkyfcJhwJhtwGuf 2013 rSmawmh 'D Network BuD;xJudk oGm;csifw,f? urÇmhEdkifiHaygif; 150 avmuf&SdwJh Net-

work BuD;aygh/ wpfenf;tm;jzifh Confederation aygh/pifwmwdkif;rSm olY[mol udk,fydkifrl0g'? udk,fydkiftkyfcsKyf?udk,fydkif&efyHkaiG&Sm? udk,fhbmom qHk;jzwfvdkY&w,f/udk,f OD;pm;ay;csifwJhtaMumif;t&mudk udk,fhbmomvkyfMuw,f/ 'gayrJh tJ'gu Confederation Net-

work BuD;jzpfw,f/ NyD;awmh Very Democratic jzpfNyD;pwnfaxmifuwnf;u 'Drdkua&pDenf;us oGm;wmjzpfwmaMumifh 'D[mBuD;xJrSm todtrSwfjyKcH&zdkY uRefrwdkYu udk,fhEdkifiHrSm udk,fhtzGJU&JUpnf;rsOf;awGudk tm;vHk;vufcHrS Vote vkyfNyD;rS 'g[m pifwmwpfcktjzpf vufcHEdkifygw,fvdkYqHk;jzwfrS wnfaxmifcGifh&wmyg/ 'Dtwdkif;vnf; yl;aygif;vdkY&wmr[kwfwJhtwGufaMumifh 'Dtqifhqifhudk vkyfwJhtcg ckeuvdk wpfOD;wpfa,mufcsif;uFreedom of Expression udk tm;vHk;u wpfajy;nDwnf;,HkMunfygw,fqdkwJh 'D Identity wpfckwnf;udk tm;vHk;ouf0if,HkMunfoGm;atmif tm;xkwf&wJh tvkyfudkt&ifvkyf&w,faygh/

]]tJ'Dawmh Freedom of Expression udk twdk

aumufajymwJhtcg FoE qdkawmh [m 'g &efolyJqdkwJhtawG;&SdcJhwJh EdkifiHayghaemf/ tJ'gaMumifhrdkYvdkY vkyf&wmydkNyD;cufw,f/ wpfenf;tm;jzifh Freedom of Expres-

sion vdkY ajymvdkufwmeJY EdkifiHa&;vdkYyJ jrifw,f/ tJ'DtcgrSm ckcHwdkufcdkufrIawG rsm;vmw,f/ tJ'DtcgrSmckeuvdk wpfudk,fawmfaevdkY&wJh pma&;q&mawGqDuyl;aygif;aqmif&GufrI[mvnf; tifrwefrS tuefYtowf&Sdw,f/ tJ'Dtusyftwnf;u wpfzufrSm &Sdaew,f/'gayrJh wpfzufrSmu uRefr oufaojy&r,f/ bmvJqdkawmh PEN Myanmar vdkYac:wJh jrefrmpifwmonfusefwJhpifwmawGeJY wef;wl&nfwltvkyfvkyfEdkifwJh pifwmwpfck jzpfw,f/ urÇmvHk;qdkif&m vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhawGrSmvnf; wufwuf<u<uyg0ifwJhpifwmrsKd;jzpfw,f/ wpfenf;tm;jzifh pifwmpOfrDwJhpifwmwpfckjzpfw,fqdkwmudk oufaojyrS qufvufNyD;awmh &yfwnfvdkY&rSmjzpfw,f/ bmjzpfvdkYvJqdkawmh uRefrwdkY&JUrlt& tJ'DvdkrsKd; pifwmpOfrrDbl;qdk&if uRefrwdkYu Deactivate vkyfcGifh? Terminate vkyfcGifh&Sdw,f/ 'gu Vote eJY vkyfwmyJ/ 'guvnf; 'DvdkyGwfwdkufrI Clash u jynfwGif;wifr[kwfbl;? jynfyrSmyg &Sdw,f/ tJ'DMum;xJ uRefrwdkYu ppftpdk;&vufxufrSm wpfavQmufvHk;ajymvmwJh pnf;urf;eJYjynfh0aom 'Drdkua&pDqdkwJh tawG;tac:u &Sdaew,f/ 'gayrJh 'Drdkua&pD bmvJqdkwm vlxk rodovdk 'Drdkua&pDqdkwm &ydkifcGifhawGeJY qufpyfw,f? Human Rights

awGeJY qufpyfw,fqdkwmom wpfavQmufvHk; ajymw,f/ usifhoHk;w,fqdkwmawmh r&Sdbl;/ uRefrwdkY tJ'DRights awG[m awmif;p&m vdkwm r[kwfygbl;/avhusifh,l usifhoHk;,l&wJht&mygqdkwJhtod r&Sdbl;/tavhtusifhvkyfvdkY&wJh 0ef;usifwpfckudk rzefwD;ay;EdkifcJhbl;/ tJtwGufaMumifhrdkYvdkY uRefrwdkYpifwm&JUVision

ae&mrSm 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkYu 'D&ydkifcGifh? 'DtcGifhta&;udk usifhoHk;EdkifwJh yvufazmif;wpfckjzpfatmif vkyfrS&r,f/ 'g[m &Sif;&Sif;ajym&if udk,fhEdkifiH&JUa&&Snftajrmftjrifudk pifwmeJY ydkNyD;vdkufavsmnDaxGjzpfatmif vkyfcsifw,faygh/ tJ'gawGtukefvHk;yl;aygif;EdkifzdkYqdkNyD; wpfzufrSm BudK;pm;&w,faygh/ vG,fovm;ar;&ifawmh rvG,fbl;aygh/ odkYaomf tm;vHk;udkwwfEdkiforQ yl;aygif;vmatmif vkyfw,f/ vGwfvyfpGma&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhudk umuG,fygw,fqdkwJh

Page 19: Rights Vision 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D

yJefjrefrmowif;vTm? ZGef - Zlvdkif? 2020

19

yJefjrefrm&JU Identity wpfckwnf;udk tm;vHk;ouf0ifNyD;,HkMunfvmatmifaygh/ udk,fh&JU wpfudk,fawmfxlaxmifxm;wmawGuawmh wpfu@yJaygh/

]]uRefrwdkYa&G;aumufyGJvkyfwJhtcg 2013 uae 2016 txdaygh/ PEN International &JU a&G;aumufyGJu 2016 rSmaygh/ 'DoHk;ESpftwGif;rSm yJefjrefrmtaeeJYvkyfcJhwJhtvkyfawG trsm;BuD;&Sdw,faygh/ 2014? 2015rSm trkef;pum;awG pvmwJhtwGuf trkef;pum;eJYywfoufwmawG vkyfw,f? Nidrf;csrf;a&;eJYywfoufNyD; 0w¬KNydKifyGJrsKd;awG vkyfw,fqdkwmrsKd;aygh/ EdkifiH&JUvuf&SdjzpfaewJhtajctae&,f? vGwfvyfpGma&;om;xkwfazmfajymqdkcGifh&,f? pmay&,f aygif;ul;EdkifwJh vIyf&Sm;rIawGtrsm;BuD;vkyfvmEdkifwJhtwGufaMumifh 2016 yJeftifwmae&Sife,f&JU'g½dkufwmbkwfae&m vpfvyfwJhtcgrSm 0ifta&G;cHygqdkwmrsKd; jzpfvmw,f/ yJeftifwmae&Sife,f&JUnDvmcHwdkif;rSm tcsdefwdkwkdeJY atmifjrifwJh yJefpifwmwpfckudk Mention vkyfwJhtcgwdkif;rSm PEN Myanmar

[m ygvmNyD/ txl;ojzifh ta&SUawmiftm&SEdkifiHawGxJrSm yJefxdkif;taeeJY bmrSrvkyfbl;qdkwmrsKd;awG &Sdaeawmhwu,ftvkyfvkyfaewJhpifwmu uRefrwdkYjzpfaew,f/2016 a&G;aumufyGJrSm 0ifta&G;cHwJhtcg wjcm;pifwmawGu vlawGvnf; trsm;BuD;ygvmw,f/ uRefreJYtwl0ifta&G;cHwJhwpfa,mufu yJefb*Fvm;a'h&Sfuaygh/ tJ'Dtcsdefu EdkifiHa&;t& &cdkifudpöeJY jyóemjzpfaewJhtcsdef?uRefrwdkYonf jynfwGif;rSm owif;axmufawG b,fvdktzrf;cHae&ayrJh jrefrmEdkifiHtwGif;rSm&SdwJh pma&;q&mtkyfpkwpfpkuawmh vGwfvyfpGm a&;om;xkwfazmfajymqdkcGifhtwGuf tm;oGefcGefpdkufvkyfaeygw,fqdkwJhoufaojyzdkY odyfta&;BuD;wJhtcsdefaygh/ aemufqHk;awmh uRefra&G;aumufcHvdkuf&ygw,f/ 'Dae&mrSm wpfckajymcsifwmu uRefr tifrwefauseyfoGm;wm wpfck&Sdw,f/yJeftifwmae&Sif&JU'g½dkufwmbkwfjzpfvmwJhtcsdefrSm rESpfu 2017 nDvmcHrSm uRefrtarqHk;wJhtwGuf uRefroGm;rwufEdkifbl;/ 'gayrJh uRefrwdkYu ESpfwdkif; wpfurÇmvHk;twdkif;twmeJY qHk;jzwfcsufawG csw,f/ 2017pufwifbmjzpfwJhtwGufaMumifh Mo*kwfjyóemt&&cdkifudpöeJYywfoufNyD; qHk;jzwfcsufawG cszdkYjzpfvmw,f/

]]nDvmcHu ,lu&def;rSm vkyfwmaMumifh tJ'Dtcsdefu yJefjrefrmOuú|uvnf; ADZmtcuftcJaMumifhroGm;vdkufEdkifbl;/ wpfenf;tm;jzifh jrefrmwpfa,muf

rS r&SdwJhtcsdefaygh/ tJ'DqHk;jzwfcsufu cscsifovkd csvdkufvdkY&wJhtaetxm;yJ/ odkYaomf jrefrmu wpfa,muf 'g½dkufwmbkwfxJrSm ygaewJhtwGufaMumifhrdkYvdkY olwdkYu uRefrudk vSrf;ajymw,f/ reufjzefrSmqHk;jzwfcsuftajzxGufr,f? tJ'DtwGuf bmtcsufawGudk ygapcsifovJqdkwJhtcgrSm uRefr 'gawGudk Men-

tion vkyfEdkifcJhw,f/ NrdK? crD? &cdkif pwJh usefwdkif;&if;om;awG&JU touftEÅ&m,fNcdrf;ajcmufcH&rIawGudk rjzpfrae Mention vkyfay;yg/ NyD;awmh owif;axmufawGtwGuf vGwfvyfpGm owif;&,lcGifhudk tmrcHay;EdkifwJhqHk;jzwfcsufawG vkyfay;ygvdkY uRefr awmif;qdkEdkifcJhw,faygh/ uRefrwdkYwpfavQmufvHk;oGm;wJh tawG;awGudk a&&Snftajrmftjrifudk OD;wnfNyD;oGm;xm;wmjzpfwJhtwGufaMumifh pma&;q&muGufuGufuav;udkrlwnfNyD;oGm;xm;wmvnf; r[kwfbJ wpfEdkifiHvHk;&JUa&&SnftajrmftjrifeJYudkufnDatmif oGm;xm;wmrdkY uRefrwdkY'gudk ta&;BuD;wJhudpöwpfckvdkaygh/ aemufwpfckuyvufazmif;aygh/ udk,f vkyfcsifwm 'Drdkua&pDjzpfw,fqdk&if 'D&ydkifcGifhawGudk todtrSwfjyKcHcsifw,f? &csifw,fqdk&if tJ'D&ydkifcGifhawGudk usifhoHk;EdkifwJhtcif;tusif;udk udk,fudk,fwdkifu zefwD;zdkY vdkw,f/ tJ'DtwGufudkawmh uRefrwdkYtm;xnfh&r,faygh/ tJ'DvdkrSyJ a&&SnfqufNyD;oGm;vdkY&w,f/ 'gaMumifhrdkYvdkY wpfEdkifiHvHk;twdkif;twmjcHKiHkpOf;pm;wJh Vision rsKd;? aemufwpfcku twdwfu jzpfcJhwmawGudk oHk;oyfNyD; vuf&SdrSm udk,f b,fae&mudk a&mufaeovJqdkwmudk trSeftwdkif;jrifNyD;awmhrS twdwfeJYrwlwJh twdwfxufydkaumif;wJh vuf&Sdtajctae? tem*wfudk oGm;EdkifwJhtajrmftjrifrsKd;aygh/ uRefrxifw,f 'grsKd;rygvdkYuawmh acgif;aqmifrIu tqifrajybl;aygh}}

[k pma&;q&mr roDwm-prf;acsmif;u aqG;aEG;ajzMum;xm;ygonf/

2019 ckESpfu aqG;aEG;csufta[mif; jzpfygonf/

Page 20: Rights Vision 'gawG tm;vHk;ygcsifw,f/ uRefrwdkhu 'D

yJefjrefrmowif;vTm? ZGef - Zlvdkif? 2020

20

# 71, 4th Floor, Myay Ni Gone Zay Street,Sanchaung Township, Yangon, Myanmar.Email: [email protected],ph: +95 9784420175, +95 9780592913