Rishikim i parashikimeve makroekonomike - maj 2019 -

Anita Angelovska-Bezhoska

guvernator

9 maj 2019

Supozime kyçe rreth parashikimeve

• Rimëkëmbje të mëtejshme globale dhe rritje të kërkesës së huaj, si një stimul irëndësishëm për sektorin eksportues vendas, por me një ritëm më të ngadalshëm sevlerësimet e tetorit dhe rreziqe më të theksuara për poshtë;

• Kushte stabile politike, të cilat do të veprojnë në mënyrë të favorshme mbi besimin eagjentëve ekonomik dhe vendimet e tyre për investim dhe konsum;

• Zbatimi i politikave për mbështetje të investimeve të huaja dhe të vendit -nxitje të flukseve shesë të kapitalit në ekonomi në sektorët e mallrave të shkëmbyeshme(efekt pozitiv mbi produktivitetin dhe konkurrencën);

• Rritje e mëtejshme e aktivitetit në kapacitetet ekzistuese të orientuara kaheksporti, si një faktor specifik strukturor në ekonominë e vendit i cili kontribuon për rritjesolide të eksportit;

• Intensifikim i ciklit të investimeve publike infrastrukturore - pritet një rritje pasrënies së përkohshme në vitin 2018;

• Konsolidim gradual fiskal në pajtim me strategjinë fiskale në plan afatmesëm.

2

Ngadalësim i pritur i rritjes globalenga 3,6% në vitin 2018 në 3,3% në vitin2019...

... i dukshëm përmes rishikimit përposhtë të kërkesës së huaj efektive(për vitet 2019 dhe 2020 rritje prej 1,4%dhe 1,6%, kundrejt pritjeve të tetorit prej2% dhe 1,8%, respektivisht);

...kryesisht duke i reflektuar pritjet përrritje më të ulët në Gjermani.

Rreziqet për parashikimet e rritjes globalejanë kryesisht për poshtë

Mjedis të jashtëm më pak tëfavorshëm në krahasim meparashikimet e tetorit

Duke pasur parasysh rritjen më të ulët globale, pritet rritje më e ulët e çmimeve të huaja

Rishikimi për poshtë i çmimeve të naftës, me vlerësime për rënien e tyre në vitet 2019 dhe 2020,pas rritjes në vitin 2018 - paqëndrueshmëri jashtëzakonisht e lartë e çmimeve të kësaj lënde djegse

Rishikim për poshtë i lëndëve tjera djegëse (gaz, energji elektrike)

Rishikime në drejtime të kundërta të çmimeve të ushqimit, por me pritje për rritje mesatare tëmoderuar

Rishikime të vogla rritëse të çmimeve të metaleve, me pritje për stabilizimin e tyre ose rënieminimale në periudhën e ardhshme

Inflacioni i huaj efektiv - me rishikim minimal për poshtë në 1,6% dhe 1,8% për vitet 2019 dhe 2010,nga 1,8 dhe 1,9 në tetor

Kushte të favorshme për shkëmbim, me efekte pozitive mbi bilancin e pagesave dheinflacionin

Skenari makroekonomik për vitet 2019-2021

(në përgjithësi nuk ka ndryshime më të mëdha në raport me parashikimet e tetorit)

5

Parashikimi i PBB-së

Supozimet e fundit për mjedisin e brendshëm dhe të jashtëm, si dhe kushtet fillestare(performancë pak më të mirë të PBB-së prej 2,7% në vitin 2018 përkundër 2,3%),nënkupton parashikime të pandryshuara afatmesme për rritjen.

Në periudhën e parashikimeve 2019-2021 ende pritet rritje e mëtejshme e ekonomisë sëvendit: rritje e PBB-së prej 3,5% në vitin 2019 dhe pritje për përshpejtim të rritjes në 3,8%në vitin 2020 dhe 4% në vitin 2021

Sa i përket strukturës së rritjes, pritet që kërkesa vendase të jetë nxitësi kryesor irritjes; eksporti neto me kontribut negativ

6

Parashikimet e PBB-së (nxitës të rritjes)

7

Mesatarisht, për vitet 2019 dhe 2020, kërkesa e eksporteve vazhdon të ketëpjesëmarrje më të madhe në rritje, gjë që është e lidhur me aktivitetin e kapaciteteve tëhuaja eksportuese, hyrjen e kompanive të reja dhe rritje të mëtejshme të kërkesës sëhuaj efektive.

Një stimul të rëndësishëm mbi rritjen edhe prej investimeve - pas rënies në vitin 2018,vlerësime për rimëkëmbjen e tyre në dy vitet e ardhshme, e mbështetur nga investimetpublike dhe të huaja, por edhe nga kushtet më të mira për investim për investitorëtvendas.

Kontribut pozitiv i konsumit personal, gjatë një rritjeje të mëtejshme të të ardhuravetë disponueshme, mbështetjes kredituese nga ana e bankave vendase dhe besimit tërritur.

БДПДомашна

побар.

Нето-

извоз

% % п.п. % п.п. % п.п. % п.п. % п.п.

2018 2.7 2.9 1.9 -7.2 -2.4 15.3 8.5 9.0 -6.2 6.2 0.9 0.4 2.2

2019 3.5 2.0 1.7 8.3 2.8 5.4 3.7 5.6 -4.7 0.0 0.1 4.5 -0.9

2020 3.8 3.2 2.3 9.4 3.1 4.8 3.2 5.4 -4.8 -0.3 0.0 5.4 -1.6

2019-2020 3.7 2.6 2.0 8.8 3.0 5.1 3.5 5.5 -4.7 -0.1 0.0 4.9 -1.2

Лична

потрошувачка

Бруто-

инвестиции

Извоз на стоки и

услуги

Увоз на стоки и

услуги

Јавна

потрошувачка

придонес во п.п. (апр. 19)

Parashikimi i PBB-së- ndryshime strukturore -

• Pritje për ndryshime pozitive në strukturën e PBB-së.

• Rritje e pjesëmarrjes së investimeve, ulja e konsumit dhe përmirësim i vogël ieksportit neto.

Parashikimi i inflacionit

Rishikim për poshtë i inflacionit për vitin 2019 (nga 2% në 1,5%) - Ritmi i deritanishëm iinflacionit është nën pritjet, ndërsa pritjet për rritje të çmimeve të importit janë korrigjuar për poshtë

Ruajtje e parashikimeve nga cikli i tetorit për lëvizjet e inflacionit për rreth 2% në vitet 2020dhe 2021, në kushte të një hendeku të moderuar pozitiv të prodhimit, rritje të çmimeve të ushqimit dherritje të inflacionit të huaj.

Rreziqet për trajektoren e parashikuar të inflacionit janë kryesisht të lidhur ma pasigurinë rreth çmimevetë importit, veçanërisht lëndëve djegëse.

Vlerësime për ruajtjen e zhvillimeve të favorshme në llogarinë korrente në planafatmesëm (deficit i moderuar)

Në vitet e kaluara, trend i rënies së deficitit në llogarinë korrente, i cili në vitin 2018 u ul në0,3% të PBB-së.

Në periudhën e viteve 2019-2021, pritet një zgjerim i moderuar i PBB-së prejmesatarisht 1,3%

rritje e moderuar e deficitit tek të ardhurat parësore

tepricë më e vogël në të ardhurat dytësore në nivel më të ulët

përmirësim i vogël në gjendjen e bilancit të mallrave dhe shërbimeve

Në raport me tetorin, një përmirësim i vogël në llogarinë korrente

Flukset në llogarinë financiare gjatë periudhës së viteve 2019-2021 janë tëmjaftueshme për mbulim të deficitit në llogarinë korrente dhe rritje shtesë të rezervavevalutore. Në periudhën e parashikimit priten flukse neto nga investimet e huaja direktedhe huamarrja afatgjate e sektorit publik.

Gjatë tërë periudhës së parashikimeve, treguesit për mjaftueshmërinë e rezervavevalutore janë në zonë të sigurt.

Në raport me tetorin, flukse mesatarisht më të larta dhe nivel më i lartë irezervave valutore

• Në fund të vitit 2018, rritja e depozitave i tejkaloi pritjet, ndërsa rrjedhat e kredisë ishin pak më tëulëta se sa parashikimi

• Duke pasur parasysh ndryshimet në kushtet fillestare, dhe gjatë një vlerësimi për ambient stabil dheaktivitet të intensifikuar ekonomik, në vitin 2019 pritet një rritje e depozitave prej 8,3% (nëparashikimet e tetorit 7.7%), me intensifikim të moderuar të rritjes në periudhën e ardhshme prejmesatarisht 8,5% në vitet 2020 dhe 2021.

• Aktiviteti kreditues i bankave vazhdon të jetë një faktor i rëndësishëm në rritjen ekonomike - pritet që rritja e kredisë në periudhën e viteve 2020-2021 të mbetet stabile dhe të jetë 8% (rreth 8,5% në tetor), gjatë një rritjeje të mëtejshme të ndërmjetësimit financiar.

42

44

46

48

50

52

54

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

Кредитен и депозитен раст

вкупни кредити (годишни промени, во %)

вкупни депозити (годишни промени, во%)

учество на кредити во БДП (во %), десна скала

Përmbledhje

Në periudhën midis dy parashikimeve, në kushte të bazave të shëndosha ekonomike dhepritjeve stabile të agjentëve ekonomike, dhe zhvillimeve diçka më të favorshme tëtreguesve kyç por politikën monetare, Banka Popullore uli normën e interesit në dyraste në mënyrë që ajo të jetë 2,25%.

Parashikimet e fundit të Bankës Popullore për periudhën e ardhshme përfshijnë pritjetpër një kontekst të brendshëm të qëndrueshëm dhe të parashikueshëm,rritjen e mëtejshme të eksporteve dhe focimin e ciklit infrastrukturor.

Mosrealizimi i mundshëm i një pjese të këtyre supozimeve ose realizimi i ndonjërit ngarreziqet mund të shkaktojë devijim nga pritjet, veçanërisht në parashikimet për rritje.

Rrezik pozitiv - përshpejtim i procesit të integrimeve euroatlantike

Në përgjithësi, parashikimet e fundit makroekonomike tregojnë themele tëqëndrueshme dhe solide të ekonomisë së vendit, me potencial për rritje solide, tëmbështetur nga aktiviteti kreditues i bankave, në kushte të mungesës së presioneve tëinflacionit dhe mungesë të çekuilibrimeve në pozicionin e jashtëm

Banka Popullore edhe gjatë periudhës së ardhshme me kujdes do përcjellizhvillimet, si dhe ndryshimet në kushtet e brendshme dhe të jashtme, në kontekst tëzbatimit të politikës monetare.

13

14