rİsk yÖnetİmİ ve deĞerlendİrmesİ i.bÖlÜm rİsk algilama

RİSK YÖNETİMİ VE

DEĞERLENDİRMESİ

I.BÖLÜMRİSK ALGILAMA

TEHLİKE: İnsanların yaralanması, sağlığının bozulması veya bunların gerçekleşmesine sebep olabilecek kaynak, durum veya işlem.(TS 18001)

Tanımlar: (TS 18001 İSG Yönetim Sistemleri)

1-RİSK ALGILAMA

Bir iş faaliyetinin veya işle ilgili durumun

yol açtığı ve/veya kötüleştirdiği

belirlenebilir, olumsuz fiziksel veya ruhsal

durum. (TS 18001)

Sağlığın Bozulması

Olay:

Yaralanmaya, sağlığın bozulmasına veya ölüme sebep olan veya sebep

olacak potansiyele sahip olan işle ilgili durum.

Yaralanmaya, sağlığın bozulmasına veya ölüme sebep olmadan gerçekleşen

olaylara ise “Hasarsız olay- Ramak kaldı” denilmektedir..(TS 18001)

Kaza:

Yaralanmaya, sağlığın bozulmasınaveya ölüme sebep olan olaydır.(TS 18001)

RİSK

Tehlikeli bir olayın veya maruz kalma durumunun meydana

gelme olasılığı ile olay veya maruz kalma durumunun yol

açabileceği yaralanma veya sağlık bozulmasının ciddiyet

derecesinin birleşimi.(TS 18001)

ŞİDDET(Yaralanma-Ölüm)

İHTİMAL

Risk = İ x Ş İ: İhtimalŞ: Şiddet

RİSK:

TEHLİKE VE RİSK

RİSK

Tehlikelerden kaynaklanan

riskin büyüklüğünü tahmin

etmek ve mevcut kontrollerin

yeterliliğini dikkate alarak

riskin kabul edilebilir olup

olmadığına karar vermek için

kullanılan proses.

(TS 18001)

Kabul Edilebilir Risk:

Kuruluşun Yasal

zorunluluklara ve kendi İSG

politikasına göre,

tahammül edebileceği

düzeye indirilmiş risk.

(TS 18001)

İşin yapılması ve yürütümü sırasında oluşan risk yada risklerin, tanımlanmış bir zaman aralığı süresince, kabul edilemez düzeyin dışında kalma yeteneği

R RR

R

KABUL EDİLEBİLİR RİSK

NORMAL ÇALIŞMA KOŞULLARI: …tasarımlanan amaç doğrultusunda ………

GÜVENLİK

RİSKLER

İNSANLAR TARAFINDAN

NASIL ALGILANIR ?

RİSK ALGILAMASI (I,II,III)Riskin nasıl algılandığını anlamak için; insanların riski nasıl

tanımladıklarına bakmak gereklidir. Risk insanlarca oldukça farklı

şekilde tanımlanmaktadır.

Üzerinde uzlaşılan manada risk; güvenliğin zıddı bir durumdur ve güvenlikle

ters orantılı olarak değişir.

(Kumamoto ve Henley 1996)

RİSK ALGILAMASINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Korkutuculuk düzeyi

Anlaşılabilirlik düzeyi

Etkilenecek kişi sayısı

Tehlikenin ve riskin ne ölçüde anlaşılabildiği

Riskin ne derece eşit dağıldığı

Riski ne derece önlenebileceği

Riskin kişisel olarak kabullenilip kabullenilmediği

RİSKLER İNSANLAR TARAFINDAN NASIL ALGILANIR

Ris

k al

gıla

ma

Zaman

RİSK ALGILAMASININ ZAMANLA AZALMASI

RİSK-1Risk belirlendiğinde bir önem Seviyesinde algılanır. Ancak zamanla önem seviyesinde birdüşüş gözlenir. (kanıksama)

Ris

k al

gıla

ma

RİSK

Zaman

Ciddi kaza

RİSK ALGILAMASI-KAZA İLİŞKİSİ

Ciddi bir kaza sonrası risk algılama Seviyesi aniden yükselir.

RİSK ALGILAMASI- KAZA İLİŞKİSİ

Ciddi kaza

RİSK

Zaman

Ris

k A

lgıla

ma

?

Risk algı

seviyesinin

zamanla

azalmasına

KANIKSAMA denir.

Ömür boyu bir nükleer santralin yakınında yaşamakUçak düşmesi

İş Kazaları

Normal ölçüye göre küçük araba kullanmak

Motorlu taşıt kazaları

Madencilik yada inşaat işçiliğiTüm kazalarYoksul olmak15 kilo fazla ağırlıkKanserKömür madeninde çalışmak

Sigara (günde 1 paket)

Bekar olmak

(ABD’de) Beyaz değil siyah olmak

Kadın değil erkek olmak

Kalp hastalığı

RİSK ALGILAMASI İSTATİSTİĞİ

• Gökdelenlerin ilk yapılmaya başlandığı yıllarda riski kabullenmek olumlu bir

imaj olarak reklamlarda kullanılabiliyordu.

RİSK ALGILAMADA İNSAN FAKTÖRÜ

JAPONYA

TÜRKİYE

RİSK ALGILAMADA İNSAN FAKTÖRÜ

RİSK DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARINDA ÜST YÖNETİMİN

ROLÜ NEDİR ?

ÜST YÖNETİM;

Kuruluşta İSG Yönetim Sistemi oluşturmak ve

Risk Değerlendirme uygulamasına geçmek için, bu

konuda üst yönetim stratejik bir karar almak

zorundadır

• Yönetici; yükümlülüklerinin ve sorumluluklarının neler

olduğunu belirlemeli, dikkate alması gerekli hususları

değerlendirerek, öncelik sıralaması yapmalı

ve

• Öncelikler arasında İSG konusuna hangi sırada yer

vereceğine karar vermelidir

RİSK YÖNETİMİ – YÖNETİCİNİN ROLÜ

GüvenlikMaliyet Üretim/Hizmet

Kalite


Azami Üretim ve Kar

İŞÇİLER / ÇALIŞANLAR

DENETMEN

İŞVEREN / YÖNETİM

YÖNETİCİ HER İKİSİNİ BİRLİKTE SAĞLAMALIDIR.

İş Tatminiİyi MaaşKonforlu Çalışma Ortamı


• Suçlamayalım

• Sorumluluk alalım

• Sadece kendimiz için değil

• Başkaları için de yapalım

• İşyerini yaşanacak bir yer yapalım

SORUMLULUK HERKESİNDİR


DEĞERLENDİRMESİII.BÖLÜM

Çalışma ortamı gözle

görünen veya

görünmeyen

tehlikelerle doludur

NEDEN RİSK DEĞERLENDİRMESİ?


Bu tehlikelerden

kaynaklanan riskler;

Acil kontrol altına

alınması gereken

yüksek risk midir??

NEDEN RİSK DEĞERLENDİRMESİ?Yoksa, alınan bir

takım önleyici

koruyucu tedbirler

ile sadece kontrol

önlemlerini gözden

geçirmem gereken

düşük risk midir?

TEHLİKELERDEN KAYNAKLANAN RİSKLERİ TAHMİN ETMEK ve KABUL

EDİLEMEZ OLANLARI ORTADAN KALDIRMAK İÇİN

RİSK DEĞERLENDİRMESİ

Neden Risk Değerlendirmesi?

• YASAL NEDENLER

• ETİK NEDENLER

• FİNANSAL NEDENLER

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği Resmi Gazete Tarihi: 29.12.2012 Resmi Gazete Sayısı: 28512 1. BÖLÜM

Amaç• MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği

yönünden yapılacak risk değerlendirmesinin usul ve esaslarını düzenlemektir.Kapsam• MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve

Güvenliği Kanunu kapsamındaki işyerlerini kapsar.Dayanak• MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 10 uncu ve

30 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği c) Kanun: 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş

Sağlığı ve Güvenliği Kanununu, ç) Önleme: İşyerinde yürütülen işlerin

bütün safhalarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için planlanan ve alınan tedbirlerin tümünü,

d) Ramak kala olay: İşyerinde meydana gelen; çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olayı,

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği

Tanımlar• MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik

Bakanlığını, b) Kabul edilebilir risk seviyesi: Yasal

yükümlülüklere ve işyerinin önleme politikasına uygun, kayıp veya yaralanma oluşturmayacak risk seviyesini,


e) Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini,

f) Risk değerlendirmesi: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaları,

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği g) Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan

gelebilecek, çalışanı veya işyerini

etkileyebilecek zarar veya hasar verme

potansiyelini,

ifade eder

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği2. BÖLÜM-İşveren Yükümlülüğü ve Risk Değerlendirmesi

Ekibi

İşveren yükümlülüğü

MADDE 5 – (1) İşveren; çalışma ortamının

ve çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlama,

sürdürme ve geliştirme amacı ile iş sağlığı

ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi

yapar veya yaptırır


2. BÖLÜM-İşveren Yükümlülüğü ve Risk Değerlendirmesi Ekibi


(2) Risk değerlendirmesinin gerçekleştirilmiş

olması; işverenin, işyerinde iş sağlığı ve

güvenliğinin sağlanması yükümlülüğünü

ortadan kaldırmaz




• (3) İşveren, risk değerlendirmesi

çalışmalarında görevlendirilen kişi veya

kişilere risk değerlendirmesi ile ilgili ihtiyaç

duydukları her türlü bilgi ve belgeyi temin

eder.

Risk değerlendirmesi ekibi MADDE 6 – (1) Risk değerlendirmesi, işverenin oluşturduğu bir

ekip tarafından gerçekleştirilir. Risk değerlendirmesi ekibi aşağıdakilerden oluşur.

a) İşveren veya işveren vekili. b) İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği

uzmanları ile işyeri hekimleri. c) İşyerindeki çalışan temsilcileri. ç) İşyerindeki destek elemanları. d) İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen

ve işyerinde yürütülen çalışmalar, mevcut veya muhtemel tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği2. BÖLÜM-İşveren Yükümlülüğü ve Risk Değerlendirmesi Ekibi

(2) İşveren, ihtiyaç duyulduğunda bu ekibe destek olmak

üzere işyeri dışındaki kişi ve kuruluşlardan hizmet alabilir

3) Risk değerlendirmesi çalışmalarının koordinasyonu

işveren veya işveren tarafından ekip içinden

görevlendirilen bir kişi tarafından da sağlanabilir



(4) İşveren, risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişilerin görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılar, görevlerini yürütmeleri sebebiyle hak ve yetkilerini kısıtlayamaz.

(5) Risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişiler işveren tarafından sağlanan bilgi ve belgeleri korur ve gizli tutar.


3. Bölüm – Risk Değerlendirme Aşamaları

MADDE 7 – (1) Risk değerlendirmesi; tüm işyerleri için tasarım veya kuruluş

aşamasından başlamak üzere tehlikeleri tanımlama, riskleri belirleme ve analiz

etme, risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması, dokümantasyon, yapılan

çalışmaların güncellenmesi ve gerektiğinde yenileme aşamaları izlenerek

gerçekleştirilir.

(2) Çalışanların risk değerlendirmesi çalışması yapılırken ihtiyaç duyulan her

aşamada sürece katılarak görüşlerinin alınması sağlanır.

Tehlikelerin tanımlanması

MADDE 8 – (1) Tehlikeler tanımlanırken çalışma ortamı, çalışanlar ve işyerine

ilişkin ilgisine göre asgari olarak aşağıda belirtilen bilgiler toplanır.

a) İşyeri bina ve eklentileri.

b) İşyerinde yürütülen faaliyetler ile iş ve işlemler.

c) Üretim süreç ve teknikleri.

ç) İş ekipmanları

d) Kullanılan maddeler.

e) Artık ve atıklarla ilgili işlemler.

f) Organizasyon ve hiyerarşik yapı, görev, yetki ve sorumluluklar.

g) Çalışanların tecrübe ve düşünceleri

ğ) İşe başlamadan önce ilgili mevzuat gereği alınacak çalışma izin

belgeleri.

h) Çalışanların eğitim, yaş, cinsiyet ve benzeri özellikleri ile sağlık gözetimi

kayıtları.

ı) Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika

gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu.

i) İşyerinin teftiş sonuçları.

j) Meslek hastalığı kayıtları.

k) İş kazası kayıtları.

l) İşyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı

halde işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan olaylara

ilişkin kayıtlar.

m) Ramak kala olay kayıtları.

n) Malzeme güvenlik bilgi formları.

o) Ortam ve kişisel maruziyet düzeyi ölçüm sonuçları.

ö) Varsa daha önce yapılmış risk değerlendirmesi çalışmaları.

p) Acil durum planları.

r) Sağlık ve güvenlik planı ve patlamadan korunma dokümanı

gibi belirli işyerlerinde hazırlanması gereken dokümanlar.

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği

3. BÖLÜM – RİSK DEĞERLENDİRME AŞAMALARI TEHLİKELERİN TANIMLANMASI

(2) Tehlikelere ilişkin bilgiler toplanırken aynı

üretim, yöntem ve teknikleri ile üretim

yapan benzer işyerlerinde meydana gelen iş

kazaları ve ortaya çıkan meslek hastalıkları

da değerlendirilebilir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 3. BÖLÜM – RİSK DEĞERLENDİRME AŞAMALARI

TEHLİKELERİN TANIMLANMASI

(3) Toplanan bilgiler ışığında; iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuatta yer alan hükümler de dikkate alınarak, çalışma ortamında bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve benzeri tehlike kaynaklarından oluşan veya bunların etkileşimi sonucu ortaya çıkabilecek tehlikeler belirlenir ve kayda alınır.


Bu belirleme yapılırken aşağıdaki hususlar, bu hususlardan etkilenecekler ve ne

şekilde etkilenebilecekleri göz önünde bulundurulur:

a) İşletmenin yeri nedeniyle ortaya çıkabilecek tehlikeler.

b) Seçilen alanda, işyeri bina ve eklentilerinin plana uygun yerleştirilmemesi veya planda

olmayan ilavelerin yapılmasından kaynaklanabilecek tehlikeler.

c) İşyeri bina ve eklentilerinin yapı ve yapım tarzı ile seçilen yapı malzemelerinden

kaynaklanabilecek tehlikeler.

ç) Bakım ve onarım işleri de dahil işyerinde yürütülecek her türlü faaliyet esnasında

çalışma usulleri, vardiya düzeni, ekip çalışması, organizasyon, nezaret sistemi,

hiyerarşik düzen, ziyaretçi veya işyeri çalışanı olmayan diğer kişiler gibi faktörlerden

kaynaklanabilecek tehlikeler.

TEHLİKELERİN TANIMLANMASId) İşin yürütümü, üretim teknikleri, kullanılan maddeler, makine ve ekipman, araç ve gereçler ile

bunların çalışanların fiziksel özelliklerine uygun tasarlanmaması veya kullanılmamasından kaynaklanabilecek tehlikeler.

e) Kuvvetli akım, aydınlatma, paratoner, topraklama gibi elektrik tesisatının bileşenleri ile ısıtma, havalandırma, atmosferik ve çevresel şartlardan korunma, drenaj, arıtma, yangın önleme ve mücadele ekipmanı ile benzeri yardımcı tesisat ve donanımlardan kaynaklanabilecek tehlikeler.

f) İşyerinde yanma, parlama veya patlama ihtimali olan maddelerin işlenmesi, kullanılması, taşınması, depolanması ya da imha edilmesinden kaynaklanabilecek tehlikeler.

g) Çalışma ortamına ilişkin hijyen koşulları ile çalışanların kişisel hijyen alışkanlıklarından kaynaklanabilecek tehlikeler.

ğ) Çalışanın, işyeri içerisindeki ulaşım yollarının kullanımından kaynaklanabilecek tehlikeler.

h) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yeterli eğitim almaması, bilgilendirilmemesi, çalışanlara uygun talimat verilmemesi veya çalışma izni prosedürü gereken durumlarda bu izin olmaksızın çalışılmasından kaynaklanabilecek tehlikeler.


3. BÖLÜM – RİSK DEĞERLENDİRME AŞAMALARI


(4) Çalışma ortamında bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal,

ergonomik ve benzeri tehlike kaynaklarının neden olduğu tehlikeler ile ilgili

işyerinde daha önce kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırma çalışması

yapılmamış ise risk değerlendirmesi çalışmalarında kullanılmak üzere; bu

tehlikelerin, nitelik ve niceliklerini ve çalışanların bunlara maruziyet seviyelerini

belirlemek amacıyla gerekli bütün kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmalar

yapılır.


3. BÖLÜM – RİSK DEĞERLENDİRME AŞAMALARIRisklerin belirlenmesi ve analizi

MADDE 9 – (1) Tespit edilmiş olan tehlikelerin her biri ayrı ayrı dikkate alınarak bu tehlikelerden kaynaklanabilecek risklerin hangi sıklıkta oluşabileceği ile bu risklerden kimlerin, nelerin, ne şekilde ve hangi şiddette zarar görebileceği belirlenir. Bu belirleme yapılırken mevcut kontrol tedbirlerinin etkisi de göz önünde bulundurulur.

(2) Toplanan bilgi ve veriler ışığında belirlenen riskler; işletmenin faaliyetine ilişkin özellikleri, işyerindeki tehlike veya risklerin nitelikleri ve işyerinin kısıtları gibi faktörler ya da ulusal veya uluslararası standartlar esas alınarak seçilen yöntemlerden biri veya birkaçı bir arada kullanılarak analiz edilir.

(3) İşyerinde birbirinden farklı işlerin yürütüldüğü bölümlerin bulunması halinde birinci ve ikinci fıkralardaki hususlar her bir bölüm için tekrarlanır.

(4) Analizin ayrı ayrı bölümler için yapılması halinde bölümlerin etkileşimleri de dikkate alınarak bir bütün olarak ele alınıp sonuçlandırılır.

(5) Analiz edilen riskler, kontrol tedbirlerine karar verilmek üzere etkilerinin büyüklüğüne ve önemlerine göre en yüksek risk seviyesine sahip olandan başlanarak sıralanır ve yazılı hale getirilir.


3. BÖLÜM – RİSK DEĞERLENDİRME AŞAMALARIRisk kontrol adımları

MADDE 10 – (1) Risklerin kontrolünde şu adımlar uygulanır.

a) Planlama: Analiz edilerek etkilerinin büyüklüğüne ve önemine göre sıralı hale getirilen risklerin kontrolü amacıyla bir planlama yapılır.

b) Risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması: Riskin tamamen bertaraf edilmesi, bu mümkün değil ise riskin kabul edilebilir seviyeye indirilmesi için aşağıdaki adımlar uygulanır.

1) Tehlike veya tehlike kaynaklarının ortadan kaldırılması.

2) Tehlikelinin, tehlikeli olmayanla veya daha az tehlikeli olanla değiştirilmesi.

3) Riskler ile kaynağında mücadele edilmesi.


3. BÖLÜM – RİSK DEĞERLENDİRME AŞAMALARIRisk kontrol adımları

c) Risk kontrol tedbirlerinin uygulanması: Kararlaştırılan tedbirlerin iş ve işlem basamakları, işlemi yapacak kişi ya da işyeri bölümü, sorumlu kişi ya da işyeri bölümü, başlama ve bitiş tarihi ile benzeri bilgileri içeren planlar hazırlanır. Bu planlar işverence uygulamaya konulur.

ç) Uygulamaların izlenmesi: Hazırlanan planların uygulama adımları düzenli olarak izlenir, denetlenir ve aksayan yönler tespit edilerek gerekli düzeltici ve önleyici işlemler tamamlanır.

(2) Risk kontrol adımları uygulanırken toplu korunma önlemlerine, kişisel korunma önlemlerine göre öncelik verilmesi ve uygulanacak önlemlerin yeni risklere neden olmaması sağlanır.

(3) Belirlenen risk için kontrol tedbirlerinin hayata geçirilmesinden sonra yeniden risk seviyesi tespiti yapılır. Yeni seviye, kabul edilebilir risk seviyesinin üzerinde ise bu maddedeki adımlar tekrarlanır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği 3. BÖLÜM – RİSK DEĞERLENDİRME AŞAMALARI

DokümantasyonMADDE 11 – (1) Risk değerlendirmesi asgarî aşağıdaki hususları

kapsayacak şekilde dokümante edilir.a) İşyerinin unvanı, adresi ve işverenin adı.b) Gerçekleştiren kişilerin isim ve unvanları ile bunlardan iş

güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi olanların Bakanlıkça verilmiş belge bilgileri.

c) Gerçekleştirildiği tarih ve geçerlilik tarihi.ç) Risk değerlendirmesi işyerindeki farklı bölümler için ayrı ayrı

yapılmışsa her birinin adı.



DOKÜMANTASYON

d) Belirlenen tehlike kaynakları ile tehlikeler.

e) Tespit edilen riskler.

f) Risk analizinde kullanılan yöntem veya yöntemler.

g) Tespit edilen risklerin önem ve öncelik sırasını da içeren analiz sonuçları.

ğ) Düzeltici ve önleyici kontrol tedbirleri, gerçekleştirilme tarihleri ve sonrasında

tespit edilen risk seviyesi.


3. BÖLÜM – RİSK DEĞERLENDİRME AŞAMALARIDOKÜMANTASYON2) Risk değerlendirmesi dokümanının sayfaları numaralandırılarak;

gerçekleştiren kişiler tarafından her sayfası paraflanıp, son sayfası imzalanır ve işyerinde saklanır.

(3) Risk değerlendirmesi dokümanı elektronik ve benzeri ortamlarda hazırlanıp arşivlenebilir.

Risk değerlendirmesinin yenilenmesiMADDE 12 – (1) Yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre çok

tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve altı

yılda bir yenilenir.



Risk değerlendirmesinin yenilenmesi

(2) Aşağıda belirtilen durumlarda ortaya

çıkabilecek yeni risklerin, işyerinin tamamını

veya bir bölümünü etkiliyor olması göz

önünde bulundurularak risk

değerlendirmesi tamamen veya kısmen

yenilenir.


3. BÖLÜM – RİSK DEĞERLENDİRME AŞAMALARIRisk değerlendirmesinin yenilenmesi

a) İşyerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması.

b) İşyerinde uygulanan teknoloji, kullanılan madde ve ekipmanlarda değişiklikler meydana gelmesi.

c) Üretim yönteminde değişiklikler olması.

ç) İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olay meydana gelmesi.

d) Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat değişikliği olması.

e) Çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli görülmesi.

f) İşyeri dışından kaynaklanan ve işyerini etkileyebilecek yeni bir tehlikenin ortaya çıkması.


4. BÖLÜM – ÇEŞİTLİ VE SON HÜKÜMLER

Büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu

hazırlanması gereken işyerlerinde risk değerlendirmesi

MADDE 13 – (1) Kanunun 29 uncu maddesi gereğince büyük kaza

önleme politika belgesi veya güvenlik raporu hazırlanan

işyerlerinde; bu belge ve raporlarda değerlendirilmiş riskler, bu

Yönetmeliğe göre yapılacak risk değerlendirmesinde dikkate

alınarak kullanılır.


4. BÖLÜM – ÇEŞİTLİ VE SON HÜKÜMLER Birden fazla işveren olması durumunda risk değerlendirmesi çalışmalarıMADDE 14 – (1) Aynı çalışma alanını birden fazla işverenin paylaşması durumunda,

yürütülen işler için diğer işverenlerin yürüttüğü işler de göz önünde bulundurularak ayrı ayrı risk değerlendirmesi gerçekleştirilir. İşverenler, risk değerlendirmesi çalışmalarını, koordinasyon içinde yürütür, birbirlerini ve çalışan temsilcilerini tespit edilen riskler konusunda bilgilendirir.

(2) Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş hanları, sanayi bölgeleri veya siteleri gibi yerlerde, işyerlerinde ayrı ayrı gerçekleştirilen risk değerlendirmesi çalışmalarının koordinasyonu yönetim tarafından yürütülür. Yönetim; bu koordinasyonun yürütümünde, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden diğer işyerlerini etkileyecek tehlikeler hususunda gerekli tedbirleri almaları için ilgili işverenleri uyarır. Bu uyarılara uymayan işverenleri Bakanlığa bildirir.


4. BÖLÜM – ÇEŞİTLİ VE SON HÜKÜMLER Asıl işveren ve alt işveren ilişkisinin bulunduğu işyerlerinde risk değerlendirmesiMADDE 15 – (1) Bir işyerinde bir veya daha fazla alt işveren bulunması halinde:a) Her alt işveren yürüttükleri işlerle ilgili olarak, bu Yönetmelik hükümleri uyarınca

gerekli risk değerlendirmesi çalışmalarını yapar veya yaptırır.b) Alt işverenlerin risk değerlendirmesi çalışmaları konusunda asıl işverenin

sorumluluk alanları ile ilgili ihtiyaç duydukları bilgi ve belgeler asıl işverence sağlanır.

c) Asıl işveren, alt işverenlerce yürütülen risk değerlendirmesi çalışmalarını denetler ve bu konudaki çalışmaları koordine eder.

(2) Alt işverenler hazırladıkları risk değerlendirmesinin bir nüshasını asıl işverene verir. Asıl işveren; bu risk değerlendirmesi çalışmalarını kendi çalışmasıyla bütünleştirerek, risk kontrol tedbirlerinin uygulanıp uygulanmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.


4. BÖLÜM – ÇEŞİTLİ VE SON HÜKÜMLER

Çalışanların bilgilendirilmesi

MADDE 16 – (1) İşyerinde çalışanlar, çalışan

temsilcileri ve başka işyerlerinden çalışmak

üzere gelen çalışanlar ve bunların işverenleri;

işyerinde karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik

riskleri ile düzeltici ve önleyici tedbirler

hakkında bilgilendirilir.


İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARININ

MALİYETİ

İş kazası ve meslek hastalığı sonucu

meydana gelen toplam maliyeti buz

dağına benzetirsek, asıl maliyetin suyun

üstünde kalan kısımda değil suyun altında

kalan kısımda olduğunu görürüz. İşte bu

maliyetler olmadan önleyici faaliyet

başlatabilmenin bilimsel yolu risk

değerlendirmesidir.

300 000 dikkatsizlik durumları

300 Tıbbi tedavi Durumu

30 000 güvensiz koşullar

İşçi düşüp kolunu metal çekmecenin köşesine vurur ve kolunda kesik oluşur, ilk yardım

1 ölümcül kaza

30 Kayıp İş Günü Durumu

3 000 İlk yardım durumu

İşçi düşünceli bir halde kahve yapmaktadir.

İşçi düşüp başını masanın köşesine vurur ve boynu kırılır. Ölümcül.

İşçi yere düşüp kolunu kırar. İki haftalık izin.

İşçi kayıp düşer, yaralanır.

İşçi yere kahve döker ve üzerinden yürür.


RİSK; Bir tehlikenin ortaya çıkma olasılığı ve bu tehlikenin ortaya çıktığı anda sebep olacağı etkinin şiddeti arasındaki bağlantıdır.

RİSK DEĞERLENDİRMESİNİN TEMEL FORMÜLÜ

RİSK = OLASILIK X ŞİDDET

Tehlikelerin belirlenmesi,

Her bir tehlikenin ortaya çıkma olasılığıyla, olası

sonuçların şiddet derecesinin değerlendirilmesi,

Mevcut kontrollerin etkinliğinin gözden geçirilmesi,

Acil önlem gerektiren yüksek risklerle,

Orta vadede önlem alınması gereken risklerin

belirlenmesi

Bu risklerin kabul edilebilir seviyelere indirilmesi için

alınacak önlemlerin belirlenerek uygulanması ve

izlenmesidir.

RİSK DEĞERLENDİRMESİNİN AMACI

RİSK DEĞERLENDİRMESİ NE ZAMAN YAPILMALI?

• İşe başlarken veya daha önce hiç

yapılmamışsa,

• İşte herhangi bir değişiklik halinde,

• İş kazası,meslek hastalığı veya bir

ramak kaldı olayından sonra,

• Düzenli aralıklarla.

Risk Değerlendirmesi birey tarafından yapılmalıdır ?

Risk Değerlendirmesi takım tarafından yapılmalıdır ?

X

X

BİREY YAKLAŞIMININ YARARLARI

• Çabuk netice alınmasını sağlar

• Kişinin diğer uzmanlar tarafından

yönlendirilmesini engeller

• Kişinin kendisini bir takımın parçası olarak

hissetmesini sağlar

• Maliyeti düşüktür

BİREY YAKLAŞIMININ DEZAVANTAJLARI• Teknik uzmanlık gerektirir.

• Yönetimin “İSG iş güvenliği uzmanının işidir” anlayışının

yerleşmesini sağlar.

• Tek boyutlu olması yetersizlik getirebilir.

• Katılım sağlanamadığından çalışanlar kendi

bölümlerinde tehlike ve risklerin olmadığını savunurlar.

• Kişilerin farklı kavrama seviyeleri değerlendirmeyi

etkileyebilir.

TAKIM YAKLAŞIMININ YARARLARI

• Gerekli bilgi tüm çalışanlar tarafından

sağlanabilir.

• Herkesi tatmin edecek sonuçlar elde edilebilir.

• Katılanlara aidiyet ve işbirliği ruhu kazandırır

• Yöneticilerin katılımı, yapılan çalışmalara ve

sonuçlarına herkesin sahip çıkmasını sağlar.

TAKIM YAKLAŞIMININ DEZAVANTAJLARI

• Takım çalışmalarından netice daha geç

alınabilir.

• Takım içi etkileşim sonucu etkileyebilir

• Çalışılması gereken zaman ve maliyet

yüksek olur.

TEHLİKENİN BÜYÜKLÜĞÜ İLE

UZMANLIK DÜZEYİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Çalışan Şef Yönetici Uzman ekip

TEHLİKE

GÖZDEN KAÇAN TEHLİKE TİPLERİ

I. UZMAN OLMAYANLARCA FARK EDİLEMEYENLER

Araştırma ve gözlem gerekir

5N-K soruları sorulmalıdır

II. RUTİN DIŞI DURUMLAR

Tehlikeli davranışlar, kaba şakalar

III. GİZLİ VE İNDİREK TEHLİKELER

Diğer olaylar neticesinde ortaya çıkanlar

RİSK DEĞERLENDİRMESİBEŞ temel adımdan oluşur

1.ADIMTEHLİKELERİ TESPİT ET

5.ADIMİZLE VE TEKRAR ET

2.ADIM RİSKLERİ BELİRLE Ve DERECELENDİR

4.ADIMKONTROL TEDBİRLERİNİ

TAMAMLA

3.ADIMKONTROL TEDBİRLERİNE

KARAR VER

Tanımladığınız tehlikelerle ilgili olarak herhangi bir mevzuat,

standart, rehber veya madde güvenlik bilgi formu var mı ?

Bu konuda elinizdeki kaynakları takip edin

Evet e

Hayır

Şu üç soru tehlikeleri tanımlamamıza olanak tanır;

1. Tehlike Kaynakları nelerdir?

1. Bu tehlikeden kim yada ne zarar görebilir?

2. Zarar nasıl ortaya çıkabilir?

1. ADIM TEHLİKELERİN TESPİT EDİLMESİ (I)

Tehlike Kaynağı

Tehlike Risk

Zarar Hasar

Tehlike Risk

MAKİNALARDANKAYNAKLANAN

TEHLİKELER

KİMYEVİ MADDELER

ISI ETKİLERİ

DİĞERLERİGÜRÜLTÜ

BASINÇLI AKIŞKANLAR

LAZER VE NON İYONİZAN

IŞINLAR

GAZLAR

BUHARLARTİTREŞİM

ELEKTRİKTEHLİKELERİ

İYONİZAN RADYASYON

MEKANİK TEHLİKELER

a-Geçmiş kayıtları inceleyerekb-Mevcut durumu inceleyerekc-Mevzuat ve literatürü inceleyerek

Toplam = İşyeri Tehlikeleri

TEHLİKELERİN TESPİT EDİLMESİ (II)

A. GEÇMİŞ KAYITLARIN İNCELENMESİ• Ortam ölçüm raporlarının incelenmesi

• İş kazası ve ramak kaldı raporlarının incelenmesi,

• İSİG Kurulu yıllık faaliyet raporlarının değerlendirilmesi,

• Kamu ve özel denetim elemanları raporlarının

incelenmesi,

• Teknik periyodik kontrol raporlarının

incelenmesi,

• Benzeri diğer işyerlerinden elde edilen veriler,

TEHLİKELERİN TESPİT EDİLMESİ (III)

B.MEVCUT DURUMUN İNCELENMESİ• Kimyevi, fiziki ve biyolojik etkenlerin listesi

• İş ekipmanlarının incelenmesi,

• Çalışma çevresinin incelenmesi,

• Ergonomik şartların incelenmesi

• İş aktivitelerinin gözden geçirilmesi

• İmalatçı verilerinin değerlendirilmesi

• Organizasyonun incelenmesi

TEHLİKELERİN TESPİT EDİLMESİ (IV)

C. MEVZUATIN İNCELENMESİ• İSG mevzuatının incelenmesi,

• İlgili diğer mevzuatların incelenmesi,

• Standartların incelenmesi,

• ILO normlarının incelenmesi,

• Literatür taraması,

• İmalatçı verilerinin değerlendirilmesi,

• Uzman yorumlarından yararlanılması,

TEHLİKELERİN TESPİT EDİLMESİ (V)

TEHLİKELERİN GRUPLANDIRILMASI

1. Mevzuat esaslı gruplama2. Proses esaslı gruplama

3. Yerleşim esaslı gruplama4. Bilimsel esaslı gruplama

5. Karma gruplama

TEHLİKELERİN TESPİT EDİLMESİ (VI)

1.Mevzuat Esaslı Risk Gruplandırma Mevcut İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmelikleri:

1) İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetmeliği 2) Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik

Önlemleri Hakkında Yönetmelik 3) İşyeri Bina Ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık Ve Güvenlik

Önlemlerine İlişkin Yönetmelik4) Yapı İşlerinde Sağlık Ve Güvenlik Yönetmeliği 5) İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları

Yönetmeliği6) Asbestle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında

Yönetmelik 7) Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri

Hakkında Yönetmelik

8) Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği

9) Gürültü Yönetmeliği

10) Titreşim Yönetmeliği

11) Güvenlik Ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliği

12) Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması

Hakkında Yönetmelik

13) Yeraltı Ve Yerüstü Maden İşletmelerinde Sağlık Ve Güvenlik Şartları

Yönetmeliği

14) Sondajla Maden Çıkarılan İşletmelerde Sağlık Ve Güvenlik Şartları

Yönetmeliği

15) Kişisel koruyucu donanım yönetmeliği

16) Kişisel koruyucu donanımların kullanılması hakkında yönetmelik

17) Kanserojen ve mutajen maddeler hakkında yönetmelik

18) Biyolojik etkenlere maruziyet risklerinin önlenmesi hakkında

yönetmelik

19) Geçici veya belirli süreli işlerde iş sağlığı ve güvenliği hakkında

yönetmelik

20) Balıkçı Gemilerinde Yapılan Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik

Önlemleri Hakkında Yönetmelik

21) Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla

Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik

22) İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimleri ile Ortak Sağlık ve Güvenlik

Birimleri Hakkında Yönetmelik

2. Proses Esaslı Gruplama

İşyerinde bir yönetim sistemi

• Kalite TS ISO 9001

• Çevre TS ISO 14001

• İSG TS OHSAS 18001

kurulmuş ve Proseslerin belirlenmiş

olması halinde bu yaklaşım uygulanabilir

3.Yerleşim Esaslı Gruplama

Dökümhane

İmalat

Montaj

İdari Binalar

KazanDairesi

jeneratör.

SosyalTesislerMutfak

YemekhaneSoyunmaMahalli

TEHLİKELER


İDARİ TEHLİKELER

FİZİKSEL TEHLİKELER

BİYOLOJİK TEHLİKELER

KİMYASALTEHLİKELER ORGANİZASYONEL

TEHKİKELER

İNSAN HATALARI

ELEKTRİK TEHLİKELERİ

ÇEVRESELTEHLİKELER

4. BİLİMSEL ESASLI GRUPLAMA

5- KARMA GRUPLAMA

- En çok kullanılan yöntemdir

- İşyerinin girişinden başlayarak yerleşim ve iş akışına

göre sıra ile başlanıp, gerekirse her bir bölüm

içerisinde bilimsel esaslı gruplandırma veya mevzuat

esaslı gruplandırmaların iç içe yapıldığı

gruplandırmadır






TAMAMLA


KARAR VER




Evet e

Hayır

2. ADIM RİSKLERİ BELİRLE ve DERECELENDİR

R

MAKİNA TEHLİKELERİ


KIRILMA EZİLME ŞOK BATMA

RISKLER

Risk = O x Ş O: Olabilirlik Ş: Şiddet


TEHLİKE RİSKÇalışma ortamı: Kapalı alan Bir kuyuda benzinle çalışan bir pompayı kullanan (yetersiz

havalandırılmış alan) işçilerin karbon monoksitten zehirlenme olasılığı

Enerji: Elektrik İzolasyonu yetersiz olan elektrikli bir el aletinin kullanan işçiyi çarpma olasılığı

Elle Taşıma 40 Kg ‘lık yükleri taşıyan bir işçinin sırt incinmesine maruz kalma olasılığı

Gürültü Sürekli ses şiddet düzeyi 80 dB(A)’nın üzerinde olan bir makinanın yanında çalışan işçilerin sürekli işitme kaybına maruz kalma olasılığı

Gürültü Bir ofiste çalışanların sabit 75 dB(A)’nın altında düşük gürültü düzeyinde maruz kalmaları sonucu yorgunluk, endişe, kaygı ve/veya saldırganlık şeklinde strese girme olasılığı

Madde: Bulaşıcı kan Bulaşıcı bir hastalığı bulunan bir hastadan kan örneği alırken enjeksiyon yaralanmasına bağlı olarak ortaya çıkabilecek bulaşıcı hastalık olasılığı

İşyeri Pres makinesi Koruyucusu olmayan bir preste çalışan işçinin parmaklarını kaybetme olasılığı


Aşağıdaki faktörler bir kaza ya da olayın meydana gelme ihtimalini

etkileyebilir; Riske maruz kalan kişiler,

Riske maruz kalmanın tipi, sıklığı ve süresi,

Riske maruz kalma ile tesirleri arasındaki ilişki,

İnsan faktörleri,

Güvenlik fonksiyonlarının güvenilirliği,

Güvenlik tedbirlerinin işlemez hale getirilme veya yanıltılma imkanları,

Güvenlik tedbirlerinin idame ettirilebilme kabiliyeti


SONUÇLARA KARAR VERİLMESİ

Muhtemel bir olay sonrası beklenen zararın derecelendirilmesi için aşağıdaki skala kullanılabilir.

SONUÇ DERECELENDİRME---------------------- ------------------------------------------------------

(1) ÇOK HAFİF : İş saati kaybı yok, ilkyardım gerektiren

(2) HAFİF : İş günü kaybı yok, ilk yardım gerektiren

(3) ORTA : Hafif yaralanma, tedavi gerekir(4) CİDDİ : Ölüm, Ciddi yaralanma, meslek hastalığı(5) ÇOK CİDDİ : Birden çok ölüm veya sürekli iş göremezlik


SONUÇLARA KARAR VERİLMESİ

Muhtemel bir olayın meydana gelme olasılığının derecelendirilmesi için aşağıdaki skala kullanılabilir.

OLABİLİRLİK DERECELENDİRME---------------------- ------------------------------------

(1) Çok küçük olasılık : Yılda bir

(2) Küçük olasılık : Ayda bir

(3) Orta dereceli olasılık : Haftada bir (4) Yüksek olasılık : Her gün (5) Çok yüksek olasılık : İş yapıldığı sürece


5Çok yüksek

5 10 15 20 25

4yüksek

4 8 12 16 20

3Orta

3 6 9 12 15

2Düşük

2 4 6 8 10

1Çok Düşük

1 2 3 4 5

1Çok Hafif

2Hafif

3ORTA

4Ciddi

5Çok Ciddi

RİSK MATRİSİ

İHTİMAL

ŞİDDET

İHTİ

MA

Lİ

SONUÇARIN ŞİDDETi

Yüksek

Düşük

1. Kabul EdilebilirRisk Alanı

2.Transferi Gereken Risk Alanı

4. Kabul Edilemez Risk Alanı

3. Azaltılabilir Risk Alanı

BÖLGELERİN ÖZELLİKLERİ

Düşük Yüksek

1. BÖLGE: KABUL EDİLEBİLİR RİSKLER

İhtimal ve şiddeti düşük bölge Risk skoru küçük olan bu bölgede yer alan

riskler genellikle KABUL EDİLEBİLİR RİSKLER olarak tanımlanmaktadır

Bu bölgedeki riskler, inceleme anında kontrolü yeterli olup, gerçekleşmesi halinde işletme için önemli bir zarar doğurmayacak risklerdir

2. BÖLGE: TRANSFERİ GEREKEN RİSKLER

İhtimali düşük - şiddeti yüksek bölge

Risk skoru orta

Bu bölgede yer alan riskler genellikle TRANSFER

EDİLMESİ GEREKLİ RİSKLER olarak tanımlanmaktadır

2. BÖLGE: TRANSFERİ GEREKEN RİSKLER

İhtimal asgari düzeye indirilmesine rağmen gerçekleştiğinde işyeri

için kabul edilemez nitelikte sonuçlar doğurabilecek olan riskler.

Bu sonuçlardan korunmak için;

1. Risk sonuçları sigorta şirketiyle paylaşılır veya tamamı devredilir

2. Risk teknolojiye transfer edilir

3. Proses veya işlem kısmen uzman bir kuruluşa verilir

4. Ürün tamamen piyasadan temin edilebilir

3. BÖLGE: AZALTILABİLİR RİSKLER

İhtimali yüksek - şiddeti düşük bölge

Risk skoru orta Bu bölgede yer alan riskler genellikle

AZALTILMASI GEREKLİ RİSKLER olarak tanımlanmaktadır

3. BÖLGE: AZALTILABİLİR RİSKLER

İnceleme anında kontrol önlemleri yetersiz

olup, risk kontrol önlemlerinden hiyerarşik

sıraya uygun olarak bir veya bir kaçının

uygulanması ile risklerin kabul edilebilir

sınırlara getirilmesi mümkün olan riskler

4. BÖLGE:KABUL EDİLEMEZ RİSKLER

Mevcut şekliyle çalışılması halinde güvenlik kontrolünün

mümkün olamayacağı düşünülen yüksek düzeyli riskler

İhtimali ve şiddeti yüksek bölge

Risk skoru yüksek

Bu bölgede yer alan riskler KABUL EDİLEMEZ RİSKLER

olarak tanımlanmaktadır






TAMAMLA


KARAR VER




Evet e

Hayır

Bu adımda risklerin kabul edilebilir düzeye indirilmesi

için gerekli kontrol tedbirlerine karar verilir

1.Önleyici Tedbirler:

İhtimali azaltıcı tedbirler

2. Koruyucu Tedbirler:

Şiddeti azaltıcı tedbirler

3. ADIM KONTROL TEDBİRLERİNE KARAR VER

Risk kontrol önlemlerinin hiyerarşik düzeni

1- Tehlikelerin ortadan kaldırılması (Riskleri kaynağında yok

etmeye çalışmak)

2- Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla değiştirmek (İkame)

3- Mühendislik önlemlerini uygulamak;• Otomasyon,

• Tecrit (ayırma)

• Uzaklaştırma,

• Havalandırma,

• Ergonomik yaklaşımlardan yararlanma.

Alınan önlemlere rağmen riski kabul edilebilir düzeylere düşüremiyorsak;

4-İdari önlemler/İşaretler/uyarılar• Çalışma süreleri,• İşyeri düzeni,• Eğitim ve Öğretim,• Planlı bakım-onarım• Mental riskler,monotonluk,iletişim• Denetim-Disiplin,

SON ÇARE5- Kişisel koruyucu donanımlar (Temin-Kullandırma)

3. ADIM

Bu adımda seçilen kontrol tedbirleri işyerinde uygulanarak

tamamlanır

Kontrol tedbirlerinin tamamlanması şu hususları içerir;

Çalışma yöntemlerinin geliştirilmesi

İletişim

Eğitim ve öğretimin sağlanması

Denetim

Bakım

4. ADIM KONTROL TEDBİRLERİNİ TAMAMLA

Son adım tedbirlerin etkinliğinin izlenmesi ve tekrar edilerek gözden geçirilmesidir Bu adımda en azından şu sorular cevaplandırılmalıdır:

Seçilen kontrol tedbirleri planlandığı gibi tamamlanmış mı Seçilen kontrol tedbirleri yerinde tedbirler mi ? Bu kontrol tedbirleri doğru bir şekilde uygulanmış mı ? Seçilen yöntem çalışıyor mu ? Kontrol tedbirleri yeni ve ilave riskler çıkarmış mı? Değerlendirilen risklere maruziyet ortadan kaldırılmış veya yeterince azaltılmış mı ?

5. ADIM İZLE VE TEKRAR ET


DEĞERLENDİRMESİ

III-BÖLÜMRİSK DEĞERLENDİRME

METOTLARI

150’den fazla Risk Değerlendirme Metodunun varlığından söz edilmektedir.

Risk Değerlendirme Metotları; -Nitel Risk Değerlendirme Metotları, -Nicel Risk Değerlendirme Metotları, -Karma Risk Değerlendirme Metotları olarak sınıflandırılabilir.

RİSK DEĞERLENDİRME METOTLARI

• Matris

• Kontrol Listeleri (Check- List)

• Fine - Kinney

• Hata Modu ve Etkileri Analizi (FMEA)

• Hata Ağacı Analizi (FTA)

• Tehlike ve Çalışılabilirlik Analizi (HAZOP)

• Olay Ağacı Analizi (ETA)

• Neden-Sonuç Analizi

• Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları (HACCP),

• Ön Tehlike Analizi (PrHA)

RİSK DEĞERLENDİRME METOTLARI

1-Matris Metodu: Kullanımı kolay ve uygulaması en yaygın

metotlardan birisidir

Bu metot diğer bir çok metodun temelini teşkil

eder

Karma bir RD metodudur

Risk skoru R: O x Ş elde edilir

O = Olasılık

Ş = Sonucun şiddeti

2- Kontrol Listeleri - Çeklist Metodu (Birincil Risk Analizi) Bir tesisin veya prosesin tüm donanımının ve aletlerinin tam

olup olmadığını veya kusursuz işleyip işlemediğini saptar

İki adımda gerçekleştirilir

Check listelerindeki özel sorularla, analizi yapılan tesisin

eksiklikleri saptanır

Bir önlemler katalogu ile, yapılması gereken düzeltmeler

önerilir

En verimli sonuçlar, uzun deneyimlere dayalı veya deneyimli

uzmanlar tarafından hazırlanmış listelerden alınır

(örnek:uçaklarda pilotların kullandığı check listler gibi)

ÇEK-LİST İLE RİSK ANALİZİ ÖRNEĞİUygun Yetersiz Yok Kontrolü yapılan konu Düşünceler

Tehlikeli alan yeterince tanımlanmış-sınırlanmış mı?Alana girişler kontrol altında mı?

Gerekli uyarı işaretleri var mı?Uyarı işaretleri doğru ve görülebilir mi?

Yangın tedbirleri prosedürlere uygun mu? Alanda çalışanlar uygun ve yeterli eğitimleri almışlar mı?Kişisel koruyucular var mı? Uygun mu?

Acil durum planı var ve görülebilir mi?

3- FİNE- KİNNEY METODU

• Kullanımı kolay, yaygın olarak kullanılan bir

metottur

• İşyeri istatistiklerinin kullanımına imkan

sağlar

Risk Değeri= İ x F x D olarak hesaplanır

İ= İhtimal, (0,2-10 arası bir değer)

F=Frekans, (0,5-10 arası bir değer)

D=Sonuçların Derecesi

Değer Kategori

0,2 Pratik Olarak İmkansız

0,5 Zayıf İhtimal

1 Oldukça Düşük İhtimal

3 Nadir fakat Olabilir

6 Kuvvetle Muhtemel

10 Çok Kuvvetli İhtimal

Tablo 1-İhtimal Skalasıihtimal : Zarar ya da hasarın zaman içinde gerçekleşme ihtimali

Değer Açıklama Kategori0,5 Çok Nadir Yılda bir ya da daha az

1 Oldukça Nadir

Yılda bir ya da birkaç kez

2 Nadir Ayda bir ya da birkaç kez

3 Ara sıra Haftada bir ya da birkaç kez

6 Sıklıkla Günde bir ya da daha fazla

10 Sürekli Sürekli ya da saatte birden fazla

Tablo: 2 Frekans (maruziyet) SkalasıFrekans: Tehlikeye maruz kalma sıklığı

Tablo: 3 Etki/Zarar-Sonuç Skalası

134

Değer Açıklama Kategori

1 Dikkate Alınmalı Hafif-Zararsız veya önemsiz

3 Önemli Minör-Düşük iş kaybı, küçük hasar, ilk Yrd.

7 Ciddi Majör-Önemli Zarar, Dış tedavi, işgünü kaybı

15 Çok Ciddi Sakatlık, uzuv kaybı, çevresel etki

40 Çok Kötü Ölüm, Tam maluliyet, Ağır çevr. etkisi

100 Felaket Birden çok ölüm, önemli çevre felaketi

Derece: Tehlikenin gerçekleşmesi halinde insan, işyeri ve çevre üzerinde oluşturacağı zarar ya da hasarın şiddeti

Risk Düzeyine Göre Karar ve EylemSı

ra Risk Değeri Karar EYLEM1 R<20 Kabul

Edilebilir Risk

Acil tedbir gerekmeyebilir

2 20<R< 70 Kesin Risk Eylem planına alınmalı

3 70 <R<200 Önemli Risk Dikkatle izlenmeli ve yıllık eylem planına alınarak giderilmeli

4 200 <R< 400 Yüksek Risk Kısa vadeli eylem planına alınarak giderilmeli

5 R>400 Çok Yüksek Risk

Çalışmaya ara verilerek derhal tedbir alınmalı

135

İşyeri Bölümü : Değerlendiren : Tarih :

RİSK DEĞERLENDİRME FORMU

Nu TEHLİKELER RİSK RİSK DEĞERLENDİRMESİ Aksiyonlar ve Ek Kontroller

Sorumlu Süre

İhtimal Frekans Etki Risk Değeri

1

2

3

45

6

ONAYLAYAN

Adı Soyadı :

İmza : Tarih:

4- Olası Hata Türleri ve Etki Analizi

(Failure Mode and Effects Analysi s- FMEA)

En yaygın kullanılan metodlardan biridir

Herhangi bir sistemin tamamı veya

bölümleri ele alınıp, bunlardaki kısımlar,

aletler, kompenentlerde ortaya çıkabilecek

arızalardan hem bölümlerin hemde bütün

sistemin nasıl etkilenebileceği ve ortaya

çıkabilecek sonuçlar analiz edilir

FMEA ÇEŞİTLERİ

3) Proses FMEA

4) Servis FMEA

2) Tasarım FMEA

1) Sistem FMEA

Sistem FMEAAMACI; Sistem ve alt sistemleri analiz

ederek, sistemin eksiklerinden doğan

sistem fonksiyonları arasındaki potansiyel

hata türlerini belirlemektir

HEDEFİ; Sistemin kalitesini,

güvenirliğini ve korunabilirliğini artırmaktır

Tasarım FMEA

AMACI: Bir makine veya ekipmanın tasarım aşamasında

olası hatalarını ortadan kaldırmak ve daha tasarım

aşamasında sistemin analiz edilerek üretime geçmeden

hataların ortadan kaldırılmasını sağlamaktır

HEDEFİ: İmalatın ilk aşaması olan tasarım aşamasında

ekipmanın kalitesini ve güvenilirliğini garanti etmektir

Servis FMEA AMACI; Organizasyondaki

aksaklıkların analiz

edilmesidir

HEDEFİ; Organizasyonun

kalitesini, güvenirliğini ve

korunabilirliğini artırmaktır

Proses FMEA AMACI; Üretim veya montaj

prosesindeki eksiklerden

doğabilecek hata türlerini

ortadan kaldırmak ve üretim

ve montaj prosesini analiz

etmektir

HEDEFİ; Prosesin kalitesini,

güvenirliğini ve

korunabilirliğini artırmaktır

FMEA Metodunun Unsurları

FMEA’nın üç temel unsuru vardır:

a. İhtimal: İ Hatanın zaman içinde gerçekleşme sıklığını

gösteren değer, (1-10 arası)

b. Şiddet: Ş Hatanın gerçekleşmesi durumunda sonuçların

derecesini gösteren değer, (1-10 arası)

c. Tespit edilebilirlik: T Hatanın istenmeyen sonuçlara

sebep olmadan tesbit edilebilme derecesini gösteren

değer, (1-10 arası)

SİSTEM FMEA ŞİDDET ETKİ SINIFLAMASIETKİ ŞİDDETİN ETKİSİ DERECE

Uyarısız Gelen Tehlike

Felakete yol açabilecek etkiye sahip ve uyarısız gelen potansiyel hata 10

Uyarısız Gelen Tehlike

Yüksek hasara ve toplu ölümlere yol açabilecek etkiye sahip ve uyarısız gelen potansiyel hata

9

Çok Yüksek Sistemin tamamen hasar görmesini sağlayan yıkıcı etkiye sahip ağır yaralanmalara,3.derece yanık,akut ölüm vb. etkiye sahip hata

8

Yüksek Ekipmanı tamamen hasar görmesine sebep olan ve ölüme,zehirlenme,3.derece yanık,akut ölümcül hastalık vb. etkiye sahip hata

7

Orta Sistemin performansını etkileyen,uzuv ve organ kaybı,ağır yaralanma,kanser vb. yol açan hata

6

Düşük Kırık ,kalıcı küçük iş görmemezlik,2.derece yanık,beyin sarsıntısı vb. etkiye sahip hata

5

Çok Düşük İncinme, küçük kesik ve sıyrıklar,ezilmeler vb. hafif yaralanmalar ile kısa süreli rahatsızlıklara neden olan hata

4

Küçük Sistemin çalışmasını yavaşlatan hata 3Çok Küçük Sistemin çalışmasında kargaşaya yol açan hata 2Yok Etki yok 1

HATA OLASILIĞI HKS HATA KÜMÜLATİF SAYISI

DERECE

Çok Yüksek:Kaçınılmaz Hata ½’ den fazla 10

1/3 9

Yüksek:Tekrar Tekrar Hata 1/8 8

1/20 7

Orta:Ara Sıra Olan Hata 1/80 6

1/400 5

1/2.000 4

Düşük:Nispeten Az Olan Hata 1/15.000 3

1/150.000 2

Pek Az:Olası Olmayan Hata 1/1.500.000’den düşük 1

TESBİT EDİLEBİLİRLİK

TESBİT EDİLEBİLİRLİK OLASILIĞI DERECE

Tespit Edilemez Potansiyel hatanın nedeninin ve takip eden hatanın keşfedilebilirliği mümkün değil

10

Çok Az Potansiyel hatanın nedeninin ve takip eden hatanın keşfedilebilirliği çok uzak

9

Az Potansiyel hatanın nedeninin ve takip eden hatanın keşfedilebilirliği uzak 8

Çok Düşük Potansiyel hatanın nedeninin ve takip eden hatanın keşfedilebilirliği düşük

7

Düşük Potansiyel hatanın nedeninin ve takip eden hatanın keşfedilebilirliği çok düşük

6

Orta Potansiyel hatanın nedeninin ve takip eden hatanın keşfedilebilirliği orta 5

Yüksek Ortalama Potansiyel hatanın nedeninin ve takip eden hatanın keşfedilebilirliği yüksek ortalama

4

Yüksek Potansiyel hatanın nedeninin ve takip eden hatanın keşfedilebilirliği yüksek

3

Çok Yüksek Potansiyel hatanın nedeninin ve takip eden hatanın keşfedilebilirliği çok yüksek

2

Hemen Hemen Kesin

Potansiyel hatanın nedeninin ve takip eden hatanın keşfedilebilirliği hemen hemen kesin

1

Risk Öncelik Değeri (RÖD) Risk Öncelik Değeri R.Ö.D.= İ x D x T 0-1000 arasında bir değer alabilir

Risk Öncelik Değeri (RÖD)

Sıra Risk Öncelik Değeri

Karar

1 01 - 50 arası Düşük Riskli

2 50 - 100 arası Orta Riskli

3 100 - 200 arası Yüksek Riskli

4 200 - 1000 arası Çok Yüksek Riskli

ÖRNEK FMEA

149

Sistem /Parça

Hata Türü

Hatanın Sonuçları

Pompa Enerji Kaynağı Arızası

Pompa çalışmıyor

İHataların Nedenleri

9 jeneratör arızası

5

Ş

Kontrol Önlemleri

Yedekjeneratöralınması

T

2

RÖD

90090

Tavsiye Edilen İyileştirmeler/ Eylemler

Jeneratör mazot tankının doluluk takibinin yapılması için prosedür hazırlanması

Sorumlu & Tamamlama Tarihi

Teknik Emniyet, 15.12.2008

Hareket Tarihi

2 2 1 4

Yeni (İ)Yeni (Ş)Yeni (T)

Yeni RPN

01.12.2008

ÖRNEK FMEA

150

Sistem /Parça

Hata Türü

Hatanın Sonuçları

İHataların Nedenleri

Ş

Kontrol Önlemleri

T

RÖT

Tavsiye Edilen İyileştirmeler/ Eylemler

Sorumlu & Tamamlama Tarihi

Hareket Tarihi

Yeni (İ)Yeni (Ş)Yeni (T)

Yeni RPN

Pompa Sigorta Hatası

Devre Aşırı Yükleniyor

Kablo Arızası

Bakım ve Onarım Bölümünün gerekli gördüğü hatların derhal değiştirilmesi (Mühendislik Kontrolü)

Belirli aralıklarla elektrik tesisatının kontrolünün yapılması

Teknik Emniyet,15.12.2008

01.12.20087 6 8 336 2 4 162

4-Hata Ağacı Analizi (Fault Tree Analysis - FTA)

1962 Yılında Bell Telefon

Laboratuvarlarında Amerikan Hava

Kuvvetleri için geliştirilmiştir

Bir tepe olayın gerçekleşmesi veya

gerçekleşmemesi için alınması gereken

önlemler ayrıntılı bir şekilde analiz edilir

Olmaması istenen tepe olay saptanıp,

bu olaya neden olabilecek tüm faktörler

analiz edilir

İstenilmeyen olay Testerede Parmakların

Kesilmesi

Testere dönüyor

VE

Parmaklar testereye

temas ediyor

Kullanım Hatası

Parça Ufak

Parça Kırılıyor

Parça Sıkışıyor

Koruyucu yok

Tezgahın Koruyucusu Yok

Tezgahla Birlikte Verilmemiş

Umursanmamış

VE

Koruyucu Çıkartılmış

Koruyucu işe uygun değil

Çalışan Çıkartmış

VE

İşveren Aldırmamış

İşveren Çıkartmış

VEYA

VEYA

VEYA

5-Tehlike ve Çalışabilirlik Analizi(Hazard and Operability Studies- HAZOP)

Kimya endüstrisi tarafından,bu sanayinin özel tehlike potansiyelleri dikkate alınarak geliştirilmiştir

Multi disipliner bir tim tarafından,kaza odaklarının saptanması, analizleri ve ortadan kaldırılmaları için uygulanır

Belirli kılavuz kelimeler kullanarak yapılan sistemli bir beyin fırtınası çalışmasıdır

Çalışmaya katılanlara, belirli yapıda sorular sorulup, bu olayların olması veya olmaması halinde ne gibi sonuçların ortaya çıkacağı sorulur

HAZOP AKIM ŞEMASI

FİZİKSEL PARAMETRELER KİMYASAL PARAMETRELER

HAZOP SAPMA MATRİKSİ(ANAHTAR KELİMELER + KLAVUZ KELİMELER)

TEHLİKELİ SAPMA

PROSESİN VEYA OPERASYONUN BİR BÖLÜMÜ

NEDEN ARAŞTIRMASI

SONUÇ ARAŞTIRMASI

ANAHTAR KELİMELER

ANLAMI

FAZLA (MORE) Kantitatif Çoğalma

AZ (LESS) Kantitatif Azalma

HİÇ (NONE) Mevcut Değil

Ters (Reverce) Öngörülen Yönün Aksine

PARÇASI (PART OF) Sistemin Bir Bölümü Olması Gerekenden Farklı

...Kadar İyi (As Well As) Aynı Derecede

...DAN BAŞKA (OTHER THAN)

Tamamen Farklı

HAZOP METODOLOJİSİ Akış

Basınç

Sıcaklık

Viskozite

Seviye, Kompozisyon

veya Durum

Reaksiyon

Zaman

Sıra

KILAVUZ KELİMELER

C

Soğutma Suyu Deposu

A KimyasalıDeposu

B KimyasalıDeposu

Reaktör

C

Kimyasal A, kimyasal B reaksiyona girerek kimyasal C’yi üretmektedir.

Reaksiyon; ekzotermik reaksiyondur ve bundan dolayı reaktörün sıcaklığı ile kullanılan soğutma suyunun sıcaklığının kontrol edilmesi gerekmektedir.

A + B C + H

Kimyasal A ve B'nin eklenme oranı tepkime yolunu etkilemektedir. Tepkime yolu değişmekte ve D kimyasalı oluşaktadır, D kimyasalı yanıcı normal şartlar aldında patlayıcıdır.

HAZOP UYGULAMA ŞEKLİANAHTAR KELİME

KILAVUZ KELİME

TEHLİKELİ SAPMA

HAZOP UYGULAMA ŞEKLİHİÇ

AKIŞ

AKIŞ YOK

AnahtarKelime

KılavuzKelime

Tehlikeli Sapma

OlasıNedenler Sonuçlar

Gerekli Aksiyonlar

160

HİÇ AKIŞ AKIŞ YOK

A Kimyasalı depolama takında yeterli hammadde yok

2) Reaktöre beslemenin kesilmesi

1) Akış olmaması sebebiyle reaktör içerisinde D kimyasalı oluşumu

1) A kimyasalı hammade tankına düşük seviye alarmının kurulması

2) Depolama alanı operatörü ile iletişimin sağlanması

ÖRNEK HAZOP

HAZOP UYGULAMA ŞEKLİANAHTAR KELİME

KILAVUZ KELİME

TEHLİKELİ SAPMA

HAZOP UYGULAMA ŞEKLİFAZLA

SICAKLIK

YÜKSEK SICAKLIK

AnahtarKelime

Kılavuz Kelime

Tehlikeli Sapma

OlasıNedenler Sonuçlar Gerekli Aksiyonlar

163

FAZLA SICAKLIKYÜKSEK SICAKLIK

1) Su deposunda yeterli su yok

2) Soğutma suyu pompasında arıza

3)Soğutma suyu borulama hattında kırılma

Reaktör içerisinde sıcaklık ve basınç artışı

1) Su deposununa alt seviye alarmının kurulması

2) Soğutma suyu pompası üzerine ters tepki hattı kurulması

3) Belli aralıklarla boru hatlarının denetlenmesinin sağlanması

ÖRNEK HAZOP

6-Olay Ağacı Analizi (Event Tree Analysis - ETA)

Her hangi bir tehlikeli olayın

yaratabileceği çeşitli senaryolar

analiz edilir

İdeal olarak, birden fazla proses ve

koruma sistemlerinin olduğu

tesislerde kullanılır

Kazaların sıklığı ve/veya olasılıkları

sayısal olarak belirlenebilir

P(P2)

Q(P2)

P(P2)

Q(P2)

P(P1)

Q(P1)

P(D)

Q(D)

P(EP)

Q(EP)

Başlatma

1-S

2-P

3-P

4-F

6-F

5-F

Springler SistemDuman Dedektör

ü

YANGIN BAŞLADI

ALARM

ÖRNEK OLAY AĞACI ANALİZİ

EVET

HAYIR

YANGINBAŞLADI

EVET

EVET

EVET

HAYIR

HAYIR

HAYIR

YANGIN DEDEKTÖRÜ ALGILADI

YANGIN ALARMI ÇALIŞTI

SPRİNGLER SİSTEM ÇALIŞTI

Düşük Oranda Zarar

Büyük Oranda Zarar ve Muhtemel İnsan Kaybı (İnsanların büyük kısmının acil çıkıştan çıkabileceği var sayılmıştır.)

Düşük Oranda Zarar, Dumandan Etkilenme ve Islak İnsanlar

Büyük Oranda Zarar ve İnsan Kaybı

Büyük Oranda Zarar ve İnsan Kaybı

8-Neden – Sonuç Analizi (Cause-Consequence Analysis)• Hata Ağacı Analizi ile Olay Ağacı Analizinin bir harmanıdır.• Amacı, olaylar arasındaki zinciri tanımlarken istenilmeyen sonuçların nelerden

meydana geldiğini belirlemektir.9-Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları (HACCP)• Özel olarak yiyecek ve içecek endüstrileri için geliştirilmiş bir metottur.• Bir çok biyolojik,kimyasal,fiziksel ve mekanik tehlikeleri dikkate alır.• Adı geçen tehlikeleri ortadan kaldırmak veya azaltmak amacı ile kritik kontrol

noktaları belirlenir• Kabul edilebilir ve edilmeyebilir tehlike limitlerini de belirler.10-Ön Tehlike Analizi ( PrHA )Ön tehlike analizi, tesisin son tasarım aşamasında yada daha detaylı çalışmalara model olarak kullanılabilecek olan hızla hazırlanabilen kalitatif bir risk değerlendirme metodolojisidir.Bu yöntemde olası sakıncalı olaylar önce tanımlanır daha sonra ayrı ayrı kendi içinde çözümlenir.Her bir sakıncalı olay veya tehlike, mümkün olan düzelmeler ve önleyici ölçümler formüle edilir. Bu metodolojiden çıkan sonuç, hangi tür tehlikelerin sıklıkla ortaya çıktığını ve hangi analiz metotlarının uygulanmasının gerektiğini belirler.Tanımlanan tehlikeler, sıklık/sonuç diyagramının yardımı ile sıraya konur ve önlemler öncelik sırasına göre alınır.

RİSK YÖNETİMİ

VE

DEĞERLENDİRMESİ

IV.BÖLÜM

RİSK DEĞERLENDİRMESİ UYGULAMALARI

TEHLİKE KAYNAĞI

TEHLİKE

→

RİSK ÖNLEM

170

TORNA TEZGAHI

1-Çapak fırlaması2-Elektrik 3-Mekanik

tehlikeler4-Sıvı sıçraması

Paravan,İşçinin eğitimi

1-Göze ÇapakKaçması,Yüzde yaralanma2-Elektrik Çarpması3-parça etkisiyle kırılmalar,ezilmeler4-Allerji ve egzama

TEDBİR NE OLMALI? Operasyon noktası koruyucu (siper)

Gözlük

Gövde topraklaması

24-48 V. Lamba

172

TEHLİKE- YÜKSEKTE ÇALIŞMA

Yüksekte ÇalışmaTehlike Risk Sonuç Mevcut

önlemRisk kontrolü

Sorumlu Zaman

Yüksekte çalışma

Denge kaybı sonucuDüşme

Ölüm Yok Korkuluk,Ağ,KKD

Proje Müd.

Hemen

TEDBİR NE OLMALI? Sabitlemeekipmanı

Güvenlik halatı

Paraşüt tipi emniyet kemeri

SU VE ELEKTRİK BİRLİKTE ÖLDÜRÜCÜDÜR

!!!

Bir Tehlike Kaynağına göre (Elektrik kablosu)

Tehlike Risk Mevcut önlemler

Risk kontrolü

Sorumluluk

Zamanlama

Düzensiz ve ıslanmış ara kablosu

Takılıp düşme riski,elektrik çarpması

Yok

yok

Kabloyu topla,Süreci gözden geçir,Daha fazla priz yap

Yönetici

Yönetici

Bakım

Hemen

Hemen

10 gün

177

FORKLİFTLE YAPILAN

ÇALIŞMALARDA RİSK

DEĞERLENDİRMESİ ÖRNEĞİ

1. Gece çalışmaları için çevre aydınlatması yoktur

2. Bakımcı ustanın eğitim belgesi yoktur

3. Forklift ile çalışanlar aynı yolu kullanmaktadır

4. İşyeri zemininde çukurluklar oluşmuştur

5. Yükleme ve boşaltma yerlerinde işaretçi yoktur

Forklift ile malzeme taşıma işine özel TEHLİKELER - 1

6- İşyerinde güvenlik işaretleri yoktur

7- Aşırı ve yanlış yükleme yapılmaktadır

8- İşyerinde iş ve İSG organizasyonu

sıkıntıları yaşanmaktadır

9- Kapalı alanlarda disel motorlu

fokliftler kullanılmaktadır (Ortamda

CO gazı birikmektedir)



10. İki operatörden birinin ehliyeti(sertifikası) yoktur

11. İş Makineleri üzerinde insan taşınmaktadır

12. Forkliftler süratli kullanılmaktadır

13. Forkliftlerin, işe başlamadan önce lastik havası, frenler, farlar gibi kontrolleri yapılmamaktadır

14- Geri vites uyarı ve ikaz sistemleri çalışmamaktadır

Sıra FAALİYET/TEHLİKE

KimlerMARUZ Kal.

İHTİML ZARARŞİDDETi

RİSKDEĞ.

SONUÇ

1 GECE ÇALIŞMA/GÖRÜŞ AZLIĞI

Opr./Sürücü/Yayalar

4 5 20 Yüksek

2 TEHL. HAREKET/EĞİTİM

Operatör/ Tam.Ustası

2 3 6 Düşük

3 YAYA YOLU AYRILMAMIŞ

Yayalar 5 3 15 Yüksek

4 YOLDA ÇUKURLAR Sürücüler 3 3 9 Orta5 İŞARETÇİ YOK Operatör ve

Sürücüler4 4 16 Yüksek

6 GÜVENLİK İŞARETLERİ

Operatör/Yayalar

4 4 16 Yüksek

7 AŞIRI YÜK/ KAPASİTE AŞIMI

Opr./ Sürücü/Yayalar

2 5 10 Orta

RİSK DERECELENDİRİLMESİ

Sıra FAALİYET/TEHLİKE

KimlerMARUZ Kal.

İHTİML ZARARŞİDDETi

RİSKDEĞ.

SONUÇ

8 ORGANİZASYON Herkes 3 3 9 Orta

9 KAPALI ALANLARDA DİSEL ARAÇ

Herkes 3 2 6 Düşük

10 EHLİYET Opr./ Sürücü/Yayalar

4 4 16 Yüksek

11 NAKLİYE/İNSAN TAŞIMA

Yayalar 2 5 10 Orta

12 ARAÇLARIN SÜRATLİ

KULLANILMASI

Opr./Sürücü/Yayalar

4 5 20 Yüksek

13 ARAÇLARIN KONTROLLERİ

Operatör/ Yayalar

2 4 8 Orta

14 GERİ VİTES UYARI SİSTEMİ

Yayalar 3 4 12 Orta

183

RİSK DERECELENDİRİLMESİ

RİSK DEĞERLENDİRME VE KONTROL FORMUSıra

Faaliyet/Tehlike Risk Skoru

Kontrol Önlemi Taml.Tarihi

Sorumlu

1 Aydınlatma yok 20 Çevre ayd.yapılmalı Hemen

Bakım

12 Araçların Süratli kul..

20 Eğitim – Gözetim 1 hafta

İSG Müh.

5 İşaretçi yok 16 Eleman yetiştirilecek 15 gün İdare6 İşaretleme yok 16 Traf. işaretleri yerleşt. Bir ay İhale10 Ehliyetsiz

opr./Sür.16 Ehliyetli opr. Sürücü

sağ.5 Gün Pers.

3 Yaya yolu ayrılmamıştır.

15 Yollar boyanarak ayrılacak

Bir ay Bakım

14 Geri Vites Uyarı Sistemi yok

12 Işıklı ve sesli otomatik uyarı sistemi takılacak

10 gün Bakım

7 Aşırı Yükleme 10 Eğitim/ Yük.Kap.Araç Alımı

Derhal/1 ay

Per./İhale

RİSK DEĞERLENDİRME VE KONTROL FORMU

Sıra Faaliyet/Tehlike

Risk Skoru

Kontrol Önlemi Taml.Tarihi

Sorumlu

11 İnsan taşınıyor 10 Disipline edilecek derhal İdari

4 Yolda çukur var 9 Tamir edilecek Bir ay Bakım

8 Org. Uygun değil 9 Uygun org. İçin araş. Ypl.

20 Gün

Persl.

13 Araç Kontrolü 8 Periyodik Bakım 20 gün

Bakım

9 Disel araç eksozt gazları

6 Ekzosta filtrasyon 10 gün

Satın alma-Bakım

2 Ustanın eğt. Ytz. 6 Eğitime gönderilecek 2 ay Pers.

185

UYGULAMALAR

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Malzemeler uygun bir yere konmamış. 2. Tamirci B’nin kumanda kolunu kullanırken yapacağı hatalı bir hareket, tamirci A’nın çatal ile kabin arasına sıkışmasına neden olabilir.

1. Silindir Kontrolü Tamirci A, forklift silindirini kontrol ederken, tamirci B forkliftin kumanda kolunu kullanarak, çatalları aşağı yukarı hareket ettirmek için bekliyor.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Tamirci forkliftin etrafında korkuluk ve herhangi bir uyarı işareti olmaksızın yol ortasında forklifti kontrol etmektedir. 2. Çatallar havada askıda bırakılmıştır. 3. Forkliftin hareketini önleyecek takoz kullanılmamıştır.

2. Araç Kontrolü Bir tamirci yola park etmiş bir forkliftin altına yatarak onu kontrol etmektedir. Bu arada bir işçi diğerine seslenerek yol kenarına istiflenmiş kargoların taşınmasını istiyor.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Motor çalışır vaziyette bırakılmış. 2. Kepçe havada askıda bırakılmış. 3. Her iki operatör de aynı anda hareket etmektedir. 4. Kabinin olduğu bölüm biraz sağa doğru yatmış.

3. İş makinesinde dış kontrol Rutin operatör değişimi sırasında diğer operatörün iş makinesinin dış cephesini kontrol etmesi.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Kepçe havada askıda bırakılmış. 2. Tamirci kişisel koruyucu-baret kullanmıyor. 3. İş makinesi güvenli bir şekilde park edilmemiş.

4. Eğimli bir yere park etmiş iş makinesinin kontrolü Bir tamirci eğimli bir yerde park etmiş hidrolik ekskavatörü altına girerek kontrol etmektedir.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Aracın devrilme riskine karşı destek kolonları kullanılmamış. 2. Bu uygulamada kepçe doğru açıda konumlandırılmamış.

5. Paletlerin kontrolü Bir operatör kaldıraç vasıtasıyla iş makinesini kaldırarak, hidrolik ekskavatörün taşıyıcı aksamını kontrol ediyor.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Makine parçası (boom) kararsız bir şekilde tutturulmuş. Vinç kaldırmaya başladığında sağa sola savrulma ihtimali yüksek. 2. İşçi sağ elini taşıyıcı iplere kaptırabilir

6. Taşıma Hidrolik ekskavatörden sökülen bir parçanın-boom vinç vasıtasıyla taşınması

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Tamirci yüksek bir konumda dengesiz bir şekilde çalışıyor. İşçi dengesini kaybedip düşebilir. 2. Silindir kararsız bir şekilde askıda tutulmaktadır. Taşıyıcı sapanlar-çelik halatlar ileri geri hareket edebilirler

7. Silindirin değiştirilmesi Bir tamirci bağlantı pimini çekiç kullanarak yerine takıyor

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Ek yapılan borunun çapı kullanılan anahtarın sap çapından büyüktür. Sıkma işlemi sırasında işçinin uyguladığı kuvvete bağlı olarak uzatma borusu aniden çıkabilir ve işçinin savrulmasına neden olabilir.

8. Borunun değiştirilmesi Bir işçi hidrolik yağ borusunun cıvatasını, bir boruyu anahtara ek yaparak sıkmaya çalışıyor.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Uygun bir demir çubuk kullanılmadığından, demir çubuğun, eğilip bükülmesi ya da çubuğu tutan işçinin eline çarpması olasılık dâhilinde.

9. Pimin değiştirilmesi Kepçe bağlantı pimini çıkarmak amacıyla, işçilerden birisi balyoz kullanırken diğeri pimin üzerinde bir demir çubuk tutmaktadır.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. İşçinin dengesiz bir çalışma pozisyonu seçerek çalışması. 2. İşçi uygun bir iskele ya da merdiven kullanmıyor. Anahtarın sıkma işlemi sırasında kayması işçinin dengesini kaybedip düşmesine neden olabilir.

10. Cıvata sıkma Bir işçi silindir piminin cıvatasını sıkmaktadır. üzerinde bir demir çubuk tutmaktadır.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Operatör yanlış adım atarak rahatlıkla düşebilir. 2. Operatörün kabin kapısını trabzan gibi algılayarak sıkıca tutması düşmesine neden olabilir

11. Motor yağı değişimi Bir operatör motor yağını değiştirmiş ve ekskavatörden inmek üzere

Tehlikeli Olabilecek Hususlar1. Asetilen tüpleri yerde yatar vaziyette durmaktadır. 2. İşçi şalumayı bükülmüş boru parçasını tutan diğer işçiye doğru tutmaktadır

12. Makine parçalarına kaynak yapılması İki işçinin kaynak yapması.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Hortum oldukça gerilmiş. Bu durum tüplerin devrilmesine neden olabilir.2. Tamirci şalumayı tek elle tutmaktadır. Bu durum işçinin aniden kıvılcımları etrafa sıçratmasına neden

olabilir.

13. Yerinde asetilen kesme işlemi Bir işçi tamir amacıyla çelik bir levhaya asetilen kesme işlemi uyguluyor

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. İşçi koruyucu gözlük kullanmamaktadır. Göze çapak kaçma ihtimali her zaman var. 2. İşlenen parça sabitlenmemiş. İşçinin sol eli işlem sırasında savrulabilir. 3. İşçi bu işi yaparken eldiven kullanıyor. Eldivenli ellerin matkaba yakalanma ihtimali oldukça yüksek.

14. Sütunlu matkap tezgâhında çalışma Matkap tezgâhında çalışan bir işçi.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. İşlem destek noktası-iş dayama parçası zımpara taşından biraz uzakta. İşlem sırasında parçanın fırlama ihtimali oldukça yükek. 2. Pense vasıtasıyla yapılan işlem tam olarak güvenli değil. İşlem sırasında parçanın fırlama ihtimali yüksek.

15. Zımpara tezgahında çalışma Bir işçi küçük parçaları bir pense vasıtasıyla zımparalamaktadır.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Çalışma şekli tam olarak güvenli değil. İşlenen parçanın ve desteğin fırlama ihtimali yüksek. 2. İşlem sırasında avuç taşlamanın savrulması sonucu işçinin ayağına zar verebilir.

16. Taşlama Avuç taşlama ekipmanı kullanan bir işçi çapak temizliği yapmaktadır.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Palet uygun bir şekilde forkliftin bıçaklarına tutturulmadığı için taşınma sırasında kayıp düşme ve çevresindekilere zarar verme ihtimali oldukça yüksek. 2. İşaret vererek yönlendiren işçi tehlikeli bir konumda durmaktadır. Operatörün manevrasına bağlı olarak yaralanma ihtimali oldukça yüksek.

17. Forkliftle taşıma Bir işçi forklift operatörünü yönlendirerek bir iş makinesinin paletlerinin taşınmasına yardımcı olmaktadır.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Makine parçası ağır olduğu için işçinin elinin ahşap kutunun kenarı ile parçanın altında kalma ihtimali oldukça yüksek. 2. Uygun olmayan elle taşıma pozisyonu. Bel incinmesi olasılığı oldukça yüksek.

18. Ağır parçaların taşınması Bir işçi 60 kg ağırlığındaki bir makine parçasını yatık bir şekilde ahşap bir kutunun içerisine koymaya çalışıyor. olmaktadır.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Tüpleri taşımada uygun araçlar kullanılmamaktadır. Tüpler hasar görebilir. Güvensiz taşıma şekli. İşçiler taşıma şekli nedeniyle yaralanabilirler. 2. Yüksek basınçlı gaz bulunan tüplerin yerde yuvarlanarak taşınmasında her zaman sızıntı riski vardır.

19. Oksijen tüplerinin taşınması A ve B işçileri oksijen tüplerini, tüplerin güvenli bir şekilde muhafaza edildiği bölmeden alarak boş olanlarla değiştirmekteler. İşçi A, 50 kg boş tüpü yerinden çıkartırken diğer işçi dolu tüpü ( santimetrekareye 150 kg basınçlı) ayağıyla bölmeye doğru yuvarlayarak götürmektedir.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. İki işçi de farklı yüksekliklerde durmaktalar. Silindirin ağırlık merkezi dikkate alındığında, bu taşıma şekli neticesinde parçanın yere düşürülme riski oldukça yüksek. 2. Malzemenin ağırlığı düşünüldüğünde iki işçinin de uzun süre bu taşıma pozisyonunda çalışmaları sonucu malzemenin düşürülme riski oldukça yüksek.

20. İş makinelerinin ağır parçalarının yüklenmesi-boşaltılması İki tamirci işçi 73 kg ağırlığındaki silindir parçasını kamyondan indirmeye çalışmaktalar. İşçilerden biri kamyondan elle tutarak aşağıda bekleyen işçiye doğru silindiri uzatmaktadır.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Kullanılan matkap ucu çapı dikkate alınmaz ise ucun kırılması sonucu parça fırlaması ve yaralanma ihtimali. 2. Çalışma şekli bu haliyle güven vermiyor. Dengesiz çalışma şekli. İşlenen parçanın sağa sola fırlama ihtimali her zaman var.

21. Matkapla çalışma Bir işçinin matkap kullanarak makine parçasına delik açmaya çalışması

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Destek sehpaları biraz fazla açılmış. Silindirin yere düşürülme ihtimali oldukça yüksek. 2. İşçinin kuvvetle asılması sonucu tuttuğu boru hasar görebilir.

22. Silindirin konumunun değiştirilmesi Bir işçi elleriyle ağır bir makina parçasını-silindiri destek sehpalarının üzerinden kaldırmaya çalışıyor. Fakat bu işlem sırasında, silindirin konumu nedeniyle (tuttuğu boru aşağıya doğru ve destek sehpaları hareket etmesini engelliyor) zorlanıyor ve silindiri çevirmeye çalışıyor.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. İşçi askıda duran parçayı tezgâhın üzerine yerleştirmek isterken tezgâh parçanın ağırlığına bağlı olarak aniden işçinin üzerine doğru devrilebilir. 2. İşçinin sol eli aşağı indirilen parçanın altında kalabilir.

23. Vinç kullanarak parçanın taşınması Bir işçi, iş makinesinden çıkardığı ağır parçayı, ceraskal vasıtasıyla tezgâhın üzerine yerleştirmeye çalışıyor.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Taşınan malzemeler operatörün görüş açısını engelliyor. Yerdeki arkadaşına çarpma ihtimali oldukça yüksek. 3. Forkiftin bıçakları geriye doğru yükseltilmemiş. Malzemeler forklift ilerlerken her an devrilebilir.

24. Forkliftle taşıma Bir forklift operatörü acele bir şekilde malzeme taşıyor.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Araç çalışır vaziyette ve tehlikeli bir konumda bırakılmış. İşçiler her an düşme ve sıkışma riskine maruz kalabilirler.

25. Grup halinde çalışma Tamir ve bakım amacıyla bir grup işçi buldozerin üzerinde çalışıyor

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Boruların bu şekilde kaldırılması ekskavatörün amaç dışı kullanıldığını göstermektedir. Borular halatlardan kurtulup yola saçılabilir. 2. Boruları taşıyan sapan uygun değil. Muhtemelen bu bağlayış boruların kayıp düşmelerine yol açacaktır. 3. Yol kenarında çalışma yapıldığını gösteren herhangi bir işaret ya da uyarı levhası yok. Bu şartlarda trafik kazası riski her zaman mevcut.

26. Yeraltı boru döşeme çalışması Yol kenarında boruları döşenmesi amacıyla yapılan kazı çalışması.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Kepçenin bu şekilde operatör kabinin dışından kontrol edilmesi her an yanlış bir manevraya neden olabilir. Çukurdaki işçiye kepçe kovası her an çarpabilir.

27. Kazı işi İşçiler ve iş makinesi aynı anda bir hendek açmak için çalışıyorlar.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Tümsekten geçerken araç devilebilir. 2. Arkadaki işçi sarsıntı ile düşebilir.

28. Tekerlekli buldozerle çalışma Operatör bir başka işçi arkada olduğu halde çalışmaktadır.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. İş makinelerinin yetersiz aydınlatma nedeniyle kaza ihtimali. 2. Yakın plandaki buldozeri operatör çalışır vaziyette terk ediyor. İş makinesi operatör olmaksızın hareket edebilir.

29. Gece çalışma Gece devam eden inşaat çalışması.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Sandalye güvenli bir çalışma ortamı sağlamıyor. İşçinin dengesini kaybedip düşme ihtimali oldukça yüksek.

30. Flüoresan lamba değişimi Bir işçi masanın üzerine koyduğu sandalyeye çıkarak flüoresan lambayı değiştirmeye çalışıyor.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Parçalar kasaya gelişigüzel atılmış. Hareket halinde düşebilir ya da savrulabilir. 2. Hidrolik silindirler kamyonun kasasından dışarı sarkmış durumda. Hareket halinde bu araçlar bir işçi ya da işyerindeki ekipmana çarpabilir.

31. Yedek parçaların kontrol amaçlı taşınması Tamirci işçi bakım amacıyla yedek parçaları bir kamyonun kasasına doldurarak hareket ediyor.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Paletin etrafında koruyucu bir kafes yok. İşçi her an aşağı düşebilir. 2. Palet sabit olmadığı için çatal bıçaklardan her an kurtulabilir.

32. Bir forklifti asansör gibi kullanarak yüksekte çalışma Depo işçisi raflardaki yedek parçaları bir forkliftin çatallarına geçirilmiş paletin üzerine basarak almaya çalışıyor.

Tehlikeli Olabilecek Hususlar 1. Kaynak yaparken ortama yayılan kıvılcımlar parça temizlemekte kullanılan yağa sıçrayabilir. 2. İşçi koruyucu eldiven kullanmıyor.

33. Parça temizleme işleri Bir tamirci tezgâhta parçaları temizliyor.

Soru 1

Aşağıdakilerden hangisi risk analizi amacını en kapsamlı

şekilde belirtmektedir?

a-İş yerindeki tehlikelerin tanımlanması ve çalışanların sağlığı

ve güvenliğini en üst seviyede tutmaktır

b-İş yeri ortamlarının düzenlenmesini sağlamaktır

c-İş yerinde uyulması gereken kuralları belirleyerek

yapılmasını sağlamaktır

d-İşe başlama ve molaların düzenlenmesini sağlamaktır

Soru 2

İş kazası meydana geldikten sonra aşağıdaki hukuk

sistemlerinden hangileri uygulanmaktadır?

a-Ceza Hukuku, Aile Hukuku, SGK Hukuku

b-Aile Hukuku, İş Hukuku, Ceza Hukuku

c-Ceza Hukuku, İş Hukuku, SGK Hukuku

d-Aile Hukuku, İş Hukuku, Ceza Hukuku

Soru 3

Aşağıdakilerden hangisi iş kazası maliyet

hesaplamasına görünen maliyetler arasında

yer almaz?

a-İşin durması

b-Sigorta ödemeleri

c-Mahkeme masrafları

d-Kişide sonradan oluşacak sakatlık

Soru 4 İşletmelerin sağlık ve güvenliğini yönetmelerinin

nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer

almaz?

a-Yasal nedenler

b-Etik nedenler

c-Finansal nedenler

d-Ruhsal nedenler

Soru 4 İşletmelerin sağlık ve güvenliğini yönetmelerinin

nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer

almaz?

a- Yasal nedenler

b- Etik nedenler

c- Finansal nedenler

d- Ruhsal nedenler

Soru 5

Aşağıdakilerden hangisi iş sağlığı ve güvenliği

yaklaşımı arasında yer almaz?

a-Önleme politikası

b-İş birliği yapılması

c-Çalışanların katılımı

d-Kazalara müdahale edilmemesi

Soru 6 Aşağıdakilerden hangisi risk analizinde proaktif

izlemede yer alır?

a- Gerçekleşecek olayları önceden belirleme ona göre

önlem alma

b- Tesis varlıklarının zarar görmesi

c- Performans standartlarındaki noksanlıklar ihmaller

d- Yaralanmalar ve hastalıklar

Soru 6

Aşağıdakilerden hangisi risk analizinde proaktif izlemede yer alır?

a- Gerçekleşecek olayları önceden belirleme ona göre önlem alma

b- Tesis varlıklarının zarar görmesi

c- Performans standartlarındaki noksanlıklar ihmaller

d- Yaralanmalar ve hastalıklar

Soru 7

Aşağıdakilerden hangisi risk yönetimi temel esasları arasında bulunmamaktadır?

a- Tehlikelerin tanımlanmasıb- Tehlikelere önlem alınmamasıc- Tehlikelerden kaynaklanan risklerin değerlendirilmesid- Kontrol tedbirlerinin tamamlanması

Soru 8Risk nedir?

a-Tehlike dolayısıyla ortaya çıkan hasar derecesi ve olayın oluşma olasılığının bileşkesidir

b-Çalışan insanın kazanma gücünün hasar görmesi

c-Kazaların maddi hasarlarının ortaya çıkarma olasılığıdır

d-Yapılan işlerde çalışanın zarar görmeme İyileştirme olayıdır

Soru 9

Risk matrisinde çok yüksek olasılığı hangi

frekansta ne zaman yapılmaktadır?

a- Her gün olduğunda

b- Haftada bir olduğunda

c- Ayda bir olduğunda

d- Üç ayda bir olduğunda

Soru 10

Risk matrisinin sonuç değerlendirmesinde

ciddi sonucu hangi derecelendirmeye denk

gelmektedir?

a-Tedavi gerekir, sürekli iş göremezlik

b-Hafif yaralanma, tedavi gerekir

c-Ölüm, yaralanma, meslek hastalığı

d-İş günü kaybı yok, ilk yardım gerektiren

Soru 10

Risk matrisinin sonuç değerlendirmesinde

ciddi sonucu hangi derecelendirmeye denk

gelmektedir?

a- Tedavi gerekir, sürekli iş göremezlik

b- Hafif yaralanma, tedavi gerekir

c- Ölüm, yaralanma, meslek hastalığı

d- İş günü kaybı yok, ilk yardım gerektiren

Soru 11

Risk matrisinde kırmızı renkte olan risk hangi risk

gurubuna girmektedir?

a- Dikkate değer risk

b- Kabul edilebilir risk

c- Kabul edilemez risk

d- Öngörülen risk

Soru 12

Risk faktörünün hesaplanması neye göre yapılır?

a- Risk faktörlerinin toplanıp şiddetle çarpılmasıyla

b- Şiddetin olasılığa bölünmesiyle

c- Olasılık ve şiddetin toplanmasıyla

d- Olasılık ve şiddetin çarpılmasıyla

Soru 13 Risk analizinde kararlaştırılan önlemlerin uygulanmasında

aşağıdakilerden hangisi yer almaz?a- Bir eylem planı yapılması ve bir takvim oluşturulmasıb- Eylem planının her bir safhasının görevlileri belirlenmelic- Eylem planında zorlanılan durumla karşılaşıldığında askıya

alınmalıd- Belirlenen eylem planının uygulamaya konulması

Soru 14

Tehlike - Risk bağlantısı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

a) Bir tehlikeden ancak bir risk ortaya çıkabilirb) Bir tehlikeden birden fazla risk ortaya çıkabilirc) Birden çok tehlikelerden bir risk çıkabilird) Bir riskin bir tek kontrol yöntemi vardır

Soru 15

Ürünler üzerine yerleştirilen CE işaretinin anlamı için

aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

a) Ürünlerin kaliteli olduğunu gösterir

b) Ürünlerin insan can ve mal güvenliğine zarar

vermeyeceğini ifade eder

c) Ürünlerin çevreye zarar vermeyeceğini anlatır

d) Ürünlerin bitki ve hayvan varlığı zarar vermeyeceğini

gösterir

Soru 16

Aşağıdakilerden hangisi iş ekipmanı tanımına

uygundur?

a) Her türlü iş makinaları ve parçaları

b) İşin yapılmasında kullanılan herhangi bir makina,

alet ve tesisi

c) İşyerindeki üretim makinalarını

d) Elektrikle çalışan makina ve tezgahları

Soru 17

Aşağıdakilerden hangisi imalatçıların güvenlikle ilgili sorumluluklarından birisi değildir?

a) Kullanıcılara bakiye riskler hakkında ikazlarda bulunmak

b) Kullanıcıların iş başında eğitimi

c) Ürünlerin uygun şekilde işaret ve etiketlenmesi

d) Ürünlerin işletme talimatlarının hazırlanarak kullanıcılara verilmesi

Soru 18

Aşağıdakilerden hangisi ürünlerin imalatçıları tarafından hazırlanması zorunlu olan işletme talimatlarında belirtilmesi zorunlu hususlardan biri değildir?

a) Operatörler tarafından kullanılabilecek çalışma yerleri

b) Makinanın önceden belirtilen şekilde kullanılması

c) İşletmeye alma prosedürleri

d) İmalat amacı dışında nasıl kullanılması gerektiği

Soru 19

Risk aşağıdaki hangi faktörlerin bileşkesidir?

I- Meydana gelme olasılığı

II- Meydana gelme süresi

III- Zarar verme derecesi

IV- Zarar verme süresi

a- I-III b- I-II c- II-IV d- I-IV

Soru 20

Risk değerlendirme aşağıdaki beş temel adımda oluşmaktadır. Risk değerlendirmesinde ilk önce aşağıdaki beş temel faktörün hangisinden başlanmalıdır?

I- Riskleri değerlendirme, II- Tehlikeleri tanımlama, III- Kontrol tedbirlerini tamamlama, IV- Kontrol Tedbirlerine karar verme V- İzleme ve tekrar etmea- I b- II c- III d- IV

Soru 21

Kaçınılmaz risk düzeyi ne kadardır?

a. %4

b. %6

c. %8

d. %2

rİsk yÖnetİmİ ve deĞerlendİrmesİ i.bÖlÜm rİsk algilama

Documents