riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan...

213

Upload: others

Post on 31-Oct-2019

41 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 2: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 3: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 4: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 5: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

QəhrəmanovaNaymaMustafaqızı,ƏsgərovaCəmiləSəlimqızıRiyaziyyat.2-cisinifüçündərslik,144səh.,Bakı,“Radius”,2014

Müəlliflikhüquqlarıqorunur.Xüsusiicazəolmadanbunəşrivəyaonunhərhansıhissəsiniyenidənçapetdirmək,elektroninformasiyavasitələriiləyaymaqqanunaziddir.

©AzərbaycanRespublikasıTəhsilNazirliyi,2014

Məsləhətçi ÇingizQacarAzərbaycanMilliElmlərAkademiyasınınhəqiqiüzvü

Redaktor AsəfHəsənov

Məsləhətçimüəllimlər:

LaləKərimovaHeydərƏliyevadınaMüasirTəhsilKompleksininmüəllimi

FloraPaşayevaQazaxrayonAslanbəylikəndortaməktəbininibtidaisinifmüəllimi

MəhsətiQazıyevaZaqatalarayonHumanitarfənlərgimnaziyasınınibtidaisinifmüəllimi

GülüşMəmmədovaBakışəhərHeydərƏliyevadınaliseyinibtidaisinifmüəllimi

Page 6: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 7: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 8: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 9: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

1-cisinifdəkeçilənlərintəkrarı1.Ədədoxunagörətapşırıqlarıyerinəyetirin.

1)17-dənkiçik,9-danböyükədədləriyazın.2)11-dənböyükədədləriyazın.3)10-danbaşlayaraq6-yaqədərbir-birgeriyəsayın.

Busaymanıqısaolaraqhansıyazılışlaifadəetməkolar?

a)10-6=4b)10-4=6c)6-4=2

2.Qutuda12müxtəlifqur-sökmodelivaridi.Kamranonlardan7-niasanlıqlayığdı.Qalanmodelləriisəbabasıiləbirlikdəyığdılar.Kamranbabasıiləneçəqur-sökmodeliyığdı?

3.Digərzərinüzərindəkixallarınsayınıtapın.

4.Hesablayın.

9+55+78+95+67+12

12-311-214-415-618-9

11+311-414+614-713-4

Page 10: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

13+7 16-7 13-5

Page 11: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

1-cisinifdəkeçilənlərintəkrarı1.Ədədlərimüqayisəedin.(<,>,=)

2.Samir11avtomobil,5təyyarəmodeliyığdı.Samirinavtomobilmodellərininsayı,təyyarəmodellərininsayındannəqədərçoxdur?Məsələninhəllinişəkilçəkməklədəgöstərin.

3.Məsələlərinhəllinəuyğunifadələriseçin.Fikriniziəsaslandırın.

1. Güllərinüzərində8kəpənəkvaridi.4kəpənəkdəuçubgəldi.Cəmineçəkəpənəkoldu?

8+48-412-4

2. Qabda12meyvəvaridi.3meyvəyeyildi.Qabdaneçəmeyvəqaldı?

12+312-312-9

4.Fiqurlarındüzülüşqaydasınıaraşdırın.Verilənqaydailədəftərinizdədaha6fiqurçəkin.Fiqurlarınsıranömrələriniyazın.

Kvadrat:1,4,...Dairə:2,5,...Üçbucaq:3,6,...

5.Misallarıhəlledin,birinidəsizəlavəedin.

1. 4+105+106+107+10__+__

2. 4+55+66+77+8__+__

3. 11+612+513+414+3___+___

Page 12: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

1-cisinifdəkeçilənlərintəkrarı1.Modellərəuyğunədədlərimüxtəlifcüryazın.

2.Rənglixanalaraeləədədləryazınki,müqayisədoğruolsun.Hərbirhalauyğunikinümunəyazın.

3.Rənglixanalarauyğunədədlərimüəyyənedin.

4.

Nərgiz2-cisinifdəoxuyur.Nərgizgilinailəsiyaydaİsmayıllıdaistirahətetdilər.Sentyabrın9-daisəBakıyaqayıtdılar.

Page 13: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

1. NərgizgilinailəsidərslərinbaşlanmasınaneçəgünqalmışBakıyaqayıtdı?

2. Sentyabrayındaneçəbazargünüvar?Bugünlərəuyğuntarixləriyazın.

3. Sentyabrayının30-uhəftəninhansıgünüdür?4. Sentyabrayınıntəqviminəgörəoktyabrın1-ninhəftəninhansı

gününədüşdüyünüsöyləməkolar?

Page 14: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

1-cisinifdəkeçilənlərintəkrarı1.Ədədlərailəsinəaidtoplamavəçıxmamisallarınıyazın.

2.Rənglidairələrinyerinəuyğunolaraq“+”vəya“-”işarələriniyazın.

3.Məsələlərişəkilçəkməkləhəlledin.

1. Bağda9alma,bundan3dənəçoxnarağacıvar.Bağdakıheyvaağaclarınınsayınarağaclarınınsayından5dənəazdır.Bağdaneçənar,neçəheyvaağacıvar?

2. Elgününçəkdiyinaxışda8dairə,bundan4dənəazkvadratvar.Naxışdakıüçbucaqlarınsayıkvadratlarınsayından6dənəçoxdur.Elgününçəkdiyinaxışdaneçəkvadrat,neçəüçbucaqvar?

4.7,5,9,15,18,14,6ədədlərindənüçbucağınvəkvadratınyerinəuyğungələnlərhansılardır?

5.Şəkillərəgörə“nəqədərazdır”,“nəqədərçoxdur”suallarınacavabverənməsələlərqurun.

Page 15: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

1-cisinifdəkeçilənlərintəkrarı1.Verilənşərtlərəgörəvedrələrdəkialmalarınkütlələrinihesablayın:

a)1-ciilə3-cü;b)4-cüiləsonuncu;c)2-ciilə5-ci;d)16kqalmaalmaqistəsəniz,hansıvedrələriseçməlisiniz?Mümkünvariantlarıseçin.

2.Uzunluğu12smolanlentdən5smkəsildi.Neçəsantimetrlentqaldı?

3.Şəkildəkiağaclarınhündürlüyünüxətkeşləölçün.

4.Məsələlərişəkilçəkməkləhəlledin.

1. Qazan5stəkansututur.Vedrə2qazansututur.Vedrəneçəstəkansututur?

2. Biralma2ərikağırlığındadır.Birheyva2almaağırlığındadır.Birheyvaneçəərikağırlığındadır?

5.1. Hərbirsaatıngöstərdiyivaxtısöyləyin.2. Hərbirsaatıngöstərdiyivaxtdan2saatəvvəlkivə2saatsonrakı

vaxtısöyləyin.

Page 16: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 17: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

1-cisinifdəkeçilənlərintəkrarı1.Yazılışlarınümunəyəuyğundəftərinizdətamamlayın.

2.Torbada20ağ,1qırmızışarvar.Torbanıniçinəbaxmadan1şargötürsəniz,buşarınqırmızıolacağıhaqqındaaşağıdakıifadələrdənhansınıişlətməkləfikiryürüdərdiniz?

olabilər,mütləq,olabilməz3.Barqraflarımüqayisəedin,onlarınoxşarvəfərqlicəhətlərinisöyləyin.Barqrafagörəsuallaracavabverin.

1. Fevralayındaneçəgünəşligünolub?2. Buludlugünlərinsayıgünəşligünlərinsayındannəqədərazdır?

Page 18: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

4.Tapşırıqlarıyerinəyetirin.

1. Dəftərinizdədüzbucaqlıçəkin.Birdüzxəttinköməyilədüzbucaqlınıikiüçbucağabölün.

2. Dəftərinizdədüzbucaqlıçəkin.Birdüzxəttinköməyiləbirdüzbucaqlıyavəbirkvadrataayırın.

Page 19: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindəədədlərOnluqlar,təkliklərÖyrənmə:Ədədlərimüqayisəetməküçün>,<,=işarələrindənistifadəedilir.İkiədədinmüqayisəsiüzərindəmüxtəlifhallarınəzərdənkeçirək.

1.Modellərəuyğunədədləriyazınvə

müqayisəedin.

2.Müqayisəedin.

3.Müqayisəedin.

4.Rənglidairələrinyerinəeləədədləryazınki,müqayisədoğruolsun.Hərbirhalauyğun3nümunəyazın.

42və361.İkiədədinonluqlarınmsayımüxtəlifolarsa,onluq-larınınsayıçoxolanədədböyükdür.

4onluq3onluqdançoxdur.42ədədi36-danböyükdür.

42>36

22və272.İkiədədinonluqları-nınsayıbərabərolarsa,təkliklərininsayıçoxolanədədböyükdür.

2təklik7təklikdənazdır.22ədədi27-dənkiçikdir.

22<27

16və163.İkiədədinonluq-larınınvətəkliklərininsayıbərabərolarsa,buədədlərbərabərdir.

16=16

Page 20: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

5.Dilarənin14şeir,20nağılkitabıvar.Sərdarın8şeir,30nağılkitabıvar.Onlarınkitablarınınsayınımüxtəlifcürmüqayisəedin.

Page 21: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindəədədlər

Rəqəmlər,ədədlərÖyrənmə:

Sözlərhərflərinköməyiləyazıldığıkimi,ədədlərdərəqəmlərin(0,1,2,3,4,5,6,7,8,9)köməyiləyazılır.

Məsələn,43,34,52,25Ədəditəşkiledənrəqəmləryerinidəyişdikdəyeniədədləralınır.Məsələn,43ədədində4rəqəmionluqlarınsayını,4onluğu,yəni40-ı,3rəqəmiisətəkliklərinsayını,3təkliyi,yəni3-ügöstərir.34ədədindəisə3onluqlarınsayını,30-u,4isətəkliklərinsayını-4-ügöstərir.

1.Modellərəuyğunədədlərimüxtəlifcüryazın:

2.Ədədlərinümunəyəuyğuncəmiləifadəedin.

3.Uyğunədədlərirəqəmləvəsözləyazın:

4.1)3onluq4 3)46təklik 5)50+5,

Page 22: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

1və4rəqəmlərinin

köməyilədüzələnmümkünikirəqəmliədədləriyazın.

təklik2)60+7

4)7onluq 6)8onluq3təklik

Page 23: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindəədədlər1.Şəkildə -onluqları, -isətəkliklərigöstərir.Dəftərinizdəhərbirşəkləuyğunədədimüxtəlifcüryazın.Birnümunədəsizəlavəedin.

2.Onluqlarıtoplayın,cəmverilənədədəbərabərolsun.Yeninümunələrəlavəedin.

3.Ədədlərhansıqaydailədüzülmüşdür?Buqaydailədaha5ədədiardıcılyazın.

1)20,25,30,35,...2)30,40,50,...3)100,95,90,...4.Şarlarauyğunədədləriyazın.

5.Nailəninyığdığımodeldə10qırmızı,5mavi,Gülnarəninyığdığımodeldəisə10qırmızı,3mavikubvar.Hərmodeldəneçəkubvar?İkimodeldəcəmineçəqırmızı,neçəmavikubvar?Məsələnişəkilçəkməkləhəlledin.6.SamirvəAslan100dairəsindəritmiksayırlar.Samirbeş-beş,Aslanon-onsayır.Kimdahaçoxədədsadalayar?Hərikiritmiksaymayauyğunədədləriyazın.7.Saymaşərtinəgörərənglixanalarınyerindəkiədədləriyazın.

cəm70olsun!2onluq+5onluq1onluq+__onluq3onluq+__onluq__onluq+2onluq

cəm90olsun!__onluq+7onluq__onluq+1onluq4onluq+__onluq__onluq+5onluq

Page 24: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindəədədlərƏdədlərinmüqayisəsiÖyrənmə:Ədədlərimüqayisəetməküçün>,<,=işarələrindənistifadəedilir.İkiədədinmüqayisəsiüzərindəmüxtəlifhallarınəzərdənkeçirək.

1.Modellərəuyğunədədləriyazınvə

müqayisəedin.

2.Müqayisəedin.

3.Müqayisəedin.

4.Rənglidairələrinyerinəeləədədləryazınki,müqayisədoğruolsun.Hərbirhalauyğun3nümunəyazın.

42və361.İkiədədinonluqlarınınsayımüxtəlifolarsa,onluq-larınınsayıçoxolanədədböyükdür.

4onluq3onluqdançoxdur.42ədədi36-danböyükdür.

42>36

22və272.İkiədədinonluqlarınınsayıbərabərolarsa,təkliklərininsayıçoxolanədədböyükdür.

2təklik7təklikdənazdır.22ədədi27-dənkiçikdir.

42>36

16və163.İkiədədinonluq-larınınvətəkliklərininsayıbərabərolarsa,buədədlərbərabərdir.

16=16

Page 25: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

5.Dilarənin14şeir,20nağılkitabıvar.Sərdarın8şeir,30nağılkitabıvar.Onlarınkitablarınınsayınımüxtəlifcürmüqayisəedin.

Page 26: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindəədədlərTəkvəcütədədlər

Yaddasaxlayın!Sonu0,2,4,6,8rəqəmləriiləbitənədədlərcüt

ədədlərdir.Sonu1,3,5,7,9rəqəmləriiləbitənədədlərtəkədədlərdir.Məsələn:34,48,52,66,90ədədləricüt,19,23,27,51,75ədədləriisətəkədədlərdir.

1.Quşlarınsayınıyazın.Hansıquşlartəksaydadır?

2.Hansıkarandaşlarıiki-ikiyığsanız,biriartıqqalar?Cavabınızışəkilçəkməkləizahedin.

3.Verilənqaydalarlasayın:1. 30-danbaşlayaraqüç-üçgeriyə;2. 40-danbaşlayaraq20-yəqədəriki-ikigeriyə;3. 41-dənbaşlayaraq65-əqədəriki-ikiirəliyəsayın.

Hansıhaldasadalanan:bütünədədlərcüt;bütünədədlərtək;biricüt,digəritəkədədlərdir?

Öyrənmə:Cütədədəuyğunsaydaəşyanıiki-ikiqruplaşdırdıqdabiriartıqqalmır

Təkədədəuyğunsaydaəşyanıiki-ikiqruplaşdırdıqdabiriartıqqalır.

Page 27: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

4.

Hədəftaxtasıüzərindəcütvətəkədədlərverilmişdir.Atıcınınilkcəhddəncütədədivurmaşansıdahaçoxdur,yoxsatəkədədi?Fikriniziəsaslandırın.

Page 28: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

SırasaylanSırasaylarıbirinci,ikinci,...,iyirminci,iyirmibirinci,...kimiifadəedilir.Sırasayları1-ci,2-ci,...,20-ci,21-cikimidəyazılır.Məsələn,“Aliyəsırada23-cüdür.”fikriAliyədənəvvəl22nəfərinolduğunuifadəedir.

Yaddasaxlayınki,binaların,otaqlarınnömrələrisağvəsoltərəfdətəkvəcütolmasıiləfərqlənirlər.Məsələn,7nömrəlibinadanəvvəlkibina5nömrəli,sonrakıbinaisə9nömrəlidir.

1.OrxanvəAyselgilinevlərieyniküçədəüzbəüzyerləşir.Orxangilinevlərininnömrəsi18-dir.Ayselgilinevlərineçənömrəlidir?Qarşıevlərinnömrələriniardıcılyazmaqlahəlledin.

2.Ədədoxundanistifadəetməklətələbolunanədədləriyazın.

4.əvvəlkivəsonrakıədədi:...,25,......,29,...3.Şagirdlərkitabxanadanövbəyədurmuşlar.Məlahətdənəvvəl12,sonraisə4şagirdvar.Məlahətnövbədəneçəncidir?Cərgədəcəmineçəşagirdvar?Şəkilçəkməkləhəlledin.

4.Nəzrinkağızdanulduzkəsirvənömrələyir.Nəzrinulduzlarıdüzərkənaşağıdakınömrələrinolmadığınıaşkaretdi.Bunömrələrimüəyyənedinvəyazın.

1. sonrakıədədi25,26,...27,28,...

2. əvvəlkiədədi...,23,24...,28,29

3. arasındakıədədi27,...,2924,...,26

1)18-dənsonrakı3)23-ilə25-in

2)27-dənəvvəlkivəsonrakı

Page 29: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

arasındakı 4)32-dənəvvəlki

Page 30: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindəədədlərƏdədoxuüzərindəməşğələlərÖyrənmə:Ədədoxuüzərindəhərbirşarauyğunədədimüəyyənedin.

Qırmızışarlayaşılşararasındakıədədlər:25,26,27,28,29,30

Qırmızışardanyaşılşaraqədərolanədədlər:24,25,26,27,28,29,30,31

Yaddasaxlayın!“...24-dən31-əqədər...”dedikdə24və31dəsayılır.

1.AvəBhərfləriarasındakıədədləriyazın:20,...CvəÇhərfləriarasındakıədədləriyazın:38,...DhərfindənEhərfinəqədərolanədədləriyazın:62,...FhərfindənƏhərfinəqədərolanədədləriyazın:99,...

2.Qıştətilidekabrın30-danyanvarın5-nəqədərdir.Qıştətilineçəgündür?3.Abbasdayıpayızdabağdakı2böyükalmaağacınınarasında4yenialmavə3armudağacıəkdi.Abbasdayıpayızdaneçəağacəkdi?Məsələnişəkilçəkməkləhəlledin.4.Ədədoxuüzərindəşarlarıngöstərdiyiədədlərimüqayisəedin.

Page 31: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 32: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindəədədlər100-lükkvadrat

Öyrənmə:100-lükkvadratın100xanasıvar.Buxanalar10sətrivə10sütunuolanbircədvələmələgətirir.Ədədlərsətirlərüzrəsoldansağabir-bir,sütunlarüzrəyuxarıdanaşağıyaon-onartır.Məsələn,1-cisətirdəkiədədlər:1,2,3,4,5,6,7,8,9,101-cisütundakiədədlər:1,11,21,31,41,51,61,71,81,91

1.

Dəftərinizdə100-lükkvadratçəkinvətapşırıqlarıyerinəyetirin.

1. Üçüncüsətirdəkiədədləriyazın.2. Altıncısütundakiədədləriyazın.

Page 33: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

3. 32,54,86,92ədədlərininyazıldığıxanalarırəngləyin.Hərbirədədivəənyaxın4qonşusunuuyğundamalardayazın.

Məsələn,32ədədininqonşuları:

2.100-lükkvadratınhissələrinidəftərinizdəçəkinvədoldurun.

3.AraşdırmaDəftərinizdə100-lükkvadratçəkin.Əvvəlcədörd-dörd,sonraisəbeş-beşsaymaqlaxanalarımüxtəlifcürrəngləyin.Neçədəfəeynixananırəngləməlioldunuz?Uyğunədədləriartansırailəyazın.

Page 34: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindəədədlər

1.

Şəkildəki100-lükkvadratagörətapşırıqlarıyerinəyetirin.

1. Şəkillərinyerindəkiədədləriartanardıcıllıqlayazın.

2. 8-cisütundakişəkillərəuyğunədədləriartansırailəyazın.3. 94ədədininsütunundakişəkillərəuyğunədədləriazalan

ardıcıllıqlayazın.

2.100-lükkvadratınhissələrinidəftərinizdəçəkinvədoldurun.

3.100-lükkvadratdanistifadəetməkləmüqayisəedin.

1. 64-üonun4qonşusununhərbiriilə.2. 1-cisütundaki4-cüədədlə,2-cisətirdəki4-cüədədi.

4.Ülkər100-lükkvadratınxanalarındanbiriniqırmızırənglədi.Eynisütunda3xanaaşağıdakıxananısarırənglədi.Sarırənglixanada47

Page 35: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

yazılmışsa,qırmızırənglixanadahansıədədyazılmışdır?5.Ötürülmüşmisallarıyazın.Hesablamalarzamanı100-lükkvadratınköməyindənistifadəedin.

a)5+10=1515+1025+10__+__45+1055+10

b)7+10=17__+__27+1037+10__+__57+10

c)10+10=20__+____+__40+1050+10__+__

Page 36: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindəədədlər

1.Rənglidairələrəuyğunədədləriyazın.Həminədədlərinhansıonluğadahayaxınolduğunuaraşdırın.

2.Ədədlərinhansıonluğadahayaxınolduğunuədədoxununuyğunhissəsiniçəkməkləgöstərin.

3.Modellərəuyğunədədləriyazın.Hərbirədədinhansıonluğadahayaxınolduğunumüəyyənedin.

4.Rasim4dənəonlitrlik,8dənədəbirlitrlikqabısuilədoldurdu.Rasimneçəlitrsudoldurdu?Nailədeyirki,Rasimtəxminən50litrsudoldurub,Könüldeyirki,“Rasim40litrsudoldurub”.Sizkiminfikrinindahadüzgünolduğunudüşünürsünüz?5.Eminsırada11-cidir.SəadətEmindənsonradayanıb.Emindənsonrasıradadaha3nəfərvar.Busıradacəmineçənəfərvar?Məsələnisırayadüzülməkləmodelləşdirin.6.

Page 37: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Zərlərdənbirionluqlarındigəriisətəkliklərinsayınıgöstərir.Zərlərnövbəiləatılır.Uyğunədədinüzərirənglikağızlaörtülür.Birsətirdəkivəya1sütundakibütünədədlərinüzəriniörtmüşoyunçuqalibsayılırvə5xalqazanır.

Page 38: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.Ədədlərirəqəmlə,sözlə,onluqvətəkliklərincəmişəklindəmüxtəlifcüryazın.

2.

1. 100-lükkvadratda3-cüsütundakışəkillərinyerindəkiədədləriardıcılyazın.

2. 100-lükkvadratda10-cusətirdəkişəkillərinyerindəkiədədləriardıcılyazın.

3. 100-lükkvadratda60-danböyükədədlərinyerindəkişəkillərəuyğunədədləriardıcılyazın.

3.Qırmızırəngləyazılmışədədhansıonluğadahayaxındır?Fikirləriniziədədoxuüzərindəizahedin.

4.EminvəKönülqabdakıalmalarınsayınıtapmaqistəyirlər.Emindeyirki,qabda20-dənsonrakıədədqədəralmavar.Könülisədeyirki,almalarınsayı24-dənəvvəlkiədədəbərabərdir.Əslindəisəalmalarınsayıonlarınsöylədikləriədədlərinarasındakıədədqədərdir.Qabdaneçəalmavar?5.

1)5onluq3təklik2)otuzüç

3)8onluq7təklik4)36təklik

5)8onluq6)2onluq

Page 39: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Zaldahərbirində10yerolmaqla9sıravar.1-cisıradan6-cısırayaqədəryerlərdoludur,qalanyerlərisəboşdur.

1)Zaldaneçənəfərvar?2)Zaldaneçəyerboşdur?3)Zaldacəmineçətamaşaçıyerivar?6.Xəlil16-danbaşlayaraqiki-ikisayırvəaşağıdakıədədlərisöyləyir:16,18,21,23,25,27.Xəlilinilksəhvsöylədiyiədədhansıdır?

Page 40: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindətoplamaİkirəqəmliədədləbirrəqəmliədədintoplanması.10-luqyaranmayanhalÖyrənmə:

1.23+4cəminiəvvəlcəkublarınköməyilətapaq.2.23+4cəminisütunlayazmaqlatapaq.Buhaldatəkliklərieynisütundadüzgünyazmaqvacibdir.

3təkliklə4təkliktoplanır,7təkliklərmərtəbəsinəyazılır.Onluqlarınsayıdəyişmirvəolduğukimionluqlarmərtəbəsinəyazılır.

1.Hərsütundaki1-cimisalqalanmisallarınhəlliniasanlaşdırır.Hesablayınvəbirmisaləlavəedin.

2.Uyğunriyaziifadəniyazınvəcəmitapın.

3.Üst-üstəqoyulmuş3

rəfdənənaşağıdakında11kitabvar.Hərsonrakırəfdəəvvəlkindən4dənəçoxkitabvarsa,3-cürəfdəneçəkitabvar?Məsələnişəkilçəkməkləhəlledin.4.

-iyirmiikiplyusyeddi;-qırxbeşplyusüç;

-əlliüçplyusdörd-otuzikiplyusbeş

Page 41: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Tərəziningözlərindəkikublarınsayınımüqayisəedin.Tərəzinintarazlıqdaolmasıüçünuyğungözəneçəkubəlavəedilməlidir?Nümunəyəuyğunyerinəyetirin.

Page 42: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindəçıxmaİkirəqəmliədəddənbirrəqəmliədədinçıxılması10-luqayrılmayanhalÖyrənmə:

1.37-4fərqiniəvvəlcə

kublarınköməyilətapaq.

2.37-4fərqinisütunlayazmaqlatapaq.

Buhaldatəkliklərieynisütundadüzgünyazmaqvacibdir.7təklikdən4təklikçıxılır,3təkliklərmərtəbəsinəyazılır.Onluqlarınsayıdəyişmirvəolduğukimionluqlarmərtəbəsinəyazılır.

1.Fərqiəvvəlcəşifahitapın.2-civə3-cübənddəkimisallarısütunlayazmaqladahesablayın.

2.Çıxmaəməliniyerinəyetirməklə,cədvəlidoldurun.

3.Nərminin10manatpuluvaridi.Bugünatasıona7manatdaverdi.Nərminpulunun5manatınıxərclədi.Onunneçəmanatpuluqaldı?

4.

1. 9-818-727-636-5__-__

2. 6-617-724-439-9__-__

3. 9-618-527-436-3__-__

Page 43: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

1. Nərimanın5manatıdaolsa,cəmi37manatpuluolar.Nərimanınnəqədərpuluvar?

2. Bağdayeniəkilən8narağacıiləbirlikdə28narağacıvar.Əvvəlcəbağdaneçənarağacıvaridi?

Page 44: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindətoplamavəçıxmaMüxtəlififadələr,bərabərqiymətlər1.Tarazlıqdaolmasıüçünhərbirtərəzininuyğungözünəyakubəlavəedin,yadagötürün.Hərbirhalınümunəyəuyğuntoplamavəçıxmaəməllərininköməyiləifadəedin.

2.Hesablayın.Qiymətlərieyniolanifadələrinümunəyəuyğunyazın.

3.Rənglixanalarınyerinəeləədədləryazınki,bərabərliklərdoğruolsun.

4.Rənglixanalarınyerinəeləədədləryazınki,bərabərliklərdoğruolsun.Həlliniziyoldaşınızınhəlliiləmüqayisəedin.

5.Masada8qutunar,bundan3qutuazalbalışirəsivaridi.Masadakıportağalşirəsialbalışirəsindən4qutuçoxidi.Masadaneçəqutuportağalşirəsivaridi?Məsələnişəkilçəkməkləhəlledin.

6.Aşağıdakıbərabərliyəgörədairəninvədüzbucaqlınınyerindəkiədədlərhaqqındahansıfikrisöyləməkolar?

Page 45: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 46: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindətoplamavəçıxma1.

Aşağıdakıməsələlərihəlledin.Hansıməsələlərinhəllieynidir?

1. Parkda12şamağacı,bundan5dənəçoxçinarağacıvar.Parkdaneçəçinarağacıvar?

2. Parkda12çinarağacı,bundan5dənəazşamağacıvar.Parkdaneçəşamağacıvar?

3. Parkda12şamağacıvar.Parkdadaha5şamağacıolsa,onlarınsayıçinarağaclarınınsayıqədərolar.Parkdaneçəçinarağacıvar?

2.Şəkillərəgörə“...dənəaz”,“...dənəçox”,həmçinin“...dənədəolsa”,“...dənəgötürülsə”ifadələriniişlətməkləmüxtəlifməsələlərqurun.

5.

3.BirnəfərEldardanaptekinyerinisoruşdu.Eldarbeləcavabverdi:“İndibiz27nömrəlibinanınqarşısındayıq,yolukeçmədənirəliyədüzgedin,4binanıkeçin,aptek5-cibinadayerləşir.”Evlərinnömrələməqaydasınınəzərəalsaq,aptekneçənömrəlibinadayerləşir?

4.100-lükkvadratüzərindəqeydolunmuştoplamavəçıxmamisallarınıyazın.

Page 47: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Nümunəniaraşdırın.Verilənədədlərəgörəboşxanalardakıədədləritapın.

Page 48: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.Hesablayın,nəticələrimüqayisəedin(>,<,=).

2.Şifahihesablayın.Cavabı30-dankiçik

ədədəbərabərolanmisallarıseçibyazın.

3.İfadələrin

qiymətlərihansıritmiksaymayauyğundur?Daha3ifadəəlavəedin.

12+3,22+3,32+3,42+3,...4.Tamamlayın.

5.Fikrimdəbirədədtutmuşam.Bu

ədəd35ilə53arasındadır.Onluqlarıtəksayda,təklikləricütsaydadır.Rəqəmləricəmiisə9-abərabərdir.Buhansıədəddir?

6.Fidanın28rənglikarandaşıvaridi.KarandaşlardanbirqədəriyararsızolduğuüçünFidanonlarıatdı.İndionun8karandaşıvar.Fidanneçəyararsızkarandaşatdı?

7.Rəşiddayıtopladığıalmaməhsulunu3dənə10kq-lıqyeşiklərəvə7dənə1kq-lıqtorbalarayığdı.Rəşiddayıneçəkiloqramalmatopladı?Məsələnişəkilçəkməkləhəlledin.

87-4və87-543+2və41+533+6və36+2

10+20və20+2078-3və77-397-6və94-3

32+2+321+5+3

58-2-217-5-2

29-5-331+4-3

a)3,13,23,...

b)15,25,35,...

c)12,15,18,...

76=70+657=7+34=4+

50=53-90=95-70=-4

73=70+84=-339=+4

Page 49: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindətoplama

İkirəqəmliədədlərintoplanması10-luqyaranmayanhalÖyrənmə:Misal1.30+50.Butipmisallarıhəlledərkən3+5=8cəmindənistifadəetməkləhesablamanışifahiyerinəyetirməkolar.3onluq+5onluq=8onluq,yəni30+50=80.

Misal2.37+52cəminisütunlayazaraqhesablayaq.Təkliklərtoplanır:7təklik+2təklik=9təklik.Cəmdəalınan9təkliktəkliklərmərtəbəsinəyazılır.Onluqlartoplanıronluqlarmərtəbəsinəyazılır.3onluq+5onluq=8onluq 37+52=891.Şifahihesablayın.

2.Rənglixanalarauyğunədədləri

tapın.

28+=4834+=5458+=98

3.Həllinizisxematiktəsvirləvəhesablamaaddımlarınıyazmaqlayerinəyetirin.

4.

30+2050+4060+30

10+6070+2020+50

30+7080+2090+10

43+=6312+=4223+=33

57+=8743+=8326+=56

Page 50: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Birqabda12l,digərqabda15isuvaridi.Su10litrlikqablaraboşaldıldı.Neçəqabtamdoldu?Yarımçıqqabıdoldurmaqüçündahaneçəlitrsulazımdır?5.Hesablayın.

Page 51: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindəçıxmaİkirəqəmliədədlərinçıxılması.10-luqayrılmayanhalÖyrənmə:Misal1.80-30.Butipmisallarıhəlledərkən8-3=5fərqindənistifadəetməkləhesablamanışifahiyerinəyetirməkolar.8onluq-3onluq=5onluq,yəni80-30=50.

Misal2.79-47=32Sütunlayazmaqlafərqitapaq.Buhaldaonluqlarıvətəklikləriuyğunolaraqeynisütundayazmaqvacibdir.Təkliklərçıxılır,fərq(2)təkliklərmərtəbəsinə,onluqlarçıxılır,fərq(3)onluqlarmərtəbəsinəyazılır.

1.Şifahihesablayın.

2.On-ongeriyəsaymaqlahesablayın.

3.Mağazayahərbirində40qutuolmaqla2yeşikmeyvəşirəsigətirdilər.Naharaqədər30qutuşirəsatıldı.Mağazadaneçəqutuşirəqaldı?4.Dəftərinizdəyazın,hesablayın.

5.

90-3080-2070-40

90-6060-1080-70

40-3070-3030-30

90-5080-6050-40

41-2073-3087-4037-10

68-4096-2035-3054-40

Page 52: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Sinifdə27şagirdvar.Onlardan14-üoğlan,qalanlarıqızdır.Sinifdəneçəqızvar?

Page 53: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindətoplamavəçıxma1.100-lükkvadratdanistifadəetməkləmisallarıhəlledin.

100-lükkvadratüzərində37+22cəminitapmaqüçün37-ninyerləşdiyixanadan2-citoplananınonluqlarınınsayıqədəraşağı,təkliklərininsayıqədərisəsağahərəkətetməklazımdır.Uyğunxanadakıədəd37+22=59cəminigöstərir.21+174+3330+3664+4234+2326+6251+4713+31

2.Misallarınhəllini100-lükkvadratüzərindəgöstərin.

100-lükkvadratüzərində48-25fərqinitapmaqüçün48-inyerləşdiyixanadançıxılanınonluqlarınınsayıqədəryuxarı,

Page 54: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

təkliklərininsayıqədərsolahərəkətetməklazımdır.Uyğunxanadakıədəd48-25=23fərqinigöstərir.58-1685-5277-3566-4297-4599-2776-5689-66

3.100-lükkvadratlarüzərindətəsviredilmişmisallarıyazın.

Page 55: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Məsələhəlli1.Sonanınsarıvəyaşılrənglişərfi,qırmızırənglipapağıvar.Sonapapaqvəşərflərineçəmüxtəlifvariantdageyinəbilər?Sonayeniağrənglipapaqalsa,mümkünvariantlarınsayıneçəolabilər?

2.Samir,NərgizvəVaqifyeməkxanadanövbəyədurmuşlar.Onlarındüzülüşlərininmümkünvariantlarınıyazın.Özdüzülüşünüzləmodelləşdirinvəhərbirhalıqeydedin.

3.Verilmişrəqəmlərinköməyiləmümkünikirəqəmliədədləriyazın.Bütünvariantlarımüəyyənetdiyiniziməntiqimühakimələryürütməkləyoxlayın.

4.

10qəpikpulu1qəpiklik,3qəpiklik,5qəpikliklərinköməyiləneçəmüxtəlifvariantdayığmaqolar?Gülnardeyirki,bunu6variantdaetməkmümkündür.Bufikriyoxlayın.

5.15lsuyu5litrlikvə3litrlikqablaramüxtəlifvariantlardaboşaldın.Neçəmüxtəlifvariantalındı?

6.Ötürülmüşməlumatlarıyazın.

1.

Elmirin11təyyarəmodelivar.O,daha7modelqurdu.İndionun_____modellərininsayı__dənədir.

Page 56: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

2.

Gülsümxanım24qoğalbişirdi.Qoğallardan11-işirin,qalanlarışoridi.Gülsümxanım____dənə___qoğalbişirdi.

Page 57: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Özünüqiymətləndirmə1.Toplananlarındəyişməsiniaraşdırın.Cəmitapın.

2.Eynirənglixanalareyniədədəuyğundur.Dəftərinizdətamamlayın.

3.Şəkillərəuyğunrəqəmləriyazın.Misallarıhəlledin.

4.Rənglixanalarınyerinəuyğunrəqəmləriyazın.

5.1. Çəndə31lsuvaridi.Çəndə45lsuolmasıüçündahaneçəlitr

suəlavəedilməlidir?2. Kitabıncəmi48səhifəsivar.Cəlilkitabın25səhifəsinioxudu.O,

dahaneçəsəhifəoxumalıdır?3. Fidanikiədəditopladıvəcəm55oldu.Buədədlərdənbiri23

olarsa,digərədəditapın.

Page 58: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 59: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Birgün.24saatÖyrənmə:Birgün24saatdır.Saatlar00:00,01:00,...,08:00,...,12:00,13:00,14:00,...,20:00,...,24:00ardıcıllığıilədəyişir.Gecəsaat12-dənsonrakıhərsaniyəyenigünə,yenitarixəaiddir.

Saat13:00yazılışıgündüzsaatbiri(12+1)göstərir.Saat01:00yazılışıgecəsaatbirigöstərir.Saat20:00yazılışıaxşamsaat8-i(12+8)göstərir.Saat08:00yazılışısəhərsaat8-igöstərir.Saat24:00həmdəsaat00:00-dır.

1.Hərsaatıngöstəricisinigününmüxtəlifvaxtlarınauyğunyazın.

2.Mağazasəhərsaat10:00-daaçılır.Fasiləvaxtı14:00-dan15:00-aqədərdir.Mağazaaxşamsaat20:00-dabağlanır.Mağazasəhərsaat9-da;gündüzsaat2-ninyarısında;gündüzsaat4-də;axşamsaat9-daaçıqdırmı?

Page 60: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

SaatTamsaatlar.YarımsaatlarÖyrənmə:

Dəqiqəəqrəbininikiqonşuədədarasındakıhərəkəti5dəqiqəlikvaxtıgöstərir.

1.Saatneçədir?

2.Sevdaevəaxşamsaat7-də,Elmarisəyarımsaatsonragəldi.

1. AşağıdakısaatlardanhansıElmarınevəgəldiyivaxtıgöstərir?2. Sevdanınevəgəldiyivaxtıgöstərənsaatıdəftərinizdəçəkin.

3.İndisaat9-unyarısıdır.Buvaxtı,2saatəvvəlkivə2saatsonrakıvaxtısaatmodelləriüzərindəgöstərin.

4.DişhəkimiYasəmənisəhərsaat11-dəqəbuletməliidi.Ammabirsaatgecqəbuletdi.HəkimYasəmənisaatneçədəqəbuletdi?Aşağıdakısaatlardanhansıbuvaxtıgöstərir?

Saatındəqiqəəqrəbi12-ninüzərindəolduqdatamsaatlarıgöstərir.Birsaat60dəqiqədir.

Saatındəqiqəəqrəbi6-nınüzərindəolduqdayarımsaatlarıgöstərir.Yarımsaat30dəqiqədir.

Page 61: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Saat,dəqiqəÖyrənmə:Dəqiqələri12-dənbaşlayaraqdəqiqəəqrəbininolduğuyerəqədərbeş-beşsaymaqlahesablayın.İşləyibvəqalıbsözlərinəuyğunvaxtlarısaatlarüzərindəaraşdırın.

1.Rənglənmişhissəninneçədəqiqənigöstərdiyinimüəyyənedin.

2.Saatlarıngöstərdiyivaxtları“işləyib”və“qalıb”sözlərindənistifadəetməkləifadəedin.

3.1saatsonrasaatnəçəolacaq?

4.İndigündüzsaat12-yə10dəqiqəişləyib.Aşağıdakısaatlardanhansı15dəqiqəsonrakıvaxtıgöstərir?

Page 62: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.Hərbircümlədəkivaxtauyğunsaatıseçin:

-Riyaziyyatdərsi11-ə15dəqiqəqalmışbaşlanır.-Nihadınüzgüçülükməşqləri3-ə20dəqiqəqalmışbaşlayır.-Aybəniz4-ünyarısındadişhəkimininqəbulundaolmalıdır.-Nadirhərgünsəhərsaat6-daquşlarınayemverir.

2.Səhərsaat6-dangündüzsaat3-əqədərneçəsaatvaxtkeçər?

3.Məktəblilərinyayistirahətdüşərgəsindənaharvaxtıgündüzsaat1-dən3-əqədərmüəyyənləşdirilib.Aşağıdakılardanhansıbuvaxtıdüzgüngöstərir?

4.Bakı-Gəncəqatarı20:00-dayoladüşməlidir.Texnikisəbəblərəgörəqatargecikərəkaxşamsaat9-dayoladüşdü.Qatarneçəsaatgecyoladüşdü?

5.Qruplarlaiş.Aşağıdahavalimanındatəyyarələrinuçuşvaxtıhaqqındaməlumatcədvəliverilmişdir.Cədvəliaraşdırın,məlumatlarıtəqdimedin.

13:00-15:00 11:00-13:00 14:00-16:00

Page 63: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 64: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindətoplamaİkirəqəmliədədləbirrəqəmliədədintoplanması.10-luqyarananhalÖyrənmə:1.Misal.34+8.Cəmiəvvəlcəkublarınköməyilətapaq.

Diqqətedin!10dənətəkkubunyerinə1dənə10-luqblokqoyulur.2.34+8cəmini34+6+2kimiyazmaqla,yənionluğatamamlamaqüçünəlverişlitoplananlarşəklindəyazmaqladahesablamaqolar.

3.34+8cəminisütunlayazmaqlahesablayaq.Təkliklərtoplanır:8təklik+4təklik=12təklikCəmdəalınan12təklik1onluq2təklikdir.2təkliktəkliklərmərtəbəsinəyazılır.1onluqisə3onluğaəlavəolunaraqonluqlarmərtəbəsinəyazılır.

1.Hərbirşəkliuyğuntoplamaəməliiləifadəedin.Cəmitapın.

2.Nümunədəgöstərildiyikimihesablamalaraparmaqlacəmitapın.

3.Misallardanbiridigərinişifahihəlletməyəköməkedir.

4.Dəftərinizdəyazınvə

hesablayın.

3+823+8

5+735+7

6+516+5

9+49+54

Page 65: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

5.Avtomobildayanacağında37avtomobilvaridi.Dayanacağaəvvəlcə3,sonraisə4avtomobilgəldi.Cəmineçəavtomobiloldu?Məsələnimüxtəlifüsullarlahəlledin.

Page 66: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindəçıxmaİkirəqəmliədəddənbirrəqəmliədədinçıxılması.10-luqayrılanhalÖyrənmə:Misal.43-91.Fərqiəvvəlcəkublarınköməyilətapaq.

2.

43-9fərqinisütunlayazmaqlahesablayaq.3<9olduğuüçün4onluqdan1onluq3təkliyəəlavəedilir,təkliklərinsayı13olur.13təklikdən9təklikçıxılır:13-9=4və4təkliklərmərtəbəsinəyazılır.Qalan3onluqisəonluqlarmərtəbəsinəyazılır.

1.Bironluğutəkliklərləəvəzedin.

2.Fərqitapın.

Page 67: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

3.Birtopda30metrparçavaridi.Topdanəvvəlcə5m,sonraisə3mparçakəsildi.Topdaneçəmetrparçaqaldı?Məsələnimüxtəlifüsullarlahəlledin.

4.Müqayisəedin.

Page 68: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindətoplamavəçıxma1.Misallarıdəftərinizdəyazınvəhəlledin.

2.Onluqayırmaqlahəlledilənmisallarıbirsütunda,qalanlarınıisədigərsütundayazmaqlahəlledin.

3.Hərbir

sütundamisallarındüzülüşqaydasınımüəyyənedin,ötürülmüşmisallarıdaəlavəetməkləhəlledin.

4.Məsələlərimərtəbəbloklarıçəkməkləhəlledin.

1. Bağdadaha4gilasağacıəkilsə,onlarınsayı21olar.Bağdaəvvəlcəneçəgilasağacıvaridi?

2. Bağda28narağacı,bundan9dənəazalmaağacıvar.Armudağaclarınınsayıalmaağaclarınınsayından7dənəazdır.Bağdaneçəarmudağacıvar?

5.Hərbirrobotqəbuletdiyiədədüzərindəverilənqaydayagörətoplamavəyaçıxmaəməliniyerinəyetirirvəçıxışaötürür.Robotlarınişinəgörəcədvəlidoldurun.

27-875-7

47-747-8

89-855-9

49-653-5

72-768-5

13-723-7.....93-7

5+915+9.....85+9

16-826-8.....96-8

Page 69: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindətoplamaİkirəqəmliədədlərintoplanması.10-luqyarananhalÖyrənmə:Misal.34+17.1.Hesablamalarıkublarınköməyiləyerinəyetirək.

2.Hesablamalarısütunlayazaraqyerinəyetirək.♦Təkliktəkliyin,onluqonluğunaltındayazılır.♦Təkliklərtoplanır.Nəticə10-dançoxolduğundanalınanvahidləronluqvətəkliklərəayrılır.

1təkliktəkliklərmərtəbəsinəyazılır.♦Onluqlartoplanır,təkliklərmərtəbəsindənalınmış1onluqisəonluqlaraəlavəedilir:3onl.+1onl.+1onl.=5onl.Nəticəonluqlarmərtəbəsinəyazılır.1.Sütunlayazaraqhesablayın.

2.Fiqurlarınyerinəuyğunrəqəmiyazınvəhesablayın.

3.Ötürülmüşrəqəmləritapın.3__+__2=773__+__5=724.Tofiqkompyuteroyunundayığdığıhər10xalüçün1əlavəcəhd

45+2617+4766+2729+26

35+2817+1469+1648+46

47+3527+4819+3439+57

Page 70: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

qazanır.1)Tofiq37xalyığdı,oneçəəlavəcəhdqazandı?2)5cəhdqazanmasıüçünTofiqənazıdahaneçəxalqazanmalıdır?5.Cəmindəyişməqaydasınımüəyyənedinvədaha5addımdavametdirin:7+4,8+14,9+24,...

Page 71: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindəçıxmaİkirəqəmliədədlərinçıxılması.Azalanıntəkliklərininçıxılanıntəkliklərindənazolduğuhal(10-luqayrılanhal)Öyrənmə:43-27=16

1.Fərqitapın.

2.Rənglixanalarauyğunrəqəmləritapın.

3.Azalanvəçıxılanındəyişməqaydasınımüəyyənedinvədaha5addımdavametdirin.

14-9,24-10,34-11,...4.Şifahihesablayın.

34-1942-2774-4851-33

71-3667-1945-1644-27

54-2832-1721-1543-16

Page 72: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindətoplamavəçıxma1.Onluqayırmaqlahəllolunanlarıbirsütunda,qalanlarınıdigərsütundayazınvəhəlledin.

2.Təklikləritopladıqda10-luqalınanmisallarıbirsütunda,qalanlarınıisədigərsütundayazınvəhəll

edin.

3.Araşdırın,uyğunqaydailətamamlayınvəhesablayın.

4.2 sinfindəoxuyanoğlanlarınsayı

qızlarınsayından4nəfərçoxdur.1)Sinifdə9qızvarsa,neçəoğlanvar?2)2 sinfindəcəmineçəşagirdoxuyur?

5.Verilənədədlərarasından87-59fərqinəbərabər

olanədədimühakimələraparmaqlaseçin.Seçiminizi“50olabilməz,çünki59+5087-dənçoxdur,__”kimifikirlərsöyləməkləəsaslandırın.

6Fikrimdəbirədədtutmuşam.Buədədinonluqlarınınsayıtəkliklərininikiqatıqədərdir,rəqəmləricəmiisə3-əbərabərdir.Fikrimdətutduğumədəditapın.Sizdəbucürməsələlərqurunvəyoldaşınızasöyləyin.

83-2658-3697-4574-58

71-4353-2546-2338-14

84-5676-4863-4456-23

47+3852+2723+6444+47

25+4834+3228+2445+19

61+1736+1854+2172+19 30+20

32+2234+2436++

98-7687-6576-5465--

12+22+3213+23+3314+24+15++++

a

a

Page 73: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

100dairəsindətoplamavəçıxma1.Misallarınümunəyəuyğunhəlledin.

2.Misallarınümunəyəuyğunhəlledin.

3.Tərəzilərintarazlıqdaolmasıüçünuyğungözəneçəkubəlavəetməklazımdır?

4.Məsələləriəvvəlcəözsözlərinizlədanışın,həllinizihəmşifahi,həmdəyazılıtəqdimedin.

1. Sinifotağınınuzunluğu5m,məktəbdəhlizininuzunluğuisəbundan10mçoxdur.Dəhlizinuzunluğuneçəmetrdir?

2. Qabdakı30lsudan17l-ihəyətdəkigüllərisuvarmaqüçün,12l-iisəevdəişləndi.Qabdaneçəlitrsuqaldı?

3. Lalənin18,Sahibin7stikerivar.SahibinstikerlərininsayınınLaləninstikerləriqədərolmasıüçünonadahaneçəstikerlazımdır?

Page 74: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.“Hərəyə1ağacəkək!”şüarıiləkeçiriləntədbirdəməktəbkollektivininəkdiyiağacvəgüllərinsayıhaqqındaməlumatcədvəldəverilmişdir.Cədvələgörəmüxtəlifməsələlərtərtibedin.

2.Misallarınümunədəgöstərildiyikimiyazınvəhəlledin.

3.Müqayisəedin:

4.Birincisütundakimisallarıntərtibolunmaqaydasınagörədigərsütunlardakimisallarardıcıllığınıtamamlayınvəhəlledin.

5.Dəftərinizdəeyniölçülü4düzbucaqlıçəkinvəaşağıdakıqaydailə

rəngləyin.

Qırmızıdüzbucaqlımavivəsarıdüzbucaqlınınarasında,yaşıldüzbucaqlıisəmavidüzbucaqlınınsolundaolsun.6.Fikrimdəbirədədtutmuşam.Buədədənböyükikirəqəmlicütədəddən2onluqazdır.Fikrimdətutduğumədədhansıdır?

45+2271-2935+45

57-2374+1755-34

72+2133+3942-24

55+3090-742+5075-565-985-24

58-2035+1036-817+1176+973+20

80-970-860-750-6

50-640-5......................

70-8.................................

60-7.................................

Page 75: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

PullarımızQəpikpullarÖyrənmə:Qəpiklikləriböyükdənkiçiyədoğrusırailədüzünvəsayın.

1.Pullarıdüzüldüyüsırailəardıcıltoplamaqlasayın.

2.Azər,Ayan,LeylavəCavidindaxıllarınayığdıqlarıpullarısayın.Kimdahaçoxpulyığmışdır?

3.Ənböyükqəpikpuldanbaşlamaqlasayın.

Page 76: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Alvəödə(qəpiklə)1.Pulunqalığınıhesablayın.

2.

Əgərsizin2dənə20qəpiklik,2dənə10qəpiklikvə2dənə5qəpikliyinizvarsa,qiyməti40qəpikolanbirqutumeyvəşirəsininpulunuhansıqəpiklərləödəyəbilərsiniz?Müxtəlifvariantlarfikirləşin.

3.Hərbirinialarkənazsaydaqəpikləödəməyəçalışın.

4.Aşağıdakıəşyalarınpulunuyalnız5vəya3qəpiklərləödəyərəkalın.

5.Birdondurmanınqiyməti35qəpikdir.Əkbərdondurmaüçün50qəpiklikverdi.Satıcıonaneçəqəpikqaytarmalıdır?

6.

Page 77: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Qəmərdaxılınayığdığıqəpikpullarısaydı.Daxıldan10dənə5qəpiklik,3dənə3qəpiklik,12dənə1qəpiklikçıxdı.Qəmərnəqədərpulyığmışdır?

Page 78: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Pullarımız.ManatÖyrənmə:Kağızpullarıböyükdənkiçiyədoğrusırailədüzünvəsayın.

50,70,80,85,90,91,92Cəmi92manat.

Manatınişarəsi: Məsələn,92manat92 kimidəyazılır.

1.

1)Şəkildəkikağızpullararasındadəyərinəgörəənkiçikpulhansıdırvəneçədənədir?2)Dəyərinəgörəənböyükpulhansıdırvəneçədənədir?

2.Nazimpullarınıaşağıdakıkimiardıcılsayır.Bunlarınhansıkağızpullarolduğunumüəyyənedin.Tapşırığıkağızdankəsilmişpullarüzərindənümunəyəuyğunyerinəyetirin.

3.Köynəyinqiyməti12manatdır.Ayaqqabınınqiymətibundan10manatbahadır.Ayaqqabıneçəmanatdır?

4.Birməktəbliçantasınınqiyməti17manatdır.İkiayərzindəçantanınqiymətiəvvəlcə3manat,sonraisədaha5manatucuzlaşdı.Çantanınsonqiymətineçəmanatoldu?

5.

Page 79: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Dibçəkdəkigülüçün15manatödənildi.Ödənilənkağızpullarınsayı6dənəoldu.

1. Bukağızpullarımüəyyənedin.2. Buməbləğieynikağızpullarlaödəyin.

Page 80: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Manatvəqəpik

Məsələlərikağızdankəsilmişpulmodelləriiləhəlledin.

1.Pullarısayın.

2.Hansıçoxdur?

1manat40qəpik,yoxsa1manat60qəpik

2manat10qəpik,yoxsa1manat90qəpik

3.Nailəxanımaldığıərzağınpulunuödəyərkənkassirona5manatpulqalığıqaytardı.Nailəxanımınaldığıərzağınqiymətiümumilikdə25manatidi.1)Nailəxanımkassayaneçəmanatvermişdir?2)Kassayaverilmişməbləğhansıkağızpullarlaolabilər?Variantlarıkağızdankəsibhazırladığınızpullarlagöstərin.4.1)Elnarənin1manat40qəpikpuluvaridi.Babasıona50qəpikdəverdi.Elnarənindahaneçəqəpiyiolsa,2manatpuluolar?2)Vəlideyirki,onunpulları20qəpiklərlədir.Daha2dənə20qəpikliyidəolsa,1manatpuluolar.Vəlininneçə20qəpikliyivar?Vəlininneçəqəpikpuluvar?5.Nəriman2manat40qəpikpuluqardaşıiləbərabərböldü.Hərbirinənəqədərpuldüşdü?6.

Page 81: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

QruplarlaişMüxtəlifüsullarlaqəpiklərdən1manatdüzəldin.

Page 82: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

ToplamavəçıxmanınqarşılıqlıəlaqəsiÖyrənmə:Birtoplamaəməliniyerinəyetirsəniz,onauyğun2çıxmaəməliniasanlıqlayerinəyetirəbilərsiniz.

Çıxmaəməlinidüzgünyerinəyetirdiyinizihəmtoplama,həmdəçıxmaəməlininköməyiləyoxlayabilərsiniz.

1.Toplamaəməllərinəaidmisallarıyerinəyetirsəniz,çıxmayaaidmisallarıasanlıqlahəlledəbilərsiniz.

2.Kiminsəhviçoxdur?Həllindüzgünolub-olmadığıhaqqındafikrinizitoplamaəməlininköməyiləyoxlayın.

3.Təranəvənənəsicücələrisayırlar.Onlarcəmi45cücəsaydılar.Cücələrdən23-üağ,qalanlarıqırmızırəngdədir.Təranənənəsiiləneçəqırmızıcücəsaydı?

Məsələninşərtinielədəyişinki,sualda:a)ağcücələrinsayınıntapılması,b)bütüncücələrinsayınıntapılmasıtələbedilsin.4.Dəftərinizdətamamlayın.

26+35=61 61-35=26 61-26=35

57-24=33 33+24=57 57-33=24

1. 22+2143-2122+3254-3220+4464-44

2. 53+2376-5326+3157-2635+4378-35

Page 83: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

ToplamavəçıxmanınqarşılıqlıəlaqəsiMəsələhəlliÖyrənmə:Məsələdəverilənləaxtarılanınyerinidəyişməkləyeniməsələlərqurmaqolar.

Məsələ1.2-cisinifşagirdlərisinifşənliyinə12nəfər1-ci

sinifdən,9nəfər3-cüsinifdəndəvətediblər.İkincilərşənliklərinəcəmineçəşagirddəvətediblər?

Məsələ2.İkincisinifşagirdlərisinifşənliyinəcəmi21

şagirddəvətediblər.Onlardan12nəfəri1-cisinif,qalanları3-cüsinifşagirdləridir.Şənliyəneçənəfər3-cüsinifşagirdidəvətolunub?

Məsələ3.İkincisinifşagirdlərisinifşənliyinəcəmi21

şagirddəvətediblər.Onlardan9nəfəri3-cüsinif,qalanlarıisə1-cisinifşagirdləridir.Şənliyəneçənəfər1-cisinifşagirdidəvətolunub?

Hərbirməsələyəgörəyeniməsələlərqurunvəcədvəllərçəkin.1.

Ləklərəəkilmiş56pomidorşitilindən17-siçiçəkaçıb,qalanlarıçiçəkaçmayıb.Neçəpomidorşitilihələçiçəkaçmayıb?

2.

Page 84: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Yarışdaməktəbin“Cəsurlar”komandası46xal,“Qartallar”komandasıisə52xalqazandı.Məktəbinikikomandasıcəmineçəxalqazandı?

3.

Yeniilşənliyindəiştirakedənşagirdlərmüxtəlifnağılqəhrəmanlarınınobrazlarınıcanlandıranmaskalarhazırlamalıdırlar.Şagirdlər28maskadan17-nihazırladılar.Onlardahaneçəmaskahazırlamalıdırlar?

4.

Aprelayında7günyağışlı,qalangünlərisəgünəşlikeçib.Aprelayındaneçəgünəşligünolub?

Page 85: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

MəsələhəlliArtıqməlumatımüəyyənləşdirin1.

Nazimcəmi24stolvəstulrənglədi.Bunlardan4-üstol,qalanlarıstuldur.O,buişi3günəyerinəyetirdi.Nazimneçəstulrənglədi?2.Mehmanınağvəbozrəngdə27dovşanıvar.Ağdovşanlardan4-üyatır.Dovşanlardan12-siağrəngdədir.Mehmanınneçəbozdovşanıvar?3.

Nəzrinin24gülstikeri(yapışqanlışəkillər)var.Bunlardan5-nionarəfiqəsibağışlayıb.Nəzrin12stikerdəndəftərinibəzəməküçünistifadəetdi.Nəzrininneçəgülstikeriqaldı?4.Meydançada12uşaqvoleyboloynayır.Onlardan4nəfəribirsinifdəoxuyur.Meydançadadaha14nəfərməşqedir.Meydançadacəmineçənəfərvar?5.İkincisinifşagirdləribazargünüİncəsənətMuzeyinəekskursiyayagetməyiplanlaşdırırlar.Muzeyə2 sinfindən21nəfər,2 sinfindən27nəfərgedəcək.3valideynekskursiyazamanımüəllimlərəköməkedəcək.Ekskursiyayacəmineçəşagirdgedəcək?

a b

Page 86: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Özünüqiymətləndirmə1.Çıxmaəməlləriniyerinəyetirin,həllindüzgünlüyünütoplamaəməlininköməyiləyoxlayın.

2.

Məsələləritam-hissəcədvəliçəkməkləhəlledin.

1. İkiqutudacəmi48şarvar.Qutulardanbirində27şarvarsa,digərqutudaneçəşarvar?

2. Şərtielədəyişinki,məsələtoplamaəməlininköməyiləhəlledilsin.

3.Aşağıdaverilmişədədlərdənbirtoplamavəçıxmaailəsinəməxsusolanlarıüç-üçqruplaşdırın.Neçəqrupalındı?

23,17,18,55,38,10,41,60,504.İkirəqəmliədədləbirrəqəmliədədtoplanmışvəyaçıxılmışdır.Aşağıdakıbərabərliklərdənhansımümkünolabilər?Bütünhallarıaraşdırın.

5.

QardaşıNatiqdənxahişedirki,torbalardanbirinigötürübevəaparsın.

Page 87: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Natiqyüngülolduğunudüşünərəkkiçiktorbanıgötürür.İkitorbadanbirində5kqun,digərində5kqkələmvar.Natiqyüngültorbanıseçəbildimi?

6.Rənglixanalarauyğunədədləriyazın.

43+57=43++731+46=+1+4658+37=58++749+26=49+20+

86-52=86-50-46-24=46--485-53=85--374-26=74-20-

Page 88: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 89: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Tezhesablamabacarıqları1.Nümunədəverilmişhesablamaüsulunuaraşdırın.Əlverişliüsullahesablayın.

23+16+27=23+27+16=50+16=66

2.Ədədin

ikiqatındanistifadəetməkləşifahihesablayın.

3.Verilənədədkartlarını

tələbolunanşərtlərəuyğuniki-ikiqruplaşdırın.Uyğunmisallarıyazınvəhəlledin.

1. Cəm50olsun.2. Cəm60olsun.3. Cəm70olsun.4. Cəm80olsun.5. Cəm90olsun.

4.Piktoqrammağazada1həftəərzindəgündəliksatılanqəndinmiqdarınıgöstərir.Hərböyüktorba10kq,hərkiçiktorba2kqqəndinsatıldığınıbildirir.Piktoqramagörəsuallartərtibedin.

36+29+2417+48+23

48+26+1255+27+15

11+37+4928+39+32

15+1515+16

25+2525+25

35+3535+36

45+4545+46

Page 90: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 91: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Tezhesablamabacarıqları1.Rənglidairələrinyerinə“+”və“-”işarələrinieləyazınki,bərabərliklərdoğruolsun.Birnümunədəsizəlavəedin.

2.Neçə10qəpiklikdir?

-2ədəd20qəpiklik;-1ədəd20qəpiklikvə1ədəd50qəpiklik;-2ədəd20qəpiklikvə2ədəd5qəpiklik;-3ədəd20qəpiklikvə1ədəd10qəpiklik.

3.Nümunələriaraşdırın.Buüsullaşifahihesablayın.

4.Cədvəlidəftərinizdətamamlayın.

5.Şəkildəpişiklərinhərbirininbirhəftəlikyeməyinəxərclənənpulgöstərilmişdir.Hansıpişiyinyeməyinədahaçoxpulxərclənir?Cavabınızıuyğunədədlərinmüqayisəsiniyazmaqladagöstərin.

Page 92: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Toplayın100olsun,100-dənçıxınHesablamalarıəvvəlcəşifahisonraisədəftərinizdəyazmaqlayerinəyetirin.1.

2.

3.

4.5.

6.AraşdırmaYenisalınanküçədə100evvar.Evlərinömrələməküçündülgərərəqəmlərhazırlamaqsifariş

edilmişdir.Dülgər1-dən100-əqədərevlərinömrələməküçüntaxtadanneçə9rəqəmihazırlamalıdır?

100-36100-19100-47

100-64100-28100-34

100-75100-92100-53

10-8=2100-18100-28100-3810-7=3100-17100-27100-37

10-1=9100-11100-21100-31

10-4=6100-14100-24100-34

Page 93: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.Ötürülmüşmisallarıəlavəedin.Fərqitapın.

2.Xanalarauyğunrəqəmləriyazın.

3.Fikrimdəbirədədtutmuşam.Buədədin

onluqlarınınsayını2vahid,təkliklərininsayını1vahidartırsaq,ənkiçiküçrəqəmliədədalınar.Fikrimdəhansıədəditutmuşam?

4.Boşxanalarauyğunədədləritapın.

5.Qəpikləri1manatatamamlayın.

90-7=360-5=570-8=250-3=7

60-2=840-3=750-7=330-3=7

80-4=690-5=540-7=320-6=4

Page 94: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

HəndəsifiqurlarDüzxətt,şüa,parça,bucaqÖyrənmə:

1.Bucaqlarınnövünümüəyyənləşdirin.

2.Elgünməktəbdənevəxeylivaxtdırqayıdıb.Anasıişdənzəngedibonunlasöhbətetdi,sonrasaatısoruşdu.Elgünanasınadedi:“Saatınəqrəbləridüzbucaqəmələgətiribvətamsaatıgöstərir.”BucavabagörəElgününanasısaatınneçəolduğunumüəyyənedəbilərmi?

3.Aşağıdakıbucaqlararasındadüz,korvəitibucaqlarınsayınımüəyyənləşdirin.Metalməftilləmüxtəlifbucaqlarmodelləşdirin.

Page 95: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

HəndəsifiqurlarKvadrat,düzbucaqlı,üçbucaq,dairəAşağıdakıfiqurlarınhərbirinidəftərinizdəçəkin.

Hərbirfiqurunadını,tərəflərinin,təpələrininvəbucaqlarınınsayınıyazın.

1.Şəkildəneçədüzxətt,sınıqxətt,əyrixətt,parçaveşuavar?

2.Şəkildəkifiqurlardanhansılarkvadratdır?Fikriniziəsaslandırın.

3.1. Həndəsətaxtasıüzərində

müxtəliffiqurlarqurun.Tərəflərinivəbucaqlarınısayın.

2. Qırmızınöqtələrhəndəsifiquruntəpələrinigöstərir.Bunöqtələriardıcılbirləşdirməkləfiquruçəkin.Bufiquruntərəflərininsayıhaqqındafikirlərinizisöyləyin.

Page 96: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 97: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

MötərizəliifadələrÖyrənmə:

Mötərizəlivəmötərizəsizifadələrdəəməllərhansıardıcıllıqlayerinəyetirilir?

Mötərizəsizifadə:30-14+7=16+7=23Əməllərsoldansağayazıldığıardıcıllıqlayerinəyetirilir.Mötərizəliifadə:30-(14+7)=30-21=9Mötərizəliifadələrdəəvvəlcəmötərizədaxilindəkiəməlyerinəyetirilir.Sonraisəəməllərmötərizəsizifadədəolduğuqaydadayerinəyetirilir.

1.Hesablayın.

2.Üçqabdacəmi56qoğalvar.Birinciqabda23qoğal,ikinci

qabda17qoğalolduğuməlumdur.Üçüncüqabdakıqoğallarınsayınıisəuşaqlarmüxtəlifüsullarlatapıblar.

1. Yeganəməsələyəuyğunaşağıdakıifadəniyazıb.Onunhəlliniizahedin.

56-(23+17)

2. ƏsmərvəNəsibisəmüvafiqolaraqaşağıdakıifadələriyazıblar.Buifadələridəməsələninşərtinəuyğunolaraqizahedin.

56-23-17və56-17-23

3.AydangilinevindənDavudgiləqədərməsafə100m-dir.AydangildənVasifgiləqədərolanməsafənişəkləgörətapın.

4.Mötərizədənistifadəetməkləmisallarıyazın.

1. 38-dən12ilə18-incəminiçıxın;2. 64-dən34ilə19-unfərqiniçıxın;

(67-17)+2348-(16+24)54+(30-15)

(59-11)+1338-(13+13)(23+23)-14

Page 98: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

3. 65ilə23-ünfərqininüzərinə18əlavəedin;4. 15ilə18-incəmindən8çıxın.

Page 99: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Mötərizəliifadələr1.Mötərizəninköməyilətoplananlarıonluqlarınvətəkliklərincəmiiləifadəedin.

57+27=(50+20)+(7+7)=70+14=84

2.

Mötərizədəneləistifadəedinki,doğrubərabərlikalınsın.

3.Nöqtələrin

yerinəədədləryazmaqlaməsələnitamamlayınvəhəlledin.

Gülnar48səhifəlikkitabınbirincigün....səhifəsini,2-cigünisə...səhifəsinioxudu.Gülnarkitabınhələneçəsəhifəsinioxumalıdır?

4.Mötərizədəneləistifadəedinki,doğrubərabərlikalınsın.

5.Avtomobilinçənində40lbenzinvaridi.Avtomobilgünortayaqədər12l,günortadansonra9lbenzinişlətdi.

Avtomobilinçənindəneçəlitrbenzinqaldı?

6.Aşağıdakımisallarıəlverişliüsullahəlletməküçüntoplananlarınyerinidəyişinvəmötərizədənistifadəedin.

32+8+10+30=(32+8)+(10+30)=80

34+3623+4954+43

45+2728+3936+39

53+3442+1972+26

45-10+20=5545-10+20=15

30-10-5=1530-10-5=25

47+13+20=60+2036+14-10=36+445-15+20=30+20

17+45-15=62-1542+18-10=42+863-13+25=63-38

32+10+8+3040+16+24+1029+33+21+17

44+6+9+1132+25+35+848+7+2+33

Page 100: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Məsələqurma1.1. 24+11ifadəsinəuyğunməsələqurun.

Məsələninşərtinielədəyişinki,həllia)35-11,b)35-24ifadələrinəuyğunolsun.

2. (16+9)-4ifadəsinəuyğunməsələqurun.Məsələdəəvvəlcətoplama,sonraçıxmaəməlinitələbedənfikirləriayırın.

2.Aslanevlərininpəncərəsindənküçədənkeçənmaşınlarısaydı.O,15dəqiqəərzindəkeçənmaşınlarınsayınıvərənginiəksetdirənaşağıdakıtelqrafıtərtibetdi.Telqrafagörəməsələlərqurun.

3.Cədvələgörəmüxtəlifməsələlərqurun.

İdmannövüŞagirdlərin

sayı

Futbol 35

Boks 24

Cüdo 21

Bədiigimnastika 11

4.Aşağıdakısxeməuyğunməsələqurun.

Page 101: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 102: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Məsələhəlli1.Çatışmayanməlumatıəlavəetməkləməsələnihəlledin.

Məktəbbağındaşam,qovaqvəçinarağaclarıvar.Bağda7çinar,4qovaqağacıvar.Bağdacəmineçəağacvar?

2.Aşağıdakıməsələnisinifdəkişagirdlərinsayınauyğunqurunvəhəlledin.

Sinfimizdə___qızvar.Oğlanlarınsayıqızlarınsayından____nəfərazdır(çoxdur).___________?

3.

Nöqtələrinyerinəverilmişədədlərdənuyğungələniniyazaraqmətnitamamlayın.Hərədəddənbirdəfəistifadəedin.

Validəxanımmağazadan...kqşəkərtozualdı.Şəkərtozunun...kiloqramınışəkərburaya,onunikiqatıqədərini,yəni....kiloqramınımürəbbəyəişlətdi.Şəkərtozunun...kiloqramıartıqqaldı.

4.

Problemhəlli:Nadirvəatasıitüçündamdüzəldirlər.AtasıdamınqapısınınhündürlüyünüözqarışıiləölçübNadirə5qarışuzunluğundataxtaparçasıkəsməsinitapşırdı.Nadirisəözqarışıiləölçərək5qarışuzunluğundataxtaparçasıkəsdi.Kəsdiyitaxtaparçasınıatasına

Page 103: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

verdikdəatasıçoxtəəccübləndivənarazılıqladedi:-Nadir,sənişimiziartırdın.Sizcə,buradanəbaşvermişdi?SizNadirinyerindəolsaydınız,butapşırığınecəyerinəyetirərdiniz?

Page 104: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.Robotunişiniaraşdırın.Cədvəlitamamlayın.

2.Məsələlərihəlledin.

1. Avtobusda25sərnişinvaridi.Dayanacaqda4sərnişindüşdü,6sərnişinisəmindi.Avtobusdaneçəsərnişinoldu?

2. Elvininheyvanşəkilli19markasıvar.O,bunlardan7-nibacısınaverdi.Bacısıisəonamaşınşəkilli4markaverdi.Elvininneçəmarkasıoldu?

3.Mötərizədəneləistifadəedinki,doğrubərabərlikalınsın.

4.Elmirkinoyabiletalmaqüçünnövbədə28-ciidi.BirneçədəqiqəərzindəElmirnövbədə17-cioldu.Bumüddətərzindəneçənəfərbiletaldı?

5.

Ülkərin17karandaşıvar,Naziminkarandaşlarınınbundan4dənəçoxdur.ÖmərinkarandaşlarınınsayıNaziminkarandaşlarınınsayından6dənəazdır.Ömərinneçəkarandaşıvar?

40-5+4=3920-10+10=015+25-23=17

40-5+4=3120-10+10=2030-5+3=28

Page 105: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.Boşxanalarauyğunədədləritapın.

2.Elşadın24rənglikağızıvaridi.O,texnologiyadərsində14rənglikağızişlətdi.Elşadınneçərənglikağızıqaldı?Məsələninşərtinidəyişməklədaha2məsələqurunvəhəlledin.

3.Gülnazdeyirki,basketbolsəbətinətopatışındaGülarəyüksəknəticəgöstərdi.Mən17xal,Şəhlaisə15xaltopladı.GülarəninnəticəsiisəŞəhlailəmənimbirlikdəgöstərdiyimiznəticədən2xalçoxoldu.GülnazındediyinəgörəGülarəneçəxaltopladı?

4.Hesablayın.

5.Cədvələgörəməsələlərqurunvəhəlledin.

Dərnəklər İdman Rəsm Dram

Uşaqlarınsayı 32 23 12

Cəmişagirdlər 67nəfər

Məsələlərdənbirinieləqurunki,mötərizəliifadəiləhəlledilsin.

45+2535+1555+3565+25

39-1342-1456-2772-18

36+4472+1813+2718+62

Page 106: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

HəndəsifiqurlarKub,düzbucaqlıprizma,silindr,konus,kürəÖyrənmə:Formacaaşağıdakıfiqurlaraoxşarolanəşyalarahəryerdərastgəlirik.Aşağıdakıəşyalardanbufiqurlarlaoxşarformalılarıseçin.

1.Aşağıdakıcümlələritamamlayın.

Təlxəyinburnu..................formasındadır.Təlxəyin.....................konusformasındadır.Buz.....................formasındadır.Stəkan.....................formasındadır.Elektriksobası.....................formasındadır.2.Hərbirmodeldəsoldansağadoğrusütunlardakikublarınsayınıhərbiribirdamadaolmaqlaardıcılyazın.Buyazılışmodelinquruluşuhaqqındaməlumatverir.Bucüryazılışlarlabir-birinizəkonstruksiyalarquraşdırmatapşırıqlarıverin.

Page 107: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 108: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

HəndəsifiqurlarÜzlərininformalarıÖyrənmə:Kub,düzbucaqlıprizma,silindr,konusşəkilliəşyalarseçin.Kağızüzərinəqoyubkənarlarınıkarandaşlacızın.Yaxuddafiqurlarırəngəbatırıb,kağızüzərinəbasın.Hansıfiqurdankvadrat,hansındandüzbucaqlı,hansındandairəalındı?Buşəkilləruyğunfiqurlarınüzləridir.

1.1. Boşkibritqutusunukağızüzərinəqoyunvəbütünüzlərinin

formasınıçəkin.Neçədüzbucaqlıalındı?2. Stəkanıneçəmüxtəlifvəziyyətdətutmaqladairəçəkməkolar?

2.Aşağıdakıəşyalarınqələmləcızılanüzününformasıiləeyniolanfiquruseçin.

3.Fiqurlarınişarələnmişüzlərinidəftərinizdəçəkin.

Page 109: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 110: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

HəndəsifiqurlarÜzləri,tilləri,təpələriÖyrənmə:Kubun,düzbucaqlıprizmanın,silindrin,konusunmüxtəlifsaydaüzlərivar.Buüzləruyğunolaraqkvadrat,düzbucaqlı,dairəformasındaolur.Aşağıdakışəkildəkubunvədüzbucaqlıprizmanıntillərimavirənglə,təpənöqtələriisəsarırəngləişarələnmişdir.Tilkubun,düzbucaqlıprizmanınikiüzününkəsişdiyidüzxəttparçasıdır.Təpəüçtilinkəsişdiyinöqtədir.Kubun,düzbucaqlıprizmanınüzlərini,tillərinivətəpələrinigöstərməkləsayın.

1.Silindrvəkonuslaformacaeyniolanəşyalartapınvəüzlərinikağızüzərindəçəkin.Üzlərhansıformadaalındı?2.Verilmişşərtiödəyənfiquruvəbufiqurlaformacaeyniolanəşyalarıseçin.

Page 111: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 112: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.Cümlələriuyğungələnsözlərlətamamlayın.

1. Düzbucaqlıprizmanınqırıqxətlərləgöstərilmişüzü...............2. Silindrinqırıqxətlərləgöstərilmişüzü...............3. ...............qırıqxətlərləgöstərilmişüzükvadratdır.

2.

Aytənəlindəkifiqurunbütünüzlərinidəftərindəçəkdi.Nəticədəeyniölçülü6kvadratalındı.Aytəninəlindəkihansıfiquridi?3.

Kənanınəlindəkihəndəsifiqurunbirüzüvar.O,fiqurunüzünürəngəbatırıb,sonraağkağızınüzərinəqoydu.Fiqurukağızınüzərindəngötürəndədairəşəklindəiziqaldı.Kənanınəlindəkihansıfiqurdur?

4.

NəzrinvəKamranhəndəsifiqurlarıseçibikiqutudasaxlamaqistəyirlər.Nəzrindeyirki,məndiyirlənəbilənfiqurlarıseçəcəyəm.Kamrandeyirki,mənsürüşəbilənfiqurlarıseçəcəyəm.NəzrinvəKamranınseçəcəyifiqurlarınadlarınıyazın.

5.

Page 113: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Hərbirbinanınönvəarxa,həmçininsağvəsoltərəfdəneynisaydapəncərələrivar.a)Hərtərəfdəkipəncərələrinsayınımüəyyənedin,b)Ortadakıbinadaönvəarxatərəfdəncəmineçəpəncərəvar?

Page 114: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

ƏşyanınyeriÖyrənmə:Koordinatşəbəkəsiüzərindəəşyanınyeriniədədlərcütü(3,5)-koordinatcütüvasitəsilətəyinetməkolar.Koordinatcütündəbirinciədədobyektin0-danneçəvahidsağda,ikinciədədisəneçəvahidyuxarıdaolduğunugöstərir.Məsələn,aşağıdaverilmişkoordinatşəbəkəsiüzərindəpartanınyerini(3,1)koordinatcütütəyinedir.Yəniparta0-dan3vahidsağdavəoradanisə1vahidyuxarıdayerləşir.Koordinatşəbəkəsiüzərindədigərəşyalarınyerinitapın.

1.Aşağıdakıkoordinatşəbəkəsikiçikbirbağçayaaiddir.

1. Koordinatcütünəgörədüzgüncavabıseçin.

2. Koordinatşəbəkəsiüzərindəsizbirheyvanvəyabitkiyerləşdirin.Koordinatcütləriniyazın.

3. Nailəbukoordinatşəbəkəsiüzərində(4,4)koordinatcütündəkökşəkliniyerləşdirdi.Kökdovşandansağdadır,yoxsasolda?

Page 115: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Əşyanınyeri1.Hərbirevheyvanınınyerinikoordinatcütləriiləyazın.

2.

Koordinatşəbəkəsinəgörəaşağıdakıtapşırıqlarıyerinəyetirin.

1. Şirinyerinitəyinedənkoordinatcütünüyazın.

2. Meymununyerinəuyğungələnkoordinatcütühansıdır?

(3,4)(4,3)(0,4)

3. Aşağıdagöstərilmişkoordinatcütlərihansıheyvanlarınyerinitəyinedir?

(2,6),(6,5),(4,2),(5,2)

4. Heyvanlardanbirininyerinigöstərənkoordinatcütününbirinciədədipandanınyerinigöstərənkoordinatcütününikinciədədiiləeynidir.İkinciədədiisə4-dənbirvahidçoxdur.Bu,hansıheyvandır?

Page 116: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

5. Ayselgirişdən2addımsağa,6addımyuxarısayarsa,özsevimliheyvanınarastgələcək.Buheyvanınyerinigöstərənkoordinatcütünüyazın.

Page 117: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Özünüqiymətləndirmə1.Ədədlərixanalaradüzgünyerləşdirin.

2.3.Misallarıgöstərilənikiüsullahəlledin.

4.

Bucaqlarardıcılnömrələnmişdir.İtibucaqlarınsıranömrələrinidəftərinizdəyazın.

5.Hərbirmodeldəhansıhəndəsifiqurlardanvəneçədənəistifadəolunmuşdur?Cədvəlidəftərinizdədoldurun.

6.Hansınöqtə0-dan4addımsağda,3addımyuxarıdayerləşir?

49+37=50+37-1=8659+2539+46

69+2529+4379+17

1)100-49=51(100-40)-960-9=51

2)100-49=51(100-50)+150+1=51

100-58100-77100-89

a) b) c) )

silindr

prizma

kub

a)(4,3) b)(3,4) c)(4,4)

Page 118: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 119: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

TəqribihesablamalarÖyrənmə:Ədədləriənyaxınonluqlaəvəzetməkləhesablamalarıasanlaşdırmaqolar.Lakinbuhaldaalınannəticədəqiqnəticədənfərqlənir.Bunəticətəxminivəyatəqribinəticəadlandırılır.

Məsələn,27+12cəminitəqribiolaraqtapaq:

27ədədi30-adahayaxındır: 12ədədi10-adahayaxındır: Təqribicəm:30+10=40Dəqiqcəm:27+12=39

1.Aşağıdakıədədləriiki-ikiqruplaşdırsanız,ədədoxlarınınbuqruplaragörəverildiyinigörərsiniz.Hərbirədədiənyaxınonluqlaəvəzedin.Birqrupauyğunədədoxuyoxdur.Həminədədlərimüəyyənedinvəuyğunədədoxunuçəkin.

2.Toplananlarıənyaxınonluqlaəvəzetməkləcəmitəqribitapın.

62+2846+2153+2428+28

64+1427+1671+1742+24

Yaddasaxlayın!Təqribihesablamalardaədədintəkliklərmərtəbəsindəkirəqəm1,2,3,4olarsa,ədədonluqlarınınsayısaxlanılmaqlayuvarlaqonluqşəklindəyazılır.Məsələn,23→20.Ədədintəkliklərmərtəbəsindəkirəqəm5,6,7,8,9olarsa,ədədonluqlarınınsayı1vahidartırılmaqlayuvarlaqonluqşəklində

Page 120: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

3.Ənyaxınonluqlaəvəzetməklətəqribihesablayınvəmüqayisəedin.

yazılır.Məsələn,27→30.

27+51və17+3948+25və52-1543-19və28+19

19+45və79-1869-22və55+3315+47və18+39

Page 121: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Təqribihesablamalar1.“Əlişi,göznuru”müsabiqəsinəhazırlaşmaqüçünşagirdlərədüymələr,muncuqlarlazımdır.LaləvəNərgizbirlikdəişləyirlər.Onlarişləriüçüncəmi50dənəmüxtəlifrənglidüyməlazımolduğunudəqiqləşdiriblər.Düymələrinsayıqablarınüzərindəyazılıb.Nərgizüzərində22,17və15,Laləisə15,17və27yazılmışqutularıalmağıtəklifedir.Kiminseçimidahadüzgündür?

2.Ədədləriənyaxınonluqlaəvəzetməkləcavabıtəqribisöyləyin.

3.

Tophansıikidairədəyerədəymişdir?

1. Elnurunxalı80-dənçoxdur.2. Nailəninxalı60ilə70arasındadır.

4.Meydançada20nəfəruşaqvaridi.Uşaqlardanbirneçəsigetdi.Meydançadaqalanuşaqlarınsayınıverilənədədlərdənhansıiləifadəetməkdahadoğruolardı?

5.

İnteqrasiya.Anadili.Birneçə,birqədər,biraz,çox,lapçox,həddindənçox

34+5873+1841+4923+55

57-2187-3449-2188-22

75-3446+3387-1346+51

a)22 b)3 c)16

Page 122: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

sözlərinimüqayisəlinümunələrgöstərməkləişlədin.

Page 123: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.Yenitikilmişbinalarınbirincisində38,ikincisindəisə42mənzilvar.Birincibinanın24mənzilində,ikincininisə18mənzilindəailələryaşayır.Hərikibinadakıboşmənzillərinsayınımüqayisəedin.2.Aşağıdakıcümlələrişəkləgörədəftərinizdətamamlayın:

Pişik...yaxındır,itdənisəuzaqdır.Qırxüçədədiqırxayaxındır,...isəuzaqdır.

3.Azalanıvəçıxılanıənyaxınonluqlaəvəzetməklə,fərqitəqribitapın.

4.Misallardanbiridigəriniasanhəlletməyəkömək

edir.

5.

Yaşılqutuda28kub,qırmızıqutuda34kubvar.Hərikiqutudaeynisaydakubolmasıüçünqırmızıqutudanyaşılqutuyaneçəkubqoymaqlazımdır?Mərtəbəbloklarıiləmodelləşdirin.

32-1941-1852-4833-16

22-939-1244-1755-14

84-3677-3248-1363-46

23+2323+2425+2525+26

18+1818+1935+3535+36

38+2038+1927+2327+22

Page 124: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

UzunluğunölçülməsiTəxminiölçməvərdişləri

Öyrənmə:Əvvəlcəqarışınızıölçünvəneçəsantimetrolduğunumüəyyənedin.Sonrakitabınızı,çantanızı,oturduğunuzpartanıvəs.qarışınızlaölçünvəbuölçülərisantimetrlətəxminiolaraqifadəedin.Məsələn,kitabınuzunluğutəxminən2qarışdır.Birqarışınız10smolarsa,kitabınuzunluğutəxminən10sm+10sm=20smolar.

1.SinifotağınıneniVüqarınaddımlarıilətəxminən12addım,Kənanınaddımlarıilə11addımdır.Kiminaddımıdahaböyükdür?2.EminboycaNəzrindənhündürdür.NəzrinisəZaurdanhündürdür.Buşərtlərəgörəaşağıdaverilənboyhündürlüklərininhərbirininkiməaidolduğunumüəyyənedin.

1)80sm2)95sm3)82sm3.Əvvəlcəölçüləritəxminlərinizəgörəmüəyyənedin,sonraisəölçün.Əşyalarınadlarını,təxminivədəqiqölçülərinidəftərinizdəyazın.

4.BütünsiniffəaliyyətiAğvərəqüzərindəuzunluğu10sm-dənböyükolmayanparçaçəkin.Vərəqləribir-birinizlədəyişdirin.Aldığınızvərəqdəkiparçanın

Page 125: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

uzunluğunuəvvəlcətəxminedin,sonraölçün.Dəqiqvətəxminiölçülərimüqayisəedin.

Page 126: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

UzunluqölçüvahidləriÖyrənmə:

1.Verilmişölçülərişəkildəkiəşyalarınuzunluğuiləuyğunlaşdırın.

2.Karandaşınuzunluğu12sm,xəritəçubuğununuzunluğuisə4dm-dir.Karandaşlaxəritəçubuğununuzunluğunumüqayisəedin.3.Verilmişlentlərləeyniuzunluqdaolanlentləridəftərinizdəçəkin.Onlarıuzunluqlarınınartanardıcıllığıilənömrələyin.

4.ŞəkildəkilentinuzunluğuhaqqındaTəranəninfikirləri:

Təranəninhansıfikridoğrudur?Özfikirlərinizisöyləyin.

1m=100sm 1dm=10sm 1sm=10mm

a)lentinuzunluğu5sm-dir; b)lentinuzunluğu5sm-əyaxındır.

Page 127: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ölçülər1.Hərölçüdənbirdəfəistifadəetməkləverilmişölçülərişəkillərləqarşılaşdırın.

2.Verilmişölçülərimillimetrlərləifadəedin.

3.

Ölçülərimüqayisəedin.

4.

Qruplarlaiş.Cədvəldəuşaqlarınboylarınınuzunluqlarıyazılmışdır.Bucədvələgörəuşaqlarınboylarınımüqayisəedin.Ənucaboyluşagirdkimdir?4-6nəfərlikqruplarabölününvəboylarınızınuzunluğunugöstərəncədvəltərtibedin.

1sm7mm=10mm+7mm1sm7mm=17mm

1sm6mm2sm8mm6sm5mm

2sm7mm5sm4mm1sm5mm

2smvə20mm40mmvə25sm30smvə87mm

17sm5mmvə20sm2m20smvə20m3sm5mmvə35mm

Page 128: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Məsələhəlli1.Təxminləriniziölçmələrləyoxlayın.

1. Karandaşınuzunluğu10sm-dir.Lentinuzunluğutəxminənneçəsantimetrolabilər?

2. Lentinuzunluğu7sm-dir.İpinuzunluğutəxminənneçəsantimetrolabilər?

2.

Arifvəbabasıbirlikdəkvadratşəkilligöyərtiləkiniçəpərləyirlər.Ləkinbirtərəfininuzunluğu2molarsa,onlarcəmineçəmetrçəpərçəkməlidirlər?3.

Şəbinəgəlinciyinədüzbucaqlıformasındasüfrətikir.Süfrənineni20sm,uzunluğuisə25sm-dir.O,süfrəninkənarlarınaqırmızılentdənhaşiyətikməkistəyir.Şəbinə1mlentalsa,haşiyəüçünçatarmı?4.Şəkillərdəkihərkvadratdamanıntərəfireallıqda1metrdir.Qarajvəbağçanıneninivəuzunluğunumüəyyənedin.

5.

Page 129: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Qruplarlaiş.Problemhəlli.Müstəqillikgünümünasibətiləkeçiriləcəkşənliklərüçünşagirdlərəxüsusipapaqlarsifarişedilməsiplanlaşdırılır.Şagirdlərinhərbiriözpapağınınölçüsünüsöyləməlidir.Onlarbuölçününecəmüəyyənetməlidirlər?Qruplarabölününvəbuölçmələriyerinəyetirin.Nəticələricədvəlşəklindətəqdimedin.

Page 130: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Kütləvahidləri

Öyrənmə:Kiloqram(kq),qram(q)kütləvahidləridir.Birüzümgiləsininvəyakitabınbirvərəqininkütləsitəxminən1qramolar.

Birqalınkitabınkütləsivəya6bananınkütləsitəxminən1kiloqramolar.

Kütləmüxtəliftərəzilərinköməyiləölçülür.

1.Şəkildəkilərdənhansınınkütləsiniqramla,hansınınkınıkiloqramlaifadəetməkdahadoğrudur?

2.Şəkildəkitərəzilərtarazlıqvəziyyətindədir.Tərəzidəkiərzaqlarınkütlələrinimüəyyənedinvəcədvəlidoldurun.

Page 131: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 132: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Kütlələrinmüqayisəsi.Kütləninölçülməsi1TəyyarvəKazımməktəbyeməkxanasınınişçiləridir.Onlareyniböyüklükdəolanlimonadvəkələmyeşikləriniyeməkxananınanbarınadaşıdılar.Təyyarlimonadyeşiklərini,Kazımisəkələmyeşiklərinidaşıdı.Hərbirieynisaydayeşikdaşısalarda,Təyyardahaçoxyorulmuşdu.Bununsəbəbinəidi?

2.

3.Tərəzininbirgözündə1kq-lıqçəkidaşıvar.Aşağıdakıüçəşyadanhansınıtərəzinindigərgözünəqoysanız,tarazlıqyaranabilər?

4.Tərəzininbirgözündə2alma

var.1alma6alçaağırlığmdadır.Tərəzinitarazlıqvəziyyətinəgətirməküçüntərəzinindigərgözünəneçəalçaqoymaqlazımdır?5.LaləninvəElgününçantalarındaeynidərsliklərvədərsləvazimatlarıvar.Laləninçantasınınkütləsi3kq,Elgününçantasınınkütləsiisə4kq-dır.1)Laləninboşçantasınınkütləsinin1kqolduğuməlumdursa,Elgününboşçantasınınkütləsinitapın.2)Elgünündoluçantasınıağırlaşdırannədir?3)Sizdəçantanızındoluvəboşhaldakütləsinitapın.Boşhaldakiminçantasıdahaağırdır?6.Qırmızıvəyaşılalmalarikiyeşiyəqarışıqolaraqyığılmışdır.İkiyeşikdəcəmi27kqalmavar.Yeşiklərdənbirində9kq,digərində11kqyaşılalmavar.İkiyeşikdəcəmineçəkiloqramqırmızıalmavar?Həlləuyğunmötərizəliifadəyazın.

Şəkildəkiəşyalarıağırdanyüngülədoğrusadalayın.Dəftərinizdəonlarınadlarınıkütlələrininartansırasıiləyazın.

bircütəlcək bircütqışçəkməsi

4cütcorab

Page 133: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Məsələhəlli1.Avtobusunsalonuna5kq-danağırolanbağlamalarınqoyulmasıqadağandır.Şəkildəkihansıbağlamalarsalonaaparılabilməz?

2.Təyyarəsərnişinləri20kq-danartıqolanhər1kqyüküçün1manatödəməlidirlər.1)Hansışəkildənormadanartıqyükvar?2)Buyüklərüçünneçəmanatödənilməlidir?

3.Piştaxtada8kqalmaqalmışdır.Piştaxtanınaltındaisəhərbirində12kqalmaolandahaikiyeşikvar.Satıcıhələneçəkiloqramalmasatabilər?4.Aşağıdakıcümlələrioxuyun.Hansıcümlədəkifikirdoğrudeyil?Uyğunşəkilçəkməkləfikriniziəsaslandırın.

*6kqunu3kq-lıq2torbayayerləşdirməkolar.*10kqqəndi2kq-lıq4torbayayerləşdirməkolar.*Hərbirində4kqunolan3torbadacəmi12kqunvar.

5.Aşağıdakılardanhansıqramla,hansıkiloqramlaölçülür?

•1kompaktdisk,1kompyuter•1doluməktəbliçantası,12vərəqli1dəftər•1alma,1yeşikalma

Page 134: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Qiymətləndirmə1.Müqayisəedin.

2. Mötərizəliifadəyazmaqlahəlledin.

3.Oğlanlararasındakıməsafə70m-

dir.Onlarınhərbiriqarşı-qarşıya20mgələrsə,aralarındaneçəmetrməsafəqalar?

4.Rəşadanasıiləbirlikdə4kqalma,3kqportağal,1kqarmud,1kqkökvə1kqçuğunduraldı.AlınanlarınyarısınıevəqədərRəşad,yarısınıisəanasıgətirdi.1)Onlarınhərbirinindaşıdığımeyvəvətərəvəzinkütləsineçəkiloqramdır?2)“ÇoxunuRəşadgətirdi”fikrinəuyğunalınanlarınecəyerləşdirərdiniz?2variantsöyləyin.5.Cədvələgörəsuallaracavabverin.

Varidi:

29m

1.işləndi:

7m

2.işləndi:

9m

qaldı

?

2kqnar,1kqənciralan

alıcıneçəmanatödəməlidir?

5kqəncir,2kqəzgilalan

alıcıneçəmanatödəməlidir?

Hərmeyvədən1kqalan

alıcısatıcıya20manatverdi.Satıcıneçəmanatqaytarmalıdır?

Meyvəninadı

1kqmeyvəninqiyməti(manatla)

Nar 3

Əncir 2

Əzgil 2

Page 135: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Tutumlarınmüqayisəsi.TutumunölçülməsiÖyrənmə:

1.Şəkillərəuyğuntutumlarıseçin.

2.Birvedrə3lsututur.Yarımlitrlikvəbirlitrlikqablarlabuvedrənidoldurmağınmüxtəlifvariantlarınıyazın.

1birlitrlikvə4yarımlitrlik

3.Aşağıdakıqablarınhərbirinə1stəkansutöksəniz,hansıqabdasuyunsəviyyəsidahayüksəkolar?

4.Aşağıdaverilənləriikiqrupaayırın:

1. litrləölçülənlər;2. kiloqramlaölçülənlər.

Qənd,un,duruyağ,buğda,süd,kərəyağı,limonad,kələm,meyvəşirəsi,kartof,benzin,su

Page 136: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Məsələhəlli1.Uşaqbağçasındasəhəryeməyindəhər4uşaqüçün1lsüdnəzərdətutulur.Birqrupda8uşaqvarsa,səhəryeməyinəneçəlitrsüdlazımdır?2.

Tapşırıqlarıyerinəyetirin:

1. 2lsuneçəyarımlitrlikqabıdoldurar?2. Müxtəlifsayda1litrlikvə2litrlikqablarvasitəsilə6litrlikqabısu

ilədoldurmavariantlarınıyazın.

Məsələn,1l+1l+2l+2l3.Vedrə4l,qazanisə2lsututur.Aşağıdagöstərilmişhəcmlərdəkisuyuqazanavəvedrəyəboşaldın.Hərbirhalışərhedin.

1. 10litr2. 6litr3. 5litr

4.Ləmanın4dibçəkgülüvar.Ləmangüllərinisulayarkənnəqədərsudanistifadəetdi?Cavabınızıəsaslandırın.

5.

a)2qaşıq b)1litr c)10litr

Page 137: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

40lsuilədoluçəndəngünərzində35lsuişləndi.Çənəaxşamyenidən30lsudoldurdular.Çəntamdoldumu?Cavabınızıizahedin.

Page 138: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Özünüqiymətləndirmə1.

metr,santimetr,kiloqram,qram,litr,saat,dəqiqə,saniyə

Hansıölçüvahidiiləhesablanır?

-evinizdənməktəbəqədərməsafə;-körpəuşağınağırlığı;-Yeniilşənliyininvaxtı;-avtomobilinçənindəkibenzin;-1çayqaşığışəkərtozu;-dişlərinyuyulmamüddəti;-karandaşınuzunluğu;-yataqdanayağadurmağasərfolunanvaxt;-inəkdənbirdəfəyəsağılansüd.

2.Aşağıdakıtərəzilərmüxtəlifadamlarınkütlələrinigöstərir.Uyğunkütlələriartansırailəyazın.

3.Aşağıda4nəfərliksüdlüaşüçünlazımolanərzaqlarınmiqdarıverilmişdir.8nəfərəsüdlüaşbişirməküçünlazımolanərzaqlarınmiqdarınıyazın.

Page 139: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

4.Qablardanbiri2l,digəriisə1lsututur.1lsu5stəkandır.Qablarıdoldurmaqüçünhərbirinəneçəstəkansutökməklazımdır?Həllinizibuişiyerinəyetirməkləyoxlayın.

Page 140: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 141: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

EynisaylıəşyaqruplarıÖyrənmə:1)İtlərneçəqrupaayrılıb?2)Hərqrupdaneçəitvar?3)İtlərinümumisayıneçədir?

İtlər3qrupaayrılıb.Hərqrupda4itvar.İtlərinümumi

sayı12-dir.4+4+4=12.İtlərinümumisayınıdörd-dördsaymaqladatapabilərik:4,8,12.İtlərinümumisayınıbeləifadəedəbilərik:3qruphərbirində4it,cəmi12it.

1.Neçəqrupcücəvar?Hərqrupdaneçəcücəvar?Cəmineçəcücəvar?

2.Hərbirqrupdakıfiqurlarınümumisayınıardıcıltoplamanınköməyilətapın.

3.

Boyunbağıdakıhərrəngmuncuqdanneçədənədir?Muncuqlarrənglərinəgörəneçəqrupdur?Boyunbağıdacəmineçəmuncuqvar?

3qrupulduzvarHərqrupda...

ulduzvar.

3+3+3=9

2qrup...var

Hərqrupda...

dairəvar.

...qrup...var.

Hərqrupda...

üçbucaqvar.

Page 142: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

VurmaəməliÖyrənmə:

Bizeynitoplananlardanibarətcəmivurmaəməlininköməyilədətapabilərik.Bununüçünqruplarınsayını(3),hərbirqrupdaolanəşyasayınıgöstərənədədə(5)vurmalıyıq.

Buradahasil-15bütünfincanlarınsayınıgöstərir.

1.Fiqurlarınümumisayınıgöstərənədədihəmtoplama,həmdəvurmaəməliiləifadəedin.

2.Eynivurmaəməlinəuyğungələnyazılışlarıqruplaşdırınvədəftərinizdəyazın.

-Neçəqrupfincanvar?-3qrupfincanvar.-Hərqrupdaneçəfincanvar?-Hərqrupda5fincanvar.-Cəmineçəfincanvar?5+5+5=15-Cəmi15fincanvar.

3dəfə5bərabərdir15,3vur5bərabərdir15,3ilə5-inhasili15-əbərabərdir,

Page 143: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Vurmavərdişləri1.Meyvələrinsayınıəvvəlcətoplama,sonraisəvurmaəməliiləifadəedin.

2.Xallarınsayınıhəmvurmaəməli,həmdəirəliyəsaymailəifadəedin.

3.Kublarınümumisayınıvurmaəməliiləifadəedin.

4.Hesablayın.Dəftərinizdəardıcılolaraq2-yəvə3-əvurmacədvəlləritərtibedin.

5.Aşağıdaverilənlərəgörəməsələlərqurun.Buməsələlərin

oxşarvəfərqlicəhətləriniaraşdırın.Məsələninhəllinişəkilçəkməklə,saymavasitələriiləmodelləşdirməklədətəqdimedin.

2x22x52x62x72x92x32x82x4

3x33x43x23x63x93x53x73x8

1)Hərbirində2olmaqla8qrup

Page 144: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

2)Hərbirində8olmaqla2qrup

Page 145: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Vurmavərdişləri1.

2.

3.0-danbaşlayaraquyğunaddımlarlaədədoxuüzərindəsayınvəvurmaəməliiləifadəedin.

4.Birqutuşirə4stəkandır.Buşərtəgörəcədvəlidəftərinizdətamamlayın.

Toplamanıvurmailəəvəzedin.

Vurmaəməliniritmiksaymailəəvəzedin.

1qutuşirə

4stəkan

2qutuşirə

?stəkan

?qutuşirə

12stəkan

Page 146: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

4qutuşirə

?stəkan

?qutuşirə

20stəkan

Page 147: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

SıralarüzərindəvurmavərdişləriÖyrənmə:Əşyalarsoldansağadüzüldükdəsıra(vəyacərgə)əmələgətirir.Sıralarladüzülmüşəşyalarınümumisayınıtapmaqüçünsıralarınsayını(3)hərsıradakıəşyalarınsayına(4)vurmaqlazımdırvəyaəksinə.

1.Rənglidamalarınsayınıhesablayın.Buraxılmışədədlərişəkləgörəmüəyyənedin.Xanalarınsayınısütunsözünüişlətməklədəifadəedin.

2.

Məktəbinaktzalındahərsırada10kreslovar.1)3sıradaneçəyervar?2)Aktzalınadahabirsırakresloəlavəetsələr,yerlərinsayıneçəolar?

3.Yeşikdəkiyoqurtlarınvəsuşüşələrininsayınımüxtəlifüsullarlatapın.

3sətirhərsətirdə2

xana3x2=6

...sətirhərsətirdə...

xana___x___=

___

...sətirhərsətirdə...

xana___x___=

___

Page 148: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Dəftərinizdə4-əvə5-əvurmacədvəlləritərtibedin.

Page 149: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

VuruqlarınyerinindəyişməsiÖyrənmə:

Vuruqlarınyerinidəyişdikdəhasildəyişmir.Hərikihaldaeyniədədlərvurulur.

1.Hesablayın.

2.Birsütundakimisallarıhəlletsəniz,digərsütundakılarıncavabınıasanlıqlataparsınız.

3.Nümunəyəuyğundəftərinizdətamamlayın.

3sıravəhərbirində5stəkanCəmi:3x5=15(stəkan)

3sıravəhərbirində5stəkanCəmi:3x5=15(stəkan)

3x5=5x3

9x22x99x33x99x44x99x55x9

8x22x88x33x88x44x88x55x8

5x33x2=2x35x43x4

5x64x24x54x4

Page 150: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Vurmacədvəli1-əvə0-avurmaÖyrənmə:Vurmacədvəlindəhərbirsətirvəsütununkəsişdiyixanadaikiədədinhasiliverilmişdir.

Hasilicədvəldəntapmaqaydası:Məsələn,2ədədininsətriilə3ədədininsütunununkəsişdiyixanadakı6ədədi2x3=6hasilinigöstərir.

0+0+0+0+0=05x0=0istənilənədədi0-avurduqdahasil0olur.1+1+1+1+1=55x1=5istənilənədədi1-əvurduqdahasilhəminədədinözünəbərabərolur.

1.Vurmacədvəlindənistifadəetməkləhesablayın.

2.Rənglixanalara

eləədədləryazınki,hasildoğruolsun.

3.İkiardıcılədədinhasilinincütədəd

olduğufikridoğrudurmu?Məsələn,4x5.Misallarlaaraşdırın.

3x85x66x4

9x23x94x7

5dəfə37-nin3misli4-ün2misli

3-ün5misli4dəfə85-in9misli

15=3x524=6x36=x9

21=7x30=x1016=8x

28=7x25=x518=9x

Page 151: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

5-əvə10-avurmavərdişləri1.Cədvəlidəftərinizdətamamlayın.Misallarıhəlledinvəcədvəlinköməyiləyoxlayın.

2.5-əvurmadahasilnəzaman0-la,nəzaman5-ləbitir?Digərvuruğun

cütvəyatəkədədolmasınınroluvarmı?

3.Fikrimdəbirədədtutmuşam.Buədədi5-əvursanız,30-dan5vahidkiçikədədalınar.Fikrimdətutduğumədədhansıdır?

4.Problemhəlli.Cəmilmarkalarınıaşağıdakıkimidüzmüşdür.O,markalarıneçəsətirdə,neçəsütundayerləşdirmişdir?Cəmilincəmineçəmarkasıvar?Dahabirsətirmarkaəlavəolunsa,markalarınsayıneçədənəolar?Bumarkalarabirsütunmarkaəlavəolunsa,markalarınsayıneçədənəolar?

7x52x58x54x50x56x59x53x51x55x510x5

10x103x108x104x109x107x106x105x102x101x100x10

Page 152: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.Ədədlərhansıqaydailədüzülmüşdür?

3,6,9,12,15,...,...,24,...,30

2.Eynivurmaəməlinəuyğunolanlarıqruplaşdırınvəhesablayın.

3.Dəftərinizdətamamlayın:

4.100-lükkvadratda

ədədlərinyerinədairələrçəkilmişvəbirhissəsikağızlaörtülmüşdür.Açıqhissələrdəkidairələrinsayınıtapın:

5.1. Birtorbada2kqqəndvar.8belətorbadaneçəkiloqramqənd

var?2. 1kqalmanınqiyməti4manatdır.

1. 4kqalma;2. 5kqalma;3. 10kqalmaalanalıcıneçəmanatödəməlidir?

x5=15x7=21x8=24

3x=04x=165x=20

5x=5x3=304x=50

Page 153: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

BölməəməliÖyrənmə:

1. 2.3.

Yeməkləriikinəfərarasındabərabərbölün.

4.Şəkillərəgörəqruplarınsayınıvəhərqrupdakıəşyasayınıtapın.

15kökənihərbirində3dənəolmaqlaqruplaraayıraq.

Hərqrupdakıkökələribirqabayığaq.

Hərbirində3kökəolmaqla5qrupalındı.Bunubölməəməlininköməyiləifadəedək:15:3=5

1)Hərqrupabərabərsaydabölün

2)Hərqrupda5dənəolmaqlaqruplarabölün

8çiyələyibərabərsaydaolmaqla2boşqabayığsaq,hərboşqabdaneçəçiyələkolar?

Hərbirində2çiyələkolmaqla,8çiyələyiyığmaqüçünneçəboşqablazımdır?

Page 154: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 155: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Bölməəməli

Qutudakı12konfethərbirinəbərabərsaydaolmaqla4uşağapaylandı.Həruşağaneçəkonfetçatdı?

1)Buməlumatıçıxmaəməliiləifadəədək:

12-dənüç-üçsıfıralınanaqədərçıxdıq.

1.

Birqutuya4tennistopuyerləşir.Leylaşəkildəkitennistoplarıqurtaranaqədərqablarınayığdı.Leylanınişiniardıcılçıxmavəbölməəməliiləifadəedin.

2.Bölməəməlinəaidmisallarədədoxuüzərindətəsviredilmişdir.Bumisalıbölməəməliiləifadəedin.

3.Çimnaz9almanıhərbirində3dənəolmaqlaqablarayığdı.Çimnazalmalarıneçəqabayığdı?

2)Ədədoxuüzərindəgöstərək:

4addımdasıfıraçatdıq.9,6,3,0

3)Bölməəməlininköməyiləifadəedək:

12:4=312konfetihərbiri3konfetolmaqla4nəfəryemişdir.

Page 156: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

4.Bölünənindəyişməsindənasılıolaraqqismətinnecədəyişdiyiniaraşdırın.Növbətimisalıyazın.

8:210:212:2__:__

12:315:318:3__:__

8:412:412:4__:__

10:515:520:5__:__

Page 157: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Bölməvərdişləri1.15,20,25,30və35kubunbeş-beşqruplaraayrılmasınırənglidamalardanibarətsütunlarlagöstərin.Bölməəməliiləifadəedin.

Məsələn,15:5=3-sütunlarınsayı15:3=5-hərsütundakidamalarınsayı2.Bölməəməlinisaymavasitələriiləgöstərin.Əşyanınümumisayını,qruplarınsayınıvəqrupdakıəşyasayınısöyləyin.Hərbənddəkiikitapşırığınoxşarvəfərqlicəhətlərinisöyləyin.

3.Bölməəməliniədədoxununköməyiləyerinəyetirin.

4.2-cisinifşagirdləriüçünalmanteatrbiletlərinəhərbiri2manatolmaqla20manatödənildi.Neçəşagirdüçünbiletalındı?5.Yarışa30şagirddəvətolundu.Onlarhərbirində5nəfərolmaqlakomandalarabölündülər.Oyundaneçəkomandayarışacaq?Məsələninşərtinielədəyişinki,komandalardakıuşaqlarınsayısoruşulsun.6.

1. 12əşyanıüç-üçbölün12əşyanıüçqrupabölün

2. 16əşyanıdörd-dördbölün16əşyanıdördqrupabölün

3. 10əşyanıiki-ikibölün10əşyanıikiqrupabölün

4. 20əşyanıbeş-beşbölün20əşyanıbeşqrupabölün

Page 158: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

14:2=7bölməəməlinəuyğunməsələqurun.7.“8ədədində4ikidəfəyerləşir”fikrinəhansıifadəuyğundur?

8:28:44:4

Page 159: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

VurmavəbölməninqarşılıqlıəlaqəsiÖyrənmə:

Bölməəməlinindüzgünyerinəyetirildiyinivurmaəməlininköməyiləyoxlayabilərsiniz.

1.Şəkləuyğunvurmavəbölməəməlləriniyazın.

2.Vurmaəməliniyerinəyetirin,bölməəməlinionauyğuntamamlayın.

3.Vurmacədvəlindənistifadəetməkləbölməəməliniasanlıqlayerinəyetirməkolar.

Qisməticədvəlinköməyilətapın.

Nümunə.12:21. Cədvəldəböləni,yəni2ədədini

tapın.2. 2-ninsətrindəbölünəni,yəni12-

12:212:2

21:327:9

35:528:7

40:445:5

Page 160: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

nitapın.3. 12-ninsütunundaçəhrayı

xanadakıədəd,6qismətigöstərir.

Page 161: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

VurmavəbölməninqarşılıqlıəlaqəsiÖyrənmə:

4x3=1212:3=43x4=1212:4=3

Vurmavəbölməəməllərindəiştirakedən3,4və12ədədlərindənənböyüyü(12)hasilvəbölünənə,digərikiədəd-3və4ədədləriisəuyğunolaraqvuruqlara,bölənəvəqismətəbərabərolur.Buədədlərbirvurmavəbölməəməllərininədədlərailəsidir.

1.Dəftərinizdətamamlayın.

2.Bölməəməliniyerinəyetirin.Köməküçünvurma

cədvəlindənistifadəedəbilərsiniz.

3.Şəkillərəgörəvurmavəbölməəməlləriniyazın.

4.Verilənədədlərəgörəvurmavəbölməəməllərininqarşılıqlıəlaqəsinigöstərənmisallarıdəftərinizdəyazın.

5.Dəftərinizdətamamlayın.

5,3,155x3=153x5=1515:3=515:5=3

4,7,284x77x428:728:4

5,4,205x44x5

20:__=4__:4=5

21:327:3

18:330:3

32:436:4

28:440:4

Page 162: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Vurmavəbölməəməli1.Hərbirşəkləuyğunvurmavəbölməəməlləriniyazın.

2.Birmisalıncavabınıdigərmisalıncavabındanistifadəetməkləsöyləyin.Cavabınızıəsaslandırın.

3.20qoğalhərbirində5dənəolmaqlaqablarayığıldı.Neçəqabqoğaloldu?

1. Məsələninşərtinielədəyişinki,hərqabdakıqoğalınsayınıtapmaqtələbedilsin.

2. Məsələninşərtinielədəyişinki,qoğallarınümumisayınıtapmaqtələbedilsin.

4.Bölməəməliniyerinəyetirin.Cavabındüzgünlüyünüvurmaəməliiləyoxlayın.

5.

Teleskopsəmadaulduzları,planetlərimüşahidəetməküçünxüsusiqurğudur.ŞagirdlərteleskoplaulduzlarımüşahidəetməküçünŞamaxıyagəldilər.Onlarhərbirində4nəfərolmaqlaqruplarabölünərəkulduzlarımüşahidəetdilər.Şamaxıya20nəfərgəlmişsə,onlarneçəqrupabölünmüşlər?

14:2=72x7=14

14:218:212:220:2

24:416:412:420:4

12:624:330:621:3

Page 163: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Vurmavəbölməəməli1.Boşxanadakıədədverilmişədəddən4dəfəazdır.Buşərtəgörəboşxanadakıədədlərimüəyyənedin.

2.Şəkillərinhansırəqəmlərinyerindədurduğunumüəyyənedinvəəməlləriyerinəyetirin.

3.Vuruqlardanbirinindəyişməsiiləhasilindəyişməsiniaraşdırınvəbirnümunədəsizəlavəedin.

4.

Müqayisəişarəsiniəvvəlcəmülahizələrinizlətəyinetməyəçalışın,sonraisəəməlləriyerinəyetirməkləyoxlayın.

1. 2x2=42x4=8

2. 5x6=3010x6=?

3. 4x88x8

4. 4x48x4

5. 3x76x7

Page 164: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.Hərbirədədoxunauyğunvurma,bölməvəritmiksaymanınümunədəkikimiyazın.

2.Bölməəməlləriniyerinəyretirin,həllinizivurmaəməlininköməyiləyoxlayın.

3.Şəkillərəuyğunvurmavəbölməəməlləriyazın.

4.Rənglixanalarauyğunədəditapın.Vurmacədvəlisizənecəköməkedir?

5.1. 3,2,4,5ədədlərininhərbiriniəvvəlcə8vahid,sonraisə8dəfə

artırıbyazın.2. 21,15,18,30ədədlərininhərbiriniəvvəlcə3vahid,sonraisə3

15:324:618:240:5

25:515:330:632:8

30:320:421:736:4

:4=3:2=832:=440:=8

x4=24x5=305x=303x=24

Page 165: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

dəfəazaldıbyazın.

Page 166: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

VurmavəbölməyəaidməsələhəlliÖyrənmə:8nəfəridmançıqruplarlatennisyarışmahazırlıqüçünməşqedirlər.Hərqrupda2nəfərvar.İdmançılarneçəqrupdaməşqedirlər?

1.

Elnarə6gülşəkli,hərgüləisə4ləçəkçəkdi.Elnarəneçələçəkçəkdi?

2.

Nigar,bacısıvərəfiqəsiqutudakı18şokoladıözaralarındabərabərböldülər.Qızlarınhərbirinəneçəşokoladdüşdü?

3.

Əlihərgünhekayəkitabından10səhifəoxuyurdu.Əlikitabı8günəoxuyubqurtardı.Hekayəkitabıneçəsəhifədir?

4.

Qızılgülkolundahərgün6qönçəgülaçır.3gündəaçılanqızılgüllərinsayıneçədənəolacaq?

Nəməlumdur?

İdmançılarınümumisayı-8nəfər.Hərqrupdakıidmançılarınsayı-2nəfər.Nəyitapmalıyam?

Qruplarınsayını Nəetməliyəm?

Həlliasanlaşdırmaqüçünşərtəuyğunşəkilçəkirəm.

Həlli:

8:2=4(qrup) Cavab:İdmançılar4qrupdaməşqedirlər.

Page 167: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Məsələhəlli....dəfəaz,...dəfəçox1. Birqutuda3karandaş,digərindəisəbundan4dəfəçoxkarandaş

var.İkinciqutudaneçəkarandaşvar?

İkinciqutuda12karandaşvar.2. Birqabda8konfet,digərindəisəbundan2dəfəazkonfetvar.

İkinciqabdaneçəkonfetvar?

İkinciqabda4konfetvar.3. Birdəstədə10qırmızı,5ağgülvar.Qırmızıgüllərinsayıağ

güllərinsayındanneçədəfəçoxdur?

Qırmızıgüllərinsayıağgüllərinsayından2dəfəçoxdur.

1.Bağçada15sarı,5qırmızızanbaqaçılıb.Bağçadakısarızanbaqlarınsayıqırmızızanbaqlarınsayındanneçədəfəçoxdur?

2.Kərimin18manatpuluvar.AzadınpuluKəriminpulundan2dəfəazdır.Azadınneçəmanatpuluvar?3.Əkrəmdənsoruşurlar:-Səninneçəmanatınvar?Əkrəmincavabı:-Qardaşımın10manatıvar.Onunpulumənimpulumdan2dəfəazdır.Əkrəminneçəmanatıvar?4.Birədədi4dəfəartırsaq,20alınar.Buədədi3dəfəartırsaq,neçəalınar?

Page 168: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Vurmavəbölməəməli1.Şəkillərəuyğunvurmavəbölməəməllərinəaidmisallaryazınvəhəlledin.Hərbirmisalınnəyiifadəetdiyinisöyləyin.

2.Uyğunvurmavəbölməəməlləriniyazın.Birinidəsiztərtibedin.

3.Rənglixanalarauyğunədədləritapın.Həllüsulunuzutəqdimedin.

4.Yeməkxanadahərgün20kqkartof,bundan2

dəfəazpomidorişlənir.Buyeməkxanadabirgünərzindəneçəkiloqrampomidorişlənir?

5.Birkiloqramdüyününqiyməti2manatdır.4kqdüyüalmaqüçünalıcıkassaya10manatverdi.Kassiralıcıyaneçəmanatqaytarmalıdır?Hansıyazılışməsələnindüzgünhəllinigöstərir?

4x7=287x4=2828:7=428:4=7

x6=30x4=329x=365x=40

24:=310:=5:5=3:7=3

24+=4832+=6466-=3388-=44

•4+2=610-6=4

•2x4=810-8=2

•10:2=55+4=9

Page 169: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Vurmavəbölməəməli

İnteqrasiya

1.

Bəzikəpənəklərçiçəknektarıilə,bəziləriyarpaqbitləriilə

qidalanır.Bəziləriisəheçnəyemir.

Nadirkəpənəklərinbığcıqlarını,Elnarəisəparabüzənlərin

ayaqlarınısayır.Nadir18bığcıq,Elnarəisə30ayaqsaymışdır.Nadirneçəkəpənək,Elnarəneçəparabüzənsaymışdır?

2.

İşıldaquyruqqaranlıqdauçarkənişıqsaçır.5işıldaquyruğuncəmineçəayağıvar?

3.

Çəyirtkələrayaqlarınınköməyiiləeşidir,səsçıxarırvəuzaqməsafəyətullanırlar.Çəyirtkəhərdəfə10smolmaqla3dəfədalbadaltullanarsa,neçəsantimetrirəliləyər?

4.

Page 170: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Qarışqalarözkütlələrindəndəfələrləçoxyüküqaldırabilirlər.Onagörədə“Qarışqafildəngüclüdür”deyirlər.10qarışqanınkütləsi1qolarsa,30qarışqanınkütləsineçəqramolar?

5.

Arılargül-çiçəkliyertapdıqlarınıirəli-gerirəqsihərəkətləriiləbir-birlərinəxəbərverirlər.Hərarıyeşiyindən10kqbalsüzülərsə,5yeşikdənneçəkiloqrambalsüzülər?

Page 171: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Vurmavəbölməəməli1.Vurmavəbölməəməllərininqarşılıqlıəlaqəsindənistifadəetməkləverilməyənədəditapın.

2.

3.

Sirkdəhərcərgədə5akrobatdayanmışdır.6cərgədəneçəakrobatdayanmışdır?Məsələninşərtinielədəyişinki,hərcərgədəkiakrobatlarınsayınıtapmaqtələbedilsin.

4.Aytənin35nağılvəhekayəkitabıvar.Aytənindərsliklərininsayıbukitablarınsayından5dəfəazdır.Aytəninneçədərsliyivar?

5.Ədədoxuaşağıdakıriyaziifadələrdənikisinəuyğungəlir.Bunlarhansılardır?

6.Müqayisəişarəsiniəvvəlcəmülahizələrinizlətəyinetməyəçalışın,sonraisəəməlləriyerinəyetirməkləyoxlayın.

x5=30x3=18

4x=285x=40

36:=440:=4

32:=440:=8

Birqutuda4stikervar.Qutularınsayınagörəstikerlərinsayınındəyişməsinigöstərəncədvəlidəftərinizdədoldurun.

14:714:2 18:318:2

Page 172: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

15:515:321:721:3

24:624:330:530:6

Page 173: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Vurmavəbölməəməli1.Hərhansıbirədədəvəonunikiqatınauyğunvurmacədvəlitərtibedin.Vuruqlardanbirini2dəfəartırsaq,hasilneçədəfəartar?

2.Hərhansıədədinbirədədəvəhəminədədinikiqatınabölünməsindənalınannəticələrimüqayisəedin.Bubarədəfikirləriniziyoldaşlarınızlavəevdəböyüklərləmüzakirəedin.

Qruplarlaiş3.Bildiyinizvurmacədvəlidahaböyükədədlərüzərindəvurmaəməliniyerinəyetirməyəköməkedir.Nümunəniaraşdırın,digərmisallarıhəlledin.

7x8hasili3x8və4x8hasillərinincəminəbərabərdir

7x8hasiliniaşağıdakıhasillərincəmikimiifadəetməkolar:1x8və6x82x8və5x83x8və4x88x77x7

9x76x6

8x69x6

9x96x7

Page 174: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Məsələhəlli1.Məsələninplanınıdəftərinizəköçürünvəhəllitamamlayın.

2.Şəkildəverilənlərdənistifadəetməkləməsələlərihəlledin.Qutuənçoxu30kqkütləüçünnəzərdətutulmuşdur.

1. Ülkərnoxudtorbasınıqutuyaqoydu.O,qutuyadahahansıtorbanıqoyabilər?

2. Nailəqutuya18kq-lıqvə20kq-lıqtorbalarıyerləşdirdi.O,qutuyahansıərzaqlarıqoydu?Nailəqutuyanəzərdətutulduğundannəqədərçoxərzaqqoydu?

3. Fidanqutuyaəvvəlcəqəndvəşəkərtozutorbalarınıqoydu.Sonraşəkərtozunuçıxarıb,noxudtorbasınıqoydu.Fidanınfikrinidəyişməsininəiləizahedirsiniz?

Page 175: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Vurmavəbölməəməli1.Verilmişhərbirədədieləikitoplananıncəmişəklindəyazınki,toplananlardanbiri5-əbölünsün.

27,16,37,33,41,52Məsələn:

2.Stullarınsayınıtapın:

3.Hesablayın.Müqayisəedin.

4.

Birsinfinşagirdləriidmandərsindəhərsırada4nəfərolmaqla5sıradadüzüldülər.Businifdəneçəşagirdvar?Məsələyəuyğunşəkilçəkin.

1. Stullarıhərbirində4dənəolmaqla3sırayadüzdülər,3stulisəartıqqaldı.

2. Stullarıhərbirində5dənəolmaqla2sırayadüzdülərvə2stulartıqqaldı.

85587x96532:832:435+155x8

37+3155+2328:718:65x63x1027+1640-8

Page 176: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Özünüqiymətləndirmə1.Hesablayınvəcavablarınızıvurmaəməlininköməyiləyoxlayın.

2.1. Qutuda15südlü,

bundan3dəfəazqozluşokoladvar.Qutudaneçəqozluşokoladvar?

2. Qutuda4meyvəli,bundan3dəfəçoxsüdlüşokoladvar.Qutudacəmineçəşokoladvar?

3.Fəridin20markasıvar.O,özüvə3dostuarasındamarkalarınıbərabərbölməkistəyir.

1. Fəridhərdostunaneçəmarkaverməlidir?2. Məsələninşərtinielədəyişinki,məsələ4x5hasilinin

hesablanmasıiləhəlledilsin.

4.Şəkləuyğunvurmavəbölməəməlləriniyazın.

5.Cümlələrdənöqtələrinyerinəuyğungələnsözləriseçin.

1. 4+4+4+4əməlini...əməliiləəvəzetməkolar.2. 5x10misalında...50-yəbərabərdir.3. 50:5misalında...50-yəbərabərdir.4. 16-4-4-4-4=0yazılışını...əməli

iləəvəzetməkolar. :=

20:245:550:5

12:240:432:8

4:210:59:3

36:935:527:3

Page 177: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 178: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Təqvim

1il12aydır.1.Ərzaqməhsulununqutusuüzərindəyazılmışdır:

Buərzağınistifadəmüddəti

neçəaydır?2.Fevralayındaneçəbazarertəsigünüvar?Neçəbazargünüvar?Bugünlərayınneçəsinədüşür?

3.Təsəvvüredinki,bugünaprelayının12-dir.Tərlanın2ayəvvələkdiyigülkoluçiçəkaçıb.Gülünəkildiyitarixitəqvimdəgöstərin.4.Təsəvvüredinki,bugünmayın14-dür.Muradatasıiləmayın23-dəkəndəgedəcək.1)Onlarınkəndəgetmələrinəneçəgünqalıb?2)Mayayınınsonuncugünühəftəninneçəncigünüdür?5.Nofəlqeyddəftərçəsində,“samboməşğələlərim3,10,17,24saat15:30”qeydiniyazıb.Buqeydhaqqındafikirlərinizisöyləyin.

buraxılıştarixi:

1mart2015-ciil

sonistifadətarixi:

30aprel2015-ciil

Page 179: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

İl,ay,həftə,gün,saat

Öyrənmə:Hansımüddətdahaçoxdur?2həftə,yoxsa15gün1gün,yoxsa22saat1il,yoxsa11ay1ay,yoxsa24gün

1.Dekabrın15-dən21-nəqədər(21-idədaxilolmaqla)günlərisayın.Birhəftəoldumu?2.Aprelayında4şənbə,4bazargünüdərsyoxdur.Aprelayındaneçədərsgünüvar?3.Oktyabrayının25-iSevincinadgünüdür.İkihəftəsonraElnurunadgünüolacaq.Elnurunadgünüayınneçəsindədir?4.Nadirdayıevintəmirinəaprelin1-dəbaşladı.Təmir2ayçəkdi.1)Təmirhansıaydaqurtardı?2)Evintəmirineçəgünçəkdi5.Rəhiminatası1həftəyəevindivarlarınırəngləyibqurtardı.Rəhimisəitinəmaneələriaşmatəliminə10günvaxtsərfetdi.Buişlərdənhansınadahaçoxvaxtsərfolundu?6.

1. Birgünərzindəməktəbdəolduğunuzmüddətiaşağıdakıvaxtölçülərindənhansıiləifadəedərsiniz?

2. Yaytətilininmüddətiniaşağıdakıvaxtölçülərindənhansıiləifadəedərsiniz?

Page 180: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 181: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Məlumatıaraşdırın,təqdimedin1.Aşağıdakıpiktoqram3tikintişirkətinintikdiyiyaşayışevlərininsayınıgöstərir.

Piktoqramagörəsuallaracavabverin:1. Piktoqramdaneçəşirkətintikdiyiyaşayışevlərihaqqında

məlumatverilmişdir?2. Ənçoxyaşayışevinihansışirkəttikmişdir?3. Hansışirkətdahaazyaşayışevitikmişdir?4. “Salxımsöyüd”şirkətinintikdiyievlərinsayı“Şənhəyat”şirkətinin

tikdiyievlərinsayındanneçədənəçoxdur?5. “Salxımsöyüd”dahaneçəevtiksə,“Gözəlevim”şirkətinintikdiyi

evlərinsayıiləeyniolar?6. Piktoqramdakıməlumatlarıdaəhatəetməkləkiçikbirhekayə

yazın.

2.Fərəcidmanmüəllimindənxahişedirki,növbətidərsdəsiniflərindəənçoxsevilənoyunukeçirsinlər.Fərəcgilinsinfindəbütünuşaqlarıniştiraketdiyisorğununnəticələriaşağıdakıcədvəldəverilmişdir.Bucədvələgörəonlarhansıoyunudahaçoxsevirlər?Cədvələgörəpiktoqramqurun.

Page 182: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 183: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Məlumatıaraşdırın,təqdimedin1.Aşağıdakıtelqrafdaparkdaoynayanuşaqlarınsayıgöstərilir.Məlumatıaraşdırın,təqdimedinvədəftərinizdəbarqrafşəklindəgöstərin.

2.NərgizvəElmarpəncərəninqarşısındadayanıb10dəqiqəərzindəküçədənkeçənmaşınlarırənginəgörəsaydılar.Bununüçünənyaxşıüsulhərmaşınkeçərkənuyğunrənginqarşısındabirtelçəkməkdir.Nərgizdəbuüsuldanistifadəetdivəaşağıdakıtelqrafıqurdu.

Elmarınqurduğutelqrafdaisə:-ağmaşınlarınsayı4dənəçoxdur;-qaramaşınlarınsayı2dənəazdır;-qalanbütünrəngdəolanmaşınlar5dənəçoxdur.Bumüqayisəyəgörəuyğuntelqrafısizqurun.

Page 184: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Məlumatıaraşdırın,təqdimedinVenndiaqramıÖyrənmə:Aşağıdakıdiaqramdauşaqlarınitvəpişiksaxlamasıhaqqındaməlumatverilir.Mavidairədəitiolanların,qırmızıdairədəpişiyiolanların,dairələrinkəsişdiyihissədəisəhəmiti,həmdəpişiyiolanlarınadlarıyazılmışdır.BucürdiaqramlarVenndiaqramıadlanır.

Aşağıdakıməlumatlaragörəuşaqlarınadlarınıuyğundairələrdəyerləşdirin.

Nadirinitivar.Əslininpişiyivar.Azadınhəmiti,həmdəpişiyivar

1.Venndiaqramındaverilmişməlumatıaraşdırın,müqayisəedinvətəqdimedin.

2.10-dan30-aqədərolanədədlərin3-əvə4-əbölünmələrinəgörəVenndiaqramıtərtibedin.

Page 185: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Məlumatıaraşdırın,təqdimedin

Verilənməlumatəsasındayeniməlumatıtəqdimedin.Sahilyanıbulvardamüxtəlifgəmilərləgəzintininmüddətivəbiletlərinqiymətiaşağıdagöstərilmişdir.Verilənməlumatagörətapşırıqlarıyerinəyetirin.

1.Əsədvədostlarısaat11:30-da“MaviXəzər”gəmisiiləgəzintiyəyoladüşdülər.Onlarsahiləsaatneçədəqayıtmalıdırlar?

2. Kəmalə“Dənizgözəli”gəmisinəbiletalmaqüçünnövbədədurmağavəgəzintiyəcəmi1saatvaxtsərfetdi.Kəmaləbiletnövbəsindəneçədəqiqədayandı?

3. “Dənizgözəli”gəmisiilə2gəzintiyəsərfolunanvaxtısaatvədəqiqəiləifadəedin.

4. “Dənizgözəli”gəmisiilə2gəzintiyəsərfolunanvaxtısaatvədəqiqəiləifadəedin.“Dənizəjdahası”gəmisinə4uşaqvə2böyüküçünbiletəneçəmanatverməklazımdır?

5. “MaviXəzər”gəmisiilədənizgəzintisinəuşaqlarüçün30,

"MaviXəzər"

Gəzintimüddəti60dəqiqəBirbiletinqiymətiuşaqlarüçün-1manatböyüklərüçün-2manat

"Dənizəjdahası"

Gəzintimüddəti30dəqiqəBirbiletinqiymətiuşaqlarüçün-50qəpikböyüklərüçün-1manat

"Dənizgözəli"

Gəzintimüddəti45dəqiqəBirbiletinqiymətiuşaqlarüçün-1manatböyüklərüçün-2manat

Page 186: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

böyüklərüçün10biletsatıldı.Bubiletlərinümumiqiymətineçəmanatedər?

Page 187: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Məlumatıaraşdırın,təqdimedin1.

Rəhimvelosipedalmaqüçünpulyığır.Velosipedinqiyməti56manatdır.Rəhimhərayyığdığıpulunmiqdarınışəkildəkikimiqeydetmişdir.Hərbölgü1manatıgöstərir.Rəhiminhərayyığdığıpulumüəyyənedinvəpullarıaylaragörəmüqayisəedin.Rəhimcəmineçəmanatpulyığmışdır?Rəhiminvelosipedalmağapuluçatırmı?

2.Birayərzindəmallarınqiymətində2dəfəucuzlaşmaolmuşdur.Cədvələgörəhərbirəşyanınsonsatışqiymətinihesablayın.

Əşyalar İlkqiymət(manatla)

l-ciucuzlaşma(manatla)

2-ciucuzlaşma(manatla)

Sonqiymət(manatla)

35 6 8 21

90 15 15 ?

17 2 1 ?

23 4 0 ?

1. Ənçoxhansıəşyanınqiymətiucuzlaşmışdır?

Page 188: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

2. Hansıəşyayalnızbirdəfəucuzlaşmışdır?3. İdmangödəkçəsivəçaydanıbirinciucuzlaşmadansonraneçə

manataalmaqolar?4. Ütüçoxucuzlaşmışdır,yoxsamücrü?5. İkinciucuzlaşmadabirütüvəbirmücrüalanalıcıneçəmanat

pulaqənaətetmişolar?

Page 189: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Düşünün,fikiryürüdünÖyrənmə:Bizhadisələrinbaşverməsihaqqındaəlbəttə,yəqinki,mümkündür,mümkündeyil,olabilər,olabilməzifadələrininköməyiləəvvəlcədənfikiryürüdürük.

Məsələn,birtorbada10qırmızıvə2mavikubvar.Torbanıniçinəbaxmadankublardanbirinigötürsəniz,bukubunqırmızırəngdəolmasışansınıaşağıdakısözlərdənhansıiləifadəetmək,dahadoğruolar?

Söylədiyinizfikriaşağıdakıtəcrübəilədəyoxlayın.

1. Mavivəqırmızıkublarıtorbadayerləşdirin.2. Torbadan1kubgötürün.3. Kuburənginəgörəcədvəldəbirtelçəkməkləqeydedin.4. Kubuyenidəntorbayaqaytarın.5. Buhərəkətləri10dəfətəkraredin.

1.Torbayabaxmadanbirfiqurçıxarsanız,onundairəolmaşansınagörəfikirləryürüdülmüşdür.

Torbayabaxmadanbirfiqurçıxarsanız,onunkvadratolmaşansınagörəfikirlərisizyürüdün.2.Oxunhansıhissədədayanmaşansıdahaçoxdur?

Page 190: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 191: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Düşünün,fikiryürüdün1.“Çərxi-fələk”taxtasıbirdəfəfırladılsa,oxunverilmişhissədədayanmaşansıhaqqındauyğunifadələrdənbiriniseçməkləfikirbildirin.

Mümkündür,mümkündeyil,yəqinki,mütləq,şanslarıeynidir.

1. Oxun4-dənkiçikədədəaidhissədədayanması.2. Oxun10-danböyükədədəaidhissədədayanması.3. Oxuncütvəyatəkədədəaidhissədədayanması.4. Oxun3dəfədalbadaleyniədədəaidhissədədayanması.5. Oxun9-dankiçikədədəaidhissədədayanması.

2.Xumartorbayabaxmadanhərdəfəbirfiqurçıxarıb,nəticənicədvəldəqeydetdivəfiquruyenidəntorbayaqaytardı.Xumarbuhərəkəti30dəfətəkraretdi.CədvəldəkinəticələrəgörəsizXumarıntəcrübənihansıtorbailəapardığınıdüşünürsünüz?

3.CütlərləişLazımdır:Birvəyaikizər,birvərəqağkağız.Şərt:Hərbiroyunçuözxalınıseçir.(1-6)Oyunungedişi:Hərdövrədə10dəfəzəratılırvəoyun3dövrədəkeçirilir.Həroyunçuözvərəqindəaşağıdagöstərilmişcədvəliçəkir,zəriatırvədüşənxallarauyğunbirtel çəkir.Həroyunçu10dəfəzəratdıqdansonranövbətidövrəninoyunubaşlayır.3dövrədəkinəticəyəgörəoyununqalibielanedilir.

Xallar Dövrə Dövrə Dövrə

Page 192: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

1 2 3

1

2

3

4

5

6

Page 193: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.Aşağıdakısuallaragörəməntiqlicavabıseçin.

1. Rənanınmüəlliminin4yaşıvar,yoxsa40?2. Məktəbbinasının2pəncərəsivar,yoxsa20?3. Sinifotağınınhündürlüyü4molar,yoxsa40m?4. Süsənbirəlində7qələmtutabilər,yoxsa70?

2.Üçuşağınkütləsibirlikdə93kq-dır.Uşaqlardanbirininkütləsidigərindən3kqçoxdur.Aşağıdakıcavablardanhansıuşaqlarınkütləsinidüzgüngöstərir?

3.1. Humayın45manatıvar.BuZərifəninpulundan21manatçoxdur.

Zərifəninneçəmanatpuluvar?2. Toğrulun32manatıvar.FərəcinpuluToğrulunpulundan4dəfə

azdır.Fərəcinneçəmanatpuluvar?

4.2eynikitabıüst-üstəqoyduqdakitablar10smhündürlükəmələgətirir.Hərbirkitabınqalınlığıneçəsantimetrdir?3vəya4dənə“Riyaziyyat”dərsliyiniüst-üstəqoyunvəhündürlüyünüölçün.5.Aşağıdakıcədvəlbəziheyvanlarınortayaşınıgöstərir.Cədvələəsasənbarqrafıdəftərinizdətamamlayın.Məlumatıaraşdırınvəmüqayisələrlətəqdimedin.

Page 194: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Seçin,qruplaşdırın1.Həndəsifiqurlar4qrupaayrılmışdır.Həndəsifiqurlarınqruplaşmaqaydasınımüəyyənedin.Verilmişhəndəsifiqurlarınhərbirininhansıqrupaaidolduğunumüəyyənedin.

2.1)Venndiaqramındafiqurlarhansıqaydailəqruplaşdırılıb?

3.Fiqurlarhansıqaydailədüzülmüşdür?Qaydanıpozanfiqurutapın.

4.Hərqrupdabuqrupaaidolmayanbirfiqurvar.Bufiqurumüəyyənləşdirin.

Page 195: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

SimmetriyaÖyrənmə:

1.Dəftərinizdəsimmetrikşəkillərçəkin.

2.

Birvərəqkağızıortadanqatlayın.Şəkildəgöstərildiyiqaydadaqatlamaxəttininkənarındanbaşlamaqlaistədiyinizşəkliçəkin.Şəklikənarxətləriboyuqayçıiləkəsibçıxarın.Kəsibçıxardığınızşəklinsimmetrikolduğunuyoxlayın.

3.Aşağıdakıfiqurlarıkağızdankəsibhazırlayın.Fiqurlarıeləqatlayınki,qırmızırəngləişarələnmiştəpələrüst-üstədüşsün.Hansıfiqurlarhərikihaldasimmetrikoldu?

4.http://www.origami-make.com/howto-origami-easy.phpinternetünvanındankağızdanqatlamayoluiləmüxtəliffiqurlarıdüzəltməyinyollarınıöyrənin.Saytdanistifadədəməktəbdəingilisdilimüəllimlərindən,evdəböyüklərdənsizəköməketmələrinixahişedin.

Simmetrikfiqurusimmetriyaoxuboyuncaqatladıqdafiqurunhərikihissəsitamolaraqüst-üstədüşür

Birfiqurunbirneçəsimmetriyaoxuolabilər.Aşağıdakıfiqurlarınhərbirininbirneçəsimmetriyaoxuvar.

Page 196: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Bunlarıbir-birinizədəöyrədin.

Page 197: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Birləşdirin,ayırın,yenisiniyaradın1.Qruplarlaiş.Asütunundakifiqurlarıkağızdankəsərəkhazırlayın.HazırlanmışfiqurlarıyenidənkəsməkvəyayapışdırmaqlaBsütunundakifiqurlarıalın.

2.Fiqurlarıdəftərinizdəçəkin.Tərəflərinişəkildəgöstərildiyikimibərabərhissələrəbölünvənömrələyin.Eyninömrəlibölgünöqtələrinixətlərləbirləşdirin.Alınanhissələrirəngləyin.

3.Fiqurlarıdəftərinizdəçəkin.Bufiqurlarıdahakiçiküçbucaqlarabölüb,rəngləməklənaxışlaryaradın.Sinfinizdəsərgitəşkiledin.

4.

İşıqdirəkləribir-birindənbərabərməsafələrdəyerləşir.İkiişıqdirəyi

Page 198: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

arasındakıməsafə20m-dir.1-cidirəkilə4-cüdirəkarasındakıməsafəneçəmetrdir?

Page 199: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Məsələhəlli1.Samirin28manatpulu,Elgününisəbundan17manatçoxpuluvar.SamirvəElgününbirlikdəneçəmanatpuluvar?

2.Məsələnicədvəlidəftərinizdətamamlamaqlahəlledin.Nəsibqiyməti42manatolanvelosipedalmaqistəyir.İndionun27manatpuluvar.Nəsibhərhəftə3manatpulaqənaətedərsə,neçəhəftəyəvelosipedalmaqüçünpulyığabilər?

3.Əyləncəmərkəzində1saatlıqoyunüçün4nəfərə16manatödənildi.Buoyunun2saatıüçün1nəfərneçəmanatödəməlidir?

4.Rənglixanalarauyğunədədləritapın.

5.Günelhərbirində8şarolmaqla40şarıtorbalarayığdı.Hansışəkilbunudüzgünifadəedir?Hərbirşəkləuyğun2vurma,2bölməəməliyazın.

:3=7:5=6

24:=836:=9

64-=3-99=1

87-=60-57=13

Page 200: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Məsələhəlli1.Nihadapardığısorğununnəticəsinipiktoqramlatəqdimetməkistəyir.O,piktoqramı1 =3nəfərişarələməsiiləqurmaqistəyir.1)Nihad“Gedəcəyəm”cavabınauyğunneçə çəkməlidir?2)BuşərtlərləNihadpiktoqramdacəmineçə şəkliçəkməlidir?

2.Yenibinanıntikintisiüçünayrılmışərazidəlöhvəninüzərindəaşağıdakıkimiyazıvar.“Hərkəsilənağacınyerinə7ağacəkiləcək.”

1. Bubinanıntikintisiüçün5ağackəsilmişsə,onlarneçətəzəağacəkməlidirlər?

2. Tikintiniaparanşirkət28ağacəkməlidirsə,onlarneçəağackəsmişlər?

3.Birininqiymətinitapmaqlaistənilənsaydaəşyanınqiymətinihesablamaqolar.Məsələlərihəlledin:

1. Samir5zərfüçün40qəpiködədi.Siz4zərfalsanız,neçəqəpiködəməlisiniz?

2. 4karandaşınqiyməti36qəpikdir.3karandaşalsanız,neçəqəpiködəməlisiniz?

4.5stikerolan1qutununqiyməti25qəpik,4stikerolan1qutununqiymətiisə24qəpikdir.Hansıstikerialmaqdahasərfəlidir?

5.Hansıhalda1kq-ınqiymətisəhvhesablanmışdır?

Page 201: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Məntiqləhəlledirəm1.Mənneçəyəm?1. Mənonluqlarmərtəbəsi7olancütədədəm.0-danbaşlayaraqon-

onsayandasadaladığınızədədlərarasındayoxam.73-dənkiçiyəm.Mənneçəyəm?

2.

İki-ikisayandamənimadımıçəkirsiniz.96-danböyük100-dənkiçiyəm.Mənneçəyəm?

3. Məntəkliklərmərtəbəsi3olanikirəqəmliədədəm.65-dənkiçik,53-dənböyüyəm.Mənneçəyəm?

2.

Pərixalanınhəyətindəbirquzuvəbirneçətoyuqvar.Onlarınayaqlarınınsayı10-dur.Həyətdəneçətoyuqvar?

3.Kəmaləadgününə15nəfərdostunudəvətetdi.Keçənilqonaqlarınınsayıbundanbirneçənəfərçoxidi.Kəmaləninkeçənilkiqonaqlarınınsayınıaşağıdakıcavablardanseçin.

4.Sabirdənneçəbacısıvəqardaşıolduğunusoruşandao,beləcavabverir:-Bizimailədəoğlanlarınsayıiləqızlarınsayıbərabərdir.Hərbacının3qardaşıvar.Sabirinneçəbacısıvəneçəqardaşıvar?

Page 202: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.Nərminin35manatpuluvaridi.Bugünatasıona18manatdaverdi.Nərminpulunun12manatınıxərclədi.Nərmininneçəmanatpuluqaldı?

2.

Vurmacədvəlindəbütünxanalardakı12ədədləriniişarələyin.Cədvəldənistifadəedərək12-ninmümkünbölənlərinivəuyğunqismətitapın.Vurmacədvəlininbölməəməlinəaidmisallarınhəllindənəüçünəlverişliolduğunuizahedin.

3.Mötərizədəneləistifadəedinki,doğrubərabərlikalınsın.

4.Laləsinfibəzəməküçünrənglikağızlardan60üçbucaq,60kvadratkəsməlidir.O,27üçbucaqvə42kvadratkəsibhazırlamışdır.

1. Laləhərfiqurdandahaneçədənəkəsməlidir?2. Laləcəmineçəfiqurkəsməlidir?

5.Hərfiqurdaneçəqırmızıvəneçəağrənglieyniölçülükvadratvar?Kvadratlarıdüzülüşqaydasındanistifadəetməkləsayın.

62-17+32=1336-24+11=173-32-16=57

43-31+10=2255-18-6=3150-23-16=43

Page 203: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.Şagirdlərməktəbdəqocalarvəuşaqevlərinəyardımkampaniyasıkeçirdilər.Təşkilolunansatış-sərgidəşagirdlərinəlişlərini,rəsməsərlərinimüəllimvəvalideynləraldılar.Satış-sərgininbirincigünühaqqındaməlumatcədvəldəyerləşdirilərəkməktəbinfoyesindənasılmışdır:

Eksponatlar SayıƏldəolunanpul(manatla)

Natürmort 10 35

Peyzaj 7 37

Portret 12 23

Tikmə 11 27

Qurama 9 21

-Şagirdlərcəmineçərəsməsərisatdılar?-Şagirdlərrəsməsərlərindənneçəmanatgəlirəldəetdilər?-Neçətətbiqisənətəsəri(tikmə,qurama)satıldı?-Quramavətikmədənəldəolunangəlirneçəmanatdır?-Cədvələgörəikisualfikirləşinvəsinifdətəqdimedin.-Əldəolunanümumigəliricədvəldəkiədədləriənyaxınonluqlaəvəzetməklətəxminihesablayın.2.Oxunqırmızıhissədədayanmaehtimalınıaşağıdakısözlərdənhansıiləifadəetsəniz,dahadoğruolar?

Page 204: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.

Həftəningünləri

Yanacaq(l)

Bazarertəsi

21

Çərşənbəaxşamı

19

Çərşənbə 17

Cüməaxşamı

16

Cümə 24

Aşağıdakıcədvəlbiravtomobilin5işgünüərzindəişlətdiyiyanacağınmiqdarınıgöstərir.

1. Ənçoxyanacaqhəftəninneçəncigünüişləndi?2. Həftəninbazarertəsivəcüməgünücəmineçəlitryanacaq

işləndi?3. Həftənin5günüərzindəcəmineçəlitryanacaqişləndi?4. Ənçoxişlənəngünləənazişlənəngünəuyğunyanacaq

miqdarlarınımüqayisəedin.

2.

1qələmvə2pozanınbirlikdəqiyməti40qəpikdir.1qələmvə1pozanınqiyməti35qəpikolarsa,1qələminvə1pozanınayrılıqdaqiymətineçəyədir?

Page 205: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

3.Misallarıhansıüsullahəlletməkdahaasandır?Həllinoxşarvəfərqlicəhətləriniizahedin.

4.İfadələrielətamamlayınki,cəm1m-əbərabərolsun.1m=100sm.

__sm+25sm+55sm27sm+33sm+__sm56sm+14sm+__sm48sm+30sm+__sm

67sm+__sm+23sm39sm+50sm+__sm45sm+__sm+15sm72sm+__sm+10sm

Page 206: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.24lsuyu3l-likvə2l-likqablaraneçəmüxtəlifvariantdadoldurmaqolar?Mümkünvariantlarıyazın.2.Əlverişliüsullaşifahihesablayın.

3.

Piktoqramagörəsuallaracavabverin.

1. Almaxoşlayanlarınsayıbananxoşlayanlardanneçənəfərçoxdur?Sizbununecəhesablayırsınız?

2. 1 =2nəfəriqəbuledilmişolsaydı,almanıxoşlayanlarınsayıneçənəfərolardı?

3. Sizdəsinfinizdəsorğukeçirinvəpiktoqramqurun.

4.1. Şamilevə12-yə15dəqiqəqalmış,Kamalisə12-ninyarısında

gəldi.Kimevədahatezvəneçədəqiqətezgəldi?2. Hansıhaldasaatıngöstəricisini“saat5-dir”kimiifadəetməkdaha

doğruolardı?

5.=37 =93olarsa, -nınyerindəkiədəditapın.

47+18+2356+22+445+17+5

53+12+1734+17+1651+9+19

16+14+3030+41+955+5+20

Page 207: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.Oqtayalmalarıqablarayığdı.Hərqabda10almaolmaqla4qabdoldu.3almaartıqqaldı.Almalarcəmineçədənədir?Məsələnişəkilçəkməkləhəlledin.2.Hesablayınvəmüqayisəedin.

3.Verilmişrəqəmlərləmümkün

ikirəqəmliədədləriyazın.Ənböyükədədləənkiçikədədincəminivəfərqinitapın.

4.Vurmavətoplamaəməllərindənistifadəetməkləfiqurlarınümumisayınıgöstərənifadələriyazın,

5.Əvvəlvurunvəyabölün,sonratoplayın.

25:54x24x674-153x713+2795-1733+16

15:324:632:42x84x36x235:740:8

5x6+43x7+2727:3+435x9+55

3x3+4432:8+196x3+364x10+47

2x9+440:4+357x4+314:7+21

Page 208: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.Aşağıdakıvaxtlarıuyğunsaatyazılışlarıiləgöstərin.

2.Vurmavəbölməəməlləriniyerinəyetirin.

3.Aşağıdakıfikirlərdənhansıdoğrudur,hansısəhvdir?

1. 10-danböyük,20-dənkiçikədədlərarasında3-əbölünən3ədədvar.

2. 7-ni2dəfəartırsaq,15-dənböyükədədalarıq.3. 23ədədininonluqlarmərtəbəsindəkirəqəmi2vahidartırsaq,25-

əbərabərolar.4. 1-dən100-əqədərədədlərarasındaonluqvətəklik

mərtəbəsindəkirəqəmlərieyniolan9ədədvar.5. 33-dəniki-iki100-əqədərirəliyəsaysanız,həmişətəkədəd

söyləyəcəksiniz.

4.Şəkilləridəftərinizdəçəkin.Şarlarışərtlərəuyğunrəngləyin.

a)gündüz:-2-ninyarısıdır;13:30-2tamamdır;-4tamamdır;-5-inyarısıdır.

b)axşam:-9-unyarısıdır;-9-dur;-8-inyarısıdır;-7-dir.

24:812:325:516:236:4

5x84x97x35x69x2

24:48x435:56x49x3

1)Qırmızırənglişarınçıxmaşansıçoxolsun.

2)Sarırənglişarınçıxmaşansıazolsun.

Page 209: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36
Page 210: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.Əvvəlvurmaəməlləriniyerinəyetirin.Sonracavablarınikiqatınıhesablayın.

2.

Dəftərinizdətamamlayın.

3.Nəsibəxanım10lsüdün4l-niqazanaboşaltdı.Qalansüdüisəikilitrlikşüşəqablaradoldurdu.Neçəikilitrlikqabsüdilədoldu?

4.Suallaracavabverin.Bucürsuallarıyoldaşlarınızadaverin.-ənböyükikirəqəmlicütədədhansıədədinikiqatıdır?-86-nınyarısıneçədir?-36-nınikiqatıneçədir?-72-ninyarısıneçədir?5.Kərimbirhəndəsifiqurukağızüzərinəqoyaraq,üzlərininşəkliniçəkdi.Nəticədə2dairəalındı.Buhansıhəndəsifiqurdur?

5x6=30ikiqatı60

3x4=? ikiqatı?

4x5=? ikiqatı?

7x3=? ikiqatı?

6x3=? ikiqatı?

8x2=? ikiqatı?

4x8=? ikiqatı?

5x10=? ikiqatı?

Page 211: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.Hansıfiqurlardüzxəttparçalarıiləçəkilib?Hansıfiqurəyrixətlərləçəkilib?Həmdüzxəttparçası,həmdəəyrixətləçəkilmişneçəfiqurvar?Dəftərinizdəhərbirhalüçünyenibirfiqurçəkin.

2.Aşağıdakıparçalarıölçün

3.Aşağıdakıcədvəlidəftərinizdəçəkinvətapşırıqlarıyerinəyetirin.

4.Şəkildəki1smməsafərealhəyatda10mməsafəyə

uyğundur.Müxtəlifobyektlərarasındakıməsafəniölçünvərealməsafələritapın.

1. Cədvəlin1-cisətrindəkitəkədədləriyaşılrəngləyin.

2. 2-cisətirdə3-əbölünənədədlərisarırəngləyin.

3. 16-nınvə17-ninikiqatınıqırmızı,44-ünvə52-ninyarısınıqəhvəyirəngləyin.

4. 4-cüsətirdə40-dankiçikvə36-danböyükədədlərimavirəngləyin.

21 22 23 24 25

26 27 28 29 30

31 32 33 34 35

36 37 38 39 40

Page 212: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.Hərbirşəkləuyğunrealölçünüseçin.

2.100-lükkvadratüzərindəkiqonşuədədlərincəmininümunədəkikimitapın.1)Hissələridoldurun.2)Uyğuncəmlərihesablayın.

3.Misallarınhəlliniəlverişlitoplananlarıncəmişəklindəyazmaqlahesablayın.

47+44=47+3+41=50+41=91

58+3569+2478+16

48+3667+2679+17

Page 213: Riyaziyyat 2-ci sinif - ebooks.azlibnet.azebooks.azlibnet.az/book/08lem040318.pdf · çox olan ədəd böyükdür. 4 onluq 3 onluqdan çoxdur.42ədədi 36-dan böyükdür. 42 > 36

Ümumiləşdiricitapşırıqlar1.60sm,20smvə70smuzunluğundasaplarınhərbirini1m-ətamamlamaqüçünneçəsantimetrçatmır?

2.Dəftərinizdətamamlayın.

3.Əvvəlcəhərbirrəngəuyğunxanalarınsayını,sonraisəxanalarınümumisayınıvurmaəməlininköməyiləifadəedin.

4.Uyğunvaxtlarımüəyyənedin.

5.Aşağıdakışəkillərisimmetrikolaraqtamamlayın.