Το

ΔΙΜΗΝΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ «ΤΟ ΡΟΔΙΝΟ ΤΡΕΝΟ» ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 2 - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2011

Δεν είναι δυνατόν αγαπητοί μου γονείς, να φανταστείτε πόσο έντεχνα τα παιδιά μας από μι-

κρά αλλά ιδιαίτερα τα νήπια, εκμε-ταλλεύονται την αδυναμία των γονιών τους προς αυτά, προκειμένου να πε-τύχουν ότι θέλουν. Αυτό που θέλουν την περίοδο αυτή, από 2 μέχρι 6 ετών είναι οι γονείς τους να μην ασχολού-νται με τίποτε άλλο παρά μόνο με αυτά. Και όπως είναι φυσικό, αυτο-νόητο και αυταπόδεικτο τους δίνουμε πολλές και ωραίες ευκαιρίες για να το πετύχουν. Να πετύχουν το σκο-πό τους φίλοι μου. «το σκοπό τους» σκληρή φράση. Για να δούμε, είναι τόσο σκληρή όσο ακούγετε;

Για να είμαστε και σωστοί, κανένα παιδί δεν γεννιέται με αυτή τη διά-θεση. Τη διάθεση για εξάρτηση. Αντί-θετα αυτή τη διάθεση τους την εμ-φυτεύουμε και την καλλιεργούμε και την μεγαλώνουμε Εμείς οι ίδιοι με τη συμπεριφορά μας και με την κλασσι-κή φρασούλα «δεν θέλω να κλαίει» ή «έλα μωρά κρίμα είναι» και όχι μόνο.

Τους τη δημιουργούμε εμείς οι γο-νείς με την επιμονή μας, από τους πρώτους μήνες της ζωής τους. Ένα παράδειγμα. Όταν ένα παιδάκι, για οποιοδήποτε λόγο, αποκλείουμε την ασθένεια, δεν έχει μία μέρα διάθεση να φάει η «απροετοίμαστη» μανούλα θα αρχίσει να ανησυχεί. Ακόμα και αν δεν δείξει την ανησυχία της στο παιδί αυτό αμέσως την καταλαβαίνει. Η ανησυχία λοιπόν της μανούλας την οδηγεί στο να ασχοληθεί περισσότε-ρο μαζί του είτε πιέζοντάς το να φάει ή παίζοντας ή κουβεντιάζοντας την ανησυχία της με άλλους. Το παιδί τα εισπράττει και προχωράει ένα βήμα παρακάτω. Αρχίζει να αρνείται το φαγητό και φυσικά τρώει λιγότερο. Όσο λιγότερο τρώει, τόσο περισσό-τερο ασχολείται μαζί του όλο το οι-κογενειακό περιβάλλον, μπαίνει στο παιχνίδι και ο μπαμπάς και σε λίγο η γιαγιά και... Αυτό έχει σαν αποτέλε-σμα το ένστικτο της αυτοσυντήρησης να μην κατευθύνει υποσυνείδητα την όρεξη του παιδιού και τις ανάγκες του οργανισμού του, αρχίζει σιγά-σιγά να χάνει την όρεξή του και τότε αρχίζει ο πραγματικός αγώνας παιδιού και

γονέων. Οι γονείς λοιπόν θα πρέπει να έχουν σαν πάγια και μη διαπραγ-ματεύσιμη αρχή να μην δημιουργούν πείσμα στο παιδί. Και αυτό γιατί η ηλι-κία αυτή τις περισσότερες φορές βρί-σκει τρόπο για να περάσει το πείσμα, με αποτέλεσμα οι ενήλικες να χάνουν το παιχνίδι και να το χάνουν οριστι-κά. Δεύτερο γιατί οι «σκληροί» γονείς που δεν υποχωρούν και νομίζουν πως κέρδισαν το παιχνίδι πληρώνουν αργότερα.

Η σωστή διαχείριση είναι το παιδί να καταλάβει από πολύ νωρίς, με πολύ κουβέντα, ότι τρώει για τον εαυτό του. Σε αυτό θα βοηθήσει, αν του δώ-σουμε να καταλάβει την προσφορά των τροφών σε αυτό. Για παράδειγμα «το γάλα κάνει γερά κόκκαλα» ή «τα χόρτα και τα λαχανικά κάνουν το αίμα κόκκινο και μας δίνουν δύναμη» κλπ. Σε αυτό θα βοηθήσει αν του διαβά-σουμε παιδικά βιβλία σχετικά με τη διατροφή. Πρέπει να σημειώσουμε όμως πως ο έπαινος εμποδίζει τη σωστή αγωγή του παιδιού στο θέμα – φαγητό – για παράδειγμα «μπράβο που έφαγες όλο το φαγητό» ή «είσαι πολύ καλό παιδί που τρως το φαγητό σου» ή «αν το φας όλο θα σου πάρω παγωτό» και άλλα πολλά. Επίσης οι συζητήσεις σε τρίτους ή στο άμεσο οικογενειακό περιβάλλον που περι-λαμβάνουν επαίνους προς το παιδί επειδή τρώει το φαγητό του.

Με αυτό τον τρόπο μπερδεύουμε το μυαλό του παιδιού και φεύγει από την σωστή αντίληψη πως όταν τρώει, τρώει για τον εαυτό του και όχι γιατί κάνει κάτι καλό ή θα το ανταλλάξει με κάτι.

Δεν πρέπει επίσης να ρωτάμε το παι-δί αν του άρεσε το φαγητό, γιατί με την ερώτηση αυτή θα έχουμε και την άμεση απάντηση . . . δεν μου αρέσει, με αποτέλεσμα να βρεθούμε σε δύ-σκολη θέση πρώτον αλλά και δεύτερο και σημαντικότερο το παιδί να αρχίσει να κάνει διακρίσεις στα φαγητά. Κλεί-νοντας, την επιτυχία στα παιδιά μας, μας τη δίνουν η Λογική, η Κατανόη-ση, ο Σεβασμός και η Συμπαράσταση. Δεν λείπει τίποτε !!! Η αγάπη φίλοι μου, είναι δεδομένη και θα υπάρχει Πάντα.

Ελλάδα, Ιανουάριος 2011Τα πολύχρωμα λαμπιόνια έπαψαν πια προ πολλού να αναβοσβήνουν, τα Χρι-στουγεννιάτικα στολίδια μαζεύτηκαν, η πόλη πήρε την συνηθισμένη της όψη και η ζωή μας τον κανονικό της ρυθμό. Αν κάνουμε έναν απολογισμό τι έμεινε από όλη την εορταστική περίοδο, οι πε-ρισσότεροι από εμάς τους πολίτες της ευνομούμενης κοινωνίας μας, θα ανα-καλύψουμε μια αίσθηση φυσικού κορε-σμού, μετά τα παραδοσιακά φαγοπότια και σαν γονείς, την ικανοποίηση ότι «σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς» κατα-φέραμε πάλι -με όποιες στερήσεις- να προσθέσουμε στη συλλογή παιχνιδιών των παιδιών μας αυτό που τώρα ζήτησαν από τον Άγιο Βασίλη, κάνοντάς τα να κοι-μούνται στα ζεστά τους κρεβατάκια με την ίδια αίσθηση ασφάλειας όπως πάντα, αλλά και με ένα επιπλέον αχνό ευτυχι-σμένο χαμόγελο. ΜΠΡΑΒΟ ΜΑΣ!!!

Βραζιλία, Ιανουάριος 2011Πενήντα μόλις μίλια μακριά από το κέ-ντρο του Ρίο ντε Τζανέιρο, μετά από έναν φοβερό κατακλυσμό, τόνοι λάσπης κα-λύπτουν τις φτωχογειτονιές γύρω από τη μεγαλούπολη με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον 665 άνθρωποι και την όποια περιουσία τους χιλιάδες άλλοι. Οι ειδικοί των σωστικών συνεργεί-ων φοβούνται ότι η πλήρης έκταση της καταστροφής δεν είναι ακόμα γνωστή με ορισμένες απομακρυσμένες κοινότητες να είναι ακόμα προσβάσιμες μόνο με ελικόπτερο. Μολυσμένο νερό, τέτανος, τέντες γι α να στεγάσουν προσωρινά όσων τα σπίτια παρασύρθηκαν από τις πλημμύρες.Και βέβαια χιλιάδες παιδιά που αυτό που θα ζητούσαν από τον Άγιο Βασίλη θα ήταν μόνο να μπορούσαν να κοιμηθούν σε ασφαλή και ζεστά κρεβάτια, σαν τα δικά μας παιδιά... Μια σκέψη... και μια αναφορά σε αυτά τα παιδιά. Τη δικαιούνται!!!

Editorial Editorial EditorialΓιάννης Παναγιωτακόπουλος

Αντιθέσεις Αντιθέσεις Αντιθέσεις της Μάνιας Ιωάννου

Ρόδιν

ο Τρένο

Ε. ΙΩΑΝΝΟΥ & ΣΙΑ Ο.Ε. • Β. ΠΑΥΛΟΥ 35, ΠΑΙΑΝΙΑ • 2106028030, 2294033618 • www.rodinotreno.gr • ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ: Γ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, Μ. ΙΩΑΝΝΟΥ

παρουσιά . . . ΖEI

Τα παιδιά σας δεν είναι παιδιά σας. Είναι οι γιοί και οι κόρες της λαχτάρας της ζωής για την ζωή.

Έρχονται στη ζωή με τη βοήθειά σας, αλλά όχι από σας και μ’ όλο που είναι μαζί σας, δεν ανήκουν σε σας.

Μπορείτε να τους δώσετε την αγάπη σας, όχι όμως και τις ιδέες σας.Γιατί αυτά έχουν τις δικές τους ιδέες.

Μπορείτε να στεγάσετε το σώμα τους, όχι όμως και την ψυχή τους.Γιατί η ψυχή τους κατοικεί στο σπίτι του αύριο,

που εσείς δεν μπορείτε να επισκεφτείτε, ούτε στα όνειρά σας.Μπορείτε να προσπαθήσετε να τους μοιάσετε,

αλλά μη γυρεύετε αυτά να σας μοιάσουν.Γιατί η ζωή δεν πηγαίνει προς τα πίσω και δεν σταματά στο χθες.

Εσείς είστε τα τόξα απ’ όπου τα παιδιά σας σα ζωντανά βέλη θα τιναχθούν μπροστά.

Χαλίλ Γκίμπραν «Ο κήπος του προφήτη»

Είπαν... Είπαν... Είπαν...

Το Ρόδινο Τρένο σας εύχεταιΧαρούμενη Αποκριά & Καλά Κούλουμα!

2 Γονιός προς γονιό...

Πώς να μεγαλώσουμε τα παιδιά με συναισθηματική νοημοσύνη

της Σίλκας Ρογκάκου

Εδώ... επικοινωνούμε!

Απάντηση Απάντηση Απάντηση

Επιστολή Επιστολή ΕπιστολήΠρος Το Ρόδινο Τρένο παρουσιά... Ζει

Για αρχή θα ήθελα να συγχαρώ την προσπάθεια όλου του προσωπικού του Ρόδινου Τρένου για την συνεχή

προσφορά του προς τα παιδιά και τους γονείς ανεξαρτήτως απαιτήσεως... κα-θώς επίσης και για την πολλή καλή δου-λειά στην πρώτη έκδοση της εφημερίδας σας.

Το θέμα που θα ήθελα να θίξω είναι ο εμ-βολιασμός βρεφών – παιδιών.Εν αναμονή λοιπόν του δεύτερου παιδιού μου ο προβληματισμός μου είναι μεγά-λος μιας και που πολλά ακούγονται αλλά και πολλοί σιωπούν. Θα ήθελα αν είναι δυνατόν βέβαια, την γνώμη σας στα εξής ερωτήματα:• Ποια εμβόλια πρέπει να γίνουν και ποια όχι;

• Το παιδί μπορεί να εμβολιαστεί μετά τα τρία του χρόνια, κυρίως για τα πολυδύ-ναμα εμβόλια;• Υπάρχει νόμος που υποχρεώνει τον γο-νέα να εμβολιάσει το παιδί του;• Γιατί να μην περνάνε τα παιδιά παιδικές αρρώστιες όπως παλιά;Μια ανήσυχη μανούλαΕν αναμονή της απαντήσεως σας

Τσέικο Ιουστίνα

Ησωστή διαπαιδαγώγηση απαιτεί κάτι περισσότερο από τη διάνοια, από τη σκέψη.

Απαιτεί συναίσθημα. Την τελευταία δεκαετία η επιστήμη προχώρησε σε μια εντυπωσιακή σε αριθμό και σημασία, σειρά ανακαλύψεων σχετικά με το ρόλο που παίζουν τα συναι-σθήματα στη ζωή μας.

Περισσότερο από τον δείκτη Νοημοσύνης, το γνωστό σε όλους μας IQ, η συναισθημα-τική επίγνωση και η ικανότητα του ατόμου να χειρίζεται τα συναισθήματά του, καθορί-ζουν την επιτυχία και την ευτυχία στη ζωή, συμπεριλαμβανομένων των οικογενειακών σχέσεων.

Οι γονείς που διαθέτουν «συναισθηματική νοημοσύνη» σημαίνει ότι έχουν επίγνωση των συναισθημάτων των [παιδιών τους, μπορούν να δείξουν ενσυναίσθηση, να τα καθησυχάσουν και να τα καθοδηγήσουν. Για τα παιδιά που διδάσκονται με αυτό τον τρό-πο, η συναισθηματική νοημοσύνη σημαίνει ότι είναι ικανά να ελέγχουν τις παρορμήσεις τους, να αναβάλουν για αργότερα την ικανο-ποίησή τους, να βρίσκουν για τον εαυτό τους κίνητρα, να κατανοούντα κοινωνικά σήματα των άλλων ανθρώπων και να αντιμετωπίζουν τα «σκαμπανεβάσματα» της ζωής.Η οικογενειακή ζωή είναι το πρώτο σχολείο της συναισθηματικής μάθησης. Οι γονείς που ασχολούνται με τα συναισθήματα των παιδιών τους θα μπορούσαμε να τους πούμε «συναισθηματικούς μέντορες» ή «συναισθη-ματικούς παιδαγωγούς». Όπως οι προπονη-τές προετοιμάζουν τους αθλητές τους ώστε να αντιμετωπίσουν τους δύσκολους αγώνες, έτσι και αυτοί οι γονείς διδάσκουν στα παι-διά τους στρατηγικές για να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες της ζωής. Αυτή η αντιμετώπι-ση εμπίπτει στη διαδικασία της συναισθημα-τικής αγωγής.Η διαδικασία αυτή ακολουθεί συνήθως πέ-ντε στάδια.Οι Γονείς: Έχουν επίγνωση των συναισθημά-των του παιδιού τους.Βλέπουν το συναίσθημα ως μια ευκαιρία για οικειότητα και διδασκαλία. Ακούν προσεκτι-κά δείχνουν ενσυναίσθηση και αναγνωρί-ζουν τα αρνητικά συναισθήματα του παιδιού.Βοηθούν το παιδί να βρει λέξεις για να κα-τονομάσει τα συναισθήματά του.Τέλος, θέτουν όρια και ταυτόχρονα εξετά-ζουν κάποιες στρατηγικές για την επίλυση του συγκεκριμένου προβλήματος. Τα παιδιά των οποίων οι γονείς εφαρμόζουν με συνέ-πεια τη συναισθηματική αγωγή, έχουν κα-λύτερη υγεία και επιτυγχάνουν υψηλότερες σχολικές επιδόσεις από ότι τα παιδιά που δεν δέχονται από τους γονείς τους παρόμοια καθοδήγηση. Τα πρώτα δημιουργούν ποιοτικά καλύτερες και σταθερότερες φιλίες, εμφανίζουν λιγό-τερα προβλήματα συμπεριφοράς και είναι λιγότερο επιρρεπή σε πράξεις βίας. Πάνω από όλα, τα παιδιά που έχουν δεχθεί συναι-σθηματική αγωγή βιώνουν λιγότερα αρνητι-κά και περισσότερα θετικά συναισθήματα, γίνονται περισσότερο ανθεκτικά και ευπρο-σάρμοστα. Όπως όλα τα παιδιά έτσι και αυτά λυπούνται, θυμώνουν ή φοβούνται κάτω από συγκεκριμένες αντίξοες συνθήκες. Παρ όλα αυτά είναι πιο ικανά να ηρεμούν και να χαλαρώνουν, να βγαίνουν από τη δύσκολη θέση και να συνεχίζουν τις παραγωγικές δραστηριότητες. Με άλλα λόγια, διαθέτουν περισσότερη συναισθηματική νοημοσύνη.

(Πηγή John Gottman)

Τη στήλη μας εγκαινιάζει το γράμμα που ακολουθεί, της κας Ιουστίνας Τσείκο-Χανιωτάκη (μαμάς του Μάνου) και μας δίνει την ευκαιρία πριν από την απάντηση, να την ευχαριστήσουμε για την πάντα ζεστή αντιμετώπιση και συμμετοχή της και να της στεί-λουμε «ΔΗΜΟΣΙΑ» τις καλύτερες ευχές μας για την γέννηση του 2ου γιού της. Ελπίζουμε η συνταγή να είναι η ίδια δοκιμασμένη και επιτυχημένη!!! Να σας ζήσει...

Τα παρακάτω εμβόλια είναι στο εθνι-κό πρόγραμμα εμβολιασμού:• Το εμβόλιο Διφθερίτιδας – Κοκ-

κύτη – Tέτανου (DTaP). Χορηγείται από την ηλικία των δύο μηνών και χρειάζο-νται επαναληπτικές δόσεις. Η Διφθερίτι-δα προκαλεί εικόνα σαν της αμυγδαλίτι-δας με ήπιο πυρετό που στην συνέχεια εξελίσσεται σε βαριά νόσηση, κυρίως από το καρδιαγγειακό σύστημα. Ο Τέτα-νος είναι νόσος που προσβάλει το νευ-ρικό σύστημα με έντονες κεφαλαλγίες, ευερεθιστότητα, δυσκαμψία και στην συ-νέχεια μυϊκούς σπασμούς. Ο Κοκκύτης προκαλεί έντονες κρίσεις βήχα, πνευμο-νία, σπασμούς και εγκεφαλίτιδα.• Το εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας (IPV). Προστατεύει από τον αντίστοιχο ιό που προσβάλει το νευρικό σύστημα και προκαλεί παραλύσεις των μυών. Χορη-γείται από την ηλικία των 2 μηνών.• Το εμβόλιο κατά της αιμόφυλου ιν-φλουέντζας. Προστατεύει από το μικρό-βιο που προκαλεί μηνιγγίτιδα, πνευμονία, ωτίτιδα, μικροβιαιμία. Χορηγείται από την ηλικία των 2 μηνών και χρειάζονται επαναληπτικές δόσεις.• Το εμβόλιο κατά του μηνιγγιτιδόκοκκου C (MCC). Προφυλάσσει από την μηνιγγί-τιδα από το συγκεκριμένο μικρόβιο, αλλά μόνο του τύπου C. Ο τύπος αυτός προκα-λεί βαριές μηνιγγίτιδες. Χορηγείται από την ηλικία των δυο μηνών και χρειάζο-νται επαναληπτικές δόσεις.• Το εμβόλιο κατά του πνευμονιόκoκκου (PCV). Το μικρόβιο αυτό προκαλεί βαριά μηνιγγίτιδα, πνευμονία, ωτίτιδα, μικροβι-αιμία. Χορηγείται από την βρεφική ηλι-κία, χρειάζονται επαναληπτικές δόσεις.• Το εμβόλιο κατά της ιλαράς, παρωτίτι-δας, ερυθράς (MMR). Η Ιλαρά είναι μετα-δοτική ασθένεια με εξάνθημα, υπερπυ-ρεξία, ρινική καταρροή. Προκαλεί συχνά ωτίτιδες και πνευμονίες, ενώ σπάνια μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλίτιδα. Η Παρωτίτιδα εμφανίζεται με πυρετό, πο-νοκέφαλο και οίδημα κάτω από το αυτί, ενώ είναι πολύ συχνό αίτιο μηνιγγίτιδας. Η Ερυθρά είναι ήπια νόσος με εξάνθη-μα και πυρετό, Αν προσβάλει την έγκυο προκαλεί σοβαρές βλάβες στο έμβρυο.• Το εμβόλιο κατά της Ηπατίτιδας Β. Η νόσος αυτή εάν χρονίσει μπορεί να οδη-γήσει σε καταστροφή του ήπατος. Εάν η

μητέρα είναι φορέας του ιού τότε το εμ-βόλιο πρέπει να γίνεται αμέσως μετά τη γέννηση του παιδιού μαζί με μία ειδική ουσία που προφυλάσσει άμεσα και λέγε-ται ανοσοσφαιρίνη.• Το εμβόλιο κατά της Ηπατίτιδας Α. Χο-ρηγείται σε όποιον θέλει να προστατευτεί από το νόσημα ή έχει υψηλό κίνδυνο να νοσήσει. Έχει άδεια από ηλικίες 2 χρο-νών και πάνω.• Το εμβόλιο της Ανεμοβλογιάς (VAR). Πρέπει να γίνεται μετά τον 13o – 15o μήνα ζωής. Η ανεμοβλογιά είναι πολύ μεταδοτική λοίμωξη με πυρετό και εξαν-θήματα. Μπορεί αυτά τα εξανθήματα να επιμολυνθούν με συνέπεια τις λοιμώξεις δέρματος. • Ας δούμε τώρα τι είναι τα Πολυδύναμα Εμβόλια και γιατί δεν γίνονται σε μεγά-λες ηλικίες. Είναι σκευάσματα που σε μία σύριγ-γα περιέχουν πολλά εμβόλια μαζί. Έτσι το άτομο προφυλάσσεται από πολλές λοιμώξεις συγχρόνως. Τα πολυδύναμα εμβόλια πρέπει να γίνονται στην βρεφι-κή και στην πρώτη παιδική ηλικία για να δημιουργήσουμε στο βρέφος ικανοποιη-τική αντισωματική απάντηση στην κρίσι-μη για τη ζωή του ηλικία, όπου η δική του ανοσιακή άμυνα είναι χαμηλή. • Εμβόλια τα παιδιά κάνουν μετά τα τρία, μόνο όταν είναι ανεμβολίαστα ή αν πρό-κειται για τις αναμνηστικές δόσεις ή για εμβόλια που γίνονται σε μεγάλες ηλικίες, όπως το υποχρεωτικό, πια εμβόλιο, του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.• Τα παιδιά δεν πρέπει να περνάνε παιδι-κές αρρώστιες γιατί:Α.- Πρέπει με ικανοποιητικό ποσοστό

εμβολιασμού να δημιουργούμε «ανο-σία αγέλης» για τα παιδιά των οποίων οι γονείς, η κοινωνία και η επιστήμη δεν θέλουν να περάσουν παρεγκεφαλίτιδα από την ιλαρά, να φτάσουν στη μονάδα εντατικής θεραπείας από αναπνευστική δυσχέρεια από τον κοκκύτη και ίσως και να χαθούν από τον άγριο ιό της πολιομυ-ελίτιδας.Β.- Διότι όταν το μεγαλύτερο ποσοστό παιδιών είναι εμβολιασμένο, όταν ο ιός – για τον οποίον εμβολιαζόμαστε – βρεθεί στην ατμόσφαιρα, τα ανεμβολίαστα παι-διά κινδυνεύουν πολύ περισσότερο από ότι στο παρελθόν. Γ.- Διότι η παιδιατρική είναι πρόληψη. Σύσσωμη η παιδιατρική κοινότητα ανα-μένει και νέα εμβόλια. Αν πετύχει η δημιουργία εμβολίου κατά του στρεπτό-κοκκου της ομάδας Α, πόσα παιδιά άρα-γε θα γλυτώσουν από νεφροπάθειες, από καρδιοπάθειες.• Ως προς την υποχρέωση εμβολιασμού παιδιών η Νομοθεσία μας περιέχει πολ-λές και ανομοιογενείς μεταξύ τους δια-τάξεις. Άλλες οι υποχρεώσεις των γονέ-ων βρεφών, άλλες οι υποχρεώσεις των γονέων νηπίων άλλες οι υποχρεώσεις των γονέων εφήβων και άλλες οι υπο-χρεώσεις των γονέων παιδιών που έχουν ασθενήσει ή έχουν ιδιαίτερα χαρακτηρι-στικά. Για ορισμένες ασθένειες προβλέ-πεται υποχρεωτικός εμβολιασμός. Για παράδειγμα σας παραθετουμε ένα από-σπασμα από το άρθρο 7 περί αντιφυμα-τικού εμβολιασμού του ν. 4053 της 9/15 Ιουνίου 1960...Υπόκεινται εις υποχρεωτικόμ εμβολι-ασμόν δι αντιφυματικού εμβολίου άτομα μέχρις ηλικίας 25 ετών, περιλαμβανό-μενα εις τα κάτωθι κατηγορίας, εφ όσον ήθελον εμφανίσει αρνητικάς φυματιο-αντιδράσεις. Ο υποχρεωτικός εμβολια-σμός δεν εκτελείται επι των ατόμων, τα οποία παρουσιάζουν μίαν των ιατρικών αντενδείξεων των καθοριζομένων εν αποφάσει του Υπουργού Κοινων. Προνοί-ας, εκδιδομένην μετά σύμφωνον γνώμην του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Αντιφυ-ματικού Αγώνος. Αντιθέτως για την διφθερίτιδα προ-βλέπονται αυστηρές ποινές για τους για-τρούς και για τους γονείς μέχρι και του ποσού των Ευρώ 30.000.

3

«Κανένας γιατρός και κανένα μηχάνημα δεν είναι σαν της μαμάς την αγκαλιά. Περί-

τρανη απόδειξη μια Αυστραλή μητέρα η οποία επανέφερε στη ζωή το νεκρό μωρό της, που γεννήθηκε πρόωρα, ύστερα από δύο ώρες που το είχε στην αγκαλιά της. Οι γιατροί, δύσπιστοι στην αρχή, εξεπλά-γησαν από το - θαύμα – το οποίο αυτή τη φορά δεν οφειλόταν ούτε στην ιατρι-κή ούτε στις δικές τους ικανότητες. Ο μικρός Τζέιμι δεν έδινε κανένα σημείο ζωής, όταν έπειτα από 27 εβδομάδες κύ-ησης γεννήθηκε σε νοσοκομείο του Σύδ-νεϋ. Οι γιατροί είπαν στους γονείς του ότι τον έχασαν και τους τον παρέδωσαν για ν τον αποχαιρετήσουν. Η μητέρα του Κέιτ τράβηξε τότε απαλά την κουβερτούλα που ήταν τυλιγμένος και τον ακούμπησε πάνω της. Όπως και ο σύζυγος της Ντέ-ιβιντ, ήταν συντετριμμένη που ο γιός της δεν τα κατάφερε. Η δίδυμη αδελφή του Έμυ ευτυχώς είχε γεννηθεί υγιής. Δύο ώρες τον είχε στην αγκαλιά της η Κέιτ και μαζί με τον Ντέιβιντ του μιλούσαν τρυφερά. Τότε ο Τζέιμι ανέπνευσε. Οι γιατροί είπαν ότι ήταν - αντανακλαστικό - , αλλά ο μικρός τους διέψευσε τελείως αφού άρχισε να αναπνέει κανονικά, ενώ άνοιξε και τα μάτια του. Με τον Τζέιμι να κοιμάται στην αγκαλιά της η Κέιτ θυμά-ται τώρα τις σκέψεις που έκανε. – Θεέ μου, τι συμβαίνει; Έχει γίνει θαύμα. Είπα στη μητέρα μου, που ήταν και αυτή εκεί, ότι ο γιός μου ήταν ζωντανός και εκείνη την ώρα μου έπιασε το δάκτυλο. Άνοιξε τα μάτια του και κούνησε το κεφάλι του από την μία πλευρά στην άλλη – λέει συγκλονισμένη. Του έδωσε λίγο μητρικό γάλα στο δάκτυλο της, το οποίο κατάπιε και ξεκίνησε να αναπνέει κανονικά. Πέ-ντε μήνες έχουν περάσει από τότε και η οικογένεια εμφανίστηκε σε τηλεοπτικό πρόγραμμα της Αυστραλίας με σκοπό να μιλήσει για τη σημασία που έχει η επαφή της μητέρας με το παιδί σώμα με σώμα. Ο υπερήφανος μπαμπάς Ντέιβιντ δήλω-σε – Ευτυχώς έχω μια πολύ δυνατή και έξυπνη σύζυγο. Ενστικτωδώς έκανε ότι έκανε. Αν δεν ήταν αυτή, το πιθανότερο είναι ο Τζέιμι να μην ήταν κοντά μας.Αυτό δεν είναι το μοναδικό περιστατικό που δείχνει πόσο σπουδαίος παράγοντας είναι η σωματική επαφή για την ανάπτυ-ξη του παιδιού.

Στη βρεφική ηλικία, ιδιαίτερα τους τρεις πρώτους μήνες, η αγκαλιά είναι η πρώτη γλώσσα που μιλάνε οι γονείς με το μωρό. Το τρυφερό άγγιγμα προσφέρει στο παιδί ασφάλεια και ευχαρίστηση. Όταν οι γο-νείς αντιδρούν θετικά στις ανάγκες του μωρού, ειδικότερα κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής του, το μαθαίνουν ότι είναι ικα-νό να επικοινωνήσει μαζί τους και τους εμπιστεύεται για να το βοηθήσουν. Στοι-χεία από έρευνες αποκαλύπτουν ότι η αγκαλιά και η σωματική επαφή, τόσο με την μητέρα όσο και με τον πατέρα, επη-ρεάζει θετικά την ανάπτυξη του εγκεφά-λου, δίνει ώθηση στη φυσική ανάπτυξη, μακροπρόθεσμα ενισχύει την αυτοπεποί-θηση του παιδιού και την αίσθηση ευεξί-ας, ενώ συγχρόνως το βοηθά να αναπτύ-ξει καλύτερες σχέσεις με τους γύρω του. Στην παιδική ηλικία το παιδί μπορεί να αναζητά την αγκαλιά όταν έρχεται αντιμέ-τωπο με καινούργιες καταστάσεις ή όταν κάτι πηγαίνει στραβά στη διάρκεια της ημέρας π.χ. όταν χτυπήσει ή απογοητευ-τεί. Είναι σημαντικό να τη δίνουμε απλό-χερα στο παιδί όταν νιώθει ανασφάλεια ή ψάχνει για ανακούφιση, χωρίς να το πιέζουμε να ανεξαρτητοποιηθεί πρόωρα. Το μόνο που πρέπει να προσέξουν οι μητέρες κυρίως, είναι η στιγμή που το παιδί θα ζητήσει να το αφήσουν από την αγκαλιά τους και εκείνες θα πρέπει να το κάνουν, ώστε να αναπτυχθεί και κοινωνι-κά όταν έρθει η κατάλληλη ώρα. Άραγε εμείς οι ενήλικες χρειαζόμαστε την αγκαλιά; Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης, μια αγκαλιά είναι το αντίδοτο για τις δύσκολες μέρες στο γραφείο. Συγκεκριμένα η έρευνα έδειξε ότι τα ζευγάρια που υποδέχονται το σύντροφό τους με μία αγκαλιά, χάδια και φιλιά έχουν λιγότερο στρες, ακόμα και ύστερα από μια δύσκολη μέρα στο γραφείο. Τα ζευγάρια αυτά φαίνεται ότι έχουν πιο χαμηλά επίπεδα κορτιζόλης, της ορμόνης που εντείνει τα συμπτώματα του στρες.Αυτό λοιπόν που προτείνουμε ανεπι-φύλακτα είναι να θυμόμαστε τακτικά να αγκαλιάζουμε αυτούς που αγαπάμε.

(Το παραπάνω άρθρο ανέβηκε στο Βήμα on Line στις 28 Αυγούστου 2010Πηγή Αρετή Καραμανιάν, Ψυχολόγος, Παράθυρο στην Εκπαίδευση, τεύχος 67)

Η εξέλιξη και η ανάπτυξη του λόγου αρχίζει στο παιδί από τότε που θα γεννηθεί.

Το νεογέννητο δέχεται και αφομοιώνει όλες τις λεκτικές πληροφορίες του περι-βάλλοντος του. Στην αρχή τον κατανοεί, χωρίς να μπορεί να μιλήσει και αργότερα αρχίζει και εκφράζεται εμπλουτίζοντας το λεξιλόγιο του και κατακτώντας τις γραμματικές και συντακτικές δομές της μητρικής γλώσσας.Μέσα από τον λόγο το παιδί: Εκφράζει τη σκέψη του, τις επιθυμίες του, τα συναισθήματα του, τις συγκινή-σεις του Κοινωνικοποιείται Απο-κτά καινούριες γνώσεις και καινούριες εμπειρίες Εξελίσσεται νοητικά Ικανο-ποιεί την περιέργεια του.Στην ηλικία των 2 χρονών το παιδί εμπλουτίζει το λεξιλόγιο του. Για να πει

μία πρόταση, χρησιμοποιεί δύο με τρείς λέξεις οι οποίες είναι βασικές για την κα-τανόηση της πρότασης. χρησιμοποιεί ου-σιαστικό, επίθετο, ρήμα παραλείποντας τα άλλα μέρη της πρότασης. Έτσι μπο-ρεί να πει «κοίτα μπάλα» και να εννοεί «θέλω να παίξω με την μπάλα». Όμως στο τομέα της κατανόησης το παιδί κατα-λαβαίνει καθετί που του λέμε. Οπότε για να το βοηθήσουμε, μπορούμε μέσα από το περιβάλλον του να του ζητήσουμε να μας φέρει διάφορα γνωστά αντικείμενα και να τα ονομάζει μαζί μας. Επίσης μπο-ρούμε να του δείχνουμε εικόνες μέσα από βιβλία και να του λέμε πως ονομάζε-ται κάθε αντικείμενο και να περιμένουμε να το επαναλάβει. Ένα παιδί στην ηλικία 2 χρόνων γνωρίζει γύρω στις 100 λέξεις, ανάλογα με το περιβάλλον που μεγαλώ-νει και σιγά σιγά αυξάνεται σημαντικά.

Τα παιδιά από τους πρώτους μήνες της ζωής τους αντλούν πληροφορίες και ερεθίσματα από το περιβάλλον και μέσω της έμφυτης τάσης για μίμηση αποκτούν τις δικές τους δεξιότητες. Η ανάπτυξη του λόγου είναι ένα από τα χαρακτηριστικότερα αποκτήματα μέσω μίμησης. Το παιδί, κάθε μέρα, μαθαί-νει καινούργιες λέξεις, «καλές» και «κακές». Για τις «καλές» λέξεις καμαρώνουμε, για τις «κακές» τι κάνουμε; Το σίγουρο είναι ότι τα παιδιά κάπου άκουσαν τις «κακές» λέξεις, το θέμα, όμως, είναι πως εμείς οι ενήλικες αντιμετωπίζουμε το παιδί που χρησιμοποιεί τέτοιες λέξεις.Πρώτο και βασικό είναι να ελέγξουμε την αντίδρασή μας τη στιγμή που το παιδί λέει την «κακή» λέξη. Είναι αλήθεια ότι η εικόνα ενός μικρού παιδιού να ξεστομίζει βρισιές, σε πολλούς προκαλεί γέλιο. Αυτό είναι όμως που θα πρέπει να συγκρατήσουμε. Εάν το παιδί καταλάβει ότι όσο εκείνο χρησιμοποιεί άσχημες λέξεις τόσο εμείς γελάμε, νομίζει

ότι το επιβραβεύουμε ή έστω ότι αποδεχόμα-στε αυτό το λεξιλόγιο. Σημαντικό είναι λοιπόν να κρατήσουμε σοβαρή έκφραση μπροστά στο παιδί και να θέσουμε τα όρια.Δεύτερον, όταν το παιδί συνηθίζει να χρησι-μοποιεί «κακές» λέξεις, πρέπει να συζητή-σουμε μαζί του. Μπορούμε να ρωτήσουμε το παιδί “Ξέρεις τι σημαίνει η λέξη που είπες;”. Το παιδί μπορεί να γνωρίζει τη σημασία της λέξης ή έστω κάτι που να την πλησιάζει. Εμείς πρέπει να του τονίσουμε ότι αυτή η λέξη δεν είναι αποδεκτή από εμάς και ότι δεν θα θέ-λαμε να την ξανακούσουμε. Εάν το παιδί δεν ξέρει την έννοια της λέξης τότε μπορούμε να του πούμε ότι αυτή η λέξη περιγράφει κάτι άσχημο και ότι είναι ανόητο να χρησιμοποιεί λέξεις που δεν γνωρίζει τη σημασία τους.Τέλος, είναι πολύ σημαντικό, η όποια συζήτη-ση να γίνει σε ήρεμο τόνο ώστε να βάλλουμε το παιδί στη διαδικασία να το σκεφτεί και όχι να το αγχώσουμε ή να το τρομάξουμε με κά-ποια τιμωρία.

Η Θεραπευτική Αγκαλιάτης Βασιλικής Σωτηροπούλου

Μαμά, Τί θα μάθουμε σήμερα?της Χρυσούλας Δέδε

Οι «κακές» λέξεις των παιδιώντης Χαρούλας Σβορώνου

Ανάπτυξη λόγου για παιδιά ηλικίας 2-3 ετών

4

Στις 18/11/2010 το Ρόδινο Τρέ-νο φιλοξένησε την θεατρική ομάδα «Μαύρη Γάτα» και πα-

ρακολουθήσαμε τις «Περιπέτειες του Μικρού Λουκά». Οι ήρωες του έργου προσέφεραν πολύ γέλιο άλλα και δράση στα παιδιά μας τα οποία χάρηκαν ιδιαίτερα για την παράστα-ση αυτή. Ο «Μικρός Λουκάς» και η παρέα του ταξίδεψαν τα παιδιά μας σε χώρες μακρυνές και στον θαυ-μαστό κόσμο των πειρατών. Αποκά-λυψαν στους μικρούς θεατές όλα τα μυστικά που έκρυβαν κατά την διάρ-κεια του μαγικού ταξιδιού…

Στα πλαίσια της ενασχόλησης μας με την γλυπτική, στις 2/12/2010 επισκε-φθήκαμε με τα «Περιστέρια»και τις «Πεταλούδες» την Εθνική Γλυπτοθή-κη. Εκεί μείναμε έκπληκτοι μπροστά στο ενδιαφέρον και τις εξηγήσεις των παιδιών για το τι μπορεί να συμ-βολίζουν τα διάφορα γλυπτά, πολλά από τα οποία ανήκαν στη σύγχρονη αφηρημένη τέχνη.

Θέατρο Θύμελη:Το κοριτσάκι με τα σπίρτα του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Έργο που αναδεικνύει χαρακτήρες, προβάλλει αξίες και μαγεύει τα παι-διά. Μια παράσταση διασκεδαστι-κή, ατμοσφαιρική και ανθρώπινη με αισιόδοξο φινάλε. Ιδανικό για την περίοδο των εορτών των Χρι-στουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Στις 18/12/2010 επισκεφθήκαμε το θέατρο Θυμέλη και παρακολουθή-σαμε την παράσταση αυτή η οποία καθήλωσε και συγκίνησε τα παιδιά. Η ιστορία αυτή με τον συμβολικό χα-ρακτήρα δημιούργησε μια παραμυ-

θένια ατμόσφαιρα και μια ξεχωριστή γοητεία που αναδύει ένα βαθύτερο κοινωνικό μήνυμα, ότι οφείλουμε όλοι να νοιαζόμαστε για τους συναν-θρώπους μας. Τα παιδιά μας όχι μόνο αντιλήφθηκαν το μήνυμα αυτό άλλα κατάλαβαν και το πώς μπορούμε να αποφεύγουμε τα δυσάρεστα φαινό-μενα της φτώχειας, της ανέχειας, της μιζέριας και της περιθωριοποίησης.Η επόμενη επίσκεψη των δύο με-γαλύτερων τμημάτων έγινε στις 12/01/2011 στο Κέντρο Πολιτισμού «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ» όπου πα-ρακολούθησαν την θεατρική παρά-σταση «Εκκλησιάζουσες» του Αρι-στοφάνη σε παιδική διασκευή. Έτσι έγινε μία πρώτη επαφή με το χώρο του θεάτρου και συγκεκριμένα με την αρχαία ελληνική κωμωδία. Τα παιδιά όχι μόνο παρακολούθησαν την παρά-σταση, άλλα και συμμετείχαν ενεργά όταν τους ζητήθηκε. Ακόμα και τώρα, τόσες εβδομάδες μετά, τα ακούμε να συζητούν και να λένε τα συνθήματα της παράστασης.«Ο Γρίφος των ξωτικών» ή «Τα Μυ-στικά που Κρύβει η Φύση». Σύλληψη και σχεδιασμός: Γιάννης Μυτιληνός, Παιδαγωγική επιμέλεια: Στέλιος Βγαγκές. Σκηνικοί και ελεύθεροι αυτοσχεδιασμοί σε μία ιστορία που διαμορφώνεται και εξελίσσεται μαζί με τα παιδιά. Η τελευταία παράστα-ση που παρακολουθήσαμε ήταν στις 20/01/2011 από την θεατρική αυτή ομάδα που έκανε την εμφάνιση της στο σχολείο μας.Πρόκειται για θέ-ατρο- θεατρικό παιχνίδι που έδωσε την δυνατότητα στα παιδιά να συμμε-τάσχουν και τα ίδια. Έτσι λοίπον, τα παιδιά μεταμορφώθηκαν σε ξωτικά βγάζοντας ουρές! Ως δια μαγείας βρέθηκαν στο κέντρο της πόλης, μι-μήθηκαν τους διάφορους ήχους των όχηματων, μετατράπηκαν σε ψήλα κτίρια και μεγάλους δρόμους. Άλλα από αυτά βρέθηκαν στο καταπράσινο δάσος και τότε οι φωνές των ζώων ήταν αμέτρητες. Τα παιδιά μας με-ταμορφώθηκαν σε μεγάλα ποτάμια, ρυάκια, δέντρα κ.α.

Εκδηλώσεις Παιανίας

Πήγαμε, είδαμε, μάθαμε...

Θ α θέλαμε για άλλη μια φορά να ευχαριστήσουμε θερμά όλους εσάς, τους γονείς του Ρόδινου

Τρένου, Παιανίας για την ενεργητικότατη συμμετοχή σας στο Χριστουγεννιάτικο φιλανθρωπικό παζάρι που οργανώσαμε για την ενίσχυση του ιδρύματος «ΑΡΩ-ΓΗ»

Στέλνουμε επίσης ένα μεγάλο ευχαριστώ στους Αμπελώνες Μάρκου, που μας φι-λοξένησαν σε μια πολύ ωραία και ζεστή αίθουσα, μας βοήθησαν με πολύ ευγέ-νεια προσφέροντας ακόμα και τα κρασιά τους σε πολύ καλές τιμές. Χωρίς λοιπόν τη δική σας συνεργασία, χωρίς τη δική σας συμμετοχή και προσφορά, δε θα είχαμε καταφέρει να οργανώσουμε μια τόσο ουσιαστική γιορτή.

Μια γιορτή που είχε παιχνίδι με τα παι-διά, κέφι, γέλιο και μουσική. Μια γιορτή μέσα από την οποία όχι μόνο πήραμε χαρά, αλλά και δώσαμε χαρά σε ανθρώ-πους που δεν τους γνωρίζουμε, αλλά απλά σταθήκαμε δίπλα τους όπως μας έχει διδάξει ο πολιτισμός μας και η θρη-σκεία μας.

Τώρα λοιπόν που τα φώτα των γιορτών έσβησαν, θα θέλαμε να σας ευχαριστή-σουμε για άλλη μια φορά και να σας δι-αβεβαιώσουμε ότι πραγματοποιήσαμε το σκοπό μας και διασκεδάζοντας μαζί με τα παιδιά μας διαδώσαμε και νιώσαμε πιο ουσιαστικά, ίσως το πνεύμα των Γιορτών.

Στον απόηχοτων γιορτών

της Β. Σωτηροπούλου

5

Προς το τέλος του προηγού-μενου μήνα, το Ρόδινο Τρένο επισκέφθηκε την πόλη της

καθαριότητας, την Καθαρούπολη. Εκεί, γνώρισε τον περιβόητο κύριο Λεκέ ο οποίος αρνιόταν πεισματικά να συμμορφωθεί με τους νόμους και τους κανόνες της πόλης. Τα παιδιά ξεσκονίζοντας τις γνώσεις τους βοήθησαν την αστυνόμο Φασίνα να φέρει και πάλι το Λεκέ στον ίσιο δρόμο. Τον δρόμο της καθαριότητας. Του έμαθαν ότι πρέπει να κάνει πολύ συχνά μπάνιο και να πλένει τα χέρια του πολλές φορές μέσα στη μέρα. Του έδειξαν επίσης πώς να βουρτσί-ζει τα δόντια του. Η αστυνόμος Φασί-να προειδοποίησε τα παιδιά για τους ύπουλους εχθρούς της καθαριότη-τας, όπως γνωστά ζωάκια που μπο-ρεί να φωλιάζουν στο κεφάλι μας.Στο τέλος ο Λεκές πείστηκε και με τις πολλές προτροπές από τους μικρούς μας φίλους έκανε μπάνιο, βούρτσι-σε τα δόντια του και άλλαξε ρούχα. Μέσα σε λίγο χρόνο άστραφτε από καθαριότητα. Έτσι, το όνομα Λεκές δεν του ταιριάζει πια. Τα παιδιά τον βάφτισαν Σφουγγαροκαθαρούλη.Οι μικροί μαθητές αφού υποσχεθή-καν να ακολουθούν τους βασικούς κανόνες καθαριότητας πήραν από την αστυνόμο Φασίνα διαβατήριο για την πόλη της Καθαρούπολης και υποσχέθηκαν να την ξαναεπισκε-φτούν.

Εκδηλώσεις Ραφήνας

Διατροφικός Πίνακας(Προνήπια)

Πήγαμε, είδαμε, μάθαμε...

«Καλές Τέχνες» μέρος Β’

(Project)της Κικής Σωτηροπούλου

Προτάσεις για γιορταστικές εξορμήσεις

προς τέρψιν του σώματοςκαι του πνεύματος...

Μικρών και μεγάλων!!!

Συνεχίζουμε μαζί με τα παιδιά το ταξίδι μας στον κόσμο της τέχνης, ασχοληθήκαμε με τη

γλυπτική. Μιλήσαμε για τα διάφορα υλικά που μπορεί να χρησιμοποιήσει ένας καλλιτέχνης, αφού υπάρχουν διάφορα είδη γλυπτών και διάφορες τεχνοτροπίες.

Ξεκινήσαμε από την Κλασσική επο-χή, που περιλαμβάνει πολλά διάσημα μαρμάρινα γλυπτά, για να φτάσουμε στη σύγχρονη εποχή, όπου πλέον έχουν ενταχθεί διάφορα υλικά μέχρι και μέταλλα. Είδαμε φωτογραφίες δι-ασήμων γλυπτών από διάφορα Μου-σεία της Ελλάδας αλλά και του εξω-τερικού και δοκιμάσαμε τις δικές μας δυνατότητες χρησιμοποιώντας πηλό. Για να εμπλουτίσουμε τις εμπειρίες μας, πήγαμε επίσκεψη στην Εθνική Γλυπτοθήκη. Εκεί διαπιστώσαμε για άλλη μια φορά την τεράστια φαντασία των παιδιών, που συχνά ξεπερνάει τους ενήλικες μυημένους στην τέχνη.

Η επόμενη στάση μας έγινε στο χώρο του θεάτρου. Μιλήσαμε για τη δουλειά του ηθοποιού και για τα διάφορα είδη που περιλαμβάνει το θέατρο. Κάναμε λοιπόν μια πρώτη γνωριμία με την αρχαία Ελληνική κωμωδία, παρακο-λουθώντας με τα «Περιστέρια» και τις «Πεταλούδες» το έργο του Αριστοφά-νη «Εκκλησιάζουσες» διασκευασμέ-νο για παιδιά. Ο ενθουσιασμός και η συμμετοχή τους μας ξάφνιασε ευχά-ριστα για άλλη μια φορά. Το ίδιο συνέ-βη και με την επίσκεψη μιας ομάδας θεατρικού παιχνιδιού, που πραγμα-τοποιήθηκε στο χώρο του σχολείου μας, με τη θερμή συμμετοχή όλων των τμημάτων ακόμα και των μικρών μας «Δελφινιών».

Το ταξίδι μας θα συνεχιστεί, για αυτό ανανεώνουμε το ραντεβού των εντυ-πώσεών μας στην επόμενη έκδοση.

Επισκεφτείτε την τελευταία Κυρια-κή της Αποκριάς, στις 6 Μαρτίου 2011, την Αρτέμιδα. Γιορτή Καρ-ναβαλιού με πολύ κέφι, άρματα, καρναβαλιστές και πολύ, πολύ μουσική.Καθαρά Δευτέρα στην Αρτέμι-δα, θα γιορταστούν τα Κούλου-μα. Νηστίσιμα φαγητά, πέταγμα χαρταετού, εκπλήξεις και πολλά δώρα.Ο Ευγένιος Τριβιζάς στο Παιδικό Στέκι. Ο Ευγένιος Τριβιζάς αγα-πημένος συγγραφέας των παι-διών, συνεργάζεται πρώτη φορά με το Εθνικό Θέατρο στο Παιδικό Στέκι θα παρουσιάζεται το έργο του, τα Μαγικά Μαξιλάρια. Την παράσταση σκηνοθετεί ο Γιάν-νης Κακλέας βάζοντας κι αυτός το δικό του κομμάτι έμπνευσης και φαντασίας. Πανεπιστημίου 48, τηλ. 2103301881.Ο Αλαντίν στο Θέατρο Τέχνης. Βραδιές μαγικές θα ζήσουν τα παιδιά στην παιδική σκηνή του Θεάτρου τέχνης αυτό το χειμώ-να. Σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Δεγαϊτη, από τις αρχές Νοεμβρί-ου στο θέατρο Τέχνης θα πα-ρουσιαστεί η υπέροχη ιστορία από τις Χίλιες και μία νύχτες «Ο Αλαντίν και το μαγικό λυχνάρι».Φρυνίχου 14, Πλάκα, τηλ.. 210 3222464.Θέατρο Μικρή Πόρτα. Η Ξένια Καλογεροπούλου και η Λίλο Μπάουρ εμπνέονται από τέσ-σερα κλασικά παραμύθια από την πλούσια συλλογή των των αδελφών Grimm.Μεσογείων 59, τηλ. 210 7711333.

Το Ρόδινο Τρένο

στη Καθαρούπολη

Ο Αριστοτέλης μας

κλείνει τα 4!!!

Χιονάνθρωπος από βαμβάκι

και δαχτυλομπογιές

(Μεταβρεφικό)

Πιγκουίνος με γκοφρέ

και βαμβάκι

(Προνήπια)

Σαλιγκάρι από γκοφρέκαι ρύζι(Μεταβρεφικό)

Χρόνια ΠολλάΝαταλία!!!

Κλόουν από cdκαι χαρτόνι

6

Μπορεί να βρίσκαμε αυτή την πρόταση χαριτωμένη στα 2,5 ή έστω και στον τρίτο χρόνο

ενός παιδιού τι γίνεται όμως όταν μπαίνουμε για τα καλά στη νηπιακή ηλικία και τα περιθώρια στενεύουν; Η αλληλεπίδραση του παιδιού με την ομιλία ξεκινά πολύ νωρίς από την εμβρυακή ηλικία, αναπτύσσεται κατά την βρεφική και ολοκληρώνεται κατά την νηπιακή και παιδική ηλικία. Είναι σημαντικό λοιπόν κατά την εξελι-κτική της πορεία να διασφαλίζονται οι απαραίτητες προϋποθέσεις για τη ομαλή πορεία της ανάπτυξης της ομιλίας ώστε το παιδί να κατακτήσει τις βασικές δομές της μητρικής του γλώσσας.Τα νήπια μετά τα τέσσερα τους χρό-νια μπορούν να εκφέρουν λόγο με σωστή γραμματική και σύνταξη, ενώ έχουν πλούσιο λεξιλόγιο που υπερ-βαίνει τις 1000 λέξεις. Η ομιλία τους δηλαδή μοιάζει πολύ των ενηλίκων αφού έχουν καθαρή άρθρωση και ακόμα κι αν δεν μπορούν επαρκώς να παράγουν σωστά ακολουθίες συμπλεγμάτων, οι προτάσεις τους υπερβαίνουν τις οχτώ λέξεις σε αριθμό. Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία μπορούν να κάνουν ερωτήσεις και να εκφράζουν άρνηση, να αναφέ-ρονται στο παρόν, στο παρελθόν και στο μέλλον. Τους αρέσει ιδιαίτερα να διηγούνται ιστορίες «διαβάζοντας» τες από κάποιο βιβλίο και δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη διεύρυνση της ομιλίας τους, ρωτώντας συνεχώς τις άγνωστες λέξεις.Το κοινωνικό περιβάλλον, οι συνθή-κες ζωής, και οι παραδόσεις επηρε-άζουν θετικά η αρνητικά τη γλωσσική εξέλιξη ενός παιδιού. Ωστόσο υπάρ-χουν διαφορές ως προς την ηλικία έναρξης και ανάπτυξης της ομιλίας. Κάποια παιδιά καθυστερούν να μιλή-σουν και επικοινωνούν με χειρονο-μίες που συνοδεύονται από ήχους. Ενώ κάποια άλλα κατανοούν τον προφορικό λόγο αλλά δυσκολεύονται κατά την εκφορά του. Ήπιες μορφές φωνολογικής διαταραχής και διατα-ραχών λόγου σε παιδιά προσχολικής ηλικίας είναι συνήθεις και θεωρού-νται φυσιολογικές αποκλίσεις. Όταν όμως υπερβαίνουν τις φυσιολογικές αποκλίσεις τότε είναι απαραίτητη η έγκαιρη διάγνωση με σκοπό την ει-δική παρέμβαση και αντιμετώπιση των δυσκολιών.Ένα παιδί από τα πρώτα χρόνια της ζωής του μπορεί να αντιμετωπίζει δυσκολίες οι οποίες δυστυχώς πα-

ραμένουν αδιαφανείς για κάποιους γονείς, ενώ άλλοι θεωρούν πως με το πέρασμα του χρόνου θα διορθωθούν χωρίς την βοήθεια κάποιου ειδικού. Δυσκολίες όπως…Περίεργη συμπεριφορά. Μοναχικό, μονότονο και περίεργο παιχνίδι.Δεν παίζει με άλλους και δεν ξέρει πως μπορεί να τους πλησιάσει και να συμμετάσχει σε ομαδικό παιχνίδι. Δεν μιλά ή χρησιμοποιεί περιορι-σμένο αριθμό λέξεων. Μιλάει σαν « μωρό» και δεν γίνεται κατανοητό από τρίτους. Τραυλίζει, εμφανίζει τικ, όπως το να παίζει με τα ρούχα του την ώρα που μιλάει.Το λεξιλόγιο του είναι περιορισμέ-νο και δεν μπορεί να πει αυτό που θέλει γιατί δεν βρίσκει τις κατάλλη-λες λέξεις. Δεν μπορεί να περιγράψει μία ει-κόνα, χρησιμοποιεί μη ολοκληρωμέ-νες και μικρές προτάσεις δυσκολεύ-εται με προ-μαθησιακές έννοιες και με προ-γραφικές ασκήσεις.Δείχνει απρόσεχτο. Φαίνεται επιθετικό.Προσοχή! Η μαθησιακή εκτίμηση και η αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών είναι αντικείμενο του ει-δικού παιδαγωγού που είναι εξειδι-κευμένος στην αξιολόγηση και την παρέμβαση των ειδικών μαθησιακών δυσκολιών.Οι γονείς και συχνά οι δάσκαλοι όμως αισθάνονται αβεβαιότητα και αμηχανία όσον αφορά τόσο τη διά-γνωση όσο και στην αντιμετώπιση των δυσκολιών μάθησης, δεν γνωρί-ζουν σε ποιόν να απευθυνθούν, ούτε και πως να χειριστούν οι ίδιοι το πρό-βλημα στο οικογενειακό περιβάλλον. Το παιδί πρωταρχικά χρειάζεται συστηματική επιβράβευση των κα-

θημερινών προσπαθειών του, ηθική και ψυχολογική στήριξη, τόσο από το οικογενειακό όσο και από το σχολικό του περιβάλλον. Για παράδειγμα… Μιλήστε του σα να είναι μεγά-λος. Συζητάτε καθημερινά μαζί του. Παίξτε παιχνίδια ρόλων από ιστο-ρίες παραμύθια. Μην αναφέρεστε στις δυσκολί-ες του μπροστά του και μπροστά σε τρίτους. Μην γελοιοποιείτε πειρακτικά την άρθρωσή του γιατί μειώνεται η αυ-τοπεποίθησή του και κατά συνέπεια και η κοινωνικότητά του. Βάλτε προτεραιότητες: Δώστε του λίγο χρόνο για παιχνίδι και ξε-νοιασιά. Μη το «φορτώνετε» με άλ-λες μαθησιακές δραστηριότητες εάν αυτό είναι δυνατό. Αφήστε το ρόλο του δασκάλου, και παραμείνετε γονείς ακόμη και αν είστε εκπαιδευτικοί. Τονίζετε διαρκώς πόσο καλά τα καταφέρνουν στα αθλήματα, στη ζωγραφική, στις κατασκευές, στη μουσική ή σε κάτι άλλο που «κάνουν καλά». Αφήστε να τραβήξουν τη προσο-χή σας τα θετικά. Μην τους ζητάτε παραπάνω από όσο μπορούν.Η αντιμετώπιση των προβλημάτων καθώς και η διαδικασία αποκατάστα-σής τους δεν αφορούν μόνο το παιδί. Στην εκπαίδευση εμπλέκονται η οι-κογένεια, οι οικείοι και το ευρύτερο περιβάλλον του παιδιού. Ο ρόλος των γονέων είναι καθοριστικός, ωστόσο δεν πρέπει να χάνουν την ψυχραιμία και την υπομονή τους γιατί η διαδι-κασία είναι χρονοβόρα αλλά παρο-δική, αν αντιμετωπισθεί έγκαιρα και επαγγελματικά.http://www.babyonline.gr

Ξεμπερδεύοντας τη γλώσσα μας«Μαμά, σέλω να πα ω το παιχνίζι από τη θακούλα!»

της Βασιλικής Σκιντζή

Συνταγές της κ. Κατερίνας

ΨαρόσουπαΥλικά:• Ψάρια (μπακαλιαράκια)• Πατάτες• Καρότα• Κολοκύθια• Σέλινο• Μπρόκολο• Ρύζι γλασσέ• Λάδι• Αλάτι• Πιπέρι• Λεμόνι

Εκτέλεση:Πλένουμε και καθαρίζουμε τα ψάρια και τα βάζουμε να βράσουν για περίπου 15 λεπτά.Βγάζουμε τα ψάρια και σουρώνουμε το ζου-μί. Κόβουμε τα λαχανικά και τα βράζουμε μέσα στο ζουμί μέχρι να μαλακώσουν. Μαζί με τα λαχανικά έχουμε προσθέσει λάδι, αλά-τι και πιπέρι.Αφού βράσουν τα λαχανικά τα βγάζουμε και ρίχνουμε στο ζουμί το ρύζι να βράσει.Εντωμεταξύ, πολτοποιούμε τα λαχανικά και καθαρίζουμε τα ψάρια.Όταν έχει βράσει το ρύζι προσθέτουμε το χυλό των λαχανικών και το καθαρισμένο ψάρι και αφήνουμε να πάρει μια βράση ώστε να ομογενοποιηθούν τα υλικά. Προσθέτουμε λεμόνι.

Πατάτες ογκρατένΥλικά:• Πατάτες• Κρέμα γάλακτος• Ζαμπόν• Μπέικον• Διάφορα τυριά

Εκτέλεση:Καθαρίζουμε τις πατάτες και τις κόβουμε σε ροδέλες. Ρίχνουμε αλάτι, πιπέρι και λάδι στις πατάτες και τις ψήνουμε στο φούρνο μέχρι να μαλα-κώσουν.Εν τω μεταξύ τρίβουμε τα τυριά, κόβουμε το ζαμπόν σε κυβάκια και τσιγαρίζουμε το μπέικον.Αφού έχουν μαλακώσει οι πατάτες, προσθέ-τουμε τα τυριά, το ζαμπόν και το μπέικον, ανακατεύουμε και τέλος περιχύνουμε με κρέμα γάλακτος. Ψήνουμε μέχρι να ροδίσει το φαγητό και να πήξει η κρέμα γάλακτος.

7

Τα νήπια πολλές φορές εμφανίζουν συμπεριφορές «ανυπακοής» οι οποί-ες προβληματίζουν τους γονείς. Συ-

χνά οι γονείς και το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον απορούν για την «κακή» συ-μπεριφορά των μικρών παιδιών. Συνήθως οι συμβουλές, τα «καλοπιάσματα» και τα «ξεγελάσματα» (οι γονείς συχνά παρασύ-ρονται και καλοπιάνουν ή ξεγελούν τα παι-διά τους) δεν πετυχαίνουν το στόχο τους και πολλές φορές οι γονείς εξωθούνται σε πιο δραστικές λύσεις, τιμωρίες, απειλές και απαγορεύσεις. Συχνά οι γονείς αναρω-τιούνται τι άλλο να κάνουν αφού τίποτα δεν μοιάζει να λειτουργεί, ενώ εκφράζουν την απορία τους για αυτό το «άλλο» παιδί, που δεν «ακούει» πια κανέναν. Πολλές φορές οι γονείς χάνουν τον έλεγχο και εκνευρί-ζονται με το μικρό παιδί που μοιάζει να διασκεδάζει σαν να τους «κοροϊδεύει», όπως λένε συχνά οι γονείς.Πρώτος χρόνος: Μήπως είναι πολύ νωρίς για πειθαρχία; Κι όμως, πριν ακόμα σβήσει το πρώτο του κεράκι, το παιδί σας είναι έτοιμο να γνω-ρίσει κανόνες και περιορισμούς. Γύρω στους 10 μήνες είναι ίσως η πιο κατάλληλη ηλικία. Τα παιδιά από τη μικρή ηλικία είναι έτοιμα να μάθουν την έννοια του σωστού και του λάθους μέσα από το δικό μας πα-ράδειγμα και την καθοδήγηση. Αυτό που έχει σημασία είναι να δημιουργήσετε μια σχέση εμπιστοσύνης, με λίγα λόγια να κάνετε τα πάντα ώστε να εμφυσήσετε στο παιδί σας το συναίσθημα ότι «εμείς είμα-στε κοντά σου όταν μας χρειάζεσαι, δεν θα σε αφήσουμε ποτέ μόνο». Οι γονείς πρέπει να συμπεριφέρεστε με όσο περισσότερη συνέπεια και σταθερότητα γίνεται, ώστε το παιδί να ξέρει και να προβλέπει τις αντι-δράσεις σας.Δεύτερος χρόνος: Τώρα αρχίζουν τα… δύσκολα! Μετά τους 12 μήνες, η σχέση του παιδιού με τους γονείς του αρχίζει να δοκιμάζεται σοβαρά. Το παιδί ορμάει στο στερεοφωνι-κό, ενώ η μητέρα έντρομη φωνάζει « Όχι εκεί, αυτό χαλάει!». Τι συμβαίνει; Θα ήταν ένα παράξενο παιδί αν πειθαρχούσε με την πρώτη. Η περιέργεια, η διάθεση για ανακαλύψεις, η δίψα για δραστηριότητα, η νεοαποκτηθείσα ικανότητα να στέκε-ται στα δικά του πόδια, όλα αυτά κάνουν την αυθόρμητη υπακοή σχεδόν αδύνατη. Τι κάνουμε λοιπόν; Στην περίπτωση αυτή πρέπει να του προσφέρουμε κάτι ισοδύνα-μο, κάτι τουλάχιστον εξίσου ελκυστικό… όπως για παράδειγμα, να πατήσει με τη μαμά του πολύ προσεκτικά τα κουμπάκια και να ακούσουν μαζί τη μουσική χορεύ-οντας αγκαλιά μέσα στο δωμάτιο. Ποιο είναι λοιπόν το μυστικό; Να καταφέρουμε να στρέψουμε την προσοχή του παιδιού προς μια άλλη κατεύθυνση. Απαραίτητη όμως προϋπόθεση για να τα καταφέρουμε είναι: η μητέρα και ο πατέρας να ασχολη-θούν σοβαρά και από κοινού μαζί του. Με λίγα λόγια, χρειάζεται η έντονη και πλήρης παρουσία σας κοντά στο παιδί ώστε να του προσφέρετε ένα ενδιαφέρον υποκα-τάστατο. Μια δικαιολογημένη επιφύλαξη

πολλών μητέρων είναι: Μα δεν μπορώ να παίζω όλη μέρα με το παιδί, έχω κι άλλα πράγματα να κάνω! Σωστά. Τι θα λέγατε, ωστόσο, να σας βοηθήσει το παιδί; Να του πείτε π.χ. «Έλα μαζί στην κουζίνα. Θα σου δώσω μια κατσαρόλα, φασόλια και μια κουτάλα. Τώρα θα μαγειρέψουμε μαζί!». Ή «Έλα, θα πλύνουμε μαζί τα ρούχα!».Τρίτος χρόνος: Τι πείσματα είναι αυτά; Όταν πια το παιδί έχει κλείσει τα δύο αναγγέλλεται η φάση του πείσματος με τις πρώτες θυελλώδεις αντιδράσεις. Το παιδί πεισμώνει, εκεί που μέχρι σήμερα κατα-φέρνατε τόσο ωραία να του αποσπάτε την προσοχή, ενώ δείχνει όλο και περισσότερο ενδιαφέρον για το παιχνίδι «θα περάσει το δικό μου ή το δικό σου;». Το πιο αποτελε-σματικό φάρμακο κατά της καλπάζουσας «πεισματίτιδας» είναι να μεταφέρετε συ-νειδητά στο παιδί περισσότερες ευθύνες απ’ ότι μέχρι τώρα. Να του δείξετε δηλα-δή πόσο μεγάλο είναι πια και πόσο καλά τα καταφέρνει. Αν όλα πάνε κάπως καλά, τότε η σχέση σας μαζί του –γύρω στο τέ-λος του τρίτου χρόνου της ζωής του– θα είναι τόσο στέρεη, ώστε το παιδί θα μάθει να υπακούει από αγάπη και εμπιστοσύνη σε σας χωρίς το φόβο της τιμωρίας. Παρ όλα αυτά, ακόμα και στην πιο καλή σχέση, θα υπάρξουν πάλι κρίσεις εξαιτίας μιας πολύ πιεστικής ανάγκης: Από τη μια έχει μεγαλύτερη ανάγκη για αυτονομία και θέ-λει να απαγκιστρωθεί από τους γονείς του και από την άλλη νιώθει ότι είναι κολλημέ-νο μαζί σας. Αυτές οι αντιφατικές επιδιώ-ξεις έρχονται και φεύγουν συνήθως κατά κύματα: Σήμερα είναι τρυφερό, υπάκουο, ανοιχτό και προσιτό σε κάθε συζήτηση. Αύριο είναι απορριπτικό, πεισματάρικο και απρόσιτο. Αυτό αλλάζει από τη μια μέρα στην άλλη. Όποιος όμως έχει μάθει από τη φάση του πείσματος, ξέρει με ποιον τρόπο θα τα βγάλει πέρα σε αυτές τις ιδιαίτερα ανήσυχες εποχές: Θα δίνει κάθε φορά και λίγη περισσότερη υπευθυνότητα στο παιδί και θα αφήνει τα χαλινάρια λίγο πιο χαλα-ρά.Τέταρτος χρόνος: Σταθερότητα και συνέπεια πάνω απ’ όλα. Συνήθως τα παιδιά σε αυτήν την ηλικία συ-μπεριφέρονται με επιθετικό τρόπο, αντι-δρούν στην πειθαρχία και αγνοούν τους κανόνες και τις απαγορεύσεις. Οι συνεχείς υποδείξεις στα παιδιά τα «μη», «πρόσεχε»

και οι αξιολογήσεις ηθικού τύπου «κακό» παιδί, πιθανόν μπερδεύουν τα μικρά παι-διά και δεν τα βοηθούν να αναπτύξουν την περιέργειά τους και την διάθεσή τους για μάθηση. Ίσως θα έπρεπε να αποφεύγονται χαρακτηρισμοί προς το παιδί και οι γονείς να του μιλούν με απλά και κατανοητά λό-για χωρίς να το κατηγορούν και έχοντας μια συνεπή συμπεριφορά απέναντί του. Αν οι γονείς καταφεύγουν σε υποσχέσεις, σε μικρές δωροδοκίες για να ηρεμήσουν τα παιδιά τους και μετά το ξεχνούν, πιθανόν αυτό να επιτείνει την ένταση των συμπερι-φορών στα παιδιά. Βέβαια είναι απαραίτητο να υπάρχουν όρια και κανόνες, οι οποίοι βοηθούν και προ-στατεύουν τα παιδιά από τους κινδύνους. Οι γονείς θα μπορούσαν να καταφεύγουν σε απλές συμφωνίες με τα παιδιά. Επι-πλέον είναι σημαντικό να αποφεύγονται απειλές οι οποίες τρομοκρατούν τα παιδιά «θα σε στείλω αλλού» ή «θα σε πάρει ο λύκος, οι κλέφτες». Οι απειλές και οι αυ-στηρές τιμωρίες δεν βοηθούν τα παιδιά να «συνετιστούν» και ίσως εντείνουν αυτές τις συμπεριφορές.Πολλές φορές οι γονείς εμπλέκονται σε μια μάχη δυνάμεων με το μικρό παιδί. Σε αυτές τις συνθήκες οι γονείς επιβάλλουν στα παιδιά τους υπακοή ή καλή διαγωγή κάνοντας τα όμως να νιώθουν αδύναμα, φοβισμένα και άβουλα. Βέβαια, οι γονείς δεν θα έπρεπε να υποκύπτουν στα καπρί-τσια των παιδιών και να συμμορφώνονται με τις παράλογες απαιτήσεις τους με την σκέψη ότι τα αφήνουν ελεύθερα και δεν τα καταπιέζουν.Τα παιδιά χρειάζεται να γνωρίζουν ότι υπάρχουν όρια και ότι οι γονείς τους μπο-ρούν να γίνουν αυστηροί όταν πραγματικά χρειάζεται. Τα παιδιά έχουν ανάγκη να αι-σθάνονται ότι οι γονείς τους τα λαμβάνουν υπόψη, ότι αναγνωρίζουν πως μεγαλώνουν και έχουν «λόγο» δικό τους (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι γονείς χάνουν το ρόλο τους και ότι παρόλα αυτά παραμένουν ενήλικοι γονείς). Είναι σημαντικό τα νήπια να νιώ-θουν ότι τους επιτρέπεται να είναι θυμω-μένα και να εκδηλώνουν συναισθήματα δυσφορίας, απελπισίας και αδυναμίας όταν δεν καταφέρουν όλα όσα θέλουν.Η στάση των γονιώνΚάθε οικογένεια λειτουργεί με τους δι-κούς της κανόνες, αλλά παρόλα αυτά είναι σημαντικό οι γονείς να ακολουθούν κά-ποιους κοινούς κανόνες και αρχές σχετικά με την ανατροφή του παιδιού. Συνήθως τα παιδιά μαθαίνουν από τη σταθερότητα της συμπεριφοράς των γονιών απέναντί τους. Αν είναι απρόβλεπτο για το παιδί πότε οι γονείς του θα είναι ελαστικοί ή αυστηροί για την ίδια συμπεριφορά του, τότε και το ίδιο δεν θα μπορεί να γνωρίζει τι αντίκτυ-πο θα έχουν οι πράξεις του και πιθανόν θα βρίσκεται σε μια συνεχή ανασφάλεια. Επι-πλέον τα παιδιά δοκιμάζουν τη συνέπεια στη συμπεριφορά και τις υποσχέσεις των γονιών τους. Είναι σημαντικό να τηρούν οι γονείς τις υποσχέσεις που δίνουν στα παι-διά, όσο ασήμαντες και να μοιάζουν, για το μικρό παιδί αποτελούν ενδείξεις ότι οι

γονείς του το ακούν και το σέβονται.Πιθανόν η ψυχραιμία, το χιούμορ και η συ-νέπεια των γονιών βοηθά τα παιδιά να ηρε-μήσουν, ενώ το άγχος και η νευρικότητα επιτείνουν το κλίμα έντασης που επικρατεί στην οικογένεια. Βέβαια αποτελεί εξαιρε-τικά δύσκολη αποστολή από την πλευρά των γονιών να καταφέρνουν να διατηρούν την ηρεμία τους και να μην αντιδρούν με εκνευρισμό στις σκανδαλιές του παιδιού τους.Συχνά οι γονείς ακολουθούν συμβουλές και κανόνες από το φιλικό και συγγενικό τους περιβάλλον, οι οποίες μπορεί να επι-τείνουν το αίσθημα αποτυχίας στους γονείς. Ωστόσο, οι γονείς μαθαίνουν μέσα από την εμπειρία και τα λάθη τους να «αντέχουν» αυτές τις συμπε-ριφορές των παιδιών και να μην παρασύ-ρονται. Κάποιες φορές οι γονείς αντιδρούν με τρόπο αποτελεσματικό και κάποιες άλ-λες λιγότερο πετυχημένα. Είναι σημαντικό να προσπαθούν με τον τρόπο που τους ταιριάζει να βρουν μια ισορροπία ανάμεσα στα όρια και στους κανόνες, στην ελαστι-κότητα και στην αυστηρότητα.Οι γονείς δεν μπορούν να τα ξέρουν όλα από την αρχή, έχουν δικαίωμα να κάνουν λάθη ενώ πολύ γρήγορα αντιλαμβάνονται ότι δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις. Ορισμέ-νες φορές συμβαίνει να χάσουν τον έλεγχο και να φερθούν με έντονο ή βίαιο τρόπο. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι σημαντικό οι γονείς να το συζητούν σε δεύτερο χρό-νο με τα παιδιά τους, αναγνωρίζοντας το σφάλμα τους και την ακατάλληλη συμπε-ριφορά τους.

Αμάν πια!! Δεν ακούει τίποτα και κανέναντης Κωνσταντοπούλου Ειρήνης & της Ράντη Δήμητρας

Αναμενόμενη φυσιολογική εξέλιξη γενικών κινητικών

ικανοτήτων της Αθανασίας Στεργιοπούλου

37 - 48 μηνών • Ρίχνει μια μπάλα από κάτω προς τα πάνω• Οδηγεί ένα τρίκυκλο 3 μέτρα• Κάνει μια ολόκληρη τούμπα προς τα μπρος• Πηδά κάτω από ύψος 30 εκ.• Κάνει τρία πηδήματα με τα δύο πόδια μαζί• Πατά σε ένα χνάρι πατημασιάς• Πιάνει μία μπάλα που αναπηδά49 - 60 μηνών • Αφήνει μία μπάλα να αναπηδήσει και να την πιάσει• Τρέχει 3 μέτρα και σταματά• Σπρώχνει, τραβά ένα κάρο ή καροτσάκι• Κλωτσά μία μπάλα διαμέτρου 25 εκ προς ένα στόχο• Μεταφέρει ένα αντικείμενο βάρους 5 χλγ• Πιάνει μία μπάλα που του ρίχνεται• Παίζει με μία μπάλα ελέγχοντάς την• Κάνει 4 πηδήματα με το ένα πόδι61 - 72 μηνών • Ρίχνει μία μπάλα• Κλωτσά μία μπάλα που κυλά• Πηδά από το ένα πόδι στο ίδιο πόδι και μετά στο άλλο• Μετακινείται με τροχοπέδιλα• Παίζει σκοινάκι• Μπορεί να κυλήσει μία μπάλα για να πετύχει ένα στόχο• Οδηγεί ένα ποδήλατο με βοηθητικές ρόδες

8

Τα παιδιά ζωγραφίζουν στο τοίχο . . . λέει ένα γνωστό τραγουδάκι. Η ζω-γραφική, είτε αφορά σε μια καρικα-

τούρα ή ένα σχηματοποιημένο τοπίο είναι μια παιδική έκφραση.Το παιδί δεν έχει πολλά μέσα για να εκ-φραστεί. Έχει το λόγο και τη ζωγραφική. Γραμμές καμπύλες, γραμμές κάθετες ή οριζόντιες, μεγάλες ή μικρές, συνδεδε-μένες ή ασύνδετες, σχήματα απλά ή και κάποιες φορές πιο σύνθετα όλα αυτά απο-τελούν το ιχνογράφημα του κάθε παιδιού που στα χέρια ενός έμπειρου αλλά και εκπαιδευμένου Νηπιαγωγού-Παιδαγωγού μπορεί να γίνει και το ψυχογράφημα του παιδιού.Κάθε φύλλο ζωγραφικής αποτελεί και ένα αυτοτελές αλλά και μοναδικό έργο. Μέσα από αυτό, εμείς που ασχολούμαστε με τα παιδιά, μπορούμε να διαβάσουμε τη στάση του παιδιού απέναντι σε κάποια πράγματα, να διαβάσουμε τον τρόπο που προσπαθεί να εκφράσει αυτό που θέλει. Εκτός όλων αυτών κατακτά τις κινητικές, σε συνέχεια τις νοητικές, μετά τις συγκινησιακές του αντιδράσεις. Δηλαδή το παιδί μέσα από τη ζωγραφική εμφανίζει και αποτυπώνει την προσωπικότητά του.Σε μία ζωγραφική, με θέμα το σπίτι μου, σε ηλικία δύο χρονών το παιδί θα παίξει με γραμμές μακριές, λίγα χρώματα και φτωχό φόντο. Δηλαδή έναν ήλιο και ένα λουλούδι.Αυτό μας δείχνει τα φτωχά ερεθίσματα και μικρή παρατηρητικότητα η οποία συμβαδί-ζει μα με την ηλικία του.Σε μία ζωγραφιά τώρα, με το ίδιο θέμα, αλλά σε ηλικία τριών ετών, το παιδί θα παίξει με γραμμές πιο τακτοποιημένες, περισσότερα χρώματα και πιο πλούσιο φόντο. Βλέπουμε τώρα πως το παιδί απο-τυπώνει το αποτέλεσμα περισσότερων ερεθισμάτων αλλά και παρατηρήσεων του περιβάλλοντός του, και κάθε χρόνο η ζω-γραφιά θα διαφοροποιείται και θα γίνεται πιο πολύπλοκη.Η ζωγραφική λέει κάτι, η ζωγραφική είναι μία λειτουργία μέσα από την οποία παίρ-νουμε κάποια μηνύματα ανάλογα με το τι βιώνει το κάθε παιδί, τη συγκεκριμένη περίοδο, λίγο καλυμμένα αλλά και λίγο φανερά.Τέτοια μηνύματα παίρνουμε και όταν το παιδί μας παίζει με τα παιχνίδια του. Μέσα όμως από την ζωγραφιά παίρνουμε άλλα και διαβάζουμε περισσότερα, διότι η ζω-γραφιά υπερέχει του παιχνιδιού σαν τρό-πος έκφρασης.Κλείνοντας θα ήθελα να μείνουμε στο ότι η ζωγραφική είναι μία σημαντική έκφρα-ση της δραστηριότητας του εγκεφάλου, η οποία όμως για να γίνει, χρειάζεται συ-ντονισμένες κινήσεις άμεσα ελεγχόμενες από τον εγκέφαλο με ταυτόχρονη ενεργο-ποίηση του νευρικού συστήματος αλλά και του μυϊκού. Με αυτό τον τρόπο έχουμε και την ατομικότητα του παιδιού. Εγώ απλά θα σας το θέσω, η αποτύπωση σε χαρτί είναι το «δακτυλικό αποτύπωμα» του κάθε παι-διού. Όλα όσα γράφω και εσείς διαβάζεται καλό θα είναι να αποτελέσουν καθαρά και

μόνο γνώση και να μην προσπαθήσουμε να μπούμε στη διαδικασία «διαβάσματος» της όποιας ζωγραφικής του παιδιού μας. Μέσα από τις επόμενες γραμμές θα προσπαθή-σω να σας δώσω τα εξελικτικά στάδια, τον τρόπο «ανάγνωσης» της ζωγραφικής, τι μας «λέει» το παιδί με τη ζωγραφιά του με λόγια απλά, όσο γίνετε, αλλά και με απο-σπάσματα από βιβλία της δουλειάς μας από την Ελληνική αλλά και την ξένη βιβλι-ογραφία.Αυτό που είπα παραπάνω . . . να μην προ-σπαθήσουμε να μπούμε. . . το λέω γιατί μετά την ολοκλήρωση των σπονδυλωτών άρθρων, μην μας πέσει στα χέρια μας μία ζωγραφιά με την οικογένεια και ο μπαμπάς «είναι μικρός» ή «λείπει» από την εικόνα και αρχίσουμε την μουρμούρα . . . . για τις μαμάδες το λέω . . . να που στα ΄λεγα και η δουλειά, και το ένα και το άλλο και το παιδί τούτο και το παιδί εκείνο.Έχοντας λοιπόν το «λόγο» σας ας προχω-ρήσουμε να δούμε τα εξελικτικά στάδια της χρωματικής απεικόνισης.Σύμφωνα λοιπόν με την A. Abraham τα στάδια που ορισμένοι ερευνητές προσπά-θησαν να θέσουν, δεν ταυτίζονταν μεταξύ τους και αυτό γιατί ο κάθε ερευνητής ξεκι-νούσε με διαφορετικές προϋποθέσεις και απομόνωνε ότι αυτός θεωρούσε σπουδαίο και σημαντικό. Ας παραθέσουμε λοιπόν τα εξελικτικά στάδια που είχαν την αποδοχή των περισσοτέρων ερευνητών και με αυτά θα...πορευτούμε έτσι όπως και εμείς πο-ρευόμαστε.Ηλικία 2-3 ετών Οι γραμμές του παιδιού παίρνουν κάποιο νόημα από το ίδιο το παι-δί.Ηλικία 3-4 ετών Το παιδί ζωγραφίζει αντι-κείμενα με δυσαναλογίες – μια γραμμή μεγαλύτερη από την παράλληλή της – αλλά και με στοιχεία που στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν.Ηλικία 4-10 ετών Το παιδί ζωγραφίζει το αντικείμενο, έτσι όπως το ξέρει και όχι αυτό που θα μπορούσε να δει στο αντικεί-μενο ή αυτό που έχει το αντικείμενο. Για το λόγο αυτό και δεν χρειάζεται να βλέπει το αντικείμενο.Ηλικία 10-12 ετών Το παιδί πλέον ζωγραφί-ζει αυτό που βλέπει και όχι αυτό που έχει μέσα του σαν εσωτερική παράσταση του αντικειμένου.Οι διάκριση των σταδίων μας δίνει την εντύπωση ότι πρόκειται για οριοθετημένες

σταθερές περιόδους και ότι το κάθε παιδί περνά από όλα τα στάδια υποχρεωτικά. Και αυτό το λέω διότι μέσα από τις ζωγραφιές των παιδιών μπορεί να δούμε «πισωγυ-ρίσματα» σε προηγούμενα στάδια ή «άλ-ματα» μπροστά. Μην αφήνουμε απ΄ έξω πρακτικές αλλαγές στο περιβάλλον του παιδιού κοντινό ή μακρινό, κοινωνικά γε-γονότα (γέννηση, θάνατος, χωρισμός κ.α.)Καταλήγουμε λοιπόν ότι η χρωματική αλλά και σχεδιαστική απεικόνιση που επιχειρεί το παιδί αποτελεί αλλά και χαρακτηρίζετε ως ατομική υπόθεση για αυτό. Αρχικά λοιπόν αγαπητές μου μαμάδες – απευθύνομαι σε σας γιατί δώσατε το λόγο σας – ένας «ερευνητής» Νηπιαγωγός ή Παιδαγωγός σε συνεργασία με τη Διεύ-θυνση το Παιδικού σταθμού – Νηπιαγω-γείου σε μία πρώτη εκτίμηση και αργότερα το «αρμόδιο» επιστημονικό προσωπικό η/ο Παιδοψυχολόγος θα μπορέσουν να ξεχω-ρίσουν σχέδια με συνηθισμένα – κλασσι-κά μοτίβα και οικεία σύνθεση χρωμάτων ή γραμμών από το σχέδια με «περίεργη» εμφάνιση.Μέσα όμως από τη ζωγραφιά μπορούμε να προσδιορίσουμε τι κυριαρχεί και τι προσ-διορίζει την ατμόσφαιρα την στιγμή της απεικόνισης.Λουλούδια, πουλιά, μεγάλος ήλιος... χα-ρούμενη ατμόσφαιρα. Χρώματα μουντά σημαίνει ατμόσφαιρα βαριά και καταθλι-πτική. Μπαίνουν όμως και πολλά άλλα ερωτήματα τα οποία στη συγκεκριμένη παρατήρηση του συγκεκριμένου σχεδίου ζητάνε απάντηση. Να παραθέσω κάποια από τα πιο συνηθισμένα ή συχνά για μας ερωτήματα.Το σχέδιο στο σύνολό του προδίδει δυνα-μισμό ή αδυναμία - Υπάρχει οργάνωση ή αταξία - Υπάρχει συμμετρία ή όχι - Υπάρχει αρτιότητα ή όχι - Είναι πλούσια σε χρώμα-τα και σχήματα ή όχι - Είναι στο κέντρο του φύλλου ή στην άκρη - Είναι μεγάλο και ευ-διάκριτο ή όχι και πολλά άλλα - Έτσι και αλλιώς αντικείμενο της έρευνας είναι και το μέγεθος και η θέση. Ένα παράδειγμα: Όταν το σχέδιο είναι στη μέση του φύλλου και ευδιάκριτο μας δεί-χνει ένα παιδί που αισθάνεται ασφαλές ενώ ένα σχέδιο που βρίσκεται στην άκρη και δεν είναι και ευδιάκριτο μας δείχνει ένα παιδί με δυσκολίες στην προσαρμογή του κυρίως μέσα στο οικογενειακό του πε-ριβάλλον, ένα παιδί συνεσταλμένο που δεν

έχει την διάθεση να εκφραστεί.Άλλο παράδειγμα: Αν οι διαστάσεις του σχεδίου είναι μεγάλες, αυτό μας δείχνει ένα παιδί εξωστρεφές και με τάσεις «κυ-ριαρχικές». Η μεγάλες γραμμές και η τάση να καλύψει όλη την επιφάνεια του χαρτιού με το σχέδιο δείχνει άτομο με ευεξία, υπε-ροπτικό, ένα παιδί που γνωρίζει πολύ καλά ότι η μέριμνα και η προσοχή των γονέων του είναι στραμμένη πάνω του.Ας μείνουμε σε αυτό το παράδειγμα. Βλέ-ποντας μανούλα αυτή τη ζωγραφιά του Πέτρου είμαστε χαρούμενοι. Χαρούμενοι γιατί οι κόποι μας ανταμείβονται. Ο Πέτρος ξέρει ότι τον φροντίζουμε, του κάνουμε τα χατίρια, έχει όλη μας την προσοχή. Μέχρι εδώ καλά!! ??Σε ένα χρόνο έρχεται στο σπίτι και μάλιστα στο δωμάτιο της μανούλας και του μπαμπά ένα μωρό που κλαίει, θέλει να τρώει συ-νέχεια, κάνει κακά του συνέχεια και όλη ασχολούνται με αυτό... ακόμα και ο παπ-πούς Πέτρος. Μπλιάξ και πάλι μπλιάξ. Και έχουμε τώρα την ίδια θεματικά ζωγραφική του Πέτρου με εκείνη ένα χρόνο πίσω. Τι θα περιμένατε να δείτε ???Είναι πολύ εύκολη η απάντηση.Ο ψυχολογικός παράγοντας και ο συναι-σθηματικός είναι σημαντικές επιρροές στις απεικονίσεις των παιδιών μας. Ο παιδικός σταθμός (Διεύθυνση, Παιδαγω-γικό προσωπικό, Παιδοψυχολόγος) ερευνά και μελετά σε τακτά χρονικά διαστήματα τις απεικονίσεις των παιδιών και διαμορ-φώνει ένα από τα κομμάτια που χρειάζεται για την συμπλήρωση της συνολικής συναι-σθηματικής, ψυχολογικής, οικογενειακής και κοινωνικής εικόνας του παιδιού. Ενη-μερώνει και συνεργάζεται με τους γονείς έτσι που ο καθένας από την πλευρά του να καθοδηγεί το παιδί. Γιατί δουλεύοντας με τα παιδιά, για να μπορέσουμε να ισορρο-πούμε τον ψυχολογικό αλλά και τον συναι-σθηματικό τους κόσμο θα πρέπει πρώτα να τον διαβάσουμε. Ο μόνος τρόπος για να τον διαβάσουμε είναι η όποια απεικόνιση στο χαρτί.Ας πούμε και λίγα πράγματα για τα χρώμα-τα. Πως τα διαβάζουμε δηλαδή...και τέλος. Μέσα από το «τέστ των πυραμίδων» όπως διαμορφώθηκε από τους R. Heiss και H. Hiltmann οι χρωματικές προ-τιμήσεις δείχνουν: Επικράτηση των κόκκι-νο, πορτοκαλί, κίτρινο εξωστρεφές άτομο. Επικράτηση του πράσινου φυσιολογικό άτομο. Επικράτηση των γαλάζιο, βιολετί εσωστρεφές άτομο. Επικράτηση των καφέ, γκρι, μαύρο, λευκό βαθιά προσωπικότητα.Το κάθε χρώμα έχει και τη δική του ερμη-νεία. Ας μη μπούμε σε τόσο βαθιά νερά.Να κάνουμε μία αναφορά σε κάποιους συνδυασμούς και αυτή πάνω-πάνω. Ο συνδυασμός του γαλάζιου, του κόκκινου και του πράσινου είναι αυτός που τον προ-τιμούν τα περισσότερα παιδιά και είναι η μείξη της φυσιολογικής προσωπικότητας.Ο συνδυασμός του πράσινου με το κίτρινο και το καφέ φανερώνει ζωτικότητα ενώ ο συνδυασμός του γαλάζιου με το μαύρο και το γκρι φανερώνουν διάθεση μείωσης των εντάσεων.

Η ζωγραφική σαν μέσο έκφρασηςτου Γιάννη Παναγιωτακόπουλου