Wyznaczenie redniego opadu obszarowego dla zlewni Zakres wiczenia: 1. Wyznaczenie granicy zlewni po zadany przekrj 2. Wyznaczenie parametrw ciekw:

- sie rzeczne - powierzchnia zlewni (A [km2]) - dugo cieku gwnego (L [km]) - redniego spadku cieku gwnego (s [-])

3. Okrelenie redniego opadu dla zlewni metod: - wielobokw - izohiet - hipsomtryczn

Pojcia podstawowe: ZLEWNI nazywamy obszar, z ktrego wody spywaj do jednego odbiornika (bez wzgldu na jego

wielko). DORZECZEM nazywamy system, ktry tworzy rzeka wraz ze swoimi dopywami, jest to zatem

obszar, z ktrego wody spywaj do systemu jednej rzeki. ZLEWISKIEM MORZA nazywamy zesp dorzeczy, z ktrych wody spywaj do tego morza. DZIAEM WODNYM nazywamy lini oddzielajc poszczeglne dorzecza. GRANICAMI ZLEWNI nazywamy linie ograniczajce poszczeglne zlewnie nazywamy. GRANICA

TOPOGRAFICZNA biegnie najwyszymi wzniesieniami terenu. GRANICA HYDROGEOLOGICZNA, wyznaczana jest w oparciu o przeledzenie drg powierzchniowego spywu wody lub kierunku spywu wd gruntowych.

OPAD jest mierzony punktowo na stacjach opadowych, za pomoc rnego typu deszczomierzy. REDNIE OPADY ATMOSFERYCZNE DLA ROZPATRYWANEGO OBSZARU czyli tzw. WSKANIKI OPADOWE okrela si na podstawie wysokoci opadw zmierzonych w rnych punktach zlewni.

METODA WIELOBOKW Poszczeglne stacje czy si midzy sob pokrywajc zlewnie siatk trjktw. Symetralne bokw trjktw tworz WIELOBOKI, dla ktrych pooona wewntrz stacja jest reprezentatywna. Metoda ta jest stosowana w zlewniach nizinnych, mao zrnicowanych pod wzgldem fizjograficznym.

Opad redni redni waon, gdzie wag jest powierzchnia poszczeglnych wielobokw P=suma(Pi*Ai)/A

gdzie: P - opad redni Pi - wysokoci opadu w poszczeglnych stacjach A - pole powierzchni zlewni Ai - pole powierzchni

Etapy: 1. okrelenie granicy zlewni oraz wysokoci opadu dla poszczeglnych posterunkw

2. Poczy liniami stacje opadowe, tworzc ukad trjktw

3. Wyznaczy symetralne bokw trjktw

4. Wyznaczy wieloboki wok stacji opadowych

5. Okrelenie powierzchni przypadajcej dla poszczeglnych posterunkw

METODA IZOHIET IZOHIETY s to linie czce punkty o jednakowej wysokoci opadw. Na plan badanej zlewni nanosimy stacje opadowe i pomierzone na nich wysokoci opadw. Izohiety wykrela si poprzez interpolacj midzy wartociami opadw. Interpretacja izohiet nie jest jednoznaczna, wic w tym sensie metoda jest subiektywna. Ustala si wielkoci powierzchni zlewni pomidzy izohietami (i granicami zlewni) i przypisuje im si opad bdcy redni arytmetyczn wartoci tych izohiet. redni opad zlewni oblicza si jako redni waon opadw pomidzy izohietami. Wag jest powierzchnia czstkowa zlewni

P=suma(Pi*Ai)/A gdzie: P - opad redni

Pi - wysokoci opadu midzy izohietami (warto rednia dla ssiednich izohiet) A - pole powierzchni midzy izohietami Ai - pole powierzchni midzy ssiednimi izohietami

Etapy: 1. okrelenie granicy zlewni oraz wysokoci opadu dla poszczeglnych posterunkw

2. Poczy liniami stacje opadowe, poszczeglne odcinki dzieli na rwne czci proporcjonalnie o rnicy w wysokoci opadu midzy posterunkami

3. Punkty o jednakowej wysokoci opadu poczy ze sob

4. Ukad izohiet dla zlewni z zaznaczonym obszarem miedzy ssiednimi izohietami

METODA HIPSOMETRYCZNA Na podstawie mapy poziomicowej ustala si krzyw HIPSOMETRYCZNA, wskazujc jaka powierzchnia badanej zlewni ley powyej okrelonej warstwicy (rysujemy j w wiartce IV - na osi rzdnych warto poziomic, na osi odcitych powierzchnia). W ukadzie wsprzdnych wiartka II obrazuje krzyw GRADIENTOW czyli zaleno wysokoci opadw od wzniesienia stacji opadowych nad poziom morza (ukad stacji naley wyrwna lini prost lub krzyw cig i gadk). Okrelenie redniego opadu zlewni dokonuje si metod wykreln przez sporzdzenie krzywej PLUWIOMETRYCZNA. Powstaje ona w wiartce I poprzez rzutowanie dowolnego punktu krzywej hipsograficznej z wiartki IV na I i z wiartki IV przez III i II (z krzywej gradientowej) na I (mona rzutowa dowoln ilo punktw - im wicej tym odwzorowanie lepsze). Metoda hipsometryczna ma zastosowanie gwnie w maych zlewniach grskich, uwzgldnia bowiem zaleno wysokoci opadu od wzniesienia punktu pomiarowego nad poziom morza oraz konfiguracj badanego terenu. W zlewniach nizinnych nie naley jej stosowa. Opad redni jest to iloraz pole powierzchni pod krzyw pluwiometryczn oraz powierzchni zlewni

P=Ph/A gdzie: P - opad redni

A - pole powierzchni zlewni Ph - pole powierzchni pod krzyw hietrograiczn

Metoda hispometryczna: