S P O R C U S A Ğ L I Ğ IS P O R C U S A Ğ L I Ğ I

SPORCU SAĞLIK SPORCU SAĞLIK HİZMETLERİHİZMETLERİ Bilindiği gibi sporcu sağlığıyla ilgili çalışmalar üç başlık altında Bilindiği gibi sporcu sağlığıyla ilgili çalışmalar üç başlık altında

irdelenir :irdelenir :1-1-Koruyucu sporcu sağlığı hizmetleri.Koruyucu sporcu sağlığı hizmetleri.

2-2-Hastalık/yaralanmalarda tanı ve tedavi .Hastalık/yaralanmalarda tanı ve tedavi .

3-3-Sportif rehabilitasyon hizmetleri.Sportif rehabilitasyon hizmetleri.

Bu üç başlık altında ortaya konulan çerçevede idealBu üç başlık altında ortaya konulan çerçevede idealsporcu sağlığı hizmetleri verilebilir.sporcu sağlığı hizmetleri verilebilir.

1-KORUYUCU SPORCU 1-KORUYUCU SPORCU SAĞLIĞI HİZMETLERİSAĞLIĞI HİZMETLERİ Genel sağlık hizmetleri içinde yapılan Genel sağlık hizmetleri içinde yapılan

aşılamalar sporcular açısından da aşılamalar sporcular açısından da yaşamsaldır.örneğin tetanoz aşısı birçok açık yaşamsaldır.örneğin tetanoz aşısı birçok açık yaralanmaya uğrayan sporcular için böyle bir yaralanmaya uğrayan sporcular için böyle bir öneme sahiptir. Sporcu sağlık muayeneleri daha öneme sahiptir. Sporcu sağlık muayeneleri daha çok lisans vizeleri sırasında yapılan ve spor çok lisans vizeleri sırasında yapılan ve spor yapmaya uygunluğa onay veren bir yapmaya uygunluğa onay veren bir uygulamadır.Çerçevesi geniştir.Profesyonel uygulamadır.Çerçevesi geniştir.Profesyonel futbolcular için birçok tahlil ve tetkik zorunluluğu futbolcular için birçok tahlil ve tetkik zorunluluğu varken amatör branşlarda bu istenmez. Sporcu varken amatör branşlarda bu istenmez. Sporcu sağlık eğitimi koruyucu sağlık hizmetleri içinde sağlık eğitimi koruyucu sağlık hizmetleri içinde etkili bir yöntem olarak sürdürülür.etkili bir yöntem olarak sürdürülür.

1-KORUYUCU SPORCU 1-KORUYUCU SPORCU SAĞLIĞI HİZMETLERİSAĞLIĞI HİZMETLERİ Bu eğitim süreklilik arz eder.Sporcular insan Bu eğitim süreklilik arz eder.Sporcular insan

vücuduyla ilgili,koruyucu malzemenin kullanımı ile vücuduyla ilgili,koruyucu malzemenin kullanımı ile ilgili, beslenme,ilkyardım ve genel olarak sportif ilgili, beslenme,ilkyardım ve genel olarak sportif risklerle ilgili bilgilendirilirler. Bilimsel risklerle ilgili bilgilendirilirler. Bilimsel araştırmaların belirttiği gibi sporcu sağlık eğitimi araştırmaların belirttiği gibi sporcu sağlık eğitimi alan sporcuların daha az sakatlandıkları ve alan sporcuların daha az sakatlandıkları ve oluştuğunda da sakatlanmalarla daha kolay baş oluştuğunda da sakatlanmalarla daha kolay baş edebildikleri gösterilmiştir. Fiziksel uygunluk edebildikleri gösterilmiştir. Fiziksel uygunluk testleri ile sporcunun kuvvet,dayanıklılık,esneklik, testleri ile sporcunun kuvvet,dayanıklılık,esneklik, çabukluk gibi özellikleri ile vücut tipi(somatotip) çabukluk gibi özellikleri ile vücut tipi(somatotip) saptanır.Bu testler kişinin uygun spor branşına saptanır.Bu testler kişinin uygun spor branşına yönlendirilmesi ya da sporcunun antrenman yönlendirilmesi ya da sporcunun antrenman kapasitesinin belirlenmesinde önemlidir. Bilindiği kapasitesinin belirlenmesinde önemlidir. Bilindiği gibi özellikle spor branşlarına uygun yapıdaki gibi özellikle spor branşlarına uygun yapıdaki kişilerin belirlenmesi olası sakatlıklardan kişilerin belirlenmesi olası sakatlıklardan koruyucudur Yanı sıra elit sporcuların yetişmesine koruyucudur Yanı sıra elit sporcuların yetişmesine imkan verir.imkan verir.

2-HASTALIK/2-HASTALIK/YARALANMALARDA YARALANMALARDA TANI VE TEDAVİTANI VE TEDAVİ Spor sakatlanmaları çoğu zaman kas-iskelet Spor sakatlanmaları çoğu zaman kas-iskelet

sistemi hasarları şeklinde görülmekle beraber çok sistemi hasarları şeklinde görülmekle beraber çok daha ciddi yaşamı tehdit eden yaralanmalar daha ciddi yaşamı tehdit eden yaralanmalar seyrekte olsa görülebilir.Bununla beraber seyrekte olsa görülebilir.Bununla beraber toplumsal popülasyona uyan çeşitli hastalıklar toplumsal popülasyona uyan çeşitli hastalıklar sporcularda da ortaya çıkabilir. Birinci basamak sporcularda da ortaya çıkabilir. Birinci basamak teşhis-tedavide sporcunun giderilebilir sağlık teşhis-tedavide sporcunun giderilebilir sağlık sorunları belirlenerek tedavisi yapılır.Ya da uzman sorunları belirlenerek tedavisi yapılır.Ya da uzman müdahalesininmüdahalesinin gerekliliği belirlenerek hastaneye gerekliliği belirlenerek hastaneye sevk edilir. Spor sahalarındaki basit sevk edilir. Spor sahalarındaki basit yaralanmalarda ilkyardım ve ön tedavi yaralanmalarda ilkyardım ve ön tedavi yöntemleriyle baş edilmeye çalışılır. Komplike yöntemleriyle baş edilmeye çalışılır. Komplike hastalık ve yaralanmaların teşhis ve tedavisi ise hastalık ve yaralanmaların teşhis ve tedavisi ise geniş olanaklara sahip hastanelerdeki teşhis ve geniş olanaklara sahip hastanelerdeki teşhis ve tedavi olanaklarıyla sağlanabilir.tedavi olanaklarıyla sağlanabilir.

3-SPORTİF 3-SPORTİF REHABİLİTASYON REHABİLİTASYON HİZMETLERİHİZMETLERİ Sporcuların normal yapıdaki kişilere göre fiziksel Sporcuların normal yapıdaki kişilere göre fiziksel

yapılarının daha gelişmiş olduğu ortadadır.Dolayısıyla bir yapılarının daha gelişmiş olduğu ortadadır.Dolayısıyla bir sakatlanma veya hastalanma durumunda spordan uzak sakatlanma veya hastalanma durumunda spordan uzak kalan sporcunun fiziksel kayıpları da fazla olacaktır.kalan sporcunun fiziksel kayıpları da fazla olacaktır.Rehabilitasyonu yeniden inşaa etme,yeniden yapılandırma Rehabilitasyonu yeniden inşaa etme,yeniden yapılandırma olarak tanımlarsak,sportif rehabilitasyonun sakat/hasta olarak tanımlarsak,sportif rehabilitasyonun sakat/hasta sporcunun sahalara dönme den önceki son sağlık aşaması sporcunun sahalara dönme den önceki son sağlık aşaması olduğu anlaşılabilir.olduğu anlaşılabilir.Sporcu yaptığı spora uygun olarak çeşitli yöntemlerle fiziksel Sporcu yaptığı spora uygun olarak çeşitli yöntemlerle fiziksel ve ruhsal olarak güçlendirilmeye çalışılır.Optimal bir düzeye ve ruhsal olarak güçlendirilmeye çalışılır.Optimal bir düzeye ulaştığında da sahalara dönmesine izin verilir. Ne yazık ki ulaştığında da sahalara dönmesine izin verilir. Ne yazık ki rehabilitasyon aşamasının değişik nedenlerle geçiştirilmesi rehabilitasyon aşamasının değişik nedenlerle geçiştirilmesi kronik spor sakatlıklarının en önemli nedenidir. kronik spor sakatlıklarının en önemli nedenidir.

SPOR VE SAKATLIKLARSPOR VE SAKATLIKLAR Spor sakatlıkları Spor sakatlıkları

doğrudan hekimi doğrudan hekimi ilgilendiren bir ilgilendiren bir konudur. konudur. Unutulmaması Unutulmaması gereken bir spor gereken bir spor yaralanması veya yaralanması veya sakatlığı durumunda sakatlığı durumunda ilk yapılması gereken ilk yapılması gereken uzman bir hekime uzman bir hekime başvurmaktır. başvurmaktır.

SPOR VE SAKATLIKLARSPOR VE SAKATLIKLAR Sportif yaralanmalar, genelde spor dallarına özgü Sportif yaralanmalar, genelde spor dallarına özgü

özellikler içerir. Çeşitli spor dallarından bazı örnekler özellikler içerir. Çeşitli spor dallarından bazı örnekler verirsek, şöyle bir tablo ile karşılaşırız: Ege verirsek, şöyle bir tablo ile karşılaşırız: Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği’nde yapılan bir araştırmada, beş yıllık periyot Kliniği’nde yapılan bir araştırmada, beş yıllık periyot süresince kliniğe başvuran 1560 spor yaralanması süresince kliniğe başvuran 1560 spor yaralanması vakası incelenmiştir. Yaralanmaların yüzde 22’si vakası incelenmiştir. Yaralanmaların yüzde 22’si kontüzyon (ezilme), yüzde 20’si fraktür (kırık) olarak kontüzyon (ezilme), yüzde 20’si fraktür (kırık) olarak bulunmuştur. En sık yaralanan bölgenin ise yüzde 60 bulunmuştur. En sık yaralanan bölgenin ise yüzde 60 ile alt ekstremite (alt taraf) olduğu belirlenmiştir. ile alt ekstremite (alt taraf) olduğu belirlenmiştir. Ayrıca sporcularda sportif yaralanmaların dışında, bir Ayrıca sporcularda sportif yaralanmaların dışında, bir de overuse (aşırı kullanma) kökenli çok sayıda de overuse (aşırı kullanma) kökenli çok sayıda yaralanma görülmektedir. yaralanma görülmektedir.

SPOR VE SAKATLIKLARSPOR VE SAKATLIKLAR Futbolcularda genellikle sıyrıklar, ezikler, Futbolcularda genellikle sıyrıklar, ezikler,

yüzeysel ekimozlar (çürükler), basit kas yüzeysel ekimozlar (çürükler), basit kas travmaları, kas krampları, basit ayak bileği travmaları, kas krampları, basit ayak bileği burkulmaları, basit burun kanamaları, bel ve burkulmaları, basit burun kanamaları, bel ve sırt bölgesinde geçici yaralanmalar, boyun sırt bölgesinde geçici yaralanmalar, boyun bölgesi travmaları, kaş ve baş bölgesi bölgesi travmaları, kaş ve baş bölgesi yaralanmaları görüldüğünü belirtmektedir. yaralanmaları görüldüğünü belirtmektedir. Dagarov ve Slanchev ise araştırmalarında, Dagarov ve Slanchev ise araştırmalarında, futbolcularda sıklıkla distorsiyon (burkulma), futbolcularda sıklıkla distorsiyon (burkulma), kontüzyon (ezilme), menisküs lezyonları ve kontüzyon (ezilme), menisküs lezyonları ve kas rüptürlei (kopmaları) görüldüğüne de kas rüptürlei (kopmaları) görüldüğüne de işaret etmektedir. işaret etmektedir.

SPOR VE SAKATLIKLARSPOR VE SAKATLIKLAR• FutbolFutbolcularda sık görülen yaralanmalardan biri cularda sık görülen yaralanmalardan biri

de kasıkta uyluğun iç-üst kısmında meydana gelen de kasıkta uyluğun iç-üst kısmında meydana gelen ağrılardır. Burada futbolcuların dizlerinin tam ağrılardır. Burada futbolcuların dizlerinin tam ekstansiyonda ikenekstansiyonda iken(gerilmiş iken) bacağın kalça ekleminde aşırı (gerilmiş iken) bacağın kalça ekleminde aşırı abduksiyonu (uzaklaşması) ile dirence karşı topa abduksiyonu (uzaklaşması) ile dirence karşı topa çıkarak savunma yapması, yada bu pozisyonda topa çıkarak savunma yapması, yada bu pozisyonda topa kayarak müdahalesi adduktör(yaklaştırıcı) kasların kayarak müdahalesi adduktör(yaklaştırıcı) kasların aşırı gerilmesi ve hareketin sonucu tendon (bağ) aşırı gerilmesi ve hareketin sonucu tendon (bağ) kopmalarına veya kemiksel değişikliklere neden olur. kopmalarına veya kemiksel değişikliklere neden olur.

• BasketbolBasketbolcularda ise yumuşak doku lezyonları cularda ise yumuşak doku lezyonları (kontüzyon, hematom, yüz yaralanmaları, (kontüzyon, hematom, yüz yaralanmaları, lif kopmaları, kramplar vb), eklem travmaları (bağ lif kopmaları, kramplar vb), eklem travmaları (bağ lezyonları, menisküs lezyonları, omuz çıkıkları), lezyonları, menisküs lezyonları, omuz çıkıkları), kırıklar ve büyük yaralanmalar görülebilmektedir kırıklar ve büyük yaralanmalar görülebilmektedir

SPOR VE SAKATLIKLARSPOR VE SAKATLIKLAR• AtletlerAtletler üzerinde yapılan bir çalışmada da üzerinde yapılan bir çalışmada da

sporcularda en çok kas ve tendon zorlanmaları, sporcularda en çok kas ve tendon zorlanmaları, eklem ve bağ yaralanmaları ile menisküs lezyonları eklem ve bağ yaralanmaları ile menisküs lezyonları görüldüğü saptanmıştır. Bunların nedeni olarak da görüldüğü saptanmıştır. Bunların nedeni olarak da antrenman (yanlış antrenman, ağır antrenman ve antrenman (yanlış antrenman, ağır antrenman ve antrenman sırasındaki ani değişiklikler), anatomik antrenman sırasındaki ani değişiklikler), anatomik faktörler ile ayakkabı ve zemin gösterilmiştir.faktörler ile ayakkabı ve zemin gösterilmiştir.

• HalterHalterde daha çok yumuşak doku de daha çok yumuşak doku yaralanmaları sıklıkla görülmektedir. Bu yaralanmaları sıklıkla görülmektedir. Bu yaralanmalar haltercilerin gövde ve göğüs kafesi yaralanmalar haltercilerin gövde ve göğüs kafesi kaslarında, sırt kaslarında ve el bileğinde ortaya kaslarında, sırt kaslarında ve el bileğinde ortaya çıkabilir. çıkabilir.

• JudoJudocularda el bileği ve parmakla ilgili cularda el bileği ve parmakla ilgili yumuşak doku yaralanmaları, diz bölgesinde sathi yumuşak doku yaralanmaları, diz bölgesinde sathi sıyrık, intra ve ekstra artiküler hematom (eklem içi sıyrık, intra ve ekstra artiküler hematom (eklem içi ve dışına kan birikmesi), bağ, kapsül ve menüsküs ve dışına kan birikmesi), bağ, kapsül ve menüsküs lezyonları (yaralanmaları) ile çeşitli kafa travmaları lezyonları (yaralanmaları) ile çeşitli kafa travmaları görülebilir. görülebilir.

SPOR VE SAKATLIKLARSPOR VE SAKATLIKLAR Boks Boks sporunda en çok yaralanan bölge sporunda en çok yaralanan bölge

yüzdür. Bilindiği gibi boks sporunda öncelikle yüzdür. Bilindiği gibi boks sporunda öncelikle yumrukların hedefi yüz ve çenedir. Bu nedenle yumrukların hedefi yüz ve çenedir. Bu nedenle yüzde hafif ekimozlardan (çürüklerden) başlamak yüzde hafif ekimozlardan (çürüklerden) başlamak üzere, önemli kırıklara ve yüzdeki organların ciddi üzere, önemli kırıklara ve yüzdeki organların ciddi yaralanmalarına kadar değişik derecelerde yaralanmalarına kadar değişik derecelerde yaralanmalar görülebilir. En çok yaralanma kas yaralanmalar görülebilir. En çok yaralanma kas yarılmalarıdır. Ayrıca ikinci planda ve zamanla yarılmalarıdır. Ayrıca ikinci planda ve zamanla oluşan yaralanma ise boksörlerde burun kemiğinin oluşan yaralanma ise boksörlerde burun kemiğinin kırılması, çökmesi ve burundaki konkaların kırılması, çökmesi ve burundaki konkaların deviasyonudur. Bilindiği gibi boksta geçici şuur deviasyonudur. Bilindiği gibi boksta geçici şuur kayıpları sık görülür. Bu alınan darbenin şiddetine, kayıpları sık görülür. Bu alınan darbenin şiddetine, sporcunun dayanıklılığına ve tecrübesine bağlı sporcunun dayanıklılığına ve tecrübesine bağlı olarak farklı sürelerle devam eder. Geçici ve kalıcı olarak farklı sürelerle devam eder. Geçici ve kalıcı beyin zedelenmeleri boksta görülen olaylardır. beyin zedelenmeleri boksta görülen olaylardır.

SPOR VE SAKATLIKLARSPOR VE SAKATLIKLAR KayakçıKayakçılarda ise ayak bileği larda ise ayak bileği

yaralanmaları, krus (bacak) yaralanmaları, yaralanmaları, krus (bacak) yaralanmaları, diz eklemi yaralanmaları,kafa travmaları, diz eklemi yaralanmaları,kafa travmaları, omurga yaralanmaları, donmalar ve omurga yaralanmaları, donmalar ve ultraviyole yanıkları görülmektedir. ultraviyole yanıkları görülmektedir.

1-SPOR SAKATLIĞI 1-SPOR SAKATLIĞI NEDİR?NEDİR? Spor sakatlıkları genel olarak sportif Spor sakatlıkları genel olarak sportif

aktiviteler sırasında meydana gelen her türlü aktiviteler sırasında meydana gelen her türlü hasarın kolektif adıdır. Groh’a göre spor hasarın kolektif adıdır. Groh’a göre spor yapan 40 kişi başına aşağı yukarı büyük bir yapan 40 kişi başına aşağı yukarı büyük bir kaza, 4000 kişide bir sakatlık durumu ve 40. kaza, 4000 kişide bir sakatlık durumu ve 40. 000 kişide bir de ölüm vakası düşer. Spor 000 kişide bir de ölüm vakası düşer. Spor dallarına göre kazalarda başta %10 ile futbol dallarına göre kazalarda başta %10 ile futbol gelmektedir bunu % 6 ile güreş % 3ile gelmektedir bunu % 6 ile güreş % 3ile hentbol ve boks izler atletizmde % 1 kayakta hentbol ve boks izler atletizmde % 1 kayakta ise % 0. 5 tir. ise % 0. 5 tir.

2-SPOR SAKATLIKLARININ 2-SPOR SAKATLIKLARININ NEDENLERİ NELERDİR?NEDENLERİ NELERDİR? Spor sakatlıklarının oluşma nedenlerini iki ana Spor sakatlıklarının oluşma nedenlerini iki ana

grupta toplayabiliriz. Bunlar internal (kişisel) ve grupta toplayabiliriz. Bunlar internal (kişisel) ve eksternal (çevresel) nedenlerdir.eksternal (çevresel) nedenlerdir.

Kişisel nedenler:Kişisel nedenler: Fiziksel eksiklikler, fiziksel Fiziksel eksiklikler, fiziksel uygunluk ‘aerobik dayanıklılık, kuvvet, sürat, beceri, uygunluk ‘aerobik dayanıklılık, kuvvet, sürat, beceri, çeviklik), psikolojik faktörler ‘konsantrasyon, riski çeviklik), psikolojik faktörler ‘konsantrasyon, riski kabullenme), fiziksel yapı ‘boy, kilo, eklem kabullenme), fiziksel yapı ‘boy, kilo, eklem stabilitesi, vücut yağ dokusu yüzdesi), yaş, cinsiyet.stabilitesi, vücut yağ dokusu yüzdesi), yaş, cinsiyet. Çevresel nedenler:Çevresel nedenler: Sporun tipi, sportif aktivite Sporun tipi, sportif aktivite süresi, hadisenin yapısı, rakibin ve takım süresi, hadisenin yapısı, rakibin ve takım arkadaşlarının rolü, zeminin durumu, ışık, emniyet arkadaşlarının rolü, zeminin durumu, ışık, emniyet tedbirleri. , yavaşlama için yeterli mesafe, tedbirleri. , yavaşlama için yeterli mesafe, malzemeler, iklim koşulları ‘ısı, nem, rüzgar) malzemeler, iklim koşulları ‘ısı, nem, rüzgar) antrenör, maç yönetimi ‘kurallar ve hakemlerin antrenör, maç yönetimi ‘kurallar ve hakemlerin kuralları uygulaması). kuralları uygulaması).

3-SPOR SAKATLIĞININ 3-SPOR SAKATLIĞININ CİDDİYETİ NEDİR?CİDDİYETİ NEDİR? Bir spor sakatlığının ciddiyet Bir spor sakatlığının ciddiyet

derecesini anlayabilmek için altı temel derecesini anlayabilmek için altı temel olguyu değerlendirmek gerekir. Bu olguyu değerlendirmek gerekir. Bu olgular; spor sakatlığının tabiatı, tedavi olgular; spor sakatlığının tabiatı, tedavi şekli ve süresi, sporda uzak kalınan şekli ve süresi, sporda uzak kalınan süre, kaybedilen işgünü, kalıcı hasar, süre, kaybedilen işgünü, kalıcı hasar, maliyet. İşte, bir spor sakatlığının maliyet. İşte, bir spor sakatlığının ciddiyeti bu olguların tek tek ele alınıp, ciddiyeti bu olguların tek tek ele alınıp, değerlendirilmesi sonucu anlaşılırdeğerlendirilmesi sonucu anlaşılır

4-SPOR SAKATLIKLARININ 4-SPOR SAKATLIKLARININ ÖNLENMESİNDEKİ GENEL ÖNLENMESİNDEKİ GENEL KURALLAR NELERDİR?KURALLAR NELERDİR?

Öncelikle ilk yapılması gereken konu Öncelikle ilk yapılması gereken konu sporcuların periyodik sağlık sporcuların periyodik sağlık kontrollerdir. Bu kontroller ile sezon kontrollerdir. Bu kontroller ile sezon başında sporcunun mevcut durumu başında sporcunun mevcut durumu ortaya konulur. Eksiklikleri belirlenir ve ortaya konulur. Eksiklikleri belirlenir ve o eksikliklerin giderilmesi için gerekli o eksikliklerin giderilmesi için gerekli önlemler hekimin önerisi çerçevesinde önlemler hekimin önerisi çerçevesinde alınır. Bu noktada belirlenen eksiklikler alınır. Bu noktada belirlenen eksiklikler hem fizyolojik parametreler, hem hem fizyolojik parametreler, hem fiziksel uygunluk, hem de direkt sağlık fiziksel uygunluk, hem de direkt sağlık ile ilgili eksiklerdir. ile ilgili eksiklerdir.

4-SPOR SAKATLIKLARININ 4-SPOR SAKATLIKLARININ ÖNLENMESİNDEKİ GENEL ÖNLENMESİNDEKİ GENEL KURALLAR NELERDİR?KURALLAR NELERDİR?

Spor sakatlıklarının oluşmasında Spor sakatlıklarının oluşmasında en önemli etkenlerden biri en önemli etkenlerden biri yetersiz ısınmadır. Bu nedenle yetersiz ısınmadır. Bu nedenle ısınmaya, özellikle stretch ısınmaya, özellikle stretch ‘germe) egzersizlerine büyük ‘germe) egzersizlerine büyük önem verilmelidir. Burada fiziksel önem verilmelidir. Burada fiziksel aktivite sonrası yapılacak soğuma aktivite sonrası yapılacak soğuma da önem taşımaktadır. Her da önem taşımaktadır. Her aktivite sonrası mutlaka soğuma aktivite sonrası mutlaka soğuma da önem taşımaktadır. Her da önem taşımaktadır. Her aktivite sonrası mutlaka soğuma aktivite sonrası mutlaka soğuma egzersizleri yapılmalıdır.egzersizleri yapılmalıdır.

5-KAS YORGUNLUĞU 5-KAS YORGUNLUĞU NEDİR?NEDİR?

Antrenmansız sporculara da ağır ve alışmamış kas Antrenmansız sporculara da ağır ve alışmamış kas kasılmalarından 1-2 gün sonra ortaya çıkar.Aynı kasılmalarından 1-2 gün sonra ortaya çıkar.Aynı zamanda ağır sportif yarışmalardan sonra da zamanda ağır sportif yarışmalardan sonra da sporcularda görülen akut (kısa süreli) kas ağrılarıdır. sporcularda görülen akut (kısa süreli) kas ağrılarıdır. Söz konusu kaslar her hareket denemesi sırasında ve Söz konusu kaslar her hareket denemesi sırasında ve dokununca ağrılı, bazen şiş ve serttir. Sporcular dokununca ağrılı, bazen şiş ve serttir. Sporcular arasında “hamlık” olarak adlandırılır.Kas yorgunluğu arasında “hamlık” olarak adlandırılır.Kas yorgunluğu ile ilgili çeşitli hipotezler ortaya sürülmüştür. ile ilgili çeşitli hipotezler ortaya sürülmüştür. Bunlardan bazılar şunlardır:Bunlardan bazılar şunlardır:a.a. Metabolizma bozukluğu hipotezi: Laktik asit (süt Metabolizma bozukluğu hipotezi: Laktik asit (süt asidi) ve diğer asitli metabolizma artıklarının birikmesi.asidi) ve diğer asitli metabolizma artıklarının birikmesi.b.b. İltihap hipotezi: Aseptik, asidoza bağlı iltihap. İltihap hipotezi: Aseptik, asidoza bağlı iltihap.c.c. Kas sertleşmesi hipotezi: Kasın aşırı derecede Kas sertleşmesi hipotezi: Kasın aşırı derecede sertleşmesi.sertleşmesi.dd. Mekanik hasar hipotezi: Kas zorlanması, kas . Mekanik hasar hipotezi: Kas zorlanması, kas gerilmesi.gerilmesi.Kas yorgunluğunun özellikle negatif iş (fren görevi) Kas yorgunluğunun özellikle negatif iş (fren görevi) yapan kaslarda meydana geldiği gözlenmiştir. yapan kaslarda meydana geldiği gözlenmiştir.

Baldır kaslarına kramp Baldır kaslarına kramp girmesi girmesi • Nedeni:Nedeni:

Baldır kasların kramp Baldır kasların kramp girmesi yada spazmlara girmesi yada spazmlara neden olacakneden olacakderecede aşırı derecede aşırı zorlanması.zorlanması.Önlem:Önlem:Beslenme ile uygun Beslenme ile uygun Magnezyum alınması Magnezyum alınması sorunlara karşısorunlara karşıönlemlerden birisi önlemlerden birisi olcaktır.olcaktır.

Bağ ZedelenmeleriBağ Zedelenmeleri NedeniNedeniEklemi doğal sınırları ötesinde Eklemi doğal sınırları ötesinde harekete zorlayanharekete zorlayanherhangi bir kuvvet bağ herhangi bir kuvvet bağ zedelenmesine yol açabilir.zedelenmesine yol açabilir.Özel Belirtiler Özel Belirtiler Etkilenen eklemde ağrı Etkilenen eklemde ağrı fonksiyon bozukluğu ve eklem fonksiyon bozukluğu ve eklem içi kanamaya ve sıvı artışına içi kanamaya ve sıvı artışına bağlı olarak şişme.bağlı olarak şişme.Bu durumlarda yapılacak ilk Bu durumlarda yapılacak ilk önlem soğuk (buz)uygulamaönlem soğuk (buz)uygulamayapılması.Ayrıca maruz yapılması.Ayrıca maruz kalmaması için bandajlama. kalmaması için bandajlama. ciddiciddidurumda İlgili bir uzman hekime durumda İlgili bir uzman hekime baş vurunuz.baş vurunuz.Sakatlığın ciddiyet derecesine Sakatlığın ciddiyet derecesine bağlı olarak geçicibağlı olarak geçicibir süre için sportif bir süre için sportif aktivitelerden uzak kalınmalı. aktivitelerden uzak kalınmalı.

Kasık ZorlanmasıKasık Zorlanması Nedeni:Nedeni:Spora katılım öncesi yetersız ısınma ve Spora katılım öncesi yetersız ısınma ve gerdirme donucu uyluğun iç kısmındaki kas ve gerdirme donucu uyluğun iç kısmındaki kas ve tendonların aşırı zorlanmasıtendonların aşırı zorlanmasıÖzel Bulgular: Özel Bulgular: Uyluğun üst ve iç kısmında Uyluğun üst ve iç kısmında şiddetli gittikce artan ağrışiddetli gittikce artan ağrıİlk Uygulamalar:İlk Uygulamalar: Etkilenen bölgeye 20 Etkilenen bölgeye 20 dakkika kadar buz uygulanır ve baskılı bandaj dakkika kadar buz uygulanır ve baskılı bandaj yapılır. Tedavi sonrası 3 gün içinde gerdirme-yapılır. Tedavi sonrası 3 gün içinde gerdirme-gevşetme egzersizlerine başlanabilir.Kasık gevşetme egzersizlerine başlanabilir.Kasık ağrısı için hergün özel kremler uygulanır ağrısı için hergün özel kremler uygulanır (eczanelerde bulunur).Gerdirme-gevşetme (eczanelerde bulunur).Gerdirme-gevşetme egzersizleri ağrısız olarak yapılmaya egzersizleri ağrısız olarak yapılmaya başlandığında tedricen koşu içeren çalışmalara başlandığında tedricen koşu içeren çalışmalara geçilebilir.Eğer ağrı hisedilirse egzersizlere geçilebilir.Eğer ağrı hisedilirse egzersizlere devam edilmeli ve ara verilmelidir.Ayrıca devam edilmeli ve ara verilmelidir.Ayrıca önlemler için antreman ya dayarışmalar önlemler için antreman ya dayarışmalar öncesinde uyluk ve kasık bölgesinde öncesinde uyluk ve kasık bölgesinde kaslarınuygun bir şekilde ısıtılması ve gerdirme kaslarınuygun bir şekilde ısıtılması ve gerdirme egzersizlerininyapılması önlem açısından egzersizlerininyapılması önlem açısından önemlidir önemlidir

Diz Eklemleri Kıkırdak Diz Eklemleri Kıkırdak ZedelenmeleriZedelenmeleri

Nedeni:Nedeni:Yerde sabit ve diz bükülü Yerde sabit ve diz bükülü durumdayken iç ya da dış durumdayken iç ya da dış kuvvetlerin etkisiyle diz kuvvetlerin etkisiyle diz ekleminin zorlanmasıekleminin zorlanmasıÖzel bulgular:Özel bulgular:Dizin bükülme ve dönme Dizin bükülme ve dönme hareketlerinde eklem hareketlerinde eklem bölgesinde ağrı duyulur.Ağrı bölgesinde ağrı duyulur.Ağrı nedeniyle dizin tam olarak nedeniyle dizin tam olarak gerilme pozisyonuna gelmesi gerilme pozisyonuna gelmesi hemen hemen imkansızdır .hemen hemen imkansızdır .

Diz Eklemleri Kıkırdak Diz Eklemleri Kıkırdak ZedelenmeleriZedelenmeleri

Yapılacak ilk uygulamalar:Yapılacak ilk uygulamalar:Buz ile soğuk-baskılı bandaj yapılır Buz ile soğuk-baskılı bandaj yapılır ayrıca zaman kaybetmeden hekime ayrıca zaman kaybetmeden hekime başvurulmalıdır. Bu tip sakatlıklar başvurulmalıdır. Bu tip sakatlıklar genellikle operatör gerektiren genellikle operatör gerektiren durumlardandır.Tedavi sonrası durumlardandır.Tedavi sonrası uygun bir şekilde planlanmış kassal uygun bir şekilde planlanmış kassal egzersiz programıyla dizin kuvvet egzersiz programıyla dizin kuvvet desteği sağlanmalıdır.desteği sağlanmalıdır.Düzenli olarak operasyondan 6 hafta Düzenli olarak operasyondan 6 hafta sonra yumuşak bir zeminde hafif sonra yumuşak bir zeminde hafif koşu antremanlara başlanabilirkoşu antremanlara başlanabilir. .

Masajın spor Masajın spor yaralanmalarındaki rolü yaralanmalarındaki rolü nedir? nedir?

Sportif kas yaralanmalarından Sportif kas yaralanmalarından korunmada ve yaralanmanın korunmada ve yaralanmanın tedavisinden sonra masaj bir rol tedavisinden sonra masaj bir rol oynamaktadır. Masaj, kasları oynamaktadır. Masaj, kasları maksimum çalışmaya maksimum çalışmaya hazırlamakta ve kas hazırlamakta ve kas yaralanmalarından yaralanmalarından korumaktadır. Ayrıca, korumaktadır. Ayrıca, antrenman veya yarışma antrenman veya yarışma sonrası oluşan yorgunluk verici sonrası oluşan yorgunluk verici maddelerin kas hücrelerinden maddelerin kas hücrelerinden daha süratli uzaklaşmasına daha süratli uzaklaşmasına yardım eder.  yardım eder. 

Masajın spor Masajın spor yaralanmalarındaki rolü yaralanmalarındaki rolü nedir?nedir?

Masajın fizyolojik etkileri şunlardır: Masajın fizyolojik etkileri şunlardır: a.  Kan ve lenf dolaşımını düzenler: a.  Kan ve lenf dolaşımını düzenler: Burada refleks yoluyla arteriol Burada refleks yoluyla arteriol (küçük atardamar) ve kapillerin (küçük atardamar) ve kapillerin genişlemesini sağlamak suretiyle genişlemesini sağlamak suretiyle aktif rol oynar. Venlerin aktif rol oynar. Venlerin ‘toplardamarlar) boşalmasına ‘toplardamarlar) boşalmasına yardımcı olmak suretiyle de yardımcı olmak suretiyle de mekanik olarak görev yapar.  mekanik olarak görev yapar. 

b.  Uyarma ve sakinleştirme yoluyla b.  Uyarma ve sakinleştirme yoluyla sporcunun kendini subjektif olarak sporcunun kendini subjektif olarak daha iyi hissetmesini sağlar.daha iyi hissetmesini sağlar.   

Soğuk tedavisi ne zaman Soğuk tedavisi ne zaman yapılmalıdır?yapılmalıdır?

Soğuk tedavisi, sportif Soğuk tedavisi, sportif sakatlıkların tedavisinde sakatlıkların tedavisinde kullanılan ana tedavi kullanılan ana tedavi yöntemlerinden biridir. yöntemlerinden biridir. Soğuk tedavisi Soğuk tedavisi yaralanmadan sonraki yaralanmadan sonraki ilk 48-72 saat içinde ilk 48-72 saat içinde yapılmalıdır.  yapılmalıdır. 

Soğuk tedavisinin yararı Soğuk tedavisinin yararı nedir?nedir?

Soğuk uygulama ile yaralanan Soğuk uygulama ile yaralanan bölgede kan akımı azalır. Dolayısıyla bölgede kan akımı azalır. Dolayısıyla kanama azalır. Tüm spor kanama azalır. Tüm spor yaralanmalarından veya yaralanmalarından veya sakatlanmalarından sonra şişlik ve sakatlanmalarından sonra şişlik ve kanamaya ait işaretler kaybolana kanamaya ait işaretler kaybolana kadar soğuk tedavisi yapılmalıdır.kadar soğuk tedavisi yapılmalıdır.

Soğuk tedavisi nasıl Soğuk tedavisi nasıl yapılmalıdır?yapılmalıdır? • Soğuk uygulaması 2 saatte bir, 20 dakikayı Soğuk uygulaması 2 saatte bir, 20 dakikayı

geçmemek kaydıyla buz torbaları ile geçmemek kaydıyla buz torbaları ile uygulanabilir. Bir günde toplam uygulama uygulanabilir. Bir günde toplam uygulama süresi 2 saati geçmemelidir.  süresi 2 saati geçmemelidir. 

• Eğer soğuk tedavisi derin dondurulmuş Eğer soğuk tedavisi derin dondurulmuş jellerle yapılıyorsa, 20 dakika yerine 13-14 jellerle yapılıyorsa, 20 dakika yerine 13-14 dakika yeterlidir. Soğuk uygulanan alanda dakika yeterlidir. Soğuk uygulanan alanda deri direkt temastan korunmalıdır. deri direkt temastan korunmalıdır. 

Bandajlamanın önemi Bandajlamanın önemi nedir?nedir?

Eklemde instabilite Eklemde instabilite (sabitliğini yitirmesi) olması (sabitliğini yitirmesi) olması spor sakatlığı için spor sakatlığı için hazırlayıcı bir faktörü hazırlayıcı bir faktörü oluşturmaktadır. Bandaj oluşturmaktadır. Bandaj özellikle instabil eklemlerde özellikle instabil eklemlerde fizyolojik hareketlilik fizyolojik hareketlilik sınırlarının ötesinde sınırlarının ötesinde olabilecek hareketlere karşı olabilecek hareketlere karşı eklemi korur. eklemi korur.