s ttrraate eg giiaa ommiieejjsskkiieegoo obbsszzaarruu...

SSttrraatteeggiiaa MMiieejjsskkiieeggoo OObbsszzaarruu FFuunnkkccjjoonnaallnneeggoo

PPRRZZEEMMYYŚŚLL

Przemyśl, kwiecień 2015

Strategia Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego PRZEMYŚL

str. 2

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013[NAZWISKO

Spis treści

I. Wstęp ..........................................................................................................................3

II. Określenie Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl ....................................7

III. Diagnoza Obszaru Funkcjonalnego ....................................................................... 10

Sfera gospodarcza ................................................................................................................. 10

Sfera społeczna ...................................................................................................................... 18

Sfera infrastrukturalna ............................................................................................................ 29

Środowisko naturalne............................................................................................................. 40

IV. Spójność z dokumentami strategicznymi i planistycznymi .................................. 47

V. Analiza SWOT .......................................................................................................... 66

VI. Kierunki rozwojowe Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl oraz zadania

polegające na poprawie sytuacji na terenie MOF. ................................................. 70

VII. Projekty planowane do realizacji w formule RIT. ................................................... 75

VIII. Plan finansowy RIT MOF Przemyśl ....................................................................... 113

IX. System wdrażania Strategii MOF .......................................................................... 114


str. 3



I. Wstęp

Jednym z najważniejszych założeń nowo projektowanej polityki spójności na lata 2014-2020 jest

szerokie uwzględnienie w jej ramach wymiaru terytorialnego. Wynika to bezpośrednio z zapisów

Traktatu Lizbońskiego, który zrównał wymiar terytorialny z wymiarem gospodarczym

i społecznym. Podejście terytorialne, powinno być jedną z podstawowych zasad programowania

na lata 2014-2020, oznacza to odejście od postrzegania obszarów przez pryzmat granic

administracyjnych na rzecz definiowania ich na podstawie potencjałów i barier rozwoju

poszczególnych terytoriów. Zintegrowane podejście terytorialne stanowi również jedną

z podstawowych zasad strategicznych dokumentów krajowych, tj. Koncepcji Przestrzennego

Zagospodarowania Kraju 2030 /KPZK/ oraz Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-

2020 /KSRR/ a także Umowy Partnerstwa, która stanowi podstawę realizacji działań

wspieranych ze środków Wspólnych Ram Strategicznych /WRS/, w tym w szczególności

z funduszy strukturalnych w Polsce1.

Zintegrowanie Inwestycje Terytorialne /ZIT/ to instrument finansowy powołany w celu rozwoju

miast i ich obszarów funkcjonalnych oraz za pomocą którego realizowane będą strategie

terytorialne, przede wszystkim dotyczące zintegrowanych działań na rzecz zrównoważonego

rozwoju obszarów miejskich. Przy pomocy tego instrumentu, partnerstwa jednostek samorządu

terytorialnego miejskich obszarów funkcjonalnych mogą realizować przedsięwzięcia, łączące

działania finansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego

Funduszu Społecznego. Dodatkowym założeniem ZIT jest możliwość delegacji części zadań

związanych z wrażaniem programów na poziom lokalny, w szczególności władzom

samorządowym. Ze względu na swoją konstrukcję ZIT są instrumentem stworzonym dla

podejścia terytorialnego do rozwoju, który może wspomóc odblokowanie niewykorzystanego

potencjału na poziomie lokalnym 2.

Obszary miejskie i wiejskie są powiązane z punktu widzenia demografii i gospodarki, a także

ze względu na infrastrukturę umożliwiającą dostęp do usług publicznych. Organy decyzyjne na

wszystkich poziomach zarządzania muszą zwracać szczególną uwagę na wzajemne powiązania

obszarów miejskich i wiejskich w zakresie transportu towarów, dojazdów do pracy, usług –

1 Zasady uwzględniania wymiaru miejskiego polityki spójności UE, w tym realizacja Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych,

Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, 4 stycznia 2013

2 Ireneusz Ratuszniak: Realizacja zintegrowanych inwestycji terytorialnych w Polsce, Wrocław, styczeń 2013


str. 4



edukacyjnych, zdrowotnych związanych z gospodarką wodną i gospodarką odpadami –

transakcji gospodarczych, dostępu do zasobów naturalnych oraz kultury i rekreacji. Sposób

zarządzania tymi powiązaniami ma wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy obszarów

funkcjonalnych, a w konsekwencji na jakość życia zamieszkujących je osób.3 Nowe podejście

UE do polityki regionalnej preferuje zintegrowane podejście w zakresie partnerstw obszarów

miejskich i wiejskich. Integracja działań publicznych w wymiarze przestrzennym (w oparciu

o obszary funkcjonalne) może stworzyć nowe, dynamiczne warunki wzrostu gospodarczego.

Fundusze w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych przeznaczone zostaną przede

wszystkim na:

rozwój zrównoważonego, sprawnego transportu łączącego miasto i jego obszar

funkcjonalny (np. wprowadzenie zintegrowanych kart miejskich, budowa systemów

„parkuj i jedź”, parkingów i ścieżek rowerowych);

przywracanie funkcji społeczno-gospodarczych zdegradowanych obszarów miejskiego

obszaru funkcjonalnego – tzw. rewitalizacja (projekty łączące działania typowo

inwestycyjne z miękkimi – np. przebudowa lub adaptacja budynków w zaniedbanej

dzielnicy oraz aktywizacja zamieszkujących ją osób, które są zagrożone wykluczeniem

społecznym – osoby pozostające długo bez pracy, rodziny wielodzietne, osoby

niepełnosprawne);

poprawę stanu środowiska przyrodniczego na obszarze funkcjonalnym miasta (np.

usuwanie azbestu, ochrona istniejących terenów zielonych w miastach, wymiana źródeł

ciepła na bardziej ekologiczne);

wspieranie efektywności energetycznej (kompleksowa modernizacja energetyczna

w budynkach mieszkaniowych polegająca np. na ocieplaniu budynków, wymianie okien

i oświetlenia na energooszczędne, przebudowie systemów grzewczych);

wzmacnianie rozwoju funkcji symbolicznych budujących międzynarodowy charakter

i ponadregionalną rangę miejskiego obszaru funkcjonalnego oraz poprawę dostępu

i jakości usług publicznych w całym obszarze funkcjonalnym (np. promocja produktu

turystycznego wspólnego dla całego obszaru funkcjonalnego, poprawa systemu

3 Projekt opinii Komisji Polityki Spójności Terytorialnej „Partnerstwo obszarów miejskich i wiejskich oraz sprawowanie rządów”,

Komitet Regionów, 18. Posiedzenie Komisji Polityki Spójności Terytorialnej w dniu 11 lipca 2013 r. (COTER – V – 039).


str. 5



informacji dla cudzoziemców, poprawa jakości sanitariatów publicznych, usprawnienia

dla osób niepełnosprawnych, bezpłatny dostęp do Internetu);

wzmacnianie badań, rozwoju technologicznego oraz innowacji (np. rozwój usług

oferowanych przez Instytucje Otoczenia Biznesu).

Ostateczne decyzje co do zakresu wsparcia ZIT zapadną po negocjacjach tzw. kontraktów

terytorialnych oraz ustaleniu zawartości wszystkich programów operacyjnych. Strategia ZIT

powinna dotyczyć minimum dwóch z powyższych celów.

Strategia Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl powstała aby służyć rozwiązywaniu

problemów wspólnych dla wyznaczonego obszaru. Wskazuje kierunki trwałego rozwoju

społeczno-gospodarczego i poprawy jakości życia jego mieszkańców. Realizacja Strategii

przyczyni się do konsolidacji samorządów w celu wykorzystania istniejących potencjalnych

walorów sprzyjających rozwojowi ekonomicznemu i społecznemu.

Opracowanie planu działań – Strategii Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl jest

konsekwencją ścisłej współpracy partnerskiej nawiązanej przez 6 gmin, tj. Miasto Przemyśl oraz

Gminę Krasiczyn, Gminę Medyka, Gminę Orły, Gminę Przemyśl i Gminę Żurawica. Formalnym

potwierdzeniem gotowości do współdziałania w ramach obszaru funkcjonalnego stało się

podpisanie przez ww. gminy dwóch dokumentów. W dniu 29 sierpnia 2013r. - „Listu

intencyjnego, dotyczącego współpracy w ramach Przemyskiego Miejskiego Obszaru

Funkcjonalnego”, a w dniu 17 października 2013r. – „Porozumienia, dotyczącego współpracy na

rzecz opracowania Strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych wraz z Planem działań dla

rozwoju Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl”.

Miejski Obszar Funkcjonalny Przemyśl został zdefiniowany w dwóch opracowaniach

sporządzonych na szczeblu wojewódzkim: w ekspertyzie pn. ”Charakterystyka systemu

osadniczego województwa podkarpackiego z identyfikacją biegunów wzrostu oraz wyróżnieniem

obszarów funkcjonalnych na poziomie regionalnym i lokalnym” (wykonanej w ramach prac nad

dokumentem pn. „Strategia Rozwoju Województwa – Podkarpackie 2020”) oraz w opracowaniu

pn.: „Delimitacja Miejskich Obszarów Funkcjonalnych w Planie

Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego”. Ww. dokumenty określają

miasto Przemyśl jako ośrodek subregionalny obejmujący swoim wpływem gminy położone

w bezpośrednim sąsiedztwie oraz jako biegun wzrostu posiadający predyspozycje do:

rozwoju funkcji logistycznych na kierunku wschód-zachód,


str. 6



rozwoju funkcji handlowych transgranicznych (Ukraina),

pogłębienia rozwiniętych kontaktów gospodarczych z Ukrainą,

dążenie do zwiększenia udziału partnerów handlowych z innych krajów.

Uzasadnieniem dla powołania Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl jest przede

wszystkim koncentracja funkcji gospodarczych i społecznych. Zgodnie z zapisami Strategii

Rozwoju Województwa – Podkarpackie 2020 utworzenie Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego

Przemyśl wpłynie na osiągnięcie zakładanych w Strategii działań, tj.:

poszerzenie oferty obszarów atrakcyjnych dla inwestorów dzięki powstawaniu i rozwojowi

stref aktywności gospodarczej,

podniesienie przedsiębiorczości i aktywności gospodarczej mieszkańców dzięki wspieraniu

powstawania i rozwojowi mikroprzedsiębiorstw,

zmniejszenie poziomu bezrobocia dzięki zwiększeniu liczby atrakcyjnych miejsc pracy

i polepszeniu warunków życia mieszkańców sąsiadujących obszarów wiejskich.

Strategia MOF Przemyśl powstała w ramach, realizowanego przez Miasto Przemyśl oraz

Gminy: Krasiczyn, Orły, Przemyśl, Medyka i Żurawica, projektu pn. „Integracja działań na

rzecz rozwoju Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl”, dofinansowanego z Unii

Europejskiej, z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu

Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013.


str. 7



II. Określenie Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl

Miejski Obszar Funkcjonalny Przemyśl (zwany dalej MOF Przemyśl) tworzy Miasto Przemyśl

i 5 gmin: Krasiczyn, Medyka, Orły, Przemyśl i Żurawica, zlokalizowanych w powiecie

przemyskim w tzw. obszarze przygranicznym.

MOF Przemyśl usytuowany jest na wschodzie województwa podkarpackiego, przy granicy

z Ukrainą na trasie drogi krajowej nr 4 oraz drogi krajowej nr 77. Na obszarze tym istnieje

przejście drogowe w Medyce oraz kolejowe (Przemyśl – Mościska), które zapewniają

bezpośrednie połączenia graniczne.

Pod względem powierzchni MOF Przemyśl (501,88 km2) stanowi 2,81% obszaru województwa

podkarpackiego. Liczba zamieszkujących MOF Przemyśl wynosi 107,7 tys.

Miasto Przemyśl jest subregionalnym ośrodkiem rozwoju, które swoją historię i rozwój

zawdzięczają położeniu geograficznemu. Decyduje to o wiodących funkcjach Przemyśla: jako

centrum handlowego, ważnego węzła komunikacyjnego i ośrodka kulturalno–naukowego

i turystycznego o znacznym nasyceniu obiektami i zespołami zabytkowymi. Znacząca jest

również rola Przemyśla jako ośrodka rozwoju szkolnictwa wyższego, różnorodnego szkolnictwa

średniego oraz ochrony zdrowia. W perspektywie, miasto może się stać jednym z ważniejszych

ośrodków o znaczeniu międzynarodowym dla obsługi polsko-ukraińskiego obszaru

transgranicznego.

Przemyśl położony jest w odległości ok. 78 km na południowy wschód do Rzeszowa i 12 km

na zachód od granicy państwowej z Ukrainą i u wrót Bieszczadów. Jest miastem na prawach

powiatu grodzkiego oraz stolicą i siedzibą władz powiatu ziemskiego (jego jedynym miastem),

w skład którego wchodzi 10 Gmin: Bircza, Fredropol, Dubiecko, Krasiczyn, Krzywcza, Medyka,

Orły, Przemyśl, Stubno i Żurawica.

Miasto graniczy od wschodu i zachodu z Gminą Przemyśl, od południowego zachodu z Gminą

Krasiczyn, od północy z Gminą Żurawica i od północnego wschodu z Gminą Medyka.

Gmina Krasiczyn położona jest nieopodal Przemyśla. W większości leży po prawej stronie rzeki

San. Obejmuje obszar 12 486 ha, w tym ok. 7 000 ha stanowią lasy i zakrzaczenia (czyli

ok. 70% powierzchni gminy).

Gmina Medyka położona jest w powiecie przemyskim. Znaczna jej cześć obejmuje obszar

zwany "Bramą Przemyską". Od północy sąsiaduje z gminą Stubno, od południa z miastem

i gminą Przemyśl, od zachodu z gminą Żurawica, a od wschodu granica gminy przebiega wzdłuż


str. 8



granicy państwowej polsko-ukraińskiej. Na terenie gminy zlokalizowane jest towarowo-osobowe

przejście graniczne pomiędzy Polską a Ukrainą.

Gmina Orły położona jest w północnej części powiatu przemyskiego, 10 km na północ od miasta

Przemyśla przy międzynarodowej trasie E- 77. Gmina sąsiaduje od południa z gminą Żurawica,

od wschodu z gminą Stubno, a od północy i zachodu z gminami powiatu jarosławskiego.

Gmina Przemyśl położona jest wokół miasta Przemyśla, na Pograniczu Pogórza Przemyskiego,

Kotliny Sandomierskiej. Od strony wschodniej granicą gminy jest granica państwowa z Ukrainą.

Na jej terenie występują liczne atrakcje przyrodnicze, zlokalizowane głównie na terenie Parku

Krajobrazowego Pogórza Przemyskiego. Osobliwością florystyczną jest rezerwat "Szachownica"

w Krównikach, zbiorowisko leśne "Grab" w Hołubli, skupisko modrzewia w Łętowni i stanowisko

roślinności stepowej z wiśnią karłowatą na Wzgórzu Łuczyckim. We wsi Wapowce można

podziwiać zbiorowiska kserotermiczne, przypominające kwietne stepy łąkowe.

Gmina Żurawica położona jest na Pogórzu Rzeszowskim. 75% powierzchni gminy zajmują

obszary upraw polowych, co świadczy o rolniczym charakterze gminy. Jest największą

i najbogatszą gminą Powiatu Przemyskiego. Żurawica jest ważnym kolejowym węzłem

przeładunkowym, krajowym i międzynarodowym. Przez jej teren przebiega szlak kolejowy

Medyka - Żurawica - Zgorzelec.

Rysunek 1. Mapa województwa podkarpackiego

Źródło: Główny Urząd Statystyczny, www.stat.gov.pl

http://www.stat.gov.pl/


str. 9



Rysunek 2. MOF Przemyśl na tle powiatu przemyskiego Mapa województwa podkarpackiego

Źródło: Delimitacja Miejskich Obszarów Funkcjonalnych w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego

Rysunek 3. Miejski Obszar Funkcjonalny Przemyśl

Źródło: Delimitacja Miejskich Obszarów Funkcjonalnych w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego


str. 10



III. Diagnoza Obszaru Funkcjonalnego

Pełna charakterystyka MOF Przemyśl wymaga diagnozy i analizy uwzględniającej sfery:

ekonomiczną, społeczną, infrastrukturalną i środowiskową. W celu kompletnego zobrazowania

potrzeb MOF Przemyśl dokonano analizy w/w sfer.

Sfera gospodarcza

Przedsiębiorczość

Na obszarze MOF Przemyśl, największy potencjał gospodarczy skupiony jest w wiodącym

ośrodku tj. Przemyślu. W mieście tym zlokalizowanych jest najwięcej przedsiębiorstw, zarówno

osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, jak i spółek prawa handlowego.

Łącznie w mieście jest zarejestrowanych ok. 71% wszystkich prywatnych podmiotów mających

siedzibę na terenie MOF Przemyśl, 67% osób fizycznych prowadzących działalność

gospodarczą, 86% spółek prawa handlowego i 83% spółek z udziałem kapitału zagranicznego.

Potencjał gospodarczy miasta w największym stopniu wspierany jest przez gminy: Przemyśl

i Żurawicę, Na obszarze każdej z nich zlokalizowanych jest ponad 500 prywatnych podmiotów

gospodarczych.

Wykres 1 Lokalizacja prywatnych podmiotów mających siedzibę na terenie MOF Przemyśl wg. gmin

w roku 2012

Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL


str. 11



Zgodnie z założeniami Strategii Rozwoju Województwa - Podkarpackie 2020 Przemyśl ma

pełnić funkcję ośrodka subregionalnego i wraz z obszarem funkcjonalnym tworzyć jeden

z kluczowych biegunów wzrostu województwa, przyczyniając się do poprawy społeczno-

gospodarczej spójności regionu.

W roku 2012 w Przemyślu zarejestrowane były łącznie 5 636 przedsiębiorstwa należące do

sektora prywatnego, z czego 3 913 stanowiły osoby fizyczne prowadzące działalność

gospodarczą, a 500 spółki prawa handlowego. Niepokojący jest spadek w stosunku do 2010r.

aktywności sektora prywatnego, a zwłaszcza działalności prowadzonej przez osoby fizyczne.

Wskaźnik ten wyniósł odpowiednio 94% i 88%. Zaznaczyć należy, że w Przemyślu wystąpiła

najwyższa na całym MOF Przemyśl dynamika spadku liczby podmiotów gospodarczych

prowadzonych przez osoby fizyczne. W przypadku spółek handlowych nastąpił ich przyrost ze

438 do 500 (wskaźnik dynamiki 114) i tempo tego wzrostu jest porównywalne do średniej

województwa podkarpackiego (116). W rezultacie powyższych zmian pozycja gospodarcza

miasta Przemyśl na tle całego MOF Przemyśl w stosunku do 2010 roku uległa minimalnemu

osłabieniu. W roku 2010 przedsiębiorstwa sektora prywatnego zarejestrowane w Przemyślu

stanowiły około 73% wszystkich podmiotów prywatnych zarejestrowanych na MOF Przemyśl.

Gospodarczy potencjał Przemyśla wspomagany jest przede wszystkim przez Gminę Przemyśl,

która zanotowała w stosunku do 2010r. wzrost liczby przedsiębiorstw prywatnych z 639 do 678

(wskaźnik dynamiki 106%), liczby osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą

z 553 do 571 (wskaźnik dynamiki 103%) oraz liczby spółek handlowych z 18 do 26 (wskaźnik

dynamiki 144).

Mocną pozycję gospodarczą na terenie MOF Przemyśl posiada także Gmina Żurawica.

Wprawdzie ilość przedsiębiorstw prywatnych i osób fizycznych prowadzących działalność

gospodarczą od 2010r. nie uległa zmianie i wynosi odpowiednio 583 i 468, to jednak ilość ta

sytuuje gminę na trzeciej pozycji w przedmiotowym obszarze funkcjonalnym. W Gminie

Żurawica w 2012r. funkcjonowało 16 spółek handlowych

Istotnymi ośrodkami rozwoju gospodarczego MOF Przemyśl są również Gmina Orły i Gmina

Medyka. Na obszarach tych zanotowano wzrost ilości podmiotów gospodarczych należących do

sektora prywatnego. W gminach funkcjonuje odpowiednio 415 i 289 przedsiębiorstw prywatnych

(wskaźnik dynamiki odpowiednio 106 i 104), liczba osób prowadzących działalność gospodarczą

wynosi odpowiednio 335 i 222 (wskaźnik dynamiki odpowiednio 103 i 104). Gmina Orły

zanotowała bardzo dynamiczny wzrost ilości spółek handlowych – ich liczba w 2012r. wyniosła


str. 12



12 przy 5 w 2010r. (wskaźnik dynamiki 240). W Gminie Medyka funkcjonuje 20 spółek

handlowych (111).

Specyficzną gminą należącą do MOF Przemyśl jest Gmina Krasiczyn. Na obszarze tym

w 2012r. były zarejestrowane 343 przedsiębiorstwa należące do sektora prywatnego i pomimo

tego, że nie jest to najniższy potencjał gospodarczy wśród gmin MOF Przemyśl, obszar jako

jedyny obok Miasta Przemyśl zanotował regres, w rezultacie czego wskaźnik dynamiki w relacji

do 2010r. wyniósł 97. Ilość osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą zmniejszyła

się z 313 w 2010r. do 294 w 2012 roku (94), natomiast ilość spółek handlowych pozostała na

niezmienionym poziomie i wyniosła 9.

Istotną cechą MOF Przemyśl jest dynamiczny wzrost ilości spółek handlowych z udziałem

kapitału zagranicznego, dla których wskaźnik dynamiki wyniósł w odniesieniu do 2010r. 145.

Najwięcej spółek handlowych z udziałem kapitału zagranicznego w 2012 roku funkcjonowało

w Mieście Przemyślu – 126 (wskaźnik dynamiki 141) oraz Gminie Przemyśl – 14 (200).

Pozostałe gminy cieszą się mniejszym zainteresowaniem: Gmina Medyka (4), Gmina Orły (3),

Gmina Krasiczyn (3). W Gminie Żurawica jest zarejestrowana 1 spółka handlowa z udziałem

kapitału zagranicznego.

Wykres 2. Dynamika podmiotów gospodarczych – sektor prywatny w latach 2010 – 2012, rok 2010 = 100



str. 13



Na koniunkturę gospodarczą Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl istotny wpływ

wywiera handel ze wschodnimi sąsiadami Polski, zwłaszcza z Ukrainą. Wobec kryzysu na

Wschodzie oraz wprowadzeniem obowiązku wizowego i uszczelnieniem granic w związku

z członkostwem w Unii Europejskiej, handel ten w ostatnich latach znacznie się zmniejszył,

prowadząc w rezultacie do dekoniunktury gospodarczej, głównie w Mieście Przemyśl.

Kluczową kwestią rozwoju MOF Przemyśl jest wykorzystanie posiadanych predyspozycji do

podniesienia jego rangi w hierarchii ośrodków rozwoju na poziomie regionalnym i krajowym,

rozwoju usług kulturalnych, turystycznych, sportowych i edukacyjnych w oparciu o istniejące

zabytki wysokiej rangi oraz wysoką jakość kapitału ludzkiego.

MOF Przemyśl posiada możliwości do rozwoju funkcji logistycznych na kierunku wschód-

zachód, funkcji handlowych transgranicznych (Ukraina). Należy dążyć do pogłębienia

rozwiniętych kontaktów gospodarczych z Ukrainą, a jednocześnie do zwiększenia udziału

partnerów handlowych z innych krajów.

Analizując strefę gospodarczą należy uwzględnić nie tylko bezwzględną liczbę zarejestrowanych

przedsiębiorstw, ale również przedsiębiorczość mieszkańców mierzoną liczbą podmiotów na

10 tys. mieszkańców. Dla MOF Przemyśl wskaźnik ten jest niższy (627) od średniej krajowej

(1 032) oraz analogicznego wskaźnika dla województwa podkarpackiego (728).

W latach 2010-2012 wskaźnik przedsiębiorczości na obszarze MOF Przemyśl zanotował spadek

(99,4), gdy na terenie województwa podkarpackiego zanotował wzrost (101,5), co jeszcze

pogorszyło sytuację przedmiotowego obszaru funkcjonalnego.

W ramach MOF Przemyśl gminy: Orły (105), Przemyśl (104) oraz Medyka (103) zanotowały

wzrost wskaźnika przedsiębiorczości w latach 2010-2012. Najniższy poziom aktywności

gospodarczej mieszkańców wykazują gminy, gdzie nastąpił spadek wskaźnika, tj.: Gmina

Żurawica (99), Gmina Krasiczyn (95) oraz Miasto Przemyśl (95).


str. 14



Wykres 3. Wskaźnik przedsiębiorczości rok 2012, woj. Podkarpackie = 100


Innowacyjność

Potencjał gospodarczy MOF Przemyśl tworzy nie tylko liczba przedsiębiorstw zlokalizowanych

na jego obszarze, czy też przedsiębiorczość mieszkańców ale również innowacyjność tych

przedsiębiorstw. Dane dotyczące działalności innowacyjnej przedsiębiorstw publikowane przez

GUS dotyczą województw, powiatów i podregionów, dlatego też nie ma informacji o MOF

Przemyśl. Z dostępnych danych oraz badań wynika, że przedsiębiorstwa przemysłowe

podregionu przemyskiego w sposób umiarkowany wprowadzają innowacje produktowe. Ponad

20% z nich deklaruje wprowadzenie w latach 2008-2010 przynajmniej jednej innowacji

produktowej (czyli nowy lub istotnie ulepszony produkt). Na terenie powiatu przemyskiego

deklarację taką składa ponad 13% przedsiębiorstw. Na terenie podregionu przemyskiego ponad

4% przedsiębiorstw z sektora usług uznaje się za innowacyjne, na terenie powiatu przemyskiego

taką deklarację złożyło ponad 7% przedsiębiorstw. Odsetek przedsiębiorstw, które w latach

2008-2010 wprowadziły innowacje produktowe zarówno na terenie powiatu czy podregionu jest

niższy od wartości tego wskaźnika dla województwa podkarpackiego, gdzie udział ten wynosi

odpowiednio 20,7% i 12,8%.

Zainteresowanie inwestorów, zwłaszcza zewnętrznych, to jeden z najważniejszych czynników

świadczących o atrakcyjności gospodarki regionu. Przemyśl – miasto na prawach powiatu


str. 15



otrzymało oceny ponadprzeciętne i w ogólnym rankingu atrakcyjności inwestycyjnej

województwa w 2009r. według GUS zajęło wysoką, drugą pozycję. Wynikała ona z dobrze

rozwiniętej infrastruktury technicznej oraz infrastruktury społecznej. W tym samym rankingu,

powiat przemyski zajął jednak odległą, 23 pozycję. Najnowsze badania atrakcyjności

inwestycyjnej wykonywane przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową wskazują jednak na

względnie słabą pozycję województwa podkarpackiego. Spowolnienie gospodarcze najsilniej

widoczne jest na przykładzie pogłębiania się zróżnicowań wewnątrz regionalnych a Miasto

Przemyśl, którego baza ekonomiczna opiera się w głównej mierze na usługach, stanowi

najbardziej znaczący obszar kryzysu miejskiego. Porównując atrakcyjność inwestycyjną

podregionów województwa od 2008r., można zaobserwować przede wszystkim spadek pozycji

podregionu przemyskiego, przy czym nastąpił on dopiero w 2012r. Mocną stroną podregionu

przemyskiego jest naturalne, czyste środowisko, stanowiące obszar predestynowany do rozwoju

turystyki.

MOF Przemyśl nie jest aktywnym obszarem w zakresie współpracy firm w ramach klastrów.

Brak dokładnych danych, jednak tylko 3,8% badanych na terenie województwa podkarpackiego

wskazała, że jest uczestnikiem klastra.

Otoczenie instytucjonalne biznesu

Współcześnie na potencjał gospodarczy MOF Przemyśl wpływa instytucjonalne wsparcie

biznesu. Szczególną rolę odgrywają sprawnie funkcjonujące instytucje otoczenia biznesu (IOB).

Instytucje te pełnią też ważną funkcję wspierania innowacyjności i to zarówno w odniesieniu do

przedsiębiorstw, jak i obszarów. Mogą one również pośredniczyć we współpracy sektora

przedsiębiorstw z uczelniami i instytutami badawczymi.

Szczególną rolę w rozwoju gospodarczym analizowanego obszaru odgrywa specjalna strefa

ekonomiczna (SSE). Na obszarze MOF Przemyśl funkcjonuje podstrefa Tarnobrzeskiej

Specjalnej Strefy Ekonomicznej „Euro-Park Wisłosan” w Przemyślu. Powierzchnia terenu

inwestycyjnego objętego statusem specjalnej strefy ekonomicznej wynosi 42 ha. Istnieje

możliwość powiększenia terenu inwestycyjnego do powierzchni ok. 100 ha. Preferencyjne

warunki prowadzenia działalności na terytorium SSE oznaczają możliwość skorzystania przez

inwestorów z pomocy publicznej. Jest ona przyznawana zarówno w formie zwolnienia od

podatku dochodowego, jak i zwolnienia z podatku od nieruchomości. Na obszarze podstrefy

funkcjonuje przemyski producent okien, firma REM II. Na terenie Miasta Przemyśla, we

wschodniej części miasta zlokalizowana jest także Strefa Gospodarcza I. Powierzchnia tych


str. 16



terenów przemysłowych wynosi około 20 ha. Tereny przeznaczone są pod zabudowę

produkcyjno–magazynowo-składową z zabudową usługową.

Najważniejsze instytucje wspierające działalność gospodarczą MOF Przemyśl zlokalizowane są

w mieście Przemyślu: Przemyska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A., Regionalna Izba

Gospodarcza w Przemyślu, Regionalne Stowarzyszenie Przedsiębiorców, Przemyskie

Stowarzyszenie Kupieckie, Cech Rzemiosł Różnych.

Turystyka

Specyfika MOF Przemyśl wymaga, aby szczególną uwagę poświęcić turystyce. Każda z gmin

wchodzących w skład przedmiotowego obszaru funkcjonalnego posiada zróżnicowany potencjał

turystyczny, dlatego też każda z nich powinna dostosować produkt do warunków w jakich

funkcjonuje.

Produkt krajoznawczy związany jest ze zwiedzaniem, dlatego też największe możliwości

posiadają gminy, na obszarach których znajdują się obiekty dziedzictwa materialnego lub

atrakcje przyrodnicze.

Najważniejszym ośrodkiem turystycznym przedmiotowego obszaru funkcjonalnego jest Miasto

Przemyśl. Ze względu na swoje położenie i ilość zabytków należy do grona najpiękniejszych

miast w Polsce. Na szczególną uwagą zasługuje rynek starego miasta, Zamek Kazimierzowski,

Pałac Lubomirskich, Archikatedra rzymskokatolicka, Dworzec kolejowy, Muzeum Narodowe

Ziemi Przemyskiej, Muzeum Archidiecezjalne, Muzeum Dzwonów i Fajek, Kopiec Tatarski,

zabytkowe cmentarze i fragmenty murów obronnych. Na terenie MOF Przemyśl znajdują się

również: Krasiczyn (Zespół Pałacowo-Parkowy), Medyka (kościół parafialny), Łuczyce (cerkiew

greckokatolicka), Bolestraszyce (Arboretum), Kuńkowce (Wioska Fantasy), Krówniki (rezerwat

„Szachownica”), Łętownia (skupisko modrzewia). Na szczególną uwagę zasługuje kompleks

obronny budowli i umocnień „Twierdzy Przemyśl”, w ramach którego 45 fortyfikacji i obiektów

zlokalizowanych jest na terenie MOF Przemyśl. W Medyce znajduje się przejście graniczne, na

którym w ciągu doby odprawia się średnio 6-8 tys. osób. Dodatkowo na Miejskim Obszarze

Funkcjonalnym Przemyśl znajduje się wiele szlaków turystycznych i ścieżek rowerowych.

Atuty konieczne do rozwoju turystyki religijnej posiada Miasto Przemyśl (Archikatedra -

Sanktuarium Matki Boskiej Jackowej, oo. Franciszkanie – Sanktuarium Niepokalanego Poczęcia

NMP).


str. 17



Największym potencjałem do rozwoju sportów zimowych dysponuje Miasto Przemyśl. Stok

narciarski położony jest w bliskiej odległości od centrum miasta, na północno-zachodnim zboczu

Góry Zniesienie i sąsiaduje bezpośrednio z zalesionym Parkiem Miejskim. Dysponuje on dwoma

kolejami krzesełkowymi, trzema trasami o różnym stopniu trudności i nachylenia oraz oślą

łączką. Obiekt jest sztucznie oświetlony, naśnieżany i ratrakowany. Na szczycie stoku znajduje

się całoroczny tor saneczkowy o długości 350 m przy różnicy poziomów 38 m. Przy dolnej stacji

wyciągu znajduje się sztuczne lodowisko.

MOF Przemyśl dysponuje 1 442 miejscami noclegowymi. Należy zwrócić uwagę na malejący

stopień wykorzystania dostępnych miejsc noclegowych od 19,2% w 2010r. do 16,8% w 2012r.


str. 18



Sfera społeczna

Potencjał demograficzny

Potencjał demograficzny MOF Przemyśl to ponad 107,7 tys. mieszkańców, co stanowi około

5,1% potencjału ludnościowego województwa podkarpackiego. Liczba mieszkańców

poszczególnych gmin tworzących przedmiotowy obszar funkcjonalny określa równocześnie ich

rangę ludnościową, która dla poszczególnych jednostek terytorialnych jest następująca:

miasta powyżej 50 tys. mieszkańców: Miasto Przemyśl (64,3 tys.),

gminy od 10 do 50 tys. mieszkańców: Gmina Żurawica (12,9 tys.), Gmina Przemyśl (10,1 tys.),

gminy do 10 tys. mieszkańców: Gmina Orły (8,8 tys.), Gmina Medyka (6,5 tys.), Gmina

Krasiczyn (5,1 tys.).

Wykres 4. Ludność gmin Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl w latach 2010 i 2012 (tys.)


Miejski Obszar Funkcjonalny Przemyśl oprócz obszarów wiejskich obejmuje miasto Przemyśl,

w którym mieszka około 60% wszystkich mieszkańców całego obszaru funkcjonalnego.

Obserwowanym zjawiskiem jest minimalny spadek liczby ludności. W latach 2010-2012 liczba

ludności na terenie MOF Przemyśl zmniejszyła się z 107,8 do 107,7 tys. W analogicznym

okresie liczba ludności w województwie podkarpackim wzrosła z 2 128,0 do 2 130,0 tys. Spadek

ludności w niniejszych latach odnotowało Miasto Przemyśl, a odwrotną tendencję można


str. 19



stwierdzić w gminach: Orły, Żurawica, Medyka, Krasiczyn, Przemyśl. Największy procentowy

wzrost ludności odnotowała Gmina Krasiczyn.

Potencjał demograficzny MOF Przemyśl kształtują salda migracji wewnętrznych i zagranicznych.

W 2012r. saldo migracji wewnętrznych było ujemne i wynosiło -136. Oznacza to zmniejszony

odpływ ludności w stosunku do 2010r., wówczas saldo było również ujemne i wynosiło -211.

W roku 2012 odpływ ludności zanotowano w Mieście Przemyśl (-282). W pozostałych gminach

dominował przypływ ludności: Gmina Krasiczyn (18), Gmina Medyka (26), Gmina Orły (16),

Gmina Przemyśl (54), a Gmina Żurawica (33).

Saldo migracji zagranicznych jest dodatnie i wynosi 11. W porównaniu do roku 2010 sytuacja

uległa jednak pogorszeniu, gdyż wówczas saldo wynosiło 61. Niekorzystne saldo migracji

zagranicznych wystąpiło w Mieście Przemyślu i wyniosło -14. W pozostałych gminach MOF

Przemyśl było korzystne i wyniosło: Gmina Krasiczyn (2), Gmina Medyka (3), Gmina Orły (11),

Gmina Przemyśl (8), Gmina Żurawica (1). Przedstawione dane świadczą o tym, że odpływ

migracyjny w latach 2010-2012 nie należał do znaczących. Wynika to jednak przede wszystkim

z braku danych w statystykach publicznych dotyczących wyjazdów bez wyrejestrowywania się

z miejsca zamieszkania – co w regionie podkarpackim należy do popularnych zjawisk.

Na obszarze MOF Przemyśl obserwuje się również zjawisko starzenia się społeczeństwa, co

rzutuje na przyszłe kierunki inwestycji infrastrukturalnych. Przyjmując jako symptom tego

zjawiska stosunek ludności w wieku poprodukcyjnym do ludności w wieku przedprodukcyjnym

stwierdzić należy, że sytuacja zarówno w skali całego obszaru funkcjonalnego, jak i we

wszystkich gminach go tworzących w ciągu ostatnich 3 lat uległa pogorszeniu. W 2012r.

w 5 gminach MOF Przemyśl liczba osób w wieku przedprodukcyjnym była większa niż ludności

w wieku poprodukcyjnym (Gmina Przemyśl, Gmina Krasiczyn, Gmina Medyka, Gmina Orły,

Gmina Żurawica). Najkorzystniejsza sytuacja była w Gminie Orły (63,3), gdzie również proces

starzenia się społeczeństwa w stosunku do 2010r. postępuje najwolniej (59,2). Proces ten

najmniej odczuwalny jest również w gminach: Krasiczyn (64,9/60,7) i Medyka (64,2/59,9).

Proces starzenia się społeczeństwa najbardziej dotknął Miasto Przemyśl, gdzie liczba osób

w wieku przedprodukcyjnym była mniejsza niż ludności w wieku poprodukcyjnym (115,7).

W mieście tym występuje najtrudniejsza sytuacja demograficzna, biorąc pod uwagę, że w roku

2010 stosunek ludności w wieku przedprodukcyjnym i w wieku poprodukcyjnym wynosił 102,7.


str. 20



Wykres 5. Ilość ludności w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym w latach

2010 i 2012


W 2012r. 4 gminy osiągnęły dodatni przyrost naturalny: Gmina Przemyśl (3,3), Gmina Orły (3,1),

Gmina Medyka (2,5), Gmina Krasiczyn (1,8). W pozostałych gminach przyrost naturalny był

ujemny: Gmina Żurawica (-0,1), Miasto Przemyśl (-1,0). W stosunku do danych o przyroście

naturalnym 2010 roku, 2 gminy zanotowały wzrost, a 4 gminy spadek przyrostu naturalnego.

Przedstawione powyżej dane świadczą o powolnym starzeniu się społeczności MOF Przemyśl.

W dłuższej perspektywie może to prowadzić do powstania luki demograficznej. Wówczas

kolejne roczniki osiągające wiek aktywności zawodowej nie będą w stanie zastąpić osób

opuszczających rynek pracy.

Rynek pracy

Przeprowadzona po 1989 roku restrukturyzacja gospodarki przejawiająca się likwidacją

dominujących podmiotów gospodarczych, skutkowała pojawieniem się długotrwałego

i strukturalnego bezrobocia. W konsekwencji nastąpił wzrost ubóstwa, prowadzący do powstania

negatywnych zjawisk takich jak wykluczenie społeczne.

Wskaźnik bezrobocia mierzony jako udział zarejestrowanych bezrobotnych w liczbie ludności

w wieku produkcyjnym w roku 2012 w obrębie MOF Przemyśl był wyższy niż w województwie


str. 21



podkarpackim i jego wartość uśredniona wynosiła 12,2%. Chociaż od roku 2010 obserwujemy

zmiany tego wskaźnika (w 3 gminach uległ obniżeniu a w 3 podwyższeniu), to tylko w jednej

gminie wskaźnik ten był niższy niż średnia dla województwa podkarpackiego wynosząca 11,3%.

Jest to Gmina Orły (10,6%). W pozostałych gminach tworzących przedmiotowy obszar

funkcjonalny wskaźnik bezrobocia wynosił: Gmina Przemyśl (11,8%), Gmina Medyka (12,1%),

Gmina Żurawica (12,3%), Miasto Przemyśl (12,8%), Gmina Krasiczyn (13,8%).

Wykres 6. Wskaźnik bezrobocia w roku 2012


Problem bezrobocia potwierdzają również dane Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Rzeszowie.

Nie ma danych dotyczących stopy bezrobocia w ujęciu gminnym, dlatego też wykorzystano

informacje odnoszące się do powiatów. Na koniec października 2013r. stopa bezrobocia

wyniosła w powiecie przemyskim 20,4%, w Mieście Przemyślu 17,6%. W analogicznym okresie

stopa bezrobocia w Polsce wynosiła 13,0%, a w województwie podkarpackim -15,6%.

Dla porównania najniższa stopa bezrobocia była w miastach Warszawa i Sopot – 4,8% oraz

w powiecie ziemskim wrocławskim – 5,2%. Oznacza to, że w stosunku do średniej krajowej

poziom bezrobocia w powiecie przemyskim wynosił 156,92%, a w Mieście Przemyślu 135,38%.

Utrzymująca się wysoka stopa bezrobocia może wynikać ze zmniejszającej się liczby podmiotów

gospodarczych działających w MOF Przemyśl, a zwłaszcza może być rezultatem spadku liczby

osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Jednocześnie wzrost liczby spółek


str. 22



niekoniecznie musi wpływać korzystnie na rynek pracy, zwłaszcza gdy w ramach działań

innowacyjnych praca ludzka zastępowana jest wydajniejszymi technologiami.

Pomoc społeczna

Problemy z funkcjonowaniem rynku pracy powodują utrzymywanie się sfery ubóstwa

i konieczność korzystania z pomocy społecznej. Zarówno na Miejskim Obszarze Funkcjonalnym

Przemyśl, jak i w przypadku większości (4 z 6) gmin go tworzących, wskaźnik udziału osób

w gospodarstwach domowych korzystających ze środowiskowej pomocy społecznej w ludności

ogółem w 2012r. przekraczał średnią w województwie. Na obszarze funkcjonalnym wartość

uśredniona tego wskaźnika w 2012r. wynosiła 14%, przy 11% na Podkarpaciu. Jak już

wspomniano wynika to z negatywnych zjawisk jakie towarzyszyły przemianom

zapoczątkowanym w 1989r.

Powyższy problem w największym stopniu dotyczy: Gminy Przemyśl (17,8%), Gminy Krasiczyn

(17,6%), Gminy Medyka (13,9%), Gminy Orły (13,6%). Analizowany wskaźnik przyjmuje wartość

poniżej średniej w województwie, w Gminie Żurawica (10,8%) i w Mieście Przemyślu (10,5%).

Należy podkreślić, że w 5 gminach należących do MOF Przemyśl przytoczony wskaźnik

w stosunku do roku 2010 uległ spadkowi, a tylko w Gminie Orły uległ zwiększeniu.

Wykres 7. Udział osób w gospodarstwach domowych korzystających ze środowiskowej pomocy społecznej

w ludności ogółem w gminach należących do MOF Przemyśl w latach 2010 i 2012



str. 23



Aktywność ludności

We współczesnym świecie kluczowym problemem przy analizie strefy społecznej jest określenie

aktywności lokalnej. Aktywność społeczności lokalnej wynika z poziomu kapitału społecznego,

a ten jest obecnie jednym z najważniejszych endogenicznych czynników rozwoju lokalnego

i regionalnego. Odzwierciedleniem aktywności społecznej jest rozwój organizacji

pozarządowych, w tym fundacji i stowarzyszeń.

Aktywność społeczna mierzona liczbą organizacji pozarządowych na 10 tys. mieszkańców

w obrębie MOF Przemyśl wynosi 30,5. Najwięcej organizacji pozarządowych w stosunku do

potencjału demograficznego funkcjonuje w Mieście Przemyślu (47). W gorszej sytuacji znajdują

się Gmina Medyka (33), Gmina Orły (33) i Gmina Przemyśl (29). W pozostałych gminach

przedmiotowego obszaru funkcjonalnego wskaźnik aktywności społecznej jest niższy – wpływa

to na osłabienie ich potencjału społecznego a w konsekwencji obniżenie potencjału

rozwojowego gmin.

Wykres 8. Fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne na 10 tyś. mieszkańców w roku 2012

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50



str. 24



Edukacja

Potencjał społeczny w długim okresie budowany jest poprzez przełamywanie barier w zakresie

dostępu do edukacji. Dotyczy to zwłaszcza okresu przedszkolnego. Dostęp do przedszkoli

umożliwia również podjęcie zatrudnienia przez obojga rodziców, a tym samym sprzyja

ograniczeniu sfery ubóstwa. W 2012r. w MOF Przemyśl funkcjonowały 43 przedszkola,

dysponujące łącznie 3 014 miejscami. W stosunku do 2010 roku liczba przedszkoli zwiększyła

się o 11 (dynamika 134), a liczba miejsc o 630 (dynamika 126). Jednocześnie liczba dzieci

korzystających z opieki przedszkolnej wzrosła z 2 427 do 2 744 (dynamika 113). Z powyższych

danych wynika, że w skali całego przedmiotowego obszaru funkcjonalnego liczba oferowanych

w przedszkolach miejsc jest większa niż liczba dzieci w nich zapisanych. W 2012r. pozostało

270 wolnych miejsc. Najwięcej przedszkoli było zlokalizowanych ma terenie Miasta Przemyśl –

22, które oferowało łącznie 2 196 miejsc. Zarówno liczba przedszkoli, jak i miejsc wzrosła

w stosunku do 2010 roku, a wskaźnik dynamiki kształtował się odpowiednio na poziomie 116

i 123. W tym samym czasie liczba dzieci uczęszczających do przedszkoli zwiększyła się z 1 822

do 1 988 (dynamika 109). Z dostępnych danych wynika, że limit miejsc nie został

wykorzystywany. W 2012 roku pozostało wolnych 208 miejsc i to pomimo nasilających się

działań rządowych zmierzających do objęcia opieką przedszkolną coraz młodszych roczników.

W stosunku do roku 2010 w żadnej z gmin Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl nie

zmniejszyła się liczba przedszkoli, ale w Gminie Medyka pozostała ona bez zmian (1) oferując

58 miejsc – wszystkie miejsca były zajęte. W gminach: Krasiczyn i Żurawica liczba przedszkoli

wzrosła odpowiednio z 2 do 3 i z 5 do 6. Dzięki temu w roku 2012 nie powtórzyła się sytuacja

brakujących miejsc w przedszkolach. Gmina Krasiczyn dysponowała 140 miejscami z których

tylko 16 było niewykorzystanych, Gmina Żurawica posiadała 266 miejsc z których tylko

2 pozostawały wolne. W pozostałych gminach MOF Przemyśl w roku 2012 zanotowano dużo

większą dynamikę wzrostu miejsc w przedszkolach. W Gminie Orły ilość przedszkoli zwiększyła

się w porównaniu z 2010 rokiem z 1 do 3, ilość miejsc zwiększyła się z 76 do 160 (dynamika

210). Pomimo dużego wzrostu, ilość dzieci uczęszczających do przedszkoli wzrosła tylko z 76

do 121 (dynamika 159), pozostawało więc 39 wolnych miejsc. W Gminie Przemyśl zanotowano

dwukrotny wzrost liczby przedszkoli z 4 do 8, jednak ilość miejsc zwiększyła się tylko z 180 do

194 (dynamika 108). Liczba uczęszczających dzieci wyniosła 189, tak więc tylko 5 miejsc

pozostało wolnych.


str. 25



Wykres 9. Dostępność i liczba dzieci korzystających z opieki przedszkolnej na terenie MOF Przemyśl

w latach 2010 i 2012


Istotną kwestią związaną ze sferą społeczną jest edukacja. W obrębie MOF Przemyśl

zaobserwować można ogólną tendencję zmniejszania się liczby uczniów. W latach 2010-2012

liczba uczniów szkól podstawowych spadła z 6 471 do 6 125, a gimnazjów z 4 107 do 3 679.

Wprawdzie w analogicznym okresie zjawisko powyższe wystąpiło również w całym

województwie podkarpackim, to jednak na MOF Przemyśl proces ten następuje szybciej.

Wyjątkiem od powyższej reguły jest Gmina Orły, w której w latach 2010-2012 liczba

gimnazjalistów zwiększyła się z 332 do 338 (dynamika 102) oraz Gmina Krasiczyn, gdzie liczba

uczniów szkół podstawowych wprawdzie spadła z 237 do 233 (98) lecz wskaźnik dynamiki jest

większy niż dla całego województwa (96).

W przypadku szkolnictwa podstawowego największe natężenie niniejszego zjawiska

zaobserwować można w Gminie Medyka (wskaźnik dynamiki 93), Gminie Orły (94) oraz Gminie

Przemyśl (94). W przypadku gimnazjów w najgorszej sytuacji znajduje się Gmina Krasiczyn (83),

najlepszej (poza Gminą Orły) Miasto Przemyśl (90). Aktualna sytuacja szkolnictwa

podstawowego i gimnazjalnego w MOF Przemyśl wynika nie tylko z obserwowanego niżu

demograficznego ale również z odpływu ludności spowodowanego sytuacją ekonomiczną.


str. 26



Wykres 10. Liczba uczniów szkół podstawowych i gimnazjów na terenie MOF Przemyśl w latach

2010 i 2012


W zakresie infrastruktury edukacyjnej, mierzonej liczbą szkół podstawowych i gimnazjalnych

w Miejskim Obszarze Funkcjonalnym Przemyśl w latach 2010-2012 panuje względna

stabilizacja. Tylko w Mieście Przemyślu zostały zlikwidowane 2 szkoły podstawowe i przybyło

1 gimnazjum. W obrębie całego MOF Przemyśl funkcjonuje 46 szkół podstawowych

i 28 gimnazjów. Najwięcej szkół zlokalizowanych jest w Mieście Przemyślu (13 i 14), Gminie

Żurawica (10 i 4), Gminie Przemyśl (8 i 6), Gminie Orły (8 i 2), Gminie Medyka (5 i 1) oraz

Gminie Krasiczyn (2 i 1).

Na obszarze MOF Przemyśl szkolnictwo ponadgimnazjalne funkcjonuje tylko w Mieście

Przemyślu. Znajdują się tutaj 4 licea ogólnokształcące dla młodzieży kształcące 1 986 uczniów,

2 licea specjalne oraz 3 uzupełniające licea ogólnokształcące specjalne. W 2012r.

funkcjonowało 5 techników do których uczęszczało 1 898 uczniów oraz 2 technika specjalne.

Odmienny problem stanowi sytuacja szkolnictwa zawodowego. Wprawdzie ilość szkół

zawodowych od 2010r. nie uległa zmianie (2), jednak ilość uczniów spadła z 824 do 722.

Młodzież niepełnosprawna i upośledzona umysłowo ma możliwość kształcenia się

w 3 zasadniczych szkołach zawodowych specjalnych.


str. 27



O jakości kształcenia w MOF Przemyśl świadczy średnia zdawalność matur. Średnia

zdawalność matur, mierzona jako iloraz liczby osób zdających przez liczbę osób

przystępujących do egzaminu wynosiła 87% w całej sesji 2012r. i była wyższa od średniej

województwa podkarpackiego (84%). Zdawalność matur odmiennie kształtowała się w średnich

szkołach zawodowych i liceach ogólnokształcących. W średnich szkołach zawodowych

zdawalność matur na MOF Przemyśl w maju 2012r. wyniosła 64,9%, natomiast w liceach

ogólnokształcących - 90%.

Dodatkowo należy pamiętać, że współczesna gospodarka wymaga podnoszenia kwalifikacji

przez całe życie. Dlatego też ważna jest możliwość podnoszenia kwalifikacji w szkołach

policealnych dla dorosłych. W roku 2012 szkoły takie funkcjonowały tylko w Mieście Przemyślu.

W 3 szkołach liczba uczniów wynosiła 275. Obok wyżej wymienionych szkół funkcjonują:

gimnazjum dla dorosłych (1), licea ogólnokształcące i uzupełniające ogólnokształcące dla

dorosłych (11), niepubliczne szkoły policealne (8)

Rozwój gospodarki opartej na nowych technologiach wymaga współpracy świata biznesu

i nauki. Jednak możliwości rozwoju szkolnictwa wyższego w MOF Przemyśl są mocno

ograniczone. Funkcjonujące uczelnie nastawione są na kształcenie studentów, w mniejszym

stopniu na badania, w tym o potencjale komercyjnym. Dodatkowo kadrę naukową stanowią

w większości pracownicy rzeszowskich uczelni, prowadzący badania w swoich macierzystych

jednostkach. Również studenci preferują naukę w większych ośrodkach akademickich

(Rzeszów, Kraków, Lublin), które oferują nie tylko większe możliwości studiowania ale także

bogatą ofertę kulturalną i rozrywkową. Największymi uczelniami w obrębie MOF Przemyśl są

Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska, Wyższa Szkoła Prawa i Administracji,

Wyższa Szkoła Gospodarcza oraz Wyższe Seminarium Duchowne. W ostatnich latach

odnotowuje się systematyczny spadek liczby studentów, których ilość na wszystkich uczelniach

w roku akademickim 2012/2013 wyniosła około 1 900.

Zdrowie

Na potencjał sfery społecznej wpływ ma infrastruktura zdrowotna. Analiza tego problemu

napotyka na duże bariery z uwagi na brak danych publikowanych dla gmin. Z dostępnych

informacji wynika, że na Miejskim Obszarze Funkcjonalnym Przemyśl w latach 2010-2012

zwiększyła się liczba zakładów opieki zdrowotnej z 51 do 68. W ujęciu gminnym 3 gminy

utrzymało stan z 2010r.: Gmina Krasiczyn (2), Gmina Orły (4), Gmina Żurawica (5), Gmina

Medyka zanotowała spadek ilości z 2 do 1. W Gminie Przemyśl nie funkcjonuje żaden zakład


str. 28



opieki zdrowotnej. Ponad 82% wszystkich zakładów opieki zdrowotnej funkcjonuje w Mieście

Przemyślu. Zanotowano tutaj wzrost ilości placówek z 38 w roku 2010 do 56 w 2012 roku.

W obrębie MOF Przemyśl znajdują się 2 szpitale: Wojewódzki Szpital w Przemyślu prowadzony

przez Samorząd Województwa Podkarpackiego oraz Szpital Miejski (dawny 114 Szpital

Wojskowy) z Przychodnią prowadzony przez Samorząd Miasta Przemyśla które w sumie

dysponują 944 łóżkami.

Kultura

W dzisiejszych czasach szczególnie istotne znaczenie dla sytuacji społeczno-gospodarczej

danego terytorium ma potencjał kulturalny. Zwłaszcza jeżeli przyjmiemy, że podstawą rozwoju

tzw. przemysłów kreatywnych jest klasa twórcza, która podejmując decyzję o miejscu osiedlenia

się bierze pod uwagę poziom kultury. W MOF Przemyśl funkcjonuje 1 kino oraz Teatr Fredreum

– najstarszy teatr amatorski w Polsce. Potencjał kulturalny przedmiotowego obszaru

funkcjonalnego uzupełniają lokalne ośrodki kultury, niejednokrotnie finansowane przez gminy

i użytkujące ich majątek. Na terenie MOF Przemyśl w 2012r. znajdowało się 5 muzeów (23 515

zwiedzających), 22 instytucje kultury oraz 26 zespołów artystycznych.

Wykres 11. Zwiedzający muzea w roku 2010 i 2012 (w tys.)



str. 29



Jednocześnie na obszarze Miejskim Obszarze Funkcjonalnym Przemyśl odbywają się liczne

imprezy kulturalne. Najważniejsze z nich to: Międzynarodowe Warsztaty Muzyki Gospel,

Międzywojewódzki Przegląd Dziecięcych Zespołów Tańca Ludowego „Taneczny Krąg”,

Podkarpacki Jarmark Turystyczny, Ogólnopolski Festiwal Kapel Folkloru Miejskiego,

Międzynarodowe Triennale Malarstwa Euroregionu Karpaty „Srebrny Czworokąt”, Festiwal

Filmów Kina Niezależnego, Piknik Życia Podkarpackiego, Przemyska Wiosna Poetycka,

Przemyska Wiosna Fredrowska, Święto Zamku Kazimierzowskiego, Świętojańska Noc Jazzowa,

Międzynarodowy Festiwal Dziecięcych Zespołów Folklorystycznych, Święto Fajki, Święto Miodu,

Doroczna Nagroda Artystyczna im. Mariana Stroińskiego, Wielkie Manewry Szwejkowskie

Twierdzy Przemyśl, Salezjańskie Lato Muzyczne, Dni Patrona miasta Przemyśla Świętego

Wincentego „Wincentiada”, Europejskie Dni Dobrosąsiedztwa, Dni Kultury Chrześcijańskiej,

Jazz nad Sanem, Ogólnopolski Turniej Tańca Towarzyskiego, Przemyska Jesień Teatralna,

Przemyska Jesień Muzyczna, Festiwal Muzyki Akordeonowej, Przemyskie Rekonstrukcje

Historyczne upamiętniające ważne wydarzenia, Święto Pieroga w Gminie Przemyśl, Powitanie

Lata i Puchar Wójta w Gminie Medyka.

Sfera infrastrukturalna

Infrastruktura wodno-kanalizacyjna

Na przestrzeni lat 2010-2012 odsetek ludności korzystającej z sieci wodociągowej na terenie

MOF Przemyśl nieznacznie wzrósł z 87,4% do 87,6% (wskaźnik dynamiki 100,2). W większym

stopniu zwiększyła się dostępność do sieci kanalizacyjnej – z 73% w 2010r. do 75,9% w roku

2012 (dynamika 104). Podstawowe wskaźniki dostępności do omawianych mediów kształtują się

powyżej średniej w województwie podkarpackim, która wynosi odpowiednio 76,1% i 61,5%

Sytuacja MOF Przemyśl jest zróżnicowana. Z dostępnych danych wynika, że od 2010r. do

2012r. nie nastąpiła wyraźna zmiana dostępności ludności do sieci wodociągowej i utrzymuje się

ona w gminach na następującym poziomie: Gmina Orły (97%, wskaźnik dynamiki 100,1), Miasto

Przemyśl (94,5%, 100,2), Gmina Medyka (94,2%, 100), Gmina Żurawica (93,6%, 100,1).

Dostępność do sieci wodociągowej na terenie Gminy Krasiczyn wynosi 62,9%, a wskaźnik

dynamiki kształtuje się na poziomie 101,3. Najbardziej ograniczony dostęp do sieci

wodociągowej posiadają mieszkańcy Gminy Przemyśl (36,6%). Pomimo najwyższego


str. 30



wskaźnika dynamiki przyrostu osób korzystających z instalacji (107) będącego wynikiem

największego wzrostu długości wodociągów (od 59,2 km w 2010r. do 62,1 km w 2012r.,

wskaźnik dynamiki 104,9) oraz największej dynamice wzrostu ilości przyłączy (wskaźnik 108,6),

nie można stwierdzić, aby dystans do pozostałych gmin przedmiotowego obszaru

funkcjonalnego uległ wyraźnemu zmniejszeniu. Poniższy wykres przedstawia liczbę osób

korzystających z sieci wodociągowej na obszarze MOF Przemyśl.

Wykres 12. Ludność korzystająca z sieci wodociągowej w tyś. w 2012 roku


Wskaźniki dynamiki przyrostu infrastruktury wodociągowej (długość sieci, ilość przyłączy) na

pozostałym terenie MOF Przemyśl przyjmują wartości w granicach od 97,2 do 103,6.

Najdłuższą, czynną sieć wodociągową wg danych na 2012r. posiada Miasto Przemyśl – 148 km

przy 4 719 przyłączach prowadzących do budynków mieszkalnych.

W przypadku dostępności do sieci kanalizacyjnej Miejski Obszar Funkcjonalny Przemyśl

znajduje się w lepszej sytuacji niż województwo podkarpackie i główną barierą w dalszym

rozwoju sieci jest brak środków na inwestycje oraz koszt późniejszego utrzymania. Na

obszarach wiejskich w najmniejszym zakresie sieć kanalizacyjna jest rozwinięta (podobnie jak

wodociągowa) w Gminie Przemyśl. Korzystający na tym terenie z sieci stanowią tylko 36% ogółu

ludności. W pozostałych gminach należących do MOF Przemyśl, dostępność mieszkańców do

kanalizacji wynosi: Gmina Krasiczyn (58,7%), Gmina Żurawica (61,9%), Gmina Orły (63,7%),


str. 31



Gmina Medyka (69,3%), Miasto Przemyśl (88,7%). W stosunku do 2010r., najwyższą dynamikę

w rozwoju długości czynnej sieci kanalizacyjnej oraz połączeń prowadzących do budynków

mieszkalnych osiągnęła Gmina Przemyśl – wskaźniki dynamiki wyniosły odpowiednio 157,1 oraz

137,3. W pozostałych gminach należących do MOF Przemyśl, wskaźniki dynamiki wyniosły:

Gmina Orły (135,2 i 123,7), Gmina Krasiczyn (112,1 i 103,0), Gmina Medyka (100,0 i 114,3),

Gmina Żurawica (99,1 i 104,4) oraz Miasto Przemyśl (104,7 i 103,5). Poniższy wykres

przedstawia liczbę osób korzystających z sieci kanalizacyjnej na terenie MOF Przemyśl.

Wykres 13. Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej w tyś. w 2012 roku


Z oczyszczalni ścieków korzysta przeszło 78,9% mieszkańców Miejskiego Obszaru

Funkcjonalnego Przemyśl, przy średniej wynoszącej dla województwa podkarpackiego 68,7%.

W 2010r. odsetek ludności korzystającej z oczyszczalni wynosił 76,4% (wskaźnik dynamiki

103,3). Na obszarze MOF Przemyśl, ilość ludności korzystającej z oczyszczalni ścieków

w 2012r. w zależności od miejsca zamieszkania wynosiła: Miasto Przemyśl (92,1%), Gmina

Medyka (85,4%), Gmina Żurawica (74,1%), Gmina Orły (68,8%) oraz Gmina Krasiczyn (64%).

W Gminie Przemyśl odsetek mieszkańców wyniósł tylko 14,1%, lecz teren ten jako najszybciej

rozwijający się pod względem infrastruktury wodno-kanalizacyjnej osiągnął największy przyrost

ludności korzystającej z oczyszczalni ścieków – z 478 osób w 2010r. do 1 424 w 2012r.

(wskaźnik dynamiki 298).


str. 32



Gospodarka odpadami

Kolejną kwestią wymagającą analizy jest problem gospodarki odpadami prowadzonej w MOF

Przemyśl, gdzie zbierane jest rocznie około 25 430 ton odpadów zmieszanych, z czego ponad

17 370 ton pochodzi z gospodarstw domowych. Na terenie gmin wchodzących w skład MOF

usytuowane jest tylko jedno składowisko na odpady komunalne, które znajduje się na terenie

Miasta Przemyśla i zapewnia utylizację odpadów przez ich składowanie. Zarządza nim Zakład

Usług Komunalnych Sp. z o.o. Aktualnie eksploatowane są kwatery o łącznej powierzchni

3,78 ha i pojemności składowania 574 000 m³. Przewiduje się, że około roku 2017 konieczne

będzie rozpoczęcie budowy kolejnych kwater, co pozwoli uzyskać docelową pojemność

składowiska wynoszącą 6,63 ha przy pojemności składowania 1 200 000 m³. Standardy

europejskie oraz polskie prawo narzucają sukcesywne eliminowanie składowania odpadów

przede wszystkim biodegradowalnych jako formy ich utylizacji. W związku z tym konieczna jest

w najbliższym czasie budowa w sąsiedztwie składowiska stacji segregacji odpadów wraz

z kompostownią. Odpady zebrane na terenie gmin wchodzących w skład przedmiotowego

obszaru funkcjonalnego są kierowane na w/w składowisko w Przemyślu oraz na składowisko

odpadów komunalnych w miejscowości Młyny w sąsiadującej z MOF Przemyśl Gminie

Radymno. Poniższy wykres przedstawia procentowy udział zebranych odpadów na terenie

Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl.

Wykres 14. Procentowy udział zebranych odpadów zmieszanych na terenie MOF Przemyśl w 2012 roku



str. 33



Na coraz szerszą skalę prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów. W gminach prowadzony

jest system umowny bezpośredniego odbierania odpadów od właścicieli nieruchomości.

W mieście Przemyśl od kilku lat funkcjonują dwa systemy zbiórki tj. „gniazdowy” i „u źródła” oraz

indywidualne systemy zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, leków, baterii,

akumulatorów itp.

Analiza gospodarki odpadami wykazała, że nie wszyscy mieszkańcy MOF Przemyśl mają

podpisane umowy na odbiór odpadów a część pomimo zawartych umów nie korzysta z usług

przewoźników. Taki stan rzeczy powoduje często niekontrolowane wprowadzanie odpadów do

środowiska. Na terenie przedmiotowego obszaru funkcjonalnego w roku 2012 zlikwidowano

łącznie 10 dzikich wysypisk śmieci. W celu ograniczenia składowania odpadów w sposób

niekontrolowany koniecznym się wydaje stworzenie spójnego dla MOF Przemyśl systemu

gospodarowania odpadami oraz otwarcie na terenach poszczególnych gmin punktów

selektywnej zbiórki odpadów.

Infrastruktura mieszkaniowa. Rewitalizacja obszarów cennych kulturowo i przemysłowo

W latach 2010-2012 zarówno na terenie MOF Przemyśl jak i we wszystkich gminach tworzących

go nastąpił wzrost zasobów mieszkaniowych. Na terenie Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego

Przemyśl ilość mieszkań ogółem wzrosła z 34 971 do 35 423 (wskaźnik dynamiki 101,3).

W największym stopniu zasoby mieszkaniowe powiększyły gminy MOF Przemyśl, w których

wskaźnik dynamiki był większy niż średni dla województwa podkarpackiego (101,7): Gmina

Przemyśl (104,7), Gmina Krasiczyn (104,3), Gmina Żurawica (102,1), Gmina Medyka (101,9)

oraz Gmina Orły (101,8). W Mieście Przemyślu wskaźnik wzrostu zasobów mieszkaniowych nie

przekroczył wskaźnika dla województwa i wyniósł 100,6.

Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania wyrażona w [m²], przypadająca na 1 osobę

w 2012r. w poszczególnych gminach wynosiła: Gmina Medyka (21,0), Miasto Przemyśl (23,0),

Gmina Krasiczyn (24,2), Gmina Orły (24,2), Gmina Żurawica (25,1) oraz Gmina Przemyśl (26,3),

przy średniej dla województwa wynoszącej 23,7 m². Należy zwrócić uwagę na minimalny wzrost

przeciętnej powierzchni przypadającej na jedną osobę we wszystkich gminach należących do

MOF Przemyśl w odniesieniu do 2010r. Jest to efekt większego wzrostu zasobów

mieszkaniowych w stosunku do przyrostu ilości mieszkańców w poszczególnych gminach.


str. 34



Wskaźnikiem, który pokazuje sytuację mieszkaniową na terenie Miejskiego Obszaru

Funkcjonalnego Przemyśl jest również ilość osób przypadająca na 1 mieszkanie. Poniższy

wykres przedstawia liczbę osób przypadająca na 1 mieszkanie.

Wykres 15. Liczba osób przypadająca na 1 mieszkanie


Należy podkreślić, że na rynku dominują mieszkania średnio powierzchniowe, na co dobrym

przykładem jest jedyne miasto Przemyśl na terenie MOF Przemyśl. W roku 2012 przeciętna

powierzchnia użytkowa jednego mieszkania wyniosła 60,6 m², a średnia powierzchnia jednej

izby wyniosła 17,8 m².

Zgodnie z założeniami Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego

oraz Lokalnym Programem Rewitalizacji Miasta Przemyśla na lata 2010-2015, na terenie miasta

Przemyśla znajdują się cenne historycznie i kulturowo układy przestrzenne wymagające ochrony

i rewitalizacji. Układ urbanistyczny miasta jest wpisany do rejestru zabytków nieruchomych

województwa podkarpackiego pod numerem –A-705/709. W myśl przyjętej klasyfikacji są to

układy przestrzenne zaliczone do:


str. 35



‐ Strefy „A” – ścisłej ochrony konserwatorskiej – obszar obejmujący układ urbanistyczny

i zabudowę Starego Miasta i części dzielnicy Zasanie przylegającej do Placu Konstytucji

‐ Strefy „B” – pośredniej ochrony konserwatorskiej – obszar obejmujący układ

urbanistyczny i zabudowę śródmiejską XIX/XX wieczną

‐ Strefy „C” – ochrony krajobrazowej – obszar wewnętrznego pierścienia fortów Twierdzy

Przemyśl

Dodatkowo MOF Przemyśl musi zmierzyć się z problemem rewitalizacji obszarów

powojskowych i popegeerowskich, poprzemysłowych oraz pokolejowych. Terenem

wymagającym zagospodarowania jest również obszar starorzecza Sanu, leżący na terenie

miasta Przemyśla. Są to tereny wymagające poprawy estetyki przestrzeni oraz poprawę stanu

środowiska.

Infrastruktura drogowa i kolejowa. Dostępność komunikacyjna

Kluczowy dla sytuacji Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl jest rozwój infrastruktury

drogowej. Jej zewnętrzny układ tworzony jest przez sieć dróg krajowych i wojewódzkich. Przez

teren MOF Przemyśl przebiega droga krajowa nr 28 (Zator - Nowy Sącz – Krosno – Przemyśl –

Medyka - granica Państwa), nazywana także trasą karpacką i droga krajowa nr 77 (Lipnik –

Stalowa Wola – Jarosław – Przemyśl), oraz trzy drogi wojewódzkie: nr 881 (Sokołów Małopolski

- Łańcut – Kańczuga – Żurawica), nr 884 (Domaradz – Bachórz – Przemyśl) oraz nr 885

(Przemyśl – Hermanowice – granica Państwa). Szczególnie istotne znaczenie dla rozwoju

potencjału gospodarczego i dostępności komunikacyjnej obszaru ma autostrada A4 z węzłem

z drogą krajową nr 77 w Gminie Radymno w odległości 14 km od miasta Przemyśl. Większość

wskazanych dróg posiada niskie parametry techniczne a ich stan, pomimo wielu remontów

przeprowadzonych w minionych latach, oceniany jest jako dostateczny. Są to drogi

jednojezdniowe, co przy wzmożonym rozwoju transportu samochodowego nie gwarantuje

odpowiedniej przepustowości i może być barierą rozwoju gospodarki.


str. 36



Rysunek 4. Infrastruktura drogowa i kolejowa Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl

W roku 2012 otwarto wschodnią, dwupasmową drogę obwodową Przemyśla z wiszącym

mostem oraz estakadą dojazdową, w którą wchodzi całościowo droga krajowa nr 77, łącząc się

z drogą nr 28. Pozwoliła ona na wyeliminowanie ruchu tranzytowego z centrum miasta i ułatwiła

dojazd do przejścia granicznego z Ukrainą w Medyce. W roku 2013 rozpoczęła się realizacja

kolejnej inwestycji drogowej, tj. budowa drugiej części obwodnicy, która połączy drogę krajową

nr 28 z drogą wojewódzką nr 885. Prace budowlane mają potrwać do końca 2015r.

Wewnętrzny układ komunikacyjny tworzą drogi powiatowe i gminne. GUS nie publikuje

informacji dotyczących infrastruktury drogowej w ujęciu gminnym. Punktem odniesienia sytuacji

w MOF Przemyśl mogą być informacje dostępne dla powiatu przemyskiego i miasta Przemyśl.

W latach 2010–2012 łączna długość dróg gminnych o twardej nawierzchni na terenie powiatu

przemyskiego i Miasta Przemyśla zwiększyła się z 332,9 km do 382,2 km, natomiast długość

dróg o nawierzchni gruntowej zmniejszyła się z 541 km do 520,4 km. W przypadku dróg

powiatowych na terenie powiatu ziemskiego ich długość nie uległa zmianie i wynosiła 434,6 km


str. 37



dróg o nawierzchni twardej i 48 km o nawierzchni gruntowej. Na terenie powiatu ziemskiego

długość dróg o nawierzchni twardej zwiększyła się od roku 2010 o 1,9 km i wyniosła 57,3 km.

Podsumowując, sieć drogowa powiatu przemyskiego, na terenie którego jest usytuowany MOF

Przemyśl jest stosunkowo dobrze rozwinięta. Świadczą o tym także takie wskaźniki jak długość

dróg przypadająca na 100 km² oraz na 10 tys. mieszkańców w porównaniu z sąsiadującymi

powiatami.

Wykres 16. Długość dróg w [km] w roku 2012

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

120,0

Drogi gminne i powiatoweo twardej nawierzchnni na

100 km²

Drogi gminne i powiatoweo twardej nawierzchnni na

10 tyś. ludności

59,7

97,6

79,2

66,5

44,0

100,5

Powiat z.Przemyśl

Powiat jarosławski

Powiat lubaczowski


Uzupełnienie sieci dróg stanowi transport kolejowy. Stan infrastruktury kolejowej na terenie

Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl uznać można najwyżej za przeciętny i dotyczy to

zarówno obiektów dworcowych jak i linii kolejowych. Ze względu na ukształtowanie terenu, układ

połączeń kolejowych to tranzytowa magistrala kolejowa E30, łącząca równoleżnikowo Niemcy

z Ukrainą przez całą południową Polskę. Linia ta ma istotne znaczenie gospodarcze zarówno

w przewozach pasażerskich jak i towarowych. MOF Przemyśl posiada bezpośrednie połączenie

z Przemyśla do głównych ośrodków Ukrainy oraz dogodne połączenia kolejowe przez Rzeszów,

Kraków i Warszawę do wszystkich większych miast w Polsce. Po zakończeniu remontu odcinka

torów do Rzeszowa i zwiększeniu dopuszczalnej prędkości pociągów do 120km/h, atrakcyjność

tego środka transportu na pewno wzrośnie. Jedną z najbardziej charakterystycznych inwestycji


str. 38



dotyczących transportu kolejowego był zakończony w 2012r. generalny remont budynku Dworca

Kolejowego Przemyślu, który przywrócił temu zabytkowemu obiektowi dawny blask i świetność.

Infrastruktura drogowa i kolejowa wpływa na dostępność gmin MOF Przemyśl dla pasażerów

komunikacji publicznej. System transportu zbiorowego opiera się głównie na transporcie

autobusowym, przy czym środek ciężkości wyraźnie przesuwa się w stronę sektora prywatnego.

Funkcjonuje bardzo dużo prywatnych firm przewozowych, które obsługują lokalne linie

komunikacyjne oraz biegnące do innych miejscowości województwa podkarpackiego. Pomimo

dobrze rozwiniętej sieci drogowej, w wielu publicznej a dostępność komunikacji prywatnej jest

niezadowalająca.

Infrastruktura energetyczna

Czynnikiem wpływającym na sytuację społeczno-gospodarcza na Miejskim Obszarze

Funkcjonalnym Przemyśl jest infrastruktura energetyczna. Gminy wchodzące w skład MOF

Przemyśl posiadają dobrze rozwiniętą sieć elektroenergetyczną opartą na systemie

napowietrznych linii średniego napięcia zasilających stacje transformatorowe słupowe

i naziemne SN/NN. System elektroenergetyczny Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl

w pełni zabezpiecza aktualne potrzeby mieszkaniowe i gospodarcze. GUS nie publikuje

informacji dotyczących infrastruktury energetycznej oraz zużycia energii elektrycznej w ujęciu

gminnym. Punktem odniesienia sytuacji na przedmiotowym obszarze funkcjonalnym mogą być

informacje dostępne dla powiatu przemyskiego i Miasta Przemyśla. Poniższy wykres

przedstawia zużycie energii elektrycznej w [kWh] na niskim napięciu na 1 mieszkańca na tle

powiatów jarosławskiego, lubaczowskiego oraz powiatu ziemskiego oraz grodzkiego:

Wykres 17. Zużycie energii elektrycznej w [kWh] na niskim napięciu na 1 mieszkańca w latach 2010,2012



str. 39



Dodatkowo kluczowym problemem, zwłaszcza w kontekście polityki Unii Europejskiej, jest

wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (OZE). W ciągu dwóch ostatnich lat liczba elektrowni

wiatrowych wzrosła dwukrotnie i obecnie w naszym kraju działa ich wg. danych Urzędu

Regulacji Energetyki ponad 500. W województwie podkarpackim w 2012r. było 18 elektrowni

wiatrowych, co lokuje nas na 7 miejscu w kraju, natomiast moc elektrowni to ponad 52 MW, co

daje nam ósme miejsce w Polsce. Na terenie MOF Przemyśl, w Gminie Orły i Gminie Żurawica

znajduje się farma wiatrowa Hnatkowice - Orzechowce składająca się z 6 turbin zamontowanych

na wieżach o wysokości 78 m, których łączna moc wynosi 12 MW. Na terenie MOF Przemyśl nie

występują elektrownie wodne.

Infrastruktura teleinformatyczna

Współcześnie kluczowe znaczenie dla rozwoju Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl

ma cyfryzacja rozumiana jako powszechny dostęp do szerokopasmowego Internetu zgodnie

z założeniami strategii „Europa 2020” (zwłaszcza inicjatywy Europejska Agenda Cyfrowa), w tym

wolny dostęp do Internetu w przestrzeni publicznej. Na terenie większości gmin mieszkańcy

mają ograniczony dostęp do Internetu szerokopasmowego i korzystają głównie z łączy

internetowych drogą radiową. Obecnie w najlepszej sytuacji znajduje się Miasto Przemyśl. Na jej

terenie działa 3 głównych operatorów telekomunikacyjnych: Telekomunikacja Polska S.A., Netia

i Multimedia Polska. Operatorzy ci świadczą usługi dostępu do Internetu w oparciu o technologię

xDSL o przepustowości od 1Mb/s do 16 Mb/s. Ponadto, w obrębie Przemyśla działa

4 ogólnopolskich operatorów GSM (PTK Centertel, Polkomtel. Polska Telefonia Cyfrowa, P4).

Operatorzy ci świadczą usługi dostępu do Internetu w oparciu o technologię Edge oraz UMTS

o przepustowości od 360 Kb/s do 4 Mb/s. Jest też na terenie gminy kilku lokalnych operatorów

alternatywnych tzw. ISP (ang. Internet Service Provider): InSoft, ALFA-KS, Tel-komp, Netren,

Hyperion, Speed Con, NTECHNIC, E-CONNECT, TOYAnet, MediaHost (źródło: Raport o stanie

miasta Przemyśla). Mieszkańcy i turyści mogą także bezpłatnie korzystać z Internetu poprzez

7 publicznych punktów dostępowych typu HOTSPOT, które stanowią pierwszy etap prac

związanych z budową miejskiej, bezpłatnej sieci szerokopasmowej.

We wrześniu 2013r. została podpisana przez władze województwa umowa na zaprojektowanie,

budowę i świadczenie usług na sieci szerokopasmowej. W województwie podkarpackim

powstanie 2 013 km sieci światłowodowej oraz ponad 200 tzw. węzłów sieci. W ramach

kontraktu wykonawca przeszkoli również bezpłatnie ponad 1 500 osób, które są zagrożone

wykluczeniem cyfrowym. Sieć ma być wybudowana do końca sierpnia 2015r. i razem


str. 40



z zasięgiem oferowanym już przez działających operatorów, obejmie swoim zasięgiem 96,5%

populacji województwa podkarpackiego.

Korzyści płynące z rozwoju informatyzacji na terenie MOF Przemyśl mają wiele płaszczyzn – od

wymiaru pojedynczego obywatela (dostęp do informacji, możliwość zdalnego załatwiania spraw,

telenauka, telepraca itp.), poprzez podmioty gospodarcze (e-biznes, e-commerce) do Jednostek

Samorządu Terytorialnego (udostępnianie informacji, promocja, zarządzanie kryzysowe itp.).

Środowisko naturalne

Obszary o szczególnych walorach przyrodniczych

Miejski Obszar Funkcjonalny Przemyśl posiada niewiele zasobów naturalnych, jednak te z nich,

które są eksploatowane, mają duże znaczenie w skali ponadlokalnej. Do najważniejszych należą

złoża gazu ziemnego, zlokalizowane głównie w Gminie Przemyśl (Jaksmanice, Wapowce)

i Gminie Żurawica (Maćkowice). Są to ważne w skali krajowej złoża wysokokalorycznego gazu

ziemnego, które jednak ze względu na długotrwałą eksploatację są na wyczerpaniu. W związku

z powyższym, praktycznie na terenie całego MOF Przemyśl trwają poszukiwania nowych złóż,

głównie na dużych głębokościach. W Karpatach, na linii Kuźmina – Siedliska, istnieją możliwości

wydobywania łupków bitumicznych. W okolicach Bełwina w Gminie Przemyśl w skałach

fliszowych znajdują się niewielkie złoża rud żelaza, nie mają jednak wartości przemysłowej.

Równocześnie MOF Przemyśl posiada cenne walory przyrodnicze – na jego terenie leżą

obszary objęte programem Natura 2000. W jego ramach na terenie MOF Przemyśl chronione są

zarówno obszary ptasie jak i siedliskowe. Do Specjalnych Obszarów Ochrony wyznaczonych na

podstawie Dyrektywy Siedliskowej zalicza się:

‐ Fort Salis Soglio – Fort I „Salis Soglio” jest jednym z najbardziej monumentalnych

obiektów Twierdzy Przemyśl, usytuowany jest w Gminie Medyka, obszar został włączony

do sieci Natura 2000 ze względu na zimowanie 2 gatunków nietoperzy;

‐ Rzeka San – obszar o powierzchni 1 374,5 ha obejmuje odcinek środkowego Sanu

pomiędzy Sanokiem i Jarosławiem, położony w powiatach sanockim, brzozowskim,

rzeszowskim, jarosławskim oraz przemyskim (obszar należący do MOF Przemyśl

znajduje się w Gminie Krasiczyn, Gminie Orły, Gminie Przemyśl i Gminie Żurawica);


str. 41



‐ Ostoja Przemyska – obszar o powierzchni całkowitej 39 645.2 ha, znajdujący się

w południowo – wschodniej Polsce, na terenie Pogórza Przemyskiego i niewielkiej części

Pogórza Dynowskiego, w Miejskim Obszarze Funkcjonalnym Przemyśl leży na terenie

Gminy Krasiczyn, Gminy Przemyśl i Gminy Żurawica.

Do Obszarów Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000 należy „Pogórze Przemyskie” – obszar

o powierzchni całkowitej 65 366,3 ha położony na terenie województwa podkarpackiego, między

innymi w Gminie Krasiczyn, Gminie Przemyśl i Gminie Żurawica (granica obszaru pokrywa się

częściowo z przebiegiem granicy Parku Krajobrazowego).

Do pozostałych walorów środowiskowych MOF Przemyśl zaliczyć należy:

‐ Park Krajobrazowy Pogórza Przemyskiego, na którego terenie położone są dwie gminy

Obszaru Funkcyjnego: Krasiczyn i Przemyśl;

‐ Przemysko–Dynowski Obszar Chronionego Krajobrazu – tereny chronione ze względu na

wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach;

‐ Rezerwat przyrody „Leoncia” w Tarnawcach gmina Krasiczyn;

‐ Rezerwat leśno–krajobrazowy „Przełom Hołubli” o powierzchni 46,42 ha w miejscowości

Korytniki gmina Krasiczyn i Wapowce gmina Przemyśl;

‐ Rezerwat florystyczny „Szachownica” o powierzchni 16,67 ha położony w Krównikach gmina

Przemyśl;

‐ Rezerwat faunistyczny „Skarpa Jaksmanicka” o powierzchni 1,93 ha w miejscowości

Siedliska na terenie gminy Medyka;

‐ Rezerwat florystyczny ścisły „Winna Góra” o powierzchni 0,10 ha, położony w północnej

części miasta Przemyśl;

‐ Rezerwat florystyczny „Jamy” o powierzchni 2,01 ha w Przemyślu;

‐ Stanowisko dokumentacyjne „Mur Krzeczkowskiego” odsłaniające flisz karpacki

w miejscowości Krzeczkowa gmina Krasiczyn;

‐ Stanowisko dokumentacyjne „Olistolit jurajski” – skałka wapienna w Kruhelu Wielkim.

Stan i jakość powietrza

Kluczowe znaczenie dla środowiska naturalnego w MOF Przemyśl ma jakość powietrza

i związany z tym stan jego zanieczyszczenia. Jak wynika z badań Wojewódzkiego Inspektoratu

Ochrony Środowiska w Rzeszowie przeprowadzonych w 2012r., strefa podkarpacka, do której

zaliczane są gminy wchodzące w skład MOF Przemyśl, charakteryzuje się niewysokim


str. 42



stężeniem zanieczyszczeń w powietrzu ze względu na zdrowie ludzi (kryterium ochrony

zdrowia). Ocenę poziomów substancji w powietrzu na terenie województwa dokonuje się

odrębnie dla każdej substancji za pośrednictwem 12 stacji i stanowisk pomiarowych. Monitoring

jakości powietrza na terenie Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego jest przeprowadzany za

pomocą stacji pomiarowej zlokalizowanej w Przemyślu przy ulicy Mickiewicza. Wyniki pomiarów

dokonanych w 2012r. w przypadku większości występujących zanieczyszczeń kwalifikują MOF

do klasy „A” (stężenia zanieczyszczeń nie przekraczają odpowiednio poziomów

dopuszczalnych/docelowych). Problem stanowią PM10 (pył zawieszony), PM2,5 (pył) oraz

benzo(a)piren (BaP) – w tych przypadkach MOF Przemyśl został zakwalifikowany do klasy „C”.

Głównym źródłem emisji zanieczyszczeń do powietrza i przekroczenia norm jest działalność

człowieka tj. emisja komunikacyjna, emisja pyłów i szkodliwych gazów pochodząca z lokalnych

i indywidualnych systemów ogrzewania budynków oraz specyficzne warunki panujące w dolinie

Sanu.

Ze względu na ochronę roślin prowadzone są pomiary stężeń dwutlenku siarki, dwutlenku azotu

i ozonu. Na podstawie wyników badań w ocenie rocznej za 2012r. w kryterium ochrony roślin

strefa podkarpacka zaliczona została do klasy „A”.

Uchwałą Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 29.04.2013r. przyjęty został „Program

Ochrony Powietrza dla Strefy Podkarpackiej”. Priorytetowe działania mające na celu osiągnięcie

dopuszczalnych poziomów pyłu zawieszonego PM10 dotyczą również MOF Przemyśl i są to

między innymi: propagowanie stosowania nowoczesnych kotłów węglowych, gazowych i na

biomasę, wymiana starych kotłów węglowych w budynkach jednorodzinnych na niskoemisyjne

lub inne proekologiczne, termomodernizacja budynków należących do Przemyskiej Spółdzielni

Mieszkaniowej, modernizacja ciepłowni „Zasanie” w Przemyślu, modernizacja taboru Miejskiego

Zakładu Komunikacji.

Ochrona przeciwpowodziowa

Miejski Obszar Funkcjonalny Przemyśl z uwagi na swoje położenie, charakteryzuje się niskim

ryzykiem związanym z powodziami. W dokumencie „Raport o stanie zagospodarowania

przestrzennego województwa podkarpackiego” (2009) nie wykazano bezpośredniego ryzyka

powodziowego na obszarze gmin wchodzących w skład MOF Przemyśl. Na tym terenie brak jest

zbiorników retencyjnych i przepompowni wód. Najbardziej zagrożone powodzią są obszary

położone wzdłuż rzek San i Wiar. Również wezbrania powodziowe mniejszych potoków i cieków

wodnych stwarzają duże niebezpieczeństwo lokalnych podtopień. Głównymi przyczynami


str. 43



powodzi w regionie są długotrwałe i intensywne opady deszczu występujące w okresie

wiosennym i letnim. Wezbrania wiosenne spowodowane gwałtownym topnieniem pokrywy

śnieżnej charakteryzują się niższą kulminacją fal powodziowych oraz dłuższym czasem trwania.

Wezbrania zatorowe–lodowe i śryżowe występują tylko miejscowo na ciekach o słabym nurcie.

Poważne zagrożenie dla MOF Przemyśl stanowi fala powodziowa, która może wystąpić w razie

awarii, uszkodzenia lub zniszczenia zbiorników zaporowych Solina i Myczkowce na rzece San.

Przewiduje się, że w takim przypadku w czasie 7 godzin 20 minut do terenów MOF Przemyśl

dotrze fala powodziowa o wysokości około 14 metrów (źródło: Raport o stanie miasta

Przemyśla).

Bezpieczeństwo powodziowe na terenach zalewowych może być zapewnione dzięki utrzymaniu

obwałowań w należytym stanie technicznym, bieżącej kontroli i regulacji linii brzegowej,

udrożnianiem i oczyszczaniem koryt potoków i cieków wodnych. W latach 2008–2011 dzięki

wsparciu udzielonemu przez Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Norweskiego

Mechanizmu Finansowego, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie realizował

projektu pn. „Usprawnienie procesu planowania przestrzennego w aspekcie ochrony

przeciwpowodziowej w zlewni Sanu”. Celem projektu była poprawa stanu informacji i kontroli

w zarządzaniu ryzykiem powodziowym a zakres obejmował między innymi opracowanie map

zagrożenia powodziowego i zakup sprzętu i oprogramowania (źródło: Regionalny Zarząd

Gospodarki Wodnej w Krakowie).

Wnioski końcowe:

Miejski Obszar Funkcjonalny Przemyśl to obszar o dużym potencjalne w zakresie zasobów

ludzkich, kapitałowych jak i naturalnych. Jest to obszar mający szansę na dynamiczny rozwój,

jednakże aby tak się stało konieczne jest pokonanie barier i problemów, które spowalniają

wzrost i rozwój gospodarczy. Problemy wpływające na rozwój MOF Przemyśl dotyczą równych

sfer opisanych powyżej, wśród których należy podkreślić:

rozwój sfery społecznej;

rozwój i wspieranie przedsiębiorczości;

rozwój instytucji wspierających prowadzenie działalności gospodarczej;

ochrona środowiska naturalnego.

Większość z tych problemów może być rozwiązanych lub złagodzonych dzięki wsparciu

w ramach RIT. Wynika to z celu nadrzędnego, priorytetów i działań wskazanych w niniejszej

Strategii, które zmierzają do poprawy jakości życia społeczności MOF Przemyśl poprzez


str. 44



integracje jego przestrzeni w spójny organizm społeczno-gospodarczy. Ma to być osiągnięte

poprzez:

zintegrowanie przestrzeni Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl,

poprawę innowacyjności i konkurencyjności gospodarki MOF Przemyśl,

poprawę i rozwój środowiska naturalnego MOF Przemyśl,

rozwój infrastruktury dla podwyższenia jakości życia lokalnej społeczności,

zwiększenie aktywności lokalnej społeczności oraz zintensyfikowanie aktywności

podejmowanej w celu popraw jakości życia społeczeństwa,

Na terenie Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl, z uwagi na zróżnicowany charakter

tworzących go gmin występują dysproporcje, które przekładają się w znaczącym stopniu na

tempo i kierunki rozwoju poszczególnych miejscowości. Najwyższym poziomem rozwoju

społeczno-gospodarczego charakteryzuje się Miasto Przemyśl, chociaż i w jego obrębie można

wskazać tereny szybciej i wolniej rozwijające się. Ponadto Miasto Przemyśl musi sobie radzić

z problemami związanymi ze starzeniem się społeczeństwa, odpływem ludzi młodych, oraz

długotrwałym bezrobociem. Odnosząc się do pozostałych gmin tworzących MOF Przemyśl

należy wskazać poza Miastem Przemyśl, Gminę Żurawicę oraz Gminę Medykę jako posiadające

najsilniejszą pozycję gospodarczą oraz duży potencjał rozwoju. Ponadto należy podkreślić, że

rozwój wszystkich analizowanych gmin i miast jest w znaczącym stopniu determinowany przez

bliskość Przemyśla, a co za tym idzie czerpanie korzyści z posiadanego położenia oraz

powiązań funkcjonalnych z regionalnym centrum rozwoju lokalnego.

Na podstawie przeprowadzonej analizy MOF Przemyśl zdiagnozowano szczególnie ważne

problemy możliwe do rozwiązania w kontekście wdrażania Regionalnych Inwestycji

Terytorialnych, tj.:

bezrobocie (w tym również długotrwałe bezrobocie), które jest wynikiem braku

przedsiębiorstw, które stworzyłyby miejsca pracy. Z przeprowadzonej diagnozy oraz danych

statystycznych jednoznacznie wynika, iż sytuacja na rynku pracy na terenie Miasta

Przemyśla oraz otaczających gminy jest bardzo trudna. Szczególnie niepokojące jest

nasilanie się tego zjawiska w odniesieniu do osób młodych, które z uwagi na brak

perspektywy rozwoju oraz brak możliwości podjęcia pracy opuszczają miasto;

niski poziom przedsiębiorczość wynikający z braku na terenie MOF Przemyśl

infrastruktury technicznej wspierającej powstawanie i rozwój MŚP, w szczególności

w działalności innowacyjne oraz brak zaplecza badawczo-rozwojowego umożliwiającego

rozwój produktów i wyrobów (obecnie usługi te lokalni przedsiębiorcy muszą zlecać


str. 45



ośrodkom innowacji w Polsce, co znacznie podwyższa koszty ich działalności, obniża ich

konkurencyjność oraz powoduje straty z powodu występowania wadliwych serii produktów

wykrywanych dopiero na etapie eksploatacji produktu). Brak napływu inwestycji do miasta

i okolic spowodowane jest niewystarczająca atrakcyjnością inwestycyjna Przemyśla. Ma to

wpływ na sferę gospodarczą oraz społeczną. Pomimo dogodnego położenia geograficznego,

dostępności komunikacyjnej, kapitału ludzkiego oraz tradycji przemysłowych, Przemyśl nie

wykorzystuje swego potencjału inwestycyjnego. Nie zaspakaja też podstawowych potrzeb

społeczeństwa, obniżając w ten sposób jakość życia w mieście i sąsiednich gminach.

Z uwagi na ponadlokalną rangę Przemyśla, skutki jego problemów gospodarczych

i społecznych odczuwalne są na poziomie lokalnym jak również na poziomie województwa

podkarpackiego;

zanieczyszczenie środowiska na terenie MOF Przemyśl związane są z niedostatecznym

uregulowaniem gospodarki wodno-ściekowej w obrębie doliny rzeki San. Ponadto, od dawna

odnotowywany jest podwyższony poziomie zanieczyszczeń pyłowych w powietrzu,

szczególnie w historycznym centrum miasta Przemyśla. Zauważalna jest też rosnąca

ekspansja urbanizacyjna na tereny „zielone” oraz niski poziom wykorzystywania

odnawialnych źródeł energii;

tereny zdegradowane MOF Przemyśl obejmują obszary powojskowe i popegeerowskie,

poprzemysłowe oraz pokolejowe. Niezagospodarowany jest również obszar starorzecza

Sanu w obrębie miasta Przemyśla. Są to tereny wymagające poprawy estetyki przestrzeni

oraz większej dbałości o stan środowiska przyrodniczego;

niedostateczne zachowanie i wykorzystanie zasobów dziedzictwa kulturowego wynika

z bardzo dużej liczby zabytków skumulowanych na obszarze MOF Przemyśl. W obrębie

całego obszaru funkcjonalnego rozlokowane są elementy fortyfikacji Twierdzy Przemyśl

objęte ochroną konserwatorską. Ponadto, znajdują się tu liczne zespoły dworskie,

cmentarze, kościoły i cerkwie. W obrębie miasta Przemyśla zlokalizowane są cenne

historycznie i kulturowo układy przestrzenne podlegające ochronie i wpisane do rejestru

zabytków nieruchomych województwa podkarpackiego pod numerem A-705/709;

niewystarczający stan infrastruktury technicznej wiąże się z nierównomiernym dostępem

mieszkańców MOF Przemyśl do sieci wodociągowej. Zakres korzystania z sieci

kanalizacyjnej przez mieszkańców MOF Przemyśl jest dużo mniejszy niż korzystających

z sieci wodociągowej. Najniższy odsetek mieszkańców korzystających z infrastruktury

wodno-ściekowej odnotowywany jest w Gminie Przemyśl. W zakresie gospodarki odpadami

obserwuje się często niekontrolowane wprowadzanie odpadów do środowiska. Brak jest


str. 46



spójnego dla MOF Przemyśl systemu gospodarowania odpadami oraz gminnych punktów

selektywnej zbiórki odpadów.

Większość dróg na obszarze MOF Przemyśl posiada niskie parametry techniczne. Pomimo

prowadzonych remontów, ich stan techniczny oceniany jest jako dostateczny. Są to drogi

jednojezdniowe, które przy wzmożonym rozwoju transportu samochodowego nie gwarantuje

odpowiedniej przepustowości i może być barierą rozwoju gospodarki. Niewystarczająca jest

ilość ścieżek rowerowych.

Głównym operatorem usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego na terenie MOF

Przemyśl jest Miejski Zakład Komunikacji Sp. z o.o. w Przemyślu (na podstawie porozumień

międzygminnych z gminami: Przemyśl, Żurawica i Krasiczyn). Potrzeby mieszkańców

w zakresie transportu publicznego są jednak dużo większe. Funkcjonują prywatni

przewoźnicy oraz PKS. Brak jest na terenie obszaru funkcjonalnego koordynacji zbiorowego

transport publicznego i prywatnego oraz informacji o możliwościach w tym zakresie. Teren

MOF Przemyśl dysponuje dobrze rozwiniętą sieć elektroenergetyczną opartą na systemie

napowietrznych linii średniego napięcia. Jest to system elektroenergetyczny zabezpieczający

aktualne potrzeby mieszkaniowe i gospodarcze na terenie MOF Przemyśl. Brak dostępności

na przedmiotowym obszarze sieci elektroenergetyczna wysokiego napięcia jest poważną

barierą w pozyskaniu większych inwestorów;

niski poziom spójności terytorialnej związany jest postępującym procesem marginalizacji

niektórych gmin wchodzących w skład MOF Przemyśl wynikającym z dysproporcji

w możliwościach rozwojowych.

Jednocześnie MOF Przemyśl jest obszarem, w którym koncentrują się następujące potencjały:

lokalne podmioty gospodarcze,

instytucje otoczenia biznesu,

podmioty współpracujące z nauką.

Reasumując, przeprowadzona diagnoza społeczno-gospodarcza wykazała problemy, których

rozwiązanie jest zgodne z założeniami dokumentów strategicznych. Są to m.in. problemy

związane ze: zwiększaniem zatrudnienia, wspieraniem działalności badawczo-rozwojowej,

wspieraniem edukacji oraz kształcenia ustawicznego, a także zwalczaniem ubóstwa.


str. 47



IV. Spójność z dokumentami strategicznymi i planistycznymi

Strategia Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl na lata 2014-2020 jest zgodna z celami

sformułowanymi w dokumentach strategicznych, planistycznych na szczeblu wspólnotowym,

krajowym i regionalnym.

Na szczeblu wspólnotowym oraz krajowym Strategia MOF Przemyśl jest spójna z następującymi

dokumentami strategicznymi:

Strategią Europa 2020

Strategia Europa 2020 obejmuje trzy wzajemnie ze sobą powiązane priorytety:

rozwój inteligentny: rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji;

rozwój zrównoważony: wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów,

bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej;

rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu: wspieranie gospodarki o wysokim poziomie

zatrudnienia, zapewniającej spójność społeczną i terytorialną.

Krajową Polityką Miejską – Założeniami Krajowej Polityki Miejskiej

Strategicznym celem krajowej polityki miejskiej jest wzmocnienie zdolności miast i obszarów

zurbanizowanych do kreowania wzrostu gospodarczego i tworzenia nowych miejsc pracy oraz

poprawa jakości życia mieszkańców. Do roku 2020 wg założeń krajowej polityki miejskiej

proponuje się następujące cele:

Cel 1. Poprawa konkurencyjności i zdolności głównych ośrodków miejskich do kreowania

rozwoju, wzrostu i zatrudnienia;

Cel 2. Wspomaganie rozwoju subregionalnych i lokalnych ośrodków miejskich, przede

wszystkim na obszarach problemowych polityki regionalnej (w tym na niektórych

obszarach wiejskich) poprzez wzmacnianie ich funkcji oraz przeciwdziałanie ich

upadkowi ekonomicznemu;

Cel 3. Odbudowa zdolności do rozwoju poprzez rewitalizację zdegradowanych społecznie,

ekonomicznie i fizycznie obszarów miejskich


str. 48



Cel 4. Wspieranie zrównoważonego rozwoju ośrodków miejskich, w tym przeciwdziałanie

negatywnym zjawiskom niekontrolowanej suburbanizacji;

Cel 5. Stworzenie warunków dla skutecznego, efektywnego i partnerskiego zarządzania

rozwojem na obszarach miejskich, w tym w szczególności na obszarach

metropolitalnych.

Koncepcją Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030

Cel 1. Podwyższenie konkurencyjności głównych ośrodków miejskich Polski

w przestrzeni europejskiej poprzez ich integrację funkcjonalną przy zachowaniu

policentrycznej struktury systemu osadniczego sprzyjającej spójności.

Realizacja jednego z podstawowych celów rozwojowych Polski w perspektywie dwudziestu lat –

podnoszenie konkurencyjności gospodarki – w wymiarze przestrzennym oznacza dążenie do

efektywnego wykorzystania przestrzennego zagospodarowania kraju. Podstawową rolę

w procesie wzrostu konkurencyjności gospodarki w układzie przestrzennym musi odegrać

wykorzystanie potencjału głównych ośrodków miejskich jako miejsca koncentracji procesów

gospodarczych, zmian społecznych i kulturowych. Polityka przestrzenna będzie wspierać

podwyższanie ich konkurencyjności względem innych miast europejskich przy jednoczesnym

zachowaniu policentrycznej struktury systemu osadniczego.

1.3 Integracja obszarów funkcjonalnych głównych ośrodków miejskich

Dla podwyższania konkurencyjności głównych ośrodków miejskich niezbędne jest także

zapewnienie właściwych relacji w obrębie ich obszarów funkcjonalnych (obejmujących zarówno

gminy będące miastami, jak i mające status gmin wiejskich). W wojewódzkich planach

zagospodarowania przestrzennego zostaną wyznaczone obszary funkcjonalne największych

polskich miast wskazanych w KPZK 2030, opracowane plany zagospodarowania

przestrzennego oraz strategie rozwoju. Plany i strategie powinny uwzględniać przede

wszystkim: koncepcję zrównoważonej mobilności w obrębie tych obszarów, potrzebę ochrony

obszarów cennych przyrodniczo, potrzebę ograniczania zagospodarowania terenów dotychczas

niezurbanizowanych i zapobiegania temu zagospodarowaniu, a także potrzebę zachowania

obszarów dostępnych publicznie w ramach struktury zagospodarowania przestrzeni miejskich.


str. 49



Predyspozycje przyrodnicze i kulturowe terenu powinny być podstawą do kształtowania funkcji

rozwojowych struktur przestrzennych.

Cel 2. Poprawa spójności wewnętrznej i terytorialne równoważenie rozwoju kraju poprzez

promowanie integracji funkcjonalnej, tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania się

czynników rozwoju, wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich oraz wykorzystanie

potencjału wewnętrznego wszystkich terytoriów.

Dla zapewnienia efektywnego wykorzystania potencjału terytorium całej Polski polityka

przestrzennego zagospodarowania musi dążyć do zapewnienia spójności terytorialnej kraju

w rożnych wymiarach przestrzennych, wykorzystując kształtującą się policentryczną sieć

metropolii. Spójność terytorialna ma zapewnić wszystkim mieszkańcom możliwość udziału

w procesach rozwojowych poprzez dostęp do dobrej jakości miejsc pracy oraz usług publicznych

warunkujących możliwości rozwojowe. Takie rozumienie pojęcia spójności terytorialnej jest

zgodne z zapisami Stanowiska Polskiego Rządu do Zielonej Księgi i zapewnia także możliwość

realizacji zasad art. 5 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej.

2.2. Regionalna integracja funkcjonalna, wspomaganie rozprzestrzeniania się procesów

rozwojowych na obszary poza głównymi miastami oraz budowanie potencjału dla specjalizacji

terytorialnej.

Celem działań w tym obszarze jest włączanie w procesy rozwojowe jak największego obszaru

poszczególnych województw poprzez wspomaganie procesów integracji regionalnej wokół miast

wojewódzkich i innych głównych miast, budowanie potencjału terytorialnego równoważenia

rozwoju – gotowości do absorpcji impulsów służących wzrostowi, budowę warunków dla

rozprzestrzenienia procesów rozwojowych na obszary otaczające główne ośrodki miejskie oraz

tworzenie warunków do absorpcji tych procesów w mniejszych miastach, a także na obszarach

wiejskich. Tam, gdzie pojawiają się odpowiednie warunki, należy promować rozwój specjalizacji

terytorialnej (w zakresie turystyki, środowiska, rożnych gałęzi przemysłu i rolnictwa) będącej

cennym uzupełnieniem bazy dochodowej mieszkańców regionów.

2.2.2. Wspieranie rozwoju ośrodków subregionalnych

Ośrodki subregionalne mają często szczególne znaczenie dla rozwoju obszarów wiejskich,

głównie jako katalizatory tworzenia funkcji pozarolniczych oraz jako inkubatory przedsięwzięć

aktywizujących otaczające je tereny. Obok wsparcia rozwoju funkcji usługowych średniego


str. 50



rzędu ośrodki te w sferze przestrzennej zostaną wzmocnione dzięki poprawie dostępności

transportowej ośrodków subregionalnych i lokalnych do największych ośrodków miejskich.

Stworzy to mieszkańcom otaczających obszarów wiejskich warunki do bardziej intensywnej

mobilności przestrzennej i zawodowej przekładającej się na wyższą jakość życia bazującą na

lepszym dostępie do usług publicznych wyższego rzędu czy do bardziej atrakcyjnych miejsc

pracy. W przypadku obszarów wiejskich będących pod wpływem oddziaływania dużego ośrodka

miejskiego niezbędne są zarówno rozwijanie endogenicznego potencjału i likwidacja barier

komunikacyjnych (dostępności), jak i wzmacnianie dyfuzji procesów rozwojowych na te obszary

z największych ośrodków miejskich. Instrumentami dyfuzji procesów rozwojowych, które będą

silniejsze w bliskim sąsiedztwie centrów rozwoju gospodarczego, a słabsze w miarę oddalania

się od nich.

2.3. Wspomaganie spójności w specyficznych obszarach problemowych

2.3.2. Restrukturyzacja i rewitalizacja obszarów zdegradowanych i miast

Działania polityki przestrzennej w odniesieniu do zdegradowanych obszarów zurbanizowanych

mają na celu przywrócenie ich funkcji administracyjnych, społecznych i gospodarczych oraz

stworzenie warunków sprzyjających ich powtórnemu zagospodarowaniu dzięki skorelowanym

interwencjom w sferze planowania przestrzennego, inwestycjom infrastrukturalnym oraz

wsparciu zasobów ludzkich i przedsiębiorczości. Działania restrukturyzacyjne i rewitalizacyjne

doprowadzą do odzyskania atrakcyjności danego obszaru lub miasta, do przywrócenia

korzystnych warunków życia i podejmowania działalności gospodarczej oraz inwestycyjnej

z wykorzystaniem istniejącego potencjału kulturowego i zachowaniem funkcji symbolicznych

oraz przyrodniczych obszaru w procesie jego adaptacji do nowych funkcji.

2.3.3. Wzmacnianie procesów integracji obszarów przygranicznych

Dla rozwiązania problemów obszarów przygranicznych potrzebne są działania zintegrowane na

każdym poziomie planowania, uwzględniające narzędzia polityki regionalnej i przestrzennej.

Wybór konkretnych działań powinien być dokonywany na podstawie wcześniej

zidentyfikowanych problemów. Należy wziąć przy tym pod uwagę ich potencjalne oddziaływanie

na obszary leżące po obu stronach granicy.


str. 51



Krajową Strategią Rozwoju Regionalnego 2010-2020

Jak wskazuje raport Polska 2030, w perspektywie najbliższych kilkunastu lat zaistnieje w Polsce

zasadnicza potrzeba prowadzenia polityki rozwojowej polegającej na zwiększaniu

konkurencyjności gospodarki polskiej przez uruchamianie niewykorzystanych zasobów pracy,

absorpcję i tworzenie innowacji (wzmocnienie sektora naukowo-badawczego i jego związków

z przedsiębiorstwami), stymulowanie rozwoju kapitału społecznego, zapewnianie odpowiednich

warunków technicznych (rozbudowa i modernizacja infrastruktury) oraz instytucjonalnych

(zmiany w systemie zarządzania w sektorze publicznym) dla zwiększania poziomu inwestycji,

a także wsparcie dla zmian w sferze struktury wytwarzania PKB (w kierunku zwiększania udziału

sektorów o wyższej wartości dodanej) oraz struktury zatrudnienia (w sektorach bardziej

produktywnych oraz nowych sektorach gospodarki wynikających z realizacji zasady „zielonego

wzrostu”). Zatem istnieje potrzeba szybkiego rozwoju poprzez skoncentrowanie uwagi polityki

regionalnej na maksymalnym wykorzystaniu potencjałów rozwojowych poszczególnych

regionów i wszystkich innych terytoriów dla powodzenia strategii ogólnorozwojowej.

Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020 zarysowuje jednocześnie kilka obszarów

strategicznych wyzwań, na które polityka regionalna – wspierająca konkurencyjność regionów

i zapewniająca spójność terytorialną kraju – musi odpowiedzieć za pomocą rozwiązań

szczegółowych. Możemy do nich zaliczyć:

1. Lepsze wykorzystanie potencjałów najważniejszych obszarów miejskich do kreowania

wzrostu i zatrudnienia oraz stymulowania rozwoju pozostałych obszarów.

2. Zapewnienie spójności wewnętrznej kraju. Niedopuszczenie do nadmiernych zróżnicowań

przestrzennych.

- Zapewnienie województwom o najniższym poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego

odpowiedniego potencjału do zwiększenia udziału w tworzeniu wzrostu i zatrudnienia

- Zwiększanie potencjału rozwojowego i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów

przygranicznych

3. Zwiększenie potencjału do tworzenia, dyfuzji i absorpcji innowacji.

W dobie globalizacji rośnie znaczenie technologii i innowacji, jako głównych czynników, które

decydują o pozycji konkurencyjnej regionu. Wzrost znaczenia innowacji jako czynnika w głównej


str. 52



mierze decydującego o pozycji konkurencyjnej kraju i regionu powoduje, że niezwykle istotnym

elementem dla rozwoju konkurencyjności polskich regionów jest zapewnienie wysokiego

i stabilnego poziomu innowacji i stworzenie niezbędnych warunków do jej absorpcji. Choć

kluczowe znaczenie dla realizacji tego wyzwania ma przede wszystkim skutecznie prowadzona

polityka na rzecz B+R, to polityka regionalna może wpływać na tworzenie warunków

w regionach do tworzenia, dyfuzji i absorpcji innowacji.

4. Przeciwdziałanie negatywnym trendom demograficznym oraz pełniejsze wykorzystanie

zasobów pracy.

Trendy i prognozy dotyczące zjawisk demograficznych, jak i obecne przepisy regulujące kwestie

świadczeń socjalnych w zakresie emerytur, rent itp. mają podstawowe znacznie dla perspektyw

rozwojowych Polski także w wymiarze przestrzennym. Do czynników mających największe

konsekwencje dla polityki regionalnej należą w odniesieniu do sytuacji demograficznej: niski

poziom dzietności, wysoki udział osób w wieku poprodukcyjnym, negatywne trendy migracyjne

oraz niska aktywność zawodowa pokolenia seniorów.

5. Poprawa jakości zasobów pracy.

Dla zwiększenia konkurencyjności polskich regionów niewystarczające będzie zapewnienie

odpowiadającej potrzebom rynku pracy liczby „rąk do pracy”, ale także niezbędne będzie

zapewnienie odpowiednich zasobów pracy o wysokich kwalifikacjach, które będą w stanie

zarówno tworzyć potencjał innowacyjny, jak i efektywnie zwiększać poziom jego absorpcji.

Diagnoza wykazuje, że polskie regiony - oprócz problemów demograficznych - borykają się

również z problemami związanymi z niską jakością zasobów pracy w stosunku do wysoko

rozwiniętych kadr krajów UE.

6. Odpowiedź na zmiany klimatyczne i zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego.

7. Ochrona i racjonalne wykorzystanie zasobów przyrodniczych.

8. Wykorzystanie potencjału kulturowego i turystycznego dla rozwoju regionalnego.

9. Wspieranie rozwoju kapitału społecznego.

10. Zapewnienie odpowiedniej infrastruktury transportowej i teleinformatycznej do wspierania

konkurencyjności i zapewniającej spójność terytorialną kraju.


str. 53



11. Podwyższenie zdolności instytucjonalnej do zarządzania rozwojem na poziomie krajowym

i regionalnym.

Wymienione wyżej wyzwania odnoszą się do całej polityki rozwoju. Jednakże mają

zróżnicowany charakter z uwagi na swój wymiar przestrzenny i tematyczny. Pierwsze dwa

wyzwania mają charakter przestrzenny natomiast pozostałe wyzwania wymiar tematyczny

z jednoczesnym wskazaniem wymiaru terytorialnego. Powoduje to, że wyzwania przenikają się

wzajemnie i uzupełniają. Dlatego oddziaływanie przestrzenne wymienionych wyzwań

w zależności od poszczególnych terytoriów i regionów będzie zróżnicowane. Dla

poszczególnych terytoriów w zależności od ich charakterystyki i sytuacji społeczno-gospodarczej

dane wyzwanie z punktu widzenia polityki regionalnej będzie istotne bądź nie. Natomiast,

z punktu widzenia polityki rozwoju istotne będą wszystkie wyzwania. Poszczególne wyzwania

w zależności od ich znaczenia dla regionów i terytoriów wymagały będą zatem odpowiednio

dobranej interwencji polityki regionalnej i skoordynowanej interwencji polityk sektorowych

o silnym ukierunkowaniu terytorialnym.

Strategią Rozwoju Polski Wschodniej do roku 2020

Cel strategiczny polityki

Celem strategicznym polityki rozwoju Polski Wschodniej do roku 2020 jest wzrost poziomu

spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej całej Polski Wschodniej i każdego z jej

województw w rozszerzonej Unii Europejskiej z uwzględnieniem zasady trwałego

i zrównoważonego rozwoju.

Cele kierunkowe Strategii to spójność gospodarcza , spójność społeczna, spójność terytorialna.

Dążenie do osiągnięcia celu strategicznego i celów kierunkowych będzie następowało poprzez

realizację kluczowych pakietów działań - priorytetów Strategii:

1. Oddziaływanie na poprawę jakości kapitału ludzkiego.

2. Budowanie społeczeństwa informacyjnego opartego na wiedzy.

3. Wspieranie gospodarki, wspieranie funkcjonowania MSP.

4. Zwiększenie dostępności komunikacyjnej Polski Wschodniej poprzez rozwijanie infrastruktury

transportowej.

5. Wykorzystanie położenia przy zewnętrznej granicy UE, rozwój współpracy transgranicznej.

6. Wsparcie funkcji metropolitalnych miast Polski Wschodniej.


str. 54



7. Konserwacja i wykorzystanie zasobów środowiska przyrodniczego oraz ochrona

różnorodności biologicznej.

Umowa Partnerstwa 2014 – 2020

W ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Komisja Europejska zaproponowała nowe

instrumenty wspierające rozwój terytorialny. Głównym celem tych narzędzi jest wzmocnienie

zintegrowanego podejścia terytorialnego, lepsze dostosowanie interwencji wspieranej środkami

Wspólnych Ram Strategicznych do potrzeb i potencjałów określonych typów terytoriów w Polsce

oraz wsparcie rozwoju lokalnego. Wśród tych instrumentów wymienić należy: Zintegrowane

Inwestycje Terytorialne (ZIT) oraz Rozwój lokalny kierowany przez społeczność (RLKS).

Zintegrowane Inwestycje Terytorialne

Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) to nowe narzędzie służące realizacji strategii

terytorialnych. W Polsce przy pomocy instrumentu ZIT realizowane będą w szczególności

zintegrowane działania służące zrównoważonemu rozwojowi obszarów miejskich, o których

mowa w Art. 7 rozporządzenia EFRR, na realizację których, zgodnie z rozporządzeniem,

powinno zostać przeznaczone minimum 5% krajowej alokacji EFRR. Za pomocą instrumentu

ZIT (w zależności od decyzji IZ) mogą być realizowane strategie terytorialne obejmujące inne

typy obszarów (w tym obszary miejskie) oraz szerszy katalog działań.

Na realizację ZIT przeznaczone będą środki z podstawowej alokacji RPO w miastach

wojewódzkich i obszarach powiązanych z nimi funkcjonalnie (warunek obligatoryjny) a także

w miastach regionalnych i subregionalnych i obszarach powiązanych z nimi funkcjonalnie oraz

na innych obszarach na których realizowane będą ZIT (zgodnie z wolą IZ RPO), środki

pochodzące z tzw. rezerwy programowej w wysokości 4,5% funduszy strukturalnych (EFRR

i EFS) w tym EFRR stanowi 5% całej alokacji EFRR dla Polski (przeznaczone na realizację ZIT

w miastach wojewódzkich oraz obszarach powiązanych z nimi funkcjonalnie), dodatkowo

w przypadku ZIT realizowanych w miastach wojewódzkich i obszarach powiązanych z nimi

funkcjonalnie środki PO IiŚ 2014-2020 oraz PO PW będą służyć jako źródło wsparcia

wybranych, niezbędnych projektów komplementarnych wynikających ze Strategii MOF

Przemyśl.


str. 55



Przy pomocy instrumentu ZIT, partnerstwa jednostek samorządu terytorialnego miast i obszarów

powiązanych z nimi funkcjonalnie mogą realizować zintegrowane przedsięwzięcia, łączące

działania finansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego

Funduszu Społecznego.

Strategia MOF Przemyśl jest zgodna z Zasadami realizacji Zintegrowanych Inwestycji

Terytorialnych w Polsce będącymi wytycznymi Ministerstwa Rozwoju Regionalnego z lipca

2013r. Przedmiotowa Strategia sporządzana jest zgodnie z w/w wytycznymi.

Na szczeblu regionalnym oraz lokalnym Strategia MOF Przemyśl jest spójna z następującymi

dokumentami:

Strategią Rozwoju Województwa - Podkarpackie 2020 – sierpień 2013

Dziedziny działań strategicznych, priorytety tematyczne, kierunki działań Strategii Rozwoju

Województwa.

1. Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka

Cel: Przemysł nowoczesnych technologii wzmacniający konkurencyjność regionalnej

gospodarki.

1.1.1. Wzmacnianie istniejących i rozwijanie nowych innowacyjnych sektorów przemysłu

Rozwój i tworzenie nowych innowacyjnych sektorów przemysłu warunkują wzrost

konkurencyjności gospodarki regionu oraz podniesienie jego atrakcyjność i inwestycyjnej.

Wsparcie winno być kierowane na obszary charakteryzujące się koncentracją przedsiębiorstw

z sektorów wysokiej szansy.

Zakładane efekty realizowanych działań:

- poprawa innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw z sektorów wysokiej

szansy województwa podkarpackiego mierzona wzrostem eksportu produktów tych

branż,

- zwiększenie dostępu do nowych technologii i know-how,

- wzrost udziału przemysłu w strukturze PKB województwa,

- wykreowanie mechanizmów wspierających społeczną odpowiedzialność biznesu,

- rozwój międzynarodowych oraz krajowych powiązań kooperacyjnych przedsiębiorstw

z regionu.


str. 56



1.1.2. Tworzenie infrastruktury dla innowacyjnego przemysłu

W celu zwiększenia innowacyjności gospodarki województwa niezbędne jest zdecydowane

podniesienie nakładów na tworzenie infrastruktury służącej rozwojowi innowacyjności w sferze

przedsiębiorstw, wspieranie powiązań między sektorem nauki i gospodarki, jak również

zintensyfikowanie nakładów na działalność B+R, a w szczególności na projekty służące

aktywizacji najważniejszych uczelni regionu w zakresie badań stosowanych realizowanych we

współpracy z przemysłem. Zakładane efekty realizowanych działań:

- rozwój infrastruktury służącej podniesieniu innowacyjności przedsiębiorstw,

- wzrost aktywności najważniejszych uczelni regionu w zakresie badań stosowanych we

współpracy z przemysłem,

- wzrost efektywności badań prowadzonych przez uczelnie we współpracy z przemysłem,

- wzrost liczby innowacyjnych projektów badawczych,

- podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej regionu,

- podniesienie poziomu i dopasowanie profili kształcenia kadr regionu do potrzeb

przemysłów innowacyjnych,

- wzmocnienie mechanizmów wspierających wzrost zatrudnienia w przedsiębiorstwach

regionu.

1.1.3. Wspieranie rozwoju klastrów i inicjatyw klastrowych

Rosnące znaczenie i skuteczność klastrów jako efektywnej formy organizowania się

przedsiębiorców oraz wymierne korzyści, jakie tworzy system klastrów dla funkcjonujących w ich

strukturze podmiotów gospodarczych powodują, że stają się one realnymi motorami wzrostu

gospodarczego regionu. Wsparcie instytucjonalne i finansowe winno być kierowane do już

działających klastrów skupiających w głównej mierze przedsiębiorców z sektorów kluczowych

dla rozwoju województwa.

Zakładane efekty realizowanych działań:

- wzrost współpracy branżowej przedsiębiorstw,

-wzmocnienie i wzrost liczby klastrów/inicjatyw klastrowych funkcjonujących na terenie

województwa,

- wzrost współpracy pomiędzy klastrami i inicjatywami klastrowymi a sferą nauki,

- internacjonalizacja klastrów i inicjatyw klastrowych,

- rozwój ekonomiczny przedsiębiorstw zrzeszonych w klastrach/inicjatywach klastrowych,

- wzrost jakości kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwach - członkach klastrów/inicjatyw

klastrowych.


str. 57



1.2 Nauka, badania i szkolnictwo wyższe

Cel: Rozwój konkurencyjnego szkolnictwa wyższego i sfery badawczo-rozwojowej jako

kluczowych czynników stymulujących rozwój regionu

1.2.1 Rozwój badań stosowanych i rozwojowych obejmujących specjalizacje regionalne

jako kluczowy czynnik wzmacniania przewag konkurencyjnych województwa

1.2.2. Wzmocnienie jakości kształcenia w ramach istniejących i nowych kierunków

studiów

1.2.3. Rozwijanie systemu kształcenia na poziomie wyższym wzmacniającego

specjalizacje regionalne

1.3. Turystyka

Cel: Budowa konkurencyjnej, atrakcyjnej oferty rynkowej opartej na znacznym potencjale

turystycznym regionu

1.3.1. Rozwój atrakcji turystycznych oraz infrastruktury turystycznej

1.3.2.Podniesienie konkurencyjności produktów turystycznych w wiodących formach

turystyki przyjazdowej do województwa

1.3.3. Rozwój promocji turystycznej oraz partnerstwa służącego turystyce przyjazdowej

do województwa

1.5. Instytucje otoczenia biznesu

Cel: Rozwój przedsiębiorczości poprzez ofertę instytucji otoczenia biznesu

1.5.1. Wzmacnianie potencjału oraz rozwój IOB i sieci ich współpracy

1.5.2. Wzmocnienie możliwości instytucjonalnych IOB w zakresie finansowego wsparcia

przedsiębiorczości

1.5.3. Kreowanie i wspieranie przez IOB przedsięwzięć proinnowacyjnych

2. Kapitał ludzki i społeczny

2.1. Edukacja

Cel: Dostosowanie systemu edukacji do aktualnych potrzeb i wyzwań przyszłości

2.1.1 Poprawa jakości i dostępności usług edukacyjnych

2.1.2 Tworzenie atrakcyjnej oferty edukacyjnej dostosowanej do zmieniającego się

regionalnego rynku pracy, postępu technologicznego oraz potrzeb branż kluczowych

gospodarki regionu

2.2 Kultura i dziedzictwo kulturowe

Cel: Rozwinięty i efektywnie wykorzystany potencjał kulturowy regionu


str. 58



2.2.1 Tworzenie warunków dla zapewnienia możliwie równego i powszechnego dostępu

do oferty kulturalnej, w tym do kultury wysokiej

2.2.3 Ochrona, promocja i zarządzanie dziedzictwem kulturowym regionu

3. Sieć osadnicza

3.1. Dostępność komunikacyjna

Cel: Poprawa zewnętrznej i wewnętrznej dostępności przestrzennej województwa

ze szczególnym uwzględnieniem Rzeszowa jako ponadregionalnego ośrodka wzrostu

3.1.1 Rozwój drogowej sieci transportowej wzmacniającej zewnętrzną dostępność

komunikacyjną Rzeszowa oraz ośrodków subregionalnych w wymiarze krajowym

i międzynarodowym - gminy i miejskie obszary funkcjonalne położone bezpośrednio

w sąsiedztwie głównych drogowych szlaków komunikacyjnych (autostrada, drogi

ekspresowe, drogi krajowe, drogi wojewódzkie łączące się z autostradą, drogą

ekspresową).

3.1.2. Rozwój infrastruktury i sieci kolejowej zarówno w układzie powiązań zewnętrznych,

jak i wewnątrzregionalnych - gminy, przez które przebiegają lub są planowane linie

kolejowe

3.5. Spójność przestrzenna i wzmacnianie funkcji biegunów wzrostu

Cel: Wzmacnianie podstaw rozwojowych oraz dywersyfikacja funkcji biegunów wzrostu, w tym

ośrodków subregionalnych w wymiarze regionalnym, krajowym i międzynarodowym.

3.5.1. Wzmocnienie roli biegunów wzrostu w świadczeniu usług publicznych oraz usług

wyższego rzędu, a w szczególności wzmacnianie potencjałów wyróżniających je w skali

krajowej. Należy wzmacniać funkcje biegunów wzrostu w tym ośrodków subregionalnych,

wynikające z istniejących zasobów, w celu podniesienia ich rangi w hierarchii ośrodków

rozwoju na poziomie regionalnym i krajowym. Należy w szczególności uwzględnić

potencjały: Przemyśla posiadającego predyspozycje do rozwoju usług wyższego rzędu

w tym szczególności kulturalnych, turystycznych, sportowych i edukacyjnych w oparciu

o istniejące zabytki wysokiej rangi oraz wysoką jakość kapitału ludzkiego.

3.5.2. Rozwój potencjału gospodarczego biegunów wzrostu wraz z rozprzestrzenianiem

trendów rozwojowych na otaczające je obszary funkcjonalne

Wzmocnienie potencjału gospodarczego biegunów wzrostu w tym ośrodków subregionalnych

jest konieczne do rozwoju ich obszarów funkcjonalnych oraz zwiększenia liczby miejsc pracy

i polepszenia warunków życia dla mieszkańców sąsiadujących obszarów wiejskich. Należy

wykorzystać szanse jakie stwarza istniejąca struktura podmiotów gospodarczych oraz


str. 59



dywersyfikacja branżowa przemysłu w poszczególnych biegunach wzrostu. W szczególności

należy wspierać następujące potencjały endogeniczne biegunów wzrostu: Przemyśla

posiadającego predyspozycje do rozwoju funkcji logistycznych na kierunku wschód-zachód,

funkcji handlowych transgranicznych (Ukraina). Należy dążyć do pogłębienia rozwiniętych

kontaktów gospodarczych z Ukrainą, a jednocześnie dążyć do zwiększenia udziału partnerów

handlowych z innych krajów.

3.5.3 Rozwój powiązań komunikacyjnych wewnątrz obszarów funkcjonalnych biegunów

wzrostu

Konieczne jest usprawnienie systemu komunikacji w ramach miejskich obszarów funkcjonalnych

biegunów wzrostu w celu poprawy dostępności dla jego mieszkańców. Zakładane efekty

realizowanego działania:

- poprawa dostępności do głównych rynków pracy w regionie dzięki modernizacji

i rozbudowie dróg wewnątrz obszarów funkcjonalnych ośrodków subregionalnych,

- usprawnienie ruchu kołowego i zmniejszenie wypadkowości poprzez wyprowadzenie

dróg krajowych z centrów miast przez budowę obwodnic,

- poprawa dostępności czasowej do ośrodków miejskich realizujących podstawowe

funkcje publiczne dzięki budowie i modernizacji dróg lokalnych,

- większa efektywność transportowa poprzez rozwój transportu publicznego.

4. Środowisko i energetyka

4.2. Ochrona środowiska

Cel: Osiągnięcie i utrzymanie dobrego stanu środowiska oraz zachowanie bioróżnorodności

poprzez zrównoważony rozwój województwa

4.2.2. Zapewnienie właściwej gospodarki odpadami

4.2.4. Zachowanie i ochrona różnorodności biologicznej

4.3. Bezpieczeństwo energetyczne i racjonalne wykorzystanie energii

Cel: Zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego i efektywności energetycznej województwa

podkarpackiego poprzez racjonalne wykorzystanie paliw i energii z uwzględnieniem lokalnych

zasobów, w tym odnawialnych źródeł energii.

4.3.2. Racjonalne wykorzystanie energii oraz zwiększanie efektywności energetycznej

4.3.3. Wsparcie rozwoju energetyki wykorzystującej odnawialne źródła energii (OZE).


str. 60



Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego na lata 2014-2020

(przyjęty Uchwałą Nr 33/629/15 Zarządu Województwa Podkarpackiego z dnia 3 marca 2015r.)

Oś priorytetowa I Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka

CT 1 Wzmacnianie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji

CT 3 Wzmacnianie konkurencyjności MŚP

Oś priorytetowa III Czysta energia

CT 4 Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach

4e Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów,

w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej

multimedialnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie

łagodzące zmiany klimaty

Oś priorytetowa IV Ochrona środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego

CT 6 Zachowanie i ochrona środowiska oraz promowanie efektywnego gospodarowania

zasobami

6a Inwestowanie w sektor gospodarki odpadami celem wypełnienia zobowiązań

określonych w dorobku prawnym Unii w zakresie środowiska oraz zaspokojenia

wykraczających poza te zobowiązania potrzeb inwestycyjnych określonych przez

państwa członkowskie

Oś priorytetowa VII Regionalny rynek pracy

CT 8 Promowanie trwałego i wysokiej jakości zatrudnienia oraz wsparcie mobilności

pracowników

8iii Praca na własny rachunek, przedsiębiorczość i tworzenie przedsiębiorstw, w tym

innowacyjnych mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw

W RPO WP obok analizy zróżnicowań, potrzeb i potencjałów rozwojowych przedstawione

również zostały wyzwania terytorialne. Punktem wyjścia do uwzględnienia w ramach RPO WP

wymiaru terytorialnego, uwzględniającym wnioski z diagnozy sytuacji społeczno–gospodarczej

województwa, były przede wszystkim zapisy Strategii rozwoju województwa - Podkarpackie

2020, w której określone zostały obszary koncentracji potencjałów i barier rozwojowych regionu

na tle strategicznych kierunków rozwoju. W ramach RPO WP działania na rzecz

zrównoważonego rozwoju miast będą mogły uzyskać wsparcie w szerokim wymiarze. Wymiar

miejski w ramach RPO WP będzie realizowany zarówno w ramach głównego nurtu wsparcia

(osie priorytetowe tematyczne), jak również w ramach dedykowanych miastom działań


str. 61



finansowanych z wydzielonej puli środków do wykorzystania w ściśle określonym zakresie

tematycznym, przy wykorzystaniu specjalnego instrumentu wsparcia dedykowanego miastom –

Regionalnych Inwestycji Terytorialnych (RIT) wspieranych środkami EFRR i EFS. W ramach

Regionalnych Inwestycji Terytorialnych interwencja zostanie skierowana na zwiększenie

atrakcyjności gospodarczej ośrodków z wykorzystaniem ich wewnętrznych atutów, co w efekcie

doprowadzi do umocnienia pozycji ROF oraz biegunów wzrostu jako centrów rozwoju lokalnego.

DOKUMENTY STRATEGICZNE GMIN MOF PRZEMYŚL

Miasto Przemyśl

Strategia Sukcesu Miasta Przemyśla na lata 2014-2024

Cel strategiczny nr 1: Poprawa standardu i jakości życia mieszkańców;

Cel operacyjny 1.1. Poprawa sytuacji materialnej mieszkańców;

Cel strategiczny nr 2: Dobrze rozwinięta infrastruktura Miasta umożliwiająca zrównoważony

rozwój;

Cel operacyjny 2.1. Poprawa dostępności komunikacyjnej Miasta;

Cel operacyjny 2.3. Rozwinięta infrastruktura turystyczna, sportowa, rekreacyjna;

Cel operacyjny 2.5. Zrewitalizowane obszary zdegradowane (m.in. powojskowe,

poprzemysłowe, pokolejowe);

Cel strategiczny nr 3: Zrównoważony ład przestrzenny;

Cel operacyjny 3.1. Poprawa atrakcyjności i funkcjonalności przestrzeni publicznej;

Cel strategiczny nr 4: Czyste środowisko;

Cel strategiczny nr 5: Rozwój kapitału ludzkiego i społecznego;

Cel strategiczny nr 7: Wzrost potencjału gospodarczego Miasta;

Cel operacyjny 7.1. Wzrost konkurencyjności i innowacyjności sektora mikro, MŚP

i dużych przedsiębiorstw;

Cel operacyjny 7.2. Wzrost współpracy między podmiotami gospodarczymi oraz

instytucjami otoczenia biznesu;

Cel operacyjny 7.4. Wsparcie lokalnego rzemiosła i rękodzieła;

Cel operacyjny 7.5. Wzrost aktywności mieszkańców na rzecz samo zatrudnienia;

Cel operacyjny 7.6 Zwiększony poziom inwestycji o istotnym znaczeniu dla gospodarki

dla Miasta;


str. 62



Cel operacyjny 7.8 Wzrost atrakcyjności turystycznej Przemyśla;

Gmina Krasiczyn

Strategia Rozwoju Gminy Krasiczyn

Obszar 1 Infrastruktura techniczna

- Kompleksowy rozwój dla osiągnięcia pełnego komfortu odpowiedniego dla potrzeb

czasu;

- Akumulacja rezerw finansowych i pozyskiwanie nowych środków;

- Stworzenie atrakcyjnych nowych terenów budowlanych;

Obszar 3 Oświata, kultura i rozwój społeczny

- Poprawa warunków nauczania obowiązkowego;

- Dostosowanie bazy szkolnej do bieżących potrzeb kształcenia, szczególnie

zawodowego;

- Aktywizacja życia kulturalnego ludności gminy;

- Rozwój organizacji społecznych;

- Aktywizacja społeczeństwa w rozwoju gminy;

Gmina Medyka

Strategia Rozwoju Gminy Medyka na lata 2007–2015

Obszar strategiczny – Infrastruktura techniczna

Cel strategiczny C01 Wzrost konkurencyjności gminy poprzez rozbudowę infrastruktury

drogowej, ochrony środowiska i teleinformatycznej;

C01_2 Rozbudowa i modernizacja infrastruktury wodno-kanalizacyjnej oraz rozwiązanie

problemów gospodarki odpadami;

Obszar strategiczny – Kapitał ludzki i infrastruktura publiczna

Cel strategiczny C02 Poprawa warunków życia mieszkańców poprzez rozwój infrastruktury

społecznej i wspieranie zasobów ludzkich;

C02_7 Podejmowanie działań mających na celu wspieranie osób zagrożonych

marginalizacją i wykluczeniem społecznym, w tym osób niepełnosprawnych oraz

zagrożonych patologiami;


str. 63



Obszar strategiczny – Sfera gospodarcza

Cel strategiczny C04 Tworzenie warunków dla zwiększania miejsc pracy oraz promocja

przedsiębiorczości;

C04_1 Wsparcie rozwoju lokalnej przedsiębiorczości;

C04_2 Tworzenie korzystnych warunków dla inwestorów oraz promocja inwestycyjna

gminy;

C04_4 Inicjowanie i promowanie współpracy gospodarczej lokalnych przedsiębiorców

z partnerami zagranicznymi;

Gmina Orły

Strategia Rozwoju Gminy Orły na lata 2007-2015

Cel Strategiczny I

Poprawa jakości życia mieszkańców gminy;

-wzrost dochodów mieszkańców gminy oraz minimalizowanie poziomu ubóstwa;

-wzrost aktywności społecznej i tożsamości lokalnej mieszkańców gminy;

Cel Strategiczny II

Stworzenie warunków do rozwoju przedsiębiorczości

- inwestycje w infrastrukturę;

- przygotowywanie warunków do inwestowania;

- rozwój lokalnej przedsiębiorczości;

- promocja gminy;

Gmina Przemyśl

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Przemyśl

Infrastruktura ochrony środowiska

- budowa i modernizacji urządzeń zaopatrzenia w wodę;

- budowa sieci kanalizacyjnej;

- likwidacja dzikich wysypisk;

- budowa i modernizacja wałów przeciwpowodziowych;

- budowa urządzeń do produkcji energii ze źródeł odnawialnych;

Infrastruktura drogowa

- budowa i zagospodarowanie miejsc parkingowych;


str. 64



- modernizacja i rozbudowa lokalnego układu transportowego;

- budowa i modernizacja oświetlenia;

Infrastruktura społeczna

- budowa i modernizacja obiektów dydaktycznych;

- budowa i przebudowa obiektów sportowych i rekreacyjnych;

- rozwój i modernizacja infrastruktury służącej rozwijaniu aktywnych form turystyki;

- renowacja i rewaloryzacja obiektów zabytkowych wraz z ich otoczeniem;

Zasoby ludzkie

- wspieranie osób z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym;

Gmina Żurawica

Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Żurawica na lata 2012-2020

Obszar 1 Gospodarka

Cel strategiczny 1 Wszechstronne i trwałe wspieranie rozwoju gospodarczego w oparciu

o istniejący potencjał środowiska i mieszkańców zapewniający odpowiednią liczbę miejsc pracy

oraz efektywne funkcjonowanie podmiotów gospodarczych.

Cel Operacyjny 1.1. Wspieranie przedsiębiorczości mieszkańców i firm rodzinnych

Cel Operacyjny 1.2. Wspieranie działań na rzecz wzrostu zatrudnienia

Cel Operacyjny 1.4. Ułatwienia dla inwestorów, stworzenie warunków zachęcających do

podejmowania działalności gospodarczej

Obszar 2 Ochrona środowiska

Cel strategiczny 2 Wspieranie działań w zakresie ochrony środowiska

Cel Operacyjny 2.1. Rozwój systemu segregacji odpadów

Cel Operacyjny 2.2. Rozbudowa oczyszczalni ścieków i systemu kanalizacji

Cel Operacyjny 2.3. Wykorzystanie alternatywnych źródeł energii

Cel Operacyjny 2.4. Wspierania działań i projektów proekologicznych

Cel Operacyjny 2.5. Zachowanie czystości środowiska naturalnego

Obszar 3 Turystyka

Cel strategiczny 3 Poprawa atrakcyjności turystycznej gminy poprzez racjonalne wykorzystanie

walorów środowiska kulturowego i przyrodniczego oraz położenia geograficznego dla rozwoju

turystyki.


str. 65



Obszar 5 Rozwój kapitału ludzkiego

Cel strategiczny 5 Zaspokojenie potrzeb mieszkańców w zakresie usług społecznych,

obejmujących sferę kulturalną, edukacyjną, rekreacyjną, sportową, zdrowotną oraz pomoc

społeczną.

Cel Operacyjny 5.14. Wspieranie działań organizacji pozarządowych


str. 66



V. Analiza SWOT

Analiza SWOT jest podstawą do zidentyfikowania i sformułowania podstawowych problemów

i zagadnień strategicznych, Jest ona efektywną metodą identyfikacji słabych i silnych stron

Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl oraz badania szans, i zagrożeń jakie przed MOF

Przemyśl stoją. Analiza SWOT składa się z czterech grup czynników w tym:

mocnych stron – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią silne strony obszaru i które

należycie wykorzystane będą sprzyjać jego rozwojowi,

słabych stron – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią słabe strony obszaru i które

nie wyeliminowane będą utrudniać jej rozwój,

szans – uwarunkowań zewnętrznych, które nie są bezpośrednio zależne od zachowania

społeczności gminy, ale i które mogą być traktowane, jako szanse i przy odpowiednio

podjętych działaniach, wykorzystane jako czynniki sprzyjające rozwojowi MOF Przemyśl,

zagrożeń – uwarunkowań zewnętrznych, które także nie są bezpośrednio zależne od

zachowań społeczności obszaru, ale które mają stanowić zagrożenia dla jego rozwoju.


str. 67



Na podstawie wyznaczonych w diagnozie społeczno-gospodarczej problemów oraz

potencjalnych zasobów przygotowano analizę SWOT dla MOF Przemyśl

MOCNE STRONY SŁABE STRONY

‐ wysoki potencjał turystyczny gmin MOF Przemyśl (liczne obiekty dziedzictwa kulturowego, religijnego oraz przyrodniczego);

‐ wysoki potencjał dla rozwoju turystyki;

‐ sprawnie działające IOB w Przemyślu;

‐ funkcjonowanie specjalnej strefy ekonomicznej;

‐ położenie MOF Przemyśl w obszarze transgranicznym (Ukraina, Słowacja);

‐ duże znaczenie tranzytowe obszaru, przebieg ważnych szklaków komunikacyjnych przez teren MOF;

‐ bogate i zróżnicowane walory krajobrazowe, przyrodnicze i kulturowe;

‐ poprawa stanu powietrza;

‐ stosunkowo dobry stan środowiska naturalnego na terenie MOF Przemyśl;

‐ kampanie informujące o oszczędności energii;

‐ poprawa stanu powietrza w wyniku ograniczenia emisji szkodliwych substancji;

‐ duża powierzchnia niewykorzystanych terenów;

‐ dobry stan techniczny urządzeń oczyszczalni ścieków;

‐ występowanie cennych historycznie i kulturowo układów przestrzennych (wymagających ochrony);

‐ krajowa i regionalna rozpoznawalność silnych „marek kulturalnych”;

‐ korzystne warunki dla rozwoju pozarolniczej działalności gospodarczej na terenach wiejskich;

‐ bogactwo i zróżnicowanie środowiska przyrodniczego, kulturowego i historycznego na terenach wiejskich sprzyjające rozwojowi usług turystycznych i wpływających na poziom i jakość życia;

‐ funkcjonowanie farmy wiatrakowej;

‐ istnienie infrastruktury kolejowej na obszarze MOF

‐ niedostateczna atrakcyjność inwestycyjna MOF Przemyśl;

‐ spadek aktywności sektora prywatnego;

‐ niski wskaźnik przedsiębiorczości, szczególnie niepokojący spadek liczby podmiotów gospodarczych prowadzących przez osoby fizyczne;

‐ niska współpraca firm w ramach klastrów;

‐ zmniejszająca się liczba miejsc pracy;

‐ przeciętne walory oferty inwestycyjnej gmin MOF Przemyśl oraz mało skutecznych sposób ich promocji;

‐ brak skutecznych działań na rzecz inkubacji /inkubatorów innowacyjnych firm;

‐ niewielka liczba podmiotów działających w branżach innowacyjnych;

‐ ograniczenia w podejmowaniu przedsięwzięć gospodarczych ze względu na występowanie obszarów NATURA 2000;

‐ słaba kondycja ekonomiczna przedsiębiorstw wpływająca na brak chęci inwestowania w innowacyjne rozwiązania;

‐ nadmiernie uzależnienie rozwoju od działalności rolniczej (obawa przed podjęciem działalności pozarolniczej);

‐ brak potencjału naukowo-badawczego zdolnego do komercjalizacji wyników badań;

‐ relatywnie wolny rozwój OZE;

‐ niewykorzystane warunki klimatyczne dla rozwoju energetyki wiatrowej;

‐ niewykorzystanie potencjału wynikającego z położenia geograficznego;

‐ niewystarczająca współpraca gmin w celu wykorzystania istniejącej środków;

‐ brak nowoczesnego centrum przesiadkowego zlokalizowanego na terenie miasta Przemyśla;


str. 68



Przemyśl;

‐ rosnąca oferta instytucji i organizacji wsparcia bezrobotnych i aktywizacji rynku pracy;

‐ funkcjonowanie uczelni wyższych;

‐ długoletnia współpraca gmin MOF Przemyśl z gminami po stronie ukraińskiej/słowackiej;

‐ istnienie organizacji pozarządowych o działalności ukierunkowanej na rozwój społeczno-gospodarczy MOF Przemyśl;

‐ bogata oferta imprez kulturalnych znaczących na szczeblu lokalnym/krajowym.

‐ zły stan infrastruktury kolejowej;

‐ zbyt mała liczba inicjatyw ekologicznych o charakterze lokalnym;

‐ brak systemu zbiorowego obsługującego turystykę;

‐ brak odpowiednio wykwalifikowanych pracowników (absolwentów szkół zawodowych);

‐ wyłącznie dydaktyczny charakter działalności szkół wyższych;

‐ trudna sytuacja na rynku pracy osób po 50 roku życia i osób niepełnosprawnych;

‐ niedostateczny poziom zainteresowania szkolnictwem zawodowym;

‐ ujemne saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych,

‐ utrzymywanie się strefy ubóstwa i konieczności korzystania z pomocy społecznej;

‐ starzenie się społeczeństwa;

‐ wysoka stopa bezrobocia i utrzymujące się bezrobocie strukturalne;

‐ ograniczony wybór kierunków studiów;

‐ brak potencjału naukowo–badawczego zdolnego do komercjalizacji wyników badań;

‐ wyludnianie się największego ośrodka MOF Przemyśl.

SZANSE ZAGROŻENIA

‐ precyzyjne opracowanie działań marketingowych, w tym promocja potencjału gmin MOF Przemyśl;

‐ dostępność funduszy unijnych wspierających przedsiębiorczość, tworzenie miejsc pracy, innowacyjność przedsiębiorstw, współpracę sektora naukowo-badawczego z biznesem;

‐ wzrost znaczenia polityki miejskiej;

‐ napływ kapitału zagranicznego w ramach nawiązanych kontaktów zagranicznych;

‐ wzrost popularności turystyki rekreacyjnej;

‐ wzrost zainteresowania lokowaniem inwestycji w istniejących strefach ekonomicznych i parkach technologicznych;

‐ deficyt budżetu państwa i związane z tym niebezpieczeństwo ograniczenia wydatków publicznych na inwestycje;

‐ likwidacja ulg, wzrost obciążeń podatkowych;

‐ zagrożenie ze strony silniejszych kapitałowo przedsiębiorstw zagranicznych – wspólny rynek UE;

‐ odpływ inwestycji zagranicznych w wyniku pogłębiającego się kryzysu;

‐ negatywne przemiany demograficzne;

‐ peryferyjne położenie MOF Przemyśl oraz słabe skomunikowanie z resztą kraju;

‐ pogorszenie możliwości wsparcia finansowego dla


str. 69



‐ wsparcie instytucjonalne IOB;

‐ stworzenie szerokiej platformy współpracy pomiędzy IOB i uczelniami wyższymi, szkołami zawodowymi;

‐ rozwój oferty pakietowej i zintegrowanych produktów turystycznych;

‐ wspieranie transformacji w kierunku gospodarki niskoemisyjnej;

‐ regulacje prawne (UE) wymuszające stosowanie alternatywnych źródeł energii;

‐ wykorzystanie naturalnych zasobów sprzyjających rozwojowi turystyki;

‐ większa dbałość o ochronę środowiska naturalnego;

‐ wzrost znaczenia ekoturystyki;

‐ rewitalizacja obszarów poprzemysłowych;

‐ powstanie parków kulturowych;

‐ wzrost zainteresowania zamożnych mieszkańców obszarów metropolitalnych budową tzw. ‘’drugich domów” na obszarach o cennych walorach przyrodniczo-krajobrazowych;

‐ powstawanie instytucji szkolących;

‐ dofinansowanie z UE na szkolenia;

‐ samo doszkalanie się społeczeństwa;

‐ wzrost zainteresowania szkolnictwem zawodowym;

‐ wzrost zainteresowania społeczeństwa atrakcyjną ofertą spędzania wolnego czasu;

‐ promowanie wyłączenia społecznego i walka z ubóstwem;

‐ rozwój nowoczesnych form wsparcia na odległość.

IOB;

‐ niekorzystne regulacje prawne w zakresie funkcjonowania IOB, pogarszające ich atrakcyjność dla przedsiębiorstw;

‐ duża/wysoka wrażliwość sektora turystycznego na zmiany w koniunkturze gospodarczej;

‐ ryzyko niskiego wsparcia rozwoju w regionie środkami zewnętrznymi w tym UE;

‐ niewystarczająca oferta kształcenia adresowania do dorosłych;

‐ niechęć do uczenia się wynikająca z braku zależności pomiędzy wykształceniem a wynagrodzeniem;

‐ ograniczenie środków na inwestycje w kapitał ludzki;

‐ „dziedziczenie biedy” - powielanie przez młode pokolenie negatywnych postaw rodziców;

‐ „starzenie się kwalifikacji” osoby długotrwale bezrobotne mogą trwale zasilić szeregi korzystających z opieki społecznej.


str. 70



VI. Kierunki rozwojowe Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego

Przemyśl oraz zadania polegające na poprawie sytuacji na terenie

MOF.

Rozwój społeczno-gospodarczy MOF Przemyśl wymaga sprostania takim wyzwaniom, jak

postępujące zmiany demograficzne, związane ze starzeniem się społeczeństwa, pobudzanie

aktywności gospodarczej mieszkańców obszaru czy też pełne wykorzystanie dostępnych

walorów turystycznych oraz przyrodniczych. Są to problemy, które z racji swojej złożoności

wymagają wspólnych działań i zaangażowania poszczególnych samorządów. Zatem kluczem do

sukcesu jest współpraca na rzecz rozwoju MOF Przemyśl. Współpraca ta powinna obejmować

zarówno działania samorządów lokalnych, jak i partnerów społeczno-gospodarczych.

Analiza diagnozy społeczno-gospodarczej pozwoliła na stwierdzenie, czy gospodarka lokalna

posiada predyspozycje rozwojowe i w którym kierunku należy stymulować jej rozwój. Na

podstawie przeprowadzonej diagnozy stwierdzono, iż obszar MOF Przemyśl charakteryzuje się

stabilnością zarówno w dziedzinie gospodarczej jak i społecznej, aczkolwiek w celu zwiększenia

konkurencyjności gmin wchodzących w skład MOF Przemyśl należy wspierać tworzenie,

rozszerzanie oraz promowanie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez ułatwienie

gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz wspieranie tworzenia nowych firm,

w tym poprzez rozwój przedsiębiorczości i innowacji. W celu poprawy warunków życia

mieszkańców MOF Przemyśl należy również podjąć działania związane z ochronią i pełnym

wykorzystaniem zasobów przyrodniczych i kulturowych poprzez poprawę stanu środowiska

miejskiego. Obok wyżej wymienionych działań na rzecz poprawy środowiska konieczne jest

podjęcie starań do ograniczenia emisji zanieczyszczeń do powietrza. Głównym źródłem

zanieczyszczenia powietrza jest transport drogowy. Propozycją dla przeciwdziałania temu

negatywnemu zjawisku jest koncepcja ograniczenia źródeł emisji zanieczyszczeń do powietrza

przekładająca się wprost na poprawę warunków życia.

Wizję rozwoju Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl stanowi opis wizerunku obszaru

w przyszłości. Jest to obraz MOF Przemyśl w perspektywie długookresowej. Wizję rozwoju

można przedstawić jako ogólny cel, do którego miasto Przemyśl stanowiące rdzeń

przedmiotowego obszaru funkcjonalnego wraz z gminami wchodzącymi w jego skład będą

dążyć poprzez realizację szczegółowych zadań wykorzystując indywidualny potencjał rozwoju

całego obszaru.


str. 71



Niniejsza wizja powstała w celu podnoszenia atrakcyjności i poprawy konkurencyjności całego

obszaru. Wdrażana będzie przede wszystkim poprzez podejmowanie wspólnych działań oraz

realizację przez każdą z gmin przedsięwzięć służących rozwojowi MOF.

Wizja rozwoju MOF Przemyśl została określona następująco:

Miejski Obszar Funkcjonalny Przemyśl

to przestrzeń o zrównoważonym rozwoju społeczno - gospodarczym,

atrakcyjna do zamieszkania, nauki i pracy,

obszar wspierania inwestycji,

aktywności turystycznej i rekreacyjnej,

przyjazny środowisku naturalnemu oraz otwarty na współpracę.

Diagnoza społeczno–gospodarcza pozwoliła na określenie barier i potencjałów czyli czynników

determinujących tempo i kierunki rozwoju społecznego, które obejmują podstawowe obszary

realizowane jako główne kierunki rozwoju MOF Przemyśl.


str. 72



Główne kierunki rozwoju Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego stanowić będą następujące

obszary:


str. 73



Obszar strategiczny I. Sfera Społeczna

Kluczowym elementem tego obszaru jest stworzenie jak najlepszych warunków społeczności

mieszkającej na terenie MOF Przemyśl. Dlatego niniejszy obszar strategiczny oscyluje wokół

zagadnień związanych z odpowiednią jakością życia mieszkańców. Bieżące problemy społeczne

zostały zgrupowane w działanie, które odnosi się do podniesienia jakości życia mieszkańców

MOF Przemyśl oraz stanowi element zachęty do pozostawania na terenie gmin wchodzących

w skład MOF i do osiedlania się na stałe nowych mieszkańców. W ramach sfery społecznej

podjęte zostaną działania skierowane do wszystkich gmin wchodzących w skład MOF Przemyśl.

Podjęte działania będą zmierzały do wzmocnienia współpracy instytucji zorientowanych na

rozwiązywaniu problemów społecznych, w tym instytucji pomocy społecznej, publicznych służb

zatrudnienia oraz organizacji pozarządowych.

Wzmocnienie sfery społecznej, która wpływa na wzmocnienie kapitału ludzkiego, zapewni

długofalowe pozytywne efekty przyczyniające się zrównoważonego i dynamicznego rozwoju

MOF Przemyśl. Dzięki planowanym, działaniom przedmiotowy obszar funkcjonalny ma szansę

stać się konkurencyjnym obszarem na terenie województwa podkarpackiego.

Cel strategiczny 1.1. Podniesienie jakości życia mieszkańców Miejskiego Obszaru

Funkcjonalnego Przemyśl.

Obszar strategiczny II. Sfera Gospodarcza

Wzrost stopnia zaspokajania potrzeb mieszkańców oraz poprawa jakości ich życia uzależnione

są od lokalnego rozwoju gospodarczego wszystkich gmin wchodzących w skład MOF Przemyśl.

Celem nadrzędnym i najważniejszym jest rozwój i dywersyfikacja działalności gospodarczej na

terenie przedmiotowego obszaru, podnoszenie konkurencyjności i innowacyjności obszaru oraz

wzmocnienie potencjału rozwojowego. Zakres działań, które obejmuje ten obszar strategiczny

koncentruje się na poprawie działalności gospodarczej dla mikro, małej i średniej

przedsiębiorczości poprzez promowanie przedsięwzięć opierających swoją działalność na

nowych technologiach. Bardzo ważne jest również aktywne i kompleksowe wspieranie

nowopowstających przedsiębiorstw ponieważ jednym z głównych problemów jaki napotykają

osoby, chcące założyć działalność gospodarczą jest brak środków finansowych oraz wsparcia


str. 74



doradczego w obszarze prawa, finansów i marketingu. W ramach niniejszego obszaru

strategicznego podjęte działania będą skierowana na wzrost gospodarczy MOF Przemyśl.

Osłabienie gospodarcze, które między innymi z powodu spadku liczby mieszkańców

oddziaływało negatywnie na potencjał miasta Przemyśla oraz gmin wchodzących w skład MOF

Przemyśl przyczyniło się do podjęcia przedsięwzięć, których efektem będzie stworzenie

Przemyskiego Inkubatora Przedsiębiorczości. Inkubator przyczyni się do tworzenia nowych

podmiotów gospodarczych, w tym innowacyjnych opierających się na nowych technologiach.

Działania jakie będą realizowane niniejszym obszarze dotyczyć będą sfery gospodarczej

obejmującej zarówno działania skierowane na wzrost gospodarczy ale również na działania

związane z ochroną środowiska, integracją systemu komunikacji publicznej na terenie MOF

Przemyśl.

Cel strategiczny 2.1. Rozwój przedsiębiorczości wśród mieszkańców Miejskiego Obszaru


Cel strategiczny 2.2. Wspieranie działań związanych ze wzrostem innowacyjności gospodarki

Cel strategiczny 2.3. Poprawa dostępności komunikacyjnej Miejskiego Obszaru


Cel strategiczny 2.4 Ochrona środowiska oraz racjonalne korzystanie z zasobów

przyrodniczych.

Wyżej wymienione sfery są ze sobą silnie powiązane oraz wzajemnie się przenikają. Sfera

gospodarczy determinuje funkcjonowanie rynku pracy co przekłada się na możliwości rozwoju

sfery społecznej. Rozwój sfery społecznej, pozwala natomiast przełamać bariery przestrzenne

mające istotny wpływ na możliwości rozwoju gospodarczego i społecznego obszaru.


str. 75



VII. Projekty planowane do realizacji w formule RIT.

Projekty ujęte na liście projektów do realizacji w formule RIT spełniają kryteria związane

z ogólnymi założeniami Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, które bezpośrednio

przyczynią się do osiągnięcia celów Strategii MOF Przemyśl. Poniższe projekty mają

zintegrowany i komplementarny charakter oraz wdrażają zasadę partnerstwa. Spełniają również

kryteria programowe o charakterze merytorycznym oraz są właściwie dla poszczególnych osi

priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata

2014-2020. Ujęcie poniższych projektów w Strategii MOF Przemyśl związane jest ze specyfiką

obszaru oraz problemów zdiagnozowanych na terenie Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego

Przemyśl. Lista projektów przewidzianych do realizacji w formule RIT obejmuje przedsięwzięcia

integrujące działania „twarde” i „miękkie” przynosząc wartość dodaną. Celem takich projektów

jest stworzenie przedsięwzięć różnych tematycznie, ale wzajemnie powiązanych

i komplementarnych. Dokonując wyboru poniższych przedsięwzięć władze szczebla lokalnego

kierowały się lokalnymi uwarunkowaniami oraz potrzebami rozwojowymi.


str. 76



INKUBATORY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

Priorytet inwestycyjny 3a (Oś priorytetowa I. Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka)

Nazwa MOF Miejski Obszar Funkcjonalny Przemyśl

Nazwa przedsięwzięcia zintegrowanego

Inkubator Przedsiębiorczości/Technologii

Opis przedsięwzięcia zintegrowanego

Istniejące problemy,

przyczyny realizacji

przedsięwzięcia

zintegrowanego

Miasto Przemyśl, jak i pozostałe gminy wchodzące w skład MOF Przemyśl charakteryzują się niską atrakcyjnością inwestycyjną. W opracowaniu pt. „Obszary atrakcyjności inwestycyjnej województwa podkarpackiego” przygotowanym przez Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w kategorii „Atrakcyjność inwestycyjna pod względem rozwoju gospodarczego” miasto Przemyśl otrzymało średnią klasę określoną literą C. Do wyliczenia tego wskaźnika brane były pod uwagę takie wskaźniki jak: ilość podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w rejestrze REGON na 1 000 mieszkańców, ilość podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w rejestrze REGON na 1 000 osób pracujących oraz przeciętne wynagrodzenie brutto. Na koniec 2013 roku na terenie Przemyśla w rejestrze REGON zarejestrowanych było 6 105 podmiotów, w tym 7 573 funkcjonowało w sektorze prywatnym. Osób fizycznych prowadzących działalność gospodarcza na koniec 2013r. na terenie Przemyśla było 3 949, natomiast spółek handlowych - 551, w tym z udziałem kapitału zagranicznego - 161. Liczba podmiotów wpisanych do rejestru REGON na 1 tys. ludności w mieście Przemyślu na koniec 2012r. wynosiła 93,6. W sektorze prywatnym ominują podmioty mikro, zatrudniające poniżej 10 pracowników (90,5% całkowitego udziału). Najmniej, jest podmiotów dużych, zatrudniających powyżej 250 pracowników (na koniec 2013r. było zaledwie 6 takich podmiotów). Na koniunkturę gospodarczą Przemyśla w latach dziewięćdziesiątych istotny wpływ wywierał handel ze wschodnimi sąsiadami Polsk i, zwłaszcza z Ukrainą. Miał on w przeważającej mierze charakter przygraniczny. Niestety wobec kryzysu na Wschodzie, który rozpoczął się w połowie 1998 roku oraz obowiązku wizowego po 1 maja 2004 roku, handel ten znacznie się zmniejszył, prowadząc w rezultacie do dekoniunktury gospodarczej w Przemyślu. Dominującymi gałęziami gospodarki w mieście pozostają w dalszym ciągu handel i usługi. Pod koniec 2012r. zarejestrowanych w tym sektorze było aż 1 821 podmiotów gospodarczych (na 6014 ogółem), natomiast zaledwie 309 stanowiły firmy zajmujące się przetwórstwem przemysłowym. Sfera produkcyjna na terenie miasta i gmin sąsiednich jest bardzo słabo rozwinięta. Głównym problemem braku napływu inwestycji przemysłowych do miasta i okolic jest niewystarczająca atrakcyjność inwestycyjna Przemyśla. Wywołuje on skutki nie tylko w sferze gospodarczej ale i społecznej. Mimo niewątpliwych atutów w postaci: położenia geograficznego, dostępności komunikacyjnej, złóż gazu ziemnego, kapitału ludzkiego oraz tradycji przemysłowych, Przemyśl nie wykorzystuje swego potencjału inwestycyjnego. Nie zaspakaja też podstawowych potrzeb społeczeństwa, obniżając w ten sposób jakość życia w mieście i sąsiednich gminach. Z uwagi na ponadlokalną rangę Przemyśla, skutki jego problemów gospodarczych i społecznych odczuwalne są również na poziomie całego województwa podkarpackiego. Przyczynami wystąpienia problemu głównego w postaci niewystarczającej atrakcyjności inwestycyjnej


str. 77



miasta Przemyśla są problemy pośrednie:

brak na terenie miasta infrastruktury technicznej wspierającej powstawanie i rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, w szczególności w działalności innowacyjnej, brak zaplecza badawczo-rozwojowego umożliwiającego rozwój produktów i wyrobów (obecnie usługi te lokalni przedsiębiorcy muszą zlecać ośrodkom innowacji w Polsce, co znacznie podwyższa koszty ich działalności, obniża ich konkurencyjność oraz powoduje straty z powodu występowania wadliwych serii produktów wykrywanych dopiero na etapie eksploatacji produktu),

Utworzenie w 2006 roku w Przemyślu i w 2010 roku na terenie gminy Orły Podstrefy Przemyśl Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej „EURO-PARK WISŁOSAN” (TSSE) spowodowało wzrost zainteresowania wśród potencjalnych inwestorów, które niestety nie przełożyło się na powstanie nowych zakładów produkcyjnych. Naglącą potrzebą było uzbrojenie terenów inwestycyjnych i poprawa ich dostępności komunikacyjnej. W 2012 roku zrealizowano w Przemyślu projekt uzbrojenia terenów Podstrefy Przemyśl TSSE oraz budowę pierwszego odcinka drogi obwodowej miasta z mostem przez rzekę San. Obecnie w realizacji jest budowa drugiego odcinka, który ostatecznie skomunikuje tereny inwestycyjne z autostradą A4 (2015 rok). Wcześniej dojazd do specjalnej strefy ekonomicznej w Przemyślu był możliwy głównie przez centrum miasta. Budowa infrastruktury drogowej w Przemyślu była dla samorządu miasta ogromnym obciążeniem finansowym (łączny koszt budowy wschodniej obwodnicy miasta wyniósł blisko 300 mln zł) i nie pozwalała na realizację innych projektów z zakresu budowy infrastruktury okołobiznesowej, tj. parki technologiczne, inkubatory nowych technologii itp. (zrealizowanej w tym czasie m.in. w Rzeszowie, Mielcu, Tarnobrzegu). Infrastruktura ta wpływa jednak w znaczącym stopniu na pozyskiwanie nowych inwestycji oraz rozwój i doskonalenie produktów w istniejących przedsiębiorstwach. W przypadku nowych inwestycji sam system zachęt podatkowych oraz odpowiednio uzbrojone tereny inwestycyjne nie są efektywną zachętą dla inwestorów. Obecnie przedsiębiorstwa konkurujące na rynku globalnym inwestują w prace badawczo-rozwojowe i korzystają z zaplecza technicznego w postaci laboratorium, prototypowni, symulacji komputerowej. Ponadto realizacja projektów badawczo-rozwojowych skłania przedsiębiorców do podjęcia stałej współpracy z ośrodkami innowacji. Drastyczny (o kilka tysięcy) spadek liczby mieszkańców miasta (rok 2004 - 67 847, rok 2013 - 63 638) oraz zmniejszanie się liczby osób w wieku przedprodukcyjnym powodowane są m. in. emigracją zarobkową mieszkańców gminy. Ujemne saldo migracji oraz ujemny przyrost naturalny obrazują niską atrakcyjność miasta Przemyśl jako potencjalnego miejsca do zamieszkania i pracy. Zjawisko to powodowane jest niskim poziomem zadowolenia mieszkańców. Miasto opuszczają głównie osoby młode z uwagi na niewielkie perspektywy rozwoju w mieście. możliwość podjęcia pracy oraz na niską jakość życia. Na koniec maja 2014r. na terenie MOF Przemyśl zarejestrowany było 8 157 osób bezrobotnych, w tym na terenie samego miasta Przemyśla było to 4 907 osób. Na terenie pozostałych gmin wchodzących w skład MOF liczba bezrobotnych przedstawiała się następująco: Krasiczyn - 408 osób, medyka – 488 osób, Orły – 613 osób, Przemyśl – 755 osób i Żurawica – 986 osób. Na terenie samego miasta Przemyśla zarejestrowanych było ponadto 3 441 osób długotrwale bezrobotnych oraz 553 osoby w wieku do 25 lat. Dane powyższa jednoznacznie wskazują jak trudna jest sytuacja na rynku pracy Miasta Przemyśla i otaczających gmin. Aby zminimalizować te niekorzystne trendy Gmina Miejska Przemyśl musi podjąć działania czyniąc ją miejscem atrakcyjnym, działania „przyciągające nowych mieszkańców. Aby zminimalizować te niekorzystne trendy Gmina Miejska Przemyśl musi podjąć działania czyniące ją miejscem atrakcyjnym, działania „przywiązujące” obecnych i nowych mieszkańców. Gmina Miejska Przemyśl zamierza stworzyć możliwości rozwoju przedsiębiorczości głównie osobom młodym, dobrze wykształconym,


str. 78



dysponującymi przede wszystkim pomysłami na nieszablonowy, innowacyjny biznes. Stworzenie pozytywnych warunków do rozwoju i prowadzenia biznesu Gmina zapewni jednocześnie przyjazne warunki do wychowywania dzieci, a także odpowiednie usługi pozwalające przeżyć w Przemyślu godną starość. Dlatego tak ważne są inwestycje służące poprawie atrakcyjności inwestycyjnej Przemyśla, które pozwolą na rozwój miasta i uczynią z niego dogodne miejsce nie tylko do pracy ale i do zamieszkania. Zgodnie ze Strategią Rozwoju Województwa - Podkarpackie 2020 miasto Przemyśl będzie odgrywać szczególną rolę w procesach dynamizowania rozwoju społeczno-gospodarczego woj. podkarpackiego. Miasto ze względu na pełnione funkcje gospodarcze oraz koncentrację świadczonych usług publicznych i usług wyższego rzędu zostało zdefiniowane jako regionalny biegun wzrostu. Zgodnie ze Strategią Sukcesu Miasta Przemyśla na lata 2014-2024 i zapisanymi w niej celami strategicznymi numer 6 i 7 władze samorządowe zobowiązują się do podejmowania działań mających na celu ograniczenie niekorzystnego zjawiska demograficznego oraz zwiększenia stopnia konkurencyjności i innowacyjności sektora mikro, MŚP i dużych przedsiębiorstw.

Cel przedsięwzięcia

zintegrowanego

Cel główny: zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej Przemyskiego Obszaru Funkcjonalnego, poprzez stworzenie warunków do rozpoczynania i prowadzenia działalności gospodarczej, w szczególności działalności innowacyjnej opartej na nowych technologiach oraz intensyfikowanie współpracy między sferą nauki i biznesu. Cele szczegółowe:

- stworzenie atrakcyjnych warunków do rozpoczynania i prowadzenia działalności gospodarczej opartej na nowych technologiach - zintensyfikowanie współpracy sfery nauki z przedsiębiorcami oraz instytucjami otoczenia biznesu w województwie podkarpackim - wspieranie rozwoju i wzrost stopnia konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw, w szczególności działających w sektorach

wysokiej szansy i innowacyjnych - zachęcanie do prowadzenia działalności biznesowej przez studentów, absolwentów uczelni oraz pracowników naukowych uczelni - zmniejszenie bezrobocia na terenie Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego „Przemyśl”


str. 79



Uzasadnienie

przedsięwzięcia

zintegrowanego

Na terenie Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego „Przemyśl” brak jest obecnie infrastruktury okołobiznesowej, oferującej wynajem na preferencyjnych warunkach lub bezpłatnie powierzchni pod działalność gospodarczą, w szczególności nakierowanej na powstawanie działalności opartych na nowych technologiach. Do powstania takiej infrastruktury mogłaby dążyć oddzielnie każda z gmin wchodzących w skład MOF Przemyśla natomiast „łącząc siły” - realizując wspólny projekt w tym zakresie można będzie uzyskać efekt synergii polegający na powstaniu infrastruktury bardziej kompleksowej, dysponującej większą powierzchnią pod wynajem, oferującą dodatkowe usługi w postaci wsparcia szkoleniowo-doradczego. Zlokalizowanie Inkubatora Przedsiębiorczości i Innowacji w Przemyślu wynika z faktu, że miasto Przemyśl jest głównym ośrodkiem przemysłowym dla całego Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego, w którym pracuje przeważająca większość mieszkańców gmin ościennych Przemyśl jest dużym ośrodkiem miejskim liczącym 63 638 mieszkańców (2013r.), który w znaczącym stopniu warunkuje sytuację gospodarczą gmin wchodzących w skład Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego. Miasto jest ośrodkiem przemysłowym, handlowo-usługowym, naukowym, kulturalnym, turystycznym oraz ośrodkiem rozwoju szkolnictwa i ochrony zdrowia, z którego korzystają także mieszkańcy gmin sąsiednich. Przemyśl stanowi ważny węzeł komunikacyjny i tranzytowy przy autostradzie A 4 i międzynarodowej magistrali kolejowej E-30 relacji Berlin-Kijów. Przez miasto przebiega droga krajowa nr 28 oraz droga krajowa nr 77, która łączy się ze wschodnią obwodnicą miasta w kierunku przejść granicznych z Ukrainą. Na terenie miasta Przemyśla od blisko 10 lat funkcjonuje ponadto prężnie działająca instytucja otoczenia biznesu, jaką jest Przemyska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. Większościowym akcjonariuszem PARR S.A. jest Gmina Miejska Przemyśl, natomiast pozostałymi akcjonariuszami są przemyskie komunalne spółki (będące także własnością Gminy Miejskiej Przemyśl). Jednym z głównych zadań Agencji jest wspieranie przedsiębiorczości oraz rozwój małych i średnich przedsiębiorstw. W latach 2009-2014 Agencja udzieliła blisko 340 dotacji na założenie działalności. Było to możliwe dzięki realizacji czterech projektów finansowanych ramach działania 6.2 POKL. PARR posiada także duże doświadczenie w oferowaniu usług informacyjno-doradczych przy rozpoczynaniu i prowadzeniu firmy oraz doświadczenie w szkoleniach, w tym z zakresu przygotowywania biznes planów działalności gospodarczej. Powyższy potencjał Agencji można wykorzystać w prowadzeniu Inkubatora Przedsiębiorczości/Technologii. Przemyśl jest także centrum szkolnictwa szczebla ponadgimnazjalnego i wyższego dla mieszkańców gmin sąsiednich. Od 2001r. w Przemyślu funkcjonuje Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska, która kształci studentów m.in. na kierunkach technicznych (mechatronika, inżynieria środowiska, technologia chemiczna, inżynieria transportu i logistyki). Uczelnia dysponuje nowoczesnym campusem z budynkami technicznymi i aparaturą dla kierunków inżynieryjnych. Profil kształcenia uczelni może być dostosowany do potrzeb lokalnego rynku pracy. Szkoły szczebla ponadgimnazjalnego przygotowują uczniów do wykonywania zawodu. Centra Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego Nr 1 i Nr 2 w Przemyślu oferują możliwość przeszkolenia lub przekwalifikowania kadry pracowniczej według zapotrzebowania w przedsiębiorstwach. Powyższe uwarunkowania predysponują miasto Przemyśl jako lokalizację głównego ośrodka przedsiębiorczości i innowacji, z którego będą korzystać przedsiębiorcy funkcjonujący nie tylko na terenie miasta, ale również na terenie gmin wchodzących w skład Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl. Koncentracja obiektów Przemyskiego Inkubatora Przedsiębiorczości i Innowacji w jednym miejscu jest uzasadniona nie tylko ze względów ekonomicznych, ale również logistycznych. Za lokalizacją inkubatora przy w Przemyślu przemawiają takie atuty jak: dostępne budynki z przeznaczeniem na przedmiotową inwestycję, bezpośrednie sąsiedztwo budynków technicznych Campusu Państwowej


str. 80



Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej, bliskość terenów inwestycyjnych o łącznej powierzchni 80 ha (w tym 42 ha Podstrefy Przemyśl TSSE), skomunikowanych ze wschodnią obwodnicą miasta i gminami wchodzących w skład Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl. Realizacja inwestycji w tej lokalizacji wpisuje się w komplementarność działań zrealizowanych przy współfinansowaniu ze środków unijnych. Realizacja projektu w formule zintegrowanej przyczyni się do zmniejszenia bezrobocia na terenie miasta Przemyśla i pozostałych gmin wchodzących w składa MOF Przemyśl. W ramach projektu wsparcie na założenie innowacyjnych firm otrzyma 36 osób bezrobotnych (przede wszystkim osób młodych, osób długotrwale bezrobotnych), a co najmniej 12 kolejnych osób w pierwszym roku działalności znajdzie w nich pracę. Powstała Infrastruktura Inkubatora Przedsiębiorczości i Innowacji będzie zachęcać do zakładania i lokowania w niej kolejnych nowych podmiotów gospodarczych.

Efekty

przedsięwzięcia

zintegrowanego

Realizacja przedsięwzięcia przyczyni się do wzrostu atrakcyjności inwestycyjnej, powstawania nowych i rozwoju istniejących przedsiębiorstw, w szczególności innowacyjnych oraz redukcji bezrobocia w Przemyślu i gminach wchodzących w skład MOF. Efektem przedsięwzięcia będzie budowa infrastruktury okołobiznesowej, dysponującej powierzchnią pod wynajem, oferującą dodatkowe usługi w postaci wsparcia szkoleniowo-doradczego oraz infrastruktury do realizacji projektów badawczo-rozwojowych dla przedsiębiorstw o profilu innowacyjnym. Inkubator będzie miejscem współpracy pomiędzy przedsiębiorcami, jednostkami naukowymi oraz instytucjami otoczenia biznesu. Powstała sieć współpracy przyczyni się do efektu synergii - zwiększenia efektów wspólnych działań przy jednoczesnym zmniejszeniu i optymalizacji kosztów. Powstała infrastruktura umożliwi realizację projektów badawczo-rozwojowych w miejscu funkcjonowania zakładów produkcyjnych i zminimalizuje ryzyko strat w procesie produkcyjnym. Dostępna kadra naukowa uczelni i studenci na kierunkach inżynieryjno-technicznych będą współpracować z przedsiębiorcami w zakresie realizacji wspólnych projektów badawczo-rozwojowych. Absolwenci kierunków technicznych znajdą zatrudnienie w nowopowstałych zakładach pracy, co ograniczy odpływ ludności z MOF Przemyśl. Realizacja przedsięwzięcia zintegrowanego umożliwi zakup kompleksowej infrastruktury badawczo-pomiarowej. Dzięki realizacji części „miękkiej” projektu zostanie utworzonych co najmniej 36 nowych innowacyjnych firm a co najmniej 12 kolejnych osób w pierwszym roku działalności znajdzie w nich pracę.

Okres realizacji przedsięwzięcia zintegrowanego

Prace przygotowawcze: II kw. 2014 – IV kw.2015 Realizacja zakresu rzeczowego: I kw. 2016r. do IV kw. 2018r.


str. 81



Opis zakresu rzeczowego projektu/ów

Projekt

Projekt będzie obejmował adaptacje nieruchomości przy ul. Pasteura, Bakończyckiej lub Ratuszowej 10 A w Przemyślu na potrzeby Inkubatora Przedsiębiorczości/Technologii

Oś priorytetowa RPO: I. Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka

Priorytet inwestycyjny: 3.1 Promowanie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez ułatwianie gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz sprzyjanie tworzeniu nowych firm, w tym również poprzez inkubatory przedsiębiorczości

Wnioskodawca / lider Podmiot realizujący projekt (wnioskodawca): Gmina Miejska Przemyśl

Pozostali partnerzy projektu: Gmina Medyka, Gmina Krasiczyn, Gmina Orły, Gmina Przemyśl, Gmina Żurawica,

Lokalizacja projektu/

zasięg oddziaływania

Inkubator Przedsiębiorczości/Technologii zostanie zlokalizowany na jednej z trzech nieruchomości (wariantowo): Wariant I: Przystosowania budynku zlokalizowanego przy ul. Pasteura w Przemyślu Budynek posadowiony jest na działkach: Nr 978/2, 978/4, 978/5, 604/4, 604/5 obr. 212, 275/2 i 261 obr. 206

- powierzchnia zabudowy - 632 m2, - kubatura - 6485 m3, - powierzchnia użytkowa - 1069,60 m2

Wariant II: Zagospodarowania kompleksu budynków zlokalizowanych przy ul. Bakończyckiej w Przemyślu Kompleks obejmuje działki nr: 235/1, 235/2, 225, 189/5 obręb 212m. Przemyśl.

na działce nr 235/1 znajduje się budynek dawnej kotłowni, budynek magazynowy i wiata na składowanie opału,

na działce nr 235/2 znajduje się stacja Trafo,

działki nr 225 i 189/5 stanowią drogę dojazdową od ulicy Żołnierzy I Armii Wojska Polskiego.

Wariant III: Remontu i adaptacja budynku przy ul. Ratuszowej 10 A w Przemyślu Budynek posadowiony jest na działkach nr 685 i 684/1 obr. 207

- powierzchnia zabudowy - 355 m2, - kubatura - 6440 m3, - powierzchnia użytkowa - 1202,70 m2


str. 82



Zakres rzeczowy

projektu

W ramach projektu utworzony zostanie Inkubator Przedsiębiorczości/Technologii, którego oferta będzie skierowana do osób i przedsiębiorstw z terenu całego MOF Przemyśl. Będą to przede wszystkim osoby zamierzające rozpocząć działalność gospodarczą, głównie opartą na nowych technologiach, zainteresowane ulokowaniem swoich firm w pomieszczeniach Inkubatora, przedsiębiorcy prowadzący działalność innowacyjną, zamierzający przenieść swoją działalność do Inkubatora, a także pozostali przedsiębiorcy ze sfery produkcji, bądź usług zainteresowani skorzystaniem z oferty laboratoryjno-pomiarowej Inkubatora. Inkubator zostanie zlokalizowany na terenie miasta Przemyśla, na terenie nieruchomości przy ul. Pasteura, Bakończyckiej lub Ratuszowej. Inkubator będzie obiektem łączącym funkcję administracyjno-biurową oraz usługowo-produkcyjną. Głównym zadaniem Inkubatora będzie wynajmowanie na preferencyjnych warunkach powierzchni produkcyjno-usługowych dla przedsiębiorców rozpoczynającym działalność gospodarczą i podmiotom funkcjonujących na rynku nie dłużej niż 3 lata. Dopuszcza się również możliwość usytuowana w Inkubatorze firm funkcjonujących na ryku pond 3 lata, jednakże ich działalność będzie musiała się charakteryzować wysokim stopniem innowacyjności. Integralną częścią Inkubatora Przedsiębiorczości/Technologii będzie Prototypownia wraz Laboratorium. Ta część Inkubatora będzie dostępna zarówno dla przedsiębiorstw funkcjonujących na terenie Inkubatora, jak również dla firm z poza niego. Usługi Prototypowni i Laboratorium będą usługami częściowo odpłatnymi. W Prototypowni przedsiębiorcy będą mogli zlecić do wykonania prototypy swoich planowanych wyrobów, natomiast w Laboratorium będzie można zlecać prace badawczo-rozwojowe produktów. Laboratorium będzie prowadzone we współpracy z pracownikami naukowymi uczelni technicznych. Zgłaszające się do Inkubatora osoby będą mogły także korzystać z adresu Inkubatora jako lokalizacja swojej działalności, bez konieczności wynajmowania lokalu. W ramach takiej usługi przedsiębiorcy Ci będą mieli udostępniony pokój do rozmów biznesowych ze swoimi potencjalnymi klientami, będą mogli korzystać z usług administracyjno-biurowych sekretariatu Inkubatora. Inkubator będzie adresowany także do osób, zamierzających sprawdzić swój pomysł biznesowy na rynku. Oferta w tym zakresie będzie realizowana przez Preinkubator przedsiębiorczości. Preinkubator będzie odpowiedzią na potrzeby osób, które planują w dłuższej perspektywie założyć własną działalność gospodarczą, ale nie wiedzą czy ich pomysł ma szansę zaistnieć na rynku. Usługa preinkubacji będzie niwelować ryzyko związane z zakładaniem własnej firmy oraz da szansę, aby przetestować pomysł na biznes bez konieczności rejestracji działalności gospodarczej (klient Preinkubatora będzie koncentrować się na "prowadzeniu interesów", zaś faktury, umowy, rachunki wystawiane będą przez Preinkubator). Podstawowa jednak oferta Inkubatora będzie obejmowała wynajem na preferencyjnych warunkach powierzchni pod działalność gospodarczą oraz zapewnienie firmom funkcjonującym w inkubatorze usług administracyjnych (wspólny sekretariat), prawnych, marketingowych. Inkubator poza nowoczesną powierzchnią usługową i produkcyjną oferować będzie wsparcie doradcze i szkoleniowe, z którego będzie mógł skorzystać każdy przyszły i działający przedsiębiorca. Inkubator będzie pomagać w rozwoju firm poprzez ułatwianie prowadzenia działalności gospodarczej oraz transfer i wdrażanie nowych technologii. Zakres oferowanego wsparcia dla firm będzie obejmował m.in.:

szkolenia, warsztaty, konferencje

bazę kontaktów

doradztwo w zakresie własności patentowej i intelektualnej


str. 83



doradztwo w zakresie komercjalizacji technologii

doradztwo w zakresie planowania strategicznego

doradztwo w zakresie zarządzania produktem innowacyjnym

doradztwo w zakresie wdrażania nowych usług i produktów

doradztwo w zakresie pozyskiwania zewnętrznego finansowania projektów

doradztwo w zakresie oceny potencjału rynkowego przedsięwzięcia

doradztwo w zakresie przygotowania biznes planu

Wariant I lokalizacji Inkubatora przewiduje: Przystosowania budynku zlokalizowanego przy ul. Pasteura w Przemyślu . Zakłada się, że:

1) w przyziemiu ulokowane będą pomieszczenia warsztatowe, sanitarne; 2) na parterze znajdą się: sala konferencyjno–szkoleniowa, zaplecze gastronomiczne, pomieszczenia z węzłami sanitarnymi;

Wariant II lokalizacji Inkubatora zakłada: Zagospodarowanie kompleksu budynków technicznych zlokalizowanych przy ul. Bakończyckiej w Przemyślu. Planowane jest:

1) istniejący budynek dawnej kotłowni zostanie przebudowany na dwukondygnacyjny budynek administracyjno-biurowy, w którym powstaną następujące pomieszczenia: a) na parterze: recepcja, szatnia, sanitariaty, pokój narad/spotkań (pow. 30m2), pokoje biurowe, b) na I piętrze: pokoje biurowe (10 pokoi), sanitariaty. 2) istniejący budynek magazynowy zostanie przebudowany na jednokondygnacyjny budynek produkcyjny o małej uciążliwości

oddziaływania na środowisko (nie wymagający konieczności uzyskania decyzji środowiskowej; budynek powinien zawierać: a) część komunikacyjną ok. 500m2, b) 10 modułów o ogólnej powierzchni ok. 1600m2, c) szatnie, węzły sanitarne, jadalnię.

3) zostaną wykonane: a) droga dojazdowa dla wysokiego tonażu na odcinku od ul. Żołnierzy I Armii Wojska Polskiego do projektowanego parkingu, b) drogi wewnętrzne i parkingi (o pow. Ok. 2600m2), c) uzbrojenie terenu, d) oświetlenia terenu, e) gospodarkę zielenią, f) małą architekturę.

Wariant III lokalizacji Inkubatora przewiduje: Remontu i adaptacja budynku przy ul. Ratuszowej 10a w Przemyślu. Zakłada się że:


str. 84



1) w piwnicy zlokalizowane zostaną pomieszczenia magazynowe, 2) na parterze znajda się 4 lub 5 pomieszczeń z węzłami sanitarnymi, 3) na I piętrze będzie sala konferencyjna z ewentualną rozsuwaną ścianą działową i węzłem sanitarnym, sala szkoleniowa z węzłem

sanitarnym, 4) na II piętrze zlokalizowanych zostanie 5 pomieszczeń z wspólnym węzłem sanitarnym, 5) na III piętrze będzie 5 pomieszczeń z wspólnym węzłem sanitarnym, 6) na poddaszu zlokalizowane zostaną pomieszczenia gospodarcze, 7) wykonana zostanie wymiana pokrycia dachu i obróbek blacharskich z dociepleniem stropodachu, 8) dokonany zostanie remont elewacji z dociepleniem i kolorystyką,

nastąpi wymiana zewnętrznej stolarki okiennej i drzwiowej.

Okres realizacji

projektu

Prace przygotowawcze: X 2014 r. – VI 2015 r.

Realizacja zakresu rzeczowego: od VII 2015 r. do XII 2016 r.

Produkty projektu Liczba instytucji otoczenia biznesu wspartych w zakresie profesjonalizacji usług: 1 szt. Liczba budynków zaadaptowanych na potrzeby Inkubatora Przedsiębiorczości i Innowacji: 3 szt.

Rezultaty projektu Liczba nowych przedsiębiorstw powstałych przy wsparciu instytucji otoczenia biznesu 36 szt. Liczba przedsiębiorstw wspartych przez instytucje otoczenia biznesu 36 szt.

Całkowita wartość

projektu 30 000 000,00 zł

Przygotowanie do realizacji projektu

Posiadana

dokumentacja, analizy,

porozumienia, decyzje,

uzgodnienia:

Umowa Partnerska /porozumienie międzygminne/ w/s powierzenia Gminie Miejskiej Przemyśl zadań publicznych w ramach projektu „Integracja działań na rzecz rozwoju Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego „Przemyśl” współfinansowanego z PO PT. W ramach w/w projektu zaplanowano m.in. opracowanie: 1. Strategii dla Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego /VI 2014/„Przemyśl”, 2. Diagnozy potencjału gospodarczego i atrakcyjności inwestycyjnej Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego „Przemyśl"/IX 2014/, 3. Dokumentacji technicznej dla projektu dot. stworzenia infrastruktury wspierającej rozpoczynanie i prowadzenie działalności gospodarczej na terenie MOF Przemyśl – Inkubator Przedsiębiorczości i Innowacyjności/VI 2015/.


str. 85



Inne istotne warunki

realizacji projektu:

Ze względu na to, że Gmina Miejska Przemyśl nie jest właścicielem jednej z działek niezbędne jest podjęcie działań celem jej pozyskania. Zostaną podjęte rozmowy celem nieodpłatnego przekazania działka stanowiącej własność Skarbu Państwa w zasobie Agencji Mienia Wojskowego na rzecz Gminy Miejskiej Przemyśl. AMW kilkakrotnie próbowało zbyć przedmiotową działkę jednak bezskutecznie. W przypadku braku pozytywnej decyzji o nieodpłatnym przekazaniu działki na rzecz Gminy Miejskiej Przemyśl planuje się jej zakup (obecnie jej koszt AMW szacuje na kwotę 300 tys. zł).

Uzasadnienie

zintegrowanego

charakteru projektu

Wiązka przedsięwzięć inwestycyjnych zwiększająca spójność komunikacyjną całego MOF, poprawiająca dostępność do Przemyśla – głównego ośrodka usług. Realizacja przełoży się nie tylko na poprawę jakości życia mieszkańców, ale też na poprawę możliwości przyciągania inwestorów do obszaru MOF i poprawę warunków prowadzenia tu działalności gospodarczej.

Efekty projektu

zintegrowanego

Efektem przedsięwzięcia będzie powstanie infrastruktury bardziej kompleksowej, dysponującej większą powierzchnią pod wynajem, oferującą dodatkowe usługi w postaci wsparcia szkoleniowo-doradczego. Zlokalizowanie Inkubatora Przedsiębiorczości/Technologii w mieście Przemyślu wynika z faktu, iż jest on centrum administracyjnym oraz edukacyjnym (na poziomie ponadgimnazjalnym i wyższym) dla MOF Przemyśl oraz ze względu na to, iż duża liczba mieszkańców sąsiednich gmin pracuje na terenie Przemyśla. Teren miasta Przemyśla będzie w znacznej części głównym rynkiem zbytu dla firm funkcjonujących w Inkubatorze. Powstała infrastruktura Inkubatora będzie zachęcać do zakładania i lokowania w niej podmiotów gospodarczych. Dzięki realizacji projektu poprawią się wskaźniki decydujące o atrakcyjności inwestycyjnej miasta/gmin. Powstawanie nowych firm poprawi m.in. wartość wskaźnika dot. liczby podmiotów gospodarczych na tys. mieszkańców. Atrakcyjne warunki do lokowania innowacyjnych „biznesów” spowodują zatrzymanie na obszarze MOF młodych wykształconych osób. Przyczyni się to także w dłuższym okresie do zmniejszenia stopy bezrobocia.

Komplementarność

projektu

zintegrowanego

Projekty komplementarne planowane do realizacji

1. Inkubator Przedsiębiorczości/Technologii - program wsparcia innowacyjnych przedsiębiorstw Źródło finansowania projektu komplementarnego: Oś priorytetowa RPO: VII Regionalny rynek pracy Planowany czas realizacji: od I 2017 r. do XII 2018 r.

Sposób powiązania z opisywanym projektem.

Celem powyższego projektu EFS (Inkubator Przedsiębiorczości/Technologii - program wsparcia innowacyjnych przedsiębiorstw) będzie udzielenie wsparcia finansowego połączonego ze wsparciem szkoleniowo-doradczych osobom planującym założenie innowacyjnych firm. Osoby, które otrzymają wsparcie w ramach projektu będą mogły zlokalizować swoją firmę w pomieszczeniach Inkubatora Przedsiębiorczości. W pierwszym roku firmy te za wynajem nie będą płaciły, natomiast w kolejnych latach będą opłacały czynsz według stawek preferencyjnych. Dzięki realizacji projektu Inkubator - program wsparcia innowacyjnych przedsiębiorstw, firmy, które zostaną „ulokowane” w pomieszczeniach Inkubatora otrzymają ponadto szerokie wsparcie szkoleniowo-doradcze związane z prowadzeniem biznesu.


str. 86



Projekty komplementarne zrealizowane i w trakcie realizacji:

1. Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych miasta Przemyśl Numer projektu: WND-RPPK.01.04.00-18-047/09) Beneficjent: Gmina Miejska Przemyśl Okres realizacji: 2011-2012 Źródło finansowania: Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego na lata 2007–2013 Wartość całkowita: 20 470 578,19 zł Dofinansowanie: 16 648 613,56 zł

Celem projektu było kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w ramach Przemyskiej Podstrefy Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej o powierzchni 33,38 ha. Zakres rzeczowy prac obejmował budowę dróg, instalacji wodno-kanalizacyjnej oraz sieci rowów melioracyjnych.

2. Budowa drogi obwodowej miasta Przemyśla łączącej drogę krajową nr 28 z drogą wojewódzką nr 885 Numer projektu: POPW 4.1-40 Beneficjent: Gmina Miejska Przemyśl Okres realizacji: 2013–2015 Przewidywany termin zakończenia realizacji projektu: II kwartał 2015r. Źródło finansowania: Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013 Wartość całkowita: 101 974 133,41 zł Dofinansowanie PORPW: 84 790 885,90 zł

Przedmiotem projektu jest budowa drogi obwodowej miasta Przemyśla łączącej drogę krajową nr 28 z drogą wojewódzką nr 885

Realizacja inwestycji obejmuje:

- Budowę dwujezdniowej drogi obwodowej łączącej drogę krajową nr 28 (ul. Lwowska) z drogą wojewódzką nr 885 (ul. J. Słowackiego), o długości 3,98 km,

- Przebudowę odcinka drogi wojewódzkiej nr 885 (ul. J. Słowackiego) od włączenia obwodnicy do skrzyżowania z ul. Obozową i Herburtów, o długości 0,56 km,

- Przebudowę odcinka drogi krajowej nr 28 (ul. Lwowskiej), o długości 0,42 km, - Budowę połączeń w/w dróg z istniejącym układem komunikacyjnym miasta poprzez skrzyżowania (Typu rondo – obwodnicy z ul. Lwowską

i obwodnicy z ul. J. Słowackiego i ul. Dojazdową, Skanalizowane – z ul. Mogilnickiego, Topolową, Sielecką, Rolniczą) - Budowę dróg serwisowych dla zapewnienia komunikacji lokalnej wraz z ich włączeniami do projektowanego lub istniejącego układu

komunikacyjnego,


str. 87



- Budowę obiektów inżynierskich: przepustu na Kanale Bakończyckim (potok Sielec) oraz wiaduktu nad linią kolejową Przemyśl - Malhowice, - Budowę układu odwodnienia drogi wraz z kanalizacją deszczową, przepustami pod koroną drogi i urządzeniami do odprowadzania wód do

odbiorników oraz ich oczyszczania, - Budowę, przebudowę lub zabezpieczenie urządzeń infrastruktury zewnętrznej, - Budowę oświetlenia drogowego, - Budowę ekranów akustycznych, - Inne roboty o charakterze przygotowawczym i porządkującym. Projekt został ujęty na „Liście projektów indywidualnych Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013”.

3. Budowa wschodniej drogi obwodowej miasta Przemyśla łączącej drogę krajową nr 77 z drogą krajową nr 28

Numer projektu: POPW 4.1-11 Beneficjent: Gmina Miejska Przemyśl Okres realizacji: 2010–2012 Źródło finansowania: Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013 Wartość całkowita: 245 333 364,35 zł Dofinansowanie: 187 194 620,54 zł

Zakres projektu:

1. Budowa po nowym śladzie dwujezdniowej drogi obwodowej o przekroju ulicznym i nawierzchni dostosowanej do ruchu pojazdów o obciążeniu 115 kN/oś.

2. Budowa przeprawy mostowej o klasie obciążenia „A”, przez rzekę San, w ciągu projektowanej drogi obwodowej. 3. Budowa wiaduktu drogowego o klasie obciążenia „C” w ciągu ul. Monte Cassino. 4. Budowa skrzyżowań jednopoziomowych skanalizowanych z ulicami: Krakowską, 29 Listopada, Mikołaja Kopernika, Marii Konopnickiej,

Sybiraków, Wincentego Pola i Lwowską. 5. Budowa estakady dojazdowej do mostu przez rzekę San (nad ulicą Emilii Plater, linią kolejową i ulicą Buszkowicką). 6. Budowa przejazdu pod drogą obwodową dla ulicy Emilii Plater. 7. Budowa przejścia pieszo–rowerowego pod planowana obwodnicą w ulicy Polnej 8. Budowa przepustów pod drogą obwodową oraz innych obiektów, których konieczność zlokalizowania wyniknie na etapie prac

projektowych. 9. Budowa dróg dojazdowych do projektowanej drogi obwodowej oraz wykonanie włączeń do istniejącej sieci drogowej. 10. Budowa dróg zbiorczych dla obsługi terenów rolnych, działek i dojazdów do posesji oraz przełożeń ulic dla zachowania połączen ia z

siecią komunikacyjną miasta.


str. 88



4. Rozbudowa bazy dydaktycznej campusu PWSW w Przemyślu

Nr projektu POPW.01.01.00-18-010/09-00 Beneficjent: Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska w Przemyślu Okres realizacji: 2008-2013 Źródło finansowania: Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013 Wartość całkowita: 40,89 mln zł Dofinansowanie: 40,89 mln zł (EFRR – 34,76 mln zł, Budżet Państwa 6,13 mln zł)

Przedmiotem projektu jest rozbudowa infrastruktury edukacyjnej campusu uczelnianego PWSW w Przemyślu tj.:

- budowa zespołu dydaktycznego z nowoczesnymi laboratoriami i pracowniami badawczymi dla kierunków inżynieryjno-technicznych, priorytetowych dla rozwoju gospodarki wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną,

- budowa domu studenckiego na 187 miejsc, który wraz z zespołem dydaktycznym dla studiów inżynierskich będzie stanowił integralną część campusu uczelnianego i zapewni płynne funkcjonowanie budynku dydaktycznego kształcącego studentów na kierunkach kluczowych dla rozwoju gospodarki.


str. 89



INKUBATORY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

Priorytet inwestycyjny 8iii. (Oś priorytetowa VII. Regionalny rynek pracy)

Nazwa MOF Miejski Obszar Funkcjonalny Przemyśl


Inkubator Przedsiębiorczości/Technologii

Opis przedsięwzięcia zintegrowanego

Istniejące problemy,

przyczyny realizacji

przedsięwzięcia

zintegrowanego

Miasto Przemyśl, jak i pozostałe gminy wchodzące w skład MOF Przemyśl charakteryzują się niską atrakcyjnością inwestycyjną. W opracowaniu pt. „Obszary atrakcyjności inwestycyjnej województwa podkarpackiego” przygotowanym przez Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w kategorii „Atrakcyjność inwestycyjna pod względem rozwoju gospodarczego” miasto Przemyśl otrzymało średnią klasę określoną literą C. Do wyliczenia tego wskaźnika brane były pod uwagę takie wskaźniki jak: ilość podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w rejestrze REGON na 1 000 mieszkańców, ilość podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w REGON na 1 000 osób pracujących oraz przeciętne wynagrodzenie brutto. Na koniec 2013r. na terenie Przemyśla w rejestrze REGON zarejestrowanych było 6 105 podmiotów, w tym 7 573 funkcjonowało w sektorze prywatnym. Osób fizycznych prowadzących działalność gospodarcza na koniec 2013r. na terenie Przemyśla było 3 949, natomiast spółek handlowych - 551, w tym z udziałem kapitału zagranicznego - 161. Liczba podmiotów wpisanych do rejestru REGON na 1 tys. ludności w mieście Przemyślu na koniec 2012r. wynosiła 93,6. W sektorze prywatnym ominują podmioty mikro, zatrudniające poniżej 10 pracowników (90,5% całkowitego udziału). Najmniej, jest podmiotów dużych, zatrudniających powyżej 250 pracowników (na koniec 2013r. było zaledwie 6 takich podmiotów). Na koniunkturę gospodarczą Przemyśla w latach dziewięćdziesiątych istotny wpływ wywierał handel ze wschodnimi sąsiadami Polsk i, zwłaszcza z Ukrainą. Miał on w przeważającej mierze charakter przygraniczny. Niestety wobec kryzysu na Wschodzie, który rozpoczął się w połowie 1998r. oraz obowiązku wizowego po 1 maja 2004r., handel ten znacznie się zmniejszył, prowadząc w rezultacie do dekoniunktury gospodarczej w Przemyślu. Dominującymi gałęziami gospodarki w mieście pozostają w dalszym ciągu handel i usługi. Pod koniec 2012r. zarejestrowanych w tym sektorze było aż 1 821 podmiotów gospodarczych (na 6 014 ogółem), natomiast zaledwie 309 stanowiły firmy zajmujące się przetwórstwem przemysłowym. Sfera produkcyjna na terenie miasta i gmin sąsiednich jest bardzo słabo rozwinięta. Głównym problemem braku napływu inwestycji przemysłowych do miasta i okolic jest niewystarczająca atrakcyjność inwestycyjna Przemyśla. Wywołuje on skutki nie tylko w sferze gospodarczej ale i społecznej. Mimo niewątpliwych atutów w postaci: położenia geograficznego, dostępności komunikacyjnej, złóż gazu ziemnego, kapitału ludzkiego oraz tradycji przemysłowych, Przemyśl nie wykorzystuje swego potencjału inwestycyjnego. Nie zaspakaja też podstawowych potrzeb społeczeństwa, obniżając w ten sposób jakość życia w mieście i sąsiedn ich


str. 90



gminach. Z uwagi na ponadlokalną rangę Przemyśla, skutki jego problemów gospodarczych i społecznych odczuwalne są również na poziomie całego województwa podkarpackiego. Przyczynami wystąpienia problemu głównego w postaci niewystarczającej atrakcyjności inwestycyjnej miasta Przemyśla są problemy pośrednie:

‐ brak na terenie miasta infrastruktury technicznej wspierającej powstawanie i rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, w szczególności w działalności innowacyjnej,

‐ brak zaplecza badawczo-rozwojowego umożliwiającego rozwój produktów i wyrobów (obecnie usługi te lokalni przedsiębiorcy muszą zlecać ośrodkom innowacji w Polsce, co znacznie podwyższa koszty ich działalności, obniża ich konkurencyjność oraz powoduje straty z powodu występowania wadliwych serii produktów wykrywanych dopiero na etapie eksploatacji produktu),

‐ ujemne salda migracji i przyrostu naturalnego, odpływ młodych ludzi, przeważnie z wyższym wykształceniem technicznym ze względu na brak ofert pracy, starzenie się społeczeństwa.

Utworzenie w 2006r. w Przemyślu i w 2010r. na terenie gminy Orły Podstrefy Przemyśl Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej „EURO-PARK WISŁOSAN” (TSSE) spowodowało wzrost zainteresowania wśród potencjalnych inwestorów, które niestety nie przełożyło się na powstanie nowych zakładów produkcyjnych. Naglącą potrzebą było uzbrojenie terenów inwestycyjnych i poprawa ich dostępności komunikacyjnej. W 2012r. zrealizowano w Przemyślu projekt uzbrojenia terenów Podstrefy Przemyśl TSSE oraz budowę pierwszego odcinka drogi obwodowej miasta z mostem przez rzekę San. Obecnie w realizacji jest budowa drugiego odcinka, który ostatecznie skomunikuje tereny inwestycyjne z autostradą A4 (2015r.). Wcześniej dojazd do specjalnej strefy ekonomicznej w Przemyślu był możliwy głównie przez centrum miasta. Budowa infrastruktury drogowej w Przemyślu była dla samorządu miasta ogromnym obciążeniem finansowym (łączny koszt budowy wschodniej obwodnicy miasta wyniósł blisko 300 mln zł) i nie pozwalała na realizację innych projektów z zakresu budowy infrastruktury okołobiznesowej, tj. parki technologiczne, inkubatory nowych technologii itp. (zrealizowanej w tym czasie m.in. w Rzeszowie, Mielcu, Tarnobrzegu). Infrastruktura ta wpływa jednak w znaczącym stopniu na pozyskiwanie nowych inwestycji oraz rozwój i doskonalenie produktów w istniejących przedsiębiorstwach. W przypadku nowych inwestycji sam system zachęt podatkowych oraz odpowiednio uzbrojone tereny inwestycyjne nie są efektywną zachętą dla inwestorów. Obecnie przedsiębiorstwa konkurujące na rynku globalnym inwestują w prace badawczo-rozwojowe i korzystają z zaplecza technicznego w postaci laboratorium, prototypowni, symulacji komputerowej. Ponadto realizacja projektów badawczo-rozwojowych skłania przedsiębiorców do podjęcia stałej współpracy z ośrodkami innowacji. Drastyczny (o kilka tysięcy) spadek liczby mieszkańców miasta (2004r. - 67 847, 2013r. - 63 638) oraz zmniejszanie się liczby osób w wieku przedprodukcyjnym powodowane są m. in. emigracją zarobkową mieszkańców gminy. Ujemne saldo migracji oraz ujemny przyrost naturalny obrazują niską atrakcyjność miasta Przemyśl jako potencjalnego miejsca do zamieszkania i pracy. Zjawisko to powodowane jest niskim poziomem zadowolenia mieszkańców. Miasto opuszczają głównie osoby młode z uwagi na niewielkie perspektywy rozwoju w mieście, możliwość podjęcia pracy oraz na niską jakość życia. Na koniec maja 2014r. na terenie MOF Przemyśl zarejestrowany było 8 157 osób bezrobotnych, w tym na terenie samego miasta Przemyśla było to 4 907 osób. Na terenie pozostałych gmin wchodzących w skład MOF liczba bezrobotnych przedstawiała się następująco: Krasiczyn -


str. 91



408 osób, Medyka - 488 osób, Orły - 613 osób, Przemyśl - 755 osób, Żurawica - 986 osób. Na terenie samego miasta Przemyśla zarejestrowanych było ponadto 3 441 osób długotrwale bezrobotnych oraz 553 osoby w wieku do 25 lat. Dane powyższa jednoznacznie wskazują jak trudna jest sytuacja na rynku pracy Miasta Przemyśla i otaczających je gmin. Aby zminimalizować te niekorzystne trendy Gmina Miejska Przemyśl, musi podjąć działania czyniące ją miejscem atrakcyjnym, działania „przywiązujące” obecnych i „przyciągające” nowych mieszkańców. Gmina Miejska Przemyśl zamierza stworzyć możliwości rozwoju przedsiębiorczości głównie osobom młodym, dobrze wykształconym, dysponującymi przede wszystkim pomysłami na nieszablonowy, innowacyjny biznes. Stworzenie pozytywnych warunków do rozwoju i prowadzenia biznesu Gmina zapewni jednocześnie przyjazne warunki do wychowywania dzieci, a także odpowiednie usługi pozwalające przeżyć w Przemyślu godną starość. Dlatego tak ważne są inwestycje służące poprawie atrakcyjności inwestycyjnej Przemyśla, które pozwolą na rozwój miasta i uczynią z niego dogodne miejsce nie tylko do pracy ale i do zamieszkania. Zgodnie ze Strategią Rozwoju Województwa - Podkarpackie 2020 Przemyśl będzie odgrywać szczególną rolę w procesach dynamizowania rozwoju społeczno-gospodarczego woj. podkarpackiego. Miasto ze względu na pełnione funkcje gospodarcze oraz koncentrację świadczonych usług publicznych i usług wyższego rzędu zostało zdefiniowane jako regionalny biegun wzrostu. Zgodnie ze Strategią Sukcesu Miasta Przemyśla na lata 2014-2024 i zapisanymi w niej celami strategicznymi numer 6 i 7 władze samorządowe zobowiązują się do podejmowania działań mających na celu ograniczenie niekorzystnego zjawiska demograficznego oraz zwiększenia stopnia konkurencyjności i innowacyjności sektora mikro, MŚP i dużych przedsiębiorstw.

Cel przedsięwzięcia

zintegrowanego

Cel główny: zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl, poprzez stworzenie warunków do rozpoczynania i prowadzenia działalności gospodarczej, w szczególności działalności innowacyjnej opartej na nowych technologiach oraz intensyfikowanie współpracy między sferą nauki i biznesu. Cele szczegółowe: - stworzenie atrakcyjnych warunków do rozpoczynania i prowadzenia działalności gospodarczej opartej na nowych technologiach - zintensyfikowanie współpracy sfery nauki z przedsiębiorcami oraz instytucjami otoczenia biznesu w województwie podkarpackim - wspieranie rozwoju i wzrost stopnia konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw, w szczególności działających w sektorach

wysokiej szansy i innowacyjnych - zachęcanie do prowadzenia działalności biznesowej przez studentów, absolwentów uczelni oraz pracowników naukowych uczelni - zmniejszenie bezrobocia na terenie Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego „Przemyśl”


str. 92



Uzasadnienie

przedsięwzięcia

zintegrowanego

Przedsięwzięcie zwiększy spójność całego MOF. Realizacja przełoży się nie tylko na poprawę jakości życia mieszkańców, ale też na poprawę możliwości przyciągania inwestorów do obszaru MOF i poprawę warunków prowadzenia tu działalności gospodarczej. Na terenie Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl brak jest obecnie infrastruktury okołobiznesowej, oferującej wynajem na preferencyjnych warunkach lub bezpłatnie powierzchni pod działalność gospodarczą, w szczególności nakierowanej na powstawanie działalności opartych na nowych technologiach. „Łącząc siły”, czyli realizując wspólny projekt w tym zakresie, gminy w ramach MOF Przemyśl będą mogły uzyskać efekt synergii polegający na powstaniu infrastruktury bardziej kompleksowej, dysponującej większą powierzchnią pod wynajem, oferującą dodatkowe usługi w postaci wsparcia szkoleniowo-doradczego. Zlokalizowanie Inkubatora Przedsiębiorczości/Technologii w Przemyślu wynika z faktu, że miasto Przemyśl jest głównym ośrodkiem przemysłowym dla całego MOF, w którym pracuje przeważająca większość mieszkańców gmin ościennych Przemyśl jest dużym ośrodkiem miejskim liczącym 63 638 mieszkańców (2013r.), który w znaczącym stopniu warunkuje sytuację gospodarczą gmin wchodzących w skład MOF Przemyśl. Miasto jest ośrodkiem przemysłowym, handlowo-usługowym, naukowym, kulturalnym, turystycznym oraz ośrodkiem rozwoju szkolnictwa i ochrony zdrowia, z którego korzystają także mieszkańcy gmin sąsiednich. Przemyśl stanowi ważny węzeł komunikacyjny i tranzytowy przy autostradzie A 4 i międzynarodowej magistrali kolejowej E-30 relacji Berlin-Kijów. Przez miasto przebiega droga krajowa nr 28 oraz droga krajowa nr 77, która łączy się ze wschodnią obwodnicą miasta w kierunku przejść granicznych z Ukrainą. Na terenie miasta Przemyśla od blisko 10 lat funkcjonuje ponadto prężnie działająca instytucja otoczenia biznesu, jaką jest Przemyska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. Większościowym akcjonariuszem PARR S.A. jest Gmina Miejska Przemyśl, natomiast pozostałymi akcjonariuszami są przemyskie komunalne spółki (będące także własnością Gminy Miejskiej Przemyśl). Jednym z głównych zadań Agencji jest wspieranie przedsiębiorczości oraz rozwój małych i średnich przedsiębiorstw. W latach 2009-2014 Agencja udzieliła blisko 340 dotacji na założenie działalności. Było to możliwe dzięki realizacji czterech projektów finansowanych ramach działania 6.2 POKL. PARR posiada także duże doświadczenie w oferowaniu usług informacyjno-doradczych przy rozpoczynaniu i prowadzeniu firmy oraz doświadczenie w szkoleniach, w tym z zakresu przygotowywania biznes planów działalnośc i gospodarczej. Potencjał powyższy Agencji można wykorzystać w prowadzeniu Przemyskiego Inkubatora Przedsiębiorczości i Innowacji. Przemyśl jest także centrum szkolnictwa szczebla ponadgimnazjalnego i wyższego dla mieszkańców gmin sąsiednich. Od 2001r. w Przemyślu funkcjonuje Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska, która kształci studentów m.in. na kierunkach technicznych (mechatronika, inżynieria środowiska, technologia chemiczna, inżynieria transportu i logistyki). Uczelnia dysponuje nowoczesnym campusem z budynkami technicznymi i aparaturą dla kierunków inżynieryjnych. Profil kształcenia uczelni może być dostosowany do potrzeb lokalnego rynku pracy. Szkoły szczebla ponadgimnazjalnego przygotowują uczniów do wykonywania zawodu. Centra Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego Nr 1 i Nr 2 w Przemyślu oferują możliwość przeszkolenia lub przekwalifikowania kadry pracowniczej według zapotrzebowania w przedsiębiorstwach. Powyższe uwarunkowania predysponują miasto Przemyśl jako lokalizację głównego ośrodka przedsiębiorczości i innowacji, z którego będą korzystać przedsiębiorcy funkcjonujący nie tylko na terenie miasta, ale również na terenie gmin wchodzących w skład MOF Przemyśl. Koncentracja obiektów Inkubatora Przedsiębiorczości/Technologii w jednym miejscu jest uzasadniona nie tylko ze względów ekonomicznych,


str. 93



Opis zakresu rzeczowego projektu/ów

ale również logistycznych. Za lokalizacją inkubatora w Przemyślu przemawiają takie atuty jak: dostępne budynki z przeznaczeniem na przedmiotową inwestycję, bezpośrednie sąsiedztwo budynków technicznych Campusu Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej, bliskość terenów inwestycyjnych o łącznej powierzchni 80 ha (w tym 42 ha Podstrefy Przemyśl TSSE), skomunikowanych ze wschodnią obwodnicą miasta i gminami wchodzących w skład Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl. Realizacja inwestycji w tej lokalizacji wpisuje się w komplementarność działań zrealizowanych przy współfinansowaniu ze środków unijnych. Realizacja projektu w formule zintegrowanej przyczyni się do zmniejszenia bezrobocia na terenie miasta Przemyśla i pozostałych gmin wchodzących w składa MOF Przemyśl. W ramach projektu wsparcie na założenie innowacyjnych firm otrzyma 36 osób bezrobotnych (przede wszystkim osób młodych, osób długotrwale bezrobotnych), a co najmniej 12 kolejnych osób w pierwszym roku działalności znajdzie w nich pracę. Powstała Infrastruktura Inkubatora Przedsiębiorczości i Innowacji będzie zachęcać do zakładania i lokowania w niej kolejnych nowych podmiotów gospodarczych.

Efekty

przedsięwzięcia

zintegrowanego

Realizacja przedsięwzięcia przyczyni się do wzrostu atrakcyjności inwestycyjnej, powstawania nowych i rozwoju istniejących przedsiębiorstw, w szczególności innowacyjnych oraz redukcji bezrobocia w Przemyślu i gminach wchodzących w skład Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego. Efektem przedsięwzięcia będzie budowa infrastruktury okołobiznesowej, dysponującej powierzchnią pod wynajem, oferującą dodatkowe usługi w postaci wsparcia szkoleniowo-doradczego oraz infrastruktury do realizacji projektów badawczo-rozwojowych dla przedsiębiorstw o profilu innowacyjnym. Inkubator będzie miejscem współpracy pomiędzy przedsiębiorcami, jednostkami naukowymi oraz instytucjami otoczenia biznesu. Powstała sieć współpracy pomiędzy poszczególnymi podmiotami przyczyni się do efektu synergii w postaci zwiększenia efektów wspólnych działań przy jednoczesnym zmniejszeniu i optymalizacji kosztów.

Powstała infrastruktura umożliwi realizację projektów badawczo-rozwojowych w miejscu funkcjonowania zakładów produkcyjnych i zminimalizuje ryzyko strat w procesie produkcyjnym. Dostępna kadra naukowa uczelni i studenci na kierunkach inżynieryjno-technicznych będą współpracować z przedsiębiorcami w zakresie realizacji wspólnych projektów badawczo-rozwojowych. Absolwenci kierunków technicznych znajdą zatrudnienie w nowopowstałych zakładach pracy, co ograniczy odpływ ludności z MOF Przemyśl. Realizacja przedsięwzięcia zintegrowanego umożliwi zakup kompleksowej infrastruktury badawczo-pomiarowej, co nie byłoby możliwe w przypadku pojedynczych działań jednostek samorządu terytorialnego na terenie poszczególnych gmin. Dzięki realizacji części „miękkiej” projektu zostanie utworzonych co najmniej 36 nowych innowacyjnych firm a co najmniej 12 kolejnych osób w pierwszym roku działalności znajdzie w nich pracę.

Okres realizacji przedsięwzięcia zintegrowanego

Prace przygotowawcze: II kw. 2014 - IV kw. 2015 Realizacja zakresu rzeczowego: I kw. 2016r. do IV kw. 2018r.


str. 94



Projekt

Inkubator Przedsiębiorczości/Technologii - program wsparcia innowacyjnych przedsiębiorstw

Oś priorytetowa RPO: VII Regionalny rynek pracy

Priorytet inwestycyjny:

8iii Praca na własny rachunek, przedsiębiorczość i tworzenie przedsiębiorstw, w tym innowacyjnych mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw

Wnioskodawca / lider

Podmiot realizujący projekt (wnioskodawca): Gmina Miejska Przemyśl

Pozostali partnerzy projektu: Przemyska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. (Instytucja Otoczenia Biznesu powołana przez Gminę Miejską Przemyśl m.in. do zadań związanych ze wspieraniem i rozwojem przedsiębiorczości).

Lokalizacja projektu/ zasięg oddziaływania

Lokalizacja projektu: Pasteura, Bakończycka lub Ratuszowa w Przemyśl. Zasięg oddziaływania: gminy wchodzące w skład MOF Przemyśl, tj.: Krasiczyn, Medyka, Miasto Przemyśl, Orły, Przemyśl, Żurawica.

Zakres rzeczowy

projektu

Przedmiotowy projekt skierowany będzie do osób zainteresowanych założeniem własnej działalności gospodarczej, zamieszkałych na terenie gmin wchodzących w skład Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl, tj. na terenie miasta Przemyśl, bądź gmin: Krasiczyn, Medyka, Orły, Przemyśl i Żurawica.

Grupą docelową projektu będą osoby będące w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy tj.: osoby bezrobotne w wieku do 30 roku życia, osoby długotrwale bezrobotne. Wszyscy uczestnicy projektu będą osobami, które dotychczas nie prowadziły działalności gospodarczej. Na koniec maja 2014r. na terenie MOF Przemyśl zarejestrowany było 8 157 osób bezrobotnych, w tym na terenie samego miasta Przemyśla było to 4 907 osób. Na terenie pozostałych gmin wchodzących w skład MOF liczba bezrobotnych przedstawiała się następująco: Krasiczyn - 408 osób, Medyka - 488 osób, Orły -613 osób, Przemyśl - 755 osób, Żurawica - 986 osób. Na terenie samego miasta Przemyśla na koniec maja 2014r. zarejestrowanych było 3 441 osób długotrwale bezrobotnych oraz 553 osoby w wieku do 25 lat. Jest to część osób stanowiących potencjalną grupę uczestników projektu. W ramach projektu zostały zaplanowane następujące formy wsparcia:

wsparcie szkoleniowo-doradcze dla osób zamierzających rozpocząć działalność gospodarcza oraz dla osób, które założą działalność dzięki udziałowi w projekcie.

bezzwrotne wsparcie finansowe w postaci dotacji na założenie działalności gospodarczej

finansowe wsparcie pomostowe ułatwiające prowadzenie działalności w początkowym etapie rozwoju firmy.

Obszar MOF Przemyśl, podobnie, jaka całe województwo podkarpackie charakteryzuje się relatywnie niskim poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego. W celu przyspieszenia tego rozwoju należy przede wszystkim dążyć do wspierania powstawania i rozwoju przedsiębiorstw w obszarach inteligentnych specjalizacji w których osiągnąć można przewagę konkurencyjną. W związku z powyższym wsparcie zaplanowane


str. 95



w projekcie będzie adresowane do osób posiadających pomysł na działalność innowacyjną, nieszablonową, oryginalną, rokującą dobrze na przyszłość (w tym m.in. z zakresu programowania komputerowego, projektowania). W ramach projektu zaplanowany został udział 45 uczestników. Osoby uczestniczące w projekcie zostaną wyłonione w trzech edycjach. Poszczególne edycje rekrutacji odbędą się w drugim, piątym i ósmym miesiącu realizacji projektu. W każdej edycji projektu zostanie wyłonionych 15 uczestników, którzy będą uczestniczyli w poszczególnych formach wsparcia. Wybór uczestników będzie trzyetapowy: Etap 1 - składanie zarysu pomysłu na planowaną działalność gospodarczą Etap 2 - test badający predyspozycje przedsiębiorcze Etap 3 - rozmowa z Ekspertami Komisji Rekrutacyjnej dot. zaproponowanego pomysłu.

Pierwszy etapem uczestnictwa w projekcie będzie udział w szkoleniu z zakresu rozpoczynania i prowadzenia działalności gospodarczej. Szkolenia w ramach każdej edycji będą organizowane w dwóch 7-8 osobowych grupach uczestników. Każda grupa będzie uczestniczyła w 64 godzinach zajęć, w tym 32 godzinnym warsztacie z zakresu przygotowywania biznes planu.

Po zakończeniu szkoleń uczestnicy będą mieli zapewnione indywidualne wsparcia doradcze przy przygotowywaniu biznes planów ich działalności. Każdy z uczestników będzie mógł skorzystać z 10 godzin doradztwa. Po zakończeniu doradztwa uczestnicy projektu będą składali wnioski o udzielenie dotacji inwestycyjnej (max 50 000 zł) oraz finansowego wsparcia pomostowego w wysokości 1 800 zł/mc przez okres pierwszych 6 miesięcy działalności. Wsparcie w ramach każdej edycji otrzyma 12 uczestników projektu, których pomysły na działalność zostaną najlepiej ocenione. Po przyznaniu wsparcia uczestnicy zarejestrują działalność gospodarczą i zostaną im wypłacone środki z tytułu otrzymanej dotacji inwestycyjnej. Uczestnicy otrzymujący wsparcie będą rejestrować swoje firmy w budynku Przemyskiego Inkubatora Przedsiębiorczości i Innowacji. Przez pierwszy rok działalności lokal, w którym powstałe firmy będą prowadziły działalność będzie im udostępniany bezpłatnie, natomiast od drugiego roku - za odpłatnością, na zasadach preferencyjnych. Firmy powstałe dzięki projektowi będą mogły korzystać z pozostałych usług Inkubatora, tj. wspólnego sekretariatu, dostępu do internetu oraz oferowanych na preferencyjnych zasadach usług księgowych. Powstałe w ramach każdej edycji przedsiębiorstwa będą mogły ubiegać się o udzielenie przedłużonego wsparcia pomostowego (na kolejne 6 miesięcy). Przyznanie wsparcia będzie zależało poziomu rozwoju na jakim będzie dane przedsiębiorstwo. Przedłużone wsparcie pomostowe będzie wynosiło 1 800 zł/miesiąc. Przez pierwsze 12 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej firmy powstałe w ramach projektu będą miały zapewnione bieżące wsparcie doradcze. Będzie ono dotyczyło aspektów prawnych, finansowo-księgowych, marketingowych, bądź komercjalizacji prac badawczych. Każda firma będzie mogła skorzystać z 5 godzin doradztwa na etapie rozliczani a się z otrzymanie dotacji oraz z 2 godzin doradztwa miesięcznie przez pierwsze 12 miesięcy działalności. Łącznie zostanie przeprowadzonych 1 044 godzin doradztwa po rozpoczęciu działalności przez uczestników projektu. Przedsiębiorstwa powstałe dzięki projektowi będą mogły także korzystać z szeregu bezpłatnych szkoleń oferowanych w ramach pro jektu. Szkolenia dotyczyć będą m.in.: zarządzania produktem innowacyjnym, komercjalizacji technologii, własności patentowej i intelektualnej, wdrażania nowych usług i produktów, oceny potencjału rynkowego przedsięwzięcia, pozyskiwania zewnętrznego finansowania projektów.


str. 96



Wszystkie szkolenia i usługi doradcze dla uczestników projektu będą odbywały się w pomieszczeniach Inkubatora . W całym projekcie zostało zaplanowanych łącznie 30 dni szkoleń dla przedsiębiorców.

Okres realizacji projektu

od I 2017 r. do XII 2018 r.

Produkty projektu Liczba osób, które otrzymały środki na podjęcie działalności gospodarczej w programie: 36 szt.

Rezultaty projektu Liczba utworzonych miejsc pracy w ramach udzielonych z EFS środków na podjęcie działalności gospodarczej: 48 szt. Liczba utworzonych mikroprzedsiębiorstw działających 30 miesięcy po uzyskaniu wsparcia finansowego: 30 szt.

Całkowita wartość projektu

3 646 560,00 zł


Posiadana dokumentacja, analizy, porozumienia, decyzje, uzgodnienia:

Projekt będzie realizowany na podstawie porozumienia zawartego przez Gminę Miejską Przemyśl z Przemyską Agencją Rozwoju Regionalnego S.A. będącą Instytucją Otoczenia Biznesu powołaną przez Gminę Miejską Przemyśl m.in. do zadań związanych ze wspieraniem i rozwojem przedsiębiorczości. Stosowne porozumienie zostanie zawarte przez składaniem wniosku o dofinansowanie projektu. Liderem projektu będzie Gmina Miejska Przemyśl.

Inne istotne warunki realizacji projektu:

Z uwagi na specyfikę projektu (udzielanie wsparcia finansowego na założenie działalności gospodarczej) partner/partnerzy projektu muszą posiadać doświadczenie w powyższym zakresie. Doświadczanie takie posiada powołana w 2004r. przez Gminę Miejską Przemyśl spółka jaką jest PARR S.A. Agencja posiada doświadczenie w realizacji czterech projektów finansowanych ramach działania 6.2 POKL, w ramach których Agencja udzieliła dotacji na rozpoczęcie działalności dla 338 osób. PARR posiada także doświadczenie w udzielaniu dotacji na założenie spółdzielni socjalnej (obecnie jest w trakcie realizacji projektu pt. „Razem w biznesie” finansowanego w ramach działania 7.2.1 POKL, w ramach którego powstało 6 spółdzielni socjalnych). Pierwsze doświadczenie w udzielaniu dotacji na założenie biznesu agencja zdobyła dzięki realizacji projektu finansowanemu ze środków ZPORR 2014-2006 (w ramach działania 2.5. ZPORR). Ze względu na bogate doświadczenie PARR S.A. we wspieraniu przedsiębiorczości, przed składaniem wniosku podpisane zostanie odpowiednie porozumienie. Wszelki kwestie dotyczące odpowiedzialności, zadań i rozliczeń pomiędzy partnerami będzie regulowała umowa partnerska, która zostanie podpisana zawarta po podpisaniu umowy o dofinansowaniu projektu.

Uzasadnienie

zintegrowanego

charakteru projektu


Efekty projektu Realizacja niniejszego projektu w formule zintegrowanej przyczyni się do zmniejszenia bezrobocia na terenie Miejskiego Obszaru


str. 97



zintegrowanego Funkcjonalnego „Przemyśl”. W ramach projektu wsparcie na założenie innowacyjnych firm otrzyma 36 osób bezrobotnych (przede wszystkim osób młodych, osób długotrwale bezrobotnych), a co najmniej 12 kolejnych osób w pierwszym roku działalności znajdzie w nich pracę. Powstała infrastruktura Inkubatora Przedsiębiorczości/Technologii będzie zachęcać do zakładania i lokowania w niej kolejnych nowych podmiotów gospodarczych. Dzięki realizacji projektu poprawią się wskaźniki decydujące o atrakcyjności inwestycyjnej miasta/gm iny. Powstawanie nowych firm poprawi m.in. wartość wskaźnika dot. liczby podmiotów gospodarczych na tys. mieszkańców. Atrakcyjne warunki do lokowania innowacyjnych „biznesów” spowodują zatrzymanie na obszarze MOF młodych wykształconych osób. Przyczyni się to także w dłuższym okresie do zmniejszenia stopy bezrobocia.

Komplementarność

projektu

zintegrowanego

Projekty komplementarne planowane do realizacji

Adaptacja kompleksu budynków przy ul. Pasteura, Bakończyckiej lub Ratuszowej 10 A w Przemyślu na potrzeby Inkubatora Przedsiębiorczości/Technologii

Źródło finansowania: Oś priorytetowa RPO: I. Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka Planowany czas realizacji: VII 2015 r. do XII 2016 r. Sposób powiązania z opisywanym projektem:

Projekt Inkubator Przedsiębiorczości/Technologii - program wsparcia innowacyjnych przedsiębiorstw będzie naturalnym uzupełnieniem

projektu infrastrukturalnego Adaptacja kompleksu budynków przy ul. Pasteura, Bakończyckiej lub Ratuszowej 10 A w Przemyślu na potrzeby

Inkubatora Przedsiębiorczości/Technologii. Osoby, które założą działalność gospodarczą w ramach projektu Inkubator

Przedsiębiorczości/Technologii - program wsparcia innowacyjnych przedsiębiorstw będą lokowały swoją działalność w pomieszczeniach

Przemyskiego Inkubatora Przedsiębiorczości i Innowacji oraz korzystały z jego infrastruktury.

Projekty komplementarne zrealizowane:

1. Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych miasta Przemyśla

Numer projektu: WND-RPPK.01.04.00-18-047/09) Beneficjent: Gmina Miejska Przemyśl Okres realizacji: 2011-2012 Źródło finansowania: Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego na lata 2007 - 2013 Wartość całkowita: 20 470 578,19 zł Dofinansowanie: 16 648 613,56 zł

Celem projektu było kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w ramach Przemyskiej Podstrefy Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy


str. 98



Ekonomicznej o powierzchni 33,38 ha. Zakres rzeczowy prac obejmował budowę dróg, instalacji wodno-kanalizacyjnej oraz sieci rowów melioracyjnych.

2. Rozbudowa bazy dydaktycznej campusu PWSW w Przemyślu Nr projektu POPW.01.01.00-18-010/09-00 Beneficjent: Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska w Przemyślu Okres realizacji: 2008-2013 Źródło finansowania: Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013 Wartość całkowita: 40,89 mln PLN Dofinansowanie: 40,89 mln PLN (EFRR - 34,76 mln PLN, budżet państwa: 6,13 mln PLN

Przedmiotem projektu jest rozbudowa infrastruktury edukacyjnej campusu uczelnianego PWSW w Przemyślu tj.: a) budowa zespołu dydaktycznego z nowoczesnymi laboratoriami i pracowniami badawczymi dla kierunków inżynieryjno-technicznych,

priorytetowych dla rozwoju gospodarki wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną, b) budowa domu studenckiego na 187 miejsc, który wraz z zespołem dydaktycznym dla studiów inżynierskich będzie stanowił integralną

część campusu uczelnianego i zapewni płynne funkcjonowanie budynku dydaktycznego kształcącego studentów na kierunkach kluczowych dla rozwoju gospodarki.


str. 99



STRATEGIE NISKOEMISYJNE, W TYM ZRÓWNOWAŻONY TRANSPORT

Priorytet inwestycyjny 4 e (Oś priorytetowa V. Infrastruktura komunikacyjna)

Nazwa MOF Miejski Obszar Funkcjonalny „Przemyśl”


Rozbudowa i integracja systemu komunikacji publicznej na terenie MOF Przemyśl


Pozostali partnerzy projektu: Gmina Przemyśl, Gmina Żurawica, Gmina Krasiczyn, Starostwo Powiatowe w Przemyślu



Gmina Miejska Przemyśl

Budowa dworca autobusowego przy ulicy Czarnieckiego w Przemyślu (Działka nr 530/14 obr. 207, powierzchnia 1,89 ha)

Modernizacja pętli autobusowych przy ulicy Pasteura, przy ulicy Węgierskiej oraz przy ulicy Rosłońskiego w Przemyślu

Budowa pętli autobusowych przy ulicy Wysockiego, Lwowskiej, Obozowej, Młynarskiej w Przemyślu.

Rozbudowa ulic: Buszkowicka i Rogozińskiego w Przemyślu (droga powiatowa nr 1820R)

Rozbudowa ulicy Wysockiego w Przemyślu (droga powiatowa nr 2103R)

Z autobusów miejskich będą korzystać wszyscy mieszkańcy MOF Przemyśl

Gmina Przemyśl

Budowa pętli autobusowych w miejscowościach: Wapowce, Witoszyńce, Stanisławczyk, Malhowice, Hermanowice, Rożubowice, Ujkowice

Budowa zatok autobusowych w miejscowościach: Nehrybka, Hermanowice, Malhowice, Pikulice, Grochowce, Krówniki, Łuczyce, Rożubowice, Ujkowice, Łętownia

Budowa mostu w miejscowości Rożubowice

Przebudowa drogi Fort II w Ostrowie

Przebudowa skrzyżowania drogi gminnej nr 116454R Ostrów-żwirownia

Starostwo Powiatowe w Przemyślu

Modernizacja drogi powiatowej Nr 2102R Maćkowice-Kuńkowce w miejscowości Ujkowice

Gmina Żurawica

Przebudowa drogi gminnej nr 116565R Żurawica – Duńkowiczki w granicach administracyjnych gminy (działki nr 886 oraz 1292/4)


str. 100



Gmina Krasiczyn Remont kładki pieszo-jezdnej na rzece San w miejscowości Krasiczyn w ciągu drogi powiatowej nr 2085 R z Krasiczyna do Korytnik

Zakres rzeczowy

projektu


Budowa miejskiego dworca autobusowego wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Budynek o powierzchni 400 m2, instalacje, wyposażenie budynku, wiata dworcowa, plac utwardzony, oświetlenie terenu. Koszt: 10 980 000,00 zł brutto (uwzględniono nadzór inwestorski i koszt dokumentacji projektowej)

Modernizacja pętli autobusowej przy ulicy Pasteura obejmuje postawienie nowej wiaty przystankowej. Koszt: 6 150,00 zł brutto (uwzględniono nadzór inwestorski)

Modernizacja pętli autobusowej przy ulicy Węgierskiej oraz przy ulicy Rosłońskiego obejmuje wykonanie nowej nawierzchni, nowych peronów dla podróżnych oraz nowe wiaty przystankowe. Koszt: 164 000,00 zł brutto (uwzględniono nadzór inwestorski)

Budowa pętli autobusowych przy ulicy Wysockiego, Lwowskiej, Obozowej, Młynarskiej obejmuje place manewrowe, perony dla podróżnych oraz wiaty przystankowe wraz z toaletami. Koszt: 656 000,00 zł brutto (uwzględniono nadzór inwestorski)

Zakup 15 szt. autobusów o napędzie hybrydowym. Autobusy o długości do 12 m, z silnikiem zasilanym ON, spełniający normę emisji zanieczyszczeń EURO-6 oraz silnikiem elektrycznym z bateriami, które gromadzą odzyskaną w wyniku pracy układu energię. Koszt: 24 907 500,00 zł brutto

Zakup wyposażenia do autobusów (45 kompletów), które będzie współpracowało z dynamicznym systemem zarządzania transportem tj.: panel sterujący, moduł drogi, urządzenie głośnomówiące z głośnikami, urządzenie wygłaszające komunikaty, tablica przednia, boczna i tylna, tablica wewnętrzna, kasowniki elektroniczne, bramki liczące pasażerów, monitoring. Koszt: 3 874 500,00 zł brutto

Zakup dynamicznego systemu zarządzania transportem, który pozwoli na bieżącą i pełną kontrolę eksploatowanych autobusów w zakresie:

poruszania się na liniach komunikacyjnych (lokalizacja aut. w terenie) tj.; punktualność, zjazdy do zajezdni, bezpieczeństwo kierowcy,

parametrów eksploatacyjnych np.; zużycia paliwa, olejów i płynów eksploatacyjnych, eksploatacja autobusów, skrzyń biegów,

przekazywanie informacji do elektronicznych tablic przystankowych (dynamiczny rozkład jazdy). Koszt: 430 500,00 zł brutto

Uruchomienie sprzedaży biletów jednorazowych z automatów (terminali) umieszczonych w głównych punktach miasta np.; ul. Jagiellońska dwa kierunki (2 szt.) Sprzedaż biletów lub tzw. doładowanie konta przez tel. komórkowy itp. Terminal do sprzedaży biletów jest urządzeniem przeznaczonym do pracy na otwartej przestrzeni, zasilanym z akumulatorów doładowywanych z baterii słonecznej. Terminal wyposażony jest w wyświetlacz LCD podający informacje w jednym z trzech wybranych języków. Ponadto terminal wyposażony jest


str. 101



w drukarkę biletów i paragonów, płatność uiszczana jest elektroniczną kartą lub bilonem. Koszt: 369 000,00 zł brutto

Rozbudowa ulic: Buszkowicka i Rogozińskiego (droga powiatowa nr 1820R). Planuje się prace na odcinku od km 0+000,00 do km 1+861,38 w tym m. in.:

wzmocnienie konstrukcji nawierzchni z dostosowaniem do nośności 100 KN/oś,

przebudowę istniejących chodników oraz budowę nowego chodnika,

budowę ścieżki rowerowej,

budowę kanalizacji deszczowej,

budowę oświetlenia ulicznego,

przebudowę skrzyżowania z ul. Borelowskiego (wydzielenie prawoskrętu),

zabezpieczenie urządzeń infrastruktury technicznej. Koszt: 12 000 000,00 zł brutto (uwzględniono nadzór inwestorski i odszkodowania)

Rozbudowa ulicy Wysockiego (droga powiatowa nr 2103R). Planuje się prace na odcinku od km 2+164,00 do km 4+559,69 w tym m. in.:

wzmocnienie konstrukcji nawierzchni z dostosowaniem do nośności 100 KN/oś,

wykonanie chodników,

wykonanie ścieżki rowerowej,

wykonanie oświetlenia i odwodnienia ulicy. Koszt: 15 550 000,00 zł brutto (uwzględniono nadzór inwestorski i koszt dokumentacji projektowej)

Gmina Przemyśl

Budowa pętli autobusowych (7 szt.) w miejscowościach: Wapowce, Witoszyńce, Stanisławczyk, Malhowice, Hermanowice, Rożubowice, Ujkowice. Nawierzchnia z asfaltobetonu, krawężnik i chodnik przy wiacie przystankowej. Koszt: 280 000,00 zł brutto

Budowa zatok autobusowych (37 szt.) w miejscowościach: Nehrybka (2 szt.), Hermanowice (4 szt.), Malhowice (4 szt.), Pikulice (4 szt.), Grochowce (3 szt.), Krówniki (2 szt.), Łuczyce (4 szt.), Rożubowice (2 szt.), Ujkowice (6 szt.), Łętownia (6 szt.). Zatoki z kostki betonowej wraz z chodnikiem i wiatą przystankową. Koszt: 740 000,00 zł brutto

Budowa mostu żelbetowego wraz z dojazdami na rzece Wiar w miejscowości Rożubowice. Koszt: 7 175 000,00 zł brutto (uwzględniono nadzór inwestorski)

Przebudowa drogi Fort II w Ostrowie na odcinku od km 0+017 do km 0+620, która obejmuje wykonanie podbudowy z kruszywa łamanego i naturalnego, utwardzenie poboczy kruszywem naturalnym, prawostronny rów przydrożny, nawierzchnia z asfaltobetonu o szer. 5 m. Koszt: 328 000,00 zł brutto (uwzględniono nadzór inwestorski)

Przebudowa skrzyżowania drogi gminnej Nr 116454R Ostrów-żwirownia wraz z chodnikami i rozbudową parkingu oraz WC.


str. 102



Koszt 563 750,00 zł brutto (uwzględniono nadzór inwestorski)

Starostwo Powiatowe w Przemyślu

Modernizacja drogi powiatowej Nr 2102R Maćkowice – Kuńkowce. Długość około 1 km w miejscowości Ujkowice. Zakres obejmuje wykonanie nawierzchni z asfaltobetonu grub. 8 cm, szer. 5 m, utwardzenie poboczy tłuczniem i budowa 2 zatok autobusowych. Koszt: 343 375,00 zł brutto (uwzględniono nadzór inwestorski)

Gmina Żurawica

Przebudowa drogi gminnej nr 116565R Żurawica – Duńkowiczki. Długość około 2,1 km. Zakres rzeczowy projektu obejmie:

roboty przygotowawcze (roboty ziemne, usunięcia starej nawierzchni, itp. )

wykonanie nowej podbudowy,

wykonanie rowów odwadniających,

ułożenie nowej nawierzchni bitumicznej ( warstwa wiążąca oraz warstwa ścieralna ),

wykonanie nowych poboczy,

nowe oznakowanie drogi. Koszt: 562 500,00 zł brutto (uwzględniono nadzór inwestorski i koszt dokumentacji projektowej)

Gmina Krasiczyn

Remont kładki pieszo-jezdnej obejmuje:

wymianę lin nośnych mostu - 12 szt. x 250 m,

wymianę wieszaków mostu,

wymianę siodeł lin,

konserwację i malowanie pylonów i barier mostu,

demontaż, konserwacja i montaż środkowej jezdni mostu (metalowej ) pomiędzy pylonami mostu. Koszt: 4 100 000,00 zł brutto (uwzględniono nadzór inwestorski)

Promocja całego projektu - tablice informacyjne, pamiątkowe, oznaczenie sprzętu Koszt: 36 900,00 zł brutto

Okres realizacji

projektu Prace przygotowawcze: od 2013r. do 2015r. Realizacja zakresu rzeczowego: od 2016r. do 2018r.

Produkty projektu Liczba zakupionych jednostek taboru pasażerskiego w publicznym transporcie zbiorowym komunikacji miejskiej – 15 szt. Liczba zmodernizowanych jednostek taboru pasażerskiego w publicznym transporcie zbiorowym komunikacji miejskiej – 30 szt.


str. 103



Pojemność zakupionego taboru pasażerskiego w publicznym transporcie zbiorowym komunikacji miejskiej – 1 125 osób Pojemność zmodernizowanego taboru pasażerskiego w publicznym transporcie zbiorowym komunikacji miejskiej – 2 390 osób Liczba zainstalowanych inteligentnych systemów transportowych – 1 szt.

Rezultaty projektu Szacowany spadek emisji gazów cieplarnianych – na dzień dzisiejszy brak danych

Plan finansowy

Całkowita wartość

projektu 83 067 175,00 zł brutto



W zakresie rozbudowy ulic Buszkowickiej i Rogozińskiego wnioskodawca posiada kompletną dokumentację techniczną niezbędną do realizacji przedmiotowego zadania i może wystąpić o wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Ponadto została wydana Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia znak WOOŚ.4200.7.2013.JG-13 z dnia 26.03.2013r. przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie. Pozostała część projektu jest w fazie koncepcji lub przygotowywania dokumentacji.

Inne istotne warunki realizacji projektu:

Nowe linie komunikacyjne będą wymagały zawarcia nowych porozumień międzygminnych.

Uzasadnienie

zintegrowanego

charakteru projektu


Efekty projektu

zintegrowanego

Efektem planowanego przedsięwzięcia będzie podniesienie atrakcyjności systemu transportu zbiorowego oraz niwelowanie barier dostępności komunikacyjnej na terenie Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl. Planowana inwestycja będzie miała nieoceniony wpływ na rozwój gospodarczy i turystyczny. Inwestycja wpłynie na usprawnienie połączeń pomiędzy obszarami wchodzącymi w skład MOF Przemyśl jak również na znajdujące się tam ośrodki społeczno-gospodarcze przyczyniając się do zwiększenia ich aktywności. Rozwinięty oraz zintegrowany system transportu publicznego stanowi jeden z podstawowych elementów rozwoju danego obszaru.

Komplementarność

projektu

zintegrowanego

W ramach RPO WP 2007-2013 zrealizowano:

Gmina Miejska Przemyśl - projekt pn. „Rozwój systemu komunikacji publicznej w Przemyślu” (zakup 12 niskopodłogowych autobusów miejskich oraz elektronicznych tablic informacyjnych dla podróżnych). Wartość całkowita: 8 263 772,48 zł


str. 104



Dofinansowanie: 4 955 282,40 zł

Miejski Zakład Komunikacji Sp. z o.o. w Przemyślu - projekt pn. „Modernizacja taboru transportu publicznego na alternatywne źródła zasilania – CNG” (przystosowanie do zasilania CNG 6 szt. używanych autobusów oraz zakup elektronicznych tablic informacyjnych dla podróżnych). Wartość całkowita: 2 729 140,00 zł Dofinansowanie: 1 901 450,00 zł W ramach PO RPW 2007-2013 zrealizowano:

Gmina Miejska Przemyśl - projekt pn. „Budowa wschodniej drogi obwodowej miasta Przemyśla łączącej drogę krajową nr 77 z drogą krajową nr 28” Wartość całkowita: 245 333 364,35 zł Dofinansowanie: 187 194 620,54 zł

Gmina Miejska Przemyśl - projekt pn. „Budowa drogi obwodowej miasta Przemyśla łączącej drogę krajową nr 28 z drogą wojewódzką nr 885” Przewidywany termin zakończenia realizacji projektu: II kwartał 2015r. Wartość całkowita: 101 974 133,41 zł Dofinansowanie: 84 790 885,90 zł


str. 105



EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA I ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII (OZE)

Priorytet inwestycyjny 4e (Oś priorytetowa III. Czysta energia)



Modernizacja i budowa oświetlenia ulicznego na terenie MOF Przemyśl


Pozostali partnerzy projektu: Gmina Przemyśl, Gmina Żurawica, Gmina Medyka, Gmina Krasiczyn




Montaż reduktorów mocy na terenie całego miasta

Gmina Przemyśl

Modernizacja oświetlenia ulicznego w miejscowościach: Hermanowice, Krówniki, Kuńkowce, Łętownia, Łuczyce, Malhowice, Nehrybka, Ostrów, Pikulice, Ujkowice, Wapowce, Witoszyńce.

Budowa nowych punktów oświetleniowych w miejscowościach: Nehrybka, Ostrów, Wapowce, Ujkowice, Kuńkowce, Bełwin.

Gmina Żurawica

Modernizacja oświetlenia drogi Buszkowice – Wyszatyce

Gmina Medyka

Modernizacja oświetlenia ulicznego w miejscowościach: Medyka, Torki, Leszno, Hurko, Hureczko, Siedliska, Jaksmanice.

Rozbudowa istniejących linii oświetlenia ulicznego w miejscowościach: Medyka, Torki, Hurko, Hureczko, Siedliska, Jaksmanice.

Gmina Krasiczyn

Modernizacja oświetlenia ulicznego w miejscowościach: Tarnawce, Prałkowce, Krasiczyn, Krasice, Krzeczkowa, Chołowice, Korytniki

Budowa nowych linii i punktów oświetleniowych w miejscowościach: Olszany, Śliwnica, Brylińce, Krasiczyn


str. 106



Zakres rzeczowy

projektu

Gmina Miejska Przemyśl Na terenie miasta planuje się montaż 121 sztuk reduktorów – stabilizatorów mocy różnych typów w istniejących obwodach oświetlenia ulicznego. Urządzenia te służą do ograniczenia poboru mocy oraz stabilizacji napięcia w obwodach oświetlenia ulicznego. Montowane bezpośrednio przy szafach oświetleniowych umożliwiają ograniczanie mocy w obwodach sterowanych z tych szaf. Stosowanie ich pozwala na uzyskiwanie oszczędności sięgających do 40% zużywanej energii elektrycznej. Koszt: 1 744 755,00 zł brutto

Gmina Przemyśl

Modernizacja istniejącego oświetlenia 428 szt. na nowe energooszczędne. Hermanowice (70 szt.), Krówniki (46 szt.), Kuńkowce (48 szt.), Łętownia (30 szt.), Łuczyce (24 szt.), Malhowice (35 szt.), Nehrybka (16 szt.), Ostrów (65 szt.), Pikulice (31 szt.), Ujkowice (20 szt.), Wapowce (32 szt.) Witoszyńce (11 szt.) Koszt 533 000,00 zł brutto (uwzględniono nadzór inwestorski)

Budowa nowych punktów oświetleniowych (116 szt.) energooszczędnych. Nehrybka (15 szt.), Ostrów (42 szt.), Wapowce (22 szt.), Ujkowice (23 szt.), Kuńkowce (6 szt.) Bełwin (8 szt.) Koszt: 425 375,00 zł brutto (uwzględniono nadzór inwestorski)

Gmina Żurawica

Wymiana 218 szt. opraw oświetleniowych na nowe energooszczędne, o przewidywanej mocy ok. 75–100 W, świecących w technologii LED lub równoważnej. Wymiana niezbędnych elementów sterujących, związanych z technologią pracy wbudowanych opraw oraz inne oprzyrządowanie. Koszt: 512 500,00 zł brutto (uwzględniono nadzór inwestorski)

Gmina Medyka

Modernizacja istniejącego oświetlenia 338 szt. na nowe o lepszej wydajności i mniejszej mocy. Przewiduje się zastosowanie lamp sodowych (70W). Medyka (110 szt.), Torki (25 szt.), Leszno (55 szt.), Hurko (30 szt.), Hureczko (40 szt.), Siedliska (60 szt.), Jaksmanice (18 szt.) Koszt: 202 800,00 zł brutto

Nowe linie oświetlenia ulicznego (99 szt. opraw oświetleniowych). Przewiduje się zastosowanie lamp sodowych (70W). Lampy wieszane będą w części na istniejących słupach energetycznych oraz będą wykonane całkiem nowe linie oświetlenia ulicznego. Medyka (34 szt. opraw oświetleniowych, dł. nowych linii 1 970 mb); Torki (5 szt. opraw, dł. nowej linii 250 mb); Hurko (15 szt. opraw, dł. nowych linii 1000 mb); Hureczko (24 szt. opraw, dł. nowych linii 1620 mb); Siedliska (11 szt. opraw, dł. nowych linii 520 mb); Jaksmanice (10 szt. opraw, dł. nowych linii 600 mb) Koszt: 600 000,00 zł brutto (koszt uwzględnia dokumentację techniczną)


str. 107



Gmina Krasiczyn

Modernizacja istniejącego oświetlenia (160 szt.) na energooszczędne. Wymiana lamp i wysięgników na nowe (70-100 W). Tarnawce (80 szt.), Prałkowce (10 szt.), Krasiczyn (10 szt.), Krasice (20 szt.) Krzeczkowa (10 szt.), Chołowice (5 szt.), Korytniki (25 szt.) Koszt: 114 800,00 zł brutto (uwzględniono nadzór inwestorski)

Nowe linie oświetlenia ulicznego (39 szt. opraw oświetleniowych). Olszany (6 szt. opraw oświetleniowych, dł. nowej linii 300 mb); Śliwnica (6 szt. opraw, dł. nowej linii 300 mb); Brylińce (19 szt. opraw, dł. nowej linii 800 mb); Krasiczyn (8 szt. opraw, dł. nowej linii 350 mb) Koszt: 199 875,00 zł brutto (uwzględniono nadzór inwestorski)

Promocja całego projektu - oznaczenie sprzętu Koszt: 10 000,00 zł brutto

Okres realizacji


Produkty projektu

Ilość zmodernizowanych na energooszczędne punktów oświetleniowych – 1 144 szt. Ilość nowych energooszczędnych punktów oświetleniowych – 254 szt. Ilość zainstalowanych reduktorów mocy – 121 szt.

Rezultaty projektu Szacowany spadek emisji gazów cieplarnianych – na dzień dzisiejszy brak danych Ilość zaoszczędzonej energii elektrycznej – na dzień dzisiejszy brak danych

Plan finansowy


4 343 105,00 zł brutto

Uzasadnienie

zintegrowanego

charakteru projektu


Efekty projektu

zintegrowanego

Instalacja reduktorów mocy oraz modernizacja i budowa oświetlenia ulicznego przyczyni się do:

obniżenia emisji dwutlenku węgla do atmosfery dzięki zmniejszeniu zużycia energii elektrycznej,

zwiększenia bezpieczeństwa ruchu,

oszczędności dla budżetu gmin tworzących MOF wynikające z mniejszej energochłonności i awaryjności sieci oświetleniowej,

obniżenia kosztów konserwacji i zwiększenia żywotności urządzeń oświetleniowych,


str. 108



poprawy walorów estetycznych oświetlenia ulicznego,

lepszego wizerunku miasta i gmin tworzących MOF.

Oczekiwaną zmianą jest zmniejszenie zapotrzebowania na energię elektryczną oraz, nadanie przestrzeni nowej jakości funkcjonalnej. Realizacja przedsięwzięcia przyczyni się do usystematyzowania oświetlenia ulicznego. Nastąpi poprawa spójności w tym zakresie na terenie MOF Przemyśl.

Komplementarność projektu zintegrowanego

W latach 2006-2007 zrealizowane zostały 2 etapy kompleksowej modernizacji oświetlenia ulicznego na terenie miasta Przemyśla, w wyniku której zostało wymienionych łącznie 1 488 najbardziej energochłonnych i wyeksploatowanych rtęciowych opraw oświetleniowych na ulicach stanowiących główne ciągi komunikacyjne.


str. 109



GOSPODARKA ODPADAMI

Priorytet inwestycyjny 6a (Oś priorytetowa IV. Ochrona środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego)



Rozbudowa systemu gospodarowania odpadami na terenie MOF Przemyśl


Pozostali partnerzy projektu: Gmina Żurawica, Gmina Medyka, Gmina Krasiczyn




Rozbudowa składowiska przy ulicy Piastowskiej 22 w Przemyślu

PSZOK przy ulicy E. Plater w Przemyślu

Z PSZOK w Przemyślu na podstawie porozumienia będą korzystać mieszkańcy Gminy Przemyśl oraz Gminy Orły

Gmina Żurawica

PSZOK w miejscowości Wyszatyce (działka nr 3254/104)

Gmina Medyka

PSZOK w miejscowości Medyka (działka nr 181 w pobliżu oczyszczalni ścieków)

Gmina Krasiczyn

PSZOK w miejscowości Olszany (na terenie nieczynnej oczyszczalni ścieków)

Zakres rzeczowy

projektu


Budowa na terenie istniejącego składowiska w Przemyślu kolejnych kwater składowania odpadów. Rozbudowa składowiska będzie obejmować wykonanie trzech kwater: V - o powierzchni 0,76 ha, VI - o powierzchni 1,06 ha, VII - o powierzchni 1,05 ha. Koszt: 6 303 750,00 zł brutto (uwzględniono nadzór inwestorski)

Utworzenie Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych Zakres prac obejmuje pomieszczenia socjalno-biurowe, magazyn odpadów o powierzchni do 200 m2, zjazd drogowy, droga wewnętrzna oraz plac manewrowy, wagę paletową, kontenery i inne pojemniki na odpady, oświetlenie terenu, przyłącz wodociągowy i kanalizacyjny, ogrodzenie terenu.


str. 110



Koszt: 855 875,00 zł brutto (uwzględniono nadzór inwestorski)

Jako uzupełnienie PSZOK planuje się zakup 3 specjalistycznych samochodów tworzących mobilny punkt selektywnej zbiórki odpadów. - Samochód typu SM, dwukomorowy, do selektywnej zbiórki odpadów. Dopuszczalna masa całkowita 16-18 ton. Koszt: 706 020,00 brutto

Samochód osiatkowany, wywrotka. Skrzynia ładunkowa około 16 m3 Koszt: 159 900,00 zł brutto

Samochód typu furgon zamknięty do przewozu odpadów niebezpiecznych. Skrzynia ładunkowa około 9 m3. Koszt: 151 290,00 zł brutto

Gmina Medyka

Utworzenie Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych Zakres prac obejmuje modernizację drogi dojazdowej do PSZOK (długość 470 m, szerokość 4 m, podbudowa oraz nakładka bitumiczna), wiata stalowa z urządzeniami odprowadzającymi, odstojnikami, separatorami, pomieszczeniem socjalnym, utwardzenie placu, ogrodzenie terenu. Koszt: 540 175,00 zł brutto (uwzględniono nadzór inwestorski)

Gmina Żurawica

Utworzenie Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych Zakres prac obejmuje roboty przygotowawcze (roboty ziemno-wyrównawcze, przygotowanie utwardzonego podłoża na kontenery i pojemniki), wykonanie wiat na gromadzenie niektórych rodzajów odpadów, wykonanie oświetlenia terenu, odprowadzenia wód opadowych, rozwiązanie gospodarki ścieków przemysłowych powstających w okresie przechowywania odpadów, waga towarowa, ogrodzenie terenu. Koszt: 215 000,00 brutto (uwzględniono nadzór inwestorski, projekt zagospodarowania i raport oddziaływania na środowisko)

Gmina Krasiczyn

Utworzenie Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych Zakres prac obejmuje wyrównanie terenu byłej oczyszczalni, wiata do składowania odpadów z pomieszczeniem socjalnym, droga dojazdowa (45 m) i plac manewrowy z kostki brukowej, przyłącz wodociągowy oraz elektryczny i instalacja wewnętrzna wiaty, oświetlenie terenu. Koszt: 256 250,00 zł brutto (uwzględniono nadzór inwestorski)

Promocja całego projektu - tablice informacyjne, pamiątkowe, oznaczenie sprzętu; Koszt: 15 600,00 zł brutto

Okres realizacji



str. 111



Produkty projektu Liczba przebudowanych składowisk odpadów – 1 szt. Liczba wspartych Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych - 4 szt.

Rezultaty projektu Liczba osób objętych selektywnym zbieraniem odpadów – 107 700 osób

Plan finansowy


9 203 860,00 zł brutto



Projekt jest w fazie koncepcji lub przygotowywania dokumentacji.

Uzasadnienie

zintegrowanego

charakteru projektu


Efekty projektu

zintegrowanego

Mieszkańcy MOF Przemyśl będą mieli dogodne warunki do efektywniejszego prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. Nastąpi minimalizacja ilości odpadów deponowanych na składowiskach oraz zwiększenie stopnia odzysku i recyklingu odpadów. W znaczący sposób ograniczy się składowanie odpadów nieprzetworzonych oraz posiadających właściwości energetyczne. Nastąpi ograniczenie składowania odpadów w sposób niekontrolowany. Inwestycja przyczyni się do sprawnej realizacji zadań jednostek samorządu terytorialnego wynikających z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Nastąpi osiągniecie i utrzymanie wysokich standardów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska. Realizacji inwestycji jak i eksploatacji jej elementów stworzy nowe miejsca pracy.

Komplementarność projektu zintegrowanego

Bezpośrednio przy funkcjonującym składowisku odpadów komunalnych w Przemyślu (ul. Piastowska 22) powstaje Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów Komunalnych. Na wspomnianym terenie powstaną budynki oraz urządzenia zakładu przetwarzania odpadów komunalnych o przepustowości min. 30.000 Mg/rok zmieszanych odpadów komunalnych oraz 15.000 Mg/rok odpadów ulegających biodegradacji. Obiekt ma spełniać warunki pozwalające zakwalifikować go jako regionalną instalację przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK).


str. 112



Każde działanie będzie podlegać kontroli i ocenie. Stopień realizacji poszczególnych działań

zostanie określony przy pomocy wskaźników produktu i rezultatu. Wszystkie zadania przyjęte do

realizacji w formule RIT objęte zostaną monitoringiem rzeczowym, który dostarczy danych

obrazujących postęp we wdrażaniu programu oraz umożliwi ocenę jego wykonania


str. 113



VIII. Plan finansowy RIT MOF Przemyśl

Zgodnie z art. 99 projektu Rozporządzenia Ogólnego Parlamentu Europejskiego i Rady

Zintegrowane Inwestycje Terytorialne mają zastosowanie jeżeli istnieje konieczność

finansowania projektów z więcej niż jednej osi priorytetowej jednego lub kilku programów

operacyjnych. Wartość środków przeznaczonych na wdrażanie tego instrumentu jest określana

przez Instytucję Zarządzającą Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa

Podkarpackiego na lata 2014-2020.

W związku z powyższym przy konstrukcji planu finansowego przyjęto następujące założenia:

środki przeznaczone do zarządzania RIT MOF Przemyśl z Regionalnego Programu

Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2014-2020 (budżet RIT);

środki Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata

2014-2020. Beneficjenci RIT MOF Przemyśl będą aplikować w procedurze określonej przez

IZ RPO WP na lata 2014-2020 (budżet RPO WP 2014-2020);

środki Programów Krajowych perspektywy finansowej 2014-2020 (beneficjenci z MOF

Przemyśl będą aplikować w procedurze określonej przez właściwe dla programów

Instytucje Zarządzające - budżet programów krajowych);

współfinansowanie krajowe pochodzące z budżetów beneficjentów MOF Przemyśl lub

innych funduszy współfinansujących wkład własny.


str. 114



IX. System wdrażania Strategii MOF

Realizację Regionalnych Inwestycji Terytorialnych przewiduje się z Regionalnego Programu

Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2014-2020. Zakłada się, że RIT

finansowany będzie z dwóch funduszy tj. Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

(EFRR) oraz Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS).

Realizacja zadań w ramach Regionalnych Inwestycji Terytorialnych w ramach Regionalnego

Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2014-2020 odbywać się

będzie poprzez wyodrębnienie działań w ramach tematycznych osi priorytetowych.

Zgodnie z zapisami Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego

na lata 2014-2020 gminy tworzące Miejski Obszar Funkcjonalny Przemyśl w ramach swoich

zadań dokonają między innymi preselekcji wniosków, ustalając wstępną listę projektów

przekaże ją do IZ. Ocena formalna i merytoryczna, negocjowanie i podpisanie umowy

z beneficjentem, rozliczanie projektów będzie dokonywane przez Instytucję Zarządzającą

RPO WP. Gminy tworzące MOF Przemyśl będą ponadto uczestniczyły w procesie

przygotowania i akceptacji kryteriów wyboru projektów dla Regionalnych Inwestycji

Terytorialnych poprzez udział swoich przedstawicieli w Komitecie Monitorującym RPO WP

2014-2020. O wyborze konkretnych przedsięwzięć do dofinansowania decydować będzie IZ

RPO WP 2014-2020. Kluczowym kryterium kwalifikowania projektów Regionalnych

Inwestycji Terytorialnych w ramach MOF Przemyśl będzie zintegrowany charakter inwestycji.

Strategia Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Przemyśl, choć jest oficjalnym dokumentem

programowym MOF, nie zakłada powstania odrębnej struktury wdrażającej. Ma ona

pomagać w stosowaniu metody "zarządzania przez cele", która jest komplementarna, ale

i nadrzędna wobec "zarządzania przez procedury". Zarządzanie przez cele koncentruje

potencjał sprawczy wokół zadania bez determinowania z góry sposobów jego wykonania.

Dlatego też realizatorami przedmiotowej Strategii są nie tylko struktury administracji

miejskiej, ale wszyscy partnerzy MOF Przemyśl, którzy chcą realizować którykolwiek

z zawartych w niej celów. Otrzymują oni wówczas gwarancję, że ich działania w tym zakresie

będą w miarę możności wspierane przez wszystkich partnerów zdobywając szansę

połączenia swoich działań z innymi aktywnymi w tym obszarze podmiotami. W ten sposób


str. 115



przedmiotowa Strategia określa warunki dla powstawania synergicznych relacji między

różnymi podmiotami, które funkcjonują w ramach MOF Przemyśl, co zarazem zwiększa

skuteczność ich działań bez potrzeby nadmiernego formalizowania ich współpracy. Głównym

narzędziem zapewniającym harmonijne współdziałanie jest dostęp do rzetelnej informacji

o realizacji priorytetów przyjętych przez MOF Przemyśl .

s ttrraate eg giiaa ommiieejjsskkiieegoo obbsszzaarruu...

Documents