[sách] sống và suy ngẫm

V. N. KAKAR

First News

NHAÂ XUÊËT BAÃN TÖÍNG HÚÅP TP. HÖÌ CHÑ MINH

Biïn dõch:

VIÏÅT KHÛÚNG - HAÅNH NGUYÏN

Over a Cup of Coffee

5

Lúâi giúái thiïåu

V.N. Kakar laâ möåt trong nhûäng taác giaã nöíi tiïëngnhêët ÊËn Àöå úã thïí loaåi truyïån ngùæn. Öng cuäng laâ möåtcêy buát xuêët sùæc trong lônh vûåc baáo chñ. Caác baâi viïëtcuãa öng àaä àûúåc àùng taãi trïn rêët nhiïìu túâ baáo vaâ taåpchñ lúán cuãa ÊËn Àöå. Öng sinh ra úã Peshawar vaâo nùm1923, lêëy bùçng Thaåc sô Vùn chûúng úã Àaåi hoåc Punjabvaâo nùm 1948.

Sau khi àêët nûúác ÊËn Àöå bõ chia cùæt, nùm 1948,Kakar tham gia vaâo böå maáy chñnh phuã bang UttarPradesh, chuyïn traách maãng Thöng tin. Öng tûânglaâm cöë vêën cho nhiïìu töí chûác nhû Chûúng trònh phaáttriïín quöëc gia (UNDP), Viïån phaát triïín khu vûåc chêuAÁ – Thaái Bònh Dûúng, Viïån quöëc gia Húåp taác cöångàöìng vaâ Treã em, Liïn àoaân Nghõ trûúâng ÊËn Àöå vïìvêën àïì dên söë vaâ phaát triïín…

V.N. Kakar àûúåc moåi têìng lúáp àöåc giaã ÊËn Àöå biïëtàïën nhúâ nhûäng cêu chuyïån suy tûúãng ngùæn goån, suáctñch vaâ haâi hûúác, thïí hiïån möåt têm höìn rêët nhaåy caãmvaâ möåt caái nhòn sùæc beán. Öng lûu giûä toaân böå nhûängkyá ûác khöng bao giúâ cuä trong cuöåc àúâi mònh theo

6

möåt phong caách rêët sinh àöång. Söëng vaâ Suy ngêîmlaâ möåt tuyïín têåp göìm nhûäng cêu chuyïån thuá võ,nhûäng doâng suy tûúãng tinh tïë. Trong cuöën saách naây,öng àaä lêëy tû liïåu tûâ nhiïìu sûå kiïån trong cuöåc söëngcuãa chñnh mònh cuäng nhû cuãa xaä höåi ÊËn Àöå vaâ thïíhiïån chuáng theo möåt phong caách rêët thuá võ, hoámhónh vaâ àêåm neát traâo phuáng.

ÚÃ Söëng vaâ Suy ngêîm, àùåc àiïím nöíi bêåt nhêëttrong vùn phong cuãa Kakar chñnh laâ ngön tûâ giaãn dõmaâ nhuêìn nhuyïîn, tinh tïë; caách sùæp xïëp, trònh baây yátûúãng àêìy múái meã, thuyïët phuåc. Nhûäng thïë maånh àoáàaä thêåt sûå taåo nïn neát hêëp dêîn, quyïën ruä cho Söëngvaâ Suy ngêîm, khiïën àöåc giaã khöng thïí buöng rúâicuöën saách ngay tûâ nhûäng doâng àêìu tiïn.

- First News

SÖËNG VAÂ SUY NGÊÎM

7

Xe buyát trong thaânh phöë

Khi coá bêët cûá rùæc röëi naâo xaãy ra úã bêët kyânúi naâo trïn thïë giúái thò chiïëc xe buyát cuä kyä àaángthûúng úã Delhi laåi phaãi traã giaá, ñt nhêët laâ trongmöåt chûâng mûåc naâo àoá.

Duâ àaä meáo moá vò thúâi gian, nùång nïì vò nhûängtraách nhiïåm phaãi thûåc hiïån, laåi thïm thûúng tñchàêìy mònh nhûng chiïëc xe khöng möåt lúâi thanvaän trong caác baãn baáo caáo. Noá vêîn tiïëp tuåc thûåchiïån nhiïåm vuå àêìy tinh thêìn yïu nûúác cuãa mònhlaâ chúã haânh khaách ài tûâ núi naây sang núi khaácvúái möåt thaái àöå phuåc vuå tuyïåt vúâi.

Chiïëc xe chó rúâi khoãi mùåt àûúâng trong möåtvaâi trûúâng húåp bêët khaã khaáng: vaâo giúâ giúáinghiïm hoùåc bõ hoãng quaá nùång. Nïëu laâ úã Myä hayúã Nhêåt, coá leä noá àaä bõ nghiïìn naát thaânh nhûängmaãnh vuån trong baäi raác.

8

ÚÃ ÊËn Àöå, chiïëc xe naây vêîn lui túái thûúângxuyïn xûúãng sûãa chûäa – ngöi nhaâ cuãa nhûängchiïëc xe cuä kyä nhû noá. ÚÃ àêy, noá àûúåc sûãa chûäa,tu böí laåi vaâ àûúåc gia haån húåp àöìng cho thuï.Möåt khi quay vïì vúái nhûäng con àûúâng, noá laåiphaãi àöëi mùåt vúái nhûäng troâ cöng kñch, coá khi búãinhûäng ngûúâi Mandal, Ayodhya, Iraq hay Israelquaá khñch; nhûng cuäng coá khi chó vò chaán hoåcmaâ caác sinh viïn àaä neám àaá vaâo chiïëc xe buyát töåinghiïåp. Vaâ duâ trong trûúâng húåp naâo thò noá vêînkhöng àûúåc pheáp than phiïìn.

Haäy nghô vïì sûå nghiïåp vô àaåi maâ noá phuång sûå, bïncaånh viïåc thu ngùæn khoaãng caách cho nhûäng ngûúâi dichuyïín nhúâ noá. Chiïëc xe naây mang ngûúâi ta àïën vúáinhau, duâ hoå úã Bùæc hay Nam, Àöng hay Têy. Noá àêíymaånh sûå thöëng nhêët quöëc gia hún bêët cûá àiïìu gò khaác.Vúái thaái àöå nhêîn nhõn tuyïåt vúâi, noá hûáng chõu sûå vökyã luêåt, thiïëu kiïn nhêîn, nhûäng cún giêån dûä cuängnhû bao troâ hïì cuãa haânh khaách. Àöìng thúâi, noá cuãngcöë niïìm tin cuãa hoå àöëi vúái söë phêån vaâ niïìm tin vaâokhaã nùng vûúåt qua khoá khùn cuãa mònh. Duâ chiïëc xebuyát coá chêåt chöåi àïën àêu, ngûúâi ta vêîn biïët laâ mònhcoá thïí bûúác lïn xe. Vaâ hoå àaä bûúác lïn xe. Nïëu khöngbûúác vaâo trong xe àûúåc, hoå cuäng àûáng trïn bêåc lïnxuöëng, hay thêåm chñ laâ baám vaâo raâo chùæn úã àuöi xe.


9

Töi rêët khêm phuåc caái vêåt vö cuâng kheáo leáo,taâi tònh coá tïn goåi laâ xe buyát mi-ni naây. Bïì ngoaâinoá giöëng nhû möåt caái xe tang nhoã, nhûng khichaåy trïn àûúâng, noá nhû möåt caái höåp queåt bõ vûátài maâ vêîn coân xùng bïn trong. Khöng giöëng nhûúã caác nûúác khaác, ngûúâi ÊËn Àöå chuáng töi khöngvûát ài bêët cûá caái höåp queåt naâo vêîn coân xùng bïntrong. Chuáng töi tiïëp tuåc sûã duång noá bùçng caáchnaåp vaâo bêët cûá nhiïn liïåu naâo khaác coá thïí taåo ralûãa. Nhûäng cêåu nhoác baán haâng nhêåp khêíu úã chúålaâm cöng viïåc naây möåt caách sung sûúáng vúái caáigiaá hai àöìng rupi (*) cho möåt lêìn naåp xùng höåpqueåt nhû thïë.

Töi phaãi thuá nhêån rùçng mònh khöng coá nhiïìutraãi nghiïåm trong viïåc ài àêy àoá úã Delhi bùçng xebuyát, àùåc biïåt laâ xe buyát mi-ni. Nhûng àïí àaáp laåitêët caã nhûäng lúâi kïu goåi “tiïët kiïåm xùng dêìu”, töiàaä ài xe buyát mi-ni vaâo ngaây 31 thaáng Giïngnùm 1991, tûâ Tara àïën Kasturba Gandhi Marg.Nhû möåt àiïìm gúã, àoá laâ chuyïën xe söë 13. Khiàoán chuyïën xe naây, töi thêëy noá àaä àêìy ngheåtngûúâi bïn trong. Nhûng ngûúâi baán veá vêîn giuåctöi bûúác lïn xe. Anh ta cuäng àoán thïm nhiïìungûúâi nûäa. Möîi lêìn nhû vêåy, chuáng töi laåi phaãidöìn túái trûúác àïí nhûúâng chöî cho ngûúâi múái lïn.


(*) Rupi: Àún võ tiïìn tïå ÊËn Àöå.

10

Thêåt ra khöng hïì coá khaái niïåm “phña trûúác”naâo caã. Têët caã chuáng töi àïìu phaãi àûáng úã löëi àigiûäa hai daäy ghïë. Döìn vïì phña trûúác coá nghôa laâchuáng töi seä ngöìi lïn vai ngûúâi khaác. Chiïëc xebuyát naây chó coá thïí chúã töëi àa 20 ngûúâi nhûngsûác chûáa cuãa noá vêîn khöng ngûâng tùng lïn úã möîitraåm dûâng. Àïën luác chiïëc xe túái chúå Khan, töiûúác chûâng noá àang chúã khoaãng 70 ngûúâi. Duâvêåy, noá vêîn chaåy bon bon vaâ thûåc hiïån nhûängàûúâng cua àiïåu nghïå, khiïën àöi lêìn ngûúâi ta phaãingaä lïn nhau.

Àïën traåm Kasturba Gandhi, töi phaãi rêët khoákhùn múái ra khoãi àûúåc chiïëc xe. Ngûúâi baán veá tûãtïë àaä yïu cêìu nhûäng ngûúâi àang àûáng khaácnhûúâng chöî cho töi ra, vaâ hoå àaä laâm nhû thïë. Khianh ta bûúác ra ngoaâi àïí àoán thïm khaách, töi hoãi:

- Coá phaãi àang giúâ abadi (*) nïn xe múái àöngnhû thïë naây khöng?

- Vêng, àang laâ giúâ abadi. - Anh ta traã lúâi vúáimöåt nuå cûúâi hoám hónh. - ÚÃ àêët nûúác chuáng ta,giúâ naâo cuäng laâ giúâ abadi. Nïëu söë lûúång khaáchvêîn khöng ngûâng tùng lïn nhû thïë naây, chuángtöi seä phaãi súám gùæn möåt têìng nûäa cho chiïëc xenhoã beá töåi nghiïåp cuãa mònh thöi.


(*) Abadi: Giúâ cao àiïím.

11

Tùæm úã Luên Àön

Trong möåt chuyïën ài ngùæn túái Luên Àön tûâtrûúâng Àaåi hoåc Sussex úã Brighton, núi töi àaätûâng theo hoåc höìi giûäa nhûäng nùm 70, töi tònh cúâdûâng chên laåi nhaâ möåt ngûúâi hoå haâng cuãa baån töi.Trûúác àoá, töi khöng hïì biïët ngûúâi naây, nhûng töiàaä chêëp nhêån lúâi àïì nghõ röång lûúång cuãa anh êëylaâ nguã laåi nhaâ anh thay vò ài thuï khaách saån.

Anh coá möåt cùn höå hai phoâng nguã caách SouthHall khöng xa, núi hêìu hïët nhûäng ngûúâi ÊËn vaâPakistan di cû àïën Anh àïìu söëng úã àoá. Anh laâmöåt nhên viïn baán haâng, coân ngûúâi vúå laâm viïåc úãbûu àiïån. Hai cö con gaái cuãa anh thò àang ài hoåc.

Ngöi nhaâ naây coá möåt phoâng ùn nhoã vaâ giaãn dõngay bïn dûúái cêìu thang. Mêëy cùn phoâng nguãnùçm trïn têìng möåt, coân phoâng khaách vaâ nhaâ bïëpthò úã dûúái têìng trïåt. Àêy laâ ngöi nhaâ khiïm töëncuãa möåt ngûúâi àaân öng khiïm töën nhûng têëmloâng röång raäi.

12

Caånh phoâng khaách, núi töi qua àïm trïn möåtchiïëc sö-pha, laâ phoâng tùæm. Vaâo buöíi saáng, khibûúác chên vaâo, töi múái thêëy noá coá möåt têëm thaãmphuã kñn saân. Vúå cuãa ngûúâi chuã nhaâ àaä àïí sùén chotöi möåt caái khùn tùæm múái trïn giaá vaâ möåt baánhxaâ phoâng múái trong höåp. Phña trïn böìn tùæm,àûúåc laâm bùçng xi-mùng trùæng hay àaá cêím thaåchgò àoá, coá hai voâi nûúác, möåt cho nûúác noáng vaâmöåt cho nûúác laånh. Nhûng baãn thên caái böìncuäng àûúåc bao boåc búãi thaãm àoã. Khöng gianquanh toa-leát vaâ dûúái böìn rûãa cuäng vêåy.

Laâm sao coá thïí tùæm maâ khöng àïí cho nûúácbùæn ra bïn ngoaâi böìn àûúåc cú chûá? Töi khöngbiïët nghïå thuêåt naây, vaâ thïë laâ quyïët àõnh khöngtùæm nûäa. Trong khi caåo rêu, töi hïët sûác chuá yá àïíkhöng thûá gò coá thïí bùæn ra khoãi böìn rûãa. Tuynhiïn, vaâi miïëng boåt caåo rêu vêîn rúi xuöëng thaãm.Töi àaä phaãi lau saåch chuáng bùçng khùn tùæm.

ÚÃ Luên Àön, hay bêët cûá núi naâo khaác úã chêuÊu, ngûúâi ta àaä quen vúái caách “tùæm khö”. ÚÃPhaáp, ngûúâi ta coá caác nhaâ tùæm cöng cöång, aimuöën tùæm phaãi traã möåt khoaãn tiïìn nhoã. Vïì sau,võ chuã nhaâ àaä noái vúái töi rùçng coá möåt nhaâ tùæmkiïíu thöng thûúâng trong nhaâ, tûác laâ nhaâ tùæmkhöng coá thaãm àoã. Song, noá laåi nùçm trïn lêìu


13

möåt, giûäa hai phoâng nguã, vaâ mùåc cho nhûäng lúâikhêín naâi cuãa anh, töi vêîn khöng cho rùçng viïåcmònh sûã duång noá laâ àuáng àùæn.

“Nhaâ töi khöng coá phoâng tùæm naâo, chó coánhûäng cùn phoâng huyïìn aão maâ thöi”, möåt cö gaáixinh àeåp àaä noái thïë trong möåt àoaån quaãng caáotrïn truyïìn hònh. Cö êëy àang quaãng caáo cho caácmùåt haâng vïå sinh – böìn rûãa, böìn tùæm, bïí chûáa vaânhûäng thûá tûúng tûå nhû thïë – àûúåc lùæp àùåt trongmöåt phoâng tùæm. Mêíu quaãng caáo têåp trung vaâonhûäng hònh daáng, àûúâng cong vaâ àûúâng neát cuãanhûäng moán àöì cuäng nhû cuãa cö gaái. Ban àêìu, cöta choaâng khùn tùæm vaâ sau àoá laâ mùåc quêìn aáo àêìyàuã. Töi cho rùçng giûäa hai hònh aãnh naây, chùæc hùèncö êëy àaä phaãi ài tùæm.

Vêåy thò tùæm úã àêu – nïëu cö êëy khöng coá möåtnhaâ tùæm trong nhaâ mònh? Hay, phoâng tùæm àoácuäng coá möåt têëm thaãm phuã kñn saân, nhû núi töiàaä dûâng chên àïm höm àoá úã Luên Àön?

Töi khöng biïët traã lúâi thïë naâo cho cêu hoãi naây.Coá thïí chuáng ta àang àïën gêìn thúâi àiïím maâ cêunoái “sûå trong saåch bïn trong coá trûúác” trúã thaânhmöåt troâ àuâa nhû trong cuöåc gùåp thûúång àónh vïìvêën àïì Traái Àêët úã Rio de Janerio vûâa qua.


14

Khi àaân öng ài chúå

- Coá hai loaåi bñ, - vúå töi noái, - möåt loaåi daâivaâ maâu xanh, goåi laâ bñ àao. Loaåi kia thò troân vaâmaâu vaâng, goåi laâ bñ àoã. ÚÃ Delhi, àöi khi ngûúâita goåi caã hai loaåi naây chó àún giaãn laâ “bñ”. Àûângnhêìm lêîn nheá. Haäy mua bñ àoã chûá àûâng mua bñàao. Baâ baán rau bïn ngoaâi toâa nhaâ Yamuna biïëtàêëy. Haäy cûá noái vúái baâ ta laâ möåt phuå nûä söëng úãTara Apartments àaä nhúâ anh túái. Baâ êëy seä hiïíu.

Töi ài thùèng túái cûãa haâng rau bïn ngoaâi toâanhaâ Yamuna. Töi phaãi laâm nhû thïë. Vúå töi bõàau vaâ baác sô àaä khuyïn cö êëy giaãm thiïíu viïåc àilaåi, vaâ nhêët laâ khöng nïn leo cêìu thang. Vò thïëhöm êëy, töi múái phaãi ài mua rau quaã möåt mònh.

Vúå töi nghô rùçng, gùåp möåt ngûúâi àaân öngkhöng raânh viïåc chúå buáa nhû töi ài mua, ngûúâita seä noái thaách. Töi chûa bao giúâ hiïíu àûúåc sûåhúåp lyá trong lêåp luêån naây cuãa vúå mònh. Tuynhiïn, trong bêët cûá trûúâng húåp naâo, töi cuäng

khöng thêëy phiïìn loâng. Noá phuâ húåp vúái moåi ngûúâichöìng khöng cöë gùæng hiïíu nhûäng àiïìu maâ vúå hoålaâm hay noái. Vaâ àoá laâ chên lyá cuãa Thûúång àïë.

Baâ chuã cûãa haâng rêët tûã tïë, baâ hoãi thùm sûáckhoãe cuãa vúå töi vaâ hiïíu cö êëy muöën mua gò. Tuyvêåy, àïí cho chùæc ùn, töi hoãi möåt thiïëu phuå ngûúâivuâng Nam ÊËn cuäng àang mua rau xem loaåi bñtroân maâ baâ chuã tiïåm àûa coá àuáng laâ bñ àoã khöng.Cö êëy nhòn töi, cûúâi vaâ xaác nhêån laâ àuáng, àöìngthúâi böí sung thïm möåt thöng tin rêët coá ñch laângûúâi vuâng Punjabis goåi loaåi bñ naây chó laâ “bñ”.

Cö êëy cuäng giaãi thñch cho töi nghe rùçng bñ àoãcoá maâu giöëng nhau úã caã bïn trong lêîn bïn ngoaâi,trong khi bñ àao thò bïn trong coá maâu trùæng coânbïn ngoaâi coá maâu xanh. Töi hoãi baâ chuã tiïåm xemgiaá caã thïë naâo. Baâ êëy noái möåt caách haâo hiïåp:

- Vúái ngûúâi khaác, hoå phaãi traã 10 rupi, coân anhthò chó phaãi traã 8 rupi thöi. Anh lêëy bao nhiïucên naâo?

Cêu hoãi naây lêåp tûác khiïën töi böëi röëi. Vúå töimaãi dùån töi caách phên biïåt bñ àao vaâ bñ àoã maâquïn khöng noái nïn mua bao nhiïu cên. Töinhòn ngûúâi thiïëu phuå vuâng Nam Ên möåt lêìnnûäa, gêìn nhû khêín naâi, vaâ hoãi cö xem töi nïn

15


16

mua bao nhiïu. Cö êëy àaáp laåi cuâng möåt nuå cûúâi:

- Noá tuây thuöåc vaâo viïåc anh muöën ùn baonhiïu.

- Chuáng töi chó coá hai ngûúâi, - töi àaáp, - vaâchuáng töi khöng ùn nhiïìu lùæm àêu.

- Trong trûúâng húåp êëy, - ngûúâi thiïëu phuå bêåtcûúâi, - thò möåt cên thöi laâ àuã röìi.

Töi mua möåt cên thûá quaái quyã àoá vaâ xaách noávïì nhaâ. Vúå töi rêët vui vò töi àaä vûúåt qua àûúåc baâikiïím tra ngùåt ngheâo naây. Dô nhiïn, phêìn thûúãngcho viïåc naây cêìn àûúåc tñnh cho ngûúâi thiïëu phuåxa laå vuâng Nam ÊËn noå. Nïëu cö êëy coá àang àoåcàûúåc nhûäng doâng chûä naây, thò xin cho pheáp töiàûúåc noái “Caãm ún, quyá cö töët buång”.


17

Cuöån baáo ài laåc

Chuáng töi coá möåt con choá caái dïî thûúnggiöëng Labrador vúái böå löng maâu nêu sêåm. Noáchó khoaãng möåt nùm tuöíi nhûng rêët ngoan, tònhcaãm vaâ coá traách nhiïåm. Nhû moåi chuá choá giöëngLabrador, noá rêët khoá chõu vúái caái noáng cuãaDelhi. Vò thïë, trong suöët muâa heâ, noá nùçm úãphoâng nguã trïn lêìu cuãa Prem vaâ Rita, con trai vaâcon dêu töi, ngay dûúái caái maáy àiïìu hoâa.

Möîi buöíi saáng, ngûúâi giao baáo neám nhûängcuöån baáo àûúåc cöåt chùåt bùçng möåt súåi dêy thunlïn haânh lang chung giûäa nhaâ chuáng töi vúái nhaâmöåt ngûúâi haâng xoám khaá nöíi tiïëng. Quyá öng àoáchó àùåt mua möåt túâ baáo, coân chuáng töi mua batúâ. Do àoá, cuöån baáo cuãa chuáng töi nùång hún cuãaöng ta. Bêët cûá ai nhòn vaâo cuäng àïìu xaác àõnhàûúåc àiïìu naây maâ khöng töën nhiïìu thúâi gian.

Ngay khi cuöån baáo chaåm vaâo cûãa nhaâ chuángtöi, Brandy (*) phoáng ra, ngoaåm noá lïn vaâ mang

(*) Brandy: Tïn con choá - ND.

18


thùèng àïën phoâng nguã cuãa Rita vaâ Prem. Brandyphên biïåt àûúåc cuöån baáo naâo laâ cuãa nhaâ naâo. Noákhöng hïì mùæc sai lêìm trong viïåc nhùåt àuáng cuöånbaáo cuãa chuáng töi.

Ngûúâi haâng xoám cuãa gia àònh töi thónhthoaãng ra lêëy baáo trûúác Brandy. Duâ laâ do sûå toâmoâ, nhêìm lêîn hay bêët cûá àiïìu gò khaác, thò caáiviïåc khöng hay dûúái àêy cuäng àaä xaãy ra. Öng tacêìm cuöån baáo cuãa chuáng töi lïn, múã ra, àoåc lûúátqua nhûäng tin chñnh trong nhûäng túâ baáo maâ öngêëy khöng àùåt mua, sau àoá cuöån chuáng laåi àuángvõ trñ, duâ khöng àûúåc chùåt lùæm, vaâ thaã noá nheånhaâng trûúác cûãa nhaâ chuáng töi.

Möåt àöi lêìn, coá thïí vò àaä tòm thêëy àiïìu hêëpdêîn naâo àoá trong nhûäng túâ baáo mònh khöng àùåtmua, öng ta lêëy têët caã baáo vaâo nhaâ mònh.

Khi Brandy ra ngoaâi vaâ khöng thêëy cuöån baáo,noá lêåp tûác àaánh húi xung quanh àïí doâ tòm. Coákhi noá chaåy vaâo bïëp àïí xem Sushma, ngûúâi àêìubïëp cuãa chuáng töi, àaä mang cuöån baáo vaâo chûa.

Khi biïët chùæc nhûäng túâ baáo chûa hïì àûúåc àûavaâo nhaâ, Brandy quay laåi, àaánh húi xung quanhmöåt lêìn nûäa, röìi goä cûãa nhaâ haâng xoám bùçng chêntrûúác, vaâ thïë laâ cuöån baáo àûúåc neám traã bùçng

19


àûúâng cûãa söí. Nhûäng túâ baáo bay tung toáe, löånxöån. Brandy nhòn chùçm chùçm vaâo cùn höå cuãaquyá öng noå möåt caách giêån dûä, àoaån, nhùåt lêëycuöån baáo cuãa chuáng töi mang vïì.

Thïë röìi, möåt buöíi saáng àeåp trúâi noå, chuöngcûãa nhaâ chuáng töi bêët chúåt reo lïn khöng ngûâng.Êm thanh êëy nghe nhû tiïëng chuöng baáo àöångcuöåc chiïën giûäa ÊËn Àöå – Pakistan vêåy. Cho rùçngSushma coá leä àang úã trong nhaâ tùæm, con trai töiàaä bûúác xuöëng, múã cûãa. Quyá öng haâng xoám cuãachuáng töi àang àûáng àoá, khöng ngúát tuön ranhûäng lúâi phaân naân vúái veã caáu kónh quaá àöå.

- Thûa baác, coá chuyïån gò vêåy aå? - Con trai töihoãi, àoaán chûâng coá leä möåt cún àau dûä döåi àaä bêëtngúâ xaãy àïën vúái caái bao tûã cuãa öng ta.

Öng êëy bùæt àêìu lúán tiïëng:

- Con choá nhaâ anh àaä lêëy caã baáo cuãa töi.

Con trai töi giaãi thñch cho öng êëy möåt caáchhïët sûác lõch sûå rùçng, Brandy khöng laâm nhû thïë.Nhû möåt quy luêåt, noá chó nhùåt lêëy cuöån baáo cuãanhaâ chuáng töi maâ thöi.

Brandy àûúåc goåi àïën. Bêët cûá khi naâo gêy ra löîilêìm gò, noá cuäng àïìu tröën dûúái baân ùn. Noá bûúác

20

ra, nhòn ngûúâi àaân öng tûâ àêìu àïën chên, röìi bêëtthêìn neám vaâo öng ta túâ baáo lêëy ra tûâ möåt xoá xónhnaâo àoá, vúái möåt thaái àöå khinh khónh. Ngûúâi àaânöng khöng noái gò caã. Öng ta coân coá thïí noái gònûäa bêy giúâ?

Àaä nhiïìu thaáng tröi qua tûâ khi sûå viïåc naây xaãyra, vaâ baáo cuãa chuáng töi khöng coân biïën mêët úãtrûúác cûãa nhaâ nûäa.


21

Núi thïë giúái chûa thay àöíi

Vaâo khoaãng nùm 1939-1940, töi laâ sinhviïn trong möåt khoáa hoåc ngùæn haån úã trûúâng Caoàùèng S. A. Jain taåi thaânh phöë Ambala. Chuáng töisöëng trong möåt doanh traåi, caách núi cha töi àangbõ giam giûä khoaãng nùm dùåm. Töi àaä tûâng àiàïën trûúâng bùçng xe lûãa. Coá khoaãng 20 sinh viïnkhaác söëng trong doanh traåi cuäng ài hoåc nhû thïë.Chó coá duy nhêët möåt loaåi phûúng tiïån vêånchuyïín khaác laâ xe ngûåa hai baánh. Di chuyïínbùçng xe ngûåa töën rêët nhiïìu thúâi gian. Bïn caånhàoá, coá vaâi ngoån àöìi nhoã giûäa doanh traåi vaâ thaânhphöë. Nhûäng ngoån àöìi naây coá thïí êín chûáa nhiïìunguy hiïím.

Thúâi êëy, taâu lûãa coá böën haång: haång möåt, haånghai, haång Inter vaâ haång ba. Khöng coá haång AC.Chuáng töi thûúâng ài toa haång ba vaâ tiïìn veá hùçngthaáng khoaãng 2 rupi. Lûúåt vïì, chuyïën taâu àïën tûâ

22


Rajpura thûúâng vaâo ga muöån giúâ. Rêët khoá àïígiïët thúâi gian taåi ga taâu lûãa. Möåt ngûúâi coá thïílaâm àûúåc bao nhiïu troâ tinh nghõch cú chûá?

Ngûúâi chuã ga biïët roä nhûäng cêåu nhoác nhûchuáng töi seä chùèng bao giúâ khön lúán. Öng taluön khoáa cûãa phoâng chúâ toa taâu haång hai. Öngkhöng cho pheáp chuáng töi vaâo àoá vò chuáng töi laâhaânh khaách cuãa toa haång ba. Ngaây noå, möåtngûúâi trong söë chuáng töi mua veá haång hai tûâthaânh phöë Ambala àïën doanh traåi vúái giaá böënàöìng anna(*). Cêåu baån êëy àaä buöåc võ chuã ga phaãimúã cûãa phoâng chúâ toa haång hai. Cêåu ta bûúác vaâomöåt caách àêìy kiïu haänh, theo sau laâ luä chuáng töi.

Ngaây höm sau, möåt cêåu baån khaác mua veáhaång hai. Nhûng trong khi cêåu êëy bûúác vaâophoâng chúâ toa taâu haång hai maâ khöng gùåp bêët cûákhoá khùn naâo thò nhûäng ngûúâi coân laåi chuáng töibõ àêíy ra. Coá möåt raâo caãn giûäa chuáng töi vaâ võquaãn lyá ga. Tuy nhiïn, cuöëi cuâng, võ quaãn lyá ga,mùåc cho sûå thêåt laâ öng ta coá àûúåc sûå hêåu thuêîncuãa àïë chïë Anh huâng maånh, vêîn phaãi àêìu haâng.Nhûäng ngaây sau àoá, tûâng ngûúâi trong chuáng töilêìn lûúåt mua veá taâu haång hai vaâ nhúâ àoá, nhûängngûúâi coân laåi seä àúåi taâu trong phoâng chúâ daânhcho toa haång hai. Thêåt laâ tuyïåt vúâi!

(*) Àöìng anna: Àún võ tiïìn tïå nhoã nhêët cuãa ÊËn Àöå.

23

Vaâo tuêìn lïî cuöëi cuâng cuãa thaáng Taám nùm1993, töi ài tûâ Central Secretariat àïën TaraApartments trïn möåt chiïëc xe buyát cuãa haängBlue Line. Xe chaåy àûúåc möåt àoaån thò coá khoaãng10 nûä sinh mùåc àöìng phuåc àoán xe. Chiïëc xe buyátàaä àêìy ngheåt ngûúâi röìi. Caác cö beá vêîn cöë gùængbûúác vaâo.

- Ñt nhêët cuäng phaãi àûa veá chûá, Guddi! - Nhênviïn soaát veá noái to, cûúâi vúái möåt em trong söë àoá.

- Höm nay àïën lûúåt cuãa Munni. - Cö beá traãlúâi.

Cö gaái coá tïn Munni vung vêíy têëm veá trûúáccùåp mùæt cuãa nhên viïn soaát veá.

- Thïë nhûäng ngûúâi coân laåi thò sao? - Öng talúán tiïëng hoãi.

- Ngaây naâo öng cuäng hoãi chuáng töi möåt cêunhû thïë! – Vaâi ngûúâi trong söë caác cö tùåc lûúäi. -Möåt ngûúâi àaä mua veá, thïë laâ àuã röìi. Noá àaä tñnhluön phêìn cuãa nhûäng ngûúâi khaác!


24

Kyá ûác thúâi gian

- Anh muöën cùæt toác kiïíu naâo? Anh, Phaáphay kiïíu ÊËn àún giaãn? - Baghi Jaan hoãi töi.

Töi khöng biïët kiïíu naâo thò tröng ra sao caãnïn àïì nghõ Baghi Jaan giaãi thñch sûå khaác nhaugiûäa caác kiïíu toác maâ anh vûâa noái.

- Kiïíu Anh nghôa laâ coá reä ngöi, traái hay phaãituây anh choån. – Anh ta söët sùæng. - Kiïíu Phaápkhöng reä ngöi gò caã.

- Coân kiïíu ÊËn thò sao?

- Nhû sên boáng àaá vêåy, - anh ta traã lúâi, - möåtmaãnh àêët boã hoang, hoaân toaân troåc loác.

Baghi Jaan vaâ Kale Khan laâ hai anh em. Hoåcuâng nhau múã möåt hiïåu cùæt toác úã Peshawar coá tïnlaâ “Aalishan”. Vaâo khoaãng àêìu nhûäng nùm böënmûúi, tiïåm cùæt toác duy nhêët maâ töi biïët àïën laâmöåt cûãa hiïåu úã Anarkali, Lahore coá tïn laâ“Victoria”. ÚÃ àoá, hoå lêëy möåt rupi tiïìn cöng cho

viïåc cùæt toác vaâ göåi àêìu. Töi tûâng coá möåt cö baångaái söëng úã söë 2 Mahabir Gali, àûúâng Nisbet.Trûúác khi àïën gùåp ngûúâi cha vô àaåi cuãa cö êëy, töiàaä chónh trang laåi veã ngoaâi úã “Victoria”.

“Aalishan” cuãa Baghi Jaan vaâ Kale Khan thuaxa “Victoria”, mùåc duâ noá laâ hiïåu cùæt toác haâng àêìuúã thaânh phöë Peshawar.

- Taåi sao anh khöng laâm thïë naây nhó. - Töi noáivúái Baghi Jann. - Anh cûá cùæt têët caã nhûäng phêìnthûâa ra laâ àûúåc, yá töi laâ nhûäng chöî naâo toác moåcdaâi quaá êëy?

Anh ta nhùåt dao caåo lïn, chaâ qua chaâ laåi trïnmiïëng vaãi da àïí maâi sùæc vaâ vung vêíy noá möåt caáchàêìy hùm doåa.

- Anh laâm caái quaái gò thïë? - Töi buöåt miïång hoãi.

- Yïn lùång. - Anh ta cau coá noái. - Caái naây chódaânh àïí caåo phêìn toác thûâa cuãa anh thöi. Nhûngnïëu anh cûá laãi nhaãi khöng ngûâng nhû thïë thò töikhöng thïí baão àaãm noá seä haå caánh xuöëng chöî naâoàêu. Nïëu noá àêåu xuöëng hoång anh, chó coáThûúång àïë múái giuáp anh àûúåc maâ thöi.

Töi àaânh phaãi im lùång vaâ àïí Baghi Jaan taânphaá caái àêìu töi theo yá anh ta. Khi anh ta bùæt àêìu

25


26

chuá têm vaâo cöng viïåc cuãa mònh, töi khöng thïíkiïìm àûúåc viïåc àoåc möåt caái khung kñnh coá möåtcêu tiïëng Urdu phña trïn têëm gûúng trûúác mùåt.Trïn àoá viïët: “Húäi con ngûúâi xinh àeåp kia, haäynhòn núi veã àeåp cuãa ngûúi luåi taân; haäy nhòn xemsöë phêån cuãa mùåt trúâi möîi luác hoaâng hön”.

Dô nhiïn laâ töi rêët kinh ngaåc. Àoá khöng phaãi laâthûá seä khiïën cho möåt tiïåm chùm soác sùæc àeåp ùn nïnlaâm ra. ÚÃ núi naây, hoå laâm cho baån tröng àeåp húntûâng ngaây cú maâ. Doâng chûä trïn caái khung kñnhkia laåi tuyïn böë möåt àiïìu hoaân toaân ngûúåc laåi!

- Anh coá biïët noá coá nghôa laâ gò khöng? - Töihoãi Baghi Jaan.

- Töi khöng quan têm. Moåi lúâi trñch dêîn cuänggiöëng nhû con trêu maâ thöi!

Àoá laâ cêu traã lúâi mang àêìy tñnh triïët lyá cuãaanh ta!

Àoaån, anh ta böí sung thïm:

- ÚÃ chúå Kissa Kahani, coá ngûúâi baán moåi thûávúái giaá hai àöìng rûúäi. Töi thñch caái khung naây vaâàaä mua noá úã chöî öng ta.

Töi biïët vúái Baghi Jaan, möåt chûä tiïëng Urdu


27

anh ta cuäng khöng hiïíu. Khi töi giaãi thñch yá nghôacuãa doâng chûä ghi trïn khung, anh ta àaä bõ söëc.

- Àöì con lúån! - Anh ta giêån dûä. - Laäo êëy àaä lûâatöi. Töi seä cho laäo biïët tay.

Chó coá Thûúång àïë múái biïët Baghi Jaan seä laâmgò sau àoá. Têët caã nhûäng gò töi biïët laâ anh êëy àaägúä caái khung coá doâng chûä tiïëng Urdu kia xuöëngngay tûác khùæc.

Àaä nhiïìu nùm tröi qua. Höm nay, àöåt nhiïn kyáûác vïì caái cûãa hiïåu cùæt toác cuãa Baghi Jaan vaâ KaleKhan laåi quay vïì vúái töi. Roä raâng noá àaä quay laåi, vòtöi àaä àoåc quaá nhiïìu vïì nhûäng gò maâ Musharaf (*)

cuâng vêy caánh cuãa öng ta àaä laâm úã Pakistan vaâAfghanistan. Hoå àaä taåo ra möåt con quaái vêåt coá tïngoåi “Taliban”, trang bõ vuä khñ cho noá, giuáp àúä noámoåi mùåt, àïí röìi giúâ àêy laåi àang cuâng Myä tòm caáchtiïu diïåt noá.


(*) Musharaf: Sinh nùm 1943, laâ Töíng thöëng Pakistan vaâ laâ Töíng tûlïånh Böå tham mûu cuãa Quên àöåi Pakistan. Öng lïn nùæm chûác töíng thöëngthöng qua möåt cuöåc àaão chñnh. Öng lïn nùæm quyïìn ngaây 12 thaáng 10 nùm1999, sau khi lêåt àöí Nawaz Sharif, Thuã tûúáng àûúåc bêìu cûã, vaâ tûâ àoá öngnùæm quyïìn àûáng àêìu cú quan haânh phaáp. Sau àoá öng giûä chûác Töíng thöëngPakistan.

28

Nhûäng chuá rïí cuãa nïìn dên chuã

Vaâo ngaây lïî thaânh hön, chuá rïí úã Peshawarphaãi vûúåt qua baãy nghi thûác rêët thuá võ trûúác khiàïën àûúåc chöî cö dêu cuãa mònh. Möåt, anh ta phaãitùæm trong nûúác laånh hay nûúác húi êëm vúái vaâigioåt Gangajal hoâa vaâo. Hai, anh ta phaãi mùåc möåtböå quêìn aáo truyïìn thöëng ÊËn Àöå múái may (bùçngvaãi luåa àùæt tiïìn).

Ba, vaâ àêy laâ àiïìu àöåc àaáo chó coá úã Peshawar,chuá rïí phaãi cho pheáp nhûäng cö gaái vaâ treã con, dônhiïn laâ coá hoå haâng vúái anh, xeá böå quêìn aáo êëy úãnhiïìu chöî khaác nhau. Nhûng khöng ai löåt trêìn anhêëy caã. Hoå seä chó àïën gêìn, trïu choåc anh vaâ tham giavaâo nghi thûác xeá àöì, luön chuá yá sao cho nhûängmiïëng vaãi khöng tuöåt hùèn khoãi ngûúâi anh ta.

Böën, sau nghi thûác xeá àöì, chuá rïí seä tûå biïënmònh thaânh anh hïì hoaân haão. Àiïìu naây coá nghôa

29

laâ anh ta seä lêìn lûúåt khoaác lïn mònh böå àöì sarkarimulazims vaâ möåt böå pathan truyïìn thöëng. Thïmmöåt yïëu töë khöng keám quan troång àoá laâ chiïëc muäkulah coá chó vaâng vaâ möåt caái mushaddi lungi rêëtàùæt tiïìn trïn choáp muä. Treo quanh muä vaâ phuãxuöëng mùåt chuá rïí laâ nhûäng súåi dêy kïët hoa nhaâidaây nhûng rêët nheå. Anh ta coá thïí nhòn thêëy moåingûúâi qua têëm maânh hêëp dêîn àoá.

Nùm, chuá rïí seä phaãi cûúäi lïn möåt con ngûåatrùæng hay möåt con lûâa. Cha meå, chõ gaái vaâ võ chuãhön seä tiïën vïì phña trûúác vaâ di chuyïín baân tayphaãi nùæm àêìy tiïìn giêëy cuãa hoå quanh böå muä àöåiàêìu cuãa anh ta. Nghi thûác naây goåi laâ sirwarna.Söë tiïìn naây sau àoá àûúåc chuyïín àïën cho ngûúâiquaãn lyá ban nhaåc phuåc vuå suöët quaá trònh àaámcûúái diïîn ra.

Saáu, chuá rïí bõ àem ra baán àêëu giaá. Nghi thûácnaây àûúåc goåi laâ tambol. Àiïìu naây coá nghôa laâ bêëtcûá ai muöën àûa bêët cûá söë tiïìn naâo cho cha meåcuãa anh trong dõp vui naây cuäng àïìu àûúåc hoannghïnh. Möåt ngûúâi seä cöng böë söë tiïìn thu àûúåc,chùèng haån “Söë tiïìn tambol 500 rupi tûâ RaiBahadur Hukam Chand Chopra, cêåu cuãa chuárïí”. Tïn cuãa ngûúâi cho vaâ söë tiïìn phaãi àûúåcxûúáng lïn vaâi lêìn.


30


Baãy, con ngûåa hay lûâa seä bùæt àêìu di chuyïín,trong khi àoá, ban nhaåc chúi nhûäng giai àiïåu röånraâng vaâ khaách dûå tiïåc say sûa nhaãy muáa. Cha cuãachuá rïí seä ài túái trûúác, vöëc möåt nùæm àöìng xu, àûamöåt voâng quanh àêìu con trai àïí laâm dêëu biïíutrûng röìi neám chuáng vïì phña sau. Nhûäng àûáa beárêët thñch thuá vúái viïåc thu nhùåt caác àöìng xu naây.

Töi chûa bao giúâ coá àûúåc àùåc ên trúã thaânhmöåt chuá rïí úã Peshawar. Trûúác khi töí chûác lïîthaânh hön, töi bõ töëng khoãi thõ trêën vaâo nùm1947. Nhûng bi kõch cuãa nhûäng nghi thûác dïîthûúng àoá àïën vúái têm trñ töi khi töi thêëy nhûängchuá rïí cuãa nïìn dên chuã, nhûäng võ nghõ sô saáng giaácuãa chuáng ra, rêët sùén saâng àïí diïîu haânh vaâoQuöëc höåi múái vúái böå ngûåc ûúän ra. Vaâ töi thêëymònh àang tûå nhuã: “Nhûäng quyá öng, quyá baâ töëtàeåp kia úi, chuáng töi àaä bêìu cho caác baån, vòThûúång àïë, haäy bùæt àêìu vêåt löån vúái nhûäng vêën àïìkhöng laâm caác ngaâi khoá chõu maâ laâm têët caã chuángtöi thêëy khoá chõu ài”.

31

Tiïëng goåi cuãa lûúng têm

Quaá chaán gheát cuöåc söëng, möåt ngûúâi àaânöng úã thaânh phöë noå thuöåc nûúác Myä àaä quyïëtàõnh tûå kïët liïîu àúâi mònh. Anh ta tòm àïën möåtcon söng àïí trêìm mònh tûå vêîn. Trúâi bùæt àêìu töëi.Vêîn coân coá ngûúâi úã búâ söng, thû giaän vui veã; hoåkhöng vöåi vaâng gò. Ngûúâi àaân öng khöng muöënai nhòn thêëy vaâ ngùn caãn anh laâm àiïìu daåi döåt.Khöng coá thêët baåi naâo ghï gúám bùçng thêët baåitrong viïåc tûå tûã.

Anh ta àúåi moåi ngûúâi vïì hïët. Cuöëi cuâng, anhàaåp xe àïën chöî chiïëc cêìu. Anh boã chiïëc xe dûúáichên cêìu röìi ài böå ra giûäa cêìu. Anh dûâng laåi úã àoávaâ quan saát xung quanh àïí baão àaãm rùçng khöngai coá thïí nhòn thêëy anh. Sau àoá, anh nêng ngûúâimònh lïn bùçng àöi tay, àu ngûúâi qua caác chêënsong sùæt, nêng chên lïn vaâ nhaãy xuöëng.

32

Möåt nhiïëp aãnh gia luác àoá àang quan saát anhta. Anh ta khöng thêëy ngûúâi naây. Tuy nhiïn,nhiïëp aãnh gia noå àaä caãm thêëy àûúåc àiïìu anh tasùæp laâm. Öng chôa maáy aãnh vïì phña ngûúâi àaânöng àang tûå tûã vaâ chuåp möåt loaåt aãnh luác anh tathûåc hiïån thaânh cöng haânh àöång cuãa mònh.

Möåt trong nhûäng bûác aãnh naây cho ngûúâi xemthêëy caãnh ngûúâi àaân öng noå àang rúi xuöëngdoâng söng, àaä trúã thaânh bûác aãnh àeåp nhêët trïntoaân nûúác Myä nùm àoá. Noá àûúåc àùng taãi trïnnhiïìu taåp chñ vaâ àaåt àûúåc rêët nhiïìu giaãi thûúãng.Nhiïëp aãnh gia noå böîng chöëc trúã thaânh triïåu phuá.

Möåt cuöåc tranh luêån vö cuâng dûä döåi àaä nöí ra.Liïåu nhiïëp aãnh gia noå coá nghôa vuå phaãi ngùnngûúâi àaân öng tûå tûã hay khöng, khi öng êëy biïëtlaâ anh ta seä laâm nhû thïë? Liïåu coá àuáng àùænkhöng khi ngûúâi nhiïëp aãnh cho pheáp möëi quantêm caá nhên, lúåi ñch nghïì nghiïåp dêåp tùæt tiïënggoåi cuãa lûúng têm? Öng ta coân chuát lûúng têmnaâo khöng? Hay öng ta coá hai lûúng têm, möåtvúái tû caách laâ möåt nhiïëp aãnh gia vaâ möåt vúái tûcaách laâ möåt con ngûúâi.

Coá möåt cuöåc tranh caäi vïì àïì taâi naây trïn vaâitaåp chñ. Nhûäng nhaâ àaåo àûác hoåc cho rùçng, thay


33

vò àûúåc trao tùång nhûäng giaãi thûúãng, võ nhiïëpaãnh gia noå nïn bõ caãnh saát bùæt giûä vaâ töëng vaâo tuâ.Möåt vaâi àöìng nghiïåp cuãa anh ta laåi noái rùçng,cöng viïåc cuãa möåt nhaâ nhiïëp aãnh laâ nùæm bùæt sûåviïåc chûá khöng phaãi ngùn chùån noá.

Töi khöng nhúá chñnh xaác thúâi àiïím diïîn racêu chuyïån trïn, coá leä laâ àêìu nhûäng nùm 50. Àoálaâ quaäng thúâi gian maâ töi àoåc quaá nhiïìu taåp chñ;vaâi túâ àïën nay àaä khöng coân hoaåt àöång nûäa. Vúáinhûäng túâ khaác, töi khöng coân àoåc chuáng nhiïìunûäa. Nhûng khi lang thang vaâo buöíi saáng súámtrong khu rûâng cuãa thaânh phöë Jahanpanah úãngoaåi ö Delhi, noái chuyïån vúái cêy cöëi, thò thêìmvúái gioá, huyát saáo theo nhûäng chuá chim, töithûúâng tòm vïì vúái quaá khûá. Hoaåt àöång naây àoánggoáp chêët lûúång àaáng kïí trong viïåc mang laåi chocon ngûúâi nhûäng kho baáu tuyïåt vúâi.

Meå thiïn nhiïn nùæm quyïìn lûåc töëi cao trongkhu rûâng naây. Dûúâng nhû luác naâo, baâ cuäng noáivúái töi:

“Sûác söëng tûâ khu rûâng muâa xuên

Coá thïí daåy con nhiïìu hún vïì con ngûúâi,

Vïì lûúng têm, caái xêëu vaâ àiïìu töët


34

Hún caã nhûäng gò caác nhaâ thöng thaái coá thïí daåycho con.”

Töi àaä thêëy vö söë ngûúâi, caã treã lêîn giaâ, àaânöng lêîn àaân baâ, coá àûúåc sûác khoãe cûúâng traáng tûâmeå thiïn nhiïn. Vaâi ngûúâi ài böå möåt caách maånhmeä, vaâi ngûúâi chaåy, söë khaác chaåy àûúâng daâi, coángûúâi laåi têåp yoga. Têët caã àïìu traân àêìy sûác söëng,vaâ nhiïåt têm muöën söëng lêu hún.

Trong möi trûúâng tûúi àeåp naây, vêën àïì vïì nhaânhiïëp aãnh vaâ ngûúâi àaân öng tûå tûã noå laåi hiïån ralú lûãng trûúác mùæt töi. Quaá khûá àaä cho rùçng noácêìn thiïët àïí tûå taái hiïån. Töi khöng biïët vò sao. Coáthïí laâ vò töi àaä àoåc quaá nhiïìu vïì lûúng têm vaâàiïìu àoá liïn quan àïën möåt phiïn toâa töëi cao, àïëncuöåc tranh caäi, xó vaã àang diïîn ra úã Quöëc höåi?Cuäng coá thïí laâ vò sûå chòm lùæng cuãa möåt saãn phêímcoá tïn goåi laâ lûúng têm trong thúâi gian bêìu cûã.


35

Bùng qua àûúâng úã chöî coá vaåch trùæng

Höm àoá laâ möåt trong nhûäng ngaây noángnhêët cuãa thaáng Nùm. Trúâi àaä nhêåp nhoaång vaâboáng àïm sùæp sûãa bao truâm lïn moåi vêåt. Àoá laâluác maâ moåi ngûúâi, vöën bõ giam haäm trongnhûäng cùn höå, bûúác ra àûúâng àïí hñt thúã khöngkhñ maát meã maâ hoaâng hön mang àïën. Nhûngcaái noáng bûác cuãa ngaây höm àoá cuäng tûúngàûúng nhau úã bïn trong lêîn bïn ngoaâi nhûängcaánh cûãa àoáng kñn. Töi khöng thêëy nhiïìu ngûúâilùæm trïn àûúâng.

Möåt öng giaâ toác baåc trùæng, tröng rêët bònhthûúâng, àang ài trûúác töi. Möåt öng giaâ mùåc aáonêu, tröng cuäng rêët àöîi bònh thûúâng, àïën tûâhûúáng ngûúåc laåi. Caã hai chaâo nhau vaâ sau àoá,öng giaâ aáo nêu quay ngûúåc laåi ài chung vúái baånmònh, theo cuâng möåt hûúáng.

36


- Lalaji, anh àaä vûúåt qua moåi giúái haån. – Önggiaâ aáo nêu cêët tiïëng. – Quaá nhiïìu lûãa trïn bêìutrúâi àaä löåt saåch aáo cuãa anh, àïën mûác anh phaãilang thang trïn àûúâng phöë Delhi vúái àöåc möåt caái“ba löî”. Boån treã seä cûúâi vaâo muäi anh.

- Àùçng naâo thò boån treã cuäng cûúâi nhaåo töi röìi.– Öng giaâ toác trùæng noái. – Mùåc hay khöng mùåcaáo laâ viïåc vùåt maâ thöi. Nhûng haäy noái cho töibiïët möåt àiïìu, caái “ba löî” cuãa töi vaâ aáo cuãa boånchuáng khaác nhau úã chöî naâo? Ñt nhêët thò aáo cuãatöi cuäng coá maâu cuãa möåt quyá öng - maâu trùæng.Coân nhûäng thûá maâ boån treã ngaây nay mùåc coá quaánhiïìu maâu, hún caã nhûäng gò maâ Thûúång àïë àaätaåo ra. Coá nhûäng caái àoã rûåc nhû vûâa tûâ loâ nûúángra, nhûäng caái khaác thò xanh leâ nhû coã barsat vaâcoá caái thò àen thui nhû than vêåy. Vaâ kia, haäynhòn maâ xem, caái thûá vö nghôa gò àaä àûúåc viïët lïnchuáng vêåy? “Anh yïu em”, “Haäy hön töi”,“Traánh xa ra”…

- Àuáng thïë! - Ngûúâi àaân öng mùåc aáo nêu noái.– Boån treã mùåc chuáng ngay caã khi cha hoå qua àúâi.

Caã hai phaá lïn cûúâi.

- Nhûng… - öng giaâ aáo nêu tiïëp tuåc, - nhûänggò anh noái vïì nhûäng chiïëc aáo thun laâ àuáng. Thúâi

37


thïë àaä thay àöíi. Vaâo thúâi chuáng ta, thúâi trangàûúåc bùæt àêìu úã Luên Àön vaâ sau àoá àïën ÊËn Àöå.Bêy giúâ thò noá bùæt àêìu úã Connaught Place vaâ sauàoá àïën Villayat qua àûúâng Karol Bagh. Nhûngduâ sao, àiïìu àoá cuäng khöng coá nghôa laâ anh nïnthûåc hiïån chuyïën baách böå cuãa mònh chó vúái àöåcmöåt chiïëc “ba löî”.

Möåt tònh huöëng rêët û laâ thuá võ! Hai con ngûúâi,hònh nhû úã trong hai hoaân caãnh giöëng nhau,àang chia seã vúái nhau vaâi khoaãnh khùæc cuöåc àúâimònh, laâm cho nhau caãm thêëy vui veã, nheå nhoäm.Nhûäng cêu trao àöíi – nhû töi àaä noái úã trïn - gêìnnhû tuön ra cuâng luác vúái möîi nhõp bûúác cuãa hoå.Töi khöng thïí kiïìm àûúåc viïåc lùæng nghe “nhûängthûá linh tinh ngoåt ngaâo” cuãa hoå.

Khi chuyïën daåo böå kïët thuác, ngûúâi àaân öngaáo nêu noái vúái baån mònh, húi lúán gioång möåtchuát:

- Töët hún laâ ài sang bïn kia àûúâng. Nhûngàûâng sang àûúâng úã àêy, haäy sang úã chöî coá keãvaåch trùæng daânh cho ngûúâi qua àûúâng. Ngûúâi tabaão nïëu anh bõ xe töng úã ngay chöî coá vaåch, concaái anh seä nhêån àûúåc tiïìn àïìn buâ gêëp àöi àêëy.

38

Cuöåc gùåp gúäthaáng Taám

Möîi buöíi saáng, öng êëy laåi hoãi töi, hoùåc“Höm nay laâ ngaây mêëy?”, hoùåc “Àöìng höì cuãaanh chó mêëy giúâ röìi?”. Töi traã lúâi öng, öng caãmún röìi bûúác ài.

Töi khöng biïët öng êëy laâ ai, vaâ cuöåc gùåp mùåtcuãa chuáng töi chó giúái haån vaâo buöíi saáng súám,khi töi ài daåo. Öng êëy àaä khaá giaâ, àoáng möåt caáikhöë, lûng coâng, ài chêìm chêåm tûâng bûúác.

Tay phaãi öng cêìm möåt cêy gêåy, nhûng khöngphaãi luác naâo öng cuäng duâng noá - chó khi öng bõvêëp thöi, hay noái caách khaác, khi öng nghô mònhbõ vêëp. Töi chûa thêëy öng vêëp lêìn naâo, nhûng coáphaãi luác naâo töi cuäng thêëy öng êëy àêu.

Tay traái öng cêìm möåt caái tuái laâm bùçng súåi àay.Caái tuái khöng àeåp àeä gò. Noá giöëng nhû caái tuáimaâ ngûúâi ta thûúâng duâng àïí àûång rau quaã.

39


Öng haái hoa tûâ cöng viïn lúán Greater Kailash-II, nùçm trïn trûúâng Don Bosco. Öng êëy khöngbûúác vaâo cöng viïn. Öng khöng thïí bûúác vaâoàûúåc. Coá möåt caái raâo chùæn ngùn caách cöng viïnvúái vóa heâ. Vaâ doåc theo raâo chùæn, coá möåt têëmbiïín to ghi “Taâi saãn cuãa DLF (1), cêëm vaâo”.

Nhûäng buåi cêy moåc lïn cao, phuã lïn caái raâochùæn àoá. Öng vûún tay vïì phña chuáng vaâ haáinhûäng böng hoa cuãa mònh, phêìn lúán laâ cuác vaånthoå coá maâu vaâng nêu. Öng haái chuáng möåt caáchnheå nhaâng vaâ àùåt chuáng vaâo gioã, tûâng böng möåt.

Töi khöng thñch àiïìu naây. Töi khöng thñchbêët cûá ai haái hoa caã. Vaâ töi khöng thñch nhûängböng hoa bõ àùåt vaâo trong tuái àay. Taåi sao öng êëylaåi laâm nhû thïë? Coá thïí laâ cho lïî pooja (2) cuãa öng.Coá thïí öng êëy ra khoãi nhaâ chó àïí tòm hoa chobuöíi lïî pooja cuãa mònh maâ thöi.

Vaâo ngaây 28 thaáng Taám, töi àaä cho öng möåtcêu traã lúâi sai. Töi noái höm êëy laâ ngaây 29.

- Ngaây 29 sao? – Öng êëy hoãi.

- Vêng. - Töi traã lúâi. Nhûng töi khöng hoaân

(1): DLF: Möåt cöng ty àõa öëc lúán úã ÊËn Àöå.(2): Lïî pooja: Möåt nghi thûác truyïìn thöëng cuãa ngûúâi Hindu.

40


toaân chùæc chùæn, thïë nïn töi nhòn àöìng höì. Töi coáthïí àoåc àûúåc giúâ trïn êëy, nhûng khöng thïí àoåcàûúåc ngaây thaáng: nhûäng con chûä quaá nhoã vaâ múâ.

Khi töi vïì nhaâ, túâ lõch trïn tûúâng xaác nhêånrùçng töi àaä sai.

- Höm nay múái laâ ngaây 29. - Saáng höm sau,töi noái vúái öng ta nhû thïë. - Höm qua laâ ngaây 28.Töi xin löîi, töi àaä nhêìm.

- Töi biïët. – Öng êëy noái.

- Öng biïët sao?

- Àuáng.

- Thïë öng coân hoãi töi laâm gò?

Öng êëy nhòn töi, cûúâi vaâ noái:

- Töi chó muöën noái chuyïån vúái ai àoá. Thïë nïntöi múái hoãi anh. Töi biïët ngaây thaáng, thúâi gianvaâ caã thûá nûäa. Chuáng tröi qua thêåt chêåm. Anh coánghô thïë khöng?

41

Möåt buöíi töëi úã Thiïn àûúâng Xanh

Cö tiïëp viïn treã tuöíi trïn chiïëc maáy bay cuãahaäng haâng khöng Thaái Lan vêîn quyïën ruä nhûthûúâng lïå. Thïë nhûng, ngûúâi àêìu tiïn chaâo töi úãsên bay Bangkok laåi hiïån nguyïn hònh laâ möåt tïnma cö thûá thiïåt. Hùæn àûa cho töi danh thiïëp cuãamöåt cûãa hiïåu maát-xa úã Bangkok, vaâ àïì nghõ rùçnghùæn coá thïí àïën àoán töi taåi khaách saån HayatRama, núi töi sùæp àïën úã, vaâo bêët cûá ngaây naâo, giúânaâo, tuây yá töi lûåa choån.

Laâm sao maâ hùæn biïët töi seä úã khaách saån HayatRama cú chûá? Liïåu hùæn coá möëi liïn hïå naâo vúáiWHO (*) úã Bangkok? Töi àang ài cöng taác vúái tûcaách laâ möåt àaåi biïíu cuãa ÊËn Àöå tham gia möåt höåithaão cuãa WHO vïì giaáo duåc giúái tñnh cho thanhthiïëu niïn. Hùæn ta laâm töi thêëy húi khoá chõu möåtchuát. Nhûng sau khi àaä nhêån àõnh rùçng töi khöng

(*) WHO: Töí chûác Y tïë Thïë giúái.

42

phaãi laâ miïëng möìi ngon, hùæn chuyïín sang duå döîmöåt haânh khaách khaác.

Töi vaâo phoâng khaách saån. Sau khi rûãa mùåt, töithêëy möåt têëm thiïëp nhoã nhûng rêët nöíi bêåt dûångtrïn baân viïët, trïn àoá coá ghi: “Chaâo mûâng túái

Hayat Rama, haäy bûúác vaâo Thiïn àûúâng Xanh úã têìng

ba àïí àûúåc phuåc vuå miïîn phñ”. Khöng coá viïåc gòlaâm, töi quyïët àõnh thûã xem caái dõch vuå miïîn phñàoá laâ gò. Ngûúâi Thaái vöën nöíi tiïëng vúái sûå haâophoáng vaâ nhên aái cuãa hoå.

Möåt cö gaái treã rêët àeåp àoán chaâo töi úã Thiïnàûúâng Xanh. Cö êëy dêîn töi túái möåt caái baân tröëngvaâ úã àoá, möåt thiïn thêìn khaác xuêët hiïån vúái möåtthûåc àún àöì uöëng.

- Haäy choån bêët cûá thûá gò öng thñch. - Cö êëynoái. - Rûúåu naây chuã quaán thïët.

Àêìu tiïn, töi nghô mònh seä choån loaåi BlackLabel quen thuöåc, nhûng kyâ laå thay, dûúái möåtlûåc thuác àêíy vö hònh naâo àoá, töi àaä choån vodka.

Chêåm chaåp, thoaãi maái, vûâa nhòn quanh xemcoá ai quen khöng, töi vûâa nhêëp möåt nguåm rûúåu.Töi vûâa uöëng xong thò thiïn thêìn noå laåi àïën vúáicaái khay quen thuöåc cuãa cö, trïn àoá coá möåt chaivodka vaâ möåt caái ly saåch boáng.


43

- Chuã quaán thïët, thûa öng. - Gêìn nhû chêmchoåc, cö ta noái khi roát tiïëp cho töi möåt ly àêìykhaác.

Töi cuäng nhêëp möåt nguåm trong caái ly àoá,chêåm raäi, nhaân nhaä hún ly àêìu möåt chuát. Nhûngmöåt laát sau, khi töi vûâa uöëng xong ly rûúåu, cö gaáinoå laåi àïën vúái caái khay coá àùåt chai rûúåu vodka vaâmöåt caái ly khaác.

Vodka laâ möåt loaåi rûúåu maånh. Cöë hïët sûác, töicuäng chó coá thïí uöëng hai ly. Töi tûâ chöëi ly thûá bacuãa cö gaái.

- Thûa ngaâi, - cö gaái nhoã nheå, - trong trûúânghúåp àoá, ngaâi seä phaãi traã tiïìn cho hai ly àêìu tiïn.Miïîn phñ coá nghôa laâ ñt nhêët böën ly. Nïëu ñt húnsöë àoá, ngaâi phaãi traã tiïìn.

Töi khöng nhúá mònh àaä phaãi traã bao nhiïuàö-la cho caái dõch vuå miïîn phñ êëy. Nhûng möîilêìn nhòn thêëy möåt quaãng caáo hêëp dêîn cho möåtthûá gò àoá miïîn phñ, vñ duå seä àûúåc tùång möåt caáibïëp àiïån khi mua möåt caái xe húi chùèng haån, töiàïìu liïëm möi mònh.


44

Cuá va chaåm àõnh mïånh

Roä raâng öng ta khöng hïì chaåy quaá töëc àöå,nhûng chiïëc mö tö cuãa öng ta laåi àang ài bïnphña lïì phaãi. Töi àang chaåy tûâ hûúáng ngûúåc laåi,boáp coâi, giaãm töëc àöå vaâ cuöëi cuâng phaãi àaåpthùæng.

Ngûúâi àaân öng Sardarji êëy nhêån ra sai lêìm cuãamònh khaá muöån. Öng ta beã ngoùåt tay laái. Nhûngkhöng kõp nûäa röìi, chiïëc xe hai baánh àêm sêìmvaâo xe húi cuãa töi vaâ trûúåt daâi trïn àûúâng.

Töi bûúác ra khoãi xe giuáp ngûúâi àaân öng àûángdêåy. Öng ta bõ thûúng vaâ roä raâng tröng khaá àau.

- Xin löîi öng, taåi töi maãi suy nghô. – Ngûúâiàaân öng kheä noái.

Coá maáu trïn quêìn vaâ tay aáo cuãa öng. Öng tûåphuãi saåch buåi trïn quêìn aáo vaâ noái:

- Nhúâ ún Thûúång àïë cûáu maång, töi chó bõ

45


thûúng nheå. Nhûng laâm ún haäy àûa töi túái bïånhviïån. Àêy hoaân toaân laâ löîi cuãa töi. Seä khöng coáchuyïån gò xaãy ra vúái öng àêu.

Chiïëc mö tö bõ hoãng khaá nghiïm troång. Möåtcaái àeân úã àêìu muäi xe húi cuãa töi cuäng bõ vúä.Ngûúâi àaân öng noå, khoaãng trïn 50 tuöíi, àêíychiïëc mö tö sang vïå àûúâng vaâ tiïëp tuåc khêín naâitöi:

- Laâm ún àûa töi túái bïånh viïån. Töi baão àaãmseä khöng coá chuyïån gò xaãy ra vúái öng àêu.

Trong möåt khùæc, töi nghô vïì cuöåc hoåp quantroång taåi Trung têm Quöëc tïë ÊËn Àöå maâ töi seäphaãi tham dûå trong voâng vaâi phuát nûäa. Song, yánghô àoá nhanh choáng tan biïën.

- Öng gùåp phaãi chuyïån gò cùng thùèng sao? -Töi hoãi öng ta trïn àûúâng túái bïånh viïån Lohia.

- Nhûäng gò Thûúång àïë àaä sùæp àùåt seä phaãi diïînra. - Öng traã lúâi möåt caách triïët lyá. - Naâo ai coá thïítröën traánh àûúåc? Pakistan, röìi nhûäng cuöåc baåoloaån úã Delhi naây; chuáng ta coá thïí ngùn caãnchùng? Àêëng Töëi cao àaä sùæp àùåt nhûäng chuyïånêëy phaãi nhû thïë. Ngûúâi cuäng laâm nhû vêåy àöëi vúáivuå tai naån naây.

46


Luác àoá chó múái khoaãng möåt nùm sau vuå aámsaát baâ Indira Gandhi. Taåi phoâng cêëp cûáu cuãabïånh viïån, caác baác sô chó vûâa nghe thêëy tûâ “tainaån” laâ àaä nhanh choáng thöng baáo cho caác viïnchûác coá thêím quyïìn biïët. Hai ngûúâi caãnh saát,dûúâng nhû chõu traách nhiïåm thûúâng xuyïn taåinúi naây, lêåp tûác chaåy túái vúái veã àe doåa. Hoå luönsùén saâng àïí ghi cheáp lúâi tûúâng trònh cuãa naånnhên lïn möåt xêëp giêëp rúâi àûúåc keåp laåi bùçngmöåt thanh kim loaåi cuä kyä trïn möåt têëm bòa cuängcuä kyä nöët.

AÁnh nhòn cuãa hoå laâm töi khoá chõu. Liïåu töi coáàang vûúáng vaâo rùæc röëi? Nöîi súå haäi àoá quaã thêåtcoá xuêët hiïån nhûng sau àoá, töi bònh tônh laåi vaânoái vúái baác sô:

- Xin haäy chùm soác vïët thûúng cho öng tatrûúác.

Baác sô àaáp ûáng lúâi àïì nghõ cuãa töi. Ngûúâi àaânöng Sardarji nhòn töi, röìi nhòn hai ngûúâi caãnhsaát, noái:

- ÚÃ àêy chùèng coá viïåc gò cho caác anh àêu. Töiàang laái xe mö tö. Xe bõ ngaä. Quyá öng naây nhònthêëy töi. Anh êëy àaä àûa töi túái àêy. Cêìu Thûúångàïë ban phûúác laânh cho anh êëy.

47

Khi cuâng öng ài mua thuöëc theo toa cuãa baácsô, töi hoãi:

- Coân xe cuãa öng thò sao?

- Töi seä goåi con trai cuãa töi túái lêëy.

- Töi àûa öng vïì nheá? - Töi àïì nghõ.

- Öng söëng úã àêu? - Öng ta hoãi.

- Tara Apartments úã Nam Delhi. - Töi traã lúâi.

- Vêåy thò thöi, thûa öng. – Öng ta chùæp tay laåi,toã yá caãm ún. - Töi úã xa lùæm, gêìn Gandhi Nagar.Töi khöng sao. Töi seä tûå xoay xúã àûúåc maâ.Nhûng öng coá thïí laâm ún giuáp töi thïm möåtchuyïån àûúåc khöng?

Khi thêëy töi nhòn möåt caách toâ moâ, öng ta noái:

- Xin öng haäy àïí laåi àõa chó cho töi. Töi seä noáicon trai töi túái chöî öng àïí thanh toaán chi phñ vïìnhûäng thiïåt haåi maâ töi àaä gêy ra cho xe húi cuãaöng.


48

Chuyïån möåt con àûúâng

Trong quaäng thúâi gian töi úã taåi Kausani,thuöåc quêån Almora cuãa UP (bêy giúâ laâUttaranchal), vaâi àiïìu rêët vui àaä xaãy ra.

Nûúác chaãy ra tûâ voâi àöåt nhiïn ngûâng laåi. Khöngcoá gò laâ bêët thûúâng caã. Búãi vò, nïëu coá àiïìu gò àûúåccoi laâ thêët thûúâng nhêët úã ÊËn Àöå thò àoá laâ nûúác. Noáàïën röìi ài tuây thñch. Coá luác bïn ngoaâi trúâi mûa nhûtruát trong khi trong nhaâ baån khöng coá lêëy möåt gioåtnûúác àïí uöëng. Ngûúâi ta phaãi chõu àûång caãnh naâynhiïìu ngaây liïìn ngay caã úã Cherapunji - núi coánhûäng cún mûa nùång haåt nhêët möîi nùm.

Haäy cho pheáp töi àûúåc noái chi tiïët hún.

Coá möåt võ böå trûúãng danh dûå àang úã trongphoâng tùæm cuãa möåt raåp haát úã Kausani. Öng êëyàang tùæm. Vaâ ngay luác öng ta vûâa hoaân têët viïåc

49

böi sûäa tùæm lïn khùæp ngûúâi, thò nûúác tûâ voâi àöåtngöåt ngûng chaãy. Võ böå trûúãng heát lïn. Nhûngkhöng ai nghe tiïëng öng caã. Khöng coá ai baão vïåbïn ngoaâi nhaâ tùæm. Ngûúâi àaân öng töåi nghiïåpnaây khöng coân lûåa choån naâo khaác ngoaâi caách lausaåch sûäa tùæm vúái têët caã söë khùn tùæm maâ öng ta coáthïí lêëy àûúåc. Àiïìu àêìu tiïn maâ öng êëy laâm saukhi ra khoãi nhaâ tùæm laâ goåi cho võ Phoá phoângQuaãn lyá Luêåt phaáp vaâ Trêåt tûå cuãa khu vûåc.

Ngûúâi àaân öng töåi nghiïåp àoá phaãi giaãi thñchvúái võ böå trûúãng rùçng àiïìu naây khöng phaãi laâhiïëm gùåp úã Kausani. Ngûúâi dên söëng úã vuâng caohún thûúâng cùæt àûúâng öëng dêîn nûúác àïí nûúácchaãy vaâo caánh àöìng cuãa hoå.

- Bùæt lêëy chuáng, bùæt têët. - Võ böå trûúãng theát lïn.

Töi khöng thïí noái àûúåc chuyïån gò xaãy ra sauàoá. Nhûng àiïìu töi biïët laâ möåt buöíi töëi noå, khiàang úã cuâng võ Phoá chaánh Toâa aán àõa phûúngtrong möåt nhaâ nghó caånh khu rûâng, chuáng töithêëy möåt chiïëc Buick àen rêët lúán chaåy vaâo nhaânghó Cöng àoaân bïn dûúái. Coá nhiïìu hoaåt àöångrêët söi nöíi diïîn ra sau khi chiïëc xe àoá àïën.

- Xe cuãa ai thïë nhó? – Töi hoãi võ Phoá chaánhToâa aán àõa phûúng.


50


- Àoá laâ xe cuãa ngaâi àöëc cöng. Haäy nghô xem.Möåt quan chûác vùåt khöng àûúåc böí nhiïåm söëngtrong caãnh giaâu coá huy hoaâng.

Töi àïì nghõ öng múã vaâi àiïìu vïì sûå vô àaåi cuãangûúâi àaân öng naây.

- Öng ta cöë vêën viïåc xêy nhûäng con àûúâng. -Võ Phoá chaánh Toâa aán thò thaâo. - Chi phñ xêy möåtcon àûúâng trïn àöìi lúán gêëp mûúâi lêìn so vúái chiphñ cho möåt con àûúâng úã àöìng bùçng. Nhûng duâxêy úã bêët cûá àêu, öng êëy cuäng àïìu xem nhû laâxêy trïn àöìi.

- Sao anh khöng khúãi töë laäo ta? - Bõ söëc vaâbaâng hoaâng, töi hoãi öng êëy.

- Àïí bõ mêët viïåc aâ? – Öng êëy noái, gaäi gaäi àêìu.- Rêët nhiïìu ngûúâi tiïìn nhiïåm cuãa töi àaä thûã vaâ bõàêíy ra khoãi vuâng naây. Anh coá biïët hùæn ta laâ aikhöng?

Töi khöng biïët thêåt vaâ lùæc àêìu möåt caách ngêythú.

- Hùæn àûúåc biïët àïën úã àêy vúái tû caách laâHoaâng tûã xûá Wales. – Öng êëy noái. – Hùæn laâ anhcuãa chöìng chaáu gaái võ Böå trûúãng àêëy.

51

Tònh yïu cuãa nûúác Myä

Möîi ngûúâi Myä söëng caách nhaâ 50 dùåm laâmöåt chuyïn gia trong möåt lônh vûåc naâo àoá. Àoácuäng laâ con àûúâng àûa cuöåc Caách maång Xanhàïën vúái ÊËn Àöå.

Puran Chand Batra, ngûúâi coá nöng traåi úãRohtak maâ töi tûâng gheá thùm, àaä kïí laåi cêuchuyïån naây. Vaâi chuyïn gia nöng nghiïåp cuãa Myätöët nghiïåp tûâ trûúâng Àaåi hoåc Nöng nghiïåp úãLudhiana cuäng trûúãng thaânh dûúái sûå dòu dùæt cuãaöng. Möåt àiïìu húi kyâ quùåc laâ trûúác àoá, hoå àaä cöëgùæng daåy cho Puran Chand, cha öng vaâ con traiöng, ba thïë hïå ngûúâi ÊËn Àöå, caách laâm thïë naâo àïítröìng nho úã Rohtak.

Höm àoá, Puran Chand àaä dêîn hoå àïën möåtgoác nhoã trong nöng traåi cuãa öng.

- Chuáa úi! - Nhûäng ngûúâi Myä thöët lïn. - Öng

52


àaä tröìng àûúåc nho úã àêy röìi sao? Taåi sao öngkhöng àïën California vaâ noái vúái nhûäng ngûúâi úãàoá biïët laâm caách naâo öng àaä xoay xúã àïí gùåt haáiàûúåc nhiïìu àïën thïë tûâ möåt nïìn taãng rêët sú saâi?

Nïëu viïåc tröìng troåt quy mö gia àònh bõ thêëtbaåi úã ÊËn Àöå, vúái möåt con söë khöng nhoã, thònguyïn nhên laâ do yá kiïën chuyïn mön cuãa ngûúâiMyä àaä àûúåc aáp duång quaá mûác trïn àêët nûúác naây.ÚÃ khu vûåc 24 - Parganas, Têy Bengal, hoå àaä cöëgùæng giúái thiïåu voâng traánh thai cho phuå nûäBengal. “Phûúng phaáp àún giaãn, an toaân vaâ chùæcchùæn nhêët”, hoå tuyïn böë chùæc nõch nhû thïë. Rêëtnhiïìu phuå nûä àaä àaáp laåi hoå. Nhûng sau àoá, coángûúâi bõ chaãy maáu rêët nhiïìu, coá ngûúâi mùæc phaãicaác biïën chûáng khaác; vaâ thïë laâ dên söë Bengal vêînkhöng ngûâng tùng lïn. Ngûúâi Myä vaâ caác àöëi taácÊËn Àöå cuãa hoå khöng mêët tñ thúâi gian naâo - hoågoái gheám vaâ boã chaåy.

Röìi hoå àïën vuâng Àöng UP.

Nhûäng con söng traân búâ àaä gêy nïn ngêåp luåtlúán. Rêët nhiïìu ngöi laâng bõ luä nuöët chûãng. “Khiluä ruát”, ngûúâi Myä khuyïn, “taåi sao chñnh phuãkhöng nêng nhûäng ngöi laâng naây lïn?”. Vúái rêët

53


nhiïìu tiïìn baåc àöí ra, hoå àaä àêìu tû haâng triïåu àö-la àïí nêng cao khoaãng 5.000 ngöi laâng. Nùmsau, cún luä trúã nïn dûä döåi hún möåt chuát vaâ têët caãnhûäng ngöi laâng àaä àûúåc nêng lïn êëy cuäng bõqueát saåch.

ÚÃ Lucknow, töi àaä àûúåc xem möåt vúã kõchtuyïåt vúâi taåi möåt höåi thaão vïì sûác khoãe liïn quanàïën caác bïånh vïì mùæt. Möåt chuyïn gia ngûúâi Myäheát lïn: “Taåi sao caác anh khöng cung cêëp bïëp aápsuêët cho ngûúâi dên úã nöng thön àïí hoå coá thïí giûächo mùæt khöng bõ aãnh hûúãng búãi khoái bïëp?”. Hoåsùén saâng giuáp giaãi quyïët vêën àïì naây. Nhûng àaä tûâlêu lùæm röìi, bïëp aáp suêët khöng àûúåc ngûúâi dênbiïët àïën, ngay caã trong thõ xaä Lucknow.

Khöng phaãi chó úã ÊËn Àöå maâ laâ trïn toaân thïëgiúái, ngûúâi Myä nöíi tiïëng vò nhûäng yá kiïën canthiïåp cuãa mònh. ÚÃ YÁ, hoå àaä ài thùm nhûäng taântñch cuãa thaânh La Maä. Khöng biïët rùçng àoá laâ möåtphêìn di saãn cuãa ngûúâi dên thaânh Rome, hoå àïìnghõ: “Caác anh nïn hoåc vaâi baâi hoåc tûâ New York.ÚÃ àoá, chuáng töi àaä xêy àûúåc caác toâa nhaâ choåc trúâitrïn nhûäng vuâng àêët xêëu. Dô nhiïn, caác anhcuäng coá thïí laâm àûúåc nhû thïë trïn vuâng àêëthoang taân naây”.

54


Mùåc cho viïåc àang chiïëm thïë thûúång phong,mùåc cho nhûäng khñ chêët riïng, mùåc cho nhûänggò hoå noái vaâ laâm, tûâ Bill Clinton trúã xuöëng, töivêîn thñch ngûúâi Myä. Nhûng vúái hoå, thïë giúái naâyvêîn chûa àuã maâu sùæc nhû àaáng ra noá phaãi thïë.

55

Nhûäng quy tùæc cuãa chñnh phuã

Chuáng ta coá thïí caâu nhaâu vïì giaá cuãa nhûängtúâ baáo maâ chuáng ta àoåc, nhûng chuáng ta hiïëmkhi phaãi bûåc mònh vïì caách noá àïën vúái chuáng ta.Ngûúâi àaân öng mang noá àïën trïn chiïëc xe àaåpcuãa mònh laâ möåt tay thiïån xaå. Tûâ bïn dûúái, öngêëy neám noá lïn ban cöng cùn höå chuáng töi trïntêìng möåt, hoùåc coá thïí laâ têìng hai. Öng ta ñt khineám trûúåt. Àöi khi, chó àöi khi thöi nheá, túâ baáorúi xuöëng, öng laåi neám lïn lêìn nûäa. Vaâ túâ baáo àaäàïën àûúåc núi noá cêìn phaãi àïën.

Chuáng töi coá niïìm tin úã öng. Chuáng töi tröngchúâ öng möåt caách haáo hûác vaâo möîi buöíi saáng vaâhiïëm khi öng ta laâm chuáng töi thêët voång. Nhûmöåt quy luêåt, öng àïën rêët àïìu. Vaâ hêìu nhû öngluön àïën àuáng giúâ. Öng ta coân rêët trung thûåcnûäa. Nhûäng gò öng àem àïën cho chuáng töi àïìu

56


mang tñnh choån loåc vaâ thuêìn khiïët; yá töi laâ, nhûkhi noá àïën vúái öng tûâ toâa soaån hay àaåi lyá cuãa túâbaáo. Laâ möåt ngûúâi trung niïn, öng êëy khöngdñnh vaâo troâ bõp búåm naâo caã.

Öng êëy rêët quan têm àïën moåi ngûúâi. Nhûängkhi caác túâ baáo cuãa töi coá keâm theo êën phêím àõnhkyâ, öng êëy ài lïn cùn höå nùçm trïn têìng hai cuãatöi vaâ àûa chuáng àïën têån tay töi. Khi trúâi mûa,öng êëy cuäng laâm nhû thïë. Öng êëy chûa bao giúâgiao cho töi möåt túâ baáo bõ raách hay bõ ûúát caã.Trong suöët muâa mûa, öng êëy goái nhûäng cuöånbaáo vaâo nhûäng têëm ni-löng daây; öng êëy coá thïí bõûúát suäng, nhûng öng khöng cho pheáp nhûäng túâbaáo cuãa mònh bõ ûúát.

Khöng giöëng nhû ngûúâi àaân öng phuå traáchmaång truyïìn hònh caáp trong khu chuáng töi söëng,khöng àûa hoáa àún cho nhûäng gò maâ öng ta thuàûúåc tûâ khaách haâng, ngûúâi giao baáo rêët cúãi múã.Öng êëy lïn danh saách cho têët caã nhûäng gò maâöng êëy giao vaâ mang hoáa àún àïën cho tûângngûúâi chuáng töi vaâo buöíi chiïìu, vaâ noái chung laâkhöng phaãi vaâo ngaây àêìu tiïn cuãa thaáng. Öngbiïët rùçng ngûúâi ta khöng muöën phaãi chi tiïìn vaâongaây àêìu tiïn cuãa thaáng. Öng êëy àûa àuáng hoáaàún cho nhûäng gò maâ öng êëy thu.

57

Öng êëy nhêån àûúåc bao nhiïu cho cöng viïåccuãa mònh? Töi biïët rùçng àêy chó laâ möåt viïåc thuöåcdaång baán thúâi gian, chó laâm vaâo luác saáng súámthöi. Khöng ai coá thïí mûu sinh chó nhúâ vaâo noácaã. Nhûng töi rêët ngaåc nhiïn khi biïët rùçng öng êëycoá thïí kiïëm àûúåc hún 1.500 rupi möîi thaáng.

“Vêåy quaäng thúâi gian coân laåi trong ngaây önglaâm gò?”, töi àaä hoãi öng nhû thïë vaâo möåt buöíitöëi thaáng Giïng. Öng àïì cêåp àïën möåt töí chûáccuãa Chñnh phuã maâ trong àoá, öng àûúåc thuï laâmngûúâi àûa tin vaâo nhûäng dõp àùåc biïåt. Töí chûácnaây phaãi laâm viïåc vúái dên chuáng vaâ bõ tai tiïëngbúãi sûå thúâ ú cuãa noá àöëi vúái àöëi tûúång maâ noáphuåc vuå, cuäng nhû búãi caác xò-cùng-àan lúåi duångchûác quyïìn àaä àûúåc baáo chñ phanh phui. Töi hoãiöng:

- Laâm sao maâ anh laâm viïåc töët nhû thïë, trongkhi töí chûác cuãa anh laåi coá tiïëng xêëu nhû vêåy?

- Cöng viïåc chñnh phuã laâ thuöåc vïì chñnh phuã,- öng êëy traã lúâi keâm theo möåt nuå cûúâi nheå, - noáàûúåc vêån haânh theo nhûäng quy tùæc cuãa chñnhphuã, thïë thöi.


58

Möåt thïë giúáithên thiïån

Haäy hoãi bêët cûá ngûúâi naâo söëng úã Anh xemngûúâi êëy coá bao nhiïu àûáa con. Trong trûúânghúåp àoá, töi àoan chùæc rùçng suöët quaäng thúâi giancoân laåi, ngûúâi àoá seä khöng theâm noái chuyïån vúáibaån nûäa. Haäy hoãi möåt cêu hïåt nhû thïë vúái möåtanh chaâng úã Chandigarh, anh ta seä noái thïë naây:

- Hai con trai, möåt laâ baác sô, möåt laâ kyä sû, caãhai àïìu àaä an cû úã Myä. Ba con gaái, möåt àûáa àangsöëng úã Canada, möåt àûáa úã Bombay vaâ möåt àûáaúã Calcutta. Têët caã àïìu maånh khoãe, nhúâ lúâi chuáctöët àeåp cuãa baån vaâ ên àiïín cuãa Thûúång àïë.

Khöng ngêìn ngaåi, khöng höëi tiïëc, anh ta seänoái cho baån biïët möåt caách vui veã têët caã nhûäng gòbaån cêìn.

Duâ coá söëng úã àêu trïn àêët ÊËn Àöå ài chùng

59


nûäa, chuáng töi vêîn laâ ngûúâi dên cuãa möåt quöëcgia vö cuâng thên thiïån. Töi tòm thêëy nhûäng bùçngchûáng rêët tuyïåt vúâi cho àiïìu naây vaâo möîi buöíisaáng, khi töi thùm khu rûâng thaânh phöëJahanpanah úã ngoaåi ö Delhi. Töi thûúâng gùåpmöåt nhoám khoaãng 20 - 30 ngûúâi àaân öng, têët caãàïìu àaä vaâo tuöíi xïë chiïìu, chúi troâ “möåt hai ba”.Möåt ngûúâi bûúác ra vaâ kïu to: “Möåt”. Têët caã giútay lïn. Öng ta laåi hö: “Hai”. Têët caã àùåt tayngang vai. “Ba”, moåi ngûúâi boã tay xuöëng.

Àöi luác, ngûúâi quaãn troâ hö “Möåt” maâ tay cuãaai àoá khöng chõu giú lïn thò chñnh ngûúâi naây seägiuáp öng ta laâm quaãn troâ. Laâ nhûäng ngûúâi lúántuöíi, hoå tûå goåi mònh laâ cöng dên danh dûå. Hoåmang traâ àûång sùén trong bònh tûâ nhaâ ài vaâ thûåchiïån kiïíu daä ngoaåi nhû thïë.

Tiïën sêu vaâo cöng viïn, baån seä thêëy caãnhtûúång dïî thûúng sau àêy. Möåt nhaâ hiïìn triïëtHindu àang daåy yoga cho nhûäng ngûúâi phuå nûä,hêìu hïët àïìu àaä lïn chûác baâ, muöën giaãm cên möåtchuát hoùåc muöën búát ài cún àau úã khúáp göëi. Hoåmang theo nhûäng têëm duree (*) vaâ nùçm trïn àoámaâ têåp. Võ hiïìn triïët cuäng biïët caã nhûäng vêën àïìbñ mêåt cuãa hoå - laâm sao àïí treã hún vaâ tröng àaáng

(*) Duree: Möåt loaåi nïåm àùåc trûng cuãa ÊËn Àöå.

60

yïu hún tûâng ngaây. Öng giuáp hoå thûåc hiïån àiïìuàoá, trong khaã nùng chuyïn mön cuãa mònh.

Têët caã moåi ngûúâi àïën cöng viïn naây, hoùåc têåpthïí duåc, hoùåc àïí thû giaän, hoùåc vui chúi, àïìuquen biïët nhau. Têët caã hoå àïìu coá nhûäng cuöåcthùm viïëng lêîn nhau. Möåt söë ngûúâi, chuã yïëu laâàaân öng, sau khi kïët thuác buöíi ài daåo cuãa mònhthûúâng ngöìi caånh möåt caái thaáp nûúác giûäa rûâng,baân luêån vïì nhûäng chuyïån tûâ ngaây xûãa ngaây xûacho àïën nhûäng vêën àïì thúâi sûå noáng höíi nhêët, tûâLalloo cuãa Hum Log cho àïën Laloo cuãa Bihar.

- Saáng nay anh àaä duâng thuöëc sarbitrate trûúáckhi àïën àêy chûa? - Möåt ngûúâi hoãi.

- Chûa, - ngûúâi kia traã lúâi, - töi àaä gheá thùmbaác sô chuyïn khoa tim cuãa mònh töëi qua vaâ öngêëy noái rùçng, chó àûúåc duâng sarbitrate khi bõ lïncún àau tim. Khöng nïn duâng noá haâng ngaây.

- Laâm sao anh biïët àûúåc khi naâo thò mònh lïncún àau tim? - Möåt ngûúâi nûäa xen vaâo, veã nhûcuäng coá kinh nghiïåm vïì bïånh tim vaâ thuöëc sar-bitrate. - Vaâ öng ta seä gûãi noá cho anh bùçng caáchnaâo nïëu anh àang trïn búâ vûåc giûäa sûå söëng vaâ caáichïët?


61

Möåt cuöåc tranh luêån söi nöíi àaä diïîn ra xoayquanh viïåc khi naâo nïn duâng sarbitrate – haângngaây, trûúác cún àau hay sau cún àau.

- Haäy àïí noá úã àêy. - Ngûúâi coá veã kinh nghiïåmnhêët trong söë hoå àûa tay chó vaâo tuái aáo mònh, kïëtluêån. - Trong 10 nùm qua, töi thûúâng xuyïnmang sarbitrate trong tuái. Töi chûa bao giúâ cêìnàïën noá caã. Nhûng duâ sao ài nûäa töi vêîn giûä noá.Sao maâ biïët àûúåc liïåu ai àoá seä cêìn noá úã àêu àoávaâ vaâo möåt luác naâo àoá chûá?


62

Hûúng võ cuãa Kashmiriat

Kashmiriat laâ gò? Laâm sao chuáng ta àõnhnghôa àûúåc noá? Noá laâ daång thuöëc con nhöång cuãamöåt loaåi dûúåc phêím kñch duåc rêët phöí biïën úã ÊËnÀöå? Vêåy, loaåi tònh dûúåc naây laâ gò? Töi seä khöngcöë gùæng àûa ra cêu traã lúâi cho nhûäng cêu hoãi nhûthïë naây. Töi thaâ traã lúâi nhû baác phuåc vuå cao lúánúã raåp haát Srinagar – núi töi thûúâng úã möîi lêìn àïënKashmir.

- Caái aáo thuång naây, caái niïu àêët naây, têët caã àïìulaâ di saãn cuãa chuáng ta. Cha öng cuãa chuáng ta àaätruyïìn laåi noá cho chuáng ta. Nhûng dûúâng nhûcoân chûa àuã, giúâ àêy, Delhi cuäng goáp phêìn vaâo.Nïëu khöng phaát àiïn, hoå coá thïí ra sao àûúåc cúchûá? - Öng êëy àaä noái vúái töi nhû thïë vaâo möåtàïm noå, sau bûäa ùn töëi, khi mang àïën möåt êëmtraâ xanh.

63


Töi muöën hoãi öng vò sao öng khöng phuåc vuåmoán gushtaba (*) cho võ giaáo sû àaáng kñnh àïën tûâtrûúâng Àaåi hoåc Aligarh; öng êëy cuäng úã trong raåphaát, dô nhiïn laâ trong möåt phoâng khaác. Chuáng töikhöng hïì quen biïët nhau.

Öng êëy àaä phuåc vuå cho töi bûäa töëi coá moángushtaba. Nhûng khi ngûúâi àaân öng àïën tûâAligarh hoãi, öng êëy àaä noái laâ khöng coá moángushtaba. Võ giaáo sû khaã kñnh noå àaä nhòn vaâo àôacuãa töi möåt caách theâm thuöìng. Öng ta khaão saátsöë miïëng thõt cûâu coá trong àoá. Söë thõt naây roäraâng laâ nhiïìu hún so vúái àôa cuãa öng. Öng êëy beânxin thïm möåt ñt thõt cûâu nûäa. Baác phuåc vuå noáirùçng moán àoá cuäng khöng coân.

Saáng höm sau, töi àûúåc phuåc vuå baánh nguä cöëcvaâ möåt bònh sûäa nhoã. Sau àoá laâ baánh mò nûúángvaâ trûáng chiïn. Võ giaáo sû àïën tûâ Aligarh chóàûúåc mang cho baánh mò nûúáng vaâ trûáng.

- Thïë baánh nguä cöëc cuãa töi àêu? - Öng êëy hoãi.

- Thûa ngaâi, hïët caã röìi. – Baác phuåc vuå àaáp.

Töi biïët rùçng thêåt ra khöng phaãi thïë. Baác ta àaämúã möåt goái baánh nguä cöëc múái vaâ cêët ài sau khiphuåc vuå cho töi xong.

(*) Gushtaba: thõt Kashmiri vaâ trûáng.

64

- Nhûng laâm sao maâ anh cho quyá öng naâybaánh nguä cöëc trong khi töi laåi nhêån àûúåc ñt àöìùn hún? - Võ giaáo sû noå phaãn àöëi. - Chùèng phaãikhêíu phêìn cho moåi ngûúâi laâ nhû nhau caã sao?Taåi sao laåi coá sûå phên biïåt nhû thïë naây chûá?

Baác phuåc vuå toã veã khoá chõu nhûng vêîn lùångthinh. Vaâo giúâ uöëng traâ buöíi töëi, töi àaä hoãi öngêëy vò sao laåi phuåc vuå cho võ giaáo sû àïën tûâ Aligarhquaá khaác biïåt nhû vêåy?

- Töi khöng thñch gaä àoá, - baác êëy noái, khöngchuát ngêìn ngaåi, - töi khöng thñch nhûäng ngûúâinhû öng ta. Öng ta laâ möåt tñn àöì Höìi giaáo. Töicuäng thïë. Nhûng töi khöng phaãi tuyïn böë cho caãthïë giúái biïët rùçng töi laâ tñn àöì Höìi giaáo. Töi cêìunguyïån nùm lêìn möåt ngaây. Thïë laâ àuã.

Baác êëy tiïëp tuåc, cûá nhû thïí töi àaä thöíi buânglïn ngoån lûãa giêån dûä trong loâng baác vêåy:

- Gaä ta laâ loaåi ngûúâi chia cùæt anh em vúái nhau,chia cùæt Dhar ÊËn Àöå giaáo vúái Dhar Höìi giaáo,Bhatt ÊËn Àöå giaáo vúái Bahtt Höìi giaáo, Pandit ÊËnÀöå giaáo vúái Pandit Höìi giaáo. Coá leä töi phaãi hoãigaä xem Thûúång àïë laâ ngûúâi ÊËn Àöå giaáo hay Höìigiaáo chùæc. Nhûng chaã ñch lúåi gò, seä nhû nûúác àöíàêìu võt thöi.


65

Tuy vêîn khöng biïët nguyïn do vò sao võ hoåcgiaã noå khöng àûúåc phuåc vuå moán gushtabanhûng töi hiïíu rùçng, öng naây chùæc hùèn àaä noái vúáibaác phuåc vuå àiïìu gò àoá xuác phaåm àïën têët caãnhûäng gò maâ baác ta xem laâ möåt phêìn cuãa conngûúâi Kashmir trong mònh. Àún giaãn thïë thöi.Vaâ baác ta àaä traã àuäa theo caách cuãa mònh laâ tûâchöëi öng êëy nhûäng gò chñnh àaáng maâ öng coáquyïìn àûúåc hûúãng.


[sách] sống và suy ngẫm

Education