LỄ TROLời Chúa: Ge 2,12-18; 2Cr 5,20-6,2; Mt 6,1-6.16-18

MỤC LỤC1. Hãy xé lòng - ĐTGM. Ngô Quang Kiệt………………02 2. Lịch sử và ý nghĩa thứ tư Lễ Tro ……………………05 3. Mùa chay và ơn cứu độ – ĐGM. Bùi Tuần …………10 4. Bụi tro ………………………………………………….15 5. Hoán cải ………………………………………………. 17 6. Ăn chay cách nào mới đẹp lòng Thiên Chúa?- JKN 20 7. Hãy xé lòng - ĐTGM. Ngô Quang Kiệt ……………25 8. Chú giải của Fiches Dominicales ……………………28 9. Chú giải của Giáo Hoàng Học Viện Đà Lạt ………33 10.Thứ năm sau Lễ Tro - Lc 9,22-25 …………………37 11.Thứ sáu sau Lễ Tro - Mt 9,14-15 …………………41 12.Thứ bảy sau Lễ Tro - Lc 5,27-32 …………………45 13. Hảy thay đôi cách hành động ………………………4914. Sông tinh thần mùa chay ……………………….......5215. Suy niệm thứ tư lễ tro ……………………………….5516. Con ngươi mùa chay ………………………………..5817. Hãy làm mọi việc vi ý ngay lành …………………...63

1

1. Hãy xé lòng - ĐTGM. Ngô Quang KiệtMùa Chay được khởi đầu bằng nghi thức xức tro trên đầu. Nghi thức này bắt nguồn từ truyền thông xa xưa của dân Do Thái. Trong Cựu Ước, mỗi khi muôn tỏ lòng ăn năn hôi cải, ngươi Do Thái thương xức tro trên đầu, ngồi trên đông tro và mặc áo vải thô hoặc xé áo ra.

Cựu Ước nói nhiều đến tập tục này. Nhưng dễ nhớ nhất là truyện dân thành Ninivê. Ninivê là một thành phô lớn. Nhưng dân chúng ăn chơi truỵ lạc, phạm nhiều tội lỗi. Thiên Chúa muôn tiêu diệt thành này. Trước khi phạt, Chúa sai ngôn sứ Giona đến báo động. Ngh vị ngôn sứ này nói Chúa sắp trừng phạt, dân thành sợ hãi bảo nhau bỏ đàng ăn chơi tội lỗi, tha thiết ăn chay cầu nguyện, mặc áo vải thô, ngồi trên đông tro. Thấy dân chúng có lòng ăn năn sám hôi, Chúa đã tha phạt cho thành.

Việc xức tro và xé áo trước hết nói lên sự buồn phiền đau đớn vi đã phạm nhiều tội lỗi. Tội nhân tự nhận minh không xứng đáng được kính trọng, chỉ xứng đáng với tro bụi nhơ bẩn, với áo rách tồi tàn, đáng bị khinh miệt, bị chà đạp như cát bụi bên đương.

Việc xức tro và xé áo cũng làm cho tội nhân ý thức thân phận con ngươi bọt bèo, cuộc đơi mau chóng tàn phai như giấc mộng. Đơi ngươi như một nắm tro bụi, chỉ một làn gió nhẹ thoảng qua đủ xoá sạch vết tích. Cuộc đơi giông như manh áo, hôm qua còn mới đẹp, hôm nay đã cũ kỹ xấu xí, hôm qua còn lành lặn, hôm nay đã sơn rách.

Như thế, việc xức tro và xé áo có một nội dung ý nghĩa rất sâu xa. Nhưng với thơi gian, do những cử hành máy móc, các việc này dần dần rơi vào thái độ hinh thức bên ngoài.

2

Ngươi ta làm cho qua lần chiếu lệ, chẳng còn có ý thức thông hôi. Chính vi thế, ngôn sứ Giôen đã kêu gọi dân chúng: “Hãy ăn chay, khóc lóc, và thông thiết than van. Hãy xé lòng chứ đừng xé áo” (Ge 2,12b-13a).

Nghi thức phải diễn tả tâm tinh thi việc cử hành mới có ích lợi. Việc xức tro sẽ vô ích nếu trong lòng ta không dâng lên tâm tinh sám hôi. Việc xé áo sẽ trở thành giả dôi nếu tâm hồn ta không tan nát vi hôi hận tội lỗi.

Xức tro trên đầu không quan trọng bằng xức tro trong tâm hồn. Hãy xức tro vào tâm hồn cho tâm hồn xót xa đau đớn vi tội lỗi. Hãy xức tro vào thói kiêu căng để nó biết hạ minh xuông trong khiêm nhương bé nhỏ. Hãy xức tro vào thói phô trương để nó biết chim vào âm thầm nghèo hàn. Hãy xức tro vào thói hận thù ghen ghét để nó đau đớn vi đã không biết yêu thương. Hãy xức tro vào những môi chia rẽ bất hoà để tẩy sạch vết thương, hàn gắn tinh hiệp nhất. Hãy xức tro vào tính ích kỷ để nó biết mở ra chia sẻ. Hãy xức tro vào thói lươi biếng để nó tỉnh thức chăm lo việc đạo đức. Xức tro như thế có khác gi xát muôi vào lòng, sẽ gây nên đau đớn xót xa, nhưng sẽ tẩy rửa linh hồn nên trong trắng.

Xé áo chẳng có ích lợi gi nếu ta không xé lòng ra. Lòng ta bấy lâu đã gắn bó với tội lỗi. Tội lỗi ăn sâu dính chặt hầu như trở thành một phần của tâm hồn. Muôn dứt lia tội lỗi, phải xé nó ra. Hãy xé lòng ra khỏi những đam mê dục vọng bất chính. Hãy xé lòng ra khỏi thói tham lam tiền bạc. Hãy xé lòng ra khỏi thói nô lệ danh vọng chức quyền. Hãy xé lòng ra khỏi thói ham mê ăn uông, rượu chè, cơ bạc. Hãy xé lòng ra khỏi thói tự mãn tự tôn. Biết bao thứ đã trở thành thiết thân. Những quan hệ, những tiền bạc của cải, những chức tước danh vị, những thú ăn chơi, những tự ái, những giận hơn, tất

3

cả đã gắn chặt vào đơi ta. Giơ đây phải xé nó ra. Đau đớn lắm. Vết thương sẽ nặng lắm. Máu sẽ chảy nhiều lắm. Nhưng khi đã cắt bỏ được hết những ung nhọt độc hại, linh hồn sẽ nhẹ nhàng, trong sạch và lớn mạnh vi được đầy tràn ơn phúc và tinh yêu của Chúa.

Lạy Chúa, xin hãy ban thêm sức mạnh cho con, để mùa Chay năm nay con thực sự biết xức tro vào tâm hồn, biết xé tâm hồn trong đau đớn vi tội lỗi. Lạy Chúa, xin đôi mới tâm hồn con. Amen.

KIỂM ĐIỂM ĐỜI SỐNG1. Mỗi lần dự lễ tro, bạn có ý thức ý nghĩa sâu xa của

việc xức tro không?2. Mỗi khi mùa Chay về, bạn có quyết tâm đôi mới đơi

sông không?3. Hôm nay nếu phải xức tro vào tâm hồn, bạn sẽ xức

vào nết xấu nào trong bạn?4. Hôm nay nếu phải xé lòng minh, vết thương nào sẽ

làm bạn đau đớn nhất. Bạn có dám xé nó ra không?

4

2. Lịch sử và ý nghĩa thứ tư Lễ TroLỊCH SỬ VÀ Ý NGHĨA THẦN HỌC PHỤNG VỤNgày Thứ Tư Lễ Tro, chúng ta nghe văng vẳng lơi thánh ca từ Sách Sáng thế: Hỡi ngươi hãy nhớ minh là tro bụi và sẽ trở về bụi tro. Lơi Kinh thánh này nhắc nhở chúng ta ý thức về thân phận con ngươi qua biểu hiệu "bụi tro" được dùng trong Kinh thánh và trong nghi lễ ngày Thứ Tư đầu Mùa Chay. Trong bài viết này tôi sẽ nói qua về lịch sử và ý nghĩa thần học phụng vụ của Ngày Thứ Tư Lễ Tro.

1. Lịch sử Thứ Tư Lễ TroNhững Quy luật tông quát của Năm phụng vụ nói về ngày Thứ Tư Lễ Tro như sau: "Mùa Chay bắt đầu từ Thư Tư Lễ Tro và kết thúc ngay trước Thánh lễ Tiệc Ly. Ngày Thứ Tư đầu Mùa Chay có xức tro; ngày đó khắp nơi ăn chay" (sô 28 và 29). Lơi chỉ dẫn này cho chúng ta biết ý nghĩa của Ngày Thứ Tư Lễ Tro trong Năm phụng vụ, cũng như trong suôt Mùa Chay thánh. Với Thứ Tư Lễ Tro, Giáo hội bắt đầu Mùa Chay. Ngoài ra trong cơ cấu phụng vụ của ngày này, Giáo hội cử hành lễ nghi làm phép tro và xức tro.

Trong truyền thông phụng vụ từ thế kỷ thứ 7, Ngày Thứ Tư Lễ Tro là một ngày quan trọng, và không một lễ nào có thề vượt lên trên. Ngươi ta cũng gọi ngày này là "Đầu Mùa Chay" (Caput ieiunii), hay " Đầu Mùa ăn chay 40 ngày" (Caput Quadragesimalis). Việc ăn chay trong Mùa này đã có từ thơi Đức Giáo Hoàng Gregoriô Cả (590-604).

Về nghi thức làm phép tro và xức tro, qua thơi gian lễ nghi này đã có sự biến đôi từ một nghi thức nghi thức thông hôi trong định chế về tập tục thông hôi công cộng thơi xưa. Lịch sử phụng vụ về việc thành hinh Nghi thức cử hành bí tích thông hôi và hoà giải, cũng như định chế Giáo hội về một sô

5

sinh hoạt đặc biệt, đã có tục lệ bỏ tro cho hôi nhân công cộng đã phạm một sô tội nặng cách công khai, mà mọi ngươi đều biết, như chôi bỏ đức tin, giết ngươi, ngoại tinh... Những ngươi này bị loại ra khỏi cộng đoàn tín hữu. Để được nhận lại trong cộng đoàn, họ phải làm việc thông hôi công cộng theo định chế Giáo hội đưa ra. Vào ngày thứ tư trước Chúa Nhật thứ nhất Mùa Chay, những hôi nhân công cộng này sẽ tụ tập lại tại nhà thơ chính toà, và sau khi xưng thú tội của minh, họ sẽ được Đức Giám mục trao cho chiếc áo nhặm mang trên minh, rồi lãnh nhận tro trên đầu và trên minh. Sau đó họ bị đưởi ra khỏi nhà thơ và được chỉ định đi tới một tu viện để ở đó và thi hành một sô việc thông hôi đã ra cho họ. Vào sáng thứ năm Tuần thánh, các hôi nhân này tụ tập lại tại nhà thơ chính toà, được Đức Giám mục xem xét việc thực hành thông hôi của họ trong Mùa Chay, sau đó ngài đọc lơi xá giải tội lỗi của họ để giao hoà với cộng đoàn. Từ đây họ được quyền tham dự các buôi cử hành bí tích. Tại Rôma, vào thế kỷ thứ 7, các hôi nhân công cộng tập họp tại một sô nhà thơ tước hiệu (tituli) của thành phô, cũng như tại 4 Đại Vương cung thánh đương thánh Phêrô, thánh Phaolô ngoại thành, thánh Gioan Lateranô và Đức Bà Cả, để cử hành nghi lễ như vừa nói trên đây.

Về sau định chế thông hôi công cộng không còn nữa, tuy nhiên lễ nghi bỏ tro vẫn còn giữ lại trong ngày Thứ Tư Lễ Tro. Đầu tiên chỉ có các tín hữu lãnh nhận tro trên minh. Về sau các Đức Giáo hoàng và tín hữu đều lãnh tro, để tỏ lòng thông hôi. Sang thế kỷ thứ 10, thi có việc làm phép tro và một lơi nguyện kèm theo bắt chước cơ cấu thánh lễ, nghĩa là có lơi nguyện giông như Kinh nguyện thánh thể, và việc lãnh nhận tro như khi cử hành việc rước lễ.

6

Vào thế kỷ thứ 11, cũng tại Rôma, Đức Giáo hoàng tập họp các giáo sĩ, giáo dân tại nhà thơ thánh Anastasia. Ngài làm phép tro, bỏ tro cho mọi ngươi, sau đó tất cả đi kiệu về nhà thơ thánh nữ Sabina ở đồi Aventino. Trong khi đ kiệu, Đức Giáo hoàng và cộng đoàn hát kinh cầu các thánh. Tất cả đều mặc áo nhặm, đi chân không, để tỏ lòng thông hôi ăn năn. Khi đoàn kiệu đến nhà thơ thánh Sabina, Đức Giáo hoàng đọc lơi xá giải và cộng đoàn cùng hát bài "Chúng ta hãy thay đôi đơi sông, Xức tro và ăn chay hãm minh, khóc than vi lỗi lầm đã phạm. Hãy khẩn cầu Thiên Chúa chúng ta. Vi Ngươi rất từ bi nhân hậu sẵn sàng tha thứ mọi tội khiên" (Immutemur, xc. Ge 2, 13). Sau đó ngài cử hành thánh lễ. Đó là trạm đầu tiên (statio) của Mùa Chay. Ngày nay vào Thứ Tư Lễ Tro, Đức Giáo hoàng cũng đến làm phép tro và bỏ tro tại nhà thơ thánh nữ Sabina theo truyền thông xưa. Trước đó có cuộc rước kiệu từ nhà thơ thánh Anselmô cũng trên dồi Aventino. Tại nhà thơ thánh nữ Sabina, ngài công bô sứ điệp Mùa Chay cho toàn thể Giáo hội (Sứ điệp Mùa Chay năm 2002 mang tựa đề: Anh em đã lãnh nhận nhưng không, thi hãy cho đi nhưng không [Mt 10,8]).

Vào năm 1091, Công đồng Benevento (Nam Italia) đã truyền cử hành nghi lễ bỏ tro cho tất cả các nơi trong Giáo hội. Trong khi bỏ tro, vị linh mục đọc lơi: "Ta là thân cát bụi sẽ trở về cát bụi" (St 3, 19). Tro này lấy từ những cành lá đã được làm phép trong ngày Chúa nhật Lễ Lá năm trước để lại. Trước công cuộc canh tân phụng vụ của Công đồng chung Vaticanô II, lễ nghi làm phép tro và bỏ tro được cử hành trước thánh lễ. Vào năm 1970, khi công bô Sách Lễ Rôma được tu chính, thi lễ nghi này được cử hành sau phần phụng vụ lơi Chúa. Ngoài câu trích từ Sách Sáng thế, còn có thêm một công thức dùng khi bỏ tro, lấy từ Phúc âm: "Hãy ăn năn sám hôi và đón nhận Tin Mừng" (Mc 1,15). Với công

7

thức mới này được thêm vào, thi biểu hiệu "tro" đã mang thêm một ý nghĩa mới nữa đó là việc canh tân đơi sông trong suôt Mùa Chay thánh. Sau đây là một trong hai lơi nguyện làm phép tro: "Lạy Chúa, Chúa nhân từ đôi với ai khiêm tôn, và tha thứ cho kẻ biết ăn năn. Xin nghe lơi chúng con khẩn nguyện và rộng tay giáng phúc cho hết thảy chúng con sắp nhận lấy tro này, để chúng con kiên tri giữ bôn mươi ngày chay thánh, và nhơ đó được nên tinh tuyền, xứng đáng cử hành mầu nhiệm Vượt qua của Đức Kitô, Con Một Chúa, Đấng hằng sông và hiển trị muôn đơi" (còn có một lơi kinh khác trong Sách Lễ Rôma).

2. Ý nghĩa việc bỏ tro và ngày Thứ Tư Lễ TroTrong Cựu Ước, việc xức tro và mặc áo nhặm được dùng để thực hành và biểu lộ lòng thông hôi cá nhân hay toàn thể cộng đoàn dân Israel. Tro chỉ thân xác chúng ta là bụi tro, sẽ phải chết (xc. St 3,18.27; Giob 34, 17; Gr 6, 26; 25, 34; Est 4,13; Is 58, 5; Dn 9,3; Giona 3,6; Giudith 4,16; 9,1).

Trong truyền thông các đan sĩ và tụ viện, tro được dùng để nói lên môi liên hệ với sự chết và sự khiêm nhương thông hôi trước mặt Chúa. Vi thế, các tu sĩ, các đan sĩ có tục lệ tại một sô nơi, muôn nằm trên đông tro với chiếc áo nhặm để chết. Thánh Martino thành Tours bên Pháp đã nói: "Không gi xứng hợp hơn cho một tu sĩ là việc nằm chết trên đông tro bụi". Các vị này lấy tro đã được làm phép trong ngày Thứ Tư Lễ Tro, rồi vẽ hinh thánh giá trên đất, trên đó còn trải thêm áo nhặm và rồi các vị nằm trên đó khi hấp hôi và khi chết. Các tu sĩ cũng có thói quen trộn tro vào bánh như của ăn. Đó là một hinh thức hãm minh nhiệm nhặt mà các tu sĩ phải giữ.

8

Từ đây chúng ta nhận ra, trước tiên Giáo hội đã đặt nền tảng cho việc thông hôi, đó là nhin nhận lại tinh trạng nguyên tuyền của ơn thánh đã bị mất do tội nguyên tô, và hậu quả là con ngươi xa Thiên Chúa, trôn tránh Thiên Chúa. Con ngươi sẽ phải chết như là một hậu quả của tội lỗi. Vi thế cần phải "quay trở lại" một cách tận căn, như ý nghĩa diễn tả qua từ "canh tân" trong ngôn ngữ Do thái, là quay ngược lại với 360 độ. Đàng khác suy tư về bụi tro, để cho thấy sự yếu hèn của minh và tính cách tuỳ thuộc vào Thiên Chúa vi con ngươi được Ngài tạo dựng. Nhưng Thiên Chúa đoái thương và ban ơn cứu rỗi. Phụng vụ đã diễn tả nền tảng này qua các biểu hiệu và các lơi kinh của ngày Thứ tư Lễ Tro.

Cùng với một sô biểu hiệu khác được Giáo hội dùng trong Mùa Chay, như mầu áo lễ tím, không đọc Kinh Vinh Danh, không trưng bông hoa trên bàn thơ, không dùng đàn trong thánh lễ, bụi tro cũng được dùng để cho thấy tính cách thông hôi của Mùa Chay và thân phận của con ngươi hay chết.

Nói tóm lại, lễ nghi làm phép tro và bỏ tro trong ngày Thứ Tư Lễ Tro gợi ra cho tín hữu về một thơi điểm quan trọng đang bắt đầu liên hệ tới ơn cứu rỗi của họ, đó là Mùa Chay. Đồng thơi, lễ nghi khởi đầu này cũng đề ra cho tín hữu một hành trinh phải đi theo trong thơi gian suôt Mùa Chay.

Hành trinh đó là thực hành các việc làm biểu lộ sự thông hôi, sông bác ái; đàng khác, tín hữu cũng phải đi sâu vào tâm tinh thông hôi, khi suy tư về thân phận con ngươi, về lỗi lầm của minh và nhu cầu khẩn thiết phải trở về, phải canh tân cuộc sông. Tuy nhiên, tín hữu không làm những việc này trong ý thức khô hạnh cá nhân, nhưng là để hướng về ơn

9

cứu rỗi Chúa Kitô đã thực hiện và Giáo hội đang chuẩn bị mừng trong đại lễ Phục sinh. Ngày nay các biểu hiệu bên ngoài, như thông hôi công cộng, như mặc áo nhặm, như đi chân không trong cuộc hành hương, vv. không còn được thực hiện như xưa, vi hoàn cảnh xã hội đôi thay, nhưng thái độ và ý chí thông hôi, canh tân trở về vẫn phải in khắc sâu đậm trong thâm tâm mỗi ngươi. Mỗi ngươi sẽ tự đưa ra cho minh một sô những thực hành thông hôi trong cuộc sông cụ thể để biểu lộ ý nghĩa và tinh thần của lễ nghi xức tro.

3. Mùa chay và ơn cứu độ – ĐGM. Bùi TuầnMùa Chay là thơi gian nhắc nhở đặc biệt đến ơn cứu độ.Hầu như ngày nào Phụng vụ cũng có lơi giục giã. Thí dụ:

Hãy khát khao tìm ơn cứu độ,Hãy sốt sắng cầu xin ơn cứu độ,Hãy khiêm tốn đón nhận ơn cứu độ,Hãy tích cực cộng tác vào công trình cứu độ,Hãy cảm tạ Chúa vì ơn cứu độ,Hãy xin Chúa thương ban ơn cứu độ cho thế giới vv…Tất cả chứng tỏ ơn cứu độ là hết sức quan trọng.

Vậy ơn cứu độ là gì?Tôi không đưa ra một định nghĩa thần học. Chỉ xin nêu lên một sô yếu tô gần gũi, vừa rút ra từ Kinh Thánh, vừa sát với kinh nghiệm cuộc đơi.

Yếu tố thứ nhất là con ngươi cần được cứu khỏi tinh trạng tội lỗi. Tội lỗi bám vào con ngươi. Tội lỗi đeo đẳng cuộc đơi. Tội lỗi tước đoạt tự do con ngươi.Đây là một kinh nghiệm bản thân, mà mỗi ngươi đều có thể nói lên cách này hay cách khác. Riêng thánh Phaolô dám

10

viết ra kinh nghiệm của minh một cách khiêm nhương và xác thực. Thiết nghĩ đây là một sự thực mà mỗi ngươi nên coi là của chính minh. Ngài viết: “Vẫn biết rằng Lề Luật là bởi Thần Khí, nhưng tôi thi lại mang tính xác thịt, bị bán làm tôi cho tội lỗi. Thật vậy, tôi làm gi tôi cũng chẳng hiểu: Vi điều tôi muôn, thi tôi không làm. Nhưng điều tôi ghét, thi tôi lại cứ làm. Nếu tôi cứ làm điều tôi không muôn, thi tức là tôi đồng ý với Lề Luật và nhận rằng Lề Luật là tôt. Vậy thật ra không còn phải là chính tôi làm điều đó, nhưng là tội vẫn ở trong tôi. Tôi biết rằng sự thiện không ở trong tôi, nghĩa là trong xác thịt tôi. Thật vậy, muôn sự thiện thi tôi có thể muôn, nhưng làm thi không. Sự thiện tôi muôn thi tôi không làm. Nhưng sự ác tôi không muôn, thi tôi lại cứ làm. Nếu tôi cứ làm điều tôi không muôn, thi không còn phải là chính tôi làm điều đó, nhưng là tội vẫn ở trong tôi.

Bởi đó, tôi khám phá ra luật này: Khi tôi muôn làm sự thiện, thi lại thấy sự ác xuất hiện ngay. Theo con ngươi nội tâm, tôi vui thích vi luật của Thiên Chúa. Nhưng trong các chi thể của tôi, tôi lại thấy một luật khác: Luật này chiến đấu chông lại luật của lý trí và giam hãm tôi trong luật của tội là luật vẫn nằm sẵn trong các chi thể tôi.

Tôi thật là một ngươi khôn nạn! Ai sẽ giải thoát tôi khỏi thân xác phải chết này? Tạ ơn Thiên Chúa, nhơ Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta” (Rm 7,14-25). Nói lên được sự thực bi đát đó như thánh Phaolô là điều đáng mừng. Phải nhận sự thực này một cách khiêm nhương mới hiểu được sự cần thiết đi tim ơn cứu độ.

Hiện nay, ý thức về tội đã và đang suy giảm một cách mau lẹ và rất đáng lo ngại. Có ngươi mất hẳn ý thức về tội. Vi thế

11

mà tinh hinh đạo đức xuông dôc rõ ràng. Nguy cơ đe doạ phần rỗi là rất trầm trọng.

Do đó, Mùa Chay nói về ơn cứu độ, mà nếu quên nhắc đến xiềng xích tội lỗi, thi sẽ là một thiếu sót lớn. Đôi với những ai có trách nhiệm loan báo ơn cứu độ, sự thiếu sót đó sẽ là một bất trung đôi với Đấng Cứu độ, làm lạc đi ý nghĩa mùa chay.

Yếu tố thứ hai là con ngươi cần được cứu khỏi nguy cơ làm tôi ma quỉ. Quyền lực ma quỉ trên thế gian này là rất lớn, rất rộng.

Có trương hợp con ngươi vâng phục ma quỉ một cách ngoan ngoãn và tự nhiên như thể họ là con cái đôi với ma quỉ là cha mẹ họ. Chúa Giêsu có lần đã nói rõ về một đám đông: “Cha các ông là ma quỉ, và các ông muôn làm những gi cha các ông ham thích. Ngay từ đầu, nó đã là tên sát nhân. Nó đã không đứng về phía sự thực, vi sự thực không ở trong nó. Khi nó nói dôi là nó nói theo bản tính của nó, bởi vi nó là kẻ nói dôi, và là cha sự gian dôi” (Ga 8,44).

Có trương hợp con ngươi phải vâng phục ma quỉ một cách miễn cưỡng như kẻ bị xiềng xích dưới quyền bạo lực.

Thánh Luca thuật lại hinh ảnh kẻ bị quỉ ám tại Ghêraxa như một ngươi bị cả một cơ binh hành hạ không chế một cách ác độc. “Chúa Giêsu hỏi: “Tên anh là gi? Anh thưa: Đạo binh. Vi rất nhiều quỉ nhập vào anh” (Lc 8,30-31).

Có trương hợp con ngươi đi theo sự dụ dỗ của ma quỉ, như một ngươi liên minh thân thích vôn cùng chung mưu tim sự tội. Kinh Thánh nói: Khi Giuđa vừa ăn xong tấm bánh Chúa Giêsu trao cho, “Satan liền nhập vào y” (Ga 13,27).

12

Sự ma quỉ luôn mưu tim cách lôi kéo con ngươi vào đương tội lỗi là điều chắc chắc. Chúa Giêsu phán: “Simon, Simon, kia Satan đã xin được sàng anh em như ngươi ta sàng gạo” (Lc 22,31).

Chính thánh Phêrô sau này cũng đã trải qua kinh nghiệm đó, nên đã khuyên bảo giáo đoàn minh: “Anh em hãy sông tiết độ và tỉnh thức, vi ma quỉ là thù địch anh em, như sư tử gầm thét, rảo quanh tim mồi cắn xé anh em” (1 Pr 5,8).Trước một nguy cơ đáng sợ như thế đang xảy ra xung quanh chúng ta, chúng ta rất cần đến Đấng cứu độ. Phúc Âm cho thấy Đức Giêsu đã nhiều lần trừ quỉ, và ma quỉ rất sợ Ngài. Chính Ngài là Đấng cứu độ con ngươi khỏi quyền lực ma quỉ.

Yếu tố thứ ba là con ngươi cần được hiệp thông với Thiên Chúa. Hai yếu tô trên chỉ là mặt tiêu cực. Mặt tích cực của ơn cứu độ là được hiệp thông với Thiên Chúa Cha, qua Đức Kitô. Thiên Chúa thương được trinh bày như nguồn sự sông. Chúa Giêsu phán: “Quả thực, Chúa Cha có sự sông nơi minh thể nào, thi cũng ban cho ngươi con được sự sông nơi minh như vậy” (Ga 5,26). Trong bữa tiệc ly, Chúa Giêsu cầu nguyện: “Xin Cha tôn vinh Con Cha, để Con Cha tôn vinh Cha, theo quyền năng đã ban cho Ngươi trên mọi phàm nhân, để Ngươi ban sự sông đơi đơi cho tất cả những ai Cha đã ban cho Ngươi” (Ga 17,2).

Tham dự vào sự sông đơi đơi của Chúa được hiểu là được cứu độ. Vi thế, Chúa Giêsu hay nói về sự tham dự này nơi chính Ngài: “Ta là đương, là sự thực và là sự sông” (Ga 14,6). “Ta đến để họ được sông và sự sông dồi dào” (Ga 10,10). Theo chính Chúa Giêsu giải thích, thi tham dự sự sông của Chúa là nhận biết Thiên Chúa. Trong bữa tiệc ly

13

Ngài nói với Chúa Cha: “Sự sông đơi đơi, đó là nhận biết Cha, Thiên Chúa duy nhất và chân thật, và nhận biết Đấng Cha đã sai đến là Giêsu Kitô” (Ga 17,3).

Theo Kinh Thánh, nhận biết Chúa thương mang một ý nghĩa riêng biệt, đó là tiếp xúc trực tiếp với Ngài, đón nhận Ngài, dấn thân theo Ngài, chọn Ngài một cách dứt khoát như chọn sự sông.

Như thế nhận biết Chúa cũng là một cách xin vâng trọn vẹn ơn gọi Chúa gởi đến cùng với mọi trách nhiệm đi kèm ơn gọi đó. Nhận biết Chúa là chọn điều Chúa chọn, nghĩ điều Chúa nghĩ, muôn điều Chúa muôn, cảm điều Chúa cảm. Nhận biết Chúa như thế là một cách cảm nghiệm được sự Chúa ở bên minh, ở trong minh, ở với minh. Ngài sông động như một tinh yêu tác tạo và cứu độ, an ủi và đỡ nâng.Ba yếu tô tôi vừa nêu lên chắc chắn còn nhiều thiếu sót. Nhưng tôi hy vọng, với ơn Chúa, những ngươi thiện chí sẽ có thể dùng như một gợi ý đơn sơ dễ hiểu, để đi vào Mùa Chay theo phương hướng rõ ràng. Họ sẽ cầu nguyện, sám hôi, hãm minh, sửa tính theo ý Chúa một cách có ý thức hơn.

Tôi cầu mong: Những tâm hồn bé nhỏ, con cái Đức Mẹ, trong Năm Mân Côi này, sẽ đáp ứng lơi kêu gọi của Đức Giáo Hoàng, biến Mùa Chay này thành khí cụ binh an, mang ơn cứu độ đến cho một mảng lớn nhân loại, đầy những xung khắc, đầy những sợ hãi, đầy những bất ôn, đầy những ảo tưởng đang chuẩn bị cho những chết chóc tang thương và những hận thù sâu sắc lâu dài.

14

4. Bụi troHôm nay, khi bỏ tro trên đầu chúng ta, vị linh mục chủ sự đọc:

- Hơi ngươi, hãy nhớ minh là bụi tro, một mai ngươi sẽ trở về bụi tro.

Cũng một lơi ấy được lặp lại cho mọi ngươi, không phân biệt nam nữ, tuôi tác và địa vị.Trong ngày đăng quang, trước đông đảo quần chúng từ khắp nơi kéo về công trương thánh Phêrô, vị Hồng Y niên trưởng tiến tới trước mặt Đức Tân Giáo Hoàng, tay cằm một miếng vải mỏng, vừa đôt vừa nói:

- Thưa Đức Thánh Cha, mọi chức sang quyền trọng cũng sẽ qua đi như thế.

Đó là một sự thật, mà không ai có quyền chôi cãi.

Ngoài nghĩa địa có biết bao nhiêu ngôi mộ, cái thi to, cái thi nhỏ, cái thi đơn sơ một nắm đất, cái thi được xây cất lộng lẫy như một biệt thự, nhưng bên trong cũng chỉ là xương khô và tro bụi. Ngươi đi trước thế nào, thi chúng ta những kẻ đi sau cũng thế, một ngày kia chúng ta sẽ phải cúi đầu vâng theo định luật chung ấy mà thôi:

- Danh vọng là mây khói và con ngươi là bụi tro.

Bởi đó chúng ta phải nhin rõ con ngươi bởi đâu mà đến và rồi sẽ đi về đâu? Mục đích của cuộc đơi chúng ta là gi?Đức tin trả lơi cho chúng ta rằng: cuộc đơi là một chuyến đi tim về cùng Thiên Chúa, mục đích cuôi cùng của chúng ta phải là chính Thiên Chúa. Và để chuẩn bị cho cuộc gặp gỡ định mệnh này, Giáo Hội trong mùa chay luôn kêu gọi chúng ta hãy hy sinh hãm minh và làm việc lành phúc đức, đó là những cái chúng ta có thể đem theo trong cuộc hành trinh cô đơn là cái chết.

15

Tuy nhiên, trong khi chấp nhận hy sinh hãm minh và làm việc lành phúc đức, chúng ta cần phải tránh đi thói kiêu căng và háo danh. Có nghĩa là chúng ta phải âm thầm và kín đáo, để chỉ minh Chúa biết và Ngài sẽ ân thưởng bội hậu cho chúng ta mà thôi.

Jacopone là một luật sư nôi tiếng, trong cuộc chạy đua vào thượng viện, ông trúng ghế nghị sĩ. Vào ngày ăn khao, đang lúc xem trinh diễn văn nghệ thi rạp hát bị sụp đô, khiến bà Jacopone bị vùi dưới đông gạch vụn. Ngươi ta phải đào bới mãi mới kéo được bà lên. Khi ấy bà đã bị thương nặng và đang thoi thóp gần chết. Lúc bấy giơ ngươi ta mới khám phá ra, bên trong chiếc áo dạ hội, bà mặc một chiếc áo nhặm, kết bằng lông ngựa cứng.

Ông Jacopone phàn nàn trách bà là đã đày đoạ thân xác, nhưng bà trả lơi:

- Tôi khuyên răn mà ông không nghe. Ông vẫn cứ sông bê tha. Vi thế, tôi mặc áo này, để hy sinh và cầu nguyện cho ông.

Bà đã hy sinh hãm minh một cách âm thầm lặng lẽ để cầu nguyện cho ông và chỉ có một minh Chúa hay biết mà thôi.Việc bỏ tro trên đầu nhắc cho chúng ta nhớ rằng minh chỉ là tro bụi, nhưng đừng trở về bụi tro với hai bàn tay trắng.

Bởi đó, ngay từ giây phút này chúng ta hãy lo thực thi tinh bác ai yêu thương, nhơ đó chúng ta sẽ được Chúa đón nhận vào quê hương nước trơi. Bởi vi, đứng trước cái chết thi: Những gi chúng ta ta có hôm nay, ngày mai sẽ thuộc về ngươi khác. Những gi chúng ta mua sắm hôm nay, ngày mai ngươi khác sẽ hưởng dùng. Chỉ những gi chúng ta cho đi mới mãi mãi thuộc về chúng ta mà thôi.

16

5. Hoán cải (Trích trong Sợi Chỉ Đỏ)

Có hai anh em ruột kia rất thương nhau, thông cảm nhau, và cùng có một mơ ước cao đẹp là sẽ sông một cuộc đơi hết sức thánh thiện.

Lớn lên, ngươi anh cưới vợ, sinh con, chăm chỉ làm ăn và cũng không quên những bôn phận đạo đức hàng ngày. Còn ngươi em thi đi tu, thành một thầy dòng ngày ngày đi khắp nơi giảng đạo và giúp đỡ những ngươi nghèo.

Rồi một ngày kia ngươi em làm thầy dòng trở về quê thăm lại anh minh. Hai anh em nói chuyện với nhau thật nhiều về cuộc sông và tâm tư của minh. Ngươi anh khám phá ra rằng ngày xưa hai anh em tâm đầu ý hiệp như thế, mà sao bây giơ lại khác nhau quá xa: ngươi em thi vẫn thích thánh thiện như xưa và còn thánh thiện hơn xưa nữa, còn minh thi sao quá tầm thương không còn chút mơ ước nào về lý tưởng thánh thiện ngày xưa nữa.

Ngươi anh tim đến một vị ẩn sĩ để hỏi cho biết nguyên do sự khác biệt ấy. Vị ẩn sĩ không trả lơi thẳng mà dùng những hinh ảnh thiên nhiên để giải thích cho anh:

- Trước tiên là đám mây trên trơi: thương thương bầu trơi ngày nào cũng có những đám mây, nhưng không có đám mây ngày nào giông đám mây ngày trước. Cũng là mây, nhưng mây ngày nay khác mây ngày hôm qua.

- Kế đến là một cái cây xanh: nó vẫn luôn luôn là cây thông xanh ri, nhưng năm trước nó nhỏ hơn, năm nay nó đã lớn hơn và cao hơn một tí, năm sau nó sẽ lớn và cao hơn tí nữa. Có nhiều cái lá của năm trước mà năm nay không còn, và có nhiều chiếc lá của năm nay

17

sẽ rụng vào năm tới để thay bằng những chiếc lá khác.

- Và sau cùng chính là thân xác con ngươi: các tế bào trong thân xác con ngươi luôn luôn thay đôi: có cái chết đi và có cái sinh ra thêm. Khoa học tính rằng cứ sau 7 năm thi thân xác ta hoàn toàn đôi mới không còn một tế bào nào của 7 năm trước đây nữa: sợi tóc, móng tay, làn da của ta năm nay hoàn toàn không chứa một tế bào nào của sợi tóc, móng tay và làn da của 7 năm trước.

Và tới lúc đó vị ẩn sĩ mới kết luận: tâm hồn con ngươi cũng thế: muôn lớn lên, muôn tươi trẻ mãi, muôn hăng say sinh động thi mỗi ngày cũng phải bỏ những yếu tô xấu và đồng thơi thu vào những yếu tô tôt. Không đào thải đi và không thu nhận vào thi nó sẽ chết khô như một thân cây chết cứng chứ không còn là một thân cây sông động vươn lên nữa. Cái diễn trinh đào thải và tiếp nhận ấy chính là cuộc hoán cải, cần phải hoán cải liên tục. Sở dĩ ngươi anh cảm thấy minh tầm thương, khô cằn vi anh ta bấy lâu nay đã tự mãn với những cái minh đang có, không muôn bỏ đi cái nào và cũng không mong thu thêm cái nào nữa.

Câu chuyện tới đây kể ra cũng đủ kết thúc. Nhưng ngươi anh còn muôn tim hiểu rõ ràng hơn nên hỏi tiếp:

- Làm thế nào để loại bỏ những cái xấu trong tôi? Nó nhiều quá và nó đã bám quá chặt vào con ngươi tôi? Vị ẩn sĩ trả lơi: quan hệ nhất là đức tin và tư tưởng: tuy đơi minh có nhiều tội lỗi, nhưng ta đừng quá chú ý tới nó, đừng để minh bị nó ám ảnh, đừng nghĩ nhiều tới nó. Nếu lỡ phạm tội hãy sám hôi, tin tưởng vào sự tha thứ của Chúa, rồi bỏ quên nó đi, phải coi thương nó. Đầu óc minh sẽ được thanh thản khỏi những điều xấu.

18

- Còn làm thế nào để thu nhận những điều tôt, ngươi anh hỏi tiếp? Vị ẩn sĩ cũng trả lơi: cũng quan trọng ở đức tin và tư tưởng: phải quí chuộng những điều tôt, phải luôn nghĩ tới nó, phải để cho nó ám ảnh tâm trí minh và phải mơ ước thực hiện cho kỳ được những điều tôt, và tin rằng Thiên Chúa sẽ giúp minh thực hiện được.

Ngươi anh trong câu chuyện trên phản ảnh tâm trạng của chúng ta:

- Cuộc sông của chúng ta có thể nói là cứ mãi mãi ở thế binh binh: chúng ta không đến nỗi xấu lắm mà cũng không được tôt lắm. Cái thế linh binh đó khiến chúng ta giông như một thân cây bị chai: không chết khô mà cũng không có sức sông vươn lên.

- Tại vi mỗi ngày chúng ta không biết cô gắng loại bớt khỏi ta những gi là xấu, là khuyết điểm, là tội lỗi và đồng thơi cũng không cô gắng đón nhận những gi là tôt, là cao, là lý tưởng hơn. Nghĩa là vi chúng ta không chú ý thực hiện sự hoán cải hằng ngày cho nên hết ngày này sang ngày khác cuộc đơi của chúng ta vẫn cứ chai li, tầm thương, vô vị.

- Muôn cho cuộc sông có đà vươn lên thi phải thực hiện sự hoán cải ấy:

Mỗi ngày loại dần những cái xấu bằng cách đừng nghĩ tới nó, đừng tiếp xúc với nó, đừng mơ tưởng tới nó.Mỗi ngày đón nhận thêm những điều tôt bằng cách đi tim nó, chú trọng tới nó, mơ ước nó và cô gắng chiếm đoạt nó.Bấy nhiêu thôi xét ra cũng đủ là một chương trinh dài hạn cho chúng ta chẳng những trong mùa chay này mà còn trong suôt cả cuộc đơi chúng ta.

19

6. Ăn chay cách nào mới đẹp lòng Thiên Chúa?- JKNCâu hỏi gợi ý:

1. Trong các tôn giáo, đặc biệt trong Kitô giáo, ăn chay có những ý nghĩa và tác dụng nào?

2. Ăn chay như thế nào mới đẹp lòng Thiên Chúa? Mới đem lại ích lợi đích thực cho tâm linh ta? Hinh thức ăn chay và tinh thần chay tịnh, cái nào quan trọng hơn?

3. Tại sao nên ăn chay và cầu nguyện một cách kín đáo?

Suy tư gợi ý:1. Ăn chay trong đời sống tâm linh và tôn giáoBất kỳ tôn giáo nào cũng đề cao việc ăn chay và cầu nguyện, vi ăn chay và cầu nguyện có nhiều tác dụng tôt đẹp về mặt tâm linh.

a. Trước hết, ăn chay - thương đi đôi với hãm minh - là để tỏ lòng thông hôi và đền tội, làm hoà với Thiên Chúa, quyết tâm trở về với đương ngay nẻo chính, với công lý và tinh thương. Câu chuyện thành Ninivê là một điển hinh (x. Gn 3,1-10). Đây là một thành phô tội lỗi, Thiên Chúa dự định trừng phạt bằng cách phá huỷ thành. Dân thành biết vậy nên đồng lòng ăn chay và quyết tâm thông hôi. Vi thế, Thiên Chúa đã từ bỏ dự định phá huỷ thành ấy.

b. Ăn chay - phôi hợp với những việc thực thi công binh và bác ái - là một cách thể hiện lòng yêu mến Thiên Chúa và tha nhân, muôn chia sẻ những nỗi thông khô mà Đức Giêsu hay ngươi nghèo, ngươi bị áp bức phải chịu. Đây là một việc làm rất đẹp lòng Thiên Chúa. Ngươi ăn chay nên dùng tiền tiết kiệm được do việc ăn chay để thực hành đức ái: giúp đỡ ngươi nghèo túng, ủng hộ những việc làm từ thiện, những công trinh cải thiện xã hội hoặc Giáo Hội…

20

c. Ăn chay - phôi hợp với cầu nguyện, tĩnh tâm, chiêm niệm - để có một sức mạnh tâm linh. Khi ăn chay, ta phải chông lại sự đòi hỏi của bản năng thèm ăn, nhơ đó sự tự chủ lên cao, sức mạnh tâm linh cũng tăng lên. Ăn chay cũng lôi kéo ơn Chúa và sức mạnh thần linh xuông trên ta. Nhơ đó ta có thể thực hiện những việc làm hay những tiến bộ về tâm linh. Điều đó được Đức Giêsu đề cập đến qua câu nói: «Giông quỷ này không chịu ra, nếu ngươi ta không ăn chay cầu nguyện» (Mt 17,21). Vi để trừ quỉ, cần có một sức mạnh tâm linh rất cao, tức sự thánh thiện, và để đạt được sức mạnh ấy, ăn chay cầu nguyện là một phương cách hữu hiệu.

Chính Đức Giêsu đã ăn chay 40 đêm ngày trước khi bắt đầu cuộc đơi công khai của minh. Đó là một mẫu gương cho ta: khi bắt đầu thực hiện hay quyết định một việc gi quan trọng về tâm linh, ta nên ăn chay và cầu nguyện để được nhiều ơn Chúa hầu quyết định sáng suôt và thực hiện công việc có hiệu quả.

2. Tinh thần chay tịnhCôt yếu của việc ăn chay không hệ tại việc nhịn ăn, kiêng ăn hay ăn ít đi, mà hệ tại tinh thần mà việc ăn chay muôn biểu lộ. Ăn chay chỉ là một hinh thức cụ thể để biểu lộ tâm tinh bên trong: thông hôi, muôn đền tội, quyết tâm trở về với Thiên Chúa, hay muôn thể hiện tinh thần bác ái, thông cảm với những ngươi đau khô, hay muôn tăng cương sức mạnh tâm linh… Nếu không có những tâm tinh bên trong ấy làm nội dung, thi việc ăn chay chỉ là một hinh thức trông rỗng, không có giá trị trước mặt Thiên Chúa. Ngôn sứ Giêrêmia cho biết Thiên Chúa không đoái hoài đến việc ăn chay theo kiểu thuần hinh thức ấy: «Chúng có ăn chay, cầu khẩn, Ta

21

cũng chẳng thèm nghe tiếng; có dâng lễ toàn thiêu và lễ phẩm, Ta cũng chẳng tỏ lòng xót thương» (Gr 14,12).

Như vậy ăn chay côt yếu là một việc làm trong nội tâm, không ai thấy được hơn là việc thể hiện ra bên ngoài ai cũng thấy được. Điều này phù hợp với lơi khuyên của Đức Giêsu trong bài Tin Mừng hôm nay: «Khi ăn chay, hãy rửa mặt cho sạch, chải đầu cho thơm, để không ai thấy là anh ăn chay ngoại trừ Cha của anh». Ngôn sứ Giôen trong bài đọc 1 hôm nay cũng nhấn mạnh cái côt tuỷ bên trong của việc chay tịnh: «Đừng xé áo, nhưng hãy xé lòng. Hãy trở về cùng Đức Chúa là Thiên Chúa của anh em» (Ge 2,13). Điều quan trọng là trở về với Thiên Chúa hơn là ăn chay bên ngoài.

Ngôn sứ Isaia lại nhấn mạnh đến côt lõi của việc ăn chay là tinh thần yêu thương và tôn trọng công lý, chứ không phải là hinh thức khô chế bên ngoài: «Này, ngày ăn chay, các ngươi vẫn lo kiếm lợi, vẫn áp bức mọi kẻ làm công cho minh. Này, các ngươi ăn chay để mà đôi co cãi vã, để nắm tay đánh đấm thật bạo tàn. Chính ngày các ngươi muôn ăn chay để tiếng các ngươi kêu thấu trơi cao thẳm, thi các ngươi lại ăn chay không đúng cách. Phải chăng đó là cách ăn chay mà Ta ưa chuộng trong ngày con ngươi phải thực hành khô chế? Cúi rạp đầu như cây sậy cây lau, nằm trên vải thô và tro bụi, phải chăng như thế mà gọi là ăn chay trong ngày các ngươi muôn đẹp lòng Đức Chúa? Cách ăn chay mà Ta ưa thích chẳng phải là thế này sao: mở xiềng xích bạo tàn, tháo gông cùm trói buộc, trả tự do cho ngươi bị áp bức, đập tan mọi gông cùm? Chẳng phải là chia cơm cho ngươi đói, rước vào nhà những ngươi nghèo không nơi trú ngụ; thấy ai minh trần thi cho áo che thân, không ngoảnh mặt làm ngơ trước ngươi anh em côt nhục?» (Is 58,3-7). Như vậy, ăn chay bằng những việc làm bác ái, bằng việc lên

22

tiếng cho công lý, để đập tan những bất công, để bênh vực kẻ nghèo khô, sông ngoài lề xã hội, những kẻ bị áp bức, thi thực tế và đẹp lòng Thiên Chúa hơn là việc nhịn ăn một cách hinh thức.

Nói như thế không có nghĩa là không cần ăn chay mà chỉ cần đôi xử với nhau cho có tinh nghĩa, hay chỉ cần thực hiện công lý và bác ái thôi. Thiên Chúa muôn rằng «các điều này vẫn cứ phải làm, mà các điều kia thi không được bỏ» (Mt 23,23). Vi hinh thức và nội dung phải đi đôi với nhau: hinh thức đòi buộc phải có nội dung, nhưng nội dung cũng đòi hỏi phải có hinh thức. Vi thế, khi ăn chay, chúng ta vừa nhịn ăn hoặc ăn ít để thực hiện mặt hinh thức, mà vừa phải có những tâm tinh thâm sâu bên trong, được thể hiện cụ thể bằng việc thực thi công bằng và bác ái để thực hiện mặt nội dung. Tuy nhiên, ta cần biết là tâm tinh thâm sâu bên trong làm cho hinh thức thể hiện bên ngoài có giá trị. Nếu chỉ có hinh thức bên ngoài, thi hinh thức đó hoàn toàn vô giá trị.

3. Ăn chay và cầu nguyện một mình với Thiên ChúaTrong bài Tin Mừng hôm nay, Đức Giêsu nhấn mạnh đến sự kín đáo khi ăn chay và cầu nguyện. Ăn chay và cầu nguyện là những hành vi đôi thoại với Thiên Chúa, vi thế, nó cần được thực hiện một cách riêng tư, trong thầm lặng với Ngài. Nó củng cô tinh thân hay sự thân mật giữa ta với Thiên Chúa. Thật ngược đơi và quái dị nếu sự thân mật riêng tư giữa vợ chồng hay bạn bè với nhau lại được phơi bày ra trước mặt mọi ngươi. Cũng vậy, sự thân mật riêng tư giữa ta với Thiên Chúa thi chỉ nên giữa Thiên Chúa với ta biết với nhau, không nên cô ý thực hiện trước công chúng để ai cũng biết. Cô ý ăn chay và cầu nguyện trước mặt mọi ngươi thi đó không còn là sự đôi thoại thật sự với Thiên Chúa nữa,

23

mà nó đã bị biến chất thành một hành vi đóng kịch. Như thế có khác gi hai ngươi hôn nhau để ngươi khác chụp hinh.

Càng muôn cho mọi ngươi thấy tinh yêu riêng tư của minh thi tinh yêu ấy chỉ là «tinh yêu biểu diễn», «có vẻ yêu thương», mang nặng tính hinh thức và giả dôi, chứ không phải tinh yêu đích thực. Chỉ những ngươi đạo đức giả mới thích biểu diễn việc ăn chay và cầu nguyện của minh trước mặt ngươi khác. Trái với tinh thần giả hinh ấy, Đức Giêsu khuyên ta nên cô ý dấu không cho ngươi khác biết minh ăn chay, thậm chí nên đánh lạc hướng để ngươi khác không thể đoán ra hay nghi ngơ minh ăn chay: «Khi ăn chay, nên rửa mặt cho sạch, chải đầu cho thơm, để không ai thấy là anh ăn chay ngoại trừ Cha của anh, Đấng hiện diện nơi kín đáo».

CẦU NGUYỆNLạy Cha, hôm nay là ngày mở đầu mùa Chay, Cha muôn con ăn chay trong mùa này như thế nào? Suy gẫm lơi của ngôn sứ Isaia, con biết rằng lôi ăn chay mà Cha thích nhất nơi con, đó là con biết quan tâm đến hạnh phúc và đau khô của tha nhân, đến những vấn đề xã hội, đến những ngươi nghèo khô, ngươi bị áp bức chung quanh con. Cha muôn con ăn chay bằng cách làm một điều gi đó thật cụ thể và thực tế để những ngươi đang đau khô ấy được hạnh phúc hơn, giảm được phần nào đau khô của minh. Cha muôn con ăn chay bằng cách nỗ lực làm cho xã hội trở nên công bằng và tôt đẹp hơn, bằng sự lên tiếng, can thiệp, hỗ trợ… trong khả năng của minh. Xin cho con quảng đại và can đảm thực thi tinh thần ăn chay ấy trong mùa chay này, để chuẩn bị đón mừng mầu nhiệm Vượt Qua của Đức Giêsu, Con Cha trong những tháng sắp tới. Amen.

24

7. Hãy xé lòng - ĐTGM. Ngô Quang KiệtMột vị ẩn tu sông đơn độc trên ngọn núi cao. Ngày đêm ông ăn chay cầu nguyện. ông ăn chay rất nghiêm ngặt và cầu nguyện rất tha thiết. Để thưởng công, Chúa cho xuất hiện một ngôi sao trên đầu núi. Khi ông ăn chay và cầu nguyện ít, ngôi sao mơ đi. Khi ông ăn chay nhiều và cầu nguyện nhiều thi ngôi sao càng sáng lên. Một hôm ông muôn leo lên đỉnh cao nhất của ngọn núi. Khi ông chuẩn bị lên đương thi một bé gái trong làng đến thăm và ngỏ ý muôn đi cùng ông. Thày trò hăng hái lên đương. đương càng lên càng dôc dác khó đi. Mặt trơi càng lúc càng nóng gắt. Cả hai thày trò ướt đẫm mồ hôi và cảm thấy khát nước. Nhưng không ai dám uông. Em bé không dám uông trước khi thày uông. Vị ẩn tu không dám uông vi sợ mất công phúc trước mặt Chúa. Nhưng nhin thấy bé gái mỗi lúc mệt thêm, thày ẩn tu thấy thương, nên mở nước ra uông. Lúc ấy cô bé mới dám uông. Uông nước xong, cô bé mỉm cươi rất tươi và cám ơn thày. Thày ẩn tu len lén nhin lên đầu núi. Thầy sợ ngôi sao biến mất vi thày đã không biết hãm minh. Nhưng lạ chưa, trên đầu núi thày thấy không phải một mà có đến hai ngôi sao xuất hiện. Thi ra, để thưởng công vi thày biết nghĩ đến ngươi khác, Chúa đã cho xuất hiện một ngôi sao nữa, sáng không kém gi ngôi sao kia.

Mùa chay được mở đầu bằng nghi thức xức tro và một ngày ăn chay kiêng thịt. Có lẽ có nhiều ngươi thắc mắc tại sao ngày xưa ngươi Do Thái rắc đầy tro trên đầu, ngồi cả trên đông tro, mà ngày nay ta chỉ xức một chút ít tro, và tại sao ngày xưa ăn chay trong bôn mươi ngày, mà ngày nay chỉ còn ăn chay có 2 ngày Thứ Tư lễ Tro và Thứ Sáu tuần thánh? Thưa vi Giáo hội muôn ta càng ngày càng đi vào tinh thần hơn là chỉ giữ hinh thức bên ngoài.

25

Mục đích của Mùa Chay là giúp ta trở về với Chúa và với anh em bằng sám hôi nhin nhận tội lỗi của chính minh. Việc xức tro, ăn chay, cầu nguyện, làm việc thiện, chỉ là những phương tiện.

Xức tro là để tỏ lòng sám hôi. Xức nhiều tro mà trong lòng không thật tinh sám hôi thi có ích gi. Ngày nay, Giáo hội chỉ dùng một chút tro tượng trưng để nhắc nhớ ta. Xức tro trên đầu không quan trọng bằng xức tro trong tâm hồn. Hãy xức tro vào tâm hồn để ta thấy tâm hồn minh đã ra hoen ô vi tội lỗi. Hãy xức tro vào tâm hồn để ta thấy rõ ta đã bôi tro trát trấu vào khuôn mặt Thiên chúa, làm lem luôc khuôn mặt Giáo hội, làm ô danh cho đạo thánh của Chúa. Hãy xức tro vào tâm hồn để ta thấy rõ ta đã làm cho môi quan hệ với tha nhân bị vẩn đục vi những tham vọng, những ích kỷ, những nhỏ nhen của ta. Hãy xức tro vào tâm hồn để lòng ta xót xa, đau đớn, hôi hận vi những tội lỗi đã phạm.

Ăn chay không phải là một hinh thức làm cho qua lần, chiếu lệ. Ăn chay không phải chỉ là nhịn ăn một hai bữa cơm. Ăn chay có mục đích nhắc nhớ ta hãy biết hãm dẹp thân xác, hãm dẹp những tính mê tật xấu, hãm dẹp những gi làm mất lòng Chúa và làm phiền lòng anh em. Giáo hội giản lược việc ăn chay vào 2 ngày trong một năm, không phải vi coi nhẹ việc ăn chay, nhưng vi Giáo hội muôn tránh thái độ ăn chay hinh thức, để tập trung vào việc ăn chay trong tâm hồn. Nhịn ăn một bát cơm không bằng nhịn nói một lơi có thể làm buồn lòng ngươi khác. Nhịn ăn một miếng thịt không bằng nhịn đi một cử chỉ xúc phạm đến anh em. Nhịn một bữa cơm ngon không bằng nhương nhịn, tha thứ, làm hoà với nhau. Kềm chế cơn đói không bằng kềm chế cơn nghiện rượu, nghiện ma tuý, nghiện cơ bạc. Kềm chế cơn khát không bằng kềm chế dục vọng, tính tham lam, thói kiêu ngạo.

26

Chính vi thế mà tiên tri Dô-el đã kêu gọi dân chúng: "Hãy xé lòng chứ đừng xé áo". Ngươi Do thái có tục lệ khi ăn chay, thông hôi thi xé áo ra. Đó là một hinh thức biểu lộ sự thông hôi. Điều quan trọng là có tâm hồn thực sự sám hôi. Xé áo không bằng xé lòng ra khỏi những tham lam, bất công. Xé áo không bằng xé lòng ra khỏi thói lươi biếng, khô khan, nguội lạnh. Xé áo không bằng xé lòng ra khỏi những dính bén trần tục. Xé áo không bằng xé lòng ra khỏi thói gian dôi, giả hinh. Chỉ khi thực sự xé lòng ra như thế, ta mới gạt bỏ được những chướng ngại ngăn cản ta đến với Chúa. Chỉ khi thực sự xé lòng ra như thế, ta mới đến gần Chúa, sông tinh thân mật với Chúa, hưởng được tinh yêu thương của Chúa.

Để ăn chay trong tinh thần và để thực sự hướng về tha nhân, nhiều nước trên thế giới đã biến việc ăn chay thành những hành động bác ái cụ thể. Mỗi ngày trong mùa chay, họ bớt chi tiêu một chút, gửi tiền tiết kiệm giúp những nơi nghèo khô, bị thiên tai. Nhơ thế, việc ăn chay của họ không còn là hinh thức, nhưng là những hi sinh thực sự và trở nên những việc làm đầy tinh bác ái huynh đệ.

Bây giơ thi chúng ta đã hiểu thế nào là ăn chay và sám hôi đẹp lòng Chúa. Mỗi ngươi hãy tự đặt ra cho minh, cho gia đinh minh một chương trinh sông Mùa Chay. Ước gi mùa Chay năm nay sẽ là khởi điểm của một đơi sông mới, giúp mỗi ngươi chúng ta thực sự thay đôi đơi sông, mến Chúa hơn, yêu ngươi hơn.

Lạy Chúa, xin thương xót con, vi con là kẻ tội lỗi. Amen.

27

8. Chú giải của Fiches DominicalesCHIA SẺ, CẦU NGUYỆN, CHAY TỊNH

VÀI ĐIỂM CHÚ GIẢI:Trong 5 phản đề liên tiếp. Đức Giêsu đề cao công chính mới chông lại "sự công chính của các kinh sư và Pharisêu". Trong bản văn sử dụng cho Thứ Tư Lễ Tro, Đức Giêsu đề cập đến 3 cột trụ chông đỡ lòng đạo hạnh nơi ngươi Do Thái cũng như nơi các tôn giáo khác: bô thí, ngày nay ta gọi là chia sẻ (câu1-4),cầu nguyện (câu5-6) và chay tịnh (câu16-l8)

Thay vi miệt thị những việc đạo đức ấy, Đức Giêsu, trước khi xem xét từng việc, đã chỉ ra tinh thần phải có khi thực hành: "nếu các ngươi muôn trở nên công chính, hãy tránh phô trương trước mặt ngươi đơi để được chú ý". Sự công chính đích thực hệ tại hiệu chính " theo thánh ý Thiên Chúa. Chỉ có Thiên Chúa biết rõ thâm tâm con ngươi.

1. Sự chia sẻ dưới ánh mắt Chúa ChaClaude Tassin giải thích: “Là một cơ chế quan trọng trong đạo Do Thái, sự bô thí vẫn giữ vị trí cứu trợ trong xã hội hiện đại, bày tỏ tinh huynh đệ mà giao ước đòi hỏi. Việc cứu trợ ngươi nghèo có hiệu quả tẩy xoá tội lỗi (Tb 1..,9), có giá trị như lễ hy sinh” (Hc 4,6; 7,10). Tin Mừng theo thánh Mátthêu, Centurion, 1991, trg 72).

Đức Giêsu không bài bác linh đạo này, nhưng Ngươi tô cáo tính cách phô trương khi thực hành. Bô thí không phải “để được ngươi đơi ca tụng" cũng không phải để trinh diễn (đó là ý nghĩa chính xác của từ "giả hinh"), nhưng phải làm "kín đáo, chỉ minh Chúa biết vi chỉ minh Ngươi có thẩm quyền

28

xét định giá trị của việc làm này: "Cha ngươi thấy rõ những gi ngươi làm trong kín đáo: ngươi sẽ thưởng công ngươi".

Đức Cha Daloz cảm nhận: "Môi nguy hiểm mà Đức Giêsu khuyên ta tránh xa... đó là chú ý tới bên ngoài, tới những gi phô trương - đó không phải là môi nguy tưởng tượng ngay cả đôi với thơi nay, dưới những hinh thức mới... Sự vô vị lợi, sự kín đáo không còn dễ giữ trong các cộng đoàn của Giáo Hội cũng như đong các hiệp hội đơi: là hội viên, là hội trưởng, là ngươi tô chức ta đã chẳng bị cám dỗ qui về minh tất cả những dịch vụ, những công tác mà trong đó ta đã quảng đại phục vụ sao? Và ta đã chẳng bị cám dỗ khẳng định trước mặt ngươi đơi những quyền lợi, những giá trị: của minh sao?... Nhưng Đức Giêsu đã nói: "Thật vậy ta bảo các ngươi, họ đã nhận được phần thưởng rồi".

Điều ta không tim giữ cho ta, Thiên Chúa mới tiếp nhận được. Vấn đề này không liên hệ gi tới lòng quảng đại... Cử chỉ chia sẻ mang trọn vẹn ý nghĩa trong tinh yêu cho không. Chỉ có Chúa mới có thể tính sô được tinh yêu, vi thước đo tinh yêu, là vô tận".

2. Lời cầu nguyện dưới ánh mắt Chúa Cha.Cũng vậy, kinh nguyện đừng làm như "trinh diễn" "để phô trương với ngươi đơi", nhưng là để ngỏ lơi với "Cha, Đấng ngự trong nơi kín đáo": "Cha ngươi thấy tất cả những gi ngươi làm trong kín ẩn: Ngươi sẽ thưởng công ngươi". Đức Cha Daloz nói tiếp: "Đức Giêsu không ngừng mơi gọi ta hãy trở về với sự chân thực của tâm hồn, với nội tâm”.

Hãy sử dụng các phương tiện nhưng đừng làm tôn hại cuộc gặp gỡ sâu xa, cá nhân với Chúa Cha.. Vi việc gặp gỡ Thiên Chúa rất trọng đại, nên Đức Giêsu muôn ta tránh xa nguy cơ

29

thay thế ánh mắt Thiên Chúa bằng ánh mắt ngươi đơi. Cầu nguyện "cho ngươi đơi thấy", thay vi cầu nguyện với Cha "Đấng thấy rõ trong nơi kín ẩn", đó là hạ giá lơi cầu nguyện, là đi trệch khỏi mục tiêu. Là một hinh thức tôn thơ ngẫu tượng khi lơi cầu nguyện của ta thay hướng về Chúa lại qui về lợi lộc riêng tư của minh" (Sđd., trg 66).

3. Việc chay tịnh dưới ánh mắt Chúa Cha.Còn về việc chay tịnh, Claude Tassin chú giải: "Căn bản đó là một dấu chỉ tang tóc. Chẳng hạn ta chay tịnh nhân ngày tưởng niệm Đền thơ bị tàn phá. Tuy nhiên, ngươi Do Thái sùng tín còn biết đến một nguyên nhân tang tóc trầm trọng hơn một tai hoạ cho cả dân tộc, đó là tội lỗi, cái chết thực sự của môi liên hệ sinh tử với Thiên Chúa... Những ngươi sùng tín gia tăng việc chay tịnh sám hôi. Vi thế, những ngươi biệt phái ăn chay mỗi tuần 2 lần. Họ còn thêm thắt những dấu hiệu cho tăng phần thảm não: Không tắm rửa, không xức thuôc thơm" (Sđd, trg 77).

Đức Giêsu không chôi bỏ giá trị của những hinh thức ấy. Nhưng Ngươi cảnh giác các môn đệ trước những thực hành phô trương. Chay tịnh là đúng, nhưng không phải để cho ngươi khác trầm trồ thán phục và "phô trương cho mọi ngươi" biết là ta ăn chay, mà là chay tịnh dưới ánh mắt Chúa Cha, phó thác tất cả cho Ngươi: “Cha ngươi Đấng thấy tất cả những gi ngươi làm trong nơi kín ẩn: Ngươi sẽ thưởng công ngươi”.

Một lần nữa, khi tương thuật những lơi nói của Đức Giêsu, Matthêu muôn cảnh cáo các Kitô hữu trung thành với những thực hành đạo đức mà ngài không phản đôi, đừng tim xây dựng danh giá cho bản thân mà hãy phó thác cho sự chứng nhận duy nhất của Chúa Cha.

30

Đức cha Daloz còn trấn an rằng: "Nguy cơ giả hinh ít đe doạ ta lắm. Để giữ được ý nghĩa đích thực của việc chay tịnh Kitô giáo, cần phải có một loại phân định khác. Giữa một thế giới phức tạp đủ loại tôn giáo và tinh thần thế tục, thái độ đức tin thực sự đòi ta phải minh bạch trong ý nghĩa của việc chay tịnh. Chỉ cần trở về với giáo huấn của Đức Giêsu là đủ: Việc chay tịnh mà Ngươi đề cập ở đây trước hết không phải là thanh tẩy hay giải phóng cá nhân, là nỗ lực hay khô hạnh nhằm tiến xa hơn trong việc chế ngự bản thân. Cũng không phải là giải phóng tinh thần nhơ chế ngự thân xác, để ta có thể chiêm ngắm rõ hơn cái thực tại thần linh. Đức Giêsu cũng không trinh bày việc chay tịnh như một phương tiện bày tỏ tinh liên đới với những ai đói khát, hay. nhịn ăn bớt uông để chia sẻ. Tất cả những điều đó đều tôt và hữu ích, Giáo Hội, phụng vụ và các tác giả đạo đức vẫn khuyên ta nên làm... Việc chay tịnh đích thực đưa ta ra khỏi chính minh, bóc ta trần trụi trước mặt Thiên Chúa. Đó không phải là một thành tựu thiêng liêng... Đó là một cách thế giữ ta nghèo nàn trước mặt Thiên Chúa, một hiến dâng chính bản thân nhơ nỗ lực khô hạnh, nhưng trong Thiên Chúa, Đấng ban chính Ngươi cho những ai, dù trong đêm tôi và trần trụi, vẫn yêu mến tin tưởng sông dưới ánh mắt Ngươi mà không tim kết quả... Cũng như lơi cầu nguyện, như việc bô thí, chay tịnh thực sự mà Đức Giêsu mơi các môn đệ thực hành phải diễn ra trong nơi kín ẩn của môi tương giao với Chúa Cha, kín ẩn của đức tin” (sđd, trg 82).

BÀI ĐỌC THÊM1. Mùa chay, thời gian tái thực tập sự tự do đích thực(L Sintas, trong “Lời Chúa để suy niệm và dọn giảng. Năm C". Médiaspaul, trg 145).Mùa Chay là thơi gian thực tập, tái thực tập sự tự đo đích thực. Nếu Giáo Hội đã giảm nhẹ rất nhiều việc đền tội trong Mùa Chay, đó không phải để ta xao lãng việc hôi cải đích

31

thực. Trái lại, Giáo Hội muôn giúp ta sông việc hôi cải dưới ánh mắt Thiên Chúa chứ không phải dưới sự kiểm soát của ngươi khác, cho dù đó là những ngươi anh em trong đức tin. Giáo Hội muôn ta nghe rõ hơn lơi kêu gọi sông tự do mà chỉ có niềm phó thác trọn vẹn trong ánh mắt của Thiên Chúa mới có thể ban cho ta.

2. Hoán cải, thống hối và giao hoà được thực hiện bằng nhiều cách: ("Cử hành việc thống hối và hoà giải", Chalet-Tardy, trg 13).

Dân Thiên Chúa thực hành và hoàn thành việc thông hôi liên lỉ này dưới nhiều hinh thức khác nhau. Hiệp thông sự nhẫn nại của minh vào những đau khô của Đức Kitô (1Pr 4,13), hoàn thành những công trinh của lòng xót thương và của đức bác ái (1 Pr 4,8), khi hoán cải theo Tin Mừng Đức Giêsu Kitô mỗi ngày một hơn, ta trở nên dấu chỉ giữa thế gian về sự hoán cải trở lại với Thiên Chúa. Điều đó Giáo Hội diễn tả qua đơi sông của minh và cử hành trong phụng vụ. Khi các tín hữu quây quần lại tự nhận minh tội lỗi, nài xin sự tha thứ của Thiên Chúa và của anh em, như ta thương làm trong các nghi thức cử hành việc sám hôi, trong việc công bô Lơi Chúa, trong lơi cầu nguyện, trong những phút sám hôi khi cử hành thánh lễ.

Các Kitô hữu được mơi gọi, cả riêng tư lẫn tập thể, đáp lại tiếng gọi của Tin Mừng. Chẳng hạn như: Sự tha thứ cho nhau dưới những hinh thức khác nhau.

- Sự chia sẻ, dưới những hinh thức tương trợ khác nhau, cũng như mọi cô gắng vượt thoát thói ích kỷ của minh.

- Phản đôi bất công và đấu tranh cho sự công binh lớn hơn trong những môi tương quan liên chủ thể và xã hội.

32

- Sự dấn thân tông đồ đòi phải có tinh thần phục vụ và quên minh.

- Cầu nguyện, dấu chỉ niềm hy vọng vào tương lai mà Thiên Chúa mở ra cho ta, vượt qua những đô vỡ và những va chạm.

Tất cả những việc làm trên ngầm chứa sự dấn thân cá nhân của các Kitô hữu. Nhưng cuộc hoán cải và hoà giải mà mà Giáo Hội được mơi gọi thực hiện còn quan trọng hơn cả tông sô những hoán cải cá nhân. Giáo Hội như một thân thể, được kêu mơi thay đôi khuôn mặt và thái độ, trong một sô trương hợp mà những thái độ tập thể của các Kitô hữu đã bị tô cáo. Thật vậy Giáo Hội không thoát khỏi gánh nặng như những phản ứng của các nhóm xã hội: phản ứng co rút lại, phản ứng loại trừ những ngươi yếu ớt, những ngươi sông ngoài lề xã hội. Tiếng gọi của Tin Mừng bị phản chứng mỗi lần ta khép kín cửa lòng trước ngươi nghèo, ngươi bị bỏ rơi.

9. Chú giải của Giáo Hoàng Học Viện Đà LạtLÀM VIỆC THIỆN TRONG ÂM THẦM1. Văn thể của đoạn này có nhiều đặc điểm khiến ta dễ đi sâu vào ý hướng của Chúa Giêsu. Ngài nói ở Ngôi Hai, theo thói quen của các ngôn sứ và hiền nhân. Kiểu xen kẽ sô ít và sô nhiều cũng năng thấy trong những lơi khuyến dụ của Cựu Ước (vd Đnl 4,11). Nó có hai mục đích: nói cho toàn dân và áp dụng cho mỗi thính giả. Ở đây Chúa Giêsu đòi hỏi từng môn đệ một thái độ cá nhân; Ngài đôi chiếu nhóm tín hữu của Ngài với các kẻ giả hinh, vi bài diễn từ của Ngài trước hết là một biện chứng. Đôi lại với thái độ của bọn giả hinh, Ngài xác định thái độ của các phần tử nước Trơi. Ngài phác hoạ chân dung hai hạng với nhiều nét tiêu biểu. Hạng

33

giả hinh khua chiêng đánh mõ khi bô thí, đứng nơi công cộng lúc cầu nguyện, nét mặt thểu não cho mọi ngươi thấy ta ăn chay. Còn môn đệ chân chính không nhớ việc minh bô thí, cầu nguyện kín đáo trong phòng, rửa mặt mày để việc minh ăn chay không ai biết.

Những chân dung ấy quả có phóng đại. Thơi ấy không có ai có thói quen thôi kèn kêu lũ ăn xin đến. Lại không thể có chuyện tay trái chẳng biết việc tay phải làm. Tuy nhiên ở đây Chúa Giêsu không dạy những cử chỉ nhưng là một tinh thần. Điều Ngài kết án nơi hạng giả hinh không phải là hành vi bô thí, việc cầu nguyện công khai, cũng chẳng phải là việc ăn chay, những điều mà Ngài đã thi hành và còn dạy cho các môn đệ (Ga 13,29; Mc 10,21; Mt 5,41; Lc 11,41; 12,33; 16,9; 19,8-9; Mt 6,9-13; 18,19-20; 4,2; Mc 2,20; và 9,29) nhưng là thói phô trương không qui hướng những hành vi đạo đức đó về Thiên Chúa. Điều Ngài đòi hỏi cũng không phải là những cử chỉ mà giá trị tuỳ thuộc ý hướng tâm hồn, nhưng là sự quên minh hoàn toàn, chỉ nghĩ đến Chúa Cha. Vi thế ở đây không có những huấn lệnh truyền làm việc này việc nọ, nhưng chỉ có những trương hợp điển hinh, những thí dụ diễn tả một tinh thần.

2. Trong vấn đề bô thí, cầu nguyện và ăn chay, Chúa Giêsu lưu ý thính giả đề phòng hành vi của bọn giả hinh (hupocritai). Ngài nhắm đến ai? Đến biệt phái, ta thương nghĩ thế. Sự đồng hoá không phải là vô căn cớ vi lòng sùng đạo hinh thức của họ đi đến phô trương, và vi Chúa Giêsu nhiều lần gọi họ là bọn giả hinh (Mt 15,7; 22,18; 23,13-29). Tuy nhiên, không chắc lơi quở trách nhắm tất cả các ngươi biệt phái và chỉ minh họ.

34

Việc chông lại kẻ giả hinh là một đề tài thương xuyên của Chúa Giêsu cũng như của môi trương Ngài. Nhưng từ ngữ “giả hinh” lúc ấy không hẳn có nghĩa như trong ngôn ngữ thơi nay. Đôi với chúng ta, giả hinh là “làm bộ đạo hạnh, nhân đức, cao thượng bên ngoài mà trong lòng chẳng có chi” (Littre). Trong 16 đoạn Chúa Giêsu gọi các địch thủ Ngài là giả hinh (hupoccritai), chỉ có một trương hợp giả bộ cô ý (Mt 22,18), ba lần Chúa Giêsu tô cáo sư mâu thuẫn giữa hành vi bên ngoài và thái độ sâu xa bên trong (Mt 15,7; 23,25.27). Những nơi khác, kẻ giả hinh là kẻ mê muội, tội lỗi, vô đạo - không có vấn đề giả đò làm bộ (Mt 7,5; 23,13.14.15.23.29; 24,51; Lc 12,56; 13,35). Ở đây, Chúa Giêsu và các thính giả của Ngài nghĩ đến những kẻ vô đạo muôn tỏ ra họ nhân đức. những ngươi này không tất nhiên là những kẻ giả đò, họ có thể thành tâm.

3. Thái độ của Chúa Giêsu ở đây gợi lại thái độ của các ngôn sứ trong Cựu Ước, những vị đã từng kết án một thứ phụng tự thiếu hẳn lòng thành tín bên trong. Thái độ bên ngoài, phù hợp với những đòi hỏi của giao ước, chỉ là cụ thể hoá lòng thành tín nội tại đó. Chúng ta hãy nhớ lại lơi quở mắng ngôn sứ Isaia dành cho bọn giả hinh thơi ông: “Giâvê phán: muôn vàn của lễ các ngươi có can hệ gi đến ta? Ta đã chán chê của lễ thiêu bằng chiên đực và mỡ bò con... Thôi, đừng dâng của lễ vô ích cho Ta nữa... Đừng làm điều ác nữa. Hãy học làm điều lành, hãy tim sự công chính, hãy cứu giúp kẻ hà hiếp, hãy công binh với kẻ mồ côi” (Is 1,11-17). Cũng vậy trong Am 5,21; Tv 50,8; 51,18-19...

KẾT LUẬNTrước Chúa Giêsu, các ngôn sứ đã từng đòi hỏi phải phụng thơ Thiên Chúa cách vô vị lợi. Nhưng Chúa Giêsu mặc cho tính cách đó một nguyên nhân mới: Thiên Chúa là “Cha các

35

ngươi”, “Cha ngươi” (Ngài lặp lại 6 lần trong các câu 6,1-6.16-18). Chính vi Thiên Chúa là Cha, nên phải nghĩ đến một minh Ngài và để mặc cho Ngài lo liệu phần thưởng. Như thế, Chúa Giêsu lấy lại mọi giá trị truyền thông Israel, nhưng Ngài kiện toàn bằng cách biến đôi chúng bằng sự mới mẻ mầu nhiệm của Ngài: “không một ai biết Cha trừ ra Con và kẻ Con muôn mạc khải cho” (Mt 11,27).

Ý HƯỚNG BÀI GIẢNG1. Chúa Giêsu kết án sự giả trá ghê tởm của một lôi sông

đạo đức bên ngoài phát xuất từ một tâm hồn kiêu căng, ưa tán thưởng. Bô thí cầu nguyện, ăn chay không có sức công chính hoá nếu chỉ là giả hinh duy luật. Chính từ trong thâm tâm mà con ngươi phải thực hiện sư hoán cải, sự trở về với Cha.

2. Kitô hữu không được “tự thánh hoá” bằng những nỗ lực riêng tư nhưng phải mong chơ hồng ân công chính từ Cha minh, trong một tinh thần khiêm tôn đón nhận như tinh thần bát phúc.

3. Để làm đẹp lòng Chúa Cha, chắc chắn phải thực hiện thánh ý Ngài và làm việc lành phúc đức ("không phải kẻ nói: Lạy chúa, lạy chúa là được vào nước trơi đâu, song là kẻ thi hành ý Chúa Cha"). Nhưng từng ấy chưa đủ. Chính thái độ hiếu thảo, vô vị lợi đôi với Cha trên trơi mới làm cho những việc ấy mang tính cách thiện hảo. Nếu không, chỉ là trò múa rôi. Cách thức duy nhất để trở thành con cái đích thực của Cha, là trở nên giông như Cha, hoàn toàn vô vị lợi.

4. Ngươi Kitô hữu không cần ẩn núp để làm việc thiện. Trái lại ánh sáng của họ “phải chiếu giãi trước mặt mọi ngươi” để nhơ đó thiên hạ được dẫn tới Thiên Chúa. Nhưng đồng thơi ngươi Kitô hữu không được làm việc thiện trong chủ ý mong ngươi đơi biết đến và ca tụng, vi

36

bấy giơ ánh sáng họ sẽ bị che lấp bởi kiêu căng và ích kỷ. Chỉ có một lòng chân thành hoàn toàn, một sự trong suôt đích thực mới làm cho ánh sáng minh thấu đến ngươi khác.

10. Thứ năm sau Lễ Tro - Lc 9,22-25THẬP GIÁ CỦA CON NẶNG QUÁ!Có một ngươi ngoài Kitô giáo đã chỉ vào thánh giá và hỏi rằng: "Tại sao ngươi Công giáo thơ một hinh tượng ghê rợn và thê thảm như vậy?" Quả thật, đôi vớiù ngươi đơi thi hinh khô thập giá là một điều đáng kinh hãi. Tuy nhiên Chúa Giêsu lại coi đó là phương thế duy nhất dẫn đến sự sông. Khi Chúa Giêsu hỏi các môn đệ: "Đám đông nói Thầy là ai?", ông Phêrô tuyên xưng Ngươi là Đấng Kitô của Thiên Chúa. Chắc hẳn khi nói câu này, ông Phêrô nghĩ rằng Chúa Giêsu sẽ dùng quyền uy của Đấng Thiên Sai để tái lập thịnh vượng cho đất nước Do Thái. Nhưng trái với điều ông nghĩ, Chúa Giêsu báo cho các môn đệ biết trước Ngươi sẽ hoàn thành sứ mạng thiên sai bằng con đương đau khô và thập giá. Chúng ta cùng nhau nghe lại đoạn Tin Mừng theo thánh Luca 9, 22-25 thuật lại câu chuyện này:"Đức Giêsu bảo rằng: "Con Ngươi phải chịu khô nhiều, bị các kỳ mục, thượng tế cùng kinh sư loại bỏ, bị giết chết và ngày thứ ba sông lại". Rồi Ngươi nói với mọi ngươi: "Ai muôn theo tôi, phải từ bỏ chính minh, vác thập giá minh hằng ngày mà theo. Quả vậy, ai muôn cứu mạng sông minh, thi sẽ mất; còn ai liều mất mạng sông minh vi tôi, thi sẽ cứu được mạng sông ấy. Vi ngươi nào được cả thế giới mà phải đánh mất chính minh hay là thiệt thân, thi nào có lợi ích gi?"

37

Thích sướng ngại khô, tham sông sợ chết là lẽ thương tinh của con ngươi. Ai lại chẳng muôn đơi minh xuôi chèo mát mái, khỏi phải đương đầu với gian nan trắc trở. Là Kitô hữu, chúng ta cũng không ra ngoài tâm trạng đó. Lắm lúc chúng ta muôn sông đạo một cách khoẻ khoắn, không phải nhọc công gắng sức, không phải hy sinh khô chế. Chúng ta mong ước quê trơi, và chúng ta cũng mong ước đương lên quê trơi cho thật êm ả! Lơi Chúa ngày hôm nay đánh thức chúng ta khỏi tâm trạng cầu an đó. Lơi đầu tiên mà Chúa Giêsu muôn gởi đến cho mỗi ngươi chúng ta trong mùa Chay năm nay là: "Ai muôn theo tôi".

Qua lơi mơi gọi trên đây, Chúa Giêsu muôn chúng ta xét lại cách chúng ta vẫn sông đạo hàng ngày. Chúng ta có thật sự sông theo tinh thần Tin mừng không, hay chúng ta chỉ là những Kitô hữu trên danh xưng? Chúng ta có thật sự sông chết vi đức tin không, hay đức tin cũng chỉ là một thứ gia vị thêm vào trong cuộc sông của chúng ta? Hôm nay, Chúa Giêsu muôn mỗi ngươi chúng ta lựa chọn và xác định lại lập trương của minh trong việc sông đạo. Ngươi muôn chúng ta có một quyết định dấn thân quyết liệt và dứt khoát, chứ không chỉ giữ đạo ngoài đầu môi chót lưỡi, hoặc giữ đạo theo thói quen. Ngươi muôn chúng ta thật sự lên đương theo Ngươi tiến về quê trơi.

Tiếp theo lơi mơi gọi lên đương, Chúa Giêsu đưa ra cho chúng ta các điều kiện để vững vàng tiến bước. Ngươi đòi hỏi chúng ta phải từ bỏ chính minh, vác thập giá minh hằng ngày mà theo.

Ngươi ta kể một câu chuyện vui như sau: Có một ngươi nọ than vãn với Chúa Giêsu rằng cây thập giá minh đang vác nặng nề quá, còn những cây thập giá của một sô ngươi

38

khác thi lại nhẹ nhàng hơn. Chúa Giêsu bảo ngươi ấy đem cây thập giá kia vào kho, rồi cho ngươi ấy tự do lựa chọn một cây khác thích hợp với minh. Sau một thơi gian lựa lọc, ngươi ấy chọn được cây thập giá ưng ý và hí hửng đem tới khoe với Chúa Giêsu. Ngài mỉm cươi và nói: "Đây chính là cây thập giá mà con đã bỏ vào kho hồi nãy!"

Sau khi nguyên tô loài ngươi phạm tội, con ngươi đánh mất niềm an vui hạnh phúc mà Thiên Chúa ban cho thuở ban đầu. Vi phạm tội, con ngươi bị đuôi khỏi vươn địa đàng, là nơi họ được hưởng hạnh phúc bên Chúa. Ở ngoài vươn địa đàng, con ngươi phải tự lực cánh sinh. Đàn ông phải đô mồ hôi sôi nước mắt để có cơm ăn áo mặc. Đàn bà phải mang nặng đẻ đau để lưu truyền nòi giông. Kể từ đó, con ngươi phải liên tục đôi đầu với những khó khăn và trở ngại trong cuộc sông. Đau khô và thập giá là hậu quả của tội lỗi. Con ngươi tim mọi cách, nhưng không tài nào thoát ra được. Nếu Thiên Chúa không ra tay cứu vớt thi nhân loại phải muôn đơi sông trong khô ải.

Vi yêu thương, Đức Giêsu Kitô đã xuông thế làm ngươi. Ngàøi đã mang lấy thân phận con ngươi như chúng ta, để chia sẻ những đau khô và thập giá của chúng ta. Sau cùng, Ngươi đã dùng chính cái chết và sự sông lại của minh để đánh bại tội lỗi và sự chết. Nhơ sự phục sinh của Đức Giêsu, đau khô và thập giá mang một ý nghĩa mới. Vất vả cực nhọc vẫn còn đấy. Nhưng chúng không đè bẹp được những ai tin vào ơn cứu độ của Ngươi. Trái lại, chúng trở nên những cơ hội giúp con ngươi thanh luyện và thăng tiến bản thân. Như một vận động viên leo núi, để lên cao, ngươi ấy phải tôn nhiều sức lực và mồ hôi, có khi còn kèm thêm máu và nước mắt. Nhưng đôi lại, ngươi ấy được hưởng niềm vui chinh phục đỉnh cao. Nếu ngại khô ngại khó, ngươi

39

ấy sẽ đứng mãi dưới chân núi mà ôm ấp giấc mộng không thành!

Cuộc sông đạo của chúng ta cũng tương tự như thế. Để theo chân Đức Giêsu tiến lên đỉnh Can-vê, chúng ta cũng phải trải qua bao gian lao vất vả. Hành trinh đức tin là một hành trinh leo ngược lên con dôc sa ngã mà ngày xưa tô tông chúng ta đã lao xuông. Con đương đi lên đòi hỏi phải nỗ lực không ngừng. Có khi phải chấp nhận tủi nhục, phải gánh chịu thiệt thòi. Thoạt nhin từ bên ngoài, thập giá mà mỗi ngươi chúng ta đang vác đôi khi nặng nề quá sức minh, và đôi lúc có vẻ phi lý. Thế nhưng câu chuyện vui mà chúng ta vừa nghe trên đây nhắc chúng ta nhớ rằng: những gian khô mà chúng ta phải trải qua chính là những phương tiện thích hợp giúp chúng ta nên thánh. Chúa không trao cho chúng ta những thập giá vượt quá sức của chúng ta. Khi trao thập giá, Ngươi luôn ban cho chúng ta các ơn cần thiết giúp chúng ta vác được nó mà đi theo Ngươi. Nếu chúng ta thấy thập giá của minh quá nặng nề, ấy là vi chúng ta chỉ vác nó với sức riêng của chúng ta thôi. Chúa Giêsu biết rõ điều này nên Ngươi dạy chúng ta phải từ bỏ chính minh trước đã rồi mới vác thập giá. Khi từ bỏ chính minh, chúng ta sẽ cậy dựa vào Chúa, sẽ bước đi dưới sự nâng đỡ của Chúa. Nhơ ơn phù trợ ấy, chúng ta sẽ vác được thập giá của minh và mạnh dạn theo Chúa lên đỉnh đồi Can-vê, can đảm chịu đóng đinh với Ngươi để được cùng sông lại với Ngươi.

Lạy Chúa, đứng trước thập giá, ai mà không ngại ngùng run sợ. Có ai dám tự hào là minh sẽ hiên ngang vui vẻ vác lấy nó? Chúa biết rõ con là con ngươi yếu đuôi, hay ngại khô ngại khó. Xin ban cho con ơn can đảm và quảng đại, để con hăng hái vác thập giá hằng ngày mà tiến bước theo Chúa.

40

Xin Chúa cho con hiểu và sông lơi Chúa dạy: "Ai liều mất mạng sông minh vi tôi, thi sẽ cứu được mạng sông ấy". Amen.

11. Thứ sáu sau Lễ Tro - Mt 9,14-15TRÊN ĐƯỜNG ĐẾN TIỆC CƯỚI NƯỚC TRỜIĂn chay là một trong ba việc làm chính để tỏ lòng sám hôi ăn năn. Thế nhưng, trong bài Tin mừng mà chúng ta sắp nghe sau đây, ăn chay lại là một đề tài tranh luận giữa các môn đệ của ông Gioan và Chúa Giêsu. Bài Tin mừng theo thánh Matthêu 9,14-15 thuật lại việc này như sau:"Bấy giơ, các môn đệ ông Gioan tiến lại hỏi Đức Giêsu rằng: "Tại sao chúng tôi và các ngươi Pharisêu ăn chay, mà môn đệ ông lại không ăn chay?" Đức Giêsu trả lơi: "Chẳng lẽ khách dự tiệc cưới lại có thể than khóc, khi chàng rể còn ở với họ? Nhưng khi tới ngày chàng rể bị đem đi rồi, bấy giơ họ mới ăn chay."

Để có thể hiểu cuộc tranh luận này một cách rõ ràng hơn, chúng ta cùng nhau tim hiểu sơ qua về việc ăn chay của thơi bấy giơ: theo sách Lêvi 16,19-31 thi luật cũ chỉ buộc ngươi Do Thái ăn chay mỗi năm một lần vào ngày đền tội. Đến thơi Chúa Giêsu, ngoài việc giữ chay mỗi năm một lần này, ngươi ta còn tự nguyện giữ những ngày chay chung vi những lý do khác. Ngoài ra, một sô ngươi đạo đức còn giữ thêm những ngày chay riêng, như nhóm Pharisêu ăn chay một tuần hai lần.

Như vậy, việc ăn chay mà các môn đệ ông Gioan thắc mắc ở đoạn Tin mừng trên đây là việc giữ chay riêng vi lòng đạo đức, chứ không phải vi luật buộc. Đức Giêsu và các môn đệ

41

của Ngươi không phủ nhận giá trị của việc ăn chay theo truyền thông, bởi chính Ngươi cũng đã vào hoang địa ăn chay bôn mươi đêm ngày trước khi ra đi rao giảng. Tuy nhiên, trong bôi cảnh mới của thơi Đấng Thiên Sai, Đức Giêsu muôn nhắc lại rằng mục đích chính của việc ăn chay trong thơi Cựu ước là để chơ đón Đấng Mêsia. Hiện nay, việc họ tự nguyện ăn chay là tôt, nhưng có một việc còn tôt hơn: đó là nhận biết Đức Giêsu Na-da-rét chính là Đấng Mêsia mà Chúa Cha sai đến để cứu độ trần gian.

Để giúp các môn đệ ông Gioan có thể mở lòng ra mà nhận biết Ngươi, Đức Giêsu trả lơi họ bằng một câu hỏi gợi ý: "Chẳng lẽ khách dự tiệc cưới lại có thể than khóc, khi chàng rể còn ở với họ?" Nếu những ngươi môn đệ này của ông Gioan đã có mặt khi xảy ra cuộc tranh luận trước đây giữa các bạn đồng môn và một ngươi Do Thái về việc thanh tẩy, hẳn họ sẽ nhớ ngay lại lơi thầy minh đã nói về Đức Giêsu như sau: "Ai cưới cô dâu, ngươi ấy là chú rể. Còn ngươi bạn chú rể, đứng đó nghe chàng, thi vui mừng hớn hở vi được nghe tiếng nói của chàng. Đó là niềm vui của Thầy, niềm vui ấy bây giơ đã trọn vẹn". Phải, Đức Giêsu chính là chú rể trong tiệc cưới Nước Trơi. Bao lâu có Đức Giêsu ở cạnh, thi bấy lâu họ không phải âu sầu phiền não. Chỉ khi nào mất Chúa họ mới phải ăn năn khóc lóc thôi!

Chúa Giêsu đã rất sát với đơi thương khi đưa ra hinh ảnh tiệc cưới và chú rể để nói về Nước Trơi và bản thân Ngươi. Vâng, tiệc cưới là một hinh ảnh quá quen thuộc với chúng ta. Ở bất cứ nơi nào thơi nào, ngày cưới luôn luôn là một ngày trọng đại, một ngày vui vẻ cho gia đinh. Và các nhân vật chính luôn là chú rể và cô dâu. Phải, Nước Trơi là một bữa tiệc cưới, trong đó Đức Giêsu chính là chàng rể, và Giáo Hội chính là cô dâu. Sự kết hợp giữa Đức Giêsu và

42

Giáo Hội mang lại hạnh phúc và hoan lạc đơi đơi cho những ai tham dự tiệc cưới đó, tức là cho những ai gia nhập vào gia đinh Giáo Hội. Khi một gia đinh có tiệc cưới, mọi thành viên trong gia đinh đều vui mừng phấn khởi. Ai cũng muôn bắt tay vào việc, mỗi ngươi tuỳ sức minh mà đóng góp cho niềm vui chung. Trong ngày đó, ai cũng trở nên dễ mến dễ thương, ai cũng trở nên ân cần tử tế. Nhơ sự hiện diện của chú rể, không khí trong nhà đượm nét đầm ấm và vui tươi. Tất cả mọi ưu tư phiền muộn đều tạm gác lại. Mọi ngươi tập trung tận hưởng niềm vui của ngày hôn lễ. Đâu cũng nghe tiếng cươi. Đâu cũûng thấy đèn hoa.

Là con cái của Giáo Hội, chúng ta đang được tham dự tiệc cưới của Đức Kitô và Giáo Hội. Đức Kitô đã phục sinh vinh hiển, đã được Chúa Cha trao ban danh dự và vinh quang. Còn Giáo Hội, vi đang lữ hành dưới trần gian, nên vẫn còn mang nơi minh những ti tích và khuyết điểm của con cái. Giáo Hội đang cô gắng thanh tẩy và canh tân để ngày càng trở nên hiền thê xứng đáng của Đức Kitô. Trong nỗ lực này, Giáo Hội luôn kêu gọi chúng ta sám hôi và canh tân. Vào những năm cuôi thế kỷ 20, Đức Thánh Cha Gioan Phaolô 2 đã liên tục đưa ra những sáng kiến táo bạo để thúc đẩy Giáo Hội tiến sâu và tiến nhanh hơn trong công cuộc sám hôi và canh tân này. Chính trong Năm Thánh 2000, Ngài đã cùng Giáo Hội thực hiện rất nhiều việc cụ thể, đáng lưu ý là việc tô chức những ngày thánh cho các ngành giới. Trong những ngày ấy, tất cả mọi con cái Giáo Hội đều được mơi gọi tham gia tích cực vào việc thanh tẩy bản thân để trở nên con ngươi mới. Qua các phương tiện thông tin, chúng ta đã cùng hiệp thông với nhau, đã chia sẻ cho nhau những hồng ân mà minh nhận được trong những ngày trọng đại ấy.

43

Hinh ảnh Giáo Hội lữ hành chen vai sát cánh trên hành trinh về quê trơi là một hinh ảnh tuyệt đẹp. Trong đoàn lữ hành này, mỗi ngươi nương tựa vào Chúa Kitô và vào nhau để tiến bước. Chúng ta cũng có thể liên tưởng đến hinh ảnh một gia đinh đang nắm tay nhau đi dự tiệc cưới Nước Trơi. Con đương đến nơi dự tiệc còn xa. Những gian nan trắc trở còn nhiều. Trên con đương lữ hành này, chúng ta cần nhiều trạm dừng chân để bồi bô dưỡng sức. Những ai đau yếu cần được thuôc thang chữa trị. Những ai yếu mệt cần được nghỉ ngơi tĩnh dưỡng. Mùa Chay năm nay là một trong những trạm dừng chân đó. Các việc bô thí, cầu nguyện và ăn chay là những phương thế để chúng ta chữa trị và bồi bô cho linh hồn minh thêm mạnh khoẻ. Ước mong sao mỗi ngươi chúng ta vận dụng được những phương thế này một cách hữu hiệu, để sau chặng nghỉ chân, chúng ta tiếp tục hành trinh một cách vững vàng hơn.

Lạy Chúa Giêsu, ngôn sứ Êlia kiên cương biết bao mà cũng đã có lúc mệt lả đuôi sức trên đương lên núi Khô-rếp, huông chi con là những kẻ yếu hèn. Xin Chúa giúp con sông mùa Chay năm nay một cách nghiêm túc, để nhơ được chữa trị và bồi bô bằng các việc bô thí, cầu nguyện và ăn chay, con hân hoan tiến bước theo Chúa trên hành trinh đến dự tiệc vui Nước Trơi. Amen

44

12. Thứ bảy sau Lễ Tro - Lc 5,27-32CUỘC GẶP GỠ ĐỊNH MỆNHTrong cuộc sông, gặp gỡ nhau là việc thương tinh. Tuy nhiên, có những cuộc gặp gỡ làm thay đôi vận mệnh của một đơi ngươi. Cuộc gặp gỡ giữa Chúa Giêsu và ông Lêvi là một trong những trương hợp đó Chúng ta cùng nghe câu chuyện này trong Tin mừng theo thánh Luca 5,27-32:"Sau đó, Đức Giêsu đi ra và trông thấy một ngươi thu thuế, tên là Lêvi, đang ngồi ở trạm thu thuế. Ngươi bảo ông: "Anh hãy theo tôi!" Ông bỏ tất cả, đứng dậy đi theo Ngươi. Ông Lêvi làm tiệc lớn đãi Ngươi tại nhà ông. Có đông đảo ngươi thu thuế và những ngươi khác cùng ăn với các ngài. Những ngươi Pharisêu và những kinh sư thuộc nhóm của họ mới lẩm bẩm trách các môn đệ Đức Giêsu rằng: "Sao các ông lại ăn uông với bọn thu thuế và quân tội lỗi?" Đức Giêsu đáp lại họ rằng: "Ngươi khoẻ mạnh không cần thầy thuôc, ngươi đau ôm mới cần. Tôi không đến để kêu gọi ngươi công chính, mà để kêu gọi ngươi tội lỗi sám hôi ăn năn".

Trong tất cả các cuộc hoán cải được thuật lại trong Kinh Thánh, chúng ta thấy Thiên Chúa luôn là Đấng ngỏ lơi đầu tiên. Trong thơi Cựu ước, Giavê Thiên Chúa thương khiển trách nặng lơi và đe doạ trừng phạt để thức tỉnh kẻ tội lỗi. Còn trong thơi Tân ước, Đức Giêsu thương kêu gọi một cách khoan dung nhân từ để giúp ngươi có tội sám hôi canh tân.

Trở lại với câu chuyện ông Lêvi, chúng ta biết rằng trong xã hội Do Thái thơi Chúa Giêsu, những ngươi làm nghề thu thuế bị dân chúng ghét bỏ và liệt vào hạng tội lỗi. Ông Lêvi là một nhân viên thu thuế, và ngươi ta nhin ông với cặp mắt đầy ác cảm. Sự ác cảm này không phải là vô cớ, vi khi làm nghề thu thuế, hầu chắc ông khó tránh được những lần lem

45

nhem tiền bạc, đút lót đầu này ăn chận đầu kia. Sông chung với những ngươi thu thuế, làm sao ông có thể tránh được những thói hư tật xấu của họ? Ông cha ta có nói: "Gần mực thi đen", câu nói này chắc cũng không ngoa! Có tiền có quyền thi dễ có cơ hội giao du với những ngươi xa hoa phóng đãng. Sô bạn bè mang tiếng là "bọn thu thuế và quân tội lỗi" đến dự tiệc tại nhà ông hôm ấy có thể minh chứng phần nào cho điều này.

Tuy hành nghề thu thuế, tuy sông lăn lộn với giới bất lương tội lỗi, nhưngõ thâm tâm ông luôn cảm thấy bất an. Ông cảm thấy đơi minh có cái gi đó không ôn, có cái gi đó cần phải bỏ đi, có cái gi đó cần phải sửa sang chỉnh đôn lại. Ban ngày ông ra bàn thu thuế loay hoay với tiền bạc, với những kẻ trên cúi dưới lòn. Nhưng đêm về, đôi diện với chính minh, ông thấy buồn da diết: tiền bạc không mang lại cho ông niềm vui đích thật! Từng đêm rồi lại từng đêm, ông dằn vặt khô sở vi những ý nghĩ tôt xấu cứ đấu tranh dai dẳng trong tâm hồn. Ông muôn tim cho minh một lôi thoát, thế nhưng cái thòng lọng của nghề nghiệp, của lợi nhuận vẫn cứ xiết chặt lấy ông.

Mấy hôm rồi, quanh bàn thuế, ông nghe ngươi ta nói nhiều đến một Thầy Giêsu nào đó đã mang lại an vui cho nhiều ngươi. Lêvi nửa tin nửa ngơ: Thầy Giêsu là ai mà có thể làm được điều đó? Ông tò mò tim hiểu và nghe được rất nhiều điều thú vị. Ông thầm ước mong minh có cơ hội gặp được vị Thầy có sức cảm hoá ấy, nhưng công việc bàn thuế và các môi giao lưu nghề nghiệp cứ chiếm hết giơ của ông!

Thế rồi hôm nay, một ngày định mệnh của đơi ông: Thầy Giêsu đi ngang trạm thu thuế, thấy ông và gọi ông. Không chần chừ, ông đứng dậy đi theo Ngươi, liều mất cả việc làm

46

béo bở, liều chịu mọi hậu quả rắc rôi có thể xảy đến sau này.

Lêvi đã khởi sự tiến trinh hoán cải. Ông đã cương quyết rơi bỏ bóng tôi để đi ra miền đất ánh sáng. Ông cương quyết làm lại cuộc đơi. Cơ hội đã tới, ôÂng phải bám lấy nó, không thể để cơ hội hiếm hoi này vuột khỏi tay ông. Ông đã quá ngán ngẩm những đêm dài trằn trọc. Phải cương quyết ra đi thôi. Ông về nhà tô chức một bữa tiệc lớn, mơi Thầy Giêsu, các môn đệ của Thầy và các thân bằng quyến thuộc của minh đến chung vui, để nói lên quyết định trọng đại của minh, để từ giã họ mà đi theo vị thầy mà ông tin là sẽ mang lại cho đơi minh niềm hạnh phúc an vui đích thật.

Bữa tiệc vui này lại làm xôn xang những ngươi Pharisêu và những kinh sư thuộc nhóm của họ. Vôn tự xưng là công chính, những ngươi này mới lẩm bẩm trách tại sao các môn đệ của Chúa Giêsu lại ăn uông với bọn thu thuế và quân tội lỗi! Những ngươi Pharisêu và những kinh sư này không muôn hoán cải và cũng không muôn thấy những ngươi khác hoán cải! Chúa Giêsu điềm tĩnh trả lơi: "Ngươi khoẻ mạnh không cần thầy thuôc, ngươi đau ôm mới cần. Tôi không đến để kêu gọi ngươi công chính, mà để kêu gọi ngươi tội lỗi sám hôi ăn năn ".

Tiến trinh hoán cải là con đương trở về được Thiên Chúa vạch ra cho chúng ta, là những tội nhân. Tiến trinh này cho chúng ta thấy lòng thương xót bao la của Thiên Chúa biểu lộ qua Đức Giêsu Kitô. Ngươi không đến để luận tội chúng ta, nhưng để vạch cho chúng ta thấy tội lỗi của minh mà hoán cải, hầu được giải thoát khỏi vòng cương toả của tội lỗi và được sông an vui thanh thản. Qua các câu chuyện thuật lại trong các sách Tin mừng, chúng ta thấy Đức Giêsu luôn tim

47

dịp đến với những ngươi tội lỗi. Ngươi lân la chuyện trò với họ. Ngươi cùng ăn cùng uông với họ, để khơi dậy nơi họ niềm hy vọng vươn lên khỏi tinh cảnh đáng thương của minh. Và khi kẻ tội lỗi đã có thiện chí hoán cải, Ngươi luôn tạo cơ hội thuận tiện để giúp họ làm lại cuộc đơi.

Chúng ta là những tội nhân trước mặt Thiên Chúa và trước mặt anh chị em. Vi là ngươi có tội, chúng ta thương mang nhiều mặc cảm. Chúng ta muôn vươn lên, muôn thoát ra khỏi tinh trạng đáng buồn của minh. Nhưng có lúc chúng ta không đủ can đảm, có lúc lại chẳng có ai chia tay ra nâng đỡ chúng ta! Chúa Giêsu hiểu rõ tâm trạng này. Ngươi là vị Lương Y từ ái sẵn sàng ra tay cứu chữa mọi kẻ bệnh hoạn tật nguyền. Ngươi là vị Mục Tử nhân lành biết rõ từng con chiên của minh. Ngươi sẵn sàng tạm rơi chín mươi chín con chiên đã yên ôn trong đàn để đi tim một con chiên lạc, và đưa nó trở về sum họp với đàn.

Lạy Chúa, con là một tội nhân hư hỏng. Những tội lỗi mà con quen phạm cứ mãi dằn vặt trong tâm hồn con. Con rất muôn dứt bỏ những tội lỗi ấy. Nhưng rồi con cứ sa đi ngã lại mãi, khiến nhiều lúc con nản chí muôn buông xuôi. Nhân mùa Chay này, xin Chúa giúp con đảm đứng dậy như ông Lêvi, đi ra khỏi vùng đất tôi tăm của sự chết, để theo Chúa tiến về miền đất ánh sáng của sự sông muôn đơi. Amen.

13. Hãy thay đôi cách hành động – Lm. Giuse Tạ Duy Tuyền48

Ngày 22/01/2008, Omar Osama Bin Laden, con trai thứ tư của ông trùm khủng bô, nhắn cha hãy tim con đương khác. Anh công khai nói ra ý muôn chấm dứt bạo động mà thân phụ của anh kích động. Lọai bạo động của al-Qaeda đã tàn sát thương dân vô tội trong hàng loạt vụ khủng bô khắp thế giới, gồm trận tấn công tại Hoa Kỳ ngày 11-9-2001.

Omar nói rõ "Bom là không tôt để dùng với bất cứ ai. Hãy thay đôi cách hành động". Đó chính là thông điệp mà ngươi con của Bin Laden muôn nhắn gửi cha minh. Anh không muôn chiến tranh. Anh không muôn thế giới này cứ tiếp tục nhuôm máu bởi lôi sông quá khích của cha minh. Anh muôn cha minh hôi cải và cải tà quy chính để sông đúng với phẩm giá con ngươi là “nhân chi sơ tính bản thiệt”.

Thế nhưng nhiều ngươi vẫn còn tiếp tục hành động như BinLaden. Ngươi ta thương dùng roi dòn để đè bẹp ngươi khác. Ngươi ta dùng quyền binh để chèn ép ngươi khác. Ở đơi có mấy khi tim được tiếng nói chung. Tiếng nói của cảm thông. Tiếng nói của tôn trọng nhân quyền, của sự tôn trọng lẽ phải. Ngươi ta thương ỷ lớn bắt nạt bé. Ngươi ta thương chà đạp lên nhau theo kiểu “cá lớn nuôt cá bé”. Ngươi ta thương xuyên tạc tả đột hữu xung để lừa dôi dư luận, để lấn át kẻ yếu, kẻ cô thế cô thân. Nếu cuộc đơi không còn tiếng nói của lẽ phải, của công bằng thi chỉ còn tiếng than khóc của lầm than, của ai oán cơ hàn. Nếu ở đơi ngươi ta không còn lắng nghe nhau, không còn phân biệt phải trái, đó là nỗi bất hạnh cho kiếp ngươi chúng ta.

Hôm nay chúng ta bước vào mùa chay với 40 ngày chay thánh, chúng ta lại được nghe những lơi mơi gọi tương tự: “Hãy sám hôi”. Hãy sửa lại lỗi lầm. Hãy canh tân đơi sông.

49

Lơi mơi gọi đó không chỉ là tiếng gọi mơi của Chúa hay của Giáo hội mà còn là tiếng gọi mơi của những ngươi thân thương nhất của minh. Đừng vi lôi sông ẩu thả, lươi biếng, tội lội của minh mà gây nên đau khô cho cha mẹ, cho anh em, bạn bè. Đừng vi những đam mê bất chính của minh để rồi phá hoại hạnh phúc gia đinh của minh. Đừng vi lôi sông thiếu trách nhiệm của minh mà chồng chất những gánh nặng khô đau cho chồng, cho vợ, cho con cái của minh. Đừng vi lợi ích cá nhân hay băng nhóm của minh mà chà đạp kẻ yếu, mà gây nên oán than bởi công lý và nhân phẩm bị chà đạp. “Hãy thay đôi cách hành động” cho xứng với nhân tính của một con ngươi. Hãy thay đôi cách sông theo đúng với phẩm giá của những ngươi mang danh là kytô hữu. Đừng hành động mà không ý thức về hậu quả tai hại do việc làm của minh gây nên. Đừng hành động nông nôi nhất thơi, thiếu suy nghĩ để rồi làm khô bản thân và gia đinh của minh.

Vâng, có thể chúng ta không thảm sát ngươi vô tội như Bin Laden, nhưng có thể vi đơi sông phóng túng, vô nại, lươi biếng của minh đã phá huỷ cuộc sông hạnh phúc của biết bao con ngươi. Có thể chúng ta không quá khích như Bin Laden nhưng với lôi sông độc tài, bảo thủ, gian ác của minh cũng là nỗi sợ hãi của những ngươi đang sông bên cạnh chúng ta. Có thể chúng ta không huấn luyện một đội binh hùng hậu chuyên đi giết ngươi, nhưng có thể vi gương xấu của chúng ta đã lôi kéo biết bao tâm hồn trong trắng, thơ ngây thành mồi ngon cho ma quỷ dẫn dắt. Tại sao mỗi ngày chúng ta đều cầu nguyện “xin gin giữ chúng ta khỏi mọi sự dữ”, thế mà sự dữ ấy lại do chính chúng ta gây nên cho anh em? Tại sao sự dữ lại là chính chúng ta? Chính chúng ta đã giết hại anh em của minh. Chính chúng ta đã gieo khô đau cho anh em của minh. Chính chúng ta đã và đang nuôi

50

dưỡng sự dữ trong lòng chúng ta là những hận thù, ghen ghét, nói hành, bỏ vạ cáo gian anh em của minh. Phải chẳng chúng ta phạm tội mà chúng ta chẳng hay biết? Phải chăng vi phạm tội thành thói quen đến nỗi đánh mất ý thức về tội? Như vậy chúng ta phải cầu nguyện “xin gỡ chúng con ra khỏi sự dữ”. Sự dữ không ở ngoài chúng ta. Sự dữ ở trong chính tâm hồn chúng ta.

Giơ đây, khởi đầu cho hành vi sám hôi, Giáo hội mơi gọi chúng ta hãy xức tro trên đầu để nhớ rằng minh là cát bụi. Cát bụi cuộc đơi chẳng đáng là gi, chỉ “một cơn gió thoảng cũng đủ làm biến tan đi”. Thế nên, hãy khiêm tôn để sông đúng với thân phận thọ tạo phải vâng phục Đấng Tạo Hoá. Là hạt bụi nhưng được Chúa yêu thương tạc vẽ nên hinh hài một con ngươi giông hinh ảnh Thiên Chúa, thế nên, hãy sông đúng với phẩm giá cao quý của minh. Xức tro trên đầu còn là hành vi sám hôi ăn năn, vi những tham vọng kiêu căng, sông bất tuân lệnh Chúa đã gây nên biết bao sự dữ cho nhân gian. Xức tro trên đầu là nhin nhận sự yếu hèn của minh để cần đến tinh thương và ân sủng của Chúa gin giữ hồn xác chúng ta luôn trong sạch vẹn tuyền. Xin đừng để chúng ta tan biến đơi minh bằng đơi sông tội lỗi và bán rẻ linh hồn của minh cho danh lợi thú trần gian. Nhưng xin Chúa giúp chúng ta luôn sông thanh thoát khỏi những quyến luyến tội lỗi trần gian. Amen

14. Sống tinh thần mùa chay – Lm Đỗ Xuân Quế, OP51

Chúng ta đã vào Mùa Chay. Cũng như mọi năm, Mùa Chay bắt đầu từ thứ tư Lễ Tro và kéo dài trong 40 ngày. 40 ngày này nhằm chuẩn bị cho chúng ta sông mầu nhiệm cuộc Thương khó của Chúa Giê-su, đón nhận cái chết và mừng ngày Phục sinh của Ngươi. Ngòai ra, Mủa Chay còn nhắc cho chúng ta thơi gian 40 đêm ngày Chúa ăn chay cầu nguyện, trước khi công khai ra truyền đạo, để mặc khải cho nhân lọai sứ mệnh cứu nhân độ thế của Ngươi. Trong Mùa Chay, Hội thánh muôn đón nhận sứ điệp cứu độ với một tấm lòng quảng đại đặc biệt. Vi thế, Hội thánh rất chú ý lắng nghe những lơi của Chúa Ki-tô loan báo Nước Thiên Chúa. Lơi nói cuôi cùng của Ngươi chính là cái chết trên cây thập tự để làm lễ giao hòa chúng ta với Thiên Chúa.

Vậy có ba ý tưởng chính cho chúng ta suy nghĩ và đem ra thực hành trong Mùa Chay.

1.Thánh giá Trong Mùa Chay, mọi ngươi chúng ta phải chú ý đặc biệt nhin lên thánh giá để tim hiểu thêm ý nghĩa hùng hồn mà thánh giá muôn nói với chúng ta. Khi nhin lên thánh giá, chúng ta không chỉ nhớ lại những biến cô đã xẩy ra cách đây hơn hai ngàn năm mà còn đón nhận một bài học gửi cho thơi đại chúng ta, cho ngươi ngày nay vi “Đức Ki-tô hôm qua cũng như hôm nay và muôn đơi vẫn là một” (Dt 13,8). Thánh giá của Ngươi là một lơi kêu mơi mạnh mẽ thúc giục chúng ta ăn năn hôi cải và thay đôi đơi sông, vi chính Ngừoi đã bằng lòng chịu chết treo trên cây thập tự để cứu chuộc chúng ta, để biến đôi chúng ta từ tinh trạng là những kẻ thù nghịch với Thiên Chúa trở nên con cái và thừa hưởng gia nghiệp muôn đơi. Cho nên, chúng ta phải coi lơi kêu gọi này là gửi đến cho mỗi ngươi và mọi ngươi nhân dịp Mùa Chay.

52

Nói khác đi, sông Mùa Chay có nghĩa là nhơ Chúa Giê-su mà thay đôi đơi sông và qui hướng về Thiên Chúa.

2. Cầu nguyện Ý tưởng thứ hai là cầu nguyện. Trong Tin Mừng, rất nhiều lần Đức Giê-su nói đến cầu nguyện và gắn liền cầu nguyện với thay đôi đơi sông. Phải cầu nguyện, tiếp xúc với Thiên Chúa mới mong thay đôi được đơi sông, vi nhơ cầu nguyện, con ngươi chúng ta được lay động thức tỉnh, do đấy nhin ra những điều cần phải thay đôi trong đơi sông của minh mà ăn năn hôi cải. Trong Mùa Chay, chúng ta phải cầu nguyện, cô gắng cầu nguyện, tim ra thơi giơ và những nơi để cầu nguyện. Cầu nguyện đưa chúng ta ra khỏi thái độ dửng dưng và làm cho chúng ta nhậy cảm với những điều có liên quan đến Chúa và các linh hồn. Cầu nguyện cũng giáo dục lương tâm chúng ta và Mùa Chay rất thích hợp cho công việc này. Trong Mùa Chay, Hội thánh nhắc bảo chúng ta phải xưng tội để lương tâm được trong sạch mà sông mầu nhiệm Phục sinh của Chúa Ki-tô, không phải trong phụng vụ mà thôi nhưng trong cả tâm hồn nữa.

3.Ăn chay, chia sẻLàm phúc, bô thí và ăn chay là những phương thế liên hệ mật thiết với nhau để giúp chúng ta ăn năn hôi cải. An chay không chỉ có nghĩa là bớt ăn hay không ăn mà còn có nghĩa là thắng minh, là đòi hỏi với chính minh, sẵn sàng từ chôi ăn uông và chấp nhận hy sinh những vui thích.Và làm phúc có nghĩa là chia vui sẻ buồn với ngươi khác, giúp đỡ ngươi ta, nhất là những ai lâm cảnh thiếu thôn, phân phát cho ngươi ta không nguyên của cải vật chất mà cả tinh thần nữa. Chính vi thế, chúng ta phải tỏ ra cởi mở đôi với ngươi khác, biết nhận ra những nhu cầu của họ và cảm thông những nỗi đau

53

buồn của họ, đồng thơi tim cách đáp ứng những nhu cầu đó và làm cho những nỗi đau thương của họ vơi nhẹ đi.

Như vậy, cầu nguyện để kết hợp với Thiên Chúa đồng thơi cũng hướng chúng ta tới tha nhân. Khi chúng ta đòi hỏi đôi với bản thân và quảng đại đôi với tha nhân, nhất là đôi với những ai đau khỗ và thiếu thôn là chúng ta sông kết hợp với Chúa Ki-tô chịu đau khô và bị đóng đinh vi Ngươi tự đồng hóa với họ như Ngươi nói : “Nào những kẻ Cha Ta chúc phúc, hãy đến thừa hưởng Vương Quôc dọn sẵn cho các ngươi từ thuở tạo thiên lập địa. Vi xưa Ta đói, các ngươi đã cho ăn; Ta khát, các ngươi đã cho uông; Ta trần truồng, các ngươi đã cho mặc; Ta đau yếu, các ngươi đã thăm viếng; Ta ngồi tù, các ngươi đã hỏi han.” (Mt 25, 35-36)

Trong Mùa Chay, chúng ta thương nghe đọc :”Đây là lúc Chúa thi ân, đây là ngày Chúa cứu độ. ” Vậy chúng ta hãy tận dụng thơi gian này vi là thơi thuận tiện và là thơi Chúa ban ơn để chúng ta sám hôi và tin vào tin Mừng như Chúa dạy : “Thơi kỳ đã mãn và triều đại Thiên Chúa đã đến gần. Anh em hãy sám hôi và tin vào tin Mừng.” (Mc 1, 15)

54

15. Suy niệm thứ tư lễ tro – Lm. Ignatio Trần Ngà

Cá thì dễ ươn, thây ma dễ thối, con người dễ hư.Con ngươi vôn mang xác thịt nặng nề, là mục tiêu cho ma quỷ và dục vọng tấn công và xâu xé. Chỉ một phút yếu lòng, thiếu canh phòng là con ngươi bị sa ngã, bị hư hỏng và ươn thôi.

Vua Đa-vít vôn là một vị vua khôn ngoan, sáng suôt, tài năng đức độ được liệt vào hàng thánh vương, thế mà chỉ vi hinh ảnh của một phụ nữ xinh đẹp là Bát-sê-ba lọt vào tâm trí cũng đủ làm nhà vua chao đảo, rồi nhà vua sa ngã, phạm tội cướp vợ ngươi khác và giết luôn cả chồng bà là U-ri-gia, đang khi anh ta đang anh dũng chiến đấu ngoài chiến trương để bảo vệ ngai vàng của vua! (II S 11)

Rồi ngay cả con vua Đa-vít là Salômôn, một vị vua có tiếng là khôn ngoan vô tiền khoáng hậu, nhưng cũng quá mê đắm xác thịt, có đến bảy trăm thê thất và ba trăm hầu thiếp, xiêu lòng theo các tà thần của dân ngoại, xây đền thơ cho họ đôi diện với núi thánh Giê-su-sa-lem và đã làm sự dữ trước mắt Gia-vê (I V 11, 1-13).

Nói chung, dù ở bất cứ địa vị nào, đẳng cấp nào trong xã hội và tôn giáo cũng có những con ngươi danh giá cao trọng đã phải ngã gục thảm thương và hư thôi : hư thôi vi tham nhũng, hư thôi vi những bê bôi tinh dục, hư thôi vi lạm quyền, độc đoán…

Cá thì dễ ươn, thây ma thì mau thối, con người thì rất dễ hư !

Triết gia Platon diễn tả thân phận con ngươi "như cỗ xe có hai ngựa kéo". Một con ngựa trắng kéo ta về đương lành,

55

đang khi con ngựa đen luôn lôi kéo ta về điều dữ. Thế là con ngươi luôn bị giằng co xâu xé bởi hai thế lực đôi kháng nhau.

Ngay cả thánh Phao-lô là vị tông đồ rất nhiệt thành và thánh thiện cũng cảm thấy những dục vọng đen tôi làm xáo trộn tâm hồn của ngài: "Điều lành tôi muôn, tôi lại không làm; trong khi tôi lại làm những điều tôi gớm ghét", …thật khôn thân tôi!”

Nhân loại phải mất hàng triệu năm tiến hoá mới có thể thoát ra khỏi hang động và đơi sông man rợ, nhưng con ngươi ngày nay chỉ cần vài phút yếu lòng là có thể trở về với đơi sông man rợ đó.

Dương như thân phận con ngươi cũng như những viên bi tròn được đặt trên những mặt phẳng nghiêng. Sức nặng của viên bi lôi kéo nó lăn xuông thế nào thi cũng chính sức nặng của xác thịt và bản năng hư hèn cũng thương xuyên lôi kéo chúng ta xuông bùn như thế.

Hãy cùng chiến đấu với Chúa Giê-su Cuộc đơi chúng ta cũng giông như những con thuyền bơi ngược dòng, phải luôn luôn vững tay chèo lái, phải luôn quyết tâm vươn về nguồn mà không để đơi minh trôi xuôi theo dục vọng, thi mới có thể tiến về nguồn là Chúa Ki-tô.

Sông là tranh đấu. Bao lâu còn chiến đấu, con ngươi mới có thể tồn tại như một con ngươi. Khi ngừng chiến đấu, con ngươi không còn giữ được phẩm chất cao đẹp của minh.

Khi làm ngươi, Chúa Giê-su mang thân phận con ngươi hoàn toàn y như chúng ta. Ngài cũng từng bị cám dỗ y như

56

ta. Những cơn cám dỗ mà hôm nay chúng ta đang phải chịu thi Ngài cũng đã từng chịu, có khác là Ngài đã chiến đấu rất anh dũng, rất kiên cương, không bao giơ lùi bước trước mọi cám dỗ và thử thách. Nhơ đó Ngài luôn luôn chiến thắng và chiến thắng rất vinh quang. Thư Do-thái viết: “Ngài đã chịu thử thách về mọi phương diện cũng như ta, nhưng không phạm tội” (Dt 4, 15).

Y chí chúng ta vôn mềm yếu. Xác thịt thi quá nặng nề. Đam mê tội lỗi luôn thôi thúc lôi kéo chúng ta xuông vực. Những quyến rũ ở đơi dễ làm chúng ta ươn thôi…

Chúng ta thừa biết rằng tự sức minh, chúng ta không thể nào vượt thắng các thách thức và cám dỗ. Vậy trong mùa chay nầy, chúng ta hãy vào sa mạc tâm hồn mà chiến đấu cùng Chúa Giê-su, với Chúa Giê-su. Hãy luôn kết hiệp với Chúa Giê-su, hãy để cho lơi Ngài nên khí cụ giúp ta chiến đấu. Hãy rước lấy Minh Máu thánh Ngài hằng ngày để kết hiệp gắn bó với Ngài hơn. Và một khi có Ngài ở bên chúng ta, ở trong chúng ta, cùng chiến đấu với chúng ta thi chúng ta mới có thể chiến thắng được tội lỗi và trung thành đi theo đương lôi Thiên Chúa như Ngài.

57

16. Con người mùa chay – Lm. Giuse Nguyễn Hữu An

Mùa Chay được khởi đầu bằng nghi thức xức tro trên đầu. Linh mục đọc "Hỡi người hãy nhớ mình là tro bụi và sẽ trở về bụi tro” và xức tro trên trán tín hữu. Đây là lơi Thiên Chúa báo cho Ađam biết khi ông vừa phạm tội. Giáo Hội cũng sẽ lặp lại những lơi ấy trong phần xức tro đễ nhắc nhở về thân phận cát bụi của con ngươi.

Nghi thức xức tro bắt nguồn từ truyền thông xa xưa của dân Do thái. Trong Cựu ước, mỗi khi muôn tỏ lòng ăn năn hôi cải, ngươi Do thái thương xức tro trên đầu, ngồi trên đông tro và mặc áo vải thô hoặc xé áo ra. Việc xức tro và xé áo trước hết nói lên sự buồn phiền đau đớn vi đã phạm nhiều tội lỗi. Việc xức tro và xé áo cũng làm cho tội nhân ý thức thân phận con ngươi bọt bèo, cuộc đơi mau chóng tàn phai như giấc mộng. Đơi ngươi như một nắm tro bụi, chỉ một làn gió nhẹ thoảng qua đủ xoá sạch vết tích.

Sách Giảng Viên viết rằng :"Tất cả chỉ là phù vân". Phù là trôi nôi, huyền ảo. Vân là mây. Phù vân là bèo dạt mây trôi, là hay thay đôi, mau qua, tàn phai. Mọi của cải vật chất trên trần gian này, kể cả cuộc sông của mỗi ngươi đều là phù vân. Văn chương Việt nam khi nói tới cái gi bấp bênh, vô định, chóng tàn, thương dùng hinh ảnh bọt bèo :"Chút thân bèo bọt dám phiền mai sau" (Nguyễn Du).

Bọt là bong bóng nước mong manh, tan trong chôc lát. Hinh ảnh bọt diễn tả cái vắn vỏi của cuộc đơi. Bèo gợi lên ý tưởng về sự lênh đênh, trôi nôi, vô định :

”Lênh đênh duyên nổi phận bèo. Tránh sao cho khỏi nước triều đầy vơi” (Ca dao).

58

“Bèo dạt, mây trôi đành với phận” (Chu Mạnh Trinh) Cuộc đơi làm sao mà không bi đát khi nó là phù vân, khi nó vừa là bọt chóng tan, vừa là bèo trôi nôi, dật dơ không bến ?

Cuộc đơi tuy có là bèo bọt. Phận ngươi dù mau chóng tàn phai trở về bụi đất. Con ngươi bởi đất nhưng con ngươi không bằng đất, con ngươi có sinh khí, có hơi thở. Con ngươi là hoạ ảnh và hinh ảnh của Đấng dựng nên minh. Sự cao cả của con ngươi là bắt nguồn từ chính Đấng là Sự Sông, Đấng Hằng Sông, con ngươi là hinh ảnh và hoạ ảnh của Đấng vô thuỷ vô chung, nên sự sông con ngươi mang hinh thái bất diệt, vượt xa các loài được tạo dựng. Lòng thương xót của Thiên Chúa không dựng nên con ngươi, theo cái bên ngoài của Thiên Chúa, nhưng cho con ngươi mang hoạ ảnh và hinh ảnh của Ngươi. Theo quan niệm của Nho Giáo, con ngươi là sự tích tụ của tinh thần và khí chất nên con ngươi có sự sáng suôt để hiểu các sự vật. Là hoạ ảnh và hinh ảnh của Thiên Chúa, con ngươi có một phẩm giá trôi vượt trên các loài được tạo dựng, con ngươi một phần giông Thiên Chúa bởi quyền cai quản trên vạn vật và bởi con ngươi có trí khôn, tự do.

Ba việc đạo đức được nhắc nhở rất nhiều trong mùa chay là: Bô thí, ăn chay và cầu nguyện. Đây là ba vũ khí tuyệt hảo để chông lại sự tấn công của ma quỷ và đền bù tội lỗi minh. Những việc lành phúc đức này, khi được thi hành thi hãy làm với tất cả tấm lòng của minh; không làm để khoe khoang. Chỉ cần Thiên Chúa thấu hiểu và biết cho chúng ta là đã đủ rồi. Đừng làm để được ngươi đơi khen và vi thế mà chúng ta mất đi lơi khen tặng của Thiên Chúa. (Mt 6,1-6).

Ăn chay và kiêng thịt, chịu tro chỉ là hinh thức bên ngoài mà thôi. Hinh thức nội tâm vẫn là trọng tâm của mùa chay này.

59

Kiêng bớt các tội là điều mà Thiên Chúa mong muôn. Sửa đôi tính nết để trở thành ngươi tôt hơn, đạo đức hơn, thánh thiện hơn. Bớt nói hành, nói xấu, lươi biếng việc đạo đức là điều phải thực hành.

Nói một cách hinh tượng, thi con ngươi của Mùa Vọng là một con ngươi ÐI, con ngươi hành hương, lòng tràn trề hy vọng đang tiến về cùng đích tôi hậu của cuộc đơi; con ngươi của Mùa Phục Sinh là một con ngươi ÐỨNG, tự do, chủ động và tự tín đôi diện với thế giới, còn con ngươi của Mùa Chay thi NGỒI trong thái độ chiêm nghiệm, trầm tư.

Ngay đầu Mùa Chay, Phụng vụ đã nhắc nhở ta cần phải trầm tư để chiêm niệm về thân phận: "Hỡi ngươi, hãy nhớ minh là bụi tro và sẽ trở về tro bụi". Ý nghĩa của lơi đó quá rõ ràng: mọi ngươi sẽ phải chết. Vậy anh lao tâm khô trí, vất vả ngược xuôi, ganh đua tranh dành để tim kiếm của cải, danh vọng, thú vui..., anh nỗ lực học hỏi, tim tòi, phát minh, xây dựng v.v. nhưng khi chết đến, anh mang theo được thứ gi, tất cả có nghĩa gi cho anh? Cuôi cùng thi cái gi là đáng quan tâm nhất trong đơi? Ðâu là bậc thang giá trị đơi anh?

Có ba quan niệm sông có thể tạo ra một thái độ tiêu cực trước cuộc đơi. Một là cho rằng chết là hết, không còn gi tồn tại. Nếu quả thực mọi sự sẽ chấm dứt với cái chết, nếu sô phận ngươi tôt kẻ xấu đều sẽ như nhau sau khi chết, thi ngươi ta sẽ có lý mà lập luận rằng: Ta hãy ăn uông, vui chơi, hãy hưởng thụ giây phút hiện tại cho thoả thích, vi chết rồi sẽ chẳng còn gi ! Hai là tin vào thuyết định mệnh, nghĩa là tin rằng mọi sự đã được an bài sẵn và sô phận của mỗi ngươi đã được thần thánh định đoạt. Nếu thế thi con ngươi chẳng cần và chẳng có thể làm gi nữa, mọi cô gắng đều vô ích. Ba là tin vào thuyết luân hồi, cuộc sông là một vòng luân

60

chuyển, hết kiếp này qua kiếp khác. Nếu kiếp này chưa đạt cõi phúc thi sẽ chơ kiếp sau, khi được đầu thai lại, luân hồi theo vòng nghiệp chướng. Dĩ nhiên thuyết luân hồi không đương nhiên dẫn tới tiêu cực, nhưng dù sao cũng không dành cho cuộc sông hiện tại một giá trị và tầm quan trọng quyết định đôi với sô phận mỗi ngươi. Khác với ba quan niệm trên, Kitô giáo dạy rằng : Thiên Chúa thực sự giao cho ta chịu trách nhiệm về thế giới này và về sự thành công của cuộc đơi chúng ta. Thơi gian hiện tại là thơi gian quyết định đôi với sô phận đơi đơi của con ngươi. Mỗi giây phút qua đi là không bao giơ trở lại. Thơi giơ Chúa cho ta sông ở trần gian là vô cùng quý báu, đây là lúc gieo mầm cho đơi vĩnh cữu. Chúa Giêsu khuyên chúng ta “phải lo làm giàu trước mặt Thiên Chúa” bằng cách “ Hãy sắm lấy những túi tiền chẳng bao giơ cũ rách, một kho tàng chẳng thể hao hụt ở trên trơi, nơi kẻ trộm cắp không bén mảng, môi mọt cũng không đục phá”.

Chúa Giêsu đưa ra hai dụ ngôn minh hoạ bài học tỉnh thức của Mùa Chay.

Dụ ngôn ngươi đầy tớ đợi chủ về : tỉnh thức như ngươi đầy tớ đợi chủ đi ăn cưới không biết về lúc nào. Thái độ tỉnh thức là “thắt lưng cho gọn” và “thắp đèn cho sẵn”. Luôn sẵn sàng để khi chủ về thi mở cửa và ân cần phục vụ. Tỉnh thức để đợi chủ về. Ngươi Kitô hữu chơ đợi Chúa đến trong vinh quang ngày quang lâm, chơ đợi Chúa đến trong giơ sau hết đơi minh. Vi thế ngươi Kitô hữu sông cuộc đơi hiện tại một cách rất nghiêm chỉnh, họ cô gắng làm phận sự ở đơi một cách hết sức tích cực vi biết rằng đó là Thánh ý của Chúa và vi biết rằng hạnh phúc đơi đơi của minh đang được chuẩn bị ngay bây giơ. Dụ ngôn ngươi quản gia trung thành. Quản gia chỉ là quản lý mà “ ông chủ đặt lên coi sóc gia nhân, cấp

61

phát thóc gạo đúng giơ đúng lúc”. Mỗi ngươi chúng ta là ngươi quản lý của Thiên Chúa. Sự sông, tài năng, trí thông minh, sức khoẻ, sắc đẹp…tất cả đều là do Chúa ban tặng. Những gi mà ta có đều là của Chúa. Ngươi quản lý khôn ngoan phải biết nhin xa, làm sao cho sự sông, trí tuệ, tài năng… giúp ta hướng tới những giá trị vĩnh cửu.

Tỉnh thức là thái độ của một gia nhân trung thành. Tỉnh thức và đợi chơ với niềm hy vọng là chủ sẽ trở về. Kitô giáo là tôn giáo của hy vọng vi dựa trên lơi hứa của Thiên Chúa. Thiên Chúa hứa và Ngài sẽ thành tín thực hiện lơi hứa.Thiên Chúa thực hiện từng giai đoạn và ngày càng trọn vẹn hơn.Vi thế ngươi Kitô hữu luôn hướng về tương lai chơ đợi lơi hứa cứu độ đã được thực hiện trong lịch sử và sẽ hoàn tất sau lịch sử. Chơ đợi hướng về tương lai tức là hy vọng. Hy vọng luôn gắn liền với lòng tin. Không có đức tin hy vọng chỉ là ảo tưởng. Không có hy vọng đức tin sẽ chết khô. Nhơ đức tin chúng ta chọn đúng hướng. Nhưng chỉ có hy vọng mới làm cho ta đi tới cùng đương.

Biết minh đang đi về đâu, ngươi có lòng tin không vi thế mà đương nhiên hết còn cảm nhận tính bi đát của cuộc đơi “ phù vân, bèo bọt” vi họ vẫn là con ngươi như mọi ngươi, nhưng họ có một niềm hy vọng giúp họ giữ được thái độ lạc quan và an binh.

Biết rằng minh được cứu chuộc bằng giá máu Chúa Kitô, ngươi Kitô hữu luôn có đựơc niểm hạnh phúc hân hoan. Trong Sứ điệp Mùa Chay 2007, Đức Thánh Cha Bênêđictô đã nói về tinh yêu cứu độ của Đức Kitô:”Chính trong mầu nhiệm Thánh Giá mà quyền lực áp đảo của lòng thương xót của Cha trên trơi được mặc khải trong tất cả sự viên mãn của nó. Để chuộc lại tinh yêu của tạo vật Ngươi, Ngươi đã

62

chấp nhận trả một giá rất cao: máu của chính Con Một Ngươi. Sự chết, đôi với Adam đầu tiên là một dấu tột đỉnh đến sự cô độc và sự bất lực, như vậy đã biến thành hành vi yêu thương và tự do tột đỉnh của Adam mới”.

Đức Thánh Cha gởi tâm tinh của ngài qua sứ điệp: Mong sao mùa Chay đôi với mọi Kitô hữu là một kinh nghiệm mới về tinh yêu của Thiên Chúa ban cho chúng ta trong Chúa Kitô, một tinh yêu mà mỗi ngày tới phiên minh chúng ta phải “ban lại” cho ngươi thân cận chúng ta, cách riêng cho ngươi nào chịu đau khô nhiều nhất và đang gặp túng thiếu. Chỉ bằng cách này chúng ta sẽ có khả năng tham gia đầy đủ trong niềm vui Phục Sinh.

Bắt đầu mùa Chay năm nay cũng là lúc chúng ta đang bước vào một năm mới, năm Đinh Hợi 2007. Với tinh yêu Chúa Kitô, chúng ta sẽ luôn là một con ngươi binh an, thư thái, tự chủ. Từ đó chúng ta sông một mùa Chay thánh thiện và một mùa Xuân ân phúc.

17. Hãy làm mọi việc vì ý ngay lành – Lm Hưng Lợi, CSsR

Bắt đầu đi vào mùa chay, Hội Thánh luôn kêu mơi con cái sám hôi, quay trở về với lòng minh để kết hợp với Chúa, nhin lên Chúa là cha tinh thương, noi gương Ngài mà sông đơi Kitô hữu tôt đẹp. Mùa chay 2007, ngươi Kitô hữu hãy hướng về Chúa, đặc biệt ngươi Kitô hữu Việt Nam đang sông thư chung của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam:” Sông yêu thương và phục vụ “. Lơi Chúa là đèn soi bước chúng ta đi, sông yêu thương và phục vụ sau khi đã nghiền gẫm lơi

63

Chúa là điều quí hoá và cần thiết nhất là trong mùa chay này.CON NGƯỜI LÀ BỤI TRO, BÙN ĐẤT: Đọc lại những trang đầu của sách Sáng Thế Ký, chúng ta như được dẫn vào một cuộc sáng tạo tuyệt vơi của Thiên Chúa, qua việc tạo dựng và sáng tạo của Thiên Chúa tôi cao, con ngươi nhận ra minh được dựng nên bằng bùn đất và bằng hơi thở của Thiên Chúa. Đã được sinh ra bởi bùn đất ắt có ngày phải trở về với bụi tro. Do đó, Hội Thánh dùng việc xức tro và nhận tro để nói lên rằng:” Con ngươi là tro bụi một mai sẽ trở về với bụi tro “. Nghi lễ này gây ý thức cho ngươi Kitô hữu trong mùa chay. Mùa chay là mùa sám hôi, ăn chay, mùa xưa kia Giáo Hội ăn chay cả mùa, ngày nay chỉ còn ăn chay hai ngày là thứ tư lễ tro và thứ sáu tuần thánh, nên ta nên dùng mùa 40 ngày để chỉ mùa chay. Xưa các tội nhân phải ăn chay suôt mùa và mặc áo nhặm không được tham dự công khai các nghi lễ với những ngươi khác. Nay, Hội Thánh tở chức lễ rắc tro trên đầu và mặc áo nhặm để đưa các tội nhân muôn thông hôi vào mùa ăn chay đền tội. Chính vi thế, khi nhận tro trên đầu, linh mục chủ tế đọc: “ Hãy sám hôi và tin vào Tin Mừng “. Mọi ngươi đều cúi đầu để nhận tro biểu hiệu cho sự mỏng dòn và cát bụi của thân phận làm ngươi. Câu hát “ Hỡi ngươi hãy nhớ minh là bụi tro một mai ngươi sẽ trở về bụi tro” luôn gợi lại cho chúng ta về sự yếu hèn và kiếp sông phù du của con ngươi.

CHÚA ĐƯA RA THÍ DỤ VỀ BA VIỆC LÀNH PHÚC ĐỨC: BỐ THÍ, CẦU NGUYỆN, ĂN CHAY : Ba việc lành này là những điều rất tôt Chúa khuyên con ngươi làm nhưng với ý hướng ngay lành. Tuy nhiên, nếu cầu nguyện, bô thí và ăn chay làm để phô trương, khoe khoang, giả hinh với ý để cho ngươi khác biết, khen, tâng bôc thi những việc lành này sẽ trở thành không tôt. Những

64

việc lành này các ngươi Pharisiêu đã làm nhưng làm để khoe, để phô trương, họ đã được khen rồi, họ đã lãnh phần thưởng rồi. Do đó, Chúa bảo chúng ta đừng làm như họ, chúng ta cứ làm binh thương, làm âm thầm dù ngươi khác không biết nhưng chắc chắn Chúa biết và Ngài sẽ thưởng công cho chúng ta. Theo tâm lý, khi làm bất cứ việc gi, chúng ta cũng muôn ngươi khác biết, được ngươi khác khen ngợi, đề cao. Tuy nhiên, Chúa bảo chúng ta đừng làm với ý hướng đó mà phải làm với ý ngay lành, với tâm hồn đạo đức và thánh thiện. Việc chúng ta làm tuy rất tôt nhưng khi chúng ta vi ý phô trương, khoe khoang, tự mãn, tự cao, chúng ta chẳng được công nghiệp gi trước mặt Thiên Chúa. Chính vi thế, việc làm dù nhỏ mọn, chúng ta làm theo ý Chúa, sẽ được Chúa ghi công, chúc lành, còn ngược lại dù việc lớn lao nhưng ta làm với ý không ngay lành, Chúa sẽ không chúc lành.

Thí dụ Chúa đưa ra trong đoạn Tin Mừng này nhắc nhở chúng ta, nhắc nhớ mọi ngươi công phúc có được Chúa ghi hay không là do các thức và ý hướng chúng ta làm các công việc ở trần gian này. Chúa ghét nhất thói giả hinh. Chúng ta có mắc phải chứng giả hinh hay không ?

Lạy Chúa, xin gia tăng lòng tin để chúng con luôn tin vào Chúa và giúp chúng con biết sám hôi ăn năn để trở nên ngươi tôt. Amen.

65