Oksidatif Stres ve İnflamasyon Belirteci

Olan Monosit Sayısı/HDL Kolesterol Oranı

(MHO) ile Diyabetik Nöropati İlişkisi:

Kesitsel Tek Merkez Çalışması

Asena Gökçay Canpolat, Şule Canlar,

Çağlar Keskin, Mustafa Şahin,

Demet Çorapçıoğlu, Rıfat Emral

52.Ulusal Diyabet Kongresi, Nisan 2016, Antalya

• Türk toplumunda Tip 2 DM prevalansı

%13,7*

• Nöropati en sık görülen ancak ihmal

edilen komplikasyonu

• Diyabetik polinöropati sıklığı klinik

olarak %40,4 sinir ileti çalışmaları

%62,2 **

* Satman I , TURDEP 2 ,2012 **Erbaş T, Prevalence of peripheral neuropathy and painful peripheral neuropathy in Turkish diabetic patients,2011

• Patofizyoloji’sinde

polioller,

hiperglisemi,

ileri glikozilasyon son ürünleri ve

İskemi birlikte rol oynar.

*Plazma sitokin düzeyi ile sinir disfonksiyonu

ilişkisi vardır.

*Hiperglisemi ile inflamatuar sitokinler ve

*Adipositokinler akut faz reaktanları salınır.

• İleri glikozilasyon ürünleri proinflamatuar

etki ile oksidatif stres artışı + endotel ve

monosit aktivasyonu

• Spesifik olmayan immünite aktivasyonu

(Monosit ve makrofajlar-CD14 ve CD16) ile

diyabetik komplikasyon ilişkisi vardır.

• Azalmış HDL-K oranlarının monositoz başta

olmak üzere hemopoetik kök hücre

proliferasyonu indüksiyonu

*Johnsen et al, 2005, Tromso Study, Stroke

**Murphy et al, 2008, Arterioscler Thromb Vasc Biol

• Dolaşan monosit sayısı yeni plak formasyonu için prediktör *

• HDL-K ve Apolipoprotein A-1 ; monosit üzeri CD11b aktivasyon inhibisyonu antiinflamatuar**

• HDL-K ilişkili lizosifingolipidler makrofaj kemoatraktan protein üretimi inhibe

Diyabetik nöropati için de MHO bir

oksidatif stres ve inflamatuar

biyobelirteç olarak kullanılabilir mi ?

Yöntem ve Materyaller:

• Ocak 2015-Şubat 2016

• A.Ü.T.F Endokrinoloji ve Metab Polk

• Tip 2 DM

• 180 hasta [n=95 nöropati (+) ve n=85 nöropati (-)]

• Douleur Neuropathique 4 (DN4) anketi

• Klinik nöropati muayenesi

(biyotesiometre ölçümü dahil)

• MHO, eritrosit sedimentasyon hızı,

serum CRP, mikroalbümin

2010 ve 2015 yıllarında Türkiye için valide

Dışlama Kriterleri

• Kronik enfeksiyon

• Malignite

• Geçirilmiş serebrovasküler olay, demans

• Periferik arter hastalığı

• Periferik nöropati yol açan diğer hastalıkların

varlığı (B12 eksikliği, kronik böbrek hastalığı,

amiloidoz, vaskülitler , ALS, ilaca bağlı... vs)

• Pleksopatiler , tuzak nöropatiler

• Ekstremite amputasyonları

Bulgular:

Nöropati (-)

n=95

Nöropati (+)

n=85

p

Yaş 60.8±5.3 62.1±7.7 0.183

Cinsiyet 59/36 50/35 0.760

Beden kitle indeksi 28 (21-50) 28 (17-52) 0.734

Bel çevresi 100.4±16.7 103.4±13.6 0.192

Diyabet süresi (yıl) 9,8±7,3 12,5±6,7 0,013

Sigara 19 (20%) 18 (21.2%) 0.856

Hipertansiyon 61 (64.2%) 53 (62.4%) 0.877

Fiziksel aktivite

Hafif 55 (57.9%) 62 (72.9%)

0,082 Orta 39 (41.1%) 23 (27.1%)

Ağır 1 (1.1%) 0 (0%)

DN4 Anket Skoru 2 (0-7) 4 (0-9) <0.001

Sağ biyotesiometre 15.3±4.6 32.8±7.9 <0.001

Sol biyotesiometre 15.2±4.3 33.4±8.2 <0.001

Çalışma gruplarının bazal özellikleri

Nöropati (-)

n=95

Nöropati (+)

n=85

p

Açlık glukozu (mg/dl) 133 (79-331) 139 (52-445) 0.070

Hba1c düzeyi 7.4 (5.3-15.6) 7.8 (4.7-15) 0.053

BUN 13 (5-25) 14 (5-25) 0.103

kreatinin 0.7 (0.4-1.1) 0.75 (0.4-1.1) 0.447

TSH 1.77±1.61 1.45±1.20 0.233

Total kolesterol 188.4±41.2 184.7±40.3 0.553

LDL-K 111.3±33.8 111.6±34.6 0.954

HDL-K 44.7±8.9 43.8±10.8 0.566

Trigliserit 135 (55-639) 137 (45-320) 0.262

Lökosit Sayısı 7746±2055 7985±1809 0.412

Monosit Sayısı 500 (150-1300) 500 (300-1500) 0.722

ESR 16,9±11,5 20,9±17,6 0,071

CRP 2,2(0,7-20) 4,5(0,3-37) 0,008

MHO 11.9 (2.7-44.8) 13 (4.1-29.4) 0.447

Çalışma gruplarının bazal özellikleri

Nöropati (-)

n=95

Nöropati (+)

n=85

p

Statin kullanımı 26 (27.4%) 23 (27.1%) 1.00

Diyabet Tedavisi

Beslenme tedavisi 3 (%3,2) 0 (%0)

<0,05

Oral antidiyabetik 68 (71.6%) 46 (54.1%)

İnsülin tedavisi 24 (25.3%) 39 (45.9%)

Çalışma gruplarının bazal özellikleri

Tek değişkenli

analiz

Çok değişkenli

analiz

OR p OR p

Diyabet süresi

1,05 0,015 1,04 0,03

CRP 1,08 0,012 1,07 0,02

Nöropati Varlığını Öngördüren

Değişkenlerin

Lojistik Regresyon Analizi ile saptanması

ROC Analizi ile CRP ve DM süresi

kestirim değerlerinin hesaplanması

Tartışma

Literatürle uyumlu olarak diyabet süresi ve glisemik disregülasyon nöropati ile ilişkili ;

CRP yüksekliğinin diyabetik komplikasyonlar ve nöropati ile ilişkili olduğu gösterilmiştir.

Lipit profili ile ilişkili saptanmamıştır.

• İleri glikozilasyon ürünleri, okside lipitler, serbest oksijen radikalleri, serbest yağ asitleri ile inflamasyon tetiklenmektedir.

• Vasküler endotelde ve adipositlerde inflamatuar sitokinlerin salınımı ile başlayan ve adezyon molekülleri aracılı (VCAM,ICAM) monosit aktivasyonu

• Kemokinler ile indüklenme ile inflamatuar sitokin salınımı (CRP,TNF alfa,IL-1,IL-6, IL-18 vb)

*Canpolat-Gökçay A, Association of MHR with Microalbuminuria in Patients with

Type 2 DM, 2015 EASD, Stockolm

• Daha önce monosit ,HDL-K ve MHO ile ilişkili yapılan çalışmalarda;

-ASKH ve KBH HDL kolestrol azalmış ve monosit yüzdeleri artmış

-Monosit ↑, ciddi ateroskleroz ↑ ile ilişkili

-Kronik böbrek hastalarında KV olaylar için MHO bağımsız prediktör

-Tip 2 DM hastalarda mikroalbüminürisi olanlarda; MHO artmış (p<0,001) ve nefropati gelişimi için bağımsız prediktör (OR:1,44; p<0,001)*

• Sinir biyopsi çalışmalarında endonöral damarlarda mikrovasküler hasarlar, endotel hasarı, proliferasyonu ve hipertrofisi ve oksidan hasara bağlı değişiklikler gözlemlenir.

Nefropati ve retinopatide net olarak ortaya konabilmiş endotelyal disfonksiyon ve inflamatuar belirteç ilişkisi varken;

Nöropati gelişimindeki subklinik inflamasyonun rolü daha az net olması nedeniyle ilişki gösterilememiş olabilir.

Çalışmanın Kısıtlılıkları:

• Sinir ileti çalışmaları ile nöropati tanısının desteklenmemesi,

• Monosit sayısının periferik kandan otomatize yöntem ile hesaplanması

• Monosit altgruplarının akım sitometrik olarak ölçülmemesi

• Oksidatif stres göstergesi ilave bir belirteç kullanılmamış olması

Sonuç:

• Her ne kadar oksidatif stresin ve

inflamasyonun diyabetik nöropati

patofizyolojisindeki rolü gösterilmiş

olsa da, bu patofizyolojik süreçlerin

indirekt belirteci olan monosit sayısı /

HDL kolesterol düzeyi oranı (MHO) bu

çalışmada diyabetik nöropati

gelişiminin öngördürücüsü olarak

saptanmamıştır.

Dr.Çağlar Keskin

Dr.Şule Canlar

ve

Yüksek Hemşire

Nuran Metinarıkan

TEŞEKKÜR ederim

Sabrınız ve dinlediğiniz için