SCRATCH PROGRAMI

1. BÖLÜM

Scratch Programına Giriş

Scratch Nasıl Kurulur?

SCRATCH PROGRAMI

Eğlenceli bir ortamda resim, ses, müzik gibi

çeşitli medya araçlarını bir araya

getirebileceğimiz, kendi animasyonlarımızı,

bilgisayar oyunlarımızı tasarlayabileceğimiz ya

da etkileşimli hikayeler yazabileceğimiz bir grafik

programlama dilidir.

Scratch, MIT Medya Laboratuarında geliştirilmiştir.

(Massachusetts Institute of Technology)

NEDEN SCRATCH?

Scratch kelimesi her ne kadar “çizmek” ya

da “kedi tırmığı” anlamlarına gelse de

program ismi buradan türetilmemiştir.

Scratch programı ismini DJ’lerin plakları ileri

geri itip (scratching) müzik parçalarını yaratıcı

bir şekilde bir araya getirmesinden alır.

KURULUM

Google Arama Motoruna: scratch download yazıyoruz mit’ nin

sitesine giriyoruz.

KURULUM

Açılan sayfada işletim sistemi tercihi sunulmuştur. Kendi

işletim sistemimize uygun olanı seçip indiriyoruz.

KURULUM

İndirilen ScratchInstaller 1.4 dosyasını sağ tıklayıp

çalıştırıyoruz. Açılan pencerede Next-Next-Install kısımlarına

sırayla tıklayarak program kurulumunu tamamlamış oluyoruz.

2. BÖLÜM

Scratch Arayüzü

İkonlar ve Menüler

Simgeler

İKONLAR VE MENÜLER

Blokların dilini

değiştirmeye

yarar.Projeyi

kaydetmeye

yarar.

Projeyi Scratch’ın

web sayfasına

yüklemek için

kullanılır.

İKONLAR VE MENÜLER

DOSYADosya menüsünde 8 seçenek bulunur.

Kaydet seçeneği projeni diske

kaydetmek içindir.

Dosya menüsü >Kaydet seçeneği

ya da

ikonu tıklandığında aynı

pencere açılır.

PROJEYİ KAYDET PENCERESİ

Projeni diskte nereye kaydedeceğini belirle.

Projenin adını yaz.Örnek; kedi

Projeni hazırlayan olarak kendi adını yaz. Örnek; Özgül Öztürk

Proje ile ilgili sonradan hatırlamak istediklerini bu bölüme yaz. Örnek; bu projede kedi yürüyecek.

İKONLAR VE MENÜLER

DOSYADosya menüsünde 8 seçenek bulunur.

Önceden kaydedilen bir projeyi

farklı bir isimle veya diskte farklı bir

bölüme kaydetmek için Farklı Kaydet

seçeneği kullanılır.

İKONLAR VE MENÜLER

DOSYADosya menüsünde 8 seçenek bulunur.

Projeyi İçeri Aktar seçeneği;

daha önceden kaydedilen bir

projenin karakterlerini ve kodlarını şu

anda açık olan projeye aktarmayı

sağlar.

İKONLAR VE MENÜLER

DOSYADosya menüsünde 8 seçenek bulunur.

Dışa Karakter Aktar seçeneği;

projemizde şu anda seçili olan

karakterimizi daha sonra başka

projelerde kullanabilmek için

kaydetmeye yarar.

İKONLAR VE MENÜLER

DOSYADosya menüsünde 8 seçenek bulunur.

Proje Notları seçeneği;

projeyi kaydederken yazılan notlar

üzerinde değişiklik yapmak için

kullanılır.

Çık seçeneği;

Scratch‘ı tamamen kapatmak için

kullanılır.

İKONLAR VE MENÜLER

DÜZENLE

Düzenle menüsünde 6 seçenek bulunur.

Ancak biz aktif olarak ilk ikisini kullanacağız.

silmeyi geri al seçeneği;

Yapılan bir işlemi geri almak,

yanlışlıkla silinen blokları geri

getirmek için kullanılır.

adım adım çalışmayı başlat seçeneği;

Eklenen her kod bloğunun yaptığı işi ayrı

ayrı görmek için kullanılır.

İKONLAR VE MENÜLER

PAYLAŞPaylaş menüsünde 2 seçenek bulunur.

Bu projeyi internette paylaş seçeneği;

projeyi internette scratch.mit.edu

adresinde paylaşmayı sağlar.

Scratch Web Sayfasına git seçeneği;

Scratch web sayfasında kendi

yüklediğimiz projeleri açar.

İKONLAR VE MENÜLER

Yardım Menüsü anlayamadığımız ya da merak

ettiğimiz konulara göz atabilmemizi sağlar.

YARDIM

ETKİNLİK 1: MENÜLERİ TANIYALIM

Dosya menüsünü kullanarak yeni bir proje

sayfası açınız.

Scratch programını başlatınız.

Blokların dilini “Türkçe” olarak ayarlayınız.

Dosya menüsünü kullanarak ya da butonu ile

gerekli düzenlemeleri yaparak projenizi kaydediniz.

SİMGELER

Karakter çoğaltma

Karakter silme Karakter büyütme

Karakter küçültme

3. BÖLÜM

X-Y Koordinat Sistemi

Ekran (Proje Sahnesi)

Başlat-Durdur Butonları

X-Y KOORDİNAT SİSTEMİ

Koordinat sistemi yatay ve

dikey 2 ekseni belirtir.

Ekrandaki her bir nokta yatay

(x) ve dikey (y)

bileşenlerinden oluşur. Örnek:

(3,-2) noktası; x değeri 3, y

değeri -2 olarak anlaşılır.

(0,0) noktası; ekranın

merkezini gösterir.

EKRAN (PROJE SAHNESİ)

Bu simge

mause’umuzun x ve y

konumunu gösterir.

Proje sahnesine eklenen karakterlerin konumu ve

hareketleri x, y konumuna göre düzenlenir.

(X:0,Y:0)

(X:0,Y:180)

Y

X

(X:240,Y:0)

(X:0,Y:-180)

(X:-240,Y:0)

EKRAN (PROJE SAHNESİ)

Ekran 480 birim genişlikte ve

360 birim uzunluktadır.

Scratch ekranı aslında bir

koordinat düzlemidir. Scratch

programı açıldığında

karşımıza çıkan kedi karakteri

başlangıçta (0,0)

noktasındadır

(X:0,Y:0)

(X:0,Y:180)

Y

X

(X:240,Y:0)

(X:0,Y:-180)

(X:-240,Y:0)

EKRAN (PROJE SAHNESİ)

Bu alan projenin

sahnesidir. Eklediğin

karakterler, yazdığın

kodlar ve yaptığın

değişikliklerin hepsi bu

bölümde görünür.

Ayrıca sahnedeki karakterleri tutup istediğin

yere sürükleyebilirsin.

BAŞLAT-DURDUR BUTONLARI

Projede yapılan değişiklikleri

sahnede görmek için bu butona

tıklandığında komutlar başlar.Bu buton komutları

durdurur.

4. BÖLÜM

“Karakter” nedir?

Yeni Karakter Oluşturma

STRACH PROGRAMINDA “KARAKTER”

Scratch projeleri karakterler olarak adlandırılan

objelerden oluşur. Seçtiğimiz bir karaktere farklı

kostümler giydirebilir karakterin görünümünü

değiştirebiliriz. Karakterimizi hayvana, metine,

insana, araca vs. benzetebiliriz.

Scratch programı ilk açıldığında karşımıza

çıkan kedi bir karakterdir.

YENİ KARAKTER OLUŞTURMA

Yeni bir karakter oluştururken ‘Yeni Karakter’ bölümünden

Scratch programının bizlere sunduğu hazır karakterlerden

seçebilir, bilgisayarımızda yüklü olan bir öğeyi açabilir veya

kendimiz yeni bir imaj çizebilir.

Yeni Karakter

ÇizDosyadan Yeni

Karakter Seç

Sürpriz

Karakter

Getir

YENİ KARAKTER ÇİZ

DOSYADAN YENİ KARAKTER SEÇ

SÜRPRİZ KARAKTER GETİR

Sürpriz karakter getir butonuna tıklandığında

projeye, scratch program dosyasından

rastgele bir karakter eklenir.

ETKİNLİK 2: BALIKLAR

“Grafik düzenleyici” penceresini kullanarak

kendi balığınızı çiziniz.

“Dosyadan Yeni Karakter Seç” butonu ile

dosyada bulunan balık resimlerini inceleyiniz.

“Yeni Karakter Çiz” butonu ile “Grafik

Düzenleyici” penceresini açınız.

ETKİNLİK 2: BALIKLAR

Bu iki balıktan oluşan karakterinizi diğer

projelerinizde de kullanmak istiyorsanız Dışa

Aktar seçeneği ile karakterinizi kaydediniz.

Grafik Düzenleyici penceresindeki “İçeri Aktar”

butonu ile dosyada bulunan balıklardan birini kendi

balığınızın yanına ekleyiniz.

Bu iki balıktan oluşan karakterinizi proje sahnesine

eklemek için TAMAM butonuna tıklayınız.

5. BÖLÜM

Şimdiki “Karakter” Bilgisi

Yazılar

Kostümler

Sesler

ŞİMDİKİ KARAKTER BİLGİSİ

Karakterimizin isminin yazdığı yere

tıklayarak karakter adını değiştirebiliriz.

Bu kısımda karakterimizin adı, x-y pozisyonu

ve yön bilgisi yer almaktadır.

ŞİMDİKİ KARAKTER BİLGİSİ

Karakterin yönü, proje

çalışmaya başladığında

karakterin hangi yöne

gideceğini belirtir.

Karakter adının yanında yer alan kilide

tıklanarak karakterin web üzerine

taşınabilme izni açılır veya kapatılır.

ŞİMDİKİ KARAKTER BİLGİSİ

Tıklanırsa karakter verdiğiniz dönme

komutlarını uygular.

Tıklanırsa karakter verilen dönme

komutlarından sadece sağa-sola

dönme hareketini uygular.

Tıklanırsa karakter verdiğiniz

dönme komutlarını uygulamaz.

YAZILAR

Scratch ile bilgisayar programı

yazmak için kodların bloklar

halinde üs üste ve yan yana

bir araya getirilmesi gerekir.

Scratch programının Çek-Bırak özelliği sayesinde

karakterin arzu edilen şeyleri yapabilmesi için

yazılar bölümünde kod blok dizileri oluşturulur.

KOSTÜMLER

Karakterimizin başka

görünümlerinin olmasını

istiyorsak kamera ile çekilebilir

kendimiz çizebilir ya da içe

aktarabiliriz.

Var olan kostümleri ‘X’ butonuna basarak

silebiliriz, ‘Düzenle’ butonu ile kostümü

düzenleyebiliriz veya ‘Kopyala’ butonu ile

kostümün aynısından bir tane daha ekleyebiliriz.

SESLER

Karakter için var olan sesleri

görebilmek için bu bölüme

tıklarız. Bu bölümden yeni

sesler ekleyebilir (Kayıt/İçeri

Aktar), var olan sesi dinleyebilir

veya silebiliriz.

PROJEYE EKLENEN KARAKTERLER

Bu bölümde projene

eklediğin karakterler

görünür. Her karakterin

içine yazılan komutlar

başkadır. Karakterleri

değiştirdikçe Yazılar

bölümündeki kodlar da

değişir.

6. BÖLÜM

Sahne Arka Planı

Blok Paleti

Kod Blokları

SAHNE ARKA PLANI

Bu bölümde sahnenin

arka planında ne

görüneceğini

belirleyebilirsin.

BLOK PALETİ

Bu bölümde projeni

geliştirmek için

kullanabileceğin komut

blokları bulunur. 8 farklı

kategori vardır ve hepsinin

rengi ayrıdır.

KOD BLOKLARI

Bu bölümde seçtiğin

kategorilerdeki komut

bloklarını görebilirsin. Her blok

ayrı bir işlem yapar.

ETKİNLİKLER

Papağan

Akvaryum

Yön tuşları