sieÂu aÂm tim thaitimmachhongtam.com/tailieusieuamtimthai/sieu_am_tim_thai.pdf · tl : drose j.a....

SIEÂU AÂM TIM THAI

ThS. BS. Leâ Kim Tuyeán Vieän tim TP HCM

Lôïi ích chaån ñoùan beänh tim tröôùc sinh: -phaùt hieän baát thöôøng keát hôïp -ñieàu trò trong baøo thai -toå chöùc vaø laäp keá hoïach tröôùc sanh -ñình chæ thai saûn

Chæ ñònh sieâu aâm tim thai: 1.Coù tieàn caên gia ñình maø laøm taêng nguy cô beänh tim thai 2.Ngöôøi meï coù nguy cô cao mang thai maéc BTBS 3.Nhöõng daáu hieäu thai nhi coù beänh tim maïch cao

Chæ ñònh sieâu aâm tim thai

DiabetesFetal hydropsFetal arrythmiaExtracardiacOtherSuspected CHDFamily history

Global n = 1298

Fetal CHD n = 222

GK Sharland et al. Arch. Dis. Child., 1990

2758 TH TBS chaån ñoaùn tröôùc sinh taïi Guy’s Hosptal. Sharland, G. Routine fetal cardiac screening: what are we doing and what should we do?. Prenat Diagn 2004; 24:1123

?CHD, suspected heart abnormality during obstetric scan; FH, family history; Fabn, extra-cardiac fetal abnormality; FARR, fetal arrhythmia; Fhyd, fetal hydrops; diabetic, maternal diabetes; other, other high-risk indications

Chieán löôïc chaån ñoùan beänh tim tröôùc sinh: Hai caáp ñoä chaån ñoùan: -Caáp ñoä moät: thöôøng sieâu aâm tim thai (SATT) ñöôïc tieán haønh ôû 3 thaùng giöõa vaø 3 thaùng cuoái thai kyø, xem 4 buoàng tim, söï xuaát phaùt cuûa ñaïi ñoäng maïch, neáu coù baát thöôøng hoaëc nghi ngôø thì chuyeån leân tuyeán treân -Caáp ñoä hai: thöôøng do BS tim maïch nhi ñaõ ñöôïc ñaøo taïo veà SATT tieán haønh, coù nhieäm vuï chaån ñoùan, tieân löïông vaø laäp keá hoïach tröôùc sanh 1 caùch cuï theå.

PHOÂI THAI HOÏC TIM THAI: SÖÏ TAÏO THAØNH OÁNG TIM ÑOÄC NHAÁT TÖØ 2 CAÁU TRUÙC HÌNH OÁNG

TL: Sadler TW: Langman’s Medical Embryology 6th ed, Williams & Wilkins 1990, p 182

A- Thai nhi 21 ngaøy baét ñaàu nhaäp laïi

B- Thai nhi 22 ngaøy, söï nhaäp laïi gaàn hoaøn taát

SÖÏ TAÏO THAØNH TIM THAI VAØO NGAØY 22 (A), NGAØY 23 (B) VAØ NGAØY 24 (C)


SÖÏ HÌNH THAØNH CAÙC BUOÀNG TIM VAØ VAÙCH NGAÊN

(A) Phaùt trieån VLN (khoaûng ngaøy 30) (C) khoaûng ngaøy 33 (E) khoaûng ngaøy 37 (F) môùi sinh


HEÄ TUAÀN HOAØN THAI NHI: maùu töø nhau (placenta) qua tónh maïch roán (UV), tôùi oáng tónh maïch (ductus venosus), vaøo nhó phaûi (RA) qua tónh maïch chuû döôùi (I). Maùu töø tónh maïch

chuû treân (S) vaøo nhó phaûi * Haàu heát maùu ôû nhó phaûi qua loã baàu duïc (foramen ovale), vaøo nhó traùi (LA), thaát traùi (LV), ñoäng maïch chuû (AO), trôû veà nhau qua ñoäng maïch roán (UA)

* Moät phaàn maùu nhó phaûi leân ñoäng maïch phoåi (PA) theo oáng ñoäng maïch tôùi ÑMC. Khoâng coù maùu qua phoåi

TL: Drose JA. Fetal Echocardiography. WB Saunders 1998, p8

TAÀN SUAÁT BTBS ÔÛ SÔ SINH COØN SOÁNG VAØ THAI BÒ SAÅY Toån thöông Taàn suaát (%) Thoâng lieân thaát 35.7 Heïp eo ÑMC 8.9 Thoâng lieân nhó 8.2 Keânh nhó thaát 6.7 Töù chöùng Fallot 6.2 Taâm thaát ñoäc nhaát 4.8 Thaân chung ñoäng maïch 4.8 Thieåu saûn thaát traùi 4.6 Hoaùn vò ñaïi ñoäng maïch 4.3 Thaát phaûi hai ñöôøng ra 2.4 Thieåu saûn thaát phaûi 1.7 Taâm nhó ñoäc nhaát 1.2 Heïp ÑMP 0.7 Heïp ÑMC 0.5 Caùc toån thöông khaùc 10.6

TL: Hoffman JIE. Pediatr. Cardiol 1995; 16:155-165

TAÀN SUAÁT VAØ KHAÛ NAÊNG SOÁNG COØN MOÄT SOÁ BTBS

TL: Phaïm Nguyeãn Vinh. Sieâu aâm tim vaø beänh lyù tim maïch aán baûn 2, 2003, NXB Y hoïc, tr. 320

TRANG BÒ THÖÏC HIEÄN SIEÂU AÂM TIM THAI

- Maùy sieâu aâm coù TM, 2D, Doppler xung, Doppler lieân tuïc, Doppler maøu

- Ñaàu doø 3-7MHz

KÍCH THÖÔÙC TIM THAI VAØO TUAÀN 20: BAÈNG ÑOÀNG 25 XU


Thôøi ñieåm lyù töôûng thöïc hieän sieâu aâm tim thai: tuaàn 18-22

TAÀM QUAN TROÏNG CUÛA TRUÏC TIM THAI VAØ VÒ TRÍ TIM THAI

Truïc vaø vò trí: cô baûn trong höôùng daãn chaån ñoaùn tim thai bình thöôøng hay baát thöôøng

Truïc tim thai baát thöôøng: coù BTBS Vò trí tim thai baát thöôøng: coù khieám khuyeát ngoaøi tim

SIEÂU AÂM TIM THAI: TRUÏC TIM VAØ VÒ TRÍ TIM

SÔ ÑOÀ MOÂ TAÛ CAÙCH TÍNH TRUÏC TIM

TL : Drose J.A. Fetal Echocardiography WB Saunders, 1998, p60

Truïc tim bình thöôøng # 450


MAËT CAÉT 4 BUOÀNG: TRUÏC TIM THAI BÌNH THÖÔØNG



CAÙCH TÍNH VÒ TRÍ TIM THAI QUA MAËT CAÉT 4 BUOÀNG

o Vò trí ñieåm P: vò trí cuûa tim



ÑÒNH DANH TRUÏC TIM

Dextrocardia: moûm tim höôùng veà phaûi Levocardia: moûm tim höôùng veà traùi Mesocardia: moûm tim ôû giöõa


ÑÒNH DANH SITUS

Situs solitus: saép xeáp tim vaø phuû taïng bình thöôøng * atrial situs: NP beân phaûi, NT beân traùi * visceral situs: gan beân phaûi, daï daày beân traùi (thoâng thöôøng: coù töông hôïp giöõa saép xeáp nhó vaø phuû taïng khaùc) Situs inversus Situs ambigus


SITUS SOLITUS

Situs solitus keøm levocardia (< 450) * BTBS < 1% * leäch traùi > 57 – 750: BTBS Situs solitus keøm dextrocardia: BTBS # 95%


Hình A: 4 Fallot Hình B: Ebstein

TRUÏC TIM LEÄCH TRAÙI > 750: BTBS



A B

TRUÏC TIM LEÄCH PHAÛI (DEXTROCARDIA): BTBS # 95%



SITUS INVERSUS

Hieám, 0.00005% b/n Situs inversus keøm dextrocardia: BTBS 0,3 – 5% Situs inversus keøm levocardia: BTBS 100%


SITUS INVERSUS KEØM DEXTROCARDIA: TIM BÌNH THÖÔØNG



SITUS AMBIGUS

Asplenia hoaëc H/c Ivemark: situs ambigus kieåu right atrial isomerism -> 99 – 100% coù BTBS

Polysplenia: * situs ambigus kieåu LA isomerism * TMC döôùi ñöùt ñoïan ( Interupted IVC )


VÒ TRÍ TIM BAÁT THÖÔØNG (Abnormal cardiac position)

Dextroposition: tim naèm beân phaûi Levoposition: tim leäch traùi (nhieàu) Vò trí tim baát thöôøng -> baát thöôøng baåm sinh ngoaøi

tim (loàng ngöïc, buïng, cô hoaønh, beänh maøng phoåi, böôùu trong tim)


CAÙC BAÁT THÖÔØNG NGOAØI TIM LIEÂN QUAN ÑEÁN VÒ TRÍ TIM BAÁT THÖÔØNG

Ectopia cordis: cervical, thoracocervical, thoracic, thoracoabdominal, abdominal

Congenital diaphragmatic hernia Cystic adenomatoid malformation Bronchopulmonary sequestration Pleural fluid collections Mediastinal tumors


CAÙCH TÍNH KÍCH THÖÔÙC TIM THAI: ño dieän tích tim thai(A) so vôùi dieän tích loàng ngöïc thai(B)

* Bình thöôøng: tim thai < 1/3 loàng ngöïc


4 buoàng tim

Maët caét 4 buoàng

4 Buoàng döôùi söôøn

Định vị phủ tạng thai nhi bình thường. Kích thước tim/lồng ngực : bình thường. Trục tim thai bên trái: 30-60 độ Nhịp tim đều 100-180l/p Kích thước 2 nhĩ bằng nhau và thấy van của lỗ

bầu dục trong nhĩ trái. Kích thước 2 thất bằng nhau, co bóp tốt, dải

điều hòa ở mỏm thất phải. Vách liên nhĩ và vách liên thất bình thường. Vị trí và chức năng van 2 lá và 3 lá Kết nối tĩnh mạch phổi (TMP) vào nhĩ trái: Thấy

ít nhất 2 TMP ở hai bên cột sống đổ về nhĩ trái.

Baét cheùo ñaïi ñoäng maïch

Oáng Ñoäng Maïch

KHAÛO SAÙT DOPPLER DOØNG MAÙU QUA VAN 2 LAÙ


VAÄN TOÁC DOØNG MAÙU QUA VAN 2 LAÙ VAØ 3 LAÙ ÔÛ THAI BÌNH THÖÔØNG

TL: Circulation 1986; 73 (1):41-46

THOÂNG LIEÂN THAÁT


THOÂNG LIEÂN THAÁT/ TIM THAI: maët caét 4 buoàng töø moûm (A) vaø maët caét truïc doïc (B)


Keânh nhó thaát (1)

Keânh nhó thaát (2)

Töù chöùng Fallot

Töù chöùng Fallot (2)

Töù chöùng Fallot (3)

Thaân Chung Ñoäng Maïch (1)

Thaân Chung Ñoäng Maïch (2)

Heïp eo ñoäng maïch chuû

AO

VG

Heïp eo ÑMC ñôn thuaàn, OÂÑM ñoùng laïi sau sinh

Color Atlas of Fetal Cardiology, L Allan, 1994


HEÏP EO ÑMC

Maát caân ñoái tim traùi/phaûi

Maát caân ñoái tim P-T /thai 31 tuaàn (1)

Maát caân ñoái tim P-T /thai 31 tuaàn (2)

3,0

2,5

2,0

1,5

1,0

0,5

0,0 VD/VG p = 0,02

AP/AO p = 0,0001

Bình thöôøng Heïp eo ÑMC

LK Hornberger, J Am Coll Cardiol, 1994

7

6

5

4

3

2 10 20 30 40

7 6

5

4 3 2

10 20 30 40 1

bt Heïp eo ÑMC (NC1) Heïp eo ÑMC (NC2)

LK Hornberger, J Am Coll Cardiol, 1994

8 7

6

5 4

3 2 10 20 30 40

ÑMC leân Cung ÑMC

Eo ÑMC

Nhöõng daáu hieäu "nhoû"

Heïp eo ñoäng maïch chuû ñôn thuaàn

Chaån ñoùan tröôùc sinh: maát caân ñoái T/P ++ Thieåu saûn cung ÑMC ± Chaån ñoùan sau sinh: Sau khi OÂÑM ñoùng laïi

Nhöõng daáu hieäu quan troïng: kích thöôùc vaø chöùc naêng thaát traùi

KHOÂNG LOÃ VAN 3 LA Ù(1)

KHOÂNG LOÃ VAN 3 LA Ù(2)

THIEÅU SAÛN TIM TRAÙI (1)

TAÂM THAÁT ÑOÄC NHAÁT (1)

BEÄNH EBSTEIN (1)

BEÄNH EBSTEIN (2)

Chuyeån vò ñaïi ñoäng maïch

ÑMC ÑMP

TP

TT


Chaån ñoùan tröôùc sinh: 2 maïch maùu song song ++

Chuaån bò: PGE1, Rashkind

Chuyeån vò ñaïi ñoäng maïch TP-ÑMC

Chuyeån vò ñaïi ñoäng maïch TT-ÑMP

Hoài löu tmp baát thöôøng (1) – 4 buoàng

Hoài löu tmp baát thöôøng (2)

Hoài löu tmp baát thöôøng (3) khoâng phaûi theå döôùi tim

Hoài löu tmp baát thöôøng (4) theå treân tim

Hoài löu tmp baát thöôøng (5) oáng thu thaäp

BEÄNH CÔ TIM THAI NHI NGUYEÂN NHAÂN CAÙC BCT (1)

BCT daõn nôû BCT phì ñaïi BCT haïn cheá Suy tim cung löôïng cao Con cuûa baø meï ÑTÑ Endocardial Thieáu maùu Noonan syndrome fibroelastosis

Rh isoimmunization Glycogen storage disease Alpha-thalassemia Twin-twin transfusion Glucose-6-phosphate dehydrogenase deficiency Hemophilia A Quaù taûi theå tích Arteriovenous malformation Hemangioendotheliomas Sacrococcygeal teratomas Vein of Galen malformation Twin-twin transfusion Acardiac twin TL: Drose JA. Fetal Echocardiography. WB Saunders 1998, p264

BEÄNH CÔ TIM THAI NHI NGUYEÂN NHAÂN CAÙC BCT (2)

BCT daõn nôû BCT phì ñaïi BCT haïn cheá Toån thöông tröïc tieáp cô tim Nhieãm truøng Coxsackievirus, TORCH, parvovirus Tim thai nhanh Thieáu oxy maùu/thai Nhòp nhanh kòch phaùt treân thaát Lupus ban ñoû/meï Tim thai chaäm TORCH = toxoplasmosis, rubella, cytomegalovirus, and herpes simplex TL: Drose JA. Fetal Echocardiography. WB Saunders 1998, p264

BEÄNH CÔ TIM DAÕN NÔÛ/ THAI NHIEÃM CYTOMEGALOVIRUS


BEÄNH CÔ TIM PHÌ ÑAÏI: maët caét 4 buoàng döôùi söôøn

TRAØN DÒCH MAØNG TIM: maët caét 4 buoàng töø moûm


TRAØN DÒCH MAØNG TIM: SIEÂU AÂM TM


KEÁT LUAÄN ªSeõ coù raát ít BTBS ñöôïc chaån ñoùan tröôùc sinh neáu khoâng coù sieâu aâm saøng loïc “caáp ñoä moät” cuûa BS saûn khoa xem 4 buoàng tim vaø ñaïi ñoäng maïch. ªSAÂTT giuùp xaùc ñònh beänh tim caàn caáp cöùu sô sinh ªToå chöùc luùc sinh ªHôïp taùc cuûa nhieàu chuyeân khoa

TREÛ EM HOÂM NAY – THEÁ GIÔÙI NGAØY MAI!

sieÂu aÂm tim thaitimmachhongtam.com/tailieusieuamtimthai/sieu_am_tim_thai.pdf · tl : drose j.a....

Documents