sistemi kompjuterik
TRANSCRIPT
![Page 1: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/1.jpg)
Teknologjia me TIKTeknologjia me TIK
Prof. Nexhmi MustafaProf. Nexhmi Mustafa
Punoi: Magribe AvdyliPunoi: Magribe Avdyli
![Page 2: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/2.jpg)
Sistemi kompjuterik
Siç, dihet sistemi kompjuterik paraqet një pajisje elektronike e cila shërben për ruajtjen, përpunimin dhe shpërndarjen e informacioneve.Karakterizohet me pjesën harduerike dhe softuerike të tij.
Hardueri përmban komponentët fizikë të sistemit kompjuterik, siç janë: shtëpiza, pllaka amë, pllaka për zgjerim, njësitë e disqëve etj, brenda të cilave ose në të cilat janë kyqur pjesët përbërese të një kompjuteri (njesia qëndrore dhe memoria punuese) dhe pajisjet periferike të tij: monitori, tastiera, miu, shtypësi etj .
![Page 3: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/3.jpg)
Shtëpiza
Shtëpiza e kompjuterit përmban këta komponentë bazikë të kompjuterit:njësia qëndrore(CPU) ose procesori, kujtesën, pllakën amë, diskun e ngurtë etj.
![Page 4: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/4.jpg)
Pllaka amë (motherboard)
Pllaka amë përmban të gjitha komponentët e nevojshëm të kompjuterit siç është njësia qendrore (CPU), kujtesa(memoria), dhe hapësirat për zgjerim(expansion slots). Pllaka amë është pllakë e stampuar me qarqe elektronike dhe paraqet bazën në të cilën vendoset procesori dhe qarqet elektrike përcjellëse.
![Page 5: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/5.jpg)
HardueriHardueri
Njësit hyrëseNjësit hyrëse Njësit dalëseNjësit dalëseNjësitNjësit
hyrse dhe hyrse dhe dalësedalëse
Njësit qëndroreNjësit qëndrore
![Page 6: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/6.jpg)
Njësit hyrëse
Tastiera shfrytëzohet për të futur të dhënat dhe për komandim me kompjuterin, dhe është pajisja hyrëse më e shpeshtë e kompjuterit personal.
Miu pajisje gjithashtu e rëndësishme hyrëse e kompjuterit është edhe miu(mouse). Miu është pajisje e drejtuar me dorë, e cila mundëson pozicionimin e drejtpërdrejtë në fjalë apo objekte të ekranit të kompjuterit.
![Page 7: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/7.jpg)
Pajisjet harduerike të grupuara
![Page 8: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/8.jpg)
Njësit dalëse
Monitori(ekrani) përdoret për të paraqitur informacionet që merren nga softueri I kompjuterit.
Në informatikë, Printeri është një pajisje dalese periferike e cila prodhon një kopje (teksti i përhershëm i lexueshëm ose grafikë) e dokumenteve dhe letrave të depozituara në formë elektronike,e cila punon me interkonjuksion dytaktesh super te shpejt,me laser dhe me solarium treadmill,shume te bardhe te qelur.
![Page 9: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/9.jpg)
Njësia qendrore
CPU (central procesor unit)
ALU (njësia aritmertikore-logjike)
RAM (kujtesa punuese)
![Page 10: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/10.jpg)
Njësia qendrore
Të gjitha informatat duhet të futen nga jashtë. Futja e këtyre informatave bëhet përmes pajisjeve hyrëse. Njësit hyrëse ekzistojnë edhe pajisjet që shërbejnë për hyrje dhe dalje në të njejtën kohë. Ato janë: Disqet,Disketat, CD-ROM-ët, modemët, kartela e zërit. Pajisjet që e kryejn këtë punë quhen pajisje dalëse. Si pajisje dalëse janë: monitori, printeri, ploteri, altoparlantet etj,Pajisjet Hyrëse Dhe Dalëse Kompjuteri modern është pajisje e ndërlikuar. Përbëhet prej shumë komponenteve të lidhura mes veti.
![Page 11: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/11.jpg)
Kujtesa RAM
Kujtesa – RAM
Kujtesa RAM shërben për të vendosur përkohsisht programet dhe të dhënat në të. Në rast të shkymjes së kompjuterit të gjitha të dhënat në këte kujtesë zhdukën përgjithmonë. Kapaciteti i kujtesës RAM është esencial për shpejtësin e sistemit(veçanarisht në programin Windows).
![Page 12: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/12.jpg)
Kujtesa ROM
Është kujtesë nga e cila vetëm mund të lexohet. Kjo kujtesë është kujtesë parmanente e programuar gjatë prodhimit të saj. Përmbajtja e saj as nuk mund të ndryshojë e as të fshihet. Kjo kujtesë në kompjuterin përsonal përmban programe startuese të kompjuterit.Përpos dy kujtesave të përmendura paraprakisht, ekziston edhe ujtesa e quajtur kesh (CASH) kujtesë e cila paraqet një kujtesë ndihmëse.
![Page 13: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/13.jpg)
VirusetVirusi është një program i vogël i cili është në gjendje të shumëzohet e të
shpërndahet nëpër funksionet e caktuara të kompjuterit dhe ta bëje atë që të mos funksionoj normalisht apo ta shkatërroj gjithë sistemin e eksplorimit.
Por dëmet mund të jene të ndryshme ka nga ata që sjellin pak dëme si psh ata qe sulmojnë mousin apo tastierën disa të tjerë pengojnë disa programe të funksionojn normalisht por me të rrezikshmit sot janë në gjendje ta fshijnë tërë hard diskun.Shumica e përdoruesve instalojnë antivirusin që të detektojnë dhe eleminojnë virusët. Ekzistojnë dy metoda, të cilat i përdorë një aplikacion antivirusi për të zbuluar virusët. E para, kjo metodë antivirusi përdorët për të detektuar virusët duke përdorur listën e definicioneve të nënshkrimeve të virusit (virus signature definition). Kjo punon duke kontrolluar përmbajtjen e memoriës së kompjuterit, fajllat e ruajtur në disqe të fiksuara ose levizëse (fixed or removable drives) (hard disqe, flopi disqe) dhe duke krahasuar ato fajlla me një bazë të dhënash të “nënshkrimeve” të virusit. Mangësia e kësaj metode të zbulimit është se përdoruesit janë të mbrojtur nga virusët vetëm atëherë kur antivirusi azhurnohet me të dhënat e fundit të definicioneve të nënshkrimeve të virusit. Metoda e dytë përdorë algoritme deduktive (udhëheqëse) (heuristic algorithms) për të zbuluar virusët. Kjo metodë ka aftësi për të zbuluar virusët përmes nënshkrimeve të cilat janë krijuar nga firma e antivirusit. Disa antiviruse janë në gjendje të skanojnë fajllat e hapur, po ashtu edhe fajllat dhe e-mailat të cilët i dërgojmë përmes Internetit. Kjo mënyrë është quajtur si “skanim në qasje (on-access scanning)”. Përdoruesit duhet t`i azhurnojnë rregullisht antivirusët e tyre për të rregulluar “vrimat” e sigurisë. Me azhurnimin e përditshëm të antivirusëve parandaloni kërcnimet, të cilat u kanosën në sistemit tuaj kompjutërik .
![Page 14: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/14.jpg)
Sistemi operativ
![Page 15: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/15.jpg)
Ndarja e ikonaveNdarja e ikonave
Ikona të programeveIkona të programevetë ndryshmetë ndryshme
Ikona të dokumenteveIkona të dokumentevetë ndryshmetë ndryshme
ShortctetShortctet
![Page 16: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/16.jpg)
My Computer
Përdoret për të shfletuar përmbajtjen e disqeve e disketavedhe CD-ROM-ëve, konfigurimin e kompjuterit, lidhjen me kompjuterët tjerë etj. Dritarja My Computer hapet duke shtypur një ose dy her mbi ikonën përkatëse, ose shtypur mbi opsionin Open të mënyrës së përëkohshme të ikonës.
![Page 17: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/17.jpg)
Systemi Properties
Dritarja System Properties përmban një numër të madh të faqëve, të cilave u prin faqja General. Në këtë faqe, shfrytëzuesi mund të mësojë për versionin e sistemit operativ, personin me emrin e të cilit është regjistruar Windowsi, frekuencën e tekstit të mikroprocesorit dhe llojin e tij dhe për kapacitetin e RAM-it .
![Page 18: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/18.jpg)
Recycle bin
Përdoret për të shfletuar përmbajtjen e fajllave dhe folderëve të cilët për çfarëdo arsy i ka fshirë shfrytëzuesi.Pra, përdoret si shportë ku mund të hidhen fajllat, programet ose dokumentet e tjera.
![Page 19: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/19.jpg)
Paraqet folderin në të cilin ruhen të gjitha dokumentet personale.
Paraqet programin i cili ka të bëjë me të gjitha veprimet e lidhjes së kompjuterëve në rrjetë.
![Page 20: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/20.jpg)
Menyja startShtypim mbi opsionin Start hap menynë e startit, nga e cila
mund të kryhen shumë punë me kompjuter,përfshirë këtu hapjen e programeve, dokumenteve, konfigurimin e njësive të kompjuterit etj.Disa nga opsionet e kësja menyje mbarojnë me një trekëndësh në të djathtë.Kjo do të thotë se brenda gjenden edhe disa nënmeny.
![Page 21: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/21.jpg)
My Documents- Hap folderin My Documents, në të cilin ruhen dokumentet personale, që mund të jenë të llojeve të ndryshëm
My Recent Documents- Regjistron adresat e 15 dokumenteve të fundit që i kemi përdor gjatë punës me kompjuter.Kjo është shumë e nevojshme për përpunimit të dokumenteve për një kohë që i shfryrtësojmë shpeshherë.
My Pictures- hap folderin My Pictures në të cilin ruhen fotografitë digjitale, imazhet dhe fajllat grafikë.
My Music- Hap folderin My Music në të cilin ruhen fajllat e muzikës.
My Computer- Hap dritaren e programit My Computer
My Network Places- Ofron qasje për folderët dhe fajllat e kompjuterëve të tjerë të kyçur në rrjetë, dhe ato folderë dhe fajlla që shfrytëzuesit i kanë ofruar si resurse të rrjetës.
![Page 22: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/22.jpg)
Control Panel- Mundëson konfigurimin e parametrave të ndryshëm të punës me kompjuter, instalimin dhe çinstalimin e programeve, kyçjen e kompjuterit në rrjet , kyçjen e shfrytëzuesve të rinjë është pjesë e Windowsit .
Set program Access and Defauts- Specifikon programet të cilat mund të qasen nga desktopi, menyja Start dhe lokacionet e tjera .
Printers and Faxes -Mundëson kërkimin e dokumenteve.
Help And Support -Mundëson sistemin e ndihmës së Windowsit.
Search -Mundëson kërkimin e dokumenteve.
Run - Mundëson ekzekutimin e programvev të cilat nuk ndodhën në All Programs
![Page 23: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/23.jpg)
Kur ndonjë prej programeve përdoret shumë shpesh egziston mundësia që të startohet automatikisht kur hapet kompjuteri. E për këtë vendoset nënmenyja Startup tek All Programs. Selektohet programi përkatës dhe hapet menyja e përkohshme e tij me tastin e djathtë të miut. Nga kjo meny shtypet opsioni Copy. Pastaj nga menyja e përkohshme e opsionit Sturtup zgjidhet Open . Në këtë mënyrë, hapet dritarja me titull Startup.
Hapja automatike e programit
![Page 24: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/24.jpg)
Kërkimi i dokumenteve
Gjatë punës me dokumente të ndryshme, është shumë e mundshme të kemi harruar adresën e ndonjë dokumenti. Në këto raste ndihmon opsioni Search i menysë Start.
![Page 25: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/25.jpg)
Ekzekutimi i programeve me komandën RunWindowsi ofron edhe një mundësi tjetër për hapjen e
programeve, dokumenteve ose Webfaqeve të ndryshme. Kjo mund të bëhet me komandën Run, e cila ndodhet në menynë Start.
![Page 26: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/26.jpg)
Krijimi i shortcut-eveQë të kursejmë kohën dhe përpjekjet për gjetjen dhe
ekzekutimin e programeve ose dokumenteve të ndryshme, ekziston mundësia që të krijojmë shortcut-et e tyre.Merret menyja e përkohshme e desktopit dhe zgjidhet opsioni New – Shortcut. Pas këtij opsioni, paraqitet dritarja me titull Create shortcut. Shtypet opsioni Browse për ta gjetur programin ose dokumentin, short-cutin e të cilit duam ta krijojmë, pastaj shtyper Next, Finish dhe në dekstop do të kemi shortcutin e kërkuar.
![Page 27: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/27.jpg)
Fshirja e ikonave nga desktopiIkonat e tilla do t’i fshijmë nga desktopi duke përdorur menyrën
e përkohshme, përkatësisht opsionin Delete. Pas pak momentesh do të hapet dritarja për të konfirmuar veprimin e ndërmarrë. Në këtë rast, ikona do të vendosët në shportë.
![Page 28: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/28.jpg)
Ikonat e vendosura në desktop mund të jenë te pozicionuara në mënyrë të rregullt, sa të renditen sipas një rrjeti të padukshëm Align to Grid ose renditën në mënyrë automatike me aktivizimin e opsionit Auto Arrange . Gjithashtu ikonat mund të sistemohen edhe sipas emrit, tipit, sasis së të dhënave që përmbajnë etj.
![Page 29: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/29.jpg)
Stili klasik i menysë StartShfrytëzuesit të cilët pë çfarëdo arsyje janë të interesuar të
punojnë në stilin klasik të menysë Start, këtë mund ta bëjnë duke ekzekutuar opsionin Properties të menysë së përkohshme, të marrë nga shiriti i veprimeve në desktop.Në këtë rast hapet dritarja Taskabar and Start Menu Properties, e cila i ka dy mundësi në shiritin e vet të menyve. Zgjidhim për Start Menunë, te e cila mund të zgjidhet dhe konfirmohet opsioni Classic Start Menu.
![Page 30: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/30.jpg)
Shkymja e kompjuteritStand By – Zgjidhet atëher kur
duam që kompjuteri të shkojë në gjendjen e kursimit të energjisë. Është gjendje në pritje dhe me këtë rast kompjuteri nuk i ruan të dhënat e përpunuara në kujtesën e harddiskut.
Restart – Zgjidhet atëherë kur për cilindo arsye duhet të ndërpresim dhe të rifillojmë punën njëkohësisht.
Turn Off – Paraqet opsionin i cili mundëson ndërprerjen e rregullt të punës me ç’rast Windowsi i paketon të gjithë fajllat e vet dhe e fik kompjuterin
![Page 31: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/31.jpg)
Veprimet me dritareMinimize – Minimizon dritaren
në madhësi të dritares.
Maximize – Mundëson maksimizimin e dritares ose rikthimin në dimensionet paraprake.
Close – Mundëson mbylljen e dritares.
![Page 32: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/32.jpg)
Shiriti i veglaveBack – Mundëson kthimin mbrapa.
Forward – Mundëson kalimin për një hapa më përpara.
Search – Mundëson kërkimin e dokumenteve adresën e të cilëve nuk e dimë.
Folders – Mundëson shfletimin e përmbajtjes së dritares në formë të trungut të pemës.
![Page 33: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/33.jpg)
Dritaret mund të rregullohen në disa mënyra, varësisht nga dëshira e shfrytëzuesit.Këto veprime kryhen duke përdorur opsionet e menys së përkohshme, e cila fitohet duke shtypur tastin e djatht, kur tregusi i miut ndodhet në pjesën e lirë të shiritit të veprimeve.
Organizimi i dritareve në formë kaskade
![Page 34: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/34.jpg)
Organizimi i dritareve në formë vertikale
![Page 35: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/35.jpg)
Organizimi i dritareve në formë horizontale
![Page 36: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/36.jpg)
Operacionet me fajlla dhe folderaPuna me fajlla dhe foldera mbështetet në rend të parë në
opsionet e menyve, të cilat janë pjesë e shiritit të menyve. Cilëndo dritare që do ta hapim në kuadër të Windowsit, duke përjashtuar ato të programeve aplikative, do të paraqitet me shirit të njëjtë të menyve. Secila prej menyve ka nënmenyn e vet.Megjithatë, për të pasur një pasqyrë komplete të të gjitha mundësive të veprimit me to, do të shqyrtojmë veç e veç çdo meny të dritares standarde të programit të Windowsit.
![Page 37: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/37.jpg)
FileParaqet opsionin i cili ka të bëjë me të gjitha aspektet e
veprimtarive me fajlla.Në raste kur është zgjedhur ndonjë ikonë në dritare, menyja File ka ndryshime të konsiderueshme. Tani ajo përmban të gjitha opsionet të cilat janë parqitur për veprime me ikona dhe të gjitha janë aktive.
![Page 38: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/38.jpg)
Open
Hap dritaren e ikonës së zgjedhur.
![Page 39: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/39.jpg)
Explore
Hap programin Windows Explorer, i cili shpalos dritaren e ikonës përkatëse dhe përveç shfletimit të përmbajtjes, i organizon ato në formë të nje peme. Përbëhet prej dy kornizave të cilat I kanë shiritat e pozicionit vertikat dhe horizontal.
![Page 40: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/40.jpg)
Send toMundëson dërgimin e ikonës përkatëse në adresat të cilat janë
pjesë të nënmenysë së vet. Shumë shpesh përdoret opsioni Send To – Desktop(create shortcut), i cili mundëson krijimin e shortcutit të ikonës përkatëse dhe dërgimin e tij në desktop.
![Page 41: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/41.jpg)
NewMundëson hapjen e Folderit të ri ose hapjen e programeve që i
ka nënmenynë e vet. Ikona e këtij folderi është e zbrazët dhe quhet New Folder. Ky emër në rast nevoje mund të ndryshohet me opsionin Rename.
![Page 42: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/42.jpg)
Properties
Mundëson shfletimin e karakteristikave të ikonës përkatëse. Faqja general e dritares së këtij opsioni ofron shumë të dhëna për ikonën përkatëse: tipin, kapacitetin e shënimeve që përmban, kohën kur është krijuar etj. Sikur në çdo dritare tjetër, edhe këtu ekzistojnë tastet e tri komandave: OK, Cancel dhe Apply.
![Page 43: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/43.jpg)
Edit
Ka të bëjë me lëvizjen e fajllave dhe të folderave, kopjimin e tyre etj.Menyja e këtij opsioni përbëhett nga: Undo, Cut, Copy, Paste, Shortcut, Copy To Folder…, Select
All, Selection etj.
![Page 44: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/44.jpg)
Zgjedhja (selektimi) e ikonave
![Page 45: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/45.jpg)
Copy itemes
![Page 46: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/46.jpg)
Move items
![Page 47: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/47.jpg)
Select All
Ka te bëjë me zgjedhjen e të gjitha ikonave të dritares.
![Page 48: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/48.jpg)
ViewKa të bëjë me rregullimin e parametrave të ndryshëm, të cilët
rregullojnë pamjen e fajllave,folderave, shiritit të veprimeve etj. Ky opsion në përbërjen e vet ka keto mundësi: Toolbars, Status Bar, Explorer Bar, Tiles, Icons, List, Detalis etj .
![Page 49: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/49.jpg)
Status Bar
Mundëson vendosjen e shiritit të statusit i cili vendoset në fund të dritares.
![Page 50: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/50.jpg)
Explorer BarMundëson shfletimin e përmbajtjes së dritares në mënyra të
ndryshme, në sistem të dy kornizav. Në vete përmban nënmenynë me disa mundësi.Nëse zgjidhet Search, korniza e majtë e dritares ofron opsionin për kërkim të dokumenteve, të tillë siç është trajtuar kohë më parë.
![Page 51: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/51.jpg)
Choose DetailsMundëson zgjedhjen e detajeve të fajllave, të cilat do të
paraqiten në rastet kur zgjidhet opsioni Details. Detajet e tilla përmbajn emrin, kapacitetin e memories, tipin, atributin, kohën kur është krijuar etj. Tastet Move Up dhe Move Down, përdoren për të ndërruar renditjen e detajeve sipas nevojës së shfrytëzuesit. Ndërsa, Show dhe Hide aktivizojnë, përkatësisht ç’aktivizojnë detajet e paraqitura në dritare.
![Page 52: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/52.jpg)
FavoritesMundëson regjistrimin dhe organizimin e fajllave, foldereve,
WEB faqeve etj, të cilat janë me interes të veçantë për shfrytëzuesin(të favorizuara), në një adresë të veçantë të quajtur Favorites.
![Page 53: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/53.jpg)
ToolsKa të bëjë me mapimin e
disqeve të rrjetit (Map Network Drive) dhe shkymje të diqeve të rrjetit (Disconet Network Drive) dhe opsionet e tjera me folder (Opsion Folder).Faqja General e opsionit Folder Opsions është me interes të veçantë për : Tasks – rregullimin e dritareve në stilin e ri ose atë klasik.
![Page 54: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/54.jpg)
HelpOfron ndihmën e Windowsit për të gjitha problemet, që paraqiten
gjatë punës me të. Në fushën Search shënohet pyetja e cila na intereson, ose zgjedhim njërën nga temat e ofruara në dritare, për të cilën mendojmë se përmban përgjigjjen e problemit tonë.
![Page 55: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/55.jpg)
Control PanelControl panel aktivizohet prej dritares së Startit. Dritarja e këtij
programi përmban një numër të madh të ikonave. Secila nga ato rregullon ndonjë komponentë të punës me Windows ose instalon ndonjë program apo njësi të kompjuterit. Ikonat e këtij programi paraqiten në dy mënyra: në formë të kategorive (Swicht to Category View) dhe në formë klasike (Swicht to Classic View).
![Page 56: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/56.jpg)
Add/Remove ProgramsInstalimi dhe largimi i programeve preferohet të bëhët nga ikona
Add/Remove Programs. Kjo punë mund të bëhet edhe drejtëpërsëdrejti nga fajlli përkatës i programit për instalim, por është e preferuar që kjo të bëhet nga ky opsion. Madje, largimi i programeve duhet të bëhet nga këtu, sepse gjatë procesit të instalimit të programit shkaktohen ndryshime në përmbajtjen e disa fajllave të Windowsit : SYSTEM INI, WIN.INI dhe bazën Registry.
![Page 57: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/57.jpg)
Date/Time
Ikona Date/Time shërben për vendosjen e datës dhe të kohës së saktë të sistemit, në pajtushmëri me zonën kohore , e cila përcaktohet në faqen Time Zone. Në faqen Internet Time sinkronizohet koha e saktë me kohën e serverit të intërnetit.
![Page 58: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/58.jpg)
Fotet
W|indowsi ofron një numër të madh të llojeve të shkronjave, të cilat njihen me emrin Fonte. Të gjitha fontet e instaluara mund të shihen në dritaren fonts. Nëse duam të instalojm fonte të reja, aktivizohet opsioni Install New.
![Page 59: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/59.jpg)
Display
Karakteristikat e ekranit dhe të desktopit mund të zgjidhen me ikonën Display.Dritarja përkatëse Display Properties ka faqet: Themes, Desktop, Scren Server, Settings etj.
![Page 60: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/60.jpg)
Display properties - Desktop
![Page 61: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/61.jpg)
Desktop items
![Page 62: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/62.jpg)
Screen Saver
Faqja Screen Saver mundëson mbrojtjen e ekranitn në rastet kur ai mbetet i kyqur për një kohë të gjatë, por i papëdorur. Në këso situata, mbetet pamje e njëjtë e ekranit gjatë gjithë kohës nën rezatimin permanent të pozicioneve të njëjta të ekranit. Në fushën Screen Saver zgjidhet njëri prej opsioneve që i ka në dispozicion Windowsi.
![Page 63: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/63.jpg)
Appearanace
Shëben për të përcaktuar pamjen e desktopit të Windowsit dhe të komponentëve të tij. Në këtë rast, me përdorimin e opsionit Windows and buttons mund të zgjedhim modelin e Windowit klasik ose atë të XP-së.Mund të zgjedhim skemën e ngjyrave në Color sheme dhe madhësin e fontit në Fonts. Të gjitha efektet e tjera të ikonave, menyve etj, rregullohen në opsionin Effects.
![Page 64: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/64.jpg)
Settings
Kjo faqe shërben për rregullimin e numrit të ngjyrave dhe të rezolucionit ekranit. Për këtë qëllim përdoren opsionet Screen Saver dhe Color quality. Duhet të theksojmë që numri i ngjyrave dhe rezolucioni përkatës varen, në rend të parë, nga kapaciteti i memories së videokartelës.
![Page 65: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/65.jpg)
Printers and Faxes
Mundëson qasje në ikonat e printerëve të instaluar dhe makinave të Fax-it. Në dritare mund të ketë më shumë printerë të instaluar, por ai me të të cilin do të punojmë është i zgjedhur të jetë aktiv. Kjo zgjedhje bëhet me opsionen Set as Default Printer të menysë së përkohshme të ikonës. Instalimi i printerit të ri fillon me Add a Printer.
![Page 66: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/66.jpg)
Keyboard
Dritarja për konfigurimin e punës me tastierë fitohet me hapjen e ikonës Keyboard në Control Panel. Dritarja e kësaj ikone i ka dy faqe : Speed dhe Hardware. Faqja Hardware mundëson shikimin e karakteristikave të njësië së instaluar në kompjuter.
![Page 67: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/67.jpg)
Mouse
Dritarja për konfigurimin e punës me miun fitohet me hapjen e ikonës Mouse në Control Panel. Dritarja ka shumë faqe dhe gjithashtu edhe shumë mundësi për rregullimin e punës me miun.
![Page 68: Sistemi Kompjuterik](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061415/55c43ba9bb61ebe5118b4844/html5/thumbnails/68.jpg)
Falemiderit për Falemiderit për vëmendje.vëmendje.