siÊu Âm phỔi trong cẤp cỨu – hỒi sỨc...cÁch lÀm siÊu Âm phỔi chọn đầu dò -...

42
VAI TRÒ SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU VÀ HỒI SỨC BS Hà Mai Hương BV Tim Hà Nội

Upload: others

Post on 20-Feb-2020

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

VAI TRÒ SIÊU ÂM PHỔI TRONG

CẤP CỨU VÀ HỒI SỨC

BS Hà Mai Hương

BV Tim Hà Nội

Page 2: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

SIÊU ÂM PHỔI ???

Page 3: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI

Chọn đầu dò

- Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex

- Đầu dò TS thấp (đầu dò tim): xuyên sâu tốt

hơn HC phế nang (phù phổi, ARDS), đông

đặc phổi, TDMP, xác định vị trí làm thủ thuật

- Đầu dò TS cao (đầu dò mạch):

phân giải tốt hơn TKMP,hướng dẫn

thủ thuật (real time)

Page 4: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI

• Vị trí đầu dò

Page 5: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI

• Vị trí đầu dò

Vùng 1,2: khí màng phổi

Vùng 3, 4: dịch MP, đông đặc

4 vùng: HC phế nang

Page 6: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI

• Hướng đầu dò

Page 7: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI

Hình ảnh không rõ

• TK dưới da

• Tư thế BN

• Gel SA

• Đầu dò

• Các vật cản âm (điện cực ECG…)

Page 8: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH ĐỌC SIÊU ÂM PHỔI

Nhu mô phổi bình thường

Đường A (air artifact) + lung sliding = A profile

Page 9: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH ĐỌC SIÊU ÂM PHỔI

Đường B + lung sliding = B profile

Có dịch trong phế nang và khoảng kẽ

Page 10: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH ĐỌC SIÊU ÂM PHỔI

B-lines

Page 11: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH ĐỌC SIÊU ÂM PHỔI

Đường B = Kerley B (Xq)

Page 12: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH ĐỌC SIÊU ÂM PHỔI

• Giải phẫu phổi

Page 13: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH ĐỌC SIÊU ÂM PHỔI

Dạng đường B

Page 14: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH ĐỌC SIÊU ÂM PHỔI

- Đường B + lung sliding = B profile

Có dịch trong phế nang và khoảng kẽ

Cách nhau 7mm : xơ phổi kẽ lan tỏa, ARDS

Cách nhau < 3mm: phù phổi, ARDS

- E-lines: TK dưới da ngực

Giống B-lines

Bắt đầu từ thành ngực

Không di động theo nhịp thở

Page 15: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

B-LINES

Page 16: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH ĐỌC SIÊU ÂM PHỔI

Tràn khí màng phổi

Page 17: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

Tràn khí màng phổi: lung point

CÁCH ĐỌC SIÊU ÂM PHỔI

Page 18: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH ĐỌC SIÊU ÂM PHỔI

• Lung sliding (+)

Loại trừ TKMP

• Lung sliding (-)

TKMP

Ngừng thở

Dính màng phổi

Đặt NKQ 1 phổi

Tắc nghẽn 1 phổi

Bệnh lý nhu mô nặng: thâm nhiễm, đụng dập phổi,

ARDS, xẹp phổi

Page 19: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

SIÊU ÂM PHỔI TRONG TKMP

Page 20: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH ĐỌC SIÊU ÂM MÀNG PHỔI

Hình ảnh soi gương

Page 21: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH ĐỌC SIÊU ÂM MÀNG PHỔI

• Tràn dịch màng phổi

Page 22: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH ĐỌC SIÊU ÂM MÀNG PHỔI

• Tràn dịch màng phổi

Page 23: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH ĐỌC SIÊU ÂM MÀNG PHỔI

Bất thường màng phổi

Page 24: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH ĐỌC SIÊU ÂM MÀNG PHỔI

Màng phổi dày trong ARDS

Page 25: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH ĐỌC SIÊU ÂM PHỔI

Đông đặc phổi: xẹp hoặc viêm phổi

Page 26: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH ĐỌC SIÊU ÂM PHỔI

Phân độ tổn thương phổi:

Độ 1: A-lines, lung sliding Độ 2 HC kẽ (B-lines 7mm)

Độ 3: HC kẽ B-lines 3mm Độ 4: đông đặc phổi

hoặc phổi trắng

Bouhemad, B. Bedside ultrasound assessment of positive end -expiratory pressure-induced lung recruitment.

Am J Respir Crit Care Med 2011;183( 3): 341– 347

Page 27: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

CÁCH ĐỌC SIÊU ÂM MÀNG PHỔI

A profile: A-lines(+) / B-lines(-); lung sliding (+)

A’ profile: A-lines(+) / B-lines(-); lung sliding (-)

B profile: B-lines ở mọi cửa số; lung sliding (+)

B’ profile: B-lines ở mọi cửa số; lung sliding (-)

A/B profile: xen kẽ vùng phổi có B-lines với vùng phổi bt

C profile: vùng phổi đông đặc

PLAPS (+): vùng phổi đông đặc ± tràn dịch vùng đáy phổi

PosteroLateral Alveolar and/or Pleural Syndrome

Page 28: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

BLUE PROTOCOL

Page 29: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

BLUE PROTOCOL

Page 30: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

BLUE PROTOCOL

Page 31: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

BLUE PROTOCOL

Page 32: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

BLUE PROTOCOL

Page 33: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

ARDS VÀ PHÙ PHỔI HUYẾT ĐỘNG

Page 34: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

ARDS

• Đường B: thường có 2 bên phổi

Phía trước: không đồng nhất, > 3 đường

Phía sau: đậm đặc và đồng nhất (phổi trắng)

• Vùng còn thông khí (phía trước): vùng phổi có thông khí (ít

nhất 1 khoang liên sườn), bao quanh là vùng có B-line

hoặc phổi trắng

• Đông đặc (phía sau, vùng đáy): Vùng phổi “gan hóa”, có

HA khí trong phế quản (bronchogram)

• Màng phổi: dày > 2mm, không đều, có đông đặc dưới

màng phổi

TDMP: ít gặp trong ARDS

• ↓Lung sliding, vùng phổi trắng: ± ko di động, thay thế bằng

lung pulse

Page 35: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

ỨNG DỤNG SIÊU ÂM PHỔI / ARDS

Page 36: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

ARDS

Page 37: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

THỞ MÁY VÀ PEEP

Page 38: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

THỞ MÁY VÀ PEEP

Page 39: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

BLUE PROTOCOL

• Phổi bt A profile, <2 B lines, PLAPS (-)

• TKMP A’profile, B-lines (-), lung point (±)

• OAP B profile, lung slide (+)

• Nhồi máu phổi A profile, PLAPS(±), C profile (±)

• Hen, COPD A profile, PLAPS (-)

• Viêm phổi và ARDS

B’profile, A/B profile,C profile, A profile ở phía trước, PLAPS

(+), màng ko đều (±)

Page 40: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

SO SÁNH SIÊU ÂM VÀ CT NGỰC

Có giá trị tương đương trong

• Phổi thông khí bt

• TKMP

• HC kẽ - phế nang

• Đông đặc

• TDMP

Page 41: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

SO SÁNH SIÊU ÂM VÀ CT NGỰC

Ưu điểm

• Làm tại giường

• Làm lại nhiều lần

• Thực hiện nhanh

• Rẻ tiền

• Giảm phơi nhiễm phóng xạ

Page 42: SIÊU ÂM PHỔI TRONG CẤP CỨU – HỒI SỨC...CÁCH LÀM SIÊU ÂM PHỔI Chọn đầu dò - Đầu dò tim, đầu dò mạch, microconvex - Đầu dò TS thấp (đầu dò

KẾT LUẬN

Siêu âm phổi có thể được coi là thăm dò

tại giường đạt “tiêu chuẩn vàng”