Warszawa 2013

SŁOWNIKTERMINOLOGII PRAWNICZEJ

POLSKO FRANCUSKI

DICTIONNAIREDE LA TERMINOLOGIE JURIDIQUE

POLONAIS FRANÇAIS

ALEKSANDRA MACHOWSKA

3. WYDANIE

Wydawca Monika Pawłowska

Redaktor prowadzący Joanna Cybulska

KorektaKrystyna SzeżyńskaMałgorzata Kałuża

ŁamanieAndrzej Gudowski

Projekt gra iczny okładki i stron tytułowychMaciej Sadowski

© Copyright by Wolters Kluwer Polska SA, 2013

ISBN: 978-83-264-4566-83. wydanie

Wydane przez:Wolters Kluwer Polska SA

Redakcja Książek01-231 Warszawa, ul. Płocka 5atel. 22 535 82 00, fax 22 535 81 35 e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl

www.wolterskluwer.plksięgarnia internetowa www.pro info.pl

5

Pamiêci mojej Mamy

6

7

WPROWADZENIE

Niniejszy słownik przeznaczony jest dla wszystkich, którzy dokonują przekładu dokumentów urzędowych, pism oraz tekstów prawniczych na język francuski: tłumaczy, osób wykonujących za-wody prawnicze lub pracowników administracji państwowej i samorządowej, pracowników uczelni, studentów i wszystkich osób, które w swojej działalności stają przed koniecznością przetłumaczenia tekstu sporządzonego w języku prawnym i prawniczym.

Słownik stworzony został w taki sposób, aby ułatwić użytkownikowi odnalezienie właściwego w danym kontekście określenia. Stąd zawarto w nim wiele objaśnień, które pozwalają uchwycić różnice między francuskimi instytucjami prawa a polskim systemem prawnym. Nie zawsze bowiem hasło przetłumaczone wprost i funkcjonujące zarówno w języku francuskim, jak i polskim, oddaje istotę oznaczanego pojęcia. Dlatego też jego struktura i układ odbiega nieco od tradycyjnych słowni-ków językowych, często wskazując przykłady zastosowania tłumaczonego hasła. Podane w przykła-dach zdania pochodzą z autentycznych dokumentów i tekstów prawniczych. Wiele haseł zawartych w słowniku odnosi się do instytucji prawa europejskiego z uwagi na fakt, że przekłady dokumentów europejskich zajmują obecnie poczesne miejsce w aktywności zawodowej nie tylko tłumaczy, ale również wszystkich osób działających w szeroko rozumianym obrocie prawnym. W słowniku zaak-centowano też najistotniejsze różnice, pojawiające się w terminologii państw francuskojęzycznych (Belgia, Szwajcaria, Kanada). Często sprowadzają się one do odmiennych zastosowań reguł gra-matycznych, pozostawiając dane hasło na poziomie leksykalnym bez zmian. W tekstach prawnych i prawniczych można też niejednokrotnie dostrzec różne warianty tego samego terminu prawniczego, jak w przypadku conseil de prud’hommes, które to pojęcie, w zależności od źródła, może również pojawić się jako conseil des prud’hommes. W takich przypadkach występujące odmienności zazna-czono w słowniku, podając wersję w nawiasie.

Istotne problemy pojawiają się również przy oznaczeniu rodzaju danego rzeczownika. Tam, gdzie w języku francuskim występuje forma żeńska, została ona umieszczona w nawiasie obok wer-sji w rodzaju męskim. Rzeczowniki występujące w języku francuskim wyłącznie w rodzaju mę-skim lub żeńskim oznaczono jako m (masculin) lub f (féminin). Wiele jednak rzeczowników wystę-puje w języku francuskim jako rzeczownik i przymiotnik, posiada rodzaj żeński (np. entrepreneur — entrepreneuse, commerçant — commerçante), przy czym rzeczownik występuje w podanym tu znaczeniu tylko w rodzaju męskim, niezależnie od tego, czy stosowany jest dla określenia kobie-ty czy mężczyzny. Forma rodzaju żeńskiego ma wtedy znaczenie całkowicie odmienne (np. com-merçante to sprzedawczyni, a notairesse to żona notariusza). W niektórych przypadkach rzeczownik w znaczeniu podstawowym występuje tylko w rodzaju męskim, ale jeżeli stosowany jest w funkcji przymiotnikowej, w zależności od określanego rzeczownika przybierze formę właściwą dla rodzaju (np. „podwykonawca” — sous-traitant, ale „spółka będąca podwykonawcą” — société sous-trai-tante). Tam, gdzie dany rzeczownik posiada jedną formę, taką samą zarówno w rodzaju męskim, jak

8

i żeńskim, oznaczono go jako m, f. Z reguły w słownikach francuskojęzycznych oznaczany on jest jako n (neutre). Podobnie oznaczono przymiotniki. Sporadycznie pojawiają się również formy żeń-skie rzadko spotykane w języku francuskim (np. oficer: officier — officière, która to forma pojawia się np. w oficjalnych dokumentach nadania kobiecie stopnia oficerskiego, niemal nieznana pozostaje natomiast w codziennym języku Francuzów).

Wprowadzenie

9

WPROWADZENIE DO DRUGIEGO WYDANIA

Od pierwszej edycji Słownika terminologii prawniczej polsko-francuskiego upłynął już pewien czas. Nakład stopniowo się wyczerpał. Ponieważ język, jako swoisty twór żyjący, podlega nieustan-nym zmianom, a zarówno w prawie polskim i francuskim, jak i na poziomie prawa Unii Europejskiej pojawiają się nowe instytucje i pojęcia prawne, konieczne stało się nie tylko wznowienie słownika, ale jego uzupełnienie i poprawienie. Niniejsze wydanie zawiera więcej haseł niż poprzednie, równo-cześnie zachowując dotychczasowe zasady redakcyjne, jak na przykład zwięzłe omówienie niektó-rych instytucji prawa lub wskazanie różnic między nimi. Mam nadzieję, że zaproponowany przeze mnie układ haseł jest przyjazny, a taka redakcja słownika będzie przydatna w pracy wszystkich, którzy z niego korzystają.

Bardzo dziękuję za ogromny nakład pracy oraz rzetelność i zaangażowanie obu Paniom ko-rektorkom – Krystynie Szeżyńskiej i Małgorzacie Kałuży. Zdaję sobie sprawę, że jeszcze niejedna pomyłka, niejeden błąd mógł nam umknąć, a i haseł, które w słowniku się nie znalazły, choć może powinny, jest wiele, liczę jednak, że w ostatecznym rozrachunku bilans przydatności słownika wyj-dzie na jego korzyść, a czytelnikom będzie się dzięki niemu łatwiej pracowało.

10

11

WYKAZ SKRÓTÓW

Skróty u¿yte w s³owniku

B. – belgijskiebudż. – budżetowedyplom. – dyplomacjaegzek. – egzekucjaeur. pr. spółek – europejskie prawo spółekhandel mnar. – handel międzynarodowyhist. – historyczneinf. – infinitif (bezokolicznik)inform. – informatykaK. – kanadyjskieL. – prawo państwa Luksemburgpomoc publ. – pomoc publicznapot. – potoczniepost. adm. – postępowanie administracyjnepr. adm. – prawo administracyjnepr. aut. – prawo autorskiepr. bank. – prawo bankowepr. bud. – prawo budowlanepr. celne – prawo celnepr. cyw. – prawo cywilnepr. drog. – prawo ruchu drogowegopr. eur. – prawo europejskiepr. finans. – prawo finansowepr. gosp. – prawo gospodarczepr. karne – prawo karnepr. kons. – prawo konsumenckiepr. mor. – prawo morskiepr. mnar. – prawo międzynarodowepr. podatk. – prawo podatkowepr. publ. – prawo publicznepr. r. fin. – prawo rynków finansowychpr. rodz. – prawo rodzinnepr. rolne – prawo rolnepr. spadk. – prawo spadkowepr. spółek – prawo spółek

12

pr. transp. – prawo transportowepr. ubezp. – prawo ubezpieczeńpr. upadł. – prawo upadłościowepr. weksl. – prawo wekslowepr. wł. int. – prawo własności intelektualnejproc. – prawo procesoweproc. adm. – procedura administracyjnaproc. cyw. – procedura cywilnaproc. karna – procedura karnaprzest. – użycie przestarzałeqqch – quelque choseqqn – quelqu’unqqn à f. qqch – quelqu’un à faire quelque choserachunk. – rachunkowośćrzecz. – rzeczownikS. – szwajcarskiesubj. – subjonctifWE – Wspólnoty Europejskiezam. publ. – zamówienia publicznezobow. – zobowiązania

Skróty w jêzyku francuskim

A.R. (avis de reception) – potwierdzenie odbioruACP (accord de partenariat – umowa o partnerstwie i współpracy pr. pracyet de coopération)AFD (Agence française – Francuska Agencja Rozwojude développement)AGS (assurance garantie – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczychdes salariés) (FGŚP)APE (activité principale d’une – kod działalności podstawowej podmiotu gospodarczegoentreprise) (APEN dla przedsiębiorstwa, APET dla zakładów przed- siębiorstw)B.T.P. (secteur du bâtiment – sektor budownictwa publicznegoet des travaux publics)C.A.T. (Centre d’aide par – zakład pracy chronionejle travail)C.F.D.T. (Confédération française – Francuska Demokratyczna Konfederacja Pracyet démocratique du travail)C.G.T. (Confédération générale du – Powszechna Konfederacja Pracytravail)CADES (Caisse d’amortissement – Fundusz Umorzenia Długu Publicznegode la dette sociale)CBV (Conseil des bourses – Rada Giełdy Papierów Wartościowychde valeurs)CCI (Chambre de commerce – Międzynarodowa Izba Handlowainternationale)CCP (compte–chèque postal) – konto w kasie pocztowej

Wykaz skrótów

13

CDC (Caisse des dépôts – kasa depozytowo-konsygnacyjnaet consignation)CDD (contrat à durée – umowa na czas określony pr. pracydéterminée)CDF (Charbonnage français) – Francuska Rada ds. WęglaCDI (centre des impôts) – urząd podatkowy, urząd skarbowyCDI (contrat à durée indéterminée) – umowa na czas nieokreślony pr. pracyCE (conseil d’entreprise, – rada pracowniczacomité d’entreprise)CEDH (Convention européenne de – Europejska konwencja o ochronie praw człowiekaSauvegarde des Droits de l’Homme i podstawowych wolnościet des Libertés fondamentales)CEE (Communauté économique – Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG)européenne)CEN (Comité européen – Europejski Komitet Normalizacyjny (EKN)de normalisation)Cenélec (Comité européen – Europejski Komitet Normalizacji Elektrotechnicznej (EKNE)de normalisation électronique)CEPOL (Collège européen – Europejskie Kolegium Policyjne (CEPOL)de police)CGA (conditions générales – ogólne warunki ubezpieczenia (OWU)des compagnies d’assurances,conditions générales d’assurances)CGV (conditions générales – ogólne warunki sprzedażyde vente)CIM (Convention internationale – list przewozowy dla towarów przewożonych w międzyna-sur le transport de marchandises par rodowym transporcie kolejowym na podstawie Konwencjichemins de fer) o międzynarodowym przewozie kolejami COTIFCMR (Convention de transport – list przewozowy dla towarów przewożonych w międzyna-international de marchandises par rodowym transporcie drogowym na podstawie Konwencjiroute) o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarówCNA (Caisse nationale des – Fundusz Autostrad Krajowychautoroutes)CSG (contribution sociale – ogólny podatek socjalnygénéralisée)CSM (Conseil supérieur de la – Najwyższa Rada Sądownictwa [odpowiednik Krajowej Rady magistrature) Sądownictwa]CVIM (contrat de vente – umowa o międzynarodowej sprzedaży towarówinternationale de marchandises)CVIM (Convention des Nations – Konwencja Narodów Zjednoczonych z 1980 r. o umowachunies de 1980 sur les contrats międzynarodowej sprzedaży towarówde vente internationale demarchandises)D.A.U. (document administratif – dokument przewozowy w wymianie towarowej między kra-unique) jami Unii EuropejskiejD.U.E. (Déclaration Unique – Jednolita Deklaracja o Zatrudnieniud’Embauche)D/A (document contre acceptation) – dokument w zamian za akceptD/P (document contre paiement) – dokument za płatność

Wykaz skrótów

14

DAA (document administratif – towarzyszący dokument urzędowyd’accompagnement)DG (direction générale) – dyrekcja generalnaEEE (Espace économique – Europejski Obszar Gospodarczy (EOG)européen)EMC (Entreprise minière et – spółka górnicza i chemicznachimique)EPM (établissement pénitentiaire – zakład penitencjarny (poprawczy) dla nieletnichpour mineurs)ETS (normes européennes de – europejskie normy telekomunikacyjnetélécommunications)FCP (fonds commun de placement) – wspólny fundusz lokacyjnyHT (prix net, prix hors taxes) – cena nettoILS (infraction à la législation sur – przestępstwo przeciwko ustawie antynarkotykowejles stupéfiants)IRPP (impôt sur le revenu des – podatek dochodowy od osób fizycznychpersonnes physiques)IS (impôt sur les sociétés) – podatek dochodowy w przedsiębiorstwie, podatek dochodo- wy od osób prawnychISF (impôt de solidarité sur la – podatek „solidarności społecznej” [ustalany po przekrocze-fortune) niu określonego progu majątkowego, tzw. podatek od wiel- kich majątków]JAF (juge aux affaires familiales) – sędzia rodzinnyMOA (maître d’ouvrage, maîtrise – inwestor budowyd’ouvrage)MOAd (maître d’ouvrage délégué, – budowlany nadzór inwestorskimaîtrise d’ouvrage délégué)MOE (maîtrise d’oeuvre, maître – wykonawca budowy, generalny wykonawcad’oeuvre)MPE (Ministère public européen) – Prokuratura EuropejskaNAF (Nomenclature des activités – francuska klasyfikacja działalności [odpowiednik polskiejfrançaises) klasyfikacji działalności, PKD]NE (normes européennes) – normy europejskieNIC (Numéro Interne de – numer wewnętrznego systemu klasyfikacji (działalnościClassement) przedsiębiorców)NIR (numéro d’identification au – numer identyfikacyjny w narodowym rejestrze statystycz-répertoire national) nym (odpowiednik numeru PESEL)NPAI (n’habite pas à l’adresse – nie mieszka pod wskazanym adresemindiquée)O.N.G. (organisation non – organizacja pozarządowagouvernementale)O.N.U. (Organisation des Nations – Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ)unies)OEDT (Observatoire européen des – Europejskie Centrum Monitoringu ds. Narkotyków i Narko-drogues et des toxicomanies) maniiOMC (Organisation mondiale du – Światowa Organizacja Handlu (WTO)commerce)

Wykaz skrótów

15

OMPI (Organisation mondiale de – Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (SOWI,la propriété intellectuelle) WIPO)OPC (organisme de placement – instytucja (przedsiębiorstwo) zbiorowego lokowania kapita-collectif) łówOPCVM (Organisme de placement – instytucja (przedsiębiorstwo) zbiorowego inwestowaniacollectif en valeurs immobilières) w zbywalne papiery wartościoweOTC (Accord sur les Obstacles – Porozumienie w sprawie przeszkód technicznych w handlutechniques au commerce) pr. eur.P.L.V. (publicité sur les lieux de – reklama w miejscu sprzedażyvente)PACS (pacte civil de solidarité) – cywilny pakt solidarności (usankcjonowany przepisami prawa związek dwojga osób, płci odmiennej lub tej samej, bez zawierania ślubu)PCG (plan comptable général) – ogólny plan kontPDG (président–directeur général) – prezes-dyrektor generalnyPECO (pays candidats de l’Europe – kraje kandydujące Europy Środkowej i Wschodniejcentrale et orientale)PESC (politique étrangère – Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa (WPZiB)et de sécurité commune)PIB (produit intérieur brut) – produkt krajowy brutto (PKB)PME (petites et moyennes – małe i średnie przedsiębiorstwaentreprises)RCS (Registre du commerce et des – Rejestr handlowy i spółek (odpowiednik rejestru handlowego,sociétés (RCS) Krajowego Rejestru Sądowego — RHb, KRS)RFF (Réseau Ferré de France) – Koleje FrancuskieRM (répertoire des métiers) – rejestr zawodów, wykaz zawodówRTT (réduction du temps de – redukcja czasu pracy [ograniczenie czasu pracy do 35 go-travail) dzin tygodniowo]S.A. (société anonyme) – spółka akcyjna (S.A.)SARL (société à responsablité – spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Sp. z o.o.)limitée)SAS (société par actions simplifiée) – uproszczona spółka akcyjnaSCE (société coopérative – spółdzielnia europejskaeuropéenne)SCP (société civile professionnelle) – spółka partnerska (sp.p., s.p.)SE (société anonyme européenne) – europejska spółka akcyjnaSICAF (société d’investissement – spółka inwestycyjna o stałym kapitaleà capital fixe)SICAV (société d’investissements – spółka inwestycyjna o zmiennym kapitaleà capital variable)SIREN, SIRET – [numer SIREN otrzymuje każdy przedsiębiorca, niezależnie od formy prawnej prowadzenia działalności – również osoby fizyczne, z chwilą wpisania do właściwego rejestru; składa się on z 9 cyfr; numer SIRET odpowiada oznaczeniu zakładu przedsiębiorstwa; składa się on z 9 cyfr numeru SIREN oraz z 5 cyfr wewnętrznego systemu klasyfikacji — Numéro Interne de Classement, NIC] — numer REGON

Wykaz skrótów

16

SPS (Accord sur les mesures – Porozumienie w sprawie środków sanitarnych i fitosanitar-sanitaires et phytosanitaires) nych pr. eur.TAEG (taux annuel effectif global – całkowite efektywne oprocentowanie kredytu w stosunkudu crédit) rocznymTEC (tarif extérieur commun) – wspólna taryfa celnatfpb (taxe foncière sur les – podatek od nieruchomości zabudowanejpropriétés bâties)TGI (tribunal de grande instance) – sąd wielkiej instancji [odpowiednik sądu cywilnego w sądzie rejonowym i częściowo pokrywający się zakresem z sądem cywilnym w sądzie okręgowym]TI (tribunal d’instance) – sąd instancji [odpowiednik sądów grodzkich cywilnych]TIG (travaux d’intérêt général) – prace społecznie użyteczneTIP (titre interbancaire de – międzybankowy tytuł płatnościpaiement)TIPP (taxe intérieure de – podatek krajowy od zużycia produktów naftowychconsommation sur les produitspétroliers)TUC (travaux d’utilité collective) – prace użyteczności publicznejTVA (taxe sur la valeur ajoutée) – podatek od towarów i usług (podatek od wartości dodanej – VAT)UEM (Union économique et – Unia Gospodarcza i Walutowa (UGiW)monétaire)URSSAF (Union pour le – Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS)recouvrement des cotisations desécurité sociale et d’allocationsfamiliales) [Związek ds. PoboruSkładek na UbezpieczeniaSpołeczne i Zasiłki Rodzinne]UTA (unité de travail par an) – roczna jednostka robocza [liczba pracowników zatrudnio- nych na pełnych etatach w ciągu roku]VNI (valeur nette d’inventaire) – wartość inwentarzowa netto pr.r. fin.ZI (zone industrielle) – strefa przemysłowa

Skróty w jêzyku polskim

AAD (towarzyszący dokument – document administratif d‘accompagnement (DAA)urzędowy)CEPOL (Europejskie Kolegium – Collège européen de police (CEPOL)Policyjne)CIM (list przewozowy – Convention internationale sur le transport de marchandisesdla towarów przewożonych par chemins de ferw międzynarodowym transporciekolejowymna podstawie Konwencjio międzynarodowym przewoziekolejami COTIF)

Wykaz skrótów

17

CMR (list przewozowy dla – Convention de transport international de marchandises partowarów przewożonych routew międzynarodowym transporciedrogowymna podstawie Konwencjio umowie międzynarodowegoprzewozu drogowego towarów)EKN (Europejski Komitet – Comité européen de normalisation (CEN)Normalizacyjny)EKNE (Europejski Komitet – Comité européen de normalisation électronique (Cenélec)Normalizacji Elektrotechnicznej)EOG (Europejski Obszar – Espace économique européen (EEE)Gospodarczy)EWG (Europejska Wspólnota – Communauté économique européenne (CEE)Gospodarcza)FAR (Francuska Agencja Rozwoju) – Agence française de développement (AFD)FGŚP (Fundusz Gwarantowanych – assurance garantie des salariés (AGS)Świadczeń Pracowniczych)Konwencja Narodów – Convention des Nations unies de 1980 sur les contrats deZjednoczonych z 1980 r. o vente internationale de marchandises (CVIM)umowach międzynarodowejsprzedaży towarówKRS (Krajowy Rejestr Sądowy) – Registre du commerce et des sociétés (RCS)MŚP (małe i średnie – petites et moyennes entreprises (PME)przedsiębiorstwa)MTS (Międzynarodowy Trybunał – Cour internationale de justiceSprawiedliwości)NE (normy europejskie) – normes européennes (NE)o.w.s. (ogólne warunki sprzedaży) – conditions générales de vente (CGV)ONZ (Organizacja Narodów – Organisation des Nations unies (O.N.U.)Zjednoczonych)OTC (Porozumienie w sprawie – OTC (Accord sur les Obstacles techniques au commerce)przeszkód technicznychw handlu)OWU (ogólne warunki – CGA (conditions générales des compagnies d’assurances,ubezpieczenia) conditions générales d’assurances)PE (Prokuratura Europejska) – Ministère public européen (MPE)PESEL – NIR (numéro d’identification au répertoire national), numer identyfikacyjny w narodowym rejestrze statystycznymPKB (produkt krajowy brutto) – produit m intérieur brut (PIB)PKD (Polska klasyfikacja – Nomenclature des activités françaises (NAF)działalności)

Wykaz skrótów

18

REGON – SIREN, SIRET [numer SIREN otrzymuje każdy przedsię- biorca, niezależnie od formy prawnej prowadzenia działal- ności – również osoby fizyczne, z chwilą wpisania do właś- ciwego rejestru; składa się on z 9 cyfr; numer SIRET od- powiada oznaczeniu zakładu przedsiębiorstwa; składa się on z 9 cyfr numeru SIREN oraz z 5 cyfr wewnętrznego syste- mu klasyfikacji — Numéro Interne de Classement, NIC]RHb (rejestr handlowy) – Registre du commerce et des sociétés (RCS) [Rejestr hand- lowy i spółek]S.A., SA (spółka akcyjna) – société anonyme (S.A)s.p. (spółka partnerska) – société civile professionnelle (SCP)Sp. z o.o. (spółka z ograniczoną – SARL (société à responsablité limitée) (Sp. z o.o.)odpowiedzialnością)SOWI, WIPO (Światowa – Organisation mondiale de la propriété intellectuelle (OMPI)Organizacja WłasnościIntelektualnej)SPS (Porozumienie w sprawie – Accord sur les mesures sanitaires et phytosanitaires (SPS)środków sanitarnychi fitosanitarnych)UGiW (Unia Gospodarcza – Union économique et monétaire (UEM)i Walutowa)US (urząd skarbowy) – centre m des impôts (CDI) [urząd podatkowy]VAT (podatek od towarów – TVA (taxe sur la valeur ajoutée)i usług) (podatek od wartościdodanej)WTC (wspólna taryfa celna) – tarif extérieur commun (TEC)WTO (Światowa Organizacja – Organisation mondiale du commerce (OMC)Handlu)ZUS (Zakład Ubezpieczeń – Union pour le recouvrement des cotisations de sécurité so-Społecznych) ciale et d’allocations familiales (URSSAF) [Związek ds. Pobo- ru Składek na Ubezpieczenia Społeczne i Zasiłki Rodzinne]

Wykaz skrótów

19

A

abandon abandon m (maritime) – abandon frachtu — abandon de la cargai-

son (en mer)– abandon statku i frachtu na poczet wie-

rzytelności — abandon du navire et du fret aux créanciers

– abandon towaru ubezpieczonego — aban-don des facultés assurées

– dokonywać abandonu — faire abandon de qqch

– prawo abandonu — droit m d’abandon– przyjęcie w trybie abandonu — accepta-

tion f de délaissementabandonowy d’abandon m, f

– deklaracja abandonowa — déclaration f d’abandon

abandonatariusz abandonnataire m, fabandonujący abandonnateur m (abandonna-

trice f)abolicja abolition f

– abolicja kary śmierci — abolition de la peine de mort

aborcja avortement m, interruption f volontaire de grossesse (I.V.G.)

abrogacja abrogation f– abrogacja dorozumiana — abrogation ta-

cite– abrogacja prawa — abrogation d’un droit– abrogacja rozporządzenia — abrogation

d’un acte réglementaire– abrogacja ustawy — abrogation d’une loi– abrogacja wyraźna — abrogation expresse

abrogacyjny abrogatif m (abrogative f), abroga-toire m, f

klauzula abrogacyjna — clause f abrogative– abonament abonnement m (umowa o do-

starczanie usług lub korzystanie z czegoś w określonym czasie za opłatą z góry, np. elektryczności, gazu, internetu); redevance f

– abonament radiowo-telewizyjny — rede-vance radio-télévision

– abonament telefoniczny — abonnement au téléphone

– półroczny abonament za połączenie z in-ternetem — abonnement à Internet de six mois

abonent abonné m (abonnée f)– automatyczne wybieranie numeru abo-

nenta — sélection f à distance de l’abonné demandé en exploitation automatique

– lista abonentów, którzy nie chcą, by ich adresy figurowały w książkach telefonicz-nych — liste f rouge

– lista abonentów telefonicznych — annuaire m– numer abonenta — numéro m d’appel d’un

abonné, numéro m d’abonnéabsencja absence f (zob. też nieobecność)

– absencja chorobowa — absence pour cause de maladie

– absencja w pracy — absence de service, ab-sentéisme m

absolucja absolution fabsolutorium quitus m

– udzielić absolutorium — donner quitusabsolutny absolu m (absolue f)

– absolutna konieczność — nécessité f absolue – dysponowanie (czymś) w sposób absolutny

— disposer (de qqch) d’une manière absolue– frekwencja absolutna — fréquence f absolue– monarchia absolutna — monarchie f absolue– większość absolutna — majorité f absolue– władza absolutna — pouvoir m absolu

absorpcja absorption f– absorpcja grupy aktywów (w funduszach

inwest.) — absorption du compartiment – absorpcja kar — confusion f des peines

adekwatny adéquat m (adéquate f), approprié m (appropriée f)

– adekwatna odpowiedź — réponse f adé-quate

– adekwatne miejsce — endroit m adéquat, lieu m adéquat

20

– adekwatny związek przyczynowy — cau-salité f adéquate

adiunkt maître m f de conférencesadministracja administration f (zob. też zarząd,

zarządzanie)– administracja celna — administration doua-

nière– administracja centralna — administration

centrale – administracja cywilna — administration ci-

vile– administracja finansowa — administration

des finances– administracja niższego szczebla — admi-

nistration subalterne– administracja państwowa — administra-

tion d’État, administration gouvernementale– administracja publiczna — administration

publique– administracja rządowa — administration

gouvernementale– administracja sądowa — administration ju-

diciaire– administracja skarbowa — administration

fiscale– administracja terenowa — administration ré-

gionale– administracja więzienna — administration

pénitentiaire– administracja wojskowa — administration

militaire– administracja wyższego szczebla — admi-

nistration supérieure– dziedzina administracji — domaine m ad-

ministratif– koszty administracji — frais mpl d’admi-

nistration, dépenses fpl d’administration– „milczenie” administracji (niewydanie de-

cyzji w odpowiednim terminie) — silence m (de l’administration)

– organizacja administracji — organisation f administrative

– reforma administracji — réforme f admi-nistrative

– szkoda wyrządzona działalnością admini-stracji państwowej — dommage m entraîné par l’activité de l’Administration

– urzędnik administracji — agent m de l’ad-ministration, agent m administratif, fonction-naire m d’administration

– wymogi dobrej administracji — exi-gences fpl d’une bonne administration

administracyjnie administrativement (w trybie administracyjnym), par la voie f administra-tive

administracyjny administratif m (administra-tive f)

– akt administracyjny — acte m adminis-tratif. Unieważnienie aktu administracyjne-go. — Annulation d’un acte administratif. Zaskarżać akt administracyjny. – Attaquer un acte administratif.

– anulować akt administracyjny — annuler un acte administratif

– aparat administracyjny — appareil m ad-ministratif

– autonomia administracyjna — autonomie f administrative

– budynek administracyjny — bâtiment m administratif

– czynność administracyjna — acte m admi-nistratif, acte m d’administration

– decyzja administracyjna — décision f ad-ministrative

– dokument administracyjny — pièce f admi-nistrative, document m administratif. Admi-nistracyjny dokument towarzyszący (AAD). — Document administratif d’accompagne-ment (DAA).

– forma administracyjna — forme f adminis-trative

– funkcja administracyjna — fonction f ad-ministrative

– grzywna administracyjna — amende f ad-ministrative

– jednostka administracyjna — unité f admi-nistrative

– klauzula o wzajemnej pomocy administra-cyjnej — clause f d’assistance administrative

– komisja administracyjna — commission f administrative

– kontrola administracyjna — contrôle m ad-ministratif

adiunkt administracyjny

21

– koszty administracyjne — coûts mpl admi-nistratifs

– nowa struktura administracyjna — nou-velle structure f administrative

– obciążenia administracyjne – lourdeurs fpl administratives

– okręg administracyjny — circonscription f administrative, district m administratif

– opłata administracyjna — taxe f adminis-trative, forfait m pour les frais administratifs

– organ administracyjny — autorité f admi-nistrative, organe m administratif

– postępowanie administracyjne — procé-dure f administrative

– postępowanie sądowo-administracyjne — contentieux m administratif

– prawo administracyjne — droit m adminis-tratif

– procedury administracyjne — procé-dures fpl administratives. Uproszczenie pro-cedur administracyjnych. — Simplification des procédures administratives.

– przepisy administracyjne — dispositions fpl administratives

– rada administracyjna — conseil m d’admi-nistration

– reforma administracyjna — réforme f ad-ministrative

– regulamin administracyjny — règlement m administratif

– sąd administracyjny — tribunal m adminis-tratif

– sądownictwo administracyjne — conten-tieux m administratif, juridiction f adminis-trative

– sekcja administracyjna — service m admi-nistratif, section f administrative

– siedziba administracyjna — siège m admi-nistratif

– środek administracyjny — mesure f admi-nistrative

– struktura administracyjna — structure f administrative

– system administracyjny — régime m admi-nistratif, système m administratif

– środek administracyjny — mesure f admi-nistrative

– umowa administracyjna — contrat m admi-nistratif

– unieważnić akt administracyjny — annu-ler un acte administratif

– unieważnienie aktu administracyjnego — annulation f d’un acte administratif

– uproszczenie procedur administracyjnych — simplification f administrative

– utrzymać w mocy akt administracyjny — maintenir un acte administratif

– w trybie administracyjnym — par voie f administrative, administrativement

– wycena administracyjna — évaluation f ad-ministrative

– wydatki administracyjne — dépenses fpl administratives

– zachować drogę administracyjną — suivre la voie f administrative

– zarządzenie administracyjne — ordon-nance f administrative

– zmienić akt administracyjny — réformer un acte administratif

administrator administrateur m (administra-trice f), gestionnaire m, f, gérant m (gérante f)

– administrator domu — administrateur d’immeubles, syndic m

– administrator majątku — administrateur de biens

– administrator publicznej sieci przesyłowej — gestionnaire du réseau public de transport

– administrator sądowy — administrateur ju-diciaire

– administrator ustawowy — administrateur légal

adnotacja note f również: explication, indica-tion, notation, note, note marginale, obser-vation, remarque, renvoi

adopcja adoption f, filiation f adoptive (zob. przysposobienie)

– adopcja dziecka — adoption d’un enfant– adopcja niepełna — adoption simple– adopcja pełna — adoption plénière – adopcja testamentowa — adoption testa-

mentaire– umowa adopcji — contrat m d’adoption

adopcyjny adoptif m (adoptive f), d’adoption– legitymacja adopcyjna — légitimation f

adoptive

administracyjny adopcyjny