Solid Wasteมลภาวะจากขยะมลฝอย

อาจารยวนาวลย ปรากฏ

สาขาวชาวศวกรรมสงแวดลอม

วทยาลยพลงงานและสงแวดลอม

มหาวทยาลยพะเยา

2

นยามและประเภทขยะมลฝอย

001140 Man and Environment

ขยะมลฝอย (Solid Waste)

และหมายความรวมถงมล

ฝอยตดเชอ มลฝอยทเปน

พษ หรออนตรายจากชมชน

หรอครวเรอน

ยกเวนวสดทไมใชแลวของ

โรงงาน ซงมลกษณะและ

คณสมบตทก าหนดไวตาม

กฎหมายวาดวยโรงงาน

เศษกระดาษ เศษผา เศษอาหาร เศษสนคา เศษวตถ

ถงพลาสตก ภาชนะทใสอาหาร เถา มลสตว ซากสตว

หรอสงอนใดทเกบกวาดจากถนน ตลาด ทเลยงสตวหรอ

ทอน

อางอง: กรมควบคมมลพษ. แนวทางและขอก าหนดเบองตน การลดและใชประโยชนขยะมลฝอย. 1,000 เลม, พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: 2548. www.pcd.go.th

4

ประเภทขยะมลฝอย

64%

30%

3%

3%

Compostable waste

Recycleable waste

General Waste

Hazardouse Waste

ขยะอนตราย/ของเสยอนตราย

สาร/วตถทไมใช หรอใชไมไดทม

สวนประกอบหรอเจอปนไปดวย

สารไวไฟ สารกดกรอน สารพษ

และ/หรอ สงทเปนอนตรายตอ

สขภาพ

ท าใหเกดการแพ การระคายเคอง

การกลายพนธ หรอกอใหเกด

ความบกพรองของการพฒนาการ

ทารกในครรภ

6

Industrial Sector : โรงงานอตสาหกรรมและเหมองแร

Community Sector : บานเรอน โรงเรยน โรงพยาบาล ตลาด หางสรรพสนคา โรงแรม วด

Agricultural Sector : การเกษตร

Source of Hazardous Waste

7

แหลงส าคญสด

เนองจากปรมาณมากสด

นาเปนหวงทสด เนองจากไมม กฏหมายรองรบ

กระปองสเปรย

ตลบหมกพมพ

หลอดไฟ

ถานไฟฉาย

ภาชนะบรรจผลตภณฑท าความ

สะอาด

ยาและเครองส าอางหมดอาย

9

11

สถานการณขยะ

001140 Man and Environment

12

ป 2550-2554

35%40%38%36%

สถานการณปรมาณขยะ

ปรมาณขยะทเกดขนท งหมด

ปรมาณขยะทมการจดการอยางถกตอง

38%

13

Case study : มหาวทยาลยพะเยา

มปรมาณขยะมลฝอยประมาณ 3-5 ตน/วน

ปรมาณขยะทเพมมากขนจากปรมาณนสตทเพมมากขน

ขาดงบประมาณในการจดการขยะ (คน+อปกรณ)

ขาดการคดแยกต งแตตนทาง

ก าจดขยะโดยการเผาในทโลง มลภาวะทางอากาศ

14

Case study : มหาวทยาลยพะเยา

มปรมาณของเสยอนตราย 4.2 ตน/ป

มของเสยอนตรายคงคาง ยงไมมการจดการทถกตอง

ขาดการคดแยกประเภทกรด เบส สารละลาย ภาชนะ

ปนเปอนต งแตตนทาง

ขาดงบประมาณในการจางบรษทมาจดการ

ก าจดโดยการน าไปกองทงในพนททงขยะ

15

Case study : เทศบาลต าบลแมกา

มปรมาณขยะมลฝอยประมาณ 7 ตน/วน

ปญหาการจดการ

• ไมมการคดแยกขยะ• ทต ง อยหางจากเขตมหาวทยาลยเพยง 1 กโลเมตร

• สามารถก าจดโดยการเผาในเตาเผาไดเพยง 0.5 ตน/

วน

• มขยะคงคางวางกองในพนท โดยไมมระบบควบคม

มลภาวะ (พนทหบเขา ในบรเวณปาตนน า)

• มพนกงานปฏบตการเพยง 1 คน

16

สถานการณการใชประโยชนขยะ

17

ผลกระทบของมลภาวะจากขยะ

001140 Man and Environment

18

15 ลานตนตอป

1.862 ลานตนตอป

19

ผลกระทบท 1 กอใหเกดมลภาวะตอสงแวดลอม

มลภาวะทางอากาศ

มลภาวะทางน า มลภาวะทางดน- มลฝอยทจดเกบไมหมด- มลฝอยทก าจดไมถกตอง

001140 Man and Environment

20

มลฝอยทขาดการเกบรวบรวม และการก าจดอยางถกตองจะเปน

แหลงเพาะพนธทส าคญของเชอโรค แมลงวน หน แมลงสาบ

ซงเปนพาหะน าโรคมาสคน

ผลกระทบท 2 เปนแหลงเพาะพนธแมลง และพาหะของโรค

เชอจลนทรยทปนเปอนมากบมลฝอย

กองขยะทมสภาวะเหมาะสม(ความชน สารอนทรย)

ขยายพนธเชอจลนทรย/เชอโรคตางๆเชน ตบอกเสบ ไทฟอยด เชอเอดส

มลฝอยเนาเปอย

แหลงเพาะพนธแมลง/สตวพาหะน าโรค- แมลงวน แมลงสาบ- สตวอนๆ เชน หน

001140 Man and Environment

21

มลฝอยทเกบรวบรวมไดไมหมดกจะเกดเปนกลนรบกวน

กระจายอยทวไปในชมชน นอกจากนนฝ นละอองทเกดจากการ

เกบรวบรวมการขนถาย และการก าจดกยงเปนรบกวนประชาชน

ในชมชนอยเสมอ

ผลกระทบท 3 กอใหเกดความร าคาญ

ฝ นละอองจากการรวบรวม/ขนถาย/ก าจด

กลนเหมนรบกวน สภาพไมนาด- มลฝอยทจดเกบไมหมด- มลฝอยทกองไมถกตอง

001140 Man and Environment

22

ผลกระทบท 4 เกดการสญเสยทางเศรษฐกจและการทองเทยว

สนเปลองงบในการจดการมลฝอย

ผลจากปญหาน าเสย อากาศเสย ดนปนเปอน กระทบตอเศรษฐกจของประเทศ และการทองเทยว

มลฝอยปรมาณมากๆ

001140 Man and Environment

23

แนวทางการจดการขยะมลฝอย

001140 Man and Environment

เปาหมายการจดการมลฝอยชมชน

ลดการเกดของเสย

ใชหลก 3Rs

สงเสรม Green Product

1. มการน ามลฝอยกลบมา

ใชประโยชน ไมนอยกวา

30%

2. มลฝอยไดรบการจดการอยางถก

หลกวชาการ ไมนอยกวา 40%การจดการมลฝอยแบบผสมผสาน

3. ของเสยอนตรายชมชนไดรบการจดการอยางถกหลกวชาการ ไมนอยกวา

30%

ระบบบรหารจดการ

ศนยก าจดของเสย

อนตราย

24

25

Biogas

RDF

การคดแยกและใชประโยชนขยะมลฝอย (3Rs)

1. Reduce : ลดปรมาณของเสย/มลฝอย

2. Reuse : ใชซ าของเสย/ซากผลตภณฑ

3. Recycle : แปรรปใชใหมของเสย ซากผลตภณฑ

และมลฝอย

26

ขนตอนท 1 ลดการเกดของ

เสย จากการผลตและ

บรโภค (Reduce)

ผลพลอยได (วสดรไซเคล พลงงานความรอน กาซชวภาพ)

ขนตอนท 2 ใชซ า ( Reuse )

ของเสย / ซากผลตภณฑ

ขนตอนท 3 แปรรปใชใหม

ของเสย ซากผลตภณฑและ

ขยะมลฝอย (Recycle)

การผลตและ

จ าหนายบ าบด / ก าจดการบรโภควตถดบ

เกดเปน

ของเสย

หลกการด าเนนงานดาน 3Rs

27

28

น ามลฝอยออกทง

เกบรวบรวม

ขนสงไปยงสถานคดแยก

2. เผาในเตา(Incineration)

3. ฝงกลบ(Landfill)

1. หมกท าป ย(Composting)

สถานทก าจด

คดแยกตามชนด/ประเภท

คดแยกตามชนด/ประเภท

4.น ากลบมาใชใหม(Recycling)

สถานทแปรรป

ลดปรมาณขยะ ณ แหลงก าเนด

มาตรการอนดบแรก

30

ระยะเวลาทขยะแตละชนดยอยสลายตามธรรมชาต

ชนดของขยะ ระยะเวลา

เศษกระดาษ 2-5 เดอน

เปลอกสม 6 เดอน

ถวยกระดาษเคลอบ 5 ป

กนบหร 12 ป

รองเทาหนง 25-40 ป

กระปองอะลมเนยม 80-100 ป

ถงพลาสตก 450 ป

ผาออมเดกชนดส าเรจรป 500 ป

โฟม ไมยอยสลาย

การคดแยกขยะ ชวยให สามารถก าจดขยะแตละประเภทไดอยางเหมาะสม

แต ...

การลดปรมาณขยะ เปนการชวยลดภาระในการก าจดขยะแตละประเภท

ขอมลจากกรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม (ม.ค.2548) 001140 Man and Environment

31

Example Secondary Reuse of plastic bottle

001140 Man and Environment

32

ตวอยางวสด Recycleประเภท ประเภททขายได วธเกบ ราคา(บาท) /กก.*

กระดาษ - กระดาษหนงสอพมพ- กระดาษสมด-หนงสอ นตยสาร- กระดาษกลอง- กระดาษขาว-ด า- แผนพบ

คดแยกเปนประเภทและมดใหเรยบรอย เวลาจ าหนายจะไดราคาดกวาเนองจากกระดาษแตละประเภทมราคารบซอทแตกตางกน

กระดาษขาว 6-6.5 บาทกลองกระดาษ 4-4.5 บาทกระดาษหนงสอพมพ 4.5

บาทเศษกระดาษ 2.3 บาท

พลาสตก - ภาชนะพลาสตกบรรจ ยาสระผม ครมอาบน า

- ถงพลาสตกเหนยว- ถงน า กะละมง- ขวดน ามนพชหรอขวดน าดมชนดใส- บรรจภณฑทมเครองหมายรไซเคล- ขวดน าพลาสตกสขาวขน

ถอดฝาขวด รน/เทของเหลวทบรรจภายในออก ท าความสะอาดจากนนท าใหแบนเพอประหยดเนอท และเกบรวบรวม แยกประเภทเปนพลาสตก สขาวขน พลาสตกใส และพลาสตกอนๆ

พลาสตกขวดน าใส 13 บาทพลาสตกขวดน าขน 20 บาทถงพลาสตก 3 บาทเศษพลาสตกรวม 9 บาท

แกว - ขวดหรอภาชนะแกว ส าหรบบรรจอาหาร เครองดมทกชนด ทงทมสใส เขยว และน าตาล

ถอดฝารน/เทของเหลวทบรรจภายในออก ท าความสะอาด และเกบรวบรวม

แกว 1 บาท ขวดน าปลา 1 บาท ขวดและกลองเบยรลโอ7 บาท/กลอง ขวดและกลองเบยรชาง 8 บาท/กลอง ขวดและกลองเบยรสงห 7 บาท/กลอง ขวดและกลองเบยรHineken 13 บาท/กลอง

โลหะ/อโลหะ - วสดหรอเศษเหลกทกชนด- กระปองบรรจอาหารทไมเปนสนม- เครองดมทเปนอะลมเนยม- ทองแดง ทองเหลอง ตะกว

รน/เท ของเหลวทบรรจภายในออก ท าความสะอาดท าใหแบนเพอประหยดเนอทและเกบรวบรวม กรณเศษเหลก ทองแดงใหมดรวมไว

กระปองอลมเนยม 50 บาทอลมเนยม 55 บาทเศษเหลกหนา 7 บาทเศษเหลกบาง 5 บาทกระปองกาแฟ 1 บาท

อางองราคาเมอธนวาคม 2550

33

การคดแยกขยะมลฝอยเพอน ากลบมาใชประโยชน

001140 Man and Environment

การใชประโยชนจากขยะชมชน

Money

Environment

Network

MEN

36

การหมกท าป ย (Composting) เปนกระบวนการแปรรป

ขยะอนทรย/ขยะยอยสลาย ป ยหมก

โดยอาศยจลนทรยทมอยในธรรมชาต ชวยยอยสลาย

สารอนทรย

ป ยหมกทไดจะมลกษณะ

เนอรวนซย คลายดนรวน

สน าตาลด า ไมมกลน

มความชนเลกนอย สามารถอมน าไดด

มแรธาตส าคญ เชน N, P, K

Compost or Fertilizer or Humus-like material

001140 Man and Environment

การท าป ยหมก (Compost)

37

กระดาษอาบมน

มลสตวกนพช

ขยะอนทรยทใชท าป ยหมก

ประเภท

ของขยะอนทรย ขยะสน าตาล ขยะสเขยว

มธาตคารบอนมากขยะแหง

มธาตไนโตรเจนมากขยะเปยก

ฟางขาว ขเลอย หญาแหง กงไม

กระดาษ กลอง

เศษอาหาร ผกหญาใบไมสด

เปลอกไข

น ามน ไขมน

ผลตภณฑนม พชเปนโรคปนเปอนสาร

ขยะทไมควรน ามาหมก

มลสนข-แมว

วนเกษตร ณ บานโคก's Page, Teera Maejo

การท าป ยหมก (Compost) สตร แมโจ 1

ขยะอนทรยกวาง 2.5 m หนา 10 cmรดน าใหชม

ขยะอนทรย : ป ยคอก = 4 : 1

โรยป ยคอกใหท ว

1

2

วนเกษตร ณ บานโคก's Page, Teera Maejo

การท าป ยหมก (Compost) สตร แมโจ 1

กองสง 1.5 m รดน าใหชมทกวนสอดทอ รดน าทก 10 วน

3

หมก 2 เดอน4

การท าปยหมกในตะกรา

EM

เศษอาหาร 3 สวน ปยคอก 1 สวน

ใสในตะกลาเปนชนๆแลวรดนา

รดนา

ปยหมกในตะกรา

2 เดอน

การตงกองในวงขอบซเมนต

การตงกองรอบโคนตนไม

EM

การท าหมกชวภาพ (EM)

บานดน ม.พะเยา

การแปรรปปขยะเปนพลงงาน Waste to

energy

เปรยบเทยบคาความรอน

กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน (พพ.)

เชอเพลง คาความรอน

ถานหนแมเมาะ 10.47 MJ / Kg

RDF จากขยะ 20.00 MJ / Kg

การยอยสลายสารอนทรยในสภาวะไรออกซเจน

การบ าบดขยะมลฝอยอนทรย 1 ตน จะไดกาซชวภาพประมาณ 100-200 ลกบาศกเมตร

พลงงานประมาณรอยละ 20-40 ของพลงงานของกาซชวภาพทผลตได จะถกน ามาใชในระบบทงในรปของพลงงานไฟฟาและพลงงานความรอน

Biogas จากหลมฝงกลบขยะ Landfill gas

Biogas จากกระบวนการหมก Anaerobic digester

Biogas จากขยะ

Biogas จากหลมฝงกลบขยะ (Landfill gas)

ความลกของชนฝงกลบขยะมลฝอยซงควรมความลกมากกวา 12 เมตรขนไป

หลมฝงกลบขยะอยางถกหลกสขาภบาลก าแพงแสน

Biogas จากกระบวนการหมก (Anaerobic digester)

ระบบผลตกาซชวภาพจากมลสตว

Biogas จากกระบวนการหมก (Anaerobic digester)

ระบบผลตกาซชวภาพจากเศษอาหาร

Biogas จากกระบวนการหมก (Anaerobic digester)

55

การก าจดขยะมลฝอย

001140 Man and Environment

56

เปนการท าลายขยะโดยเผาในเตาเผาทออกแบบกอสรางอยางถกตองและเหมาะสม โดยตองเผาทอณหภม 850 - 1,200 องศาเซลเซยส เพอการเผาไหมทสมบรณ

แตการเผามกกอใหเกดมลพษอากาศ ไดแก ฝ นขนาดเลก กาซพษตางๆ เชน ซลเฟอรไดออกไซด (SO2) และยงอาจเกดไดออกซน (Dioxins) ซงเปนสารกอมะเรงอกดวย

ดงนนจงจ าเปนจะตองมระบบควบคมมลพษทางอากาศ เพอปองกนไมใหอากาศทผานปลองระบายสบรรยากาศมคาเกนกวาคามาตรฐานคณภาพอากาศจากเตาเผาทก าหนด

001140 Man and Environment

1. การเผาขยะ

ตวอยางเตาเผาขยะชมชนอยางงาย57

001140 Man and Environment

58

ขอด - ลดปรมาตรของมลฝอยลงได 80-90% ของปรมาตรเดม

- ท าลายจลนทรยซ งอาจกอใหเกดโรคได

- ใชพนทในการกอสรางโรงงานเผานอย

- น าความรอนทเกดจากการเผาไปใชประโยชนได

ขอจ ากด - คากอสรางและคาด าเนนการสง

- ตองใชบคคลากรทมความช านาญสงในการเดนระบบ

- อาจกอใหเกดปญหาดานมลพษทางอากาศได

ขอด-ขอเสยของการเผาขยะ

001140 Man and Environment

59

เปนวธการก าจดมลฝอยโดย

• การน ามลฝอยมาฝงหรอกองในพนทซ งจดเตรยมไว แลวบดอดมลฝอยดวยเครองจกรกล เพอใหมลฝอยยบตวลด

พนทในการฝงกลบใหนอยลง

• เสรจแลวท าการกลบทบมลฝอยดวยดน • ตองมระบบปองกนผลกระทบตอสงแวดลอม เชน การปองกนการปนเปอนของน าชะมลฝอย (Leachate) ระบบ

บ าบดน าเสย และระบบระบายกาซทเกดจากพนทฝงกลบ

• ปรบปรงพนทหลงการฝงกลบใหมทศนยภาพสวยงามไมเปนทรงเกยจตอชมชน

001140 Man and Environment

2. การฝงกลบอยางถกหลกสขาภบาล

60001127/001140 Man and Environment

61

001140 Man and Environment

Final cover

Daily cover

Intermediate cover(Lift cover)

หลกการฝงกลบ

62

001140 Man and Environment

63

สรปล าดบในการจดการมลฝอย

001140 Man and Environment

64

หนวยงานทควบคมดแลเกยวกบการจดการขยะ

001140 Man and Environment

ขยะมลฝอย

ขยะอนตราย

เทศบาล, องคการปกครองสวนทองถน (อปท.)

กรมควบคมมลพษ

ภายใตอนสญญาบาเซล

Question?