SOSYAL ETKİYE DUYARLI TASARIMSOSYAL YENİLİK TASARIMI

SOSYAL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ (SED)

EGITIM PROGRAMI SOSYAL ETKI

için 4 ADIMSOSYAL ETKIYE DUYARLI TASARIM

ANLAMAMahalleliler ve Mahalleyi

ALGILAMA EMPATİ PAYLAŞIMTüm AktörlerleMahalleli ve Tasarımcı ileYaşam Dinamiklerini

Dönüşüm alanında yer alan mahalle ve mahalleliyi anlamayı amaçlar.

• Saha araştırması• Sohbetler• Gözlem• Bilgi toplama• Görsel malzemeler• Beklenti çalıştayı • Sokak toplantıları

Yaşam dinamiklerinin algılanmasıyla, tasarım fikirlerine temel oluşturmayı hedefler.

• Saha gezisi • Görsel malzemeler• Bilgi güncelleme• Sokak etkinlikleri

Mahalleliler ve tasarımcılar arasında empati ortamları yaratmayı sağlar.

• Tasarım ilkeleri• İyi tasarım fikirleri • Tasarım önerileri

Üretilen fikirleri tüm aktörlerle paylaşarak, projeleri benimsenebilir hale getirmeyi hedefler.

• Paylaşım• Geri bildirim• Benimsenen tasarım projesi

için 5 BASAMAKSOSYAL YENILIK TASARIMI

KEŞİFSorunları

ARAŞTIRMAArkaplanı

GELİŞTİRMEKonsept

UYARLAMAFikirleri

UYGULAMAProjeyi

İhtiyaç duyulan yenilikçi çözümler geliştirmek için problemi saptayarak doğru soruyu sormayı hedefler.

• Fark etmek• Gözlem• Analiz• Sorgu• Soru

Tasarlanacak çözümün kim için, ne zaman, nasıl olması gerektiğini bulmaya yardımcı olur.

• Bilgi etkinleştirme• Derin dalış• Yorumlamak• Soruyu tekrar sormak

Belirlenen soruna tasarım yoluyla çözüm üretmeyi amaçlar.

• Senaryo etkinleştirme• Beyin fırtınası• Konseptler

Beyin fırtınası ile yaratılan prototiplerin denenerek, istek ve ihtiyalara göre şekillendirilmesidir.

• Fikirleri gerçeğe dönüştürmek• Kullanıcı testleri• Yeniden tasarım• Soruyu tekrar sorgulamak

Projenin test edilerek, ihtiyaç duyulan desteği almak için projenin gerekliliğinin gösterilmesidir.

• Sistem modeli geliştirmek• Gerekli destek için ihtiyaçları belirlemek• Uygulama planı

TANIMLAMADönüşüm Alanını

TARAMASeçenekleri

TAHLİLEtkileri ve Tepkileri

TASARLAMASüreci

TAKİPEtkileri ve Süreci

için 5TSOSYAL ETKI DEGERLENDIRMESI

Kentsel dönüşüm proje alanının mekansal, sosyal ve kurumsal özelliklerine ilişkin durum tespitinin yapılmasıdır.

• Amaç • Kapsam• Bilgi toplama• Kapasite analizi• Aktör analizi

Hafifletilemez etkileri ortadan kaldırmak için erken müdahale seçenekleri ortaya koymayı hedefler.

• Hafifletilebilir etkiler• Hafifletilemez etkiler• Erken çözüm araçları

Projenin mekana ve yaşama olan etkilerini ve bu etkilere verilen tepkileri değerlendirmeyi amaçlar.

• Mekan• Yaşam• Tepkiler• Kümülatif etkiler• Uzlaşma zemini

Etki hafifletmeye yönelik etki yönetim planının tasarlandığı adımdır. • Tarafların sorumlulukları• Katılım planı• Eylem planları• Proje uygulama takvimi

Projenin tespit edilmiş etkilerini ve performansını izlemeye dönük süreçtir.

• Performans kriterleri• Kayıp tespit ve izleme komitesi• Süreç değerlendirme takvimi• Proje ilerleme raporu

ETKİlenenlerET

Kİle

yenler

ETKİleşim

ETKİ

PROJE GELİŞTİRENLER

Empati kurmalı

Tasarımı çeşitlendirmeli

Kayıpları engellemeli

İş potansiyeli yaratmalı

YAŞAYANLAR VE ÇALIŞANLAR

Etkin olmalı

Tasarıma katılmalı

Kapasite oluşturmalı

İhtiyaçları ortaklaştırmalı

ETKİLEYEN VE ETKİLENEN

Etkileşim süreci tasarlanmalı

Tasarım süreci birlikte yönetilmeli

Katılım araçları geliştirilmeli

İhtiyaçlar işbirliği ile karşılanmalı

SOSYAL ETKİ Ekonomik seçenekler ile minimum yer değiştirme

Tazmin mekanizmaları ile kayıpları azaltma

Katılımcı yöntemler ile karar alma

İş yaratma ortamlarıyla gelir iyileştirme

NEYapılmalı

YapılmalıNEDEN NASILYapılmalı

Kayn

ak: K

ents

el S

trate

ji

Bu atölyenin bizim için bir okul olduğunu düşünüyorum ve

açıkçası biraz kıskandım. Keşke biz öğrenciyken de böyle

imkanlarımız olsaydı.

Eskiden derdik ki; ‘kentsel dönü şüm e şittir uzla şma’. Artık, kentsel dönü şümü

‘uzla şma artı empati kurma’ olarak nitelendiriyorum.

Artık, kentsel tasarıma ba şlamadan önce sosyal etki de ğerlendirmesinin yapılıp

tasarımın ona göre şekillenmesi gerekti ğini dü şünüyorum

Biz, hep kamu gözüyle bakıyorduk. Empati e ğitimi ile birlikte farklı

aktörlerin yerine kendimizi koyabilmenin önemini kavradık.

SOSYAL ETKI EGITIMI 4-5 HAZIRAN, 2015

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü Katılımcıları:Selin Adıkutlu, Fuat Arslantürk, Funda Asut, Nazik Bekdemir, Lütfü Bilgin, Arzunur Bulut, Hamza Dağhan, Güneş Gencer, Fadime Gül, Hilal Gülbahar, Mustafa İpek, M. Demet Karahan, Hasan Hüseyin Kılıç, Şeyme Manap, Onat Ç. Muşta, Hale Sarıkavun, Evren Sayın, Esra Özyurt, Emine Şen, Kaya Toprak, Gökhan Toraman, Yasemin Ulaşan, Ayçin Urfalıoğlu, Şengül Ün

Eğitmenler:A. Faruk Göksu, Sıla Akalp, Elis Mutlu, Canan Candan

“Kent kimliğinin insanın adı, soyadı kadar önemli olduğunun burada farkına vardım. Kentin kimliğini ön plana çıkararak bu şekilde tasarımları yapmamız gerektiğini düşünüyorum.”

“Hep okudu ğumuz ve yazdı ğımız 'sosyal boyut' kavramının içini doldurmu ş olduk. Yani, sosyal boyutu kavramak için insanlarla etkile şim halinde olmamız gerektigini ögrendik.”

“Binaları tasarlamak yetmiyor. Binaları tasarlayabiliriz ama orda yaşayan halkın istekleri, hayata bakış açılarını değiştirmeye hakkımız yok. Bu çalıştayda onların isteklerini de karşılamamız gerektiğini öğrendim.”

“Sosyolojiyi çok seven bir plancı olarak, sorunları çok güzel ve sistematik bir şekilde vurgulamışsınız, gerçekten çok beğendim.”

“Biz hep uygulayanlar kısmından baktığımız için insanlarla empati yapma yeteneğimizi kaybetmiş gibi davrandık. Bu vesileyle arazi tasarımı yerine 'hayatın tasarımını' yapmanın daha yararlı olacağını düşündüm.”

”Bu çalıştayda sosyal etki eğitimi ile beraber insan odaklı yaklaşım ön plana çıkartıldı.”

“B iz genel olarak kamu gözüyle bakıyorduk ama buradaki empati eğitimi ile birlikte küçük de olsa farklı aktörlerin yerine kendimizi koymak, onlar gibi düşünebilmek çok önemli bir deneyimdi.”

“Sosyal etkiye duyarlı tasarım yöntemlerinden ‘anlama, algılama, empati, paylaşım’ aşamalarını uygulayabilirsek sürecin çok daha hızlı ilerleyeceğini düşünüyorum.”

“Bu eğitimlerde benim en çok dikkatimi çeken şey; çevresel ve ekonomik etkileri ölçebil diğimiz gibi uzun dönemde ortaya çıkabilen sosyal etkileri ön görebilmek.”

“Biz kamu çalışanları olarak daha çok kamu yararını gözetiyoruz ama bireysel olarak, ya da belirli bir gruba yönelik düşünmüyoruz. Bu eğitimle beraber, bireysel olarak da insanlarla empati kurmamız gerektiğini anladım.”

“Ben daha önce özel sektörde çalışıyordum ve çeşitli faktörler hep kendi açısından düşünülürdü. Bu çalıştayla burada empati yapmamızı sağladınız. Bu bizim karşımıza gelecek. Buna daha hazırlıklı olacağız bu çalıştay sayesinde.”

“B u çalıştay sayesinde kendimi bir mahallenin esnafı yerine koyarak, ne düşünebileceğini, ne tür dertleri olabileceğini ve plancının buna ne ölçüde cevap verebileceğini karşılıklı düşünme fırsatımız oldu.”

“Bu eğitim bende çok iyi bir farkındalık yarattı. Özellikle etkilenen gruplardan çalışanlarla empati yapılması çok etkili oldu.”

“Kent kimliğinin insanın adı, soyadı kadar önemli olduğunun burada farkına vardım. Kentin kimliğini ön plana çıkararak bu şekilde tasarımları yapmamız gerektiğini düşünüyorum.”

“Hep okudu ğumuz ve yazdı ğımız 'sosyal boyut' kavramının içini doldurmu ş olduk. Yani, sosyal boyutu kavramak için insanlarla etkile şim halinde olmamız gerektigini ögrendik.”

“Binaları tasarlamak yetmiyor. Binaları tasarlayabiliriz ama orda yaşayan halkın istekleri, hayata bakış açılarını değiştirmeye hakkımız yok. Bu çalıştayda onların isteklerini de karşılamamız gerektiğini öğrendim.”

Sizlerin burada SED raporundan alacağı teknik detaylar ileriye

yönelik bir temel teşkil edecek. Sırf bizim açımızdan da değil, belki de gelecekte yapılacak diğer işlerin de böylece temellerini atıyorsunuz

“Sosyolojiyi çok seven bir plancı olarak, sorunları çok güzel ve sistematik bir şekilde vurgulamışsınız, gerçekten çok beğendim.”

“Biz hep uygulayanlar kısmından baktığımız için insanlarla empati yapma yeteneğimizi kaybetmiş gibi davrandık. Bu vesileyle arazi tasarımı yerine 'hayatın tasarımını' yapmanın daha yararlı olacağını düşündüm.”

”Bu çalıştayda sosyal etki eğitimi ile beraber insan odaklı yaklaşım ön plana çıkartıldı.”

“B iz genel olarak kamu gözüyle bakıyorduk ama buradaki empati eğitimi ile birlikte küçük de olsa farklı aktörlerin yerine kendimizi koymak, onlar gibi düşünebilmek çok önemli bir deneyimdi.”

“Sosyal etkiye duyarlı tasarım yöntemlerinden ‘anlama, algılama, empati, paylaşım’ aşamalarını uygulayabilirsek sürecin çok daha hızlı ilerleyeceğini düşünüyorum.”

“Bu eğitimlerde benim en çok dikkatimi çeken şey; çevresel ve ekonomik etkileri ölçebil diğimiz gibi uzun dönemde ortaya çıkabilen sosyal etkileri ön görebilmek.”

“Biz kamu çalışanları olarak daha çok kamu yararını gözetiyoruz ama bireysel olarak, ya da belirli bir gruba yönelik düşünmüyoruz. Bu eğitimle beraber, bireysel olarak da insanlarla empati kurmamız gerektiğini anladım.”

“Ben daha önce özel sektörde çalışıyordum ve çeşitli faktörler hep kendi açısından düşünülürdü. Bu çalıştayla burada empati yapmamızı sağladınız. Bu bizim karşımıza gelecek. Buna daha hazırlıklı olacağız bu çalıştay sayesinde.”

“B u çalıştay sayesinde kendimi bir mahallenin esnafı yerine koyarak, ne düşünebileceğini, ne tür dertleri olabileceğini ve plancının buna ne ölçüde cevap verebileceğini karşılıklı düşünme fırsatımız oldu.”

“Bu eğitim bende çok iyi bir farkındalık yarattı. Özellikle etkilenen gruplardan çalışanlarla empati yapılması çok etkili oldu.”

www.kentselvizyon.orgwww.facebook.com/kentselvizyon

info@kentselvizyon.org