strategia rozwoju gminy purda

STRATEGIA ROZWOJU GMINY PURDA

na lata 2015-2025

Strategia Rozwoju Gminy Purda na lata 2015-2025

2 | S t r o n a

Spis treści

Wprowadzenie ....................................................................................................................................................... 4 1. Diagnoza sytuacji ................................................................................................................................................ 6 1.1. Przestrzeń i środowisko.................................................................................................................................... 6 1.1.1. Umiejscowienie Gminy w powiecie, województwie i kraju .......................................................................... 6 1.1.2. Charakterystyka sieci osadniczej ................................................................................................................... 7 1.1.3. Opis zasobów naturalnych ............................................................................................................................ 9 1.1.4. Opis zasobów kulturowych ......................................................................................................................... 11 1.2. Sfera społeczna .............................................................................................................................................. 12 1.2.1. Demografia (liczba ludności, przyrost naturalny oraz migracje, struktura wiekowa ludności) ................... 12 1.2.3. Rynek pracy ................................................................................................................................................. 14 1.2.4. Turystyka ..................................................................................................................................................... 21 1.3. Rolnictwo ....................................................................................................................................................... 24 1.4. Sfera gospodarcza .......................................................................................................................................... 25 1.5. Infrastruktura techniczna ............................................................................................................................... 28 1.5.1. Infrastruktura komunikacyjna ..................................................................................................................... 28 1.5.2. Ochrony środowiska: wodno-kanalizacyjna, gospodarki odpadami, gazowa, elektryczna i cieplna .......... 30 1.5.3. Gospodarka odpadami ................................................................................................................................ 33 1.5.4. Infrastruktura cieplna .................................................................................................................................. 34 1.5.4. Infrastruktura energetyczna........................................................................................................................ 34 1.5.5. Infrastruktura gazowa ................................................................................................................................. 35 1.6. Infrastruktura społeczna ................................................................................................................................ 35 1.6.1 Infrastruktura edukacyjna ............................................................................................................................ 35 1.6.3. Infrastruktura kulturalna ............................................................................................................................. 37 1.6.4. Ochrony zdrowia i opieki społecznej ........................................................................................................... 38 1.6.5. Możliwości budżetowe Gminy Purda (przychody, struktura wydatków) ................................................... 40 1.6.6 Kapitał społeczny (liczba organizacji pozarządowych, aktywność mieszkańców) ........................................ 46 2. Badanie mieszkańców ...................................................................................................................................... 48 3. Wskaźnik rozwoju społeczno-gospodarczego gmin z terenu powiatu olsztyńskiego .................................... 57 4. Analiza SWOT ................................................................................................................................................... 66 5. Wizja rozwoju Gminy Purda ............................................................................................................................. 69 6. Cel główny ........................................................................................................................................................ 71 7. Cele strategiczne (obszary priorytetowe) ........................................................................................................ 72 8. Cele operacyjne ................................................................................................................................................ 74 8.1.Kierunki działań w celach operacyjnych .......................................................................................................... 77 9. Zgodność ze strategicznymi dokumentami ..................................................................................................... 93 9.1. Strategia Europa 2020 .................................................................................................................................... 93 9.2. Polska 2030. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności (DSRK) ..... 93 9.3. Strategia Rozwoju Kraju 2020 - Aktywne społeczeństwo, konkurencyjna gospodarka, sprawne państwo ... 94 9.4. Krajowy Program Reform - Europa 2020 ....................................................................................................... 94 9.5. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie .......................... 95 9.6. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Warmińsko-Mazurskiego ...................................... 96 9.7. Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Województwa Warmińsko-Mazurskiego do roku 2025 ....... 97 10. System wdrażania i monitorowania ............................................................................................................ 100 10.1. Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej ......................................................................... 100


3 | S t r o n a

10.2. Ocena Strategii ........................................................................................................................................... 100 10.3. Komunikacja społeczna i promocja Strategii .............................................................................................. 101 10.4. Zmiany w Strategii ...................................................................................................................................... 102 11. Źródła finansowania ............................................................................................................................... 103 12. Opis konsultacji społecznych .................................................................................................................. 104 13. Załączniki ................................................................................................................................................ 105 13.1. Wskaźniki realizacji strategii ...................................................................................................................... 105 13.2. Program gospodarki niskoemisyjnej Gminy Purda


4 | S t r o n a

Wprowadzenie

Strategia rozwoju Gminy Purda do 2025 roku powstała w wyniku inicjatywy władz lokalnych. Celem

opracowania strategii jest przygotowanie dokumentu uwzględniającego warunki i specyfikę pracy

władzy lokalnej, która będzie mogła racjonalnie organizować swoje przyszłe działania.

Strategia rozwoju wybiera dziedziny i kierunki działania uznane za najważniejsze z punktu widzenia

realizacji celów tej strategii, które dotyczą obszaru miasta. Pod pojęciem dokumentu strategicznego

rozumie się „dokument programowy podmiotu władzy publicznej, wykonującego funkcje regulacyjne

wobec gospodarki oraz sterującego działalnością służącą zaspokajaniu potrzeb społecznych”1. Zbiór

wszystkich dokumentów o charakterze strategicznym na poziomie gminy tworzą strategie, programy

i plany.

Polityka rozwoju w Polsce ściśle związana jest m.in. z programowaniem, działaniami strategicznymi

i wdrażaniem funduszy unijnych. Programowanie wieloletnie, długofalowe, poprzez określenie celów

jest tożsame z polityką spójności, a tym samym z polityką publiczną w Polsce. Zadania nałożone

na samorządy, nie tylko gminne, określone w Ustawie o samorządzie terytorialnym, ukierunkowane

są na obywatela. Zgodnie z Ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, mieszkańcy tworzą

z mocy prawa wspólnotę (art. 1) i względnie samodzielnie decydują o realizacji zadań

administracyjnych (art. 2). Potrzeby mieszkańców realizowane są pod nadzorem administracji

rządowej, polityka rozwoju lokalnego i jej cele określane są przez władze lokalne i znajdują wyraz

w przygotowywanym prawie miejscowym, dokumentach wspierających ich działania, jak plany

zagospodarowania przestrzennego czy dokument strategiczny. Dokument strategiczny o znaczeniu

lokalnym powinien odnosić się do spraw publicznych służących zaspakajaniu potrzeb wspólnoty

poprzez określone wcześniej zadania własne gminy zgodne z art. 7 Ustawy o samorządzie gminnym

Metodologia

Aktualizację strategii oparto na partnersko-eksperckim modelu budowy planów strategicznych

jednostek samorządu terytorialnego. Niniejszy dokument był wynikiem wspólnej pracy przedstawicieli

władz gminy, placówek, instytucji i organizacji działających w Gminie Purda oraz mieszkańców. Okres

objęty planowanie strategicznym obejmował lata 2015-2025. Rok 2015 przyjęto jako moment

przygotowania diagnozy.

Strategia jest oparta na dokumentach o randze strategicznej na poziomie władz krajowych (Strategia

Europa 2020, Polska 2030. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju Polska 2030. Trzecia fala

nowoczesności (DSRK), Strategia Rozwoju Kraju 2020 - Aktywne społeczeństwo, konkurencyjna

gospodarka, sprawne państwo, Krajowy Program Reform - Europa 2020, Krajowa Strategia Rozwoju

Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie), wojewódzkich (Plan Zagospodarowania

Przestrzennego Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego

1 Strategiczne programowanie rozwoju w Polsce i Unii Europejskiej. Przegląd głównych dokumentów programowych, Rządowe Centrum Studiów Strategicznych, Warszawa 2004, s. 8.


5 | S t r o n a

Województwa Warmińsko-Mazurskiego do roku 2025), Gminy Purda (Studium uwarunkowań

i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Purda).

Przygotowanie dokumentu strategicznego, opisującego sytuację społeczno-gospodarczą gminy

poprzedzono opracowaniem badań jakościowych i ilościowych oraz zebraniem informacji

statystycznych metodą Desk Research. Zebrane w ten sposób dane obejmowały lata 2010-2014,

a w niektórych przypadkach rok 2015. Wszystko było zależne od dostępności danych np. w Głównym

Urzędzie Statystycznym - Bazie Danych Lokalnych.

Analizie poddano także możliwości budżetowe Gminy Purda (przychody, struktura wydatków).

Podsumowanie diagnozy stanowi analiza SWOT, w której wskazano najważniejsze mocne i słabe strony

gminy (czynniki wewnętrzne decydujące o jej rozwoju), a także szanse i zagrożenia, będące czynnikami

zewnętrznymi względem gminy.

Proces planowania strategicznego uwzględniało badanie ankietowe wśród mieszkańców Gminy

(359 ankiet). Badanie pozwoliło poznać opinie mieszkańców o poziomie rozwoju gminy, brakach

a także umożliwił wyrażenie oczekiwań w zakresie kierunków rozwoju gminy.

W procesie diagnostycznym dodatkowo przeanalizowano wskaźnik rozwoju społeczno-gospodarczego

gmin z terenu powiatu olsztyńskiego, w którym zastosowano następujące wskaźniki składowe:

zamożność: udział gminy w dochodach budżetu państwa z tytułu podatku PIT na 1 mieszkańca,

edukacja: średni gminny wynik egzaminu gimnazjalnego z języka polskiego i matematyki,

przedsiębiorczość: ilość prywatnych podmiotów gospodarczych na 10 tysięcy mieszkańców, migracje:

saldo migracji na 1000 osób. Dane pochodziły z Głównego Urzędu Statystycznego.

W ramach prac nad aktualizacją Strategii rozwoju Gminy Purda przeprowadzono 5 warsztatów

strategicznych w następujących grupach tematycznych:

- 15.10.2015 (czwartek) - kierunki rozwoju gminy, słabe i mocne strony oraz szanse i zagrożenia

- 16.10.2015 (piątek) - infrastruktura techniczna w gminie

- 19.10.2015 (poniedziałek) - edukacja, sport, czas wolny mieszkańców, służba zdrowia i pomoc

społeczna

- 20.10.2015 (wtorek) - rolnictwo, rozwój obszarów wiejskich oraz przedsiębiorczość i rynek

pracy

- 21.10.2015 (środa) - turystyka, kultura i promocja gminy


6 | S t r o n a

1. Diagnoza sytuacji

1.1. Przestrzeń i środowisko

1.1.1. Umiejscowienie Gminy w powiecie, województwie i kraju

Gmina Purda w województwie warmińsko-mazurskim to jeden z najpiękniejszych krajobrazowo

obszarów regionu. Purda jest gminą wiejską, należącą do powiatu olsztyńskiego, od północnego

zachodu graniczy z Olsztynem. Przez jej teren przebiegają: linia kolejowa relacji Olsztyn-Szczytno, droga

krajowa z Olsztyna do Szczytna oraz drogi wojewódzkie i gminne, zapewniające dojazd do wszystkich

miejscowości gminy. Historycznie należy w zasadniczej części do Warmii.

Podstawowe dane o Gminie:

- Powierzchnia gminy: 318,19 km2

- Liczba ludności: 8507

- Liczba sołectw: 24

- Liczba miejscowości: 45

Układ nadrzędny dróg w gminie tworzą:

1. Drogi krajowe

- Nr 16 Grudziądz, Olsztyn, Mrągowo, Augustów

- Nr 53 Olsztyn, Szczytno, Ostrołęka, Białystok

- Nr 58 Zgniłocha, Jedwabno

- Nr 58 Zgniłocha, Olsztynek

2. Droga wojewódzka

- Olsztyn, Butryny, Zgniłocha

Obszar Gminy Purda od strony północno-zachodniej przylega do granic miasta Olsztyna,

postulowanego jako krajowy ośrodek nauki, szkolnictwa wyższego, kultury i turystyki. Charakter

zainwestowania północnej części gminy, układ komunikacyjny, sposób zagospodarowania terenów

rekreacyjnych, uzbrojenie w sieć kanalizacji sanitarnej, utylizacja odpadów to główne elementy, które

są związane z miastem i wymagają wspólnej polityki


7 | S t r o n a

Rysunek. Gmina Purda

Źródło: UG Purda

1.1.2. Charakterystyka sieci osadniczej

Sieć osadniczą w gminie można uznać za rozproszoną - poza miejscowościami liczącymi powyżej

500 mieszkańców (Purda, Klebark Mały, Klebark Wielki, Marcinkowo) na terenie gminy około połowa


8 | S t r o n a

miejscowości zamieszkała jest przez kilkudziesięciu mieszkańców, kilka miejscowości zamieszkuje

kilkunastu mieszkańców. Szczegółowe informacje zawiera tabela poniżej.

Tabela. Sołectwa w Gminie Purda

SOŁECTWA MIEJSCOWOŚCI LICZBA MIESZKAŃCÓW

stan na 28.11.2014

Bałdzki Piec Bałdy, Bałdzki Piec 64, 45

Butryny Butryny, Pokrzywy 395, 59

Chaberkowo Chaberkowo, Stara Kaletka 47, 59

Giławy Giławy, Gąsiorowo, Groszkowo, Nerwik, Zaborowo 163, 52, 35, 52, 8

Kaborno Kaborno, Bruchwałd, Rykowiec, Wygoda 132, 15, 53, 27

Klebark Mały Klebark Mały 516

Klebark Wielki Klebark Wielki 531

Klewki Klewki, Biedówko, Wojtkowizna 946, 31, 16

Marcinkowo Marcinkowo, Wyrandy 530, 123

Nowa Kaletka Nowa Kaletka 180

Nowa Wieś Nowa Wieś, Łajs, Nowy Ramuk 472, 37, 17

Ostrzeszewo Ostrzeszewo 310

Pajtuny Pajtuny, Pajtuński Młyn 120

Patryki Patryki 374

Prejłowo Prejłowo 438

Przykop Przykop, Nowy Przykop, Kopanki 184, 63, 35

Purda Purda 789

Purdka Purdka, Purda Leśna, Kośno 73, 51, 0

Silice Silice 98

Stary Olsztyn Stary Olsztyn 178

Szczęsne Szczęsne 441

Trękus Trękus, Linowo, Kołpaki 169, 74, 1

Trękusek Trękusek 331

Zgniłocha Zgniłocha 148

Źródło: www.purda.pl


9 | S t r o n a

1.1.3. Opis zasobów naturalnych

Na obszarze gminy w zasadzie brak jest złóż kopalin udokumentowanych w kategoriach bilansowych.

Jedynie na północno-wschodnim skraju gminy leży mały fragment złoża kruszywa naturalnego

„Gąsiorowo”, którego większość leży w Gminie Dźwierzuty. Największymi złożami są:

1. złoże w rejonie jeziora Kemno Wielkie o powierzchni 200 ha i zasobach bilansowych rzędu

2mln m3;

2. ciąg złóż położonych na południe od jez. Gim o łącznej powierzchni 560 ha i zasobach

bilansowych 7,6 mln m3;

3. trzy złoża w pobliżu Nowej Wsi o łącznej powierzchni 175 ha i zasobach bilansowych 1,1 mln

m3.

Pozostałe złoża są złożami małymi i średniej wielkości o powierzchniach na ogół nie przekraczających

30 ha.

Złoża torfu pokryte są lasami lub użytkowane jako łąki. Dominują złoża torfu niskiego. Torfy ze złóż

zalegających na terenie gminy mogą być przydatne do celów rolniczych, ogrodniczych, a także

balneologicznych - pod warunkiem spełnienia wymagań sanitarnych. Ponadto w pobliżu granic gminy,

na wschód od Giław - rozciągnięte wzdłuż wschodnich obrzeży rynny jeziora Giławskiego (na terenie

gminy Pasym) leży złoże kruszywa naturalnego „Giławy-Rusek”, od lat eksploatowane.

Z przeprowadzonej w 1996 roku przez „Polgeol” Warszawa „Inwentaryzacji złóż surowców

mineralnych woj. olsztyńskiego, Gmina Purda” wynika, że na terenie gminy są liczne żwirownie

i piaskownie eksploatowane dorywczo przez miejscową ludność na potrzeby własne. W wyniku

wykonanej „Inwentaryzacji...” na terenie gminy wytypowano 18 obszarów prognostycznych

(spodziewanych) zalegania złóż kredy jeziornej, przydatnych w rolnictwie jako nawóz wapniowy.

Największe z nich występują na południe od jez. Gim.

Pomniki przyrody

pojedyncze drzewa:

1. nr 74 - Dąb obw. 400 cm, wys. 17 m,

2. nr 79 - Dąb obw. 330 cm, wys. 28 m,

3. nr 519 - Lipa obw. 600 cm, wys. 22 m,

4. nr 520 - Lipa obw. 495 cm, wys. 21 m,

5. nr 522 - Lipa o dwu pniach obw. 600 cm, wys 27 m,

6. nr 636 - Dąb obw. 410 cm, wys. 26 m,

7. nr 637 - Dąb obw. 400 cm, wys. 26 m,

8. nr 638 - Dąb obw. 420 cm, wys. 26 m,

9. nr 639 - Dąb obw. 380 cm, wys. 24 m,

10. nr 640 - Dąb obw. 440 cm, wys. 26 m,

11. nr 641 - Dąb obw. 395 cm, wys 24 m,


10 | S t r o n a

12. nr 959 - Lipa drobnolistna obw. 480-262 cm, wys. 20 m,

13. nr 965 - Dąb szypułkowy obw. 380 cm, wys. 26 m,

14. nr 956 - Dąb szypułkowy obw. 460 cm, wys. 32 m,

grupy drzew:

15. nr 329 - 2 Dąb o obw. 430 i 470 cm, wys. 26 i 23 m,

16. nr 521 - skupisko 40 jałowców o obw. 35-65 cm i wys. 1,5-3,5 m,

17. nr 627 - 5 daglezji o obw. 240-320 cm, wys. 27-29 m.

Strefy ciszy

Na podstawie art. 116, ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, Rada

Powiatu w Olsztynie podjęła Uchwałę w sprawie wprowadzenia zakazu używania motorowych

jednostek pływających na niektórych jeziorach i rzekach Powiatu Olsztyńskiego. Na terenie Gminy

Purda są to jeziora Serwent i Gim.

Natura 2000

Puszcza Napiwodzko-Ramucka (kod obszaru PLB280007), obejmująca obszar 116 604,7 ha, która

na terenie powiatu olsztyńskiego zajmuje obszar 38 116,9 ha położony na terenie gmin: Olsztynek

(10 688,3 ha), Purda (15 530,8 ha), Stawiguda (11 897,8 ha).

Występuje w niej co najmniej 35 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 10 gatunków

z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej

następujących gatunków ptaków: bąk, bielik, błotniak zbożowy, bocian czarny, cietrzew, kania czarna,

kania ruda, kraska, muchołówka białoszyja, orlik krzykliwy, puchacz, rybitwa rzeczna, rybołów,

trzmielojad i zimorodek. W stosunkowo wysokiej liczebności występują: bocian biały, błotniak

stawowy, derkacz i żuraw.

Specjalne obszary ochrony siedlisk (SOOS)

Chronione na mocy przepisów Unii Europejskiej o ochronie przyrody (Dyrektywa Siedliskowa)

najcenniejsze przyrodniczo obszary zawierające siedliska gatunków roślin i zwierząt (poza ptakami)

objętych ochroną na całym obszarze Unii.

Rezerwaty przyrody Do obszaru Gminy Purda należą rezerwaty: „Jezioro Kośno” oraz częściowo

rezerwat „Las Warmiński”. „Jezioro Kośno” - rezerwat o powierzchni 1247,84 ha powstał w roku 1982.

Obejmuje duże jezioro, otoczone starymi borami. Charakteryzuje się zachowanym naturalnym

krajobrazem. Rezerwat ten jest ostoją ptactwa wodnego i drapieżnego. Gmina Purda posiada w swoich

granicach następujące obszary chronionego krajobrazu: „Obszar Chronionego Krajobrazu Pojezierza

Olsztyńskiego”, „Obszar Chronionego Krajobrazu Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej”. Ta ostatnia jest

pozostałością potężnego kompleksu leśnego rozpościerającego się między Nidzicą, Olsztynem,

Giżyckiem, Ełkiem a rzeką Narew - w średniowieczu określanego mianem Puszczy Galindzkiej

(od zamieszkującego ją pruskiego plemienia Galindów).


11 | S t r o n a

Rezerwat przyrody Las Warmiński, leżący na terenach gmin Purda i Stawiguda, został utworzony

w 1982 r. na terenie Nadleśnictwa Nowe Ramuki. Leży między Jeziorem Łańskim a wsią Ruś. Rezerwat

powstał w celu ochrony obszarów leśnych, które charakteryzują się znaczną naturalnością (lasy

liściaste, bory mieszane, lasy jesionowe i olchowe, bory wilgotne i bagienne), tzw. przełomu Łyny

o długości 6,5 km, od wypływu z jeziora Łańsk przez jezioro Ustrych do wsi Ruś. Powierzchnia rezerwatu

jest pofalowanym terenem morenowym z licznymi, podmokłymi zagłębieniami.

W „Lesie Warmińskim” znajduje się bogata roślinność, liczne starodrzewy, wśród których przeważa

sosna. Najstarsze drzewostany sosnowe mają ponad 200 lat. Drzewo to miejscami osiąga

do 38 m wysokości i 100 cm pierśnicy. Niektóre egzemplarze dębu osiągnęły 350 lat. Szereg drzew jest

pomnikami przyrody, do najciekawszych należą: „Dąb Napoleona” oraz wiekowy cis o formie

krzaczastej i wysokości ok. 3m. Oba wymienione egzemplarze uznano za pomniki w 1952 r.

Rezerwat stanowi miejsce bytowania bardzo wielu gatunków grzybów i porostów. Mieszkańcami lasu

są najróżniejsze gatunki zwierząt. Oprócz zwierząt pospolitych możemy tu spotkać takie gatunki jak

wydra europejska, łasica, borsuk, popielica czy nietoperze. Okazałym mieszkańcem lasu jest jeleń

europejski o charakterystycznej smukłej budowie ciała. Jelenie z terenu Warmii odznaczają się

szczególnie pięknym porożem i ustępują jedynie jeleniom karpackim. Gośćmi rezerwatu bywają wilki.

Las warmiński jest krainą ptaków, z których wiele należy do gatunków chronionych. Szczególnej

ochronie podlegają tu stanowiska ptaków, takich jak: bielik, rybołów, kania czarna, orlik krzykliwy oraz

bocian czarny. Poza wymienionymi w lesie warmińskim możemy spotkać inne ciekawe gatunki ptaków.

myszołów zwyczajny, żuraw, czajka, dudek, zimorodek i cały szereg innych.

Na terenie nadleśnictwa Nowe Ramuki znajduje się wiele obiektów objętych ochroną.

Do najciekawszych należy rezerwat przyrody „Las Warmiński”. Stanowi on charakterystyczny dla

Warmii zespół leśny z wieloma stanowiskami gatunków prawnie chronionych. Powierzchnia rezerwatu

wynosi 1656 ha, a wraz z jeziorami 1803 ha.. Szczególnej ochronie podlegają tu stanowiska rzadkich

ptaków chronionych, takich jak: orzeł bielik, rybołów, kania czarna, orlik krzykliwy oraz bocian czarny.

Możemy tu spotkać inne ciekawe gatunki ptaków, m in. myszołów zwyczajny, żuraw, czajka, dudek,

zimorodek. Wśród ssaków spotykamy takie gatunki jak wydra, łasica, borsuk czy nietoperze.

1.1.4. Opis zasobów kulturowych

Na terenie gminy znajduje się 50 obiektów wpisanych do rejestru zabytków. Są to min.: kościoły w

Butrynach, Klewkach, Purdzie i Klebarku Wielkim, kaplica filialna w Kabornie, plebania w Klebarku

Wielkim, parki w Bałdach, Patrykach, Starym Olsztynie, Trękusku , pałac w Klewkach, dwór w Trękusku,

cmentarz parafialny w Purdzie, oraz 27 kapliczek i 8 chałup. Najwięcej zabytkowych chałup znajduje

się w miejscowości Kaborno.


12 | S t r o n a

Ponadto na terenie gminy znajdują się liczne domy mieszkalne posiadające walory kulturowe

do objęcia ochroną konserwatorską. Oprócz budynków mieszkalnych do objęcia ochroną wytypowano

kilkadziesiąt budynków gospodarczych.

Ponadto na terenie gminy znajduje się 11 zabytkowych cmentarzy nie wpisanych do rejestru zabytków,

w większości wymagających zabiegów rewaloryzacji, a co najmniej porządkowych oraz liczne

stanowiska archeologiczne wymagające w większości bardziej szczegółowego rozpoznania.

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie Gminy Purda należą:

- kościół pw. św. Jakuba Starszego Apostoła w Butrynach -

- kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Giławach - kościół neogotycki, orientowany, murowany z

cegły.

- kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Klebarku

Wielkim wraz z przykościelnym cmentarzem i plebanią

- kościół pw. Świętych Walentego i Rocha w Klewkach wraz z przykościelnym cmentarzem -

- kościół pw. św. Michała Archanioła w Purdzie - Znajduje się na nim polichromia wykonana w

latach 1720-1737, prawdopodobnie przez Matthiasa Meyera. Malowidła w stylu barokowo-

ludowym przedstawiają postacie Immaculaty, św. Walentego i św. Rocha w ornamentalnym

obramieniu. Na obrzeżach znajdują się malowane medaliony z Tajemnicami Różańca.

- zespół pałacowy w Klewkach

- kaplica w Kabornie

- zabytkowe drewniane chaty w Kabornie

- kościół ewangelicki w Nowej Wsi

- zespół dworski w Trękusku

- Młyn w Pajtunach

- liczne kapliczki m.in. w: Trękusie, Klewkach, Butrynach, Giławach, Groszkowie, Kabornie,

Klebarku Wielkim, Kopankach, Marcinkowie, Nowej Kaletce, Nowej Wsi, Pajtunach,

Pokrzywach, Przykopie, Purdzie, Starej Kaletce, Szczęsnem,

- oraz krzyż metalowy w Silicach i figura Salvatora Mundi w Pajtuńskim Młynie

1.2. Sfera społeczna

1.2.1. Demografia (liczba ludności, przyrost naturalny oraz migracje, struktura wiekowa ludności)

Według danych zawartych w Banku Danych Lokalnych w roku 2014 Gminę Purda zamieszkiwało 8507

osób, w tym 4 237 mężczyzn i 4270 kobiet. W porównaniu do 2010 roku wzrost liczby ludności wyniósł

4,79%. Liczba mieszkańców Gminy Purda od lat systematycznie wzrasta. Tendencja ta jest odwrotna

niż założona w długookresowej prognozie ludności dla Polski na lata 2008-2035, która zakłada

systematyczny spadek liczby ludności - tempo tego zjawiska będzie wzrastać z upływem czasu.


13 | S t r o n a

Prognoza dla województwa warmińsko-mazurskiego również nie jest optymistyczna. Najnowsza

prognoza, opracowana na lata 2014-2050, przewiduje systematyczny spadek liczby mieszkańców

województwa warmińsko-mazurskiego. Głównymi przyczynami ubytku ludności będzie malejąca liczba

urodzeń oraz wzrost liczby zgonów. Na zmniejszenie się liczby ludności będą miały wpływ również

migracje. Zakłada się, że w kolejnych latach prognozy odpływ migracyjny ludności z województwa

będzie wyższy niż napływ.

Populacja województwa zmniejszy się o 7,7% do 2035 r. i o 16,5% do 2050 r. Ubytek ludności

w większym stopniu będzie dotyczył miast. Prognozuje się, że do 2035 r. liczba mieszkańców miast

zmniejszy się o 10,4% i wsi o 3,7%, natomiast do 2050 r. odpowiednio o 20,7% i o 10,5%. Współczynnik

urbanizacji obniży się z 59,3% w 2013 r. do 56,3% w 2050 r.

Systematycznie zmniejszała się będzie liczba osób młodych, a wzrastała osób starszych. W latach

2013-2050 zbiorowość osób w wieku 20-34 lata zmniejszy się o połowę. Dwukrotnie wzrośnie

natomiast liczba osób w wieku 65-84 lata, a prawie czterokrotnie w wieku 85 lat i więcej. Co oznacza,

że proces starzenia się społeczeństwa w województwie warmińsko-mazurskim będzie przebiegać

szybciej niż w kraju.2

Rysunek. Ludność wg płci w Gminie Purda w latach 2010-2014 (stan na dzień 31.12.2014)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Banku Danych Lokalnych

W poniższej tabeli zawarto wybrane wskaźniki przedstawiające ludność w Gminie Purda w latach 2010-

2014.

2 Prognoza Demograficzna Na Lata 2014-2050 dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego

4063 4114 4167 4216 4237

4055 4124 4168 4247 4270

8118 8238 8335 8463 8507

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

2010 2011 2012 2013 2014

Mężczyźni Kobiety Ogółem


14 | S t r o n a

Tabela. Wybrane wskaźniki przedstawiające ludność w Gminie Purda w latach 2010-2014

Jm 2010 2011 2012 2013 2014

Wskaźnik obciążenia demograficznego

ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w

wieku produkcyjnym osoba 45,2 45,3 45,6 46,1 46,9

ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w

wieku przedprodukcyjnym osoba 51,9 55,3 58,1 60,7 65,1

ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w

wieku produkcyjnym osoba 15,4 16,1 16,8 17,4 18,5

Udział ludności wg ekonomicznych grup wieku w % ludności ogółem

w wieku przedprodukcyjnym % 20,5 20,1 19,8 19,6 19,3

w wieku produkcyjnym % 68,9 68,8 68,7 68,4 68,1

w wieku poprodukcyjnym % 10,6 11,1 11,5 11,9 12,6

Współczynnik feminizacji

Ogółem osoba 100 100 100 101 101

Gęstość zaludnienia oraz wskaźniki

ludność na 1 km2 osoba 26 26 26 27 27

zmiana liczby ludności na 1000 mieszkańców osoba 49,2 14,7 11,7 15,2 5,2

saldo migracji

Ogółem osoba 65 84 70 99 28

saldo migracji na 1000 osób

Ogółem osoba 8,1 10,3 8,4 11,8 3,3

saldo migracji zagranicznych na 1000 osób

Ogółem osoba 0,74 0,61 -0,36 -0,83 -1,42

Źródło: Bank Danych Lokalnych

1.2.3. Rynek pracy

Według danych zawartych w Informacji Nr 5/2014 o sytuacji na rynku pracy w Województwie

Warmińsko-Mazurskim W maju 2014 roku, poziom bezrobocia w regionie wyniósł 102 617 osób. Liczba

bezrobotnych w porównaniu do poprzedniego miesiąca zmniejszyła się o 6 249 osób, tj. o 5,7%.

W analizowanym okresie poziom bezrobocia spadł we wszystkich powiatach województwa - przy czym

największy procentowy spadek odnotowano w powiatach: iławskim (o 15,2%).

W porównaniu do maja 2013r. bezrobocie w województwie zmniejszyło się o 14 368 osób, tj. o 12,3%.

W okresie rocznym, procentowy spadek liczby bezrobotnych, w przedziale od 34,3% (w powiecie

iławskim) do 0,4% (w powiecie braniewskim) wystąpił we wszystkich powiatach.


15 | S t r o n a

Wykres. Zmiany liczby bezrobotnych w % (maj 2013 - maj 2014)

Źródło: Informacja Nr 5/2014 o sytuacji na rynku pracy w Województwie Warmińsko-Mazurskim - maj 2014r.

Stopa bezrobocia w województwie w końcu kwietnia 2014 roku, ukształtowała się na poziomie 20,5%, w

kraju zaś - 13,0%. W porównaniu do sytuacji sprzed roku, wysokość wskaźnika zarówno w kraju spadła o

1,0 pkt proc, a w regionie o 1,3 pkt proc. W odniesieniu do grudnia 2013 r. wartość stopy bezrobocia

zmalała w województwie o 1,2 pkt proc., natomiast w kraju o 0,4 pkt proc.

Stopa bezrobocia w województwie jest zróżnicowana lokalnie. Poniżej średniej wojewódzkiej wartość

stopy bezrobocia ukształtowała się w pięciu powiatach: Olsztynie - 8,0%, powiecie iławskim - 11,4%,

Elblągu - 17,1%, powiecie giżyckim - 18,0% oraz w mrągowskim –20,0%. Najwyższą stopę bezrobocia,

wynoszącą 31,0%, w kwietniu 2014 roku, odnotowano w powiecie braniewskim. Wysoką wartością tego

wskaźnika cechowały się również powiaty: piski - 30,8%, węgorzewski - 29,6%, kętrzyński - 29,3%, elbląski

- 28,9% oraz bartoszycki - 28,6%.


16 | S t r o n a

Rysunek. Stopa bezrobocia w województwie warmińsko-mazurskim w kwietniu 2014 roku

Źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie

Bezrobotni będący w szczególnej sytuacji na rynku pracy w końcu sierpnia br. stanowili 87,6% ogółu

bezrobotnych. Do bezrobotnych w szczególnej sytuacji na rynku pracy zaliczane są m.in. osoby

długotrwale bezrobotne, których udział w liczbie zarejestrowanych ogółem zmniejszył się w skali roku

(o 0,8 p. proc. odpowiednio do 59,0%). Zmniejszył się także udział osób bezrobotnych do 25 roku życia

(o 1,8 p. proc. do 15,1%). Zwiększył się natomiast udział osób powyżej 50 roku życia (o 2,3 p. proc.

do 26,7%) oraz osób niepełnosprawnych (o 0,2 p. proc. do 6,2%).

W województwie warmińsko-mazurskim w roku 2014 dochód rozporządzalny na 1 osobę wynosił3:

1228,78 zł, to jest 91,7 % dochodu na osobę w Polsce.

3 Dochód rozporządzalny: Suma bieżących dochodów gospodarstw domowych z poszczególnych źródeł pomniejszona o zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych płacone przez płatnika w imieniu podatnika (od dochodów z pracy najemnej oraz od niektórych świadczeń z ubezpieczenia społecznego i świadczeń pozostałych), o podatki od dochodów z własności, podatki płacone przez osoby pracujące na własny rachunek, w tym przedstawicieli wolnych zawodów i osób użytkujących gospodarstwo indywidualne w rolnictwie oraz o składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. W skład dochodu rozporządzalnego wchodzą dochody pieniężne i niepieniężne, w tym spożycie naturalne (towary lub usługi konsumpcyjne pobrane na potrzeby gospodarstwa domowego z gospodarstwa indywidualnego bądź z prowadzonej działalności gospodarczej na własny rachunek - rolniczej i pozarolniczej) oraz towary i usługi otrzymane bezpłatnie. Dochód rozporządzalny jest przeznaczony na wydatki oraz przyrost oszczędności.


17 | S t r o n a

Wykres. Zmiany liczby bezrobotnych w % (maj 2013 - maj 2014)

Źródło: Informacja Nr 5/2014 o sytuacji na rynku pracy w Województwie Warmińsko-Mazurskim w maju 2014 r.

W sierpniu 2015 r. w urzędach pracy zarejestrowano 8,8 tys. osób bezrobotnych, tj. o 12,8% mniej

niż przed miesiącem i o 7,5% mniej niż przed rokiem. Udział osób rejestrujących się po raz kolejny

w liczbie osób nowo zarejestrowanych ogółem zmalał w stosunku do sierpnia ub. roku (o 0,5 p. proc.

do 85,7%). Zmniejszył się również udział osób dotychczas niepracujących (o 2,3 p. proc. do 16,4%).

Stopa napływu bezrobotnych do urzędów pracy (tj. stosunek nowo zarejestrowanych do liczby

aktywnych zawodowo) wyniosła 1,7. W sierpniu br. z ewidencji bezrobotnych wyrejestrowano 9,4 tys.

osób, tj. mniej o 19,3% niż w lipcu 2015 r. i o 13,7% mniej niż rok temu. Z tytułu podjęcia pracy (głównej

przyczyny wyrejestrowania) z rejestru bezrobotnych wyłączono 4,5 tys. osób (przed rokiem 4,8 tys.).

Udział tej kategorii osób w ogólnej liczbie wyrejestrowanych wzrósł o 4,0 p. proc. w porównaniu

do sierpnia 2014 r. (do 48,4%). Spośród osób wykreślonych z ewidencji zwiększył się odsetek osób,

które dobrowolnie zrezygnowały ze statusu osoby bezrobotnej (o 0,3 p. proc. do 6,8%). Zmniejszył

się natomiast odsetek osób, które utraciły status bezrobotnego w wyniku niepotwierdzenia gotowości

do podjęcia pracy (o 2, 6 p. proc. do 24,0%) oraz osób które rozpoczęły szkolenie lub staż u pracodawcy

(o 2,3 p. proc. do 7,8%).

Według danych Powiatowego Urzędu Pracy w Olsztynie w Gminie Purda w roku 2014 bezrobotnych było

484 osoby, w tym z prawem do zasiłku 108 osób. W poniższej tabeli przedstawiono dane dotyczące stanu

bezrobocia w Gminie Purda w latach 2013-2015.


18 | S t r o n a

Tabela. Bezrobocie w Gminie Purda w latach 2013-2015

Jednostka organizacyjna Ogółem bezrobotni W tym z prawem do zasiłku

2013 2014 2015 2013 2014 2015

Ogółem 551 484 405 122 108 68

Mężczyźni 260 231 172 54 52 21

Kobiety 291 253 233 68 56 47

Źródło. PUP w Olsztynie

Bezrobocie w gminie w latach 2013-2015 zmalało o 26,50%. Natomiast udział bezrobotnych

z prawem do zasiłku w stosunku do bezrobotnych ogółem w badanych latach oscylował w latach

2013-2014 na poziomie 22%, najniższy był w 2015 roku i wynosił 16,79%.

Wykres. Bezrobocie ogółem w Gminie Purda w latach 2013-2015

Źródło. Opracowanie własne

Na terenie gminy brak jest dużych zakładów przemysłowych oraz warunków do szerszego rozwoju funkcji

przemysłowych. Rzutują na to ograniczenia związane z ochroną środowiska przyrodniczego i brak szerszej

bazy surowcowej (poza surowcem drzewnym i w ograniczonym zakresie kruszywa, kredy jeziornej, torfu).

551

484

405

22

10868

0

100

200

300

400

500

600

2013 2014 2015

Ogółem bezrobotni W tym z prawem do zasiłku


19 | S t r o n a

Tabela. Bezrobotni w rozbiciu na czas pozostawania bez pracy, wiek, wykształcenie i staż pracy

według stanu na 31.12.2013 roku i 31.12.2014 roku

Źródło. PUP w Olsztynie

W 2014 roku najwięcej osób bez pracy zewidencjonowano w wieku 25-34. Kolejną grupę stanowiły

osoby w wieku 35-44 lata i 45-54 lata. Najmniej było osób w wieku 60+.

Wyszczególnienie Gmina Purda

2013 2014

Czas

do 1 47 36

1-3 99 95

3-6 105 79

6-12 106 101

12-24 113 83

Powyżej 24 83 90

Wiek

18-24 93 65

25-34 151 143

35-44 116 105

45-54 117 94

55-59 58 51

60 lat i więcej 18 26

Wykształcenie

Wyższe 50 49

Policealne i średnie zawodowe 108 87

Średnie ogólnokształcące 41 40

Zasadnicze zawodowe 122 111

Gimnazjalne i poniżej 231 197

Staż

do 1 roku 62 60

1-5 142 113

5-10 76 79

10-20 98 85

20-30 61 52

30 i więcej 24 21

bez stażu 90 74

Ogółem 553 484


20 | S t r o n a

Rysunek. Bezrobotni w rozbiciu na wiek wg stanu na 31.12.2014r.

Źródło. Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Olsztynie

W 2014 roku najwięcej osób bez pracy posiadało wykształcenie gimnazjalne i poniżej. Kolejną grupę

stanowiły osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym. Najmniej osób bez pracy

zarejestrowanych było w urzędzie z wykształceniem średnim ogólnokształcącym.

Rysunek. Bezrobotni w rozbiciu na wykształcenie wg stanu na 31.12.2014r.


13%

30%

22%

19%

11%

5%

18-24

25-34

35-44

45-54

55-59

60 lat i więcej

10%

18%

8%

23%

41%

Wyższe

Policealne i średniezawodowe

Średnie ogólnokształcące

Zasadnicze zawodowe

Gimnazjalne i poniżej


21 | S t r o n a

W 2014 roku najwięcej osób bezrobotnych zarejestrowanych było ze stażem pracy 1-5 lat. Kolejną

grupę stanowiły osoby ze stażem 10-20 lat i 5-10 lat. Najmniej osób bez pracy zarejestrowanych było

w urzędzie ze stażem 30 lat i więcej.

Rysunek. Bezrobotni w rozbiciu na staż wg stanu na 31.12.201r.


1.2.4. Turystyka

Położenie Gminy Purda oraz jej przyroda dają możliwość aktywnego wypoczynku w naturalnym

środowisku. Warunki sprzyjają spływom kajakowym, wycieczkom rowerowym i pieszym, uprawianiu

żeglarstwa, windsurfingu, hippiki, wędkarstwa, myślistwa. Znaczącym atutem są jeziora: Gim, Serwent,

Kośno, Łajs i Purdy oraz atrakcyjny szlak kajakowy „Granica - Sanktuarium” (Łajs, jez. Kośno - rzeka

Kośna - Pajtuński Młyn - Patrycki Młyn - Klebark Wielki).

Trasy rowerowe i piesze na terenie gminy są częścią większych szlaków przebiegających przez region.

Są to szlaki o różnym stopniu trudności, wyznaczone na lokalnych ścieżkach i drogach gminnych

o małym natężeniu ruchu. Większość tras biegnie po terenach leśnych, głównie wokół jezior. Dużą

atrakcją, zarówno dla mieszkańców, jak i turystów jest kultywowanie tradycji i zwyczajów regionu

poprzez organizowanie świąt, zabaw i festynów, które odbywają się corocznie, np.:

- Warmiński Kiermas Tradycji, Dialogu, Zabawy w Bałdach,

- Noc św. Jana w Klebarku Wielkim oraz msza św. Na wodzie,

- Lato z Gimem w Nowej Kaletce.

13%

23%

16%

18%

11%

4%

15%

do 1 roku

1-5

5-10

10-20

20-30

30 i więcej

bez stażu


22 | S t r o n a

W Gminie Purda w 2014 roku z noclegów skorzystało 17 688 osób, w tym 458 turystów zagranicznych.

Ogółem udzielono noclegów 44 451 osobom, w tym 3 452 turystom zagranicznym. Liczba turystów

na przestrzeni lat systematycznie wzrasta, w 2014 roku wzrosła o 434% w stosunku do roku 2012.

Tabela. Turystyczne obiekty noclegowe na terenie Gminy Purda wg rodzajów w latach 2011-2014

J.m. 2010 2011 2012 2013 2014

Turystyczne obiekty noclegowe wg rodzajów

Ogółem

korzystający z noclegów ogółem I-XII Osoba 14020 8341 7942 8563 7526

korzystający z noclegów turyści zagraniczni I-

XII Osoba 97 26 13 105 23

wynajęte pokoje ogółem I-XII w obiektach

hotelowych - 5643 5691 3270 3736 1421

wynajęte pokoje turystom zagranicznym I-XII

w obiektach hotelowych 0 0 0 0 0

udzielone noclegi ogółem I-XII - 52061 49520 39853 41001 34833

udzielone noclegi turystom zagranicznym I-XII - 318 205 109 1117 59

Turystyczne obiekty noclegowe

obiekty ogółem

obiekty ogółem ob. 7 7 9 9 9

Obiekty całoroczne ob. 2 2 3 3 2

Źródło: Bank danych Lokalnych

Wykres. Korzystający z noclegów w latach 2011-2014

Źródło: Opracowanie własne

Analiza przedstawionych danych wskazuje, że na przestrzeni okresu nastąpił spadek korzystających

z noclegów o 46,32! Warto zauważyć, iż liczba turystów z zagranicy nigdy nie przekroczyła 100 osób

14020

8341 79428563

7526

97 26 13 105 23

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

2010 2011 2012 2013 2014

korzystający z noclegów ogółem I-XII

korzystający z noclegów turyści zagraniczni I-XII


23 | S t r o n a

a w roku 2014 wyniosła zaledwie 23 osoby. Dane te świadczą, że teren gminy nie jest atrakcyjnym

miejscem, w którym turyści chętnie spędzają czas. Liczba udzielonych noclegów w Gminie Purda

w roku 2014 w rankingu gmin województwa warmińsko-mazurskiego ulokowała Gminę na 19 miejscu.

Wśród gmin powiatu olsztyńskiego Gmina Purda zajęła 4 miejsce.

Na terenie Gminy Purda istnieją ośrodki wypoczynkowe oraz znaczna ilość gospodarstw

agroturystycznych.

Tabela. Ośrodki wypoczynkowe, agroturystyka i pokoje gościnne na terenie Gminy Purda

L.p. Nazwa własna obiektu Adres obiektu

1. Agroturystyka „Nad Stawem” Monika i Cezary Szczepańczyk Gąsiorowo 15

2. Agroturystyka „U Krecika” Zgniłocha 26E

3. Dom Gościnny w Łajsie Łajs 4

4. Gospodarstwo Agroturystyczne „U Gieni” Gąsiorowo 2

5. Gospodarstwo Agroturystyczne „U Huberta” Butryny 40

6. Gospodarstwo Agroturystyczne „Wiktor” Klewki 35

7. Kwatery Agroturystyczne „Domek na Górce” Ewa Zielińska Gąsiorowo 5A

8. Kwatery Agroturystyczne „Pajtuński Młyn Pajtuny 7

9. Kwatery Agroturystyczne „Stary Ogród” Maria Domżalska Gąsiorowo 6A

10. Kwatery Agroturystyczne „Warmiak”, Purda 95

11. Kwatery Agroturystyczne Ewa Guz Patryki 46

12. Kwatery Agroturystyczne Krystyna i Józef Kaczmarczyk Nowa Kaletka 46,

13. „Leśniczówka Mendryny” „Uroczysko Deresze”

14. Pole Kempingowe „Malinowe Wzgórze” Irena Gołębiowska, Klewki 14/3

15. Pole Namiotowe „Nad Jeziorem Gim” Mirosław Studniak Zgniłocha

16. Pole Namiotowe „Pod Sosnami” Renata Kostecka Zgniłocha 49A

17. Ośrodek Wypoczynkowy Nowa Kaletka Nowa Kaletka

18. Ośrodek wczasowy PKS Warmia Nowa Kaletka 50

19. Kłobuk Nowa Kaletka 2

20. Almatur Nowa Kaletka 90

21. Ośrodek Wypoczynkowy Gim Nowa Kaletka

22. Ośrodek Wypoczynkowy Społem Nowa Kaletka

23. Zakątek Mazurski Gim Nowa Kaletka

24. Szkolne Schronisko Młodzieżowe Obiekt nr 3 "Kłobuk" Nowa Kaletka

Źródło: www.purda.pl

Na terenie Gminy znajdują się liczne szlaki rowerowe.

1. Szlak 35 - czarny - Olsztyn-Ostrzeszewo-Klebark Mały-Klebark Wielki-Silice-Patryki-Prejłowo-

Giławy-Gąsiorowo-Rusek Wielki, długość trasy: 25,5 km

2. Szlak 36 - czerwony - Olsztyn-Szczęsne-Klewki-Klewki PKP-Kaborno-Nowa Wieś-Kopanki-Łajs-

Małszewo, długość trasy: 25,5 km.


24 | S t r o n a

3. Szlak 37 - żółty - Olsztyn-Butryny-Nowa Kaletka-Zgniłocha, długość trasy: 24 km.

4. Szlak 38 - niebieski - Olsztyn-Stary Olsztyn-Linowo-Trękus-Kaborno-Nowa Wieś-Przykop-

Butryny, długość trasy: 27 km.

5. Szlak 39 - zielony I - Butryny-Nowa Kaletka-Butryny, długość trasy: 11 km

6. Szlak 40 - zielony II - Marcinkowo-Purda-Marcinkowo, długość trasy: 22 km.

7. Szlak 41 - żółty-II - Kaborno-Marcinkowo, długość trasy: 6 km.

8. Szlak 42 - niebieski II - Patryki-Purda-Giławy, długość trasy: 13,5 km.

9. Szlak - czerwony II - szlak rozpoczyna się i kończy w Purdzie. Na początku pokrywa

się ze szlakiem zielonym II. W części końcowej pokrywa się ze szlakiem zielonym II i niebieskim

II, Długość trasy 10 km.

10. Szlak 43 - niebieski III - Szlak okrężny wokół jezioro Kośno, rozpoczyna się i kończy

w miejscowości Łajs. Długość trasy: 22 km

1.3. Rolnictwo

Użytki rolne stanowią tylko 29,12 % powierzchni gminy w tym grunty orne 20,56 %. W większości

występują dobre warunki glebowe na obszarze gminy do prowadzenia gospodarki rolnej.

Obszar gminy charakteryzuje się występowaniem mozaiki gleb o różnej przydatności rolniczej

i miejscami o znacznie skonfigurowanej rzeźbie terenu. Gleby żyzne dominują w północnej i północno-

zachodniej części gminy w rejonie wsi Szczęsne, Silice, Stary Olsztyn, Klebark Mały oraz częściowo

w rejonie miejscowości Butryny i Bałdy. Najsłabsze gleby występują w północno-wschodniej części

gminy, w rejonie wsi Gąsiorowo, Nerwik, Groszkowo. Mało korzystne są warunki klimatyczne - okres

wegetacji trwa średnio 200 dni.

Ograniczeniem, głównie dla intensyfikacji produkcji zwierzęcej, są wymogi ochrony środowiska

przyrodniczego4.

4 Program Ochrony Środowiska Gminy Purda na lata 2011-2014, s. 9.


25 | S t r o n a

Tabela. Gospodarstwa rolne w gminie Purda - ogółem

2010

ogółem 565

do 1 ha włącznie 234

powyżej 1 ha razem 331

1 - 5 ha 128

1 - 10 ha 194

1 - 15 ha 245

5 - 10 ha 66

5 - 15 ha 117

10 -15 ha 51

5 ha i więcej 203

10 ha i więcej 137

15 ha i więcej 86

Źródło: Bank Danych Lokalnych - Powszechny Spis Rolny 2010

W 2010 roku w Gminie Purda było 565 gospodarstw. Największą grupę stanowią gospodarstwa

powyżej 1 ha razem, w tym 245 gospodarstwa o wielkości 1-15ha i 203 gospodarstwa o wielkości

5ha i więcej.

Na terenie Gminy Purda gospodarstwa rolne z uprawą w zajmują się w szczególności uprawą zbóż oraz

ziemniaków. Szczegółowe informacje zawarto w tabeli poniżej.

Tabela. Gospodarstwa z uprawą wg rodzaju i powierzchni zasiewów

2010

gospodarstwa rolne ogółem

Ogółem 166

zboża razem 128

zboża podstawowe z mieszankami zbożowymi 124

ziemniaki 78

uprawy przemysłowe 5

buraki cukrowe 0

rzepak i rzepik razem 4

strączkowe jadalne na ziarno razem 4

warzywa gruntowe 3

Źródło: Bank Danych Lokalnych - Powszechny Spis Rolny 2010

1.4. Sfera gospodarcza

Rynek pracy poza rolniczą działalnością tworzą miejscowe zakłady przemysłowe, przedsiębiorstwa

o profilu produkcyjno-usługowym, usługi (handel, gastronomia, itd.) oraz instytucje i urzędy publiczne.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w Gminie Purda wynosiła pod

koniec 2014 roku 715. W tym 18 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 697 tworzy


26 | S t r o n a

sektor prywatny. Na przestrzeni analizowanego okresu (2010-2014) nastąpił wzrost liczby podmiotów

o 11,75%, w tym aż o 40,43% wzrosła liczba spółek handlowych w sektorze prywatnym.

W 2014 roku 189 firm zarejestrowanych było w dziale przemysł i budownictwo, 44 w dziale: rolnictwo,

leśnictwo, łowiectwo i rybactwo natomiast 482 firmy to pozostała działalność. Szczegółowe informacje

przedstawiają poniższe tabele.

Tabela. Podmioty gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON (Podmioty wg sektorów

własnościowych) w 2014 roku

Podmioty wg sektorów własnościowych 2010 2011 2012 2013 2014

podmioty gospodarki narodowej ogółem 631 628 662 696 715

sektor publiczny - ogółem 21 20 20 18 18

sektor publiczny - państwowe i samorządowe jednostki prawa

budżetowego 18 17 17 15 15

sektor publiczny - spółki handlowe 0 0 0 0 0

sektor prywatny - ogółem 610 608 624 678 697

sektor prywatny - osoby fizyczne prowadzące działalność

gospodarczą 515 507 533 559 561

sektor prywatny - spółki handlowe 28 32 35 43 47

sektor prywatny - spółki handlowe z udziałem kapitału

zagranicznego 7 7 7 7 7

sektor prywatny - spółdzielnie 5 5 5 5 5

sektor prywatny - fundacje 2 2 3 3 5

sektor prywatny - stowarzyszenia i organizacje społeczne 21 22 27 29 30


Tabela. Podmioty gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON (Podmioty wg grup rodzajów

działalności PKD 2007) w latach 2010-214

2010 2011 2012 2013 2014

Ogółem 631 628 662 696 715

rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 69 63 60 59 44

przemysł i budownictwo 162 161 166 183 189

pozostała działalność 400 404 436 454 482


W gminie dominują przedsiębiorstwa mikro (zatrudniające 0-9 osób) - 96,5% ogółu przedsiębiorców

oraz przedsiębiorstwa małe (zatrudniające 10-49 osób) - 3,35% ogółu przedsiębiorców. W roku

2014 jedynie 1 firma miała status średniego przedsiębiorstwa (zatrudniające 50-249 osób)

Do najważniejszych branż w gminie można zaliczyć:

- przemysł i budownictwo;

- rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo

co stanowi blisko 32,59% ogółu.


27 | S t r o n a

Ponadto warto zauważyć, iż mieszkańcy gminy w większości przypadków dojeżdżają do pracy

do pobliskiego Olsztyna. Rynek pracy w gminie Purda niestety nie jest zbyt atrakcyjny. Udział osób

dojeżdżających do pracy do Olsztyna w ogólnej liczbie pracujących poza rolnictwem w gminie w 2006r.

w Gminie Purda wynosił 156,7. Purda […] to jedyna gmina, w której liczba pracujących poza rolnictwem

na terenie tej jednostki samorządowej jest mniejsza niż liczba dojeżdżających do pracy do innych

ośrodków, w tym przede wszystkim do Olsztyna. Prawdopodobnie jest to konsekwencją niewielkiej

liczby mieszkańców gminy i tym samym - niewielkiego potencjału gospodarczego. Niemniej jednak

oznacza to także, z punktu widzenia gospodarstw domowych, znaczną zależność od sytuacji na rynku

pracy innych gmin, głównie Olsztyna 5 . Tabela poniżej przedstawia wybrane wskaźniki opisujące

podmioty gospodarcze na terenie Gminy Purda.

Tabela. Wybrane wskaźniki opisujące podmioty gospodarcze na terenie Gminy Purda w latach

2010-2014

J.m. 2010 2011 2012 2013 2014

podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludności jed.gosp. 777 762 794 822 840

jednostki nowo zarejestrowane w rejestrze REGON na 10

tys. ludności

jed.gosp. 23 84 91 96 98

jednostki wykreślone z rejestru REGON na 10 tys. ludności jed.gosp. 61 100 67 65 83

osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na 100

osób w wieku produkcyjnym

jed.gosp. 9,2 8,9 9,3 9,7 9,7

fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne na 10 tys.

mieszkańców

jed.gosp. 28 29 36 38 41

podmioty nowo zarejestrowane na 10 tys. ludności w wieku

produkcyjnym

jed.gosp. 177 122 133 140 143


Dostępne tereny inwestycyjne:

W ofercie inwestycyjnej Gminy Purda znajdują atrakcyjne działki o zróżnicowanej powierzchni. Część

z terenów zlokalizowana jest przy drodze krajowej międzyregionalnej Nr 53 Olsztyn-Szczytno-

Ostrołęka, około 10km od granic miasta Olsztyna. Działki częściowo uzbrojone.

Przeznaczenie

1. rolnicze z możliwością przeznaczenia terenu pod usługi lub pod budownictwo mieszkalne

jednorodzinne w przyszłym planie miejscowym lub na mocy decyzji o warunkach zabudowy

i zagospodarowania terenu;

2. rolnicze z możliwością przeznaczenia terenu pod zabudowę produkcyjno-składowo-usługową

w przyszłym planie miejscowym;

3. rolnicze z możliwością przeznaczenia terenu pod działalność turystyczną w przyszłym planie

miejscowym lub na mocy decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

5 M. Bogdański, Delimitacja obszaru aglomeracji olsztyńskiej, EKONOMIA XXI 1(1), 2014, s. 68


28 | S t r o n a

1.5. Infrastruktura techniczna

1.5.1. Infrastruktura komunikacyjna

Drogi przebiegające przez Gminę Purda:

1. Drogi krajowe:

a) droga nr 16 Grudziądz-Olsztyn-Augustów

b) droga nr 53 Olsztyn-Szczytno-Ostrołęka

c) droga nr 58 Olsztynek-Szczuczyn

2. Drogi wojewódzkie:

a) droga nr 598 Olsztyn - Butryny-Zgniłocha-Jedwabno-Wielbark

Stan techniczny dróg i obiektów inżynierskich jest zły. Miejscowość gminna położona jest poza siecią

dróg krajowych i wojewódzkich. Łączna długość dróg powiatowych na terenie Gminy Purda wynosi

101,266 km, natomiast długość dróg gminnych wynosi 90,907 km. Dominują drogi gruntowe

wymagające przebudowy i utwardzenia nawierzchni.

Przez teren gminy przebiega linia kolejowa Olsztyn-Szczytno i funkcjonują dwie stacje kolejowe:

w Klewkach i Marcinkowie. Jest to linia drugorzędna, jednotorowa, niezelektryfikowana. W związku

z modernizacją lotniska w Szymanach zmodernizowano linię kolejową Olsztyn-Szczytno i Szczytno-

Szymany.

Realizowane przewozy są jednak niewystarczające z punktu widzenia potrzeb mieszkańców, gdyż wiele

miejscowości na terenie gminy pozostaje poza zasięgiem komunikacji zbiorowej. Obecnie podstawową

formą przewozów zbiorowych na terenie gminy jest komunikacja autobusowa, obsługiwana przez

„minibusy” przewoźników prywatnych.


29 | S t r o n a

Tabela. Wykaz dróg gminnych na terenie Gminy Purda

Lp. Nowy nr Drogi Przebieg Drogi / Ulica

1. 165001 N dr. kraj. nr. 16 - Klebark Mały

2. 165002 N dr. pow. nr. 1464 N – Szczęsne

3. 165003 N Klebark Wielki kol. - Klebark Wielki

4. 165004 N Silice - dr. kraj. nr. 53 ( Wojtkowizna )

5. 165005 N dr. kraj. nr. 53 ( Klewki ) - dr. pow. nr. 1461 N (Kaborno )

6. 165006 N Trękus - dr. gm. nr. 165005 N

7. 165007 N Kaborno - Wygoda

8. 165008 N dr. wojew. nr. 598 - Nowy Ramuk - dr. pow. nr. 1468 N

9. 165009 N dr. wojew. nr. 598 - dr. pow. nr. 1468 N ( Nowa Wieś )

10. 165010 N dr. gm. nr. 165009 N - Butryny

11. 165011 N dr. wojew. nr. 598 - Przykop - Butryny kol. - dr. wojew. nr. 598

12. 165012 N Przykop - Butryny

13. 165013 N dr. pow. nr. 1470 N ( Nowa Wieś kol. ) - Kopanki

14. 165014 N dr. wojew. nr. 598 - Chaberkowo - Stara Kaletka - Nowa Kaletka

15. 165015 N Chaberkowo - dr. gm. nr. 165016 N

16. 165016 N Stara Kaletka - Butryny

17. 165017 N Patryki - Purda

18. 165018 N dr. gm. nr. 165017 N - Wyrandy

19. 165019 N Prejłowo - dr. pow. nr. 1468 N ( Purda )

20. 165020 N Purda - Purdka - Marcinkowo

21. 165021 N Purdka - Purda Leśna

22. 165022 N dr. pow. nr. 1464 N - Purda

23. 165023 N dr. pow. nr. 1464 N - Nerwik - Giławy

24. 165024 N Giławy - Zaborowo

25. 165025 N dr. gm. nr. 165017 N - Pajtuny

26. 165026 N dr. pow. nr. 1461 N ( Kaborno ) - dr. pow. nr. 1459 N

27. 165027 N dr. pow. nr. 1459 N - Rykowiec

28. 165028 N droga w obrębie Nowa Kaletka (dz. nr 207/3)

* - część drogi gminnej

Źródło: Numeracja dróg gminnych Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Załącznik Nr 2 do Uchwały

Nr 10/55/08/III Zarządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 19 lutego 2008r.


30 | S t r o n a

1.5.2. Ochrony środowiska: wodno-kanalizacyjna, gospodarki odpadami, gazowa, elektryczna

i cieplna

Na poniższym wykresie przedstawiono liczbę korzystających z instalacji wodociągowej, kanalizacyjnej

i gazowej na tle ludności ogółem.

Wykres. Korzystający z instalacji wodociągowej, kanalizacyjnej i gazowej na tle ludności ogółem

w gminie


W 2014 roku 75,3% mieszkańców gminy korzystało z sieci wodociągowej, 39,1% z sieci kanalizacyjnej,

9,4% z sieci gazowej. Na terenie gminy 39,1% mieszkańców podłączonych jest do oczyszczalni ścieków.

Na przestrzeni analizowanego (lata 2010-2014) okresu nastąpił wzrost użytkowników (wodociąg –

3,9%, kanalizacja - 7,6%, gaz - 8%, oczyszczalnia ścieków - 11,37%). Szczegółowe informacje

przedstawiono na poniższym wykresie.

5796 6101 6189 6306 6410

2556 2615 2660 27693322

116 166 315 458 802

8118 8238 8335 8463 8507

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

2010 2011 2012 2013 2014

ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej

ludność korzystająca z sieci wodociągowej

ludność korzystająca z sieci gazowej

ludność ogółem


31 | S t r o n a

Wykres. Korzystający z instalacji wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej oraz oczyszczalni ścieków

na tle ludności ogółem w gminie (%)


Infrastruktura wodociągowa

Długość sieci wodociągowej rozdzielczej wynosi 122,6 km, liczba ludności korzystających z wodociągów

zbiorowych wynosi 6 410 osób. Ogółem pobór wody z sieci wodociągowej na potrzeby gminy wynosi

113,2 dam3/rok. Wsie rozproszone, szczególnie te małe, zaopatrują się w wodę z własnych studni

wierconych lub kopanych.

Na terenie gminy znajduje się duża ilość dawnych PGR-ów, które w pełni wyposażone były w wodociągi

zakładowe. Po likwidacji gospodarstw państwowych nastąpiło zmniejszenie produkcji roślinnej

i zwierzęcej. Nadwyżki wody w istniejących ujęciach wody pozwalają na tworzenie wodociągów

grupowych, podłączonych do indywidualnych gospodarstw wiejskich. W poniższej tabeli

zaprezentowano szczegółowe dane dotyczące wodociągów.

Tabela. Wybrane dane statystyczne - wodociągi

J.m. 2010 2011 2012 2013 2014

długość czynnej sieci rozdzielczej km 110,0 110,0 118,9 121,9 122,6

przyłącza prowadzące do budynków

mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania szt. 1098 1325 1338 1356 1415

woda dostarczona gospodarstwom

domowym dam3 108,8 103,7 87,3 86,6 113,2

ludność korzystająca z sieci wodociągowej osoba 5796 6101 6189 6306 6410


71,4 74,1 74,3 74,5 75,3

31,5 31,7 31,9 32,739,1

1,4 2,0 3,8 5,4 9,427,7 30,1 31,6 30,8

39,1

0

20

40

60

80

100

2010 2011 2012 2013 2014

ludność korzystająca z sieci wodociągowej

ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej

ludność korzystająca z sieci gazowej

Ludność korzystająca z oczyszczalni


32 | S t r o n a

W poniższej tabeli zaprezentowano szczegółowe dane dotyczące istniejących ujęć wody na terenie

Gminy Purda.

Tabela. Istniejące ujęcia wody na terenie Gminy Purda

Lp. Miejscowość Wydajność ujęcia wody Lp.

1. Stary Olsztyn 15 350

2. Klewki 35 3000

3. Patryki 7 80

4. Marcinkowo 10 350

5. Prejłowo 100 900

6. Giławy 10 120

7. Nowa Wieś 15 750

8. Butryny 20 850

9. Nowa Kaletka 5 120

10. Patryki Kazimierzowo 6 70

11. Bałdy UWM

max-h = 12m3

śr dobowa = 78m3

max dobowa = 111m3

średnie zużycie roczne = 28548

m3(cały rok)

12. Trękusek INDYKPOL 1500l/min

90m3/godz pobór w 2007 roku = 55000

13. Klebark Mały-Ogrody

Działkowe

max h = 45m3/h

max dobowe = 450 m3/dobę max roczne = 81000m3

14. Kłobuk w Nowej Kaletce

dwie studnie:

max h = 26m3/h

max h = 31m3/h

max dobowe (1+2) =

130m3/dobę

zużycie wody w 2007 roku

=3368m3

max roczne = 22133m3

Infrastruktura kanalizacyjna

Długość sieci kanalizacyjnej wynosi 39,4 km. Do kanalizacji z odprowadzeniem do sieci podłączonych

jest 489 budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania. W latach 2010-2014 długość sieci

kanalizacyjnej zwiększyła się o 19,3km. Generalnie gospodarka ściekowa wymaga dalszego

uporządkowania, co w sytuacji stopnia zwodociągowania gminy zapobiegnie degradacji środowiska

i wyeliminuje zagrożenie dla podziemnych warstw wodonośnych stanowiących źródło wody pitnej.


33 | S t r o n a

Tabela. Wybrane dane statystyczne - kanalizacja

J.m. 2010 2011 2012 2013 2014

długość czynnej sieci kanalizacyjnej Km 20,1 26,6 28,0 29,6 39,4

przyłącza prowadzące do budynków

mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania szt. 373 376 380 392 489

ścieki odprowadzone dam3 50 664 80 90 106

ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej osoba 2556 2615 2660 2769 3322


Na terenie gminy mieszkańcy korzystają ze zbiorników bezodpływowych oraz oczyszczalni

przydomowych. Na terenie gminy funkcjonuje 1 stacja zlewna. Szczegółowe informacje przedstawia

poniższa tabela.

Tabela. Gromadzenie i wywóz nieczystości ciekłych w latach 2010-2014

J.m. 2010 2011 2013 2013

zbiorniki bezodpływowe Szt. 960 970 1051 1311

oczyszczalnie przydomowe Szt. 115 121 129 136

stacje zlewne Szt. 2 3 3 3


Na terenie gminy funkcjonują 3 oczyszczalnie ścieków komunalnych:

1. we wsi Purda o przepustowości 100 m3/dobę;

2. we wsi Klewki o przepustowości 172 m3/dobę;

3. We wsi Bałdy o przepustowości 180 m3/dobę.

W poniższej tabeli przedstawiono liczbę ludności korzystającej z oczyszczalni ścieków.

Tabela. Ludność korzystająca z oczyszczalni


1.5.3. Gospodarka odpadami

Na terenie Gminy Purda nie ma składowiska odpadów. Zagospodarowaniem odpadów komunalnych

i komunalnopodobnych z terenu gminy zajmują się przede wszystkim: REMONDIS Olsztyn Sp. z o. o.

j.m. 2010 2011 2012 2013 2014

Ludność korzystająca z oczyszczalni - ogółem osoba 2251 2480 2632 2606 3326

Ludność korzystająca z oczyszczalni - z

podwyższonym usuwaniem biogenów osoba 205 2435 2632 2606 3326


34 | S t r o n a

S.K.A. z siedzibą w Olsztynie. W poniższej tabeli przedstawiono wybrane dane o odpadach

komunalnych w gminie.

Tabela. Odpady komunalne

J.m. 2010 2011 2012 2013 2014

Ogółem t 975,78 959,36 1217,24 1292,78 1058,42

z gospodarstw domowych t 772,84 732,90 1014,67 1036,31 827,12

odpady z gospodarstw domowych

przypadające na 1 mieszkańca Kg 95,8 89,6 122,1 123,3 97,7


1.5.4. Infrastruktura cieplna

Na terenie gminy nie istnieje centralny system ciepłowniczy i nie działają przedsiębiorstwa

ciepłownicze. Gospodarka cieplna na terenie Gminy Purda opiera się na kotłowniach lokalnych

i indywidualnych źródłach ciepła opalanych paliwem stałym.

Na terenie gminy brak jest planów i prognoz dotyczących powstania systemu ciepłowniczego

w przyszłości. Ze względu na rolniczy charakter gminy, znaczne rozproszenie zabudowy

oraz stosunkowo niewielkie zapotrzebowanie na ciepło, realizacja przedsięwzięcia związanego

z uruchomieniem przedsiębiorstwa ciepłowniczego obsługującego mieszkańców gminy, byłaby bardzo

kosztowna i najprawdopodobniej ekonomicznie nieuzasadniona.

Nieefektywne systemy grzewcze, niedocieplenie budynków powoduje wzrastanie poziomu

zanieczyszczeń, co negatywnie wpływa na środowisko naturalne i stan powietrza atmosferycznego.

Dlatego też konieczne jest podjęcie działań zapobiegawczych, zwłaszcza ze względu na utrzymanie

wysokiej jakości powietrza w tzw. Zielonych Płucach Polski. Ponadto bardzo ważne jest zwiększenie

ilości obiektów korzystających z odnawialnych źródeł energii, w tym energii słonecznej, wiatrowej

i biomasy, co przyczyni się do zmniejszenia emisji zanieczyszczeń do atmosfery.

1.5.4. Infrastruktura energetyczna

Istniejące linie przesyłowe SN przystosowane są bez potrzeby przebudowy zasilania nowych odbiorców

w obrębie Gminy Purda. Nowe odbiory takie jak: osiedla mieszkaniowe, obiekty rekreacyjne, usługowe,

oczyszczalnie ścieków, itp. wymagać będą budowy dodatkowych stacji transformatorowych 15/0,5kV

wraz z odgałęzieniami SN oraz lokalną siecią n.n. zasilanych z istniejących sieci przesyłowych SN.


35 | S t r o n a

Przy zasilaniu nowych mniejszych odbiorców wykorzystać można istniejącą sieć n.n. oraz istniejące

stacje transformatorowe dokonując modernizacji tych urządzeń6.

1.5.5. Infrastruktura gazowa

Długość czynnej sieci gazowej ogółem wyniosła w 2014 roku 29 0692m, w tym sieci przesyłowej 8 310m

i rozdzielczej 20 759m. Z instalacji gazowej korzystały 802 osoby, w tym 215 odbiorców korzysta z gazu

do ogrzewania mieszkania.

Tabela. Wybrane dane statystyczne - sieć gazowa

J.m. 2010 2011 2012 2013 2014

długość czynnej sieci ogółem w m m 26 050 27 188 28 749 29 069 29 069

długość czynnej sieci przesyłowej w m m 8 310 8 310 8 310 8 310 8 310

długość czynnej sieci rozdzielczej w m m 17 740 18 878 20 439 20 759 20 759

czynne przyłącza do budynków

mieszkalnych i niemieszkalnych szt. 68 91 108 123 139

odbiorcy gazu gosp. 23 23 94 137 243

odbiorcy gazu ogrzewający mieszkania

gazem gosp. 16 16 80 119 215

zużycie gazu w tys. m3 tys.m3 29,9 27,7 89,7 142 214

zużycie gazu na ogrzewanie mieszkań w

tys. m3 tys.m3 24,9 23,4 85,4 133,1 205,5

ludność korzystająca z sieci gazowej Osoba 116 166 315 458 802


1.6. Infrastruktura społeczna

1.6.1 Infrastruktura edukacyjna

Od wyposażenia w infrastrukturę społeczną zależy w dużej mierze rozwój gospodarczy danego obszaru,

atrakcyjność życia na wsi, aktywność społeczna w danym środowisku. Dobra struktura sprzyja

korzystnym zmianom warunków życia na obszarach wiejskich.

W Gminie Purda poziom skolaryzacji netto wynosił w szkołach podstawowych w roku 2010: 70,83%,

w roku 2014: 60,96% (spadek o 9,87%), w gimnazjach w roku 2010: 47,83%, w roku 2014: 36,89%

(spadek o 10,94%). Na poniższym wykresie przedstawiano poziom solaryzacji w Gminie Purda,

w szkołach podstawowych i gimnazjach w podziale na miasto i obszar wiejski.

6 Program Ochrony Środowiska Gminy Purda na lata 2011-2014


36 | S t r o n a

Wykres. Współczynnik skolaryzacji netto - szkoły podstawowe, gimnazja (%)

Źródło. Opracowanie własne na podstawi GUS

Na przestrzeni analizowanego okresu (2010-2014) utrzymuje się stała liczba uczniów, z tendencją

spadkową (1,62%), w szkołach podstawowych: 369 w roku 2010, 363 w roku 2014, w gimnazjach spada

liczba uczniów w gimnazjach (37,06%): 143 w roku 2010, 90 w roku 2014. W poniższej tabeli

przedstawiono wybrane dane statystyczne dotyczące edukacji w Gminie Purda.

70,83 70,5167,45

61,23 60,96

47,8343,31 43

35,27 36,89

0

10

20

30

40

50

60

70

80

2010 2011 2012 2013 2014

szkoły podstawowe gimnazja


37 | S t r o n a

Tabela. Wybrane dane statystyczne dotyczące edukacji w Gminie Purda

J.m. 2010 2011 2012 2013 2014

SZKOLNICTWO PODSTAWOWE

Szkoły podstawowe ogółem

Ogółem ob. 5 5 5 5 5

Uczniowie osoba 369 361 344 338 363

Absolwenci osoba 69 53 65 55 51

SZKOLNICTWO GIMNAZJALNE

Gimnazja ogółem


Uczniowie osoba 143 136 129 97 90

absolwenci osoba 43 36 42 47 35

SKOLARYZACJA

Współczynniki skolaryzacji (szkolnictwo podstawowe i gimnazjalne)

współczynnik skolaryzacji brutto

szkoły podstawowe % 70,83 70,51 67,45 61,23 60,96

gimnazja % 47,83 43,31 43,0 35,27 36,89

współczynnik skolaryzacji netto

szkoły podstawowe % 93,62 93,48 94,86 94,93 74,16

gimnazja % 92,58 90,69 85,00 89,92 63,85


1.6.3. Infrastruktura kulturalna

W 2014 roku w Gminie Purda funkcjonowało 1 placówka biblioteczna. Z danych udostępnionych w BDL

wynika, że tylko jedna placówka przystosowana jest dla osób poruszających się na wózkach

inwalidzkich (wejście do budynku) oraz jeden obiekt przystosowany dla osób poruszających

na wózkach inwalidzkich (udogodnienia wewnątrz budynku). Na jedną placówkę biblioteczną w 2014

przypadało 2127 osób. Szczegółowe dane przedstawia tabela poniżej.


38 | S t r o n a

Tabela. Dane dotyczące bibliotek w Gminie Purda

Jm 2010 2011 2012 2013 2014

Placówki biblioteczne

biblioteki i filie ob. 5 5 1 1 1

obiekty przystosowane dla osób poruszających się

na wózkach inwalidzkich: wejście do budynku ob. 2 2 1 1 1

obiekty przystosowane dla osób poruszających się

na wózkach inwalidzkich: udogodnienia wewnątrz

budynku

ob. 1 1 1 1 1

obiekt przystosowany dla użytkowników

niewidzących i słabowidzących ob. - - - - -

Biblioteki - wskaźniki

ludność na 1 placówkę biblioteczną (łącznie z

punktami bibliotecznymi ujętymi zgodnie z siedzibą

jednostki macierzystej)

osoba 1624 1648 2084 2116 2127

księgozbiór bibliotek na 1000 ludności wol. 3724,2 3675,9 2220,4 2125,0 2097,2

czytelnicy bibliotek publicznych na 1000 ludności osoba 160 105 89 76 84


W Gminie Purda funkcjonuje 5 świetlic wiejskich:

- Świetlica wiejska w Prejłowie;

- Świetlica wiejska w remizie OSP w Nowej Wsi;

- Świetlica wiejska w Klewkach;

- Świetlica wiejska w Butrynach;

- Świetlica wiejska w Nowej Kaletce.

Na terenie gminy funkcjonuje Gminny Ośrodek Kultury w Klewkach.

1.6.4. Ochrony zdrowia i opieki społecznej

Na terenie gminy funkcjonuje 5 przychodni: Stan techniczny budynków wymaga natychmiastowego

remontu i przebudowy.


39 | S t r o n a

Tabela. Przychodnie - ambulatoryjna opieka zdrowotna w latach 2010-2014 (stan w dniu 31 XII)

J.m. 2010 2011 2012 2013 2014

Przychodnie


przychodnie na 10 tys. ludności ob. 5 6 6 6 6

Przychodnie podległe samorządowi terytorialnemu

przychodnie ogółem ob. 0 0 0 0

Ambulatoryjna opieka zdrowotna - porady lekarskie

porady lekarskie ogółem

Ogółem - - - 12027 12547 11795


Dla realizacji zadań pomocy społecznej zleconych gminie utworzono jednostki organizacyjne - ośrodek

pomocy społecznej. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej przy Urzędzie Gminy w Purdzie realizuje

zadania zlecone gminie oraz zadania własne gminy, zgodnie z obowiązującą ustawą o pomocy

społecznej. Jego działalność koncentruje się głównie na:

- rozeznaniu sytuacji socjalno-bytowej osób i rodzin wymagających pomocy;

- analizie i ocenie sytuacji życiowej osób bezrobotnych;

- określeniu potrzeb i ustaleniu planu zaspokajania występujących potrzeb

w poszczególnych środowiskach;

- przyznawaniu i wypłacaniu określonych świadczeń;

- współpracy i koordynacji działań organizacji społecznych w zakresie zaspokajania potrzeb

występujących w środowisku;

- udzielanie pomocy w postaci pracy socjalnej i poradnictwa.

Pomoc społeczna udzielana jest w formie świadczeń niepieniężnych i w formie świadczeń pieniężnych

dostosowanych do indywidualnych potrzeb i sytuacji osób wymagających pomocy. Można przyjąć,

iż pomoc socjalna dla osób najbiedniejszych rośnie szybciej niż wskaźniki inflacyjne.

W Gminie Purda ilość gospodarstw domowych ogółem korzystających z pomocy społecznej

wg kryterium dochodowego stale maleje. Z poziomu 943 w 2010 roku do 832 w 2014 roku - spadek

o prawie 12%. Spadek odnotowano jednak jedynie w przypadku gospodarstw domowych poniżej

kryterium dochodowego. W przypadku gospodarstw powyżej kryterium dochodowego liczba rodzin

korzystających z pomocy społecznej z roku na rok wzrasta (spadek o prawie o 365% w roku 2014

w stosunku do roku 2010).


40 | S t r o n a

Tabela. Gospodarstwa domowe korzystające z pomocy społecznej wg kryterium dochodowego w

latach 2010-2014

j.m. 2010 2011 2012 2013 2014

ŚRODOWISKOWA POMOC SPOŁECZNA

Gospodarstwa domowe korzystające z pomocy społecznej wg kryterium dochodowego

Ogółem gosp. 943 651 777 873 832

poniżej kryterium dochodowego gosp. 903 627 702 713 646

powyżej kryterium dochodowego gosp. 40 24 75 160 186


Na przestrzeni lat zmniejsza się liczba korzystających ze świadczeń rodzinnych. Liczba ta spadła o blisko

30% w 2014 roku w stosunku do roku 2010. Spadek liczby rodzin przełożył się na spadek liczby dzieci,

na które rodzice otrzymują zasiłek rodzinny. W roku 2010 liczba ta wynosiła 843 natomiast w 2014

spadła do wysokości 586 (spadek o prawie 30%).

Tabela. Wybrane dane dotyczące świadczeń rodzinnych w latach 2010-2014

j.m. 2010 2011 2012 2013 2014 ŚWIADCZENIA RODZINNE

Korzystający ze świadczeń rodzinnych

rodziny otrzymujące zasiłki rodzinne na dzieci - 458 432 372 362 321 dzieci, na które rodzice otrzymują zasiłek rodzinny - ogółem osoba 843 767 687 661 585 dzieci w wieku do lat 17, na które rodzice otrzymują zasiłek

rodzinny osoba 767 697 622 600 525

udział dzieci w wieku do lat 17, na które rodzice otrzymują

zasiłek rodzinny w ogólnej liczbie dzieci w tym wieku 46,1 42,1 37,4 35,9 31,8

Kwoty świadczeń rodzinnych wypłaconych w roku - ogółem

kwota świadczeń rodzinnych tys. zł 2192 2128 2041 1992 1745 kwota zasiłków rodzinnych (wraz z dodatkami) tys. zł 1478 1331 1181 1220 1044

kwota zasiłków pielęgnacyjnych tys. zł 347 335 347 359 377


1.6.5. Możliwości budżetowe Gminy Purda (przychody, struktura wydatków)

Dochody ogółem gminy w 2014 spadły o 2 185 416 zł tj. 6,9% w stosunku do roku 2013 r. Dochody

własne gminy wzrosły natomiast o 2 754 992 zł tj. 22,6%, co jest zjawiskiem pozytywnym. Największy

przyrost dochodów w porównaniu do roku poprzedniego odnotowano w 2013 r. 23,7%, w roku tym

dochody gminy miały również najwyższą wartość 31 691 tys. zł. W latach 2011-2012 dochody ogółem

gminy ukształtowały się na zbliżonym poziomie ok. 25 500 tys. zł. Dochody własne w latach 2010-2012

oscylowały w granicach ok. 10 100 tys. zł - 10 700 tys. zł. Od 2013 r. dochody własne gminy wzrastały

o ponad 20%. W tabeli poniżej zaprezentowano dane o dochodach gminy w latach 2010-2014.


41 | S t r o n a

Tabela. Dochody ogółem Gminy Purda

Jm 2010 2011 2012 2013 2014

dochody ogółem zł 22 637 943 25 534 270 25 613 692 31 690 736 29 505 320

dochody własne zł 10 262 742 10 669 348 10 122 646 12 194 369 14 949 361

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Gminy i Banku Danych Lokalnych

Wskaźnik udziału dochodów własnych w dochodach ogółem świadczy o stopniu samodzielności

finansowej gmin. Wzrost wskaźnika oznacza zwiększenie możliwości finansowych gmin.

W 2014 r. dochody własne stanowiły 50,7% dochodów ogółem i był to zarazem najwyższy ich udział

w porównywanych latach. Średnio w analizowanym okresie udział dochodów własnych w dochodach

gminy wyniósł - 43,2%. W roku 2013 dochody własna miały najniższy udział w dochodach budżetowych

gminy - 38,5%.

Wykres. Udział dochodów własnych w dochodach ogółem


Dochód ogółem na 1 mieszkańca w gminie wyniósł w 2014 roku 3 486 zł, zaś dochód własny

1 766 zł. W porównaniu do roku poprzedniego dochód ogółem spadł o 7,5%, natomiast dochód własny

wzrósł o 21,7%. Najwyższa wartość dochodu przypadająca na 1 mieszkańca wystąpiła w 2013 r. 3 769

zł. Szczegółowe dane przedstawiono w poniższej tabeli.

45,3%41,8%

39,5% 38,5%

50,7%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

2010 2011 2012 2013 2014


42 | S t r o n a

Tabela. Dochody na 1 mieszkańca

Jm 2010 2011 2012 2013 2014

dochody ogółem/ mieszkaniec zł 2 807 3 122 3 083 3 769 3 486

dochody własne/mieszkaniec zł 1 273 1 305 1 219 1 450 1 766


Gmina Purda w ostatnich latach zrealizowała wiele projektów dofinasowanych ze środków

z Unii Europejskiej. W poniższej tabeli przedstawiono finansowanie i współfinansowanie programów

i projektów unijnych. Dochody, które gmina pozyskał na realizację programów i projektów unijnych

stanowiły od 3,4% do 12,1% (2011 r.) dochodów gminy.

Tabela. Finansowanie i współfinansowanie programów i projektów unijnych

J.m. 2010 2011 2012 2013 2014

dochody razem zł 775 841 3 098 925 880 444 1 732 351 1 549 893

środki z Unii Europejskiej na

finansowanie programów i projektów

unijnych

zł 486 657 1134555,7 0 0 0

środki z budż. państwa lub inne

przekazane jako współfinansowanie

progr. i proj. realizowanych z udz. śr. z

funduszy strukturalnych i Funduszu

Spójności UE

zł 26 651 21 716 37 586 43 269 46 195

płatności w zakresie budżetu środków

europejskich

zł 262 533 1 942 653 842 858 1 689 082 1 503 698


Wydatki gminy w roku 2014, podobnie jak dochody gminy, spadły o 5,57% w stosunku do roku 2013 r.

Najwięcej wydatków gmina poniosła w 2013 r. 31 148 560 zł. Najwięcej środków na wydatki

inwestycyjne gmina przeznaczył w 2010 r. 5 631 455, wysoka wartość wydatków inwestycyjnych

wystąpiła również w 2014 r. 4 017 613 zł. W latach tych udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach

ogółem wynosił odpowiednio 21,9 % i 13,6%. W roku 2013 udziały wydatków inwestycyjnych

był najniższy i wynosił 8,9%. Wskaźnik udziału wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem

świadczy o aktywność władz gmin, w ramach istniejących możliwości finansowych. W poniższej tabeli

przedstawiono szczegółowe dane.


43 | S t r o n a

Tabela. Wydatki z budżetu ogółem

J.m. 2010 2011 2012 2013 2014

wydatki ogółem zł 25 680 224 25 321 287 27 292 053 31 148 560 29 448 758

wydatki majątkowe ogółem zł 5 663 455 3 659 520 3 012 398 2 837 398 4 078 613

wydatki majątkowe inwestycyjne zł 5 631 455 3 567 520 3 012 398 2 788 398 4 017 613


Wydatki ogółem na 1 mieszkańca w 2014 spadły o 6,1% w stosunku do 2013 r. W poniższej tabeli

przedstawiono wydatki na 1 mieszkańca.

Tabela. Wydatki na 1 mieszkańca

J.m. 2010 2011 2012 2013 2014

wydatki ogółem/mieszkaniec zł 3 184 3 096 3 285 3 705 3 479


Ważny wskaźnikiem służącym do oceny sytuacji finansowej gminy jest wynik budżetu operacyjnego.

Od roku 2011 zgodnie z ustawą o finansach publicznych Rada Gminy nie może uchwalić budżetu,

w którym planowane wydatki bieżące są wyższe niż planowane dochody bieżące. Wynik budżetu

operacyjnego gminy (nadwyżka operacyjna, deficyt operacyjny) ilustruje czy gmina jest w stanie pokryć

wydatki bieżące dochodami bieżącymi. Jeśli wydatki bieżące są wyższe od dochodów bieżących (deficyt

operacyjny) oznacza to, iż wydatki te realizowane są na poziomie przekraczającym możliwości

finansowe gminy. Wykonywanie zadań bieżących przez gminę odbywa się w tym wypadku kosztem

sprzedaży jej majątku lub na skutek zaciągania nowych zobowiązań. Z kolei w sytuacji, gdy to dochody

bieżące są wyższe od wydatków bieżących (nadwyżka operacyjna) oznacza to, iż gmina ma możliwości

finansowe na prowadzenie nowych inwestycji lub spłatę wcześniejszego zadłużenia. Prawo finansów

publicznych narzuca gminom obowiązek zrównoważenia budżetu w części operacyjnej jednocześnie

dopuszczając możliwość finansowania tej części budżetu nadwyżką budżetową z lat ubiegłych

oraz wolnymi środkami (art. 242 ustawy o finansach publicznych). W poniższej tabeli przedstawiono

wydatki i dochody gminy w latach 2012-2014.

Tabela. Wynik operacyjny

J.m. 2012 2013 2014

dochody bieżące zł 24 511 726 29 088 879 25 936 011

wydatki bieżące zł 24 279 655 28 311 162 25 370 145

wynik operacyjny zł 232 072 777 716 565 866



44 | S t r o n a

Wykres. Wynik operacyjny


Analizując sytuację finansową Gminy Purda w oparciu o wynik operacyjny należy stwierdzić, że gmina

lata 2012-2014 zakończyła nadwyżką operacyjną. W 2013 r. nadwyżka budżetowa była największa

i wynosiła 777 716 zł. W 2014 r. nastąpił spadek nadwyżki finansowej o ok. 37,4% w odniesieniu

do roku 2013 r., na skutek mniejszego przyrostu dochodów w porównaniu do poniesionych wydatków.

Analiza stanu zadłużenia w okresie 2012-2014

Zadłużenie gminy z tytułu kredytów na koniec 2014 roku wynosiło 10 709 240 zł i spadło

o 391 925 zł w porównaniu do roku 2013. Wskaźnik zadłużenia informujący o udziale zobowiązań

ogółem w dochodach ogółem wzrósł w roku 2014 r. do poziomu 36,3%.

Tabela. Wskaźnik zadłużenia

J.m. 2012 2013 2014

Kwota długu zł 10 877 183 11 101 165 10 709 240

Dochody ogółem zł 25 613 692 31 690 736 29 505 320

Wskaźnik zadłużenia zł 42,47% 35,03% 36,30%


232 072

777 716

565 866

0

100 000

200 000

300 000

400 000

500 000

600 000

700 000

800 000

900 000

2012 2013 2014


45 | S t r o n a

Wykres. Kwota długu


Wskaźnik poziomu obsługi zadłużenia obrazuje udział wydatków na obsługę zadłużenia i spłat

rat kapitałowych w dochodach ogółem. W latach 2012-2014 wskaźnik obsługi zadłużenia ukształtował

się średnio poziomie 11,5%, z czego w 2014 r. miał najniższa wartość tj. 8,79%. Wartość wskaźnika jest

na bezpiecznym poziomie pozwalającym na planowanie nowych działań.

Tabela. Wskaźnik obsługi długu

J.m. 2012 2013 2014

Raty + odsetki zł 3 539 610 3 743 399 2 592 381

Dochody ogółem zł 25 613 692 31 690 736 29 505 320

Wskaźnik obsługi zadłużenia zł 13,82% 11,81% 8,79%


Możliwości obsługi zadłużenia przez gminę w latach 2012-2014 przedstawiają się następująco:

1. W roku 2012 łączna kwota spłaconych rat pożyczek, kredytów i odsetek od zaciągniętego długu

wyniosła 3 539 610 zł co stanowi 13,82% wykonanych w 2012 r. dochodów. Spłacono raty

kapitałowe kredytów w wysokości 2 904 853 zł oraz odsetki w kwocie 634 757 zł.

2. W roku 2013 łączna kwota spłaconych rat pożyczek, kredytów i odsetek od zaciągniętego długu

wyniosła 3 743 399 zł, co stanowi 11,81% wykonanych na 2013 r. dochodów.

10 877 183

11 101 165

10 709 240

10 500 000

10 600 000

10 700 000

10 800 000

10 900 000

11 000 000

11 100 000

11 200 000

2012 2013 2014


46 | S t r o n a

3. W 2014 r. łączna kwota spłaconych rat kredytów i odsetek od zaciągniętego długu wyniosła

2 592 381 zł, co stanowi 8,79% wykonanych w 2014 r. dochodów. Spłacono raty kapitałowe

kredytów w wysokości 2 150 269 zł oraz odsetki w kwocie 442 112 zł

Wykres. Obsługa długu


Analizując okres 2012-2014 można zauważyć polepszającą się sytuację finansowa gminy związaną

ze zmniejszającą się kwotą długu publicznego. Wskaźnik obsługi zadłużenia na poziomie 8,79% jest

bardzo zadowalającym wynikiem, również wskaźnik zadłużenia uległ obniżeniu z wartości 42,47%

w roku 2012 do 36,30% w roku 2014. Kondycja finansowa gminy umożliwia zatem realizację nowych

zadań. Wartość wskaźników zadłużenia oraz obsługi zadłużenia wskazują na bezpieczne zarządzania

środkami publicznymi oraz umożliwiają zaciąganie nowych zobowiązań.

1.6.6 Kapitał społeczny (liczba organizacji pozarządowych, aktywność mieszkańców)

Współpracę z organizacjami pozarządowymi reguluje uchwalany przez Radę Gminy w Purdzie roczny

program współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami, o których mowa

w art. 3 ust. 3 Ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie

na terenie Gminy Purda. Program stanowi element polityki społeczno-finansowej Gminy. Zgodnie

z zapisami programu jego celem nadrzędnym jest lepsze zaspokajanie potrzeb społecznych oraz

podnoszenie poziomu życia mieszkańców gminy.

W programie zawarto także cele szczegółowe:

1) kształtowanie społeczeństwa obywatelskiego w gminie, poprzez tworzenie sprzyjających

warunków dla powstawania inicjatyw lokalnych, wsparcie aktywności obywatelskiej

13,82%

11,81%

8,79%

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

2012 2013 2014


47 | S t r o n a

mieszkańców gminy, umacnianie w społeczeństwie poczucia odpowiedzialności za siebie,

swoje otoczenie, wspólnotę lokalną oraz jej tradycje,

2) promocja postaw obywatelskich i prospołecznych, przeciwdziałanie dyskryminacji

i wykluczeniu społecznemu,

3) poprawa jakości życia mieszkańców poprzez pełniejsze zaspokajanie potrzeb społecznych

w zakresie oświaty, sportu, zdrowia i opieki społecznej oraz bezpieczeństwa,

4) racjonalne wykorzystanie publicznych środków finansowych,

5) wzmacnianie potencjału i możliwości organizacji działających lub chcących działać

na obszarze gminy.

W Gminie Purda działa stosunkowo dużo stowarzyszeń i organizacji pozarządowych. Najwięcej

ma na celu działanie w sferze społeczno-kulturalnej ekologicznej, sportowej. W gminie działają również

organizacje wspierające osoby niepełnosprawne, rodziny i osoby w trudnej sytuacji życiowej oraz

osoby bezrobotne.

Frekwencja wyborcza w Gminie Purda

Aktywne uczestnictwo w wyborach świadczyć może o zaangażowaniu mieszkańców gminy

oraz o wysokim potencjalne społecznym tej grupy. Niestety w Gminie Purda frekwencja na przestrzeni

analizowanego okresu nie przekracza 50% bez względu na rodzaj wyborów.

Frekwencja wyborcza na przestrzeni lat w wyborach samorządowych nie przekracza 50%. W roku 2010

frekwencja w wyborach na Wójta wyniosła blisko 41,81%, do Rady Gminy 44,79% (średnia w Regionie:

52,7% w kraju: 47,4%).

Niższa frekwencja występuje w przypadku wyborów ogólnopolskich, np. w wyborach na urząd

Prezydenta RP w roku 2010 wyniosła 47,41% (średnia w Regionie: 49,74% w kraju: 55,31%), w roku

2015 wyniosła 44,99% (średnia w Regionie: 48,09% w kraju: 55,34%).


48 | S t r o n a

2. Badanie mieszkańców

W ramach opracowania strategii, wśród mieszkańców gminy, zostały przeprowadzone badania

ankietowe. W badaniach wzięło udział 359 mieszkańców z 37 miejscowości w gminie.

Tabela 1. Ocena jakości i dostępności usług na terenie gminy

Wyszczególnienie złe dostateczne dobre bardzo dobre

Przedszkola jakość 13 67 221 0

dostępność 19 66 225 0

Szkoły podstawowe jakość 19 65 224 0


Gimnazja jakość 35 122 104 0


Opieka społeczna jakość 70 147 60 0


Opieka zdrowotna jakość 112 128 48 0


Oferta sportowo-rekreacyjna jakość 150 102 42 0


Oferta kulturalna jakość 171 97 23 1


Źródło: Badania własne

W pierwszej części ankietowani oceniali dostępność usług na terenie gminy, Jako dobre mieszkańcy

Gminy Purda uznali; dostępność szkół podstawowych - 243 wskazania oraz ich jakość - 224 osoby.

Pozytywna oceną cieszyły się również przedszkola w regionie. Ankietowani jako dobrą, uznali

dostępność tych placówek (225), natomiast 221 respondentów wystawiło taka samą ocenę,

co do jakości przedszkoli w gminie. (Wyk. 1, Tab. 1).

Wśród ocen negatywnych wystawianych przez ankietowanych, największą ilością wskazań

charakteryzowała się dostępność oferty kulturalnej w gminie, którą źle oceniało 181 respondentów.

Z kolei jakość tej oferty jako złą zaznaczyło 171 mieszkańców. Z analizy zebranych danych wynika

również, że druga najniżej ocenioną usługą w gminie była oferta sportowo -rekreacyjną; odpowiednio

154 osoby wypowiedziały swój negatywny stosunek co do dostępności tego rodzaju usług, jakość

niewiele mniej bo 150 ankietowanych (Wyk.1) (Tab. 1)

Jakość opieki społecznej na terenie Gminy Purda mieszkańcy w większości uznali jako dostateczną- 147

wskazań. Należy zauważyć, że w ankiecie tylko jedna osoba wystawiła ocenę bardzo dobrą i dotyczyła

ona jakości usług oferty kulturalnej (Tab. 1).


49 | S t r o n a

Wykres 1. Ocena jakości i dostępności usług na terenie gminy


13

19

19

13

35

56

70

87

112

114

150

154

171

181

67

66

65

53

122

108

147

121

128

114

102

102

97

92

221

225

224

243

104

109

60

67

48

62

42

44

23

26

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

1

0

0 50 100 150 200 250 300

jakość

dostępność

jakość

dostępność

jakość

dostępność

jakość

dostępność

jakość

dostępność

jakość

dostępność

jakość

dostępność

Prz

edsz

kola

Szko

łyp

od

staw

ow

eG

imn

azja

Op

ieka

sp

ołe

czn

aO

pie

ka z

dro

wo

tna

Ofe

rta

spo

rto

wo

-re

kre

acyj

na

Ofe

rta

kult

ura

lna

Bardzo dobrze

Dobrze

Dostatecznie

Źle


50 | S t r o n a

Tabela 2. Ocena warunków życia w gminie

Wyszczególnienie złe dostateczne dobre bardzo

dobre

Lokalny rynek pracy (możliwość znalezienia pracy na terenie

gminy) 269 48 16 0

Gospodarka nieruchomościami - budownictwo mieszkaniowe 92 131 64 13

Bezpieczeństwo mieszkańców 71 129 111 8

Sieć oświetlenia ulicznego 118 101 88 22

Sieć wodociągowa 72 88 134 30

Sieć kanalizacyjna 148 73 78 25

Sieć gazowa 173 43 50 30

Sieć energetyczna 41 75 166 66

Dostęp do szerokopasmowego Internetu 164 81 56 21

Sieć telekomunikacyjna 89 87 125 25

Dostępność parkingów 151 108 48 16

Stan nawierzchni dróg 223 61 24 4

Transport publiczny 154 112 53 5

Atrakcyjność inwestycyjna gminy 123 115 73 6

Baza noclegowa 136 108 61 7

Baza gastronomiczna 185 98 31 2

Oferta turystyczna gminy 125 132 57 7

Świadomość ekologiczna mieszkańców 119 134 67 8

Stan środowiska naturalnego 56 133 111 22

Ład i estetyka Gminy 74 163 84 12

Działalność Urzędu Gminy 86 132 79 29


Druga cześć badania opinii ankietowanych, stanowiła ocena warunków życia w gminie. Na podstawie

zebranych danych w formie wykresów stwierdzono, iż najwyższą oceną cieszy się sieć energetyczna

na terytorium gminy. Blisko 166 respondentów (Wyk. 4), uznało infrastrukturę sieci energetycznej jako

dobrą. Natomiast wśród ocen bardzo dobrych 66 - odpowiedzi (Wyk. 5).

Dostatecznie mieszkańcy ocenili odpowiednio ład i estetykę gminy - 163 wskazania , stan środowiska

naturalnego 133 - osoby oraz gospodarkę nieruchomościami 131- respondentów (Wyk. 3).

Wśród negatywnych ocen mieszkańców najwięcej wskazań kierowanych było na lokalny rynek pracy

(możliwości znalezienia pracy na terenie gminy) - 269 osób oceniło źle (Wyk 2). Stan nawierzchni dróg

w Gminie Purda oceniło jako zły niewiele mniej bo 223 ankietowanych (Wyk 2)(Tab. 2).


51 | S t r o n a

Wykres 2. Ocena warunków życia w gminie- zła

269

92

71

118

72

148

173

41

164

89

151

223

154

123

136

185

125

119

56

74

86

0 50 100 150 200 250 300

Lokalny rynek pracy (możliwość znalezienia pracy naterenie gminy)

Gospodarka nieruchomościami – budownictwo mieszkaniowe

Bezpieczeństwo mieszkańców

Sieć oświetlenia ulicznego

Sieć wodociągowa

Sieć kanalizacyjna

Sieć gazowa

Sieć energetyczna

Dostęp do szerokopasmowego Internetu

Sieć telekomunikacyjna

Dostępność parkingów

Stan nawierzchni dróg

Transport publiczny

Atrakcyjność inwestycyjna gminy

Baza noclegowa

Baza gastronomiczna

Oferta turystyczna gminy

Świadomość ekologiczna mieszkańców

Stan środowiska naturalnego

Ład i estetyka Gminy

Działalność Urzędu Gminy


52 | S t r o n a

Wykres 3. Ocena warunków życia w gminie- dostateczna

48

131

129

101

88

73

43

75

81

87

108

61

112

115

108

98

132

134

133

163

132

0 20 40 60 80 100 120 140 160 180

Lokalny rynek pracy (możliwość znalezienia pracy naterenie gminy)




Sieć wodociągowa

Sieć kanalizacyjna

Sieć gazowa

Sieć energetyczna





Transport publiczny


Baza noclegowa

Baza gastronomiczna







53 | S t r o n a

Wykres 4. Ocena warunków życia w gminie- dobra

16

64

111

88

134

78

50

166

56

125

48

24

53

73

61

31

57

67

111

84

79

0 20 40 60 80 100 120 140 160 180

Lokalny rynek pracy (możliwość znalezieniapracy na terenie gminy)




Sieć wodociągowa

Sieć kanalizacyjna

Sieć gazowa

Sieć energetyczna





Transport publiczny


Baza noclegowa

Baza gastronomiczna







54 | S t r o n a

Wykres 5. Ocena warunków życia w gminie –bardzo dobra

0

13

8

22

30

25

30

66

21

25

16

4

5

6

7

2

7

8

22

12

29

0 10 20 30 40 50 60 70

Lokalny rynek pracy (możliwość znalezieniapracy na terenie gminy)




Sieć wodociągowa

Sieć kanalizacyjna

Sieć gazowa

Sieć energetyczna





Transport publiczny


Baza noclegowa

Baza gastronomiczna







55 | S t r o n a

Tabela.3 Jaką gminą powinna być Gmina Purda

Wyszczególnienie Wskazanie

(X)

Ośrodek turystyczny - hotele, pensjonaty, agroturystyka, lokale gastronomiczne, instytucje

obsługi ruchu turystycznego 226

Ośrodek rolniczy - przetwórnie płodów rolnych i zwierzęcych, jednostki obsługujące

rolnictwo 109

Ośrodek produkcji ekologicznej żywności - produkcja ekologicznej żywności pochodzenia

roślinnego i zwierzęcego 151

Ośrodek kulturalny - imprezy kulturalne, dziedzictwo kulturalnego- rękodzieło lokalni twórcy 170

Ośrodek szkoleniowy - szkoły, szkolenia konferencje na bazie istniejących ośrodków

wypoczynkowych 135

Ośrodek przemysłowy - więcej zakładów przemysłowych 146

Ośrodek handlowy - więcej magazynów, hurtowni, sklepów 102

Ośrodek (proszę wymienić jaki?) 19

Źródło: badania własne

W trzeciej części ankiety mieszkańcy mieli możliwość wypowiedzenia się na temat „Jaką gminą

powinna być Gmina Purda?”. Na podstawie analizy zawartych danych (Tab. 3) respondenci najchętniej

widzieliby swoją gminę jako ośrodek turystyczny (hotele, pensjonaty, agroturystyka, lokale

gastronomiczne, instytucje obsługi ruchu turystycznego) - 226 wskazań. Pokrywa się to poniekąd

z wynikami dotyczącymi warunków życia w gminie, ponieważ poprawiłoby to lokalny rynek pracy, który

mieszkańcy określili jako zły poprzednich częściach ankiety (Wyk. 3). Spora liczba ankietowanych

wskazuje też ośrodek przemysłowy (146 osób).

W związku z tym, iż mieszkańcy Gminy Purda ocenili źle jakość i dostępność oferty kulturalnej

w gminie(Wyk. 1) (Tab. 1) w przyszłości chcieliby widzieć swoją gminę wzbogaconą w ośrodek

kulturalny- 170 wskazań.

Z analizy danych przeprowadzonych w ankiecie wynika, iż spora liczba osób widzi przyszłość gminy

w produkcji ekologicznej żywności- 151.


56 | S t r o n a

Tabela 4. Ważność zadań Gminy Purda.

Wyszczególnienie Ocena

Modernizacja i rozbudowa dróg i parkingów ma terenie gminy 4,42

Budowa parkingów 2,67

Większy udział gminy w działaniach na rzecz ochrony zdrowia mieszkańców 3,66

Działania gminy w celu promowania i kreowania jej wizerunku. 3,32

Rozwiązanie problemu gospodarki odpadami stałymi na terenie gminy 3,39

Rozbudowa i modernizacja systemu kanalizacji w miejscowościach z terenu gminy 4,01

Wspieranie oświaty na terenie gminy 3,76

Wspieranie rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw na terenie gminy 3,72

Wspieranie przez gminę informacji na temat ekologii 3,1

Wspieranie rozwoju bazy agroturystycznej 3,17

Wspieranie rozwoju turystyki na terenie gminy 3,31

Rozbudowa sieci wodociągowej 3,8

Wspieranie działań mających na celu poprawę bezpieczeństwa publicznego 3,65

Rozwój budownictwa komunalnego 3,26

Wspieranie inicjatyw mieszkańców w zakresie rozwoju sportu, rekreacji i turystyki 3,6

Wspieranie inicjatyw mieszkańców w zakresie kultury , zachowania lokalnej tradycji,

edukacji i ochrony dziedzictwa przyrodniczego 3,49

Wspieranie z inicjatyw mieszkańców w zakresie rozwoju lokalnego i rozwoju

przedsiębiorczości 3,66


W ostatnim pytaniu ankiety respondenci zostali poproszeni o wskazanie w skali od 1 do 5 (gdzie

1 oznacza - mało istotne zadanie, a 5 - bardzo pilne) ważności zadań Gminy Purda. Priorytetowymi

zadaniami jakie powinna realizować gmina, to zdaniem mieszkańców: Modernizacja i rozbudowa dróg

i parkingów ma terenie gminy (średnia 4,42) oraz Rozbudowa i modernizacja systemu kanalizacji

w miejscowościach z terenu gminy (średnia 4,01). Zdaniem respondentów kolejnymi ważnym

zadaniem do zrealizowania przez gminę jest: Wspieranie oświaty na terenie gminy (średnia 3.76)

(Tab. 4).


57 | S t r o n a

3. Wskaźnik rozwoju społeczno-gospodarczego gmin z terenu powiatu olsztyńskiego

1. Metodologia

Na potrzeby analizy stworzono odrębny wskaźnik poziomu rozwoju gospodarczego. Jego koncepcja

zbudowana jest na podstawie istniejących wskaźników tego typu oraz na podstawie dostępności

danych składowych dla danego poziomu agregacji danych - w tym przypadku gmin. Większość

wskaźników rozwoju społeczno-gospodarczego oparta jest na kilku jego aspektach. Najbardziej znany

wskaźnik Human Development Index (HDI) oraz jego odpowiednik LHDI (Local Human Development

Index) liczony przez UNDP, jedną z agend ONZ dla regionów Polski zbudowane są z trzech obszarów:

zamożność, poziom edukacji oraz jakość zdrowia. Pierwszy obszar jest najczęściej mierzony PKB per

capita, kolejny powszechnością edukacji lub wynikami egzaminów okresowych, a ostatni średnią

długością trwania życia lub wskaźnikami umieralności.

W niniejszym badaniu powyższe obszary zostały zmodyfikowane dla uzyskania pełniejszego przekroju

wybranych gmin. Dołączono więc kategorię migracji. Ponadto zmieniono wskaźniki składowe w danych

obszarach. To z kolei wynika z kiepskiej dostępności danych dla stopnia agregacji dla poziomu gmin.

W efekcie zastosowano następujące wskaźniki składowe:

Zamożność: udział gminy w dochodach budżetu państwa z tytułu podatku PIT na 1 mieszkańca.

Wskaźnik ten doskonale oddaje średni poziom dochodu brutto mieszkańców, ponieważ stanowi ich

stałą część. Wskaźnik powinien być jak najwyższy. Dane pochodzą z Głównego Urzędu Statystycznego.

Edukacja: średni gminny wynik egzaminu gimnazjalnego z języka polskiego i matematyki. Wskaźnik

ten znacznie lepiej oddaje poziom wiedzy i umiejętności uczniów niż wyniki egzaminów w szkołach

podstawowych. Oddaje precyzyjnie poziom edukacji danej szkoły i ucznia, co ma na celu sam egzamin

gimnazjalny. Korzystny jest wysoki poziom wskaźnika. Dane pochodzą z Okręgowej Komisji

Egzaminacyjnej w Łomży.

Przedsiębiorczość: ilość prywatnych podmiotów gospodarczych na 10 tysięcy mieszkańców.

Zastępuje kategorię Zdrowie, ponieważ nie istnieją dla niej wskaźniki odpowiednio oddające

rzeczywisty poziom opieki zdrowotnej w gminach. Przedsiębiorczość będzie mierzona ilością

prywatnych podmiotów gospodarczych na 10 tysięcy mieszkańców. Im więcej takich podmiotów, tym

większą przedsiębiorczością wykazują się obywatele i tym lepsze warunki do prowadzenia działalności

znajdują się w gminie. Dane pochodzą z Głównego Urzędu Statystycznego.

Migracje: saldo migracji na 1000 osób. Wydaje się ono być najpełniejszym wskaźnikiem rozwoju

społeczno-gospodarczego ponieważ ukazuje oceny mieszkańców danego obszaru. Jeśli więcej osób

osiedla się w gminie, oznacza to, że więcej osób uważa życie tam za dające im satysfakcję. W odwrotnej

sytuacji ocena jest negatywna. Wysokie saldo świadczy o korzystnych warunkach życia. Dane pochodzą

z Głównego Urzędu Statystycznego.


58 | S t r o n a

Uzyskane wyniki należy ujednolicić. Polega to na obliczeniu stosunku danego wyniku do wyniku

najwyższego. I tak maksymalna wielkość to 1, a minimalna 0. W przypadku salda migracji, do każdego

wyniku należy dodać wartość bezwzględną wyniku minimalnego, tak, aby móc obliczyć stosunek do

wartości maksymalnej w przedziale 0 do 1. Przy tworzeniu wskaźnika zbiorczego obliczono średnią

arytmetyczną ze wszystkich składowych, co w efekcie dało wskaźnik rozwoju społeczno-

gospodarczego. Ze względu na ujednolicenie wyników ma on charakter wyłącznie porównawczy wśród

badanych gmin.

W próbie starano uwzględniono wszystkie gminy powiatu olsztyńskiego, bez wyróżnienia gmin

miejskich, wiejskich i wiejsko-miejskich, aby pokazać różnice w poziomie rozwoju społeczno-

gospodarczego w wymiarze bezwzględnym. Wszystkie dane pochodzą z roku 2014.

2. Wskaźnik rozwoju społeczno-gospodarczego

Tabela poniżej przedstawia wyniki wskaźnika społeczno-gospodarczego, który powstał przez wyliczenie

średniej arytmetycznej dla indywidualnych wskaźników wszystkich podobszarów dla każdej z gmin

powiatu olsztyńskiego.

Tabela 1. Wartości wskaźnika rozwoju społeczno-gospodarczego gmin powiatu olsztyńskiego w roku

2014.

Lp. Gmina Wskaźnik

1 Stawiguda 0,978

2 Dywity 0,775

3 Gietrzwałd 0,707

4 Jonkowo 0,677

5 Purda 0,568

6 Barczewo 0,554

7 Dobre Miasto 0,533

8 Olsztynek 0,526

9 Biskupiec 0,476

10 Jeziorany 0,418

11 Kolno 0,394

12 Świątki 0,373


Zdecydowanie najwyższy wynik osiągnęła Stawiguda. Poziom rozwoju społeczno-gospodarczego

drugich w kolejności Dywit jest sporo niższy. Natomiast różnica między Dywitami, a trzecim

Gietrzwałdem jest już znacznie mniejsza. Jeszcze mniej traci czwarte Jonkowo. Grupa kolejnych gmin

(Purda, Barczewo, Dobre Miasto, Olsztynek) ma już sporą stratę. Kolejny Biskupiec plasuje się równo


59 | S t r o n a

pomiędzy ósmym Olsztynkiem, a dziesiątymi Jezioranami. Natomiast Kolno i Świątki mają

już zauważalnie niższe wyniki od pozostałych gmin.

Wykres 1. Wartości wskaźnika rozwoju społeczno-gospodarczego gmin powiatu olsztyńskiego

w roku 2014


Wizualizacja graficzna pozwala dostrzec, że gminy powiatu olsztyńskiego można podzielić na trzy grupy

w zależności od wartości wskaźnika. Pierwszą grupę stanowi sama Stawiguda ze wskaźnikiem wyższym

o około 20%. Kolejna grupa to Dywity, Gietrzwałd i Jonkowo. Różnice między nimi są niższe niż 10%.

Trzecia grupa to pozostałe gminy, które osiągają wskaźniki zauważalnie słabsze od pierwszej czwórki.


60 | S t r o n a

3. Wskaźniki podobszarów

a) zamożność

Wykres 2. Dochody gmin powiatu olsztyńskiego z podatku PIT na 1 mieszkańca w 2014 roku


W podobszarze zamożności dwie gminy znacząco odstają od pozostałych, tj. Stawiguda, której

mieszkańcy osiągają średnio niemal 30% wyższe dochody niż mieszkańcy Dywit oraz Dywity, gdzie

zarabia się średnio prawie 40% lepiej niż w Jonkowie. Wśród pozostałych gmin nie ma znacznych różnic.

Zaznaczyć jednak należy, że w przypadku trzech ostatnich (Jeziorany, Świątki, Kolno) występuje

zauważalna strata do reszty badanych obszarów.


61 | S t r o n a

Tabela 2. Wartości wskaźnika podobszaru zamożności gmin powiatu olsztyńskiego w 2014 roku

Lp. Gmina Podobszar zamożności

1 Stawiguda 1,000

2 Dywity 0,776

3 Jonkowo 0,555

4 Purda 0,502

5 Gietrzwałd 0,502

6 Barczewo 0,434


8 Olsztynek 0,360

9 Biskupiec 0,349

10 Jeziorany 0,248

11 Świątki 0,219

12 Kolno 0,209


b) edukacja

Wykres 4. Średnie wyniki egzaminu gimnazjalnego z języka polskiego i matematyki w gimnazjach

gmin powiatu olsztyńskiego w 2014 roku



62 | S t r o n a

Podobszar edukacji, w przeciwieństwie do zamożności, charakteryzuje się niewielką dysproporcją

wyników. Różnica wyników najlepszej (Dobre Miasto) i najsłabszej (Barczewo) gminy wynosi jedynie

12,25 punktu procentowego. Oznacza to, że najlepsza gmina jest lepsza o niecałe 30% od obszaru

najsłabszego. Szczególnie wyrównany poziom osiągają gminy na miejscach 5-9 (Dywity, Stawiguda,

Olsztynek, Świątki, Jonkowo).

Tabela 3. Wartości wskaźnika podobszaru edukacji gmin powiatu olsztyńskiego w 2014 roku

Lp. Gmina Podobszar edukacji


2 Gietrzwałd 0,976

3 Jeziorany 0,976

4 Kolno 0,948

5 Dywity 0,920

6 Stawiguda 0,914

7 Olsztynek 0,912

8 Świątki 0,896

9 Jonkowo 0,892

10 Biskupiec 0,865

11 Purda 0,839

12 Barczewo 0,786



63 | S t r o n a

c) przedsiębiorczość

Wykres 5. Liczba podmiotów gospodarki narodowej na 10 tysięcy mieszkańców w gminach powiatu

olsztyńskiego w 2014 roku


W obszarze przedsiębiorczości występuje bardziej zauważalne zróżnicowanie wyników wśród trzech

wiodących gmin (Stawiguda, Dywity, Jonkowo). Różnica między Stawigudą a Dywitami jest mniejsza

niż 10%. Jonkowo traci już ponad 15%, i w podobnym stosunku jest lepsze od czwartego Gietrzwałdu.

Jednak gminy na miejscach 4-9 (Gietrzwałd, Purda, Barczewo, Olsztynek, Biskupiec i Dobre Miasto)

osiągają bardzo zbliżone wyniki. Ostatnia grupa gmin (Świątki, Jeziorany, Kolno) traci już bardzo dużo,

jednak między sobą znacznie się nie różni.


64 | S t r o n a

Tabela 4. Wartości wskaźnika podobszaru przedsiębiorczości gmin powiatu olsztyńskiego w 2014

roku

Lp. Gmina Podobszar przedsiębiorczości

1 Stawiguda 1,000

2 Dywity 0,913

3 Jonkowo 0,789

4 Gietrzwałd 0,672

5 Purda 0,603

6 Barczewo 0,595

7 Olsztynek 0,586

8 Biskupiec 0,544


10 Świątki 0,376

11 Jeziorany 0,370

12 Kolno 0,331


d) migracje

Wykres 7. Saldo migracji na 1000 mieszkańców w gminach powiatu olsztyńskiego w 2014 roku


W podobszarze migracji ponad połowa gmin osiągnęła wynik dodatni. Znacząco wybijają się jednak

tylko dwie gminy: Stawiguda oraz Gietrzwałd, przy czym pierwsza ma o ponad jedną trzecią lepszy


65 | S t r o n a

wynik niż druga. Podobna różnica jest między Gietrzwałdem a trzecimi Dywitami. Później wyniki

aż tak mocno już się nie różnią - w przedziale 10 do -9 różnice są rzędu 1 do 3 osób

na 1000 mieszkańców.

Tabela 5. Wartości wskaźnika podobszaru migracji gmin powiatu olsztyńskiego w 2014 roku

Lp. Gmina Obszar 4

1 Stawiguda 1,000

2 Gietrzwałd 0,678

3 Dywity 0,494

4 Jonkowo 0,474

5 Barczewo 0,402

6 Purda 0,326

7 Olsztynek 0,247


9 Biskupiec 0,146

10 Kolno 0,087

11 Jeziorany 0,080

12 Świątki 0,000


Poniższe wykresy przedstawiają wyniki wskaźników obszarów poszczególnych gmin. Rozkład rombu

świadczy o tym, które obszary są silną stroną danych JST. Romb wydłużony w stronę jednego obszaru

oznacza jego wysoką wartość, zaś spłaszczony w stronę innego obszaru oznacza jego niską wartość.

Wykres. Wyniki wskaźników obszarów Gminy Purda


0

0,5

1Obszar 1

Obszar 2

Obszar 3

Obszar 4

Purda


66 | S t r o n a

4. Analiza SWOT

Analiza SWOT obejmuje analizę zewnętrzną gminy, (okazje i zagrożenia płynące z zewnątrz)

oraz analizę wewnętrzną (mocne i słabe strony gminy). Nazwa SWOT pochodzi od angielskich słów:

Streghts (mocne strony), Weaknesses (słabe strony), Opportunities (szanse), Threats (zagrożenia).

Formułowanie strategii gminy przy pomocy analizy SWOT składa się z sześciu etapów: cztery pierwsze

należą do analizy, a dwa następne to czynności związane z wyborem strategii gminy.

ETAP I - Tworzenie listy odpowiedzi na podstawowe pytania dotyczące profilu i zakresu działalności

gminy, określenia głównych potrzeb gminy.

ETAP II - Tworzenie listy odpowiedzi dotyczących otoczenia gminy. W tym etapie określamy

makrootoczenie (otoczenie dalsze) oraz mikrootoczenie (otoczenie bliższe gminy) w kategoriach szans

i zagrożeń.

ETAP III - Określenie słabych i mocnych stron gminy i skupienie się na wewnętrznych zasobach gminy.

ETAP IV - Określanie bieżącej sytuacji gminy w kontekście przewidywanych szans oraz zagrożeń

występujących w otoczeniu.

ETAP V - Formułowanie wariantów strategicznych dla gminy i funkcjonalnych programów rozwoju.

ETAP VI Przygotowanie planu strategicznego, który jest wypadkowo słabych i mocnych stron

organizacji w powiązaniu z szansami oraz zagrożeniami.

W wyniku analizy przeprowadzonej w trakcie sondażu społecznego uzyskano następującą ocenę

wewnętrznych i zewnętrznych warunków rozwoju gminy:


67 | S t r o n a

Tabela. Analiza SWOT Gminy Purdy

Mocne strony

- Dobre położenie komunikacyjne (drogowe);

- Bezpośrednie sąsiedztwo z dużym ośrodkiem wzrostu jakim jest Olsztyn

- Bliskie położenie (46,5 km) od regionalnego portu lotniczego w Szymanach k. Szczytna;

- Brak uciążliwego dla środowiska przemysłu

- Bogactwo kulturowe i etniczne - Warmia;

- Bogate i czyste środowisko przyrodnicze;

- Możliwość rozwoju produkcji żywności ekologicznej

- Istniejący potencjał produkcyjny do zagospodarowania (wolne tereny)

- Położenie wśród lasów i jezior;

- Idealne tereny do turystyki aktywnej i kwalifikowanej

- Duże zasoby ludzkie do wykorzystania przez potencjalnych inwestorów;

- Bogate tradycje historyczne

Słabe strony

- Płytki rynek pracy o niekorzystnej strukturze branżowej;

- Niewystarczające dochody gminy

- Niskie dochody mieszkańców gminy;

- Zły stan dróg powiatowych i gminnych;

- Niewystraczająca ilość i jakość chodników i oświetlenia;

- Niedostateczny stan infrastruktury techniczno-środowiskowej;

- Rozproszenie osadnictwa na terenie gminy - wysokie koszty budowy infrastruktury

- Ograniczona dostępność infrastruktury rekreacyjno-wypoczynkowej;

- Mała ilość szlaków turystycznych i słabe zagospodarowanie turystyczne gminy

- Słabo rozwinięta baza sportowa

- Ograniczony dostęp do linii brzegowej jezior

- Bardzo mała aktywność i słaba integracja mieszkańców;

- Brak ogólnodostępnego internetu szerokopasmowego;

- Brak animatorów lokalnych, którzy pociągnęli by za sobą mieszkańców,

- Mała liczba aktywnych organizacji pozarządowych,

- Postępująca degradacja gospodarcza i społeczna terenów byłych państwowych gospodarstw rolnych

- Niewystarczające działania marketingowe gminy;


68 | S t r o n a

Szanse

- Pozytywne oddziaływanie Olsztyna;

- Współpraca gmin aglomeracji olsztyńskiej;

- Suburbanizacja Olsztyna;

- Turystyczna funkcja województwa warmińsko-mazurskiego;

- Wykorzystanie atutów do rozwoju turystyki;

- Wzrost zainteresowania turystycznego Warmią

- Wzrost zapotrzebowania na aktywne formy wypoczynku;

- Możliwość korzystania ze środków pomocowych Unii Europejskiej;

- Stworzenie sprzyjających warunków do rozwoju przedsiębiorczości (szkolenia, promocja firm, większy

dostęp do informacji)

- Inwestycje poprawiające jakość życia ludności i zwiększających możliwości rozwoju gminy

- Promocja gminy;

Zagrożenia

- Wzrost dominującej rola Olsztyna

- Presja Olsztyna na ościenne gminny, m. in. terytorialna

- Rosnąca konkurencja ze strony innych samorządów (Gietrzwałd, Dywity, Stawiguda);

- Nierównomierny rozwój miejscowości na terenie gminy;

- Położenie gminy na uboczu głównych szlaków komunikacyjnych kraju;

- Odpływ wykwalifikowanej kadry - atrakcyjniejsze oferty pracy poza regionem dla wykształconej

młodzieży;

- Niski przyrost naturalny,

- Starzenie się społeczeństwa

- Długotrwałe bezrobocie;

- Brak meldunku wśród nowych mieszkańców,

- Opłacanie podatków w Olsztynie

Źródło: opracowanie własne


69 | S t r o n a

5. Wizja rozwoju Gminy Purda

Strategia Rozwoju Gminy Purda na lata 2015-2025 powstała na podstawie przeprowadzonych

warsztatów strategicznych z udziałem przedstawicieli środowisk lokalnych. W trakcie spotkań

zidentyfikowano i usystematyzowano obszary problemowe gminy. Na tej podstawie określono

problemy, cele oraz działania zawarte w strategii.

Metoda uspołeczniona tworzenia strategii jest zgodna z obowiązującymi standardami tworzenia

dokumentów o znaczeniu strategicznym.

Wizja Strategii Rozwoju Gminy Purda.

Gmina Purda naturalnym miejscem zamieszkania i przedsiębiorczości,

wykorzystująca i wspierająca rozwój aglomeracji olsztyńskiej.

Wizja została wypracowana na podstawie wniosków płynących z przeprowadzonych warsztatów

strategicznych, a także konsultacji z władzami gminy.

Wysoka jakość życia jest podstawową potrzebą społeczności lokalnej. Składa się na nią wiele

elementów, zarówno o charakterze miękkim, jak i twardym. Czyste, bezpieczne i urozmaicone

środowisko, zapewniające dobre warunki do pracy, nauki i wypoczynku są głównym elementem

wysokiej jakości życia. Konkurencyjność Gminy Purda, to umiejętność wykorzystywania dostępnych

zasobów i szans w wygrywaniu konkurencji z innymi gminami. Konkurencyjność należy rozumieć jako

rywalizowanie o wysoką jakość życia oraz rozwój społeczny i gospodarczy7.

Należy jednak pamiętać, że gmina powinna przede wszystkim konkurować z gminami o podobnym

potencjale społeczno-gospodarczym oraz o podobnych walorach geograficzno-przyrodniczych,

w mniejszym stopniu z gminami bezpośrednio sąsiadującymi. Sąsiedzi powinni raczej wykorzystywać

wspólnie swoje walory w celu wzmocnienia atrakcyjności. Służą do tego związki i porozumienia

przewidziane w ustawie o samorządzie gminnym8.

Zgodnie z literaturą przedmiotu konkurencyjność może być postrzegana na kilka sposobów. Można

mówić o konkurencyjności cząstkowej gminy, tzn. o zdolności do osiągniecia wysokiej pozycji w danej

dziedzinie wśród innych gmin.

1. konkurencyjność środowiskowa - zdolność do oferowania mieszkańcom, turystom

[..] różnorodnych i nienaruszonych działalnością ludzką walorów naturalnych;

2. konkurencyjność gospodarcza, którą można oddzielnie lub jednocześnie postrzegać jako:

7 T. Markowski, Stymulowanie i regulowanie konkurencyjności regionów w świetle procesów globalizacji gospodarki, Samorząd Terytorialny nr 3, 2000 8 http://www.wspolnota.org.pl/aktualnosci/aktualnosc/konkurencja-gmin/


70 | S t r o n a

a. bezwzględną lub stosunkową wartość wytworzonych (sprzedanych) na terenie gminy dóbr

i usług;

b. gospodarczą atrakcyjność lokalizacji gminy oraz zasobów naturalnych (np. kopalin)

położonych na terenie gminy;

3. konkurencyjność socjalna - zdolność układu terytorialnego do zapewnienia mieszkańcom pracy,

opieki zdrowotnej, miejsc zamieszkania, pożądanego poziomu edukacji, usług komunalnych, usług

kulturalno-rozrywkowych itp.;

4. konkurencyjność inwestycyjna tzn. atrakcyjność gminnej oferty korzyści zewnętrznych

adresowanej do lokalnych i zewnętrznych podmiotów gospodarczych9.

W przypadku Gminy Purda konkurencyjność rozumiana powinna być w następujących wymiarach:

1. Konkurencja o mieszkańców zameldowanych i płacących podatki na terenie gminy - umiejętność

przyciągania nowych mieszkańców, przede wszystkim z Olsztynem poprzez zapewnienie

im bezpieczeństwa, komfortu mieszkania, mniejszych obciążeń, w mniejszym stopniu zapewnienia

pracy

2. konkurencja o inwestorów i przedsiębiorców - zarówno przyciąganie nowych inwestorów

zewnętrznych, jak i wspieranie konkurencyjności firm lokalnych na rynkach ponadlokalnych;

3. konkurencja o turystów - umiejętność zachęcenia turystów do odpoczynku i rekreacji kilkudniowej,

weekendowej, na terenie gminy;

4. konkurencja o środki publiczne - wygrywanie konkurencji z innymi gminami o środki publiczne,

szczególnie pochodzące z budżetu UE.

9 Andrzej Sztando, Konkurencyjność gospodarcza a dochodowy fragment gminnej polityki budżetowej. W: Konkurencyjność miast i regionów, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 2001, s. 149-164.


71 | S t r o n a

6. Cel główny

Cel główny Strategii Rozwoju Gminy Purda kupiec określono następująco:

Zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy Gminy Purda w oparciu o położenie

geograficzne w aglomeracji olsztyńskiej i uwarunkowania przyrodniczo-historyczne

Rozwój Gminy Purda w oparciu o wpłynie na poprawę konkurencyjności gminy. Atrakcyjność gminy

jako miejsca zamieszkania, prowadzenia biznesu, atrakcyjnego turystycznie ma na celu wzmocnienie

lokalnej gospodarki, dającej miejsca pracy i zapewniającej dostęp do różnego rodzaju usług.


72 | S t r o n a

7. Cele strategiczne (obszary priorytetowe)

Podejmowanie określonych działań w ramach Strategii Rozwoju Gminy Purda na lata 2015-2025

skoncentrowane jest wokół czterech głównych obszarów problemowych, tzw. „obszarów

priorytetowych”. Wybrane obszary priorytetowe Strategii, w ramach których wyznaczono kierunki

i cele rozwoju oraz projekty, przedstawia poniższy schemat. Wybór obszarów priorytetowych rozwoju

jest wynikiem analizy posiadanych potencjałów.

Cele strategiczne gminy odpowiadają celom strategicznym nakreślonym w Strategii Rozwoju

Społeczno-Gospodarczego Województwa Warmińsko-Mazurskiego do roku 2025. W określeniu celów

uwzględnione zostały wyniki przeprowadzonych warsztatów strategicznych, diagnozy, analizy

wskaźników rozwoju społeczno-gospodarczego i analizy SWOT.


Rysunek. Cele strategiczne Strategii Rozwoju Gminy Purda na lata 2015-2025

Zrównoważony Rozwój Społeczno-Gospodarczy Gminy Purda w oparciu o położenie geograficzne w aglomeracji olsztyńskiej i uwarunkowania przyrodniczo-historyczne

Rozwój infrastruktury technicznej zwiększającej atrakcyjność zamieszkania

oraz atrakcyjność inwestycyjną gminy

Rozwój przedsiębiorczości

Wykształcone, aktywne, zaangażowane

społeczeństwo i integracja wewnętrzna gminy

Gmina Purda obszarem atrakcyjnym turystycznie wykorzystująca walory

przyrodnicze oraz kulturowe

Ograniczenie niskiej emisji


8. Cele operacyjne

W oparciu o zdefiniowane cele strategiczne, w kolejnym etapie prac nad strategią, przypisano

im cele szczegółowe, które zaprezentowano w poniższych tabelach. Do każdego z celów przypisano

cele operacyjne. W dalszej części strategii wskazano zadania do realizacji w ramach każdego z celów

szczegółowych wraz z okresem ich realizacji.

Cele operacyjne opisane są w dwóch częściach. W pierwszej wskazane jest uzasadnienie wyróżnienia

celów i efekty, jakie są oczekiwane, w drugiej zaś wymienione są kierunki działań.

W tabeli poniżej zaprezentowano cel strategiczny 1 Rozwój infrastruktury technicznej zwiększającej

atrakcyjność zamieszkania oraz atrakcyjność inwestycyjną gminy oraz cele operacyjne, których

realizacja umożliwi osiągnięcie celu strategicznego.

Rysunek. Cel strategiczny 1 oraz operacyjne

W tabeli poniżej zaprezentowano cel strategiczny 2 Rozwój przedsiębiorczości na terenie gminy oraz

cele operacyjne, których realizacja umożliwi osiągnięcie celu strategicznego.

1. Rozwój infrastruktury technicznej zwiększającej atrakcyjność zamieszkania oraz atrakcyjność inwestycyjną gminy

1.1. Poprawa jakości dróg wraz z

infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy

oraz budowa nowych dróg

1.2. Poprawa infrastruktury

technicznej

1.3. Poprawa jakości

infrastruktury turystycznej,

sportowej

1.4. Dostępna infrastruktura

społeczna wysokiej jakości

1.5. Kreowanie zrównoważonej

polityki przestrzennej


75 | S t r o n a

Tabela. Cel strategiczny 2 oraz cele operacyjne

W tabeli poniżej zaprezentowano cel strategiczny 3 Wykształcone, aktywne, zaangażowane

społeczeństwo i integracja wewnętrzna gminy oraz cele operacyjne, których realizacja umożliwi

osiągnięcie celu strategicznego.


W tabeli poniżej zaprezentowano cel strategiczny 4 Gmina Purda obszarem atrakcyjnym turystycznie

poprzez wykorzystanie jego walorów przyrodniczych oraz kulturowych oraz cele operacyjne, których

realizacja umożliwi osiągnięcie celu strategicznego.

2. Rozwój przedsiębiorczości

2.1. Stworzony system wspierający rozwój przedsiębiorczości

2.2. Edukacja w zakresie przedsiębiorczości i

kreatywności

2.3.Rozwój ekonomii społecznej

2.4. Rozwój lokalnego przetwórstwa i produkcji

ekologicznej żywności

3. Wykształcone, aktywne, zaangażowane społeczeństwo i integracja wewnętrzna gminy

3.1. Zaangażowane społeczeństwo

na rzecz rozwoju gminy

3.2. Edukacja mieszkańców gminy

3.3. Wdrożenie nowoczesnych metod

zarządzania gminą

3.4. Wspieranie polityki prorodzinnej


76 | S t r o n a


Przedstawione cele szczegółowe będą realizowane w oparciu o działania warunkujące realizację

zarówno celów operacyjnych, jak i celów strategicznych niniejszego dokumentu.

W tabeli poniżej zaprezentowano cel strategiczny 5 Ograniczenie niskiej emisji na terenie gminy

oraz cele operacyjne, których realizacja umożliwi osiągnięcie celu strategicznego.


Przedstawione cele szczegółowe będą realizowane w oparciu o Program Ograniczenia Niskiej Emisji

na dla Gminy Purda stanowiący załącznik do Strategii Rozwoju Gminy Purda na lata 2015-2025.

4. Gmina Purda obszarem atrakcyjnym turystycznie wykorzystująca walory przyrodnicze oraz kulturowe

4.1. Promocja turystyczna gminy

4.2. Aktywizacja działań samorządu gminnego,

mieszkańców, przedsiębiorców oraz organizacji pozarządowych

na rzecz rozwoju turystyki

4.3. Tworzenie wsi tematycznych

5. Ograniczenie niskiej emisji na terenie gminy

5.1. Redukcja emisji gazów cieplarnianych

5.2. Zwiększenia udziału energii pochodzącej z źródeł

odnawialnych

5.3. Redukcji zużycia energii finalnej, co ma zostać zrealizowane poprzez

podniesienie efektywności energetycznej


77 | S t r o n a

8.1.Kierunki działań w celach operacyjnych

Cele operacyjne opisano w dwóch częściach. W pierwszej z nich wskazano uzasadnienie wyróżnienia

celów i efekty, jakie są oczekiwane, w drugiej zaś wymieniono kierunki działań.

CEL OPERACYJNY 1.1 POPRAWA JAKOŚCI DRÓG WRAZ Z INFRASTRUKTURĄ TOWARZYSZĄCĄ

NA OBSZARZE GMINY ORAZ BUDOWA NOWYCH DRÓG

Jednym z podstawowych warunków rozwoju gminy jest dostępność komunikacyjna zarówno

wewnętrzna jak i zewnętrzna realizowana przez drogi gminne oraz powiatowe. Drogi o niskim

standardzie nie będą zachęcać potencjalnych inwestorów, mieszkańców oraz turystów

do podróżowania do gminy.

Gmina jest w silnym oddziaływaniu Olsztyna. Bliskie położenie Olsztyna i jego terenów inwestycyjnych

oraz względnie korzystna lokalizacja względem układu komunikacyjnego województwa sprawiają,

iż gmina jest atrakcyjnym terenem do zamieszkania (zgodnie ze studium uwarunkowań i kierunków

zagospodarowania przestrzennego Gminy Purda, Olsztyn, 2013 r. w szczególności

strefa I - „podmiejska”) oraz inwestowania (strefa I „podmiejska”, gdzie wyznacza się tereny

rozwojowe pod funkcje przemysłowo-składowe). W przeprowadzonych badaniach wśród

mieszkańców gminy modernizacja oraz rozbudowa dróg na terenie gminy jest jednym

z najważniejszym zadaniem samorządu.

Cel obejmuje następujące kierunki działań:

Inwestycje drogowe - gmina, której zależy na rozwoju powinna posiadać dobre połączenia

komunikacyjne, umożliwiające szybki i bezpieczny dojazd do głównych dróg wojewódzkich i krajowych.

Biznes, turyści, mieszkańcy gminy oczekują sprawnego systemu komunikacyjnego. Komunikacja

drogowa jest dużym problemem gminy, który uniemożliwia z jednej strony zintegrowanie wewnętrzne

gminy, a z drugiej pełne otwarcie na otoczenie zewnętrzne.

Urząd będzie podejmował działania zmierzające do realizacji projektów poprawiających komunikację

w ramach powiatu olsztyńskiego. Lokalna infrastruktura drogowa, która obsługuje lokalny ruch

pasażerski i towarowy na drogach gminnych i powiatowych będzie remontowana wg. potrzeb

i możliwości finansowych gminy. Priorytetowo realizowane będą inwestycje łączące miejscowości,

obsługujące tereny inwestycje, mieszkaniowe oraz miejsca atrakcyjne turystycznie.

Gmina zamierza zrealizować następujące inwestycje drogowe polegające na remoncie i przebudowie:

1. Droga w miejscowości Ostrzeszewo na odcinka od skrzyżowania z drogą powiatową w kierunku

jeziora Skanda oraz drogi wewnętrzne.

2. Droga w miejscowości Trękus na odcinku wjazd do wsi Trękus - k. kapliczka, odcinek ok. 450mb.

CEL STRATEGICZNY 1: DOBRZE ROZWINIĘTA INFRASTRUKTURA TECHNICZNA,

TURYSTYCZNA I SPOŁECZNA


78 | S t r o n a

3. Droga w miejscowości Purda

a. na odcinku Poczta Purda do budynków wielorodzinnych,

b. na odcinku Poczta Purda do posterunku Policji a następnie do boiska sportowego,

c. droga osiedlowa dz. nr 10l/l, a następnie działki nr 101/11,102/14.

4. Droga wewnętrzna osiedla „Zielona Dolina” w miejscowości Szczęsne.

5. Droga dojazdowa od drogi krajowej DK53 oraz drogi wewnętrzne osiedla „Pod lasem”

w miejscowości Trękusek.

6. Droga gminna oraz plac w miejscowości Purda, przy Remizie OSP, budynku GO PS i SP Purda.

7. Drogi wewnętrzne osiedlowe będące własnością gminy Purda w miejscowości Klewki przy

budynkach wielorodzinnych

8. Droga osiedlowa w miejscowości Szczęsne - przy osiedlu wzdłuż drogi krajowej DK53.

9. Droga gminna w miejscowości Patryki łącząca zabudowę mieszkaniową z drogą powiatową.

10. Droga w miejscowości Giławy na odcinku droga powiatowa k. Groszkowe do końca zabudowy

mieszkaniowej

11. Klebark Wielki - droga gminna na odcinku od skrzyżowania z drogą powiatową w kierunku

zabudowania byłej fermy wraz z drogą wewnętrzną.

12. Butryn - droga gminna na odcinku przystanek autobusowy kierunek kościół oraz budynek

świetlicy Butryny 15

Gmina realizować będzie wspólne inwestycje z powiatem olsztyńskim na drogach powiatowych

przebiegających przez teren gminy. W szczególności zaplanowano realizację wspólnych przedsięwzięć

na następujących drogach (1464N Olsztyn-Grzegrzółki-Dzierzki (dr kraj. Nr 58), 1374N dr kraj. Nr 51 -

Bartąg-Szczęsne, 1463N Klewki-Klebark Wlk., 1467N Barczewo-Silice, 1468N Butryny-Purda-Prejłowo,

1470N dr woj. nr 598 - Nowa Wieś, 1473N – dr nr 1471N – Klucznik, 1430N Barczewo-Prejłowo).

Władzie gminy rokrocznie będą ustalać listę priorytetów w zakresie inwestycji drogowych

i będą realizować inwestycje własne oraz będą wspierać powiat poprze współfinansowanie wkładu

własnego inwestycji.

Budowa oświetlenia ulicznego - działanie to realizowane będzie samodzielnie jak i w powiazaniu

z inwestycjami drogowymi. Inwestycje drogowe powinny być realizowane komplementarnie

w powiązaniu do budowy oświetlenia ulicznego na terenie gminy, gdyż umożliwi to obniżenie kosztów

inwestycji. Inwestycje w budowę oświetlenia powinny uwzględniać rozwiązanie korzystne

ekonomicznie i technologicznie np. oświetlenie LED.

Remont i budowa przystanków / wiat autobusowych - działanie to realizowane będzie samodzielnie

jak i w powiązaniu z inwestycjami drogowymi.

Remont i budowa chodników - Działanie to realizowane będzie samodzielnie jak i w powiązaniu

z inwestycjami drogowymi. Zły stan lub brak chodników uniemożliwia bezpieczne przemieszczanie

się mieszkańców.


79 | S t r o n a

CEL OPERACYJNY 1.2. POPRAWA INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ NA TERENIE GMINY


Istotnym warunkiem rozwoju gminy jest dobra i dostępna infrastruktura techniczna. Jej niska jakość

lub brak mogą zniechęcać potencjalnych inwestorów, mieszkańców do inwestowania, zamieszkania

na terenie gminy.

W przypadku gminy, której cele rozwojowe oparte są o naturalne uwarunkowania przyrodnicze, czyste

środowisko, działania zmierzające do poprawy infrastruktury technicznej służącej ochronie środowiska

powinny być obowiązkowo realizowane i traktowane w planach budżetowych priorytetowo.


Rozbudowa i modernizacja sieci wodno-kanalizacyjnych - z przedstawionych w diagnozie danych

wynika, że większość mieszkańców gminy ma dostęp do sieci wodno-kanalizacyjnej (75,3% - sieć

wodociągowa, 39,1% sieć kanalizacyjna). Problemem gminy jest rozproszona zabudowa kolonijna,

co skutkuje małą ilością odbiorców oraz dużymi odległościami do głównych ujęć wody czy kolektorów

ściekowych. Należy wdrożyć program rozbudowy i modernizacji sieci wodno-kanalizacyjnych poprzez

inwestycje w podłączenie nowych odbiorców na terenach, gdzie wykonalność technologiczna i koszt

realizacji inwestycji przewyższa korzyści.

Jednocześnie z uwagi na powolną dekapitalizację infrastruktury technicznej należy podjąć działania

zmierzające do jej modernizacji, która pozwoli zapobiec ewentualnym awariom.

Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków - z przedstawionych w diagnozie danych wynika,

że jedynie 39,1% mieszkańców gminy podłączonych jest do oczyszczalni ścieków. Na terenie gminy

użytkowanych jest 1 311 zbiorników bezodpływowych. Z uwagi na rozproszenie zabudowy kolonialnej

na terenie gminy oraz uwarunkowania techniczne należy wdrożyć program budowy przydomowych

oczyszczalni ścieków na terenach, gdzie wykonalność technologiczna i koszt realizacji inwestycji

przewyższa korzyści.

Budowa lokalnych ujęć wody - z przedstawionych w diagnozie danych wynika, że nie wszyscy

mieszkańcy gminy mają możliwość podłączenia do lokalnego wodociągu. Z uwagi na rozproszenie

zabudowy kolonialnej na terenie gminy oraz uwarunkowania techniczne należy wdrożyć program

budowy lokalnych ujęć, gdzie wykonalność technologiczna i koszt budowy wodociągu przewyższa

korzyści.

Powszechny dostęp do szerokopasmowego internetu - szerokopasmowy, szybki internet staje

się standardem dostępnym dla wszystkich zainteresowanych. Dostęp do sieci umożliwia podjęcie

szeregu aktywności przez społeczność lokalną m.in. praca on-line. W Regionie Warmii i Mazur

realizowany jest projekt Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej, w ramach którego zostanie

zbudowana sieć szkieletowa. gmina powinna zachęcić lokalnych przedsiębiorców do inwestycji

mających na celu zapewnienie internetu na obszarach słabiej zamieszkałych.

Promocja i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (OZE) - Gmina Purda powinna stworzyć

warunki do rozwoju OZE na terenie gminy. W tworzonych planach zagospodarowania przestrzennego

należy umożliwić potencjalnym inwestorom prywatnym i publicznym inwestycje w odnawialne źródła


80 | S t r o n a

energii. Należy wykorzystać OZE do produkcji ciepła i energii elektrycznej na potrzeby gminy

oraz jej mieszkańców. Gmina powinna wprowadzić dofinansowanie zakupu nowych urządzeń

grzewczych, w tym kotłów na biomasę mieszkańcom.

Poprawa efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej - znaczna część budynków

użyteczności publicznej z terenu gminy nie odpowiada współczesnym normom efektywności

energetycznej. Powoduje to duże straty energii, tym samym też duże koszty utrzymania budynków.

Gmina będzie realizować kompleksową, głęboką termomodernizację budynków poprzedzą audytami

energetycznymi, w skład której wchodzić będzie m.in. ocieplanie ścian, dachów, wymiana okien,

wymiana i modernizacja źródeł ciepła, wymiana oświetlenia na energooszczędne, wdrażanie

inteligentnych systemów zarządzania budynkami, a także monitoring zużycia energii i wody

w budynkach.

Poprawa efektywności energetycznej budynków mieszkalnych - znaczna część budynków

mieszkalnych z terenu gminy nie odpowiada współczesnym normom efektywności energetycznej.

Są to budynki słabo ocieplone, nie spełniające aktualnych norm zapotrzebowania na energie.

Wykorzystują one do ogrzewania paliwa stałe, które maja negatywny pływ na ochronę środowiska.

Gmina w stworzonym program ograniczenia niskiej emisji zidentyfikowała problemy w zakresie niskiej

emisji oraz zaplanowała odpowiednie działania. Należy wykonać głęboką termomodernizację

budynków poprzedzą audytami energetycznymi, w skład której wchodzić będzie m.in. ocieplanie ścian,

dachów, wymiana okien, wymiana i modernizacja źródeł ciepła, wymiana oświetlenia

na energooszczędne, wdrażanie inteligentnych systemów zarządzania budynkami, a także monitoring

zużycia energii i wody w budynkach.

CEL OPERACYJNY 1.3. POPRAWA JAKOŚCI INFRASTRUKTURY TURYSTYCZNEJ, SPORTOWEJ

NA OBSZARZE GMINY

Cele obejmują następujące kierunki działań:

Stworzenie systemu tras turystycznych - realizacja inwestycji drogowych powinna być powiązana

z poszerzaniem długości tras rowerowych i pieszych. Purda chcąc rozwijać turystykę, jako jeden

z filarów rozwoju społeczno-gospodarczego gminy, powinien nieustannie rozwijać trasy rowerowe,

piesze gdyż stanowi to jedną z atrakcji gminy. Bliskie położenie Olsztyna otworzy gminę na nowych

turystów.

Rozbudowa infrastruktury sportowej, rekreacyjnej - sport, kultura fizyczna i rekreacja służyć mają

rozwojowi społeczeństwa, zachowaniu przez obywateli sprawności fizycznej i zdrowia,

zagospodarowaniu czasu wolnego dzieci i młodzieży oraz osób starszych i niepełnosprawnych.

Położenie gminy należy uzupełnić o infrastrukturę turystyczną i sportową m.in. plaże, przystanie,

miejsca przystankowe, siłownie zewnętrzne, boiska do piłki siatkowej, nożnej, lodowisko.

Gmina Purda ma potencjał do zostanie atrakcyjnym miejscem spędzania wolnego czasu przez

mieszkańców Olsztyna oraz turystów odwiedzających Warmię i Mazury.

Odnowa miejscowości w gminie - odnowa miejscowości jest istotna z uwagi na poprawę wizerunku

gminy. Są to miejsca o długiej tradycji, często z historyczną zabudową. Realizację tych działań należy

rozpocząć od przeglądu i aktualizacji planów odnowy miejscowości. W ramach tych działań należy


81 | S t r o n a

poprawić infrastrukturę techniczną, w tym także drogową. Realizując działania związane z odnową

miejscowości należy pamiętać o „rewitalizacji społecznej” skierowanej do mieszkańców obszaru

objętego działaniami inwestycyjnymi. Brak działań „miękkich” wpłynie negatywnie na zmniejszenie

efektów tych działań.

CEL OPERACYJNY 1.4. DOSTĘPNA INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA WYSOKIEJ JAKOŚCI


Wzrost jakości i dostępności opieki zdrowotnej - w ramach działania należy przeprowadzić działania

mające na celu zwiększenie dostępności usług medycznych i podniesienie standardu świadczeń

zdrowotnych. Istotnym elementem opieki zdrowotnej są programy z zakresu profilaktyki i promocji

zdrowia.

Stworzenie warunków do opieki nad osobami starszymi - w ramach działania należy stworzyć warunki

do opieki nad osobami starszymi. Z uwagi na wzrost liczby seniorów gmina powinna zapewnić

mieszkańcom gminy odpowiednie warunki do życia, spędzania czasu wolnego i opieki zdrowotnej.

Budowa infrastruktury wypoczynkowej - w ramach działania należy stworzyć warunki mieszkańcom

gminy i turystom w każdym wieku do spędzania wolnego czasu m.in. poprzez np. budowę wiat, placów

zabaw, infrastruktury wypoczynkowo-rekreacyjnej, zagospodarowanie skwerów i centrów

wsi, tworzenie siłowni i innych miejsc do wypoczynku i aktywnego spędzania czasu.

Rozwój infrastruktury wychowawczo-oświatowej – w ramach działania gmina w ramach możliwości

finansowych stworzy program rozwoju infrastruktury edukacyjnej, który umożliwi dostosowanie szkół

do obecnych standardów w oświacie. W ramach programu rozwoju infrastruktury wychowawczo-

oświatowej należy rozważyć budowę sali gimnastycznej, boisk wielofunkcyjnych itp.

Rozwój oferty wychowawczo-edukacyjnej - dobre wykształcenie dzieci i młodzieży zwiększy

ich szanse w życiu dorosłym na osiągniecie sukcesów zawodowych, edukacyjnych. Wpłynie to także

na wzrost ich zainteresowania i zaangażowanie sprawami gminy. Wzrost aktywności dzieci i młodzieży

znajdzie przełożenie na wzrost popytu na różne usługi uzupełniające w tym zakresie. Dobrze rozwinięta

funkcja żłobkowa i przedszkolna przyczyni się także do aktywizacji zawodowej kobiet pozostających

na urlopach wychowawczych, a także stworzy dogodne warunku dla rodziców do osiedlenie

się na terenie gminy. W ramach tego działania przewiduje się wdrożenie projektu zajęć pozalekcyjnych

współfinansowanych ze środków pozabudżetowych skierowanych do dzieci i młodzieży z terenu gminy.

CEL OPERACYJNY 1.1.5. KREOWANIE ZRÓWNOWAŻONEJ POLITYKI PRZESTRZENNEJ


Zapewnienie przejrzystej polityki przestrzennej, z jasno określonym przeznaczeniem terenów,

jest niezbędnym wymogiem przemyślanego lokowania inwestycji na terenie gminy. Gmina w Studium

uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Purda, Kierunki

zagospodarowania przestrzennego, Olsztyn, 2013 r. określiła przeznaczenie terenów. Na jednym

obszarze nie można dopuszczać zabudowy mieszkaniowej i przemysłowej. Przyczynia się tym samym


82 | S t r o n a

do zapobiegania konfliktom społecznym oraz do zachowania walorów przyrodniczych i kulturowych

gminy.


Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego - celem będzie pokrycie miejscowymi planami

zagospodarowania przestrzennego terenów o znacznych walorach przyrodniczych i krajobrazowych

Odnowa miejscowości - koniecznym elementem wspomagającym rozwój miejscowości a także

pozwalającym kreować zrównoważoną politykę przestrzenną jest odnowa, rewitalizacja miejscowości.

Odnowa miejscowości jest istotna z uwagi na poprawę wizerunku gminy. Są to miejsca o długiej

tradycji, często z historyczną zabudową. Realizację tych działań należy rozpocząć od przeglądu

i aktualizacji planów odnowy miejscowości. W ramach tych działań należy poprawić infrastrukturę

techniczną, w tym także drogową. Realizując działania związane z odnową miejscowości należy

pamiętać o „rewitalizacji społecznej” skierowanej do mieszkańców obszaru objętego działaniami

inwestycyjnymi. Brak działań „miękkich” wpłynie negatywnie na zmniejszenie efektów tych działań.

Tworzenie planów i uzbrajanie terenów inwestycyjnych pod budownictwo mieszkaniowe - Gmina

Purda m.in. z uwagi na bliskość Olsztyna, niższy koszt zakupu gruntów jest atrakcyjnym miejscem

do osiedlenia dla mieszkańców z terenu Olsztyna. Gmina chcąc się rozwijać musi stworzyć plan

uzbrajania terenów inwestycyjnych pozwalających na rozwój budownictwa mieszkaniowego, zarówno

indywidualnego jak i zbiorowego. Nie można dopuścić do niekontrolowanego procesu inwestycyjnego

gdyż gmina utraci swoje walory przyrodnicze, historyczne a także zmniejszy się atrakcyjność osiedlania

i jakość życia.

Tworzenie planów i uzbrajanie terenów inwestycyjnych pod działalność gospodarczą - Gmina Purda

m.in. z uwagi na bliskość Olsztyna, niższy koszt zakupu gruntów jest atrakcyjnym miejscem

do lokalizacji inwestycji biznesowych. Gmina chcąc się rozwijać musi stworzyć plan uzbrajania terenów

inwestycyjnych pozwalających na działalności gospodarczej. Nie można dopuścić

do niekontrolowanego procesu inwestycyjnego gdyż gmina utraci swoje walory przyrodnicze,

historyczne a także zmniejszy się atrakcyjność osiedlania i jakość życia.


83 | S t r o n a

CEL OPERACYJNY 2.1. STWORZONY SYSTEM WSPIERAJĄCY ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI


Ze względu na swoje położenie oraz mocne strony w zakresie atrakcyjności inwestycyjnej gminy

powinien stworzyć system wspierający rozwój przedsiębiorczości. Rozwój przedsiębiorczości może być

wspierany poprzez stosowanie kilku ważnych instrumentów, które są w gestii samorządu lokalnego.

Należą do nich inwestycje infrastrukturalne, instrumenty podatkowe, jak i działania miękkie. Gmina

potrzebuje wciąż prac w zakresie budowania dobrego klimatu dla przedsiębiorców.

Gmina wymaga wysokiej aktywności promocyjnej ukierunkowanej na cele, jakimi powinny być: wzrost

inwestycji zewnętrznych (kapitał krajowy i zagraniczny) oraz wzrost liczby turystów.

W ramach tego celu przewidywane są następujące kierunki działań:

Pozyskanie i uzbrajanie terenów inwestycyjnych na terenie gminy - z uwagi na bliskie Olsztyna gmina

jest atrakcyjna dla potencjalnych inwestorów. Gmina chcąc realizować oczekiwania mieszkańców

skierowane na rozwój przedsiębiorczości i tworzenie miejsc pracy musi pozyskać tereny, które zostaną

uzbrojone na potrzeby potencjalnych inwestorów. Istotnym elementem uzbrojenia terenów

inwestycyjnych może być współpraca z zainteresowanymi inwestorami w ramach Partnerstwa

Publiczno-Prywatnego.

Przygotowanie oferty inwestycyjnej Gminy - Urząd Gminy stworzy ofertę inwestycyjną gminy

obejmującą tereny pod zabudowę biznesową, turystyczną oraz mieszkaniową. Oferta będzie dostępna

na stronie www urzędu dedykowaną inwestorom (www.investinpurda), ogólnodostępne portale

branżowe m.in. www.investinwarmiaandmazury.pl, www.invest.warmia.mazury.pl, a także tradycyjne

materiały promocyjne (broszury, ulotki itp.).

Powołanie zespołu ds. promocji inwestycji i rozwoju gospodarczego-należy rozważyć powołanie

podległej bezpośrednio Wójtowi zespołu ds. promocji inwestycji i rozwoju gospodarczego-

pełnomocnictwo do oficjalnego reprezentowania gminy przed inwestorami, odpowiedzialność

za pozyskiwanie inwestorów zewnętrznych;

Nawiązanie współpracy z podmiatam wspierającymi pozyskiwanie inwestorów - Urząd Gminy

nawiąże współpracę m.in. z Centrum Obsługi Inwestora WMARR S.A., Polską Agencją Inwestycji

Zagranicznych, a także innymi instytucjami mogącymi przyczynić się do większego zainteresowania

gminą. Urząd Gminy zintensyfikuje kontakty z najważniejszymi instytucjami promującymi biznes

Województwa Warmińsko-Mazurskiego, których celem będzie jak najlepsza informacja

o możliwościach inwestycyjnych w gminie, ale także wykorzystanie potencjału gospodarczego

i edukacyjnego dla poszerzenia możliwości inwestycyjnych w całym województwie.

CEL STRATEGICZNY 2: ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI NA TERENIE GMINY


84 | S t r o n a

Promocja gospodarcza na rynkach krajowych i zagranicznych - Urząd Gminy będzie rozwijał

działalność promocyjną (m.in. poprzez szerokie zastosowanie technologii komunikacyjno-

informacyjnych), koncentrując swoją uwagę na instrumentach promocji wykorzystujących

bezpośrednie kontakty z potencjalnymi inwestorami.

Przygotowanie strategii promocji Gminy Purda - stworzony dokument powinien kłaść duży nacisk

na promocję gospodarczą i turystyczną gminy, a także przyczynić się do budowy jego marki. Środki

na promocję pochodzić mogą ze źródeł zewnętrznych oraz środków własnych gminy.

CEL OPERACYJNY 2.2. EDUKACJA W ZAKRESIE PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I KREATYWNOŚCI


Edukacja w zakresie przedsiębiorczości i kreatywności młodzieży ze szkół podstawowych z terenu

gminy - w ramach zadania realizowane będą programy edukacyjne w szkołach podstawowych

ukierunkowane na rozwój przedsiębiorczości;

Edukacja w zakresie przedsiębiorczości i kreatywności młodzieży ze szkół gimnazjalnych z terenu

gminy - w ramach zadania realizowane będą programy edukacyjne w gimnazjach ukierunkowane

na rozwój przedsiębiorczości;

CEL OPERACYJNY 2.3.ROZWÓJ EKONOMII SPOŁECZNEJ


Ekonomia społeczna (ES) to system przedsiębiorstw i organizacji oraz właściwych im uregulowań

prawnych, mających na celu wspieranie osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Obejmuje

stowarzyszenia, fundacje, spółdzielnie, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, zakłady aktywności

zawodowej, warsztaty terapii zajęciowej oraz inne formy organizacyjne, które angażują się w życie

społeczności lokalnej. Nadrzędną funkcją gospodarki społecznej jest przeciwdziałanie wykluczeniu

społecznemu. Do grup szczególnie zagrożonych wykluczeniem społecznym należą przede wszystkim

osoby: długotrwale bezrobotne, bezdomne, uzależnione i izolowane. ES pozwala na obniżenie kosztów

społecznych i stworzenie lepszych warunków powrotu na rynek pracy osobom zagrożonym

wykluczeniem społecznym. Działaniami związanymi z ES na terenie gminy zajmie się GOPS.


Popularyzacja wiedzy dotyczącej ekonomii społecznej na terenie Gminy Purda - widza społeczeństwa

na temat ES jest słaba. Działanie na rzecz ES musi wymagać promocji idei, korzyści płynących

z funkcjonowania podmiotów ES. Kampania ta powinna być skierowana do wszystkich mieszańców

gminy, w szczególności klientów urzędy pracy, pomocy społecznej, a także młodzieży, władz sołtysów

i przedsiębiorców.

Stworzenie mechanizmów wparcia podmiotów ekonomii społecznej (PES) przez Gminę

Purda - w ramach tego działania zostanie stworzony program rozwoju ES na terenie gminy. Gmina

może wpierać PES m.in. poprzez ułatwienie w dostępie do lokali, wprowadzić klauzule społeczne


85 | S t r o n a

do zamówień publicznych a także zlecań zadania własne PES. Szczegółowe zasady wparcia określone

zostaną w programie.

Wyszkolenie osób działających na rzecz promocji i upowszechnienia ekonomii społecznej - działanie

na rzecz ES wymaga wiedzy i przygotowania osób zaangażowanych w tą ideę. W ramach działania

należy zorganizować szkolenia, wizyty studyjne dla przedstawicieli UG, GOPS oraz lokalnych NGO.

Wykorzystanie miejsc atrakcyjnych turystycznie i lokalnych produktów do rozwoju ekonomii

społecznej - w ramach tego działania należy oprzeć rozwój wiosek tematycznych o podmioty ekonomii

społecznej.

CEL OPERACYJNY 2.4. ROZWÓJ LOKALNEGO PRZETWÓRSTWA I PRODUKCJI EKOLOGICZNEJ

ŻYWNOŚCI


Utworzenie inkubatora przetwórstwa lokalnego - Władzie gminy stworzą, przy wykorzystaniu

środków z Lokalnej Grupy Działania Południowa Warmia, inkubator przetwórstwa lokalnego.

W inkubatorze zostaną stworzone warunki do przetwórstwa i produkcji żywności przez mieszkańców

gminy. Działanie inkubatora pozwoli na zdobycie dodatkowego źródła dochodu mieszkańcom gminy,

a także pozwoli na rozwój ES gdyż gastronomia jest jednym z podstawowych aktywności działań PES.

Pośrednia pomoc władz gminy w tworzeniu lokalnego przetwórstwa i produkcji ekologicznej

żywności (m.in. doradztwo, szkolenia, promocja) - Władze gminy będą wspierać tworzenie

przetwórstwa i produkcji ekologicznej żywności na swoim terenie poprzez działania doradcze,

edukacyjne skierowane dla zainteresowanych utworzeniem agroturystyki. Dodatkowo władze gminy

mogą wspierać merytorycznie zainteresowanych w pozyskaniu środków finansowych na uruchomienie

takiej działalności m.in. poprzez konsultacje wniosków o dofinansowanie.

Współpraca z wyspecjalizowanymi podmiotami w przetwórstwie - na terenie Województwa

funkcjonują podmioty zajmujące się lokalnym przetwórstwem i dziedzictwem kulinarnym

m.in. Regionalna Izba Gospodarcza Żywności Naturalnej i Tradycyjnej, Uniwersytet Warmińsko-

Mazurski. Gmina wspólnie z tymi podmiotami realizować będzie przedsięwzięcia wspierające

ten obszar rolnictwa i przetwórstwa.


86 | S t r o n a

CEL OPERACYJNY 3.1. ZAANGAŻOWANE SPOŁECZEŃSTWO NA RZECZ ROZWOJU GMINY


Aktywizacja społeczności lokalnej i wzmacnianie kapitału społecznego - wysokiej jakości kapitał

społeczny kojarzony jest najczęściej z umiejętnością rozwiązywania problemów i podejmowania

działań we współpracy z innymi. Współpraca oparta na zaufaniu jest ważna zarówno w wymiarze

gospodarczym jak i społecznym. Urząd powinien wspierać aktywność organizacji pozarządowych oraz

rozwój partycypacji społecznej. Urząd Gminy będzie wspierał działalność organizacji pozarządowych,

sołectw ale także liderów i grup liderów lokalnych ukierunkowaną na współpracę różnych środowisk

oraz różnych partnerów. Jednocześnie rozwijać należy ideę partycypacji społecznej, zarówno w sferze

zachęcania społeczności lokalnej do aktywnego rozwiązywania problemów lokalnych.

Należy kontynuować działania skierowane do różnych grup społecznych (z naciskiem na dzieci,

młodzież i osoby starsze). Ważne są przede wszystkim działania/projekty pobudzające aktywność,

budujące ofertę spędzania wolnego czasu. Organizacją tego typu działań/projektów powinien zająć

się Gminny Ośrodek Kultury, organizacje pozarządowe, szkoły, przedszkola, świetlice środowiskowe

we współpracy z Urzędem Gminy.

Rozwój świetlic wiejskich - świetlice wiejskie są istotnym elementem aktywizacji środowisk lokalnych.

Na terenie gminy funkcjonują świetlice. Należy aktywizować ich funkcjonowanie np. poprzez

zatrudnienie animatorów, przekazanie świetlić organizacjom pozarządowych w drodze konkursu ofert

na organizację czasu wolnego ze szczególnym naciskiem na czas wolny dzieci, młodzieży i osób

starszych, lub zleceniu zadań własnych. Świetlice wiejskie to program, oferta a nie budynek

i o tym należy pamiętać. Brak atrakcyjnej oferty nie przyczyni się do wzrostu zainteresowania

mieszkańców korzystaniem ze świetlic.

Kształcenie liderów lokalnych - bezpośrednim realizatorem tego zadania nie jest samorząd. W ramach

dostępnych środków pozabudżetowych należy stworzyć program kształcenia liderów lokalnych.

Sprawni liderzy, skuteczne organizacje pozarządowe muszą być dobrze przygotowane do codziennej

pracy. Zapewnić im to mogą szkolenia, staże w innych organizacjach. Zadanie to powinno

być realizowane przez duże organizacje pozarządowe o uznanej renomie, które działają skutecznie

od wielu lat.

CEL STRATEGICZNY 3. WYKSZTAŁCONE, AKTYWNE, ZAANGAŻOWANE

SPOŁECZEŃSTWO I INTEGRACJA WEWNĘTRZNA GMINY


87 | S t r o n a

CEL OPERACYJNY 3.2. EDUKACJA MIESZKAŃCÓW GMINY

Cel ten skierowany jest zarówno do dzieci, młodzieży jak i osób dorosłych. Wykształcenie dzieci

i młodzieży jest jednym z warunków rozwoju gminy. Osoby posiadające wykształcenie lepiej odnajdują

się na rynku pracy, rzadziej zostają klientami pomocy społecznej. Realizacja tego celu skierowana jest

także do osób dorosłych. Aktualnym trendem w życiu dorosłych jest idea uczenia się przez całe życie

(ang. lifelong learning) rozumianego jako całość aktywności poznawczych podejmowanych w trakcie

życia z myślą o pogłębieniu wiedzy, umiejętności lub kwalifikacji (z przyczyn osobistych, społecznych

lub zawodowych)10.


Wysoki poziom edukacji dzieci i młodzieży w szkołach - w ramach tego działania gmina zadba

o stworzenie jak najlepszych warunków do nauki dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych.

W szkołach należy modernizować i tworzyć pracownie przedmiotowe, położyć nacisk na rozwój

zawodowy nauczycieli a także zadbać o wprowadzenie zajęć dodatkowych i wyrównawczych

dla wszystkich zainteresowanych i wymagających pomocy uczniów.

Edukacja osób dorosłych - zadanie to będzie realizowane przez gminę pośrednio. Gmina stworzy

warunki dla podmiotów zainteresowanych kształceniem osób dorosłych np. lokalnych organizacji

pozarządowych m.in. poprzez udostępnienie zasobów technicznych, wsparcie merytoryczne

pracowników Urzędu Gminy i szkół.

Edukacja pozaszkolna, nieformalna, kształcenie ustawiczne - zadanie to będzie realizowane przez

organizacje pozarządowe i wyspecjalizowane podmioty zewnętrzne. W ramach tego działania istotnym

elementem jest pozyskanie finansowania zewnętrznego. Urząd Gminy przygotuje warunki do rozwoju

kształcenia w formach pozaszkolnych m.in. w postaci zlecenia zadań, zleconych organizacjom

pozarządowym.

CEL OPERACYJNY 3.3. WDROŻENIE NOWOCZESNYCH METOD ZARZĄDZANIA GMINĄ - otwarcie

Urzędu Gminy na nowe rozwiązania z zakresu zarządzania, bazujące na przepływie informacji pomiędzy

mieszkańcami, biznesem, społeczeństwem a urzędem wpłynie na osiągnięcie wzajemnego

zrozumienia, co przyczyni się do lepszego zaspokojenia potrzeb.


Usprawnienie systemu komunikacji w gminie między władzą samorządową a mieszkańcami

– w ramach zadania powinno się wdrożyć mechanizmy konsultacji społecznych w zakresie istotnych

dla mieszkańców spraw. Można zastosować do tego platformy internetowe dedykowane konsultacjom

społecznym.

Wprowadzenie standardów obsługi interesantów w Urzędzie Gminy - Urząd, chcąc pozyskać

inwestorów a także otworzyć się na turystów, powinien wprowadzić nowoczesne standardy obsługi

10Philippe Tissot, Terminology of vocationaltraining policy. A multilingualglossary for anenlarged Europe, Office

for Official Publications of the European Communites, Luxembourg 2004, s. 103


88 | S t r o n a

interesantów. Warto rozważyć wyodrębnienie komórki, osoby odpowiedzialnej za obsługę inwestorów

i promocję gminy, a także uruchomienie punktu obsługi klienta w urzędzie.

CEL OPERACYJNY 3.4. WSPIERANIE POLITYKI PRORODZINNEJ - otwarcie władz lokalnych na potrzeby

jej mieszkańców, wspieranie rodzin, dzieci stworzy dobre, przyjazne warunki do życia na terenie Gminy.

Realizacja celu pozwoli na umacnianie rodziny, wspieranie funkcji rodziny wielodzietnej oraz wsparcie

w procesie wychowawczym dzieci i młodzieży w rodzinach szczególnie tego potrzebujących. Działania

te promują dzietność i mają pozytywne oddziaływanie na sytuację demograficzną gminy.


Rozszerzanie oferty Gminy w ramach programu „Karta Dużej Rodziny” - obecnie karta umożliwia

uzyskanie dopłat do opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, otrzymanie jednorazowej

zapomogi finansowej z tytułu urodzenia się kolejnego dziecka w rodzinie wielodzietnej bez względu

na kryterium dochodowe, korzystanie z rabatów, ulg i upustów oferowanych przez przedsiębiorców,

którzy przystąpili do Programu „Karta Dużej Rodziny”. W dalszej kolejności należy rozszerzać katalog

preferencji m.in. poprzez budowę systemu preferencyjnego dostępu do obiektów sportowych

i kulturalnych dla dzieci, młodzieży i całych rodzin.

Zlecanie zadań wynikających z założeń programu polityki prorodzinnej - opracowanie programu

polityki prorodzinnej dla gminy umożliwi zlecania zadań tam zawartych organizacjom pozarządowym.

Organizacje pozarządowe znając swoje środowiska lokalne będą mogły realizować zadanie skutecznie

i dla osób rzeczywiście potrzebujących wsparcia.


89 | S t r o n a

CEL OPERACYJNY 4.1. PROMOCJA TURYSTYCZNA GMINY

Promocja turystyczna jest niezbędnym elementem mogącym wzmocnić rozpoznawalność gminy,

a także wpłynąć na wzrost liczby nowych mieszkańców i turystów odwiedzających ten obszar. Promocja

skupiać się powinna na pokazaniu, że w gminie dobrze się żyje (ze względu na bliskość natury, dobrej

jakości produkty, silne wspólnoty lokalne). Pozwoli ona przyciągnąć mieszkańców, turystów

zainteresowanych odpoczynkiem w małych miejscowościach, wsiach, gdzie życie płynie wolniej,

panuje przyjazna atmosfera.


Promocja turystyczna gminy - w ramach zadania należy stworzyć strategię promocji gminy

podkreślającą jej położenie na Warmii a następnie wdrożyć założone w niej działania. Istotnym

elementem będzie aktywizacja działań Urzędu w zakresie promocji turystycznej.

Stworzenie narzędzi promocji gminy - najbardziej efektywnym, dostępnym kanałem promocji jest

dobrze przygotowana, czytelna strona internetowa urzędu, która prezentuje ofertę turystyczną

i zachęca turystów do odwiedzenia gminy. W ramach zdania należy położyć nacisk na promocję gminy

z wykorzystaniem strony www urzędu.

CEL OPERACYJNY 4.2. AKTYWIZACJA DZIAŁAŃ SAMORZĄDU GMINNEGO, MIESZKAŃCÓW,

PRZEDSIĘBIORCÓW ORAZ ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH NA RZECZ ROZWOJU TURYSTYKI


Rozwój turystyki na terenie gminy powinno opierać się o dziedzictwo kulturalne oraz wykorzystać

położenie na terenie historycznej Warmii. Umiejętne eksponowanie dorobku kulturowego istotnie

podnosi atrakcyjność gminy, przyciąga turystów i sprzyja aktywności gospodarczej mieszkańców.


Stworzenie kompleksowej oferty turystycznej - lokalne produkty turystyczne - w ramach działania

należy wykonać następujące etapy:

- przygotowanie analiz eksperckich (audyt otoczenia, analiza zasobów, ocena dotychczasowych

strategii działań);

- przygotowanie cyklu spotkań warsztatowych w celu stworzenia pożądanego wizerunku gminy

jako obszaru atrakcyjnego turystycznie, określenie priorytetów i przygotowanie planów

działań;

- opracowanie dokumentu kierunkowego dotyczącego rozwoju turystyki dla gminy;

CEL STRATEGICZNY 4. GMINA PURDA OBSZAREM ATRAKCYJNYM TURYSTYCZNIE

WYKORZYSTUJĄCA WALORY PRZYRODNICZE ORAZ KULTUROWE


90 | S t r o n a

- przygotowanie oferty turystycznej, produktów turystycznych. Należy stworzyć produkty

turystyczne integrujące wszystkie walory miny. Zintegrowane, kompleksowe produkty

turystyczne stanowić będą ważną atrakcje turystyczną.

Urozmaicenie bazy rekreacyjno-wypoczynkowej - wzrost aktywności mieszkańców wiąże

się z uprawianiem rozmaitych form rekreacji i wypoczynku, w tym różnych sportów. W związku z tym,

koniecznym jest podjęcie działań inwestycyjnych oraz organizacyjnych zapewniających dostępność

urozmaiconej oferty wszystkim mieszkańcom, niezależnie od miejsca zamieszkania na terenie gminy.

Wzrost aktywności fizycznej mieszkańców przyczyni się do polepszenia stanu zdrowia społeczności

lokalnej. Obecna baza rekreacyjno-sportowa na terenie gminy jest niewystraczająca i mało atrakcyjna.

Baza ta w ograniczonym stopniu zaspokaja potrzeby mieszkańców.

Poprawa estetyki wsi - wykorzystanie potencjału turystycznego gminy nie będzie możliwie

bez zadbania o estetykę wsi. Zadbane wsie są wizytówką gminy i zachęcają turystów do odwiedzin.

W ramach działań podjęte zostaną działania Urzędu Gminy, Sołtysów, ngo oraz społeczności lokalnej

na rzecz poprawy estetyki wsi.

CEL OPERACYJNY 4.3. TWORZENIE WSI TEMATYCZNYCH

Gmina chcąc zrealizować postawione w Strategii cele musi dążyć do stworzenia na swoim terenie

atrakcji turystycznych zachęcających turystów do jej odwiedzenia, a także do aktywizacji mieszkańców

na rzecz rozwoju oferty turystycznej. Szeroka oferta turystyczna, zwiększona liczba turystów pozwoli

na stworzenie dodatkowych źródeł dochodu mieszkańcom gminy. Pomysłem, który jest realizowany

z powodzeniem na terenie regionu są wioski tematyczne będące innowacyjnym produktem turystyki

wiejskiej. Wioski tematyczne, to lokalne inicjatywy społeczno-gospodarcze, w wyniku których

mieszkańcy tworzą ofertę turystyczną opartą na wybranym temacie przewodnim. Miejscowość,

w której prowadzona jest wioska tematyczna może stać się ważnym ośrodkiem opartym

na pomysłowości, wiedzy i kreatywności mieszkańców zaangażowanych w jej działalność 11 .

Przy tworzeniu wsi tematycznych warto wziąć pod uwagę umiejscowienie gminy na terenie

historycznej Warmii.


Identyfikacja możliwości utworzenia wsi tematycznych na terenie gminy – Urząd Gminy zainicjuje,

wspólnie ze szkołami oraz organizacjami pozarządowymi stworzenie katalogu miejscowości

opisującego jego historię, identyfikującego potencjał do utworzenia wsi tematycznych. Ułatwi

to mieszkańcom tych miejscowości stworzenie oferty wsi tematycznej na swoim obszarze.

Utworzenie wsi tematycznych na terenie gminy – Urząd Gminy pomoże zainteresowanym

mieszkańcom poszczególnych miejscowości utworzyć wsie tematyczne. Pomoc ta będzie polegała

na wspólnym przygotowaniu wniosku o dofinansowanie na utworzenie wsi tematycznej, realizacji

procesu inwestycyjnego itp.

11 „Przedsiębiorczość obywatelska w działalności wioski tematycznej” Sebastian Wacięga


91 | S t r o n a

Rozwój agroturystyki - Gmina chcąc zrealizować postawione w Strategii cele musi dążyć do stworzenia

na swoim terenie miejsc pobytu turystów. Jak wskazują dane zwarte w diagnozę liczba miejsc

noclegowych na terenie gminy jest mała. Na terenie gminy funkcjonuje kilka obiektów

agroturystycznych. Analiza danych dotyczących turystyki na terenie Gminy wskazuje, że na przestrzeni

okresu nastąpił znaczny wzrost liczby korzystających z noclegów. Uczestnicy warsztatów strategicznych

oraz osoby uczestniczące w badaniach ankietowych wskazywali na potrzebę rozwoju agroturystyki na

terenie gminy.


Pośrednia pomoc władz gminy w tworzeniu gospodarstw agroturystycznych (m.in. doradztwo,

szkolenia, promocja) - władze gminy będą wspierać pośrednio utworzenie gospodarstw

agroturystycznych na swoim terenie poprzez działania doradcze, edukacyjne skierowane

do zainteresowanych utworzeniem agroturystyki. Dodatkowo władze gminy mogą wspierać

merytorycznie zainteresowanych w pozyskaniu środków finansowych na utworzenie gospodarstw

agroturystycznych m.in. poprzez konsultacje wniosków o dofinansowanie.


92 | S t r o n a

Przedstawiony cele strategiczny będzie realizowany w oparciu o Program Gospodarki Niskoemisyjnej

stanowiący załącznik do Strategii Rozwoju Gminy Purda na lata 2015-2025.

CEL STRATEGICZNY 5. OGRANICZENIE NISKIEJ EMISJI NA TERENIE GMINY


93 | S t r o n a

9. Zgodność ze strategicznymi dokumentami

9.1. Strategia Europa 2020

Strategia Rozwoju Gminy Purda na lata 2015-2025 wpisuje się w logikę interwencji Strategii Europa

2020 przede wszystkim na poziomie dwóch wzajemnie ze sobą powiązanych priorytetów:

1. Rozwój zrównoważony: wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów,

ekologicznej i szanującej dziedzictwo przyrody oraz bardziej konkurencyjnej;

2. Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu: wspieranie gospodarki o wysokim poziomie

zatrudnienia, przyjaznej seniorom oraz zapewniającej spójność społeczną i terytorialną.

9.2. Polska 2030. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności

(DSRK)12

Strategia Rozwoju Gminy Purda na lata 2015-2025 wpisuje się w logikę interwencji Długookresowej

Strategii Rozwoju Kraju Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności, m.in. na poziomie następujących:

- celu 3 - poprawa dostępności i jakości edukacji na wszystkich etapach oraz podniesienie

konkurencyjności nauki;

- celu 4 - wzrost wydajności i konkurencyjności gospodarki;

- celu 5 - stworzenie Polski Cyfrowej;

- celu 6 - rozwój kapitału ludzkiego poprzez wzrost zatrudnienia;

- celu 7 - zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego oraz ochrona i poprawa stanu

środowiska;

- celu 10 - stworzenie sprawnego państwa jako modelu działania administracji publicznej;

- celu 11 - wzrost społecznego kapitału rozwoju.

Tym samym założenia SRGP przyczyniają się do osiągnięcia celu głównego Strategii Rozwoju Kraju

Polska 2030, jakim jest poprawa jakości życia Polaków.

12 Polska 2030. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. https://mac.gov.pl/files/wp.../12/Polska2030_final_november2012.pdf.


94 | S t r o n a

9.3. Strategia Rozwoju Kraju 2020 - Aktywne społeczeństwo, konkurencyjna gospodarka, sprawne

państwo13

Strategia Rozwoju Gminy Purda na lata 2015-2025 wpisuje się w logikę interwencji Strategii Rozwoju

Kraju 2020 - Aktywne społeczeństwo, konkurencyjna gospodarka, sprawne państwo na poziomie:

1. Obszaru strategicznego I. Sprawne i efektywne państwo - poprzez wdrażanie działań

zapewniających ład administracyjny, działań prowadzących do rozwoju kapitału społecznego

oraz zwiększenie efektywności instytucji publicznych, w tym poprzez e-usługi i zwiększenie

partycypacji społecznej;

2. Obszaru strategicznego II. Konkurencyjna gospodarka - poprzez rozwój kapitału ludzkiego,

w tym w zakresie kompetencji kluczowych na rynku pracy; zapewnienie bezpieczeństwa

energetycznego i środowiska, w tym poprzez zwiększenie wykorzystania OZE, wzrost

wydajności i zwiększenie innowacyjności gospodarki oraz silniejsze wykorzystanie technologii

cyfrowych;

3. Obszaru strategicznego III. Spójność społeczna i terytorialna - poprzez zwiększenie aktywności

osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym, zmniejszenie ubóstwa w grupach

najbardziej nim zagrożonych, zapewnienie dostępu i określonych standardów usług

publicznych oraz podnoszenie jakości i dostępności usług publicznych.

Polityka spójności zaproponowana na okres po 2013 r. umożliwia wszystkim państwom członkowskim

i regionom aktywne dążenie do inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu

społecznemu6. Założenia te w pełni realizuje SRGP 2015-2025.

9.4. Krajowy Program Reform - Europa 2020

Strategia Rozwoju Gminy Purda na lata 2015-2025 wpisuje się w logikę interwencji Krajowego

Programu Reform - Europa 2020 na poziomie: celu w zakresie zatrudnienia, celu energetycznego, celu

w zakresie edukacji oraz celu w zakresie przeciwdziałania ubóstwu. Realizacja Strategii przyczyni się

do odrabiania zaległości rozwojowych, w tym na zmniejszeniu dystansu infrastrukturalnego

m.in. w energetyce, infrastrukturze społecznej oraz podniesieniu jakości usług świadczonych przez

administrację publiczną.

13 Strategia Rozwoju Kraju 2020- Aktywne społeczeństwo, konkurencyjna gospodarka, sprawne państwo, MIiR, http://www.mir.gov.pl/rozwoj_regionalny/polityka_rozwoju/srk_2020/strony.


95 | S t r o n a

9.5. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie14

Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary wiejskie (KSRR)

wyznacza cele polityki regionalnej wobec poszczególnych terytoriów w kraju, w tym w szczególności

obszarów miejskich i wiejskich, oraz definiuje ich relacje w odniesieniu do innych polityk publicznych

o wyraźnym terytorialnym ukierunkowaniu.

W części określającej priorytety polityki regionalnej do roku 2020 określono trzy cele:

1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów;

2. Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych;

3. Tworzenie warunków dla skutecznej, efektywnej i partnerskiej realizacji działań rozwojowych

ukierunkowanych terytorialnie.

Układ celów KSRR odzwierciedla podstawowe obszary oddziaływania KSRR do 2020 roku i tworzy

triadę: konkurencyjność-spójność-sprawność. W KSRR określono kierunki działania dla obszarów

wiejskich dla 3 celów.

Tabela. Cele i działania KSRR dla obszarów wiejskich

Cel OBSZARY WIEJSKIE

Cel 1

KONKURENCYJNOŚĆ

1. Tworzenie warunków dla integracji funkcjonalnej z miastami - włączenie

obszarów wiejskich otaczających miasta w procesy rozwojowe

2. Rozwijanie potencjału rozwojowego i absorpcyjnego obszarów wiejskich

3. Zwiększanie wykorzystania zasobów ludzkich - zwiększenie mobilności

zawodowej i przestrzennej (w tym wahadłowej)

4. Wykorzystanie walorów środowiska przyrodniczego i dziedzictwa kulturowego

5. Rozwój miast powiatowych - lokalnych ośrodków rozwoju

6. Tworzenie warunków do zwiększania inwestycji pozarolniczych

7. Rozwój lokalny dla poprawy jakości życia, atrakcyjności turystycznej

i inwestycyjnej

Cel 2

SPÓJNOŚĆ

1. Zapóźnione obszary wiejskie - restrukturyzacja społeczna i gospodarcza

i przestrzenna

2. Poprawianie dostępu do usług publicznych i ich jakości

3. Zwiększanie dostępu do szerokopasmowego Internetu i e-usługi

4. Przeciwdziałanie wykluczeniu z procesów rozwojowych obszarów skrajnie

peryferyjnych

5. Przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia społecznego, integracja społeczna

Cel 3

SPRAWNOŚĆ

1. Wzmacnianie strategicznego podejścia na wszystkich szczeblach

2. Lepsze ukierunkowanie terytorialne środków publicznych

3. Mechanizmy koordynacyjne, w tym zarządzanie wieloszczeblowe

4. Budowanie kapitału społecznego przez sieci współpracy między aktorami

polityki regionalnej

Źródło: Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020

14 Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie, 13 lipca 2010r.


96 | S t r o n a

Założone w ramach Strategii Rozwoju Gminy Purda na lata 2015-2025 cele wpisują się w kierunki

wyznaczone w KSRR.

9.6. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Warmińsko-Mazurskiego

W planie wyodrębniono kilka stref polityki przestrzennej. Podstawę˛ analizy przeprowadzonej przy

wydzielaniu tych stref stanowiły obszary o podobnych uwarunkowaniach wyodrębnione

w diagnozie prospektywnej przy zastosowaniu następujących kryteriów:

- zdolności do przełamywania recesji gospodarczej;

- potencjałów´ w rozwojowych przeanalizowanych pod kątem ich wykorzystania i określenia

rezerw do dalszego rozwoju oraz występujących: preferencji, barier i ograniczeń;

- założeń rozwoju przyjętych w strategii rozwoju społeczno-gospodarczego województwa;

- krajowych i europejskich trendów´ w rozwoju przyjętych w Koncepcji polityki przestrzennego

zagospodarowania kraju.

Na obszarze województwa wydzielono sześć stref polityki przestrzennej:

1. Bartoszycko-kętrzyńska (cześć północna województwa);

2. Olsztyńska (część środkowa);

3. Elbląska (część zachodnia);

4. Ełcka11 (część wschodnia);

5. Działdowska (część południowo-zachodnia);

6. Szczycieńska (część południowa).

Purda należy do olsztyńskiej strefy polityki przestrzennej. W planie wymienione jest jako lokalny

ośrodek wzrostu. Zgodnie z zapisami planu w olsztyńskiej strefie zarysowują się następujące obszary

problemowe, stwarzają ograniczenia w rozwoju tego obszaru:

- niekorzystne zjawiska demograficzne i społeczne występujące na obszarach wiejskich, głównie

w powiatach giżyckim i węgorzewskim;

- niedoinwestowana istniejąca baza turystyczna (będąca często pozostałością po zakładowych

ośrodkach wczasowych z minionego okresu), wymagająca uporządkowania w zakresie

uzbrojenia w infrastrukturę techniczną oraz podniesienia standardu wyposażenia;

- tereny o wybitnych walorach przyrodniczo-krajobrazowych (Wielkie Jeziora Mazurskie,

Pojezierze Olsztyńskie, Pojezierze Mrągowskie) posiadające znaczną wrażliwość terenu na

antropopresję i wymagające wzmożonych reżimów w rozwiązaniach gospodarki wodno-

ściekowej;

- tereny istniejącego Mazurskiego Parku Krajobrazowego, na którym ograniczenia

w gospodarowaniu wynikają z planu ochrony parku oraz części projektowanych parków

krajobrazowych Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej i Puszczy Boreckiej;


97 | S t r o n a

- tereny projektowane do objęcia programem ochrony NATURA 2000 to 11 ostoi przyrody

z ochroną siedliska, fauny, flory i krajobrazu: Puszcza Napiwodzko-Ramucka, część obszaru

Puszczy Boreckiej i Puszczy Piskiej; ochrona siedlisk ssaków i ptaków na obszarach: jezioro

Oświn i okolice, Sobiechy, Łąki Dymerskie, Bartołty Wielkie, Twierdza Boyen w Giżycku, Bagna

Nietlickie, Jezioro Dobskie oraz rzeka Pasłęka;

- nieodpowiedni stan techniczny i parametry infrastruktury transportowej, w tym brak

odpowiedniego powiązania z krajowym i europejskim systemem dróg szybkiego ruchu.

Zgodnie z zapisami planu w strefie tej występują znaczne potencjały do rozwoju, z których

najważniejsze to:

- wybitne w skali europejskiej walory przyrodniczo-krajobrazowe ze szlakami turystycznymi

wodnymi o randze krajowej i międzynarodowej, w tym Szlak Krutyni, Szlak Wielkich Jezior

Mazurskich;

- położenie przy drodze ekspresowej S 51 Olsztyn-Olsztynek oraz drodze krajowej

nr 16 Grudziądz-Olsztyn-Ełk-Augustów klasy GP (docelowo projektowana droga ekspresowa).

Drogi te powiążą obszar funkcjonalny i województwo z krajowym systemem dróg szybkiego

ruchu;

- istniejące zainwestowanie rekreacyjne, z najwyższą w województwie koncentracją obiektów

turystycznych całorocznych o wysokim standardzie wyposażenia; możliwości rozwoju funkcji

uzdrowiskowej w oparciu o sprzyjające warunki klimatyczne: Ameryka i Marózek (gmina

Olsztynek), Jasieńczyk (gmina Pozezdrze); rozwój przedsiębiorczości w oparciu o Specjalną

Strefę Ekonomiczną w Dobrym Mieście; istniejący regionalny port lotniczy w Olsztynie oraz

projektowany w Gryź- linach;

- złoża surowców naturalnych, w tym ok. 15% zasobów złóż kruszywa w województwie;

- w Olsztynie projektowana jest budowa terminalu transportu kombinowanego; położenie

w zasięgu oddziaływania krajowego ośrodka równoważenia rozwoju miasta Olsztyna oraz

miast Mrągowa i Giżycka o subregionalnym zasięgu oddziaływania.

9.7. Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Województwa Warmińsko-Mazurskiego

do roku 2025

Strategia Rozwoju Gminy Purda wpisuje się w cele strategii regionalnej i będzie je realizować.

W ramach prac nad strategią wyznaczono Obszary Strategicznej Interwencji (OSI) odzwierciedlające

potencjały i problemy rozwojowe w układzie terytorialnym, które będą przedmiotem zainteresowania

Strategii. OSI dotyczą zarówno obszarów o szczególnym potencjale rozwojowym, jak i tych, które

wymagają troski ze względu na występujące zapóźnienia. W toku prac nad Strategią wyróżniono

9 takich obszarów:

1. Tygrys warmińsko-mazurski;

2. Aglomeracja Olsztyna;

3. Ośrodki subregionalne;


98 | S t r o n a

4. Nowoczesna wieś;

5. Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej;

6. Obszary o słabym dostępie do usług publicznych;

7. Obszary przygraniczne;

8. Obszary wymagające restrukturyzacji i rewitalizacji;

9. Obszary o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej.

Barczewo wpisuje się w następujące OSI:

OSI - TYGRYS WARMIŃSKO-MAZURSKI

Uzasadnienie strategicznej interwencji: konieczność dynamizacji procesów rozwojowych oraz

wzmocnienie konkurencyjności krajowej i międzynarodowej regionu

Kryterium wyboru: położenie ośrodka gminnego w odległości maksymalnie 15 km od drogi

nr 7 lub nr 16.

Oczekiwane efekty interwencji: dynamizacja procesów gospodarczych, rozwój współpracy sieciowej

– w tym w zakresie innowacyjności, wzrost atrakcyjności inwestycyjnej, wzrost jakości życia, wzrost

kooperacji krajowej i międzynarodowej.

Rysunek. OSI - TYGRYS WARMIŃSKO-MAZURSKI

Źródło: Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Województwa Warmińsko-Mazurskiego do roku 2025


99 | S t r o n a

OSI - AGLOMERACJA OLSZTYNA

Uzasadnienie strategicznej interwencji: potrzeba wzmocnienia konkurencyjności krajowej

i międzynarodowej stolicy województwa i jej obszaru funkcjonalnego, delimitowanego w Planie

Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Warmińsko-Mazurskiego.

Kryterium wyboru: sąsiedztwo administracyjne z miastem Olsztyn.

Oczekiwane efekty interwencji: wzrost funkcji metropolitalnych Olsztyna (np. medyczne

i rehabilitacyjne, kulturowe, centrum naukowo-technologiczne, wysoka specjalizacja naukowa);

wzmocnienie funkcji gospodarczych (atrakcyjność inwestycyjna i turystyczna); rozwój zintegrowanego

systemu komunikacyjnego obejmującego aglomerację; wzrost jakości życia i rozwój środowiska

dla ludzi kreatywnych; rewitalizacja społeczno-gospodarcza.

Rysunek. OSI - AGLOMERACJA OLSZTYNA

Źródło: Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Województwa Warmińsko-Mazurskiego do roku 2025


100 | S t r o n a

10. System wdrażania i monitorowania

Strategia Rozwoju Gminy Purda na lata 2015-2025 jest dokumentem ponadkadencyjnym, określającym

cele i programy działań na kilka lat oraz wymagającym ciągłej pracy nad podnoszeniem jego jakości.

Proces jego wdrażania jest złożonym przedsięwzięciem, wymagającym dobrego przygotowania

informacyjnego i stałej komunikacji ze społeczeństwem. Wdrożeniu programu towarzyszyć będzie jego

ewaluacja, która będzie się opierać na pozyskiwaniu obiektywnej informacji o jego przebiegu, skutkach

i publicznym odbiorze.

Ze względu na swój długookresowy charakter wdrażanie założeń Strategii jest procesem ciągłym,

wymagającym stałego śledzenia zmian prawnych, gospodarczych oraz elastyczności w dostosowaniu

się do priorytetów w zakresie uzyskiwania zewnętrznych środków finansowych.

Strategia powstała przy udziale pracowników Urzędu oraz przedstawicieli mieszkańców. Treść

niniejszego opracowania była konsultowana z radnymi, którzy przedstawili zawartość dokumentu

osobom zainteresowanym, a także informowali o zasadności sporządzania Strategii w przypadku

zamierzeń realizacji inwestycji na terenach wiejskich przy udziale środków Unii Europejskiej.

10.1. Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej

Monitorowania wdrażania Strategii oraz jego poszczególnych elementów dokonywać będzie zespól

wyznaczony przez władze lokalne.

Do zadań zespołu należy:

1. Kontrola procesu wdrażania Strategii i weryfikacja poszczególnych zadań i kierunków działania;

2. Ocena efektów wdrożenia Strategii i finansowych relacji z budżetem gminy.

Monitoring wdrażania Strategii powinien odbywać się w sposób ciągły, aby osiągnąć postawione

w nim cele. Zaniechanie kontroli realizacji Strategii może spowodować spadek skuteczności

i efektywności procesu wdrażania. Będzie się ona odbywać systematycznie (raz w roku) na spotkaniach

zespołu.

10.2. Ocena Strategii

Podstawowym warunkiem wiarygodności i skuteczności ewaluacji jest jej niezależność. Ocena Strategii

będzie dotyczyć zadań związanych z okresem programowania, tj. lat 2015-2025 oraz dwóch lat po jego

zakończeniu. Bieżąca ewaluacja realizacji celów strategicznych będzie się odbywać na posiedzeniach

zespołu. Wyniki tej oceny będą przedstawiane Wójtowi.


101 | S t r o n a

Podstawą oceny Strategii będzie zestaw wskaźników dla każdego celu strategicznego (załącznik

nr 1 do Strategii). Pracownicy Zespołu do 31 marca każdego roku przygotują raport dotyczący roku

poprzedniego. W raporcie tym znajdują się w szczególności informacje o:

- skuteczności - kryterium to pozwala określić czy cele danego projektu (jak i całej Strategii)

określone na etapie programowania zostały osiągnięte;

- efektywności - kryterium to porównuje zasoby finansowe zaangażowane przy realizacji projektu

i Strategii z rzeczywistymi osiągnięciami projektu i Strategii na poziomie produktu, rezultatu

lub oddziaływania;

- użyteczności - kryterium to pozwala ocenić faktyczne efekty projektu i Strategii na poziomie

produktu, rezultatu i oddziaływania w nawiązaniu do wcześniej zdefiniowanych w Strategii

potrzeb i problemów.

W raporcie ewaluacyjnym zawarte będą także rekomendacje i proponowane zmiany w Strategii.

Strategia będzie aktualizowana uchwałą Rady Gminy na podstawie rekomendacji i propozycji zmian

zawartych w raporcie ewaluacyjnym.

10.3. Komunikacja społeczna i promocja Strategii

W celu sprawnego funkcjonowania Strategii należy umożliwić społeczności lokalnej udział w procesie

jej tworzenia oraz realizacji. Partnerzy sektora publicznego mają możliwość zgłaszania zmian w treści

Strategii w zakresie wymagającym ich współpracy. Oceny zasadności proponowanych zmian dokonuje

Rada Gminy.

Ponadto władze samorządowe w trakcie wdrażania Strategii muszą znaleźć skuteczną metodę

przekazywania informacji do otoczenia. Powinny także zwrócić baczną uwagę na sprawny system

przyjmowania informacji z otoczenia, od partnerów społecznych.

Promocja Strategii ma na celu stanowienie i utrzymanie wzajemnej współpracy między samorządem

a społeczeństwem. Ponadto Gmina Purda, jako instytucja wdrażająca, zapewnia środki informacyjne i

promocyjne w zakresie udzielonej pomocy z funduszy strukturalnych. Wykorzystywane środki

informacyjne i promocyjne będą miały na celu przede wszystkim informowanie potencjalnych

i faktycznych odbiorców pomocy o możliwościach wsparcia ze strony UE oraz informowanie opinii

publicznej o zakresie pomocy unijnej dla poszczególnych projektów i rezultatach tych działań.


102 | S t r o n a

10.4. Zmiany w Strategii

Wobec potencjalnych zmian zarówno w otoczeniu prawnym, gospodarczym, technologicznym

jak i społecznym, tak w wymiarze ogólnokrajowym, regionalnym i lokalnym, spowodowanych

czynnikami zewnętrznymi, jak i wewnętrznymi, niniejsza Strategia może ulec pewnym zmianom bądź

uzupełnieniom w drodze stosownej uchwały Rady Gminy. W szczególności Strategia może zostać

zmieniona bądź uzupełniona na wniosek Rady Gminy lub Wójta.

Przesłankami do wprowadzenia zmian mogą być wnioski lub sugestie funkcjonujących w Gminie

podmiotów gospodarczych, organizacji społecznych lub poszczególnych mieszkańców albo ich grup,

a w szczególności zespołu pracowników Urzędu Gminy prowadzących monitoring wdrażania Strategii.

Zasadność wprowadzenia proponowanych zmian oceniać będzie Wójt. Zmiana działań, o których

mowa w Strategii, jak również ich uszczegółowienie i uzupełnienie, może nastąpić w trakcie wdrażania

niniejszego dokumentu, w szczególności po przyjęciu uchwały budżetowej na kolejny rok budżetowy,

określającej zadania inwestycyjne lub innych programów, w szczególności Wieloletniego Prognozy

Finansowej oraz Wieloletniego Programu Inwestycyjnego.


103 | S t r o n a

11. Źródła finansowania

Realizacja Strategii uzależniona jest od wysokości środków własnych oraz pozyskanych środków

zarówno krajowych jak i z funduszy strukturalnych. Biorąc pod uwagę prognozę dopuszczalnej

wysokości zobowiązań w poszczególnych latach i wysokość środków, jakie mogą być wydatkowane

bezpośrednio z budżetu, możliwości finansowe gminy wskazują, że na realizację przyjętych celów

zostanie zabezpieczony wymagany wkład własny w stosunku do uzyskanych środków wspólnotowych.

Instytucją wdrażającą Strategię jest Urząd Gminy w Purda. Urząd, jako instytucja wdrażająca Strategię,

odpowiedzialny będzie za:

- opracowanie i składanie wniosków o finansowanie zewnętrzne;

- bezpośrednią realizację działań przewidzianych w Strategii w zakresie przygotowania przetargów,

gromadzenia dokumentacji bieżącej, nadzoru nad wykonawstwem pod kątem terminowości

i jakości wywiązania się ze zobowiązania;

- informowanie o współfinansowaniu przez UE realizowanych projektów.

Działania planowane do realizacji w danym roku zostaną uruchomione poprzez zamieszczenie

w uchwale budżetowej na dany rok limitu wydatków na nie przeznaczonych. Kolejne uchwały

budżetowe będą określały nakłady na poszczególne działania w wysokości umożliwiającej

ich terminowe zakończenie.

Zmiana nakładów przeznaczonych na realizację Strategii będzie się odbywać w drodze uchwały Rady

Gminy zmieniającej treść uchwały podstawowej.


104 | S t r o n a

12. Opis konsultacji społecznych

W opracowywaniu niniejszej Strategii udział brali przedstawiciele jednostek administracji oraz innych

podmiotów niekomercyjnych:

- Urząd Gminy w Purdzie;

- Jednostki organizacyjne Urzędu Gminy w Purdzie;

- Sołtysi;

- Przedstawicieli organizacji pozarządowych;

- Przedsiębiorcy.

Z przedstawicielami powyższych podmiotów przeprowadzono cztery spotkania warsztatowe.

Spotkania dotyczyły przede wszystkim diagnozy stanu obecnego oraz kierunków rozwoju gminy.

Wstępna wersja Strategii wraz z prognozą oddziaływania na środowisko została poddana konsultacjom

społecznym na terenie gminy poprzez publikację na stronie www Urzędu. Dane, informacje i sugestie

zebrane w trakcie warsztatów i spotkań zostały uwzględnione w niniejszej Strategii.


105 | S t r o n a

13. Załączniki

13.1. Wskaźniki realizacji strategii

Podstawowym celem monitoringu jest uzyskanie mierzalnych wyników progresji osiągnięcia celów

Strategii. Wymusza to opracowanie szeregu wskaźników agregujących na poziomie strategicznym

wyniki działań podejmowanych na rzecz informatyzacji województwa. Wskaźniki monitoringowe,

stanowiące podstawę oceny stopnia realizacji Strategii, zamieszczono w tabelach poniżej.

Tabela. Wskaźniki dla celu 1: Rozwój infrastruktury technicznej zwiększającej atrakcyjność

zamieszkania oraz atrakcyjność inwestycyjną gminy

Lp. Wskaźnik j.m.

1 Liczba kilometrów dróg modernizowanych w danym roku Km

2 Liczba mieszkańców Gminy Purda korzystających z sieci kanalizacyjnej %

3 Liczba mieszkańców Gminy Purda korzystających z sieci wodociągowej %

4 Powierzchnia uzbrojonych trenów inwestycyjnych ha

5 Liczba nowych, wyremontowanych obiektów turystycznych i sportowych

6. Powierzchnia gminy objęta planami zagospodarowania przestrzennego %

Tabela. Wskaźniki dla celu 2: Rozwój przedsiębiorczości

Lp. Wskaźnik j.m.

1 Liczba osób prowadzących działalność gospodarczą na 1000 mieszkańców Liczba

2 Dochody budżetu gminy z tytułu udziału w podatku od osób prawnych Liczba

3 Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowana w danym roku na 1000 mieszkańców Liczba

4 Udział liczby podmiotów zarejestrowanych w danym roku w gminie w ogólnej liczbie

podmiotów zarejestrowanych w danym roku w powiecie olsztyńskim Liczba

Tabela. Wskaźniki dla celu 3: Wykształcone, aktywne, zaangażowane społeczeństwo i integracja

wewnętrzna gminy

Lp. Wskaźnik j.m.

1 Liczba mieszkańców gminy zrzeszonych w ngo zlokalizowanych na terenie gminy Liczba

2 Liczba organizacji zlokalizowanych na terenie gminy Liczba

3 Liczba dzieci i młodzieży uczestniczących w projektach organizowanych przez instytucje na

terenie gminy Liczba

4 Liczba kursów, szkoleń i innych form kształcenia w formach poszkolnych dla mieszkańców

gminy Liczba

Tabela. Wskaźniki dla celu 4: Gmina Purda obszarem atrakcyjnym turystycznie wykorzystująca

walory przyrodnicze oraz kulturowe

Lp. Wskaźnik j.m.

1 Liczba turystów korzystających z noclegów na 1 miejsce noclegowe Liczba

2 Liczba turystów zagranicznych korzystających z noclegów na 1000 mieszkańców Liczba

3 Długość ścieżek rowerowych km

4 Liczba produktów turystycznych na terenie gminy Liczba .


106 | S t r o n a

Tabela. Wskaźniki dla celu 5: Ograniczenie niskiej emisji na terenie gminy

Lp. Wskaźnik j.m.

1 Wielkość emisji CO2 Mg CO2 / rok

2 Stopień redukcji emisji CO2 (do roku bazowego) %

3 Zużycie energii MWh / rok

4 Stopień redukcji zużycia energii (do roku bazowego) %

5 Moc zainstalowana z OZE MW

6 Wzrost ilość energii wyprodukowanej z OZE MWh / rok

7 Udział energii z OZE w produkcji energii %

PROGRAM GOSPODARKI

NISKOEMISYJNEJ GMINY PURDA

Załącznik nr 13.2

1. WSTĘP 1. Program gospodarki niskoemisyjnej Gminy Purda (dalej Program) odnosi się

do działań na rzecz zrównoważonego energetycznie i ekologicznie rozwoju i poprawy jakości powietrza gminy.

2. Opisuje działania niezbędne do osiągnięcia redukcji emisji gazów cieplarnianych, zwiększenia udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, zwiększenia efektywności energetycznej oraz poprawy jakości powietrza, a także zmiany postaw konsumpcyjnych użytkowników energii na terenie gminy.

3. Uwzględnia ona cele wynikające ze zrównoważonej polityki energetycznej i ochrony środowiska na poziomie międzynarodowym, krajowym, jak również regionalnym i lokalnym.

4. W ramach prac dokonano inwentaryzacji emisji, w ramach której: 4.1. zidentyfikowano główne antropogeniczne źródła emisji CO2, 4.2. określono wielkości emisji wyemitowanego wskutek zużycia energii

na terenie gminy, 4.3. wskazano działania i środki w celu redukcji zanieczyszczeń.

5. Program uwzględnia działania, za które odpowiada bezpośrednio Gmina i które może przyjąć do swoich zobowiązań finansowych. 5.1. Nie wyklucza to podjęcia przez lokalne społeczeństwo oraz podmioty

prowadzące działalność na terenie gminy, dodatkowych zobowiązań i działań mających na celu, realizację zmniejszenia zużycia energii i emisji CO2 w Gminie Purda.

6. Na realizację działań ujętych w Programie, Gmina będzie mogła aplikować o fundusze europejskie.

2. CELE i ZAŁOŻENIA

2.1 Cele wynikające ze zrównoważonej polityki energetycznej i ochrony środowiska

1. Zwiększający się poziom zanieczyszczeń powietrza oraz stopniowych zmian

klimatu, spowodował przyjęcie w 1992r. w Rio de Janeiro Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, mającej na celu redukcję gazów cieplarnianych. Konsekwencją Konwencji było stopniowe podpisanie przez większość państw w 1997r. Protokołu z Kyoto, zakładającego redukcję emisji sześciu gazów cieplarnianych (CO2, CH4, N2O, SF6, HFCs, PFCs) w okresie 2008-2012 łącznie o 5% poniżej poziomu z 1990r. Unia Europejska początkowo zobowiązała się do redukcji gazów o 8%, by w późniejszym okresie (2007r.) zwiększyć swoje zobowiązania do co najmniej 20% w porównaniu z rokiem 1990 do roku 2020 (a nawet 30% o ile uda się uzyskać porozumienie międzynarodowe w tym zakresie).

2. Według danych Europejskiej Agencji Środowiska największe źródła emisji zanieczyszczeń odpowiadają za 86% emisji gazów cieplarnianych, są to: 2.1. sektor energetyczny – 28%, 2.2. transport – 21%, 2.3. przemysł – 20%, 2.4. gospodarstwa domowe oraz małe i średnie przedsiębiorstwa – 17%.

3. Dlatego też wysiłki Unii Europejskiej koncentrują się w tych obszarach, a główne działania obejmują poprawę efektywności energetycznej, wzrost wykorzystania energii odnawialnej czy wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla.

4. Wśród wielu dokumentów strategicznych i przepisów, na poziomie Wspólnotowym warto odnieść się do: 4.1. Strategii „Europa 2020” oraz Strategii tematycznej dotyczącej

zanieczyszczenia powietrza, która wytycza cele i działania w ramach polityki europejskiej na rzecz jakości powietrza do 2020r., a także Zielonej Księgi Komisji Europejskiej pt. „Ramy polityki w zakresie klimatu i energii do roku 2030”,

4.2. Rezolucji Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2012 roku w sprawie planu działania prowadzącego do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną do 2050 roku,

4.3. Rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2013 roku w sprawie planu działania w dziedzinie energii do 2050 roku,

4.4. Dyrektywy w sprawie jakości powietrza otaczającego i czystego powietrza dla Europy, która jest jednym z głównych narzędzi w ramach strategii tematycznej dotyczącej zanieczyszczenia powietrza. Jest to zarazem pierwsza dyrektywa UE określająca limity stężeń PM2.5 (drobnych cząstek stałych) (tzw. Dyrektywa CAFE),

4.5. Dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej, 4.6. Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, która

zobowiązuje kraje członkowskie do skutecznych działań, mających na celu poprawę standardu energetycznego budynków (przy wiodącym udziale sektora publicznego) oraz propagowanie budownictwa nisko i zero- energetycznego. Należy zaznaczyć, że wszystkie nowe budynki, będące własnością władz publicznych i zajmowane przez te władze po 18 grudnia 2018 roku powinny być budynkami o niemal zerowym zużyciu energii, a wszystkie nowe budynki od 31 grudnia 2020 roku powinny być budynkami o niemal zerowym zużyciu energii,

4.7. Dyrektywy w sprawie promocji stosowania energii ze źródeł odnawialnych, 4.8. Dyrektywy w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub innych

paliw odnawialnych. 5. Nie mniej istotne dla osiągnięcia zakładanych celów są również przepisy

regulujące ograniczenie emisji zanieczyszczeń pochodzących z transportu (m.in. Biała Księga 2011 Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu), zwiększenie efektywności energetycznej czy wykorzystanie energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych.

6. Również Polska przyjęła kluczowe dokumenty w celu wskazania działań niezbędnych do realizacji międzynarodowych zobowiązań. 6.1. Celem strategicznym Polityki Klimatycznej Polski jest współdziałanie

Polski w dążeniach wspólnoty międzynarodowej do ochrony klimatu. Szczególnie w sektorach energetycznym, przemysłu, transportu i gospodarki leśnej należy zredukować emisję gazów cieplarnianych. Działania w sektorze gospodarki leśnej powinny ponadto prowadzić do zwiększenia zdolności związania dwutlenku węgla. Cele ten ma być osiągnięty poprzez szereg działań w różnej perspektywie czasowej i na różnych poziomach władzy.

7. W Polsce przyjęto za cel wzrost udziału energii odnawialnej w całkowitym zużyciu energii z poziomu 2,6% (2005) na 7,5% w roku 2010, 9,0% w roku 2015 i 15% w 2020r.

8. 4 sierpnia 2015r. przyjęto projekt Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, który stanowi rozwinięcie założeń Programu z 16 sierpnia 2011r. Głównym celem Programu jest rozwój gospodarki niskoemisyjnej przy zapewnieniu zrównoważonego rozwoju kraju. Zakłada się również, że wdrażane nowe technologie powinny skutkować ograniczeniem energo-, materiało- i wodochłonności. Powinny być również m.in. promowane nowe wzorce konsumpcji.

9. Ważne zapisy i cele dla gospodarki niskoemisyjnej i wzrostu wykorzystania OZE zawarto również w: 9.1. Polityce energetycznej Polski do 2030 roku, 9.2. Krajowym Planie działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych, 9.3. Krajowym Planie rozwoju mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii

do 2020 roku, 9.4. Krajowym Planie Działań dot. efektywności energetycznej,

9.5. Strategicznym planie adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030.

10. Na poziomie regionalnym i lokalnym istotne zapisy wskazujące cele w zakresie gospodarki niskoemisyjnej zapisano m.in. w: 10.1. Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Województwa Warmińsko-

Mazurskiego do roku 2025, 10.2. Planie zagospodarowania przestrzennego województwa warmińsko-

mazurskiego, 10.3. Programie Ochrony Środowiska Województwa Warmińsko-Mazurskiego

na lata 2011-2014 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015-2018 oraz Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2011-2016,

11. Gmina nie posiada Projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe.

12. Gmina jest objęta programem ochrony powietrza, o którym mowa w art. 91 ust. 3 i 5 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. 12.1. Uchwałą Nr IV/96/15 Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego

z 16 lutego 2015r. został przyjęty Program ochrony powietrza dla strefy warmińsko-mazurskiej ze względu na przekroczenie poziomu dopuszczalnego pyłu PM10 i poziomu docelowego benzo(a)pirenu zawartego w pyle PM10. Strefa warmińsko-mazurska obejmuje wszystkie gminy województwa poza Olsztynem i Elblągiem, dla których zostały wyznaczone odrębne strefy. 12.1.1. Program został opracowywany w związku z przekroczeniem

poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania 24h oraz poziomu docelowego benzo(a)pirenu o okresie uśredniania rok w powietrzu w 2011 i 2012 r. Przy czym należy zaznaczyć, że poziom dopuszczalny pyłu zawieszonego PM10 o okresie uśredniania wyników 24h został przekroczony w następujących miastach: Olecko, Ełk, Ostróda, Nidzica, Szczytno, Pisz, Pasłęk, Działdowo, Nowe Miasto Lubawskie. Natomiast poziom docelowy (1 ng/m3) B(a)P o okresie uśredniania rok kalendarzowy został przekroczony w 27 obszarach, w tym we wszystkich miastach powiatowych.

12.1.2. Poza obszarami zabudowanymi w strefie warmińsko-mazurskiej przeważającym źródłem zanieczyszczeń pyłem zawieszonym PM10 i B(a)P jest napływ. Emisja komunikacyjna nie jest istotnym źródłem pyłów w strefie warmińsko-mazurskiej, jednak ze względu na stale rosnące natężenie ruchu jest to ten rodzaj emisji, którego znaczenie będzie się zwiększało.

2.2 Cele Programu 1. Mając świadomość wyznaczonych celów i zobowiązań wynikających

m.in. z ww. dokumentów i przepisów, Gmina Purda przystąpiła do realizacji działań, które przyczynią się do osiągnięcia celów określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym do roku 2020, tj.: 1.1. redukcji emisji gazów cieplarnianych, 1.2. zwiększenia udziału energii pochodzącej z źródeł odnawialnych, 1.3. redukcji zużycia energii finalnej, co ma zostać zrealizowane poprzez

podniesienie efektywności energetycznej. 2. Opracowując Program przyjęto następujące założenia.

2.1. Na terenie Gminy zakłada się zużywanie mniejszych ilości energii, biorąc to pod uwagę już na etapie programowania, planowania przestrzennego czy zamówień.

2.2. Przyjęto, że systematycznie będzie wzrastało wykorzystanie energii z OZE.

2.3. Na terenie Gminy będą podejmowane działania w celu promowania efektywności energetycznej i wykorzystania OZE, których celem ma być zmiana świadomości ekologicznej i wzorców konsumpcji mieszkańców oraz końcowych użytkowników.

3. Program: 3.1. odnosi się do działań na szczeblu gminy, zarówno inwestycyjnych, jak

i nieinwestycyjnych w okresie do 2020 roku, 3.2. obejmuje całości obszaru geograficznego gminy, 3.3. jest skoncentrowana na działaniach niskoemisyjnych i efektywnym

wykorzystaniu zasobów, w tym poprawie efektywności energetycznej, wykorzystaniu OZE,

3.4. daje możliwość współuczestnictwa podmiotów będących producentami i/lub odbiorcami energii, ze szczególnym uwzględnieniem działań w sektorze publicznym.

3. CHARAKTERYSTYKA GMINY 3.1 Uwarunkowania społeczno-gospodarcze 1. Informacje ogólne

1.1. Gmina zajmuje obszar 317 km2, który zamieszkuje 8 507 mieszkańców w 61 miejscowościach podzielonych na 24 sołectw.

1.2. Wskaźniki:! 1.2.1. gęstość zaludnienia: 27 osób na 1 km2,

2. Rolnictwo 2.1. Gospodarstwa rolne: 562, w tym:

2.1.1. powyżej 1 ha: 311 2.1.2. formy zagospodarowania:

• grunty orne – ok. 6,8 tys. ha

• nieużytki – ok. 1,2 tys. ha 3. Leśnictwo

3.1. Powierzchnia gruntów leśnych: 173,5 km2 (54,7% powierzchni gminy), w tym lasy ok. 172 tys. ha.

4. Działalność gospodarcza 4.1. Liczba podmiotów gospodarczych: 715, w tym:

4.1.1. 3 jednostek organizacyjnych samorządu terytorialnego (gminy) 4.1.2. 561 osób fizycznych prowadzących działalność

4.2. Liczba podmiotów wg PKD Sekcja D1: 3 5. Mieszkalnictwo / obiekty użyteczności publicznej

5.1. Na terenie gminy znajduje się 1 842 budynków mieszkalnych z 2 581 mieszkaniami o łącznej powierzchni 247 224 m2. 5.1.1. Na terenie gminy przeważa zabudowa wolnostojąca – obejmuje

ona ok. 91% ogółu wszystkich budynków. 5.1.2. Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania wynosi 91 m2. 5.1.3. 74,1% mieszkań posiada instalację centralnego ogrzewania. 5.1.4. 86,7% mieszkań posiada łazienkę. 5.1.5. Ponad 60% zasobów to budynki ponad 45-letnie, przy czym

większość z nich to budynki sprzed 1944r.

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!1 Sekcja D - wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczna gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych.

5.2. Rocznie oddawanych jest do użytkowania ok. 50 mieszkań indywidualnych o średniej powierzchni ok. 155 m2.2

5.3. Na terenie gminy występuje 8 jednostek oświatowych prowadzonych przez Gminę: 5.3.1. Gimnazjum w Purdzie 5.3.2. Zespół Szkolno-Przedszkolny w Purdzie 5.3.3. Szkoła Podstawowa w Szczęsnym 5.3.4. Zespół Szkolno-Przedszkolny w Klebarku Wielkim 5.3.5. Zespół Szkolno-Przedszkolny w Butrynach 5.3.6. Szkoła Podstawowa w Nowej Wsi 5.3.7. Przedszkole w Nowej Wsi 5.3.8. Przedszkole w Klewkach

5.4. Wśród innych obiektów użyteczności publicznej należy wymienić: 5.4.1. Urząd Gminy w Purdzie 5.4.2. Gminny Ośrodek Kultury w Purdzie 5.4.3. ośrodek zdrowia w Purdzie 5.4.4. posterunek Policji w Purdzie 5.4.5. strażnice Ochotniczej Straży Pożarnej w Butrynach, Klebarku

Wielkim, Purdzie i Nowej Wsi 5.4.6. świetlice.

6. W skład mieszkaniowego zasobu Gminy wchodzi 47 lokali mieszkalnych znajdujących się w budynkach, stanowiących w całości własność Gminy, jak również w budynkach stanowiących współwłasność.

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!2 Na podstawie danych GUS za lata 2006-2014

4. DIAGNOZA STANU OBECNEGO

4.1 System ciepłowniczy 1. Na terenie gminy dominują rozproszone źródła ciepła.

1.1. Ciepło dostarczane jest na potrzeby c.o. oraz c.w.u. 1.2. W istniejącym systemie występują kotłownie lokalne o małej mocy wraz

z sieciami cieplnymi. 2. Istniejące kotłownie zasilają budynki indywidualne, zakłady usługowe czy inne

obiekty gospodarcze i pracują jako źródła lokalne, raczej o małej mocy. 3. Poniżej przedstawiono wyniki analizy wybranych źródeł energii cieplnej

w gminie. Tabela 1 Struktura wybranych źródeł energii cieplnej w gminie Purda

Rodzaj obiektu Moc zainstalowana MW udział %

Obiekty użyteczności publicznej 1,34 6,52 Obiekty usługowe / działalność gospodarcza 3,42 16,83

Sektor mieszkaniowy 15,81 77,71 RAZEM 20,58

Źródło: opracowanie własne 4. Głównym paliwem wśród odbiorców indywidualnych jest węgiel, sporadycznie –

olej opałowy, gaz ziemny i płynny oraz energia elektryczna. Coraz częściej wykorzystywane są odnawialne źródła energii (m.in. biomasa (drewno i jego pochodne), pompy ciepła, kolektory słoneczne, ogniwa fotowoltaiczne).

4.2 System gazowniczy 1. Przez teren gminy przebiega gazociąg wysokiego ciśnienia Dn 150 mm relacji

Olsztynek-Olsztyn-Bartoszyce. 2. Zgazyfikowane są miejscowości: Klebark Mały, Klebark Wielki, Klewki

i Ostrzeszewo. Do gazyfikacji planowane są Szczęsne i Trękusek. 2.1. Na terenie gminy jest 243 odbiorców gazu, z których 215 używa go

do ogrzewania mieszkań. Łączne zużycie gazu na terenie gminy wyniosło w 2014r. – 214 tys. m3, w tym na cele ogrzewania mieszkań – 205,5 tys. m3. Z gazu korzystało w 2014r. łącznie 802 osoby, a liczba odbiorców i zużycie gazu systematycznie rośnie w ostatnich latach.

3. Na terenie gminy są również używane instalacje LPG.

4.3 Energia elektryczna 1. Przez teren gminy przebiegają linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia

220 kV Olsztyn-Ostrołęka, 220 kV Olsztyn- Włocławek i 110kV Olsztyn 1 – GPZ Korpele. Planowana jest budowa linii elektroenergetycznej NN 2x400 kV Ostrołęka – Olsztyn Mątki.

2. Zapotrzebowanie na energię elektryczną w obszarze gminy pokrywane jest przez układ sieci dystrybucyjnej SN 15kV.

4.4 Oświetlenie placów i ulic 1. Do oświetlenia dróg i placów wykorzystywanych jest 564 lamp o łącznym

średnim zużyciu energii 412 MWh/rok. 2. Istniejące oświetlenie na terenie gminy oparte jest o lampy sodowe, które

uzupełniane są lampami rtęciowymi i LED.

4.5 Odnawialne Źródła Energii 1. Na terenie gminy funkcjonuje jedna mikrobiogazownia rolnicza w miejscowości

Bałdy (własność UWM w Olsztynie) o mocy 0,02 MWe. 2. Poza ww. instalacją brak jest źródeł oddających do sieci energetycznej energię

elektryczną, powstałą w wyniku wykorzystania energii wiatrowej, energii wód powierzchniowych oraz energii słonecznej czy biomasy.

3. Na terenie gminy przede wszystkim występują indywidualne instalacje o małej mocy, wykorzystujące niektóre formy OZE, tj. kolektory słoneczne, ogniwa fotoelektryczne, pompy ciepła czy kotły na biomasę.

4. Na terenie gminy nie jest prowadzona żadna inwentaryzacja w zakresie wykorzystania OZE.

5. Zgodnie z przyjętym przez Gminę dokumentami planistycznymi, charakter gminy oraz duży potencjał możliwości wykorzystania OZE, stwarza realną perspektywę pokrycia zapotrzebowania na energię cieplną ze źródeł lokalnych.

4.6 Transport 1. Istotnym źródłem emisji zanieczyszczeń, poza energetyką i spalaniem paliw,

jest transport. Przez gminę Purda przebiegają drogi: krajowa Nr 16 (1,5 km w granicach gminy), Nr 53 – 15,6 km, Nr 58 – 2,3 km, wojewódzkie (Nr 598) o łącznej dł. ok. 18,3 km, drogi powiatowe oraz drogi gminne. Łączna długość dróg publicznych wynosi ok. 195 km. 1.1. Na terenie gminy wytyczonych jest kilka tras rowerowych o znaczeniu

międzynarodowym, międzyregionalnym i lokalnym, m.in.: 1.1.1. trasa międzynarodowa – Olsztyn – Ruciane Nida – na obszarze

gminy biegnie z Olsztyna (Pieczewa) w kierunku Szczęsnego – Linowa – Trękuska – Kaborna – Wygody – Nowej Wsi – Łajs

1.1.2. Trasa międzyregionalna – Toruń – Lubawa – Mikołajki – na obszarze gminy biegnie z kierunku Olsztyna poprzez Klebark Mały – Klebark Wielki – Silice w kierunku Skajbot.

2. Na terenie gminy prowadzone były pomiary ruchu drogowego w ramach Generalnego Pomiaru Ruchu w 2010 roku i objęły one: 2.1. drogi krajowe:

2.1.1. Nr 16 – Olsztyn (granice miasta) – Węzeł Barczewo – dł. odcinka 11,7 km,

2.1.2. Nr 53 – Olsztyn (granice miasta) – Pasym – dł. odcinka 23,8 km, 2.2. drogę wojewódzką Nr 598 Olsztyn (grancie miasta) – Zgniłocha –

dł. odcinka 23,7 km. 3. Zestawienie wyników pomiaru zawarto w poniższej tabeli: Tabela 2 Zestawienie wyników pomiaru ruchu na terenie Gminy Purda

Odc

inek

/ Pu

nkt

pom

iaro

wy

Dłu

gość

od

cink

a [k

m]

Rodzaj pojazdu

mot

ocyk

le

sam

ocho

dy

osob

owe

lekk

ie

sam

ocho

dy

cięż

arow

e do

3,5

t (d

osta

wcz

e)

sam

ocho

dy

cięż

arow

e be

z pr

zycz

epy

sam

ocho

dy

cięż

arow

e z

przy

czepą

auto

busy

ciąg

niki

ro

lnic

ze

Raz

em

Nr 53 Olsztyn-Pasym - pkt 51405 23,80 23 4 238 487 208 275 95 11 5 337

Nr 16 Olsztyn-Barczewo - pkt 51402 11,70 47 10 460 836 414 771 153 8 12 689

Nr 598 Olsztyn-Zgniłocha - pkt 28137 23,70 27 1 930 84 21 13 10 4 2 089

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Generalnego Pomiaru Ruchu, GDDKiA 2010 4. Ilość pojazdów podczas pomiaru w 2010r. była większa o ok. 7% od wyników

z 2005r.

5. W zasobach Gminy nie ma pojazdów mechanicznych. 6. Przez gminę Purda przebiega linia kolejowa drugorzędna Nr 219 Olsztyn –

Szczytno – Ełk. Jest ona niezelekryfikowana. 6.1. W gminie są dwie stacje kolejowe: Klewki, Marcinkowo.

7. Transport publiczny opiera się o usługi przewoźników spoza gminy. Główne połączenia komunikacyjne obsługują m.in.: PKS w Olsztynie oraz inni, prywatni przewoźnicy. Tabór przewoźników jest zróżnicowany, choć większość pojazdów zasilana jest olejem napędowym.

4.7 Inne źródła emisji zanieczyszczeń 1. Na terenie gminy nie występują źródła emisji objęte wspólnotowym rynkiem

uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO2) – EU ETS. 2. Na terenie gminy funkcjonują 3 zbiorcze oczyszczalnie ścieków komunalnych

o łącznej wielkości 4 484 RLM. Są to mechaniczno-biologiczne oczyszczalnie ścieków o łącznej przepustowości Q=502 m3/dobę. 2.1. Na wszystkich oczyszczalniach nie jest prowadzony odzysk biogazu.

3. W zakresie gospodarki odpadami Gmina realizuje zadania samodzielnie oraz poprzez Warmiński Związek Gmin. 3.1. Na zrekultywowanych składowiskach nie prowadzi się odzysku biogazu

wysypiskowego.

4.8 Identyfikacja obszarów problemowych 1. Na podstawie analizy stanu istniejącego oraz uwarunkowań lokalnych, jako

obszary problemowe w gminie Purda, w kontekście realizacji założonych celów gospodarki niskoemisyjnego, można wskazać: 1.1. energetyka – źródła energii oraz dystrybucja energii:

1.1.1. system rozproszonych i wykorzystujących głównie „czarną” energię źródeł ciepła,

1.1.2. proste i małoefektywne systemy dystrybucji energii cieplnej, 1.1.3. brak na terenie gminy źródeł energii elektrycznej, w szczególności

z OZE,

1.2. budownictwo i mieszkalnictwo – stan zabudowy mieszkaniowej: 1.2.1. w większości stare budownictwo wolnostojące o wysokich

potrzebach energetycznych, 1.2.2. w części nieruchomości brakuje systemów centralnego ogrzewania,

1.3. transport – alternatywne formy komunikacji: 1.3.1. niska dostępność transportowa oraz zła infrastruktura drogowa i zły

stan środków transportu, skutkujące generowaniem zwiększonych emisji zanieczyszczeń,

1.3.2. w związku z prowadzoną polityką przewoźników ograniczenie ilości połączeń w transporcie publicznym i brak alternatywnych form komunikacji dla mieszkańców gminy.

5. INWENTARYZACJA GAZÓW CIEPLARNIANYCH 5.1 Opis zakresu i metod inwentaryzacji 1. Cele inwentaryzacji emisji to:

1.1. identyfikacja głównych antropogenicznych źródeł emisji CO2, 1.2. określenie wielkości emisji wyemitowanego wskutek zużycia energii

na terenie gminy, 1.3. wskazanie działań i środków w celu redukcji zanieczyszczeń.

2. Do opracowania inwentaryzacji wykorzystano metodologię określania wielkości emisji opracowaną dla Porozumienia burmistrzów3 oraz wytyczne IPCC4: 2.1. Metodologia opracowana przez Wspólne Centrum Badawcze (JRC)

Komisji Europejskiej we współpracy z Dyrekcją Generalną ds. Energii (DG ENER) i Biurem Porozumienia Burmistrzów, zawartą w poradniku „Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP)”.

2.2. IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories. 3. W pracach wykorzystano również informacje zawarte w EMEP/EEA air pollutant

emission inventory guidebook, European Environment Agency 2013. 4. Inwentaryzacja emisji obejmuje obszar w granicach administracyjnych gminy

Purda. 4.1. W pracach wykorzystano powszechnie dostępne dane i statystyki

publiczne GUS, organów administracji publicznej oraz ankiety przeprowadzone na terenie gminy.

5.2 Opis przyjętych założeń 1. Do obliczenia emisji przyjęto zużycie energii finalnej, w podziale na nośniki

energii. 1.1. Poprzez zużycie energii finalnej rozumie się zużycie:

1.1.1. energii paliw kopalnych, 1.1.2. ciepła sieciowego,

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!3 Porozumienie Burmistrzów jest europejską inicjatywą Komisji Europejskiej, która wspiera działania podejmowane przez władze lokalne zmierzające ku wdrożeniu polityk na rzecz zrównoważonej energii. W ramach pracy Porozumienia, Wspólne Centrum Badawcze (JRC) Komisji Europejskiej opracowało podręcznik „How to develop a Sustainable Energy Action Plan – Guidebook”, Luksemburg, Urząd Publikacji Unii Europejskiej, © Unia Europejska, 2010, w którym opisano metodologię dotyczącą przygotowania inwentaryzacji emisji. 4 The Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC)

1.1.3. energii elektrycznej, 1.1.4. energii ze źródeł odnawialnych.

2. Założono, że sektory opisane w Programie, na które władze gminy nie mają istotnego wpływ lub jest on bardzo ograniczony, będą traktowane ogólnie. Bardziej szczegółowa analiza została przeprowadzona w zakresie obszarów, na które gmina ma bezpośredni wpływ.

3. Wielkość emisji CO2 obliczono za pomocą arkuszy kalkulacyjnych na podstawie zużycia paliw w oparciu o formułę:

ECO2 = C·We gdzie:

ECO2 – oznacza wielkość emisji CO2 [Mg], C – oznacza zużycie energii [GJ] lub [MWh], We – oznacza wskaźnik emisji CO2 [Mg CO2/GJ] lub [Mg CO2/MWh].

4. W pracach nad Programem wykorzystano „standardowe” wskaźniki emisji CO2 – zgodne z zasadami IPCC, które obejmują całość emisji wynikającej z końcowego zużycia energii. 4.1. Standardowe wskaźniki emisji bazują na zawartości węgla

w poszczególnych paliwach i są wykorzystywane w krajowych inwentaryzacjach gazów cieplarnianych wykonywanych w kontekście Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu oraz Protokołu z Kioto do tej konwencji. 4.1.1. W Polsce wskaźniki emisji CO2 określa Krajowy Ośrodek

Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE), powołany do życia na mocy ustawy z dnia 17 lipca 2009r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji. Są one wykorzystywane do raportowania w ramach Wspólnotowego Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji.

4.2. W ramach przyjętej metodyki emisje CO2 powstające w wyniku spalania biomasy/biopaliw wytwarzanych w zrównoważony sposób oraz emisje związane z wykorzystaniem certyfikowanej zielonej energii elektrycznej są traktowane jako zerowe.

5. Poniżej zaprezentowano przyjęte do obliczeń wskaźniki emisji dla poszczególnych rodzajów paliw i energii.

Tabela 3 Wskaźniki emisji

Rodzaj paliwa / energii Rok Wartość opałowa

Wskaźnik emisji CO2 Źródło danych

Benzyna 2015 44,80 [MJ/kg] 68,61 [kg/GJ] KOBiZE5 Olej napędowy / Olej opałowy lekki6

2015 43,33 [MJ/kg] 73,33 [kg/GJ] KOBiZE7

Węgiel kamienny 2015 22,63 [MJ/kg] 94,73 [kg/GJ] KOBiZE Gaz ziemny wysokometanowy

2015 36,12 [MJ/m3] 55,82 [kg/GJ] KOBiZE

Drewno opałowe i odpady pochodzenia drzewnego

2015 15,60 [MJ/kg] 109,76 [kg/GJ] KOBiZE

Energia elektryczna8 2015 - 831,50 [kg/MWh] KOBIZE9 Źródło: opracowanie własne 6. W ramach Programu uwzględniono również emisję metanu pochodzącego

z oczyszczalni ścieków. 6.1. Do obliczeń wykorzystano arkusz kalkulacyjny opracowany przez IPCC.

7. W przypadku składowisk odpadów pominięto w obliczeniach emisję zanieczyszczeń ze względu na zakończony proces rekultywacji.

8. W celu przedstawienia wielkości emisji gazów cieplarnianych innych niż CO2 zastosowano przeliczniki oparte na potencjale globalnego ocieplenia dla poszczególnych gazów, opracowanego przez IPCC.

Tabela 4 Globalny potencjał ocieplenia gazów cieplarnianych

Masa gazu cieplarnianego Masa gazu cieplarnianego w ekwiwalencie CO2

1 Mg CO2 1 Mg CO2 -eq 1 Mg CH4 21 Mg CO2 -eq 1 Mg N2O 310 Mg CO2 -eq

Źródło: na podstawie Drugiego raportu IPCC

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!5 Wartości opałowe (WO) i wskaźniki emisji CO2 (WE) w roku 2012 do raportowania w ramach Wspólnotowego Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji za rok 2015. 6 Olej opałowy lekki jest w międzynarodowych statystykach paliwowo-energetycznych i w inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych wliczany do oleju napędowego, dlatego przyjęto te same wartości. 7 Wartości opałowe (WO) i wskaźniki emisji CO2 (WE) w roku 2012 do raportowania w ramach Wspólnotowego Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji za rok 2015. 8 Energia elektrycznej wyprodukowana w Polsce w elektrowniach i elektrociepłowniach w roku 2013. 9 Referencyjny wskaźnik jednostkowej emisyjności dwutlenku węgla przy produkcji energii elektrycznej do wyznaczania poziomu bazowego dla projektów JI realizowanych w Polsce.

9. W pracach nad Programem przyjęto jako rok bazowy 2003. Wybór wynikał z dostępności danych porównywalnych z okresem bieżącym sporządzania dokumentu. 9.1. Należy zaznaczyć, że część danych pochodziła z podanych wcześniej

źródeł, a część została oszacowana w oparciu o dane z okresu najbliższego przyjętemu.

5.3 Źródła emisji 1. Zgodnie z przeprowadzoną analizą stanu istniejącego oraz przyjętymi

założeniami, określono następujące rodzaje obiektów / źródeł emisji: 1.1. gminne obiekty użyteczności publicznej, 1.2. obiekty usługowe / działalność gospodarcza, 1.3. budynki mieszkalne, 1.4. oświetlenie, 1.5. transport, 1.6. komunalne oczyszczalnie ścieków (w zakresie emisji CH4 – w pozostałym

zakresie OŚ została uwzględniona w pkt 1.1 gminne obiekty użyteczności publicznej).

5.4 Wyznaczenie emisji 1. Poniżej przedstawiono wyniki analizy i obliczeń emisji CO2 na terenie gminy

Purda w roku bazowym, roku pośrednim oraz szacowaną wartość w roku docelowym.

Tabela 5 Emisja CO2 w roku bazowym (2003) [Mg CO2 / rok]

Lp. Źródło energii

Emisja CO2

gminne obiekty

użyteczności publicznej

obiekty usługowe / działalność

gospodarcza

budynki mieszkalne oświetlenie

transport (pojazdy gminy)

transport (pojazdy

pozostałe)

ekwiwalent emisji CO2 Razem

1. Paliwo stałe (węgiel) 1 612 5 791 27 026 34 429

2. OZE(biomasa) 0 0 0 0 3. Olej opałowy 0 1 413 1 324 2 738 4. Gaz 0 601 202 803

5. Energia elektryczna 2 610 10 440 10 980 1 542 25 572

6. Paliwa silnikowe 54 33 478 33 533

7. Oczyszczalnia ścieków 0 0

Razem 4 222 18 246 39 531 1 542 54 33 478 0 97 074 Źródło: opracowanie własne Tabela 6 Emisja CO2 w roku pośrednim (2015) [Mg CO2 / rok]


Emisja CO2

gminne obiekty



gospodarcza



transport (pojazdy

pozostałe)


1. Paliwo stałe (węgiel) 879 2 964 23 172 27 015

2. OZE(biomasa) 0 0 0 0 3. Olej opałowy 0 888 3 261 4 149 4. Gaz 0 942 2 483 3 425

5. Energia elektryczna 2 515 14 250 20 796 1 285 38 846



Razem 3 394 19 044 49 713 1 285 38 29 105 0 102 578 Źródło: opracowanie własne

Tabela 7 Szacowana wartość emisji CO2 w roku docelowym (2020) [Mg CO2 / rok]


Emisja CO2

gminne obiekty



gospodarcza



transport (pojazdy

pozostałe)


1. Paliwo stałe (węgiel) 235 2 145 18 082 20 462

2. OZE(biomasa) 0 0 0 0 3. Olej opałowy 0 467 2 545 3 012 4. Gaz 197,64 474,23 1 937,29 2 609

5. Energia elektryczna 3 872 13 727 26 597 771 44 967



Razem 4 304 16 814 49 162 771 19 25 136 0 96 205 Źródło: opracowanie własne Wykres 1 Emisja CO2 ze względu na rodzaj źródła energii [Mg CO2 / rok]

0"

10"000"

20"000"

30"000"

40"000"

50"000"

60"000"

Paliwo"stałe"(węgiel)"

OZE" Olej"opałowy" Gaz" Energia"elektryczna"

Paliwa"silnikowe" Oczyszczalnia"ścieków"

2003"

2015"

2020"

Wykres 2 Emisja CO2 ze względu na źródło emisji [Mg CO2 / rok]

Wykres 3 Emisja CO2 na terenie gminy Purda [Mg CO2 / rok]

0"

10"000"

20"000"

30"000"

40"000"

50"000"

60"000"

gminne"obiekty"użyteczności"publicznej"

obiekty"usługowe"/"działalność"gospodarcza"

budynki"mieszkalne"

oświetlenie" transport"(pojazdy"gminy)"

transport"(pojazdy"pozostałe)"

ekwiwalent"emisji"CO2"

2003"

2015"

2020"

0"

20"000"

40"000"

60"000"

80"000"

100"000"

2003$ 2015$ 2020$

Emisja$CO2$[Mg/rok]$

2. Łączna oszacowana wielkość emisji CO2 dla przyjętego roku bazowego 2003 wynosi 97 074 Mg CO2. 2.1. Największy udział w wielkości emisji przypada na transport oraz

budownictwo mieszkaniowe, natomiast najmniejszy – na oświetlenie. 2.2. Zgodnie z przyjętą metodologią, emisja CO2 związana z wykorzystaniem

OZE na terenie gminy, została oszacowana na poziomie 0. 2.3. Przeprowadzona analiza wykazała również, że emisja gazów z gminnej

oczyszczalni ścieków wynosi 0. 3. Analizując bieżące dane dotyczące gminy, wielkość emisji CO2 obliczono

na 102 578 Mg CO2. 3.1. Można zatem wykazać, że w ciągu ostatnich 10 lat na terenie gminy

w związku z dynamicznym rozwojem budownictwa mieszkaniowego oraz działalności usługowej na terenie gminy, emisja CO2 systematycznie rośnie (zmiana ta wyniosła 105,67%). Należy przy tym zaznaczyć, że systematycznie wzrasta również zużycie energii elektrycznej.

4. Przyjęte wielkości roku bazowego dotyczące zużycia energii oraz wielkości emisji, będą służyły określeniu celów na 2020 rok.

5. W Programie, uwzględniając przyjęte założenia, dostępne prognozy demograficzne oraz trendy obliczone w ramach przeprowadzonych analiz, przedstawiono również szacowane wielkości zużycia energii oraz emisji CO2 w roku docelowym. Łączna emisja w 2020 roku została oszacowana na poziomie 96 205 Mg CO2.

6. Obliczono również wielkości zużycia energii oraz emisji CO2 per capita. W poszczególnych latach wynoszą one:

Tabela 8 Szacowane wielkości zużycia energii oraz emisji CO2 per capita

Wskaźnik Jednostka Lata 2003 2015 2020

Zużycie energii [MWh/rok/os.] 42,56 36,86 28,10

Emisja CO2 [Mg CO2/rok/os.] 13,74 12,12 10,05

Źródło: opracowanie własne 7. Poniżej podano wielkości zużycia energii oraz udziału OZE w produkcji energii

na terenie Gminy w poszczególnych latach.

Tabela 9 Wielkość zużycia energii oraz udział OZE w produkcji energii na terenie Gminy Purda w roku bazowym (2003r.) [MWh]

Sektor

Zużycie energii

cieplnej elektrycznej transport Razem

węgiel olej gaz OZE gminne obiekty użyteczności

publicznej 4 727,09 0,00 0,00 0,00 3 139,03 0,00 7 866,12


gospodarcza

16 981,17 5 354,34 2 990,79 6 127,04 12 556,10 0,00 44 009,45

budynki mieszkalne 79 248,69 5 015,74 1 003,15 15 047,22 13 204,61 0,00 113 519,40

oświetlenie 0,00 0,00 0,00 0,00 1 854,13 0,00 1 854,13

transport (pojazdy gminy) 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 206,39 206,39

transport (pojazdy

pozostałe) 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 133 162,68 133 162,68

Razem 100 956,95 10 370,08 21 174,26 30 753,87 133 369,06 300 618,17

Źródło: opracowanie własne Tabela 10 Wielkość zużycia energii oraz udział OZE w produkcji energii na terenie

Gminy Purda w roku pośrednim (2015r.) [MWh]

Sektor

Zużycie energii



publicznej 2 577,47 0,00 0,00 0,00 3 024,26 0,00 5 601,73

obiekty usługowe / działalność gospodarcza

8 690,53 3 363,16 4 688,63 5 720,22 17 137,47 0,00 39 600,01


oświetlenie 0,00 0,00 0,00 0,00 1 545,11 0,00 1 545,11


transport (pojazdy

pozostałe) 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 116 521,04 116 521,04

Razem 79 216,04 15 717,35 17 042,82 36 605,69 46 717,52 116 666,55 311 965,95


Tabela 11 Szacowana wielkość zużycia energii oraz udział OZE w produkcji energii na terenie Gminy Purda w roku docelowym (2020r.) [MWh]

Sektor

Zużycie energii



publicznej 688,47 0,00 983,53 491,77 4 656,43 0,00 6 820,20

obiekty usługowe / działalność gospodarcza

6 289,49 1 769,22 2 359,91 5 109,81 16 509,16 0,00 32 037,59


oświetlenie 0,00 0,00 0,00 0,00 927,07 0,00 927,07


transport (pojazdy

pozostałe) 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 100 618,43 100 618,43

Razem 60 001,16 11 409,80 12 984,03 29 703,04 54 079,36 100 690,56 268 867,93

Źródło: opracowanie własne 8. Zgodnie z przyjętymi założeniami, przy wskazanych celach Programu, możliwe

jest osiągnięcie założonej redukcji emisji CO2 w obiektach i zasobach Gminy w roku docelowym (2020).

9. Gmina zakłada również wprowadzenie OZE do produkcji energii, co spowoduje poprawę zakładanych wskaźników.

10. Planowane są również działania w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Olsztyna (ZIT MOF Olsztyna), na których realizację finansowanie będzie pozyskane w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020. 10.1. W ramach Priorytetu Inwestycyjnego 4e Promowanie strategii

niskoemisyjnych dla wszystkich obszarów rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu, gminy, na mocy porozumienia z Zarządem Województwa, planują wdrożyć następujące projekty: 10.1.1. Mobilny MOF – obejmujący budowę, przebudowę dróg w ramach

MOF Olsztyna, związanych ze zrównoważoną mobilnością miejską, 10.1.2. Ekomobilny MOF – obejmujący budowę/przebudowę infrastruktury

transportu publicznego (np. P&R, budowa buspasów oraz zintegrowanych przystanków przesiadkowych, sygnalizacja wzbudzana, drogi rowerowe).

6. DZIAŁANIA I ŚRODKI ZAPLANOWANE DO REALIZACJI CELÓW PROGRAMU

1. Gmina Purda systematycznie od wielu lat realizuje działania zmierzające

do zmniejszenia zużycia energii oraz mniejszej emisji zanieczyszczeń. 2. Wynikają one z przyjętych i systematycznie aktualizowanych dokumentów

strategicznych Gminy. 3. Główny cel Programu to:

3.1. redukcja emisji zanieczyszczeń o 10% do 2020r. w stosunku do roku bazowego na terenie gminy Purda.

4. Gmina bezpośrednio – poprzez swoje obiekty, urządzenia i pojazdy, odpowiada za stosunkowo małą emisję CO2 na terenie gminy. Stanowiła ona w 2003r. 5,99% całkowitej emisji, w roku pośrednim (2015) – 4,60%, a szacuje się, że w roku docelowym będzie wynosiła ona 5,29% emisji CO2.

5. Gmina przyjęła również cele pośrednie: 5.1. ograniczenie zużycia energii, w szczególności w obszarach bezpośrednio

podległych samorządowi gminy, 5.2. zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego gminy z uwzględnieniem

jak największego wykorzystania OZE w strukturze źródeł energii, 5.3. wspieranie rozwoju zrównoważonego transportu na terenie gminy, 5.4. poprawa świadomości społecznej oraz wiedzy w zakresie poprawy

efektywności energetycznej i wykorzystania OZE. 6. W dalszych pracach nad Programem, uwzględniono działania, za które

odpowiada bezpośrednio Gmina i które może przyjąć do swoich zobowiązań finansowych. 6.1. Nie wyklucza to podjęcia przez lokalne społeczeństwo oraz podmioty

prowadzące działalność na terenie gminy, dodatkowych zobowiązań i działań mających na celu, realizację zmniejszenia zużycia energii i emisji CO2 w Gminie Purda.

6.2. W trakcie prac nad działaniami przeprowadzono analizę ich wariantów, która uwzględniała ocenę instytucjonalną, kosztową oraz planowanego do osiągnięcia efektu ekologicznego i wyodrębniono: 6.2.1. wariant zrównoważony – optymalizacja kosztów do planowanych

efektów 6.2.2. wariant maksymalny – wysokie nakłady finansowe.

6.3. Należy zaznaczyć, że szczegółowe analizy z uwzględnieniem wszystkich etapów oceny zadań, będą realizowane przed rozpoczęciem procesów inwestycyjnych, odnosząc się między innymi do analizy uwarunkowań społeczno-ekonomicznych, analizy popytu, analizy opcji, analizy wybranych rozwiązań technologicznych, analizy finansowej, analizy kosztów i korzyści społeczno-ekonomicznych czy analizy ryzyka.

6.4. Każde przedsięwzięcie inwestycyjne będzie też uwzględniało przeprowadzenie, zgodnego z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, postępowania w zakresie oddziaływania na środowisko. 6.4.1. Proponowane do realizacji przedsięwzięcia w ramach Programu

mają zdecydowanie pozytywny wpływ na środowisko. W przypadku konkretnych przedsięwzięć, dla których przeprowadzenie procedury oceny oddziaływania będzie obowiązkowe lub może być wymagane na podstawie właściwych przepisów, szczegółowe zasady realizacji będą zapisane w decyzji środowiskowej.

6.4.2. Jednocześnie, prowadzone działania w obszarze termomodernizacji budynków, należy zawsze realizować z poszanowaniem zasad ochrony gatunków zwierząt, np. jerzyka, który podlega ścisłej ochronie gatunkowej, ale również wróbla domowego, pustułki, czy nietoperzy.

7. Planowane działania podzielono na następujące grupy: 7.1. poprawa efektywności energetycznej

7.1.1. zmniejszenie zużycia energii w budynkach i instalacjach komunalnych,

7.1.2. zmniejszenie zużycia energii przeznaczonej na oświetlenie, 7.1.3. racjonalne zużycie wód, materiałów i energii, w tym monitoring

zużycia i uruchomienie programów oszczędzania wody, 7.2. wykorzystanie OZE

7.2.1. wprowadzanie rozproszonych OZE w zakresie energii cieplnej i elektrycznej,

7.2.2. działania pomagające zakładać plantacje roślin energetycznych, 7.2.3. promowanie stosowania lepszej jakości paliw oraz paliw

niskoemisyjnych 7.3. zrównoważony transport

7.3.1. poprawa jakości taboru gminnego, 7.3.2. zwiększanie alternatywnych form transportu publicznego, 7.3.3. optymalizacja systemów organizacji ruchu, 7.3.4. zwiększanie długości ścieżek i szlaków rowerowych,

7.4. zadania nieinwestycyjne 7.4.1. aktualizacja i dostosowanie dokumentów strategicznych,

7.4.2. analiza i weryfikacja obowiązujących planów zagospodarowania przestrzennego,

7.4.3. analiza i weryfikacja istniejących regulacji wewnątrzgminnych w zakresie zamówień publicznych,

7.4.4. edukacja i promocja – prowadzenie działań zmieniających świadomość i wiedzę lokalnych mieszkańców, przedsiębiorców i podmiotów korzystających z lokalnych zasobów naturalnych.

8. Poniżej przedstawiono harmonogram realizacji działań z niezbędnym opisem w podziale na ww. grupy.

Tabela 12 Harmonogram realizacji działań

Źródło: opracowanie własne 9. Uwzględniając możliwości finansowe, Gmina wybrała do realizacji

zrównoważony wariant działań, dający pewność realizacji zakładanych efektów ekologicznych i wyznaczonych celów. 9.1. Szacunkowa wartość planowanych działań w przyjętym wariancie w latach

2015-2020 wynosi ok. 3,9 mln zł.

war.zrównow. war.maksym. rodzaj jednostka cel

1. poprawa efektywności energetycznej

950 400,00 2 340 800,00 Gminajednostki organizacyjne

1.1. zmniejszenie zużycia energii w budynkach i instalacjach komunalnych

zadanie ciągłe2015-2020

0,00 0,00 zmniejszenie zużycia energii

MWh > 25%

zmniejszenie emisji CO2 Mg CO2 > 30%

1.2. zmniejszenie zużycia energii przeznaczonej na oświetlenie


620 400,00 1 240 800,00 zmniejszenie zużycia energii

MWh > 25%


1.3.racjonalne zużycie wód, materiałów i energii, w tym monitoring zużycia i uruchomienie programów oszczędzania wody

zadanie ciągłe2015-2020 330 000,00 1 100 000,00

zmniejszenie zużycia energii MWh > 25%


zmniejszenie zużycia wody m3 > 25%

2. wykorzystanie OZE 2 496 670,00 9 344 170,00 Gminajednostki organizacyjne

2.1. wprowadzanie rozproszonych OZE w zakresie energii cieplnej i elektrycznej


2 282 500,00 9 130 000,00 zmniejszenie emisji CO2 Mg CO2 > 30%

wzrost mocy zainstal. OZE MW > 15%

2.2. działania pomagające zakładać plantacje roślin energetycznych


11 550,00 11 550,00 wzrost areału rośl.energet. ha > 15%

2.3. promowanie stosowania lepszej jakości paliw oraz paliw niskoemisyjnych


202 620,00 202 620,00 zmniejszenie emisji CO2 Mg CO2 > 30%

3. zrównoważony transport 412 500,00 852 500,00 Gminajednostki organizacyjne

3.1. poprawa jakości taboru gminnego zadanie ciągłe2015-2020


3.2. zwiększanie alternatywnych form transportu publicznego



3.3. optymalizacja systemów organizacji ruchu zadanie ciągłe2015-2020


3.4. zwiększanie długości ścieżek i szlaków rowerowych zadanie ciągłe2015-2020

151 250,00 302 500,00 długość ścieżek rowerowych km > 25%

4. zadania nieinwestycyjne 70 675,00 335 500,00 Gminajednostki organizacyjne

4.1. aktualizacja i dostosowanie dokumentów strategicznych


11 000,00 110 000,00 aktualizacja i dostosowanie dokumentów strategicznych

% 100%

4.2. analiza i weryfikacja obowiązujących planów zagospodarowania przestrzennego


5 500,00 55 000,00

analiza i weryfikacja obowiązujących planów zagospodarowania przestrzennego

% 100%

4.3.analiza i weryfikacja istniejących regulacji wewnątrzgminnych w zakresie zamówień publicznych

zadanie ciągłe2015-2020 550,00 5 500,00

analiza i weryfikacja istniejących regulacji wewnątrzgminnych w zakresie zamówień publicznych

% 100%

4.4.

edukacja i promocja – prowadzenie działań zmieniających świadomość i wiedzę lokalnych mieszkańców, przedsiębiorców i podmiotów korzystających z lokalnych zasobów naturalnych


33 000,00 82 500,00 działania edukacyjne szt. 5

20 625,00 82 500,00 działania informacyjno-promocyjne

szt. 5

Podmiot odpowiedzialnySzacunkowy koszt Zakładany efekt

Lp. Grupa Działania Termin realizacji

7. SYSTEM WDRAŻANIA I REALIZACJI PROGRAMU

7.1 System instytucjonalny 1. Za wdrażanie i monitoring Programu odpowiedzialny jest Wójt Gminy, który

w celu prawidłowej realizacji powoła Zespół zadaniowy, w skład którego wejdą pracownicy Urzędu Gminy. 1.1. Do zadań Zespołu będzie należało:

1.1.1. gromadzenie danych niezbędnych do weryfikacji postępów, ich przetwarzanie i analiza,

1.1.2. monitorowanie gospodarki energetycznej na terenie gminy, 1.1.3. przygotowanie i prowadzenie działań przyjętych w Programie, 1.1.4. kontrolowanie stopnia realizacji celów Programu, 1.1.5. sporządzanie raportów z przeprowadzonych działań, 1.1.6. współpracy z instytucjami zewnętrznymi.

1.2. Zespół będzie również odpowiedzialny za stworzenie zasad współpracy ze społeczeństwem oraz wszystkimi podmiotami zainteresowanymi współpracą w zakresie zmniejszenia zużycia energii i emisji CO2, a także produkcją energii z OZE na terenie gminy.

2. Zespół będzie również odpowiedzialny za proces ewaluacji Programu w zakresie jego okresowych aktualizacji i weryfikacji założonych celów. 2.1. W proces ewaluacji oraz aktualizacji zaangażowane będą również

wszystkie grupy interesariuszy z terenu gminy.

7.2 Źródła finansowania 1. Realizacja działań wymienionych w Programie wymaga znacznych środków

w relatywnie krótkim czasie. 2. Zgodnie z przyjętymi założeniami, jako priorytetowe będą realizowane te, które

charakteryzują się uzyskaniem optymalnych efektów ekologicznych i ekonomicznych. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez sporządzanie analiz finansowo-ekonomicznych oraz ekologicznych każdego z zadań. Taki tryb postępowania pozwoli na wybór optymalnych rozwiązań technicznych, organizacyjnych i finansowych.

3. Ze względu na duże potrzeby inwestycyjne, priorytetem jest pozyskanie jak największego udziału funduszy europejskich w realizacji poszczególnych działań, np. z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. 3.1. Część zadań oraz interesariuszy będzie mogło się również ubiegać

o środki z innych instrumentów finansowych, np. Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020, Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

3.2. Dla potrzeb Programu przyjęto średnie dofinansowanie ze źródeł bezzwrotnych, w tym UE, na poziomie 50%.

4. Jako uzupełnienie absorbowanych środków przewiduje się udział środków z krajowych funduszy ekologicznych (m.in. Narodowego i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej) lub dostępnych na rynku mechanizmów zwrotnych, np. kredytów z BGK. 4.1. Dla programowania działań, przyjęto udział tych funduszy na poziomie

25% kosztów. 5. Pozostałe 25% środków na realizację zadań, przewiduje się jako środki własne

– zarówno Gminy, partnerów w realizacji zadań, jak i użytkowników środowiska. 5.1. W ramach tych środków przewiduje się również udział kredytów

bankowych oraz innych form możliwej do pozyskania pomocy finansowej na realizację planowanych działań.

6. Gmina rozważa również możliwość wykorzystania finansowania zadań ujętych w Programie w formule ESCO oraz partnerstwie publiczno-prywatnym.

7. Kolejnym krokiem będzie wygenerowanie dalszych środków finansowych, które będą mogły być przeznaczone na utrzymanie infrastruktury technicznej oraz wspierania działań niezbędnych do realizacji celów Programu.

8. Gmina posiada niezbędne środki na finansowanie funkcjonowanie Zespołu, monitoring i ocenę realizacji Programu.

8. MONITORING 1. Istotnym elementem realizacji Programu jest monitoring efektów, którego

efektem są okresowe raporty. 1.1. Powinny one być sporządzane co najmniej z częstotliwością raz do roku

i obejmować wszystkie obszary ujęte w Programie. 2. Sporządzanie raportu jest ściśle powiązane z gromadzeniem danych

wejściowych koniecznych do sporządzenia aktualizacji inwentaryzacji emisji. 2.1. Jednym z elementów pozyskiwania danych jest budowa i rozwój systemu

monitoringu zużycia energii i paliw w obiektach i instalacjach bezpośrednio zarządzanych przez Gminę i jej jednostki organizacyjne.

3. Raport powinien odnosić się również m.in. do wdrożonych działań, zaangażowanych środków, analizy sytuacji społeczno-gospodarczej na terenie gminy, w szczególności w kontekście przyjętych założeń.

4. W raporcie powinno się ująć także analizę zaobserwowanych trendów oraz uwarunkowań, które mają na nią wpływ – z podziałem na czynniki wewnętrzne i zewnętrzne. Ma to umożliwić organowi odpowiedzialnemu za wdrażanie Programu na wprowadzanie odpowiednich korekt w jego realizacji.

5. Ocena realizacji Programu powinna być przeprowadzona w oparciu o podstawowe wskaźniki, obrazujące stan gospodarki energetycznej na terenie gminy i dokonujące się w niej zmiany. 5.1. Wskaźniki te zamieszczono w poniższej tabeli.

Tabela 13 Wskaźniki realizacji Programu

Wskaźnik Jednostka Oczekiwane zmiany

wielkość emisji CO2 Mg CO2 / rok zmniejszenie

stopień redukcji emisji CO2 (do roku bazowego) % wzrost

zużycie energii MWh / rok zmniejszenie

stopień redukcji zużycia energii (do roku

bazowego) % wzrost

moc zainstalowana z OZE MW wzrost

ilość energii wyprodukowanej z OZE MWh / rok wzrost

udział energii z OZE w produkcji energii % wzrost


6. Powyższe zestawienie zawiera propozycję różnych wskaźników, służących monitorowaniu realizacji Programu. 6.1. W monitorowaniu Programu mogą być również stosowane inne wskaźniki

szczegółowe, które będą odpowiadały realizacji poszczególnych działań. Część z nich została ujęta w harmonogramie działań.

7. Źródłem danych będą w początkowej fazie dane gromadzone w istniejących bazach danych, zbieranych w ramach systemu administracyjnego i badań statystycznych.

SPIS TABEL Tabela 1 Struktura wybranych źródeł energii cieplnej w gminie Purda ..................... 8

Tabela 2 Zestawienie wyników pomiaru ruchu na terenie Gminy Purda ................ 10

Tabela 3 Wskaźniki emisji ....................................................................................... 15

Tabela 4 Globalny potencjał ocieplenia gazów cieplarnianych ............................... 15

Tabela 5 Emisja CO2 w roku bazowym (2003) [Mg CO2 / rok] .............................. 17

Tabela 6 Emisja CO2 w roku pośrednim (2015) [Mg CO2 / rok] ............................. 17

Tabela 7 Szacowana wartość emisji CO2 w roku docelowym (2020) [MgCO2/rok] 18

Tabela 8 Szacowane wielkości zużycia energii oraz emisji CO2 per capita ........... 20

Tabela 9 Wielkość zużycia energii oraz udział OZE w produkcji energii na terenie

Gminy Purda w roku bazowym (2003r.) [MWh] ....................................... 21

Tabela 10 Wielkość zużycia energii oraz udział OZE w produkcji energii na terenie

Gminy Purda w roku pośrednim (2015r.) [MWh] .................................... 21

Tabela 11 Szacowana wielkość zużycia energii oraz udział OZE w produkcji energii

na terenie Gminy Purda w roku docelowym (2020r.) [MWh] .................. 22

Tabela 12 Harmonogram realizacji działań ............................................................. 25

Tabela 13 Wskaźniki realizacji Programu ............................................................... 28

SPIS WYKRESÓW Wykres 1 Emisja CO2 ze względu na rodzaj źródła energii [Mg CO2 / rok] ........... 18

Wykres 2 Emisja CO2 ze względu na źródło emisji [Mg CO2 / rok] ........................ 19

Wykres 3 Emisja CO2 na terenie gminy Purda [Mg CO2 / rok] .............................. 19

strategia rozwoju gminy purda

Documents