MụclụcChương1Chương2Chương3Chương4Chương5Chương6Chương7Chương8Chương9Chương10

Chiasẽebook:http://downloadsachmienphi.com/Thamgiacộngđồngchiasẽsách:Fanpage:https://www.facebook.com/downloadsachfreeCộngđồngGoogle:http://bit.ly/downloadsach

Chương1Trítuệxãhộilàgì&Tầmquantrọngcủatrítuệxãhội?■Cứnghĩđếnviệcbướcvàomộtbữatiệcvớitoànngườilạlàbạnlạicảmthấykinhhãi?■Cứnghĩđếnviệcbắtchuyệnvớigiađìnhnhàvợ/chồngtươnglai làbạncứnhư“gàmắc

tóc”?■Khiđượcgiớithiệuvớimộtnhómngườimới,cóbaogiờbạnquênngaytêncủahọvàlắp

bắpkhông“moi”rađượcđiềugìđểnói?■Bạnmuốntạoấntượngtốttrongbuổiphỏngvấntìmviệcnhưnglạicảmthấycăngthẳng

đếnnỗikhôngthểthốtnênlời?■Bạnaoướcmìnhcóthểtròchuyệnvuivẻvớimọingườivàdễkếtbạn?NếurơivàobấtkỳtìnhhuốngnàonêutrênhoặcnếuTrítuệXãhộicủabạncònthấp,quyển

sáchnàyđặcbiệtdànhriêngchobạn.TrítuệXãhộiđơngiảnlàkhảnănggiaotiếpmộtcáchhòahợpvớimọingườixungquanh.

Suychocùng,conngườicũngchỉlàmộtloàicótínhquầnthể,thếnênkhảnăngtươnggiaolàđiềumangýnghĩasốngcònđểchúngtacóthểsốngchanhòa,hạnhphúctrongtậpthể.ĐịnhnghĩaTrítuệXãhộiThànhthựcmànói,hầunhưaitrongchúngtacũngsẽthừanhậnrằngnhờcónhữngkỹnăng

xãhộimàchúng tamớicó thểnhanhchóng tạođượchìnhảnh lịch thiệp trongmắtngườikhác.VàđểnângcaoTrítuệXãhội,tacầntraudồithêmrấtnhiềukỹnăngnhưthế.Đầutiên,bạncầncókhảnăngtươnggiaovớitừngngười,nhómnhỏ,rồinhómlớnvàsauđó

lànhómlớnhơnnữa.Đâylàsựgiaotiếptừnãobộđếnnãobộ.Bộnãoconngườilàcơquanphứctạpnhất,tinhvinhấtvàẩnchứanhiềusứcmạnhnhấttrongVũtrụ.Tươnggiaovớibảnthânđã làmộtnhiệmvụkhókhăn, thếnênviệc cùng lúc tươnggiao thànhcôngvớinhiềungười(nhữngbộnãokhác)chínhlàbiểuhiệncủathiêntài!NhữngngườimạnhvềTrítuệXãhộicókhảnăngvậndụngtoànbộsứcmạnhcủatrínãovà

ngônngữcơthểmìnhđểgiaotiếpvàhiểungônngữcơthểngườikhác.Họbiếtcáchxâydựngvàduytrìtìnhbạn.Đồngthờihọluôncótháiđộkhíchlệngườikháctiếnbộ,sángtạohơn,cởimởgiaotiếpvàsốngthânáivớimọingười.Loạihìnhtríthôngminhvôcùngquantrọngnàycòncóthểgiúpbạnlèoláicuộcsốngcủa

mìnhvượtquanhững“ghềnhthác”đầyhunghãn–đólànhữngxungđột,nhữngsailầmvàhạnchế.Làmchủtấtcảnhữngkỹnăngnày,ngườicóTrítuệXãhộitrởthànhbậcthầyvềgiaotiếpvà

lắngnghe,cókhảnăngkếtnốivớicảthếgiớirộnglớn.NgườicóTrítuệXãhộiluôndễchịuvớitấtcảmọingườithuộcmọitầnglớp,tuổitác,vănhóa,địavị,vàquantrọnghơnhếtlàcókhảnănglàmchomọingườicảmthấythoảimái,dễchịukhitiếpxúcvớimình.NhàquảnlýcầncóTrítuệXãhộiđểđiềuhànhcôngviệchiệuquảhơn.Thậtra,nhânviên

bánhàng,nhânviênlễtân,giáoviên,bácsĩ,nhânviênxãhội...bấtkỳaiđảmđươngcôngviệctiếpxúcvớiconngườithìđềucầnđếnTrítuệXãhội!Đâylàmộttrongnhữngloạihìnhtríthôngminhquantrọngvàhữuíchnhất.Thậtđángmừnglàtahoàntoàncóthểtraudồiloạitríthôngminhnày!NhậnranhữngmặtmạnhvàmặthạnchếcủabảnthântrongtươngtácxãhộiHãylấymộttờgiấylớn,dànhravàiphútđểghilạinhữnglĩnhvựctrongcuộcsống–cảcuộc

sốnggiađìnhvàcôngviệc–màbạnnghĩrằngđóchínhlàưuđiểmhoặcnhượcđiểmcủamình.

Thậtngạcnhiênkhirấtnhiềuchuyêngiavàdoanhnhânthànhđạtlạicảmthấytròchuyệnvớingườikháclàmộtcôngviệckhókhăn!Nhữnglĩnhvựcbạnđangnghĩđếncóthểlà:■Lắngnghengườikhác■Tángẫuxãgiao■Nhậnbiếtcảmxúccủangườikhác■“Gópmộttay”,hoặctraođổiýtưởng■Cótháiđộtíchcựcvềbảnthân■Cótháiđộtíchcựcvềngườikhác■Xửlýêmđẹpnhữngtìnhhuốnglúngtúng,ngượngnghịu■Xâydựngmốiquanhệhòahợpvớimọingười■Tỏrõlậptrườngcủamìnhtrướcđámđông–vớinhữnglýdochínhđáng!CâuchuyệncảnhbáovềTrítuệXãhội–phần1Khicònlàmộtcậuthiếuniên,tôinghĩrằngđểđượcyêuthích,tôicầnphải“khônkhéo”vàcó

thânhìnhvạmvỡ.Tôitíchcựcthamdựcácsựkiệnxãhội(nhưtiệctùng,họpmặt…)đểphôtrươngchỉsố thôngminh(IQ, IntelligenceQuotient)củamình,phântích lỗi lầmcủangườikhác,thamgiacáccuộcthảoluậnchỉđểchứngminhtôiđúngcòn“đốithủ”củatôithìsai,vàkhoekhoangcơthểvạmvỡ(nhưngkémlinhhoạt!).Nghengười khác bảo IQ cao và thânhình vạmvỡ là conđườngdẫnđến thành công, tôi

choángvángkhinhẩmđếmlạisốlượng“kẻthù”màtôivôtìnhtạoradobộdạng“thôngminh”màthiếuhẳntìnhbạnchânthànhcủamình.Rồibốtôiđãgiúptôinhậnrarằngchiếnthắngtrongcáccuộctranhluậnkhôngthểlàcon

đườngdẫnđếnthànhcôngvềmặtxãhội.Cólầntôiđãchiếnthắngtrongmộtcuộcđấukhẩu,nhưngđồngthờicũngthấtbạitrongviệccứuvãntìnhbạn.Tôibắtđầuquansátnhữngngườithànhcônghơnhẳntôivềmặtxãhội.Tôinhậnthấyhọ

đanglàmnhiềuđiềuhoàntoàntráingượcvớitôikhiđó.Nhữngngườiđượcyêumếnnhất(vàhạnhphúcnhất!)trôngluôntươitắn,vuivẻvàkhéo

nóiđùa,chọccườingườikhác(Tôi“khôngthể”làmđượcnhưvậy!).Tínhtìnhhọthoảimái,cởimở,tựtinbiểuđạtcảmxúc,hàohiệpvàthườngtránhtranhcãi.Đốivớitâmhồnthiếuniênnhạycảmcủatôikhiđó,khônggìkhổsởhơnkhithấyhọ lúcnàocũngthoảimái, tựtinvàthànhcôngtrongchuyệnyêuđươnghơntôi!NhưvậyIQvàcơbắpkhôngphảilànhữngđiểmmạnhduynhấttôicầnpháttriểnnếumuốn

thànhcôngvềmặtxãhội.Tôicònphảitraudồithêmnhữngkỹnăngvôcùngquantrọngkhácđểcóthểthấuhiểuvàtươngtáchiệuquảvớimọingười.Quyểnsáchnàysẽđưabạnthoátkhỏinhữngrắcrốinhưtôitừngtrảiqua,đồngthờinhanh

chóngmangđếnchobạnphầnthưởngvôgiá–cuộcsốngyênvui,sứckhỏe,củacải…–khilàmchủloạihìnhtrítuệtuyệtvờinày.Khôngchỉriêngbạn,mànhữngngườixungquanhđềuđượclợi.

Sốngchanhòa–“Liềuthuốc”chữabệnhcảmlạnh!NhàtâmlýhọcSheldonCohen,thuộctrườngĐạihọcCarnegieMellon,đãchứngthựcnhữngnghiêncứutrướcđâykhichorằngđồngnghiệp,ngườithân,bạnbèvàngườiyêugiữvaitrònhưlà“nhómhộvệ”giúpbạnphòngngừachứngcảmmạothôngthường,đồngthờinhữngaicóđờisốngxãhộitíchcựchơnthìsẽkhỏemạnhvàsốnglâuhơn.Theoông,bêncạnhsố

lượngthìtínhđadạngcủamốiquanhệxãhộicũngrấtquantrọng.Cohenvàcáccộngsựđãtiếnhànhthửnghiệmvới151phụnữvà125đànông,yêucầuhọliệtkêtấtcảnhữngngườimàhọcóliênlạcítnhấtlàhaituầnmộtlần.Ngoàisốlượngngườiliênlạc,họcònphảichobiếttínhđadạngcủacácmốiquanhệxãhội,phântheo12nhómnhư:hàngxóm,đồngnghiệp,bốmẹ,bạnđời,v.v.Sauđónhữngđốitượngnghiêncứunàybịchophơinhiễmvirusgâycảmlạnh.Tỷlệlâynhiễmđượcnhómnghiêncứughinhậnlại.Kếtquảchothấy62%sốngườikhôngcónhiềumốiquanhệxãhộicódấuhiệubịcảmlạnh,trongkhitỷlệnàyởnhómngườicóítnhấttừ6nhómquanhệchỉlà35%.Từđó,Cohenkếtluậnrằngmộttrongnhữngnguyênnhânlàmgiatăngkhảnăngmiễndịchởnhómsauchínhlàcảmgiácvuivẻ,thoảimáidomốiquanhệxãhộiđadạngmanglại.TổngquanvềSứcmạnhcủaTrítuệXãhộiSứcmạnhcủaTrítuệXãhộiđượcchiathành10chươngtiếpnốinhauđểgiúpbạnnhanh

chóngnângcaoTrítuệXãhộicủamìnhtrongquátrìnhđọcsách.Chương1đãgiúpbạnhiểubiếtsơlượcvềtầmquantrọngvàsứcmạnhtiềmtàngcủaTrítuệXãhội.Sauđâylàtổngquannộidungphầncònlạicủaquyểnsách.Chương2:KhámphávàlàmchủNgônngữCơthểNgônngữcơthểchiếmhơnmộtnửahoạtđộnggiaotiếpcủachúngta.Trongchươngnày,tôi

sẽlýgiảicáchbạnphóngchiếuhìnhảnhvềbảnthânthôngquangônngữcơthểnhưthếnào,đồngthờihiểungườikhácquangônngữcơthểcủahọ.Cơthểngườilàmột“nhạccụ”tuyệtvờitấunên“khúcnhạcgiaotiếp”theonhiềucáchrất

tinhtế.Mộtkhiđãbiếtchơithànhthạoloạinhạccụnày,bạnsẽnhậnđượcnhữngphầnthưởngtolớn,thiếtthựcchođờisốngxãhộicủabạn.Chương3:NghệthuậtlắngngheNgười có Trí tuệ Xã hội không phải là người nói nhiềumà là người lắng nghe hiệu quả.

Chươngnàysẽgiới thiệuvềnghệ thuật lắngnghe, trìnhbàynhữngcách thứcgiúpbạn trởthànhbậcthầygiaotiếpnhờ…nóiít!Hãynhớ,khôngphảingẫunhiênmàchúngtacóhailỗtaivàmộtcáimiệng!Chương4:NghệthuậtxâydựngmốiquanhệAicũngcómụctiêumangtínhbảnnănglàkếtbạn,cósứcảnhhưởngđếnngườikhác,được

yêuquý,giaotiếpdễdàng,thươnglượngthànhcông,vàquảnlýnhữngmốiquanhệxãhộisaochomanglạikếtquảmongmuốn.Hãytiếptụcđọcvàtìmhiểunhữngngườithànhcôngtrongxãhộiđãđạtđượctấtcảnhữngđiềunàynhưthếnào.Chương5:TỏasánggiữađámđôngChươngnàysẽchỉchobạncáchtỏasánggiữađámđôngvàcáchsửdụngkhảnăngtrínão

củabạnđểgâyấntượngvớingườikháctrongnhữngbuổihọpmặtxãgiao!Chương6:Tháiđộsẽquyếtđịnhtấtcả!Tháiđộkhôngchỉảnhhưởngsâusắcđếnhànhvicủabạn,màcòntácđộngđếnhànhvicủa

nhữngngườixungquanhvàđếncảnhữngngườikhácmàhọtươngtác.Hiệuứng“sónglantruyền”nàycứtiếpdiễnvàlanrộngratoànthếgiới.Sựtựtincủabạnchínhlàbíquyếtgiúptạodựngmốiquanhệ.Tôisẽgiảithíchảnhhưởngcủaáplựcđồngđẳngvàtiếtlộmộttrongnhữngđiềuquantrọngnhấtmàbạncóthểtruyềnlạichoconcái.Chương7:Thươnglượng–NghệthuậtĐắcnhântâmDựavàođâuđểbiếtchắcchắnrằngtrongbấtkỳcuộcthươnglượngnào,cảhaibênđềuhài

lòngvớikếtquảđạtđược?Làmthếnàođểgiảiquyếtnhữngbấtđồngmộtcách thântình?Chươngnàysẽ“bậtmí”chobạnnhữngđiềubạncầnthựchiện!Chương8:Phongtháixãhội

Nhữngđiệubộ,hànhvitưởngchừngnhỏnhặt,đơngiảnnhưngcóthểchobiếtTrítuệXãhộicủamộtngườilớnmạnhđếnmứcnào.Chươngnàysẽgiúpbạnhiểuýnghĩacủamỗiđiệubộ,cửchỉvàcáchvậndụngchúngđểmangđếnlợiíchchobạn.Chương9:KimchỉnamchosựthànhcôngxãhộiTrítuệXãhộipháttriểnchắcchắnsẽmangđếnchobạnmộtđịavịvàsứcảnhhưởngcao

trongxãhội.Hãyápdụngmọiđiềuhọcđượctừđâyđểcóthểđónbắtthànhcôngtrongtươnglai.ChươngnàysẽgiớithiệuđếnbạnmộtNgôisaoTrítuệXãhội,mộtđạidiệntiêubiểuthểhiệnsứcmạnhvànhữngphẩmchấtcủaTrítuệXãhội.Chương10–Sứcmạnhcủa10loạihìnhtríthôngminhTrongchươngcuối,tôisẽgiớithiệunhữngloạihìnhtríthôngminhmàchúngtacó–Trítuệ

Xãhộichỉlàmộtphầntrongsốđó–vàcáchcácloạitríthôngminhnàytươngtác,bổtrợlẫnnhaunhưthếnào.Đểgiúpbạnthêmphầnhứngthútrongchuyếnhànhtrìnhkhámphávàchinhphục“đỉnh

cao”TrítuệXãhội,bêncạnhphầnlýthuyết,tôicũngsẽđưaranhữngcâutríchdẫnphùhợp,cácbàitậptựđánhgiá,nhữngcâuchuyệnminhhọahấpdẫnvànhữngsựkiệnlịchsửcóliênquan.Ngoàira,quyểnsáchcòncómộtsốphầnđặctrưngkhácnhư:

■BảnđồTưduy(MindMap)Đâylàcôngcụtưduytuyệtvờicóthểgiúpbạnnhìnrõ“tấmbảnđồýnghĩ”trongđầubạn!

BảnđồTưduysửdụngtấtcảnhững“trangthiếtbị”màbộnãobạnsửdụnghàngngàyđểghinhận,thấuhiểuvàghinhớmọithứ(như:từngữ,đườngkẻ,màusắc,hìnhảnh…).BảnđồTưduydễdàngápdụngchomọiđiều,vàomọilúc,ởmọinơi.BảnđồTưduychínhlà“bạncủabộnão”!■RènluyệnTrítuệXãhộiTấtcảnhữngchươngsauđềucóphầnRènluyệnTrítuệXãhội,baogồmnhữngtròchơi,bài

tậpthúvịgiúpbạnpháttriểnvàcủngcốloạitríthôngminhưuviệtnày.Cóthểhìnhdungphầnnàygiốngnhư“phòngtậpthểhình”chotrínão,nơibạnđếnđểnâng

caosứcmạnhvàđộlinhhoạtcủanhững“cơbắp”TrítuệXãhội!■LờikhẳngđịnhgiúpcủngcốTrítuệXãhộiBằngcáchthườngxuyêntựlặplạinhữngcâukhẳngđịnhtíchcực,bạnsẽkhắcghisâunhững

ýđịnhtốtđẹpấytrongđầu,cónhiềukhảnăngchyểntưtưởngthànhhànhvivàtheođólàpháttriểnvữngmạnhTrítuệXãhội.

Chương2Khámphávàlàmchủngônngữcơthể“Bạncóthểsửdụngbấtkỳngônngữnào,nhưngsaucùngthìchínhconngườibạnsẽ

nóihếttấtcảvềbạn.”-RalphWaldoEmersonCơ thểchúng tađược thiếtkếmộtcáchhoànhảochomụcđíchgiao tiếpgiữangườivới

người.Rõrànggiọngnóivàngôntừlàmộtphầnquantrọngtrongnghệthuậtvàkhoahọcvềtươngtácxãhội.Tuynhiên,cơthểmớichínhlàphươngtiệnđónggópnhiềunhấtvàoquátrìnhgiaotiếp.Cácnghiêncứuchothấycáchứngxửcókhảnăngchuyểntảiđến55%nộidungmuốntruyềnđạt!Khôngcầnđếnngôntừ,cơthểchúngtacóthểbiểuđạtchúngtađanghạnhphúchaybuồn

phiền,khỏekhoắnhayốmđau,xacáchhaygầngũi,tựtinhayhồihộp,nhiệttìnhhaychánchường,quantâmhaydửngdưng,cởimởhayphòngthủ,lúngtúngtronggiaotếhaytựtinlàmchủtìnhhuống.Vàdĩnhiên,cơthểcủangườikháccũngnóilênnhữngđiềutươngtựvềhọ.Nếuthậtsựchú

tâm,tasẽcóthể“đọchiểu”ngườikhácmộtcáchchínhxácvàcảmthấyđồngcảmhơn,từđónângcaoTrítuệXãhộicủamình.Hãythựchiệnbàitậpmườngtượngsauđểcóngaytrảinghiệmvềđiềunày:

Hãyhìnhdungbạnlàmộtdiễnviênđanglộttảnỗithốngkhổ,chánnảnvàtuyệtvọngđếntộtcùngtrênsânkhấu.Vàomột buổi sáng, khi bạn thức dậy, ngườimà bạn yêu thương nhất nói với bạn rằnganh/côấy thấybạn thậtnhàmchánvàngớngẩnkhông thểchịunổi,vàmuốnhaingườiđườngainấyđi.Ngaysauđó,bạnnhậntiếp tinbáorằngngườibạnthânnhấtcủamìnhđanglâmtrọngbệnh.Rồingânhànggọiđiệnđếnthôngbáotàikhoảncủabạnđãhếtsạchtiềnvàbạnphảilậptứcbánđicănnhàmìnhđãsốngnhiềunămquavớibiếtbaokỷniệmyêuthương.Giữanỗithốngkhổtộtcùng,hãyquansátnhữnggìxảyrachocơthểbạn.Kiểmtranhữngyếutốsau:•Chiềucao•Tưthế•Sinhlực•Mứcđộlinhhoạtcủacácgiácquan•Nhịpthở–nông,gấphaysâu,đều,chậmrãi•Mứcđộxôngxáo•DáodáctìmkiếmaiđóBâygiờ,hãyhìnhdungvềmộtviễncảnhhoàntoànđốilập.Vàobuổisángnọkhibạnmớithứcdậy,ngườimàbạnthầmthươngtrộmnhớsuốtnhiềunămquathỏthẻrằngtrongmắtanh/côấy,bạnlàngườithúvị,lôicuốnvàvuitínhnhấtmàngườiấytừnggặp.Ngườibạnthânđanglâmtrọngbệnhvừahồiphụcmộtcáchthầnkỳ.Vàaiđógọiđếnthôngbáobạnvừatrúngsốđộcđắc.Mộtlầnnữahãykiểmtralạitưthế,sinhlực,mứcđộxôngxáo,mứcđộlinhhoạtcủacácgiácquan.Hãycảmnhậnsựkhácbiệt!Bàitậpmườngtượngbạnvừathựchiệnlàvídụminhhọachothấymỗitếbàotrongcơthể

bạngiữvaitrònhưlà“sứgiả”truyềnđạtthôngtinđếnmọingười.Vớinhậnthứcnày,bạncóthểbắtđầutrởthànhbậcthầyvềkhảnăngđọcngônngữcơthể.Nhữngkhámphátừbàitậptrênđãđượcchứngthựctrongcácnghiêncứuchínhthống,giốngnhưnhữngtìnhhuốngsauđây:

Tìnhhuốngnghiêncứu–QuansátvàlắngngheHai nhà tâm lý học Geoffrey Beattie và Heather Shovelton, thuộc trường Đại họcManchesterđãpháthiệnthấyrằngđiệubộcơthểcókhảnăngchuyểntảimộtkhốilượngthôngtinkhổnglồ.Khinghekểchuyện,nếungườinghevừalắngnghevừaquansátđiệubộcủangườinói,họsẽtiếpnhậnđượcthêm10%lượngthôngtinchínhxácvềcâuchuyệnsovớikhichỉlắngngheđơnthuần.BeattievàShoveltonkếtluận:“Điệubộcũngcókhảnăngtruyềnđạttốtnhưlờinóivậy.Cảtayvàmiệngđềugiữvaitròquantrọngnhưnhautrongviệctruyềnđạtthôngtin”.Tìnhhuốngnghiêncứu–TếbàothầnkinhphảnảnhMộtnghiêncứuthựchiệntạiMỹchothấyđiệubộcơthểvàlờiphátbiểuchỉlàhaiphươngthứccủacùngmộthệquytrìnhtưduy.Cảhaiđềugiúpchuyểntảiđếnmọingườinhữngsuynghĩcủabạn.JoannaIversonthuộcĐạihọcMissourivàngườiđồngnghiệpEstherThelenđếntừĐạihọcBloomington,bang Indiana,đãchỉramối liênhệ trực tiếpgiữasựvậnđộngvànội dungtruyềnđạt.Họnhậnthấycómộtnhómtếbàonãogọilàtếbàothầnkinhphảnảnh(mirrorneurons).Mộtnghiêncứukhácthựchiệntrênloàikhỉcũngđãxácthựckhámphánày.Nhữngtếbàothầnkinhphảnảnhbịkíchthíchkhiconkhỉthựchiệnmộtkiểuvậnđộngđặcthùnàođó,vàcảkhinónhìnthấyconkhỉkhácthựchiệnkiểuvậnđộngtươngtự.Đángngạcnhiênlànhữngtếbàothầnkinhphảnảnhđượctìmthấytrongkhuvựcnãobộcủakhỉlạihoàntoàntươngứngvớivùngnói(*)ởvỏnãocủaconngười.Tôilàai?“Nếubạnmuốnhiểuvềbảnthân,hãysoinhìnvàocáchhànhxửcủangườikhác;còn

nếubạnmuốnthấuhiểungườikhác,hãynhìnsâuvàotráitimmình.”-FriedrichvonSchillerTrítuệXãhộigiúptasốnghòahợpvớimọingười,dễdàngkếtgiaovớinhiềukiểungười

khácnhau,làmchohọcảmthấythoảimáikhiởbênta,thậtsựhạnhphúckhicótabầubạn.Vìvậybímậtcủaloạihìnhtríthôngminhnàyđólàthấuhiểuchínhmình.Nếubạncảmthấyhàilòngvềbảnthân,bạnsẽtrởnêntựtinvàbiếtrõnhữnggiátrị,chuẩn

mựccủamình.Sựtựtinđósẽtoátratừbạnvàtácđộngtíchcựcđếnnhữngngườixungquanhthôngquangônngữcơthể.Ngoàira,bạncũngcóthểvậndụngsứcmạnhcủaTrítuệXãhộiđểtạolợithếchomình,nhất

làkhibạnlâmvàotìnhhuốngmàsựtựtinlàđiềucuốicùngbạncóthểcảmnhận!Vớithếđứngvữngchãivàthựchiệngiaotiếpmắt,trongbạnsẽtoátramộtsựtựtin.Điềutuyệtvờilàcàng“nhậpvai”tựtinthìbạncàngtrởnêntựtin!Tuynhiên,cầnlưuýlàđôikhinhữngdấuhiệubạnphátrangoàichưahẳnsẽpháthuyhiệu

quảnhưmongmuốn.Mộtngườibạncủatôikhámphárarằngkhicôấytậptrungphóngchiếumộthìnhảnhcựckỳnữtính,cựckỳgợicảmvềbảnthân,côkhônghềnghĩrằnghìnhảnhnàylạiđượcthểhiệnrangoàitheocáchhếtsứckhủngkhiếpvàđángsợnhưvậy!Cònbạnlàai?Giờbạnđãbiếtngônngữcơthểcóthểchuyểntảinhữngsuynghĩvàcảmxúcthậtcủabạn.

Vàdođó,nếubạntrởthànhbậcthầytrongviệcđọcngônngữcơthểngườikhác–cảmnhậnđượcliệuhọđangcảmthấykhôngthoảimái,chánchường,nhiệttình,thấtvọnghaylolắng–bạnsẽnângcaoTrítuệXãhộicủamìnhlêngấpnhiềulần.Nghiêncứusausẽchứngthựcrằngnhữngngườicókhảnăngđọcngônngữcơthểngười

khácluôncónhiềulợithếhơnnhữngaikhôngcóđượckhảnăngnày.Tìnhhuốngnghiêncứu–Hiểutôi,bạnsẽđượclợi!ChuyêngiatâmlýtừĐạihọcHarvard,RobertRosenthal,đãcùngsinhviêncủaôngthiếtkếmộtbàikiểmtravềkhảnăngđọcnhữngtínhiệuvàngônngữphingôntừcủacơthểcon

người.Họthựchiệnbàikiểmtratrênhơn7.000ngườiđếntừMỹvà18nướckháctrênthếgiới.Trongquátrìnhkiểmtra,ngườithamgiađượcchoxemmộtloạtbăngvideovềmộtngườiphụnữ trẻbiểu lộnhiều trạng thái cảmxúckhácnhau,như: căm thù, tứcgiận, anbình,mongđượcthathứ,tìnhmẫutử,biếtơnvàđammê.Âmthanhcủatấtcảcácđoạnphimđềubị tắtđểngườixemkhôngngheđượcbấtkỳ lờithoạinào.Bêncạnhđó,tùytừngcảnhmàngườitagiấuđimộthoặcnhiềuhìnhthứcgiaotiếpphingôntừ.Chẳnghạnnhư,cócảnhthìtoànbộcơthểdiễnviênbịchehết,chỉchừalạikhuônmặt;cócảnhthìkhuônmặtbịxóamất,chỉchừalạiđiệubộcơthểv.v.Kếtquảlàgì?Họnhậnthấynhữngngườicókhảnăngđọcngônngữcơthểcủangườikhácđềunhạybénhơn,dễđiều chỉnh cảmxúc củabản thânhơn, cởimởhơnvàquan trọng làđượcnhiềungườiyêumếnhơn.Hẳnbạnsẽlấylàmthíchthúkhibiếtrằngsựyêumếnnàycũngliênhệmậtthiếtđếnsựthànhcôngtrongmốiquanhệlứađôi!ThànhcôngnhờsởhữunhữngkỹnăngTrítuệXãhộicònđượcphảnánhtrongtrườnghọc.

TheomộtkếtquảnghiêncứudoHiệphộiTâmlýhọcMỹ(AmericanPsychologicalSociety)thựchiện,nhữnghọcsinhcókhảnăngđọcngônngữcơthểlànhữngđốitượngổnđịnhvềmặtcảmxúcnhất,họcgiỏicácmônmangtínhhọcthuậtcaovàrấtđượcbạnbèquýmến.Việchiểungônngữcơthểcóýnghĩavôcùngquantrọngtronggiaotiếpxãhội.Mộtngười

bạncủatôiđãápdụngđiềunàyvànhậnrarằngchỉtrongbaphútchơigolfcùngmộtngườimớiquen,anhtađãcóthểhiểuđượcgầnnhưmọiđiềucầnbiếtvềngườibạnmớiđó,baogồmnhữngyếutốnhư:khảnăngchấpnhậnvàhọchỏitừthấtbạicũngnhưthànhcông,tínhhàophóng,tháiđộquantâmđếnngườikhác,sựtôntrọngthiênnhiên,khiếuhàihước,mẫungườitíchcực/tiêucực,nănglựctiềmtàng,sứctậptrungvàtínhchânthật.Nụcười–BímậtcủaTrítuệXãhội!MỉmcườivớimọingườilàmộtkỹnăngTrítuệXãhộiđơngiảnmàlạihếtsứchiệuquả!Nụcườitỏarahơiấm,sựtựtin,tháiđộtíchcực,niềmhạnhphúcvàmộtyếutốvôcùngquan

trọngkháclàsựcởimở,nồngnhiệt.“Ngườikhôngbiếttươicườithìđừngnênmởcửahàngkinhdoanh.”

-NgạnngữTrungQuốcNụcườilàcôngcụhữuhiệunhấtđểchinhphụclòngngười.Điềuđầutiênthuhútmọingười

chínhlànụcười.Khinhìnthấymộtnụcười,bộnãolậptứckíchhoạtnhữngnhómcơcười,vàthếlàtatựđộngcườiđáplại!BrianBates,đồngtácgiảcủaquyểnsáchvàchươngtrìnhtruyềnhìnhTheHumanFace,cũng

khẳngđịnhtầmquantrọngvềmặtxãhộicủanụcười:“Tathườngsẵnsàngchiasẻnhữngchuyệnriêngtư,hoàibãovàtiềnbạccủamìnhvớinhững

ngườihaytươicười.Nguyênnhânsâuxacủađiềunàyvẫnnằmngoàikhảnăngnhậnthứccủata.Rõrànglànhữngngườitínhtìnhvuivẻthườnggặpnhiềuthànhcônghơntrongcuộcsốngcánhânlẫnsựnghiệp”.Cườithìdễthựchiệnhơnsovớicaumày.Cườiítgâycăngcơ,vàtacóthểthựchiệnngay

hànhđộngcườimộtcáchhếtsứctựnhiên.KhảnăngcườichínhlàmónquàmàTạohóađãbantặngchoconngười!Cườithúcđẩysảnxuấthoóc-mônendorphin,mộtloạichấttănglựcvàgiảmđautựnhiêncủacơthể.RènluyệnTrítuệXãhội1.Hãymỉmcười,rồithếgiớisẽmỉmcườivớibạnHãyđọcbàithơsau,rồichiasẻvớimọingườivàbắtđầuthựchànhtheonhữnglờikhuyên

trongđó!Cườicũnglâylannhưbệnhcúm,Nhìnngườicười,tôicũngcườitheo.Ngườitathấytôinhe

răngcườitrênphố,Vàtứcthì,họcũngcườinhưtôi.Nụcườiấythậtquýbáuthay,Mộtnụcườigiảndị,nhưnụcườicủatôi,lạicóthểđivòngquanhthếgiới.Nếubắtgặpnụcười,xinbạnchớthờơ,Hãygiúpnólantruyềnkhắpthếgiới!2.NởnụcườithaycholờichàogặpmặtẤntượngđầutiênluônsâuđậm,rấtkhóphaimờ,vìthếhãyđểnụcườilàđiềumàmọingười

nhớvềbạn.ĐâychínhlàHiệuứngmởđầu(PrimacyEffect),haynguyêntắcNhữngđiềuđầutiênsẽxuấthiệntrước(FirstThingsFirst),điềumàtasẽtìmhiểukỹhơntrongchương4.Nụcườisẽlàbướckhởiđầutíchcựcchocácmốitươngtácxãhội.Chúngtasẽdễdàngkiểmsoátđượccuộchộihọp,gặpgỡtheophươngchâmđôibêncùngcólợi.3.HànhđộngđicùnglờinóiHãybiếncơthểbạnthànhmột“nhạccụ”tựnhiên,tạoranhữngâmthanhmôphỏngtheo

nhữnggìbạnđangmôtả.Giốngnhưngườinghệnhân,hãykhắchọasốngđộngsựvậtvàcảnhtượngbằngngônngữ

củađôitaybạn.4.NhậnrasựtươngđồngvàbấttươngđồnggiữamọingườiHãykiểmtrasựtươngđồngtrongcáchnóivàngônngữcơthểcủamọingười.Hãyghichú

lạinhữngvídụthểhiệnrõsựbấttươngđồng,bởibảnthânchúnglànhữngthôngđiệpgiaotiếprấtcóýnghĩa!Tôitừngchứngkiếnmộttìnhhuốngbấttươngđồngrấtbuồncườitạimộtbuổitiệc.Cóhai

doanhnhânđangthươngthảohợpđồngvớinhau.Vàtrongbuổitiệc,họđãcùngnhauthựchiệnmột“điệuvũ”khácthường.Mỗikhingườinàytiếnvềphíangườikiathìngườikialậptứctránhraxa,nhưthểhọlàhaithỏinamchâmcùngdấu.Dùngườithứnhấtcócốgắngrútngắnkhoảngcáchthếnàođinữathìngườithứhaivẫncốtránh.Họcứtiếptụcnhưthế,dichuyểnlắtléokhắpcănphòng!Họđanggâykhóchịuchonhaunhưng lạikhônghiểu tạisao.Cuốibuổi tiệc, tôihỏi từng

ngườivềxuấtthâncủahọ.Nhưbạnbiếtđấy,ngườithứnhấtđứngrấtgầntôitrongkhingườithứhaivẫngiữmộtkhoảngcáchđủxa!ChắcbạnsẽkhôngngạcnhiênkhibiếtrằngngườithứnhấtsốngởNewYork,nơimàsựgần

gũiđãtrởthànhmộtphầncủacuộcsống,trongkhingườithứhai lạiđếntừmộttrangtrạichănnuôirộnglớnởbangTexas,nơimàsựtiếpxúcgầngũilàđiềurấthiếmgặp.Nhậnbiếtđược“vùngthoảimái”củamỗingườilàphầnrấtquantrọngtrongTrítuệXãhội.

Nếubạncóthểkhiếnmọingườicảmthấythoảimáibằngcáchkhôngxâmphạm“khônggian”riêngtưcủahọ,ngaylậptứchọsẽsẵnsàngtròchuyệnvàdànhthờigianchobạnnhiềuhơn.5.GặpgỡvàchàohỏivớitháiđộniềmnởHãychúýkỹđếnngônngữcơthểkhibạngặpgỡvàchàohỏimọingười.Hãynhớlạihaitình

huốngtưởngtượngởđầuchương2vànhữngtưthếcủacơthểbạnkhiđó.Hầuhếtmọingườiđềuởđâuđógiữahaitháicựcnày.Hãytrởthành“thámtử”ngônngữcơthể,nhanhchóngphântíchnhữngthôngđiệpphingôn

từxuấthiệntrongnhữngkhoảnhkhắcđầutiên,vốncóýnghĩahếtsứcquantrọng.Khibắttay,hãychúýkỹđếnlựccủacánhtayvìnócóthểnóilênbứcthôngđiệpnàođó.

Đồngthờicũngchúýđếncáchbắttaycủabạn–nênbắttaymạnh(nhưngđừngquámạnh!)vàniềmnở.Luônnhớthựchiệngiao tiếpmắtvớingườikhác.Giao tiếpbằngmắtsẽ làmchongườikháccảmthấybạnquantâmđếnhọ,vàdođóhọcũngsẽquantâmđếnbạnhơn!

6.SửdụngnhữngcửchỉthểhiệntìnhcảmphùhợpỞmộtsốnềnvănhóa,việcchàohỏibằngcáchômnhauđượcyêuchuộngnhiềuhơnsovới

cácnềnvănhóakhác.ChẳnghạnnhưởNga,ômlàmộtcửchỉchàohỏithôngthườngkhimọingườigặpnhau;trongkhiđótạiAnh,ngườidânlạibảothủhơntrongchuyệnnày.TiếnsĩtâmthầnhọcHaroldFalkđãliệtkêmộtsốlợiíchcủacáiômnhưsau:“Cáiômcóthể

xoadịuchứngtrầmcảm,giúptăngcườngkhảnăngmiễndịchcủacơthể.Cáiôm‘thổi’mộtlànhơitươimátvàocơthểđangmệtmỏivàgiúpbạncảmthấytrẻtrung,mạnhmẽhơn”.Đồngtìnhvớiquanđiểmnày,HelenColton,tácgiảcủaquyểnTheJoyofTouching,chobiết

hàmlượnghaemoglobintrongmáusẽtănglênđángkểkhibạnđượcômvàđượctiếpchạm.Dohaemoglobinlàchấtvậnchuyểnnguồnô-xyquýgiáchotim,bộnãovàcơthểnêncáiômcònđượcxemnhưlàtácnhântraotặngsựsốnghoặccứumạngconngười,đồngthờicònlàbiểuhiệntuyệtvờicủaTrítuệXãhộivàsựtựtin.Tìnhhuốngnghiêncứu–Chămsóctrẻbằngphươngphápkangaroo:mộtvídụđiểnhìnhvềsứcmạnhcủasựtiếpchạmChămsóctrẻbằngphươngphápkangaroođãđượcbácsĩEdgarReyvàHectorMartinez,bácsĩchuyênkhoaSơsinhởBogota,Columbia,tiênphongápdụngvàđếnnăm1983thìchínhthứcđượcnghiêncứuchuyênsâu.Ởtrẻsinhnon,cácbộphậnchưapháttriểnhoànchỉnhnêntrẻchưakịpthíchnghivớimôitrườngbênngoài,đồngthờidothiếucáctrangthiếtbịchuyêndụng,đắttiềnđểchămsóctrẻchonênnguycơtửvonglàrấtcao.Từkhiápdụng,phươngphápnàyđãgiúpgiảmtỉlệtửvongtừ70%xuốngcòn30%.Theophươngphápkangaroo,trẻsơsinhđượcđặtởtưthếthẳngđứng,ápsátvàongựcmẹ,mácủabéápvàodangựcmẹ,haichânbédangradướibầungựcmẹgiốngnhưtưthếconếch.Cóthểquấntãchobénhưngkhôngnhấtthiếtphảimặcáo.Béđượcgiữtrongtưthếnàycảngàylẫnđêm,trừlúclàmvệsinhchobé.Khibéđói,mẹcũngchobútrongtưthếnày.Banđêm,mẹchỉđượctựalưngchứkhôngnằmđểbécótưthếthẳngđứng.Cácthànhviênkháctronggiađìnhcóthểthaymẹẵmbétrongchốclát.Phươngphápnàyđượcduytrìchođếnkhibécóđượctrọnglượngtrungbìnhcủamộtđứatrẻchàođờiđủtháng.7.TròchuyệntrướcgươngTrướcbấtkỳcuộcgặpmặtxãgiaonào,hãytựngắmnghíalạibảnthân,màcáchlýtưởng

nhấtlàđứngtrướcmộttấmgươnglớn.Thayvìchỉkiểmtraqualoavẻbềngoàicủamình,hãytưởngtượngbạnlàchủnhiệmtổphụctrangvànhàsảnxuấtphim.Vaitròcủabạnlàđảmbảotrangphụccủadiễnviênngôisao(chínhlàbạnđó!)hoàntoànphùhợpvớivaidiễn,vàchắcchắnrằngngôisaocủabạntrônglôicuốnđếnnỗibấtkỳaicũngmuốnđếnbắtchuyện.Khibạnănvậnđẹpvàphùhợpvớibốicảnh,bạnsẽcảmthấythoảimáivàtựtin.8.“Sàndiễnthếgiới...”Hãyxâydựngthóiquenquansátmọingười.Cuộcđờilàmột“nhàhát”mởcửathườngtrực,

vuinhộn,cónhiềucáiđểxem,đểhọchỏi(vàmiễnphínữa!).Hãybiếnmìnhthànhmộtchuyêngiangàycànglãoluyệnvềcáchthứcgiaotiếpbằngngôn

ngữcơthể.Bạnluôn“họclóm”đượckiểungônngữnàykhiđitrênđường,trongnhàhàng,tạicácsựkiệnxãhộivàởbấtcứnơinàocóconngườihiệndiện.Khiquansátthấynhữnghìnhthứcgiaotiếptuyệtvờibằngngônngữphingôntừ,hãygópnhặtvàđiềuchỉnhlại(nếucầnthiết)đểbiếnchúngthànhcủariêngbạn.LờikhẳngđịnhgiúpcủngcốTrítuệXãhội■Tôiđangbiếncơthểmìnhthànhmộtcôngcụgiaotiếpsiêuviệt.■Lờinóivàhànhđộngcủatôingàycàngnhấtquánvớinhau.■Tôiluônnởnụcườitrênmôitrongbấtkỳhoàncảnhnào

Chương3Nghệthuậtlắngnghe“Tathườngquantâmđếnnhữngngườicũngbiếtquantâmđếnta.”

-PubliliusSyrusRõràngnhàthơLaMãPubliliusđãbiếtvềTrítuệXãhội!Nếuaiđóthểhiệnsựquantâmđến

tavàthậtsựmongmuốnđượchiểutahơn,tacũngsẽquantâmđếnhọvàđánhgiátốtvềhọ.Cáchtốtnhất,dễdàngnhấtvàhiệuquảnhấtđểthểhiệnsựquantâmđếnngườikhácchính

làlắngnghenhữnggìhọđangnói–thậtsựlắngnghe,tậptrungvàonhữnglờihọnóithìkhácvớiviệcchỉvờđứngđónhưngtrongđầulạilênkếhoạchchonhữngchuyệnriêngtư!NgườicóTrítuệXãhộiluônchorằngngườinóiđángđượcquantâmvàđángquý.CâuchuyệncảnhbáovềTrítuệXãhội–phần2Tronglúctôivẫncòntronggiaiđoạn“đaotobúalớn”củaquátrìnhpháttriểnTrítuệXãhội,

tôi thườngcóxuhướng“thống trị các tầnsốphát thanh”.Bởi lẽ tôinghĩ rằngcàngđưaranhiềuquanđiểmxuấtchúngthìcuộchộithoạisẽcàngtuyệtvời.Đâylàquanđiểmhếtsứcphiếndiện.ThếlàMẹThiênnhiênđãcanthiệpvàdạychotôimộtbàihọcquýbáu.Trướcmộtsựkiệnxãhộiquantrọngnọ,tôiđãbịviêmhọng.Tôihoàntoànchánchườngkhi

khôngthểthốtramộtlờinào.Ởbuổitiệc,tôicócơhộitiếpxúcvớimộtngườilúcnàocũngnồngnhiệtvớimọiđiều.Chúng

tôibắtđầutròchuyệnhếtsứcsôinổi.Nhưngvìgiọngnóiyếuớtcủamình,khônglâusau,tôiđànhngừngnói,chuyểnsanggậtđầu,ừhửvàthỉnhthoảngđặtcâuhỏi.Nhờvậymàngườibạnmớiquencócơhộiđượctrìnhbàylâuhơnnămphút.Đếnkhichàotạmbiệtnhau,tôicứđinhninhanhtasẽchorằngtôilàmộtgãtẻnhạtvìtôichỉ

góplờirấtítvàocuộchộithoạigiữahaingười,trongkhianhtađónggópđến95%.Nhưngbấtngờthay,anhtalạichorằngtôichínhlàbậcthầyvềnghệthuậtgiaotiếp,biết

cáchthểhiệnsựquantâm,thíchthúvàkhơigợilòngnhiệttâmchiasẻcủangườiđốidiện.Vìsaolạithế?Tôidầnnhậnrachúngtôithựcsựđãcómộtcuộchộithoạituyệtvời.Anhbạnấychiêuđãi

tôibằngnhữngcâuchuyệnthúvịvànhữngýtưởngkhơidậysựquantâm,hàohứngkhámphá.Chínhcơthểtôi,chứkhôngphảigiọngnói,đã“đáplời”anh.Nóthểhiệnrằngtôicảmthấythíchthú,đangđitheodòngmạchcâuchuyện.Vànhờsựhiệndiệntíchcực–kiệmlời,nghenhiều–củatôi,anhtacóthểkhámpháranhiềuđiềuhơnvềnhữngsuynghĩcủamình,theođóanhkhôngchỉgiaotiếpvớitôimàcòngiaotiếpvớichínhmìnhnữa.Quađó,tôinhậnthấyrằngkhilắngnghe,tôiđangtraochomìnhcơhộituyệtvờiđểbuông

lỏng,thoảimáitậnhưởngnhữngcâuchuyệnvàýtưởngtuyệtvời;đồngthờitôicòntạođiềukiệnchongườikhácđượctựdothểhiện.RồitôihổthẹnkhinghĩđếnđiềumàLeonardodaVincitừngnhậnxét:hầuhếtmọingười

đều“nghechứkhôngnghethấy”.Lắngnghe–mộtnghệthuậtbịlãngquênChúngtathườngdànhkhoảng50%đến80%cuộcđờimìnhchohoạtđộnggiaotiếpvàtrong

đó,khoảngmộtnửathờigiangiaotiếplàdànhchoviệclắngnghe.Ởtrườnghọc,tỷlệnàycòncaohơn.Còntrongkinhdoanh,lắngngheđượcxemlàmộttrongbakỹnăngquantrọngnhất

cầncóởngườiquảnlý.Thúvịthay,dùcótầmquantrọngđếnthếnhưnglắngnghelạibịxemnhưlàmộtkỹnăngthứ

yếutrongnghệthuậtgiaotiếp,trongkhiđâylạilàkỹnăngđượchọctrướcnhấtvàđượcsửdụngnhiềunhất.Nhữngsốliệutrongbảngsausẽphảnánhrõđiềunày:Đượchọc Đượcsửdụng ĐượcdạyNghe TrướcnhấtNhiềunhất(45%)ÍtnhấtNói Thứhai Nhiều(35%) ÍtĐọc Thứba Ít(16%) NhiềuViết Thứtư Ítnhất(9%) NhiềunhấtTrítuệXãhộisẽgiúpbạnđiềuchỉnhlạisựmấtcânđốinày.Bướckiểmtra1Bạntựđánhgiákhảnăng lắngnghecủamìnhởmứcnàotheothangđiểmtừ0đến100?

Trongđó,0hàmnghĩabạnlàngườilắngnghetệchưatừngthấy,còn100cónghĩalàbạnlắngnghetốthơnbấtkỳai.Bạnnghĩmìnhlắngnghetốtđếnđâu?Bướckiểmtra2Theothangđiểm0–100,bạnnghĩnhữngngườisauđâysẽđánhgiákhảnănglắngnghecủa

bạnởmứcbaonhiêu?1.Giađìnhbạn(cóthểlấyđiểmcủatừngcánhânhoặctínhtrungbìnhcộng)2.Bạnthânnhất3.Nhữngngườibạnkhác4.Cấptrên5.Đồngnghiệp6.BấtkỳngườinàothuộcquyềnquảnlýcủabạntrongcôngviệcHầuhếtmọingười(thậtralàđến85%)đềutựchấmkhảnănglắngnghecủamìnhchỉởmức

trungbình(55)hoặcthấphơn.Chỉcó5%sốngườitựđánhgiámìnhthuộcngưỡng80–90hoặcchorằngmình làngười lắngnghexuấtsắc.Saukhiđọcxongchươngnày,hẳnbạnsẽthuộcvềnhómnhữngngườilắngnghegiỏinhấtchomàxem!Ởphầnngườikhácđánhgiákhảnănglắngnghecủabạn,nếubạnnghĩbạnthânnhấtcủabạn

sẽchobạnsốđiểmcaohơnhẳn5nhómđốitượngcònlạithìđócũnglàđiềubìnhthường!Trênthựctế,hầuhếtmọingườiđềutinlàngườibạnthâncủahọsẽchohọđiểmlắngnghecaohơnđiểmsốmàhọtựđánhgiá.Mọingườiđềuchorằngcấptrênsẽchohọđiểmsốcaothứhai,vàđiểmsốnàyvẫncaohơn

điểmsốtựđánhgiá.Nguyênnhânlàdosứcmạnhcủathẩmquyền.Mọingườithườngdànhnhiềusựquantâmhơnđốivớingườinắmquyềnchiphốitoànbộhoặcmộtphầncuộcsốngcủahọ.Thậtthúvịlà,(bạnnênsuyngẫmđiềusauđây!)sốđiểmtừđồngnghiệphaycấpdướicủabạnbằngđúngsốđiểmmàbạntựđánhgiá,tứckhoảng55điểm.Sốđiểmtừcácthànhviêntronggiađìnhdaođộngmạnhhơn,tùythuộcvàocấutrúcgiađình

vàmốiquanhệ.Đángbuồnthay,sốđiểmmàngườibạnđờicủahọsẽdànhchohọlạigiảmdầntheosốnămchungsống.Cómộtbàihọcnằmởđây...NhữngthóiquenxấukhilắngngheSauđâylà10thóiquenxấucảntrởkhảnănglắngnghe

hiệuquảvàlàmsuyyếuTrítuệXãhộicủabạn:1.Giảvờchămchúnghe

2.Làmviệckháctrongkhiđanglắngnghe3.Chorằngchủđềlắngnghekhôngthúvị4.Bịphântâmbởicáchnóichuyệnhoặcđiệubộcủangườinói5.Bịcuốnquásâuvàocâuchuyệnđếnnỗibỏsótnộidungchínhtrongbứcthôngđiệpcủa

ngườinói6.Đểchonhữnglờilẽđầycảmxúckhuấyđộngcơngiậnvàsựphảnkhángbêntrongbạn7.Tậptrungvàonhữngyếutốgâyphântâmthayvìchúýđếnthôngđiệpcủangườinói8.Liêntụcghichú–chỉnghevàkhôngcóphảnhồi9.Lắngnghechỉđểlấydữkiện10.Tránhnénhữngđiềuphứctạp,khóhiểuBạnthấymìnhmắcphảinhữngthóiquenxấunào?Hãyghilạinhữngđiểmyếucủabạnđểtìmcáchcảithiệnkhảnănglắngnghe.LắngnghechủđộngLắngnghekhôngphảilàmộtviệclàmthụđộng,cũngkhôngphảilàphần“nhàmchán”hay

“nhạtnhòa”củacuộchộithoại.Bảnthântôikhámpháthấyrằnglắngnghetốtlàyếutốtốiquantrọngchomộtcuộchộithoạithànhcông,hiệuquảvàthúvị.“Sứcmạnhtinhtếcủangônngữkhôngnằmởlờinói.”

-RobertBenchleyKhôngphảilà“nuốt”lấytừnglờicủangườinói,chỉcầntinhýnhậnrangônngữcơthểcủa

họ,tacóthểcảmnhậnđượcrấtnhiềuđiềutừcuộchộithoại–lắngnghecảxúccảmlẫnnộidungbứcthôngđiệpcủangườinói.Cómộtcâunóihàihướcnhưnglạivôcùngphùhợpvớinộidungnày,đólà:“Tôibiếtbạnluôn

tinrằngbạnđãhiểunhữnggìbạnnghĩ là tôinói,nhưngtôikhôngchắc liệubạncónhậnranhữnggìbạnnghechưahẳnlànhữnggìtôinói!”.Nhờ“lắngnghe”toànbộcơthểcủangườinói,tamớithựcsựbiếtđượcđiềuhọmuốnnói!RènluyệnTrítuệXãhội1.ChúýđếnngônngữcơthểHãyápdụngnhữngđiềubạnhọcđượcvềngônngữcơthểtrongchươngtrước,lắngnghe

từnglờivàchúýđếncảngônngữcơthểcủangườinói.Phươngphápnàysẽgiúpbạntiếpnhậnđượcnhiềunộidunghơnsovớibảnthânnhữngtừngữấy.Lắngnghetheocáchnàysẽgiúpbạntrởthànhngườilắngnghe“trọnvẹn”,thayvìchỉlắngnghe“mộtphần”.Cũnghãychúýđếnngônngữcơthểcủabạn.Nếubạnđangtrongtưthếủrũ,thờơ(dùlàvô

tìnhhaychủý)khilắngnghengườikhácnóithìtựthânkiểutưthếnhưvậysẽgửibứcthôngđiệpkhônglờiđếnngườinói,khiếnhọcảmthấynảnlòng,chẳngbuồnchiasẻthêm.Nếubạnluônchúývàngônngữcơthểbạnthểhiệnvẻquantâm,bạnđangchuyểntảiđến

ngườinóithôngđiệprằngphầnnóichuyệncủahọthậtsựthúvị,vànhờđógiúphọthêmtựtinđểtiếptụctỏasáng.Chínhbạnlàngườigópphầntạorasựbuồntẻhoặchứngkhởichobấtcứđiềugìbạnnghe.2.RènluyệnkhảnăngtậptrungchonãobộBộnãocủachúngtacókhảnăngtậptrungthậttuyệtvời.

Chẳnghạnnhưkhibạndự tiệc trongmộtnhàhàng,ở trongquánbarhayphòng trànáonhiệt,bộnãovẫncókhảnăng“cáchâm”hoàntoànvớinhữngtiếngồncócườngđộhơn50decibelnếuvào lúcấybạnđang tập trungvàomộtaiđó.Khảnăngnày tương tựnhưviệcngườimẹcóthểnghethấytiếngconmìnhkhócgiữađámđôngồnào.Bíquyếtởđâychínhlàtậptrungvàonhữnggìbạnmuốnnghevàbỏngoàitainhữnggìbạn

khôngthích.Nếunghĩnhiềuđếnnhữngyếutốkhiếnbạnphântâm,chúngsẽcàngđượcphóngđạilênvàlàmbạnphântâmhơnnữa!Khihếtsứctậptrungvàongườinóivànộidunghọđangnói,bạnsẽ“khuyếchđại”đượcnhữngâmthanhcầnnghevà“tắt”hẳnnhữngâmthanhnhiễukhác.Mộttrongnhữngcáchdễdàngđểpháttriểnnănglực“mới”nàychínhlàtròchơiLắngnghe

từcuộcsống.Mỗikhiđitảnbộngoàitrời,hãy“bắtsóng”những“trạmphátthanh”quanhbạn.Lắngnghecác“kênh”nhưtiếngchimhót,tiếngngười,tiếngxecộ,tiếngmưa,tiếnggió…Nếubạnthườngxuyênluyệntậpcáchtáchriêngnhữngâmthanhmàbạnmuốnnghe,bạnsẽ

trởthànhbậcthầytrongviệctáchlọcnhữngâmthanhkhôngmongmuốn.Bạnsẽthêmtrântrọngthếgiớiâmthanhsốngđộngnày,đồngthờicũngnângcaokhảnănglắngnghevàTrítuệXãhộicủabảnthân.3.Tỷlệ2:1Hãynhớrằngbạncóhaitaivàmộtcáimiệng–chứkhôngphảingượclại!Lầntới,khiởvàotìnhhuốngthíchhợp,hãycốgắngdànhthờigianlắngnghenhiềugấpđôi

thờigiannói.TrítuệXãhộicủabạnsẽđượccủngcốmạnhmẽnếubạnlàmđượcnhưvậy–ngườitathườngbảongườicàngthôngtháithìcàngítnói,vàsẽlắngnghenhiềuhơn.4.GiaotiếpbằngmắtGiaotiếpbằngmắtchínhlàyếutốcơbảnđểthểhiệnsựquantâm,ấyvậymàmọingười

thườngquênmấtđiềunày.Nhưvậykhôngcónghĩalàbạnphảiliêntụcnhìnchằmchằmvàomắtngườiđốidiệntrongsuốtquátrìnhgiaotiếp(cónhiềungườicảmthấysợkhibịnhìnchằmchằm,nhưngcũngtrongnhiềutrườnghợpcáinhìnnàylạiđượcchấpnhận!).Thườngxuyêntraocáinhìnấmáplàcáchngầmbảorằngbạnvẫnquantâmđếncuộchội

thoại,cũngnhưvẫnchúýđếnngườinói.5.GhichépbằngBảnđồTưduyNhiềungườithườngghichépbằngcáchviếthoặcvẽnguệchngoạctrongkhinghethảoluận,

nghediễnthuyết,hoặckhingheđiệnthoại.Trongnhữngtìnhhuốngnhưthếnày,nhữngnétchữnguệchngoạckhôngphảilàtácnhângâyxaolãngmàtráilạicòngiúpnângcaosứctậptrunghơnnữa.BảnđồTưduylàmộtdạngviết,vẽnguệchngoạccósắpxếp.Khikếthợpvớinănglựctuyệt

vờicủabộnão,kỹthuậtghichépnàysẽgiúpbạnnhớmọithứdễdànghơnnhiềusovớicácphươngphápghichépthôngthường.RấtdễđểthựchiệnmộtBảnđồTưduy(*).Bạnsẽtìmthấynhiềuvídụtuyệtvờitrongsách

này,cócảmàusắcminhhọanữa.Nhữnggìbạncầnlàmlàlấymộttờgiấy(càngtocàngtốt),rồivẽởgiữatờgiấymộthìnhảnhtượngtrưngchochủđềchínhmàbạnchọnđểtriểnkhaiýtưởng.Thửhìnhdungbạnđanglắngnghechủđềvề“Nghệthuậtlắngnghe”.Chủđềchínhnàyđược

thểhiệnquahìnhảnhmộtcáitai(xemhìnhminhhọaởcuốichương).Từhìnhảnhtrungtâm,bạnsẽvẽtỏaranhữngnéttrônggiốngnhưcànhcây,vàviếtlênđónhữngyếutốquantrọngtrongnghệ thuật lắngnghe, chẳnghạnnhư:ngônngữcơ thể, lắngnghechủđộng...Từmỗinhánhlớn,bạntiếptụcvẽtỏaranhữngnhánhnhỏkhácđểpháttriểnthêmýtưởngmới.ĐiềutuyệtvờiởBảnđồTưduychínhlàtừngữvàhìnhảnhđềuđượcsửdụngđểtăngkhả

năngliêntưởngcủatrínão.Khôngnhữngvậy,khibốcục,hìnhảnhcàngđộcđáo,sinhđộngvànhiềumàusắc,BảnđồTưduycàngpháthuytácdụngtốt.Bộnãocủachúngtavốncókhảnăngphốihợpsửdụngtừngữ,màusắc,hìnhdạngvàhìnhảnh.VớikỹthuậtBảnđồTưduy,chúngtađangtạođiềukiệnchobộnãopháthuytốiđachứcnăng,thayvìcảntrởnóhoạtđộng.Khiđãvẽranhữnghìnhảnh,vạchranhữngýtưởngcótính“dắtdây”nhau,tacàngcókhả

năngthấuhiểuchủđềđangđượctrìnhbày.ĐừnglolắngkhitấmBảnđồcủabạntrôngcóvẻrốirắm!Cóthểxemđâynhưlàbảnnháp,bạnsẽsắpxếplạinhữngghichúcủamìnhsaukhicuộcnóichuyệnhaybàithuyếttrìnhkếtthúc.6.LắngnghevớiđầuóccởimởNhữngtừngữkhơidậycảmxúctiêucựcrấtdễkhiếntaphântâm.Nhưngsuychocùngthì

chúngcũngchỉlàtừngữ,hãycốgắngxemxétchúngvớicáinhìnkháchquan.Lắngnghetíchcực,bạncóthểhiểucáchnghĩcủangườikhác.Quađóbạnsẽdễtươnggiao

vàthấuhiểuhọhơnchứkhôngvướngvàonhữngbấtđồngcảmxúc.7.Khaitháctriệtđểcôngnăngcủabộnão–tốcđộtưduychớpnhoángTốcđộtưduycủabộnãonhanhhơntốcđộnóitừ4đến10lần.Nghĩalàtrongkhilắngnghe,

bạnvẫncònrấtnhiềuthờigianrỗiđểtậndụngcôngnăngcủanãobộ.Suynghĩcẩntrọng,chúýđếnngônngữcơthểcủangườikhác,nắmbắtýnghĩahàmchứatrongcâunói;rồisắpxếp,tómtắt,phântíchvàghichéplạinộidungngheđượcbằngBảnđồTưduy.Cáchnàysẽgiúpbạntrởthànhngườilắngnghechủđộngvàbiếtquantâmđếnmọingười–

mẫungườimàaicũngthíchkếtbạn.8.Đánhgiánộidung,chứkhôngđánhgiácáchtruyềntảiNếubạnkhôngphảilàgiámkhảotrongcuộctranhtàihùngbiệnthìhãytậptrungvàonội

dungđượcnghe,nhưnhữngngườicóTrítuệXãhộithườnglàm,thayvìsămsoichỉtrích,đánhgiátiêucựcnhữngthiếusóttrongphươngpháphayphongcáchtruyềnđạtcủangườinói.

Tháiđộtiêucựccủabạnsẽđượcthểhiệnquangônngữcơthể,làmngườinóicảmthấybịxúcphạmvàảnhhưởngđếnnhữngngườixungquanh.Rõràngđâykhôngphải làcách thuphụclòngngườivàxâydựngnhữngmốiquanhệmới.Luônnhớrằngchỉchútrọngvàonộidungmàthôi.9.NhậnraýtưởngchínhtronglúclắngngheTrong lúc lắngnghe,nhiềungườichỉnghetừng“cáicây”nênđếnphútcuốivẫnchưathể

thấycả“rừngcây”.Bộnãosẽhoạtđộngtốthơnkhinónắmbắtcả“tấmbảnđồlãnhthổ”.Vìvậytanênchúýlắngngheđểnhậnraýtưởngchủđạo–xemđólànhánhchínhchoBảnđồTưduytrìnhbàytổngthểnhữnggìngườikhácđangnói.Theocáchnày,bạnsẽcảmthấytựtinhơnvàkhônghềcăngthẳngkhitậptrunglắngnghe.

Khôngchỉcóthế,bạncònbiếtlắptừng“mảnh”dữkiệnvàođúngvịtrícủanó.Nhờđóbạndễdàngthấuhiểunộidungcuộchộithoạihơn.LờikhẳngđịnhgiúpcủngcốTrítuệXãhội■Kỹnănglắngnghecủatôiđangđượccảithiện.

■Tôiđanglắngnghevớiđầuóccởimở.■Càngngàytôicàngthấythíchthúlắngnghetấtcảcácchủđề

Chương4NghệthuậtxâydựngmốiquanhệHẳnlàaitrongsốchúngtacũngđềutừngtrăntrở,bốirốikhichuẩnbịchobuổiđầutiênhẹn

hòvớingườiđặcbiệtnàođó:khôngbiếtnênmặcgì(cólịchsựquákhông?quábìnhthường?quánổibật?);nênđếnđúnggiờhaytrễ10phút;nênnóigìvớingườiấy,v.v.Trongchươngnày,tôisẽgợiýchobạnmộtvàiýtưởngđểtạoratácđộngtíchcực,lâudài

vớinhữngngườibạngặp–giúpbiếnmốiquanhệxãgiaođơnthuầntrởthànhmốiquanhệthânthiết,đemlạilợiíchchotấtcảnhữngaicóliênquan.Càngcónhiềucuộcgặpgỡvàtraođổi,TrítuệXãhộicủabạncàngpháttriển.Vòngtrònmối

quan hệ càng rộng, bạn càng được biết đến và được yêumến hơn, có cuộc sống đáng tậnhưởnghơn,và(tinhaykhôngtùybạn)bạncũngsẽkhỏemạnhhơn!Tìnhhuốngnghiêncứu–NhữngtráitimcôđơnMộtnghiêncứuởThụyĐiểnđãxácđịnhviệcsốngmộtmìnhvàítbạnbècóthểkhiếnbạnchếtsớm.Nghiêncứunàychorằngsựcôlậpxãhộikhôngtốtchosứckhỏecủachúngta,vàgiảithíchtạisaonhữngngườisốngcôlậpvớixãhộidễmắcbệnhtimvàmộtsốbệnhkhác.BácsĩMyriamHorstenvàcácđồngnghiệptạiViệnKarolinska,Stockholmđãtiếnhànhđonhịptimcủa300phụnữkhỏemạnhtrongkhoảngthờigianhơn24giờ.Nhữngngườiphụnữnàycũngđượckhảosátvềmạnglướibạnbè,cùngvớimứcđộgiậndữvàchánnảncủahọ.Horstenvànhómcủacôthấythúvịvớimứcđộthayđổinhịptimcủaconngườitrongmộtngàybìnhthường.Ngườikhỏemạnhvàbiếtđặtmụctiêusốnglâudài,hạnhphúcsẽcóbiênđộthayđổinhịptimrộnghơn.Cònnhữngphụnữsốngmộtmình,ítbạnbèvàkhôngcóaigiúpđỡtrongnhữnghoạtđộngdễgâycăngthẳng(nhưchuyểnnhà)thìnhịptimítthayđổi.Nhịptimcủahọkhôngđadạngnênthườngcókhảnăngchếtsớmhơn,nhấtlàchếtvìbệnhtim.Rõrànglàviệcsốngtíchcực,hòađồngsẽlàmchotimcóbiênđộnhịpđậprộnghơn.Cười,thíchthú,đammê,giậndữ,thấtvọng,thưgiãnvàmộtloạtcảmxúccóliênquanđếncáchoạtđộngxãhộisẽgiúprènluyệnchotráitimthêmkhỏemạnh,điềumànhữngngườisốngthuithủimộtmìnhsẽkhôngcóđược.Horstenkếtluận:“Càngnhậnđượcnhiềusựhỗtrợtừmọingườixungquanh,mứcđộthayđổinhịptimsẽcàngcao”.Nhưvậy,sốngtrongcôlậpcũnglàmộtnhântốnguyhạiđếnsứckhỏevàtuổithọcủaconngười.Ấntượngđầutiênluônrấtquantrọng!Nãobộcủachúngtacókhảnănghồitưởngnhữngthôngtinđãtiếpnhậntừlầnđầutiên(dù

làtừrấtlâu)tốthơnsovớinhữngthôngtinnhậnđượcsauđó.TheonguyênlýNhữngđiềuđầutiênsẽxuấthiệntrước,tacókhảnăngnhớlạibuổiđầugặp

gỡvớingườiquantrọngnhấtđờita,nhớlầnđầuđếnthămmộtthànhphốhaymộtđấtnướcxalạ,vàthậmchícóthểlàmsốnglạitrongtâmtríchuỗingàyhạnhphúcvớimốitìnhđầucủamình!Cũngtheonguyênlýnày,khiđếnthamdựmộtsựkiệnxãhội,chínhkhônggian,conngườivà

bầukhôngkhíởnơiđósẽgợinhắctavềnhữngấntượngbanđầu.NgườicóTrítuệXãhộilàngườidámđứnglêntrìnhbàyýkiếncủamìnhtrướcnhữngngười

chưabaogiờtiếpxúc,vàluônđượcnhớđếnbởisựnồngnhiệt,tháiđộtíchcựcvàbiếtquantâmđếnnhữngngườikhác.Sauđâylànhữngbíquyếtgiúpbạnđểlạinhữngấntượngđẹptronglầnđầugặpgỡ:■Đứngvớitưthếđĩnhđạc, tựtinvàhoạtbát;bắttayvới lựcvừađủmạnh;nhìnvàomắt

ngườiđốidiệnkhichào,vàđừngquênnởmộtnụcười.■Giaotiếpbằngánhmắtvớingườiđốidiện–điềunàythểhiệnbạncóquantâmtớihọ,vàtự

độngbạnsẽnhậnđượctháiđộthiệncảm,quantâmtừhọ.■Hànhđộngtựtinvàtíchcực–ngaycảkhihiệnthờibạnkhôngởtrongtâmtrạngđó!Hành

động(vờ!)thoảimái,tựtincủabạnsẽkhiếnchongườiđốidiệncảmthấythoảimáihơn,vàtheođósựtựtincủabạncũngtănglên.

■Ănmặcấntượng–songvẫnphảiđúngmực!Việcănmặctươmtấttrongbuổiphỏngvấntuyểndụngtựthânnóđãnóilêntấtcả,nhưngthỉnhthoảngbạncầnhỏiýkiếnmọingườixungquanhđểcảithiệnhơnnữahìnhảnhbảnthân.Ấntượnglâudàicũngquantrọngkhôngkém!BêncạnhnguyênlýNhữngđiềuđầutiênsẽxuấthiệntrước(nguyênlý1),cònmộtnguyênlý

khácnữalàNhữngđiềusaucùngcũngrấtđángnhớ(nguyênlý2).Khitấtcảmọithứđềunhưnhau,tasẽdễdàngnhớđếnđiều“saucùng”.Hãykiểmtralạingânhàngkýứccủabạnđểxemnguyênlýnàycóđúngtrongnhữngtrườnghợpsauđâykhông.Bạnthườngcókhảnăngnhớ:■Ngườimớigặplầngầnđâynhất■Lầncuốibạnnhìnthấyngườimàbạnyêuthươngnhất■SựkiệnxãhộigầnđâynhấtbạnđãthamgiaTheonguyênlý2,bạnkhôngchỉnhớđếnconngườihaysựkiện,màkýứcgầnđâynhấtvề

nơibạnvừađến,nhữnggìbạnđãmặc,thờitiết,aiđãđicùngbạn,bạnđãnóigìvàđãcảmnhậnnhữnggì,v.v.đềuđượclưugiữlại.Nghĩalàkhiđượcyêucầumôtảchitiếtsựkiệnthứ17haysựkiệnthứ35đãdiễnratrướcđó,bạnsẽkhôngcóýtưởnggìdùlàmờnhạtnhất!Cũngtheonguyênlý2,bạnsẽkhómàquênđược:■Mốitìnhgầnđâynhất■Kỳnghỉgầnđâynhất■Bữaăngầnđâynhấtvớimộtngườibạn■LầngầnđâynhấtbạnđếnthămmộtthànhphốhaymộtđấtnướcxalạĐángtiếclàrấtnhiềungườikhôngnhậnranguyênlýnày,khôngsaoxóanhòanhữngkýức

khôngvuiđểrồiphảisốngmãivớinỗidaydứt,buồnđau.Cuộchẹngầnđâynhấtvớingườithânyêuđãkhôngdiễnratốtđẹp,kếtthúcbằngcuộctranhcãinảylửa,hoặcmangtháiđộtiêucựcvềnhau;tệhơnnữalàhọcóthểchiataynhauvớinhữnglờilẽthôtục,thóamạ,đầycôngkích,v.v.vàthếlàhọmãimãikhôngthểnhìnlạimặtnhau.“Ghiđiểm”trongmắtngườikhácDùmuốnhaykhông,ngườimàtatừngtiếpxúcvẫnsẽnhớnhữngkhoảnhkhắcgầnnhấtkhi

tavàhọởbênnhau.Vìthế,hãylàmchonhữngkhoảnhkhắcđótrởthànhnhữngkhoảnhkhắcđángnhớđốivớitấtcảmọingười.Tháiđộlạcquan,nụcười,sựhàihước,tínhtìnhdễchịu,lờicảmơnchânthành,lờichúctốt

lành,v.v.củatasẽinsâutrongkýứccủangườikhác.Thêmvàođó,tacũngsẽtruyềnthêmsứcsốngvàgiatăngsứckhỏechohọ!Mộtcuộcgặpgỡ

vàchiatayđểlạiấntượngđẹpsẽkíchthíchsảnsinhnhữnghoócmôncólợi,làmtăngkhảnăngmiễndịchcủacơthể.NhữnghànhvivôvịlợivàđầychấtTrítuệXãhộikhôngchỉcólợichonhữngngườithân

quen,màcảchínhtacũngđượclợi.Nếutacóthể“ghiđiểm”trongmắtmọingườithìtacũngđểlạiấntượngtốtđónơibảnthân!Cònkhitađểlạinhữngấntượngkhôngmấydễchịu,tavôtìnhkhiếnchocơthểhọtiếtra

nhữngchấtđộchại,làmsuyyếuhệmiễndịchvànhữngkýứccủahọvềtacũngmangmàuảmđạm.Tấtnhiênđiềutươngtựcũngdiễnrađốivớita!Dovậy,hãychỉtíchlũytrongngânhàngkýứcnhữngkỷniệmđẹpvàtíchcực.Sựlựachọnlàởchínhbạn…Nói“Không”mộtcáchkhéoléoDẫuđãbiếtNhữngđiềusaucùngcũngrấtđángnhớ,nhưnglàmthếnàođểnói“Không”với

ngườikhácmàvẫngiữlạiấntượngtíchcựcsaucuộcgặpgỡ?Bíquyếtởđâylàtừchốilờiđềnghịmộtcáchnhãnhặn,khéoléonhưngvẫnđầyquảquyếtđể

ngườikianhậnrarằng“Không”cónghĩalà“Không”,chứkhôngphảilà“Nếubạnthuyếtphụctôithêmchútnữathìtôisẽnhượngbộđểgiữhòakhí”–dùchođólàlờiđềnghịlàmviệcmuộnvàobanđêm,hẹnhòv.v.Hãygiảithíchthêmtạisaobạnkhôngthểnói“Có”(dobậnbịu,dobạnđãcócuộchẹnkhác

v.v.).Hoặclàđưaramột lựachọnthaythế(chẳnghạnnhưbạnkhôngmuốnthamgiacuộcchạyởtrườngvàongàymai,nhưngbạncóthểthựchiệnvàotuầntới),vì thỏahiệplàchìakhóađểđạtđượcthànhcôngtrongthươnglượng!Tuynhiên,nếucóthể,chỉcầnnóirằngbạnkhôngmuốn–đólàquyềncủabạn!HãyvậndụngTrítuệXãhội,chohọbiếtbạnhiểulờiđềnghịcủahọvàxinlỗivìkhôngthể

giúpđược.Mộtlờitừchốikhéochứatrongđótháiđộcảmthông,quantâmthườngđểlạiấntượngtốthơnlàmộtlờichấpthuậnmiễncưỡng.NghệthuậtđốithoạiMụcđíchcủađốithoạilàkếtnốivớingườikhácđểtraođổiýtưởng,thôngtin,vàtrênhếtlà

làmhọcảmthấyhọđặcbiệt.NhờvàoTrítuệXãhội,bâygiờbạncũngbiếtnếubạnkhiếnaiđócảmthấyhọthậtquantrọng,tựđộnghọsẽtrởnênthânthiệnvàsẵnsànghỗtrợbạn.Cónhiềuhình thứcđối thoại khácnhau– từnhững cuộc chuyện trò tán gẫu với bạnbè,

nhữngcuộctraođổingắnmangtínhxãgiaotạicácbuổitiệc,chođếnnhữngbuổinóichuyệnvềcôngviệcvớisếp.Nhiềungườicóthểlàmchủnhữngcuộcđốithoạibànvềcôngviệcmàkhônggặpbấtkỳtrởngạinào,nhưnglại“khôkhan”,không“nặn”rađượclờinàođểnóikhigặpngườilạ.Vàcũngcóngườivuivẻtròchuyệntrongnhómnhỏ,nhưnglạibủnrủntaychânkhinghĩđếnviệcđứngnóitrướcđámđông.Sauđâylàmộtsốbíquyếtgiúpchocuộcđốithoạidiễnratốtđẹp,hiệuquảvàcólợichotất

cảmọingườithamgia.Chúngtasẽcùngxemxétcáchthểhiệnbảnthânvớingườimớiquen,cáchtạodựngmốiquanhệ,vàcảcáchvượtquanỗisợnóiđiềusai!Nóiít,hiệuquảcaoNhiềungườinhậnthấythậtkhómà“kiệmlời”ởnhữngbuổihộihọpxãgiaovìlorằngsẽ

chẳngcógìthúvị,rồingườiđốidiệnsẽnghĩlàhọngốcnghếchvànhàmchán,thếlàcuộcđàmthoạiphảidừnglạitrongbầukhôngkhíimlặngđếnkhóxử.Nhữnggợiýsausẽgiúpbạnkhôngbaogiờcảmthấyvướngmắc,“bí”lờitrongmộtbữatiệc!LậpsẵnkếhoạchvàchuẩnbịthôngtinHãytìmđọcnhữngbàiviếtvềnghệthuậthoặcđiểmtinthểthao,chúngsẽcungcấpchobạn

nguồnchủđềmớiđểnói,vàđảmbảorằngnếucuộcđốithoạicóchuyểnsangchủđềvềgiảithiđấutennisdiễnragầnđâynhất,mộtcuộctriểnlãmtranh,haymộtbộphim“bomtấn”đangtrìnhchiếuthìbạnđềucóthểtựtingópchútlời.

Tươngtựnhưvậy,nếubạnbiếtngườinàosẽcómặttạisựkiệnsắptới,hãycốgắnghỏithămnhữngmốiquantâmcủahọđểcóthểtìmhiểukỹvềhọtrước!“Lậnlưng”mộtvàitàilẻKểchuyệnlàmộtcáchtuyệtvờiđểgiữchocuộcđốithoạidiễnraliêntục.Nhữngkỳnghỉvà

nhữngchuyếndulịchlànguồnthôngtintuyệtvờichocuộcđốithoại.Cáchkểchuyệncủabạncànghàihước,hấpdẫn,khácthườngthìcàngtốt.

Tìnhhuốngnghiêncứu–NhìnthấymặthàihướcởmọiđiềuGiáosưDonaldStussthuộcViệnnghiêncứuRotman,Torontođãthựchiệnkiểmtramộtkhuvực(vớikíchcỡbằngquảbóngbi-da)ởthùytráncủanão.Ôngvàcácđồngnghiệpnhậnthấyphầnnãonàycóliênquanmậtthiếtđếnviệchiểunhữngcâuchuyệnđùa,pháthiệnranhữnggianlận,vàhiểubiếtnhữnghoạtđộngtríóccủangườikhácđểrồicóthểđồngcảm.Phầnnãonàycũnggiúptanhậnbiếtđólàlờichânthật,mỉamai,châmbiếmhaylừabịp.Pháthiệntrênchothấynãobộcóthểgiúptatươnggiaovớimọingườitừmứcđộđơngiảnđếnphứctạp.DuytrìcuộcđốithoạidiễnraliêntụcCuộcđốithoạicũnggiốngnhưcuộcchạyđuatiếpsứcgiữahaingười:ngườithứnhấtbắtđầu

cuộcđốithoạivàkéodàilâuđếnmứccóthể,rồitrao“quyền”chongườitiếptheo;ngườinàydẫndắtcuộcđốithoạiđixađếnmứccóthể,trướckhitraolại“quyền”chongườithứnhất.Cảhaingườicùnggóplờigópýthìcuộcđốithoạimớicóthểdiễnratrongmộtthờigiandài,

bởivìcảhaiđềucóđủthờigian“nghỉngơi”saumỗilượt.Tuynhiên,nếumộttronghaingườichỉnóimộtchútrồichuyểnsangngườicònlạithìngườiấysẽmauchóngmệtmỏivàcuốicùnglàdừngcuộc.Bíquyếtgiữchocuộcđốithoạidiễnraliêntụclàhãyđưaranhữngcâuhỏimở–đểcâutrả

lờimangnhiềumàusắcvàchitiết.Vídụ,khiđượchỏibạnđãđidulịchởđâutrongnămnay,bạncóthểđápgọnlỏnrằngbạnđã

ởMaltahaituần(chấmhết!),hoặcbạntrảlờilàbạnđãởMaltahaituần,tuầnđầutiênbạnthuêhẳnmộtchiếcxeđểđithamquanquanhđảo,ngắmnhìnthànhphốcổvàcáccăncứThậptựchinh.Rồibạndànhratuầnthứhainghỉngơithưgiãnởmộtlàngchàinhỏ,ngắmmặttrờimọcmỗisángvàtậnhưởngbầukhôngkhínơiđây.SauđóbạncóthểhỏingườiđốithoạivớimìnhxemhọđãtừngđếnMaltachưa.NếungườikiacũngcóTrítuệXãhộinhưbạn,họcóthểtrảlời“Có”,họcũngtừngđếnMalta

vàđặcbiệtthíchbãibiển/bếncảng/thờitiếttốt/nhữngcôngtrìnhkiếntrúcđịaphương;hoặc“Không”,chưatừngđếnMaltanhưngđãđếnCrete/Cyprus/Ý/HyLạp…Bằngcáchnày,cuộcđốithoạisẽđượctunghứnggiữahaingườichứkhôngphảilàmộtmàn

“độcdiễn”.Lắngnghetíchcực!Mộttrongnhữngnỗikhiếpsợcủanhiềungườikhithamdựtiệctùngvàcácbuổihọpmặtđó

làcảmgiácbuồnchán.Thậtsai lầmkhinghĩrằngcuộcsốngcủahọđâucógìthúvịhayhọchẳngcóýtưởnghayhonàođểchiasẻ.Đừngnênlolắng.Hãyônlạinhữngkỹnănglắngngheởchươngtrước.Mỗilầnthìchỉcómột

ngườinói.Bạncàng làngười lắngnghethôngminhvàđầycảmthôngbaonhiêu,ngườiđốidiệnsẽmuốnnóichuyệnvớibạnnhiềubấynhiêu.Hãynhớtỷlệ2tai:1miệng!NhữngnguyêntắccơbảntrongđốithoạiNgườimạnhvềTrítuệXãhộiluôncảmthấymìnhcóthểchuyệntròmộtcáchdễdàngvà

thoảimáivớimọidạngngườitrongmọitìnhhuống.Khôngquantrọngđólàmộtcuộctròchuyệnxãgiaovớingườibánhàng,mộtcuộctraođổi

vềnhữngvấnđềliênquanđếnchiếcxecủabạnvớithợsửaxe,haymộtcuộchọpbànđánhgiácôngviệcvớisếp,nhữngcuộcđốithoạimangtínhTrítuệXãhộiđềucóchungmộtsốnguyêntắcnhưsau:

■Luôntôntrọngnhau;khôngbaogiờlêngiọngvớingườikhác;đốixửvớimọingườitheocùngcáchmàmìnhmongmuốnđượcđốixử.

■Nhậnrakếtquảmuốnđạtđượctừcuộcđốithoại–chẳnghạnnhư,chiasẻtintứcchonhau;chữađúng“bệnh”chochiếcxecủabạn;traođổicởimởvềmụctiêucôngviệcvàhiệunăngcôngviệccủabạnv.v.

■Sửdụngngônngữthíchhợpchotừngtìnhhuốngcụthể.Chẳnghạn,cuộcchuyệntròvớingườibánhàngsẽcóngữđiệutựnhiênvàthânthiện;ngườithợsửaxecầnbiếtnhữngthôngtinchínhxácvềtìnhtrạnghoạtđộngcủachiếcxe;sếpcủabạnsẽđánhgiácaomộtcuộcđốithoạiđithẳngvàochuyênmôncôngviệc,cungcấpđầyđủthôngtinthểhiệnnăngsuấtlàmviệccủabạnvàmứcđộhoànthànhnhữngmụctiêuđãđặtra.ThuyếttrìnhTraođổinhóm,haythuyếttrìnhcũngđượcxemlàđốithoạivớinhiềungườicùngmộtlúc.

Mặcdùthôngthườngmọingườikhôngđónggópýkiếnphảnhồitronglúcbạnđangtrìnhbày,nhưngtấtnhiênbạnsẽnhậnđượcnhữngphảnhồitừhọthôngquangônngữcơthểvàphảnứngcủahọvềnhữngđiềubạnnói(cười,nhữngtiếngrìràođồngýhaykhôngđồngýv.v.).BạncócònnhớnguyênlýNhữngđiềuđầutiênsẽxuấthiệntrướcvàNhữngđiều saucùng

cũngrấtđángnhớ?Nãongườithườngnhớnhữnggìxảyratạithờiđiểmbắtđầuvàkếtthúchơnlànhữnggìxảyraởkhoảnggiữa.Vìvậyhãyđưaranhữngđiểmquantrọngnhấtvàolúcbắtđầuvàkếtthúcbàinóichuyệncủabạn.Tấtnhiênnguyênlýnàycũngcóthểvậndụngchomọihìnhthứcđốithoại!Hãy làmnổi bật nhữngđiểmquan trọng nhất. Trongmột vài trường hợp, bạn có thể kể

nhữngcâuchuyệnminhhọađểnhấnmạnhthêmchoýtưởng.LậpdànýchobàinóichuyệncủabạnbằngcôngcụBảnđồTưduysẽgiúpbạnbớtcăng

thẳng,làmchobàinóichuyệnđậmtínhTrítuệXãhội,dễnhớ,hómhỉnhmàsâusắc.ThểhiệnbảnthânTựthểhiệnmìnhcũnggiốngnhưtiếpthịchínhbảnthân–“sảnphẩm”ởđâychínhlàbạn!Bạnphảilàmchobảnthânmìnhtrởnênđángchúýđể“ngườimua”(nhữngngườimàbạn

đangcốgắnggâyấntượng,hoặctìmhiểu)quantâmđếnbạn.Phảiđảmbảorằngbạnkhácbiệtvớinhững“sảnphẩm”cạnhtranhkhác–“dân”marketinggọiđólàLợiđiểmbánhàngđộcnhất(USP,UniqueSellingPoint).Câuchuyệnsausẽminhhọachonguyênlý“độcchiêu”này–cònđượcbiếtđếnnhưlàHiệuứngvonRestorff,sẽđượcnghiêncứuchitiếthơntrongchươngkếtiếp.Mộtnhânviênbánhàngthôngminh(Xãhội!)củahãngmáytínhIBMquyếtđịnhdùngHiệuứngvonRestorffđểgiúpanhthànhcôngtrongsựnghiệpanhđãchọn.VìIBMcònđượcbiếtđếnvớitêngọiBigBlue(*)nênanhtaquyếtđịnhxâydựnghìnhảnhđộcđáochomìnhbằngviệcdùngmàuxanhdương.Anhsắmchomìnhmộttủquầnáomớichỉtoànáosơmi,comlê,càvạtvàáokhoácxanhdương.Anhtậucảmộtchiếcxehơimàuxanhdươngvớivảibọcghếcũngxanhdươngnốt.Chưakểchiếcđồnghồmặtxanhcódâyđeocùngtôngmàu,trôngrấtđồngbộvớichiếccặpmàuxanh.Anhinphầnđầuthư(letterhead)củamìnhbằngmàuxanhvàdùngchiếcbútbimựcxanh,cóvỏcũngmàuxanhdương.Đặtchânđếnđâu,anhđềutrởthànhnhânvậtnổibật.Anhdầnđượcbiếtđếnvớitêngọi

“QuýôngXanhdương”.Vànhờsựđầutư“đồngbộ”chonhândạngbảnthânvàtậntâmvớicôngviệc,anhnhanhchóngtrởthànhmộttrongnhữngngườibánhànghàngđầucủaIBM.Nhờnétđộcđáonàymàmọingườiđềumuốnkếtgiaovớianh,rồihọtrởthànhbạnhàng

củaanhtừlúcnàocũngkhôngbiết.Anhđãlàmchobảnthânmìnhnổibậttrongtrínhớkháchhàng,theocùngcáchanhtatrởnênnổibậttrongtrínhớcủabạnvàolúcnày!Trởlạivớibảnthân,bạnphảibiếtbạnđang“bán”cáigì,vàtinvào“sảnphẩm”–tứclàbạn

phảitinvàochínhmình,tinvàokhảnăngcủamình.TạodựngmốiquanhệTạodựngmốiquanhệthựcsự làmộtphầncủaviệc tựthểhiệnbảnthân.Đây làkhuynh

hướnghếtsứctựnhiêncủanhữngngườicóTrítuệXãhội.Tanêntiếpcậnvớimọingườitheocáchnhưthểhọlànhữngngườiquantrọngđốivớicuộc

đờimình,bởivìtathườngcókhuynhhướngđốixửtôntrọngvàtrânquýmốiquanhệtìnhcảmvớinhữngngườithânquen.Sợsai!Mộttrongnhữngnỗisợhãilớnnhấtcủaconngườilàsợnóihớ,nóisaithờiđiểmvàbịngười

kháckhướctừ.Chẳnghạn,bạngọiđiệnchomộtngườibạnđểtròchuyệnnhưnganh/côấyđộtnhiênnóinăngnghe cộc lốc, bảo rằnggiờkhông thểnói chuyện tiếp, rồi cúpmáy cái rụp.Đươngnhiênlàbạncảmthấybốirốivàtổnthương.Song,vớiTrítuệxãhộingàycàngpháttriển,bâygiờbạnbiếtcáchxửlýnhữngtìnhhuốngnhưthếnày.Đừngvộisuydiễnlungtung!Hãyđặtmìnhvàovịtrícủangườikhácvàhiểurằngngườibạnkiađangcuốnquýtlênvì:con

anh/côtađangphátsốt,sếpvừa“quẳng”mộtđốngviệclênbànvớithờihạnhoànthànhhoàntoànvô lý,chuôngcửamớireo…Vớinhữnglýdoấy,chẳngcógìngạcnhiênkhianh/côấykhôngmuốndừnglạicôngviệcđểtiếpchuyệnbạn!TheocáchtiếpcậnmangtínhTrítuệXãhội,hãychủđộnghỏitrướcxemliệuđâycóphảilà

thờiđiểmthíchhợpđểtròchuyện.Thếrồibạnbècủabạnsẽđánhgiácaosựchuđáonày,bạnsẽnhậnđượccâutrảlờiđầynhiệtthành.Vàkhibạngọilại,sẽcómộtcuộcđốithoạithântình,thoảimáihơn!RènluyệnTrítuệXãhội1.TrởthànhngườixãgiaogiỏiCónhiều“côngthức”chàohỏidànhchotừngđốitượngkhácnhau(bạnbè,sếp,cộngsự,đối

táckinhdoanh,ngườimớiquenv.v.).Tuynhiên,điềunày trởnên ítcần thiếtkhibạnnắmvững“côngthức”cơbảncóthểápdụngtrongmọitìnhhuốnggặpgỡ,baogồm:i.Mangtháiđộtíchcựcvàlạcquanii.Mỉmcườiiii.Bắttay,hoặctraochonhaucáiômấmápvớingônngữcơthểcởimởiv.Bắtđầucuộctròchuyệnvớinhữngvấnđềhọquantâm,chứkhôngphảilàvấnđềcủabạnv.Tháiđộ:Tôiđãchinhphụcđượctìnhbạn!2.Biếnnụcườithànhnétriêngcủabạn!Nụcườicủabạncósứcmạnhchuyểnhóatuyệtvời.Điềunàyđặcbiệtđúngtrongmốiquan

hệcôngviệc,cũngnhưtrongmốiquanhệthântình.Luônkhắccốtghitâmđiềunày,vàbiếnnụcườithànhnétriêngkhônglẫnvàođâucủabạn.3.Chânthànhquantâmđếnmọingười

Khôngaiđángquantâmbằngngườiquantâmđếnbạn!Khibạncótháiđộquantâmchânthành,ngônngữcơthểcủabạnsẽtrựctiếpnóilênđiềuđó.Cònnếunhưbạnchỉ“bằngmặtnhưngkhôngbằnglòng”,chínhcơthểcủabạnsẽvạchtrầnbạn!Bạncóthểxâydựngtháiđộquantâmchânthànhbằngcáchbiếnlốihànhxửấytrởthành

mộtsởthíchđặcbiệtvàgiữnhậnthứcrằngmỗingườilàmộtcáthểvôcùngđộcđáo.4.ĐểlạiấntượngtốtBạnnhậnthấymọingườihạnhphúckhibạnbướcvàohaybướcra

khỏiphòng?VậndụngnguyênlýNhữngđiềusaucùngcũngrấtđángnhớ,hãylàmchonhữnggìbạnđểlạisaukhirờiđitrởthànhkýứctốtđẹptronglòngmỗingười.Cốgắngtránhchiataytrongvộivãhoặcnóivớinhaunhữnglờicayđắng,bởichúngtađâu

biếtkhinàosẽđượcgặplạihọ.5.VạchrõhướngđichođờimìnhHãytìmchomìnhmộtmụcđíchsống.Ghichúlại–lýtưởngnhấtlàlậpBảnđồTưduy–tất

cảnhữngmốiquantâmcủabạn.Suynghĩxembạnmuốnhoànthànhđiềugìchobảnthântrongvòng5hay10nămtới,thậmchílàsuốtcảcuộcđời.Mụctiêuvàtầmnhìntươnglaicóthểthayđổitheothờigian,nhưnghiệntạihãychọnlấy

mộtmụctiêu,vẽramộttầmnhìnđểcóđịnhhướngrõràng.Mọingườithườngmơước:■Dulịchvòngquanhthếgiới■Trởthànhmộtngườimẹ/ngườicha/mộtthànhviênmẫumựctronggiađình■Thànhthạomộtsốkỹnănghoặcmônhọcnàođó■Gầydựngthànhcôngsựnghiệp■Manglạiniềmvui,niềmhạnhphúcchomọingườiViệcđọcsách,tìmhiểuthôngtintrênInternet,thamgiavàocáccâulạcbộ/đội/nhómvàcác

hoạtđộngxãhộisẽgiúpbạnnhanhchóngnhậnramụctiêucủabảnthân.Làmđượcnhưvậy,vòngtrònbạnbèvàcácmốiliênhệcủabạnsẽngàycàngmởrộng.6.ThựchànhkỹnăngđốithoạiHãychủđộngbắtchuyện,traođổidămbacâuvớibấtkỳaibạngặpđểrènluyệnkỹnăng

giao tiếpvàxâydựng lòng tự tinnếubạnvẫn thiếu tự tinkhinóichuyệnvớinhữngngườikhôngquenbiết.Thửnghiệmnhững cuộc trò chuyện theokiểu “đặtmìnhvàovị tríngườikhác”vàđểýxemmọingườiphảnứngtốtvàcóthiệncảmvớibạnnhưthếnào.7.Cườitovớichínhmình!Khibạncười(cườitođấy!),cảthếgiớisẽcùngcườivớibạn.Khibạncườivớichínhmình,

thếgiớithậmchícòncườilớnhơnnữa.Việccườivớichínhmìnhthểhiệnbạncókhảnăng“bướctáchrakhỏibảnthân”vànhìnmọi

việctừnhiềugócđộ.Hànhđộngđơngiảnnàycònchothấykhôngphảilúcnàobạncũngquánghiêmtrọng–một“hồichuôngbáotử”chocácmốiquanhệnếubạnquácứngnhắcnhưthế!Cườitovớichínhmìnhcũnggiúpbạndễdàngmởmiệngnởnụcười…8.ChuẩnbịchocuộcđốithoạihoặcbàithuyếttrìnhbằngcôngcụBảnđồTưduyNếubạnsắpsửathamdựmộtcuộcđốithoạihaymộtbuổithuyếttrìnhtrangtrọng,hãylập

BảnđồTưduyvềnhữnggìbạnmuốnnói.Cáchlàmnàysẽgiúpchocuộcđốithoạicủabạncótrìnhtự,hệthốngvàhợplýhơn(vôcùngquantrọngtrongkinhdoanh!).Đồngthờibạncũngsẽnhớtấtcảnhữngđiểmbạnmuốntrìnhbày.

LờikhẳngđịnhgiúpcủngcốTrítuệXãhội■TôiđangápdụngnguyênlýNhữngđiềuđầutiênsẽxuấthiệntrướcvàNhữngđiềusaucùng

cũngrấtđángnhớđểcảithiệnmốiquanhệcủamình,cũngnhưcủamọingười.■Tôikhôngngừnglàmchongônngữcơthểcủamìnhphảnánhđúngnhữnglờitôinói.■TôiđangápdụngnguyênlývonRestorfftronggiaotiếp,ghinhớvàtrongcuộcsốngcủatôi!■Tôithấythíchthúvớinhữngcâuchuyệnvềcuộcsốngcủanhữngconngườiđộcđáomàtôi

từnggặp.■Tầmnhìncuộcsốngcủatôingàycàngrõràng;nóhỗtrợtôipháttriểnTrítuệXãhội.■Tôingàycàngdễtínhvàkhôihàihơn.

Chương5TỏasánggiữađámđôngNhiều,rấtnhiềungười,thậmchínhữngaitựtinvàquảnggiaotrongcuộctranhluậnmột-

mộtcũngthumìnhlạivàđứng“chếttrân”khithamdựnhữngcuộchộihọphaybữatiệclớn.Biểnngườilạlấnáthọ,vàphầnlớnthờigianhọđứngtrongmộtgóctuyệtvọngcốgắngtìmkiếmmộtkhuônmặtthânthiệnnàođóđểtiếpcậntrongsốnhữngkhuônmặtlạhoắclạhuơkia.Cuốicùnghọcũngtìmđượccáchthoátthân,vàthềrằngsẽkhôngbaogiờthamgiasựkiệntươngtựnhưthếthêmlầnnàonữa!Tuynhiên,hãynghĩđếnmộtkịchbảnkhác…Nhữngngườithíchtiệctùngsẽbướcvàocănphòngvớivẻtựtin,đảonhìnxungquanhđể

biếtcókhoảngbaonhiêungườiđanghiệndiện.Sauđóhọrảoquanhđểthamgiavàomộtnhómmàhọthấyưathích,lắngnghecuộcđốithoạimộtlúc,vàtừtừđưaranhữngnhậnxétkháchquan, thânthiện.Rồihọbắtđầutựgiới thiệuvềbảnthân.Chỉ trongchốc lát,họ trởthànhtâmđiểmcủanhóm.Cóthểthườngxuyênápdụngcáchlàmnàynếucầnthiết–trongtrườnghợpmộtnhómnào

đóquáđoànkếtvớinhau,khóchophép“ngườilạ”thamgiavàothìnhữngngườithíchtiệctùng,giỏiquảnggiaocũngđànhphảichuyểnsangnhómkhác.Chươngnàysẽđưaranhữnggợiýgiúpbạnthíchthútậnhưởngnhữngsựkiệnxãhội,thayvìphảingậmngùichịuđựngchúng.HòavàođámđôngCómộtmẹonhỏgiúpbạncảmthấythoảimáikhibướcvàocănphòngđôngngười,đólà:

hànhđộngmộtcáchtựtin.Vớisuynghĩ“Giúpvới, tôichẳngquenaihết.Tôikhôngmuốnởđây!”, làmsaobạntoátra

đượcphongtháitíchcựctrướcmặtnhữngngườiởđó.Hãyhítmộthơisâutrướckhibướcvào,ngaylậptứcbạnsẽcảmthấytựtin,tíchcựchơnvàcócảmgiácthânthuộcnhưđangởnhà.Càngbìnhtĩnhvàthoảimái,sựhiệndiệncủabạncũnglàmchongườikháccảmthấythoảimáihơn.Theođóbạnđãgópphầntạorabầukhôngkhítíchcực.Điềukếtiếpcầnnhớlàđámđôngđượchìnhthànhtừnhiềucánhân.Chắcchắncóítnhất

mộtngườiđơnđộcnàođóđanglangthangxungquanh,nhưthểđangtìmkiếmvậtbịmất.Hãyđếnbắtchuyệnvớihọbằngmộtnụcườivàngônngữcơthểbiểulộsựcảmthông,rồibắtđầugiớithiệuvềbảnthân.Họsẽrấtvuivìbạnđãquantâmđếnhọ.Trongtrườnghợpkhôngthểnhậnraaiđóđangđơnđộc,hãytiếnđếnbànthứcăntựchọnvì

rấtdễđểbắtchuyệnvớimọingườitạiđây.Hoặctốthơnnữa,bạncóthểbưngkhaythứcănđiquanhphòngđểmờimọingười–đâylàmộtcáchlàmquenkhôngthểnàosai!Đừngquênvậndụngkỹnănglắngnghechủđộngvàkỹnăngđọcngônngữcơthể.Nhưng

trướchết,bạncầnphảithưgiãn,lắngdịulạivàtậnhưởngbữatiệc.NguyêntắckếtnốiMộttrongnhữngviệckhónhấtmàmọingườithườnggặpphảitạicácsựkiệnxãhộilànhớ

tênnhữngngườimớiquen,nhấtlàkhibạnđượcgiớithiệuvớimộtnhómngườicùngmộtlúc.Đểđạtđượcsựtươngthích,dùlàvềtinhthần,thểchấthayxãhội,thìchúngtađềucầntạo

rasựkếtnối.Cụthểlànếumuốnnhớtốt,bạnphảiliênkếtnhữngđiềubạnđãnhớvớinhữngđiềumớimẻbạnmuốnkhắcghi;nếumuốnlàmchủcáckỹnăngxãhộihaytrởthànhmộtnhàlãnhđạo,bạncầnkếtnốithànhcôngvớicàngnhiềungườicàngtốt.Vàonhữngnămđầucủathếkỷ20,TiếnsĩvonRestorffđãcôngbốmộtpháthiệnthúvị,đó

là:chúngtacókhuynhhướngnhớnhữngđồvật,conngười,địađiểm,v.v.đượcxemlànổibậtvàkhácthường.

Pháthiệnnàycóđúngtrongtrườnghợpcủabạnkhông?Chúngtahãycùngkiểmtrathửxem!TheonguyênlývonRestorff,khibạn,cùngvớibạnbèmình,hồitưởnglạinhữngkýứccũvà

khoảngthờigianvuivẻbênnhau,bạnsẽthườngnóinhữngđiềuđạiloạinhư:“BạncònnhớlầnchúngtacùngtrượttuyếtởAlpskhông?Quảlàmộttuầnlễtuyệtvời!”,hoặc“Tôichưatừngnhìnthấycảnhhoànghônnàorựcrỡnhưcảnhchúngtatừngngắmvàodịpnghỉhèvừaqua”,v.v.Sauđâylàmộtbàitrắcnghiệmnhỏđểkiểmtranguyênlýnày.Bạncóấntượnggìvớinhữngthànhphốvàquốcgiadướiđây:1.AiCập2.ẤnĐộ3.Paris,Pháp4.Rome,Ý5.Athens,HyLạp6.London,Anh7.Sydney,ÚcHãyđọclạidanhsáchtrênvàviếtratêncôngtrìnhkiếntrúcđầutiênxuấthiệntrongtâmtrí

bạn.Rõrànglàcóđếnhàngtriệucôngtrìnhkiếntrúc,tuynhiênđasốmọingườiđềuđưaracùng

câutrảlờinhưnhau!1.AiCập Kimtựtháp2.ẤnĐộ ĐềnTajMahal3.Paris ThápEiffel(NhàthờĐứcBàvàbảotàngLouvrethỉnhthoảngđượcnhắctới)4.Rome ĐấutrườngColiseum5.Athens ĐiệnParthenon6.LondonThápđồnghồBigBen(NhàthờthánhPaulthỉnhthoảngđượcđềcậptới)7.Sydney NhàhátOperaSydney,haynhàhát“Consò”Câutrảlờicủabạncókhácbiệtgìkhông?NguyênlývonRestorfflàthế!Hiểuđượcnguyênlýquantrọngnàysẽgiúpbạnthêmthấuhiểuvềconngườivàhànhvixã

hộicủachúngta.Bởivìtấtcảchúngtađềumuốnđượcnhớđến,nênchúngtaluôntìmcáchtrởnênnổibật

trongkýứcmọingười.Bạncócònnhớ“QuýôngXanhdương”ởchươngtrướckhông?Anhtatinchắcrằngmìnhđãcóđượcmột“chỗđứng”nhưthế.Nhớnhữngngườimớiquen?!Mộttrongnhữngcáchgiúpgiatăngsựtựtinvàđượcnhiềungườibiếtđếnlànhớtênnhững

ngườimàbạntừnggặp.Việcnàysẽdễdànghơnnhiềunếubạncóthểtìmrađiểmnổibậtcủahọ.Hãytìmhiểunhữngđiềuthúvịnhấttừngxảyravớihọ,mụcđíchsốngcủahọ,điềutốtđẹp

nhấthọtừngtrảiqua,sựkiệnđángnhớnhấtv.v.Nhữngthôngtinnàysẽ“vẽ”lênhìnhảnhđộcđáovềhọ.Nãocủabạnsẽđặcbiệtghinhậnhìnhảnhđóvàbạncóthểdễdàngnhớhọnếusaunàycócơhộigặplạilầnnữa.Bêncạnhđó,việcbạnthểhiệnsựquantâmđếnnhững“cáinhất”củahọsẽkhiếnhọnhiệt

tình,cóthiệncảmvớibạnhơn,cũngnhưsẽcónhữngcuộcđốithoạithậtthântình,thoảimái

hơn.NổibậtgiữađámđôngNếubạnmuốnđượcnhớđếntrongnhữngbuổihọpmặtxãhội,buổihộihọpkinhdoanh,

buổiphỏngvấnxinviệc,haynếubạnphảithựchiệnbàithuyếttrìnhnào,bâygiờbạnđãbiếtcáchđểlàmđiềuđó!Hãyănmặchaythểhiệnbảnthântheocáchmàbạncảmthấythoảimáinhấtvàkhácbiệt

mộtchútsovớiđámđông–giốngnhư“QuýôngXanhdương”.Ngoàira,bạncóthểbắtđầuphát triểnnhữngsở thíchvàmốiquan tâmđộcđáođểgiúpmởrộngvòng trònbạnbèvànhữngmốiquanhệxãgiao!Càngtỏasáng,bạncàngdễđượcnhớđếnvàcónhữngđónggópđặcbiệtchonhóm!NghệthuậtkếtnốimọingườilạivớinhauBíquyếtđểtổchứchộihọpthànhcônglàlậpkếhoạch,lậpkếhoạchvà…lậpkếhoạch.Bản

đồTưduysẽlàcôngcụhỗtrợtuyệtvờichoviệcnày.Hãyhọccáchpháthiệnrakhinàothìcácvịkháchcảmthấykhóchịuđểlàmchohọthưgiãn,

thoảimáihơn tạibuổihộihọpcủabạn.Cónhữngđiềuvốnnhỏnhặt, quả thật cũngkhiếnngườitakhóchịunhưngthườngbịphóngđạiquámức,chẳnghạnnhư:cảmthấylạnh;cảmthấykhát; cảm thấyđói; cầnđi vệ sinh; cảm thấymệt; khôngbiết chuyệngì đangdiễn ra;khôngquenbiếtbấtkỳaitrongbuổihộihọp;vàlolắngmộtvàivấnđềcánhân.Hãylưuýđếnnhữngvấnđềnày,đặcbiệtlàkhibắtđầusựkiện(ấntượngđầutiênluônkhởiđầutừđây!).Ngoạitrừđiềucuốicùng–lolắngmộtvàivấnđềcánhân–thìtấtcảnhữngvấnđềkhácđều

dễdànggiảiquyết,nhưngtrướchếtbạnphảinhậnrađượcvấnđề.Kỹnăngđọcngônngữcơthểvàthểhiệnsựđồngcảmrấtcầnthiếtvàolúcnày.NgườichủnhàcóTrítuệXãhộiphảitạođiềukiệnchocáckháchmờihỗtrợ,bổkhuyếtcho

nhau,vàkhíchlệngườiítnóihơnbằngcáchgiớithiệumộtcáchkhéoléo,nếucần–nhấtlànhữngsựkiệnmàphầnlớnngườithamdựđãbiếtnhautrướcđó,trongkhimộthayhaingườichỉbiếtmỗibạn.Bầukhôngkhínơihộihọpcũngrấtquantrọng.Khibạnchủtrìcácsựkiệnxãhội,hãytổ

chứcchothậtchuđáo,thuhútmọigiácquan–thiếtkế,bàytríấntượng;nhạcnềnthíchhợp;cóhươngthơmtạoratâmtrạngtốt;thứcănhợpkhẩuvịv.v.Kháchmờisẽcảmthấythưgiãnvàthíchthú,cònbạnthìđãtổchứcthànhcôngmộtsựkiện

đángnhớ!RènluyệnTrítuệXãhội1.LậpBảnđồTưduyvềbạnbè,đồngnghiệpvàkháchhàngNhữngngười thànhcông trongxãhội thườnghiểubiết rất rõvềbạnbè,đồngnghiệpvà

kháchhàngcủamình.Lúcnàohọcũnglưugiữthôngtinchitiếtvềnhữngngườiquantrọngnhấtđốivớicuộcđờimình.BảnđồTưduylàmộtcôngcụlýtưởngchoviệcghinhớthôngtin.Khigặpmộtngườimàbạn

nghĩrằnghọcóthểảnhhưởngđángkểđếncuộcsốngcủamình,hãyvẽmộthìnhảnhnhỏ–góigọntrongđótínhcách,phẩmchất,nhữngdấuấntrongcuộcsốnghaynhữngđặcđiểmngoạihìnhcủahọ–ởgiữatranggiấy.Từhìnhảnhtrungtâm,pháttỏaranhữngnhánhchínhtươngứngvớinhữngchủđềnhư:Giađình;Nghềnghiệp;Sởthích;Vẻbềngoài;Tiểusử;Tínhcáchv.v.Từnhữngnhánhchính,bạncóthể“đâmra”nhữngnhánhnhỏhơn,tạothànhbứctranhtoàndiệnvềngườinày.Đâylàmộtcôngcụtuyệtvờigiúpgợinhớthôngtinnhữngngườimàbạntừnggặpgỡ.Được

nhưvậy,họsẽrấtấntượngvớikhảnăngghinhớđếntừngchitiếtcủabạnvềcuộcgặplầntrước.

2.Lắngnghe!Lắngnghetíchcựclàmộttrongnhữngcáchdễdànggiúptạoấntượngtốttạicácbuổihội

họp–nhấtlàkhibạnchưađủtựtinđểlàmsữngsờnhữngngườichưatừngquenbiếtbằngsựdídỏm,khônkhéovàtàigiaotiếpcủamình.Bạncónhớtìnhhuốngbịmấtgiọngcủatôi(ởchương3)không?Lắngnghengườikhácsẽgiúphọcảmthấyhọlàngườiquantrọng,nổibật,đángquantâm.

Họsẽcảmkíchbạn,vịkhángiảnhiệttâmnày,vànghĩrằngbạnlàmộtngườiđặcbiệtkhiđánhgiácaohọ.3.ChủđộngthămhỏivàtạocảmgiácthoảimáichomọingườiHãytinhýnhậnranhữngđiềucóthểkhiếnmọingườicảmthấykhôngthoảimái–nhiệtđộ

phòngquánónghoặcquálạnhv.v.Mởđầucuộchọp,nếubạnchủđộnghỏithămxemhọcócảmthấythoảimái,dễchịuhaykhông,bạnsẽthểhiệnmình làmộtngườichuđáovàbiếtquantâm.Rồidầndàbạnđượcxemlàngườibạn,ngườiđồnghànhưathích,giàulòngtrắcẩnvàniềmnở.4.LậpBảnđồTưduychocácsựkiệnxãhộiHãyứngdụngBảnđồTưduyđểlênkếhoạchchonhữngcuộchọp,lễmừng,lễcưới,sinhnhật

v.v.Trênbảnđồ,hãyxemxéthết tấtcảnhữngchi tiết lớnnhỏ,chúngđềucóýnghĩaquantrọngđốivớisựthànhcôngcủasựkiệnxãhội.BảnđồTưduysẽchotathấyrõbứctranhtoàncảnhvềsựkiện;giúptatựtinhơnvàcókhả

năngkiểmsoáttìnhhình;vàtrôngnóthúvị,sinhđộng,vuimắthơnsovớimộtbảndanhsách“ngớngẩn”,vốnthườngchứađựngnhữngyếutốvượtngoàitầmkiểmsoátvàkhiếntacócảmgiácbỏlỡmấtđiềugìđóquantrọng.ỨngdụngBảnđồTưduyđểlênkếhoạchchosựkiệncũnggiúpbạnsángtạohơn,gópphần

làmnênbuổitiệcđángnhớvàgiúpbạntiếnnhanhtrênnấcthangTrítuệXãhội!5.RènluyệnkhảnăngliêntưởngThựchànhliêntưởngkhuônmặt,tên,tínhcáchvàsởthíchcủamọingườivớinhữnghình

ảnhkháclạmàbạncóthểnghĩra.Bằngcáchnày,khảnăngsángtạovàhồitưởngcủabạnsẽpháttriểnrấtnhanh.Vàhoạtđộngnàycũngkhávuinữa!LờikhẳngđịnhgiúpcủngcốTrítuệXãhội■Tôiđangtraudồikhảnăngliêntưởngcủamình.■TôilàtấmgươngsángtrongviệcứngdụngNguyênlývonRestorff.■Tôingàycàngđồngcảm,thônghiểumọingười.■Tôiđangpháttriểnkhảnăngnhậnthứcbằngcácgiácquan.

Chương6Tháiđộsẽquyếtđịnhtấtcả!“Nếubạnnghĩrằngmìnhcókhảnăng,hoặckhôngcókhảnăngthìbạnđềuđúngcả.”

-HenryFordLiệutháiđộcủaconngườicóảnhhưởngđếnmứcđộthànhcôngvềmặtxãhội?Nhữngngườibìnhthườngsẽtrảlời“Dĩnhiênlàkhông!”,cònnhữngbộócvĩđạithìkhẳng

định“Chắcchắnlàcó!”.CâuchuyệnvềhaingườiđitìmchânlýĐâylàcâuchuyệnkểvềhaichàngthưsinhtìmkiếmsựgiácngộtâmlinh.Thậtngẫunhiênlà

conđườngtâmlinhvàcảconđườngthựctếcủahọđềuyhệtnhau.Chàngthưsinhthứnhấttrọlạiởmộtngôilàngnhỏ,rồisánghômsaukhởihànhđiđếnngôi

lànglâncậncáchđó30dặmđường.Trênđườngđi,anhgặpmộtnhàthôngthái.Anhtrìnhvớiôngnhữngtrăntrở,thắcmắccủamìnhvềýnghĩacuộcsống,vũtrụvàvạnvật.Ngườithôngtháitừtốnvàcẩntrọngtrảlờitấtcảcâuhỏicủachàngtraitrẻ.Kếtthúccuộctraođổi,chàngthưsinhcảmtạvàhỏingườithôngtháiliệuconđườnganhsắp

đicódẫnđếnngôilàngnàokhôngvàdânlàngởđórasao.Nhàthôngtháikhẳngđịnhrằngchàngtraiđangđiđúnghướng,vàtrướckhitrảlờicâuhỏi

thứhai,ngườithôngtháihỏingượclạichàngtrainghĩgìvềconngườiởngôilàngchàngvừađiqua.Anhthưarằngdânlànglànhữngconngườituyệtvời,dùnghèokhónhưnghọvẫnđóntiếpanhrấtniềmnở.Họđãchochàngtrọlạimộtđêm,thếtđãichàngnhiềumónngonmàkhônghềlấymộtđồngnào.Chàngcảmthấyvuisướngkhiđónnhậnsựtửtế,cởimởvàhàophóngcủadânlàng.Nghexong,ngườithôngtháibảo:“Tacótintốtlànhchocon.Ngườidânởngôilàngconsắpđiđếncũngtươngtựnhưvậyđó.Hãytậnhưởngcuộchànhtrìnhcủaconvàcứvuivẻ,thoảimáibênnhữngconngườiấy!”.Tìnhcờngayngàyhômsau,chàngthưsinhthứhaicũngđếnngôilàngđầutiênmàchàng

thưsinhthứnhấttừngở.Anhtrọlạivàkhởihànhsớmđếnngôilàngthứhaingaysánghômsau.Điđượcnửađường,anhcũnggặpngườithôngtháinọvàcũnghỏiôngnhữngcâutươngtự.Saucuộctraođổi,chàngthưsinhthứhaicũnghỏingườithôngtháivềconđườngđếnngôi

làngtiếptheovàconngườiởđó.Nhàthôngtháixácnhậnrằnganhđangđiđúngđường,vàcũnggiốngnhưngàyhômtrước,ôngyêucầuchàngtraitrẻmôtảvềconngườiởngôilànganhvừađặtchânđến.“Họcáukỉnhvàchẳngthânthiệntínào.Mặcchotôirấtmệtvàđóilả,họchỉgiúpđỡqualoa

màkhôngbàytỏthiệnchígì.Khitôitìmhỏinơitátúc,họbảolàkhôngcóchỗnêntôiphảiquađêmtrênmộtcánhđồnggầnđó.Rồihọnóihọcònquáítthứcănnênkhôngthểsansẻchotôi.Tôithấyhọthậtthôlỗvàtồi.Tôihyvọngsẽkhôngbaogiờgặplạihọ.”,anhthuậtlại.Nghexong,nhàthôngbáobảo:“Chàngtrai trẻà.Tacó tinbuồnchoanhđây.Anhsẽ thấy

ngườidânởngôilàngphíatrướccũnggiốngnhưngườidânởngôilàngvừaqua.Hãycốgắngtậnhưởngvàhọchỏitừchuyếnđinhé!”.Bạnđanglàanhchàngnào?Vàbạnsẽlàanhchàngnàotronghànhtrìnhtrưởngthànhcủa

mình?NgườicóTrítuệXãhộiluônnhìnvàomặttươisáng.Cáinhìntíchcựccóvaitrònhưphép

nhiệmmàumangđếnnhữngthànhcôngvềmặtxãhội.“Mứcđộhạnhphúccủaconngườitùythuộcvàoquyếtđịnhsốnghạnhphúccủahọ.”

-AbrahamLincolnNhữngquanđiểmsailầmBắtchướcvàáplựcđồngđẳngMộttrongnhữngnănglựcthiênphúcủabộnãolàkhảnăngbắtchước.Khảnăngphithường

này,vớiphạmviứngdụnggầnnhưvôtận,chínhlàmộttrongnhữngcáchthứchọchỏihiệuquảnhất.Trênthựctế,bắtchướclàmộtnguyênlýtựnhiên–làcáchđểnhữngsinhvậtnontrẻtồntại.Việchiểubiếtnhucầucấpthiếtnàycóthểgiúptalýgiảiđượcnhiềukiểutháiđộvàhànhvicủaconngười.Nhữngbạn trẻđammê thể thao thường say sưabắt chước theo thần tượng củahọ; còn

nhữngvậnđộngviênvĩđạithìbảorằnghọđượctruyềncảmhứngtừnhữngnhàvôđịchtrướcđóvàmongmuốnđượcnốigótthànhcông.Vìsao?Nhữngvịanhhùngnàycóđiềugìthuhútđếnthế?Sauđâylàdanhsáchnhữngđiềumàcácbạntrẻ(khônghẳnchỉmỗingườitrẻthôi!)thường

mongmuốnđạtđượcgiốngnhưthầntượngcủamình:■Sinhlực■Tàisản■Danhtiếng■Quyềnlực■Sứchấpdẫnvềmặtgiớitính■Đượcđikhắpthếgiới■“Chiếntích”■Sựtựchủ■Tựdo,đượcdànhchomộtsốđặcquyền■NănglựclãnhđạoTầmquantrọngcủaviệcxâydựnghìnhmẫutuyệtvờiđượcminhhọacụthểquanghiêncứu

sau.NhữngngườibắtchướcngồiởghếsauNếubạnlàngườiláixecẩntrọngthìconbạncũngsẽtrởthànhngườiláixecẩntrọng.Cònnếubạnlà“mốiđedọa”đằngsautayláithìconbạnrồicũngsẽtrởthànhmốiđedọaynhưthế.ỞBắcCarolina,SusanFerguson,làmviệcchoCơquanBảohiểmAntoànXalộ(InsuranceInstitute for Highway Safety), cùng đồng nghiệp của cô đã kiểm tra hồ sơ tai nạn của140.000giađình.Sauđó,họsosánhhồsơcủachamẹvàconcái(độtuổitừ18đến21)trongnhà.Họpháthiệnrarằngngườiconnàocóchamẹgâytainạnítnhất3lầntrong5nămquathìsẽcótỷlệgâytainạncaohơn22%sovớinhữngngườiconmàchamẹkhônggâytainạngiaothôngtrongcùngkhoảngthờigian.Khámphánàycòntiếtlộkiểu“hànhvibắtchước”khác,nhưlà:chạyquátốcđộ,hoặcvượtđènđỏ.Xácsuấtviphạmluậtgiaothôngcủangườiconsẽtăng38%nếunhưchamẹtừngphạmluậtítnhất3lần.Căncứvàonhữngkhámphánày,JaneEason,phátngônviêncủaỦybanPhòngchốngTainạncủaHoànggiaAnh,khẳngđịnh:“Nếuchamẹlànhữngtấmgươngxấuthìđươngnhiênconcáicũngtrởnênnhưthế!”.Conngườithườngcóxuhướngsaochépnhữnghànhvitốtnhất,vìthếchúngtacànggương

mẫuchừngnàothìngườikháccàngnoitheogươngchúngtanhiềuchừngấy.Dĩnhiênnguyênlýbắtchướccủanãobộcũngcónhữngmặthạnchế–rậpkhuôntheohànhvi,tháiđộvàniềmtinchỉđểmìnhkhôngbị“lạcloài”.Sứcmạnhdoáplựcđồngđẳngđượcminhhọarõnétquanghiêncứusau.MộtthínghiệmđángkinhngạcTôiđượcmờihỗtrợtrongmộtthínghiệmvềhànhviconngười,đểthấyrõsứcảnhhưởng

tuyệtvờivàlạkỳcủamỗicánhânđốivớingườikhác.Banđầu,thínghiệmnàydomộtnhànghiêncứucóbềdàykinhnghiệmvềcácmốitươngtácxãhộiđưara.Thínghiệmđượctiếnhànhnhưsau:Trongmộtcănphòngnhỏkhátrốngtrải,chỉcómỗichiếcbànvớimộtcáighếđặtphíasau.

Cáchbànchừng3métlàmộtdãybachiếcghếxếpđốidiện.Cănphòngđượcbốtrítrônggiốngnhưmộtrạphátthunhỏ.Ngoàira,trongphòngkhôngcógìkhácnữa.Cónămngườithamgiacuộcthínghiệm:hai“nhàtâmlýhọc”mặcáochoàngtrắngvàbangườiquansát.Một“nhàtâmlýhọc”đứnglêngiớithiệu“bàikiểmtrathịgiác”chongườiquansát,trongkhi

“nhàtâmlýhọc”cònlạighinhậnkếtquảvàmôtảlạithínghiệm–tôiđượcgiaochovaitrònày.Sauđâylànhữnggìtôiphảinóivớibasinhviêntrongvaingườiquansát:“Cácemsẽđượcxemmộtvàitấmthẻ.Trênmỗithẻsẽcóbathanhdọcmàuđen.Mỗithanhsẽ

đượcghitênA,BhoặcCởtrênđầu.Nhiệmvụcủacácemlàđọctêncácthanhdọctheothứtựtừcaoxuốngthấp.Thứtựcácthẻsẽđượcthayđổitrongsuốtthờigianthínghiệm.Ngườiởbêntrái(ngườithứnhất)sẽthựchiệntrước,rồiđếnngườiởgiữa(ngườithứhai),saucùnglàngườibênphải(ngườithứba).”.

Tuynhiên,cómộtđiềulắtléoởđây!Ngườiquansátthứbakhôngbiếthaingườiquansátkiađãđược“cài”trước.Cáctấmthẻđãđượcsắpxếptrướcvàhaingườiquansát“giảvờ”nàycũngđãtậpluyệntrướcđểđưaranhữngcâutrảlờisaicóchủđíchtrongkhivẫn“diễn”trònphầnvai…nặnóctưduy.Vớihaithẻđầutiên,ngườithứnhấtvàthứhaiđưaracâutrả lờichínhxác.Đếnthẻthứba,ngườithứnhấtgiảvờvòđầubứttócvàsaucùngthìtrảlờithanhdọccaovừalàthanhcaonhất,cònthanhcaonhất làthanhvừavàgọiđúngtênthanhthấpnhất.Ngườithứhaicũngậmừ,đánhđưatrênghếvàtỏvẻthiếuquyếtđoán,songrốtcụcvẫnquyếtđịnh“Ừ,tôiđồngý...”vànêuđápángiốngnhưngườithứnhất.Bạnnghĩtrạngtháitinhthầncủangườiquansátthứbatộinghiệpkia,cũngnhưcáchanhta

phảnứngtrongtìnhhuốngnày,sẽnhưthếnào?Cáchlàmtươngtựtiếptụcdiễnrađếnthẻthứ17.Ngườithứnhấtcànglúccàngđưaranhiều

đápánsai,cònngườithứhaithìluôntỏvẻđắnđotrướckhitrảlờigiốngvớiýcủangườithứnhất.Ngườithứnhấtthỉnhthoảngmớichịuđưaracâutrảlờiđúng.Ngườithứhai–ngườiphụhọa–cũngluônphảnhồivớiniềmtinchắcchắnvàtốcđộynhưvậy.Chúngtôitiếnhànhthínghiệmnàyvới20ngườikhácnhautrongvaingườiquansátthứba

vàthậntrọngghinhậnmọiphảnứngcủahọ.Bạnđoánxemhọsẽhànhđộngthếnào?Bạncónghĩhọđềukhôngđồngývớingườithứnhấtvàthứhaikhông?Baonhiêungườisẽđồngtìnhhoặckhôngđồngtình?Kếtquảthậtđángkinhngạc!Lầnđầutiêntrongđời,tôithậtsựtậnmắtchứngkiếnsứcảnh

hưởngmangtínhxãhộicủaconngườichúngta.60%,tức12/20ngườitrongvaingườiquansátthứbađồngtìnhvớinhữngđápánsaicủahaingười“đầutêu”kia.Nhưngtrongnhữngcuộcthínghiệmđộclập,họlạitrảlờichínhxác100%.Tiếpxúcvàhỏinhữngngườitrongvaingườiquansátthứbavềsựthiếunhấtquánnày,họ

chobiếthọthậtsựnhậnracâutrảlờichínhxácnhưngđápáncủangườithứnhấtvàthứhai

khiếnhọbịdaođộng,cảmthấycóvẻnhưnhìnnhậncủamìnhlàsaivàquyếtđịnh“đitheođámđông”.Điềunàycàngchothấysứcmạnhcủasựtươngtácxãhộimạnhmẽđếnnỗicóthểhoàntoànthayđổihoặcbópméonhậnthứccủachúngta.Nhữngngườinàylấncấntrongviệcgiữvữnglậptrườngđúngđắncủamìnhtrướcsứcthuyết

phụccủa “đámđông”vàmangcảmxúckhổsởhoặcbựcdọc.Trongsốngười thamgia thínghiệm,cómộtngườicànglúccàngthểhiệnrõtháiđộkhinhkhỉnhđốivớihaingười“đầutrò”;vàtronglầnthửnghiệmsauđó,thậmchíanhtacòncẩnthậnlấycâylượccủamìnhrađểđođộdàinhữngthanhdọc,giốngnhưcáchđotỉlệcủangườihọasĩ.Trongmộttrườnghợpkhác,khingười thứnhấtbảo thanhngắnnhất là thanhdàinhấtvà thanhdàinhất là thanhngắnnhất,ngườiquansátthứbađãquátlênvớivẻtứctối:“Anhbịsaovậy,đồngốc!AnhkhôngbiếtNHÌNà?”.Đượctiếnhànhhàngnghìnlầnsauđóvớinhữngkếtquảtươngtựthuđược,thínghiệmnày

chothấynhữngtươngtácxãhộidùlàcơbảnnhấtcũngcókhảnăngtạoranhữngcảmxúcmạnhmẽtrongchúngta,khiếntahoàinghisựthậtvàthayđổicáchtanhìnnhậnmọiviệc.SựrậpkhuônMộthiệntượngkhởinguồntừkhátkhaobảnnăngcủaconngườitrongviệcthíchnghivới

hoàncảnhđóchínhlàkháiquáthóahoặcrậpkhuôntheongườikhác,thểhiệnquanhữngquanđiểmnhư:congáithìkhônggiỏikhoahọc,contraivốnhunghăng,ngườichâuÁluônlaođộngchămchỉ;ngườigiàthườnghaycacẩm;dânĐịaTrungHảilúcnàocũnglườibiếngv.v.Nhữngkhuônmẫuvàđịnhkiếnnhưthếxuấthiệnmộtcáchtựnhiêntrongquátrìnhtrưởng

thànhcủata.Chúngtathườngcảmthấythoảimái,nhẹnhõmkhixungquanhlànhữngngườigiốngtavềbộdạng,tháiđộvàquanđiểmsống;vàlosợtrướcnhữngđiềulạ lẫmmàmìnhchưabiết.Tuynhiên,quátrìnhsaochéprậpkhuônnàyđãviphạmmộtquytắccơbảncủaTrítuệXãhộiđólàxemmọingườinhưlànhữngcáthểđộcđáo,đángtrântrọng.Nétránh!Chốngtrả!Thấuhiểu!Tìnhtrạngrậpkhuônsinhratừsựkémhiểubiết.Phảnứngđầutiêncủaconngườitrước

nhữngđiềungoàitầmhiểubiếtthườnglàbốirối,losợ;sauđó,quátrìnhnàysẽkíchhoạtkiểuphảnứngbảnnăng–nétránh(flight)hoặcchốngtrả(fight).Điềumàbộnãocủatathựcsựđanglàmchínhlàmangđếnchotacảmnhậnđầutiênvềconngườimới.Tùythuộcvàonhữngliêntưởngmìnhcóvềkiểungườiấy,tasẽquyếtđịnhphảnứngtheocáchnétránhhoặcchốngtrả.Kiểuphảnứngnàyluôndiễnrakhicóbấtcứđiều“lạ”nàobướcvàomôitrườnghiệntạicủa

ta,như:nhữngngườithuộcsắctộckhác,nhữngngườiphụnữhayluitớichốn“vuichơi”vốnchỉdànhchođànông…Sailầmchúngtathườngphạmphảilàthêmthắttháiđộ,giảđịnhthiếuchínhxácvàonhững

quansátthựctế,vàkếtquảlàngaylậptứckhiếntatỏrahunghănghoặcsợhãi.Giờđây,TrítuệXãhộicủabạnđãnângcaovàbạncóthểchuyểnsangbướccaohơn:Thấu

hiểu!Lầntới,khicóaiđókhôngquenbiếtkíchhoạtphảnứngNétránhhoặcChốngtrảtrongbạn,

hãyvậndụngTrítuệXãhộivàcáchphảnứngThấuhiểusiêuviệt–nghĩalàkhoanhãyvộihànhđộng,cứđểđôimắtvàbộnãothuthậpnhiềuthôngtinđếnmứccóthểvềđốitượngđó.Nóicáchkhác, hãy làm lắngdịu cảmxúchunghănghoặc sợhãibanđầu củabạn, xemxétđốitượngđangđứngtrướcmặtvớiđầuóccởimở,đầychấtTrítuệXãhội.Điềunàysẽmangđếnchobạnsựhiểubiếtsángsuốt,giúpbạntìmracáchphảnứngphù

hợphơn,vànhanhchóngcảithiệnkhảnăngtươnggiaocủabạn.Sựrậpkhuônẩnnấptrongtâmtrítavàgiởtròphábĩnhchẳngkhácnàonhữngconquáivật!

Chỉcầnmộtđiềugìđóđơngiản,nhưtêngọicủamộtngười,cũngvôtình“tômàu”nhậnthức

củatavềhọ.LukeBirmingham,chuyêngiatâmthầnhọc-phápythuộcĐạihọcSouthamton,đãchứng

minhcáitêncủabạncókhảnăngảnhhưởngđếncáchngườikhácđánhgiávềbạn,quathửnghiệmsau:Birminghamnhờ464chuyêngiatâmthầnhọcđưarachẩnđoánvềtrườnghợpcủamộtthanhniên24tuổiđãtấncôngngườiđiềukhiểnđoàntàu.Khiđượcyêucầuđánhgiávề“Matthew”,hơn¾sốchuyêngialắngngheanhvớisựcảmthông.Họchorằngchàngtrainàycầnđượcchămsócytếvàcólẽanhtađangbịtâmthầnphânliệt.Tuynhiên,khiđổitênngườithanhniênnóitrênthành“Wayne”,cácchuyêngiatâmthầnhọclạiđưaranhữngđánhgiácaynghiệthơn:“Wayne”làkẻthườnggiảvờốmđểtrốnviệc,làkẻlạmdụngmatúyvàbịrốiloạnnhâncách“nặng”–gấpđôisovớingườitên“Matthew”!Đángbáođộnghơn,nhữngnghiêncứusauchothấynhữngkiểunhậnthứcrậpkhuônđầy

tiêucựcởphạmvixãhộicókhảnăngảnhhưởngđếncáchchúngtađánhgiábảnthân.

Tìnhhuốngnghiêncứu–Nhậnthứcquyếtđịnhtấtcả!Paul Davis, từ Đại họcWaterloo ở Ontario, đã tiến hành nghiên cứu tác động của mộtchươngtrìnhquảngcáođượcphátđiphátlạinhiềulầnđếnđốitượngsinhviênnữđangtheohọcToántạitrường.Ôngchọnhọvìtấtcảhọđềumôtảbảnthânmìnhlàngườigiỏitoán,mộtkỹnăngmàhọcholàrấtquantrọng.Bấtngờthay,Davispháthiệnthấysaukhixemhaiđoạnquảngcáocónộidungxoayquanhchủđềgiớitính,vớiẩnýnhắcđếnkhảnăngtrínãocủaphụnữ,họlậptứckhôngcònkhảnănggiảinhữngbàitoánkhónữa!Ởphầnhaicủathínghiệm,DavischiếunhữngđoạnquảngcáonàychonhữngnữsinhtrunghọctrướckhihọquyếtđịnhchọnngànhhọcởtrườngĐạihọc.Saukhixemxong,họthayđổihẳnquyếtđịnhchọnchuyênngànhcủamình,tấtnhiênlàhọđãkhôngchọnhọctoánvàcácmônkhoahọc.Nhữngmẫuquảngcáonàycũngkhiếnnhữngnữsinhtrẻ,giàunhiệthuyếttừchốivaitròlãnhđạo,dẫndắt.Khibạn“vùidập”mộtngườinàođótheocáchnày,bạnkhôngchỉhạnchếquyềntựdolựa

chọncủahọ,màbạncònchuyểncuộcđờivàtươnglaihọsanghướngtiêucực.ĐâykhôngphảilàcáchnênlàmđểnângcaoTrítuệXãhộichobạnvàchonhữngngườikhác.Ngoàinhữngtácđộngtiêucựcvềmặtxãhội,nhữngphátngôntiêucựccũngtácđộngxấu

đốivớihệmiễndịchcủangườikia,làmsuyyếusứcđềkhángtrướcnhữngcănbệnhphátsinhdocăngthẳngvànhiềuchứngbệnhkhác.Trongmột thí nghiệm khác, trong vòng 10 phút,một nhóm cụ già được chiếu cho xem

nhữngtừliênquanđếntuổitác,cókhảnăngkíchhoạtkiểunhậnthứcrậpkhuôntronghọ.Mộtnhómđượcchiếuchoxemnhữngtừtíchcực(như:dàydạnkinhnghiệm…)vànhómcònlạiphảixemnhữngtừtiêucực(như:lãosuy,đãngtrí,bệnhtật…).Sauđóhọđượcyêucầugiảimộtsốbàitoán.Nhómphảixemnhữngtừtiêucựccảmthấycăngthẳngkhigiảicácbàitoán.Nhịptim,huyết

ápvàthânnhiệtcủahọtăngđángkể,duytrìởmứccaobấtthườngsuốthơn30phút.Trongkhiđó,nhómđược“nângđỡ”bằngnhữngtừngữtíchcựcthìhoànthànhcácbàitínhmộtcáchdễdàngmàkhônghềcóbiểuhiệncăngthẳngnào.JohnBargh,nhàtâmlýhọcxãhộithuộcĐạihọcBangNewYork,đãthựchiệnnghiêncứuđểtìmhiểuxemnhữngnhậnthứcrậpkhuôntiêucựcvềtuổitáccóảnhhưởngthếnàođếnsinhviênđạihọc.Ôngyêucầumộtnhómsinhviênsắpxếplạinhữngtừbịđảotrậttự;đâylànhữngtừtrungtính,khôngliênquanđếntuổitác(chẳnghạnnhư:khátnước,sạchsẽ,riêngtư…).Nhómthứhaicũngthựchiệnnhiệmvụtươngtự,trừviệccáctừcóliênquanđếntuổitácvàmangnghĩatiêucực(nhưlà:lolắng,già,đơnđộc,tócbạc,ủymị,cốchấp,đãngtrí,nếp

nhăn,chuacay,bảothủ…).Kếtquảthếnào?Khảnăngghinhớcủanhómsinhviênthứhaikémhẳnsovớinhómsinhviênthứnhất.Ngoàira,mộtpháthiệncólẽcóýnghĩahơnhếtđólà:nhómsinhviênthứhai“bỗngdưngtrônggiàhơn”.Nhómnghiêncứukínđáoghihìnhlạihànhvicủahọkhihọrờikhỏiphòng.Dùđangởđộtuổithanhxuân–thờikỳsungsứcnhất,khỏemạnhnhất–nhưnghànhđộngvàbiểuhiệnbênngoàicủahọtrônggiốngynhữngmôtảtiêucựcvềtuổitáctrongthínghiệm.NhữngquanđiểmtíchcựcTừnhữngthínghiệmcủamình,JohnBarghkếtluậnrằngnhữnghìnhảnhđượclưugiữtrong

trínãocómộtsứcmạnhphithường,điềukhiểncảhànhvicủata.Nhưngkhôngnhấtthiếtcứphảilàhìnhảnhtiêucực,nhữnghìnhảnhtíchcựccũngmạnhmẽkhôngkém,nhưtrongcâuchuyệnsau:BradHumphreyvànhữngđứatrẻbịxemlàđáng…bỏđi!BradHumphreylàmộtgiáoviênvàcũnglànhânviênxãhộiởSanDiego.Anhdànhhếttâm

huyếtcủamìnhdạyhọcchonhữngđứatrẻtuổithiếuniênsốngtạikhuổchuột,nhữngđốitượngmàxãhộigầnnhưđãtừbỏ.Đólànhữngđứatrẻđườngphố,nhữngtaybuônbánmatúytừngđượcđiềutrịtâmthầnhoặcphảingồitù.Tuổithọtrungbìnhcủađốitượngnàychỉlà20.MụctiêucủaBradlàchuyểnđổitháiđộvôcùngtiêucựcvềbảnthâncủanhữngđốitượng

nàyvàquađóthayđổihoàntoànhìnhảnhbảnthâncủahọ.Anhthựchiệnđiềunàybằngcáchhỗtrợhuấnluyệnvềtưduyvàthểchất.Banđầu,anhkiểmtrakhảnăngghinhớcủacácemvànhậnthấylàrấtkém.Nhưngrồianhquyếtđịnhtậptrungvàothànhviênkémnhấtcủalớp,đểcôbéthamgiavàomộthoạtđộngriêngtrongkhiyêucầunhữngemkhácchạybộtrongnửagiờ.Tronglúcđó,anhcấptốctậpchocôbémộtsốkỹthuậtghinhớ,dạycáchghinhớdễdàng

danhsách20đồvật.Khinhữngemkhácquaylại,anhtháchđốcácemnêudanhsách20mónđồbấtkỳđểcôbéghinhớ.Cácemđồngýlàmtheo,nhưngđồngthờicũngtỏragiễucợtbởibiếtrằngkhảnăngghinhớcủacôrấtkémvàcôsẽlàmmọithứrốitunglên.Thửtưởngtượngnhữngđứatrẻđóđãngạcnhiênđếnmứcnàokhicôbénêuthứtự20mónđồmộtcáchchínhxác–cảkhiđọcxuôilẫnđọcngược.Thửnghiệmnàyđãlàmthayđổitháiđộcủanhữngngườikhácvềcôbé,vàquantrọnghơn

hếtlàcôbécũngthayđổitháiđộcủacôvềbảnthân.Trongsuốthainăm,Bradđãdạychonhómtrẻnàynhữngkỹthuậtpháttriểntưduyvàthể

chất.Cuốigiaiđoạnhainămđó,nhữngđứatrẻtừngbịxemlàđángbỏđi,tựhủyhoạibảnthânđãchuyểnhóathànhnhữngcôcậuthanhniêntựtin,khỏemạnhvàmongmuốngiúpchuyểnhóatháiđộtiêucực,tuyệtvọngvà“bấtcầnđời”ởnhữngđứatrẻkhác.SựkiệnquantrọngnhấttronggiaiđoạnhainămấylàviệcBradgiớithiệunhữngđứatrẻnày

trướchơn500khángiả,baogồmnhữngnhàgiáodụckỳcựu,giáosưđạihọc,cácgiáoviênvàtácgiảhàngđầutạimộthộinghịgiáodụctổchứcởBellingham,Washington.Cả17côcậuthiếuniênkhỏemạnhvàtựtinấyđãchinhphụcđámđôngkhángiảởmọithửtháchvềtinhthần,nhưcáctròchơivềghinhớ,tưduysángtạo,v.v.Nhómthiếuniênđãchinhphụchoàntoàncácnhàgiáodục!ViệclàmcủaBradHumphreyđãkhẳngđịnhrằngkhivượtlênnhữngngờvực,vớisựquan

tâmvàtìnhthươngđúngmực,ngườitahoàntoàncóthểthayđổitháiđộcủangườikhác.Vàkhitháiđộthayđổi,cuộcđờicũngsẽthayđổi.LòngtựtinBradthànhcôngvìanhtinvàolũtrẻ,đồngthờitinrằnganhcóthểđánhthứclòngtựtônvà

sựtựtinởchúng.TựtinlàchìakhóaquantrọngđểmởrathànhcôngvàpháttriểnTrítuệXãhội.Khitatintưởngvàobảnthân,vàosứcmạnhvàkhảnăngcủamình,tasẽcảmthấythoải

mái,dễchịuvà“làchínhmình”trongbấtkỳhoàncảnhnào.Điềunàysẽkhiếnngườikháccũngthoảimáivớisựhiệndiệncủata.Đâycólẽlànguyêntắcquantrọngnhấtmàchúngtacóthểtruyềnđạtchoconcáicủamình.

Mộtđứatrẻtựtin,vữngvàngtrongnhậnthứcvềgiátrịbảnthânsẽkhôngcầnphải“chứngtỏ”bấtkỳđiềugìtrướcbạnbècùngtranglứa.Nhữngđứatrẻtựtin(giốngnhưnhữnghọctròcủaBrad)sẽcólòngtựtrọng,cóđộnglựcvà

quyếttâmđạtđượcmụcđíchsống.Chúngsẽcótầmnhìntươisángvềcuộcđờimình.Trongkhiđónhữngđứatrẻluôncảmthấybấtan,thiếutựtinthườngcốgắngbắtnạtnhững

trẻkhácđểchứngtỏbảnthân“tolớn”và“quantrọng”trongmắtcủachínhmìnhcũngnhưtrongmắt“băngnhóm”củachúng.Tươngtựnhưthế,nhữngngườitrưởngthànhthiếutựtinvàbấtanluôncốchứngtỏgiátrị

bảnthânbằngcáchlấnátbạnđồngnghiệphoặctrởthànhmộtngườisếpvôlý,độctài.Song,nhữngkiểuhànhvinhưthếchỉcànghủyhoạithêmnhậnthứcvềgiátrịbảnthânvàlòngtựtôncủahọ.Đólànguyêndovìsaoviệcrènluyệnnhữngkỹnăngxâydựnglòngtựtintheohướngtích

cực–nhữngkỹnăngnângcaoTrítuệXãhội–lạicóýnghĩaquantrọngđếnthế.Suynghĩtiêucựcsẽtạoratháiđộtiêucực,vàsuynghĩtíchcựcsẽhìnhthànhtháiđộtích

cực.Cànglặplạimộtkiểumẫusuynghĩnàođó,tháiđộsẽcàngđượccủngcốvữngchắc.Nhữngnghiêncứuvềtếbàothầnkinhchothấykhitacómộtýnghĩdùlàtíchcựchaytiêu

cực,thìđềucókhảnănglặplạiýnghĩấy.Nếutamuốnhạnhphúc,thànhcôngvàtựtinhơn,tacầnnuôidưỡngnhữngýnghĩtíchcựcvềngườikhác.Việcnàycũnglàmchohọcảmthấytíchcựcvềtavàmốiquanhệxãhộivuivẻ,tốtđẹpsẽbắtđầu.“Chẳngcóđiềugìtốthayxấu;tốtxấuchỉlàdocáchnghĩcủata.”

-WilliamShakespeareTớiđây,bạnđãhiểutháiđộvềgiớitính,tuổitác,sắctộcvàvềbấtkỳđặctínhnàokháccủa

conngườicóthểtácđộngtíchcựchoặctiêucựcđếnbảnthânrasao.Giờlàlúcluyệntậpđểnêubậtnhữngyếutốtíchcực.Việcnàysẽmanglạilợiíchchobảnthân,chongườikhácvàđặcbiệtlàchoTrítuệXãhộicủabạn.RènluyệnTrítuệXãhội1.NhìnlạinhữngđịnhkiếnHãynhìnlạinhữngđịnhkiếncủabảnthân.LậpmộtBảnđồTưduynhỏvềnhữngsuynghĩ

trướcnaycủabạnđốivớinhữngnétđặctrưngchínhyếucủacácnhómđốitượngsau:■Đànông■Phụnữ■Trẻnhỏ■Ngườigià■Giớihọcthuật■Vậnđộngviênthểthao■Nghệsĩ■NhữngnhómsắctộckhácKiểmtraphảnứngcủabạnđểnhậnraxemcókiểunhậnthứcrậpkhuônmangtínhtiêucực

nàokhông,vàtìmhiểunguyêndovìsaonhữngýnghĩtiêucựcnàyxuấthiện.Sosánhchúng

vớinhữngýnghĩtíchcựcbạntừngcóvàxemcómôthứcchungnàogiữachúngkhông.Vídụ,nếubạnhiểurõvềmộtnhómđốitượngnàođó(nhưcầuthủbóngđáchẳnghạn),bạn

sẽítcóýnghĩtiêucựcvềnhómnàyhơnsovớinhữngnhómđốitượngmàbạnítgiaodu,tiếpxúc.Hãyxemviệckhámphánày làmột “trò” tiêukhiểngiúpbạn thưgiãn, tinh thần thêmphấnchấnvàmởranhiềuhiểubiếtsángsuốt.Suynghĩthêmvềnhữngđiềunày.Nếuthấycần,hãyrộngmởtâmtríchonhữngtrảinghiệm

mới.ViệcnàysẽgiúpcủngcốsứcmạnhcủaTrítuệXãhộivàmởrộngtầmảnhhưởngxãhộicủabạn.2.QuansátcáchgiaotiếpcủabạnKhiởbêngiađình,đồngnghiệp,bạnbè,hãyđểýđếncáchbạnủnghộhaychỉtríchhọ–cả

chủýlẫnvôtình.Giờbạnđãhiểunhữngkỳvọng/lờichỉtríchđầytiêucựccóthểkhiếnngườithâncủabạnrơi

vàotìnhtrạngtệhạihơn,trongkhinhữnglờilẽtíchcựccóthểgiúphọđạtđượcthànhcông.Vìthếhãyđiềuchỉnhcáchgiaotiếpcủabạntheohướngtíchcựcvàmangtínhkhíchlệhơn.3.QuansátquátrìnhtựtròchuyệnvớibảnthânHãyápdụngcáchthứctươngtựnhưtrênchonhữngcuộcđộcthoạinộitâm.Hãytánthưởng

bảnthân,khuyếnkhíchbảnthânnỗlựcvàănmừngnhữngthànhquảđạtđược–nhấtlànhữngthànhquảnhỏ,thầmlặngmàngườikháckhôngthấyđược.LờikhẳngđịnhgiúpcủngcốTrítuệXãhội■TôiđangchuyểntừkiểuphảnứngNétránh!Chốngtrả!sangkiểuphảnứngThấuhiểu!.■Tôicảmmếntấtcảmọingườidùhọxuấtthântừđâu,thuộcsắctộcnàovàcóphongtục

tậpquánkhácbiệtrasao.■Lòngtựtintrongtôigiatăngtừngngày.■Tháiđộcủatôiđangdầntíchcựchơn.

Chương7Thươnglượng–Nghệthuậtđắcnhântâm“Nếuaiđókhôngđồngývớitôi,việccủatôilàthayđổisuynghĩcủaanhta?Không!Việc

củatôilàcứđểanhtalàmvậy.”-AndrewMatthewsConngườiaicũngcómụctiêulàđắcnhântâm(biếtcáchđốinhânxửthếvàthuphụclòng

người),đượcbiếtđến,thựchiệnnhữngcuộcthươnglượngthànhcôngvàxâydựngmốiquanhệxãhộitốtđẹp.ThươnglượnglàmộtkỹnăngTrítuệXãhộiquantrọng.Nhắcđếnhaitừnày,hầuhếtmọi

người thường liên tưởngngayđếnkinhdoanh và công việc, nhưng thương lượng cũng rấtquantrọngtrongcuộcsốnghàngngàycủachúngta.Mụctiêucủamọicuộcthươnglượnglàkếtthúcvớimộtthỏathuậnchunggiữanhữngbên

cóliênquan,tấtcảmọingườiđềuvuivẻravềvớikếtquảđạtđược.Khôngdừngởđó,cáchlàmnàycũngcóthểápdụngtrongviệcgiảiquyếtvướngmắcgiữachamẹvàcontrẻvịthànhniên(nhưđượcphépđidựtiệcvàvềtrễđếnmấygiờ),cũngnhưtrongcáccuộcđàmphánvềtiềnlương,điềukiệnlàmviệcgiữacôngđoànvànhàquảnlý.TrítuệXãhộiđềuđượccầnđếntrongnhữngtìnhhuốngnhưthếnày.Sauđâylàmộtcâuchuyệnkhótinvềthươnglượngvàhợptáctừthếgiớiloàivật.MộtcâuchuyệnđángngạcnhiênvềloàivậtMộtđoànlàmphimvềlịchsửtựnhiênCanadaquyếtđịnhquaymộtbộphimchưatừngđược

thựchiệntrướcđó–mộtnămvềcuộcsốngcủamộtbầysói.Họsửdụngcảmáybaytrựcthăngđểcóthểghihìnhtừtrênkhôngcuộcditrúhằngnămcủabầysóicùngvới“nguồnthựcphẩm”chínhcủachúng,nhữngconhươu.Ngạcnhiênlớnđầutiênkhiđoànlàmphimquansátmốiquanhệgiữabầyhươuvàbầysóilà

hànhvimangtínhxãhộicủachúng.Cógiảđịnhchorằngtrongcuộcditrú,bầyhươuphảitựquảnlývàbảovệbầyđàn;cònđàn

sóicứ“lẽođẽo”theosau,thườngtấncôngmộtcách“lénlút”,“hènnhát”vàonhữnglúcbầyhươuđuốisứcnhất.Tuynhiên,thậtralàbầyhươuvàbầysói…cùngnhauditrú!Khôngchỉvậy,chúngthựcsự

là…nhữngngườibạn!Suốtnhiềungàyliêntục,chúngchạycùngnhau,vờnnhauvàcùngnghỉngơi.Chỉđếnkhiđámsóibắtđầuđóibụngthìmốiquanhệmớithayđổi,thậmchíđâycũnglàmột

thỏathuậnngầmgiữađôibên.Consóiđầuđàn,mộtconsóicái,sẽbấtngờdừnglại,radấuchonhững“gãthợsăn”củanórằngcuộcsănđuổibắtđầu.Đámhươubìnhtĩnhgomđànlại,vàchờđànsóirahiệu–“Chạy”.Ngaykhicótínhiệu,mọisựliềndiễnratheomôthứcmangtínhxãhộiđãđượcthỏathuận.Đànsóichỉchọnmộtconhươulàmmụctiêusănđuổi–thườnglàconyếuhơncả,nhưngthỉnhthoảngsẽlàmộtconbìnhthườngnàođótrongbầy.Cuộcsănđuổithườngkéodàitốiđalà10phút,vàhầunhưlúcnàođànsóicũngthànhcông.

Mộtkhimụctiêuđãđượcchọn,nhữngconhươucònlạicứnhởnnhanhưbìnhthường.Tuynhiên,cứkhoảngnămlầnthìcómộtlầnconhươukhỏemạnh,kiêncườngchạythoát

đượcvàquaytrởvềđàn.Liệuđànsóicótiếptụcđuổibắtvàchọnmộtconhươuítkiêncườnghơn?Không!Chúngtuânthủ“thỏathuận”vàchấpnhậnnhịnđóitrongmộthayhaingàytới.Chođếnkhiđànsóisẵnsàngkiếmănlầnnữa,khôngthìtrướcđóbầyhươuvàbầysóivẫn

sốnghòabìnhbênnhaunhưbạnđồnghành–đànsóibảovệbầyhươutrướcnhữngkẻsănmồi

khác,vàbầyhươucungcấp…nguồnthựcphẩmtươisống,bổdưỡngchođànsói.Khámphánày thật đáng kinhngạc, nhưng sẽ cònnhiềuđiều kỳ thú khác đang chờphía

trước!Mộtngàynọ,máybaytrựcthăngdẫnđầuđoànlàmphimthôngbáorằngđànsóiđangtiến

đếnhướngxáccủamộtconhươusừngtấm.Điềuđặcbiệtkhiếnviênphicôngthấythúvịlàhaiconthúkhác–gấuxámvàchồnBắcMỹ–cũngđánhhơithấythịtcủaconhươunày,vàđangtiếnđếntừhaihướngkhácnhau.MặcdùtươngđốinhỏconnhưngchồnBắcMỹđượcxemlàmộttrongnhữngloàihiếuchiếnnhấtthếgiới,sẵnsàngchiếnđấugiànhgiậttừngmiếngmồi.Vớimóngvuốtvàrăngcủamình,chúngcóthểdễdàngxénáttúplều,vàchỉmộtcúđớpthôicũngcóthểxơigọnhailonthựcphẩm.Consóiđầuđàntáchkhỏibầyđểđiềutramùihươngtrêungươikia,vàviênphicôngtrực

thănghămhởdựđoánthểnàocũngnổramộttrận“thưhùng”giữacácloàivớinhau–mộtcảnhtượngchưatừngđượcghihình.Bạnnghĩđiềugìsẽxảyra?Nhữnggìmàbộphimtrìnhchiếuthậtkhácthườngvàhoàntoànkhôngdựđoántrướcđược.

Baloàihiếuchiếntềtựuởvạtrừngtrốngđógầnnhưcùnglúc,mỗibêncũngđãbắtđầunhậnthứcđượcsựcómặtcủađốithủ.Nhưngthayvìtỏrahunghãnvàngaylậptứcxôngtrận,mỗibênvẫnbìnhtĩnhquansátlẫnnhau.Chúngchờđợivàquansát…Consóicái,trongtưthếnhưmộtconmèođangrìnhrậpmộtchúchim,nhẹnhàngbướcmột

chânvềphíatrước,dừnglại,ngóchừnghaiconthúkia.Nhậnthấymọichuyệnđềuổn,nóbướcthêmmộtbướcnữa.Nócứtừtừdichuyểnnhưthế,trôngchậmchạpđếnlàkhổsở,chođếnkhitiếnđếnxácconhươu.Tạiđó,“ả”tiếptụcquansátđộngtháicủađốithủđểđảmbảomọithứvẫnổn,rồimớihết

sứctừtốntápmộtmiếngthịtlớn.Vàcũngkhôngchophépmìnhbấtcẩnmộtgiâyphútnào,nótừtừquaytrởlạivịtríbanđầu.Ngaykhiconsóicáivừatrởvềvịtrícũ,“gã”gấucũngthựchiệnchínhxácnhữngbướcnhư

vậy,vàsauđóđếnlượt“tên”chồnBắcMỹ!Chúnglặplạiquytrìnhấynhiềulần.Mỗiconliêntụcngóchừngđộngtĩnhcủanhữngconcòn

lạivàlầnlượthưởngphần–mỗilượtchỉđượclấy“phầnchiacôngbằng”củamìnhmàthôi!Đólàmộtđiệuvũgiaohòachậm,đẹpđếnhoànhảogiữatrờiđôngtuyếtgiá!Nhưngtạisaoba“chiếnbinh”dũngmãnhnhấttrongvươngquốcloàivậtlạibỏquacơhội

“tranhhùngxưngbá”?Bởivì,khônggiốngnhưnhữngkẻhiếu thắngsẵnsàng laovàocuộcchiến,chúng“thôngminh”–vềmặtxãhội–hơn!Quakinhnghiệmvàkhảnăngđọcngônngữcơ thể tinh tế, từng conđãnhận thứcđượcnhu cầuvà lượngbiếtđược sứcmạnh củađốiphương.Tựthânchúngbiếtmìnhcóthếmạnhvàkỹnăngchiếnđấuđểgiànhchiếnthắngtrongcuộc

chiếnnày.Bêncạnhđó,chúngcũngnhậnthấytrongcuộcchiếnấy,ngaycảkhichiếnthắngthìchắcchắnchúngsẽbịthươngnặng,thậmchícóthểđedọađếntínhmạng.Dovậytấtcảđềuđưaramộtquyếtđịnhsángsuốt:nhậnbiếtnhucầucủađốiphương,chia

sẻnguồnthứcăn,giữsứcvàbảotoànnguyênvẹntínhmạngcủamìnhhơnlàhứngchịunhữngvếtthươngnghiêmtrọng.Khitừngconđãthỏamãnnhucầu,bạngầnnhưcóthểcảmnhậnchúnggậtđầurahiệucho

nhau,sauđóchầmchậmquayđivàtrởvềvớinơichúngđãđến.Saukhichứngkiếnnhữngđiềutuyệtvờingoàimongđợi,viênphicôngtrựcthăngđãsữngsờnínlặng.Giảipháp“cùngcólợi”Trongcuộc“thươnglượng”,nhữngconvậttrongcâuchuyệntrênđãchọngiảipháp“cùngcó

lợi”–giảiphápmànhữngngườiravềđềucảmthấyhàilòngvớikếtquảđạtđược.Mộtcuộcthươnglượngđúngnghĩadiễnrakhicósựtôntrọnggiữacácbên,tôntrọngquan

điểmcủanhauvàthamgiathảoluậnvớitinhthầntíchcực.Nếubạnquảquyếtrằnggiảiphápcủabạnlàđúnghoặcbạnchịuthuathiệt,đểmìnhbịápđặtthìđókhôngphảilàthươnglượng,đólàsựđộctài.Nếubạncóđủquyềnuyđểgâyảnhhưởngtrongtrườnghợpnày,bạnsẽcókhảnăngápđặt

giảipháp củabạn.Nhưng chắc chắnđốiphươngkhông cảm thấyhài lòngvà sẽ làm tất cảnhữnggìcóthểđểpháhỏngkếhoạchtươnglaicủabạn.Gieothùchuốcoánkhôngphảilàcáchlàmthôngminh!“Nhu”haylà“cương”SựkhácbiệtgiữacuộcthươnglượngcótínhTrítuệXãhộivàtấtcảnhữngcáchgiảiquyết

mâuthuẫn,bấtđồngquenthuộc lâunaycóthểthấyrõquasựkhácbiệtgiữavõKaratevàAikido.TrongKarate,nếuaiđóđấmvàomặtbạn,bạnnỗlựcdùngtay“cắt”đòn,đồngthờicũnggây

tổnthươngchocổtaycủađốithủ.Đểxoaychuyểntìnhhuống,khithấyđốiphươngsơhởđểlộphầnngựctrốngtrải,bạnsẽđấmvàođó.Tuynhiên,anhtasẽtìmngayvùngbụng,hánghaychânhiệnkhôngđượcbảovệcủabạnđểtrảđòn.Nhiệmvụcủabạntấtnhiênlàngănchặnnhữngkiểutấncôngnhưthế,dùngcùichỏđểđánhngãđốiphương.Vàquátrìnhnàytiếptụcdiễnrachođếnkhimộttronghaiđổvậtxuống,cònbảnthânngười

chiếnthắngcũnglĩnhđầythươngtích!Chuyệnnàycógợinhắcbạnvềcuộc“đấutrí”giữacongấu,consóivàconchồnBắcMỹkhông?!TổsưsánglậpramônvõAikido,MoriheiUeshiba, làmộttrongnhữngvõsưKaratehàng

đầucủaNhật.Vớikinhnghiệmtậpluyệnnhiềunăm,mặcdùthườngxuyênchiếnthắngnhưngôngcũngkhôngtránhkhỏinhữngthươngtích,ngàycàngbịchấnthươngnghiêmtrọng.Ôngnhậnthấyđâykhôngphảicáchđểtrảinghiệmphầnđờicònlại!Vìthếôngquyếtđịnhtìmmộtloạivõthuậthàihòa,nhânbảnvàsâusắchơnởgócđộtâmtính,cũngnhưxãhội.TrongAikido,nếuaiđócốđấmvàomặtbạn,bạnkhôngcầnphảirađònchốngtrả.Sẽhiệu

quảvàhòanhãhơnnhiềukhibạndichuyểnnhẹnhàngquamộtbên,đểcúđấmsượtquamộtcáchvôhại.Aikidolàconđườngdẫnđếnsựhòahợp(*),dựatrênkhảnănghiểusuynghĩ,cảmnhậnvà

ngônngữcơthểcủangườikhác.Aikidolàmộtmônvõlấynhukhắccương,dùngchínhsứcmạnhcủađốiphươngđểbảovệbảnthân.TinhthầnAikidochophépbạnđượclàchínhmình,songvẫntươnggiaohòahợpvớimọingườivàuyểnchuyển“đitheodòngchảy”.Mỗikhiaiđócố“đánh”bạnbằngbấtkỳchiêuthứcnào,bạnchỉcầndichuyểnnhẹnhàng

sangmộtbên,tiếnvềgiữangườiđốithủvà“nhìnthếgiới”từviễncảnhcủahọ.Nếubạncânbằngtrongkhiđốithủkhôngnhưvậy,vớiýđịnhsốngtronghòabìnhvàhòahợp,xácsuấtgâytổnthươngchocảhaisẽlàtốithiểu.SauđâylàcâuchuyệnvềTerryDobson,mộttrongnhữngngườiphươngTâyđầutiênnghiên

cứumônvõthuậttuyệtvờinàytạiNhậtvàonhữngnăm1950.CâuchuyệnvềTerryMộtbuổichiềunọ,trênchuyếntàutrởvềnhàởngoạiôTokyo,tôiđãchứngkiếnmộtsựviệchihữudiễnra.Mộtngườicôngnhânsaykhướt,caotosấnsổbướclên.Anhtabắtđầuquấyrầyhànhkhách:lahét,chửirủa,bướcđilảođảovavàomộtngườiphụnữđangbếconlàmchocôtangãnhàoxuốngmộtcặplớntuổi–quásợhãi,họđứngbậtdậyvàrútchạyvềcuốitoatàu.Saykhướt,chânnọđáchânkia,anhtaquơquàngnắmlấythanhtrụkimloạiởgiữatoatàu,gầmrúvàcốgắngnhổbậtnólên.Lúcđó,tôicảmthấycầnphảigọingườiđếncanthiệp,nếukhôngthìsẽcóngườibịthương.

Nhưngtôichợtnhớlạilờithầytôidạy:“Aikidolànghệthuậthòagiải.Bấtkỳaicótưtưởngchiếnđấuđềuphávỡsựkếtnốigiữaanhtavớithếgiới.Nếuconcốgắngthốngtrịngườikhác,chắcchắnconsẽgặpthấtbại.Chúngtahọccáchgiảiquyếtmâuthuẫn,chứkhôngphảihọccáchtạoramâuthuẫn”.Thựcsự,tôiđồngývớibàihọcđầutiêncủathầytôi,khôngbaogiờgâychiếnvàchỉdùngkỹnăngvõthuậtđểtựvệ.Ngaylúcnày,tôiđangcócơhộikiểmtrakhảnăngcủamìnhtrongthựctế,trongmộttìnhhuốngrõrànglàchínhđáng.Trongkhinhữnghànhkháchkhácngồicocứngtạichỗ,tôiđứngdậy,chầmchậmbướctớivớisựthậntrọng.Nhìnthấytôi,gãsaykiagầmlên:“Aha!Mộttênngoạiquốc!ChắcanhcầnmộtbàihọcvềcáchcưxửcủangườiNhậtđây!”,vàbắtđầugồngmìnhlêntháchthứctôi.Nhưngngaykhigãtasắpsấntới,chợtcóaiđólalênvớigiọngvuivẻlạthường:“Hê!”.Tiếngkêucóâmđiệuvuivẻ,thânáinhưtiếnggọibạn.GãsayrượungạcnhiênnhìnxungquanhthìthấymộtngườiđànôngNhậtnhỏbé,chắckhoảngbảymươituổi,đangtươicườinhìnvàkhẽvẫytayrahiệuvớigã.Gãlảođảolaotớivớitinhthầnhiếuchiến:“Mắcmớgìtôiphảinóichuyệnvớiông?”.Tronglúcđó,tôiđãchuẩnbịtưthếsẵnsànghạgụcgãsayấyngaynếuhắnrađòntấncông,dùchỉlàmộtcửđộngnhỏnhất.Nhìnvàogãcôngnhânsaykhướtkia,ôngcụhỏithămhắnvớiánhmắtbiếtcười:“Anhbạnđãuốnggìđó?”.“Tôiuốngrượusake,màđâyđâuphảilàviệccủaông!”,gãsaygầmlên.“Ồ,thậtlàtuyệt,rấttuyệt!”,ôngcụđáplạivớigiọngấmáp.“Anhbiếtkhông,tôicũngthíchrượusakelắm.Mỗitối,tôivàvợtôi–anhbiếtkhông,bàấybảymươisáutuổirồiđấy–làmấmmộtchairượusakevàđemnóravườn,ngồicạnhnhautrênmộtbăngghếdài...”.Ôngcụlạichuyểnsangcâuchuyệnvềcâyhồngtrongsânnhàông,vềnhữnghoatráiphongphúnơivườnnhà,vềkhoảnhkhắcthưởngthứcrượusakevàobuổitối.Khuônmặtgãsaydầngiãnravànắmtaycủaanhcũngđượcthảlỏngkhianhtrôitheomạchchuyệncủaôngcụ.“Vâng…tôicũngthíchcâyhồnglắm…”,anhtanói,giọngkéodài.“Vâng”,ôngcụđáplờivớigiọngvuivẻ,“vàtôitinlàanhcũngcómộtngườivợtuyệtvời!”.“Không”,ngườicôngnhântrảlời,“Vợtôiđãmất…”.Anhtathổnthứckểlạichuyệnmấtđingườivợ,mấtcảngôinhà,mấtluôncôngviệcvàcảmthấyxấuhổvềbảnthân.Ngaylúcđóthìtàudừnglạiởtrạmtôicầnxuống.Đanglúcchuẩnbịxuống,tôingheôngcụmờigãsaykiacùngngồivớiôngvàkểchoôngnghetấtcảmọichuyện.Tôinhìnthấyanhtanằmdàitrênghế,đầutựatrênđùiôngcụ.Câuchuyệnxúcđộngtrênnhắngửiđếnchúngtabứcthôngđiệpquantrọngrằngcáchtốt

nhấtđểthuphụclòngngười,thươnglượngvàgiảiquyếtmâuthuẫnlàhãyluôngiữmìnhmạnhmẽnhưngvẫnhiểuthấulòngngườikhác.TinhthầnAikido,mônvõcủatìnhthương,đãđượcminhhọarõnétquanhữnggìmàôngcụ

trongcâuchuyệntrênthểhiện.Trởlạivớinhữngmốiquanhệxãhội,nhữngcuộcthươnglượngvànỗlựcgiảiquyếtmâu

thuẫn,tôinhậnthấycáchxửlýtìnhhuốngcủachúngtalâunaykhágiốngvớicáchtiếpcậntheokiểuKarate.Chúng tacốgắngchứng tỏquanđiểm,cãi lý,giànhchiến thắng, thayđổingườikháctheoýmìnhvàphủtầmảnhhưởnglênmốiquanhệ.Điềunàychắcchắnsẽtạorasựchốngđốivàkhơimàocuộcchiến–thườnglàhoàntoànbấtlợichocảmốiquanhệcánhânlẫnmụctiêucủađôibên.Trongkhiđó,cáchtiếpcậnhàihòamanglạinhiềuthànhcông,mạnhmẽhơn,ítgâytổnhại

vàthúvịhơn.CáchthươnglượngtheotinhthầnAikido!Trongbấtkỳcuộcthươnglượngnào,dùlàởnơilàmviệchayởnhà,hãycốgắngápdụng

nhữngnguyêntắcsauđểmanglạikếtquảthỏađángchocácbên:■Trướckhibắtđầuthươnglượng,hãyđảmbảorằngbạnbiếtchínhxácđiềubạnmuốn,và

“giá”tốiđamàbạnsẵnlòngtrả–đócóthểlàtiền,thờigian,cảmxúc,haybấtkỳđiềugì.

Chẳnghạn, bạnmuốn con traimìnhhoàn thànhmộtbài tậpquan trọng trước cuối tuần(mụctiêu);nếucậubéchịuởnhàlàmbàitập,bạnhứarằngbạnsẽđưacậubéđicâucávàocuốituần(“giá”phảitrả).

■Thamgiathươnglượngvớitháiđộthânthiệnvàtíchcực.Bởivìnếubạncảmthấycăngthẳng,lolắngvàphòngthủ,bạnsẽkhôngtìmragiảiphápđể

làmmìnhthỏamãn,hàilòng.■Nắmthôngtinđầyđủvàchínhxác.Bạnsẽdễbịđuốilývàyếuthếkhibạnngungơ,chẳng

biếtgì!Nếubạnyêucầusếp tăng lươngdonhận thấy tráchnhiệmcôngviệccủabạnđãvượtxa

nhiệmvụbanđầu,hãyđảmbảobạncónhữngbằngchứngcụthểđểhỗtrợchocuộcđàmphán–chẳnghạnnhưnhữngbảnbáocáo,hoặcdựánbạnđãtừnglàm.BạncóthểsửdụngBảnđồTưduyđểvạchsẵnnhữngđiểmbạnmuốntrìnhbày.

■Hãynhậnramụctiêucủangườiđốidiện.Trướchết,dòhỏixemhọmuốnđạtđượcđiềugìtừcuộchọp,thậmchítrướckhibạnnỗlực

tìmcáchthỏamãnnhữngmongướccủamình.Thựctếlàvẫncókhánhiềugiaokèo,ràngbuộcngoàidựđoánvàcórấtnhiềukhókhăn,ràocảnkhôngmongđợi.

■Bạncórấtnhiềuthờigian!Vẻhấptấp,vộivàngcủabạnchỉkhiếnbạnthêmphầnbấtlợitrongcáccuộcthươnglượng.

Đốiphươngcóthểcũngcókhoảngthờigianhạnđịnhcủariênghọ,nhưngnếuhọthấybạncứđủngđàđủngđỉnh,họsẽcànglolắng,muốngấprúthoànthành;theođó,lợithếđàmphánsẽnghiênghẳnvềphíabạn.CómộtcâuchuyệnthúvịvềnhữngcuộcthươnglượngkhônkhéodiễnragiữaMỹvàLiênXô

trongviệchạnchếnhữngcuộcđốiđầuhạtnhân.Khibắtđầuphầnđầutiên(diễnratạimộtnướctrunggianthứba),ngườiMỹtínhđếnviệcsẽởđâytrongmộtthờigiannênđãđặtcănphòngkháchsạnthoảimáinhấtchohọtrongthànhphố.TrongkhiđóLiênXôkhôngthểchitrảchonhữngchỗởsangtrọngnhưthếnênchỉcửmộtngườiđi–vợ/chồngcủacácchuyêngiađàmphánsẽbayđếnsautrongtrườnghợpcuộcđàmpháncònkéodài!

■Nhạybénnhậnrangônngữcơthểcủangườikhác.Nhưbạnđãbiết,khảnăngđọcnhữngdấuhiệutinhtếmàngườikhácvôtìnhthểhiệnralà

mộtkỹnăngTrítuệXãhộivôgiátrongthươnglượng.■Hướngđếngiảipháp“cùngcólợi”.Luônluônthươnglượngvớitinhthầnđôibêncùngcólợi.Làmđượcnhưvậy,đốiphươngsẽ

cảmthấythựctếlàbạnđangđứngvềphíahọ.Điềunàysẽlàmchohọgầngũivàcởimởvớibạnhơn,khuyếnkhíchhọ“thươnglượngthaychobạn”,vàtìnhhuốnglýtưởngnhất–mộtbênthươnglượngvìlợiíchcủabênkia–sẽdiễnra.Chúcmừngbạnđãthànhcông!RènluyệnTrítuệXãhội1.NhậnrađiềutíchcựcởmỗingườiHãynhậnrađiềutốtđẹpởbạnbè,đồngnghiệpvànhữngđốitácthươnglượng.Việcnàycực

kỳquantrọngtrongtrườnghợpgiữabạnvớihọkhôngtìmđượctiếngnóichung.Đừngquên“conđườngdẫnđếnsựhòahợp”(nhưtinhthầnAikido)vàtránhđểchocuộcthươnglượngbiếnthànhcuộckhẩuchiến!Tôntrọngngườikhác,xemmỗingườinhưlàmộtcáthểđộcnhất.Aicũngthíchđượccông

nhận,đượcđánhgiácaoquanhữngthànhtựuvàphẩmchấttốtđẹp.

Vàtấtcảmọingườivốncósẵnnhữngphẩmchấttốtđẹpấyrồi!Hãyhạnchếtốiđabấtkỳkhuynhhướngchỉtrích,lênánhaythanphiềnnào.2.TránhtranhcãiTránhtranhcãikhôngcónghĩalàtránhnhữngcuộctranhluậnchínhđáng,quantrọngđể

bạnnóilênquanđiểmcủamình.Tránhtranhcãinghĩalàtránhnhữngtìnhhuốngmàmộtbêncốgắngchứngtỏquanđiểmcủamìnhlàđúng,trongkhiquanđiểmcủanhữngngườikháclàsai.Hãynhớlấy“conđường”củaAikido!3.NhìnsựviệctừquanđiểmcủangườikhácHiểuvàđồngcảmvớinhữngýtưởng,mongmuốnvàmụctiêucủangườikhác.Nguyêntắc

nàycóvẻnhưkhóthựchiện,nhấtlàkhibạnhoàntoànchốngđốitấtcảnhữnggìhọủnghộ!Tuynhiênviệcnàydễhơnbạnnghĩ rấtnhiều.Hãynhớrằngbạnđang trongquá trìnhxâydựngmốiquanhệchứkhôngphảighiđiểmtranhluận.Trongnhữngtìnhhuốngnhưvậy,hãyxemmìnhnhưlàmộtphóngviênđiềutrađangcốgắngtìmhiểumọithôngtinvềngườiđượcphỏngvấn.Vớicáchtiếpcậnnày,bạnsẽtrởthànhchuyêngiatrongviệcnhìnnhậnsựviệctừquanđiểm

củangườikhác–mộttrongnhữngbiểuhiệncủathiêntàiTrítuệXãhội!4.DũngcảmthừanhậnsailầmThậtphiềnlòngkhiaiđótừchốithừanhậnsaiphạm,vàtiếptụclãngphíthờigianquýgiá

chỉđểbảovệchomộtlậptrườngkhôngvữngchắc!Chốibỏsailầmlàbiểuhiệncủatháiđộngạomạn,thiếutựtin,vàsâuxahơnnữalàkhông

thànhthậtvớimọingười,cũngnhưvớichínhbảnthân.Khiđãnhậnrasai lầmcủamình,hãythừanhậnngaylậptứcvớitinhthầnmạnhmẽ,dứt

khoátvànhiệtthành!Điềunàythểhiệnbạnlàngườithànhthật,cởimở,linhhoạt,cầuthịvàthânthiện:cóthểđưaranhữngphảnhồitíchcực,lờikhuyêntốtvàlàmộtchỗdựađángtincậy.Vậy,bạnmuốntrởthànhngườibạn,ngườiđồngnghiệpnhưthếnàođây?LờikhẳngđịnhgiúpcủngcốTrítuệXãhội■TôithựchànhtheotinhthầnAikidotrongnhữngmốiquanhệcánhâncủamình.■Tôiđangdầntrởthànhchuyêngiađàmphángiỏi.■Tôiluônhướngđếngiảipháp“cùngcólợi”trongtấtcảcáctìnhhuốngxãhội.

Chương8Phongtháixãhội“Cáchxửsựtạonênconngười.”

-TụcngữĐãcórấtnhiềusáchhướngdẫnđếntừngchitiếtbạnphảilàmgìvàlàmthếnàođểứngxử

“phùhợp”trongcáctìnhhuốnggiaotiếpxãhội.Nhưngbạnkhôngphảilo,tôisẽkhônglặplạiđiềuđóởđây!Thayvàođó,tôisẽđưaramộtvàilýdochothấytạisao“cáchxửsựtốt”đượcxemlàmộtphầnkhôngthểthiếucủaTrítuệXãhộivàápdụngchúngnhưthếnàođểduytrìtìnhbạn,đồngthờikếtthêmbạnmới.ThểhiệnlòngbiếtơnMọingườiđềuthíchđượcđánhgiácao.NgườicóTrítuệXãhộichắcchắnsẽluônthểhiện

tháiđộtrântrọngđốivớingườikhác,triânhọvìsựgiúpđỡ,vìhọđãhoànthànhcôngviệctốt,hayđơngiảnchỉvìsựhiệndiệncủahọ.Tuynhiên,bạncóthểpháthuyhơnnữatácđộngcủanhữnglờicảmkíchbằngcáchápdụng

nhữngđiềuđãđượcgiớithiệutrongcuốnsáchnày.NóilờicảmơnKhibạnmuốnthểhiệnlòngbiếtơnđốivớingườikhác,cầnbiếtrằnghọsẽghinhớđiềunày

lâuhơnnếubạnthểhiệnnóvàolúcbạnvàhọsắphoànthànhcôngviệc.Hãyđảmbảocảbạnvàhọđềucảmthấythoảimáinhằmlàmtăngsứcmạnhvàýnghĩacủalờicảmơn.Đểthểhiệntháiđộcảmkíchchânthành,bạnhãygửiđếnhọmộtláthưcảmơnhoặcvài

dòngtriânvàongayngàyhômsau.Đôilờinhắngửinhư“Cảmơnanh/chịvìcuộcgặpgỡhômqua,thậttuyệtkhichúngtađãcócơhộithảoluậncùngnhau…”,hoặclà“Cảmơnanh/chịđãphỏngvấntôichovịtrícôngviệcnày…”chắcchắnsẽgiúpbạnđểlạiấntượngđẹpvàcũngsẽxâydựngnênhìnhảnh“bạn–mộtngườichuđáo,sâusắc”.Mộtcáchkhácđểđảmbảocholờicảmơnthêmphầnýnghĩalàhãynêulýdotạisaobạncảm

ơnhọ,chẳnghạnnhư:“Xincảmơnsựkiênnhẫn/lờikhuyêncủaanh/chị”đốivớingườibánhàngvìđãgiúpbạnquyếtđịnhnênmuađôigiàynào;“Cảmơntaynghềcaocủaanh”đốivớingườithợđãgiúpsửachiếcbếpchobạn;“Cảmơnanh/chịvềchuyếnđiantoànnày”đốivớingườitàixế,v.v.Vớinhữnglờithậttâmnhưthế,chắcchắnbạnsẽđượcđáplạibằngmộtnụcườitươitắn:“Rấthânhạnh!”.Hơnthếnữa,saukhitậnhưởngmộtdịchvụchămsócquátuyệtvời,khôngnhữngchỉcảm

ơnngườiphụcvụmàbạnhãycảmơncảsếpcủahọ,hoặclàgửithưcảmơnđếndoanhnghiệp,tổchứchọđanglàmviệcvànóirằngbạncảmthấyấntượngbởisựhiệuquảvàchuyênnghiệpcủahọ–cólẽđâylàmộtlờicảmkíchđặcbiệtbởivìcácdoanhnghiệphoặctổchứcthườngnhậnđượclờiphànnànnhiềuhơnlàlờikhen!TặngquàTặngquàcũnglàmộtcáchbàytỏlòngbiếtơn.Hầuhếtmọingườithườngmangtheorượu

hayloạithứcuốngnàođóđếnbữatiệcmàhọđượcmời,nhưngnhữngmónquànàythườngđượcđặtbừabộn,lẩnkhuấtgiữanhữngmónquàkhác.Nếumuốnmónquàcủamìnhđượcnhớđến(vàtheođóbạncũngđượcnhớđến),hãycốgắnglàmchochúngnổibậtvàkhácbiệt–vídụnhư,quàlàmộtchậucâylạ,hoặclàmộtmónđồtrangtrínhỏ.Nhữngmónquànhưvậythườngkhônglớnhayquáđắttiền,nhưnglạithểhiệnrằngbạncóquantâmđếnngườichủbuổitiệcvàbiếthọthíchgì.Khôngnhấtthiếtphảicólýdođặcbiệtnàođóđểtặngmộtmónquànhỏhaymộttấmthiệp

chúcmừng.Việcbạnlưuýđếnmộtmónđồtrongcửahàng,haynhácthấynhữngchiếcvỏsò

đẹp,nhữngviênđácuộicóhìnhthùlạmắtvớiýnghĩrằngngườiquencủabạnsẽthíchchúnglắmđâycũngđủđểthểhiệnbạnlàngườibạnbiếtquantâmvàsâusắc.TổchứclễkỷniệmđúngcáchViệctổchứcnhữnglễmừng,nhưsinhnhật,kỷniệmngàycưới,lễlạt…sẽgópphầnlàmcho

sựkiệncàngthêmýnghĩa.Nghithứccàngtrangtrọngthìkýứcvềsựkiệncàngthêmsâuđậm.Thậtra,sinhnhậthaynhữngngàylễkỷniệmkháccóýnghĩanhưthếnào?Chúngnhắcnhở

tavềnhững“phútbanđầu”,những“ngàyxưayêudấu”vàđểgiađình,bạnbèbiếtrằngtaluônxemđâylànhữngngàyrấtđặcbiệt.Bởilẽnhớđếnnhữngsựkiệncũngchínhlànhớđếnnhữngngườicóliênquan.Điềunàythậtsựrấtquantrọngkhimàchúngtakhôngthườngxuyêngặpgỡhọ.Gửimộttấm

thiệphaymộtmónquàmừngkỷniệmngàycướiđếnvợchồnganhchịcủabạnđangsốngởđầukiađấtnướccũngđủđểthểhiệnbạnquantâmđếnhọbiếtdườngnào.CáctậptụckhácHiểubiếtnhữngphongtụctậpquán,nétvănhóakhácvàtinhý“bắt”đượcmạchcảmxúc,

cảmnhậncủangườikháclànhữngkỹnăngxãhộivôcùngquantrọng.Điềunàyđặcbiệtđúngtronglàmănkinhdoanh,vàcóýnghĩahếtsứcthiếtthựctrongviệcmởrộnggiaolưuvănhóa,kinhdoanhquốctếnhưhiệnnay.Vídụ,việcbiếutặngrượuchomộtngườiđạoHồihoàntoànkiêngrượuthìkhôngđượcxem

làmộtcửchỉthânthiệnnhưbạntưởng;trongkhiviệcănbằngtaytráiđượcxemlàlịchsựởAnhthìlạibịxemlàmộthànhđộngcựckỳthôlỗởcácnướcẢRập.SựkhácbiệttrongcáchtraonhậndanhthiếpởNhật(cũngnhưởcácnướcchâuÁnóichung)

sovớiởcácnướcphươngTâylàvídụđiểnhìnhminhhọaviệccácnềnvănhóavớinhữngtậptụckhácnhaucócáchxửlýhoàntoànkhácđốivớinhữngsựviệc,haymónđồtưởngchừngrấtbìnhthường.Nghithứcchàohỏi–cáchcủangườichâuÁNgàynay,nghithứcchàohỏilàmquenphổbiếnnhấttrêntoàncầulàtraodanhthiếpcho

nhau.Những“bậcthầy”vềnghệthuậtnàychínhlàngườichâuÁ,vớitrìnhtựthựchiệnnhưsau:1.Traobằngcảhaitay,ngửamặtdanhthiếplên,hướngdanhthiếpvềphíangườinhậnsao

chongườinhậncóthểđọccácthôngtintrênđótừhướngchínhdiện.2.Bạncũngđồngthờinhậndanhthiếptừđốitác.Giảithíchthêmvềhànhđộng:■Khitraodanhthiếpbằngcảhaitay,bạnsẽởtưthếđốidiệnvớingườinhậnvàtạocảmgiác

gầngũi,thântình.■Hướngdanhthiếpvềphíangườinhậnsaochongườinhậndễdàngnhìnthấycácthôngtin

làmộthànhđộngđơngiảnthểhiệnsựquantâmvàtháiđộtrọngthịcủabạn.■Việctraođổidanhthiếpcùngmộtlúcthểhiệnsựbìnhđẳngtrongmốiquanhệvàsựtôn

trọngdànhchonhaungaytừlúcđầu.3.Saukhinhậndanhthiếp,hãydànhchútthờigiancẩnthậnđọcquamộtlượt,cầnchúýđến

cácmụcghitrêndanhthiếpnhư:họtêncủangườitraodanhthiếp,chứcvụ...4.Nhậnxétnhữngđiểmhayvềnộidungvàcácyếutốđặctrưngtrêndanhthiếp.Giảithíchthêmvềhànhđộng:■Việcdừnglạiđểxemxétkỹlưỡngdanhthiếpthểhiệnbạnđangđónnhậndanhthiếpcủa

ngườikhácvớitháiđộcởimở,thíchthú.Điềunàycũngchothấynórấtquantrọngđốivớibạn.■Khinhậnxétvềdanhthiếp,bạnđangngầmxácnhậnrằngbạnđãtiếpthunộidungvàquan

tâmđếnýnghĩacủachúng.■Việcnhậnranhữngđiểmhayvềnộidungchothấybạncóquantâmvàmongmuốnxây

dựngmốiquanhệhợptáctíchcực,hiệuquảvớihọ.5.Nếubạnkhôngphảirờiđitứcthì,bạnkhôngnênbỏdanhthiếpvàotrongtúingay.Nên

đặtdanhthiếptrênbàn,ởtrướcmặtbạntrongsuốtthờigiangặpđốitác.Giảithíchthêmvềhànhđộng:■Ngaylậptứcđútdanhthiếpvàotúilàcửchỉthiếutôntrọng,thểhiệnmộtcáchtượngtrưng

làbạnđã“xongviệc”vớingườinày.■Đặtdanhthiếptrênbànvàtrongtầmmắtchothấybạntôntrọnghọ.■Việcđặtdanhthiếpngaytrướcmặtgiúpbạndễnhìnthấynộidungghitrênđókhicần.Liên

tụcnhắclạinộidungtrêndanhthiếpsẽgiúpbạnnhớkỹtênvànhữngthôngtinvềđốitác.Nghithứcchàohỏi–cáchcủangườiphươngTâyNghithứcchàohỏicủangườiphươngTâythìkhôngnhưvậy,họđưadanhthiếpbằngmột

tay,khôngnhìnvàovàcũngchẳngnhậnxétgìvềchiếcdanhthiếp.Họlậptứccấtnóvàonơinàođókhuấttầmmắt–vàquênnóluôn.Cácnghithứcchàohỏinếuđượctiếnhànhtốtsẽlàmchoviệctiếpxúcgặpgỡdễdàngvàthú

vịhơn.Bạnbè,giađìnhvàđồngnghiệpcủachúngtasẽcảmthấyhọđượcnhớđến,đượctrântrọngvàyêuthương.Ngoàira,cácnghithứccòncóthểgiúptatiênliệutrướcsựviệcmộtcáchtuyệtvờivàlàmtatrởnênnổibậttrongmắtngườikhác.ChiasẻvàonhữnglúckhókhănMộtnghĩavụxãhộimànhiềungườicảmthấykhóthựchiệnlàanủi,cũngnhưchiasẻnỗi

buồnvớinhữngngườivừamấtđingườithânhayvừamớinhậnđượctindữ.Chúngtađềubiếtmìnhnênnóiđiềugìđó,nhưnglạichẳngbiếtdùnglờinàođểchiasẻsao

chonghekhôngsáorỗnghaythiếuthậtlòng.Bởivìchúngtasợ“xôihỏngbỏngkhông”vàlúngtúngkhihìnhdungraphảnứngcủahọ,chonênkếtcụclàchúngtachẳngnóihaylàmgìcả.Dùchỉlàvàidòngchobiếtrằngbạnđangnghĩvềhọvàgiađìnhcủahọnhưnghànhđộngnhỏ

ấylạiđượcngườinhậnđánhgiácao.Thậtsựlànhữnglờinàychẳngquantrọnglắm,chínhsựquantâmđượcgửigắmtrongđómớiquantrọng.Chỉcầnbiếtcóngườiđangnghĩđếnbạntronglúcbạngặpkhókhănthìcũngđãlàmộtniềmanủilớn.Ngoàira,bạncũngcóthểgửihoa,chủđộngmởlờisẵnsànggiúpđỡmộtcáchthiếtthực

(đưađónconcáingườiđóđihọc,mangthứcănđến…),traomộtcáiômđầycảmthôngngầmbảorằngngườiấykhônghềđơnđộc(điềumàrấtnhiềungườicảmthấytronglúcbịkhủnghoảngtinhthần)…nóichunglànhữngviệctrongtầmtaybạn.RènluyệnTrítuệXãhội1.LênkếhoạchchonhữngsựkiệnđặcbiệtVàođầunămmới,khibạnlênkếhoạchchonhữngviệcsẽthựchiệntrongnăm,hãynghĩđến

cáclễkỷniệmmàbạnmuốnthamdự.Đánhdấulạinhữngngàysinhnhật,ngàykỷniệm,nhữngngàyđặcbiệtmàbạnquantâm.Viếthếtvàosổnhậtkývớinhiềumàusắchayhìnhảnhđểlàmchonhữngngàynàydễnhớ,

vàbắtđầulênkếhoạchtổchức.Hãynghĩđếnnhữngđiềuđặcbiệtbạncóthểthựchiệnnhằmlàmchonhữngdịpnhưthếnàytrởnênthúvịhơnđốivớinhữngngườicóliênquan.

2.TìmhiểusựkhácbiệtvềvănhóaHãybắtđầutìmhiểunhữngkhácbiệttronghànhviứngxửgiữacácnềnvănhóa.Vídụ,ở

mộtsốnơi,ngườitathankhóctrongđámtang,trongkhiởnhữngnơikháchọlạitổchứclễmừng.Mộtsốnơixemmàutrắnglàmàutangtóc,cònvớinhữngnơikháclạilàmàuđen.Ởmộtsốnềnvănhóa,ngóncáivàngóntrỏchụmlạithànhvòngtròn()cónghĩalà“mọithứđềuổn”;nhưngtrongnhữngnềnvănhóakhác,đólạilàmộtcửchỉtụctĩu!Hãybiếnviệckhámphásựkhácbiệtgiữacácnềnvănhóatrởthànhmộtsởthích,bạnsẽgặt

háiđượcnhữngphầnthưởngxứngđáng(cóthểnósẽgiúpbạntránhđượcnhữngtìnhhuốnglúngtúng,phiềnphức!).LờikhẳngđịnhgiúpcủngcốTrítuệXãhội■Tôidầnnhậnrarằnglờicảmơnlàmộttrongnhữngphầnthưởngtuyệtvờinhấtmàtôicó

thểtraotặngchongườikhác.■Cungcáchứngxửtíchcựccủatôingàycàngmanglạiniềmvui,niềmhạnhphúcchomọi

người.

Chương9Kimchỉnamchosựthànhcôngxãhội“Nétbiểucảmđượcthểhiệntrêngươngmặtquantrọnghơnrấtnhiềusovớiquầnáo

ngườiđóđangmặc.”-DaleCarnegieNếubạnápdụngnhữnggìđãđượcgiớithiệutrongsáchnàychođếnbâygiờ,chắcchắnbạn

sẽtrởthànhmột“mắtnối”thànhcôngtrongxãhội.Ởchươngnày,chúngtasẽbắtđầuvớimộtnghiêncứuthúvị,cungcấpnhữngthôngtinmớivềbảnchấtcủacácmốiquanhệxãhội.TôicũngsẽnhắclạinhữngđặcđiểmcốtyếucủangườimạnhvềTrítuệXãhộivàgiớithiệu

mộtnhânvậttiêubiểucholoạihìnhtríthôngminhnày.KếtchươnglàmộtbảngcâuhỏivềTrítuệXãhộiđểđánhgiáIQXãhộicủabạnđãpháttriểnnhưthếnào.Cáichếtcủamộtgiảđịnhxấuxa!Trongnhiềuthếkỷ,cácnhànghiêncứucũngnhưcôngchúngđãđồngtìnhvớimột“sựthật”

khôngmấydễchịurằnglýdoduynhấtkhiếnconngườicóvẻhợptácvớinhaulàsựtưlợi.Maymắnthay,lúcnàychúngtađãcómộtbứctranhđachiềuvàtíchcựchơnđượcvẽnêntừ

nhữngnghiêncứugầnđây.NhànhânchủnghọcJosephHenrichtừtrườngĐạihọcMichiganvàđồngnghiệpcủaônglàRobertBoydtừtrườngĐạihọcCalifornia,đãnghiêncứusựchuyểngiaohànhvivàvănhóagiữaconngườivớinhau.Họđãđiđếnkếtluận:việccộngtácvớinhaukhôngphảixuấtpháttừsựíchkỷ,mànólàkếtquảcủahaixuhướngchínhyếucủanãobộ.TheoHenrich,“Cóhaiyếu tố thuộcvề tâm lýmàchúngtađãbiết.Một là, conngườicóxu

hướngbắtchướctheosốđông;hailà,conngườicóxuhướngbắtchướctheonhữngcánhânthànhcôngnhất.Chínhsựbắtchướcnàydẫnđếnsựcộngtácvôtư,ổnđịnh”.Cộngtácgiúpchúngtacónhiềuthựcphẩmhơn,cósứckhỏetốthơn,sángtạohơn,tậphợp

nhiềunguồnlựcđểmanglạisựtăngtrưởngkinhtếmạnhmẽhơnchocảcộngđồng,v.v.Chuỗithànhcôngnàysẽđượcnhiềungườikhácnhậnthấyvàhọchỏitheo.Khinhómngười

nàynoigươngtheonhómđãthànhcôngtrướcđó,họsẽdầnmạnhhơnvềTrítuệXãhộivàbắtđầugặtháiđượcnhiềulợiích.Henrichcònchỉrarằngconngườilàloàicótínhcộngđồngnhấttrongsốcácsinhvật,vì:

“Conngườibiếtphốihợpvớinhau.Nhưkhichiếntranhnổra,rấtnhiềungườivốnchưatừngquenbiếtsẽkềvaisátcánhbênnhau,bấtkểsauđóhọcòncócơhộigặplạinhauhaykhông”.Mộttrongnhữngthànhtựuxãhộigiúpphânbiệtloàingườivớicácsinhvậtkháclàhànhvi

xếphàng!Nếukhôngcósựphốihợpgiữanhữngngườihoàntoànxalạthìmộthàngngườisẽnhanhchónggiốngnhư“ongvỡtổ”!TưduytổngthểnãobộDokhôngchủý,nhiềungườitựbiếnmìnhtrởthànhkẻngớngẩntrongnhiềutìnhhuốngbởi

vìhọchỉsửdụngmộtnửatríthôngminhvàcáckỹnăngxãhộicủanãobộ!HẳnlàbạnđãtừngnghenóiđếnmôhìnhNãotrái/Nãophải(*)–vớihainhómkỹnăngtrítuệ/xãhộichínhyếu,đượcphânchiagiữahaibáncầunão:Nãotrái Nãophảingôntừ nhịpđiệusuyluậnlô-gic nhậnthứcvềkhônggianconsố kíchthướcxâuchuỗi tưởngtượngquanhệtuầntựmơmộng

phântích màusắcliệtkê nhậnthứcvềtổngthể(cấutrúc)Bởivìcảmộtthếkỷqua,chúngtaquáchútrọngđến“nãotrái”–cáckỹnăngphântích–cho

nênngôntừ,suyluậnlô-gic,consố,kỹnăngphântíchvàxâuchuỗiđãgầnnhưthốngtrịtrongmọihìnhthứctươngtácxãhội.Còn“nãophải”–cáckỹnăngthiênvềtrựcgiác–thìbịrẻrúng.Nhưđãchiasẻởchương1,đâylàmộtphầncáibẫymàtôiđãrơivàotronggiaiđoạnđầupháttriểnTrítuệXãhội.Hãytưởngtượngbạnsẽtrảiquacảbuổitốivớinhómngườichỉdùngcáckỹnăngthuộc“não

trái”,thìtừnàocóthểmôtảngắngọnvàchínhxácvềbuổitốiđó?NHÀMCHÁN!Tiếptheo,hãytưởngtượngmộtbuổitốibạnđượcởbênnhómbạnchỉsửdụngcáckỹnăng

thuộc“nãophải”.Cóthểsẽcónhiềutròvuiđấynhưngchắcchắn làrấthỗn loạn!Cuộcđốithoạisẽkhôngtồntại;âmnhạcsẽchẳngtheothểloạinàohết;vàđịađiểmtụhọptrôngchẳngkhácnào“bãichiếntrường”!Nếuchỉsửdụngnhữngnhómkỹnăngthuộcbáncầunãophảithôi,thìthậtsựnhữngngười

bạngiàutrí tưởngtượngkiathểhiệnchưađếnmộtnửanăng lực.Bởivì “nãotrái”và“nãophải”chỉpháthuytốiđasứcmạnhkhiđượcsửdụngcùnglúc,lúcđócósựcộnghưởngnănglực,nângsứcmạnhcủatrínãolêngấpbộilần!Nhữngngườithànhcôngvềmặtxãhộisẽsửdụngtấtcảnăng lựctrí tuệphi thườngcủa

mìnhkhitiếpxúcvớingườikhác.Chẳnghạnnhư,họsẽtưởngtượng(kỹnăng“nãophải”)ranhữngbước(liệtkê,kỹnăng“nãotrái”)đểthểhiệnsựquantâmđếnngườikhác,đểgâythíchthúchonhữngngườibạncủahọ…Dođóhãysửdụngtấtcảcáckỹnăngnãobộ,cả“nãotrái”và“nãophải”.Bằngcáchnày,bạn

cũngsẽtạocảmhứngchonhữngngườikhácpháthuysứcmạnhcủalốitưduy“tổngthểnãobộ”.ĐặcđiểmcủangườicóTrítuệXãhộiVậy,ngườimạnhvềTrítuệXãhộithườngtoátlênnhữngphẩmchấtvàđặcđiểmnào?1.Tựtinlàchínhmình.2.Cótầmnhìnrõràngvềcuộcđời–biếtmìnhđanghướngđếnđâu.3.Luônquantâmđếnmọingười.4.Tôntrọngngườikhác.5.Đồngcảm,cókhảnăngđọcvàsửdụngngônngữcơthểđểthểhiệnsựđồngcảm.6.Biếtlúcnàonênnói,lúcnàocầnphảilắngnghe.7.Cótháiđộtíchcực.TấtcảnhữngđặcđiểmnàyđềuhộiđủởNữhoàngTruyềnhìnhMỹ,OprahWinfrey.OprahWinfrey–NgôisaoTrítuệXãhộiOprahWinfrey–mộtdoanhnhân,mộtdiễnviêntừngđạtđượcnhiềugiảithưởng,ngườidẫnchươngtrìnhgiaolưu(talkshow)hàngđầuởMỹ–cólẽlàmộttrongnhữngngườiphụnữnổitiếngvàcóảnhhưởngnhấtthếgiới.Hàngchụctriệungườitrên130quốcgiađãxemchươngtrìnhtruyềnhìnhhàngngàycủacô,mộtđiềuhiếmcóđốivớithểloạichươngtrìnhxâydựngquanhệxãhộihàihòa,tốtđẹptrongthờibuổihiệnnay.ThànhcôngkỳlạcủaOprahlàdosựthấucảmcủacôvớikhángiả,sựthànhthật,vàtháiđộtíchcựccủacôtrướcnghịchcảnh.Cáchtổchứcchươngtrìnhtruyềnhìnhđãmởracơhội,khuyếnkhíchkháchmờithoảimáibàytỏcảmxúcvàchiasẻkinhnghiệmcủabảnthân.Khimộtkháchmờinàođótrảilòngmình,Oprahđều“làmmọingườicũngphảiquantâmtheo

bởichínhsựquantâmcủacô”.ThaychophầnRènluyệnTrítuệXãhội,ởchươngnày,tôisẽđưaramộtbảngcâuhỏikiểm

traTrítuệXãhộinhằmgiúpbạnngẫmlạinhữngđiềuđãgiớithiệutrongquyểnsáchnàyvàcungcấpthêmmộtsố“dưỡngchấtchosuynghĩ”!BảngkhảosátTrítuệXãhộiHãytrảlờicáccâuhỏisauđây–chọn“Đúng”nếumệnhđềnàyđúng,hoặchoàntoànđúng

vớibạn;chọn“Sai”nếumệnhđềkhôngphùhợphoặchoàntoànkhônghợpvớibạn.Đừngđặtnặngvấnđềđúng - saiởđây,hãy cứxemnhững lời gợi ý saunhư làmộtđịnh

hướnggiúpnângcaoTrítuệXãhộicủabạn.1.Tôiyêuthươngcảnhânloại.Đúng/Sai2.TôitinChỉsốThôngminh(IQ)quantrọnghơnTrítuệXãhội,vìnóchínhlàthướcđocho

sựthànhcông.Đúng/Sai3.TôitinIQthìquantrọnghơnTrítuệXãhội,vìnóchínhlàthướcđochohạnhphúc.Đúng/Sai4.Vớitôi,mọicuộcgặpgỡđầutiênđềucựckỳquantrọng.Đúng/Sai5.Nóilờitừgiã,hoặctổchứcliênhoanchiataylàviệclàmrấtquantrọng.Đúng/Sai6.Việcsửdụngtrítưởngtượngkhôngquáquantrọngtrongcácmốiquanhệxãhội.Đúng/Sai7.Việcgiữtầmnhìnvềtươnglaicóxuhướnghủyhoạicácmốiquanhệxãhội.Đúng/Sai8.Nhữngngườitrụylạcítcómốiquanhệràngbuộcvớinhữngngườikhác.Đúng/Sai9.Môphỏnglàmộtbiểuhiệnhènkémcầntránh.Đúng/Sai10.Sựsángtạochỉdànhchonhữngngườikémtựtin,thiếuquyếttâmvàkhôngcóchính

kiếnrõràng.Đúng/Sai11.Tươngtựnhưngôntừ,cơthểcũnglàmộtphươngtiệntruyềntảiquantrọngtronggiao

tiếp.Đúng/Sai12.Córấtnhiềucáchbiểuđạtngônngữcơthể,mànhữngcáchnàyđềuphổbiếnởmọinơi

vàtrongtấtcảcácnềnvănhóa.Đúng/Sai13.Mỉmcườivớingườikhácsẽlàmhọngượngngùnghoặctrởnênhunghăng.

Đúng/Sai14.Ngườicótháiđộsốngtíchcực,lạcquanthườngbịdèbỉuvàbịdánnhãnlà“ngườicõi

trên”.Đúng/Sai15.Trongmọitìnhhuống,thànhthậtluônlà“thượngsách”.Đúng/Sai16.Conngườithườngcóxuhướngsốngchiềutheokỳvọngcủangườikhác.Đúng/Sai17.Aicũngcầncókhoảnhkhắcvà“khoảngkhông”riêng.Đúng/Sai18.Chứngminhngườikhácsailàmộtcáchtốtđểchiếnthắngcuộctranhcãi.Đúng/Sai19.Cầnphảicóuythếmới“dẹpyên”đượcxungđột.Đúng/Sai20.Hầuhếtcácdiễngiảđềurấtnhàmchán.Đúng/Sai21.Ấntượngbanđầucủatôivềngườikhácthườngkhôngchínhxác.Đúng/Sai22.Tôithíchphatròtrongcácbữatiệc,buổigặpmặtđểchọcvuinhữngngườibạncủatôi.Đúng/Sai23.Tôilàngườicósứcthuyếtphụccaotrongcáccuộcđàmphán.Đúng/Sai24.Tôithường“nhường”việcgiảiquyếtmâuthuẫnchongườikhác.Đúng/Sai25.Tôiluôncómốiquanhệtốtvớimọingười.Đúng/Sai26.Tôicựckỳtinhnhạytrongviệcđoánbiếttâmtrạngcủangườikhác.Đúng/Sai27.Tôirấtgiỏinhớmặtngườikhác.Đúng/Sai28.Tôicókhảnăngnhớtênmọingười.Đúng/Sai29.Việcngườikhácnghĩvềtôinhưthếnàothìchẳngquantrọnglắm.Đúng/Sai30.Tôithườngđượchưởngnhữngdịchvụchămsócrấttốtmỗikhiđimuasắm,đidulịch,

hayănuốngởbênngoài.

Đúng/Sai31.Tôilàmộtthuyếttrìnhviênsángtạo,độcđáovàthúvị.Đúng/Sai32.Tôimêmẩnkhámphánãobộconngườivàcáchhoạtđộngcủanó.Đúng/Sai33.Bảnthântôigiátrịhơnnhữnggìtôikiếmđược.Đúng/Sai34.Ngườikhácthườngnhớnhữngđiềutôinói.Đúng/Sai35.Cơthểtôikhỏemạnh.Đúng/Sai36.Tinhthầntôiminhmẫn.Đúng/Sai37.Tròchuyệnvớithúvậtkhôngphảilàđiềuquantrọngcholắm.Đúng/Sai38.Mọinghithứcđềuthậtnhàmchán.Đúng/Sai39.Ngườigiữcươngvịlãnhđạocầnphảihiểurõtâmtư,hoàncảnhcủangườidướiquyền.Đúng/Sai40.Tôichỉcóthểlãnhđạomộtsốnhómngười,cònnhữngnhómkhácthìkhông.Đúng/Sai41.Cónhữngngườikhiếntôicảmthấythậttẻnhạt,phiềnphức,chỉtổlãngphíthờigiankhi

ởbênhọ;dođótôithườngcốlánhxahọ.Đúng/Sai42.Mọingườithườngđếngặptôiđểtìmkiếmlờikhuyênhoặcsựhỗtrợ.Vàtôicũngvuivẻ,

sẵnsànggiúphọ.Đúng/Sai43.Trongcácbuổihọpmặt,tôiluôngiúpmọingườicảmthấythoảimái,vuivẻ.Đúng/Sai44.Thànhcôngphầnlớnlàdomaymắn.Đúng/Sai45.Tôicómụctiêuvàtầmnhìnrõràng

chocuộcđờitôi.Đúng/SaiHãyxemcâutrảlờiởtrang149.Kiểmtrakếtquả1–11:TrítuệXãhộicủabạnnhưlàmộtmỏvàngkhổnglồvừamớikhámpháđược.Nếutiếp

tụctìmtòi,nhữngphầnthưởngtuyệtvờiđangđợibạnphíatrước!12–22:Bạnđãcómộtvàikỹnăngcơbảnvànhữnghiểubiếtnhấtđịnhvềconđườngdẫntới

TrítuệXãhội.Hãynăngsửdụngnhữngkiếnthứcmớiđểcủngcốnhữngkỹnănghiệncóvàcảithiệnnhữngkỹnăngmàbạncònyếu.23–33:TrítuệXãhộicủabạnđangởtrênmứctrungbình.Bằngcáchápdụngnhữngnguyên

tắcđượcgiớithiệutrongsáchnày,bạnsẽnhanhchóngtrởthànhNgôisaoTrítuệXãhội!34–45:Bạnlàmộtngườihiếmcó,đangthụhưởngnhữnglợiíchcủaTrítuệXãhội.Cócâu

nóirằng“Càngbiếtnhiềuthìbạncàngdễdàngbiếtthêmnhiềuthứkhácnữa”.Vìthếhãysửdụngnhữngđiềuđãhọcđượctrongquyểnsáchnàyđểtraudồicáckỹnănghiệnđãxuấtsắccủabạn.Rồibạnsẽnhậnracơhộichosựtiếnbộlàkhônggiớihạn!

Chương10Sứcmạnhcủa10loạihìnhtríthôngminhTrítuệXãhộilàmộttrong10loạihìnhtríthôngminhmàmỗingườichúngtasởhữu.Lâu

nay, trí thôngminh thường được chia thành ba loại:Ngôn từ (Verbal Intelligence), Số học(Numerical Intelligence),vàKhônggian(Spatial Intelligence).Đâycũng làcơsởđểxâydựngnhữngbàikiểmtraIQ.Tuynhiên,chúngtacòncónhữngloạihìnhtríthôngminhkhác,như:Trí tuệ Sáng tạo (Creative Intelligence), Giác quan (Sensual Intelligence), Thể lý (PhysicalIntelligence), Nội tâm (Personal Intelligence), Tình dục (Sexual Intelligence) và Tâm linh(SpiritualIntelligence).Mộtđiềutuyệtvờiđólàcácloạihìnhtríthôngminhthườnghoạtđộngcùngnhauvàhỗtrợ

lẫnnhau.Khibạnpháttriểnmộtloạihìnhtrítuệnàođó,bạncũngđồngthờipháttriểncácloạihìnhtrítuệcònlại.Trongchươngnày,chúngtasẽxemxétcáchápdụngnămloạihìnhtríthôngminhđểhỗtrợ

pháttriểnTrítuệXãhội.ChươngnàybảnthânnócũnglàmộtbàiRènluyệnTrítuệXãhội.TrítuệKhônggianTrí tuệKhônggian làkhảnăngnhậnthứcvàtươngthíchcủamắt/cơthểvớimôi trường

xungquanh.Loạihìnhtríthôngminhnàybaogồmkhảnăngnhậnramốiquanhệgiữacáchìnhthểvànhậnthứcđượckhoảngkhônggiữacácvật.Khảnăngđọcbảnđồ,cũngnhưngônngữcơthể,làvídụđiểnhìnhchodạngtríthôngminhnày.Bạncónhớcâuchuyệnvềhaidoanhnhân,mộtngườiởNewYorkvàmộtngườiởTexas

(chương2)?Họhoàntoàntráingượcnhau,chẳngcóđiểmchunggìkhihọchỉnhậnthứcvề“khônggian”riêngcủamình?Nhậnthứcvề“vùngthoảimái”củangườikháccũnglàmộtphầnrấtquantrọngcủaTrítuệXãhội.HãysửdụngTrítuệKhônggianđểluyệnchomìnhsựtinhnhạytrongnhữngtrườnghợptươngtự.TrítuệKhônggiancũngliênquanđếnkhảnăngsắpxếp,bốtríđồvậtsaochomọingườicảm

thấythoảimái,hàilòng.Thuậtphongthủy,thuộcTrítuệKhônggian,nhưnglạiđượcứngdụngchoTrítuệXãhội!TrítuệThểlýTrítuệThểlýbaohàmkhảnăngkếthợpcáchoạtđộngthểchất,quânbìnhhoạtđộngthể

chất-trínão,vàkiểmsoáttưthếcủabạn.Loạihìnhtríthôngmìnhnàycũngbaohàmcảviệcănuốnglànhmạnh,luyệntậpthểchấtkhỏemạnhvàlinhhoạt.PháttriểnTrítuệThểlý,bạnsẽtựđộngthuhútđượcnhiềubạnbèmới,bởivìaicũngthích

kết giao với người khỏemạnh, cân bằng và đầy sức sống. Đó là lý domà các “phù thủy”marketingthườngmờicácngườimẫuquảngcáochosảnphẩm.TrítuệThểlýbaogồmcảviệctiếpxúcvớingườikhác.Nhưbạnđãbiết,tiếpxúcvớinhau

khôngchỉmanglạicảmgiácthoảimái,dễchịumàcònkíchhoạtcácphảnứngtrongcơthểgiúptăngcườnghệmiễndịchchocảđôibên.SauđâylàmộtkếtquảnghiêncứuởNhật,chothấyviệcgiaotiếpcòncóthểgiúptăngcường

trínhớcủachúngta.Tìnhhuốngnghiêncứu–Muốncótrínhớtốthơn?Hãygiaotiếpthườngxuyên!Ngày càng có nhiều ngườiNhậtmắc phải chứng bệnhmất trí nhớ kỳ lạ gây ảnh hưởngnghiêmtrọngđếnkhảnănghọctậpcũngnhưlàmviệccủahọ.ChuyêngianãohọcTakashiTsukiyamachobiết:“Chúngtađangnóivềnhữngngườithậmchí không thểnhớnổi cách sửdụngmáyphotocopy, đếnmức cầnphải viết ra từngbướchướngdẫnsửdụng”.

Nhữngngườibịchứnghayquênthườngthanphiềnvềchuyệnkhôngthểnhớđượctêncủatrạmxelửamàhọcầnphảixuống,cáccuộchẹnđãtrùđịnh,haythậmchílànhữngcôngviệchàngngày.GiáosưTsukiyamachobiếttỷlệngườimắcphảichứngbệnhnàyngàycànggiatăng.TheonhậtbáoTheStraitsTimes,nguyêndochủyếulà“thiếugiaotiếp,tươngtácxãhộiởthếhệtrẻNhậtBản”.Cácnhànghiêncứuđãxácnhậnvấnđềnày,chorằngconngườingàynayquáphụthuộcvàomáymóc(như:tròchơiđiệntử,Internet,thưđiệntử…),họthườngtự“giam”mìnhtrongnhàvàítgiaotiếp,hòanhậpvớicộngđồng.Hậuquảlàtrínhớconngườingàycàngbịxóimòn.Hòanhậpxãhộilàmchotrínhớtrởnêntinhnhạy,liêntụcđượcthửthách,vàtấtcảcácgiácquan–những“trụcột”chínhcủatrínhớ–cũngluônởtrongtìnhtrạnghoạtđộng,đượcsửdụnghếtcôngsuất.Cácnhànghiêncứukếtluận:việcchìmđắmtrong“thếgiớiảo”củanhữngtròchơiđiệntử,tựcôlậpmìnhvớimôitrườngsốngxungquanhsẽlàmchotrínhớcủatrẻvàcáckỹnăngxãhội chậmphát triển, cũngnhư làmthui chộtdầnhaiyếu tốquan trọngnàykhiđến tuổitrưởngthành.Trêncơsởđó,bácsĩTsukiyamakhuyênmọingườinêngiaotiếpvớingườikhácítnhấtmột

lầnmỗingày–mộtliều“thuốc”hữuhiệu.ÔngcũngđềnghịcầnthườngxuyênthựchiệnnhữngbàiluyệntậpTrítuệXãhộiđểgiữchonãobộvàcơthểluôntrongtìnhtrạnglinhhoạt,trínhớhoạtđộngtốtvàsứckhỏeđượcgiữvững.Tuynhiên,cácthiếtbịđiệntử,Internet,v.v.khôngphảilúcnàocũnggâytácđộngtiêucực.

Nhữngtiện íchnàynếuđượcvậndụngđểthúcđẩysựpháttriểnTrí tuệXãhộithìkếtquảmanglạisẽhếtsứctíchcực,giốngnhưtrongtìnhhuốngnghiêncứusau.Tìnhhuốngnghiêncứu–Những“connghiệnmáytính”vẫncóthểlànhữngconngườitốt!AndrewOswald,từtrườngĐạihọcWarwick,đãcôngbốkếtquảkhảosát2.500ngườiAnhbấtkỳvàocuốinăm2001.CuộckhảosátcủaOswaldchothấynhữngngườisửdụngInternetthườngcókhảnănglàthànhviêncủamộtnhómcộngđồnghaymộttổchứctìnhnguyệnnàođóhơnsovớinhữngngườikhôngsửdụngInternet.Họcũngđilễnhàthờđềuđặn,cóhọcthứcvàthunhậpcaohơn.NgượcvớiýkiếnphổbiếnởAnhquốc,rõràngnhữngngườidùngInternetvẫncócuộcsốngcânbằnggiữa thếgiới ảovà thếgiới thật.Khôngnhưmọingười thườngnghĩ – “Nhữngngườinàysuốtngàyômmáytính”–họcũngxemti-vinhiềuhơnngườibìnhthườngmộttí.Nghĩalàthayvìsửdụngkhoảngthờigianrảnhcủamìnhmộtcáchthụđộng,họchủđộnglàmquenvớinhữngngườikháctrongxãhộibằngcáchsửdụngInternet.HainghiêncứutrênchothấyInternet,cũngnhưtấtcảcácphátminhmới,đềucócảtácđộng

tíchcựclẫntiêucực.Nếubiếtsửdụnghợplý,chúngsẽlàmchođờisốngxãhộicủachúngtatrởnênphongphúhơn.TrítuệGiácquanTrítuệGiácquan,mộtloạihìnhtríthôngminhđượcLeonardodaVincirấtxemtrọng,bao

gồmviệcsửdụngvàpháthuykhảnăngcủanămgiácquan:thịgiác,thínhgiác,khứugiác,vịgiácvàxúcgiác.HãyvẽmộtBảnđồTưduynhỏchomỗigiácquan,vớitừngnhánhthểhiệncáchsửdụnggiác

quanđóđểcảithiệnTrítuệXãhộicủabạn.TrítuệNgôntừTrítuệNgôntừbaogồmkhảnăng“biếnhóa”vớibảngchữcáivàhàngtriệutừvựngkhác

nhau.

Loạihìnhtríthôngminhnàyđượcđolườngdựatrênsốlượngtừvựngbạnsửdụng;tốcđộvàkhảnăngkếthợpcáctừvớinhau;tínhmạchlạc,rõràngtrongcâunói;vàkhảnăngsửdụngngôntừgiàuhìnhảnh.Nhưbạncóthểhìnhdung,TrítuệNgôntừlàmộttrongnhữngloạihìnhtríthôngminhcó

liênhệgầngũivớiTrítuệXãhội.Trongcáccuộcnóichuyệnbìnhthường,TrítuệNgôntừkếthợpvớingônngữcơthểtạothànhmộtbộ“côngcụ”giaotiếphoànchỉnh.Trongcáchtruyềnđạtquachữviết,TrítuệNgôntừchínhlàbộ“côngcụ”giaotiếpduynhất!Hãynghĩxemcáccuộchộithoại,bàigiảng,bàidiễnvăn,thưtừ,sáchbáo,Internet,thơcađã

tácđộngđếncuộcsốngvàmốiquanhệcủabạnnhưthếnào.Hãy làmchongônngữcơthểvàngônngữ lờinóicủabạntươngđẳngvớinhau.Kếthợp

nhữngđiềuhọcđượctừcuốnsáchnàyvớisứcmạnhngôntừcủabạnđểbạntrởthànhmộtdiễngiảthúvị,đầysứcthuyếtphục,vàliêntụckhámphánhữnghợplựccóthểcógiữahailoạitríthôngminh.TrítuệSángtạoTrí tuệSáng tạo làkhảnăng sửdụng toànbộkỹnăng thuộc “não trái/phải”đểđưa raý

tưởng.TrítuệSángtạobaohàmtốcđộsảnsinhýtưởngmới,khảnăngcónhữngýtưởnglạthường

vàđộcđáo,khảnăngnhìntìnhhuốngtừnhiềukhíacạnhkhácnhau,khảnănglựachọnvàkhaitriểnýtưởng,khảnăngvậndụngnguyênlýliênhợp/liêntưởngcủanãobộ-NhữngđiềuđầutiênsẽxuấthiệntrướcvàNhữngđiềusaucùngcũngrấtđángnhớ–trongquátrìnhtưduysángtạo.HãynghĩđếnsứcmạnhđángkinhngạccủaTrítuệXãhộidoTrítuệSángtạomanglại!Thực

hiệnmộtBảnđồTưduynhỏvềviệcsửdụngsứcmạnhsángtạovôbờbếncủabạnđểlàmchocuộcsốngmọingườiđầymàusắchơn,sángtạovàvuinhộnhơn.LờikhẳngđịnhgiúpcủngcốTrítuệXãhội■Tôiđangvậndụngcáckỹnăng(Trítuệ)Sángtạocủa“nãotrái/phải”đểpháttriểnTrítuệ

Xãhội.■TôiđangsửdụngTrítuệThểlýđểpháttriểnTrítuệXãhộicủamình.■TôiđangtraudồiTrítuệKhônggianvàcáckỹnăngngônngữcơthểđểcủngcốTrítuệXã

hội.■TôiđangsửdụngTrítuệGiácquanđểpháttriểnTrítuệXãhội.■Tôiđangthựchànhcáckỹnănggiaotiếp(TrítuệXinchúcmừng!ChúcmừngbạnvừahoànthànhmônhọcSứcmạnhcủaTrítuệXãhội.Giờbạnđãbiếttầm

quantrọngcủaTrítuệXãhộivàđủtựtinđểbướcrathếgiới.■Bạnđãnhậnthứcđầyđủsứcmạnhkhótincủangônngữcơthểvàbiếtcáchsửdụngnó.

Ngoàira,bạncònbiếtcáchlắngnghechủđộngvàtrởthànhngườicókhảnănggiaotiếptuyệtvời.Vớinhữngkỹnăngnày,bạncóthểtạodựngmốiquanhệnhưýmuốnvàtỏasánggiữađámđôngmộtcáchtựnhiên.

■Tháiđộcủabạnsẽngàycàngtíchcựchơn.Bạnthấymìnhcókhảnăngthươnglượng,dànxếptốthơnvàlàmquenvớinhiềubạnmới.

■Vớiphongtháixãhộitíchcực,liêntụccủngcốTrítuệXãhộivàkhôngngừngrènluyệnđểlàmchủcácloạihìnhtríthôngminh,bạnđangtự“dọnđường”đểbiếnmìnhtrởthànhmột

NgôisaoTrítuệXãhội!KếtquảkhảosátTrítuệXãhội1.Đúng2.Sai3.Sai4.Đúng5.Đúng6.Sai7.Sai8.Sai9.Sai10.Sai11.Đúng12.Đúng13.Sai14.Sai15.Đúng16.Đúng17.Đúng18.Sai19.Sai20.Sai21.Sai22.Đúng24.Sai25.Đúng26.Đúng27.Đúng28.Đúng29.Sai30.Đúng31.Đúng32.Đúng33.Đúng34.Đúng

35.Đúng36.Đúng37.Sai38.Sai39.Đúng40.Sai41.Sai42.Đúng43.Đúng44.Sai45.Đúng

Chiasẽebook:http://downloadsachmienphi.com/Thamgiacộngđồngchiasẽsách:Fanpage:https://www.facebook.com/downloadsachfreeCộngđồngGoogle:http://bit.ly/downloadsach

(*)VùngBroca:nằmởthùytrán,đâylàvùngchiphốisựvậnđộngcủacác cơ quan tham gia vào hoạt động phát âmnhư: thanh quản,môi,lưỡi…Khivùngnàytổnthương,ngườitavẫnnghevàđọcnhẩmđượcnhưngkhôngthểdiễnđạtthànhlờinhữngsuynghĩcủamình.(*)QuýđộcgiảcóthểthamkhảothêmcáchthựchiệnBảnđồTưduytừquyểnSứcmạnhcủaTrítuệSángtạo(ThePowerofCreativeIntelligence)củatácgiảTonyBuzan,doFirstNewsxuấtbản.(*)IBMđượcbiếtđếnvớitêngọi“BigBlue”trongsuốtnhiềuthậpkỷcủathếkỷ20,nhưngnguồngốccủacáitên“màusắc”nàyvẫncòncónhiềubíẩn.“Big”(nghĩalàtolớn)ýnóiđếnquymôtoàncầucủacôngty,nhưngvẫncònnhiềucáchgiải thích khác nhau cho chữ “Blue” (xanhdương)– đây cũng làmàulogocủaIBM.(*)AikidocònđượcgọilàHiệpkhíđạo(ai:hiệp,hòahợp,hài hòa; ki:khí, tinh thần; do: đạo, conđường) (*)Mô hình này đượctrình bày chi tiết trong quyển Sức mạnh của Trí tuệ Sáng tạo (ThePowerofCreative Intelligence)của tácgiảTonyBuzan,doFirstNewsxuấtbản.