bja@a@vbi@na SVETI MESDID EL-AKSA

Priprema i obrada: Safet Sulji Fakultet erijatskih Nauka ISLAMSKI UNIVERZITET U RIYADU

bja@a@vbi@na

U ime Allaha, Milostivog, Samilosnog

1

SVETI MESDID EL-AKSA: To je naziv za sve to se nalazi unutar postojei zidina u krajnjem jugoistonom uglu starog grada ija povrina dostie oko 144.000 metara kvadratnih, i to ustvari predstavlja 15% procenata povrine staroga grada, iji je oblik poput poligona ili nepravilnog pravougaonika ije su strane duine: Zapdana strana 490 m, Istona strana 474 m, Sjeverna strana 321 m, i Juna strana ija je duina 283 m. (SLIKA BR.1) VRIJEDNOST MESDIDU EL-AKSA: Mesdidu El-Aksa je prva Kibla muslimana, i drugi mesdid koji je postavljen radi oboavanja Allaha na Zemlji, nakon mesdidu ElHarama, i on je trei mesdid za koji je dozvoljeno posebno da se ovjek sprema i putuje ka njemu. Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, je Allahovom voljom uinio Isra iz Mekke u noi Isra' i Mirada, da bi nakon od mesdidul El-Aksa uinio Mi'rad ka Nebeskim visinama. Takoer od vrijednosti ovoga mesdida jeste i ta to namaz obavljen unutar ovih gore spomenuti granica zida vrijedi kao 500 namaza obavljeni drugdje mimo dva druga sveta mesddida. Takoer, Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, je u noi Isra' i Mi'rad klanjao i predvodio namaz svim poslanicima,

www.et-taqwa.com1

SVETI MESDID EL-AKSAalejhim selam, u ovom svetom i od Allaha odabranom mesdidu mesdidu El-Aksa. Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, je naredio da se alje ulje (ulje za Kandilje) kojim bi se osvjetlio mesdid ukoliko ne bude dolazilo ulje sa drugog mjesta, tako biljei se predaja od Mejmune, tienice Allahova Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, da je jedne prilike kazala Allahovu Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem: O Allahov Poslanie, oporui nam neto (naredi) u svezi Allahove kue u Kudsu (tj. Mesdidu El-Aksa), pa je rekao Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem: Posjeujte ga i klanjajte u njemu, pa ako ne bude mogli da ga posjeujete (zijaretite) onda aljite ulje koje e biti stavljano i paljeno u njegovim Kandiljima. (Biljei imam Ahmed,Ebu Davud i Ibn Made).

SLIKA BR.1

bja@a@vbi@naZNAAJKE/LEGENDA SVETOG MESDIDA EL-AKSA: Sveti mesdid El-Aksa ima: 14 vrata od koji su 10 vrata otvorenih i 4 vrata zatvorena; 4 minareta; 8 ulaznih kapija (kamenih vrata sa estetskim polukurnim kupolama); 12 kola; 14 sebila (javnih esmi); 6 mihraba; 15 polukrunih kupola od kojih je i poznata kupola MESDID KUBETU ES-SAHRE (SLIKA BR:4); 26 terasa i 25 bunara. (SLIKA BR.2)

SLIKA BR.2

www.et-taqwa.com3

SVETI MESDID EL-AKSAU SKLOPU MESDIDU EL-AKSA ULAZI I 6 MESDIDA: 1. Mesdid El-Kiblej (centralni mesdid) kojeg je izgradio halifa Omer Ibn Hattab, radijjallahu anhu, 15 godine po Hidri, odnosno 636 godine po Isa'u, alejhi selam. Njegova prvobitna graa bila je od drveta i drvenih grana, a koji je naknadno bio pokriven palmini liem, ba onako i u stilu kako je bio izgraen mesdid Allahova Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, u Medini. Njegova povrina i prostranost bila je takve prirode da je u njeg moglo stati i klanjati oko 1000 ljudi. Rekonstrukciju ovoga mesdida izvrio je AbduMelik Ibn Mervan, da bi nakon njega radove upotpunio njegov sin Velid Ibn Mervan godine 86-96 po hidri, odnosno od 705-714 godine po Isa'u, alejhi selam. Centralni mesdid bio je 80 metara duine i 55 metara irine, imao je 11 vrata sa jednom kupolom koja je bila prekrivena olovom ija visina je bila 17 metara.

MESDID EL-KIBLEJ

bja@a@vbi@na2. Musala El-Mervanijje: Mervanov mesdid nalazi se jugoistono od Svetog Mesdidu El-Aksa, a sastoji se od 16 koridora ija povrina dostie 3600 metara kvadratnih, ija je funkcija u prvobitno vrijeme bila fukncija fikhske kole (kola komprativnog fikha) i otuda i vodi naziv i ime po kome je poznata Musala El-Mervanijje.

MUSALA EL-MERVANIJJE 3. Mesdid El-Kadim (stari mesdid): drvena graevina koja se nalazi juno od Mesdida El-Aksa, u njeg se ulazi putem kamenih stubita koja se nalaze ispod centralnog mesdida, a njegov prvobitni cilj bio je da poslui kao ulaz u dovrac Umevija koji bi putem njega dalje ulazili u centralni mesdid putem dvostrukih velikih vrata. Stari mesdid osta naputen sve dok organizacija za brigu oko svetog mesdida El-Aksa ne odlui da ga obnovi i u fuknciju stavi godine 1420 po hidri, odnosno 1999 godine po Isa'u, alejhi selam.

www.et-taqwa.com5

SVETI MESDID EL-AKSA

MESDID EL-KADIM 4. Mesdid El-Burrak: a naziv je dobio po mjestu na kome je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, svezao Burrak (jahalicu) u noi Isra'a i Mi'rada. Ovaj mesdid se nalazi nie u odnosu na El-Aksa, a do njega se dolazi tako to se spusti stepenicama do ulaza koji je neto malo uzdignut. Ovaj mesdid je otvoren i u njemu se klanja tokom Duma namaza i u vremenu Bajramski obreda (Bajram namaza).

MESDID EL-BURRAK

bja@a@vbi@na5. Mesdid El-Megaribe: ovaj mesdid izgradio je Salahudin El-Ejubi godine 590 po Hidri, odnosno 1193 godine po Isa'u, alejhi selam. Prostor i sam mesdid danas slue kao sala u kojimasu izloene stvari Islamskog Muzeja.

MESDID EL-MEGARIBE 6. Mesdid En-Nisa'i (mesdid u kome klanjaju ene): velika graevina koja je povrine priblino mesdidu El-Aksa, i protee se sve do zida koji se nalazi na zapadnoj strani, a njegov period izgradnje vee se za vladavinu Emevija, i on je danas specifino vezan za prostor u kome ene obavljaju namaz.

MESDID EN-NISA'I

www.et-taqwa.com7

SVETI MESDID EL-AKSASVETI MESDID EL-AKSA IMA 4 MINARETA:

1. Minaret koji se nalazi kod vrata El-Esbat: ovaj minaret sagraen je u periodu vladavine Memlukije godine 769 po Hidri, odnosno 1376 godine po Isa'u, alejhi selam. Ovaj minaret ima cilindrini oblik (i on je jednistven po svom obliku) a visok je 28,5 metara.

MINARET EL-ESBAT

2. Minaret koji se nalazi kod vrata El-Megaribe: ovaj minaret nosi jo i naziv Minaretu El-Fehrije (poasni

bja@a@vbi@naminaret), sagraen je takoer u vremenu Memlukije godine 677 po Hidri, odnosno 1228 godine po Isa'u, alejhi selam, i ovaj minaret je najmanji od minareta mesdidu El-Aksa, visanu mu je 23,5 metara, a takoer treba napomenuti da je ovaj minaret zadrao svoj prvobitni izgled bez ikakvih izmjena.

MINARET EL-MEGARIBE

3. Minaret koji se nalazi kod vrata El-Silsile: ovaj minaret takoer poznat je i pod imenom minaret El-

www.et-taqwa.com9

SVETI MESDID EL-AKSAMahkeme Sud (sudnice), zadrao je svoj prvobitni izgled a sagraen je u vremenu Memlukijj godine 730 po hidri, odnosno 1329 godine po Isa'u, alejhi selam.

MINARET EL-SILSILE

4. Minaret koji se nalazi uz varata El-Gavanime: ovaj minaret poznat je jo po imenom Kalavun, sagraen je u vremenu Memlukijj, godine 697 po Hidri, odnosno

bja@a@vbi@na1229 dosine po Isa'u, alejhi selam. Ovaj minaret je upeatljiv po mnogo emu, izmeu ostalog i po svojoj visini koja iznosi 38,5 metara.

MINARET EL-GAVANIME

PREGLED MESDIDUL AKSA SA POSTOJEIM MINARETIMA

www.et-taqwa.com11

SVETI MESDID EL-AKSA

ZID EL-BURRAK: Zid El-Burrak je zapadni zid od mesdida El-Aksa, njegova duina iznosi 48 metara, dok mu je visina 18 metara. Prokleti ifuti (itaj idovi) promijenili su naziv ovoga zida, tj. Zida El-Burrak u Zid El-Mubka to znai ZID PLAA. (SLIKA BR.4)

SLIKA BR.4MESDID EL-KUBBE JE SAMO JEDAN DIO MESDIDA EL-AKSA:

bja@a@vbi@naMesdid El-Kubbe sagradio je AdbuMelik Ibn Mervan godine 6586 po hidri, odnosno 680 705 godine po Isa'u, alejhi selam. Ovaj mesdid odnosno kamena kupola ima oblik oktagona (osmougaonika), dok su njegove dimenzije uz bonu stranu 20 metara, a visina 12 metara, dok je visina kupole 35 metara. Mesdid El-Kubbe ima 4 glavna stuba (oslonca) i 12 sporedni stubova, takoer u sklopu ovoga mesdida nalaze se 4 vrata, a sama kupola mesdida uraena je od zlata (pozlaena). Es-Sahre je nazvi za najvii dio kupole mesdida El-Aksa, duina mu iznosi 17.70 metara, a je irina 13,50 metara, dok visina iznosi 1,25 metara. (SLIKA BR.5)

SLIKA BR.5

www.et-taqwa.com13