A

kademia Alternatywnej

Architektury Krajobrazu jest

kontynuacją projektu „Ogrody

tymczasowe. Rewitalizacja

zaniedbanych przestrzeni miej-

skich”, który rok wcześniej reali-

zowaliśmy we współpracy z Fundacją WyspArt.

Efektem końcowym w obu przypadkach były

ogrody tymczasowe, jednak proces ich powstawa-

nia znacznie się różnił.

AAAK skierowana była do studentów i absol-

wentów wszystkich kierunków projektowych, ze

szczególnym uwzględnieniem architektury krajo-

brazu, a także do artystów i osób zainteresowanych

tą tematyką. Odbywające się od marca do czerwca

2012 r. wykłady, ćwiczenia i spacery miały za zada-

nie przybliżyć uczestnikom zagadnienia związane ze

współczesną architekturą krajobrazu, w jej najbar-

dziej niestandardowym wymiarze. Idea

Punktem wyjścia były słowa Tima Browna,

który w książce „Change by design” twierdzi, że

„design stał się zbyt ważny, by go pozostawiać

w rękach projektantów”. Czy ta zasada dotyczy

również przestrzeni publicznej? Tempo życia,

potrzeby, ale również oczekiwania naszego

społeczeństwa znacznie zmieniły się od czasów,

gdy kształtował się zawód architekta krajobrazu.

Jednocześnie kryzys, który spowodował zastój

w budownictwie, tym bardziej odbił się na wciąż

niedocenianym w Polsce projektowaniu terenów

zieleni. Dziś projektant musi być bliżej mieszkańca,

sięgać po bardziej dostępne, doraźne środki. Z jed-

nej strony musi uświadamiać, że poprawa jakości

przestrzeni należy się każdemu z nas, a nie tylko

najbogatszym. Z drugiej, że zmiana jest możliwa tu

i teraz. Dlatego najważniejszym elementem AAAK

była realizacja ogrodów tymczasowych, zaprojek-

towanych i wybranych w wewnętrznym konkur-

sie przez uczestników. Kursanci mieli możliwość

spotkać się z mieszkańcami wybranego podwórka

lub zderzyć się z reakcjami przechodniów, którzy

obserwowali realizację.

Dodatkowo, w czasie roku szkolnego odbywały

się zajęcia z cyklu mała AAAK przeznaczone dla

dzieci, a realizowane na zlecenie Stowarzyszenia

INSPIRO i finansowane w ramach projektu Dom

Kultury INSPIRO.

Ogrody działkowe, miejskie farmy i jadalne place zabaw

W 2011 roku w Polsce zreali-

zowano dwie ważne wystawy

podejmujące temat partycy-

pacji społecznej w projektowaniu przestrzeni miej-

skich - „Przekierowanie. O zmianie w architekturze”

na Łódź Design Festival 2011 i „Dizajn w przestrzeni

publicznej. Partycypacja” w Zamku Cieszyn. Jednym

z ciekawszych wątków na obu wystawach były

ogrody warzywne, powstające w ścisłych centrach

miast. Uprawiane wspólnie przez mieszkańców lub

uczniów szkoły, mają być odpowiedzią na problemy

z dostępem do zdrowej, taniej żywności i promocją

aktywnego trybu życia. Temat ten coraz częściej

pojawia się również w publikacjach, na blogach,

przy okazji wydarzeń różnego typu, dlatego warto

poświęcić mu nieco więcej czasu.

Akupunktura miasta — podwórka

„Akupunktura miejska”, określenie użyte przez

brazylijskiego urbanistę i polityka Jaime Lernera

w wywiadzie opublikowanym w „Architekturze-

murator” (11/2003) oznacza „proste pomysły,

które podarowane miastom, mogłyby być reali-

zowane w praktyce, a których efekty miały być

natychmiast widoczne, pomysły niewchodzące

w konflikt z założeniami planu, ale organizujące

energię mieszkańców”. Sekret Kurytyby, która

za rządów Lernera, stała się uznanym na całym

świecie punktem odniesienia w planowaniu miast,

polega „na ciągłym docenianiu prostoty działa-

nia, na zaufaniu do rozwiązań najprostszych”.

Miesięcznik „Architektura-murator”, nawiązując

do wywiadu z 2003 r., ogłosił konkurs zatytułowa-

ny „Akupunktura miasta”. Sama idea konkursu, jak

i zwycięska praca autorstwa Rafała Stachowiaka,

Macieja Józefiaka i Krzysztofa Bolka stały się inspi-

racją dla stworzenia katalogu wybranych drobnych

interwencji, zarówno o charakterze przestrzennym,

jak i społecznym, realizowanych na świecie, ze

szczególnym uwzględnieniem Polski.

Teoria54

„nie deptać trawników”, które przecież mogłyby

służyć mieszkańcom, jak to się dzieje w Londynie

czy Berlinie. Rozważania o zieleni w mieście warto

zacząć więc od tej tradycyjnej, istniejącej.

Festiwale ogrodów

Wystawy ogrodnicze mają ponad stuletnią

tradycję, a ich początki związane są z krótko-

trwałym udostępnianiem ogrodów prywatnych.

Współcześnie organizowane wystawy przyciągają

miliony osób, profesjonalistów i laików, i stanowią

przegląd aktualnych trendów w projektowaniu ogro-

dów (Chelsea Flower Show, Chaumont) oraz w archi-

tekturze krajobrazu (Floriade, Bundesgartenschau).

Są bogatym źródłem inspiracji dla zwiedzających,

a dla projektantów okazją do eksperymentowania

z roślinami, nowymi materiałami i pomysłami.

Do najbardziej znanych w Europie należą Chelsea

Flower Show, Floriade, Bundesgartenschau oraz

festiwal ogrodów w Chaumont nad Loarą. W przy-

padku dużych wydarzeń, takich jak Floriade czy

Buga, proces przygotowania może trwać nawet

kilkanaście lat, ale praca i kapitał w to włożony

traktowane są jako inwestycja w rozwój regionu.

Land Art

Pojęcie Land Art funkcjonuje w języku histo-

rii sztuki od dłuższego już czasu. Trudno jednak

znaleźć prostą definicję, która wyjaśniłaby w peł-

ni to pojęcie. Wynika to zapewne z tego, że jest

ono bardzo szerokie. Najbardziej trafną (spośród

ogólnodostępnych) definicję sformułował prof.

Wiesław Karolak: „Land art, Earth art, Sztuka

ziemi” – lub jeszcze inaczej sztuka krajobrazu to

działalność artystyczna, której obszarem dzia-

łania, miejscem zdarzeń – polem współczesnej

sztuki (tłem, kontekstem czy tworzywem) stała

się w końcu xx wieku przestrzeń ziemi, obszar

środowiska naturalnego. Dla stworzenia obiektu

o charakterze artystycznym działania land art stały

się ingerencją w pejzaż, przekształceniem jego

fragmentu, wykorzystaniem naturalnych procesów

(erozja, czynniki atmosferyczne).

Wszystkie wymienione powyżej tematy, a tak-

że wiele innych, znajdziecie w „Zieleni Miejskiej”.

Od października 2012 tematy związane z alterna-

tywną architekturą krajobrazu będą pojawiać się

tam regularnie.

Zielony street art i ogrodnicza partyzantka

Czym jest zielony street art? To robocze okre-

ślenie (nie funkcjonuje jeszcze w powszechnym

użyciu) pozwoli nam prześledzić działania arty-

styczne z roślinnością w roli głównej. Już nie tylko

farba w spreju, ale również mech, trawy, pnącza,

a także włóczka, tkaniny czy... parasolki stają się

narzędziem pracy artystów. Rośliny, bo na nich się

skupimy, mogą być tylko materiałem albo tematem

przewodnim. Artyści używają ich, aby przekazać

jakąś ideę (zielony dywan prowadzący do centrum

miasta) lub organizują akcje, aby zwrócić uwagę na

tereny zaniedbane w mieście (Mobilna Jednostka

Interwencji Krajobrazowych).

Rośliny w mieście — rozwiązania niestandardowe

O tym, że rośliny w mieście nie mają łatwo,

nie trzeba nikogo przekonywać. Jaime Lerner

w wywiadzie opublikowanym w „Architekturze-

murator” (nr 11/2003) zwraca uwagę, że „żeby

powstał park, trzeba czekać dwadzieścia lat i jest

to inwestycja bardzo kosztowna. Tymczasem (…)

lepiej zachować i chronić istniejące lasy i skwery”.

Polska nadal może poszczycić się dużym udziałem

terenów zieleni w miastach, jednak ich stan pozo-

stawia wiele do życzenia. Poza tym duże tereny

leśne na obrzeżach nie zrekompensują braku roślin

w centrum. Problemem są również tereny „niety-

kalne”, reprezentacyjne, oznakowane tabliczkami

76

Poniżej zamieszczamy listę publikacji,

które polecaliśmy naszym kursan-

tom. Mamy nadzieję, że dla wszyst-

kich zainteresowanych, którzy nie

mogli uczestniczyć w Akademii staną

się przydatnym źródłem informacji.

Wprowadzenie

- „szt. ogrodu” nr 1 [2] 2011, podsumowanie

projektu „Ogrody Tymczasowe. Rewitalizacja

zaniedbanych przestrzeni miejskich”, wyd.

WyspArt / pracownia k. 2011;

- „Zacznij od petunii”, w: „Jak przetworzyć

Miejsce. Podręcznik kreowania udanych prze-

strzeni publicznych”, Project for Public Spaces,

Inc., wyd. Fundacja Partnerstwo dla Środowiska:

http://sak.org.pl/data/file/jak_przetworzyc_

miejsce_429.pdf.

Akupunktura miejska – podwórka

- Anna Komorowska „Gdzieś pomiędzy”,

w: „autoportret” 2/2008 [23]: http://autopor-

tret.pl/2008/04/01/gdzies-pomiedzy/;

- red. K. Dziełak, A. Rogozińska, A. Stańczuk

„edukacja+animacja”, wyd. Narodowe Centrum

Kultury, Warszawa 2011: http://www.platfor-

makultury.pl/files/2012-01-24/edukacja_ani-

macja.pdf;

- red. M. Nowaczyk „Wychodzą z Cienia

Podwórkowe Wspomnienia”, wyd. Ośrodek

Działań Ekologicznych „Źródła”, Łódź 2011:

http://zabawy.zrodla.org/pliki/wychodza-z-cie-

nia-podworkowe-wspomnienia-web.pdf;

- „Gdynia Playground”. Grupa PoCoTo: http://

pocoto.eu/wp-content/uploads/2011/06/mala_

prezentacja_gdynia_playground.pdf.

Rośliny w mieście – rozwiązania niestandardowe

- „Nie ma już dzikiej dziczy” z Fritzem Haegiem

rozmawia Grzegorz Piątek, w: „Wysokie

Obcasy” nr 47 (650) dodatek do Gazety

Wyborczej: http://www.wysokieobcasy.pl/

wysokie-obcasy/1,123404,10705168,Nie_ma_

juz_dzikiej_dziczy.html;

- Beata Rothimel „Rangoli”, w: „Ogród za oknem.

W poszukiwaniu formy”, wyd. Sztuka ogrodu

Sztuka krajobrazu, Warszawa 2009;

- „Zielone debaty: PODSUMOWANIE”, Urząd

Miasta Stołecznego Warszawy: http://zielona.

um.warszawa.pl/sites/zielona2.um.warszawa.pl/

files/Zielone%20debaty%20podsumowanie.pdf.

Zielony street art i ogrodnicza partyzantka

- Krzysztof Herman „Zielone interwencje”,

w: „Zieleń Miejska” nr 03/2012;

- Jan Kamiński „Działania artystyczne w przestrze-

ni miejskiej”, w: „Zieleń Miejska” nr 09/2010;

- „Krótka historia partyzantki ogrodniczej”

wykład Richarda Reynoldsa ze wstępem

Krzysztofa Hermana: http://www.artmuseum.

pl/wideo.php?l=0&id=Reynolds_wstep;

- Katalog wystawy „Żółta linia” http://www.

odblokuj.org/zl/images/Katalog_wystawy.pdf;

- F. Bornmann, D. Erbelding, D. Froessler,

wyd. Innovationsagentur Stadtumbau NRW,

Düsseldorf 2008„Zwischennutzungen.

Temporäre Nutzungen als Instrument der

Stadtentwicklung”: http://www.urbano.de/

pdf/2008/zwischennutzungen.pdf.

Ogrody działkowe, miejskie farmy i jadalne place zabaw

- Monika J. Latkowska „Mobilne ogrody Berlina

i Hamburga”, w: „Zieleń Miejska” nr 02/2012;

- Agnieszka Dudzińska-Jarmolińska „Śniadanie

na trawie, czyli o przestrzeniach ogrodowych

przekształconych w letnie jadalnie”, w: „Ogród

za oknem. Współczesny ogród przydomo-

wy w teorii architektury krajobrazu”, wyd.

Ideagrafia, Warszawa 2007.

Festiwale ogrodów

- Anna Komorowska „Festiwalowe place zabaw”,

w: „Zieleń Miejska” nr 09/2009;

- Anna Komorowska „Plac zabaw bez zabawek”,

w: „Zieleń Miejska” nr 04/2009;

- Krzysztof Herman „Ogrody-eksperymenty wśród

kanadyjskiej tajgi”, w: „Zieleń Miejska” nr 10/2011;

- Anna Komorowska „Ładnie, skromnie,

bez pomysłu”, w: architekturakrajobrazu.

info 10/2009: http://portal.architekturakra-

jobrazu.info/strefa-projektanta/artykuy-i-

informacje/1079-adnie-skromnie-bez-pomysu-

bundesgartenschau-2009-schwerin.

Land Art

- „Land art – sztuka przez duże S” z Jeanem

Paulem Ganemem rozmawia Hanna Bauta,

w: „Zieleń Miejska” nr 1/2011;

- Aleksandra Idziak, Krzysztof Herman „Między

kopalnią a krajobrazem. Transformacje sztuki

krajobrazu. Instalacje, rzeźba, peformance

jako formy rekultywacji krajobrazów

postindustrialnych”, w: „Zarządzaniem

krajobrazem kulturowym. Prace Komisji

Krajobrazu Kulturowego” nr 10, wyd. Komisja

Krajobrazu Kulturowego PTG, Sosnowiec, 2008.

Blokowiska

- “Blokowiska mnie nie martwią” z Wolfgangiem

Kilem rozmawia Tomasz Fudala;

- Tomasz Fudala “Mieszkanie z instrukcją

obsługi” w: Warszawa w Budowie, edycja 3:

http://www.artmuseum.pl/pliki/PDF/2011/

WWB3_FOLDER.pdf;

- Małgorzata Hajto „Ogrody Nowej Huty”,

w: „Zieleń Miejska” 01/2012;

- Elżbieta Rybicka „Blokowidła

Mirona Białoszewskiego, czyli terapia

wierszem”, w: „autoportret” 4/2005

[13]: http://autoportret.pl/2005/10/01/

blokowidla-mirona-bialoszewskiego/.

Dom z ogrodem

- Agnieszka Kępkowicz „Inspiracje w projekto-

waniu ogrodów przydomowych – widmo nudy,

czyli sporo ogrodów później”, w: „Ogród za

oknem. Współczesny ogród przydomowy w teo-

rii architektury krajobrazu”, wyd. Ideagrafia,

Warszawa 2007;

- Krzysztof Herman „Ogrody tymczasowe jako

źródło inspiracji w projektowaniu ogrodu przy-

domowego”, w: „Ogród za oknem. Współczesny

ogród przydomowy w teorii architektury

krajobrazu”;

- Łucja Piekarska-Duraj „Dom w dolinie. Krótka

historia”, w: „autoportret” 4/2007 [21]: http://

www.slideshare.net/mik_krakow/ucja-piekarska-

duraj-dom-w-dolinie-przestrzenie-zdrowia;

- Alina Drapella-Hermansdorfer „Ogród polski”,

w: „Zieleń Miejska” nr 7/8 2011.

Lista publikacji

PraktykaP

raca z tematem przewodnim konkursu

Kilka metod przydatnych w pierwszym

etapie projektowania, czyli w pracy

z tematem przewodnim:

- burza mózgów;

- mapa myśli (mind mapping);

- rozpoznanie, badanie rynku, dobre praktyki

(case study);

- tablica inspiracji (inspiration board, creative

board, mood board).

Przestrzenno-społeczna analiza miejsca przeznaczonego do projektowania

Kilka ważnych informacji na temat projektowanego

miejsca, które musimy zdobyć:

- uwarunkowania przestrzenne;

- uwarunkowania prawne;

- rekonesans tematyczny i historia miejsca;

A także:

- uwarunkowania społeczne;

- Genius Loci.

Wprawki projektowe

Kilka wprawek projektowych, które pozwolą Ci

przełamać syndrom białej kartki:

- Zaprojektuj „Ogród Czasu”. Wymyśl możliwe jak

najciekawszy sposób dokumentacji upływu czasu.

- Zaprojektuj ogród przydomowy. Użyj słoika.

- Z katalogu naturalnych placów zabaw wybierz

kilka rzeczy, których łączna cena wynosi

dokładnie 10 pln. Zaprojektuj z ich użyciem kącik

zabaw w ogrodzie.

- Zaprojektuj ogród dla osób o skrajnych upodo-

baniach, np. podróżniczki i domatora, flegma-

tyka i choleryczki, zwolennika minimalizmu

i miłośniczki baroku.

Sposoby prezentacji projektuKilka pomysłów na to jak ciekawie przedstawić

swój pomysł (czyli nie tylko wizualizacje, rzuty

i przekroje na planszy 100 x 70):

- tradycyjnie: szkice, schematy,

makieta, wizualizacja;

- bardziej oryginalnie: inna makieta,

realizacja tymczasowa;

- zupełnie oryginalnie: film animowany, tele-

dysk, wiersz, gra komputerowa, komiks, światło,

happening, książka dla dzieci.

Spacery

- Podwórka na Pradze odnowione przez

Stowarzyszenie OdBlokuj;

- Sielce oczami architektów;

- Dach Centrum Nauki Kopernik;

- Osiedle Podwawelskie i poszukiwanie

roślinnych partyzantów;

- Ogród Fundacji Sto Pociech;

- Krakowskie Podwórka;

- Muzeum „Wrocław”.

1110

W

szyscy uczestnicy kursu

oraz stażyści brali udział

w wewnętrznym konkursie,

którego tematem była kon-

cepcja ogrodu tymczasowe-

go, możliwego do realizacji

(wspólnymi siłami), w wybra-

nym miejscu. Założeniem był również niski budżet, możliwy

do zgromadzenia przez uczestników (max. 100 pln od oso-

by). Na 5. spotkaniu odbyło się posiedzenie jury, w którym

wszyscy uczestnicy stali się członkami jury. Celem tej części

programu było pokazanie kursantom, jak tego typu konkur-

sy wyglądają „od kuchni”, a także wyłonienie najlepszego

projektu lub projektów, przeznaczonych do realizacji.

Konkurs

KRAKÓW I: Ogrody jadalneI. miejsce:

„Ogród Sztuki” Tomasz Litwin

Główną ideą projektu jest kontynuacja funk-

cji wystawienniczej na placu. Dlatego zostanie

oddzielony żywą ścianą, co stworzy nową prze-

strzeń półpubliczną. Za eksponaty posłużą tam

„pospolite” warzywa, z którymi mamy styczność

na co dzień. Słoneczniki, które posłużą do stworze-

nia ścian, wizualnie ożywią to miejsce i uczynią je

bardziej charakterystycznym. Dzięki temu stanie

się miejscem spotkań, w którym ludzie z przyjem-

nością spędzą czas. /z opisu autorskiego/

Realizacja: parking przed Bunkrem Sztuki

w Krakowie, 23.06.2012

Dalsze losy: Ogród był modyfikowany w zależ-

ności od potrzeb i służył przez całe lato, jako

miejsce realizacji różnych inicjatyw Bunkra Sztuki

w ramach projektu „po kapitalizmie”.

II. miejsce:

„Pixel Garden” Krzysztof Piła

III. miejsce:

„Zielono mi!” Kamila Warchoł

1514

WARSZAWA: ZabawaI. miejsce:

„Letni Plac Zabaw” Marta Morawska

Podstawowym założeniem pracy była reali-

zacja ogrodu we współpracy z mieszkańcami.

Wyznaczone zostały cztery grupy – pagórek, domy

na drzewie, droga i liny, które miały być prowa-

dzone przez poszczególnych uczestników AAAK.

Ostatecznie zrealizowano tematy: droga (w formie

namalowanej na chodniku linii przerywanej), liny

(rozwieszona między drzewami lina do chodzenia

i bujania) oraz karmniki dla ptaków (jako miniaturo-

we domy na drzewie).

Realizacja: podwórko przy ul. Żeromskiego

66/72a w Warszawie, 3.06.2012

Dalsze losy: Plac zabaw nie spotkał się z akcep-

tacją mieszkańców i musiał zostać zdemontowany.

II. miejsce:

„Kwiatopodwór” Edyta Winiarska

III. miejsce:

„Czerwony balonik” Iga Kołodziej

1716

WROCŁAW: Laboratorium OgroduI. miejsce:

„Laboratorium ogrodu” (Cotusie)

Marta Dućka, Agata Łaska i Marta Stawińska

„Hallo hallo?! Zapraszamy do przenośnego labora-

torium! COTUSIE pozwalają doświadczać percepcyjnie!

Podobnie jak w laboratorium można tu badać bardzo

wiele substratów, choć w tym przypadku sugerujemy

wykorzystać wszelkie dary natury! Wystarczy wykonać

COTUSIE z masy papierowej i ukryć w nich tajemnice

świata przyrody – doświadcz ich kształtu, faktury, zapa-

chu! Schowaj w nich szyszki, patyczki, kwiaty i liście!

Zamknij oczy i skup się na percepcyjnym doświadcza-

niu! Po chwili usiądź na palecie i spróbuj spojrzeć na

nowo na znany Ci krajobraz. Może coś tu pachnie, brzę-

czy inaczej niż zwykle? COTUSIE inspirują do nowych

odkryć.” /z autorskiego opisu/

II. miejsce:

„Laboratorium ogrodu” (Tetris)

Milena Pachołek i Karolina Król

Kilka różnych elementów równa się kilka różnych

rozwiązań. /z autorskiego opisu/

Realizacja: Plac Obrońców Katowic w Katowicach,

4-6.06.2012.

Dalsze losy: Ogród służył przez dość długi czas, po

czym został rozkradziony i musiał zostać zdemontowany.

III. miejsce:

„Laboratorium zmysłów” Aleksandra Gierko

Ogród doświadczeń, nauka i zabawa, rabaty zioło-

we, kwietne i warzywne, poznawanie zmysłami, alter-

natywne instrumenty, wertykalne rabaty.

/z autorskiego opisu/

18

KRAKÓW II: Dom z ogrodemI. miejsce:

“Polskie ogrody przydomowe” Marta Strąk

Projekt zakładał zestawienie ogrodu współ-

czesnego (z wystrzyżonym trawnikiem i tują)

z tradycyjnym (sad), ale również pokazanie ogrodu

tradycyjnego w nowej interpretacji (minimalistycz-

ny przedogródek) oraz połączenie starych i nowych

trendów (warzywnik).

Realizacja: plac przed Gmachem Głównym

Muzeum Narodowego w Krakowie, 10.09.2012 r.

Dalsze losy: Ogród był częścią wystawy

„Za-mieszkanie”, realizowanej przez MNK i Instytut

Architektury oraz miejscem realizacji warsztatów

dla dzieci i rodzin.

II. miejsce:

“Ogród przydomowy na każdą kieszeń”

Martyna Kowalik

III. miejsce:

“Wstążka” Katarzyna Elwart

Konkurs AAAK Summer Camp 2012:

Pracownia k. planowała zrealizować jeszcze jeden projekt w 2012 r.

– wakacyjny obóz AAAK Summer Camp. Jego celem była realizacja natu-

ralnego placu zabaw przy szkole społecznej w Warszawie-Rembertowie.

Stosunkowo krótki czas trwania planowanego obozu oraz szczególne uwa-

runkowania projektowanego terenu, wymagały stworzenia ramowej kon-

cepcji placu zabaw na długo przed rozpoczęciem Summer Camp. Konkurs

projektowy skierowano więc do osób, które zgłosiły się na staż. Zadanie

polegało na wyznaczeniu stref i rozmieszczeniu funkcji bez podania szcze-

gółowych rozwiązań projektowych. Celem pracy było stworzenie ogólnego

programu, który następnie miał być uszczegóławiany w trakcie trwania

obozu. Ostatecznie obóz nie odbył się, ale konkurs został rozstrzygnięty.

Warto więc przedstawić jego laureatów. Pierwsze miejsce zajęła Marta

Stawińska, drugie Aleksandra Gierko.

21

Podsumowanie, czyli trochę (samo)krytyki:

Pierwsza edycja Akademii

spotkała się z dużym zaintereso-

waniem, choć miała z pewnością

wiele niedociągnięć. W bardzo

krótkim czasie zebrały się aż

cztery grupy i to w trzech, a nie dwóch miastach,

jak początkowo planowaliśmy. Chcąc wyjść naprze-

ciwko oczekiwaniom tak dużej grupie chętnych,

trochę rozminęliśmy się z naszymi możliwościami.

Stąd chaos, pośpiech, zmęczenie, które z pewno-

ścią odbiły się na jakości prowadzonych zajęć, za

co bardzo przepraszamy. Wybór terminów okazał

się nietrafiony, bo choć wiosna jest idealnym cza-

sem na rozmowy o ogrodach, również tymczaso-

wych, to pierwsza połowa czerwca zdecydowanie

nie jest dobrym momentem na organizację takich

wydarzeń, jak ich realizacja. Na przygotowanie

ogrodu w Warszawie mieliśmy zaledwie 2 tygodnie,

w Katowicach tydzień, choć w drugim przypadku

dowodzenie przejęły same uczestniczki i stanęły

na wysokości zadania, za co jesteśmy im bardzo

wdzięczni. Z uwagą zapoznaliśmy się z opiniami

wystawionymi nam przez uczestników w ankiecie.

Bardzo dziękujemy za słowa uznania. Cieszymy się,

że dla wielu osób kurs ten był źródłem inspiracji

i wiedzy. Z pokorą przyjmujemy również głosy

wprowadzeniem, materiały dodatkowe miały

pogłębiać temat. Podana literatura i linki mia-

ły zachęcać do dalszych poszukiwań. Niestety

dzisiejszy system edukacji zupełnie wypaczył

rozumienie pojęcia „studiowanie”, które wymaga

jednak pewnej samodzielności i zaangażowania.

Pojawiały się głosy, że tematy były przedstawione

zbyt pobieżnie, a jednocześnie większość osób

wypełniających ankiety przyznała, że materiały

dodatkowe tylko przeglądnęli.

Akademia miała stać się zachętą do szerszego

spojrzenia, do zaglądania tam, gdzie zwykle się

nie zagląda, do zejścia z utartych ścieżek. Dlatego

w ćwiczeniach wykorzystano elementy pedagogiki

twórczości, treningu kreatywności, a także metody

stosowane w innych dziedzinach, np. mapy myśli.

Ale według niektórych „poważnych” studentów

ćwiczenia okazały się zbyt infantylne i powinny

raczej znaleźć się na warsztatach dla dzieci. Trudno

jednak wyobrazić sobie, że ktoś potrafi dobrze pro-

jektować, jeśli będzie miał problem z porzuceniem

swojego „dorosłego” myślenia.

I na koniec jeszcze jedna uwaga na temat

„życiowego” projektowania (którego według

niektórych ankietowanych na AAAK zabrakło).

Oczekiwania studentów architektury czy architek-

tury krajobrazu odnośnie swojej przyszłej pracy są

duże. I to dobrze. Ale nas zdecydowanie bardziej

interesują małe kroki, które można wprowadzić

w życie, niż piękne parki i publiczne place, których

projekty lądują w szufladach urzędników na wiele

lat. Kilka takich kroków udało się zrobić, zmieniając

przestrzeń Krakowa czy Katowic na kilka dni czy

tygodni. Zdecydowanie trudniejszym tematem oka-

zało się podwórko w Warszawie, gdzie nie udało się

nam nawiązać takiego kontaktu z mieszkańcami,

o jaki powinniśmy zadbać. Nie mniej jednak nadal

uważamy, że przyszłych projektantów należy przy-

gotować do roli doradców, pomocników. W chwili

obecnej nie możemy już pozwolić sobie na gwiaz-

dorstwo architektów. Potrzebni są raczej działacze,

którzy będą bliżej ludzi, którzy będą potrafili słuchać

i proponować rozwiązania adekwatnie do potrzeb.

Oczywiście, jak w każdym projekcie, pewne

rzeczy się udały, inne nie. Dużym sukcesem okazały

się ogrody przed Bunkrem Sztuki i przed Muzeum

Narodowym w Krakowie. Spotkały się z żywym

zainteresowaniem i ciepłym odzewem. Tymczasem

„Letni Plac Zabaw” stał się powodem sporów na

podwórku. Mieszkańcy, w tym również dzieci,

odniosły się do niego bardzo krytycznie i musiał

został zdemontowany. Ogród w Katowicach został

rozebrany po 2 tygodniach, po tym jak zaczęły zni-

kać poszczególne jego elementy. Każda ta sytuacja

jest dla nas lekcją na przyszłość.

krytyczne. Dziękujemy za nie, ponieważ z pew-

nością weźmiemy je pod uwagę przy organizacji

kolejnych wydarzeń i nie popełnimy więcej tych

samych błędów.

Również z naszej strony zrodziło się kilka prze-

myśleń, którymi chcielibyśmy się z Wami podzielić.

Nie po to, aby krytykować czy tłumaczyć się, ale

po to aby zachęcić do dyskusji na temat edukacji

przyszłych architektów krajobrazu. Podstawowym

problemem AAAK było rozminięcie się w oczeki-

waniach uczestników i organizatorów. Głównym

założeniem Akademii było stworzenie studentom

okazji do realizacji własnego projektu w przestrzeni

publicznej, działania z mieszkańcami, sprawdzenia

reakcji przechodniów, wzięcia do ręki łopaty i zro-

bienia czegoś naprawdę, a nie tylko w komputerze.

Tymczasem realizacje zostały potraktowane jako

jeden z etapów, który może i był ciekawy, ale mogło

go też nie być. Na szczęście Ci, którzy autentycznie

zaangażowali się w tworzenie ogrodów, znaleźli

w tym dużą satysfakcję i okazję do zdobycia wiedzy.

Również o tym, że od projektu do realizacji długa

droga i rzeczywistość często brutalnie obchodzi się

z naszymi pomysłami. A z tego też trzeba zdawać

sobie sprawę wkraczając w zawód architekta.

Drugim celem było przekazanie wiedzy o zagad-

nieniach, które nie są poruszane na uczelniach,

a które stają się coraz bardziej aktualne, takich jak

na przykład miejskie ogrodnictwo. Wykłady były

Podsumowanie

2322

Osobyzaangazowane

Prowadzący:

Anna Komorowska

Michał Rokita

Stażyści:

Katarzyna Pernak

Krzysztof Piła

Marta Strąk

Karolina Zięba

Iga Kołodziej

Marta Stawińska

Aleksandra Gierko

Wolontariusze:

Małgorzata Maziarz

Karolina Plinta

Sandra Żur

Iwona Kluza

Iwona Cudzich

Kamila Górecka

Magdalena Vogt

Karolina Adamczak

Paulina Wójcik

Zaproszeni goście:

Olena Zapolska

Jacek Gądek

Sielce Architektów

Stowarzyszenie OdBlokuj

Uczestnicy:

Katarzyna Żak

Kamila Warchoł

Anna Woźniak

Klaudia Tomaszewska

Tomasz Litwin

Katarzyna Czajka

Agnieszka Zdziabek

Joanna Muszyńska

Anita Pniewska

Marta Morawska

Edyta Winiarska

Marlena Zając

Joanna Fiszer

Joanna Kardaś

Agnieszka Bocheńska

Monika Bocheńska

Pamela Cichoń

Marta Dućka

Anita Goriaczko

Kaja Jędrzejczyk

Agnieszka Juraszek

Karolina Król

Agata Łaska

Milena Pachołek

Kamila Rogaczewska

Marta Teneta

Katarzyna Kuczyńska

Martyna Kowalik

Joanna Prałat

Kinga Jarosińska

Marta Kula

Katarzyna Elwart

Maciej Uzar

Aleksandra Ślusarz

Partnerzy projektu:

Patroni medialni:

24

Opracowanie graficzne Natalia Sidur

ZAPROSZENIA DLA AAAK

O AAAK mówiliśmy:

– na seminarium „Miejska Sztuka Ogrodowa.

Promocja miast poprzez zieleń” w ramach 

targów Gardenia 2012;

– na konferencji w ramach warsztatów urbani-

stycznych „Kreatywna przestrzeń publiczna”,

na warsztatach studenckich „RE.KREACJA WAPK”;

– podczas debaty „Estetyka czyli polityka 

przestrzeni miejskiej ” w ramach 4. Grolsch 

ArtBoom Festival;

– na warsztatach „Zielone Warsztaty Wilda” 

w Poznaniu;

– w „Architektura&Biznes” nr 09/2012.

O AAAK można było usłyszeć w radiu Wnet, 

w audycji Kwiatki Bratki, a o ogrodzie przez 

Muzeum Narodowym w Krakowie również w RMF 

i w „Polityce” nr 38/2-12.