tai chinh nha o-quyen 5

iQUICK GUIDES FOR POLICY MAKERS 5, HOUSING FINANCE

Li cm nB sch gm 7 quyn Hng dn nhanh ny l kt qu cuc hp chuyn gia v xy dng nng lc v nh cho ngi ngho khu vc th, c t chc bi UNESCAP ti Thi Lan hi thng 7 nm 2005. Cc cun Hng dn c ng bin son bi B phn i ngho v Pht trin ca UNESCAP v chi nhnh o to v Xy dng nng lc (TCBB) ca UN-HABITAT, s dng khon ti tr t Ti khon pht trin ca Lin Hp Quc v Chnh ph H Lan, trong khun kh d n: Nh cho ngi ngho trong cc nn kinh t th v Tng cng nng lc o to quc gia hng ti ci thin cht lng qun tr a phng v pht trin th. Km theo b sch cn c mt b p phch gii thiu nhng ni dung ch yu ca mi cun Hng dn nhanh v mt b ti liu t hc trc tuyn.B Hng dn nhanh c xut bn vi s iu phi chung ca ng Ardan Aliani, B phn i ngho v Pht trin ca UNESCAP v b Asa Jonsson, chi nhnh o to v Xy dng nng lc ca UN-HABITAT vi s h tr to ln v ng gp t liu t ng Yap Kioe Sheng, ng Raf Tuts v b Natalja Wehmer. B Clarissa Augustinus, ng Jean-Yves Barcelo, ng Selman Er-guden, ng Solomon Haile, ng Jan Meeuwissen, ng Rasmus Precht, b Lowie Rosales v ng Xing Zhang c duyt v c nhiu kin ng gp.Cc cun Hng dn c bin son bi ng Thomas A. Kerr, Lin minh Chu v Quyn Nh (ACHR) da trn nhng ti liu c chun b bi cc ng Babar Mumtaz, ng Michael Mattingly v ng Patrick Wakely, trc y thuc B phn Qui hoch Pht trin (DPU), trng i hc Lun n; ng Yap Kioe Sheng UNESCAP; ng Aman Mehta, Sinclair Knight Merz Consulting, ng Peter Swan, Lin minh Chu v Quyn Nh ; v ng Koen Dewandeler, Hc vin k thut King Mong-kut, Thi Lan. Cc vn bn gc v cc ti liu khc c th c truy cp ti: www.housing-the-urban-poor.net. Nhng ng gp trn gip to ra b sch Hng dn nhanh. Chng ti hy vng n s gip ch cho cng vic hng ngy ca cc nh hoch nh chnh sch Chu , trong n lc tm kim nhng gii php ci thin nh cho ngi ngho th.

HNG DN NHANH PHN 5, TI CHNH NH

ii QUICK GUIDES FOR POLICY MAKERS 5, HOUSING FINANCE

Ni dungIU KIN

KHI NIM & PHNG PHP TIP CN

CNG C & HNG DN

TI LIU THAM KHO

iu kin nh v nhu cu ti chnh nh ........................................2Ai to ra nh ti cc thnh ph Chu ? ..........................................3

4 cch thc gim chi ph nh ............................................................63 khi nim hiu v Kh nng chi tr ...........................................8V sao ti chnh nh gi vai tr c bit quan trng? .....................10Bt u t ngn hng, sau n vi lnh vc chuyn su hn v ti chnh nh .... 11C ch hot ng ca cc h thng nh chnh thc ......................12Cc khn tin cho vay nh n t u? ....................................13Cn gii php ht vn no khc cho th ch ti chnh nh ? ..........14Qun l qu ti chnh nh ...............................................................15 Tm hiu iu kin cho vay .................................................................16Cc chin lc ti chnh nh thng thng ..................................18V sao cc h thng ti chnh nh chnh thc cha ti vi ngi ngho? ....... 19 ti chnh nh n gn hn vi ngi ngho .............................20C ch hot ng ca cc th trng khng chnh thc ....................21

5 chin lc ti chnh nh tip cn ngi ngho ......................224 v d v th ch ti chnh trung gian................................................278 phng thc gip pht trin hiu qu hn b chin lc ti chnh nh .. 30

Sch, bo, cc n phm v website ...................................................32


1QUICK GUIDES FOR POLICY MAKERS 5, HOUSING FINANCE

Ti chnh nh : Cc cch gip dn ngho trang tri chi ph nh HNG DN NHANH CHO CC NH HOCH NH CHNH SCH PHN 5

Ti liu Hng dn nhanh ny nhm gii thiu mt vi khi nim mu cht v ti chnh nh cng nh cung cp ci nhn khi qut v phng thc hot ng ca ti chnh nh , c bit nhn mnh vo nhng vn lin quan n chnh sch cho ngi ngho thnh th. Cun Hng dn ny gii thiu nhng thng tin v hai h thng phn phi ti chnh nh chnh thc v khng hnh thc, ng thi xem xt nhng u im chnh v cc hn ch ca chng trong lnh vc cung cp ti chnh nh cho ngi ngho. Cc c ch c bn ca h thng ti chnh nh chnh thc v khng chnh thc c th tng t nhau, tuy nhin h thng khng chnh thc khng c nhiu ro cn tip cn i vi ngi ngho v v th rt nhiu ni, y mi l h thng chnh trong dch v ti chnh nh c bn nht n c vi ngi ngho. Phn kt ca Cun Hng dn ny m t s lc mt s chin lc ti chnh nh mi v c o hin ang c th nghim v nhn rng ti Chu vi mc tiu kt ni cc ngun lc chnh thc vi cng ng cng nh vi cc h thng khng chnh thc vn thng c dn ngho s dng trong cuc sng v trong xy dng nh . Cun Hung dn ny khng nhm vo cc chuyn gia cc chuyn gia, m nhm xy dng nng lc ca i ng cn b, quan chc a phng v chnh ph cng nh cc nh hoch nh chnh sch, nhng ngi cn nhanh chng nng cao hiu bit v cc vn nh cho ngi thu nhp thp.

PHO

TO: A

CH

R

Mt ng la ca cng ng c gi tr tng

ng mt ngn la pht trin. Ti sao li nh

vy? V mt ng la ca cng ng biu hin

cam kt ca ngi ngho i vi s pht trin ca chnh h. V khi s pht trin bt ngun t chnh

nhng ng tin tit kim ca ngi ngho, h l

ch nhn ca s pht trin .

Jockin Arputham, Ch tch Lin on dn c

chut quc gia


2 QUICK GUIDES FOR POLICY MAKERS 5, HOUSING FINANCE

Nh l mt m hnh kin trc vi nhiu hnh khi v kch thc khc nhau: nh mt tng, hai tng hay nhiu tng, nh i thu, nh ph v nh bit lp. iu tit nhu cu nh tng nhanh v dn s bng n theo thi gian, thnh ph cn cung ng u n ngun nh mi, ng thi m rng ngun cung ng hin ti. Vi nhng cn nh qu c hoc xung cp nghim trng, rt cn tu sa hoc thm ch ph b thay th.Mt ngi nh c th do chnh h gia nh xy ln, hoc thu th hay khon cho ch thu nh. Nh c th c xy bi cc nh pht trin nhm tm kim li nhun, hoc bi chnh ph. V nh cng c th c em bn hay cho thu, vi cc mc gi, tha thun v phng thc thanh ton khc nhau.Khng cn phi dnh qu nhiu thi gian nghin cu cc quc gia Chu cng c th nhn thy nhng nan gii trong vn nh hin nay, xem xem bao nhiu h gia nh thnh th khng iu kin mua d ch mt cn h nh hay cht chi nht. Ti hu ht cc quc gia, rt ng dn c th khng c kh nng chi tr cho mt ngi nh tm tt, buc lng nhi nht c gia nh trong nhng ni nh b cht

PHOTO4 - A

iu kin nh v nhu cu ti chnh nh

Mt cn bng nh : Dng nh vn cha mt h thng no trn th gii t ngng cn bng hon ho gia nhu cu nh cc ln vi thc t sn xut nh hin ti. Hu ht cc quc gia u gp tnh trng d tha hay thiu ht nh , v kt qu nhiu h gia nh buc phi sinh hot trong nhng ngi nh m h khng thc s cn, khng thc s mun v khng kh nng chi tr.

chi, hoc chp nhn sng xa trung tm thnh ph v xa ch lm, hoc t lm nh hoc thu tr ti cc khu chut khng m bo (Xem Hng dn nhanh Phn 2 Nh cho ngi thu nhp thp). Thiu ht nh ch yu tp trung i tng ngi c thu nhp thp, l nhm t c kh nng nht chy ua vi gi t leo thang v cc chi ph xy dng nh tng cao, trong khi th trng li khng th cung cp nh hp l, ti nhng ni m ngi ngho c th d dng tm c vic v c nhng dch v c bn khc.Nh vy ngi ngho ang gp kh khn v kh nng chi tr nh v cng l mu cht chng minh tm quan trng ca ti chnh nh . Nhng la chn cho ngi ngho c c nh tm tt l rt cn thit p ng nhu cu gia tng trong bi cnh th ha din ra nhanh chng hin nay. c bit cn t ra cc c ch ti chnh nh khc nhau c th n c vi ngi ngho. Vai tr quan trng ca ti chnh nh cng ngy mt nng cao khi chnh ph gim dn cung ng nh trc tip v tp trung hn vi vai tr ca Nh iu tit lm vic vi cc h thng ti chnh nhm mang li nhiu la chn nh hn cho ngi dn thnh ph.

I

U

K I

N

PHO

TO: A

CH

R



Ai to ra nh ti cc quc gia Chu ? I U

K I

N

Nh t xy: Sn phm t to ca ngi dn1Phn ln nh ti cc th Chu khng do chnh ph hoc khu vc kinh t t nhn to nn, m c xy bi chnh ngi dn sng trong ngi nh . Nh t xy vn l m hnh ph bin nht gia cc nhm thu nhp, vi chng loi v cht lng a dng. C nhiu l do ngi dn quyt nh t xy nh: khi t xy (hoc t thu th mc, th n hay cc thu khon nh xy nh gip h), ngi dn c th gim st ton b qu trnh v xy c ngi nh ph hp vi th hiu, nhu cu, nguyn vng v cc ngun lc sn c. ng thi vic t xy nh cng cho php cc h gia nh tm ra nhng phng thc mi h tr chi tr cho cn nh ca h. V d nu c t ai, ch h thng xy thm bn hoc cho thu b li chi ph xy nh ban u v to thm ngun thu nhp lu di.Trc thc trng nh nc v khu vc kinh t t nhn cha gii quyt y v hiu qu tnh trng khan him nh hin nay, ngi dn ngho ti cc thnh ph Chu ang phi t gii quyt nhu cu

cp bch v nh bng vic xy nh ti cc khu nh c khng chnh thc. Hin nay hn mt na dn thnh th Chu ang sinh sng ti nhng khu nh c nh vy. Mc d ngun cung ln v nh ph hp ti tin m nhng khu chut v chim dng ny mang li c th khng an ton, vi cht lng ngho nn v dch v khng m bo, song li l ni sinh sng ch yu ca ngi lao ng ti cc thnh ph ln ngun lc to ra s phn thnh, pht trin ca cc khu th. Do vic ci thin cc khu nh c khng chnh thc thnh cc khu dn c vi dch v v an ninh tt hn ang tr thnh nhu cu cp thit.C nhiu bi hc c th rt ra t h thng cung cp nh t to ny nh cch thc hiu r hn nhu cu nh ca ngi ngho th v cch gip h thng cung cp nh khng chnh thc ca h hot ng hiu qu v cng bng hn (Xem Hng dn nhanh Phn 2 v Nh cho ngi thu nhp thp).

Vi ngi dn thuc nhiu nhm thu nhp khc nhau c bit ngi ngho - nh khng phi mt sn phm m n kt tinh c mt qu trnh. Vic xy nh khng c hon tt nhanh gn theo k hoch m n c pht trin qua nhiu giai on ty theo nhu cu ca ch h v s thay i v ngun lc h c. Nhiu ngi phn nn v cc cn nh di tiu chun ti cc khu chut nhng cn nh c xy v hon thin dn dn. Song loi nh ny th hin r nng lc thot ngho ngy mt tng ca tng lp thu nhp hn ch. Cng nh ngi nh h xy ln, nng lc ny khng n ngay lp

Xy nh l mt qu trnh

tc. Nhng nu ngi dn c m bo ti chnh nh v an ninh s hu, cht lng cc ngi nh t xy d l nh xy di y chic thang kinh t s vn c ci thin r rt.

PHOTO5 - A

PHO

TO: C

OD

I



Nh x hi:Nh di hnh thc tr cp phc li 3

Vi nhng ai khng iu kin mua hoc thu mt ngi nh ph hp ti cc khu nh c chnh thc, nh x hi c cho thu vi gi tr cp l mt la chn chnh sch by lu. Chnh ph gi vai tr ch o trong vic xy dng nh x hi nhng khng phi l ngun cung ng duy nht. Nhiu d n pht trin nh x hi khc c thc hin bi cc hp tc x, cc t chc t thin, cc hip hi nh , ch u t v cc trng i hc. Vic tr cp nh cho dn ngho thnh th c th gip duy tr cuc sng ca nhiu h gia nh. Song mt khc nh x hi cng ang gin tip tr cp cho cc ch lao ng thuc khu vc kinh t t nhn, bi n cho php h tip tc tr cng nhn ca mnh vi ng lng qu thp, trong khi vn duy tr chi ph sn xut thp v li nhun cao. Nu ch mt t l rt nh cc h gia nh ti thnh ph Chu c nhu cu nh tm tt, nh

x hi c th l mt gii php thit thc. Tuy nhin trn thc t phn ln h ngho thnh th khng th chi tr cho bt c loi nh no trong khu vc khng chnh thc v nhu cu ca h vt xa kh nng p ng ca chnh ph.

I

U

K I

N

Nh xy bi chnh ph:Vai tr cung cp ca nh nc 2

Ti nhiu quc gia v trong nhiu thi k khc nhau, chnh ph khng ngng ng vai tr l bn cung cp nh chnh thng di hnh thc cc khu tp th vi tng hay nhiu tng trn cc khu nh c ln vng ngoi thnh ph. Nhiu ngi cho rng thng qua kinh t quy m, loi hnh nh cng cng xy hng lot ny c th c sn xut r v nhanh hn nh chnh ph. Tuy nhin trn thc t hu ht nhng ngi nh ny c gi thnh khng h r, hoc ch p ng mt phn rt nh nhu cu nh thc s. Nhiu chnh ph hin nay p dng phng thc tip cn iu tit nh thc tin hn, v ang n lc tng ngun cung nh

bng vic chuyn t tp trung xy nh sang h tr vic pht trin nh ca khu vc kinh t t nhn, kinh t tp th hoc bn thn cc h gia nh, s dng cc cng c iu tit v ti chnh khc nhau.

PHOTO6 - A

PHO

TO: A

CH

RPH

OTO

: BA

SPA

NA

- K

AZA

KHST

AN



Nh cho thu t nhn:S la chn linh hot 5

PHOTO7 - B

hu ht cc nc Chu , nh cho thu ng mt vai tr quan trng trong h thng nh thnh ph, c bit vi nhng ai khng kh nng mua nh, cha sn sng cho cuc sng nh c ti mt ni hay dnh nhiu u tin hn cho vic tit kim v gi tin v qu. Hin nay, ti hu ht cc quc gia trong khu vc xut hin th trng nh cho thu si ng v kh d dnh cho mi nhm thu nhp. i vi nhm thu nhp eo hp nht, c mt th trng di do cung cp phng tr v t trng cho thu ti cc khu chut hoc trn cc khu t t. Nhng phng tr nh hoc cc khu t chia nh ny c th cht chi v ti tn nhng gi r v ang l la chn sinh tn quan trng cho cc h ngho hoc dn nhp c (Xem Hng dn nhanh Phn 7 v Nh cho thu).

I

U K

I N

Ti hu ht quc gia Chu , cc ch xy dng thuc khu vc kinh t t nhn ang tr thnh nhng nh sn xut nh chnh di mt trong ba hnh thc: As suppliers of components of housing

such as land, finance, building materials and labour.

As contractors which build houses for individuals or government agencies.

As producers and sellers of houses as commercial, speculative products.

cc nc Chu , nhiu ngi nh ang c t nhn xy theo t hng c nhn. Tuy nhin, nh u c do gii u t xy dng ang c pht trin. Nhiu nh u t bn nh d n cha hon tt cho ngi dn ng k tr tin trn gi theo tng giai on nh mt hnh thc rt vn theo giai on. iu ny gip gim

Nh thuc khu vc t nhn:Hng ha cho thu hoc em bn 4

ri ro cho bn xy dng nhng cng cho thy nhng tr ngi trong vic cp vn cho d n nh .

PHOTO7 - A

PHO

TO: A

CH

RPH

OTO

: AC

HR

Nh cung cp cc yu t cu thnh nh nh t ai, kinh ph, vt liu xy dng v nhn cng. Nh thu xy nh cho c nhn hoc c quan chnh ph.Nh sn xut v bn nh di hnh thc sn phm u c hoc thng mi.



4 cch thc gim chi ph nh Chi ph cho nh l khon chi khng l i vi phn ln cc h gia nh so vi thu nhp ca h. Bi vy, gim chi ph sn xut nh l mt cch gim bt gnh nng ti chnh ln vai ngi dn. Cc yu t chnh cu thnh nh bao gm t ai, bn thn ngi nh v dch v h tng. C nhiu cch cung cp cc yu t ny hoc gip gim gi thnh ca c ngi nh hoc tng b phn ca ngi nh (Xem Hng dn nhanh Phn 3 v t ai).

C nhiu bin s trong bt c qui trnh xy nh no v s chi ph tit kim c trong qu trnh xy dng hng lot ph thuc vo chi ph t ai, nhn cng, nguyn vt liu v thit b hin hnh. Vic xy dng nh hng lot c hai dng chnh: Nh trung hoc cao tng gip gim

chi ph nh xy c nhiu n v nh hn trn mt mt bng, tiu chun ha nh v h gi thnh xy dng thng qua quy m kinh t. Tuy nhin trong khi mt cn nh 12 tng gip tit kim chi ph xy dng v chi ph t cho tng n v nh, nh cao tng i hi chi ph ph tri v x hi v kinh t v t ra khng hiu qu vi ngi ngho. Cc khu tp th cao tng c th ph hp vi gii trung lu v thng lu nhng ngi s dng nh ch thi. Vi ngi ngho, nh va li va l ni to sinh k, v v vy nh cao tng khng thc s thch hp.

Nh bit lp, bn bit lp, gim chi ph ch yu nh xy nhiu ln cc cn h ging nhau v tn dng quy m kinh t.

1 Sn xut nh hng lot trn quy m ln 2Khuyn khch ngi dn t lm nh

H tr ngi dn t xy nh l mt trong nhng phng thc ct gim gi thnh hiu qu nht, khin cho nh c gi c ph hp hn i vi cc h gia nh thu nhp thp v to ngun cung nh di do cho cc th. Vic t lm nh cho php cc h gia nh xy dng mt cch linh hot v hon thin dn khi c nhu cu hoc c kinh ph. T xy dng l mt gii php chnh gip cc h ngho gim chi ph nh .

T lm nh khng c ngha l Mt mnh xoay s tt c: Bn rn kim n, nhiu gia nh ngho thnh th khng c thi gian tnh chuyn lm nh, hoc khng c nhng k nng xy ln mt ngi nh hon chnh tm tt. y l nguyn nhn l gii s n r ca th trng cc ch thu nh, th n, th mc, th ng nc, th in v nh cung cp nguyn vt liu ti cc thnh ph , nhng nhm i tng sinh ra phc v nhu cu nh ca tng lp bnh dn.

Ngay c khi khng th t mnh xy nh, ch h vn c th gim st ton b qu trnh v qun l tt c cc khu, ng thi thng xuyn ng gp lao ng khi cn. Do vy kt qu cui cng, tng chi ph ngi dn b ra xy nh s tng ng ph hp vi cc ngun lc h sn c.

KHI

NI

M &

PH

NG

PH

P T

IP

CN



3 a ra cc tiu chun nh thc tin, kh thi v linh hot hn thng gim st thi cng ngt ngho v cc c ch qun l thng thng bng h thng h tr thc hin. Cn ghi nh l mc tiu ra i ca cc tiu chun xy dng khng phi rn e trng pht cc h dn m nhm khuyn khch h ci thin cht lng nh , nng cao an ninh v hiu qu s dng.

Nhiu ngi cho rng mt trong nhng nguyn nhn khin nh vt qu kh nng chi tr ca a s dn chng l do cc qui chun xy dng v nh qu cao: ng x qu rng, khong li cng trnh chim nhiu din tch, tiu chun k thut qu bo th, mc dch v qu cao. Nu nhng qui nh c mc tiu ln lao trn c tun th trit th kt qu c th l nh c cht lng tt nhng qu t i vi phn ln ngi dn. Nhiu b tiu chun nh th chu c son tho da trn mu t cc nc pht trin. Phn ln cc tiu chun ny c vit ring cho nh do t nhn xy dng v nhm n ngi tiu dng thuc lp trung lu. Vic cc nh u t t nhn xy nh cao tng trn qui m ln dnh cho h kh gi da trn cc b tiu chun cao cp l d hiu. Tuy nhin i vi cc h ngho t xy nh v hon thin dn dn th cc tiu chun giu sang ny khng thc s c ngha.Thc t trong hu ht cc tnh hung ngi dn d giu hay ngho khng tun th cc qui chun xy dng c ban hnh. cc thnh ph nh Bang-kok, Mumbai, Manila hay Jakarta, kh long tm thy ngi nh no c xy ng qui chun - t mt tp lu chut cho ti mt bit th xa hoa. ct gim chi ph nh , cn a ra mt h thng tiu chun linh hot v thc t hn, p ng tt hn nhu cu v hon cnh sng ca ngi dn. V mt trong nhng phng thc hiu qu nht gip t c iu ny l to iu kin cho cng ng dn ngho tham gia xy dng qui chun xy dng a phng thng qua thc tin sau thng lng vi chnh quyn a phng b qui chun c hp thc ha. Mt phng thc khc l thay th h

4Gii thiu cc yu t xy dng tiu chun ha v cng ngh ph hp:

Ngoi ra cng c th gim chi ph xy dng bng cch gii thiu, h tr m rng sn xut v s dng cc yu t xy dng tiu chun ha nh dm cha khun, b, cc mng, ngi lp, panen trn, khun ca v b pht trong ngnh cng nghip xy dng, to iu kin mi h dn c th mua sn nhng mt hng ny v lp rp ti hin trng thi cng. Nhng mt hng ny c th c sn xut hng lot v c gi thnh gim nh qui m kinh t, cng ging nh sn xut nh qui m ln. Cch sn xut cc cu kin nh hng lot ny c th c thc hin qui m nh, trong khun kh cng ng ngho, bi cc doanh nghip a phng qua o to vi mt cht tr gip k thut.

PHOTO9 - A

KHI N

IM & PH

NG

PHP TIP C

NPHO

TO: U

NES

CA

P



Ngay c khi vn dng ht cc phng thc tit kim chi ph, nh vn cn rt t . iu ny c ngha ngi dn phi vay tin khi mun xy hay mua nh. Mt h gia nh c th vay mn c bao nhiu (ni cch khc loi nh h c th mua hoc xy l nh th no) ph thuc vo kh nng hon n ca gia nh . Kh nng chi tr c xem nh cha kha tip cn nh ca tng lp dn ngho th. Thit lp mc gi nh ph hp, do vy, cng ng ngha vi vic nng cao kh nng tip cn cc ngun vn b sung ca ngi dn (nh vn vay), nh h s iu kin trang tri nh - mt iu kh t c trong cc tnh hung thng thng. V gii hn kh nng chi tr ca mt h gia nh, cc chuyn gia nh a ra ba phng php xc nh: S dng mt t l phn trm ngun thu nhp thng. Da trn s tin tr trung

bnh ca cc h gia nh khc c hon cnh sng tng ng. y l phng php xc nh nng lc chi tr d dngv ph bin nht. Quy tc chnh cho h thu nhp thp l khong chi tr nm dao ng t 20% - 40% tng thu nhp thng ca h gia nh - thng l 30%. Tuy nhin, vic dnh 40% thu nhp thng cho cc ph tn nh l qu cao so vi cc gia nh ngho, nhng ngi phi u t n mt na thu nhp vo cc nhu cu hng ngy nh n ung, chi ph i li v hc hnh.

Khu tr chi tiu (gm tin thu hin thi hay chi ph nh ) t thu nhp thng, xc nh kh nng chi tr. Phng php ny cho chnh xc cao hn nh ch trng thu nhp v mc chi tiu ca mi h gia nh, do vy phn nh r hn iu kin kinh t thc s ca gia nh . Tuy nhin trong thc t ngi ta t s dng cc s liu ca mt gia nh c th. Thay vo , s dng gi tr bnh qun ca nhiu h xc nh nng lc chi tr ca cc h , v thng nhng con s bnh qun ny c xu hng vt ln kh nng chi tr thc t ca nhiu h gia nh.

cc h gia nh t quyt nh. y l phng php hiu qu nht cho php xem xt c nng lc v s t nguyn chi tr ca ngi dn iu ny ph thuc vo quyt nh ca mi h gia nh. Vic tm hiu xem cc h thc s tr bao nhiu tin, thay v xem h c th tr bao nhiu tin, l cch tnh t tru tng hn v hiu qu hn gip hiu r cc nhn t nh thit k nh , a im, thi im m mt h ngho cn nhc khi quyt nh vay tin mua/lm nh.

3 khi nim hiu v Kh nng chi tr:

1 Kh nng chi tr nh

KHI

NI

M &

PH

NG

PH

P T

IP

CN

PHO

TO: P

AC

SI



Nhu cu l thut ng c cc nh kinh t hc s dng khi miu t tnh hung thiu ht mt iu g v d nh nh hp ti tin. Cn Cu thc t l thut ng ni v s lng hng ha s c mua khi c bn trn th trng. Bi vy Nhu cu c gi tr trong cc mc tiu hoch nh, song Cu thc t mi l iu cc nh sn xut nh thc s quan tm.i khi nhng khc bit gia nhu cu v cu thc t c th lm ny sinh mt vi tnh hung c bit ti cc th. Vo nhng khong thi gian khan him nh trm trng, khi Nhu cu nh qu cao, s c th xut hin nhiu khu nh trng tt c cc ni, song bi gi thnh qu cao nn s hn ch Cu thc t tm mua nhng cn nh . Bi vy khi bn d tnh mua nh ti thnh ph, rt nn tham kho cn thn cc con s thng k Nhu cu nh , sau c tnh Cu thc t i vi cc loi hnh v gi c nh khc nhau c xy ln, t cc Nhu cu v nh c tha mn. i khi khng d xc nh Cu thc t, bi khi nim ny ph thuc gi thnh v tnh sn c ca cc loi nh khc nhau. Cu thc t khng phi mt yu t tnh hay tuyt i, v nhiu khi c th b thi phng. V d nu khng sn nh mua trn th trng, ngi ta c th quyt nh sng chung nhiu th h trong mt gia nh, nhng ngay khi ngun cung nh nhiu hn, h li mun chuyn i. Tuy nhin khi cp n vn nh cho ngi ngho, hy chnh ngi ngho t nh ot Cu thc t ca h.

2 Thu nhp thng ca mi h gia nh

3 Nhu cu nh v Cu thc t v nh

Thu nhp thng l mt nhn t quan trng xc nh nng lc chi tr ca mt h gia nh. Nu phn ln tr ct gia nh lm vic theo bin ch ti khu vc kinh t nh nc, vic xc nh thu nhp hin ti v tng lai s d dng hn. Tuy nhin ti hu ht quc gia Chu , rt kh xc nh thu nhp t cc ngun khng chnh thc v khng thng xuyn ca cc h ngho. c s liu tnh ton ti chnh nh , cn xem xt s tin cn li ca mi h gia nh sau khi tr i cc khon chi trong thng thay v tng thu nhp ca gia nh , bi s tin ny s c s dng trong trng hp hon n v nh vy, n gip quyt nh h gia nh c kh nng vay bao nhiu vn. Cc gia nh c hon cnh kh khn thng c nhiu hn mt tr ct kinh t v mt ngun thu nhp. a phn cc ngun thu nhp ny n t khu vc kinh t khng chnh thc v cc khon kinh doanh nh. Thm vo , bn cht ca vic lm trong khu vc khng chnh thc (v bn cht ca ngho i ni chung) l em li thu nhp khng n nh v khi c khng hong th cc ngun lc ca gia nh s tr nn ht sc tht thng. Nhng iu ny gy kh khn cho cc th ch ti chnh trong vic xc nh tng thu nhp ca mi h gia nh.

PHOTO11 - A

KHI N

IM & PH

O

NG

PHP TIP C

N

PHO

TO: A

CH

R

Ngi dn ngho nhn thc r h c th chi tr nhng g:Nhm n gin ha mi vn , khi xc nh mt h gia nh c kh nng chi tr bao nhiu khi hon n, hu ht cc th ch ti chnh thng s dng quy tc ngn tay ci v b qua bn cht thc s ca i ngho. Song cc chng trnh ti chnh nh thnh cng nht vi t l hon n cao nht li thng l nhng chng trnh m , cc h ngho v cng ng c dn ngho c t chc tt l ngi quyt nh h c kh nng vay bao nhiu tin v hon n th no, thay v cc ngn hng hay nh ch cho vay bn ngoi quyt nh.



V sao ti chnh nh gi vai tr c bit quan trng?

2

Nh l nhu cu v quyn li c bn ca con ngi

Nh l hng ha t

Nn vay tin mua nh

Nh cung cp ni n chn cho nhng ai sng trong v mang li khng gian sinh hot a dng trong i sng con ngi. Nh cn l a im c nh mi ngi tip cn cc dch v c bn nh in, nc, v sinh, ng k h khu v chng minh nhn dn. Chnh v vy vic s hu mt ngi nh tin nghi y l quyn li ca con ngi v c hi tip cn nh , cng nh cc iu kin cho php c ng l phn quan trng quyt nh a v x hi ca mt h gia nh cng nh cc kha cnh khc lin quan n hnh phc ca h.

mt vi quc gia, mt ngi nh khang trang c th t gp 10 ln thu nhp hng nm ca mt h gia nh. V ngay c trong nhng iu kin u i nht, mt ngi nh vn c gi ti thiu gp ba ln thu nhp nm ca mt gia nh. Chnh bi mc gi qu cao so vi ngun thu gia nh kim c, d hiu v sao ch tng lp thng lu mi c sn ngun ti chnh trong tay nhanh chng mua nh, khng cn huy ng vn hay i vay.

H gia nh c th tit kim tin mua nh hoc tch ly vt liu xy nh vo thi im thch hp. Tuy nhin, vt gi t khin vic tit kim c th mt nhiu nm. Ty mc thu nhp, phn ln cc h gia nh hu nh ch c th dnh 1/3 thu nhp ca h chi tr cho nh mc d nhiu h hin ang phi chi n 50%. Nu mt h gia nh tit kim 1/3 thu nhp mua nh trong tng lai, h s mt trung bnh t 15-20 nm mi tin. Ngoi ra h cng cn mt ni tm trong thi gian tch tr vn. Do vy ngi dn cn thu nh v thanh ton tin thu bn cnh s tin tit kim. i vi phn ln h dn, s l qu lu khi ch i t 15 20 nm s hu mt cn nh. Bi vy gii php thay th l o ngc li quy trnh: vay tin mua nh bc u khi nhu cu an c qu cp thit, v dnh 15 20 nm hon tr khon n. Bng cch , mt h gia nh c th c sng trong chnh cn nh do mnh b tin ra mua.

Khi cha xut hin ngn hng v cc nh ch cho vay, cc khon vay n t ngi bo tr hoc cc thnh vin gia nh giu c. L tt nhin cc mn n gia nh thng khng yu cu s sch chng t, v ch cho vay cng khng h khc v vn thanh ton chm hay tr tin sai hn. Nhng c quyn trn khng ph bin vi tt c ngi ngho khi b con h hng ca h cng thuc din chnh sch kh khn. Cc h thng cho vay gia nh khng chnh thc nh vy khng th tha mn ht nhu cu nh ca mt lng qu ng cc h ngho.

Cn tm mt ngi cho vay thin ch

3

4

1

KHI

NI

M &

PH

NG

PH

P T

IP

CN



PHOTO13 - A

Bt u vi ngn hng, sau n vi lnh vc chuyn su hn v ti chnh nh . . . iu cn lm l thit lp cc th ch gip tch t cc khon tit kim ca ngi cha c nhu cu s dng v em s tin ny cho nhng ngi c nhu cu chi tiu ln (v d mua nh) vay. y l l do h thng ngn hng ra i. Tuy nhin cc ngn hng cho vay tin vi nhiu mc tiu s dng khc nhau, thng vi thi hn ngn v cho li nhun cao hn l cho vay mua nh. Tri qua nhiu nm pht trin, mt loi th ch ti chnh chuyn mn c thit lp vi chc nng chnh l cho vay mua nh cho n gi, h mi hng n cc i tng khch hng l cc h gia nh khng ngho.

Ti chnh nh l thut ng m t ton b qu trnh vay tin mua nh ca ngi dn, bao gm cc quy tc v th tc i km. Ti chnh nh bao hm quy trnh cho vay v thu hi n, khng ch i vi h gia nh n l m p dng c vi gii u t pht trin nh , s dng cc ngun vn m ch n vay c t cc th trng ti chnh rng ln hn.

PHOTO13 - B

KHI N

IM & PH

NG

PHP TIP C

N

Cn ngi ngho th sao? Ti nhng ni h thng chnh thc cung cp ti chnh nh t pht trin, cc i tng tip cn b hn ch trong s nhng ngi c cng n vic lm vi lng thng, ti khon ngn hng v c bn sn sng k bo lnh nhng yu t cn thit vay tin khu vc chnh quy m ngi ngho khng c.

PHO

TO: I

CSI

- P

HIL

IPPI

NES

PHO

TO: A

CH

R



C ch hot ng ca cc h thng ti chnh nh chnh thca s cc h gia nh phi vay tin nu mun s hu mt cn nh tm tt. C nhiu ngn hng v nh ch cho vay hot ng chnh trong lnh vc ny. Tuy nhin hiu v ti chnh nh i hi mt nn tng kin thc chuyn su, bi: Khng c cng trnh nh no l ging

nhau. Cc khon n mua nh lun l nhng

khon n ln, do nh c gi thnh cao so vi bnh qun thu nhp thng ca mi h gia nh.

K hn tr n ca cc khon vay mua nh thng rt di lu hn rt nhiu so vi cc loi hnh vay doanh nghip hay vay tiu dng khc.

Ngn hng v cc th ch ti chnh nh cn quan tm c bit ti cc yu t trn khi cho vay. ng thi cn thn trng cn nhc bi mu cht ca vn l phi thu hi c tin trong khi khon vay c hon tr dn theo thi gian. N cn c thu hi, bi v tin m ngn hng em cho vay khng phi l ti sn ca ngn hng m l tin tit kim ca cc khch hng h c th khng cn dng n khon tin ny thi im hin ti nhng s phi s dng vo mt lc no trong tng lai. Mt nh bng ch ng vai tr

trung gian kt ni cung t tin tit kim vi cu tn dng. Ngn hng ch c th cho vay khi ngi dn sn sng gi tit kim ngn hng .

Ti chnh nh ti cc nc nghoTi chnh nh chnh thc thng km pht trin nhng nc ngho bi nhiu l do:

C nhiu ngi ngho khng gi tin tit kim trong ngn hng hoc khng kh nng tit kim, iu ny hn ch lng tin sn c t cc ngun cho vay chnh quy.

Nhiu ngi khng t lng tin vo ngn hng v la chn tit kim di hnh thc mua vng hoc ct tin di gi.

Cc ngn hng thch cho doanh nghip vay vi k hn ngn, thay v cho h gia nh vay vi k hn ln ti vi chc nm.

iu kin chnh tr v kinh t thng bt n v lm tng ri ro v n ca ngi vay.

Rt cn to ra ngun li nhun:Ngn hng v cc th ch cho vay chnh thc u l cc doanh nghip, cho vay nhm mc ch to li nhun t cc khon vay v phc v nhiu mc tiu khc nhau. m bo ngun li nhun, b p chi ph v thu ht khch hng u t cc khon tin cn thit cho vay mua nh, iu thit yu t ra l thu hi c cc khon n.

KHI

NI

M &

PH

NG

PH

P T

IP

CN

PHO

TO: A

CH

R



c tin cho nhiu h gia nh vay mua nh i hi vai tr ca th trng ti chnh nh hiu qu, d tip cn, c th p ng kp thi nhu cu ca s ng. iu ny yu cu hiu bit su sc hn v cch thu ht vn cho khu vc ti chnh nh v cch qun l cc ngun qu ny hiu qu v hp l.

Vic cho vay vi k hn di gy nhiu ri ro hn cho cc ch n v ngi vay c nguy c ln hn khng tr c tin vay, ti sn c th b st gi qu

Cc khon tin cho vay n t u?nhiu so vi mc th chp vay hoc cc khon vay b mt gi do lm pht. Ngoi ra, cho vay di hn cng c ngha mt lng vn kh ln b giam li trong mt thi gian di.

Thu ht vn t cc ngun khc nhau cp vn nh khng phi l nhim v d dng. lm c iu ny, cn tm hiu mc tiu v cc ng lc tit kim ca ngi dn v cc t chc u t v m bo c cc c ch tha mn chc chn v y cc mc tiu trn.

thu ht vn cho vay, cc th ch ti chnh chnh quy c th da vo s pht trin ca th trng th chp th cp. nhng th trng ny, cc th ch ti chnh nh c th bn r cc khon n nh cho nhng nh u t di hn di hnh thc qu hu tr hoc cng ty bo him.

Mua v bn cc khon n nh

nhn tr khi bn li cc khon vay ny ph thuc vo ri ro tng th ca gi n. nhng th trng ti chnh pht trin, cc giao dch nh vy c iu tit cht ch nhm m bo s phn phi ri ro minh bch i vi c nh u t v h thng th ch ti chnh nh . Tuy nhin th trng th chp th cp vn cn l khi nim mi Chu v mi ch xut hin ti cc th trng ti chnh ra i sm hn nh Nht Bn, Hn Quc, Thi Lan, Malaysia v Singapore.

1

2PHOTO15 - A

KHI N

IM & PH

NG

PHP TIP C

N

PHO

TO: L

UM

AN

TI

ng c ca cc th ch ti chnh nh l h c th s

dng s tin kim c thng qua bn r cc gi n nh , nhm cp vn cho mt h thng cc khon n nh mi. ng thi, bng vic cho php chia s ri ro cho vay vi cc nh u t, mt th ch ti chnh nh c th ct gim chi ph cho vay v nh h bt li sut khch hng.

ng c ca cc nh u t di hn tm mua cc mn n

ny l h c th kim c ngun thu nhp u n, d ton c t cc khon tin hon n. S tin chit khu m cc th ch ti chnh nh chp



Cn gii php no khc ht vn cho ti chnh nh ? ht vn cho vay, ngoi vay n th trng vn (c bit th trng th chp th cp), cc th ch ti chnh chnh thc cng c th s dng mt vi chin lc khc. Song iu quan trng cn lu , a s cc chin lc ny vn khng ph hp p ng nhu cu ca h ngho vi thu nhp khng n nh.

Ti chnh nh t qu bo m ngn hng

i vi cc nh u t, mt trong nhng u im ca ti chnh nh l t gp ri ro hn khi u t so vi cc th trng nhiu bin ng khc nh th trng tin t hay cc cng ty mi thnh lp. Ti nhiu quc gia, cc chnh ph thng tn dng li th ny thuyt phc cc ngn hng thng mi s dng mt phn tin d tr bt buc cho vay nh .

Ti chnh nh t cc chng trnh tit kim bt bucFunds

Cc ngun vn cng c th c rt vo nh thng qua cc khon tit kim bt buc hay theo hp ng m ti , trch 1% t bng k khai tin lng ca nhn vin v gi vo mt ti khon ngn hng c bit dnh ring cho nh . Bng cch ny, c th tng lng tin trong cc ti khon tit kim c bit phc v mc ch nh cho nhn vin vay li.

Ti chnh nh t cc loi thu c bit hay tin trng thng

Ngoi ra, cp vn cho ti chnh nh , chnh ph cng c th s dng bin php nh thu c bit (v d thu xa x phm cho hng nhp khu) hoc t chc x s ton quc nhm gy qu ti chnh nh .

1

2

3

Lm ng hng dn

Cho d s dng k thut ht vn ti chnh nh no, iu quan trng l c trong tay h thng kim sot v iu tit ph hp v cc th ch hot ng tt v c qun l hiu qu. Cc th ch ny khng nht thit do chnh ph vn hnh nhng phi minh bch v hiu qu m bo vic hon n cho cc ch cho vay tim nng.

PHOTO16 - A

KHI

NI

M &

PH

NG

PH

P T

IP

CN

PHO

TO: C

OD

I



Qun l qu hiu qu l cch tt nht to ra ngun vn m bo cc khon vay tng lai. Qun l hiu qu cng l cch tt nht m bo tin vn c hon li v c tip tc quay vng, v tng cng nh hng ca vn vay i vi vic cung cp nh ca thnh ph. Bn cnh tnh ci m v minh bch, cc chi ph qun l nn c k khai r rng v c gim thiu.Cc qu qun l ti chnh nh c th c qun l bi cc i tng khc nhau hoc kt hp qun l bi mt vi i tng. c nhiu v d v cc th ch ti chnh nh mnh c vn hnh khng ch bi ngn hng, m bi lin hip quc gia cc cng ng ngho, hp tc x, chnh quyn trung ng v a phng, t chc phi chnh ph v cc t chc phi li nhun khc hoc c vn hnh kt hp bi mt s bn lin quan khc nhau.

PHOTO17 - A

Qun l qu ti chnh nh

La chn phong phNhng th ch ti chnh ni trn c th c thit lp nh cc t chc t, phi chnh ph, phi li nhun hoc t chc hp tc c chc nng cho cc thnh vin tit kim v vay vn. Cc th ch ti chnh ny cng c th c thit lp thnh cc t chc chuyn mn hoc nh mt ca s chuyn bit trong mt c cu ti chnh c sn. Mi cch thit lp th ch ny c nhng im thun li v kh khn ring. Tuy nhin, m hnh c hiu qu nht thng l m hnh c o ni ph hp vi cc hon cnh c bit v cc mi trng chnh tr v iu tit a phng. Vn quan trng cn cn nhc l liu m hnh th ch y c qun l hiu qu v hiu lc cc nhim v ti chnh t ra hay khng.

Cc qu ti chnh nh c vn hnh bi cng ng hoc do cng ng tham gia qun l c xu hng n r v pht trin ti nhiu quc gia Chu , cho thy mt c ch phn phi ti chnh mi thc s chm ti ngi ngho.

KHI N

IM & PH

NG

PHP TIP C

N

PHO

TO: C

OD

I



Tm hiu iu kin cho vay

K hn hon tr mt mn n l tng thi gian trong mn n phi c thanh ton. K hn ny thng c n nh ngay lc u, khi hp ng c k kt. Cc khon vay phc v mc ch kinh doanh thng c k hn ngn, trong khi khon vay nh cn c k hn ko di. m bo khon tin tr hng thng nm trong phm vi chi tr cho cc h gia nh thuc mi nhm thu nhp, thi gian hon tr c ko di thng t 15-30 nm. V l thuyt, cc k hn tr n ko di s gip h dn tr n d hn v n c tr dn thnh nhng khon u nhau trong sut qung thi gian trong khi thu nhp c k

Cc iu kin i km khon vay nh l nhng nhn t quan trng xc nh ai c kh nng v khng kh nng vay n. Cc iu kin bao gm cc hn ch gip quyt nh i tng kh nng v khng kh nng vay nh thu nhp thng ca mt ngi dn, lch s tit kim, ti sn kh dng v nhng thnh vin gia nh sn sng bo lnh mn n. Cc k hn v iu kin vay thng c t ra gip gim ri ro ca ch cho vay, bo v ch cho vay v gii kinh doanh khi nguy c

V sao a s ngi ngho khng th vay ngn hng ?

1 K hn hon tr

vng s tng dn. Tuy nhin, chi ph nh cc thnh ph ln ang tng rt nhanh v li sut him khi gim khin cc khon vay nh 15-30 nm c th tr nn rt t v to ra gnh nng ln i vi mi nhm thu nhp.

PHOTO18 - A

KHI

NI

M &

PH

NG

PH

P T

IP

CN

PHO

TO: L

UM

AN

TI

khng c hon n. V tt nhin, hn ch ri ro ca ch cho vay cng ng ngha gii hn s lng ngi i vay p ng tiu chun.Cui cng, cc khon vay t ri ro nht i vi ch cho vay l cc khon i km nhng iu kin ngt ngho dnh cho ngi vay n - gip loi b nhiu i tng v ch gi li nhng ngi i vay c lch s tn dng tt nht, nhng ngi lm cng vi mc thu nhp cao v cng vic n nh, di lu ti khu vc kinh t chnh thc.

Tin t cc ln: gim ri ro ch cho vay, nhiu khon n nh thng i km iu kin ngi vay phi t cc mt phn nht nh trong tng chi ph. Song cc h ngho thng khng c phng tin huy ng ngun tin tr trc kiu ny.

Khon vay gi tr nh: Bi thu nhp thp nn ngi ngho thng la chn cc khon vay gi tr nh, vay tng dn d dng hon n. Song vic thc hin nhng giao dch vay n ny khng em li hiu qu chi ph cho ngn hng.

Thu nhp c nh: C l tr ngi ln nht khi ngi ngho vay tin l iu kin chng minh thu nhp thng c nh mt thch thc khng nh i vi nhng h ngho lm vic ti vng kinh t khng chnh thc, t lm ch hoc lm cng nht.

Vt th chp: Mt kh khn khc t ra cho ngi ngho l s cn thit phi c vt th chp i vi ti sn h mun mua. iu ny thng vt qu kh nng ca ngi ngho thnh th.



2 Li sut

3 Ti sn th chp

chnh nh gim li sut to iu kin cho ngi thu nhp thp. Tuy nhin nu iu ny xy ra trn din rng c th dn ti kt qu ngoi mong i: cc nh u t nhanh chng rt tin khi ngn hng v tm kim ni u t mu m hn.Li sut c tnh ra sao? Li sut tnh trn cc khon cho vay thng xuyn bin i, ty thuc li sut trn th trng a phng, ri ro ca thng v, di k hn tr n v cc iu kin iu tit ti mi quc gia. Li sut c bn trong nn kinh t ca mt nc thng do chnh ph nc t ra hoc c iu chnh cho ph hp vi h thng li sut ti chnh ang hin hnh. Tuy nhin y ch l mt c s tham kho phng php tnh li sut thng thng. Li sut thng thay i trong thi gian hon n. Tng c thi k, h thng li sut duy tr tng i n nh trong mt thi gian di, tuy nhin cc mc li sut c xu hng khng ngng bin ng t 15-20 nm ca mt giao dch vay vn nh trung bnh. Kt qu l, nhiu khon cho vay nh chnh thc hin nay c thc hin trong hai bn thng nht rng mc li sut ngi i vay phi tr s l mt con s bin ng (hay tri ni) theo tng giai on, cn c vo s ln xung ca mc li sut chim u th trn th trng.

Khng ch tnh li sao cho c li nhun, cc ch cho vay cn bo v ngun u t bng nhiu bin php hn ch nguy c khch hng khng hon n. Cch ph bin l yu cu ngi cho vay t cc mt mn no gi tr, c ch cho vay gi li trnh tnh trng khon n khng c thanh ton, v ch c hon tr khi ch n nhn s tin. Ti sn c gi tn Ti sn th chp hay Bo m tin vay, v c nhiu hnh thc nh vng

bc trang sc, chng thc quyn s dng t ai hoc cc ti sn c gi tr. Ngy nay vic s dng ti sn lm bo m tin vay trong h thng ti chnh nh tr nn ph bin trn ton cu, di tn gi thng dng Ti sn cm c. Song yu cu v ti sn cng l mt kh khn t ra i vi phn ln h ngho thnh th, nhng ngi hin sinh sng trn cc khu t m h khng c quyn s hu an ton. (Xem Hng dn nhanh Phn 3 v t ai).

Its important to remember that for banks and lending institutions, loans are business. They are not lending money to people out of the goodness of their hearts they expect to earn a profit on the money they loan out. In the business of loans, that profit comes in the form of yearly interest a borrower has to pay on top of the repayment of the original loan amount.

Li sut l mt loi tin thu ngi dn tr s dng s tin gi tit kim ca ngi khc. Li sut cn b p li cc chi ph hnh chnh, bo m li nhun v gii quyt ri ro m cc h thng ngn hng gp phi khi khch hng khng tr n. Li sut tnh vo mt khon tin cho vay l mt phn quan trng xc nh xem mn vay ny c trong khong chi tr ca khch hng tim nng khng. Vi ngi vay l ngi ngho, li sut cao khin cho vic i vay t hn v kh tip cn hn. Li sut cao khuyn khch ngi dn tit kim v ngn ngi dn vay vn. Tuy nhin i khi s duy tr li sut cao l cn thit, bi v nu khng, hot ng ca cc ngn hng khng em li li nhun v h khng th thu ht cc ngun tin cho vay. Chnh ph i khi thc y cc th ch ti

KHI N

IM & PH

NG

PHP TIP C

N

Cn ghi nh vic cho vay n l hot ng kinh doanh i vi ngn hng v cc th ch cho vay. Cc n v ny khng cho vay v lng tt m h k vng s thu c li nhun t khon cho vay. Trong lnh vc tn dng, li nhun thu c di hnh thc li tnh theo nm m ngi vay phi tr cng vi mt phn thanh ton vn gc hng thng.



Ti chnh nh ch l mt lnh vc nh trong ngnh ti chnh ngnh dch v trong tin c em cho vay v hon tr cp vn cho s pht trin ca thnh ph v nn kinh t quc gia. Th trng ti chnh bao gm tt c nhng ngi i mua v ngi bn v ngi vay, v cc giao dch din ra gia cc i tng ny. Tng t nh vy, th trng ti chnh nh bao gm ngi sn xut nh , ngi tiu dng nh , th ch cho vay nh v tt c cc giao dch gia cc i tng ny. Cc chin lc ti chnh nh thng thng da trn s phn tch gia sn xut nh v ti chnh nh . Nh c sn xut di hnh thc cc d n ln nh ca t nhn hay nh nc. Trong h thng ti chnh nh thng thng, mc tiu t ra l cung cp khon vay cho ngi dn h c th mua nhng ngi nh xy sn m h thy ph hp thi im thch hp, thng theo hnh thc vay cm c. vn hnh h thng ti chnh ny, cn

Cc chin lc ti chnh nh thng thng

c mt s nh ch cho vay c kh nng x l ti chnh cm c v c vn cho vay nh . Khi cc nh ch cho vay c chnh ph khi ng, cc ngun tin cng s c s dng nh vn cho vay ban u. iu quan trng l cn lm r qui trnh th tc thu ht thm vn cho vay v m bo cc qui tc xc nh ngi c vay cng nh iu kin vay phi minh bch v r rng. Phn ln cc nh ch cho vay thng thng c qun tr bi mt hi ng v c qun l bi mt b my ring bit vi cc nhn vin qua o to vn hnh cc kha cnh ca nh ch.Cc th ch ti chnh trn cng phi c xy dng ph hp vi mi trng iu tit cung cp cc c s php lut i vi vic cho vay, i vay, hon tr v thu hi ti sn nh hay tip cn bo him trong trng hp v n. Qu trnh cho vay cng ph thuc vo h thng qun l t ai trong quyn s hu t v chng thc s hu t c xc nh r rng cho tng l t.

Ri ro v cho vay i vi ngi ngho: Do c ch hot ng s dng tin ca ngi ny cho ngi khc vay nn cc ngn hng lun c gng gim thiu ti a ri ro. Nh thy trn, mt cch gim thiu ri ro l yu cu ngi vay phi c mt loi bo m hay ti sn th chp. i vi cc khon vay nh , ti sn bo m thng di hai hnh thc: nh hoc t ai. Theo , ngn hng c quyn tch thu v bn ti sn ny khi ngi vay khng hon n. Tuy nhin yu cu v ti sn th chp cng ko theo tnh hung kh khn khi ngi s hu ti sn d dng i vay v mua sm thm ti sn, trong khi ngi khng c ti sn khng kh nng vay v mua bt c mn g. Cc khon vay nh gy ng vn trong thi gian di: Mc d cc khon vay nh t dn

ti ri ro, song nhiu ngi tin rng vn cho vay i vi cc h gia nh thu nhp hn ch b khan him, bi vic cho vay nh th lm ng cc lng vn nh trong khong thi gian di, cho li sut thp v do , khng hp dn ch cho vay nu so vi cc loi vay ngn ngy c t sut li nhun cao hn.

Cc khon cho vay ngi ngho thng c gi tr nh, nhiu ri ro v phc tp trong qun l: Cc th ch ti chnh nh thng khng my mn m trong vic b vn u t cho th trng nh ca ngi dn thu nhp thp bi nhiu nguy c thanh ton n sai hn, cc rc ri tim n, chi ph hnh chnh cao hn v sc p khng l ca vic thu hi n t qu nhiu c nhn n l.

KHI

NI

M &

PH

NG

PH

P T

IP

CN



cp n kh nng a ti chnh nh n c vi ngi ngho, cc h thng qun l ti chnh nh thng thng v cc th ch cho vay nh ghi nhn rt t trng hp cho vay. C mt thc trng ng bun l cc h thng nh chnh thc ang tn ti ti Chu khng th chm ti a s dn thnh th ngho. Ngay c khi cc h thng ti chnh thng thng nhn thm cc khon tr cp trc tip hay gin tip tnh vo gi thnh nh , li sut v hon n, cc bin php b tr vn khng khc phc nhng kh khn c hu trong h thng. H qu l, cc h thng ch p ng mt s t khch hng may mn c chn la, trong khi phn ln khch hng tim nng ng ngoi phm vi cung cp cc dch v ti chnh ca h.

V sao cc h thng ti chnh nh chnh thc cha chm ti ngi ngho?

Mu thun gia h thng ti chnh chnh thc v cuc sng khng chnh thc: Mt im quan trng cn nm vng l c ch vn hnh ca ngn hng v cc nh ch cho vay c rt nhiu im khc bit so vi thc t sng, lm vic, tn ti v qun l tin bc ca ngi ngho trong cc cng ng khng chnh thc. Do thu nhp hn ch v bp bnh nn trong nhng trng hp him hoi c th tip cn cc khon vay chnh quy, ngi ngho ch kh nng vay nhng khon nh hoc nhiu khon nh trong mt qung thi gian.Cc ngn hng mt chi ph hnh chnh tng ng khi cho mt h ngho vay mt trm la so vi s tin mt triu cho mt thng nhn giu c. V tt nhin h khng thu c g nhiu t khon vay mt trm , song li thu c rt nhiu t vic cho vay mt triu . iu l gii ti sao phn ln ngn hng u i tp trung cho i tng khch hng triu thay v nhm i tng mt trm .

Phn ln cc nh ch cho vay chnh thc k vng ngi ngho s t iu chnh cho ph hp vi h thng ca h. Tuy nhin sau hng thp k, hi vng vn cha thnh hin thc. Ngi ngho khng th tun theo cc nguyn tc v p cuc sng bp bnh ca h vo h tiu chun ngt ngho. Tuy vy nhng cc nh ch dng nh cha nhn thy h vn cn mt cch khc cn bng: iu chnh h thng ca mnh cho thch ng vi iu kin thc t ca ngi dn m h ang tr gip.

KHI N

IM & PH

NG

PHP TIP C

N

PHO

TO: U

RC

- K

AR

AC

HI



Nh thy, cc h thng ti chnh nh chnh thc mi tip cn mt s t nh c sn xut ti cc quc gia Chu . Nhng th trng ti chnh ny cha chm c ti cc i tng thu nhp khc nhau trong x hi v tm ra gii php cho nhng h ngho thc s cn cc khon vay nh v t ai. Nhiu ngi cho rng gip nhm i tng ny, cn thnh lp nhng m hnh th ch chuyn mn vi cc chnh sch linh hot hn v mt vn ha lm vic mi hiu r iu kin ti chnh thc t ca ngi ngho. Bi nu khng nm nhu cu c th ca nhm khch hng ny, cc th ch ti chnh mi chc chn kh trnh khi rc ri t cc khon vay khng hon tr.Bn cnh , mt vn c bit cn lu tm l chi ph nh t v ng lng eo hp ca dn ngho thnh th ang tip tc hn ch c hi tip cn cc khon vay nh trong s nhng ngi c thu nhp cao v n nh hn. Nhng trng hp vay mua t v nh thng qua cc qui trnh chnh quy ch gii hn trong s nhng ngi c vic lm ti khu vc chnh thc v

ti chnh nh n gn hn vi ngi ngho

c giy t h s theo yu cu ca ngn hng. Tuy nhin, hu ht cc gia nh ngho hin nay li ang lm vic v sinh sng ti khu vc khng chnh thc ca nn kinh t.

Ngi ngho cn c h tr cho vayNgi ngho c th vay v c th tr n. Song nhng h thng qun l vic vay-tr n cho ngi ngho cn phi thu ht s tham gia ca cc khch hng ca mnh. ng thi cc h thng y phi ci m v linh hot h tr cc chin lc hon n mi cho php cng ng ngho gii quyt cc vn thanh ton cc chin lc nh cho cng ng vay nhng khon ln thay v cho tng khch hng c nhn vay v cng ng t t chc iu hnh qu trnh tr n.

Khng nhiu la chn cho ngi ngho Thiu c hi tip cn cc khon cho vay nh chnh thc, ngi ngho hu nh phi da vo chnh mnh hoc trng ch vo cc khon vay t khu vc khng chnh thc ni h c th tip cn d dng hn nhng vi mc li sut cng cao hn.

KHI

NI

M &

PH

NG

PH

P T

IP

CN

PHO

TO: U

NES

CA

P



C ch hot ng ca cc th trng khng chnh thc

Mt s ngi cho rng khi c nhn thc y v iu tit hp l, cc h thng cho vay khng chnh thc ny s vn hnh hiu qu hn, c hiu sut tt hn v t bc lt hn. Mt s khc cng tin rng cc ch cho vay chnh thc cn hc hi nhiu t cc h thng cho vay khng chnh thc h thng ang mang li s tip cn ti chnh hiu qu hn cho phn ng dn s, c bit l ngi ngho. Phn ln cc th trng khng chnh thc hot ng tt bi cc ch cho vay am hiu khch hng ca h v c nhng rng buc x hi khin khch hng khng th trn n nu khng mun mt uy tn. iu ny khng my khc bit so vi cc nguyn tc quan h khch hng, xem xt lch s v nh gi tn dng m cc ngn hng s dng xc nh i tng c vay. Bi hc t khu vc

Th trng ti chnh khng chnh thc ngy cng n r cung cp tip cn ti chnh nh nhanh chng v d dng cho nhng ngi khng kh nng p ng cc iu khon v iu kin vay n chnh thc. V nguyn l hot ng, khu vc ti chnh khng chnh thc cng tng t khu vc chnh thc, song chnh bn cht ngoi chnh thc lm pht sinh u th v im bt li ring. Trn thc t, th trng khng chnh thc gip tha mn mt lng ln cc nhu cu, song vi gi thnh rt t . Cc ch n hoc ngi cho vay nng li thng tnh mc li sut rt cao i vi cc khon cho vay khng chnh thc i khi khong 1% li sut ngy, hoc 20% li sut thng v tin hnh xit n gt gao khi khch hng chm thanh ton. Theo cc nh kinh t hc, nhng khon tin cho vay t cc ch n ny

thng c gi cao bi c t cnh tranh v qu nhiu ri ro v n. V hu ht cc giao dch cho vay c tin hnh khng qua th chp, do vy vic tr n chm hoc khng tr c ngha con n phi chu pht mt cch bo lc v cng khai nhm rn e khch hng khc. Vi li sut siu cao, cc khon vay nh s sinh si ny n trong thi gian ngn, y cc h ngho vo tnh cnh lm n l sut i ca ch cho vay.y l mt h thng khng c khuyn khch v khng ai mun c, nhng li l h thng duy nht m ngi ngho tip cn c, chim 80% lng ti chnh nh cho ngi ngho th ti Chu . H thng ny c th bc lt v h khc song khu vc cho vay khng chnh thc vn l mt cu thnh quan trong ca th trng ti chnh v cn c nhn thc thu o.

cho vay khng chnh thc l cc quan h ti chnh c th da trn s tin tng v hp tc ln nhau, thay v ch cn c trn cc bo co thu nhp hoc vic t nguyn chi tr.Cho d c rt nhiu vn , h thng khng chnh thc cho thy hot ng nh l a phng c th hiu qu hn so vi h thng ln v tp trung ha bi n cho php hai bn pht trin quan h c nhn nhm to nn tng thay th cho yu cu php l v giy t. Nhng do cc hot ng ny b a phng ha qu mc, nhng ngi cho vay khng chnh thc c th khng nng lc tha mn tt c nhu cu trong khu vc ca h. Thm vo , khi c vn vi mt khon cho vay khng chnh thc c ngi vay ln ngi cho vay u khng th nh n php lut gii quyt do mi giao dch u da trn tha thun ming.

La chn chp nhn v ci thin h thng ny

KHI N

IM & PH

NG

PHP TIP C

N



Chin lc 1:T cp vn da vo cng ng

Trong 20 nm qua, cc cng ng th ngho Chu cng nh mng li rng c t chc cht ch v lin on ca h - xy dng thnh cng mt phong tro tit kim v cho vay cng ng rng ln, c t chc v lin kt tt. Bn cnh vic tit kim m bo sinh k, gii quyt cc tnh hung khn cp v u t nh , nhng qu tit kim ny cng gip nng cao sc mnh cng ng thng qua vic cung cp cho ngi dn mt c ch thng xuyn, n gin gip xy dng k nng qun l tp th, tng cng hp tc v gip ln nhau, ng thi gy dng nn tng ti lc chung.Ti nhng ni h ngho khng c hy vng m phn vi t cch c nhn hay thm vi t cch cng ng, h ngy cng nhn thc r vic tham gia vo cc mng li rng ln v c t chc tt s to li th nh th no trn bn thng lng. Nh c cc ngun lc tp th ln hn, ngi ngho c th m phn gii quyt cc nhu cu ca h nh t ai, dch v c bn, tip cn ti chnh nh . Khng c sc mnh s ng ny, khng th gii quyt c cc vn .

5 chin lc ti chnh nh tip cn ngi ngho

KHI

NI

M &

PH

NG

PH

P T

IP

CN

PHO

TO: A

CH

R

Vi s gip ca nhiu t chc phi chnh ph v t chc chnh ph, hin nay nhiu cng ng ngho ang n lc xy dng v qun l cc c ch ti chnh tp th ca chnh h thng qua vic tit kim v cho vay trong cng ng. y l cch cng ng i ph vi tnh trng b ng ngoi hu ht cc th trng ti chnh chnh thc trong khi th trng khng chnh thc qu bc lt. Khi cc cng ng lp qu tit kim cng nhau, v to cc khon cho vay t qu tit kim tp trung ny, h ang khng ch xy dng nn tng ti lc ca ring mnh, m cn pht trin cc k nng qun l tp th v nng lc ti chnh nhm qun l tin theo nhm. Cc thnh vin trong cng ng c phn ln u im ging cc ch n khng chnh thc nh hiu bit su sc hon cnh ngi i vay v s dng th chp x hi nh c ch thu hi n. Bi v cc qu ny do chnh ngi ngho s hu v vn hnh, cc chi ph pht sinh trong h thng chnh thc v tnh cht bc lt trong th trng phi chnh thc u c loi tr.



H thng ti chnh nh chnh thc c ngun qu v kh nng huy ng vn t cc th trng ti chnh chnh quy. Cn cc h thng ti chnh nh khng chnh thc v da vo cng ng li c kin thc v kinh nghim tip cn thnh cng ngi dn thu nhp hn ch m h thng chnh thc cn hc hi. Cc ch cho vay chnh thc cn p dng cc cch thc n gin, t hnh thc hn trong hot ng cho ngi ngho vay, v d nh:

Gim thiu giy t. Th tc quan liu lun l mt trong nhng c mng i vi ngi ngho bi h khng th u t qu nhiu thi gian cho vic giy t trong khi cn phi lm vic kim tin. l cha k nhiu ngi ngho thm ch khng bit c hay bit vit.

Hn ch ti a yu cu th chp. iu ny i hi ch cho vay am hiu i tng khch hng i vay v gi mi quan h gn gi vi khch hng cng nh cng ng ca h, nhm c phng n gy p lc x hi ph hp trong trng hp khch hng thanh ton sai hn. lm c iu ny, cc s giao dch tn dng nn c thnh lp ti nhng khu nh c khng chnh thc, hoc nhng a bn gn .

Bo m linh hot trong thanh ton n. Nng lc hon n ca cc h ngho khng ging nhau. V vic tip cn i tng ny bng cc bin php tiu chun ha thng khng em li thnh cng nh mong i. V vy, gim nguy c hon n sai hn, hai bn cn bn bc v thng nht cc iu khon vay n ph hp cho tng tnh hung ring.

Tng dn ti chnh nh . Cung cp lin tc nhng mn n nh s gip cc h ngho xy dng lch s v uy tn tn dng nhm to iu kin h c th vay cc khon ln hn vi k hn di hn sau khi thanh ton mt vi khon n tr gi thp hn.

Nhiu th ch ti chnh thuc chnh ph v phi chnh ph p dng cc chnh sch trn, trong ni ting nht l ngn hng Grameen Bank thuc Bangladesh. Nhc im ca chin lc ny l chi ph giao dch cc khon vay cao i vi ngn hng v cc t chc ti chnh v li sut v th s cao hn so vi cc ngn hng thng mi. Mt s chnh ph th tr cp nhm lm cho cc khon vay r hn. Cc nhm khc n v Philip-pines lp cc qu bo m gip gim thiu ri ro khi cp cc khon vay cho ngi ngho.

Chin lc 2:n gin ha khu vc chnh thc

cn tr cp. Song mt s ngi phn i tr cp bi theo h, ngi ngho trn thc t chi tr mc li sut cao hn khu vc khng chnh thc v v th h c th chi tr li sut th trng. V th nu nh cc khon vay chnh thc c th c m ra i vi h th h s sn lng tr theo gi th trng hn l vay nng li t khu vc khng chnh thc. Nhng ngi ny cng cho rng xt nhu cu nh thu nhp thp khng l, tr cp ca chnh ph s khng . S phi huy ng thm vn t th trng m ni kh lng c c tr gi.

Theo quan im ca nhng ngi ang lm vic trong lnh vc nh cho ngi ngho, phng thc hiu qu nht ngi ngho tip cn tn dng l tr cp, gip h c hng mc li sut thp hn th trng. Khon tr cp c th c cp bi nh ch cho vay (di hnh thc gim li nhun thu c t khon tin cho vay) hoc bi chnh ph (di hnh thc tr cp trc tip cho ch n, b li sut). Nhng ngi tn thnh quan im ny l lun rng ngi ngho c thu nhp bp bnh v ng lng hn ch khng th cnh tranh trong cc h thng th trng chnh quy v v vy

Tr cp hay khng tr cp ?

T O O

L S & G

U I D

E L I N E S

KHI N

IM & PH

NG

PHP TIP C

N



Mt cch tip cn quan trng khc l s dng h thng tit kim v cho vay da vo cng ng nh mt cu trung gian kt ni cc khon vay vi cng ng ngho. Cc k hoch tit kim v cho vay da vo cng ng cung cp cho chnh ph v cc nh ch tn dng mt c ch qun l c sn, c nng lc thc hin iu hnh vic gii ngn v thu hi cc khon vay theo nhm, nh vy, gip tit kim chi ph qun l cho cc t chc tn dng. Mt nhm tit kim cng ng khng ch thu ht vn cho ti chnh nh m cn c th pht trin nng lc qun l ti chnh tp th v c nhn thng qua quy trnh vn hnh tit kim v cho vay trong cng ng ngho nng lc ny s gip ngi ngho qun l cc khon vay nh t ln hn trong tng lai. Nhiu cng ng ngho

Chin lc 3: Chuyn cc khon vay qua h thng tit kim cng ng

hin gn vic vay tin mua nh t cc nh ch ti chnh chnh thc vi nng lc tit kim trc ca h gia nh v s dng h thng p lc ng ng m bo vic hon n cng nh h tr tp th i vi cc tnh hung khng tr c n. Ph n c bit c khuyn khch tham gia cc nhm tit kim bi h l tay hm cha kha, cung cp tn dng nhanh chng khi gia nh gp bin c, c th to h tr vic cho vay, v d thng qua cc hot ng to thu nhp. Ph n thng nhn thc c s tham gia ca h c th lm thay i mi quan h vi cc thnh vin khc trong gia nh v cng ng. Cc nhm tit kim, bi vy, to mt sn chi l tng nhng b ni tr trong gia nh giao lu thng xuyn v trao i kinh nghim vi nhau.

Nhng cng ng vi b dy kinh nghim trong tit kim v cho vay tp th s c nhiu thun li khi qun l ti chnh nh chuyn ti t cc ngun lc bn ngoi, c bit nu khon ti chnh c cung cp cho tp th ch khng phi cho c nhn. Mt chin lc hiu qu trong vn kt ni ti chnh nh ti cc cng ng ny l cp cc khon vay theo nhm cho nhng t chc cng ng, h cho cc thnh vin vay li, v m trch qun l tng kha cnh trong qu trnh thanh ton v cng thc hin giao dch thanh ton nhm n l cho ch n vo cui mi thng. Trong cc chin lc vay theo tp th, c cng ng chu trch nhim chung trong vic thanh ton khon vay, v pht trin cc h thng ni b nhm m bo cc khon vay c thanh ton y cui

mi thng, ngay c khi mt vi thnh vin gp rc ri v chi tr. Mc d cc nhm tit kim khng c sc mnh php l x l nhng trng hp thanh ton sai hn, h c th vn dng mt s phng php qun l n gii quyt cc vn khng th trnh khi v hon tr v h tr hng xm lng ging khi h gp kh khn. Cc h thng ny rt tch cc, h tr, thc tin v c tnh x hi cao. Khi c xy dng v qun l bi cc cng ng, nhng h thng y s m bo thanh ton hiu qu. Mt phng thc gip cc cng ng lm c iu ny l thu thm mt khon nh ngoi li sut cho vay hoc ra yu cu tit kim bt buc trong thi gian tr n. C hai bin php ny u h tr cng ng xy dng ngun qu d tr c chc nng nh lp m bo v mi khi cc vn v thanh ton ny sinh.

Ti chnh tp tht ai tp thQun l tp th

T O

O L

S &

G U

I D

E L

I N

E S

KH

I N

IM

& P

H

N

G P

HP

TI

P C

N



Cc khon vay tp th v s hu t tp th ti Thi Lan

Hin nay, nhiu cng ng ang n lc m phn cc iu khon an ton s hu t tp th thay v s hu c nhn, thng qua s hu hp tc x hoc cho thu tp th i vi vng t nh c chim dng. Ti Thi Lan, Vin pht trin t chc cng ng (CODI) ch cung cp nh v cc khon vay t ai vi s lng ln cho cc hp tc x v cc cng ng c qu tit kim ang hot ng, v ch khi t c s hu hoc cho thu tp th, t nht trong giai on thc hin hp ng cho vay. Bn cnh vic cung cp l chn chng tnh trng u c v chnh trang th, iu kin v s hu tp th cn lm tng sc p x hi m mt t chc cng ng c th to ra i vi cc thnh vin thanh ton tin sai hn. N cng cho php cng ng thit lp cc h thng chu cp tp th i vi nhng nhm d tn thng, v d nhng ngi gi. Thm vo , hng tip cn ny cng to ra nh hng tch cc ti cc hot ng tp th khc, nh phc li cng ng, ci thin mi trng, cc doanh nghip cng ng, cc nhm thanh nin v hot ng vn ha.

Cc khon vay tp th v t tp th ti Philippines

Mt v d khc ca vic cho vay theo nhm l Chng trnh th chp cng ng (CMP), chuyn cc khon cho vay c tr cp (t ngn sch ti kha quc gia) dnh cho nh v t ai ti cc cng ng ngho h t t chc thnh cc lin hip ch gia nh, tm mua t trong kh nng ti chnh v pht trin nh da trn ngun lc ca chnh h. Cc t chc phi chnh ph, chnh quyn a phng hoc lin hip cng ng ng vai tr ngi khi u c php nhn i vi cc khon cho vay cng ng ny. Khng c yu cu l cng ng phi ang vn hnh cc nhm tit kim mc d h s ca cc cng ng c c hai dng. Ngun: www.achr.net

Khon vay nh t CODI (Vin pht trin t chc cng ng): Trong giai on t 1992 12/2006, Vin Pht trin t chc cng ng (CODI) duyt vay nh t tng s 56 triu USD cho 55.504 h ngho ti 820 cng ng ngho v ngoi chnh quy thuc 160 thnh ph ca Thi Lan. Tt c s tin cho vay ny u c chuyn qua cc nhm tit kim cng ng c chc nng qun l thanh ton tin tp th.

T O O

L S & G

U I D

E L I N E S

PHO

TO: C

OD

IPH

OTO

: AC

HR

T O O

L S & G

U I D

E L I N E S

KHI N

IM & PH

NG

PHP TIP C

N



Chin lc 4: S dng cc th ch trung gian lm cu ni ti chnh chnh thc v khng chnh thcC th lin kt cc h ngho (thuc nhng cng ng c t chc) vi khu vc ti chnh chnh thc thng qua vic thnh lp mt th ch trung gian lm cu ni gia hai bn theo nhiu cch khc nhau. Th ch s gi vai tr:

Tng s thun tin. Cc th ch chnh thc s thy d chu hn khi cho h ngho vay v th ch trung gian ng tin cy gip lm gim ri ro, bo m cho gi n, kt ni ti chnh hoc thm ch a thm bo him phi kinh t.M th trng mi. Gip cc th ch ti chnh chnh thc tip cn nhng th trng lu nay khng tip cn c. Thit k cc khon vay ph hp. Cho php cc th ch ti chnh chnh thc iu chnh h thng v th tc cc khon vay ph hp hn vi ngi ngho, v nh th ngi ngho c th tip cn trc tip vi cc khon vay, khng cn thng qua mi gii.y mnh cho vay s lng ln. Cc th ch ti chnh trung gian c th tip cn cc khon vay s lng ln t cc th ch ti chnh chnh thc v sau cho cc d n nh , t v nng cp cng ng vay li theo nhiu cch linh hot mi d n c lng vay, k hn thanh ton v li sut ring.Thit lp cc qu xoay vng. Th ch trung gian c th s dng cc khon vay ln, di hn t cc th ch ti chnh xoay vng thnh nhiu khon vay ngn hn cung cp cho cc h ngho nhm phc v nhiu mc ch khc nhau khng ch ring nh . Vi cch lm , s to ra s linh hot i vi ngi ngho trong vic s dng ti chnh h tr quy trnh pht trin cng ng mt cch tng th v ton din hn.Thc hin tr cp. Th ch ti chnh trung gian c th a ra cc mc tr cp nhm gip ngi ngho tip cn vn vay tt hn. Tr cp c th di hnh thc b li sut do chnh ph hoc nh ti tr cp vn, v d gim li sut so vi mc p dng ti cc ngn hng thng mi khi cho h ngho vay li.

1

2

3

4

5

6

C khong cch rng gia h thng sinh tn ca ngi ngho v ngun cp vn pht trin chnh qui. Mt bn l tng lp bnh dn kht ngun lc. Mt bn l khu vc ti chnh v pht trin vi y ngun lc nhng khng th a ngun lc n cho nhng ngi thc s cn chng.

T O

O L

S &

G U

I D

E L

I N

E S

PHO

TO: U

SAID

FIR

E PR

OJE

CT

KHI

NI

M &

PH

NG

PH

P T

IP

CN



4 v d v th ch ti chnh trung gian

Qu Pht trin cng ng (CDFs). Vi c th gn nh, linh hot v c ng qun l bi cc cng ng, chnh quyn v cc quan chc a phng, hin nay CDFs xut hin ti mt vi nc Chu , cung cp khon cho vay thc s cn thit cho cc t chc cng ng ca ngi ngho xy dng nh , c s h tng v to thu nhp. CDFs c chc nng hot ng tng t ngn hng, song linh hot hn trong kt ni cc khon vay li sut thp ti ngi ngho thnh th - nhng ngi kh tip cn cc khon vay nu ch thng qua knh chnh thc. Cc qu khng ging nhau, v c thit lp nhm tha mn cc nhu cu a dng, vi nng lc v bi cnh chnh tr ring cho mi a phng. Mt vi qu do chnh ph xng, mt vi qu khc do cc t chc phi chnh ph hoc lin hi cng ng khi ng, trong chnh quyn a phng l i tc chnh. Vn cho vay ca cc qu n t nhiu ngun, t cc nh ti tr quc t, chnh ph trung ng v a phng, t tit kim cng ng v t cc th ch ti chnh t nhn. Cc qu ny c lin kt cht ch vi nhau, khng ngng thm hi v trao i kinh nghim. (Xem Hng dn nhanh Phn 6 v Nhng t chc da vo cng ng). Ngun: www.achr.net.

Vin Pht trin t chc cng ng (CODI) ti Thi Lan: Vin Pht trin t chc cng ng (CODI) khi ng mt d n th nghim nhm hng dn cc ngn hng trong khu vc chnh thc cch lm vic vi cc hp tc x ca ngi ngho. Ngn hng nh chnh ph Thi Lan (GHB) ng ti cp vn 5,7 triu USD cho cc khon cho vay nh do CODI cung cp cho 10 hp tc x cng ng c h s thanh ton tt. Theo thit k d n, CODI s gi mt na s vn ny ti GHB lm qu bo m. Sau khi nhn ht s tin cho vay, cc cng ng trn s thanh ton cho GHB, gii phng qu cho CODI. CODI s dng s tin ny ti tr cho cc d n nh cng ng khc nhiu ri ro hn. Nu d n th nghim ny thnh cng, quy trnh s tip tc c m rng. Ngun: www.codi.or.th.

T chc thc y cc trung tm ngun lc vng (SPARC) ti n : L mt t chc phi chnh ph c tr s chnh ti Mumbai, gi vai tr h tr cc d n nh ca Lin hip c dn chut quc gia ti n . SPARC m nhim vai tr th ch trung gian trong nhiu d n nh quy m ln ca chnh ph v nhiu chng trnh cho vay nh khu vc cng cng. Nhng d n ny to ra hng chc ngn n v nh . Ngun: www.achr.net.

H thng phng tin cp vn lnh o bi cng ng ti n v Philippines: H thng phng tin cp vn lnh o bi cng ng (CLIFF) l mt qu 10 triu la c thnh lp bi Hi t thin V gia c Quc t Anh hp tc vi C quan Pht trin quc t Anh (DFID) v Hip hi th. CLIFF c chc nng cung cp cc khon vay v bo m vay cho cc t chc ngho thnh th nhm to iu kin cho hot ng vay u t t ngnh ti chnh a phng, cp vn ci to cc cng trnh chut, ti nh c v cc d n h tng, trong mi quan h hp tc vi chnh quyn a phng. Hin m hnh CLIFF ang c th nghim ti n v Philippines. Ngun: www.achr.net

Chin lc thit lp th ch trung gian khng cn mi m. Trn thc t ngy cng c nhiu th ch trung gian c thnh lp cc nc chu , di nhiu c cu v khung th ch khc nhau. Di y l mt vi in hnh tiu biu:

4

3

2

1

T O O

L S & G

U I D

E L I N E S

T O O

L S & G

U I D

E L I N E S

KHI N

IM & PH

NG

PHP TIP C

N



Chin lc 5: Ct gim chi ph

Mt trong nhng phng thc hiu qu nht gim chi ph nh l s dng mt vi chin lc xy dng v thit k c kh nng hn ch sut u t xy dng v tn dng t tt hn, v d nh: Gim khong cch gia cc ngi nh iu ny gip tng s lng cc

h gia nh trn mt khu t. Thit k cc n v nh kch thc nh hn, hoc nhng n v c

th c ci ni thm trong tng lai. S dng lao ng t cc h dn hoc cng ng khi xy nh, ct

gim chi ph nhn cng. S dng nguyn vt liu thay th, ti ch hoc c tnh kinh t cao

nhm h gi thnh vt liu (nh gch khi t to hoc cc cu kin nh, ti s dng ca s v ca ra vo).

Cc nh cng mua nguyn vt liu c gim gi nhiu hn: gch, gch khi, xi mng, thp, tm lp mi v ct.

Cc nh cng xy mt lc tn dng kinh t quy m gip gi thnh xy dng gim.

Gim chi ph nh nh thit k1

gii quyt tnh trng khan him ti chnh nh sn c, c l bin php nhanh v thit thc nht l tit gim nhu cu. iu khng c ngha t b n lc a ti chnh nh n gn ngi ngho hn. Tuy nhin, trong lc tip tc cuc u tranh, cc cng ng c th lm ngay mt s vic gip chit gim chi ph xy nh v nh th gim nhu cu vay vn.

Ct gim chi ph xy dng v xoay x trong khun kh hin c nhm gim thiu nhu cu vay mn khi lm nh khng phi l iu g mi m hay cch tn. Ngi ngho lu nay vn lm th. Song ngay c nhng phng thc lu i ny vn c th c ci tin, v khi ngi ngho c t chc li v h tr ph hp, h c th ngh ra nhiu cch gip gim chi ph cho cc d n nh .

T O

O L

S &

G U

I D

E L

I N

E S

PHO

TO: U

NES

CA

P

KHI

NI

M &

PH

NG

PH

P T

IP

CN



Thiu cc khon vay xy hoc mua nh ti th trng chnh quy, hu ht ngi dn ti cc khu nh c khng chnh thc la chn xy v hon thin nh dn dn mi khi c thm ngun lc. Theo cch ny, vic pht trin nh c th din ra trong qu trnh di thay v c hon tt trong mt thi gian

ngn. V vic u t dn tri theo thi gian, chng gn nh t ng kt ni vi cc ngun lc khng c nh ca h gia nh. Mt s chnh ph v th ch nhn thy tnh hiu qu v s ph hp ca vic xy nh theo giai on v h tr qu trnh ny bng cch cung cp nh li hoc pht trin m hnh d n mt bng v dch v trong ngi dn c cp t v c th xy dng v ci to nh dn dn, theo tin v s dng phng cch ca ring h (Xem Hng dn nhanh Phn 2 v Nh cho ngi thu nhp thp).

Mt chin lc khc c nhiu chnh ph, cc nh pht trin v cng ng p dng nhm cp vn cho nh thu nhp thp s dng khon vay ti thiu nht l tr cp cho nh cho ngi ngho thng qua vic bn cc n v nh vi gi th trng trong cng d n xy dng. V d Chnh ph ca Malaysia v Philippines yu cu tt c cc cng

ty pht trin nh khu vc t nhn bn 20% s lng nh xy vi mc ch thng mi cho cng ng ngho vi mc gi do chnh ph qui nh.

Chnh quyn bang Mahrashtra, n , t ra chng trnh cho php bn quyn xy nh cha s dng ti cc cng trng d n nh thu nhp thp cho cc nh pht trin s dng vo cc d n thng mi cng trng khc (Chuyn giao quyn pht trin). Mt s cng ng ngho chim dng ngun t ni thnh cht lng tt cho xy dng mt vi n v nh theo t gi th trng kiu ny trong khun kh qui hoch nng cp khu chut ca h, sau em cho thu hoc bn chng ly tin b vo chi ph xy dng nh cho chnh h. Vic thit lp cc c ch tr cp cho khng d dng v thng i hi cp vn bc cu cng h tr k thut t mt t chc phi chnh ph i tc v t chnh ph trung ng hoc a phng. (Xem Hng dn nhanh phn 3 v t ai).

Gim gi thnh nh nh tr cp cho ni b2

Gim gi thnh nh xy nh theo giai on 3

T O O

L S & G

U I D

E L I N E S

PHO

TO: H

OM

ELES

S IN

TER

NA

TIO

NA

L

PHO

TO: A

CH

R

KHI N

IM & PH

NG

PHP TIP C

N



8 phng thc gip pht trin hiu qu hn b chin lc ti chnh nh

iu ny c ngha cn thit k mt chng trnh p ng iu kin thc t ca cc h gia nh mc tiu, thay v xem xt h gia nh no iu kin tham gia cc k hoch ti chnh c sn hoc c iu chnh.

Bn cht ca i ngho l khng d phn tch nhu cu ca ngi dn thnh nhiu phn ring l, s sinh tn ca ngi ngho thng ph thuc vo mt loi nhn t nh sinh k, nh , s hu t, dch v c bn v chm sc sc khe. Khi cc c ch ti chnh nhn nhn nhu cu ca ngi dn mt cch tng th v linh hot hn, h thng c ch y s em ti cc cng ng ngho mt cng c c lc nhm gii quyt cc nhu cu a dng bn cnh nhu cu nh .

Rt nhiu trong s cc chin lc ti chnh nh t ra hiu qu trong vic tip cn ngi ngho s dng mt hnh thc tr cp no . Tr cp, c bit b li sut v tr cp qun tr vay n c ngha rt ln trong vic m bo ti chnh nh d tip cn hn v c gi c ph hp hn vi kh nng chi tr ca ngi ngho.

S tn ti ca cc qu tit kim v tn dng tp th, bn vng trong cc cng ng ngho l mt trong nhng phng thc tt nht nhm trang b cho ngi dn kh nng qun l cc khon vay nh di hn, bo m hiu qu, tnh cng bng v s minh bch - ng thi cng l mt trong nhng cch hu hiu nht bo m vic hon n.

2

Pht trin cc h thng ti chnh nh hot ng da trn nhu cu thay v da trn ngun cung

Khng gii hn cc c ch ti chnh vo vn nh

Cn nhc s dng cc hnh thc tr cp gip vay n d dng hn

3

1PHOTO32 - A

H tr tit kim cng ng nh mt phn ca ti chnh nh

4

T O

O L

S &

G U

I D

E L

I N

E S

PHO

TO: U

DR

C -

MO

NG

OLI

APH

OTO

: AC

HR

PHO

TO: U

SAID

FIR

E PR

OJE

CT

PHO

TO: U

NES

CA

P

KHI

NI

M &

PH

NG

PH

P T

IP

CN



6

Gi quy m v mc ch vay linh hot

Cho php ngi dn tham gia vo tt c cc giai on hoch nh chin lc ti chnh nh

5

7Gim thiu cc quy tc, th tc v ti a ha s linh hot

Khm ph cc phng thc sng to, da vo cng ng nhm bo m khon vay

Vay nh khng nht thit phi c khi lng ln v vay mt ln. C th chia gi n thnh nhiu khon nh v thng xuyn cp vn cho vic xy dng nh theo giai on. Cc cng ng mnh hn c th sn sng ti pht trin khu nh c ca h ngay lp tc, song mt s cng ng khc mun pht trin dn dn v v th ti chnh cn linh hot p ng nhu cu ca c hai bn.

Nhng ngi ngho hiu r nhu cu bn thn hn bt c ai, hn bt k mt chuyn gia ti chnh hay vin chc chnh ph no. Bi vy trc tin cc chnh ph v th ch ti chnh cn hc cch lng nghe ting ni ca ngi dn tt hn. To iu kin ngi ngho tham gia xy dng v qun l bt k khon ti chnh nh no cng rt cn thit m bo h thng tip cn ngi dn hiu qu v h tr tt hot ng hon n.

Vic n gin ha cc th tc thm cn c khng phi nhim v d dng, c bit khi cc iu l, quy nh cng nhc v t hnh chnh quan liu bm su vo hu ht th ch ti chnh hay cc c quan chnh ph, v hot ng thanh tra v cnh co thng i km vi cc vn v ti chnh. Song tip cn ngi ngho tt hn v gip h hiu r hn, c cu ti chnh nh cn c thit k n gin, linh hot, nhanh chng p ng nhu cu, cng nh to ra s thun li v tr gip i vi cc hot ng ca dn ngho.

Yu cu chng thc s hu t c nhn khi vay tin hn ch tip cn ti chnh ca phn ln dn thnh th ngho. Cc cng ng ngho c nhiu cch pht trin cc h thng ni b bo m cho cc khon vay v bo m vic thanh ton u n, nh qun l vay theo nhm, chng thc t tp th hay tit kim bt buc nh mt phn ca hp ng cho vay.

8

T O O

L S & G

U I D

E L I N E S

PHO

TO: U

N-H

ABI

TAT

PHO

TO: A

CH

RPH

OTO

: AC

HR

PHO

TO: U

SAID

FIR

E PR

OJE

CT

KHI N

IM & PH

NG

PHP TIP C

N



Ti liu tham khoCC N PHM

TI L

IU

TH

AM

KH

O

Lin minh Quyn nh Chu (ACHR), Qu Pht trin cng ng, chuyn san v Nh cho ngi dn Chu , Tin th ca ACHR, S 14, Thng 02/2002, truy cp ngy 31/12/2007 ti trang:www.achr.net/achrdownloads.htm.Anzorena, Eduardo Jorge S.J., 1996 (Ti bn ln th hai), Nh cho ngi ngho: Bi hc t Chu , Pagtambayayong Foundation, Cebu, Philippines. Anzorena, Eduardo Jorge S.J., hp tc vi Fernandez, Francisco L., 2004, Nh cho ngi ngho trong thin nin k mi, Pagtambayayong Foundation, Cebu, Philippines.Bestani, Robert v Klein, Johanna, 2005, Ti chnh nh ti Chu , Ngn hng Pht trin Chu , Manila.Daphnis, Franck v Ferguson, Bruce (eds.), 2004, Ti chnh nh vi m: nh hng thc hnh, Nh xut bn Kumarian Press, Bloomfeld, USA.Datta, Kavita v Jones, Gareth, 2001, Nh v Ti chnh ti cc nc ang pht trin: Nhng vn tim n trong Cc ngh s Nghin cu v Chnh sch, Habitat Interna-tional, 25(3), 333-357.Vin Mi trng v Pht trin quc t (IIED), 1994, Cp vn cc sng kin cng ng: Vai tr ca cc t chc phi chnh ph v nhng th ch trung gian khc trong h tr ngi ngho v cc nhm cng ng ngho ci to nh v iu kin sinh hot ti th gii th ba, Nh xut bn Earthscan, London. Jorgenson, N., 1977, Ti chnh nh cho ngi ngho, vn cn quan tm ti cc quc gia ang pht trin, Vin Nghin cu pht trin nh v th, Bouwcentrum, Rotterdam.Lea, Michael J. (ed.), 1998, Cc th trng th chp th cp: Gc nhn quc t, Lin on Ti chnh nh quc t, Chicago.Lea, Michael J. (ed.), 2001, Ti liu ngun Ti chnh nh 2000, Lin on Ti chnh nh quc t v Nhm dch v t vn quc t Countrywide, Chicago.McLeod, Ruth v Mullard, Kim, 2006, Thu hp khong cch ti chnh Nh v H tng, Tuyn tp Qun l th, Nh xut bn ITDC, Anh.Mehta, Dinesh, 2000, th ha i ngho, Habitat Debate, Tp 6, Phn 4, Nairobi.Mitlin, Diana, 1997, Xy dng bng tn dng: Ti chnh nh cho cc h ngho, Tp ch Quy hoch th gii, 19(1), 21-50. Mitlin, Diana (ed.), Tp ch Hi-Fi News: Tin th ca Nhm hot ng v Ti chnh nh v Huy ng ti nguyn cho Lin minh quc t v nh c con ngi, Vin Mi trng v Pht trin quc t (IIED). Mumtaz, Babar v Ramirez, Ronaldo, 1991, Cm nang ti chnh nh cho cc nc ang pht trin: Phng php lun trong xy dng cc th ch ti chnh nh , UN-HABITAT, Nairobi.Payne, Geoffrey, 1977, Nh th ti th gii th ba, Leonard Hill, London. B Pht trin quc t Anh (DFID), 2001, i mt thch thc i ngho ti th, Ti liu chin lc, Thng 04/2001 truy cp ngy 31/12/2007 ti trang:www.dfd.gov.uk/pubs/fles/tspurban.pdf.y ban Kinh t v X hi Lin Hp Quc, Phng Dn s, 2004, Cc trin vng th ha th gii, Lin Hp Quc, Sa i 2003, New York.



W E B S I T E S

R E S O

U R

C E S

y ban Lin Hp Quc v Kinh t v X hi khu vc Chu Thi Bnh Dng (UNES-CAP), 1991, nh hng ti chnh nh da vo cng ng v cc h thng tn dng i mi cho h ngho, UNESCAP, Bangkok.y ban Lin Hp Quc v kinh t x hi khu vc Chu - Thi Bnh Dng (UNESCAP), 1996, Sinh sng ti cc th Chu : Khng hong ti gn, nguyn nhn, hu qu v cc gii php la chn cho tng lai, Bo co din n th Chu -Thi Bnh Dng th hai, Lin Hp Quc, New York. Chng trnh nh c con ngi ca Lin Hp Quc (UN-HABITAT), 2005, Cp vn nh th - Bo co ton cu v nh c con ngi 2005, Nh xut bn Earthscan, London v Sterling VA. UN-HABITAT, 2003, Thch thc t cc khu chut: Bo co ton cu v nh c con ngi 2003, Nh xut bn Earthscan, London v Sterling, VA.UN-HABITAT, 2002, Cp vn Nh ph hp cho tt c ngi dn: Gii quyt nhng kh khn ti chnh nh ti cc quc gia ang pht trin, Monograph Number HS/652/02E, UN-HABITAT, Nairobi.UN-HABITAT, 1990, Ti tr Pht trin nh c v Qun l cc quc gia ang pht trin: Tng quan i chiu cc bi hc thc tin, Monograph Number HS/174/89E / ISBN 92-1-131094-6, UN-HABITAT, Nairobi.Vliet, W. V. (ed.), 1998, Bch khoa Nh , Nh xut bn cng ty Sage. Ngn hng th gii, 1993, Nh gip th trng hot ng tt, Ti liu chnh sch ca Ngn hng th gii, Ngn hng th gii.Yap, Kioe Sheng, 1993, Ngi ngho thnh th - Tc nhn ca s pht trin: Chng trnh hnh ng cng ng ti Sri Lanka, Monograph Number HS/278/93E, UN-HABITAT, Nairobi.

Lin minh Quyn nh Chu (ACHR). www.achr.netChng trnh th chp cng ng (Philippines). y ban iu phi Nh v Pht trin th (HUDCC), Cng ha Philippines. www.hudcc.gov.ph/index.php?id1=8Vin Pht trin cc t chc cng ng (CODI), chi nhnh ti Thi Lan. www.codi.or.thMi trng v th ha, Tp ch ca Vin Mi trng v Pht trin quc t (IIED), London, Anh. Tt c nhng vn trong tp ch ny c th truy cp ti website ca Nh xut bn Sage: www.sagepub.com Tp on nghin cu thc y cc trung tm ti nguyn vng (SPARC). www.sparc-india.orgUNESCAP: www.unescap.org Nh cho dn thnh th ngho: D n ca y ban Lin Hp Quc v kinh t x hi khu vc Chu - Thi Bnh Dng: www.housing-the-urban-poor.net Chng trnh nh c con ngi ca Lin Hp Quc (UN-HABITAT). www.un-habitat.org

United Nations Human Settlements Programme. www.unhabitat.org

Danh sch cc website chnh: xem danh sch cc website cung cp thm thng tin v cc vn chnh c tho lun ti tuyn tp Hng dn nhanh ny, mi c gi truy cp website v Nh cho dn thnh th ngho, theo ng dn ti C s d liu ca cc t chc.

www.housing-the-urban-poor.net

TI LI

U TH

AM

KH

O


tai chinh nha o-quyen 5

Documents