tepenné zásobení orgánů -...
TRANSCRIPT
Orgány se složitým zásobením
• 5 přívodních cév: žaludek
• 4 přívodní cévy: pochva
• 3 přívodní cévy: slinivka, dvanáctník,
konečník, nadledviny…
• více menších větví: jícen, průdušnice,
močovod..…
• plíce a játra (funkční a nutritivní oběh)
© David Kachlík 30.9.2015
Hltan
a. carotis externa
• a. maxillaris r. pharyngeus, a. canalis pterygoidei, a. palatina descendens
• a. pharyngea ascendens
• a. facialis a. palatina ascendends. rr. tonsillares
• a. lingualis rr. dorsales linguae
• a. thyroidea inferior
© David Kachlík 30.9.2015
Mandle
• Tonsilla pharyngea– a. maxillaris r. pharyngeus, a. canalis pterygoidei,
a. palatina descendens
– a. facialis a. palatina ascendens
– a. pharyngea ascendens
• Tonsilla palatina– r. tonsillaris a. facialis / někdy z a. pharyngea
ascendens
– přídatné větévky ze všech ostatních z okolí• a. pharyngea asc. r. tonsillaris
• a. lingualis rr. dorsales linguae
• a. maxillaris a. palatina major
• a. facialis a. palatina ascendens
© David Kachlík 30.9.2015
Jícen
• a. thyroidea inferior pars cervicalis
• (arcus aortae)
• aorta thoracica 4-5 větví pars
thoracica
• a. gastrica sinistra pars abdominalis
• a. phrenica inferior sinistra pars
abdominalis© David Kachlík 30.9.2015
Žaludek
truncus coeliacus
• aa. gastrica sin.
• a. hepatica communis
– a. hepatica propria a. gastrica dx.
– a. gastroduodenalis a. gastroomentalis
dx.
• a. splenica a. gastroomentalis sin., aa.
gastricae breves (fundus), a. gastrica
posterior (80 %)
© David Kachlík 30.9.2015
Dvanáctník + slinivka
• truncus coeliacus a. hepatica communis a.
gastroduodenalis a. pancreaticoduodenalis
sup. post. + sup. ant. + aa. retroduodenales
• a. mesenterica sup. a. pancreaticoduodenalis
inf. ramus ant. + r. post.
Tělo a ocas slinivky:
• truncus coeliacus a. splenica rr.
pancreatici
– a. pancreatica magna, posterior et inferior,
– a. caudae pancreatis, a. prepancreratica© David Kachlík 30.9.2015
Tenké střevo
• a. mesenterica superior
aa. jejunales + ileales + aa. ileocolica
arkády (paralelní Dwigthova tepna)
arteriolae rectae
© David Kachlík 30.9.2015
Tlusté
střevo
• a. mesenterica sup.
– a. ileocolica a. ceacalis ant. + post., a. appendicularis
– a. colica dx. (colon ascendens)
– a. colica media (colon transversum)
• a. mesenterica inf.
– a. colica sin. (colon descendens)
– aa. sigmoideae (3-4)
arteria marginalis Drummondi
anastomosis magna Halleri = arcus Riolani
© David Kachlík 30.9.2015
Konečník
• a. mesenterica inf. a. rectalis
sup.
• a. iliaca int. a. rectalis media
(jen tunica adventitia)
• a. iliaca int. a. pudenda int.
a. rectalis inf.© David Kachlík 30.9.2015
Játra a žlučník
• truncus coeliacus a. hepatica
communis a. hepatica propria r.
dx.+sin. aa. interlobulares
– a. hepatica accessoria/aberrans
Žlučník
• truncus coeliacus a. hepatica
communis a. hepatica propria r. dx.
a. cystica© David Kachlík 30.9.2015
OHRANIČENÍ:
• okraj jater
• ductus cysticus
• ductus hepaticus communis
OBSAH:
a. cystica
podvaz
© David Kachlík 30.9.2015
Ledviny
• arteria renalis
– párová viscerální větev z aorta abdominalis
– discus intervertebralis L1/2 (levá výše)
• arteria renalis accessoria (30 %)
– větev z aorta abdominalis / a. iliaca communis / a.
iliaca interna
• průtok 1,2-1,3 l krve/min
• tepny jsou konečné = žádné arterio-arteriální
anastomózy
segmenty (r. ant + post.)© David Kachlík 30.9.2015
Nadledvinyz aorta abdominalis
• a. phrenica inferior → a. suprarenalis superior
• a. suprarenalis media – přímá větev z aorta abdominalis
• a. renalis → a. suprarenalis inferior
vena suprarenalis – jediná
– vlevo do v. renalis sinistra
– vpravo přímo do v. cava inferior© David Kachlík 30.9.2015
Močovod
• a. renalis
• aorta abdominalis
• a. testicularis ♂ / ovarica ♀
• a. ductus deferentis ♂ / uterina ♀
• a. vesicalis inferior
rr. ureterici
© David Kachlík 30.9.2015
Močový měchýř
• a. iliaca interna
– a. umbilicalis aa. vesicales superiores
– a. vesicalis inferior
– (a. obturatoria, a. glutea inf., a. uterina, a.
vaginalis) rr. vesicales
© David Kachlík 30.9.2015
Vaječník a vejcovod
• aorta abdominalis → a. ovarica / r.
tubarius
• a. iliaca interna → r. ovaricus / r. tubarius
oba rami ovarici se spojují a vytvářejí
ovariální arkádu
© David Kachlík 30.9.2015
Děloha
• a. iliaca interna → a. uterina
– ventrálně od močovodu
= „voda teče pod mostem“
– přichází ze strany k isthmus cervicis, poté běží nahoru podél hran
– vlnitá
– při ruptuře krvácí© David Kachlík 30.9.2015
Pochva
• a. iliaca interna
→ a. vaginalis (někdy chybí)
→ a. uterina → r. vaginalis
→ a. rectalis media → r. vaginalis
→ a. pudenda int. → r. vaginalis
© David Kachlík 30.9.2015
Varle + nadvarle
• aorta abdominalis
a. testicularis
větve vstupují do lalůčků z
periferie, nikoli z centra !
• a. iliaca interna
a. umbilicalis
a. ductus deferentis
• a. iliaca externa
a. epigastrica inferior
a. cremasterica
vzájemné anastomózy© David Kachlík 30.9.2015
Předstojná žláza + měchýřkovité žlázy
• a. iliaca interna
a. ductus
deferentis
a. vesicalis
inferior
a. rectalis
media
© David Kachlík 30.9.2015
Pyj / poštěváček
a. pudenda interna
a. dorsalis penis / clitoridis
a. profunda penis / clitoridis
a. urethralis
a. bulbi penis / vestibuli
3 poslední aa. helicinae (+ Ebnerovy
polštářky) vv. cavernosae
© David Kachlík 30.9.2015
Nosní dutina
arteria carotis interna
• a. ophthalmica a. ethmoidalis ant. + post.
arteria carotis externa
• a. maxillaris a. sphenopalatina rr.
nasales posteriores lat. + rr. septales
posteriores
• a. maxillaris a. palatina descendens a.
palatina major větev přes canalis incisivus
• a. facialis a. labialis superior (vestibulum)© David Kachlík 30.9.2015
Štítná žláza a hrtan
• a. carotis ext. a. thyroidea sup. a. laryngea sup.
• a. subclavia a. thyroidea inf. (křížení s n. laryngeus recurrens) a. laryngea inf.
r. cricothyroideus obou stran se spojuje těsně pod prstencovou chrupavkou (! tracheotomia superior !)
• a. thyroidea ima (2 %) - !! tracheotomia superior !!– z arcus aortae (70 %)– truncus brachiocephalicus, a. carotis communis, a. thoracica interna, a.
subclavia dextra, a. thyroidea inferior, truncus thyrocervicalis
© David Kachlík 30.9.2015
Průdušnice
• a. thyroidea inferior rr. tracheales
• aorta thoracica rr. bronchiales
• (a. thyroidea ima – 2 %)
novorozenci a děti – větve z tepen brzlíku
© David Kachlík 30.9.2015
Průdušky a plíce – nutritivní oběh
aorta thoracia
rami bronchiales
1 vpravo – nečastěji z a. intercostalis
tertia
2 vlevo přímo z hrudní aorty
podél průdušek až po bronchioli
respiratorii
(rami bronchiales accessorii v lig.
pulmonale)© David Kachlík 30.9.2015
Plíce – funkční oběh
• pravá komora truncus pulmonalis arteriae
pulmonales dx.+ sin. větvení odpovídá
bronchům (vlevo hyparteriální bronchus, vpravo
eparteriální bronchus)
– elastické (nízkotlaké řečiště, svalovina jen u plodů,
u dospělých až od < 1mm), odkysličená krev !!!
• vlásečnice žilky nezávisle na tepnách v
septech mezi lalůčky 4 venae pulmonales (2
dx., 2 sin.) levá síň (okysličená krev !!!)
• arterio-venózní (+ a-a, v-v) anastomózy
při hypoxii se rychle zmnožuje svalovina tepen
hypertrofie pravé srdeční komory© David Kachlík 30.9.2015
Srdce
arteria coronaria dextra (ACD)
sinus aortae (Valsalvae) dexter →
• r. coni arteriosi → Vieussensův okruh
• r. nodi sinuatrialis (65 %)
• rr. atriales
• r. marginalis dexter (RMD)
• r. interventricularis posterior (RIP)
• r. nodi atrioventricularis (80 %)
• r. posterolateralis dexter (RPLD)© David Kachlík 30.9.2015
Srdce
arteria coronaria sinistra (ACS)
sinus aortae (Valsalvae) sinister → krátká →
• r. interventricularis ant. (RIA)
– r. coni arteriosi → Vieussensův okruh
– r. diagonalis (RD)
• r. circumflexus (RC)
– rr. atriales
– r. marginalis sinister (RMS)
• r. intermedius (RIM) – 25 %, z bifurkace ACS© David Kachlík 30.9.2015
Slezina
• truncus coeliacus a. splenica
rr. splenici aa. trabeculares aa.
vaginatae (v PALS) aa. centrales (v
mízních uzlících) aa. penicillares
(Schweigger-Seidelovo pouzdro) sinus
splenis (v červené pulpě)
Brzlík
• větve z a. thyroidea inferior, arcus aortae,
thoracica interna
• ( a. pericardiacophranica)© David Kachlík 30.9.2015
Bránice
arcus aortae → a. subclavia → a. thoracica interna
• a. pericardiacophrenica
• a. musculophrenica, (a. epigastrica superior)
aorta thoracica
• aa. intecostales posteriores IX.-XI.
• aa. phrenicae superiores (rudimentární)
aorta abdominalis
• aa. phrenicae inferiores
• aa. lumbales (3 vpravo, 2 vlevo)© David Kachlík 30.9.2015
Mezižebří
arcus aortae → a. subclavia → a. thoracica interna
• aa. intercostales anteriores (I.-VI.)
• a. musculophrenica
– aa. intercostales anteriores (VII.-IX.)
arcus aortae → a. subclavia → truncus
costocervicalis → a. intercosalis suprema
• aa. intercostales posteriores (I.,II.)
(arcus aortae → a. subclavia → a. axillaris → a.
thoracica superior → I. a II. mezižebří)
aorta thoracica
• aa. intercostales posteriores (III.-IX.)© David Kachlík 30.9.2015
Mléčná žláza
arcus aortae → a. subclavia → a. thoracica interna
• aa. intercostales anteriores (I.-V./VI.) → rr. perforantes
arcus aortae → a. subclavia → a. axillaris
→ a. thoracica superior
→ (r. pectoralis a. thoracoacromialis, a. thoracica lat., a. subscapularis)
aorta thoracica
• aa. intercostales posteriores (II.-V.) → rr. perforantes (II. nejsilnější)© David Kachlík 30.9.2015
Podvěsek větve z arteria carotis interna
• a. hypophysialis superior
(pars cerebralis a. carotis internae)
– primární kapilární pleteň v infundibulum
– sekundární portální pleteň v adenohypofýze
= hypotalamo-hypofyzární portální systém
• a. hypophysialis inferior
(pars cavernosa a. carotis internae)
– kapilární síť v neurohypofýze
© David Kachlík 30.9.2015
Tepenné zásobení
• podélné cévy
• a. spinalis anterior
• nepárová vpředu
• vzniká spojení krátkých párových větví z a. vertebralis
• přední 2/3 míchy
• aa. sulcocommissurales → šedáhmota
• aa. spinales posteriores
• párová vzadu (někdy zdvojená)
• větev z a. basilaris → a. inf. post. cerebelli
• příčné cévy (segmentální)
• rr. spinales → a. radicularis anterior et posterior → spojují
se s podélnými tepnami → vasocoronae (kolem míchy)
• aa. periphericae → bílá hmota© David Kachlík 30.9.2015
Zdrojnice rr. spinales
• a. vertebralis
• a. cervicalis ascendens
• a. cervicalis profunda
• aa. intercostales posteriores
• aa. lumbales
• a. iliolumbalis
• aa. sacrales laterales
aa. radiculares• nepravidelné
• 5-9
• a. radicularis magna Adamkiewiczi © David Kachlík 30.9.2015
Středouší
arteria carotis externa
• a. maxillaris /pars mandibularis/ fissura petrotympanica Glaseri a. tympanica anterior
• a. maxillaris /pars mandibularis/ a. meningea media foramen spinosum canalis nervi petrosi minoris a. tympanica superior
• a. pharyngea ascendens canaliculus tympanicus Jacobsoni a. tympanica inferior
• a. auricularis posterior a. stylomastoidea canalis nervi facialis Falloppii canaliculus chordae tympani (posterior) a. tympanica posterior
arteria carotis interna /pars petrosa/ canaliculi caroticotympanici rr. caroticotympanici© David Kachlík 30.9.2015