ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΥΔΑΤΙΝΩΝ

ΠΟΡΩΝ ΓΙΑ ΠΡΟΟΔΟ

ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

ΣΕ ΠΟΙΕΣΕΝΕΡΓΕΙΕΣΠΡΕΠΕΙΝΑ ΠΡΟΒΟΥΝΟΙ ∆ΕΥΑ ΓΙΑΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΤΟΥ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ

ΑΡΘΡΟ-ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Σελ.: 18-21

ΘΕΜ

Α

ΒογιατζήςΧριστόδουλος∆ιευθυντής της Τεχνικής Υπηρεσίας της ∆ΕΥΑ ∆ράµας

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

PAPANTONATOSP u m p s s e r v ic e & e n g i nee r in g

Fast lock.

04

ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ

Βρείτε στο www.water-waste.gr όλη τη νέα νοµοθεσία(εθνική και κοινοτική)

για νερό και διαχείριση αποβλήτων*

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑA.Z. SUSTAINABLE MEDIA SERVICES LIMITED

Εκδότης: Εύη Βροντίση

Σύμβουλος Έκδοσης: Αντώνης Ζευγίτης

Διευθυντής: Μάρκος Κοτούφος

Σύνταξη: Μαργαρίτα Βατηλιώτου

Νομικός Σύμβουλος: Γεώργιος Γ. Καρατζογιάννης

Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω

Δημιουργικό - Επιμέλεια έκδοσης: Remusicate

Επιστημονική ΕπιτροπήΚωνσταντίνος Αραβώσης

Λέκτορας Ε.Μ.Π., Πρόεδρος Ε.Ε.Δ.Σ.Α.

Γιώργος Αυγουστόπουλος Xημικός Μηχανικός MSc-

Ορυκτολόγος Μηχανικός MSc

Τζούλη Γκαμαράζη Χημικός Μηχανικός ΜΒΑ

Ευστράτιος ΚαλογήρουΔιδάκτωρ Χημικός Μηχανικός Ε.Μ.Π.

Πρόεδρος ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ

Αβραάμ Καραγιαννίδης Αναπληρωτής Καθηγητής, Εργαστήριο Μετάδοσης

Θερμότητας & Περιβαλλοντικής Μηχανικής,

Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών , ΑΠΘ

Δέσπω Φάττα Κάσσινου Επίκουρη Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Κύπρου Τμήμα

Πολιτικών Μηχανικών & Μηχανικών Περιβάλλοντος

Ευστάθιος Κουρνιώτης Διδάκτωρ Χημικός Μηχανικός

Ανδρέας Κουσκούρης Μέλος Ομάδας Εργασίας Τεχνολογιών

Συλλογής Αποβλήτων ISWA

Κάτια ΛαζαρίδηΑναπληρώτρια Καθηγήτρια, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο

Γιώργος Λώλος Γεωπόνος ΜSc Περιβαλλοντολόγος

Γιώργος Μαυριάς Xημικός Μηχανικός - Mηχανικός Περιβάλλοντος

Ιωάννης Μπούκης Χημικός Μηχανικός PhD

Δαμιανός Μπούρκας Διπλ. Μηχανικός Περιβάλλοντος,

Σύμβουλος Έργων διαχείρισης Αποβλήτων

Αθανάσιος Σουπίλας Χημ-Χημ. Μηχ. MASc

Παύλος Χατζημιχαήλ MSc Περιβαλλοντολόγος- Χημικός Μηχανικός

Κωνσταντίνος Ψωμόπουλος Διδάκτωρ Ηλεκτρολόγος Μηχ/κος & Μηχ/κος Η/Υ

Ε.Μ.Π. Επίκουρος Καθηγητής ΤΕΙ Πειραιά

Dr. Costas N. CostaDeputy Coordinator

Department of Environmental Management

Cyprus University of Technology

Το περιοδικό είναι μέλοςτων ISWA, PA.SE.P.PE, HSWWA, ESEVE

Διεύθυνση: Νερούτσου 4β, Αθήνα. Τ.Κ.104-45 Τ.: 210-8824015,

6972-923740 Fax.: 211-2686607

e-mail: info@water-waste.gr. www.water-waste.gr

Πρόγραµµα Zero Waste για ταΑΣΑ

Σ τόχος του προγράµµατος Zero Waste-Low Cost Zero Waste Municipalityείναι η ανάπτυξη ενός ολοκληρωµένου συστήµατος διαχείρισης ΑστικώνΣτερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) σε δήµους µε σκοπό την ελαχιστοποίηση της

ποσότητας των ΑΣΑ που οδηγείται προς ταφή στους ΧΥΤΑ. Η ελαχιστοποίησηθα επιτευχθεί µε την όσο το δυνατό µεγαλύτερη εκτροπή της ποσότητας τωνπαραγόµενων ΑΣΑ µέσω της υλοποίησης ορθολογικών συστηµάτωνδιαχείρισής τους. Τέτοια συστήµατα περιλαµβάνουν την πρόληψη, τηνεπαναχρησιµοποίηση και ανακύκλωση υλικών, την οικιακή και δηµοτικήκοµποστοποίηση οργανικών υλικών, την ενεργειακή αξιοποίηση, καθώς καικαινοτόµα προγράµµατα διαχείρισης όπως αυτό του ‘Πληρώνω Όσο Πετάω’(ΠΟΠ) που ήδη εφαρµόζεται στη χώρα µας, σε πιλοτικό στάδιο. Όλες οιαπαραίτητες πληροφορίες για την ανάπτυξη τέτοιων συστηµάτων θαπεριλαµβάνονται στο εγχειρίδιο που θα αναπτυχθεί στο τέλος της υλοποίησηςτου έργου. Απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση του έργου είναι ησυµµετοχή σε αυτό όλων των κοινωνικών φορέων που περιλαµβάνουν τουςπολίτες του εκάστοτε δήµου, τους τοπικούς οργανισµούς και την αγορά. Ηενεργοποίηση του κοινού απαιτεί την συνεχή ενηµέρωσή του σε θέµαταπεριβαλλοντικής διαχείρισης ΑΣΑ και περιλαµβάνει την παροχή πληροφοριώνκαι κινήτρων από την πλευρά του δήµου. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο τουπρογράµµατος MED «European territorial cooperation» της Ε.Ε. µε συνολικήδιάρκεια 2007-2013. Οι εταίροι του έργου περιλαµβάνουν από Ελλάδα τοδίκτυο ‘Εύξεινη Πόλη’, το Εργαστήριο Μετάδοσης Θερµότητας καιΠεριβαλλοντικής Μηχανικής από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκηςκαι την Οικολογική Εταιρία Ανακύκλωσης. Ακόµη συµµετέχουν το ερευνητικόκέντρο Bistra Ptuj (Σλοβενία), ο δήµος της Ragusa (Ιταλία), το ερευνητικόκέντρο BRGM (Γαλλία) και το πανεπιστήµιο της Βαρκελώνης (Ισπανία).

NEA <<ΠΡΑΣΙΝΗ>> ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΠΥΛΗ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Ηεταιρεία ΕΠΤΑ Σύµβουλοι-Με-λετητές Περιβαλλοντικών Έρ-γων ως Εθνικός Συντονιστής

του έργου «Ευρωπαϊκό ∆ίκτυο για τηνΕνεργειακή Πιστοποίηση των Κτιρίων»µε διακριτικό τίτλο ENFORCE, ενηµε-ρώνει τους ενδιαφερόµενους για τηνλειτουργία νέας «πράσινης» ηλεκτρο-νικής πύλης (ιστοσελίδα) και τηλεφω-νικής γραµµής για την παροχή πληρο-φοριών σε πολίτες και επαγγελµατίεςµε στόχο την προώθηση της ενεργει-ακής επιθεώρησης και πιστοποίησηςτων κτιρίων. Οι ενδιαφερόµενοι µπο-ρούν να αντλήσουν πληροφορίες απότην ιστοσελίδα http://www.enforce-een.eu/gre/ ή να επικοινωνήσουν(ώρες λειτουργίας 10.00-15.00) µε τοτηλέφωνο +30 210 2224208. Οι πα-ραπάνω δράσεις εντάσσονται στο έργοENFORCE που έχει ως βασικό αντικεί-µενο την παροχή πληροφόρησης τόσοστους ιδιοκτήτες των ακινήτων όσο καιστους επαγγελµατίες που εµπλέκον-ται στην ενεργειακή πιστοποίηση γιαθέµατα που άπτονται της Οδηγίας2002/91/ΕΚ για την ενεργειακή από-δοση των κτιρίων του ΚανονισµούΕνεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων(ΚΕΝΑΚ) και του Προεδρικού ∆ιατάγ-µατος (Π∆) για το Σώµα των Ενεργει-ακών Επιθεωρητών. Οι δράσεις του

έργου περιλαµβάνουν, µεταξύ άλλων,τη δηµιουργία ενός ∆ιεθνούς ∆ικτύουΕνεργειακών Επιθεωρητών. Οι Ενερ-γειακοί Επιθεωρητές που θα γίνουνµέλη του ελληνικού τµήµατος του ∆ιε-θνούς ∆ικτύου θα έχουν τη δυνατότη-τα να ανταλλάσσουν εµπειρίες και τε-χνογνωσία µε Ενεργειακούς Επιθεω-ρητές από το εξωτερικό και να συµµε-τέχουν σε ενηµερωτικές εκδηλώσειςπου θα διοργανωθούν από το ∆ίκτυοστο πλαίσιο του έργου ENFORCE. ∆ι-καιούχος του έργου είναι η ΙταλικήΈνωση Καταναλωτών ADICONSUMπου αριθµεί περίπου 70.000 µέλη,της οποίας το Τµήµα Ενεργειακών καιΠεριβαλλοντικών Υποθέσεων διεξάγειεκτενείς ενηµερωτικές εκστρατείες σεόλη την Ιταλία για θέµατα εξοικονόµη-σης και ορθολογικής χρήσης ενέργει-ας. Στο σχήµα συµµετέχουν επίσηςφορείς από Ιταλία, Ισπανία και Σλοβε-νία που δραστηριοποιούνται στον το-µέα της ενέργειας, ενώ στην Ελλάδα ηΕΠΤΑ για το έργο συνεργάζεται και µετο Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών καιΕξοικονόµησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ) καιτην Πανελλήνια Οµοσπονδία Ιδιοκτη-τών Ακινήτων (ΠΟΜΙ∆Α). Το έργο EN-FORCE συγχρηµατοδοτείται από τη Γε-νική ∆ιεύθυνση Ενέργειας και Μετα-φορών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

06

Οι Φο∆ΣΑ σήµερα, λειτουργούν τυπικά είτε ως Σύνδεσµοι των δήµων(ν.π.δ.δ.), είτε ως Ανώνυµες Εταιρείες τους (ν.π.ι.δ.). Σε πολλές όµωςπεριοχές της χώρας που δεν έχουν συσταθεί ακόµα Φο∆ΣΑ, το αντικεί-µενο τους υλοποιείται από άλλες νοµικές οντότητες της αυτοδιοίκησης(δηµοτικές ή διαδηµοτικές επιχειρήσεις, ∆ΕΥΑ, κλπ) ή από υπηρεσίεςτων ίδιων των δήµων. Η ελάχιστη γεωγραφική περιοχή για τη σύστασηενός Φο∆ΣΑ, είναι η έκταση µιας διαχειριστικής ενότητας απορριµµάτων.Επιτρέπεται η σύσταση ενός ΦΟ∆ΣΑ που θα καλύπτει περισσότερεςαπό µια διαχειριστικές ενότητες απορριµµάτων, εφ’ όσον το επιθυµούνοι δήµοι των περιοχών αυτών. Σήµερα υφίστανται και λειτουργούν µεόλες τις νοµικές µορφές που αναφέρθηκαν προηγούµενα, περίπου 96Φο∆ΣΑ. Το µεγαλύτερο µέρος των φορέων αυτών, εκπροσωπούνταιαπό το ∆ίκτυο Φορέων ∆ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων.

Τι προβλέπει ο ν.3852/10 (Καλλικράτης) για τους Φο∆ΣΑ1. Σύσταση Φο∆ΣΑ µε τη µορφή Συνδέσµων των δήµων (ν.π.δ.δ.), στουςοποίους θα συγχωνευθούν οι σηµερινοί Φο∆ΣΑ ανεξαρτήτως µορφής.2. Η διαδικασία σύστασης και λειτουργίας των ως άνω συνδέσµωνΦο∆ΣΑ, θα καθορισθεί µε Π.∆. που θα εκδοθεί µέχρι τις 30/6/2011.Άρα οι διαδικασίες σύστασης αρχίζουν µετά την ηµεροµηνία αυτή καιεκτιµάται ότι θα ολοκληρωθούν τουλάχιστον 12 µήνες αργότερα, δηλαδήόχι νωρίτερα από τον Ιούνιο του 2012. 3. Σε κάθε περιφέρεια της χώρας αντιστοιχεί ένας Φο∆ΣΑ, µε εξαίρεσητις νησιωτικές περιφέρειες Ιονίου, Βορείου και Νοτίου Αιγαίου, στιςοποίες αντιστοιχεί ένας Φο∆ΣΑ σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα. 4.Με την πρόταση αυτή θα προκύψουν συνολικά 32 Φο∆ΣΑ - σύνδεσµοι(ν.π.δ.δ.)5. Για την Περιφέρεια Αττικής, προβλέπεται χωριστή ρύθµιση, µε δηµι-ουργία διαβαθµικού συνδέσµου (περιφέρεια – δήµοι).

Το περιεχόµενο της πρότασης νόµου για τις Ε∆ιΣΑ1. ∆ηµιουργία Επιχειρήσεων ∆ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Ε∆ιΣΑ)των δήµων (ν.π.ι.δ.), στις οποίες θα συγχωνευθούν οι σηµερινοί Φο∆ΣΑ. 2. Η διαδικασία σύστασης και λειτουργίας των Ε∆ιΣΑ, καθορίζεται στηνΠρόταση Νόµου του ∆ικτύου, που µπορεί να κατατεθεί και να ψηφισθείάµεσα στη Βουλή. Η διαδικασία σύστασης και έναρξης λειτουργίας τουςδεν ξεπερνά τους τρεις έως τέσσερις µήνες από την έναρξη ισχύος τουνόµου. 3. Σε κάθε περιφερειακή ενότητα της χώρας αντιστοιχεί ένας Φο∆ΣΑ,µε εξαίρεση τις περιοχές που λειτουργούν ήδη φορείς µε µεγαλύτερογεωγραφικό εύρος. Σ’ αυτές, οι Ε∆ιΣΑ θα έχουν µέγεθος ίσο τουλάχι-στον µε αυτό του υφιστάµενου Φο∆ΣΑ. 4. Επιτρέπεται περισσότερες από µια περιφερειακές ενότητες να απο-φασίζουν µε συγκεκριµένη διαδικασία τη σύσταση µιας ενιαίας Ε∆ιΣΑ. 5. Με την πρόταση αυτή θα προκύψουν θεωρητικά 56 Ε∆ιΣΑ (ν.π.ι.δ.),ενώ λαµβανοµένων υπ’ όψη των διαφαινόµενων εθελοντικών συνερ-γασιών µεταξύ περιφερειακών ενοτήτων, προβλέπεται ότι πρακτικά δενθα ξεπεράσουν τις 45. 6. Στη ∆ανία, µια χώρα µε το µισό πληθυσµό και το ένα τρίτο τηςέκτασης σε σχέση µε την Ελλάδα, δραστηριοποιούνται 34 διαδηµοτικέςεπιχειρήσεις διαχείρισης των στερεών αποβλήτων.7. Η Περιφέρεια Αττικής εξαιρείται της πρότασης νόµου, ωστόσο εκτι-µούµε ότι θα ήταν ωφέλιµο να ενταχθεί κι αυτή στις ρυθµίσεις του.

Γιατί Ε∆ιΣΑ και όχι Φο∆ΣΑ 1. Η εµπειρία στη χώρα µας έχει δείξει πως αντίστοιχα ζητήµατα όπωςαυτό της ύδρευσης-αποχέτευσης, βάλτωσαν ως αντικείµενο συνδέσµων(ν.π.δ.δ.) και χρειάσθηκε να καθιερωθεί -µε το ν.1069/80- η ίδρυσηκαι λειτουργία των ∆ΕΥΑ (ν.π.ι.δ.), για να δροµολογηθεί η επίλυσήτους.2. Η σηµερινή πραγµατικότητα των φορέων διαχείρισης στερεών απο-βλήτων στη χώρα µας, δείχνει ότι έγιναν και γίνονται βήµατα προόδουκυρίως στις περιοχές που δραστηριοποιούνται φορείς µε τη µορφή επι-χειρήσεων της αυτοδιοίκησης (ν.π.ι.δ.), όπως η ∆ΙΑ∆ΥΜΑ ΑΕ στη ∆υτ.Μακεδονία, η ∆Ε∆ΙΣΑ στα Χανιά, η ∆ΕΠΟ∆ΑΘ στη Βοιωτία, η ∆ΕΚΡ στηΡόδο, η ∆ΙΑΜΑΘ στην Ανατ. Μακεδονία-Θράκη, η ΠΑ∆ΥΘ στη ∆υτ.

Θεσσαλία, κλπ. 3. Το διεθνές περιβάλλον και κυρίως η πρακτική στην Ευρώπη, συνδέεταιµε την ύπαρξη επιχειρήσεων της αυτοδιοίκησης. Ξεχωριστό ενδιαφέρονπαρουσιάζουν περιπτώσεις όπως της Πορτογαλίας όπου στις επιχειρήσειςαυτές µετέχει και ο ιδιωτικός τοµέας της οικονοµίας.4. Γιατί λοιπόν να καταργηθούν φορείς που δουλεύουν και αποδίδουν,για να δηµιουργηθούν φορείς αποδεδειγµένα µικρότερης αποτελεσµα-τικότητας; 5. Γιατί να µετατεθεί η δηµιουργία των µηχανισµών υλοποίησης µιαςσύγχρονης και αποτελεσµατικής διαχείρισης των στερεών αποβλήτωνδεκαοχτώ περίπου µήνες πίσω, σε µια στιγµή που η χώρα τους έχειανάγκη τώρα και µπορούν να δηµιουργηθούν άµεσα; Γιατί να αναστεί-λουµε ή έστω να επιβραδύνουµε τη διαδικασία ωρίµανσης και υλοποί-ησης έργων διαχείρισης αποβλήτων που είναι σε εξέλιξη; 6. Γιατί να καταργηθούν φορείς ιδιωτικού δικαίου και να αντικατασταθούνµε φορείς δηµοσίου δικαίου, ειδικά τώρα που η ανάγκη για λιγότεροκράτος είναι επιτακτικά ζητούµενο;7. Γιατί πρέπει τελικά να ικανοποιηθεί η επιδίωξη (και πολλές φορέςεκβιαστική απαίτηση) κάποιων συντεχνιών για περισσότερο κράτος, αυ-τών δηλαδή που για πολλοστή φορά αυτές τις µέρες, επιδεικνύουν τηναντίληψη τους περί αποτελεσµατικής και βιώσιµης διαχείρισης τωναπορριµµάτων, στους δρόµους και στους ΧΥΤΑ της Αττικής; 8. Οι Ε∆ιΣΑ µπορούν µέσα από πολιτικές ηθικών και υλικών κινήτρων,να ακολουθήσουν πολιτική ανάδειξης στελεχών, υψηλής επιστηµονικήςκατάρτισης και αποδοτικότητας, σ’ αντίθεση µε την κατεστηµένη σήµερακακώς εννοούµενη δηµοσιοϋπαλληλική νοοτροπία. Κι αυτό χρειάζεταιπερισσότερο από ποτέ ο τόπος, γιατί εντέλει οι άνθρωποι καταξιώνουνκαι αναδεικνύουν τους θεσµούς.9. Οι Ε∆ιΣΑ µπορούν να είναι ευέλικτες και αποτελεσµατικές, έχονταςτο πλεονέκτηµα λειτουργίας µε κανόνες της ιδιωτικής οικονοµίας. Μεταυτόχρονη διασφάλιση της διαφάνειας και της δηµοσιότητας, µέσα απόθεσµοθετηµένες ελεγκτικές διαδικασίες αλλά και διαδικασίες εσωτε-ρικού ελέγχου. 10. Οι Ε∆ιΣΑ ως επιχειρήσεις, µπορούν να λειτουργήσουν σε καθεστώςεργασιακής ειρήνης (όπως συµβαίνει και σήµερα), παρέχοντας υπηρεσίεςαπρόσκοπτα και αδιάλειπτα, χωρίς εκβιασµούς της κοινωνίας και τουκράτους.11. Οι Ε∆ιΣΑ µπορούν να αποτελέσουν εγγύηση για τη διασφάλιση τουδηµόσιου χαρακτήρα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων στη χώραµας. Αυτό µπορούν να το διασφαλίσουν µε συνεργασία κι όχι µε δαι-µονοποίηση ή αποκλεισµό του ιδιωτικού τοµέα της οικονοµίας. 12. Οι Σύνδεσµοι βασίζονται αποκλειστικά στην είσπραξη της εισφοράςαπό τους δήµους-µέλη, ενώ οι Ε∆ιΣΑ θα µπορούν να αναπτύξουν αυ-τόνοµη και αυτοτελή τιµολογιακή πολιτική και µηχανισµό είσπραξης τε-λών απ’ ευθείας από τους πολίτες στη βάση της αρχής του “pay as youthrow”. Μ’ αυτό τον τρόπο θα ενισχυθεί η µείωση παραγωγής απορριµ-µάτων, η ανακύκλωση και η αξιοποίησή τους.13. Οι Ε∆ιΣΑ µπορούν να σταθούν στο διεθνές γίγνεσθαι, αυξάνονταςτα συγκριτικά τους πλεονεκτήµατα, µέσα από την υιοθέτηση πιστοποι-ηµένων προτύπων ποιότητας, οργάνωσης και λειτουργίας (ISO, EMAS,κλπ).14. Προτείνοντας τις Ε∆ιΣΑ, δεν επιδιώκουµε απλά να λύσουµε τοπρόβληµα διαχείρισης των απορριµµάτων σήµερα, αλλά να αναπτύξουµετο εργαλείο της βιώσιµης και αποτελεσµατικής διαχείρισής τους µεόρους µέλλοντος, µε συνέχεια και συνέπεια. ∆εν βλέπουµε µόνο τουςσηµερινούς ΧΑ∆Α αλλά και τους ΧΥΤΑ που έχουν ήδη γεµίσει ή θαγεµίσουν στο εγγύς µέλλον και θα µας οδηγήσουν σε νέους ΧΑ∆Α.Βλέπουµε την ανάγκη για ΟΕ∆Α, για εφαρµογή της νέας οδηγίας-πλαίσιο για τα στερεά απόβλητα, για αξιοποίηση των απορριµµάτωνπρος όφελος των πολιτών.15. Υποστηρίζουµε την πρόταση µας, γιατί εµείς είµαστε οι άνθρωποιτων σηµερινών Φο∆ΣΑ και είναι απόλυτα φυσικό να υπεραµυνόµαστετης κατοχής της γνώσης σχετικά µε τα θέµατα της λειτουργίας των φο-ρέων αλλά και της επίγνωσης των δυσκολιών εφαρµογής που συναντάστην καθηµερινότητα, η εφαρµογή ενός θεσµικού πλαισίου που σχε-διάστηκε για µας, χωρίς εµάς.

08

O διευθυντής Τεχνικής Υπη-ρεσίας της ∆ΕΥΑ ∆ράµαςΧριστόδουλος Βογιατζης,

τοπογράφος Μηχανικός ΑΠΘ , MScστην Υδραυλική Μηχανική, µιλάειστο W&W για τις κύριες δραστη-ριότητες της ∆ΕΥΑ, τα σχέδια γιατα επόµενα χρόνια όσον αφοράτην ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισµότου δικτύου και των λοιπών εγκα-ταστάσεων σε σχέση µε τις ανάγκεςπου δηµιουργεί ο Καλλικράτης καιποια έργα έχουν προγραµµατιστείγια το άµεσο µέλλον.

Στον Μάρκο Κοτούφο

∆ώστε µας κατ’ αρχάς το στίγµατης ∆ΕΥΑ∆, τα άµεσα και µακρο-πρόθεσµα σχέδιαΕίµαι διευθυντής της Τεχνικής

Υπηρεσίας της ∆ΕΥΑ ∆ράµας. Η∆ΕΥΑ ∆ράµας έχει σαν αντικείµενοτην διαχείριση των δικτύων ύδρευσηςκαι αποχέτευσης του ∆ήµου ∆ράµαςκαθώς και την λειτουργία της µονάδαςεπεξεργασίας λυµάτων και όλων τωνλοιπών εγκαταστάσεων δεξαµενώναντλιοστασίων κλπ που ανήκουν σταδιοικητικά όρια του ∆ήµου ∆ράµας.Η ∆ΕΥΑ∆ εχει στην αρµοδιότητα

της την πόλη της ∆ράµα καθώς και14 δηµοτικά διαµερίσµατα. Ο συνολικόςεξυπηρετούµενος πληθυσµός ανέρ-χεται σε 52.000 κατοίκους και οαριθµός των εξυπηρετούµενων υδρο-µέτρων είναι περίπου 38.000. Σεµια άτυπη κατάταξη µε βάση τα στοιχειάτης Ε∆ΕΥΑ είναι 10η µε βάση τα πλη-θυσµιακά δεδοµένα και στην 7η θέσηµε βάση τον αριθµό των υδροµέτρων.Το µόνιµο προσωπικό της επιχείρησηςανέρχεται σε 60 εργαζόµενους. Υπάρ-χει µια γενικότερη έλλειψη προσω-πικού στον τεχνικό και επιστηµονικότοµέα που πρέπει να καλυφτεί µεµόνιµο προσωπικό.Οι εργαζόµενοι στην τεχνική υπη-

ρεσία παρ όλα αυτά είναι πολύ καλάκαταρτισµένοι καθώς υπάρχει συ-νεχής ενηµέρωση και εκπαίδευσηπάνω σε νέα υλικά και τεχνολογίες.Αυτό δεν γίνεται µε βάση κάποιοσυγκεκριµένο πλάνο και προγραµ-µατισµό αλλά ανάλογα µε τις τρέ-χουσες ανάγκες καθώς η καθηµερινήενασχόληση των εργαζοµένων µετην συντήρηση του δικτύου δεν επι-τρέπει τέτοιου είδους προγραµµατι-σµό.Η ∆ΕΥΑ∆ λειτουργεί από το 1993

και έχει ολοκληρώσει αρκετούς απότους στόχους που τέθηκαν κατά την

δηµιουργία της. Σ αυτούς περιλαµ-βάνονταν η κατασκευή των συλλε-κτηρίων αγωγών της αποχέτευσης,η κατασκευή του αγωγού µεταφοράςτων λυµάτων και το κεντρικό αντ-λιοστάσιο των λυµάτων και φυσικάο βιολογικός καθαρισµός. Ταυτό-χρονα η ∆ΕΥΑ∆ προχώρησε σε µε-γάλες αντικαταστάσεις του δικτύουύδρευσης και αποχέτευσης στον∆ήµο ∆ράµας καθώς και σε επεκτά-σεις των δικτύων σε περιοχές πουεντάχθηκαν στο σχέδιο και που ανα-πτύχτηκαν οικοδοµικά.Κατά την επόµενη πενταετία και

στα πλαίσια του ΕΣΠΑ η ∆ΕΥΑ∆προχωρεί στην αντικατάσταση τουδικτύου ύδρευσης της 1ης Ζώνηςτου δικτύου ύδρευσης µήκους 120χιλ περίπου. Η απόφαση για την αν-τικατάσταση του δικτύου έγινε µετάαπό 3 χρόνια έρευνας πάνω στιςγενικές αρχές που έχει θεσπίσει ηIWA και κυρίως αφού τοποθετήσαµεπαροχόµετρα σε όλους του τροφο-δοτικούς αγωγούς της πόλης. Η ανά-λυση των στοιχείων αυτών και κυρίωςη νυχτερινή κατανάλωση µας οδήγησεστην εξαγωγή πολύ χρήσιµων συµ-περασµάτων, τεκµηριώνοντας έτσιτην ανάγκη της αντικατάστασης τουδικτύου στην 1η ζώνη.Στις υπόλοιπες δυο ζώνες σχε-

διάζουµε την ένταξη σε πρόγραµµαγια τον έλεγχο των διαρροών . Επίσηςθα υποβληθεί στο αµέσως επόµενοδιάστηµα η σύνδεση των περισσό-τερων τοπικών διαµερισµάτων µετον βιολογικό καθαρισµό.

Υπάρχει ζήτηµα λειψυδρίας στηνπόλη;∆εν αντιµετωπίζουµε πρόβληµα

λειψυδρίας. Η ∆ράµα είναι από τιςπρονοµιούχες περιοχές, αυτό όµωςπου πρέπει να προσέξουµε είναι ηορθή διαχείριση και η µείωση τουµη τιµολογηµένου νερού και κυρίωςαυτού που χάνεται λογω αφάνωνδιαρροών. Πιστεύω πως κάθε επι-χείρηση του τοµέα πρέπει να βλέπειπρώτα τα εσωτερικά της προβλήµατακαι να τα διορθώνει πριν επιβαρύνειτους καταναλωτές µε αυξήσεις τι-µολογίων κλπ. Πρέπει κάθε επιχεί-ρηση σαν την δική µας να βελτιώνεισυνεχώς το ισοζύγιο της αλλιώς οιπολίτες καλούνται να πληρώσουναυτό κόστος.

Ποια είναι τα βασικά προβλήµαταπου αντιµετωπίζει η επιχείρησή σας;Θεωρώ πως η µείωση του ισοζυ-

γίου του αντλούµενου µε το τιµολο-γούµενο νερό αποτελεί το πρώτοµας µέληµα. Η βελτίωση των παρα-µέτρων του προβλήµατος αυτού οδη-γεί την επιχείρηση στις σωστές κα-τευθύνσεις, όπως στην µείωση τηςενεργειακής κατανάλωσης και τηνµείωση του κόστους του προϊόντοςγενικότερα. Σαν επιχείρηση αντιµετωπίζαµε

και ένα µεγάλο πρόβληµα µε ταυδρόµετρα καθώς οι καταναλωτέςµέχρι πριν µερικά χρόνια τοποθε-τούσαν µόνοι τους τα υδρόµετρα µεαποτέλεσµα µεγάλο πρόβληµα υπο-εγγραφων. Με την αλλαγή του κα-νονισµού ύδρευσης η ∆ΕΥΑ∆ το-ποθετεί πλέον τα υδρόµετρα και κα-τασκευάζει τις συνδέσεις των νέωνπαροχών µε σύγχρονα υλικά. Επίσηςπροχωραµε στην εκτεταµένη αντι-κατάσταση υδροµέτρων γεγονός πουθα βοηθήσει τόσο στα έσοδα τηςεπιχείρησης όσο και στην µείωσητου ισοζυγίου του νερού.

Είστε µια κοινωφελής επιχείρηση,η οποία επιτελεί έργο σε τοπικόεπίπεδο. Με γνώµονα την ανάπτυξησας πως µπορείτε να βοηθήσετετην τοπική επιχειρηµατικότητα (προ-ϊόντα, υπηρεσίες κλπ);Αυτό νοµιζω πως ήδη γίνεται τόσο

µέσω των εκτελούµενων έργων όσοκαι µέσω των προµηθειών της επι-χείρησης. Η ∆ΕΥΑ ∆ράµα είναι µιαυγιής επιχείρηση η οποία δεν έχειχρέη προς τους προµηθευτές τηςκαι γενικά προς τους συνεργάτεςτης. Αυτό από µονο του σήµερα απο-τελεί µεγάλο βοήθηµα στην οικονοµίατης περιοχής. Όσον αφόρα στην ανά-

πτυξη πιστεύω πως λογω της φύσεωςτης επιχείρησης- που αφόρα στιςυποδοµές - αποτελούµε µοχλό γιατην ανάπτυξη µιας περιοχής καθώςη επάρκεια σε υπηρεσίες ύδρευσηςκαι αποχέτευσης αποτελούν τηνβάση για την ανάπτυξη οποιασδήποτεπεριοχής είτε τουριστικά είτε οικο-δοµικά κλπ.

Έχετε ένα αριθµό προµηθευτώνπου βοηθούν στην ανάπτυξη τηςεπιχείρησή σας, προσφέρουν τε-χνολογία και καινοτοµία. Τι είναιαυτό που κατά τη γνώµη σας τουςλείπει. Τι διαφορετικό περιµένετεαπό µια εταιρία;Πολλές από τις εταιρείες στον

χώρο µας βοήθησαν να πάρουµε τιςσωστές αποφάσεις διαχέοντας τηντεχνογνωσία τους, το προσωπικο τηςτεχνικής υπηρεσίας ενηµερώθηκεκαι εκπαιδεύτηκε σε πολλά θέµαταµεσω των συνεργασιών αυτών. Αυτόόµως που προσωπικά θεωρώ ότι λεί-πει γενικότερα είναι η παράγωγηπροϊόντων από Ελληνικές εταιρείες.∆εν µπορώ να αποδεχτώ το γεγονόςπως όλα είναι εισαγόµενα πως δενµπορούµε να κατασκευάσουµε στηνΕλλάδα µία αξιόπιστη δικλείδα ηέστω να συναρµολογήσουµε. Πωςείµαστε εξαρτώµενοι από τις εισα-γωγές σε όλα σχεδόν τα ειδή πουχρησιµοποιούµε. Πρέπει όλοι ναπροσπαθήσουµε σ αυτή την κατεύ-θυνση ενισχύοντας προϊόντα απότην Ελληνική αγορά και στηρίζονταςαξιόλογες προσπάθειες στον τοµέααυτό και φυσικά οι εταιρείες να προ-σπαθήσουν να µην είναι απλοί ει-σαγωγείς αλλά να επενδύσουν στηνπαραγωγή και στην καινοτοµία.

Πως αντιµετωπίζετε το πρόβληµατης λυµατολάσπης. Έχετε θεσπίσειπαραµέτρους, που θα σας βοηθή-σουν να αξιολογήσετε την ποιότητάτης και να αποφασίσετε για τηνεπαναχρησιµοποίηση ή απόρριψήτης;Αυτό είναι ένα µεγάλο πρόβληµα

που έχει να κάνει και µε το θεσµικόπλαίσιο της χώρας. Εµείς προσανα-τολιζόµαστε στην κατεύθυνση τηςηλιακής ξήρανσης µέσω «Θερµο-κηπίου», οι έλεγχοι που κάναµε γιαβαρέα µέταλλα έδειξαν πως δεν αν-τιµετωπίζουµε προβλήµατα τέτοιουείδους, όποτε η επαναχρησιµοποίησητης η η διάθεση της προς τον ορεινόόγκο στα δάση της περιοχής, φαντάζεισαν κάτι εφικτό.

ΒογιατζήςΧριστόδουλος ∆ιευθυντής της Τεχνικής Υπηρεσίας της ∆ΕΥΑ ∆ράµας

16

Καταγραφικά τιµών (Data Loggers) VS Σταθµοί τηλεµετρίας (Scada)Μελετώντας, την κατάστασητων υφιστάµενων δικτύωνύδρευσης σε όλη τη χώρα πα-ρατηρούµε πως ένα από ταπλέον σηµαντικά προβλήµαταπου καλούνται να διαχειρι-στούν οι εκάστοτε ΥπηρεσίεςΎδρευσης είναι η δυνατότηταπαρακολούθησης σε πραγµα-τικό χρόνο της λειτουργικήςκατάστασης των υδραυλικώντους εγκαταστάσεων, η συλ-λογή των δεδοµένων καταγρα-φής των οργάνων µέτρησης µεσκοπό την επεξεργασία/τιµο-λόγηση καθώς και η αποµακρυ-σµένη διαχείριση του δικτύου.

Του Θανάση Βαχαρίδης, Μη-χανολόγος Μηχανικός Ε.Μ.Π.Ολύµπιος Εµπορική Α.Ε.Ε.

H φυσική απόρροια τωνπαραπάνω είναι η κακήδιαχείριση των δικτύων

ύδρευσης µε συνέπεια την κα-τασπατάληση υδατικών πόρωνκαι την πρόκληση σηµαντικώνπροβληµάτων, καθώς οποιαδή-ποτε κρίσιµη κατάσταση, δυσλει-τουργία ή βλάβη στο δίκτυο,όπως σπασίµατα αγωγών, υπερ-πιέσεις κλπ, δεν εντοπίζονται εντη γεννέση τους αλλά µετά απόχρονικό διάστηµα, ικανό να προ-καλέσει και άλλες παράπλευρεςκαταστροφές όπως καθιζήσεις,πληµυρισµούς και πάσης φύ-σεως καταστροφές σε ιδιωτικέςκαι δηµόσιες περιουσίες.

Η λύσηΛύση σε αυτή τη κατάσταση δίνειη υιοθέτηση τεχνολογιών πουσχετίζονται µε την αποµακρυ-σµένη παρακολούθηση/ διαχεί-ριση και µέτρηση παραµέτρωνστα δίκτυα ύδρευσης. Οι δύο πιοδιαδεδοµένα χρησιµοποιούµε-νες τεχνολογίες είναι αυτές τηςεγκατάστασης καταγραφικών τι-µών (Data Loggers) που βασί-ζονται στην µετάδοση δεδοµέ-νων µέσω µηνυµάτων SMS όπωςκαι της εγκατάστασης συστηµά-των τηλεελέγχου- τηλεχειρι-σµού που βασίζεται στην µετά-δοση δεδοµένων µέσωλογισµικού τύπου SCADA καιτης αρχιτεκτονικής πολλών Το-πικών Σταθµών Ελέγχου (ΤΣΕ)και ενός Κεντρικού σταθµούΕλέγχου (ΚΣΕ). Η επιλογή της εγκατάστασης

σταθµών τηλεµετρίας τύπουSCADA κοστίζει αρκετά όσον

αφορά στη µελέτη, στην εγκα-τάσταση και στη λειτουργία. Hχρήση του συγκεκριµένου λογι-σµικού απαιτεί εξειδικευµένεςγνώσεις ενώ για οποιοδήποτεπρόβληµα παρουσιαστεί απαιτεί-ται η επί τόπου µετάβαση ειδικούσυνεργείου τεχνικών για τηνεπίλυση του. Επιπλέον η εγκατάσταση των

τοπικών σταθµών στα κρίσιµασηµεία των δικτύων απαιτεί χω-µατουργικές και οικοδοµικές ερ-γασίες καθώς απαραίτητη καιαναγκαία προϋπόθεση για τηνεγκατάσταση λογισµικού τύπουSCADA είναι η εξασφάλιση ρεύ-µατος στα σηµεία εγκατάστασης. Τέλος η όλη τεχνολογία της

καταγραφής και µετάδοσης δε-δοµένων από τους τοπικούςσταθµού ελέγχου στο κεντρικόσταθµό βασίζεται σε ηλεκτρονι-κές διατάξεις και σε συνεργασίαεξειδικευµένων προγραµµάτωνλογισµικού (των τοπικών σταθ-µών µε το λογισµικό διαχείρισηςτων δεδοµένων) τα οποία χρί-ζουν τακτικής συντήρησης, ανα-βάθµισης και αντικατάστασηςανά τακτά χρονικά διαστήµαταµε σκοπό την εξασφάλιση τηςεύρυθµης και απρόσκοπτης λει-τουργίας της όλης εφαρµογής. Μια από τις τελευταίες τάσεις

στην αποµακρυσµένη διαχείρισητων δικτύων ύδρευσης είναι ηχρησιµοποίηση αυτόνοµων συ-στηµάτων καταγραφής (DataLoggers) και τηλεµετάδοσης δε-δοµένων µέσω της τεχνολογίαςGSM υπό τη µορφή µηνυµάτωνSMS. Τα κύρια χαρακτηριστικάτων συγκεκριµένων συστηµάτωνκαταγραφής είναι η ενεργειακήτους αυτονοµία, το µικρό τουςµέγεθος, η συµβατότητά τους µεπολλές εφαρµογές (µέτρηση πα-ροχής, πίεσης, στάθµης κλπ), τοχαµηλό κόστος λειτουργίας καιτο µηδενικό κόστος συντήρησης.

Το προϊόνΠρωτοπόρος στην κατασκευήκαταγραφικών τιµών είναι ο οί-κος PRIMAYER, Αγγλίας οοποίος αναγνωρίζοντας τιςανάγκες των δικτύων ύδρευσηςκαι τα µειονεκτήµατα της χρήσηςσυστηµάτων SCADΑ δηµιούρ-γησε το καταγραφικό τιµών Xi-Log. To XiLog είναι ένα τηλεµε-τρικό καταγραφικό αµφίδροµηςεπικοινωνίας, το οποίο λειτουρ-γεί µε SMS) για την µετάδοσητων καταγεγραµµένων δεδοµέ-νων πίεσης, παροχής, στάθµηςκλπ. Οι διαστάσεις του είναιεξαιρετικά και ο βαθµός προστα-σίας του είναι ΙΡ68. ∆ιαθέτει εν-σωµατωµένη κεραία για την επι-κοινωνία ενώ είναι συµβατό µεόλα τα δίκτυα κινητής τηλεφω-νίας που υπάρχουν στην Ελ-λάδα. Το µεγαλύτερο πλεονέκτηµα

του είναι ότι λειτουργεί µε µπα-ταρία η οποία διαρκεί µε συνήθηχρήση 5 χρόνια, ενώ είναι ικανήνα τροφοδοτήσει οποιονδήποτεαισθητήρα. ∆εν απαιτείται έτσιη παροχή ηλεκτρικού ρεύµατοςστο σηµείο της εγκατάστασης,το οποίο µπορεί να βρίσκεται καικάτω από την επιφάνεια του εδά-

Εγκατάσταση συστήµατος SCADA

Εγκατάσταση καταγραφικού XiLog

17

φους, όπως παραδείγµατος χάρησε ένα φρεάτιο. Η εγκατάστασητου καταγραφικού δεν απαιτείοποιαδήποτε υποδοµή καθώςµπορεί να τοποθετηθεί σε οποι-οδήποτε σηµείο πολύ εύκολα. Παράλληλα διατίθεται επίσης

τύπος καταγραφικού, ο οποίοςσυνδέεται µε παροχή ρεύµατοςγια µόνιµη παραµονή σε κατά-σταση αναµονής ή ακόµα και µπα-ταρία εξωτερικής τοποθέτησης µετα οποία είναι δυνατή η παραµονήτου καταγραφικού σε κατάστασηαναµονής για 10 ώρες καθηµε-ρινά και για διάστηµα 5 ετών.To XiLog διατίθεται σε εκδό-

σεις από 1 έως και 4 κανάλια καιδίνει τη δυνατότητα καταγραφήςσηµάτων από ψηφιακούς αισθη-τήρες, αναλογικούς αισθητήρεςή ενσωµατωµένους αισθητήρεςπίεσης για την απευθείας σύν-δεση του καταγραφικού µέσω ει-δικών εύκαµπτων σωληνίσκωνπίεσης µε το δίκτυο. Επιπλέοντο XiLog είναι κατάλληλο για τηνκαταγραφή και τηλεµετάδοσηστάθµης δεξαµενών, καταγρα-φών ψηφιακών οργάνων µεέξοδο 4-20mΑ (δοσοµετρικέςαντλίες, συστήµατα µέτρησηςποιοτικών χαρακτηριστικών νε-ρού κλπ) και γενικά παρέχει στοχρήστη µεγάλη ευελιξία καθώςπροσφέρεται σε διάφορα µον-τέλα τα οποία ικανοποιούν τιςανάγκες του χρήστη.Το καταγραφικό καταγράφει

κάθε κανάλι ξεχωριστά και τοαποθηκεύει στην µνήµη του.Κάθε ηµέρα στέλνει ένα κωδι-κοποιηµένο µήνυµα για κάθεκανάλι στον κεντρικό υπολογι-στή, το οποίο περιέχει τις µετρή-σεις όλης της προηγούµενηςηµέρας και εµφανίζεται υπό τηνµορφή διαγράµµατος. Για τηνλήψη των δεδοµένων από ταεκάστοτε καταγραφικά τιµώναπαιτείται µόνο η εγκατάστασηενός GSM modem στον υπολο-γιστή της Υπηρεσίας. Μπορεί δη-λαδή ο χειριστής από οποιοδή-ποτε κινητό τηλέφωνο να στείλειέναν ειδικό κωδικό στο καταγρα-φικό και αυτό να απαντήσειάµεσα για τις παραµέτρους πουερωτήθηκε όπως π.χ. ποια είναιη στάθµη, ποια είναι η παροχήκαι η πίεση στο σηµείο εγκατά-στασης κλπ. Το λογισµικό που εγκαθιστάτε

στον υπολογιστή της υπηρεσίαςείναι απλό στη χρήση και παρέ-χει στο χρήστη τη δυνατότητασυλλογής και επεξεργασίας τωνµετρούµενων τιµών από µεγάλοπλήθος καταγραφικών τιµών σεµία ενιαία βάση και παρέχει τέ-λεια συνεργασία µε το λογι-σµικό που είναι εγκατεστηµένο

στα καταγραφικά τιµών.Υπάρχει επίσης η δυνατότητα

συναγερµών σε όρια που έχειθέσει ο χρήστης. Σε αυτή τηνπερίπτωση και αµέσως µόλις ηµέτρηση περάσει το όριο, απο-στέλλονται µηνύµατα συναγερ-µών στον κεντρικό υπολογιστήκαι σε κινητά τηλέφωνα πουέχει ορίσει ο χειριστής. Εννοεί-ται ότι για την αλλαγή των ορίωνστους συναγερµούς, την αλ-λαγή στον τρόπο αποστολής των

µηνυµάτων και γενικά για τονοποιαδήποτε προγραµµατισµόδεν απαιτείται η µετάβαση στοσηµείο εγκατάστασης. Χρησιµοποιώντας λοιπόν το

τηλεµετρικό καταγραφικό Xilogο χειριστής είναι σε θέση ναλαµβάνει µετρήσεις εύκολα καικαθηµερινά από οποιοδήποτεσηµείο του δικτύου καθώς καινα ειδοποιείται άµεσα για οποι-οδήποτε πρόβληµα παρουσια-στεί. Το κόστος κτήσης και λει-

τουργίας, για οποιαδήποτε θέσηεγκατάστασης είναι σηµαντικάµικρότερο από οποιοδήποτεάλλο σύστηµα τηλεµετρίας κυ-κλοφορεί στην αγορά. Επίσης τοκαταγραφικό µπορεί να µετα-φερθεί σε οποιοδήποτε σηµείοτου δικτύου εάν δηµιουργηθείανάγκη µέτρησης χωρίς να απαι-τείται καµία πολύπλοκη διαδικα-σία µεταφοράς εξοπλισµού καιεπαναπρογραµµατισµού τουόλου συστήµατος.

Η δύσκολη περίοδος που διανύειτόσο η Χώρα µας, όσο και οι επι-χειρήσεις ύδρευσης-αποχέτευσηςπου δραστηριοποιούνται στις τοπι-κές κοινωνίες, µας αναγκάζουν ναθέσουµε ως βασικό θέµα την βιω-σιµότητα των ∆.Ε.Υ.Α. και τις προ-οπτικές που διανοίγονται µέσω τηςεφαρµογής του προγράµµατος“Καλλικράτης”.

Των ∆ρ. Νικόλαου Σαφαρίκα, Γε-νικού ∆ιευθυντή ∆ΕΥΑ Σερρών,Γεώργιου Σαφαρίκα, ΤελειόφοιτουΤµήµατος Περιβάλλοντος Πανεπι-στηµίου Αιγαίου, Χρήστου Σαφα-ρίκα, Φοιτητή Οικονοµικού Τµήµα-τος Πανεπιστηµίου Μακεδονίας

Η Η εισήγηση-παρουσίασηπου αναπτύσσουµε επικεν-τρώνετε:

»Σε εισαγωγικά γενικά στοιχεία γιατις ∆ΕΥΑ»Στην υφιστάµενη κατάσταση των∆ΕΥΑ»Στην εφαρµογή του προγράµµατοςΚαλλικράτη και τις προοπτικές πουδιανοίγονται για τις ∆ΕΥΑ »Στις ενέργειες που πρέπει να δρο-µολογηθούν, ώστε οι ∆ΕΥΑ να µπο-ρέσουν να συνεχίσουν το έργο τουςκαι τέλος»Σε συµπεράσµατα που προκύπτουν.

ΕισαγωγικάΗ εφαρµογή του Ν. 1069/80 είχεως αποτέλεσµα την δηµιουργία επι-χειρήσεων ύδρευσης-αποχέτευσηςστη Χώρα µας, η λειτουργία των οποί-ων συνέβαλε στα µέγιστα στην επί-λυση περιβαλλοντικών προβληµάτωνπου απασχολούσαν και απασχολούντο κοινωνικό σύνολο.Η πρώτη 20ετία στη λειτουργία των∆ηµοτικών επιχειρήσεων χαρακτη-ρίζεται από την δηµιουργία µεγάλων∆ΕΥΑ που συνέβαλαν στην ανάπτυξητων τοπικών κοινωνιών. Η εφαρµογήτου Καποδίστρια είχε ως αποτέλεσµατη σύσταση και λειτουργία δεκάδωνεπιχειρήσεων που λειτούργησαν απότους νέους Καποδιστριακούς ∆ήµουςπου στην πλειονότητά τους ήταν καιείναι µη βιώσιµες.Σήµερα 30 χρόνια από την ψήφισητου Ν. 1069/80 λειτουργούν ή έχουνσυσταθεί:»230 περίπου ∆ΕΥΑ»Εξυπηρετούν 4.300.000 κατοίκους»Προσφέρουν εργασία σε 6.500περίπου εργαζόµενους µε σχέσηεργασίας ένας εργαζόµενος να ανα-λογεί σε 660 δηµότες»Η µέση κατανάλωση ανέρχεται σε93 Μ3 ανά κάτοικο και ανά έτος»Στα 30 χρόνια λειτουργίας οι ∆ΕΥΑπροέβησαν σε επενδύσεις 3.5 δισ.ευρώ σε ονοµαστικές τιµές ή σε 5.5δισ. ευρώ σε σηµερινές τιµές αλλά-ζοντας ουσιαστικά την περιφέρεια

της Χώρας σε υποδοµές και επι-λύοντας περιβαλλοντικά προβλήµαταπου απασχολούσαν τους κατοίκουςτης περιφέρειας.

∆ΕΥΑ & ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣΤο τελευταίο διάστηµα ένα από τασηµαντικότερα θέµατα που απασχο-λούν τις Επιχειρήσεις Ύδρευσης –Αποχέτευσης αφορά τον “Καλλικρά-τη”.Σύµφωνα µε το προσχέδιο νόµουπου έχει κατατεθεί διαπιστώνουµε:1. Οι 227 ∆ΕΥΑ που υφίστανται σή-µερα στην Χώρα µας µε τον Ν.3852/2010 (Νέα Αρχιτεκτονική γιαΟΤΑ) µειώνονται σε 142 ∆ΕΥΑ. Οισυνενούµενοι δήµοι στα όρια τωνοποίων θα δραστηριοποιούνται οι∆ΕΥΑ είναι 591 µε 3.7962. Οι νέες ∆ΕΥΑ που προκύπτουναπό τον «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ» σύµφωναµε το Ν. 3852/2010 (Νέα Αρχιτε-κτονική για ΟΤΑ) θα εξυπηρετούν5.125.618.Όπως φαίνεται και στην επόµενη δια-φάνεια παρουσιάζουµε τις νέες ∆ΕΥΑανά Περιφέρεια και σύµφωνα µε τοΝ.3852/2010. Οι περισσότερες ∆ΕΥΑθα λειτουργούν στην ΠεριφέρειαΚεντρικής Μακεδονίας (25), στηνΘεσσαλία (22) και στην Πελοπόννησο(18). Με βάση δε τα πληθυσµιακάδεδοµένα και λαµβάνοντας υπόψητο άρθρο 13 του Ν. 1069/80 οι νέοι∆ήµοι που θα πρέπει να συστήσουν∆ΕΥΑ σύµφωνα µε το νοµοσχέδιοπου κατατέθηκε ανέρχονται σε 54.Ο Ν. 3852/2010 περιλαµβάνει άρθραπου αφορούν τις ∆ΕΥΑ. ∆εν θα µπού-µε στη διαδικασία ανάλυσης αυτώνµε εξαίρεση την αναφορά στα άρθραπου αφορούν τις επιχειρήσεις και τηδιαδικασία συγχώνευσης αυτών: 1. Άρθρο 107: Επιχειρήσεις ∆ήµων(β. µια ∆ΕΥΑ του Ν. 1069/80)2. Άρθρο 109: Συγχώνευση κοινω-φελών επιχειρήσεων των νέων δήµων(§ 6 οι διατάξεις εφαρµόζονται ανα-λόγως και στη συγχώνευση των∆ΕΥΑ)3. Άρθρο 111: Προσαρµογή λοιπώνεπιχειρήσεων (§3 τυχόν υφιστάµενεςεπιχειρήσεις τηλεθέρµανσης δύνανταινα συγχωνευθούν µε υφιστάµενες∆ΕΥΑ)Σε κάθε περίπτωση η εφαρµογή τουΚαλλικράτη θα πρέπει:»Να έχει ως αποτέλεσµα την δηµι-ουργία µεγάλων και ισχυρών επι-χειρήσεων»Να ενδυναµώσει τις ∆ΕΥΑ ως προςτο µέγεθος και την οικονοµική ισχύµε ταυτόχρονη αύξηση των επενδύ-σεων σε όλα τα επίπεδα»Να ενισχύει την εξειδίκευση τωνπροσφερόµενων υπηρεσιών»Να παρέχει νέες υπηρεσίες καιπροϊόντα στους ∆ηµότες.Σε εφαρµογή των ανωτέρω οι ∆ΕΥΑθα πρέπει να ξεκινήσουν τις διαδι-

κασίες προσαρµογής και ειδικότεραπρέπει να ολοκληρώσουν:1. Τη Μελέτη συγχώνευσης καιδιεύρυνσης διοικητικών ορίωνπου θα περιλαµβάνει:1.1. Γενικά στοιχεία για τα διοικητικάόρια της νέας ∆ΕΥΑ1.2. Υφιστάµενη Οικονοµική Κατά-σταση της ∆ΕΥΑ και των νέων ∆.∆.που συνενώνονται. Εφόσον υπάρχεικαι άλλη ∆ΕΥΑ στον νέο ∆ήµο ανα-φέρονται και τα οικονοµικά στοιχείατης εν λόγω ∆ΕΥΑ1.3. Προσδιορισµός Οράµατος – Στό-χου1.4. Οργανόγραµµα1.5. Ανάλυση ισχυρών σηµείων καιευκαιριών1.6. Περιγραφή έργων προς εκτέλε-ση1.7. Χρηµατοοικονοµική µελέτη κό-στους – οφέλους της συνενωµένης∆ΕΥΑ µε άλλη-ες ∆ΕΥΑ και άλλους∆ήµους και ∆ηµοτικά ∆ιαµερίσµατα1.8. Οικονοµική Ανάλυση και απο-τελέσµατα από την συνένωση1.9. Επίπτωση από την συνένωσηστην Απασχόληση, ∆ηµιουργία Ευ-καιριών Απασχόλησης1.10. Επίπτωση από την συνένωσηστην Αποταµίευση1.11. ∆είκτης Επιβάρυνσης Κατανα-λωτών1.12. Συνολική αξιολόγηση, Ποιοτικέςκαι Ποσοτικές Επιπτώσεις1.13. Συµπεράσµατα2. Την Απογραφή για παραλαβήπου θα περιλαµβάνει:2.1. Καταθέσεις, Απαιτήσεις, Λοιποίχρεώστες διάφοροι2.2. Μακροπρόθεσµες & βρα-χυπρόθεσµες υποχρεώσεις2.3. Απογραφή Γεωτρήσεων καιαποτίµηση2.4. Απογραφή Αντλιοστασίωνκαι αποτίµηση2.5. Απογραφή ∆εξαµενών καιαποτίµηση2.6. Απογραφή δικτύου ύδρευ-σης (τύπος, διατοµή, µήκος, αποτί-µηση)2.7. Απογραφή δικτύου αποχέ-τευσης (τύπος, διατοµή, µήκος, απο-τίµηση)2.8. Απογραφή Ε.Ε.Λ. και απο-τίµηση2.9. Απογραφή µηχανολογικούεξοπλισµού και αποτίµηση2.10. Απογραφή µηχανηµάτων,αυτοκινήτων και αποτίµηση2.11. Απογραφή µηχανηµάτωνχειρός και αποτίµηση2.12. Απογραφή επίπλων & λοι-πού εξοπλισµού και αποτίµηση2.13. Απογραφή υλικών αποθήκηςύδρευσης και αποτίµηση2.14. Απογραφή υλικών αποθήκηςαποχέτευσης και αποτίµηση3. Την Αλλαγή-τροποποίηση ορ-γανογράµµατος (πιθανή αναδιάρ-θρωση µε νέες διευθύνσεις, τµή-

µατα, νέα αντικείµενα κ.λ.π.)4. Την Καταγραφή – αποτίµησηέργων που πρέπει να γίνουν στανέα ∆.∆. σε ύδρευση, αποχέτευ-ση, Ε.Ε.Λ.5. Την Τιµολόγηση νέων ∆.∆.που περιέρχονται στην ∆ΕΥΑ καιενσωµάτωσή τους στην τιµολο-γιακή πολιτική της ∆ΕΥΑ.6. Παραρτήµατα που πιθανόν θααπαιτηθούν µετά την διεύρυνσητων ∆ΕΥΑ7. Τους νέους κανονισµούς(ΟΕΥ, διαχείρισης & λειτουργίας,ύδρευσης, αποχέτευσης, προµη-θειών, άρδευσης κ.λ.π.)8. Μελέτες για Χρηµατοδοτήσειςγια υποδοµές (ΕΣΠΑ, ΠΕΠ,ΕΤΠΑ, ΕΠΠΕΡΑΑ κ.λ.π.)9. προγραµµατικές συµβάσεις 10. Το χρονοδιάγραµµα εφαρµο-γής

Ενέργειες που πρέπει να δροµολογηθούν:Παρακάτω παρουσιάζονται κωδικο-ποιηµένα τα στοιχεία που πρέπει νασυλλέξει κάθε ∆ΕΥΑ από τους ∆ή-µους και τις Κοινότητες που συνε-νώνονται στο νέο Καλλικρατικό ∆ήµο,προκειµένου να ολοκληρωθεί η δια-δικασία συγχώνευσης και διεύρυνσηςτων διοικητικών ορίων.

Στοιχεία που απαιτούνται1 Στοιχεία ∆ήµου2 Εργαζόµενοι3 Μετρητά4 Απαιτήσεις από ∆.∆.5 Λοιποί χρεώστες διάφοροι6 Απαιτήσεις από πελάτες7 Μακροπρόθεσµες

υποχρεώσεις8 Βραχυπρόθεσµες

υποχρεώσεις9 Γεωτρήσεις10 Υδραγωγεία11 Κτίρια αντλιοστασίων12 ∆εξαµενές13 ∆ίκτυο ύδρευσης14 ∆ίκτυο αποχέτευσης15 Αντλιοστάσια αποχέτευσης16 Μηχανήµατα χειρός17 Αναλώσιµα υλικά

ύδρευσης18 Αναλώσιµα υλικά

αποχέτευσης19 Εγκατάσταση

και επεξεργασία λυµάτων20 Μηχανολογικός

εξοπλισµός21 Μηχανήµατα-Μεταφορικά

Μέσα22 Έπιπλα - Λοιπός

εξοπλισµόςΣυγχρόνως θα αναλυθούν οι ενέρ-γειες που πρέπει να ακολουθήσουνοι ∆ΕΥΑ αλλά και τη συνολική στρα-τηγική που πρέπει να εφαρµόσουν.Θα επιχειρηθεί ανάλυση των ενερ-γειών που πρέπει να εφαρµόσει κάθε∆ΕΥΑ, ώστε να υπάρξει η ετοιµότητα

ΣΕ ΠΟΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΒΟΥΝ

ΟΙ ∆ΕΥΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ

18

19

που απαιτείται από τον νόµο. Στηνπροσπάθεια αυτή θα πρέπει να συµ-βάλλει το σύνολο του προσωπικούτων επιχειρήσεων, ώστε αφενός ναγνωρίσουν τα στοιχεία που θα προ-κύψουν από τη συνένωση των ∆ήµων,αφετέρου να ολοκληρωθεί το σύνολοτων εργασιών εντός των προβλεπο-µένων χρονοδιαγραµµάτων που θατεθούν.

1η Ενέργεια1.Η πρώτη ενέργεια κάθε ∆ηµοτικήςΕπιχείρησης πρέπει να αφορά τηνσυλλογή των γενικών στοιχείων των∆ήµων που θα περιλαµβάνει δηµο-γραφικά στοιχεία για τη σύνθεση τουπληθυσµού, την έκταση των συνε-νωµένων ∆ήµων και Κοινοτήτων, κα-θώς και τα υδρόµετρα που βρίσκονταιτοποθετηµένα σε κάθε ∆.∆. (εάν καιεφόσον υπάρχουν).2. Συγχρόνως πρέπει να γίνει κατα-γραφή των εργαζοµένων που απα-σχολούνται στον τοµέα της ύδρευ-σης-αποχέτευσης στους ∆ήµους καιΚοινότητες που συνενώνονται µε τον∆ήµο.3. Κάθε ∆ΕΥΑ πρέπει να προβεί σεσυλλογή του συνόλου των αποφά-σεων των ∆ηµοτικών Συµβουλίωνπου αφορούν την ισχύουσα σήµερατιµολογιακή πολιτική.4. Πρέπει να ληφθούν υπόψη οιαπολογισµοί των τελευταίων τριώνετών σε επενδύσεις και συντηρήσειςτης ύδρευσης και της αποχέτευσης,ώστε να είναι γνωστές οι δαπάνεςτων δήµων και κοινοτήτων. Τα πα-ραπάνω στοιχεία είναι απαιτητά γιατον προϋπολογισµό της ∆ΕΥΑ στονέο έτος και θα πρέπει να ληφθούνυπόψη.5. Βασικό στοιχείο καταγραφής τηςυφιστάµενης κατάστασης είναι η κα-ταγραφή των δικτύων και ειδικότεραοι γεωτρήσεις, οι πηγές, τα υδραγω-γεία, τα αντλιοστάσια ύδρευσης-απο-χέτευσης, οι δεξαµενές, τα δίκτυαύδρευσης, τα δίκτυα αποχέτευσης, οµηχανολογικός εξοπλισµός, τα µη-χανήµατα και µεταφορικά µέσα, καθώςκαι οι Ε.Ε.Λ. Η καταγραφή της υφι-στάµενης κατάστασης πρέπει να εξει-δικευτεί ως ακολούθως:5.1. Σε Υποδοµές δικτύων ύδρευ-σης-αποχέτευσης, Ηλεκτρολογικούεξοπλισµού, κτιριακών εγκαταστάσεωνκαι Εγκαταστάσεων ΕπεξεργασίαςΛυµάτων, µε πολύ συγκεκριµένεςαναφορές:5.1.1. Για µήκος δικτύου ύδρευσης,ανά χρήση, (εσωτερικό – εξωτερικό– υδραγωγείο), υλικό, διατοµή, έτηκατασκευής.5.1.2. Για µήκος δικτύου αποχέτευσης– Ακαθάρτων ανά χρήση, (εσωτερικό– εξωτερικό), υλικό, διατοµή, έτη κα-τασκευής.5.1.3. Για είδος χρησιµοποιούµε-νων αντλιών – κινητήρων.5.1.4. Για µήκος δικτύων αποχέτευσης– Οµβρίων ανά υλικό, διατοµή έτηκατασκευής.5.1.5. Για µορφή, χρήση, ωφέλιµεςεπιφάνειες, έτη κατασκευής κτιριακώνεγκαταστάσεων. 5.1.6. Για µορφή, έκταση, τρόπο λει-τουργίας, συστήµατος τηλεελέγχου

– τηλεχειρισµού.5.1.7. Για είδος, αριθµό επί µέρουςµονάδων, σε υπάρχουσες Ε.Ε.Λ. 5.2. Σε εξοπλισµό οχηµάτων, µηχα-νηµάτων, εξειδικευµένων υδραυλικώνεργασιών, µε πολύ συγκεκριµένεςαναφορές:5.2.1. Για είδος, δυναµικότητα, χρήση,περιγραφή, έτος απόκτησης του κάθεοχήµατος. 5.2.2. Για είδος, δυναµικότητα, χρήση,περιγραφή, έτος απόκτησης του κάθεµηχανήµατος. 5.2.3. Για είδος, χρήση, περιγραφή,τρόπο λειτουργίας, της κάθε εξειδι-κευµένης υδραυλικής συσκευής πουτυχόν υπάρχει.5.3. Σε δεδοµένο αριθµό ετοιµότηταςαντιµετώπισης της καθηµερινότηταςαλλά και του σηµερινού ή και µελ-λοντικού σχεδιασµού αναγκαίων έρ-γων, στα πλαίσια των όποιων επεν-δυτικών προγραµµάτων και µε πολύσυγκεκριµένες αναφορές:5.3.1. Στον αριθµό διαθέσιµων συ-νεργείων, µε αναφορές σε ειδικότητες,ανά Τµήµα, για την αντιµετώπιση τηςκαθηµερινότητας.5.3.2. Σε συγκεκριµένες ώριµες, εγ-κεκριµένες µελέτες έργων µε τοντίτλο τους, τον Προϋπολογισµό τους,την συνοπτική περιγραφή του φυσικούαντικειµένου τους, τον σκοπό καιστόχο κατασκευής των. 5.3.3. Σε µη ώριµα, την ώρα των συ-νενώσεων έργα, µε τον τίτλο τους,τον Προϋπολογισµό τους, την συνο-πτική περιγραφή του φυσικού αντι-κειµένου, τον σκοπό και στόχο κα-τασκευής των, το στάδιο ωρίµανσήςτων, (Σύνταξη αρχικού φακέλου-Προκαταρκτική-Προµελέτη-Οριστικήµελέτη-Τεύχη ∆ηµοπράτησης).5.4. Σε δεδοµένα λειτουργίας γιατην ύδρευση-αποχέτευση, Ε.Ε.Λ., µεσυγκεκριµένες αναφορές, µεταξύτων άλλων και:5.4.1. Για τον αριθµό των εξυπηρε-τούµενων ατόµων.5.4.2. Για το είδος των υδροληψιών,µε την θέση των, την δυναµικότητάτων, την αντλούµενη παροχή, τιςώρες λειτουργίας.5.4.3. Για τον αριθµό των δεξαµενών,µε την θέση των, το είδος των, τοσχήµα των, τον όγκο των, το έτοςκατασκευής των.5.4.4. Για τον αριθµό των αντλιο-στασίων ύδρευσης, µε την θέση των,την δυναµικότητά των, τον εγκατε-στηµένο Η/Μ εξοπλισµό των.5.4.5. Για τον αριθµό βλαβών στοδίκτυο ύδρευσης σε ετήσια βάση.5.4.6. Για τον αριθµό βλαβών σταδίκτυα αποχέτευσης Ακαθάρτων, απο-χέτευσης Οµβρίων σε ετήσια βάση.5.4.7. Για δεδοµένα εισόδου λει-τουργίας των Ε.Ε.Λ. σε BOD, COD,κ.λ.π., αλλά και τ’ αντίστοιχα της εξό-δου.5.4.8. Για το είδος, τον αριθµό κικυρίων για τα αποτελέσµατα, ανα-λύσεων του νερού.5.4.9. Για τον αριθµό, το είδος και τοκόστος επισκευής των κτιριακών εγ-καταστάσεων/έτος.Όλα τα ανωτέρω πρέπει να αποτυ-πώνονται σε πίνακες όπου πέρα απότα στοιχεία που θα συµπληρώνονται

πρέπει να υπάρχει και η αποτίµησητους.Ενδεχοµένως και µε µεγάλη πιθα-νότητα, η 1η ενέργεια που περιλαµ-βάνει την αρχική καταγραφή να µηνέχει παραδοθεί πλήρως συνταγµένη,ή να µην υπάρξει και καθόλου ωςκαι την 01/01/2011. Σε κάθε περί-πτωση η αρχή διαχείρισης των θε-µάτων ύδρευσης-αποχέτευσης γιατους νέους Οικισµούς και τα νέα∆.∆. δεν µπορεί παρά να στηρίζεταιστην ολοκληρωµένη αποτύπωση τηςαρχικής κατάστασης. Στην περίπτωσηαυτή η ευθύνη για την συµπλήρωσητων στοιχείων και των πινάκων πουζητήθηκαν και δεν συµπληρώθηκανπεριέρχεται στην κεντρική ∆.Ε.Υ.Α.

2η ΕνέργειαΣτην περίπτωση αυτή θα έχουµε ει-σέλθει στη 2η ενέργεια όπου κάθεΤµήµα µε υπεύθυνο τον Προϊστάµενοθα αναλάβει και θα επωµιστεί τηνσυµπλήρωση των στοιχείων που δενθα δοθούν. Στην περίπτωση αυτή σεµικρότερο ή µεγαλύτερο βαθµό πι-θανόν να απαιτηθεί νέος αναγκαίοςεξοπλισµός (π.χ. παροχόµετρα γεω-τρήσεων, πιεζόµετρα) που η ∆.Ε.Υ.Α.πρέπει να προµηθευτεί.Στη 2η αυτή ενέργεια πρέπει να προ-βούµε σε ολοκλήρωση της καταγρα-φής υπολογισµών και προσεγγίσεων,που θα περιλαµβάνουν: »Την αναγκαία ποσότητα παροχήςνερού, ανά ∆.∆.»Τις αναγκαίες ποσότητες νερούπρος αποθήκευση, ανά ∆.∆.»Τις αναγκαίες τιµές ισχύος, γιατην λειτουργία των αντλιοστασίων.»Τις αναγκαίες διατοµές αγωγώνµεταφοράς νερού τουλάχιστον τουεξωτερικού υδραγωγείου και των κυ-ρίων αρχικών µεταφορικών αγωγών.»Τις αναγκαίες διατοµές αποχέτευσης,τουλάχιστον για τους Κ.Α.Α. Ουσιαστικά στην 2η ενέργεια πρέπεινα υπάρξει ανάπτυξη δράσεων πουθα αναφέρονται:1. Στις υποδοµές δικτύων ύδρευσης,αποχέτευσης, Η/Μ Εξοπλισµού, όπουοι επισηµάνσεις θα αφορούν:1.1.Το υπάρχον δίκτυο ύδρευσης απόεπιλεγµένες αναγκαίες αλλαγές συγ-κεκριµένων καταθλιπτικών, ή κύριωνµεταφορικών αγωγών, εξ’ αιτίας αδυ-ναµιών προερχόµενων από τις υπάρ-χουσες διατοµές των, µεταφοράς νε-ρού, ως την πλήρη αντικατάστασήτου, εξ’ αιτίας παλαιότητας και διαρ-ροών.1.2. Τα δίκτυα αποχέτευσης από πολύσυγκεκριµένες επεµβάσεις σε υπάρ-χοντες αγωγούς, εξ’ αιτίας µικρώνδιατοµών, τυχαίων περιστατικών κ.λ.π.,ως και την κατασκευή νέου πλήρουςχωριστικού δικτύου, εξ’ αιτίας ύπαρξηςπαντορροϊκού.1.3. Τον Η/Μ εξοπλισµό από τηνεπιλεκτική αλλαγή συγκεκριµένωναντλιοστασίων, ως την πλήρη αλλαγήτων µε νέο σύγχρονο, λόγω παλαι-ότητας και ενεργοβόρου λειτουργίαςτων.1.4. Τον τηλεέλεγχο – τηλεχειρισµό,από την ανάγκη επέκτασης του υπάρ-χοντος συστήµατος στο σύνολο τουεσωτερικού και εξωτερικού υδραγω-

γείου ως την κατασκευή νέου εξ’αρχής, στην περίπτωση µη ύπαρξηςτου.2. Στον εξοπλισµό οχηµάτων, µη-χανηµάτων όπου οι επισηµάνσεις θααφορούν: 2.1. Την ανάγκη απόσυρσης µικρούµέρους συγκεκριµένων οχηµάτων –µηχανηµάτων, λόγω παλαιότηταςτους, ως και την πλήρη ανανέωσητου στόλου, ή και την αγορά νέων,που θα υποστηρίζουν τις νέες αυξη-µένες απαιτήσεις.2.2. Τις εξειδικευµένες υδραυλικέςσυσκευές, από συντήρηση ή ανα-βάθµιση των ήδη υπαρχόντων, ωςτην αγορά νέων.3. Στον βαθµό ετοιµότητας έναντιαντιµετώπισης της καθηµερινότητας,αλλά και της ωρίµανσης έργων, όπουοι επισηµάνσεις θα αφορούν:3.1. Την πιθανή ανάγκη ενίσχυσηςτων ήδη υπαρχόντων συνεργείωνσυντήρησης των δικτύων µε συγκε-κριµένο αριθµό ατόµων συγκεκρι-µένων ειδικοτήτων, ως την δηµιουργίανέων, για την εξασφάλιση αντιµετώ-πισης των αναγκών συντήρησης. Στοεν λόγω θέµα θα πρέπει επίσης ναεξετασθεί η περίπτωση να προβούµεσε δηµοπράτηση των συντηρήσεωνκαι αποκαταστάσεων που θα προκύ-πτουν στα νέα ∆.∆. για το σύνολοτων δικτύων. Η ενέργεια αυτή θαέχει ως άµεσο αποτέλεσµα την επί-λυση προβληµάτων καθηµερινότηταςµε µικρότερο κόστος και µε όριοαπορρόφησης, στοιχείο που θα συµ-βάλλει στην εύρυθµη λειτουργία της∆ΕΥΑ από την πρώτη στιγµή ενσω-µάτωσης των νέων ∆ήµων.3.2. Την ανάγκη ολοκλήρωσης τυχόνυπαρχουσών µελετών έργων πουυπάρχουν ως το στάδιο πριν την σύν-ταξη των τευχών δηµοπράτησης καιτην εκπόνηση νέων καθώς θα απου-σιάζουν οι προκαταρκτικές µελέτες.4. Στα δεδοµένα λειτουργίας σεύδρευση, αποχέτευση, ΕΕΛ, όπου οιεπισηµάνσεις θα αφορούν:4.1. Τις υδροληψίες, τις δεξαµενές,τα αντλιοστάσια µε αποδοχή τηςυπάρχουσας κατάστασης (καθώς οιτωρινές εγκαταστάσεις δεν θα επαρ-κούν), ως και την άµεση ανάγκη ενί-σχυσης των παραπάνω εγκαταστά-σεων µε νέες, ώστε να εξασφαλισθείο ζητούµενος βαθµός εξυπηρέτη-σης.4.2. Τον αριθµό και το είδος τωναναλύσεων του νερού όπου θα πρέπεινα εφαρµοσθεί η πολιτική ποιότηταςνερού που εφαρµόζει η ∆ΕΥΑ όπου:[πραγµατοποιούνται δειγµατοληψίεςκαι αναλύσεις των παραµέτρων της∆οκιµαστικής παρακολούθησης (έως16 παραµέτρους) και της Ελεγκτικήςπαρακολούθησης (πάνω από 50 πα-ραµέτρους), όπως προβλέπεται απότις προδιαγραφές της Κ.Υ.Α.Υ2/2600/2001 (Οδηγία 98/83/ΕΕ)για το πόσιµο νερό του παραρτήµατοςΙ, µέρος Α (µικροβιολογικές παρά-µετροι: Ε. coli, Εντερόκοκκοι, Ολικάκολοβακτήρια, Ολική µεσόφιλη χλω-ρίδα σε 220C & 360 C κ.λ.π.) µέροςΒ (Χηµικές παράµετροι: Ακρυλαµίδιο,Αρσενικό, Κάδµιο, Χρώµιο, Νικέλιο,Παρασιτοκτόνα, Πολυκυκλικοί αρω-

20

µατικοί υδρογονάνθρακες κ.λ.π.) καιµέρος Γ (Ενδεικτικές παράµετροι καιραδιενέργεια: Αµµώνιο, χρώµα, Σί-δηρος, χλωριούχα, Θολότητα, Τρίτιο,Ολική Ενδεικτική δόση κ.λ.π.)]. Απο-τέλεσµα της αποδοχής της υπάρχου-σας κατάστασης ως αποδεικτή πουεκ των πραγµάτων θα αντιµετωπίσουµεγια δεδοµένο αριθµό γεωτρήσεωνθα είναι η ανάγκη κατασκευής έργωνεπεξεργασίας νερού, ή και η κατάρ-γηση υδροληψιών µε σκοπό την αν-τιµετώπιση θεµάτων βιώσιµης δια-χείρισης των υδατικών πόρων τηςπεριοχής που θα έλθουν στην δι-καιοδοσία µας.

3η ΕνέργειαΈχοντας ολοκληρώσει τις 1η και 2ηενέργεια οι ∆.Ε.Υ.Α. πρέπει να συν-τάξουν Τεχνική έκθεση που θα πε-ριλαµβάνει το συνολικό πλαίσιο τωναναγκαίων ενεργειών αντιµετώπισης: »Για θέµατα καθηµερινότητας»Για εξυγίανση των υποδοµών κατάαπόλυτη προτεραιότητα βάσει τωναναγκών των ∆.∆., αλλά και των οι-κονοµικών δυνατοτήτων της επιχεί-ρησης.Συγχρόνως η ∆ΕΥΑ θα πρέπει υπο-βάλλει τους τρόπους υλοποίησηςτων όποιων δράσεων απαιτηθούν. Ηενέργεια αυτή είναι τόσο τεχνοκρατικήόσο και πολιτική. Αφενός πρέπει νακαθορισθεί ο τρόπος αντιµετώπισηςτέτοιων δράσεων µέσω χάραξης στρα-τηγικής από το ∆.Σ. της Επιχείρησηςµε τη συνδροµή των στελεχών της∆ΕΥΑ, αφετέρου πρέπει να αποφα-σισθεί ο τρόπος επίλυσης των. Στιςδράσεις αυτές πιθανόν να απαιτηθείσυνεργασία µε εξωτερικούς συνερ-γάτες. Ενδεχόµενα τέτοιες δράσειςθα µπορούσαν να αφορούν:»Την ανόρυξη νέων γεωτρήσεων –κατασκευή νέων υδροµαστεύσεων.»Την κατασκευή νέων αντλιοστασίωνκαι δεξαµενών ύδρευσης.»Την κατασκευή νέων δικτύων Υ∆Ρεξωτερικού αι εσωτερικού δικτύου.»Την αναβάθµιση Η/Μ εξοπλισµούυπαρχόντων αντλιοστασίων.»Την αναβάθµιση και κατασκευήσυστηµάτων τηλεελέγχου – τηλε-χειρισµού.

»Την σύνταξη νέων µελετών γιαωρίµανση συγκεκριµένων έργων.»Την κατασκευή µονάδων Επεξερ-γασίας νερού.»Την σύνταξη µελετών διαχείρισηςυδατικών πόρων.»Την κατασκευή νέων δικτύων Απο-χέτευσης, Ακαθάρτων και Οµβρίων Όλα τα ανωτέρω µε λεπτοµερή ανα-φορά πρέπει να περιλαµβάνονται σεαναλυτική τεχνοκρατική έκθεση, ηοποία και θα πρέπει να παραδοθείκωδικοποιηµένη κατά απόλυτη υπη-ρεσιακή προτεραιότητα, ώστε στη συ-νέχεια σε συνεργασία µε το ∆.Σ. τηςεπιχείρησης να καθορισθούν οι προ-τεραιότητες της επιχείρησης.

4η Ενέργεια:Κάθε ∆ΕΥΑ πρέπει να ξεκινήσει τησυγγραφή της οικονοµοτεχνικής µε-λέτης που θα αναφέρεται στη συνέ-νωση ή συγχώνευση ή στη διεύρυνσητων διοικητικών ορίων και θα περι-λαµβάνει:1. Γενικά στοιχεία για τα διοικητικάόρια της νέας ∆ΕΥΑ2. Υφιστάµενη Οικονοµική Κατάστασητης ∆ΕΥΑ και των νέων ∆.∆. πουσυνενώνονται. Εφόσον υπάρχει καιάλλη ∆ΕΥΑ στον νέο ∆ήµο αναφέ-ρονται και τα οικονοµικά στοιχείατης εν λόγω ∆ΕΥΑ3. Προσδιορισµός Οράµατος – Στό-χου4. Οργανόγραµµα5. Ανάλυση ισχυρών σηµείων καιευκαιριών6. Περιγραφή έργων προς εκτέλεση7. Χρηµατοοικονοµική µελέτη κόστους– οφέλους της συνενωµένης ∆ΕΥΑµε άλλους ∆ήµους και ∆ηµοτικά ∆ια-µερίσµατα8. Οικονοµική Ανάλυση και αποτε-λέσµατα από την συνένωση9. Επίπτωση από την συνένωση στηνΑπασχόληση, ∆ηµιουργία ΕυκαιριώνΑπασχόλησης10. Επίπτωση από την συνένωσηστην Αποταµίευση11. ∆είκτης Επιβάρυνσης Καταναλω-τών12. Συνολική αξιολόγηση, Ποιοτικέςκαι Ποσοτικές Επιπτώσεις13. Συµπεράσµατα

5η ΕνέργειαΟι ∆ΕΥΑ πρέπει να ξεκινήσουν τησυγχρόνως µε την οικονοµοτεχνικήµελέτη και τη σύνταξη νέου οργα-νογράµµατος όπου θα πρέπει ναπροχωρήσουν σε πλήρη αναδιάρ-θρωση βασιζόµενες αφενός στις αρ-χές που προβλέπονται από την ανά-λυση που έχει προηγηθεί, αφετέρουστις σύγχρονες αρχές managementκαι ειδικότερα στις αρχές που προσ-διορίζονται από το management ολι-κής ποιότητας.Ταυτόχρονα µε τη σύνταξη νέου ορ-γανογράµµατος οι ∆ΕΥΑ θα πρέπει:1. να συντάξουν νέο Ο.Ε.Υ.2. να συντάξουν νέο ΚανονισµόΛειτουργίας και ∆ιαχείρισης.3. να συντάξουν νέο ΚανονισµόΠροµηθειών.4. να συντάξουν νέο ΚανονισµόΎδρευσης.5. να συντάξουν νέο ΚανονισµόΑποχέτευσηςκαθώς και κάθε νέο Κανονισµό γιαοποιαδήποτε νέο αντικείµενο πε-ριέλθει σε αυτές ως αντικείµενο δρα-στηριότητας.

6η Ενέργεια:Μια σηµαντική ενέργεια των ∆ΕΥΑπου πρέπει να ολοκληρωθεί είναι ηµελέτη τιµολογιακής πολιτικής, όπουθα λαµβάνονται υπόψη το νοµικό καιθεσµικό πλαίσιο που διέπει τις επι-χειρήσεις ύδρευσης-αποχέτευσης(άρθρα 25 και 26 Ν. 1069/80, ΟδηγίαΠλαίσιο 2000/60/ΕΕ, Νόµος3199/2003, Π.∆. 51/2007). Βάσειτων ανωτέρω θα κατατεθεί και ο τρο-ποποιηµένος Προϋπολογισµός τηςΕπιχείρησης αµέσως µετά την εν-σωµάτωση των νέων ∆ΕΥΑ ή την δι-εύρυνση των ∆ιοικητικών Ορίων αυ-τών.

7η ΕνέργειαΈχοντας οριστικοποιήσει τις παραπάνωενέργειες κάθε ∆ΕΥΑ, το ∆ιοικητικόΣυµβούλιο θα πρέπει µέσω αποφά-σεων να καθορίσει µε απόλυτο τρόποτις προτεραιότητες που πρέπει να τε-θούν. Στις αποφάσεις αυτές πρέπεινα ορίζεται τόσο ο τρόπος δράσης,όσο και ο τρόπος υλοποίησης και

ωρίµανσης αυτών. Στο ίδιο πλαίσιοπρέπει να αποφασισθεί και ο τρόποςλειτουργίας της επιχείρησης απέναντιστα νέα ∆.∆. και ειδικότερα:1. Θα πρέπει να αποφασισθεί ο τρόποςαντιµετώπισης της καθηµερινότητας,των συντηρήσεων, των αποκαταστά-σεων και των επεκτάσεων νέων έρ-γων. Πρόταση µας είναι να υπάρξειµετά από µελέτη ανάθεση όλων τωνανωτέρω µέσω δηµόσιου µειοδοτικούδιαγωνισµού. Σκοπός είναι νε υπάρξειάµεσα επιθυµητό αποτέλεσµα, όπουοι προσφερόµενες υπηρεσίες θαείναι άριστες µε την ∆ΕΥΑ να ανα-λαµβάνει να επιβλέπει και να συν-τονίζει τα θέµατα που θα προκύ-πτουν.2. Θα πρέπει να αποφασισθεί (µετάαπό µελέτη που θα έχει υπάρξει) ηπιθανή ύπαρξη υποκαταστηµάτων της∆ΕΥΑ σε σηµεία εκτός της έδραςτης επιχείρησης. Η εν λόγω ενέργειαείναι σίγουρο ότι θα προσθέσει κόστοςλειτουργίας γιατί θα απαιτηθεί ναβρεθεί χώρος για την λειτουργία υπο-καταστήµατος (θεωρούµε ότι θα πρέπεινα χρησιµοποιηθούν είτε τα κτίριαπου στεγάζονται ∆ηµοτικά καταστή-µατα, είτε τα ΚΕΠ που έχουν ανα-πτυχθεί). Συγχρόνως θα απαιτηθείνέος εξοπλισµός για τις επικοινωνίεςµε την έδρα της επιχείρησης. Έναεπιπλέον στοιχείο που θα πρέπει ναεπιλυθεί είναι ο τρόπος είσπραξηςλογαριασµών (π.χ. µέσω τραπεζώνµε συνεργασία µέσω συστήµατος∆ΙΑΣ, µέσω πρακτορείων ΠΡΟ-ΠΟκ.λ.π.) καθώς και ο τρόπος µεταφοράςτων χρηµάτων στα ταµεία της επιχεί-ρησης και εν συνεχεία στην τράπεζαπου συνεργάζεται η επιχείρηση.3. Θα πρέπει να αναπτυχθεί ο τρόποςλειτουργίας του Τµήµατος Κατανα-λωτών για την καταγραφή των εν-δείξεων, την έκδοση και το µοίρασµαλογαριασµών, τη διακοπή της υδρο-δότησης, την ικανοποίηση των δη-µοτών για ηµερήσιες συναλλαγές.Προτείνουµε κάθε ∆ΕΥΑ να συνερ-γασθεί µε τριτοβάθµια ιδρύµατα γιατην ολοκλήρωση και την ψηφιοποίησητων δεδοµένων (δηµοτών και τωνυδροµέτρων), ώστε να υπάρχει η δυ-νατότητα έκδοσης λογαριασµών νε-ρού.

ΑΓΑΠΗΤΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ,

ΣΑΣ ΕΝΗΜΕΡΩΝΟΥΜΕ ΟΤΙ ΤΟ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΗΣ Υ∆ΡΑΥΛΙΣ ΕΠΕ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΑΛΛΑΞΕ ΠΡΟΣΦΑΤΑ ∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ.

ΤΑ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ ΜΑΣ ΓΡΑΦΕΙΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙΠΛΕΟΝ ΣΤΑ ΣΠΑΤΑ. Η ∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΝΑΙ:

ΑΓΙΟΥ ∆ΗΜΗΤΡΙΟΥ 8,190 04 ΣΠΑΤΑ ΑΤΤΙΚΗΣ

ΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ ΤΑ Ι∆ΙΑ:210 - 2816890, 2824840

FAX: 210 2823102E-MAIL: hydlis@ath.forthnet.gr

web: www.hydravlis.gr

8η ΕνέργειαΠρος το τέλος της ολοκλήρωσης τωνδιαδικασιών κάθε ∆ΕΥΑ πρέπει ναεπανέλθει εκ νέου στην απογραφήκαι ειδικότερα:1. Σε απογραφή µετρητών που πι-θανόν θα δοθούν από τους δήµουςεφόσον αφορούν ύδρευση ή απο-χέτευση. 2.Σε απογραφή απαιτήσεωναπό τα ∆.∆. 3. Σε απογραφή λοιπώνχρεωστών διαφόρων. 4.Σε απογραφήαπαιτήσεων πελατών. 5.Σε απογραφήµακροπρόθεσµων υποχρεώσεων.6. Σε απογραφή βραχυπρόθεσµωνυποχρεώσεων. 7.Σε απογραφή ανα-λωσίµων ύδρευσης-αποχέτευσης.8. Σε απογραφή µηχανηµάτων χειρός.9. Σε απογραφή επίπλων και λοιπούεξοπλισµού.Όλα τα ανωτέρω µαζί µε την κατα-γραφή που θα έχει προηγηθεί για ταδίκτυα ύδρευσης, αποχέτευσης, Η/Μ,ΕΕΛ θα αποτιµηθούν, ώστε στη συ-νέχεια να κατατεθεί και υπογραφείπρωτόκολλο παραλαβής – παράδοσηςτης ∆ΕΥΑ από τον νέο ∆ήµο. Κάθε∆ΕΥΑ λαµβάνοντας υπόψη το σύνολοτων στοιχείων θα υποβάλλει τον νέοισολογισµό της. Συγχρόνως και µέσωτης Νοµικής Υπηρεσίας της Επιχεί-ρησης θα πρέπει να ξεκινήσει διαδι-κασία καταγραφής των ακινήτων καιτων γηπέδων ώστε αυτά να κατατεθούνστο υποθηκοφυλακείο και µέσω συµ-βολαιογραφικών πράξεων να περά-σουν στην περιουσία της κάθε ∆ΕΥΑ.

ΣυµπεράσµαταΟι συνολικές ενέργειες που ανα-πτύχθηκαν αφορούν τον σχεδιασµόπου πρέπει κατά την άποψή µας ναακολουθήσει κάθε ∆ΕΥΑ η οποίακαι πρέπει να αποφασισθεί και ναεγκριθεί από το ∆.Σ. της Επιχείρησης,ώστε να επιτευχθεί ο κύριος στόχοςπου είναι η αντιµετώπιση της καθη-µερινότητας, της ωρίµανσης των έργωνκαθώς και της ποιότητας του νερούµε άµεσο αποτέλεσµα την ικανοποί-ηση των δηµοτών του νέου ∆ήµου.Σε κάθε περίπτωση το βάρος ολο-κλήρωσης όλων των ανωτέρω ενερ-γειών θα γίνει από τις υπηρεσίες της∆ΕΥΑ οι οποίες πρέπει να λειτουρ-γήσουν αφενός µεµονωµένα, αφε-τέρου συνθετικά ώστε να αντιµετω-πισθεί κάθε πρόβληµα που θα προ-κύψει. Επίσης θα πρέπει ο σχεδιασµόςνα περιλαµβάνει κάθε επιµέρους γε-ωγραφικό κοµµάτι των ∆.∆. που θασυνδέεται στο σύνολο µε όλο τον∆ήµο. Με βάση τα ανωτέρω πρέπεινα τονισθεί ότι:»Ορισµένες ενέργειες είναι καθο-ρισµένες εξ΄ αρχής και µε ασφάλειαµπορούν να καθορισθούν, να προ-γραµµατισθούν και να ολοκληρω-θούν.»Ορισµένες ενέργειες που θα ακο-λουθήσουν τις αρχικές θα πραγµα-τοποιηθούν εφόσον οι ∆ΕΥΑ διαθέ-τουν τις απαραίτητες πληροφορίεςκαι τα διαθέσιµα µέσα για την πραγ-µατοποίηση και υλοποίησή τους.»Τέλος κάποιες τελευταίες ενέργειεςπου θα απαιτηθούν θα πραγµατο-ποιηθούν εκ των υστέρων µε τηνπροϋπόθεση ότι οι ∆ΕΥΑ θα έχουνοργανωθεί σύµφωνα µε τα όσα θα

προβλέπονται από το νέο οργανό-γραµµα και τον Ο.Ε.Υ., αλλά και ανά-λογα µε τον τρόπο λειτουργίας τηςεπιχείρησης και µε τις εξωτερικέςσυνεργασίες που θα υπάρξουν.Εφόσον όλα όσα ελέχθησαν παρα-πάνω επιτευχθούν οι ∆ΕΥΑ θα εξα-σφαλίσουν:1. Την διατήρηση του ρόλου της επι-χείρησης ως καινοτόµου2. Την υπεράσπιση της θέσης τουςστην αγορά3. Την δηµιουργία βάσης σε µελ-λοντική νέα αγορά4. Την κατάληψη επιπλέον τµήµατοςτης αγοράς5. Την εκµετάλλευση της τεχνολογίας

και των πλεονεκτηµάτων που έχουµεαναπτύξει στην τοπική κοινωνία πουδραστηριοποιούµαστεΣυγχρόνως πρέπει:1. Να προβούµε σε χαρτογράφησητων έργων που µπορούν να εκτελε-σθούν µε τις ανωτέρω µεθόδους καιτις προτεραιότητες που θα τεθούν2. Για σηµαντικά ζητήµατα να υπάρχει∆ηµόσια ∆ιαβούλευση3. Να υπάρχει ευρεία ενηµέρωσητης κοινής γνώµης.Από όλα τα παραπάνω προκύπτει ότιτο µέλλον των Επιχειρήσεων Ύδρευ-σης-Αποχέτευσης περνά µέσα απότην εφαρµογή αναγκαίων και ∆ιοι-κητικών µέτρων, ώστε να επιτευχθούν

οικονοµίες κλίµακας και καλύτερηποιότητα υπηρεσιών. Λαµβάνονταςυπόψη τις σύγχρονες τάσεις και προ-οπτικές, την εφαρµογή του Καλλικράτηo τοµέας ύδρευσης-αποχέτευσηςπερνά µέσα από την ενδυνάµωσηκαι την µεγέθυνσή τους, αλλά καιαπό την παροχή νέων προϊόντων καιυπηρεσιών. Έχοντας υπόψη την προ-σφορά στην κοινωνία, την οικονοµίακαι το περιβάλλον όλοι µας οφείλουµενα συµβάλλουµε στην αειφορία καιστην άριστη ποιότητα νερού που προ-ϋποθέτουν υδατική πολιτική βιώσιµηπου να ανταποκρίνεται στις σύγχρονεςανάγκες τόσο της επιχείρησης, όσοκαι των πολιτών.. w&w

21

22 θέμα

Τ ο να έχουµε τις απαραί-τητες ποσότητες νερούπου χρειάζεται σήµερα

η Κύπρος πρέπει να αποτελείπρωταρχικό στόχο για να δια-σφαλιστεί ότι στα χρόνια πουέρχονται δεν θα επηρεαστεί ηοικονοµική και κοινωνική πρό-οδος καθώς και η µελλοντικήανάπτυξη του νησιού. Εκτόςαπό τις επενδύσεις σε έργα υπο-δοµής θα πρέπει να υπάρξειπροβληµατισµός και για τη δη-µιουργία των απαραίτητων θε-σµικών οργάνων µέσω των οποί-ων θα επιτευχθεί η διασφάλισητων αναγκαίων υδάτινων πό-ρων.

Η πρόκληση που έχουµε µπρο-στά µας είναι να συνεχίσουµετους επιθυµητούς ρυθµούς προ-όδου και ανάπτυξης και ταυτόχρονανα µη θέτουµε σε κίνδυνο τηναειφορία του περιβάλλοντος καιτην κοινωνική συνοχή των δια-φόρων οµάδων του πληθυσµού.Το νερό πάντοτε έπαιζε και

συνεχίζει να παίζει ένα σηµαντικόρόλο στην πρόοδο των διαφόρωνχωρών. Το νερό είναι πηγή ζωήςκαι µπορεί να οδηγήσει σε ευµά-ρεια πληθυσµούς που το έχουνσε αφθονία. Είναι πρώτη ύλησχεδόν σε κάθε παραγωγικό τοµέατης οικονοµίας όπως τη Γεωργία,τη Βιοµηχανία, τον Τουρισµό κ.ά.Όµως, είναι και πηγή προβληµάτωνόπως για παράδειγµα όταν υπάρ-χουν παρατεταµένες περίοδοιανοµβρίας. Αυτό το πρόβληµαγίνεται ακόµη πιο έντονο όταν οιανάγκες στη χρήση νερού µεγα-λώνουν και υπάρχουν συγκρουό-µενα συµφέροντα για την κατανοµή

του νερού ανάµεσα στους διά-φορους τοµείς και στις διάφορεςπεριοχές. Στην Κύπρο από τιςαρχές της Ανεξαρτησίας το 1960έγιναν σηµαντικές επενδύσεις σεέργα υποδοµής που σχετίζονταιµε την υδατική ανάπτυξη. Άλλωστεµε βάση το δόγµα ότι δεν πρέπεινα χάνεται ούτε σταγόνα νερούστη θάλασσα, κατασκευάστηκεµεγάλος αριθµός φραγµάτων, όπουαυτό ήταν δυνατό. Φυσικά, σήµεραµε τις αυξανόµενες ανάγκες γιαικανοποίηση των διαφόρων τοµέωντης οικονοµίας καθίσταται αναγκαίονα γίνουν τόσο νέα έργα υποδοµής(π.χ. µονάδες αφαλάτωσης νερού)όσο και θεσµοθέτηση των απα-ραίτητων εποπτικών οργανισµώνκαι συστηµάτων διαχείρισης.Η διασφάλιση των αναγκαίων

υδάτινων πόρων σηµαίνει να κα-

ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΓΙΑ

ΠΡΟΟΔΟ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Σωκράτης Μεταξάς∆ιευθυντής του ΣυµβουλίουΥδατοπροµήθειας Λεµεσού

Φράγµα Κούρη: Το µεγαλύτερο φράγµα στην Κύπρο.Είναι χωρητικότητας 115 εκατοµµυρίων κυβικών µέτρωνκαι βρίσκεται στην Επαρχία της Λεµεσού.

ΥδατόπυργοςΛεµεσού –

µοναδικό µνηµείοµεταλλικής

αρχιτεκτονικής σε ολόκληρη

την Κύπρο και τη γύρω

περιοχή. Ύψος 40 µέτρων,

υδροδοτούσε τη Λεµεσό

από το 1930µέχρι το 1951.

23

ταφέρουµε να έχουµε τις απα-ραίτητες ποσότητες ποιοτικού νε-ρού έτσι ώστε να καλύπτονται οικαθηµερινές οικιακές ανάγκεςτων καταναλωτών, χωρίς όµως ναεπηρεάζονται τα οικοσυστήµατακαι οι παραγωγικοί τοµείς της οι-κονοµίας. Στην Κύπρο η εξα-σφάλιση των απαραίτητων υδάτι-νων πόρων θα πρέπει να λαµβάνειυπόψη τους εξής 3 παράγοντες:1. Προστασία υπόγειων υδροφό-ρων στρωµάτωνΑπό την υπεράντληση των υπό-γειων νερών κινδυνεύουν απόυφαλµύριση όλοι σχεδόν οι πα-ράκτιοι υδροφορείς της Κύπρου.Εποµένως, θα πρέπει να καθορι-στούν µέγιστες ποσότητες πουµπορούν να αντληθούν από κάθευδροφόρο στρώµα και οι αρµόδιοινα επιβεβαιώνουν ότι σε καµίαπερίπτωση γίνεται υπεράντλησηαπό οποιονδήποτε χρήστη νερού.Θα πρέπει επίσης να καθοριστούνκαι να επιβάλλονται αποτρεπτικέςποινές για περιπτώσεις που εν-τοπίζεται υπεράντληση πέραν τωναποδεκτών ορίων. Γενικά, θαπρέπει να προστατευτούν οι υπό-γειοι υδροφορείς και να διασφα-λιστεί ότι τα ποιοτικά τους χαρα-κτηριστικά παραµένουν εντός τωνεπιτρεπτών ορίων.2.Το µεταβαλλόµενο κοινωνι-κό-οικονοµικό περιβάλλονΗ Κύπρος, παρόλο που εξελίσσεταισε µια Οικονοµία Υπηρεσιών, εν-τούτοις συνεχίζει να χρησιµοποιείπερίπου τις ίδιες ποσότητες νερούπου χρησιµοποιούσε στο ΓεωργικόΤοµέα το 1960 (δηλαδή το 70%περίπου των συνολικών διαθέσι-µων ποσοτήτων νερού). Επίσης,ο µεγάλος αριθµός κολυµβητικώνδεξαµενών που κατασκευάζονταισε οικίες, η τουριστική ανάπτυξηκαι τα γήπεδα γκολφ αυξάνουντις τριβές ανάµεσα στις διάφορεςοµάδες του πληθυσµού για εξα-σφάλιση όσο το δυνατό περισσο-τέρων ποσοτήτων νερού. Εποµέ-νως, θα πρέπει µέσα από τη διε-νέργεια εξειδικευµένων µελετώνκαι µε καθαρά τεχνοκρατικά κρι-τήρια να γίνει κατανοµή των δια-θέσιµων ποσοτήτων νερού στουςδιάφορους τοµείς της οικονοµίας.Η συνεισφορά του κάθε τοµέαστο ακαθάριστο εγχώριο προϊόναλλά και στη διατήρηση οµαλώνπεριβαλλοντικών συνθηκών θαπρέπει να είναι σηµαντικός πα-ράγοντας στην κατανοµή του νε-ρού.3. Τις αλλαγές στις κλιµατολο-γικές συνθήκες ειδικά στην πε-ριοχή της νοτιοανατολικής Με-σογείουΣτην Κύπρο η µέση ετήσια βρο-

χόπτωση µειώθηκε από τα 600mmπερίπου στις αρχές του 20ουαιώνα στα 400mm περίπου σή-µερα. Την ίδια περίοδο παρατη-ρήθηκε µια αύξηση στη µέση θερ-µοκρασία περίπου κατά 1,5 C°.

Ένα άλλο φαινόµενο που παρα-τηρείται έντονα τα τελευταία χρόνιαστην περιοχή µας είναι οι καταρ-ρακτώδεις βροχοπτώσεις σε σχε-τικά σύντοµο χρονικό διάστηµααντί της οµαλής κατανοµής τηςβροχόπτωσης σε όλους τους βρο-χερούς µήνες του υδρολογικούέτους. Εποµένως, θα πρέπει στονπρογραµµατισµό που γίνεται ναλαµβάνεται σοβαρά υπόψη ότι τακλιµατολογικά µας δεδοµένα σταχρόνια που έρχονται πιθανό ναείναι πολύ διαφορετικά από αυτάπου αντιµετωπίζαµε µέχρι σήµερα.Όπου µπορούµε και είναι εφικτόθα πρέπει να προστατεύουµε το

περιβάλλον µέσα από τις µεθόδουςπου επιλέγουµε για παραγωγή,άντληση και διανοµή του νερού.Οι πιο πάνω 3 παράγοντες θα

πρέπει να είναι καθοριστικοί στηδηµιουργία των αναγκαίων θε-σµικών οργάνων αλλά και τηςαναγκαίας υποδοµής για να δια-σφαλιστεί ότι στην Κύπρο θα υπάρ-χουν και σήµερα αλλά και στοµέλλον διαθέσιµοι οι απαιτούµενοιυδάτινοι πόροι για διασφάλισητης µακροοικονοµικής ανάπτυξηςστο νησί. Μόνο µε το να υπάρχουνοι αναγκαίοι υδάτινοι πόροι θαµπορεί να διασφαλιστεί η µακρο-χρόνια ανάπτυξη όλων των πα-

ραγωγικών τοµέων της οικονοµίας. Προτού ληφθεί απόφαση για

την κατασκευή µιας νέας επιπρό-σθετης µονάδας παραγωγής ήαποθήκευσης νερού θα πρέπεινε εξετάζονται πολύ προσεκτικάποιες θα είναι οι επιπτώσεις τόσοστην οικονοµία της Κύπρου όσοκαι στο περιβάλλον. Η ικανοποί-ηση όλων των απαιτήσεων γιανερό θα πρέπει να λαµβάνεταιυπόψη. Όµως, δεν θα πρέπει να είναι

ο µοναδικός ή ο πρωταρχικός πα-ράγοντας στο αν θα παραχθούνπερισσότερες ποσότητες νερού.Θα πρέπει να καθοριστεί µια σειρά

Τα Γραφεία του Συµβουλίου Υδατοπροµήθειας Λεµεσού

ενεργειών για αύξηση των δια-θέσιµων ποσοτήτων νερού, όπωςπιο κάτω:1.Μείωση της συνολικής ζήτησηςη οποία για παράδειγµα µπορείνα επιτευχθεί µέσω της χρήσηςνέων τεχνολογιών στη βιοµηχανία/ γεωργία / οικιακή χρήση, µέσωτης µείωσης άδηλων διαρροώναπό τα υδρευτικά δίκτυα κλπ. Επί-σης, η τιµολογιακή πολιτική µπορείνα αποδειχτεί ένα χρήσιµο εργα-λείο για αποφυγή αχρείαστης σπα-τάλης ποσοτήτων νερού.2. Εξασφάλιση και αξιοποίησηεναλλακτικών µεθόδων παραγω-γής και διανοµής νερού όπως γιαπαράδειγµα χρησιµοποίηση τωνεπεξεργασµένων αστικών λυµάτωνγια ύδρευση χώρων πρασίνου,γηπέδων γκολφ και ποδοσφαίρουακόµη και γεωργικών καλλιερ-γειών. Η εγκατάσταση ξεχωριστώνδικτύων διανοµής του επεξεργα-σµένου νερού, ειδικά στις περιοχέςπου τώρα αναπτύσσονται, αποτελείµια µεγάλη πρόκληση που έχουµε

µπροστά µας.3. Κατασκευή νέων µονάδων ήεπέκταση υφιστάµενων µονάδων

παραγωγής πόσιµου νερού (π.χ.αφαλάτωση θαλάσσιου νερού) θαπρέπει να προωθείται µόνο όταν

δεν υπάρχουν άλλοι τρόποι, εξα-σφάλισης των διαθέσιµων ποσο-τήτων και όταν το αναµενόµενοκόστος θα είναι µικρότερο από τοαναµενόµενο όφελος στην εθνικήοικονοµία.Η επέκταση των ορίων των Συµ-

βουλίων Υδατοπροµήθειας για νακαλύψουν σε πρώτη φάση τις ευ-ρύτερες αστικές περιοχές των πό-λεων και σε δεύτερη φάση όλεςτις επαρχίες της Κύπρου, θα µπο-ρούσε, µέσω οικονοµιών κλίµακαςκαι εισαγωγής νέων τεχνολογιώνκαι εξειδικευµένων συστηµάτωνδιαχείρισης, να οδηγήσει σε πιοορθολογιστική χρήση του νερούστην Κύπρο. Επίσης, ένα εποπτικό/ ρυθµιστικό όργανο που θα κα-θοριστεί από το κράτος για ναεπιβλέπει τη λειτουργία των ορ-γανισµών νερού, θα µπορούσενα τους υποβοηθήσει να εκτελέ-σουν πιο αποτελεσµατικά την απο-στολή τους.

ΣυµπέρασµαΜόνο µέσα από τη διασφάλισητων αναγκαίων ποσοτήτων νερούµπορεί να υπάρξει κλίµα αισιο-δοξίας για τη µακροοικονοµικήανάπτυξη και σταθερότητα του νη-σιού. Είναι σηµαντικό να δοθείέµφαση:1. Στη δηµιουργία των απαραίτητωνυποδοµών.2. Στην επέκταση των γεωγραφι-κών ορίων και µεγέθους των υφι-στάµενων οργανισµών νερού.3. Στην ίδρυση της αναγκαίαςεποπτικής/ρυθµιστικής αρχής γιαπαρακολούθηση της λειτουργίαςτων διαφόρων οργανισµών νε-ρού.Οι εµπειρίες του πρόσφατου

παρελθόντος στην αντιµετώπισητης λειψυδρίας στην Κύπρο πρέπεινα µας δώσουν χρήσιµα διδάγµαταγια να θέσουµε τον τοµέα τουνερού σε µια περιβαλλοντικά καιοικονοµικά σωστή βάση.

Χαβούζα Λεµεσού: Λειτουργούσε

από το δεύτερο µισό του 19ου αιώνα ως δεξαµενή νερού

για τις ανάγκες της πόλης της Λεµεσού.

24

25

Με το σύνθηµα «Καλώς ήλθατεστην επόµενη διάσταση», έγινε ηπαρουσίαση του TIA Portal (TotallyIntegrated Automation Portal) απότη Siemens, στη διεθνή έκθεσηSPS/IPC/Drives στη Νυρεµβέργη.

Σ τη Νυρεµβέργη της Γερµανίαςκαι σε ταυτόχρονες εκδηλώ-σεις στο Πεκίνο, το Σικάγο

και το Βερολίνο, µε εκατοντάδεςπροσκεκληµένους και πάνω από 100δηµοσιογράφους παρόντες, ο τοµέαςIndustry Automation της Siemens,έκανε την επίσηµη παρουσίαση τουTIA Portal, του νέου λογισµικού πουθα «επαναπροσδιορίσει την έννοιατου engineering στον αυτοµατισµό».ΤΙΑ ή αλλιώς Totally Integrated

Automation είναι, κατά βάση, η δυ-νατότητα του πελάτη να εξοπλίσειτις γραµµές παραγωγής του ή καιολόκληρες µονάδες παραγωγής µετην τελευταία τεχνολογία Siemensκαι σε όλο το φάσµα της παραγωγικήςδιαδικασίας: από τον σχεδιασµό στονΗ/Υ (computer aided planning) έωςκαι την κατασκευή, τη λειτουργία, τιςεπεκτάσεις, τους εκσυγχρονισµούς.Σκοπός είναι η επίσπευση του

χρονικού διαστήµατος που απαιτείταιαπό την ιδέα έως την ολοκληρωµένηµηχανή ή και το παραγόµενο προϊόν–µε τη µέγιστη ευελιξία και ταυτό-χρονα µε ελαχιστοποίηση στα κόστηκαι βελτίωση της ποιότητας. ΗSiemens είναι ο µόνος κατασκευα-στής στον κόσµο που διαθέτει τέτοιαςέκτασης φάσµα προϊόντων αυτοµα-τισµού και drives και λογισµικό en-gineering που καλύπτει όλες τιςαπαιτήσεις σε όλους τους τοµείςτης βιοµηχανίας: προϊόντα, συστή-µατα και λύσεις κορυφαίας ποιότηταςπου συµπληρώνονται µε ένα πλήρεςχαρτοφυλάκιο υπηρεσιών υψηλήςποιότητας όπως: εκπαίδευση, serviceκαι υποστήριξη. Και τώρα, το ΤΙΑPortal κάνει ένα βήµα πιο πέρα. Γιαπρώτη φορά δίνει στους χρήστες όλατα εργαλεία για σχεδιασµό, προ-γραµµατισµό, θέση σε λειτουργία,λειτουργία, επιτήρηση και ενδείξεις,για όλα τα συστήµατα αυτοµατισµούκαι drives σε µία πλατφόρµα λογι-σµικού. Αυτό σηµαίνει ότι οι χρήστεςδεν είναι πλέον αναγκασµένοι ναχρησιµοποιούν ή να χειρίζονται δια-φορετικά συστήµατα σε διαφορετικέςθέσεις εργασίας. Και έτσι µπορούννα επικεντρωθούν περισσότερο στηβελτίωση της λειτουργίας και τηναποδοτικότητα. Τα αποτελέσµατα τωνπελατών που συµµετείχαν σε δοκιµέςέδειξαν εξοικονόµηση χρόνου (απότην αρχική ιδέα έως την ολοκλήρωσητης παραγωγής), έως και 20%. Χάρηστην απλότητα και τη χρηστικότητατου, το ΤΙΑ Portal είναι κατάλληλοκαι για νέους αλλά και για πεπειρα-µένους χρήστες. Γίνεται φανερό µετην πρώτη µατιά, ότι στον σχεδιασµό

του ΤΙΑ Portal έχουν συνδυάσει τιςκαλύτερες ιδέες τους άνθρωποι απόδιάφορους τοµείς. Από την αποδοτι-κότητα και την εργονοµία έως τα έξυ-πνα γραφικά, όλα είναι έτσι οργα-νωµένα ώστε όχι µόνο να µπορείκανείς να ολοκληρώσει εύκολα σύν-θετες και απαιτητικές δουλειές, αλλάκαι η εργασία να είναι πραγµατικάδιασκεδαστική και ευχάριστη. Όλεςοι εργασίες έχουν πανοµοιότυπολειτουργικό σχεδιασµό και παρου-σιάζονται µε τον ίδιο τρόπο, διευκο-λύνοντας και επισπεύδοντας εξαι-ρετικά την περίοδο εκµάθησης γιαόλων των ειδών τους χρήστες. Τα

περιβάλλοντα εργασίας για συγκε-κριµένες εργασίες (editors) είναισχεδιασµένα µε «ευφυΐα» που «δί-νει» στους χρήστες τις εντολές πουχρειάζονται, αντί εκείνοι να τις ανα-ζητούν. Επίσης, προχωρηµένη τε-χνολογία windows κάνει δυνατή τηνύπαρξη πολλών editors ταυτόχροναανοιχτών και την ανταλλαγή δεδο-µένων µεταξύ τους µε απλό drag &drop. O Anton S. Hueber, διευθύνωνσύµβουλος του τοµέα Industry Au-tomation, δήλωσε: «Πρόκειται γιαµία επιπλέον εξέλιξη της, κορυφαίαςστον κόσµο, προσφοράς µας πουονοµάζεται Totally Integrated Au-

tomation, σχεδιασµένης για να συν-τροφεύσει τους πελάτες µας καθώςµπαίνουν σε µία νέα εποχή µοντέρνουengineering. H Siemens οδηγεί τηναγορά στην ανάπτυξη λογισµικούengineering και ανταποκρίθηκε πολύνωρίς στην αυξανόµενη πολυπλο-κότητα των εφαρµογών αυτοµατισµού,παρουσιάζοντας το 1996 τους ελεγ-κτές Simatic S7 και τη φιλοσοφίαTotally Integrated Automation. Οστόχος ήταν τότε να ολοκληρωθούντα διάφορα εργαλεία engineeringώστε να δοθεί στους µηχανικούς ηδυνατότητα µιας οµοιόµορφης άποψηςτων projects».

Αλλάζοντας τον κόσµο του αυτοµατισµού

ECOTEC11KXMONH24X34 12/11/2010 16:29 ™ÂÏ›‰·1