โจทย์�หลั�กของสย์ามในบริ�บทอาณาน�คมตะวั�นตก

พี�ริะพีงษ์� เตชะท�ตตานนท�kokoyadi@hotmail.com

ปริะวั�ต�ส�งคมแลัะวั�ฒนธริริมไทย์

2228-29

ราชฑู�ตของพระเจ้�าหลุ�ยส์�ที่�� 14 Chevalier de Chaumont เข�าเฝ้�า พระบาที่ส์มเด็�จ้พระนารายณ์�(ขวา) ราชฑู�ตส์ยาม ถวายพระราชส์าส์�นต#อพระเจ้�าหลุ�ยส์�ที่�� 14

2230

ภาพจ้ากจ้ด็หมายเหต�ลุาลุ�แบร� ราช อาณ์าจ้'กรส์ยาม

ริ�ชกาลัท�% 4

พระราชส์มภพ 2347 (64 พรรษา) ครองราชย� 2394 – 2411 (17 ปี+)

ในระหว#างที่��ที่รงผนวชอย�#น'.นได็�เส์ด็�จ้ออก ธุ�ด็งค�ไปีย'งห'วเม1องต#าง ๆ ที่3าให�ที่รงค��นเคยก'บ

ส์ภาพความเปี4นอย�#ของอาณ์าปีระชาราษฏร� อย#างแที่�จ้ร6ง พระองค�ที่รงพระราชอ�ตส์าหะ

ว6ร6ยะเร�ยนภาษาอ'งกฤษจ้นที่รงเข�ยนได็� ตร'ส์ได็� ที่รงเปี4นน'กปีราชญ์�รอบร� �

ที่3าให�พระองค�ที่รงม�ความรอบร� �เที่#าที่'นต#อเหต�การณ์�ของโลุกตะว'นตกเปี4นอย#างด็�[1] ที่รง

ผนวชต'.งแต#ปี+ พ.ศ. 2367 จ้นถ;งลุาผนวช เปี4นเวลุารวมที่��บวชเปี4นภ6กษ�ที่' .งส์6.น 27 พรรษา

( ขณ์ะน'.นพระชนมาย� 48 พรรษา) หมายเหต�; เวลุาที่��ผนวชเปี4นส์ามเณ์ร 7 เด็1อน

2347

2411

2394ริ.3 เสด็'จสวัริริคต เจ(าฟ้*ามงก+ฏเสด็'จข-.นคริองริาชย์� แต#พระองค�ตร'ส์ว#า ถ�าจ้ะถวายพระราชส์มบ'ต6แก# พระองค�จ้ะต�องอ'ญ์เช6ญ์ส์มเด็�จ้เจ้�าฟ้�าจ้�ฑูามณ์� กรมข�นอ6ศเรศร'งส์รรค�ข;.นครองราชย�ด็�วย

เน1�องจ้ากพระองค�ที่รงเห�นว#าเปี4นผ��ที่��ม�พระชะตาแรง ต�องได็�เปี4นพระมหากษ'ตร6ย�

พระบาที่ส์มเด็�จ้พระจ้อมเกลุ�าเจ้�าอย�#ห'ว เปี4นพระราชโอรส์องค�ที่�� 43 ในพระบาที่ส์มเด็�จ้พระพ�ที่ธุเลุ6ศหลุ�านภาลุ'ย

ทริงค/านวัณวั0าจะสามาริถเห'นส+ริ�ย์+ปริาคาเต'มด็วังได็(ในปริะเทศสย์าม หวั(ากอ ปริะจวับค�ริ�ข�นธ�เสด็'จสวัริริคต

2368 เส์ด็�จ้ออกผนวกชเปี4นภ6กษ�"วัช�ริญาณภิ�กข+"[

2376 พบศ6ลุาจ้าร;กหลุ'กที่��1

ณ์ เน6นปีราส์าที่ เม1องเก#าส์�โขที่'ย

ศ�ลัาจาริ-ก

2399

ราชฑู�ตของนโปีเลุ�ยนที่�� 3 มงต6ญ์ย�� เข�าเฝ้�า พระบาที่ส์มเด็�จ้พระจ้อมเกลุ�า (ซ้�าย)

(ขวา) ราชฑู�ตส์ยาม ถวายพระราชส์าส์�นต#อจ้'กรพรรด็6นโปีเลุ�ยนที่�� 3 ปี+ 2404

แผนท�%แสด็งการิต�.งสถาน�การิค(าของโปริต+เกสซ้;�งเปี4นแม#แบบให�อาณ์าน6คมตะว'นตกในชาต6ใช�ในการพ'ฒนาจ้นเปี4นอาณ์าน6คม

เปีร�ยบเที่�ยบเหต�การณ์�ส์3าค'ญ์อาณ์าน6คม

1870–1914 2413-2457New Imperialism1863 2406 ฝริ�%งเศสใช(ค/าวั0า ริ�ฐอาริ�กขาก�บก�มพี8ชา1941 2484 ก�มพี8ชาตกเป9นอาณาน�คมของฝริ�%งเศสโด็ย์สมบ8ริณ�

1886 2429 British Burma ถ8กควับริวัมปกคริองเป9นส0วันหน-%งของ India

Singapore - British colony (1819-1959)Spanish Philippines (1565-1898, 333 years)Dutch East Indies (now Indonesia) - Dutch colony from 1602 - 1949 (included Netherlands New Guinea until 1962) Malaya (now part of Malaysia): Portuguese Malacca (1511–1641) Dutch Malacca (1641–1824) British Malaya, included: Straits Settlements (1826–1946)

1492 - Now

Map indicating the territories colonized by the European powers and the United States

2433

เร6�มการข�ด็คลุองร'งส์6ต ด็3าเน6นการโด็ย บร6ษ'ที่ข�ด็คลุองแลุค�นา ส์ยามจ้3าก'ด็ ซ้;�งเปี4นบร6ษ'ที่เอกชน ม�เจ้�านาย ข�นนาง แลุะชาว

ตะว'นตกเปี4นผ��ถ1อห��น

“ ” ตารางแส์ด็งส์ถ6ต6 ข�าว ในช#วง ร.4- ร.7 โปีรด็ส์'งเกตม�ลุค#าเฉลุ��ยรายปี+ที่��ส์'มพ'นธุ�ก'บราคาข�าว แลุะ แนวโน�มของ

การขยายต'ว

2448

ร'ชกาลุที่�� 5 “ ที่รงตรา พระราชบ'ญ์ญ์'ต6ลุ'กษณ์ะเลุ6กที่าส์ร.ศ.124”

ใช�เวลุาปีระมาณ์ 30 ปี+ในการเลุ6กที่าส์

2448

ร'ชกาลุที่�� 5 “ ที่รงตรา พระราชบ'ญ์ญ์'ต6ลุ'กษณ์ะเลุ6กที่าส์ร.ศ.124”

ใช�เวลุาปีระมาณ์ 30 ปี+ในการเลุ6กที่าส์

ปีระธุานาธุ6บด็�ลุ6นคอนด็�ปีระกาศห�ามการม�ที่าส์ ในช#วงส์งคราม civil war ช#วงปี+ 1861-1865

2403

ความส์'มพ'นธุ�ระหว#างส์ยามก'บ มหาอ3านาจ้ ?

การิเส�ย์ด็�นแด็นให(แก0ฝริ�%งเศสในช0วังแริก พี.ศ.2410 – 2436 (ค.ศ.1867 – 1893)

         คร'.งที่�� 1 เส์�ยเขมรส์#วนนอก พ.ศ.2410 (ค.ศ.1867)          คร'.งที่�� 2 เส์�ยแคว�นส์6บส์องจ้�ไที่ย พ.ศ.2431 (ค.ศ.1888)          คร'.งที่�� 3 เส์�ยห'วเม1องเง�.ยวที่'.งห�าแลุะห'วเม1องกระเหร��ยงตะว'นออก

พ.ศ.2435 (ค.ศ.1892)          คร'.งที่�� 4 เส์�ยด็6นแด็นบนฝ้@� งซ้�ายของแม#น3.าโขง พ.ศ.2436 (ค.ศ.1893) การิเส�ย์ด็�นแด็นให(แก0ฝริ�%งเศสแลัะอ�งกฤษ์ในช0วังหลั�ง พี.ศ.2446 – 2452

(ค.ศ.1904-1909) ด็�งน�.          คร'.งที่�� 1  เส์�ยฝ้@� งขวาของแม#น3.าโขง : มโนไพร จ้3าปีาศ'กด็6A แลุะหลุวงพระบาง

บนฝ้@� งขวาของแม#น3.าโขงให�ก'บฝ้ร'�งเศส์ พ.ศ2446 (ค.ศ.1904)          คร'.งที่�� 2 เส์�ยมณ์ฑูลุบ�รพาให�แก#ฝ้ร'�งเศส์ พ.ศ.2449 (ค.ศ.1907)          คร'.งที่�� 3 เส์�ยร'ฐไที่รบ�ร� กลุ'นต'น ตร'งกาน� แลุะปีระลุ6ศให�อ'งกฤษ พ.ศ.2452

ค6ด็เปี4นเน1.อที่�� ๆ เส์�ยด็6นแด็นไปีปีระมาณ์ 518,700 ตารางก6โลุเมตร

“ส์'ปีด็าห�หน�า เร1�อง พ'ฒนาการส์'งคมว'ฒนธุรรมไที่ย ใน 100 ”ปี+ที่��ผ#านมา

Click icon to add picture