เปรยบเทยบการเลาเรอง สมพนธบท และบรบทของนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตร กรณศกษา: ทวภพ

THE COMPARISON OF NARRATIVE, INTERTEXTUALITY AND CONTEXT BETWEEN ORIGINAL NOVEL, TELEVISION AND FILM THE CASE STUDY OF SIAM

RENAISSANCE (TAWIPOB)

เปรยบเทยบการเลาเรอง สมพนธบท และบรบทของนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตร กรณศกษา: ทวภพ

THE COMPARISON OF NARRATIVE, INTERTEXTUALITY AND CONTEXT BETWEEN

ORIGINAL NOVEL, TELEVISION AND FILM THE CASE STUDY OF SIAM RENAISSANCE (TAWIPOB)

ชมพนท เหลองสมบรณ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร นเทศศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอสารเชงกลยทธ

มหาวทยาลยกรงเทพ ปการศกษา 2561

© 2561 ชมพนท เหลองสมบรณ

สงวนลขสทธ

ซ

กตตกรรมประกาศ วทยานพนธเลมนจะไมส าเรจลลวงไปไดดวยด หากไมไดจากความชวยเหลอ และการดแลการดแลอยางดจาก ผชวยศาสตราจารย ดร.ปฐมา สตะเวทน อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทไดแนะน าแนวทาง ขอคดเหนตางๆ ทเปนประโยชนตอการท าวจย และยงคอยใหก าลงใจกบผวจยตลอดมา รวมไปถงอาจารย และผทรงคณวฒทานอน กรรมการสอบทคอยแนะน าและชแนะแนวทางแกไขวทยานพนธเลมนจนส าเรจลลวง บคคลส าคญทขาดไมไดส าหรบงานวจยในครงนทตองกลาวขอบคณ คอ ครอบครว “เหลองสมบรณ” ทงอามา คณพอ คณอา คณปา พๆนองๆ ทกคนทคอยซกถามถงความคบหนา คอยใหก าลงใจผวจยในการท าวทยานพนธเลมนตงแตตนจนจบ ขอบพระคณคณพอทใหการสนบสนนทางดานการศกษามาโดยตลอดตงแตเดกจนถงวนน และก าลงใจทดเวลาทผวจยรสกทอแทในการท าวทยานพนธ สดทายนขอบคณ เปา เตม แพท ออม โอม และเพอนๆในชนปรญญาโทคนอนๆทชวยในการเขาถงแหลงขอมล คอยใหค าปรกษา ใหก าลงใจ และชวยผลกดนกระตนในการท างาน ขอบคณสม ทคอยอยเคยงขางตงแตตนจนเกอบจบ ขอบคณก าลงใจดดทมใหเสมอ ขอบคณตน กานพล และนองหญง ทคอยชวยเหลอในสวนทไมเขาใจ ขอบคณเพอน “หวบวย” ทคอยเปนก าลงใจ คอยถามไถตลอด และสดทายขอบคณตวเองทยงไมลมเลกกลางคนเมอหาทางไปตอไมได เมอรสกทอ เมองานหายหมดจนตองท าใหม จนวทยานพนธเลมนส าเรจลลวงลงได

ชมพนท เหลองสมบรณ

ฌ

สารบญ หนา บทคดยอภาษไทย ง บทคดยอภาษาองกฤษ ฉ กตตกรรมประกาศ ซ สารบญตาราง ฏ สารบญภาพ ฐ บทท 1 บทน า 1 1.1 ทมาและความส าคญของงานวจย 1 1.2 วตถประสงคของงานวจย 9 1.3 ปญหาน าวจย 9 1.4 ขอบเขตงานวจย 9 1.5 ประโยชนของงานวจย 9 1.6 กรอบแนวความคดของงานวจย 10 บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ 11 2.1 แนวคดสมพนธบท (Intertextuality) 11 2.2 แนวคดองคประกอบการเลาเรอง (Narrative) 15 2.3 แนวคดบรบทสงคมวฒนธรรมไทย 18 2.4 แนวคดเรองนวนยาย 22 2.5 แนวคดเกยวกบละครโทรทศน 24 2.6 แนวคดเกยวกบภาพยนตร 26 บทท 3 ระเบยบวธวจย 32 3.1 การวเคราะหตวบท 33 3.2 ขอมลและแหลงขอมล 34 3.3 กลมตวอยาง จ านวนตวอยาง และการเลอกตวอยาง 34 3.4 วธการเกบรวบรวมขอมล 36 3.5 การวเคราะหขอมล 37 3.6 การน าเสนอผลการวจย 39 3.7 จรยธรรมการวจย 39

ญ

สารบญ (ตอ) หนา บทท 4 การเปรยบเทยบและวเคราะหการเลาเรองและสมพนธบทของสอนวนยาย 40 สอโทรทศน และสอภาพยนตร เรอง “ทวภพ” 4.1 โครงเรอง 44 4.2 แกนเรอง 52 4.3 ตวละคร 53 4.4 การใชภาษา 59 4.5 กลวธการเลาเรอง 60 4.6 ชวงเวลาสถานท 61 4.7 เพลง 62 4.8 การคงเดม (Convention) 72 4.9 การขยายความ (Extension) 74 4.10 การตดทอน (Reduction) 76 4.11 การดดแปลง (Modification) 76 บทท 5 ศกษาบรบทของสงคมไทย เรอง “ทวภพ” ดานสมพนธบท ผานชวงเวลาท 79 แตกตางกน 5.1 ดานโทรทศน ป พ.ศ. 2537 83 5.2 ดานโทรทศน ป พ.ศ. 2554 86 5.3 ดานภาพยนตร ป พ.ศ. 2533 87 5.4 ดานภาพยนตร ป พ.ศ. 2547 89 บทท 6 การสรปผลการวจย การอภปรายผล และขอเสนอแนะทไดรบจากการ ศกษาวจย 94 6.1 สรปผลการวจย 96 6.2 อภปรายผลการวจย 97 6.3ประโยชนของงานวจย 99 6.4 ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป 101 บรรณานกรม 102 ภาคผนวก 107 ภาคผนวก ก เนอเพลงจากละครโทรทศน เรอง “ทวภพ” ป 2537 และป 2554 108

ฎ

สารบญ (ตอ) หนา ประวตเจาของผลงาน 110 เอกสารขอตกลงวาดวยการขออนญาตใหใชสทธในวทยานพนธ

ฏ

สารบญตาราง หนา ตารางท 1.1: แสดงการเปรยบเทยบปรมาณการผลตซ าของนวนยายจ านวน 18 เรอง 4 ตารางท 2.1: แสดงความแตกตางระหวาง “การอางถง” กบ “สมพนธบท” 13 (Fowler, 2000อางใน พไลวรรณ ซบยก, 2549) ตารางท 3.1: แสดงประวตการเปลยนผานของงานประพนธ เรอง “ทวภพ” 35 ตารางท 3.2: ตวอยางตารางแสดงการเปรยบเทยบองคประกอบของสอนวนยาย 38 ละครโทรทศน และภาพยนตรเรอง “ทวภพ” ตารางท 3.3: ตวอยางตารางแสดงลกษณะสมพนธบทระหวางนวนยายสละครโทรทศน 38 เรอง “ทวภพ” ตารางท 3.4: ตวอยางตารางแสดงลกษณะของบรบทสงคมไทย ของสอนวนยาย 38 ละครโทรทศน และภาพยนตรเรอง “ทวภพ” ตารางท 4.1: แสดงลกษณะความเหมอนและความแตกตางของการเลาเรองระหวาง 41 นวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตร เรอง “ทวภพ” ตารางท 4.2: บทวเคราะหตวละครคณหลวงอครเทพวรากร 53 ตารางท 4.3: บทวเคราะหตวละครมณจนทร 57 ตารางท 4.4: แสดงลกษณะสมพนธบทระหวางนวนยายสภาพยนตร เรอง “ทวภพ” 64 ป 2533 และ 2547 ตารางท 4.5: แสดงลกษณะสมพนธบทระหวางนวนยายสละครโทรทศน เรอง “ทวภพ” 68 ป 2537 และ 2554 ตารางท 5.1: แสดงลกษณะของบรบทสงคมไทย ของสอนวนยาย ละครโทรทศน 80 และภาพยนตรเรอง “ทวภพ”

ฐ

สารบญภาพ หนา ภาพท 1.1: กรอบแนวความคดของงานวจย 10 ภาพท 3.1: แสดงบทวเคราะหตวบทเรอง “ทวภพ” 32 ภาพท 4.1: ภาพการแสดงจดเรมตน จดเปลยนและจดจบของเรอง 46 ภาพท 6.1: ตารางสรปผลการวจยวภพ 95

บทท 1 บทน า

1.1 ทมาและความส าคญของงานวจย นวนยาย หมายถงเรองทถกประพนธขนจากผเขยนทมการน าเสนอเรองราวผานตวหนงสอ และพรรณนาเสมอนตวละครมชวต โดยมการใชค าทเปนธรรมชาตอยางบทสนทนาเขามาเสรมในการเลาเรอง ทไมใชเพยงแคค าบรรยายของผแตง นวนยายจดไดวาเปนสวนหนงของวรรณกรรม นวนยาย เปนวรรณกรรมบนเทงคดเชนเดยวกบเรองสน ซงจะมการผกเรองใหดสมจรงโดยทอาศยเคาโครงความจรงหรอสงทเกดขนของชวตมนษย จงมผเรยกเรองสนและนวนยายวาเรองเลาสมมต นวนยายนผเขยนอาจมการสอดแทรกเหตการณจรงบางอยางไว ทงยงมวธการเลาเรองอยางมศลปะ เลอกกลนกรองเฉพาะเหตการณทเหมาะสมแกเรอง ท าใหเรองมลกษณะสมจรง (วพธ โสภวงศ, 2544)

สพรรณ วราทร (2519, หนา 14-20 อางใน ศรญญา จรเทศ, 2549) กลาววา นกวชาการไดจ าแนกประเภทของนวนยายตามเนอหาสาระออกเปน 11 ประเภท ไดแก

1. นวนยายรก 2. นวนยายสะทอนสงคม 3. นวนยายแสดงขอคดหรอปญหา 4. นวนยายชวตโลดโผน 5. อาชญนยาย 6. นวนยายผจญภย 7. หสนยาย 8. นวนยายองประวตศาสตร 9. นวนยายการเมอง 10. นวนยายองพทธศาสนา 11. นวนยายเชงวทยาศาสตร ดงทกลาวไวแลววา นวนยายมหลากหลายประเภท และประเภทนวนยายทไดรบความนยมก

คอนวนยายองประวตศาสตร โดยนวนยายองประวตศาสตรนนผเขยนแตงขนโดยอาศยการศกษาขอมลทางประวตศาสตรเพอน ามาเปนเคาโครงเรอง ไมวาจะเปนประวตความเปนมาของชนชาต ขนบธรรมเนยมประเพณ ตลอดจนเหตการณทเกยวของกบบคคลส าคญมาแตงเปนเรองราว (ทรงภพ ขนมธรส, 2550) สะทอนใหผอานไดเขาใจและรบรถงเหตการณในชวงนนๆวาเปนอยางไร นอกเหนอจากนยงมการเพมเตมเสรมแตงเรองราวเพอใหมอรรถรสและนาตดตามมากยงขน ทงนการ

2

ทน านวนยายทกลาวถงเรองราวในประวตศาสตรมาดดแปลงสละครโทรทศนและ/หรอภาพยนตร กจะท าใหผรบสารนนเหนภาพไดชดเจนยงขนโดยผานการเลาเรองในรปแบบตางๆ

ซงในปจจบนมนวนยายจ านวนมากทไดรบการนยมน ามาถายทอดผานชองทางสอสารมวลชนหลกทใชในการสอสารเพอความบนเทง ซงมจดประสงคคอเพอใหเกดความรสกทด รวมถงมการใหสาระความรในรปแบบทจรรโลงใจแกผรบสารไมวาจะเปนทางตรงหรอทางออม อาท สอโทรทศน สอภาพยนตร สอวทย เปนตน ในรปแบบบทละครโทรทศน บทภาพยนตร บทละครเวท และบทละครวทย โดยสอแตละประเภทจะมองคประกอบรวมทคลายคลงและแตกตางกนไป โดยองคประกอบบางอยางเราสามารถเหนไดอยางชดเจนจากการอานหรอการรบชม แตบางองคประกอบ เชน การเชอมโยงของเนอหา การถายโอน เปนตน จ าตองอาศยการวเคราะหอยางละเอยด นบเปนสงทส าคญ และมความจ าเปนทตองใหความสนใจในการศกษาวเคราะห เพอกอใหเกดความเขาใจในการวเคราะหสมพนธบทตอไป ดวยเหตผลคอเมอมการเปลยนผานจากสอหนงไปอกสอหนงนนสงทจะเหนไดชดคอ สอแตละชนดยอมมลกษณะเฉพาะของตนเองทแตกตางกนไป (พรรษา รอดอาตม, 2554) อยางไรกตามสอแตละสอนนมจดรวมกนคอการท าหนาทเปนเสมอนตวกลางในการใหความบนเทงแกผรบสาร การใหแงคดโดยการสะทอนความเปนจรงและความเปนไปทเกดขนในสงคม

ศศวมล สนตราษฎภกด (2539) ไดน าเสนอขอเสนอแนะไวในงานวจย “การศกษาวเคราะหเปรยบเทยบการถายทอดวฒนธรรมไทยผานสอนวนยาย และสอละครโทรทศน เรอง สแผนดน” ใหส าหรบผทสนใจในการศกษาเรองสมพนธบทไววา หากตองการศกษาในประเดนทเกยวกบ “สมพนธบท” ในสวนของความเชอมโยงของเนอหาจากสอหนงไปยงอกสอหนงหรอมากกวาหนงสอนน สามารถท าการศกษาในประเดนดงกลาว โดยเรมศกษาจากตวกลยทธในการผลตสอแตละประเภททถกน ามาใชในการน าเสนอ รวมถงศกษาจากกระบวนการผลตในการถายทอดเนอหาสาร และความเชอมโยงของสารในแตละสอ จากขอเสนอแนะขางตน ผวจยจงไดท าการศกษาเรองการเลาเรอง สมพนธบทและในเรองของบรบทแวดลอมทเกดขนโดยไมเพยงแคศกษาทางดานวฒนธรรม แตยงรวมไปถงดานเศรษฐกจ การเมองและสงคมดวย เพราะบรบทเหลานสามารถเชอมตอถงกนได โดยท าการศกษาผานทง 3 สอดวยกน คอ นวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตร เพราะจะสามารถมองเหนสมพนธบททเกดขน องคประกอบและบรบททแตกตางกน ท าใหเกดความหลากหลาย

โดยความแตกตางของทง 3 สอ นนตางกนทตวองคประกอบของสอ ซงผวจยสามารถ อธบายไดดงน 1) สอนวนยาย จะมการน าเสนอเนอเรองผานตวอกษรเปนหลกและสะทอนใหเหนถงความตนลกหนาบางทางภมปญญาของผเขยน ซงการสะทอนนกคอความจรงใจทผเขยนมใหตอตวเองและผอาน (พทยา วองกล, 2540) โดยในการเขยนนนจะมการบรรยายเพอใหผอานสามารถจนตนาการภาพตางๆของเรองได โดยจะมการบรรยายทงสภาพบรรยากาศไปจนถงความคดของตวละคร 2) สอละครโทรทศน นราพร สงขชย (2552) กลาวไววา การผลตละครโทรทศนให ปรากฏภาพ

3

ตามบทประพนธดงเดมทมอยไดยงจะยากมากขน เนองจากความแตกตางทางธรรมชาตของสอทงสองชนด ดานเงอนไขทมขอจ ากด นอกจากนรวมถงปจจยทเกยวของในการผลต ดวยเหตผลเหลานจงสงผลใหผเขยนบทละครโทรทศนจ าเปนตองมการดดแปลงตวบทประพนธเพอความเหมาะสม โดยการน านวนยายมาดดแปลงสละครโทรทศนนน จะเปนเสมอนการขยายความองคประกอบการเลาเรอง (อมาพร มะโรณย, 2551) รวมถงตดทอนเนอหาบางสวนและปรบเปลยนใหมใหเหมาะสม โดยละครโทรทศนนนจะมการเลาผานตวละครทเปนนกแสดงหลก มบทพดและสถานททผรบชมสามารถเหนไดจรงโดยไมตองผานการจตนาการจากตวผอานดง เชน นวนยาย แตผรบชมสามารถเขาใจและคลอยตามเนอเรองทคงเดมหรอไดผานการดดแปลงมาจากบทประพนธ รวมไปถงความคดของผก ากบวาตองการใหภาพในฉากนนๆออกมาอยางไร และ 3) สอภาพยนตร ภาพยนตร และนวนยายนนมความแตกตางกนคอหนงสอนนผอานสามารถอานไดโดยมเวลาทไมจ ากด ดงนนจงมกจะตองเนนแกนเรองมากกวาเรองราวทเกดขน ดวาเรองทจะเขยนนนตองการเสนอประเดนอะไร ทงนเรองราวหรอโครงเรองทปรากฏขนในหนาหนงสอนนจะถกสรางขนเพอผลกแกนของเรอง โดยทนกเขยนสามารถทจะใสเรองราวเพอเสรมปรงแตงใหเรองมความนาสนใจไดไมจ ากด สวนภาพยนตรนนแมจะมแกนเรองเชนเดยวกน แตเรองราวทสอออกมาตองกระชบมากกวาจงตองมเรองกอนวาจะเลาเรองอะไร เรมตนดวยอะไร จะด าเนนไปและมจดจบอยางไร (“หนงสอ/หนง/ละครเวท”, 2552) นอกจากนสอภาพยนตรมสวนคลายคลงกบสอละครโทรทศน หากแตสอภาพยนตรนนจะมบทสนทนานอยกวา และมการด าเนนเรองผานการแสดงมากกวาการโตตอบกนของตวละคร นอกจากนนสอภาพยนตรยงมขอจ ากดทางดานเวลาอกดวย

จากอดตถงปจจบนมนวนยายจ านวนไมนอยทถกน าเสนอผานทงสอละครโทรทศน ภาพยนตร ละครเวท หรอเพยงแคสอใดสอหนง หรอมการถกน าเสนอผานสออนๆ ทงนผวจยจะหยบยกบางสวนของนวนยายทไดรบความนยมและน ากลบมาท าซ าหลายครง โดยมเนอหาตามประเภทของนวนยายทงเหมอนและแตกตางกนไป

4

ตารางท 1.1: แสดงการเปรยบเทยบปรมาณการผลตซ าของนวนยายจ านวน 18 เรอง

ปรมาณการผลตซ าของนวนยาย

ชอเรอง ผแตง

(นามปากกา) ประเภทของนว

นยาย นว

นยาย ละคร

โทรทศน ภาพยนตร

ละครเวท

ทวภพ วมล เจยมเจรญ (ทมยนต)

- องประวตศาสตร - ความรก - การเมอง

(2)* (2) (2)

บานทรายทอง

กณหา เคยงศร (ก.สรางคนางค)

- ความรก (6) (2) (4-

5)

ขางหลงภาพ

กหลาบ สายประดษฐ (ศรบรพา)

- ความรก (1) (2) (1)

คกรรม วมล เจยมเจรญ (ทมยนต)

- องประวตศาสตร - ความรก

(6) (4) (1)

ปรศนา

พระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาวภาวดรงสต (ว. ณ ประมวญมารค)

- ความรก (2) (1) (1)

ค าพพากษา ชาต กอบจตต - สะทอนสงคม - แสดงขอคดหรอปญหา

(1) (2) (1)

เลอดขตตยา วมล เจยมเจรญ (ลกษณวด)

- ความรก (1) - (1)

(ตารางมตอ)

5

ตารางท 1.1 (ตอ): แสดงการเปรยบเทยบปรมาณการผลตซ าของนวนยายจ านวน 18 เรอง

ปรมาณการผลตซ าของนวนยาย

ชอเรอง ผแตง

(นามปากกา) ประเภทของนว

นยาย นว

นยาย ละคร

โทรทศน ภาพยนตร

ละครเวท

สแผนดน หมอมราชวงศคกฤทธ ปราโมช

- องประวตศาสตร การเมอง

(5) - (2)

อยาลมฉน วมล เจยมเจรญ (ทมยนต)

- ความรก (4) (1) -

อสา – รวชวงโชต

หมอมหลวงศรฟา มหาวรรณ )สฟา(

- สะทอนสงคม (6) - -

ทองเนอเกา สภา สรสงห

)โบตบน(

- ความรก - สะทอนสงคม แสดงขอคดหรอปญหา

(3) - -

เกดแตตม สภา สรสงห

)โบตบน( - สะทอนสงคม (2) - -

ขมนกบปน

หมอมหลวงศรฟา มหาวรรณ

)จลลดา ภกดภมนทร(

- ความรก - สะทอนสงคม

(4) - -

ผใหญลกบนางมา

กาญจนา นาคนนทน

- ความรก - สะทอนสงคม

(6) (1) -

(ตารางมตอ)

6

ตารางท 1.1 (ตอ): แสดงการเปรยบเทยบปรมาณการผลตซ าของนวนยายจ านวน 18 เรอง

ปรมาณการผลตซ าของนวนยาย )ตอ(

ชอเรอง ผแตง

(นามปากกา) ประเภทของนว

นยาย นว

นยาย ละคร

โทรทศน ภาพยนตร

ละครเวท

ผกองยอดรก

กาญจนา นาคนนทน

- ความรก (6) (2) -

วนดา

หมอมผว สขสวสด ณ อยธยา

)วรรณสร(

- ความรก (3) (1) -

แตปางกอน คณหญงวนตา ดถยนต

)แกวเกา(

- องประวตศาสตร - ความรก

(2) - -

ผชนะสบทศ โชต แพรพนธ

)ยาขอบ(

- องประวตศาสตร - ความรก

(7) (3) -

*ตวเลขในวงเลบคอจ านวนของการน ามาท าซ าผานสอนนๆ จากตารางขางตนพบวาประเภทของนวนยายทไดรบความนยมน ามาท าเปนละครโทรทศน

และ/หรอภาพยนตร ประกอบไปดวย (หมายเหต** ตวเลขในวงเลบคอจ านวนของประเภทนวนยาย) 1. นวนยายประเภทความรก (14)** 2. นวนยายประเภทสะทอนสงคม (6) 3. นวนยายองประวตศาสตร (5) 4. นวนยายประเภทแสดงขอคดหรอปญหา (2) 5. นวนยายประเภทการเมอง (2)

ในนวนยายจ านวน 18 เรองทผวจยหยบยกมาน บางเรองมการจดอยในประเภทของนวนยายมากกวา 1 ประเภท และบางเรองกจดอยในประเภทเดยว ซงประเภทนวนยายทงหมดนมประเภททผวจยใหความสนใจทจะศกษาคอ นวนยายองประวตศาสตร ซงจากนวนยายทกลาวมาในตารางขางตนนนมนวนยายทมเนอหาองประวตศาสตรอยหลายเรอง ไดแก ทวภพ คกรรม เลอดขตตยา ส

7

แผนดน ขมนกบปน แตปางกอน ผชนะสบทศ และแมวานวนยายทงหมดนจะมเนอหาองประวตศาสตรแตกมเพยงเรอง “ทวภพ” และ “แตปางกอน” เพยง 2 เรองเทานนทมเนอหาทเกยวกบการขามภพ ขามชาต ดงนนเมอดจากการน าเสนอผานสอแลว นวนยายเรอง “แตปางกอน” นนถกน ามาเสนอผานเพยงแค 2 สอคอ จากนวนยายสละครโทรทศน สวนทางดานนวนยายเรอง “ทวภพ” นนมการน าเสนอผานทง 3 สอคอ จากนวนยายสละครโทรทศน และนวนยายสภาพยนตร อยางไรกตามยงมนวนยายเรอง “คกรรม” ทมการน าเสนอผานทง 3 สอเชนเดยวกน และมการน ามาท าซ าหลายครง ทงนผวจยไดท าการแยกความเหมอนและความแตกตางในดานของประเภทของ นวนยาย แกนเรอง และจ านวนครงในการผลตของทง 2 เรอง โดย “คกรรม” นนมเนอหาทองประวตศาสตร มเรองราวของความรก และมการน ามาท าซ ามากกวา “ทวภพ” แตอยางไรกตามผวจยยงคงเลอกนวนยาย “ทวภพ” ดวยเหตผลดงน 1. “ทวภพ” มเนอหาเกยวกบการขามภพ ขามชาต ซงเนอหาทเหนอความเปนจรงเชนนมกจะดงดดผอานได 2. “ทวภพ” มการน าเสนอในเรองของสตรเพศ “ทวภพ” เปนนวนยายเรองหนงทมเนอหาทเกยวของและเชอมโยงกบประวตศาสตรไทย และไดรบการคดเลอกเพอน ามาเผยแพรสสาธารณชนผรบสาร ซง “ทวภพ” นบเปนนวนยายเรองเดยวท คณหญงวมล เจยมเจรญ หรอนามปากกา “ทมยนต” ไดมการประพนธขนในรปแบบของอดต และปจจบน โดย “ทวภพ” มความนาสนใจในดานทนวนยายเรองนมการน าเสนอในหลากหลายแงมม อาท ประวตศาสตร การเมอง วฒนธรรม รวมไปถงการทสตรไดเขาไปมสวนรวมทางการเมอง โดยเหตทเรองของสตรมความนาสนใจเนองจากในสมยกอนนนสงคมจะใหความส าคญกบบรษไมวาดานใดกตาม สตรจงไมไดรบความเสมอภาค ตอมาจงเกดการเคลอนไหวทางสงคมเพอเปลยนแปลงความไมเทาเทยมกนระหวางเพศนขนเรยกวา “กลมสตรนยม” (Feminism) (องอาจ สงหล าพอง, 2557) ในสงคมไทยกเชนกนเรองของสตรเพศนนไดมการยดถอกนมาวาสตรเปนเพศทออนแอ ตองการไดรบการปกปอง ไมสมควรทจะท างานหนก ควรจะท างานบานงานเรอน ดงนนจงไมจ าเปนตองทจะตองมการศกษาหรอมความสามารถเหมอนเชนทบรษม (ภทรานาถ ธาดาธเบศร, 2552) สตรไมไดมสทธหนาทในเรองของการเมองหรอประเทศชาต แตในเรอง “ทวภพ” นน ไดมการใหความส าคญถงความร ความสามารถของสตรทสามารถจะน ามาชวยงานดงเชนบรษได

กระบวนการถายทอดจากนวนยายมาสละครโทรทศนและภาพยนตร ถอเปนกระบวนการปรบเปลยนจากสอหนงมายงอกสอหนงหรอทเรยกวา “สมพนธบท” โดยมการคงเนอเรองเดมใน นวนยายไว และมการขยายความในบางสวนเพอใหเกดอรรถรสในการรบชมมากขน รวมทงการตดทอนบางสวนของนวนยายทงเพอใหเกดความเหมาะสมในแตละชองทางการสอสาร อกทงยงมการดดแปลงบคลกของตวละครเพอใหเกดความเหมาะสมกบบรบททางสงคมไทยในแตละยค ซงประกอบ

8

กบภายในเนอเรองมการน าเสนอเนอหาทเปนชวงเหตการณยคสมยทแตกตางกนผานบรบทส าคญในสงคมไทย อาท บรบททางวฒนธรรม การเมอง เศรษฐกจ และสงคม ซงสะทอนใหเหนสภาพความเปนจรงในชวงเวลาดงกลาวผานตวหนงสอ ละครโทรทศน และภาพยนตร ซงการน าเอานวนยายเรองนมาดดแปลงผานสอในชวงเวลาทแตกตางกน ป พ.ศ.ทแตกตางกนนน ตวผผลตสอจงจ าเปนตองมการดดแปลงเนอหาตามสภาพบรบททางสงคมทมการเปลยนแปลงไป ท าใหตวเนอหาของนวนยายแบบฉบบเดมรวมไปถงองคประกอบตางๆในเรองเองกจะมการเปลยนแปลงตามไปดวย เพราะการถายทอดสอของผผลตนนจะตองค านงถงความเหมาะสมของสอและเหตการณในปจจบนทเกดขน ท าใหสารทถกน าเสนอออกมานนมทงทเกดขนแบบทงรตวและไมรตวจากแนวคดทผสรางออกแบบ หรอเปนผลมาจากวาทกรรมทางสงคมและวฒนธรรม (ดวงมน จตรจ านงค, 2549) อกทงการน ามาถายทอดผานละครโทรทศน และภาพยนตรทมขอจ ากดทางดานเวลาและงบประมาณท าใหองคประกอบ และรายละเอยดตางๆ ทมอยภายในนวนยายนนถกลดทอน

จากเหตผลดงกลาวขางตน ผวจยจงมความประสงคทจะศกษาเปรยบเทยบองคประกอบ สมพนธบท รวมถงบรบทตางๆ โดยผวจยไดเลอกใชนวนยายเรอง “ทวภพ” มาเปนกรณศกษา เนองจากผวจยเหนวา นวนยายเรอง “ทวภพ” นน มความเหมาะสมในการน ามาวจยในลกษณะของการเชอมโยงของเนอหาจากสอตางๆ และสามารถกลาวไดวานวนยายเรองนมเนอหาทดงดดใจผอานได เพราะดนาตดตามและท าใหคาดเดาเหตการณของเรองไดยาก ทงนยงรวมไปถงอรรถรสในการประพนธของ “ทมยนต” ท าใหนวนยายเรองนไดถกน ามาผลตซ า และน ามาดดแปลงจากนวนยายสการน าเสนอผานสอละครโทรทศน ภาพยนตร และละครเวท ทงนขอบเขตของงานวจยจะไมท าการศกษาในสวนของนวนยายมาสละครเวท

เหตผลทผวจยไมไดเลอกท าการศกษาสอละครเวทเรองทวภพนน เนองจากวาละครเวทนนมขอจ ากดในดานการน าเสนอทแตกตางจากสออนๆโดยเฉพาะในเรองของมมมอง ดวยการทสอละครเวทนนเปนการแสดงบนเวทแบบทใหผชมเหนนกแสดงก าลงแสดงอยในขณะนนเลย โดยแตละรอบของการแสดงหรอแมแตในรอบการแสดงเดยวกนผรบชมกจะไดรบความรสกทแตกตางกนไป ซงเกดจากมมมองทตางกนเมอมองไปบนเวทการแสดง (“ละครเวท”, 2554) ดวยเหตทละครเวทเปนการแสดงบนเวทใหญแลวมผชมนงดในองศาทตางกนจงมสวนทท าใหผรบชมละครเวทนนรบรวาสงทเหนอยนนคอการแสดงมใชเรองทเกดขนจรง ซงตางจากสอละครโทรทศนและสอภาพยนตรทมการถายท า ตดตอ แตงเตม เพอใหไดภาพทดสมจรงกอนน าออกมาเผยแพร นอกจากนละครเวทยงมขอจ ากดในเรองของความยาวของเนอหาในนวนยาย เพราะนวนยายทถกประพนธขนนนจะมการถายทอดอารมณผานตวหนงสอ จงท าใหถายทอดอารมณความรสกของตวละครไดอยางลกซงเพอใหผทอานนนไดรบอรรถรสและคลอยตามไปกบจนตนาการทผประพนธตองการถายทอดออกมา ดงนนการท

9

นวนยายถกน ามาถายทอดเปนละครเวททมระยะเวลาอนสนจงเปนขอจ ากด ไมใชเพยงแคเรองของเวลา หากแตเรองของค าพด เนอหาทถกบรรยายไวในหนงสอนนบางสวนกไมสามารถทจะดงออกมาถายทอดไดทงหมด (ยรชฏ ชาตสทธชย, 2555)

1.2 วตถประสงคของงานวจย 1.2.1 เพอศกษาเปรยบเทยบองคประกอบของสอนวนยาย สอโทรทศน และสอภาพยนตร เรอง “ทวภพ” 1.2.2 เพอศกษาเปรยบเทยบสมพนธบทของสอนวนยาย สอโทรทศน และสอภาพยนตร เรอง “ทวภพ” 1.2.3 เพอศกษาเปรยบเทยบบรบทสงคมไทย เรอง “ทวภพ” 1.3 ปญหาน าวจย 1.3.1 องคประกอบของสอนวนยาย สอละครโทรทศน และสอภาพยนตร เปนอยางไร 1.3.2 สมพนธบท หรอลกษณะการเชอมโยง เนอหาจากแบบฉบบเดม ไปสแบบแผนทเพมเขามาของสอทน ามาผลตซ าเปนอยางไร 1.3.3 บรบทสงคมไทย (เศรษฐกจ /สงคม /การเมอง /วฒนธรรม) เปนอยางไร 1.4 ขอบเขตงานวจย ผวจยจะท าการศกษาวเคราะหอยางละเอยดเกยวกบองคประกอบของสอ (สอนวนยาย /สอละครโทรทศน /สอภาพยนตร) ความเปนสมพนธบท และบรบทสงคมไทยจากนวนยาย เรอง “ทวภพ” ของผประพนธชอ คณหญงวมล ศรไพบลย โดยมนามปากกา คอ “ทมยนต” โดยผวจย จะท าการศกษาจากหนงสอนวนยาย /แผนบนทกภาพ ดวด การแสดงละครโทรทศนและภาพยนตร เทานน 1.5 ประโยชนของงานวจย

งานวจยชนนศกษาเรองการเปรยบเทยบการเลาเรอง สมพนธบท และบรบทของนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตร เรอง “ทวภพ” การศกษาวจยเรองนจะท าใหไดรบประโยชนตอ 4 ดานหลกคอ

1.5.1 ไดรบความรในเรองของการศกษากระบวนการความคดของการถายทอดสารทมเนอหาทเหมอนกนในรปแบบทแตกตางกน ระหวาง สอนวนยาย สอละครโทรทศน และสอภาพยนตรในลกษณะเชงลก

10

1.5.2 งานวจยชนนสามารถน าไปใชเปนกรณในการศกษาเรองของความเชอมโยงการถายโอนของเนอหา (สมพนธบท) อยางละเอยดเกยวกบบทประพนธทเปนทนยมอยาง “ทวภพ”

1.5.3 ท าใหผทชนชอบการอาน การรบชมทราบเหตผลเกยวกบกระบวนการของการผลตสอวาเหตใดผผลตสอถงไดท าการตดสวนของเนอหาดงกลาวออกไป และเหตใดถงมการเพมเตมเนอหาบางประการเขาไป เพอจะไดเกดความร ความเขาใจ และไมสบสนในการเขาถงเนอหาของสอตางๆ 1.5.4 งานวจยชนนสามารถสะทอนบรบทตางๆในสงคมไทย ตงแตอดตจนถงปจจบน เนองจากบทประพนธนสอดแทรกเนอหาเกยวกบประวตศาสตรไทยไวไดอยางลงตว ผานการวเคราะหเชงลกจากงานวจยชนน 1.6 กรอบแนวความคดของงานวจย ภาพท 1.1: กรอบแนวความคดของงานวจย

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

การศกษางานวจยเรอง “เปรยบเทยบการน าเสนอ และสมพนธบทของนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตร กรณศกษา ทวภพ” ในบทนจะกลาวถงแนวคดทฤษฎตลอดจนงานวจยทเกยวของ เพอน ามาเปนพนฐานในการสรางความเขาใจตอกระบวนการศกษา และน ามาใชเปนขอมลในการสนบสนนงานวจยครงนประกอบดวย 2.1 แนวคดสมพนธบท (Intertextuality) 2.2 แนวคดองคประกอบการเลาเรอง (Narrative) 2.3 แนวคดบรบทสงคมวฒนธรรมไทย 2.4 แนวคดเรองนวนยาย 2.5 แนวคดเกยวกบละครโทรทศน 2.6 แนวคดเกยวกบภาพยนตร 2.1 แนวคดเรองสมพนธบท (Intertextuality) สมพนธบท หรอ Intertextuality เปนค าทนกวชาการชาวบงแกเรย จเลย ครสเตอวา (J. Kristeva) คดคนขนมา โดยไดมค าแปลเปนภาษาไทยอยหลายค า อาท การเชอมโยงเนอหา การถายโยงเนอหา สมพนธบท สหบท เปนตน (กาญจนา แกวเทพ, 2553) ซงสมพนธบทนนไดถกนยามจากหลายแนวคดคดตางๆ โดย เบอรเกอร (Berger, 1992) ไดนยามวาเปนการใชหรอสรางตวบทใหมตวบทหนง (อาจจะรตวหรอไมรตวกได) จากวตถดบอนๆซงเปนตวบทเดมทมอยแลว กระบวนการสมพนธบทตองม “ตวบทตนทาง” และ “ตวบทปลายทาง” กระบวนการนจะมองงานประพนธเปนตวบททประกอบสรางขนจากตวบทหรอรหสวฒนธรรมตางๆทปรากฏมากอนแลวในวรรณกรรม ในศลปะแขนงอนๆ หรอในบรบทสงคมวฒนธรรม (Allen, 2000) หรอเกดมาจากการอางองจากตวบทอนๆ เกยวของกบกระบวนการหมนเวยน และแลกเปลยนความหมาย โดยใชความหมายทเราเกบสะสมไวจากตวบทกอนๆมาใชรวมกนกบการสรางตวบทใหม (Schirato & Yell, 2000) หรอกลาวไดวาเปนการเชอมโยงตวบทตนทางกบตวบทปลายทาง ซงสามารถน ามาอานความหมายไดใหม โดยจะแตกตางจากการอานและพจารณาเพยงแคภายในตวบทหนงเทานน ซงขนอยกบการตความทจะท าใหเกดโครงขายความสมพนธระหวางตวบทขน (นพพร ประชากล, 2552ก)

12

สรปไดวาแนวคดสมพนธบทนนจะมสงทปรากฏขนในเนอหาทเปนสงทสรางขนมาใหม แตกยงจะคงมเนอหาดงเดมอยจะมการใชตวบทอนมาประกอบเปนตวบทท าใหตองเชอมโยงเรองเขากบตวบทอนซงเปนสวนประกอบของเรอง ซงเปนการหยบยมซงกนและกนท าใหตวบทนนมความนาสนใจ ซงจะเชอมโยงกบท กาญจนา แกวเทพ (2553) กลาววา “เหลาเกาในขวดใหม หรอ เหลาใหมในขวดเกา” ไมวาจะเหลาหรอขวดกลวนเปนของเกาทงสน (Element) หากตองการท าใหนาสนใจเพมขน “วธรนใหม” หรอ “การเปลยนเหลา/ขวดใหม” (Relation, Organise) กจะเปนวธสรางความแปลกใหมขนมาได สมพนธบทระหวางสอแบงออกเปน 2 แบบ คอ (อมาพร มะโรณย, 2551) 1. สมพนธบท (Intertextuality) แบบจตส านก (Consciously) เปนการเชอมโยงเนอหา โดยทเมอเราเหนเนอหาใดเนอหาหนง เราสามารถจะเชอมโยงไปถงเนอหาอนทมลกษณะเดยวกนได 2. สมพนธบท (Intertextuality) แบบไรจตส านก (Unconsciously) คอการทมการใชเนอหาหรอองคประกอบตางๆทมความเหมอนหรอตางกน โดยทผประพนธมไดมความตงใจจะใหเหมอนกน นพพร ประชากล (2552ก) เรยกตวบทแรกวา “ตวบทตนทาง” และตวบททถกสรางตอจากตวบทแรกวา “ตวบทปลายทาง” และไดเสนอการวเคราะหเปรยบเทยบระหวางตวบทตนทาง และตวบทปลายทาง ซงอาจมแบบแผนของสมพนธบททงในเชงปรมาณและคณภาพวา จากตวบทตนทางไปสตวบทปลายทางนนมอะไรทหายไปบาง มอะไรทเพมเตมขนมา มอะไรทถกดดแปลงไป เพราะอะไรท าไม และอยางไร ดงน 1. การขยายความ (Extension) หมายความวา ในตวบทปลายทางมการเพมเตมเนอหาอะไรซงตวบทตนทางไมมบาง มเหตผลอะไรของการเพมเตม และสวนทเพมมาใหมนเขามาเชอมโยงสมพนธกบตวบททมแลวอยางไร/หรอเพอท าหนาทอะไร และการขยายความนมผลท าใหความหมายทงหมดเปลยนไปอยางไร 2. การตดทอน (Reduction) หมายความวา ในตวบทปลายทางมการตดทอนเนอหาอะไรจากตวบทตนทางลงไปบาง มเหตผลอะไรของการตดทอน และการตดทอนนสงผลถงเรองของความหมายของตวบทหรอไม 3. การดดแปลง (Modification) หมายความวา ในตวบทปลายทางมการดดแปลงเนอหาอะไรจนท าใหตวบทตนทางมรปลกษณไมเหมอนเดมหรอแตกตางไปจากเดม ซงเนอหาทมรปแบบของสมพนธบทพบวามเนอหาบางประการทเปนขอตกลงรวมกน และมความตางกน แบงไดเปน 3 ประเดนดงน 1) ค านงในเรองของสมพนธบทระดบ “พนผว” อาท การถายโอนตวละคร บทสนทนา เปนตน แตบางนยามจะใหความส าคญทการถายโยง/เชอมโยงระดบความหมาย 2) เรองการรตว/ไมรตวในเรองความสมพนธระหวางตวบท กลาวคองานสรางสรรคไม

13

จ าเปนทจะตองเปน “งานสรางใหมทงหมด” แตอาจจะเปนการหยบยมมาจาก “ตวบทเกาอนใดอนหนง” และผทหยบยมมานนอาจจะไมรตว ทงนเพราะแนวคดสมพนธบทมความเชอวาไมมตวบทใดทเกดมาอยางโดดเดยวไม แตทกตวบทยอมมความเกยวของกบตวบทอนเสมอไมทางใดกทางหนง 3) ความเหมอนหรอความตางระหวาง “การอางอง” กบ “สมพนธบท” คอ การอางองนนไมจ าเปนตองอยในรปแบบทเราคนเคย เพราะรปแบบของการอางองในแตละสอจะมความแตกตางกน แตการอางองลวนแลวแตเปนสมพนธบททงสน หรอเปนการสรางสมพนธบทดวยการอางอง โดยผวจยไดน าตารางแสดงการเปรยบเทยบความแตกตางระหวาง “การอางถง” กบ “สมพนธบท” ไวในแนวคดนดวย (ดเพมตารางท 2.1 ใน Fowler, 2000 อางใน พไลวรรณ ซบยก, 2549) ตารางท 2.1: แสดงความแตกตางระหวาง “การอางถง” กบ “สมพนธบท” (Fowler, 2000อางใน พไลวรรณ ซบยก, 2549)

ความแตกตางระหวาง “การอางถง ”กบ “สมพนธบท” การอางถง (Allusion) การถายโยง (Intertextuality)

1. เปนความคดของผแตง 2. มลกษณะเปนสวนตว 3. มความเปนเอกลกษณ 4. มความชดเจนเปนอนหนงอนเดยวกน 5. เปนลกษณะเฉพาะของผแตงแตละคน 6. มความแตกตาง 7. มการใหความหมายโดยตรง

1. เปนลกษณะสารทมระบบ มความสมพนธ 2. มลกษณะเปนสาธารณะ 3. มความหลากหลาย 4. มองคประกอบทแตกตางหลากหลาย 5. มลกษณะทวไป ไมเฉพาะเจาะจง 6. มทงความแตกตางและความคลายคลงกน 7. มการใหความหมายโดยนย

ดงทกลาวขางตนแสดงวาแนวคดสมพนธบทนนคอความสมพนธของเรองราวทเกดขนจากการเชอมโยงในหลายแบบ ทงนสมพนธบทสามารถแบงได 2 ประเภท ตามการทศนะของ ฟรสค (Fiske, 1987) คอ 1. สมพนธบทแนวนอน (Horizontal Intertextuality) เปนความสมพนธระหวางตวบทปฐมภมดวยกน (Primary text) การเชอมโยงเนอหาในแนวนอนนจดเปนความสมพนธระหวางเนอหาดงเดมทมการเชอมโยงเนอหาสวนใหญในสวนของรปแบบ คณลกษณะและเนอหา อาท การถายโยงระหวาง Genres ตวละคร นกแสดง และเนอหา ดงเชนการหยบน าเอาบทประพนธนวนยายเรอง “ทวภพ” มาดดแปลงสรางเปนภาพยนตรออกฉายในป พ.ศ.2533 ก ากบโดย เชด ทรงศร ตอมา

14

ในป พ.ศ.2537 ไดดดแปลงบทนวนยายเรองดงกลาวสรางเปนละครโทรทศน กอนทจะมการน ามาดดแปลงอกครงและออกฉายในรปแบบภาพยนตรในป พ.ศ.2547 ตลอดจนมการน ากลบมาผลตซ าในรปแบบของละครเวทเรอง “ทวภพ เดอะ มวสคล” ก ากบโดย ถกลเกยรต วรวรรณ ในป พ.ศ.2548 และพ.ศ.2554 และในปเดยวกนนกมการน ากลบมาสรางเปนละครโทรทศนอกครง ออกอากาศทางสถานโทรทศนกองทพบกชอง 7 จะเหนวาการผลตสอบนเทงเรอง “ทวภพ” นนมลกษณะการขามประเภทของการผลต คอเปนการถายโยงขามสอเดมไปสสอใหม โดยมการคงเดม ดดแปลงแกไขตามบรบทชวงนน 2. สมพนธบทแนวดงหรอแนวตง (Vertical Intertextuality) เปนความสมพนธระหวางตวบทปฐมภม โดยการเชอมโยงเนอหาในแนวตงจะอยระหวางเนอหาดงเดม และตวบทอนๆทมรปแบบแตกตางกน อาท การวพากษวจารณ การลงขาวในหนงสอพมพ และการแลกเปลยนความคดเหนจากบทสนทนา จากแนวคดทกลาวขางตนนนสอดคลองกบผลวจยของ เอองอรณ สมตสวรรณ (2535) ซงศกษาเรองการวเคราะหการเขยนบทโทรทศนเรอง “ปรศนา” ทพบวาการน านวนยายมาเขยนเปนบทตองมการเพมรายละเอยด ความสมเหตสมผล และความเปนไปไดเพอใหผชมเกดความเขาใจ และคลอยตามเนอหาของละคร แตทงนการเขยนบทตองคงอรรถรสเดมของบทประพนธใหมากทสด เมอน าบทละครมาผลตเปนละครโทรทศนบทจะถกดดแปลงแกไขในหลายอยาง ซงการเปลยนแปลงแกไขนอาจกอใหเกดผลกระทบตอตวบทเดม งานวจยเรอง “การเชอมโยงเนอหา นวนยาย ในสอสงพมพและในสอละครโทรทศน” ของ ปยพมพ สมตดลก (2541) ทกลาววาองคประกอบดานตวละครในสอนวนยายจะมคณลกษณะในการน าเสนอมากกวาในสอโทรทศน เนองจากบางคณลกษณะของเนอหาทปรากฏในสอละครโทรทศนนนถกตดทอนไป ดานวธการเลาเรองนวนยายสามารถทจะอานไดหลายครงแตละครโทรทศนไมสามารถทจะท าได ดงนนวธการเลาเรองของละครโทรทศนจะถกดดแปลงใหเปนไปตามล าดบและเหตการณตางๆ ซงทงหมดลวนเปนเหตและผลของกนและกน จากการศกษาแนวคดเรอง สมพนธบท หรอการเชอมโยงเนอหา ยอมน ามาสกระบวนการดดแปลงสอนวนยายมาสสอในลกษณะอน อาท สอละครโทรทศน สอภาพยนตร เปนตน แนวคดในเรองของการเชอมโยงเนอหาในการดดแปลงสอนวนยายทผลตขนเพอการอาน น ามาดดแปลงเปนสอละครโทรทศนและ/หรอภาพยนตรเพอการแสดง นบเปนสวนประกอบส าคญทมบทบาทตอกระบวนการผลตทเรยกวา “กระบวนการผลตซ า” อนน าไปสการพงพาซงกนและกน หมายถง การน านวนยายไปใชใหเกดประโยชนตอการผลตละครโทรทศนและ/หรอภาพยนตร และในทางกลบกนกท าใหเกดประโยชนแกตวสอนวนยายดวย ถอไดวาการดดแปลงสอนวนยายไปท าเปนละครโทรทศนและ/หรอภาพยนตรมผลตอการชวยถายทอดสารจากตวหนงสอใหเกดความชดเจนมาก

15

ขนแกผรบสาร สรางความรสก สรางการมสวนรวมใหแกผรบสารในอกแงมมหนง และชวยสานตอเจตนารมณของผประพนธ อยางไรกตามกระบวนการผลตซ าเปนจดเรมตนทท าใหเกดการดดแปลง ปรบเปลยนเนอหา รปแบบการน าเสนอใหเหมาะสม ซงทงหมดเกดจากการสงเคราะหเอาประสบการณใหมและเกาผสมผสานเขาดวยกน โดยรวมแลวผทมหนาทในการก ากบการแสดงลวนมความตองการดดแปลง นวนยายโดยใชลกษณะการขยายเนอหา และการด าเนนเรองเพมจากบทประพนธในแงการสรางสรรคมากกวาการท าลาย สงผลใหเกดการสรางอรรถรสแกผรบสารมากขน บางครงเปนการรอโดยท าการปรบเปลยนเนอหาหรอคงความหมายเดมบางสวนในนวนยาย (บรรจง บรรเจดศลป, 2538) ดวยแนวคดเรองสมพนธบทท าใหผวจยสามารถน าหลกการนมาใชในการวเคราะหเกยวกบลกษณะของสมพนธบทในสอทงสามสอของเรอง “ทวภพ” ถงลกษณะความแตกตางในการเชอมโยงของเนอหาแตละสวนวาสอทงสามนน ไดแก นวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตร มเนอหาสวนใดบางทยงคงอย และมเนอหาใดบางทถกเพมเตมเขามาเพอใหมความเหมาะสมกบสอและยคสมย 2.2 แนวคดองคประกอบการเลาเรอง (Narrative) การเลาเรองนนเปนธรรมชาตในการสอสารของมนษยและมความเกยวของกนนบเปนสงทขาดไมไดในการด าเนนชวต เพราะมนษยเราจะเขาใจและมประสบการณมากขนจากการรบฟงเรองเลาจากผอน อาท ดานความขดแยง บคลกของคน เปนตน รวมถงการเลาเรองเพอสรางความประทบใจและสรางความรสกตอคสนทนาดวย ในเรองของวธการเลานนเปนสงส าคญ เพราะการใชถอยค าหรอวธการตางๆจะเปนสงทชวยสนบสนนเรองเลาใหเปนเหตเปนผลมากยงขน โดยจะสามารถสะทอนความจรง ความคด จนตนาการ อารมณความรสกและความสนทรยได โดยการเลาเรองจะแตกตางกนไปตามแตมมมองและจนตนาการของแตละบคคล เรองเลามกมองคประกอบเชงอตวสยอยเสมอแมวาเรองนนเปนเรองทมเหตผลอยางมากกตาม คณคาอารมณและสนทรยมกมผลตอการสรางและตกแตงความเชอ (Fisher, 1984, 1987) ซงกระบวนทศนการเลาเรองไมไดมองขามเหตผลเชงตรรกะ แตมองวาองคประกอบเชงอารมณกมความส าคญไมแพกน การเลาเรองแตเดมนนมเปาหมายเพอเลาเรองสะทอนภาพของความเปนจรง (Reflection of Reality) สรางความสนทรและมการใชภาษาซงอาจจะเปนการเขยนทใชเปนเครองมอในการสอสารหลก ไดมการพฒนามาเปนการเลาเรองโดยการประกอบสรางความเปนจรง (Construction of Reality) ไมใชเพยงแคสะทอนสงเหลานนออกมาแตกลบสรางความหมายในเรองนน เพอจะสามารถท าความเขาใจของสงตางๆในเรองเลานนได เพราะเรองเลาเปนเพยงแคเรองแตงแตยงรวมถงงานเขยนทเขยนขนจากเรองจรงดวย ทงนการเลาเรองไมจ าเปนตองใชเพยงแคภาษาทางการเขยนแตยงสามารถใชชองทางการสอสารทงหลายในการเลาเรองได (กาญจนา แกวเทพ, 2553)

16

การเลาเรองนนมการถายทอดผานออกมาหลายรปแบบทงในวรรณกรรม นทาน เรองสน พงศาวดาร รวมถงการเลาเรองของภาพยนตร และละครโทรทศน ซงครอบคลมถงบทสนทนา บทเพลง การโฆษณา โดยองคประกอบของเรองเลาประกอบดวย (อราวด ไตลงคะ, 2546 อางใน วรารตน สขวจน, 2551 และ กาญจนา แกวเทพ, 2553) 2.2.1 ตวละคร (Character) ตวละครเปนบคคลทผแตงสมมตขนมาเพอใหกระท าพฤตกรรมและด าเนนเรอง ตวละครคอผทมบทบาทในเนอเรองหรอเปนผท าใหเรองด าเนนไปสจดมงหมาย ตวละครดงกลาวมไดหมายถงเพยงมนษยเทานน หากแตรวมถงพวกพช สตวและสงของดวย (สายทพย นกลกจ, 2543) โดยตวละครในทศนะของ ฟรอสเตอร (Forster, 1963 อางใน อราวด ไตลงคะ, 2546) แบงเปน 2 ประเภท คอ ตวละครมตเดยว และตวละครหลายมต 2.2.2 โครงเรอง (Plot) โครงเรอง คอ การสบเนองของล าดบเหตการณ และความเปนเหตเปนผลของแตละเหตการณ (Martin, 1986 อางใน อราวด ไตลงคะ, 2546) ทงนโครงเรองจะประกอบไปดวยตอนตน ตอนกลาง และตอนจบของเรอง โครงเรองจงเปนการเลาทแสดงความเปนเหตเปนผลของเหตการณ โดยทเหตการณหนงจะมผลกระทบกบอกเหตการณหนงอยางตอเนองกน (“องคประกอบ”, ม.ป.ป.) ศวภรณ หอมสวรรณ (2535 อางใน “องคประกอบ”, ม.ป.ป.) ไดใหขอสงเกตเกยวกบค าวา “โครงเรอง” และ “เนอเรอง” ไววามความตางกน เพราะแมวาทงสองค าจะหมายถงเปนการเลาเหตการณเหมอนกน แตใน “เนอเรอง” จะมการจดเรยงล าดบเวลาทเกดขนไว สวนใน “โครงเรอง” อาจจะมการจดเรยงตามล าดบเวลาทเกดขนหรอไมกได แตจะตองเปนเหตเปนผลเกยวของสมพนธกน 2.2.3 แกนเรอง (Theme) แกนเรอง คอ มมมองทผแตงมองเหนถงความเปลยนแปลงในสงคม แนวคดทตงเอาไวเปนศนยกลางของเรอง วาเรองจะเปนแบบไหน ด าเนนไปอยางไร ใหขอคดอะไร เปนแนวคดหลกทตองจบใหไดวาผเลาตองการถายทอดอะไร (อมาพร มะโรณย, 2551) โดยค านยามของค าวาแกนเรองนมนกวชาการหลายทานไดใหความหมายเอาไว แตไมไดมความแตกตางกนมาก อาท เฮอตก และยารเบอร (Hurtik & Yarber, 1971 อางใน ฉลองรตน ทพยพมาน, 2539) ใหความหมายไววา แกนเรอง คอ “แนวคดหลกในการด าเนนเรอง เปนความคดรวมยอดทเจาของเรองตองการน าเสนอ หรอ บอคส และเพอทรส (Boggs & Petries, 2003) ทใหความหมายไววา คอ จดรวมศนยกลางของเรอง คอยท าหนาทก ากบวาตวละคร ภาพยนตร ควรจะไปทางไหน หรอแมแตเพลงทใชควรจะเปนแบบไหน

17

ทงน กาญจนา แกวเทพ (2553) ไดใหความเหนวาการทจะประกอบสรางแกนเรองขนมาไดนน จะตองมการสอดคลองกบคานยมและความเชอทมอยดวย 2.2.4 ชวงเวลา (Time)/สถานท (Location)/ฉาก (Setting) ชวงเวลา คอ ชวงเวลาในขณะทเกดขนในเรองไมวาจะเปน อดต ปจจบน หรอ อนาคต นอกจากนไมใชเพยงแคบอกชวงเวลา แตยงรวมถงระยะเวลาดวย เชน หนงวน หนงป เปนตน สถานท และ ฉาก จะขนอยกบสภาพแวดลอมของตวละครเปนองคประกอบส าคญ โดยจะเปนสถานทและบรรยากาศทใหตวละครโลดแลนไปตามเรองราว ซงในสถานทหรอฉากตางๆ ทปรากฏนนจะมการสะทอนถงวฒนธรรม คานยม ความเปนอยของสงคมนนดวย โดยทฉากอาจจะเปนสถานทจรงๆทมอย หรอไปดไปสมผสได หรอเปนฉากทเกดจากจนตนาการของผสรางเรอง กได 2.2.5 กลวธการเลาเรอง (Narrator) กลวธทใชในการเลาเรองนนมหลากหลายวธตงแตการเลาถงตวละคร โดยสรปวาคอใคร ไปถงการเลาไปพรอมกบเนอเรองเพอใหทราบถงตวละครนนๆ การถายทอดความคด ความรสกของตวละครผานบทสนทนาหรอการแสดง นอกจากนยงรวมถงการพรรณนาถงสภาพแวดลอม สถานททเกดขนในเรองดวย (วรารตน สขวจน, 2551) อกสงหนงทมความส าคญตอการเลาเรอง คอ ภาษาทถกใชประกอบการเลา เนองจากภาษาเปนสวนทมความสมพนธในการถายทอดอารมณ ความรสก รวมถงเจตนาของผเลาเรอง ฉะนนการใชภาษานบเปนองคประกอบทจะชวยบงบอกคณคาของการเลาเรองดวย ภาษากบพลอตเรองจงควรมความเกยวเนอง และเปนไปในทศทางเดยวกน ดงเชน การเลาเรองผานนวนยาย ภาษานนเปนสวนประกอบสดทายของการเขยนนวนยายทจะตองระมดระวง ตองมการคนควาหาขอมล ภาษามสวนส าคญทท าใหคนหวเราะได รองไหได โดยเฉพาะอยางยงผเลาเรองทมความเกยวของกบเรองราวในอดต มความจ าเปนทจะตองถายทอดเรองราวผานการใชภาษาของคนในยคนน (วมล ศรไพบลย, 2548) ภายใตกรอบแนวความคดของการเลาเรองจะสามารถชวยใหผวจยเขาใจถงปรากฏการณตางๆทเกดขนในสอทมลกษณะแตกตางกน ทมการน าเสนอเรอง “ทวภพ” ตามมมมองของลกษณะสอได โดยผวจยจะน าแนวความคดนใชเปนเกณฑประกอบการวเคราะหองคประกอบความแตกตางของสอ และวเคราะหการเลาเรองของสอ

18

2.3 แนวคดบรบทสงคมวฒนธรรมไทย บรบท ตรงกบค าในภาษาองกฤษคอค าวา “context” เปนค าหรอขอความแวดลอมทชวยใหเขาใจความหมายของค า เนองจากบางครงขอความทกลาวจะไมกระจางชดเจนจงตองอาศยขอความขางเคยง หรอในบางครงตองอาศยสถานการณแวดลอม หรอความรเกยวกบตวผพดผฟงท าใหเขาใจความหมายของถอยค าทพด รวมทงสถานการณแวดลอม อกนยหนงบรบท หมายถง สภาพแวดลอมทเกดขนและมความสมพนธกอใหเกดเปนเงอนไขหรอเหตการณหนงขนมา การท าความเขาใจเรองราวหรอเหตการณใดจงตองมการท าความเขาใจสภาพแวดลอมตางๆ ไดชดเจนยงขน (อรรถจกร สตยานรกษ, 2553 และ กาญจนา นาคสกล, ม.ป.ป.) ในเนอหาของเรอง “ทวภพ” ทผวจยท าการศกษานน มความเกยวของกบบรบทหลายดาน ประกอบไปดวย บรบทดานสงคม บรบทดานวฒนธรรม บรบทดานการเมอง และบรบทดานเศรษฐกจของไทย ซงในแนวคดของบรบทการทจะเขาใจในตวบทของดานตางๆไดตองมการวเคราะหบรบทควบคกนไปดวยเสมอ โดยบรบททมความเกยวของในงานวจยชนนมขอบเขตอยในสมยรชกาลท 5 และมเพยงภาพยนตรทฉายในป พ.ศ. 2547 ทมเนอหาอางองถงสมยรชกาลท 4 ทงนสาเหตทมการเชอมโยงไปสมยรชกาลท 4 เนองจากสมยรชกาลท 4 เปนยคทประเทศไทยเรมมการเผชญหนากบการเขามาคกคามของชาตมหาอ านาจตะวนตก ซงมการเชอมโยงไปถงชวงป พ.ศ. 2540 ทมเหตการณวาดวย “ในชวงเศรษฐกจตกต าอนเปนผลพวงจากระบบโลกาภวตนในชวงตนทศวรรษ 2540 โดยเฉพาะการโจมตจากคาเงนบาทจากโลกตะวนตก จงสงผลใหเกดค าถามวา สงคมไทยก าลงจะเปนเมองขนทางเศรษฐกจของตะวนตกหรอไม...” (ก าจร หลยยะพงศ, 2556) ซงสามารถอธบายบรบทโดยแบงตามเหตการณส าคญทเกดในชวงรชสมยระหวางรชกาลท 4 และรชกาลท 5 ไดดงน (ดนย ไชยโยธา, 2548; ปรเมศวร วชรปาณ, 2555 และ ปภาณน เกษตรทต, 2557) 2.3.1 ยคสมยของพระบาทสาเดจพระจอมเกลาเจาอยหว (รชกาลท 4) (พ.ศ. 2394-2411) พระองคทรงรบเอาวฒนธรรมตะวนตกเขามาใชปรบปรงบานเมอง และมการสนบสนนมการเรยนรวทยาการและความคดใหมๆ ทางดานวกฤตการณทางการเมองมการลาอาณานคมของชาตตะวนตกเกดขนในสมยของพระองค ซงยทธศาสตรททรงใชตอการลาอาณานคมสรปไดทงหมด 3 ประการดวยกน คอ 1) การผอนหนกเปนเบา โดยความกดดนของการลาอาณานคมไดเรมรนแรงใน สมยรชกาลท 4 และทวความรนแรงขนในสมยรชกาลท 5 เปนเหตท าใหตองหาวธลดความกดดนลง คอ ท าสนธสญญาเบาวรง ซงมการลงนามในสนธสญญาในปพ.ศ. 2398 โดยในสนธสญญามใจความส าคญดงน

19

1.1) คนองกฤษทกคนทเขามาในพระราชอาณาเขต จะไดรบความคมครองชวยเหลอเกยวกบการคาขาย โดยอนญาตใหเชาบานเรอนประกอบอาชพในกรงเทพฯ และหวเมองใกลเคยงได กบทงใหพวกองกฤษตงกงศลดแลผลประโยชนของตนเอง 1.2) คนในบงคบบญชาขององกฤษไมวาชาตใด ภาษาใด หากวาท าความผดใหขนกบกงศลองกฤษ 1.3) ใหไทยเกบภาษขาเขาไดไมเกนรอยละ 3 1.4) ใหยกเลกพระคลงสนคา โดยใหพอคาและลกคานน คาขายกนไดโดยตรง 1.5) ใหลกคาซอสนคาออกนอกประเทศได นอกจาก ขาว ปลาและเกลอ ซงไทยไดสงวนสทธทจะหามสงออกนอกประเทศ 1.6) พอคาจะน าสนคาเขามาจ าหนายไดทกชนด นอกจากอาวธยทธภณฑจะตองจ าหนายใหแกรฐบาล และฝนจะตองจ าหนายใหแกเจาภาษฝน แมสนธสญญาจะท าใหไทยเสยผลประโยชนอยางมากมายไมวาจะเปนเรองของการคา เรองของรายไดทลดลง หรอการเกบภาษขาเขาไดเพยงรอยละ3 แตอยางไรกตามสามารถท าใหไทยรอดพนจากการยดครองขององกฤษ รวมถงเปนหลกประกนทดวาไทยจะไมถกยดอ านาจโดยประเทศอนในทวปยโรปดวย นอกจากยอมท าสนธสญญาแลว พระองคยงทรงยอมเสยดนแดนสวนนอย ดงเชนการเสยดนแดนกมพชาแกฝรงเศส เพอรกษาเอกราชและดนแดนสวนใหญไว 2) ปรบปรงบานเมองใหทนสมย ทรงมการโปรดเกลาใหขาราชการสวมเสอเวลาเขาเฝาฯ ปรบปรงการศกษาและการปกครอง การปรบปรงประเทศใหเขาสความทนสมยแบบชาตตะวนตกในยคสมยของพระองคคอ มการปรบปรงบานเมองโดยยดถอตามแบบอยางของชาวตะวนตก และทรงปรบปรงการปกครองใหสอดคลองกบแนวคดแบบตะวนตกเพอความเจรญกาวหนาของไทย และเพอรกษาเอกราชของประเทศใหพนจากการคกคามของชาตมหาอ านาจในขณะนน 2.3.2 ยคสมยของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว (รชกาลท 5) (พ.ศ. 2411-2453) พระองคไดสบทอดการปรบปรงชาตบานเมองจากสมเดจพระบรมชนกนาถ ของพระองคอยางตอเนอง “ทรงปฏรปการปกครองใหมกระทรวงตางๆ ทรงจดกองทพเปนกองทหารอยางยโรป ทรงปฏรปกฎหมาย และจดใหมกระบวนการยตธรรมสมยใหม ทรงปฏรปเงนตราและทรงตงธนาคารขน ทรงเลกระบบไพร เลกทาส และปฏรปการศกษา และทรงจดการดานสาธารณปการสมยใหม เชน สรางถนนขดคลอง จดใหมการประปา การไฟฟา การไปรษณยโทรเลข และการรถไฟ” (ดนย ไชยโยธา, 2548)

20

ซงผลของการปรบปรงชาตบานเมองใหทนสมยขนของทง 2 พระองค ท าใหทางชาตตะวนตกลดความเอาเปรยบลง เพราะคนไทยมวชาความรความสามารถ ทงยงรเทาทนชาวตางชาต เพราะฉะนนการเอาเปรยบ การข ทแมจะยงมอยแตจะไมรนแรง จงท าใหไทยสามารถเจรจาตอรอง ผอนหนกเปนเบาในเรองตางๆ ได นอกจากนพระองคยงไดทรงมการเสดจประพาสไปยโรปเพอกระชบพระราชไมตรกบประเทศตางๆ ซงเปนการถวงดลอ านาจของประเทศมหาอ านาจในขณะนนมใหขมเหงรงแกไทยไดอยางเคย ทางดานการปฏรปการเมองและการปกครองนน ครนพระองคยงทรงวาราชการดวยตนเองมได ไดเสดจประพาสไปตางประเทศ 2 ครงดวยกน โดยครงท 1 เสดจไปสงคโปรและชวา ครงท 2 เสดจไปพมาและอนเดย ซงการเสดจประพาสทง 2 ครงนท าใหทรงทอดพระเนตรทกอยางดวยความสนพระทย จงทรงไดรบความรอยางมากมาย ทรงพบเหนวธการปกครองของประเทศตะวนตกทถกน ามาใชอยในดนแดนเหลานน และทรงไดน ามาปรบปรงใชใหเหมาะสมกบประเทศไทย โดยสาเหตในการปฏรปการปกครองใหทนสมยแบบตะวนตกในทกดานมสาเหตทส าคญอย 2 ประการ คอ 1) หากไทยไมปรบปรงใหเจรญกาวหนา ชาตมหาอ านาจทก าลงขยายอทธพลอยในขณะนน จะถอเปนขออางเพอเขามาปกครองได 2) อ านาจในการปกครองบานเมองระบอบเกานนจะอยทขนนาง หากปฏรปใหทนสมยจะท าใหสถาบนพระมหากษตรยมอ านาจอยางแทจรง ทงนในสมยของพระองคมการถกรกล าและเสยดนแดนไปมากมาย เรยกไดวาเปนยค “ราชโจร” เนองจากเปนยคทไทยถกประเทศมหาอ านาจในยโรปคกคาม อยางเชน สญเสยแควนสบสองจไทย สญเสยหวเมองชายแดนฝงเหนอ และเหตการณทถกกลาวถงในหนาประวตศาสตรไทยซงนบเปนการสญเสยดนแดนครงส าคญทสด คอ เหตการณ “วกฤตการณ ร.ศ.112” (ป พ.ศ. 2436) เปนการสญเสยดนแดนฝงซายของแมน าโขงและบรรดาเกาะทงหลายในแมน านนดวยใหกบฝรงเศส โดยเหตการณครงน “เรมตนจากทฝรงเศสสงก าลงมายดเมองตามลมแมน าโขงและจบตวพระยอดเมองขวางเจาเมองค ามวนเปนตวประกน ไทยจงยกทพมาชวย จงเกดเหตปะทะกนรนแรง จนนายทหารฝรงเศสชอโกรสกแรงเสยชวต ฝรงเศสเรยกรองใหลงโทษพระยอดเมองขวาง แตศาลตดสนวา พระยอดเมองขวางไมผด ฝรงเศสจงไมพอใจอยางมาก” (ปภาณน เกษตรทต, 2557) ตอมาฝรงเศสไดมการสงเรอ 2 ล าเคลอนเขามาทางปากน าแมน าเจาพระยา เตรยมจะลองเขามายงกรงเทพฯ โดยไดสงเรอสนคาเปนเรอน ารองเขามายงปากน าเจาพระยา ปอมปนของไทยทปากน าจงไดท าการยงเพอปองกนการรกร าอธปไตยของไทย เรอปนของฝรงเศสจงไดท าการยงเรอมกฎราชกมารของไทยเสยหายเชนเดยวกน หลงจากเกดการยงปะทะกนทางดานฝรงเศสไดสงราชทต ม. ปาว ใหเขามายนค าขาดใหกบไทยวาไทยตองยกดนแดนฝงซายแมน าโขงใหฝรงเศส ตองท าโทษ

21

นายทหารทกคนทไดกอการรกรานทชายแดน และชดใชคาเสยหายจากการยงเรอ มเชนนนจะถกปดลอมอาวไทยและนานน าไทย เนองจากไทยไดมความลาชาในการตอบ ฝรงเศสจงท าการปดอาวไทย จนในทสดไทยตองยอมรบขอเสนอของฝรงเศสจงมการท าสนธสญญาเกดขน โดยมใจความ คอ 1) ไทยตองเสยดนแดนทางฝงซายและขวาของแมน าโขงรวมถงเกาะในแมน านนดวย 2) หามมใหมเรอรบในแมน าโขงและโดยรอบ 3) หามมใหสรางปอมปราการหรอทตงกองทหารในบรเวณเมองพระตะบอง เมองเสยมราฐ และในระยะ 25 กโลเมตรฝงขวาของแมน าโขง โดยไทยจะมไดแตก าลงต ารวจเพยงเทาทจ าเปน รวมถงไทยจะเกบภาษสนคาเขาออกไมไดจนกวาจะไดรบการยนยอม 4) ตองอนญาตใหฝรงเศสด าเนนการกอสรางตงทาจอดเรอ ทาทไวฝนและถาน ทางฝงขวาของแมน าโขง 5) ใหมการไปมาคาขายกนไดสะดวก 6) ฝรงเศสจะตงกงศลในทใดกได 7) ถาเกดปญหาในสญญา ใหถอเอาภาษาฝรงเศสเปนหลก 8) ใหสตยาบนสญญานภายใน 4 เดอน นอกจากนนยงมสญญาทเรยกวา “สญญานอย” ประกอบไปดวย 1) การถอนทหารไทยจากเขตปลอดทหาร ตองท าใหเสรจภายใน 1 เดอน 2) ตองรอถอนปอมคายใหหมด 3) ตองตงศาลช าระคดกบผทตอสฝรงเศส ถาทางฝรงเศสเหนวามการลงโทษนอยไป ฝรงเศสมอ านาจทจะท าการตดสนใหม 4) คนฝรงเศสหรอคนในบงคบบญชาทถกไทยจบกมไว ตองสงคนใหแกฝรงเศส 5) ไทยตองสงคนธง อาวธของฝรงเศสทไทยยดไวใหแกฝรงเศสทงหมด 6) ฝรงเศสจะท าการยดเมองจนทบรไวจนกวาไทยจะปฏบตครบตามสญญา การเสยดนแดนใหกบฝรงเศสในครงนนน ถอวาเปนจ านวนมากเพอทจะแลกกบอสรภาพของประเทศชาต ซงการเสยดนแดนในครงน “...ทรงท าใหพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ทรงเสยพระราชหฤทยเศราโศก จนทรงประชวรและทอดอาลยไประยะหนง เนองจากพระองคทรงเขาพระทยวา กรณพพาทระหวางไทยกบฝรงเศส คงจะไดยตสนสดไปแลวตงแตเมอครงทไทยตองสญเสยแควนสบสองจไท…” (ปรเมศวร วชรปาณ, 2555) จากแนวคดขางตนมประโยชนอยางยงตอการวเคราะหตวบทในเรอง “ทวภพ” ทผวจยจะท าการศกษา

22

2.4 แนวคดเรองนวนยาย พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ผทรงเปนนกวจารณวรรณคดพระองคแรก ไดทรงใชค าวา “โนเวล” เรยกชอรปแบบของบทประพนธ ซงสมยตอมาไดมการใชเปนค าวา “นวนยาย” และนกวชาการวรรณคดศกษาของไทยค าวาไดยอมรบใหความหมายของค าวา “นวนยาย” ตรงกบค าในภาษาองกฤษคอค าวา “Novel” (วภา เสนานาญ กงกะนนท, 2540) นวนยาย คอ ค าประพนธรอยแกวทแตงขนจากจนตนาการของผเขยน บางมอางถงประวตศาสตร โดยนวนยายนอาจเหมารวมไปถงบทละคร และบทประพนธทมความยาวเปนเรอง โดยมตวละครและการด าเนนเรองตามล าดบ (ปยพมพ สมตดลก, 2541 อางใน อมาพร มะโรณย, 2551) นวนยายมองคประกอบส าคญตางๆ ดงน (วภา เสนานาญ กงกะนนท, 2540 และ พมาน แจมจรส, 2550) 2.4.1 ตวละคร (Character) ตวละครเปนองคประกอบส าคญทนวนยายจะขาดไมได โดยทวไปแลวตวละครหลกใน นวนยายเปนมนษย นอยเรองทจะมสตวเปนตวหลก มนษยในนวนยายนนเปนตวละครสมมตทถกสรางขนจากจนตนาการของผแตงใหมลกษณะ บคลก วถชวตคลายกบมนษยในชวตจรง แตไมควรทจะน าตวละครมาจากชวตจรงทงหมด แตผเขยนเองจะตองรจกตวละครของตนอยางด แมจะไมเคยประสบพบเจอคนจรงๆทมลกษณะเชนนนมากอน ก าหนดภมหลง สรางพฤตกรรมของตวละครขนมาเอง ทงนนกเขยนตองค านงถงจตวทยาเปนส าคญ ศกษาตวของเราใหเขาใจวา “ท าไมเราจงอยากท าอยางนน?” “เหตใดเราจงรสกอยางน?”เปนตน เพอใหพฤตกรรมของตวละครดสมจรงไมแขงจนเกนไป 2.4.2 ฉาก (Setting) การเลอกฉากนนผแตงตองเลอกอยางระมดระวง ใหเหมาะสมกบตวละคร สถานการณในเนอเรองทเกดขน โดยฉากทเลอกมานนอาจจะเลอกจากสถานทจรง หรอเปนฉากทเกดขนจากจนตนาการแลวน ามาผสมกบสถานทจรงเพอใหเสมอนวามสถานทนนอยจรงกได โรเบรต หลยส สตเวนสน (อางใน พมาน แจมจรส, 2550) กลาววา “นกเขยนตองรภมประเทศของตน ไมวาจะเปนของจรงหรอสงทจนตนาการขนมา แบบเดยวกบรจกมอของตนเอง...” นอกจากสถานทแลวปจจยทมความส าคญกบฉากอกสงหนงคอเรองของ “เวลา” ทจะท าใหเรองสมมตดเปนเรองจรงขนมา เชน เรอง “ทวภพ” ทมการบรรยายถงสภาพแวดลอม ตกอาคารในสมยรชการท 5 และสมยปจจบนไวอยางแตกตางกนทมกจะเปลยนไปเมอเวลาเปลยน

23

2.4.3 แกนเรอง (Theme) ตามปกตแลวแกนเรองนนสามารถทจะอธบายไดดวยค าสนหรอประโยคสนๆ เชน การแกแคน การฆาตรกรรมซอนเงอน เปนตน ถงแมวาจะยงหาแกนเรองไมได แตบางครงแกนเรองจะเกดขนมาในขณะทผแตงก าลงเรยบเรยงความคดทเกดขน อยางไรกตามเมอแกนเรองเกดขนแลวควรทจะรกษา ประคองเนอเรองใหเปนไปตามทตองการอยากจะสอสารออกมาใหผอานไดรบทราบ โดย ลอเรนซ ดเรลล (อางใน พมาน แจมจรส, 2550) ไดกลาวไววา “แกนเรองของศลปะ คอแกนเรองของชวตนนเอง” 2.4.4 โครงเรอง (Plot) ในนวนยายนนมทงโครงเรองใหญและโครงเรองยอย โดยในโครงเรองใหญนนคอการน าเอาโครงเรองยอยมาผสมผสานเรยงรอยไวดวยกน โครงเรองจะเกดขนจากการทตวละครมขอขดแยง ตองพบเจอกบปญหา และหาทางพยายามทจะชนะปญหานนให นอกจากนโคงเรองยงเปนกลยทธทส าคญในการเขยนนวนยายดวย เนองจากถาโครงเรองไมมนคง ไมตอเนองหรอไมไปตามทางทวางไว กจะสามารถท าใหเรองเลานนไมสมบรณได 2.4.5 มมมอง (Viewpoint) มมมองเปนอกเรองทส าคญในนวนยาย โดยการเลาเรองตามมมมองในนวนยายม 5 ประการ ดงน 2.4.5.1 มมมองบรษทหนง เปนการเขยนทงายทสด คอ เขยนดวยการมองเหนเหตการณดวยตวละครเพยงตวเดยว จะเขยนโดยใชค าวา ผม ดฉน เปนตน 2.4.5.2 มมมองบรษทสอง เปนการเขยนทยากทสด เพราะผอานจะเกดการสบสนและคดวาตนเปนผเลาเรองนนอย จะเปนการเขยนโดยใชค าวา คณ หรอ ทาน 2.4.5.3 มมมองบรษทสาม จากทศนะตวละครเดยว เปนการเขยนโดยใชค าวา เขา หรอ เธอ โดยจะเลาเพยงมมมองเดยวของใครคนหนง และไมเปลยนมมมองของตวละครนนกะทนหน 2.4.5.4 มมมองบรษทสาม จากทศนะหลายตวละคร ผแตงจะเขยนใหตวละครผลดกนเลาเรอง ดวยมมมองทตางกน 2.4.5.5 มมมองทเลาโดยผบรรยาย คอการเลาจากมมมองของบรษทหนง ซงเปนใครกได เชน ชายชราบรรยายถงชวตของหลายชาย ทงนการจะเลอกใชมมมองไหนกขนอยกบรปแบบการเขยนและความตองการของตวนกแตงเอง 2.4.6 การวางแผน (Planning) การวางแผนในทนคอการวางชอของตวละคร ลกษณะ บคลก อปนสย ภมหลง รวมถงฉากและชอเรอง ซงสงเหลานมความส าคญมาก เมอก าหนดไดแลวอาจจะมการจดแนวคดตางๆ ค าพดท

24

ส าคญไว เพอน ามาขยายความตอไดอกครง ทงนการวางแผนแบงบทนนมส าคญเชนกน เพราะผแตงจะตองรวาเรองนนเรมตรงไหน จดส าคญของเรองคออะไร และสดทายเรองจบอยางไร 2.4.7 บทสนทนา (Dialogue) แอนโทน ทรอลโลป (อางใน พมาน แจมจรส, 2550) กลาววา “โดยทวไป บทสนทนาเปนสวนยากทสดของนวนยาย แตมนตองเปนเชนนน เพอเดนเรองแทนการเลาแบบบรรยาย” นวนยายทดนนจะสามารถบอกไดวาประโยคไหนใครเปนคนพดอย โดยสงเกตไดจากลกษณะการพดของตวละครทจะมความแตกตางกนอยางเหนไดชดตามอปนสยของแตละคน บทสนทนาในนวนยายนนนอกจากจะชวยด าเนนเรองท าใหนาสนใจขน รจกตวละครมากขนแลว ยงมคณคาในตวเองอกหลายขอคอ ชวยสรางความประทบใจ สะทอนความคดเหน อานแลวมความหลากหลาย และชวยผอนคลายความตงเครยดได แนวคดทงหมดของนวนยายทผวจยไดท าการศกษาท าความเขาใจนน เพอจะไดทราบถงจดเรมตนความเปนมาของการประพนธนวนยายถงองคประกอบในการเขยนเรองราว โดยผวจยจะน ามาประกอบการวเคราะหในเรองของการถายโยงเนอหาของนวนยายไปสสออนๆไดอยางมความเขาใจมากยงขน 2.5 แนวคดเกยวกบละครโทรทศน ละครโทรทศน มความหมายมาจากค าในภาษาองกฤษวา “Soap Opera” โดย แคนเตอร และ พนกร (Cantor & Pingree, 1983 อางใน องอาจ สงหล าพอง, 2557) โดยใหความหมายของละครโทรทศน ไววา เปนความบนเทงทมรปแบบการเลาเรอง ทมการด าเนนเรองราวเปนตอนๆตอเนองกน ซงการน าเสนอละครเปนตอนนนๆ จะมอทธพลตอการรบรของผรบสารในเชงการมประสบการณรวมกบละครทตนไดเรยนรไปพรอมกบการน าเสนอละครในแตละชวงตอน ทมเนอหาใกลเคยงชวตจรง โดยมค ากลาวทวา “ดละครแลวยอนดตว” หมายถง การทเนอหาในละครโทรทศนสะทอนภาพของมนษยทงในเรองดและไมด ชวยใหผทไดรบชมสามารถใชวจารณญาณของตนในการวเคราะหเหตและผลทละครโทรทศนสอดแทรก ในการมองแงคดและผลลพธทผรบสารสามารถน ามาปรบใชในการด าเนนชวตจรงได (องอาจ สงหล าพอง, 2557) ดงนนละครโทรทศนจงเปนการถายทอดเรองราวทอาจจะน ามาจากเคาโครงเรองทเกดขนจรงหรอแตงขนจากจนตนาการ ซงกลาวไดวา สอโทรทศนจะสะทอนสงทมอยและเปนอยใหสงคมไดรบร และในขณะเดยวกนกจะสรางภาพแหงความเปนจรงในสงคมขนมาใหมดวย (อภญญา ศรรตนสมบญ, 2534)

25

การผลตละครโทรทศนครงแรกในประเทศไทย เกดขนเมอป พ.ศ. 2499 ทางสถานโทรทศนชอง 4 บางขนพรหมของบรษทไทยโทรทศน โดยการน าเสนอละครโทรทศนนนเปนการน าการแสดงละครเวทมาแสดงสดซงนยมน าเรองราวทองประวตศาสตรไทย ละครเสภา หรอละครพด เนองจากในสมยนนยงไมมการบนทกเทป หลงจากนนเรมมการเปลยนแปลงเรองราวในการน าเสนออยางมากมาย อาท การสรางละครทองกบชวตจรงของสงคม การน าละครเกาทเคยฉายมาผลตซ า และการน าบท นวนยายมาท าเปนละครโทรทศน เปนตน (องอาจ สงหล าพอง, 2557) อยางไรกตามบทละครโทรทศนทถกดดแปลงออกมาจากนวนยายจะมรปแบบการเขยนทแตกตางกน เนองจากละครโทรทศนนนจะเนนในเรองของการแสดงเปนหลก โดยจะเนนเรองของการกระท าของตวละคร บทสนาในละครจงเปนเพยงสวนประกอบทส าคญของบทละคร (อมาพร มะโรณย, 2551) ละครโทรทศนมไดเปนเพยงสอทสรางความบนเทงเทานน หากแตวายงมหนาทในลกษณะอนไดอก ดงเชนขอเสนอของ กาญจนา แกวเทพ (2535) ทกลาวถงหนาทของละครโทรทศน ดงน 1. หนาทตอปจเจกบคคล ดวยความทละครโทรทศนมคณสมบตในการสรางเรองราวตางๆทอาจไมสามารถเกดขนไดจรงในชวต หรอปญหาทไมสามารถแกไขไดในสงคมมาท าใหเปนจรงในละครโทรทศน ดวยหนาทนจะชวยท าใหผทไดรบชมเกดความผอนคลาย บรรเทาความเครยดทมตอปญหาทเกดขนจรง 2. หนาทตอสงคม ละครโทรทศนสามารถสรางเรองราวทมแกนเรองในการยดเหนยวจตใจของมนษยในสงคมใหเปนอนหนงอนเดยวกนได มความสามารถในการอบรมสงสอน การรจกผดชอบชวด รวมทงสามารถสะทอนเรองราวทเคยเกดขนในประวตศาสตร สอดแทรกเรองราวของวฒนธรรมประเพณใหคนรนหลงไดรบรไดดวยเชนกน (องอาจ สงหล าพอง, 2557) บทละครนนเปนหวใจส าคญของละครโทรทศน โดยละครทดตองมาจากการมบทละครทด ดงนนผเขยนบทละครโทรทศนจงตองมความเขาใจในเนอหาและหวใจของเรอง (คนธยา วงศจนทา, 2541) ดวยเหตดงกลาวผเขยนบทละครโทรทศนนนมความจ าเปนอยางยงทตองมความเขาใจเกยวกบองคประกอบของละครโทรทศนดวย โดยจากการศกษาแนวคดทเกยวของกบองคประกอบของละครโทรทศน ผวจยพบวานกวจยและนกวชาการสวนใหญปรบปรงเนอหาทเกยวของกบองคประกอบดงกลาวมาจากอรสโตเตล (Aristotle) ซงประกอบไปดวยดงน (มาณวกา ตนตสกฤต, 2528; ศศวมล สนตราษฎรภกด, 2539; วสสดา จตไตรเลศ, 2554; จราภรณ เจรญกล, 2556 และ องอาจ สงหล าพอง, 2557) 1. โครงเรอง (Plot) เปนการล าดบเหตการณทเกดขนในละครอยางมเหตมผลและมจดหมายปลายทาง โครงเรองทดจะตองมความสมบรณ มความยาวของการด าเนนเรองทมความพอเหมาะ โดยจะประกอบดวยตอนตน ตอนกลาง และตอนจบ

26

2. ตวละครและการวางนสยของตวละคร (Character and Characterization) โดยแบงออกไดเปน 2 กลมคอ 1) ตวละครทมลกษณะเปนแบบตายตว จะสามารถมองเหนไดเพยงดานเดยว และมกมนสยตามแบบฉบบทนยมใชกน อาท พระเอก นางเอก ตวอจฉา เปนตน 2) ตวละครทเหนไดรอบดาน คอ ตวละครทมความลกซงและเขาใจไดยาก มทงดานดและดานราย มลกษณะสมจรงเหมอนพฤตกรรมของคนในสงคม จะตองท าการศกษาอยางละเอยดถงจะเขาใจได 3. ความคด (Thought) คอ เรองราวหรอเหตการณทเกดขนในละครจะตองเปนสวนทสามารถท าใหผชมไดรบแงคดจากการไดรบชมละคร และจดมงหมายหรอความหมายของบทละครเรองนนหรอเรยกวา แกนของเรอง โดยความคดทอยในบทละครนนตองมความกลมกลนเปนโครงเรองและตวละครอยางทจะแยกจากกนไมได จะตองเปนไปอยางสมเหตสมผล 4. การใชภาษา (Diction) ศลปะของการถายทอดเรองราวและความคดของผประพนธออกมาผานค าพดของตวละครหรอบทสนทนา โดยภาษาทใชจะมการผสมผสานระหวางระดบของภาษา อาท ค าราชาศพท ค าพดทเปนทางการ ภาษาชาวบาน หรอภาษาทองถน เปนตน เหตการณแตละตอนในละครตองมความกระจางเพยงพอทผชมจะสามารถเขาใจและตดตามเรองราวไดโดยตลอด การใชภาษามความสมพนธอยางยงกบการแสดงและการใชน าเสยงของตวละคร 5. เพลง (Song) การถายทอดเรองราวและแนวความคดของผประพนธออกมาทางบทเพลงทใชประกอบในละครโทรทศน ชวยสรางบรรยากาศทสามารถสอสารอารมณ เหตการณของละครโทรทศน อาท ฉากโรแมนตก ฉากฆาตกรรม ฉากสยองขวญ เปนตน 6. ภาพ (Spectacle) เนองจากบทละครไมไดเขยนขนเพอการอานแตเปนการเขยนขนเพอน ามาแสดง ดงนนจงจะตองค านงถงภาพทปรากฏขนมาทงในเรองของ ฉาก บรรยากาศ ลกษณะตวแสดง แสง มมกลอง รวมถงเทคนคการถายท าตางๆ เปนตน นอกจากนจงหวะการเคลอนไหวทเกดขนในละครโทรทศนแบบแนบเนยนจะชวยเพมรสชาตใหกบละครนนๆ จากแนวคดขางตนนเกยวกบเรองละครโทรทศน ท าใหผวจยมความเขาใจในเรององคประกอบทส าคญในสวนตางๆของละครโทรทศนมากขน เพอจะไดน ามาประกอบการวเคราะหเปรยบเทยบถงความแตกตางของสอ 2.6 แนวคดเกยวกบภาพยนตร ภาพยนตรนนถกมองเปนศาสตรแขนงท 7 ตอจากศลปะทง 6 แขนง คอ การแสดง เตนร า สถาปตยกรรม ภาพเขยน ดนตร และวรรณกรรม โดยภาพยนตรนนจะเปนการรวมเอาศลปะทง 6 แขนงนผสมเขามารวมในภาพยนตร (ณฐพร ลมประสทธวงศ, 2554) ภาพยนตร หมายถง เรองทมการน าเสนอผานแผนฟลม ซงอาจจะมการดดแปลงมาจากนวนยาย ละครโทรทศนหรอมาจากจนตนาการของผเขยนบท หากแตภาพยนตรนนมความแตกตางจาก

27

สอชนดอนๆคอการเคลอนไหวของภาพยนตรนนเกดจากการน าภาพนงหลายๆภาพเรยงตอกน แลวน าภาพนงเรยงตดตอนนฉายดทละภาพดวยอตราความเรวจนผสมผสานกนเปนภาพเคลอนไหวทเหมอนธรรมชาต และทงนตาของมนษยนนกมคณสมบตทเรยกวา การเหนตดตา (ศรรงษ สดโต, 2540) จงสามารถมองภาพนงเหลานนเปนภาพเคลอนไหวไดอยางเปนธรรมชาต ไมมสะดด ดงท สนน ปทมะทน (2520 อางใน ปรมะ สตะเวทน, 2546) กลาววา ภาพยนตร หมายถง “ภาพนงทบนทกบนเซลลลอยด เมอฉายดวยเครองฉายภาพยนตรไปทจอสขาว ภาพทปรากฏบนจอนน จะเคลอนไหวมองดเหมอนธรรมชาต” จากการคนพบเทคนคการถายภาพและหมนภาพตอเนองจนกลายเปนภาพเคลอนไหว ภาพยนตรกเรมทจะมการวางกลองนงอยกบทและเรมพฒนาสศลปะแหงภาพ โดยแปลงเรองราวค าพดตางๆใหกลายเปนภาพหรอการเลาเรองดวยภาพ มการใชภาพใกล-ไกลเขามาเพอใหเหนมตมากยงขน การจดองคประกอบของภาพและการตดตอภาพจากภาพทไมเกยวกนมาผสมกนเพอสอความหมาย (ก าจร หลยยะพงศ และ สมมข หนวมาน, 2552) บทบาทของภาพยนตร ภาพยนตรนนเปนสอทสามารถเขาถงกลมคนจ านวนมากได รวมถงยงสามารถเปลยนแปลงทศนคตตางของผชมสวนใหญไดผานเรองราวในภาพยนตร ดงท อรพงศ แพทยคชา (2555) ไดกลาวถงบทบาทของภาพยนตรไว ดงน ภาพยนตรเปนสอมวลชนทมบทบาทตอสงคมเปนอยางมาก ดวยความทสามารถสอสารเพอใหเกดการเปลยนแปลงทางความคด ทศนคต และเปนสอทสามารถสอสารขอมลขาวสารในรปแบบของความบนเทงไดอยางมประสทธภาพ โดยทผรบชมไมรสกวาตนโดนโนมนาวจากสอดงกลาว นอกจากนนภาพยนตรยงเปนสอทสะทอนความมศลปวฒนธรรม และความเปนอยของมนษยในแตละยคสมย การสรางภาพยนตรแตละเรองจะมจดเรมตนและประเดนในการเลาเรอง หมายถง โครงเรองทมความนาสนใจและนาตดตาม เนองจากการก าหนดโครงสรางของเหตการณ และการกระท าทเกดขนในภาพยนตร ดงนนภาพยนตรไทยสามารถจ าแนกตามประเภทของโครงเรองได ซงโครงเรองสามารถพฒนาไปไดหลายทางตามเนอหาหรอเหตการณ (Style of Presentation / Genre) การรจกน าเหตการณตางๆมาผกโยงเปนเรองราว (Story) จะท าใหผชมสามารถรบรและเขาใจเรองราวเปาหมายทภาพยนตรตองการสอสาร ดงนนวธการผกโยงเหตการณจงเปนสงส าคญ ประเภทของเนอหาหรอเหตการณทกลาวไวขางตนมดงตอไปน (กฤษดา เกดด, 2547 และ อรพงศ แพทยคชา, 2555) 1. Realistic เรองราวของชวตคนธรรมดา ทสามารถเกดขนไดจรงและพบเหนไดในชวตประจ าวน

28

2. Science Fiction and Fantasy เรองราวเหนอจรง เหนอธรรมชาต โดยภาพยนตรจนตนาการมกจะวาดวยการเขาสความฝนและการออกจากความเปนจรง บางครงภาพยนตรประเภทนจะใหการนะเสนอควบคไปกบภาพยนตรทางวทยาศาสตร แตกตางกนตรงทประเดนของการอธบาย สวนใหญภาพยนตรวทยาศาสตรมกเปนเรองราวของอวกาศ ความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย 3. Comedy เปนแนวยากทสด เพราะผเขยนตองท าใหผชมรสกตลกไปดวยไมใชเขยนบทตลกคนเดยวv 4. Tragedy สงส าคญคอตอนทายของเรองตวละครหลกตองพบกบความสญเสยหรอความผดหวง โดยไมจ าเปนตองจบดวยความตาย 5. Romantic เรองราวเกยวกบความรกเปนส าคญ 6. Adventure เรองเกยวกบการผจญภย ลกษณะของตวละครและเรองราวจะดใหญเกนชวตจรง ตวเอกจะตองพบกบสถานการณทยากล าบาก อนตราย 7. Drama เรองราวเกยวกบชวต ผชมจะรสกรวมไปกบเรองราว 8. Action แนวบเปนการตอสระหวางสองฝาย 9. Suspense แนวสบสวนสอบสวน เรองราวฆาตกรรมท าใหนาสงสย 10. Thriller เรองราวทนากลว เปนแนวเขยาขวญระทกขวญ เชน กฎแหงกรรม 11. Horror หนงผฆากนตาย ฆาตกรโรคจต เปนตน โดยจะมความนาสยดสยองทเกดจากการฆาฟนกนตาย จะมการเนนบรรยากาศใหนากลว 12. Gangster เรองราวของกลมแกงค อนธพาล องคกรอาชญากรรม มการแบงเปนพวก บรรยายในเรองจะเปนแนวอกทกครกโครม สบสนวนวาย 13. Film Noir เนอหาจะกลาวถงการมองโลกในแงราย จะเนนใหเหนตวตนของมนษยในดานมด ความเหนแกตว ความโหดราย สวนใหญตวละครจะเปนพวกโกหก หลอกลวง สนหวง ในดานการน าเสนอกตองมดทมใหสอดคลองกบเนอหาเปนลกษณะ Low Key 14. Documentary น าเรองจรงมาน าเสนอเปนภาพยนตร จะเหนไดวารปแบบการน าเสนอหรอประเภทของภาพยนตรนนมใหเลอกอยางหลากหลาย ทงนกขนอยกบตวผก ากบวาจะเลอกรปแบบไหนมาน าเสนอในภาพยนตร 15. ภาพยนตรประเภทอนๆ เชน ภาพยนตรเพลง ภาพยนตรศลปะ เปนตน

29

องคประกอบทผก ากบภาพยนตรจ าเปนตองตระหนก มดงน (สนน ปทมะทน, 2506 อางใน วรทพร ศรจนทร, 2551 และ ปยะวรรณ จตส าราญ, 2554) 1. โครงเรองและเนอเรองทด เรองราวความเชอมโยงของบทภาพยนตรตองมความสมเหตสมผลและเชอมโยงกนตงแตเปดเรองจนจบเรอง 2. การด าเนนเรองหรอการล าดบเหตการณของเรอง ประกอบไปดวย การล าดบภาพ ล าดบเสยง ทตองมความตอเนองกน 3. ตวละคร การแสดงทมความสมบทบาท 4. การถายภาพ เทคนคมมกลอง ขนาดของภาพ การเคลอนไหว ความคมชด ความสนยาวของเวลาในภาพ นอกจากนยงรวมถงการตดตอและล าดบภาพ 5. ฉากและอปกรณประกอบฉาก เสอผาเครองแตงกาย ทงสองอยางตองมความสมจรง และพนทในเฟรมตองจดวางใหเกดความเหมาะสม 6. เสยง ดนตร ภาพประกอบและแสง ทงหมดนจะชวยใหภาพยนตรมความสมจรงและสรางบรรยากาศใหกบภาพยนตรไดเปนอยางด นอกจากองคประกอบของภาพยนตรโดยรวมแลว ยงสามารถแยกหนวยพนฐานทมอยในภาพยนตรไดดงน (พาขวญ ชนพฒนวานช, 2545) 1. Frame คอ ภาพ 1 ภาพของชดภาพนงทงหมดบนฟลมภาพยนตร โดยปกตอตราความเรวในการฉายนนอยท 24 เฟรมตอวนาท ท าใหสามารถสรางภาพเคลอนไหวดวยปรากฏการณทเรยกวา “การเหนภาพตดตา” 2. Shot เปนหนวยทเลกทสดของภาพยนตรทสามารถจะเขาใจไดและเปนหนวยทมความส าคญหนวยหนง 3. Scene คอชอตหนงชอตขนไป ซงสามารถสอความหมายออกมาได โดยจะเกดขนอยางตอเนองกน ในฉากเดยวกน รวมถงองคประกอบดวยตวละครชดเดยวกน 4. Sequence คอ การเชอมซนตางๆ เขาไวดวยกนดวยเงอนไขทางอารมณ และการเลาเรอง ในสวนของบทของภาพยนตรมโครงสรางในการเขยนบทไมตางจากนวนยายหรอละครโทรทศน โดยแบงเปน 3 ชวง คอ จดเรมตน การพฒนาเรอง และจดสนสดของเรอง โดยมองคประกอบของการเขยนบทดงน (“ท าหนง”, 2555 และ “การเขยนบทภาพยนตร”, ม.ป.ป.) 1. เรอง (Story) คอ เหตการณหรอเรองราวทเกดขน โดยมจดเรมตนและด าเนนไปสจดสนสด เรองอาจจะสนเพยงไมกนาทหรอไมรจบกได สงส าคญในการด าเนนเรองคอปมความขดแยง ทเปนตวกอใหเกดการกระท า และสงผลใหเกดเปนเรองราวของภาพยนตร

30

2. แนวความคด (Concept) คอ แนวความคดหลกของเรองทจะน าเสนอ หรอตองการสออะไรทจะใหผรบชมร 3. แกนเรอง (Theme) คอ ประเดนเนอหาส าคญของเรองทตองการน าเสนอ ซงอาจประกอบดวยประเดนรอง หรอ “Sub Theme” อกกได แตตองอยในขอบเขตของแนวความคดหลก 4. โครงเรอง (Plot) คอ การก าหนดรายละเอยดทส าคญตางๆในเรอง เชน ตวละครคอใคร เหตการณในเรองมอะไรบาง มใจความส าคญชดเจน มการมการตงค าถามวา “จะเกดอะไรขนถา...?” (What...if...?) กบเรองทคดมาและสามารถพฒนาขยายเปนโครงเรองใหญได 5. โครงรางบทภาพยนตร (Treatment) เปนการเขยนเพอบรรยายอารมณในฉากแตละฉาก และใสรายละเอยดส าคญในภาพยนตรอยางชดเจนวาใคร ท าอะไร เกดขนในฉากไหน ผลเปนอยางไร เปนการเลาเรองล าดบเหตการณอยางมเหตผล 6. ตวละคร (Character) เปนผด าเนนเหตการณจากจดเรมตนไปสจดสนสดของเรอง โดยตวละครอาจจะเปนคน สตว สงของ หรอเปนนามธรรมไมมตวตนกได ซงตองค านงถงภมหลงพนฐาน ทมาทไป บคลกนสย ทกอใหเกดพฤตกรรมของตวละครนนๆ ทกตวละครจะตองมสงผลตอเหตการณมากนอยตามแตบทบาทของตน 7. บทสนทนา (Dialogue) เปนขอความหรอเนอหาทตองการสอสารทเปนตวกลางในการด าเนนเรองโดยถายทอดผานทางตวละคร ภาพยนตรทดจะสอความหมายดวยภาพมากกวาค าพด อยางไรกตามความหมายหรออารมณบางครงอาจจ าเปนตองใชถอยค ามาชวยเสรมเพอใหเขาใจมากยงขน ทงนยงมปจจยทส าคญในการเขยนโครงสรางของบทภาพยนตร คอ (“การเขยนบทภาพยนตร”, ม.ป.ป.) 1. แนะน า (Introduction) คอ การแนะน าเหตการณ สถานท ตวละครสงแวดลอม และเวลาในเรองใหผชมไดรบร 2. สรางเงอนไข (Suspense) คอ การท าใหเนอเรองด าเนนไปอยางมเงอนไข มปมผกมด ความขดแยง ท าใหเนอเรองมความนาสนใจ ผรบชมเกดความสงสยและสนใจในเหตการณทก าลงเกดขน 3. สรางวกฤตการณ (Crisis) คอ การเผชญปญหาของตวละคร และหลงจากนนจงหาทางแกไขหรอหาทางออก จดนจะท าใหผรบชมรสกตนเตนและตดตามผลลพธทจะเกดขนของตวละคร 4. จดวกฤตสงสด (Climax) เปนชวงเผชญหนากบปญหาครงสดทายทถกบบกดดนสงสด ท าใหมการตดสนใจอยางเดดขาด

31

5. ผลสรป (Conclusion) คอ บทสรปของเรอง ทท าใหเกดความกระจาง ภาพยนตรบางเรองอาจจะมบทสรปหลายอยางหรอบางเรองอาจจะไมมบทสรปเกดขนเลย จากแนวคดขางตนนเกยวกบภาพยนตร ท าใหผวจยมความเขาใจในเรององคประกอบทส าคญในสวนตางๆภาพยนตรมากขน เพอจะไดน ามาประกอบการวเคราะหเปรยบเทยบถงความแตกตางของสอ

บทท 3 ระเบยบวธวจย

การศกษางานวจยเรอง “เปรยบเทยบการน าเสนอ และสมพนธบทของนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตร กรณศกษา ทวภพ” โดยมวตถประสงคเพอศกษาเปรยบเทยบองคประกอบ สมพนธบทของสอนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตร รวมถงศกษาบรบทของสงคมไทยของทงสามสอ โดยงานวจยชนนเปนการวจยเชงคณภาพคอการวเคราะหสมพนธบท ซงเครองมอในการใชท าวจย คอ การวเคราะหตวบท (Textual Analysis) โดยใชกรณศกษาซงคอเรอง “ทวภพ” ภาพท 3.1: แสดงบทวเคราะหตวบทเรอง “ทวภพ”

33

3.1 การวเคราะหตวบท 3.1.1 การศกษาธรรมชาต

บารตส (Barts, 1974 อางใน ไชยรตน เจรญสนโอฬาร, 2555, หนา 216-248) ใหความหมายวา การวเคราะหตวบทเปนการวเคราะหทเนนเรองของโครงสรางตวบททมการเปลยนแปลงตลอดเวลา รวมถงกระบวนการสรางทมกจะเกดการเปลยนแปลงจากผอานตามชวงเวลา ซงโครงสรางภายในตวบทจะมการรวมกนอยของรหสตางๆดงน รหสการตความ รหสของรปสญญะ รหสเชงสญลกษณ รหสการกระท า และรหสวฒนธรรม ซงรหสเหลานจะเปนตวการในการก าหนด แกไข เปลยนแปลง และสรางความหมาย เมอเขาสการวเคราะหตวบทผวจยจะน ารหสเหลานมาจดกลมเพอท าการวเคราะห และหาความหมายทอยในตวบท 3.1.2 ขนตอนการท า ส าหรบขนตอนการท านน บารตส กลาววามขนตอนทส าคญทงหมด 4 ประการ ซงประกอบไปดวย ขนตอนท 1 คอ การแบงตวบทออกมาในรปแบบของประโยค ซงกลมของประโยคเปรยบเสมอนรปของสญญะทถกน ามารอยเรยงกนเปนตวบท โดยจะสามารถเขาใจความหมายของตวบทไดจากสวนทแบงออกมาน แตถงอยางไรกตามความหมายทปรากฎขนนนจะขนอยกบผทท าการวเคราะห เนองจากในประโยคนนตวรปของสญญะไมจ าเปนตองมความหมายทสอดคลองกบความหมายของตวเองเสมอไป ขนตอนท 2 คอ การมองหาความหมายแฝง คอการมองหาความหมายทแทจรงทในประโยคไมไดมการกลาวถง แตเมอท าความเขาใจกบสงทน าเสนอออกมาในตวบทนน กจะสามารถเขาใจความหมายทซอนอยได ขนตอนท 3 คอ การวเคราะหจะท าตงแตตนจนจบอยางเปนขนตอน คอ การดภาพรวมของตวบททงหมดรวมถงโครงสรางของการอาน การวเคราะหจงไมควรพจารณาเพยงประเดนใดประเดนหนงเปนส าคญ เพราะการทท าความเขาใจตงแตตนตามล าดบนนจะท าใหเขาใจตวบทไดอยางละเอยดมากกวาการทจดโครงสรางและตความตวบทนนใหมทงหมด ขนตอนท 4 คอ การหลงลมความหมายบางอยางไมใชเรองส าคญ เนองจากการทจะท าความเขาใจ หรอเกบขอมลตวบททงหมดนนเปนสงทเปนไปไมได เพราะสญญะมการเปลยนแปลงตลอดเวลาขนอยกบความเขาใจของผทท าการวเคราะหในขณะนน ฉะนนความส าคญของการวเคราะหตวบทจงอยท “การจากไปของความหมายมากกวาการมาถงของความหมาย” เพราะรหส และสญญะตางๆในตวบทนนสามารถเชอมโยงกนได เกดความหมายใหมอยางไมรจบ

34

3.2 ขอมลและแหลงขอมล 3.2.1 ขอมล ขอมลทใชในการศกษาครงน ไดแก - นวนยาย เรอง “ทวภพ” ทตพมพในป 2530 - ละครโทรทศน เรอง “ทวภพ” ทออกอากาศทางสถานโทรทศนในป 2537 และป 2554 - ภาพยนตรเรอง “ทวภพ” ทฉายในโรงภาพยนตรในป 2533 และป 2547 3.2.2 แหลงขอมล แหลงขอมลทใชประกอบการศกษาวจย ไดแก แหลงขอมลเอกสาร - ขอมลสอนวนยาย ทหาไดจากรานหนงสอ แหลงขอมลโสตทศน - ขอมลสอดวดละครโทรทศน และภาพยนตร ทหาไดจากรานขายวซด –ดวด 3.3 กลมตวอยาง จ านวนตวอยาง และการเลอกตวอยาง 3.3.1 กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน ไดแก นวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตร เรอง “ทวภพ” ระหวางป พ.ศ.2530 – 2554 3.3.2 จ านวนตวอยาง ผวจยไดท าการเลอกตวอยางมาจ านวน 1 เรอง ไดแก เรอง “ทวภพ” โดยมรายละเอยดดงน 1) นวนยายเรอง “ทวภพ” โดย ทมยนต ส านกพมพ ณ บานวรรณกรรม ฉบบพมพครงท13 ป พ.ศ. 2551 จ านวน 2 เลม ผวจยไดหาซอจากรานขายหนงสอ 2) ดวดละครโทรทศนเรอง “ทวภพ” ออกอากาศทางสถานโทรทศนสกองทพบกชอง 7 ในป พ.ศ. 2537 และ 2554 ผวจยไดหาซอจากรานขายวซด – ดวด และชมจากสออนเทอรเนต 3) ดวดภาพยนตรเรอง “ทวภพ” ฉายในโรงภาพยนตรในป พ.ศ.2533 และ 2547 ผวจยไดจากบคคลทซอเกบดวดภาพยนตรในปดงกลาว 3.3.3 การเลอกตวอยาง ผวจยใชวธการเลอกกลมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เนองจากผวจยตองการศกษาตวอยางทมชอเสยง ไดรบความนยม และไดรบการดดแปลงซ า (Reproduction) ผานสามสอ ไดแก นวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตร ซงผวจยเหนวาตวอยางดงกลาวสามารถใหขอมลไดตรงตามวตถประสงคทผวจยตองการจะศกษา

35

เรอง “ทวภพ” เปนนวนยายไทยทถกตพมพเมอป พ.ศ.2530 ทมความโดดเดนในเรองของเนอหาทชวนตดตาม มการน าเสนอตวละคร และเนอเรองผานบรบทของสงคมไทยในสมยรชกาลท 5 รวมถงเปนนวนยายทมความซบซอนในเรองของการน าเสนอบทบาทของตวละครในชวงเวลาทแตกตางกน ท าใหผวจยสามารถศกษาเกยวกบลกษณะ บทบาทหนาท การด าเนนชวต สงคมทเปลยนไปตามชวงเวลาทนวนยายน าเสนอผานตวละครทอาศยในปจจบน และสมยอดต นวนยายเรองนไดรบการดดแปลงซ าผานสอละครโทรทศน และสอภาพยนตร ในหลายปดวยกน ซงผวจยไดท าการเลอกสอละครโทรทศนทออกอากาศในป พ.ศ. 2537 ทผลต โดย ดาราวดโอ และสอละครโทรทศนทออกอากาศในป พ.ศ.2554 ทผลตโดย ดาราวดโอเชนเดยวกนเนองจากทางคายผผลตไดท าการดดแปลงปรบปรงละครโทรทศนดานองคประกอบเนอหา ตวละคร ใหมความสอดคลองกนแตละยคสมย สวนสอภาพยนตรผวจยไดเลอกภาพยนตร “ทวภพ” ทฉายในป พ.ศ.2533 ผลตโดย เชดไชย ภาพยนตร และภาพยนตร “ทวภพ” ทฉายในป พ.ศ.2547 ผลตโดย ฟลมบางกอก เนองจากภาพยนตรถกดดแปลงผานคายผผลตทตางกน และถกน ามาปรบปรง และน าเสนอในชวงเวลาทตางกน ทงนผวจยไดน าเสนอตารางทแสดงประวตการเปลยนแปลงดานตวผสราง และนกแสดงตามปทถกน ามาดดแปลง ดงตารางท 3.1 ตารางท 3.1: แสดงประวตการเปลยนผานของงานประพนธ เรอง “ทวภพ”

งานประพนธ เรอง “ทวภพ”

ลกษณะสอ รายละเอยด

นวนยาย ป 2530 ประพนธโดย คณหญงวมล เจยมเจรญ นามปากกา “ทมยนต”

ภาพยนตร

ป 2533 น าแสดงโดย จนทรจรา จแจง และ ฉตรชย เปลงพานช ผลตโดย เชดไชย ภาพยนตร ก ากบโดย เชด ทรงศร ป 2547

(ตารางมตอ)

36

ตารางท 3.1 (ตอ): แสดงประวตการเปลยนผานของงานประพนธ เรอง “ทวภพ”

งานประพนธ เรอง “ทวภพ”

ลกษณะสอ รายละเอยด ละครโทรทศน น าแสดงโดย

ฟลอเรนซ วนดา เฟเวอร และ รงสโรจน พนธเพง ผลตโดย ฟลมบางกอก ก ากบโดย สรพงษ พนจคา ป 2537 น าแสดงโดย สเรยม ภกดด ารงฤทธ และ ศรณย วงษกระจาง ผลตโดย ดาราวดโอ ก ากบโดย จรญ ธรรมศลป ป 2554 น าแสดงโดย เขมนจ จามกรณ และ อรรคพนธ นะมาตร ผลตโดย ดาราวดโอ ก ากบโดย มาวน แดงนอย (เสยชวต) เพญลกษณ อดมสน

3.4 วธการเกบรวบรวมขอมล

3.4.1 นวนยายเรอง “ทวภพ” ผวจยท าการเกบรวบรวมขอมลจากการอานนวนยายตงแตตนเรองจนจบ เพอท าความเขาใจ และสมผสถงอรรถรสทไดรบจากการอานผานการใชถอยค า และภาษาทผเขยนใช และท าการบนทกรายละเอยดทส าคญทสะทอนถงองคประกอบของนวนยาย สมพนธบท และบรบทของสงคมไทยทผวจยตองการศกษา ซงถกถายทอดออกมาผานตวหนงสอโดยเนนองคประกอบในการเลาเรองเปนประเดนส าคญ

3.4.2 ละครโทรทศนเรอง “ทวภพ” ผวจยท าการเกบรวบรวมขอมลจากการรบชมละครผานแผนดวดบนทกละคร โดยชมละครตงแตตนเรองจนจบ และท าการบนทกรายละเอยดเกยวกบองคประกอบในการเลาเรองในละคร แลวน ามาเปรยบเทยบองคประกอบของละคร สมพนธบทของ

37

ชวงเวลาทแตกตาง และบรบทสงคมไทยทถกน าเสนอออกมาในมมมองทแตกตางกนกบสอนวนยาย และสอภาพยนตร

3.4.3 ภาพยนตรเรอง “ทวภพ” ผวจยท าการเกบรวบรวมขอมลจากการรบชมภาพยนตรผานแผนดวดบนทกการแสดงภาพยนตร โดยชมภาพยนตรตงแตตนเรองจนจบเพอท าการบนทกรายละเอยดเกยวกบองคประกอบในการเลาเรองของภาพยนตร และท าการบนทกรายละเอยดเกยวกบองคประกอบในการเลาเรองในละค รแลวน ามาเปรยบเทยบองคประกอบของละคร สมพนธบทของชวงเวลาทแตกตาง และบรบทสงคมไทยทถกน าเสนอออกมาในมมมองทแตกตางกนกบสอนวนยาย และสอละครโทรทศน

3.5 การวเคราะหขอมล

3.5.1 การวเคราะหขอมลทงสามสอผานการอานนวนยาย และรบชมละครโทรทศน รวมถงสอภาพยนตร โดยผวจยใชการวเคราะหตวบท (Textual Analysis) เปนหลกซงจะมความแตกตางกนไปตามสอโดยมรายละเอยดดงน - นวนยาย ใชแนวทางการศกษาวเคราะหดานการเลาเรอง (Narrative) - ละครโทรทศน และภาพยนตร ใชแนวทางการศกษาวเคราะหดานการเลาเรอง (Narrative) วเคราะหแบบ Convention และInvention และวเคราะหองคประกอบ ภายนอก และภายใน โดยผวจยไดท าการวเคราะหสงทตองการศกษา มรายละเอยดดงน

ตารางท 3.2 แสดงการเปรยบเทยบองคประกอบของสอนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตรเรอง “ทวภพ” ตารางท 3.3 แสดงลกษณะสมพนธบทระหวางนวนยายสละครโทรทศนเรอง“ทวภพ” ตารางท 3.4 แสดงลกษณะบรบทของสอนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตรเรอง “ทวภพ”

38

ตารางท 3.2: ตวอยางตารางแสดงการเปรยบเทยบองคประกอบของสอนวนยาย ละครโทรทศน และ ภาพยนตรเรอง “ทวภพ”

องคประกอบ นวนยาย ละครโทรทศน ภาพยนตร 1. เนอเรอง

2. โครงเรอง 3. แกนเรอง

4. ตวละคร

5. … ตารางท 3.3: ตวอยางตารางแสดงลกษณะสมพนธบทระหวางนวนยายสละครโทรทศนเรอง “ทวภพ”

องคประกอบ ลกษณะของสมพนธบท

การคงเดม (Convention)

การขยายความ (Extension)

การตดทอน (Reduction)

การดดแปลง (Modification)

1. เนอเรอง 2. โครงเรอง

3. แกนเรอง

4. ตวละคร 5. …

ตารางท 3.4: ตวอยางตารางแสดงลกษณะของบรบทสงคมไทย ของสอนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตรเรอง “ทวภพ”

ประเภทของสอ ลกษะของบรบท สงคม วฒนธรรม การเมอง เศรษฐกจ

นวนยาย

ละครโทรทศน ภาพยนตร

39

เมอลงรายละเอยดของลกษณะองคประกอบ ลกษณะสมพนธบท และลกษณะของบรบท ระหวางสอนวนยาย สอละครโทรทศน และสอภาพยนตรเรอง “ทวภพ” เรยบรอยแลวจงจะท าการสรป และน ามาวเคราะหขอมลวามความเหมอน และแตกตางกนอยางไร

3.6 การน าเสนอผลการวจย จากการเกบรวบรวมและน ามาขอมลมาวเคราะหแลว ผวจยจะท าการน าเสนอขอมล และผลการวจย ผานบทดงน

3.6.1 บทท 4 การเปรยบเทยบและวเคราะหการเลาเรองและสมพนธบทของสอนวนยาย สอโทรทศน และสอภาพยนตร เรอง “ทวภพ”

3.6.2 บทท 5 ศกษาบรบทของสงคมไทย เรอง “ทวภพ” ดานสมพนธบท ผานชวงเวลาท แตกตางกน

3.6.3 บทท 6 การสรปผลการวจย การอภปรายผล และขอเสนอแนะทไดรบจากการ ศกษาวจย

3.7 จรยธรรมการวจย อยางไรกตาม ทางผวจยไดตระหนกถงเรองของจรยธรรมทอาจจะเกดขนในงานวจยชนน เพราะฉะนนผวจยจงไดสงรายละเอยดใหคณะกรรมการพจารณาจรยธรรมในมนษย ตรวจสอบงานวจยของผวจยอกครงหนง

40

บทท 4 การเปรยบเทยบและวเคราะหการเลาเรองและสมพนธบทของสอนวนยาย สอโทรทศน และ

สอภาพยนตร เรอง “ทวภพ”

สอนวนยาย สอโทรทศน และสอภาพยนตรถอเปนสอมวลชนทเปนชองทางในการถายทอดระหวางผสอสาร และผรบสาร โดยผวจยจะท าการศกษาผานนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตร เรอง “ทวภพ” และท าการวเคราะหความเหมอนและความตางของทง 3 สอ รวมถงวเคราะหตวละครคอ ตวพระเอก และนางเอก วาในแตละสอนนมความเหมอนหรอแตกตางกนอยางไรดวย โดยจะน าบทบรรยายและ/หรอบทสนทนาบางสวนมาชวยในการวเคราะหผานทางดานภมหลง และ บคลกภาพทงภาพนอกและภายใน อกทงผวจยจะท าการวเคราะหในเรองของสมพนธบทในบทนดวย เนองจากสมพนธบทคอการเปลยนผานจากสอหนงไปยงอกสอหนงโดยผานการคงเดม ดดแปลง หรอเพมเตมสงตางๆเขาไปในบทเมอมการน ามาท าซ า ซงจะมความสอดคลองกบการเลาเรองของแตละครงทนวนยายถกหยบมาสรางสรรคใหมในรปแบบโทรทศนและภาพยนตร ในชวงแรกของบทท 4 ผวจยจ าท าการวเคราะหในเรองของการเลาเรองกอน และสมพนธบทตามล าดบ จากผลการวจยสามารถสรปเปนตารางดงน

41

ตารางท 4.1: แสดงลกษณะความเหมอนและความแตกตางของการเลาเรองระหวางนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตร เรอง “ทวภพ”

ความเหมอน / ความตาง นวนยาย โทรทศน ภาพยนตร

ปทพมพ/ออกฉาย 2530 2537 2554 2533 2547 4.1 โครงเรอง สวนใหญเหมอนกน 4.1.1 มการด าเนนเรองระหวางปจจบนกบอดต

4.1.2 ความรกระหวางหนมสาว 4.1.3 ความเทาเทยมกนทางเพศ

กลวธการเลาเรองมความแตกตางกน (ดรายละเอยดท 4.5)

4.2 แกนเรอง สวนใหญเหมอนกน ความรกระหวางหนมสาว ความสามารถของสตรเพศ ความรกชาต ความสามารถของสตรเพศ

4.3 ตวละคร - พระเอก - นางเอก

สวนใหญเหมอน ภมฐาน รปงาม แตงกายงาม ออนโยน มระเบยบ เรยบรอย มความเปนสภาพบรษ มการศกษาสง มไหวพรบด

แขงกราว มความออนโยนแตไมแสดงออก

เหมอนกน สวย เฉลยวฉลาด มความเชอมนและมนใจในตนเอง เปนผหญงททนสมยแตมความเปนไทยอยในตวสง กลาแสดงออกทงทางดานความคดและลกษณะทาทางแตกไมไดมการทแสดงจนเกนงามเกนพอด

(ตารางมตอ)

42

ตารางท 4.1 (ตอ): แสดงลกษณะความเหมอนและความแตกตางของการเลาเรองระหวางนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตร เรอง “ทวภพ”

ความเหมอน / ความตาง นวนยาย โทรทศน ภาพยนตร

ปทพมพ/ออกฉาย 2530 2537 2554 2533 2547 4.4 การใชภาษา แตกตาง มการใชภาษาไทยรวมถงค าทบศพทใน

สมยรชกาลท 5 – รชกาลท 9 ภาษาไทยในสมยรชกาลท 5 – รชกาลท 9 ซงจะมค าศพทททนสมยกวา

มการใชภาษาไทยรวมถงค าทบศพทในสมยรชกาลท 5 – รชกาลท 9

ภาษาไทยในสมยรชกาลท 4 – รชกาลท 9 ซงจะมค าศพทททนสมยกวา

4.5 กลวธการเลาเรอง

สวนใหญเหมอน มการด าเนนเรองสลบกนระหวางปจจบนและอดต โดยมตวกลางคอกระจกและนาฬกา

ด าเนนเรองสลบกนระหวางปจจบนและอดต แตไมไดมการใชกระจกและนาฬกาเปนสอกลาง

(ตารางมตอ)

43

ตารางท 4.1 (ตอ): แสดงลกษณะความเหมอนและความแตกตางของการเลาเรองระหวางนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตร เรอง “ทวภพ”

ความเหมอน /ความตาง นวนยาย โทรทศน ภาพยนตร

ปทพมพ/ออกฉาย 2530 2537 2554 2533 2547 4.6 ชวงเวลา / สถานท

สวนใหญเหมอน ในอดตจะกลาวถงชวงเวลาในสมยรชกาลท 5 สวนยคปจจบนจะมการเปลยนแปลงจากนวนยายในชวงเวลา พ.ศ. 2529 เปน พ.ศ. 2533, พ.ศ. 2537 และพ.ศ. 2554 ตามล าดบของละครโทรทศน และภาพยนตร

ชวงเวลาในอดตจะเปลยนไป โดยมการด าเนนเรองในสมยรชกาลท 4 จนถง รชกาลท 5

4.7 เพลง แตกตาง - เพลง “ทวภพ” ขบรองโดย คณบลล โอแกน พดถงความรกของผชายคนหนงทมตอผหญงคนหนง

เพลง “เธอคอใคร” ขบรองโดย คณนลนรตน พชยพาณชย พดถงความปรารถนาในความรกของผหญง

ดนตรบรรเลง ดนตรบรรเลง

44

4.1 โครงเรอง จากการวจยเรอง “ทวภพ ”โดยดจากนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตร นอกจากภาพยนตรป 2547 แลว พบวาโครงเรองสวนใหญไมมความแตกตางกน เนองจาก 4.1.1 การด าเนนเรองระหวางภพปจจบนกบอดตภพ การด าเนนเรองของนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตรไมมความแตกตางกน โดยการเลาเรองจะกลาวถงการเดนทางของมณจนทรผานกระจกจากภพปจจบนไปสอดตภพ ไดพบรกกบหลวงอครเทพวรากร และไดใชความรความสามารถชวยชาตบานเมอง 4.1.2 ความรกระหวางหนมสาว ความรกระหวางหนมสาวทถกน าเสนอเปนการน าเสนอความรกทอยเหนอกาลเวลา เปนความรกระหวางคน 2 คนทอยหางกนคนละภพ แตดวยชะตาลขตจงไดมาพบกนทามกลางความคาบเกยวของชวงเวลาระหวางปจจบนและอดต 4.1.3 ความเทาเทยมกนทางเพศ การน าเสนอในแงของการเขาไปชวยงานบานเมองของมณจนทร ซงในอดตสงคมไทยไมไดใหความส าคญมากนกกบสตรเพศ โดยมองวาสตรเปนเพศทออนแอ อยกบเหยาเฝากบเรอน จงไมจ าเปนตองมการศกษาหรอมความสามารถทดเทยมกบบรษเพศ (ภทรานาถ ธาดาธเบศร, 2552) ดงเชนทคณหลวงอครเทพวรากรกลาวกบมณจนทรตอนหนงวา “เลาใหฟงหนอยไดไหมคะเหตการณทงหมดเรมเมอไหร อยางไร ขณะนเรองไปถงไหน?” “หลอนเปนผหญงจะรการบานการเมองไปท าไม?” (นวนยาย บทท 27 หนา 408) หรอทแมของคณหลวงอครเทพวรากรกลาวถงมณจนทรตอนหนงวา “เจาคณทานกบกระผมมขอราชการทตองปรกษากนแลว...” คนพดลดเสยงลง “แมมณรขอราชการนน” ทาทางคณหญงไมแปลกใจในเรองน ธรรมดาของคนลบแลนาจะรเหตการณลวงหนา “กระผมอยากใหเจาคณทานมาฟง” “แลวจะเรยนทานวาอยางไร?” ค าทวงตงรอบคอบ “ผหญงยงเรอ จะรขอราชการอยางไร?” “คดจะกราบเรยนแตวาเปน...นอง...อยางอนปลอยใหทานสงสยไป” “ถงจะเปนนอง หากความส าคญในขอราชการ ไมใชเรองทจะน ามาพดงายๆ” (นวนยาย บทท 28 หนา 419-420) อยางไรกตาม นวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตรในเรอง “ทวภพ” ไดแสดงความส าคญของอสตรใหเหนวา สตรนนกมความสามารถดงเชนทบรษพงม มความรความสามารถทจะน ามาชวยชาตบานเมองได เนองจาก “ทวภพ” เปนนวนยายทมการน าเสนอในหลายแงมม ในดานประวตศาสตรไมวาจะเปนเรองของวฒนธรรม หรอการเมอง ทงยงมการน าเอาเรองของสตรเพศ และการขามภพขามชาต

45

เขามา ดวยประเดนเหลานท าใหผวจยมความเหนวาเรอง “ทวภพ” มการวางโครงเรองและการเลาเรองทนาสนใจ ท าใหผทตดตามมสวนทจะตองการทราบวาเหตการณจะด าเนนตอไปอยางไรบาง “ทวภพ” ทถกน ามาท าเปนภาพยนตรป พ.ศ. 2533 และละครโทรทศนป พ.ศ. 2537 ไดมการคงโครงเรองตามแบบนวนยายไวไดเกอบทงหมด บรบทแวดลอมโดยรวมยงคงไวไดดงเชนทนวนยายมการบรรยายไว ซงผวจยเหนวาเกดจากการททง 2 ชดนมการหยบยกนวนยายมาท าในชวงพทธศกราชทใกลเคยงกน ท าใหรปแบบตางๆทเกดขนมความคลายคลงกบตนฉบบนวนยาย กลบกนในป พ.ศ. 2554 มการเปลยนแปลงโครงเรองบางอยางตามยคสมย บรบทแวดลอมทเปลยนแปลงไป

46

ภาพท 4.1: ภาพการแสดงจดเรมตน จดเปลยนและจดจบของเรอง

Exposition

Climax

Denouement

ป 2529 - เจอกระจกทเปนตวกลางระหวาง 2 ภพ

ป 2529 และ รศ .112 - ประตแหงกาลเวลาเปดขน - มณจนทรขามกลบไปสอดต

รศ .112 - การพสจนรกแท - การตดสนใจของมณจนทร - การผกผนของชวงเวลา - เหตการณระหวางประเทศ รศ .112

- สถานการณระหวางประเทศคลคลาย

ป 2529 และ รศ.112 - การตดสนใจของมณจนทร - บทสรปของครอบครว

47

ภาพโครงสรางดานบนชใหเหนถง Exposition, Rising Action, Climax, Falling Action และ Denouement ซงหมายถงจดเรมตนของเรอง เหตการณทท าใหไปถงจดเปลยนผานของเรอง จดเปลยนของเรอง เหตการณทน าไปสจดจบของเรอง และการด าเนนมาถงจดจบของเรอง

โดยนวนยาย ภาพยนตรป 2533 และละครโทรทศนป 2537 ,2554 มเหตการณตามล าดบทเกดขนอยางไมมความแตกตางกนมาก จะมจดทแตกตางเปนเพยงรายละเอยดเลกนอย โดยผวจยจะท าการใสรายละเอยดทมความแตกตางกนผานเหตการณตางๆ ดงน

1. Exposition หรอ จดเรมตนของเรอง แบงไดดงตอไปน นวนยาย “กระจก...” เสยงดงมาจากหลงโตะมก “สมยรชกาลทหา” ไมด าลวดลายเครอเถาออนชอย

นกตวนอยเกาะจก ดอกไมแยมบานดคลายชมายตาระวงระไว มบางสวนทแตกหกนาเสยดาย ขอส าคญกระจกเองราวลเปนทางยาวจากมมบนลงมา “คนไมซอเพราะตวากระจกแตก” เสยงอธบายดจะรถงความคด “เขาถอไมเอาเขาบาน” ขนาดฝนเกาะกระจกเขรอะทวายงเหนชดวาเทยงตรง หญงสาวใชปลายนววนเชดกระจกเฉพาะตรงหนา ...ดวงหนาแอรม ดนวลละออง... “สวยกวาตวจรงแหะ” เจาของดวงหนาชมตวเอง ภาพนนงามละไมออนโยน คลายภาพสฝนโบราณอนงามหวาน หญงสาวเกดความรสกพงใจขนมาอยางรนแรง คลายปราดพงเขาจบใจ (นวนยาย บทท 1 หนา 5/6)

ในภาพยนตรป 2533 นมการเลาเรองทคลายคลงกบตนฉบบนวนยาย หากแตบคคลผซงเปนชายชราในรานไมไดพดจากหลงโตะมก แตเดนมาพดตรงหนากระจกทมณจนทรยนดอย บทบรรยายถงกระจกทมรอยราวมแสดงใหเหนในภาพยนตรดวย โดยน าเสนอใหเหนชดตรงทมณจนทรคอยเอามอลบรอยราวนน สหนาความรสกของมณจนทรถกน าเสนอออกถงความพงพอใจในกระจกทอยตรงหนา ซงในละครโทรทศน ป 2537 ไดมการเลาเรองทคลายคลงกบตนฉบบนวนยายเชนกน โดยมการแสดงใหเหนถงลวดลายไมบนตวขอบกระจก ทางดานมณจนทรมการแสดงสหนาทพงพอใจในกระจก เนองจากในละครโทรทศนชดนไดมการยอนภาพกลบสลบไปมาระหวางตอนทมณจนทรเจอกระจกในราน และภาพกระจกในความฝนทเหมอนกนเปนอยางมาก ทางดานชายชราผซงเปนคนขายกระจกไมไดมการพดจากหลงโตะมก แตเดนมาพดตรงจดทมณจนทรยนอยหนากระจกแทน ในสวนของบทบรรยายเกยวกบรอยราวของกระจกนนมการใหนกแสดงซงคอตวมณจนทรใชมอลบตรงจดนนเพอใหเหนชดเจนยงขน

ทางดานละครโทรทศน ป 2554 ในละครโทรทศนชดนภาพของชายชราในรานขายของเกาไมไดมการน ามารวมเฟรมกบมณจนทรและกระจก แตใชการตดภาพสลบไปมาระหวางชายชราและมณจนทรตอนทพดถงเรองกระจก ทางดานมณจนทรไมไดมการแสดงออกถงความพงพอใจทางใบหนาแตมการแสดงลกษณะทาทางทแสดงความสนใจในตวกระจก ทงการลบขอบไม และรอยราวของกระจก

48

จะเหนไดวาการเปดเรองจะน าเสนอใหเหนถงสงทเปนกญแจส าคญของเรองคอ กระจก โดยมการแสดงใหเหนถงลกษณะของกระจก และความหลงใหลในกระจกของมณจนทรทเสมอนถกตองมนต

2. Rising Action หรอ เหตการณทน าไปสจดเปลยนผานของเรอง แบงไดดงตอไปน นวนยาย ละไอฝามวเรมกอตวชาๆมณจนทรสะทานทงตว อดตก าลงหมนกลบมา...เธอกาวไปยนหนา

กระจก หวใจเตมตน ครงนมใชแคภาพ หากทางเดนมดยาวจดลบๆปรากฎขน (นวนยาย บทท 8 หนา 95)

ภาพยนตร ป 2533 ไดน าเสนอภาพออกมาตรงกบบทบรรยายในนวนยาย เพยงแตไมไดใชไอฝามว แตใชเปนจดลบๆทโผลขนมาทกระจก พรอมมเสยงเกดขนเพอใหทราบวามปฏกรยาบางอยางเกดขนหนากระจกอกดวย ทงนในสวนบทบรรยายทพดถงทางเดนมดยาวจดลบๆ ปรากฎขนกมการถายทอดออกมาไดตรงตามบทนวนยาย ดานละครโทรทศนชด 2537 มการน าเสนอทตรงตามบทบรรยายไดเปนอยางด ทงละไอฝามวทเกดขนทกระจก โดยเพมเสยงดนตรเขาไปเพอใหรบรวามปฏกรยาบางอยางเกดขนหนากระจก การทมณจนทรเดนไปหนากระจกดวยหวใจทเตมตนกไดมการแสดงออกผานทางสหนานกแสดง หากแตละครโทรทศนชดนไดมการเพมรายละเอยดบางสวนเขาไป เชน การซมเขาไปทรอยราวบนกระจก เพอเปนการบอกเปนนยวารอยราวนมความส าคญตอการเดนทางของมณจนทร เชนเดยวกนกบละครโทรทศน ป 2554 ทมการน าเสนอละไอฝามวตามทบรรยายไวในนวนยายแตมการเพมเตมตอนทมณจนทรขนมายนหนากระจก หากเพยงไมไดมายนดวยความรสกหวใจเตมตน แตขนมายนทหนากระจกดวยความรสกผดตอคณหลวงทตนไดน าผามาคลมกระจกไว

จดเปลยนผานของเรองนไดน าเสนอถงการทกระจกเปดทางส าหรบทวภพเปนครงแรก การทประตถกเปดออกและมณจนทรไดกาวเขาไปสอดตภพนนเปนสงทท าใหเรอง “ทวภพ” เกดขน ซงหากมองในมมทางดานความรก การทประตแหงการเวลาเปดนนเปรยบไดดงชะตาลขตทเกดขนระหวางมณจนทรซงมชวตอยในปจจบน และคณหลวงอครเทพวรากรทอยในภพอดต

3. Climax หรอ จดเปลยนของเรอง จดเปลยนของเรอง “ทวภพ” เปนเรองของการพสจนรกแทระหวางมณจนทร และคณหลวง

อครเทพวรากร และการฝนสญญาณของกาลเวลา ซงสามารถแบงแยกออกมาไดดงตอไปน คอ เรองของการทมณจนทรจะตดสนใจจะอยตอหรอกลบไปสยคปจจบน และเรองของเหตการณ ร.ศ.112

ในเรองการตดสนใจของมณจนทรทจะอยตอในอดตภพ หรอกลบไปในภพปจจบนนน มการน าเสนอในดานของความสบสนทมณจนทรเฝาคดถงผเปนแมของตน อยากทจะกลบไปหาแมแตดวยความรกความผกพนทมใหแกกนกบคณหลวงอครเทพ และการชวยงานบานเมองจากเหตการณท

49

เกดขนระหวางสยามกบฝรงเศสในชวงของร.ศ.112 จงเปนเหตท าใหไมสามารถทจะตดสนใจอยางเดดขาดไดในทนท ดงจะสามารถเหนไดตามบทบรรยายดงตอไปน

จากนนมอผแกวยกจบขอมอนอย คอยตกคอยหยอดพอขะ ‘เกอบเหมอน’ กระแสอบอนแลนเขาหากน คณหญงตนตนอยางประหลาด ...เหมอนเลอดเนอเชอไขทหายลบ ไดกลบมาใหมดงใจหวง... แตหวใจมณจนทรออนโยน กระหวดไปถงมารดา ...แมรกลกลกกรอยวารก คนอนสกหมนแสนไมแมนเหมอน... หญงสาวมองหนาใกลๆ สายตาพราเลอนดวยหยาดน า “เมณคดถงแม!” มณจนทรทงงาน อาแขนกอดซบผมากวยกวาน าตาพร สะอนตวโยน มออนลบไลหลงไหลคลายมารดา (นวนยาย บทท 32 หนา 490)

“รองไหท าไม?” ค าถามออนโยน กงวล “แหม...” เจาตวท าทาคลายเดกถกผใหญจบผดได “ไมมอะไรหรอกคะ เมณคดถงแม...คณหญงทานกบแมมสวนคลายๆกน” “เรยกทาน คณแมจะ...เรยบรอยกวา อยาเรยกคณหญง” ค าสงสอนเบาๆไมดเชนทแรกๆ “อยนานๆคนกบทานแลวจะรวาความจรงทานใจด ดแตปาก ทานเคยอยากม...ลกสาว...ดทาทานรกแมมณมากอย” “ฉนกชอบทาน แตฉนคดถงแมฉนน” (นวนยาย บทท 33 หนา 495)

เมณ! มณจนทรสะดงสดตว หนขวบแลหา...เสยงแมนนา... “เขมโดนหรอเจาคะ?” แมมวนรอนใจ “เปลา...” คนตอบรรอ “ตะกไดยนเสยงอะไรไหม?” “ไมมอะไรนเจาคะ” มณจนทรทอดถอนใจยาว...งานเธอยงคงคาง เรองจะเจรจามากมาย...ลวนสลกส าคญ... (นวนยาย บทท 35 หนา 521/522)

‘กลบบาน’ สวนหนงของหวใจร ารอง โลกทเธอเคยคนทงผคน สงแวดลอม ก าลงจะเคลอนตวคลายวงกลมสองวงทเลอนมาบรรจบกนสนท ก าลงจะหมนตดผานกนไป ชองทางของเธอจะแคบลงทกท หากเธอลงเล อกไมนาน เธอจะตดอยในภพน ไมมคณพอ คณแม ไมม...บาน...ชวงนมณจนทร กลบร าลกถงผคนทเธอรจกหรอไมรจกเพยงแตเคยคนหนาไดหมด เธอจะสญเสยคนเหลานนไมเหลอ...เมอภพทงสองหมนผานกน เธอจะเปนอยางไร การ ‘ฝนสญญาณ’ กระทบตอสมองอยางรนแรง การเลอนหางกนครงสดทายแนหรอเธอจะทนได มณจนทรสะทานทงราง ฤาหากเธอตองตาย? กลนหอมเยนของมะลดจปลอบใจ เธอยงจ าไออนของมอใหญทซอนเหนอมอเธอได สญญาณแหงการปกปองคมครอง เขาไมพด และเธอเชอ...คนอยางคณหลวง...ไมจ าเปนตองพดสกค า สอความหมายบอกชด ตายาวใหญซอตรงเปยมลนดวยความรก เขาปกปอง ‘ตว’ เธอได หากจะปกปอง ‘วญญาณ’ ไดดวยหรอ? (นวนยาย บทท 37 หนา 550)

“หลอนจะกลบไปท าไม?” พอมณจนทรอาปากจะใหเหตผล คนในเงามดกบอกเสยเองตอไปวา “เอกสารทหลอนแปลไว รวบรวมขอสงสยไดหลายประการ คงจะท าใหเราพจารณาตความสญญาได” “หรอคะ?” ค าถามยนดใหญหลวง “เราคงท าใหฝรงเศสสะดงไปเหมอนกน เจาคณทานใหมาขอบใจ แตยงมเรองตองท าหลายอยาง เจาคณทานด ารจะเลยงฑตอยางทบอกไว ทานอยากใหหลอน

50

ไปฟง” “ใหฉนเปนลามกได” คนอาสาเตมใจยง “ตองสดแตเจาคณทานสงลงมา” “อกหลายวนไหมคะ?” “คงสก...สองสามวน...” “งนฉนอยกไดคะ ท างานใหเสรจกอน” (นวนยาย บทท 37 หนา 555/556)

ภาพยนตรป 2533 ละครโทรทศน ป 2537 และป 2554 กไดมการน าเสนอในรปแบบเดยวกน คอแสดงใหเหนถงความคดถงแมของมณจนทร และการรบผดชอบตอหนาททยงคางคาอยในอดต จงไมไดท าการตดสนใจหนหลงกลบใหกบชาตบานเมองในขณะนน แมใจจะปวดราวจากการคดถงแมทอยในภพปจจบนกตาม

4. Falling Action หรอ เหตการณทน าไปสจดจบของเรอง มณจนทรไดรบการยอมรบมากขน เนองจากการใชความสามารถความสามารถทางดาน

ภาษา และความรทางดานการเมองจากการรบฟงคณหลวงอครเทพของมณจนทร ท าใหการเจรจากบทางฝรงเศสนนประสบความส าเรจ ดงบทบรรยายทกลาวถงตอไปน

นวนยาย ผเปนแขกฮอฮา ทหนกหนากวานน สาวนอยเฉดฉนกลสตร ‘ขางใน’ ทไมเคยยอมใหคน

ตางชาตตางภาษาไดประสบพบเหนออกมารบแขกดวยทวงทางามสงา เคยคนมหาสมาคม ขอส าคญ...ไมเคยมใครนก เธอเปลยนจากภาษาหนงไปสอกภาษาหนง ดวยลนทไมผดเจาของภาษา จะมบางทเธอไมเขาใจ ‘ศพท’ บางค าทเจาตวขมวดคว “โบราณไป” และศพทบางค าทเธอพดแขกกไมเขาใจ “แสลงเกนไป” (นวนยาย บทท42 หนา 626)

ภาพยนตรป 2533 น าเสนอชวงเวลาทมณจนทรแสดงความสามารถดานภาษาตอหนาชาวตางชาตในงานเลยงรบทตขรตรเศยร ทงภาษาองกฤษและภาษาฝรงเศสอยางคลองแคลว ซงน ามาจากบทบรรยายจากนวนยายทพดถงการแสดงความสามารถดานภาษาของมณจนทร ซงจะมความตางจากนวนยายในชวงทมงานเลยงเปนเพยงการบรรยายถงบรรยากาศในงานและความคดของมณจนทรเพยงเทานน ละครโทรทศน ป 2537 ไดมการน าเสนอเชนเดยวกบภาพยนตร คอมการน าเสนอชวงเวลาทมณจนทรแสดงความสามารถดานภาษาตอหนาชาวตางชาตในงานเลยงรบทตขรตรเศยร ซงน ามาจากบทบรรยายจากนวนยายทพดถงการแสดงความสามารถดานภาษาของมณจนทร

ละครโทรทศน ป 2554 เองกไดมการน าเสนอชวงเวลาทมณจนทรออกรบรองแขกตางชาตและไดใชความสามารถทางดานภาษาอยางคลองแคลว ท าใหแขกบานแขกเมองตางชนชมในความงามและความรภาษาของมณจนทร

51

5. Denouement หรอ จดจบของเรอง เรอง “ทวภพ” มการท าใหตอนจบเปนแบบสขสมหวงทงพระเอกและนางเอก กลาวคอใน

ตอนสดทายมณจนทรไดตดสนใจเลอกใชชวตคอยกบคณหลวงอครเทพวรากรในอดตภพ และแมของมณจนทรเองไมไดมการคดคานแตอยางใด หากแตรวมยนดกบความสขทลกเลอก ซงไดมการน าเสนอออกมาดงน

นวนยาย “แม...เมณมาขอพร” เพยงเหนเครองแตงกายแวบเดยว และดวยความรสกในใจ คณมาลดา

บอกตวเองไดในปจจบนนน พรวาระใด? คณมาลดาวางมอขางหนงบนศรษะลกรก มออกขางแตะบนเสนผมสะบดปลายสลวย...ไมแนใจ ความอบอนในรอยสมผส เฉก...ของจรง! “แมรกลก” เธอน าตาพร สะอนพลาง “เมณจะอยทไหนไมส าคญ แมรกลกเสมอ ขอใหลกมความสขความเจรญ ขอใหพรของแม ความรกของแมจงเปนเกราะคมครองลกตลอดไป คณ...” คนถกเรยกเงยหนา หนาทชดกวารป หนาทชดกวา ‘เหน’ แวบวาบทางกระจก เธอยมใหทงน าตา “ฝากเมณดวย รกเขาใหมาก เขาจะไมมใครคมครอง อกแลว นอกจากคณ” “ขอรบกระผม” เสยงหาว นมนวล หนกแนน คณมาลดาสดลมหายใจยาว “แม...ไมมอะไร...รบไหว” หากแลวเธอกลบรดแหวนในมอออกอยางรวดเรว “แหวนคณพอใหแม...” เธอสอดใสนวใหลกรกแลวสะอน (นวนยาย บทท45 หนา 675-676)

ภาพยนตร ป 2533 มการน าเสนอไดคลายคลงกบตวบทนวนยาย ทงบทพดละบทบรรยาย แมจะมการเพมบทพดเขามาบางแตความหมายไมผดเพยนไปจากบทของนวนยาย รวมถงการแสดงออกทางความรสก ทนวนยายไดมการบรรยายไว นกแสดงสามารถแสดงออกมาไดด เหนวารสกเชนนนจรงๆ นอกจากนในสวนทตางคอ มการเพมตวละครเขาไปในฉาก คอ นม ไรวต ทอยในฉากตงแตตอนมณจนทรและคณหลวงขามภพมา และตรอง กบกลวรางคทเขามาตอนทมณจนทรและคหลวงก าลงจะขามภพกลบไป ละครโทรทศน ป 2537 กไดมการน าเสนอคลายคลงกบตวบทนวนยาย ทงบทพดละบทบรรยาย และมการเพมบทพดเขามา แตความหมายไมผดเพยนไปจากบทของนวนยายเชนกน ทางดานการแสดงออกทางความรสก นกแสดงกสามารถแสดงออกมาไดด นอกจากนในสวนทตางกเหมอนกบสวนของภาพยนตรเชนกนคอ มการเพมตวละครเขาไปในฉาก คอ นม ทอยในฉากตงแตตอนมณจนทรและคณหลวงขามภพมา และไรวต ตรอง กบกลวรางคทเขามาตอนทมณจนทรและคณหลวงก าลงจะขามภพกลบไป แตในละครโทรทศนชดน มณจนทรไดมการร าลาเพอนทงสามกอนจะขามภพกลบไป

ในสวนของละครโทรทศน ป 2554 มการน าเสนอเชนเดยวกนกบบทประพนธ ไมไดมการเพมเตมนกแสดงคนอนเขาไปในฉากนแตอยางใด

52

อยางไรกตามแมจะมการปรบเปลยนบางเลกนอยแตทวภพทง 3 ชด ยงคงไวซงสงทเปนตวกลางระหวางภพไวในเนอเรอง คอกระจกทเปนตวกลางในการเดนทางขามผานมตเวลา และนาฬกาซงถอเปนตวกลางทส าคญอกชนหนง เนองจากนาฬกาเรอนนมณจนทรไดตดตวมากจากภพอดต ฉะนนในทกครงทประตกาลเวลาหรอกระจกนนเปด มณจนทรจะไดยนเสยงจากนาฬกาทเตอนใหทราบวาถงเวลาทประตบานนนจะเปดอกครงหนง

ทางดานภาพยนตรในป พ .ศ . 2547 ไดมการน าเอาบทประพนธมาท าใหม แตยงคงมโครงเรองตามทงนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตรอกชดหนงทน าเสนอไป เพยงมกลวธในการน าเสนอเรองราวทแตกตางออกไป โดยผวจยขอน าเสนอในหวขอท 4.5

4.2 แกนเรอง

แกนเรองของละครโทรทศนและภาพยนตร ทง 4 ชดทมการน ามาท านน แกนเรองสวนใหญมความเหมอนกน คอมการสะทอนใหเหนถงประวตศาสตรในสมยรชกาลท 5 กลาวคอมการเสนอใหเหนถงความเปลยนผานของประเทศในสวนของเหตการณ ร .ศ. 112 นอกจากนยงสะทอนใหเหนถงวฒนธรรม บรบทตางๆ อาท การใชภาษา วถชวตความเปนอย ขนบธรรมเนยมประเพณ การแตงกาย สถาปตยกรรมตางๆ รวมถงวฒนธรรมทางการเมองการในสมยนน เปนตน ทงยงสะทอนถงความสามารถของสตรเพศทมดงเชนบรษผานภาพการกระท าของตวละคร เชน การเขามาชวยแปลเอกสารทางการเมอง และเจรจากบชาวตางชาตของมณจนทร ซงในอดตนนเรองการเมองเปนสงทสตรจะไมไดมสวนเขาไปของเกยว ดงตวอยางตอไปน

“อฉนแปลเลยนะเจาคะ?” “หลอนแปลไดทเดยวเลยหรอ?” “เจาคะ” “งนแปล...” “อครราชทตฝรงเศสกลาววา รฐบาลฝรงเศสมความเหนเปนสองสถาน คอหนง มความประสงคจะสถาปนาความเปนเอกราชอนมนคงของราชาธปไตยแหงสยามไว โดยใหมพรมแดนแบงปนอาณาเขตเปนกจจะลกาณะทงสองดานคอดานตดตอกบฝรงเศสกบเกรตบรเตน อกสถานหนงคอรฐบาลฝรงเศสตงใจจะท าความตกลงไว โดยจะไดประดษฐานประเทศทามกลางคนไว...” “พอ” “ตรงใชไหมคณหลวง!” “ทกค าขอรบ” (นวนยาย บทท 29 หนา 432)

ทางดานสวนทมความแตกตางกนนนคอ ในนวนยาย ละครโทรทศน ป 2537 และ ป 2554 และภาพยนตร ป 2533 มการน าเสนอแกนเรองทเนนไปทางดานการแสดงออกความรกของคณหลวงอครเทพวรากรทมตอมณจนทร คอ มการหยบยกเรองความรกของหนมสาวมาพดถงอกหนงประเดนอยางชดเจน โดยคณหลวงอครเทพวรากรไดแสดงออกถงความรกทมตอมณจนทรทงทางวาจา และทาทาง ไมวาจะเปนทางสายตา หรอการแสดงออกตางๆ ทแสดงใหเหนถงความรกทผชายคนหนงพงจะมตอผหญงคนหนงได ซงจะมความแตกตางกบภาพยนตรป 2547 ทจะน าเรองของประเทศชาตมา

เปนประเดนหลกของเรอง และถงแมจะมเรองความรกเขามาเกยวของ แตจะน าเสนอในมมมองทคณ

53

หลวงไมไดมความออนหวานเทาใดนก )ซงจะกลาวถงในหวขอ 4.3 ตวละคร ( หรอน าเสนอดานความรกทมาพรอมกบเรองของงานบานเมอง

4.3 ตวละคร จากการวจยพบวาในสวนของตวละครและการวางนสยของตวละครนนผเขยนไดสรางตวละครจากจนตนาการ รวมถงอางถงตวละครทมอยจรงในประวตศาสตรสมยรชการท 5 ขนมา อาท กปตนโยนส ราชทตองกฤษประจ าสยาม ลอรดโรสเบอร รฐมนตรตางประเทศองกฤษ มองซเออรดเวลล รฐมนตรกระทรวงตางประเทศของฝรงเศส เปนตน เนองจากงานวจยชนนผวจยไดตงจดประสงคทจะท าการวเคราะหตวละครเอกเพยง 2 ตวเทานน คอ คณหลวงอครเทพวรากร และมณจนทร จงจะไมมการกลาวอางถงบคคลตางๆ ทปรากฎในนวนยายหรอละครโทรทศน และภาพยนตรแตอยางใด ในนวนยายไดมการบรรยายใหตวละครแตละตวทสรางขนมามพฤตกรรม และลกษณะนสยทแตกตางกนออกไป รวมถงบรรยายถงภมหลงของตวละครเพอใหเขาใจพฤตกรรมของตวละครนนมากขน ตอไปนผวจยจะกลาวถงบคลกภาพและลกษณะนสยของตวละครคณหลวงอครเทพวรากร และมณจนทรดงทไดแสดงในตารางท 4.1 แลว อยางไรกตามตวละครเอกทง 2 จะมแตกตางกนตามแตปทผลตออกฉาย เชน ภาพยนตรป พ .ศ .2533 และละครโทรทศนในป พ .ศ . 2537 จะมการน าเสนอทคงไวตามแบบฉบบของนวนยายไวได ทงบคลก หรอ พฤตกรรมของตวละคร คอ - คณหลวงอครเทพวรากร จากบทบรรยายในนวนยายพบวาคณหลวงเปนผทดภมฐาน รปงาม แตงกายงาม ออนโยน มระเบยบ เรยบรอย มความเปนสภาพบรษ มการศกษาสง มไหวพรบด โดยผวจยไดหยบยกบทบรรยายของคณหลวงบางสวนจากนวนนยายมาน าเสนอดงตอไปน ตารางท 4.2: บทวเคราะหตวละครคณหลวงอครเทพวรากร

ตวละคร : คณหลวงอครเทพวรากร (พระเอก)

ตอน / หนา เนอหาในนวนยาย บทวเคราะห

2/22 เสยงนมหาวคลายจะแววผานมา “...แมมณจา...แมมณ”

จากน าเสยงทคณหลวงใชเรยกหาแมมณ โดยใชค าพดทฟงดออนหวาน นมนวล ซงแสดงถงความเปนผชายทออนโยน

(ตารางมตอ)

54

ตารางท 4.2 (ตอ): บทวเคราะหตวละครคณหลวงอครเทพวรากร

ตวละคร : คณหลวงอครเทพวรากร (พระเอก)

ตอน / หนา เนอหาในนวนยาย บทวเคราะห

3/25

เสยงตอบโตทอนตอไปเปนเสยงหาวนมนวลของ ใครคนหนง ทแววเรยกหาแต ...แมมณ... ...เจาเอยปลกรก จะปลกไวในอางแกว ตนรกพแลว ปลายไปเรรกเขาอน จะเดดยอดเสย แลวจะรดน าใหชน อยาใหไปเรรกอนใหคนมารกพเอย...

จากบทมโหรทคณหลวงไดรองน แสดงถงความคดในดานความรกของคณหลวงวามรกเดยวใจเดยว ไมอยากใหผหญงทรกไปหาใครอน

3/29

บรษในชดผามวงและเสอราชประแตนทนงตวตรง มอขางหนงวางอยบนพนกเกาอโคง ดวงหนาคม สายตาเพงพศราวกบจะสบตาเธอ และรมฝปากแยมนอยๆ

เนอหาในชวงนแสดงถงเครองแตงกายในสมยโบราณ และยงรวมถงบคลกของคณหลวงวาเปนบคคลทมการวางตวด

3/33 “เราวา...รปหนาแปลกด เขาเรยกรปหนาแบบคลาสสค”

จากเนอหาสงทแมมณกลาวไดสะทอนถงรปหนาของคณหลวงทเปนทรงรปหนาแบบผชายทดด

4/39 เธอไดยนเสยงหาวๆบนงมง า “ถามท าไม ฉนจะมใครได นอกจากแมมณคนเดยว!”

แสดงถงความคดในดานความรกของคณหลวงวามรกเดยวใจเดยว

4/45 “หนจ าหนาไดจรงๆนะ ไมใชดาราหรอกคะ แตหลอ...ผวสวย ยมสวย”

จากเนอหาเปนการบรรยายถงลกษณะของคณหลวงจากค าพดของแมบานสาว ซงกลาวไดวาคณหลวงเปนผชายทมรปลกษณทด ผวพรรณด เปนทจดจ าไดงาย

(ตารางมตอ)

55

ตารางท 4.2 (ตอ): บทวเคราะหตวละครคณหลวงอครเทพวรากร

ตวละคร : คณหลวงอครเทพวรากร (พระเอก)

ตอน / หนา เนอหาในนวนยาย บทวเคราะห

5/53-54

หากอทธพลของ ‘เสยงเรยก’ นมหนนกระมงท าใหเธอเรมยอมรบชอตนน แมมณ...ฟงแปลกด ถาคนเรยกไมออกส าเนยงหวาน หวนหา คงไมไพเราะถงปานนน

เสยงทคณหลวงใชเรยกแมมณนนแสดงถงความเปนผชายทนมนวล เนองจากมการใชถอยค าทไพเราะ และน าเสยงทฟงดออนหวาน แสดงถงความจรงใจทเขามตอผหญงอนเปนทรก

6/71

ใครคนนน ...เธอเหนแตไกล เธอคดวาเธอจ ารางสงนนได เธอคดวาเธอจ าททาเดนเนบๆ สงางามได เธอรวาใครคนนนกเดนมาหาเธอ ใคร ?... เขาเดนเขามาใกล ยมสวย ตาพราว เจาคณอครเทพวรากร !

จากบคลกทแมมณเหนคณหลวงทงรปรางทดสง รอยยม และการเดนอยางสงาทคอยๆเดน เปนการแสดงใหเหนวาคณหลวงเปนผชายทไดรบการอบรมและมมารยาททด

11/121 หองนอนของผชายทระเบยบอยางยง วจตรอยางยอด

จากค าบรรยายนแสดงถงวาคณหลวงเปนผชายทรกสะอาด และระเบยบเรยบรอย

11/124

มณจนทรปรดไปยงตทบ ขอบท าเปนลายเกลยว นอกนนฉลกลวดลายทบ หากพอเปดผางออกมแตหนงสอเลมโตๆ ปกหมหนงเดนทอง ตาคนนมแตหนงสอ!

แสดงใหเหนถงความมการศกษาของคณหลวง เปนผใฝร ใฝวชา

14/182 นาแปลก ทผเปนเจาของหองกลบคงสตไดดเยยม นอกจากอาการขมวดควเทานน

คณหลวงสามารถทจะควบคมตนเอง คงสตสมปชญญะได

(ตารางมตอ)

56

ตารางท 4.2 (ตอ): บทวเคราะหตวละครคณหลวงอครเทพวรากร

ตวละคร : คณหลวงอครเทพวรากร (พระเอก)

ตอน / หนา เนอหาในนวนยาย บทวเคราะห

18/234

“บาวมนพดกนใหแซดวา มเสยงผหญงพดอยขางใน พอเทพไมไดพาลกสาวใครมาแอบไวนะ?” “ผมไมไดพามา” “แมกรพอเทพถอตวอยในเรองน”

ประพฤตตนอยางถกตองตามขนบธรรมเนยม ประเพณ

19/260

“ทานรปงาม ปราดเปรอง ถาไมไปเปนเจาคณทตตองไดเปนเสนาบด” ใช...รางสง สมทรง ดวงหนาขาว ไรเคราเขยวและดวงตาแพรวพราว

ทงรปราง หนาตา รวมถงความรทคณหลวงม ไดถกถายทอดผานบคคลท 3 ซงแสดงถงการวางตวไดดและนาชนชมของคณหลวง ท าใหบคคลอนจดจ าและชนชมในเวลาเดยว

23/308-309

ผาเยนๆทวางอยบนหนาผากหญงสาวรวงลงมา มณจนทรหยบมาก าไว คราวนกลน ‘น าอบฝรง ’ อวล...เธอรแลว...คนปรนนบตเปนใคร เขาคงจ าไปจากเธอนแหละ...

แสดงถงความชางสงเกตและจดจ าของคณหลวง โดยในฉากนเลาถงการทคณหลวงไดเลยนแบบมณจนทรเชนเดยวกนกบในครงแรกทเธอท าการพยาบาล

- มณจนทร จากบทบรรยายพบวาเปนผหญงทสวย เฉลยวฉลาด มความเชอมนและมนใจในตนเอง เปนผหญงททนสมยแตมความเปนไทยอยในตวสง กลาแสดงออกทงทางดานความคดและลกษณะทาทางแตกไมไดมการทแสดงจนเกนงามเกนพอด ทงนผวจยไดหยบยกบทบรรยายบางสวนของมณจนทรมาน าเสนอดงตอไปน

57

ตารางท 4.3: บทวเคราะหตวละครมณจนทร

ตวละคร : มณจนทร (นางเอก)

ตอน / หนา เนอหาในนวนยาย บทวเคราะห

1/2

ประตดานคนขบเปดออก รางประเปรยวทกาวออกมานงกางเกงผาไหมสนวล รดขอเทาแบบกางเกงแขก เสอแขนยาวคอตงเขารป ผาโพกผมผาไหมแบบเทอรแบนเกบเสนผมมดชด เหนแตดวงหนาผองลออแตงนวลเนยนหาทตมได

จากบทบรรยายลกษณะบคคลนแสดงใหเหนถงความทนสมยและความงามของมณจนทร

2/20

“เมณไมไปนะคะ เสยเวลา เราพดในสงทท าไมไดหรอใหผลเฉพาะหนาเทานน ท าไมเขาไมพดกนถงโครงการระยะยาวควรท าอยางไร เราจะใช เวลากปขจดปญหาน ระยะสนเรามอปสรรคและปญหาอยางไร การท าอยางทท ากนอยมน...เหมอนเลน”

ค าพดของมณจนทรท าใหเหนถงความเฉลยวฉลาด มความเชอมนในตนเองและสงทท าสง

5/56

เธอเตบโตมาในตางประเทศ คนเคยกบขนบธรรมเนยมประเพณตะวนตก ไมเคยขดตา ไมเคยขวางทใครจะมความสมพนธกน หาก...มณจนทรไมยอมท า

ถงจะเตบโตมากบวฒนธรรมตางชาตแตมณจนทรกยงคงรกษาความเปนกลสตรของไทยเอาไวอยางด

11/138

หากเธอแกไขอดตได ปจจบนจะเปนอยางไร? ค าตอบมประการเดยว...ประเทศจะเจรญกวาน! เธอตองคนใหได ความผดพลาดในอดตยคนนเกดจากอะไรบาง? เธอจะจดการแกไขใหมดวยตนเอง!

บทบรรยายความรสกนกคดของมณจนทรนน แสดงใหเหนวาเปนคนทมความมงมน เชอมนในความสามารถของตนเองสง

(ตารางมตอ)

58

ตารางท 4.3 (ตอ): บทวเคราะหตวละครมณจนทร

ตวละคร : มณจนทร (นางเอก)

ตอน / หนา เนอหาในนวนยาย บทวเคราะห

17/227 “วเรยมอง...” หญงสาวท าหนาลอ “จรงๆหรอ อา วอตร แซรว...ยนดรบใชทกเมอ”

จากบทสนทนานเผยใหเหนถงความรทางดานภาษาของมณจนทร ทนอกจากภาษาองกฤษแลวยงสามารถพดและอานภาษาฝรงเศสไดอกดวย

จะเหนไดวาจากตารางดานบนผวจยไดใสบทบรรยายของคณหลวงอครเทพวรากรมากกวา

ของมณจนทร เนองจากหลงจากทผวจยไดท าการศกษานวนยายแลวพบวาบทของมณจนทรนนไดแสดงตวตนของตนเองออกมาในทกๆ ตอน ผวจยจงคดสวนทท าใหเหนลกษณะของมณจนทรหลกๆเพยงเทานน

ทางดานละครโทรทศน ป พ.ศ. 2554 นนไดมการคงตวละครไวเชนกน หากแตไดมการเปลยนแปลงลกษณะ บคลก และพฤตกรรมของตวละครบางตวซงมความแตกตางไปจากฉบบนวนยาย เชน ตวละครคณหลวงอครเทพวรากรในเรองของความเอยงอาย และความเรยบรอยทดมนอยกวา แตกลบมความทะเลนมากขน หรอตวละครของมณจนทร ซงแมจะมทกอยางเหมอนกนแตทางดานการแสดงออกนนทดจะไมเรยบรอยเทาใดนก มการใสความแกนเขาไปในตวละครมาก จงท าใหมณจนทรดเหมอนจะไมมความเขนอาย หรอความเปนกลสตรเทาใดนก เชน ส าหรบภาพยนตรในป พ.ศ. 2547 นนไดถกวางลกษณะนสยและบคลกภาพของตวละครมณจนทรไดคลายคลงตนฉบบ ตางเพยงตวละครจะดมมตมากขน ลกลบมากขน ไมไดดเปนคนเลนสนกเทาใด เนองจากมการเดนทางไปมาระหวางพบแบบไมมสอกลาง รวมทงแสงทถกใชในการเลาเรองทดมด ท าใหตวละครดลกลบมากขนกวาเดม ทางดานตวละครคณหลวงอครเทพวรากรถกวางและตความใหแตกตางจากบทประพนธดงเดม คอ จะมลกษณะทดดดน แขงกระดาง และถงมความออนโยนกไมไดมการแสดงออกมาใหไดเหนมากนก โดยในภาพยนตรชดนจะสอถงความรกชาตของคณหลวงอครเทพวรากรอยางหนกแนน มการน าเสนอตวละครคณหลวงอครเทพวรากรทของเกยวกบเรองของเหตการณบานเมองไวเปนสวนมาก ซงจะแตกตางจากชดอนทแมจะพดถงการชวยชาตบานเมองแตกลบจะสอถงการแสดงออกทางดานความรกระหวางคณหลวงอครเทพวรากรทมใหกบมณจนทรมากกวา (ซงถกกลาวถงในหวขอ 4.2)

59

4.4 การใชภาษา การใชภาษานนส าคญตอการเลาเรองเฉกเชนเดยวกบองคประกอบอนๆ จากการวจยพบวา

ดานการใชภาษาในเรอง “ทวภพ” มความแตกตางกน โดยผแตงไดมการใชภาษาไทยในสมยปจจบนคอรชกาลท 9 ในชวง พ.ศ. 2529 (หนงสอตพมพในป พ.ศ.2530) นอกจากนนยงไดมการกลาวถงชวงสมยรชการท 5 จงไดมการบรรยายค าพดของตวละครในอดตโดยใชค าราชาศพท ค าทแสดงบทบาทของแตละบคคลทมการกลาวถงในบทตางๆ อาท เจานาย บาว เปนตน เพอใหผรบสารไดเขาถงตวละครในอดตมากขน เนองจากค าเรยกเหลานปจจบนไมไดมการน ามาใชเรยกแลว ทงนภาษาตางชาตทไทยมการใชในสมยนนจะเปนการพดทบศพทภาษาองกฤษลงไป เชน อหรอบ = Europe, เปดสะกาก = First Class, กมมาจล = Commercial, บรเตน = Britain, ซกาแรต = Cigarette

บทประพนธในเรอง “ทวภพ ”ไดมการสอดแทรกความแตกตางทางดานภาษาระหวางอดตกบปจจบนเอาไวดวย เชน

คนเจบตาปรอถาม หญงสาวยมกวาง หนกลบมากมลงแตะรมฝปากลงบนหนาผากทคลายความรอนลง “สวสดคะ” “แปลวาอะไร” (นวนยาย บทท 11 หนา 125)

“หลอนอยสภาอณาโลมหรอ?” “อะไรนะคะ?” มณจนทรชะงก “แปลกนะ เราพดภาษาไทยเหมอนๆกน บางอยาง...เรากลบไมเขาใจกนกม” (นวนยาย บทท 12 หนา 143) เปนตน

การใชภาษาในภาพยนตรป พ.ศ. 2533 และละครโทรทศน ป พ.ศ. 2537 ทง 2 ชดนไดมการใชบทสนทนาคลายคลงกบบทนวนยาย การแสดงออกทสอดคลองกบบทบรรยายในนวนยาย รวมถงการหยบนวนยายมาสรางเปนภาพยนตร และละครโทรทศนในชวงปทใกลเคยงกนจงท าใหไมไดเหนการเปลยนแปลงทางดานภาษามากนก ท าใหมการใชค าศพทตางๆตามแบบบทนวนยายไดบรรยายไวอยางชดเจน กลบกนในภาพยนตร ปพ.ศ. 2547 และละครโทรทศน ป พ.ศ. 2554 น มการใชภาษาสมยรชกาลท 5 ตามเนอเรอง ไมไดมการเปลยนทางดานภาษาในสมยนน แตทางดานภาษาสมยปจจบนทใชจะมสวนแตกตางคอ ความเปลยนแปลงทางดานภาษาอนเนองมาจากสภาพแวดลอมตางๆทเปลยนไป การพฒนาของภาษา รวมถงอทธพลทางดานภาษาอนๆทถกน าเขามาในประเทศไทย ณ ชวงเวลานน เชน ฉากทมณจนทรบอกรกคณหลวงแตท าทาทางแบบเกาหลและใชเปนภาษาเกาหลในการพด เปนตน ซงภาษาทางชาตเอเชยอยางเกาหลนนไมไดมใหเหนในอดตอยางภาษายโรปตางๆ เมอมการน าภาษาเกาหลเขาไปสอดแทรกจงท าใหรบรไดวาในชวงเวลานนๆ ประเทศทมอทธพลทางวฒนธรรมในประเทศไทยขณะนนคอประเทศทางเอเชยอยางประเทศเกาหล เปนตน วฒนธรรมตางๆทเขามาสงผลใหมการเรยนรความสามารถทางดานภาษาของประเทศนนๆไปดวย จงไมแปลกทละครโทรทศนใน ป 2554 จะน าภาษาเกาหลเขาไปสอดแทรกในเนอเรอง ส าหรบภาพยนตร ป 2547 สวนมากเปนการใชภาษาฝรงเศสเขามามากกวา เนองจากตวละครหลกอยางมณจนทรถกวางใหเปนตวแทนระหวางไทยกบฝรงเศส ซงมณจนทรจะมความช านาญทางดานภาษาฝรงเศสเปนอยางมาก

60

จะเหนไดวาภาษาทถกน ามาใชในแตละชดของการน ามาท าใหมนน มผลมาจากการวางเนอเรองทถกถายทอดออกมา และสภาพแวดลอมตางๆทเกดขนในชวงเวลานน

4.5 กลวธการเลาเรอง

ดานกลวธการเลาเรองสวนใหญมความเหมอนกนกบบทประพนธดงเดม โดยนวนยาย ละครโทรทศน ป พ .ศ . 2537 และ 2554 รวมถงภาพยนตรป พ .ศ . 2533 จะมการด าเนนเรองสลบกนระหวางปจจบนและอดต โดยอาศยมตเวลาทเหลอมล ากนทเกดขน ทงนการเดนทางขามผานชวงเวลานนจะมกระจกและนาฬกาเปนสอกลาง กลาวคอ นาฬกาทมณจนทรไดตดตวมาจากภพอดตจะสงสญญาณเตอนทกครงทประตระหวางภพซงหมายถง กระจก นนไดมการเปดขน โดยในฉบบละครโทรทศนและภาพยนตรจะมการใสเสยงเขาไปเพอใหรบรวามสญญาณเกดขนจากตวนาฬกา โดยทมเพยงมณจนทรทรบรไดถงสญญาณน ดงทบทประพนธไดกลาวไววา

“ทานไมไดยนหรอคะ?” “ไดยนอะไร?” ค าถามพศวง มณจนทรถอนใจ ‘สญญาณ’ นนส าหรบเธอแตผเดยว ผสามารถเดนผาน ‘ชองทางแหงกาลเวลา’ (นวนยาย บทท 12 หนา 150)

อยางไรกตามในภาพยนตรป พ.ศ. 2547 แมจะมการด าเนนเรองสลบกนระหวางอดตกบปจจบนเชนเดยวกน แตตวกลางในการน าพาไปสอดตไมไดมการใชกระจกหรอนาฬกา หากแตเปนการเดน/นอนและตนขนมาอกภพ เหมอนเปนการกาวผานภพในขณะนน โดยไมมไดสอกลางใดๆเลยดงเชนตวอยางตอไปน

การด าเนนเรองในภาพยนตรกลาวถงในยคปจจบน มณจนทรหลบอยบนเตยงในบาน ไดยนเสยงเรยกชอ มาคร ยองช (Marie-Ange) ซ าๆ พรอมมการตดสลบภาพเปนฉากคนสมยกอนก าลงควบมา และเอกสารในอดต สลบกนไปมากบภาพมณจนทรทหลบอยบนเตยง และตดภาพมาเปนตอนทมณจนทรตนขนมา ซงเปนการตนขนทง 2 ภพ เปนครงแรกของมณจนทร ซงในเรองมการตดสลบไปมาทง 2 ภพ โดยในภพปจจบนตนขนมาและท าตวปกต ลกเดนปกต แตภายในบานนนมการเปลยนไปมาระหวางววในอดตกบปจจบน ทางดานมณจนทรทตนในอดตมองเสอผาและสภาพในหองนอนโดยรอบอยางไมคนตา พรอมทงมการตดภาพมาใหเหนถงบานของหมอบรดเลยในอดตทมณจนทรตนขนมา และบานมณจนทรในปจจบน (อธบายจากภาพทเหนในภาพยนตรป พ.ศ. 2547 นาทท 15.58 เปนตนไป)หลงจากพดคยกบผเปนพอในยคปจจบน เชาวนตอมามณจนทรตนขนมาในภพอดต โดยไมไดมการขามผานสอกลางใดใดเลย (อธบายจากภาพทเหนในภาพยนตรภาพยนตรป พ.ศ. 2547 นาทท 29.30 เปนตนไป)

61

มณจนทรเกบของมากมายเพอเตรยมเดนทางขามอดต ระหวางทเดนเกบของภายในบานผานเขาออกตามประตหองตางๆ ภาพไดมการตดเปนหองปจจบนบาง อดตบาง จนกระทงถงตอนทมณจนทรทงตวลงบนเกาอในปจจบน แตสดทายเมอภาพตดตอนนงลงกลบเปนภาพนงลงบนเกาอในอดต ซงหมายถงมณจนทรกาวผานชวงเวลามาอกภพแลว (อธบายจากภาพทเหนในภาพยนตรภาพยนตรป พ.ศ. 2547 นาทท 46.05 เปนตนไป) เปนตน

จากงานวจยท าใหเหนวาการน าเสนอการเดนทางขามภพแบบน ไมไดมสงใดเปนตววดไดวาเมอใดทมณจนทรจะเดนทางขามภพไปอดต หรอเดนทางกลบมาปจจบน ภาพยนตรชดนน าเสนอในเชงทประตมตระหวางเวลานนเกดขนจากความเหลอมล าเวลาทเกดขนภายในตวบานของมณจนทร เนองจากทกครงทมณจนทรเดนขามไปภพอดตจะเกดขนเพยงทบานเทานน ซงแตกตางจากนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตรอกชดหนงอยางเหนไดชด 4.6 ชวงเวลาสถานท

ชวงเวลาและสถานท ทเกดขนนนรวมถงทงภพปจจบนและภพอดต โดยสถานททปรากฏขนในเรองไมวาจะเปนสถานททมอยจรงหรอเปนเพยงสถานททถกสรางขนมาใหม ทกสถานทจะมการสะทอนวฒนธรรม ความเปนอยในสงคมนนๆ จากการวจยพบวาชวงเวลาและสถานท ทเกดขนในเรองทวภพนนมความแตกตางกนตามชวงเวลาทด าเนนไปตามเนอเรองในแตละปทถกน ามาผลตโดยแบงจากระยะเวลาทเกดขนไดดงน - นวนยายในชวงปจจบนคอ พ.ศ. 2529 และในอดตคอ ร.ศ. 112 หรอ พ.ศ. 2436 รวมไปถงสถาปตยกรรม การแตงกาย สงแวดลอมทสอดคลองกบสมยนน - ละครโทรทศนและภาพยนตรจะมการเปลยนแปลงในชวงเวลาของปจจบนจาก พ.ศ. 2529 เปน พ.ศ. 2533, 2537 และ 2554 แตชวงเวลาในอดตยงคงเดมตามแบบฉบบนวนยายไวคอ ร.ศ. 112 หรอ พ.ศ. 2436

- ภาพยนตรป พ.ศ. 2547 ชวงเวลาในอดตมการเปลยนแปลงไป โดยมการด าเนนเรองในสมยรชกาลท 4 ทมตางชาตเขามารกรานในประเทศไทย จนถงสมยรชกาลท 5 สมยวกฤตปากน าร.ศ.112 โดยในตวภาพยนตรชดนนอกจากตวละครไดมการเอยถงวาตนอยในสมยรชกาลท 4 แลว ยงไดมการน าเสนอทงบคคลในสมยรชกาลท 4 ไปจนถงรชกาลท 5

62

4.7 เพลง ทางดานเพลงประกอบมความแตกตางกนอย คอ ในละครโทรทศนป พ.ศ. 2537 ใชเพลงชอวา “ทวภพ” ขบรองโดย คณบลล โอแกน โดยเพลงดงกลาวไดพดถงความรกของผชายคนหนงทมตอผหญงคนหนง ทไมวาจะเปนภพชาตไหน เขากจะรกเธอ และรอเธอเสมอไมเปลยนแปลง (ดเนอเพลงเตมทภาคผนวก) วนเวลาจะผานผนไป ในใจกยงมนคง รกเธอดวยความซอตรง มเคยเสอมคลาย - ประโยคแรกในเพลงมความหมายดงเชนแมเวลาทเปลยนผานไป ซงหมายถงอดต และปจจบนทมการเหลอมล ากนอย กไมไดท าใหรกความซอสตยตอหวใจตนเอง ของคณหลวงทมตอมณจนทรนนลดนอยลงไป รางกายไมอยยงยน วนคนทเคยคเคยง รกเอยเจาเคยรวมเรยง มเคยเพยงพอ - ในทอนนผวจยตงขอสงเกตในความหมายของเพลงไววา การจะตองพรากจากกนไปไมไดอยรวมในภพเดยวกน ท าใหแมมชวงเวลาทคณหลวงและมณจนทรไดเคยใชรวมกนกไมสามารถเตมเตมความรกทมใหแกกนไดอยางเพยงพอ ฉนขอ รอดวยความภกด จะเกดชาตน หรอเกดชาตไหน กาลเวลา เมอเรามาพบกนใหม ทวภพพลนผกใจ เชอมรกเราไวนจนรนดร - ทอนสดทายในเพลงนหมายถงแมมณจนทรจะกลบไปยงยคปจจบนทจากมา แตคณหลวงกจะรอไมวาเวลาจะผานไปแสนนานเพยงไหน ถงแมตองตายจากกนกตาม แตเมอใดทหวใจทงสองดวงไดกลบมาพบกนอกครงกขอใหรกของเรานนเปนนรนดรไมเปลยนหรอจากกนไป จากเนอเพลง “ทวภพ” ดานบนเนองจากเพลงนเปนเพลงทผชายเปนผขบรอง จงเสมอนเปนการบรรยายความรสกของฝงคณหลวงทมตอมณจนทร ทแมวามณจนทรจะกลบไปหรออยทเดยวกนกบคณหลวง เขากจะรอและมแตเธอเพยงผเดยว ซงในสวนนเนอเพลงไดมการแสดงใหเหนถงการมรกเดยว และความมนคงตอความรกทคณหลวงมใหกบมณจนทรเพยงผเดยว ดานเพลงประกอบละครโทรทศนในป พ .ศ . 2554 ใชเพลงทมชอวา “เธอคอใคร ”ขบรองโดย คณนลนรตน พชยพาณชย เพลงนไดพดถงความปรารถนาในความรกของผหญงคนหนงทมตอผชายคนหนงทพบ ถงแมจะตองแลกดวยสงใดกตามเธอกปรารถนาทจะอยกบคนทเธอรก (ดเนอเพลงเตมทภาคผนวก) คลายดงความฝน คนวนนนชางเหลอเชอ ถกทอเยอใย อนไอรกอนชนชวนกามเทพเลนกล บนดาลดลใหหวน คนคควร รกมน ฉนและเธอ - บรรยายถงความรสกทไดพบเจอกบบคคลในความฝน ซงเปนการเจอในชวตจรง รสกเหมอนคนทเคยพรากจากกนเมอนานแสนนานแลวกลบมาพบกนใหม คลายดงโชคชะตาทเลนตลกใหพรากและกลบมารกกน

63

เหมอนตองมนตขลง ภวงครกเตมลนทรวง ตดตามทวงหวงหวงใย หวใจนนเองตองเหนหายหางไกล ใหเดยวดายเสมอ คร าครวญละเมอ พร าเพอกคราว - ในทอนนบรรยายถงการไดเจอและพรากจากกนทเกดขนซ าไปมา ท าใหผหญงคนหนงตองรสกเดยวดาย ท าไดเพยงแคคดถงคะนงหา ไมสามารถพบกนไดดงใจตองการ เธอคอผใด เธอเปนของใคร อยทไหน ขามภพมาใกล โอใจปรารถนาดวยใจรกมน อธษฐานขามกาลเวลา ใหความรกทลายมานฟา ขามมาพบกน - ในทอนสดทายบรรยายถงการพร าพรรณนาถงคนๆหนงทไดพบเจอ แมจะอยในทหางกนแสนไกลอยางคนละภพกยงสามารถขามมาเจอกนได ท าใหรวาความรกทมนคงนนไมมสงใดมากนขวางได แมสงนนจะคอกาลเวลาทเหลอมล ากนระหวางภพกตาม จากเนอเพลง “เธอคอใคร” ดานบนถกขบรองโดยผหญง ซงสามารถสอถงความรสกของทางฝงมณจนทรทแมเธอและเขาจะอยกนคนละภพแตดวยความรก ความสมพนธทเธอและเขามตอกนกเปนแรงปรารถนาทท าใหเธอสามารถจะละทงสงตางๆเพอทจะอยกบคนทเธอรก โดยเพลงประกอบละครโทรทศนเรอง “ทวภพ” ทง 2 ชดนน มการใชผรองและเลอกเพลงทแตกตางกนออกไป ในชดของป 2554 ทมการน าเสนอความรกผานตวละครเอกทเปนผหญงนน เมอมองบรบทแวดลอมโดยรอบแลวสามารถสอไดวายคสมยทเปลยนแปลงไป ท าใหการแสดงออกทางดานความรกนนตางออกไปเชนกน คอ ผหญงสามารถทจะแสดงออกถงความรสกของตนเองทมตอบคคลอนเปนทรกไดเชนเดยวกบทผชายท า ซงจะแตกตางกบสมยกอนทผหญงจะตองเรยบรอย ไมแสดงออกความรสกใดๆทดเกนงาม เกนพอด ในสวนเพลงของภาพยนตรทง 2 ปนน มการใชดนตรบรรเลงในการประกอบแทนการใชเพลงขบรองอยางในละครโทรทศน แตดนตรทใชบรรเลงนนกสามารถบอกถงอารมณตางๆทเกดขนในภาพยนตรไดเชนกน จากนจะเปนสวนทผวจยจะท าการวเคราะหในเรองของ ลกษณะลกษณะสมพนธบทของสอนวนยาย สอโทรทศน และสอภาพยนตร เรอง “ทวภพ” สอนวนยาย สอโทรทศน และสอภาพยนตร เมอมการน ามาท าซ าไมวาจะคงบทประพนธดงเดม ดดแปลง เพมเตม หรอตดทอนบทประพนธลงเรยกวา “กระบวนการผลตซ า ”หรอ “สมพนธบท” ซงทกครงทสมพธบทเกดขนจะมตวบทตนทาง และตวบทปลายทาง คอการน าตวบทเดมทมอยแลวมาปรบเปลยนโดยไมจ าเปนตองสรางใหมทงหมด ทงนผวจยจะท าการวเคราะหลกษณะสมพนธบทของนวนยายเรอง “ทวภพ ”โดยท าการวเคราะหแยกเปน 2 สวน คอ 1 . ลกษณะสมพนธบทระหวางนวนยายและภาพยนตร ป 2533 และ 2547 2 . ลกษณะสมพนธบทระหวางนวนยายและละครโทรทศน ป 2537 และ 255 4

64

ตารางท 4.4: แสดงลกษณะสมพนธบทระหวางนวนยายสภาพยนตร เรอง “ทวภพ” ป 2533 และ 2547

องคประกอบ

ลกษณะของสมพนธบท ลกษณะของสมพนธบท

นวนยาย

ภาพยนตร )ป 2533 และ 2547( การคงเดม

(Convention) การขยายความ (Extension)

การตดทอน (Reduction)

การดดแปลง (Modification)

2533 2547 2533 2547 2533 2547 2533 2547

1. โครงเรอง 1. มการด าเนนเรองระหวางปจจบนกบอดต 2. การชวยงานบานเมองจากเหตการณ ร .ศ. 112 ระหวางไทยกบฝรงเศส 3. ความขดแยงระหวางมณจนทรและเพอน และความรกระหวางหนมสาว

2. แกนเรอง ความเปนอยของคนสมยกอน ความรกชาต ความสามารถของสตรเพศ และความรกระหวางหนมสาว

(ตารางมตอ)

65

ตารางท 4.4 (ตอ): แสดงลกษณะสมพนธบทระหวางนวนยายสภาพยนตร เรอง “ทวภพ” ป 2533 และ 2547

องคประกอบ

ลกษณะของสมพนธบท ลกษณะของสมพนธบท

นวนยาย

ภาพยนตร ป 2533 และ 2547 การคงเดม

(Convention) การขยายความ (Extension)

การตดทอน (Reduction)

การดดแปลง (Modification)

2533 2547 2533 2547 2533 2547 2533 2547

3. ตวละคร - พระเอก - นางเอก

ภมฐาน รปงาม แตงกายงาม ออนโยน มระเบยบ เรยบรอย มความเปนสภาพบรษ มการศกษาสง มไหวพรบด

สวย เฉลยวฉลาด มความเชอมนและมนใจในตนเอง เปนผหญงททนสมยแตมความเปนไทยอยในตวสง กลาแสดงออกทงทางดานความคดและลกษณะทาทางแตกไมไดมการทแสดงจนเกนงามเกนพอด

(ตารางมตอ)

66

ตารางท 4.4 (ตอ): แสดงลกษณะสมพนธบทระหวางนวนยายสภาพยนตร เรอง “ทวภพ” ป 2533 และ 2547

องคประกอบ

ลกษณะของสมพนธบท ลกษณะของสมพนธบท

นวนยาย

ภาพยนตร ป 2533 และ 2547 การคงเดม

(Convention) การขยายความ (Extension)

การตดทอน (Reduction)

การดดแปลง (Modification)

2533 2547 2533 2547 2533 2547 2533 2547

4. ฉาก ในอดตจะกลาวถงชวงเวลาในสมยรชกาลท 5 (ร.ศ.112) ในปจจบนจะกลาวถงชวงเวลาสมยรชกาลท 9 (พ.ศ. 2529)

5. มมมอง บรรยายตามลกษณะของมมมองบรษท 3 6. การวางแผน มการวางแผนการสรางตวละคร และฉาก

รวมถงจดเรมตนของเรอง กลางเรอง และบทจบ

7. บทสนทนา /การใชภาษา

มการใชภาษาไทยรวมถงค าทบศพทในสมยรชกาลท 5 และ รชกาลท 9

(ตารางมตอ)

67

ตารางท 4.4 (ตอ): แสดงลกษณะสมพนธบทระหวางนวนยายสภาพยนตร เรอง “ทวภพ” ป 2533 และ 2547

องคประกอบ

ลกษณะของสมพนธบท ลกษณะของสมพนธบท

นวนยาย

ภาพยนตร ป 2533 และ 2547 การคงเดม

(Convention) การขยายความ (Extension)

การตดทอน (Reduction)

การดดแปลง (Modification)

2533 2547 2533 2547 2533 2547 2533 2547

8. การด าเนนเรอง/การล าดบเหตการณของเรอง

มการบรรยายเหตการณตางๆผานตวหนงสอ เพอใหผอานจนตนาการ

9. การถายภาพ/เทคนคมมกลอง/ฯลฯ

-

10. เสยง/ดนตร -

68

ตารางท 4.5: แสดงลกษณะสมพนธบทระหวางนวนยายสละครโทรทศน เรอง “ทวภพ” ป 2537 และ 2554

องคประกอบ

ลกษณะของสมพนธบท ลกษณะของสมพนธบท

นวนยาย

ภาพยนตร ป 2537 และ 2554 การคงเดม

(Convention) การขยายความ (Extension)

การตดทอน (Reduction)

การดดแปลง (Modification)

2537 2554 2537 2554 2537 2554 2537 2554

1. โครงเรอง 1. มการด าเนนเรองระหวางปจจบนกบอดต 2. การชวยงานบานเมองจากเหตการณ ร .ศ. 112 ระหวางไทยกบฝรงเศส 3. ความขดแยงระหวางมณจนทรและเพอน และความรกระหวางหนมสาว

2. แกนเรอง ความเปนอยของคนสมยกอน ความรกชาต ความสามารถของสตรเพศ และความรกระหวางหนมสาว

(ตารางมตอ)

69

ตารางท 4.5 (ตอ): แสดงลกษณะสมพนธบทระหวางนวนยายสละครโทรทศน เรอง “ทวภพ” ป 2537 และ 2554

องคประกอบ

ลกษณะของสมพนธบท ลกษณะของสมพนธบท

นวนยาย

ภาพยนตร ป 2537 และ 2554 การคงเดม

(Convention) การขยายความ (Extension)

การตดทอน (Reduction)

การดดแปลง (Modification)

2537 2554 2537 2554 2537 2554 2537 2554

3. ตวละคร - พระเอก

- นางเอก

ภมฐาน รปงาม แตงกายงาม ออนโยน มระเบยบ เรยบรอย มความเปนสภาพบรษ มการศกษาสง มไหวพรบด

สวย เฉลยวฉลาด มความเชอมนและมนใจในตนเอง เปนผหญงททนสมยแตมความเปนไทยอยในตวสง กลาแสดงออกทงทางดานความคดและลกษณะทาทางแตกไมไดมการทแสดงจนเกนงามเกนพอด

(ตารางมตอ)

70

ตารางท 4.5 (ตอ): แสดงลกษณะสมพนธบทระหวางนวนยายสละครโทรทศน เรอง “ทวภพ” ป 2537 และ 2554

องคประกอบ

ลกษณะของสมพนธบท ลกษณะของสมพนธบท

นวนยาย

ภาพยนตร ป 2537 และ 2554 การคงเดม

(Convention) การขยายความ (Extension)

การตดทอน (Reduction)

การดดแปลง (Modification)

2537 2554 2537 2554 2537 2554 2537 2554

4. ฉาก ในอดตจะกลาวถงชวงเวลาในสมยรชกาลท 4 และ 5 (ร.ศ.112) ในปจจบนจะกลาวถงชวงเวลาสมยรชกาลท 9 (พ.ศ. 2529)

5. มมมอง บรรยายตามลกษณะของมมมองบรษท 3 6. การวางแผน มการวางแผนการสรางตวละคร และฉาก

รวมถงจดเรมตนของเรอง กลางเรอง และบทจบ

7. บทสนทนา/การใชภาษา

มการใชภาษาไทยรวมถงค าทบศพทในสมยรชกาลท 5 และ รชกาลท 9

(ตารางมตอ)

71

ตารางท 4.5 (ตอ): แสดงลกษณะสมพนธบทระหวางนวนยายสละครโทรทศน เรอง “ทวภพ” ป 2537 และ 2554

องคประกอบ

ลกษณะของสมพนธบท ลกษณะของสมพนธบท

นวนยาย

ภาพยนตร ป 2537 และ 2554 การคงเดม

(Convention) การขยายความ (Extension)

การตดทอน (Reduction)

การดดแปลง (Modification)

2537 2554 2537 2554 2537 2554 2537 2554

8. การด าเนนเรอง/การล าดบเหตการณของเรอง

มการบรรยายเหตการณตางๆ ผานตวหนงสอ เพอใหผอานจนตนาการ

9. การถายภาพ/เทคนคมมกลอง/ฯลฯ

-

10. เสยง/ดนตร -

72

4.8 การคงเดม (Convention) การคงเดม หรอ การทละครโทรทศน หรอภาพยนตรทน าบทนวนยายมาท านนไมมการเปลยนแปลง ทงนไมจ าเปนทละครโทรทศน หรอภาพยนตรจะตองคงทกอยางดงเชนตวบทดงเดม แตหากมสวนใดสวนหนงทไมมการเปลยนแปลงไปจากเดม โดยละครโทรทศนและภาพยนตรทง 4 ชด มองคประกอบทมการคงเดมดงน 4.8.1 โครงเรอง การด าเนนเรองของภาพยนตรและละครโทรทศนเรอง “ทวภพ ”ยงคงมการด าเนน เรองในรปแบบเดมตามแบบบทประพนธในนวนยาย คอ การเดนทางจากปจจบนทมณจนทรไดขามภพไปสอดตในสมยรชกาลท 5 หรอชวง ร .ศ .112 ทประเทศไทยก าลงประสบปญหาจากการรกรานของชาตตะวนตก คอ ฝรงเศสและองกฤษ ท าใหมณจนทรไดมโอกาสเขาไปชวยเหลอโดยใชความรจากยคปจจบนเขามาชวย อาท ความรทางดานภาษาทน ามาใชชวยในการแปลเอกสารตางประเทศ หรอแมแตไดมการพบปะกบทางทตฝรงเศสเพอใหไทยไดรอดพนจากวกฤตการณในชวงนน เนองจากความรทางดานภาษาในปจจบนสามารถเรยนรไดทงชายและหญงจงท าใหมณจนทรมความรทางดานภาษามากพอทจะน าชวยเหลอในดานตางๆไดด นอกจากนยงมการด าเนนเรองเกยวกบเรองความรกของหนมสาว คอ มณจนทรและหลวงอครเทพทไดมการพบกนหลงจากมณจนทรไดขามภพไปสอดตหลายตอหลายครง ทงดแลชวยเหลอซงกนและกนจนพฒนากลายเปนความสมพนธและการกอตวของความรก ซงการหายไปของมณจนทรในแตละครงไมไดมการบอกกลาวใคร จงเกดเปนความขดแยงระหวางตวมณจนทรและเพอน เพราะไมมใครเขาใจหรอเชอในสงทมณจนทรประสบพบเจอมา ทงนในตวโครงเรองของภาพยนตรป 2547 แมโครงเรองจะยงคงการด าเนนเรองจาก ปจจบนสอดตไวอย หากแตมดดแปลงเนอหาในสวนของยคอดตทเรมจากสมยรชการท 5 เปน สมยรชกาลท 4 จากการวเคราะหของผวจยคาดวาเนองจากสมยรชการท 4 เปนยคทตางชาตเขามาแทรกแซงในประเทศสยาม ซงภาพยนตรฉบบนจดท าขนในยคของป 2540 ซงภายในปนนเปนชวงทเกดวกฤตเศรษฐกจในประเทศคอ “ภาวะเศรษฐกจฟองสบแตก” ทมการเงนเศรษฐกจของตางชาตเขามาเกยวของ รวมถงการกอบกชาตบานเมองใหหลดพนจากตางชาตดวย ทงนภาพยนตรชดนยงคงเนอเรองทเกยวกบ ร.ศ. 112 ไวอยางครบถวน โดยในภาพยนตรชดนมการน าเสนอดานปญหาในชวง ร.ศ. 112 ไวมากกวาดานความรกของมณจนทรและหลวงอครเทพ ซงจะแตกตางจากภาพยนตรและละครโทรทศนในชดอนทจะเนนไปทางดานของความรกระหวางหนมสาวมากกวา โดยมเหตการณร.ศ. 112 เปนโครงเรองรอง

73

4.8.2 แกนเรอง แกนเรองของเรอง “ทวภพ” นน คอความเปนอยของคนสมยกอน ความรกชาต ความสามารถของสตรเพศ และความรกระหวางหนมสาว ซงทงภาพยนตรและละครโทรทศนทกชดไดมการน าเสนอแกนเรองทมอยอยางครบถวน ทงเรองความเปนอยของคนสมยกอน เชน การแตงกาย เรอนไทย สภาพแวดลอมความเปนอยของคนในอดต (ซงจะถกกลาวถงในบทท 5 เรองของบรบท) ความรกชาตของคนไทยและความสามารถของสตรเพศทถกน าเสนอผานตวละครหลกคอ มณจนทร ทไดมสวนรวมในการชวยเหลอประเทศในคราวทถกชาตตะวนตกรกราน ซงในสมยกอนนนสตรเพศจะท างานเปนแมบานแมเรอน โดยไมมบทบาททางการเมองเฉกเชนบรษ แตตวละคร มณจนทรถกน าเสนอใหเหนวาสตรเพศนนกมความสามารถในการชวยเหลอชาตบานเมองไมตางจากบรษ แมจะไมไดเปนการชวยโดยใชแรงแตกใชความสามารถทางดานอนเขามาทดแทน เชน ความสามารถทางดานภาษา การพด การอานออกเขยนได ทางดานของความรกระหวางหนมสาวซงเปนหนงในแกนเรองของ “ทวภพ” ทงภาพยนตรและละครโทรทศนตางกมการน าเสนอออกมา โดยในเรองของความรกขามภพนนเปรยบไดกบเปนแกนหลกของเรอง มเพยงภาพยนตรในป 2547 ชดเดยวเทานนทน าเสนอดานความรกเปนเรองรองตอจากการเมอง 4.8.3 ตวละคร ทางดานตวละครทงคณหลวงอครเทพวรากร และมณจนทร ทงภาพยนตรและละครโทรทศนมการคงเดมไวทงหมด ทงอปนสย ทาทาง ทดนมนวล ออนชอยของตวละครพระเอก และความแกน ทนสมย แตยงคงมความเปนไทยของตวละครนางเอก ยกเวนภาพยนตรชดป 2547 ทมการดดแปลงดานตวละครของพระเอก ซงจะกลาวในหวขอ 4.11 พระเอก ตวละครพระเอกในเรอง “ทวภพ” หรอ หลวงอครเทพวรากร ในละครโทรทศนทงป 2537 และป 2554 รวมถงภาพยนตรในป 2533 นนถกน าเสนอตามแบบนวนยาย คอหลวงอครเทพนนเปนผทมรปงาม แตงกายงาม ดภมฐาน เปนผชายทมระเบยบ เรยบรอย และมความเปนสภาพบรษ ทงยงเปนผชายทดออนโยนทงกรยาและวาจา มการศกษาสง รวมถงมไหวพรบทด เปนทรกใครของผทพบเหน ดงทน าเสนอในตารางท 4.2 นอกจากนหลวงอครเทพยงมความรกและความเปนหวงเปนใยดงเชนบรษทหวงแหนสตรทตนรก เชน คณหลวงเฝามองกรยานน ททาหญงสาวเหมอนเดกหลงทาง เหมอนคนไมรวาตนจะเดนไปแหงหนต าบลใด เขาก ามอนอยปรารถนาจะปกปอง ปรารถนาจะใหเธอรบรวา ตราบใดทเขายงอย จะมมวนทอดทงเธอเปนอนขาด (นวนยาย บทท 41 หนา 620) ดวงตาคมสนออนโยน ดวงตาฉายแววออนหวานอยางไมเคยเปน “พสญญาตอหนา ทานแลว จะไมยอมเสยสญญา พจะรกแมมณใหมากเทากบททานเคยรก” (นวนยาย บทท 45 หนา 677)

74

ในทางกลบกนภาพยนตรป 2547 ไดมการน าเสนอหลวงอครเทพทแตกตางออกไป หลวงอครเทพในป 2547 ถกน าเสนอใหดเปนผชายทดแขงๆ ดดน ไมไดแสดงความออนโยนตอมณจนทรในชวงแรกไมวาจะเปนทางดานการแสดงออกหรอค าพด และไมไดมการแตงกายแบบท ละครโทรทศน หรอภาพยนตรป 2533 น าเสนอ เชน หลวงอครเทพพดดวยน าเสยงทฟงดดดน “หญงจากบานหมอบรดเลย กราบทานกลาโหม เจาพระยาศรสรยวงศ” มณจนทรพนมมอและกราบเจาพระยาศรสรยวงศ “หญงจากบานหมอบรด ไมเคยรวามคนแปลกหนาทนน เจาชออะไร?” เจาพระยาศรสรยวงศเปนผถาม มณจนทรเงยหนาเตรยมจะตอบ หากแต....หนมาและใชน าเสยงทดดน แขงกราววา “ตอบทานเจาคณ” (อธบายจากภาพทเหนในภาพยนตรป พ.ศ. 2547 นาทท 32.13 เปนตนไป) นางเอก ตวละครนางเอกในเรอง “ทวภพ” หรอมณจนทร ถกวางตวใหเปนผหญงทสวย มความเฉลยวฉลาด มความเชอมนและมนใจในตนเอง เปนผหญงททนสมยแตมความเปนไทยอยในตวสง นอกจากนมณจนทรยงเปนผหญงทกลาแสดงออกทงทางดานความคดและลกษณะทาทางแตกไมไดมการทแสดงจนเกนงามเกนพอด ดงทไดมการน าเสนอในตารางท 4.3 ซงทงในภาพยนตรและละครโทรทศนทกชดตางกน าเสนอมณจนทรออกมาตามแบบนวนยายไดเปนอยางด โดยจะมลกษณะทางบรบททเปลยนไปทท าใหมณจนทรจะมความกลาแสดงออกทเพมขนบาง อาท ในละครโทรทศนป 2554 ทมณจนทรเขาถงตวหลวงอครเทพมากกวาละครโทรทศนและภาพยนตรชดอน ซงกเกดจากบรบทแวดลอมทมความเปลยนแปลงไปตามยคสมย โดยจะมการกลาวถงอกครงในบทท 5 เรองของบรบท 4.9 การขยายความ (Extension) จากการวเคราะหละครโทรทศนและภาพยนตรเรอง “ทวภพ ”ทงชด พบวามการขยายความในเรองของมมมอง การวางแผน การด าเนนเรอง ภาพ และ เสยง ดงตอไปน 4.9.1 มมมอง ในนวนยายเรอง “ทวภพ” นนใชมมมองของบรษทสาม เนองจากเปนการเขยนโดยใชค าวา เขา เธอ หญงสาว เมอน ามาสรางเปนภาพยนตรและละครโทรทศนจะไมไดมการใชมมมองทเกดขนในนวนยายมาใช แตจะเปนการน าตวละครตางๆ มาแสดงตามบทบรรยายทเกดขนในนวนยาย เพอใหบทบรรยายเหลานนกลายเปนภาพทสามารถมองเหนได เชน “เจาคณคะ” หญงสาวหดท าเสยงบาง แต...ฟงเขนๆ ขดๆ พกล จากโตะวางรป หญงสาวกาวไปเปดประตหองน า หยบผาเชดตวผนใหญออกมา เธอเขยงสะบด คลมกระจกตงแตกรอบสวนบนลงมา ไดหนงในสามละมง...แตเอาเหอะแปลวาปดไวแลวกน (นวนยาย บทท 5 หนา 54)

75

คณหลวงอครเทพวรากรชอนรางนนกระชบแนบอกอยางหวงแหน...เขาร...เขาจะไมมวนปลอยหลอนเปนอนขาด เขารกหลอน! ประโยคนผดขนในใจ หากแตคนอยางคณหลวง ‘ความรตว’ นมไดท าใหหวาดไหว เพยงแตท าใหแนใจในตวเองยงขน... (นวนยาย บทท 35 หนา 528) จะเหนไดวาการบรรยายของนวนยายนนมการใชค าซงไวส าหรบเรยกบคคลท 3 อยางชดเจน ไมวาจะเปนค าวาหญงสาว เธอ เขา หลอน หรอแมแตชอของตวละครทก าลงถกบรรยายอยใน ณ ขณะนน รวมถงไดมการบรรยายการกระท าตางๆทเกดขนในเหตการณนนจากมมมองของคนนอกอกดวย กลบกนทางละครโทรทศนและภาพยนตรจะไมไดมการใชลกษณะของมมมองแบบนวนยาย หากแตเปนการแสดงตวละครตางๆดวยตวนกแสดงเอง ผวจยไดตงขอสงเกตวาหากเปรยบเทยบมมมองของละครโทรทศนและภาพยนตรเสมอนมมมองของนวนยาย ละครโทรทศนและภาพยนตรจะมการใชมมมองทงบรษท1 2 และ 3 โดยทจะมทงการพดถงทงตนเอง พดถงคสนทนา รวมถงการกลาวถงบคคลอนรวมอยดวย ดวยเหตนผวจยจงจดมมมองอยในสวนของการขยายความ เนองจากมการขยายจากมมมองบคคลท 3 เพมมาเปนบคคลท 1 และ 2 ดวย โดยทง 3 มมมองทเกดขนในละครและภาพยนตรนนท าใหการน าเสนอลนไหลและดเปนธรรมชาตมากขน 4.9.2 การวางแผน ในนวนยายจะมการวางแผนทงตอนตน ตอนกลาง ตอนจบ ของบทประพนธนนๆ ไวกอนทจะมการประพนธขน มการวางตวละครตางๆทงชอ อปนสย บคลก รวมถงภมหลงของตวละคร นอกจากนยงรวมถงการวางแผนในเรองของฉากตางๆทเกดขนในนวนยายดวย ซงทงภาพยนตรและละครโทรทศนแมจะมการใชตวละคร โครงเรอง และฉากจากตวบทนวนยาย แตกจะมการพฒนาตวละครขนตามสภาพแวดลอมทแตกตางกนไป รวมถงฉากตางๆในยคปจจบนทจะมการเปลยนไปตามชวงเวลาโดยจะมการอธบายในบทท 5 4.9.3 การด าเนนเรอง/การล าดบเหตการณของเรอง การด าเนนเรองและการล าดบเหตการณของเรองนน คอการล าดบภาพ ล าดบเสยงทตองมความตอเนองกน เพอใหภาพยนตรหรอละครทถายท าออกมามความสมจรง ในการหยบยกนวนยายมาท าเปนภาพยนตรหรอละครโทรทศนการล าดบเหตการณของเรองจงส าคญ หากมการล าดบเหตการณไดอยางดจะท าใหผรบสารเขาใจเหตการณตางๆ ไดอยางตอเนองยงขน เสมอนเปนการขยายความบทบรรยายในหนงสอใหออกมาเปนรปธรรมทสามารถมองเหนไดอยางชดเจน 4.9.4 การถายภาพ/เทคนคมมกลอง/ฯลฯ ในนวนยายนนไมมเรองของภาพและเทคนคมมกลองตางๆเขามาเกยวของ เนองจากเปนการบรรยายโดยการเขยน /พมพเปนหนงสอ ทางกลบกนหากเมอน ามาสรางเปนภาพยนตรและละครโทรทศนแลว เรองของภาพและเทคนคตางๆนนจะถกน าเขามาใชอยางหลกเลยงไมได เนองจากเปนการน าเสนอโดยการใชภาพเคลอนไหวเลาเรอง ทงนกเพอขยายภาพทถกบรรยายไวในตวบทนวนยาย

76

ใหเหนไดชดเจนมากขน ภาพตางๆ มมกลองตางๆทเกดขนนนมสวนท าใหผรบสารไดรบอรรถรสในการชมทดมมต และไดอารมณมากขนอกดวย 4.9.5 เสยง/ดนตร นวนยายไมมเรองของดนตรเขามาเกยวของ แตในสวนของละครโทรทศนและภาพยนตรตองมเพอชวยสรางอรรถรสในการรบชมของผรบสาร ในเรองของเสยงเพลงและดนตร ทงค ารอง ท านอง จงหวะ ทประกอบในละครโทรทศนและภาพยนตรนนมความแตกตางกนทกชด โดยทางดานละครโทรทศนป 2537 จะใชเพลงทมผขบรองเปนผชาย ทสอถงความรกของผชายทมตอผหญง ซงเปนการกลาวถงความรกทหลวงอครเทพมใหกบมณจนทร ซงจะแตกตางจากละครโทรทศนในป 2554 ทมผขบรองเปนผหญง พดถงความปรารถนาในความรกของผหญงทมตอผชาย ซงจะเปนการแสดงถงการแสดงออกทางดานความรกในยคสมยทเปลยนแปลงไป (กลาวถงในหวขอท 4.7) ดานภาพยนตรทงในป 2533 และ 2547 นน ไดใชเพลงบรรเลงในการเขามาประกอบ โดยจะใชดนตรในการแสดงถงอารมณในชวงตางๆ ใหผรบสารทไดดอยนนเขาถงอารมณจากเสยงดนตรทถกสอดแทรกเขามาในภาพยนตร ซงจะตางกบละครโทรทศนตรงทวาเมอมเหตการณใดหรออารมณใดเกดขนจะใชเพลงทมเสยงคนขบรองเปนตวถายทอด 4.10 การตดทอน (Reduction) จากการศกษาผวจยพบวาละครโทรทศนและภาพยนตรทง 4 ชด ไมไดมการตดทอนเนอหาจากตวนวนยายสวนมากจะเปนการขยายความและการดดแปลงเสยมากกวา ซงการดดแปลงนนจะกลาวถงในหวขอถดไป การตดทอนทไมไดเกดขนนนท าใหตวบททไมไดมการเปลยนแปลงไปมากจากเดมเทาใด ไมไดท าใหเนอหาของเรองทตองการสอสารนนเปลยนไป 4.11 การดดแปลง (Modification) จากการศกษา พบวาการดดแปลงทเกดขนในละคร และภาพยนตรนนสามารถพบเหนไดใน ตวละคร ฉาก และบทสนทนา /การใชภาษา 4.11.1 ตวละคร การดดแปลงตวละครเกดขนในภาพยนตรชดป 2547 เพยงเทานน ซงตวละครทถกดดแปลงอยางเหนไดชดทสดคอ พระเอก หรอ หลวงอครเทพวรากร ในบทประพนธนวนยายนน หลวงอครเทพวรากรเปนผชายทดภมฐาน รปงาม แตงกายงาม ออนโยน มระเบยบ เรยบรอย มความเปนสภาพบรษ มการศกษาสง และมไหวพรบด ทางดานภาพยนตรชดป 2547 ไดดดแปลงตวละครหลวงอครเทพวรากรใหดมความดดน แขงกราว การแตงกายแบบปกตกไมไดมชดทดงามอยางในบทประพนธหากแตนงจงกระเบนเทานน ยกเวนในเวลาออก

77

ราชการจะมการแตงกายทดงาม มภมฐานขน ความดดนแขงกราวนเปนจดทแสดงความแตกตางอยางเหนไดชด แมตอนสดทายจะมความออนโยนตอมณจนทรอยบางกตาม จากการศกษาภาพยนตรป 2547 ผวจยไดมการตงขอสงเกตวาสาเหตทตวละครหลวงอครเทพวรากรมความแขงไมออนชอยและสภาพเทากบในนวนยาย เนองจากภาพยนตรชดนตองการสอสารออกมาในเรองของการเสยดนแดน การเขามาแทรกแซงของตางชาต มากกวาความรกระหวางหนมสาวทเปนปจจยหลกในนวนยายเอง รวมถงละครโทรทศนและภาพยนตรชดอนดวย 4.11.2 ฉาก ฉากทเกดขนทงในละครโทรทศนและภาพยนตรทง 4 ชด ไดมการดดแปลงจากตวนวนยายเองไมมากกนอยตามล าดบของชวงเวลาทน าบทประพนธกลบมาท า โดยเฉพาะในสวนของสมยปจจบนซงปพ.ศ.ทเกดเหตการณนนแตกตางกนไปในแตละปทผลตคอ พ.ศ. 2533 พ.ศ. 2537 และพ.ศ. 2554 (ส าหรบภาพยนตรป 2547 จะท าการกลาวถงในยอหนาถดไป) จากปจจยสภาพแวดลอมในปตางๆท าใหฉากแตละฉากไดมการดดแปลงไปบางตามสมควร ไมวาจะเปนถนน หรอตกรามบานชองตางๆ ส าหรบภาพยนตรป 2547 ไมเพยงแตฉากในยคปจจบนเทานนทมการดดแปลง หากยงรวมถงในยคอดตดวย เนองจากนวนยายไดมการพดถงเหตการณ รศ.112 ในสมยรชการท 5 แตภาพยนตรชดนไดเรมกลาวถงตงปลายสมยรชกาลท 4 จนถงตนรชกาลท 5 ฉะนนฉากตางๆทเกดขนในภาพยนตรยอมมการเปลยนแปลงไป นอกจากนนยงมฉากทเกดขนทไมมในบทประพนธอกดวย อาท ฉากบานหมอบรดเลย ฉากทมหอไอเฟลอยกลางกรงสยาม เปนตน 4.11.3 บทสนทนา /การใชภาษา ภาษาทใชเมอบรบทสภาพแวดลอมไดเปลยนแปลงไปภาษากยอมเปลยนแปลงไปเชนกน เนองจากภาษามการพฒนาอยตลอดเวลา ฉะนนแมจะเปนชวงเวลาทใกลเคยงกนแตกไมไดหมายความวาจะไมมค าศพทใหมๆเกดขนเลย การดดแปลงภาษาในละครโทรทศนหรอภาพยนตรกเพอใหเขากบสภาพแวดลอมปจจบนนนๆ ดดแปลงปรบเปลยนใหเปนภาษาสมยนนๆเพอความเขาใจทงายขนของผรบสาร ยกเวนหากเปนภาษาทใชในอดตจะไมไดมการดดแปลง แตจะใชค านนๆ ตามบทนวนยายเลย เชน “หลอนพดเขาใจยาก ถอยค าทใชก...เพยนไปดฉนนะเปนค าแทนตวผชาย อฉนเปนค าแทนตวผหญง” มณจนทรหวเราะเสยงใส “ทาน...คณหลวง...เคยบอก...ดฉน เอย...อฉน ลมไปคะ” “การพดกบผใหญ เขาใชเจาคะ” (นวนยาย บทท 21 หนา 279) ค าสมยกอนดฉนใชส าหรบผชาย อฉนใชส าหรบผหญง แตหากเปนปจจบนกสามารถทจะส าหรบผหญงไดทง 2 ค า และค าวาเจาคะในปจจบนกไมไดมการขานรบกนแบบนแลวหากตดเหลอแตเพยง “คะ” เทานน จะเหนไดวาการคงภาษา/บทสนทนาสมยกอนตามแบบบทประพนธดงเดม ท าให

78

เรารวาค าไหนใชอยางไรในสมยกอน เสมอนเปนการเรยนรไปในตวเองดวย หากดดแปลงภาษานอกจากจะไมทราบความหมายของคนอดตแลว ยงท าใหอรรถรสในการรบชมเสยไปไดอกดวย เนองจากภาพและภาษาไมไดสอดคลองกน สรปบทท 4 ผวจยพบวาเมอเปรยบเทยบจากองคประกอบการเลาเรองทงหมดแลวในสวนของนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตรสวนใหญไมมความแตกตางกน จะมความแตกตางกนในเรองของการใชภาษาในยคปจจบนทกลาวถงในหวขอ 4.4 และเพลงทมการปรบเปลยนผรองจากชายเปนหญง รวมถงเนอหาในเพลง ทงนในสวนของภาพยนตรทเปนการใชดนตรบรรเลงคอความแตกตางทเกดขน แมจะมการดดแปลงปรบเปลยนบางเลกนอยตามแตบรบทในชวงเวลานนๆ แตการเลาเรองยงคงเคาโครงจากบทประพนธเดม ยกเวนภาพยนตรป 2547 ทคงไวเพยงแคโครงเรองของบทประพนธ หากการเลาเรองในภาพยนตรชดนมการปรบเปลยนทงในเรองของแกนเรอง ตวละคร และสถานท ท าใหเกดความแตกตางจากตนฉบบและภาพยนตรกบละครโทรทศนชดอนๆออกไปในหลายแงมม

บทท 5 ศกษาบรบทของสงคมไทย เรอง “ทวภพ” ดานสมพนธบท ผานชวงเวลาทแตกตางกน

บรบทของสงคมไทยเรอง “ทวภพ” ในภาพยนตรป 2547 วาถงเรองตางชาตลาอาณานคมและมาถงสยามประเทศ ซงอยในยคของพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว (King Mongkut) พระมหากษตรยรชกาลท 4 ของประเทศไทย (สยามประเทศ) และ พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาจฬาลงกรณ พระจลจอมเกลาเจาอยหว พระมหากษตรยรชกาลท 5 ของประเทศไทย (สยามประเทศ) หลงจากนผวจยขอใชค าวา รชกาลท 4 และรชกาลท 5 แทนชอเตม วรรณกรรมเรอง ทวภพ สะทอนใหเหนถงวถชวตของคนไทยในสมยรชกาลท 4 และรชกาลท 5 ไดเปนอยางด ไมวาจะเปนในเรองของการเมองการปกครอง สงคมวฒนธรรม และ/หรอการแกปญหาอยางชาญฉลาดในยามสงคราม โดยอธบายไดดงน ผเขยนไดสอดแทรกเรองราวประวตศาสตรไทยไวชวงหนง ซงแสดงถงความสามารถในการหาขอมลเชงลกของผเขยน เพราะการเขยนนยายองประวตศาสตรนน ประวตศาสตรจะยงคงมเคาโครงแบบเดม เพยงแคเพมตวละครและด าเนนเรองตามจนตนาการตามโครงเรองทนกประพนธไดวางไว จงท าใหประวตศาสตรกลายเปนเรองราวทนาสนใจ ท าใหคนทไดอาน และ/หรอไดชมละครโทรทศน ภาพยนตร เกดความรกชาตยงขนไป วรรณกรรมเรองทวภพ เปนวรรณกรรมทสะทอนสงคมในสมยรชกาลท 5 ท าใหเหนถงความแตกตางระหวางสงคมไทยสมยกอนและปจจบนไดเปนอยางด ดงทปรากฏในเนอเรอง ดงน - การแตงกายในสมย ร.ศ. 112 เชน ในวนอาทตย ชาวบานมกนงผาสลนจ สเขยว หรอสปน และหมผาสโศก ในวนจนทร ชาวบานมกนงผาสเหลอง และหมผาสน าเงน หรอนงผาสนกพราบ และหมผาสจ าปา ในวนองคาร ชาวบานมกนงผามวง และหมผาสโศก เปนตน - คณสมบตของกลสตร เชน เรองของเสนหปลายจวก การปฏบตตวของบคคลทเปนแมศรเรอนของหญงไทย และกรยาทาทางทออนหวานเหมาะสมตอกาลเทศะ - การวางตวระหวางชายหญงในขณะนน เชน เรองของเสนหปลายจวก การปฏบตตวของบคคลทเปนแมศรเรอนของหญงไทย และกรยาทาทางทออนหวานเหมาะสมตอกาลเทศะ - การแตงงาน เชน ในงานแตงจะตองมการท าบญตกบาตรพระ 30 รป ซงในปจจบนเหลอเพยง 9 รป มการชดน าลอยดอกมะลใสเจาบาวเจาสาว เปนตน

80

ผวจยไดแยกวเคราะหตามป พ.ศ. ในการน าเสนอทางดานโทรทศนและภาพยนตร โดยเรมตงแตป พ.ศ. 2537 และ ป พ.ศ. 2554 ส าหรบดานโทรทศน และ ป พ.ศ. 2533 และ ป พ.ศ.2547 ส าหรบดานภาพยนตร โดยแตละปจะแบงการวเคราะหออกเปน 4 ดานคอ ดานสงคม ดานวฒนธรรม ดานเศรษฐกจ และดานการเมอง โดยจะมการอธบายทายตารางตอไป ตารางท 5.1: แสดงลกษณะของบรบทสงคมไทย ของสอนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตรเรอง “ทวภพ”

ประเภทของสอ ลกษะของบรบท

สงคม วฒนธรรม เศรษฐกจ การเมอง ภาพยนตร ป 2533

มความเปนอยแบบเกอกลซงกนและกน มความเหนอกเหนใจกน และมน าใจระหวางกน มความสนใจทางดานการคาขายและนยมรบราชการ

มความสมพนธอนดกบประเทศจน มการรบวฒนธรรมการแสดง หรอทเรยกวา งว มาอยในสงคม แตถงอยางไรกตามไมใชเพยงซบซบวฒนธรรมจากจนเทานน การละเลน และการแสดงของไทยกยงคงมสบทอดตอกนมา

มลคาการตลาดของสนคาทผลตภายในประเทศโตขนจากในอดตมาก ท าใหเศรษฐกจมการด าเนนไปไดดวยด การคาขายน าเขาและสงออกมความสมดลกน

การเมองทเกดขนในชวงป 2533 นนมการคอรปชน และรฐประหาร นอกจากนยงมการท าการรบกนเองทางดานการเมองในประเทศ

(ตารางมตอ)

81

ตารางท 5.1 (ตอ): แสดงลกษณะของบรบทสงคมไทย ของสอนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตร เรอง “ทวภพ”

ประเภทของสอ ลกษะของบรบท สงคม วฒนธรรม เศรษฐกจ การเมอง

ภาพยนตร ป 2547

มการเปลยนแปลงชอประเทศจากสยามเปนประเทศไทย นอกจากนสตรเพศยงไดมบทบาทมากขนในสงคม การคาขายเปนการคาขายแบบเสร

มการแตงตว หรอทานอาหารแบบตามตะวนตกท า การจะนงสไบ นงซนนนมนอยมาก

ผคนมการแขงขนกนมากขนในทกๆดาน การคมนาคมสะดวกมากขน และการคาขายเรมมการตราสญญาขน

เปลยนจากระบบศกดนาเปนการปกครองแบบประชาธปไตย

ละครโทรทศน ป 2537

สงคมมการชวยเหลอซงกนและกน และท าใหเหนวาคนในสงคมมความเปนพเปนนองกน

วฒนธรรมของไทยเชน การเคารพตอผอาวโส หรอการทผชายเปนชางเทาหนา การรกนวลสงวนตวของผหญวงยงคงมใหเหนมการเปดรบวฒนธรรมทางตะวนตกเขามา มการใชค าทบศพทภาษาองกฤษในชวตประจ าวน

ผทร ารวยสวนใหญจะประกอบอาชพขาราชการ มความเปนสงคมแหงการคาขาย ทไดรบวฒนธรรมโดยตรงการจน ไดมการเรยนรภาษาองกฤษและฝรงเศสเพอใหทนกบโลกในยคปจจบน

เปนการปกครองแบบประชาธป- ไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมข มทหารเปนผน าเหลาทพ และกษตรยทรงอยใตระบบการปกครอง โดยทไมไดมอ านาจเหนอกฎหมายใดๆ

(ตารางมตอ)

82

ตารางท 5.1 (ตอ): แสดงลกษณะของบรบทสงคมไทย ของสอนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตร เรอง “ทวภพ”

ประเภทของสอ ลกษะของบรบท สงคม วฒนธรรม เศรษฐกจ การเมอง

ละครโทรทศน ป 2554

มการแสดงใหเหนถงความส าคญของผหญงมากขน เชน การแสดงความรสกของตนออกมาอยางชดเจน วาชอบหรอไมชอบ อยากจะท าอะไร เปนตน

วฒนธรรมจากชาตตะวนตกเปนเรองปกตของสงคมไทย และมการยอมรบวาสงเหลานนเปนอะไรทดเปนสากล

ปทละครถกน ามาสรางใหมในยคน คอปทขาดแคลนชนสวนดานการผลตในอตสหกรรมตางๆ ซงสงผลกระทบทวโลก หากเปรยบกบยคสมยของรชกาลท 5 แลว จะมบรบททเหมอนกนคอ ประเทศชาตขาดแคลนเงนหมนเวยนจงเปนเหตใหเชอพระวงศตางขายทรพยสนสวนพระองคเพอใชหนตางชาต

บรบทดานการเมองในสมยรชกาลท 5 จะเดนชดจากละครโทรทศนวาเนนไปทการเมองทมตอตางชาต ซงมความแตกตางกบยคปจจบนอยางมากทมการเมองทแตกแยก โดยสาเหตหลกเกดจากการเมองภายในประเทศเอง

83

5.1 ดานโทรทศน ป พ.ศ. 2537 5.1.1 ดานสงคม ภาพของสงคมโดยอางองจากนวนยายทแตงใน ป พ.ศ. 2530 เมอน ามาเปรยบเทยบกบปทเรมท าการถายทอดออกมาเปนบทโทรทศนนน สภาพสงคมยงคงไมมความแตกตางกนมาก เนองดวยบรรยากาศการบรรยายฉากและการน าเสนอเปนภาพนนมความใกลเคยงกนในยคสมย ผวจยขอยกตวอยางเปนแตละฉากทแสดงใหเหนถงสภาพสงคมทสอดคลองและแตกตางกนระหวางบท นวนยายและบทละครโทรทศนไปทละตวอยาง ดงตอไปน ฉากเปดเรองสะทอนใหเหนถงการชวยเหลอผทดอยโอกาส การรวมกนชวยเหลอดวยเงน หรออาหารการกน เพอคนทยากล าบากกวาถอเปนเรองราวทนายนด และเปนสงทสะทอนใหเหนวาสงคมไทยเปนสงคมแหงการชวยเหลอเกอกลซงกนและกน ผทมก าลงมากกวาสมควรทจะมอบโอกาสใหกบผทดอยกวา โดยการกระท านนเปนการกระท าทบรสทธ ท าดวยใจ โดยไมหวงสงใดตอบแทนสงคมแหงพทธศาสนา ภาพในบทละครโทรทศนแสดงใหเหนถงการท าบญตกบาตรพระในตอนเชา สะทอนใหเหนถงความเปนสงคมเมองพทธ ซงในแตละครอบครวกอนออกไปท ากจวตรประจ าวน จ าเปนตองตนมาเพอท าบญตกบาตรเพอเปนศรมงคลใหกบชวต การดแลเอาใจใสเพอนบาน และการดแลความปลอดภยกนในสงคม ภาพทปรากฏใหเหนทางบทละครโทรทศนในสวนของการเคาะประตบานผอนทขนปายวา ปด คนในละแวกนนหรอผรกษากฎหมายในสงคม เมอใดทพบเหนการกระท าดงกลาวของผทไมคนชน หรอบคคลแปลกหนา การแวะเขามาทกทายถามไถ ถงเรองราวทมเหตใหตองสงสย ผรกษากฎหมายหรอผคนละแวกนนกจะปองกนและปรามบคคลดงกลาวใหหยดการกระท านน และเลาถงสาเหตในการทบคคลละเมดสงทไมควรกระท า แสดงใหเหนถงสงคมแหงการชวยเหลอซงกนและกน และท าใหเหนวาคนในสงคมมความเปนพเปนนองกนอยางชดเจน ดานความเชอของคนไทยสมยกอน มกจะไมน าของทมรอยแตก หก บบ บน หรอสงของทเปนลางไมดเขาไวในบาน อยางทพอคาไดพดถงถงการซอกระจกทแตกไปไวในบานกบมณจนทร เพราะคนไทยสมยกอนเชอถอเรองโชคลาง และการท านายทายทกเปนอยางมาก นอกจากนยงรวมไปถงในสวนของความฝน หรอการตกเตอนของพระตอเหตการณใดเหตการณหนงเสมอ การใชภาษาในสงคมท าใหเหนถงววฒนาการของการใชภาษาไทยทชดเจน อยางเชน คนฉอง หมายถง กระจก เปนตน ท าใหเหนวา สงคมไดมการปรบการใชภาษาใหสอดคลองกบยคสมย หรอทเรยกวา ววฒนาการภาษา ทมการปรบใชอยางไมหยดนงไมเวนแมแตการใชภาษาไทยในปจจบน

84

5.1.2 ดานวฒนธรรม วฒนธรรมการด ารงชวต หรอจารตประเพณทสบตอกนมาจากรนสรน ไดถกถายทอดออกมาใหเหนถงการเคารพตอผทสงอาย หรออาวโสกวาเสมอ หรอแมแตการทผชายเปนชางเทาหนา ผหญงเปนชางเทาหลงทตองคอยปรณนบตสาม หรอการเขานอนทหลงและตนกอนเสมอ สงเหลานเมอกาลเวลาเปลยนแปลงไปบางสงจะยงคงอย หากแตจะมเปลยนไปบางตามกาลเวลา ไมวาจะเปนในเรองของความมนใจในตนเองของผหญง ผหญงทสามารถเรยนหนงสอ และ /หรออานเขยนไดเทาเทยมผชาย อกทงยงมการรนน าชา หรอ การยกขนมน ามาตอนรบแขกบานแขกเมอง ลวนแตเปนวฒนธรรมอนดทสอดแทรกเขามาตามยคสมยและสอใหเหนถงการเปดรบวฒนธรรมตะวนตกของไทยเปนอยางมากในชวงรชกาลท 5 ซงผวจยขอยกตวอยางเปนแตละฉากทแสดงใหเหนถงวฒนธรรมทสอดคลองและแตกตางกนระหวางบทนวนยายและบทละครโทรทศนไปทละตวอยาง ดงตอไปน การแตงกายของผหญงในสมยกอนนนจะแตงตวมดชด ไมลอแหลมหรอเปดเนอตวมากนก และมการวางตวอยมาก โดยการแตะเนอตองตวของหนมสาวเปนเรองทไมสมควร เนองจากดไมเหมาะสม แตในยคสมยถดมาทบทละครโทรทศนไดปรบเปลยน ดวยในนวนยายกเชนกน มการรบวฒนธรรมตะวนตกเขามา ท าใหการถกเนอตองตวของชายหญงไมไดเปนเรองใหญหรอไมสมควรอยางเชนในอดต แตหากยงมความเขนอายอยบางตามประสาความเปนชายหญง การใชภาษาองกฤษปะปนกบภาษาไทย วฒนธรรมและภาษาในสมยรชกาลท 4 และ รชกาลท 5 ประเทศไทยไดรบวฒนธรรมดานภาษาเขามาอยางเหนไดชด เนองจากเปนการเปดประเทศเพอไมใหตกอยภายใตอาณานคมของตะวนตก ท าใหรชกาลท 5 ไดเรยนรและรบวฒนธรรมทงองกฤษและฝรงเศสเขามาปะปนก บวฒนธรรมไทยในขณะนน ตวอยางเชน มณจนทร ถามคนขบรถวา เอารถยนตหรอรถกระบะมา คนขบรถตอบวา ปกอพ ซงหมายถงรถกระบะนนเอง ในจดนท าใหเหนวาคนไทยมการรบวฒนธรรมทางดานภาษาเขามาอยางชดเจน 5.1.3 ดานเศรษฐกจ เศรษฐกจทสะทอนอยในนวนยายและบทละครโทรทศนในป พ .ศ .2537 นน ไมมความแตกตางกนมากจากบทนวนยาย เนองจากยคสมยทใกลเคยงกนอยางทเกรนไวในตอนตน ซงท าใหผวจยเหนไดวา พนฐานทางเศรษฐกจของสงคมไทยสมยนน ผทร ารวยสวนใหญจะประกอบอาชพทางราชการ และมหนาตาทางสงคม นอกจากนยงสะทอนใหเหนถงความเปนสงคมแหงการคาขาย ทไดรบวฒนธรรมโดยตรงการจนทมความสมพนธทางการคากบไทยมาตงแตโบราณ อกทงภาษาทใชไทยไดรบและเรยนรภาษาองกฤษและฝรงเศสมาจากการท าสนธสญญาตางๆ ท าใหผทมการศกษาหรอมโอกาสทางการเรยนรจะไดรบการสอนภาษาดงกลาวเพอใหทนกบโลกในยคนน ดานผวจยขอยกตวอยางเปนแตละฉากทแสดงใหเหนถงเศรษฐกจทสอดคลองและแตกตางกนระหวางนวนยายและบทละครโทรทศนไปทละตวอยาง ดงตอไปน

85

ภาพเศรษฐกจทสะทอนใหเหนอยางชดเจน คอ เรองของการสอสาร ในนวนยายไดมการบรรยายฉากการสอสารหรอทเรยกสนๆ วา โทรศพท สมยนนยงไมมโทรศพทเคลอนทใหเหนมากนก บทบรรยายฉากของมณจนทรจงเปนการหาตโทรศพทสาธารณะเสยสวนใหญ แตดวยววฒนาการจากป พ .ศ .2530 จนถงบทละครโทรทศนในป พ .ศ.2537 ไดมการปรบแตงใหเหนวา โทรศพท หรอการสอสารนนไดพฒนาเปนการสอสารแบบโทรศพทบาน ทมสายโทรศพทในการเชอมตอถงกนมากกวาจะหาตโทรศพทสาธารณะ การมโทรศพทมอถอนนส าหรบผทมงคงและมฐานะเทานน เพราะราคาการซอโทรศพทสมยกอนนนคอนขางสง สมยรชกาลท 4 และรชกาลท 5 ผทเปนชนชนสงเทานนทจะไดรบหนงสอพมพ ภาษาองกฤษ หรอเฉพาะผทไดรบการศกษามาจากตางประเทศและไดรบใชราชการเทานน อยางเชนคณหลวงอครเทพวรากร ท าใหเหนวาเศรษฐกจของประเทศไทยในสมยกอนนนไดเปดรบความเปนตางชาตมากขน มการท าหนงสอพมพขายเพอใหประชาชนไดรบขอมลขาวสาร ซงการซอหนงสอพมพนนกมราคาสงหลายอตหลายเฟองอย และชาวบานบางคนยงไมสามารถอานออกเขยนได จงท าใหเศรษฐกจของไทยนนยงกระจกอยในชนชนใดชนชนหนง และมแนวโนมทจะขยายตวมากขนเรอยๆ เนองจากการคาทเปดมากขน 5.1.4 ดานการเมอง การสอสารเรองการเมองในบทละครโทรทศน เปดเรองแสดงใหเหนถงความเปนประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมข มการเดนขบวนของทหาร ท าใหเหนถงการเคารพตอกฎเกณฑของบานเมอง โดยมทหารเปนผน าเหลาทพ และกษตรยทรงอยใตระบบการปกครอง มไดมอ านาจเหนอกฎหมายใดๆ ของบานเมอง โดยผวจยขอยกตวอยางเปนแตละฉากทแสดงใหเหนถงการเมองทสอดคลองและแตกตางกนระหวางบทนวนยาย และบทละครโทรทศนไปทละตวอยาง ดงตอไปน แสดงใหเหนถงสถานการณทางประวตศาสตรในสมยรชกาลท 4 และรชกาลท 5 ในชวง ระหวางการท าสนธสญญาเบารง และ กบฏ ร.ศ.112 บทละครโทรทศนท าใหเหนวาคนไทยมความรกสามคคกนในบานเมอง และพยายามไมใหประเทศไทยตกเปนเมองขนกบทางชาตตะวนตก ไทยเรมมความสมพนธทางการทตกบชาตตะวนตกมากขน ไมไดใชก าลงในการรบเพยงอยางเดยวเหมอนอยางเชนอดตทผานมา เนองจากไทยคาดคะเนไวแลววาก าลงรบ หรอประชาชนของชาตมความส าคญมากกวา อกทงยทธโธปกรณทางฝงตะวนตกมความทนสมยมากกวารชกาลท 5 ยนดสงลกหลาน และผทมความสามารถไปเรยนตางประเทศ เพอใหศกษาความเจรญกาวหนาและววฒนาการทางเทคโนโลยเพอกลบมาพฒนาประเทศ ดวยเหตนท าใหตางชาตเหนวาไทยเรมมความเจรญรงเรองและเปดรบความเปนตะวนตกมากขน โดยเปนวสยทศนของรชกาลท 5 ทานไดทรงมองการณไกลเกยวกบประเทศ โดยทานยอมเสยดนแดนบางสวนใหกบตางชาตเพอคงความเปนชาตเอาไว

86

ในสมยกอนสตรเพศจะยงไมคอยมบทบาททางดานการเมองมากนก ยงยคสมยอยธยา หรอรชกาลตนๆ สตรเพศจะไมไดรบการศกษาเหมอนดงเชนบรษ แตในรชกาลท 4 และรชกาลท 5 เรมม

การใหสตรเพศไดรบการศกษาเทาเทยมกบบรษ เนองจากประเทศไทยไดมการเปดประเทศและเปนประเทศการคาเสรมากขน ไดมการเรมน าความเปนประชาธปไตยเขามาใชมากขน เพยงแตยงไมเปนรปรางเหมอนดงเชนในปจจบน 5.2 ดานโทรทศน ป พ.ศ. 2554 ในสวนของละครโทรทศน ทผลตขนในป 2554 จดฉายโดย สถานโทรทศน กองทพบก ชอง 7 จะสงเกตไดวา จะเนนไปดานความแตกตางในบรบทของสงคมทตางยค ตางเวลากน การเลาเรองท าใหเขาใจไดงาย การแสดงกท าแบบตรงไปตรงมา ไมตองคดเยอะ ตวละครมณจนทรกเขาใจไดงาย และละครเนนทจะใหเหนถงความเกงของ ผใหญในยคปจจบน ทไมสามารถท าไดในยครชกาลท 5 เปนตน 5.2.1 ดานสงคม บรบททางดานสงคม แสดงใหเหนถงความส าคญทางสงคมของสตรเพศในยคทตางกน มณจนทรในละครสามารถแสดงออกถงความรสกทมตอคณหลวงไดอยางชดเจน สามารถแสดงออกถงสงทตองการจะท า และ /หรอไมตองการไดอยางชดเจนเชนกน ซงหากมองตามสงคมในยคสมยนนๆแลวการกระท าเชนทกลาวมาขางตนอาจจะดไมเหมาะสมเทาทควร หรออยางการทมผหญงอยในหองสองตอสองกบผชายกถอเปนเรองทไมควรจะเกดขนเชนกน อกทงเรองความรในเรองความรรอบตวทมณจนทรนนมความเหนอกวาผหญงในยคเกาทไมคอยจะมความรทางดานตางๆ มากนก 5.2.2 ดานวฒนธรรม วฒนธรรมมความแตกตางกนอยางสนเชง เพราะในสมยของรชกาลท 5 ขนบธรรมเนยม ประเพณ และวฒนธรรมจากตางชาตนนยงไมเปนทยอมรบของชาวสยามมากนก ออกจะเปนแนวตอตานดวยซ าไป แตในเวลาตอมาในยคของมณจนทร ในป พ.ศ. 2554 ผคนสวนใหญกลบรสกวาวฒนธรรมจากชาตตะวนตกเปนเรองปกตของสงคมไทยไปแลว และมการยอมรบวาสงเหลานนเปนอะไรทดเปนสากล ไมวาจะเปนมารยาททางการรบประทานอาหารทมการใชชอน สอม และ /หรอมด การแตงตวทไมไดมการนงจงกระเบน หมสไบดงเชนสมยกอน แตเปลยนเปนการสวมใสเสอและกางเกง /กระโปรงแทน การท าความเคารพทอาจจะไมไดมแคการยกมอไหวสวสด หากยงมการจบมอผสนทนาเปนการทกทายอยางนงดวยเชนกน อยางไรกตามแมจะมการท าตามตะวนตกเปนสวนมากแตในเรองของการใชมอรบประทานอาหาร การยกมอไหวสวสด การนงจงกระเบนหรอหมสไบกยงคงมใหเหนอยในสงคม อกทงเรองของทาสทยงคงมอยในยคปจจบน เพยงแตไมไดมการเรยกวาทาสดงเชนในสมยเกา ในอดตนนการมทาสเยอะกไมตางกบการมลกนองเยอะๆอยในบรษทดงเชนปจจบน

87

เพยงแตวธควบคม วธดแล หรอแมแตวธการลงโทษกมการเปลยนไป เชน จากการทตองเอาไมหวายมาเฆยนตทาส กเปลยนเปนพกงาน และ /หรอไมจายเงนเดอนเขามาแทน ซงวธ เชนนในยคปจจบนกไดรบอทธพลมาจากวฒนธรรมชาตตะวนตกนนเอง 5.2.3 ดานเศรษฐกจ สภาพเศรษฐกจในยคสมยกอนนนถอวาสภาพเศรษฐกจมความฝดเคองเปนอยางมาก เพราะการรกรานจากตางชาต ท าใหเราตองเสยเปรยบในดานตางๆไมเวน ทางดานเศรษฐกจเองเราชาวสยามถกฝรงเศสท าใหเสยคาปรบ 3 ลานฟรงค หรอแมแตการคาขายกบตางชาตกไมสามารถทจะเกบภาษไมไดเตมเมดเตมหนวย เพราะโดนบงคบจากสญญาบราวรงทไดมการท ากบประเทศองกฤษไว อกทงประชาชนสวนใหญนนยงไมไดไมมความร ความสามารถมากพอทจะไปหารอหรอตอรองกบพวกชาวตะวนตก เมอเปรยบเทยบกนตามปทละครถกน ามาสรางใหมในยคปจจบน ป 2554 คอปทขาดแคลนชนสวนดานการผลตในอตสาหกรรมตางๆจากอทกภยในตางแดน ซงสงผลกระทบตอทกประเทศทวโลก หากเปรยบเทยบกบยคลาอาณานคมในสมยของรชกาลท 5 แลว จะมบรบททเหมอนกนคอ ประเทศชาตขาดแคลนเงนหมนเวยนจงเปนเหตใหเชอพระวงศตางขายทรพยสนสวนพระองคเพอใชหนตางชาต และการเกบภาษกมเพมมากขนคลายกบปจจบน 5.2.4 ดานการเมอง บรบทดานการเมองในสมยรชกาลท 5 จะเดนชดจากละครโทรทศนวาเนนไปทการเมองทมตอตางชาต ซงมความแตกตางกบยคปจจบนอยางมากทมการเมองทแตกแยก โดยสาเหตหลกเกดจากการเมองภายในประเทศเอง มการแบงแยกเสอเหลองเสอแดง คนในชาตแตกความสามคคกน แตในยคสมยของรชกาลท 5 นน หลงจากทยบระบบวงหนาแลวกไมไดมการเกดการเมองทแตกแยกชดเจนจนเรยกไดวาเปนกบฏ หรอ เกดการกอรฐประหารอกเลยจนถงยคของพระเจาอยหวรชกาลท 7 ทเกด

การรฐประหารเปลยนระบบการปกครองเปน การปกครองระบบประชาธปไตยโดยมพระมหากษตรยเปนประมข 5.3 ดานภาพยนตร ป พ.ศ. 2533 ทางดานภาพยนตรดวยเอกลกษณของภาพยนตรเองนนการใสรายละเอยดเนอหาลงไปในเรองจะถกตดทอนลงไปอยางเหนไดชด เนองจากภาพยนตรตองมความกระฉบทางดานบทเพอใหอยในกรอบระยะเวลาทก าหนด จนบางครงรายละเอยดหรอบทบรรยายบางฉากไดถกตดหายไป อยางเชน การน ากระจกกลบบานของมณจนทร รายละเอยดบทสนทนาของผขายกบนางเอกกไดถกตดหายไป คงเหลอไวแคความเชอทส าคญ หรอประเดนทส าคญเทานน ท าใหภาพยนตรทวภพนนมความละเอยดทางดานเนอหานอยกวาบทโทรทศน และนวนยาย แตจะมความกระฉบรวดเรวในการเลาเรองมากยงขน ท าใหผวจยท าไดเพยงสรปความในแตละดานขนมาใหเหนอยางเดนชด ไดดงน

88

5.3.1 ดานสงคม ภาพสงคมทสะทอนในภาพยนตรป ภาพสงคมทสะทอนในภาพยนตรป พ.ศ. 2533 แสดงใหเหนถงการพฒนาทางการคมนาคมอยางมากในประเทศไทย ซงระยะหางจากการแตงนวนยายในป พ.ศ. 2530 นนท าใหเหนวาสภาพสงคมสมยกอนมลกษณะเปนเชนไร แตกตางกบสมยปจจบนมากนอยแคไหน ซงภาพของสงคมสมยกอนนนมความเปนอยแบบเกอกลซงกนและกน มความเหนอกเหนใจกน และมน าใจระหวางกนมากกวาในสงคมปจจบน ซงผวจยขอไมเปรยบเทยบกบสงคมปจจบน ทงนสภาพสงคมดานชวตความเปนอยของไทยในสมย พ.ศ.2533 มความเปนอยเรยบงาย ตนเชาใสบาตรพระกอนออกไปท างาน ผคนสนใจทางดานการคาเปนอยางมาก และยงใหความนยมการรบราชการ พนกงานบรษทหรอภาคเอกชนยงไมมเขามาใหเหน 5.3.2 ดานวฒนธรรม ดานวฒนธรรมในป พ.ศ.2533 ภาพยนตรไดสอใหเหนวา ประเทศไทยมความสมพนธอนดกบประเทศจน ดวยการรบวฒนธรรมการแสดง หรอทเรยกวา งว มาอยในสงคมของประเทศไทย เนองจากคนในสงคมมเชอชาตจนอยมาก ทงนเปนเพราะการคาขายระหวางไทยกบจนตงแตสมยอยธยา ท าใหประเทศไทยซมซบวฒนธรรมอนดของจนเขามาอยางชดเจน วฒนธรรมการแสดงของไทยกยงคงสบทอดการแสดงละครนอก ละครใน ของสมยอยธยามาจนถงสมยรตนโกสนทร ดงปรากฎใหเหนในภาพยนตรปดงกลาว ในตอนเรมเรองดงทมณจนทรเหนภาพนมตของคณหลวง โดยเหนวาคณหลวงไดนงดการแสดงละครในอย ณ ขณะนน ท าเหนวาการสบสานวฒนธรรมอนดของไทยกยงคงใหความส าคญ เฉกเชนเดยวกนกบตางประเทศ 5.3.3 ดานเศรษฐกจ เศรษฐกจในชวงป 2533 นนถอวามบรบททแตกตางจากยคอดตมาก เพราะวาเปนชวงทประเทศไทยมมลคาการตลาดของสนคาทผลตภายในประเทศ (GDP) ทโตขนมาก ถอวาเศรษฐกจมการด าเนนไปไดดวยด การคาขายน าเขาและสงออกมความสมดลกน ซงเปรยบไดกบชวงของรชกาลท 3 ของเราทมการคารงเรองกอนทจะเกดวกฤตการณ รศ.112 ทฝรงเศสไดหาขออางเพอใชในการปรบเราเปนจ านวนเงนทงสน 3,000,000 ฟรงก (แตในละคร มณจนทร บอกวา 3,000,000 บาท) ทางดานจ านวนเงนเมอคดเปนอตราคาเงนในสมยกอนแลวมการยนยนในเอกสารทางการไทยวา สมเดจฯ กรมขนนรศรานวดตวงศ กราบทลพระปยมหาราชวาไดจายเงนใหฝรงเศสเมอวนท 22 สงหาคม พ.ศ. 2346 คดเปนเงนไทยรวม 1,605,235 บาท กบอก 2 อฐ ซงใกลเคยงกบทพระองคเจาจลจกรพงษทรงบนทกไวในหนงสอชอเจาชวตวา “ไทยยอมเสยคาปรบเปนเงน 3,000,000 ฟรงกเหรยญทอง” (เทากบราว 1,560,000 บาทในสมยนน) จงขออนมานวาเงนบาทโดยประมาณซงจายเปนคาไถบานไถเมองในครงนเปนจ านวนเงน “หนงลานหกแสนหาพนกวาบาท” (ไกรฤกษ นานา, 2560)

89

5.3.4 ดานการเมอง การเมองทเกดขนในปนนมคลายคลงกบยคของอดตนายกทกษณ ชนวตร กลาวคอในยคของ พลเอก ชาตชาย ชณหะวณ ไดมการคอรปชน มเหตการณรฐประหาร และยงไดมเหตการณพฤษภาทมฬตอมาในป 2535 แลวหากมการเปรยบเทยบกบเวลาในอดตนนจะตางกนตรงทเราจะตองมการตอตานการเมองจากภายนอกประเทศ เชน การทเราท าสญญากบประเทศองกฤษ เพอใหเราเปนกนชนระหวางสองประเทศ จงท าใหเรายงมประเทศไทยอย แตในป 2533 นน ไทยเรากลบไดมการท าการรบกนเองทางดานการเมองในประเทศ ซงนนคอบรบททมความแตกตางกน 5.4 ดานภาพยนตร ป พ.ศ. 2547 ภาพยนตรในปน มการเนอหาส าคญในเรองของการทฝรงเศสบกสยาม ในเหตการณ ร.ศ.112 โดยเลาเรองยอนไปเรมทปลายรชสมยของรชกาลท 4 และตนรชกาลท 5 นอกจากนยงไดมการพยายามอธบายรายละเอยดของเหตการณ ร.ศ.112 รวมถงบคคลส าคญทอยในชวงเวลานนๆ แตเนอหาในภาพยนตรแตกตางจากในนวนยายมาก ทงการเลาเรองทเลาไดอยางแนบเนยน ตวละครกเปลยนไปจากตนฉบบอยางชดเจน รวมถงมการเนนไปทางดานการเมองมากกวาความรกซงตาง จากนวนยาย และเนอหาบางชวงกดดแปลงใหผชมเขาใจงาย เหมาะสมกบสอภาพยนตรทมเลาเรอง เนอหา และสรางอารมณใหเขาใจไดอยางงาย และมความกระฉบรวดเรวในการเลาเรองมากยงขน ท าใหผวจยท าไดเพยงสรปความในแตละดานขนมาใหเหนอยางเดนชด ไดดงน 5.4.1 ดานสงคม เมอเปรยบเทยบเนอหาในภาพยนตรแลว ทงสองยคมความแตกตางกนอยางชดเจน อกทงชวงเวลาทภาพยนตรเลานนเปนชวงเวลาทประเทศสยามก าลงปฏรปบานเมอง ชวงเปดเรอง มณจนทรไดถกเชญไปเปนผเชยวชาญทางประวตศาสตรไทยทกรงปารส ซงเปนยคปจจบน จะเหนไดวาผคนในสงคมไดมการยอมรบความรความสามารถของผหญง และประชาชนสวนใหญกมความรมากขน ถาเปรยบเทยบกบในตอนทมณจนทรยอนเวลากลบไป การทผหญงมความรความสามารถในภาษาตางประเทศนนเปนเรองทผดปกตเปนอยางมาก เพราะผหญงในยคนนมกจะไมไดเรยนหนงสอ ยกเวนแตคนทอยในรวมหาราชวงเทานน ซงสอนโดย นางแอนนา เลยวโนเวนส หรอ สตรมชชนนาร เมอกอนนนชาวบานทกคนตองเขารบราชการ เมอมการสรางตก อาคาร หรอ มศกสงคราม แตในยคของรชกาลท 4 อนญาตใหไพรเสยเงนแทนการถกเกณฑแรงงานเขารบราชการ ในยคอดตนนสทธเสรภาพของสตรจะเรยกวาไมมเลยกวาได ยกเวนอยางเดยวทเหมอนกน คอ หากผหญงคนใดบรรลนตภาวะ พอแมไมสามารถบงคบใหลกสาวแตงงานกบผใดโดยไมยนยอมมบรบททเปลยนแปลงไปอกกคอ ชอประเทศซงไดมการเปลยนจาก ประเทศสยาม มาเปน ประเทศไทย ลกษณะของทาสนน

90

ไดเปลยนไปจากยคอดตทเราสามารถซอทาสมารบใชเรา กกลายเปนระบบของนายจางกบลกจางแทน โดยมขอก าหนดของการวาจางระหวางทง 2 ฝายขน ซงในอดตไมม การคาขยายตวมากขน เปลยนแปลงการคาใหเปนแบบการคาเสร 5.4.2 ดานวฒนธรรม ในชวงอดตจะสงเกตไดวา ชาวสยามไมอยากจะยอมรบหรอไมอยากทจะท าความเขาใจในวฒนธรรมจากชาวตางชาตเทาไรนก เชน การแตงตวเขาเฝาพระมหากษตรย ซงหากเปนแบบของเรานนตองเดนเขาเขาไป และปลดอาวธจงถอวาเปนการใหเกยรต แตเซอร จอหน บราวนรง (เอกอครราชทตของประเทศองกฤษ) กลบพดวาทบานเขาการแตงตวเตมยศคอการใหเกยรตกบกษตรย ในยคปจจบนนนทางดานการแตงกายเปลยนไปจากการนงผาถงและซน หมไสบ นงจงกระเบน กเปลยนเปนแตงตวแบบตะวนตก โดยมการใสกางเกงกบเสอเชต การรบประทานอาหารในยคอดตเรายงไมไดใชชอน สอม เหมอนชาวตะวนตก แตในยคปจจบนนนเรากนอาหารของชาวตะวนตก และมการใชชอน สอม ในการรบประทานอาหาร สงทเหมอนกนคอ มการนบถอชาวตางชาตมากกวาคนในชาตเดยวกน โดยจะรสกวาการท าการคากบชาวตางชาตนนดดมระดบกวาคาขายใหกบคนชาตเดยวกน 5.4.3 ดานเศรษฐกจ บานเมองเปลยนไปจากสรางบานยกสง และ /หรออยกนเปนหมบาน กเปลยนไปเปนมตกสงมากมาย ผคนในประเทศตางใชชวตกนอยางดวนวาย และเรงรบตลอดเวลา นอกจากนนยงมการแขงขนกนเองในแทบจะทกเรอง การคมนาคมกมการเปลยนแปลงไปจากโดยสารเรอมาเปนการโดยสาร และ /หรอใช รถยนตแทน จากใชแมน าเปนเสนหลกในการเดนทางกเปลยนมาสรางถนนหนทางมากขน สมยกอนยงไมมไฟฟาจงตองใชแสงจากเทยน หรอแสงจนทร แตในสมยปจจบนมไฟฟาใหใชแทบจะทกพนท การคาขายเรมมการตราสญญาขน และรายไดของประเทศสวนหนงมาจากการเกบภาษสนคาจากตางชาตทจะน าเขามาขายในประเทศสยาม 5.4.5 ดานการเมอง ในสมยรชการท 4 การปกครองยงเปนแบบจตสดมภ ซงมองคประกอบส าคญคอ กรมเวยง กรมวง กรมคลง กรมนา ตอมาในสมยรชการท 5 ป 2435 ไดทรงปฏรปเปลยนแปลงการปกครองแผนดนแบบจตสดมภและท าการแตงตงกระทรวงขนมาจ านวน 12 กระทรวง คอ

91

1. กระทรวงมหาดไทย 2. กระทรวงนครบาล 3. กระทรวงโยธาธการ 4. กระทรวงธรรมการ 5. กระทรวงเกษตรพาณชการ 6. กระทรวงยตธรรม 7. กระทรวงมรธาธร 8. กระทรวงยทธนาธการ 9. กระทรวงพระคลงมหาสมบต 10. กระทรวงการตางประเทศ 11. กระทรวงกลาโหม 12. กระทรวงวง ไดมการเปลยนแปลงนโยบายตางประเทศมาเปนการคบคากบชาวตะวนตกเพอความอยรอดของชาต ซงมปจจยส าคญคอ การแผขยายอ านาจของลทธจกรวรรดนยมทก าลงคกคามประเทศตางๆอยในขณะนน และการท าสนธสญญาเบารงกบประเทศองกฤษ โดยพระนางเจาวกตอเรย ไดแตงตงให เซอร จอหน เบารง เปนราชทตเขามาเจรจา สาระส าคญของสนธสญเบารง มดงน - องกฤษขอตงสถานกงสลในประเทศไทย - คนองกฤษมสทธเชาทดนในประเทศไทยได - คนองกฤษสามารถสรางวด และเผยแพรครสตศาสนาได - เกบภาษขาเขาไดไมเกนรอยละ 3 - พอคาองกฤษและพอคาไทยมสทธคาขายกนไดโดยเสร - สนคาตองหาม ไดแก ขาว ปลา เกลอ - ถาไทยท าสนธสญญากบประเทศอนๆทมผลประโยชนเหนอประเทศองกฤษจะตองท าใหองกฤษดวย -สนธสญญานจะแกไขเปลยนแปลงไมไดจนกวาจะใชแลว 10 ป และในการแกไขตองยนยอมดวยกนทงสองฝาย และตองบอกลวงหนา 1 ป ซงผลของสนธสญญาเบารง มดงน - ผลด คอ รอดพนจากการเปนเมองขนขององกฤษ การคาขยายตวมากขน เปลยนแปลงการคาเปนแบบเสร มอารยธรรมของชาตตะวนตกเขามาแพรหลาย สามารถน ามาปรบปรงบานเมองใหเจรญกาวหนามาขน

92

- ผลเสย คอ ไทยเสยสทธทางการศาลใหองกฤษ และคนในบงคบองกฤษ องกฤษเปนชาตทไดรบสทธพเศษหลายอยาง องกฤษนนเปนฝายไดเปรยบในสนธสญญานจงไมยอมท าการแกไข ผลจากการท าสนธสญญาเบารงท าใหสภาพสงคมไทยเปลยนแปลงทงในดานการปกครอง เศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม เพอน าประเทศใหเจรญกาวหนาตามแบบอารยะธรรมตะวนตก ตามทผวจยมองเหนจงขอสรปวาบรบทของสงคมไทยในชวง ร.ศ.112 วาอยในยคทเรยกวา ตกใจกลวกบตางชาต ซงมสาเหตทสามารถอธบายไดดงตอไปน เนองจากประเทศไทยในตอนนนยงไดมการไมรจกธรรมเนยมของชาวตะวนตกมากเทาใดนก แตมณจนทรนนรจกซงเปนเรองทแปลกมาก และถามณจนทรเปนผหญงทเกดในรชกาลท 4 ในยคนนสตรเพศไมมสทธไมเสยงในการออกความคดเหน ไมมสทธรบราชการ ไมมสทธมความรเทยบเทากบบรษ เทากบวามณจนทรเทยบเทากบเปนบคคลพเศษเมอหลดเขาไปในยคนน รชกาลท 4 ตระหนกถงภยจากชาวตะวนตกทเขามาแผอาณานคมในประเทศจน และไมสามารถสรบกบชาวตะวนตกไดเนองจากเครองศาสตราวธมไมเพยงพอทจะสรบกบกองทพเรอองกฤษ จงท าใหเกดสนธสญญานานกงขนมา โดยสนธสญญานานกงนนวาดวยเรองของการคาขายเสร ท าใหถกชาวตางชาตเขามาเอาเปรยบทางดานการคาและท าใหสามารถทจะคาขายฝนไดโดยเสร ซง มณจนทรกลบท าใหสยามประเทศตกเปนเมองขนของฝรงเศสกอนประเทศจน โดยทมณจนทรไปแทงชาวฝรงเศสเสยชวต และในภาพยนตรไดใชหอไอเฟลตงไวกลางกรงสยาม เพอเปนตวเทนของการเปนเมองขน โดยฉากทมณจนทรแทงคนฝรงเศสตายในงานเลยง คอสมพนธบทระหวางมณจนทร และพระยอดเมอง ขวางทพระยอดเมองขวางเขาไปฆาชาวฝรงเศสทเขามายดลาวในขณะทชาวฝรงเศสก าลงจดงานเฉลมฉลองทยดได โดยในขณะนนลาวยงถอเปนสวนหนงของสยามประเทศ เปรยบไดมณจนทรทแทงชาวฝรงเศสตายในงานเลยง เมอเหตการณนเกดขนกมหอไอเฟลตงอยระหวางฝงธนซงเปนของฝรงเศสและฝงพระนครทเปนขององกฤษตามเกดขนตามบทภาพยนตร เสมอนกบภาพทถกวาดไววาฝรงเศสคอหมาปา ไทยเปนแกะ และมแมน าโขงคนอยตรงกลาง ดวยเหตทกลาวมาขางตนท าใหรชกาลท 4 เรมศกษาศลปะวทยาการของชาวตะวนตก เพอเตรยมตวรบเหตการณในอนาคตทจะเกดขน หากชาวตะวนตกจะเขามาเอารดเอาเปรยบกบคนไทยจะไดรบมอไดอยางทนทวงท ซงนโยบายในการรบมอของรชกาลท 4 คอการผกมตรกบชาวตะวนตก ดงเหตการณดงตอไปน คอ รชกาลท 4 ไดตอนรบเจาเมองสงคโปร ซงเปนประเทศเมองขนขององกฤษ แทนทจะรบกลบพาไปชมเหตการณสรยปราคาทเกดท หวากอ สามรอยยอด จ.ประจวบครขนธ ซงรชกาลท 4 ไดค านวณวนและเวลาทจะเกดขนดวยตวทานเอง ท าใหชาวตางชาตรบรวารชกาลท 4 มความรทเทยบเทาชาวตะวนตก ซงเปรยบไดกบมณจนทรมความสามารถทางดานภาษาตางประเทศ และมารยาทการใชชอน สอมบนโตะอาหารเยยงชาวตะวนตก

93

ฉากทหลงจากฟงการประชมหารอเกยวกบสนธสญญาเบารงทจะมาท าใหคาเงนคาภาษเปลยนแปลงไป เปรยบไดกบประเทศไทยในป 40 ทเกดเหตการณเงนบาทลอยตว โดยจะมคนไดเปรยบและเสยเปรยบ ดงเชนคนทท าธรกจสงออกประสบความส าเรจเพราะคาเงนบาท แตคนทน าเขาตองลมเลกกจการเกอบทงหมดเพราะคาเงนบาทเชนกน

94

บทท 6 การสรปผลการวจย การอภปรายผล และขอเสนอแนะทไดรบจากการ ศกษาวจย

การศกษาวจยมวตถประสงคเพอเปรยบเทยบความแตกตางของการเลาเรอง สมพนธบท

และบรบทของสอนวนยาย สอโทรทศน และสอภาพยนตร เรอง “ทวภพ” โดยใชการวจยเชงคณภาพ เพอศกษารปแบบการนามาทาซาของบทนวนยายในรปแบบของละครโทรทศน และภาพยนตร ผวจยขอนาเสนอผลการวจย การอภปรายผล และขอเสนอแนะดงน

95

ภาพท 6.1: ตารางสรปผลการวจยวภพ

สงคม บรบท วฒนธรรม

การเมอง บรบท เศรษฐกจ

การเลาเรอง

- โครงเรอง

- ตวละคร

- แกนเรอง

- กลวธการเลาเรอง

- ชวงเวลา/สถานท

- การใชภาษา

- เพลง

สมพนธบท (นวนยายสละครโทรทศน และนวนยายสภาพยนตร)

- โครงเรอง

- แกนเรอง

- ตวละคร

- ฉาก

- บทสนทนา/การใชภาษา

- มมมอง

- การวางแผน

- การดาเนนเรอง/การลาดบเหตการณของเรอง

- การถายภาพ/เทคนคมมกลอง/ฯลฯ

- เสยง/ดนตร

นวนยาย ละครโทรทศน ภาพยนตร

ป 2533 ป2537 และป 2554 มการใชโครงเรองและแกนเรองตามแบบตนฉบบนวนยาย คอมการถายทอดออกมาในยค ร.5 นาเสนอในเรองของความรกเปนหลก แตในป 2547 ไดถายทอดออกมาในยค ร.4 และนาเสนอในเรองของชาตบานเมองเปนหลก

*การตดทอน (Reduction) ไมไดมการตดทอนเนอหาจากตวนวนยายสวนมากจะเปนการขยายความและการดดแปลงเสยมากกวา

การคงเดม (Convention)

ป 2547 ตวละครของพระเอกไดถกปรบใหมความแขงกราว และดดนมากขน สวนฉากและบทสนทนาของเรองมการดดแปลงตาฟมยคสมยทนากลบมาทาใหมของแตละป ยกเวนเพยงป 2547 ทนอกจากฉากปจจบนทเปลยนไป ฉากอดตกมการใชสถานททไมไดกลาวถงในนวนยาย เพราะนาเสนอในยคสมยของร.4

การดดแปลง (Modification)

การขยายความ (Extension)

ขยายมมมองจากบคคลท 3 เพมเปนบคคลท 1และ2 ทาใหละครและภาพยนตรมความลนไหลเปนธรรมชาตมากขน มการพฒนาตวละครมากขนกวาบทนวนยาย การดาเนนเรอง การถายภาพตางๆไดมการขยายความบทบรรยายใหออกมาเปนรปธรรมเขาใจไดงายมากขน ในสวนของเสยงและดนตรประกอบนนเพอใหเกดอรรถรสแกผรบสารมากขน

สวนใหญเหมอน

แตกตาง

ป 2533 ป 2537 และป 2554 มการนาเสนอออกมาตามแบบของนวนยาย ยกเวนป 2547 ทมการนาเสนอทแตกตางออกไป เสมอนองจากนวนยายเพยงแคชอเรองเทานน

การใชภาษาจะมความแตกตางกนตามยคสมยของปจจบนทนาเรอง “ทวภพ”มาทาซา ทางดานเพลงมการเปลยนแปลงเนอรองและทานอง รวมถงนกรองในทกครงททนาเรอง “ทวภพ” มาทาซาเชนเดยวกน

มการสะทอนถงความเปนอยทเกอกลกนและกน ไมไดใหสทธของผหญงเทยบเทากบผชาย

วฒนธรรมตางชาตเขามามอทธพลในประเทศ แตวฒนธรรมไทยทสบตอกนมากยงคงไมหายไปไหน

มการปกครองแบบประชาธปไตยเรองของการผกสมพนธไมตรกบตางชาต

มการซอขายสนคากบตางประเทศ

96

6.1 สรปผลการวจย

จากภาพ Diagram ดานบนทแสดงถงบทสรปของผลการวจยในครงน ผวจยพบวาความแตกตางของการเลาเรองจากบทนวนยายเรอง “ทวภพ” กบการนามาทาเปนละคนโทรทศนและภาพยนตรนน สวนใหญไมไดมความแตกตางกนมาก เนองจากละครโทรทศนทง 2 ชด คอ ละครโทรทศนป 2537 ละครโทรทศน ป 2554 และ ภาพยนตรป 2533 ไดมการเลาเรองสวนใหญตามแบบทนวนยายไดบรรยายไว มการเปลยนแปลงเนอหาบางจดบางตามยคสมยทเปลยนออกไป ในขณะเดยวกนภาพยนตรชดป 2547 นนไดมการจดทาเนอหาออกมาไดแตกตางออกไป โดยในนวนยาย ละครโทรทศนทง 2 ชด และภาพยนตรชดป 2533 ไดบรรยาย และจดทาโดยเปนการกลาวถงร.ศ.112 ในสมยรชกาลท 5 กลบกนทางภาพยนตรชดป 2547 ไดกลาวถงในชวงยคปลายสมยรชกาลท 4 และตนรชกาลท 5 แทน โดยเนอหาจะเนนออกไปทางการเมองมากกวาเรองรกใครของพระนาง ดงทนวนยายไดบรรยายเอาไว ทางดานสมพนธบทผวจยไดทาการศกษาสมพนธบท ทางดานการคงเดม การขยายความ การตดทอน และการดดแปลงทเกดขนกบองคประกอบตางๆของนวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตร ซงประกอบไปดวย โครงเรอง แกนเรอง ตวละคร ฉาก มมมอง การวางแผน บทสนทนา หรอการใชภาษา การดาเนนเรอง หรอการลาดบเหตการณของเรอง การถายภาพ เทคนคมมกลอง และ เสยง หรอดนตร หลงจากศกษาผวจยพบวา โดยสวนมากแลวละครโทรทศนทง 2 ชด คอ ละครโทรทศนป 2537 ละครโทรทศน ป 2554 และภาพยนตรทง 2 ชด คอ ภาพยนตร ป 2533 และภาพยนตร ป 2547 ไดมการคงเดมไวตามแบบนวนยาย แตถงอยางไรกตามเนองจากละครโทรทศนเปนสอทแสดงใหเหนการกระทาของตวละครผานหนาจอโทรทศน และไดจดทาในยคสมยทแตกตางกน ดงนนในเรองของฉาก มมมอง หรอบทสนมนาเปนตนละครโทรทศนจะสามารถแสดงออกมาใหผรบสารเหนไดมากกวา จงสามารถทจะขยายความหรอดดแปลงบทตางๆในนวนยายไดตามความเหมาะสม ความแตกตางทางดานบรบทนน ผวจยพบวาภาพยนตรชด ป 2547 ไดมการนาเสนอบรบททแตกตางออกไปจากนวนยาย และภาพยนตรกบละครโทรทศนชดอนๆ เนองจากภาพยนตรป 2547 ไดนาเสนอเรองราวในปของรชกาลท 4 รวมถงบคคลทอยในสมยรชกาลท 4 ทถกเพมเตมเขามา ทพกอาศย และยศของพระนางทถกกาหนดไวในบทภาพยนตรชดน บรบทแวดลอมทปรากฏออกมาจงมความแตกตางทงทางสงคม วฒนธรรม การเมอง และเศรษฐกจ นอกจากนนผวจยไดมการพบวาในชวงปทภาพยนตรชดนถกถายทา อยในชวงป 2540 สมยทเกดปญหาดานเศรษฐกจขนในประเทศไทยอยางเงนบาทลอยตว บทภาพยนตรจงมการยอนกลบไปในสมยรชกาลท 4 ทเกดสญญาเบาวรงแลวทาใหคาเงน และ/หรอคาภาษนนเปลยนแปลงไป กลบกนทางดานภาพยนตรป 2533 และละครโทรทศนป 2537 และป 2554 บรบทสวนมากทมการเปลยนแปลงคอบรบทยคปจจบนในเนอเรอง

97

เนองจากปทจดทาละครโทรทศนและภาพยนตรขนมานน ไมไดอยในชวงเดยวกบนวนยายซงคอป พ.ศ. 2529 (นกประพนธไดประพนธไวในป 2530) ทพบวาแตกตางมากทสดคอละครโทรทศน ป 2554 เนองจากระยะเวลาทเปลยนผานไปนนไกลวาปทผประพนธไดกลาวถงอยมาก จงเปนเหตใหมวฒนธรรมตางๆทไมมอยในสมยนนปรากฎขนมาในเรอง เชน อทธพลทางวฒนธรรมทไดรบมาจากประเทศเกาหล ซงในสมยนนประเทศทมอทธพลกบไทยคอวฒนธรรมตะวนตกอยางเดยวเสยมากกวา 6.2 อภปรายผลการวจย การศกษาวจยนเปนการศกษาเกยวกบกระบวนการการเปลยนผานจากสอหนงไปยงอกสอหนง โดยงานวจยชนนศกษาเรอง การเปลยนการนาเสนอจากนวนยายเปนละครโทรทศนและเปลยนจากนวนยายเปนภาพยนตร โดยทาการศกษาผานสอทเปนหนงสอนวนยายทวภพเลม 1 และ 2 และ ดวดละครโทรทศน และภาพยนตรทงหมด 4 ชดคอ ละครโทรทศนป 2537 และ ป 2554, ภาพยนตรป 2533 และ 2547 โดยผวจยไดทาการอานหนงสอและดแผนดวดทงหมด เพอทาการหาสงทเกดการเปลยนแปลงไปเมอมการนามาเผยแพรโดยการเปลยนผานสอ ซงจากการศกษาผวจยพบวา การวจยครงนเปนการเชอมโยงเนอหาทมความสมพนธในแนวนอน (Horizontal Relations) ซงเปนความสมพนธทมเนอหาเดมแลวมการเชอมโยงในสวนของรปแบบและเนอหา กลาวคอมตนแบบและมการลดทอนเพมเตมตามเหมาะสม การเชอมโยงเนอหาโดยการนาสอนวนนยายมาดดแปลงเปนสอละครโทรทศน และ/หรอภาพยนตรนน ศศวมล สนตราษฎภกด (2539) ไดแสดงทศนะไวในงานวจย เรองการศกษาวเคราะหเปรยบเทยบการถายทอดวฒนธรรมไทยผานสอนวนยาย และสอละครโทรทศน เรอง สแผนดน ไววา “ในการผลตละครโทรทศนจากการนานวนยายมาผลต บทละครโทรทศนซงถอวาเปนแมบท และจดเรมตนทมความสาคญอยางมากตอทกขนตอนในกระบวนการผลตละครโทรทศนไมวาจะเปนผกากบการแสดง นกแสดง ฝานฉาก ฝายเครองแตงกาย ฝายเทคนคตางๆ ทตองยดบทละครโทรทศนเปนบรรทดฐานเดยวกนในการดาเนนงานผลต...ถงแมวาสอประเภทละครโทรทศนจะชวยสองทางใหนวนยายเปนทรจกแพรหลายแกคนในสงคมมากขน แตสงทหลกเลยงไมไดในการนานวนยายมาผลตซาโดยการแปรรปผานสอละครโทรทศน คอ การดดแปลง ปรบเปลยนเนอหา รปแบบการนาเสนอใหเหมาะสม และเขากนไดกบธรรมชาตของสอละครโทรทศนทมรปแบบการแสดงใหเกดภาพ (Visual) มากขน” ซงเมอมการนาสอนวนยายมาทาเปนสอละครโทรทศน และภาพยนตรองคประกอบของการเลาเรองจะมการเปลยนแปลงไป เนองจากนวนยายเปนการเลาผานตวหนงสอโดยจะเปนมมมองของบคคลท 1 หรอ 3 ตามแตผประพนธจะเปนคนกาหนด หากแตละครโทรทศนและภาพยนตรเปนการเลาเรองผานตวละครนนๆ โดยผานนกแสดงทมารบบทนนโดยเฉพาะจากสอสงพมพไปสอวดทศนมการขยายความเนอหาเขาไปเปนสวน เนองจากสอวดทศนเปนสอทถายทอดเปนภาพเคลอนไหว ละครโทรทศนและภาพยนตรสามารถทจะใสความรสกและอารมณเขา

98

ไปโดยผานทางสหนาของนกแสดงไดอกดวย เนอเรองทมการนามาทานนจะมการปรบเปลยนไปตามยคสมยปทมการนามาทาซา โดยอาศยบรบทแวดลอมในขณะนนๆ เชน ในยคปจจบนทนอกจากจะมอทธพลจากทางยโรปหรออเมรกาแลว อทธพลทางเอเชยเชน เกาหลหรอญปนกมแทรกแซงเขามาใหเหน ดงนนการขยายเนอหาเขาไปบางสวนจงเปนสงททาใหผรบสารเขาใจไดมากขน ทงนนอกจากจะมการขยายเพมเตมเนอหาแลวยงมการตดทอนเพอใหเกดความกระชบ แตสวนใหญแลวจะไมคอยพบในละครโทรทศนแตจะพบในภาพยนตรเสยมากกวา เนองจากภาพยนตรมเขตจากดในเรองของเวลามากกวา โดยสวนมากละครจะจบภายใน 1.30-2 ชวโมง ขณะทละครโทรทศนสามารถทาเปนตอนยาวไดมากกวา 10 ตอน ภาพยนตรนนตองทาใหเนอหาทถายทอดออกมามความกระชบจงจาเปนตองมการลดทอนเนอหาบางสวนแตไมไดทาใหเนอเรองขาดตอนไปจนผรบสารไมเขาใจ กลาวคอถงแมจะมการปรบเปลยนไปในทางใดกจาเปนทจะตองคงแกนเดมของนวนยายไว เพอใหความหมายตางๆทสอออกมาผานสอละครโทรทศน และฝหรอภาพยนตรนน ไปในทางเดยวกนกบนวนยาย ไมกระโดดขามกนจนเกนไป

นอกจากนการนานวนยายมาสรางเปนละครโทรทศน หรอภาพยนตรนนอาศยปจจยทสาคญคอ ปจจยทางการตลาด ซงการจะหยบยกนวนยายเรองหนงขนมาทาเปนละครโทรทศน หรอภาพยนตรนนปจจยทางการตลาดถอเปนปจจยทสาคญปจจยหนง การนานวนยายทไดรบความนยมจากผอาน หรอนานวนยายทประพนธโดยผประพนธทมชอเสยงมาสรางยอมมความแนนอนทางดานผชมมากกวานวนยายทไมไดรบความนยม หรอไมคอยเปนทรจกในวงกวาง ซงการนาเรองทไดรบความสนใจอยกอน และประสบความสาเรจมาทากจะเกดการนามาทาซาไดหลายครง และการนามาทาซาแตละครงกการนตความนยมของตวละครหรอภาพยนตรในตวเองดวย ถงอยางไรกตามแมจะมการการนตความนยมของบทประพนธนนๆแลว การแตงเตมหรอตดทอนในตวบทเองกมผลดวย ทงนจากการวจยของ รนตกาญ มนตลกษ (2558) ทศกษาสมพนธบทการเลาเรองและปจจยการผลตของละครโทรทศนรเมค เรอง คกรรม ไดกลาวไวถงเรองนวา ปจจยเรองบทประพนธเปนเสมอนเครองตอกยาในเรองของละครรเมก เพราะบทประพนธทกเรองยอมมแกนของเรองทตองรกษาไวเสมอ การเสรม เตมแตง บดประเดนของเรองจนหลดจากแกนเดมไป ถงแมยคสมยจะเปลยน สงคมเปลยน แตผชมกยงคงมทงกลมเดมและกลมใหมทคาดหวงความสมบรณแบบกวาละครรเมกยคอดต การผลตตามสภาพแวดลอมของแตละยคสมยจงควรศกษาใหไดด ไมใชจะใสอะไรลงไปกได เพมเตมอะไรกไดตามทคดวาจะถกใจคนยคปจจบน ยงไงบทประพนธทกเรองของมแกนทตองรกษาไวเสมอเปนสงทขาดไมไดในละครรเมก

99

ดานบรบทนน บรบทโดยรอบทเกดขนในการเปลยนผานจากสอหนงไปยงอกสอหนงกจดเปนองคประกอบทสาคญททาใหเนอเรองมการปรบเปลยนไป ในงานวจยชนนผวจยทาการศกษาบรบททงหมด 4 ดานคอ สงคม วฒนธรรม เศรษฐกจ และการเมอง ซงบรบทเหลานจะมการผลดเปลยนรปแบบในตวเองตามยคสมยทเปลยนไป จงทาใหเนอเรองทแมวาจะดาเนนเรองเหมอนกนขนาดไหนแตบรบททถายทอดออกมายอมมความแตกตางกน สภาพแวดลอมในแตละยคแตละสมยสามารถบงบอกไดถงความเปนอย ความเปนไปตางๆทเกดขนในยคนนๆได ฉะนนเรองของบรบทจงเปนสงทตองศกษาใหอยางถถวนเพอทเมอทาการปรบเปลยนบทตามยคสมยแลวจะไดไมเกดการผดเพยนทางดานประวตศาสตรหรอสภาพปจจบน 6.3 ประโยชนของงานวจย จากการศกษาวจยในงานวจยชนน สงทผวจยพบวาเปนประโยชนทง 4 ดาน ในดานตอตนเอง ตอสงคม ตอการศกษา และตอโลก คอ เรองของการเปลยนผานจากสอนวนยายซงเปนสอทถายทอดผานทางตวอกษรเปนสอละครโทรทศน และสอภาพยนตรทเปนสอทถายทอดออกมาในรปแบบของภาพเคลอนไหว โดยการเขยนบทละครโทรทศน และ/หรอบทภาพยนตรทองจากนวนยายนนมสวนทเปลยนไปตามองคประกอบของแตละสอ โดยในงานวจยชดนไดพดถงองคประกอบในการเลาเรองของทง 3 สอ คอ นวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตรเอาไว เพอเปนตวชวยในจาแนก และแยกแยะวาองคประกอบใดทควรมในสอใดบาง นอกจากนยงมในเรองของสมพนธบททมเรองของการคงเดม การดดแปลง การขยายความ และการตดทอน ซงแสดงใหเหนวาเมอมการเปลยนผานจากสอหนงไปยงอกสอหนงนนมสงใดทขาดหายไปหรอเพมเตมแกไขอยางไร เพอใหเกดความเหมาะสมกบความเปนสอนนๆ ทงนยงไดรบรถงวฒนธรรมในสมยกอนทงของไทยและตางชาตวามลกษณะเปนเชนไร สงคมความเปนอยนนเปนแบบไหน แตกตางจากสภาพปจจบนอยางไร โดยผวจยไดจาแนกประโยชนทมทง 4 ดาน ดงน คอ 6.3.1 ประโยชนตอตวเอง ทาใหเหนความเปลยนแปลงและเรยนรวฒนธรรมตางๆผานสอวามลกษณะแบบไหน และมการเปลยนผานอยางไร ทาใหเหนไดวาจากอดตจนถงปจจบนสามารถเขาถงไดมากขน ทาใหรจกวฒนธรรมตางๆมากขนจากในอดตและสามารถศกษาในเชงลก จากการมองอดตผานคนยคนน และเขาใจถงความแตกตางของแตละยคสมยวาเปลยนแปลงมากแคไหน เขาใจถงหนาทของสอแตละชนดวามหนาทถายทอดสารนนๆออกมาไดอยางไร เชน สอนวนยายมหนาทในการถายทอดสารออกมาผานตวหนงสอ ซงตวหนงสอเหลานนทถกประพนธขนสามารถทจะทาใหผรบสารเขาถงอารมณไดผานการอาน หรอสอละครโทรทศน และภาพยนตร ทมหนาทในการถายทอดสารออกไปสผรบสารผานภาพเคลอนไหว ทมทงการแสดงทาทางและคาพดเพอบงบอกอารมณ และการกระทาของตวละคร ทาใหผรบสารเขาถงเนอหาของเรองนนๆ ไดดยงขน

100

6.3.2 ประโยชนตอสงคม ทาใหผทชนชอบการอาน การรบชม ไดทราบเหตผลเกยวกบกระบวนการของการผลตสอวาเหตใดผผลตสอถงไดทาการตดทอน เพมเตม หรอแกไขเนอหาบางประการของหนงสอเมอถกนามาทาเปนสอละครโทรทศน และสอภาพยนตร เพอทจะๆไดเกดความร ความเขาใจและไมเกดการสบสนในการเขาถงเนอหาของสอนนๆ เมอผรบสารเขาใจแลวกจะทาใหเกดอรรถรสในการดทแตกตางออกไปจากการรบสอผานทางการอานหนงสอเพยงชองทางเดยว

นอกจากนจากเดมทสออยางนวนยายทมการแผกระจายไมทวถง แตเมอสงคมมการพฒนามากขน ทาใหมสออยางโทรทศน และ/หรอภาพยนตรเขามา ทาใหมการแทรกซมไปสกลมคนในสงคมอยางทวถงมากขน ไมเฉพาะกลมเหมอนในอดต ทาใหผคนในสงคมมโอกาสในการเขาถงสอตางๆไดอยางทวถงมากกวาในอดตทผานมา สามารถเขาถงไดแทบจะทกเพศ ทกวย คนทไมชอบอานตวหนงสอกสามารถทจะรบรเรองราวของหนงสอยอดนยมไดผานทางจอเงน หรอเทคโนโลยทกาวกระโดดทาใหมชองทางในการเสพสอเหลานเพมมากขน เชน ชองทาง Internet ทผคนสามารถเขาถงได และมความสะดวกสบายมากขน 6.3.3 ประโยชนตอการศกษา จากการทผวจยไดทาการศกษาคนควาความเปนไปของการเปลยนผานของสอจากอดตจนถงปจจบนมาไมมากกนอย ถอเปนประโยชนตอผทตองการศกษาทางดานน ซงในปจจบนสงคมเรามการพฒนาไปอยางกาวหนา ทาใหผคนมองขามการเปลยนแปลงจากอดตจนสปจจบนของสอ ผวจยจงเลงเหนวา การวจยการเปลยนผานของสอจากนวนยายเปนละครโทรทศนและภาพยนตร เปนสงสาคญทไมควรมองขามไป เนองจากในงานวจยชดนไดพดถงองคประกอบในการเลาเรองของทง 3 สอ คอ นวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตรเอาไว เพอเปนตวชวยในจาแนก และแยกแยะวาองคประกอบใดทควรมในสอใด และในการเปลยนผานของสอนนตองอาศยสมพนธบทตวใดเปนตวชวย ไมวาจะเปนการคงเดมทควรจะมไวไมวาจะจากสอใดไปสอใด หรอการดดแปลง เพมเตม ลดทอนใดๆททาใหสอนนๆทาหนาทของมนไดอยางเตมท 6.3.4 ประโยชนตอโลก สามารถสะทอนบรบทตางๆในสงคมไทย ตงแตอดตใสนสมยรชการท 5 จนถงปจจบน เนองจากบทประพนธนไดมการสอดแทรกเนอหาเกยวประวตศาสตรไทย เหตการณทสาคญในสมยนนๆเอาไวไดอยางลงตว ผานการวเคราะหเชงลกจากงานวจยน ในตวงานวจยททาการศกษาเรอง “ทวภพ” ไดมการเผยแพรวฒนธรรมไทยสมยกอน การแตงกายตางๆ ออกสสงคม เมอสงเหลานออกสสงคมแลวกเปนการงายทจะมการเผยแพรออกไปสประเทศอนๆวาวฒนธรรมไทยสมยกอนนนมลกษณะเปนอยางไร ผคนมชวตความเปนอยกนแบบไหน แตงกายอยางไร และ/หรอในเรองของคาพดทใชกนในสมยกอนวามลกษณะแบบไหน แตกตางจากปจจบนอยางไรบาง เปนตน

101

6.4 ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป ขอเสนอแนะทผวจยตองการจะเสนอตอผทสนใจทาวจยเชงคณภาพดานการเปรยบเทยบ

ระหวางการเปลยนผานของสอทง 3 ชนดคอ นวนยาย ละครโทรทศน และภาพยนตร คอ ศกษาเหตการณตางๆทเกดขนในชวงทมการนาสอชนดใดชนดหนงกลบมาทาใหมอยางละเอยด จะทาใหทราบถงเหตผลทเนอหามการเปลยนแปลงไป เพราะโดยสวนมากนวนยายทเขยนขนมาใหม หรอ ละคร และภาพยนตรทนากลบมาทาใหมมกจะมแรงจงใจมาจากเหตการณทเกดขนในปจจบน และเนองจากงานวจยนเปนการศกษาเฉพาะดานของการเปลยนผานสอวามอะไรเพมเตม ลดทอน หรอดดแปลงไปเพยงเทานน หากผทตองการศกษาสามารถศกษาดานการผลต และธรรมชาตของสอตางๆเพมเตมกจะสามารถทาใหมองเหนถงกระบวนการในการผลตของสอแตละชนดกอนทจะออกมาเปนนวนยาย ละครโทรทศน หรอภาพยนตรไดอกดวย นอกจากนขอเสนอแนะทางดานกลยทธการสอสาร ผวจยพบวาการเปลยนแปลงของยคสมยไดมการเปลยนแปลงไปมาก ถงแมวา “ทวภพ” จะมการนามาทาซาตามรปแบบของสอดงเดม กลาวคอ ละครโทรทศน และภาพยนตร แตในปจจบนพบวามคนนามาเผยแพรทางสอออนไลนมากขน ไมวาจะเปนการนางานจากสอดงเดมมาลง หรอเปนการถายทาขนมาใหมเพอสอออนไลน เนองจากในปจจบนสอสงผลตอการรบรของผรบสารเปนอยางมาก สงเหลานจงเปนสงทสาคญของผสงสาร หากผทประสงคจะทาการวจยเชงคณภาพทางดานการเปลยนผานของสอไดศกษาสอออนไลนอยางอนเทอรเนตดวยกจะสามารถทาใหเหนความแตกตางทางดานสอไดอกดวย

102

บรรณานกรม

กฤษดา เกดด. (2547). ประวตศาสตรภาพยนตร: การศกษาวาดวย 10 ตระกลส าคญ. กรงเทพฯ: พมพค า.

กาญจนา นาคสกล. (ม.ป.ป.). บรบท-ปรบท. สบคนจาก http://www.royin.go.th/th/ knowledge/detail.php?ID=67.

กาญจนา แกวเทพ. (2535). แนวทางการศกษาส าหรบประเดนเรองผหญงกบสอสารมวลชน : ภาพลกษณผหญงในสอสารมวลชน. กรงเทพฯ: ฝายวจยจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

กาญจนา แกวเทพ. (2541). สอสารมวลชน: ทฤษฎและแนวทางการศกษา. กรงเทพฯ: ภาพพมพ. กาญจนา แกวเทพ. (2553). แนวพนจใหมในสอการศกษา. กรงเทพฯ: ภาพพมพ. การเขยนบทภาพยนตร. (ม.ป.ป.). สบคนจาก http://www.computer.cmru.ac.th/

trid/master/thesis. ก าจร หลยยะพงศ. (2556). ภาพยนตรกบการประกอบสรางสงคม ผคน ประวตศาสตร และชาต.

กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ก าจร หลยยะพงศ และ สมมข หนวมาน. (2552) หลอน รก สบสน ในหนงไทย : ภาพยนตรไทยใน

รอบสามทศวรรษ (พ.ศ.2520-2547) กรณศกษาตระกลหนงผหนงรกและหนงยคหลงสมยใหม. กรงเทพฯ: ศยาม.

ไกรฤกษ นานา. (2560). หนาหนงในสยาม. กรงเทพฯ: มตชน. คนธยา วงศจนทา. (2541). การพฒนาเกณฑหรอตวบงชคณภาพรายการละครโทรทศน.

กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. จราภรณ เจรญกล. (2556). การศกษาภาพลกษณของผหญงไทยกบผหญงญปนทถกสะทอนผาน

ละครโทรทศน กรณศกษา: การเปรยบเทยบละครเรองแรงเงาของไทยกบละครเรอง The Last Cinderella ของญปน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยเชยงใหม.

ฉลองรตน ทพยพมาน. (2539). วเคราะหโครงสรางการเลาเรองในภาพยนตรอเมรกนทมตวเอกเปน สตร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ไชยรตน เจรญสนโอฬาร. (2555). โครงสรางนยมกบการศกษารฐศาสตร (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: วภาษา. ณฐพร ลมประสทธวงศ. (2554). การเลาเรองและการสรางลกษณะตวละครในภาพยนตรและละคร

โทรทศนทมตวเอกเปนสตร จากเทพปกรณมกรก. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ดวงมน จตรจ านงค. (2549). การศกษาวรรณคดในแงสหบท. The Journal, 2(1), 49-62.

103

ดนย ไชยโยธา. (2548). การเมองและการปกครองของไทย. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. ทรงภพ ขนมธรส. (2550). ขตตยนารในนวนยายไทยองประวตศาสตร. ใน การประชมทางวชาการ

ระดบบณฑตศกษา ครงท 1 การน าเสนอผลงานวจยเพอการพฒนาประเทศ (หนา 235-236). ม.ป.ท.: ม.ป.พ.

ท าหนง (สน) ไมยาก. (2555). สบคนจาก http://makeshortfilms.blogspot.com/2012/09/ pre-production.html.

นพพร ประชากล. (2552ก). สมพนธบท (intertextuality). สารคด, 16(182), 175-177. นพพร ประชากล . (2552ข). ยอกอกษร ยอนความคด เลม1 . กรงเทพฯ: อานและวภาษา. นราพร สงขชย. (2552). บทละครโทรทศนไทย: กระบวนการสรางสรรคและเทคนค.

วารสารวชาการ มหาวทยาลยหอการคาไทย, 29(3), 141. บรรจง บรรเจดศลป. (2538). วรรณวจารณ. กรงเทพฯ: มตชน. บานนราศลป. (2555). สบคนจาก http://www.m-culture.in.th/moc_new/album/167526/ บานนราศลป/. ปภาณน เกษตรทต. (2557). 50 เหตการณส าคญในประวตศาสตรไทย. กรงเทพฯ: มตชน. ปรมะ สตะเวทน. (2546). การสอสารมวลชน กระบวนการและทฤษฎ(3). กรงเทพฯ: ภาพพมพ. ประทป เหมอนนล. (2523). วรรณกรรมไทยปจจบน (2). กรงเทพฯ: เจรญวทยการพมพ. ปรเมศวร วชรปาณ. (2555). พลกประวตศาสตร รตนโกสนทร 10 ยค. กรงเทพฯ: ฐานบณฑต. ปยพมพ สมตดลก. (2541). การเชอมโยงเนอหา “นวนยาย” ในสอสงพมพและในสอละครโทรทศน.

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ปยะวรรณ จตส าราญ. (2554). การเลาเรองและสอความหมายของภาพยนตรเอเซยตะวนออกทม

เนอหาเกยวกบการลางแคน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย. พรรษา รอดอาตม. (2554). สมพนธบทจากนทานพนบานสการตนและละครจกรๆวงศๆทาง

โทรทศน: ศกษากรณนทานเรอง “สงขทอง”. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต, มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

พาขวญ ชนพฒนวานช. (2545). ผลงานและแนวทางการก ากบภาพยนตรของวจตร คณาวฒ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย. พทยา วองกล. (2540). พลานภาพแหงวรรณกรรม. กรงเทพฯ: ดอกหญา. พมาน แจมจรส. (2550). เขยน. กรงเทพฯ: แสงดาว. พไลวรรณ ซบยก. (2549). การถายโยงขาวในสอมวลชน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต,

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

104

ภทรานาถ ธาดาธเบศร. (2552). ประวตสทธสตรในประเทศไทย. สบคนจาก https://www.l3nr.org/posts/257758.

มาณวกา ตนตสกฤต. (2528). การผลตรายการโทรทศน. เชยงใหม: มหาวทยาลยเชยงใหม. ยรชฏ ชาตสทธชย. (2555). ละครสแผนดน จากมมมองของคณบอย. สบคนจาก http://www.manager.co.th/Columnist/ViewNews.aspx?NewsID=95500000

19872. รนตกาญ มนตลกษ. (2558). สมพนธบทการเลาเรองและปจจยการผลตของละครโทรทศนรเมค เรอง คกรรม. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยกรงเทพ. ละครเวทมดมากกวาทเหน. (2554). สบคนจาก http://blog.th.88db.com/?p=1299. วรรณคด และ วรรณกรรม. (2548). สบคนจาก http://knowledge.eduzones.com/ knowledge-2-1-1921.html. วรารตน สขวจน. (2551). การศกษาวเคราะหนวนยายองประวตศาสตรสมยกรงศรอยธยา.

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. วรทพร ศรจนทร. (2551). การเลาเรองและการดดแปลง เดธโนต ฉบบหนงสอการตน แอนเมชน

ภาพยนตร และนวนยาย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย. วพธ โสภวงศ. (2544). หนงสอเรยนภาษาไทย การอานและพจารณาวรรณกรรม (12). กรงเทพฯ: องคการคาของครสภา. วภา เสนานาญ กงกะนนท. (2540). ก าเนดนวนยายในประเทศไทย. กรงเทพฯ: ดอกหญา. วมล ศรไพบลย. (2548). กลวธการเขยนนวนยายสไตลทมยนต. กรงเทพฯ: ณ บานวรรณกรรม. วสสดา จตไตรเลศ. (2554). กลยทธการสรางสรรคบทละครซทคอมอนเปนเอกลกษณของบรษท ซนารโอ จ ากด. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยกรงเทพ. ศศวมล สนตราษฎภกด. (2539). การศกษาวเคราะหเปรยบเทยบการถายทอดวฒนธรรมไทยผาน

สอนวนยาย และสอละครโทรทศน เรอง สแผนดน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ศรญญา จรเทศ. (2549). วเคราะหบทบาทครอบครวทมตอตวละครในนวนยายของ ว. วนจฉยกล. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยศลปากร. ศรรงษ สดโต. (2540). การศกษาทศนคตของนกศกษาคณะนเทศศาสตรมหาวทยาลยเอกชนทมตอ ภาพยนตรไทย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยกรงเทพ. สายทพย นกลกจ. (2543). วรรณกรรมไทยปจจบน (4). กรงเทพฯ: เอส. อาร. พรนตง แมสโปรดกส.

105

สประวณ วรทต. (2551). หมวดขตตยตระกล หนา2. สบคนจาก https://www.gotoknow.org/ posts/217706.สมมขหนวมาน. หนงสอ/หนง/ละครเวท อะไรคอความตางของสามสง?. (2552). สบคนจาก

http://vaaaan.exteen.com/20091125/entry. องคประกอบของวรรณคด “โครงเรอง”. (ม.ป.ป.). สบคนจาก

web.pcctrg.ac.th/thai/m5/r2/file/โครงเรอง.pptx. องอาจ สงหล าพอง. (2557). กระบวนการผลตละครโทรทศน. กรงเทพฯ: สามลดา. อรรถจกร สตยานรกษ. (2553). สงคมไทยไมรจก “บรบท” (จบ). สบคนจาก

http://www.bangkokbiznews.com/home/detail/politics/opinion/attachak/20100819/348763/สงคมไทยไมรจก-บรบท-(จบ).html.

อภญญา ศรรตนสมบญ. (2534). การวเคราะหละครโทรทศน "คกรรม" ในการถายทอดความเชอ และคานยมในสงคมไทย. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อราวด ไตลงคะ. (2546). ศาสตรและศลปแหงการเลาเรอง. กรงเพทฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. อมาพร มะโรณย. (2551). สมพนธบทของการเลาเรองในสอการตน ละครโทรทศน และนวนยาย.

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย. อรพงศ แพทยคชา. (2555). บทบาทของการตลาดระบบผสมผสานในธรกจภาพยนตรไทย. วารสารนกบรหาร, 32(2), 42-52. เอองอรณ สมตสวรรณ. (2535). การวเคราะหการเขยนบทโทรทศนเรอง “ปรศนา”. วทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย. Allen, G. (2000). Intertextuality. London: Routledge. Berger, A.A. (1992). Popular culture, genres: Theories and texts. N.P.: Sage. Boggs, J., & Petries, D. (2003). The art of watching films (6th ed.). New York: McGraw-

Hill. Fisher, W.R. (1984). Narration as a human communication paradigm: The case of

public moral argument. Communication Monographs, 51, 1-22. Fisher, W.R. (1987). Human communication as narration: Toward a philosophy of

reason, value, and action. Columbia: University of South Carolina. Fiske, J. (1987). Television culture. London: Methuen. Hurtik, E., & Yarber, R. (1971). An Introduction to short story and criticism.

Massachusetts: Xerox College.

106

Schirato, T., & Yell, S. (2000). Communication and culture: An introduction. London: Sage.

107

ภาคผนวก

108

ภาคผนวก ก เนอเพลงจากละครโทรทศน เรอง “ทวภพ” ป 2537 และป 2554

เนอเพลง “ทวภพ” ขบรองโดย คณบลล โอแกน ประกอบละครโทรทศนป 2537 วนเวลาจะผานผนไป ในใจกยงมนคง รกเธอดวยความซอตรง ไมเคยเสอมคลาย รางกายไมอยยงยน วนคนทเคยคเคยง รกเอยเจาเคยรวมเรยงไมเคยเพยงพอ ** ฉนขอรอดวยความภกด..... จะเกดชาตนหรอเกดชาตไหน... วนเวลาเมอเรามาพบกนใหม.. ทวภพพนผกใจเชอมรกเราไวนจนรนดร.. (ซา) **

109

เนอเพลง “เธอคอใคร” ขบรองโดย คณนลนรตน พชยพาณชย ประกอบละครโทรทศนป 2554 คลายดงความฝน คนวนนนชางเหลอเชอ ถกทอเยอใย อนไอรกอนชนชวน กามเทพเลนกล บนดาลดลใหหวน คนคควร รกมนฉนและเธอ เหมอนตองมนตขลง ภวงครกเตมลนทรวง ตดตามทวงหวงหวงใย หวใจนนเอง ตองเหนหายหางไกล ใหเดยวดายเสมอ คราครวญละเมอ พราเพอกคราว เธอคอผใด เธอเปนของใคร อยทไหนขามภพมาใกลโอ ใจปรารถนา ดวยใจรกมน อธษฐานขามกาลเวลา ใหความรกทลายมานฟา ขามมาพบกน (ดวยใจรกมน วอนสวรรคทานมเมตตา เชอมทวภพเปนหนงฟาใหเราคกน)

110

ประวตเจาของผลงาน

ชอ – ชอสกล นางสาวชมพนท เหลองสมบรณ อเมล agem.dice@gmail.com ประวตการศกษา พ.ศ. 2553 ปรญญาตร คณะนเทศศาสตร สาขาการบรหารการจดการภาพยนตร มหาวทยาลยกรงเทพ พ.ศ. 2562 ปรญญานเทศศาสตรมหาบณฑต สาขาการสอสารเชงกลยทธ มหาวทยาลยกรงเทพ