Thema  Klimaatverandering  

Door  Charles  Rijsbosch  April  2016  

Klimaatverandering  is  een  feit  

Warming  of  the  climate  system  is  unequivocal.  Since  the  1950s,  many  of  the  observed  changes  are  unprecedented  over  decades  to  millennia.    The  atmosphere  and  ocean  have  warmed.    The  amounts  of  snow  and  ice  have  diminished.    Sea  level  has  risen.      (IPCC,  2014)      

Klimaatverandering  is  een  feit        

Weten          

Weten        -­‐  KNMI  klimaatrapport  voor  onze  PlaRorm  regio  

 -­‐  beschrijving  huidige  klimaat  +  verandering  sinds  ca.1950    -­‐  scenario(s)  voor  de  toekomst    -­‐  voorbeeld  van  extremen  in  de  toekomst  

 -­‐          Effecten  in  kaartbeeld    

Klimaatstresstest  

     

Klimaatstresstest  

     

Klimaatstresstest  

     

Project  Klimaatverandering  

   

-­‐     Weten      -­‐   Willen      -­‐   Werken  

Project  Klimaatverandering  

 

 Weten:    Wat  verandert  er?      Waar  krijgen  wij  last  van?  

   -­‐   Willen      -­‐ Werken  

Project  Klimaatverandering  

 

-­‐   Weten        

-­‐  Willen:  Bestuursopdrachten        Project  Klimaatverandering  -­‐   Werken  

 Willen:  Bestuursopdrachten  

1.      Bestuursakkoord  Water  (2011)      Kosten  beperken;  kwaliteit  verbeteren;  kwetsbaarheid  beperken  

   2.  Delta  Beslissing  Ruimtelijke  AdaptaYe  (2013)  

 Klimaatbestendig  &  waterrobuust  in  beleid  2020    Klimaatbestendig  &  robuust  ingericht  2050    KAS;  meerlaagse  veiligheid;  vitale  &  kwetsbare  funcYes.  

 3.  Deltaprogramma  Zoetwater  (2014)  /ZON  

 OpYmalisaYe  zoetwatervoorzieningen;  bewustzijn;  handelingsperspecYef    4.  Natuurlijk  Ontwikkelen,  regionale  visie  op  de  

 ontwikkeling  van  de  hele  waterketen    

Willen:  project  klimaatverandering    Kernbegrip:  KlimaatadaptaBe    een  klimaatrobuuste  en  toekomsbestendige  leefomgeving,  aangenaam  om  te  wonen  en  te  werken.    1.    Regenwater  uit  de  Afvalwaterketen    -­‐  AGoppelen  openbare  ruimte  &  gemeentelijke  gebouwen  -­‐  AGoppelen  bedrijven  en  parBculieren  

2.    Toekomstbestendig  watersysteem  stedelijk  gebied  -­‐  Bij  waterneerslag    kort  &  hevig        =  afvoeren,  voorkomen  calamiteiten  -­‐  Bij  waterneerslag    langdurig  &  veel      =    afvoeren,  voorkomen  schade  -­‐  Bij  langdurige  droogte      =    vasthouden,  verversen  -­‐  Bij  hiKe  =    verkoelen,  voorkomen  verbranding  

Willen:  project  klimaatverandering    3.    Bewustwording  /  klimaat  en  water-­‐inclusief  denken  &  doen  -­‐  gemeentebreed  bij  bestuurders  &  ambtenaren    -­‐  bij  inwoners,  instellingen  en  bedrijven  -­‐    HandelingsperspecBef  bieden  (voorbeelden  en  sBmuleren)    

4.      Integrale  gebiedsgerichte  aanpak  /  synergie  van  doelen  en  maatregelen  

 Lessons  learned  

     

1.  Bewustwording is alles. 2.  Het gebied staat centraal. 3.  Lange termijn belangen vs korte termijn gerichtheid vraagt om zo

concreet mogelijke acties. 4.  Maak problematiek, oplossingen, actie en waardecreatie lokaal 5.  Plaats waterproblematiek in het licht van klimaatadaptatie in de

breedste zin van het woord. 6.  Split-incentives vraagt aandacht. 7.  Financiering van het proces staat los van financiering van maatregelen 8.  Kijk ook naar kasstromen buiten de watersector. 9.  Het laten meebetalen van ondernemers aan waterveiligheid moet niet

langer taboe zijn. 10. Techniek volgt behoefte – maak die behoefte duidelijk.

Werken  1.    AGoppelprojecten  &  gebiedsgerichte  aanpak  2016  t/m  2021  

2.    Basis  Water  Keten  Plannen  opstellen  per  gemeente  /  AWT  (Wageningen,  Baarn,  Woudenberg,  Scherpenzeel)  

3.      Kennis-­‐  en  methodiekontwikkeling  gebiedsgerichte  aanpak:  -­‐          Voorbeeldige  aGoppelprojecten  20%  -­‐  Workshop  Ede  natuurlijke  allianBe  water,  bodem,  groen  -­‐  Workshop  Amersfoort  KlimaatadapBeve  uitvoering  meerjaren  

onderhoudsplan  wegen  -­‐  Workshop  Droogte  maatregelen  Eemland-­‐  Arkemheen  -­‐  Regionaal  overleg  Duurzaamheid  -­‐  Onderzoek  naar  sBmuleringsmaatregel  parBculier  aGoppelen  

Planning  Augustus  –september  

   10.  Pla^ormdag  /    Klimaatwaterwerk  conferenBe    11.    Opstellen  programmadocument  

 Oktober  –  december  

   12.  Afronden  programmadocument      13  .  Bespreken  in  Ambtelijk  pla^orm.        14.    Vaststelling  BPL      15.  Voortgangsrapportage  ZON  subsidie  

 2016       Tweede  tranche  aGoppelsubsidies  Onderzoeksprogramma  ZON  acBviteiten