Το Σήμα Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς χορηγείται στα μνημεία που έχουν παίξει πρωταρχικό ρόλο στην ιστορία, τον πολιτισμό και την οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αναδεικνύει την ευρωπαϊκή τους διάσταση μέσω ενημερωτικών και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων. Τριάντα οχτώ μνημεία έχουν τιμηθεί με το Σήμα Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς από το 2013.

Σας προσκαλώ να τα γνωρίσετε και να ανακαλύψετε πώς μερικά από αυτά αποτυπώνουν την πορεία μας προς την ενότητα ή τον αγώνα μας για την ειρήνη, ενώ άλλα πάλι συμβολίζουν την κατάκτηση της γνώσης ή έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στη δημιουργία της ιστορικής κληρονομιάς. Όλα κατέχουν εξέχουσα θέση στην κοινή μας διαδρομή προς την ελευθερία και τη δημοκρατία.

Απευθύνω πρώτα από όλα τα θερμά μου συγχαρητήρια για όλα τα μνημεία που έλαβαν το Σήμα αυτό και στη συνέχεια θερμή έκκληση να αξιοποιηθεί η διάκριση αυτή στο μέγιστο δυνατό. Είμαι βέβαιος ότι το Σήμα Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς, εξασφαλίζοντάς στα εν λόγω μνημεία πρόσθετη προβολή, θα τα βοηθήσει να παίξουν τον εκπαιδευτικό ρόλο που τους αναλογεί, και θα ενισχύσει τον πολιτιστικό τουρισμό, προσπορίζοντας άμεσα και έμμεσα οφέλη όχι μόνο στις τοπικές κοινότητες που τα περιβάλλουν αλλά και στην Ευρώπη στο σύνολό της.

© E

uro

pe

an C

om

mis

sio

n 2

017

Tibor NavracsicsΕπίτροπος Εκπαίδευσης, Πολιτισμού, Νεολαίας και Αθλητισμού

– 2 –

© E

lisab

eth

Day

nè

s

Οικισμός Νεάντερταλ της Krapina (Krapina, Κροατία)

Το 1899 στο σημείο αυτό βρέθηκε ο μεγαλύτερος αριθμός απολιθωμένων οστών Νεάντερταλ στην Ευρώπη —σχεδόν εννιακόσια κατάλοιπα από ογδόντα περίπου ανθρώπους, καθώς και οστά από διάφορα ζώα τα οποία χρονολογούνται από το 125 000 π.Χ. Εμπειρογνώμονες από όλον τον κόσμο διεξήγαγαν έρευνες για την περισυλλογή των ευρημάτων της Krapina και οι ερμηνείες τους επηρέασαν διάφο-ρες επιστημονικές θεωρίες σχετικά με την ανάπτυξη του ανθρώπινου είδους, τη γέννηση του πολιτισμού μας, καθώς και σχετικά με τον τρόπο ζωής των ανθρώπι-νων κοινοτήτων στην Ευρώπη κατά την Πλειστόκαινο περίοδο.

Δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο, το Μουσείο Νεάντερταλ της Krapina παρουσιάζει σήμερα με διαδραστικό τρόπο την προέλευση της ζωής στη Γη και την εξέλιξη της ανθρωπότητας.

http://www.mkn.mhz.hr/en/

– 3 –

©

Lu

c D

um

ou

lin,

EP

HO

RA

TE

O

F

AN

TIQ

UIT

IES

O

F

TH

E

CIT

Y

OF

A

TH

EN

S,

CO

PY

RIG

HT:

H

EL

LE

NIC

M

INIS

TR

Y

OF

C

ULT

UR

E

AN

D

SP

OR

TS

/FU

ND

O

F

AR

CH

AE

OLO

GIC

AL

PR

OC

EE

DS

Η καρδιά της αρχαίας Αθήνας είναι ένα σύμπλεγμα εκατό περίπου μνημείων που αποτελούν ένα ιδιαίτερα σημαντικό αρχιτεκτονικό σύνολο εδώ και πάνω από 3.000 χρόνια. Είναι εξαιρετικό δείγμα της εξέλιξης της αρχιτεκτονικής των αρχαίων χρό-νων.

Η καρδιά της αρχαίας Αθήνας είναι το ιστορικό τοπίο όπου διαδραματίστηκαν γεγονότα τα οποία συνέβαλαν στη διαμόρφωση των κυριότερων πτυχών της ευρω-παϊκής ταυτότητας, από την ανάπτυξη της κλασικής τέχνης και του θεάτρου έως τη δημοκρατία, τη φιλοσοφία, τη λογική, τα ίσα δικαιώματα και τις επιστήμες.

http://odysseus.culture.gr/h/3/eh351.jsp?obj_id=2384

Η καρδιά της αρχαίας Αθήνας (Ελλάδα)

– 4 –

Το αρχαιολογικό πάρκο Carnuntum (Carnuntum, Αυστρία)

Στο αρχαιολογικό πάρκο Carnuntum της ανατολικής Αυστρίας ζωντανεύει η ρωμα-ϊκή ιστορία. Το Carnuntum ήταν σημαντικός ρωμαϊκός οικισμός ο οποίος ιδρύθηκε στα μέσα του πρώτου αιώνα π.Χ. σ’ ένα σταυροδρόμι των εμπορικών δρόμων του Δούναβη. Εξελίχθηκε σε μία από τις σημαντικότερες πόλεις της Ρωμαϊκής Αυτοκρα-τορίας.

Τα 400 χρόνια ρωμαϊκής ζωής στο Carnuntum αντικατοπτρίζουν μια περίοδο της ιστορίας η οποία επηρέασε και διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό την εξέλιξη της Ευρώπης.

http://www.carnuntum.at/de

– 5 –

Οι χώροι της μουσικής κληρονομιάς της Λειψίας (Λειψία, Γερμανία)

Πρόκειται για μια σειρά εννέα χώρων στη Λειψία, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν διά-φορα επεισόδια της μουσικής ιστορίας της· σε αυτά περιλαμβάνονται εκκλησίες και εκπαιδευτικά ιδρύματα, μουσικά συγκροτήματα και μεμονωμένοι συνθέτες. Οι χώροι αυτοί αναδεικνύουν το ευρύ φάσμα των μουσικών δραστηριοτήτων που λάμβαναν χώρα στη Λειψία από τον δέκατο τρίτο αιώνα και παράλληλα ενσαρκώ-νουν τη δυναμική συνέχιση μιας συγκεκριμένης ευρωπαϊκής παράδοσης, τόσο στη μουσική όσο και στη συμμετοχή στα κοινά.

https://notenspur-leipzig.de/

© P

ete

r F

ran

ke /

Sch

um

ann

-Hau

s©

An

dre

as S

chm

idt

/ B

ose

hau

s B

ach

mu

seu

m©

Pe

ter

Fra

nke

/ T

ho

mas

kir

che

© U

E-E

AC

Lu

c D

um

ou

lin©

Pe

ter

Fra

nke

/ M

en

de

lsso

hn

hau

s

© S

ven

Win

ter

© H

ans-

P. S

zysz

ka /

Nik

ola

ikir

che

© U

E-E

AC

Lu

c D

um

ou

lin©

An

dre

as S

chm

idt

/ C

on

cert

hal

l

© P

ete

r F

ran

ke /

Old

Nik

ola

isch

ule

© P

ete

r F

ran

ke /

Co

nse

rvat

ory

of

mu

sic

and

th

eat

er

„Fe

lix M

en

de

lsso

hn

Bar

tho

ldy

“©

Pe

ter

Fra

nke

/ V

erl

agsh

aus

C. F

. Pe

ters

– 6 –

Το Αβαείο του Cluny, το οποίο ιδρύθηκε το 910, έγινε με το πέρασμα των χρόνων το πνευματικό και διοικητικό κέντρο ενός από τα μεγαλύτερα μοναστικά δίκτυα της ευρωπαϊκής ιστορίας συμβάλλοντας στη διακίνηση ατόμων, βιβλίων, καλλιτεχνι-κών ιδεών και επιστημονικών γνώσεων πέραν των εθνικών συνόρων.

Το μοναστικό τάγμα του Cluny άσκησε πολύ σημαντική επιρροή στον χριστιανικό κόσμο της Δυτικής Ευρώπης σε όλο τον Μεσαίωνα.

http://www.cluny-abbaye.fr/

Αβαείο του Cluny (Γαλλία)

– 7 –

Κάστρο Premyslid και Αρχιεπισκοπικό Μουσείο του Olomouc (Olomouc, Τσεχική Δημοκρατία)

Το Αρχιεπισκοπικό Μουσείο είναι αφιερωμένο στη διατήρηση έργων τέχνης της Αρχιεπισκοπής του Olomouc. Οι συλλογές του εκτίθενται στο επισκοπείο του κάστρου Premyslid, σε μια τοποθεσία με χιλιετή ιστορία, από τα υπολείμματα του επισκοπικού ανακτόρου και του πριγκιπικού παλατιού μέχρι τα κτίσματα μπαρόκ και ροκοκό.

Το κάστρο Premyslid και το Αρχιεπισκοπικό Μουσείο στο Olomouc αποτελούν κομ-βικό σημείο της μοραβικής παρουσίας στην ευρωπαϊκή ιστορία. Πρόκειται για ένα από τα πρώτα κέντρα της Χριστιανοσύνης, το οποίο διαφυλάσσει και προβάλλει το υψηλό επίπεδο της καλλιτεχνικής προστασίας που παρείχε ο αρχιεπίσκοπος της Μοραβίας, και συνιστά λαμπρό παράδειγμα διατήρησης της πολιτιστικής κληρο-νομιάς στην περιοχή.

http://www.muo.cz/en/

© O

lom

ou

c A

rch

dio

cesa

n M

use

um

, Zd

en

ěk

So

do

ma

– 8 –

Τα αρχεία του Στέμματος της Αραγονίας (Βαρκελώνη, Ισπανία)

Τα αρχεία του Στέμματος της Αραγονίας ιδρύθηκαν το 1318 και λειτούργησαν ως ένα κεντρικό σύστημα συντήρησης της διοικητικής, οικονομικής και πολιτικής μνήμης για τη μοναρχία του Στέμματος της Αραγονίας. Στους αιώνες που ακολούθησαν, τα αρχεία πλουτίστηκαν από τα έγγραφα που παρήγαγαν ο διοικητικός μηχανισμός του κράτους και άλλοι φορείς, προσφέροντάς μας σήμερα τη δυνατότητα να ανα-συνθέτουμε την ιστορία της περιοχής και των σπουδαίων γεγονότων της ευρωπα-ϊκής ιστορίας.

Τα αρχεία του Στέμματος της Αραγονίας είναι από τα παλαιότερα αρχειακά ιδρύ-ματα στην Ευρώπη και περιλαμβάνουν ορισμένες από τις σπουδαιότερες συλλογές εγγράφων της μεσαιωνικής Ευρώπης.

http://pares.mcu.es/

© M

inis

teri

o d

e C

ult

ura

y D

ep

ort

e. A

rch

ivo

de

la C

oro

na

de

Ara

gó

n

– 9 –

Το κτίριο της Μεγάλης Εμπορικής Συντεχνίας (Τάλιν, Εσθονία)

Η ανάθεση για την κατασκευή του κτιρίου της Μεγάλης Εμπορικής Συντεχνίας έγινε από την ίδια τη συντεχνία και πραγματοποιήθηκε το 1410. Αυτή η ένωση εμπό-ρων που ανήκαν στη Γερμανική Χάνσα ήταν από τους σπουδαιότερους εμπορικούς οργανισμούς των μεσαιωνικών χρόνων και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ιστορία του εμπορίου και των πολιτιστικών ανταλλαγών στη μεσαιωνική Βόρεια Ευρώπη.

Το κτίριο της Μεγάλης Εμπορικής Συντεχνίας, τυπικό δείγμα χανσεατικής αρχιτε-κτονικής, είναι ένα δημόσιο κτίριο στο οποίο έγιναν αμέτρητες εμπορικές και κοι-νωνικές συναλλαγές από την εποχή του Μεσαίωνα και έπειτα. Σήμερα το κτίριο φιλοξενεί το Μουσείο Εσθονικής Ιστορίας στο οποίο παρουσιάζεται η εσθονική ιστορία μέσα στο ευρωπαϊκό της πλαίσιο.

http://www.ajaloomuuseum.ee/

© G

reat

Gu

ild H

all,

Est

on

ian

His

tory

Mu

seu

m

– 10 –

© S

erg

iy S

che

bly

kin

Ακρωτήριο Sagres (Πορτογαλία)

Το ακρωτήριο Sagres είναι ένα σημείο με πλούσια πολιτιστική και ιστορική κλη-ρονομιά, το οποίο βρίσκεται στο νοτιοδυτικό άκρο της Ιβηρικής χερσονήσου. Εκεί μπορεί κανείς να δει μια σειρά από σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα, κατάλοιπα αστικών χώρων και μνημεία που μαρτυρούν τη στρατηγική θέση και σημασία του στο πέρασμα των αιώνων.

Κατά τον 15ο αιώνα το ακρωτήριο έγινε η βάση απ‘ όπου ο πρίγκιπας Ερρίκος ο Θαλασσοπόρος ξεκίνησε τις θαλάσσιες εξορμήσεις του, μια σημαντική τοποθεσία για την Εποχή των Ανακαλύψεων η οποία σηματοδότησε την εξάπλωση της ευρω-παϊκής κουλτούρας, της επιστήμης, των εξερευνήσεων και του εμπορίου προς τον Ατλαντικό και τη Μεσόγειο, ξεκινώντας την πορεία του ευρωπαϊκού πολιτισμού προς την παγκόσμια προβολή που καθόρισε τον σύγχρονο κόσμο.

http://www.monumentosdoalgarve.pt/pt/monumentos-do-algarve/fortaleza-de-sagres

– 11 –

Η Γενική Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Coimbra (Πορτογαλία)

Η Γενική Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Coimbra ιδρύθηκε πριν από το 1513 και περιλαμβάνει ένα από τα σπουδαιότερα και πλέον πρωτοποριακά κτίρια βιβλιοθη-κών των αρχών του δέκατου όγδοου αιώνα στην Ευρώπη, τη βιβλιοθήκη Joanina.

Η βιβλιοθήκη για πολλούς αιώνες αυτοπροσδιοριζόταν ως «δημόσια βιβλιοθήκη». Ήταν από τις πρώτες βιβλιοθήκες στην Ευρώπη που παρείχε θεματικούς καταλό-γους (1743) και δεν επέτρεψε ποτέ καμία λογοκρισία στις πιο σκοτεινές περιόδους της Ιστορίας. Διαθέτει πολλά έγγραφα μεγάλης ευρωπαϊκής σημασίας.

http://www.uc.pt/en/bguc

– 12 –

Τα αυτοκρατορικά ανάκτορα (Βιέννη, Αυστρία)

Τα αυτοκρατορικά ανάκτορα, που άρχισαν να κατασκευάζονται το 1240, είναι ένα συγκρότημα κτιρίων και κήπων που αποτελούσε την κατοικία των Αψβούργων, της οικογένειας που κυβερνούσε μεγάλα τμήματα της Ευρώπης για περίπου 700 χρό-νια. Η αυτοκρατορία των Αψβούργων ήταν πολυεθνοτική και πολυθρησκευτική, με έντονο πολιτικό, διοικητικό, κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο στα εδάφη που περιλαμβάνουν ή αποτελούν μέρος της σημερινής Αυστρίας, Ουγγαρίας, Τσεχικής Δημοκρατίας, Πολωνίας, Σλοβενίας και άλλων χωρών. Σήμερα, στα αυτοκρατορικά ανάκτορα στεγάζονται ο αυστριακός ομοσπονδιακός πρόεδρος, πέντε παγκοσμίου κύρους οργανώσεις μουσείων, καθώς και άλλα πολιτιστικά ιδρύματα.

http://www.hofburg-wien.eu/php/portal.php

© S

tefa

nie

Grü

ssl /

BH

Ö

– 13 –

Η Ένωση του Lublin (Πολωνία)

Η Ένωση του Lublin το 1569 συνέδεσε το Βασίλειο της Πολωνίας και το Μεγάλο Δου-κάτο της Λιθουανίας με τη δημιουργία της επονομαζόμενης Κοινοπολιτείας Πολω-νίας-Λιθουανίας με χαρακτηριστικά τον ίδιο μονάρχη, το κοινό κοινοβούλιο και το ενιαίο νόμισμα.

Η Ένωση του Lublin αποτελεί μια εξαιρετική περίπτωση δημοκρατικής ενοποίησης δύο χωρών, η οποία οδήγησε στην ειρηνική και χωρίς αποκλεισμούς συνύπαρξη λαών με διαφορετικό εθνικό και θρησκευτικό υπόβαθρο.

https://www.britannica.com/event/Union-of-Lublin

© P

iotr

Mac

iuk

– 14 –

Με τον όρο Ειρήνη της Βεστφαλίας περιγράφεται το σύνολο των ειρηνευτικών συν-θηκών, για τις οποίες πραγματοποιήθηκαν διαπραγματεύσεις και υπογράφηκαν συμφωνίες στις πόλεις του Münster και του Osnabrück το 1648. Οι συνθήκες αυτές έθεσαν τέλος στον Τριακονταετή Πόλεμο (1618-1648) στον οποίο είχαν εμπλακεί όλες οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις και ο οποίος δεν ήταν μόνο σύγκρουση κρα-τών, αλλά και θρησκειών. Επιπλέον, η σύγκρουση έδωσε τέλος και στον πόλεμο της Ολλανδίας για την ανεξαρτησία της από την Ισπανία (1568-1648). Η Ειρήνη της Βεστφαλίας αποτέλεσε θεμελιώδες γεγονός στην εξέλιξη της έννοιας του κράτους και του διεθνούς δικαίου. Η σπουδαιότητά της έγκειται στο γεγονός ότι η επίτευξη της ειρήνης βασίστηκε σε διπλωματικές διαπραγματεύσεις και όχι στη βία. Οι αρχές που αναπτύχθηκαν τότε διαμόρφωσαν αποφασιστικά τη σημε-ρινή Ευρώπη και παραμένουν επίκαιρες.

http://www.stadt-muenster.de/tourismus/startseite.html http://www.osnabrueck.de/kulturerbe-siegel/

Ειρήνη της Βεστφαλίας – Münster και Osnabrück (Γερμανία)

– 15 –

Το Σύνταγμα της 3ης Μαΐου 1791 (Βαρσοβία, Πολωνία)

Στο Σύνταγμα της 3ης Μαΐου 1791 που εγκρίθηκε από την Κοινοπολιτεία Πολωνίας- Λιθουανίας αντικατοπτρίζονται οι επιρροές του διαφωτισμού και της υπεροχής της λογικής, του δικαίου και της ελευθερίας.

Ήταν το πρώτο σύνταγμα που εγκρίθηκε με δημοκρατικές διαδικασίες στην Ευρώπη και αποτελεί σύμβολο της δημοκρατικής και ειρηνικής μεταμόρφωσης ενός πολι-τικού συστήματος.

http://agad.gov.pl/?page_id=3730

– 16 –

Ιστορικό συγκρότημα του Πανεπιστημίου του Tartu (Tartu, Εσθονία)

Το ιστορικό συγκρότημα του Πανεπιστημίου του Tartu είναι μια πανεπιστημιού-πολη σχεδιασμένη στις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα, με το σύνθημα «Ένα πανεπιστήμιο στην πόλη, ένα πανεπιστήμιο στο πάρκο». Ενσαρκώνει τις ιδέες του πανεπιστημίου την εποχή του Διαφωτισμού. Συνδέει την επιστήμη και τη μάθηση και αντικατοπτρίζει την ευρωπαϊκή παράδοση στο χώρο της εκπαίδευσης.

Ιδρύθηκε το 1632 από τον βασιλιά της Σουηδίας Γουστάβο Β́ Αδόλφο και, παρόλο που άλλαξε χέρια μεταξύ των διαφόρων πολιτικών δυνάμεων της περιοχής, όπως της Σουηδίας, της Πολωνίας, της Γερμανίας και της Ρωσίας, το πανεπιστήμιο του Tartu παρέμενε πάντα ένας φάρος προοδευτικών ιδεών.

https://www.ut.ee/en

© A

nd

res

Ten

nu

s

– 17 –

Το κάστρο του Hambach (Hambach, Γερμανία)

Κτισμένο κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, το κάστρο του Hambach απέκτησε μεγάλη σπουδαιότητα στη διάρκεια του 19ου αιώνα. Έπειτα από μια περίοδο πολι-τικής καταστολής, γύρω στους 30.000 ανθρώπους από τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Πολωνία συγκεντρώθηκαν στο κάστρο στις 27 Μαΐου 1832 για τη Γιορτή του Hambach (Hambacher Fest).

Οι παρευρισκόμενοι μίλησαν ανοιχτά για τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις πολιτι-κές ελευθερίες, καθώς και για την ισότητα, την ανοχή και τη δημοκρατία στη Γερ-μανία και στην Ευρώπη και έκαναν το κάστρο αυτό σύμβολο του αγώνα για τις ελευθερίες των πολιτών στην Ευρώπη.

https://hambacher-schloss.de/index.php/37-stiftung/allgemein2/356-welcome

© S

tift

un

g H

amb

ach

er

Sch

loss

, Tin

o L

atzk

o

– 18 –

Το κτηριακό συγκρότημα της συναγωγής της οδού Dohány (Βουδαπέστη, Ουγγαρία)

Κτισμένη στη δεκαετία του 1850, η συναγωγή της οδού Dohány είναι η μεγαλύτερη συναγωγή στην Ευρώπη και η δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο. Στον περιβάλλοντα χώρο υπάρχει μουσείο και αρχειοθήκη, μνημείο για τους 10.000 Ούγγρους Εβραί-ους στρατιώτες που έχασαν τη ζωή τους κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, κήπος που χρησιμοποιείται ως νεκροταφείο για τα θύματα του Ολοκαυτώματος, καθώς και το Πάρκο Μνήμης Wallenberg. Το κτηριακό συγκρότημα της συναγωγής της οδού Dohány αποτελεί σύμβολο ένταξης, μνήμης και διαλόγου.

http://www.dohany-zsinagoga.hu/

© B

ud

ape

st J

ewis

h C

om

mu

nit

y

– 19 –

Το φρούριο Cadine (Τρέντο, Ιταλία)

Το φρούριο Cadine είναι αντιπροσωπευτικό οχυρωματικό έργο, μέρος αμυντικού συστήματος περίπου 80 τέτοιων μνημείων, τα οποία οικοδομήθηκαν μεταξύ του 1860 και του 1915 στην περιοχή του Τρέντο. Αποτελεί ενθύμιο ιστορικών διαφορών, στρατιωτικών συρράξεων και μεταβαλλόμενων συνόρων, και συνθέτει το απαραί-τητο πλαίσιο για την καλύτερη κατανόηση της αξίας των ανοικτών συνόρων και της ελεύθερης κυκλοφορίας.

https://www.cultura.trentino.it/eng/Fort-Cadine

© P

rovi

nci

a au

ton

om

a d

i Tre

nto

-S

op

rin

ten

de

nza

pe

r i b

en

i cu

ltu

rali

(fo

to S

tud

io R

en

si)

– 20 –

Ο Χάρτης Δικαίου για την Κατάργηση της Θανατικής Ποινής (Λισαβόνα, Πορτογαλία)

Ο Χάρτης Δικαίου για την Κατάργηση της Θανατικής Ποινής εγκρίθηκε το 1867 και φυλάσσεται στα Εθνικά Αρχεία του Torre do Tombo στη Λισαβόνα της Πορτογαλίας. Αποτελεί ένα από τα πρώτα δείγματα μόνιμης κατάργησης της θανατικής ποινής που κωδικοποιήθηκαν σε εθνικό νομικό σύστημα στην Ευρώπη.

Προβάλλει αξίες που σήμερα αποτελούν μέρος των θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

http://digitarq.arquivos.pt/details?id=4223286

– 21 –

Μουσική Ακαδημία Φραντς Λιστ (Βουδαπέστη, Ουγγαρία)

Η Μουσική Ακαδημία Φραντς Λιστ ιδρύθηκε το 1875 από τον ίδιο τον εξαιρετικό συνθέτη και μουσικό. Πρόκειται για έναν πολυσχιδή φορέα: εκπαιδευτικό ίδρυμα, διεθνές πανεπιστήμιο μουσικών τεχνών και χώρος εκδηλώσεων. Προβάλλει τη μουσική κληρονομιά μας, ενώ παραμένει πιστό στο πνεύμα δημιουργικότητας και καινοτομίας, διατηρώντας τον ανοιχτό χαρακτήρα του και την ευρωπαϊκή και διε-θνή διάστασή του.

Η Ακαδημία στεγάζεται σ’ ένα κτίριο του 1907, έργο των Flóris Korb και Kálman Giergl, που θεωρείται αριστούργημα του ουγγρικού ζετσεσιονισμού. Περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, το Μουσείο Φραντς Λιστ και ένα ερευνητικό κέντρο, το Ινστιτούτο Kodály και το Μουσείο Kodály.

http://lfze.hu/en/home

© L

iszt

Aca

de

my,

Ju

dit

Mar

jai

– 22 –

Mundaneum (Mons, Βέλγιο)

Το Mundaneum αποτελεί ορόσημο για τον πνευματικό και κοινωνικό ιστό της Ευρώ-πης. Οι ιδρυτές του, Henri La Fontaine και Paul Otlet, ήταν υπέρμαχοι της ειρήνης μέσω του διαλόγου και της ανταλλαγής γνώσεων σε ευρωπαϊκό και διεθνές επί-πεδο, με τη βοήθεια της βιβλιογραφικής έρευνας. Στόχος του Mundaneum είναι να συγκεντρώνει όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες στον κόσμο, ανεξάρτητα από το υπόθεμά τους (βιβλία, εφημερίδες, ταχυδρομικές κάρτες κ.ά.), και να τις κατατάξει σύμφωνα με ένα σύστημα που δημιούργησαν οι ιδρυτές του – την παγκόσμια δεκα-δική ταξινόμηση.

Το Mundaneum αποτελεί τα θεμέλια της σημερινής επιστήμης της πληροφορίας και θεωρείται πλέον πρόδρομος των μηχανών διαδικτυακής αναζήτησης.

http://www.mundaneum.org/

© C

olle

ctio

ns

Mu

nd

ane

um

, Mo

ns

(Be

lgiq

ue)

– 23 –

Το Μέγαρο της Ειρήνης σκιαγραφεί την ιστορία της ειρήνης στην Ευρώπη. Πριν από τα εγκαίνια του Μεγάρου το 1913, η Χάγη φιλοξένησε την πρώτη Διεθνή Διάσκεψη για την Ειρήνη το 1899 —το αποκορύφωμα του ειρηνευτικού κινήματος του 19ου αιώνα που τροφοδότησαν πολλοί ευρωπαίοι διανοούμενοι. Από το 1913 και έπειτα στο Μέγαρο της Ειρήνης πραγματοποιήθηκαν διεθνείς ειρηνευτικές διασκέψεις οι οποίες είχαν ως στόχο τη ρύθμιση του ανταγωνισμού των εξοπλισμών και την επί-λυση διεθνών διαφορών μέσω της διαιτησίας.

Το έργο αυτό συνεχίζεται ως σήμερα, καθώς το Μέγαρο της Ειρήνης αποτελεί την έδρα πολλών δικαστικών οργάνων (Διεθνές Δικαστήριο, Μόνιμο Διαιτητικό δικα-στήριο, Ακαδημία Διεθνούς Δικαίου της Χάγης)· ενσαρκώνει τις αξίες της ειρήνης και της δικαιοσύνης και αποκαλείται συχνά «η έδρα του διεθνούς δικαίου».

https://www.vredespaleis.nl/

Μέγαρο της Ειρήνης (Χάγη, Κάτω Χώρες)

– 24 –

Η εκκλησία Javorca (Tolmin, Σλοβενία)

Η μνημειακή εκκλησία Javorca, μοναδικό δείγμα της τεχνοτροπίας Art Nouveau, οικοδομήθηκε κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο στα βουνά από στρατιώτες του μετώπου Isonzo, εις μνήμην των πεσόντων στρατιωτών ανεξάρτητα από την προέ-λευση και τον πολιτισμό τους. Σήμερα η εκκλησία και το πολιτιστικό τοπίο της εξα-κολουθούν να συμβολίζουν το κάλεσμα για συμφιλίωση και την ενωτική δύναμη της συνεργατικής καλλιτεχνικής δημιουργίας και οικοδόμησης.

http://www.javorca.info/ http://www.tol-muzej.si/javorca/si/

© M

un

icip

alit

y o

f To

lmin

– 25 –

Εστία των Φοιτητών (Residencia de Estudiantes) (Μαδρίτη, Ισπανία)

Λειτουργώντας είτε ως εστία είτε ως χώρος διαλέξεων ή τόπος ανταλλαγής ιδεών ο χώρος αυτός υποδέχτηκε κορυφαίες προσωπικότητες των τεχνών, της φιλοσοφίας και των επιστημών κατά την περίοδο του μεσοπολέμου στην Ευρώπη που συγκε-ντρώθηκαν εδώ για να συζητήσουν και να ανταλλάξουν απόψεις.

Υποστηρίζοντας σθεναρά τις αξίες της ελευθερίας της σκέψης, της συνεργασίας και της ανταλλαγής ιδεών, η Εστία των Φοιτητών παραμένει ένα κέντρο γνωστό σε όλη την Ευρώπη για την ενθάρρυνση των ανταλλαγών, του διαλόγου, της επικοινωνίας και της κατανόησης μεταξύ των γενεών, των πολιτισμών και των πανεπιστημιακών κλάδων, όπως είναι οι τέχνες, οι ανθρωπιστικές και οι φυσικές επιστήμες.

http://www.residencia.csic.es/

– 26 –

Νεκροταφείο αριθ. 123 του Ανατολικού Μετώπου του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου (Łużna — Pustki, Πολωνία)

Το πολεμικό νεκροταφείο αριθ. 123, που δημιουργήθηκε το 1918 στον λόφο Pustki, είναι το πεδίο μιας από τις σημαντικότερες μάχες του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέ-μου στο Ανατολικό Μέτωπο μεταξύ των αυστροουγγρικών και γερμανικών στρα-τευμάτων και του ρωσικού στρατού: της μάχης του Γκορλίτσε, που ονομάζεται και Βερντέν της Ανατολής. Το νεκροταφείο είναι ο τελικός τόπος ανάπαυσης των στρα-τιωτών αυτών των τριών ενόπλων δυνάμεων, που προέρχονταν από εδάφη της σημερινής Αυστρίας, Ουγγαρίας, Γερμανίας, Πολωνίας, Ουκρανίας, Ρωσίας, Σλοβε-νίας κ.ά., και οι οποίοι είχαν διαφορετική θρησκεία και γλώσσα. Το νεκροταφείο αριθ. 123 του Ανατολικού Μετώπου του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέ-μου είναι ένας τόπος μνήμης που ενσαρκώνει την ιδέα του οικουμενισμού, αφού εξασφάλισε την ίδια ακριβώς αντιμετώπιση στους νεκρούς, ανεξαρτήτως της στρατιωτικής δύναμης στην οποία ανήκαν, της εθνοτικής τους καταγωγής ή των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων.

http://www.malopolska.uw.gov.pl/grobywojenne

© Ł

użn

a C

om

mu

ne

– 27 –

Κατά τον μεσοπόλεμο, η πόλη Kaunas αναδείχθηκε ως το σύγχρονο, δραστήριο και δυναμικό πολιτιστικό κέντρο της χώρας. Πολλοί Λιθουανοί που είχαν σπουδάσει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες έφεραν νέες γνώσεις και ιδέες κατά την επιστροφή τους στο Kaunas, όπου ένας γόνιμος συνδυασμός από μοντερνιστικές τάσεις και παλιές παραδόσεις έδωσαν ώθηση στην ευημερία και την ανάπτυξη της χώρας, γεγονός που αντανακλάται στην αρχιτεκτονική της πόλης εκείνη την περίοδο.

Το Kaunas της περιόδου 1919-1940 διαθέτει ένα αστικό τοπίο το οποίο αντικατο-πτρίζει τη μεσοπολεμική αρχιτεκτονική της Ευρώπης και το κίνημα του μοντερ-νισμού, αντιπροσωπεύοντας σήμερα την ξεχωριστή κληρονομιά μιας «χρυσής» περιόδου άνθησης, όταν το Kaunas αποτέλεσε προσωρινά την πρωτεύουσα της Λιθουανίας.

https://visit.kaunas.lt/en/to-see/interwar-architecture/

Kaunas 1919-1940 (Λιθουανία)

– 28 –

Το στρατόπεδο Westerbork λειτούργησε ως καταυλισμός προσφύγων για τους Εβραίους που διώκονταν από τους ναζί μέχρι το 1942, για να μετατραπεί στη συνέ-χεια σε καταυλισμό διέλευσης απ‘ όπου Εβραίοι, Ρομά και Σίντι εκτοπίστηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης.Μετά τον Β́ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο στρατόπεδο φυλακίστηκαν ολλανδοί υπήκοοι που ήταν ύποπτοι για συνεργασία με τους ναζί. Αργότερα, φιλοξενήθηκαν άτομα που επέστρεφαν στις Κάτω Χώρες από την πρώην ολλανδική αποικία των Ανατολι-κών Ινδιών, μεταξύ των οποίων μεγάλος αριθμός Μολούκων.Το στρατόπεδο Westerbork συνδέεται με καθοριστικές πτυχές της ευρωπαϊκής ιστορίας, όπως είναι η κατοχή, οι διώξεις, η μετανάστευση, η αποαποικιοποίηση και η πολυπολιτισμικότητα. Στην τοποθεσία του στρατοπέδου βρίσκονται σήμερα μουσείο και μνημεία.

http://www.kampwesterbork.nl/index.html

Στρατόπεδο Westerbork (Hooghalen, Κάτω Χώρες)

© W

est

erb

ork

Cam

p

– 29 –

Το πρώην στρατόπεδο συγκέντρωσης Natzweiler και τα δορυφορικά του στρατόπεδα (Αλσατία και διαμέρισμα Moselle, Γαλλία και Βάδη-Βιρτεμβέργη, Γερμανία)

Το πρώην ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης Natzweiler, μαζί με τα περίπου 50 δορυφορικά στρατόπεδα εργασίας του, λειτούργησε μεταξύ του 1941 και του 1945 και στις δύο όχθες του Ρήνου, ο οποίος τότε ανήκε στο Τρίτο Ράιχ ενώ τώρα αποτε-λεί τμήμα της σημερινής Γαλλίας και της Γερμανίας. Στο δίκτυο στρατοπέδων του Natzweiler, κρατούμενοι από σχεδόν όλες τις ευρωπαϊκές χώρες βίωσαν τη φρίκη του ναζιστικού καθεστώτος. Πολλοί από τους κρατουμένους αρχικά ήταν αγωνι-στές της αντίστασης, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε καταναγκαστικά έργα. Σήμερα το στρατόπεδο είναι χώρος μνήμης και παράλληλα χώρος εκπαίδευσης των πολιτών.

http://www.struthof.fr/

Wo

od

en p

iles

wit

h vi

ctim

s na

mes

/ P

ilie

rs a

vec

le n

om

des

vic

tim

es

© J

aku

b B

ak, J

ule

Ju

ng

, Ste

ph

an R

itte

r (C

on

cen

trat

ion

Cam

p M

em

ori

al, H

ess

en

tal)

Eck

erw

ald

cis

tern

/ C

iter

ne d

'Eck

erw

ald

©

Sin

a F

leig

(C

on

cen

trat

ion

Cam

p M

em

ori

al, E

cke

rwal

d)

© U

E-E

AC

Lu

c D

um

ou

lin

– 30 –

Το νοσοκομείο Franja Partisan ήταν ένα μυστικό νοσοκομείο του Β́ Παγκοσμίου Πολέμου που είχαν δημιουργήσει οι σλοβένοι παρτιζάνοι στο πλαίσιο ενός ευρύ-τατα οργανωμένου κινήματος αντίστασης ενάντια στις ναζιστικές δυνάμεις κατοχής.

Πρόκειται για ένα σημαντικό σύμβολο του ανθρώπινου σθένους και της ιατρικής φροντίδας, καθώς και της αλληλεγγύης και της συντροφικότητας που επέδειξαν κάτω από δύσκολες συνθήκες ο τοπικός πληθυσμός, το προσωπικό του νοσοκο-μείου και τραυματισμένοι στρατιώτες διαφορετικών εθνικοτήτων, καθώς και πολε-μιστές του εχθρού.Σήμερα, έχει μετατραπεί σε μουσείο που έχει στόχο να προαγάγει την αλληλεγγύη, τις δημοκρατικές αξίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

http://www.muzej-idrija-cerkno.si/index.php/en/locationsexhibitions/permanent-exhibitions/franja-partisan-hospital.html

Νοσοκομείο Franja Partisan (Σλοβενία)

© B

oja

n T

avč

ar, ©

Idri

a M

un

icip

al M

use

um

– 31 –

Το μνημείο Sighet (Sighet, Ρουμανία)

Το μνημείο Sighet στεγάζεται σε μια πρώην σταλινική φυλακή της πόλης Sighet, όπου κρατούνταν μαθητές, φοιτητές και χωρικοί την εποχή της αντίστασης (1948-1950), πολιτικοί αντίπαλοι, δημοσιογράφοι και κληρικοί (1950-1955) και, μέχρι τη δεκαετία του εβδομήντα, κοινοί εγκληματίες. Σήμερα αποτελεί μνημείο για τα θύματα των κομμουνιστικών καθεστώτων και απεικονίζει την ανάπτυξη και τις συνέπειες των κομμουνιστικών καθεστώτων στη Ρουμανία και σε άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Το μνημείο παρέχει στοιχεία για την κατανόηση της καταστο-λής που επέβαλαν τα κομμουνιστικά καθεστώτα στην Ευρώπη σε όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα, συμπεριλαμβανομένων των θανάτων και της οδύνης που βίωναν οι άνθρωποι εντός και εκτός της φυλακής.

http://www.memorialsighet.ro/

© C

om

anic

iu D

an -

Sh

utt

ers

tock

.co

m

– 32 –

Ευρωπαϊκή συνοικία του Στρασβούργου (Στρασβούργο, Γαλλία)

Από τότε που δημιουργήθηκε η ευρωπαϊκή συνοικία του Στρασβούργου, μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, αποτελεί την έδρα του Συμβουλίου της Ευρώπης, του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και του Ευρωπαϊκού Κοινο-βουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αποτελεί σύμβολο της ευρωπαϊκής ολοκλήρω-σης και της προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.

http://lieudeurope.strasbourg.eu/

© D

amir

Fab

ijan

ic

– 33 –

Οικία Robert Schuman (Scy-Chazelles, Γαλλία)

Ο Robert Schuman (1886-1963) θεωρείται μία από τις ιδρυτικές μορφές της Ευρω-παϊκής Ένωσης, ένας «πατέρας της Ευρώπης». Με τη δήλωσή του στις 9 Μαΐου 1950, ημερομηνία που γιορτάζεται έκτοτε κάθε χρόνο ως Ημέρα της Ευρώπης, έθεσε τα θεμέλια για την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα και για όλα τα ευρωπα-ϊκά θεσμικά όργανα που ακολούθησαν. Το έγγραφο αυτό προετοίμασε το έδαφος για την μεταπολεμική ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Αγόρασε το σπίτι το 1926 και, από το 1960 και μετά, πέρασε εκεί τα χρόνια της συντα-ξιοδότησής του. Σήμερα στο κτίριο αυτό φιλοξενείται ένα μουσείο όπου εκτίθενται πολλά αντικείμενα που ανήκαν στον Robert Schuman και τα οποία αποδεικνύουν την προσήλωσή του στο ευρωπαϊκό ιδεώδες.

http://www.mosellepassion.fr/index.php/les-sites-moselle-passion/maison-de-robert-schuman

– 34 –

Η τοποθεσία Bois du Cazier (Marcinelle, Βέλγιο)

Η τοποθεσία του ανθρακωρυχείου Bois du Cazier απεικονίζει την εργατική τάξη και τη μετανάστευση στη Βαλονία (Βέλγιο) κατά τον 20ό αιώνα. Το 1956 ολόκληρη η τοποθεσία, από το ορυχείο έως τους χώρους εναπόθεσης αποβλήτων, έγινε σκη-νικό καταστροφής, στο οποίο χάθηκαν 262 άνθρωποι από 12 διαφορετικές εθνικό-τητες. Η εξορυκτική δραστηριότητα σταμάτησε το 1967 και, από το 2002, ο χώρος μετατράπηκε σε μουσείο αφιερωμένο στη βιομηχανία του άνθρακα, του σιδήρου και του γυαλιού. Το μουσείο αναδεικνύει την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, όπως αυτή εκδηλώθηκε την επαύριο της καταστροφής του 1956, η οποία έδωσε επίσης το έναυ-σμα για να συγκροτηθεί φορέας για την υγεία και την ασφάλεια από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα.

http://www.leboisducazier.be/

© D

ési

ré D

ele

uze

© C

amill

e D

etr

aux

- R

aym

on

d P

aqu

ay©

UE

-EA

C L

uc

Du

mo

ulin

© U

E-E

AC

Lu

c D

um

ou

lin

– 35 –

Το μουσείο Casa Alcide De Gasperi είναι το σπίτι όπου γεννήθηκε ο Alcide de Gasperi (1881-1954), που διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών και πρωθυπουργός της Ιταλίας από το 1945 έως το 1953 και ο οποίος υποστήριξε τα σχέδια του Schuman που οδή-γησαν στη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα.

Ο De Gasperi αναγνωρίζεται σήμερα ως ένας από τους «πατέρες της Ευρώπης» και μία από τις προσωπικότητες που έδωσαν την έμπνευση για τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας. Το σπίτι του έχει πλέον μετατραπεί σε μου-σείο, με στόχο να αναδειχθεί η συμβολή του στην οικοδόμηση της Ευρώπης μετά τον Β́ Παγκόσμιο Πόλεμο.

http://www.degasperitn.it/it/museo-de-gasperi/

Μουσείο Casa Alcide De Gasperi (Pieve Tesino, Ιταλία)

© F

on

daz

ion

e Tr

en

tin

a A

lcid

e D

e G

asp

eri

– 36 –

Ιστορικό Ναυπηγείο του Gdańsk (Gdańsk, Πολωνία)

Το ιστορικό Ναυπηγείο του Gdańsk είναι ο τόπος όπου γεννήθηκε η «Αλληλεγγύη» («Solidarność»), ένα κοινωνικό κίνημα και συνδικαλιστική οργάνωση που ένωσε τους πολίτες σε έναν ειρηνικό αγώνα για την ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαι-ώματα. Πρόκειται για έναν τόπο με καθοριστική σημασία για την προέλευση των δημοκρατικών μετασχηματισμών στην Ευρώπη.Οι ρίζες του κινήματος βρίσκονται στην απεργία των εργαζομένων το 1970 και στην αιματηρή καταστολή της από το σοσιαλιστικό καθεστώς. Δέκα χρόνια μετά, ένα νέο κύμα απεργιών ανάγκασε την κυβέρνηση να υποχωρήσει και να υπογράψει με τον Lech Wałęsa τις ιστορικές συμφωνίες του Αυγούστου του 1980. Από εκείνη τη στιγμή και μετά, η «Αλληλεγγύη» αγωνίστηκε αδιάκοπα για τη δημοκρατία και τις ατομικές ελευθερίες στην Πολωνία και έδωσε το έναυσμα για παρόμοια κοινωνικά κινήματα σε όλες τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης κατά τη δεκαετία του 1980.

http://www.ecs.gda.pl/

© D

awid

Lin

kow

ski /

Eu

rop

ean

So

lidar

ity

Ce

ntr

e

– 37 –

Το χωριό Σένγκεν (Σένγκεν, Λουξεμβούργο)

Το χωριό Σένγκεν βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Μοζέλα, στο τρίγωνο που σχη-ματίζουν τα σύνορα του Λουξεμβούργου, της Γερμανίας και της Γαλλίας. Εδώ, σ’ ένα ποταμόπλοιο για κρουαζιέρες, υπογράφηκαν η συμφωνία του Σένγκεν και η σύμβαση εφαρμογής της συμφωνίας Σένγκεν, το 1985 και το 1990 αντίστοιχα. Στο χωριό διάφορα σημεία υπενθυμίζουν τη συμφωνία, συμπεριλαμβανομένου του Ευρωπαϊκού Κέντρου του Σένγκεν με το μουσείο του. Από την υπογραφή της συμ-φωνίας του Σένγκεν, το χωριό Σένγκεν έχει γίνει συνώνυμο της ελεύθερης μετακί-νησης στην Ευρώπη.

http://www.visitschengen.lu/

© S

che

ng

en

asb

l©

Sch

en

ge

n a

sbl

© I

mp

rim

eri

e S

ain

t P

aul S

A

– 38 –

Πάρκο Μνήμης για το «πανευρωπαϊκό πικ-νικ» (Sopron, Ουγγαρία)

Το Πάρκο Μνήμης έχει στόχο να θυμίσει την πρωτοβουλία των πολιτών για την ειρηνική διαδήλωση του «πανευρωπαϊκού πικ-νικ» που πραγματοποιήθηκε στις 19 Αυγούστου 1989. Το προσωρινό άνοιγμα των αυστροουγγρικών συνόρων κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης έδωσε σε σχεδόν 600 πολίτες της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας την ευκαιρία να διαφύγουν προς τη Δύση, γεγονός που σηματοδότησε την αρχή του τέλους για το σιδηρούν παραπέτασμα.

Η πτώση του σιδηρού παραπετάσματος, το οποίο χώριζε την Ευρώπη σε δύο ξεχω-ριστές ζώνες ιδεολογικά και οικονομικά, οδήγησε στην επανένωση της Γερμανίας και στη διεύρυνση της ΕΕ προς ανατολάς το 2004. Το Πάρκο Μνήμης συμβολίζει την ενωμένη, χωρίς σύνορα Ευρώπη μετά το 1989.

http://www.paneuropaipiknik.hu/

– 39 –

Η Συνθήκη του Μάαστριχτ (Μάαστριχτ, Ολλανδία)

Η Συνθήκη του Μάαστριχτ (1991-1992) αποτέλεσε ορόσημο για την ευρωπαϊκή ολο-κλήρωση: σ’ αυτή την πόλη, τα τότε 12 κράτη μέλη συμφώνησαν να προχωρήσουν με την οικονομική και νομισματική ένωση που οδήγησε στην καθιέρωση του ευρώ, να ενισχύσουν τη δημοκρατική εκπροσώπηση και να επεκτείνουν τις αρμοδιότητες της Ένωσης σε νέους τομείς, όπως ο πολιτισμός. Το νομαρχιακό κτήριο, στο οποίο έλαβαν χώρα οι διαπραγματεύσεις και η υπογραφή, στις 7 Φεβρουαρίου 1992, της Συνθήκης, είναι σήμερα εκθεσιακό κέντρο ανοικτό στους επισκέπτες.

http://www.europecalling.nl/

© E

uro

pe

an C

om

mu

nit

ies

- C

hri

stia

n L

amb

iott

e, 1

99

2