0 1 0 0 0

1 1 1 0 0

พระสุ�ตต�นตปิฎก2 1 1 0 0

เล่�ม ๘4 1 1 0 0

สุ�งยุ�ตตน�กายุ น�ทานวรรค5 1 1 0 0

ขอนอบน�อมแด่�พระผู้!�ม"พระภาคอรหั�นตสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าพระองค'น�(น0 3 1 0 0

อภ�สุม�ยุสุ�งยุ�ตต'พ�ทธวรรคท") ๑๑ เทศนาสุ!ตร0 1 0 0 0 -2 1 0 0 0 -110 8 0 0 0

[๑] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(น พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�เหัล่�าน�(น ท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุพระพ�ทธด่4าร�สุน"(ว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราจ้�กแสุด่งปิฏิ�จ้จ้สุม�ปิบาทแก�พวกเธอ พวกเธอจ้งฟั7งปิฏิ�จ้จ้สุม�ปิบาทน�(น จ้งใสุ�ใจ้ใหั�ด่"เถ�ด่เราจ้�กกล่�าว ภ�กษ�เหัล่�าน�(นท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคแล่�ว ฯ-2 1 0 0 0 -120 10 0 0 0

[๒] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ปิฏิ�จ้จ้สุม�ปิบาทเปิ<นไฉน ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ เพราะว�ญญาณเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"นามร!ปิ เพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุฬายุตนะ เพราะสุฬายุตนะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ผู้�สุสุะ เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"เวทนา เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ต�ณหัา เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"อ�ปิาทาน เพราะอ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ภพ เพราะภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุจ้-งม"ชาต� เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชราแล่ะมรณะ โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( น"(เราเร"ยุกว�าปิฏิ�จ้จ้สุม�ปิบาท ฯ -2 1 0 0 0 -130 11 0 0 0

[๓] ก;เพราะอว�ชชาน�)นแหัล่ะด่�บด่�วยุการสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ สุ�งขารจ้-งด่�บ เพราะสุ�งขารด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ เพราะว�ญญาณด่�บ นามร!ปิจ้-งด่�บ เพราะนามร!ปิด่�บ สุฬายุตนะจ้-งด่�บ เพราะสุฬายุตนะด่�บ

ผู้�สุสุะจ้-งด่�บ เพราะผู้�สุสุะด่�บเวทนาจ้-งด่�บ เพราะเวทนาด่�บ ต�ณหัาจ้-งด่�บ เพราะต�ณหัาด่�บ อ�ปิาทานจ้-งด่�บเพราะอ�ปิาทานด่�บ ภพจ้-งด่�บ เพราะภพด่�บ ชาต�จ้-งด่�บ เพราะชาต�ด่�บ ชราแล่ะมรณะโสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุจ้-งด่�บ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุพระพ�ทธภาษ�ตน"(แล่�ว ภ�กษ�เหัล่�า น�(นม"ใจ้ยุ�นด่"ชB)นชมภาษ�ตของพระผู้!�ม"พระภาคแล่�ว ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ ๒ ว�ภ�งคสุ!ตร -2 1 0 0 0 -140 5 0 0 0

[๔] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราจ้�กแสุด่ง จ้�กจ้4าแนกปิฏิ�จ้จ้สุม�ปิบาทแก�พวกเธอ พวกเธอจ้งฟั7งปิฏิ�จ้จ้สุม�ปิบาทน�(น จ้งใสุ�ใจ้ใหั�ด่"เถ�ด่ เราจ้�กกล่�าว ภ�กษ�เหัล่�าน�(นท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคแล่�ว ฯ-2 1 0 0 0 -150 10 0 0 0

[๕] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ปิฏิ�จ้จ้สุม�ปิบาทเปิ<นไฉน ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ เพราะว�ญญาณเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"นามร!ปิ เพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุฬายุตนะ เพราะสุฬายุตนะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ผู้�สุสุะ เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"เวทนา เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ต�ณหัา เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุจ้-งม"อ�ปิาทาน เพราะอ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ภพ เพราะภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชาต�เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชราแล่ะมรณะ โสุกปิร�เทวท�กข'โทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ -2 1 0 0 0 -160 8 0 0 0

[๖] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ชราแล่ะมรณะเปิ<นไฉน ความแก� ภาวะของ ความแก� ฟั7นหัล่�ด่ ผู้มหังอก หัน�งเหั")ยุว ความเสุB)อมแหั�งอายุ� ความแก�หัง�อมแหั�งอ�นทร"ยุ' ในหัม!�สุ�ตว'น�(นๆ ของเหัล่�าสุ�ตว'น�(นๆ น"(เร"ยุกว�าชรา ก;มรณะเปิ<นไฉน ความเคล่B)อน ภาวะของความเคล่B)อน ความท4าล่ายุ ความอ�นตรธาน มฤตยุ! ความตายุ กาล่ก�ร�ยุา ความแตกแหั�งข�นธ' ความทอด่ท�(งซากศพ ความขาด่แหั�งช"ว�ต�นทร"ยุ' จ้ากหัม!�สุ�ตว'น�(นๆ ของเหัล่�าสุ�ตว'น�(นๆ น"(เร"ยุกว�ามรณะ ชราแล่ะมรณะ ด่�งพรรณนามาฉะน"( เร"ยุกว�า ชราแล่ะมรณะ ฯ-2 1 0 0 0 -170 3 0 0 0

[๗] ก;ชาต�เปิ<นไฉน ความเก�ด่ ความบ�งเก�ด่ ความหัยุ�)งล่ง เก�ด่

เก�ด่จ้4าเพาะ ความปิรากฏิแหั�งข�นธ' ความได่�อายุตนะครบในหัม!�สุ�ตว'น�(นๆ ของเหัล่�าสุ�ตว'น�(นๆ น"(เร"ยุกว�าชาต� ฯ-2 1 0 0 0 -180 2 0 0 0

[๘] ก;ภพเปิ<นไฉน ภพ ๓ เหัล่�าน"(คBอ กามภพ ร!ปิภพ อร!ปิภพน"(เร"ยุกว�าภพ ฯ-2 1 0 0 0 -190 2 0 0 0

[๙] ก;อ�ปิาทานเปิ<นไฉน อ�ปิาทาน ๔ เหัล่�าน"(คBอ กาม�ปิาทาน ท�ฏิฐุ�ปิาทานสุ"ล่พ�ตต�ปิาทาน อ�ตตวาท�ปิาทาน น"(เร"ยุกว�า อ�ปิาทาน ฯ-2 1 0 0 0 -1100 3 0 0 0

[๑๐] ก;ต�ณหัาเปิ<นไฉน ต�ณหัา ๖ หัมวด่เหัล่�าน"(คBอ ร!ปิต�ณหัา สุ�ททต�ณหัาค�นธต�ณหัา รสุต�ณหัา โผู้ฏิฐี�พพต�ณหัา ธ�มมต�ณหัา น"(เร"ยุกว�าต�ณหัา ฯ-2 1 0 0 0 -1110 4 0 0 0

[๑๑] ก;เวทนาเปิ<นไฉน เวทนา ๖ หัมวด่เหัล่�าน"(คBอ จ้�กข�สุ�มผู้�สุสุชาเวทนา โสุตสุ�มผู้�สุสุชาเวทนา ฆานสุ�มผู้�สุสุชาเวทนา ช�วหัาสุ�มผู้�สุสุชาเวทนา กายุสุ�มผู้�สุสุชาเวทนา มโนสุ�มผู้�สุสุชาเวทนา น"(เร"ยุกว�าเวทนา ฯ -2 1 0 0 0 -1120 3 0 0 0

[๑๒] ก;ผู้�สุสุะเปิ<นไฉน ผู้�สุสุะ ๖ หัมวด่เหัล่�าน"(คBอ จ้�กข�สุ�มผู้�สุโสุตสุ�มผู้�สุ ฆานสุ�มผู้�สุ ช�วหัาสุ�มผู้�สุ กายุสุ�มผู้�สุ มโนสุ�มผู้�สุ น"(เร"ยุกว�าผู้�สุสุะ ฯ -2 1 0 0 0 -1130 2 0 0 0

[๑๓] ก;สุฬายุตนะเปิ<นไฉน อายุตนะคBอ ตา หั! จ้ม!ก ล่�(น กายุ ใจ้น"(เร"ยุกว�าสุฬายุตนะ ฯ-2 1 0 0 0 -1140 3 0 0 0

[๑๔] ก;นามร!ปิเปิ<นไฉน เวทนา สุ�ญญา เจ้ตนา ผู้�สุสุะ มนสุ�การน"(เร"ยุกว�านาม มหัาภ!ตร!ปิ ๔ แล่ะร!ปิท")อาศ�ยุมหัาภ!ตร!ปิ ๔ น"(เร"ยุกว�าร!ปิ นามแล่ะร!ปิด่�งพรรณนามาฉะน"( เร"ยุกว�านามร!ปิ ฯ-2 1 0 0 0 -1150 3 0 0 0

[๑๕] ก;ว�ญญาณเปิ<นไฉน ว�ญญาณ ๖ หัมวด่เหัล่�าน"(คBอ จ้�กข�ว�ญญาณ โสุตว�ญญาณ ฆานว�ญญาณ ช�วหัาว�ญญาณ กายุว�ญญาณ มโนว�ญญาณ น"(เร"ยุกว�าว�ญญาณ ฯ

-2 1 0 0 0 -1160 2 0 0 0

[๑๖] ก;สุ�งขารเปิ<นไฉน สุ�งขาร ๓ เหัล่�าน"(คBอ กายุสุ�งขาร วจ้"สุ�งขารจ้�ตสุ�งขาร น"(เร"ยุกว�าสุ�งขาร ฯ -2 1 0 0 0 -1170 6 0 0 0

[๑๗] ก;อว�ชชาเปิ<นไฉน ความไม�ร! �ในท�กข' ความไม�ร! �ในเหัต�เก�ด่แหั�งท�กข' ความไม�ร! �ในความด่�บท�กข' ความไม�ร! �ในปิฏิ�ปิทาท")จ้ะใหั�ถ-งความด่�บท�กข'น"(เร"ยุกว�าอว�ชชา ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ... ด่�งพรรณนามาฉะน"( ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ -2 1 0 0 0 -1180 5 0 0 0

[๑๘] ก;เพราะอว�ชชาน�)นแหัล่ะด่�บด่�วยุการสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ สุ�งขารจ้-งด่�บ เพราะสุ�งขารด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ ... ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓ ปิฏิ�ปิทาสุ!ตร -2 1 0 0 0 -1190 5 0 0 0

[๑๙] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุเราจ้�กแสุด่งม�จ้ฉาปิฏิ�ปิทา แล่ะสุ�มมาปิฏิ�ปิทา พวกเธอจ้งฟั7งปิฏิ�ปิทาท�(ง ๒ น�(นจ้งใสุ�ใจ้ใหั�ด่"เถ�ด่เราจ้�กกล่�าว ภ�กษ�เหัล่�าน�(นท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคแล่�ว ฯ-2 1 0 0 0 -1200 4 0 0 0

[๒๐] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ม�จ้ฉาปิฏิ�ปิทาเปิ<นไฉน ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ... ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการ อยุ�างน"( น"(เร"ยุกว�าม�จ้ฉาปิฏิ�ปิทา ฯ-2 1 0 0 0 -1210 6 0 0 0

[๒๑] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;สุ�มมาปิฏิ�ปิทาเปิ<นไฉน เพราะอว�ชชาน�)นแหัล่ะด่�บด่�วยุการสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ สุ�งขารจ้-งด่�บ เพราะสุ�งขารด่�บ ว�ญญาณ จ้-งด่�บ ... ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( น"(เร"ยุกว�า สุ�มมาปิฏิ�ปิทา ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔ ว�ปิ7สุสุ"สุ!ตร

-2 1 0 0 0 -1220 8 0 0 0

[๒๒] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ พระผู้!�ม"พระภาคอรหั�นตสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ทรงพระนามว�าว�ปิ7สุสุ" ก�อน แต�ตร�สุร! � เมB)อคร�(งเปิ<นพระโพธ�สุ�ตว'ยุ�งม�ได่�ตร�สุร! � ได่�ปิร�ว�ตกว�า โล่กน"(ถ-งความยุากแล่�วหันอ ยุ�อมเก�ด่ แก� ตายุ จ้�ต� แล่ะอ�ปิบ�ต� แล่ะเมB)อเปิ<นเช�นน�(นก;ยุ�งไม�ร! �ธรรมอ�นออกจ้ากท�กข' คBอชราแล่ะมรณะน"( เมB)อไรเล่�าความออกจ้ากท�กข' คBอชรา แล่ะมรณะน"( จ้�กปิรากฏิ ฯ -2 1 0 0 0 -1230 33 0 0 0

[๒๓] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ คร�(งน�(นแล่ พระว�ปิ7สุสุ"โพธ�สุ�ตว'ได่�ม"ความปิร�ว�ตกด่�งน"(ว�า เมB)ออะไรหันอม"อยุ!� ชราแล่ะมรณะจ้-งม" ชราแล่ะมรณะยุ�อมม" เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ คร�(งน�(นแล่ พระว�ปิ7สุสุ"โพธ�สุ�ตว' เพราะ กระท4าไว�ในใจ้โด่ยุแยุบคายุ จ้-งได่�ร! �ด่�วยุปิ7ญญาว�า เมB)อชาต�ม"อยุ!� ชราแล่ะมรณะ จ้-งม" ชราแล่ะมรณะยุ�อมม" เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)ออะไรหันอม"อยุ!� ชาต�จ้-งม"ชาต�ยุ�อมม"เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)อภพม"อยุ!� ชาต�จ้-งม" ชาต�ยุ�อมม"เพราะภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)ออะไรหันอม"อยุ!� ภพจ้-งม" ภพยุ�อมม"เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ...เมB)ออ�ปิาทานม"อยุ!� ภพจ้-งม" ภพยุ�อมม"เพราะอ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)ออะไรหันอม"อยุ!�อ�ปิาทานจ้-งม" อ�ปิาทานยุ�อมม"เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)อต�ณหัาม"อยุ!�อ�ปิาทานจ้-งม" อ�ปิาทานยุ�อมม"เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)ออะไรหันอม"อยุ!� ต�ณหัาจ้-งม" ต�ณหัายุ�อมม"เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)อเวทนาม"อยุ!� ต�ณหัาจ้-งม"ต�ณหัายุ�อมม"เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)ออะไรหันอม"อยุ!� เวทนาจ้-งม" เวทนายุ�อมม"เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)อผู้�สุสุะม"อยุ!� เวทนาจ้-งม" เวทนายุ�อมม"เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)ออะไรหันอม"อยุ!� ผู้�สุสุะจ้-งม" ผู้�สุสุะยุ�อมม"เพราะอะไร เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)อสุฬายุตนะม"อยุ!� ผู้�สุสุะจ้-งม" ผู้�สุสุะยุ�อมม"เพราะสุฬายุตนะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)ออะไรหันอม"อยุ!� สุฬายุตนะจ้-งจ้ะม" สุฬายุตนะยุ�อมม"เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)อนามร!ปิม"อยุ!� สุฬายุตนะจ้-งม" สุฬายุตนะยุ�อมม"เพราะนามร!ปิ เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)ออะไรหันอม"อยุ!� นามร!ปิจ้-งม" นามร!ปิยุ�อมม"เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ...เมB)อว�ญญาณม"อยุ!� นามร!ปิจ้-งม" นามร!ปิยุ�อมม"เพราะว�ญญาณเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)ออะไร หันอม"อยุ!�ว�ญญาณจ้-งม" ว�ญญาณยุ�อมม"เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)อสุ�งขารม"อยุ!�ว�ญญาณจ้-งม" ว�ญญาณยุ�อมม"เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ คร�(งน�(นแล่พระว�ปิ7สุสุ"โพธ�สุ�ตว'ได่�ม"ความปิร�ว�ตกด่�งน"(ว�า เมB)ออะไรหันอม"อยุ!� สุ�งขารจ้-งม"สุ�งขารยุ�อมม"เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ คร�(งน�(นแล่ พระว�ปิ7สุสุ"โพธ�สุ�ตว' เพราะกระท4าไว�ในใจ้โด่ยุแยุบคายุ จ้-งได่�ร! �ด่�วยุปิ7ญญาว�า เมB)ออว�ชชา ม"อยุ!� สุ�งขารจ้-งม" สุ�งขารยุ�อมม"เพราะอว�ชชา

เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุจ้-งม"สุ�งขาร เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ... ด่�งพรรณนามาฉะน"( ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ จ้�กษ�ญาณ ปิ7ญญา ว�ชชา แสุงสุว�าง ได่�บ�งเก�ด่ข-(นแก�พระว�ปิ7สุสุ"โพธ�สุ�ตว'ในธรรมท")ไม�เคยุได่�ฟั7งมาก�อนว�า ฝ่Oายุข�างเก�ด่ ฝ่Oายุข�างเก�ด่ ด่�งน"( ฯ-2 1 0 0 0 -1240 34 0 0 0

[๒๔] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ คร�(งน�(นแล่ พระว�ปิ7สุสุ"โพธ�สุ�ตว'ได่�ม"ความปิร�ว�ตกด่�งน"(ว�า เมB)ออะไรหันอไม�ม" ชราแล่ะมรณะจ้-งไม�ม" เพราะอะไรด่�บ ชรา แล่ะมรณะจ้-งด่�บ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ คร�(งน�(นแล่ พระว�ปิ7สุสุ"โพธ�สุ�ตว' เพราะ กระท4าไว�ในใจ้โด่ยุแยุบคายุ จ้-งได่�ร! �ด่�วยุปิ7ญญาว�า เมB)อชาต�ไม�ม" ชราแล่ะมรณะ จ้-งไม�ม" เพราะชาต�ด่�บ ชราแล่ะมรณะจ้-งด่�บ ... เมB)ออะไรหันอไม�ม" ชาต�จ้-งไม�ม"เพราะอะไรด่�บ ชาต�จ้-งด่�บ เมB)อภพไม�ม" ชาต�จ้-งไม�ม" เพราะภพด่�บ ชาต�จ้-งด่�บ ...เมB)ออะไรหันอไม�ม" ภพจ้-งไม�ม" เพราะอะไรด่�บ ภพจ้-งด่�บ เมB)ออ�ปิาทานไม�ม"ภพจ้-งไม�ม" เพราะอ�ปิาทานด่�บ ภพจ้-งด่�บ ... เมB)อไรหันอไม�ม" อ�ปิาทานจ้-งไม�ม"เพราะอะไรด่�บ อ�ปิาทานจ้-งด่�บ ... เมB)อต�ณหัาไม�ม" อ�ปิาทานจ้-งไม�ม" เพราะต�ณหัาด่�บ อ�ปิาทานจ้-งด่�บ ... เมB)ออะไรหันอไม�ม" ต�ณหัาจ้-งไม�ม" เพราะอะไรด่�บ ต�ณหัาจ้-งด่�บ ... เมB)อเวทนาไม�ม" ต�ณหัาจ้-งไม�ม" เพราะเวทนาด่�บ ต�ณหัาจ้-งด่�บ ... เมB)ออะไรหันอไม�ม" เวทนาจ้-งไม�ม" เพราะอะไรด่�บ เวทนาจ้-งด่�บ ... เมB)อผู้�สุสุะไม�ม"เวทนาจ้-งไม�ม" เพราะผู้�สุสุะด่�บ เวทนาจ้-งด่�บ ... เมB)ออะไรหันอไม�ม" ผู้�สุสุะจ้-ง ไม�ม" เพราะอะไรด่�บ ผู้�สุสุะจ้-งด่�บ ... เมB)อสุฬายุตนะไม�ม" ผู้�สุสุะจ้-งไม�ม" เพราะสุฬายุตนะด่�บ ผู้�สุสุะจ้-งด่�บ ... เมB)ออะไรหันอไม�ม" สุฬายุตนะจ้-งไม�ม" เพราะอะไรด่�บ สุฬายุตนะจ้-งด่�บ ... เมB)อนามร!ปิไม�ม" สุฬายุตนะจ้-งไม�ม" เพราะนามร!ปิ ด่�บ สุฬายุตนะจ้-งด่�บ ... เมB)ออะไรหันอไม�ม" นามร!ปิจ้-งไม�ม" เพราะอะไรด่�บนามร!ปิจ้-งด่�บ ... เมB)อว�ญญาณไม�ม" นามร!ปิจ้-งไม�ม" เพราะว�ญญาณด่�บ นามร!ปิ จ้-งด่�บ ... เมB)ออะไรหันอไม�ม" ว�ญญาณจ้-งไม�ม" เพราะอะไรด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ เมB)อสุ�งขารไม�ม" ว�ญญาณจ้-งไม�ม" เพราะสุ�งขารด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ ด่!กรภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ คร�(งน�(นแล่ พระว�ปิ7สุสุ"โพธ�สุ�ตว'ได่�ม"ความปิร�ว�ตกด่�งน"(ว�า เมB)ออะไรหันอ ไม�ม" สุ�งขารจ้-งไม�ม" เพราะอะไรด่�บ สุ�งขารจ้-งด่�บ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ คร�(งน�(นแล่พระว�ปิ7สุสุ"โพธ�สุ�ตว' เพราะกระท4าไว�ในใจ้โด่ยุแยุบคายุ จ้-งได่�ร! �ด่�วยุปิ7ญญาว�าเมB)ออว�ชชาไม�ม" สุ�งขารจ้-งไม�ม" เพราะอว�ชชาด่�บ สุ�งขารจ้-งด่�บ เพราะอว�ชชาด่�บสุ�งขารจ้-งด่�บ เพราะสุ�งขารด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ ... ด่�งพรรณนามาฉะน"( ความด่�บ แหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ จ้�กษ� ญาณปิ7ญญา ว�ชชา แสุงสุว�าง ได่�บ�งเก�ด่ข-(นแก�พระว�ปิ7สุสุ"โพธ�สุ�ตว' ในธรรมท")ไม� เคยุได่�ฟั7งมาก�อนว�า ฝ่Oายุข�างด่�บ ฝ่Oายุข�างด่�บ ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔

๕ สุ�ข"สุ!ตร- ๙ ก�สุสุปิสุ!ตร-2 1 0 0 0 -1250 6 0 0 0

[๒๕] พระปิร�ว�ตกของพระพ�ทธเจ้�าแม�ท�(ง ๗ พระองค' ก;พ-งใหั�พ�ศด่ารเหัมBอนอยุ�างน"( ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พระผู้!�ม"พระภาคอรหั�นตสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าทรงพระนามว�าสุ"ข" ... ทรงพระนามว�าเวสุสุภ! ... ทรงพระนามว�ากก�สุ�นธะ ... ทรงพระนามว�าโกนาคมนะ ... ทรงพระนามว�าก�สุสุปิ ... ฯ ๑๐ มหัาศ�กยุม�น"โคตมสุ!ตร-2 1 0 0 0 -1260 36 0 0 0

[๒๖] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อเรายุ�งเปิ<นพระโพธ�สุ�ตว' ก�อนตร�สุร! �ยุ�งม�ได่�ตร�สุร! � ได่�ม"ความปิร�ว�ตกด่�งน"(ว�า โล่กน"(ถ-งความยุากแล่�วหันอ ยุ�อมเก�ด่ แก� ตายุ จ้�ต� แล่ะอ�ปิบ�ต� แล่ะเมB)อเปิ<นเช�นน�(น ก;ยุ�งไม�ร! �ธรรมอ�นออกจ้ากท�กข' คBอชรา แล่ะมรณะน"( เมB)อไรเล่�า ความออกจ้ากท�กข' คBอชราแล่ะมรณะน"(จ้�กปิรากฏิ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราน�(นได่�ม"ความปิร�ว�ตกด่�งน"(ว�า เมB)ออะไรหันอม"อยุ!� ชราแล่ะมรณะจ้-งม" ชราแล่ะมรณะยุ�อมม"เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราน�(นเพราะกระท4าไว�ในใจ้โด่ยุแยุบคายุ จ้-งได่�ร! �ด่�วยุปิ7ญญาว�า เมB)อชาต�ม"อยุ!� ชราแล่ะมรณะ จ้-งม" ชราแล่ะมรณะยุ�อมม"เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)ออะไรหันอม"อยุ!� ชาต�จ้-งม"ชาต�ยุ�อมม"เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)อภพม"อยุ!� ชาต�จ้-งม" ชาต�ยุ�อมม"เพราะภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)ออะไรหันอม"อยุ!� ภพจ้-งม" ภพยุ�อมม"เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ...เมB)ออ�ปิาทานม"อยุ!� ภพจ้-งม" ภพยุ�อมม"เพราะอ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)ออะไรหันอม"อยุ!� อ�ปิาทานจ้-งม" อ�ปิาทานยุ�อมม"เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)อต�ณหัาม"อยุ!� อ�ปิาทานจ้-งม" อ�ปิาทานยุ�อมม"เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)ออะไรหันอม"อยุ!� ต�ณหัาจ้-งม" ต�ณหัายุ�อมม"เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)อเวทนาม"อยุ!� ต�ณหัาจ้-งม" ต�ณหัายุ�อมม"เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)ออะไรหันอม"อยุ!� เวทนาจ้-งม" เวทนายุ�อมม"เพราะอะไร เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)อผู้�สุสุะม"อยุ!� เวทนาจ้-งม" เวทนายุ�อมม"เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)ออะไรหันอม"อยุ!� ผู้�สุสุะจ้-งม" ผู้�สุสุะยุ�อมม"เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)อ สุฬายุตนะม"อยุ!� ผู้�สุสุะจ้-งม" ผู้�สุสุะยุ�อมม"เพราะสุฬายุตนะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)ออะไรหันอม"อยุ!� สุฬายุตนะจ้-งม" สุฬายุตนะม"ยุ�อมเพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)อนามร!ปิม"อยุ!� สุฬายุตนะจ้-งม" สุฬายุตนะยุ�อมม"เพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)ออะไรหันอม"อยุ!� นามร!ปิจ้-งม" นามร!ปิยุ�อมม"เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)อว�ญญาณม"อยุ!� นามร!ปิจ้-งม" นามร!ปิยุ�อมม"เพราะว�ญญาณเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)ออะไรหันอม"อยุ!� ว�ญญาณจ้-งม" ว�ญญาณยุ�อมม"เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ... เมB)อสุ�งขารม"อยุ!� ว�ญญาณจ้-งม"ว�ญญาณยุ�อมม"เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราน�(นได่�ม"ความปิร�ว�ตกด่�งน"(ว�า เมB)ออะไรหันอม"อยุ!� สุ�งขารจ้-งม" สุ�งขารยุ�อมม"เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ด่!กร

ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราน�(น เพราะกระท4าไว�ในใจ้โด่ยุแยุบคายุจ้-งได่�ร! �ด่�วยุปิ7ญญาว�า เมB)ออว�ชชาม"อยุ!� สุ�งขารจ้-งม" สุ�งขารยุ�อมม"เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ... ด่�งพรรณนา มาฉะน"( ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ด่!กรภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ จ้�กษ� ญาณ ปิ7ญญา ว�ชชา แสุงสุว�าง ได่�บ�งเก�ด่ข-(นแก�เราในธรรมท")ไม�เคยุได่�ฟั7งมาก�อนว�า ฝ่Oายุข�างเก�ด่ ฝ่Oายุข�างเก�ด่ ด่�งน"( ฯ-2 1 0 0 0 -1270 41 0 0 0

[๒๗] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราน�(นได่�ม"ความปิร�ว�ตกด่�งน"(ว�า เมB)ออะไร หันอไม�ม" ชราแล่ะมรณะจ้-งไม�ม" เพราะอะไรด่�บ ชราแล่ะมรณะจ้-งด่�บ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราน�(น เพราะกระท4าไว�ในใจ้โด่ยุแยุบคายุจ้-งได่�ร! �ด่�วยุปิ7ญญาว�า เมB)อชาต�ไม�ม" ชราแล่ะมรณะจ้-งไม�ม" เพราะชาต�ด่�บ ชราแล่ะมรณะจ้-งด่�บ ... เมB)ออะไรหันอไม�ม" ชาต�จ้-งไม�ม" เพราะอะไรด่�บ ชาต�จ้-งด่�บ ... เมB)อภพไม�ม" ชาต�จ้-งไม�ม"เพราะภพด่�บ ชาต�จ้-งด่�บ ... เมB)ออ�ปิาทานไม�ม" ภพจ้-งไม�ม" เพราะอ�ปิาทานด่�บ ภพจ้-งด่�บ ... เมB)ออะไรหันอไม�ม" อ�ปิาทานจ้-งไม�ม" เพราะอะไรด่�บ อ�ปิาทานจ้-งด่�บ ... เมB)อต�ณหัาไม�ม" อ�ปิาทานจ้-งไม�ม" เพราะต�ณหัาด่�บ อ�ปิาทานจ้-งด่�บ ... เมB)ออะไรหันอไม�ม" ต�ณหัาจ้-งไม�ม" เพราะอะไรด่�บ ต�ณหัาจ้-งด่�บ เมB)อเวทนาไม�ม" ต�ณหัา จ้-งไม�ม" เพราะเวทนาด่�บ ต�ณหัาจ้-งด่�บ ... เมB)ออะไรหันอไม�ม" เวทนาจ้-งไม�ม" เพราะอะไรด่�บ เวทนาจ้-งด่�บ ... เมB)อผู้�สุสุะไม�ม" เวทนาจ้-งไม�ม" เพราะผู้�สุสุะด่�บเวทนาจ้-งด่�บ ... เมB)ออะไรหันอไม�ม" ผู้�สุสุะจ้-งไม�ม" เพราะอะไรด่�บ ผู้�สุสุะจ้-งด่�บ ...เมB)อสุฬายุตนะไม�ม" ผู้�สุสุะจ้-งไม�ม" เพราะสุฬายุตนะด่�บ ผู้�สุสุะจ้-งด่�บ ... เมB)ออะไรหันอไม�ม" สุฬายุตนะจ้-งไม�ม" เพราะอะไรด่�บ สุฬายุตนะจ้-งด่�บ ... เมB)อนามร!ปิไม�ม" สุฬายุตนะจ้-งไม�ม" เพราะนามร!ปิด่�บ สุฬายุตนะจ้-งด่�บ ... เมB)ออะไรหันอไม�ม" นามร!ปิจ้-งไม�ม" เพราะอะไรด่�บ นามร!ปิจ้-งด่�บ ... เมB)อว�ญญาณไม�ม" นามร!ปิจ้-งไม�ม" เพราะว�ญญาณด่�บ นามร!ปิจ้-งด่�บ ... เมB)ออะไรหันอไม�ม" ว�ญญาณจ้-งไม�ม"เพราะอะไรด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ ... เมB)อสุ�งขารไม�ม" ว�ญญาณจ้-งไม�ม" เพราะสุ�งขารด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราน�(นได่�ม"ความปิร�ว�ตกด่�งน"(ว�า เมB)ออะไร หันอไม�ม" สุ�งขารจ้-งไม�ม" เพราะอะไรด่�บ สุ�งขารจ้-งด่�บ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราน�(น เพราะกระท4าไว�ในใจ้โด่ยุแยุบคายุ จ้-งได่�ร! �ด่�วยุปิ7ญญาว�า เมB)ออว�ชชาไม�ม" สุ�งขารจ้-งไม�ม" เพราะอว�ชชาด่�บ สุ�งขารจ้-งด่�บ เพราะอว�ชชาด่�บ สุ�งขารจ้-งด่�บ เพราะสุ�งขารด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ ... ด่�งพรรณนามาฉะน"( ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ จ้�กษ� ญาณ ปิ7ญญาว�ชชา แสุงสุว�าง ได่�บ�งเก�ด่ข-(นแก�เราในธรรมท")ไม�เคยุได่�ฟั7งมาก�อนว�า ฝ่Oายุข�างด่�บ ฝ่Oายุข�างด่�บ ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐

จ้บพ�ทธวรรคท") ๑ --------------

รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑ เทศนาสุ!ตร๒ ว�ภ�งคสุ!ตร๓ ปิฏิ�ปิทาสุ!ตร ๔ ว�ปิ7สุสุ"สุ!ตร๕ สุ�ข"สุ!ตร๖ เวสุสุภ!สุ!ตร ๗ กก�สุ�นธสุ!ตร๘ โกนาคมนสุ!ตร ๙ ก�สุสุปิสุ!ตร ๑๐ มหัาศ�กยุม�น"โคตมสุ!ตร ฯ --------------

อาหัารวรรคท") ๒ ๑. อาหัารสุ!ตร -2 1 0 0 0 -1280 6 0 0 0

[๒๘] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถปิณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อาหัาร ๔ เหัล่�าน"( ยุ�อมเปิ<นไปิเพB)อความด่4ารงอยุ!�ของหัม!�สุ�ตว'ผู้!�เก�ด่มาแล่�ว หัรBอเพB)ออน�เคราะหั'หัม!�สุ�ตว'ผู้!�แสุวงหัาท")เก�ด่ อาหัาร ๔ เปิ<นไฉน-2 1 0 0 0 -1100060 1 -1 0 0

คBอ [๑] กวฬี"การาหัารหัยุาบ หัรBอ-2 1 0 0 0 -1200000 3 0 0 0

ล่ะเอ"ยุด่ [๒] ผู้�สุสุาหัาร [๓] มโนสุ�ญเจ้ตนาหัาร [๔]ว�ญญาณาหัาร อาหัาร ๔ เหัล่�าน"(แล่ ยุ�อมเปิ<นไปิเพB)อความด่4ารงอยุ!�ของหัม!�สุ�ตว'ผู้!�เก�ด่มาแล่�ว หัรBอเพB)ออน�เคราะหั'หัม!�สุ�ตว'ผู้!�แสุวงหัาท")เก�ด่ ฯ -2 1 0 0 0 -1290 25 0 0 0

[๒๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อาหัาร ๔ เหัล่�าน"( ม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่ อาหัาร ๔ เหัล่�าน"( ม"ต�ณหัาเปิ<นเหัต� ม"ต�ณหัาเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"ต�ณหัาเปิ<นก4าเน�ด่ ม"ต�ณหัาเปิ<นแด่นเก�ด่ ก;ต�ณหัาน"(ม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่ต�ณหัาม"เวทนาเปิ<นเหัต� ม"เวทนาเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"เวทนาเปิ<นก4าเน�ด่ ม"เวทนาเปิ<นแด่นเก�ด่ ก;เวทนาน"( ม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่ เวทนาม"ผู้�สุสุะเปิ<นเหัต� ม"ผู้�สุสุะเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"ผู้�สุสุะเปิ<นก4าเน�ด่ ม"ผู้�สุสุะเปิ<นแด่นเก�ด่ ก;ผู้�สุสุะน"(ม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่ ผู้�สุสุะม"สุฬายุตนะเปิ<นเหัต� ม"สุฬายุตนะเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"สุฬายุตนะเปิ<นก4าเน�ด่ ม"สุฬายุตนะเปิ<นแด่นเก�ด่ ก;สุฬายุตนะน"( ม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่

ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่สุฬายุตนะม"นามร!ปิเปิ<นเหัต� ม"นามร!ปิเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"นามร!ปิเปิ<นก4าเน�ด่ ม"นามร!ปิเปิ<นแด่นเก�ด่ ก;นามร!ปิน"(ม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่ นามร!ปิม"ว�ญญาณเปิ<นเหัต� ม"ว�ญญาณเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"ว�ญญาณเปิ<นก4าเน�ด่ ม"ว�ญญาณเปิ<นแด่นเก�ด่ ก;ว�ญญาณน"( ม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่ ว�ญญาณม"สุ�งขารเปิ<นเหัต� ม" สุ�งขารเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"สุ�งขารเปิ<นก4าเน�ด่ ม"สุ�งขารเปิ<นแด่นเก�ด่ ก;สุ�งขารเหัล่�าน"(ม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่ สุ�งขารท�(งหัล่ายุม"อว�ชชาเปิ<นเหัต� ม"อว�ชชาเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"อว�ชชาเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อว�ชชาเปิ<นแด่นเก�ด่ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุจ้-งม"ว�ญญาณ ... ด่�งพรรณนามาฉะน"( ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -1300 5 0 0 0

[๓๐] ก;เพราะอว�ชชาน�(นแหัล่ะด่�บด่�วยุการสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ สุ�งขารจ้-งด่�บ เพราะสุ�งขารด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ ... ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ ๒. ผู้�คค�นสุ!ตร -2 1 0 0 0 -1310 5 0 0 0

[๓๑] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุอาหัาร ๔ เหัล่�าน"( ยุ�อมเปิ<นไปิเพB)อความด่4ารงอยุ!�ของหัม!�สุ�ตว'ผู้!�เก�ด่มาแล่�ว หัรBอเพB)ออน�เคราะหั'หัม!�สุ�ตว'ผู้!�แสุวงหัาท")เก�ด่ อาหัาร ๔ เปิ<นไฉน-2 1 0 0 0 -1100000 1 -1 0 0

คBอ [๑] กวฬี"การาหัารหัยุาบหัรBอ-2 1 0 0 0 -1100010 3 0 0 0

ล่ะเอ"ยุด่ [๒] ผู้�สุสุาหัาร [๓] มโนสุ�ญเจ้ตนาหัาร [๔] ว�ญญาณาหัาร อาหัาร ๔ เหัล่�าน"(แล่ ยุ�อมเปิ<นไปิเพB)อความด่4ารงอยุ!�ของหัม!�สุ�ตว'ผู้!�เก�ด่มาแล่�ว หัรBอเพB)ออน�เคราะหั'หัม!�สุ�ตว'ผู้!�แสุวงหัาท")เก�ด่ ฯ-2 1 0 0 0 -1320 11 0 0 0

[๓๒] เมB)อพระผู้!�ม"พระภาคตร�สุอยุ�างน"(แล่�ว ท�านพระโมล่�ยุผู้�คค�นะได่�กราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า ใครหันอยุ�อมกล่Bนก�นว�ญญาณาหัารพระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ต�(งปิ7ญหัายุ�งไม�ถ!ก เราม�ได่�

กล่�าวว�า กล่Bนก�น [ว�ญญาณาหัาร] ถ�าเรากล่�าวว�ากล่Bนก�น [ว�ญญาณาหัาร] ควรต�(งปิ7ญหัาในข�อน�(นได่�ว�าพระพ�ทธเจ้�าข�า ใครหันอยุ�อมกล่Bนก�น [ว�ญญาณาหัาร] แต�เราม�ได่�กล่�าวอยุ�างน�(นผู้!�ใด่พ-งถามเราผู้!�ม�ได่�กล่�าวอยุ�างน�(น อยุ�างน"(ว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า ว�ญญาณาหัารยุ�อมม"เพB)ออะไรหันอ อ�นน"(ควรเปิ<นปิ7ญหัา ควรช"(แจ้งใหั�กระจ้�างในปิ7ญหัาน�(นว�าว�ญญาณาหัารยุ�อมม"เพB)อความบ�งเก�ด่ในภพใหัม�ต�อไปิ เมB)อว�ญญาณาหัารน�(นเก�ด่ ม"แล่�ว จ้-งม"สุฬายุตนะ เพราะสุฬายุตนะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ผู้�สุสุะ ฯ-2 1 0 0 0 -1330 7 0 0 0

[๓๓] ม. พระพ�ทธเจ้�าข�า ใครหันอยุ�อมถ!กต�อง ฯ ภ. ต�(งปิ7ญหัายุ�งไม�ถ!ก เราม�ได่�กล่�าวว�ายุ�อมถ!กต�อง ถ�าเรากล่�าวว�ายุ�อมถ!กต�อง ควรต�(งปิ7ญหัาในข�อน�(นได่�ว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า ใครหันอยุ�อมถ!กต�อง แต�เราม�ได่�กล่�าวอยุ�างน�(น ผู้!�ใด่พ-งถามเราผู้!�ม�ได่�กล่�าวอยุ�างน�(น อยุ�างน"(ว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุหันอ จ้-งม"ผู้�สุสุะ อ�นน"(ควรเปิ<นปิ7ญหัา ควรช"(แจ้งใหั�กระจ้�างในปิ7ญหัาน�(นว�า เพราะสุฬายุตนะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ผู้�สุสุะ เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"เวทนา ฯ-2 1 0 0 0 -1340 8 0 0 0

[๓๔] ม. พระพ�ทธเจ้�าข�า ใครหันอยุ�อมเสุวยุอารมณ' ฯ ภ. ต�(งปิ7ญหัายุ�งไม�ถ!ก เราม�ได่�กล่�าวว�า ยุ�อมเสุวยุอารมณ' ถ�าเรากล่�าว ว�า ยุ�อมเสุวยุอารมณ' ควรต�(งปิ7ญหัาในข�อน�(นได่�ว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า ใครหันอยุ�อมเสุวยุอารมณ' แต�เราม�ได่�กล่�าวอยุ�างน�(น ผู้!�ใด่ถามเราผู้!�ม�ได่�กล่�าวอยุ�างน�(นอยุ�างน"(ว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุหันอ จ้-งม"เวทนา อ�นน"(ควรเปิ<นปิ7ญหัา ควรช"(แจ้งใหั�กระจ้�างในปิ7ญหัาน�(นว�า เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"เวทนาเพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ต�ณหัา ฯ-2 1 0 0 0 -1350 8 0 0 0

[๓๕] ม. พระพ�ทธเจ้�าข�า ใครหันอยุ�อมทะเยุอทะยุาน ฯ ภ. ต�(งปิ7ญหัายุ�งไม�ถ!ก เราม�ได่�กล่�าวว�า ยุ�อมทะเยุอทะยุาน ถ�าเรากล่�าว ว�า ยุ�อมทะเยุอทะยุาน ควรต�(งปิ7ญหัาในข�อน�(นได่�ว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า ใครหันอยุ�อมทะเยุอทะยุาน แต�เราม�ได่�กล่�าวอยุ�างน�(น ผู้!�ใด่ถามเราผู้!�ม�ได่�กล่�าวอยุ�างน�(นอยุ�างน"(ว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุหันอ จ้-งม"ต�ณหัา อ�นน"(ควรเปิ<นปิ7ญหัา ควรช"(แจ้งใหั�กระจ้�างในปิ7ญหัาน�(นว�า เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ต�ณหัาเพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"อ�ปิาทาน ฯ-2 1 0 0 0 -1360 9 0 0 0

[๓๖] ม. พระพ�ทธเจ้�าข�า ใครหันอยุ�อมถBอม�)น ฯ

ภ. ต�(งปิ7ญหัายุ�งไม�ถ!ก เราม�ได่�กล่�าวว�า ยุ�อมถBอม�)น ถ�าเราพ-งกล่�าวว�ายุ�อมถBอม�)น ควรต�(งปิ7ญหัาในข�อน�(นได่�ว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า ใครหันอยุ�อมถBอม�)นแต�เราม�ได่�กล่�าวอยุ�างน�(น ผู้!�ใด่ถามเราผู้!�ม�ได่�กล่�าวอยุ�างน�(น อยุ�างน"(ว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุหันอ จ้-งม"อ�ปิาทาน อ�นน"(ควรเปิ<นปิ7ญหัา ควรช"(แจ้งใหั�กระจ้�างในปิ7ญหัาน�(นว�า เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"อ�ปิาทาน เพราะอ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ภพ ... ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -1370 8 0 0 0

[๓๗] ด่!กรผู้�คค�นะ ก;เพราะบ�อเก�ด่แหั�งผู้�สุสุะท�(ง ๖ ด่�บด่�วยุการสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ ผู้�สุสุะจ้-งด่�บ เพราะผู้�สุสุะด่�บ เวทนาจ้-งด่�บ เพราะเวทนาด่�บต�ณหัาจ้-งด่�บ เพราะต�ณหัาด่�บ อ�ปิาทานจ้-งด่�บ เพราะอ�ปิาทานด่�บ ภพจ้-งด่�บเพราะภพด่�บ ชาต�จ้-งด่�บ เพราะชาต�ด่�บ ชราแล่ะมรณะ โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุจ้-งด่�บ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. สุมณพราหัมณสุ!ตรท") ๑-2 1 0 0 0 -1380 14 0 0 0

[๓๘] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุก;สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)ง ไม�ร! �จ้�กชราแล่ะมรณะ ไม�ร! �จ้�กเหัต�เก�ด่แหั�งชราแล่ะมรณะ ไม�ร! �จ้�กความด่�บแหั�งชราแล่ะมรณะ ไม�ร! �จ้�กปิฏิ�ปิทาท")จ้ะใหั�ถ-งความด่�บแหั�งชราแล่ะมรณะ ไม�ร! �จ้�กชาต� ... ไม�ร! �จ้�กภพ ... ไม�ร! �จ้�กอ�ปิาทาน ... ไม�ร! �จ้�กต�ณหัา ... ไม�ร! �จ้�กเวทนา ... ไม�ร! �จ้�กผู้�สุสุะ ... ไม�ร! �จ้�กสุฬายุตนะ ... ไม�ร! �จ้�กนามร!ปิ ... ไม�ร! �จ้�กว�ญญาณ ... ไม�ร! �จ้�กสุ�งขาร ไม�ร! �จ้�กเหัต�เก�ด่แหั�งสุ�งขาร ไม�ร! �จ้�กความด่�บแหั�งสุ�งขาร ไม�ร! �จ้�กปิฏิ�ปิทาท")จ้ะใหั�ถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขาร สุมณะหัรBอ พราหัมณ'เหัล่�าน�(นจ้ะสุมมต�ว�าเปิ<นสุมณะในหัม!�สุมณะ หัรBอสุมมต�ว�าเปิ<นพราหัมณ'ในหัม!�พราหัมณ' หัาได่�ไม� แล่ท�านเหัล่�าน�(นม�ได่�กระท4าใหั�แจ้�งซ-)งปิระโยุชน'ของ ความเปิ<นสุมณะ หัรBอปิระโยุชน'ของความเปิ<นพราหัมณ' ด่�วยุปิ7ญญาอ�นยุ�)งเองในปิ7จ้จ้�บ�น เข�าถ-งอยุ!� ฯ -2 1 0 0 0 -1390 13 0 0 0

[๓๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)ง ร! �จ้�ก ชราแล่ะมรณะ ร! �จ้�กเหัต�เก�ด่แหั�งชราแล่ะมรณะ ร! �จ้�กความด่�บแหั�งชราแล่ะมรณะร! �จ้�กปิฏิ�ปิทาท")จ้ะใหั�ถ-งความด่�บแหั�งชราแล่ะมรณะ ร! �จ้�กชาต� ... ร! �จ้�กภพ ... ร! �จ้�กอ�ปิาทาน ... ร! �จ้�กต�ณหัา ... ร! �จ้�ก

เวทนา ... ร! �จ้�กผู้�สุสุะ ... ร! �จ้�กสุฬายุตนะ ... ร! �จ้�กนามร!ปิ ... ร! �จ้�กว�ญญาณ ... ร! �จ้�กสุ�งขาร ... ร! �จ้�กเหัต�เก�ด่แหั�งสุ�งขาร ร! �จ้�กความด่�บแหั�งสุ�งขาร ร! �จ้�กปิฏิ�ปิทาท")จ้ะใหั�ถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขาร สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นแล่ สุมมต�ได่�ว�าเปิ<นสุมณะในหัม!�สุมณะ แล่ะสุมมต�ได่�ว�าเปิ<นพราหัมณ'ในหัม!�พราหัมณ' แล่ะท�านเหัล่�าน�(นได่�กระท4าใหั�แจ้�งซ-)งปิระโยุชน'ของความเปิ<นสุมณะแล่ะปิระโยุชน'ของความเปิ<นพราหัมณ' ด่�วยุปิ7ญญาอ�นยุ�)งเองในปิ7จ้จ้�บ�น เข�าถ-งอยุ!� ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. สุมณพราหัมณสุ!ตรท") ๒-2 1 0 0 0 -1400 20 0 0 0

[๔๐] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุก;สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)ง ไม�ร! �จ้�กธรรมเหัล่�าน"( ไม�ร! �จ้�กเหัต�เก�ด่แหั�ง ธรรมเหัล่�าน"( ไม�ร! �จ้�กความด่�บแหั�งธรรมเหัล่�าน"( ไม�ร! �จ้�กปิฏิ�ปิทาท")จ้ะใหั�ถ-งความด่�บแหั�งธรรมเหัล่�าน"( ไม�ร! �จ้�กธรรมเหัล่�าไหัน ไม�ร! �จ้�กเหัต�เก�ด่แหั�งธรรมเหัล่�าไหัน ไม�ร! �จ้�กความด่�บแหั�งธรรมเหัล่�าไหัน ไม�ร! �จ้�กปิฏิ�ปิทาท")จ้ะใหั�ถ-งความด่�บแหั�งธรรมเหัล่�าไหันคBอ ไม�ร! �จ้�กชราแล่ะมรณะ ไม�ร! �จ้�กเหัต�เก�ด่แหั�งชราแล่ะมรณะ ไม�ร! �จ้�กปิฏิ�ปิทาท")จ้ะใหั�ถ-งความด่�บแหั�งชราแล่ะมรณะ ไม�ร! �จ้�กชาต� ... ไม�ร! �จ้�กภพ ... ไม�ร! �จ้�กอ�ปิาทาน ... ไม�ร! �จ้�กต�ณหัา ... ไม�ร! �จ้�กเวทนา ... ไม�ร! �จ้�กผู้�สุสุะ ... ไม�ร! �จ้�ก สุฬายุตนะ ... ไม�ร! �จ้�กนามร!ปิ ... ไม�ร! �จ้�กว�ญญาณ ... ไม�ร! �จ้�กสุ�งขาร ไม�ร! �จ้�กเหัต�เก�ด่แหั�งสุ�งขาร ไม�ร! �จ้�กความด่�บแหั�งสุ�งขาร ไม�ร! �จ้�กปิฏิ�ปิทาท")จ้ะใหั�ถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขาร ชB)อว�าไม�ร! �จ้�กธรรมเหัล่�าน"( ไม�ร! �จ้�กเหัต�เก�ด่แหั�งธรรมเหัล่�าน"( ไม�ร! �จ้�กความด่�บแหั�งธรรมน"( ไม�ร! �จ้�กปิฏิ�ปิทาท")จ้ะใหั�ถ-งความด่�บแหั�งธรรมเหัล่�าน"( สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(น จ้ะสุมมต�ว�าเปิ<นสุมณะในหัม!�สุมณะ หัรBอสุมมต�ว�าเปิ<นพราหัมณ'ในหัม!�พราหัมณ' หัาได่�ไม� แล่ะท�านเหัล่�าน�(น ม�ได่�กระท4าใหั�แจ้�งซ-)งปิระโยุชน'ของความเปิ<นสุมณะ หัรBอปิระโยุชน'ของความเปิ<นพราหัมณ' ด่�วยุปิ7ญญาอ�นยุ�)งเองในปิ7จ้จ้�บ�น เข�าถ-งอยุ!� ฯ-2 1 0 0 0 -1410 19 0 0 0

[๔๑] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)ง ร! �จ้�ก ธรรมเหัล่�าน"( ร! �จ้�กเหัต�เก�ด่แหั�งธรรมเหัล่�าน"( ร! �จ้�กความด่�บแหั�งธรรมเหัล่�าน"( ร! �จ้�กปิฏิ�ปิทาท")จ้ะใหั�ถ-งความด่�บแหั�งธรรมเหัล่�าน"( ร! �จ้�กธรรมเหัล่�าไหัน ร! �จ้�กเหัต�เก�ด่แหั�ง ธรรมเหัล่�าไหัน ร! �จ้�กความด่�บแหั�งธรรมเหัล่�าไหัน ร! �จ้�กปิฏิ�ปิทาท")จ้ะใหั�ถ-งความด่�บแหั�งธรรมเหัล่�าไหัน คBอ ร! �จ้�กชราแล่ะมรณะ ร! �จ้�กเหัต�เก�ด่แหั�งชราแล่ะมรณะร! �จ้�กความด่�บแหั�งชราแล่ะมรณะ ร! �จ้�กปิฏิ�ปิทาท")จ้ะใหั�ถ-งความด่�บแหั�งชรา

แล่ะมรณะร! �จ้�กชาต� ... ร! �จ้�กภพ ... ร! �จ้�กอ�ปิาทาน ... ร! �จ้�กต�ณหัา ... ร! �จ้�กเวทนา ... ร! �จ้�กผู้�สุสุะ ... ร! �จ้�กสุฬายุตนะ ... ร! �จ้�กนามร!ปิ ... ร! �จ้�กว�ญญาณ ... ร! �จ้�กสุ�งขาร ร! �จ้�กเหัต�เก�ด่แหั�งสุ�งขาร ร! �จ้�กความด่�บแหั�งสุ�งขาร ร! �จ้�กปิฏิ�ปิทาท")จ้ะใหั�ถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขาร ชB)อว�าร! �จ้�กธรรมเหัล่�าน"( ร! �จ้�กเหัต�เก�ด่แหั�งธรรมเหัล่�าน"( ร! �จ้�กความด่�บแหั�งธรรมเหัล่�าน"( ร! �จ้�ก ปิฏิ�ปิทาท")จ้ะใหั�ถ-งความด่�บแหั�งธรรมเหัล่�าน"( สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นแล่สุมมต�ได่�ว�าเปิ<นสุมณะในหัม!�สุมณะ แล่ะสุมมต�ได่�ว�าเปิ<นพราหัมณ'ในหัม!�พราหัมณ'แล่ะท�านเหัล่�าน�(น ได่�กระท4าใหั�แจ้�งซ-)งปิระโยุชน'ของความเปิ<นสุมณะ แล่ะปิระโยุชน'ของความเปิ<นพราหัมณ' ด่�วยุปิ7ญญาอ�นยุ�)งเองในปิ7จ้จ้�บ�น เข�าถ-งอยุ!� ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. ก�จ้จ้านโคตตสุ!ตร-2 1 0 0 0 -1420 6 0 0 0

[๔๒] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ ท�านพระก�จ้จ้านโคตต' เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ คร�(นแล่�วถวายุบ�งคมพระผู้!�ม"พระภาค น�)ง ณ ท")ควร สุ�วนข�างหัน-)ง แล่�วได่�กราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า ท")เร"ยุกว�าสุ�มมาท�ฐี� สุ�มมาท�ฐี� ด่�งน"( ด่�วยุเหัต�เพ"ยุงเท�าไรหันอ จ้-งจ้ะชB)อว�า สุ�มมาท�ฐี� ฯ-2 1 0 0 0 -1430 11 0 0 0

[๔๓] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรก�จ้จ้านะ โล่กน"( โด่ยุมากอาศ�ยุสุ�วน ๒ อยุ�าง คBอ ความม" ๑ ความไม�ม" ๑ ก;เมB)อบ�คคล่เหั;นความเก�ด่แหั�งโล่กด่�วยุปิ7ญญาอ�นชอบตามเปิ<นจ้ร�งแล่�ว ความไม�ม"ในโล่ก ยุ�อมไม�ม" เมB)อบ�คคล่เหั;น ความด่�บแหั�งโล่กด่�วยุปิ7ญญาอ�นชอบตามเปิ<นจ้ร�งแล่�ว ความม"ในโล่ก ยุ�อมไม�ม"โล่กน"(โด่ยุมากยุ�งพ�วพ�นด่�วยุอ�บายุอ�ปิาทานแล่ะอภ�น�เวสุ แต�พระอร�ยุสุาวก ยุ�อมไม�เข�าถ-ง ไม�ถBอม�)น ไม�ต�(งไว�ซ-)งอ�บายุแล่ะอ�ปิาทานน�(น อ�นเปิ<นอภ�น�เวสุแล่ะอน�สุ�ยุ อ�นเปิ<นท")ต�(งม�)นแหั�งจ้�ตว�า อ�ตตาของเรา ด่�งน"( ยุ�อมไม�เคล่Bอบแคล่งสุงสุ�ยุว�าท�กข'น�)นแหัล่ะ เมB)อบ�งเก�ด่ข-(น ยุ�อมบ�งเก�ด่ข-(น ท�กข'เมB)อด่�บ ยุ�อมด่�บ พระอร�ยุสุาวกน�(นม"ญาณหัยุ�)งร! �ในเรB)องน"(โด่ยุไม�ต�องเชB)อผู้!�อB)นเล่ยุ ด่�วยุเหัต�เพ"ยุงเท�าน"(แล่ ก�จ้จ้านะจ้-งชB)อว�าสุ�มมาท�ฐี� ฯ -2 1 0 0 0 -1440 10 0 0 0

[๔๔] ด่!กรก�จ้จ้านะ สุ�วนสุ�ด่ข�อท") ๑ น"(ว�า สุ�)งท�(งปิวงม"อยุ!� สุ�วนสุ�ด่ ข�อท") ๒ น"(ว�า สุ�)งท�(งปิวงไม�ม" ตถาคตแสุด่งธรรมโด่ยุสุายุกล่าง ไม�เข�าไปิใกล่� สุ�วนสุ�ด่ท�(ง ๒ น�(นว�า เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ... ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"(เพราะอว�ชชาน�)นแหัล่ะด่�บ

ด่�วยุการสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ สุ�งขารจ้-งด่�บ เพราะสุ�งขาร ด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ ... ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖. ธรรมกถ�กสุ!ตร-2 1 0 0 0 -1450 6 0 0 0

[๔๕] สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ ภ�กษ�ร!ปิใด่ร!ปิหัน-)งเข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ คร�(นแล่�วถวายุบ�งคมพระผู้!�ม"พระภาค น�)ง ณท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง แล่�วได่�กราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า ท")เร"ยุกว�า ธรรมกถ-ก ธรรมกถ-ก ด่�งน"( ด่�วยุเหัต�เพ"ยุงเท�าไรหันอ จ้-งจ้ะชB)อว�าธรรมกถ-ก ฯ -2 1 0 0 0 -1460 18 0 0 0

[๔๖] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ� ถ�าภ�กษ�แสุด่งธรรมเพB)อความหัน�ายุ เพB)อความคล่ายุก4าหัน�ด่ เพB)อความด่�บชราแล่ะมรณะ ควรจ้ะกล่�าวว�าภ�กษ�ธรรมกถ-ก ถ�าภ�กษ�เปิ<นผู้!�ปิฏิ�บ�ต�เพB)อความหัน�ายุ เพB)อความคล่ายุก4าหัน�ด่ เพB)อความด่�บชราแล่ะมรณะ ควรจ้ะกล่�าวว�า ภ�กษ�ปิฏิ�บ�ต�ธรรมสุมควรแก�ธรรม ถ�าภ�กษ� เปิ<นผู้!�หัล่�ด่พ�นแล่�ว เพราะความหัน�ายุ เพราะความคล่ายุก4าหัน�ด่ เพราะความด่�บเพราะไม�ถBอม�)นชราแล่ะมรณะ ควรจ้ะกล่�าวว�า ภ�กษ�บรรล่�น�พพานในปิ7จ้จ้�บ�นถ�าภ�กษ�แสุด่งธรรมเพB)อความหัน�ายุ เพB)อความคล่ายุก4าหัน�ด่ เพB)อความด่�บชาต� ...ภพ ... อ�ปิาทาน ... ต�ณหัา ... เวทนา ... ผู้�สุสุะ ... สุฬายุตนะ ... นามร!ปิ ...ว�ญญาณ ... สุ�งขาร ถ�าภ�กษ�แสุด่งธรรมเพB)อความหัน�ายุ เพB)อความคล่ายุก4าหัน�ด่เพB)อความด่�บอว�ชชา ควรจ้ะกล่�าวว�า ภ�กษ�ธรรมกถ-ก ถ�าภ�กษ�เปิ<นผู้!�ปิฏิ�บ�ต�เพB)อความ หัน�ายุ เพB)อความคล่ายุก4าหัน�ด่ เพB)อความด่�บอว�ชชา ควรจ้ะกล่�าวว�า ภ�กษ�ปิฏิ�บ�ต�ธรรมสุมควรแก�ธรรม ถ�าภ�กษ�เปิ<นผู้!�หัล่�ด่พ�นแล่�ว เพราะความหัน�ายุ เพราะความคล่ายุก4าหัน�ด่ เพราะความด่�บ เพราะไม�ถBอม�)นอว�ชชา ควรจ้ะกล่�าวว�า ภ�กษ�บรรล่�น�พพานในปิ7จ้จ้�บ�น ฯ จ้บสุ!ตรท") ๖ ๗. อเจ้ล่ก�สุสุปิสุ!ตร-2 1 0 0 0 -1470 8 0 0 0

[๔๗] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเวฬ�ว�น กล่�นทกน�วาปิสุถานเขตพระนครราชคฤหั' คร�(งน�(นแล่ เวล่าเช�า พระผู้!�ม"พระภาคทรงน��งแล่�ว ทรงถBอ บาตรแล่ะจ้"วร เสุด่;จ้เข�าไปิบ�ณฑิบาตในพระนครราชคฤหั' อเจ้ล่ก�สุสุปิได่�เหั;น พระผู้!�ม"พระภาคเสุด่;จ้มาแต�ไกล่

คร�(นแล่�ว เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาค ณ สุถานท")น�(นได่�ปิราศร�ยุก�บพระผู้!�ม"พระภาค คร�(นผู้�านการปิราศร�ยุพอใหั�ระล่-กถ-งก�นไปิแล่�ว ได่�ยุBนอยุ!� ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง ฯ-2 1 0 0 0 -1480 9 0 0 0

[๔๘] คร�(นแล่�ว อเจ้ล่ก�สุสุปิได่�กราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าพเจ้�าจ้ะขอ ถามเหัต�บางอยุ�างกะท�านพระโคด่ม ถ�าท�านพระโคด่มจ้ะทรงกระท4าโอกาสุ เพB)อทรงตอบปิ7ญหัาแก�ข�าพเจ้�า พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุตอบว�า ด่!กรก�สุสุปิ ยุ�งม�ใช�เวล่า จ้ะตอบปิ7ญหัา เราก4าล่�งเข�าไปิสุ!�ล่ะแวกบ�าน แม�คร�(งท") ๒ ... แม�คร�(งท") ๓ อเจ้ล่ก�สุสุปิก;ได่�กราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าพเจ้�าจ้ะขอถามเหัต�บางอยุ�างกะท�านพระโคด่ม ถ�าท�านพระโคด่มจ้ะทรงกระท4าโอกาสุ เพB)อทรงตอบปิ7ญหัาแก�ข�าพเจ้�าพระผู้!�ม"พระภาคตร�สุตอบว�า ด่!กรก�สุสุปิ ยุ�งม�ใช�เวล่าตอบปิ7ญหัา เราก4าล่�งเข�าไปิสุ!�ล่ะแวกบ�าน ฯ-2 1 0 0 0 -1490 31 0 0 0

[๔๙] เมB)อพระผู้!�ม"พระภาคตร�สุอยุ�างน"(แล่�ว อเจ้ล่ก�สุสุปิได่�กราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคว�า ก;ข�าพเจ้�าไม�ปิระสุงค'จ้ะถามท�านพระโคด่มมากน�ก ฯ ภ. ด่!กรก�สุสุปิ ท�านจ้งถามปิ7ญหัาตามท")ท�านจ้4านงไว�เถ�ด่ ฯ ก. ข�าแต�ท�านพระโคด่ม ความท�กข'ตนกระท4าเองหัรBอ ฯ ภ. อยุ�ากล่�าวอยุ�างน�(น ก�สุสุปิ ฯ ก. ความท�กข'ผู้!�อB)นกระท4าใหั�หัรBอ ท�านพระโคด่ม ฯ ภ. อยุ�ากล่�าวอยุ�างน�(น ก�สุสุปิ ฯ ก. ความท�กข'ตนกระท4าเองด่�วยุ ผู้!�อB)นกระท4าใหั�ด่�วยุหัรBอ ท�านโคด่ม ฯ ภ. อยุ�ากล่�าวอยุ�างน�(น ก�สุสุปิ ฯ ก. ความท�กข'บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุการท")ม�ใช�ตนเองกระท4า ม�ใช�ผู้!�อB)นกระท4าใหั�หัรBอ ท�านพระโคด่ม ฯ ภ. อยุ�ากล่�าวอยุ�างน�(น ก�สุสุปิ ฯ ก. ความท�กข'ไม�ม"หัรBอ ท�านพระโคด่ม ฯ ภ. ความท�กข'ไม�ม"หัาม�ได่� ความท�กข'ม"อยุ!� ก�สุสุปิ ฯ ก. ถ�าอยุ�างน�(น ท�านพระโคด่ม ยุ�อมไม�ร! �ไม�เหั;นความท�กข' ฯ ภ. เรายุ�อมไม�ร! �ไม�เหั;นความท�กข'หัาม�ได่� เราร! �เหั;นความท�กข'อยุ!� ก�สุสุปิ ฯ ก. เมB)อข�าพเจ้�าถามว�า ข�าแต�ท�านพระโคด่ม ความท�กข'ตนกระท4าเองหัรBอ ท�านตร�สุว�า อยุ�ากล่�าวอยุ�างน�(น ก�สุสุปิ เมB)อข�าพเจ้�าถามว�า ความท�กข'ผู้!�อB)นกระท4าใหั�หัรBอ ท�านพระโคด่ม ท�านตร�สุว�า อยุ�ากล่�าวอยุ�างน�(น ก�สุสุปิ เมB)อข�าพเจ้�าถามว�า ความท�กข'เก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุการท")ม�ใช�ตนเองกระท4า ม�ใช�ผู้!�อB)นกระท4าใหั�หัรBอ ท�านพระโคด่ม

ท�านตร�สุว�า อยุ�ากล่�าวอยุ�างน�(น ก�สุสุปิ เมB)อข�าพเจ้�าถามว�าความท�กข'ไม�ม"หัรBอ ท�านพระโคด่ม ท�านตร�สุว�า ความท�กข'ไม�ม"หัาม�ได่� ความท�กข'ม"อยุ!� ก�สุสุปิ เมB)อข�าพเจ้�าถามว�า ถ�าอยุ�างน�(น ท�านพระโคด่ม ยุ�อมไม�ร! �ไม�เหั;นความท�กข' ท�านตร�สุว�า เรายุ�อมไม�ร! �ไม�เหั;นความท�กข'หัาม�ได่� เราร! �เหั;นความท�กข' อยุ!� ก�สุสุปิ ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ขอพระผู้!�ม"พระภาคจ้งตร�สุบอกความท�กข'แก�ข�าพเจ้�า แล่ะขอพระผู้!�ม"พระภาคจ้งทรงแสุด่งความท�กข'แก�ข�าพเจ้�าด่�วยุ ฯ-2 1 0 0 0 -1500 10 0 0 0

[๕๐] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรก�สุสุปิ เมB)อบ�คคล่ถBออยุ!�ว�า น�)นผู้!�กระท4า น�)นผู้!�เสุวยุ [ท�กข'] เราจ้ะกล่�าวว�า ท�กข'ตนกระท4าเองด่�งน"( อ�นน"(เปิ<นสุ�สุสุตท�ฐี�ไปิ เมB)อบ�คคล่ถ!กเวทนาท�)มแทง [ร! �] อยุ!�ว�าผู้!�กระท4าคนหัน-)ง ผู้!�เสุวยุเปิ<นอ"กคนหัน-)ง เราจ้ะกล่�าวว�า ท�กข'ผู้!�อB)นกระท4าใหั�ด่�งน"( อ�นน"(เปิ<นอ�จ้เฉทท�ฐี�ไปิ ด่!กรก�สุสุปิ ตถาคตแสุด่งธรรมโด่ยุสุายุกล่าง ไม�เข�าไปิใกล่�สุ�วนสุ�ด่ท�(งสุองน�(นว�าเพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ... ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( เพราะอว�ชชาน�)นแหัล่ะด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ สุ�งขารจ้-งด่�บ เพราะสุ�งขารด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ ...ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -1510 19 0 0 0

[๕๑] เมB)อพระผู้!�ม"พระภาคตร�สุอยุ�างน"(แล่�ว อเจ้ล่ก�สุสุปิได่�กราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ภาษ�ตของพระองค'แจ้�มแจ้�งน�ก ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ภาษ�ตของพระองค'แจ้�มแจ้�งน�ก พระผู้!�ม"พระภาคทรงปิระกาศธรรม โด่ยุอเนกปิร�ยุายุ เปิร"ยุบเหัมBอนบ�คคล่หังายุของท")คว4)า เปิด่ของท")ปิด่ บอกทางแก�คนหัล่งทาง หัรBอตามปิระท"ปิในท")มBด่ด่�วยุปิระสุงค'ว�า ผู้!�ม"จ้�กษ�จ้�กเหั;นร!ปิฉะน�(นข�าพระองค'ขอถ-งพระผู้!�ม"พระภาคก�บท�(งพระธรรมแล่ะภ�กษ�สุงฆ'เปิ<นสุรณะ ข�าพระองค'พ-งได่�บรรพชา พ-งได่�อ�ปิสุมบทในสุ4าน�กของพระผู้!�ม"พระภาค ฯ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรก�สุสุปิ ผู้!�ใด่เคยุเปิ<นอ�ญญเด่"ยุรถ"ยุ' หัว�งบรรพชาหัว�งอ�ปิสุมบท ในธรรมว�น�ยุน"( ผู้!�น�(นจ้ะต�องอยุ!�ปิร�วาสุ ๔ เด่Bอน เมB)อล่�วง ๔ เด่Bอนภ�กษ�ท�(งหัล่ายุเต;มใจ้แล่�ว หัว�งอยุ!� จ้-งใหั�บรรพชา ใหั�อ�ปิสุมบท เพB)อความเปิ<นภ�กษ�ก;แต�ว�า เราร! �ความต�างแหั�งบ�คคล่ ฯ อเจ้ล่ก�สุสุปิกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ หัากผู้!�ท")เคยุเปิ<นอ�ญญเด่"ยุรถ"ยุ'หัว�งบรรพชา หัว�งอ�ปิสุมบทในธรรมว�น�ยุน"( ผู้!�น�(นจ้ะต�องอยุ!�ปิร�วาสุ๔ เด่Bอน เมB)อล่�วง ๔ เด่Bอน ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุเต;มใจ้แล่�วหัว�งอยุ!� จ้-งใหั�บรรพชา ใหั�อ�ปิสุมบท เพB)อความเปิ<นภ�กษ�ไซร� ข�าพระองค'จ้�กอยุ!�ปิร�วาสุ ๔ ปิR เมB)อล่�วง ๔ ปิR ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุเต;มใจ้แล่�ว จ้-งใหั�บรรพชา ใหั�อ�ปิสุมบท เพB)อความเปิ<นภ�กษ�เถ�ด่ ฯ

-2 1 0 0 0 -1520 10 0 0 0

[๕๒] อเจ้ล่ก�สุสุปิได่�บรรพชา ได่�อ�ปิสุมบทในสุ4าน�กพระผู้!�ม"พระภาคแล่�ว คร�(นท�านก�สุสุปิอ�ปิสุมบทแล่�วไม�นาน หัล่"กออกจ้ากหัม!�อยุ!�ผู้!�เด่"ยุว ไม�ปิระมาทม"ความเพ"ยุร ม"จ้�ตแน�วแน� ไม�นานน�ก ก;ท4าใหั�แจ้�งซ-)งท")สุ�ด่แหั�งพรหัมจ้รรยุ' อ�นยุอด่เยุ")ยุม ซ-)งก�ล่บ�ตรท�(งหัล่ายุ ผู้!�ออกจ้ากเรBอนบวชเปิ<นบรรพช�ตโด่ยุชอบต�องการน�(น ด่�วยุปิ7ญญาอ�นยุ�)งด่�วยุตนเองในปิ7จ้จ้�บ�น เข�าถ-งอยุ!� ร! �ช�ด่ว�าชาต�สุ�(นแล่�วพรหัมจ้รรยุ'อยุ!�จ้บแล่�ว ก�จ้ท")ควรท4า ท4าเสุร;จ้แล่�ว ก�จ้อB)นเพB)อความเปิ<นอยุ�างน"(ม�ได่�ม" ก;ท�านก�สุสุปิได่�เปิ<นพระอรหั�นต'องค'หัน-)ง ในจ้4านวนพระอรหั�นต'ท�(งหัล่ายุ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ ๘. ต�มพร�กขสุ!ตร-2 1 0 0 0 -1530 5 0 0 0

[๕๓] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ ปิร�พาชก ชB)อต�มพร�กขะ เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ คร�(นแล่�วได่�ปิราศร�ยุก�บพระผู้!�ม"พระภาค คร�(นผู้�านการปิราศร�ยุพอใหั�ระล่-กถ-งก�นไปิแล่�ว จ้-งน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง ฯ -2 1 0 0 0 -1540 31 0 0 0

[๕๔] คร�(นแล่�ว ต�มพร�กขปิร�พาชกได่�ท!ล่ถามพระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�ท�านพระโคด่ม สุ�ขแล่ะท�กข' ตนกระท4าเองหัรBอ ฯ พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า อยุ�ากล่�าวอยุ�างน�(น ต�มพร�กขะ ฯ ต. สุ�ขแล่ะท�กข'ผู้!�อB)นกระท4าใหั�หัรBอ ท�านพระโคด่ม ฯ ภ. อยุ�ากล่�าวอยุ�างน�(น ต�มพร�กขะ ฯ ต. สุ�ขแล่ะท�กข' ตนกระท4าเองด่�วยุ ผู้!�อB)นกระท4าใหั�ด่�วยุหัรBอท�านพระโคด่ม ฯ ภ. อยุ�ากล่�าวอยุ�างน�(น ต�มพร�กขะ ฯ ต. สุ�ขแล่ะท�กข'บ�งเก�ด่ข-(น เพราะอาศ�ยุการท")ม�ใช�ตนเองกระท4า ม�ใช�ผู้!�อB)นกระท4าใหั�หัรBอ ท�านพระโคด่ม ฯ ภ. อยุ�ากล่�าวอยุ�างน�(น ต�มพร�กขะ ฯ ต. สุ�ขแล่ะท�กข'ไม�ม"หัรBอ ท�านพระโคด่ม ฯ ภ. สุ�ขแล่ะท�กข'ไม�ม"หัาม�ได่� สุ�ขแล่ะท�กข'ม"อยุ!� ต�มพร�กขะ ฯ ต. ถ�าอยุ�างน�(น ท�านพระโคด่ม ยุ�อมไม�ร! � ไม�เหั;นสุ�ขแล่ะท�กข' ฯ ภ. เรายุ�อมไม�ร! �ไม�เหั;นสุ�ขแล่ะท�กข'หัาม�ได่� เราร! �เหั;นสุ�ขแล่ะท�กข'อยุ!�ต�มพร�กขะ ฯ ต. เมB)อข�าพเจ้�าถามว�า ข�าแต�ท�านพระโคด่ม สุ�ขแล่ะท�กข'ตนกระท4าเองหัรBอท�านตร�สุว�า อยุ�ากล่�าวอยุ�างน�(น ต�มพร�กขะ เมB)อข�าพเจ้�า

ถามว�า สุ�ขแล่ะท�กข'ผู้!�อB)นกระท4าใหั�หัรBอ ท�านพระโคด่ม ท�านตร�สุว�า อยุ�ากล่�าวอยุ�างน�(น ต�มพร�กขะเมB)อข�าพเจ้�าถามว�า สุ�ขแล่ะท�กข'ตนกระท4าเองด่�วยุ ผู้!�อB)นกระท4าใหั�ด่�วยุหัรBอ ท�านพระโคด่ม ท�านตร�สุว�า อยุ�ากล่�าวอยุ�างน�(น ต�มพร�กขะ เมB)อข�าพเจ้�าถามว�าสุ�ขแล่ะท�กข'บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุการท")ม�ใช�ตนเองกระท4า ม�ใช�ผู้!�อB)นกระท4าใหั� หัรBอท�านพระโคด่ม ท�านตร�สุว�า อยุ�ากล่�าวอยุ�างน�(น ต�มพร�กขะ เมB)อข�าพเจ้�าถามว�า สุ�ขแล่ะท�กข'ไม�ม"หัรBอ ท�านตร�สุว�า สุ�ขแล่ะท�กข'ไม�ม"หัาม�ได่� สุ�ขแล่ะท�กข'ม"อยุ!� ต�มพร�กขะ เมB)อข�าพเจ้�าถามว�า ถ�าอยุ�างน�(น ท�านพระโคด่ม ยุ�อมไม�ร! �ไม�เหั;นสุ�ขแล่ะท�กข'ท�านตร�สุว�า เรายุ�อมไม�ร! �ไม�เหั;นสุ�ขแล่ะท�กข'หัาม�ได่� เราเหั;นสุ�ขแล่ะท�กข'อยุ!�ต�มพร�กขะ ขอท�านพระโคด่มจ้งตร�สุบอกสุ�ขแล่ะท�กข'แก�ข�าพเจ้�า ขอท�านพระโคด่มจ้งทรงแสุด่งสุ�ขแล่ะท�กข'แก�ข�าพเจ้�า ฯ-2 1 0 0 0 -1550 11 0 0 0

[๕๕] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรต�มพร�กขะ เมB)อบ�คคล่ถBออยุ!�ว�าน�)นเวทนา น�)นผู้!�เสุวยุ [เวทนา] ด่�งน"( แต�เราไม�กล่�าวอยุ�างน"(ว�า สุ�ขแล่ะท�กข'ตนกระท4าเอง เมB)อบ�คคล่ถ!กเวทนาท�)มแทง [ร! �] อยุ!�ว�าเวทนาอยุ�างหัน-)ง ผู้!�เสุวยุ[เวทนา] เปิ<นอ"กคนหัน-)ง ด่�งน"( แต�เราไม�กล่�าวอยุ�างน"(ว�า สุ�ขแล่ะท�กข'ผู้!�อB)นกระท4าใหั� ด่!กรต�มพร�กขะ ตถาคตแสุด่งธรรมโด่ยุสุายุกล่าง ไม�เข�าไปิใกล่�สุ�วนสุ�ด่ท�(งสุองน�(นว�า เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ... ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( เพราะอว�ชชาน�)นแหัล่ะด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ สุ�งขารจ้-งด่�บ เพราะสุ�งขารด่�บว�ญญาณจ้-งด่�บ ... ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -1560 11 0 0 0

[๕๖] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุอยุ�างน"(แล่�ว ต�มพร�กขปิร�พาชกได่�กราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�ท�านพระโคด่ม ภาษ�ตของพระองค'แจ้�มแจ้�งน�ก ข�าแต�ท�านพระโคด่ม ภาษ�ตของพระองค'แจ้�มแจ้�งน�ก พระผู้!�ม"พระภาคทรงปิระกาศธรรมโด่ยุอเนกปิร�ยุายุ เปิร"ยุบเหัมBอนบ�คคล่หังายุของท")คว4)า เปิด่ของท")ปิด่ บอกทางแก�คนหัล่งทาง หัรBอตามปิระท"ปิในท")มBด่ด่�วยุปิระสุงค'ว�า ผู้!�ม"จ้�กษ�จ้�กเหั;นร!ปิฉะน�(น ข�าพระองค'ขอถ-งท�านพระโคด่มก�บท�(งพระธรรมแล่ะพระภ�กษ�สุงฆ'เปิ<นสุรณะ ขอท�านพระโคด่มจ้งทรงจ้4าข�าพระองค'ว�าเปิ<นอ�บาสุกผู้!�ถ-งสุรณะจ้นตล่อด่ช"ว�ตจ้4าเด่�มแต�ว�นน"(เปิ<นต�นไปิ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙. พาล่ปิ7ณฑิ�ตสุ!ตร-2 1 0 0 0 -1570 11 0 0 0

[๕๗] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกายุน"(ของคนพาล่ ผู้!�อ�นอว�ชชาหั��มหั�อแล่�ว ปิระกอบด่�วยุต�ณหัา เก�ด่ข-(นแล่�วอยุ�างน"( กายุน"(ด่�วยุ นามร!ปิในภายุนอกด่�วยุ ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการด่�งน"( เพราะอาศ�ยุกายุแล่ะนามร!ปิท�(งสุองน"( จ้-งเก�ด่ผู้�สุสุะ สุฬายุตนะ ซ-)งท�(งสุองอยุ�างน�(นหัรBอแต�อยุ�างใด่อยุ�างหัน-)ง ถ!กต�องคนพาล่ เปิ<นเหัต�ใหั�เสุวยุสุ�ขแล่ะท�กข' กายุน"(ของบ�ณฑิ�ตผู้!�อ�นอว�ชชาหั��มหั�อแล่�วปิระกอบด่�วยุต�ณหัา เก�ด่ข-(นแล่�วอยุ�างน"( กายุน"(ด่�วยุ นามร!ปิ ในภายุนอกด่�วยุ ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการด่�งน"( เพราะอาศ�ยุกายุแล่ะนามร!ปิท�(งสุองน"(จ้-งเก�ด่ผู้�สุสุะ สุฬายุตนะ ซ-)งท�(งสุองอยุ�างน�(นหัรBอแต�อยุ�างใด่อยุ�างหัน-)ง ถ!กต�องบ�ณฑิ�ต เปิ<นเหัต�ใหั�เสุวยุสุ�ขแล่ะท�กข' ฯ-2 1 0 0 0 -1580 10 0 0 0

[๕๘] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ในเรB)องน�(น จ้ะแปิล่กก�นอยุ�างไร จ้ะม"อธ�บายุอยุ�างไร จ้ะต�างก�นอยุ�างไร ระหัว�างบ�ณฑิ�ตก�บพาล่ พวกภ�กษ�กราบท!ล่ว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า ธรรมของพวกข�าพระองค'ม"พระผู้!�ม"พระภาคเปิ<นเด่�ม ม"พระผู้!�ม"พระภาค เปิ<นผู้!�น4า ม"พระผู้!�ม"พระภาคเปิ<นท")พ-)งอาศ�ยุ ขอปิระทานพระวโรกาสุ เนB(อความแหั�งพระภาษ�ตน"( แจ้�มแจ้�งแก�พระผู้!�ม"พระภาคพระองค'เด่"ยุว ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุได่�ฟั7งแต�พระผู้!�ม"พระภาคแล่�ว จ้�กทรงจ้4าไว� ฯ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ถ�าเช�นน�(นพวกเธอจ้งฟั7งจ้งใสุ�ใจ้ใหั�ด่"เถ�ด่ เราจ้�กกล่�าว ภ�กษ�พวกน�(นท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคแล่�ว ฯ-2 1 0 0 0 -1590 17 0 0 0

[๕๙] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ กายุน"(ของคนพาล่ผู้!�ถ!กอว�ชชาใด่หั��มหั�อแล่�ว แล่ะปิระกอบแล่�วด่�วยุต�ณหัาใด่ เก�ด่ข-(นแล่�ว อว�ชชาน�(นคนพาล่ยุ�งล่ะไม�ได่� แล่ะต�ณหัาน�(นยุ�งไม�สุ�(นไปิ ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะคนพาล่ไม�ได่�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ' เพB)อความสุ�(นท�กข'โด่ยุชอบ เหัต�น�(น เมB)อตายุไปิคนพาล่ยุ�อมเข�าถ-งกายุ เมB)อเขาเข�าถ-งกายุชB)อว�ายุ�งไม�พ�นจ้ากชาต� ชรา มรณะ โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุ เรากล่�าวว�า ยุ�งไม�พ�นไปิจ้ากท�กข' กายุน"(ของบ�ณฑิ�ตผู้!�ถ!กอว�ชชาใด่หั��มหั�อแล่�ว แล่ะปิระกอบด่�วยุต�ณหัาใด่ เก�ด่ข-(นแล่�ว อว�ชชาน�(น บ�ณฑิ�ตล่ะได่�แล่�วแล่ะต�ณหัาน�(นสุ�(นไปิแล่�ว ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะว�าบ�ณฑิ�ตได่�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ' เพB)อความสุ�(นท�กข'โด่ยุชอบ เหัต�น�(น เมB)อตายุไปิ บ�ณฑิ�ตยุ�อมไม�เข�าถ-งกายุ เมB)อเขาไม�เข�าถ-งกายุ ชB)อว�ายุ�อมพ�นจ้ากชาต� ชรา มรณะ โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุ เรากล่�าวว�า ยุ�อมพ�นจ้ากท�กข' อ�นน"(เปิ<นความแปิล่กก�น อ�นน"(เปิ<นอธ�บายุ อ�นน"(เปิ<นความต�างก�นของบ�ณฑิ�ตก�บคนพาล่ กล่�าวคBอการอยุ!�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ' ฯ

จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐. ปิ7จ้จ้�ยุสุ!ตร-2 1 0 0 0 -1600 5 0 0 0

[๖๐] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราจ้�กแสุด่งปิฏิ�จ้จ้สุม�ปิบาท แล่ะธรรมท")อาศ�ยุก�นเก�ด่ข-(นแก�พวกเธอ พวกเธอจ้งฟั7ง ธรรมน�(น จ้งใสุ�ใจ้ใหั�ด่"เถ�ด่ เราจ้�กกล่�าว ภ�กษ�เหัล่�าน�(นท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคแล่�ว ฯ -2 1 0 0 0 -1610 21 0 0 0

[๖๑] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ปิฏิ�จ้จ้สุม�ปิบาทเปิ<นไฉน ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชราแล่ะมรณะ พระตถาคต ท�(งหัล่ายุเสุด่;จ้อ�บ�ต�ข-(นก;ตาม ไม�เสุด่;จ้อ�บ�ต�ข-(นก;ตาม ธาต�อ�นน�(น คBอ ธ�มมฐี�ต�ธ�มมน�ยุาม อ�ท�ปิปิ7จ้จ้�ยุ ก;ยุ�งด่4ารงอยุ!� พระตถาคตยุ�อมตร�สุร! � ยุ�อมตร�สุร! �ท�)วถ-งซ-)งธาต�อ�นน�(น คร�(นแล่�ว ยุ�อมตร�สุบอก ทรงแสุด่ง บ�ญญ�ต� แต�งต�(ง เปิด่เผู้ยุ จ้4าแนกกระท4าใหั�ตB(น แล่ะตร�สุว�า ท�านท�(งหัล่ายุจ้งด่! ด่�งน"( เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชราแล่ะมรณะ ... เพราะภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชาต� ... เพราะอ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ภพ ... เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"อ�ปิาทาน ... เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ต�ณหัา ...เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"เวทนา ... เพราะสุฬายุตนะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ผู้�สุสุะ ...เพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุฬายุตนะ ... เพราะว�ญญาณเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"นาม ร!ปิ ... เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ... เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร พระตถาคตท�(งหัล่ายุเสุด่;จ้อ�บ�ต�ข-(นก;ตาม ไม�เสุด่;จ้อ�บ�ต�ข-(นก;ตาม ธาต�อ�นน�(นคBอ ธ�มมฐี�ต� ธ�มมน�ยุาม อ�ท�ปิปิ7จ้จ้�ยุ ก;ยุ�งด่4ารงอยุ!� พระตถาคตยุ�อมตร�สุร! � ยุ�อมตร�สุร! �ท�)วถ-งซ-)งธาต�อ�นน�(น คร�(นแล่�วยุ�อมตร�สุบอก ทรงแสุด่ง บ�ญญ�ต� แต�งต�(ง เปิด่เผู้ยุจ้4าแนก กระท4าใหั�ตB(น แล่ะตร�สุว�า ท�านท�(งหัล่ายุจ้งด่! ด่�งน"( เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุจ้-งม"สุ�งขาร ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ความจ้ร�งแท� ความไม�คล่าด่เคล่B)อน ความไม�เปิ<นอยุ�างอB)น ม!ล่เหัต�อ�นแน�นอนในธาต�อ�นน�(น ด่�งพรรณนามาฉะน"(แล่ เราเร"ยุกว�าปิฏิ�จ้จ้สุม�ปิบาท-2 1 0 0 0 -1620 8 0 0 0

[๖๒] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ธรรมท")อาศ�ยุก�นเก�ด่ข-(นเปิ<นไฉน ด่!กรภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ ชราแล่ะมรณะเปิ<นของไม�เท")ยุง อ�นปิ7จ้จ้�ยุปิระช�มแต�ง อาศ�ยุก�นเก�ด่ข-(นม"ความสุ�(นไปิ เสุB)อมไปิ คล่ายุไปิ ด่�บไปิเปิ<นธรรมด่า ชาต� ... ภพ ... อ�ปิาทาน ...ต�ณหัา ... เวทนา ... ผู้�สุสุะ ... สุฬายุตนะ ... นามร!ปิ ... ว�ญญาณ ... สุ�งขาร ...อว�ชชา เปิ<นของไม�เท")ยุง อ�นปิ7จ้จ้�ยุปิระช�มแต�ง อาศ�ยุก�นเก�ด่ข-(น ม"ความสุ�(นไปิเสุB)อมไปิ

คล่ายุไปิ ด่�บไปิเปิ<นธรรมด่า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เหัล่�าน"(เร"ยุกว�าธรรมอาศ�ยุก�นเก�ด่ข-(น ฯ -2 1 0 0 0 -1630 25 0 0 0

[๖๓] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อใด่แล่ อร�ยุสุาวกเหั;นด่�วยุด่"ซ-)งปิฏิ�จ้จ้สุม�ปิ บาทน"( แล่ะธรรมท")อาศ�ยุก�นเก�ด่ข-(นเหัล่�าน"( ด่�วยุปิ7ญญาอ�นชอบตามเปิ<นจ้ร�งแล่�วเมB)อน�(น อร�ยุสุาวกน�(นจ้�กแล่�นเข�าถ-งท")สุ�ด่เบB(องต�นว�า ในอด่"ตกาล่เราได่�เปิ<นหัรBอหันอในอด่"ตกาล่เราได่�เปิ<นอะไรหันอ ในอด่"ตกาล่เราได่�เปิ<นอยุ�างไรหันอ ในอด่"ตกาล่เราได่�เปิ<นอะไร แล่�วได่�มาเปิ<นอะไรหันอ หัรBอว�าจ้�กแล่�นเข�าถ-งท")สุ�ด่เบB(องปิล่ายุว�าในอนาคตกาล่เราจ้�กเปิ<นหัรBอหันอ ในอนาคตกาล่เราจ้�กเปิ<นอะไรหันอ ในอนาคตกาล่เราจ้�กเปิ<นอยุ�างไรหันอ ในอนาคตกาล่เราจ้�กเปิ<นอะไร แล่�วจ้-งจ้�กเปิ<นอะไรหันอ หัรBอว�าจ้�กยุ�งม"ความสุงสุ�ยุในปิ7จ้จ้�บ�นกาล่เปิ<นภายุใน ณ บ�ด่น"(ว�า เราเปิ<น อยุ!�หัรBอหันอ หัรBอไม�เปิ<นอยุ!�หันอ เราเปิ<นอะไรอยุ!�หันอ เราเปิ<นอยุ�างไรอยุ!�หันอสุ�ตว'น"(มาแต�ไหันหันอ เขาจ้�กไปิในท")ไหัน ด่�งน"( ข�อน"( ม�ใช�ฐีานะท")จ้ะม"ได่� เพราะเหัต�ไร เพราะว�าอร�ยุสุาวกเหั;นด่�วยุด่"แล่�วซ-)งปิฏิ�จ้จ้สุม�ปิบาท แล่ะธรรมท")อาศ�ยุ ก�นเก�ด่ข-(นเหัล่�าน"( ด่�วยุปิ7ญญาอ�นชอบตามเปิ<นจ้ร�ง ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐ อาหัารวรรคท") ๒ จ้บ รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑ อาหัารสุ!ตร ๒ ผู้�คค�นสุ!ตร ๓ สุมณพราหัมณสุ!ตรท") ๑ ๔ สุมณพราหัมณสุ!ตรท") ๒ ๕ ก�จ้จ้านโคตตสุ!ตร ๖ ธรรมกถ�ก สุ!ตร ๗ อเจ้ล่ก�สุสุปิสุ!ตร ๘ ต�มพร�กขสุ!ตร ๙ พาล่บ�ณฑิ�ตสุ!ตร ๑๐ ปิ7จ้จ้�ยุสุ!ตร ฯ ---------------

ทสุพล่วรรคท") ๓ ๑. ทสุพล่สุ!ตรท") ๑-2 1 0 0 0 -1640 21 0 0 0

[๖๔] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาแล่�วอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ตถาคตปิระกอบด่�วยุทสุพล่ญาณ แล่ะจ้ต�เวสุาร�ชชญาณ จ้-งปิฏิ�ญาณฐีานะของผู้!�องอาจ้ บ�นล่Bอสุ"หันาทในบร�ษ�ทท�(งหัล่ายุ ยุ�งพรหัมจ้�กรใหั�เปิ<นไปิว�า ด่�งน"(ร!ปิด่�งน"(ความเก�ด่ข-(นแหั�งร!ปิ ด่�งน"(ความด่�บแหั�งร!ปิ ด่�งน"(เวทนา ด่�งน"(ความเก�ด่ข-(น แหั�งเวทนา ด่�งน"(ความด่�บแหั�งเวทนา ด่�งน"(สุ�ญญา ด่�งน"(ความเก�ด่ข-(นแหั�งสุ�ญญาด่�งน"(ความด่�บแหั�งสุ�ญญา ด่�งน"(สุ�งขารท�(งหัล่ายุ ด่�งน"(ความเก�ด่ข-(นแหั�งสุ�งขาร

ท�(งหัล่ายุด่�งน"(ความด่�บแหั�งสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ด่�งน"(ว�ญญาณ ด่�งน"(ความเก�ด่ข-(นแหั�งว�ญญาณด่�งน"(ความด่�บแหั�งว�ญญาณ ด่�วยุเหัต�น"( เมB)อปิ7จ้จ้�ยุน"(ม"อยุ!� ผู้ล่น"(ยุ�อมม" เพราะการ บ�งเก�ด่ข-(นแหั�งปิ7จ้จ้�ยุน"( ผู้ล่น"(จ้-งบ�งเก�ด่ข-(น เมB)อปิ7จ้จ้�ยุน"(ไม�ม"อยุ!� ผู้ล่น"(ยุ�อมไม�ม"เพราะการด่�บแหั�งปิ7จ้จ้�ยุน"( ผู้ล่น"(จ้-งด่�บ ข�อน"(คBอ เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ... ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ ก;เพราะอว�ชชาน�)นแหัล่ะด่�บด่�วยุการสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ สุ�งขารจ้-งด่�บเพราะสุ�งขารด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ ... ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ ๒. ทสุพล่สุ!ตรท") ๒-2 1 0 0 0 -1650 18 0 0 0

[๖๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ตถาคตปิระกอบด่�วยุทสุพล่ญาณ แล่ะจ้ต�เวสุาร�ชชญาณ จ้-งปิฏิ�ญาณฐีานะของผู้!�องอาจ้ บ�นล่Bอสุ"หันาทในบร�ษ�ทท�(งหัล่ายุ ยุ�งพรหัมจ้�กรใหั�เปิ<นไปิว�าด่�งน"(ร!ปิ ด่�งน"(ความเก�ด่ข-(นแหั�งร!ปิ ด่�งน"(ความด่�บแหั�งร!ปิ ด่�งน"(เวทนา ด่�งน"(ความเก�ด่ข-(นแหั�งเวทนา ด่�งน"(ความด่�บแหั�งเวทนา ด่�งน"(สุ�ญญา ด่�งน"(ความเก�ด่ข-(นแหั�งสุ�ญญา ด่�งน"(ความด่�บแหั�งสุ�ญญา ด่�งน"(สุ�งขารท�(งหัล่ายุ ด่�งน"(ความเก�ด่ข-(นแหั�งสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ด่�งน"(ความด่�บแหั�งสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ด่�งน"(ว�ญญาณ ด่�งน"(ความเก�ด่ข-(น แหั�งว�ญญาณ ด่�งน"(ความด่�บแหั�งว�ญญาณ ด่�วยุเหัต�น"( เมB)อปิ7จ้จ้�ยุน"(ม"อยุ!� ผู้ล่น"(ยุ�อมม"เพราะการบ�งเก�ด่ข-(นแหั�งปิ7จ้จ้�ยุน"( ผู้ล่น"(จ้-งบ�งเก�ด่ข-(น เมB)อปิ7จ้จ้�ยุน"(ไม�ม"อยุ!� ผู้ล่น"(ยุ�อมไม�ม" เพราะการด่�บแหั�งปิ7จ้จ้�ยุน"( ผู้ล่น"(จ้-งด่�บ ข�อน"(คBอ เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ... ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ ก;เพราะอว�ชชาน�)นแหัล่ะด่�บด่�วยุการสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ สุ�งขารจ้-งด่�บเพราะสุ�งขารด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ ... ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -1660 16 0 0 0

[๖๖] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ธรรมอ�นเรากล่�าวด่"แล่�วอยุ�างน"( ท4าใหั�ตB(นแล่�วเปิด่เผู้ยุแล่�ว ปิระกาศแล่�ว ต�ด่สุมณะข"(ร �(วแล่�ว ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก�ล่บ�ตรผู้!�บวชด่�วยุศร�ทธา สุมควรแท�เพB)อปิรารภความเพ"ยุรในธรรมอ�นเรากล่�าวด่"แล่�วอยุ�างน"( ท4าใหั�ตB(น เปิด่เผู้ยุ ปิระกาศ ต�ด่สุมณะข"(ร �(วแล่�ว ด่�วยุความต�(งใจ้ว�า หัน�ง เอ;น แล่ะกระด่!กจ้งเหัล่Bออยุ!� เนB(อเล่Bอด่ในสุร"ระของเราจ้งเหัBอด่แหั�งไปิก;ตามท" อ�ฐีผู้ล่ใด่ท")จ้ะพ-งบรรล่�ได่�

ด่�วยุเร")ยุวแรงของบ�ร�ษ ด่�วยุความเพ"ยุรของบ�ร�ษ ด่�วยุความบากบ�)นของบ�ร�ษ ยุ�งไม�บรรล่�อ�ฐีผู้ล่น�(น จ้�กไม�หัยุ�ด่ความเพ"ยุร ด่�งน"( ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุบ�คคล่ผู้!�เก"ยุจ้คร�านอาเก"ยุรณ'ด่�วยุธรรมอ�นเปิ<นบาปิอก�ศล่ ยุ�อมอยุ!�เปิ<นท�กข' แล่ะยุ�อมยุ�งปิระโยุชน'ของตนอ�นใหัญ�ใหั�เสุB)อมเสุ"ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�วนบ�คคล่ผู้!�ปิรารภความเพ"ยุร ผู้!�สุง�ด่จ้ากธรรมอ�นเปิ<นบาปิอก�ศล่ ยุ�อมอยุ!�เปิ<นสุ�ข แล่ะยุ�งปิระโยุชน'ของตนอ�นใหัญ�ใหั�บร�บ!รณ'ได่� ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ การบรรล่�ธรรมอ�นเล่�ศด่�วยุธรรมอ�นเล่ว ยุ�อมม"ไม�ได่� แต�ว�าการบรรล่�ธรรมอ�นเล่�ศยุ�อมม"ได่�ด่�วยุธรรม อ�นเล่�ศ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พรหัมจ้รรยุ'น"(ผู้�องใสุ ควรด่B)ม เพราะพระศาสุด่าอยุ!� พร�อมหัน�าแล่�ว ฯ-2 1 0 0 0 -1670 14 0 0 0

[๖๗] เพราะเหัต�ฉะน"(แหัล่ะ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เธอท�(งหัล่ายุจ้งปิรารภ ความเพ"ยุร เพB)อถ-งธรรมท")ยุ�งไม�ถ-ง เพB)อบรรล่�ธรรมท")ยุ�งไม�ได่�บรรล่� เพB)อท4าใหั� แจ้�งธรรมท")ยุ�งไม�ได่�ท4าใหั�แจ้�ง เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(ว�า บรรพชาของเราท�(งหัล่ายุน"( จ้�กไม�ต4)าทราม ไม�เปิ<นหัม�น ม"ผู้ล่ ม"ก4าไร พวกเราบร�โภคจ้"วรบ�ณฑิบาต เสุนาสุนะ แล่ะค�ล่านเภสุ�ชบร�กขาร ของชนเหัล่�าใด่ สุ�กการะเหัล่�าน�(นของชนเหัล่�าน�(น จ้�กม"ผู้ล่มาก ม"อาน�สุงสุ'มาก เพราะเราท�(งหัล่ายุ ด่�งน"( ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อ�นบ�คคล่ผู้!�เล่;งเหั;นปิระโยุชน'ตน สุมควรแท�เพB)อยุ�งก�จ้ใหั�ถ-งพร�อมด่�วยุความไม�ปิระมาท หัรBอบ�คคล่ผู้!�เล่;งเหั;นปิระโยุชน'ผู้!�อB)น สุมควรแท�เพB)อยุ�งก�จ้ใหั�ถ-งพร�อมด่�วยุความไม�ปิระมาท ก;หัรBอว�า บ�คคล่ผู้!�มองเหั;นปิระโยุชน'ท�(งสุองฝ่Oายุสุมควรแท�จ้ร�งเพB)อยุ�งก�จ้ใหั�ถ-งพร�อมด่�วยุความไม�ปิระมาท ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. อ�ปิน�สุสุ!ตร -2 1 0 0 0 -1680 11 0 0 0

[๖๘] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อเราร! �อยุ!� เหั;นอยุ!� เราจ้-งกล่�าวความสุ�(นไปิแหั�งอาสุวะท�(งหัล่ายุ เมB)อเราไม�ร! � ไม�เหั;น เราก;ม�ได่�กล่�าวความสุ�(นไปิแหั�งอาสุวะท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อเราร! �เราเหั;นอะไรเล่�า ความสุ�(นไปิแหั�งอาสุวะท�(งหัล่ายุยุ�อมม" เมB)อเราร! � เราเหั;นว�าด่�งน"(ร!ปิ ด่�งน"(ความเก�ด่ข-(นแหั�งร!ปิ ด่�งน"(ความด่�บแหั�งร!ปิ ... ด่�งน"(เวทนา ... ด่�งน"(สุ�ญญา ...ด่�งน"(สุ�งขารท�(งหัล่ายุ ... ด่�งน"(ว�ญญาณ ด่�งน"(ความเก�ด่ข-(นแหั�งว�ญญาณ ด่�งน"(ความด่�บแหั�งว�ญญาณ ความสุ�(นไปิแหั�งอาสุวะท�(งหัล่ายุยุ�อมม" ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อเราร! � เราเหั;นอยุ�างน"(แล่ ความสุ�(นไปิแหั�งอาสุวะท�(งหัล่ายุยุ�อมม" ฯ-2 1 0 0 0 -1

690 69 0 0 0

[๖๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อธรรมเปิ<นท")สุ�(นไปิ เก�ด่ข-(นแล่�ว ญาณ ในธรรมเปิ<นท")สุ�(นไปิ อ�นน�(นแม�ใด่ ม"อยุ!� เรากล่�าวญาณแม�น�(นว�า ม"เหัต�เปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ ม�ได่�กล่�าวว�า ไม�ม"เหัต�เปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อะไรเล่�าเปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งญาณในธรรมเปิ<นท")สุ�(นไปิ ควรกล่�าวว�า ว�ม�ตต� ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรากล่�าวแม�ซ-)งว�ม�ตต�ว�าม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ม�ได่�กล่�าวว�าไม�ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อะไรเล่�า เปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งว�ม�ตต� ควรกล่�าวว�า ว�ราคะ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรากล่�าวแม�ซ-)งว�ราคะว�าม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ม�ได่�กล่�าวว�าไม�ม"เหัต�ท") อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อะไรเล่�า เปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งว�ราคะ ควรกล่�าวว�า น�พพ�ทา ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรากล่�าวแม�ซ-)งน�พพ�ทาว�าม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ม�ได่�กล่�าวว�าไม�ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อะไรเล่�า เปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งน�พพ�ทา ควรกล่�าวว�า ยุถาภ!ตญาณท�สุสุนะ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรากล่�าวแม� ซ-)งยุถาภ!ตญาณท�สุสุนะว�า ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ม�ได่�กล่�าวว�าไม�ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อะไรเล่�า เปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งยุถาภ!ตญาณท�สุสุนะ ควรกล่�าวว�าสุมาธ� ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรากล่�าวแม�ซ-)งสุมาธ�ว�าม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ม�ได่�กล่�าวว�า ไม�ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อะไรเล่�า เปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งสุมาธ�ควรกล่�าวว�า สุ�ข ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรากล่�าวแม�ซ-)งสุ�ขว�า ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุม�ได่�กล่�าวว�าไม�ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อะไรเล่�า เปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งสุ�ข ควรกล่�าวว�า ปิ7สุสุ�ทธ� ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรากล่�าวแม�ซ-)งปิ7สุสุ�ทธ�ว�าม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ม�ได่�กล่�าวว�า ไม�ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อะไรเล่�าเปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งปิ7สุสุ�ทธ� ควรกล่�าวว�า ปิRต� ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรากล่�าวแม�ซ-)งปิRต�ว�าม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ม�ได่�กล่�าวว�าไม�ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุก;อะไรเล่�า เปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งปิRต� ควรกล่�าวว�า ความปิราโมทยุ' ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรากล่�าวแม�ซ-)งความปิราโมทยุ' ว�าม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ม�ได่�กล่�าวว�าไม�ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อะไรเล่�า เปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งความปิราโมทยุ'ควรกล่�าวว�า ศร�ทธา ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรากล่�าวแม�ซ-)งศร�ทธาว�าม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ม�ได่�กล่�าวว�าไม�ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อะไรเล่�า เปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งศร�ทธา ควรกล่�าวว�า ท�กข' ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรากล่�าวแม�ซ-)งท�กข'ว�าม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ม�ได่�กล่�าวว�าไม�ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อะไรเล่�า เปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งท�กข' ควรกล่�าวว�า ชาต� ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรากล่�าวแม�ซ-)งชาต�ว�าม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ม�ได่�กล่�าวว�าไม�ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อะไรเล่�า เปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งชาต� ควรกล่�าวว�า ภพ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรากล่�าวแม�ซ-)งภพว�าม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ม�ได่�กล่�าวว�าไม�ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุก;อะไรเล่�า เปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งภพ ควรกล่�าวว�า อ�ปิาทาน ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุเรากล่�าวแม�ซ-)งอ�ปิาทานว�า ม"

เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ม�ได่�กล่�าวว�าไม�ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อะไรเล่�า เปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งอ�ปิาทาน ควรกล่�าวว�า ต�ณหัาด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรากล่�าวแม�ซ-)งต�ณหัาว�า ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ม�ได่�กล่�าวว�าไม�ม" เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อะไรเล่�า เปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งต�ณหัาควรกล่�าวว�า เวทนา ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรากล่�าวแม�ซ-)งเวทนาว�าม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุม�ได่�กล่�าวว�าไม�ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อะไรเล่�า เปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งเวทนา ควรกล่�าวว�า ผู้�สุสุะ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรากล่�าวแม�ซ-)งผู้�สุสุะว�า ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ม�ได่�กล่�าวว�าไม�ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อะไรเล่�าเปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งผู้�สุสุะ ควรกล่�าวว�า สุฬายุตนะ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรา กล่�าวแม�ซ-)งสุฬายุตนะว�า ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ม�ได่�กล่�าวว�าไม�ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อะไรเล่�า เปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งสุฬายุตนะ ควรกล่�าวว�า นามร!ปิด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรากล่�าวแม�ซ-)งนามร!ปิว�า ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ม�ได่�กล่�าวว�าไม�ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อะไรเล่�า เปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งนามร!ปิควรกล่�าวว�า ว�ญญาณ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรากล่�าวแม�ซ-)งว�ญญาณว�า ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ม�ได่�กล่�าวว�าไม�ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อะไรเล่�า เปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งว�ญญาณ ควรกล่�าวว�า สุ�งขารท�(งหัล่ายุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรากล่�าวแม�ซ-)งสุ�งขารท�(งหัล่ายุว�า ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ม�ได่�กล่�าวว�าไม�ม"เหัต�ท")อ�งอาศ�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อะไรเล่�า เปิ<นเหัต�ท")อ�งอาศ�ยุแหั�งสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ควรกล่�าวว�าอว�ชชา ด่�วยุเหัต�ด่�งน"(แล่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�งขารท�(งหัล่ายุ ม"อว�ชชาเปิ<นท")อ�งอาศ�ยุว�ญญาณม"สุ�งขารเปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ นามร!ปิม"ว�ญญาณเปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ ผู้�สุสุะม"สุฬายุตนะเปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ เวทนาม"ผู้�สุสุะเปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ ต�ณหัาม"เวทนาเปิ<นท") อ�งอาศ�ยุ อ�ปิาทานม"ต�ณหัาเปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ ภพม"อ�ปิาทานเปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ ชาต�ม"ภพเปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ ท�กข'ม"ชาต�เปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ ศร�ทธาม"ท�กข'เปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ ความปิราโมทยุ'ม"ศร�ทธาเปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ ปิRต�ม"ปิราโมทยุ'เปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ ปิ7สุสุ�ทธ�ม"ปิRต�เปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ สุ�ขม"ปิ7สุสุ�ทธ�เปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ สุมาธ�ม"สุ�ขเปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ ยุถาภ!ตญาณท�สุสุนะม"สุมาธ�เปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ น�พพ�ทาม"ยุถาภ!ตญาณท�สุสุนะเปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ ว�ราคะม"น�พพ�ทาเปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ ว�ม�ตต�ม"ว�ราคะเปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ ญาณในธรรมเปิ<นท")สุ�(นไปิ ม"ว�ม�ตต�เปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ ฯ-2 1 0 0 0 -1700 11 0 0 0

[๗๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อฝ่นเมล่;ด่ใหัญ�ตกอยุ!�บนยุอด่ภ!เขา น4(าน�(นไหัล่ไปิตามท")ล่��ม ยุ�งซอกเขา ระแหัง แล่ะหั�วยุใหั�เต;ม ซอกเขาระแหังแล่ะหั�วยุท�(งหัล่ายุเต;มเปิR) ยุมแล่�ว ยุ�อมยุ�งหันองท�(งหัล่ายุใหั�เต;ม หันองท�(งหัล่ายุเต;มเปิR) ยุมแล่�วยุ�อมยุ�งบ-งท�(งหัล่ายุใหั�เต;ม บ-งท�(งหัล่ายุเต;มเปิR) ยุมแล่�ว ยุ�อมยุ�งแม�น4(าน�อยุๆ ใหั�เต;ม แม�น4(าน�อยุๆ เต;มเปิR) ยุมแล่�ว ยุ�อมยุ�งแม�น4(าใหัญ�ๆ ใหั�เต;ม แม�น4(าใหัญ�ๆ เต;ม เปิR) ยุมแล่�ว ยุ�อมยุ�งมหัาสุม�ทรใหั�เต;ม แม�ฉ�นใด่ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�งขารท�(งหัล่ายุม"

อว�ชชาเปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ ฯล่ฯ ญาณในธรรมเปิ<นท")สุ�(นไปิ ม"ว�ม�ตต�เปิ<นท")อ�งอาศ�ยุ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�นแล่ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. อ�ญญต�ตถ�ยุสุ!ตร-2 1 0 0 0 -1710 10 0 0 0

[๗๑] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเวฬ�ว�นกล่�นทกน�วาปิสุถาน เขตพระนครราชคฤหั' คร�(งน�(นแล่ เปิ<นเวล่าเช�า ท�านพระสุาร"บ�ตรน��งแล่�ว ถBอบาตรแล่ะจ้"วรเข�าไปิสุ!�พระนครราชคฤหั' เพB)อบ�ณฑิบาต คร�(งน�(นแล่ ท�านพระสุาร"บ�ตร ได่�ม"ความค�ด่ด่�งน"(ว�า เวล่าน"(ยุ�งเช�าเก�นไปิท")จ้ะเท")ยุวบ�ณฑิบาตในพระนครราชคฤหั'อยุ�ากระน�(นเล่ยุ เราพ-งเข�าไปิยุ�งอารามของพวกปิร�พาชกอ�ญญเด่"ยุรถ"ยุ'เถ�ด่ คร�(งน�(นแล่ ท�านพระสุาร"บ�ตรได่�เข�าไปิยุ�งอารามของพวกปิร�พาชกอ�ญญเด่"ยุรถ"ยุ' คร�(นแล่�วได่�สุนทนาปิราศร�ยุก�บปิร�พาชกอ�ญญเด่"ยุรถ"ยุ'เหัล่�าน�(น คร�(นผู้�านการปิราศร�ยุพอใหั�ระล่-กถ-งก�นไปิแล่�ว จ้-งน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง ฯ-2 1 0 0 0 -1720 12 0 0 0

[๗๒] ท�านพระสุาร"บ�ตรพอน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว พวกปิร�พาชกอ�ญญเด่"ยุรถ"ยุ'ได่�กล่�าวกะท�านด่�งน"(ว�า ด่!กรท�านสุาร"บ�ตร ม"สุมณพราหัมณ'พวกหัน-)งผู้!�กล่�าวกรรมยุ�อมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'ตนท4าเอง ม"สุมณพราหัมณ'พวกหัน-)งผู้!�กล่�าวกรรม ยุ�อมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'ผู้!�อB)นท4าใหั� ม"สุมณพราหัมณ'พวกหัน-)งผู้!�กล่�าวกรรม ยุ�อมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'ตนท4าเองด่�วยุ ผู้!�อB)นท4าใหั�ด่�วยุ อน-)ง ม"สุมณพราหัมณ'พวกหัน-)งผู้!�กล่�าวกรรม ยุ�อมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'เก�ด่ข-(นเอง เพราะอาศ�ยุการท")ม�ใช�ตนเองกระท4า ม�ใช�ผู้!�อB)นกระท4า ด่!กรท�านสุาร"บ�ตร ก;ในวาทะท�(ง ๔ น"( พระสุมณโคด่มกล่�าวไว�อยุ�างไร บอกไว�อยุ�างไร พวกข�าพเจ้�าพยุากรณ'อยุ�างไร จ้-งจ้ะชB)อว�าเปิ<นผู้!�กล่�าวตามท")พระสุมณโคด่มกล่�าวแล่�ว จ้ะไม�กล่�าวต!�พระสุมณโคด่มด่�วยุค4าไม�จ้ร�ง แล่ะพยุากรณ'ธรรมสุมควรแก�ธรรม ท�(งการคล่�อยุตามวาทะท")ถ!กไรๆ จ้ะไม�พ-งถ-งฐีานะอ�นว�ญญู!ชนจ้ะต�เต"ยุนได่� ฯ-2 1 0 0 0 -1730 23 0 0 0

[๗๓] ท�านพระสุาร"บ�ตรตอบว�า ด่!กรท�านท�(งหัล่ายุ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ท�กข'เปิ<นของอาศ�ยุเหัต�เก�ด่ข-(น ท�กข'อาศ�ยุอะไรเก�ด่ข-(น ท�กข'อาศ�ยุผู้�สุสุะเก�ด่ข-(น บ�คคล่ผู้!�กล่�าวด่�งน"( จ้-งจ้ะชB)อว�าเปิ<นผู้!�กล่�าวตามท")พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุแล่�วไม�กล่�าวต!�พระผู้!�ม"พระภาคด่�วยุค4าไม�จ้ร�ง แล่ะพยุากรณ'ธรรมสุมควรแก�ธรรม ท�(ง การคล่�อยุตามวาทะท")ถ!กไรๆ ก;จ้ะไม�ถ-งฐีานะอ�นว�ญญู!ชนจ้ะต�เต"ยุนได่� ด่!กรท�าน ท�(งหัล่ายุ ในวาทะท�(ง ๔ น�(น แม�ท�กข'ท")พวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า ตนท4าเอง ก;ยุ�อมเก�ด่เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ แม�ท�กข'ท")พวกสุมณ

พราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า ผู้!�อB)นท4าใหั� ก;ยุ�อมเก�ด่เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ แม�ท�กข'ท")พวกสุมณพราหัมณ'ผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า ตนท4าเองด่�วยุ ผู้!�อB)นท4าใหั�ด่�วยุ ก;ยุ�อมเก�ด่เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ แม�ท�กข'ท")พวกสุมณพราหัมณ'ผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�าเก�ด่เอง เพราะอาศ�ยุการท")ม�ใช�ตนเองกระท4า ม�ใช�ผู้!�อB)นกระท4าใหั�ก;ยุ�อมเก�ด่เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ด่!กรท�านท�(งหัล่ายุ ในวาทะท�(ง ๔ น�(น พวก สุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'ตนท4าเอง เว�นผู้�สุสุะเสุ"ยุ เขายุ�อมเสุวยุท�กข'ด่�งน"( ม�ใช�ฐีานะท")จ้ะม"ได่� แม�พวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'ผู้!�อB)นท4าใหั� เว�นผู้�สุสุะเสุ"ยุ เขายุ�อมเสุวยุท�กข'ด่�งน"( ก;ม�ใช�ฐีานะ ท")จ้ะม"ได่� แม�พวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'ตนท4าเองด่�วยุผู้!�อB)นท4าใหั�ด่�วยุ เว�นผู้�สุสุะเสุ"ยุ เขายุ�อมเสุวยุท�กข'ด่�งน"( ก;ม�ใช�ฐีานะท")จ้ะม"ได่� ถ-งพวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'เก�ด่เอง เพราะอาศ�ยุการท")ม�ใช�ตนเองกระท4า ม�ใช�ผู้!�อB)นกระท4าใหั� เว�นผู้�สุสุะเสุ"ยุ เขายุ�อมเสุวยุท�กข'ด่�งน"(ก;ม�ใช�ฐีานะจ้ะม"ได่� ด่�งน"( ฯ-2 1 0 0 0 -1740 7 0 0 0

[๗๔] ท�านพระอานนท'ได่�ยุ�นท�านพระสุาร"บ�ตรสุนทนาปิราศร�ยุก�บพวกปิร�พาชกอ�ญญเด่"ยุรถ"ยุ'เหัล่�าน�(นแล่�ว คร�(งน�(น ท�านพระอานนท'เท")ยุวบ�ณฑิบาตในพระนครราชคฤหั' ในกาล่ภายุหัล่�งภ�ตกล่�บจ้ากบ�ณฑิบาตแล่�ว ได่�เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม" พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ถวายุบ�งคมแล่�ว น�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง แล่�วกราบท!ล่ถ�อยุค4าสุนทนาของท�านพระสุาร"บ�ตรก�บพวกปิร�พาชกอ�ญญเด่"ยุรถ"ยุ'ซ-)งได่�ม"มาแล่�ว ท�(งหัมด่แด่�พระผู้!�ม"พระภาค ฯ-2 1 0 0 0 -1750 23 0 0 0

[๗๕] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่"ล่ะๆ อานนท' ตามท")สุาร"บ�ตรพยุากรณ'ชB)อว�าพยุากรณ'โด่ยุชอบ ด่!กรอานนท' เรากล่�าวว�าท�กข'เปิ<นของอาศ�ยุเหัต�เก�ด่ข-(นท�กข'อาศ�ยุอะไรเก�ด่ข-(น ท�กข'อาศ�ยุผู้�สุสุะเก�ด่ข-(น บ�คคล่ผู้!�กล่�าวด่�งน"( จ้-งจ้ะชB)อว�าเปิ<นผู้!�กล่�าวตามท")เรากล่�าวแล่�ว ไม�กล่�าวต!�เราด่�วยุค4าไม�จ้ร�ง แล่ะพยุากรณ'ธรรมสุมควรแก�ธรรม ท�(งการคล่�อยุตามวาทะท")ถ!กไรๆ ก;จ้ะไม�พ-งถ-งฐีานะอ�นว�ญญู!ชน จ้ะต�เต"ยุนได่� ด่!กรอานนท' ในวาทะท�(ง ๔ น�(น ท�กข'ท")พวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�าตนท4าเอง ก;ยุ�อมเก�ด่เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ แม�ท�กข'ท")พวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า ผู้!�อB)นท4าใหั� ก;ยุ�อมเก�ด่เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ แม�ท�กข'ท")พวกสุมณพราหัมณ'ผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า ตนท4าเอง ด่�วยุ ผู้!�อB)นท4าใหั�ด่�วยุ ก;ยุ�อมเก�ด่เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ แม�ท�กข'ท")พวกสุมณพราหัมณ'ผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า เก�ด่เอง เพราะอาศ�ยุการท")ม�ใช�ตนเองกระท4า ม�ใช�ผู้!�อB)นกระท4าใหั� ก;ยุ�อมเก�ด่ เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ด่!กรอานนท' ในวาทะท�(ง ๔ น�(นพวกสุมณ

พราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'ตนท4าเอง เว�นผู้�สุสุะเสุ"ยุ เขายุ�อมเสุวยุท�กข' ด่�งน"( ม�ใช�ฐีานะท")จ้ะม"ได่� แม�พวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'ผู้!�อB)นท4าใหั� เว�นผู้�สุสุะเสุ"ยุ เขายุ�อมเสุวยุท�กข'ด่�งน"( ก;ม�ใช� ฐีานะท")จ้ะม"ได่� แม�พวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'ตนท4าเองด่�วยุ ผู้!�อB)นท4าใหั�ด่�วยุ เว�นผู้�สุสุะเสุ"ยุ เขายุ�อมเสุวยุท�กข'ด่�งน"( ก;ม�ใช�ฐีานะท")จ้ะม"ได่�ถ-งพวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'เก�ด่เอง เพราะอาศ�ยุการท")ม�ใช�ตนเองกระท4า ม�ใช�ผู้!�อB)นกระท4า เว�นผู้�สุสุะเสุ"ยุ เขายุ�อมเสุวยุท�กข'ด่�งน"(ก;ม�ใช�ฐีานะท")จ้ะม"ได่� ฯ-2 1 0 0 0 -1760 43 0 0 0

[๗๖] ด่!กรอานนท' สุม�ยุหัน-)ง เราอยุ!�ท")เวฬ�ว�นกล่�นทกน�วาปิสุถาน ใกล่�กร�งราชคฤหั'น"(แหัล่ะ คร�(งน�(นแล่ อานนท' ในเวล่าเช�า เราน��งแล่�ว ถBอบาตรแล่ะจ้"วรเข�าไปิสุ!�กร�งราชคฤหั'เพB)อบ�ณฑิบาต ด่!กรอานนท' เราน�(นได่�ค�ด่ด่�งน"(ว�า เวล่าน"( ยุ�งเช�าเก�นไปิท")จ้ะเท")ยุวบ�ณฑิบาตในกร�งราชคฤหั' อยุ�ากระน�(นเล่ยุ เราพ-งเข�าไปิยุ�งอารามของพวกปิร�พาชกอ�ญญเด่"ยุรถ"ยุ'เถ�ด่ คร�(งน�(นแล่ อานนท' เราได่�เข�าไปิยุ�ง อารามของพวกปิร�พาชกอ�ญญเด่"ยุรถ"ยุ' คร�(นแล่�ว ได่�สุนทนาปิราศร�ยุก�บปิร�พาชกอ�ญญเด่"ยุรถ"ยุ'เหัล่�าน�(น คร�(นผู้�านการปิราศร�ยุพอใหั�ระล่-กถ-งก�นไปิแล่�ว น�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง ด่!กรอานนท' พอเราน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว พวกปิร�พาชกอ�ญญเด่"ยุรถ"ยุ'เหัล่�าน�(นได่�กล่�าวกะเราด่�งน"(ว�า ท�านพระโคด่ม ม"สุมณพราหัมณ'พวกหัน-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมยุ�อมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'ตนท4าเอง อน-)ง ม"สุมณพราหัมณ'พวกหัน-)ง เปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมยุ�อมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'ผู้!�อB)นท4าใหั� ม"สุมณพราหัมณ'พวกหัน-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมยุ�อมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'ตนท4าเองด่�วยุ ผู้!�อB)นท4าใหั�ด่�วยุ อน-)ง ม"สุมณพราหัมณ'พวกหัน-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมยุ�อมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'เก�ด่เอง เพราะอาศ�ยุการท")ม�ใช�ตนเองกระท4า ม�ใช�ผู้!�อB)นกระท4า ในวาทะท�(ง ๔ น"( ท�านพระโคด่มกล่�าวไว�อยุ�างไร บอกไว�อยุ�างไร ข�าพเจ้�าท�(งหัล่ายุพยุากรณ'อยุ�างไร จ้-งจ้ะชB)อว�าเปิ<นผู้!�กล่�าวตามท")ท�านพระโคด่มกล่�าวแล่�ว จ้ะไม�กล่�าวต!�ท�านพระโคด่มด่�วยุค4าไม�จ้ร�ง แล่ะพ-งพยุากรณ'ธรรมสุมควรแก�ธรรม ท�(งการคล่�อยุตามวาทะท")ถ!กไรๆ จ้ะไม�พ-งถ-งฐีานะอ�นว�ญญู!ชนจ้ะ ต�เต"ยุนได่� ด่!กรอานนท' เมB)อพวกปิร�พาชกอ�ญญเด่"ยุรถ"ยุ'เหัล่�าน�(นกล่�าวแล่�วอยุ�างน"(เราได่�กล่�าวกะพวกปิร�พาชกอ�ญญเด่"ยุรถ"ยุ'เหัล่�าน�(นด่�งน"(ว�า ด่!กรท�านท�(งหัล่ายุ เรากล่�าวว�าท�กข'เปิ<นของอาศ�ยุเหัต�เก�ด่ข-(น ท�กข'อาศ�ยุผู้�สุสุะเก�ด่ข-(น บ�คคล่ผู้!�กล่�าวด่�งน"(จ้-งจ้ะชB)อว�าเปิ<นผู้!�กล่�าวตามท")เรากล่�าวแล่�ว ไม�กล่�าวต!�เราด่�วยุค4าไม�จ้ร�ง แล่ะพยุากรณ'ธรรมสุมควรแก�ธรรม ท�(งการคล่�อยุตามวาทะท")ถ!กไรๆ ก;จ้ะไม�พ-งถ-งฐีานะอ�นว�ญญู!ชนจ้ะต�เต"ยุนได่� ด่!กรท�านท�(งหัล่ายุ ในวาทะท�(ง ๔ น�(น แม�ท�กข'ท")พวก สุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า ตนท4าเอง ก;ยุ�อมเก�ด่เพราะผู้�สุสุะ เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ แม�ท�กข'ท")พวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<น

ผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า ผู้!�อB)นท4าใหั� ก;ยุ�อมเก�ด่เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ แม�ท�กข'ท")พวกสุมณพราหัมณ'ผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า ตนท4าเองด่�วยุ ผู้!�อB)นท4าใหั�ด่�วยุ ก;ยุ�อมเก�ด่เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ แม�ท�กข'ท")พวกสุมณพราหัมณ'ผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า เก�ด่เอง เพราะอาศ�ยุการท")ม�ใช�ตนเอง กระท4า ม�ใช�ผู้!�อB)นกระท4า ก;ยุ�อมเก�ด่เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ด่!กรท�านท�(งหัล่ายุในวาทะท�(ง ๔ น�(น พวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'ตนท4าเองเว�นผู้�สุสุะเสุ"ยุ เขายุ�อมเสุวยุท�กข'ด่�งน"( ม�ใช�ฐีานะท")จ้ะม"ได่� พวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'ผู้!�อB)นท4าใหั� เว�นผู้�สุสุะเสุ"ยุ เขายุ�อมเสุวยุท�กข'ด่�งน"( ก;ม�ใช�ฐีานะท")จ้ะม"ได่� แม�พวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�าท�กข'ตนท4าเองด่�วยุ ผู้!�อB)นท4าใหั�ด่�วยุ เว�นผู้�สุสุะเสุ"ยุ เขายุ�อมเสุวยุท�กข'ด่�งน"( ก;ม�ใช� ฐีานะท")จ้ะม"ได่� ถ-งพวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'เก�ด่เองเพราะอาศ�ยุการท")ม�ใช�ตนเองกระท4า ม�ใช�ผู้!�อB)นกระท4าใหั� เว�นผู้�สุสุะเสุ"ยุ เขายุ�อมเสุวยุท�กข'ด่�งน"( ก;ม�ใช�ฐีานะท")จ้ะม"ได่� ฯ-2 1 0 0 0 -1770 6 0 0 0

[๗๗] ท�านพระอานนท'กราบท!ล่ว�า น�าอ�ศจ้รรยุ'พระเจ้�าข�า ไม�เคยุม"พระเจ้�าข�า ในการท")เนB(อความท�(งหัมด่จ้�กเปิ<นอรรถอ�นพระองค'ตร�สุแล่�วด่�วยุบทๆเด่"ยุว เนB(อความน"( เมB)อกล่�าวโด่ยุพ�สุด่ารจ้ะเปิ<นอรรถอ�นล่-กซ-(งด่�วยุ เปิ<นอรรถม"กระแสุความอ�นล่-กซ-(งด่�วยุ พ-งม"ไหัมหันอ พระเจ้�าข�า ด่!กรอานนท' ถ�ากระน�(นเนB(อความในเรB)องน"(จ้งแจ้�มแจ้�งกะเธอเองเถ�ด่ ฯ-2 1 0 0 0 -1780 44 0 0 0

[๗๘] ท�านพระอานนท'กราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ถ�าว�าชนเหัล่�าอB)นจ้ะพ-งถามข�าพระองค'อยุ�างน"(ว�า ท�านอานนท' ชราแล่ะมรณะม"อะไรเปิ<นเหัต�ม"อะไรเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่ ด่�งน"( ข�าแต�พระองค' ผู้!�เจ้ร�ญ ข�าพระองค'พ-งพยุากรณ'อยุ�างน"(ว�า ด่!กรท�านท�(งหัล่ายุ ชราแล่ะมรณะม"ชาต�เปิ<นเหัต� ม"ชาต�เปิ<นท")ต�(งข-(น ม"ชาต�เปิ<นก4าเน�ด่ ม"ชาต�เปิ<นแด่นเก�ด่ ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ถ�าว�าชนเหัล่�าอB)นพ-งถามข�าพระองค'อยุ�างน"(ว�า ท�านอานนท' ก;ชาต�เล่�า ม" อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่ ด่�งน"(ข�าพระองค'ถ!กถามอยุ�างน"(แล่�ว พ-งพยุากรณ'อยุ�างน"(ว�า ด่!กรท�านท�(งหัล่ายุ ชาต�ม"ภพเปิ<นเหัต� ม"ภพเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"ภพเปิ<นก4าเน�ด่ ม"ภพเปิ<นแด่นเก�ด่ ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ถ�าว�าชนเหัล่�าอB)นพ-งถามข�าพระองค'อยุ�างน"(ว�า ท�านอานนท' ก;ภพเล่�าม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่ ด่�งน"(ข�าพระองค'ถ!กถามอยุ�างน"(แล่�ว พ-งพยุากรณ'อยุ�างน"(ว�า ด่!กรท�านท�(งหัล่ายุ ภพม"อ�ปิาทานเปิ<นเหัต� ม"อ�ปิาทานเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"อ�ปิาทานเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อ�ปิาทานเปิ<นแด่นเก�ด่ ด่�งน"( ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ถ�าว�าชนเหัล่�าอB)นพ-งถามข�าพระ

องค'อยุ�างน"(ว�าท�านอานนท' ก;อ�ปิาทานเล่�า ม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่ ด่�งน"( ข�าพระองค'ถ!กถามอยุ�างน"(แล่�ว พ-งพยุากรณ'อยุ�างน"(ว�า อ�ปิาทานม"ต�ณหัาเปิ<นเหัต� ม"ต�ณหัาเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"ต�ณหัาเปิ<นก4าเน�ด่ ม" ต�ณหัาเปิ<นแด่นเก�ด่ ด่�งน"( ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ถ�าว�าชนเหัล่�าอB)นพ-งถามข�าพระองค'อยุ�างน"(ว�า ท�านอานนท' ก;ต�ณหัาเล่�า ม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"อะไร เปิ<นก4าเน�ด่ ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่ ด่�งน"( ข�าพระองค'ถ!กถามอยุ�างน"(แล่�ว พ-งพยุากรณ'อยุ�างน"(ว�า ต�ณหัาม"เวทนาเปิ<นเหัต� ม"เวทนาเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"เวทนาเปิ<นก4าเน�ด่ ม"เวทนาเปิ<นแด่นเก�ด่ ด่�งน"( ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ถ�าว�าชนเหัล่�าอB)นพ-งถามข�าพระองค'อยุ�างน"(ว�า ท�านอานนท' ก;เวทนาเล่�า ม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่ ด่�งน"( ข�าพระองค' ถ!กถามอยุ�างน"(แล่�ว พ-งพยุากรณ'อยุ�างน"(ว�า ด่!กรท�านท�(งหัล่ายุ เวทนาม"ผู้�สุสุะเปิ<นเหัต�ม"ผู้�สุสุะเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"ผู้�สุสุะเปิ<นก4าเน�ด่ ม"ผู้�สุสุะเปิ<นแด่นเก�ด่ ด่�งน"( ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ถ�าว�าชนเหัล่�าอB)นพ-งถามข�าพระองค'ว�า ท�านอานนท' ก;ผู้�สุสุะเล่�า ม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่ ด่�งน"(ข�าพระองค' ถ!กถามอยุ�างน"(แล่�ว พ-งพยุากรณ'อยุ�างน"(ว�า ด่!กรท�านท�(งหัล่ายุ ผู้�สุสุะม"สุฬายุตนะเปิ<นเหัต� ม"สุฬายุตนะเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"สุฬายุตนะเปิ<นก4าเน�ด่ ม"สุฬายุตนะเปิ<นแด่นเก�ด่ ด่!กรท�านท�(งหัล่ายุ ก;เพราะผู้�สุสุายุตนะ ๖ น�)นแหัล่ะด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ ผู้�สุสุะจ้-งด่�บ เพราะผู้�สุสุะด่�บ เวทนาจ้-งด่�บ เพราะเวทนาด่�บ ต�ณหัาจ้-งด่�บ เพราะต�ณหัาด่�บ อ�ปิาทานจ้-งด่�บ เพราะอ�ปิาทานด่�บภพจ้-งด่�บ เพราะภพด่�บ ชาต�จ้-งด่�บ เพราะชาต�ด่�บ ชราแล่ะมรณะโสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุจ้-งด่�บ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการ อยุ�างน"( ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ข�าพระองค'ถ!กถามแล่�วอยุ�างน"( พ-งพยุากรณ'อยุ�างน"( ด่�งน"(แล่ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. ภ!ม�ชสุ!ตร -2 1 0 0 0 -1790 17 0 0 0

[๗๙] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ เปิ<นเวล่าเยุ;น ท�านพระภ!ม�ชะ ออกจ้ากท")เร�น เข�าไปิหัาท�านพระสุาร"บ�ตรถ-งท")อยุ!� คร�(นแล่�วได่�สุนทนาปิราศร�ยุก�บท�านพระสุาร"บ�ตร คร�(นผู้�านการปิราศร�ยุพอใหั�ระล่-กถ-งก�นไปิแล่�ว น�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง คร�(นน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�วได่�กล่�าวกะท�านพระสุาร"บ�ตรด่�งน"(ว�า ท�านสุาร"บ�ตร ม"สุมณพราหัมณ'พวกหัน-)งผู้!�กล่�าวกรรมยุ�อมบ�ญญ�ต�ว�า สุ�ขแล่ะท�กข'ตน ท4าเอง อน-)ง ม"สุมณพราหัมณ'พวกหัน-)งผู้!�กล่�าวกรรมยุ�อมบ�ญญ�ต�ว�า สุ�ขแล่ะท�กข' ผู้!�อB)นท4าใหั� ม"สุมณพราหัมณ'พวกหัน-)งผู้!�กล่�าวกรรมยุ�อมบ�ญญ�ต�ว�า สุ�ขแล่ะท�กข'ตนท4าเองด่�วยุ ผู้!�อB)นท4าใหั�ด่�วยุ อน-)ง ม"สุมณ

พราหัมณ'พวกหัน-)งผู้!�กล่�าวกรรมยุ�อม บ�ญญ�ต�ว�า สุ�ขแล่ะท�กข'เก�ด่ข-(นเอง เพราะอาศ�ยุการท")ม�ใช�ตนเองกระท4า ม�ใช�ผู้!�อB)น กระท4าใหั� ท�านสุาร"บ�ตร ในวาทะท�(ง ๔ น"( พระผู้!�ม"พระภาคของเราท�(งหัล่ายุตร�สุไว�อยุ�างไร ตร�สุบอกไว�อยุ�างไร พวกเราพยุากรณ'อยุ�างไร จ้-งจ้ะชB)อว�าเปิ<นผู้!�กล่�าวตามท")พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุแล่�ว จ้ะไม�พ-งกล่�าวต!�พระผู้!�ม"พระภาคด่�วยุค4าไม�จ้ร�ง แล่ะพยุากรณ'ธรรมสุมควรแก�ธรรม ท�(งการคล่�อยุตามวาทะท")ถ!กไรๆ จ้ะไม�พ-งถ-งฐีานะอ�นว�ญญู!ชนจ้ะต�เต"ยุนได่� ฯ-2 1 0 0 0 -1800 16 0 0 0

[๘๐] ท�านพระสุาร"บ�ตรตอบว�า ด่!กรอาว�โสุ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�าสุ�ขแล่ะท�กข'เปิ<นของอาศ�ยุเหัต�เก�ด่ข-(น สุ�ขแล่ะท�กข'อาศ�ยุอะไรเก�ด่ข-(น สุ�ขแล่ะท�กข'อาศ�ยุผู้�สุสุะเก�ด่ข-(น บ�คคล่ผู้!�กล่�าวด่�งน"( จ้-งจ้ะชB)อว�าเปิ<นผู้!�กล่�าวตามท")พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุแล่�ว ไม�กล่�าวต!�พระผู้!�ม"พระภาคด่�วยุค4าไม�จ้ร�ง แล่ะพยุากรณ'ธรรมสุมควรแก�ธรรม ท�(งการคล่�อยุตามวาทะท")ถ!กไรๆ ก;จ้ะไม�พ-งถ-งฐีานะอ�นว�ญญู!ชน จ้ะต�เต"ยุนได่� ด่!กรอาว�โสุ ในวาทะท�(ง ๔ น�(น แม�สุ�ขแล่ะท�กข'ท")พวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า ตนท4าเอง ยุ�อมเก�ด่ข-(นเพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ฯล่ฯแม�สุ�ขแล่ะท�กข'ท")พวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า เก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุการท")ม�ใช�ตนเองกระท4า ม�ใช�ผู้!�อB)นกระท4าใหั� ก;ยุ�อมเก�ด่ข-(นเพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ด่!กรอาว�โสุ ในวาทะท�(ง ๔ น�(น พวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรม ยุ�อมบ�ญญ�ต�ว�า สุ�ขแล่ะท�กข'ตนท4าเอง เว�นผู้�สุสุะเสุ"ยุ เขายุ�อมเสุวยุสุ�ขแล่ะท�กข' ด่�งน"( ม�ใช�ฐีานะท")จ้ะม"ได่� ฯล่ฯ พวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมยุ�อมบ�ญญ�ต�ว�า สุ�ขแล่ะท�กข'เก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุการท")ม�ใช�ตนเองกระท4า ม�ใช�ผู้!�อB)นกระท4าใหั�เว�นผู้�สุสุะเสุ"ยุ เขายุ�อมเสุวยุสุ�ขแล่ะท�กข' ด่�งน"( ม�ใช�ฐีานะท")จ้ะม"ได่� ฯ-2 1 0 0 0 -1810 6 0 0 0

[๘๑] ท�านพระอานนท' ได่�ยุ�น ท�านพระสุาร"บ�ตร สุนทนาปิราศร�ยุ ก�บท�านพระภ!ม�ชะ คร�(งน�(นแล่ ท�านพระอานนท' ได่�เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บถวายุบ�งคมพระผู้!�ม"พระภาคแล่�ว น�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง แล่�วได่�ท!ล่ถ�อยุค4าสุนทนา ของท�าน พระสุาร"บ�ตร ก�บท�าน พระภ!ม�ชะ เท�าท")ม"มาแล่�ว ท�(งหัมด่ แด่�พระผู้!�ม"พระภาค ฯ-2 1 0 0 0 -1820 17 0 0 0

[๘๒] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่"ล่ะๆ อานนท' ตามท")สุาร"บ�ตรพยุากรณ'ชB)อว�าพ-งพยุากรณ'โด่ยุชอบ ด่!กรอานนท' เรากล่�าวว�าสุ�ขแล่ะท�กข'เปิ<นของอาศ�ยุ เหัต�เก�ด่ข-(น สุ�ขแล่ะท�กข'อาศ�ยุอะไรเก�ด่ข-(น สุ�ขแล่ะท�กข'อาศ�ยุผู้�สุสุะเก�ด่ข-(นบ�คคล่ผู้!�กล่�าวด่�งน"( จ้-งจ้ะชB)อว�าเปิ<นอ�นกล่�าวตามท")เรากล่�าวแล่�ว ไม�กล่�าวต!�เราด่�วยุค4าไม�จ้ร�ง แล่ะพยุากรณ'ธรรมสุมควร

แก�ธรรม ท�(งการคล่�อยุตามวาทะท")ถ!กไรๆก;จ้ะไม�พ-งถ-งฐีานะอ�นว�ญญู!ชนจ้ะต�เต"ยุนได่� ด่!กรอานนท' ในวาทะท�(ง ๔ น�(น แม�สุ�ขแล่ะท�กข'ท")พวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า ตนท4าเอง ยุ�อม เก�ด่ข-(นเพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ฯล่ฯ แม�สุ�ขแล่ะท�กข'ท")พวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า เก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุการท")ม�ใช�ตนเองกระท4า ม�ใช�ผู้!�อB)นกระท4า ใหั� ก;ยุ�อมเก�ด่ข-(นเพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ด่!กรอานนท' ในวาทะท�(ง ๔ น�(น พวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า สุ�ขแล่ะท�กข' ตนท4าเอง เว�นผู้�สุสุะ เสุ"ยุ เขายุ�อมเสุวยุสุ�ขแล่ะท�กข' ด่�งน"( ม�ใช�ฐีานะท")จ้ะม"ได่� ฯล่ฯ พวกสุมณพราหัมณ'ซ-)งเปิ<นผู้!�กล่�าวกรรมบ�ญญ�ต�ว�า สุ�ขแล่ะท�กข'เก�ด่ข-(น เพราะอาศ�ยุการท")ตน เองกระท4า ม�ใช�ผู้!�อB)นกระท4าใหั� เว�นผู้�สุสุะเสุ"ยุ เขายุ�อมเสุวยุสุ�ขแล่ะท�กข' ด่�งน"(ม�ใช�ฐีานะท")จ้ะม"ได่� ฯ -2 1 0 0 0 -1830 23 0 0 0

[๘๓] ด่!กรอานนท' เมB)อกายุม"อยุ!� สุ�ขแล่ะท�กข'อ�นเปิ<นภายุในยุ�อมบ�งเก�ด่ข-(น เพราะความจ้งใจ้ทางกายุเปิ<นเหัต� เมB)อวาจ้าม"อยุ!� สุ�ขแล่ะท�กข'อ�นเปิ<นภายุใน ยุ�อมบ�งเก�ด่ข-(น เพราะความจ้งใจ้ทางวาจ้าเปิ<นเหัต� หัรBอว�า เมB)อใจ้ม"อยุ!�สุ�ขแล่ะท�กข'อ�นเปิ<นภายุใน ยุ�อมบ�งเก�ด่ข-(นเพราะความจ้งใจ้ทางใจ้เปิ<นเหัต� ด่!กร อานนท' เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุน�)นแหัล่ะ บ�คคล่ยุ�อมปิร�งแต�งกายุสุ�งขาร ซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุใหั�สุ�ขแล่ะท�กข'อ�นเปิ<นภายุในเก�ด่ข-(น ด่�วยุตนเองบ�าง บ�คคล่ยุ�อมปิร�งแต�งกายุสุ�งขาร ซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุใหั�สุ�ขแล่ะท�กข'อ�นเปิ<นภายุในเก�ด่ข-(น เพราะผู้!�อB)นบ�าง บ�คคล่ร! �สุ-กต�ว ยุ�อมปิร�งแต�งกายุสุ�งขาร ซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุใหั�สุ�ขแล่ะท�กข'อ�นเปิ<น ภายุในเก�ด่ข-(นบ�าง บ�คคล่ไม�ร! �สุ-กต�ว ยุ�อมปิร�งแต�งกายุสุ�งขารซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุใหั�สุ�ข แล่ะท�กข'อ�นเปิ<นภายุในเก�ด่ข-(นบ�าง ด่!กรอานนท' บ�คคล่ยุ�อมปิร�งแต�งวจ้"สุ�งขารซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุใหั�สุ�ขแล่ะท�กข'อ�นเปิ<นภายุในเก�ด่ข-(นด่�วยุตนเองบ�าง บ�คคล่ยุ�อมปิร�งแต�งวจ้"สุ�งขารซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุใหั�สุ�ขแล่ะท�กข'อ�นเปิ<นภายุในเก�ด่ข-(นเพราะผู้!�อB)นบ�าง บ�คคล่ร! �สุ-กต�ว ยุ�อมปิร�งแต�งวจ้"สุ�งขารซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุใหั�สุ�ขแล่ะท�กข'อ�นเปิ<นภายุในเก�ด่ข-(นบ�าง บ�คคล่ไม�ร! �สุ-กต�ว ยุ�อมปิร�งแต�งวจ้"สุ�งขาร ซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุใหั�สุ�ขแล่ะท�กข'อ�นเปิ<นภายุในเก�ด่ข-(นบ�าง ด่!กรอานนท' บ�คคล่ยุ�อมปิร�งแต�งมโนสุ�งขาร ซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุใหั�สุ�ขแล่ะท�กข'อ�นเปิ<นภายุในเก�ด่ข-(นด่�วยุตนเองบ�าง บ�คคล่ยุ�อมปิร�งแต�งมโนสุ�งขาร ซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุใหั�สุ�ขแล่ะท�กข'อ�นเปิ<นภายุในเก�ด่ข-(นเพราะผู้!�อB)นบ�างบ�คคล่ร! �สุ-กต�ว ยุ�อมปิร�งแต�งมโนสุ�งขารซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุใหั�สุ�ขแล่ะท�กข'อ�นเปิ<นภายุในเก�ด่ข-(นบ�าง บ�คคล่ไม�ร! �สุ-กต�ว ยุ�อมปิร�งแต�งมโนสุ�งขาร ซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุใหั�สุ�ขแล่ะท�กข'อ�นเปิ<นภายุในเก�ด่ข-(นบ�าง ด่!กรอานนท' อว�ชชาแทรกอยุ!�แล่�วในธรรมเหัล่�าน"( ฯ-2 1 0 0 0 -1840 12 0 0 0

[๘๔] ด่!กรอานนท' ก;เพราะอว�ชชาด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ

กายุซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุใหั�สุ�ขแล่ะท�กข'อ�นเปิ<นภายุในเก�ด่ข-(น จ้-งไม�ม" วาจ้าซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุใหั�สุ�ข แล่ะท�กข'อ�นเปิ<นภายุในเก�ด่ข-(นจ้-งไม�ม" ใจ้ซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุใหั�สุ�ขแล่ะท�กข'อ�นเปิ<นภายุในเก�ด่ข-(น จ้-งไม�ม" เขต [ความจ้งใจ้เปิ<นเหัต�งอกงาม] ซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุใหั�สุ�ขแล่ะท�กข'อ�นเปิ<นภายุในเก�ด่ข-(นจ้-งไม�ม" ว�ตถ� [ความจ้งใจ้อ�นเปิ<นท")ปิระด่�ษฐีาน] ซ-)งเปิ<น ปิ7จ้จ้�ยุใหั�สุ�ขแล่ะท�กข'อ�นเปิ<นภายุในเก�ด่ข-(น จ้-งไม�ม" อายุตนะ [ความจ้งใจ้อ�น เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ] ซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุใหั�สุ�ขแล่ะท�กข'อ�นเปิ<นภายุในเก�ด่ข-(น จ้-งไม�ม" หัรBออธ�กรณ' [ความจ้งใจ้อ�นเปิ<นเหัต�] ซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุใหั�สุ�ขแล่ะท�กข'อ�นเปิ<นภายุใน เก�ด่ข-(น จ้-งไม�ม" ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖. อ�ปิวาณสุ!ตร -2 1 0 0 0 -1850 4 0 0 0

[๘๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ ท�านพระอ�ปิวาณะได่�เข�าไปิเฝ่Qา พระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ถวายุบ�งคมพระผู้!�ม"พระภาคแล่�ว น�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง ฯ-2 1 0 0 0 -1860 11 0 0 0

[๘๖] คร�(นน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว ท�านพระอ�ปิวาณะได่�กราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ม"สุมณพราหัมณ'พวกหัน-)งยุ�อมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'ตนท4าเอง สุ�วนสุมณพราหัมณ'พวกหัน-)งยุ�อมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'ผู้!�อB)นท4าใหั� ม"สุมณ พราหัมณ'พวกหัน-)งยุ�อมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'ตนท4าเองด่�วยุ ผู้!�อB)นท4าใหั�ด่�วยุ ม"สุมณ พราหัมณ'พวกหัน-)งยุ�อมบ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'เก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุการท")ม�ใช�ตนเองกระท4าม�ใช�ผู้!�อB)นกระท4าใหั� ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ในวาทะท�(ง ๔ น"( พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุ ไว�อยุ�างไร ตร�สุบอกไว�อยุ�างไร ข�าพระองค'พยุากรณ'อยุ�างไร จ้-งจ้ะชB)อว�าเปิ<นผู้!�กล่�าวตามท")พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุแล่�ว จ้ะไม�กล่�าวต!�พระผู้!�ม"พระภาคด่�วยุค4าไม�จ้ร�งแล่ะจ้ะพยุากรณ'ธรรมสุมควรแก�ธรรม ท�(งการคล่�อยุตามวาทะท")ถ!กไรๆ จ้ะไม�พ-งถ-งฐีานะอ�นว�ญญู!ชนจ้ะต�เต"ยุนได่� ฯ-2 1 0 0 0 -1870 16 0 0 0

[๘๗] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรอ�ปิวาณะ เรากล่�าวท�กข'เปิ<นของอาศ�ยุเหัต�เก�ด่ข-(น ท�กข'อาศ�ยุอะไรเก�ด่ข-(น ท�กข'อาศ�ยุผู้�สุสุะเก�ด่ข-(น บ�คคล่ผู้!�กล่�าว ด่�งน"( จ้-งจ้ะชB)อว�าเปิ<นอ�นกล่�าวตามท")เรากล่�าวแล่�ว ไม�กล่�าวต!�เราด่�วยุค4าไม�จ้ร�ง พยุากรณ'ธรรมสุมควรแก�ธรรม ท�(งการคล่�อยุตามวาทะท")ถ!กไรๆ จ้ะไม�พ-งถ-งฐีานะอ�นว�ญญู!ชนจ้ะต�เต"ยุนได่� ด่!กรอ�ปิวาณะ ในวาทะท�(ง ๔ น�(น แม�ท�กข'ท")พวกสุมณพราหัมณ'บ�ญญ�ต�ว�า ตนท4าเอง ยุ�อมเก�ด่ข-(นเพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ฯล่ฯ แม�ท�กข'ท")พวกสุมณพราหัมณ'บ�ญญ�ต�ว�า เก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุการท")ม�ใช�ตนเอง

กระท4า ม�ใช�ผู้!�อB)นกระท4าใหั� ก;ยุ�อมเก�ด่ข-(นเพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ด่!กรอ�ปิวาณะ ในวาทะท�(ง๔ น�(น พวกสุมณพราหัมณ'บ�ญญ�ต�ว�า ท�กข'ตนท4าเอง เว�นผู้�สุสุะเสุ"ยุ เขายุ�อมเสุวยุท�กข' ด่�งน"( ม�ใช�ฐีานะท")จ้ะม"ได่� ฯล่ฯ พวกสุมณพราหัมณ'บ�ญญ�ต�ว�า ท�กข' เก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุการท")ม�ใช�ตนเองกระท4า ม�ใช�ผู้!�อB)นกระท4าใหั� เว�นผู้�สุสุะเสุ"ยุเขายุ�อมเสุวยุท�กข' ด่�งน"( ม�ใช�ฐีานะท")จ้ะม"ได่� ฯ จ้บสุ!ตรท") ๖ ๗. ปิ7จ้จ้ยุสุ!ตร -2 1 0 0 0 -1880 5 0 0 0

[๘๘] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ฯล่ฯความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ -2 1 0 0 0 -1890 24 0 0 0

[๘๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ชราแล่ะมรณะเปิ<นไฉน ความแก� ภาวะของความแก� ฟั7นหัล่�ด่ ผู้มหังอก หัน�งเหั")ยุว ความเสุB)อมแหั�งอายุ� ความแก�หัง�อมแหั�งอ�นทร"ยุ' ในหัม!�สุ�ตว'น�(นๆ ของเหัล่�าสุ�ตว'น�(นๆ น"(เร"ยุกว�าชรา ความเคล่B)อน ภาวะของความเคล่B)อน ความท4าล่ายุ ความอ�นตรธาน มฤตยุ! ความตายุกาล่ก�ร�ยุา ความแตกแหั�งข�นธ' ความทอด่ท�(งซากศพ ความขาด่แหั�งช"ว�ต�นทร"ยุ'จ้ากหัม!�สุ�ตว'น�(นๆ ของเหัล่�าสุ�ตว'น�(นๆ น"(เร"ยุกว�ามรณะ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ชราแล่ะมรณะด่�งพรรณนา มาฉะน"( เร"ยุกว�าชรามรณะ เพราะชาต�เก�ด่ ชรามรณะจ้-งเก�ด่ เพราะชาต�ด่�บ ชรามรณะจ้-งด่�บ อร�ยุมรรคม"องค' ๘ น"(เท�าน�(น คBอ ความเหั;นชอบ ๑ความด่4าร�ชอบ ๑ วาจ้าชอบ ๑ การงานชอบ ๑ อาช"พชอบ ๑ พยุายุามชอบ ๑ระล่-กชอบ ๑ ความต�(งใจ้ชอบ ๑ เปิ<นข�อปิฏิ�บ�ต�ใหั�ถ-งธรรมเปิ<นท")ด่�บชรามรณะ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ชาต�เปิ<นไฉน ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ภพเปิ<นไฉน ฯล่ฯ ด่!กร ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อ�ปิาทานเปิ<นไฉน ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ต�ณหัาเปิ<นไฉน ฯล่ฯด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;เวทนาเปิ<นไฉน ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ผู้�สุสุะเปิ<นไฉนฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;สุฬายุตนะเปิ<นไฉน ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;นามร!ปิ เปิ<นไฉน ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ว�ญญาณเปิ<นไฉน ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุก;สุ�งขารท�(งหัล่ายุเปิ<นไฉน ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�งขาร ๓ ปิระการ เหัล่�าน"(คBอ กายุสุ�งขาร ๑ วจ้"สุ�งขาร ๑ จ้�ตตสุ�งขาร ๑ น"(เร"ยุกว�าสุ�งขาร เพราะอว�ชชาเก�ด่ สุ�งขารจ้-งเก�ด่ เพราะอว�ชชาด่�บ สุ�งขารจ้-งด่�บ อร�ยุมรรคม"องค' ๘ น"(เท�าน�(นคBอความเหั;นชอบ ๑ ความด่4าร�ชอบ ๑ วาจ้าชอบ ๑ การงานชอบ ๑ อาช"พชอบ ๑พยุายุามชอบ ๑ ระล่-กชอบ ๑ ต�(งใจ้ชอบ ๑ เปิ<นข�อปิฏิ�บ�ต�ใหั�ถ-งธรรมเปิ<นท")ด่�บ

สุ�งขาร ฯ-2 1 0 0 0 -1900 11 0 0 0

[๙๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ในกาล่ใด่แล่ อร�ยุสุาวกร! �ท�)วถ-งปิ7จ้จ้�ยุอยุ�างน"( ร! �ท�)วถ-งเหัต�เก�ด่แหั�งปิ7จ้จ้�ยุอยุ�างน"( ร! �ท�)วถ-งความด่�บแหั�งปิ7จ้จ้�ยุอยุ�างน"( ร! �ท�)วถ-งข�อ ปิฏิ�บ�ต�ใหั�ถ-งความด่�บแหั�งปิ7จ้จ้�ยุอยุ�างน"( ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ในกาล่น�(น อร�ยุสุาวกน"(เราเร"ยุกว�า เปิ<นผู้!�สุมบ!รณ'ด่�วยุท�ฐี�บ�าง เปิ<นผู้!�สุมบ!รณ'ด่�วยุท�ศนะบ�าง เปิ<นผู้!�มาถ-งสุ�ทธรรมน"(บ�าง เหั;นสุ�ทธรรมน"(บ�าง เปิ<นผู้!�ปิระกอบด่�วยุญาณอ�นเปิ<นเสุกขะบ�างเปิ<นผู้!�ปิระกอบด่�วยุว�ชชาอ�นเปิ<นเสุกขะบ�าง เปิ<นผู้!�บรรล่�กระแสุ แหั�งธรรมบ�าง เปิ<นพระอร�ยุะม"ปิ7ญญาเครB)องช4าแรกก�เล่สุบ�าง ว�าอยุ!�ช�ด่ปิระต!อมตน�พพานบ�าง ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ ๘. ภ�กข�สุ!ตร -2 1 0 0 0 -1910 11 0 0 0

[๙๑] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ฯล่ฯ พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุพระพ�ทธพจ้น'น"(ว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�ในธรรมว�น�ยุน"( ยุ�อมร! �ท�)วถ-งชรามรณะ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งเหัต�เก�ด่แหั�งชรามรณะ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งความด่�บแหั�งชรามรณะ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งข�อปิฏิ�บ�ต� ใหั�ถ-งความด่�บแหั�งชรามรณะ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งชาต� ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งภพ ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งอ�ปิาทาน ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งต�ณหัา ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งเวทนา ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-ง ผู้�สุสุะ ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งสุฬายุตนะ ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งนามร!ปิ ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งว�ญญาณ ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งเหัต�เก�ด่แหั�งสุ�งขาร ยุ�อมร! �ท�)วถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขาร ยุ�อมร! �ท�)วถ-งข�อปิฏิ�บ�ต�ใหั�ถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขาร ฯ-2 1 0 0 0 -1920 22 0 0 0

[๙๒] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ชราแล่ะมรณะเปิ<นไฉน ความแก� ภาวะของความแก� ฟั7นหัล่�ด่ ผู้มหังอก หัน�งเหั")ยุว ความเสุB)อมแหั�งอายุ� ความแก�หัง�อมแหั�งอ�นทร"ยุ' ในหัม!�สุ�ตว'น�(นๆ ของเหัล่�าสุ�ตว'น�(นๆ น"(เร"ยุกว�าชรา ความเคล่B)อน ภาวะของความเคล่B)อน ความท4าล่ายุ ความอ�นตรธาน มฤตยุ! ความตายุกาล่ก�ร�ยุา ความแตกแหั�งข�นธ' ความทอด่ท�(งซากศพ ความขาด่แหั�งช"ว�ต�นทร"ยุ'จ้ากหัม!�สุ�ตว'น�(นๆ ของเหัล่�าสุ�ตว'น�(นๆ น"(เร"ยุกว�ามรณะ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ชราแล่ะมรณะด่�งพรรณนามาน"( เร"ยุกว�าชรามรณะ เพราะชาต�เก�ด่ ชรามรณะจ้-งเก�ด่เพราะชาต�ด่�บ ชรามรณะจ้-งด่�บ อร�ยุมรรคม"องค' ๘ น"(เท�าน�(น คBอ ความเหั;นชอบ ๑ความด่4าร�ชอบ ๑ วาจ้าชอบ ๑ การงานชอบ ๑ อาช"พชอบ ๑ พยุายุามชอบ๑ ระล่-กชอบ ๑ ความต�(งใจ้ชอบ ๑ เปิ<นข�อปิฏิ�บ�ต�ใหั�ถ-ง

ธรรมเปิ<นท")ด่�บชรามรณะ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ชาต�เปิ<นไฉน ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ภพเปิ<นไฉน ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อ�ปิาทานเปิ<นไฉน ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ต�ณหัาเปิ<นไฉน ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;เวทนาเปิ<นไฉน ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ผู้�สุสุะเปิ<นไฉนฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;สุฬายุตนะเปิ<นไฉน ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;นามร!ปิ เปิ<นไฉน ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ว�ญญาณเปิ<นไฉน ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก; สุ�งขารเปิ<นไฉน ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�งขาร ๓ ปิระการเหัล่�าน"( คBอ กายุสุ�งขาร ๑วจ้"สุ�งขาร ๑ จ้�ตตสุ�งขาร ๑ น"(เร"ยุกว�าสุ�งขาร เพราะอว�ชชาเก�ด่ สุ�งขารจ้-งเก�ด่เพราะอว�ชชาด่�บ สุ�งขารจ้-งด่�บ อร�ยุมรรคม"องค' ๘ น"(เท�าน�(น คBอ ความเหั;นชอบ ๑ฯล่ฯ ความต�(งใจ้ชอบ ๑ เปิ<นข�อปิฏิ�บ�ต�ใหั�ถ-งธรรมเปิ<นท")ด่�บสุ�งขาร ฯ-2 1 0 0 0 -1930 18 0 0 0

[๙๓] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ในกาล่ใด่แล่ ภ�กษ�ยุ�อมร! �ท�)วถ-งชรามรณะอยุ�างน"( ยุ�อมร! �ท�)วถ-งเหัต�เก�ด่แหั�งชรามรณะอยุ�างน"( ยุ�อมร! �ท�)วถ-งความด่�บแหั�งชรามรณะอยุ�างน"( ยุ�อมร! �ท�)วถ-งข�อปิฏิ�บ�ต�ใหั�ถ-งความด่�บแหั�งชรามรณะอยุ�างน"( ยุ�อมร! �ท�)วถ-งชาต�อยุ�างน"( ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งภพอยุ�างน"( ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งอ�ปิาทานอยุ�างน"( ฯล่ฯยุ�อมร! �ท�)วถ-งต�ณหัาอยุ�างน"( ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งเวทนาอยุ�างน"( ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งผู้�สุสุะอยุ�างน"( ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งสุฬายุตนะอยุ�างน"( ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งนามร!ปิอยุ�างน"( ฯล่ฯยุ�อมร! �ท�)วถ-งว�ญญาณอยุ�างน"( ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งสุ�งขารท�(งหัล่ายุอยุ�างน"( ยุ�อมร! �ท�)วถ-งเหัต�เก�ด่แหั�งสุ�งขารอยุ�างน"( ยุ�อมร! �ท�)วถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขารอยุ�างน"( ยุ�อมร! �ท�)วถ-งข�อปิฏิ�บ�ต�ใหั�ถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขารอยุ�างน"( ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ในกาล่น�(น ภ�กษ�น"(เรากล่�าวว�าเปิ<นผู้!�สุมบ!รณ'ด่�วยุท�ฐี�บ�าง เปิ<นผู้!�สุมบ!รณ'ด่�วยุท�ศนะบ�าง เปิ<นผู้!�มาถ-ง สุ�ทธรรมน"(บ�าง เหั;นสุ�ทธรรมน"(บ�าง เปิ<นผู้!�ปิระกอบด่�วยุญาณอ�นเปิ<นเสุกขะบ�าง เปิ<นผู้!�ปิระกอบด่�วยุว�ชชาอ�นเปิ<นเสุกขะบ�าง เปิ<นผู้!�บรรล่�กระแสุแหั�งธรรมบ�างเปิ<นพระอร�ยุะม"ปิ7ญญาเครB)องช4าแรกก�เล่สุบ�าง ว�าอยุ!�ช�ด่ปิระต!อมตน�พพานบ�าง ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙. สุมณพราหัมณสุ!ตรท") ๑-2 1 0 0 0 -1940 17 0 0 0

[๙๔] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ฯล่ฯ พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุพระพ�ทธพจ้น'น"( ว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)ง ยุ�อมไม�ก4าหันด่ร! � ชรามรณะ ยุ�อมไม�ก4าหันด่ร! �เหัต�เก�ด่แหั�งชรามรณะ ยุ�อมไม�ก4าหันด่ร! �ความด่�บแหั�ง ชรามรณะ ยุ�อมไม�ก4าหันด่ร! �ข�อปิฏิ�บ�ต�ใหั�ถ-งความด่�บแหั�งชรามรณะ ยุ�อมไม�ก4าหันด่ ร! �ชาต� ฯล่ฯ ยุ�อมไม�ก4าหันด่ร! �ภพ ฯล่ฯ ยุ�อมไม�ก4าหันด่ร! �อ�ปิาทาน ฯล่ฯ ยุ�อม

ไม�ก4าหันด่ร! �ต�ณหัา ฯล่ฯ ยุ�อมไม�ก4าหันด่ร! �เวทนา ฯล่ฯ ยุ�อมไม�ก4าหันด่ร! �ผู้�สุสุะ ฯล่ฯยุ�อมไม�ก4าหันด่ร! �สุฬายุตนะ ฯล่ฯ ยุ�อมไม�ก4าหันด่ร! �นามร!ปิ ฯล่ฯ ยุ�อมไม�ก4าหันด่ร! �ว�ญญาณ ฯล่ฯ ยุ�อมไม�ก4าหันด่ร! �สุ�งขารท�(งหัล่ายุ ยุ�อมไม�ก4าหันด่ร! �เหัต�เก�ด่แหั�งสุ�งขาร ยุ�อมไม�ก4าหันด่ร! �ความด่�บแหั�งสุ�งขาร ยุ�อมไม�ก4าหันด่ร! �ข�อปิฏิ�บ�ต�ใหั�ถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขาร ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน"( ยุ�อมไม�ได่�ร�บสุมมต�ว�าเปิ<นสุมณะในหัม!�สุมณะ หัรBอไม�ได่�ร�บสุมมต�ว�าเปิ<นพราหัมณ'ในหัม!�พราหัมณ'อน-)ง ท�านเหัล่�าน"( จ้ะท4าใหั�แจ้�งซ-)งปิระโยุชน'แหั�งความเปิ<นสุมณะหัรBอปิระโยุชน' แหั�งความเปิ<นพราหัมณ' ด่�วยุปิ7ญญาอ�นร! �ยุ�)งด่�วยุตนเอง ในปิ7จ้จ้�บ�นเข�าถ-งอยุ!� ไม�ได่� ฯ-2 1 0 0 0 -1950 16 0 0 0

[๙๕] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�วนสุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)งยุ�อมก4าหันด่ร! �ชรามรณะ ยุ�อมก4าหันด่ร! �เหัต�เก�ด่แหั�งชรามรณะ ยุ�อมก4าหันด่ร! �ความด่�บแหั�งชรามรณะ ยุ�อมก4าหันด่ร! �ข�อปิฏิ�บ�ต�ใหั�ถ-งความด่�บแหั�งชรามรณะ ยุ�อมก4า หันด่ร! �ชาต� ฯล่ฯ ยุ�อมก4าหันด่ร! �ภพ ฯล่ฯ ยุ�อมก4าหันด่ร! �อ�ปิาทาน ฯล่ฯ ยุ�อมก4าหันด่ร! �ต�ณหัา ฯล่ฯ ยุ�อมก4าหันด่ร! �เวทนา ฯล่ฯ ยุ�อมก4าหันด่ร! �ผู้�สุสุะ ฯล่ฯ ยุ�อมก4าหันด่ร! �สุฬายุตนะ ฯล่ฯ ยุ�อมก4าหันด่ร! �นามร!ปิ ฯล่ฯ ยุ�อมก4าหันด่ร! �ว�ญญาณ ฯล่ฯ ยุ�อมก4าหันด่ร! �สุ�งขารท�(งหัล่ายุ ยุ�อมก4าหันด่ร! �เหัต�เก�ด่แหั�งสุ�งขาร ยุ�อมก4าหันด่ร! �ความด่�บแหั�งสุ�งขาร ยุ�อมก4าหันด่ร! �ข�อปิฏิ�บ�ต�ใหั�ถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขาร ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุสุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน"(แล่ ยุ�อมได่�ร�บสุมมต�ว�าเปิ<นสุมณะในหัม!�สุมณะ แล่ะได่�ร�บสุมมต�ว�าเปิ<นพราหัมณ'ในหัม!�พราหัมณ' อน-)ง ท�านเหัล่�าน�(นยุ�อมท4าใหั�แจ้�งซ-)งปิระโยุชน'แหั�งความเปิ<นสุมณะ แล่ะปิระโยุชน'แหั�งความเปิ<นพราหัมณ' ด่�วยุปิ7ญญาอ�นร! �ยุ�)งด่�วยุตนเองในปิ7จ้จ้�บ�นเข�าถ-งอยุ!� ฯ จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐. สุมณพราหัมณสุ!ตรท") ๒-2 1 0 0 0 -1960 14 0 0 0

[๙๖] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ฯล่ฯ พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุพระพ�ทธพจ้น'น"( ว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)ง ยุ�อมไม�ร! �ท�)วถ-งชรามรณะ ยุ�อมไม�ร! �ท�)วถ-งเหัต�เก�ด่ชรามรณะ ยุ�อมไม�ร! �ท�)วถ-งความด่�บแหั�งชรามรณะยุ�อมไม�ร! �ท�)วถ-งข�อปิฏิ�บ�ต�ใหั�ถ-งความด่�บแหั�งชรามรณะ สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นจ้�กล่�วงพ�นชรามรณะได่� ด่�งน"( ม�ใช�ฐีานะท")จ้ะม"ได่� ยุ�อมไม�ร! �ท�)วถ-งชาต� ฯล่ฯ ยุ�อม ไม�ร! �ท�)วถ-งภพ ฯล่ฯ ยุ�อมไม�ร! �ท�)วถ-งอ�ปิาทาน ฯล่ฯ ยุ�อมไม�ร! �ท�)วถ-งต�ณหัา ฯล่ฯ ยุ�อมไม�ร! �ท�)วถ-งเวทนา ฯล่ฯ ยุ�อมไม�ร! �ท�)วถ-งผู้�สุสุะ ฯล่ฯ ยุ�อมไม�ร! �ท�)วถ-งสุฬายุตนะ ฯล่ฯ ยุ�อมไม�ร! �ท�)วถ-งนามร!ปิ ฯล่ฯ ยุ�อมไม�ร! �

ท�)วถ-งว�ญญาณ ฯล่ฯ ยุ�อมไม�ร! �ท�)วถ-งสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ยุ�อมไม�ร! �ท�)วถ-งเหัต�เก�ด่แหั�งสุ�งขาร ยุ�อมไม�ร! �ท�)วถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขารยุ�อมไม�ร! �ท�)วถ-งข�อปิฏิ�บ�ต�ใหั�ถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขาร สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นจ้�กล่�วงพ�นสุ�งขารท�(งหัล่ายุได่� ด่�งน"( ม�ใช�ฐีานะท")จ้ะม"ได่� ฯ-2 1 0 0 0 -1970 24 0 0 0

[๙๗] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)งแล่ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งชรามรณะ ยุ�อมร! �เหัต�เก�ด่แหั�งชรามรณะ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งความด่�บแหั�งชรา มรณะ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งข�อปิฏิ�บ�ต�ใหั�ถ-งความด่�บแหั�งชรามรณะ สุมณะหัรBอพราหัมณ' เหัล่�าน�(น จ้�กล่�วงพ�นชรามรณะได่� ด่�งน"( เปิ<นฐีานะท")จ้ะม"ได่� ยุ�อมร! �ท�)วถ-งชาต� ฯล่ฯยุ�อมร! �ท�)วถ-งภพ ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งอ�ปิาทาน ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งต�ณหัา ฯล่ฯ ยุ�อมร! � ท�)วถ-งเวทนา ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งผู้�สุสุะ ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งสุฬายุตนะ ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งนามร!ปิ ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งว�ญญาณ ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ท�)วถ-งสุ�งขาร ยุ�อมร! �ท�)วถ-งเหัต�เก�ด่แหั�งสุ�งขาร ยุ�อมร! �ท�)วถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขาร ยุ�อมร! �ท�)วถ-งข�อปิฏิ�บ�ต�ใหั�ถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขาร สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(น จ้�กล่�วงพ�นสุ�งขารท�(งหัล่ายุได่� ด่�งน"(เปิ<นฐีานะท")จ้ะม"ได่� ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐ ทสุพล่วรรคท") ๓ จ้บ --------------

รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. ทสุพล่สุ!ตรท") ๑ ๒. ทสุพล่สุ!ตรท") ๒ ๓. อ�ปิน�สุสุ!ตร๔. อ�ญญต�ตถ�ยุสุ!ตร ๕. ภ!ม�ชสุ!ตร ๖. อ�ปิวาณสุ!ตร ๗. ปิ7จ้จ้ยุสุ!ตร ๘. ภ�กข�สุ!ตร ๙. สุมณพราหัมณสุ!ตรท") ๑ ๑๐. สุมณพราหัมสุ!ณตรท") ๒ ฯ ---------------

กฬารข�ตต�ยุวรรคท") ๔ ๑. ภ!ตม�ทสุ!ตร -2 1 0 0 0 -1980 10 0 0 0

[๙๘] สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... คร�(งน�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกท�านพระสุาร"บ�ตรมาว�า ด่!กรสุาร"บ�ตร อช�ตมาณพได่�กล่�าวปิ7ญหัาน"(ไว�ในอช�ตปิ7ญหัา ในปิรายุนวรรคว�า ข�าแต�ท�านผู้!�น�รท�กข' บ�คคล่ท")ได่�ตร�สุร! �ธรรมแล่�ว แล่ะบ�คคล่ ท")ยุ�งเปิ<นเสุขบ�คคล่อยุ!�เหัล่�าใด่ ม"อยุ!�มากในศาสุนาน"( พระองค' ผู้!�ม"ปิ7ญญาอ�นข�าพเจ้�าถามแล่�ว ขอได่�โปิรด่ตร�สุบอกความ ปิระพฤต�ของบ�คคล่ท�(งสุองพวกน�(น แก�ข�าพเจ้�า ด่�งน"( ฯ

ด่!กรสุาร"บ�ตร เธอจ้ะพ-งเหั;นเนB(อความของคาถาท")กล่�าวโด่ยุยุ�อน"( โด่ยุพ�สุด่ารได่�อยุ�างไร ฯ-2 1 0 0 0 -1990 12 0 0 0

[๙๙] เมB)อพระผู้!�ม"พระภาคตร�สุอยุ�างน"(แล่�ว ท�านพระสุาร"บ�ตรได่�น�)งอยุ!�พระผู้!�ม"พระภาคจ้-งตร�สุกะท�านพระสุาร"บ�ตรเปิ<นคร�(งท")สุอง ฯล่ฯ แม�ในคร�(งท")สุองท�านพระสุาร"บ�ตรก;ได่�น�)งอยุ!� แม�ในคร�(งท")สุาม พระผู้!�ม"พระภาคก;ตร�สุกะท�านพระสุาร"บ�ตรว�า ด่!กรสุาร"บ�ตร อช�ตมาณพได่�กล่�าวปิ7ญหัาน"(ไว�ในอช�ตปิ7ญหัา ใน ปิรายุนวรรคว�า ข�าแต�ท�านผู้!�น�รท�กข' บ�คคล่ท")ได่�ตร�สุร! �ธรรมแล่�ว แล่ะบ�คคล่ ท")ยุ�งเปิ<นเสุขบ�คคล่อยุ!�เหัล่�าใด่ ม"อยุ!�มากในศาสุนาน"( พระองค' ผู้!�ม"ปิ7ญญาอ�นข�าพเจ้�าถามแล่�ว ขอได่�โปิรด่ตร�สุบอกความ ปิระพฤต�ของบ�คคล่ท�(งสุองพวกน�(น แก�ข�าพเจ้�า ด่�งน"( ฯ ด่!กรสุาร"บ�ตร เธอจ้ะพ-งเหั;นเนB(อความของค4าท")กล่�าวโด่ยุยุ�อน"( โด่ยุพ�สุด่ารได่�อยุ�างไร เมB)อพระผู้!�ม"พระภาคตร�สุอยุ�างน"(แล่�ว ท�านพระสุาร"บ�ตรก;ยุ�งน�)งอยุ!� แม�ในคร�(งท")สุาม ฯ-2 1 0 0 0 -11000 14 0 0 0

[๑๐๐] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุถามว�า ด่!กรสุาร"บ�ตร เธอเหั;นไหัมว�า น"(คBอ ข�นธปิ7ญจ้กท")เก�ด่แล่�ว ฯ ท�านพระสุาร"บ�ตรกราบท!ล่ว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า บ�คคล่เหั;นด่�วยุปิ7ญญาโด่ยุชอบตามความเปิ<นจ้ร�งว�า น"(คBอข�นธปิ7ญจ้กท")เก�ด่แล่�ว คร�(นเหั;นเช�นน�(นแล่�ว ยุ�อมปิฏิ�บ�ต�เพB)อความหัน�ายุ เพB)อคล่ายุความก4าหัน�ด่ เพB)อความด่�บแหั�งข�นธปิ7ญจ้กท")เก�ด่แล่�ว ยุ�อมเหั;นด่�วยุปิ7ญญาโด่ยุชอบตามความเปิ<นจ้ร�งว�า ข�นธปิ7ญจ้กน"(เก�ด่เพราะอาหัารน�(น คร�(นเหั;นเช�นน�(นแล่�ว ยุ�อมปิฏิ�บ�ต�เพB)อความหัน�ายุ เพB)อคล่ายุความก4าหัน�ด่ เพB)อความด่�บแหั�งข�นธปิ7ญจ้กท")เก�ด่เพราะอาหัาร ยุ�อมเหั;นด่�วยุปิ7ญญาโด่ยุ ชอบตามความเปิ<นจ้ร�งว�า สุ�)งใด่เก�ด่แล่�ว สุ�)งน�(นม"ความด่�บเปิ<นธรรมด่า เพราะ อาหัารน�(นด่�บไปิ คร�(นเหั;นเช�นน�(นแล่�ว ยุ�อมปิฏิ�บ�ต�เพB)อความหัน�ายุ เพB)อคล่ายุความก4าหัน�ด่ เพB)อความด่�บแหั�งข�นธปิ7ญจ้กซ-)งม"ความด่�บเปิ<นธรรมด่า พระพ�ทธเจ้�าข�า บ�คคล่ยุ�อมเปิ<นเสุขะได่�ด่�วยุการปิฏิ�บ�ต�อยุ�างน"( ฯ -2 1 0 0 0 -11010 20 0 0 0

[๑๐๑] พระพ�ทธเจ้�าข�า บ�คคล่ได่�ชB)อว�าตร�สุร! �ธรรมเปิ<นไฉน บ�คคล่เหั;น ด่�วยุปิ7ญญาโด่ยุชอบตามความเปิ<นจ้ร�งว�า น"(คBอข�นธปิ7ญจ้กท")เก�ด่แล่�ว คร�(นเหั;น เช�นน�(นแล่�ว ยุ�อมหัล่�ด่พ�นเพราะความหัน�ายุ เพราะคล่ายุความก4าหัน�ด่ เพราะความด่�บ เพราะไม�ถBอม�)นซ-)งข�นธปิ7ญจ้กท")เก�ด่แล่�ว ยุ�อมเหั;นด่�วยุปิ7ญญาโด่ยุชอบตามความเปิ<นจ้ร�งว�า ข�นธปิ7ญจ้กน"(เก�ด่เพราะอาหัารน�(น คร�(นเหั;นเช�นน�(นแล่�วยุ�อมหัล่�ด่พ�นเพราะความ

หัน�ายุ เพราะคล่ายุความก4าหัน�ด่ เพราะความด่�บ เพราะไม�ถBอม�)นซ-)งข�นธปิ7ญจ้กท")เก�ด่เพราะอาหัารน�(น ยุ�อมเหั;นด่�วยุปิ7ญญาโด่ยุชอบตามความเปิ<นจ้ร�งว�า สุ�)งใด่เก�ด่แล่�ว สุ�)งน�(นม"ความด่�บเปิ<นธรรมด่า เพราะอาหัารน�(นด่�บไปิ คร�(นเหั;นเช�นน�(นแล่�ว ยุ�อมหัล่�ด่พ�นเพราะความหัน�ายุ เพราะคล่ายุความก4าหัน�ด่ เพราะความด่�บ เพราะไม�ถBอม�)นซ-)งข�นธปิ7ญจ้กซ-)งม"ความด่�บเปิ<นธรรมด่าบ�คคล่ชB)อว�าได่�ตร�สุร! �ธรรมแล่�ว ด่�วยุอาการอยุ�างน"(แล่ ค4าท")อช�ตมาณพกล่�าวไว�ในอช�ตปิ7ญหัา ในปิรายุนวรรคว�า ข�าแต�ท�านผู้!�น�รท�กข' บ�คคล่ท")ได่�ตร�สุร! �ธรรมแล่�ว แล่ะบ�คคล่ ท")ยุ�งเปิ<นเสุขบ�คคล่อยุ!�เหัล่�าใด่ ม"อยุ!�มากในศาสุนาน"( พระองค' ผู้!�ม"ปิ7ญญาอ�นข�าพเจ้�าถามแล่�ว ขอได่�โปิรด่ตร�สุบอกความ ปิระพฤต�ของบ�คคล่ท�(งสุองพวกน�(น แก�ข�าพเจ้�า ด่�งน"( ฯ พระพ�ทธเจ้�าข�า ข�าพระองค'ทราบเนB(อความของค4าท")กล่�าวไว�โด่ยุยุ�อน"( โด่ยุพ�สุด่ารอยุ�างน"(แล่ ฯ-2 1 0 0 0 -11020 12 0 0 0

[๑๐๒] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ถ!กล่ะๆ สุาร"บ�ตร บ�คคล่เหั;นด่�วยุ ปิ7ญญาโด่ยุชอบตามความเปิ<นจ้ร�งว�า น"(คBอข�นธปิ7ญจ้กท")เก�ด่แล่�ว คร�(นเหั;นเช�นน�(นแล่�ว ยุ�อมปิฏิ�บ�ต�เพB)อความหัน�ายุ เพB)อคล่ายุความก4าหัน�ด่ เพB)อความด่�บแหั�งข�นธปิ7ญจ้กท")เก�ด่แล่�ว ยุ�อมเหั;นด่�วยุปิ7ญญาโด่ยุชอบตามความเปิ<นจ้ร�งว�า ข�นธปิ7ญจ้กน"(เก�ด่เพราะอาหัารน�(น คร�(นเหั;นเช�นน�(นแล่�ว ยุ�อมปิฏิ�บ�ต�เพB)อความหัน�ายุ เพB)อคล่ายุความก4าหัน�ด่ เพB)อความด่�บแหั�งข�นธปิ7ญจ้กท")เก�ด่เพราะอาหัาร ยุ�อมเหั;นด่�วยุปิ7ญญาโด่ยุชอบตามความเปิ<นจ้ร�งว�า สุ�)งใด่เก�ด่แล่�ว สุ�)งน�(นม"ความด่�บเปิ<นธรรมด่า เพราะความด่�บแหั�งอาหัารน�(น คร�(นเหั;นเช�นน�(นแล่�ว ยุ�อมปิฏิ�บ�ต�เพB)อความหัน�ายุ เพB)อคล่ายุความก4าหัน�ด่ เพB)อความด่�บแหั�งข�นธปิ7ญจ้กท")ม"ความด่�บเปิ<นธรรมด่า ด่!กรสุาร"บ�ตร บ�คคล่ชB)อว�าเปิ<นเสุขะได่�ด่�วยุการปิฏิ�บ�ต�อยุ�างน"(แล่ ฯ-2 1 0 0 0 -11030 22 0 0 0

[๑๐๓] ด่!กรสุาร"บ�ตร ก;บ�คคล่ชB)อว�าได่�ตร�สุร! �ธรรมแล่�วเปิ<นไฉน ด่!กรสุาร"บ�ตร บ�คคล่เหั;นด่�วยุปิ7ญญาโด่ยุชอบตามความเปิ<นจ้ร�งว�า น"(คBอข�นธปิ7ญจ้กท") เก�ด่แล่�ว คร�(นเหั;นเช�นน�(นแล่�ว ยุ�อมหัล่�ด่พ�นเพราะความหัน�ายุ เพราะคล่ายุความ ก4าหัน�ด่ เพราะความด่�บ เพราะไม�ถBอม�)นซ-)งข�นธปิ7ญจ้กท")เก�ด่แล่�ว ยุ�อมเหั;นด่�วยุปิ7ญญาโด่ยุชอบตามความเปิ<นจ้ร�งว�า ข�นธปิ7ญจ้กน"(เก�ด่เพราะอาหัารน�(น คร�(นเหั;น เช�นน�(นแล่�ว ยุ�อมหัล่�ด่พ�นเพราะความหัน�ายุ เพราะคล่ายุความก4าหัน�ด่ เพราะความด่�บ เพราะความไม�ถBอม�)นซ-)งข�นธปิ7ญจ้กท")เก�ด่แล่�วเพราะอาหัาร ยุ�อมเหั;น ด่�วยุปิ7ญญาโด่ยุชอบตามความเปิ<นจ้ร�งว�า สุ�)งใด่เก�ด่แล่�ว สุ�)งน�(นม"ความด่�บเปิ<น ธรรมด่า เพราะความด่�บแหั�งอาหัารน�(น คร�(นเหั;นเช�น

น�(นแล่�ว ยุ�อมหัล่�ด่พ�นเพราะความหัน�ายุ เพราะคล่ายุความก4าหัน�ด่ เพราะความด่�บ เพราะไม�ถBอม�)นซ-)งข�นธปิ7ญจ้กท")ม"ความด่�บเปิ<นธรรมด่า ด่!กรสุาร"บ�ตร บ�คคล่ได่�ชB)อว�าตร�สุร! �ธรรมแล่�วด่�วยุอาการอยุ�างน"(แล่ ค4าท")อช�ตมาณพกล่�าวไว�ในอช�ตปิ7ญหัาในปิรายุนวรรคว�า ข�าแต�ท�านผู้!�น�รท�กข' บ�คคล่ท")ได่�ตร�สุร! �ธรรมแล่�ว แล่ะบ�คคล่ท") ยุ�งเปิ<นเสุขะบ�คคล่อยุ!�เหัล่�าใด่ ม"อยุ!�มากในศาสุนาน"( พระองค' ผู้!�ม"ปิ7ญญาอ�นข�าพเจ้�าถามแล่�ว ขอได่�โปิรด่ตร�สุบอกความ ปิระพฤต�ของบ�คคล่ท�(งสุองพวกน�(น แก�ข�าพเจ้�า ด่�งน"( ฯ ด่!กรสุาร"บ�ตร เธอพ-งเหั;นเนB(อความของค4าท")กล่�าวโด่ยุยุ�อน"( โด่ยุพ�สุด่าร ได่�อยุ�างน"(แล่ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ ๒. กฬารข�ตต�ยุสุ!ตร-2 1 0 0 0 -11040 14 0 0 0

[๑๐๔] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ กฬารข�ตต�ยุภ�กษ�เข�าไปิหัาท�าน พระสุาร"บ�ตรถ-งท")อยุ!� แล่�วได่�ปิราศร�ยุก�บท�าน คร�(นผู้�านการปิราศร�ยุพอใหั�ระล่-กถ-งก�นไปิแล่�ว จ้-งน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง เมB)อน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�วได่�กล่�าวกะท�านพระสุาร"บ�ตรว�า ข�าแต�ท�านพระสุาร"บ�ตร โมล่�ยุผู้�คค�ณภ�กษ�ได่�ล่าสุ�กขา เว"ยุนมาทางฝ่Oายุต4)าเสุ"ยุแล่�ว ฯ ท�านพระสุาร"บ�ตรกล่�าวว�า ท�านโมล่�ยุผู้�คค�ณะน�(นคงไม�ได่�ความพอใจ้ในพระธรรมว�น�ยุน"(เปิ<นแน� ฯ ก. ถ�าเช�นน�(น ท�านพระสุาร"บ�ตรคงได่�ความพอใจ้ในพระธรรมว�น�ยุน"(กระม�ง ฯ สุา. ท�านผู้!�ม"อายุ� ผู้มไม�ม"ความสุงสุ�ยุเล่ยุ ฯ ก. ท�านผู้!�ม"อายุ� ก;ต�อไปิเล่�า ท�านไม�สุงสุ�ยุหัรBอ ฯ สุา. ท�านผู้!�ม"อายุ� ถ-งต�อไปิผู้มก;ไม�สุงสุ�ยุเล่ยุ ฯ-2 1 0 0 0 -11050 13 0 0 0

[๑๐๕] ล่4าด่�บน�(น กฬารข�ตต�ยุภ�กษ�ล่�กจ้ากอาสุนะ เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ถวายุบ�งคมแล่�วน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง แล่�วได่�กราบท!ล่ว�าพระพ�ทธเจ้�าข�า ท�านพระสุาร"บ�ตรอวด่อ�างพระอรหั�ตผู้ล่ว�า ข�าพเจ้�าร! �ช�ด่ว�า ชาต�สุ�(น แล่�ว พรหัมจ้รรยุ'อยุ!�จ้บแล่�ว ก�จ้ท")ควรท4าท4าเสุร;จ้แล่�ว ก�จ้อB)นเพB)อความเปิ<นอยุ�างน"(ไม�ม" ฯ ล่4าด่�บน�(น พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุสุ�)งภ�กษ�ร!ปิหัน-)งว�า มาน")แน�ะภ�กษ� เธอจ้งไปิเร"ยุกสุาร"บ�ตรมาตามค4าของเราว�า พระศาสุด่าร�บสุ�)งเร"ยุกหัาท�าน ฯ ภ�กษ�น�(นร�บพระพ�ทธพจ้น'แล่�ว เข�าไปิหัาท�านพระสุาร"บ�ตรยุ�งท")อยุ!� แล่�วเร"ยุนต�อท�านว�า ข�าแต�ท�านพระสุาร"บ�ตร พระศาสุด่าร�บสุ�)ง

เร"ยุกหัาท�าน ฯ ท�านพระสุาร"บ�ตรร�บค4าของภ�กษ�น�(นแล่�ว จ้-งเข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ถวายุบ�งคมแล่�วน�)ง ณ ท")ควรข�างหัน-)ง ฯ-2 1 0 0 0 -11060 22 0 0 0

[๑๐๖] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุถามว�า ด่!กรสุาร"บ�ตร เขาว�าเธออวด่อ�างอรหั�ตผู้ล่ว�า เราร! �ช�ด่ว�า ชาต�สุ�(นแล่�ว พรหัมจ้รรยุ'อยุ!�จ้บแล่�ว ก�จ้ท")ควรท4า ท4าเสุร;จ้แล่�ว ก�จ้อB)นเพB)อความเปิ<นอยุ�างน"(ไม�ม" ด่�งน"( จ้ร�งหัรBอ ฯ ท�านพระสุาร"บ�ตรกราบท!ล่ว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า ข�าพระองค'หัาได่�กล่�าวเนB(อความตามบท ตามพยุ�ญชนะเช�นน"(ไม� ฯ ภ. ด่!กรสุาร"บ�ตร ก�ล่บ�ตรยุ�อมอวด่อ�างอรหั�ตผู้ล่โด่ยุปิร�ยุายุอยุ�างใด่ อยุ�างหัน-)ง เมB)อเปิ<นเช�นน�(น บ�คคล่ท�(งหัล่ายุก;ต�องเหั;นอรหั�ตผู้ล่ท")อวด่อ�างไปิแล่�วโด่ยุความเปิ<นอ�นอวด่อ�าง ฯ สุา. พระพ�ทธเจ้�าข�า แม�ข�าพระองค'ก;ได่�กราบท!ล่ไว�อยุ�างน"(ม�ใช�หัรBอว�าข�าพระองค'หัาได่�กล่�าวเนB(อความตามบท ตามพยุ�ญชนะเช�นน"(ไม� ฯ ด่!กรสุาร"บ�ตร ถ�าเขาถามเธออยุ�างน"(ว�า ท�านสุาร"บ�ตร ท�านร! �เหั;นอยุ�างไรจ้-งอวด่อ�างอรหั�ตผู้ล่ว�า เรายุ�อมร! �ช�ด่ว�า ชาต�สุ�(นแล่�ว พรหัมจ้รรยุ'อยุ!�จ้บแล่�ว ก�จ้ท")ควรท4า ท4าเสุร;จ้แล่�ว ก�จ้อB)นเพB)อความเปิ<นอยุ�างน"(ไม�ม" เมB)อถ!กถามอยุ�างน"( เธอพ-งพยุากรณ'อยุ�างไร ฯ พระพ�ทธเจ้�าข�า ถ�าเขาถามข�าพระองค'เช�นน�(น ข�าพระองค'พ-งพยุากรณ'อยุ�างน"(ว�า ข�าพเจ้�าร! �ช�ด่ว�า ชาต�สุ�(นแล่�ว พรหัมจ้รรยุ'อยุ!�จ้บแล่�ว ก�จ้ท")ควรท4า ท4าเสุร;จ้แล่�ว ก�จ้อB)นเพB)อความเปิ<นอยุ�างน"(ไม�ม" เพราะร! �ได่�ว�า เมB)อปิ7จ้จ้�ยุแหั�งชาต�สุ�(นแล่�วเพราะปิ7จ้จ้�ยุอ�นเปิ<นต�นเหัต�สุ�(นไปิ ชาต�จ้-งสุ�(นไปิ พระพ�ทธเจ้�าข�า เมB)อข�าพระองค'ถ!กถามอยุ�างน"( ก;พ-งพยุากรณ'อยุ�างน"( ฯ -2 1 0 0 0 -11070 6 0 0 0

[๑๐๗] ด่!กรสุาร"บ�ตร ถ�าเขาถามเธออยุ�างน"(ว�า ท�านสุาร"บ�ตร ก;ชาต�ม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นสุม�ท�ยุ ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่ เมB)อถ!กถามเช�นน"( เธอพ-งพยุากรณ'อยุ�างไร ฯ พระพ�ทธเจ้�าข�า ถ�าเขาถามข�าพระองค'เช�นน�(น ข�าพระองค'พ-งพยุากรณ'อยุ�างน"(ว�า ชาต�ม"ภพเปิ<นเหัต� ม"ภพเปิ<นสุม�ท�ยุ ม"ภพเปิ<นก4าเน�ด่ ม"ภพเปิ<นแด่นเก�ด่ ฯ-2 1 0 0 0 -11080 6 0 0 0

[๑๐๘] ด่!กรสุาร"บ�ตร ถ�าเขาถามเธออยุ�างน"(ว�า ท�านสุาร"บ�ตร ก;ภพเล่�า ม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นสุม�ท�ยุ ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่ เมB)อถ!กถามเช�นน"( เธอพ-งพยุากรณ'อยุ�างไร ฯ

พระพ�ทธเจ้�าข�า ถ�าเขาถามข�าพระองค'เช�นน�(น ข�าพระองค'พ-งพยุากรณ'อยุ�างน"(ว�า ภพม"อ�ปิาทานเปิ<นเหัต� ม"อ�ปิาทานเปิ<นสุม�ท�ยุ ม"อ�ปิาทานเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อ�ปิาทานเปิ<นแด่นเก�ด่ ฯ-2 1 0 0 0 -11090 6 0 0 0

[๑๐๙] ด่!กรสุาร"บ�ตร ถ�าเขาถามเธออยุ�างน"(ว�า ท�านสุาร"บ�ตร ก;อ�ปิาทาน เล่�า ม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นสุม�ท�ยุ ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่เมB)อถ!กถามเช�นน"( เธอพ-งพยุากรณ'อยุ�างไร ฯ พระพ�ทธเจ้�าข�า ถ�าเขาถามข�าพระองค'เช�นน�(น ข�าพระองค'พ-งพยุากรณ'อยุ�างน"(ว�า อ�ปิาทานม"ต�ณหัาเปิ<นเหัต� ม"ต�ณหัาเปิ<นสุม�ท�ยุ ม"ต�ณหัาเปิ<นก4าเน�ด่ ม"ต�ณหัาเปิ<นแด่นเก�ด่ ฯ-2 1 0 0 0 -11100 6 0 0 0

[๑๑๐] ด่!กรสุาร"บ�ตร ถ�าเขาถามเธออยุ�างน"(ว�า ท�านสุาร"บ�ตร ก;ต�ณหัาเล่�าม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นสุม�ท�ยุ ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่ เมB)อถ!กถามเช�นน"( เธอพ-งพยุากรณ'อยุ�างไร ฯ พระพ�ทธเจ้�าข�า ถ�าเขาถามข�าพระองค'เช�นน�(น ข�าพระองค'พ-งพยุากรณ'อยุ�างน"(ว�า ต�ณหัาม"เวทนาเปิ<นเหัต� ม"เวทนาเปิ<นสุม�ท�ยุ ม"เวทนาเปิ<นก4าเน�ด่ ม"เวทนาเปิ<นแด่นเก�ด่ ฯ-2 1 0 0 0 -11110 6 0 0 0

[๑๑๑] ด่!กรสุาร"บ�ตร ถ�าเขาถามเธออยุ�างน"(ว�า ท�านสุาร"บ�ตร ก;เวทนาเล่�าม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นสุม�ท�ยุ ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่ เมB)อถ!กถามเช�นน"( เธอพ-งพยุากรณ'อยุ�างไร ฯ พระพ�ทธเจ้�าข�า ถ�าเขาถามข�าพระองค'เช�นน�(น ข�าพระองค'พ-งพยุากรณ'อยุ�างน"(ว�า เวทนาม"ผู้�สุสุะเปิ<นเหัต� ม"ผู้�สุสุะเปิ<นสุม�ท�ยุ ม"ผู้�สุสุะเปิ<นก4าเน�ด่ ม"ผู้�สุสุะเปิ<นแด่นเก�ด่ ฯ -2 1 0 0 0 -11120 7 0 0 0

[๑๑๒] ด่!กรสุาร"บ�ตร ถ�าเขาถามเธออยุ�างน"(ว�า ท�านสุาร"บ�ตร ท�านร! �เหั;นอยุ�างไร ความเพล่�ด่เพล่�นในเวทนาจ้-งไม�ปิรากฏิ เมB)อถ!กถามอยุ�างน"( เธอพ-งพยุากรณ'อยุ�างไร ฯ ข�าพระพ�ทธเจ้�า ถ�าเขาถามข�าพระองค'เช�นน�(น ข�าพระองค'พ-งพยุากรณ'อยุ�างน"(ว�า ข�าพเจ้�าร! �ว�า เวทนา ๓ เหัล่�าน"(คBอ สุ�ขเวทนา ท�กขเวทนา อท�กขมสุ�ขเวทนา เปิ<นของไม�เท")ยุง สุ�)งใด่ไม�เท")ยุง สุ�)งน�(นเปิ<นท�กข' ความเพล่�ด่เพล่�นในเวทนาจ้-งไม�ปิรากฏิ ฯ-2 1 0 0 0 -11130 11 0 0 0

[๑๑๓] ถ!กล่ะๆ สุาร"บ�ตร ตามท")เธอพยุากรณ'ความข�อน�(นโด่ยุยุ�อ ก;ได่�ใจ้ความด่�งน"(ว�า เวทนาอยุ�างใด่อยุ�างหัน-)งล่�วนเปิ<นท�กข'ท�(งน�(น

ด่!กรสุาร"บ�ตรถ�าเขาถามเธออยุ�างน"(ว�า ท�านสุาร"บ�ตร เพราะความหัล่�ด่พ�นเช�นไร ท�านจ้-งอวด่อ�างอรหั�ตผู้ล่ว�า ท�านร! �ช�ด่ว�า ชาต�สุ�(นแล่�ว พรหัมจ้รรยุ'อยุ!�จ้บแล่�ว ก�จ้ท")ควรท4า ท4าเสุร;จ้แล่�ว ก�จ้อB)นเพB)อความเปิ<นอยุ�างน"(ไม�ม" เมB)อถ!กถามอยุ�างน"( เธอพ-งพยุากรณ'อยุ�างไร ฯ พระพ�ทธเจ้�าข�า ถ�าเขาถามข�าพระองค'เช�นน�(น ข�าพระองค'พ-งพยุากรณ'อยุ�างน"(ว�า อาสุวะท�(งหัล่ายุยุ�อมไม�ครอบง4าท�านผู้!�ม"สุต�อยุ!�อยุ�างใด่ ข�าพเจ้�าก;เปิ<นผู้!�ม"สุต�อยุ!�อยุ�างน�(น เพราะความหัล่�ด่พ�นในภายุใน เพราะอ�ปิาทานท�(งปิวงสุ�(นไปิ ท�(งข�าพเจ้�าก;ม�ได่�ด่!หัม�)นตนเองด่�วยุ พระพ�ทธเจ้�าข�า เมB)อถ!กถามอยุ�างน"( ข�าพระองค'พ-งพยุากรณ'อยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -11140 6 0 0 0

[๑๑๔] ถ!กล่ะๆ สุาร"บ�ตร ตามท")เธอพยุากรณ'ความข�อน�(นโด่ยุยุ�อ ก;ได่�ใจ้ความด่�งน"(ว�า อาสุวะเหัล่�าใด่อ�นพระสุมณะกล่�าวแล่�ว ข�าพเจ้�าไม�สุงสุ�ยุ ไม�เคล่Bอบแคล่ง ในอาสุวะเหัล่�าน�(นว�า อาสุวะเหัล่�าน�(น ข�าพเจ้�าล่ะได่�แล่�วหัรBอยุ�ง ฯ คร�(นพระผู้!�ม"พระภาคผู้!�พระสุ�คตตร�สุด่�งน"(แล่�ว เสุด่;จ้ล่�กข-(นจ้ากพ�ทธอาสุน'เสุด่;จ้เข�าไปิยุ�งพระว�หัาร ฯ-2 1 0 0 0 -11150 32 0 0 0

[๑๑๕] เมB)อพระผู้!�ม"พระภาคเสุด่;จ้เข�าไปิแล่�วไม�นานน�ก ท�านพระสุาร"บ�ตร จ้-งกล่�าวกะภ�กษ�ท�(งหัล่ายุในท")น�(นว�า ท�านผู้!�ม"อายุ�ท�(งหัล่ายุ พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุถามปิ7ญหัาข�อแรกกะผู้ม ซ-)งผู้มยุ�งไม�เคยุร! �มาก�อน ผู้มจ้-งท!ล่ตอบปิ7ญหัาล่�าช�าไปิต�อเมB)อพระผู้!�ม"พระภาคทรงอน�โมทนาปิ7ญหัาข�อแรกของผู้มแล่�ว ผู้มจ้-งค�ด่ได่�ว�า ถ�าพระผู้!�ม"พระภาคจ้ะพ-งตร�สุถามความข�อน�(นกะผู้มตล่อด่ท�(งว�นด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ แม�ผู้มก;พ-งท!ล่ตอบความข�อน�(นถวายุพระผู้!�ม"พระภาคได่�ด่�วยุบทอB)นๆด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่ท�(งว�น แม�ถ�าพระผู้!�ม"พระภาคจ้ะพ-งตร�สุถามความข�อน�(นกะผู้มด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่ท�(งคBน แม�ผู้มก;พ-งท!ล่ตอบความข�อน�(นถวายุพระผู้!�ม"พระภาคได่�ด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่ท�(งคBน หัากพระผู้!�ม"พระภาคจ้ะพ-งตร�สุถามความข�อน�(นกะผู้มด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆตล่อด่ท�(งคBนท�(งว�น แม�ผู้มก;พ-งท!ล่ตอบความข�อน�(นถวายุพระผู้!�ม"พระภาคได่�ด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่ท�(งคBนท�(งว�น หัากพระผู้!�ม"พระภาคจ้ะพ-งตร�สุถาม ความข�อน�(นกะผู้มด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่สุองคBนสุองว�น แม�ผู้มก;พ-งท!ล่ตอบความข�อน�(นถวายุพระผู้!�ม"พระภาคได่�ด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่สุองคBนสุองว�น หัากพระผู้!�ม"พระภาคจ้ะพ-งตร�สุถามความข�อน�(นกะผู้มด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่สุามคBนสุามว�น แม�ผู้มก;พ-งท!ล่ตอบความข�อน�(นถวายุ พระผู้!�ม"พระภาคได่�ด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่สุามคBนสุามว�น หัากพระผู้!�ม"พระภาคจ้ะพ-งตร�สุถามความข�อน�(นกะผู้มด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆตล่อด่สุ")

คBนสุ")ว�น แม�ผู้มก;พ-งท!ล่ตอบความข�อน�(นถวายุพระผู้!�ม"พระภาคได่�ด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่สุ")คBนสุ")ว�น หัากพระผู้!�ม"พระภาคจ้ะพ-งตร�สุถามความข�อน�(นกะผู้มด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่หั�าคBนหั�าว�น แม�ผู้มก;พ-งท!ล่ ตอบความข�อน�(นถวายุพระผู้!�ม"พระภาคได่�ด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่หั�าคBนหั�าว�น หัากพระผู้!�ม"พระภาคจ้ะพ-งตร�สุถามความข�อน�(นกะผู้มด่�วยุบทอB)นๆด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่หักคBนหักว�น แม�ผู้มก;พ-งท!ล่ตอบความข�อน�(นถวายุพระผู้!�ม" พระภาคได่�ด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่หักคBนหักว�น หัากพระผู้!�ม"พระภาคจ้ะพ-งตร�สุถามความข�อน�(นกะผู้มด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่เจ้;ด่คBนเจ้;ด่ว�น แม�ผู้มก;พ-งท!ล่ตอบความข�อน�(นถวายุพระผู้!�ม"พระภาคได่�ด่�วยุบทอB)นๆด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่เจ้;ด่คBนเจ้;ด่ว�น ฯ-2 1 0 0 0 -11160 34 0 0 0

[๑๑๖] ล่4าด่�บน�(น พระกฬารข�ตต�ยุภ�กษ�ล่�กข-(นจ้ากอาสุนะ เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ถวายุบ�งคมพระผู้!�ม"พระภาค แล่�วน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง เมB)อน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว จ้-งกราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า ท�านพระสุาร"บ�ตรบ�นล่Bอสุ"หันาทว�า ท�านผู้!�ม"อายุ�ท�(งหัล่ายุ พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุถามปิ7ญหัา ข�อแรกกะผู้ม ซ-)งผู้มยุ�งไม�เคยุร! �มาก�อน ผู้มจ้-งท!ล่ตอบปิ7ญหัาล่�าช�าไปิ ต�อเมB)อ พระผู้!�ม"พระภาคทรงอน�โมทนาปิ7ญหัาข�อแรกของผู้มแล่�ว ผู้มจ้-งค�ด่ได่�ว�า ถ�าพระผู้!�ม"พระภาคจ้ะพ-งตร�สุถามความข�อน�(นกะผู้มตล่อด่ท�(งว�นด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆแม�ผู้มก;พ-งท!ล่ตอบความข�อน�(นถวายุพระผู้!�ม"พระภาคด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆตล่อด่ท�(งว�น แม�ถ�าพระผู้!�ม"พระภาคจ้ะพ-งตร�สุถามความข�อน�(นกะผู้มด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่ท�(งคBน แม�ผู้มก;พ-งท!ล่ตอบความข�อน�(นถวายุพระผู้!�ม"พระภาคได่�ด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่ท�(งคBน หัากพระผู้!�ม"พระภาคจ้ะพ-งตร�สุ ถามความข�อน�(นกะผู้มด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่ท�(งคBนท�(งว�น แม�ผู้ม ก;พ-งท!ล่ตอบความข�อน�(นถวายุพระผู้!�ม"พระภาคได่�ด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่ท�(งคBนท�(งว�น หัากพระผู้!�ม"พระภาคจ้ะพ-งตร�สุถามความข�อน�(นกะผู้มด่�วยุบท อB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่สุองคBนสุองว�น แม�ผู้มก;พ-งท!ล่ตอบความข�อน�(นถวายุพระผู้!�ม"พระภาคได่�ด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่สุองคBนสุองว�นหัากพระผู้!�ม"พระภาคจ้ะพ-งตร�สุถามความข�อน�(นกะผู้มด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆตล่อด่สุามคBนสุามว�น แม�ผู้มก;พ-งท!ล่ตอบความข�อน�(นถวายุพระผู้!�ม"พระภาคได่�ด่�วยุ บทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่สุามคBนสุามว�น หัากพระผู้!�ม"พระภาคจ้ะพ-งตร�สุถามความข�อน�(นกะผู้มด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่สุ")คBนสุ")ว�น แม� ผู้มก;พ-งท!ล่ตอบความข�อน�(นถวายุพระผู้!�ม"พระภาคได่�ด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆตล่อด่สุ")คBนสุ")ว�น หัากพระผู้!�ม"พระภาคจ้ะพ-งตร�สุถามความข�อน�(นกะผู้มด่�วยุบทอB)นๆด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่หั�าคBนหั�าว�น แม�ผู้มก;พ-งท!ล่ตอบความข�อน�(นถวายุพระผู้!�ม"พระ

ภาคได่�ด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่หั�าคBนหั�าว�น หัากพระผู้!�ม"พระภาคจ้ะพ-งตร�สุถามความข�อน�(นกะผู้มด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่หักคBนหักว�น แม�ผู้มก;พ-งท!ล่ตอบความข�อน�(นถวายุพระผู้!�ม"พระภาคได่�ด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่หักคBนหักว�น หัากพระผู้!�ม"พระภาคจ้ะพ-งตร�สุถามความข�อน�(นกะผู้มด่�วยุ บทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่เจ้;ด่คBนเจ้;ด่ว�น แม�ผู้มก;พ-งท!ล่ตอบความข�อน�(น ถวายุพระผู้!�ม"พระภาคได่�ด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่เจ้;ด่คBนเจ้;ด่ว�น ฯ -2 1 0 0 0 -11170 27 0 0 0

[๑๑๗] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ� ก;เพราะธรรมธาต�อ�นสุาร"บ�ตร แทงตล่อด่ด่"แล่�ว แม�หัากว�าเราจ้ะพ-งถามความข�อน�(นกะสุาร"บ�ตรด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่ท�(งว�น สุาร"บ�ตรก;คงตอบความข�อน�(นแก�เราด่�วยุบทอB)นๆด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่ท�(งว�น หัากเราจ้ะถามความข�อน�(นกะสุาร"บ�ตรด่�วยุบทอB)นๆด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่ท�(งคBน สุาร"บ�ตรก;คงตอบความข�อน�(นแก�เราด่�วยุบทอB)นๆด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่ท�(งคBน หัากเราจ้ะถามความข�อน�(นกะสุาร"บ�ตรด่�วยุบทอB)นๆด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่ท�(งคBนท�(งว�น สุาร"บ�ตรก;คงตอบความข�อน�(นแก�เราด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่ท�(งคBนท�(งว�น หัากเราจ้ะถามความข�อน�(นกะสุาร"บ�ตรด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่สุองคBนสุองว�น สุาร"บ�ตรก;คงตอบความข�อน�(นแก�เราได่�ด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่สุองคBนสุองว�น หัากเราจ้ะถามความข�อน�(นกะสุาร"บ�ตรด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่สุามคBนสุามว�น สุาร"บ�ตรก;คงตอบความข�อน�(นแก�เราได่�ด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆตล่อด่สุามคBนสุามว�น หัากเราจ้ะถามความข�อน�(นกะสุาร"บ�ตรด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่สุ")คBนสุ")ว�น สุาร"บ�ตรก;คงตอบความข�อน�(นแก�เราได่�ด่�วยุบทอB)นๆด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่สุ")คBนสุ")ว�น หัากเราจ้ะถามความข�อน�(นกะสุาร"บ�ตรด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่หั�าคBนหั�าว�น สุาร"บ�ตรก;คงตอบความข�อน�(นแก�เราได่�ด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่หั�าคBนหั�าว�น หัากเราจ้ะถามความข�อน�(น กะสุาร"บ�ตรด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่หักคBนหักว�น สุาร"บ�ตรก;คงตอบความข�อน�(นแก�เราได่�ด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่หักคBนหักว�นหัากเราจ้ะถามความข�อน�(นกะสุาร"บ�ตรด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่เจ้;ด่คBนเจ้;ด่ว�น สุาร"บ�ตรก;คงตอบความข�อน�(นแก�เราได่�ด่�วยุบทอB)นๆ ด่�วยุปิร�ยุายุอB)นๆ ตล่อด่เจ้;ด่คBนเจ้;ด่ว�น ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ญาณว�ตถ�สุ!ตรท") ๑-2 1 0 0 0 -11180 5 0 0 0

[๑๑๘] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�

ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุเราจ้�กแสุด่งญาณว�ตถ� ๔๔ แก�เธอท�(งหัล่ายุ เธอท�(งหัล่ายุจ้งต�(งใจ้ฟั7งซ-)งญาณว�ตถ�น�(นจ้งใสุ�ใจ้ใหั�ด่"เถ�ด่ เราจ้�กกล่�าว ภ�กษ�เหัล่�าน�(นท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคแล่�ว ฯ -2 1 0 0 0 -11190 27 0 0 0

[๑๑๙] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ญาณว�ตถ� ๔๔เปิ<นไฉน คBอความร! �ในชราแล่ะมรณะ ๑ ความร! �ในเหัต�เปิ<นแด่นเก�ด่แหั�งชราแล่ะมรณะ ๑ ความร! �ในความด่�บแหั�งชราแล่ะมรณะ ๑ ความร! �ในปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-งความด่�บแหั�งชราแล่ะมรณะ ๑ ความร! �ในชาต� ๑ ความร! �ในเหัต�เปิ<นแด่นเก�ด่แหั�งชาต� ๑ ความร! �ในความด่�บแหั�งชาต� ๑ ความร! �ในปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-งความด่�บแหั�ง ชาต� ๑ ความร! �ในภพ ๑ ความร! �ในเหัต�เปิ<นแด่นเก�ด่แหั�งภพ ๑ ความร! �ในความด่�บแหั�งภพ ๑ ความร! �ในปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-งความด่�บแหั�งภพ ๑ ความร! �ในอ�ปิาทาน ๑ ความร! �ในเหัต�เปิ<นแด่นเก�ด่แหั�งอ�ปิาทาน ๑ ความร! �ในความด่�บแหั�งอ�ปิาทาน ๑ความร! �ในปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-งความด่�บแหั�งอ�ปิาทาน ๑ ความร! �ในต�ณหัา ๑ ความร! �ในเหัต�เปิ<นแด่นเก�ด่แหั�งต�ณหัา ๑ ความร! �ในความด่�บแหั�งต�ณหัา ๑ ความร! �ในปิฏิ�ปิทา อ�นใหั�ถ-งความด่�บแหั�งต�ณหัา ๑ ความร! �ในเวทนา ๑ ความร! �ในเหัต�เปิ<นแด่นเก�ด่ แหั�งเวทนา ๑ ความร! �ในความด่�บแหั�งเวทนา ๑ ความร! �ในปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-งความด่�บแหั�งเวทนา ๑ ความร! �ในผู้�สุสุะ ๑ ความร! �ในเหัต�เปิ<นแด่นเก�ด่แหั�งผู้�สุสุะ ๑ความร! �ในความด่�บแหั�งผู้�สุสุะ ๑ ความร! �ในปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-งความด่�บแหั�งผู้�สุสุะ ๑ ความร! �ในสุฬายุตนะ ๑ ความร! �ในเหัต�เปิ<นแด่นเก�ด่แหั�งสุฬายุตนะ ๑ ความร! �ในความด่�บแหั�งสุฬายุตนะ ๑ ความร! �ในปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-งความด่�บแหั�งสุฬายุตนะ ๑ความร! �ในนามร!ปิ ๑ ความร! �ในเหัต�เปิ<นแด่นเก�ด่แหั�งนามร!ปิ ๑ ความร! �ในความด่�บแหั�งนามร!ปิ ๑ ความร! �ในปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-งความด่�บแหั�งนามร!ปิ ๑ ความร! �ในว�ญญาณ ๑ ความร! �ในเหัต�เปิ<นแด่นเก�ด่แหั�งว�ญญาณ ๑ ความร! �ในความด่�บแหั�งว�ญญาณ ๑ ความร! �ในปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-งความด่�บแหั�งว�ญญาณ ๑ ความร! �ในสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ๑ ความร! �ในเหัต�เปิ<นแด่นเก�ด่แหั�งสุ�งขาร ๑ ความร! �ในความด่�บแหั�งสุ�งขาร ๑ ความร! �ในปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขาร ๑ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เหัล่�าน"(เร"ยุกว�า ญาณว�ตถ� ๔๔ ฯ -2 1 0 0 0 -11200 12 0 0 0

[๑๒๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ชราแล่ะมรณะเปิ<นไฉน ความแก� ภาวะ ของความแก� ฟั7นหัล่�ด่ ผู้มหังอก หัน�งเหั")ยุว ความเสุB)อมแหั�งอายุ� ความแก�หัง�อมแหั�งอ�นทร"ยุ' ในหัม!�สุ�ตว'น�(นๆ ของเหัล่�าสุ�ตว'น�(นๆ น"(เร"ยุกว�าชราความเคล่B)อน ภาวะของความเคล่B)อน ความท4าล่ายุ ความอ�นตรธาน มฤตยุ!ความตายุ กาล่ก�ร�ยุา ความแตกแหั�งข�นธ' ความทอด่ท�(งซากศพ ความขาด่แหั�งอ�นทร"ยุ' จ้ากหัม!�สุ�ตว'น�(นๆ ของเหัล่�าสุ�ตว'

น�(นๆ น"(เราเร"ยุกว�ามรณะ ชราแล่ะมรณะด่�งพรรณนามาฉะน"( เร"ยุกว�าชราแล่ะมรณะ เพราะชาต�เก�ด่ ชราแล่ะมรณะจ้-งเก�ด่เพราะชาต�ด่�บ ชราแล่ะมรณะจ้-งด่�บ อร�ยุมรรคม"องค' ๘ น"(เท�าน�(น คBอ ความเหั;นชอบ ๑ ความด่4าร�ชอบ ๑ วาจ้าชอบ ๑ การงานชอบ ๑ อาช"พชอบ ๑ พยุายุามชอบ ๑ ระล่-กชอบ ๑ ความต�(งใจ้ไว�ชอบ ๑ เปิ<นข�อปิฏิ�บ�ต�ใหั�ถ-งธรรมเปิ<นท")ด่�บชราแล่ะมรณะ ฯ-2 1 0 0 0 -11210 14 0 0 0

[๑๒๑] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อร�ยุสุาวกร! �ช�ด่ซ-)งชราแล่ะมรณะอยุ�างน"(ร! �ช�ด่ซ-)งเหัต�เปิ<นแด่นเก�ด่แหั�งชราแล่ะมรณะอยุ�างน"( ร! �ช�ด่ซ-)งความด่�บแหั�งชราแล่ะมรณะอยุ�างน"( ร! �ช�ด่ซ-)งปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-งความด่�บแหั�งชราแล่ะมรณะอยุ�างน"( น"(ชB)อว�า ความร! �ในธรรมของอร�ยุสุาวกน�(น อร�ยุสุาวกน�(นน4าน�ยุในอด่"ตแล่ะอนาคตไปิด่�วยุธรรมน"( ซ-)งตนเหั;นแล่�ว ร! �แล่�ว ใหั�ผู้ล่ไม�ม"ก4าหันด่กาล่ อ�นตนได่�บรรล่�แล่�วอ�นตนหัยุ�)งร! �แล่�ว สุมณะหัรBอพราหัมณ'ในอด่"ตกาล่เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)ง ก;ได่�ร! �ชราแล่ะมรณะ ได่�ร! �เหัต�เปิ<นแด่นเก�ด่แหั�งชราแล่ะมรณะ ได่�ร! �ความด่�บแหั�งชราแล่ะมรณะ ได่�ร! �ปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-ง ความด่�บแหั�งชราแล่ะมรณะ เหัมBอนอยุ�างท")เราร! �ในบ�ด่น"(เหัมBอนก�นท�(งน�(น สุมณะหัรBอพราหัมณ'ในอนาคตกาล่แม�เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)งก;จ้�กร! �ชราแล่ะมรณะ จ้�กร! �เหัต�เปิ<นแด่นเก�ด่แหั�งชราแล่ะมรณะ จ้�กร! �ความด่�บแหั�งชราแล่ะมรณะ จ้�กร! �ปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-งความด่�บแหั�งชราแล่ะมรณะ เหัมBอนอยุ�างท")เราร! �ในบ�ด่น"(เหัมBอนก�นท�(งน�(น น"(ชB)อว�า อ�นวยุญาณของอร�ยุสุาวกน�(น ฯ-2 1 0 0 0 -11220 7 0 0 0

[๑๒๒] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ความร! � ๒ อยุ�าง คBอธรรมญาณ อ�นวยุญาณ ๑ เหัล่�าน"(ของอร�ยุสุาวก เปิ<นธรรมชาต�บร�สุ�ทธ�Tผู้�ด่ผู้�อง ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อร�ยุสุาวกน"(เราเร"ยุกว�า ผู้!�ถ-งพร�อมด่�วยุท�ฐี�บ�าง ผู้!�ถ-งพร�อมด่�วยุท�ศนะบ�างผู้!�มาสุ!�สุ�ทธรรมน"(บ�าง เหั;นสุ�ทธรรมน"(บ�าง ปิระกอบด่�วยุญาณของพระเสุขะบ�าง ปิระกอบด่�วยุว�ชชาของพระเสุขะบ�าง ถ-งกระแสุแหั�งธรรมบ�าง เปิ<นอร�ยุบ�คคล่ผู้!�ม"ปิ7ญญาเครB)องช4าแรกก�เล่สุบ�าง อยุ!�ช�ด่ปิระต!อมตน�พพานบ�าง ฯ-2 1 0 0 0 -11230 11 0 0 0

[๑๒๓] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ชาต�เปิ<นไฉน ... ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ภพเปิ<นไฉน ... ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;อ�ปิาทานเปิ<นไฉน ... ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ต�ณหัาเปิ<นไฉน ... ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;เวทนาเปิ<นไฉน ... ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุก;ผู้�สุสุะเปิ<นไฉน ... ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;สุฬายุตนะเปิ<นไฉน ... ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;นามร!ปิเปิ<นไฉน ... ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ว�ญญาณเปิ<นไฉน ... ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;สุ�งขารเปิ<นไฉน ... สุ�งขารม" ๓ คBอ กายุสุ�งขาร ๑ วจ้"สุ�งขาร ๑จ้�ตสุ�งขาร ๑ น"(

เร"ยุกว�าสุ�งขาร เพราะอว�ชชาเก�ด่ สุ�งขารจ้-งเก�ด่ เพราะอว�ชชาด่�บ สุ�งขารจ้-งด่�บ อร�ยุมรรคม"องค' ๘ น"(เท�าน�(น คBอความเหั;นชอบ ๑ ความด่4าร�ชอบ ๑ วาจ้าชอบ ๑ การงานชอบ ๑ อาช"พชอบ ๑ พยุายุามชอบ ๑ ระล่-กชอบ ๑ ต�(งใจ้ไว�ชอบ ๑ ฯ-2 1 0 0 0 -11240 13 0 0 0

[๑๒๔] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อร�ยุสุาวกร! �ช�ด่สุ�งขารอยุ�างน"( ร! �ช�ด่เหัต�เปิ<นแด่นเก�ด่แหั�งสุ�งขารอยุ�างน"( ร! �ช�ด่ความด่�บแหั�งสุ�งขารอยุ�างน"( ร! �ช�ด่ปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขารอยุ�างน"( น"(ชB)อว�า ความร! �ในธรรมของอร�ยุสุาวกน�(น อร�ยุสุาวกน�(นยุ�อมน4าน�ยุในอด่"ตแล่ะอนาคตไปิด่�วยุธรรมน"( ซ-)งตนเหั;นแล่�ว ร! �แล่�วใหั�ผู้ล่ไม�ม"ก4าหันด่กาล่ อ�นตนได่�บรรล่�แล่�ว อ�นตนหัยุ�)งร! �แล่�ว สุมณะหัรBอพราหัมณ'ในอด่"ตกาล่เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)ง ก;ได่�ร! �สุ�งขาร ได่�ร! �เหัต�เปิ<นแด่นเก�ด่แหั�งสุ�งขาร ได่�ร! �ความด่�บแหั�งสุ�งขาร ได่�ร! �ปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขาร เหัมBอนอยุ�างท")เราร! �ในบ�ด่น"(เหัมBอนก�นท�(งน�(น สุมณะหัรBอพราหัมณ'ในอนาคตกาล่แม�เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)ง ก;จ้�กร! �สุ�งขาร จ้�กร! �เหัต�เปิ<นแด่นเก�ด่แหั�งสุ�งขาร จ้�กร! �ความด่�บแหั�งสุ�งขาร จ้�กร! �ปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขาร เหัมBอนอยุ�างท")เราร! �ในบ�ด่น"(เหัมBอนก�นท�(งน�(น น"(ชB)อว�า อ�นวยุญาณของอร�ยุสุาวกน�(น ฯ-2 1 0 0 0 -11250 9 0 0 0

[๑๒๕] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ความร! � ๒ อยุ�าง คBอธรรมญาณ ๑ อ�นวยุญาณ ๑ เหัล่�าน"( ของอร�ยุสุาวก เปิ<นธรรมชาต�บร�สุ�ทธ�Tผู้�ด่ผู้�อง ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อร�ยุสุาวกน"(เราเร"ยุกว�า ผู้!�ถ-งพร�อมด่�วยุท�ฐี�บ�าง ผู้!�ถ-งพร�อมด่�วยุท�ศนะบ�างผู้!�มาสุ!�สุ�ทธรรมน"(บ�าง เหั;นสุ�ทธรรมน"(บ�าง ปิระกอบด่�วยุญาณของพระเสุขะบ�าง ปิระกอบด่�วยุว�ชชา ของพระเสุขะบ�าง ถ-งกระแสุแหั�งธรรมบ�าง เปิ<นอร�ยุบ�คคล่ผู้!�ม"ปิ7ญญาเครB)องช4าแรกก�เล่สุบ�าง อยุ!�ช�ด่ปิระต!อมตน�พพานบ�าง ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. ญาณว�ตถ�สุ!ตรท") ๒-2 1 0 0 0 -11260 5 0 0 0

[๑๒๖] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราจ้�กแสุด่งญาณว�ตถ� ๗๗ แก�เธอท�(งหัล่ายุ เธอท�(งหัล่ายุจ้งต�(งใจ้ฟั7งญาณว�ตถ�น�(น จ้งใสุ�ใจ้ใหั�ด่"เถ�ด่ เราจ้�กกล่�าว ภ�กษ�เหัล่�าน�(นท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคแล่�ว ฯ -2 1 0 0 0 -11270 73 0 0 0

[๑๒๗] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ญาณ

ว�ตถ� ๗๗เปิ<นไฉน ญาณว�ตถ� ๗๗ น�(น คBอความร! �ว�า เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ชราแล่ะมรณะ จ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อชาต�ไม�ม" ชราแล่ะมรณะจ้-งไม�ม" ๑ แม�ในอด่"ตกาล่ความร! �ว�า เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ชราแล่ะมรณะจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อชาต�ไม�ม"ชราแล่ะมรณะจ้-งไม�ม" ๑ แม�ในอนาคตกาล่ ความร! �ว�า เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ชรา แล่ะมรณะจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อชาต�ไม�ม" ชราแล่ะมรณะจ้-งไม�ม" ๑ ความร! �ว�าธรรมฐี�ต�ญาณของชาต�น�(น ม"ความสุ�(น ความเสุB)อม ความคล่ายุ ความด่�บ เปิ<นธรรมด่า ๑ ความร! �ว�า เพราะภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ชาต�จ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อภพไม�ม" ชาต�จ้-งไม�ม" ๑ แม�ในอด่"ตกาล่ ความร! �ว�า เพราะภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ชาต�จ้-งม" ๑ความร! �ว�า เมB)อภพไม�ม" ชาต�จ้-งไม�ม" ๑ แม�ในอนาคตกาล่ ความร! �ว�า เพราะภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ชาต�จ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อภพไม�ม" ชาต�จ้-งไม�ม" ๑ ความร! �ว�าธรรมฐี�ต�ญาณของภพน�(น ม"ความสุ�(น ความเสุB)อม ความคล่ายุ ความด่�บเปิ<นธรรมด่า ๑ ความร! �ว�า เพราะอ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ภพจ้-งม" ๑ ความร! �ว�าเมB)ออ�ปิาทานไม�ม" ภพจ้-งไม�ม" ๑ แม�ในอด่"ตกาล่ ความร! �ว�า เพราะอ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ภพจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)ออ�ปิาทานไม�ม" ภพจ้-งไม�ม" ๑ แม�ในอนาคตกาล่ ความร! �ว�า เพราะอ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ภพจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)ออ�ปิาทานไม�ม" ภพจ้-งไม�ม" ๑ ความร! �ว�า ธรรมฐี�ต�ญาณของอ�ปิาทานน�(น ม"ความสุ�(นความเสุB)อม ความคล่ายุ ความด่�บเปิ<นธรรมด่า ๑ ความร! �ว�า ต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุอ�ปิาทานจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อต�ณหัาไม�ม" อ�ปิาทานจ้-งไม�ม" ๑ แม�ในอด่"ตกาล่ความร! �ว�า เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ อ�ปิาทานจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อต�ณหัาไม�ม"อ�ปิาทานจ้-งไม�ม" ๑ แม�ในอนาคตกาล่ ความร! �ว�า เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ อ�ปิาทานจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อต�ณหัาไม�ม" อ�ปิาทานจ้-งไม�ม" ๑ ความร! �ว�า ธรรมฐี�ต�ญาณของต�ณหัาน�(น ม"ความสุ�(น ความเสุB)อม ความคล่ายุ ความด่�บเปิ<นธรรมด่า ๑ ความร! �ว�าเพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุต�ณหัาจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อเวทนาไม�ม" ต�ณหัาจ้-งไม�ม" ๑แม�ในอด่"ตกาล่ ความร! �ว�า เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ต�ณหัาจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อเวทนาไม�ม" ต�ณหัาจ้-งไม�ม" ๑ แม�ในอนาคตกาล่ ความร! �ว�า เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ต�ณหัาจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อเวทนาไม�ม" ต�ณหัาจ้-งไม�ม" ๑ ความร! �ว�า ธรรมฐี�ต�ญาณของเวทนาน�(น ม"ความสุ�(น ความเสุB)อม ความคล่ายุ ความด่�บเปิ<นธรรมด่า ๑ ความร! �ว�าเพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ เวทนาจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อผู้�สุสุะไม�ม" เวทนาจ้-ง ไม�ม" ๑ แม�ในอด่"ตกาล่ ความร! �ว�า เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ เวทนาจ้-งม" ๑ความร! �ว�า เมB)อผู้�สุสุะไม�ม" เวทนาจ้-งไม�ม" ๑ แม�ในอนาคตกาล่ ความร! �ว�า เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ เวทนาจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อผู้�สุสุะไม�ม" เวทนาจ้-งไม�ม" ๑ความร! �ว�า ธรรมฐี�ต�ญาณของผู้�สุสุะน�(น ม"ความสุ�(น ความเสุB)อม ความคล่ายุความด่�บเปิ<นธรรมด่า ๑ ความร! �ว�า เพราะสุฬายุตนะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ผู้�สุสุะจ้-งม" ๑ความร! �ว�า เมB)อสุฬายุตนะไม�ม" ผู้�สุสุะจ้-งไม�ม" ๑ แม�ในอด่"ตกาล่ ความร! �ว�าเพราะสุฬายุตนะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ผู้�สุสุะจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อสุฬายุตนะไม�ม" ผู้�สุสุะจ้-งไม�ม" ๑ แม�ในอนาคตกาล่

ความร! �ว�า เพราะสุฬายุตนะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ผู้�สุสุะจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อสุฬายุตนะไม�ม" ผู้�สุสุะจ้-งไม�ม" ๑ ความร! �ว�า ธรรมฐี�ต�ญาณ ของสุฬายุตนะน�(น ม"ความสุ�(น ความเสุB)อม ความคล่ายุ ความด่�บเปิ<นธรรมด่า ๑ความร! �ว�า เพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ สุฬายุตนะจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อนามร!ปิ ไม�ม" สุฬายุตนะจ้-งไม�ม" ๑ แม�ในอด่"ตกาล่ ความร! �ว�า เพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ สุฬายุตนะจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อนามร!ปิไม�ม" สุฬายุตนะจ้-งไม�ม" ๑ แม�ในอนาคตกาล่ ความร! �ว�า เพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ สุฬายุตนะจ้-งม" ๑ ความร! �ว�าเมB)อนามร!ปิไม�ม" สุฬายุตนะจ้-งไม�ม" ๑ ความร! �ว�า ธรรมฐี�ต�ญาณของนามร!ปิน�(น ม"ความสุ�(น ความเสุB)อม ความคล่ายุ ความด่�บเปิ<นธรรมด่า ๑ ความร! �ว�า เพราะว�ญญาณเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ นามร!ปิจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อว�ญญาณไม�ม" นามร!ปิจ้-งไม�ม" ๑แม�ในอด่"ตกาล่ ความร! �ว�า เพราะว�ญญาณเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ นามร!ปิจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อว�ญญาณไม�ม" นามร!ปิจ้-งไม�ม" ๑ แม�ในอนาคตกาล่ ความร! �ว�า เพราะว�ญญาณเปิ<น ปิ7จ้จ้�ยุ นามร!ปิจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อว�ญญาณไม�ม" นามร!ปิจ้-งไม�ม" ๑ ความร! �ว�าธรรมฐี�ต�ญาณของว�ญญาณน�(น ม"ความสุ�(น ความเสุB)อม ความคล่ายุ ความด่�บเปิ<นธรรมด่า ๑ ความร! �ว�า เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ว�ญญาณจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อสุ�งขารไม�ม" ว�ญญาณจ้-งไม�ม" ๑ แม�ในอด่"ตกาล่ ความร! �ว�า เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุว�ญญาณจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อสุ�งขารไม�ม" ว�ญญาณจ้-งไม�ม" ๑ แม�ในอนาคตกาล่ความร! �ว�า เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ว�ญญาณจ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)อสุ�งขารไม�ม"ว�ญญาณจ้-งไม�ม" ๑ ความร! �ว�า ธรรมฐี�ต�ญาณของสุ�งขารน�(น ม"ความสุ�(น ความเสุB)อม ความคล่ายุ ความด่�บเปิ<นธรรมด่า ๑ ความร! �ว�า เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุสุ�งขารจ้-งไม�ม" ๑ ความร! �ว�า เมB)ออว�ชชาไม�ม" สุ�งขารจ้-งไม�ม" ๑ แม�ในอด่"ตกาล่ความร! �ว�า เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ สุ�งขารจ้-งไม�ม" ๑ ความร! �ว�า เมB)ออว�ชชาไม�ม" สุ�งขารจ้-งไม�ม" ๑ แม�ในอนาคตกาล่ ความร! �ว�า เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ สุ�งขาร จ้-งม" ๑ ความร! �ว�า เมB)ออว�ชชาไม�ม" สุ�งขารจ้-งไม�ม" ๑ ความร! �ว�า ธรรมฐี�ต�ญาณของอว�ชชาน�(น ม"ความสุ�(น ความเสุB)อม ความคล่ายุ ความด่�บเปิ<นธรรมด่า ๑ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เหัล่�าน"(เร"ยุกว�า ญาณว�ตถ� ๗๗ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. อว�ชชาปิ7จ้จ้ยุสุ!ตรท") ๑-2 1 0 0 0 -11280 5 0 0 0

[๑๒๘] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�าน อนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ฯล่ฯ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -1

1290 11 0 0 0

[๑๒๙] เมB)อพระผู้!�ม"พระภาคตร�สุอยุ�างน"(แล่�ว ภ�กษ�ร!ปิหัน-)งท!ล่ถามพระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ชรามรณะเปิ<นไฉน แล่ะชรามรณะน"(เปิ<นของใคร พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุตอบว�า ต�(งปิ7ญหัายุ�งไม�ถ!ก ด่!กรภ�กษ� ผู้!�ใด่ พ-งกล่�าวว�า ชรามรณะเปิ<นไฉน แล่ะชรามรณะน"(เปิ<นของใคร หัรBอพ-งกล่�าวว�าชรามรณะเปิ<นอยุ�างอB)น แล่ะชรามรณะน"(เปิ<นของผู้!�อB)น ค4าท�(งสุองของผู้!�น�(นม"เนB(อความอยุ�างเด่"ยุวก�น ต�างแต�พยุ�ญชนะเท�าน�(น ด่!กรภ�กษ� เมB)อม"ท�ฐี�ว�า ช"พก;อ�นน�(น ความอยุ!�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ'ยุ�อมไม�ม" หัรBอว�าเมB)อม"ท�ฐี�ว�า ช"พอยุ�างหัน-)งสุร"ระอยุ�างหัน-)ง ความอยุ!�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ'ยุ�อมไม�ม" ด่!กรภ�กษ� ตถาคตยุ�อม แสุด่งธรรมโด่ยุสุายุกล่าง ไม�ข�องแวะสุ�วนสุ�ด่ท�(งสุองน�(นด่�งน"(ว�า เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชรามรณะ ฯ-2 1 0 0 0 -11300 10 0 0 0

[๑๓๐] ภ�กษ�ร!ปิหัน-)งท!ล่ถามว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ชาต�เปิ<นไฉนแล่ะชาต�น"(เปิ<นของใคร พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุตอบว�า ต�(งปิ7ญหัายุ�งไม�ถ!ก ด่!กรภ�กษ�ผู้!�ใด่พ-งกล่�าวว�า ชาต�เปิ<นไฉน แล่ะชาต�น"(เปิ<นของใคร หัรBอพ-งกล่�าวว�า ชาต� เปิ<นอยุ�างอB)น แล่ะชาต�น"(เปิ<นของผู้!�อB)น ค4าท�(งสุองของผู้!�น�(น ม"เนB(อความอยุ�างเด่"ยุวก�น ต�างแต�พยุ�ญชนะเท�าน�(น ด่!กรภ�กษ� เมB)อม"ท�ฐี�ว�า ช"พก;อ�นน�(น สุร"ระก;อ�นน�(นความอยุ!�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ'ยุ�อมไม�ม" หัรBอว�าเมB)อม"ท�ฐี�ว�า ช"พอยุ�างหัน-)ง สุร"ระอยุ�างหัน-)ง ความอยุ!�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ'ยุ�อมไม�ม" ด่!กรภ�กษ� ตถาคตแสุด่งธรรมโด่ยุสุายุกล่าง ไม�ข�องแวะสุ�วนสุ�ด่ท�(งสุองน�(น ด่�งน"(ว�า เพราะภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุจ้-งม"ชาต� ฯ-2 1 0 0 0 -11310 14 0 0 0

[๑๓๑] ภ�กษ�ร!ปิหัน-)งท!ล่ถามว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ภพเปิ<นไฉนแล่ะภพน"(เปิ<นของใคร พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุตอบว�า ต�(งปิ7ญหัายุ�งไม�ถ!ก ด่!กรภ�กษ�ผู้!�ใด่พ-งกล่�าวว�า ภพเปิ<นไฉน แล่ะภพน"(เปิ<นของใคร หัรBอพ-งกล่�าวว�า ภพเปิ<นอยุ�างอB)น แล่ะภพน"(เปิ<นของผู้!�อB)น ค4าท�(งสุองของผู้!�น�(น ม"เนB(อความอยุ�างเด่"ยุวก�น ต�างก�นแต�พยุ�ญชนะเท�าน�(น ด่!กรภ�กษ� เมB)อม"ท�ฐี�ว�า ช"พก;อ�นน�(น สุร"ระก;อ�นน�(น ความอยุ!�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ'ยุ�อมไม�ม" หัรBอเมB)อม"ท�ฐี�ว�า ช"พอยุ�างหัน-)ง สุร"ระอยุ�างหัน-)ง ความอยุ!�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ'ยุ�อมไม�ม" ด่!กรภ�กษ� ตถาคตยุ�อมแสุด่งธรรมโด่ยุสุายุกล่าง ไม�ข�องแวะสุ�วนสุ�ด่ท�(งสุองน�(น ด่�งน"(ว�า เพราะอ�ปิาทานเปิ<น ปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ภพ ... เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"อ�ปิาทาน ... เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ต�ณหัา ... เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"เวทนา ... เพราะสุฬายุตนะ เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ผู้�สุสุะ ... เพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุฬายุตนะ ... เพราะ ว�ญญาณเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"นามร!ปิ

... เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ... ฯ-2 1 0 0 0 -11320 10 0 0 0

[๑๓๒] ภ�กษ�ร!ปิหัน-)งท!ล่ถามว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ สุ�งขารเปิ<นไฉน แล่ะสุ�งขารน"(เปิ<นของใคร พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุตอบว�า ต�(งปิ7ญหัายุ�งไม�ถ!กด่!กรภ�กษ� ผู้!�ใด่พ-งกล่�าวว�า สุ�งขารเปิ<นไฉน แล่ะสุ�งขารน"(เปิ<นของใคร หัรBอพ-งกล่�าวว�า สุ�งขารเปิ<นอยุ�างอB)น แล่ะสุ�งขารน"(เปิ<นของผู้!�อB)น ค4าท�(งสุองของผู้!�น�(น ม" เนB(อความอยุ�างเด่"ยุวก�น ต�างก�นแต�พยุ�ญชนะเท�าน�(น ด่!กรภ�กษ� เมB)อม"ท�ฐี�ว�าช"พก;อ�นน�(น สุร"ระก;อ�นน�(น ความอยุ!�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ'ยุ�อมไม�ม" หัรBอเมB)อม"ท�ฐี�ว�า ช"พอยุ�างหัน-)ง สุร"ระอยุ�างหัน-)ง ความอยุ!�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ'ยุ�อมไม�ม"ด่!กรภ�กษ� ตถาคตยุ�อมแสุด่งธรรมโด่ยุสุายุกล่าง ไม�ข�องแวะสุ�วนสุ�ด่ท�(งสุองน�(นด่�งน"(ว�า เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร ฯ -2 1 0 0 0 -11330 7 0 0 0

[๑๓๓] ด่!กรภ�กษ� ท�ฐี�ไม�ว�าชน�ด่ใด่ชน�ด่หัน-)ง ท")เปิ<นข�าศ-ก อ�นบ�คคล่ เสุพผู้�ด่ สุ�ายุหัาไปิว�า ชราแล่ะมรณะเปิ<นไฉน แล่ะชรามรณะน"(เปิ<นของใครหัรBอว�าชรามรณะเปิ<นอยุ�างอB)น แล่ะชรามรณะเปิ<นของผู้!�อB)น ว�าช"พก;อ�นน�(น สุร"ระก;อ�นน�(น หัรBอว�าช"พอยุ�างหัน-)ง สุร"ระอยุ�างหัน-)ง ท�ฐี�เหัล่�าน�(นท�(งสุ�(น อ�นอร�ยุสุาวกน�(นล่ะได่�แล่�ว ต�ด่รากขาด่แล่�ว กระท4าใหั�เปิ<นด่�งตาล่ยุอด่ด่�วน ถ-งความไม�ม" ม" อ�นไม�เก�ด่อ"กต�อไปิเปิ<นธรรมด่า เพราะว�ชชาด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ ฯ-2 1 0 0 0 -11340 7 0 0 0

[๑๓๔] ด่!กรภ�กษ� ท�ฐี�ไม�ว�าชน�ด่ใด่ชน�ด่หัน-)ง ท")เปิ<นข�าศ-ก อ�นบ�คคล่ เสุพผู้�ด่ สุ�ายุหัาไปิว�า ชาต�เปิ<นไฉน แล่ะชาต�น"(เปิ<นของใคร หัรBอว�าชาต�เปิ<นอยุ�างอB)น แล่ะชาต�น"(เปิ<นของผู้!�อB)น ว�าช"พก;อ�นน�(น สุร"ระก;อ�นน�(น หัรBอว�าช"พอยุ�างหัน-)ง สุร"ระอยุ�างหัน-)ง ท�ฐี�เหัล่�าน�(นท�(งสุ�(น อ�นอร�ยุสุาวกน�(นล่ะได่�แล่�ว ต�ด่ รากขาด่แล่�ว กระท4าใหั�เปิ<นด่�งตาล่ยุอด่ด่�วน ถ-งความไม�ม" ม"อ�นไม�เก�ด่อ"กต�อไปิเปิ<นธรรมด่า เพราะว�ชชาด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�ม"เหัล่Bอ ฯ-2 1 0 0 0 -11350 9 0 0 0

[๑๓๕] ด่!กรภ�กษ� ท�ฐี�ไม�ว�าชน�ด่ใด่ชน�ด่หัน-)ง ท")เปิ<นข�าศ-ก อ�นบ�คคล่ เสุพผู้�ด่ สุ�ายุหัาไปิว�า ภพเปิ<นไฉน แล่ะภพน"(เปิ<นของใคร หัรBอว�าภพเปิ<น อยุ�างอB)น แล่ะภพน"(เปิ<นของผู้!�อB)น ว�าช"พก;อ�นน�(น สุร"ระก;อ�นน�(น หัรBอว�าช"พอยุ�างหัน-)ง สุร"ระอยุ�างหัน-)ง ท�ฐี�เหัล่�าน�(นท�(งสุ�(น อ�นอร�ยุสุาวกน�(นล่ะได่�แล่�ว ต�ด่รากขาด่แล่�ว กระท4าใหั�เปิ<นด่�งตาล่ยุอด่ด่�วน ถ-งความไม�ม" ม"อ�นไม�เก�ด่อ"กต�อไปิเปิ<นธรรมด่า เพราะอว�ชชาด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ ... อ�ปิาทานเปิ<นไฉน ...ต�ณหัาเปิ<นไฉน ...

เวทนาเปิ<นไฉน ... ผู้�สุสุะเปิ<นไฉน ... สุฬายุตนะเปิ<นไฉน ... นามร!ปิเปิ<นไฉน ... ว�ญญาณเปิ<นไฉน ... ฯ -2 1 0 0 0 -11360 9 0 0 0

[๑๓๖] ด่!กรภ�กษ� ท�ฐี�ไม�ว�าชน�ด่ใด่ชน�ด่หัน-)ง ท")เปิ<นข�าศ-ก อ�นบ�คคล่ เสุพผู้�ด่ สุ�ายุหัาไปิว�า สุ�งขารเปิ<นไฉน แล่ะสุ�งขารน"(เปิ<นของใคร หัรBอว�าสุ�งขาร เปิ<นอยุ�างอB)น แล่ะสุ�งขารน"(เปิ<นของผู้!�อB)นว�า ช"พก;อ�นน�(น สุร"ระก;อ�นน�(น หัรBอว�าช"พอยุ�างหัน-)ง สุร"ระอยุ�างหัน-)ง ท�ฐี�เหัล่�าน�(นท�(งสุ�(น อ�นอร�ยุสุาวกน�(นล่ะได่�แล่�วต�ด่รากขาด่แล่�ว กระท4าใหั�เปิ<นด่�งตาล่ยุอด่ด่�วน ถ-งความไม�ม" ม"อ�นไม�เก�ด่อ"กต�อไปิเปิ<นธรรมด่า เพราะอว�ชชาด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ ฯ จ้บ สุ!ตรท") ๕ ๖. อว�ชชาปิ7จ้จ้ยุสุ!ตรท") ๒-2 1 0 0 0 -11370 5 0 0 0

[๑๓๗] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาค ได่�ตร�สุว�า ด่!กร ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ฯล่ฯ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -11380 11 0 0 0

[๑๓๘] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ผู้!�ใด่พ-งกล่�าวว�า ชรามรณะเปิ<นไฉน แล่ะชรามรณะน"(เปิ<นของใคร หัรBอพ-งกล่�าวว�า ชรามรณะเปิ<นอยุ�างอB)น แล่ะชรามรณะน"(เปิ<นของผู้!�อB)น ค4าท�(งสุองของผู้!�น�(น ม"เนB(อความอยุ�างเด่"ยุวก�น ต�างก�นแต�พยุ�ญชนะเท�าน�(น เมB)อม"ท�ฐี�ว�า ช"พก;อ�นน�(น สุร"ระก;อ�นน�(น ความอยุ!�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ'ยุ�อมไม�ม" หัรBอเมB)อม"ท�ฐี�ว�า ช"พอยุ�างหัน-)ง สุร"ระอยุ�างหัน-)ง ความอยุ!�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ'ยุ�อมไม�ม" ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ตถาคตยุ�อมแสุด่งธรรมโด่ยุสุายุกล่างไม�ข�องแวะสุ�วนสุ�ด่ท�(งสุองน�(น ด่�งน"(ว�า เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชรามรณะ ฯล่ฯ ชาต�เปิ<นไฉน ... ภพเปิ<นไฉน ... อ�ปิาทานเปิ<นไฉน ... ต�ณหัาเปิ<นไฉน ... เวทนาเปิ<นไฉน ... ผู้�สุสุะเปิ<นไฉน ... สุฬายุตนะเปิ<นไฉน ... นามร!ปิเปิ<นไฉน ... ว�ญญาณเปิ<นไฉน ... ฯ-2 1 0 0 0 -11390 8 0 0 0

[๑๓๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ผู้!�ใด่พ-งกล่�าวว�า สุ�งขารเปิ<นไฉน แล่ะสุ�งขารน"(เปิ<นของใคร หัรBอพ-งกล่�าวว�า สุ�งขารเปิ<นอยุ�างอB)น แล่ะสุ�งขารน"(เปิ<นของผู้!�อB)น ค4าท�(งสุองของผู้!�น�(น ม"เนB(อความอยุ�างเด่"ยุวก�น ต�างก�นแต�พยุ�ญชนะเท�าน�(น เมB)อม"ท�ฐี�ว�า ช"พก;อ�นน�(น สุร"ระก;อ�นน�(น ความอยุ!�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ'ยุ�อมไม�ม"หัรBอเมB)อม"ท�ฐี�ว�า ช"พอยุ�างหัน-)ง

สุร"ระอยุ�างหัน-)ง ความอยุ!�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ'ยุ�อมไม�ม" ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ตถาคตยุ�อมแสุด่งธรรมโด่ยุสุายุกล่าง ไม�ข�องแวะสุ�วนสุ�ด่ท�(งสุองน�(น ด่�งน"(ว�า เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร ฯล่ฯ-2 1 0 0 0 -11400 7 0 0 0

[๑๔๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ท�ฐี�ไม�ว�าชน�ด่ใด่ชน�ด่หัน-)ง ท")เปิ<นข�าศ-ก อ�นบ�คคล่เสุพผู้�ด่ สุ�ายุหัาไปิว�า ชรามรณะเปิ<นไฉน แล่ะชรามรณะเปิ<นของใครหัรBอว�าชรามรณะเปิ<นอยุ�างอB)น แล่ะชรามรณะน"(เปิ<นของผู้!�อB)น ว�าช"พก;อ�นน�(นสุร"ระก;อ�นน�(น หัรBอว�าช"พอยุ�างหัน-)ง สุร"ระอยุ�างหัน-)ง ท�ฐี�เหัล่�าน�(นท�(งสุ�(น อ�น อร�ยุสุาวกน�(นล่ะได่�แล่�ว ต�ด่รากขาด่แล่�ว กระท4าใหั�เปิ<นด่�งตาล่ยุอด่ด่�วน ถ-งความ ไม�ม" ม"อ�นไม�เก�ด่อ"กต�อไปิเปิ<นธรรมด่า เพราะอว�ชชาด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ ฯ-2 1 0 0 0 -11410 10 0 0 0

[๑๔๑] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ท�ฐี�ไม�ว�าชน�ด่ใด่ชน�ด่หัน-)ง ท")เปิ<นข�าศ-ก อ�นบ�คคล่เสุพผู้�ด่ สุ�ายุหัาไปิว�า ชาต�เปิ<นไฉน แล่ะชาต�น"(เปิ<นของใคร หัรBอว�าชาต�เปิ<นอยุ�างอB)น แล่ะชาต�น"(เปิ<นของผู้!�อB)น ว�าช"พก;อ�นน�(น สุร"ระก;อ�นน�(น หัรBอว�าช"พอยุ�างหัน-)ง สุร"ระอยุ�างหัน-)ง ท�ฐี�เหัล่�าน�(นท�(งสุ�(น อ�นอร�ยุสุาวกน�(นล่ะได่�แล่�วต�ด่รากขาด่แล่�ว กระท4าใหั�เปิ<นด่�งตาล่ยุอด่ด่�วน ถ-งความไม�ม" ม"อ�นไม�เก�ด่อ"กต�อไปิเปิ<นธรรมด่า เพราะอว�ชชาด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ ฯล่ฯ ภพเปิ<นไฉน ... อ�ปิาทานเปิ<นไฉน ... ต�ณหัาเปิ<นไฉน ... เวทนาเปิ<นไฉน ... ผู้�สุสุะเปิ<นไฉน ... สุฬายุตนะเปิ<นไฉน ... นามร!ปิเปิ<นไฉน ... นามร!ปิเปิ<นไฉน ... ว�ญญาณ เปิ<นไฉน ... ฯ -2 1 0 0 0 -11420 9 0 0 0

[๑๔๒] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ท�ฐี�ไม�ว�าชน�ด่ใด่ชน�ด่หัน-)ง ท")เปิ<นข�าศ-ก อ�นบ�คคล่เสุพต�ด่ สุ�ายุหัาไปิว�า สุ�งขารเปิ<นไฉน แล่ะสุ�งขารน"(เปิ<นของใคร หัรBอว�าสุ�งขารเปิ<นอยุ�างอB)น แล่ะสุ�งขารน"(เปิ<นของผู้!�อB)น ว�าช"พก;อ�นน�(น สุร"ระก;อ�นน�(น หัรBอว�าช"พอยุ�างหัน-)ง สุร"ระอยุ�างหัน-)ง ท�ฐี�เหัล่�าน�(นท�(งสุ�(น อ�นอร�ยุสุาวกน�(นล่ะได่�แล่�ว ต�ด่รากขาด่แล่�ว กระท4าใหั�เปิ<นด่�งตาล่ยุอด่ด่�วน ถ-งความไม�ม" ม"อ�นไม� เก�ด่อ"กต�อไปิเปิ<นธรรมด่า เพราะอว�ชชาด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ ฯ จ้บ สุ!ตรท") ๖ ๗. นต�มหัาก4สุ!ตร-2 1 0 0 0 -11430 5 0 0 0

[๑๔๓] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ กายุน"(ไม�ใช�ของเธอท�(งหัล่ายุ ท�(งไม�ใช�

ของผู้!�อB)น ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกรรมเก�าน"(พ-งเหั;นว�า อ�นปิ7จ้จ้�ยุปิร�งแต�ง เก�ด่ข-(นด่�วยุความต�(งใจ้ เปิ<นท")ต�(งของ เวทนา ฯ-2 1 0 0 0 -11440 11 0 0 0

[๑๔๔] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บแล่�วในเรB)องกายุน�(นยุ�อมมนสุ�การโด่ยุแยุบคายุ ซ-)งปิฏิ�จ้จ้สุม�ปิบาทเปิ<นอยุ�างด่"ว�า เมB)อสุ�)งน"(ม" สุ�)งน"(จ้-งม" เพราะสุ�)งน"(เก�ด่ข-(น สุ�)งน"(จ้-งเก�ด่ข-(น เมB)อสุ�)งน"(ไม�ม" สุ�)งน"(ก;ไม�ม" เพราะสุ�)งน"(ด่�บ สุ�)งน"(จ้-งด่�บ ด่�วยุปิระการด่�งน"( คBอ เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขารเพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ฯล่ฯ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"(ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ก;เพราะอว�ชชาด่�บโด่ยุสุ4ารอกไม�เหัล่Bอ สุ�งขารจ้-งด่�บ เพราะสุ�งขารด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ ฯล่ฯ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ จ้บ สุ!ตรท") ๗ ๘. เจ้ตนาสุ!ตรท") ๑-2 1 0 0 0 -11450 15 0 0 0

[๑๔๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�ยุ�อมจ้งใจ้ ยุ�อมด่4าร� แล่ะคร� �นค�ด่ถ-งสุ�)งใด่ สุ�)งน�(นเปิ<นอาร�มณปิ7จ้จ้�ยุ เพB)อความต�(งอยุ!�แหั�งว�ญญาณ เมB)อม"อาร�มณปิ7จ้จ้�ยุ ความต�(งม�)นแหั�งว�ญญาณจ้-งม"เมB)อว�ญญาณน�(นต�(งม�)นแล่�ว เจ้ร�ญข-(นแล่�ว ความบ�งเก�ด่คBอภพใหัม�ต�อไปิจ้-งม" เมB)อ ม"ความบ�งเก�ด่คBอภพใหัม�ต�อไปิ ชาต� ชราแล่ะมรณะ โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุ จ้-งม"ต�อไปิ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�ไม�จ้งใจ้ ไม�ด่4าร� แต�ยุ�งคร� �นค�ด่ถ-งสุ�)งใด่ สุ�)งน�(นเปิ<นอาร�มณปิ7จ้จ้�ยุเพB)อความต�(งอยุ!�แหั�งว�ญญาณ เมB)อม"อาร�มณปิ7จ้จ้�ยุ ความต�(งม�)นแหั�งว�ญญาณจ้-งม" เมB)อว�ญญาณน�(นต�(งม�)นแล่�ว เจ้ร�ญข-(นแล่�ว ความบ�งเก�ด่คBอภพใหัม�ต�อไปิจ้-งม" เมB)อม"ความบ�งเก�ด่คBอภพใหัม�ต�อไปิ ชาต�ชราแล่ะมรณะ โสุก ปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุจ้-งม"ต�อไปิ ความเก�ด่แหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ -2 1 0 0 0 -11460 9 0 0 0

[๑๔๖] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�ไม�จ้งใจ้ ไม�ด่4าร� แล่ะไม�คร� �นค�ด่ ถ-งสุ�)งใด่ สุ�)งน�(นยุ�อมไม�เปิ<นอาร�มณปิ7จ้จ้�ยุเพB)อความต�(งอยุ!�แหั�งว�ญญาณ เมB)อไม�ม"อาร�มณปิ7จ้จ้�ยุ ความต�(งม�)นแหั�งว�ญญาณจ้-งไม�ม" เมB)อว�ญญาณน�(นไม�ต�(งม�)นแล่�ว ไม� เจ้ร�ญข-(นแล่�ว ความบ�งเก�ด่คBอภพใหัม�ต�อไปิจ้-งไม�ม" เมB)อความบ�งเก�ด่คBอภพใหัม�ต�อไปิไม�ม" ชาต�ชราแล่ะมรณะ โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุต�อไปิจ้-งด่�บความด่�บแหั�ง

กองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ จ้บ สุ!ตรท") ๘ ๙. เจ้ตนาสุ!ตรท") ๒-2 1 0 0 0 -11470 22 0 0 0

[๑๔๗] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�ยุ�อมจ้งใจ้ ยุ�อมด่4าร� แล่ะคร� �นค�ด่ถ-งสุ�)งใด่ สุ�)งน�(นยุ�อมเปิ<น อาร�มณปิ7จ้จ้�ยุเพB)อความต�(งอยุ!�แหั�งว�ญญาณ เมB)อม"อาร�มณปิ7จ้จ้�ยุ ความต�(งม�)นแหั�งว�ญญาณจ้-งม" เมB)อว�ญญาณน�(นต�(งม�)นแล่�ว เจ้ร�ญข-(นแล่�ว ความหัยุ�)งล่งแหั�งนามร!ปิจ้-งม" เพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุฬายุตนะ เพราะสุฬายุตนะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม" ผู้�สุสุะ เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"เวทนา เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ต�ณหัา เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"อ�ปิาทาน เพราะอ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ภพ เพราะ ภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชาต� เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชราแล่ะมรณะ โสุกปิร�เทว ท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�ไม�จ้งใจ้ ไม�ด่4าร� แต�ยุ�งคร� �นค�ด่ถ-งสุ�)งใด่ สุ�)งน�(นยุ�อมเปิ<นอาร�มณปิ7จ้จ้�ยุเพB)อความต�(งอยุ!�แหั�งว�ญญาณ เมB)อม"อาร�มณปิ7จ้จ้�ยุ ความต�(งม�)นแหั�งว�ญญาณจ้-งม" เมB)อว�ญญาณน�(นต�(งม�)นแล่�ว เจ้ร�ญข-(นแล่�ว ความหัยุ�)งล่ง แหั�งนามร!ปิจ้-งม" เพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุฬายุตนะ เพราะสุฬายุตนะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ผู้�สุสุะ เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"เวทนา เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ต�ณหัา เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"อ�ปิาทาน เพราะอ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุจ้-งม"ภพ เพราะภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชาต� เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชราแล่ะมรณะโสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -11480 11 0 0 0

[๑๔๘] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�ไม�จ้งใจ้ ไม�ด่4าร� แล่ะไม� คร� �นค�ด่ถ-งสุ�)งใด่ สุ�)งน�(นยุ�อมไม�เปิ<นอาร�มณปิ7จ้จ้�ยุเพB)อความต�(งอยุ!�แหั�งว�ญญาณ เมB)อไม�ม"อาร�มณปิ7จ้จ้�ยุ ความต�(งม�)นแหั�งว�ญญาณจ้-งไม�ม" เมB)อว�ญญาณน�(นไม�ต�(งม�)นแล่�วไม�เจ้ร�ญข-(นแล่�ว ความหัยุ�)งล่งแหั�งนามร!ปิจ้-งไม�ม" เพราะนามร!ปิด่�บ สุฬายุตนะ จ้-งด่�บ เพราะสุฬายุตนะด่�บ ผู้�สุสุะจ้-งด่�บ เพราะผู้�สุสุะด่�บ เวทนาจ้-งด่�บเพราะเวทนาด่�บ ภพจ้-งด่�บ เพราะภพด่�บ ชาต�จ้-งด่�บ เพราะชาต�ด่�บ ชราแล่ะมรณะ โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุต�อไปิจ้-งด่�บ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(ง มวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ จ้บ สุ!ตรท") ๙ ๑๐. เจ้ตนาสุ!ตรท") ๓

-2 1 0 0 0 -11490 16 0 0 0

[๑๔๙] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�ยุ�อมจ้งใจ้ ยุ�อมด่4าร� แล่ะยุ�อมคร� �นค�ด่ถ-งสุ�)งใด่ สุ�)งน�(นยุ�อมเปิ<นอาร�มณปิ7จ้จ้�ยุเพB)อความต�(งอยุ!�แหั�งว�ญญาณ เมB)อม"อาร�มณปิ7จ้จ้�ยุ ความต�(งม�)นแหั�งว�ญญาณจ้-งม" เมB)อว�ญญาณน�(นต�(งม�)นแล่�ว เจ้ร�ญข-(นแล่�ว ต�ณหัาจ้-งม" เมB)อม"ต�ณหัา คต�ในการเว"ยุนมาจ้-งม" เมB)อม"คต�ในการเว"ยุนมา จ้�ต�แล่ะอ�ปิบ�ต�จ้-งม" เมB)อม"จ้�ต�แล่ะอ�ปิบ�ต� ชาต� ชราแล่ะมรณะ โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุจ้-งม" ความเก�ด่ ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�ไม�จ้งใจ้ ไม�ด่4าร� แต�ยุ�งคร� �นค�ด่ถ-งสุ�)งใด่ สุ�)งน�(นยุ�อมเปิ<นอาร�มณปิ7จ้จ้�ยุเพB)อความต�(งอยุ!�แหั�งว�ญญาณ เมB)อม"อาร�มณปิ7จ้จ้�ยุ ความต�(งม�)นแหั�งว�ญญาณจ้-งม" เมB)อว�ญญาณน�(น ต�(งม�)นแล่�ว เจ้ร�ญข-(นแล่�ว ต�ณหัาจ้-งม" เมB)อม"ต�ณหัา คต�ในการเว"ยุนมาจ้-งม" เมB)อ ม"คต�ในการเว"ยุนมา จ้�ต�แล่ะอ�ปิบ�ต�จ้-งม" เมB)อม"จ้�ต�แล่ะอ�ปิบ�ต� ชาต�ชราแล่ะมรณะโสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุจ้-งม" ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -11500 19 0 0 0

[๑๕๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�ไม�จ้งใจ้ ไม�ด่4าร� แล่ะไม�คร� �นค�ด่ ถ-งสุ�)งใด่ สุ�)งน�(นยุ�อมไม�เปิ<นอาร�มณปิ7จ้จ้�ยุเพB)อความต�(งอยุ!�แหั�งว�ญญาณ เมB)อไม�ม"อาร�มณปิ7จ้จ้�ยุ ความต�(งม�)นแหั�งว�ญญาณจ้-งไม�ม" เมB)อว�ญญาณน�(นไม�ต�(งม�)นแล่�วไม�เจ้ร�ญข-(นแล่�ว ต�ณหัาจ้-งไม�ม" เมB)อไม�ม"ต�ณหัา คต�ในการเว"ยุนมาจ้-งไม�ม" เมB)อไม�ม"คต�ในการเว"ยุนมา จ้�ต�แล่ะอ�ปิบ�ต�จ้-งไม�ม" เมB)อไม�ม"จ้�ต�แล่ะอ�ปิบ�ต� ชาต� ชราแล่ะมรณะ โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุต�อไปิจ้-งด่�บ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( จ้บ สุ!ตรท") ๑๐ กฬารข�ตต�ยุวรรคท") ๔ จ้บ -------------

รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. ภ!ตม�ทสุ!ตร ๒. กฬารข�ตต�ยุสุ!ตร ๓. ญาณว�ตถ�สุ!ตรท") ๑ ๔. ญาณว�ตถ�สุ!ตรท") ๒ ๕. อว�ชชาปิ7จ้จ้ยุสุ!ตรท") ๑ ๖. อว�ชชา ปิ7จ้จ้ยุสุ!ตรท") ๒ ๗. นต�มหัาก4สุ!ตร ๘. เจ้ตนาสุ!ตรท") ๑ ๙. เจ้ตนาสุ!ตรท") ๗ ๑๐. เจ้ตนาสุ!ตรท") ๓ ฯ ------------

คหับด่"วรรคท") ๕ ๑. ปิ7ญจ้เวรภยุสุ!ตรท") ๑-2 1 0 0 0 -1151

0 12 0 0 0

[๑๕๑] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... คร�(งน�(นแล่ ท�านอนาถบ�ณฑิ�กคฤหับด่"เข�าไปิเฝ่Qา พระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ถวายุอภ�วาท แล่�วน�)งอยุ!� ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง คร�(น น�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุกะท�านอนาถบ�ณฑิ�กคฤหับด่"ว�า ด่!กร คฤหับด่" เมB)อใด่แล่ ภ�ยุเวร ๕ ปิระการ ของอร�ยุสุาวกสุงบแล่�ว เมB)อน�(นอร�ยุสุาวก ยุ�อมปิระกอบด่�วยุธรรมเปิ<นองค'แหั�งโสุด่าปิ7ตต� ๔ อยุ�าง แล่ะญายุธรรมอยุ�างปิระเสุร�ฐี อร�ยุสุาวกเหั;นด่"แล่�ว แทงตล่อด่ด่�วยุปิ7ญญา อร�ยุสุาวกน�(นหัว�งอยุ!�พ-งพยุากรณ'ตนด่�วยุตนเองได่�ว�า เราเปิ<นผู้!�ม"นรกสุ�(นแล่�ว ม"ก4าเน�ด่สุ�ตว'ด่�ร�จ้ฉานสุ�(นแล่�ว ม"ปิตต�ว�สุ�ยุสุ�(นแล่�ว ม"อบายุ ท�คต� ว�น�บาตสุ�(นแล่�ว เราเปิ<นโสุด่าบ�นม"อ�นไม�ตกต4)าเปิ<นธรรมด่า เปิ<นผู้!�เท")ยุงจ้ะตร�สุร! �ในภายุหัน�า ฯ-2 1 0 0 0 -11520 20 0 0 0

[๑๕๒] ภ�ยุเวร ๕ ปิระการสุงบแล่�วเปิ<นไฉน ด่!กรคฤหับด่" บ�คคล่ผู้!�ฆ�าสุ�ตว' ยุ�อมปิระสุพภ�ยุเวรใด่ อ�นม"ในชาต�น"(บ�าง อ�นม"ในชาต�หัน�าบ�าง ยุ�อม เสุวยุเจ้ตสุ�กท�กข'คBอโทมน�สุบ�าง เพราะปิาณาต�บาตเปิ<นเหัต� ภ�ยุเวรของอร�ยุสุาวก ผู้!�เว�นขาด่จ้ากปิาณาต�บาตสุงบแล่�วด่�วยุอาการอยุ�างน"( บ�คคล่ผู้!�ล่�กทร�พยุ'ยุ�อมปิระสุพภ�ยุเวรใด่ อ�นม"ในชาต�น"(บ�าง อ�นม"ในชาต�หัน�าบ�าง ยุ�อมเสุวยุเจ้ตสุ�กท�กข'คBอโทมน�สุบ�าง เพราะอท�นนาทานเปิ<นเหัต� ภ�ยุเวรของอร�ยุสุาวกผู้!�เว�นขาด่จ้ากอท�นนาทานสุงบแล่�วด่�วยุอาการอยุ�างน"( บ�คคล่ผู้!�ปิระพฤต�ผู้�ด่ในกาม ยุ�อมปิระสุพภ�ยุเวรใด่อ�นม"ในชาต�น"(บ�าง อ�นม"ในชาต�หัน�าบ�าง ยุ�อมเสุวยุเจ้ตสุ�กท�กข'คBอโทมน�สุบ�าง เพราะกาเมสุ�ม�จ้ฉาจ้ารเปิ<นเหัต� ภ�ยุเวรของอร�ยุสุาวกผู้!�เว�นขาด่จ้ากกาเมสุ�ม�จ้ฉาจ้ารสุงบแล่�วด่�วยุอาการอยุ�างน"( บ�คคล่ผู้!�พ!ด่เท;จ้ ยุ�อมปิระสุพภ�ยุเวรใด่ อ�นม"ในชาต�น"(บ�าง อ�นม"ในชาต�หัน�าบ�าง ยุ�อมเสุวยุเจ้ตสุ�กท�กข'คBอโทมน�สุบ�างเพราะม�สุาวาทเปิ<นเหัต� ภ�ยุเวรของอร�ยุสุาวกผู้!�เว�นขาด่จ้ากม�สุาวาทสุงบแล่�วด่�วยุ อาการอยุ�างน"( บ�คคล่ผู้!�ต�(งอยุ!�ในความปิระมาท เพราะด่B)มน4(าเมาคBอสุ�ราแล่ะเมร�ยุยุ�อมปิระสุพภ�ยุเวรใด่ อ�นม"ในชาต�น"(บ�าง อ�นม"ในชาต�หัน�าบ�าง ยุ�อมเสุวยุเจ้ตสุ�กท�กข'คBอโทมน�สุบ�าง เพราะการด่B)มน4(าเมาคBอสุ�ราแล่ะเมร�ยุ อ�นเปิ<นท")ต�(งแหั�งความปิระมาทเปิ<นเหัต� ภ�ยุเวรของอร�ยุสุาวกผู้!�เว�นขาด่จ้ากการด่B)มน4(าเมาคBอสุ�ราแล่ะเมร�ยุอ�นเปิ<นท")ต�(งแหั�งความปิระมาทสุงบแล่�วด่�วยุอาการอยุ�างน"( ภ�ยุเวร ๕ ปิระการน"(สุงบแล่�ว ฯ-2 1 0 0 0 -11530 20 0 0 0

[๑๕๓] อร�ยุสุาวกยุ�อมปิระกอบด่�วยุธรรมเปิ<นองค'แหั�งโสุด่าปิ7ตต� ๔ อยุ�างเปิ<นไฉน ด่!กรคฤหับด่" อร�ยุสุาวกในธรรมว�น�ยุน"( ยุ�อมปิระกอบด่�วยุความเล่B)อมใสุอ�นไม�หัว� )นไหัวในพระพ�ทธเจ้�าว�า แม�เพราะ

เหัต�น"(ๆ พระผู้!�ม"พระภาคพระองค'น�(นเปิ<นพระอรหั�นต' ตร�สุร! �เองโด่ยุชอบ ถ-งพร�อมแล่�วด่�วยุว�ชชาแล่ะจ้รณะ เสุด่;จ้ไปิด่"แล่�ว ทรงร! �แจ้�งโล่ก เปิ<นสุารถ"ฝ่Uกบ�ร�ษท")ควรฝ่Uก ไม�ม"ผู้!�อB)นยุ�)งกว�า เปิ<นศาสุด่า ของเทวด่าแล่ะมน�ษยุ'ท�(งหัล่ายุ เปิ<นผู้!�เบ�กบานแล่�ว เปิ<นผู้!�จ้4าแนกพระธรรม ด่�งน"(ยุ�อมปิระกอบด่�วยุความเล่B)อมใสุอ�นไม�หัว� )นไหัวในพระธรรมว�า พระธรรมอ�นพระผู้!�ม"พระภาคตร�สุด่"แล่�ว อ�นผู้!�ได่�บรรล่�จ้ะพ-งเหั;นเอง ไม�ปิระกอบด่�วยุกาล่ ควรเร"ยุก ใหั�มาด่! ควรน�อมเข�ามา อ�นว�ญญู!พ-งร! �เฉพาะตน ด่�งน"( ยุ�อมปิระกอบด่�วยุความ เล่B)อมใสุอ�นไม�หัว� )นไหัวในพระสุงฆ'ว�า พระสุงฆ'สุาวกของพระผู้!�ม"พระภาคเปิ<นผู้!� ปิฏิ�บ�ต�ด่"แล่�ว เปิ<นผู้!�ปิฏิ�บ�ต�ตรง เปิ<นผู้!�ปิฏิ�บ�ต�เปิ<นธรรม เปิ<นผู้!�ปิฏิ�บ�ต�สุมควร คBอ ค!�แหั�งบ�ร�ษ ๔ บ�ร�ษบ�คคล่ ๘ น")พระสุงฆ'สุาวกของพระผู้!�ม"พระภาค เปิ<นผู้!�ควรของค4าน�บ เปิ<นผู้!�ควรของต�อนร�บ เปิ<นผู้!�ควรของท4าบ�ญ เปิ<นผู้!�ควรท4าอ�ญชล่" เปิ<น นาบ�ญของโล่ก ไม�ม"นาบ�ญอB)นยุ�)งกว�า ด่�งน"( ยุ�อมปิระกอบด่�วยุศ"ล่ท")พระอร�ยุเจ้�าปิรารถนา อ�นไม�ขาด่ ไม�ทะล่� ไม�ด่�าง ไม�พร�อยุ เปิ<นไทยุ อ�นว�ญญู!ชนสุรรเสุร�ญ อ�นต�ณหัาแล่ะท�ฐี�ไม�ครอบง4าได่� เปิ<นไปิเพB)อสุมาธ� อร�ยุสุาวกยุ�อมปิระกอบด่�วยุธรรมเปิ<นองค'แหั�งโสุด่าปิ7ตต� ๔ อยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -11540 21 0 0 0

[๑๕๔] ก;ญายุธรรมอ�นปิระเสุร�ฐี อ�นอร�ยุสุาวกเหั;นด่"แล่�ว แทงตล่อด่ ด่"แล่�วด่�วยุปิ7ญญา เปิ<นไฉน ด่!กรคฤหับด่" อร�ยุสุาวกในธรรมว�น�ยุน"( กระท4าไว�ในใจ้โด่ยุแยุบคายุ ถ-งปิฏิ�จ้จ้สุม�ปิบาทเปิ<นอยุ�างด่"ว�า เมB)อสุ�)งน"(ม" สุ�)งน"(จ้-งม" เพราะ สุ�)งน"(เก�ด่ข-(น สุ�)งน"(จ้-งเก�ด่ข-(น เมB)อสุ�)งน"(ไม�ม" สุ�)งน"(จ้-งไม�ม" เพราะสุ�)งน"(ด่�บ สุ�)งน"(จ้-งด่�บ ด่�วยุปิระการด่�งน"( คBอ เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ เพราะว�ญญาณเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"นามร!ปิ เพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุฬายุตนะ เพราะสุฬายุตนะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ผู้�สุสุะเพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"เวทนา เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ต�ณหัา เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"อ�ปิาทาน เพราะอ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ภพ เพราะภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุจ้-งม"ชาต� เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชราแล่ะมรณะ โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุ ความเก�ด่แหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ก;เพราะอว�ชชาด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ สุ�งขารจ้-งด่�บ เพราะสุ�งขารด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ เพราะว�ญญาณด่�บ นามร!ปิจ้-งด่�บ เพราะนามร!ปิด่�บ สุฬายุตนะจ้-งด่�บ เพราะสุฬายุตนะ ด่�บ ผู้�สุสุะจ้-งด่�บ เพราะผู้�สุสุะด่�บ เวทนาจ้-งด่�บ เพราะเวทนาด่�บ ต�ณหัาจ้-งด่�บเพราะต�ณหัาด่�บ อ�ปิาทานจ้-งด่�บ เพราะอ�ปิาทานด่�บ ภพจ้-งด่�บ เพราะภพด่�บชาต�จ้-งด่�บ เพราะชาต�ด่�บ ชราแล่ะมรณะโสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุจ้-งด่�บ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ญายุธรรมอ�นปิระเสุร�ฐีน"( อร�ยุสุาวกน�(นเหั;นด่"แล่�ว แทงตล่อด่ด่"แล่�ว ด่�วยุปิ7ญญา ฯ

-2 1 0 0 0 -11550 10 0 0 0

[๑๕๕] ด่!กรคฤหับด่" เมB)อใด่แล่ ภ�ยุเวร ๕ ปิระการน"(ของอร�ยุสุาวกสุงบแล่�ว เมB)อน�(น อร�ยุสุาวกยุ�อมปิระกอบด่�วยุธรรมเปิ<นองค'แหั�งโสุด่าปิ7ตต� ๔ อยุ�าง แล่ะญายุธรรมอยุ�างปิระเสุร�ฐีน"( อ�นอร�ยุสุาวกน�(นเหั;นด่"แล่�ว แทงตล่อด่ด่"แล่�วด่�วยุ ปิ7ญญา อร�ยุสุาวกน�(นหัว�งอยุ!� พ-งพยุากรณ'ตนด่�วยุตนเองได่�ว�า เราเปิ<นผู้!�ม"นรกสุ�(นแล่�ว ม"ก4าเน�ด่สุ�ตว'ด่�ร�จ้ฉานสุ�(นแล่�ว ม"ปิตต�ว�สุ�ยุสุ�(นแล่�ว ม"อบายุ ท�คต� ว�น�บาตสุ�(นแล่�ว เราเปิ<นโสุด่าบ�นม"อ�นไม�ตกต4)าเปิ<นธรรมด่า เปิ<นผู้!�เท")ยุงจ้ะตร�สุร! �ในภายุหัน�า ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ ๒. ปิ7ญจ้เวรภยุสุ!ตรท") ๒-2 1 0 0 0 -11560 9 0 0 0

[๑๕๖] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อใด่แล่ ภ�ยุเวร ๕ ปิระการของอร�ยุสุาวกสุงบแล่�ว เมB)อน�(น อร�ยุสุาวกยุ�อมปิระกอบด่�วยุธรรมเปิ<นองค'แหั�งโสุด่าปิ7ตต� ๔ อยุ�าง แล่ะญายุธรรมอยุ�างปิระเสุร�ฐี อ�นอร�ยุสุาวกน�(นเหั;นด่"แล่�ว แทงตล่อด่ด่"แล่�วด่�วยุปิ7ญญา อร�ยุสุาวกน�(น หัว�งอยุ!� พ-งพยุากรณ'ตนด่�วยุตนเองได่�ว�า เราเปิ<นผู้!�ม"นรกสุ�(นแล่�ว ฯล่ฯ ม"อ�นไม�ตกต4)าเปิ<นธรรมด่า เปิ<นผู้!�เท")ยุงจ้ะตร�สุร! �ในภายุหัน�า ฯ [ค4าท�(งปิวง เปิ<นต�นว�า "ภ�กขเว" ควรใหั�พ�สุด่าร]-2 1 0 0 0 -11570 12 0 0 0

[๑๕๗] ภ�ยุเวร ๕ ปิระการสุงบแล่�วเปิ<นไฉน ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ บ�คคล่ผู้!�ฆ�าสุ�ตว' ยุ�อมปิระสุพภ�ยุเวรใด่ อ�นม"ในชาต�น"(บ�าง อ�นม"ในชาต�หัน�าบ�าง ยุ�อมเสุวยุเจ้ตสุ�กท�กข'คBอโทมน�สุบ�าง เพราะปิาณาต�บาตเปิ<นเหัต� ภ�ยุเวรของอร�ยุสุาวก ผู้!�เว�นขาด่จ้ากปิาณาต�บาตสุงบแล่�วด่�วยุอาการอยุ�างน"( บ�คคล่ผู้!�ล่�กทร�พยุ' ... บ�คคล่ผู้!�ปิระพฤต�ผู้�ด่ในกาม ... บ�คคล่ผู้!�พ!ด่เท;จ้ ... บ�คคล่ผู้!�ต�(งอยุ!�ในความปิระมาท เพราะ ด่B)มน4(าเมาคBอสุ�ราแล่ะเมร�ยุ ยุ�อมปิระสุพภ�ยุเวรใด่ อ�นม"ในชาต�น"(บ�าง อ�นม"ในชาต�หัน�าบ�าง ยุ�อมเสุวยุเจ้ตสุ�กท�กข'คBอโทมน�สุบ�าง เพราะด่B)มน4(าเมาคBอสุ�ราแล่ะเมร�ยุอ�นเปิ<นท")ต�(งแหั�งความปิระมาท ภ�ยุเวรของอร�ยุสุาวกผู้!�เว�นขาด่จ้ากการด่B)มน4(าเมาคBอสุ�ราแล่ะเมร�ยุ อ�นเปิ<นท")ต�(งแหั�งความปิระมาทสุงบแล่�วด่�วยุอาการอยุ�างน"( ภ�ยุเวร๕ ปิระการน"( สุงบแล่�ว-2 1 0 0 0 -11580 6 0 0 0

[๑๕๘] อร�ยุสุาวกยุ�อมปิระกอบด่�วยุธรรมอ�นเปิ<นองค'แหั�ง

โสุด่าปิ7ตต� ๔อยุ�างเปิ<นไฉน ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อร�ยุสุาวกในธรรมว�น�ยุน"( ยุ�อมปิระกอบด่�วยุความเล่B)อมใสุอ�นไม�หัว� )นไหัวในพระพ�ทธเจ้�า ... ในพระธรรม ... ในพระสุงฆ' ... แล่ะปิระกอบด่�วยุศ"ล่ท")พระอร�ยุเจ้�าปิรารถนา ... ยุ�อมปิระกอบด่�วยุธรรมเปิ<นองค'แหั�ง โสุด่าปิ7ตต� ๔ อยุ�างน"( ฯ -2 1 0 0 0 -11590 5 0 0 0

[๑๕๙] ก;ญายุธรรมอ�นปิระเสุร�ฐี อ�นอร�ยุสุาวกน�(นเหั;นด่"แล่�ว แทงตล่อด่ด่"แล่�วด่�วยุปิ7ญญาเปิ<นไฉน ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อร�ยุสุาวกในธรรมว�น�ยุน"( กระท4า ไว�ในใจ้โด่ยุแยุบคายุ ถ-งปิฏิ�จ้จ้สุม�ปิบาทเปิ<นอยุ�างด่" ฯล่ฯ ญายุธรรมอ�นปิระเสุร�ฐีน"( อร�ยุสุาวกน�(นเหั;นด่"แล่�ว แทงตล่อด่ด่"แล่�วด่�วยุปิ7ญญา ฯ-2 1 0 0 0 -11600 10 0 0 0

[๑๖๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อใด่แล่ ภ�ยุเวร ๕ ปิระการน"( ของอร�ยุสุาวก สุงบแล่�ว เมB)อน�(นอร�ยุสุาวกยุ�อมปิระกอบด่�วยุธรรมอ�นเปิ<นองค'แหั�งโสุด่าปิ7ตต� ๔ อยุ�างน"( แล่ะญายุธรรมอ�นปิระเสุร�ฐีน"( อ�นอร�ยุสุาวกน�(นเหั;นด่"แล่�ว แทงตล่อด่ด่"แล่�วด่�วยุปิ7ญญา อร�ยุสุาวกน�(นหัว�งอยุ!� พ-งพยุากรณ'ตนด่�วยุตนเองได่�ว�า เรายุ�อมเปิ<นผู้!�ม"นรกสุ�(นแล่�ว ม"ก4าเน�ด่สุ�ตว'ด่�ร�จ้ฉานสุ�(นแล่�ว ม"ปิตต�ว�สุ�ยุสุ�(นแล่�ว ม"อบายุ ท�คต� ว�น�บาตสุ�(นแล่�ว เรายุ�อมเปิ<นโสุด่าบ�น ม"อ�นไม�ตกต4)าเปิ<นธรรมด่า เปิ<นผู้!�เท")ยุงจ้ะตร�สุร! �ในภายุหัน�า ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. ท�กขน�โรธสุ!ตร-2 1 0 0 0 -11610 5 0 0 0

[๑๖๑] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุเราจ้�กแสุด่งเหัต�เก�ด่แหั�งท�กข' แล่ะความด่�บแหั�งท�กข' ท�านท�(งหัล่ายุจ้งฟั7ง จ้งท4าไว�ในใจ้ใหั�ด่" เราจ้�กกล่�าว ภ�กษ�เหัล่�าน�(นท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า ฯ-2 1 0 0 0 -11620 10 0 0 0

[๑๖๒] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุด่�งน"(ว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ความเก�ด่ ข-(นแหั�งท�กข'เปิ<นไฉน เพราะอาศ�ยุจ้�กษ�แล่ะร!ปิ จ้-งเก�ด่จ้�กข�ว�ญญาณ ความปิระช�มแหั�งธรรม ๓ ปิระการเปิ<นผู้�สุสุะ เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่เวทนา เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่ต�ณหัา ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ น"(แล่เปิ<นความเก�ด่ข-(นแหั�งท�กข'เพราะอาศ�ยุหั!แล่ะเสุ"ยุง ... เพราะอาศ�ยุจ้ม!กแล่ะกล่�)น ... เพราะอาศ�ยุล่�(นแล่ะรสุ ...เพราะอาศ�ยุกายุแล่ะโผู้ฏิฐี�พพะ ... เพราะอาศ�ยุใจ้แล่ะธรรม จ้-งเก�ด่มโนว�ญญาณความ

ปิระช�มแหั�งธรรม ๓ ปิระการเปิ<นผู้�สุสุะ เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่เวทนา เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่ต�ณหัา ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ น"(แล่เปิ<นความเก�ด่ข-(นแหั�งท�กข' ฯ-2 1 0 0 0 -11630 19 0 0 0

[๑๖๓] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ความด่�บแหั�งท�กข'เปิ<นไฉน เพราะอาศ�ยุจ้�กษ�แล่ะร!ปิ จ้-งเก�ด่จ้�กข�ว�ญญาณ ความปิระช�มแหั�งธรรม ๓ ปิระการเปิ<นผู้�สุสุะเพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่เวทนา เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่ต�ณหัาเพราะต�ณหัาน�(นเท"ยุวด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ อ�ปิาทานจ้-งด่�บ เพราะอ�ปิาทานด่�บภพจ้-งด่�บ เพราะภพด่�บ ชาต�จ้-งด่�บ เพราะชาต�ด่�บ ชราแล่ะมรณะ โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุจ้-งด่�บ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ น"(แล่เปิ<นความด่�บแหั�งท�กข' เพราะอาศ�ยุหั!แล่ะเสุ"ยุง ...เพราะอาศ�ยุจ้ม!กแล่ะกล่�)น ... เพราะอาศ�ยุล่�(นแล่ะรสุ ... เพราะอาศ�ยุกายุแล่ะโผู้ฏิฐี�พพะ ... เพราะอาศ�ยุใจ้แล่ะธรรม จ้-งเก�ด่มโนว�ญญาณ ความปิระช�มแหั�งธรรม ๓ ปิระการเปิ<นผู้�สุสุะ เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่เวทนา เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่ต�ณหัา เพราะต�ณหัาน�(นเท"ยุวด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bออ�ปิาทานจ้-งด่�บ เพราะอ�ปิาทานด่�บ ภพจ้-งด่�บ เพราะภพด่�บ ชาต�จ้-งด่�บ เพราะชาต�ด่�บ ชราแล่ะมรณะโสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุจ้-งด่�บ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ น"(แล่เปิ<นความด่�บแหั�งท�กข' ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. โล่กน�โรธสุ!ตร -2 1 0 0 0 -11640 16 0 0 0

[๑๖๔] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราจ้�กแสุด่งความเก�ด่แล่ะความด่�บแหั�งโล่ก เธอท�(งหัล่ายุจ้งฟั7ง ... ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ความเก�ด่แหั�งโล่กเปิ<นไฉน เพราะอาศ�ยุจ้�กษ�แล่ะร!ปิ จ้-งเก�ด่จ้�กข�ว�ญญาณ ความปิระช�มแหั�งธรรม๓ ปิระการเปิ<นผู้�สุสุะ เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่เวทนา เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่ต�ณหัา เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่อ�ปิาทาน เพราะอ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่ภพ เพราะภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่ชาต� เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่ชราแล่ะมรณะ โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ น"(แล่เปิ<นความเก�ด่แหั�งโล่ก เพราะอาศ�ยุหั!แล่ะเสุ"ยุง ... เพราะอาศ�ยุจ้ม!กแล่ะกล่�)น ...เพราะอาศ�ยุล่�(นแล่ะรสุ ... เพราะอาศ�ยุกายุแล่ะโผู้ฏิฐี�พพะ ... เพราะอาศ�ยุใจ้แล่ะธรรม จ้-งเก�ด่มโนว�ญญาณ ความปิระช�มแหั�งธรรม ๓ ปิระการเปิ<นผู้�สุสุะ เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่เวทนา ฯล่ฯ เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่ชราแล่ะมรณะ โสุกปิร�

เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ น"(แล่เปิ<นความเก�ด่แหั�งโล่ก ฯ -2 1 0 0 0 -11650 17 0 0 0

[๑๖๕] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ความด่�บแหั�งโล่กเปิ<นไฉน เพราะอาศ�ยุจ้�กษ�แล่ะร!ปิ จ้-งเก�ด่จ้�กข�ว�ญญาณ ความปิระช�มแหั�งธรรม ๓ ปิระการเปิ<นผู้�สุสุะเพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่เวทนา เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่ต�ณหัาเพราะต�ณหัาน�(นเท"ยุวด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ อ�ปิาทานจ้-งด่�บ เพราะอ�ปิาทานด่�บภพจ้-งด่�บ เพราะภพด่�บ ชาต�จ้-งด่�บ เพราะชาต�ด่�บ ชราแล่ะมรณะ โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุจ้-งด่�บ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ น"(แล่เปิ<นความด่�บแหั�งโล่ก เพราะอาศ�ยุหั!แล่ะเสุ"ยุง ...เพราะอาศ�ยุจ้ม!กแล่ะกล่�)น ... เพราะอาศ�ยุล่�(นแล่ะรสุ ... เพราะอาศ�ยุกายุแล่ะโผู้ฏิฐี�พพะ ... เพราะอาศ�ยุใจ้แล่ะธรรม จ้-งเก�ด่มโนว�ญญาณ ความปิระช�มแหั�งธรรม ๓ ปิระการเปิ<นผู้�สุสุะ เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่เวทนา เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่ต�ณหัา เพราะต�ณหัาน�(นเท"ยุวด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bออ�ปิาทานจ้-งด่�บ เพราะอ�ปิาทานด่�บ ภพจ้-งด่�บ ฯล่ฯ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"(ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ น"(แล่เปิ<นความด่�บแหั�งโล่ก ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. ญาต�กสุ!ตร -2 1 0 0 0 -11660 14 0 0 0

[๑๖๖] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาแล่�วอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!�ท")ค�ญชกาวาสุ [มหัาปิราสุาทท")สุร�าง ด่�วยุอ�ฐี] ใกล่�บ�านพระญาต� คร�(งน�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!�ในท")ล่�บทรงเร�นอยุ!� ได่�ตร�สุธรรมปิร�ยุายุน"(ว�า เพราะอาศ�ยุจ้�กษ�แล่ะร!ปิ จ้-งเก�ด่จ้�กข�ว�ญญาณ ความปิระช�มแหั�งธรรม ๓ ปิระการเปิ<นผู้�สุสุะ เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่เวทนาเพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่ต�ณหัา เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่อ�ปิาทาน ฯล่ฯความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( เพราะอาศ�ยุหั!แล่ะเสุ"ยุง ... เพราะอาศ�ยุจ้ม!กแล่ะกล่�)น ... เพราะอาศ�ยุล่�(นแล่ะรสุ ... เพราะอาศ�ยุกายุแล่ะโผู้ฏิฐี�พพะ ... เพราะอาศ�ยุใจ้แล่ะธรรม จ้-งเก�ด่มโนว�ญญาณ ความปิระช�มแหั�งธรรม ๓ ปิระการเปิ<นผู้�สุสุะ เพราะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่เวทนา เพราะเวทนาเปิ<น ปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่ต�ณหัา เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่อ�ปิาทาน ฯล่ฯ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ -2 1 0 0 0 -11670 11 0 0 0

[๑๖๗] เพราะอาศ�ยุจ้�กษ�แล่ะร!ปิ จ้-งเก�ด่จ้�กข�ว�ญญาณ ความ

ปิระช�มแหั�งธรรม ๓ ปิระการเปิ<นผู้�สุสุะ เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่เวทนา เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่ต�ณหัา เพราะต�ณหัาน�(นเท"ยุวด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bออ�ปิาทานจ้-งด่�บ เพราะอ�ปิาทานด่�บ ภพจ้-งด่�บ ฯล่ฯ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"(ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( เพราะอาศ�ยุหั!แล่ะเสุ"ยุง ฯล่ฯ เพราะอาศ�ยุใจ้แล่ะธรรม จ้-งเก�ด่มโนว�ญญาณ ความปิระช�มแหั�งธรรม ๓ ปิระการเปิ<นผู้�สุสุะ เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่เวทนา เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งเก�ด่ต�ณหัา เพราะต�ณหัาน�(นเท"ยุวด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ อ�ปิาทานจ้-งด่�บ เพราะอ�ปิาทานด่�บ ภพจ้-งด่�บ ฯล่ฯความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -11680 8 0 0 0

[๑๖๘] ก;สุม�ยุน�(นแล่ ภ�กษ�ร!ปิหัน-)งยุBนแอบฟั7งอยุ!�ใกล่�พระผู้!�ม"พระภาคพระผู้!�ม"พระภาคทรงเหั;นภ�กษ�น�(นแล่�ว ได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ� เธอได่�ฟั7งธรรมปิร�ยุายุน"(หัรBอ ภ�กษ�น�(นท!ล่ร�บว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า ข�าพระองค'ได่�ฟั7งอยุ�างน"( พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ภ�กษ�เธอจ้งศ-กษาเล่�าเร"ยุน ทรงจ้4าธรรมปิร�ยุายุน"( ธรรมปิร�ยุายุน"(ปิระกอบด่�วยุปิระโยุชน' เปิ<นเบB(องต�นแหั�งพรหัมจ้รรยุ' ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖. อ�ญญตรสุ!ตร -2 1 0 0 0 -11690 5 0 0 0

[๑๖๙] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ พราหัมณ'ผู้!�หัน-)งเข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ได่�ปิราศร�ยุก�บพระผู้!�ม"พระภาค คร�(นผู้�านการปิราศร�ยุพอใหั�ระล่-กถ-งก�นไปิแล่�ว จ้-งน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง ฯ-2 1 0 0 0 -11700 12 0 0 0

[๑๗๐] พราหัมณ'น�(น คร�(นน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว ได่�ท!ล่ถามพระผู้!�ม"พระภาคว�าข�าแต�พระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ คนน�(นท4าเหัต� คนน�(นเสุวยุผู้ล่หัรBอหันอ พระผู้!�ม"พระภาค ตร�สุว�า ด่!กรพราหัมณ' โวหัารน"(ว�า คนน�(นท4าเหัต� คนน�(นเสุวยุผู้ล่ เปิ<นสุ�วนสุ�ด่ ท")หัน-)ง พราหัมณ'น�(นท!ล่ถามว�า พระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ ก;คนอB)นท4าเหัต� คนอB)นเสุวยุผู้ล่หัรBอ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรพราหัมณ' โวหัารน"(ว�า คนอB)นท4าเหัต� คนอB)น เสุวยุผู้ล่เปิ<นสุ�วนสุ�ด่ท")สุอง ด่!กรพราหัมณ' ตถาคตแสุด่งธรรมโด่ยุสุายุกล่างไม�เข�าใกล่�สุ�วนสุ�ด่ท�(งสุองน�(นด่�งน"(ว�า เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร เพราะ สุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ฯล่ฯ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ก;เพราะอว�ชชาด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ สุ�งขารจ้-งด่�บเพราะสุ�งขารด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ

ฯล่ฯ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -11710 12 0 0 0

[๑๗๑] เมB)อพระผู้!�ม"พระภาคตร�สุอยุ�างน"(แล่�ว พราหัมณ'น�(นได่�กราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ พระธรรมเทศนาแจ้�มแจ้�งยุ�)งน�กข�าแต�พระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ พระธรรมเทศนาแจ้�มแจ้�งยุ�)งน�ก ข�าแต�พระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญเปิร"ยุบเหัมBอนบ�คคล่หังายุของท")คว4)า เปิด่ของท")ปิด่ บอกทางใหั�แก�คนหัล่งทางหัรBอตามปิระท"ปิไว�ในท")มBด่ ด่�วยุหัว�งว�า คนม"จ้�กษ�จ้�กเหั;นร!ปิด่�งน"( ฉ�นใด่ พระองค'ทรงปิระกาศธรรมโด่ยุอเนกปิร�ยุายุ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญข�าพระองค'น"( ขอถ-งท�านพระโคด่มก�บท�(งพระธรรมแล่ะภ�กษ�สุงฆ'ว�าเปิ<นสุรณะขอท�านพระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ จ้งทรงจ้4าข�าพระองค'ว�าเปิ<นอ�บาสุกผู้!�ถ-งสุรณะตล่อด่ช"ว�ตต�(งแต�ว�นน"(เปิ<นต�นไปิ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๖ ๗. ชาณ�สุโสุณ�สุ!ตร-2 1 0 0 0 -11720 5 0 0 0

[๑๗๒] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ พราหัมณ'ชาณ�สุโสุณ"เข�าไปิเฝ่Qา พระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ได่�ปิราศร�ยุก�บพระผู้!�ม"พระภาค คร�(นผู้�านการปิราศร�ยุพอใหั�ระล่-กถ-งก�นไปิแล่�ว จ้-งน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนหัน-)ง ฯ-2 1 0 0 0 -11730 12 0 0 0

[๑๗๓] คร�(นน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�วชาณ�สุโสุณ"พราหัมณ'ได่�ท!ล่ถามพระผู้!�ม"พระภาคว�า พระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ สุ�)งท�(งปิวงม"อยุ!�หัรBอหันอแล่ ฯ ภ. ด่!กรพราหัมณ' โวหัารน"(ว�า สุ�)งท�(งปิวงม"อยุ!� เปิ<นสุ�วนสุ�ด่ท")หัน-)ง ฯ ชา. พระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ ก;สุ�)งท�(งปิวงไม�ม"อยุ!�หัรBอ ฯ ภ. ด่!กรพราหัมณ' โวหัารน"(ว�า สุ�)งท�(งปิวงไม�ม"อยุ!� เปิ<นสุ�วนสุ�ด่ท")สุอง ด่!กรพราหัมณ' ตถาคตแสุด่งธรรมโด่ยุสุายุกล่าง ไม�เข�าใกล่�สุ�วนสุ�ด่ท�(งสุองน�(นด่�งน"(ว�า เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ฯล่ฯ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ก;เพราะอว�ชชาด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ สุ�งขารจ้-งด่�บ เพราะสุ�งขารด่�บ ว�ญญาณ จ้-งด่�บ ฯล่ฯ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -11740 12 0 0 0

[๑๗๔] เมB)อพระผู้!�ม"พระภาคตร�สุอยุ�างน"(แล่�ว ชาณ�สุโสุณ"พราหัมณ'ได่�กราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ พระ

ธรรมเทศนาแจ้�มแจ้�งยุ�)งน�ก ข�าแต�พระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ พระธรรมเทศนาแจ้�มแจ้�งยุ�)งน�ก ข�าแต�พระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ เปิร"ยุบเหัมBอนบ�คคล่หังายุของท")คว4)า เปิด่ของท")ปิด่ บอกทางใหั�แก�คน หัล่งทาง หัรBอตามปิระท"ปิไว�ในท")มBด่ ด่�วยุหัว�งว�า คนม"จ้�กษ�จ้�กเหั;นร!ปิด่�งน"( ฉ�นใด่พระองค'ทรงปิระกาศธรรมโด่ยุอเนกปิร�ยุายุ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ข�าพระองค'น"(ขอถ-งท�านพระโคด่มก�บท�(งพระธรรมแล่ะภ�กษ�สุงฆ'ว�าเปิ<นสุรณะขอท�านพระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ จ้งทรงจ้4าข�าพระองค'ว�าเปิ<นอ�บาสุกผู้!�ถ-งสุรณะตล่อด่ช"ว�ตต�(งแต�ว�นน"(เปิ<นต�นไปิ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ ๘. โล่กายุต�กสุ!ตร -2 1 0 0 0 -11750 4 0 0 0

[๑๗๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... คร�(งน�(นแล่ พราหัมณ'ผู้!�รอบร! �ค�มภ"ร'โล่กายุตะ เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ฯล่ฯ-2 1 0 0 0 -11760 21 0 0 0

[๑๗๖] คร�(นน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว พราหัมณ'ผู้!�รอบร! �ค�มภ"ร'โล่กายุตะได่�ท!ล่ ถามพระผู้!�ม"พระภาคว�า พระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ สุ�)งท�(งปิวงม"อยุ!�หัรBอหันอ ฯ ภ. ด่!กรพราหัมณ' ข�อท")ว�า สุ�)งท�(งปิวงม"อยุ!�น"( เปิ<นท�ฐี�ว�าด่�วยุความสุBบต�อแหั�งโล่กท")หัน-)ง ฯ โล่. ข�าแต�พระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ ก;สุ�)งท�(งปิวงไม�ม"อยุ!�หัรBอ ฯ ภ. ด่!กรพราหัมณ' ข�อท")ว�า สุ�)งท�(งปิวงไม�ม"อยุ!�น"( เปิ<นท�ฐี�ว�าด่�วยุความสุBบต�อแหั�งโล่กท")สุอง ฯ โล่. ข�าแต�พระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ สุ�)งท�(งปิวงม"สุภาพเปิ<นอยุ�างเด่"ยุวก�นหัรBอ ฯ ภ. ด่!กรพราหัมณ' ข�อท")ว�า สุ�)งท�(งปิวงม"สุภาพเปิ<นอยุ�างเด่"ยุวก�นน"( เปิ<นท�ฐี�ว�าด่�วยุความสุBบต�อแหั�งโล่กท")สุาม ฯ โล่. พระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ ก;สุ�)งท�(งปิวงม"สุภาพต�างก�นหัรBอ ฯ ภ. ด่!กรพราหัมณ' ข�อท")ว�า สุ�)งท�(งปิวงม"สุภาพต�างก�นน"(เปิ<นท�ฐี�ว�าด่�วยุความสุBบต�อแหั�งโล่กท")สุ") ด่!กรพราหัมณ' ตถาคตแสุด่งธรรมโด่ยุสุายุกล่าง ไม�เข�าใกล่�สุ�วนสุ�ด่ท�(งสุองน�(นด่�งน"(ว�า เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร เพราะสุ�งขาร เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ฯล่ฯ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ก;เพราะอว�ชชาด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ สุ�งขารจ้-งด่�บ เพราะ สุ�งขารด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ ฯล่ฯ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -1

1770 12 0 0 0

[๑๗๗] เมB)อพระผู้!�ม"พระภาคตร�สุอยุ�างน"(แล่�ว โล่กายุต�กพราหัมณ'ได่�กราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ พระธรรมเทศนาแจ้�มแจ้�งยุ�)งน�ก ข�าแต�พระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ พระธรรมเทศนาแจ้�มแจ้�งยุ�)งน�ก ข�าแต�พระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ เปิร"ยุบเหัมBอนบ�คคล่หังายุของท")คว4)า เปิด่ของท")ปิด่ บอกทางใหั�แก�คน หัล่งทาง หัรBอตามปิระท"ปิไว�ในท")มBด่ ด่�วยุหัว�งว�า คนม"จ้�กษ�จ้�กเหั;นร!ปิด่�งน"( ฉ�นใด่พระองค'ทรงปิระกาศธรรมโด่ยุอเนกปิร�ยุายุ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ข�าพระองค'น"(ขอถ-งท�านพระโคด่มก�บท�(งพระธรรมแล่ะภ�กษ�สุงฆ'ว�าเปิ<นสุรณะขอท�านพระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ จ้งทรงจ้4าข�าพระองค'ว�าเปิ<นอ�บาสุกผู้!�ถ-งสุรณะตล่อด่ช"ว�ตต�(งแต�ว�นน"(เปิ<นต�นไปิ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙. อร�ยุสุาวกสุ!ตรท") ๑-2 1 0 0 0 -11780 8 0 0 0

[๑๗๘] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บม�ได่�ม"ความสุงสุ�ยุอยุ�างน"(ว�า เมB)ออะไรม"อะไรจ้-งม"หัรBอหันอแล่ เพราะอะไรเก�ด่ข-(น อะไรจ้-งเก�ด่ข-(น เมB)ออะไรม" นามร!ปิจ้-งม" เมB)ออะไรม" สุฬายุตนะจ้-งม" เมB)ออะไรม" ผู้�สุสุะจ้-งม" เมB)ออะไรม" เวทนาจ้-งม" เมB)ออะไรม" ต�ณหัาจ้-งม" เมB)ออะไรม" อ�ปิาทานจ้-งม" เมB)ออะไรม" ภพจ้-งม"เมB)ออะไรม" ชาต�จ้-งม" เมB)ออะไรม" ชราแล่ะมรณะจ้-งม" ฯ-2 1 0 0 0 -11790 7 0 0 0

[๑๗๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ โด่ยุท")แท� อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บยุ�อมม"ญาณหัยุ�)งร! �ในเรB)องน"( โด่ยุไม�ต�องเชB)อผู้!�อB)นว�า เมB)อสุ�)งน"(ม" สุ�)งน"(จ้-งม" เพราะสุ�)งน"(เก�ด่ข-(น สุ�)งน"(จ้-งเก�ด่ข-(น เมB)อว�ญญาณม"นามร!ปิจ้-งม" เมB)อนามร!ปิม" สุฬายุตนะจ้-งม" เมB)อสุฬายุตนะม" ผู้�สุสุะจ้-งม" เมB)อผู้�สุสุะม" เวทนาจ้-งม" เมB)อเวทนาม" ต�ณหัาจ้-งม"เมB)อต�ณหัาม" อ�ปิาทานจ้-งม" เมB)ออ�ปิาทานม" ภพจ้-งม" เมB)อภพม" ชาต�จ้-งม" เมB)อชาต�ม" ชราแล่ะมรณะจ้-งม" อร�ยุสุาวกน�(นยุ�อมร! �ปิระจ้�กษ'อยุ�างน"(ว�า โล่กน"(ยุ�อมเก�ด่ข-(นอยุ�างน"( ฯ -2 1 0 0 0 -11800 7 0 0 0

[๑๘๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บ ยุ�อมไม�ม"ความสุงสุ�ยุอยุ�างน"(ว�า เมB)ออะไรไม�ม" อะไรจ้-งไม�ม"หัรBอหันอแล่ เพราะอะไรด่�บ อะไรจ้-งด่�บเมB)ออะไรไม�ม" นามร!ปิจ้-งไม�ม" เมB)ออะไรไม�ม" สุฬายุตนะจ้-งไม�ม" เมB)ออะไรไม�ม"ผู้�สุสุะจ้-งไม�ม" เมB)ออะไรไม�ม" เวทนาจ้-งไม�ม" เมB)ออะไรไม�ม" ต�ณหัาจ้-งไม�ม" เมB)อ อะไรไม�ม" อ�ปิาทานจ้-งไม�ม" เมB)อ

อะไรไม�ม" ภพจ้-งไม�ม" เมB)ออะไรไม�ม" ชาต�จ้-งไม�ม" เมB)ออะไรไม�ม" ชราแล่ะมรณะจ้-งไม�ม" ฯ-2 1 0 0 0 -11810 6 0 0 0

[๑๘๑] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ โด่ยุท")แท� อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บยุ�อมม"ญาณหัยุ�)งร! �ในเรB)องน"(โด่ยุไม�ต�องเชB)อผู้!�อB)นว�า เมB)อสุ�)งน"(ไม�ม" สุ�)งน"(จ้-งไม�ม" เพราะสุ�)งน"(ด่�บ สุ�)งน"(จ้-งด่�บ เมB)อว�ญญาณไม�ม" นามร!ปิจ้-งไม�ม" เมB)อนามร!ปิไม�ม" สุฬายุตนะจ้-งไม�ม" ฯล่ฯ อ�ปิาทานจ้-งไม�ม" ... ภพจ้-งไม�ม" ... ชาต�จ้-งไม�ม" เมB)อชาต�ไม�ม" ชราแล่ะมรณะจ้-งไม�ม" อร�ยุสุาวกน�(นยุ�อมร! �ปิระจ้�กษ'อยุ�างน"(ว�า โล่กน"(ยุ�อมด่�บอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -11820 9 0 0 0

[๑๘๒] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ในกาล่ใด่แล่ อร�ยุสุาวกร! �ท�)วถ-งเหัต�เก�ด่แล่ะความด่�บไปิแหั�งโล่กตามเปิ<นจ้ร�งอยุ�างน"( ในกาล่น�(น อร�ยุสุาวกน"( เราเร"ยุกว�าเปิ<นผู้!�สุมบ!รณ'ด่�วยุท�ฐี�บ�าง เปิ<นผู้!�สุมบ!รณ'ด่�วยุท�ศนะบ�าง เปิ<นผู้!�มาถ-งสุ�ทธรรมน"(บ�าง เหั;นสุ�ทธรรมน"(บ�าง เปิ<นผู้!�ปิระกอบด่�วยุญาณอ�นเปิ<นเสุขะบ�าง เปิ<นผู้!�ปิระกอบด่�วยุว�ชชาอ�นเปิ<นเสุขะบ�าง เปิ<นผู้!�บรรล่�กระแสุแหั�งธรรมบ�าง เปิ<นพระอร�ยุะม"ปิ7ญญา เครB)องช4าแรกก�เล่สุบ�าง ว�าอยุ!�ช�ด่ปิระต!อมตน�พพานบ�าง ฯ จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐. อร�ยุสุาวกสุ!ตรท") ๒-2 1 0 0 0 -11830 9 0 0 0

[๑๘๓] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บม�ได่�ม"ความสุงสุ�ยุอยุ�างน"(ว�า เมB)ออะไรม"อะไรจ้-งม"หัรBอหันอแล่ เพราะอะไรเก�ด่ข-(น อะไรจ้-งเก�ด่ข-(น เมB)ออะไรม" สุ�งขารจ้-งม" เมB)ออะไรม" ว�ญญาณจ้-งม" เมB)ออะไรม" นามร!ปิจ้-งม" เมB)ออะไรม" สุฬายุตนะจ้-งม" เมB)ออะไรม" ผู้�สุสุะจ้-งม" เมB)ออะไรม" เวทนาจ้-งม" เมB)ออะไรม" ต�ณหัาจ้-งม"เมB)ออะไรม" อ�ปิาทานจ้-งม" เมB)ออะไรม" ภพจ้-งม" เมB)ออะไรม" ชาต�จ้-งม" เมB)ออะไรม" ชราแล่ะมรณะจ้-งม" ฯ-2 1 0 0 0 -11840 8 0 0 0

[๑๘๔] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ โด่ยุท")แท� อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บยุ�อมม"ญาณหัยุ�)งร! �ในเรB)องน"(โด่ยุไม�ต�องเชB)อผู้!�อB)นว�า เมB)อสุ�)งน"(ม" สุ�)งน"(จ้-งม" เพราะสุ�)งน"(เก�ด่ข-(น สุ�)งน"(จ้-งเก�ด่ข-(น เมB)ออว�ชชาม" สุ�งขารจ้-งม" เมB)อสุ�งขารม" ว�ญญาณจ้-งม" เมB)อว�ญญาณม" นามร!ปิจ้-งม" เมB)อนามร!ปิม" สุฬายุตนะจ้-งม" เมB)อสุฬายุตนะม" ผู้�สุสุะจ้-งม" เมB)อผู้�สุสุะม" เวทนาจ้-งม" เมB)อเวทนาม" ต�ณหัาจ้-งม" เมB)อต�ณหัาม" อ�ปิาทานจ้-งม" เมB)ออ�ปิาทานม" ภพจ้-งม" เมB)อภพ

ม" ชาต�จ้-งม" เมB)อชาต�ม" ชราแล่ะมรณะจ้-งม" อร�ยุสุาวกน�(นยุ�อมร! �ปิระจ้�กษ'อยุ�างน"(ว�า โล่กน"(ยุ�อมเก�ด่ข-(นอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -11850 7 0 0 0

[๑๘๕] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บยุ�อมไม�ม"ความสุงสุ�ยุอยุ�าง น"(ว�า เมB)ออะไรไม�ม" อะไรจ้-งไม�ม"หัรBอหันอแล่ เพราะอะไรด่�บ อะไรจ้-งด่�บ เมB)ออะไรไม�ม" สุ�งขารจ้-งไม�ม" เมB)ออะไรไม�ม" ว�ญญาณจ้-งไม�ม" เมB)ออะไรไม�ม" นามร!ปิจ้-งไม�ม" เมB)ออะไรไม�ม" สุฬายุตนะจ้-งไม�ม" เมB)ออะไรไม�ม" ผู้�สุสุะจ้-งไม�ม" เมB)อ อะไรไม�ม" เวทนาจ้-งไม�ม" เมB)ออะไรไม�ม" ต�ณหัาจ้-งไม�ม" ฯล่ฯ อ�ปิาทาน ... ภพ ...ชาต� ... เมB)ออะไรไม�ม" ชราแล่ะมรณะจ้-งไม�ม" ฯ-2 1 0 0 0 -11860 6 0 0 0

[๑๘๖] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ โด่ยุท")แท� อร�ยุสุาวกผู้!�สุด่�บยุ�อมม"ญาณหัยุ�)งร! �ในเรB)องน"(โด่ยุไม�ต�องเชB)อผู้!�อB)นว�า เมB)อสุ�)งน"(ไม�ม" สุ�)งน"(จ้-งไม�ม" เพราะสุ�)งน"(ด่�บ สุ�)งน"(จ้-งด่�บ เมB)ออว�ชชาไม�ม" สุ�งขารจ้-งไม�ม" เมB)อสุ�งขารไม�ม" ว�ญญาณจ้-งไม�ม" เมB)อว�ญญาณไม�ม" นามร!ปิจ้-งไม�ม" เมB)อนามร!ปิไม�ม" สุฬายุตนะจ้-งไม�ม" ฯล่ฯ เมB)อชาต�ไม�ม" ชราแล่ะมรณะจ้-งไม�ม" อร�ยุสุาวกน�(นยุ�อมร! �ปิระจ้�กษ'อยุ�างน"(ว�า โล่กน"(ยุ�อมด่�บ อยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -11870 18 0 0 0

[๑๘๗] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ในกาล่ใด่แล่ อร�ยุสุาวกร! �ท�)วถ-งท�(งเหัต�เก�ด่ แล่ะความด่�บไปิแหั�งโล่กตามเปิ<นจ้ร�งอยุ�างน"( ในกาล่น�(น อร�ยุสุาวกน"( เราเร"ยุกว�าเปิ<นผู้!�สุมบ!รณ'ด่�วยุท�ฐี�บ�าง เปิ<นผู้!�สุมบ!รณ'ด่�วยุท�ศนะบ�าง เปิ<นผู้!�มาถ-งสุ�ทธรรมน"(บ�างเหั;นสุ�ทธรรมน"(บ�าง เปิ<นผู้!�ปิระกอบด่�วยุญาณอ�นเปิ<นเสุขะบ�าง เปิ<นผู้!�ปิระกอบด่�วยุว�ชชาอ�นเปิ<นเสุขะบ�าง เปิ<นผู้!�บรรล่�กระแสุแหั�งธรรมบ�าง เปิ<นพระอร�ยุะม"ปิ7ญญา เครB)องช4าแรกก�เล่สุบ�าง ว�าอยุ!�ช�ด่ปิระต!อมตน�พพานบ�าง ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐ คหัปิต�วรรคท") ๕ จ้บ ----------

รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. ปิ7ญจ้เวรภยุสุ!ตร ท") ๑ ๒. ปิ7ญจ้เวรภยุสุ!ตรท") ๒ ๓. ท�กขน�โรธสุ!ตร ๔. โล่กน�โรธสุ!ตร ๕. ญาต�กสุ!ตร ๖. อ�ญญตรสุ!ตร ๗. ชาณ�สุโสุณ�สุ!ตร ๘. โล่กายุต�กสุ!ตร ๙. อร�ยุสุาวกสุ!ตรท") ๑ ๑๐. อร�ยุสุาวกสุ!ตรท") ๒ ฯ ------------

ท�กขวรรคท") ๖ ๑. ปิร�ว"ม�งสุนสุ!ตร-2 1 0 0 0 -1188

0 14 0 0 0

[๑๘๘] ข�าพเจ้�าสุด่�บมาแล่�วอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�เหัล่�าน�(นท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคว�า พระ พ�ทธเจ้�าข�า พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ด่�วยุเหัต�เท�าไรหันอแล่ภ�กษ�เมB)อพ�จ้ารณา พ-งพ�จ้ารณาเพB)อความสุ�(นท�กข'โด่ยุชอบ โด่ยุปิระการท�(งปิวง ภ�กษ�เหัล่�าน�(นท!ล่ว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า ธรรมท�(งหัล่ายุของพวกข�าพระองค' ม"พระผู้!�ม"พระภาคเปิ<นท")ต�(ง ม"พระผู้!�ม"พระภาคเปิ<นผู้!�น4า ม"พระผู้!�ม"พระภาคเปิ<นท")พ-)ง ได่�โปิรด่เถ�ด่พระพ�ทธเจ้�าข�า ขอเนB(อความแหั�งภาษ�ตน"(จ้งแจ้�มแจ้�งกะพระผู้!�ม"พระภาคเถ�ด่ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุได่�ฟั7งต�อพระผู้!�ม"พระภาคแล่�ว จ้�กทรงจ้4าไว� พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ถ�าเช�นน�(น เธอท�(งหัล่ายุจ้งฟั7ง จ้งใสุ�ใจ้ใหั�ด่" เราจ้�กกล่�าวภ�กษ�เหัล่�าน�(นท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคแล่�ว ฯ-2 1 0 0 0 -11890 15 0 0 0

[๑๘๙] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�ในธรรมว�น�ยุน"(เมB)อพ�จ้ารณา ยุ�อมพ�จ้ารณาว�า ท�กข'คBอชราแล่ะมรณะม"ปิระการต�างๆ มากมายุเก�ด่ข-(นในโล่ก ท�กข'น"(ม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นสุม�ท�ยุ ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่หันอแล่ เมB)ออะไรม" ชราแล่ะมรณะจ้-งม" เมB)ออะไรไม�ม" ชราแล่ะมรณะจ้-งไม�ม" ภ�กษ�น�(นพ�จ้ารณาอยุ!� ยุ�อมร! �ปิระจ้�กษ'ว�า ท�กข'คBอชราแล่ะมรณะม"ปิระการต�างๆ มากมายุ เก�ด่ข-(นในโล่ก ท�กข'น"(แล่ม"ชาต�เปิ<นเหัต� ม"ชาต�เปิ<น สุม�ท�ยุ ม"ชาต�เปิ<นก4าเน�ด่ ม"ชาต�เปิ<นแด่นเก�ด่ เมB)อชาต�ม" ชราแล่ะมรณะจ้-งม" เมB)อชาต�ไม�ม" ชราแล่ะมรณะจ้-งไม�ม" ภ�กษ�น�(นยุ�อมร! �ปิระจ้�กษ'ชราแล่ะมรณะ ยุ�อมร! �ปิระจ้�กษ'เหัต�เก�ด่ชราแล่ะมรณะ ยุ�อมร! �ปิระจ้�กษ'ความด่�บแหั�งชราแล่ะมรณะ ยุ�อมร! �ปิระจ้�กษ'ปิฏิ�ปิทาอ�นสุมควรท")ใหั�ถ-งความด่�บแหั�งชราแล่ะมรณะ แล่ะยุ�อมเปิ<นผู้!� ปิฏิ�บ�ต�อยุ�างน�(น เปิ<นผู้!�ปิระพฤต�ธรรมอ�นสุมควร ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�น"(เราเร"ยุก ว�า เปิ<นผู้!�ปิฏิ�บ�ต�เพB)อความสุ�(นท�กข'โด่ยุชอบ โด่ยุปิระการท�(งปิวง เพB)อความด่�บแหั�งชราแล่ะมรณะ ฯ-2 1 0 0 0 -11900 10 0 0 0

[๑๙๐] อ"กปิระการหัน-)ง ภ�กษ�เมB)อพ�จ้ารณา ยุ�อมพ�จ้ารณาว�า ก;ชาต�น"(ม" อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นสุม�ท�ยุ ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่ เมB)อ อะไรม" ชาต�จ้-งม" เมB)ออะไรไม�ม" ชาต�จ้-งไม�ม" ภ�กษ�น�(นพ�จ้ารณาอยุ!� ยุ�อมร! �ปิระจ้�กษ'ว�า ชาต�ม"ภพเปิ<นเหัต� ม"ภพเปิ<นสุม�ท�ยุ ม"ภพเปิ<นก4าเน�ด่ ม"ภพเปิ<นแด่นเก�ด่เมB)อภพม" ชาต�จ้-งม" เมB)อภพไม�ม" ชาต�จ้-งไม�ม" ภ�กษ�น�(นยุ�อมร! �ปิระจ้�กษ'ชาต� ยุ�อมร! �ปิระจ้�กษ'เหัต�เก�ด่แหั�ง

ชาต� ยุ�อมร! �ปิระจ้�กษ'ความด่�บแหั�งชาต� ยุ�อมร! �ปิระจ้�กษ'ปิฏิ�ปิทา อ�นสุมควรท")ใหั�ถ-งความด่�บแหั�งชาต� แล่ะยุ�อมเปิ<นผู้!�ปิฏิ�บ�ต�อยุ�างน�(น เปิ<นผู้!�ปิระพฤต� ธรรมอ�นสุมควร ภ�กษ�น"(เราเร"ยุกว�าเปิ<นผู้!�ปิฏิ�บ�ต�เพB)อความสุ�(นท�กข'โด่ยุชอบ โด่ยุปิระการท�(งปิวง เพB)อความด่�บแหั�งชาต� ฯ-2 1 0 0 0 -11910 18 0 0 0

[๑๙๑] อ"กปิระการหัน-)ง ภ�กษ�เมB)อพ�จ้ารณา ยุ�อมพ�จ้ารณาว�า ก;ภพน"(ม"อะไรเปิ<นเหัต� ฯล่ฯ ก;อ�ปิาทานน"(ม"อะไรเปิ<นเหัต� ฯล่ฯ ก;ต�ณหัาน"(ม"อะไรเปิ<นเหัต� ฯล่ฯก;เวทนาน"(ม"อะไรเปิ<นเหัต� ฯล่ฯ ก;ผู้�สุสุะน"(ม"อะไรเปิ<นเหัต� ฯล่ฯ ก;สุฬายุตนะน"(ม"อะไรเปิ<นเหัต� ฯล่ฯ ก;นามร!ปิน"(ม"อะไรเปิ<นเหัต� ฯล่ฯ ก;ว�ญญาณน"(ม"อะไรเปิ<นเหัต� ฯล่ฯก;สุ�งขารน"(ม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นสุม�ท�ยุ ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่ เมB)ออะไรม" สุ�งขารจ้-งม" เมB)ออะไรไม�ม" สุ�งขารจ้-งไม�ม" ภ�กษ�น�(นเมB)อพ�จ้ารณายุ�อมร! �ปิระจ้�กษ'ว�า สุ�งขารม"อว�ชชาเปิ<นเหัต� ม"อว�ชชาเปิ<นสุม�ท�ยุ ม"อว�ชชาเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อว�ชชาเปิ<นแด่นเก�ด่ เมB)ออว�ชชาม" สุ�งขารจ้-งม" เมB)ออว�ชชาไม�ม" สุ�งขารจ้-งไม�ม" ภ�กษ�น�(นยุ�อมร! �ปิระจ้�กษ'สุ�งขาร ยุ�อมร! �ปิระจ้�กษ'เหัต�เก�ด่แหั�งสุ�งขารยุ�อมร! �ปิระจ้�กษ'ความด่�บแหั�งสุ�งขาร ยุ�อมร! �ปิระจ้�กษ'ปิฏิ�ปิทาอ�นสุมควรท")ใหั�ถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขาร แล่ะยุ�อมเปิ<นผู้!�ปิฏิ�บ�ต�อยุ�างน�(น เปิ<นผู้!�ปิระพฤต�ธรรมอ�นสุมควรภ�กษ�น"(เราเร"ยุกว�า เปิ<นผู้!�ปิฏิ�บ�ต�เพB)อความสุ�(นท�กข'โด่ยุชอบ โด่ยุปิระการท�(งปิวงเพB)อความด่�บแหั�งสุ�งขาร ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ บ�คคล่ตกอยุ!�ในอว�ชชา ถ�าสุ�งขารท")เปิ<นบ�ญปิร�งแต�ง ว�ญญาณก;เข�าถ-งบ�ญ ถ�าสุ�งขารท")เปิ<นบาปิปิร�งแต�ง ว�ญญาณก;เข�าถ-งบาปิ ถ�าสุ�งขารท")เปิ<นอเนญชาปิร�งแต�ง ว�ญญาณก;เข�าถ-งอเนญชา ฯ -2 1 0 0 0 -11920 19 0 0 0

[๑๙๒] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ในกาล่ใด่แล่ ภ�กษ�ล่ะอว�ชชาได่�แล่�ว ว�ชชาเก�ด่ข-(นแล่�ว ในกาล่น�(น ภ�กษ�น�(นก;ไม�ท4ากรรมเปิ<นบ�ญ ไม�ท4ากรรมเปิ<นบาปิ ไม�ท4ากรรมเปิ<นอเนญชา เพราะสุ4ารอกอว�ชชาเสุ"ยุ เพราะม"ว�ชชาเก�ด่ข-(น เมB)อไม�ท4า เมB)อไม�ค�ด่ ก;ไม�ถBอม�)นอะไรๆ ในโล่ก เมB)อไม�ถBอม�)น ก;ไม�สุะด่��งกล่�ว เมB)อไม�สุะด่��งกล่�ว ก;ปิร�น�พพานเฉพาะตน ยุ�อมร! �ช�ด่ว�า ชาต�สุ�(นแล่�ว พรหัมจ้รรยุ'อยุ!�จ้บแล่�ว ก�จ้ท")ควรท4า ท4าเสุร;จ้แล่�ว ก�จ้อB)นเพB)อความเปิ<นอยุ�างน"(ม�ได่�ม" ภ�กษ�น�(นถ�า เสุวยุสุ�ขเวทนา ก;ร! �ช�ด่ว�า สุ�ขเวทนาน�(นไม�เท")ยุง อ�นตนไม�ยุ-ด่ถBอแล่�วด่�วยุต�ณหัาอ�นตนไม�เพล่�ด่เพล่�นแล่�วด่�วยุต�ณหัา ถ�าเสุวยุท�กขเวทนา ก;ร! �ช�ด่ว�า ท�กขเวทนา น�(นไม�เท")ยุง อ�นตนไม�ยุ-ด่ถBอแล่�วด่�วยุต�ณหัา อ�นตนไม�เพล่�ด่เพล่�นแล่�วด่�วยุต�ณหัาถ�าเสุวยุอท�กขมสุ�ขเวทนา ก;ร! �ช�ด่ว�า อท�กขมสุ�ขเวทนาน�(นไม�เท")ยุง อ�นตนไม�ยุ-ด่ถBอแล่�วด่�วยุต�ณหัา อ�นตนไม�เพล่�ด่เพล่�นแล่�วด่�วยุต�ณหัา ภ�กษ�น�(นถ�าเสุวยุสุ�ขเวทนาก;วางใจ้เฉยุเสุวยุไปิ ถ�าเสุวยุท�กขเวทนาก;วางใจ้เฉยุเสุวยุไปิ ถ�าเสุวยุอท�กขมสุ�ขเวทนา ก;วางใจ้เฉยุ

เสุวยุไปิ ภ�กษ�น�(นเมB)อเสุวยุเวทนาท")ปิรากฏิทางกายุ ก;ร! �ช�ด่ว�าเราเสุวยุเวทนาท")ปิรากฏิทางกายุ เมB)อเสุวยุเวทนาท")ปิรากฏิทางช"ว�ต ก;ร! �ช�ด่ว�า เราเสุวยุเวทนาท")ปิรากฏิทางช"ว�ต ร! �ช�ด่ว�า เวทนาท�(งปิวงอ�นต�ณหัาไม�เพล่�ด่เพล่�นแล่�วจ้�กเปิ<นของเยุ;น สุร"รธาต�จ้�กเหัล่Bออยุ!�ในโล่กน"(เท�าน�(นเบB(องหัน�าต�(งแต�สุ�(นช"ว�ต เพราะความแตกแหั�งกายุ ฯ-2 1 0 0 0 -11930 8 0 0 0

[๑๙๓] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ บ�ร�ษยุกหัม�อท")ยุ�งร�อนออกจ้ากเตาเผู้าหัม�อวางไว�ท")พB(นด่�นอ�นเร"ยุบ ไออ��นท")หัม�อน�(นพ-งหัายุไปิ กระเบB(องหัม�อยุ�งเหัล่Bออยุ!�ท")พB(นด่�นน�(นน�)นแหัล่ะ แม�ฉ�นใด่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�เมB)อเสุวยุเวทนาท")ปิรากฏิ ทางกายุ ก;ร! �ช�ด่ว�า เราเสุวยุเวทนาท")ปิรากฏิทางกายุ เมB)อเสุวยุเวทนาท")ปิรากฏิทางช"ว�ต ก;ร! �ช�ด่ว�า เราเสุวยุเวทนาท")ปิรากฏิทางช"ว�ต ร! �ช�ด่ว�า เวทนาท�(งปิวงอ�นต�ณหัาไม�เพล่�ด่เพล่�นแล่�ว จ้�กเปิ<นของเยุ;น สุร"รธาต�จ้�กเหัล่Bออยุ!�ในโล่กน"(เท�าน�(นเบB(องหัน�าต�(งแต�สุ�(นช"ว�ต เพราะความแตกแหั�งกายุ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ฯ-2 1 0 0 0 -11940 34 0 0 0

[๑๙๔] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกเธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ภ�กษ�ผู้!�ข"ณาสุพพ-งท4ากรรมเปิ<นบ�ญบ�าง ท4ากรรมเปิ<นบาปิบ�าง ท4ากรรมเปิ<นอเนญชาบ�างหัรBอหันอ ฯ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุท!ล่ว�า ไม�เปิ<นอยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;อ"กอยุ�างหัน-)ง เมB)อสุ�งขารไม�ม"โด่ยุปิระการท�(งปิวง เพราะสุ�งขารด่�บว�ญญาณพ-งปิรากฏิหัรBอหันอ ฯ ภ�. ไม�เปิ<นอยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;อ"กอยุ�างหัน-)ง เมB)อว�ญญาณไม�ม"โด่ยุปิระการท�(งปิวง เพราะว�ญญาณด่�บ นามร!ปิพ-งปิรากฏิหัรBอหันอ ฯ ภ�. ไม�เปิ<นอยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;อ"กอยุ�างหัน-)ง เมB)อนามร!ปิไม�ม"โด่ยุปิระการท�(งปิวง เพราะนามร!ปิด่�บสุฬายุตนะพ-งปิรากฏิหัรBอหันอ ฯ ภ�. ไม�เปิ<นอยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;อ"กอยุ�างหัน-)ง เมB)อสุฬายุตนะไม�ม"โด่ยุปิระการท�(งปิวง เพราะสุฬายุตนะด่�บ ผู้�สุสุะพ-งปิรากฏิหัรBอหันอ ฯ ภ�. ไม�เปิ<นอยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;อ"กอยุ�างหัน-)ง เมB)อผู้�สุสุะไม�ม"โด่ยุปิระการท�(งปิวง เพราะผู้�สุสุะด่�บ เวทนาพ-งปิรากฏิหัรBอหันอ ฯ ภ�. ไม�เปิ<นอยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;อ"กอยุ�างหัน-)ง เมB)อเวทนาไม�ม"โด่ยุปิระการท�(งปิวง เพราะเวทนาด่�บ ต�ณหัาพ-งปิรากฏิหัรBอหันอ ฯ ภ�. ไม�เปิ<นอยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;อ"กอยุ�างหัน-)ง เมB)อต�ณหัาไม�ม"โด่ยุปิระการท�(งปิวง เพราะ

ต�ณหัาด่�บ อ�ปิาทานพ-งปิรากฏิหัรBอหันอ ฯ ภ�. ไม�เปิ<นอยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;อ"กอยุ�างหัน-)ง เมB)ออ�ปิาทานไม�ม"โด่ยุปิระการท�(งปิวง เพราะอ�ปิาทาน ด่�บ ภพพ-งปิรากฏิหัรBอหันอ ฯ ภ�. ไม�เปิ<นอยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;อ"กอยุ�างหัน-)ง เมB)อภพไม�ม"โด่ยุปิระการท�(งปิวง เพราะภพด่�บ ชาต�พ-งปิรากฏิหัรBอหันอ ฯ ภ�. ไม�เปิ<นอยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;อ"กอยุ�างหัน-)ง เมB)อชาต�ไม�ม"โด่ยุปิระการท�(งปิวง เพราะชาต�ด่�บ ชราแล่ะมรณะพ-งปิรากฏิหัรBอหันอ ฯ ภ�. ไม�เปิ<นอยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ -2 1 0 0 0 -11950 5 0 0 0

[๑๙๕] ด่"ล่ะๆ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกเธอจ้งสุ4าค�ญ จ้งเชB)อซ-)งข�อน�(นไว�อยุ�างน�(นเถ�ด่ พวกเธอจ้งน�อมใจ้ไปิสุ!�ข�อน�(นอยุ�างน�(นเถ�ด่ จ้งหัมด่ความเคล่Bอบแคล่งสุงสุ�ยุในข�อน�(นเถ�ด่ น�)นเปิ<นท")สุ�ด่ท�กข' ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ ๒. อ�ปิาทานสุ!ตร -2 1 0 0 0 -11960 8 0 0 0

[๑๙๖] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นความพอใจ้เนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งอ�ปิาทานอยุ!� ต�ณหัายุ�อมเจ้ร�ญ เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"อ�ปิาทาน เพราะ อ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ภพ เพราะภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชาต� เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุจ้-งม"ชราแล่ะมรณะ โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -11970 9 0 0 0

[๑๙๗] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ไฟักองใหัญ�แหั�งไม�สุ�บเล่�มเกว"ยุนบ�าง ยุ")สุ�บ เล่�มเกว"ยุนบ�าง สุามสุ�บเล่�มเกว"ยุนบ�าง สุ")สุ�บเล่�มเกว"ยุนบ�าง พ-งล่�กโพล่ง บ�ร�ษใสุ�หัญ�าแหั�ง ใสุ�โคม�ยุแหั�ง แล่ะใสุ�ไม�แหั�ง ในไฟักองน�(นท�กๆ ระยุะ ก;เมB)อเปิ<นอยุ�างน"( ไฟักองใหัญ�น�(น ม"อาหัารอยุ�างน�(น ม"เชB(ออยุ�างน�(น พ-งล่�กโพล่งตล่อด่กาล่นาน แม�ฉ�นใด่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นความพอใจ้เนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งอ�ปิาทานอยุ!� ต�ณหัายุ�อมเจ้ร�ญ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"อ�ปิาทาน ฯล่ฯ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -1

1980 6 0 0 0

[๑๙๘] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นโทษเนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งอ�ปิาทานอยุ!� ต�ณหัายุ�อมด่�บไปิ เพราะต�ณหัาด่�บ อ�ปิาทานจ้-งด่�บเพราะอ�ปิาทานด่�บ ภพจ้-งด่�บ เพราะภพด่�บ ชาต�จ้-งด่�บ เพราะชาต�ด่�บ ชราแล่ะมรณะ โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุจ้-งด่�บ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -11990 10 0 0 0

[๑๙๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ไฟักองใหัญ�แหั�งไม�สุ�บเล่�มเกว"ยุนบ�าง ยุ")สุ�บ เล่�มเกว"ยุนบ�าง สุามสุ�บเล่�มเกว"ยุนบ�าง สุ")สุ�บเล่�มเกว"ยุนบ�าง พ-งล่�กโพล่ง บ�ร�ษไม�ใสุ�หัญ�าแหั�ง ไม�ใสุ�โคม�ยุแหั�ง แล่ะไม�ใสุ�ไม�แหั�งในไฟักองน�(นท�กๆ ระยุะภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;เมB)อเปิ<นอยุ�างน"( ไฟักองใหัญ�น�(น ไม�ม"อาหัาร พ-งด่�บไปิ เพราะสุ�(นเชB(อเก�า แล่ะเพราะไม�เต�มเชB(อใหัม� แม�ฉ�นใด่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�เมB)อเหั;นโทษเนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งอ�ปิาทานอยุ!� ต�ณหัายุ�อมด่�บฉ�นน�(นเหัมBอนก�น เพราะต�ณหัาด่�บ อ�ปิาทานจ้-งด่�บ ฯล่ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. ปิฐีมสุ�งโยุชนสุ!ตร-2 1 0 0 0 -12000 8 0 0 0

[๒๐๐] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นความพอใจ้เนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�งโยุชน'อยุ!� ต�ณหัายุ�อมเจ้ร�ญ เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"อ�ปิาทาน เพราะอ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ภพ เพราะภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชาต� เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุจ้-งม"ชราแล่ะมรณะ โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข' ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ -2 1 0 0 0 -12010 10 0 0 0

[๒๐๑] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ปิระท"ปิน4(าม�นพ-งต�ด่ เพราะอาศ�ยุน4(าม�นแล่ะไสุ� บ�ร�ษพ-งเต�มน4(าม�นแล่ะใสุ�ไสุ�ในปิระท"ปิน4(าม�นท�กๆ ระยุะ ก;เมB)อเปิ<นอยุ�างน"(ปิระท"ปิน4(าม�นน�(น ม"อาหัารอยุ�างน�(น ม"เชB(ออยุ�างน�(น พ-งล่�กโพล่งตล่อด่กาล่นาน แม�ฉ�นใด่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นความพอใจ้เนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุอ�นเปิ<น ปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�งโยุชน'อยุ!� ต�ณหัายุ�อมเจ้ร�ญ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุจ้-งม"อ�ปิาทาน เพราะอ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ภพ เพราะภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชาต�เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชราแล่ะมรณะ โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุ

แล่ะอ�ปิายุาสุความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ -2 1 0 0 0 -12020 5 0 0 0

[๒๐๒] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นโทษเนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�งโยุชน'อยุ!� ต�ณหัายุ�อมด่�บ เพราะต�ณหัาด่�บ อ�ปิาทานจ้-งด่�บ เพราะอ�ปิาทานด่�บ ภพจ้-งด่�บ เพราะภพด่�บ ชาต�จ้-งด่�บ เพราะชาต�ด่�บ ชราแล่ะมรณะ โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุจ้-งด่�บ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -12030 9 0 0 0

[๒๐๓] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ปิระท"ปิน4(าม�นพ-งต�ด่ เพราะอาศ�ยุน4(าม�นแล่ะไสุ� บ�ร�ษไม�พ-งเต�มน4(าม�น ไม�ใสุ�ไสุ�ในปิระท"ปิน4(าม�นน�(นท�กๆ ระยุะ ก;เมB)อเปิ<นอยุ�างน"( ปิระท"ปิน4(าม�นน�(น ไม�ม"อาหัารพ-งด่�บไปิ เพราะสุ�(นเชB(อเก�า แล่ะเพราะไม�เต�มเชB(อใหัม� แม�ฉ�นใด่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นโทษเนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�งโยุชน'อยุ!� ต�ณหัายุ�อมด่�บ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น เพราะต�ณหัาด่�บอ�ปิาทานจ้-งด่�บ ฯล่ฯ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. ท�ต�ยุสุ�งโยุชนสุ!ตร-2 1 0 0 0 -12040 10 0 0 0

[๒๐๔] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ปิระท"ปิน4(าม�นพ-งต�ด่ เพราะอาศ�ยุน4(าม�นแล่ะไสุ� บ�ร�ษเต�มน4(าม�นแล่ะใสุ�ไสุ�ในปิระท"ปิน4(าม�นน�(นท�กๆ ระยุะ ก;เมB)อเปิ<นอยุ�างน"( ปิระท"ปิน4(าม�นน�(นม"อาหัารอยุ�างน�(น ม"เชB(ออยุ�างน�(น พ-งล่�กโพล่งตล่อด่กาล่แม�ฉ�นใด่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุเมB)อภ�กษ�เหั;นความพอใจ้เนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�งโยุชน'อยุ!�ต�ณหัายุ�อมเจ้ร�ญ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"อ�ปิาทาน ฯล่ฯ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ -2 1 0 0 0 -12050 10 0 0 0

[๒๐๕] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ปิระท"ปิน4(าม�นพ-งต�ด่ เพราะอาศ�ยุน4(าม�นแล่ะไสุ� บ�ร�ษไม�เต�มน4(าม�น ไม�ใสุ�ไสุ�ในปิระท"ปิน4(าม�นน�(นท�กๆ ระยุะ ก;เมB)อเปิ<นอยุ�างน"( ปิระท"ปิน4(าม�นน�(น ไม�ม"อาหัาร พ-งด่�บไปิ เพราะสุ�(นเชB(อเก�า แล่ะเพราะไม�เต�มเชB(อใหัม� แม�ฉ�นใด่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นโทษเนBองๆ ในธรรม ท�(งหัล่ายุ อ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�งโยุชน'อยุ!� ต�ณหัายุ�อมด่�บ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น เพราะต�ณหัาด่�บ

อ�ปิาทานจ้-งด่�บ ฯล่ฯ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. ปิฐีมมหัาร�กขสุ!ตร-2 1 0 0 0 -12060 7 0 0 0

[๒๐๖] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นความพอใจ้เนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ แหั�งอ�ปิาทานอยุ!� ต�ณหัายุ�อมเจ้ร�ญ เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"อ�ปิาทาน เพราะ อ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ภพ ฯล่ฯ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -12070 8 0 0 0

[๒๐๗] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ต�นไม�ใหัญ� ม"รากหัยุ�)งล่งแล่ะแผู้�ไปิข�างๆรากท�(งหัมด่น�(นยุ�อมด่!ด่โอชารสุไปิเบB(องบน เมB)อเปิ<นอยุ�างน"( ต�นไม�ใหัญ�น�(น ม"อาหัารอยุ�างน�(น ม"เชB(ออยุ�างน�(น พ-งเปิ<นอยุ!�ตล่อด่กาล่นาน แม�ฉ�นใด่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุเมB)อภ�กษ�เหั;นความพอใจ้เนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุ อ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งอ�ปิาทานอยุ!�ต�ณหัายุ�อมเจ้ร�ญ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"อ�ปิาทาน เพราะอ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ภพ ฯล่ฯ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -12080 4 0 0 0

[๒๐๘] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นโทษเนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งอ�ปิาทานอยุ!� ต�ณหัายุ�อมด่�บ เพราะต�ณหัาด่�บ อ�ปิาทานจ้-งด่�บ เพราะอ�ปิาทานด่�บ ภพจ้-งด่�บ ฯล่ฯ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุ ปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -12090 15 0 0 0

[๒๐๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ต�นไม�ใหัญ�ต�(งอยุ!�อยุ�างน�(น ท")น�(นบ�ร�ษเอาจ้อบแล่ะภาชนะมา ต�ด่ต�นไม�น�(นท")โคนต�นแล่�ว ข�ด่ล่งไปิ คร�(นข�ด่ล่งไปิแล่�ว ค��ยุเอารากใหัญ�เล่;กแม�เท�าก�านแฝ่กข-(น บ�ร�ษน�(นพ-งทอนต�นไม�น�(นเปิ<นท�อนเล่;กท�อนใหัญ�แล่�วพ-งผู้�า คร�(นผู้�าแล่�วเจ้"ยุกใหั�เปิ<นช�(นๆ คร�(นเจ้"ยุกใหั�เปิ<นช�(นๆ แล่�ว พ-งผู้-)งล่มตากแด่ด่ คร�(นผู้-)งล่ม ตากแด่ด่แล่�ว พ-งเอาไฟัเผู้า คร�(นเอาไฟัเผู้าแล่�ว พ-งท4าใหั�เปิ<นเขม�า คร�(นท4าใหั�เปิ<นเขม�าแล่�ว พ-งโปิรยุท")ล่มแรงหัรBอล่อยุในแม�น4(าม"กระแสุอ�นเช")ยุว ก;เมB)อเปิ<นอยุ�างน"( ต�นไม�ใหัญ�น�(น ถ!กต�ด่เอารากข-(นแล่�ว ถ!กท4าใหั�เปิ<น ด่�งตาล่ยุอด่ด่�วน ถ-งความไม�ม" ไม�เก�ด่อ"กต�อไปิ แม�ฉ�นใด่ ภ�กษ�ท�(ง

หัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นโทษเนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุ อ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งอ�ปิาทานอยุ!� ต�ณหัายุ�อมด่�บ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น เพราะต�ณหัาด่�บ อ�ปิาทานจ้-งด่�บ เพราะอ�ปิาทานด่�บภพจ้-งด่�บ ฯล่ฯ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖. ท�ต�ยุมหัาร�กขสุ!ตร-2 1 0 0 0 -12100 9 0 0 0

[๒๑๐] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ต�นไม�ใหัญ�ม"รากหัยุ�)งล่งแล่ะแผู้�ไปิข�างๆ ราก ท�(งหัมด่น�(นยุ�อมด่!ด่โอชารสุไปิเบB(องบน เมB)อเปิ<นอยุ�างน"( ต�นไม�ใหัญ�น�(น ม"อาหัารอยุ�างน�(น ม"เชB(ออยุ�างน�(น พ-งเปิ<นอยุ!�ตล่อด่กาล่นาน แม�ฉ�นใด่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุเมB)อภ�กษ�เหั;นความพอใจ้เนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุ อ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งอ�ปิาทานอยุ!�ต�ณหัายุ�อมเจ้ร�ญ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"อ�ปิาทาน ฯล่ฯ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ -2 1 0 0 0 -12110 11 0 0 0

[๒๑๑] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ต�นไม�ใหัญ�ยุBนต�นอยุ!�อยุ�างน�(น ท"น�(นบ�ร�ษ เอาจ้อบแล่ะภาชนะมา ต�ด่ต�นไม�น�(นท")โคนต�นแล่�ว ข�ด่ล่งไปิ คร�(นข�ด่ล่งไปิแล่�วค��ยุเอารากใหัญ�เล่;กแม�เท�าก�านแฝ่กข-(น ฯล่ฯ หัรBอล่อยุในแม�น4(าม"กระแสุอ�นเช")ยุวเมB)อเปิ<นอยุ�างน"( ต�นไม�ใหัญ�น�(นถ!กต�ด่เอารากข-(นแล่�ว ท4าใหั�เปิ<นด่�งตาล่ยุอด่ด่�วนถ-งความไม�ม" ไม�เก�ด่อ"กต�อไปิ แม�ฉ�นใด่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นโทษ เนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งอ�ปิาทานอยุ!� ต�ณหัายุ�อมด่�บ ฉ�นน�(น เหัมBอนก�น เพราะต�ณหัาด่�บ อ�ปิาทานจ้-งด่�บ ฯล่ฯ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"(ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๖ ๗. ตร�ณร�กขสุ!ตร-2 1 0 0 0 -12120 6 0 0 0

[๒๑๒] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุมาว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นความพอใจ้เนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุ อ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�งโยุชน'อยุ!� ต�ณหัายุ�อมเจ้ร�ญ เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"อ�ปิาทาน ฯล่ฯ ความเก�ด่แหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -12130 7 0 0 0

[๒๑๓] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ต�นไม�อ�อนยุBนต�นอยุ!� บ�ร�ษพ-งพรวนด่�นใสุ�ปิ�Vยุ รด่น4(าเสุมอๆ ก;เมB)อเปิ<นอยุ�างน"( ต�นไม�อ�อนน�(น ม"อาหัารอยุ�างน�(น ม"เชB(อ อยุ�างน�(น พ-งถ-งความเจ้ร�ญงอกงามไพบ!ล่ยุ' แม�ฉ�นใด่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นความพอใจ้เนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�งโยุชน'อยุ!� ต�ณหัา ยุ�อมเจ้ร�ญ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"อ�ปิาทาน ฯล่ฯ ความ เก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -12140 4 0 0 0

[๒๑๔] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นโทษเนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�งโยุชน'อยุ!� ต�ณหัายุ�อมด่�บ เพราะต�ณหัาด่�บ อ�ปิาทานจ้-งด่�บ ฯล่ฯความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -12150 10 0 0 0

[๒๑๕] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ต�นไม�อ�อนยุBนต�นอยุ!�อยุ�างน�(น ท"น�(นบ�ร�ษเอาจ้อบแล่ะภาชนะมา ฯล่ฯ หัรBอล่อยุในแม�น4(าม"กระแสุอ�นเช")ยุว ก;เมB)อเปิ<นอยุ�างน"( ต�นไม�อ�อนน�(น ถ!กต�ด่เอารากข-(นแล่�ว ท4าใหั�เปิ<นด่�งตาล่ยุอด่ด่�วน ถ-งความไม�ม"ไม�เก�ด่อ"กต�อไปิ แม�ฉ�นใด่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นโทษเนBองๆ ในธรรม ท�(งหัล่ายุ อ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�งโยุชน'อยุ!� ต�ณหัายุ�อมด่�บ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�นเพราะต�ณหัาด่�บ อ�ปิาทานจ้-งด่�บ ฯล่ฯ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ ๘. นามร!ปิสุ!ตร -2 1 0 0 0 -12160 6 0 0 0

[๒๑๖] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุมาว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นความพอใจ้เนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุ อ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�งโยุชน'อยุ!� นามร!ปิก;หัยุ�)งล่ง เพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุจ้-งม"สุฬายุตนะ ฯล่ฯ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -12170 7 0 0 0

[๒๑๗] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ต�นไม�ใหัญ�ม"รากหัยุ�)งล่งแล่ะแผู้�ไปิข�างๆ รากท�(งหัมด่น�(นยุ�อมด่!ด่โอชารสุไปิเบB(องบน ก;เมB)อเปิ<นอยุ�างน"( ต�นไม�ใหัญ�น�(น ม"อาหัารอยุ�างน�(น ม"เชB(ออยุ�างน�(น พ-งเปิ<นอยุ!�ตล่อด่กาล่นาน แม�ฉ�นใด่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุเมB)อภ�กษ�เหั;นความพอใจ้เนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุ อ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�งโยุชน'อยุ!�นามร!ปิก;หัยุ�)งล่ง ฉ�นน�(นเหัมBอน

ก�น เพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุฬายุตนะ ฯล่ฯความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ -2 1 0 0 0 -12180 4 0 0 0

[๒๑๘] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นโทษเนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�งโยุชน'อยุ!� นามร!ปิก;ไม�หัยุ�)งล่ง เพราะนามร!ปิด่�บ สุฬายุตนะจ้-งด่�บ ฯล่ฯ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -12190 8 0 0 0

[๒๑๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ต�นไม�ใหัญ�ยุBนต�นอยุ!�อยุ�างน�(น ท"น�(นบ�ร�ษเอาจ้อบแล่ะภาชนะมา ฯล่ฯ ไม�เก�ด่อ"กต�อไปิ แม�ฉ�นใด่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นโทษเนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุ อ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�งโยุชน'อยุ!� นามร!ปิก;ไม�หัยุ�)งล่งฉ�นน�(นเหัมBอนก�น เพราะนามร!ปิด่�บ สุฬายุตนะจ้-งด่�บ ฯล่ฯ ความด่�บแหั�งกองท�กข' ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙. ว�ญญาณสุ!ตร -2 1 0 0 0 -12200 6 0 0 0

[๒๒๐] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นความพอใจ้เนBองๆ ในธรรม ท�(งหัล่ายุ อ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�งโยุชน'อยุ!� ว�ญญาณก;หัยุ�)งล่ง เพราะว�ญญาณเปิ<น ปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"นามร!ปิ ฯล่ฯ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -12210 5 0 0 0

[๒๒๑] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ต�นไม�ใหัญ�ม"รากหัยุ�)งล่งแล่ะแผู้�ไปิข�างๆ ฯล่ฯแม�ฉ�นใด่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นความพอใจ้เนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�งโยุชน' ว�ญญาณก;หัยุ�)งล่ง ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น เพราะว�ญญาณ เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"นามร!ปิ ฯล่ฯ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -12220 4 0 0 0

[๒๒๒] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อภ�กษ�เหั;นโทษเนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�งโยุชน'อยุ!� ว�ญญาณก;ไม�หัยุ�)งล่ง เพราะว�ญญาณด่�บ นามร!ปิ จ้-งด่�บ ฯล่ฯ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -1

2230 8 0 0 0

[๒๒๓] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ต�นไม�ใหัญ�ยุBนต�นอยุ!�อยุ�างน�(น ท"น�(นบ�ร�ษ เอาจ้อบแล่ะภาชนะมา ฯล่ฯ ไม�เก�ด่ข-(นอ"กต�อไปิ แม�ฉ�นใด่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อ ภ�กษ�เหั;นโทษเนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุ อ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�งโยุชน'อยุ!� ว�ญญาณ ก;ไม�หัยุ�)งล่ง ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น เพราะว�ญญาณด่�บ นามร!ปิจ้-งด่�บ ฯล่ฯ ความด่�บ แหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐. น�ทานสุ!ตร -2 1 0 0 0 -12240 8 0 0 0

[๒๒๔] สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!�ท")น�คมของหัม!�ชนชาวเมBองก�ร� อ�นม"ชB)อว�าก�มมาสุท�มมะ แคว�นก�ร�ร�ฐี คร�(งน�(นแล่ ท�านพระอานนท'เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ถวายุอภ�วาทพระผู้!�ม"พระภาคแล่�ว น�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง เมB)อท�านน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�วได่�กราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคด่�งน"(ว�า น�า อ�ศจ้รรยุ' พระเจ้�าข�า ไม�เคยุม"มา พระเจ้�าข�า คBอปิฏิ�จ้จ้สุม�ปิบาทน"(เปิ<นธรรมล่-กซ-(งเพ"ยุงไร ท�(งม"กระแสุความล่-กซ-(ง แต�ถ-งอยุ�างน�(น ก;ปิรากฏิเหัมBอนเปิ<นธรรมง�ายุๆแก�ข�าพระองค' ฯ-2 1 0 0 0 -12250 6 0 0 0

[๒๒๕] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรอานนท' เธออยุ�ากล่�าวอยุ�างน"(ด่!กรอานนท' เธออยุ�ากล่�าวอยุ�างน"( ปิฏิ�จ้จ้สุม�ปิบาทน"( เปิ<นธรรมล่-กซ-(ง ท�(งม"กระแสุความล่-กซ-(ง เพราะไม�ร! � ไม�ตร�สุร! � ไม�แทงตล่อด่ธรรมน"( หัม!�สุ�ตว'น"(จ้-งเปิ<นเหัมBอน เสุ�นด่�ายุท")ยุ��ง เปิ<นเหัมBอนกล่��มเสุ�นด่�ายุท")เปิ<นปิม เปิ<นเหัมBอนหัญ�าม�งกระต�ายุแล่ะหัญ�าปิล่�อง ยุ�อมไม�ผู้�านพ�นอบายุ ท�คต� ว�น�บาต สุงสุาร ฯ-2 1 0 0 0 -12260 6 0 0 0

[๒๒๖] ด่!กรอานนท' เมB)อภ�กษ�เหั;นความพอใจ้เนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งอ�ปิาทานอยุ!� ต�ณหัายุ�อมเจ้ร�ญ เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม" อ�ปิาทาน เพราะอ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ภพ เพราะภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชาต�เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชราแล่ะมรณะ โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ -2 1 0 0 0 -12270 8 0 0 0

[๒๒๗] ด่!กรอานนท' ต�นไม�ใหัญ�ม"รากหัยุ�)งล่งแล่ะแผู้�ไปิข�างๆ รากท�(งหัมด่น�(นยุ�อมด่!ด่โอชารสุไปิเบB(องบน ก;เมB)อเปิ<นอยุ�างน"( ต�นไม�

ใหัญ�น�(น ม"อาหัารอยุ�างน�(น ม"เชB(ออยุ�างน�(น พ-งเปิ<นอยุ!�ตล่อด่กาล่นาน แม�ฉ�นใด่ อานนท' เมB)อ ภ�กษ�เหั;นความพอใจ้เนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุ อ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งอ�ปิาทานอยุ!�ต�ณหัายุ�อมเจ้ร�ญ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"อ�ปิาทาน เพราะอ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ภพ ฯล่ฯ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -12280 4 0 0 0

[๒๒๘] ด่!กรอานนท' เมB)อภ�กษ�เหั;นโทษเนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งอ�ปิาทานอยุ!� ต�ณหัายุ�อมด่�บ เพราะต�ณหัาด่�บ อ�ปิาทานจ้-งด่�บ เพราะอ�ปิาทานด่�บ ภพจ้-งด่�บ ฯล่ฯ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุ ปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -12290 26 0 0 0

[๒๒๙] ด่!กรอานนท' ต�นไม�ใหัญ�ยุBนต�นอยุ�างน�(น ท"น�(นบ�ร�ษเอาจ้อบแล่ะภาชนะมา ต�ด่ต�นไม�น�(นท")โคนต�น แล่�วข�ด่ล่งไปิ คร�(นข�ด่ล่งไปิแล่�ว ค��ยุเอารากใหัญ�เล่;กแม�เท�าก�านแฝ่กข-(น บ�ร�ษน�(น ทอนต�นไม�น�(นเปิ<นท�อนเล่;กท�อนใหัญ� แล่�วพ-งผู้�า คร�(นผู้�าแล่�ว เจ้"ยุกเปิ<นช�(นๆ คร�(นเจ้"ยุกใหั�เปิ<นช�(นๆ แล่�ว พ-งผู้-)งล่ม ตากแด่ด่คร�(นผู้-)งล่ม ตากแด่ด่แล่�ว พ-งเอาไฟัเผู้า คร�(นเอาไฟัเผู้าแล่�ว พ-งท4าใหั�เปิ<นเขม�า คร�(นท4าใหั�เปิ<นเขม�าแล่�ว พ-งโปิรยุท")ล่มแรง หัรBอล่อยุในแม�น4(าม"กระแสุอ�นเช")ยุวก;เมB)อเปิ<นอยุ�างน"( ต�นไม�ใหัญ�น�(น ถ!กต�ด่เอารากข-(นแล่�ว ถ!กท4าใหั�เปิ<นด่�งตาล่ยุอด่ ด่�วน ถ-งความไม�ม" ไม�เก�ด่อ"กต�อไปิ แม�ฉ�นใด่ อานนท' เมB)อภ�กษ�เหั;นโทษเนBองๆ ในธรรมท�(งหัล่ายุ อ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งอ�ปิาทานอยุ!� ต�ณหัายุ�อมด่�บ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น เพราะต�ณหัาด่�บ อ�ปิาทานจ้-งด่�บ เพราะอ�ปิาทานด่�บ ภพจ้-งด่�บ เพราะภพด่�บ ชาต�จ้-งด่�บ เพราะชาต�ด่�บ ชราแล่ะมรณะโสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะ อ�ปิายุาสุจ้-งด่�บ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐ จ้บท�กขวรรคท") ๖ --------------

รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. ปิร�ว"ม�งสุนสุ!ตร๒. อ�ปิาทานสุ!ตร ๓. สุ�งโยุชนสุ!ตรท") ๑ ๔. สุ�งโยุชนสุ!ตรท") ๒ ๕. มหัาร�กขสุ!ตรท") ๑ ๖. มหัาร�กขสุ!ตรท") ๒ ๗. ตร�ณสุ!ตร ๘. นามร!ปิสุ!ตร ๙. ว�ญญาณสุ!ตร ๑๐. น�ทานสุ!ตร ฯ -----------

มหัาวรรคท") ๗ ๑. อ�สุสุ�ตวตาสุ!ตรท") ๑-2 1 0 0 0 -1

2300 16 0 0 0

[๒๓๐] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ... ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ปิ�ถ�ชนผู้!�ม�ได่�สุด่�บ จ้ะพ-งเบB)อหัน�ายุบ�าง คล่ายุก4าหัน�ด่บ�าง หัล่�ด่พ�นบ�าง ในร�างกายุอ�นเปิ<นท")ปิระช�มแหั�งมหัาภ!ตท�(ง ๔ น"( ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะเหัต�ว�า ความเจ้ร�ญก;ด่" ความเสุB)อมก;ด่" การเก�ด่ก;ด่" การตายุก;ด่" ของร�างกายุอ�นเปิ<นท")ปิระช�มแหั�งมหัาภ!ตท�(ง ๔ น"( ยุ�อมปิรากฏิ ปิ�ถ�ชนผู้!�ม�ได่�สุด่�บจ้-งเบB)อหัน�ายุบ�าง คล่ายุก4าหัน�ด่บ�าง หัล่�ด่พ�นบ�าง ในร�างกายุน�(น แต�ตถาคตเร"ยุกร�างกายุอ�นเปิ<นท")ปิระช�มแหั�งมหัาภ!ตท�(ง ๔ น"(ว�า จ้�ตบ�าง มโนบ�าง ว�ญญาณบ�างปิ�ถ�ชนผู้!�ม�ได่�สุด่�บ ไม�อาจ้เบB)อหัน�ายุ คล่ายุก4าหัน�ด่ หัล่�ด่พ�นในจ้�ต เปิ<นต�นน�(นได่�เล่ยุ ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะว�าจ้�ตเปิ<นต�นน"( อ�นปิ�ถ�ชนม�ได่�สุด่�บ รวบร�ด่ถBอไว�ด่�วยุต�ณหัา ยุ-ด่ถBอด่�วยุท�ฐี�ว�า น�)นของเรา น�)นเปิ<นเรา น�)นเปิ<นต�วตนของเราด่�งน"( ตล่อด่กาล่ช�านานฉะน�(น ปิ�ถ�ชนผู้!�ม�ได่�สุด่�บ จ้-งไม�อาจ้จ้ะเบB)อหัน�ายุ คล่ายุก4าหัน�ด่ หัล่�ด่พ�นในจ้�ตเปิ<นต�นน�(นได่�เล่ยุ ฯ -2 1 0 0 0 -12310 9 0 0 0

[๒๓๑] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ปิ�ถ�ชนผู้!�ม�ได่�สุด่�บ จ้ะพ-งเข�าไปิยุ-ด่ถBอเอาร�างกายุอ�นเปิ<นท")ปิระช�มแหั�งมหัาภ!ต ๔ น"( โด่ยุความเปิ<นตน ยุ�งชอบกว�า แต�จ้ะ เข�าไปิยุ-ด่ถBอเอาจ้�ตโด่ยุความเปิ<นตนหัาชอบไม� ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะร�างกายุอ�นเปิ<นท")ปิระช�มแหั�งมหัาภ!ตท�(ง ๔ น"( เมB)อด่4ารงอยุ!� ปิRหัน-)งบ�าง สุองปิRบ�าง สุามปิR บ�าง สุ")ปิRบ�าง หั�าปิRบ�าง สุ�บปิRบ�าง ยุ")สุ�บปิRบ�าง สุามสุ�บปิRบ�าง สุ")สุ�บปิRบ�าง หั�าสุ�บปิRบ�าง ร�อยุปิRบ�าง ยุ�)งกว�าร�อยุปิRบ�าง ยุ�อมปิรากฏิ แต�ว�าตถาคตเร"ยุกร�างกายุอ�นเปิ<นท")ปิระช�มแหั�งมหัาภ!ตท�(ง ๔ น"(ว�า จ้�ตบ�าง มโนบ�าง ว�ญญาณบ�าง จ้�ตเปิ<นต�นน�(นด่วงหัน-)งเก�ด่ข-(น ด่วงหัน-)งด่�บไปิ ในกล่างคBนแล่ะกล่างว�น ฯ-2 1 0 0 0 -12320 5 0 0 0

[๒๓๒] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ วานรเมB)อเท")ยุวไปิในปิOาใหัญ�จ้�บก�)งไม� ปิล่�อยุก�)งน�(น ยุ-ด่เอาก�)งอB)น ปิล่�อยุก�)งท")ยุ-ด่เด่�ม เหัน")ยุวก�)งใหัม�ต�อไปิ แม�ฉ�นใด่ ร�างกายุอ�นเปิ<นท")ปิระช�มแหั�งมหัาภ!ตท�(ง ๔ น"( ท")ตถาคตเร"ยุกว�า จ้�ตบ�าง มโนบ�าง ว�ญญาณบ�าง จ้�ตเปิ<นต�นน�(นด่วงหัน-)งเก�ด่ข-(น ด่วงหัน-)งด่�บไปิ ในกล่างคBนแล่ะกล่างว�น ก;ฉ�นน�(นแล่ ฯ-2 1 0 0 0 -12330 14 0 0 0

[๒๓๓] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อร�ยุสุาวกผู้!�สุด่�บ ยุ�อมใสุ�ใจ้โด่ยุแยุบคายุด่�วยุด่"ถ-งปิฏิ�จ้จ้สุม�ปิบาทธรรม ในร�างกายุแล่ะจ้�ตท")ตถาคต

กล่�าวมาน�(นว�า เพราะเหัต�ด่�งน"( เมB)อสุ�)งน"(ม" สุ�)งน"(จ้-งม" เพราะสุ�)งน"(เก�ด่ข-(น สุ�)งน"(จ้-งเก�ด่ข-(น เมB)อสุ�)งน"(ไม�ม"สุ�)งน"(จ้-งไม�ม" เพราะสุ�)งน"(ด่�บ สุ�)งน"(จ้-งด่�บ คBอ เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขารเพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ เพราะว�ญญาณเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"นามร!ปิเพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุฬายุตนะ เพราะสุฬายุตนะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ผู้�สุสุะเพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"เวทนา เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ต�ณหัา เพราะ ต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"อ�ปิาทาน เพราะอ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ภพ เพราะภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชาต� เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชราแล่ะมรณะ โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุ ความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( อน-)ง เพราะอว�ชชาด่�บด่�วยุสุ4ารอกโด่ยุไม�เหัล่Bอ สุ�งขารจ้-งด่�บ เพราะสุ�งขารด่�บว�ญญาณจ้-งด่�บ ฯล่ฯ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฯ-2 1 0 0 0 -12340 9 0 0 0

[๒๓๔] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บ มาพ�จ้ารณาอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมหัน�ายุแม�ในร!ปิ ยุ�อมหัน�ายุแม�ในเวทนา ยุ�อมหัน�ายุแม�ในสุ�ญญา ยุ�อมหัน�ายุแม�ในสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ยุ�อมหัน�ายุแม�ในว�ญญาณ เมB)อหัน�ายุ ยุ�อมคล่ายุก4าหัน�ด่เพราะคล่ายุก4าหัน�ด่จ้-งหัล่�ด่พ�น เมB)อหัล่�ด่พ�นแล่�ว ก;เก�ด่ญาณหัยุ�)งร! �ว�าหัล่�ด่พ�นแล่�วยุ�อมทราบช�ด่ว�าชาต�สุ�(นแล่�ว พรหัมจ้รรยุ'อยุ!�จ้บแล่�ว ก�จ้ท")ควรท4า ท4าเสุร;จ้แล่�ว ก�จ้อB)นเพB)อความเปิ<นอยุ�างน"(ม�ได่�ม" ด่�งน"(แล่ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ ๒. อ�สุสุ�ตวตาสุ!ตรท") ๒-2 1 0 0 0 -12350 15 0 0 0

[๒๓๕] สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นพระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุมาตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ปิ�ถ�ชนผู้!�ม�ได่�สุด่�บ จ้ะพ-งเบB)อหัน�ายุบ�างคล่ายุก4าหัน�ด่บ�าง หัล่�ด่พ�นบ�าง ในร�างกายุอ�นเปิ<นท")ปิระช�มแหั�งมหัาภ!ตท�(ง ๔ น"( ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะว�า ความเจ้ร�ญก;ด่" ความเสุB)อมก;ด่" การเก�ด่ก;ด่" การตายุก;ด่" ของร�างกายุอ�นเปิ<นท")ปิระช�มแหั�งมหัาภ!ตท�(ง ๔ น"( ยุ�อมปิรากฏิ ฉะน�(น ปิ�ถ�ชนผู้!�ม�ได่�สุด่�บ จ้-งเบB)อหัน�ายุบ�าง คล่ายุก4าหัน�ด่บ�าง หัล่�ด่พ�นบ�าง ในร�างกายุน�(น แต�ตถาคตเร"ยุกร�างกายุอ�นเปิ<นท")ปิระช�มแหั�งมหัาภ!ตท�(ง ๔ น"(ว�า จ้�ตบ�าง มโนบ�าง ว�ญญาณบ�าง ปิ�ถ�ชนผู้!�ม�ได่�สุด่�บ ไม�อาจ้จ้ะเบB)อหัน�ายุ คล่ายุก4าหัน�ด่ หัล่�ด่พ�นในจ้�ตเปิ<นต�นน�(นได่�เล่ยุ ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะเหัต�ว�าจ้�ตเปิ<นต�นน"( อ�นปิ�ถ�ชนผู้!�ม� ได่�สุด่�บ รวบร�ด่ถBอไว�ด่�วยุต�ณหัา ยุ-ด่ถBอด่�วยุท�ฐี�ว�า น�)นของเรา น�)นเปิ<นเรา น�)นเปิ<นต�วตนของเรา ด่�งน"( ตล่อด่กาล่ช�านาน ฉะน�(น ปิ�ถ�ชนผู้!�ม�ได่�สุด่�บ จ้-งจ้ะเบB)อหัน�ายุ คล่ายุก4าหัน�ด่ หัล่�ด่พ�นในจ้�ตเปิ<นต�นน�(นไม�ได่�เล่ยุ ฯ

-2 1 0 0 0 -12360 10 0 0 0

[๒๓๖] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ปิ�ถ�ชนผู้!�ม�ได่�สุด่�บ จ้ะพ-งเข�าไปิยุ-ด่ถBอเอาร�างกายุอ�นเปิ<นท")ปิระช�มแหั�งมหัาภ!ตท�(ง ๔ น"( โด่ยุความเปิ<นตน ยุ�งชอบกว�า แต�จ้ะ เข�าไปิยุ-ด่ถBอเอาจ้�ตโด่ยุความเปิ<นตนหัาชอบไม� ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะร�างกายุอ�นเปิ<นท")ปิระช�มแหั�งมหัาภ!ตท�(ง ๔ น"( เมB)อด่4ารงอยุ!�ปิRหัน-)งบ�าง สุองปิRบ�าง สุามปิR บ�าง สุ")ปิRบ�าง หั�าปิRบ�าง สุ�บปิRบ�าง ยุ")สุ�บปิRบ�าง สุามสุ�บปิRบ�าง สุ")สุ�บปิRบ�าง หั�าสุ�บปิRบ�าง ร�อยุปิRบ�าง ยุ�)งกว�าร�อยุปิRบ�าง ยุ�อมปิรากฏิ แต�ว�าตถาคตเร"ยุกร�างกายุอ�นเปิ<นท")ปิระช�มแหั�งมหัาภ!ตท�(ง ๔ น"(ว�า จ้�ตบ�าง มโนบ�าง ว�ญญาณบ�าง จ้�ตเปิ<นต�นน�(น ด่วงหัน-)งเก�ด่ข-(น ด่วงหัน-)งด่�บไปิ ในกล่างคBนแล่ะในกล่างว�น ฯ -2 1 0 0 0 -12370 14 0 0 0

[๒๓๗] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บ ยุ�อมใสุ�ใจ้ด่�วยุด่"โด่ยุแยุบคายุถ-งปิฏิ�จ้จ้สุม�ปิบาทธรรม ในร�างกายุแล่ะจ้�ตท")ตถาคตกล่�าวมาน�(นว�า เพราะ เหัต�ด่�งน"( เมB)อสุ�)งน"(ม" สุ�)งน"(จ้-งม" เพราะสุ�)งน"(เก�ด่ข-(น สุ�)งน"(จ้-งเก�ด่ข-(น เมB)อสุ�)งน"(ไม�ม" สุ�)งน"(จ้-งไม�ม" เพราะสุ�)งน"(ด่�บ สุ�)งน"(จ้-งด่�บ เพราะอาศ�ยุผู้�สุสุะอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�ขเวทนาจ้-งเก�ด่สุ�ขเวทนา เพราะผู้�สุสุะอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�ขเวทนาน�(นด่�บไปิ สุ�ขเวทนาท")เก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุผู้�สุสุะอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�ขเวทนา จ้-งด่�บ จ้-งสุงบไปิ เพราะอาศ�ยุผู้�สุสุะอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งท�กขเวทนา จ้-งเก�ด่ท�กขเวทนาข-(น เพราะผู้�สุสุะอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งท�กขเวทนาน�(นด่�บไปิ ท�กขเวทนาท")เก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุผู้�สุสุะอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งท�กขเวทนาน�(น จ้-งด่�บ จ้-งสุงบไปิ เพราะอาศ�ยุผู้�สุสุะอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งเวทนาท")ไม�ใช�สุ�ข ไม�ใช�ท�กข' จ้-งเก�ด่อท�กขมสุ�ขเวทนาข-(น เพราะผู้�สุสุะอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งอท�กขมสุ�ขเวทนาน�(นด่�บไปิ อท�กขมสุ�ขเวทนาท")เก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุผู้�สุสุะอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งอท�กขมสุ�ขเวทนาน�(น จ้-งด่�บ จ้-งสุงบไปิ ฯ-2 1 0 0 0 -12380 14 0 0 0

[๒๓๘] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เพราะไม�สุองอ�นคร!ด่สุ"ก�นจ้-งเก�ด่ไออ��น เก�ด่ ความร�อน แต�ถ�าแยุกไม�ท�(งสุองอ�นน�(นแหัล่ะออกเสุ"ยุจ้ากก�น ไออ��นซ-)งเก�ด่จ้าก การคร!ด่สุ"ก�นน�(น ก;ด่�บไปิ สุงบไปิ แม�ฉ�นใด่ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เพราะอาศ�ยุผู้�สุสุะอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�ขเวทนา จ้-งเก�ด่สุ�ขเวทนาข-(น เพราะผู้�สุสุะอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�ขเวทนาน�(นด่�บไปิ สุ�ขเวทนาท")เก�ด่ข-(น เพราะอาศ�ยุผู้�สุสุะอ�นเปิ<น ปิ7จ้จ้�ยุแหั�งสุ�ขเวทนาน�(น จ้-งด่�บ จ้-งสุงบไปิ เพราะอาศ�ยุผู้�สุสุะอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งท�กขเวทนา จ้-งเก�ด่ท�กขเวทนาข-(น เพราะผู้�สุสุะอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งท�กขเวทนาน�(นด่�บไปิ ท�กขเวทนาท")เก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุผู้�สุสุะอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งท�กขเวทนาน�(นจ้-งด่�บ จ้-งสุงบไปิ เพราะอาศ�ยุผู้�สุสุะอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งเวทนาท")ม�ใช�

ท�กข' ม�ใช�สุ�ขจ้-งเก�ด่อท�กขมสุ�ขเวทนาข-(น เพราะผู้�สุสุะอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งอท�กขมสุ�ขเวทนาน�(นด่�บไปิ อท�กขมสุ�ขเวทนาท")เก�ด่ข-(น เพราะอาศ�ยุผู้�สุสุะอ�นเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งอท�กขมสุ�ขเวทนาน�(น จ้-งด่�บ จ้-งสุงบไปิ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ฯ-2 1 0 0 0 -12390 9 0 0 0

[๒๓๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บ มาพ�จ้ารณาอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมหัน�ายุแม�ในผู้�สุสุะ ยุ�อมหัน�ายุแม�ในเวทนา ยุ�อมหัน�ายุแม�ในสุ�ญญา ยุ�อมหัน�ายุแม�ในสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ยุ�อมหัน�ายุแม�ในว�ญญาณ เมB)อหัน�ายุ ยุ�อมคล่ายุก4าหัน�ด่ เพราะคล่ายุก4าหัน�ด่จ้-งหัล่�ด่พ�น เมB)อหัล่�ด่พ�นแล่�ว ก;เก�ด่ญาณหัยุ�)งร! �ว�าหัล่�ด่พ�นแล่�วแล่ะยุ�อมทราบช�ด่ว�า ชาต�สุ�(นแล่�ว พรหัมจ้รรยุ'อยุ!�จ้บแล่�ว ก�จ้ท")ควรท4า ท4าเสุร;จ้แล่�ว ก�จ้อB)นเพB)อความเปิ<นอยุ�างน"(ม�ได่�ม" ด่�งน"(แล่ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. ปิ�ตตม�งสุสุ!ตร-2 1 0 0 0 -12400 9 0 0 0

[๒๔๐] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุมาตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อาหัาร ๔ อยุ�าง เพB)อความด่4ารงอยุ!�ของสุ�ตว'โล่กท")เก�ด่มาแล่�ว หัรBอเพB)ออน�เคราะหั'แก�เหัล่�าสุ�ตว'ผู้!�แสุวงหัาท")เก�ด่อาหัาร ๔ อยุ�างน�(นคBอ ๑. กวฬี"การาหัาร หัยุาบบ�าง ล่ะเอ"ยุด่บ�าง ๒. ผู้�สุสุาหัาร๓. มโนสุ�ญเจ้ตนาหัาร ๔. ว�ญญาณาหัาร ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อาหัาร ๔ อยุ�างเหัล่�าน"(แล่ เพB)อด่4ารงอยุ!�แหั�งสุ�ตว'โล่กท")เก�ด่มาแล่�ว หัรBอเพB)ออน�เคราะหั'แก�เหัล่�าสุ�ตว'ผู้!� แสุวงหัาท")เก�ด่ ฯ-2 1 0 0 0 -12410 28 0 0 0

[๒๔๑] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;กวฬี"การาหัารจ้ะพ-งเหั;นได่�อยุ�างไร ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เหัมBอนอยุ�างว�า ภรรยุาสุาม" ๒ คน ถBอเอาสุะเบ"ยุงเด่�นทางเล่;กน�อยุ แล่�วออกเด่�นไปิสุ!�ทางก�นด่าร เขาท�(งสุองม"บ�ตรน�อยุๆ น�าร�กน�าพอใจ้อยุ!�คนหัน-)ง เมB)อขณะท�(งสุองคนก4าล่�งเด่�นไปิในทางก�นด่ารอยุ!� สุะเบ"ยุงเด่�นทางท")ม"อยุ!�เพ"ยุงเล่;กน�อยุน�(นได่�หัมด่สุ�(นไปิ แต�ทางก�นด่ารน�(นยุ�งเหัล่Bออยุ!� เขาท�(งสุองยุ�งข�ามพ�นไปิไม�ได่�คร�(งน�(น เขาท�(งสุองคนค�ด่ตกล่งก�นอยุ�างน"(ว�า สุะเบ"ยุงเด่�นทางของเราท�(งสุองอ�นใด่แล่ม"อยุ!�เล่;กน�อยุ สุะเบ"ยุงเด่�นทางอ�นน�(นก;ได่�หัมด่สุ�(นไปิแล่�ว แต�ทางก�นด่ารน"(ยุ�งเหัล่Bออยุ!� เรายุ�งข�ามพ�นไปิไม�ได่� อยุ�ากระน�(นเล่ยุ เราสุองคนมาช�วยุก�นฆ�าบ�ตรน�อยุๆ คนเด่"ยุว ผู้!�น�าร�ก น�าพอใจ้คนน"(เสุ"ยุ ท4าใหั�เปิ<นเนB(อเค;มแล่ะเนB(อยุ�าง เมB)อได่�บร�โภคเนB(อบ�ตร จ้ะได่�พาก�นเด่�นข�ามพ�นทางก�นด่ารท")ยุ�งเหัล่Bออยุ!�น�(น ถ�าไม�เช�นน�(นเราท�(งสุามคนต�องพาก�น

พ�นาศหัมด่แน� คร�(งน�(น ภรรยุาสุาม"ท�(งสุองคนน�(น ก;ฆ�าบ�ตรน�อยุๆ คนเด่"ยุวผู้!�น�าร�ก น�าพอใจ้น�(นเสุ"ยุ ท4าใหั�เปิ<นเนB(อเค;ม แล่ะเนB(อยุ�าง เมB)อบร�โภคเนB(อบ�ตรเสุร;จ้ ก;พาก�นเด่�นข�ามทางก�นด่ารท")ยุ�งเหัล่Bออยุ!�น�(น เขาท�(งสุองคน ร�บปิระทานเนB(อบ�ตรพล่าง ค�อนอกพล่างร4าพ�นว�า ล่!กชายุน�อยุๆ คนเด่"ยุวของฉ�นไปิไหันเสุ"ยุ ล่!กชายุน�อยุๆ คนเด่"ยุวของฉ�นไปิไหันเสุ"ยุ ด่�งน"( เธอท�(งหัล่ายุจ้ะเข�าใจ้ความข�อน�(นเปิ<นอยุ�างไร คBอว�าเขาได่�บร�โภคเนB(อบ�ตรท")เปิ<นอาหัารเพB)อความคะนองหัรBอเพB)อความม�วเมา หัรBอเพB)อความตบแต�ง หัรBอเพB)อความปิระด่�บปิระด่า ร�างกายุใช�ไหัม ภ�กษ�เหัล่�าน�(นกราบท!ล่ว�า หัาม�ได่� พระเจ้�าข�า จ้-งตร�สุต�อไปิว�า ถ�า เช�นน�(น เขาพาก�นร�บปิระทานเนB(อบ�ตรเปิ<นอาหัารเพ"ยุงเพB)อข�ามพ�นทางก�นด่ารใช�ไหัม ใช� พระเจ้�าข�า พระองค'จ้-งตร�สุว�า ข�อน"(ฉ�นใด่ เรากล่�าวว�า บ�คคล่ควรเหั;นกวฬี"การาหัารว�า [เปิร"ยุบด่�วยุเนB(อบ�ตร] ก;ฉ�นน�(นเหัมBอนก�นแล่ เมB)ออร�ยุสุาวกก4าหันด่ร! �กวฬี"การาหัารได่�แล่�ว ก;เปิ<นอ�นก4าหันด่ร! �ความยุ�นด่"ซ-)งเก�ด่แต�เบญจ้กามค�ณเมB)ออร�ยุสุาวกก4าหันด่ร! �ความยุ�นด่"ซ-)งเก�ด่แต�เบญจ้กามค�ณได่�แล่�ว สุ�งโยุชน'อ�นเปิ<นเครB)องช�กน4าอร�ยุสุาวกใหั�มาสุ!�โล่กน"(อ"กก;ไม�ม" ฯ -2 1 0 0 0 -12420 11 0 0 0

[๒๔๒] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ผู้�สุสุาหัารจ้ะพ-งเหั;นได่�อยุ�างไร เหัมBอนอยุ�าง ว�า แม�โคนมท")ไม�ม"หัน�งหั��ม ถ�ายุBนพ�งฝ่าอยุ!�ก;จ้ะถ!กพวกต�วสุ�ตว'อาศ�ยุฝ่าเจ้าะก�น ถ�ายุBนพ�งต�นไม�อยุ!� ก;จ้ะถ!กพวกสุ�ตว'ชน�ด่อาศ�ยุต�นไม�ไชก�น หัากล่งไปิยุBนแช�น4(าอยุ!� ก;จ้ะถ!กพวกสุ�ตว'ท")อาศ�ยุน4(าตอด่แล่ะก�ด่ก�น ถ�ายุBนอาศ�ยุอยุ!�ในท")ว�าง ก;จ้ะถ!กมวล่สุ�ตว' ท")อาศ�ยุอยุ!�ในอากาศเกาะก�ด่แล่ะจ้�กก�น เปิ<นอ�นว�าแม�โคนมต�วน�(นท")ไร�หัน�งหั��มจ้ะไปิ อาศ�ยุอยุ!�ในสุถานท")ใด่ๆ ก;ถ!กจ้4าพวกสุ�ตว'ท")อาศ�ยุอยุ!�ในสุถานท")น�(นๆ ก�ด่ก�นอยุ!�ร 4)าไปิข�อน"(ฉ�นใด่ เรากล่�าวว�าพ-งเหั;นผู้�สุสุาหัารฉ�นน�(นเหัมBอนก�น เมB)ออร�ยุสุาวกก4าหันด่ร! �ผู้�สุสุาหัารได่�แล่�ว ก;เปิ<นอ�นก4าหันด่ร! �เวทนาท�(งสุามได่� เมB)ออร�ยุสุาวกก4าหันด่ร! �เวทนาท�(งสุามได่�แล่�ว เรากล่�าวว�าไม�ม"สุ�)งใด่ท")อร�ยุสุาวกพ-งท4าใหั�ยุ�)งข-(นไปิกว�าน"( อ"กแล่�ว ฯ-2 1 0 0 0 -12430 12 0 0 0

[๒๔๓] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;มโนสุ�ญเจ้ตนาหัารจ้ะพ-งเหั;นได่�อยุ�างไรเหัมBอนอยุ�างว�า ม"หัล่�มถ�านเพล่�งอยุ!�แหั�งหัน-)ง ล่-กมากกว�าช�)วบ�ร�ษ เต;มไปิด่�วยุถ�าน เพล่�ง ไม�ม"เปิล่ว ไม�ม"คว�น คร�(งน�(นม"บ�ร�ษคนหัน-)งอยุากม"ช"ว�ตอยุ!� ไม�อยุากตายุร�กสุ�ข เกล่"ยุด่ท�กข'เด่�นมา บ�ร�ษสุองคนม"ก4าล่�งจ้�บเขาท")แขนข�างล่ะคนคร�าไปิสุ!�หัล่�มถ�านเพล่�ง ท�นใด่น�(นเอง เขาม"เจ้ตนาปิรารถนาต�(งใจ้อยุากจ้ะใหั�ไกล่จ้ากหัล่�มถ�าน เพล่�ง ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะเขาร! �ว�า ถ�าเขาจ้�กตกหัล่�มถ�านเพล่�งน"( ก;จ้�กต�อง ตายุหัรBอถ-งท�กข'แทบตายุ ข�อน"(ฉ�นใด่ เรากล่�าวว�าพ-งเหั;นมโนสุ�ญเจ้ตนาหัาร ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น เมB)ออร�ยุสุาวกก4าหันด่มโนสุ�ญเจ้ตนา

หัารได่�แล่�ว ก;เปิ<นอ�นก4าหันด่ร! �ต�ณหัาท�(งสุามได่�แล่�ว เมB)ออร�ยุสุาวกก4าหันด่ร! �ต�ณหัาท�(งสุามได่�แล่�ว เรากล่�าวว�าไม�ม" สุ�)งใด่ท")อร�ยุสุาวกพ-งท4าใหั�ยุ�)งข-(นไปิกว�าน"(อ"กแล่�ว ฯ-2 1 0 0 0 -12440 29 0 0 0

[๒๔๔] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ว�ญญาณาหัารจ้ะพ-งเหั;นได่�อยุ�างไร เหัมBอนอยุ�างว�า พวกเจ้�าหัน�าท")จ้�บโจ้รผู้!�กระท4าผู้�ด่ได่�แล่�วแสุด่งแก�พระราชาว�า ขอเด่ชะด่�วยุโจ้รผู้!�น"(กระท4าผู้�ด่ ใต�ฝ่Oาล่ะอองธ�ล่"พระบาทจ้งทรงพระกร�ณาโปิรด่เกล่�าใหั�ล่ง โทษโจ้รผู้!�น"(ตามท")ทรงเหั;นสุมควรเถ�ด่ จ้-งม"พระกระแสุร�บสุ�)งอยุ�างน"(ว�า ท�านผู้!�เจ้ร�ญไปิเถอะพ�อ จ้งปิระหัารม�นเสุ"ยุด่�วยุหัอกร�อยุเล่�มในเวล่าเช�าน"( เจ้�าหัน�าท")เหัล่�าน�(นก;ช�วยุปิระหัารน�กโทษคนน�(นด่�วยุหัอกร�อยุเล่�มในเวล่าเช�า ต�อมาเปิ<นเวล่าเท")ยุงว�น พระราชาทรงซ�กถามเจ้�าหัน�าท")เหัล่�าน�(นอยุ�างน"(ว�า ท�านผู้!�เจ้ร�ญ เจ้�าน�กโทษคนน�(น เปิ<นอยุ�างไรบ�าง เขาพาก�นกราบท!ล่ว�า ขอเด่ชะ เขายุ�งม"ช"ว�ตอยุ!�ตามเด่�ม จ้-งม"พระกระแสุร�บสุ�)งอยุ�างน"(ว�า ท�านผู้!�เจ้ร�ญ ไปิเถอะพ�อ จ้งช�วยุก�นปิระหัารม�นเสุ"ยุด่�วยุหัอกร�อยุเล่�มในเวล่าเท")ยุงว�น เจ้�าหัน�าท")เหัล่�าน�(นก;ปิระหัารน�กโทษคนน�(นเสุ"ยุด่�วยุหัอกร�อยุเล่�มในเวล่าเท")ยุงว�น ต�อมาเปิ<นเวล่าเยุ;น พระราชาทรงซ�กถามเจ้�าหัน�าท")เหัล่�าน�(นอ"กอยุ�างน"(ว�า ท�านผู้!�เจ้ร�ญ เจ้�าน�กโทษคนน�(นเปิ<นอยุ�างไรบ�าง เขาพาก�นกราบท!ล่ว�า ขอเด่ชะ เขายุ�งม"ช"ว�ตอยุ!�ตามเด่�ม จ้-งม"พระกระแสุร�บสุ�)งอยุ�างน"(ว�า ท�านผู้!�เจ้ร�ญ ไปิเถอะพ�อ จ้งปิระหัารม�นเสุ"ยุด่�วยุหัอกร�อยุเล่�มในเวล่าเยุ;น เจ้�าหัน�าท")คนน�(นก;ปิระหัารน�กโทษคนน�(นด่�วยุหัอกร�อยุเล่�มในเวล่าเยุ;น ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุเธอท�(งหัล่ายุยุ�งเข�าใจ้ความข�อน�(นเปิ<นไฉน คBอว�าเมB)อเขาก4าล่�งถ!กปิระหัารด่�วยุหัอกร�อยุเล่�มตล่อด่ว�นอยุ!�น�(น จ้ะพ-งได่�เสุวยุแต�ท�กข'โทมน�สุซ-)งม"การปิระหัาร น�(นเปิ<นเหัต�เท�าน�(น ม�ใช�หัรBอ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อเขาก4าล่�งถ!กปิระหัารอยุ!�ด่�วยุหัอกแม�เล่�ม เด่"ยุว ก;พ-งเสุวยุความท�กข'โทมน�สุซ-)งม"การปิระหัารน�(นเปิ<นเหัต� แต�จ้ะกล่�าวไปิไยุถ-งเมB)อเขาก4าล่�งถ!กปิระหัารอยุ!�ด่�วยุหัอกสุามร�อยุเล่�มเล่�า ข�อน"(ฉ�นใด่ เรากล่�าวว�า จ้ะพ-ง เหั;นว�ญญาณาหัารฉ�นน�(นเหัมBอนก�น เมB)ออร�ยุสุาวกก4าหันด่ร! �ว�ญญาณาหัารได่�แล่�ว ก;เปิ<นอ�นก4าหันด่ร! �นามร!ปิได่�แล่�ว เมB)ออร�ยุสุาวกมาก4าหันด่ร! �นามร!ปิได่�แล่�ว เรากล่�าวว�า ไม�ม"สุ�)งใด่ท")อร�ยุสุาวกจ้ะพ-งท4าใหั�ยุ�)งข-(นไปิกว�าน"(อ"กแล่�ว ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. อ�ตถ�ราคสุ!ตร-2 1 0 0 0 -12450 8 0 0 0

[๒๔๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุมาตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อาหัาร ๔ อยุ�างเพB)อความด่4ารงอยุ!�ของสุ�ตวโล่กท")เก�ด่มาแล่�ว เพB)ออน�เคราะหั'แก�

เหัล่�าสุ�ตว'ผู้!�แสุวงหัาท")เก�ด่ อาหัาร ๔อยุ�างน�(น คBอ ๑ กวฬี"การาหัาร หัยุาบบ�าง ล่ะเอ"ยุด่บ�าง ๒ ผู้�สุสุาหัาร ๓ มโนสุ�ญเจ้ตนาหัาร ๔ ว�ญญาณาหัาร อาหัาร ๔ อยุ�างน"(แล่ เพB)อความด่4ารงอยุ!�ของสุ�ตว โล่กท")เก�ด่มาแล่�ว หัรBอเพB)ออน�เคราะหั'แก�เหัล่�าสุ�ตว'ผู้!�แสุวงหัาท")เก�ด่ ฯ-2 1 0 0 0 -12460 19 0 0 0

[๒๔๖] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ถ�าความยุ�นด่" ความเพล่�ด่เพล่�น ความ ทยุานอยุาก ม"อยุ!�ในกวฬี"การาหัารไซร� ว�ญญาณก;ต�(งอยุ!�งอกงามในกวฬี"การาหัารน�(นในท")ใด่ ว�ญญาณต�(งอยุ!�งอกงาม ในท")น�(น ยุ�อมม"การหัยุ�)งล่งแหั�งนามร!ปิ ในท")ใด่ม"การหัยุ�)งล่งแหั�งนามร!ปิ ในท")น�(น ยุ�อมม"ความเจ้ร�ญแหั�งสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ในท")ใด่ม"ความเจ้ร�ญแหั�งสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ในท")น�(น ยุ�อมม"การเก�ด่ในภพใหัม�ต�อไปิ ในท")ใด่ ม"การเก�ด่ในภพใหัม�ต�อไปิ ในท")น�(น ยุ�อมม"ชาต�ชรามรณะต�อไปิ ในท")ใด่ม"ชาต�ชรามรณะต�อไปิ เราเร"ยุกท")น�(นว�าม"ความโศก ม"ธ�ล่" (คBอราคะ) ม"ความ ค�บแค�น ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ถ�าความยุ�นด่" ความเพล่�ด่เพล่�น ความทยุานอยุากม"อยุ!�ในผู้�สุสุาหัารไซร� ... ถ�าความยุ�นด่" ความเพล่�ด่เพล่�น ความทยุานอยุาก ม"อยุ!�ในมโนสุ�ญเจ้ตนาหัารไซร� ... ถ�าความยุ�นด่" ความเพล่�ด่เพล่�น ความทยุานอยุากม"อยุ!�ในว�ญญาณาหัารไซร� ว�ญญาณก;ต�(งอยุ!�งอกงามในว�ญญาณาหัารน�(น ในท")ใด่ ว�ญญาณต�(งอยุ!�งอกงาม ในท")น�(น ยุ�อมม"การหัยุ�)งล่งแหั�งนามร!ปิ ในท")ใด่ ม"การหัยุ�)งล่งแหั�งนามร!ปิ ในท")น�(น ยุ�อมม"ความเจ้ร�ญแหั�งสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ในท")ใด่ ม"ความเจ้ร�ญแหั�งสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ในท")น�(น ยุ�อมม"การเก�ด่ในภพใหัม�ต�อไปิ ในท")ใด่ม"การเก�ด่ในภพใหัม�ต�อไปิ ในท")น�(น ยุ�อมม"ชาต�ชรามรณะต�อไปิ ในท")ใด่ ม"ชาต� ชรามรณะต�อไปิ เราเร"ยุกท")น�(นว�าม"ความโศก ม"ธ�ล่" ม"ความค�บแค�น ฯ-2 1 0 0 0 -12470 22 0 0 0

[๒๔๗] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อม"น4(ายุ�อม คร�)ง ขม�(น สุ"เข"ยุวหัรBอสุ" บานเยุ;น ช�างยุ�อมหัรBอช�างเข"ยุนพ-งเข"ยุนร!ปิสุตร"หัรBอร!ปิบ�ร�ษใหั�ม"อว�ยุวะน�อยุใหัญ�ได่�ครบถ�วนท")แผู้�นหั�นขาว แผู้�นกระด่าน ฝ่าผู้น�ง หัรBอท")ผู้Bนผู้�า แม�ฉ�นใด่ ด่!กร ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ถ�าความยุ�นด่" ความเพล่�ด่เพล่�น ความทยุานอยุาก ม"อยุ!�ในกวฬี"การาหัารไซร� ว�ญญาณก;ต�(งอยุ!�งอกงามในกวฬี"การาหัารน�(น ในท")ใด่ ว�ญญาณต�(งอยุ!�งอกงาม ในท")น�(น ยุ�อมม"การหัยุ�)งล่งแหั�งนามร!ปิ ในท")ใด่ม"การหัยุ�)งล่งแหั�งนามร!ปิ ในท")น�(น ยุ�อมม"ความเจ้ร�ญแหั�งสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ในท")ใด่ม"ความเจ้ร�ญแหั�งสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ในท")น�(น ยุ�อมม"การเก�ด่ในภพใหัม�ต�อไปิ ในท")ใด่ม"การเก�ด่ในภพใหัม�ต�อไปิ ในท")น�(น ยุ�อมม"ชาต�ชรามรณะต�อไปิ ในท")ใด่ ม"ชาต� ชรามรณะต�อไปิ เราเร"ยุกท")น�(นว�าม"ความโศก ม"ธ�ล่" ม"ความค�บแค�น ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ถ�าความยุ�นด่" ความเพล่�ด่เพล่�น ความทยุานอยุาก ม"อยุ!�ในผู้�สุสุาหัารไซร� ... ถ�าความยุ�นด่" ความ

เพล่�ด่เพล่�น ความทยุานอยุาก ม"อยุ!�ในมโนสุ�ญเจ้ตนาหัารไซร� ... ถ�าความยุ�นด่" ความเพล่�ด่เพล่�น ความทยุานอยุาก ม"อยุ!�ในว�ญญาณาหัารไซร� ว�ญญาณก;ต�(งอยุ!�งอกงามในว�ญญาณาหัารน�(น ในท")ใด่ ว�ญญาณต�(งอยุ!�งอกงาม ในท")น�(น ยุ�อมม"การหัยุ�)งล่งแหั�งนามร!ปิ ในท")ใด่ ม"การหัยุ�)งล่งแหั�งนามร!ปิ ในท")น�(น ยุ�อมม"ความเจ้ร�ญแหั�งสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ในท")ใด่ ม"ความเจ้ร�ญ แหั�งสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ในท")น�(น ยุ�อมม"การเก�ด่ในภพใหัม�ต�อไปิ ในท")ใด่ ม"การ เก�ด่ในภพใหัม�ต�อไปิ ในท")น�(น ยุ�อมม"ชาต�ชรามรณะต�อไปิ ในท")ใด่ ม"ชาต�ชรามรณะต�อไปิ เราเร"ยุกท")น�(นว�า ม"ความโศก ม"ธ�ล่" ม"ความค�บแค�น ฯ -2 1 0 0 0 -12480 19 0 0 0

[๒๔๘] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ถ�าความยุ�นด่" ความเพล่�ด่เพล่�น ความ ทยุานอยุาก ไม�ม"อยุ!�ในกวฬี"การาหัารไซร� ว�ญญาณก;ไม�ต�(งอยุ!�ไม�งอกงามในกวฬี"การาหัารน�(น ในท")ใด่ ว�ญญาณไม�ต�(งอยุ!�ไม�งอกงาม ในท")น�(น ยุ�อมไม�ม"การหัยุ�)งล่งแหั�งนามร!ปิ ในท")ใด่ ไม�ม"การหัยุ�)งล่งแหั�งนามร!ปิ ในท")น�(น ยุ�อมไม�ม"ความ เจ้ร�ญแหั�งสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ในท")ใด่ ไม�ม"ความเจ้ร�ญแหั�งสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ในท")น�(นยุ�อมไม�ม"การเก�ด่ในภพใหัม�ต�อไปิ ในท")ใด่ ไม�ม"การเก�ด่ในภพใหัม�ต�อไปิ ในท")น�(นยุ�อมไม�ม"ชาต�ชรามรณะต�อไปิ ในท")ใด่ ไม�ม"ชาต�ชรามรณะต�อไปิ เราเร"ยุกท")น�(นว�าไม�ม"ความโศก ไม�ม"ธ�ล่" ไม�ม"ความค�บแค�น ฯ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ถ�าความยุ�นด่" ความเพล่�ด่เพล่�น ความทยุานอยุาก ไม�ม"ในผู้�สุสุาหัาร ... ไม�ม"ในมโนสุ�ญเจ้ตนาหัาร ... ไม�ม"ในว�ญญาณาหัารไซร� ว�ญญาณ ก;ไม�ต�(งอยุ!�ไม�งอกงามในอาหัารน�(น ในท")ใด่ ว�ญญาณไม�ต�(งอยุ!�ไม�งอกงาม ในท")น�(น ยุ�อมไม�ม"การหัยุ�)งล่งแหั�งนามร!ปิ ในท")ใด่ ไม�ม"การหัยุ�)งล่งแหั�งนามร!ปิ ในท")น�(นยุ�อมไม�ม"ความเจ้ร�ญแหั�งสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ในท")ใด่ ไม�ม"ความเจ้ร�ญแหั�งสุ�งขาร ท�(งหัล่ายุ ในท")น�(น ยุ�อมไม�ม"ความเก�ด่ในภพใหัม�ต�อไปิ ในท")ใด่ ไม�ม"ความเก�ด่ในภพใหัม�ต�อไปิ ในท")น�(น ยุ�อมไม�ม"ชาต�ชรามรณะต�อไปิ ในท")ใด่ ไม�ม"ชาต�ชรา มรณะต�อไปิ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุเราเร"ยุกท")น�(นว�า ไม�ม"ความโศก ไม�ม"ธ�ล่" ไม�ม"ความค�บแค�น ฯ-2 1 0 0 0 -12490 26 0 0 0

[๒๔๙] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรBอนยุอด่[ปิราสุาท] หัรBอศาล่าม"สุองยุอด่ หัน�าต�างด่�านท�ศตะว�นออก อ�นบ�คคล่เปิด่ไปิทางเหันBอหัรBอทางใต� เมB)อพระอาท�ตยุ'ข-(นไปิแสุงสุว�างสุ�องเข�าไปิทางหัน�าต�าง จ้ะพ-งต�(งอยุ!� ณ ท")ไหัน ฯ ภ�กษ�เหัล่�าน�(นกราบท!ล่ว�า ต�(งอยุ!�ท")ฝ่าด่�านตะว�นตก พระเจ้�าข�า ฯ พ. ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ถ�าฝ่าด่�านตะว�นตกไม�ม"เล่�า แสุงสุว�างน�(นจ้ะพ-ง ต�(งอยุ!� ณ ท")ไหัน ฯ ภ�. ท")แผู้�นด่�น พระเจ้�าข�า ฯ

พ. ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ถ�าแผู้�นด่�นไม�ม"เล่�า แสุงสุว�างน�(นจ้ะพ-งต�(งอยุ!� ณท")ไหัน ฯ ภ�. ท")น4(า พระเจ้�าข�า ฯ พ. ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ถ�าน4(าไม�ม"เล่�า แสุงสุว�างน�(นจ้ะพ-งต�(งอยุ!� ณ ท")ไหัน ฯ ภ�. ไม�ต�(งอยุ!�เล่ยุ พระเจ้�าข�า ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�นแล่ ถ�าความยุ�นด่" ความเพล่�ด่เพล่�น ความทยุานอยุาก ไม�ม"อยุ!�ในกวฬี"การาหัารไซร� ... ในผู้�สุสุาหัารไซร� ... ในมโนสุ�ญเจ้ตนาหัารไซร� ... ในว�ญญาณาหัารไซร� ว�ญญาณก;ไม�ต�(งอยุ!�ไม�งอกงามในว�ญญาณาหัารน�(น ในท")ใด่ ว�ญญาณไม�ต�(งอยุ!� ไม�งอกงาม ในท")น�(น ยุ�อมไม�ม"การหัยุ�)งล่งแหั�งนามร!ปิ ในท")ใด่ ไม�ม"การหัยุ�)งล่งแหั�งนามร!ปิ ในท")น�(น ยุ�อมไม�ม"ความเจ้ร�ญแหั�งสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ในท")ใด่ ไม�ม"ความเจ้ร�ญแหั�งสุ�งขารท�(งหัล่ายุ ในท")น�(น ยุ�อมไม�ม"การเก�ด่ในภพใหัม�ต�อไปิ ในท")ใด่ ไม�ม"การเก�ด่ในภพใหัม�ต�อไปิ ในท")น�(น ยุ�อมไม�ม"ชาต�ชรามรณะต�อไปิ ในท")ใด่ ไม�ม"ชาต�ชรามรณะต�อไปิ เราเร"ยุกท")น�(นว�าไม�ม"ความโศก ไม�ม"ธ�ล่" ไม�ม"ความค�บแค�น ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. นครสุ!ตร-2 1 0 0 0 -12500 8 0 0 0

[๒๕๐] สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุมาว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก�อนแต�กาล่ตร�สุร! � เมB)อเรายุ�งเปิ<นพระโพธ�สุ�ตว' ยุ�งม�ได่�ตร�สุร! � เราได่�ม"ความค�ด่อยุ�างน"(ว�า โล่กน"(ถ-งความล่4าบากหันอ ยุ�อมเก�ด่ แก� ตายุ จ้�ต�แล่ะอ�บ�ต� ก;เมB)อเปิ<นเช�นน�(น ไม�ม"ผู้!�ใด่ทราบช�ด่ซ-)งธรรมเปิ<นท")สุล่�ด่ออกจ้ากกองท�กข' คBอ ชราแล่ะมรณะน"(ได่�เล่ยุ เมB)อไรหันอธรรมเปิ<นท")สุล่�ด่ออกไปิจ้ากกองท�กข'คBอชราแล่ะมรณะน"(จ้-งจ้�กปิรากฏิ ฯ-2 1 0 0 0 -12510 21 0 0 0

[๒๕๑] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราได่�ม"ความค�ด่อยุ�างน"(ว�า เมB)ออะไรหันอแล่ม"อยุ!� ชราแล่ะมรณะจ้-งม" เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชราแล่ะมรณะ เพราะการใสุ�ใจ้โด่ยุแยุบคายุของเราน�(น จ้-งร! �ได่�ด่�วยุปิ7ญญาว�า เมB)อชาต�แล่ม"อยุ!� ชราแล่ะมรณะจ้-งม" เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชราแล่ะมรณะ เราน�(นได่�ม"ความค�ด่ด่�งน"(ว�าเมB)ออะไรหันอ แล่ม"อยุ!� ชาต�จ้-งม" ... ภพจ้-งม" ... อ�ปิาทานจ้-งม" ... ต�ณหัาจ้-งม" ...เวทนาจ้-งม" ... ผู้�สุสุะจ้-งม" ... สุฬายุตนะจ้-งม" ... นามร!ปิจ้-งม" ... เพราะอะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"นามร!ปิ เพราะการใสุ�ใจ้โด่ยุแยุบคายุของเราน�(น จ้-งได่�ร! �ด่�วยุปิ7ญญาว�าเมB)อว�ญญาณม"อยุ!� นามร!ปิจ้-งม" เพราะว�ญญาณเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"นามร!ปิ เราน�(นได่�ม"ความค�ด่ด่�งน"(ว�า เมB)ออะไรหันอแล่ม"อยุ!� ว�ญญาณจ้-งม" เพราะ

อะไรเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุจ้-งม"ว�ญญาณ เพราะการใสุ�ใจ้โด่ยุแยุบคายุของเราน�(น จ้-งได่�ร! �ด่�วยุปิ7ญญาว�า เมB)อนามร!ปิม"อยุ!� ว�ญญาณจ้-งม" เพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ เราน�(นได่�ม"ความค�ด่ด่�งน"(ว�า ว�ญญาณน"(แล่ได่�กล่�บแล่�วเพ"ยุงเท�าน"( ไม�ไปิพ�นจ้ากนามร!ปิได่�เล่ยุด่�วยุเหัต�เพ"ยุงเท�าน"( โล่กยุ�อมเก�ด่ แก� ตายุ จ้�ต�แล่ะอ�บ�ต� กล่�าวคBอ เพราะ นามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ เพราะว�ญญาณเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"นามร!ปิ เพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุฬายุตนะ เพราะสุฬายุตนะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ผู้�สุสุะ ฯล่ฯความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ จ้�กษ� ญาณ ปิ7ญญา ว�ชชา แสุงสุว�าง ได่�เก�ด่ข-(นแล่�วแก�เราในธรรมท�(งหัล่ายุท")เราไม�เคยุได่�ฟั7งมาในกาล่ก�อนว�า เหัต�ใหั�ท�กข'เก�ด่ เหัต�ใหั�ท�กข'เก�ด่ ด่�งน"( ฯ-2 1 0 0 0 -12520 20 0 0 0

[๒๕๒] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราได่�ม"ความค�ด่ด่�งน"( เมB)ออะไรหันอแล่ไม�ม"อยุ!� ชราแล่ะมรณะจ้-งไม�ม" เพราะอะไรด่�บ ชราแล่ะมรณะจ้-งด่�บ เพราะการใสุ�ใจ้โด่ยุแยุบคายุของเราน�(น จ้-งร! �ได่�ด่�วยุปิ7ญญาว�า เมB)อชาต�ไม�ม" ชราแล่ะมรณะจ้-งไม�ม" เพราะชาต�ด่�บ ชราแล่ะมรณะจ้-งด่�บ เราน�(นได่�ม"ความค�ด่ด่�งน"(ว�า เมB)ออะไรหันอแล่ ไม�ม"อยุ!� ชาต�จ้-งไม�ม" ... ภพจ้-งไม�ม" ... อ�ปิาทานจ้-งไม�ม" ... ต�ณหัา จ้-งไม�ม" ... เวทนาจ้-งไม�ม" ... ผู้�สุสุะจ้-งไม�ม" ... สุฬายุตนะจ้-งไม�ม" ... นามร!ปิจ้-ง ไม�ม" ... เพราะอะไรด่�บ นามร!ปิจ้-งด่�บ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เพราะการใสุ�ใจ้โด่ยุ แยุบคายุของเราน�(น จ้-งร! �ได่�ด่�วยุปิ7ญญาว�า เมB)อว�ญญาณไม�ม" นามร!ปิจ้-งไม�ม" เพราะว�ญญาณด่�บ นามร!ปิจ้-งด่�บ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราน�(นได่�ม"ความค�ด่ด่�งน"(ว�าเมB)ออะไรหันอแล่ ไม�ม"อยุ!� ว�ญญาณจ้-งไม�ม" เพราะอะไรด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บเพราะการใสุ�ใจ้โด่ยุแยุบคายุของเราน�(น จ้-งร! �ได่�ด่�วยุปิ7ญญาว�า เมB)อนามร!ปิไม�ม"ว�ญญาณจ้-งไม�ม" เพราะนามร!ปิด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ เราน�(นได่�ม"ความค�ด่ด่�งน"(ว�ามรรคน"(เราได่�บรรล่�แล่�วแล่ ด่�วยุปิ7ญญาเครB)องตร�สุร! � คBอ เพราะนามร!ปิด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ เพราะว�ญญาณด่�บ นามร!ปิจ้-งด่�บ เพราะนามร!ปิด่�บ สุฬายุตนะจ้-งด่�บเพราะสุฬายุตนะด่�บ ผู้�สุสุะจ้-งด่�บ ฯล่ฯ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุอาการอยุ�างน"( ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ จ้�กษ� ญาณ ปิ7ญญา ว�ชชา แสุงสุว�างได่�เก�ด่ข-(นแล่�วแก�เราในธรรมท�(งหัล่ายุท")เรายุ�งไม�เคยุได่�ฟั7งมาในกาล่ก�อนว�า เหัต�ใหั� ท�กข'ด่�บ เหัต�ใหั�ท�กข'ด่�บ ด่�งน"( ฯ-2 1 0 0 0 -12530 37 0 0 0

[๒๕๓] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ บ�ร�ษเมB)อเท")ยุวไปิในปิOาท-บ ได่�พบมรรคาเก�า หันทางเก�า ท")คนก�อนๆ เคยุเด่�นไปิมา เขาเด่�นตามทางน�(นไปิ เมB)อก4าล่�งเด่�นตาม ทางน�(นอยุ!� พบนครเก�า พบราชธาน"โบราณซ-)งสุมบ!รณ'ด่�วยุสุวน ปิOาไม� สุระโบก ขรณ" ม"เช�งเท�น ล่�วนน�ารB)นรมยุ' ท")คนก�อนๆ เคยุอยุ!�อาศ�ยุมา คร�(งน�(นแล่ บ�ร�ษคนน�(นจ้-งกราบท!ล่แด่�พระ

ราชาหัรBอเร"ยุนแก�ราชมหัาอ4ามาตยุ'ว�า ขอเด่ชะ พระองค'จ้งทราบเถ�ด่ พระพ�ทธเจ้�าข�า ข�าพระพ�ทธเจ้�าเมB)อเท")ยุวไปิในปิOา ได่�พบมรรคาเก�าหันทางเก�าท")คนก�อนๆ เคยุเด่�นไปิมา ข�าพระพ�ทธเจ้�าได่�เด่�นตามทางน�(นไปิ เมB)อก4าล่�งเด่�นตามทางน�(นอยุ!�ได่�พบนครเก�า พบราชธาน"โบราณ ซ-)งสุมบ!รณ'ด่�วยุสุวน ปิOาไม� สุระโบกขรณ" ม"เช�งเท�น ล่�วนน�ารB)นรมยุ' ท")คนก�อนๆ เคยุอยุ!�อาศ�ยุมา ขอพระองค'จ้งทรงสุร�างพระนครน�(นเถ�ด่ พระพ�ทธเจ้�าข�า ล่4าด่�บน�(น พระราชาหัรBอราชมหัาอ4ามาตยุ' จ้-งสุร�างเมBองน�(นข-(น สุม�ยุต�อมา เมBองน�(นเปิ<นเมBองม�)งค�)งแล่ะสุมบ!รณ'ข-(น ม"ปิระชาชนเปิ<นอ�นมาก ม"มน�ษยุ'เกล่B)อนกล่�น แล่ะเปิ<นเมBองถ-งความเจ้ร�ญ ไพบ!ล่ยุ' แม�ฉ�นใด่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราได่�พบมรรคาเก�า หันทางเก�า ท")พระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าพระองค'ก�อนๆ เคยุเสุด่;จ้ไปิ ก;มรรคาเก�า หันทางเก�า ท")พระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าองค'ก�อนๆ เคยุเสุด่;จ้ไปิน�(น เปิ<นไฉน คBอมรรคาอ�นปิระกอบ ด่�วยุองค' ๘ อ�นปิระเสุร�ฐี น"(แล่ ได่�แก�สุ�มมาท�ฐี� ฯล่ฯ สุ�มมาสุมาธ� น"(แล่มรรคา เก�า หันทางเก�า ท")พระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าพระองค'ก�อนๆ เคยุเสุด่;จ้ไปิแล่�ว เราก;ได่�เด่�นตามหันทางอ�นปิระเสุร�ฐีซ-)งปิระกอบด่�วยุองค' ๘ ปิระการ อ�นเปิ<นทางเก�าน�(น เมB)อก4าล่�งเด่�นตามหันทางน�(นไปิ ได่�ร! �ช�ด่ซ-)งชราแล่ะมรณะ เหัต�เก�ด่ข-(นแหั�งชราแล่ะมรณะ ความด่�บแหั�งชราแล่ะมรณะ แล่ะได่�ร! �ช�ด่ซ-)งปิฏิ�ปิทาเครB)องใหั�ถ-งความ ด่�บชราแล่ะมรณะ เมB)อเราก4าล่�งเด่�นตามทางอ�นปิระเสุร�ฐีซ-)งปิระกอบด่�วยุองค' ๘ปิระการ อ�นเปิ<นทางเก�าน�(นไปิอยุ!� ได่�ร! �ช�ด่ซ-)งชาต� ฯล่ฯ ได่�ร! �ช�ด่ซ-)งภพ ... ได่�ร! �ช�ด่ซ-)งอ�ปิาทาน ... ได่�ร! �ช�ด่ซ-)งต�ณหัา ... ได่�ร! �ช�ด่ซ-)งเวทนา ... ได่�ร! �ช�ด่ซ-)งผู้�สุสุะ ... ได่�ร! �ช�ด่ซ-)งสุฬายุตนะ ... ได่�ร! �ช�ด่ซ-)งนามร!ปิ ... ได่�ร! �ช�ด่ซ-)งว�ญญาณ ... ได่�ร! �ช�ด่ซ-)งสุ�งขารท�(งหัล่ายุ เหัต�เก�ด่ข-(นแหั�งสุ�งขาร ความด่�บแหั�งสุ�งขาร แล่ะได่�ร! �ช�ด่ซ-)งปิฏิ�ปิทาเครB)องใหั�ถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขาร คร�(นได่�ร! �ช�ด่ซ-)งทางอ�นปิระเสุร�ฐีซ-)งปิระกอบด่�วยุ องค' ๘ ปิระการน�(นแล่�ว เราจ้-งได่�บอกแก�พวกภ�กษ� ภ�กษ�ณ" อ�บาสุก อ�บาสุ�กา ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พรหัมจ้รรยุ'ของเราจ้-งได่�เจ้ร�ญแพร�หัล่ายุ กว�างขวาง ม"ชนเปิ<นอ�นมากร! � เปิ<นปิUกแผู้�น จ้นกระท�)งเทวด่าแล่ะมน�ษยุ'ท�(งหัล่ายุก;ปิระกาศได่�เปิ<นอยุ�างด่" ด่�งน"(แล่ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖. สุ�มมสุสุ!ตร -2 1 0 0 0 -12540 11 0 0 0

[๒๕๔] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ ก�มมาสุท�มมน�คมของชาวก�ร� ณก�ร�ชนบท ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกภ�กษ�ท!ล่ร�บพระด่4าร�สุของพระผู้!�ม"พระภาคแล่�ว พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุเธอท�(งหัล่ายุ เมB)อพ�จ้ารณา ยุ�อมพ�จ้ารณาปิ7จ้จ้�ยุภายุในบ�างหัรBอไม� เมB)อพระองค'ตร�สุถามอยุ�างน"(แล่�ว

ม"ภ�กษ�ร!ปิหัน-)งได่�กราบท!ล่เนB(อความน"(ข-(นแด่�พระองค'ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ข�าพระองค'เมB)อพ�จ้ารณา ยุ�อมพ�จ้ารณาปิ7จ้จ้�ยุภายุใน พระเจ้�าข�าพระองค'จ้-งตร�สุถามว�า เธอเมB)อพ�จ้ารณา ยุ�อมพ�จ้ารณาปิ7จ้จ้�ยุภายุในอยุ�างไร ท�นใด่น�(นแล่ ภ�กษ�ร!ปิน�(นก;ท!ล่เล่�าถวายุใหั�ทรงทราบ แต�ก;ไม�ถ!กพระหัฤท�ยุของพระผู้!�ม"พระภาค ฯ-2 1 0 0 0 -12550 8 0 0 0

[๒๕๕] เมB)อพระภ�กษ�ร!ปิน�(นกราบท!ล่อยุ�างน�(นแล่�ว ท�านพระอานนท'จ้-งได่�กราบท!ล่เนB(อความน"(กะพระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระผู้!�ม"พระภาค ถ-งเวล่าท")จ้ะทรงแสุด่งเรB)องน"(แล่�ว ข�าแต�พระสุ�คต ถ-งเวล่าท")จ้ะทรงแสุด่งเรB)องน"(แล่�ว พระองค'ตร�สุการพ�จ้ารณาปิ7จ้จ้�ยุภายุในข�อใด่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุฟั7งการพ�จ้ารณาปิ7จ้จ้�ยุภายุในข�อน�(นจ้ากพระองค'แล่�ว จ้�กทรงจ้4าไว�ด่�งน"( พระองค'จ้-งตร�สุว�า อานนท' ถ�าเช�นน�(นเธอท�(งหัล่ายุจ้งฟั7ง จ้งใสุ�ใจ้ใหั�ด่" เราจ้�กกล่�าว ภ�กษ�เหัล่�าน�(นท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า ฯ-2 1 0 0 0 -12560 16 0 0 0

[๒๕๖] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�ในธรรมว�น�ยุน"( เมB)อพ�จ้ารณา ยุ�อมพ�จ้ารณาซ-)งปิ7จ้จ้�ยุภายุในว�า ชราแล่ะมรณะน"(อ�นใด่แล่ยุ�อมบ�งเก�ด่ในโล่ก เปิ<นท�กข'หัล่ายุอยุ�างต�างๆ ก�น ชราแล่ะมรณะท")เปิ<นท�กข'น"(แล่ม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่เมB)ออะไรม" ชราแล่ะมรณะจ้-งม" เมB)อเธอพ�จ้ารณาอยุ!� ยุ�อมร! �ได่�อยุ�างน"(ว�า ชราแล่ะมรณะน"(อ�นใด่แล่ ยุ�อมบ�งเก�ด่ข-(นในโล่ก เปิ<นท�กข'หัล่ายุอยุ�างต�างๆ ก�น ชราแล่ะมรณะท")เปิ<นท�กข'น"(แล่ ม"อ�ปิธ�เปิ<นเหัต� ม"อ�ปิธ�เปิ<นท")ต�(งข-(น ม"อ�ปิธ�เปิ<นก4าเน�ด่ม"อ�ปิธ�เปิ<นแด่นเก�ด่ เมB)ออ�ปิธ�ม" ชราแล่ะมรณะจ้-งม" เมB)ออ�ปิธ�ไม�ม" ชราแล่ะ มรณะก;ไม�ม" เธอยุ�อมทราบช�ด่ซ-)งชราแล่ะมรณะ ยุ�อมทราบช�ด่ซ-)งความเก�ด่แหั�งชราแล่ะมรณะ ยุ�อมทราบช�ด่ซ-)งความด่�บแหั�งชราแล่ะมรณะ แล่ะยุ�อมทราบช�ด่ซ-)งปิฏิ�ปิทาอ�นสุมควรเครB)องใหั�ถ-งความด่�บแหั�งชราแล่ะมรณะ แล่ะเธอยุ�อมเปิ<นผู้!�ปิฏิ�บ�ต�ตามน�(น ชB)อว�าเปิ<นผู้!�ปิระพฤต�ตามธรรม ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราเร"ยุกภ�กษ�ร!ปิน"(ว�า เปิ<นผู้!�ปิฏิ�บ�ต�เพB)อความสุ�(นท�กข' เพB)อความด่�บไปิแหั�งชราแล่ะมรณะโด่ยุชอบท�กปิระการ ฯ -2 1 0 0 0 -12570 11 0 0 0

[๒๕๗] อ"กปิระการหัน-)ง ภ�กษ�เมB)อพ�จ้ารณา ยุ�อมพ�จ้ารณาซ-)งปิ7จ้จ้�ยุภายุในว�า ก;อ�ปิธ�อ�นน"(ม"อะไรเปิ<นเหัต� ม"อะไรเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"อะไรเปิ<นก4าเน�ด่ม"อะไรเปิ<นแด่นเก�ด่ เมB)ออะไรม" อ�ปิธ�จ้-งม" เมB)ออะไรไม�ม" อ�ปิธ�จ้-งไม�ม" เมB)อเธอพ�จ้ารณาอยุ!�ยุ�อมร! �ได่�อยุ�างน"(ว�า อ�ปิธ�ม"ต�ณหัาเปิ<นเหัต� ม"ต�ณหัาเปิ<นท")ต�(งข-(น ม"ต�ณหัาเปิ<นก4าเน�ด่ ม"ต�ณหัาเปิ<นแด่น

เก�ด่ เมB)อต�ณหัาม" อ�ปิธ�จ้-งม" เมB)อต�ณหัาไม�ม"อ�ปิธ�ก;ไม�ม" เธอยุ�อมทราบช�ด่ซ-)งอ�ปิธ� ยุ�อมทราบช�ด่ซ-)งเหัต�เก�ด่แหั�งอ�ปิธ� ยุ�อมทราบช�ด่ซ-)งความด่�บแหั�งอ�ปิธ� ยุ�อมทราบช�ด่ซ-)งปิฏิ�ปิทาอ�นสุมควรเครB)องใหั�ถ-งความด่�บแหั�งอ�ปิธ� แล่ะยุ�อมเปิ<นผู้!�ปิฏิ�บ�ต�ตามน�(น ชB)อว�าเปิ<นผู้!�ปิระพฤต�ตามธรรม ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราเร"ยุกภ�กษ�ร!ปิน"(ว�า เปิ<นผู้!�ปิฏิ�บ�ต�เพB)อความสุ�(นท�กข' เพB)อความด่�บแหั�งอ�ปิธ�โด่ยุชอบท�กปิระการ ฯ-2 1 0 0 0 -12580 10 0 0 0

[๒๕๘] อ"กปิระการหัน-)ง ภ�กษ�เมB)อพ�จ้ารณา ยุ�อมพ�จ้ารณาซ-)งปิ7จ้จ้�ยุภายุในว�า ก;ต�ณหัาน"(เมB)อเก�ด่ข-(น ยุ�อมเก�ด่ข-(นในท")ไหัน เมB)อต�(งอยุ!� ยุ�อมต�(งอยุ!�ในท")ไหัน เมB)อเธอพ�จ้ารณาอยุ!�ยุ�อมร! �อยุ�างน"(ว�า ท")ใด่แล่ เปิ<นท")ร �ก เปิ<นท")ชB)นใจ้ในโล่ก ต�ณหัาเมB)อเก�ด่ข-(น ยุ�อมเก�ด่ข-(นในท")น�(น เมB)อต�(งอยุ!� ยุ�อมต�(งอยุ!�ในท")น�(น ก;อะไรเล่�าเปิ<นท")ร �ก เปิ<นท")ชB)นใจ้ในโล่ก ตาเปิ<นท")ร �กเปิ<นท")ชB)นใจ้ในโล่ก ... หั!เปิ<นท")ร �ก เปิ<นท")ชB)นใจ้ในโล่ก ... จ้ม!กเปิ<นท")ร �กเปิ<นท")ชB)นใจ้ในโล่ก ... ล่�(นเปิ<นท")ร �กเปิ<น ท")ชB)นใจ้ในโล่ก ... กายุเปิ<นท")ร �กเปิ<นท")ชB)นใจ้ในโล่ก ... ใจ้เปิ<นท")ร �กเปิ<นท")ชB)นใจ้ในโล่ก ต�ณหัาน�(นเมB)อเก�ด่ข-(น ยุ�อมเก�ด่ข-(นท")ใจ้น�(น เมB)อต�(งอยุ!� ยุ�อมต�(งอยุ!�ท")ใจ้น�(น ฯ -2 1 0 0 0 -12590 33 0 0 0

[๒๕๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)งในอด่"ตกาล่ได่�เหั;นอารมณ'อ�นเปิ<นท")ร �ก เปิ<นท")ชB)นใจ้ในโล่กน�(น โด่ยุความเปิ<นของเท")ยุง โด่ยุความเปิ<นสุ�ข โด่ยุความเปิ<นต�วตน โด่ยุความเปิ<นของไม�ม"โรค โด่ยุความเปิ<นของเกษม สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(น ชB)อว�าท4าต�ณหัาใหั�เจ้ร�ญข-(นสุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่ท4าต�ณหัาใหั�เจ้ร�ญข-(นแล่�ว สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�าท4าอ�ปิธ�ใหั�เจ้ร�ญข-(น สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่มาท4าอ�ปิธ�ใหั�เจ้ร�ญข-(นแล่�ว สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�าท4าท�กข'ใหั�เจ้ร�ญข-(น สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่ท4าท�กข'ใหั�เจ้ร�ญข-(นแล่�ว สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�าไม�พ�นจ้ากชาต�ชรา มรณะ โสุกะ ปิร�เทวะ ท�กข' โทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุ เรากล่�าวว�า เขาไม�พ�นแล่�วจ้ากท�กข'ได่�เล่ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)งในอนาคตกาล่ จ้�กเหั;นอารมณ'อ�นเปิ<นท")ร �กเปิ<นท")ชB)นใจ้ในโล่กน�(น โด่ยุความเปิ<นของเท")ยุง โด่ยุความเปิ<นสุ�ข โด่ยุความเปิ<นต�วตน โด่ยุความเปิ<นของไม�ม"โรค โด่ยุความเปิ<นของเกษม สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(น ชB)อว�าจ้�กท4าต�ณหัาใหั�เจ้ร�ญข-(น สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่จ้�กท4าต�ณหัาใหั�เจ้ร�ญข-(น สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(น ชB)อว�าจ้�กท4าอ�ปิธ�ใหั�เจ้ร�ญข-(น สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่จ้�กท4าอ�ปิธ�ใหั�เจ้ร�ญข-(นสุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�าจ้�กท4าท�กข'ใหั�เจ้ร�ญข-(น สุมณะหัรBอพราหัมณ' เหัล่�าใด่จ้�กท4าท�กข'ใหั�เจ้ร�ญข-(น สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�าจ้�กไม�พ�นไปิจ้าก

ชาต� ชรา มรณะ โสุกะ ปิร�เทวะ ท�กข' โทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุ เรากล่�าวว�าเขาจ้�กไม�พ�นไปิจ้ากท�กข'ได่�เล่ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)งในปิ7จ้จ้�บ�นน"( เหั;นอารมณ'อ�นเปิ<นท")ร �กเปิ<นท")ชB)นใจ้ในโล่กน�(น โด่ยุความเปิ<นของเท")ยุงโด่ยุความเปิ<นสุ�ข โด่ยุความเปิ<นต�วตน โด่ยุความเปิ<นของไม�ม"โรค โด่ยุความเปิ<นของเกษม สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(น ชB)อว�ายุ�อมท4าต�ณหัาใหั�เจ้ร�ญข-(น สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่ ท4าต�ณหัาใหั�เจ้ร�ญข-(น สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(น ชB)อว�ายุ�อมท4าอ�ปิธ�ใหั�เจ้ร�ญข-(น สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่ท4าอ�ปิธ�ใหั�เจ้ร�ญข-(น สุมณะ หัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�ายุ�อมท4าท�กข'ใหั�เจ้ร�ญข-(น สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่ท4าท�กข'ใหั�เจ้ร�ญข-(น สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(น ยุ�อมไม�พ�นไปิจ้ากชาต� ชรามรณะ โสุกะ ปิร�เทวะ ท�กข' โทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุ เรากล่�าวว�า เขายุ�อมไม�พ�นไปิจ้ากท�กข'ได่�เล่ยุ ด่�งน"( ฯ-2 1 0 0 0 -12600 23 0 0 0

[๒๖๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ข�นสุ4าร�ด่ท")ใสุ�น4(า ท")ถ-งพร�อมด่�วยุสุ" กล่�)น แล่ะรสุ แต�ว�าเจ้Bอด่�วยุยุาพ�ษ ท�นใด่น�(น ม"บ�ร�ษเด่�นฝ่Oาความร�อนอบอ�าวเหัน;ด่ เหันB)อยุเมB)อยุล่�ามา ระหัายุน4(า คนท�(งหัล่ายุจ้-งได่�พ!ด่กะบ�ร�ษผู้!�น�(นอยุ�างน"(ว�า นายุข�นสุ4าร�ด่ท")ใสุ�น4(าน"( ถ-งพร�อมด่�วยุสุ" กล่�)น แล่ะรสุ แต�ว�าเจ้Bอด่�วยุยุาพ�ษ ถ�าท�านปิระสุงค'ก;จ้งด่B)มเถ�ด่ เพราะว�าเมB)อด่B)มน4(าน�(น ก;จ้�กซาบซ�านด่�วยุสุ"บ�าง กล่�)นบ�าง รสุบ�าง ก;แหัล่ะคร�(นด่B)มเข�าไปิแล่�ว ต�วท�านจ้ะถ-งความตายุ หัรBอถ-งท�กข'แทบตายุเพราะการด่B)มน�(นเปิ<นเหัต� ด่�งน"( บ�ร�ษน�(นผู้ล่�นผู้ล่�นไม�ท�นพ�จ้ารณาด่B)มน4(าน�(นเข�าไปิไม�บ�วนท�(งเล่ยุ เขาก;พ-งถ-งความตายุ หัรBอถ-งท�กข'แทบตายุ เพราะการด่B)มน4(าน�(นเปิ<นเหัต�ท�นท" แม�ฉ�นใด่ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)งในอด่"ตกาล่ ได่�เหั;นอารมณ'อ�นเปิ<นท")ร �กเปิ<นท")ชB)นใจ้ในโล่ก ฯล่ฯ ในอนาคตกาล่ฯล่ฯ สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)งในปิ7จ้จ้�บ�นน"( เหั;นอารมณ'เปิ<นท")ร �กเปิ<นท")ชB)นใจ้ในโล่กน�(น โด่ยุความเปิ<นของเท")ยุง โด่ยุความเปิ<นสุ�ข โด่ยุความเปิ<นต�วตนโด่ยุความเปิ<นของไม�ม"โรค โด่ยุความเปิ<นของเกษม สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�า ยุ�อมท4าต�ณหัาใหั�เจ้ร�ญข-(น สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่ท4าต�ณหัาใหั�เจ้ร�ญข-(นสุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�ายุ�อมท4าอ�ปิธ�ใหั�เจ้ร�ญข-(น สุมณะหัรBอพราหัมณ' เหัล่�าใด่ท4าอ�ปิธ�ใหั�เจ้ร�ญข-(น สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�ายุ�อมท4าท�กข'ใหั�เจ้ร�ญ ข-(น สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่ท4าท�กข'ใหั�เจ้ร�ญข-(น สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�ายุ�อมไม�พ�นไปิจ้ากชาต� ชรา มรณะ โสุกะ ปิร�เทวะ ท�กข' โทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุเรากล่�าวว�า เขายุ�อมไม�พ�นไปิจ้ากท�กข'ได่�เล่ยุ ก;ฉ�นน�(นเหัมBอนก�นแล่ ฯ-2 1 0 0 0 -12610 27 0 0 0

[๒๖๑] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)งในอด่"ตกาล่ ได่�เหั;นอารมณ'อ�นเปิ<นท")ร �กเปิ<นท")ชB)นใจ้ในโล่กน�(น โด่ยุความเปิ<นของไม�เท")ยุง โด่ยุความเปิ<นท�กข' โด่ยุความเปิ<นสุภาพม�ใช�ต�วตน โด่ยุความเปิ<นโรคโด่ยุความเปิ<นภ�ยุแล่�ว สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�าล่ะต�ณหัาได่�แล่�ว สุมณะ หัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่ ล่ะต�ณหัาได่�แล่�ว สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�าล่ะอ�ปิธ�เสุ"ยุได่� สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่ล่ะอ�ปิธ�ได่�แล่�ว สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�าล่ะท�กข'เสุ"ยุได่� สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่ล่ะท�กข'ได่�แล่�ว สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�าพ�นแล่�วจ้ากชาต� ชรา มรณะ โสุกะ ปิร�เทวะ ท�กข' โทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุได่� เรากล่�าวว�า สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นพ�นแล่�วจ้ากท�กข'ได่� อน-)ง สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)งในอนาคตกาล่ จ้�กเหั;นอารมณ'อ�นเปิ<นท")ร �กเปิ<นท")ชB)นใจ้ในโล่กน�(น โด่ยุความเปิ<นของไม�เท")ยุง โด่ยุความเปิ<นท�กข'โด่ยุความเปิ<นสุภาพม�ใช�ต�วตน โด่ยุความเปิ<นโรค โด่ยุความเปิ<นภ�ยุ สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นจ้�กล่ะต�ณหัาได่� ฯล่ฯ เรากล่�าวว�า สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(น จ้�กพ�นจ้ากท�กข' ด่�งน"( ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อน-)ง สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)งในปิ7จ้จ้�บ�นกาล่ ยุ�อมเหั;นอารมณ'อ�นเปิ<นท")ร �ก เปิ<นท")ชB)นใจ้ในโล่กน�(น โด่ยุความเปิ<นของไม�เท")ยุง โด่ยุความเปิ<นท�กข' โด่ยุความเปิ<นสุภาพม�ใช�ต�วตน โด่ยุความเปิ<นโรค โด่ยุความเปิ<นภ�ยุ สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นยุ�อมล่ะต�ณหัาได่�สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่ยุ�อมล่ะต�ณหัาได่� สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�ายุ�อมล่ะอ�ปิธ�ได่� สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่ยุ�อมล่ะอ�ปิธ�ได่� สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�ายุ�อมล่ะท�กข'ได่� สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่ยุ�อมล่ะท�กข'ได่� สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�ายุ�อมพ�นจ้ากชาต� ชรา มรณะ โสุกะ ปิร�เทวะ ท�กข' โทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุ เรากล่�าวว�า สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นยุ�อมพ�นจ้ากท�กข'ได่�ด่�งน"( ฯ-2 1 0 0 0 -12620 36 0 0 0

[๒๖๒] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ แก�วเหัล่�าท")ถ-งพร�อมด่�วยุสุ" กล่�)นแล่ะรสุแต�ว�าเจ้Bอด่�วยุยุาพ�ษ ท�นใด่น�(น ม"บ�ร�ษเด่�นฝ่Oาความร�อนอบอ�าวเหัน;ด่เหันB)อยุเมB)อยุล่�ามา ระหัายุน4(า คนท�(งหัล่ายุจ้-งได่�พ!ด่กะบ�ร�ษผู้!�น�(นอยุ�างน"(ว�า นายุ แก�วเหัล่�าท")ถ-งพร�อมด่�วยุสุ" กล่�)น แล่ะรสุ แต�ว�าเจ้Bอด่�วยุยุาพ�ษ ถ�าท�านปิระสุงค' ก;จ้งด่B)มเถ�ด่เพราะว�าเมB)อด่B)มเหัล่�าน�(น ก;จ้�กซาบซ�านด่�วยุสุ"บ�าง กล่�)นบ�าง รสุบ�าง ก;แหัล่ะคร�(นด่B)มเข�าไปิแล่�ว ต�วท�านจ้�กถ-งความตายุ หัรBอถ-งท�กข'แทบตายุ เพราะการด่B)มน�(นเปิ<นเหัต� ด่�งน"( ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่4าด่�บน�(น บ�ร�ษน�(นพ-งค�ด่อยุ�างน"(ว�า เหัล่�าน"(เราด่B)มแล่�ว เราอาจ้จ้ะบรรเทาได่�ด่�วยุน4(าเยุ;น ด่�วยุเนยุใสุ ด่�วยุน4(าข�าวสุ�ตต�เค;ม หัรBอด่�วยุน4(าชB)อโล่ณโสุจ้�รกะ แต�เราจ้ะไม�ด่B)มเหัล่�าน�(นเล่ยุ เพราะไม�เปิ<นปิระโยุชน' ม"แต�ท�กข'แก�เราช�านาน เขาพ�จ้ารณาด่!แก�วเหัล่�าน�(น

แล่�ว ไม�พ-งด่B)ม เขาท�(งเสุ"ยุ เขา ก;ไม�เข�าถ-งความตายุ หัรBอความท�กข'แทบตายุ เพราะการด่B)มน�(นเปิ<นเหัต� แม�ฉ�นใด่ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)งในอด่"ตกาล่ เหั;นอารมณ' อ�นเปิ<นท")ร �กเปิ<นท")ชB)นใจ้ในโล่กน�(น โด่ยุความเปิ<นของไม�เท")ยุง โด่ยุความเปิ<นท�กข'โด่ยุความเปิ<นสุภาพม�ใช�ต�วตน โด่ยุความเปิ<นโรค โด่ยุความเปิ<นภ�ยุแล่�ว สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�าล่ะต�ณหัาได่�แล่�ว สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่ล่ะต�ณหัาเสุ"ยุได่� สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�าล่ะอ�ปิธ�ได่�แล่�ว สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่ล่ะอ�ปิธ�เสุ"ยุได่� สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�าล่ะท�กข'ได่�แล่�วสุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่ล่ะท�กข'เสุ"ยุได่� สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�าพ�นแล่�วจ้ากชาต� ชรา มรณะ โสุกะ ปิร�เทวะ ท�กข' โทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุเรากล่�าวว�า สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นพ�นแล่�วจ้ากท�กข' ด่�งน"( ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)งในอนาคตกาล่ ฯล่ฯ ในปิ7จ้จ้�บ�นกาล่ ยุ�อมเหั;นอารมณ'อ�นเปิ<นท")ร �กเปิ<นท")ชB)นใจ้ในโล่กน�(น โด่ยุความเปิ<นของไม�เท")ยุง โด่ยุความเปิ<นท�กข' โด่ยุความเปิ<นสุภาพม�ใช�ต�วตน โด่ยุความเปิ<นโรคโด่ยุความเปิ<นภ�ยุ สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�ายุ�อมล่ะต�ณหัาได่� สุมณะหัรBอ พราหัมณ'เหัล่�าใด่ ยุ�อมล่ะต�ณหัาได่� สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�ายุ�อมล่ะอ�ปิธ�ได่� สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่ยุ�อมล่ะอ�ปิธ�ได่� สุมณะหัรBอพราหัมณ' เหัล่�าน�(นชB)อว�ายุ�อมล่ะท�กข'ได่� สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่ยุ�อมล่ะท�กข'ได่� สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นชB)อว�ายุ�อมพ�นจ้ากชาต� ชรา มรณะ โสุกะ ปิร�เทวะ ท�กข' โทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุ เรากล่�าวว�า สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นยุ�อมพ�นจ้ากท�กข'ได่� ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๖ ๗. สุ�มมสุสุ!ตรท") ๒-2 1 0 0 0 -12630 5 0 0 0

[๒๖๓] สุม�ยุหัน-)ง ท�านพระสุาร"บ�ตรแล่ะท�านพระมหัาโกฏิฐี�ตะ อยุ!� ณปิOาอ�สุ�ปิตนมฤคทายุว�น เขตพระนครพาราณสุ" คร�(งน�(นแล่ เปิ<นเวล่าเยุ;น ท�านพระมหัาโกฏิฐี�ตะออกจ้ากท")พ�กผู้�อน เข�าไปิหัาพระสุาร"บ�ตรถ-งท")อยุ!� ได่�ปิราศร�ยุก�บท�านพระสุาร"บ�ตร คร�(นผู้�านการปิราศร�ยุพอใหั�ระล่-กถ-งก�นไปิแล่�ว จ้-งน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง ฯ-2 1 0 0 0 -12640 30 0 0 0

[๒๖๔] ท�านพระมหัาโกฏิฐี�ตะน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว ได่�กล่�าวค4าน"(กะท�านพระสุาร"บ�ตรว�า ท�านสุาร"บ�ตร ชราแล่ะมรณะ ตนท4าเอง ผู้!�อB)นท4าใหั� ท�(งตนท4าเองท�(งผู้!�อB)นท4าใหั� หัรBอว�า ชราแล่ะมรณะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุตนไม�ได่�ท4าเองผู้!�อB)นไม�ได่�ท4าใหั� ฯ ท�านพระสุาร"บ�ตรกล่�าวว�า ท�านโกฏิฐี�ตะ ชราแล่ะมรณะ ตนท4าเองก; ไม�ใช� ผู้!�อB)นท4าใหั�ก;ไม�ใช� ท�(งตนท4าเองท�(งผู้!�อB)นท4าใหั�ก;ไม�ใช�

บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุตนไม�ได่�ท4าเอง ผู้!�อB)นไม�ได่�ท4าใหั�ก;ไม�ใช� แต�ว�าเพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม" ชราแล่ะมรณะ ฯ โก. ท�านสุาร"บ�ตร ชาต� ตนท4าเอง ผู้!�อB)นท4าใหั� ท�(งตนท4าเองท�(งผู้!�อB)น ท4าใหั� หัรBอว�าชาต�บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุตนไม�ได่�ท4าเอง ผู้!�อB)นไม�ได่�ท4าใหั� ฯ สุา. ท�านโกฏิฐี�ตะ ชาต� ตนท4าเองก;ไม�ใช� ผู้!�อB)นท4าใหั�ก;ไม�ใช� ท�(งตนท4าเองท�(งผู้!�อB)นท4าใหั�ก;ไม�ใช� ชาต�บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุตนไม�ได่�ท4าเอง ผู้!�อB)นไม�ได่�ท4าใหั�ก;ไม�ใช� แต�เพราะภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุจ้-งม"ชาต� ฯ โก. ท�านสุาร"บ�ตร ภพตนท4าเอง ฯล่ฯ อ�ปิาทานตนท4าเอง ... ต�ณหัาตน ท4าเอง ... เวทนาตนท4าเอง ... ผู้�สุสุะตนท4าเอง ... สุฬายุตนะตนท4าเอง ... นามร!ปิ ตนท4าเอง ผู้!�อB)นท4าใหั� ท�(งตนท4าเองท�(งผู้!�อB)นท4าใหั� หัรBอว�านามร!ปิบ�งเก�ด่ข-(นเพราะ อาศ�ยุตนไม�ได่�ท4าเอง ผู้!�อB)นไม�ได่�ท4าใหั� ฯ สุา. ท�านโกฏิฐี�ตะ นามร!ปิตนท4าเองก;ไม�ใช� ผู้!�อB)นท4าใหั�ก;ไม�ใช� ท�(งตน ท4าเองท�(งผู้!�อB)นท4าใหั�ก;ไม�ใช� นามร!ปิบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุตนไม�ได่�ท4าเอง ผู้!�อB)นไม�ได่�ท4าใหั� ก;ไม�ใช� แต�เพราะว�ญญาณเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"นามร!ปิ ฯ โก. ท�านสุาร"บ�ตร ว�ญญาณตนท4าเอง ผู้!�อB)นท4าใหั� ท�(งตนท4าเองท�(งผู้!�อB)นท4าใหั� หัรBอว�าว�ญญาณบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุตนไม�ได่�ท4าเอง ผู้!�อB)นไม�ได่�ท4าใหั� ฯ สุา. ท�านโกฏิฐี�ตะ ว�ญญาณตนท4าเองก;ไม�ใช� ผู้!�อB)นท4าใหั�ก;ไม�ใช� ท�(งตน ท4าเองท�(งผู้!�อB)นท4าใหั�ก;ไม�ใช� ว�ญญาณบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุตนไม�ได่�ท4าเอง ผู้!�อB)น ไม�ได่�ท4าใหั� ก;ไม�ใช� แต�เพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ฯ-2 1 0 0 0 -12650 11 0 0 0

[๒๖๕] โก. เราท�(งหัล่ายุเพ�)งร! �ช�ด่ภาษ�ตของท�านสุาร"บ�ตรในบ�ด่น"(เองอยุ�างน"(ว�า ท�านโกฏิฐี�ตะ นามร!ปิตนท4าเองก;ไม�ใช� ผู้!�อB)นท4าใหั�ก;ไม�ใช� ท�(งตนท4าเองท�(งผู้!�อB)นท4าใหั�ก;ไม�ใช� บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุตนไม�ได่�ท4าเอง ผู้!�อB)นไม�ได่�ท4าใหั�ก;ไม�ใช� แต�เพราะว�ญญาณเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"นามร!ปิ ฯ อน-)ง เราท�(งหัล่ายุร! �ช�ด่ภาษ�ตของท�านสุาร"บ�ตรในบ�ด่น"(เอง อยุ�างน"(ว�า ท�านโกฏิฐี�ตะ ว�ญญาณตนท4าเองก;ไม�ใช� ผู้!�อB)นท4าใหั�ก;ไม�ใช� บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุตนไม�ได่�ท4าเอง ผู้!�อB)นไม�ได่�ท4าใหั�ก;ไม�ใช� แต�เพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ฯ ท�านสุาร"บ�ตร ก;เนB(อความของภาษ�ตน"( เราท�(งหัล่ายุจ้ะพ-งเหั;นได่�อยุ�างไร ฯ-2 1 0 0 0 -12660 13 0 0 0

[๒๖๖] สุา. ด่!กรอาว�โสุ ถ�าเช�นน�(น ผู้มจ้�กเปิร"ยุบใหั�ท�านฟั7ง

ในโล่กน"(บ�ร�ษผู้!�ฉล่าด่บางพวกยุ�อมร! �ช�ด่เนB(อความของภาษ�ตได่� แม�ด่�วยุอ�ปิมา ฯ อาว�โสุ ไม�อ�อ ๒ ก4า พ-งต�(งอยุ!�ได่�เพราะต�างอาศ�ยุซ-)งก�นแล่ะก�นฉ�นใด่ เพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ เพราะว�ญญาณเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"นามร!ปิ เพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุฬายุตนะ เพราะสุฬายุตนะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ผู้�สุสุะ ฯล่ฯความเก�ด่ข-(นแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"( ฉ�นน�(นแล่ ฯ ถ�าไม�อ�อ ๒ ก4าน�(น พ-งเอาออกเสุ"ยุก4าหัน-)ง อ"กก4าหัน-)งก;ล่�มไปิ ถ�าด่-งอ"กก4าหัน-)งออก อ"กก4าหัน-)งก;ล่�มไปิ ฉ�นใด่ เพราะนามร!ปิด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ เพราะว�ญญาณด่�บ นามร!ปิจ้-งด่�บ เพราะนามร!ปิด่�บ สุฬายุตนะจ้-งด่�บ เพราะสุฬายุตนะด่�บ ผู้�สุสุะจ้-งด่�บ ฯล่ฯ ความด่�บแหั�งกองท�กข'ท�(งมวล่น"( ยุ�อมม"ด่�วยุปิระการอยุ�างน"(ฉ�นน�(นแล่ ฯ-2 1 0 0 0 -12670 21 0 0 0

[๒๖๗] โก. น�าอ�ศจ้รรยุ' ท�านสุาร"บ�ตร ไม�เคยุม"มา ท�านสุาร"บ�ตรเท�าท")ท�านสุาร"บ�ตรกล่�าวน"( เปิ<นอ�นกล่�าวด่"แล่�ว ก;แล่เราท�(งหัล่ายุพล่อยุยุ�นด่"สุ�ภาษ�ตน"(ของท�านสุาร"บ�ตรด่�วยุเรB)อง ๓๖ เรB)องเหัล่�าน"( ฯ ถ�าภ�กษ�แสุด่งธรรม เพB)อความหัน�ายุ เพB)อคล่ายุก4าหัน�ด่ เพB)อด่�บชราแล่ะมรณะ ควรจ้ะกล่�าวว�า ภ�กษ�ธรรมกถ-ก ฯ ถ�าภ�กษ�ปิฏิ�บ�ต� เพB)อความหัน�ายุ เพB)อคล่ายุก4าหัน�ด่ เพB)อด่�บชราแล่ะมรณะ ควรจ้ะกล่�าวว�า ภ�กษ�ปิฏิ�บ�ต�ธรรมสุมควรแก�ธรรม ฯ ถ�าภ�กษ�หัล่�ด่พ�น เพราะความหัน�ายุ เพราะความคล่ายุก4าหัน�ด่ เพราะ ความด่�บ เพราะไม�ถBอม�)นชราแล่ะมรณะ ควรจ้ะกล่�าวว�า ภ�กษ�บรรล่�น�พพานในปิ7จ้จ้�บ�น ฯ ถ�าภ�กษ�แสุด่งธรรม เพB)อความหัน�ายุ เพB)อคล่ายุก4าหัน�ด่ เพB)อด่�บชาต� ฯล่ฯ ภพ ... อ�ปิาทาน ... ต�ณหัา ... เวทนา ... ผู้�สุสุะ ... สุฬายุตนะ ... นามร!ปิ ... ว�ญญาณ ...สุ�งขารท�(งหัล่ายุ ... อว�ชชา ควรจ้ะกล่�าวว�า ภ�กษ�ธรรมกถ-ก ฯ ถ�าภ�กษ�ปิฏิ�บ�ต�เพB)อความหัน�ายุ เพB)อคล่ายุก4าหัน�ด่ เพB)อด่�บอว�ชชา ควรจ้ะกล่�าวว�า ภ�กษ�ปิฏิ�บ�ต�ธรรมสุมควรแก�ธรรม ฯ ถ�าภ�กษ�หัล่�ด่พ�นเพราะความหัน�ายุ เพราะคล่ายุก4าหัน�ด่ เพราะความด่�บเพราะความไม�ถBอม�)นอว�ชชา ควรจ้ะกล่�าวว�า ภ�กษ�บรรล่�น�พพานในปิ7จ้จ้�บ�น ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ ๘. โกสุ�มพ"สุ!ตร -2 1 0 0 0 -12680 2 0 0 0

[๒๖๘] สุม�ยุหัน-)ง ท�านพระม�สุ�ล่ะ ท�านพระปิว�ฏิฐีะ ท�านพระนารทะ แล่ะท�านพระอานนท' อยุ!� ณ โฆสุ�ตาราม เขตเมBองโกสุ�มพ" ฯ-2 1 0 0 0 -1

2690 21 0 0 0

[๒๖๙] คร�(งน�(น ท�านพระปิว�ฏิฐีะได่�กล่�าวค4าน"(กะท�านพระม�สุ�ล่ะว�า ด่!กร ท�านม�สุ�ล่ะ เว�นจ้ากความเชB)อ ความพอใจ้ การฟั7งตามเขามา ความตร-กไปิตามอาการ แล่ะจ้ากการทนต�อความเพ�งพ�น�จ้ด่�วยุท�ฐี� ท�านม�สุ�ล่ะม"ญาณเฉพาะต�วท�านว�าเพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชราแล่ะมรณะ ด่�งน"(หัรBอ ฯ พระม�สุ�ล่ะกล่�าวว�า ท�านปิว�ฏิฐีะ เว�นจ้ากความเชB)อ ความพอใจ้ การฟั7งตามเขามา ความตร-กไปิตามอาการ แล่ะการทนต�อความเพ�งพ�น�จ้ด่�วยุท�ฐี� ผู้มยุ�อมร! � ยุ�อมเหั;นอยุ�างน"(ว�า เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชราแล่ะมรณะ ฯ ปิ. ท�านม�สุ�ล่ะ เว�นจ้ากความเชB)อ ความพอใจ้ การฟั7งตามเขามา ความตร-กไปิตามอาการ การทนต�อความเพ�งพ�น�จ้ด่�วยุท�ฐี� ท�านม�สุ�ล่ะม"ญาณเฉพาะต�วท�านว�า เพราะภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชาต� ฯล่ฯ เพราะอ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ภพ ...เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"อ�ปิาทาน ... เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ต�ณหัา ...เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"เวทนา ... เพราะสุฬายุตนะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ผู้�สุสุะ ...เพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุฬายุตนะ ... เพราะว�ญญาณเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"นามร!ปิ ...เพราะสุ�งขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ... เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขารด่�งน"(หัรBอ ฯ ม. ท�านปิว�ฏิฐีะ เว�นจ้ากความเชB)อ ความพอใจ้ การฟั7งตามเขามาความตร-กไปิตามอาการ การทนต�อความเพ�งพ�น�จ้ด่�วยุท�ฐี� ผู้มยุ�อมร! � ยุ�อมเหั;นอยุ�างน"(ว�า เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร ฯ-2 1 0 0 0 -12700 18 0 0 0

[๒๗๐] ปิ. ด่!กรท�านม�สุ�ล่ะ อน-)ง เว�นจ้ากความเชB)อ ความพอใจ้ การฟั7งตามเขามา ความตร-กไปิตามอาการ การทนต�อความเพ�งพ�น�จ้ด่�วยุท�ฐี� ท�านม�สุ�ล่ะม"ญาณเฉพาะต�วท�านว�า เพราะชาต�ด่�บ ชราแล่ะมรณะจ้-งด่�บ ด่�งน"(หัรBอ ฯ ม. ด่!กรท�านปิว�ฏิฐีะ เว�นจ้ากความเชB)อ ความพอใจ้ การฟั7งตามเขามาความตร-กไปิตามอาการ การทนต�อความเพ�งพ�น�จ้ด่�วยุท�ฐี� ผู้มยุ�อมร! � ยุ�อมเหั;นอยุ�างน"(ว�า เพราะชาต�ด่�บ ชราแล่ะมรณะจ้-งด่�บ ปิ. ด่!กรท�านม�สุ�ล่ะ เว�นจ้ากความเชB)อ ความพอใจ้ การฟั7งตามเขามาความตร-กไปิตามอาการ การทนต�อความเพ�งพ�น�จ้ด่�วยุท�ฐี� ท�านม�สุ�ล่ะม"ญาณเฉพาะ ต�วท�านว�า เพราะภพด่�บ ชาต�จ้-งด่�บ ฯล่ฯ เพราะอ�ปิาทานด่�บ ภพจ้-งด่�บ ... เพราะต�ณหัาด่�บ อ�ปิาทานจ้-งด่�บ ... เพราะเวทนาด่�บ ต�ณหัาจ้-งด่�บ ... เพราะผู้�สุสุะด่�บ เวทนาจ้-งด่�บ ... เพราะสุฬายุตนะด่�บ ผู้�สุสุะจ้-งด่�บ ... เพราะนามร!ปิด่�บ สุฬายุตนะจ้-งด่�บ ...เพราะว�ญญาณด่�บ นามร!ปิจ้-งด่�บ ... เพราะสุ�งขารด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ ... เพราะ อว�ชชาด่�บ สุ�งขารจ้-งด่�บ ด่�งน"(หัรBอ ฯ

ม. ด่!กรท�านปิว�ฏิฐีะ เว�นจ้ากความเชB)อ ความพอใจ้ การฟั7งตามเขามาความตร-กไปิตามอาการ การทนต�อความเพ�งพ�น�จ้ด่�วยุท�ฐี� ผู้มยุ�อมร! � ยุ�อมเหั;นอยุ�างน"(ว�า เพราะอว�ชชาด่�บ สุ�งขารจ้-งด่�บ ฯ-2 1 0 0 0 -12710 9 0 0 0

[๒๗๑] ปิ. ด่!กรท�านม�สุ�ล่ะ เว�นจ้ากความเชB)อ ความพอใจ้ การฟั7ง ตามเขามา ความตร-กไปิตามอาการ การทนต�อความเพ�งพ�น�จ้ด่�วยุท�ฐี� ท�านม�สุ�ล่ะม"ญาณเฉพาะต�วท�านว�า ภพด่�บ เปิ<นน�พพานหัรBอ ฯ ม. ด่!กรท�านปิว�ฏิฐีะ เว�นจ้ากความเชB)อ ความพอใจ้ การฟั7งตามเขามาความตร-กไปิตามอาการ การทนต�อความเพ�งพ�น�จ้ด่�วยุท�ฐี� ผู้มยุ�อมร! � ยุ�อมเหั;นอยุ�างน"(ว�า ภพด่�บ เปิ<นน�พพาน ฯ ปิ. ถ�าอยุ�างน�(น ท�านม�สุ�ล่ะ ก;เปิ<นพระอรหั�นตข"ณาสุพ ฯ เมB)อพระปิว�ฏิฐีะกล่�าวอยุ�างน"(แล่�ว ท�านม�สุ�ล่ะได่�น�)งอยุ!� ฯ-2 1 0 0 0 -12720 18 0 0 0

[๒๗๒] คร�(งน�(นแล่ ท�านพระนารทะได่�กล่�าวกะท�านปิว�ฏิฐีะว�า สุาธ�ท�านปิว�ฏิฐีะ ผู้มพ-งได่�ปิ7ญหัาน�(น ท�านจ้งถามปิ7ญหัาอยุ�างน�(น ผู้มจ้ะแก�ปิ7ญหัาน�(น แก�ท�าน ท�านปิว�ฏิฐีะกล่�าวว�า ท�านนารทะได่�ปิ7ญหัาน�(น ผู้มขอถามปิ7ญหัาน�(นกะท�านนารทะ แล่ะขอท�านนารทะจ้งแก�ปิ7ญหัาน�(นแก�ผู้ม ด่!กรท�านนารทะ เว�นจ้ากความเชB)อ ความพอใจ้ การฟั7งตามเขามา ความตร-กไปิตามอาการ การทนต�อความ เพ�งพ�น�จ้ด่�วยุท�ฐี� ท�านนารทะม"ญาณเฉพาะต�วท�านว�า เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชราแล่ะมรณะ ด่�งน"(หัรBอ ฯ นา. ท�านปิว�ฏิฐีะ เว�นจ้ากความเชB)อ ความพอใจ้ การฟั7งตามเขามาความตร-กไปิตามอาการ การทนต�อความเพ�งพ�น�จ้ด่�วยุท�ฐี� ผู้มยุ�อมร! � ยุ�อมเหั;นอยุ�างน"(ว�า เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชราแล่ะมรณะ ฯ ปิ. ท�านนารทะ เว�นจ้ากความเชB)อ ความพอใจ้ การฟั7งตามเขามาการตร-กไปิตามอาการ การทนต�อความเพ�งพ�น�จ้ด่�วยุท�ฐี� ท�านนารทะม"ญาณเฉพาะต�วท�านว�า เพราะภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชาต� ฯล่ฯ เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม" สุ�งขาร ด่�งน"(หัรBอ ฯ นา. ท�านปิว�ฏิฐีะ เว�นจ้ากความเชB)อ ความพอใจ้ การฟั7งตามเขามา ความตร-กไปิตามอาการ การทนต�อความเพ�งพ�น�จ้ด่�วยุอ�ฐี� ผู้มยุ�อมร! � ยุ�อมเหั;นอยุ�างน"(ว�าเพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขาร ฯ-2 1 0 0 0 -12730 7 0 0 0

[๒๗๓] ปิ. ด่!กรท�านนารทะ เว�นจ้ากความเชB)อ ความพอใจ้ การฟั7งตามเขามา ความตร-กไปิตามอาการ การทนต�อความเพ�งพ�น�จ้ด่�วยุท�ฐี� ท�านนารทะม"ญาณเฉพาะต�วท�านว�า เพราะชาต�ด่�บ ชราแล่ะมรณะจ้-งด่�บ ฯล่ฯ เพราะอว�ชชาด่�บ สุ�งขารจ้-งด่�บ ด่�งน"(หัรBอ ฯ

นา. ท�านปิว�ฏิฐีะ เว�นจ้ากความเชB)อ ความพอใจ้ การฟั7งตามเขามาความตร-กไปิตามอาการ การทนต�อความเพ�งพ�น�จ้ด่�วยุท�ฐี� ผู้มยุ�อมร! � ยุ�อมเหั;นอยุ�างน"(ว�า เพราะอว�ชชาด่�บ สุ�งขารจ้-งด่�บ ฯ-2 1 0 0 0 -12740 16 0 0 0

[๒๗๔] ปิ. ด่!กรท�านนารทะ เว�นจ้ากความเชB)อ ความพอใจ้ การฟั7งตามเขามา ความตร-กไปิตามอาการ การทนต�อความเพ�งพ�น�จ้ด่�วยุท�ฐี� ท�านนารทะม"ญาณเฉพาะต�วท�านว�า ภพด่�บเปิ<นน�พพาน ด่�งน"(หัรBอ ฯ นา. ท�านปิว�ฏิฐีะ เว�นจ้ากความเชB)อ ความพอใจ้ การฟั7งตามเขามา ความตร-กไปิตามอาการ การทนต�อความเพ�งพ�น�จ้ด่�วยุท�ฐี� ผู้มยุ�อมร! � ยุ�อมเหั;นอยุ�างน"(ว�าภพด่�บเปิ<นน�พพาน ฯ ปิ. ถ�าอยุ�างน�(น ท�านนารทะก;เปิ<นพระอรหั�นตข"ณาสุพหัรBอ ฯ นา. อาว�โสุ ข�อว�าภพด่�บเปิ<นน�พพาน ผู้มเหั;นด่"แล่�วด่�วยุปิ7ญญาอ�นชอบตามความเปิ<นจ้ร�ง แต�ว�าผู้มไม�ใช�พระอรหั�นตข"ณาสุพ อาว�โสุ เปิร"ยุบเหัมBอนบ�อน4(าในหันทางก�นด่าร ท")บ�อน�(นไม�ม"เชBอกโพงจ้ะต�กน4(าก;ไม�ม" ล่4าด่�บน�(นบ�ร�ษถ!กความร�อน แผู้ด่เผู้า เหัน;ด่เหันB)อยุ หั�ว ระหัายุ เด่�นมา เขามองด่!บ�อน4(าน�(น ก;ร! �ว�าม"น4(า แต�จ้ะสุ�มผู้�สุด่�วยุกายุไม�ได่� ฉ�นใด่ ด่!กรอาว�โสุ ข�อว�า ภพด่�บเปิ<นน�พพาน ผู้มเหั;นด่"แล่�วด่�วยุปิ7ญญาอ�นชอบตามความเปิ<นจ้ร�ง แต�ว�า ผู้มไม�ใช�พระอรหั�นตข"ณาสุพฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ฯ-2 1 0 0 0 -12750 7 0 0 0

[๒๗๕] เมB)อท�านพระนารทะกล่�าวอยุ�างน"(แล่�ว ท�านพระอานนท'ได่�กล่�าวกะท�านพระปิว�ฏิฐีะว�า ด่!กรท�านปิว�ฏิฐีะ ท�านชอบพ!ด่อยุ�างน"( ท�านได่�พ!ด่อะไรกะท�านนารทะบ�าง พระปิว�ฏิฐีะกล่�าวว�า ท�านอานนท' ผู้มพ!ด่อยุ�างน"( ไม�ได่�พ!ด่อะไรกะท�านนารทะ นอกจ้ากก�ล่ยุาณธรรม นอกจ้ากก�ศล่ธรรม ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙. อ�ปิยุสุ!ตร-2 1 0 0 0 -12760 3 0 0 0

[๒๗๖] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ฯ-2 1 0 0 0 -12770 12 0 0 0

[๒๗๗] ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อมหัาสุม�ทรน4(าข-(น ยุ�อมท4าใหั�แม�น4(าใหัญ�น4(าข-(นเมB)อแม�น4(าใหัญ�น4(าข-(น ยุ�อมท4าใหั�แม�น4(าน�อยุน4(าข-(น เมB)อ

แม�น4(าน�อยุน4(าข-(น ยุ�อม ท4าใหั�บ-งใหัญ�น4(าข-(น เมB)อบ-งใหัญ�น4(าข-(น ยุ�อมท4าใหั�บ-งน�อยุน4(าข-(น ฉ�นใด่ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)ออว�ชชาเก�ด่ ยุ�อมท4าใหั�สุ�งขารเก�ด่ เมB)อสุ�งขารเก�ด่ ยุ�อมท4าใหั� ว�ญญาณเก�ด่ เมB)อว�ญญาณเก�ด่ ยุ�อมท4าใหั�นามร!ปิเก�ด่ เมB)อนามร!ปิเก�ด่ ยุ�อมท4าใหั�สุฬายุตนะเก�ด่ เมB)อสุฬายุตนะเก�ด่ ยุ�อมท4าใหั�ผู้�สุสุะเก�ด่ เมB)อผู้�สุสุะเก�ด่ ยุ�อมท4าใหั�เวทนาเก�ด่ เมB)อเวทนาเก�ด่ ยุ�อมท4าใหั�ต�ณหัาเก�ด่ เมB)อต�ณหัาเก�ด่ ยุ�อมท4าใหั�อ�ปิาทานเก�ด่ เมB)ออ�ปิาทานเก�ด่ ยุ�อมท4าใหั�ภพเก�ด่ เมB)อภพเก�ด่ ยุ�อมท4าใหั�ชาต�เก�ด่ เมB)อชาต� เก�ด่ ยุ�อมท4าใหั�ชราแล่ะมรณะเก�ด่ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ฯ-2 1 0 0 0 -12780 13 0 0 0

[๒๗๘] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เมB)อมหัาสุม�ทรน4(าล่ง ยุ�อมท4าใหั�แม�น4(าใหัญ�ล่ด่ล่ง เมB)อแม�น4(าใหัญ�ล่ด่ล่ง ยุ�อมท4าใหั�แม�น4(าน�อยุล่ด่ล่ง เมB)อแม�น4(าน�อยุล่ด่ล่งยุ�อมท4าใหั�บ-งใหัญ�ล่ด่ล่ง เมB)อบ-งใหัญ�ล่ด่ล่ง ยุ�อมท4าใหั�บ-งน�อยุล่ด่ล่ง ฉ�นใด่ เมB)อ อว�ชชาไม�เก�ด่ ยุ�อมท4าใหั�สุ�งขารไม�เก�ด่ เมB)อสุ�งขารไม�เก�ด่ ยุ�อมท4าใหั�ว�ญญาณไม�เก�ด่ เมB)อว�ญญาณไม�เก�ด่ ยุ�อมท4าใหั�นามร!ปิไม�เก�ด่ เมB)อนามร!ปิไม�เก�ด่ ยุ�อมท4าใหั�สุฬายุตนะไม�เก�ด่ เมB)อสุฬายุตนะไม�เก�ด่ ยุ�อมท4าใหั�ผู้�สุสุะไม�เก�ด่ เมB)อผู้�สุสุะไม�เก�ด่ ยุ�อมท4าใหั�เวทนาไม�เก�ด่ เมB)อเวทนาไม�เก�ด่ ยุ�อมท4าใหั�ต�ณหัาไม�เก�ด่ เมB)อต�ณหัาไม�เก�ด่ ยุ�อมท4าใหั�อ�ปิาทานไม�เก�ด่ เมB)ออ�ปิาทานไม�เก�ด่ ยุ�อมท4าใหั�ภพไม�เก�ด่เมB)อภพไม�เก�ด่ ยุ�อมท4าใหั�ชาต�ไม�เก�ด่ เมB)อชาต�ไม�เก�ด่ ยุ�อมท4าใหั�ชราแล่ะมรณะไม�เก�ด่ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ฯ จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐. สุ�สุ�มสุ!ตร -2 1 0 0 0 -12790 10 0 0 0

[๒๗๙] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเวฬ�ว�น กล่�นทกน�วาปิสุถานเขตพระนครราชคฤหั' สุม�ยุน�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคอ�นเทวด่าแล่ะมน�ษยุ'ท�(งมวล่สุ�กการะ เคารพ น�บถBอ บ!ชา ยุ4าเกรง ทรงได่�จ้"วร บ�ณฑิบาต เสุนาสุนะแล่ะเภสุ�ชบร�ขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแก�คนไข� แม�ภ�กษ�สุงฆ'อ�นเทวด่าแล่ะมน�ษยุ'ท�(งมวล่ก;สุ�กการะ เคารพ น�บถBอ บ!ชา ยุ4าเกรง ได่�จ้"วร บ�ณฑิบาต เสุนาสุนะ แล่ะเภสุ�ชบร�ขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแก�คนไข� แต�พวกปิร�พาชกเด่"ยุรถ"ยุ'อB)น อ�นเทวด่าแล่ะมน�ษยุ'ท�(งมวล่ไม�สุ�กการะ ไม�เคารพ ไม�น�บถBอ ไม�บ!ชา ไม�ยุ4าเกรง ไม�ได่�จ้"วรบ�ณฑิบาต เสุนาสุนะ แล่ะเภสุ�ชบร�ขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแก�คนไข� ฯ-2 1 0 0 0 -12800 14 0 0 0

[๒๘๐] สุม�ยุน�(นแล่ สุ�สุ�มปิร�พาชกอาศ�ยุอยุ!� ณ พระนครราชคฤหั'ก�บ ปิร�พาชกบร�ษ�ทเปิ<นอ�นมาก คร�(งน�(นแล่ บร�ษ�ทของสุ�สุ�ม

ปิร�พาชกได่�กล่�าวกะสุ�สุ�มปิร�พาชกว�า มาเถ�ด่ท�านสุ�สุ�มะ ท�านจ้งปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ'ในสุ4าน�กของพระสุมณโคด่ม ท�านเร"ยุนธรรมแล่�ว พ-งบอกข�าพเจ้�าท�(งหัล่ายุ พวกข�าพเจ้�าเร"ยุนธรรมน�(นแล่�วจ้�กกล่�าวแก�คฤหั�สุถ'ท�(งหัล่ายุ เมB)อเปิ<นเช�นน"( แม�พวกเราก;จ้�กม"เทวด่าแล่ะมน�ษยุ'ท�(งมวล่สุ�กการะ เคารพ น�บถBอ บ!ชา ยุ4าเกรง จ้�กได่�จ้"วร บ�ณฑิบาตเสุนาสุนะ แล่ะเภสุ�ชบร�ขารเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแก�คนไข� ฯ สุ�สุ�มปิร�พาชกยุอมร�บค4าบร�ษ�ทของตน แล่�วเข�าไปิหัาท�านพระอานนท' ถ-งท")อยุ!� คร�(นเข�าไปิหัาแล่�ว ได่�ปิราศร�ยุก�บท�านพระอานนท' คร�(นผู้�านการปิราศร�ยุพอใหั�ระล่-กถ-งก�นไปิแล่�ว จ้-งน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง คร�(นสุ�สุ�มปิร�พาชกน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว ได่�กล่�าวกะท�านพระอานนท'ว�า ท�านพระอานนท' ผู้มปิรารถนาจ้ะปิระพฤต� พรหัมจ้รรยุ'ในธรรมว�น�ยุน"( ฯ-2 1 0 0 0 -12810 10 0 0 0

[๒๘๑] คร�(งน�(นแล่ ท�านพระอานนท'พาสุ�สุ�มปิร�พาชกเข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ถวายุอภ�วาทพระผู้!�ม"พระภาคแล่�วจ้-งน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)งคร�(นท�านพระอานนท'น�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว ได่�กราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า สุ�สุ�มปิร�พาชกผู้!�น"(กล่�าวอยุ�างน"(ว�า ท�านพระอานนท' ผู้มปิรารถนา จ้ะปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ'ในธรรมว�น�ยุน"( ฯ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า อานนท' ถ�าอยุ�างน�(น เธอจ้งใหั�สุ�สุ�มปิร�พาชกบวช ฯ สุ�สุ�มปิร�พาชกได่�บรรพชาอ�ปิสุมบทในสุ4าน�กของพระผู้!�ม"พระภาคแล่�ว ฯ-2 1 0 0 0 -12820 16 0 0 0

[๒๘๒] สุม�ยุน�(นแล่ ได่�ยุ�นว�า ภ�กษ�เปิ<นอ�นมากอวด่อ�างพระอรหั�ตผู้ล่ในสุ4าน�กพระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าพระองค'ท�(งหัล่ายุร! �ช�ด่ว�า ชาต�สุ�(นแล่�ว พรหัมจ้รรยุ'อยุ!�จ้บแล่�ว ก�จ้ท")ควรท4า ท4าเสุร;จ้แล่�ว ก�จ้อB)นเพB)อความเปิ<นอยุ�างน"(ม�ได่�ม" ฯ ท�านสุ�สุ�มะได่�ฟั7งมาว�า ภ�กษ�เปิ<นอ�นมากอวด่อ�างพระอรหั�ตผู้ล่ในสุ4าน�กพระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าพระองค'ท�(งหัล่ายุร! �ช�ด่ว�า ชาต�สุ�(นแล่�ว พรหัมจ้รรยุ'อยุ!�จ้บแล่�ว ก�จ้ท")ควรท4า ท4าเสุร;จ้แล่�ว ก�จ้อB)นเพB)อความเปิ<นอยุ�างน"(ม�ได่�ม" ฯ ท�นใด่น�(นเอง ท�านสุ�สุ�มะก;เข�าไปิหัาภ�กษ�เหัล่�าน�(นถ-งท")อยุ!� ได่�ปิราศร�ยุก�บภ�กษ�เหัล่�าน�(น คร�(นผู้�านการปิราศร�ยุพอใหั�ระล่-กถ-งก�นแล่�ว จ้-งน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง คร�(นท�านสุ�สุ�มะน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว ได่�กล่�าวกะภ�กษ�เหัล่�าน�(นว�า ได่�ยุ�นว�าท�านท�(งหัล่ายุอวด่อ�างพระอรหั�ตผู้ล่ในสุ4าน�กพระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าพระองค'ท�(งหัล่ายุร! �ช�ด่ว�า ชาต�สุ�(นแล่�ว พรหัมจ้รรยุ'อยุ!�จ้บแล่�ว ก�จ้ท")ควรท4า ท4าเสุร;จ้แล่�ว ก�จ้อB)นเพB)อความเปิ<น

อยุ�างน"(ม�ได่�ม" ด่�งน"(จ้ร�งหัรBอ ฯ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกล่�าวว�า จ้ร�งอยุ�างน�(น ท�านผู้!�ม"อายุ� ฯ-2 1 0 0 0 -12830 9 0 0 0

[๒๘๓] สุ�. ด่!กรท�านผู้!�ม"อายุ�ท�(งหัล่ายุ พวกท�านร! �อยุ!�เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมบรรล่�อ�ทธ�ว�ธ"หัล่ายุปิระการ คBอคนเด่"ยุวเปิ<นหัล่ายุคนก;ได่� หัล่ายุคนเปิ<นคนเด่"ยุวก;ได่�ท4าใหั�ปิรากฏิก;ได่� ท4าใหั�หัายุไปิก;ได่� ทะล่�ฝ่า ก4าแพง ภ!เขา ไปิได่�ไม�ต�ด่ข�ด่เหัมBอนไปิในท")ว�างก;ได่� ผู้�ด่ข-(นด่4าล่งในแผู้�นด่�นเหัมBอนในน4(าก;ได่� เด่�นบนน4(าไม�แตกเหัมBอนเด่�นบนแผู้�นด่�นก;ได่� เหัาะไปิในอากาศเหัมBอนนกก;ได่� ล่!บคล่4าพระจ้�นทร'พระอาท�ตยุ' ซ-)งม"ฤทธ�T ม"อาน�ภาพมากด่�วยุฝ่OามBอก;ได่� ใช�อ4านาจ้ทางกายุไปิตล่อด่พรหัมโล่กก;ได่� บ�างหัรBอหันอ ฯ ภ�. หัาเปิ<นอยุ�างน�(นไม� ท�านผู้!�ม"อายุ� ฯ-2 1 0 0 0 -12840 5 0 0 0

[๒๘๔] สุ�. ด่!กรท�านผู้!�ม"อายุ�ท�(งหัล่ายุ พวกท�านร! �อยุ!�เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมได่�ยุ�นเสุ"ยุง ๒ ชน�ด่ คBอ เสุ"ยุงท�พยุ'แล่ะเสุ"ยุงมน�ษยุ'ท�(งท")อยุ!�ไกล่แล่ะใกล่� ด่�วยุท�พยุโสุตธาต�อ�นบร�สุ�ทธ�Tล่�วงโสุตของมน�ษยุ' บ�างหัรBอหันอ ฯ ภ�. หัาเปิ<นอยุ�างน�(นไม� ท�านผู้!�ม"อายุ� ฯ-2 1 0 0 0 -12850 13 0 0 0

[๒๘๕] สุ�. ด่!กรท�านผู้!�ม"อายุ�ท�(งหัล่ายุ พวกท�านร! �อยุ!�เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมก4าหันด่ร! �ใจ้ของสุ�ตว'อB)น ของบ�คคล่อB)นได่�ด่�วยุใจ้ คBอจ้�ตม"ราคะ ก;ร! �ว�าจ้�ตม"ราคะหัรBอจ้�ตปิราศจ้ากราคะ ก;ร! �ว�าจ้�ตปิราศจ้ากราคะ จ้�ตม"โทสุะ ก;ร! �ว�าจ้�ตม"โทสุะ หัรBอจ้�ตปิราศจ้ากโทสุะ ก;ร! �ว�าจ้�ตปิราศจ้ากโทสุะ จ้�ตม"โมหัะ ก;ร! �ว�าจ้�ตม"โมหัะ หัรBอ จ้�ตปิราศจ้ากโมหัะ ก;ร! �ว�าจ้�ตปิราศจ้ากโมหัะ จ้�ตหัด่หั!� ก;ร! �ว�าจ้�ตหัด่หั!� หัรBอจ้�ตฟั� Qงซ�าน ก;ร! �ว�าจ้�ตฟั� Qงซ�าน จ้�ตเปิ<นมหัรคต ก;ร! �ว�าจ้�ตเปิ<นมหัรคต หัรBอจ้�ตไม�เปิ<น มหัรคต ก;ร! �ว�าจ้�ตไม�เปิ<นมหัรคต จ้�ตม"จ้�ตอB)นยุ�)งกว�า ก;ร! �ว�าจ้�ตม"จ้�ตอB)นยุ�)งกว�า หัรBอจ้�ตไม�ม"จ้�ตอB)นยุ�)งกว�า ก;ร! �ว�าจ้�ตไม�ม"จ้�ตอB)นยุ�)งกว�า จ้�ตเปิ<นสุมาธ� ก;ร! �ว�าจ้�ตเปิ<นสุมาธ�หัรBอจ้�ตไม�เปิ<นสุมาธ� ก;ร! �ว�าจ้�ตไม�เปิ<นสุมาธ� จ้�ตหัล่�ด่พ�น ก;ร! �ว�าจ้�ตหัล่�ด่พ�น หัรBอ จ้�ตไม�หัล่�ด่พ�น ก;ร! �ว�าจ้�ตไม�หัล่�ด่พ�น บ�างหัรBอหันอ ฯ ภ�. หัาเปิ<นอยุ�างน�(นไม� ท�านผู้!�ม"อายุ� ฯ-2 1 0 0 0 -12860 14 0 0 0

[๒๘๖] สุ�. ด่!กรท�านผู้!�ม"อายุ�ท�(งหัล่ายุ พวกท�านร! �อยุ!�เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมระล่-กถ-งชาต�ก�อนได่�เปิ<นอ�นมาก คBอระล่-กได่�ชาต�หัน-)งบ�าง สุองชาต�บ�าง สุามชาต�บ�าง สุ")ชาต�บ�าง หั�าชาต�บ�าง สุ�บชาต�บ�าง ยุ")สุ�บ

ชาต�บ�าง สุามสุ�บชาต�บ�าง สุ")สุ�บ ชาต�บ�าง หั�าสุ�บชาต�บ�าง ร�อยุชาต�บ�าง พ�นชาต�บ�าง แสุนชาต�บ�าง ตล่อด่สุ�งว�ฏิก�ปิเปิ<นอ�นมากบ�าง ตล่อด่ว�ว�ฏิก�ปิเปิ<นอ�นมากบ�าง ตล่อด่สุ�งว�ฏิก�ปิว�ว�ฏิก�ปิเปิ<นอ�นมากบ�างว�า ในภพโน�น เราม"ชB)ออยุ�างน�(น ม"โคตรอยุ�างน�(น ม"ผู้�วพรรณอยุ�างน�(น ม"อาหัารอยุ�างน�(น เสุวยุสุ�ขแล่ะท�กข'อยุ�างน�(น ม"ก4าหันด่อายุ�เพ"ยุงเท�าน�(นคร�(นจ้�ต�จ้ากภพน�(นแล่�ว ได่�ไปิเก�ด่ในภพโน�น ในภพน�(น เราม"ชB)ออยุ�างน�(นม"โคตรอยุ�างน�(น ม"ผู้�วพรรณอยุ�างน�(น ม"อาหัารอยุ�างน�(น เสุวยุสุ�ขแล่ะท�กข'อยุ�างน�(นม"ก4าหันด่อายุ�เพ"ยุงเท�าน�(น คร�(นจ้�ต�จ้ากภพน�(น แล่�วมาเก�ด่ในภพน"( ยุ�อมระล่-กถ-งชาต�ก�อนได่�เปิ<นอ�นมาก พร�อมท�(งอาการ พร�อมท�(งอ�เทศ ด่�วยุปิระการฉะน"(บ�างหัรBอหันอ ฯ ภ�. หัาเปิ<นอยุ�างน�(นไม� ท�านผู้!�ม"อายุ� ฯ-2 1 0 0 0 -12870 15 0 0 0

[๒๘๗] สุ�. ด่!กรท�านผู้!�ม"อายุ�ท�(งหัล่ายุ พวกท�านร! �อยุ!�เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมเหั;นหัม!�สุ�ตว'ท")ก4าล่�งจ้�ต� ก4าล่�งอ�ปิบ�ต� เล่ว ปิระณ"ต ม"ผู้�วพรรณด่" ม"ผู้�วพรรณทรามได่�ด่" ตกยุาก ด่�วยุท�พยุจ้�กษ�อ�นบร�สุ�ทธ�Tล่�วงจ้�กษ�ของมน�ษยุ' ยุ�อมร! �ช�ด่ซ-)งหัม!�สุ�ตว'ผู้!�เปิ<นไปิตามกรรมว�า ท�านผู้!�เจ้ร�ญท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'เหัล่�าน"( ปิระกอบด่�วยุกายุท�จ้ร�ตวจ้"ท�จ้ร�ต มโนท�จ้ร�ต ต�เต"ยุนพระอร�ยุะเจ้�า เปิ<นม�จ้ฉาท�ฐี� ยุ-ด่ถBอการกระท4าด่�วยุอ4านาจ้ม�จ้ฉาท�ฐี� เมB)อตายุเพราะกายุแตกด่�บไปิ ก;เข�าถ-งอบายุ ท�คต� ว�น�บาต นรกท�านผู้!�เจ้ร�ญท�(งหัล่ายุ สุ�วนสุ�ตว'เหัล่�าน�(น ปิระกอบด่�วยุกายุสุ�จ้ร�ต วจ้"สุ�จ้ร�ต มโนสุ�จ้ร�ต ไม�ต�เต"ยุนพระอร�ยุะเจ้�า เปิ<นสุ�มมาท�ฐี� ยุ-ด่ถBอการกระท4าด่�วยุอ4านาจ้สุ�มมาท�ฐี�เมB)อตายุเพราะกายุแตกด่�บไปิ ก;เข�าถ-งสุ�คต� โล่กสุวรรค' ยุ�อมเหั;นหัม!�สุ�ตว'ผู้!�ก4าล่�งจ้�ต� ก4าล่�งอ�ปิบ�ต� เล่ว ปิระณ"ต ม"ผู้�วพรรณด่" ม"ผู้�วพรรณทราม ได่�ด่" ตกยุาก ด่�วยุท�พยุจ้�กษ�อ�นบร�สุ�ทธ�Tล่�วงจ้�กษ�ของมน�ษยุ' ยุ�อมร! �ช�ด่ซ-)งหัม!�สุ�ตว'ผู้!�เปิ<นไปิตามกรรมด่�วยุปิระการฉะน"( บ�างหัรBอหันอ ฯ ภ�. หัาเปิ<นอยุ�างน�(นไม� ท�านผู้!�ม"อายุ� ฯ-2 1 0 0 0 -12880 4 0 0 0

[๒๘๘] สุ�. ด่!กรท�านผู้!�ม"อายุ�ท�(งหัล่ายุ พวกท�านร! �อยุ!�เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมถ!กต�องอาร!ปิว�โมกข'อ�นสุงบ ก�าวล่�วงร!ปิว�โมกข'ท�(งหัล่ายุด่�วยุกายุ บ�างหัรBอหันอ ฯ ภ�. หัาเปิ<นอยุ�างน�(นไม� ท�านผู้!�ม"อายุ� ฯ-2 1 0 0 0 -12890 9 0 0 0

[๒๘๙] สุ�. ด่!กรท�านผู้!�ม"อายุ�ท�(งหัล่ายุ ค4าตอบน"( แล่ะการไม�เข�าถ-งธรรม เหัล่�าน"( ม"อยุ!�ในเรB)องน"(ในบ�ด่น"( อาว�โสุ เรB)องน"( เปิ<นอยุ�างไรแน� ฯ ภ�. ท�านสุ�สุ�มะ ผู้มท�(งหัล่ายุหัล่�ด่พ�นได่�ด่�วยุปิ7ญญา ฯ

สุ�. ผู้มไม�เข�าใจ้เนB(อความแหั�งค4าท")ท�านท�(งหัล่ายุกล่�าวโด่ยุยุ�อน"(โด่ยุพ�สุด่ารได่� ขอท�านท�(งหัล่ายุจ้งกล่�าวแก�ผู้ม เท�าท")ผู้มจ้ะพ-งเข�าใจ้เนB(อความแหั�งค4าท")ท�านท�(งหัล่ายุกล่�าวโด่ยุยุ�อน"( โด่ยุพ�สุด่ารเถ�ด่ ฯ ภ�. ท�านสุ�สุ�มะ ท�านพ-งเข�าใจ้หัรBอไม�เข�าใจ้ก;ตาม แต�ผู้มท�(งหัล่ายุก;หัล่�ด่พ�นได่�ด่�วยุปิ7ญญา ฯ-2 1 0 0 0 -12900 10 0 0 0

[๒๙๐] คร�(งน�(นแล่ ท�านสุ�สุ�มะล่�กจ้ากอาสุนะแล่�ว เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ถวายุบ�งคมพระผู้!�ม"พระภาคแล่�วน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)งคร�(นท�านสุ�สุ�มะน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว กราบท!ล่ถ�อยุค4าท")สุนทนาก�บภ�กษ�เหัล่�าน�(นท�(งหัมด่ แด่�พระผู้!�ม"พระภาค ฯ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า สุ�สุ�มะ ธรรมฐี�ต�ญาณเก�ด่ก�อน ญาณในพระ น�พพานเก�ด่ภายุหัล่�ง ฯ พระสุ�สุ�มะกราบท!ล่ว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า ข�าพระองค'ไม�เข�าใจ้เนB(อความแหั�งค4าท")พระองค'ตร�สุไว�โด่ยุยุ�อน"(โด่ยุพ�สุด่ารได่� ขอพระผู้!�ม"พระภาคจ้งตร�สุแก� ข�าพระองค' เท�าท")ข�าพระองค'จ้ะพ-งเข�าใจ้ เนB(อความแหั�งพระด่4าร�สุ ท")พระองค'ตร�สุโด่ยุยุ�อน"( โด่ยุพ�สุด่ารเถ�ด่ ฯ -2 1 0 0 0 -12910 42 0 0 0

[๒๙๑] พ. ด่!กรสุ�สุ�มะ เธอจ้ะเข�าใจ้หัรBอไม�เข�าใจ้ก;ตาม โด่ยุแท�จ้ร�งแล่�ว ธรรมฐี�ต�ญาณเก�ด่ก�อน ญาณในพระน�พพานเก�ด่ท"หัล่�ง สุ�สุ�มะ เธอจ้ะเข�าใจ้ความข�อน�(นอยุ�างไร ร!ปิเท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ สุ�. ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุง สุ�)งน�(นเปิ<นท�กข'หัรBอเปิ<นสุ�ขเล่�า ฯ สุ�. เปิ<นท�กข' พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุง เปิ<นท�กข' ม"ความแปิรปิรวนเปิ<นธรรมด่า สุมควรหัรBอหันอท")จ้ะตามเหั;นสุ�)งน�(นว�า น�)นของเรา น�)นเปิ<นเรา น�)นเปิ<นต�วตนของเรา ฯ สุ�. ข�อน"(ไม�สุมควร พระเจ้�าข�า ฯ พ. เวทนาเท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ สุ�. ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุง สุ�)งน�(นเปิ<นท�กข'หัรBอเปิ<นสุ�ขเล่�า ฯ สุ�. เปิ<นท�กข' พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุง เปิ<นท�กข' ม"ความแปิรปิรวนเปิ<นธรรมด่า สุมควรหัรBอหันอท")จ้ะตามเหั;นสุ�)งน�(นว�า น�)นของเรา น�)นเปิ<นเรา น�)นเปิ<นต�วตนของเรา ฯ สุ�. ข�อน"(ไม�สุมควร พระเจ้�าข�า ฯ พ. สุ�ญญาเท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ สุ�. ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุง สุ�)งน�(นเปิ<นท�กข'หัรBอเปิ<นสุ�ขเล่�า ฯ

สุ�. เปิ<นท�กข' พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุง เปิ<นท�กข' ม"ความแปิรปิรวนเปิ<นธรรมด่า สุมควรหัรBอหันอท")จ้ะตามเหั;นสุ�)งน�(นว�า น�)นของเรา น�)นเปิ<นเรา น�)นเปิ<นต�วตนของเรา ฯ สุ�. ข�อน"(ไม�สุมควร พระเจ้�าข�า ฯ พ. สุ�งขารท�(งหัล่ายุเท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ สุ�. ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุง สุ�)งน�(นเปิ<นท�กข'หัรBอเปิ<นสุ�ขเล่�า ฯ สุ�. เปิ<นท�กข' พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุง เปิ<นท�กข' ม"ความแปิรปิรวนเปิ<นธรรมด่า สุมควรหัรBอหันอท")จ้ะตามเหั;นสุ�)งน�(นว�า น�)นของเรา น�)นเปิ<นเรา น�)นเปิ<นต�วตนของเรา ฯ สุ�. ข�อน"(ไม�สุมควร พระเจ้�าข�า ฯ พ. ว�ญญาณเท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ สุ�. ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุง สุ�)งน�(นเปิ<นท�กข'หัรBอเปิ<นสุ�ขเล่�า ฯ สุ�. เปิ<นท�กข' พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุง เปิ<นท�กข' ม"ความแปิรปิรวนเปิ<นธรรมด่า สุมควรหัรBอหันอท")จ้ะตามเหั;นสุ�)งน�(นว�า น�)นของเรา น�)นเปิ<นเรา น�)นเปิ<นต�วตนของเรา ฯ สุ�. ข�อน"(ไม�สุมควร พระเจ้�าข�า ฯ-2 1 0 0 0 -12920 25 0 0 0

[๒๙๒] พ. ด่!กรสุ�สุ�มะ เพราะเหัต�น�(นแล่ ร!ปิอยุ�างใด่อยุ�างหัน-)ง ท")เปิ<นอด่"ตก;ด่" อนาคตก;ด่" ปิ7จ้จ้�บ�นก;ด่" ภายุในก;ด่" ภายุนอกก;ด่" หัยุาบก;ด่" ล่ะเอ"ยุด่ก;ด่" อยุ!�ในท")ไกล่ก;ด่" ในท")ใกล่�ก;ด่" ร!ปิท�(งหัมด่น�)นอ�นเธอพ-งเหั;นด่�วยุปิ7ญญาอ�นชอบตามความเปิ<นจ้ร�งอยุ�างน"(ว�า น�)นไม�ใช�ของเรา น�)นไม�เปิ<นเรา น�)นไม�ใช�ต�วตนของเรา ฯ เวทนาอยุ�างใด่อยุ�างหัน-)ง ท")เปิ<นอด่"ตก;ด่" อนาคตก;ด่" ปิ7จ้จ้�บ�นก;ด่" ภายุในก;ด่" ภายุนอกก;ด่" หัยุาบก;ด่" ล่ะเอ"ยุด่ก;ด่" เล่วก;ด่" ปิระณ"ตก;ด่" อยุ!�ในท")ไกล่ก;ด่"ในท")ใกล่�ก;ด่" เวทนาท�(งหัมด่น�)น อ�นเธอพ-งเหั;นด่�วยุปิ7ญญาอ�นชอบตามความเปิ<นจ้ร�งอยุ�างน"(ว�า น�)นไม�ใช�ของเรา น�)นไม�เปิ<นเรา น�)นไม�ใช�ต�วตนของเรา ฯ สุ�ญญาอยุ�างใด่อยุ�างหัน-)ง ท")เปิ<นอด่"ตก;ด่" อนาคตก;ด่" ปิ7จ้จ้�บ�นก;ด่" ภายุในก;ด่" ภายุนอกก;ด่" หัยุาบก;ด่" ล่ะเอ"ยุด่ก;ด่" เล่วก;ด่" ปิระณ"ตก;ด่" อยุ!�ในท")ไกล่ก;ด่"ในท")ใกล่�ก;ด่" สุ�ญญาท�(งหัมด่น�)น อ�นเธอพ-งเหั;นด่�วยุปิ7ญญาอ�นชอบตามความเปิ<น จ้ร�งอยุ�างน"(ว�า น�)นไม�ใช�ของเรา น�)นไม�เปิ<นเรา น�)นไม�ใช�ต�วตนของเรา ฯ สุ�งขารท�(งหัล่ายุอยุ�างใด่อยุ�างหัน-)ง ท")เปิ<นอด่"ตก;ด่" อนาคตก;ด่" ปิ7จ้จ้�บ�นก;ด่"ภายุในก;ด่" ภายุนอกก;ด่" หัยุาบก;ด่" ล่ะเอ"ยุด่ก;ด่" เล่วก;ด่"

ปิระณ"ตก;ด่" อยุ!�ในท") ไกล่ก;ด่" ในท")ใกล่�ก;ด่" สุ�งขารท�(งหัล่ายุท�(งหัมด่น�)น อ�นเธอพ-งเหั;นด่�วยุปิ7ญญาอ�นชอบตามความเปิ<นจ้ร�งอยุ�างน"(ว�า น�)นไม�ใช�ของเรา น�)นไม�เปิ<นเรา น�)นไม�ใช�ต�วตน ของเรา ฯ ว�ญญาณอยุ�างใด่อยุ�างหัน-)ง ท")เปิ<นอด่"ตก;ด่" อนาคตก;ด่" ปิ7จ้จ้�บ�นก;ด่" ภายุในก;ด่" ภายุนอกก;ด่" หัยุาบก;ด่" ล่ะเอ"ยุด่ก;ด่" เล่วก;ด่" ปิระณ"ตก;ด่" อยุ!�ในท")ไกล่ก;ด่"ในท")ใกล่�ก;ด่" ว�ญญาณท�(งหัมด่น�)น อ�นเธอพ-งเหั;นด่�วยุปิ7ญญาอ�นชอบตามความเปิ<นจ้ร�งอยุ�างน"(ว�า น�)นไม�ใช�ของเรา น�)นไม�เปิ<นเรา น�)นไม�ใช�ต�วตนของเรา ฯ-2 1 0 0 0 -12930 6 0 0 0

[๒๙๓] พ. ด่!กรสุ�สุ�มะ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บ เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมเบB)อ หัน�ายุ แม�ในร!ปิ แม�ในเวทนา แม�ในสุ�ญญา แม�ในสุ�งขารท�(งหัล่ายุ แม�ใน ว�ญญาณ เมB)อเบB)อหัน�ายุ ยุ�อมคล่ายุก4าหัน�ด่ เพราะคล่ายุก4าหัน�ด่ ยุ�อมหัล่�ด่พ�นเมB)อหัล่�ด่พ�น ยุ�อมม"ญาณหัยุ�)งร! �ว�า หัล่�ด่พ�นแล่�ว ยุ�อมร! �ช�ด่ว�า ชาต�สุ�(นแล่�วพรหัมจ้รรยุ'อยุ!�จ้บแล่�ว ก�จ้ท")ควรท4า ท4าเสุร;จ้แล่�ว ก�จ้อB)นเพB)อความเปิ<นอยุ�างน"(ม�ได่�ม" ฯ-2 1 0 0 0 -12940 17 0 0 0

[๒๙๔] พ. ด่!กรสุ�สุ�มะ เธอเหั;นว�า เพราะชาต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชราแล่ะมรณะหัรBอ ฯ สุ�. อยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ พ. สุ�สุ�มะ เธอเหั;นว�า เพราะภพเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ชาต�หัรBอ ฯ สุ�. อยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ พ. สุ�สุ�มะ เธอเหั;นว�า เพราะอ�ปิาทานเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ภพหัรBอ ฯ สุ�. อยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ พ. สุ�สุ�มะ เธอเหั;นว�า เพราะต�ณหัาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"อ�ปิาทานหัรBอ ฯ สุ�. อยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ... เพราะเวทนาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ต�ณหัา ... เพราะผู้�สุสุะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุจ้-งม"เวทนา ... เพราะสุฬายุตนะเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ผู้�สุสุะ ... เพราะนามร!ปิเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุจ้-งม"สุฬายุตนะ ... เพราะว�ญญาณเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"นามร!ปิ ... เพราะสุ�งขารเปิ<น ปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"ว�ญญาณ ... สุ�สุ�มะ เธอเหั;นว�า เพราะอว�ชชาเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ จ้-งม"สุ�งขารหัรBอ ฯ สุ�. อยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ-2 1 0 0 0 -12950 11 0 0 0

[๒๙๕] พ. ด่!กรสุ�สุ�มะ เธอเหั;นว�า เพราะชาต�ด่�บ ชราแล่ะมรณะจ้-งด่�บหัรBอ ฯ สุ�. อยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า

พ. สุ�สุ�มะ เธอเหั;นว�า เพราะภพด่�บ ชาต�จ้-งด่�บหัรBอ ฯ สุ�. อยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ... เพราะอ�ปิาทานด่�บ ภพจ้-งด่�บ ... เพราะต�ณหัาด่�บ อ�ปิาทานจ้-งด่�บ ... เพราะเวทนาด่�บ ต�ณหัาจ้-งด่�บ ... เพราะผู้�สุสุะด่�บ เวทนาจ้-งด่�บ ...เพราะสุฬายุตนะด่�บ ผู้�สุสุะจ้-งด่�บ ... เพราะนามร!ปิด่�บ สุฬายุตนะจ้-งด่�บ ...เพราะว�ญญาณด่�บ นามร!ปิจ้-งด่�บ ... เพราะสุ�งขารด่�บ ว�ญญาณจ้-งด่�บ ... เพราะ อว�ชชาด่�บ สุ�งขารจ้-งด่�บหัรBอ ฯ สุ�. อยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ-2 1 0 0 0 -12960 9 0 0 0

[๒๙๖] พ. ด่!กรสุ�สุ�มะ เธอร! �อยุ!�เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมบรรล่�อ�ทธ�ว�ธ" หัล่ายุปิระการ คBอคนเด่"ยุวเปิ<นหัล่ายุคนก;ได่� หัล่ายุคนเปิ<นคนเด่"ยุวก;ได่� ท4าใหั�ปิรากฏิก;ได่� ท4าใหั�หัายุไปิก;ได่� ทะล่�ฝ่า ก4าแพง ภ!เขา ไปิได่�ไม�ต�ด่ข�ด่ เหัมBอนไปิในท")ว�างก;ได่� ผู้�ด่ข-(นด่4าล่งในแผู้�นด่�นเหัมBอนในน4(าก;ได่� เด่�นบนน4(าไม�แตกเหัมBอนเด่�นบนแผู้�นด่�นก;ได่� เหัาะไปิบนอากาศเหัมBอนนกก;ได่� ล่!บคล่4าพระจ้�นทร' พระอาท�ตยุ' ซ-)งม"ฤทธ�Tม"อาน�ภาพมากด่�วยุฝ่OามBอก;ได่� ใช�อ4านาจ้ทางกายุไปิตล่อด่ พรหัมโล่กก;ได่� บ�างหัรBอหันอ ฯ สุ�. ไม�ใช�อยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า-2 1 0 0 0 -12970 4 0 0 0

[๒๙๗] พ. ด่!กรสุ�สุ�มะ เธอร! �อยุ!�เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมได่�ยุ�นเสุ"ยุงสุอง ชน�ด่ คBอเสุ"ยุงท�พยุ' แล่ะเสุ"ยุงมน�ษยุ' ท�(งท")อยุ!�ไกล่ แล่ะอยุ!�ใกล่� ด่�วยุท�พยุโสุตธาต�อ�นบร�สุ�ทธ�T ล่�วงโสุตของมน�ษยุ'บ�างหัรBอหันอ ฯ สุ�. ไม�ใช�อยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ -2 1 0 0 0 -12980 4 0 0 0

[๒๙๘] พ. ด่!กรสุ�สุ�มะ เธอร! �อยุ!�เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมก4าหันด่ร! �ใจ้ของ สุ�ตว'อB)น ของบ�คคล่อB)นได่�ด่�วยุใจ้ คBอจ้�ตม"ราคะ ก;ร! �ช�ด่ว�าจ้�ตม"ราคะ ฯล่ฯ จ้�ตไม�หัล่�ด่พ�น ก;ร! �ช�ด่ว�าจ้�ตไม�หัล่�ด่พ�น บ�างหัรBอหันอ ฯ สุ�. ไม�ใช�อยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ -2 1 0 0 0 -12990 5 0 0 0

[๒๙๙] พ. ด่!กรสุ�สุ�มะ เธอร! �อยุ!�เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมระล่-กถ-งชาต�ก�อนได่�เปิ<นอ�นมาก คBอชาต�หัน-)งบ�าง ฯล่ฯ ยุ�อมระล่-กถ-งชาต�ก�อนได่�เปิ<นอ�นมาก พร�อมท�(งอาการ ท�(งอ�เทศ ด่�วยุปิระการฉะน"( บ�างหัรBอหันอ ฯ สุ�. ไม�ใช�อยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ -2 1 0 0 0 -13000 4 0 0 0

[๓๐๐] พ. ด่!กรสุ�สุ�มะ เธอร! �อยุ!�เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมเหั;นหัม!�สุ�ตว'ท")ก4าล่�งจ้�ต� ฯล่ฯ ด่�วยุท�พยุจ้�กษ�อ�นบร�สุ�ทธ�Tล่�วงจ้�กษ�ของมน�ษยุ' ยุ�อมร! �ช�ด่ซ-)งหัม!�สุ�ตว'ผู้!�เปิ<นไปิตามกรรม บ�างหัรBอหันอ ฯ สุ�. ไม�ใช�อยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ -2 1 0 0 0 -13010 4 0 0 0

[๓๐๑] พ. ด่!กรสุ�สุ�มะ เธอร! �อยุ!�เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมถ!กต�องอาร!ปิว�โมกข'อ�นสุงบ ก�าวล่�วงร!ปิว�โมกข'ท�(งหัล่ายุ ด่�วยุกายุบ�างหัรBอหันอ ฯ สุ�. ม�ใช�อยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ-2 1 0 0 0 -13020 8 0 0 0

[๓๐๒] พ. ด่!กรสุ�สุ�มะ ค4าตอบน"( แล่ะการไม�เข�าถ-งธรรมเหัล่�าน"(ม"อยุ!�ในเรB)องน"( ในบ�ด่น"( เรB)องน"(เปิ<นอยุ�างไรแน� ฯ ล่4าด่�บน�(นเอง ท�านสุ�สุ�มะหัมอบล่งแทบพระบาทท�(งสุองของพระผู้!�ม"พระภาคด่�วยุเศ"ยุรเกล่�า ได่�กราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า โทษได่�ตกถ-ง ข�าพระองค' เท�าท")โง� เท�าท")หัล่ง เท�าท")ไม�ฉล่าด่ ข�าพระองค'บวชขโมยุธรรมในธรรมว�น�ยุท")พระองค'ตร�สุด่"แล่�วอยุ�างน"( ขอพระผู้!�ม"พระภาคจ้งร�บโทษไว�โด่ยุความเปิ<นโทษ เพB)อความสุ4ารวมต�อไปิ ของข�าพระองค'ด่�วยุเถ�ด่ พระเจ้�าข�า ฯ -2 1 0 0 0 -13030 16 0 0 0

[๓๐๓] พ. เอาเถ�ด่ สุ�สุ�มะ โทษได่�ตกถ-งเธอ เท�าท")โง� เท�าท")หัล่งเท�าท")ไม�ฉล่าด่ เธอบวชขโมยุธรรมในธรรมว�น�ยุท")เรากล่�าวด่"แล่�วอยุ�างน"( เปิร"ยุบเหัมBอนเจ้�าหัน�าท")จ้�บโจ้รผู้!�ปิระพฤต�ผู้�ด่มาแสุด่งต�วแก�พระราชา แล่�ว กราบท!ล่ว�าข�าแต�พระองค'ผู้!�สุมมต�เทพ โจ้รคนน"( ปิระพฤต�ผู้�ด่แด่�พระองค' ขอพระองค'จ้งทรง ล่งอาชญาตามท")พระองค'ทรงพระปิระสุงค'แก�โจ้รคนน"(เถ�ด่ พระราชาพ-งร�บสุ�)งใหั�ล่งโทษโจ้รน�(นอยุ�างน"(ว�า ท�านท�(งหัล่ายุจ้งไปิม�ด่บ�ร�ษน"(ไพล่�หัล่�งใหั�ม�)นด่�วยุเชBอกท")เหัน"ยุวแล่�วเอาม"ด่โกนโกนหั�วเสุ"ยุ พาเท")ยุวตระเวนตามถนน ตามทางสุ")แยุก ด่�วยุฆ�องด่�วยุกล่องเล่;กๆ ใหั�ออกทางปิระต!ด่�านท�กษ�ณ แล่�วจ้งต�ด่ศ"รษะเสุ"ยุข�างด่�านท�กษ�ณของเมBอง ราชบ�ร�ษม�ด่โจ้รน�(นไพล่�หัล่�งอยุ�างม�)นคง ด่�วยุเชBอกท")เหัน"ยุวแล่�วเอาม"ด่โกนโกนหั�ว พาเท")ยุวตระเวนตามถนน ตามทางสุ")แยุกด่�วยุฆ�อง ด่�วยุกล่องเล่;กๆพาออกทางปิระต!ด่�านท�กษ�ณ พ-งต�ด่ศ"รษะเสุ"ยุข�างด่�านท�กษ�ณของเมBอง สุ�สุ�มะเธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน บ�ร�ษน�(นต�องเสุวยุท�กข'แล่ะโทมน�สุอ�นม"กรรมน�(นเปิ<นเหัต�หัรBอหันอ ฯ สุ�. อยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ-2 1 0 0 0 -13040 17 0 0 0

[๓๐๔] พ. ด่!กรสุ�สุ�มะ บ�ร�ษน�(นต�องเสุวยุท�กข'แล่ะโทมน�สุอ�นม"กรรมน�(นเปิ<นเหัต� แต�การบวชของเธอผู้!�ขโมยุธรรมในธรรมว�น�ยุท")ตถาคตกล่�าวด่"แล่�ว อยุ�างน"( น"(ยุ�งม"ผู้ล่ร�นแรงแล่ะเผู้;ด่ร�อนกว�าน�(น แล่ะยุ�งเปิ<นไปิเพB)อว�น�บาต แต�เพราะ เธอเหั;นโทษ โด่ยุความเปิ<นโทษแล่�ว ท4าคBนตามธรรม เราจ้-งร�บโทษน�(นของเธอผู้!�ใด่เหั;นโทษโด่ยุความเปิ<นโทษแล่�ว ท4าคBนตามธรรม ถ-งความสุ4ารวมต�อไปิ ข�อน"(เปิ<นความเจ้ร�ญในว�น�ยุของพระอร�ยุะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐ จ้บมหัาวรรคท") ๗ -----------

รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. อ�สุสุ�ตตวตาสุ!ตรท") ๑ ๒. อ�สุสุ�ตตวตาสุ!ตรท") ๒ ๓. ปิ�ตตม�งสุสุ!ตร ๔. อ�ตถ�ราคสุ!ตร ๕. นครสุ!ตร ๖. สุ�มมสุสุ!ตร ๗. นฬาล่าปิยุสุ!ตร ๘. โกสุ�มพ"สุ!ตร ๙. อ�ปิยุสุ!ตร ๑๐. สุ�สุ�มสุ!ตร ----------

สุมณพราหัมณวรรคท") ๘-2 1 0 0 0 -13050 3 0 0 0

[๓๐๕] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ฯ-2 1 0 0 0 -13060 9 0 0 0

[๓๐๖] ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุมาแล่�วตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)ง ไม�ร! �ชราแล่ะมรณะ ไม�ร! �เหัต�เก�ด่ชราแล่ะมรณะ ไม�ร! �ความด่�บชราแล่ะมรณะ ไม�ร! �ปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-ง ความด่�บชราแล่ะมรณะ สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(น ยุ�อมไม�ได่�ร�บสุมมต�ว�าเปิ<นสุมณะในหัม!�สุมณะ หัรBอไม�ได่�ร�บสุมมต�ว�าเปิ<นพราหัมณ'ในหัม!�พราหัมณ' อน-)งท�านผู้!�ม"อายุ�เหัล่�าน�(นจ้ะท4าใหั�แจ้�ง ซ-)งปิระโยุชน'แหั�งความเปิ<นสุมณะหัรBอปิระโยุชน'แหั�งความเปิ<นพราหัมณ' ด่�วยุปิ7ญญาอ�นร! �ยุ�)งด่�วยุตนเองในปิ7จ้จ้�บ�นเข�าถ-งอยุ!�ไม�ได่� ฯ -2 1 0 0 0 -13070 9 0 0 0

[๓๐๗] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�วนสุมณะก;ด่" หัรBอพราหัมณ'ก;ด่" เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)ง ยุ�อมร! �ชราแล่ะมรณะ ยุ�อมร! �เหัต�เก�ด่ชราแล่ะมรณะ ยุ�อมร! �ความด่�บชราแล่ะมรณะ ยุ�อมร! �ปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-งความด่�บชราแล่ะมรณะ สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(น ยุ�อมได่�ร�บสุมมต�ว�าเปิ<นสุมณะในหัม!�สุมณะ ยุ�อมได่�ร�บสุมมต�ว�าเปิ<น พราหัมณ'ในหัม!�พราหัมณ' อน-)ง

ท�านเหัล่�าน�(นยุ�อมกระท4าใหั�แจ้�งซ-)งปิระโยุชน'แหั�งความเปิ<นสุมณะ แล่ะปิระโยุชน'แหั�งความเปิ<นพราหัมณ' ด่�วยุปิ7ญญาอ�นร! �ยุ�)งด่�วยุตนเอง ในปิ7จ้จ้�บ�นเข�าถ-งได่�อยุ!� จ้บสุ!ตรท") ๑ -2 1 0 0 0 -13080 33 0 0 0

[๓๐๘] สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุมาแล่�วตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุมณะหัรBอพราหัมณ' เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)งไม�ร! �ชาต� ฯล่ฯ ไม�ร! �ภพ ... ไม�ร! �อ�ปิาทาน ... ไม�ร! �ต�ณหัา ... ไม�ร! �เวทนา ... ไม�ร! �ผู้�สุสุะ ... ไม�ร! �สุฬายุตนะ ... ไม�ร! �นามร!ปิ ... ไม�ร! �ว�ญญาณ ...ไม�ร! �สุ�งขาร ... ไม�ร! �เหัต�เก�ด่สุ�งขาร ไม�ร! �ความด่�บสุ�งขาร ไม�ร! �ปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-งความด่�บสุ�งขาร สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(น ยุ�อมไม�ได่�ร�บสุมมต�ว�าเปิ<นสุมณะในหัม!�สุมณะ หัรBอไม�ได่�ร�บสุมมต�ว�าเปิ<นพราหัมณ'ในหัม!�พราหัมณ' อน-)ง ท�านเหัล่�าน�(นจ้ะท4าใหั�แจ้�งซ-)งปิระโยุชน'แหั�งความเปิ<นสุมณะ หัรBอปิระโยุชน'แหั�งความ เปิ<นพราหัมณ'ด่�วยุปิ7ญญาอ�นร! �ยุ�)งด่�วยุตนเอง ในปิ7จ้จ้�บ�นเข�าถ-งอยุ!�ไม�ได่� ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�วนสุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)ง ยุ�อมร! �ชาต� ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ภพ ... ยุ�อมร! �อ�ปิาทาน ... ยุ�อมร! �ต�ณหัา ... ยุ�อมร! �เวทนา ...ยุ�อมร! �ผู้�สุสุะ ... ยุ�อมร! �สุฬายุตนะ ... ยุ�อมร! �นามร!ปิ ... ยุ�อมร! �ว�ญญาณ ... ยุ�อมร! �สุ�งขาร ยุ�อมร! �เหัต�เก�ด่แหั�งสุ�งขาร ยุ�อมร! �ความด่�บแหั�งสุ�งขาร ยุ�อมร! �ปิฏิ�ปิทาอ�นใหั� ถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขาร สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(น ยุ�อมได่�ร�บสุมมต�ว�าเปิ<นสุมณะในหัม!�สุมณะ แล่ะยุ�อมได่�ร�บสุมมต�ว�าเปิ<นพราหัมณ'ในหัม!�พราหัมณ' อน-)ง ท�านเหัล่�าน�(นยุ�อมท4าใหั�แจ้�งซ-)งปิระโยุชน'แหั�งความเปิ<นสุมณะแล่ะปิระโยุชน'แหั�งความ เปิ<นพราหัมณ' ด่�วยุปิ7ญญาอ�นร! �ยุ�)งด่�วยุตนเอง ในปิ7จ้จ้�บ�นเข�าถ-งได่�อยุ!� ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ถ-งสุ!ตรท") ๑๑ จ้บสุมณพราหัมณวรรคท") ๘ ------------

หั�วข�อแหั�งสุมณพราหัมณวรรค ... พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุปิ7จ้จ้ยุาการ ๑๑ โด่ยุจ้4าแนกอร�ยุสุ�จ้ ๔ ในปิ7จ้จ้ยุาการหัน-)งๆ [ว�าเปิ<นสุ!ตรหัน-)งๆ ] สุมณพราหัมณวรรคเปิ<นเรB)องท") ๘ หั�วข�อแหั�งวรรค ๑. พ�ทธวรรค ๒. อาหัารวรรค ๓. ทสุพล่วรรค ๔. กฬารข�ตต�ยุวรรค ๕. คหัปิต�วรรค ๖. ท�กขวรรค ๗. มหัาวรรค ๘. สุมณพราหัมณวรรค ฯ -------------

อ�นตรไปิยุยุาล่ท") ๙-2 1 0 0 0 -1309

0 27 0 0 0

[๓๐๙] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ฯล่ฯ ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ บ�คคล่เมB)อไม�ร! �ไม�เหั;นชรามรณะตามเปิ<นจ้ร�ง พ-งแสุวงหัาคร! เพB)อความร! �ในชรามรณะตามเปิ<นจ้ร�ง บ�คคล่เมB)อไม�ร! �ไม�เหั;นเหัต�เก�ด่แหั�งชรามรณะตามเปิ<นจ้ร�ง พ-งแสุวงหัาคร! เพB)อความร! �ในเหัต�เก�ด่แหั�งชรามรณะตามเปิ<นจ้ร�ง บ�คคล่เมB)อไม�ร! �ไม�เหั;นความด่�บแหั�งชรามรณะตามเปิ<นจ้ร�ง พ-งแสุวงหัาคร! เพB)อความร! �ในความด่�บแหั�งชรามรณะตามเปิ<นจ้ร�ง บ�คคล่เมB)อไม�ร! �ไม�เหั;นปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-งความด่�บแหั�งชรามรณะตามเปิ<นจ้ร�ง พ-งแสุวงหัาคร!เพB)อความร! �ในปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-งความด่�บแหั�งชรามรณะตามเปิ<นจ้ร�ง ฯ [ไปิยุยุาล่แหั�งบาล่"ปิระเทศท�(งปิวงอยุ�างน"(] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ บ�คคล่เมB)อไม�ร! �ไม�เหั;นชาต�ตามความเปิ<นจ้ร�ง ... เมB)อไม�ร! �ไม�เหั;นภพตามเปิ<นจ้ร�ง ... เมB)อไม�ร! �ไม�เหั;นอ�ปิาทานตามเปิ<นจ้ร�ง ... เมB)อไม�ร! �ไม�เหั;นต�ณหัาตามเปิ<นจ้ร�ง ... เมB)อไม�ร! �ไม�เหั;นเวทนาตามเปิ<นจ้ร�ง ... เมB)อไม�ร! �ไม�เหั;นผู้�สุสุะตามเปิ<นจ้ร�ง ... เมB)อไม�ร! �ไม�เหั;นสุฬายุตนะตามเปิ<นจ้ร�ง ... เมB)อไม�ร! �ไม�เหั;นนามร!ปิตามความเปิ<นจ้ร�ง ... เมB)อไม�ร! �ไม�เหั;นว�ญญาณตามความเปิ<นจ้ร�ง ... เมB)อไม�ร! �ไม�เหั;นสุ�งขารท�(งหัล่ายุตามเปิ<นจ้ร�ง พ-งแสุวงหัาคร! เพB)อความร! �ในสุ�งขารท�(งหัล่ายุตามเปิ<นจ้ร�ง เมB)อไม�ร! �ไม�เหั;นเหัต�เก�ด่แหั�งสุ�งขารตามเปิ<นจ้ร�ง พ-งแสุวงหัาคร! เพB)อความร! � ในเหัต�เก�ด่แหั�งสุ�งขารตามเปิ<นจ้ร�ง เมB)อไม�ร! �ไม�เหั;นความด่�บแหั�งสุ�งขารตามเปิ<นจ้ร�ง พ-งแสุวงหัาคร! เพB)อความร! �ความด่�บแหั�งสุ�งขารตามเปิ<นจ้ร�ง เมB)อไม�ร! �ไม�เหั;นปิฏิ�ปิทา อ�นใหั�ถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขารตามเปิ<นจ้ร�ง พ-งแสุวงหัาคร! เพB)อความร! �ในปิฏิ�ปิทาอ�นใหั�ถ-งความด่�บแหั�งสุ�งขารตามเปิ<นจ้ร�ง ฯ [พ-งกระท4าก�จ้ในอร�ยุสุ�จ้ ๔ แหั�งปิ7จ้จ้ยุาการท�(งปิวง เปิ<นสุ!ตรหัน-)งๆ ]-2 1 0 0 0 -13100 21 0 0 0

[๓๑๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ บ�คคล่เมB)อไม�ร! �ไม�เหั;นชราแล่ะมรณะตามเปิ<น จ้ร�ง พ-งกระท4าความศ-กษาเพB)อความร! �ในชราแล่ะมรณะตามความเปิ<นจ้ร�ง ฯ [ไปิยุยุาล่อยุ�างน"( พ-งกระท4าก�จ้อ�นเปิ<นไปิในสุ�จ้จ้ะ ๔]

พ-งกระท4าความเพ"ยุร ... พ-งกระท4าฉ�นทะ ... พ-งกระท4าความอ�ตสุาหัะ ...พ-งกระท4าความไม�ยุ�อท�อ ... พ-งกระท4าความเพ"ยุรแผู้ด่เผู้าก�เล่สุ ... พ-งกระท4าความเปิ<นผู้!�กล่�า ... พ-งกระท4าความเพ"ยุรเปิ<นไปิต�ด่ต�อ ... พ-งกระท4าสุต� ... พ-งกระท4าสุ�มปิช�ญญะ ... พ-งกระท4าความไม�ปิระมาท ... ด่�งน"(แล่ ฯ จ้บอ�นตรไปิยุยุาล่ท") ๙

หั�วข�อแหั�งอ�นตรไปิยุยุาล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุ คร! ๑. ความศ-กษา ๑. ความเพ"ยุร ๑.

ฉ�นทะ ๑. ความอ�ตสุาหัะ ๑. ความไม�ยุ�อท�อ ๑. อาต�ปิปิะ ๑.

ว�ร�ยุะ ๑. สุาต�จ้จ้ะ ๑. สุต� ๑. สุ�มปิช�ญญะ ๑. อ�ปิปิมาท ๑.

จ้บอ�นตรไปิยุยุาล่อ�นเปิ<นหั�วข�อพระสุ!ตร เบB(องต�นม"หั�วข�อพระสุ!ตร ๑๒ หั�วข�อ รวมเปิ<น ๑๓๒ สุ!ตร ม"ไปิยุยุาล่ใน ระหัว�าง พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุด่�วยุสุ�จ้จ้ะ ๔ ฯ จ้บหั�วข�อในอ�นตรไปิยุยุาล่ท�(งหัล่ายุ ฯ ----------

อภ�สุมยุวรรคท") ๑๐ ๑. นขสุ�ขสุ!ตร -2 1 0 0 0 -13110 12 0 0 0

[๓๑๑] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคทรงเอาปิล่ายุพระนขาช�อนฝ่�Oนข-(นเล่;กน�อยุ แล่�วตร�สุกะภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุเธอท�(งหัล่ายุจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ฝ่�Oนปิระมาณน�อยุน"(ท")เราเอาปิล่ายุเล่;บช�อนข-(น ก�บแผู้�นด่�นใหัญ�น"( อยุ�างไหันจ้ะมากกว�าก�นหันอ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ แผู้�นด่�นใหัญ�น"(แหัล่ะมากกว�า ฝ่�Oนปิระมาณเล่;กน�อยุท")พระผู้!�ม"พระภาคทรงเอาปิล่ายุพระนขาช�อนข-(นน"(ม"ปิระมาณน�อยุ เมB)อเท"ยุบก�บแผู้�นด่�นใหัญ�แล่�ว ฝ่�Oนท")พระผู้!�ม"พระภาคทรงเอาปิล่ายุพระนขาช�อนข-(นม"ปิระมาณน�อยุยุ�อมไม�ถ-งเสุ"(ยุวท") ๑๐๐ ไม�ถ-งเสุ"(ยุวท") ๑,๐๐๐ ไม�ถ-งเสุ"(ยุวท") ๑๐๐,๐๐๐ ฯ-2 1 0 0 0 -13120 9 0 0 0

[๓๑๒] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ความท�กข'ท")หัมด่ไปิ สุ�(นไปิน"(แหัล่ะ ของบ�คคล่ผู้!�เปิ<นพระอร�ยุสุาวก สุมบ!รณ'ด่�วยุท�ฐี� ตร�สุร! �แล่�ว ม"มาก กว�า สุ�วนท")เหัล่Bอม"ปิระมาณน�อยุ ความท")ท�กข'เปิ<นสุภาพยุ�)งใน ๗ อ�ตภาพ เมB)อเท"ยุบเข�าก�บกองท�กข'ท")หัมด่สุ�(นไปิอ�นม"ในก�อน ไม�เข�าถ-งเสุ"(ยุวท") ๑๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑๐๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑๐๐,๐๐๐ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ การตร�สุร! �ธรรมใหั�สุ4าเร;จ้ปิระโยุชน'ใหัญ�อยุ�างน"(แล่ การได่�ธรรมจ้�กษ�ใหั�สุ4าเร;จ้ปิระโยุชน'ใหัญ�อยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ ๒. โปิกขรณ"สุ!ตร -2 1 0 0 0 -13130 12 0 0 0

[๓๑๓] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�าน อนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�

ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุระโบกขรณ"ยุาว ๕๐ โยุชน'กว�าง ๕๐ โยุชน' ล่-ก ๕๐ โยุชน' ม"น4(าเต;มเสุมอขอบ กาด่B)มก�นได่� บ�ร�ษพ-งว�ด่น4(าข-(นจ้ากสุระโบกขรณ"น�(นด่�วยุปิล่ายุหัญ�าคา เธอท�(งหัล่ายุจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<น ไฉน น4(าท")บ�ร�ษว�ด่ข-(นด่�วยุปิล่ายุหัญ�าคาก;ด่" น4(าในสุระโบกขรณ"ก;ด่" ไหันจ้ะมากกว�าก�น ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ น4(าในสุระโบกขรณ"น"(แหัล่ะมากกว�า น4(าท")บ�ร�ษว�ด่ข-(นด่�วยุปิล่ายุหัญ�าคาม"ปิระมาณน�อยุ น4(าท")บ�ร�ษว�ด่ข-(นด่�วยุปิล่ายุหัญ�าคาเมB)อเท"ยุบก�นเข�าก�บน4(าในสุระโบกขรณ" ไม�เข�าถ-งเสุ"(ยุวท") ๑๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑,๐๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑๐๐,๐๐๐ แม�ฉ�นใด่ ฯ -2 1 0 0 0 -13140 10 0 0 0

[๓๑๔] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ความท�กข'ท")หัมด่ไปิ สุ�(นไปิน"(แหัล่ะ ของบ�คคล่ผู้!�เปิ<นพระอร�ยุสุาวก สุมบ!รณ'ด่�วยุท�ฐี� ตร�สุร! �แล่�ว เปิ<น ท�กข'มากกว�า สุ�วนท")เหัล่Bออยุ!�ม"ปิระมาณน�อยุ ความท")ท�กข'เปิ<นสุภาพยุ�)งใน๗ อ�ตภาพ เมB)อเท"ยุบเข�าก�บกองท�กข'ท")หัมด่ไปิ สุ�(นไปิอ�นม"ในก�อน ไม�เข�าถ-งเสุ"(ยุว ท") ๑๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑,๐๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑๐๐,๐๐๐ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ การตร�สุร! �ธรรมใหั� สุ4าเร;จ้ปิระโยุชน'ใหัญ�อยุ�างน"(แล่ การได่�ธรรมจ้�กษ�ใหั�สุ4าเร;จ้ปิระโยุชน'ใหัญ�อยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. สุ�มเภชอ�ทกสุ!ตรท") ๑-2 1 0 0 0 -13150 11 0 0 0

[๓๑๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�าน อนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ แม�น4(าใหัญ�เหัล่�าน"(คBอ คงคา ยุม�นา อจ้�รวด่" สุรภ! มหั" ไหัล่มาบรรจ้บก�น บ�ร�ษพ-งว�กน4(าข-(นสุองสุามหัยุาด่จ้ากท")น�(น เธอท�(งหัล่ายุจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน น4(าสุองสุามหัยุาด่ท")บ�ร�ษว�กข-(นแล่�วก;ด่" น4(าในท")บรรจ้บก�นก;ด่" ไหันจ้ะมากกว�าก�น ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�าข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ น4(าในท")บรรจ้บก�นน"(แหัล่ะมากกว�าหัยุาด่น4(าสุองสุามหัยุาด่ท")บ�ร�ษว�กข-(นแล่�ว ม"ปิระมาณน�อยุ หัยุาด่น4(าสุองสุามหัยุาด่ท")บ�ร�ษว�กข-(นแล่�ว เมB)อเท"ยุบเข�าก�บน4(าในท")บรรจ้บก�นไม�เข�าถ-งเสุ"(ยุวท") ๑๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑,๐๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑๐๐,๐๐๐ แม�ฉ�นใด่ ฯ-2 1 0 0 0 -13160 4 0 0 0

[๓๑๖] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�นแล่ ฯล่ฯ การได่�ธรรมจ้�กษ�ใหั�สุ4าเร;จ้ปิระโยุชน'ใหัญ�อยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓

๔. สุ�มเภชอ�ทกสุ!ตรท") ๒-2 1 0 0 0 -13170 12 0 0 0

[๓๑๗] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�าน อนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ แม�น4(าใหัญ�เหัล่�าน"(คBอ คงคา ยุม�นา อจ้�รวด่" สุรภ! มหั" ไหัล่มาบรรจ้บก�น แม�น4(าน�(นพ-งหัมด่ไปิ สุ�(นไปิ ยุ�งเหัล่Bออยุ!�สุองสุามหัยุาด่ เธอท�(งหัล่ายุจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน น4(าในท")บรรจ้บ ก�นซ-)งหัมด่ไปิ สุ�(นไปิ ก�บน4(าท")ยุ�งเหัล่Bออยุ!�สุองสุามหัยุาด่ ไหันจ้ะมากกว�าก�น ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ น4(าในท")บรรจ้บก�นซ-)งหัมด่ไปิ สุ�(นไปิน"(แหัล่ะมากกว�า น4(าท")ยุ�งเหัล่Bออยุ!�สุองสุามหัยุาด่ม"ปิระมาณน�อยุ น4(าท")เหัล่Bออยุ!�สุองสุามหัยุาด่เมB)อเท"ยุบเข�าก�บน4(าในท")บรรจ้บก�น ซ-)งหัมด่ไปิ สุ�(นไปิแล่�ว ไม�เข�าถ-งเสุ"(ยุวท") ๑๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑,๐๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑๐๐,๐๐๐ แม�ฉ�นใด่ ฯ-2 1 0 0 0 -13180 4 0 0 0

[๓๑๘] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�นแล่ ฯล่ฯ การได่�ธรรมจ้�กษ�ใหั�สุ4าเร;จ้ปิระโยุชน'ใหัญ�อยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. ปิฐีว"สุ!ตรท") ๑-2 1 0 0 0 -13190 10 0 0 0

[๓๑๙] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�าน อนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ บ�ร�ษพ-งวางก�อนด่�นเท�า เมล่;ด่กระเบา ๗ ก�อนไว�ท")แผู้�นด่�นใหัญ� เธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ก�อนด่�นเท�าเมล่;ด่กระเบา ๗ ก�อนท")บ�ร�ษวางไว�ก�บแผู้�นด่�นใหัญ� ไหันจ้ะมากกว�าก�น ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ แผู้�นด่�นใหัญ�น"(แหัล่ะมากกว�า ก�อนด่�นเท�าเมล่;ด่กระเบา ๗ ก�อนท")บ�ร�ษวางไว�ม"ปิระมาณน�อยุ ก�อนด่�นเท�าเมล่;ด่กระเบา๗ ก�อนท")บ�ร�ษวางไว�เมB)อเท"ยุบเข�าก�บแผู้�นด่�นใหัญ�ไม�เข�าถ-งเสุ"(ยุวท") ๑๐๐ เสุ"(ยุวท")๑,๐๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑๐๐,๐๐๐ แม�ฉ�นใด่ ฯ-2 1 0 0 0 -13200 4 0 0 0

[๓๒๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�นแล่ ฯล่ฯ การได่�ธรรมจ้�กษ�ใหั�สุ4าเร;จ้ปิระโยุชน'ใหัญ�อยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖. ปิฐีว"สุ!ตรท") ๒-2 1 0 0 0 -1

3210 12 0 0 0

[๓๒๑] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�าน อนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ แผู้�นด่�นใหัญ�พ-งถ-งความหัมด่ไปิ สุ�(นไปิ เหัล่Bอก�อนด่�นเท�าเมล่;ด่กระเบา ๗ ก�อน เธอท�(งหัล่ายุสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน แผู้�นด่�นใหัญ�ท")หัมด่ไปิ สุ�(นไปิ ก�บก�อนด่�นเท�าเมล่;ด่กระเบา ๗ ก�อนท")ยุ�งเหัล่Bออยุ!� ไหันจ้ะมากกว�าก�น ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญแผู้�นด่�นใหัญ�ท")หัมด่ไปิสุ�(นไปิน"(แหัล่ะมากกว�า ก�อนด่�นเท�าเมล่;ด่กระเบา ๗ ก�อนท")ยุ�งเหัล่Bออยุ!�ม"ปิระมาณน�อยุ ก�อนด่�นเท�าเมล่;ด่กระเบา ๗ ก�อนท")ยุ�งเหัล่Bออยุ!�เมB)อเท"ยุบเข�าก�บแผู้�นด่�นใหัญ�ท")หัมด่ไปิ สุ�(นไปิ ยุ�อมไม�เข�าถ-งเสุ"(ยุวท") ๑๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑,๐๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑๐๐,๐๐๐ แม�ฉ�นใด่ ฯ-2 1 0 0 0 -13220 4 0 0 0

[๓๒๒] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�นแล่ ฯล่ฯ การได่�ธรรมจ้�กษ�ใหั�สุ4าเร;จ้ปิระโยุชน'ใหัญ�อยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๖ ๗. สุม�ททสุ!ตรท") ๑-2 1 0 0 0 -13230 10 0 0 0

[๓๒๓] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�าน อนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ บ�ร�ษว�กน4(าสุองสุามหัยุาด่ข-(นจ้ากมหัาสุม�ทร เธอท�(งหัล่ายุจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน น4(าสุองสุามหัยุาด่ท")บ�ร�ษว�กข-(นแล่�วก�บน4(าในมหัาสุม�ทร ไหันจ้ะมากกว�าก�น ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�าข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ น4(าในมหัาสุม�ทรน"(แหัล่ะมากกว�าน4(าสุองสุามหัยุาด่ท")บ�ร�ษว�กข-(นแล่�วม"ปิระมาณน�อยุ น4(าสุองสุามหัยุาด่ท")บ�ร�ษว�กข-(นแล่�ว เมB)อเท"ยุบก�นเข�าก�บน4(า ในมหัาสุม�ทรไม�เข�าถ-งเสุ"(ยุวท") ๑๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑,๐๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑๐๐,๐๐๐ แม�ฉ�นใด่ ฯ -2 1 0 0 0 -13240 4 0 0 0

[๓๒๔] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�นแล่ ฯล่ฯ การได่�ธรรมจ้�กษ�ใหั�สุ4าเร;จ้ปิระโยุชน'ใหัญ�อยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ ๘. สุม�ททสุ!ตรท") ๒-2 1 0 0 0 -13250 11 0 0 0

[๓๒๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�าน อนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ มหัาสุม�ทรพ-งถ-งการหัมด่ไปิสุ�(นไปิ ยุ�งเหัล่Bอน4(าอยุ!�สุองสุามหัยุาด่ เธอท�(งหัล่ายุจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน น4(าในมหัาสุม�ทรท")หัมด่ไปิสุ�(นไปิ ก�บน4(าสุองสุามหัยุาด่ ท")ยุ�งเหัล่Bออยุ!�ไหันจ้ะมากกว�าก�น ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ น4(าในมหัาสุม�ทรท")หัมด่ไปิสุ�(นไปิน"(แหัล่ะมากกว�า น4(าสุองสุามหัยุาด่ท")เหัล่Bออยุ!�ม"ปิระมาณน�อยุ น4(าสุองสุามหัยุาด่ท")เหัล่Bออยุ!�เมB)อเท"ยุบก�นเข�าก�บน4(าในมหัาสุม�ทรท")หัมด่ไปิสุ�(นไปิ ไม�เข�าถ-ง เสุ"(ยุวท") ๑๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑,๐๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑๐๐,๐๐๐ แม�ฉ�นใด่ ฯ-2 1 0 0 0 -13260 4 0 0 0

[๓๒๖] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�นแล่ ฯล่ฯ การได่�ธรรมจ้�กษ�ใหั�สุ4าเร;จ้ปิระโยุชน'ใหัญ�อยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙. ปิ7พพต!ปิมสุ!ตรท") ๑-2 1 0 0 0 -13270 11 0 0 0

[๓๒๗] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�าน อนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุแล่�ว ... ได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ บ�ร�ษพ-งวางก�อนหั�นเท�าเมล่;ด่พ�นธ�'ผู้�กกาด่เจ้;ด่ก�อนไว�ท")ข�นเขาหั�มว�นต' เธอท�(งหัล่ายุจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ก�อนหั�นเท�าเมล่;ด่พ�นธ�'ผู้�กกาด่เจ้;ด่ก�อนท")บ�ร�ษวางไว� ก�บข�นเขาหั�มว�นต'ไหันจ้ะมากกว�าก�น ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ข�นเขาหั�มว�นต'น"(แหัล่ะมากกว�า ก�อนหั�นเท�าเมล่;ด่พ�นธ�'ผู้�กกาด่เจ้;ด่ก�อนท")บ�ร�ษวางไว�ม"ปิระมาณน�อยุ ก�อนหั�นเท�าเมล่;ด่พ�นธ�'ผู้�กกาด่เจ้;ด่ก�อนท")บ�ร�ษวางไว� เมB)อเท"ยุบเข�าก�บข�นเขาหั�มว�นต'ไม�เข�าถ-งเสุ"(ยุวท") ๑๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑,๐๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑๐๐,๐๐๐ แม�ฉ�นใด่ ฯ-2 1 0 0 0 -13280 4 0 0 0

[๓๒๘] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�นแล่ ฯล่ฯ การได่�ธรรม จ้�กษ�ใหั�สุ4าเร;จ้ปิระโยุชน'ใหัญ�อยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐. ปิ7พพต!ปิมสุ!ตรท") ๒-2 1 0 0 0 -13290 12 0 0 0

[๓๒๙] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�

ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ข�นเขาหั�มว�นต'พ-งถ-งความหัมด่ ไปิ สุ�(นไปิ ยุ�งเหัล่Bอก�อนหั�นเท�าเมล่;ด่พ�นธ�' ผู้�กกาด่อยุ!�เจ้;ด่ก�อน เธอท�(งหัล่ายุจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ข�นเขาหั�มว�นต'ท")หัมด่ไปิสุ�(นไปิ ก�บก�อนหั�นเท�าเมล่;ด่พ�นธ�'ผู้�กกาด่เจ้;ด่ก�อนท")ยุ�งเหัล่Bออยุ!� ไหันจ้ะมากกว�าก�น ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�าข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ข�นเขาหั�มว�นต'ท")หัมด่ไปิสุ�(นไปิ น"(แหัล่ะมากกว�า ก�อนหั�นเท�าเมล่;ด่พ�นธ�'ผู้�กกาด่เจ้;ด่ก�อนท")ยุ�งเหัล่Bออยุ!� ม"ปิระมาณน�อยุ ก�อนหั�นเท�าเมล่;ด่พ�นธ�'ผู้�กกาด่เจ้;ด่ก�อนท")ยุ�งเหัล่Bออยุ!� เมB)อเท"ยุบเข�าก�บข�นเขาหั�มว�นต'ท")หัมด่ไปิสุ�(นไปิไม�เข�าถ-งเสุ"(ยุวท") ๑๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑,๐๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑๐๐,๐๐๐ แม�ฉ�นใด่ ฯ-2 1 0 0 0 -13300 9 0 0 0

[๓๓๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�นแล่ ความท�กข'ท")หัมด่ไปิสุ�(นไปิน"(แหัล่ะของบ�คคล่ผู้!�เปิ<นพระอร�ยุสุาวก สุมบ!รณ'ด่�วยุท�ฐี� ตร�สุร! �แล่�ว ม" มากกว�า สุ�วนท")เหัล่Bอม"ปิระมาณน�อยุ ความท�กข'ท")เปิ<นสุภาพยุ�)งในเจ้;ด่อ�ตภาพ เมB)อเท"ยุบก�บกองท�กข'ท")หัมด่ไปิสุ�(นไปิ ไม�เข�าถ-งเสุ"(ยุวท") ๑๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑,๐๐๐ เสุ"(ยุว ท") ๑๐๐,๐๐๐ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ การตร�สุร! �ธรรมใหั�สุ4าเร;จ้ปิระโยุชน'ใหัญ�อยุ�างน"(แล่การได่�ธรรมจ้�กษ�ใหั�สุ4าเร;จ้ปิระโยุชน'ใหัญ�อยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐ ๑๑. ปิ7พพต!ปิมสุ!ตรท") ๓-2 1 0 0 0 -13310 10 0 0 0

[๓๓๑] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ บ�ร�ษพ-งวางก�อนหั�นเท�าเมล่;ด่ ถ�)วเข"ยุวเจ้;ด่ก�อนไว�ท")ข�นเขาสุ�เนร� เธอท�(งหัล่ายุจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ก�อน หั�นเท�าเมล่;ด่ถ�)วเข"ยุวเจ้;ด่ก�อนท")บ�ร�ษวางไว�ก�บข�นเขาสุ�เนร� ไหันจ้ะมากกว�าก�น ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ข�นเขาสุ�เนร�น"(แหัล่ะมากกว�า ก�อนหั�นเท�าเมล่;ด่ถ�)วเข"ยุวเจ้;ด่ก�อนท")บ�ร�ษวางไว�ม"ปิระมาณน�อยุ ก�อนหั�นเท�าเมล่;ด่ถ�)วเข"ยุว เจ้;ด่ก�อนท")บ�ร�ษวางไว� เมB)อเท"ยุบเข�าก�บข�นเขาสุ�เนร� ไม�ถ-งเสุ"(ยุวท") ๑๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑,๐๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑๐๐,๐๐๐ แม�ฉ�นใด่ ฯ -2 1 0 0 0 -13320 19 0 0 0

[๓๓๒] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�นแล่ การบรรล่�ค�ณว�เศษแหั�งอ�ญญเด่"ยุรถ"ยุ'สุมณพราหัมณ'แล่ะปิร�พาชก เมB)อเท"ยุบก�บการ บรรล่�โสุด่าปิ7ตต�มรรคแหั�งบ�คคล่ผู้!�เปิ<นพระอร�ยุสุาวก สุมบ!รณ'ด่�วยุท�ฐี� ไม�เข�าถ-งเสุ"(ยุวท") ๑๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑,๐๐๐ เสุ"(ยุวท") ๑๐๐,๐๐๐ บ�คคล่ผู้!�สุมบ!รณ'ด่�วยุท�ฐี� ม"อธ�คมใหัญ�อยุ�างน"( ม"

อภ�ญญาใหัญ�อยุ�างน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๑ จ้บอภ�สุมยุวรรคท") ๑๐ รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. นขสุ�ขสุ!ตร ๒. โปิกขรณ"สุ!ตร ๓. สุ�มเภชอ�ทกสุ!ตร ท") ๑ ๔. สุ�มเภชอ�ทกสุ!ตรท") ๒ ๕. ปิฐีว"สุ!ตรท") ๑ ๖. ปิฐีว"สุ!ตรท") ๒ ๗. สุม�ททสุ!ตรท") ๑ ๘. สุม�ททสุ!ตร ท") ๒ ๙. ปิ7พพต!ปิมสุ!ตรท") ๑ ๑๐. ปิ7พพต!ปิมสุ!ตรท") ๒ ๑๑. ปิ7พพต!ปิมสุ!ตรท") ๓ ฯ จ้บอภ�สุมยุสุ�งยุ�ตต'ท") ๑ -------------

ธาต�สุ�งยุ�ตต' นาน�ตตวรรคท") ๑ ๑. ธาต�สุ!ตร-2 1 0 0 0 -13330 6 0 0 0

[๓๓๓] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราจ้�กแสุด่งความต�างแหั�งธาต� แก�เธอท�(งหัล่ายุ เธอท�(งหัล่ายุจ้งต�(งใจ้ฟั7ง จ้งกระท4าไว�ในใจ้ใหั�ด่" เราจ้�กกล่�าว ณบ�ด่น"( ภ�กษ�เหัล่�าน�(นท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคว�า อยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ-2 1 0 0 0 -13340 8 0 0 0

[๓๓๔] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ความต�างแหั�งธาต�เปิ<นไฉน จ้�กข�ธาต� ร!ปิธาต� จ้�กข�ว�ญญาณธาต� โสุตธาต� สุ�ททธาต� โสุตว�ญญาณธาต� ฆานธาต� ค�นธธาต� ฆานว�ญญาณธาต� ช�วหัาธาต� รสุธาต� ช�วหัาว�ญญาณธาต� กายุธาต� โผู้ฏิฐี�พพธาต� กายุว�ญญาณธาต� มโนธาต� ธรรมธาต� มโนว�ญญาณธาต� น"(เราเร"ยุกว�า ความต�างแหั�งธาต� ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ ๒. สุ�มผู้�สุสุสุ!ตร -2 1 0 0 0 -13350 7 0 0 0

[๓๓๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ความต�างแหั�งผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งธาต� ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ความต�างแหั�งธาต�เปิ<นไฉน จ้�กข�ธาต� โสุตธาต� ฆานธาต� ช�วหัาธาต� กายุธาต� มโนธาต� น"(เราเร"ยุกว�าความ ต�างแหั�ง

ธาต� ฯ -2 1 0 0 0 -13360 9 0 0 0

[๓๓๖] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ความต�างแหั�งผู้�สุสุะ บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งธาต�เปิ<นไฉน จ้�กข�สุ�มผู้�สุบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุจ้�กข�ธาต� โสุตสุ�มผู้�สุบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุโสุตธาต� ฆานสุ�มผู้�สุบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุฆานธาต�ช�วหัาสุ�มผู้�สุบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุช�วหัาธาต� โผู้ฏิฐี�พพะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุกายุธาต� มโนสุ�มผู้�สุบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุมโนธาต� ความต�างแหั�งผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งธาต�อยุ�างน"(แล่ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. โนสุ�มผู้�สุสุสุ!ตร-2 1 0 0 0 -13370 7 0 0 0

[๓๓๗] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ความต�างแหั�งผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งธาต� ความต�างแหั�งธาต�บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งผู้�สุสุะหัาม�ได่� ความต�างแหั�งธาต�เปิ<นไฉน จ้�กข�ธาต� ฯล่ฯ มโนธาต� น"(เราเร"ยุกว�าความต�างแหั�งธาต� ฯ-2 1 0 0 0 -13380 10 0 0 0

[๓๓๘] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ความต�างแหั�งผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุ ความต�างแหั�งธาต� ความต�างแหั�งธาต�บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งผู้�สุสุะหัาม�ได่� เปิ<นไฉน จ้�กข�สุ�มผู้�สุบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุจ้�กข�ธาต� จ้�กข�ธาต�บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุจ้�กข�สุ�มผู้�สุหัาม�ได่� ฯล่ฯ มโนสุ�มผู้�สุบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุมโนธาต� มโนธาต�บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุมโนสุ�มผู้�สุหัาม�ได่� ความต�างแหั�งผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งธาต� ความต�างแหั�งธาต�บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งผู้�สุสุะหัาม�ได่� อยุ�างน"(แล่ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. เวทนาสุ!ตร-2 1 0 0 0 -13390 7 0 0 0

[๓๓๙] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ความต�างแหั�งผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งธาต� ความต�างแหั�งเวทนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งผู้�สุสุะ ก;ความ

ต�างแหั�งธาต�เปิ<นไฉน จ้�กข�ธาต� ฯล่ฯ มโนธาต� น"(เราเร"ยุกว�าความต�างแหั�งธาต� ฯ-2 1 0 0 0 -13400 10 0 0 0

[๓๔๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ความต�างแหั�งผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุ ความต�างแหั�งธาต� ความต�างแหั�งเวทนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งผู้�สุสุะเปิ<นไฉน จ้�กข�สุ�มผู้�สุบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุจ้�กข�ธาต� จ้�กข�สุ�มผู้�สุสุชาเวทนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุจ้�กข�สุ�มผู้�สุ ฯล่ฯ มโนสุ�มผู้�สุบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุมโนธาต� มโนสุ�มผู้�สุสุชาเวทนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุมโนสุ�มผู้�สุ ความต�างแหั�งผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งธาต� ความต�างแหั�งเวทนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งผู้�สุสุะ อยุ�างน"(แล่ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. โนเวทนาสุ!ตร -2 1 0 0 0 -13410 9 0 0 0

[๓๔๑] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�าน อนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ความต�างแหั�งผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งธาต� ความต�างแหั�งเวทนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งผู้�สุสุะ ความต�างแหั�งผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งเวทนาหัาม�ได่�ความต�างแหั�งธาต�บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งผู้�สุสุะหัาม�ได่� ก;ความต�างแหั�งธาต�เปิ<นไฉน จ้�กข�ธาต� ฯล่ฯ มโนธาต� น"(เราเร"ยุกว�า ความต�างแหั�งธาต� ฯ-2 1 0 0 0 -13420 17 0 0 0

[๓๔๒] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ความต�างแหั�งผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุ ความต�างแหั�งธาต� ความต�างแหั�งเวทนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งผู้�สุสุะความต�างแหั�งผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งเวทนาหัาม�ได่� ความต�างแหั�งธาต�บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งผู้�สุสุะหัาม�ได่� เปิ<นไฉน จ้�กข�สุ�มผู้�สุบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุจ้�กข�ธาต� จ้�กข�สุ�มผู้�สุสุชาเวทนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุจ้�กข�สุ�มผู้�สุ จ้�กข�สุ�มผู้�สุบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุจ้�กข�สุ�มผู้�สุสุชาเวทนาหัาม�ได่� จ้�กข�ธาต�บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุจ้�กข�สุ�มผู้�สุหัาม�ได่� ฯล่ฯ มโนสุ�มผู้�สุบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุมโนธาต� มโนสุ�มผู้�สุสุชาเวทนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุมโนสุ�มผู้�สุ มโนสุ�มผู้�สุบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุมโนสุ�มผู้�สุสุชาเวทนาหัาม�ได่� มโนธาต�บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุมโนสุ�มผู้�สุหัาม�ได่� ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ความต�างแหั�งผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งธาต� ความต�างแหั�งเวทนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งผู้�สุสุะ ความต�างแหั�ง

ผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งเวทนาหัาม�ได่� ความต�างแหั�งธาต�บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งผู้�สุสุะหัาม�ได่� อยุ�างน"(แล่ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖. พาหั�รธาต�สุ!ตร-2 1 0 0 0 -13430 8 0 0 0

[๓๔๓] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราจ้�กแสุด่งความต�างแหั�งธาต� แก�เธอท�(งหัล่ายุ เธอท�(งหัล่ายุจ้งต�(งใจ้ฟั7ง ... ก;ความต�างแหั�งธาต�เปิ<นไฉน ร!ปิธาต�สุ�ททธาต� ค�นธธาต� รสุธาต� โผู้ฏิฐี�พพธาต� ธรรมธาต� น"(เราเร"ยุกว�า ความต�าง แหั�งธาต� ฯ จ้บสุ!ตรท") ๖ ๗. สุ�ญญาสุ!ตร -2 1 0 0 0 -13440 10 0 0 0

[๓๔๔] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ความต�างแหั�งสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งธาต� ความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�ญญา ความต�างแหั�งฉ�นทะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งฉ�นทะ ความต�างแหั�ง ปิร�เยุสุนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะ ความต�างแหั�งธาต�เปิ<นไฉนร!ปิธาต� ฯล่ฯ ธรรมธาต� น"(เราเร"ยุกว�า ความต�างแหั�งธาต� ฯ -2 1 0 0 0 -13450 20 0 0 0

[๓๔๕] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ความต�างแหั�งสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุ ความต�างแหั�งธาต� ความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�ญญาความต�างแหั�งฉ�นทะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะ ความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งฉ�นทะ ความต�างแหั�งปิร�เยุสุนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะ เปิ<นไฉน ร!ปิสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุร!ปิธาต� ร!ปิสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุร!ปิสุ�ญญา ร!ปิฉ�นทะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุร!ปิสุ�งก�ปิปิะ ร!ปิปิร�ฬาหัะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุร!ปิฉ�นทะ ร!ปิปิร�เยุสุนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุร!ปิปิร�ฬาหัะ ฯล่ฯ ธรรมสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมธาต�ธรรมสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมสุ�ญญา ธรรมฉ�นทะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมสุ�งก�ปิปิะ ธรรมปิร�ฬาหัะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมฉ�นทะ ธรรมปิร�เยุสุนา

บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมปิร�ฬาหัะ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ความต�างแหั�งสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งธาต� ความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�ญญา ความต�างแหั�งฉ�นทะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะ ความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งฉ�นทะ ความต�างแหั�งปิร�เยุสุนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะ อยุ�างน"(แล่ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ ๘. โนสุ�ญญาสุ!ตร -2 1 0 0 0 -13460 13 0 0 0

[๓๔๖] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ความต�างแหั�งสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งธาต� ความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�ญญา ฯล่ฯ ความต�างแหั�งปิร�เยุสุนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะ ความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�เยุสุนาหัาม�ได่� ความต�างแหั�งฉ�นทะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะหัาม�ได่�ความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งฉ�นทะหัาม�ได่� ความต�างแหั�งสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะหัาม�ได่� ความต�างแหั�งธาต�บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�ญญาหัาม�ได่� ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ความต�างแหั�งธาต� เปิ<นไฉน ร!ปิธาต� ฯล่ฯ ธรรมธาต� น"(เราเร"ยุกว�า ความต�างแหั�งธาต� ฯ-2 1 0 0 0 -13470 26 0 0 0

[๓๔๗] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ความต�างแหั�งสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุ ความต�างแหั�งธาต� ความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�ง สุ�ญญา ฯล่ฯ ความต�างแหั�งปิร�เยุสุนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะ ความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�เยุสุนาหัาม�ได่� ความต�างแหั�งฉ�นทะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะหัาม�ได่� ความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งฉ�นทะหัาม�ได่� ความต�างแหั�งสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะหัาม�ได่� ความต�างแหั�งธาต�บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�ญญาหัาม�ได่� เปิ<นไฉน ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ความหัมายุร! �ในร!ปิบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุร!ปิธาต� ฯล่ฯ ความหัมายุร! �ในธรรมบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมธาต� ธรรมสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมสุ�ญญา ฯล่ฯ ธรรมปิร�เยุสุนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมปิร�ฬาหัะ ธรรมปิร�ฬาหัะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมปิร�เยุสุนาหัาม�ได่� ธรรมฉ�นทะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมปิร�ฬาหัะหัาม�ได่�ธรรมสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมฉ�นทะหัาม�

ได่� ธรรมสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(น เพราะอาศ�ยุธรรมสุ�งก�ปิปิะหัาม�ได่� ธรรมธาต�บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมสุ�ญญาหัา ม�ได่� ความต�างแหั�งสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งธาต� ความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�ญญา ฯล่ฯ ความต�างแหั�งปิร�เยุสุนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะ ความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�เยุสุนาหัาม�ได่� ฯล่ฯ ความต�างแหั�งสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(น เพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะหัาม�ได่� ความต�างแหั�งธาต�บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�ญญาหัาม�ได่� อยุ�างน"(แล่ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙. ผู้�สุสุสุ!ตร-2 1 0 0 0 -13480 13 0 0 0

[๓๔๘] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ความต�างแหั�งสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งธาต� ความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�ญญา ความต�างแหั�งผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะความต�างแหั�งเวทนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งผู้�สุสุะ ความต�างแหั�งฉ�นทะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งเวทนา ความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งฉ�นทะ ความต�างแหั�งปิร�เยุสุนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะ ความต�างแหั�งล่าภะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�เยุสุนา ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ความต�างแหั�งธาต�เปิ<นไฉน ร!ปิธาต� ฯล่ฯ ธรรมธาต� น"(เราเร"ยุกว�า ความต�างแหั�งธาต� ฯ -2 1 0 0 0 -13490 20 0 0 0

[๓๔๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ความต�างแหั�งสุ�ญญา บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งธาต� ฯล่ฯ ความต�างแหั�งล่าภะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�เยุสุนาเปิ<นไฉน ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ร!ปิสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุร!ปิธาต�ร!ปิสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุร!ปิสุ�ญญา ร!ปิผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุร!ปิสุ�งก�ปิปิะ ร!ปิสุ�มผู้�สุสุชาเวทนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุร!ปิสุ�มผู้�สุ ร!ปิฉ�นทะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุร!ปิสุ�มผู้�สุสุชาเวทนา ร!ปิปิร�ฬาหัะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุร!ปิฉ�นทะ ร!ปิปิร�เยุสุนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุร!ปิปิร�ฬาหัะ ร!ปิล่าภะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุร!ปิปิร�เยุสุนา ฯล่ฯ ธรรมสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมธาต� ธรรมสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมสุ�ญญา ธรรมสุ�มผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมสุ�งก�ปิปิะธรรมสุ�มผู้�สุสุชาเวทนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมสุ�มผู้�สุสุะ ธรรมฉ�นทะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรม

สุ�มผู้�สุสุชาเวทนา ธรรมปิร�ฬาหัะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมฉ�นทะ ธรรมปิร�เยุสุนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมปิร�ฬาหัะ ธรรมล่าภะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะ อาศ�ยุธรรมปิร�เยุสุนา ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ความต�างแหั�งสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งธาต� ความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�ง สุ�ญญา ฯล่ฯ ความต�างแหั�งล่าภะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�เยุสุนาอยุ�างน"(แล่ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐. โนผู้�สุสุสุ!ตร -2 1 0 0 0 -13500 21 0 0 0

[๓๕๐] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ความต�างแหั�งสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งธาต� ความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�ญญา ความต�างแหั�งผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะความต�างแหั�งเวทนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งผู้�สุสุะ ความต�างแหั�งฉ�นทะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งเวทนา ความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งฉ�นทะ ความต�างแหั�งปิร�เยุสุนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะ ความต�างแหั�งล่าภะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�เยุสุนา ความต�างแหั�งปิร�เยุสุนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งล่าภะหัาม�ได่� ความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�เยุสุนาหัาม�ได่� ความต�างแหั�งฉ�นทะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะหัาม�ได่� ความต�างแหั�งเวทนา บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งฉ�นทะหัาม�ได่� ความต�างแหั�งผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งเวทนาหัาม�ได่� ความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งผู้�สุสุะหัาม�ได่� ความต�างแหั�งสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะหัาม�ได่� ความต�างแหั�งธาต�บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�ญญาหัาม�ได่� ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ความต�างแหั�งธาต�เปิ<นไฉน ร!ปิธาต� ฯล่ฯธรรมธาต� น"(เราเร"ยุกว�า ความต�างแหั�งธาต� ฯ-2 1 0 0 0 -13510 54 0 0 0

[๓๕๑] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ความต�างแหั�งสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุ ความต�างแหั�งธาต� ความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�ง สุ�ญญา ความต�างแหั�งผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะ ความ ต�างแหั�งเวทนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งผู้�สุสุะ ความต�างแหั�งฉ�นทะ บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งเวทนา ความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งฉ�นทะ ความต�างแหั�งปิร�เยุสุนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุ

ความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะ ความต�างแหั�งล่าภะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�เยุสุนา ความต�างแหั�งปิร�เยุสุนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งล่าภะหัาม�ได่� ความต�างแหั�งฉ�นทะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะหัาม�ได่� ความต�างแหั�งเวทนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งฉ�นทะหัาม�ได่� ความต�างแหั�งผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งเวทนาหัาม�ได่� ความต�างแหั�งสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะหัาม�ได่� ความต�างแหั�งธาต�บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�ญญาหัาม�ได่� เปิ<นไฉน ร!ปิสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุร!ปิธาต� ฯล่ฯ ธรรม สุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมธาต� ธรรมสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมสุ�ญญา ฯล่ฯ ธรรมปิร�เยุสุนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมปิร�ฬาหัะ ธรรมล่าภะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมปิร�เยุสุนา ธรรมปิร�เยุสุนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมล่าภะหัาม�ได่� ธรรมปิร�ฬาหัะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมปิร�เยุสุนาหัาม�ได่� ธรรมฉ�นทะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมปิร�ฬาหัะหัาม�ได่� ธรรมสุ�มผู้�สุสุชาเวทนาบ�งเก�ด่ ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมฉ�นทะหัาม�ได่� ธรรมสุ�มผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมสุ�มผู้�สุสุชาเวทนาหัาม�ได่� ธรรมสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมสุ�มผู้�สุสุะหัา ม�ได่� ธรรมสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมสุ�งก�ปิปิะหัาม�ได่� ธรรมธาต�บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธรรมสุ�ญญาหัาม�ได่� ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ความต�างแหั�งสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งธาต� ความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�ญญา ความต�างแหั�งผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะความต�างแหั�งเวทนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งผู้�สุสุะ ความต�างแหั�งฉ�นทะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งเวทนา ความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งฉ�นทะ ความต�างแหั�งปิร�เยุสุนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะ ความต�างแหั�งล่าภะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�เยุสุนา ความต�างแหั�งปิร�เยุสุนาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งล่าภะหัาม�ได่� ความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�เยุสุนาหัาม�ได่� ความต�างแหั�งฉ�นทะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งปิร�ฬาหัะหัาม�ได่� ความต�างแหั�งเวทนา บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งฉ�นทะหัาม�ได่� ความต�างแหั�งผู้�สุสุะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งเวทนาหัาม�ได่� ความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งผู้�สุสุะหัาม�ได่� ความต�างแหั�งสุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�งก�ปิปิะหัาม�ได่� ความต�างแหั�งธาต�บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความต�างแหั�งสุ�ญญาหัาม�ได่� อยุ�างน"(แล่ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐ จ้บนาน�ตตวรรคท") ๑ --------------

รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. ธาต�สุ!ตร ๒. สุ�มผู้�สุสุสุ!ตร ๓. โนสุ�มผู้�สุสุสุ!ตร

๔. เวทนาสุ!ตร ๕. โนเวทนาสุ!ตร ๖. พาหั�รธาต�สุ!ตร ๗. สุ�ญญาสุ!ตร ๘. โนสุ�ญญาสุ!ตร ๙. ผู้�สุสุสุ!ตร ๑๐. โนผู้�สุสุสุ!ตร ฯ -------------

ธาต�สุ�งยุ�ตต' ท�ต�ยุวรรคท") ๒ ๑. สุ�ตต�มสุ!ตร -2 1 0 0 0 -13520 13 0 0 0

[๓๕๒] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ธาต�เหัล่�าน"(ม" ๗ ปิระการธาต� ๗ ปิระการเปิ<นไฉน คBอ อาภาธาต� สุ�ภาธาต� อากาสุาน�ญจ้ายุตนธาต� ว�ญญาณ�ญจ้ายุตนธาต� อาก�ญจ้�ญญายุตนธาต� เนวสุ�ญญานาสุ�ญญายุตนธาต�สุ�ญญาเวทยุ�ตน�โรธธาต� ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ธาต� ๗ ปิระการเหัล่�าน"(แล่ คร�(นพระผู้!�ม" พระภาคตร�สุอยุ�างน"(แล่�ว ภ�กษ�ร!ปิหัน-)งได่�ท!ล่ถามพระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระองค' ผู้!�เจ้ร�ญ อาภาธาต� สุ�ภาธาต� อากาสุาน�ญจ้ายุตนธาต� ว�ญญาณ�ญจ้ายุตนธาต�อาก�ญจ้�ญญายุตนธาต� เนวสุ�ญญานาสุ�ญญายุตนธาต� แล่ะสุ�ญญาเวทยุ�ตน�โรธธาต�ธาต�เหัล่�าน"(แต�ล่ะอยุ�าง อาศ�ยุอะไรจ้-งปิรากฏิได่� ฯ -2 1 0 0 0 -13530 11 0 0 0

[๓๕๓] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุตอบว�า ด่!กรภ�กษ� อาภาธาต�อาศ�ยุความมBด่จ้-งปิรากฏิได่� สุ�ภาธาต�อาศ�ยุความไม�งามจ้-งปิรากฏิได่� อากาสุาน�ญจ้ายุตนธาต�อาศ�ยุ ร!ปิจ้-งปิรากฏิได่� ว�ญญาณ�ญจ้ายุตนธาต�อาศ�ยุอากาสุาน�ญจ้ายุตนะจ้-งปิรากฏิได่�อาก�ญจ้�ญญายุตนธาต�อาศ�ยุว�ญญาณ�ญจ้ายุตนะจ้-งปิรากฏิได่� เนวสุ�ญญานาสุ�ญญายุตนธาต�อาศ�ยุอาก�ญจ้�ญญายุตนะจ้-งปิรากฏิได่� สุ�ญญาเวทยุ�ตน�โรธธาต�อาศ�ยุน�โรธจ้-งปิรากฏิได่� ฯ ภ�. ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ อาภาธาต� สุ�ภาธาต� อากาสุาน�ญจ้ายุตนธาต�ว�ญญาณ�ญจ้ายุตนธาต� อาก�ญจ้�ญญายุตนธาต� เนวสุ�ญญานาสุ�ญญายุตนธาต�สุ�ญญาเวทยุ�ตน�โรธธาต� ธาต�เหัล่�าน"(แต�ล่ะอยุ�าง บ�คคล่พ-งบรรล่�เปิ<นสุมาบ�ต�อยุ�างไร ฯ-2 1 0 0 0 -13540 7 0 0 0

[๓๕๔] พ. ด่!กรภ�กษ� อาภาธาต� สุ�ภาธาต� อากาสุาน�ญจ้ายุตนธาต�ว�ญญาณ�ญจ้ายุตนธาต� อาก�ญจ้�ญญายุตนธาต� ธาต�เหัล่�าน"(แต�ล่ะอยุ�าง บ�คคล่พ-งบรรล่�เปิ<นสุ�ญญาสุมาบ�ต� เนวสุ�ญญานาสุ�ญญายุตนธาต�

บ�คคล่พ-งบรรล่�เปิ<น สุ�งขาราวเสุสุสุมาบ�ต� สุ�ญญาเวทยุ�ตน�โรธธาต� บ�คคล่พ-งบรรล่�เปิ<นน�โรธสุมาบ�ต� ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ ๒. สุน�ทานสุ!ตร -2 1 0 0 0 -13550 6 0 0 0

[๓๕๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�าน อนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ กามว�ตกยุ�อมม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(นม�ใช�ไม�ม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(น พยุาบาทว�ตกยุ�อมม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(น ม�ใช�ไม�ม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(นว�หั�งสุาว�ตกยุ�อมม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(น ม�ใช�ไม�ม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(น ฯ-2 1 0 0 0 -13560 22 0 0 0

[๓๕๖] ก;กามว�ตกยุ�อมม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(น ม�ใช�ไม�ม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(น พยุาบาทว�ตกยุ�อมม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(น ม�ใช�ไม�ม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(น ว�หั�งสุาว�ตกยุ�อมม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(นม�ใช�ไม�ม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(น อยุ�างไร ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ความหัมายุร! �ในกามบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุกามธาต� ความด่4าร�ในกามบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความหัมายุร! �ในกามความพอใจ้ในกามบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความด่4าร�ในกาม ความเร�าร�อนเพราะกามบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความพอใจ้ในกาม การแสุวงหัากามบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความเร�าร�อนเพราะกาม ปิ�ถ�ชนผู้!�ไม�ได่�สุด่�บ เมB)อแสุวงหัากาม ยุ�อมปิฏิ�บ�ต�ผู้�ด่โด่ยุฐีานะ ๓ คBอ กายุ วาจ้า ใจ้ ความหัมายุร! �ในพยุาบาทบ�งเก�ด่ข-(นเพราะพยุาปิาทธาต� ความด่4าร�ในพยุาบาทบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความหัมายุร! �ในพยุาบาท ความพอใจ้ ในพยุาบาทบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความด่4าร�ในพยุาบาท ความเร�าร�อนเพราะพยุาบาท บ�งเก�ด่ข-(น เพราะอาศ�ยุความพอใจ้ในพยุาบาท การแสุวงหัาพยุาบาทบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความเร�าร�อนเพราะพยุาบาท ปิ�ถ�ชนผู้!�ไม�ได่�สุด่�บ เมB)อแสุวงหัาพยุาบาทยุ�อมปิฏิ�บ�ต�ผู้�ด่โด่ยุฐีานะ ๓ คBอ กายุ วาจ้า ใจ้ ความหัมายุร! �ในว�หั�งสุาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุว�หั�งสุาธาต� ความด่4าร�ในว�หั�งสุาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความหัมายุร! �ในว�หั�งสุา ความพอใจ้ในว�หั�งสุาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความด่4าร�ในว�หั�งสุา ความเร�าร�อนเพราะว�หั�งสุาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความพอใจ้ในว�หั�งสุา การแสุวงหัาว�หั�งสุาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความเร�าร�อนเพราะว�หั�งสุา ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ปิ�ถ�ชน ผู้!�ไม�ได่�สุด่�บ เมB)อแสุวงหัาว�หั�งสุา ยุ�อมปิฏิ�บ�ต�ผู้�ด่โด่ยุฐีานะ ๓ คBอกายุ วาจ้า ใจ้ ฯ-2 1 0 0 0 -13570 8 0 0 0

[๓๕๗] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ บ�ร�ษวางคบหัญ�าท")ไฟัต�ด่แล่�วในปิOาหัญ�าแหั�งถ�าหัากเขาไม�ร"บด่�บด่�วยุมBอแล่ะเท�าไซร� ก;เมB)อเปิ<นเช�นน"( สุ�ตว'

ม"ช"ว�ตท�(งหัล่ายุบรรด่าท")อาศ�ยุหัญ�าแล่ะไม�อยุ!� พ-งถ-งความพ�นาศฉ�บหัายุ แม�ฉ�นใด่ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุสุมณะหัรBอพราหัมณ'คนใด่คนหัน-)ง ก;ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ไม�ร"บล่ะ ไม�ร"บบรรเทาไม�ร"บท4าใหั�สุ�(นสุ�ด่ ไม�ร"บท4าใหั�ไม�ม"ซ-)งอก�ศล่สุ�ญญาท")ก�อกวนอ�นบ�งเก�ด่ข-(นแล่�วสุมณะหัรBอพราหัมณ'น�(น ยุ�อมอยุ!�เปิ<นท�กข' ม"ความอ-ด่อ�ด่ ค�บแค�น เร�าร�อน ใน ปิ7จ้จ้�บ�น เบB(องหัน�าแต�มรณะ เพราะกายุแตก พ-งหัว�งท�คต�ได่� ฯ-2 1 0 0 0 -13580 4 0 0 0

[๓๕๘] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เนกข�มมว�ตกยุ�อมม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(น ม�ใช�ไม�ม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(น อ�พยุาปิาทว�ตกยุ�อมม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(น ม�ใช�ไม�ม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(น อว�หั�งสุาว�ตกยุ�อมม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(น ม�ใช�ไม�ม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(น ฯ -2 1 0 0 0 -13590 24 0 0 0

[๓๕๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;เนกข�มมว�ตกยุ�อมม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(น ม�ใช�ไม�ม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(น อ�พยุาปิาทว�ตกยุ�อมม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(น ม�ใช�ไม�ม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(นอว�หั�งสุาว�ตกยุ�อมม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(น ม�ใช�ไม�ม"เหัต�บ�งเก�ด่ข-(น อยุ�างไร ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุความหัมายุร! �ในเนกข�มมะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุเนกข�มมธาต� ความด่4าร�ในเนกข�มมะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความหัมายุร! �ในเนกข�มมะ ความพอใจ้ในเนกข�มมะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความด่4าร�ในเนกข�มมะ ความเร�าร�อนเพราะเนกข�มมะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะ อาศ�ยุความพอใจ้ในเนกข�มมะ การแสุวงหัาในเนกข�มมะบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความเร�าร�อนเพราะเนกข�มมะ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บ เมB)อแสุวงหัาเนกข�มมะ ยุ�อม ปิฏิ�บ�ต�ชอบโด่ยุฐีานะ ๓ คBอ กายุ วาจ้า ใจ้ ความหัมายุร! �ในอ�พยุาบาทบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุอ�พยุาปิาทธาต� ความด่4าร�ในอ�พยุาบาทบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความ หัมายุร! �ในอ�พยุาบาท ความพอใจ้ในอ�พยุาบาทบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความด่4าร�ในอ�พยุาบาท ความเร�าร�อนเพราะอ�พยุาบาทบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความพอใจ้ในอ�พยุาบาท การแสุวงหัาในอ�พยุาบาทบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความเร�าร�อนเพราะอ�พยุาบาท อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บ เมB)อแสุวงหัาอ�พยุาบาท ยุ�อมปิฏิ�บ�ต�ชอบโด่ยุฐีานะ ๓คBอ กายุ วาจ้า ใจ้ ความหัมายุร! �ในอว�หั�งสุาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุอว�หั�งสุาธาต� ความด่4าร�ในอว�หั�งสุาเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความหัมายุร! �ในอว�หั�งสุา ความพอใจ้ในอว�หั�งสุาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความด่4าร�ในอว�หั�งสุา ความเร�าร�อนเพราะอว�หั�งสุาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุความพอใจ้ในอว�หั�งสุา การแสุวงหัาในอว�หั�งสุาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุ ความเร�าร�อนเพราะอว�หั�งสุา ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บ เมB)อแสุวงหัาอว�หั�งสุา ยุ�อมปิฏิ�บ�ต�ชอบโด่ยุฐีานะ ๓ คBอ กายุ วาจ้า ใจ้ ฯ-2 1 0 0 0 -13600 10 0 0 0

[๓๖๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ บ�ร�ษพ-งวางคบหัญ�าท")ไฟัต�ด่แล่�วในปิOาหัญ�าแหั�ง เขาจ้-งร"บด่�บคบน�(นเสุ"ยุด่�วยุมBอแล่ะเท�า ก;เมB)อเปิ<นเช�นน"(สุ�ตว' ม"ช"ว�ตท�(งหัล่ายุบรรด่าท")อาศ�ยุหัญ�าแล่ะไม�อยุ!� ไม�พ-งถ-งความพ�นาศฉ�บหัายุ แม�ฉ�นใด่ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุมณะหัรBอพราหัมณ'คนใด่คนหัน-)ง ก;ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ร"บล่ะ ร"บบรรเทา ร"บท4าใหั�หัมด่ ร"บท4าใหั�ไม�ม"ซ-)งอก�ศล่สุ�ญญาท")ก�อกวนอ�นบ�งเก�ด่ข-(นแล่�วเขายุ�อมอยุ!�เปิ<นสุ�ข ไม�ม"ความอ-ด่อ�ด่ ความค�บแค�น ความเร�าร�อน ในปิ7จ้จ้�บ�น เบB(องหัน�าแต�มรณะ เพราะกายุแตก พ-งหัว�งสุ�คต�ได่� ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. ค�ญชกาวสุถสุ!ตร-2 1 0 0 0 -13610 6 0 0 0

[๓๖๑] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระต4าหัน�กท")สุร�างด่�วยุอ�ฐี ใกล่�หัม!�บ�านของพระญาต� ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�เหัล่�าน�(นท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า ด่�งน"(พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ญญาบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธาต�ท�ฐี�บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธาต� ว�ตกบ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธาต� ฯ -2 1 0 0 0 -13620 4 0 0 0

[๓๖๒] เมB)อพระผู้!�ม"พระภาคตร�สุอยุ�างน"(แล่�ว ท�านพระก�จ้จ้านะได่�ท!ล่ถามพระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ท�ฐี�ท")ว�า พระสุ�มมาสุ�มพ�ทธะในบ�คคล่ท")ม�ใช�พระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ด่�งน"( ยุ�อมปิรากฏิเพราะอาศ�ยุอะไร ฯ-2 1 0 0 0 -13630 20 0 0 0

[๓๖๓] พ. ด่!กรก�จ้จ้านะ ธาต�คBออว�ชชาน"( เปิ<นธาต�ใหัญ�แล่ ด่!กร ก�จ้จ้านะ สุ�ญญาท")เล่ว ท�ฐี�ท")เล่ว ว�ตกท")เล่ว เจ้ตนาท")เล่ว ความปิรารถนาท")เล่วความต�(งใจ้ท")เล่ว บ�คคล่ท")เล่ว วาจ้าท")เล่ว บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธาต�ท")เล่วบ�คคล่ท")เล่วน�(น ยุ�อมบอก ยุ�อมแสุด่ง ยุ�อมบ�ญญ�ต� ยุ�อมแต�งต�(ง ยุ�อมเปิด่เผู้ยุ ยุ�อมจ้4าแนก ยุ�อมท4าใหั�ตB(น ซ-)งธรรมท")เล่ว เรากล่�าวว�า อ�ปิบ�ต�ของบ�คคล่ท")เล่วน�(นยุ�อมเล่ว ด่!กรก�จ้จ้านะ สุ�ญญาท")ปิานกล่าง ท�ฐี�ท")ปิานกล่าง ว�ตกท")ปิานกล่างเจ้ตนาท")ปิานกล่าง ความปิรารถนาท")ปิานกล่าง ความต�(งใจ้ท")ปิานกล่าง บ�คคล่ท")ปิานกล่าง วาจ้าท")ปิานกล่าง บ�งเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุธาต�ท")ปิานกล่าง บ�คคล่ท")ปิานกล่างน�(น ยุ�อมบอก ยุ�อมแสุด่ง ยุ�อมบ�ญญ�ต� ยุ�อมแต�งต�(ง ยุ�อมเปิด่เผู้ยุ ยุ�อมจ้4าแนก ยุ�อมท4าใหั�ตB(น ซ-)งธรรมท")ปิานกล่าง เรากล่�าวว�า อ�ปิบ�ต�ของบ�คคล่ท")ปิานกล่างน�(น เปิ<นปิานกล่าง ด่!กรก�จ้จ้านะ สุ�ญญาท")ปิระณ"ต ท�ฐี�ท")ปิระณ"ต ว�ตกท")ปิระณ"ต เจ้ตนาท")ปิระณ"ต ความปิรารถนาท")ปิระณ"ต ความต�(งใจ้ท")ปิระณ"ตบ�คคล่ท")ปิระณ"ต วาจ้าท")ปิระณ"ต บ�งเก�ด่

ข-(นเพราะอาศ�ยุธาต�ท")ปิระณ"ต บ�คคล่ท")ปิระณ"ตน�(น ยุ�อมบอก ยุ�อมแสุด่ง ยุ�อมบ�ญญ�ต� ยุ�อมแต�งต�(ง ยุ�อมเปิด่เผู้ยุยุ�อมจ้4าแนก ยุ�อมท4าใหั�ตB(น ซ-)งธรรมท")ปิระณ"ต เรากล่�าวว�า อ�ปิบ�ต�ของบ�คคล่ท")ปิระณ"ตน�(น ยุ�อมปิระณ"ต ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. หั"นาธ�ม�ตต�สุ!ตร-2 1 0 0 0 -13640 20 0 0 0

[๓๖๔] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุยุ�อมคบค�ายุ�อมสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว ยุ�อมคบค�า ยุ�อม สุมาคมก�นก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" ยุ�อมคบค�ายุ�อมสุมาคมก�นก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" แม�ในอด่"ตกาล่ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;ได่�คบค�าก�นแล่�ว ได่�สุมาคมก�นแล่�ว โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่วได่�คบค�าก�นแล่�ว ได่�สุมาคมก�นแล่�ว ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว สุ�ตว'จ้4าพวก ท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" ได่�คบค�าก�นแล่�ว ได่�สุมาคมก�นแล่�ว ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" แม�ในอนาคตกาล่ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;จ้�กคบค�าก�น จ้�กสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุวคBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว จ้�กคบค�าก�น จ้�กสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" จ้�กคบค�าก�น จ้�กสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว' จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" แม�ในปิ7จ้จ้�บ�นกาล่ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อม สุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อม สุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. จ้�งกมสุ!ตร -2 1 0 0 0 -13650 12 0 0 0

[๓๖๕] สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!�ท")ภ!เขาค�ชฌก!ฏิ เขตพระนครราชคฤหั' ก;โด่ยุสุม�ยุน�(นแล่ ท�านพระสุาร"บ�ตรจ้งกรมอยุ!�ด่�วยุก�นก�บภ�กษ�หัล่ายุร!ปิในท")ไม�ไกล่พระผู้!�ม"พระภาค ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะก;จ้งกรมอยุ!�ด่�วยุก�นก�บภ�กษ�หัล่ายุร!ปิ ในท")ไม�ไกล่พระผู้!�ม"พระภาค ท�านพระมหัาก�สุสุปิก; จ้งกรมอยุ!�ด่�วยุก�นก�บภ�กษ�หัล่ายุร!ปิในท")ไม�ไกล่พระผู้!�ม"พระภาค ท�านพระอน�ร�ทธก;จ้งกรมอยุ!� ด่�วยุก�นก�บภ�กษ�หัล่ายุร!ปิ ในท")ไม�ไกล่พระผู้!�ม"พระภาค ท�านพระปิ�ณณม�นตาน"บ�ตรก;จ้งกรมอยุ!�ด่�วยุก�นก�บภ�กษ�หัล่ายุร!ปิ ในท")ไม�ไกล่พระผู้!�ม"พระภาค ท�านพระอ�บาล่"ก;จ้งกรมอยุ!�ด่�วยุก�นก�บภ�กษ�หัล่ายุร!ปิ ในท")ไม�ไกล่พระผู้!�ม"พระภาค ท�านพระอานนท'ก;จ้งกรมอยุ!�ด่�วยุก�นก�บภ�กษ�หัล่ายุร!ปิ ในท")

ไม�ไกล่พระผู้!�ม"พระภาค แม�พระเทวท�ตต'ก;จ้งกรมอยุ!�ด่�วยุก�นก�บภ�กษ�หัล่ายุร!ปิ ในท")ไม�ไกล่พระผู้!�ม"พระภาค ฯ-2 1 0 0 0 -13660 27 0 0 0

[๓๖๖] คร�(งน�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุกะภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกเธอเหั;นสุาร"บ�ตรก4าล่�งจ้งกรมอยุ!�ด่�วยุก�นก�บภ�กษ�หัล่ายุร!ปิหัรBอไม� ฯ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า เหั;น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�ท�(งหัมด่น"( ล่�วนม"ปิ7ญญามาก พวกเธอเหั;นมหัาโมคค�ล่ล่านะก4าล่�งจ้งกรมอยุ!�ด่�วยุก�นก�บภ�กษ�หัล่ายุร!ปิหัรBอไม� ฯ ภ�. เหั;น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ภ�กษ�ท�(งหัมด่น"( ล่�วนม"ฤทธ�Tมาก พวกเธอเหั;นมหัาก�สุสุปิก4าล่�ง จ้งกรมอยุ!�ด่�วยุก�นก�บภ�กษ�หัล่ายุร!ปิหัรBอไม� ฯ ภ�. เหั;น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ภ�กษ�ท�(งหัมด่น"( ล่�วนเปิ<นธ�ตวาท พวกเธอเหั;นอน�ร�ทธ ก4าล่�งจ้งกรมอยุ!�ด่�วยุก�นก�บภ�กษ�หัล่ายุร!ปิหัรBอไม� ฯ ภ�. เหั;น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ภ�กษ�ท�(งหัมด่น"( ล่�วนเปิ<นผู้!�ม"ท�พยุจ้�กษ� พวกเธอเหั;นปิ�ณณม�นตาน"บ�ตรก4าล่�งจ้งกรมอยุ!�ด่�วยุก�นก�บภ�กษ�หัล่ายุร!ปิหัรBอไม� ฯ ภ�. เหั;น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ภ�กษ�ท�(งหัมด่น"( ล่�วนเปิ<นธรรมกถ-ก พวกเธอเหั;นอ�บาล่"ก4าล่�งจ้งกรมอยุ!�ด่�วยุก�นก�บภ�กษ�หัล่ายุร!ปิหัรBอไม� ฯ ภ�. เหั;น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ภ�กษ�ท�(งหัมด่น"( ล่�วนเปิ<นผู้!�ทรงว�น�ยุ พวกเธอเหั;นอานนท' ก4าล่�งจ้งกรมอยุ!�ด่�วยุก�นก�บภ�กษ�หัล่ายุร!ปิหัรBอไม� ฯ ภ�. เหั;น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ภ�กษ�ท�(งหัมด่น"( ล่�วนเปิ<นพหั!สุ!ต พวกเธอเหั;นเทวท�ตต'ก4าล่�งจ้งกรมอยุ!�ด่�วยุก�นก�บภ�กษ�หัล่ายุร!ปิหัรBอไม� ภ�. เหั;น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ภ�กษ�ท�(งหัมด่น"( ล่�วนม"ความปิรารถนาล่ามก ฯ-2 1 0 0 0 -13670 18 0 0 0

[๓๖๗] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�นโด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อม สุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" แม�ในอด่"ตกาล่ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;ได่� คบค�าก�นแล่�ว ได่�สุมาคมก�นแล่�ว โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่วได่�คบค�าก�นแล่�ว ได่�สุมาคมก�นแล่�ว ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" ได่�คบ

ค�าก�นแล่�ว ได่�สุมาคมก�นแล่�ว ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่"แม�ในอนาคตกาล่ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;จ้�กคบค�าก�น จ้�กสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุวคBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว จ้�กคบค�าก�น จ้�กสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" จ้�กคบค�าก�น จ้�กสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท") ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" แม�ในปิ7จ้จ้�บ�นกาล่ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�นก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖. สุตาปิาร�ทธสุ!ตร-2 1 0 0 0 -13680 9 0 0 0

[๓๖๘] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุยุ�อมคบค�า ก�น ยุ�อมสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว แม�ในอด่"ตกาล่ ...แม�ในอนาคตกาล่ ... แม�ในปิ7จ้จ้�บ�นกาล่ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อม สุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว ฯ-2 1 0 0 0 -13690 10 0 0 0

[๓๖๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ค!ถก�บค!ถยุ�อมเข�าก�นได่� ร�วมก�นได่� ม!ตรก�บม!ตรยุ�อมเข�าก�นได่� ร�วมก�นได่� เขฬะก�บเขฬะยุ�อมเข�าก�นได่� ร�วมก�นได่� บ�พโพก�บบ�พโพยุ�อมเข�าก�นได่� ร�วมก�นได่� โล่หั�ตก�บโล่หั�ตยุ�อมเข�าก�นได่� ร�วมก�นได่� แม�ฉ�นใด่ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;ฉ�นน�(นแล่ ยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว ยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว แม�ในอด่"ตกาล่ ... แม�ในอนาคต กาล่ ... แม�ในปิ7จ้จ้�บ�นกาล่ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น โด่ยุ ธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุเล่ว-2 1 0 0 0 -13700 6 0 0 0

[๓๗๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�นโด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคม ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" แม�ในอด่"ตกาล่ ... แม�ในอนาคตกาล่ ... แม�ในปิ7จ้จ้�บ�นกาล่ สุ�ตว' ท�(งหัล่ายุก;ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อม

สุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" ฯ-2 1 0 0 0 -13710 10 0 0 0

[๓๗๑] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ น4(านมสุด่ก�บน4(านมสุด่ยุ�อมเข�าก�นได่� ร�วมก�นได่� น4(าม�นก�บน4(าม�นยุ�อมเข�าก�นได่� ร�วมก�นได่� เนยุใสุก�บเนยุใสุยุ�อมเข�าก�นได่�ร�วมก�นได่� น4(าผู้-(งก�บน4(าผู้-(งยุ�อมเข�าก�นได่� ร�วมก�นได่� น4(าอ�อยุก�บน4(าอ�อยุยุ�อมเข�าก�นได่� ร�วมก�นได่� แม�ฉ�นใด่ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;ฉ�นน�(นแล่ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" แม�ในอด่"ตกาล่ ... แม�ในอนาคตกาล่ ...แม�ในปิ7จ้จ้�บ�นกาล่ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"อ�ธยุาศ�ยุด่" ฯ-2 1 0 0 0 -13720 11 0 0 0

[๓๗๒] พระผู้!�ม"พระภาค ผู้!�สุ�คตศาสุด่า คร�(นได่�ตร�สุไวยุากรณภาษ�ตน"(จ้บล่งแล่�ว จ้-งตร�สุพระคาถาปิระพ�นธ'ต�อไปิว�า ฯ ก�เล่สุเพ"ยุงด่�งหัม!�ไม�ในปิOา เก�ด่ข-(น เพราะการคบค�าสุมาคม ยุ�อมขาด่ เพราะไม�คบค�าสุมาคม คนเกาะท�อนไม�เล่;กๆ พ-งจ้มล่งในหั�วงมหัรรณพ ฉ�นใด่ แม�สุาธ�ชนก;ยุ�อมจ้มล่ง เพราะอาศ�ยุคนเก"ยุจ้คร�าน ฉ�นน�(น เพราะฉะน�(น พ-งเว�นคน เก"ยุจ้คร�าน ม"ความเพ"ยุรเล่วน�(นเสุ"ยุ พ-งอยุ!�ร �วมก�บบ�ณฑิ�ตผู้!� สุง�ด่ ผู้!�เปิ<นอร�ยุะ ผู้!�ม"ใจ้สุ!ง ผู้!�เพ�งพ�น�จ้ ผู้!�ปิรารภความเพ"ยุร เปิ<นน�ตยุ' ฯ จ้บ สุ!ตรท") ๖ ๗. อ�สุสุ�ทธม!ล่กสุ!ตรท") ๑-2 1 0 0 0 -13730 24 0 0 0

[๓๗๓] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"ศร�ทธา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"ศร�ทธา สุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"หั�ร� ยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"หั�ร� สุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"โอตต�ปิปิะ ยุ�อม คบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"โอตต�ปิปิะ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะน�อยุ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะน�อยุ สุ�ตว'จ้4าพวกท")เก"ยุจ้คร�าน ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")เก"ยุจ้คร�านสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�หัล่งล่Bม ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อม

สุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม" สุต�หัล่งล่Bม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม แม�ในอด่"ตกาล่ ... แม�ในอนาคตกาล่ ... แม�ในปิ7จ้จ้�บ�นกาล่ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�นโด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"ศร�ทธา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"ศร�ทธาสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"หั�ร� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"หั�ร�สุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"โอตต�ปิปิะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท") ไม�ม"โอตต�ปิปิะ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะน�อยุ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะน�อยุ สุ�ตว'จ้4าพวกท")เก"ยุจ้คร�าน ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคม ก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")เก"ยุจ้คร�าน สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�หัล่งล่Bม ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�หัล่งล่Bม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม ฯ -2 1 0 0 0 -13740 23 0 0 0

[๓๗๔] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ศร�ทธา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ศร�ธทา สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"หั�ร� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"หั�ร� สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"โอตต�ปิปิะ ยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"โอตต�ปิปิะ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะมาก ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะมาก สุ�ตว'จ้4าพวกท")ปิรารภความ เพ"ยุร ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ปิรารภความเพ"ยุร สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�ม�)นคง ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�ม�)นคง สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา แม�ในอด่"ตกาล่ ... แม�ในอนาคตกาล่ ... แม�ในปิ7จ้จ้�บ�นกาล่สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ศร�ทธา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ศร�ทธา สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"หั�ร� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"หั�ร� สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"โอตต�ปิปิะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"โอตต�ปิปิะ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะมาก ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะมาก สุ�ตว'จ้4าพวกท")ปิรารภความเพ"ยุร ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ปิรารภความเพ"ยุร สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�ม�)นคง ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�ม�)นคง สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�นก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ฯ จ้บ สุ!ตรท") ๗ ๘. อ�สุสุ�ทธม!ล่กสุ!ตรท") ๒-2 1 0 0 0 -13750 21 0 0 0

[๓๗๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"ศร�ทธา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"ศร�ทธา สุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"หั�ร� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อม สุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"หั�ร� สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม ยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ศร�ทธา ยุ�อมคบ ค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ศร�ทธา สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"หั�ร� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"หั�ร� สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา แม�ในอด่"ตกาล่ ... ในอนาคตกาล่ ...แม�ในปิ7จ้จ้�บ�นกาล่ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"ศร�ทธา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"ศร�ทธา สุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"หั�ร� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม" หั�ร� สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ศร�ทธา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ศร�ทธา สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"หั�ร� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�นก�บสุ�ตว' จ้4าพวกท")ม"หั�ร� สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว' จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ฯ-2 1 0 0 0 -13760 10 0 0 0

[๓๗๖] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�นโด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"ศร�ทธา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"ศร�ทธา สุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"โอตต�ปิปิะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อม สุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"โอตต�ปิปิะ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ศร�ทธายุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ศร�ทธา สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"โอตต�ปิปิะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"โอตต�ปิปิะ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ฯ-2 1 0 0 0 -13770 8 0 0 0

[๓๗๗] สุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"ศร�ทธา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"ศร�ทธา สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะน�อยุ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะน�อยุ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ศร�ทธา ยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'

จ้4าพวกท")ม"ศร�ทธา สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะมาก ยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะมาก สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ยุ�อมคบค�า ก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ฯ-2 1 0 0 0 -13780 8 0 0 0

[๓๗๘] สุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"ศร�ทธา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"ศร�ทธา สุ�ตว'จ้4าพวกท")เก"ยุจ้คร�าน ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")เก"ยุจ้คร�าน สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม ยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ศร�ทธา ยุ�อมคบ ค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ศร�ทธา สุ�ตว'จ้4าพวกท")ปิรารภความเพ"ยุรยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ปิรารภความเพ"ยุร สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ฯ -2 1 0 0 0 -13790 10 0 0 0

[๓๗๙] สุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"ศร�ทธา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"ศร�ทธา สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�หัล่งล่Bม ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อม สุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�หัล่งล่Bม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ศร�ทธา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ศร�ทธา สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�ม�)นคงยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�ม�)นคง สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญายุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙. อหั�ร�กม!ล่กสุ!ตร-2 1 0 0 0 -13800 12 0 0 0

[๓๘๐] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"หั�ร� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�นก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"หั�ร� สุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"โอตต�ปิปิะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"โอตต�ปิปิะ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"หั�ร� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"หั�ร� สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"โอตต�ปิปิะยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"โอตต�ปิปิะ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ฯ-2 1 0 0 0 -1

3810 8 0 0 0

[๓๘๑] สุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"หั�ร� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"หั�ร� สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะน�อยุ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะน�อยุ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"หั�ร� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อม คบค�าก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"หั�ร� สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะมาก ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะมาก สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ฯ -2 1 0 0 0 -13820 8 0 0 0

[๓๘๒] สุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"หั�ร� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"หั�ร� สุ�ตว'จ้4าพวกท")เก"ยุจ้คร�าน ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�นก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")เก"ยุจ้คร�าน สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อม สุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"หั�ร� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"หั�ร� สุ�ตว'จ้4าพวกท")ปิรารภความเพ"ยุร ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ปิรารภความเพ"ยุร สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญายุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ฯ-2 1 0 0 0 -13830 10 0 0 0

[๓๘๓] สุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"หั�ร� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"หั�ร� สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�หัล่งล่Bม ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�นก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�หัล่งล่Bม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อม สุมาคมก�นก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"หั�ร� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"หั�ร� สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�ม�)นคง ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�ม�)นคง สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ฯ จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐. อโนตต�ปิปิม!ล่กสุ!ตร-2 1 0 0 0 -13840 12 0 0 0

[๓๘๔] สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บ ณ พระเชตว�น อารามของ ท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�นโด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"โอตต�ปิปิะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"โอตต�ปิปิะ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะน�อยุ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อม

สุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะน�อยุ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทรามยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม" โอตต�ปิปิะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"โอตต�ปิปิะ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะมาก ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะมาก สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ฯ-2 1 0 0 0 -13850 9 0 0 0

[๓๘๕] สุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"โอตต�ปิปิะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"โอตต�ปิปิะ สุ�ตว'จ้4าพวกท")เก"ยุจ้คร�าน ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�นก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")เก"ยุจ้คร�าน สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"โอตต�ปิปิะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"โอตต�ปิปิะ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ปิรารภความเพ"ยุร ยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ปิรารภความเพ"ยุร สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ยุ�อม คบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ฯ-2 1 0 0 0 -13860 10 0 0 0

[๓๘๖] สุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"โอตต�ปิปิะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�นก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"โอตต�ปิปิะ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�หัล่งล่Bม ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�หัล่งล่Bม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม ยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"โอตต�ปิปิะ ยุ�อม คบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"โอตต�ปิปิะ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�ม�)นคง ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�ม�)นคง สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐ ๑๑. อ�ปิปิสุ�ตสุ!ตร-2 1 0 0 0 -13870 12 0 0 0

[๓๘๗] สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุยุ�อมคบค�า ก�น ยุ�อมสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะน�อยุ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะน�อยุ สุ�ตว'จ้4าพวกท")เก"ยุจ้คร�าน ยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")เก"ยุจ้คร�าน สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม ยุ�อม คบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะมากยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�

ตะมาก สุ�ตว'จ้4าพวกท")ปิรารภ ความเพ"ยุร ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ปิรารภความเพ"ยุร สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ฯ-2 1 0 0 0 -13880 10 0 0 0

[๓๘๘] สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะน�อยุ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะน�อยุ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�หัล่งล่Bม ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�หัล่งล่Bม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะมาก ยุ�อมคบ ค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุ�ตะมาก สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�ม�)นคง ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�ม�)นคง สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม" ปิ7ญญา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๑ ๑๒. ก�สุ�ตสุ!ตร -2 1 0 0 0 -13890 27 0 0 0

[๓๘๙] สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุยุ�อม คบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�นโด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")เก"ยุจ้คร�าน ยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")เก"ยุจ้คร�าน สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�หัล่งล่Bม ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�หัล่งล่Bม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม ยุ�อม คบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ปิรารภความเพ"ยุร ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ปิรารภความเพ"ยุร สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�ม�)นคง ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"สุต�ม�)นคง สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๒ ---------

[สุ�วนท")เปิ<นอด่"ต อนาคต ปิ7จ้จ้�บ�น ในท")ท�กแหั�ง พ-งท4าเหัมBอนอยุ�างข�างต�นน�(น เทอญ]

จ้บท�ต�ยุวรรคท") ๒ รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. สุ�ตต�มสุ!ตร ๒. สุน�ทานสุ!ตร ๓. ค�ญชกาวสุถสุ!ตร ๔. หั"นาธ�ม�ตต�สุ!ตร ๕. จ้�งกมสุ!ตร ๖. สุตาปิาร�ทธสุ!ตร ๗. อ�สุสุ�ทธม!ล่กสุ!ตรท") ๑ ๘. อ�สุสุ�ทธม!ล่กสุ!ตรท") ๒.

๙. อหั�ร�กม!ล่กสุ!ตร ๑๐. อโนตต�ปิปิม!ล่กสุ!ตร ๑๑. อ�ปิปิ สุ�ตสุ!ตร ๑๒. ก�สุ�ตสุ!ตร ฯ

------------

ธาต�สุ�งยุ�ตต' ทสุก�มมปิถวรรคท") ๓ ๑. อสุมาหั�ตสุ!ตร -2 1 0 0 0 -13900 19 0 0 0

[๓๙๐] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"ศร�ทธายุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"ศร�ทธา สุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"หั�ร� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"หั�ร� สุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"โอตต�ปิปิะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"โอตต�ปิปิะสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ใจ้ไม�ม�)นคง ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ใจ้ไม�ม�)นคง สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว' จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ศร�ทธา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ศร�ทธา สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"หั�ร� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"หั�ร� สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"โอตต�ปิปิะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"โอตต�ปิปิะ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ใจ้ม�)นคง ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ใจ้ม�)นคง สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อม สุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ ๒. ท�สุสุ"ล่สุ!ตร -2 1 0 0 0 -13910 18 0 0 0

[๓๙๑] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"ศร�ทธา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"ศร�ทธา สุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"หั�ร� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อม สุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"หั�ร� สุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"โอตต�ปิปิะ ยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ไม�ม"โอตต�ปิปิะ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ท�ศ"ล่ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ท�ศ"ล่ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม ยุ�อมคบ ค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญาทราม สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ศร�ทธา ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ศร�ทธา สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"หั�ร� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"หั�ร� สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"โอตต�ปิปิะยุ�อมคบค�า

ก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"โอตต�ปิปิะ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ศ"ล่ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ศ"ล่ สุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญายุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บสุ�ตว'จ้4าพวกท")ม"ปิ7ญญา ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. ปิ7ญจ้สุ�กขาปิทสุ!ตร-2 1 0 0 0 -13920 5 0 0 0

[๓๙๒] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาแล่�วอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกภ�กษ�เหัล่�าน�(นท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคว�าพระเจ้�าข�า ฯ-2 1 0 0 0 -13930 9 0 0 0

[๓๙๓] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุด่�งน"(ว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอ พวกท4าปิาณาต�บาต ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกท4าปิาณาต�บาต พวกท4าอท�นนาทาน ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกท4าอท�นนาทาน พวกท4ากาเมสุ�ม�จ้ฉาจ้าร ยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกท4ากาเมสุ�ม�จ้ฉาจ้าร พวกม�สุาวาท ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกม�สุาวาท พวกด่B)มน4(าเมาคBอสุ�ราแล่ะเมร�ยุอ�นเปิ<นท")ต�(งแหั�งความปิระมาท ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกด่B)มน4(าเมาคBอสุ�ราแล่ะเมร�ยุอ�นเปิ<นท")ต�(งแหั�งความปิระมาท ฯ-2 1 0 0 0 -13940 11 0 0 0

[๓๙๔] พวกเว�นขาด่จ้ากปิาณาต�บาต ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�นก�บพวกเว�นขาด่จ้ากปิาณาต�บาต พวกเว�นขาด่จ้ากอท�นนาทาน ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกเว�นขาด่จ้ากอท�นนาทาน พวกเว�นขาด่จ้ากกาเมสุ�ม�จ้ฉาจ้าร ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกเว�นขาด่จ้ากกาเมสุ�ม�จ้ฉาจ้าร พวกเว�นขาด่จ้ากม�สุาวาท ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกเว�นขาด่จ้ากม�สุาวาท พวกเว�นขาด่จ้ากด่B)มน4(าเมาคBอสุ�ราแล่ะเมร�ยุอ�นเปิ<นท")ต�(งแหั�งความปิระมาท ยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกเว�นขาด่จ้ากด่B)มน4(าเมาคBอสุ�ราแล่ะเมร�ยุอ�นเปิ<นท")แหั�งความปิระมาท ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. สุ�ตตก�มมปิถสุ!ตร-2 1 0 0 0 -13950 12 0 0 0

[๓๙๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�

ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุ ยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอพวกท4าปิาณาต�บาต ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกท4าปิาณาต�บาต พวกท4าอท�นนาทาน ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกท4าอท�นนาทาน พวกท4ากาเมสุ�ม�จ้ฉาจ้าร ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�นก�บพวกท4ากาเมสุ�ม�จ้ฉาจ้าร พวกม�สุาวาท ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกม�สุาวาท พวกพ!ด่สุ�อเสุ"ยุด่ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกพ!ด่สุ�อเสุ"ยุด่พวกพ!ด่ค4าหัยุาบ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกพ!ด่ค4าหัยุาบ พวกพ!ด่ เพ�อเจ้�อ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกพ!ด่เพ�อเจ้�อ ฯ -2 1 0 0 0 -13960 12 0 0 0

[๓๙๖] พวกเว�นขาด่จ้ากปิาณาต�บาต ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�นก�บพวกเว�นขาด่จ้ากปิาณาต�บาต พวกเว�นขาด่จ้ากอท�นนาทาน ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกเว�นขาด่จ้ากอท�นนาทาน พวกเว�นขาด่กาเมสุ�ม�จ้ฉาจ้าร ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกเว�นขาด่จ้ากกาเมสุ�ม�จ้ฉาจ้าร พวกเว�นขาด่จ้ากม�สุาวาท ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกเว�นขาด่จ้ากม�สุาวาท พวกเว�นขาด่จ้ากค4าสุ�อเสุ"ยุด่ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกเว�นขาด่จ้ากค4าสุ�อเสุ"ยุด่ พวกเว�นขาด่จ้ากค4าหัยุาบ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกเว�นขาด่จ้าก ค4าหัยุาบ พวกเว�นขาด่จ้ากค4าเพ�อเจ้�อ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกเว�นขาด่จ้ากค4าเพ�อเจ้�อ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. ทสุก�มมปิถสุ!ตร -2 1 0 0 0 -13970 11 0 0 0

[๓๙๗] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอพวกท4าปิาณาต�บาต ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�นก�บพวกท4าปิาณาต�บาต พวกท4าอท�นนาทาน ... พวกท4ากาเมสุ�ม�จ้ฉาจ้าร ... พวกม�สุาวาท ... พวกพ!ด่สุ�อเสุ"ยุด่ ... พวกพ!ด่ค4าหัยุาบ ... พวกพ!ด่เพ�อเจ้�อ ... ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกพ!ด่เพ�อเจ้�อ พวกม"อภ�ชฌามาก ยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกม"อภ�ชฌามาก พวกม"จ้�ตพยุาบาทยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกม"จ้�ตพยุาบาท พวกม�จ้ฉาท�ฐี� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�นก�บพวกม�จ้ฉาท�ฐี� ฯ-2 1 0 0 0 -13980 11 0 0 0

[๓๙๘] พวกเว�นขาด่จ้ากปิาณาต�บาต ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อม

สุมาคมก�นก�บพวกเว�นขาด่จ้ากปิาณาต�บาต พวกเว�นขาด่จ้ากอท�นนาทาน ... พวกเว�นขาด่จ้ากกาเมสุ�ม�จ้ฉาจ้าร ... พวกเว�นขาด่จ้ากม�สุาวาท ... พวกเว�นขาด่จ้ากพ!ด่สุ�อเสุ"ยุด่ ...พวกเว�นขาด่จ้ากพ!ด่ค4าหัยุาบ ... พวกเว�นขาด่จ้ากพ!ด่เพ�อเจ้�อ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อม สุมาคมก�น ก�บพวกเว�นขาด่จ้ากพ!ด่เพ�อเจ้�อ พวกไม�ม"อภ�ชฌา ยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกไม�ม"อภ�ชฌา พวกม"จ้�ตไม�พยุาบาท ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกม"จ้�ตไม�พยุาบาท พวกสุ�มมาท�ฐี� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกสุ�มมาท�ฐี� ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖. อ�ฏิฐี�งค�กสุ!ตร-2 1 0 0 0 -13990 13 0 0 0

[๓๙๙] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อม สุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอพวกม�จ้ฉาท�ฐี� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�นก�บพวกม�จ้ฉาท�ฐี� พวกม�จ้ฉาสุ�งก�ปิปิะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกม�จ้ฉาสุ�งก�ปิปิะ พวกม�จ้ฉาวาจ้า ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกม�จ้ฉาวาจ้า พวกม�จ้ฉาก�มม�นตะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกม�จ้ฉาก�มม�นตะพวกม�จ้ฉาอาช"วะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกม�จ้ฉาอาช"วะ พวก ม�จ้ฉาวายุามะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกม�จ้ฉาวายุามะ พวกม�จ้ฉาสุต� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกม�จ้ฉาสุต� พวกม�จ้ฉาสุมาธ� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกม�จ้ฉาสุมาธ� ฯ-2 1 0 0 0 -14000 11 0 0 0

[๔๐๐] พวกสุ�มมาท�ฐี� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกสุ�มมา ท�ฐี� พวกสุ�มมาสุ�งก�ปิปิะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกสุ�มมาสุ�งก�ปิปิะพวกสุ�มมาวาจ้า ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกสุ�มมาวาจ้า พวกสุ�มมาก�มม�นตะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกสุ�มมาก�มม�นตะ พวกสุ�มมาอาช"วะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกสุ�มมาอาช"วะ พวกสุ�มมาวายุามะยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกสุ�มมาวายุามะ พวกสุ�มมาสุต� ยุ�อมคบ ค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกสุ�มมาสุต� พวกสุ�มมาสุมาธ� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกสุ�มมาสุมาธ� ฯ จ้บสุ!ตรท") ๖ ๗. ทสุ�งค�กสุ!ตร -2 1 0 0 0 -14010 15 0 0 0

[๔๐๑] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น โด่ยุธาต�เท"ยุว คBอพวกม�จ้ฉาท�ฐี� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�นก�บพวกม�จ้ฉาท�ฐี� พวกม�จ้ฉาสุ�งก�ปิปิะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกม�จ้ฉาสุ�งก�ปิปิะ พวกม�จ้ฉาวาจ้า ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกม�จ้ฉาวาจ้า พวกม�จ้ฉาก�มม�นตะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกม�จ้ฉาก�มม�นตะพวกม�จ้ฉาอาช"วะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกม�จ้ฉาอาช"วะ พวก ม�จ้ฉาวายุามะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกม�จ้ฉาวายุามะ พวกม�จ้ฉาสุต� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกม�จ้ฉาสุต� พวกม�จ้ฉาสุมาธ� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกม�จ้ฉาสุมาธ� พวกม�จ้ฉาญาณะ ยุ�อมคบค�าก�นยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกม�จ้ฉาญาณะ พวกม�จ้ฉาว�ม�ต� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกม�จ้ฉาว�ม�ต� ฯ-2 1 0 0 0 -14020 21 0 0 0

[๔๐๒] พวกสุ�มมาท�ฐี� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกสุ�มมา ท�ฐี� พวกสุ�มมาสุ�งก�ปิปิะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกสุ�มมาสุ�งก�ปิปิะพวกสุ�มมาวาจ้า ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกสุ�มมาวาจ้า พวกสุ�มมาก�มม�นตะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกสุ�มมาก�มม�นตะ พวกสุ�มมาอาช"วะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกสุ�มมาอาช"วะ พวกสุ�มมาวายุามะยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกสุ�มมาวายุามะ พวกสุ�มมาสุต� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกสุ�มมาสุต� พวกสุ�มมาสุมาธ� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกสุ�มมาสุมาธ� พวกสุ�มมาญาณะ ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคม ก�น ก�บพวกสุ�มมาญาณะ พวกสุ�มมาว�ม�ต� ยุ�อมคบค�าก�น ยุ�อมสุมาคมก�น ก�บพวกสุ�มมาว�ม�ต� ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ [ในท")ท�กแหั�งพ-งท4าอด่"ตอนาคตปิ7จ้จ้�บ�น]

รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. อสุมาหั�ตสุ!ตร ๒. ท�สุสุ"ล่สุ!ตร ๓. ปิ7ญจ้สุ�กขา ปิทสุ!ตร ๔. สุ�ตตก�มมปิถสุ!ตร ๕. ทสุก�มมปิถสุ!ตร ๖. อ�ฏิฐี�งค�กสุ!ตร ๗. ทสุ�งค�กสุ!ตร จ้บทสุก�มมปิถวรรคท") ๓ ----------------

จ้ต�ตถวรรคท") ๔ ๑. จ้ต�สุสุสุ!ตร -2 1 0 0 0 -14030 7 0 0 0

[๔๐๓] สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ธาต�เหัล่�าน"(ม" ๔ อยุ�าง คBอ ปิฐีว"ธาต� อาโปิธาต� เตโชธาต� วาโยุธาต� ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ธาต� ๔ อยุ�างเหัล่�าน"(แล่ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ ๒. ปิ�พพสุ!ตร-2 1 0 0 0 -14040 23 0 0 0

[๔๐๔] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก�อนแต�ตร�สุร! � เมB)อเราเปิ<นพระโพธ�สุ�ตว'ยุ�งไม�ได่�ตร�สุร! � ได่�ม"ความด่4าร�ด่�งน"(ว�า อะไรหันอเปิ<นความแช�มชB)น อะไรเปิ<นโทษอะไรเปิ<นเครB)องสุล่�ด่ออก แหั�งปิฐีว"ธาต� อะไรเปิ<นความแช�มชB)น อะไรเปิ<นโทษอะไรเปิ<นเครB)องสุล่�ด่ออก แหั�งอาโปิธาต� อะไรเปิ<นความแช�มชB)น อะไรเปิ<นโทษอะไรเปิ<นเครB)องสุล่�ด่ออก แหั�งเตโชธาต� อะไรเปิ<นความแช�มชB)น อะไรเปิ<นโทษอะไรเปิ<นเครB)องสุล่�ด่ออก แหั�งวาโยุธาต� ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราน�(นได่�ม"ความด่4าร�ด่�งน"(ว�า สุ�ขโสุมน�สุเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุปิฐีว"ธาต� น"(เปิ<นความแช�มชB)นแหั�งปิฐีว"ธาต� ปิฐีว"ธาต�เปิ<นของไม�เท")ยุง เปิ<นท�กข' ม"ความแปิรปิรวนเปิ<นธรรมด่า น"(เปิ<นโทษแหั�งปิฐีว"ธาต� การก4าจ้�ด่ฉ�นทราคะ การล่ะฉ�นทราคะในปิฐีว"ธาต� น"(เปิ<นเครB)องสุล่�ด่ออกแหั�งปิฐีว"ธาต� สุ�ขโสุมน�สุเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุอาโปิธาต� น"(เปิ<นความแช�มชB)นแหั�งอาโปิธาต� อาโปิธาต�เปิ<นของไม�เท")ยุง เปิ<นท�กข' ม"ความแปิรปิรวนเปิ<นธรรมด่าน"(เปิ<นโทษแหั�งอาโปิธาต� การก4าจ้�ด่ฉ�นทราคะ การล่ะฉ�นทราคะในอาโปิธาต� น"(เปิ<นเครB)องสุล่�ด่ออกแหั�งอาโปิธาต� สุ�ขโสุมน�สุเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุเตโชธาต� น"(เปิ<น ความแช�มชB)นแหั�งเตโชธาต� เตโชธาต�เปิ<นของไม�เท")ยุง เปิ<นท�กข' ม"ความแปิรปิรวนเปิ<นธรรมด่า น"(เปิ<นโทษแหั�งเตโชธาต� การก4าจ้�ด่ฉ�นทราคะ การล่ะฉ�นทราคะในเตโชธาต� น"(เปิ<นเครB)องสุล่�ด่ออกแหั�งเตโชธาต� สุ�ขโสุมน�สุเก�ด่ข-(นเพราะอาศ�ยุ วาโยุธาต� น"(เปิ<นความแช�มชB)นแหั�งวาโยุธาต� วาโยุธาต�เปิ<นของไม�เท")ยุง เปิ<นท�กข'ม"ความแปิรปิรวนเปิ<นธรรมด่า น"(เปิ<นโทษแหั�งวาโยุธาต� การก4าจ้�ด่ฉ�นทราคะ การล่ะฉ�นทราคะในวาโยุธาต� น"(เปิ<นเครB)องสุล่�ด่ออกแหั�งวาโยุธาต� ฯ-2 1 0 0 0 -14050 15 0 0 0

[๔๐๕] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ตราบเท�าท")เรายุ�งไม�ได่�ทราบช�ด่ตามความเปิ<น จ้ร�ง ซ-)งความแช�มชB)นโด่ยุเปิ<นความแช�มชB)น ซ-)งโทษโด่ยุความเปิ<นโทษ ซ-)งเครB)องสุล่�ด่ออกโด่ยุความเปิ<นเครB)องสุล่�ด่ออก แหั�งธาต�เหัล่�าน"(เพ"ยุงใด่ เราก;ปิฏิ�ญาณไม�ได่�ว�า เปิ<นผู้!�ได่�ตร�สุร! �พระอน�ตตรสุ�มมาสุ�มโพธ�ญาณในโล่ก พร�อมท�(งเทวโล่กมารโล่ก พรหัมโล่ก ในหัม!�สุ�ตว' พร�อมท�(งสุมณพราหัมณ' เทวด่าแล่ะมน�ษยุ' เพ"ยุงน�(น แต�เมB)อ

ใด่ เราได่�ทราบช�ด่ตามความเปิ<นจ้ร�ง ซ-)งความแช�มชB)นโด่ยุเปิ<นความแช�มชB)น ซ-)งโทษโด่ยุความเปิ<นโทษ ซ-)งเครB)องสุล่�ด่ออกโด่ยุความเปิ<นเครB)องสุล่�ด่ออก แหั�งธาต� ๔ เหัล่�าน"( เมB)อน�(น เราจ้-งปิฏิ�ญาณได่�ว�า เปิ<นผู้!�ได่�ตร�สุร! �พระ อน�ตตรสุ�มมาสุ�มโพธ�ญาณในโล่ก พร�อมท�(งเทวโล่ก มารโล่ก พรหัมโล่ก ในหัม!�สุ�ตว'พร�อมท�(งสุมณพราหัมณ'เทวด่าแล่ะมน�ษยุ' อน-)ง ญาณท�สุสุนะได่�เก�ด่ข-(นแก�เราว�า ว�ม�ตต�ของเราไม�ก4าเร�บ ชาต�น"(เปิ<นชาต�ท")สุ�ด่ บ�ด่น"(การเก�ด่อ"กยุ�อมไม�ม" ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. อจ้ร�สุ!ตร-2 1 0 0 0 -14060 19 0 0 0

[๔๐๖] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราได่�เท")ยุวแสุวงหัาความแช�มชB)นแหั�งปิฐีว"ธาต� ได่�พบความแช�มชB)นแหั�งปิฐีว"ธาต�น�(นแล่�ว เราได่�เหั;นความแช�มชB)นแหั�งปิฐีว"ธาต�เท�าท")ม"อยุ!�ด่�วยุด่"แล่�วด่�วยุปิ7ญญา เราได่�แสุวงหัาโทษแหั�งปิฐีว"ธาต� ได่�พบโทษแหั�งปิฐีว"ธาต�น�(นแล่�ว เราได่�เหั;นโทษแหั�งปิฐีว"ธาต�เท�าท")ม"อยุ!�ด่�วยุด่"แล่�วด่�วยุ ปิ7ญญา เราได่�แสุวงหัาเครB)องสุล่�ด่ออกแหั�งปิฐีว"ธาต� ได่�พบเครB)องสุล่�ด่ออกแหั�งปิฐีว"ธาต�น�(นแล่�ว เราได่�เหั;นเครB)องสุล่�ด่ออกแหั�งปิฐีว"ธาต�เท�าท")ม"อยุ!�ด่�วยุด่"แล่�วด่�วยุปิ7ญญา ฯ เราได่�แสุวงหัาความแช�มชB)นแหั�งอาโปิธาต� ฯล่ฯ เราได่�แสุวงหัาความแช�มชB)นแหั�งเตโชธาต� ฯล่ฯ เราได่�แสุวงหัาความแช�มชB)นแหั�งวาโยุธาต� ได่�พบความแช�มชB)นแหั�งวาโยุธาต�น�(นแล่�ว เราได่�เหั;นความแช�มชB)นแหั�งวาโยุธาต�เท�าท")ม"อยุ!�ด่�วยุด่"แล่�ว ด่�วยุปิ7ญญา เราได่�เท")ยุวแสุวงหัาโทษแหั�งวาโยุธาต� ได่�พบโทษแหั�งวาโยุธาต�น�(นแล่�ว เราได่�เหั;นโทษแหั�งวาโยุธาต�เท�าท")ม"อยุ!�ด่�วยุด่"แล่�วด่�วยุปิ7ญญา เรา ได่�แสุวงหัาเครB)องสุล่�ด่ออกแหั�งวาโยุธาต� ได่�พบเครB)องสุล่�ด่ออกแหั�งวาโยุธาต�น�(นแล่�ว เราได่�เหั;นเครB)องสุล่�ด่ออกแหั�งวาโยุธาต�เท�าท")ม"อยุ!�ด่�วยุด่"แล่�วด่�วยุปิ7ญญา ฯ-2 1 0 0 0 -14070 15 0 0 0

[๔๐๗] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ตราบเท�าท")เรายุ�งไม�ได่�ทราบช�ด่ตามความเปิ<น จ้ร�ง ซ-)งความแช�มชB)นโด่ยุเปิ<นความแช�มชB)น ซ-)งโทษโด่ยุความเปิ<นโทษ ซ-)งเครB)องสุล่�ด่ออกโด่ยุความเปิ<นเครB)องสุล่�ด่ออก แหั�งธาต�ท�(ง ๔ เหัล่�าน"(เพ"ยุงใด่ เราก;ยุ�งปิฏิ�ญาณไม�ได่�ว�า เปิ<นผู้!�ได่�ตร�สุร! �พระอน�ตตรสุ�มมาสุ�มโพธ�ญาณในโล่ก พร�อมท�(งเทวโล่ก มารโล่ก พรหัมโล่ก ในหัม!�สุ�ตว'พร�อมท�(งสุมณพราหัมณ' เทวด่าแล่ะ มน�ษยุ'เพ"ยุงน�(น แต�เมB)อใด่ เราได่�ทราบช�ด่ตามความเปิ<นจ้ร�ง ซ-)งความแช�มชB)นโด่ยุเปิ<นความแช�มชB)น ซ-)งโทษโด่ยุความเปิ<นโทษ ซ-)งเครB)องสุล่�ด่ออกโด่ยุความ

เปิ<นเครB)องสุล่�ด่ออก แหั�งธาต�ท�(ง ๔ เหัล่�าน"( เมB)อน�(น เราจ้-งปิฏิ�ญาณว�าเปิ<นผู้!�ได่�ตร�สุร! �พระอน�ตตรสุ�มมาสุ�มโพธ�ญาณในโล่ก พร�อมท�(งเทวโล่ก มารโล่ก พรหัมโล่กในหัม!�สุ�ตว' พร�อมท�(งสุมณพราหัมณ' เทวด่าแล่ะมน�ษยุ' อน-)ง ญาณท�สุสุนะได่�เก�ด่ ข-(นแก�เราว�า ว�ม�ตต�ของเราไม�ก4าเร�บ ชาต�น"(เปิ<นชาต�ท")สุ�ด่ บ�ด่น"( การเก�ด่อ"กยุ�อมไม�ม" ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. โนเจ้ทสุ!ตร-2 1 0 0 0 -14080 19 0 0 0

[๔๐๘] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ถ�าว�าความแช�มชB)นแหั�งปิฐีว"ธาต�ไม�ได่�ม"แล่�วไซร� สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุไม�พ-งยุ�นด่"ในปิฐีว"ธาต� ก;เพราะความแช�มชB)นแหั�งปิฐีว"ธาต�ม"อยุ!�แล่ ฉะน�(นสุ�ตว'ท�(งหัล่ายุจ้-งยุ�นด่"ในปิฐีว"ธาต� ถ�าว�าโทษแหั�งปิฐีว"ธาต�ไม�ได่�ม"แล่�วไซร� สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;ไม�พ-งเบB)อหัน�ายุในปิฐีว"ธาต� ก;เพราะโทษแหั�งปิฐีว"ธาต�ม"อยุ!�แล่ ฉะน�(นสุ�ตว'ท�(งหัล่ายุจ้-งเบB)อหัน�ายุในปิฐีว"ธาต� ถ�าว�าเครB)องสุล่�ด่ ออกแหั�งปิฐีว"ธาต�ไม�ได่�ม"แล่�วไซร� สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;ไม�พ-งสุล่�ด่ [ตน] ออกจ้าก ปิฐีว"ธาต� ก;เพราะเครB)องสุล่�ด่ออกจ้ากปิฐีว"ธาต�ม"อยุ!�แล่ ฉะน�(นสุ�ตว'ท�(งหัล่ายุจ้-งสุล่�ด่[ตน] ออกจ้ากปิฐีว"ธาต� ถ�าว�าความแช�มชB)นแหั�งอาโปิธาต�ไม�ได่�ม"แล่�วไซร� ... แหั�งเตโชธาต�ไม�ได่�ม"แล่�วไซร� ... ถ�าว�าความแช�มชB)นแหั�งวาโยุธาต�ไม�ได่�ม"แล่�วไซร� สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;ไม�พ-งยุ�นด่"ในวาโยุธาต� ก;เพราะความแช�มชB)นแหั�งวาโยุธาต�ม"อยุ!�แล่ฉะน�(นสุ�ตว'ท�(งหัล่ายุจ้-งยุ�นด่"ในวาโยุธาต� ถ�าว�าโทษแหั�งวาโยุธาต�ไม�ได่�ม"แล่�วไซร�สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;ไม�พ-งเบB)อหัน�ายุในวาโยุธาต� ถ�าว�าเครB)องสุล่�ด่ออกแหั�งวาโยุธาต�ไม�ได่�ม"แล่�วไซร� สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;ไม�พ-งสุล่�ด่ [ตน] ออกจ้ากวาโยุธาต� ก;เพราะ เครB)องสุล่�ด่ออกแหั�งวาโยุธาต�ม"อยุ!�แล่ ฉะน�(นสุ�ตว'ท�(งหัล่ายุจ้-งสุล่�ด่ [ตน] ออก จ้ากวาโยุธาต� ฯ -2 1 0 0 0 -14090 15 0 0 0

[๔๐๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ตราบเท�าท")สุ�ตว'เหัล่�าน"(ยุ�งไม�ทราบช�ด่ตาม ความเปิ<นจ้ร�ง ซ-)งความแช�มชB)นโด่ยุเปิ<นความแช�มชB)น ซ-)งโทษโด่ยุความเปิ<นโทษ ซ-)งเครB)องสุล่�ด่ออก โด่ยุความเปิ<นเครB)องสุล่�ด่ออกแหั�งธาต�ท�(ง ๔ เหัล่�าน"(เพ"ยุงใด่สุ�ตว'เหัล่�าน"(ก;ยุ�งสุล่�ด่ตนออกไม�ได่� พรากออกไม�ได่� ยุ�งไม�หัล่�ด่พ�นไปิจ้ากโล่ก พร�อมท�(งเทวโล่ก มารโล่ก พรหัมโล่ก แล่ะจ้ากหัม!�สุ�ตว' พร�อมท�(งสุมณพราหัมณ'เทวด่าแล่ะมน�ษยุ' ม"ใจ้ข�ามพ�นจ้ากแด่นก�เล่สุแล่ะว�ฏิฏิะไม�ได่�เพ"ยุงน�(น ก;เมB)อใด่แล่สุ�ตว'เหัล่�าน"(ได่�ทราบช�ด่ตามความเปิ<นจ้ร�งซ-)งความแช�มชB)นโด่ยุเปิ<นความแช�มชB)น ซ-)ง โทษโด่ยุความเปิ<นโทษ ซ-)งเครB)องสุล่�ด่ออกโด่ยุความเปิ<นเครB)องสุล่�ด่ออกแหั�งธาต� ท�(ง ๔ เหัล่�าน"( เมB)อน�(นสุ�ตว'เหัล่�าน"(ยุ�อมสุล่�ด่

ตนออกได่� พรากออกได่� หัล่�ด่พ�นไปิจ้ากโล่กพร�อมท�(งเทวโล่ก มารโล่ก พรหัมโล่ก แล่ะจ้ากหัม!�สุ�ตว'พร�อมท�(งสุมณพราหัมณ'เทวด่าแล่ะมน�ษยุ' จ้-งได่�ม"ใจ้ข�ามพ�นจ้ากแด่นก�เล่สุแล่ะว�ฏิฏิะอยุ!� ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. ท�กขสุ!ตร-2 1 0 0 0 -14100 11 0 0 0

[๔๑๐] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ปิฐีว"ธาต�น"( จ้�กม"ท�กข'โด่ยุสุ�วนเด่"ยุว อ�นท�กข'ต�ด่ตามถ-ง อ�นท�กข'หัยุ�)งล่งถ-ง อ�นสุ�ขไม�หัยุ�)งล่งถ-งแล่�วไซร� สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;ไม�พ-งยุ�นด่"ในปิฐีว"ธาต� แต�เพราะปิฐีว"ธาต�อ�นสุ�ขต�ด่ตามถ-ง อ�นสุ�ขหัยุ�)งล่ง ถ-ง อ�นท�กข'ไม�หัยุ�)งล่งถ-ง ฉะน�(นสุ�ตว'ท�(งหัล่ายุจ้-งยุ�นด่"ในปิฐีว"ธาต�น"( ... อาโปิธาต�น"( ... เตโชธาต�น"( ... วาโยุธาต�น"(จ้�กม"ท�กข'โด่ยุสุ�วนเด่"ยุว อ�นท�กข'ต�ด่ตามถ-ง อ�นท�กข'หัยุ�)งล่งถ-ง อ�นสุ�ขไม�หัยุ�)งล่งถ-งแล่�วไซร� สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;ไม�พ-งยุ�นด่"ในวาโยุธาต�แต�เพราะวาโยุธาต� อ�นสุ�ขต�ด่ตามถ-ง อ�นสุ�ขหัยุ�)งล่งถ-ง อ�นท�กข'ไม�หัยุ�)งล่งถ-ง ฉะน�(น สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุจ้-งยุ�นด่"ในวาโยุธาต� ฯ-2 1 0 0 0 -14110 12 0 0 0

[๔๑๑] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ปิฐีว"ธาต�น"(จ้�กม"สุ�ขโด่ยุสุ�วนเด่"ยุว อ�นสุ�ขต�ด่ ตามถ-ง อ�นสุ�ขหัยุ�)งล่งถ-ง อ�นท�กข'ไม�หัยุ�)งล่งถ-งแล่�วไซร� สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;ไม�พ-งเบB)อหัน�ายุจ้ากปิฐีว"ธาต� แต�เพราะปิฐีว"ธาต�ม"ท�กข' อ�นท�กข'ต�ด่ตามถ-ง อ�นท�กข'หัยุ�)ง ล่งถ-ง อ�นสุ�ขไม�หัยุ�)งล่งถ-ง ฉะน�(นสุ�ตว'ท�(งหัล่ายุจ้-งเบB)อหัน�ายุจ้ากปิฐีว"ธาต� อาโปิธาต�น"( ... เตโชธาต�น"( ... วาโยุธาต�น"(จ้�กม"สุ�ขโด่ยุสุ�วนเด่"ยุว อ�นสุ�ขต�ด่ตามถ-ง อ�นสุ�ขหัยุ�)งล่งถ-ง อ�นท�กข'ไม�หัยุ�)งล่งถ-งแล่�วไซร� สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุก;ไม�พ-งเบB)อหัน�ายุจ้าก วาโยุธาต� แต�เพราะวาโยุธาต�ม"ท�กข' อ�นท�กข'ต�ด่ตามถ-ง อ�นท�กข'หัยุ�)งล่งถ-ง อ�นสุ�ขไม�หัยุ�)งล่งถ-ง ฉะน�(นสุ�ตว'ท�(งหัล่ายุจ้-งเบB)อหัน�ายุจ้ากวาโยุธาต� ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖. อภ�น�นทนสุ!ตร-2 1 0 0 0 -14120 8 0 0 0

[๔๑๒] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ผู้!�ใด่ยุ�อมชB)นชมปิฐีว"ธาต� ผู้!�น�(น ชB)อว�ายุ�อมชB)นชมท�กข' ผู้!�ใด่ยุ�อมชB)นชมท�กข' เรากล่�าวว�าผู้!�น�(นไม�หัล่�ด่พ�นจ้ากท�กข'ผู้!�ใด่ยุ�อมชB)นชมอาโปิธาต� ... ผู้!�ใด่ยุ�อมชB)นชมเตโชธาต� ... ผู้!�ใด่ยุ�อมชB)นชมวาโยุธาต�ผู้!�

น�(นชB)อว�าชB)นชมท�กข' ผู้!�ใด่ชB)นชมท�กข' เรากล่�าวว�า ผู้!�น�(นไม�หัล่�ด่พ�นจ้ากท�กข'ด่�งน"( ฯ-2 1 0 0 0 -14130 7 0 0 0

[๔๑๓] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ผู้!�ใด่ยุ�อมไม�ชB)นชมปิฐีว"ธาต� ผู้!�น�(นชB)อว�าไม�ชB)นชมท�กข' ผู้!�ใด่ไม�ชB)นชมท�กข' เรากล่�าวว�าผู้!�น�(นหัล่�ด่พ�นจ้ากท�กข' ผู้!�ใด่ไม�ชB)นชมอาโปิธาต� ... ผู้!�ใด่ไม�ชB)นชมเตโชธาต� ... ผู้!�ใด่ไม�ชB)นชมวาโยุธาต� ผู้!�น�(นชB)อว�าไม�ชB)นชมท�กข' ผู้!�ใด่ไม�ชB)นชมท�กข' เรากล่�าวว�าผู้!�น�(นหัล่�ด่พ�นจ้ากท�กข' ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๖ ๗. อ�ปิปิาทสุ!ตร -2 1 0 0 0 -14140 8 0 0 0

[๔๑๔] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ความเก�ด่ ความต�(งอยุ!� ความบ�งเก�ด่ ความปิรากฏิแหั�งปิฐีว"ธาต� น�)นเปิ<นความเก�ด่แหั�งท�กข' เปิ<นท")ต�(งแหั�งโรคเปิ<นความปิรากฏิแหั�งชรามรณะ ความเก�ด่ ความต�(งอยุ!� ความบ�งเก�ด่ ความปิรากฏิแหั�งอาโปิธาต� ... แหั�งเตโชธาต� ... แหั�งวาโยุธาต� น�)นเปิ<นความเก�ด่แหั�งท�กข' เปิ<นท")ต�(งแหั�งโรค เปิ<นความปิรากฏิแหั�งชรามรณะ ฯ -2 1 0 0 0 -14150 7 0 0 0

[๔๑๕] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ความด่�บ ความสุงบ ความสุ!ญสุ�(นแหั�ง ปิฐีว"ธาต� น�)นเปิ<นความด่�บแหั�งท�กข' เปิ<นความสุงบแหั�งโรค เปิ<นความสุ!ญสุ�(นแหั�งชรามรณะ ความด่�บ ความสุงบ ความสุ!ญสุ�(นแหั�งอาโปิธาต� ... แหั�งเตโชธาต� ... แหั�งวาโยุธาต� น�)นเปิ<นความด่�บแหั�งท�กข' เปิ<นความสุงบแหั�งโรค เปิ<นความสุ!ญสุ�(นแหั�งชรามรณะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ ๘. สุมณพราหัมณสุ!ตรท") ๑-2 1 0 0 0 -14160 11 0 0 0

[๔๑๖] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ธาต�เหัล่�าน"(ม" ๔ อยุ�างคBอปิฐีว"ธาต� อาโปิธาต� เตโชธาต� วาโยุธาต� ก;สุมณะหัรBอพราหัมณ'บางพวกยุ�อมไม�ทราบช�ด่ตามความเปิ<นจ้ร�ง ซ-)งความแช�มชB)น โทษ แล่ะเครB)องสุล่�ด่ออกแหั�งธาต� ท�(ง ๔ เหัล่�าน"( สุมณะหัรBอพราหัมณ'พวกน�(น ยุ�อมไม�ได่�ร�บสุมมต�ว�าเปิ<นสุมณะใน หัม!�สุมณะ ยุ�อมไม�ได่�ร�บสุมมต�ว�าเปิ<นพราหัมณ' ในหัม!�พราหัมณ' ท�าน

สุมณพราหัมณ' เหัล่�าน�(นยุ�อมไม�กระท4าใหั�แจ้�ง ซ-)งปิระโยุชน'แหั�งความเปิ<นสุมณะ หัรBอปิระโยุชน' แหั�งความเปิ<นพราหัมณ' ด่�วยุปิ7ญญาอ�นร! �ยุ�)งด่�วยุตนเอง ในปิ7จ้จ้�บ�น เข�าถ-งอยุ!� ฯ-2 1 0 0 0 -14170 9 0 0 0

[๔๑๗] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�วนสุมณะหัรBอพราหัมณ'บางพวก ยุ�อมทราบช�ด่ตามความเปิ<นจ้ร�ง ซ-)งความแช�มชB)น โทษ แล่ะเครB)องสุล่�ด่ออกแหั�งธาต� ท�(ง ๔ เหัล่�าน"( สุมณะหัรBอพราหัมณ'เหัล่�าน�(นแล่ ยุ�อมได่�ร�บสุมมต�ว�าเปิ<นสุมณะ ในหัม!�สุมณะ ได่�ร�บสุมมต�ว�าเปิ<นพราหัมณ'ในหัม!�พราหัมณ' แล่ะท�านเหัล่�าน�(นยุ�อมกระท4าใหั�แจ้�งซ-)งปิระโยุชน'แหั�งความเปิ<นสุมณะ แล่ะปิระโยุชน'แหั�งความเปิ<นพราหัมณ' ด่�วยุปิ7ญญาอ�นร! �ยุ�)งด่�วยุตนเอง ในปิ7จ้จ้�บ�น เข�าถ-งอยุ!� ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙. สุมณพราหัมณสุ!ตรท") ๒-2 1 0 0 0 -14180 13 0 0 0

[๔๑๘] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ธาต�เหัล่�าน"(ม" ๔ อยุ�างคBอ ปิฐีว" ธาต� อาโปิธาต� เตโชธาต� วาโยุธาต� ก;สุมณะหัรBอพราหัมณ'บางพวกยุ�อมไม�ทราบช�ด่ตามความเปิ<นจ้ร�ง ซ-)งเหัต�เก�ด่ ความด่�บ ความแช�มชB)น โทษ แล่ะเครB)องสุล่�ด่ออกแหั�งธาต�ท�(ง ๔ เหัล่�าน"( สุมณะหัรBอพราหัมณ'พวกน�(น ยุ�อมไม�ได่�ร�บสุมมต�ว�าเปิ<นสุมณะในหัม!�สุมณะ ไม�ได่�ร�บสุมมต�ว�าเปิ<นพราหัมณ'ในหัม!�พราหัมณ'สุ�วนสุมณะหัรBอพราหัมณ'บางพวก ยุ�อมทราบช�ด่ตามความเปิ<นจ้ร�ง ซ-)งเหัต�เก�ด่ความด่�บ ความแช�มชB)น โทษแล่ะเครB)องสุล่�ด่ออกแหั�งธาต�ท�(ง ๔ เหัล่�าน"( ... ฯ จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐. สุมณพราหัมณสุ!ตรท") ๓-2 1 0 0 0 -14190 12 0 0 0

[๔๑๙] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;สุมณะหัรBอพราหัมณ'บางพวก ยุ�อมไม�ทราบช�ด่ ซ-)งปิฐีว"ธาต� เหัต�เก�ด่แหั�งปิฐีว"ธาต� ความด่�บแหั�งปิฐีว"ธาต�ปิฏิ�ปิทาเครB)องใหั�ถ-งความด่�บแหั�งปิฐีว"ธาต� ยุ�อมไม�ทราบช�ด่ซ-)งอาโปิธาต� ... ซ-)งเตโชธาต� ... ซ-)งวาโยุธาต� เหัต�เก�ด่แหั�งวาโยุธาต� ความด่�บแหั�งวาโยุธาต� ปิฏิ�ปิทาเครB)องใหั�ถ-งความด่�บแหั�งวาโยุธาต� สุมณะหัรBอพราหัมณ'พวกน�(น ยุ�อมไม�ได่�ร�บ สุมมต�ว�าเปิ<นสุมณะในหัม!�สุมณะ ไม�ได่�ร�บสุมมต�ว�าเปิ<นพราหัมณ'ใน

หัม!�พราหัมณ'แล่ะท�านเหัล่�าน�(น ยุ�อมไม�กระท4าใหั�แจ้�งซ-)งปิระโยุชน'แหั�งความเปิ<นสุมณะ หัรBอ ปิระโยุชน'แหั�งความเปิ<นพราหัมณ' ด่�วยุปิ7ญญาอ�นร! �ยุ�)งด่�วยุตนเอง ในปิ7จ้จ้�บ�นเข�าถ-งอยุ!� ฯ -2 1 0 0 0 -14200 23 0 0 0

[๔๒๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�วนสุมณะหัรBอพราหัมณ'บางพวกยุ�อมทราบ ช�ด่ ซ-)งปิฐีว"ธาต� เหัต�เก�ด่แหั�งปิฐีว"ธาต� ความด่�บแหั�งปิฐีว"ธาต� ปิฏิ�ปิทาเครB)องใหั�ถ-งความด่�บแหั�งปิฐีว"ธาต� ยุ�อมทราบช�ด่ ซ-)งอาโปิธาต� ... ซ-)งเตโชธาต� ... ซ-)งวาโยุธาต� เหัต�เก�ด่แหั�งวาโยุธาต� ความด่�บแหั�งวาโยุธาต� ปิฏิ�ปิทาเครB)องใหั�ถ-ง ความด่�บแหั�งวาโยุธาต� สุมณะหัรBอพราหัมณ'พวกน�(น ยุ�อมได่�ร�บสุมมต�ว�าเปิ<นสุมณะในหัม!�สุมณะ ได่�ร�บสุมมต�ว�าเปิ<นพราหัมณ'ในหัม!�พราหัมณ' แล่ะท�านเหัล่�าน�(นยุ�อมกระท4าใหั�แจ้�งซ-)งปิระโยุชน'แหั�งความเปิ<นสุมณะ หัรBอปิระโยุชน'แหั�งความ เปิ<นพราหัมณ' ด่�วยุปิ7ญญาอ�นร! �ยุ�)งด่�วยุตนเอง ในปิ7จ้จ้�บ�น เข�าถ-งอยุ!� ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐ จ้บจ้ต�ตถวรรคท") ๔ -------------

รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. จ้ต�สุสุสุ!ตร ๒. ปิ�พพสุ!ตร ๓. อจ้ร�สุ!ตร ๔. โนเจ้ทสุ!ตร ๕. ท�กขสุ!ตร ๖. อภ�น�นทนสุ!ตร ๗. อ�ปิปิาทสุ!ตร ๘. สุมณ พราหัมณสุ!ตรท") ๑ ๙. สุมณพราหัมณสุ!ตรท") ๒ ๑๐. สุมณ พราหัมณสุ!ตรท") ๓ จ้บธาต�สุ�งยุ�ตต'ท") ๒ -------------

อนมต�คคสุ�งยุ�ตต' ปิฐีมวรรคท") ๑ ๑. ต�ณก�ฏิฐีสุ!ตร -2 1 0 0 0 -14210 7 0 0 0

[๔๒๑] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� เมB)อเหัล่�าสุ�ตว'ผู้!�ม"อว�ชชาเปิ<นท")กางก�(น ม"ต�ณหัาเปิ<นเครB)องปิระกอบไว� ท�องเท")ยุวไปิมาอยุ!� ท")สุ�ด่เบB(องต�นยุ�อมไม�ปิรากฏิ ฯ-2 1 0 0 0 -14220 14 0 0 0

[๔๒๒] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เหัมBอนอยุ�างว�า บ�ร�ษต�ด่ทอนหัญ�า

ไม�ก�)งไม� ใบไม� ในชมพ!ทว"ปิน"( แล่�วจ้-งรวมก�นไว� คร�(นแล่�ว พ-งกระท4าใหั�เปิ<น ม�ด่ๆ ล่ะ ๔ น�(ว วางไว� สุมมต�ว�า น"(เปิ<นมารด่าของเรา น"(เปิ<นมารด่าของมารด่า ของเรา โด่ยุล่4าด่�บ มารด่าของมารด่าแหั�งบ�ร�ษน�(นไม�พ-งสุ�(นสุ�ด่ สุ�วนว�า หัญ�าไม� ก�)งไม� ใบไม� ในชมพ!ทว"ปิน"( พ-งถ-งการหัมด่สุ�(นไปิ ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะว�า สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� เมB)อเหัล่�าสุ�ตว'ผู้!�ม"อว�ชชาเปิ<นท")กางก�(น ม"ต�ณหัาเปิ<นเครB)องปิระกอบไว� ท�องเท")ยุวไปิมาอยุ!� ท")สุ�ด่เบB(องต�น ยุ�อมไม�ปิรากฏิ พวกเธอได่�เสุวยุท�กข' ความเผู้;ด่ร�อน ความพ�นาศ ได่�เพ�)มพ!นปิฐีพ"ท")เปิ<นปิOาช�า ตล่อด่กาล่นาน เหัมBอนฉะน�(น ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;เหัต�เพ"ยุงเท�าน"( พอท"เด่"ยุวเพB)อจ้ะเบB)อหัน�ายุในสุ�งขารท�(งปิวง พอเพB)อจ้ะคล่ายุก4าหัน�ด่ พอเพB)อ จ้ะหัล่�ด่พ�น ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ ๒. ปิฐีว"สุ!ตร-2 1 0 0 0 -14230 6 0 0 0

[๔๒๓] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� เมB)อเหัล่�าสุ�ตว'ผู้!�ม"อว�ชชาเปิ<นท")กางก�(น ม"ต�ณหัาเปิ<นเครB)องปิระกอบไว� ท�องเท")ยุวไปิมาอยุ!� ท")สุ�ด่เบB(องต�นยุ�อมไม�ปิรากฏิ ฯ-2 1 0 0 0 -14240 11 0 0 0

[๔๒๔] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เหัมBอนอยุ�างว�า บ�ร�ษปิ7( นมหัาปิฐีพ"น"(ใหั�เปิ<น ก�อน ก�อนล่ะเท�าเม;ด่กระเบาแล่�ววางไว� สุมมต�ว�า น"(เปิ<นบ�ด่าของเรา น"(เปิ<นบ�ด่าของบ�ด่าของเรา โด่ยุล่4าด่�บ บ�ด่าของบ�ด่าแหั�งบ�ร�ษน�(นไม�พ-งสุ�(นสุ�ด่ สุ�วนมหัาปิฐีพ"น"( พ-งถ-งการหัมด่สุ�(นไปิ ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะว�า สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่ เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� ฯล่ฯ ท")สุ�ด่เบB(องต�นยุ�อมไม�ปิรากฏิ พวกเธอได่�เสุวยุท�กข' ความเผู้;ด่ร�อน ความพ�นาศ ได่�เพ�)มพ!นปิฐีพ"ท")เปิ<นปิOาช�า ตล่อด่กาล่นานเหัมBอนฉะน�(น ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;เหัต�เพ"ยุงเท�าน"( พอท"เด่"ยุวเพB)อจ้ะเบB)อหัน�ายุในสุ�งขารท�(งปิวง พอเพB)อจ้ะคล่ายุก4าหัน�ด่ พอเพB)อจ้ะหัล่�ด่พ�น ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. อ�สุสุ�สุ!ตร -2 1 0 0 0 -14250 14 0 0 0

[๔๒๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� ฯล่ฯ พวกเธอ

จ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน น4(าตาท")หัล่� )ง ไหัล่ของพวกเธอผู้!�ท�องเท")ยุวไปิมา คร4)าครวญร�องไหั�อยุ!� เพราะปิระสุบสุ�)งท")ไม�พอใจ้ เพราะพล่�ด่พรากจ้ากสุ�)งท")พอใจ้ โด่ยุกาล่นานน"( ก�บน4(าในมหัาสุม�ทรท�(ง ๔สุ�)งไหันจ้ะมากกว�าก�น ฯ ภ�กษ�เหัล่�าน�(นท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ พวกข�าพระองค' ยุ�อมทราบ ธรรมตามท")พระผู้!�ม"พระภาคทรงแสุด่งแล่�วว�า น4(าตาท")หัล่� )งไหัล่ออกของพวกข�าพระองค' ผู้!�ท�องเท")ยุวไปิมา คร4)าครวญร�องไหั�อยุ!� เพราะการปิระสุบสุ�)งท")ไม�พอใจ้เพราะการพล่�ด่พรากจ้ากสุ�)งท")พอใจ้ โด่ยุกาล่นานน"(แหัล่ะ มากกว�า สุ�วนน4(าในมหัาสุม�ทรท�(ง ๔ ไม�มากกว�าเล่ยุ ฯ -2 1 0 0 0 -14260 19 0 0 0

[๔๒๖] พ. ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ถ!กล่ะๆ พวกเธอทราบธรรมท")เราแสุด่งแล่�วอยุ�างน"( ถ!กแล่�ว น4(าตาท")หัล่� )งไหัล่ออกของพวกเธอ ผู้!�ท�องเท")ยุวไปิมา ฯล่ฯโด่ยุกาล่นานน"(แหัล่ะ มากกว�า สุ�วนน4(าในมหัาสุม�ทรท�(ง ๔ ไม�มากกว�าเล่ยุ พวกเธอได่�ปิระสุบมรณกรรมของมารด่าตล่อด่กาล่นาน น4(าตาท")หัล่� )งไหัล่ออกของเธอ เหัล่�าน�(น ผู้!�ปิระสุบมรณกรรมของมารด่า คร4)าครวญร�องไหั�อยุ!� เพราะปิระสุบสุ�)งท")ไม�พอใจ้ เพราะพล่�ด่พรากจ้ากสุ�)งท")พอใจ้ น�)นแหัล่ะ มากกว�า สุ�วนน4(าในมหัาสุม�ทรท�(ง ๔ ไม�มากกว�าเล่ยุ พวกเธอได่�ปิระสุบมรณกรรมของบ�ด่า ... ของพ")ชายุน�องชายุ พ")สุาวน�องสุาว ... ของบ�ตร ... ของธ�ด่า ... ความเสุB)อมแหั�งญาต� ... ความเสุB)อมแหั�งโภคะ ... ได่�ปิระสุบความเสุB)อมเพราะโรค ตล่อด่กาล่นาน น4(าตาท")หัล่� )งไหัล่ออกของเธอเหัล่�าน�(น ผู้!�ปิระสุบความเสุB)อมเพราะโรค คร4)าครวญร�องไหั�อยุ!� เพราะปิระสุบสุ�)งท")ไม�พอใจ้ เพราะพล่�ด่พรากจ้ากสุ�)งท")พอใจ้ น�)นแหัล่ะมาก กว�า สุ�วนน4(าในมหัาสุม�ทรท�(ง ๔ ไม�มากกว�าเล่ยุ ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะว�า สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;เหัต�เพ"ยุงเท�าน"( พอท"เด่"ยุวเพB)อจ้ะเบB)อหัน�ายุในสุ�งขารท�(งปิวง พอเพB)อจ้ะคล่ายุก4าหัน�ด่พอเพB)อจ้ะหัล่�ด่พ�น ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. ข"รสุ!ตร-2 1 0 0 0 -14270 11 0 0 0

[๔๒๗] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� ฯล่ฯ เธอท�(งหัล่ายุจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน น4(านมมารด่าท")พวกเธอผู้!�ท�องเท")ยุวไปิมาอยุ!�โด่ยุกาล่นานน"( ด่B)มแล่�ว ก�บน4(าในมหัาสุม�ทรท�(ง ๔ไหันจ้ะมากกว�าก�น ฯ

ภ�กษ�เหัล่�าน�(นกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ พวกข�าพระองค'ยุ�อม ทราบธรรมตามท")พระผู้!�ม"พระภาคทรงแสุด่งแล่�ว น4(านมมารด่าท")พวกข�าพระองค'ผู้!� ท�องเท")ยุวไปิมาอยุ!�โด่ยุกาล่นาน ด่B)มแล่�วน�)นแหัล่ะ มากกว�า น4(าในมหัาสุม�ทรท�(ง ๔ไม�มากกว�าเล่ยุ ฯ-2 1 0 0 0 -14280 7 0 0 0

[๔๒๘] พ. ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ถ!กล่ะๆ พวกเธอทราบธรรมท")เราแสุด่งแล่�วอยุ�างน"( ถ!กแล่�ว น4(านมมารด่าท")พวกเธอผู้!�ท�องเท")ยุวไปิมาอยุ!�โด่ยุกาล่นานด่B)มแล่�วน�)นแหัล่ะ มากกว�า น4(าในมหัาสุม�ทรท�(ง ๔ ไม�มากกว�าเล่ยุ ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะว�า สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� ฯล่ฯ พอเพB)อจ้ะหัล่�ด่พ�น ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. ปิ7พพตสุ!ตร -2 1 0 0 0 -14290 9 0 0 0

[๔๒๙] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ ภ�กษ�ร!ปิหัน-)งได่�เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ คร�(นเข�าไปิเฝ่Qาแล่�ว ฯล่ฯ เมB)อภ�กษ�ร!ปิน�(นน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว ได่�ท!ล่ถามพระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ก�ปิหัน-)ง นานเพ"ยุงไรหันอแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ� ก�ปิหัน-)งนานแล่ ม�ใช�ง�ายุท")จ้ะน�บก�ปิน�(นว�าเท�าน"(ปิR เท�าน"( ๑๐๐ ปิR เท�าน"( ๑,๐๐๐ ปิR หัรBอว�าเท�าน"( ๑๐๐,๐๐๐ ปิR ฯ ภ�. ก;พระองค'อาจ้จ้ะอ�ปิมาได่�ไหัม พระเจ้�าข�า ฯ-2 1 0 0 0 -14300 13 0 0 0

[๔๓๐] พ. อาจ้อ�ปิมาได่� ภ�กษ� แล่�วจ้-งตร�สุต�อไปิว�า ด่!กรภ�กษ� เหัมBอนอยุ�างว�า ภ!เขาหั�นล่!กใหัญ�ยุาวโยุชน'หัน-)ง กว�างโยุชน'หัน-)ง สุ!งโยุชน'หัน-)งไม�ม"ช�อง ไม�ม"โพรง เปิ<นแท�งท-บ บ�ร�ษพ-งเอาผู้�าแคว�นกาสุ"มาแล่�วปิ7ด่ภ!เขาน�(น๑๐๐ ปิRต�อคร�(ง ภ!เขาหั�นล่!กใหัญ�น�(น พ-งถ-งการหัมด่ไปิ สุ�(นไปิ เพราะความพยุายุามน"( ยุ�งเร;วกว�าแล่ สุ�วนก�ปิหัน-)งยุ�งไม�ถ-งการหัมด่ไปิ สุ�(นไปิ ก�ปินานอยุ�างน"(แล่ บรรด่าก�ปิท")นานอยุ�างน"( พวกเธอท�องเท")ยุวไปิแล่�ว ม�ใช�หัน-)งก�ปิ ม�ใช�ร�อยุก�ปิ ม�ใช�พ�นก�ปิ ม�ใช�แสุนก�ปิ ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะว�า สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;เหัต�เพ"ยุงเท�าน"( พอท"เด่"ยุวเพB)อจ้ะเบB)อหัน�ายุ ในสุ�งขารท�(งปิวง พอเพB)อจ้ะคล่ายุก4าหัน�ด่ พอเพB)อจ้ะหัล่�ด่พ�น ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖. สุาสุปิสุ!ตร-2 1 0 0 0 -1

4310 8 0 0 0

[๔๓๑] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ ภ�กษ�ร!ปิหัน-)งเข�าไปิเฝ่Qา พระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ฯล่ฯ คร�(นภ�กษ�น�(นน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว ได่�ท!ล่ถามพระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ก�ปิหัน-)งนานเพ"ยุงไรหันอแล่ ฯ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ� ก�ปิหัน-)งนานแล่ ม�ใช�ง�ายุท")จ้ะน�บก�ปิน�(นว�า เท�าน"(ปิR ฯล่ฯ หัรBอว�าเท�าน"( ๑๐๐,๐๐๐ ปิR ฯ ภ�. ก;พระองค'อาจ้จ้ะอ�ปิมาได่�ไหัม พระเจ้�าข�า ฯ-2 1 0 0 0 -14320 12 0 0 0

[๔๓๒] พ. อาจ้อ�ปิมาได่� ภ�กษ� แล่�วจ้-งตร�สุต�อไปิว�า ด่!กรภ�กษ� เหัมBอนอยุ�างว�า นครท")ท4าด่�วยุเหัล่;ก ยุาวโยุชน' ๑ กว�างโยุชน' ๑ สุ!งโยุชน' ๑เต;มด่�วยุเมล่;ด่พ�นธ�'ผู้�กกาด่ ม"เมล่;ด่พ�นธ�'ผู้�กกาด่รวมก�นเปิ<นกล่��มก�อน บ�ร�ษพ-งหัยุ�บ เอาเมล่;ด่พ�นธ�'ผู้�กกาด่เมล่;ด่หัน-)งๆ ออกจ้ากนครน�(นโด่ยุล่�วงไปิหัน-)งร�อยุปิRต�อเมล่;ด่เมล่;ด่พ�นธ�'ผู้�กกาด่กองใหัญ�น�(น พ-งถ-งความสุ�(นไปิ หัมด่ไปิ เพราะความพยุายุามน"( ยุ�งเร;วกว�าแล่ สุ�วนก�ปิหัน-)งยุ�งไม�ถ-งความสุ�(นไปิ หัมด่ไปิ ก�ปินานอยุ�างน"(แล่บรรด่าก�ปิท")นานอยุ�างน"( พวกเธอท�องเท")ยุวไปิแล่�วม�ใช�หัน-)งก�ปิ ม�ใช�ร�อยุก�ปิ ม�ใช� พ�นก�ปิ ม�ใช�แสุนก�ปิ ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะว�า สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� ฯล่ฯ พอเพB)อจ้ะหัล่�ด่พ�น ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๖ ๗. สุาวกสุ!ตร-2 1 0 0 0 -14330 9 0 0 0

[๔๓๓] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ ภ�กษ�หัล่ายุร!ปิเข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ฯล่ฯ คร�(นภ�กษ�เหัล่�าน�(นน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว ได่�ท!ล่ถามพระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ก�ปิท�(งหัล่ายุท")ผู้�านไปิแล่�ว ล่�วงไปิแล่�ว มากเท�าไรหันอ ฯ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก�ปิท�(งหัล่ายุท")ผู้�านไปิแล่�ว ล่�วงไปิแล่�ว ม"มาก ม�ใช�ง�ายุท")จ้ะน�บก�ปิเหัล่�าน�(นว�า เท�าน"(ก�ปิ เท�าน"( ๑๐๐ ก�ปิเท�าน"( ๑,๐๐๐ ก�ปิ หัรBอว�าเท�าน"( ๑๐๐,๐๐๐ ก�ปิ ฯ ภ�. ก;พระองค'อาจ้จ้ะอ�ปิมาได่�ไหัม พระเจ้�าข�า ฯ-2 1 0 0 0 -14340 11 0 0 0

[๔๓๔] พ. อาจ้อ�ปิมาได่� ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ แล่�วจ้-งตร�สุต�อไปิว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ม"สุาวก ๔ ร!ปิในศาสุนาน"( เปิ<นผู้!�ม"อายุ� ๑๐๐ ปิR ม"ช"ว�ต ๑๐๐ ปิRหัากว�าท�านเหัล่�าน�(นพ-งระล่-กถอยุหัล่�งไปิได่�ว�นล่ะแสุนก�ปิ

ก�ปิท")ท�านเหัล่�าน�(นระล่-กไม�ถ-งพ-งยุ�งม"อยุ!�อ"ก สุาวก ๔ ร!ปิของเราผู้!�ม"อายุ� ๑๐๐ ปิR ม"ช"ว�ต ๑๐๐ ปิR พ-งท4ากาล่ะโด่ยุล่�วงไปิ ๑๐๐ ปิRๆ โด่ยุแท�แล่ ก�ปิท")ผู้�านไปิแล่�ว ล่�วงไปิแล่�ว ม"จ้4านวนมากอยุ�างน"(แล่ ม�ใช�ง�ายุท")จ้ะน�บก�ปิเหัล่�าน�(นว�า เท�าน"(ก�ปิ เท�าน"(ร �อยุก�ปิ เท�าน"(พ�นก�ปิ หัรBอว�าเท�าน"(แสุนก�ปิ ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะว�า สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� ฯล่ฯ พอเพB)อจ้ะหัล่�ด่พ�น ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ ๘. คงคาสุ!ตร-2 1 0 0 0 -14350 12 0 0 0

[๔๓๕] สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเวฬ�ว�นกล่�นทกน�วาปิสุถาน เขตพระนครราชคฤหั' คร�(งน�(นแล่ พราหัมณ'ผู้!�หัน-)งเข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ได่�ปิราศร�ยุก�บพระผู้!�ม"พระภาค คร�(นผู้�านการปิราศร�ยุพอใหั�ระล่-กถ-งก�นไปิแล่�ว จ้-งน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง คร�(นพราหัมณ'น�(นน�)งเร"ยุบร�อยุ แล่�วได่�ท!ล่ถามพระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ ก�ปิท")ผู้�านไปิแล่�ว ล่�วงไปิแล่�ว มากเท�าไรหันอแล่ ฯ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรพราหัมณ' ก�ปิท�(งหัล่ายุท")ผู้�านไปิแล่�ว ล่�วงไปิแล่�ว มากแล่ ม�ใช�ง�ายุท")จ้ะน�บก�ปิเหัล่�าน�(นว�า เท�าน"(ก�ปิ เท�าน"( ๑๐๐ ก�ปิเท�าน"( ๑,๐๐๐ ก�ปิ หัรBอว�าเท�าน"( ๑๐๐,๐๐๐ ก�ปิ ฯ พราหัมณ'. ข�าแต�พระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ ก;พระองค'อาจ้จ้ะอ�ปิมาได่�ไหัม ฯ-2 1 0 0 0 -14360 13 0 0 0

[๔๓๖] พ. อาจ้อ�ปิมาได่� พราหัมณ' แล่�วจ้-งตร�สุต�อไปิว�า ด่!กรพราหัมณ' แม�น4(าคงคาน"(ยุ�อมเก�ด่แต�ท")ใด่ แล่ะยุ�อมถ-งมหัาสุม�ทร ณ ท")ใด่เมล่;ด่ทรายุในระยุะน"(ไม�เปิ<นของง�ายุท")จ้ะก4าหันด่ได่�ว�า เท�าน"(เมล่;ด่ เท�าน"( ๑๐๐ เมล่;ด่เท�าน"( ๑,๐๐๐ เมล่;ด่ หัรBอว�าเท�าน"( ๑๐๐,๐๐๐ เมล่;ด่ ด่!กรพราหัมณ' ก�ปิท�(งหัล่ายุท")ผู้�านไปิแล่�ว ล่�วงไปิแล่�ว มากกว�าเมล่;ด่ทรายุเหัล่�าน�(น ม�ใช�ง�ายุท")จ้ะน�บก�ปิเหัล่�าน�(นว�า เท�าน"(ก�ปิ เท�าน"( ๑๐๐ ก�ปิ เท�าน"( ๑,๐๐๐ ก�ปิ หัรBอว�าเท�าน"( ๑๐๐,๐๐๐ ก�ปิข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะว�า สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่�เมB)อเหัล่�าสุ�ตว'ผู้!�ม"อว�ชชาเปิ<นท")กางก�(น ม"ต�ณหัาเปิ<นเครB)องปิระกอบไว� ท�องเท")ยุวไปิมาอยุ!� ท")สุ�ด่เบB(องต�นไม�ปิรากฏิ สุ�ตว'เหัล่�าน�(นได่�เสุวยุท�กข' ความเผู้;ด่ร�อน ความพ�นาศ ได่�เพ�)มพ!นปิฐีพ"ท")เปิ<นปิOาช�าตล่อด่กาล่นานเหัมBอนฉะน�(น ด่!กรพราหัมณ'ก;เหัต�เพ"ยุงเท�าน"( พอท"เด่"ยุวเพB)อจ้ะเบB)อหัน�ายุในสุ�งขารท�(งปิวง พอเพB)อจ้ะคล่ายุก4าหัน�ด่ พอเพB)อจ้ะหัล่�ด่พ�น ด่�งน"( ฯ-2 1 0 0 0 -14370 6 0 0 0

[๔๓๗] เมB)อพระผู้!�ม"พระภาคตร�สุอยุ�างน"(แล่�ว พราหัมณ'ผู้!�น�(น

ได่�กราบท!ล่ว�า แจ้�มแจ้�งยุ�)งน�ก ท�านพระโคด่ม แจ้�มแจ้�งยุ�)งน�ก ท�านพระโคด่ม ขอ พระโคด่มผู้!�เจ้ร�ญ จ้งทรงจ้4าข�าพระองค'ว�าเปิ<นอ�บาสุก ผู้!�ถ-งสุรณะจ้นตล่อด่ช"ว�ตต�(งแต�ว�นน"(เปิ<นต�นไปิ ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙. ท�ณฑิสุ!ตร-2 1 0 0 0 -14380 6 0 0 0

[๔๓๘] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� เมB)อเหัล่�าสุ�ตว'ผู้!�ม"อว�ชชาเปิ<นท")กางก�(น ม"ต�ณหัาเปิ<นเครB)อง ปิระกอบไว� ท�องเท")ยุวไปิมาอยุ!� ท")สุ�ด่เบB(องต�นยุ�อมไม�ปิรากฏิ ฯล่ฯ-2 1 0 0 0 -14390 9 0 0 0

[๔๓๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ท�อนไม�ท")บ�คคล่โยุนข-(นบนอากาศ บางคราวก;ตกล่งทางโคน บางคราวก;ตกล่งทางขวาง บางคราวก;ตกล่งทางปิล่ายุ แม�ฉ�นใด่สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุผู้!�ม"อว�ชชาเปิ<นท")กางก�(น ม"ต�ณหัาเปิ<นเครB)องปิระกอบไว� ท�องเท")ยุว ไปิมาอยุ!� ก;ฉ�นน�(นแล่ บางคราวก;จ้ากโล่กน"(ไปิสุ!�ปิรโล่ก บางคราวก;จ้ากปิรโล่กมา สุ!�โล่กน"( ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะว�า สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� ฯล่ฯ พอเพB)อจ้ะหัล่�ด่พ�น ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐. ปิ�คคล่สุ!ตร -2 1 0 0 0 -14400 4 0 0 0

[๔๔๐] สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ ภ!เขาค�ชฌก!ฏิ เขตพระนครราชคฤหั' ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�เหัล่�าน�(นท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ฯ-2 1 0 0 0 -14410 7 0 0 0

[๔๔๑] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� ฯล่ฯ เมB)อบ�คคล่หัน-)งท�องเท")ยุวไปิมาอยุ!�ตล่อด่ก�ปิหัน-)งพ-งม"โครงกระด่!ก ร�างกระด่!ก กองกระด่!ก ใหัญ�เท�าภ!เขาเวปิ�ล่ล่ะน"( ถ�ากองกระด่!กน�(นพ-งเปิ<นของท")จ้ะขนมารวมก�นได่� แล่ะกระด่!กท")ได่�สุ�)งสุมไว�แล่�ว ก;ไม�พ-งหัมด่ไปิ ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะว�า สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� ฯล่ฯ พอเพB)อจ้ะหัล่�ด่พ�น ด่�งน"( ฯ-2 1 0 0 0 -1

4420 22 0 0 0

[๔๔๒] พระผู้!�ม"พระภาค ผู้!�สุ�คตศาสุด่า คร�(นได่�ตร�สุไวยุากรณภาษ�ตน"(แล่�ว จ้-งตร�สุพระคาถาปิระพ�นธ'ต�อไปิว�า เราผู้!�แสุวงหัาค�ณอ�นยุ�)งใหัญ� ได่�กล่�าวไว�ด่�งน"(ว�า กระด่!กของ บ�คคล่คนหัน-)งท")สุะสุมไว�ก�ปิหัน-)ง พ-งเปิ<นกองเท�าภ!เขา ก;ภ!เขาท") เรากล่�าวน�(น คBอ ภ!เขาใหัญ�ชB)อเวปิ�ล่ล่ะ อยุ!�ท�ศเหันBอของ ภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ใกล่�เมBองราชคฤหั' อ�นม"ภ!เขาล่�อมรอบ เมB)อใด่บ�คคล่เหั;นอร�ยุสุ�จ้ คBอท�กข' เหัต�เก�ด่แหั�งท�กข' ความ ล่�วงพ�นท�กข' แล่ะอร�ยุมรรคม"องค' ๘ อ�นยุ�งสุ�ตว'ใหั�ถ-งความ สุงบท�กข' ด่�วยุปิ7ญญาอ�นชอบ เมB)อน�(น เขาท�องเท")ยุว ๗ คร�(งเปิ<นอยุ�างมาก ก;เปิ<นผู้!�ท4าท")สุ�ด่ท�กข'ได่� เพราะสุ�(นสุ�ญโญชน' ท�(งปิวง ด่�งน"(แล่ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐ จ้บปิฐีมวรรคท") ๑ --------------

รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. ต�ณก�ฏิฐีสุ!ตร ๒. ปิฐีว"สุ!ตร ๓. อ�สุสุ�สุ!ตร ๔. ข"รสุ!ตร ๕. ปิ7พพตสุ!ตร ๖. สุาสุปิสุ!ตร ๗. สุาวก สุ!ตร ๘. คงคาสุ!ตร ๙. ท�ณฑิสุ!ตร ๑๐. ปิ�คคล่สุ!ตร ฯ --------------

ท�ต�ยุวรรคท") ๒ ท�คคตสุ!ตร-2 1 0 0 0 -14430 12 0 0 0

[๔๔๓] สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� เมB)อเหัล่�าสุ�ตว'ผู้!�ม"อว�ชชาเปิ<นท")กางก�(น ม"ต�ณหัาเปิ<นเครB)อง ปิระกอบไว� ท�องเท")ยุวไปิมาอยุ!� ท")สุ�ด่เบB(องต�นยุ�อมไม�ปิรากฏิ เธอท�(งหัล่ายุเหั;นท�คตบ�ร�ษผู้!�ม"มBอแล่ะเท�าไม�สุมปิระกอบ พ-งล่งสุ�นน�ษฐีานในบ�คคล่น"(ว�า เราท�(งหัล่ายุก;เคยุเสุวยุท�กข'เหั;นปิานน"(มาแล่�ว โด่ยุกาล่นานน"( ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะว�าสุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� ฯล่ฯ พอเพB)อจ้ะหัล่�ด่พ�น ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ สุ�ข�ตสุ!ตร-2 1 0 0 0 -14440 12 0 0 0

[๔๔๔] สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น

อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� เมB)อเหัล่�าสุ�ตว'ผู้!�ม"อว�ชชาเปิ<นท")กางก�(น ม"ต�ณหัาเปิ<นเครB)องปิระกอบไว� ท�องเท")ยุวไปิมาอยุ!� ท")สุ�ด่เบB(องต�นยุ�อมไม�ปิรากฏิ ... เธอท�(งหัล่ายุเหั;นบ�คคล่ผู้!�เพ"ยุบพร�อมด่�วยุความสุ�ข ม"บร�วารคอยุร�บใช� พ-งล่งสุ�นน�ษฐีานในบ�คคล่น"(ว�า เราท�(งหัล่ายุก;เคยุเสุวยุสุ�ขเหั;นปิานน"(มาแล่�วโด่ยุกาล่นานน"( ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะว�า สุงสุารก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� ฯล่ฯ พอเพB)อจ้ะหัล่�ด่พ�น ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓ ต�งสุม�ตตาสุ!ตร-2 1 0 0 0 -14450 6 0 0 0

[๔๔๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเวฬ�ว�น กล่�นทกน�วาปิสุถานเขตพระนครราชคฤหั' คร�(งน�(นแล่ ภ�กษ�ชาวเมBองปิาวาปิระมาณ ๓๐ ร!ปิ ท�(งหัมด่ล่�วนแต�เปิ<นผู้!�อยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตร ถBอเท")ยุวบ�ณฑิบาตเปิ<นว�ตร ถBอผู้�าบ�งสุ�ก�ล่เปิ<นว�ตร ถBอทรงผู้�าไตรจ้"วรเปิ<นว�ตร แต�ท�(งหัมด่ล่�วนยุ�งเปิ<นผู้!�ม"สุ�งโยุชน'อยุ!� เข�าไปิเฝ่Qาพระ ผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ถวายุบ�งคมแล่�วน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง ฯ-2 1 0 0 0 -14460 8 0 0 0

[๔๔๖] คร�(งน�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคได่�ทรงพระด่4าร�ว�า ภ�กษ�ชาวเมBองปิาวาปิระมาณ ๓๐ ร!ปิเหัล่�าน"(แล่ ท�(งหัมด่ล่�วนถBอการอยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตร ถBอเท")ยุวบ�ณฑิบาตเปิ<นว�ตร ถBอผู้�าบ�งสุ�ก�ล่เปิ<นว�ตร ถBอทรงไตรจ้"วรเปิ<นว�ตร ท�(งหัมด่ล่�วนยุ�งม"สุ�งโยุชน' ถ�ากระไรหันอ เราพ-งแสุด่งธรรมโด่ยุปิระการท")ภ�กษ�เหัล่�าน"(จ้ะพ-งม"จ้�ตหัล่�ด่พ�นจ้ากอาสุวะ เพราะไม�ถBอม�)น ณ อาสุนะน"(ท"เด่"ยุว ล่4าด่�บน�(นแล่ พระ ผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�เหัล่�าน�(นท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ฯ-2 1 0 0 0 -14470 10 0 0 0

[๔๔๗] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� เมB)อเหัล่�าสุ�ตว'ผู้!�ยุ�งม"อว�ชชาเปิ<นท")กางก�(น ม"ต�ณหัาเปิ<นเครB)องปิระกอบไว� ท�องเท")ยุวไปิมาอยุ!� ท")สุ�ด่เบB(องต�นยุ�อมไม�ปิรากฏิ พวกเธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน โล่หั�ตท")หัล่� )งไหัล่ออกของพวกเธอผู้!�ท�องเท")ยุวไปิมาซ-)งถ!กต�ด่ศ"รษะโด่ยุกาล่นานน"( ก�บน4(าในมหัาสุม�ทรท�(ง ๔ สุ�)งไหันจ้ะมากกว�าก�น ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ข�าพระองค'ท�(งหัล่ายุยุ�อมทราบธรรมตามท")พระผู้!�ม"พระภาคทรงแสุด่งแล่�วว�า โล่หั�ตท")หัล่� )งไหัล่ออกของพวกข�าพระองค'ผู้!�ท�องเท")ยุวไปิมา ซ-)งถ!กต�ด่ศ"รษะโด่ยุกาล่นานน"(แหัล่ะมากกว�า

สุ�วนน4(าในมหัาสุม�ทรท�(ง ๔ ไม�มากกว�าเล่ยุ ด่�งน"( ฯ -2 1 0 0 0 -14480 15 0 0 0

[๔๔๘] พ. ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ถ!กล่ะๆ พวกเธอทราบธรรมท")เราแสุด่งแล่�วอยุ�างน"( ถ!กแล่�ว โล่หั�ตท")หัล่� )งไหัล่ออกของพวกเธอ ผู้!�ท�องเท")ยุวไปิมาซ-)งถ!กต�ด่ศ"รษะโด่ยุกาล่นานน"( น"(แหัล่ะมากกว�า สุ�วนน4(าในมหัาสุม�ทรท�(ง ๔ ไม�มากกว�าเล่ยุเมB)อเธอท�(งหัล่ายุเก�ด่เปิ<นโค ซ-)งถ!กต�ด่ศ"รษะตล่อด่กาล่นาน โล่หั�ตท")หัล่� )งไหัล่ออกน�)นแหัล่ะมากกว�า สุ�วนน4(าในมหัาสุม�ทรท�(ง ๔ ไม�มากกว�าเล่ยุ เมB)อเธอท�(งหัล่ายุ เก�ด่เปิ<นกระบBอ ซ-)งถ!กต�ด่ศ"รษะตล่อด่กาล่นาน โล่หั�ตท")หัล่� )งไหัล่ออกน�)นแหัล่ะมากกว�า ... เมB)อเธอท�(งหัล่ายุเก�ด่เปิ<นแกะ ... เก�ด่เปิ<นแพะ ... เก�ด่เปิ<นเนB(อ ... เก�ด่เปิ<นสุ�กร ... เก�ด่เปิ<นไก� ... เมB)อพวกเธอถ!กจ้�บต�ด่ศ"รษะโด่ยุข�อหัาว�า เปิ<นโจ้รฆ�าชาวบ�านตล่อด่กาล่นาน โล่หั�ตท")หัล่� )งไหัล่ออกน�)นแหัล่ะมากกว�า ... ถ!กจ้�บต�ด่ศ"รษะโด่ยุข�อหัาว�าเปิ<นโจ้รค�ด่ปิล่�น ... ถ!กจ้�บต�ด่ศ"รษะ โด่ยุข�อหัาว�าเปิ<นโจ้รปิระพฤต�ผู้�ด่ในภรรยุาของผู้!�อB)น ตล่อด่กาล่นาน โล่หั�ตท")หัล่� )งไหัล่ออกน�)นแหัล่ะมากกว�า น4(าในมหัาสุม�ทรท�(ง ๔ ไม�มากกว�าเล่ยุ ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะว�าสุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� ... พอเพB)อจ้ะหัล่�ด่พ�น ด่�งน"( ฯ -2 1 0 0 0 -14490 6 0 0 0

[๔๔๙] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุด่�งน"(แล่�ว ภ�กษ�เหัล่�าน�(นต�างพอใจ้ชB)นชมภาษ�ตของพระผู้!�ม"พระภาค เมB)อพระผู้!�ม"พระภาคตร�สุไวยุากรณภาษ�ตน"(อยุ!� จ้�ตของภ�กษ�ชาวเมBองปิาวาปิระมาณ ๓๐ ร!ปิ พ�นจ้ากอาสุวะเพราะไม�ถBอม�)น ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔ มาต�สุ!ตร-2 1 0 0 0 -14500 10 0 0 0

[๔๕๐] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� ฯล่ฯ สุ�ตว'ท")ไม�เคยุเปิ<นมารด่า โด่ยุกาล่นานน"( ม�ใช�หัาได่�ง�ายุเล่ยุ ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะว�า สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� ฯล่ฯพอเพB)อจ้ะหัล่�ด่พ�น ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ [สุ!ตรท�(งปิวงก;ม"เปิยุยุาล่อยุ�างเด่"ยุวก�นน"(] ๕ ปิต�สุ!ตร-2 1 0 0 0 -14510 7 0 0 0

[๔๕๑] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� ฯล่ฯ สุ�ตว'ท")ไม�เคยุเปิ<นบ�ด่า โด่ยุกาล่นานน"( ม�ใช�หัาได่�ง�ายุเล่ยุด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖ ภาต�สุ!ตร-2 1 0 0 0 -14520 7 0 0 0

[๔๕๒] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� ฯล่ฯ สุ�ตว'ท")ไม�เคยุเปิ<นพ")ชายุน�องชายุ โด่ยุกาล่นานน"( ม�ใช�หัาได่�ง�ายุเล่ยุ ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๖ ๗ ภค�น"สุ!ตร -2 1 0 0 0 -14530 7 0 0 0

[๔๕๓] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� ฯล่ฯ สุ�ตว'ท")ไม�เคยุเปิ<นพ")หัญ�งน�องหัญ�ง โด่ยุกาล่นานน"( ม�ใช�หัาได่�ง�ายุเล่ยุ ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ ๘ ปิ�ตตสุ!ตร-2 1 0 0 0 -14540 7 0 0 0

[๔๕๔] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� ฯล่ฯ สุ�ตว'ท")ไม�เคยุเปิ<นบ�ตร โด่ยุกาล่นานน"( ม�ใช�หัาได่�ง�ายุเล่ยุด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙ ธ"ต�สุ!ตร-2 1 0 0 0 -14550 15 0 0 0

[๔๕๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� เมB)อเหัล่�าสุ�ตว'ผู้!�ม"อว�ชชา

เปิ<นท")กางก�(น ม"ต�ณหัาเปิ<นเครB)องปิระกอบไว� ท�องเท")ยุวไปิมาอยุ!� ท")สุ�ด่เบB(องต�นยุ�อมไม�ปิรากฏิ สุ�ตว'ท")ไม�เคยุเปิ<นธ�ด่าโด่ยุกาล่นานน"( ม�ใช�หัาได่�ง�ายุเล่ยุ ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร เพราะว�าสุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� เมB)อเหัล่�าสุ�ตว'ผู้!�ม"อว�ชชาเปิ<นท")กางก�(น ม"ต�ณหัาเปิ<นเครB)อง ปิระกอบไว� ท�องเท")ยุวไปิมาอยุ!� ท")สุ�ด่เบB(องต�นยุ�อมไม�ปิรากฏิ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกเธอได่�เสุวยุท�กข' ความเผู้;ด่ร�อน ความพ�นาศ ได่�เพ�)มพ!นปิฐีพ"ท")เปิ<นปิOาช�า ตล่อด่กาล่นาน ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;เหัต�เพ"ยุงเท�าน"( พอท"เด่"ยุวเพB)อจ้ะเบB)อหัน�ายุในสุ�งขารท�(งปิวง พอเพB)อจ้ะคล่ายุก4าหัน�ด่ พอเพB)อจ้ะหัล่�ด่พ�น ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐ เวปิ�ล่ล่ปิ7พพตสุ!ตร-2 1 0 0 0 -14560 4 0 0 0

[๔๕๖] สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ ภ!เขาค�ชฌก!ฏิ เขตพระนครราชคฤหั' ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�เหัล่�าน�(นท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ด่�งน"( ฯ-2 1 0 0 0 -14570 16 0 0 0

[๔๕๗] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุด่�งน"(ว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุงสุารน"(ก4าหันด่ท")สุ�ด่เบB(องต�นเบB(องปิล่ายุไม�ได่� เมB)อเหัล่�าสุ�ตว'ผู้!�ม"อว�ชชาเปิ<นท")กางก�(น ม"ต�ณหัาเปิ<นเครB)องปิระกอบไว� ท�องเท")ยุวไปิมาอยุ!� ท")สุ�ด่เบB(องต�นยุ�อมไม�ปิรากฏิด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรB)องเคยุม"มาแล่�ว เวปิ�ล่ล่บรรพตน"(ได่�ชB)อว�า ปิาจ้"นว�งสุะสุม�ยุน�(นแล่ หัม!�มน�ษยุ'ได่�ชB)อว�า ต�วรา หัม!�มน�ษยุ'ชB)อต�วรา ม"อายุ�ปิระมาณสุ")หัมB)นปิRหัม!�มน�ษยุ'ชB)อต�วราข-(นปิาจ้"นว�งสุบรรพตเปิ<นเวล่า ๔ ว�น ล่งก;เปิ<นเวล่า ๔ ว�น สุม�ยุพระผู้!�ม"พระภาคอรหั�นตสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า พระนามว�า กก�สุ�นธ เสุด่;จ้อ�บ�ต�ข-(น ในโล่ก พระผู้!�ม"พระภาคอรหั�นตสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�ากก�สุ�นธ ม"พระสุาวกค!�หัน-)ง เปิ<นค!�เล่�ศ เปิ<นค!�เจ้ร�ญ ชB)อว�าว�ธ!ระ แล่ะสุ�ญช"วะ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุพวกเธอจ้งด่!เถ�ด่ ชB)อแหั�งภ!เขาน"(น�(นแล่ อ�นตรธานไปิแล่�ว มน�ษยุ'เหัล่�าน�(นกระท4ากาล่ะไปิแล่�ว แล่ะพระผู้!�ม"พระภาคพระองค'น�(นก;ปิร�น�พพานแล่�ว สุ�งขารท�(งหัล่ายุ ไม�เท")ยุงอยุ�างน"( ไม�ยุ�)งยุBนอยุ�างน"( ไม�น�าชB)นใจ้อยุ�างน"( ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;เหัต�เพ"ยุงเท�าน"( พอท"เด่"ยุวเพB)อจ้ะเบB)อหัน�ายุในสุ�งขารท�(งปิวง พอเพB)อจ้ะคล่ายุก4าหัน�ด่พอเพB)อจ้ะหัล่�ด่พ�น ด่�งน"( ฯ-2 1 0 0 0 -14580 10 0 0 0

[๔๕๘] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรB)องเคยุม"มาแล่�ว ภ!เขาเวปิ�ล่ล่ะน"(ม"ชB)อว�าวงกฏิ สุม�ยุน�(นแล่ หัม!�มน�ษยุ'ม"ชB)อว�า โรหั�ต�สุสุะ ม"อายุ�ปิระมาณสุามหัมB)นปิRมน�ษยุ'ชB)อว�าโรหั�ต�สุสุะข-(นวงกฏิบรรพตเปิ<นเวล่า ๓ ว�น ล่ง

ก;เปิ<นเวล่า ๓ ว�นสุม�ยุน�(น พระผู้!�ม"พระภาคอรหั�นตสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าทรงพระนามว�าโกนาคมนะเสุด่;จ้อ�บ�ต�ข-(นในโล่ก พระผู้!�ม"พระภาคอรหั�นตสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าพระนามว�า โกนาคมนะ ม"พระสุาวกค!�หัน-)ง เปิ<นค!�เล่�ศ เปิ<นค!�เจ้ร�ญ ชB)อว�าภ�ยุโยุสุแล่ะอ�ตตระ ด่!กร ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกเธอจ้งด่!เถ�ด่ ชB)อแหั�งภ!เขาน"(น�(นแล่อ�นตรธานไปิแล่�ว มน�ษยุ'เหัล่�าน�(นท4ากาล่ะไปิแล่�ว แล่ะพระผู้!�ม"พระภาคพระองค'น�(นก;ปิร�น�พพานแล่�ว สุ�งขารท�(งหัล่ายุไม�เท")ยุงอยุ�างน"( ฯล่ฯ พอเพB)อจ้ะหัล่�ด่พ�น ด่�งน"( ฯ-2 1 0 0 0 -14590 11 0 0 0

[๔๕๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรB)องเคยุม"มาแล่�ว เวปิ�ล่ล่บรรพตน"(ม"ชB)อว�า สุ�ปิ7สุสุะ สุม�ยุน�(นแล่ หัม!�มน�ษยุ'ม"ชB)อว�าสุ�ปิปิยุา หัม!�มน�ษยุ'ชB)อสุ�ปิปิยุาม"อายุ�ปิระมาณสุองหัมB)นปิR หัม!�มน�ษยุ'ท")ชB)อว�าสุ�ปิปิยุาข-(นสุ�ปิ7สุสุบรรพต เปิ<นเวล่า ๒ ว�น ล่งก;เปิ<น เวล่า ๒ ว�น สุม�ยุน�(น พระผู้!�ม"พระภาคอรหั�นตสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า พระนามว�าก�สุสุปิ เสุด่;จ้อ�บ�ต�ข-(นในโล่ก พระผู้!�ม"พระภาคอรหั�นตสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า พระนาม ว�าก�สุสุปิ ได่�ม"พระสุาวกค!�หัน-)ง เปิ<นค!�เล่�ศ เปิ<นค!�เจ้ร�ญ ชB)อว�าต�สุสุแล่ะภารทวาชะ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกเธอจ้งด่!เถ�ด่ ชB)อแหั�งภ!เขาน"(น�(นแล่อ�นตรธานไปิแล่�ว มน�ษยุ'เหัล่�าน�(นกระท4ากาล่ะไปิแล่�ว แล่ะพระผู้!�ม"พระภาคพระองค'น�(นก;ปิร�น�พพาน แล่�ว สุ�งขารท�(งหัล่ายุไม�เท")ยุงอยุ�างน"( ฯล่ฯ พอเพB)อจ้ะหัล่�ด่พ�น ด่�งน"( ฯ-2 1 0 0 0 -14600 12 0 0 0

[๔๖๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;บ�ด่น"(แล่ ภ!เขาเวปิ�ล่ล่ะน"(ม"ชB)อเวปิ�ล่ล่ะท"เด่"ยุวก;บ�ด่น"(หัม!�มน�ษยุ'เหัล่�าน"(ม"ชB)อว�ามาคธ หัม!�มน�ษยุ'ท")ชB)อมาคธม"อายุ�น�อยุ น�ด่หัน�อยุ ผู้!�ใด่ ม"ช"ว�ตอยุ!�นาน ผู้!�น�(นม"อายุ�เพ"ยุงร�อยุปิR น�อยุกว�าก;ม" เก�นกว�าก;ม" หัม!�มน�ษยุ'ชB)อมาคธข-(นเวปิ�ล่ล่บรรพตเพ"ยุงคร! �เด่"ยุว ล่งก;เพ"ยุงคร! �เด่"ยุว แล่ะบ�ด่น"( พระอรหั�นตสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าพระองค'น"( เสุด่;จ้อ�บ�ต�ข-(นแล่�วในโล่ก ก;เราแล่ม"สุาวกค!�หัน-)ง เปิ<นค!� เล่�ศ เปิ<นค!�เจ้ร�ญ ชB)อสุาร"บ�ตรแล่ะโมคค�ล่ล่านะ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุม�ยุน�(นก;จ้�กม" แล่ะชB)อแหั�งบรรพตน"(จ้�กอ�นตรธาน หัม!�มน�ษยุ'เหัล่�าน"(จ้�กท4ากาล่ะ แล่ะเราก;จ้�กปิร�น�พพาน ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�งขารท�(งหัล่ายุไม�เท")ยุงอยุ�างน"( ไม�ยุ�)งยุBนอยุ�างน"(ไม�น�าชB)นใจ้อยุ�างน"( ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;เหัต�เพ"ยุงเท�าน"( พอท"เด่"ยุวเพB)อจ้ะเบB)อหัน�ายุในสุ�งขารท�(งปิวง พอเพB)อจ้ะคล่ายุก4าหัน�ด่ พอเพB)อจ้ะหัล่�ด่พ�น ด่�งน"( ฯ-2 1 0 0 0 -14610 18 0 0 0

[๔๖๑] พระผู้!�ม"พระภาค ผู้!�สุ�คตศาสุด่า คร�(นได่�ตร�สุไวยุากรณภาษ�ตน"(จ้บล่งแล่�ว จ้-งตร�สุพระคาถาปิระพ�นธ'ต�อไปิว�า ปิาจ้"นว�งสุบรรพตของหัม!�มน�ษยุ'ชB)อต�วระ วงกฏิบรรพตของหัม!� มน�ษยุ'ชB)อโรหั�ต�สุสุะ สุ�ปิ7สุสุบรรพตของหัม!�มน�ษยุ'ชB)อสุ�ปิปิยุา

แล่ะเวปิ�ล่ล่บรรพตของหัม!�มน�ษยุ'ชB)อมาคธะ สุ�งขารท�(งหัล่ายุ ไม�เท")ยุงหันอ ม"อ�นเก�ด่ข-(นแล่เสุB)อมไปิเปิ<นธรรมด่า คร�(นเก�ด่ ข-(นแล่�วยุ�อมด่�บไปิ ความท")สุ�งขารเหัล่�าน�(นสุงบระง�บไปิ เปิ<นสุ�ข ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐ รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. ท�คคตสุ!ตร ๒. สุ�ข�ตสุ!ตร ๓. ต�งสุม�ตตาสุ!ตร ๔. มาต�สุ!ตร ๕. ปิต�สุ!ตร ๖. ภาต�สุ!ตร ๗. ภค�น"สุ!ตร ๘. ปิ�ตตสุ!ตร ๙. ธ"ต�สุ!ตร ๑๐. เวปิ�ล่ล่ปิ7พพตสุ!ตร จ้บอนมต�คคสุ�งยุ�ตต'ท") ๓ --------------

ก�สุสุปิสุ�งยุ�ตต' ๑. สุ�นต�ฏิฐีสุ!ตร -2 1 0 0 0 -14620 25 0 0 0

[๔๖๒] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก�สุสุปิน"(เปิ<นผู้!�สุ�นโด่ษด่�วยุจ้"วรตามม"ตามได่�แล่ะเปิ<นผู้!�กล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความสุ�นโด่ษด่�วยุจ้"วรตามม"ตามได่� ไม�ถ-งการแสุวงหัาอ�นไม�ควร เพราะเหัต�แหั�งจ้"วร ไม�ได่�จ้"วร ก;ไม�สุะด่��ง คร�(นได่�จ้"วรแล่�ว ก;ไม�ยุ�นด่" ไม�ต�ด่ใจ้ ไม�พ�วพ�น ม"ปิกต�เหั;นโทษ ม"ปิ7ญญาเครB)องสุล่�ด่ออก ยุ�อมใช�สุอยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก�สุสุปิน"(เปิ<นผู้!�สุ�นโด่ษด่�วยุบ�ณฑิบาต ตามม"ตามได่� แล่ะเปิ<นผู้!�กล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความสุ�นโด่ษด่�วยุบ�ณฑิบาตตามม"ตามได่� ไม�ถ-งการแสุวงหัาอ�นไม�ควร เพราะเหัต�แหั�งบ�ณฑิบาต ไม�ได่�บ�ณฑิบาตก;ไม�สุะด่��ง คร�(นได่�บ�ณฑิบาตแล่�ว ก;ไม�ยุ�นด่" ไม�ต�ด่ใจ้ ไม�พ�วพ�น ม"ปิกต�เหั;นโทษม"ปิ7ญญาเครB)องสุล่�ด่ออก ยุ�อมบร�โภค ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก�สุสุปิน"(เปิ<นผู้!�สุ�นโด่ษด่�วยุเสุนาสุนะตามม"ตามได่� แล่ะเปิ<นผู้!�กล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความสุ�นโด่ษด่�วยุเสุนาสุนะตามม"ตามได่� ไม�ถ-งการแสุวงหัาอ�นไม�ควร เพราะเหัต�แหั�งเสุนาสุนะไม�ได่�เสุนาสุนะ ก;ไม�สุะด่��ง คร�(นได่�เสุนาสุนะแล่�ว ก;ไม�ยุ�นด่" ไม�ต�ด่ใจ้ ไม� พ�วพ�น ม"ปิกต�เหั;นโทษ ม"ปิ7ญญาเครB)องสุล่�ด่ออก ยุ�อมใช�สุอยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุก�สุสุปิน"(เปิ<นผู้!�สุ�นโด่ษด่�วยุเภสุ�ชบร�ขารซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งคนไข�ตามม"ตามได่� แล่ะเปิ<นผู้!�กล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความสุ�นโด่ษด่�วยุเภสุ�ชบร�ขาร ซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งคนไข�ตามม"ตามได่� ไม�ถ-งการแสุวงหัาอ�นไม�ควร เพราะเหัต�แหั�งเภสุ�ชบร�ขารซ-)ง เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งคนไข� ไม�ได่�เภสุ�ชบร�ขารซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งคนไข� ก;ไม�สุะด่��งคร�(นได่�เภสุ�ชบร�ขารซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งคนไข�แล่�ว ก;ไม�ยุ�นด่" ไม�ต�ด่ใจ้ ไม�พ�วพ�นม"ปิกต�เหั;นโทษ ม"ปิ7ญญาเครB)องสุล่�ด่ออก

ยุ�อมบร�โภค ฯ-2 1 0 0 0 -14630 20 0 0 0

[๔๖๓] เพราะเหัต�น�(นแล่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกเธอพ-งศ-กษาอยุ�างน"(ว�าเราท�(งหัล่ายุจ้�กเปิ<นผู้!�สุ�นโด่ษด่�วยุจ้"วรตามม"ตามได่� แล่ะจ้�กเปิ<นผู้!�กล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความสุ�นโด่ษด่�วยุจ้"วรตามม"ตามได่� จ้�กไม�ถ-งการแสุวงหัาอ�นไม�ควร เพราะเหัต�แหั�งจ้"วร ไม�ได่�จ้"วรแล่�ว ก;จ้�กไม�สุะด่��ง คร�(นได่�จ้"วรแล่�ว จ้�กไม�ยุ�นด่" ไม�ต�ด่ใจ้ไม�พ�วพ�น จ้�กเปิ<นผู้!�ม"ปิกต�เหั;นโทษ ม"ปิ7ญญาเครB)องสุล่�ด่ออก ใช�สุอยุ [พ-งท4า อยุ�างน"(ท�กบท] เราท�(งหัล่ายุจ้�กเปิ<นผู้!�สุ�นโด่ษด่�วยุบ�ณฑิบาตตามม"ตามได่� ฯล่ฯ จ้�กเปิ<นผู้!�สุ�นโด่ษด่�วยุเสุนาสุนะตามม"ตามได่� ฯล่ฯ จ้�กเปิ<นผู้!�สุ�นโด่ษด่�วยุเภสุ�ชบร�ขารซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งคนไข�ตามม"ตามได่� จ้�กเปิ<นผู้!�กล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความสุ�นโด่ษด่�วยุเภสุ�ชบร�ขาร ซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งคนไข�ตามม"ตามได่� จ้�กไม�ถ-งการแสุวงหัาอ�นไม�ควรเพราะเหัต�แหั�งเภสุ�ชบร�ขารซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งคนไข� ไม�ได่�เภสุ�ชบร�ขารซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งคนไข� ก;ไม�สุะด่��ง คร�(นได่�เภสุ�ชบร�ขารซ-)งเปิ<นปิ7จ้จ้�ยุแหั�งคนไข�แล่�ว ก;ไม�ยุ�นด่"ไม�ต�ด่ใจ้ ไม�พ�วพ�น จ้�กเปิ<นผู้!�ม"ปิกต�เหั;นโทษ ม"ปิ7ญญาเครB)องสุล่�ด่ออกบร�โภค ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกเธอพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แล่ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;เราจ้�กกล่�าวสุอนพวกเธอตามอยุ�างก�สุสุปิ ก;หัรBอผู้!�ใด่พ-งเปิ<นผู้!�เช�นก�สุสุปิ แล่ะพวกเธอเมB)อได่�ร�บโอวาทแล่�ว พ-งปิฏิ�บ�ต�เพB)อความเปิ<นอยุ�างน�(น ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ ๒. อโนตต�ปิปิสุ!ตร-2 1 0 0 0 -14640 7 0 0 0

[๔๖๔] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง ท�านพระมหัาก�สุสุปิแล่ะท�านพระสุาร"บ�ตรอยุ!�ในปิOาอ�สุ�ปิตนมฤคทายุว�น เขตพระนครพาราณสุ" คร�(งน�(นแล่ ท�านพระสุาร"บ�ตรออกจ้ากท")พ�กผู้�อนในเวล่าเยุ;น เข�าไปิหัาท�านพระมหัาก�สุสุปิถ-งท")อยุ!� คร�(นเข�าไปิหัาแล่�ว ได่�สุนทนาปิราศร�ยุก�บท�านพระมหัาก�สุสุปิ คร�(นผู้�านการปิราศร�ยุพอใหั�ระล่-กถ-งก�นไปิแล่�วจ้-งน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง ฯ-2 1 0 0 0 -14650 13 0 0 0

[๔๖๕] คร�(นแล่�ว ท�านพระสุาร"บ�ตรได่�กล่�าวกะท�านพระมหัาก�สุสุปิ ด่�งน"(ว�า ท�านก�สุสุปิ ผู้มกล่�าวด่�งน"(ว�า ผู้!�ไม�ม"ความเพ"ยุร เครB)องเผู้าก�เล่สุ ผู้!�ไม�ม"ความสุะด่��งกล่�ว เปิ<นผู้!�ไม�ควรเพB)อความตร�สุร! � ไม�ควรเพB)อพระน�พพาน ไม�ควรเพB)อบรรล่�ธรรมอ�นเปิ<นแด่นเกษมจ้ากโยุคะอยุ�างยุอด่เยุ")ยุม สุ�วนผู้!�ม"ความเพ"ยุรเครB)องเผู้าก�เล่สุ ผู้!�ม"ความสุะด่��งกล่�ว เปิ<นผู้!�ควรเพB)อความตร�สุร! � ควรเพB)อพระน�พพานควรเพB)อบรรล่�ธรรมเปิ<น

แด่นเกษมจ้ากโยุคะอยุ�างยุอด่เยุ")ยุม ด่!กรผู้!�ม"อายุ� ด่�วยุเหัต�เพ"ยุงเท�าไรหันอ จ้-งจ้ะชB)อว�าเปิ<นผู้!�ไม�ม"ความเพ"ยุรเครB)องเผู้าก�เล่สุ เปิ<นผู้!�ไม�ม"ความสุะด่��งกล่�ว เปิ<นผู้!�ไม�ควรเพB)อความตร�สุร! � ไม�ควรเพB)อพระน�พพาน ไม�ควรเพB)อบรรล่�ธรรมเปิ<นแด่นเกษมจ้ากโยุคะอยุ�างยุอด่เยุ")ยุม ก;แล่ด่�วยุเหัต�เพ"ยุงเท�าไร จ้-งจ้�กได่�ชB)อว�าเปิ<นผู้!�ม"ความเพ"ยุรเครB)องเผู้าก�เล่สุ เปิ<นผู้!�ม"ความสุะด่��งกล่�ว เปิ<นผู้!�ควรเพB)อความตร�สุร! � ควรเพB)อพระน�พพาน ควรเพB)อบรรล่�ธรรมเปิ<นแด่นเกษมจ้ากโยุคะอยุ�างยุอด่เยุ")ยุม ฯ-2 1 0 0 0 -14660 10 0 0 0

[๔๖๖] ท�านพระมหัาก�สุสุปิกล่�าวว�า อาว�โสุ ภ�กษ�ในพระธรรมว�น�ยุน"(ไม�ท4าความเพ"ยุรเครB)องเผู้าก�เล่สุ โด่ยุค�ด่ว�า อก�ศล่ธรรมล่ามกท")ยุ�งไม�เก�ด่ข-(น เมB)อเก�ด่ข-(นแก�เรา จ้ะพ-งเปิ<นไปิเพB)อความเสุ"ยุปิระโยุชน' ไม�ท4าความเพ"ยุรเครB)องเผู้าก�เล่สุ โด่ยุค�ด่ว�า อก�ศล่ธรรมอ�นล่ามกบ�งเก�ด่ข-(นแล่�ว เมB)อเรายุ�งล่ะไม�ได่� จ้ะพ-งเปิ<นไปิเพB)อความเสุ"ยุปิระโยุชน' ไม�ท4าความเพ"ยุรเครB)องเผู้าก�เล่สุ โด่ยุค�ด่ว�าก�ศล่ธรรมท")ยุ�งไม�เก�ด่ข-(น เมB)อไม�เก�ด่ข-(นแก�เรา จ้ะพ-งเปิ<นไปิเพB)อความเสุ"ยุปิระโยุชน' ไม�ท4าความ เพ"ยุรเครB)องเผู้าก�เล่สุ โด่ยุค�ด่ว�าก�ศล่ธรรมท")เก�ด่ข-(นแล่�วแก�เรา เมB)อด่�บ จ้ะพ-งเปิ<นไปิเพB)อความเสุ"ยุปิระโยุชน' อาว�โสุ ด่�วยุอาการอยุ�างน"(แล่ ภ�กษ�จ้-งได่�ชB)อว�าเปิ<นผู้!�ไม�ม"ความเพ"ยุรเครB)องเผู้าก�เล่สุ ฯ -2 1 0 0 0 -14670 14 0 0 0

[๔๖๗] สุา. อาว�โสุ ก;ภ�กษ�ชB)อว�าเปิ<นผู้!�ไม�ม"ความสุะด่��งกล่�วอยุ�างไร ฯ ก. อาว�โสุ ภ�กษ�ในพระธรรมว�น�ยุน"( ไม�สุะด่��งกล่�ว โด่ยุค�ด่ว�า อก�ศล่ธรรมอ�นล่ามกท")ยุ�งไม�เก�ด่ข-(นแก�เรา เมB)อเก�ด่ข-(น จ้ะพ-งเปิ<นไปิเพB)อความเสุ"ยุปิระโยุชน' ไม�สุะด่��งกล่�ว โด่ยุค�ด่ว�า อก�ศล่ธรรมท")ล่ามกท")เก�ด่ข-(นแล่�วแก�เรา เมB)อเรายุ�งล่ะไม�ได่� จ้ะพ-งเปิ<นไปิเพB)อความเสุ"ยุปิระโยุชน' ไม�สุะด่��งกล่�ว โด่ยุค�ด่ว�าก�ศล่ธรรมท")ยุ�งไม�เก�ด่ข-(นแก�เรา เมB)อไม�เก�ด่ข-(น จ้ะพ-งเปิ<นไปิเพB)อความเสุ"ยุปิระโยุชน'ไม�สุะด่��งกล่�ว โด่ยุค�ด่ว�า ก�ศล่ธรรมท")เก�ด่ข-(นแก�เรา เมB)อด่�บ จ้ะพ-งเปิ<นไปิเพB)อความเสุ"ยุปิระโยุชน' อาว�โสุ ด่�วยุอาการอยุ�างน"(แล่ ภ�กษ�จ้-งได่�ชB)อว�า เปิ<นผู้!�ไม�ม"ความสุะด่��งกล่�ว อาว�โสุ ด่�วยุอาการอยุ�างน"(แล่ ภ�กษ�เปิ<นผู้!�ไม�ม"ความเพ"ยุรเครB)องเผู้าก�เล่สุ ไม�ม"ความสุะด่��งกล่�ว เปิ<นผู้!�ไม�ควรเพB)อความตร�สุร! �ไม�ควรเพB)อพระน�พพาน ไม�ควรเพB)อบรรล่�ธรรมเปิ<นแด่นเกษมจ้ากโยุคะอยุ�างยุอด่เยุ")ยุม ฯ -2 1 0 0 0 -14680 12 0 0 0

[๔๖๘] สุา. อาว�โสุ ก;ภ�กษ�ชB)อว�าเปิ<นผู้!�ม"ความเพ"ยุรเครB)องเผู้าก�เล่สุ อยุ�างไร ฯ ก. อาว�โสุ ภ�กษ�ในพระธรรมว�น�ยุน"( ท4าความเพ"ยุรเครB)องเผู้า

ก�เล่สุ โด่ยุค�ด่ว�า อก�ศล่ธรรมอ�นล่ามกท")ยุ�งไม�เก�ด่ข-(นแก�เรา เมB)อเก�ด่ข-(น จ้ะพ-งเปิ<นไปิเพB)อ ความเสุ"ยุปิระโยุชน' ท4าความเพ"ยุรเครB)องเผู้าก�เล่สุ โด่ยุค�ด่ว�า อก�ศล่ธรรมอ�นล่ามกท")เก�ด่ข-(นแล่�วแก�เรา เมB)อเรายุ�งล่ะไม�ได่� จ้ะพ-งเปิ<นไปิเพB)อความเสุ"ยุปิระโยุชน' ท4าความเพ"ยุรเครB)องเผู้าก�เล่สุ โด่ยุค�ด่ว�า ก�ศล่ธรรมท")ยุ�งไม�เก�ด่ข-(นแก�เรา เมB)อไม� เก�ด่ข-(น จ้ะพ-งเปิ<นไปิเพB)อความเสุ"ยุปิระโยุชน' ท4าความเพ"ยุรเครB)องเผู้าก�เล่สุ โด่ยุค�ด่ว�า ก�ศล่ธรรมท")เก�ด่ข-(นแล่�วแก�เรา เมB)อด่�บ จ้ะพ-งเปิ<นไปิเพB)อความเสุ"ยุปิระโยุชน' อาว�โสุ ด่�วยุอาการอยุ�างน"(แล่ ภ�กษ�จ้-งจ้ะชB)อว�าเปิ<นผู้!�ม"ความเพ"ยุรเครB)องเผู้าก�เล่สุ ฯ-2 1 0 0 0 -14690 16 0 0 0

[๔๖๙] สุา. อาว�โสุ ก;ภ�กษ�ชB)อว�าเปิ<นผู้!�ม"ความสุะด่��งกล่�วอยุ�างไร ฯ ก. อาว�โสุ ภ�กษ�ในพระธรรมว�น�ยุน"( ยุ�อมสุะด่��งกล่�ว โด่ยุค�ด่ว�า อก�ศล่ธรรมอ�นล่ามกท")ยุ�งไม�เก�ด่ข-(นแก�เรา เมB)อเก�ด่ข-(น จ้ะพ-งเปิ<นไปิเพB)อความเสุ"ยุปิระโยุชน' ยุ�อมสุะด่��งกล่�ว โด่ยุค�ด่ว�า อก�ศล่ธรรมอ�นล่ามกท")เก�ด่ข-(นแล่�วแก�เราเมB)อเรายุ�งล่ะไม�ได่� จ้ะพ-งเปิ<นไปิเพB)อความเสุ"ยุปิระโยุชน' ยุ�อมสุะด่��งกล่�ว โด่ยุค�ด่ว�า ก�ศล่ธรรมท")ยุ�งไม�เก�ด่ข-(นแก�เรา เมB)อไม�เก�ด่ข-(น จ้ะพ-งเปิ<นไปิเพB)อความเสุ"ยุปิระโยุชน'ยุ�อมสุะด่��งกล่�ว โด่ยุค�ด่ว�า ก�ศล่ธรรมท")เก�ด่ข-(นแล่�วแก�เรา เมB)อด่�บ จ้ะพ-งเปิ<นไปิเพB)อความเสุ"ยุปิระโยุชน' อาว�โสุ ด่�วยุอาการอยุ�างน"(แล่ ภ�กษ�จ้-งจ้ะชB)อว�าเปิ<นผู้!�ม"ความสุะด่��งกล่�ว อาว�โสุ ด่�วยุอาการอยุ�างน"(แล่ ภ�กษ�เปิ<นผู้!�ม"ความเพ"ยุรเครB)องเผู้าก�เล่สุ ม"ความสุะด่��งกล่�ว เปิ<นผู้!�ควรเพB)อความตร�สุร! � ควรเพB)อพระน�พพาน ควรเพB)อบรรล่�ธรรมเปิ<นแด่นเกษมจ้ากโยุคะอยุ�างยุอด่เยุ")ยุม ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. จ้�นท!ปิมาสุ!ตร-2 1 0 0 0 -14700 12 0 0 0

[๔๗๐] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกเธอจ้งเปิ<นปิระด่�จ้พระจ้�นทร' จ้งพรากกายุ พรากจ้�ตออก เปิ<นผู้!�ใหัม�เปิ<นน�ตยุ' เปิ<นผู้!�ไม�คนองในสุก�ล่ท�(งหัล่ายุ เข�าไปิสุ!�สุก�ล่เถ�ด่ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เปิร"ยุบเหัมBอนบ�ร�ษจ้ะพ-งพรากกายุ พรากจ้�ตแล่ด่!บ�อน4(าซ-)งคร4)าคร�า หัรBอท")เปิ<นหัล่�มเปิ<นบ�อบนภ!เขา หัรBอแม�น4(าท")ขาด่เปิ<นหั�วงๆ ฉ�นใด่ พวกเธอจ้งเปิ<นปิระด่�จ้พระจ้�นทร' จ้งพรากกายุ พรากจ้�ตออก เปิ<นผู้!�ใหัม�เปิ<นน�ตยุ' ไม�คนองในสุก�ล่ เข�าไปิสุ!�สุก�ล่ ฉ�นน�(น ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก�สุสุปิ เปิร"ยุบปิระด่�จ้พระจ้�นทร' พรากกายุ พรากจ้�ตออกแล่�ว เปิ<นผู้!�ใหัม�อยุ!�เปิ<นน�ตยุ' ไม�คนองในสุก�ล่ท�(งหัล่ายุ เข�าไปิสุ!�

สุก�ล่ ฯ -2 1 0 0 0 -14710 18 0 0 0

[๔๗๑] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกเธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ภ�กษ�ชน�ด่ไร จ้-งสุมควรเข�าไปิสุ!�สุก�ล่ ฯ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ธรรมท�(งหัล่ายุของข�าพระองค' ม"พระผู้!�ม"พระภาคเปิ<นรากฐีาน ม"พระผู้!�ม"พระภาคเปิ<นผู้!�น4า ม"พระผู้!�ม"พระภาคเปิ<นท")พ-)งอาศ�ยุ ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ขอใหั�เนB(อความแหั�งภาษ�ตน"( จ้งแจ้�มแจ้�งกะพระผู้!�ม"พระภาคเถ�ด่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุได่�สุด่�บต�อพระผู้!�ม"พระภาคแล่�ว จ้�กทรงจ้4าไว� ด่�งน"( ฯ คร�(งน�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคทรงโบกฝ่Oาพระหั�ตถ'ในอากาศ ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ฝ่OามBอน"( ไม�ข�อง ไม�ยุ-ด่ ไม�พ�วพ�นในอากาศ ฉ�นใด่ จ้�ตของภ�กษ�ผู้!�เข�าไปิสุ!�สุก�ล่ ไม�ข�อง ไม�ยุ-ด่ ไม�พ�วพ�น ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น โด่ยุต�(งใจ้ว�าผู้!�ปิรารถนาล่าภ จ้งได่�ล่าภ สุ�วนผู้!�ปิรารถนาบ�ญ จ้งท4าบ�ญ ด่�งน"( ภ�กษ�เปิ<นผู้!�พอใจ้ด่"ใจ้ ด่�วยุล่าภตามท")เปิ<นของตน ฉ�นใด่ ก;เปิ<นผู้!�พล่อยุพอใจ้ ด่"ใจ้ ด่�วยุล่าภของชนเหัล่�าอB)น ฉ�นน�(น ภ�กษ�ผู้!�เหั;นปิานน"(แล่ จ้-งควรเข�าไปิสุ!�สุก�ล่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุจ้�ตของภ�กษ�ผู้!�เข�าไปิสุ!�สุก�ล่ ไม�ข�อง ไม�ยุ-ด่ ไม�พ�วพ�นในสุก�ล่ท�(งหัล่ายุ โด่ยุค�ด่ว�าผู้!�ปิรารถนาล่าภ จ้งได่�ล่าภ สุ�วนผู้!�ปิรารถนาบ�ญ จ้งท4าบ�ญ ด่�งน"( ก�สุสุปิเปิ<นผู้!�พอใจ้ ด่"ใจ้ ด่�วยุล่าภตามท")เปิ<นของตน ฉ�นใด่ ก;เปิ<นผู้!�พล่อยุพอใจ้ ด่"ใจ้ ด่�วยุล่าภ ของชนเหัล่�าอB)น ฉ�นน�(น ฯ-2 1 0 0 0 -14720 26 0 0 0

[๔๗๒] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกเธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉนธรรมเทศนาของภ�กษ�ชน�ด่ไร ไม�บร�สุ�ทธ�T ธรรมเทศนาของภ�กษ�ชน�ด่ไร บร�สุ�ทธ�T ฯ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ธรรมท�(งหัล่ายุของพวก ข�าพระองค' ม"พระผู้!�ม"พระภาคเปิ<นรากฐีาน ม"พระผู้!�ม"พระภาคเปิ<นผู้!�น4า ม"พระผู้!�ม"พระภาคเปิ<นท")พ-)งอาศ�ยุ ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ขอใหั�เนB(อความแหั�งภาษ�ตน"(จ้งแจ้�มแจ้�งกะพระผู้!�ม"พระภาคเถ�ด่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุได่�สุด่�บต�อพระผู้!�ม"พระภาคแล่�วจ้�กทรงจ้4าไว� ด่�งน"( ฯ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ถ�าอยุ�างน�(นพวกเธอจ้งฟั7งจ้งใสุ�ใจ้ใหั�ด่" เราจ้�กกล่�าว ภ�กษ�เหัล่�าน�(นท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคว�า อยุ�างน�(นพระพ�ทธเจ้�าข�า ฯ พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุด่�งน"(ว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ภ�กษ�ร!ปิใด่ร!ปิหัน-)งม"ความค�ด่อยุ�างน"(ว�า โอหันอ ชนท�(งหัล่ายุพ-งฟั7งธรรมของเรา ก;แล่คร�(นฟั7งแล่�ว พ-งเล่B)อมใสุซ-)งธรรม ผู้!�ท")เล่B)อมใสุแล่�วเท�าน�(น จ้ะพ-งท4าอาการของผู้!�เล่B)อมใสุต�อเราด่�งน"( ยุ�อมแสุด่งธรรมแก�ชนเหัล่�าอB)น ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ธรรมเทศนาของภ�กษ�เหั;น ปิานน"(แล่ ไม�บร�สุ�ทธ�T สุ�วนภ�กษ�ใด่แล่ เปิ<นผู้!�ม"ความค�ด่อยุ�างน"(ว�า พระธรรมอ�นพระผู้!�ม"พระภาคตร�สุไว�

ด่"แล่�ว เปิ<นข�อปิฏิ�บ�ต�อ�นผู้!�บรรล่�จ้ะพ-งเหั;นเอง ไม�ปิระกอบด่�วยุกาล่ ควรเร"ยุกใหั�มาด่! ควรน�อมเข�ามาในตน อ�นว�ญญู!ชนจ้ะพ-งร! �เฉพาะตนโอหันอ ชนท�(งหัล่ายุพ-งฟั7งธรรมของเรา ก;แล่คร�(นฟั7งแล่�ว จ้ะพ-งร! �ท�)วถ-งธรรม ก;แล่คร�(นร! �ท�)วถ-งแล่�ว จ้ะพ-งปิฏิ�บ�ต�เพB)อความเปิ<นอยุ�างน�(น ด่�งน"( จ้-งแสุด่งธรรมแก�ชนเหัล่�าอB)น อาศ�ยุความท")แหั�งพระธรรมเปิ<นธรรมอ�นด่" จ้-งแสุด่งธรรมแก�ชนเหัล่�าอB)น อาศ�ยุความกร�ณา จ้-งแสุด่งธรรมแก�ชนเหัล่�าอB)น อาศ�ยุความเอ;นด่! จ้-ง แสุด่งธรรมแก�ชนเหัล่�าอB)น อาศ�ยุความอน�เคราะหั' จ้-งแสุด่งธรรมแก�ชนเหัล่�าอB)นด่�วยุปิระการฉะน"( ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ธรรมเทศนาของภ�กษ�เหั;นปิานน"(แล่ บร�สุ�ทธ�T ฯ-2 1 0 0 0 -14730 14 0 0 0

[๔๗๓] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก�สุสุปิเปิ<นผู้!�ม"ความค�ด่อยุ�างน"(ว�า พระธรรม อ�นพระผู้!�ม"พระภาคตร�สุไว�ด่"แล่�ว เปิ<นข�อปิฏิ�บ�ต�อ�นผู้!�บรรล่�จ้ะพ-งเหั;นเอง ไม�ปิระกอบด่�วยุกาล่ ควรเร"ยุกใหั�มาด่! ควรน�อมเข�ามาในตน อ�นว�ญญู!ชนจ้ะพ-งร! �เฉพาะตน โอหันอ ชนท�(งหัล่ายุพ-งฟั7งธรรมของเรา ก;แล่คร�(นฟั7งแล่�ว จ้ะพ-งร! �ท�)ว ถ-งธรรม ก;แล่คร�(นร! �ท�)วถ-งแล่�ว จ้ะพ-งปิฏิ�บ�ต�เพB)อความเปิ<นอยุ�างน�(น ด่�งน"( จ้-งแสุด่งธรรมแก�ชนเหัล่�าอB)น อาศ�ยุความท")ธรรมเปิ<นธรรมอ�นด่" จ้-งแสุด่งธรรมแก�ชนเหัล่�าอB)นอาศ�ยุความกร�ณา จ้-งแสุด่งธรรมแก�ชนเหัล่�าอB)น อาศ�ยุความเอ;นด่! จ้-งแสุด่งธรรมแก�ชนเหัล่�าอB)น อาศ�ยุความอน�เคราะหั' จ้-งแสุด่งธรรมแก�ชนเหัล่�าอB)น ด่!กรภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ เราจ้�กกล่�าวสุอนพวกเธอตามอยุ�างก�สุสุปิ หัรBอผู้!�ใด่พ-งเปิ<นเช�นก�สุสุปิเราก;จ้�กกล่�าวสุอนใหั�ปิระพฤต�ตามผู้!�น�(น ก;แล่พวกเธอได่�ร�บโอวาทแล่�ว พ-งปิฏิ�บ�ต�เพB)อความเปิ<นอยุ�างน�(น ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. ก�ล่!ปิกสุ!ตร -2 1 0 0 0 -14740 7 0 0 0

[๔๗๔] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกเธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ภ�กษ�ชน�ด่ไร สุมควรเข�าไปิสุ!�สุก�ล่ ภ�กษ�ชน�ด่ไร ไม�สุมควรเข�าไปิสุ!�สุก�ล่ ฯ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ธรรมท�(งหัล่ายุของพวก ข�าพระองค' ม"พระผู้!�ม"พระภาคเปิ<นรากฐีาน ฯล่ฯ ฯ-2 1 0 0 0 -14750 13 0 0 0

[๔๗๕] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุด่�งน"(ว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;ภ�กษ�ร!ปิใด่ร!ปิหัน-)งม"ความค�ด่อยุ�างน"(ว�า ขอชนท�(งหัล่ายุจ้งใหั�แก�เราเท�าน�(น อยุ�าไม�ใหั� จ้งใหั� แก�เราใหั�มาก อยุ�าใหั�น�อยุ จ้งใหั�เราแต�สุ�)งปิระณ"ตเท�าน�(น อยุ�าใหั�สุ�)งเศร�าหัมองจ้งใหั�เราเร;วพล่�นท"เด่"ยุว อยุ�าใหั�ช�า

จ้งใหั�เราโด่ยุความเคารพเท�าน�(น อยุ�าใหั�โด่ยุไม�เคารพเข�าไปิสุ!�สุก�ล่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ถ�าเมB)อภ�กษ�น�(นม"ความค�ด่อยุ�างน"(เข�าไปิสุ!�สุก�ล่ชนท�(งหัล่ายุไม�ใหั� ภ�กษ�ยุ�อมอ-ด่อ�ด่เพราะข�อน�(น เธอยุ�อมได่�เสุวยุท�กขโทมน�สุซ-)งม"ข�อน�(นเปิ<นเหัต� ชนท�(งหัล่ายุใหั�น�อยุ ไม�ใหั�มาก ฯล่ฯ ใหั�ของเศร�าหัมอง ไม�ใหั�ของปิระณ"ต ใหั�ช�า ไม�ใหั�เร;ว ภ�กษ�ยุ�อมอ-ด่อ�ด่เพราะข�อน�(น เธอยุ�อมได่�เสุวยุ ท�กขโทมน�สุซ-)งม"ข�อน�(นเปิ<นเหัต� ชนท�(งหัล่ายุใหั�โด่ยุไม�เคารพ ไม�ใหั�โด่ยุเคารพภ�กษ�ยุ�อมอ-ด่อ�ด่เพราะข�อน�(น เธอยุ�อมได่�เสุวยุท�กขโทมน�สุซ-)งม"ข�อน�(นเปิ<นเหัต�ภ�กษ�เหั;นปิานน"(แล่ ไม�ควรเปิ<นผู้!�เข�าไปิสุ!�สุก�ล่ ฯ -2 1 0 0 0 -14760 14 0 0 0

[๔๗๖] สุ�วนภ�กษ�ใด่แล่ ม"ความค�ด่อยุ�างน"(ว�า ขอใหั�ชนท�(งหัล่ายุในสุก�ล่อB)นจ้งใหั�เราเท�าน�(น อยุ�าไม�ใหั� จ้งใหั�เรามากเท�าน�(น อยุ�าใหั�น�อยุ จ้งใหั�เราแต�สุ�)งปิระณ"ตเท�าน�(น อยุ�าใหั�สุ�)งเศร�าหัมอง จ้งใหั�เราพล่�นท"เด่"ยุว อยุ�าใหั�ช�า จ้งใหั�เราโด่ยุเคารพเท�าน�(น อยุ�าใหั�โด่ยุไม�เคารพน�(น อ�นน�(นจ้ะพ-งได่�ในเรB)องน"(แต�ท")ไหัน ด่�งน"( เข�าไปิสุ!�สุก�ล่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ถ�าเมB)อภ�กษ�น�(นม"ความค�ด่อยุ�างน"( เข�าไปิสุ!�สุก�ล่ชนท�(งหัล่ายุไม�ใหั� ภ�กษ�ยุ�อมไม�อ-ด่อ�ด่เพราะข�อน�(น เธอยุ�อมไม�ได่�เสุวยุท�กข โทมน�สุซ-)งม"ข�อน�(นเปิ<นเหัต� ชนท�(งหัล่ายุใหั�น�อยุ ไม�ใหั�มาก ภ�กษ�ยุ�อมไม�อ-ด่อ�ด่เพราะข�อน�(น เธอยุ�อมไม�ได่�เสุวยุท�กขโทมน�สุซ-)งม"ข�อน�(นเปิ<นเหัต� ชนท�(งหัล่ายุใหั�สุ�)งเศร�าหัมอง ไม�ใหั�สุ�)งปิระณ"ต ... ใหั�ช�า ไม�ใหั�เร;ว ภ�กษ�ยุ�อมไม�อ-ด่อ�ด่เพราะข�อน�(น เธอยุ�อมไม�ได่�เสุวยุท�กขโทมน�สุซ-)งม"ข�อน�(นเปิ<นเหัต� ชนท�(งหัล่ายุใหั�โด่ยุไม�เคารพ ไม�ใหั�โด่ยุเคารพ ภ�กษ�ยุ�อมไม�อ-ด่อ�ด่เพราะข�อน�(น เธอยุ�อมไม�ได่�เสุวยุท�กขโทมน�สุซ-)งม"ข�อน�(นเปิ<นเหัต� ภ�กษ�เหั;นปิานน"(แล่ ควรเปิ<นผู้!�เข�าไปิสุ!�สุก�ล่ ฯ-2 1 0 0 0 -14770 16 0 0 0

[๔๗๗] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก�สุสุปิม"ความค�ด่อยุ�างน"(ว�า ชนท�(งหัล่ายุจ้งใหั�แก�เราเท�าน�(น อยุ�าไม�ใหั� จ้งใหั�แก�เรามากท"เด่"ยุว อยุ�าใหั�น�อยุ ฯล่ฯ อ�นน�(นจ้ะพ-งได่�ในเรB)องน"(แต�ท")ไหันด่�งน"( เข�าไปิสุ!�สุก�ล่ ชนท�(งหัล่ายุไม�ใหั� ก�สุสุปิไม�อ-ด่อ�ด่เพราะข�อน�(น เธอไม�ได่�เสุวยุท�กขโทมน�สุซ-)งม"ข�อน�(นเปิ<นเหัต� ชนท�(งหัล่ายุใหั�น�อยุไม�ใหั�มาก ก�สุสุปิไม�อ-ด่อ�ด่เพราะข�อน�(น เธอไม�ได่�เสุวยุท�กขโทมน�สุซ-)งม"ข�อน�(นเปิ<นเหัต� ชนท�(งหัล่ายุใหั�สุ�)งเศร�าหัมอง ไม�ใหั�สุ�)งปิระณ"ต ก�สุสุปิไม�อ-ด่อ�ด่เพราะข�อน�(น เธอไม�ได่�เสุวยุท�กขโทมน�สุซ-)งม"ข�อน�(นเปิ<นเหัต� ชนท�(งหัล่ายุใหั�ช�า ไม�ใหั�โด่ยุเร;ว ก�สุสุปิไม�อ-ด่อ�ด่เพราะข�อน�(น เธอไม�ได่�เสุวยุท�กขโทมน�สุซ-)งม"ข�อน�(นเปิ<นเหัต� ชนท�(งหัล่ายุใหั�โด่ยุไม�เคารพ ไม�ใหั�โด่ยุเคารพ ก�สุสุปิไม�อ-ด่อ�ด่เพราะข�อน�(น เธอไม�ได่�เสุวยุท�กขโทมน�สุซ-)งม"ข�อน�(นเปิ<นเหัต� ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราจ้�กกล่�าวสุอนพวกเธอใหั�ตามก�สุสุปิ หัรBอผู้!�ใด่จ้ะพ-งเปิ<นเช�นก�สุสุปิ เราจ้�กกล่�าวสุอนใหั�ปิระพฤต�ตามผู้!�น�(น

พวกเธอเมB)อได่�ร�บโอวาทแล่�ว พ-งปิฏิ�บ�ต�เพB)อความเปิ<นอยุ�างน�(น ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕ ช�ณณสุ!ตร-2 1 0 0 0 -14780 5 0 0 0

[๔๗๘] ข�าพเจ้�าสุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเวฬ�ว�น ฯล่ฯ เขตพระนครราชคฤหั' คร�(งน�(นแล่ ท�านพระมหัาก�สุสุปิเข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บคร�(นเข�าไปิเฝ่Qาแล่�ว ถวายุอภ�วาทพระผู้!�ม"พระภาคแล่�วน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง ฯ-2 1 0 0 0 -14790 16 0 0 0

[๔๗๙] เมB)อพระมหัาก�สุสุปิน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุด่�งน"(ว�า ก�สุสุปิ บ�ด่น"(เธอชราแล่�ว ผู้�าปิOานบ�งสุ�ก�ล่เหัล่�าน"(ของเธอหัน�ก ไม�น�าน��งหั�ม เพราะเหัต�น�(นแล่ เธอจ้งทรงคฤหับด่"จ้"วร จ้งบร�โภคโภชนะท")เขาน�มนต'แล่จ้งอยุ!�ในสุ4าน�กของเราเถ�ด่ ฯ ท�านพระมหัาก�สุสุปิกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ เปิ<นเวล่านานมาแล่�ว ข�าพระองค'เปิ<นผู้!�อยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�อยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตร เปิ<นผู้!�เท")ยุวบ�ณฑิบาตเปิ<นว�ตร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�เท")ยุวบ�ณฑิบาตเปิ<นว�ตร เปิ<นผู้!�ทรงผู้�าบ�งสุ�ก�ล่เปิ<นว�ตร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�ทรงผู้�าบ�งสุ�ก�ล่เปิ<นว�ตร เปิ<นผู้!�ทรงไตรจ้"วรเปิ<นว�ตร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�ทรงไตรจ้"วรเปิ<นว�ตร เปิ<นผู้!�ม"ความม�กน�อยุ แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�ม�กน�อยุ เปิ<นผู้!�สุ�นโด่ษ แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความสุ�นโด่ษ เปิ<นผู้!�สุง�ด่จ้ากหัม!� แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความสุง�ด่จ้ากหัม!� เปิ<นผู้!�ไม�คล่�กคล่"ด่�วยุหัม!� แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความไม�คล่�กคล่" เปิ<นผู้!�ปิรารภ ความเพ"ยุร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งการปิรารภความเพ"ยุร ด่�งน"( ฯ-2 1 0 0 0 -14800 9 0 0 0

[๔๘๐] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุถามว�า ด่!กรก�สุสุปิ ก;เธอเล่;งเหั;นอ4านาจ้ปิระโยุชน'อยุ�างไร จ้-งเปิ<นผู้!�อยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�อยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตร สุ�(นกาล่นาน ฯ [เปิยุยุาล่อยุ�างเด่"ยุวก�น]

เปิ<นผู้!�เท")ยุวไปิบ�ณฑิบาตเปิ<นว�ตร ... เปิ<นผู้!�ทรงผู้�าบ�งสุ�ก�ล่เปิ<นว�ตร ... เปิ<น ผู้!�ทรงไตรจ้"วรเปิ<นว�ตร ... เปิ<นผู้!�ม�กน�อยุ ... เปิ<นผู้!�สุ�นโด่ษ ... เปิ<นผู้!�สุง�ด่จ้ากหัม!� ... เปิ<นผู้!�ไม�คล่�กคล่"ด่�วยุหัม!� ... เปิ<นผู้!�ปิรารภความเพ"ยุร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งการปิรารภความเพ"ยุร ด่�งน"( ฯ-2 1 0 0 0 -1

4810 23 0 0 0

[๔๘๑] ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ข�าพระองค'เล่;งเหั;นอ4านาจ้ปิระโยุชน' ๒ปิระการ จ้-งอยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�อยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตรสุ�(นกาล่นาน ฯล่ฯ เท")ยุวบ�ณฑิบาตเปิ<นว�ตร ... ทรงผู้�าบ�งสุ�ก�ล่เปิ<นว�ตร ... ทรงไตรจ้"วรเปิ<นว�ตร ... ม"ความปิรารถนาน�อยุ ... เปิ<นผู้!�สุ�นโด่ษ ... เปิ<นผู้!�สุง�ด่จ้ากหัม!� ...เปิ<นผู้!�ไม�คล่�กคล่"ด่�วยุหัม!� เปิ<นผู้!�ปิรารภความเพ"ยุร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความปิรารภความเพ"ยุร เล่;งเหั;นการอยุ!�เปิ<นสุ�ขในท�ฏิฐีธรรม แล่ะอน�เคราะหั'ปิระช�มชนในภายุหัล่�งว�า ท4าไฉน ปิระช�มชนในภายุหัล่�งพ-งถ-งท�ฏิฐีาน�คต�ว�า ได่�ยุ�น ว�า พระพ�ทธเจ้�าแล่ะพระสุาวกผู้!�ตร�สุร! �ตามพระพ�ทธเจ้�า ท")ได่�ม"มาแล่�ว ท�านเปิ<นผู้!�อยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความอยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตรสุ�(นกาล่นาน ฯล่ฯเท")ยุวบ�ณฑิบาตเปิ<นว�ตร ... ทรงผู้�าบ�งสุ�ก�ล่เปิ<นว�ตร ... ทรงไตรจ้"วรเปิ<นว�ตร ...เปิ<นผู้!�ม�กน�อยุ ... เปิ<นผู้!�สุ�นโด่ษ ... เปิ<นผู้!�สุง�ด่จ้ากหัม!� ... เปิ<นผู้!�ไม�คล่�กคล่"ด่�วยุหัม!� ...เปิ<นผู้!�ปิรารภความเพ"ยุร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งการปิรารภความเพ"ยุรมาแล่�วสุ�(นกาล่นาน ท�านเหัล่�าน�(นจ้�กปิฏิ�บ�ต�เพB)อความเปิ<นอยุ�างน�(น ข�อปิฏิ�บ�ต�ของท�านเหัล่�าน�(น จ้�กเปิ<นไปิเพB)อปิระโยุชน' เพB)อความสุ�ข สุ�(นกาล่นานด่�งน"( ข�าแต� พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ข�าพระองค'เล่;งเหั;นอ4านาจ้ปิระโยุชน' ๒ ปิระการเหัล่�าน"( จ้-งอยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความอยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตร เท")ยุวบ�ณฑิบาตเปิ<น ว�ตร ... ทรงผู้�าบ�งสุ�ก�ล่เปิ<นว�ตร ... ทรงไตรจ้"วรเปิ<นว�ตร ... ม"ความปิรารถนาน�อยุ ...เปิ<นผู้!�สุ�นโด่ษ ... เปิ<นผู้!�สุง�ด่จ้ากหัม!� ... เปิ<นผู้!�ไม�คล่�กคล่"ด่�วยุหัม!� ... ปิรารภความเพ"ยุร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งการปิรารภความเพ"ยุรสุ�(นกาล่นาน ฯ-2 1 0 0 0 -14820 8 0 0 0

[๔๘๒] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่"ล่ะ ด่"ล่ะ ก�สุสุปิ ได่�ยุ�นว�า เธอ ปิฏิ�บ�ต�เพB)อปิระโยุชน'แก�ชนเปิ<นอ�นมาก เพB)อความสุ�ขแก�ชนเปิ<นอ�นมาก เพB)อ อน�เคราะหั'แก�โล่ก เพB)อปิระโยุชน' เพB)อเกB(อก!ล่ เพB)อความสุ�ขแก�เทวด่าแล่ะมน�ษยุ'ท�(งหัล่ายุ ด่!กรก�สุสุปิ เพราะเหัต�น�(นแล่ เธอจ้งทรงผู้�าปิOานบ�งสุ�ก�ล่อ�นไม�น�าน��งหั�ม จ้งเท"ยุวบ�ณฑิบาต แล่ะจ้งอยุ!�ในปิOาเถ�ด่ ฉะน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖. โอวาทสุ!ตรท") ๑-2 1 0 0 0 -14830 8 0 0 0

[๔๘๓] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระว�หัารเวฬ�ว�น เขตพระนครราชคฤหั' ... คร�(งน�(นแล่ ท�านพระมหัาก�สุสุปิเข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บคร�(นเข�าไปิเฝ่Qาแล่�ว ถวายุอภ�วาทพระผู้!�ม"พระภาค

แล่�ว น�)ง ณ ท")สุมควรสุ�วนข�างหัน-)ง คร�(นท�านพระมหัาก�สุสุปิน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุด่�งน"(ว�าด่!กรก�สุสุปิ เธอจ้งกล่�าวสุอนภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ จ้งกระท4าธรรม"กถาแก�ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุเราหัรBอเธอ พ-งกล่�าวสุอนภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราหัรBอเธอพ-งกระท4าธรรม"กถาแก�ภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ ฯ-2 1 0 0 0 -14840 8 0 0 0

[๔๘๔] พระมหัาก�สุสุปิกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระผู้!�ม"พระภาคผู้!�เจ้ร�ญ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุในบ�ด่น"( เปิ<นผู้!�ว�ายุาก ปิระกอบด่�วยุธรรมท")ท4าใหั�เปิ<นผู้!�ว�ายุาก ไม�อด่ทนไม�ร�บอน�ศาสุน"โด่ยุเคารพ ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ในพระธรรมว�น�ยุน"( ข�าพระองค'ได่�เหั;นภ�กษ�ชB)อภ�ณฑิะ ซ-)งเปิ<นสุ�ทธ�ว�หัาร�กของพระอานนท' แล่ะภ�กษ�ชB)ออาภ�ชช�กะซ-)งเปิ<นสุ�ทธ�ว�หัาร�กของพระอน�ร�ทธ' กล่�าวล่�วงเก�นก�นแล่ะก�นด่�วยุสุ�ตะว�า จ้งมาเถ�ด่ ภ�กษ� ใครจ้�กกล่�าวได่�มากกว�าก�น ใครจ้�กกล่�าวได่�ด่"กว�าก�น ใครจ้�กกล่�าวได่�นานกว�าก�น ด่�งน"( ฯ-2 1 0 0 0 -14850 9 0 0 0

[๔๘๕] คร�(งน�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ร!ปิหัน-)งมาตร�สุว�าด่!กรภ�กษ� เธอจ้งมา จ้งเร"ยุกภ�ณฑิภ�กษ� สุ�ทธ�ว�หัาร�กของอานนท' แล่ะอาภ�ชช�ก ภ�กษ� สุ�ทธ�ว�หัาร�กของอน�ร�ทธ' มาตามค4าของเราว�า พระศาสุด่าตร�สุเร"ยุกท�านผู้!�ม"อายุ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�น�(นท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า แล่�วเข�าไปิหัาภ�กษ�เหัล่�าน�(นถ-งท")อยุ!� คร�(นเข�าไปิหัาแล่�วได่�กล่�าวกะภ�กษ�เหัล่�าน�(นด่�งน"(ว�า พระศาสุด่าตร�สุเร"ยุกท�านผู้!�ม"อายุ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�เหัล่�าน�(นร�บค4าภ�กษ�น�(นว�า ขอร�บ ผู้!�ม"อายุ�ด่�งน"(แล่�ว เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ คร�(นเข�าไปิเฝ่Qาแล่�วถวายุบ�งคมพระผู้!�ม"พระภาคแล่�ว น�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง ฯ-2 1 0 0 0 -14860 15 0 0 0

[๔๘๖] คร�(นภ�กษ�เหัล่�าน�(นน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุถามว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ได่�ยุ�นว�า พวกเธอได่�กล่�าวล่�วงเก�นก�นแล่ะก�น ด่�วยุสุ�ตะว�าจ้งมาเถ�ด่ภ�กษ� ใครจ้�กกล่�าวได่�มากกว�าก�น ใครจ้�กกล่�าวได่�ด่"กว�าก�น ใครจ้�กกล่�าวได่�นานกว�าก�น ด่�งน"(จ้ร�งหัรBอ ฯ ภ�กษ�เหัล่�าน�(นท!ล่ร�บว�า จ้ร�งอยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกเธอร! �ท�)วถ-งธรรมท")เราแสุด่งไว�แล่�วอยุ�างน"(หัรBอหันอ พวกเธอจ้-งกล่�าวล่�วงเก�นก�นแล่ะก�นด่�วยุสุ�ตะอยุ�างน"(ว�า จ้งมาเถ�ด่ภ�กษ� ใครจ้�กกล่�าวได่�มากกว�าก�น ใครจ้�กกล่�าวได่�ด่"กว�าก�น ใครจ้�กกล่�าวได่�นานกว�าก�น ฯ ภ�. ไม�เปิ<นอยุ�างน�(นเล่ยุ พระเจ้�าข�า ฯ พ. ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ถ�าว�าพวกเธอไม�ร! �ท�)วถ-งธรรมท")เราแสุด่งแล่�วอยุ�างน"( ด่!กรโมฆบ�ร�ษ เมB)อเปิ<นเช�นน�(น พวกเธอร! �อะไร เหั;นอะไร

บวชอยุ!�ในธรรมว�น�ยุท")เรากล่�าวด่"แล่�วอยุ�างน"( ยุ�อมกล่�าวล่�วงเก�นก�นแล่ะก�นด่�วยุสุ�ตะไปิท4าไมเล่�าว�า จ้งมาเถ�ด่ภ�กษ� ใครจ้�กกล่�าวได่�มากกว�าก�น ใครจ้�กกล่�าวได่�ด่"กว�าก�น ใครจ้�กกล่�าวได่�นานกว�าก�น ฯ-2 1 0 0 0 -14870 9 0 0 0

[๔๘๗] คร�(งน�(นแล่ ภ�กษ�เหัล่�าน�(นซบศ"รษะใกล่�พระบาทพระผู้!�ม"พระภาคแล่�วได่�กราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ โทษได่�ครอบง4าข�าพระองค'ท�(งหัล่ายุ ผู้!�พาล่อยุ�างไร ผู้!�หัล่งอยุ�างไร ผู้!�ไม�ฉล่าด่อยุ�างไร ข�าพระองค'เหัล่�าใด่บวชในพระธรรมว�น�ยุท")พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุด่"แล่�วอยุ�างน"( กล่�าวล่�วงเก�นก�นแล่ะก�นด่�วยุสุ�ตะว�า จ้งมาเถ�ด่ภ�กษ� ใครจ้�กกล่�าวได่�มากกว�าก�น ใครจ้�กกล่�าวได่�ด่"กว�าก�น ใครจ้�กกล่�าวได่�นานกว�าก�น ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ขอพระผู้!�ม"พระภาคจ้งทรงร�บโทษโด่ยุความเปิ<นโทษ แหั�งข�าพระองค'ท�(งหัล่ายุเหัล่�าน�(น เพB)อสุ4ารวมต�อไปิ ฯ-2 1 0 0 0 -14880 11 0 0 0

[๔๘๘] พ. เอาเถ�ด่ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ โทษได่�ครอบง4าพวกเธอ ผู้!�พาล่อยุ�างไร ผู้!�หัล่งอยุ�างไร ผู้!�ไม�ฉล่าด่อยุ�างไร เธอเหัล่�าใด่บวชในธรรมว�น�ยุท")เรากล่�าวด่"แล่�วอยุ�างน"( ได่�กล่�าวล่�วงเก�นก�นแล่ะก�นด่�วยุสุ�ตะว�า จ้งมาเถ�ด่ภ�กษ� ใครจ้�กกล่�าวได่�มากกว�าก�น ใครจ้�กกล่�าวได่�ด่"กว�าก�น ใครจ้�กกล่�าวได่�นานกว�าก�น ด่�งน"( ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก;เมB)อใด่แล่ พวกเธอมาเหั;นโทษโด่ยุความเปิ<นโทษแล่�ว ท4าคBนเสุ"ยุ ตามสุมควรแก�ธรรม เมB)อน�(นเราท�(งหัล่ายุขอร�บโทษน�(นของเธอเหัล่�าน�(น ก;การท")บ�คคล่เหั;นโทษโด่ยุความเปิ<นโทษแล่�ว ท4าคBนเสุ"ยุตามสุมควรแก�ธรรม แล่ะถ-ง ความสุ4ารวมต�อไปิน"( เปิ<นความเจ้ร�ญในว�น�ยุของพระอร�ยุเจ้�า ฯ จ้บสุ!ตรท") ๖ ๗. โอวาทสุ!ตรท") ๒-2 1 0 0 0 -14890 6 0 0 0

[๔๘๙] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเวฬ�ว�น เขตพระนครราช คฤหั' ... คร�(งน�(นแล่ ท�านพระมหัาก�สุสุปิเข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ... คร�(นน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรก�สุสุปิ เธอจ้งกล่�าวสุอนภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ จ้งกระท4าธรรม"กถาแก�ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราหัรBอเธอพ-งกล่�าวสุอนภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราหัรBอเธอพ-งกระท4าธรรม"กถาแก�ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ฯ -2 1 0 0 0 -14900 19 0 0 0

[๔๙๐] ท�านพระมหัาก�สุสุปิกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระผู้!�ม"พระภาคผู้!�เจ้ร�ญภ�กษ�ท�(งหัล่ายุในบ�ด่น"( เปิ<นผู้!�ว�ายุาก ปิระกอบด่�วยุธรรมท")ท4าใหั�เปิ<นผู้!�ว�ายุาก ไม�อด่ทน ไม�ร�บอน�ศาสุน"โด่ยุเคารพ บ�คคล่บางคนไม�ม"

ศร�ทธา ไม�ม"หั�ร� ไม�ม"โอตต�ปิปิะ ไม�ม"ความเพ"ยุร ไม�ม"ปิ7ญญา ในก�ศล่ธรรมท�(งหัล่ายุ ตล่อด่คBนหัรBอว�นของเขาท")ผู้�านมาเปิ<นอ�นหัว�งได่�แต�ความเสุB)อมในก�ศล่ธรรมท�(งหัล่ายุเท�าน�(น หัว�งความเจ้ร�ญไม�ได่�เล่ยุ เปิร"ยุบเหัมBอนพระจ้�นทร'ในข�างแรม ยุ�อมเสุB)อมจ้ากวรรณจ้ากมณฑิล่ จ้ากร�ศม" จ้ากความยุาวแล่ะความกว�าง ในคBนหัรBอว�นท")ผู้�านมา ฉ�นใด่บ�คคล่บางคนไม�ม"ศร�ทธา ... ไม�ม"หั�ร� ... ไม�ม"โอตต�ปิปิะ ... ไม�ม"ความพากเพ"ยุร ...ไม�ม"ปิ7ญญา ในก�ศล่ธรรมท�(งหัล่ายุตล่อด่คBนหัรBอว�นของเขาท")ผู้�านมา เปิ<นอ�นหัว�ง ได่�แต�ความเสุB)อมในก�ศล่ธรรมท�(งหัล่ายุเท�าน�(น หัว�งความเจ้ร�ญไม�ได่�เล่ยุ เหัมBอนฉะน�(น ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ไม�ม"ศร�ทธาน"( เปิ<นความเสุB)อมโทรม ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ไม�ม"หั�ร�น"( เปิ<นความเสุB)อมโทรม ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ไม�ม"โอตต�ปิปิะน"(เปิ<นความเสุB)อมโทรม ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่เปิ<นคนเก"ยุจ้คร�านน"( เปิ<นความเสุB)อมโทรมข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ม"ปิ7ญญาทรามน"( เปิ<นความเสุB)อมโทรม ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ม�กโกรธน"(เปิ<นความเสุB)อมโทรม ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ผู้!กโกรธน"( เปิ<นความเสุB)อมโทรม ข�อท")ไม�ม"ภ�กษ�ผู้!�กล่�าวสุอนน"( เปิ<นความเสุB)อมโทรม ฯ-2 1 0 0 0 -14910 16 0 0 0

[๔๙๑] ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ บ�คคล่บางคนม"ศร�ทธา ม"หั�ร� ม"โอตต�ปิปิะ ม"ความเพ"ยุร ม"ปิ7ญญา ในก�ศล่ธรรมท�(งหัล่ายุ ตล่อด่คBนหัรBอว�นของเขาท")ผู้�านมาเปิ<นอ�นหัว�งได่�แต�ความเจ้ร�ญในก�ศล่ธรรมท�(งหัล่ายุเท�าน�(น หัว�งความเสุB)อมไม�ได่�เล่ยุเปิร"ยุบเหัมBอนพระจ้�นทร'ในข�างข-(น ยุ�อมเปิล่�งปิล่�)งด่�วยุวรรณ ด่�วยุมณฑิล่ ด่�วยุร�ศม" ด่�วยุความยุาวแล่ะความกว�าง ในคBนหัรBอว�นท")ผู้�านมา ฉ�นใด่ บ�คคล่บางคนผู้!�ม"ศร�ทธา ... ม"หั�ร� ... ม"โอตต�ปิปิะ ... ม"ความเพ"ยุร ... ม"ปิ7ญญา ในก�ศล่ธรรมท�(งหัล่ายุ ตล่อด่คBนหัรBอว�นของเขาท")ผู้�านมา เปิ<นอ�นหัว�งได่�แต�ความเจ้ร�ญในก�ศล่ธรรมท�(งหัล่ายุเท�าน�(น หัว�งความเสุB)อมไม�ได่�เล่ยุเหัมBอนฉะน�(น ข�าแต�พระองค' ผู้!�เจ้ร�ญ ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ม"ศร�ทธาน"( ไม�เปิ<นความเสุB)อมโทรม ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ม" หั�ร�น"( ไม�เปิ<นความเสุB)อมโทรม ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ม"โอตต�ปิปิะน"( ไม�เปิ<นความเสุB)อม โทรม ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ม"ความพากเพ"ยุรน"( ไม�เปิ<นความเสุB)อมโทรม ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ม"ปิ7ญญาน"( ไม�เปิ<นความเสุB)อมโทรม ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ไม�ม�กโกรธน"( ไม�เปิ<นความเสุB)อมโทรม ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ไม�ผู้!กโกรธน"( ไม�เปิ<นความเสุB)อมโทรม ข�อท")ม"ภ�กษ�ผู้!�กล่�าวสุอนน"( ไม�เปิ<นความเสุB)อมโทรม ฯ-2 1 0 0 0 -14920 15 0 0 0

[๔๙๒] พ. ด่"แล่�ว ด่"แล่�ว ก�สุสุปิ บ�คคล่บางคนไม�ม"ศร�ทธา ไม�ม" หั�ร� ... ไม�ม"โอตต�ปิปิะ ... ไม�ม"ความเพ"ยุร ... ไม�ม"ปิ7ญญา ในก�ศล่ธรรมท�(งหัล่ายุตล่อด่คBนหัรBอว�นของเขาท")ผู้�านมา เปิ<นอ�นหัว�งได่�แต�ความเสุB)อมในก�ศล่ธรรมท�(งหัล่ายุเท�าน�(น หัว�งความเจ้ร�ญไม�ได่�เล่ยุ

เปิร"ยุบเหัมBอนพระจ้�นทร'ในข�างแรม ยุ�อมเสุB)อมจ้ากวรรณ จ้ากมณฑิล่ จ้ากร�ศม" จ้ากความยุาวแล่ะความกว�าง ในคBนหัรBอว�นท")ผู้�านมา ฉ�นใด่ บ�คคล่บางคนไม�ม"ศร�ทธา ... ไม�ม"หั�ร� ... ไม�ม"โอตต�ปิปิะ ...ไม�ม"ความเพ"ยุร ไม�ม"ปิ7ญญา ในก�ศล่ธรรมท�(งหัล่ายุ ตล่อด่คBนหัรBอว�นของเขาท")ผู้�านมา เปิ<นอ�นหัว�งได่�แต�ความเสุB)อมในก�ศล่ธรรมท�(งหัล่ายุเท�าน�(น หัว�งความเจ้ร�ญไม�ได่�เล่ยุ เหัมBอนฉะน�(น ด่!กรก�สุสุปิ ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ไม�ม"ศร�ทธาน"( เปิ<นความเสุB)อมโทรม ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ไม�ม"หั�ร� ฯล่ฯ ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ผู้!�ไม�ม"โอตต�ปิปิะ ฯล่ฯ ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่เปิ<นคนเก"ยุจ้คร�าน ฯล่ฯ ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ม"ปิ7ญญาทราม ฯล่ฯ ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ม�กโกรธ ฯล่ฯ ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ผู้!กโกรธน"( เปิ<นความเสุB)อมโทรม ข�อท")ไม�ม"ภ�กษ�ผู้!�กล่�าวสุอนน"( เปิ<นความเสุB)อมโทรม ฯ -2 1 0 0 0 -14930 17 0 0 0

[๔๙๓] ด่!กรก�สุสุปิ บ�คคล่บางคนม"ศร�ทธา ม"หั�ร� ม"โอตต�ปิปิะ ... ม"ความเพ"ยุร ... ม"ปิ7ญญา ... ในก�ศล่ธรรมท�(งหัล่ายุ ตล่อด่คBนหัรBอว�นของเขาท")ผู้�านมา เปิ<นอ�นหัว�งได่�แต�ความเจ้ร�ญในก�ศล่ธรรมท�(งหัล่ายุเท�าน�(น หัว�งความเสุB)อมไม�ได่�เล่ยุ เปิร"ยุบเหัมBอนพระจ้�นทร'ในข�างข-(น ยุ�อมเปิล่�งปิล่�)งด่�วยุวรรณ ด่�วยุมณฑิล่ด่�วยุร�ศม" ด่�วยุความยุาวแล่ะความกว�าง ในคBนหัรBอว�นท")ผู้�านมา ฉ�นใด่ บ�คคล่บางคนผู้!�ม"ศร�ทธา ... ม"หั�ร� ... ม"โอตต�ปิปิะ ... ม"ความเพ"ยุร ... ม"ปิ7ญญา ในก�ศล่ธรรมท�(งหัล่ายุ ตล่อด่คBนหัรBอว�นของเขาท")ผู้�านมา เปิ<นอ�นหัว�งได่�แต�ความเจ้ร�ญในก�ศล่ธรรมท�(งหัล่ายุเท�าน�(น หัว�งความเสุB)อมไม�ได่�เล่ยุ เหัมBอนฉะน�(น ด่!กรก�สุสุปิข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ม"ศร�ทธาน"( ไม�เปิ<นความเสุB)อมโทรม ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ม"หั�ร� ฯล่ฯข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ม"โอตต�ปิปิะ ฯล่ฯ ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ม"ความเพ"ยุร ฯล่ฯ ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ม"ปิ7ญญา ฯล่ฯ ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่เปิ<นคนไม�ม�กโกรธ ฯล่ฯ ข�อท")บ�ร�ษบ�คคล่ เปิ<นคนไม�ผู้!กโกรธน"( ไม�เปิ<นความเสุB)อมโทรม ข�อท")ม"ภ�กษ�ผู้!�กล่�าวสุอนน"( ไม�เปิ<น ความเสุB)อมโทรม ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ ๘. โอวาทสุ!ตรท") ๓-2 1 0 0 0 -14940 10 0 0 0

[๔๙๔] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระว�หัารเวฬ�ว�น กล่�นทกน�วาปิสุถาน เขตพระนครราชคฤหั' คร�(งน�(นแล่ ท�านพระมหัาก�สุสุปิ เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม" พระภาคถ-งท")ปิระท�บ คร�(นเข�าไปิเฝ่Qาแล่�ว ถวายุอภ�วาทแล่�ว น�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)งคร�(นน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรก�สุสุปิ เธอจ้งกล่�าวสุอนภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ จ้งกระท4าธรรม"กถาแก�ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก�สุสุปิ เราหัรBอเธอพ-งกล่�าวสุอนภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราหัรBอเธอพ-งกระท4าธรรม"กถาแก�ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ฯ ท�านพระมหัาก�สุสุปิได่�กราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระผู้!�ม"พระภาคผู้!�

เจ้ร�ญ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุในบ�ด่น"( เปิ<นผู้!�ว�ายุาก ปิระกอบด่�วยุธรรมท")ท4าใหั�เปิ<นผู้!�ว�ายุาก ไม�อด่ทนไม�ร�บอน�ศาสุน"โด่ยุเคารพ ฯ-2 1 0 0 0 -14950 37 0 0 0

[๔๙๕] พ. ด่!กรก�สุสุปิ ก;เปิ<นความจ้ร�งอยุ�างน�(น คร�(งก�อน ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุผู้!�เปิ<นเถระ เปิ<นผู้!�ถBอการอยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�ถBอ การอยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตร เปิ<นผู้!�ถBอการเท")ยุวบ�ณฑิบาตเปิ<นว�ตร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�ถBอเท")ยุวบ�ณฑิบาตเปิ<นว�ตร เปิ<นผู้!�ทรงผู้�าบ�งสุ�ก�ล่เปิ<นว�ตร แล่ะกล่�าว สุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�ทรงผู้�าบ�งสุ�ก�ล่เปิ<นว�ตร เปิ<นผู้!�ทรงไตรจ้"วรเปิ<นว�ตรแล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�ทรงไตรจ้"วรเปิ<นว�ตร เปิ<นผู้!�ม"ความปิรารถนาน�อยุ แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�ม"ความปิรารถนาน�อยุ เปิ<นผู้!�สุ�นโด่ษ แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความสุ�นโด่ษ เปิ<นผู้!�สุง�ด่จ้ากหัม!� แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญ ค�ณแหั�งความสุง�ด่จ้ากหัม!� เปิ<นผู้!�ไม�คล่�กคล่"ด่�วยุหัม!� แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความไม�คล่�กคล่"ด่�วยุหัม!� เปิ<นผู้!�ปิรารภความเพ"ยุร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งการปิรารภความเพ"ยุร บรรด่าภ�กษ�เหัล่�าน�(น ภ�กษ�ใด่เปิ<นผู้!�ถBอการอยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�ถBอการอยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตร เปิ<นผู้!�ถBอการเท")ยุวบ�ณฑิบาตเปิ<นว�ตร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�ถBอเท")ยุวบ�ณฑิบาตเปิ<นว�ตร เปิ<นผู้!�ทรงผู้�าบ�งสุ�ก�ล่เปิ<นว�ตร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�ทรงผู้�าบ�งสุ�ก�ล่เปิ<นว�ตร เปิ<นผู้!�ทรงไตรจ้"วรเปิ<นว�ตร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�ทรงไตรจ้"วรเปิ<นว�ตร เปิ<นผู้!�ม"ความปิรารถนาน�อยุ แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�ม"ความปิรารถนาน�อยุ เปิ<นผู้!�สุ�นโด่ษ แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความสุ�นโด่ษ เปิ<นผู้!�สุง�ด่จ้ากหัม!� แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความสุง�ด่จ้ากหัม!� เปิ<น ผู้!�ไม�คล่�กคล่"ด่�วยุหัม!� แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความไม�คล่�กคล่"ด่�วยุหัม!� เปิ<นผู้!�ปิรารภความเพ"ยุร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งการปิรารภความเพ"ยุร ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ผู้!�เปิ<นเถระยุ�อมน�มนต'เธอใหั�น�)งด่�วยุค4าว�า มาเถ�ด่ภ�กษ� ภ�กษ�ร!ปิน"(ชB)อไร ช�างร� �งเรBองหันอ ใคร�ต�อการศ-กษาแท� มาเถ�ด่ภ�กษ� น"(อาสุนะ น�มนต'ท�านน�)ง ด่!กรก�สุสุปิเมB)อภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกระท4าสุ�กการะอยุ�างน�(น ภ�กษ�ใหัม�ๆ พาก�นค�ด่เหั;นว�า ทราบว�าภ�กษ�ร!ปิท")ถBอการอยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�ถBอการอยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตร เปิ<นผู้!�ถBอการเท")ยุวบ�ณฑิบาตเปิ<นว�ตร ... เปิ<นผู้!�ทรงผู้�าบ�งสุ�ก�ล่เปิ<นว�ตร ...เปิ<นผู้!�ทรงไตรจ้"วรเปิ<นว�ตร ... เปิ<นผู้!�ม"ความปิรารถนาน�อยุ... เปิ<นผู้!�สุ�นโด่ษ... เปิ<นผู้!�ชอบสุง�ด่จ้ากหัม!�... เปิ<นผู้!�ไม�คล่�กคล่"ด่�วยุหัม!� ... เปิ<นผู้!�ปิรารภความเพ"ยุร แล่ะกล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งการปิรารภความเพ"ยุร ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุผู้!�เปิ<นเถระยุ�อมน�มนต'เธอใหั�น�)งด่�วยุค4าว�า มาเถ�ด่ภ�กษ� ภ�กษ�ร!ปิน"(ชB)อไร ช�างร� �งเรBองหันอ ใคร�ต�อการ ศ-กษาแท� มาเถ�ด่ท�าน น"(อาสุนะ น�มนต'ท�านน�)ง ภ�กษ�ใหัม�ๆ เหัล่�าน�(นก;ปิฏิ�บ�ต�เพB)อความเปิ<นอยุ�างน�(น การปิฏิ�บ�ต�ตาม

ของพวกเธอน�(น เปิ<นการอ4านวยุปิระโยุชน' สุ�ขช�)วกาล่นาน ฯ-2 1 0 0 0 -14960 34 0 0 0

[๔๙๖] ด่!กรก�สุสุปิ ก;บ�ด่น"( ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุผู้!�เปิ<นเถระ ไม�เปิ<นผู้!�ถBอการอยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตร แล่ะไม�กล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�ถBอการอยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตรไม�เปิ<นผู้!�ถBอการเท")ยุวบ�ณฑิบาตเปิ<นว�ตร แล่ะไม�กล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�ถBอการเท")ยุวบ�ณฑิบาตเปิ<นว�ตร ไม�เปิ<นผู้!�ทรงผู้�าบ�งสุ�ก�ล่เปิ<นว�ตร แล่ะไม�กล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�ทรงผู้�าบ�งสุ�ก�ล่เปิ<นว�ตร ไม�เปิ<นผู้!�ทรงไตรจ้"วรเปิ<นว�ตร แล่ะไม�กล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�ทรงไตรจ้"วรเปิ<นว�ตร ไม�เปิ<นผู้!�ม"ความปิรารถนาน�อยุ แล่ะไม�กล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความเปิ<นผู้!�ม"ความปิรารถนาน�อยุไม�เปิ<นผู้!�สุ�นโด่ษ แล่ะไม�กล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความสุ�นโด่ษ ไม�เปิ<นผู้!�สุง�ด่จ้ากหัม!� แล่ะไม�กล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งความสุง�ด่จ้ากหัม!� ไม�เปิ<นผู้!�ไม�คล่�กคล่" ด่�วยุหัม!� แล่ะไม�กล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งการไม�คล่�กคล่"ด่�วยุหัม!� ไม�เปิ<นผู้!�ปิรารภความเพ"ยุร แล่ะไม�กล่�าวสุรรเสุร�ญค�ณแหั�งการปิรารภความเพ"ยุร บรรด่าภ�กษ�เหัล่�าน�(น ภ�กษ�ใด่เปิ<นผู้!�ม"ชB)อเสุ"ยุง ม"ยุศ ได่�จ้"วร บ�ณฑิบาต เสุนาสุนะแล่ะค�ล่านปิ7จ้จ้�ยุเภสุ�ชบร�กขาร พวกภ�กษ�ผู้!�เปิ<นเถระยุ�อมน�มนต'เธอใหั�น�)งด่�วยุค4าว�ามาเถ�ด่ภ�กษ� ภ�กษ�ร!ปิน"(ชB)อไร ช�างร� �งเรBองหันอ ใคร�ต�อเพB)อนสุพรหัมจ้าร"ด่�วยุก�นแท�มาเถ�ด่ภ�กษ� น"(อาสุนะ น�มนต'ท�านน�)ง ด่!กรก�สุสุปิ เมB)อภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกระท4า สุ�กการะอยุ�างน�(น ภ�กษ�ใหัม�ๆ พาก�นค�ด่ว�า ทราบว�า ภ�กษ�ท")ม"ชB)อเสุ"ยุง ม"ยุศได่�จ้"วร บ�ณฑิบาต เสุนาสุนะแล่ะค�ล่านปิ7จ้จ้�ยุเภสุ�ชบร�กขาร พวกภ�กษ�ผู้!�เปิ<นเถระ พาก�นน�มนต'เธอใหั�น�)งด่�วยุค4าว�า มาเถ�ด่ภ�กษ� ภ�กษ�ร!ปิน"(ชB)อไร ช�างร� �งเรBองหันอ ใคร�ต�อเพB)อนสุพรหัมจ้าร"ด่�วยุก�นแท� มาเถ�ด่ภ�กษ� น"(อาสุนะ น�มนต'ท�านน�)งภ�กษ�ใหัม�ๆ เหัล่�าน�(นก;ปิฏิ�บ�ต�เพB)อความเปิ<นอยุ�างน�(น การปิฏิ�บ�ต�ตามของพวกเธอน�(น ไม�อ4านวยุปิระโยุชน' ม"แต�ท�กข'ช�)วกาล่นาน ด่!กรก�สุสุปิ บ�คคล่เมB)อจ้ะกล่�าวโด่ยุชอบควรกล่�าวว�า ผู้!�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ'ถ!กอ�นตรายุแหั�งพรหัมจ้รรยุ'เบ"ยุด่เบ"ยุนเสุ"ยุแล่�วผู้!�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ'ซ-)งม"ความปิรารถนาเก�นปิระมาณ ถ!กความปิรารถนาเก�นปิระมาณสุ4าหัร�บพรหัมจ้รรยุ'เบ"ยุด่เบ"ยุนแล่�ว ด่!กรก�สุสุปิ บ�ด่น"( บ�คคล่เมB)อจ้ะกล่�าวโด่ยุชอบ ควรกล่�าวว�า ผู้!�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ'ถ!กอ�นตรายุแหั�งพรหัมจ้รรยุ'เบ"ยุด่เบ"ยุนเสุ"ยุแล่�ว ผู้!�ปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ'ซ-)งม"ความปิรารถนาเก�นปิระมาณ ถ!ก ความปิรารถนาเก�นปิระมาณสุ4าหัร�บพรหัมจ้รรยุ'เบ"ยุด่เบ"ยุนเสุ"ยุแล่�ว ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙. ฌานาภ�ญญาสุ!ตร-2 1 0 0 0 -14970 7 0 0 0

[๔๙๗] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อาราม

ของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ... แล่�วได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราหัว�งสุง�ด่จ้ากกาม สุง�ด่จ้ากอก�ศล่ธรรม แล่�วเข�าถ-งปิฐีมฌาน ม"ว�ตก ม"ว�จ้าร ม"ปิRต�แล่ะสุ�ข อ�นเก�ด่แต�ว�เวกอยุ!�ได่�เท�าใด่ แม�ก�สุสุปิก;หัว�งสุง�ด่จ้ากกาม สุง�ด่จ้ากอก�ศล่ธรรม แล่�วเข�าถ-งปิฐีมฌาน ม"ว�ตก ม"ว�จ้าร ม"ปิRต�แล่ะสุ�ขอ�นเก�ด่แต�ว�เวกอยุ!�ได่�เท�าน�(นเหัมBอนก�น ฯ-2 1 0 0 0 -14980 6 0 0 0

[๔๙๘] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราหัว�งเข�าถ-งท�ต�ยุฌาน ม"ความผู้�องใสุแหั�งจ้�ตในภายุใน เปิ<นธรรมเอกผู้�ด่ข-(น ไม�ม"ว�ตก ไม�ม"ว�จ้าร เพราะว�ตกว�จ้ารสุงบไปิม"ปิRต�แล่ะสุ�ขอ�นเก�ด่แต�สุมาธ�อยุ!�ได่�เท�าใด่ แม�ก�สุสุปิก;หัว�งเข�าถ-งท�ต�ยุฌาน ม"ความ ผู้�องใสุแหั�งจ้�ตในภายุใน เปิ<นธรรมเอกผู้�ด่ข-(น ไม�ม"ว�ตกไม�ม"ว�จ้าร เพราะว�ตก ว�จ้ารสุงบไปิ ม"ปิRต�แล่ะสุ�ขอ�นเก�ด่แต�สุมาธ�อยุ!�ได่�เท�าน�(นเหัมBอนก�น ฯ-2 1 0 0 0 -14990 7 0 0 0

[๔๙๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราหัว�งเปิ<นผู้!�ม"อ�เบกขา ม"สุต�สุ�มปิช�ญญะแล่ะเสุวยุสุ�ขด่�วยุนามกายุเพราะปิRต�สุ�(นไปิ เข�าถ-งตต�ยุฌาน ท")พระอร�ยุเจ้�าท�(งหัล่ายุสุรรเสุร�ญว�า ผู้!�ได่�ฌานน"(เปิ<นผู้!�ม"อ�เบกขา ม"สุต� อยุ!�เปิ<นสุ�ขได่�เท�าใด่ แม�ก�สุสุปิก;หัว�งเปิ<นผู้!�ม"อ�เบกขา ม"สุต�สุ�มปิช�ญญะ แล่ะเสุวยุสุ�ขด่�วยุนามกายุ เพราะปิRต�สุ�(นไปิ เข�าถ-งตต�ยุฌานท")พระอร�ยุเจ้�าท�(งหัล่ายุสุรรเสุร�ญว�า ผู้!�ได่�ฌานน"(เปิ<นผู้!�ม"อ�เบกขา ม"สุต� อยุ!�เปิ<นสุ�ขได่�เท�าน�(นเหัมBอนก�น ฯ-2 1 0 0 0 -15000 5 0 0 0

[๕๐๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราหัว�งเข�าถ-งจ้ต�ตถฌาน ไม�ม"ท�กข' ไม�ม"สุ�ขเพราะล่ะสุ�ขล่ะท�กข' แล่ะด่�บโสุมน�สุโทมน�สุก�อนๆ ได่� ม"อ�เบกขาเปิ<นเหัต�ใหั�สุต�บร�สุ�ทธ�Tอยุ!�ได่�เท�าใด่ แม�ก�สุสุปิก;หัว�งเข�าถ-งจ้ต�ตถฌาน ไม�ม"ท�กข' ไม�ม"สุ�ขเพราะล่ะสุ�ขล่ะท�กข' แล่ะด่�บโสุมน�สุโทมน�สุก�อนๆ ได่� ม"อ�เบกขาเปิ<นเหัต�ใหั�สุต�บร�สุ�ทธ�Tอยุ!�ได่�เท�าน�(นเหัมBอนก�น ฯ -2 1 0 0 0 -15010 6 0 0 0

[๕๐๑] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราหัว�งเข�าถ-งอากาสุาน�ญจ้ายุตนะ ม"อารมณ'ว�า อากาศไม�ม"ท")สุ�ด่ เพราะล่�วงร!ปิสุ�ญญา ด่�บปิฏิ�ฆสุ�ญญา ไม�ใสุ�ใจ้ถ-งนาน�ตต สุ�ญญา โด่ยุปิระการท�(งปิวงอยุ!�ได่�เท�าใด่ แม�ก�สุสุปิก;หัว�งเข�าถ-งอากาสุาน�ญจ้ายุตนะม"อารมณ'ว�า อากาศไม�ม"ท")สุ�ด่ เพราะล่�วงร!ปิสุ�ญญา ด่�บปิฏิ�ฆสุ�ญญา ไม�ใสุ�ใจ้นาน�ตตสุ�ญญาอยุ!�ได่�เท�าน�(นเหัมBอนก�น ฯ -2 1 0 0 0 -15020 5 0 0 0

[๕๐๒] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราหัว�งเข�าถ-งว�ญญาณ�ญจ้ายุตนะ ม"อารมณ'ว�า ว�ญญาณไม�ม"ท")สุ�ด่ เพราะล่�วงอากาสุาน�ญจ้ายุตนะได่� โด่ยุปิระการท�(งปิวงอยุ!�ได่� เท�าใด่ แม�ก�สุสุปิก;หัว�งเข�าถ-งว�ญญาณ�ญจ้ายุตนะ ม"อารมณ'ว�า ว�ญญาณไม�ม"ท")สุ�ด่เพราะล่�วงอากาสุาน�ญจ้ายุตนะได่�โด่ยุปิระการท�(งปิวงอยุ!�ได่�เท�าน�(นเหัมBอนก�น ฯ -2 1 0 0 0 -15030 5 0 0 0

[๕๐๓] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราหัว�งเข�าถ-งอาก�ญจ้�ญญายุตนะ ม"อารมณ'ว�า หัน�อยุหัน-)งไม�ม" เพราะล่�วงว�ญญาณ�ญจ้ายุตนะได่�โด่ยุปิระการท�(งปิวงอยุ!�ได่�เท�าใด่แม�ก�สุสุปิก;หัว�งเข�าถ-งอาก�ญจ้�ญญายุตนะ ม"อารมณ'ว�า หัน�อยุหัน-)งไม�ม" เพราะล่�วงว�ญญาณ�ญจ้ายุตนะได่� โด่ยุปิระการท�(งปิวงอยุ!�ได่�เท�าน�(นเหัมBอนก�น ฯ-2 1 0 0 0 -15040 4 0 0 0

[๕๐๔] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราหัว�งเข�าถ-งเนวสุ�ญญานาสุ�ญญายุตนะ เพราะล่�วงอาก�ญจ้�ญญายุตนะได่�โด่ยุปิระการท�(งปิวงอยุ!�ได่�เท�าใด่ แม�ก�สุสุปิก;หัว�ง เข�าถ-งเนวสุ�ญญานาสุ�ญญายุตนะ เพราะล่�วงอาก�ญจ้�ญญายุตนะได่�โด่ยุปิระการท�(งปิวง อยุ!�ได่�เท�าน�(นเหัมBอนก�น ฯ-2 1 0 0 0 -15050 4 0 0 0

[๕๐๕] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราหัว�งเข�าถ-งสุ�ญญาเวทยุ�ตน�โรธ เพราะล่�วง เนวสุ�ญญานาสุ�ญญายุตนะได่� โด่ยุปิระการท�(งปิวงอยุ!�ได่�เท�าใด่ แม�ก�สุสุปิก;หัว�งเข�าถ-งสุ�ญญาเวทยุ�ตน�โรธ เพราะล่�วงเนวสุ�ญญานาสุ�ญญายุตนะได่�โด่ยุปิระการท�(งปิวงอยุ!�ได่�เท�าน�(นเหัมBอนก�น ฯ-2 1 0 0 0 -15060 9 0 0 0

[๕๐๖] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราหัว�งบรรล่�อ�ทธ�ว�ธ"หัล่ายุปิระการ คBอคนเด่"ยุวเปิ<นหัล่ายุคนก;ได่� หัล่ายุคนเปิ<นคนเด่"ยุวก;ได่� ท4าใหั�ปิรากฏิก;ได่� ท4าใหั�หัายุไปิก;ได่� ทะล่�ฝ่า ก4าแพง ภ!เขาไปิได่�ไม�ต�ด่ข�ด่ เหัมBอนไปิในท")ว�างก;ได่� ผู้�ด่ข-(นด่4าล่งใน แผู้�นด่�น เหัมBอนในน4(าก;ได่� เด่�นบนน4(าไม�แตก เหัมBอนเด่�นบนแผู้�นด่�นก;ได่�เหัาะไปิในอากาศ เหัมBอนนกก;ได่� ล่!บคล่4าพระจ้�นทร'พระอาท�ตยุ' ซ-)งม"ฤทธ�Tม"อาน�ภาพมากด่�วยุฝ่OามBอก;ได่� ใช�อ4านาจ้ทางกายุไปิตล่อด่ถ-งพรหัมโล่กก;ได่� อยุ�างใด่แม�ก�สุสุปิก;หัว�งอยุ�างน�(นได่�เหัมBอนก�นคBอ ก�สุสุปิบรรล่�อ�ทธ�ว�ธ"หัล่ายุปิระการ ฯล่ฯใช�อ4านาจ้ทางกายุไปิตล่อด่ถ-งพรหัมโล่กก;ได่� ฯ -2 1 0 0 0 -15070 4 0 0 0

[๕๐๗] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราหัว�งว�า เราได่�ยุ�นเสุ"ยุงสุองชน�ด่ คBอเสุ"ยุงท�พยุ'แล่ะเสุ"ยุงมน�ษยุ' ท�(งท")อยุ!�ไกล่ท�(งอยุ!�ใกล่�ได่�อยุ�างใด่ แม�ก�สุสุปิก;หัว�งอยุ�างน�(นได่�เหัมBอนก�น คBอก�สุสุปิได่�ยุ�นเสุ"ยุงสุองชน�ด่คBอ

เสุ"ยุงท�พยุ'แล่ะเสุ"ยุงมน�ษยุ'ท�(งอยุ!�ท")ไกล่ท�(งอยุ!�ใกล่� ฯ-2 1 0 0 0 -15080 14 0 0 0

[๕๐๘] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราหัว�งว�า เรายุ�อมก4าหันด่ร! �ใจ้ของสุ�ตว'อB)น ของบ�คคล่อB)นด่�วยุใจ้ คBอจ้�ตม"ราคะ ก;ร! �ว�าจ้�ตม"ราคะ หัรBอจ้�ตปิราศจ้ากราคะ ก;ร! �ว�า จ้�ตปิราศจ้ากราคะ จ้�ตม"โทสุะ ก;ร! �ว�าจ้�ตม"โทสุะ หัรBอจ้�ตปิราศจ้ากโทสุะ ก;ร! �ว�า จ้�ตปิราศจ้ากโทสุะ จ้�ตม"โมหัะ ก;ร! �ว�าจ้�ตม"โมหัะ หัรBอจ้�ตปิราศจ้ากโมหัะ ก;ร! �ว�า จ้�ตปิราศจ้ากโมหัะ จ้�ตหัด่หั!� ก;ร! �ว�าจ้�ตหัด่หั!� จ้�ตฟั� Qงซ�าน ก;ร! �ว�าจ้�ตฟั� Qงซ�าน จ้�ตเปิ<นมหั�คคตะ ก;ร! �ว�าจ้�ตเปิ<นมหั�คคตะ จ้�ตไม�เปิ<นมหั�คคตะ ก;ร! �ว�าจ้�ตไม�เปิ<นมหั�คคตะจ้�ตท")ยุ�งม"จ้�ตอB)นยุ�)งกว�า ก;ร! �ว�าจ้�ตท")ยุ�งม"จ้�ตอB)นยุ�)งกว�า จ้�ตท")ไม�ม"จ้�ตอB)นยุ�)งกว�า ก;ร! �ว�าจ้�ตท")ไม�ม"จ้�ตอB)นยุ�)งกว�า จ้�ตเปิ<นสุมาธ� ก;ร! �ว�าจ้�ตเปิ<นสุมาธ� จ้�ตไม�เปิ<นสุมาธ� ก;ร! �ว�า จ้�ตไม�เปิ<นสุมาธ� จ้�ตหัล่�ด่พ�น ก;ร! �ว�าจ้�ตหัล่�ด่พ�น หัรBอจ้�ตยุ�งไม�หัล่�ด่พ�น ก;ร! �ว�าจ้�ต ยุ�งไม�หัล่�ด่พ�นได่�อยุ�างใด่ แม�ก�สุสุปิก;หัว�งอยุ�างน�(นได่�เหัมBอนก�น คBอ ก�สุสุปิยุ�อมก4าหันด่ร! �ใจ้ของสุ�ตว'อB)น ของบ�คคล่อB)นด่�วยุใจ้ คBอจ้�ตม"ราคะ ก;ร! �ว�าจ้�ตม"ราคะ ฯล่ฯหัรBอจ้�ตยุ�งไม�หัล่�ด่พ�น ก;ร! �ว�าจ้�ตยุ�งไม�หัล่�ด่พ�น ฯ-2 1 0 0 0 -15090 16 0 0 0

[๕๐๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราหัว�งว�า เราตามระล่-กชาต�ก�อนได่�เปิ<นอ�นมาก คBอตามระล่-กได่�หัน-)งชาต�บ�าง สุองชาต�บ�าง สุามชาต�บ�าง สุ")ชาต�บ�าง หั�าชาต�บ�าง สุ�บชาต�บ�าง ยุ")สุ�บชาต�บ�าง สุามสุ�บชาต�บ�าง สุ")สุ�บชาต�บ�าง หั�าสุ�บชาต�บ�าง ร�อยุชาต�บ�าง พ�นชาต�บ�าง แสุนชาต�บ�าง ตล่อด่สุ�งว�ฏิฏิก�ปิเปิ<นอเนกบ�างตล่อด่ว�ว�ฏิฏิก�ปิเปิ<นอเนกบ�าง ตล่อด่สุ�งว�ฏิฏิว�ว�ฏิฏิก�ปิเปิ<นอเนกบ�างว�า ในภพโน�น เราม"ชB)ออยุ�างน�(น ม"โคตรอยุ�างน�(น ม"ผู้�วพรรณอยุ�างน�(น ม"อาหัารอยุ�างน�(น เสุวยุสุ�ขเสุวยุท�กข'อยุ�างน�(นๆ ม"ก4าหันด่อายุ�เพ"ยุงเท�าน�(น คร�(นจ้�ต�จ้ากภพน�(นแล่�ว ได่�ไปิเก�ด่ในภพโน�น แม�ในภพน�(น เราก;ม"ชB)ออยุ�างน�(น ม"โคตรอยุ�างน�(น ม"ผู้�วพรรณอยุ�างน�(นม"อาหัารอยุ�างน�(น เสุวยุสุ�ขเสุวยุท�กข'อยุ�างน�(นๆ ม"ก4าหันด่อายุ�เพ"ยุงเท�าน�(น คร�(นจ้�ต�จ้ากภพน�(นแล่�ว ได่�มาเก�ด่ในภพน"( ยุ�อมตามระล่-กถ-งชาต�ก�อนได่�เปิ<นอ�นมากพร�อมท�(งอาการ พร�อมท�(งอ�เทศ ด่�วยุปิระการฉะน"(ได่�อยุ�างใด่ แม�ก�สุสุปิก;หัว�ง อยุ�างน�(นได่�เหัมBอนก�น คBอก�สุสุปิตามระล่-กถ-งชาต�ก�อนได่�เปิ<นอ�นมาก คBอตามระล่-กได่�ชาต�หัน-)งบ�าง ฯล่ฯ ยุ�อมตามระล่-กถ-งชาต�ก�อนได่�เปิ<นอ�นมาก พร�อมท�(งอาการพร�อมท�(งอ�เทศ ด่�วยุปิระการฉะน"( ฯ-2 1 0 0 0 -15100 16 0 0 0

[๕๑๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราหัว�งว�า เรายุ�อมเหั;นหัม!�สุ�ตว'ผู้!�ก4าล่�งจ้�ต�ก4าล่�งอ�ปิบ�ต� เล่ว ปิระณ"ต ม"ผู้�วพรรณด่" ม"ผู้�วพรรณทราม ได่�ด่" ตกยุาก ด่�วยุท�พยุจ้�กษ�อ�นบร�สุ�ทธ�T ล่�วงจ้�กษ�ของมน�ษยุ' ยุ�อมร! �ช�ด่ซ-)ง

หัม!�สุ�ตว'ผู้!�เปิ<นไปิตามกรรมว�าสุ�ตว'เหัล่�าน"(ปิระกอบด่�วยุกายุท�จ้ร�ต วจ้"ท�จ้ร�ต มโนท�จ้ร�ต ต�เต"ยุนพระอร�ยุเจ้�า เปิ<นม�จ้ฉาท�ฐี� ยุ-ด่ถBอการกระท4าด่�วยุอ4านาจ้ม�จ้ฉาท�ฐี� เมB)อตายุไปิ เขาเข�าถ-งอบายุ ท�คต�ว�น�บาต นรก สุ�วนสุ�ตว'เหัล่�าน"(ท")ปิระกอบด่�วยุกายุสุ�จ้ร�ต วจ้"สุ�จ้ร�ต มโนสุ�จ้ร�ตไม�ต�เต"ยุนพระอร�ยุเจ้�า เปิ<นสุ�มมาท�ฐี� ยุ-ด่ถBอการกระท4าด่�วยุอ4านาจ้สุ�มมาท�ฐี� เมB)อตายุไปิ เขาเข�าถ-งสุ�คต�โล่กสุวรรค' ด่�งน"( เรายุ�อมเหั;นหัม!�สุ�ตว'ผู้!�ก4าล่�งจ้�ต� ก4าล่�งอ�ปิบ�ต�เล่ว ปิระณ"ต ม"ผู้�วพรรณด่" ม"ผู้�วพรรณทราม ได่�ด่" ตกยุาก ด่�วยุท�พยุจ้�กษ�อ�นบร�สุ�ทธ�Tล่�วงจ้�กษ�ของมน�ษยุ' ยุ�อมร! �ช�ด่ซ-)งหัม!�สุ�ตว'ผู้!�เปิ<นไปิตามกรรมอยุ!�ด่�วยุปิระการฉะน"(ได่�อยุ�างใด่ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ แม�ก�สุสุปิก;หัว�งอยุ�างน�(นได่�เหัมBอนก�น คBอก�สุสุปิ เหั;นหัม!�สุ�ตว'ผู้!�ก4าล่�งจ้�ต� ก4าล่�งอ�ปิบ�ต� เล่ว ปิระณ"ต ม"ผู้�วพรรณด่" ม"ผู้�วพรรณทรามได่�ด่" ตกยุาก ด่�วยุท�พยุจ้�กษ�อ�นบร�สุ�ทธ�Tล่�วงจ้�กษ�มน�ษยุ' ฯล่ฯ ยุ�อมร! �ช�ด่ซ-)งหัม!�สุ�ตว'ผู้!�เปิ<นไปิตามกรรม ด่�วยุปิระการฉะน"( ฯ-2 1 0 0 0 -15110 7 0 0 0

[๕๑๑] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราท4าใหั�แจ้�งซ-)งเจ้โตว�ม�ต� ปิ7ญญาว�ม�ต�อ�นหัาอาสุวะม�ได่� เพราะอาสุวะสุ�(นไปิ ด่�วยุปิ7ญญาอ�นยุ�)งเองในท�ฏิฐีธรรมเข�าถ-งอยุ!�ได่�อยุ�างใด่ แม�ก�สุสุปิก;ท4าใหั�แจ้�งซ-)งเจ้โตว�ม�ต� ปิ7ญญาว�ม�ต� อ�นหัาอาสุวะม�ได่�เพราะอาสุวะสุ�(นไปิด่�วยุปิ7ญญาอ�นยุ�)งเองในท�ฏิฐีธรรม เข�าถ-งอยุ!�อยุ�างน�(นได่� เหัมBอนก�น ฯ จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐. ภ�กข�น!ปิ7สุสุยุสุ!ตร-2 1 0 0 0 -15120 13 0 0 0

[๕๑๒] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาแล่�วอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง ท�านพระมหัาก�สุสุปิอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ เวล่าเช�า ท�านพระอานนท'น��งแล่�วถBอบาตรแล่ะจ้"วรเข�าไปิหัาท�านพระมหัาก�สุสุปิถ-งท")อยุ!� คร�(นเข�าไปิหัาแล่�วได่�กล่�าวกะท�านพระมหัาก�สุสุปิว�า ข�าแต�ท�านผู้!�เจ้ร�ญ น�มนต'ท�านไปิยุ�งท")พ4าน�กของภ�กษ�ณ"ด่�วยุก�นเถ�ด่ ท�านพระมหัาก�สุสุปิจ้-งกล่�าวว�า ท�านไปิเถ�ด่ อาว�โสุอานนท' ท�านเปิ<นผู้!�ม"ก�จ้มาก ม"ธ�ระมาก แม�คร�(งท")สุอง ท�านพระอานนท'ก;พ!ด่ก�บท�านพระมหัาก�สุสุปิว�า ข�าแต�ท�านผู้!�เจ้ร�ญ น�มนต'ท�านไปิยุ�งท")พ4าน�กของภ�กษ�ณ"ด่�วยุก�นเถ�ด่ ท�านพระมหัาก�สุสุปิก;กล่�าวว�า ท�านไปิเถ�ด่อาว�โสุอานนท' ท�านเปิ<นผู้!�ม"ก�จ้มาก ม"ธ�ระมากแม�คร�(งท")สุาม ท�านพระอานนท'ก;พ!ด่ก�บท�านพระมหัาก�สุสุปิว�า ข�าแต�ท�านผู้!�เจ้ร�ญน�มนต'ท�านไปิยุ�งท")พ4าน�กของภ�กษ�ณ"ด่�วยุก�นเถ�ด่ ฯ -2 1 0 0 0 -15130 10 0 0 0

[๕๑๓] คร�(งน�(นแล่ เวล่าเช�า ท�านพระมหัาก�สุสุปิน��งแล่�วถBอ

บาตรแล่ะจ้"วร ม"ท�านพระอานนท'เปิ<นปิ7จ้ฉาสุมณะ เข�าไปิยุ�งท")พ4าน�กของภ�กษ�ณ" คร�(นเข�าไปิแล่�วจ้-งน�)งบนอาสุนะท")เขาจ้�ด่ไว� คร�(งน�(นภ�กษ�ณ"เปิ<นอ�นมาก พาก�นเข�าไปิหัาท�านพระมหัาก�สุสุปิถ-งท")พ�ก คร�(นเข�าไปิแล่�วจ้-งกราบท�านพระมหัาก�สุสุปิ แล่�วน�)งณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง คร�(นภ�กษ�ณ"เหัล่�าน�(นน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว ท�านพระมหัาก�สุสุปิยุ�งภ�กษ�ณ"เหัล่�าน�(นใหั�เหั;นแจ้�ง ใหั�สุมาทาน ใหั�อาจ้หัาญ ใหั�ร�าเร�งด่�วยุธรรม"กถาคร�(งน�(นแล่ ท�านพระมหัาก�สุสุปิคร�(นยุ�งภ�กษ�ณ"เหัล่�าน�(นใหั�เหั;นแจ้�ง ใหั�สุมาทานใหั�อาจ้หัาญ ใหั�ร�าเร�งด่�วยุธรรม"กถาแล่�ว จ้-งล่�กจ้ากอาสุนะหัล่"กไปิ ฯ-2 1 0 0 0 -15140 11 0 0 0

[๕๑๔] คร�(งน�(นแล่ ภ�กษ�ณ"ชB)อถ�ล่ล่ต�สุสุาไม�พอใจ้ ถ-งเปิล่�งค4าแสุด่งความไม�พอใจ้ว�า เพราะเหัต�ไรเล่�า พระผู้!�เปิ<นเจ้�ามหัาก�สุสุปิจ้-งสุ4าค�ญธรรมท")ตน ควรกล่�าวต�อหัน�าพระผู้!�เปิ<นเจ้�าอานนท' ผู้!�เปิ<นม�น"เปิรB)องปิราชญ' เปิร"ยุบเหัมBอนพ�อค�าเข;มสุ4าค�ญว�าควรขายุเข;มในสุ4าน�กของช�างเข;มผู้!�ช4านาญ ฉ�นใด่ พระผู้!�เปิ<นเจ้�ามหัาก�สุสุปิยุ�อมสุ4าค�ญธรรมท")ตนควรกล่�าวต�อหัน�าพระผู้!�เปิ<นเจ้�า อานนท'ผู้!�เปิ<นม�น" เปิรB)องปิราชญ' ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ท�านพระมหัาก�สุสุปิได่�ยุ�นภ�กษ�ณ" ถ�ล่ล่ต�สุสุากล่�าววาจ้าน"(แล่�ว จ้-งกล่�าวกะท�านพระอานนท'ว�า อาว�โสุอานนท' เราเปิ<นพ�อค�าเข;ม ท�านเปิ<นช�างเข;ม หัรBอเราเปิ<นช�างเข;ม ท�านเปิ<นพ�อค�าเข;ม ท�านพระอานนท'จ้-งตอบว�า ข�าแต�ท�านพระมหัาก�สุสุปิผู้!�เจ้ร�ญ ขอท�านโปิรด่ปิระทานโทษเถ�ด่ มาต�คาม เปิ<นคนโง� ฯ-2 1 0 0 0 -15150 15 0 0 0

[๕๑๕] งด่ไว�ก�อนอาว�โสุอานนท' หัม!�ของท�านอยุ�าเข�าไปิสุอด่เหั;นใหั�เก�นไปิน�ก ด่!กรอาว�โสุอานนท' ท�านจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ท�านถ!กน4าเข�าไปิเปิร"ยุบในหัม!�ภ�กษ� เฉพาะพระพ�กตร'พระผู้!�ม"พระภาคบ�างหัรBอว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุเราหัว�งสุง�ด่จ้ากกาม สุง�ด่จ้ากอก�ศล่ธรรม แล่�วเข�าถ-งปิฐีมฌาน ม"ว�ตก ม"ว�จ้ารม"ปิRต�แล่ะสุ�ขอ�นเก�ด่ว�เวกอยุ!�ได่�เท�าใด่ แม�อานนท'ก;หัว�งสุง�ด่จ้ากกาม สุง�ด่จ้ากอก�ศล่ธรรม แล่�วเข�าถ-งปิฐีมฌาน ม"ว�ตก ม"ว�จ้าร ม"ปิRต�แล่ะสุ�ขอ�นเก�ด่แต�ว�เวกอยุ!�ได่�เท�าน�(นเหัมBอนก�น ฯ ท�านพระอานนท'กล่�าวว�า หัาเปิ<นเช�นน�(นไม� ท�านผู้!�เจ้ร�ญ ฯ ก. ด่!กรท�านผู้!�ม"อายุ� เราเองถ!กน4าเข�าไปิเปิร"ยุบในหัม!�ภ�กษ�เฉพาะพระพ�กตร'พระผู้!�ม"พระภาคว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราหัว�งสุง�ด่จ้ากกาม สุง�ด่จ้ากอก�ศล่ธรรม แล่�วเข�าถ-งปิฐีมฌาน ม"ว�ตก ม"ว�จ้าร ม"ปิRต�แล่ะสุ�ขเก�ด่แต�ว�เวกอยุ!�ได่�เท�าใด่แม�ก�สุสุปิก;หัว�งสุง�ด่จ้ากกาม สุง�ด่จ้ากอก�ศล่ธรรม แล่�วเข�าถ-งปิฐีมฌาน ฯล่ฯอยุ!�ได่�เท�าน�(นเหัมBอนก�น ฯ [อน�ปิ�พพว�หัารสุมาบ�ต� ๙ แล่ะอภ�ญญา ๕ ม"เปิยุยุาล่อยุ�างน"(]-2 1 0 0 0 -1

5160 14 0 0 0

[๕๑๖] อาว�โสุอานนท' ท�านจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ท�านถ!กน4าเข�าไปิเปิร"ยุบในหัม!�ภ�กษ� เฉพาะพระพ�กตร'พระผู้!�ม"พระภาคบ�างหัรBอว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราท4าใหั�แจ้�งซ-)งเจ้โตว�ม�ต� ปิ7ญญาว�ม�ต� อ�นหัาอาสุวะม�ได่�เพราะอาสุวะสุ�(นไปิ ด่�วยุปิ7ญญาอ�นยุ�)งเองในท�ฏิฐีธรรม เข�าถ-งอยุ!�ได่�อยุ�างใด่ แม�อานนท'ก;ท4าใหั�แจ้�งซ-)งเจ้โตว�ม�ต�ปิ7ญญาว�ม�ต� อ�นหัาอาสุวะม�ได่� เพราะอาสุวะสุ�(นไปิด่�วยุปิ7ญญายุ�)งเองในท�ฏิฐีธรรมเข�าถ-งอยุ!�ได่�อยุ�างน�(นเหัมBอนก�น ฯ อา. หัาเปิ<นเช�นน�(นไม� ท�านผู้!�เจ้ร�ญ ฯ ด่!กรอาว�โสุ เราเองถ!กน4าเข�าไปิเปิร"ยุบในหัม!�ภ�กข�เฉพาะพระพ�กตร'พระผู้!�ม"พระภาคว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราท4าใหั�แจ้�งซ-)งเจ้โตว�ม�ต� ปิ7ญญาว�ม�ต� อ�นหัา อาสุวะม�ได่� เพราะอาสุวะสุ�(นไปิด่�วยุปิ7ญญาอ�นยุ�)งเองในท�ฏิฐีธรรมเข�าถ-งอยุ!�ได่� อยุ�างใด่ แม�ก�สุสุปิก;ท4าใหั�แจ้�งซ-)งเจ้โตว�ม�ต� ปิ7ญญาว�ม�ต� อ�นหัาอาสุวะม�ได่� เพราะอาสุวะสุ�(นไปิ ด่�วยุปิ7ญญาอ�นยุ�)งเอง ในท�ฏิฐีธรรม เข�าถ-งอยุ!�ได่�อยุ�างน�(น เหัมBอน ก�น ฯ -2 1 0 0 0 -15170 6 0 0 0

[๕๑๗] ด่!กรอาว�โสุ ผู้!�ใด่สุ4าค�ญเราว�า ควรปิกปิด่ได่�ด่�วยุอภ�ญญา ๖ ผู้!�น�(น ก;ควรสุ4าค�ญช�าง ๗ ศอกหัรBอ ๗ ศอกคร-)งว�า จ้ะพ-งปิกปิด่ด่�วยุใบตาล่ได่� ฯ ก;แล่ภ�กษ�ณ"ชB)อถ�ล่ล่ต�สุสุาเคล่B)อนจ้ากพรหัมจ้รรยุ'เสุ"ยุแล่�ว ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐ ๑๑. จ้"วรสุ!ตร -2 1 0 0 0 -15180 6 0 0 0

[๕๑๘] สุม�ยุหัน-)ง ท�านพระมหัาก�สุสุปิอยุ!� ณ พระเวฬ�ว�นกล่�นทกน�วาปิสุถาน เขตพระนครราชคฤหั' ก;สุม�ยุน�(น ท�านพระอานนท'เท")ยุวจ้าร�กไปิในท�กข�ณาค�ร"ชนบท พร�อมด่�วยุภ�กษ�สุงฆ'หัม!�ใหัญ�ก;โด่ยุสุม�ยุน"(แล่ ภ�กษ�ผู้!�เปิ<นสุ�ทธ�ว�หัาร�กของ ท�านปิระมาณ ๓๐ ร!ปิ โด่ยุมากยุ�งเปิ<นเด่;กหัน��ม พาก�นล่าสุ�กขา เว"ยุนมาเพB)อความ เปิ<นหั�นเพศ ฯ-2 1 0 0 0 -15190 8 0 0 0

[๕๑๙] คร�(งน�(น ท�านพระอานนท'เท")ยุวจ้าร�กไปิตามชอบใจ้ในท�กข�ณาค�ร"ชนบท แล่�วกล่�บไปิสุ!�พระเวฬ�ว�น กล่�นทกน�วาปิสุถาน เขตพระนครราชคฤหั' เข�าไปิหัาท�านพระมหัาก�สุสุปิถ-งท")อยุ!� คร�(นเข�าไปิหัาแล่�ว อภ�วาทมหัาก�สุสุปิแล่�วน�)งณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง เมB)อท�านพระอานนท'น�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว ท�านพระมหัาก�สุสุปิได่�กล่�าวปิราศร�ยุกะท�านพระอานนท'ว�า อาว�โสุอานนท' พระผู้!�ม"พระภาคทรงอาศ�ยุอ4านาจ้

ปิระโยุชน'เท�าไรหันอ จ้-งทรงบ�ญญ�ต�การขบฉ�นถ-ง ๓ หัมวด่ในตระก!ล่ เข�าไว� ฯ-2 1 0 0 0 -15200 7 0 0 0

[๕๒๐] ท�านพระอานนท'กล่�าวว�า ข�าแต�ท�านก�สุสุปิผู้!�เจ้ร�ญ พระผู้!�ม"พระภาคทรงอาศ�ยุอ4านาจ้ปิระโยุชน' ๓ ข�อ จ้-งได่�ทรงบ�ญญ�ต�การขบฉ�นถ-ง ๓ หัมวด่ในตระก!ล่เข�าไว� คBอเพB)อข�มคนหัน�าด่�าน เพB)อใหั�ภ�กษ�ผู้!�ม"ศ"ล่เปิ<นท")ร �กอยุ!�เปิ<นสุ�ขแล่ะเพB)ออน�เคราะหั' ตระก!ล่โด่ยุเหัต� ท")พวกม"ความปิรารถนาล่ามก อาศ�ยุสุม�ครพรรคพวกแล่�วจ้ะพ-งท4าสุงฆ'ใหั�แตกก�นไม�ได่� พระผู้!�ม"พระภาคทรงอาศ�ยุอ4านาจ้ปิระโยุชน' ๓ ข�อเหัล่�าน"(แล่ จ้-งได่�ทรงบ�ญญ�ต�การขบฉ�นถ-ง ๓ หัมวด่ในตระก!ล่เข�าไว� ฯ-2 1 0 0 0 -15210 16 0 0 0

[๕๒๑] ก. อาว�โสุอานนท' เมB)อเปิ<นเช�นน"( เธอเท")ยุวไปิก�บภ�กษ�เหัล่�าน"(ผู้!�ไม�ค��มครองทวารในอ�นทร"ยุ'ท�(งหัล่ายุ ไม�ร! �จ้�กปิระมาณในโภชนะ ไม�ปิระกอบ ความเพ"ยุร เพB)อปิระโยุชน'อะไรเล่�า เธอม�วแต�จ้าร�กไปิเหัยุ"ยุบยุ4)าข�าวกล่�า ม�วแต�จ้าร�กไปิเบ"ยุด่เบ"ยุนตระก!ล่ อาว�โสุอานนท' บร�ษ�ทของเธอยุ�อมล่��ยุหัล่�ด่ไปิ สุ�ทธ� ว�หัาร�กของเธอซ-)งโด่ยุมากเปิ<นผู้!�ใหัม� ยุ�อมแตกกระจ้ายุไปิ เธอน"(ยุ�งเปิ<นเด่;ก ไม�ร! �จ้�ก ปิระมาณ ฯ อ. ข�าแต�ท�านผู้!�เจ้ร�ญ บนศ"รษะของกระผู้ม ผู้มหังอกแล่�วม�ใช�หัรBอ ถ-งอยุ�างน�(น พวกกระผู้มก;ยุ�งไม�พ�นจ้ากท�านพระมหัาก�สุสุปิว�าเปิ<นเด่;ก ฯ ก. ก;เปิ<นจ้ร�งอยุ�างน�(น อาว�โสุอานนท' เธอยุ�งไปิเท")ยุวก�บภ�กษ�ใหัม�ๆ เหัล่�าน"( ผู้!�ไม�ค��มครองทวารในอ�นทร"ยุ'ท�(งหัล่ายุ ไม�ร! �จ้�กปิระมาณในโภชนะ ไม�ปิระกอบความเพ"ยุร เธอม�วแต�จ้าร�กไปิเหัยุ"ยุบยุ4)าข�าวกล่�า ม�วแต�จ้าร�กไปิเบ"ยุด่เบ"ยุนตระก!ล่ อาว�โสุอานนท' บร�ษ�ทของเธอยุ�อมล่��ยุหัล่�ด่ไปิ สุ�ทธ�ว�หัาร�กของเธอซ-)ง โด่ยุมากเปิ<นผู้!�ใหัม� ยุ�อมแตกกระจ้ายุไปิ เธอน"(ยุ�งเปิ<นเด่;ก ไม�ร! �จ้�กปิระมาณ ฯ -2 1 0 0 0 -15220 7 0 0 0

[๕๒๒] ภ�กษ�ณ"ถ�ล่ล่น�นทาได่�ยุ�นแล่�วค�ด่ว�า ทราบว�าพระผู้!�เปิ<นเจ้�าอานนท'ผู้!�เปิ<นม�น"เปิรB)องปิราชญ' ถ!กพระผู้!�เปิ<นเจ้�ามหัาก�สุสุปิร�กรานด่�วยุวาทะว�าเปิ<นเด่;กไม�พอใจ้ จ้-งเปิล่�งวาจ้าแสุด่งความไม�พอใจ้ว�า อะไรเล่�าพระผู้!�เปิ<นเจ้�ามหัาก�สุสุปิ ผู้!�เคยุเปิ<นอ�ญญเด่"ยุรถ"ยุ' จ้-งสุ4าค�ญพระค�ณเจ้�าอานนท'ผู้!�เปิ<นม�น"เปิรB)องปิราชญ'ว�า ตน ควรร�กรานด่�วยุวาทะว�าเปิ<นเด่;ก ท�านพระมหัาก�สุสุปิได่�ยุ�นภ�กษ�ณ"ถ�ล่ล่น�นทากล่�าววาจ้าน"(แล่�ว ฯ -2 1 0 0 0 -15230 22 0 0 0

[๕๒๓] คร�(งน�(นแล่ ท�านมหัาก�สุสุปิจ้-งกล่�าวกะท�านพระอานนท'ว�า อาว�โสุอานนท' ภ�กษ�ณ"ถ�ล่ล่น�นทายุ�งไม�ท�นพ�จ้ารณา ก;กล่�าววาจ้าพล่�อยุๆ เพราะ เราเองปิล่งผู้มแล่ะหันวด่ น��งหั�มผู้�ากาสุาวพ�สุตร'ออกจ้ากเรBอนบวชเปิ<นบรรพช�ตไม�น-กเล่ยุว�า เราบวชอ�ท�ศศาสุด่าอB)น นอกจ้ากพระผู้!�ม"พระภาคผู้!�เปิ<นพระอรหั�นต สุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าพระองค'น�(น คร�(งก�อน เมB)อเรายุ�งเปิ<นคฤหั�สุถ'เคยุค�ด่ว�า ฆราวาสุช�างค�บแคบเปิ<นทางมาแหั�งธ�ล่" บรรพชาปิล่อด่โปิร�ง ผู้!�อยุ!�ครองเรBอนจ้ะปิระพฤต� พรหัมจ้รรยุ'ใหั�บร�สุ�ทธ�Tบร�บ!รณ'โด่ยุสุ�วนเด่"ยุว ปิระด่�จ้สุ�งข'ข�ด่ ไม�ใช�ท4าได่�ง�ายุน�กทางท")ด่" เราควรปิล่งผู้มแล่ะหันวด่ น��งหั�มผู้�ากาสุาวพ�สุตร' ออกจ้ากเรBอนบวชเปิ<นบรรพช�ต สุม�ยุต�อมา เราท4าผู้�าสุ�งฆาฏิ�แหั�งผู้�าท")เก�า ปิล่งผู้มแล่ะหันวด่ น��งหั�มผู้�ากาสุาวพ�สุตร' ออกจ้ากเรBอนบวชเปิ<นบรรพช�ต อ�ท�ศเฉพาะท�านผู้!�เปิ<นพระอรหั�นต' ในโล่ก เมB)อบวชแล่�วยุ�งเด่�นไปิสุ�(นระยุะทางไกล่ ได่�พบพระผู้!�ม"พระภาคระหัว�างเมBองราชคฤหั'ก�บบ�านนาฬี�นทคาม ก4าล่�งปิระท�บน�)งอยุ!� ณ พหั�ปิ�ตตเจ้ด่"ยุ' พอพบ เข�าแล่�วก;ร4าพ-งอยุ!�ว�า เราพบพระศาสุด่า ก;เปิ<นอ�นพบพระผู้!�ม"พระภาคด่�วยุ เราพบพระสุ�คต ก;เปิ<นอ�นพบพระผู้!�ม"พระภาคด่�วยุ เราพบพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ก;เปิ<น อ�นพบพระผู้!�ม"พระภาคด่�วยุ อาว�โสุ เราน�(นจ้-งซบเศ"ยุรเกล่�าล่งแทบพระบาทของพระ ผู้!�ม"พระภาค ณ ท")น�(นเอง ได่�กราบท!ล่กะพระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญพระผู้!�ม"พระภาคเปิ<นพระศาสุด่าของข�าพระองค' ข�าพระองค'เปิ<นสุาวก ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ พระผู้!�ม"พระภาคเปิ<นพระศาสุด่าของข�าพระองค' ข�าพระองค'เปิ<น สุาวก ด่�งน"( ฯ -2 1 0 0 0 -15240 25 0 0 0

[๕๒๔] เมB)อเรากราบท!ล่อยุ�างน"(แล่�ว พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุกะเราว�าด่!กรก�สุสุปิ ผู้!�ใด่เล่�ายุ�งไม�ทราบช�ด่ถ-งสุาวกผู้!�ปิระมวล่มาด่�วยุจ้�ตท�(งหัมด่ อยุ�างน"(แล่�ว จ้ะพ-งพ!ด่ว�าร! � ยุ�งไม�เหั;นเล่ยุ จ้ะพ-งพ!ด่ว�าเหั;น ศ"รษะของบ�คคล่น�(นพ-งแตก ด่!กรก�สุสุปิ แต�เราร! �อยุ!� จ้-งพ!ด่ว�าร! � เหั;นอยุ!� จ้-งพ!ด่ว�าเหั;น เพราะเหัต�น�(นแหัล่ะก�สุสุปิ เธอพ-งศ-กษาอยุ�างน"(ว�า เราจ้�กเข�าไปิต�(งหั�ร�โอตต�ปิปิะอยุ�างแรงกล่�าในภ�กษ�ท�(งหัล่ายุผู้!�เปิ<นเถระ ผู้!�นวกะ ผู้!�ม�ชฌ�มะ ... เราจ้�กฟั7งธรรมอยุ�างใด่อยุ�างหัน-)งซ-)งปิระกอบด่�วยุก�ศล่จ้�กกระท4าธรรมน�(นท�(งหัมด่ใหั�เก�ด่ปิระโยุชน' ใสุ�ใจ้ถ-งธรรมน�(นท�(งหัมด่ จ้�กปิระมวล่มาด่�วยุจ้�ตท�(งหัมด่ เง")ยุโสุตสุด่�บพระธรรม ... เราจ้�กไม�ล่ะกายุคตาสุต�ท")สุหัรคตด่�วยุก�ศล่ความสุ4าราญ ด่!กรก�สุสุปิ เธอพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ด่!กรอาว�โสุ พระผู้!�ม"พระภาคทรงโอวาทเราด่�วยุพระโอวาทน"(เสุด่;จ้ล่�กจ้ากอาสุนะแล่�วทรงหัล่"กไปิ ด่!กรอาว�โสุ เราเปิ<นหัน"( บร�โภคก�อนข�าวของราษฎรถ-งหัน-)งสุ�ปิด่าหั' ว�นท") ๘ พระอรหั�นตผู้ล่จ้-งปิรากฏิข-(น คราวน�(นพระผู้!�ม"พระภาคเสุด่;จ้หัล่"กจ้ากหันทางตรงไปิยุ�งโคนต�นไม�แหั�งหัน-)ง เราจ้-งเอาผู้�าสุ�งฆาฏิ�แหั�งผู้�าท")เก�าปิ!เปิ<นสุ")ช� (นถวายุ แล่�วกราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ขอพระผู้!�ม"พระ

ภาคปิระท�บน�)งบนผู้�าผู้Bนน"( เพB)อปิระโยุชน'แล่ะความสุ�ขแก�ข�าพระองค'ตล่อด่กาล่นาน ด่!กรอาว�โสุ พระผู้!�ม"พระภาคก;ปิระท�บน�)งบนอาสุนะท")จ้�ด่ถวายุ คร�(นปิระท�บน�)งแล่�วพระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุกะเราว�า ก�สุสุปิผู้�าสุ�งฆาฏิ�แหั�งผู้�าท")เก�าของเธอผู้Bนน"(อ�อนน��ม เราก;กราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ขอพระผู้!�ม"พระภาคได่�โปิรด่อน�เคราะหั'ทรงร�บผู้�าสุ�งฆาฏิ�แหั�งผู้�าท")เก�าของข�าพระองค'เถ�ด่ พระองค'ตร�สุว�า ด่!กรก�สุสุปิ เธอจ้�กครองผู้�าบ�งสุ�ก�ล่ท")ท4าด่�วยุผู้�าปิOาน ซ-)งยุ�งใหัม�หัรBอ เราก;กราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ข�าพระองค'จ้�กครองผู้�าบ�งสุ�ก�ล่ท")ท4าด่�วยุผู้�าปิOานซ-)งยุ�งใหัม�ของพระผู้!�ม"พระภาค ด่�งน"( ฯ -2 1 0 0 0 -15250 9 0 0 0

[๕๒๕] ด่!กรอาว�โสุ เราได่�มอบถวายุผู้�าสุ�งฆาฏิ�แหั�งผู้�าท")เก�าแด่�พระผู้!�ม" พระภาค แล่ะได่�ร�บผู้�าบ�งสุ�ก�ล่ท")ท4าด่�วยุผู้�าปิOานซ-)งยุ�งใหัม�ของพระผู้!�ม"พระภาค ด่!กรอาว�โสุ ก;เมB)อบ�คคล่จ้ะพ!ด่ใหั�ถ!ก พ-งพ!ด่ถ-งผู้!�ใด่ว�า บ�ตรผู้!�เก�ด่แต�อก เก�ด่แต�พระโอฐี ของพระผู้!�ม"พระภาค เก�ด่แต�พระธรรม อ�นธรรมน�รม�ตแล่�ว เปิ<นธรรมทายุาท จ้-งร�บผู้�าบ�งสุ�ก�ล่ท")ท4าด่�วยุผู้�าปิOานซ-)งยุ�งใหัม� เขาเมB)อจ้ะพ!ด่ใหั�ถ!ก พ-งพ!ด่ถ-งผู้!�น�(นคBอเราว�า บ�ตรผู้!�เก�ด่แต�อก เก�ด่แต�พระโอฐี ของพระผู้!�ม"พระภาค เก�ด่แต�พระธรรม อ�นธรรมน�รม�ตแล่�ว เปิ<นธรรมทายุาท ร�บผู้�าบ�งสุ�ก�ล่ท")ท4าด่�วยุผู้�าปิOาน ซ-)งยุ�งใหัม� ฯ -2 1 0 0 0 -15260 4 0 0 0

[๕๒๖] ด่!กรอาว�โสุ เราหัว�งสุง�ด่จ้ากกาม สุง�ด่จ้ากอก�ศล่ธรรม แล่�ว เข�าถ-งปิฐีมฌาน ม"ว�ตก ม"ว�จ้าร ม"ปิRต�แล่ะสุ�ขอ�นเก�ด่แต�ว�เวกอยุ!� ด่!กรอาว�โสุเราหัว�ง ฯล่ฯ [อน�ปิ�พพว�หัารสุมาบ�ต� ๙ แล่ะอภ�ญญา ๙ ม"เปิยุยุาล่อยุ�างน"(]-2 1 0 0 0 -15270 7 0 0 0

[๕๒๗] ด่!กรอาว�โสุ เราท4าใหั�แจ้�งซ-)งเจ้โตว�ม�ต� ปิ7ญญาว�ม�ต� อ�นหัาอาสุวะม�ได่� เพราะอาสุวะสุ�(นไปิ ด่�วยุปิ7ญญาอ�นร! �ยุ�)งเองในท�ฏิฐีธรรม เข�าถ-งอยุ!�ผู้!�ใด่สุ4าค�ญเราว�า ควรปิกปิด่ด่�วยุอภ�ญญา ๖ ผู้!�น�(นก;ควรสุ4าค�ญช�าง ๗ ศอกหัรBอ ๗ ศอกคร-)งว�า จ้ะพ-งปิกปิด่ด่�วยุใบตาล่ได่� ฯ ก;แล่ะภ�กษ�ณ"ถ�ล่ล่น�นทาเคล่B)อนจ้ากพรหัมจ้รรยุ'เสุ"ยุแล่�ว ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๑ ๑๒. ปิร�มมรณสุ!ตร -2 1 0 0 0 -15280 5 0 0 0

[๕๒๘] สุม�ยุหัน-)ง ท�านพระมหัาก�สุสุปิแล่ะท�านพระสุาร"บ�ตรอยุ!� ณ ปิOาอ�สุ�ปิตนมฤคทายุว�น เขตพระนครพาราณสุ" คร�(งน�(น ท�านพระสุาร"บ�ตรออกจ้ากท")เร�นในเวล่าเยุ;น เข�าไปิหัาท�านพระมหัาก�สุสุปิ

ถ-งท")อยุ!�คร�(นเข�าไปิหัาแล่�วได่�ปิราศร�ยุ กะท�านพระมหัาก�สุสุปิ คร�(นผู้�านการปิราศร�ยุพอใหั�ระล่-กถ-งก�นไปิแล่�ว จ้-งน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง ฯ -2 1 0 0 0 -15290 17 0 0 0

[๕๒๙] คร�(นท�านพระสุาร"บ�ตรน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�วได่�ถามท�านพระมหัาก�สุสุปิว�า ด่!กรท�านก�สุสุปิ สุ�ตว'เมB)อตายุไปิแล่�วเก�ด่อ"กหัรBอ ฯ ท�านพระมหัาก�สุสุปิตอบว�า ข�อน"(พระผู้!�ม"พระภาคม�ได่�ทรงพยุากรณ'ไว� ฯ สุา. สุ�ตว'เมB)อตายุไปิแล่�วไม�เก�ด่อ"กหัรBอ ฯ ก. แม�ข�อน"( พระผู้!�ม"พระภาคก;ม�ได่�ทรงพยุากรณ'ไว� ฯ สุา. สุ�ตว'เมB)อตายุไปิแล่�ว เก�ด่ก;ม" ไม�เก�ด่ก;ม" หัรBอ ฯ ก. ข�อน"( พระผู้!�ม"พระภาคก;ม�ได่�ทรงพยุากรณ'ไว� ฯ สุา. สุ�ตว'เมB)อตายุไปิแล่�ว เก�ด่อ"กก;หัาม�ได่� ไม�เก�ด่อ"กก;หัาม�ได่� หัรBอ ฯ ก. แม�ข�อน"( พระผู้!�ม"พระภาคก;ม�ได่�ทรงพยุากรณ'ไว� ฯ สุา. เพราะเหัต�ไรหัรBอ ข�อท")กล่�าวถ-งน�(นๆ พระผู้!�ม"พระภาคจ้-งม�ได่�ทรง พยุากรณ'ไว� ฯ ก. เพราะข�อน�(นไม�ม"ปิระโยุชน' ไม�เปิ<นเบB(องต�นแหั�งการปิระพฤต�พรหัม จ้รรยุ' ไม�เปิ<นไปิเพB)อความหัน�ายุ เพB)อคล่ายุก4าหัน�ด่ เพB)อด่�บก�เล่สุ เพB)อเข�าไปิสุงบ เพB)อร! �ยุ�)ง เพB)อตร�สุร! � เพB)อน�พพาน เพราะเหัต�น�(น พระผู้!�ม"พระภาคจ้-งม�ได่� ทรงพยุากรณ'ไว� ฯ-2 1 0 0 0 -15300 12 0 0 0

[๕๓๐] สุา. ถ�าเช�นน�(น พระผู้!�ม"พระภาคทรงพยุากรณ'ไว�อยุ�างไรเล่�า ฯ ก. พระผู้!�ม"พระภาคทรงพยุากรณ'ไว�ว�า น"(ท�กข' น"(เหัต�เก�ด่แหั�งท�กข'น"(ความด่�บท�กข' น"(ทางใหั�ถ-งความด่�บท�กข' ฯ สุา. ก;เพราะเหัต�อะไร ข�อน"(พระผู้!�ม"พระภาคจ้-งทรงพยุากรณ'ไว� ฯ ก. เพราะข�อน�(นม"ปิระโยุชน' เปิ<นเบB(องต�นแหั�งการปิระพฤต�พรหัมจ้รรยุ'เปิ<นไปิเพB)อความหัน�ายุ เพB)อคล่ายุก4าหัน�ด่ เพB)อด่�บก�เล่สุ เพB)อเข�าไปิสุงบ เพB)อร! �ยุ�)ง เพB)อตร�สุร! � เพB)อน�พพาน เพราะเหัต�น�(น พระผู้!�ม"พระภาคจ้-งทรงพยุากรณ'ไว� ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๒ ๑๓. สุ�ทธรรมปิฏิ�ร!ปิกสุ!ตร-2 1 0 0 0 -15310 8 0 0 0

[๕๓๑] สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(น ท�านพระมหัาก�สุสุปิเข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ คร�(นเข�าไปิเฝ่Qา

แล่�ว ถวายุอภ�วาทแล่�วน�)ง ณท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง คร�(นพระมหัาก�สุสุปิน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�วได่�กราบท!ล่ถามว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ อะไรหันอแล่ เปิ<นเหัต� เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ใหั�เมB)อก�อนสุ�กขาบทม"น�อยุแล่ะภ�กษ�ต�(งอยุ!�ในพระอรหั�ตผู้ล่ม"มาก แล่ะอะไรเปิ<นเหัต� เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ใหั�บ�ด่น"( สุ�กขาบทม"มาก แล่ะภ�กษ�ต�(งอยุ!�ในพระอรหั�ตผู้ล่ม"น�อยุ ฯ-2 1 0 0 0 -15320 10 0 0 0

[๕๓๒] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรก�สุสุปิ ข�อน�(นเปิ<นอยุ�างน"(คBอเมB)อหัม!�สุ�ตว'เล่วล่ง พระสุ�ทธรรมก4าล่�งเล่Bอนหัายุไปิ สุ�กขาบทจ้-งม"มากข-(น ภ�กษ�ท")ต�(งอยุ!�ในพระอรหั�ตผู้ล่จ้-งน�อยุเข�า สุ�ทธรรมปิฏิ�ร!ปิยุ�งไม�เก�ด่ข-(นในโล่กตราบใด่ ตราบน�(นพระสุ�ทธรรมก;ยุ�งไม�เล่Bอนหัายุไปิ แล่ะสุ�ทธรรมปิฏิ�ร!ปิเก�ด่ข-(นในโล่กเมB)อใด่ เมB)อน�(นพระสุ�ทธรรมจ้-งเล่Bอนหัายุไปิ ทองเท"ยุมยุ�งไม�เก�ด่ข-(นในโล่ก ตราบใด่ ตราบน�(นทองค4าธรรมชาต�ก;ยุ�งไม�หัายุไปิ แล่ะเมB)อทองเท"ยุมเก�ด่ข-(น ทองค4าธรรม ชาต�จ้-งหัายุไปิ ฉ�นใด่ พระสุ�ทธรรมก;ฉ�นน�(น สุ�ทธรรมปิฏิ�ร!ปิยุ�งไม�เก�ด่ข-(นในโล่กตราบใด่ ตราบน�(นพระสุ�ทธรรมก;ยุ�งไม�เล่Bอนหัายุไปิ เมB)อสุ�ทธรรมปิฏิ�ร!ปิเก�ด่ข-(น เมB)อใด่ เมB)อน�(นพระสุ�ทธรรมจ้-งเล่Bอนหัายุไปิ ฯ-2 1 0 0 0 -15330 5 0 0 0

[๕๓๓] ด่!กรก�สุสุปิ ธาต�ด่�นยุ�งพระสุ�ทธรรมใหั�เล่Bอนหัายุไปิไม�ได่� ธาต�น4(า ธาต�ไฟั ธาต�ล่ม ก;ยุ�งพระสุ�ทธรรมใหั�เล่Bอนหัายุไปิไม�ได่� ท")แท�โมฆบ�ร�ษใน โล่กน"(ต�างหัาก เก�ด่ข-(นมาก;ท4าใหั�พระสุ�ทธรรมเล่Bอนหัายุไปิ เปิร"ยุบเหัมBอนเรBอจ้ะ อ�ปิปิาง ก;เพราะต�นหันเท�าน�(น พระสุ�ทธรรมยุ�งไม�เล่Bอนหัายุไปิด่�วยุปิระการฉะน"( ฯ-2 1 0 0 0 -15340 7 0 0 0

[๕๓๔] ด่!กรก�สุสุปิ เหัต�ฝ่Oายุต4)า ๕ ปิระการเหัล่�าน"( ยุ�อมเปิ<นไปิพร�อมเพB)อความฟั7) นเฟัXอน เพB)อความเล่Bอนหัายุแหั�งพระสุ�ทธรรม เหัต�ฝ่Oายุต4)า ๕ ปิระการเปิ<นไฉน คBอ ภ�กษ� ภ�กษ�ณ" อ�บาสุก อ�บาสุ�กา ในธรรมว�น�ยุน"( ไม�เคารพยุ4าเกรงในพระศาสุด่า ๑ ในพระธรรม ๑ ในพระสุงฆ' ๑ ในสุ�กขา ๑ ในสุมาธ�๑ เหัต�ฝ่Oายุต4)า ๕ ปิระการเหัล่�าน"(แล่ ยุ�อมเปิ<นไปิพร�อมเพB)อความฟั7) นเฟัXอน เพB)อความเล่Bอนหัายุแหั�งพระสุ�ทธรรม ฯ-2 1 0 0 0 -15350 21 0 0 0

[๕๓๕] ด่!กรก�สุสุปิ เหัต� ๕ ปิระการเหัล่�าน"(แล่ ยุ�อมเปิ<นไปิพร�อมเพB)อความต�(งม�)น ไม�ฟั7) นเฟัXอน ไม�เล่Bอนหัายุแหั�งพระสุ�ทธรรม เหัต� ๕ ปิระการเปิ<น ไฉน คBอ ภ�กษ� ภ�กษ�ณ" อ�บาสุก อ�บาสุ�กา ในธรรมว�น�ยุน"( ม"ความเคารพยุ4าเกรงในพระศาสุด่า ๑ ในพระธรรม ๑ ในพระสุงฆ' ๑ ในสุ�กขา ๑ ในสุมาธ�๑ เหัต� ๕ ปิระการเหัล่�าน"(แล่

ยุ�อมเปิ<นไปิพร�อมเพB)อความต�(งม�)น ไม�ฟั7) นเฟัXอนไม�เล่Bอนหัายุแหั�งพระสุ�ทธรรม ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๓ จ้บก�สุสุปิสุ�งยุ�ตต'ท") ๔ -----------

รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. สุ�นต�ฏิฐีสุ!ตร ๒. อโนตต�ปิปิสุ!ตร ๓. จ้�นท!ปิมสุ!ตร ๔. ก�ล่!ปิกสุ!ตร ๕. ช�ณณสุ!ตร ๖. โอวาทสุ!ตรท") ๑ ๗.

โอวาท สุ!ตรท") ๒ ๘. โอวาทสุ!ตรท") ๓ ๙. ฌานาภ�ญญาสุ!ตร ๑๐. ภ�กข�น!ปิ7สุสุยุสุ!ตร ๑๑. จ้"วรสุ!ตร ๑๒. ปิร�มมรณสุ!ตร ๑๓. สุ�ทธรรมปิฏิ�ร!ปิกสุ!ตร ฯ ----------

ล่าภสุ�กการสุ�งยุ�ตต' ปิฐีมวรรคท") ๑ ๑. สุ�ทธกสุ!ตร -2 1 0 0 0 -15360 5 0 0 0

[๕๓๖] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�เหัล่�าน�(นท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคว�าพระเจ้�าข�า ฯ-2 1 0 0 0 -15370 9 0 0 0

[๕๓๗] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า เพราะฉะน�(นแหัล่ะ เธอท�(งหัล่ายุพ-ง ศ-กษาอยุ�างน"(ว�า เราท�(งหัล่ายุจ้�กล่ะล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงท")เก�ด่ข-(นแล่�วเสุ"ยุ แล่ะ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงท")บ�งเก�ด่ข-(นแล่�ว จ้�กครอบง4าจ้�ตของเราท�(งหัล่ายุต�(งอยุ!�ไม� ได่� เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ ๒. พฬี�สุสุ!ตร-2 1 0 0 0 -15380 5 0 0 0

[๕๓๘] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภ สุ�กการะ แล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุเปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้าก

โยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ฯ -2 1 0 0 0 -15390 4 0 0 0

[๕๓๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เปิร"ยุบเหัมBอนปิล่าบางต�วเหั;นแก�เหัยุB)อ กล่Bนเบ;ด่ท")พรานเบ;ด่เก")ยุวเหัยุB)อหัยุ�อนล่งในหั�วงน4(าล่-ก ม�นกล่Bนเบ;ด่ของพรานเบ;ด่อยุ�างน"( แล่�ว ได่�ร�บท�กข' ถ-งความพ�นาศ พรานเบ;ด่พ-งท4าได่�ตามความพอใจ้ ฉะน�(น ฯ-2 1 0 0 0 -15400 7 0 0 0

[๕๔๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ค4าว�า "พรานเบ;ด่" น"(เปิ<นชB)อของมารใจ้บาปิค4าว�า "เบ;ด่" เปิ<นชB)อของล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ภ�กษ�บางร!ปิยุ�นด่" พอใจ้ ล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงท")เก�ด่ข-(นแล่�ว ภ�กษ�น"(เรากล่�าวว�า กล่Bนเบ;ด่ของมารได่�ร�บท�กข' ถ-งความพ�นาศ อ�นมารใจ้บาปิพ-งท4าได่�ตามความพอใจ้ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า อยุ�างน"(แล่ ฯ-2 1 0 0 0 -15410 6 0 0 0

[๕๔๑] เพราะฉะน�(นแหัล่ะ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(ว�า เราท�(งหัล่ายุ จ้�กล่ะ ล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงท")เก�ด่ข-(นแล่�วเสุ"ยุ แล่ะล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงท")บ�งเก�ด่ข-(นแล่�ว จ้�กครอบง4าจ้�ตของเราท�(งหัล่ายุต�(งอยุ!�ไม�ได่� เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. ก�มมสุ!ตร-2 1 0 0 0 -15420 5 0 0 0

[๕๔๒] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุเปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ฯ -2 1 0 0 0 -15430 15 0 0 0

[๕๔๓] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรB)องเคยุม"มาแล่�ว ในหั�วงน4(าแหั�งหัน-)ง ม"ตระก!ล่เต�าใหัญ�อยุ!�อาศ�ยุมานาน คร�(งหัน-)ง เต�าต�วหัน-)งเข�าไปิหัาเต�าอ"กต�วหัน-)งพ!ด่ว�าพ�อเต�า เจ้�าอยุ�าได่�ไปิยุ�งปิระเทศน�(นนะ ฯ เต�าต�วน�(นได่�ไปิยุ�งปิระเทศน�(นแล่�ว ถ!กนายุพรานยุ�งด่�วยุล่!กด่อก ล่4าด่�บน�(น เต�าต�วท")ถ!กยุ�งเข�าไปิหัาเต�าต�วน�(น เต�าต�วน�(นได่�เหั;นเต�าต�วท")ถ!กยุ�งก4าล่�งมาแต� ไกล่ จ้-งถามว�า พ�อเต�า เจ้�าไม�ได่�ไปิยุ�งปิระเทศน�(นหัรBอ ฯ

เต�าต�วท")ถ!กยุ�งตอบว�า พ�อเต�า ฉ�นได่�ไปิยุ�งปิระเทศน�(นมาแล่�ว ฯ เต�าต�วน�(นถามว�า พ�อเต�า เจ้�าไม�ได่�ถ!กท�บถ!กต"ด่อกหัรBอ ฯ เต�าต�วท")ถ!กยุ�งตอบว�า ฉ�นไม�ได่�ถ!กท�บถ!กต" แต�ฉ�นม"เชBอกเสุ�นหัน-)งต�ด่หัล่�งมาน"( ฯ เต�าต�วน�(นกล่�าวว�า พ�อเต�า เจ้�าไม�ได่�ถ!กท�บถ!กต"ก;ด่"ล่ะ พ�อเต�า บ�ด่ามารด่า ปิ!O ยุ�า ตา ยุายุ ของเจ้�าได่�ร�บท�กข' ถ-งความพ�นาศ เพราะเชBอกเสุ�นน"( แหัล่ะ ไปิเด่"Yยุวน"( เจ้�าไม�ใช�พวกของเราแล่�ว ฯ-2 1 0 0 0 -15440 9 0 0 0

[๕๔๔] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ค4าว�า "พราน" น"(เปิ<นชB)อของมารใจ้บาปิค4าว�า "ล่!กด่อก" เปิ<นชB)อของล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ค4าว�า "เชBอก" น"(เปิ<นชB)อของน�นท�ราคะ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�บางร!ปิยุ�นด่" พอใจ้ ล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงท")เก�ด่ข-(นแล่�ว ภ�กษ�น"(เรากล่�าวว�า ได่�ร�บท�กข' ถ-งความพ�นาศ เพราะ ล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ด่�จ้ล่!กด่อก ถ!กมารท4าได่�ตามความพอใจ้ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ ฯล่ฯ อยุ�างน"(แล่ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. ท"ฆโล่มสุ!ตร -2 1 0 0 0 -15450 5 0 0 0

[๕๔๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<น อ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ฯ-2 1 0 0 0 -15460 10 0 0 0

[๕๔๖] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ แกะขนยุาวเข�าไปิสุ!�ช�ฏิหันาม ม�นพ-งข�องอยุ!�อ�นหันามเก")ยุวไว� ต�ด่อยุ!�ในท")น�(นๆ ได่�ร�บท�กข' ถ-งความพ�นาศในท")น�(นๆ ฉ�นใด่ภ�กษ�บางร!ปิในธรรมว�น�ยุน"( อ�นล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงครอบง4า ยุ4)ายุ"จ้�ตแล่�วก;ฉ�นน�(น เวล่าเช�าน��งแล่�วถBอบาตรแล่ะจ้"วรเข�าไปิบ�ณฑิบาตยุ�งบ�านหัรBอน�คม เธอข�องอยุ!� อ�นปิ7จ้จ้�ยุเก")ยุวไว� ผู้!กไว�ในท")น�(นๆ ยุ�อมได่�ร�บท�กข'ถ-งความพ�นาศในท")น�(นด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ ฯล่ฯ อยุ�างน"(แล่ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. เอฬกสุ!ตร-2 1 0 0 0 -15470 5 0 0 0

[๕๔๗] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุเปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ฯ -2 1 0 0 0 -15480 18 0 0 0

[๕๔๘] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ แมล่งฉ!�ฉ")ก�นข"(เต;มท�อง แล่ะข�างหัน�ายุ�งม" กองข"(ใหัญ� ม�นพ-งด่!หัม�)นแมล่งฉ!�ฉ")เหัล่�าอB)นว�า เราก�นข"(เต;มท�องแล่�ว แล่ะเรายุ�งม"กองข"(ใหัญ�อยุ!�ข�างหัน�าอ"กฉ�นใด่ ภ�กษ�บางร!ปิในธรรมว�น�ยุน"( อ�นล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงครอบง4า ยุ4)ายุ"จ้�ตแล่�ว ก;ฉ�นน�(น เวล่าเช�า น��งแล่�ว ถBอบาตรแล่ะจ้"วรเข�าไปิบ�ณฑิบาตยุ�งบ�านหัรBอน�คม ฉ�นอยุ!� ณ ท")น�(น พอแก�ความต�องการแล่�ว แล่ะทายุกน�มนต'เพB)อใหั�ฉ�นในว�นร� �งข-(น แม�บ�ณฑิบาตของเธอจ้ะเต;มแล่�ว เธอไปิอารามแล่�ว อวด่อ�างท")ท�ามกล่างหัม!�ภ�กษ�ว�า ผู้มฉ�นพอแก�ความต�องการแล่�ว ทายุกยุ�ง น�มนต'เพB)อใหั�ฉ�นในว�นร� �งข-(น บ�ณฑิบาตของผู้มก;เต;ม แล่ะยุ�งจ้ะได่�จ้"วร บ�ณฑิบาตเสุนาสุนะแล่ะค�ล่านปิ7จ้จ้�ยุเภสุ�ชบร�ขารอ"ก สุ�วนภ�กษ�เหัล่�าอB)นน"(ม"บ�ญน�อยุ ม"ศ�กด่�Tน�อยุ จ้-งไม�ได่�จ้"วร บ�ณฑิบาต เสุนาสุนะแล่ะค�ล่านปิ7จ้จ้�ยุเภสุ�ชบร�ขาร เธออ�นล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงครอบง4ายุ4)ายุ"จ้�ตแล่�ว ยุ�อมด่!หัม�)นภ�กษ�เหัล่�าอB)นผู้!�ม"ศ"ล่เปิ<น ท")ร �ก ข�อน�(นของโมฆบ�ร�ษน�(นยุ�อมเปิ<นไปิเพB)อสุ�)งท")ไม�เปิ<นปิระโยุชน' เพB)อท�กข'สุ�(นกาล่นาน ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ ฯล่ฯ อยุ�างน"(แล่ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖. อสุน�สุ!ตร-2 1 0 0 0 -15490 5 0 0 0

[๕๔๙] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ฯ-2 1 0 0 0 -15500 7 0 0 0

[๕๕๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ขวานฟัQาตกถ!กใคร ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงยุ�อมตามถ-งพระเสุขะผู้!�ยุ�งไม�บรรล่�อรหั�ตผู้ล่ ค4าว�า "ขวานฟัQา" น"(เปิ<นชB)อของล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ ฯล่ฯ อยุ�างน"(แล่ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๖

๗. ท�ฏิฐี�สุ!ตร -2 1 0 0 0 -15510 5 0 0 0

[๕๕๑] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ฯ-2 1 0 0 0 -15520 7 0 0 0

[๕๕๒] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อะไรแทงใครด่�วยุล่!กศรคBอท�ฐี� ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงยุ�อมตามถ-งพระเสุขะผู้!�ยุ�งไม�บรรล่�อรหั�ตผู้ล่ ค4าว�า "ล่!กศร" น"(เปิ<นชB)อของล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ ฯล่ฯ อยุ�างน"(แล่ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ ๘. สุ�คาล่สุ!ตร -2 1 0 0 0 -15530 5 0 0 0

[๕๕๓] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ฯ-2 1 0 0 0 -15540 13 0 0 0

[๕๕๔] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เธอท�(งหัล่ายุเหั;นสุ�น�ขจ้�(งจ้อกแก�ซ-)งอยุ!�ใน กล่างคBนตล่อด่ถ-งเช�าตร! �หัรBอหันอ ฯ ภ�. เหั;นพระเจ้�าข�า ฯ พ. ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�น�ขจ้�(งจ้อกแก�ต�วน�(นเปิ<นโรคอ�กกรรณ' [โรค เรB(อน] อยุ!�บนบกก;ไม�สุบายุ อยุ!�โคนไม�ก;ไม�สุบายุ อยุ!�ในท")แจ้�งก;ไม�สุบายุ เด่�นยุBน น�)ง นอนในท")ใด่ๆ ก;ไม�สุบายุ เปิ<นท�กข'ในท")น�(นๆ ภ�กษ�บางร!ปิในธรรมว�น�ยุน"( ก;ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น อ�นล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงครอบง4า ยุ4)ายุ"จ้�ตแล่�วอยุ!�ท")เรBอนว�างก;ไม�สุบายุ อยุ!�ท")โคนไม�ก;ไม�สุบายุ อยุ!�ในท")แจ้�งก;ไม�สุบายุ เด่�นยุBน น�)ง นอนในท")ใด่ๆ ก;ไม�สุบายุ เปิ<นท�กข'ในท")น�(นๆ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ ฯล่ฯ อยุ�างน"(แล่ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙. เวร�มภสุ!ตร -2 1 0 0 0 -1

5550 5 0 0 0

[๕๕๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ฯ-2 1 0 0 0 -15560 15 0 0 0

[๕๕๖] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่มชB)อว�าเวร�มภาพ�ด่อยุ!�ในอากาศเบB(องบนซ�ด่นกท")บ�นอยุ!�ในอากาศน�(น เมB)อม�นถ!กล่มเวร�มภาซ�ด่เท�าไปิข�างหัน-)ง ปิRกไปิข�างหัน-)ง ศ"รษะไปิข�างหัน-)ง ต�วไปิข�างหัน-)ง ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�บางร!ปิใน ธรรมว�น�ยุน"( ก;ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น อ�นล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงครอบง4า ยุ4)ายุ"จ้�ตแล่�ว เวล่าเช�าน��งแล่�ว ถBอบาตรจ้"วรเข�าไปิบ�ณฑิบาตยุ�งบ�านหัรBอน�คม ไม�ร�กษากายุวาจ้า จ้�ต ไม�ด่4ารงสุต� ไม�สุ4ารวมอ�นทร"ยุ' เธอเหั;นมาต�คามท")น��งหั�มผู้�าล่�บๆ ล่�อๆในบ�านหัรBอน�คมน�(น คร�(นเหั;นแล่�ว ราคะยุ�อมครอบง4าจ้�ต เธอม"จ้�ตอ�นราคะครอบง4าแล่�ว ยุ�อมล่าสุ�กขา สุ-กออกมา ภ�กษ�พวกหัน-)งเอาจ้"วรของเธอไปิ พวกหัน-)งเอาบาตร พวกหัน-)งเอาผู้�าน�สุ"ทนะ พวกหัน-)งเอากล่�องเข;ม เปิร"ยุบด่�งนกถ!ก ล่มเวร�มภาซ�ด่ไปิ ฉะน�(น ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงทาร�ณ ฯล่ฯ อยุ�างน"(แล่ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐. สุค�ยุหักสุ!ตร -2 1 0 0 0 -15570 5 0 0 0

[๕๕๗] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ฯ -2 1 0 0 0 -15580 9 0 0 0

[๕๕๘] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราเหั;นคนบางคนในโล่กน"( อ�นสุ�กการะ ครอบง4า ยุ4)ายุ"จ้�ตแล่�ว เมB)อตายุไปิ เพราะกายุแตกท4าล่ายุ ต�องเข�าถ-งอบายุ ท�คต� ว�น�บาต นรก อน-)ง เราเหั;นคนบางคนในโล่กน"( อ�นความเสุB)อมสุ�กการะครอบง4ายุ4)ายุ"จ้�ตแล่�ว เมB)อตายุไปิ เพราะกายุแตกท4าล่ายุ ต�องเข�าถ-งอบายุ ท�คต� ว�น�บาต นรก เราเหั;นคนบางคนในโล่กน"( อ�นสุ�กการะแล่ะความเสุB)อมสุ�กการะท�(งสุองอยุ�าง ครอบง4า ยุ4)ายุ"จ้�ตแล่�ว เมB)อตายุไปิ เพราะกายุแตกท4าล่ายุ ต�องเข�าถ-งอบายุ ท�คต� ว�น�บาต

นรก ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ ฯล่ฯเธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ-2 1 0 0 0 -15590 17 0 0 0

[๕๕๙] พระผู้!�ม"พระภาค ผู้!�สุ�คตศาสุด่า คร�(นได่�ตร�สุค4าไวยุากรณภาษ�ตน"(แล่�ว ได่�ตร�สุคาถาปิระพ�นธ'ต�อไปิว�า สุมาธ�ของผู้!�ใด่ ท")เขาสุ�กการะ อยุ!�ด่�วยุผู้ล่ สุมาธ�หัาปิระมาณ ม�ได่� ไม�หัว� )นไหัวด่�วยุสุ�กการะ แล่ะความเสุB)อมสุ�กการะ ผู้!� น�(นเพ�งอยุ!� ท4าความเพ"ยุรเปิ<นไปิต�ด่ต�อ เหั;นแจ้�งด่�วยุท�ฐี� อยุ�างล่ะเอ"ยุด่ ยุ�นด่"ในพระน�พพานเปิ<นท")สุ�(นอ�ปิาทาน บ�ณฑิ�ต ท�(งหัล่ายุเร"ยุกว�า สุ�ปิปิ�ร�ษ ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐ จ้บปิฐีมวรรคท") ๑ ------------

รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. สุ�ทธกสุ!ตร ๒. พฬี�สุสุ!ตร ๓. ก�มมสุ!ตร ๔. ท"ฆโล่มสุ!ตร ๕. เอฬกสุ!ตร ๖. อสุน�สุ!ตร ๗. ท�ฐี� สุ!ตร ๘. สุ�คาล่สุ!ตร ๙. เวร�มภสุ!ตร ๑๐. สุค�ยุหักสุ!ตร ฯ -----------

ท�ต�ยุวรรคท") ๒ ๑. สุ�ว�ณณปิาต�สุ!ตร-2 1 0 0 0 -15600 5 0 0 0

[๕๖๐] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อนหัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)ง ไปิกว�า ฯ-2 1 0 0 0 -15610 8 0 0 0

[๕๖๑] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราก4าหันด่ใจ้ด่�วยุใจ้แล่�ว ยุ�อมร! �บ�คคล่บางคนในโล่กน"(อยุ�างน"(ว�า แม�เพราะถาด่ทองค4า อ�นเต;มด่�วยุผู้งแร�เปิ<นเหัต� ท�านผู้!�น"(ก;ไม�จ้งใจ้พ!ด่ม�สุา แต�สุม�ยุต�อมา เราเหั;นเขาถ!กล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ครอบง4ายุ4)ายุ"จ้�ตแล่�ว ก;กล่�าวม�สุาท�(งท")ร! �ได่� ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงทาร�ณ ฯล่ฯ อยุ�างน"(แล่ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ ๒. ร!ปิยุปิาต�สุ!ตร-2 1 0 0 0 -15620 5 0 0 0

[๕๖๒] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุเปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ฯ -2 1 0 0 0 -15630 8 0 0 0

[๕๖๓] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราก4าหันด่ใจ้ด่�วยุใจ้แล่�วยุ�อมร! � บ�คคล่บางคนในโล่กน"(อยุ�างน"(ว�า แม�เพราะถาด่ร!ปิยุะ อ�นเต;มด่�วยุผู้งแร�ทองค4าเปิ<นเหัต� ท�านผู้!�น"(ก;ไม�จ้งใจ้พ!ด่ม�สุา แต�สุม�ยุต�อมา เราเหั;นเขาถ!ก ล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงครอบง4า ยุ4)ายุ"จ้�ตแล่�ว ก;กล่�าวม�สุาท�(งท")ร! �ได่� ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงทาร�ณ ฯล่ฯ อยุ�างน"(แล่ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. สุ�ว�ณณน�กขสุ!ตร-2 1 0 0 0 -15640 48 0 0 0

[๕๖๔] ... ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราก4าหันด่ร! �ใจ้ด่�วยุใจ้แล่�ว ยุ�อมร! �บ�คคล่ บางคนในโล่กน"(อยุ�างน"(ว�า แม�เพราะแท�งทองค4าเปิ<นเหัต� ... ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. สุ�ว�ณณน�กขสุตสุ!ตร ... ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราก4าหันด่ใจ้ด่�วยุใจ้แล่�ว ยุ�อมร! �บ�คคล่บางคนในโล่กน"(อยุ�างน"(ว�า แม�เพราะร�อยุแหั�งแท�งทองค4าเปิ<นเหัต� ... ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. สุ�งค�น�กขสุ!ตร ... ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราก4าหันด่ร! �ใจ้ด่�วยุใจ้แล่�ว ยุ�อมร! �บ�คคล่บางคนใน โล่กน"(อยุ�างน"(ว�า แม�เพราะแท�งแหั�งทองสุ�งค�เปิ<นเหัต� ... ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖. สุ�งค�น�กขสุตสุ!ตร ... ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราก4าหันด่ร! �ใจ้ด่�วยุใจ้แล่�ว ยุ�อมร! �บ�คคล่บางคนใน โล่กน"(อยุ�างน"(ว�า แม�เพราะร�อยุแท�งแหั�งทองสุ�งค�เปิ<นเหัต� ... ฯ จ้บสุ!ตรท") ๖ ๗. ปิฐีว"สุ!ตร ... ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราก4าหันด่ร! �ใจ้ด่�วยุใจ้แล่�ว ยุ�อมร! �บ�คคล่บางคนใน โล่กน"(อยุ�างน"(ว�า แม�เพราะแผู้�นด่�นท")เต;มด่�วยุทองเปิ<นเหัต� ... ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ ๘. อาม�สุก�ญจ้�กขสุ!ตร ... ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราก4าหันด่ร! �ใจ้ด่�วยุใจ้แล่�ว ยุ�อมร! �บ�คคล่

บางคนใน โล่กน"(อยุ�างน"(ว�า แม�เพราะเหั;นแก�ของก4าน�ล่เพ"ยุงเล่;กน�อยุเปิ<นเหัต� ... ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙. ช"ว�ตสุ!ตร ... ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราก4าหันด่ร! �ใจ้ด่�วยุใจ้แล่�ว ยุ�อมร! �บ�คคล่บางคนใน โล่กน"(อยุ�างน"(ว�า แม�เพราะเหัต�แหั�งช"ว�ตเปิ<นเหัต� ... ฯ จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐. ชนปิทก�ล่ยุาณ"สุ!ตร ... ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราก4าหันด่ร! �ใจ้ด่�วยุใจ้แล่�ว ยุ�อมร! �บ�คคล่บางคนใน โล่กน"(อยุ�างน"(ว�า แม�เพราะนางงามปิระจ้4าชนบทเปิ<นเหัต� ท�านผู้!�น"(ก;ไม�จ้งใจ้พ!ด่ม�สุาแต�สุม�ยุต�อมา เราเหั;นเขาถ!กล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงครอบง4ายุ4)ายุ"จ้�ตแล่�ว ก; กล่�าวม�สุาท�(งท")ร! �ได่� ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ ฯล่ฯอยุ�างน"(แล่ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐ จ้บท�ต�ยุวรรคท") ๒ ------------

รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. สุ�ว�ณณปิาต�สุ!ตร ๒. ร!ปิยุปิาต�สุ!ตร ๓. สุ�ว�ณณน�กขสุ!ตร ๔. สุ�ว�ณณน�กขสุตสุ!ตร ๕. สุ�งค�น�กขสุ!ตร ๖. สุ�งค�น�กขสุต สุ!ตร ๗. ปิฐีว"สุ!ตร ๘. อาม�สุก�ญจ้�กขสุ!ตร ๙. ช"ว�ตสุ!ตร ๑๐. ชนปิทก�ล่ยุาณ"สุ!ตร ฯ -----------

ตต�ยุวรรคท") ๓ ๑. มาต�คามสุ!ตร -2 1 0 0 0 -15650 5 0 0 0

[๕๖๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุเปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ฯ -2 1 0 0 0 -15660 6 0 0 0

[๕๖๖] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ มาต�คามคนเด่"ยุวยุ�อมไม�อาจ้ยุ4)ายุ"จ้�ตของภ�กษ� ร!ปิหัน-)งได่� แต�ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงยุ�อมอาจ้ยุ4)ายุ"จ้�ตได่� ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ ฯล่ฯ อยุ�างน"(แล่ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ ๒. ชนปิทก�ล่ยุาณ"สุ!ตร-2 1 0 0 0 -1

5670 5 0 0 0

[๕๖๗] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ฯ-2 1 0 0 0 -15680 6 0 0 0

[๕๖๘] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ นางงามปิระจ้4าชนบทคนเด่"ยุว ยุ�อมไม�อาจ้ ยุ4)ายุ"จ้�ตของภ�กษ�ร!ปิหัน-)งได่� แต�ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ยุ�อมอาจ้ยุ4)ายุ"ได่� ฯล่ฯด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ฯล่ฯ ทาร�ณอยุ�างน"(แล่ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. ปิ�ตตสุ!ตร-2 1 0 0 0 -15690 5 0 0 0

[๕๖๙] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภ สุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบ คายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ฯ-2 1 0 0 0 -15700 14 0 0 0

[๕๗๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อ�บาสุ�กาผู้!�ม"ศร�ทธาเมB)อว�งวอนบ�ตรคนเด่"ยุว ซ-)งเปิ<นท")ร �ก เปิ<นท")โปิรด่ปิราน โด่ยุชอบ พ-งว�งวอนอยุ�างน"(ว�า ขอพ�อจ้งเปิ<นเช�นจ้�ตตคฤหับด่" แล่หั�ตถกอาฬวกอ�บาสุกเถ�ด่ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ บรรด่าอ�บาสุกผู้!�เปิ<นสุาวกของเรา จ้�ตตคฤหับด่"แล่ะหั�ตถกอาฬวกอ�บาสุก เปิ<นด่�ล่เปิ<นปิระมาณ เช�นน"( ถ�าพ�อออกบวช ก;ขอจ้งเปิ<นเช�นพระสุาร"บ�ตรแล่ะพระมหัาโมคค�ล่ล่านะเถ�ด่ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ บรรด่าภ�กษ�ผู้!�เปิ<นสุาวกของเรา สุาร"บ�ตรแล่ะโมคค�ล่ล่านะเปิ<นด่�ล่เปิ<นปิระมาณเช�นน"( ขอพ�อจ้งอยุ�าเปิ<นเช�นพระเสุขะผู้!�ยุ�งไม�บรรล่�อรหั�ตผู้ล่ ถ!กล่าภสุ�กการะแล่ชB)อเสุ"ยุงครอบง4า ถ�าล่าภสุ�กการะแล่ชB)อเสุ"ยุงครอบง4าภ�กษ�ผู้!�เปิ<น พระเสุขะไม�บรรล่�อรหั�ตผู้ล่ไซร� ก;ยุ�อมเปิ<นอ�นตรายุแก�เธอ ล่าภสุ�กการะแล่ชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ ฯล่ฯ อยุ�างน"(แล่ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. เอกธ"ต�สุ!ตร -2 1 0 0 0 -15710 5 0 0 0

[๕๗๑] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภ สุ�กการะแล่ชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ฯ-2 1 0 0 0 -15720 15 0 0 0

[๕๗๒] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อ�บาสุ�กาผู้!�ม"ศร�ทธาเมB)อว�งวอนธ�ด่าคนเด่"ยุว ผู้!�เปิ<นท")ร �ก เปิ<นท")โปิรด่ปิราน โด่ยุชอบ พ-งว�งวอนอยุ�างน"(ว�า ขอแม�จ้งเปิ<นเช�นนางข�ชช�ตตราอ�บาสุ�กา แล่ะนางน�นทามารด่าของนางเวฬ�ก�ณฑิก"เถ�ด่ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ บรรด่าอ�บาสุ�กา ผู้!�เปิ<นสุาว�กาของเรา ข�ชช�ตตราอ�บาสุ�กา แล่ะนางน�นทามารด่าของนางเวฬ�ก�ณฑิก" เปิ<นด่�ล่เปิ<นปิระมาณเช�นน"( ถ�าแม�ออกบวชก;ขอจ้งเปิ<น เช�นพระเขมาภ�กษ�ณ" แล่ะอ�บล่วรรณาภ�กษ�ณ"เถ�ด่ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ บรรด่าภ�กษ�ณ"ผู้!�เปิ<นสุาว�กาของเรา เขมาภ�กษ�ณ"แล่ะอ�บล่วรรณาภ�กษ�ณ" เปิ<นด่�ล่เปิ<นปิระมาณเช�นน"( ขอแม�จ้งอยุ�าเปิ<นเช�นพระเสุขะผู้!�ยุ�งไม�บรรล่�อรหั�ตผู้ล่ ถ!กล่าภสุ�กการะ แล่ะชB)อเสุ"ยุงครอบง4า ถ�าล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงยุ�อมครอบง4าภ�กษ�ณ"ผู้!�เปิ<นพระเสุขะ ยุ�งไม�บรรล่�อรหั�ตผู้ล่ไซร� ก;ยุ�อมเปิ<นอ�นตรายุแก�เธอ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อ เสุ"ยุงทาร�ณ ฯล่ฯ อยุ�างน"(แล่ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. สุมณพราหัมณสุ!ตรท") ๑-2 1 0 0 0 -15730 12 0 0 0

[๕๗๓] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุเปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุมณะหัรBอพราหัมณ' บางพวกไม�ทราบช�ด่ตามความเปิ<นจ้ร�ง ซ-)งความยุ�นด่" โทษ แล่ะอ�บายุเครB)องสุล่�ด่ออกแหั�งล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง บางพวกทราบช�ด่ตามความเปิ<นจ้ร�ง ซ-)งความยุ�นด่" โทษ แล่ะอ�บายุเครB)องสุล่�ด่ออกแหั�งล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ยุ�อมกระท4าใหั�แจ้�งด่�วยุปิ7ญญาอ�นร! �ยุ�)งเอง แล่�ว เข�าถ-งอยุ!� ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖. สุมณพราหัมณสุ!ตรท") ๒-2 1 0 0 0 -15740 8 0 0 0

[๕๗๔] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�

ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุมณะหัรBอพราหัมณ'บางพวกยุ�อมไม�ทราบช�ด่ตามความเปิ<นจ้ร�ง ซ-)งเหัต�เก�ด่ เหัต�ด่�บ ความยุ�นด่" โทษ แล่ะอ�บายุเครB)องสุล่�ด่ออกแหั�งล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ฯ-2 1 0 0 0 -15750 6 0 0 0

[๕๗๕] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุมณะหัรBอพราหัมณ'บางพวก ยุ�อมทราบช�ด่ ตามความเปิ<นจ้ร�ง ซ-)งเหัต�เก�ด่ เหัต�ด่�บ ความยุ�นด่" โทษ แล่ะอ�บายุเครB)องสุล่�ด่ ออกแหั�งล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ยุ�อมกระท4าใหั�แจ้�งด่�วยุปิ7ญญาอ�นร! �ยุ�)งเอง แล่�วเข�าถ-งอยุ!� ฯ จ้บสุ!ตรท") ๖ ๗. สุมณพราหัมณสุ!ตรท") ๓-2 1 0 0 0 -15760 14 0 0 0

[๕๗๖] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุมณะหัรBอพราหัมณ'บางพวกยุ�อมไม�ทราบช�ด่ซ-)งล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง เหัต�เก�ด่แหั�งล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ความด่�บแหั�งล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงแล่ะปิฏิ�ปิทาเครB)องใหั�ถ-งความด่�บแหั�งล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง บางพวกยุ�อมทราบ ช�ด่ตามความเปิ<นจ้ร�งซ-)งล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง เหัต�เก�ด่แหั�งล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ความด่�บแหั�งล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง แล่ะปิฏิ�ปิทาเครB)องใหั�ถ-งความด่�บ แหั�งล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ยุ�อมกระท4าใหั�แจ้�ง ด่�วยุปิ7ญญาอ�นร! �ยุ�)งเอง แล่�วเข�าถ-งอยุ!� ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ ๘. ฉว�สุ!ตร-2 1 0 0 0 -15770 11 0 0 0

[๕๗๗] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ยุ�อมต�ด่ผู้�ว แล่�วต�ด่หัน�ง แล่�วต�ด่เนB(อ แล่�วต�ด่เอ;น แล่�วต�ด่กระด่!ก แล่�วต�(งอยุ!�จ้ด่ถ-งเยุB)อในกระด่!ก ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ ฯล่ฯ อยุ�างน"(แล่ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(

แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙. ร�ชช�สุ!ตร -2 1 0 0 0 -15780 7 0 0 0

[๕๗๘] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ยุ�อมต�ด่ผู้�ว แล่�วต�ด่หัน�ง แล่�วต�ด่เนB(อแล่�วต�ด่เอ;น แล่�วต�ด่กระด่!ก แล่�วต�(งอยุ!�จ้ด่ถ-งเยุB)อในกระด่!ก ฯ-2 1 0 0 0 -15790 9 0 0 0

[๕๗๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เปิร"ยุบเหัมBอนบ�ร�ษแข;งแรง เอาเชBอกหัางสุ�ตว'อยุ�างเหัน"ยุว พ�นแข�ง แล่�วสุ"ไปิสุ"มา เชBอกน�(นพ-งบาด่ผู้�ว แล่�วบาด่หัน�งแล่�วบาด่เนB(อ แล่�วต�ด่เอ;น แล่�วต�ด่กระด่!ก แล่�วต�(งอยุ!�จ้ด่ถ-งเยุB)อในกระด่!ก ฉ�นใด่ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ยุ�อมต�ด่ผู้�ว แล่�วต�ด่หัน�ง แล่�วต�ด่เนB(อ แล่�วต�ด่เอ;น แล่�วต�ด่กระด่!ก แล่�วต�(งอยุ!�จ้ด่ถ-งเยุB)อในกระด่!ก ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณอยุ�างน"(แล่ ฯล่ฯ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษา อยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐. ภ�กข�สุ!ตร -2 1 0 0 0 -15800 9 0 0 0

[๕๘๐] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรายุ�อมกล่�าวถ-งล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงว�า เปิ<นอ�นตรายุแม�แก�ภ�กษ�ผู้!�เปิ<นอรหั�นตข"ณาสุพ เมB)อพระผู้!�ม"พระภาคตร�สุอยุ�างน"( ท�านพระอานนท'จ้-งท!ล่ถามพระผู้!�ม"พระภาคว�า เพราะเหัต�ไรเล่�าพระเจ้�าข�า ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงจ้-งเปิ<นอ�นตรายุแก�ภ�กษ�ข"ณาสุพ ฯ-2 1 0 0 0 -15810 23 0 0 0

[๕๘๑] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรอานนท' เรากล่�าวถ-งล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงว�าเปิ<นอ�นตรายุแก�เจ้โตว�ม�ต�อ�นไม�ก4าเร�บของภ�กษ�ข"ณาสุพน�(นหัาม�ได่�แต�เรากล่�าวถ-งล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ว�าเปิ<นอ�นตรายุแก�ธรรมเครB)องอยุ!�เปิ<นสุ�ขใน ปิ7จ้จ้�บ�น อ�นภ�กษ�ข"ณาสุพผู้!�ไม�

ปิระมาท ม"ความเพ"ยุร ม"ตนสุ�งไปิแล่�วอยุ!�น�(น บรรล่�แล่�ว กะเธอท�(งหัล่ายุ ด่!กรอานนท' ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณเผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�าน"( เพราะเหัต�น�(นแล่ อานนท' เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(ว�าเราท�(งหัล่ายุจ้�กล่ะล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงท")เก�ด่ข-(นแล่�วเสุ"ยุ แล่ะล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงท")บ�งเก�ด่ข-(นแล่�ว จ้�กครอบง4าจ้�ตของเราท�(งหัล่ายุต�(งอยุ!�ไม�ได่� เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐ จ้บตต�ยุวรรคท") ๓ ------------

รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. มาต�คามสุ!ตร ๒. ชนปิทก�ล่ยุาณ"สุ!ตร ๓. ปิ�ตตสุ!ตร ๔. เอกธ"ต�สุ!ตร ๕. สุมณพราหัมณสุ!ตรท") ๑ ๖. สุมณพราหัมณสุ!ตรท") ๒ ๗. สุมณพราหัมณ สุ!ตรท") ๓ ๘. ฉว�สุ!ตร ๙. ร�ชช�สุ!ตร ๑๐. ภ�กข� สุ!ตร ฯ -----------

จ้ต�ตถวรรคท") ๔ ๑. ภ�นท�สุ!ตร -2 1 0 0 0 -15820 10 0 0 0

[๕๘๒] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เทวท�ตถ!กล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงครอบง4า ยุ4)ายุ"จ้�ตแล่�ว จ้-งท4าล่ายุสุงฆ' ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ ฯล่ฯ อยุ�างน"(แล่เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ ๒. ม!ล่สุ!ตร-2 1 0 0 0 -15830 10 0 0 0

[๕๘๓] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งกว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก�ศล่ม!ล่ของเทวท�ตผู้!�ถ!กล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงครอบง4า ยุ4)ายุ"จ้�ตถ-งความขาด่สุ!ญแล่�ว ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ ฯล่ฯ อยุ�างน"(แล่ เธอ ท�(งหัล่ายุพ-ง

ศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. ธรรมสุ!ตรท") ๑-2 1 0 0 0 -15840 10 0 0 0

[๕๘๔] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก�ศล่ธรรมของเทวท�ตผู้!�ถ!กล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงครอบง4า ยุ4)ายุ"จ้�ต ถ-งความขาด่สุ!ญแล่�ว ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ ฯล่ฯ อยุ�างน"(แล่ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. ธรรมสุ!ตรท") ๒-2 1 0 0 0 -15850 10 0 0 0

[๕๘๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�กกธรรมของเทวท�ตผู้!�ถ!กล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงครอบง4า ยุ4)ายุ"จ้�ต ถ-งความขาด่สุ!ญแล่�ว ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ ฯล่ฯ อยุ�างน"(แล่ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. ปิ7กก�นตสุ!ตร-2 1 0 0 0 -15860 5 0 0 0

[๕๘๖] สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ ภ!เขาค�ชฌก!ฏิเขตพระนครราชคฤหั' เมB)อพระเทวท�ตหัล่"กไปิยุ�งไม�นาน ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคทรงปิรารภพระเทวท�ตตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุมาว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง เก�ด่แก�เทวท�ต เพB)อฆ�าตนเอง เพB)อความเสุB)อม ฯ-2 1 0 0 0 -15870 3 0 0 0

[๕๘๗] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เปิร"ยุบเหัมBอนต�นกล่�วยุเผู้ล่;ด่ผู้ล่ เพB)อฆ�าตนเอง เพB)อความเสุB)อม ฉ�นใด่ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงเก�ด่แก�เทวท�ต เพB)อ ฆ�าตนเอง เพB)อความเสุB)อม ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ฯ-2 1 0 0 0 -1

5880 3 0 0 0

[๕๘๘] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เปิร"ยุบเหัมBอนไม�ไผู้�ออกข�ยุ เพB)อฆ�าตนเอง เพB)อความเสุB)อม ฉ�นใด่ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงเก�ด่แก�เทวท�ต เพB)อฆ�า ตนเอง เพB)อความเสุB)อม ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ฯ-2 1 0 0 0 -15890 3 0 0 0

[๕๘๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เปิร"ยุบเหัมBอนไม�อ�อออกด่อก เพB)อฆ�าตนเอง เพB)อความเสุB)อม ฉ�นใด่ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงเก�ด่แก�เทวท�ต เพB)อฆ�า ตนเอง เพB)อความเสุB)อม ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ฯ-2 1 0 0 0 -15900 5 0 0 0

[๕๙๐] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เปิร"ยุบเหัมBอนแม�ม�าอ�สุด่รต�(งครรภ' เพB)อฆ�าตนเอง เพB)อความเสุB)อม ฉ�นใด่ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงเก�ด่แก�เทวท�ตเพB)อฆ�าตนเอง เพB)อความเสุB)อม ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ ฯล่ฯ อยุ�างน"(แล่ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ-2 1 0 0 0 -15910 6 0 0 0

[๕๙๑] พระผู้!�ม"พระภาค ผู้!�สุ�คตศาสุด่า คร�(นได่�ตร�สุไวยุากรณภาษ�ตน"(แล่�ว จ้-งได่�ตร�สุค4าเปิ<นคาถาปิระพ�นธ'ต�อไปิอ"กว�า ผู้ล่กล่�วยุฆ�าต�นกล่�วยุ ข�ยุฆ�าไม�ไผู้� ด่อกฆ�าไม�อ�อ ล่!กฆ�า แม�ม�าอ�สุด่ร ฉ�นใด่ สุ�กการะก;ฆ�าคนช�)ว ฉ�นน�(น ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖. รถสุ!ตร-2 1 0 0 0 -15920 10 0 0 0

[๕๙๒] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเวฬ�ว�น กล่�นทกน�วาปิสุถานเขตพระนครราชคฤหั' สุม�ยุน�(น พระเจ้�าอชาตสุ�ตร!ราชก�มารเสุด่;จ้ไปิบ4าร�งพระเทว ท�ต ท�(งเวล่าเยุ;นเวล่าเช�า ด่�วยุรถปิระมาณ ๕๐๐ ค�น แล่ะร�บสุ�)งใหั�น4าภ�ตตาหัาร สุ4าหัร�บบ!ชาไปิพระราชทาน ๕๐๐ หัม�อ คร�(งน�(น ภ�กษ�หัล่ายุร!ปิเข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาค คร�(นเข�าไปิเฝ่Qาแล่�ว ถวายุบ�งคมแล่�วน�)งอยุ!� ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง คร�(น ภ�กษ�เหัล่�าน�(นน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว ได่�กราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ พระเจ้�าอชาตสุ�ตร!ราชก�มารจ้�กเสุด่;จ้ไปิบ4าร�งพระเทวท�ต ท�(งเวล่าเยุ;นเวล่าเช�า ด่�วยุรถ ปิระมาณ ๕๐๐ ค�น แล่ะจ้�กร�บสุ�)งใหั�น4าภ�ตตาหัารสุ4าหัร�บบ!ชาไปิพระราชทาน ๕๐๐หัม�อ พระเจ้�าข�า ฯ-2 1 0 0 0 -15930 6 0 0 0

[๕๙๓] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เธอท�(ง

หัล่ายุอยุ�ายุ�นด่"ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงของเทวท�ตเล่ยุ เพราะพระเจ้�าอชาตสุ�ตร!ราชก�มารจ้�กเสุด่;จ้ไปิบ4าร�งเทวท�ต ท�(งเวล่าเยุ;นเวล่าเช�า ด่�วยุรถปิระมาณ ๕๐๐ ค�น แล่ะจ้�กร�บสุ�)งใหั�น4าภ�ตตาหัารสุ4าหัร�บบ!ชาไปิพระราชทาน ๕๐๐ หัม�อเพ"ยุงใด่ เทวท�ตก;พ-งหัว�งความเสุB)อมในก�ศล่ธรรมท�(งหัล่ายุ ไม�พ-งหัว�งความเจ้ร�ญ เพ"ยุงน�(น ฯ-2 1 0 0 0 -15940 10 0 0 0

[๕๙๔] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เปิร"ยุบเหัมBอนสุ�น�ขด่�ท")เขาขยุ"(ด่" [ด่"หัม"ด่"ปิล่า]ใสุ�ในจ้ม!ก เมB)อเปิ<นเช�นน"( ม�นก;ยุ�)งด่�ร�ายุกว�าเด่�มหัล่ายุเท�าโด่ยุแท� ฉ�นใด่ พระเจ้�าอชาตสุ�ตร!ราชก�มารจ้�กเสุด่;จ้ไปิบ4าร�งเทวท�ตท�(งเวล่าเยุ;นเวล่าเช�า ด่�วยุรถปิระมาณ๕๐๐ ค�น แล่ะจ้�กร�บสุ�)งใหั�น4าภ�ตตาหัารสุ4าหัร�บบ!ชาไปิพระราชทาน ๕๐๐ หัม�อเพ"ยุงใด่ เทวท�ตก;พ-งหัว�งความเสุB)อมในก�ศล่ธรรมท�(งหัล่ายุ ไม�พ-งหัว�งความเจ้ร�ญเพ"ยุงน�(น ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ ฯล่ฯ อยุ�างน"(แล่ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๖ ๗. มาต�สุ!ตร-2 1 0 0 0 -15950 5 0 0 0

[๕๙๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ฯ-2 1 0 0 0 -15960 12 0 0 0

[๕๙๖] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราก4าหันด่ใจ้ด่�วยุใจ้แล่�ว ยุ�อมร! �บ�คคล่บางคนในโล่กน"( อยุ�างน"(ว�า แม�เพราะเหัต�มารด่า ท�านผู้!�น"(ก;ไม�จ้งใจ้พ!ด่ม�สุา แต�สุม�ยุต�อมา เราเหั;นเขาถ!กล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงครอบง4า ยุ4)ายุ"จ้�ตแล่�ว ก;กล่�าวม�สุาท�(งท")ร! �ได่� ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�าภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เพราะเหัต�น�(นแหัล่ะ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(ว�า เราท�(งหัล่ายุจ้�กล่ะล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงท")เก�ด่ข-(นแล่�วเสุ"ยุ แล่ะล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงท")ยุ�งไม�เก�ด่ข-(น ก;จ้�กไม�ครอบง4าจ้�ตของพวกเราต�(งอยุ!�ไม�ได่� ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกเธอพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ ๘. ปิต�สุ!ตร -2 1 0 0 0 -15970 5 0 0 0

[๕๙๗] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาค ... ได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�า ฯ-2 1 0 0 0 -15980 44 0 0 0

[๕๙๘] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เราก4าหันด่ใจ้ด่�วยุใจ้แล่�ว ยุ�อมร! �บ�คคล่บางคนในโล่กน"( อยุ�างน"(ว�า แม�เพราะเหัต�บ�ด่า ... ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙. ภาต�สุ!ตร ... เราก4าหันด่ใจ้ด่�วยุใจ้แล่�ว ยุ�อมร! �บ�คคล่บางคนในโล่กน"( อยุ�างน"(ว�าแม�เพราะเหัต�พ")ชายุน�องชายุ ... ฯ จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐. ภค�น�สุ!ตร ... เราก4าหันด่ใจ้ด่�วยุใจ้แล่�ว ยุ�อมร! �บ�คคล่บางคนในโล่กน"( อยุ�างน"(ว�าแม�เพราะเหัต�พ")สุาวน�องสุาว ... ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐ ๑๑. ปิ�ตตสุ!ตร ... เราก4าหันด่ใจ้ด่�วยุใจ้แล่�ว ยุ�อมร! �บ�คคล่บางคนในโล่กน"( อยุ�างน"(ว�าแม�เพราะเหัต�แหั�งบ�ตร ... ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๑ ๑๒. ธ"ต�สุ!ตร ... เราก4าหันด่ใจ้ด่�วยุใจ้แล่�ว ยุ�อมร! �บ�คคล่บางคนในโล่กน"( อยุ�างน"(ว�าแม�เพราะเหัต�แหั�งธ�ด่า ... ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๒ ๑๓. ปิชาปิต�สุ!ตร ... เราก4าหันด่ใจ้ด่�วยุใจ้แล่�ว ยุ�อมร! �บ�คคล่บางคนในโล่กน"( อยุ�างน"(ว�าแม�เพราะเหัต�แหั�งภรรยุา ท�านผู้!�น"(ก;ไม�จ้งใจ้พ!ด่ม�สุา แต�สุม�ยุต�อมา เราเหั;นเขาถ!กล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงครอบง4ายุ4)ายุ"จ้�ตแล่�ว ก;กล่�าวม�สุาท�(งท")ร! �ได่� ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุง ทาร�ณ เผู้;ด่ร�อน หัยุาบคายุ เปิ<นอ�นตรายุแก�การบรรล่�ธรรมอ�นเกษมจ้ากโยุคะ ซ-)งไม�ม"ธรรมอB)นยุ�)งไปิกว�าอยุ�างน"( เพราะเหัต�น�(นแล่ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(ว�า เราท�(งหัล่ายุจ้�กล่ะล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงท")เก�ด่ข-(นแล่�วเสุ"ยุ แล่ะล่าภสุ�กการะแล่ะชB)อเสุ"ยุงท")บ�งเก�ด่ข-(น แล่�ว จ้�กยุ4)ายุ"จ้�ตของเราท�(งหัล่ายุต�(งอยุ!�ไม�ได่� เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๓ จ้บจ้ต�ตถวรรคท") ๔ -------------

รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. ภ�นท�สุ!ตร ๒. ม!ล่สุ!ตร ๓. ธรรมสุ!ตรท") ๑ ๔. ธรรมสุ!ตรท") ๒ ๕. ปิ7กก�นตสุ!ตร ๖. รถสุ!ตร ๗. มาต�สุ!ตร ๘. ปิต�สุ!ตร ๙. ภาต�สุ!ตร ๑๐. ภค�น�สุ!ตร ๑๑. ปิ�ตตสุ!ตร ๑๒. ธ"ต�สุ!ตร ๑๓. ปิชาปิต�สุ!ตร จ้บล่าภสุ�กการสุ�งยุ�ตต'ท") ๕ ---------

ราหั�ล่สุ�งยุ�ตต' ปิฐีมวรรคท") ๑ ๑. จ้�กข�สุ!ตร -2 1 0 0 0 -15990 10 0 0 0

[๕๙๙] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ ท�านพระราหั�ล่เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ คร�(นเข�าไปิเฝ่Qาแล่�ว ถวายุบ�งคมพระผู้!�ม"พระภาคแล่�วน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง ท�านพระราหั�ล่เมB)อน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว ได่�กราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ข�าพระองค'ขอปิระทานพระวโรกาสุ ขอพระผู้!�ม"พระภาคจ้งทรงแสุด่งธรรมแก�ข�าพระองค'โด่ยุยุ�อ ท")ข�าพระองค'ได่�สุด่�บแล่�วพ-งเปิ<นผู้!�ๆ เด่"ยุวหัล่"กออกจ้ากหัม!� ไม�ปิระมาท ม"ความเพ"ยุรสุ�งตนไปิแล่�ว อยุ!� ฯ-2 1 0 0 0 -16000 19 0 0 0

[๖๐๐] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุถามว�า ด่!กรราหั�ล่ เธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน จ้�กษ�เท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ ท�านพระราหั�ล่กราบท!ล่ว�า ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุง สุ�)งน�(นเปิ<นท�กข'หัรBอสุ�ขเล่�า ฯ รา. เปิ<นท�กข' พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุง เปิ<นท�กข' ม"ความแปิรปิรวนเปิ<นธรรมด่า ควรล่ะหัรBอท")จ้ะตามเหั;นสุ�)งน�(นว�า น�)นของเรา น�)นเปิ<นเรา น�)นเปิ<นต�วตนของเรา ฯ รา. ไม�ควรตามเหั;นอยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ [เปิยุยุาล่เหัมBอนก�น]

พ. โสุต ... ฆานะ ... ช�วหัา ... กายุ ... ใจ้ เท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ รา. ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุง สุ�)งน�(นเปิ<นท�กข'หัรBอเปิ<นสุ�ขเล่�า ฯ รา. เปิ<นท�กข' พระเจ้�าข�า ฯ

พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุงเปิ<นท�กข' ม"ความแปิรปิรวนเปิ<นธรรมด่า ควรล่ะหัรBอท")จ้ะตามเหั;นสุ�)งน�(นว�า น�)นของเรา น�)นเปิ<นเรา น�)นเปิ<นต�วตนของเรา ฯ รา. ไม�ควรตามเหั;นอยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ-2 1 0 0 0 -16010 11 0 0 0

[๖๐๑] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ราหั�ล่ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บ เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในจ้�กษ� ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในโสุต ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในฆานะ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในช�วหัา ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในกายุ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในใจ้ เมB)อเบB)อหัน�ายุ ยุ�อมคล่ายุก4าหัน�ด่ เพราะคล่ายุก4าหัน�ด่ จ้�ตยุ�อมหัล่�ด่พ�น เมB)อ จ้�ตหัล่�ด่พ�นแล่�ว ยุ�อมม"ญาณหัยุ�)งร! �ว�า จ้�ตหัล่�ด่พ�นแล่�ว ด่�งน"( อร�ยุสุาวกน�(นยุ�อมทราบช�ด่ว�า ชาต�สุ�(นแล่�ว พรหัมจ้รรยุ'อยุ!�จ้บแล่�ว ก�จ้ท")ควรท4า ท4าเสุร;จ้แล่�วก�จ้อB)นเพB)อความเปิ<นอยุ�างน"(ม�ได่�ม" ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ [พ-งท4าสุ!ตรท�(ง ๑๐ สุ!ตร โด่ยุเปิยุยุาล่เช�นน"(] ๒. ร!ปิสุ!ตร-2 1 0 0 0 -16020 5 0 0 0

[๖๐๒] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุถามว�า ด่!กรราหั�ล่ เธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ร!ปิ ... เสุ"ยุง ... กล่�)น ... รสุ ... โผู้ฏิฐี�พพะ ...ธรรมารมณ'เท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ ท�านพระราหั�ล่กราบท!ล่ว�า ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ... ฯ -2 1 0 0 0 -16030 6 0 0 0

[๖๐๓] ด่!กรราหั�ล่ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บ เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในร!ปิ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในเสุ"ยุง ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในกล่�)น ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในรสุ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในโผู้ฏิฐี�พพะ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในธรรมารมณ' เมB)อเบB)อหัน�ายุ ยุ�อมคล่ายุก4าหัน�ด่ ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. ว�ญญาณสุ!ตร -2 1 0 0 0 -16040 6 0 0 0

[๖๐๔] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุถามว�า ด่!กรราหั�ล่ เธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน จ้�กข�ว�ญญาณ ... โสุตว�ญญาณ ... ฆานว�ญญาณ ...ช�วหัาว�ญญาณ ... กายุว�ญญาณ ... มโนว�ญญาณ เท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ ท�านพระราหั�ล่กราบท!ล่ว�า ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ... ฯ

-2 1 0 0 0 -16050 7 0 0 0

[๖๐๕] ด่!กรราหั�ล่ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บ เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในจ้�กข�ว�ญญาณ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในโสุตว�ญญาณ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในฆานว�ญญาณ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในช�วหัาว�ญญาณ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในกายุว�ญญาณ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในมโนว�ญญาณ เมB)อเบB)อหัน�ายุ ยุ�อมคล่ายุก4าหัน�ด่ ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. สุ�มผู้�สุสุสุ!ตร -2 1 0 0 0 -16060 6 0 0 0

[๖๐๖] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุถามว�า ด่!กรราหั�ล่ เธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน จ้�กข�สุ�มผู้�สุ ... โสุตสุ�มผู้�สุ ... ฆานสุ�มผู้�สุ ...ช�วหัาสุ�มผู้�สุ ... กายุสุ�มผู้�สุ ... มโนสุ�มผู้�สุ เท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ ท�านพระราหั�ล่กราบท!ล่ว�า ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ... ฯ -2 1 0 0 0 -16070 7 0 0 0

[๖๐๗] ด่!กรราหั�ล่ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บ เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในจ้�กข�สุ�มผู้�สุ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในโสุตสุ�มผู้�สุ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในฆานสุ�มผู้�สุ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในช�วหัาสุ�มผู้�สุ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในกายุสุ�มผู้�สุ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในมโนสุ�มผู้�สุ เมB)อเบB)อหัน�ายุ ยุ�อมคล่ายุก4าหัน�ด่ ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. เวทนาสุ!ตร-2 1 0 0 0 -16080 7 0 0 0

[๖๐๘] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุถามว�า ด่!กรราหั�ล่ เธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน เวทนาท")เก�ด่แต�จ้�กข�สุ�มผู้�สุ ... เวทนาท")เก�ด่แต�โสุตสุ�มผู้�สุ ... เวทนาท")เก�ด่แต�ฆานสุ�มผู้�สุ ... เวทนาท")เก�ด่แต�ช�วหัาสุ�มผู้�สุ ...เวทนาท")เก�ด่แต�กายุสุ�มผู้�สุ ... เวทนาท")เก�ด่แต�มโนสุ�มผู้�สุ เท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ ท�านพระราหั�ล่กราบท!ล่ว�า ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ... ฯ -2 1 0 0 0 -16090 8 0 0 0

[๖๐๙] ด่!กรราหั�ล่ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บ เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในเวทนาท")เก�ด่แต�จ้�กข�สุ�มผู้�สุ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในเวทนาท")เก�ด่แต�โสุตสุ�มผู้�สุ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในเวทนาท")เก�ด่แต�ฆานสุ�มผู้�สุ ยุ�อมเบB)อ

หัน�ายุท�(งในเวทนาท")เก�ด่ แต�ช�วหัาสุ�มผู้�สุ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในเวทนาท")เก�ด่แต�กายุสุ�มผู้�สุ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(ง ในเวทนาท")เก�ด่แต�มโนสุ�มผู้�สุ เมB)อเบB)อหัน�ายุ ยุ�อมคล่ายุก4าหัน�ด่ ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖. สุ�ญญาสุ!ตร -2 1 0 0 0 -16100 6 0 0 0

[๖๑๐] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุถามว�า ด่!กรราหั�ล่ เธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ร!ปิสุ�ญญา ... สุ�ททสุ�ญญา ... ค�นธสุ�ญญา ... รสุสุ�ญญา ... โผู้ฏิฐี�พพสุ�ญญา ... ธ�มมสุ�ญญา เท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ ท�านพระราหั�ล่กราบท!ล่ว�า ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ... ฯ -2 1 0 0 0 -16110 7 0 0 0

[๖๑๑] ด่!กรราหั�ล่ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บ เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในร!ปิสุ�ญญา ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในสุ�ททสุ�ญญา ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในค�นธสุ�ญญายุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในรสุสุ�ญญา ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในโผู้ฏิฐี�พพสุ�ญญา ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในธ�มมสุ�ญญา เมB)อเบB)อหัน�ายุ ยุ�อมคล่ายุก4าหัน�ด่ ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๖ ๗. เจ้ตนาสุ!ตร-2 1 0 0 0 -16120 6 0 0 0

[๖๑๒] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุถามว�า ด่!กรราหั�ล่ เธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ร!ปิสุ�ญเจ้ตนา ... สุ�ททสุ�ญเจ้ตนา ...ค�นธสุ�ญเจ้ตนา ... รสุสุ�ญเจ้ตนา ... โผู้ฏิฐี�พพสุ�ญเจ้ตนา ... ธ�มมสุ�ญเจ้ตนา เท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ ท�านพระราหั�ล่กราบท!ล่ว�า ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ... ฯ -2 1 0 0 0 -16130 7 0 0 0

[๖๑๓] ด่!กรราหั�ล่ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บ เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในร!ปิสุ�ญเจ้ตนา ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในสุ�ททสุ�ญเจ้ตนา ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในค�นธสุ�ญเจ้ตนา ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในรสุสุ�ญเจ้ตนา ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในโผู้ฏิฐี�พพสุ�ญเจ้ตนา ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในธ�มมสุ�ญเจ้ตนา เมB)อเบB)อหัน�ายุ ยุ�อมคล่ายุก4าหัน�ด่ ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ ๘. ต�ณหัาสุ!ตร -2 1 0 0 0 -1

6140 6 0 0 0

[๖๑๔] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุถามว�า ด่!กรราหั�ล่ เธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ร!ปิต�ณหัา ... สุ�ททต�ณหัา ... ค�นธต�ณหัา ...รสุต�ณหัา ... โผู้ฏิฐี�พพต�ณหัา ... ธ�มมต�ณหัา เท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ ท�านพระราหั�ล่กราบท!ล่ว�า ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ... ฯ -2 1 0 0 0 -16150 7 0 0 0

[๖๑๕] ด่!กรราหั�ล่ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บ เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในร!ปิต�ณหัา ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในสุ�ททต�ณหัา ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในค�นธต�ณหัายุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในรสุต�ณหัา ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในโผู้ฏิฐี�พพต�ณหัา ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในธ�มมต�ณหัา เมB)อเบB)อหัน�ายุ ยุ�อมคล่ายุก4าหัน�ด่ ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙. ธาต�สุ!ตร-2 1 0 0 0 -16160 6 0 0 0

[๖๑๖] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุถามว�า ด่!กรราหั�ล่เธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ปิฐีว"ธาต� ... อาโปิธาต� ... เตโชธาต� ...วาโยุธาต� ... อากาสุธาต� ... ว�ญญาณธาต� เท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ ท�านพระราหั�ล่กราบท!ล่ว�า ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ... ฯ -2 1 0 0 0 -16170 7 0 0 0

[๖๑๗] ด่!กรราหั�ล่ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บ เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในปิฐีว"ธาต� ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในอาโปิธาต� ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในเตโชธาต� ยุ�อม เบB)อหัน�ายุท�(งในวาโยุธาต� ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในอากาสุธาต� ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในว�ญญาณธาต� เมB)อเบB)อหัน�ายุ ยุ�อมคล่ายุก4าหัน�ด่ ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐. ข�นธสุ!ตร -2 1 0 0 0 -16180 11 0 0 0

[๖๑๘] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุถามว�า ด่!กรราหั�ล่ เธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ร!ปิ ... เวทนา ... สุ�ญญา ... สุ�งขาร ...ว�ญญาณ เท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ

ท�านพระราหั�ล่กราบท!ล่ว�า ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ... ฯ พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุง สุ�)งน�(นเปิ<นท�กข'หัรBอเปิ<นสุ�ขเล่�า ฯ รา. เปิ<นท�กข' พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุง เปิ<นท�กข' ม"ความแปิรปิรวนเปิ<นธรรมด่า ควรล่ะหัรBอท")จ้ะตามเหั;นสุ�)งน�(นว�า น�)นของเรา น�)นเปิ<นเรา น�)นเปิ<นต�วตนของเรา ด่�งน"( ฯ รา. ไม�ควรตามเหั;นอยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ-2 1 0 0 0 -16190 19 0 0 0

[๖๑๙] ด่!กรราหั�ล่ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บ เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในร!ปิ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในเวทนา ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในสุ�ญญา ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในสุ�งขาร ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในว�ญญาณ เมB)อเบB)อหัน�ายุ ยุ�อมคล่ายุก4าหัน�ด่ เพราะคล่ายุก4าหัน�ด่ จ้�ตยุ�อมหัล่�ด่พ�น เมB)อจ้�ตหัล่�ด่พ�นแล่�ว ยุ�อมม"ญาณหัยุ�)งร! �ว�าจ้�ตหัล่�ด่พ�นแล่�ว ด่�งน"( อร�ยุสุาวกน�(นยุ�อมทราบช�ด่ว�า ชาต�สุ�(นแล่�ว พรหัมจ้รรยุ'อยุ!�จ้บแล่�ว ก�จ้ท")ควรท4า ท4าเสุร;จ้แล่�ว ก�จ้อB)นเพB)อความเปิ<นอยุ�างน"(ม�ได่�ม" ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐ จ้บปิฐีมวรรคท") ๑ -----------------------------

รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. จ้�กข�สุ!ตร ๒. ร!ปิสุ!ตร ๓. ว�ญญาณสุ!ตร ๔. สุ�มผู้�สุสุสุ!ตร ๕. เวทนาสุ!ตร ๖. สุ�ญญาสุ!ตร ๗. เจ้ตนาสุ!ตร ๘. ต�ณหัาสุ!ตร ๙. ธาต�สุ!ตร ๑๐. ข�นธสุ!ตร --------------------------------------

ท�ต�ยุวรรคท") ๒ ๑. จ้�กข�สุ!ตร -2 1 0 0 0 -16200 5 0 0 0

[๖๒๐] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ ท�านพระราหั�ล่ได่�เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ คร�(นเข�าไปิเฝ่Qาแล่�วถวายุบ�งคมพระผู้!�ม"พระภาค แล่�วน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง ฯ-2 1 0 0 0 -16210 18 0 0 0

[๖๒๑] คร�(นท�านพระราหั�ล่น�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุถาม ท�านว�า ด่!กรราหั�ล่ เธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน จ้�กษ�เท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ

ท�านพระราหั�ล่กราบท!ล่ว�า ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุง สุ�)งน�(นเปิ<นท�กข'หัรBอเปิ<นสุ�ขเล่�า ฯ รา. เปิ<นท�กข' พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุง เปิ<นท�กข' ม"ความแปิรปิรวนเปิ<นธรรมด่า ควรหัรBอหันอ ท")จ้ะตามเหั;นสุ�)งน�(นว�า น�)นของเรา น�)นเปิ<นเรา น�)นเปิ<นต�วตนของเรา ฯ รา. ไม�ควรตามเหั;นอยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ พ. โสุต ... ฆานะ ... ช�วหัา ... กายุ ... ใจ้ เท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ รา. ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุง สุ�)งน�(นเปิ<นท�กข'หัรBอเปิ<นสุ�ขเล่�า ฯ รา. เปิ<นท�กข' พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุงเปิ<นท�กข' ม"ความแปิรปิรวนเปิ<นธรรมด่า ควรหัรBอหันอ ท")จ้ะตามเหั;นสุ�)งน�(นว�า น�)นของเรา น�)นเปิ<นเรา น�)นเปิ<นต�วตนของเรา ฯ รา. ไม�ควรตามเหั;นอยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ-2 1 0 0 0 -16220 10 0 0 0

[๖๒๒] ด่!กรราหั�ล่ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บ เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในจ้�กษ� ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในโสุต ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในฆานะ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในช�วหัา ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในกายุ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในใจ้ เมB)อเบB)อหัน�ายุยุ�อมคล่ายุก4าหัน�ด่ เพราะคล่ายุก4าหัน�ด่ จ้�ตยุ�อมหัล่�ด่พ�น เมB)อจ้�ตหัล่�ด่พ�นแล่�วยุ�อมม"ญาณหัยุ�)งร! �ว�า จ้�ตหัล่�ด่พ�นแล่�ว อร�ยุสุาวกน�(นยุ�อมทราบช�ด่ว�า ชาต�สุ�(นแล่�วพรหัมจ้รรยุ'อยุ!�จ้บแล่�ว ก�จ้ท")ควรท4า ท4าเสุร;จ้แล่�ว ก�จ้อB)นเพB)อความเปิ<นอยุ�างน"(ม�ได่�ม" ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ [พ-งท4าสุ!ตรท�(ง ๑๐ โด่ยุเปิยุยุาล่เช�นน"(] ๒. ร!ปิสุ!ตร-2 1 0 0 0 -16230 7 0 0 0

[๖๒๓] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุถามว�า ด่!กรราหั�ล่ เธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ร!ปิ ... เสุ"ยุง ... กล่�)น ... รสุ ... โผู้ฏิฐี�พพะ ... ธรรมารมณ' เท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ ท�านพระราหั�ล่กราบท!ล่ว�า ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ... ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. ว�ญญาณสุ!ตร -2 1 0 0 0 -16240 8 0 0 0

[๖๒๔] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ ... พระผู้!�ม"พระภาค

ตร�สุถามว�า ด่!กรราหั�ล่ เธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน จ้�กข�ว�ญญาณ ... โสุตว�ญญาณ ... ฆาน ว�ญญาณ ... ช�วหัาว�ญญาณ ... กายุว�ญญาณ ... มโนว�ญญาณ เท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ ท�านพระราหั�ล่กราบท!ล่ว�า ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ... ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. สุ�มผู้�สุสุสุ!ตร -2 1 0 0 0 -16250 8 0 0 0

[๖๒๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุถามว�า ด่!กรราหั�ล่เธอจ้ะสุ4าค�ญความน�(นเปิ<นไฉน จ้�กข�สุ�มผู้�สุ ... โสุตสุ�มผู้�สุ ... ฆานสุ�มผู้�สุ ... ช�วหัาสุ�มผู้�สุ ... กายุสุ�มผู้�สุ ... มโนสุ�มผู้�สุ เท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ ท�านพระราหั�ล่กราบท!ล่ว�า ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. เวทนาสุ!ตร-2 1 0 0 0 -16260 9 0 0 0

[๖๒๖] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุถามว�า ด่!กรราหั�ล่เธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน เวทนาท")เก�ด่แต�จ้�กข�สุ�มผู้�สุ ... เวทนาท")เก�ด่แต�โสุตสุ�มผู้�สุ ... เวทนาท")เก�ด่แต�ฆานสุ�มผู้�สุ ... เวทนาท")เก�ด่แต�ช�วหัาสุ�มผู้�สุ ...เวทนาท")เก�ด่แต�กายุสุ�มผู้�สุ ... เวทนาท")เก�ด่แต�มโนสุ�มผู้�สุ เท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ ท�านพระราหั�ล่กราบท!ล่ว�า ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ... ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖. สุ�ญญาสุ!ตร -2 1 0 0 0 -16270 8 0 0 0

[๖๒๗] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุถามว�า ด่!กรราหั�ล่เธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ร!ปิสุ�ญญา ... สุ�ททสุ�ญญา ... ค�นธสุ�ญญา ... รสุสุ�ญญา ... โผู้ฏิฐี�พพสุ�ญญา ... ธ�มมสุ�ญญา เท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ ท�านพระราหั�ล่กราบท!ล่ว�า ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ... ฯ จ้บสุ!ตรท") ๖ ๗. เจ้ตนาสุ!ตร-2 1 0 0 0 -16280 8 0 0 0

[๖๒๘] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อาราม

ของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุถามว�า ด่!กรราหั�ล่เธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ร!ปิสุ�ญเจ้ตนา ... สุ�ททสุ�ญเจ้ตนา ... ค�นธสุ�ญ เจ้ตนา ... รสุสุ�ญเจ้ตนา ... โผู้ฏิฐี�พพสุ�ญเจ้ตนา ... ธ�มมสุ�ญเจ้ตนา เท")ยุงหัรBอ ไม�เท")ยุง ฯ ท�านพระราหั�ล่กราบท!ล่ว�า ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ... ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ ๘. ต�ณหัาสุ!ตร -2 1 0 0 0 -16290 8 0 0 0

[๖๒๙] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุถามว�า ด่!กรราหั�ล่ เธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ร!ปิต�ณหัา ... สุ�ททต�ณหัา ... ค�นธต�ณหัา ... รสุต�ณหัา ... โผู้ฏิฐี�พพต�ณหัา ... ธ�มมต�ณหัา เท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ ท�านพระราหั�ล่กราบท!ล่ว�า ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ... ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙. ธาต�สุ!ตร-2 1 0 0 0 -16300 8 0 0 0

[๖๓๐] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุถามว�า ด่!กรราหั�ล่ เธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ปิฐีว"ธาต� ... อาโปิธาต� ... เตโชธาต� ...วาโยุธาต� ... อากาสุธาต� ... ว�ญญาณธาต� เท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ ท�านพระราหั�ล่กราบท!ล่ว�า ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ... ฯ จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐. ข�นธสุ!ตร -2 1 0 0 0 -16310 20 0 0 0

[๖๓๑] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุถามว�า ด่!กรราหั�ล่ เธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ร!ปิ ... เวทนา ... สุ�ญญา ... สุ�งขาร ...ว�ญญาณ เท")ยุงหัรBอไม�เท")ยุง ฯ ท�านพระราหั�ล่กราบท!ล่ว�า ไม�เท")ยุง พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุง สุ�)งน�(นเปิ<นท�กข'หัรBอเปิ<นสุ�ขเล่�า ฯ รา. เปิ<นท�กข' พระเจ้�าข�า ฯ พ. ก;สุ�)งใด่ไม�เท")ยุง เปิ<นท�กข' ม"ความแปิรปิรวนเปิ<นธรรมด่า ควรล่ะหัรBอ ท")จ้ะตามเหั;นสุ�)งน�(นว�า น�)นของเรา น�)นเปิ<นเรา น�)นเปิ<นต�วตนของเรา ฯ รา. ไม�ควรตามเหั;นอยุ�างน�(น พระเจ้�าข�า ฯ

พ. ด่!กรราหั�ล่ อร�ยุสุาวกผู้!�ได่�สุด่�บ เหั;นอยุ!�อยุ�างน"( ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในร!ปิ ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในเวทนา ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในสุ�ญญา ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในสุ�งขาร ยุ�อมเบB)อหัน�ายุท�(งในว�ญญาณ เมB)อเบB)อหัน�ายุ ยุ�อมคล่ายุก4าหัน�ด่ เพราะคล่ายุก4าหัน�ด่ จ้�ตยุ�อมหัล่�ด่พ�น เมB)อจ้�ตหัล่�ด่พ�นแล่�ว ยุ�อมม"ญาณหัยุ�)งร! �ว�าจ้�ตหัล่�ด่พ�นแล่�ว ด่�งน"( อร�ยุสุาวกน�(นยุ�อมทราบช�ด่ว�า ชาต�สุ�(นแล่�ว พรหัมจ้รรยุ'อยุ!�จ้บแล่�ว ก�จ้ท")ควรท4า ท4าเสุร;จ้แล่�ว ก�จ้อB)นเพB)อความเปิ<นอยุ�างน"(ม�ได่�ม" ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐ ๑๑. อน�สุยุสุ!ตร -2 1 0 0 0 -16320 7 0 0 0

[๖๓๒] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ ท�านพระราหั�ล่เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ คร�(นเข�าไปิเฝ่Qาแล่�ว ถวายุบ�งคมแล่�วน�)ง ณ ท")ควรสุ�วน ข�างหัน-)ง เมB)อท�านพระราหั�ล่น�)งเร"ยุบร�อยุแล่�วได่�ท!ล่ถามว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ เมB)อบ�คคล่ร! �อยุ!� เหั;นอยุ!�อยุ�างไร ท�ฐี�ว�าเปิ<นเรา ต�ณหัาว�าเปิ<นของเรา แล่ะมานาน�สุ�ยุ จ้-งจ้ะไม�ม"ในกายุท")ม"ใจ้ครองน"( แล่ะในสุรรพน�ม�ตภายุนอก ฯ -2 1 0 0 0 -16330 16 0 0 0

[๖๓๓] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรราหั�ล่ ร!ปิอยุ�างใด่อยุ�างหัน-)ง ท")เปิ<นอด่"ตก;ด่" ท")เปิ<นอนาคตก;ด่" ท")เปิ<นปิ7จ้จ้�บ�นก;ด่" ท")เปิ<นภายุในก;ด่" ท")เปิ<นภายุนอกก;ด่" หัยุาบก;ด่" ล่ะเอ"ยุด่ก;ด่" เล่วก;ด่" ปิระณ"ตก;ด่" อยุ!�ในท")ไกล่ก;ด่" อยุ!�ในท")ใกล่�ก;ด่" ร!ปิท�(งหัมด่น�(น อ�นอร�ยุสุาวกยุ�อมเหั;นด่�วยุปิ7ญญาอ�นชอบตามความเปิ<นจ้ร�ง อยุ�างน"(ว�า น�)นไม�ใช�ของเรา น�)นไม�เปิ<นเรา น�)นไม�ใช�ต�วตนของเรา ด่�งน"( เวทนา อยุ�างใด่อยุ�างหัน-)ง ... สุ�ญญาอยุ�างใด่อยุ�างหัน-)ง ... สุ�งขารเหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)ง ...ว�ญญาณอยุ�างใด่อยุ�างหัน-)ง ท")เปิ<นอด่"ตก;ด่" ท")เปิ<นอนาคตก;ด่" ท")เปิ<นปิ7จ้จ้�บ�นก;ด่"ท")เปิ<นภายุในก;ด่" ท")เปิ<นภายุนอกก;ด่" หัยุาบก;ด่" ล่ะเอ"ยุด่ก;ด่" เล่วก;ด่" ปิระณ"ต ก;ด่" อยุ!�ในท")ไกล่ก;ด่" อยุ!�ในท")ใกล่�ก;ด่" ว�ญญาณท�(งหัมด่น�(น อ�นอร�ยุสุาวกยุ�อมเหั;นด่�วยุปิ7ญญาอ�นชอบตามความเปิ<นจ้ร�งอยุ�างน"(ว�า น�)นไม�ใช�ของเรา น�)นไม�เปิ<นเรา น�)นไม�ใช�ต�วตนของเรา ด่�งน"( ด่!กรราหั�ล่ เมB)อบ�คคล่ร! �อยุ!�เหั;นอยุ!�อยุ�างน"(แล่ ท�ฐี�ว�าเปิ<นเรา ต�ณหัาว�าเปิ<นของเรา แล่ะมานาน�สุ�ยุ จ้-งไม�ม"ในกายุท")ม"ใจ้ครองน"(แล่ะในสุรรพน�ม�ตภายุนอก ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๑ ๑๒. อปิคตสุ!ตร-2 1 0 0 0 -16340 8 0 0 0

[๖๓๔] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ ท�าน

พระราหั�ล่เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ คร�(นเข�าไปิเฝ่Qาแล่�ว ถวายุบ�งคมพระผู้!�ม"พระภาค แล่�วน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง เมB)อท�านพระราหั�ล่น�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว ได่�ท!ล่ถามพระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ เมB)อบ�คคล่ร! �อยุ!�เหั;นอยุ!�อยุ�างไร มน�สุจ้-งจ้ะปิารศจ้ากอหั�งการ มม�งการแล่ะมานะ ในกายุท")ม"ใจ้ครองน"( แล่ะในสุรรพน�ม�ตภายุนอก ก�าวล่�วงสุ�วนแหั�งมานะด่�วยุด่" สุงบระง�บ พ�นว�เศษแล่�ว ฯ-2 1 0 0 0 -16350 29 0 0 0

[๖๓๕] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรราหั�ล่ ร!ปิอยุ�างใด่อยุ�างหัน-)ง ท")เปิ<นอด่"ตก;ด่" ท")เปิ<นอนาคตก;ด่" ท")เปิ<นปิ7จ้จ้�บ�นก;ด่" ท")เปิ<นภายุในก;ด่" ท")เปิ<นภายุ นอกก;ด่" หัยุาบก;ด่" ล่ะเอ"ยุด่ก;ด่" เล่วก;ด่" ปิระณ"ตก;ด่" อยุ!�ในท")ไกล่ก;ด่" อยุ!�ในท")ใกล่�ก;ด่" ร!ปิท�(งหัมด่น�(น อ�นอร�ยุสุาวกเหั;นแล่�วด่�วยุปิ7ญญาอ�นชอบตามความเปิ<น จ้ร�งอยุ�างน"(ว�า น�)นไม�ใช�ของเรา น�)นไม�เปิ<นเรา น�)นไม�ใช�ต�วตนของเรา ด่�งน"(ยุ�อมเปิ<นผู้!�หัล่�ด่พ�นไปิเพราะไม�ถBอม�)น [ข�นธ'ท�(งหั�าก;ควรท4าอยุ�างน"(] เวทนาอยุ�างใด่อยุ�างหัน-)ง ... สุ�ญญาอยุ�างใด่อยุ�างหัน-)ง ... สุ�งขารเหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)ง ... ว�ญญาณอยุ�างใด่อยุ�างหัน-)ง ท")เปิ<นอด่"ตก;ด่" ท")เปิ<นอนาคตก;ด่" ท")เปิ<นปิ7จ้จ้�บ�นก;ด่" ท")เปิ<นภายุในก;ด่" ท")เปิ<นภายุนอกก;ด่" หัยุาบก;ด่" ล่ะเอ"ยุด่ก;ด่"เล่วก;ด่" ปิระณ"ตก;ด่" อยุ!�ในท")ไกล่ก;ด่" อยุ!�ในท")ใกล่�ก;ด่" ว�ญญาณท�(งหัมด่น�(นอ�นอร�ยุสุาวกเหั;นแล่�วด่�วยุปิ7ญญาอ�นชอบ ตามความเปิ<นจ้ร�งอยุ�างน"(ว�า น�)นไม�ใช�ของเรา น�)นไม�เปิ<นเรา น�)นไม�ใช�ต�วตนของเรา ด่�งน"( ยุ�อมเปิ<นผู้!�หัล่�ด่พ�นไปิเพราะไม�ถBอม�)น ด่!กรราหั�ล่ เมB)อบ�คคล่ร! �อยุ!�เหั;นอยุ!�อยุ�างน"(แล่ มน�สุจ้-งจ้ะปิราศจ้ากอหั�งการ มม�งการ แล่ะมานะในกายุท")ม"ใจ้ครองน"( แล่ะในสุรรพน�ม�ตภายุนอก ก�าวล่�วงสุ�วนแหั�งมานะด่�วยุด่" สุงบระง�บ พ�นว�เศษแล่�ว ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๒ จ้บท�ต�ยุวรรคท") ๒ --------------------------------

รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. จ้�กข�สุ!ตร ๒. ร!ปิสุ!ตร ๓. ว�ญญาณสุ!ตร ๔. สุ�มผู้�สุสุสุ!ตร ๕. เวทนาสุ!ตร ๖. สุ�ญญาสุ!ตร ๗. เจ้ตนาสุ!ตร ๘. ต�ณหัาสุ!ตร ๙. ธาต�สุ!ตร ๑๐. ข�นธสุ!ตร ๑๑. อน�สุยุสุ!ตร ๑๒. อปิคตสุ!ตร จ้บราหั�ล่สุ�งยุ�ตต'ท") ๖ --------------------------------------

ล่�กขณสุ�งยุ�ตต' ปิฐีมวรรคท") ๑ ๑. อ�ฏิฐี�สุ!ตร -2 1 0 0 0 -16360 4 0 0 0

[๖๓๖] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"(

สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเวฬ�ว�น กล่�นทกน�วาปิสุถานเขตพระนครราชคฤหั' ก;สุม�ยุน�(นแล่ ท�านพระล่�กขณะก�บท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะอยุ!�บนภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ฯ-2 1 0 0 0 -16370 10 0 0 0

[๖๓๗] คร�(งน�(นแล่ เปิ<นเวล่าเช�า ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะ น��งแล่�วถBอบาตรแล่ะจ้"วรเข�าไปิหัาท�านพระล่�กขณะจ้นถ-งท")อยุ!� คร�(นเข�าไปิหัาแล่�วได่�กล่�าวชวนท�านพระล่�กขณะว�า มาไปิบ�ณฑิบาตยุ�งพระนครราชคฤหั' ด่�วยุก�นเถ�ด่ท�านล่�กขณะ ท�านพระล่�กขณะร�บค4าท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะว�า อยุ�างน�(น ล่4าด่�บน�(นแล่ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะก4าล่�งล่งจ้ากภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ได่�ยุ�(มแยุ�มข-(นในท")แหั�งหัน-)ง ท"น�(นท�านพระล่�กขณะได่�ถามท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะว�า ท�านโมคค�ล่ล่านะ อะไรเล่�าเปิ<นเหัต� เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ท4าใหั�ยุ�(มแยุ�ม ท�านมหัาโมคค�ล่ล่านะตอบว�า ท�านล่�กขณะม�ใช�เวล่าท")จ้ะเฉล่ยุปิ7ญหัาข�อน"( ท�านจ้งถามผู้มในสุ4าน�กพระผู้!�ม"พระภาคเถ�ด่ ฯ-2 1 0 0 0 -16380 8 0 0 0

[๖๓๘] คร�(งน�(นแล่ ท�านพระล่�กขณะก�บท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะเท")ยุวบ�ณฑิบาตในพระนครราชคฤหั' กล่�บจ้ากบ�ณฑิบาต ภายุหัล่�งภ�ตตาหัารแล่�ว เข�า ไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ คร�(นเข�าไปิเฝ่Qาแล่�ว ถวายุบ�งคมพระผู้!�ม"พระภาคแล่�วน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง คร�(นท�านพระล่�กขณะน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว ได่�ถามท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะว�า ท�านมหัาโมคค�ล่ล่านะ เมB)อล่งจ้ากภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ได่�ยุ�(มแยุ�มข-(นแล่�วในท")แหั�งหัน-)ง ด่!กรท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะ อะไรเล่�าเปิ<นเหัต�เปิ<นปิ7จ้จ้�ยุ ท4าใหั�ยุ�(มแยุ�มข-(น ฯ -2 1 0 0 0 -16390 6 0 0 0

[๖๓๙] ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ตอบว�า เมB)อผู้มล่งมาจ้ากภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ได่�เหั;นโครงกระด่!กล่อยุอยุ!�ในเวหัาสุ พวกแร�งบ�าง กาบ�าง นกตะกร�มบ�าง ต�างก;โผู้ถล่าตามเจ้าะ จ้�ก ท-(งโครงกระด่!กน�(น ได่�ยุ�นว�า โครงกระด่!กน�(นสุ�งเสุ"ยุงร�องครวญคราง ผู้มค�ด่ว�า อ�ศจ้รรยุ'จ้ร�งหันอ ไม�เคยุม"มาหันอ สุ�ตว'แม�เหั;นปิานน"(ก;จ้�กม" ยุ�กษ'แม�เหั;นปิานน"(ก;จ้�กม" การได่�อ�ตภาพแม�เหั;นปิานน"( ก;จ้�กม" ฯ-2 1 0 0 0 -16400 14 0 0 0

[๖๔๐] คร�(งน�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุกะภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ด่!กรภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ สุาวกท�(งหัล่ายุเปิ<นผู้!�ม"จ้�กษ�หันอ เปิ<นผู้!�ม"ญาณหันอ เพราะว�า แม�สุาวกก;จ้�กร! � จ้�กเหั;นสุ�ตว'เช�นน"( หัรBอจ้�กเปิ<นพยุาน เมB)อก�อนเราได่�เหั;นสุ�ตว'ตนน�(นเหัมBอนก�น แต�ว�าไม�ได่�พยุากรณ'ไว� หัากว�าเราพ-งพยุากรณ'สุ�ตว'น�(นไซร� คนอB)นๆก;จ้ะไม�พ-งเชB)อถBอเรา ข�อน�(นพ-ง

เปิ<นไปิเพB)อม�ใช�ปิระโยุชน' เพB)อความท�กข'สุ�(นกาล่นาน แก�ผู้!�ไม�เชB)อถBอเรา ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'น"(เปิ<นคนฆ�าโคอยุ!�ในพระนครราชคฤหั'น"(เอง ด่�วยุผู้ล่ของกรรมน�(น เขาจ้-งหัมกไหัม�อยุ!�ในนรกสุ�(นปิR สุ�(นร�อยุปิRพ�นปิR แสุนปิR เปิ<นอ�นมาก ด่�วยุผู้ล่ของกรรมน�)นแหัล่ะยุ�งเหัล่Bออยุ!� เขาจ้-งต�องเสุวยุการได่�อ�ตภาพเหั;นปิานน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ [สุ!ตรท�กสุ!ตรน"(ข-(นต�นเหัมBอนสุ!ตรท") ๑ แต�ม"เนB(อความต�างก�นด่�งต�อไปิน"(] ๒. เปิสุ�สุ!ตร-2 1 0 0 0 -16410 7 0 0 0

[๖๔๑] ฯล่ฯ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ตอบว�า เมB)อผู้มล่งจ้ากภ!เขา ค�ชฌก!ฏิ ได่�เหั;นช�(นเนB(อล่อยุอยุ!�ในเวหัาสุ พวกแร�งบ�าง กาบ�าง นกตะกร�มบ�าง ต�างก;โผู้ถล่าตามจ้�ก ท-(ง ช�(นเนB(อน�(น ได่�ยุ�นว�า ช�(นเนB(อน�(นสุ�งเสุ"ยุงร�องครวญ คราง ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'น"(ได่�เปิ<นคนฆ�าโคอยุ!�ในพระนครราชคฤหั' น"(เอง ฯล่ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. ปิณฑิสุ!ตร-2 1 0 0 0 -16420 7 0 0 0

[๖๔๒] ฯล่ฯ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ตอบว�า เมB)อผู้มล่งมาจ้ากภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ได่�เหั;นก�อนเนB(อล่อยุอยุ!�ในเวหัาสุ แร�งบ�าง กาบ�าง นกตะกร�มบ�าง ต�างก;โผู้ถล่าตามจ้�ก ท-(ง ก�อนเนB(อน�(น ได่�ยุ�นว�า ก�อนเนB(อน�(น สุ�งเสุ"ยุงร�องครวญคราง ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'น"(ได่�เปิ<นคนฆ�านกขายุ อยุ!�ในพระนครราชคฤหั'น"(เอง ฯล่ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. น�จ้ฉว�สุ!ตร -2 1 0 0 0 -16430 7 0 0 0

[๖๔๓] ฯล่ฯ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ตอบว�า เมB)อผู้มล่งมาจ้ากภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ได่�เหั;นบ�ร�ษไม�ม"ผู้�วหัน�งล่อยุอยุ!�ในเวหัาสุ แร�งบ�าง กาบ�าง นก ตะกร�มบ�าง ต�างก;โผู้ถล่าตามจ้�ก ท-(ง บ�ร�ษน�(น ได่�ยุ�นว�า บ�ร�ษน�(นสุ�งเสุ"ยุงร�องครวญคราง ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'น"(ได่�เปิ<นคนฆ�าแกะขายุ อยุ!�ในพระนคร ราชคฤหั'น"(เอง ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. อสุ�สุ!ตร-2 1 0 0 0 -16440 7 0 0 0

[๖๔๔] ฯล่ฯ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ตอบว�า เมB)อผู้มล่งมาจ้ากภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ได่�เหั;นบ�ร�ษผู้!�ม"ขนเปิ<นด่าบล่อยุอยุ!�ในเวหัาสุ ด่าบ

เหัล่�าน�(นของบ�ร�ษน�(นล่อยุข-(นไปิๆ แล่�วก;ตกล่งท")กายุของบ�ร�ษน�(นแหัล่ะ ได่�ยุ�นว�า บ�ร�ษน�(นสุ�งเสุ"ยุงร�องครวญคราง ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'น"(ได่�เปิ<นคนฆ�าสุ�กรขายุ อยุ!�ในพระนคร ราชคฤหั'น"(เอง ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖. สุ�ตต�สุ!ตร -2 1 0 0 0 -16450 7 0 0 0

[๖๔๕] ฯล่ฯ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ตอบว�า เมB)อผู้มล่งมาจ้ากภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ได่�เหั;นบ�ร�ษม"ขนเปิ<นหัอกล่อยุอยุ!�ในเวหัาสุ หัอกเหัล่�าน�(นของบ�ร�ษน�(นล่อยุข-(นไปิๆ แล่�วก;ตกล่งท")กายุของบ�ร�ษน�(นเอง ได่�ยุ�นว�า บ�ร�ษน�(นสุ�งเสุ"ยุงร�องครวญคราง ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'น"(ได่�เปิ<นคนฆ�าเนB(อขายุ อยุ!�ในพระนครราชคฤหั'น"(เอง ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๖ ๗. อ�สุ�สุ!ตร-2 1 0 0 0 -16460 7 0 0 0

[๖๔๖] ฯล่ฯ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ตอบว�า เมB)อผู้มล่งมาจ้ากภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ได่�เหั;นบ�ร�ษม"ขนเปิ<นล่!กธน!ล่อยุอยุ!�ในเวหัาสุ ล่!กธน!เหัล่�าน�(นของบ�ร�ษน�(นล่อยุข-(นไปิๆ แล่�วก;ตกล่งท")กายุของบ�ร�ษน�(นเอง ได่�ยุ�นว�าบ�ร�ษน�(นสุ�งเสุ"ยุงร�องครวญคราง ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'น"(ได่�เปิ<นเพชฌฆาตอยุ!�ในพระนครราชคฤหั'น"(เอง ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ ๘. สุ!จ้�สุ!ตรท") ๑-2 1 0 0 0 -16470 7 0 0 0

[๖๔๗] ฯล่ฯ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ตอบว�า เมB)อผู้มล่งมาจ้ากภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ได่�เหั;นบ�ร�ษม"ขนเปิ<นปิระต�กล่อยุอยุ!�ในเวหัาสุ ปิระต�กเหัล่�าน�(นของบ�ร�ษน�(นล่อยุข-(นไปิๆ แล่�วก;ตกล่งท")กายุของบ�ร�ษน�(นเอง ได่�ยุ�นว�า บ�ร�ษน�(นสุ�งเสุ"ยุงร�องครวญคราง ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'น"(ได่�เปิ<นคนฝ่Uกม�า อยุ!�ในพระนครราชคฤหั'น"(เอง ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙. สุ!จ้�สุ!ตรท") ๒-2 1 0 0 0 -16480 9 0 0 0

[๖๔๘] ฯล่ฯ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ตอบว�า เมB)อผู้มล่งมาจ้ากภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ได่�เหั;นบ�ร�ษม"ขนเปิ<นเข;มล่อยุอยุ!�ในเวหัาสุ เข;มเหัล่�าน�(นของบ�ร�ษน�(น เข�าไปิในศ"รษะแล่�วออกทางปิาก เข�าไปิในปิากแล่�วออกทางอก เข�าไปิในอกแล่�วออกทางท�อง เข�าไปิในท�องแล่�วออกทางขาอ�อน เข�าไปิในขาอ�อนแล่�วออกทางแข�ง เข�าไปิในแข�งแล่�วออกทางเท�า ได่�ยุ�นว�า บ�ร�ษน�(นสุ�งเสุ"ยุงร�องครวญคราง ฯล่ฯด่!กรภ�กษ�ท�(ง

หัล่ายุ สุ�ตว'น"(เปิ<นคนสุ�อเสุ"ยุด่อยุ!�ในพระนครราชคฤหั'น"(เอง ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐. อ�ณฑิภาร"สุ!ตร-2 1 0 0 0 -16490 17 0 0 0

[๖๔๙] ฯล่ฯ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ตอบว�า เมB)อผู้มล่งจ้ากภ!เขา ค�ชฌก!ฏิ ได่�เหั;นบ�ร�ษม"อ�ณฑิะใหัญ�เท�าหัม�อล่อยุอยุ!�ในเวหัาสุ บ�ร�ษน�(นแม�เมB)อเด่�นไปิก;แบกอ�ณฑิะน�(นไว�บนบ�า แม�เมB)อน�)งก;ท�บอ�ณฑิะน�(นแหัล่ะ แร�งบ�าง กาบ�างนกตะกร�มบ�าง ต�างก;โผู้ถล่าตามจ้�ก ท-(ง บ�ร�ษน�(น ได่�ยุ�นว�า บ�ร�ษน�(นสุ�งเสุ"ยุงร�อง ครวญคราง ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'น"(ได่�เปิ<นผู้!�พ�พากษาต�ด่สุ�นอรรถคด่"โกงอยุ!�ในพระนครราชคฤหั'น"(เอง ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐ จ้บปิฐีมวรรคท") ๑ --------------

รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. อ�ฏิฐี�สุ!ตร ๒. เปิสุ�สุ!ตร ๓. ปิณฑิสุ!ตร ๔. น�จ้ฉว� สุ!ตร ๕. อสุ�สุ!ตร ๖. สุ�ตต�สุ!ตร ๗. อ�สุ�สุ!ตร ๘. สุ!จ้�สุ!ตรท") ๑ ๙. สุ!จ้�สุ!ตรท") ๒ ๑๐. อ�ณฑิภาร"สุ!ตร ฯ -----------

ท�ต�ยุวรรคท") ๒ ๑. ก!ปิน�ม�คคสุ!ตร-2 1 0 0 0 -16500 9 0 0 0

[๖๕๐] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเวฬ�ว�น กล่�นทกน�วาปิสุถาน เขตพระนครราชคฤหั' ฯล่ฯ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ตอบว�า เมB)อผู้มล่งจ้ากภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ได่�เหั;นบ�ร�ษจ้มอยุ!�ในหัล่�มค!ถจ้นม�ด่ศ"รษะ ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'น"(ได่�เปิ<นคนท4าช! �ก�บภรรยุาของผู้!�อB)น อยุ!�ในพระนครราชคฤหั' น"(เอง ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ [พ-งท4าเปิยุยุาล่อยุ�างน�(น]

๒. ค!ถขาท�สุ!ตร -2 1 0 0 0 -16510 9 0 0 0

[๖๕๑] ฯล่ฯ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ตอบว�า เมB)อผู้มล่งมาจ้ากภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ได่�เหั;นบ�ร�ษผู้!�จ้มอยุ!�ในหัล่�มค!ถ ใช�มBอท�(งสุองกอบค!ถก�น ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'น"(ได่�เปิ<นพราหัมณ'อยุ!�ในพระนครราชคฤหั'น"(เอง พราหัมณ'น�(นน�มนต'พระภ�กษ�สุงฆ'ในพระศาสุนาของพระสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�าด่�วยุภ�ตแล่�ว เอา ค!ถใสุ�จ้นเต;มรางแล่�ว ใช�ใหั�คน

ไปิบอกเวล่าแล่�วกล่�าวว�า ท�านเจ้�าข�า ขอพวกท�านจ้งฉ�นแล่ะจ้งน4าไปิจ้นพอแก�ความต�องการเถ�ด่ ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. น�จ้ฉว�ตถ"สุ!ตร-2 1 0 0 0 -16520 7 0 0 0

[๖๕๒] ฯล่ฯ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ตอบว�า เมB)อผู้มล่งมาจ้ากภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ได่�เหั;นหัญ�งผู้!�ไม�ม"ผู้�วหัน�งล่อยุอยุ!�ในเวหัาสุ แร�งบ�าง กาบ�าง นกตะกร�มบ�าง ต�างก;โผู้ถล่าตามจ้�ก ท-(ง หัญ�งน�(น ได่�ยุ�นว�าหัญ�งน�(นสุ�งเสุ"ยุงร�องครวญคราง ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ หัญ�งน"(ได่�เปิ<นหัญ�งปิระพฤต�นอกใจ้สุาม"อยุ!�ในพระนครราชคฤหั'น"(เอง ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. ม�งค�ฬี�ตถ"สุ!ตร-2 1 0 0 0 -16530 7 0 0 0

[๖๕๓] ฯล่ฯ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ตอบว�า เมB)อผู้มล่งจ้ากภ!เขา ค�ชฌก!ฏิ ได่�เหั;นหัญ�งม"กล่�)นเหัม;นน�าเกล่"ยุด่ล่อยุอยุ!�ในเวหัาสุ แร�งบ�าง กาบ�าง นกตะกร�มบ�าง ต�างก;โผู้ถล่าตามจ้�ก ท-(ง หัญ�งน�(น ได่�ยุ�นว�า หัญ�งน�(นสุ�งเสุ"ยุงร�องครวญคราง ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ หัญ�งน"(ได่�เปิ<นหัญ�งแม�มด่ อยุ!�ในพระนครราชคฤหั'น"(เอง ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. โอก�ล่�น"สุ!ตร-2 1 0 0 0 -16540 8 0 0 0

[๖๕๔] ฯล่ฯ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ตอบว�า เมB)อผู้มล่งมาจ้ากภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ได่�เหั;นหัญ�งผู้!�ม"น4(าเหัล่Bองไหัล่เยุ�(มเต;มไปิด่�วยุถ�านเพล่�งล่อยุอยุ!�ในเวหัาสุ ได่�ยุ�นว�า หัญ�งน�(นสุ�งเสุ"ยุงร�องครวญคราง ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุหัญ�งน"(ได่�เปิ<นพระอ�ครมเหัสุ" ของพระเจ้�ากาล่�งค' นางถ!กความหั-งครอบง4า ได่�เอาเตาซ-)งเต;มด่�วยุถ�านเพล่�งเทรด่หัญ�งร�วมผู้�ว ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖. สุ"สุ�จ้ฉ�นนสุ!ตร-2 1 0 0 0 -16550 8 0 0 0

[๖๕๕] ฯล่ฯ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ตอบว�า เมB)อผู้มล่งมาจ้ากภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ได่�เหั;นต�วกะพ�นธ'ไม�ม"ศ"รษะ ม"ตาแล่ะปิากอยุ!�ท")อก ล่อยุอยุ!�ใน เวหัาสุ แร�งบ�าง กาบ�าง นกตะกร�มบ�าง ต�างก;โผู้ถล่าตามจ้�ก ท-(ง ต�วกะพ�นธ'น�(น ได่�ยุ�นว�า ต�วกะพ�นธ'น�(นสุ�งเสุ"ยุงร�องครวญคราง ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุสุ�ตว'น"(ได่�เปิ<นเพชฌฆาตผู้!�ฆ�าโจ้ร ชB)อว�าหัาร�ก อยุ!�ในพระนครราชคฤหั'น"(เอง ฯล่ฯ ฯ

จ้บสุ!ตรท") ๖ ๗. ภ�กข�สุ!ตร -2 1 0 0 0 -16560 8 0 0 0

[๖๕๖] ฯล่ฯ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ตอบว�า เมB)อผู้มล่งมาจ้ากภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ได่�เหั;นภ�กษ�ล่อยุอยุ!�ในเวหัาสุ ผู้�าสุ�งฆาฏิ�ก;ด่" บาตรก;ด่" ปิระคตเอวก;ด่" ร�างกายุก;ด่" ของภ�กษ�น�(น อ�นไฟัต�ด่ท�)วล่�กโชต�ช�วงแล่�ว ได่�ยุ�นว�า ภ�กษ�น�(น สุ�งเสุ"ยุงร�องครวญคราง ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�น"(ได่�เปิ<นภ�กษ�ผู้!�ช� )วช�าในศาสุนาของพระก�สุสุปิสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ ๘. ภ�กข�น"สุ!ตร-2 1 0 0 0 -16570 8 0 0 0

[๖๕๗] ฯล่ฯ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ตอบว�า เมB)อผู้มล่งมาจ้ากภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ได่�เหั;นภ�กษ�ณ"ล่อยุอยุ!�ในเวหัาสุ ผู้�าสุ�งฆาฏิ�ก;ด่" บาตรก;ด่" ปิระคตเอวก;ด่" ร�างกายุก;ด่" ของภ�กษ�ณ"น�(น อ�นไฟัต�ด่ท�)วล่�กโชต�ช�วงแล่�ว ได่�ยุ�นว�าภ�กษ�ณ"น�(นสุ�งเสุ"ยุงร�องครวญคราง ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�ณ"น"(ได่�เปิ<นภ�กษ�ณ" ผู้!�ช� )วช�าในศาสุนาของพระก�สุสุปิสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙. สุ�กขมานาสุ!ตร -2 1 0 0 0 -16580 8 0 0 0

[๖๕๘] ฯล่ฯ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ตอบว�า เมB)อผู้มล่งมาจ้ากภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ได่�เหั;นสุ�กขมานาล่อยุอยุ!�ในเวหัาสุ ผู้�าสุ�งฆาฏิ�ก;ด่" บาตรก;ด่" ปิระคตเอวก;ด่" ร�างกายุก;ด่" ของสุ�กขมานาน�(น อ�นไฟัต�ด่ท�)วล่�กโชต�ช�วงแล่�ว ได่�ยุ�นว�าสุ�กขมานาน�(นสุ�งเสุ"ยุงร�องครวญคราง ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�กขมานาน"(ได่�เปิ<นสุ�กขมานาผู้!�ช� )วช�าในศาสุนาของพระก�สุสุปิสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ฯล่ฯ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐. สุามเณรสุ!ตร -2 1 0 0 0 -16590 8 0 0 0

[๖๕๙] ฯล่ฯ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ตอบว�า เมB)อผู้มล่งมาจ้ากภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ได่�เหั;นสุามเณรล่อยุอยุ!�ในเวหัาสุ ผู้�าสุ�งฆาฏิ�ก;ด่" บาตรก;ด่" ปิระคต เอวก;ด่" ร�างกายุก;ด่" ของสุามเณรน�(น อ�นไฟัต�ด่ท�)วล่�กโชต�ช�วงแล่�ว ได่�ยุ�นว�าสุามเณรน�(นสุ�งเสุ"ยุงร�องครวญคราง ฯล่ฯ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุามเณรน�(นเปิ<นสุามเณรผู้!�ช� )วช�าในศาสุนาของพระก�สุสุปิสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ฯล่ฯ ฯ

จ้บสุ!ตรท") ๑๐ ๑๑. สุามเณร"สุ!ตร -2 1 0 0 0 -16600 6 0 0 0

[๖๖๐] ฯล่ฯ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ตอบว�า เมB)อผู้มล่งมาจ้ากภ!เขาค�ชฌก!ฏิ ได่�เหั;นสุามเณร"ล่อยุอยุ!�ในเวหัาสุ ผู้�าสุ�งฆาฏิ�ก;ด่" บาตรก;ด่" ปิระคตเอว ก;ด่" ร�างกายุก;ด่" ของสุามเณร"น�(น อ�นไฟัต�ด่ท�)วล่�กโชต�ช�วงแล่�ว ได่�ยุ�นว�า สุามเณร" น�(นสุ�งเสุ"ยุงร�องครวญคราง ผู้มค�ด่ว�า น�าอ�ศจ้รรยุ'จ้ร�งหันอ ไม�เคยุม"มาหันอสุ�ตว'แม�เหั;นปิานน"(ก;จ้�กม" ยุ�กษ'แม�เหั;นปิานน"(ก;จ้�กม" การได่�อ�ตภาพแม�เหั;นปิานน"( ก;จ้�กม" ฯ-2 1 0 0 0 -16610 25 0 0 0

[๖๖๑] คร�(งน�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุกะภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ด่!กรภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ สุาวกท�(งหัล่ายุเปิ<นผู้!�ม"จ้�กษ�หันอ เปิ<นผู้!�ม"ญาณหันอ เพราะแม�สุาวกก;จ้�กร! �จ้�กเหั;นสุ�ตว'เหั;นปิานน"( หัรBอจ้�กเปิ<นพยุาน เมB)อก�อน สุามเณร"น�(นเราก;ได่�เหั;นแล่�วเหัมBอนก�น แต�ว�าม�ได่�พยุากรณ' หัากว�าเราจ้ะพ-งพยุากรณ'สุามเณร"น"(ไซร� คนอB)นก;จ้ะไม�พ-งเชB)อถBอเรา ข�อน�(นพ-งเปิ<นไปิเพB)อม�ใช�ปิระโยุชน' เพB)อความท�กข'สุ�(นกาล่นาน แก�ผู้!�ท")ไม�เชB)อถBอเรา ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุามเณร"ได่�เปิ<นสุามเณร"ผู้!�ช� )วช�าในศาสุนาของพระก�สุสุปิสุ�มมาสุ�มพ�ทธเจ้�า ด่�วยุผู้ล่ของกรรมน�(น สุามเณร"น�(นหัมกไหัม�แล่�วในนรกสุ�(นร�อยุปิR พ�นปิR หัมB)นปิR แสุนปิR เปิ<นอ�นมาก ด่�วยุผู้ล่ของกรรมน�)นแหัล่ะยุ�งเหัล่Bออยุ!� สุามเณร"น�(นจ้-งต�องเสุวยุการได่�อ�ตภาพเหั;นปิานด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๑ จ้บท�ต�ยุวรรคท") ๒ ------------

รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. ก!ปิน�ม�คคสุ!ตร๒. ค!ถขาท�สุ!ตร ๓. น�จ้ฉว�ตถ"สุ!ตร๔. ม�งค�ฬี�ตถ"สุ!ตร ๕. โอก�ล่�น"สุ!ตร๖. สุ"สุ�จ้ฉ�นนสุ!ตร ๗. ภ�กข�สุ!ตร๘. ภ�กข�น"สุ!ตร ๙. สุ�กขมานาสุ!ตร ๑๐. สุามเณรสุ!ตร ๑๑. สุามเณร"สุ!ตร จ้บล่�กขณสุ�งยุ�ตต'ท") ๗ --------------

โอปิ7มมสุ�งยุ�ตต' ๑. ก!ฏิาคารสุ!ตร -2 1 0 0 0 -16620 13 0 0 0

[๖๖๒] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"(

สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ ... พระผู้!�ม"พระภาค ได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ กล่อนท�(งหัล่ายุของเรBอนยุอด่ท�(งหัมด่ไปิรวมท")ยุอด่ ปิระช�ม ก�นท")ยุอด่ ม"ยุอด่เปิ<นท")รวม สุ�)งเหัล่�าน�(นท�(งหัมด่ ยุ�อมรวมก�นเข�าท")ยุอด่ แม�ฉ�นใด่ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ อก�ศล่ธรรมเหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)ง ก;ฉ�นน�(นเหัมBอนก�นแล่ อก�ศล่ธรรมเหัล่�าน�(นท�(งหัมด่ ม"อว�ชชาเปิ<นม!ล่ ปิระช�มก�นท")อว�ชชา ม"อว�ชชาเปิ<นท")รวมอก�ศล่ธรรมเหัล่�าน�(นท�(งหัมด่ยุ�อมรวมก�นเข�าท")อว�ชชา เพราะเหัต�ด่�งน"(น�(น พวกเธอพ-งศ-กษาอยุ�างน"(ว�า พวกเราจ้�กเปิ<นผู้!�ไม�ปิระมาท ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกเธอพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ ๒. นขสุ�ขสุ!ตร -2 1 0 0 0 -16630 12 0 0 0

[๖๖๓] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... คร�(งน�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคทรงช�อนฝ่�Oนเล่;กน�อยุไว�ท")ปิล่ายุพระนขาแล่�วตร�สุถามภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เธอท�(งหัล่ายุจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ฝ่�Oนเล่;กน�อยุท")เราช�อนข-(นไว�ท")ปิล่ายุเล่;บน"( ก�บมหัาปิฐีพ"น"( อยุ�างไหันมากกว�าก�น ฯ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ มหัาปิฐีพ"น�)นแหัล่ะมาก กว�า ฝ่�Oนเล่;กน�อยุท")พระผู้!�ม"พระภาคทรงช�อนข-(นไว�ท")ปิล่ายุพระนขาน"(ม"ปิระมาณน�อยุยุ�อมไม�ถ-งแม�ซ-)งการน�บ ยุ�อมไม�ถ-งแม�ซ-)งการเท"ยุบเค"ยุง ยุ�อมไม�ถ-งแม�ซ-)งสุ�วนแหั�งเสุ"(ยุว เพราะเท"ยุบมหัาปิฐีพ"เข�าแล่�ว ฝ่�Oนท")พระผู้!�ม"พระภาคทรงช�อนข-(นไว�ท")ปิล่ายุพระนขาม"ปิระมาณเล่;กน�อยุ ฯ-2 1 0 0 0 -16640 7 0 0 0

[๖๖๔] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�ตว'กล่�บมาเก�ด่ในหัม!�มน�ษยุ'ม"ปิระมาณน�อยุสุ�ตว'ไปิเก�ด่ในก4าเน�ด่อB)นจ้ากมน�ษยุ'ม"มากกว�ามากท"เด่"ยุว ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น เพราะเหัต�ด่�งน"(น�(น เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(ว�า เราจ้�กเปิ<นผู้!�ไม�ปิระมาท ด่!กรภ�กษ� ท�(งหัล่ายุ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. ก�ล่สุ!ตร-2 1 0 0 0 -16650 6 0 0 0

[๖๖๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุก�ล่ใด่สุก�ล่หัน-)งม"สุตร"

มาก ม"บ�ร�ษน�อยุ สุก�ล่เหัล่�าน�(นยุ�อมถ!กพวกโจ้รปิล่�นได่�ง�ายุ แม�ฉ�นใด่ ภ�กษ�ร!ปิใด่ร!ปิหัน-)งไม�เจ้ร�ญเมตตาเจ้โตว�ม�ต� ไม�กระท4าใหั�มากแล่�ว ภ�กษ�ร!ปิน�(นยุ�อมถ!กพวกอมน�ษยุ'ก4าจ้�ด่ได่�ง�ายุ ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ฯ-2 1 0 0 0 -16660 9 0 0 0

[๖๖๖] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุก�ล่เหัล่�าใด่เหัล่�าหัน-)งม"สุตร"น�อยุ ม"บ�ร�ษมากสุก�ล่เหัล่�าน�(นยุ�อมถ!กพวกโจ้รปิล่�นได่�ยุาก แม�ฉ�นใด่ ภ�กษ�ร!ปิใด่ร!ปิหัน-)ง เจ้ร�ญ เมตตาเจ้โตว�ม�ต� กระท4าใหั�มากแล่�ว ภ�กษ�ร!ปิน�(นยุ�อมเปิ<นผู้!�อ�นอมน�ษยุ'ก4าจ้�ด่ได่�ยุากเพราะเหัต�ด่�งน"(น�(น เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(ว�า เราจ้�กเจ้ร�ญเมตตาเจ้โตว�ม�ต� กระท4าใหั�มาก กระท4าใหั�เปิ<นปิระด่�จ้ยุาน กระท4าใหั�เปิ<นท")ต�(งอาศ�ยุ ใหั�ม�)นคงสุ�)งสุม ปิรารภด่�วยุด่" ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. โอกขาสุ!ตร-2 1 0 0 0 -16670 15 0 0 0

[๖๖๗] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ผู้!�ใด่พ-งใหั�ทานปิระมาณ ๑๐๐ หัม�อใหัญ�ในเวล่าเช�า ผู้!�ใด่พ-งใหั�ทานปิระมาณ ๑๐๐ หัม�อใหัญ�ในเวล่าเท")ยุง ผู้!�ใด่พ-งใหั�ทานปิระมาณ ๑๐๐ หัม�อใหัญ�ในเวล่าเยุ;น ผู้!�ใด่พ-งเจ้ร�ญเมตตาจ้�ตในเวล่าเช�า โด่ยุท")สุ�ด่แม�เพ"ยุงช�)วการหัยุด่น4(านมแหั�งแม�โค หัรBอผู้!�ใด่พ-งเจ้ร�ญเมตตาจ้�ตในเวล่าเท")ยุง โด่ยุท")สุ�ด่แม�เพ"ยุงช�)วการหัยุด่น4(านมแหั�งแม�โค หัรBอผู้!�ใด่พ-งเจ้ร�ญเมตตาจ้�ตในเวล่าเยุ;น โด่ยุท")สุ�ด่แม�เพ"ยุงช�)วการหัยุด่น4(านมแหั�งแม�โค การเจ้ร�ญเมตตาจ้�ตน"(ม"ผู้ล่มากกว�าทานท")บ�คคล่ใหั�แล่�ว ๓ คร�(งในว�นหัน-)งน�(น เพราะเหัต�ด่�งน"(น�(น เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(ว�า เราจ้�กเจ้ร�ญ เมตตาเจ้โตว�ม�ต� กระท4าใหั�มาก กระท4าใหั�เปิ<นปิระด่�จ้ยุาน กระท4าใหั�เปิ<นท")ต�(ง อาศ�ยุ ใหั�ม�)นคง สุ�)งสุม ปิรารภด่�วยุด่" ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. สุ�ตต�สุ!ตร -2 1 0 0 0 -16680 13 0 0 0

[๖๖๘] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ หัอกม"ใบอ�นคม ถ�าบ�ร�ษพ-งมากล่�าวว�า เราจ้�กงอเข�า จ้�กพ�บ จ้�กม�วนซ-)งหัอกม"ใบอ�นคมน"(ด่�วยุฝ่OามBอ หัรBอด่�วยุก4ามBอ ด่�งน"( เธอจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน บ�ร�ษน�(นเปิ<นผู้!�สุามารถเพB)อจ้ะงอเข�า เพB)อจ้ะพ�บ เพB)อจ้ะม�วน ซ-)งหัอกม"ใบอ�นคมโน�นด่�วยุฝ่OามBอ หัรBอด่�วยุก4ามBอได่�หัรBอหันอ ฯ

ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า เปิ<นไปิไม�ได่� พระเจ้�าข�า ฯ พ. ข�อน�(นเพราะเหัต�ไร ฯ ภ�. ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ เพราะว�าการท")จ้ะงอเข�า จ้ะพ�บแล่ะจ้ะม�วนซ-)งหัอกม"ใบอ�นคมด่�วยุฝ่OามBอหัรBอด่�วยุก4ามBอ กระท4าไม�ได่�ง�ายุ ก;แหัล่ะบ�ร�ษน�(น พ-งเปิ<นผู้!�ม"สุ�วนแหั�งความเหัน;ด่เหันB)อยุล่4าบากถ�ายุเด่"ยุว แม�ฉ�นใด่ ฯ-2 1 0 0 0 -16690 11 0 0 0

[๖๖๙] พ. ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�ร!ปิใด่ร!ปิหัน-)ง เจ้ร�ญเมตตา เจ้โตว�ม�ต� กระท4าใหั�มาก กระท4าใหั�เปิ<นปิระด่�จ้ยุาน กระท4าใหั�เปิ<นท")ต�(งอาศ�ยุ ใหั�ม�)นคง สุ�)งสุม ปิรารภด่�วยุด่" ถ�าอมน�ษยุ'จ้ะพ-งกระท4าจ้�ตของภ�กษ�น�(นใหั�ฟั� Qงซ�านอมน�ษยุ'น�(นพ-งเปิ<นผู้!�ม"สุ�วนแหั�งความเหัน;ด่เหันB)อยุ ล่4าบากถ�ายุเด่"ยุว ฉ�นน�(น เหัมBอนก�น เพราะเหัต�ด่�งน"(น�(น เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(ว�า เราจ้�กเจ้ร�ญเมตตา เจ้โตว�ม�ต� กระท4าใหั�มาก กระท4าใหั�เปิ<นปิระด่�จ้ยุาน กระท4าใหั�เปิ<นท")ต�(งอาศ�ยุ ใหั�ม�)นคง สุ�)งสุม ปิรารภด่�วยุด่" ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕ ๖. ธน�คคหัสุ!ตร -2 1 0 0 0 -16700 13 0 0 0

[๖๗๐] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ นายุขม�งธน! ๔ คน ถBอธน!อ�นม�)นคง ได่�ศ-กษามาด่"แล่�ว เปิ<นผู้!�ม"ความช4านาญ เปิ<นผู้!�ม"ศ�ล่ปิอ�นได่�แสุด่งแล่�ว ยุBนอยุ!�แล่�วในท�ศท�(ง ๔ ถ�าบ�ร�ษพ-งมากล่�าวว�า เราจ้�กจ้�บล่!กธน!ท�(งหัล่ายุท")นายุขม�งธน!ท�(ง ๔ เหัล่�าน"(ยุ�งมาจ้ากท�ศท�(ง ๔ ไม�ใหั�ตกถ-งแผู้�นด่�น เธอท�(งหัล่ายุจ้ะสุ4าค�ญความข�อน�(นเปิ<นไฉน ควรจ้ะกล่�าวได่�ว�าบ�ร�ษผู้!�ม"ความเร;ว ปิระกอบด่�วยุความเร;วอยุ�างยุอด่เยุ")ยุม ด่�งน"(หัรBอ ฯ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ถ�าแม�บ�ร�ษจ้ะพ-งจ้�บ ล่!กธน!ท")นายุขม�งธน!เพ"ยุงคนเด่"ยุวยุ�ง ไม�ใหั�ตกถ-งแผู้�นด่�น ก;ควรจ้ะกล่�าวได่�ว�า บ�ร�ษ ผู้!�ม"ความเร;ว ปิระกอบด่�วยุความเร;วอยุ�างยุอด่เยุ")ยุม จ้ะกล่�าวไปิไยุถ-งการจ้�บล่!กธน!ท�(ง ๔ ล่!กท")นายุขม�งธน! ๔ คนยุ�งมาจ้าก ๔ ท�ศ แม�ฉ�นใด่ ฯ -2 1 0 0 0 -16710 9 0 0 0

[๖๗๑] พ. ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เหัมBอนอยุ�างว�า ความเร;วของพระจ้�นทร'แล่ะพระอาท�ตยุ' เร;วกว�าความเร;วของบ�ร�ษน�(น ความเร;วของเทวด่าท")ไปิข�างหัน�าพระจ้�นทร'พระอาท�ตยุ' เร;วกว�าความเร;วของบ�ร�ษแล่ะความเร;วของพระจ้�นทร'แล่ะ พระอาท�ตยุ' อายุ�สุ�งขารสุ�(นไปิเร;วกว�า

ความเร;วน�(นๆ เพราะเหัต�ด่�งน"(น�(น เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(ว�า เราท�(งหัล่ายุจ้�กเปิ<นผู้!�ไม�ปิระมาทอยุ!� ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุเธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๖ ๗. อาณ�สุ!ตร-2 1 0 0 0 -16720 14 0 0 0

[๖๗๒] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรB)องเคยุม"มาแล่�ว ตะโพนชB)ออานกะของพวกกษ�ตร�ยุ'ผู้!�ม"พระนามว�า ทสุารหัะได่�ม"แล่�ว เมB)อตะโพนแตก พวกทสุารหัะได่�ตอกล่�)มอB)นล่งไปิ สุม�ยุต�อมาโครงเก�าของตะโพนชB)ออานกะก;หัายุไปิ ยุ�งเหัล่Bอแต�โครงล่�)ม แม�ฉ�นใด่ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกภ�กษ�ในอนาคตกาล่ เมB)อเขากล่�าวพระสุ!ตรท")ตถาคตกล่�าวแล่�ว อ�นล่-กม"อรรถอ�นล่-ก เปิ<นโล่ก�ตตระ ปิระกอบด่�วยุสุ�ญญตธรรม อยุ!� จ้�กไม�ปิรารถนาฟั7งจ้�กไม�เข�าไปิต�(งจ้�ตเพB)อร! � แล่ะจ้�กไม�สุ4าค�ญธรรมเหัล่�าน�(น ว�าควรเล่�าเร"ยุน ควรศ-กษาแต�ว�าเมB)อเขากล่�าวพระสุ!ตรอ�นน�กปิราชญ'รจ้นาไว� อ�นน�กปิราชญ'ร�อยุกรองไว� ม"อ�กษรอ�นว�จ้�ตร ม"พยุ�ญชนะอ�นว�จ้�ตร เปิ<นของภายุนอก เปิ<นสุาวกภาษ�ต อยุ!� จ้�ก ปิรารถนาฟั7งด่�วยุด่" จ้�กเง")ยุโสุตล่งสุด่�บ จ้�กเข�าไปิต�(งไว�ซ-)งจ้�ตเพB)อร! � แล่ะจ้�กสุ4าค�ญ ธรรมเหัล่�าน�(น ว�าควรเร"ยุน ควรศ-กษา ฯ-2 1 0 0 0 -16730 10 0 0 0

[๖๗๓] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พระสุ!ตรเหัล่�าน�(น ท")ตถาคตกล่�าวแล่�วอ�นล่-ก ม"อรรถอ�นล่-ก เปิ<นโล่ก�ตตระ ปิระกอบด่�วยุสุ�ญญตธรรม จ้�กอ�นตรธานฉ�นน�(นเหัมBอนก�น เพราะเหัต�ด่�งน"(น�(น เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(ว�า เมB)อเขากล่�าวพระสุ!ตรท")ตถาคตกล่�าวแล่�ว อ�นล่-ก ม"อรรถอ�นล่-ก เปิ<นโล่ก�ตตระ ปิระกอบ ด่�วยุสุ�ญญตธรรม อยุ!� พวกเราจ้�กฟั7งด่�วยุด่" จ้�กเง")ยุโสุตล่งสุด่�บ จ้�กเข�าไปิต�(งไว�ซ-)งจ้�ตเพB)อร! � แล่ะจ้�กสุ4าค�ญธรรมเหัล่�าน�(นว�า ควรเร"ยุน ควรศ-กษา ด่�งน"( ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ ๘. กล่�งครสุ!ตร -2 1 0 0 0 -16740 4 0 0 0

[๖๗๔] สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ ก!ฏิาคารศาล่า ปิOามหัาว�น เขตเมBองเวสุาล่" ณ ท")น�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�าด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุได่�ท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคว�า พระพ�ทธเจ้�าข�า ฯ-2 1 0 0 0 -1

6750 9 0 0 0

[๖๗๕] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ในปิ7จ้จ้�บ�น พวกกษ�ตร�ยุ'ล่�จ้ฉว"ผู้!�ทรงไว�ซ-)งหัมอนท�อนไม�หัน�นศ"รษะแล่ะเท�า ยุ�อมเปิ<นผู้!�ไม�ปิระมาทม"ความเพ"ยุรในการฝ่Uกซ�อมศ�ล่ปิ พระเจ้�าอชาตสุ�ตร!เวเทหั�บ�ตร พระเจ้�าแผู้�นด่�น มคธ ยุ�อมไม�ได่�ช�อง ไม�ได่�โอกาสุ แต�กษ�ตร�ยุ'ล่�จ้ฉว"เหัล่�าน�(น ในอนาคตกาล่พวกกษ�ตร�ยุ'ล่�จ้ฉว"จ้�กเปิ<นกษ�ตร�ยุ'สุ�ข�มาล่ชาต� ม"มBอแล่ะเท�าอ�นอ�อนน��ม จ้�กสุ4าเร;จ้ การนอนบนท")นอน ม"ฟั!กแล่ะหัมอนหันาอ�นอ�อนน��ม จ้นกว�าพระอาท�ตยุ'ข-(น พระเจ้�าอชาตสุ�ตร!เวเทหั�บ�ตร พระเจ้�าแผู้�นด่�นมคธ จ้�กได่�ช�อง ได่�โอกาสุ แต�กษ�ตร�ยุ'ล่�จ้ฉว"เหัล่�าน�(น ฯ-2 1 0 0 0 -16760 12 0 0 0

[๖๗๖] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ในปิ7จ้จ้�บ�น พวกภ�กษ�ผู้!�เข�าไปิทรงไว�ซ-)งหัมอนท�อนไม�หัน�นศ"รษะแล่ะเท�า ยุ�อมเปิ<นผู้!�ไม�ปิระมาท ม"ความเพ"ยุร ในการเร�)มต�(งความเพ"ยุรอยุ!� มารผู้!�ม"บาปิ ยุ�อมไม�ได่�ช�อง ยุ�อมไม�ได่�โอกาสุ แต�ภ�กษ�เหัล่�าน�(น ในอนาคตกาล่ พวกภ�กษ�จ้�กเปิ<นสุ�ข�มาล่ชาต� ม"มBอเท�าอ�นอ�อนน��ม จ้�กสุ4าเร;จ้การนอนบนท")นอนม"ฟั!กแล่ะหัมอนหันาอ�นอ�อนน��ม จ้นกว�าพระอาท�ตยุ'ข-(นมารผู้!�ม"บาปิยุ�อมได่�ช�อง ได่�โอกาสุ แต�พวกเธอเหัล่�าน�(น เพราะเหัต�ด่�งน"(น�(น เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(ว�า เราจ้�กเปิ<นผู้!�ทรงไว�ซ-)งหัมอนท�อนไม�หัน�นศ"รษะแล่ะเท�า ไม�ปิระมาท ม"ความเพ"ยุร ในการเร�)มต�(งความเพ"ยุรไว� ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เธอ ท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙. นาคสุ!ตร-2 1 0 0 0 -16770 15 0 0 0

[๖๗๗] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" สุม�ยุน�(นแล่ ภ�กษ�ใหัม�ร!ปิหัน-)ง เข�าไปิ สุ!�สุก�ล่เก�นเวล่า ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุจ้-งกล่�าวกะเธออยุ�างน"(ว�า ท�านผู้!�ม"อายุ� อยุ�าเข�าไปิสุ!�สุก�ล่เก�นเวล่าเล่ยุ เธอถ!กพวกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�ากล่�าวอยุ!� จ้-งกล่�าวอยุ�างน"(ว�า ก;ภ�กษ� ช�(นเถระเหัล่�าน"(จ้�กสุ4าค�ญสุก�ล่ท�(งหัล่ายุว�า ควรเข�าไปิหัา สุ�วนเราไฉนจ้�กเข�าไปิไม�ได่� คร�(งน�(นแล่ พวกภ�กษ�มากร!ปิด่�วยุก�นเข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บคร�(นเข�าไปิเฝ่Qาแล่�วถวายุบ�งคมแล่�วน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง คร�(นภ�กษ�เหัล่�าน�(นน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�วได่�กราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ภ�กษ�ใหัม�ร!ปิหัน-)งในพระธรรมว�น�ยุน"( เข�าไปิสุ!�สุก�ล่เก�นเวล่า ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกล่�าวกะเธออยุ�างน"(ว�า ท�านผู้!�ม"อายุ� อยุ�าเข�าไปิสุ!�สุก�ล่เก�นเวล่าเล่ยุ เธอเมB)อถ!กภ�กษ�ว�ากล่�าวอยุ!� ได่�กล่�าวอยุ�างน"(ว�า ก;ภ�กษ�ช�(นเถระ

เหัล่�าน"( จ้�กสุ4าค�ญสุก�ล่ท�(งหัล่ายุว�า ควรเข�าไปิหัาสุ�วนเราไฉนจ้�กเข�าไปิไม�ได่� ฯ-2 1 0 0 0 -16780 10 0 0 0

[๖๗๘] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรB)องเคยุม"มาแล่�วม"สุระใหัญ�ท")ชายุปิOาแหั�งหัน-)ง ช�างท�(งหัล่ายุอาศ�ยุสุระเหัล่�าน�(นอยุ!� ช�างเหัล่�าน�(นล่งสุ!�สุระน4(าแล่�ว ถอนเง�าแล่ะรากบ�วข-(นด่�วยุงวง ล่�างใหั�ด่"แล่�ว เค"(ยุวก�นเง�าแล่ะรากบ�วท")ไม�ม"เปิXอกตม ข�อน�(นยุ�อมเปิ<นไปิเพB)อวรรณแล่ะเพB)อก4าล่�งแก�ช�างเหัล่�าน�(น ช�างเหัล่�าน�(นยุ�อมไม�เข�าถ-งความตายุหัรBอท�กข'ปิางตายุ ซ-)งม"ข�อน�(นเปิ<นเหัต� สุ�วนล่!กช�างเล่;กๆ สุ4าเหัน"ยุกตามช�างใหัญ�เหัล่�าน�(นน�)นเท"ยุว พวกม�นล่งสุ!�สุระน�(นแล่�ว ถอนเง�าแล่ะรากบ�วข-(นด่�วยุงวง ไม�ล่�างใหั�ด่"จ้-งเค"(ยุวก�นท�(งเปิXอกตม ข�อน�(นยุ�อมไม�เปิ<นไปิ เพB)อวรรณแล่ะเพB)อก4าล่�งแก�ล่!กช�างเหัล่�าน�(น ล่!กช�างเหัล่�าน�(นยุ�อมเข�าถ-งความตายุหัรBอท�กข'ปิางตายุ ซ-)งม"ข�อน�(นเปิ<นเหัต� ฯ-2 1 0 0 0 -16790 19 0 0 0

[๖๗๙] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกภ�กษ�ผู้!�เถระในธรรมว�น�ยุน"(ก;ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น เวล่าเช�า น��งผู้�าถBอเอาบาตรแล่ะจ้"วรเข�าไปิสุ!�บ�านหัรBอน�คม เพB)อบ�ณฑิบาตพวกเธอยุ�อมกล่�าวธรรมในท")น�(น คฤหั�สุถ'ท�(งหัล่ายุผู้!�เล่B)อมใสุยุ�อมกระท4าอาการเล่B)อมใสุแก�พวกเธอ พวกเธอไม�ก4าหัน�ด่ ไม�หัมกม��น ไม�พ�วพ�น ม�กเหั;นโทษม"ปิ7ญญาเปิ<นเครB)องสุล่�ด่ออก ยุ�อมบร�โภคล่าภน�(น ข�อน�(นยุ�อมเปิ<นไปิเพB)อวรรณแล่ะเพB)อก4าล่�งแก�ภ�กษ�ผู้!�เถระเหัล่�าน�(น พวกเธอยุ�อมไม�เข�าถ-งความตายุหัรBอท�กข'ปิางตายุ ซ-)งม"ข�อน�(นเปิ<นเหัต� สุ�วนพวกภ�กษ�ใหัม� ผู้!�ตามสุ4าเหัน"ยุกภ�กษ�ผู้!�เถระเหัล่�าน�(นน�)น เท"ยุว เวล่าเช�า น��งผู้�าถBอเอาบาตรแล่ะจ้"วรเข�าไปิสุ!�บ�านหัรBอน�คม เพB)อบ�ณฑิบาตพวกเธอยุ�อมกล่�าวธรรมในท")น�(น คฤหั�สุถ'ท�(งหัล่ายุผู้!�เล่B)อมใสุ ยุ�อมกระท4าอาการ เล่B)อมใสุแก�พวกเธอ พวกเธอก4าหัน�ด่ หัมกม��น พ�วพ�น ม�กไม�เหั;นโทษ ไม�ม"ปิ7ญญาเปิ<นเครB)องสุล่�ด่ออก ยุ�อมบร�โภคล่าภน�(น ข�อน�(นยุ�อมไม�เปิ<นไปิเพB)อวรรณแล่ะเพB)อก4าล่�งแก�พวกเธอ พวกเธอยุ�อมเข�าถ-งความตายุหัรBอท�กข'ปิางตายุ ซ-)งม"ข�อน�(นเปิ<นเหัต� เพราะเหัต�ด่�งน"(น�(น เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(ว�า เราท�(งหัล่ายุจ้�ก ไม�ก4าหัน�ด่ ไม�หัมกม��น ไม�พ�วพ�น ม�กเหั;นโทษ ม"ปิ7ญญาเปิ<นเครB)องสุล่�ด่ออกบร�โภค ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐. ว�ฬารสุ!ตร -2 1 0 0 0 -16800 11 0 0 0

[๖๘๐] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�าน อนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... สุม�ยุน�(นแล่ ภ�กษ�ร!ปิหัน-)งเข�าไปิเท")ยุวในสุก�ล่เก�นเวล่า ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกล่�าวกะเธออยุ�างน"(

ว�า ท�านผู้!�ม"อายุ� อยุ�าเข�าไปิเท")ยุวในสุก�ล่เก�นเวล่าเล่ยุ ภ�กษ�น�(นถ!กพวกภ�กษ�ว�ากล่�าวอยุ!� ยุ�อมไม�พอใจ้ ล่4าด่�บน�(น ภ�กษ�มากด่�วยุก�นเข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ คร�(นเข�าไปิเฝ่Qาถวายุบ�งคมแล่�วน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง คร�(นภ�กษ�เหัล่�าน�(นน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�วได่�กราบท!ล่ พระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ภ�กษ�ร!ปิหัน-)งในพระธรรมว�น�ยุน"(เข�าไปิเท")ยุวในสุก�ล่เก�นเวล่า ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกล่�าวกะเธออยุ�างน"(ว�า ท�านผู้!�ม"อายุ� อยุ�าเข�า ไปิเท")ยุวในสุก�ล่เก�นเวล่าเล่ยุ ภ�กษ�น�(นถ!กพวกภ�กษ�ว�ากล่�าวอยุ!�ยุ�อมไม�พอใจ้ ฯ-2 1 0 0 0 -16810 7 0 0 0

[๖๘๑] พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เรB)องเคยุม"มาแล่�วม"แมวได่�ยุBนคอยุจ้�บล่!กหัน!อยุ!�ในท")กองหัยุ�กเยุB)อท")ทางระบายุค!ถโคในบ�าน ระหัว�างท") ต�อเรBอนสุองหัล่�ง ด่�วยุค�ด่ว�า ล่!กหัน!จ้�กไปิหัาเหัยุB)อในท")ใด่ เราจ้�กจ้�บม�นก�นเสุ"ยุในท")น�(น ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ คร�(งน�(นแล่ ล่!กหัน!ได่�ออกไปิหัาเหัยุB)อ แมวจ้�บล่!กหัน!น�(นแล่�วร"บก�ด่กล่Bนล่งไปิ ล่!กหัน!น�(นก�ด่ท�(งไสุ�ใหัญ�แล่ะไสุ�น�อยุของแมวน�(น แมวน�(นยุ�อมเข�าถ-งความตายุหัรBอท�กข'ปิางตายุ ซ-)งม"ข�อน�(นเปิ<นเหัต� ฯ-2 1 0 0 0 -16820 16 0 0 0

[๖๘๒] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�บางร!ปิในธรรมว�น�ยุน"( ก;ฉ�นน�(นเหัมBอน ก�น เวล่าเช�า น��งแล่�วถBอเอาบาตรแล่ะจ้"วรเข�าไปิสุ!�บ�านหัรBอน�คม เพB)อบ�ณฑิบาตม"กายุวาจ้าแล่ะจ้�ตอ�นไม�ร�กษาแล่�ว ม"สุต�ไม�เข�าไปิต�(งไว�แล่�ว ม"อ�นทร"ยุ'อ�นไม�สุ4ารวม แล่�ว เธอเหั;นมาต�คามในบ�านหัรBอน�คมน�(น น��งหั�มผู้�าล่�บๆ ล่�อๆ ความก4าหัน�ด่ยุ�อมรบกวนจ้�ตของเธอ เพราะเหั;นมาต�คามน��งหั�มผู้�าล่�บๆ ล่�อๆ เธอม"จ้�ตอ�นราคะ รบกวน ชB)อว�ายุ�อมเข�าถ-งความตายุหัรBอท�กข'ปิางตายุ การท")เธอบอกคBนสุ�กขาเว"ยุนมาเพB)อหั�นเพศน�(น ชB)อว�าเปิ<นความตายุในอร�ยุว�น�ยุ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ การท")เธอต�องอาบ�ต�เศร�าหัมองอยุ�างใด่อยุ�างหัน-)ง การปิรากฏิแหั�งการออกจ้ากอาบ�ต�ตามท") ต�องน�(น ชB)อว�าเปิ<นท�กข'ปิางตายุท"เด่"ยุว เพราะเหัต�ด่�งน"(น�(น เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษา อยุ�างน"(ว�า เราจ้�กม"กายุวาจ้าแล่ะจ้�ตอ�นร�กษาแล่�ว ม"สุต�เข�าไปิต�(งไว�แล่�ว ม"อ�นทร"ยุ'อ�นสุ4ารวมแล่�ว เข�าไปิสุ!�บ�านหัรBอน�คม เพB)อบ�ณฑิบาต ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐ ๑๑. สุ�คาล่สุ!ตรท") ๑-2 1 0 0 0 -16830 9 0 0 0

[๖๘๓] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกเธอได่�ฟั7งเรB)องของสุ�น�ขจ้�(งจ้อกผู้!�อยุ!�

ในปิ7จ้จ้�สุม�ยุแหั�งราตร"แล่�วม�ใช� หัรBอ ฯ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า ได่�ฟั7งมาแล่�ว พระเจ้�าข�า ฯ พ. ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ สุ�น�ขจ้�(งจ้อกแก�น"(แล่ เปิ<นโรคเรB(อน ม�นอยุากจ้ะ ไปิทางไหันก;ไปิทางน�(น อยุากจ้ะยุBนท")ไหันๆ ก;ยุBนท")น�)น อยุากจ้ะน�)งท")ไหันก;น�)งท")น�)น อยุากจ้ะนอนท")ไหันก;นอนท")น�)น ล่มเยุ;นๆ ยุ�อมร4าเพยุใหั�ม�น ฯ-2 1 0 0 0 -16840 7 0 0 0

[๖๘๔] ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ข�อท")ภ�กษ�บางร!ปิในธรรมว�น�ยุน"( ผู้!�ปิฏิ�ญาณว�าเปิ<นศากยุบ�ตร ได่�เสุวยุการได่�เฉพาะซ-)งอ�ตภาพแม�เหั;นปิานน"( เปิ<นการด่"น�กหันา เพราะเหัต�ด่�งน"(น�(น เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(ว�า เราจ้�กเปิ<นผู้!�ไม�ปิระมาทอยุ!� ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ เธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๑ ๑๒. สุ�คาล่สุ!ตรท") ๒-2 1 0 0 0 -16850 23 0 0 0

[๖๘๕] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกเธอได่�ฟั7งเรB)องของสุ�น�ขจ้�(งจ้อกผู้!�อยุ!�ในปิ7จ้จ้�สุสุม�ยุแหั�งราตร"แล่�วม�ใช�หัรBอ ฯ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า ได่�ฟั7งแล่�ว พระเจ้�าข�า ฯ พ. ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ความกต�ญญู!บางอยุ�าง ความกตเวท"บางอยุ�างพ-งม"ในสุ�น�ขจ้�(งจ้อกแก�น�(น แต�ความกต�ญญู!บางอยุ�าง ความกตเวท"บางอยุ�าง ไม�พ-งม"ในภ�กษ�บางร!ปิ ผู้!�ปิฏิ�ญาณว�าเปิ<นศากยุบ�ตรในธรรมว�น�ยุน"(เล่ยุ เพราะเหัต�ด่�งน"(น�(นเธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(ว�า เราจ้�กเปิ<นผู้!�กต�ญญู! เราจ้�กเปิ<นผู้!�กตเวท" อ�ปิการะ แม�น�อยุท")บ�คคล่กระท4าแล่�วในพวกเรา จ้�กไม�เสุB)อมหัายุไปิ ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุเธอท�(งหัล่ายุพ-งศ-กษาอยุ�างน"(แหัล่ะ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๒ ---------

รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. ก!ฏิาคารสุ!ตร ๒. นขสุ�ขสุ!ตร ๓. ก�ล่สุ!ตร ๔. โอกขาสุ!ตร ๕. สุ�ตต�สุ!ตร ๖. ธน�คคหัสุ!ตร ๗. อาณ�สุ!ตร ๘. กล่�งคร สุ!ตร ๙. นาคสุ!ตร ๑๐. ว�ฬารสุ!ตร ๑๑. สุ�คาล่สุ!ตรท") ๑ ๑๒. สุ�คาล่สุ!ตรท") ๒ ฯ จ้บโอปิ7มมสุ�งยุ�ตต'ท") ๘ -------------

ภ�กข�สุ�งยุ�ตต' ๑. โกล่�ตสุ!ตร -2 1 0 0 0 -1

6860 5 0 0 0

[๖๘๖] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ณ ท")น�(นแล่ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ด่!กรท�านผู้!�ม"อายุ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุได่�ร�บค4าท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะแล่�ว ฯ-2 1 0 0 0 -16870 25 0 0 0

[๖๘๗] ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�กล่�าวว�า ด่!กรท�านผู้!�ม"อายุ�ท�(งหัล่ายุความปิร�ว�ตกแหั�งใจ้ได่�บ�งเก�ด่ข-(นแก�เรา ผู้!�เร�นอยุ!�ในท")ล่�บอยุ�างน"(ว�า ท")เร"ยุกว�าด่�ษณ" ภาพอ�นปิระเสุร�ฐี ด่�ษณ"ภาพอ�นปิระเสุร�ฐี ด่�งน"( ด่�ษณ"ภาพอ�นปิระเสุร�ฐีเปิ<นไฉนด่!กรท�านผู้!�ม"อายุ�ท�(งหัล่ายุ ความด่4าร�ได่�ม"แก�เราด่�งน"(ว�า ภ�กษ�ในพระธรรมว�น�ยุน"( เพราะระง�บว�ตกแล่ะว�จ้ารเสุ"ยุได่� จ้-งเข�าสุ!�ท�ต�ยุฌาน เปิ<นความผู้�องใสุแหั�งใจ้ในภายุใน เปิ<นธรรมเอกผู้�ด่ข-(น ไม�ม"ว�ตก ไม�ม"ว�จ้าร ม"ปิRต�แล่ะสุ�ขเก�ด่แต�สุมาธ�อยุ!�น"(เร"ยุกว�าด่�ษณ"ภาพอ�นปิระเสุร�ฐี ด่!กรท�านผู้!�ม"อายุ�ท�(งหัล่ายุ เราน�(น เพราะระง�บว�ตกแล่ะว�จ้ารเสุ"ยุได่� จ้-งเข�าสุ!�ท�ต�ยุฌานเปิ<นความผู้�องใสุแหั�งใจ้ในภายุใน เปิ<น ธรรมเอกผู้�ด่ข-(น ไม�ม"ว�ตก ไม�ม"ว�จ้าร ม"ปิRต�แล่ะสุ�ขเก�ด่แต�สุมาธ�อยุ!� เมB)อเราน�(น อยุ!�ด่�วยุว�หัารธรรมน"( สุ�ญญาแล่ะมนสุ�การอ�นปิระกอบด่�วยุว�ตก ยุ�อมฟั� Qงข-(น ด่!กรท�านผู้!�ม"อายุ�ท�(งหัล่ายุ คร�(งน�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคเสุด่;จ้เข�าไปิหัาเราด่�วยุฤทธ�Tตร�สุพระพ�ทธพจ้น'น"(ว�า โมคค�ล่ล่านะๆ ผู้!�เปิ<นพราหัมณ'อยุ�าปิระมาทด่�ษณ"ภาพอ�น ปิระเสุร�ฐี เธอจ้งรวมจ้�ตต�(งไว�ในด่�ษณ"ภาพอ�นปิระเสุร�ฐี จ้งกระท4าจ้�ตใหั�เปิ<นธรรม เอกผู้�ด่ข-(นในด่�ษณ"ภาพอ�นปิระเสุร�ฐี จ้งต�(งจ้�ตม�)นไว�ในด่�ษณ"ภาพอ�นปิระเสุร�ฐี สุม�ยุต�อมาเราน�(น เพราะระง�บว�ตกแล่ะว�จ้ารเสุ"ยุได่� จ้-งเข�าสุ!�ท�ต�ยุฌาน เปิ<นความผู้�องใสุแหั�งใจ้ในภายุใน เปิ<นธรรมเอกผู้�ด่ข-(น ไม�ม"ว�ตก ไม�ม"ว�จ้าร ม"ปิRต�แล่ะสุ�ขเก�ด่ แต�สุมาธ�อยุ!� ก;บ�คคล่เมB)อจ้ะกล่�าวโด่ยุชอบ หัมายุถ-งบ�คคล่ใด่ พ-งกล่�าวว�าสุาวกผู้!�อ�นพระศาสุด่าทรงอน�เคราะหั' ได่�บรรล่�ความร! �อ�นยุ�)งใหัญ�แล่�ว บ�คคล่เมB)อจ้ะกล่�าวโด่ยุชอบ พ-งกล่�าวหัมายุถ-งเราน�(นว�า สุาวกผู้!�อ�นพระศาสุด่าทรงอน�เคราะหั' ได่�บรรล่�ความร! �อ�นยุ�)งใหัญ�แล่�ว ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑ ๒. อ�ปิต�สุสุสุ!ตร -2 1 0 0 0 -16880 4 0 0 0

[๖๘๘] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" ... ณ ท")น�(นแล่ ท�านพระสุาร"บ�ตรเร"ยุก ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ด่!กรท�านผู้!�ม"อายุ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุได่�ร�บค4าท�านพระสุาร"บ�ตรแล่�ว ฯ -2 1 0 0 0 -1

6890 7 0 0 0

[๖๘๙] ท�านพระสุาร"บ�ตรได่�กล่�าวว�า ด่!กรท�านผู้!�ม"อายุ�ท�(งหัล่ายุ ความปิร�ว�ตกแหั�งใจ้ได่�บ�งเก�ด่ข-(นแก�เราผู้!�เร�นอยุ!�ในท")ล่�บอยุ�างน"(ว�า โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุพ-งบ�งเก�ด่ข-(นแก�เรา เพราะความแปิรปิรวนเปิ<นอยุ�างอB)นแหั�งสุ�ตว'หัรBอสุ�งขารใด่ สุ�ตว'หัรBอสุ�งขารบางอยุ�างน�(น ยุ�งม"อยุ!�ในโล่กหัรBอ เราได่�ม"ความด่4าร�ว�าโสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุไม�พ-งบ�งเก�ด่ข-(นแก�เรา เพราะความแปิรปิรวน เปิ<นอยุ�างอB)นแหั�งสุ�ตว'หัรBอสุ�งขารใด่ สุ�ตว'หัรBอสุ�งขารบางอยุ�างน�(น ไม�ม"อยุ!�ในโล่กเล่ยุ ฯ-2 1 0 0 0 -16900 17 0 0 0

[๖๙๐] เมB)อท�านพระสุาร"บ�ตรกล่�าวอยุ�างน"(แล่�ว ท�านพระอานนท'ได่�กล่�าว กะท�านพระสุาร"บ�ตรด่�งน"(ว�า ด่!กรท�านสุาร"บ�ตรผู้!�ม"อายุ� โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุไม�พ-งบ�งเก�ด่ข-(นแก�ท�าน เพราะความแปิรปิรวนเปิ<นอยุ�างอB)นแม�แหั�งพระศาสุด่าแล่หัรBอ พระสุาร"บ�ตรกล่�าวว�า ด่!กรท�านผู้!�ม"อายุ� โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุไม�พ-งบ�งเก�ด่ข-(นแก�เรา เพราะความแปิรปิรวนเปิ<นอยุ�างอB)น แม�แหั�งพระศาสุด่าแล่ อน-)ง ผู้มด่4าร�ว�า พระผู้!�ม"พระภาคเปิ<นสุ�ตว'ผู้!�ม"ศ�กด่าใหัญ�ม"ฤทธ�Tมาก ม"อาน�ภาพมาก อ�นตรธานไปิแล่�ว ถ�าพระองค'พ-งด่4ารงอยุ!�ตล่อด่กาล่นาน ข�อน�(นจ้�กเปิ<นไปิเพB)อปิระโยุชน'เกB(อก!ล่แก�ชนเปิ<นอ�นมาก เพB)อสุ�ขแก�ชนเปิ<นอ�นมากเพB)ออน�เคราะหั'โล่ก เพB)อปิระโยุชน' เพB)อเกB(อก!ล่ เพB)อสุ�ขแก�เทพยุด่าแล่ะมน�ษยุ'ท�(งหัล่ายุ ก;ความจ้ร�ง ท�านพระสุาร"บ�ตรถอนอหั�งการ มม�งการ แล่ะมานาน�สุ�ยุได่�นานแล่�ว เพราะฉะน�(น โสุกปิร�เทวท�กขโทมน�สุแล่ะอ�ปิายุาสุท�(งหัล่ายุ จ้-งไม�บ�งเก�ด่ข-(นแก�ท�านพระสุาร"บ�ตร เพราะความแปิรปิรวนเปิ<นอยุ�างอB)นแม�แหั�ง พระศาสุด่าแล่ ด่�วยุปิระการด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๒ ๓. ฆฏิสุ!ตร-2 1 0 0 0 -16910 9 0 0 0

[๖๙๑] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" สุม�ยุน�(นแล่ ท�านพระสุาร"บ�ตรแล่ะท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะอยุ!�ในว�หัารเด่"ยุวก�น ในพระเวฬ�ว�นกล่�นทกน�วาปิสุถาน คร�(ง น�(นแล่ เวล่าเยุ;น ท�านพระสุาร"บ�ตรออกจ้ากท")เร�น เข�าไปิหัาท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะถ-งท")อยุ!� คร�(นเข�าไปิหัาแล่�ว ได่�สุนทนาปิราศร�ยุก�บท�านพระมหัา โมคค�ล่ล่านะ คร�(นผู้�านการปิราศร�ยุพอใหั�ระล่-กถ-งก�นไปิแล่�ว จ้-งน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง ฯ-2 1 0 0 0 -1692

0 18 0 0 0

[๖๙๒] คร�(นท�านพระสุาร"บ�ตรน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว ได่�กล่�าวกะท�านพระมหัา โมคค�ล่ล่านะว�า ท�านโมคค�ล่ล่านะ อ�นทร"ยุ'ของท�านผู้�องใสุน�ก ผู้�วหัน�าของท�านบร�สุ�ทธ�Tผู้�องแผู้�ว ชรอยุว�นน"( ท�านมหัาโมคค�ล่ล่านะ จ้ะอยุ!�ด่�วยุว�หัารธรรมอ�น ล่ะเอ"ยุด่ ฯ ท�านพระมหัาโมคค�ล่ล่านะกล่�าวว�า อาว�โสุ ว�นน"(ผู้มอยุ!�ด่�วยุว�หัารธรรมอ�น หัยุาบ อน-)ง ผู้มได่�ม"ธรรม"กถา ฯ สุา. ท�านมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ม"ธรรม"กถาก�บใคร ฯ ม. ผู้มได่�ม"ธรรม"กถาก�บพระผู้!�ม"พระภาค ฯ สุา. เด่"Yยุวน"(พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระว�หัารเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" ใกล่�พระนครสุาว�ตถ" ไกล่น�ก ท�านมหัาโมคค�ล่ล่านะไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคด่�วยุฤทธ�TหัรBอ หัรBอว�าพระผู้!�ม"พระภาคเสุด่;จ้มาหัาท�านมหัา โมคค�ล่ล่านะด่�วยุฤทธ�T ฯ ม. ผู้มไม�ได่�ไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคด่�วยุฤทธ�T แม�พระผู้!�ม"พระภาคก;ไม�ได่�เสุด่;จ้มาหัาผู้มด่�วยุฤทธ�T แต�ผู้มม"ท�พยุจ้�กษ�แล่ะท�พยุโสุตธาต�อ�นหัมด่จ้ด่เท�าพระผู้!�ม"พระภาค แม�พระผู้!�ม"พระภาคก;ทรงม"ท�พยุจ้�กษ�แล่ะท�พยุโสุตธาต�อ�นหัมด่จ้ด่เท�าผู้ม ฯ สุา. ท�านมหัาโมคค�ล่ล่านะได่�ม"ธรรม"กถาก�บพระผู้!�ม"พระภาคอยุ�างไร ฯ-2 1 0 0 0 -16930 11 0 0 0

[๖๙๓] ม. ผู้มได่�กราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคในท")น"(ด่�งน"(ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ท")เร"ยุกว�าผู้!�ปิรารภความเพ"ยุรๆ ด่�งน"( ก;บ�คคล่จ้ะชB)อว�าเปิ<นผู้!�ปิรารภความ เพ"ยุรด่�วยุเหัต�ปิระมาณเท�าไร พระพ�ทธเจ้�าข�า อาว�โสุ เมB)อผู้มกราบท!ล่อยุ�างน"(แล่�วพระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุกะผู้มด่�งน"(ว�า โมคค�ล่ล่านะ ภ�กษ�ในธรรมว�น�ยุน"( ยุ�อมเปิ<นผู้!�ปิรารภความเพ"ยุร ด่�วยุต�(งสุ�ตยุาธ�ษฐีานว�า จ้ะเหัล่Bออยุ!�แต�หัน�ง เอ;นแล่ะกระด่!กก;ตามท" เล่Bอด่แล่ะเนB(อในร�างกายุจ้งเหัBอด่แหั�งไปิเถ�ด่ ผู้ล่อ�นใด่ท")จ้ะพ-งบรรล่�ได่�ด่�วยุเร")ยุวแรงของบ�ร�ษ ด่�วยุความเพ"ยุรของบ�ร�ษ ด่�วยุความบากบ�)นของบ�ร�ษ ยุ�งไม� บรรล่�ผู้ล่น�(นแล่�ว จ้ะหัยุ�ด่ความเพ"ยุรเสุ"ยุเปิ<นอ�นไม�ม" โมคค�ล่ล่านะ ภ�กษ�ยุ�อมเปิ<นผู้!�ปิรารภความเพ"ยุรอยุ�างน"(แล่ อาว�โสุ ผู้มได่�ม"ธรรม"กถาก�บพระผู้!�ม"พระภาคอยุ�างน"(แล่ ฯ-2 1 0 0 0 -16940 5 0 0 0

[๖๙๔] สุา. อาว�โสุ เปิร"ยุบเหัมBอนก�อนหั�นเล่;กๆ ท")บ�คคล่เอาไปิวางเปิร"ยุบเท"ยุบก�บข�นเขาหั�มพานต'ฉ�นใด่ เราเมB)อเปิร"ยุบเท"ยุบเค"ยุงก�บท�านมหัาโมคค�ล่ล่านะก;ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น แท�จ้ร�ง ท�านมหัาโมคค�ล่ล่านะเปิ<นผู้!�ม"ฤทธ�Tมาก ม"อาน�ภาพมาก เมB)อจ้4านงอยุ!� พ-งต�(งอยุ!�ได่�ตล่อด่ก�ปิแล่ ฯ-2 1 0 0 0 -1695

0 10 0 0 0

[๖๙๕] ม. อาว�โสุ ก�อนเกล่Bอเล่;กๆ ท")บ�คคล่หัยุ�บเอาไปิวางเปิร"ยุบเท"ยุบก�บหัม�อเกล่Bอใหัญ� ฉ�นใด่ ผู้มเมB)อเปิร"ยุบเท"ยุบท�านสุาร"บ�ตรก;ฉ�นน�(นเหัมBอนก�นแท�จ้ร�ง ท�านพระสุาร"บ�ตรเปิ<นผู้!�อ�นพระผู้!�ม"พระภาคทรงชม ทรงสุรรเสุร�ญ ทรงยุกยุ�องแล่�วโด่ยุปิร�ยุายุม�ใช�น�อยุ ม"อาท�ว�า ภ�กษ�ผู้!�ถ-งซ-)งฝ่7) งคBอพระน�พพาน เปิ<นผู้!� เยุ")ยุมด่�วยุปิ7ญญา ด่�วยุศ"ล่แล่ะอ�ปิสุมะ คBอพระสุาร"บ�ตร ด่�งน"( ฯ ท�านมหัานาคท�(งสุองน�(น เพล่�ด่เพล่�นค4าสุนทนาท")เปิ<นสุ�ภาษ�ตของก�นแล่ะก�น ด่�วยุปิระการด่�งน"(แล่ ฯ จ้บสุ!ตรท") ๓ ๔. นวสุ!ตร-2 1 0 0 0 -16960 8 0 0 0

[๖๙๖] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" สุม�ยุน�(นแล่ ภ�กษ�ใหัม�ร!ปิหัน-)ง เด่�นกล่�บจ้ากบ�ณฑิบาตในเวล่าปิ7จ้ฉาภ�ต เข�าไปิสุ!�ว�หัารแล่�ว เปิ<นผู้!�ม"ความขวนขวายุน�อยุน�)งอยุ!� ไม�ช�วยุเหัล่Bอภ�กษ�ท�(งหัล่ายุในเวล่าท4าจ้"วร คร�(งน�(นแล่ ภ�กษ�มากด่�วยุก�นเข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ คร�(นเข�าไปิเฝ่Qาแล่�ว ถวายุอภ�วาทแล่�วน�)งณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง ฯ-2 1 0 0 0 -16970 15 0 0 0

[๖๙๗] คร�(นภ�กษ�เหัล่�าน�(นน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว ได่�กราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคด่�งน"(ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ภ�กษ�ใหัม�ร!ปิหัน-)งในพระธรรมว�น�ยุน"(เด่�นกล่�บจ้าก บ�ณฑิบาตในเวล่าปิ7จ้ฉาภ�ตเข�าไปิสุ!�ว�หัารแล่�ว เปิ<นผู้!�ม"ความขวนขวายุน�อยุน�)งอยุ!�ยุ�อมไม�ช�วยุเหัล่Bอภ�กษ�ท�(งหัล่ายุในเวล่ากระท4าจ้"วร คร�(งน�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ร!ปิหัน-)งมาตร�สุว�า ด่!กรภ�กษ� เธอจ้งไปิบอกภ�กษ�น�(นตามค4าของเราว�าพระศาสุด่าใหั�หัา ภ�กษ�น�(นท!ล่ร�บสุนองพระพ�ทธพจ้น'แล่�วเข�าไปิหัาภ�กษ�น�(น คร�(นเข�าไปิหัาแล่�วได่�กล่�าวกะเธอว�า พระศาสุด่าตร�สุเร"ยุกท�าน เธอร�บค4าของภ�กษ�น�(นแล่�ว เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ถวายุอภ�วาทแล่�วน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง คร�(นภ�กษ�น�(นน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุกะเธอว�า จ้ร�งหัรBอภ�กษ� ได่�ยุ�นว�าเธอเด่�นกล่�บจ้ากบ�ณฑิบาตในเวล่าปิ7จ้ฉาภ�ต เข�าไปิสุ!�ว�หัารแล่�ว เปิ<นผู้!�ม"ความขวนขวายุน�อยุ น�)งอยุ!� ไม�ช�วยุเหัล่Bอภ�กษ�ท�(งหัล่ายุในเวล่ากระท4าจ้"วร ฯ ภ�กษ�น�(นกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ข�าพระองค'ก;กระท4าก�จ้สุ�วนต�วเหัมBอนก�น ฯ-2 1 0 0 0 -16980 7 0 0 0

[๖๙๘] ล่4าด่�บน�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคทรงทราบความปิร�ว�ตกแหั�งจ้�ตของภ�กษ�น�(นด่�วยุพระท�ยุ จ้-งตร�สุกะภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกเธออยุ�ายุกโทษภ�กษ�น"(เล่ยุ ภ�กษ�น"(เปิ<นผู้!�ม"ปิรกต� ได่�ฌาน ๔ อ�นเปิ<นสุ�ขว�หัารธรรมในปิ7จ้จ้�บ�น อ�นอาศ�ยุอธ�จ้�ต ตามความปิรารถนา ไม�ยุาก ไม�ล่4าบาก กระท4าใหั�แจ้�งซ-)งท")สุ�ด่แหั�งพรหัมจ้รรยุ'อ�นยุอด่เยุ")ยุม ซ-)งก�ล่บ�ตรท�(งหัล่ายุออกบวชเปิ<นบรรพช�ตโด่ยุชอบต�องการน�(น ด่�วยุปิ7ญญาอ�นยุ�)งด่�วยุตนเองในปิ7จ้จ้�บ�นเข�าถ-งอยุ!� ฯ-2 1 0 0 0 -16990 8 0 0 0

[๖๙๙] พระผู้!�ม"พระภาคผู้!�สุ�คตศาสุด่า คร�(นได่�ตร�สุไวยุากรณภาษ�ตน"(แล่�ว จ้-งได่�ตร�สุคาถาปิระพ�นธ'ต�อไปิว�า บ�คคล่ปิรารภความเพ"ยุรอ�นยุ�อหัยุ�อน ปิรารภความเพ"ยุรด่�วยุ ก4าล่�งน�อยุ ไม�พ-งบรรล่�พระน�พพานอ�นเปิ<นเครB)องปิล่ด่เปิล่B(อง ก�เล่สุท�(งปิวงได่� แต�ภ�กษ�หัน��มร!ปิน"( เปิ<นอ�ด่มบ�ร�ษ ช4านะมาร ท�(งพาหันะได่�แล่�ว ยุ�อมทรงไว�ซ-)งอ�ตภาพม"ในท")สุ�ด่ ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๔ ๕. สุ�ชาตสุ!ตร -2 1 0 0 0 -17000 4 0 0 0

[๗๐๐] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)งพระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ ท�านพระสุ�ชาตไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม" พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ฯ -2 1 0 0 0 -17010 7 0 0 0

[๗๐๑] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ทอด่พระเนตรเหั;นพระสุ�ชาตมาแต�ท")ไกล่เท"ยุวแล่�วตร�สุกะภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ก�ล่บ�ตรน"(ยุ�อมงามด่�วยุสุมบ�ต�สุองอยุ�าง คBอม"ร!ปิงาม น�าด่! น�าเล่B)อมใสุ ปิระกอบด่�วยุผู้�วพรรณอ�นงามยุ�)งน�ก แล่ะ กระท4าใหั�แจ้�งซ-)งท")สุ�ด่แหั�งพรหัมจ้รรยุ'อ�นยุอด่เยุ")ยุม ซ-)งก�ล่บ�ตรท�(งหัล่ายุออกบวชเปิ<นบรรพช�ตโด่ยุชอบต�องการน�(น ด่�วยุปิ7ญญาอ�นยุ�)งด่�วยุตนเองในปิ7จ้จ้�บ�น เข�าถ-งอยุ!� ฯ -2 1 0 0 0 -17020 7 0 0 0

[๗๐๒] พระผู้!�ม"พระภาคผู้!�สุ�คตศาสุด่า คร�(นได่�ตร�สุไวยุากรณภาษ�ตน"(แล่�ว จ้-งได่�ตร�สุคาถาปิระพ�นธ'ต�อไปิว�า ภ�กษ�น"(ยุ�อมงามด่�วยุใจ้อ�นซB)อตรงหันอ เปิ<นผู้!�หัล่�ด่พ�น เปิ<นผู้!� พราก เปิ<นผู้!�ด่�บ เพราะไม�ถBอม�)น ช4านะมารพร�อมท�(งพาหันะ ได่�แล่�ว ยุ�อมทรงไว�ซ-)งอ�ตภาพม"ในท")สุ�ด่ ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๕

๖. ภ�ทท"สุ!ตร -2 1 0 0 0 -17030 4 0 0 0

[๗๐๓] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ ท�านพระล่ก�ณฏิกภ�ทท�ยุะไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ฯ-2 1 0 0 0 -17040 10 0 0 0

[๗๐๔] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ทอด่พระเนตรเหั;นท�านพระล่ก�ณฏิกภ�ทท�ยุะมาแต�ท")ไกล่เท"ยุว แล่�วตร�สุกะภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกเธอเหั;น หัรBอไม� ซ-)งภ�กษ�ก4าล่�งมาอยุ!�โน�น ม"วรรณะไม�งาม ไม�น�าด่! เต"(ยุ เปิ<นท")ด่!แคล่นของภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ฯ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า เหั;นพระเจ้�าข�า ฯ พ. ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�น�)นแล่ ม"ฤทธ�Tมาก ม"อาน�ภาพมาก อน-)งสุมาบ�ต�ท")เธอไม�เคยุเข�า เธอก;ได่�โด่ยุง�ายุ เธอกระท4าใหั�แจ้�งซ-)งท")สุ�ด่แหั�งพรหัมจ้รรยุ'อ�นยุอด่เยุ")ยุม ซ-)งก�ล่บ�ตรท�(งหัล่ายุออกบวชเปิ<นบรรพช�ตโด่ยุชอบต�องการน�(นด่�วยุปิ7ญญาอ�นยุ�)งด่�วยุตนเองในปิ7จ้จ้�บ�น เข�าถ-งอยุ!� ฯ-2 1 0 0 0 -17050 9 0 0 0

[๗๐๕] พระผู้!�ม"พระภาคผู้!�สุ�คตศาสุด่า คร�(นได่�ตร�สุไวยุากรณภาษ�ตน"(แล่�ว จ้-งได่�ตร�สุคาถาปิระพ�นธ'ต�อไปิว�า สุ�ตว'ท�(งหัล่ายุ จ้4าพวกหังสุ' นกกะเร"ยุน นกยุ!ง ช�าง เนB(อฟัาน ท�(งหัมด่ ยุ�อมกล่�วราชสุ"หั' ความเสุมอก�นในกายุ ไม�ม" ฉ�นใด่ ในมน�ษยุ'ท�(งหัล่ายุก;ฉ�นน�(นเหัมBอนก�น ถ�าคน หัน��มม"ปิ7ญญา เขาก;ยุ�อมเปิ<นใหัญ�ในมน�ษยุ'เหัล่�าน�(น ไม� เหัมBอนคนพาล่ ซ-)งถBอร�างกายุเปิ<นใหัญ� ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๖ ๗. ว�สุาขสุ!ตร -2 1 0 0 0 -17060 7 0 0 0

[๗๐๖] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ ก!ฏิาคารสุาล่า ปิOามหัาว�น เขตพระนครเวสุาล่" สุม�ยุน�(นแล่ ท�านพระว�สุาขปิ7ญจ้าล่บ�ตร ยุ�งภ�กษ�ท�(งหัล่ายุใหั�เหั;น แจ้�ง ใหั�สุมาทาน ใหั�อาจ้หัาญ ใหั�ร�าเร�ง ด่�วยุธรรม"กถา ปิระกอบด่�วยุวาจ้าไพเราะ สุล่ะสุล่วยุปิราศจ้ากโทษ น�บเนB)องเข�าในวาจ้าท")ใหั�เข�าใจ้เนB(อความ ไม�อ�งอาศ�ยุว�ฏิฏิะ ในอ�ปิ7ฏิฐีานศาล่า ฯ-2 1 0 0 0 -1

7070 12 0 0 0

[๗๐๗] คร�(งน�(นแล่ เปิ<นเวล่าเยุ;น พระผู้!�ม"พระภาคเสุด่;จ้ออกจ้ากท")เร�นเสุด่;จ้ไปิทางอ�ปิ7ฏิฐีานศาล่า คร�(นเสุด่;จ้ถ-งแล่�วปิระท�บบนอาสุนะท")แต�งต�(งไว� แล่�วตร�สุถามภ�กษ�ท�(งหัล่ายุว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ใครหันอแล่ยุ�งภ�กษ�ท�(งหัล่ายุใหั�เหั;นแจ้�ง ใหั�สุมาทาน ใหั�อาจ้หัาญ ใหั�ร�าเร�ง ด่�วยุธรรม"กถา ปิระกอบด่�วยุวาจ้าไพเราะ สุล่ะสุล่วยุปิราศจ้ากโทษ น�บเนB)องเข�าในวาจ้าท")ใหั�เข�าใจ้เนB(อความ ไม� อ�งอาศ�ยุว�ฏิฏิะ ในอ�ปิ7ฏิฐีานศาล่า ฯ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ท�านพระว�สุาขปิ7ญจ้าล่ บ�ตร ฯล่ฯ ล่4าด่�บน�(น พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุกะท�านว�สุาขปิ7ญจ้าล่บ�ตรว�า ด่"แล่�ว ด่"แล่�วว�สุาขะ เธอยุ�งภ�กษ�ท�(งหัล่ายุใหั�เหั;นแจ้�ง ... ด่�วยุธรรม"กถา ฯล่ฯ ด่"น�กแล่ ฯ-2 1 0 0 0 -17080 9 0 0 0

[๗๐๘] พระผู้!�ม"พระภาคผู้!�สุ�คตศาสุด่า คร�(นได่�ตร�สุไวยุากรณภาษ�ตน"(แล่�ว จ้-งได่�ตร�สุคาถาปิระพ�นธ'ต�อไปิว�า ชนท�(งหัล่ายุยุ�อมไม�ร! �จ้�กคนท")ไม�พ!ด่ ว�าเจ้Bอด่�วยุพาล่หัรBอเปิ<น บ�ณฑิ�ต แต�ยุ�อมร! �จ้�กคนท")พ!ด่ ผู้!�แสุด่งทางอมฤตอยุ!� บ�คคล่ พ-งกล่�าวธรรม พ-งสุ�องธรรม พ-งปิระคองธงช�ยุของฤาษ" ฤาษ" ท�(งหัล่ายุม"สุ�ภาษ�ตเปิ<นธง ธรรมน�)นเองเปิ<นธงช�ยุของพวก ฤาษ" ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๗ ๘. น�นทสุ!ตร-2 1 0 0 0 -17090 7 0 0 0

[๗๐๙] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ ท�านพระน�นทะผู้!�เปิ<นบ�ตร ของพระเจ้�าแม�น�าแหั�งพระผู้!�ม"พระภาค หั�มจ้"วรท")ท�บแล่ะกล่�บท�บแล่�ว หัยุอด่น�ยุน'ตา ถBอบาตรม"สุ"ใสุ เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ คร�(นเข�าไปิเฝ่Qาแล่�ว ถวายุอภ�วาทแล่�วน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง ฯ-2 1 0 0 0 -17100 7 0 0 0

[๗๑๐] คร�(นท�านพระน�นทะน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�วพระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุด่�งน"(ว�า ด่!กรน�นทะ ข�อท")เธอหั�มจ้"วรท")ท�บแล่ะกล่�บท�บแล่�ว หัยุอด่น�ยุน'ตา แล่ะถBอ บาตรม"สุ"ใสุ ไม�สุมควรแก�เธอผู้!�เปิ<นก�ล่บ�ตรออกบวชเปิ<นบรรพช�ตด่�วยุศร�ทธาข�อท")เธอถBออยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตร ถBอ

บ�ณฑิบาตเปิ<นว�ตร ถBอผู้�าบ�งสุ�ก�ล่เปิ<นว�ตร แล่ะไม�พ-งเปิ<นผู้!�เพ�งเล่;งในกามท�(งหัล่ายุอยุ!�อยุ�างน"( จ้-งสุมควรแก�เธอผู้!�เปิ<นก�ล่บ�ตรออกบวช เปิ<นบรรพช�ตด่�วยุศร�ทธา ฯ-2 1 0 0 0 -17110 5 0 0 0

[๗๑๑] พระผู้!�ม"พระภาคผู้!�สุ�คตศาสุด่า คร�(นได่�ตร�สุไวยุากรณภาษ�ตน"(แล่�ว จ้-งได่�ตร�สุคาถาปิระพ�นธ'ต�อไปิว�า เมB)อไร เราจ้ะพ-งได่�เหั;นน�นทะ ถBออยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตร ถBอผู้�า บ�งสุ�ก�ล่เปิ<นว�ตร ยุ�งอ�ตภาพใหั�เปิ<นไปิด่�วยุโภชนะท")เจ้Bอปินก�น ผู้!�ไม�อาล่�ยุในกามท�(งหัล่ายุ ด่�งน"( ฯ-2 1 0 0 0 -17120 5 0 0 0

[๗๑๒] ล่4าด่�บน�(น ท�านพระน�นทะ โด่ยุสุม�ยุต�อมา ได่�เปิ<นผู้!�อยุ!�ปิOาเปิ<นว�ตร ถBอบ�ณฑิบาตเปิ<นว�ตร ถBอผู้�าบ�งสุ�ก�ล่เปิ<นว�ตร แล่ะไม�อาล่�ยุในกามท�(งหัล่ายุอยุ!� ฯ จ้บสุ!ตรท") ๘ ๙. ต�สุสุสุ!ตร-2 1 0 0 0 -17130 5 0 0 0

[๗๑๓] พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ ท�านพระต�สุสุะผู้!�เปิ<นโอรสุ พระเจ้�าอาของพระผู้!�ม"พระภาค เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ คร�(นเข�าไปิเฝ่Qาแล่�ว ถวายุอภ�วาทแล่�ว น�)งเปิ<นท�กข'เสุ"ยุใจ้หัล่�)งน4(าตาอยุ!� ณ ท")ควรสุ�วน ข�างหัน-)ง ฯ-2 1 0 0 0 -17140 10 0 0 0

[๗๑๔] ล่4าด่�บน�(นแล่ พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุถามท�านพระต�สุสุะว�า ด่!กรต�สุสุะ ไฉนหันอ เธอจ้-งมาน�)งเปิ<นท�กข'เสุ"ยุใจ้หัล่�)งน4(าตาอยุ!� ฯ ท�านพระต�สุสุะกราบท!ล่ว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกล่��มร�มเสุ"ยุด่แทงข�าพระองค'ด่�วยุวาจ้าด่�จ้ปิระฏิ�ก ฯ พ. จ้ร�งอยุ�างน�(น ต�สุสุะ เธอว�าเขาข�างเด่"ยุว แต�เธอไม�อด่ทนต�อถ�อยุค4า ข�อท")เธอว�าเขาข�างเด่"ยุว ไม�อด่ทนต�อถ�อยุค4าน�(น ไม�สุมควรแก�เธอผู้!�เปิ<นก�ล่บ�ตรออกบวชเปิ<นบรรพช�ตด่�วยุศร�ทธา แต�ข�อท")เธอว�าเขาด่�วยุ อด่ทนต�อถ�อยุค4าได่�ด่�วยุ น�)นแล่ สุมควรแก�เธอผู้!�เปิ<นก�ล่บ�ตรออกบวชเปิ<นบรรพช�ตด่�วยุศร�ทธา ฯ -2 1 0 0 0 -17150 8 0 0 0

[๗๑๕] พระผู้!�ม"พระภาคผู้!�สุ�คตศาสุด่า คร�(นได่�ตร�สุไวยุากรณภาษ�ตน"(แล่�ว จ้-งได่�ตร�สุคาถาปิระพ�นธ'ต�อไปิว�า

เธอโกรธท4าไมหันอ เธออยุ�าโกรธ ต�สุสุะ ความไม�โกรธ เปิ<นความปิระเสุร�ฐีของเธอ แท�จ้ร�ง บ�คคล่ยุ�อมปิระพฤต� พรหัมจ้รรยุ' เพB)อก4าจ้�ด่ความโกรธ ความถBอต�ว แล่ะความ ล่บหัล่!�ค�ณท�าน ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๙ ๑๐. เถรนามสุ!ตร -2 1 0 0 0 -17160 10 0 0 0

[๗๑๖] สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเวฬ�ว�นกล่�นทกน�วาปิสุถาน เขตพระนครราชคฤหั' สุม�ยุน�(นแล่ ภ�กษ�ร!ปิหัน-)งม"ชB)อว�าเถระ ม"ปิรกต�อยุ!�ผู้!�เด่"ยุว แล่ะสุรรเสุร�ญการอยุ!�ผู้!�เด่"ยุว เธอเปิ<นผู้!�เด่"ยุว เข�าไปิสุ!�บ�านเพB)อบ�ณฑิบาต เปิ<นผู้!�เด่"ยุวเด่�นกล่�บ ยุ�อมน�)งในท")ล่�บผู้!�เด่"ยุว แล่ะยุ�อมเปิ<นผู้!�เด่"ยุวอธ�ษฐีานจ้งกรม คร�(งน�(นแล่ ภ�กษ�มากด่�วยุก�นเข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บคร�(นเข�าไปิเฝ่Qาแล่�ว ถวายุอภ�วาทแล่�วน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง คร�(นภ�กษ�เหัล่�าน�(นน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�วได่�กราบท!ล่พระผู้!�ม"พระภาคว�า ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ภ�กษ�ร!ปิหัน-)งในพระธรรมว�น�ยุน"( ม"ชB)อว�าเถระ ม"ปิรกต�อยุ!�คนเด่"ยุว แล่ะม"ปิรกต�กล่�าวสุรรเสุร�ญการอยุ!�คนเด่"ยุว ฯ-2 1 0 0 0 -17170 7 0 0 0

[๗๑๗] ล่4าด่�บน�(น พระผู้!�ม"พระภาคตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ร!ปิหัน-)งมาตร�สุว�าด่!กรภ�กษ� เธอจ้งไปิบอกภ�กษ�ชB)อเถระตามค4าของเราว�า พระศาสุด่าร�บสุ�)งใหั�หัาภ�กษ�น�(นท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคแล่�ว เข�าไปิหัาท�านพระเถระถ-งท")อยุ!� คร�(นเข�าไปิหัา แล่�วกล่�าวว�า อาว�โสุ พระศาสุด่าร�บสุ�)งใหั�หัาท�าน ท�านพระเถระร�บค4าภ�กษ�น�(น แล่�ว เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ คร�(นเข�าไปิเฝ่Qาแล่�ว ถวายุอภ�วาทแล่�วน�)ง ณ ท")ควรสุ�วนข�างหัน-)ง ฯ-2 1 0 0 0 -17180 10 0 0 0

[๗๑๘] คร�(นท�านพระเถระน�)งเร"ยุบร�อยุแล่�ว พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุถามว�า ด่!กรเถระ ได่�ยุ�นว�า เธอม"ปิรกต�อยุ!�คนเด่"ยุวแล่ะม�กสุรรเสุร�ญการอยุ!�คน เด่"ยุว จ้ร�งหัรBอ ฯ พระเถระกราบท!ล่ว�า จ้ร�ง พระเจ้�าข�า ฯ พ. ด่!กรเถระ ก;เธอม"ปิรกต�อยุ!�คนเด่"ยุว แล่ะม�กกล่�าวสุรรเสุร�ญการอยุ!�คนเด่"ยุวอยุ�างไร ฯ ถ. ข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ในข�อน"( คBอข�าพระองค'คนเด่"ยุวเข�าไปิสุ!�บ�านเพB)อบ�ณฑิบาต เด่�นกล่�บคนเด่"ยุว น�)งในท")ล่�บคนเด่"ยุว อธ�ษฐีานจ้งกรมคนเด่"ยุวข�าแต�พระองค'ผู้!�เจ้ร�ญ ข�าพระองค'ม"ปิรกต�อยุ!�คนเด่"ยุว แล่ะม�กกล่�าวสุรรเสุร�ญการอยุ!�คนเด่"ยุว อยุ�างน"(แล่ ฯ-2 1 0 0 0 -1

7190 5 0 0 0

[๗๑๙] พ. ด่!กรเถระ การอยุ!�คนเด่"ยุวน"(ม"อยุ!� เราจ้ะกล่�าวว�าไม�ม"ก;หัา ไม� เถระ อน-)ง การอยุ!�คนเด่"ยุวของเธอยุ�อมเปิ<นอ�นบร�บ!รณ'โด่ยุพ�สุด่ารกว�าด่�วยุปิระการใด่ เธอจ้งฟั7งปิระการน�(น จ้งท4าไว�ในใจ้ใหั�ด่" เราจ้�กกล่�าว ท�านพระเถระท!ล่ร�บพระผู้!�ม"พระภาคแล่�ว พระผู้!�ม"พระภาคได่�ตร�สุด่�งต�อไปิน"( ฯ-2 1 0 0 0 -17200 5 0 0 0

[๗๒๐] ด่!กรเถระ ก;การอยุ!�คนเด่"ยุว ยุ�อมเปิ<นอ�นบร�บ!รณ'โด่ยุพ�สุด่ารกว�าอยุ�างไร ในข�อน"( สุ�)งใด่ท")ล่�วงไปิแล่�ว สุ�)งน�(นก;ล่ะได่�แล่�ว สุ�)งใด่ยุ�งไม�มาถ-ง สุ�)งน�(นก;สุล่ะคBนได่�แล่�ว ฉ�นทราคะในการได่�อ�ตภาพท")เปิ<นปิ7จ้จ้�บ�นถ!กก4าจ้�ด่แล่�วด่�วยุ ด่" การอยุ!�คนเด่"ยุวยุ�อมเปิ<นอ�นบร�บ!รณ'โด่ยุพ�สุด่ารกว�า อยุ�างน"(แล่ ฯ -2 1 0 0 0 -17210 8 0 0 0

[๗๒๑] พระผู้!�ม"พระภาคผู้!�สุ�คตศาสุด่า คร�(นได่�ตร�สุไวยุากรณภาษ�ตน"(แล่�ว จ้-งได่�ตร�สุคาถาปิระพ�นธ'ต�อไปิว�า เรายุ�อมเร"ยุกนรชนผู้!�ครอบง4าข�นธ' อายุตนะ ธาต� แล่ะไตรภพ ท�(งหัมด่ได่� ผู้!�ร! �ท�กข'ท�กอยุ�าง ผู้!�ม"ปิ7ญญาด่" ผู้!�ไม�แปิด่เปิX( อนใน ธรรมท�(งปิวง ผู้!�ล่ะสุ�)งท�(งปิวงเสุ"ยุได่� ผู้!�หัล่�ด่พ�น ในเพราะ น�พพานเปิ<นท")สุ�(นต�ณหัา ว�าเปิ<นผู้!�ม"ปิรกต�อยุ!�คนเด่"ยุว ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๐ ๑๑. ก�ปิปินสุ!ตร -2 1 0 0 0 -17220 4 0 0 0

[๗๒๒] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี" เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ ท�านพระมหัาก�ปิปินะเข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ฯ-2 1 0 0 0 -17230 10 0 0 0

[๗๒๓] พระผู้!�ม"พระภาค ได่�ทอด่พระเนตรเหั;น ท�านพระมหัาก�ปิปินะผู้!�มาแต�ไกล่ แล่�วจ้-งเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุมาตร�สุถามว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกเธอ เหั;นภ�กษ�ท")ก4าล่�งมาน�)นหัรBอไม� เปิ<นผู้!�ขาวโปิร�ง จ้ม!กโด่�ง ฯ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า เหั;น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ�น�)นแล่ม"ฤทธ�Tมาก ม"อาน�ภาพมาก แต�เธอไม�ได่�สุมาบ�ต�ท")เธอไม�เคยุเข�าง�ายุน�ก เธอกระท4าใหั�แจ้�งซ-)งท")สุ�ด่แหั�งพรหัมจ้รรยุ'อ�น ยุอด่เยุ")ยุม ซ-)งก�ล่บ�ตรท�(งหัล่ายุออกบวชเปิ<น

บรรพช�ตโด่ยุชอบต�องการน�(น ด่�วยุปิ7ญญาอ�นยุ�)งด่�วยุตนเองในปิ7จ้จ้�บ�น เข�าถ-งอยุ!� ฯ -2 1 0 0 0 -17240 10 0 0 0

[๗๒๔] พระผู้!�ม"พระภาคผู้!�สุ�คตศาสุด่า คร�(นได่�ตร�สุไวยุากรณภาษ�ตน"(แล่�ว จ้-งได่�ตร�สุคาถาปิระพ�นธ'ต�อไปิว�า ในช�มน�มชนท")ยุ�งร�งเก"ยุจ้ก�นด่�วยุโคตร กษ�ตร�ยุ'เปิ<นผู้!�ปิระเสุร�ฐี ในเทวด่าแล่ะมน�ษยุ' ผู้!�ท")สุมบ!รณ'ด่�วยุว�ชชาแล่ะจ้รณะ เปิ<น ผู้!�ปิระเสุร�ฐี พระอาท�ตยุ'ยุ�อมแผู้ด่แสุงในกล่างว�น พระจ้�นทร' สุ�องสุว�างในกล่างคBน กษ�ตร�ยุ'ผู้!�ผู้!กสุอด่เครB)องรบยุ�อมม"สุง�า พราหัมณ'ผู้!�เพ�งฌาน ยุ�อมร� �งเรBอง สุ�วนพระพ�ทธเจ้�ายุ�อม ร� �งโรจ้น'ด่�วยุเด่ชาน�ภาพตล่อด่ว�นแล่ะคBนท�(งหัมด่ ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๑ ๑๒. สุหัายุสุ!ตร-2 1 0 0 0 -17250 5 0 0 0

[๗๒๕] ข�าพเจ้�าได่�สุด่�บมาอยุ�างน"( สุม�ยุหัน-)ง พระผู้!�ม"พระภาคปิระท�บอยุ!� ณ พระเชตว�น อารามของท�านอนาถบ�ณฑิ�กเศรษฐี"เขตพระนครสุาว�ตถ" คร�(งน�(นแล่ ภ�กษ�ผู้!�เปิ<นเพB)อนก�น๒ ร!ปิ ซ-)งเปิ<นสุ�ทธ�ว�หัาร�กของท�านพระมหัาก�ปิปินะ เข�าไปิเฝ่Qาพระผู้!�ม"พระภาคถ-งท")ปิระท�บ ฯ-2 1 0 0 0 -17260 10 0 0 0

[๗๒๖] พระผู้!�ม"พระภาคได่�ทอด่พระเนตรเหั;นเธอท�(ง ๒ มาอยุ!�แต�ไกล่จ้-งตร�สุเร"ยุกภ�กษ�ท�(งหัล่ายุมาตร�สุถามว�า ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ พวกเธอเหั;นภ�กษ�สุหัายุ ๒ ร!ปิผู้!�เปิ<นสุ�ทธ�ว�หัาร�กของมหัาก�ปิปินะก4าล่�งมาอยุ!�น�)นหัรBอไม� ฯ ภ�กษ�ท�(งหัล่ายุกราบท!ล่ว�า เหั;น พระเจ้�าข�า ฯ พ. ด่!กรภ�กษ�ท�(งหัล่ายุ ภ�กษ� ๒ ร!ปิน�)นแล่ ม"ฤทธ�Tมาก ม"อาน�ภาพมากแต�ไม�ได่�สุมาบ�ต�ท")เธอไม�เคยุเข�าง�ายุน�ก เธอท�(ง ๒ กระท4าใหั�แจ้�งซ-)งท")สุ�ด่แหั�งพรหัมจ้รรยุ'อ�นยุอด่เยุ")ยุม ซ-)งก�ล่บ�ตรท�(งหัล่ายุออกบวชเปิ<นบรรพช�ตโด่ยุชอบต�องการน�(น ด่�วยุปิ7ญญาอ�นยุ�)งด่�วยุตนเองในปิ7จ้จ้�บ�น เข�าถ-งอยุ!� ฯ-2 1 0 0 0 -17270 22 0 0 0

[๗๒๗] พระผู้!�ม"พระภาคผู้!�สุ�คตศาสุด่า คร�(นได่�ตร�สุไวยุากรณภาษ�ตน"(แล่�ว จ้-งได่�ตร�สุคาถาปิระพ�นธ'ต�อไปิว�า ภ�กษ�เหัล่�าน"(เปิ<นสุหัายุก�น เปิ<นผู้!�ม"ความร! �ค!�เค"ยุงก�นมาตล่อด่ กาล่นาน สุ�ทธรรมของเธอเหัล่�าน�(นยุ�อมเท"ยุบเค"ยุงได่�ในธรรม ท")พระพ�ทธเจ้�าปิระกาศแล่�ว เธออ�นก�ปิปินะแนะน4าด่"แล่�วใน

ธรรมท")พระอร�ยุเจ้�าปิระกาศแล่�ว เธอท�(งสุองช4านะมารพร�อม ท�(งพาหันะได่�แล่�ว ยุ�อมทรงไว�ซ-)งอ�ตภาพม"ในท")สุ�ด่ ด่�งน"( ฯ จ้บสุ!ตรท") ๑๒ จ้บภ�กข�สุ�งยุ�ตต'ท") ๙ ------------------------------

รวมพระสุ!ตรท")ม"ในวรรคน"( คBอ ๑. โกล่�ตสุ!ตร ๒. อ�ปิต�สุสุสุ!ตร ๓. ฆฏิสุ!ตร ๔. นวสุ!ตร ๕. สุ�ชาตสุ!ตร ๖. ภ�ทท"สุ!ตร ๗. ว�สุาขสุ!ตร ๘. น�นทสุ!ตร ๙. ต�สุสุสุ!ตร ๑๐. เถรนามสุ!ตร ๑๑. ก�ปิปินสุ!ตร ๑๒. สุหัายุสุ!ตร ฯ ------------------------------------------

รวมสุ�งยุ�ตต'ท")ม"ในภาคน"( คBอ ๑. อภ�สุมยุสุ�งยุ�ตต' ๒. ธาต�สุ�งยุ�ตต' ๓. อนมต�คคสุ�งยุ�ตต' ๔. ก�สุสุปิสุ�งยุ�ตต' ๕. ล่าภสุ�งการสุ�งยุ�ตต' ๖. ราหั�ล่สุ�งยุ�ตต' ๗. ล่�กขณสุ�งยุ�ตต' ๘. โอปิ7มมสุ�งยุ�ตต' ๙. ภ�กข�สุ�งยุ�ตต' ฯ จ้บน�ทานวรรคสุ�งยุ�ตต' -------------------------------------------------