เอกสารวชาการสวนบคคล (Individual Study)

เรอง สทธมนษยชนตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐

Title: Human Right in the Constitution of the Kingdom of Thailand B.E. 2550

จดท าโดย นายธระพงศ จระภาค

รหส ๑๖๐๑๕๖

รายงานนเปนสวนหนงของการฝกอบรม หลกสตรนตธรรมเรองประชาธปไตย

วทยาลยรฐธรรมนญ ส านกงานศาลรฐธรรมนญ

เรอง สทธมนษยชนตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐

Title: Human Right in the Constitution of the Kingdom of Thailand B.E. 2550

จดท าโดย นายธระพงศ จระภาค รหส ๑๖๐๑๕๖

หลกสตรนตธรรมเรองประชาธปไตย รนท ๑ ป ๒๕๕๖ วทยาลยรฐธรรมนญ

ส านกงานศาลรฐธรรมนญ รายงานนเปนความเหนเฉพาะบคคลของผศกษา

ง

บทคดยอ ภายหลงสงครามโลกครงท ๒ สนสดลง กลมประชาคมโลกตางมความเหนพองตองกนวา การคมครองสทธมนษยชนอยางมประสทธภาพเปนสงส าคญทจะกอใหเกดสนตภาพและความเจรญกาวหนาขนในโลก จงรวมมอกนจดตงองคการสหประชาชาตขน โดยมวตถประสงคหลกทส าคญประการหนงไดแก การคมครองมนษยชาตใหไดรบความเปนธรรมอยางเสมอภาคเทาเทยมกน ตอมาทประชมสมชชาสหประชาชาตสมยสามญ สมยท ๓ ไดมขอมตรบรองปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน เมอวนท ๑๐ ธนวาคม พ.ศ. ๒๔๙๑ (ค.ศ.๑๙๔๘) ประเทศไทยเปนหนงในสสบแปดประเทศแรกทลงคะแนนเสยงรวมรบรองปฏญญาฉบบนในการประชมดงกลาว ซงจดขน ณ กรงปารส ประเทศฝรงเศส รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ และ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ ไดบญญตรบรองสทธมนษยชนตามปฏญญาดงกลาวไวโดยชดแจง โดยมงคมครองสทธพลเมอง สทธทางการเมอง สทธทางสงคม สทธทางเศรษฐกจ และสทธทางวฒนธรรม รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ บญญตรบรองสทธมนษยชนไวอยางละเอยดและชดเจนพอสมควรแลว การจะมบทบญญตใดเพมเตมลงไปอกยอมจะท าใหบทบญญตของรฐธรรมนญขยายออกไปโดยไมจ าเปน สวนความหวงใยในประเดนอนของสหประชาชาตยงเปนเพยงรายละเอยด หากน ามาบญญตในรฐธรรมนญยอมกอความยงยากในการปรบปรงแกไข สมควรบญญตไวเปนกฎหมายล าดบรองลงไป ผเขยนจงไมมขอเสนอแนะในการปรบปรงแกไขบทบญญตของรฐธรรมนญฉบบปจจบนในประเดนเกยวกบสทธมนษยชน แตมขอเสนอแนะใหตรวจสอบบทบญญตแหงกฎหมายของไทยวาบญญตรบรองสทธและเสรภาพตามปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนไวครบถวนหรอไม หากยงไมมบทบญญตในประเดนใดหรอมแลวแตยงไมครบถวน กสมควรใหมการพจารณาความเหมาะสมในการปรบปรงแกไขกฎหมายฉบบเดมหรอตรากฎหมายฉบบใหมขนเพอใหความคมครองสทธมนษยชนในประเดนนนๆ. ค าส าคญ: สทธมนษยชน, ปฎญญาสากล, รฐธรรมนญ

จ

Abstract

After World War II, most people around the world agreed that human rights protection is

important. Protection of human rights will bring peaceful and more development to the world.

The United Nation was set up for many reasons. Protection of human rights is one of the main

reasons. The resolution of the United Nations General Assembly session III confirmed the

Universal Declaration of Human Rights on 10th

of December, 1948. Thailand is one of 48

countries that ratified the Universal declaration in Paris, France. The Constitution of the

Kingdom of Thailand 1997 and 2007 affirmed human rights in the Universal declaration clearly.

One of the main purposes of the Constitution is to protect the rights of people civilly, politically,

socially, economically, and culturally. The Present Constitution of Thailand has clear provisions

concerning human rights. Adding further human rights provisions to the constitution is

unnecessary due to existing Acts dealing with human rights. Additionally the difficulty in

amending constitutional provisions is enormous. The other concerns of the United Nation may be

dealt with by writing other Acts and having them instated (if necessary). Fortunately there is no

suggestion to amend the current Constitution for human rights purposes. However, the other Acts

should be examined on the potential and effectiveness of the human rights provision. The

provision of the Acts that protecting human right should be reviewed to support the Universal

Declaration of Human Rights in an effective manner.

KEY WORD: HUMAN RIGHT, DECLARATION, CONSTITUTION

1

สทธมนษยชนตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐

ธระพงศ จระภาค บทน า ภายหลงสงครามโลกครงท ๒ สนสดลง กลมประชาคมโลกตางมความเหนพองตองกนวา การคมครองสทธมนษยชนอยางมประสทธภาพเปนสงส าคญทจะกอใหเ กดสนตภาพและความเจรญกาวหนาขนในโลก จงรวมมอกนจดตงองคการสหประชาชาต (The United Nation หรอ UN) ขน เพอคมครองมนษยชาตใหไดรบความเปนธรรมอยางเสมอภาคเทาเทยมกน๒ ทประชมสมชชาสหประชาชาตสมยสามญ สมยท ๓ ไดมขอมตรบรองปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน (The Universal Declaration of Human Rights) เมอวนท ๐ ธนวาคม พ.ศ. ๒๔๙ (ค.ศ. ๙๔๘) ซงขอมตดงกลาวถอเปนเอกสารประวตศาสตรในการวางรากฐานดานสทธมนษยชนระหวางประเทศฉบบแรกของโลก และถอไดวาเปนพนฐานของกฎหมายระหวางประเทศดานสทธมนษยชนทกฉบบทมอยในปจจบน ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนถอเปนมาตรฐานทประเทศสมาชกสหประชาชาตไดรวมกนจดท าเพอสงเสรมและคมครองสทธมนษยชนของประชาชนทวโลก ทงน ประเทศไทยเปนหนงในสสบแปดประเทศแรกทลงคะแนนเสยงรวมรบรองปฏญญาฉบบนในการประชมดงกลาว ซงจดขน ณ กรงปารส ประเทศฝรงเศส๓ และมมตประกาศใหวนท ๐ ธนวาคมของทกป เปนวนสทธมนษยชน (Human Rights Day)

ผพพากษาศาลฎกา

๒ วรนช อษณกร.ประวตวนส าคญทควรรจก.พมพครงท ๒. กรงเทพฯ:โอเดยนสโตร,๒๕๔๓ http://www.volunteerspirit.org อางถงในส านกหอสมดกลาง มหาวทยาลยรามค าแหง, วนสทธมนษยชน ๐ ธนวาคม, http://www.lib.ru.ac.th/journal/dec/dec10-HumanRight.html

๓ กรมองคการระหวางประเทศ กระทรวงการตางประเทศ, ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน, กรกฎาคม 2551, หนา

2

ตอมาสมชชาสหประชาชาตมมตเมอ พ.ศ. ๒๔๙๕ ใหรางตราสารสทธมนษยชนขน ๒ ฉบบ โดยใหใชชอวา กตกา (convenant) ซงมเนอหาวาดวยสทธทางแพงและทางการเมองฉบบหนง และอกฉบบหนงวาดวยสทธทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม โดยผานการรบรองเมอวนท ๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๐๙ และวนท ๓ มกราคม พ.ศ. ๒๕ ๙ ตามล าดบ และตอมาไดมมตประกาศใหป ค.ศ. ๙๙๕-๒๐๐๔ เปนทศวรรษแหงสทธมนษยชนศกษาของสหประชาชาต เหตผลในการประกาศใชปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน อรมภบทของปฏญญาสากลสทธมนษยชนไดระบเหตผลในการประกาศปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนวา “โดยทการยอมรบศกดศรแตก าเนด และสทธทเทาเทยมกนและทไมอาจเพกถอนไดของสมาชกทงมวลแหงครอบครวมนษยชาต เปนพนฐานแหงอสรภาพ ความยตธรรม และสนตภาพในโลก โดยทการไมน าพาและการหมนในคณคาของสทธมนษยชน ยงผลใหมการกระท าอนปาเถอน ซงเปนการขดอยางรายแรงตอมโนธรรมของมนษยชาต และการมาถงของโลกทไดมการประกาศใหความมอสรภาพในการพดและความเชอ และอสรภาพจากความหวาดกลวและความตองการของมนษย เปนความปรารถนาสงสดของประชาชนทวไป โดยทเปนการจ าเปนทสทธมนษยชนควรไดรบความคมครอง โดยหลกนตธรรม ถาจะไมบงคบใหคนตองหนเขาหาการลกขนตอตานทรราชและการกดขเปนวถทางสดทาย โดยทเปนการจ าเปนทจะสงเสรมพฒนาการแหงความสมพนธฉนมตรระหวางชาตตางๆ โดยทประชาชนแหงสหประชาชาตไดยนยนอกครงไวในกฎบตรถงศรทธาในสทธมนษยชนขนพนฐาน ในศกดศรและคาของมนษย และในสทธทเทาเทยมกนของบรรดาชายและหญง และไดมงมนทจะสงเสรมความกาวหนาทางสงคมและมาตรฐานแหงชวตทดขนในอสรภาพอนกวางขวางยงขน

๔ วรนช อษณกร, http://www.volunteerspirit.org อางถงในส านกหอสมดกลาง มหาวทยาลยรามค าแหง , ว น สทธมนษยชน ๐ ธนวาคม, http://www.lib.ru.ac.th/journal/dec/dec10 -

HumanRight.html

3

โดยทรฐสมาชกตางปฏญาณทจะบรรลถงซงการสงเสรมการเคารพและการยดถอสทธมนษยชนและอสรภาพขนพนฐานโดยสากล โดยความรวมมอกบสหประชาชาต โดยทความเขาใจรวมกนในสทธและอสรภาพเหลาน เปนสงส าคญทสด เพอใหปฏญาณนส าเรจผลเตมบรบรณ ฉะนน บดน สมชชาจงประกาศปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนน ใหเปนมาตรฐานรวมกนแหงความส าเรจส าหรบประชาชนทงมวลและประชาชาตทงหลาย เพอจดมงหมายทวาปจเจกบคคลทกคนและทกสวนของสงคม โดยการค านงถงปฏญญานเปนเนองนตย จะมงมนสงเสรมการเคารพสทธและอสรภาพเหลาน ดวยการสอนและการศกษา และใหมการยอมรบและยดถอโดยสากลอยางมประสทธผล ดวยมาตรการแหงชาตและระหวางประเทศอนกาวหนาตามล าดบ ทงในบรรดาประชาชนของรฐสมาชกดวยกนเอง และในบรรดาประชาชนของดนแดนทอยใตเขตอ านาจแหงรฐนน” ๕ ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนน มบทบญญตรวม ๓๐ มาตรา ทไดรบการรบรองและประกาศโดยขอมตสมชชาสหประชาชาตท ๒ ๗ เอ (III) ความหมายของสทธมนษยชน

แมปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนมไดใหนยามความหมายของค าวาสทธมนษยชนไวโดยชดแจง กตาม แตเมอพจารณาจากเนอหาของบทบญญตแหงปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนแลว อาจกลาวไดวา “สทธมนษยชน หมายถง สทธในชวต การด ารงชวต สทธในรางกาย เสรภาพ ทรพยสน ความเทาเทยม ศกดศรความเปนมนษยของบคคลทกคน” มขอโตเถยงทางวชาการวาควรมการนยามความหมายของค าวา “สทธมนษยชน” หรอไม ซงมผใหความเหนในประเดนนแตกตางกนเปน ๒ ฝาย ไดแก ฝายแรก เหนวา ไมควรมค าจ ากดความหมายของค าวา “สทธมนษยชน” ไวชดแจง เพราะ การใหความหมายของสทธมนษยชนทชดแจง จะสรางขอจ ากดในการพฒนาของสทธมนษยชน ฝายทสอง เหนวา ควรมการใหนยามความหมายของสทธมนษยชนไวในกรอบทชดเจนแนนอน เพราะ ประโยชนในการวนจฉยวาการกระท าใดเปนการละเมดสทธมนษยชน

๕ กรมองคการระหวางประเทศ กระทรวงการตางประเทศ, เรองเดยวกน, หนา ๙ – ๒

4

แตอยางไรกด มนกวชาการของประเทศไทยหลายทานไดพยายามอธบายความหมายของค าวา “สทธมนษยชน” ไวหลายทาน เชน๖ นายปรด พนมยงค ศาสตราจารยเสนห จามรก และศาสตราจารยกลพล พลวน ไดนยามความหมายของสทธมนษยชนไววา สทธมนษยชนเปนสงทตดตวมนษยมาตงแตก าเนด โอนแกกนไมได มความเปนสากล ใชไดเสมอ ยกเลกเพกถอนไมได และไมอาจพรากไปจากมนษยได นอกจากนแลว ในบางกรณยงเปนเรองของความตองการพนฐานอนเปนธรรมชาตของมนษย ศาสตราจารยวทต มนตราภรณ ไดนยามความหมายของสทธมนษยชนไววา สทธมนษยชนเปนขออางเรองประโยชนทตองไดอยางนอย ซงเปนการอางตอรฐ ดร. บรรเจด สงคะเนต ไดนยามความหมายของสทธมนษยชนไววา สทธมนษยชน คอ สทธทตดตวมาแตก าเนดแลวรฐรบรอง และถารฐจะจ ากดสทธประเภทนตองอธบายใหเหตผลไดอยางชดเจน หากเปนสทธทรฐมอบใหรฐ สามารถจ ากดไดเสมอ จากบทนยามดงกลาวสามารถสรปไดวา สทธมนษยชนเปนสทธทตดตวมนษยมาตงแตเกด เปนสงทท าใหบคคลนนมความเปนมนษย เปนสทธขนพนฐานทมนษยทกคนจ าตองมเพอใชในการด าเนนชวตส าหรบบคคลนนๆ โดยสทธเหลาน ไมสามารถโอนหรอพรากไปจากมนษยได ประเภทของสทธมนษยชน ประเภทของสทธมนษยชนตามปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน (Universal Declaration

of Human Rights) จ าแนกออกเปน ๕ ประเภท๗ ไดแก . สทธพลเมอง (Civil Rights) ไดแก สทธในชวตและรางกาย เสรภาพและความมนคงในชวต ไมถกทรมาน ไมถกท ารายหรอฆา สทธในความเสมอภาคตอหนากฎหมาย สทธทจะไดรบสญชาต เปนตน

๖ ช านาญ จนทรเรอง, สทธมนษยชนทคนไทยรนใหมควรร, (กรงเทพฯ: บคเวรม, ๒๕๕ ), หนา ๒- ๓ อางถงใน ประเภทของสทธมนษยชน, http://noojennn.wordpress.com/โครงงานสทธมนษยชน/ประเภทของสทธมนษยชน. ๗ ช านาญ จนทรเรอง, http://noojennn.wordpress.com/โครงงานสทธมนษยชน/ประเภทของสทธมนษยชน

5

๒. สทธทางการเมอง (Political Rights) ไดแก สทธในการมสวนรวมกบรฐในการด าเนนกจการทเปนประโยชนสาธารณะ เสรภาพในการรวมกลมเปนพรรคการเมอง เสรภาพในการชมนมโดยสงบ สทธการเลอกตงอยางเสร ๓. สทธทางสงคม (Social Rights) ไดแก สทธการไดรบการศกษา สทธการไดรบหลกประกนดานสขภาพ ไดรบการพฒนาบคลกภาพอยางเตมท ไดรบความมนคงทางสงคม มเสรภาพในการเลอกคครอง และสรางครอบครว เปนตน ๔. สทธทางเศรษฐกจ (Economic Rights) ไดแก สทธการมงานท า ไดเลอกงานอยางอสระ และไดรบคาจางทเหมาะสม สทธในการเปนเจาของทรพยสน เปนตน ๕. สทธทางวฒนธรรม (Cultural Rights) ไดแก การมเสรภาพในการใชภาษาหรอ สอความหมายในภาษาทองถนของตน มเสรภาพในการแตงกายตามวฒนธรรม การปฏบตตามวฒนธรรมประเพณทองถนของตน การปฏบตตามความเชอทางศาสนา การพกผอนหยอนใจทางศลปวฒนธรรมและการบนเทงไดโดยไมมใครมาบบบงคบ เปนตน สทธมนษยชนในประเทศไทย หลงจากทประเทศไทยเขารวมรบรองปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนไดมความตนตวในการบญญตกฎหมายเพอรบรองสทธมนษยชนดงกลาวไวในกฎหมายไทย ซงมแนวโนมทจะชดเจนขนเรอยๆ โดย รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยทใชกนมาในอดตไดกลาวถงสทธมนษยชนไวบางสวน จนกระทงไดมการพฒนาบทบญญตดงกลาวใหมความสมบรณขนตามทปรากฏในการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. ๒๕๔๐ โดยบญญตเนนเรองสทธมนษยชนไวคอนขางจะสมบรณ ดงปรากฏตามมาตราท ๔ ซงบญญตวา “ศกดศรของความเปนมนษย สทธ และเสรภาพของบคคล ยอมไดรบความคมครอง” ซงสอดคลองกบปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน ขอ ทกลาวไววา "มนษยทงหลายเกดมามอสระเสรและเทาเทยมกน ทงศกดศรและสทธตางในตน มเหตผลและมโนธรรม ควรปฏบตตอจตวญญาณแหงภารดรภาพ" ซง "ศกดศรความเปนมนษย" เพงไดรบการบญญตในรฐธรรมนญของไทยเปนครงแรก นอกจากนยงมบทบญญตทรบรองความมอยของสทธมนษยชนไวในเรองตางๆอกซงจ าแนกตามประเภทของสทธมนษยชนทงหาประการดงกลาว ไดแก . สทธพลเมอง (Civil Rights) ไดแก

6

ความเทาเทยมกนตามกฎหมาย โดยไมค านงถงเพศ ถนก าเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย สภาพทางรางกายหรอสขภาพ สถานะของบคคล ฐานะทางเศรษฐกจหรอสงคม ความเชอทางศาสนา การศกษาอบรม หรอความคดเหนทางการเมองอนไมขดตอทบญญตแหงรฐธรรมนญ ตามมาตรา ๓๐ การรบรองการมสทธเสรภาพในรางกาย การจะไมถกทรมาน ทารณกรรม หรอการลงโทษโดยวธการโหดรายหรอไรมนษยธรรม รวมถงการจบ คมขง ตรวจคนตวบคคล หรอการกระท าใดอนกระทบตอสทธ และเสรภาพไมได ตามมาตรา ๓ หลกทวา “บคคลจะตองไมรบโทษทางอาญา เวนแตจะไดกระท าการอนกฎหมายทใชอยในเวลาทกระท านนบญญตเปนความผดและก าหนดโทษไว และโทษทจะลงแกบคคลนนจะหนกกวาโทษทก าหนดไวในกฎหมายทใชอยในเวลาทกระท าความผดมได” ตามมาตรา ๓๒ หลกทวาในคดอาญา ตองสนนษฐานไวกอนวาผตองหาหรอจ าเลยไมมความผดตามมาตรา ๓๓ การใหความคมครองแกสทธของบคคลในครอบครว เกยรตยศ ชอเสยง หรอความเปนอยสวนตว ตามมาตรา ๓๔ การรบรองเสรภาพในเคหสถาน ตามมาตรา ๓๕ ๒. สทธทางการเมอง (Political Rights) ไดแก การรบรองเสรภาพในการชมนมโดยปราศจากอาวธ ตามมาตรา ๔๔ การรบรองเสรภาพในการรวมกนเปนสมาคม สหภาพ สหพนธ สหกรณ กลมเกษตรกร องคกรเอกชน หรอหมคณะอน ตามมาตรา ๔๕ การรบรองการรวมตวเปนชมชนทองถนดงเดมยอมมสทธอนรกษหรอฟนฟจารตประเพณ ภมปญญาทองถน ตามมาตรา ๔๖ การมเสรภาพในการจดต งพรรคการเมอง ตามมาตรา ๔๗ การคมครองสทธในทรพยสน และการสบมรดก ตามมาตรา ๔๘ ๓. สทธทางสงคม (Social Rights) ไดแก การรบรองวาบคคลยอมมสทธเสมอกนในการไดรบการศกษาขนพนฐาน ตามมาตรา ๔๓ การรบรองเสรภาพในการประกอบกจการหรอการประกอบอาชพ ตามมาตรา ๕๐ การเกณฑแรงงานจะกระท ามได เวนแตอาศยอ านาจแหงกฎหมาย ตามมาตรา ๕ ความเสมอภาคในการเขารบบรการทางสาธารณะสข ตามมาตรา ๕๒

7

การคมครองเดก เยาวชน และบคคลในครอบครวจากการใชความรนแรงและการปฏบตอนไมเปนธรรม ตามมาตรา ๕๓ บคคลทมอายเกนหกสบปบรบรณและไมมรายไดเพยงพอแกการยงชพ บคคลพการหรอทพพลภาพมสทธไดรบความชวยเหลอจากรฐ ตามมาตรา ๕๔ และมาตรา ๕๕ การรบรองสทธของบคคลทจะมสวนรวมกบรฐและชมชนในการบ ารงรกษาและไดประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต ตามมาตรา ๕๖ การคมครองสทธของผบรโภค ตามมาตรา ๕๗ การรบรองสทธของบคคลในการรบทราบขอมลหรอขาวสารสาธารณะ ตามมาตรา ๕๘ และจากหนวยราชการ ตามมาตรา ๕๙ การรบรองสทธมสวนรวมในการพจารณาของเจาหนาทของรฐในการปฏบตราชการทางปกครอง ตามมาตรา ๖๐ การรบรองสทธในการเสนอเรองราวรองทกขและรบแจงผลการพจารณา ตามมาตรา ๖ การรบรองสทธของบคคลในการฟองหนวยราชการ ตามมาตรา ๖๒ การรบรองสทธบคคลในการตอตานโดยสนตวธ ตามมาตรา ๖๕ ๔. สทธทางเศรษฐกจ (Economic Rights) ไดแก การเวนคนอสงหารมทรพย ตามมาตรา ๔๙ ๕. สทธทางวฒนธรรม (Cultural Rights) ไดแก การรบรองเสรภาพในการเดนทางและการเลอกถนทอย ตามมาตรา ๓๖ การรบรองเสรภาพในการสอสาร ตามมาตรา ๓๗ การรบรองเสรภาพในการนบถอศาสนาตามมาตรา ๓๘ และในการแสดงความคดเหน ตามมาตรา ๓๙ ทางวชาการ ตามมาตรา ๔๒ ตอมาเมอมการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. ๒๕๕๐ ซงเปนรฐธรรมนญฉบบปจจบน ยงคงมการบญญตรบรองเรองสทธมนษยชนไวตามมาตราท ๔ ทบญญตวา “ศกดศรของความเปนมนษย สทธ เสรภาพ และความเสมอภาคของบคคลยอมไดรบความคมครอง” การละเมดศกดศรความเปนมนษย สทธและเสรภาพยอมขดตอรฐธรรมนญและปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน รวมถงยงมบทบญญตทคมครองสทธมนษยชนดงตอไปน . สทธพลเมอง (Civil Rights) ไดแก

8

ความเสมอภาคของบคคลภายใตกฎหมายตามมาตรา ๓๐ สทธและเสรภาพในชวตรางกาย จากการถกทรมาน ทารณกรรม และการลงโทษ ดวยวธการทโหดรายไรมนษยธรรม ตามมาตรา ๓๒ เสรภาพในเคหสถาน ตามมาตรา ๓๓ เสรภาพในการเดนทางและเลอกถนทอย ตามมาตรา ๓๔ สทธในครอบครว เกยรตยศ ชอเสยง และความเปนอยสวนตว ตามมาตรา ๓๕ เสรภาพในการสอสาร ตามมาตรา ๓๖ สทธในการด าเนนกระบวนยตธรรมทางอาญา ตามมาตรา ๓๙ และ๔๐ ๒. สทธทางการเมอง (Political Rights) ไดแก เสรภาพในการแสดงความคดเหนของบคคลและสอมวลชน ตามมาตรา ๔๕ และ ๔๖ สทธไดรบทราบขอมลขาวสารสาธารณะและการรองเรยน ตามมาตรา ๕๖ ถง ๖๒ เสรภาพในการชมนมโดยสงบและปราศจากอาวธ ตามมาตรา ๖๓ เสรภาพในการวมกนเปนสมาคม สหภาพ สหพนธ สหกรณ กลมเกษตรกร องคการเอกชน องคการพฒนาเอกชน หรอหมคณะอน ตามมาตรา ๖๔ เสรภาพในการจดตงพรรคการเมอง ตามมาตรา ๖๕ สทธพทกษรฐธรรมนญ ตามมาตรา ๖๘ และ ๖๙ ๓. สทธทางสงคม (Social Rights) ไดแก เสรภาพในการนบถอศาสนา ตามมาตรา ๓๗ สทธและเสรภาพในการศกษา ตามมาตรา ๔๙ และ ๕๐ สทธในการไดรบรการทางสาธารณะสข ตามมาตรา ๕ และสทธไดรบสวสดการของรฐแกบคคลซงมอายเกนกวาหกสบปบรบรณ และไมมรายไดเพยงพอในการประกอบอาชพ รวมถงบคคลพการและทพพลภาพ รวมถงบคคลไรทอยอาศยและไมมรายไดเพยงพอแกการด ารงชพ ตามมาตรา ๕๓, ๕๔ และ ๕๕ ๔. สทธทางเศรษฐกจ (Economic Rights) ไดแก สทธในทรพยสนซงไดรบความคมครอง ตามมาตรา ๔ และ ๔๒ สทธและเสรภาพในการประกอบอาชพ ตามมาตรา ๔๓ และ ๔๔ ๕. สทธทางวฒนธรรม (Cultural Rights) ไดแก

9

สทธชมชนในการอนรกษหรอฟนฟจารตประเพณ ภมปญญาทองถน ศลปวฒนธรรมอนดของทองถนและของชาต ตามมาตรา ๖๖ สทธของบคคลทจะเขารวมกบรฐและชมชนในการอนรกษ บ ารงรกษา และการไดประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต ตามมาตรา ๖๗ นอกจากน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ ไดบญญตถงองคกรอสระ ทเรยกวา "คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต" ไวในมาตรา ๒๕๖ และ ๒๕๗ ซงตามมาตรา ๒๕๖ ก าหนดวาคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตมจ านวน ๗ คน พระมหากษตรยทรงแตงตงตามค าแนะน าของวฒสภาจากผซงมความรหรอประสบการณดานการคมครองสทธเสรภาพของประชาชนเปนทประจกษ โดยค านงถงการมสวนรวมของผแทนจากองคกรเอกชนดานสทธมนษยชน และมวาระการด ารงต าแหนง ๖ ป มอ านาจหนาทตามรฐธรรมนญมาตรา๒๕๗ ดงตอไปน ( ) ตรวจสอบและรายงานการกระท าหรอการละเลยการกระท าอนเปนการละเมดสทธมนษยชน หรอไมเปนไปตามพนธกรณระหวางประเทศเกยวกบสทธมนษยชนทประเทศไทยเปนภาคและเสนอมาตรการการแกไขทเหมาะสมตอบคคลหรอหนวยงานทกระท าหรอละเลยการกระท าดงกลาวเพอด าเนนการ ในกรณทปรากฏวาไมมการด าเนนการตามทเสนอ ใหรายงานตอรฐสภาเพอด าเนนการตอไป (๒) เสนอเรองพรอมดวยความเหนตอศาลรฐธรรมนญ ในกรณทเหนชอบตามทมผ รองเรยนวาบทบญญตแหงกฎหมายใดกระทบตอสทธมนษยชนและมปญหาเกยวกบความชอบดวยรฐธรรมนญ ทงน ตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาของศาลรฐธรรมนญ (๓) เสนอเรองพรอมดวยความเหนตอศาลปกครอง ในกรณทเหนชอบตามทมผ รองเรยนวากฏ ค าสง หรอการกระท าอนใดในทางปกครองกระทบตอสทธมนษยชนและมปญหาเกยวกบความชอบดวยรฐธรรมนญหรอกฎหมาย ทงน ตามพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (๔) ฟองคดตอศาลยตธรรมแทนผเสยหาย เมอไดรบการรองขอจากผเสยหายและเปนกรณทเหนสมควรเพอแกไขปญหาการละเมดสทธมนษยชนเปนสวนรวม ทงน ตามทกฎหมายบญญต (๕) เสนอแนะนโยบายและขอเสนอในการปรบปรงกฎหมาย และกฏ ตอรฐสภาหรอคณะรฐมนตรเพอสงเสรมและคมครองสทธมนษยชน (๖) สงเสรมการศกษา การวจย และการเผยแพรความรดานสทธมนษยชน

10

(๗) สงเสรมความรวมมอและการประสานงานระหวางหนวยราชการ องคการเอกชนและองคการอนในดานสทธมนษยชน (๘) จดท า รายงานประจ า ปเพอประเมนสถานการณดานสทธมนษยชนภายในประเทศและเสนอตอรฐสภา (๙) อ านาจหนาทอนตามทกฎหมายบญญต ขอพจารณาในบทบญญตรฐธรรมนญของไทยกบความหวงใยของสหประชาชาต

สหประชาชาตไดแสดงความหวงใยตอการละเมดสทธมนษยชนในหลายพนทของโลก โดยเฉพาะตอ ผอพยพและผลภย ผไรทอยในประเทศ ชนกลมนอยและกลมศาสนา ผเคลอนไหวทางการเมอง และสอมวลชน ตอการกระท าทารณเดก การใชแรงงานเดก การเกณฑเดกเปนทหาร เดกก าพรา เดกเรรอน เดกขางถนน โสเภณเดก เดกทตดเชอเอชไอวจากมารดา การลกลอบคาอาวธสงครามขนาดเลก กบระเบด การท าทารณตอนกโทษ ความแออดในเรอนจ า การขาดแคลนสงอ านวยความสะดวกใหนกโทษ๘

เมอพจารณาตามขอความขางตนจะพบวา สหประชาชาตใหความหวงใยตอกลมบคคล ทงคนชาตในสวนของผไรทอยในประเทศ กลมศาสนา ผเคลอนไหวทางการเมอง และสอมวลชน กบบคคลทมใชคนชาตหรอคนตางดาว ไดแก ผอพยพ ผลภย ชนกลมนอย แตรฐธรรมนญก าหนดแนวทางในการใชอ านาจอธปไตย ซงเปนอ านาจของปวงชนซงเปนคนชาตนนๆ การบญญตรฐธรรมนญจงเปนไปในทางคมครองสทธของคนชาต การบญญตรฐธรรมนญจงสามารถครอบคลมไดเพยงกลมบคคลประเภทผไรทอยในประเทศ กลมศาสนา ผเคลอนไหวทางการเมอง และสอมวลชน แตไมอาจบญญตใหครอบคลมไปถงสทธของคนตางดาวในสวนของ ผอพยพ ผลภย และชนกลมนอยได

บทบญญตทคมครองสทธของผไรทอยในประเทศนน ปรากฏตามบทบญญตมาตรา ๕๕ ซงบญญตวา “บคคลซงไรทอยอาศยและไมมรายไดเพยงพอแกการยงชพ ยอมมสทธไดรบความชวยเหลอทเหมาะสมจากรฐ ”

๘ วรนช อษณกร, http://www.volunteerspirit.org อางถงในส านกหอสมดกลาง มหาวทยาลยรามค าแหง , ว น สทธมนษยชน ๐ ธนวาคม, http://www.lib.ru.ac.th/journal/dec/dec10 -

HumanRight.html

11

บทบญญตทคมครองสทธของกลมศาสนา ปรากฏตามบทบญญตมาตรา ๓๐ วรรคสาม ซงบญญตวา “การเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอบคคลเพราะเหตแหงความแตกตางในเรองถนก าเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย ความพการ สภาพทางกายหรอสขภาพ สถานะของบคคล ฐานะทางเศรษฐกจหรอสงคม ความเชอทางศาสนา การศกษาอบรม หรอความคดเหนทางการเมองอนไมขดตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญ จะกระท ามได” และมาตรา ๓๗ วรรคหนง บญญตวา “บคคลยอมมเสรภาพบรบรณในการถอศาสนา นกายของศาสนา หรอลทธนยมในทางศาสนา และยอมมเสรภาพในการปฏบตตามศาสนธรรม ศาสนบญญต หรอปฏบตพธกรรมตามความเชอถอของตน เมอไมเปนปฏปกษตอหนาทของพลเมองและไมเปนการขดตอความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน” และวรรคสอง บญญตวา “ในการใชเสรภาพตามวรรคหนง บคคลยอมไดรบความคมครองมใหรฐกระท าการใดๆ อนเปนการรอนสทธหรอเสยประโยชนอนควรมควรได เพราะเหตทถอศาสนา นกายของศาสนาลทธนยมในทางศาสนาหรอปฏบตตามศาสนธรรม ศาสนบญญต หรอปฏบตพธกรรมตามความเชอถอแตกตางจากบคคลอน” บทบญญตทคมครองสทธของผเคลอนไหวทางการเมอง ปรากฏตามบทบญญตมาตรา ๖๓ วรรคหนง ซงบญญตวา “บคคลยอมมเสรภาพในการชมนมโดยสงบและปราศจากอาวธ” และมาตรา ๖๕ วรรคหนง บญญตวา “บคคลยอมมเสรภาพในการรวมกนจดตงพรรคการเมองเพอสรางเจตนารมณทางการเมองของประชาชนและเพอด าเนนกจกรรมในทางการเมองใหเปนไปตามเจตนารมณนนตามวถทางการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขตามทบญญตไวในรฐธรรมนญน” บทบญญตทคมครองสทธของสอมวลชน ปรากฏตามบทบญญตมาตรา ๔๖ วรรคหนง ซงบญญตวา “พนกงานหรอลกจางของเอกชนทประกอบกจการหนงสอพมพวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน หรอสอมวลชนอน ยอมมเสรภาพในการเสนอขาวและแสดงความคดเหนภายใตขอจ ากดตามรฐธรรมนญ โดยไมตกอยภายใตอาณตของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอเจาของกจการนน แตตองไมขดตอจรยธรรมแหงการประกอบวชาชพ และมสทธจดตงองคกรเพอปกปองสทธ เสรภาพและความเปนธรรม รวมทงมกลไกควบคมกนเองขององคกรวชาชพ” สวนประเดนความหวงใยของสหประชาชาตในเรองของการกระท าทารณเดก การใชแรงงานเดก การเกณฑเดกเปนทหาร เดกก าพรา เดกเรรอน เดกขางถนน โสเภณเดก เดกทตดเชอเอชไอวจากมารดา การลกลอบคาอาวธสงครามขนาดเลก กบระเบด การท าทารณตอนกโทษ ความแออดในเรอนจ า การขาดแคลนสงอ านวยความสะดวกใหนกโทษนน เปนเรองรายละเอยดทตองบญญตใน

12

กฎหมายเฉพาะในเรองนนๆ โดยไมจ าตองบญตไวอยางชดแจงในรฐธรรมนญซงเปนกฎหมายหลกในการปกครองประเทศ แตอยางไรกดในประเดนของการท าทารณตอนกโทษน น มบญญตแหงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ มาตรา ๓๒ วรรคสอง ซงบญญตวา “การทรมาน ทารณกรรม หรอการลงโทษดวยวธการโหดรายหรอ ไรมนษยธรรม จะกระท ามไดแตการลงโทษตามค าพพากษาของศาลหรอตามทกฎหมายบญญตไมถอวาเปนการลงโทษดวยวธการโหดรายหรอไรมนษยธรมตามความในวรรคน” บทสรปและขอเสนอแนะ นบแตมการประกาศใชปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน ประเทศไทยไดเขารบรองปฏญญาฉบบดงกลาว ทงยงมการบญญตรบรองสทธมนษยชนไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยหลายฉบบ แตเพงมาใหการรบรองอยางจรงจงนบแตมการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช ๒๕๔๐ และยงคงมบทบญญตรบรองสทธและเสรภาพของปวงชนชาวไทยภายใตหลกสทธมนษยชนตอมา ซงยงคงมบทบญญตรบรองสทธมนษยชนทชดแจงตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ อกดวย และเมอพจารณาบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ แลว มบทบญญตถงสาระส าคญทตรงตามขอหวงใยเกยวกบคนชาตไทยในประเภทของผไรทอยในประเทศ กลมศาสนาผเคลอนไหวทางการเมอง และสอมวลชน รวมถงยงครอบคลมถงความหวงใยในการทารณนกโทษอกดวย ผเขยนเหนวาบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ บญญตรบรองสทธมนษยชนไวอยางละเอยดและชดเจนพอสมควรแลว การจะมบทบญญตใดเพมเตมลงไปอกยอมจะท าใหบทบญญตของรฐธรรมนญขยายออกไปโดยไมจ าเปน สวนความหวงใยในประเดนอนของสหประชาชาตยงเปนรายละเอยด หากน ามาบญญตในรฐธรรมนญยอมกอความยงยากในการปรบปรงแกไข สมควรบญญตไวเปนกฎหมายล าดบรองลงไป จงไมมขอเสนอแนะในการแกไขบทบญญตของรฐธรรมนญฉบบปจจบนเกยวกบประเดนสทธมนษยชน หากแตมขอเสนอแนะใหตรวจสอบบทบญญตแหงกฎหมายของไทยวาบญญตรบรองสทธและเสรภาพตามปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนไวครบถวนหรอไม หากยงไมมบทบญญตในประเดนดงกลาวหรอมแลวแตไมครบถวน ใหมการพจารณาความเหมาะสมในการปรบปรงแกไขกฎหมายฉบบเดมหรอตรากฎหมายฉบบใหมขนเพอใหความคมครองสทธมนษยชน.

13

บรรณานกรม หนงสอ พชย นลทองค า, กฎหมายรฐธรรมนญฉบบปจจบนกาล พ.ศ. ๒๕๔๐. กรงเทพ : ศนยหนงสอจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ๒๕๔๐. ส านกงานศาลรฐธรรมนญ. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา. ๒๕๕๐. แหลงขอมลทางอเลกทรอนกส กรมองคการระหวางประเทศ กระทรวงการตางประเทศ, ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน, กรกฎาคม ๒๕๕ . ช านาญ จนทรเรอง, สทธมนษยชนทคนไทยรนใหมควรร, (กรงเทพฯ: บคเวรม, ๒๕๕ ), หนา ๒- ๓ อางถงใน ประเภทของสทธมนษยชน, http://noojennn.wordpress.com/โครงงานสทธมนษยชน/ประเภทของสทธมนษยชน วรนช อษณกร.ประวตวนส าคญทควรรจก.พมพครงท ๒. กรงเทพฯ:โอเดยนสโตร, ๒๕๔๓ http://www.volunteerspirit.org อางถงในส านกหอสมดกลาง มหาวทยาลยรามค าแหง, วนสทธมนษยชน ๐ ธนวาคม, http://www.lib.ru.ac.th/journal/dec/dec10-HumanRight.html