tÜrkİye’nİn İklİm deĞİŞİklİĞİ İkİncİ ulusal bİldİrİmİnİn ... · 140 milyon...

Ġklim DeğiĢikliğinin Etkileri,

Etkilenebilirlik ve Uyum ÇalıĢtayı

29 Haziran 2011

Ankara

Dr. Öznur Oğuz Kuntasal

TÜRKİYE’NİN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

İKİNCİ ULUSAL BİLDİRİMİNİN

HAZIRLANMASI PROJESİ

1

I. İklim Değişikliğinin Etkileri, Etkilenebilirlik ve Uyum-

Genel Yaklaşım

I. Ulusal Bildirim Nedir?

II. Proje Bilgileri

III. İkinci Ulusal Bildirim Taslak İçerik ve Kapsam

İçerik

3

Ġklim DeğiĢikliğinin Beklenen Etkileri

• 2070 yılında dünyadaki büyük liman şehirlerinde yaşayan yaklaşık

140 milyon insan ve 35.000 milyar$ yatırım nüfus artışı,

şehirleşme, ekonomik büyüme ve deniz seviyesi yükselmesi

nedeniyle sel önlemlerine gerek duyabilecek. (OECD, 2007)

• 2020 yılında Afrika’daki 75-250 milyon insan su kıtlığı ile karşı

karşıya kalabilir ve sulu tarım %50 oranında azalabilir. (UNDP,

2009)

• Altyapı yatırımları, su ve ulaştırma planlamaları, bina

tasarımı, şehir ve arazi kullanımı planlamalarında iklim

değişikliği göz önüne alınarak tasarlanmadığında etkilerin

maliyeti daha fazla olacaktır. (UNDP, 2009)

44

• İklim değişikliğinin etkileri her yörede coğrafi ve mevcut

iklim yapısına bağlı olarak çeşitlilik gösterir.

• Farklı yörelerde aşırı iklim olaylarına (fırtına ve şiddetli

yağış), sıcaklık artışına, yağış düzenin değişmesine veya iklim

şartlarının çok değişkenlik göstermesine sebep olabilir.

• Etkisi her ne şekilde olursa olsun, iklim şartlarının değişmesi

doğal kaynaklardan sosyo-ekonomik yapıya kadar insana

dair birçok alanı etkilemektedir. Bunlar arasında su

kaynakları, tarım ve gıda güvenliği, halk sağlığı, ekosistemler

ve biyolojik çeşitlilik sayılabilir.


55

• Yağış düzeninin değişmesi su sıkıntısı ve/veya sellere yol

açabilecek


http://www.kesfetmekicinbak.com/fotograf/doga/07939/index.php?shpcmt=10

66

• Su, toprak gibi doğal kaynaklara dayanan tarımsal yapı ve

ürün deseni etkilenebilecek

• Doğaya dayalı tarım ve hayvancılık gibi sektörlerde çalışan

kesimlerin geçim kaynakları tehdit altına girebilecek ve bu

göçü artırabilecek




77

• Artan sıcaklıklar nedeniye

•bitkisel üretim dönemlerini değiştirip gıda güvenliğini tehdit

edebilecek

•bulaĢıcı hastalıklara neden olan etkiler artabilecek

•hassas ekosistemlerin ve türlerin yok olmasına sebep olabilecek

•orman yangınlarının sıklığı artabilecek

•kar yağış ve erime dönemlerinin değişimi nedeniyle sel ve taşkın gibi

doğal afetler artabilecek


88

• Deniz seviyesinin yükselmesi kıyı

bölgelerinde özellikle deltalara zarar

verebilecek


http://maps.grida.no/library/files/storage/potential-impact-of-sea-level-rise-nile-delta_001.png

99

Azaltım (mitigasyon)

İklim değişikliğine neden olan insan kaynaklı sera

gazlarının kontrol altına alınması, azaltılması ve

tutulmasına yönelik önlemler.

Uyum (adaptasyon)

İklim olaylarının (risklerinin) etkileriyle mücadele etmek,

fayda sağlamak ve etkileri yönetebilmek için stratejilerin

güçlendirilmesi, geliştirilmesi ve uygulanması süreci...

Çözümler genel olarak sürdürülebilir kalkınma

doğrultusunda iklimsel riskleri en aza indirebilecek

tedbirlerin alınmasında yatar…

Ġklim DeğiĢikliğine Ġnsanoğlunun Tepkileri

1010

İklim Değişikliğine Uyum Gerekliliği

•İklim değişikliğine sebep olan kaynaklar azaltılsa ve hatta hemen şimdi kesilse bile atmosferde kalan sera gazları, iklim olaylarını değiştirmeye devam edecektir

•İklim değişikliğinin etkilerinden en fazla etkilenecek gruplar yoksullar ve yoksul bölgelerdir

•Bu nedenle, ekonomik, sosyal ve çevresel etkileri ve riskleri en aza indirmek için iklim değişikliğine uyum sağlamak gerekmektedir

•“Sera gazı salımlarının azaltılması ve uyum çalışmalarının ekonomik maliyeti, iklim değişikliğinin vereceği zararın maliyetinden çok daha düşük olacak.”(Dördüncü IPCC Raporu, 2007)

11

ULUSAL BİLDİRİM NEDİR?

1212

• Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi(BMİDÇS) Tarafları, Sözleşmenin uygulanmasına dair Ulusal Bildirimlerini Taraflar Konferansına (TK) sunmakla yükümlüdürler. (Madde 4 ve 12)

• EK-I Taraflarının ulusal bildirimlerini periyodik olarak TK tarafından belirlenen tarihlerde sunmaları gerekmektedir.

• Taraflar, ulusal bildirimlerini Sözleşme raporlama kılavuzuna göre hazırlar ve Bonn’daki Sözleşme Sekretaryası’na sunarlar.

• O andan itibaren söz konusu bildirim kamuya açık olur.

Ulusal Bildirim Nedir?

1313

• Türkiye, BMİDÇS’ne taraf olmasından doğan yükümlülükleri gereği olarak Birinci Ulusal Bildirimi’ni2007 yılında Sözleşme Sekretarya’sına sunmuştur.

• Birinci Ulusal Bildirim, Çevre ve Orman Bakanlığı, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü'nün eşgüdümünde, Küresel Çevre Fonu (GEF) tarafından finansal olarak desteklenen ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP)’nın uygulayıcı kuruluş olduğu bir proje kapsamında hazırlanmıştır.

• Sekretarya tarafından görevlendirilen Uzman Değerlendirme Ekibi, Eylül 2008 – Ağustos 2009 tarihleri arasında Birinci Ulusal Bildirimi incelemiş ve ayrıntılı değerlendirme raporunu Aralık 2009 tarihinde Sekretarya’ya sunmuştur.

Birinci Ulusal Bildirim

14

PROJE BİLGİLERİ

15

Nakdi Destek:

GEF 500,000 USD

ÇOB 110,000 USD

UNDP 15,000 USD

Ayni Destek:

ÇOB 1,100,000 USD

Proje Bilgileri

Bütçe

Süre: 18 ay

Proje Paydaşları:

Yürütücü Kurum: T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı

Fon Sağlayan Kurum: Küresel Çevre Fonu (GEF)

Uygulayıcı KuruluĢ: Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP)

16

Proje Yönetimi

ĠKLĠM DEĞĠġĠKLĠĞĠ

KOORDĠNASYON

KURULUGEF

17

İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu

İDKK

Üyeleri:

• Çevre ve Orman Bakanlığı• Dışişleri Bakanlığı, • Enerji ve Tabii Kaynaklar

Bakanlığı, • Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, • Tarım ve Köy işleri Bakanlığı, • Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, • Ulaştırma Bakanlığı, • Maliye Bakanlığı,

• Sağlık Bakanlığı, • DPT Müsteşarlığı, • Hazine Müsteşarlığı, • Türkiye Odalar ve Borsalar

Birliği (TOBB) ve • Türk Sanayicileri ve

İşadamları Derneği (TÜSİAD)

18

• ÇG 1: İklim Değişikliğinin Etkilerinin Araştırılması -Devlet Meteoroloji İşleri Gn.Md

• ÇG 2: Sera Gazları Emisyon Envanteri- Türkiye İstatistik Kurumu

• ÇG 3: Sanayi, Konut, Atık Yönetimi ve Hizmet Sektörlerinde Sera Gazı azatlımı-Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı

• ÇG 4: Enerji Sektöründe Sera Gazı Azaltımı- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

• ÇG 5: Ulaştırma Sektöründe Sera Gazı Azaltımı- Ulaştırma Bakanlığı

• ÇG 6: Arazi Kullanımı, Arazi Kullanım Değişikliği ve Ormancılık-Orman Genel Müdürlüğü

• ÇG 7: Politika ve Strateji Geliştirme- Çevre ve Orman Bakanlığı

• ÇG 8: Eğitim ve Kamuoyunu Bilinçlendirme- Çevre ve Orman Bakanlığı

• ÇG 9: İklim Değişikliğine uyum- Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü• ÇG 10: Finansman ve Teknoloji Transferi- Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı

• ÇG 11: Karbon Piyasaları- Çevre ve Orman Bakanlığı

İDKK-Teknik Çalışma Grupları

İDKK- Teknik Çalışma Grupları

19

• Bu projenin amacı Ġkinci Ulusal Bildirimi (ĠUB)hazırlayarak Türkiye Cumhuriyeti’ne Sözleşme kapsamındaki taahhütlerini yerine getirme konusunda destek vermektir.

• Projenin somut çıktısı İkinci Ulusal Bildirimin hazırlanması ve Sekretarya’ya sunulması olacaktır.

Projenin Temel Hedefleri

Projenin Amacı

20

İKİNCİ ULUSAL BİLDİRİM TASLAK İÇERİK VE KAPSAM

21

Ulusal Şartlar

1. GĠRĠġ

2. ULUSAL ġARTLAR

2.1. Hükümet Yapısı

2.2. Nüfus

2.3. Coğrafik Yapı

2.4. İklim Yapısı

2.5. Ekonomi

2.6. Enerji

2.7. Ulaştırma

2.8. Sanayi

2.9. Atık

2.10. Binalar ve Şehirleşme

2.11. Tarım

2.12. Ormancılık

2.13. Su Kaynakları

2.14. Turizm

2.15. Türkiye’nin Özel Şartları

TASLAK İÇERİK

22

Sera Gazı Emisyon ve Yutak Envanteri

3. SERA GAZI EMĠSYON VE YUTAK ENVANTERĠ

3.1. Envanter Özeti

3.2. Sekrörel Emisyon Eğilimleri

3.2.1. Enerji

3.2.2. Endüstriyel Prosesler

3.2.3. Çözücü ve Diğer Ürünlerin Kullanımı

3.2.4. Tarım

3.2.5. Arazi Kullanımı, Arazi Kullanım Değişikliği ve Ormancılık

3.2.6. Atık

3.3. Sera Gazı Emsiyon Eğilimleri

3.3.1. Karbon Dioksit

3.3.2. Metan

3.3.3. Nitröz Oksit

3.3.4. HFCs, PFCs ve SF6

3.4. Emisyon Eğilimlerini Etkileyen Faktörler

3.5. Mevcut ve Önceki Envanterin Karşılatırılması

3.6. Ulusal Sistem

3.6.1. Kalite Güvencesi ve Kalite Kontrolü

3.6.2. Belirsizlikler

TASLAK İÇERİK

23

Politika ve Önlemler4. POLĠTĠKA VE ÖNLEMLER4.1. Giriş

4.2. Politika Geliştirme Süreci

4.3. İzleme ve Değerlendirme

4.4. Çerçeve Politikalar ve Kesişen Sektörel Önlemler

4.4.1. Ekonomik Araçlar

4.4.2. Araştırma ve Geliştirme Desteği

4.4.3. Yasal Enstrümanlar

4.4.4. Karbon Kayıt Sistemi

4.4.5. Ulusal İklim Değişikliği Stratejisi

4.4.6. Ulusal İklim Değişikliği Eylem Planı

4.5. Sektörel Politika ve Önlemler

4.5.1. Enerji

4.5.2. Ulaştırma

4.5.3. Sanayi

4.5.4. Tarım

4.5.5. Ormancılık

4.5.6. Atık

4.5.7. Bina Stoku ve Kentsel Yapı

4.6. Sürdürülebilir Kalkınmayı Destekleyen Diğer Politika ve Önlemler

4.7. Politika ve Önlemlerin Uzun Vadeli Eğilimlere Etkisi

4.8. Yürürlükten Kalkan Politika ve Önlemler

TASLAK İÇERİK

24

Projeksiyonlar ve Politika ve Önlemlerin Toplam Etkisi

5. PROJEKSĠYONLAR VE POLĠTĠKA VE ÖNLEMLERĠN TOPLAM ETKĠSĠ

5.1. Giriş

5.2. Projeksiyon Yöntemi

5.3. Sektörel Projeksiyonlar (Mevcut Önlemler İle)

5.3.1. Enerji

5.3.2. Ulaştırma

5.3.3. Sanayi

5.3.4. Tarım

5.3.5. Atık

5.3.6. Diğer

5.3.7. Havacılık ve Deniz Yoluyla Petrol Taşımacılığı

5.3.8. Arazi Kullanımı, Arazi Kullanım Değişikliği ve Ormancılık

5.3.9. Bina Stoku ve Kentsel Yapı

5.4. Sera Gazı Bazında Projeksiyonlar (Mevcut Önlemler İle)

5.5. Önlem Gözetilmeyen Projeksiyonlar

5.6. Politika ve Önlemlerin Etkisi

TASLAK İÇERİK

25

Finans ve teknoloji

7. FĠNANS VE TEKNOLOJĠ

7.1. Türkiye’deki Çevre Finansmanı Politikaları ve Uygulamaları

7.1.1. Ulusal Finans Kurumları

7.1.2. Yeni ve İlave Finans Kaynakları

7.1.3. Tahsis Edilen ve Planlanan Finansal Kaynaklar

7.2. Uluslararası Finans Kaynakları

7.3. Teknoloji

7.3.1. Teknoloji İhtiyaç Analizi

7.3.2. Teknoloji Transferi

TASLAK İÇERİK

26

Araştırma ve Sistematik Gözlem

8. ARAġTIRMA VE SĠSTEMATĠK GÖZLEM

8.1. Araştırma ve Sistematik Gözlem Politikası ve Finansmanı

8.2. Araştırma

8.3. Sistemaktik Gözlem

8.3.1. Atmosfer ve Meteoroloji Gözlemleri

8.3.2. Hava Kirleticileri Ölçümleri

8.3.3. Okyanus Gözlemleri

8.3.4. Karasal Gözlemler

8.3.5. Uzay Gözlem Programları

TASLAK İÇERİK

27

Eğitim, Öğretim ve Halkın Bilinçlendirilmesi

9. EĞĠTĠM, ÖĞRETĠM VE HALKIN BĠLĠNÇLENDĠRĠLMESĠ

9.1. Eğitim, Öğretim ve Halkın Bilinçlendirilmesi Gelen Politikaları

9.2. İlköğretim, Lise ve Yüksek Eğitim

9.3. Halkı Bilinçlendirme Kampanyaları

9.4. Eğitim Programları

9.5. Kaynak ve Bilgi Merkezleri

9.6. Kamu ve STKların Katılımı

9.7. Uluslararası Aktivitelere Katılım

TASLAK İÇERİK

28

İkim Değişikliği Etkileri, Etkilenebilirlik ve Uyum Tedbirleri

6. ĠKLĠM DEĞĠġĠKLĠĞĠ ETKĠLERĠ, ETKĠLENEBĠLĠRLĠK VE UYUM TEDBĠRLERĠ

6.1. Genel Durum

6.1.1. Eğilim Analizi

6.1.2. İklim Senaryoları

6.1.3. Deniz Seviyesi Yükselmesi Senaryoları

6.1.4. Sosyo-Ekonomik Senaryolar

6.2. Beklenen Etkiler, Etkilenebilirlik ve Uyum Tedbirleri

6.2.1. Su Kaynakları

6.2.2. Tarım ve Gıda Güvencesi

6.2.3. Doğal Afetler

6.2.4. Ekosistem Hizmetleri

6.2.5. Kıyı Alanları

6.2.6. Sağlık

6.2.7. Yerleşimler ve Turizm

6.3. Uyum Kapasitesinin Geliştirilmesi

6.4. Uyum Politikası

TASLAK İÇERİK

29

6. İklim değişikliği etkileri, etkilenebilirlik ve iklim değişikliğine adaptasyonun gözden geçirilmesi ve güncellenmesi

Faaliyet 6.1.İklim değişikliği açısından ülke genelinde sektörel etkilenebilirlik değerlendirilmesinin tamamlanması.

Faaliyet 6.2.Türkiye’de iklim değişikliğinin beklenen etkilerinin Türkiye’deki bilimsel iklim değişikliği etki araştırması sonuçlarını içerecek şekilde gözden geçirilmesi ve güncellenmesi.

Faaliyet 6.3. Mevcut veya başlayacak ulusal iklim değişikliği projeleri ile bu kapsamda tamamlanan ve planlanan boşluk analizlerinden faydalanmak üzere yakın iş birliği ve uyumun sağlanması.

Faaliyet 6.4.İklim değişikliğine uyum alanında ulusal faaliyet ve önlemlerin belirlenmesi (MDG F 1680 projesine atıfta bulunulacak.)

Faaliyet 6.5.Etkilenebilirlik değerlendirmesinin çıktılarını, iklim değişikliği etkilerini ve uyum önlemlerini tartışmak üzere toplantıların organize edilmesi.

Faaliyet 6.6. Raporun ilgili bölümünün derlenmesi ve taslak olarak hazırlanması.

KAPSAM

30

Teşekkürler.

Dr. Öznur Oğuz KuntasalProje Yöneticisi

[email protected]

Serkan TekneciProje Sorumlusu

[email protected]

Eser Ekin OrhanProje Asistanı

[email protected]

mailto:[email protected]



tÜrkİye’nİn İklİm deĞİŞİklİĞİ İkİncİ ulusal bİldİrİmİnİn ... · 140 milyon...

Documents