tổng quan về vai trò dopamin trong não và hiệu quả của morphin-amphetamin trong não...
DESCRIPTION
các bạn liên hệ email: [email protected] or sms via 0949 278 109 ( không nhận cuộc gọi ) để có thể có được file.Ngoài ra nhận tải mọi tài liệu ở trang http://125.235.10.97/opacdigital/ ( thư viện đại học dược hà nội.TRANSCRIPT
-
B Y T
TRNG I HC DC H NI
NGHIM TH THY LINH
TNG QUAN V VAI TR DOPAMIN
TRONG NO V HIU QU CA
MORPHIN/AMPHETAMIN TRN
NNG DOPAMIN TRONG NO
CHUT THC NGHIM
KHA LUN TT NGHIP DC S
H NI 2013
-
B Y T
TRNG I HC DC H NI
NGHIM TH THY LINH
TNG QUAN V VAI TR DOPAMIN
TRONG NO V HIU QU CA
MORPHIN/AMPHETAMIN TRN
NNG DOPAMIN TRONG NO
CHUT THC NGHIM
KHA LUN TT NGHIP DC S
Ngi hng dn:
1. TS. Nguyn Thnh Hi Ni thc hin
1. B mn Dc Lm Sng i hc dc H Ni.
H NI 2013
-
LI CM N
Trc tin, cho php ti xin gi li cm n chn thnh v su sc ti:
TS. Nguyn Thnh Hi B mn Dc lm sng Trng i hc Dc H Ni.
L ngi thy tn tnh hng dn v gip ti trong sut qu trnh thc
hin kha lun ny.
Ti xin gi li cm n ti Ths. Trnh Trung Hiu, ngi ng h v c
nhng ng gp qu bu gip ti tip cn phng php nghin cu mi - phng
php tng quan h thng.
Ti cng xin gi li cm n chn thnh ti TS. Phm Hng Ln, Vin K thut
Ha-Sinh v Ti liu Nghip V, B Cng An v nhng gp qu bu lm cho
ti c ngha thit thc hn trong cng cuc phng chng ma ty.
Ti xin cm n cc thy c B mn Dc lm sng to iu kin ti c
th thc hin kha lun ny.
Ti cng xin gi li cm n ti Ban gim hiu, cc Phng ban Trng i
hc Dc H Ni cng ton th cc thy c gio trong trng cho ti nhng
kin thc qu bu trong qu trnh hc tp ti trng.
Cui cng, ti xin gi li cm n su sc ti gia nh v bn b lun bn
cnh, ng vin ti trong lc kh khn cng nh trong qu trnh thc hin kha
lun ny.
H ni, ngy 21 thng 5 nm 2013
Sinh vin
Nghim Th Thy Linh
-
MC LC
DANH MC CC K HIU, CC CH VIT TT
DANH MC BNG
DANH MC CC HNH V
T VN ........................................................................................................ 1
CHNG 1: TNG QUAN V VAI TR CA DOPAMIN, CC CHT MA
TY V NGHA KHOA HC LIN H DOPAMIN VI CC CHT MA
TY ........................................................................................................................ 3
1.1. DOPAMIN V VAI TR DOPAMIN .......................................................... 3
1.1.1. Khi nim dopamin........................................................................................ 3
1.1.2. Vai tr ca dopamin ....................................................................................... 5
1.1.2.1. Vai tr dopamin trong hnh vi nhn thc ................................................ 5
1.1.2.2. Vai tr dopamin trong vic to hnh vi cm xc khi s dng ma ty ...... 7
1.2. MA TY V TC DNG CA MA TY .................................................. 11
1.2.1. Khi nim v ma ty .................................................................................... 11
1.2.2. Phn loi cc cht ma ty ............................................................................. 12
1.2.2.1. Phn loi theo tc dng ca cht ma tu ............................................... 12
1.2.2.2. Phn loi theo ngun gc sn sinh ca cht ma tu ............................... 13
1.2.3. Tc dng ca ma ty .................................................................................... 13
1.3. NGHA KHOA HC LIN H GIA DOPAMIN V CHT MA
TY.. .................................................................................................................... 14
1.3.1. Nghin cu c ch tc dng phn t ca cc cht ma ty v c ch cai nghin
ca cc thuc mi. ................................................................................................. 14
1.3.2. Nghin cu phng php thm nh hiu qu tc dng ca cc cht ma ty 16
CHNG 2: TNG QUAN H THNG V HIU QU CA
MORPHIN/AMPHETAMIN TRN NNG DOPAMIN TRONG NO
CHUT THC NGHIM .................................................................................. 21
2.1. GII THIU CHUNG ................................................................................ 21
2.2. I TNG V PHNG PHP NGHIN CU ................................ 22
-
2.2.1. i tng nghin cu: ................................................................................ 22
2.2.1.1. Cc ngun c s d liu ....................................................................... 22
2.2.1.2. Tiu chun la chn cc bi bo ........................................................... 22
2.2.1.3. Tiu chun loi tr ................................................................................ 23
2.2.2. Phng php nghin cu:............................................................................ 23
2.2.2.1. Chin lc tm kim ............................................................................. 23
2.2.2.2. Quy trnh tm kim v la chn bi bo ................................................ 24
2.2.2.3. Ni dung thu thp t bi bo c la chn .......................................... 26
2.2.2.4. X l s liu ......................................................................................... 26
2.3. KT QU NGHIN CU.......................................................................... 27
2.3.1. S lng nghin cu cn phn tch h thng ............................................... 27
2.3.2. Hiu qu ca amphetamin trn s thay i nng dopamin trong no ...... 29
2.3.3. Hiu qu ca morphin trn s thay i nng dopamin trong no ............ 33
2.3.4. So snh hiu qu ca amphetamin/morphin n s thay i nng DA
trong no ............................................................................................................... 36
2.4. BN LUN ................................................................................................. 38
2.4.1. c im chut lm th nghim................................................................... 38
2.4.2. Liu v ng dng ca morphin v amphetamin ....................................... 38
2.4.3. nh hng ca morphin v amphetamin n nng ca dopamin trong
no.. ................................................................................................................... 38
2.4.4. Hng pht trin trong tng lai ................................................................. 40
CHNG 3: KT LUN V KIN NGH ...................................................... 42
3.1. KT LUN ................................................................................................. 42
3.2. KIN NGH ................................................................................................ 43
TI LIU THAM KHO
PH LC 1: L do v danh sch 83 bi bo b loi
PH LC 2: Danh sch 5 bi bo khng ly c ni dung chi tit (fulltext)
PH LC 3: Bi bo nghin cu khoa hc
-
DANH MC CC K HIU, CC CH VIT TT
A
Tin trc sau (Anteroposterior)
AMPH Amphetamin
DA Dopamin
DAT Knh vn chuyn thu hi Dopamin (Dopamin transporter)
i.v. Tim tnh mch (Intravenous)
i.p. Tim mng bng (Intraperitoneal)
L Sang tri phi (Lateral)
NAc Nhn accumben (Nucleus Accumbens)
PET Chp ct lp pht x positron (Positron emission tomography)
s.c. Tim di da (Subcutaneous)
TLTK Ti liu tham kho
V Ln xung (Ventral)
VTA Vng Ventral tegmental (Ventral tegmental area)
-
DANH MC BNG
Bng 1.1. Mc tng nng dopamin ti cc vng no trn chut thc nghim di
tc dng ca cc loi kch thch khc nhau .............................................................. 6
Bng 1.2. nh hng ca cc thuc n mc phong b DAT trn ngi .......... 15
Bng 1.3. Ta cy kim thm d ti cc vng no .............................................. 20
Bng 2.1. Kt qu cc nghin cu v s thay i nng DA trong no khi s dng
amphetamin trn chut cng. ................................................................................. 32
Bng 2.2. Kt qu cc nghin cu v s thay i nng DA trong no khi s dng
morphin trn chut cng v chut nht .................................................................. 35
Bng 2.3. Kt qu cc nghin cu v s thay i nng DA trong no khi s dng
morphin hoc amphetamin trn chut cng ........................................................... 37
-
DANH MC CC HNH V, TH
Hnh 1.1. Cc con ng dn truyn v c ch gii phng dopamin trong no ........ 3
Hnh 1.2. Nhng con ng dn truyn dopamin trong no .................................... 4
Hnh 1.3. Nghin cu PET trn s thay i mt th th DA sau khi chu tc ng
bi cc kch thch (thuc l, ru, bo ph v cocain) .............................................. 7
Hnh 1.4. Cc con ng dn truyn phn thng trong no khi s dng mt s
cht in hnh nh: Opioid, Ethanol, Barbiturat, Amphetamin, Cocain, Cannabioid,
Phencyclidin cho thy dn truyn dopamin tp trung ch yu vng nhn
accumben ................................................................................................................ 8
Hnh 1.5. C ch lm tng gii phng DA trong no ca Amphetamin .................... 9
Hnh 1.6. C ch kch thch gii phng DA ca opiat ............................................ 10
Hnh 1.7. C ch gii phng DA v to hnh vi cm xc sau khi s dng cocain .. 10
Hnh 1.8. Mt s hnh dng ca cc vin ma ty trn th trng ............................ 12
Hnh 1.9. S khe synap DA v hnh nh chp PET cc m ch khc nhau:
Knh vn chuyn thu hi DA chp vi 11C D-threo methylphenidat v th th D2
chp vi 11C raclopride ......................................................................................... 15
Hnh 1.10. S thm nh cc cht ma ty nhanh bng k thut thm tch micro
online . .................................................................................................................. 17
Hnh 1.11. S m t s dng k thut thm tch micro c cy trong cc vng
no VTA (trung tm sinh ra DA) v vng nhn Accumben (ni gii phng DA, gy
ra phn thng). ................................................................................................. 19
Hnh 1.12. Hp s ca chut nhn t trn xung .................................................... 19
Hnh 2.1. Mi lin h gia dopamin trong no, cc cht ma ty v hnh vi cm
gic ............................................................................................................ 21
Hnh 2.2. Cng c MeSH tm kim t ng ngha ................................................. 22
Hnh 2.3. S quy trnh tm kim v la chn bi bo ........................................ 25
Hnh 2.4. Kt qu la chn bi bo ........................................................................ 28
-
-1-
T VN
Dopamin (DA) l mt trong nhng cht dn truyn thn kinh catecholamin quan
trng c bit n. Trong b no con ngi, DA m nhim nhiu chc nng
khc nhau trong bao gm s vn ng, nhn thc [99], hnh vi cm xc [9], s tp
trung v hc tp [99, 148]. Hnh vi cm xc ca con ngi chu chi phi bi s tng
hay gim nng DA trong no. Khi chu kch thch, nng DA trong no s thay
i, t s bc l ra bng cm xc (hng phn hay trm cm). V nh vic c
n mt mn ngon, c khen ngi hay ht thuc l u lm cho nng DA trong
no tng ln, khi con ngi cm thy sng khoi, vui sng v hnh phc [36].
Ma ty c bit n nh l mt cht thn k. N mang li cho ngi s dng
cm gic d chu, sng khoi, c th qun i bun phin au n [22, 92, 123]. Tuy
nhin ma ty gy ra s l thuc v mt th cht hoc v mt tm l, c khuynh
hng tng liu v khin ngi nghin mt kim sot v hnh vi.
V c DA trong no v cc cht ma ty u c chng minh nh hng n
cc hnh vi cm xc ca con ngi, nn t lu cc nh nghin cu c gng tm ra
gi thuyt v s tn ti mi lin h gia DA vi cc cht ma ty. Vic xc nh
c mi lin h ny v chnh xc hn l mc thay i nng DA trong no
sau khi s dng cht ma ty c th gip nh gi c mc nh hng ca tng
cht ma ty i vi c th v cho php xy dng mt bn tham chiu so snh hiu
lc tc dng ca mi cht ma ty. Hn na, y cng l cn c khoa hc cho php
cc nghin cu su hn v c ch tc dng phn t v c ch cai nghin ca cc loi
ma ty mi, c ng dng thc tin i vi con ngi. Tuy nhin, hin nay cc
nghin cu ch dng mc ring l v nh gi s thay i nng DA trn no
chut thc nghim sau khi s dng mt cht ma ty, m cha c mt nghin cu
tng quan h thng (systematic review) no v mi lin h trn. Vi mc ch a
ra c bng chng khoa hc v s lin h ca DA vi cc cht ma ty, t gp
phn khng nh khng nh cho cc gi tr nghin cu sau ny, chng ti tin hnh
thc hin ti: Tng quan v vai tr dopamin trong no v hiu qu ca
-
-2-
morphin/amphetamin trn nng dopamin trong no chut thc nghim vi
cc mc tiu sau:
1. Tng quan v vai tr ca dopamin, cc cht ma ty v ngha khoa hc mi
lin h gia DA v cc cht ma ty.
2. Tng quan h thng (systematic review) v hiu qu ca
morphin/amphetamin trn nng dopamin trong no chut thc nghim.
-
-3-
CHNG 1: TNG QUAN V VAI TR CA DOPAMIN,
CC CHT MA TY V NGHA KHOA HC LIN H
DOPAMIN VI CC CHT MA TY
1.1. DOPAMIN V VAI TR DOPAMIN
1.1.1. Khi nim dopamin
nh ngha
Dopamin (DA), hay cn gi l cht to "nim vui", l mt cht dn truyn thn
kinh c bn cht catecholamin c tng hp bi cc t bo thn kinh
dopaminergic, hot ng thng qua cc th th c hiu [96], c kh nng lm tng
hoc gim hot ng ca cc t bo thn kinh. DA c rt nhiu nh hng ln no
ng vt c v, bao gm vai tr trong iu chnh kh nng nhn thc, vn ng,
khoi cm, iu ho ni tit, ghi nh v hc hi [34, 35] v c quan h cht ch vi c
ch "phn thng" thng qua con ng mesolimbic [32] (Hnh 1.1).
Hnh 1.1. Cc con ng dn truyn v c ch gii phng dopamin trong no
-
-4-
Phn thng (reward) l mc tiu, l khao kht m con ngi mun t c
to ra cm gic hng phn, sng khoi cho bn thn [36]. Phn thng c vai tr
rt quan trng i vi tng c nhn v n h tr cho cc hot ng thng thng
nht nh n ung hay cht lng cuc sng. C ch ca phn thng trong hnh vi
gn lin vi qu trnh hc hi v ghi nh nhng kch thch, khoi cm m ta gp
hng ngy.
Cc con ng dn truyn dopamin trong no (dopaminergic pathway)
Dopamin (DA) trong no c gii phng bi cc t bo thn kinh
dopaminergic phn b mt s vng trong no, bao gm cht en (Substantia
nigra), vng ventral tegmental (ventral tegmental area, VTA) hay vng di i [15,
28], sau c dn truyn xung ng theo dy thn kinh dopaminergic n cc
vng no cui cng (nh vng nhn accumben, vng th vn hay vng v no)
gy ra cc hnh vi nhn thc cho con ngi (Hnh 1.2).
Hnh 1.2. Cc con ng dn truyn dopamin trong no [28]
-
-5-
Nhng xung ng ny c truyn theo trc t bo thn kinh n nhng vng
ca no gy hnh vi nhn thc thng qua 3 con ng chnh [15] (Hnh 1.2):
- Con ng mesolimbic (mu xanh): truyn DA t vng VTA (ventral
tegmental area) n vng nhn accumben (Nucleus Accumbens hay NAc).
VTA l vng thuc no gia, v nhn accumben l vng thuc h vin no.
- Con ng mesocortical (mu vng): truyn DA t VTA n v no trc
trn (frontal cortex)
Hai con ng mesolimbic v mesocortical c th c gi chung l
mesocorticolimbic. y chnh l h thng phn thng (reward system)
trong no [148].
- Con ng nigrostriatal (mu tm): truyn DA t cht en (substantia nigra)
n cc vng quanh th vn (striatum). Con ng ny lin quan n kim sot
vn ng, gn lin vi c ch bnh sinh ca bnh Parkinson.
1.1.2. Vai tr ca dopamin
1.1.2.1. Vai tr dopamin trong hnh vi nhn thc
Dopamin (DA) ng mt vai tr quan trng trong h thng no chu trch
nhim cho qu trnh phn thng [148]. Cng tham gia vo c ch phn thng
ca no l vai tr hc hi, ghi nh v cng c ca DA [9, 148]. thy trc trn
(frontal cortex), DA kim sot s truyn thng tin t cc vng khc nhau ca no.
S ri lon DA vng no ny c th gy ra s suy gim nhn thc, c bit l tr
nh, s tp trung v kh nng gii quyt cc vn . Gim nng DA v no
trc trn gy ra ri lon s ch . Th th D1 [63] v D4 [18] chu trch nhim v tc
dng tng nhn thc ca DA. Cc nghin cu thc nghim cho thy rng tn
thng c chn lc cc t bo thn kinh dopaminergic chut cng v cc loi linh
trng c th dn n gim nhn thc, c bit l khi c s thay i con ng
mesocorticolimbic ca cc h thng dopaminergic [99].
ngi, s xut hin ca cc "phn thng" khi c tc ng bi cc cht kch
thch nh ru, thuc l, cc tr chi in t, hot ng tnh dc hay s dng cc
-
-6-
cht ma ty nh cocain, morphin, amphetamin, c bo co trong cc nghin
cu PET (k thut chp ct lp pht x positron, Positron emission tomography),
cho thy nng DA thay i r rt v tc ng ln cc vng nhn accumben, vng
th vn (striatum), no trc nh mt tc nhn iu chnh tc ng ca "phn
thng", lm cho con ngi c cm gic hng phn, sng khoi, gim au khi chu
tc ng ca chng (Bng 1.1).
Cc hot ng Tng dopamin (%) Vng no TLTK
Thc n ngon 137% Nhn Accumben [64]
Hot ng tnh dc 147% Nhn Accumben [48]
Khi thuc l (nicotin 0.13g/kg) 160% Nhn Accumben [45]
Ru (ethanol 1.0g/kg) 129.44% 4.9% Nhn Accumben [44]
Cocain (1.0mg/kg) 220% Nhn Accumben [23]
Bng 1.1. Mc tng nng dopamin ti cc vng no trn chut thc nghim di
tc dng ca cc loi kch thch khc nhau
Sau khi chu cc kch thch ln th nht, no s ghi nh cc phn thng
thng qua vai tr hc hi, ghi nh v cng c ca DA. iu ny cng thy r khi c
th tip tc i hi cc kch thch trong ln tip theo [59, 106, 147]. V d: i bng l
mt trng thi kch thch gip no nh n cm gic khi nhn c phn thng
t thc n mang li [78]. Cng i bng th k c v thc n cng tng ln. T
thc y con ngi thc hin hnh vi t c phn thng [148]. Cc hnh vi
ny khng ch c cng c m cn c lm cho mnh hn v nhanh hn trong
ln phn ng thng tip theo [59]. Nh vy DA cng chnh l tc nhn khuyn
khch con ngi, ng vt tm kim li cm gic hng phn, sng khoi, kch thch.
Nu khi kch thch qu mc trong mt thi gian di to ra phn thng s
lm gim ng k s lng th th DA tip nhn synap sau trn cc t bo thn
kinh dopaminergic [139, 142], trong khi cc th th DA cn li cng tr nn km
-
-7-
nhy hn vi tc dng ca DA (Hnh 1.3). Lc , c th s i hi tip tc tip
xc vi cc kch thch p ng nhu cu b cc th th km nhy cm vi DA,
gip to ra sng khoi, hng phn. y chnh l mt phn ca c ch gy nghin
(nghin ma ty, nghin ht thuc l, nghin game hay nghin ru) m cc nh
nghin cu ang khm ph trn con ngi.
Hnh 1.3. Nghin cu PET trn s thay i mt th th DA sau khi chu tc ng
bi cc kch thch (thuc l, ru, bo ph v cocain)
(mu cng nht th mt th th cng gim)
Ngoi ra, DA cn c vai tr trong s vn ng v lin quan n s bi tit
prolactin. S thiu ht DA cc t bo thn kinh dopaminergic c th gy ra bnh
Parkinson [102]. nhng ngi ny, h b mt kh nng thc hin cc vn ng mt
cch trn tru v kh kim sot s chuyn ng [72]. ng thi DA l hormon chnh
c ch s bi tit prolactin t thy trc tuyn yn [15].
1.1.2.2. Vai tr dopamin trong vic to hnh vi cm xc khi s dng ma ty
Trong cc cht dn truyn thn kinh, DA c lin quan nhiu nht n c ch to
phn thng hay cn gi l hnh vi cm xc (hng phn, sng khoi) sau khi s
dng cht ma ty. Ngoi ra, DA cn lin quan n c c ch ph thuc vo cc cht
ma ty hay cn gi l nghin thuc. Nghin l mt bnh l thn kinh khi m vic
-
-8-
lm dng cc cht gy nghin s gy hi cho h thng phn thng v nh hng
n hnh vi cm xc bnh thng ca no [4]. Khi s dng cc cht ma ty nh
cocain hay amphetamin, ngi s dng s tri nghim vic tng mnh DA trong
no, gy ra cm gic "phn thng"[19]. Vo nhng nm 80, cc nghin cu thm
tch micro (microdialysis) cho thy phn ln thuc gy nghin lm tng nng
DA vng th vn (striatum), vng v no (cortex) hay vng nhn accumben
(nucleus accumbens) [109], c bit l vng nhn accumben [77] (Hnh 1.4).
Hnh 1.4. Cc con ng dn truyn phn thng trong no khi s dng mt s
cht in hnh nh: Opioid, Ethanol, Barbiturat, Amphetamin, Cocain, Cannabioid,
Phencyclidin cho thy dn truyn dopamin tp trung ch yu vng nhn
accumben
Xt v c tnh th th tc dng (receptor), cc bng chng khoa hc ch ra
rng th th D1 khuyn khch vic c th tng cng s dng cc thuc kch thch,
trong khi th th D2 c vai tr iu ho qu trnh c th b kch thch do thuc [96]. Ni cch khc, kch thch th th D1 s lm tng nhu cu s dng thuc ca con
ngi v ngc li, kch thch th th D2 s lm gim nhu cu s dng thuc [96]. Do
, nhiu ti nghin cu cc cht i khng th th D1 nh mt liu php iu tr
cai nghin mi cho cc trng hp nghin ma ty.
-
-9-
Tuy cc cht ma tu u lm tng nng DA v to ra phn thng, nhng
c ch ca mi cht ma tu l khc nhau. Hiu r c ch tc dng phn t ca tng
nhm cht ma tu l mt yu t quan trng trong vic nghin cu v pht trin cc
loi thuc cai nghin.
Amphetamin
Khi s dng Amphetamin, nng DA trong no tng ln theo 3 con ng:
1) Amphetamin gn vo mng synap trc ca cc t bo thn kinh dopaminergic
v tng cng gii phng DA ti cc tn cng. 2) Amphetamin tng tc vi cc
bc nh cha DA lm cc bc ny tng cng gii phng DA. 3) Amphetamin gn
vi cc knh vn chuyn thu hi DA trn mng synap trc v lm o ngc c
ch vn hnh ca cc knh ny,
ngha l khin chng nh DA thay
v ti hp thu [27] (Hnh 1.5). Do
nng DA khi s dng
Amphetamin s lm nng DA
tng ln gp hng chc ln so vi
khi s dng cocain hay cc cht
ma ty nhm opiat, t tc dng
mnh ln c ch phn thng
gy ra cc hnh vi hng phn,
kch thch, o gic v sng khoi.
Hnh 1.5. C ch lm tng gii phng DA trong no ca Amphetamin
Opiat
Opiat gn vi cc receptor c hiu , , [29, 40], trong receptor -opiat c
vai tr quan trng trong c ch "phn thng" v l ch tc dng chnh ca opiat.
Opiat s kch thch cc t bo thn kinh dopaminergic thng qua vic c ch t bo
thn kinh trung gian GABA c cha cc th th -opiat. y s l tn hiu kch
-
-10-
thch cc t bo thn kinh dopaminergic gii phng DA (Hnh 1.6) t gy ra cc
hnh vi cm xc nh hng phn, sng khoi.
Hnh 1.6. C ch kch thch gii phng DA ca opiat
Cocain
C ch gy nghin ca Cocain l ngn chn s ti thu hi DA ca cc knh vn
chuyn thu hi DA (DAT, dopamine transporter) mng synap trc [144]. Cocain
s phong b cc knh vn chuyn ny lm cho DA khng c thu hi tr li synap
trc, dn n nng DA tng cao trong dch ngoi bo, v gn vi cc th th
DA synap sau (Hnh 1.7).
Hnh 1.7. C ch gii phng DA v to hnh vi cm xc sau khi s dng
cocain
-
-11-
1.2. MA TY V TC DNG CA MA TY
1.2.1. Khi nim v ma ty
Ngha Hn Vit ca ma tu
Ma ty l t Hn Vit, vi ngha: ma l t m, ty l say sa. Nh vy, ma
ty l cht a n s say sa, m mn. y cng l t ting Vit dng dch ch
nc ngoi khi mun ni ti ch cc cht gy nghin thuc loi nguy him nht:
thuc phin, morphin, heroin, cocain, cn sa v mt s thuc tng hp c tc dng
tng t morphin c s dng trong iu tr y t. Nh vy, c th gi nm na: ma
ty l cht a n s say sa v m mn, hay ni cch khc: ma ty l cht gy
nghin.
Khi nim cht ma tu Vit Nam v trn th gii
Trn th gii cha c nh ngha chnh thc v ma tu m thay vo l cc
danh mc cht ma tu. Cng c thng nht v cc cht ma ty nm 1961 [6] v
Cng c v cc cht hng thn nm 1971 [5] u lit k thnh 4 danh mc. Vit
Nam, t nm 1997, Vit Nam tham gia cc Cng c quc t ca Lin Hip
Quc v kim sot ma ty; t cm t ma tu c s dng ph bin nc ta
v xut hin rng ri trong cc vn bn php lut nh Lut phng chng ma tu.
Theo khon 1 iu 2 Lut Phng chng ma tu (nm 2000) th Cht ma tu bao
gm cht gy nghin v cht hng thn c quy nh trong cc danh mc do
Chnh ph ban hnh. Trong , cht gy nghin l cht kch thch hoc c ch
thn kinh, d gy tnh trng nghin i vi ngi s dng, v theo khon 2 v
khon 3, iu 2 lut Phng chng ma tu nm 2000 th cht hng thn l cht
kch thch, c ch thn kinh hoc gy o gic, nu s dng nhiu ln c th dn ti
tnh trng nghin i vi ngi s dng [1] .
Trn th trng cc loi ma ty tn ti di nhiu hnh dng v mu sc khc
nhau (Hnh 1.8).
-
-12-
Hnh 1.8. Mt s hnh dng ca cc vin ma ty trn th trng
Nh vy cc cht gy ra tnh trng nghin bao gm cc cht ma ty hay cc
cht gy nghin v cc cht hng thn, thng thng chng c gi chung l ma
ty.
1.2.2. Phn loi cc cht ma ty
C nhiu cch phn loi cc cht ma tu, gm c : phn loi theo lut php,
phn loi theo tc dng, phn loi theo ngun gc sn sinh. Trong chng ta s
dng nhiu nht l phn loi theo tc dng v phn loi theo ngun gc sn sinh ca
cht ma tu.
1.2.2.1. Phn loi theo tc dng ca cht ma tu [75]
Danh mc phn loi theo DRE (Drug Recognition Expert) ca M [75] chia ma
tu thnh 7 nhm chnh theo triu chng v tc dng ca chng trn c th:
c ch thn kinh (CNS Depressants): ru, thuc an thn, Barbiturat...
Kch thch thn kinh (CNS Stimulants): Cocain, Metamphetamin, Cafein
Cht gy o gic (Hallucinogens): Peyote, Psilocybin, ht ging rau mung,
cc cht tng hp nh Acid lysergic (LSD) v Ectasy (MDMA)
Phencyclidin (PCP) v cht tng t.
-
-13-
Cht gim au thuc nhm ma tu (Narcotic Analgesics): Heroin, Morphin,
Codein, Oxycondin, Vicodin, Percodan, Fentanyl, Dilaudid, Demerol
Cht xng ht (Inhalants): gasoline, N2O (kh ci), amyl nitrit, ether
Cannabis: cn sa.
1.2.2.2. Phn loi theo ngun gc sn sinh ca cht ma tu
Da theo ngun gc sn sinh, cc cht ma tu c th c phn loi theo 3
nhm : t nhin, bn tng hp v tng hp [33]. Trong cc cht bn tng hp v
tng hp l cc cht rt nguy him, c th gy nh hng n kh nng nhn thc
v hnh vi ca con ngi.
T nhin
Cc cht ma tu c ngun gc t nhin bt ngun t thc vt v i hi t hoc
hu nh khng giai on ch bin. Opium (morphin), Cannabis (cn sa) v cao
Cca (cocain) thuc vo nhm ny.
Bn tng hp
Cc cht ma tu bn tng hp c to ra bng cch x l ho hc cc cht ma
tu t nhin. Vic x l ho hc ny c dng chit tch hot cht chnh hay
thay i cu trc ca chng. Heroin l v d in hnh ca nhm ny.
Tng hp
Cc thuc tng hp c sn xut hon ton thng qua cc quy trnh ho hc,
bao gm cc cht nh Methaqualon (Mandrax), Amphetamin, Diazepam, Ecstasy
v.v
1.2.3. Tc dng ca ma ty
Ma ty xut hin t lu v chng ta c th thy c tc hi ca n n
khng ch bn thn ngi s dng m ton x hi. Ma ty to cm gic hng phn,
sng khoi, d chu sau khi s dng [22, 123]. Ngi dng c cm gic lng lng, hnh
phc. S hng phn, sung mn, t tin ca nhng ngi s dng ma ty khin h c
th lm nhng iu h khng dm khi cn tnh to. C th thy mt im chung
-
-14-
gia DA v ma ty l cm gic sng khoi d chu v trn thc t nhiu th nghim
c tin hnh chng minh mi lin quan ny.
1.3. NGHA KHOA HC LIN H GIA DOPAMIN V CHT MA TY
1.3.1. Nghin cu c ch tc dng phn t ca cc cht ma ty v c ch cai
nghin ca cc thuc mi.
Hin nay c rt nhiu loi thuc gy nghin. Mt s c s dng iu tr
trong y hc, s khc b lm dng dn n tnh trng nghin, in hnh nh cocain,
nicotin hay amphetamin v cc dn cht ca n. Tuy nhin, phn ln cc cht ma
ty hin nay vn cha lm sng t c c ch tc dng phn t, c bit l cc loi
ma ty tng hp mi. Vic khng nh mi lin h gia dopamin (DA) v cc cht
ma ty ny s gip ch cho cc nh nghin cu t tin hn, c bng chng hn trong
vic khm ph cc nghin cu v c ch tc dng phn t ca cc cht ma ty, t
lm c s cho cc nghin cu tm ra c ch cai nghin cho mi cht ma ty.
Rt nhiu nghin cu trn ngi chng minh s lin quan gia cc cht ma
ty lm tng nng DA trong no ngi [140, 141, 144]. Tuy nhin vic nh lng
trc tip nng DA trong no ngi lm mc ch nghin cu u khng thc
hin c v tnh an ton cho ngi th nghim. Thay vo l phng php
nghin cu gin tip thng qua o mt th th DA (D1 hoc D2) v knh vn
chuyn thu hi DA (DAT, Dopamin Transporter) da vo k thut chp ct lp
pht x positron (PET). PET l mt k thut hnh nh c s dng o nng
cht pht x trong m sng (Hnh 1.9). Cc nguyn t pht x t nhin thng
c s dng l 11C, 15O, 13N, 18F. Cc cht ny s gn vi cht ma ty, v d nh 11C-cocain. Phc hp s n gn kt vi th th DA (D1 hoc D2) v knh vn
chuyn ti thu hi DA (DAT), sau chp nh ct lp pht x positron (PET)
nhn bit mc phc hp ny khi gn kt, trn c s c th nh gi hiu qu
tc dng ca thuc trn nng DA [144].
-
-15-
Hnh 1.9. S khe synap DA v
hnh nh chp PET cc m ch
khc nhau: Knh vn chuyn thu
hi DA chp vi 11C D-threo
methylphenidat v th th D2 chp
vi 11C raclopride [143].
Knh vn chuyn thu hi DA (Dopamine transporter hay DAT) c bn cht l
mt protein mng synap trc ca t bo thn kinh dopaminergic. DAT c vai tr
vn chuyn thu hi DA c gii phng vo khe synap quay tr li cc tn cng
t bo synap trc. Bng cch phong b DAT, thuc s lm tng nng DA ti
synap v tng tc dng ca DA trn cc th th ca DA. V d nh trn ngi s
dng methylphenidat ng ung, c 60% DAT b phong b th lm tng nng
DA vng th vn ln khong 168% [145]. Mc chim gi DAT ca cc thuc
mi liu khc nhau khng ging nhau (Bng 1.2).
Bng 1.2. nh hng ca cc thuc n mc phong b DAT trn ngi
Thuc Liu dng ng dng Mc chim
gi DAT TLTK
Cocain
0.05 mg/kg i.v. 41 3% [144]
0.05 mg/kg i.v. 40% [141]
0.1 mg/kg i.v. 47 10% [144]
0.13 mg/kg i.v. 50% [141]
-
-16-
0.3 mg/kg i.v. >60% [141]
0.3 mg/kg i.v. 60 10% [144]
0.6 mg/kg i.v. 77 10% [144]
0.6 mg/kg i.v. >60% [141]
Methylphenidat
0.025 mg/kg i.v. 35 5% [144]
0.1 mg/kg i.v. 62 13% [144]
0.1 mg/kg i.v. 60% [141]
0.25 mg/kg i.v. 67 3% [144]
0.375 mg/kg i.v. 80-84 7% [140]
0.5 mg/kg i.v. 78 11 % [144]
0.75 mg/kg i.v. 50% [141]
Hn na, vic nh lng chnh xc nng DA c tin hnh qua cc th
nghim cn lm sng [68, 108]. Trong nhng nm gn y, phng php thm tch
micro (microdialysis) c p dng ngy cng ph bin [79] o nng DA trong
no chut thc nghim sau khi c tim thuc c bn cht l ma ty (nh
morphin, amphetamin, cocain) [135]. T hnh thnh nn cc nghin cu c bn v
c ch tc dng mc phn t ca mi cht ma ty.
1.3.2. Nghin cu phng php thm nh hiu qu tc dng ca cc cht ma
ty
Hin nay, vi din bin phc tp ca ti phm ma tu, cc loi ma tu tng hp
mi c ra i vi cu trc v thnh phn a dng, khin cho vic pht hin v
qun l ma tu tr nn rt kh khn. Cc loi phn ng test nhanh (screening test)
nc tiu, mu hay dch sinh hc khc trn th trng tuy ph bin v tin dng,
nhng c nhiu hn ch nh l ch pht hin c 5 nhm ma tu ph bin vi
nhy thp, rt d b lm gi nh pha long hay tro mu, d xy ra phn ng cho
-
-17-
gy kt qu dng tnh sai [156]. Nhc im ln nht ca cc phng php xt
nghim xc nh trong phng th nghim l phi thay ct nhiu ln, th cc pha
ng khc nhau v mi ct ch dnh cho mt cht ma tu nht nh v nu pha ng
khc nhau th thi gian lu cng khc nhau, kh c th so snh c. iu ny gy
kh khn cho hot ng phng chng ma tu, khi m tnh hnh ang tr nn phc
tp hn, c bit khi cc cht ma ty di dng tng hp mi, c cu trc mi kh
c th c cht chun xc nh. Mt khc, khi thu c mt mu bt trng, mun
bit chng c phi ma tu hay khng s phi tri qua rt nhiu phn ng th nghim
xc nh. Nh vy, thng qua vic khng nh mi lin h khi s dng cc cht
ma ty vi DA, chng ta c th xy dng 1 phng php mi nhm thm nh li
c phi l ma ty hay khng thng qua vic o nng DA trn no chut thc
nghim da vo k thut thm tch micro (Microdialysis). K thut ny cho php
chng ta nh gi tc dng kch thch ca bt k cht ma ty no vi nguyn tc
n gin hn rt nhiu.
Di y l m hnh thm nh ma ty nhanh bng k thut thm tch micro
(Hnh 1.10).
Hnh 1.10. S thm nh cc cht ma ty nhanh bng k thut thm tch micro online [137].
1. H thng bm tim 2. B phn chnh dng 3. Thit b thu mu 4. Kim thm d 5. Dng c cha ng
vt thc nghim di chuyn t do 6. Bn 7. Van tim 8. Ct HPLC 9. Bm pha ng 10. Pha ng
11. Detector 12. My tnh
-
-18-
Phng php thm tch micro (Microdialysis) trong nghin cu nh
lng dopamin trong no
Trc gi thuyt v vic s dng cc cht gy nghin (cc cht ma ty t nhin
nh morphin, cocain, cht bn tng hp nh heroin hay ma ty tng hp nh
amphetamin) lm tng nng DA trong no (c th hn l cc vng nhn
accumben, th vn v VTA), nhiu th nghim tin lm sng trn chut c tin
hnh ti nhiu ni trn th gii vi s h tr ca k thut thm tch micro
(microdialysis).
Thm tch micro l 1 k thut cho php xc nh c nng cc cht ni
sinh (v d: cc cht dn chuyn thn kinh nh serotonin, noradrenalin, dopamin) v
cc cht ngoi sinh (phn t thuc) ti m ch tc dng ca thuc, da vo s
khuch tn th ng theo gradient nng ca cc phn t c trng lng thp khi
qua l ca 1 mng bn thm trn 1 kim thm d c cy vo t chc ch.
Mt quy trnh cho th nghim vi phng php thm tch micro th cn tri qua
cc bc sau [2]:
Bc 1: Chun b nguyn liu: kim thm d, dch truyn c thnh phn v nng
tng ng vi dch ti m ch cn nghin cu v i tng nghin cu (chut,
th, mo hoc ngi tham gia nghin cu).
Bc 2: Cy kim thm d vo m ch nghin cu.
Bc 3: Truyn dch c thnh phn v nng tng ng vi dch ti m ch
vi tc rt chm (1-2l/pht), dch thu c s cha cc phn t cn nghin cu.
Bc 4: nh lng nng phn t cht cn nghin cu bng phng php
thch hp. V nng ny rt thp v th tch dch em i phn tch nh nn thng
s dng phng php nh sc k lng hiu nng cao (HPLC) c detector hunh
quang hay in ha hoc phng php sc k lng khi ph (LC-MS).
Bc 5: Hiu chnh li nng thuc thng qua hiu sut in vitro hoc in vivo
ca mng bn thm, nu trong cc nghin cu nh lng nng cc cht ni sinh
th khng cn phi hiu chnh li hiu sut mng bn thm ny.
-
-19-
y, cc th nghim c chng ti la chn nghin cu v cht ni sinh DA,
kim thm d s c cy vo vng nhn accumben, vng th vn hay VTA thuc
vng no ca chut thc nghim (Hnh 1.11)
Hnh 1.11. S m t s dng k thut thm tch micro c cy
trong cc vng no VTA (trung tm sinh ra DA) v vng nhn
Accumben (ni gii phng DA, gy ra phn thng).
Trong no chut, v tr vng cy kim thm d c xc nh tnh t mng cng
ca v no v v tr im thp (bregma) trn mng cng (Hnh 1.12).
Hnh 1.12. Hp s ca chut nhn t trn xung
-
-20-
Xut pht t im thp bregma kim thm d s c dch chuyn tin trc
sau, sang tri phi so vi im thp bregma v sau c m su xuyn qua
mng cng vo no theo v tr ta c nghin cu trong bng 1.3.
Bng 1.3. Ta cy kim thm d ti cc vng no
Vng no Ta cy kim thm d t v tr im thp (mm)
TLTK Tin li (A) Tri phi (L) Ln xung (V)
Nhn accumben +1.2 1.0 -5.0 [46]
Th vn +1.2 1.5 -3.0 [46]
VTA -6.7 0.6 -8.0 [124]
-
-21-
CHNG 2: TNG QUAN H THNG V HIU QU CA
MORPHIN/AMPHETAMIN TRN NNG DOPAMIN
TRONG NO CHUT THC NGHIM
2.1. GII THIU CHUNG
Dopamin (DA) v ma ty c bit n t lu vi cng mt vai tr lin quan
n hnh vi cm xc, mang li cm gic hng phn, sng khoi v d chu cho con
ngi [9, 22, 28, 123]. Cho n nay, c rt nhiu nghin cu c tin hnh lm
sng t v mi lin h tng nng DA trong no sau khi s dng cc cht ma ty.
Tuy nhin ch l cc nghin cu n l, m cha c mt nghin cu tng quan h
thng (systematic review) no c thc hin cung cp bng chng khoa hc
cao hn. Trn c s , chng ti thc hin nghin cu ny nhm a ra ci nhn
ton din v khch quan v mi lin h ca DA vi cc cht ma ty.
Hnh 2.1. Mi lin h gia dopamin trong no, cc cht ma ty v hnh vi cm gic
Trong phm vi nghin cu ny, chng ti cng ch tp trung n vng ventral
tegmental (VTA) l trung tm chnh ca cc con ng truyn DA; vng nhn
accumben v vng th vn (striatum) l hai im ch cui cng ca con ng vn
[9, 28] [22, 123]
-
-22-
chuyn gii phng DA, gy ra c ch phn thng trn ng vt c v v tng
quan trn 2 thuc c th l morphin (mt cht ma ty c ngun gc t nhin) v
amphetamin (mt cht ma ty c ngun gc tng hp).
2.2. I TNG V PHNG PHP NGHIN CU
2.2.1. i tng nghin cu:
2.2.1.1. Cc ngun c s d liu
Cc y vn nghin cu l cc bi bo nghin cu c tm kim trn cc ngun
d liu: Pubmed v cc tp ch nghin cu v Y Dc hc Vit Nam (Tp ch Dc
hc, Tp ch nghin cu Dc v thng tin thuc, Tp ch Y hc thc hnh). La
chn cc bi bo c tnh n ht ngy 01/03/2013.
2.2.1.2. Tiu chun la chn cc bi bo
La chn cc bi bo c cc tiu chun sau:
- Th nghim c tin hnh trn chut bnh thng (wide type).
- Thuc c s dng cho th nghim : amphetamin (v cc tn gi ng
ngha khc c tra cu trong MeSH) v/hoc morphin (v cc tn gi ng
ngha khc c tra cu trong MeSH).
Hnh 2.2. Cng c MeSH tm kim t ng ngha
- Thuc c s dng ng tim di da hoc tim mng bng.
- Cc thuc c s dng iu tr cp tnh.
-
-23-
- S dng phng php thm tch micro (microdialysis).
- Nhm s dng thuc c so snh vi nhm khng s dng thuc.
- Nghin cu a ra kt qu so snh nng DA trong no ti vng Nhn
Accumben (Nucleus accumbens) v/hoc vng th vn (Striatum) v/hoc
vng Ventral tegmental (ventral tegmental area) nhm chut dng thuc so
vi nhm chut khng dng thuc. Kt qu l t l phn trm nng DA (%)
ti cc vng trong no ca nhm s dng thuc so vi nhm chng.
2.2.1.3. Tiu chun loi tr
Loi tr cc bi bo c 1 trong cc tiu chun sau:
- Nghin cu tin hnh trn cc chut c gy m hnh bnh, chut bin i
gen, chut ci, chut s sinh.
- Thuc c tim trc tip vo no.
- Thuc s dng mn tnh.
- Cc bi bo tng quan.
2.2.2. Phng php nghin cu:
2.2.2.1. Chin lc tm kim
Tm kim trn cc tp ch Y Dc hc Vit Nam (tp ch Y hc thc hnh,
tp ch Dc hc, tp ch nghin cu Dc v thng tin thuc): Tm kim
bng tay cc bi bo c cng b trn tp ch tnh n ngy 01/03/2013.
Kt qu 01 bi nghin cu c tm thy ng trn Tp ch Dc hc.
Tm kim trn Pubmed/Medline: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/
- Tm kim cc t ng ngha ca cc t kha: Morphine, Amphetamine,
Ventral tegmental, Nucleus accumbens, Striatum, Microdialysis, Dopamine
trn trng MESH ca MEDLINE.
- Ngy tm kim: 01/03/2013
- Dng cc ton t OR v AND to thnh cu lnh sau:
-
-24-
Kt qu thu c tnh n ngy 01/03/2013 l: 829 bi bo nghin cu.
2.2.2.2. Quy trnh tm kim v la chn bi bo
Cc bi bo sau khi c tm kim trn cc ngun c s d liu s c
nh gi theo cc tiu chun la chn v tiu chun loi tr c nu trn.
Qu trnh ny c tin hnh qua cc bc (Hnh 2.3):
Bc 1: La chn bi bo qua tiu v tm tt (abstract). Mt s bi bo s
c loi b nu ni dung tiu v abstract khng ph hp vi tiu chun
la chn hoc c nhng tiu chun loi tr.
Bc 2: Cc bi bo c la chn qua bc 1 s c la chn ln 2 bng
cch c ni dung chi tit bi bo (fulltext) v nh gi da trn tiu chun la
chn v tiu chun loi tr.
Bc 3: Cc bi bo c la chn sau bc 2 s chnh thc c a vo
phn tch kt qu.
((Morphia OR Morphine OR SDZ 202-250 OR SDZ 202 250 OR SDZ
202250 OR SDZ202-250 OR SDZ202 250 OR SDZ202250 OR MS
Contin OR Oramorph SR OR Duramorph)
OR
(Phenopromin OR Phenamine OR Amfetamine OR Desoxynorephedrin OR
Fenamine OR Centramina OR Mydrial OR Thyramine OR Amphetamine OR
l-Amphetamine OR Levoamphetamine OR levo-Amphetamine))
AND
(ventral tegmental OR nucleus accumbens OR (Corpus Striatum OR
Lenticular Nucleus OR Nucleus Lentiformis OR Lentiform Nucleus))
AND
microdialysis
AND
(dopamine OR 3,4-Dihydroxyphenethylamine OR 3,4
Dihydroxyphenethylamine OR 4-(2-Aminoethyl)-1,2-benzenediol OR
Intropin)
-
-25-
Trong trng hp khng ly c bi c fulltext, cc bi bo s c nh
gi da trn ni dung tiu v tm tt (abstract). Bi bo ch c la chn nu
ni dung tm tt tha mn cc tiu chun nh gi v c kt qu c th.
Nh vy, cc bi bo sau khi c tm kim trn cc c s d liu s c
nh gi da vo tiu , tm tt v ni dung chi tit theo cc tiu ch c nu
ra t trc. Vic la chn cc bi bo qua tng bc u c s trao i v ng
thun gia ngi lm nghin cu v Thy hng dn.
Quy trnh tm kim v thu thp bi bo c trnh by trong hnh di y
(Hnh 2.3).
Hnh 2.3. S quy trnh tm kim v la chn bi bo
Cc bi bo c tiu
v abstract ph hp
nhng khng ly c
fulltext
Tm kim bi bo nghin cu trn Pubmed v cc tp ch
Y Dc hc Vit Nam
La chn cc bi bo t tiu chun phn tch kt qu
nh gi cc bi bo qua
c fulltext
Loi tr cc bi bo
khng t tiu chun
nh gi cc bi bo qua
c tiu v tm tt
Loi tr cc bi bo
khng t tiu chun
-
-26-
2.2.2.3. Ni dung thu thp t bi bo c la chn
Bng chit xut d liu s tng kt thng tin theo tn tc gi; nm xut bn bi
bo; c im ca chut lm nghin cu: loi, cn nng, s lng trong tng nhm;
v tr cy kim thm d; thuc c la chn nghin cu; liu; ng dng v kt
qu phn trm mc tng nng DA sau khi tim thuc so vi nng nn trc
khi tim.
2.2.2.4. X l s liu
Trong qu trnh lm tng quan h thng (systematic review), tt c cc bi bo
nghin cu, kt qu x l s liu sau qu trnh tm kim c lu tr v qun l
bng phn mm Endnote X5.0.1.
-
-27-
2.3. KT QU NGHIN CU
2.3.1. S lng nghin cu cn phn tch h thng
Sau khi tm kim trn cc ngun c s d liu, chng ti tm c 830 bi bo,
trong c 829 bi trn ngun c s d liu Pubmed v 1 bi trn Tp ch Dc
hc. Kho st trn tiu v tm tt (abstract) ca 830 bi, chng ti la chn 106
bi tha mn tiu chun. Trong 106 bi c 5 bi khng ly c ni dung chi tit
(fulltext). Tuy nhin, sau khi c ni dung 5 bi abstract trn khng thu c s liu
kt qu nn b loi (Danh sch bi bo b loi xem Ph lc 2). Sau khi c cn
thn ni dung chi tit ca 101 bi bo ly c fulltext, c 18 bi bo c la chn
cui cng v 83 bi bo b loi v cc l do (xem ph lc 1):
- Chut khng t yu cu (n=11)
- S dng thuc Molsidomin hoc Nitroindazol trc khi tim amphetamin (n=1)
- Thuc c s dng mn tnh (n=2)
- Nghin cu c mc ch khc v khng ly c s liu (n=14)
- Th nghim khng s dng amphetamin hoc morphin (n=4)
- Th nghim khng s dng phng php thm tch micro (n=1)
- Khng c s liu mc tng DA (n=20)
- Th nghim khng c nhm chng (n=12)
- Khng s dng ng tim di da hoc tim mng bng (n=11)
- Vng cy kim thm d khng nm trong vng nghin cu (n=7)
Trong 18 bi c la chn cui cng, chng ti s phn tch kt qu da trn 3
tiu ch:
- Hiu qu ca amphetamin trn s thay i nng DA trong no (n=9)
- Hiu qu ca morphin trn s thay i nng DA trong no (n=7)
- So snh hiu qu ca amphetamin vi morphin trn s thay i nng DA
trong no (n=2).
Kt qu v s lng bi c la chn hay loi tr c tm tt trong s
di y (Hnh 2.4). n l s bi bo nghin cu.
-
-28-
Hnh 2.4. Kt qu la chn bi bo
83 bi bo b loi v cc l do: - Chut khng t yu cu (n=11) - S dng thuc Molsidomin hoc
Nitroindazol trc khi tim amphetamin (n=1)
- Thuc c s dng mn tnh (n=2) - Nghin cu c mc ch khc (n=14) - Th nghim khng s dng amphetamin
hoc morphin (n=4) - Th nghim khng s dng phng php
thm tch micro (n=1) - Khng c s liu mc tng DA (n=20) - Th nghim khng c nhm chng (n=12) - Khng s dng ng tim di da hoc
tim mng bng (n=11) - Vng cy kim thm d khng nm trong
vng nghin cu (n=7)
La chn phn tch: n=18 Loi: n=83 (Ph lc 1)
Amphetamin v morphin: n=2
Amphetamin: 9
Morphin: n=7
Cc y vn nghin cu C s d liu: Pubmed (829 bi), Tp ch Dc hc (1 bi). Gii hn: nghin cu trn cc bi bo c cng b t ngy 01/03/2013 tr v trc
Bi bo c nh gi trn tiu v abstract
Tng s bi bo nghin cu tm kim c: n=830 bi
Cc bi bo b loi tr: n=724 vi cc l do: - Khng s dng thuc ang nghin cu: n=300 - Khng nghin cu v dopamin:n= 98 - L bi tng quan: n=8 - Khng nghin cu trn chut: n=13 - Nghin cu s dng mn tnh thuc morphin v/hoc
amphetamin: n=72 - Chut khng tha mn yu cu : n=88 - Nghin cu vng no khc: n=40 - ng s dng thuc khng phi l i.p. hay s.c.: n= 43 - Thit k nhm nghin cu khng ph hp (Thuc khc
c s dng trc morphin hoc amphetamin; khng c nhm i chng khng dng thuc): n=46
- Mc ch nghin cu tc dng ca mi trng n tc dng ca thuc: n=3
- Khng s dng phng php thm tch micro: n=13
S bi bo ly c fulltext: n=101
S bi bo thu c sau khi c tiu v abstract: n=106
S bi bo khng ly c fulltext: n=5 Loi v khng c kt qu c th (Ph lc 2)
-
-29-
2.3.2. Hiu qu ca amphetamin trn s thay i nng dopamin trong no
Trong s 18 bi nghin cu c la chn a vo phn tch, c 9 bi bo c
ni dung nghin cu v thuc amphetamin.
Th nghim tin hnh trn chut cng loi Wistar:
1. Kurling-Kailanto, S. v cng s 2010 [85]: Mc tiu ca nghin cu l phong
b th th androgen hay estrogen lm gim kh nng tc dng ca nandrolon trong
vic thay i tc dng cp tnh ca amphetamin trn nng DA trong no chut.
Chut c (300-350g) c chia lm 2 nhm, trong nhm chng (n=6) c
tim NaCl 0.9% v nhm th nghim (n=6) c tim mng bng amphetamin
1.0mg/kg. Kt qu l amphetamin lm tng nng DA ngoi bo vng nhn
accumben ln 1100% so vi nng nn (s khc bit c ngha thng k so vi
nhm chng, p
-
-30-
ln n 700%, 800% v 1300% (tng ng vi liu 1.0, 3.0 v 9.0mg/kg) so vi
nng nn (Bng 2.1).
4. Butcher, S. P. v cng s 1988 [19]: Mc tiu ca nghin cu l s tng gii
phng DA do amphetamin vng th vn trn chut c, c cn nng trong khong
250-300g. Cc nhm th (n=4) c tim mng bng amphetamin vi cc liu 2.0,
4.0, 8.0 v 16.0mg/kg. Nhm chng (n=4) c tim NaCl 0.9%. Kt qu cho thy
nng DA nhm th nghim sau khi tim thuc tng ln so vi nng nn,
tng ng vi liu trn l 350%, 720%, 1100% v 1400% (Bng 2.1).
Th nghim tin hnh trn chut cng loi Sprague Dawley:
5. Rowley, H. L. v cng s 2012 [119]: Nghin cu c tin hnh trn chut
c (250-350g). Kim thm d c cy vng th vn. Nhm th (n=5-6) c
tim mng bng amphetamin 1.5 mg/kg lm tng nng DA vng th vn rt
nhanh v t mc ti a sau 30 pht l 1291522% so vi nng nn (s khc
bit c ngha thng k vi nhm khng dng thuc (n=5-6), p
-
-31-
DA trong no tng ln 650% so vi nng nn ngay lp tc (s khc bit c
ngha thng k so vi nhm chut c tim NaCl 0.9%, p
-
-32-
Bng 2.1. Kt qu cc nghin cu v s thay i nng DA trong no
khi s dng amphetamin trn chut cng.
Th t
Tn tc gi, nm xut
bn
Loi chut cng
Cn nng (g) n
V tr o DA
ng dng
Liu mg/kg
Mc tng t l % nng DA so vi nng
nn
1 Kurling-
Kailanto, S. 2010 [85]
Wistar 300 350 6
NAc: A=+1.9 L=1.0 V=6.0
i.p. 1.0 1100%
2 Afanas'ev, II 2001 [7] Wistar 250300 10
Th vn: A=+0.5 L= +3 V= -7.0
i.p. 5.0 950450%
3 Kankaanpaa, A. 1998 [76] Wistar chut t
11 n 12 tun tui
5-6
NAc: A=+2.0 L=-1.2 V=-8.0
s.c. 1.0 700%
3.0 800%
9.0 1300%
4 Butcher, S. P. 1988 [19] Wistar 250-300 4
Th vn: A=+0.5 L=2.5 V=7
i.p.
2.0 350% 4.0 720% 8.0 1100%
16.0 1400%
5 Rowley, H. L. 2012 [119] Sprague Dawley 250-350 5-6
Th vn: A=+0.2 L=+3.0 V=-7.8
i.p. 1.5 1291522%
6 Auclair, A. L.2010 [11] Sprague Dawley 330380 4-6
Th vn: A=9.8 L=3.3 V=2.7
i.p. 0.5 324%
7 Dawson, L. A. 2003 [31] Sprague Dawley 280350 8-12
Th vn: A=+0.2 L=3 V=3
s.c. 0.3 311.3 73.5%
8 Hurd, Y. L. 1992 [68] Sprague Dawley 250-300 5-6
NAc: A=+1.7 L=+1.3 V=-7.3
s.c. 1.5 650%
9 Sharp, T. 1987 [125] Sprague Dawley 280-320 9
NAc: A=+3.2 L= +1.5 V=-7.7 Th vn: A=+2.2 L=+2.5 V=-6.0
s.c.
0.5 NAc: 642% Th vn: 608%
2.0 NAc: 1236% Th vn 1629%
5.0 NAc: 3568% Th vn: 2291%
n: s chut/nhm i.p.: tim mng bng s.c.: tim di da
-
-33-
2.3.3. Hiu qu ca morphin trn s thay i nng dopamin trong no
C 7 bi bo nghin cu v nh hng ca morphin n nng DA trong no
trn chut cng c v chut nht c.
Th nghim nghin cu trn chut cng loi Sprague Dawley:
1. Basaran, N. F. v cng s 2010 [13]: Mc ch ca th nghim l nghin cu
glycyl-glutamin c ch tc dng lm tng nng DA ca morphin ti vng nhn
accumben. Trong nghin cu, chut c (250-350g) c s dng cho nghin cu.
Morphin liu 2.5 mg/kg tim mng bng lm tng nng DA ti vng nhn
accumben ln khong 600% so vi nng nn (s khc bit c ngha thng k
so vi nhm s dng dung dch NaCl 0.9%, p
-
-34-
5. Pothos, E. v cng s 1991 [109]: Bi bo cng nghin cu v s dng k
thut thm tch micro trong nh lng nng DA vng nhn accumben sau khi
s dng cp tnh morphin ng tim mng bng trn chut cng (320-375g). So
vi nhm chng s dng NaCl 0.9% (n=6) th nng DA nhm th (n=8) tng
ln ng k 195.6 62.26% (p
-
-35-
Bng 2.2. Kt qu cc nghin cu v s thay i nng DA trong no
khi s dng morphin trn chut cng v chut nht
Th t
Tn tc gi u,
nm xut bn
Loi chut
Cn nng (g) n
V tr o DA
ng dng
Liu mg/kg
Mc tng t l %
nng DA so vi nng
nn
1 Basaran, N. F. 2010 [13]
Sprague Dawley 250350
Nhm chng: 5 Nhm th: 9
NAc A=0.9 L=1.8 V=7.5
i.p. 2.5 600%
2 Bland, S. T. 2004[16]
Harlan Sprague Dawley
250-350 6-8
NAc: A=-1.7 L=0.8 V=-6.0
s.c. 3 150%
3 Fadda, P. 2003 [47] Sprague Dawley 200-225 5
NAc: A=+1.7 L=0.7 V=8.2
i.p. 5 300%
4 Rada, P. 1991 [112] Sprague Dawley 325-375
Nhm chng: 5 Nhm th: 7
NAc: A=10.0 L=1.2 V=4.0
i.p. 20 155%
5 Pothos, E. 1991[109]
Sprague Dawley 320-375
Nhm chng: 6 Nhm th: 8
NAc: A=10 L=1.2 V=4
i.p. 20 195.61 62.26%
6 Enrico, P. 1997[42]
Wistar 265-300 Nhm chng: 5 Nhm th: 7
Th vn: A=+0.5 L=-2.5 V=-6.0
s.c 20 242%
7
Nguyn Thnh Hi. 2012 [3]
C57 20-25 3-6
NAc: A=+1.6 L=1.3 V=-5.0
s.c. 10 295%
n: s chut/nhm i.p.: tim mng bng s.c.: tim di da
-
-36-
2.3.4. So snh hiu qu ca amphetamin/morphin n s thay i nng DA trong no
Trong s 19 bi nghin cu c 02 bi bo c tin hnh nghin cu ng thi
trn hai thuc amphetamin v morphin.
1. Porras, G. v cng s 2002a [107]: Th nghim c tin hnh trn chut
cng c Sprague Dawley (330-380g). Mi nhm gm 4-6 con. Nhm chng c
tim dung dch NaCl 0.9%. Nhm th c tim di da morphin 2.5 mg/kg hoc
tim mng bng amphetamin 2.0 mg/kg. DA c o hai vng : th vn
(striatum) v nhn accumben. C morphin v amphetamin u lm tng ng k
nng DA so vi nhm chng (p
-
37
Bng 2.3. Kt qu cc nghin cu v s thay i nng DA trong no
khi s dng morphin hoc amphetamin trn chut cng
Th t
Tn tc gi u,
nm xut bn
Loi chut
Cn nng (g) n
V tr o DA
ng dng
Liu mg/kg
Mc tng t l % nng DA so vi nng
nn
1 Porras, G. 2002a [107] Sprague Dawley 330380 4-6
NAc: A=11, L=1.3, V=2 Th vn: A=9.8, L=3.3, V=3
s.c. Morphin 2.5 NAc: 175% Th vn: 143%
i.p. AMPH 2 NAc: 2500% Th vn: 4300%
2 Porras, G. 2002b[108] Sprague Dawley 330380 4-9
NAc: A=11, L=1.3, V=2 Th vn: A=9.8, L=3.3, V=3
s.c. Morphin 2.5 NAc: 175% Th vn: 137%
i.p. AMPH 2 NAc: 2500%
Th vn: 4200%
n: s chut/nhm i.p.: tim mng bng s.c.: tim di da
-
38
2.4. BN LUN
2.4.1. c im chut lm th nghim
Chut c s dng cc th nghim ch yu thuc hai loi chut cng Wistar
v Sprague Dawle, vi c im kh tng ng v gii v cn nng (cn nng dao
ng t 200-380g). Cc nghin cu trn chut nht rt t, do khi lng chut rt
nh, no rt b nn vic thc hin nghin cu rt kh v phc tp. Trong kt qa h
thng ca chng ti thu c ch c nghin cu ca Nguyn v cng s (2012)
c nh gi trn chut nht c loi C57. y chng ti gii hn ch chn cng
mt ging chut c gim sai s gia cc nghin cu do yu t gii tnh gy ra.
Nh vy khi la chn ng vt th nghim t sai khc nhau s lm gim s khc
bit v yu t loi n kt qu ca cc nghin cu.
2.4.2. Liu v ng dng ca morphin v amphetamin
ng dng c la chn nghin cu l tim mng bng v tim di da.
Trong cc bi bo b loi, c nhng th nghim s dng thuc ng tim tnh mch
hay tim trc tip vo no. Nhng ng tim ny thuc s tc dng mt cch
nhanh chng v mnh n c th, c bit l ng tim trc tip vo t chc no.
Nng DA s tng ln nhanh chng v rt cao.
cc th nghim, c morphin v amphetamin u c dng c ng tim
di da v tim tnh mch. Liu dng ca c hai thuc tri rng t liu thp n liu
cao. Morphin ng tim di da v tim mng bng u c cc liu t 2.5 20
mg/kg [3, 13, 16, 42, 47, 109, 112]. i vi amphetamin cc liu ng tim mng bng t
0.5-16 mg/kg [7, 11, 19, 76, 85, 119] v liu tim di da 0.3-9 mg/kg [31, 68, 125].
2.4.3. nh hng ca morphin v amphetamin n nng ca dopamin trong no
Trong 18 bi bo nghin cu c chn phn tch, khng c nghin cu no
tin hnh trn vng Ventral tegmental (Ventral tegmental area, VTA). VTA l vng
-
39
khi ngun hay cn gi l trung tm xut pht ca cht dn truyn thn kinh DA.
C th nng DA VTA kh thp nn vic tin hnh o DA vng ny l kh t
i vi hai thuc morphin v amphetamin. Mt khc vng nhn accumben v vng
th vn (striatum) l mt trong nhng ni gii phng DA cui cng, do cha
ng lng DA gii phng nhiu hn v thch hp xc nh s thay i nng
DA khi s dng cc cht ma ty.
T 3 bng kt qu thu c trn (Bng 2.1; 2.2 v 2.3), chng ti thy: 100%
cc bi bo nghin cu c la chn phn tch h thng u a ra kt lun c
amphetamin v morphin u lm tng nng DA trong no vng nhn
accumben v vng th vn (striatum) tt c cc loi chut v tt c cc liu vi
ng tim mng bng hay ng tim di da. Mc tng nng DA thp
nht l 137% (ti vng nhn th vn) khi tim di da morphin 2.5 mg/kg chut
Sprague Dawley [108] v cao nht l 600% cng ti vng nhn accumben khi tim
mng bng morphin vi liu 2.5 mg/kg trn chut Sprague Dawley [13]. Khi s dng
amphetamin vi liu tng t 2 mg/kg n 16mg/kg c tim mng bng, nng
DA vng th vn tng tng ng t 350% n 1400%. Nu tim di da liu t
1-9 mg/kg th nng DA nhn accumben cng tng t 700% n 1300%. Xt
trn tng thuc vi cng ng dng v loi chut, nhn chung liu cng cao th
lng DA tng cng nhiu ti mi vng no kho st.
nh hng ca hai thuc morphin v amphetamin cng c s khc nhau. Trong
bng 2.3, hai nghin cu Porras, G. v cng s 2002a [107] v Porras, G. v cng s
2002b [108] u tin hnh trn c hai thuc. Chng ti thy vi liu gn nh nhau
morphin (2.5 mg/kg, s.c.) v amphetamin (2 mg/kg, i.p.) th mc tng DA gy ra
bi amphetamin cao hn rt nhiu (hn 10 ln) c hai vng no kho st. i vi
mi thuc cng c s khc bit v mc tng ti mi vng no nghin cu. ng
thi khi so snh cc nghin cu trn tng thuc nhn thy s khc bit v mc
tng DA do mi thuc gy ra. Morphin ch tng nh nng DA ln vi trm phn
trm k c liu cao, trong khi amphetamin c th tng nng DA ln vi nghn
phn trm. Nh vy amphetamin c tc dng mnh hn rt nhiu so vi morphin
-
40
hay nhm ma ty tng hp nh hng n DA trong no mnh hn so vi ma ty
c ngun gc t t nhin.
2.4.4. Hng pht trin trong tng lai
Hin nay mc tiu tm hiu c ch gy nghin ca cht ma ty rt c quan
tm. Kt qu thu c trong ti nghin cu ny cung cp bng chng lm
c s khoa hc cho cc nghin cu v c ch tc dng phn t ca cc cht ma ty.
Trong no, ngoi DA cn c rt nhiu cht dn truyn thn kinh khc nh GABA
(acid gamma-aminobutyric), noradrenalin hay seronin v chng u c mi lin h
mt thit vi nhau. Nn da trn tc dng lm tng nng DA trong no c
chng minh c th nghin cu nh hng cc cht ma ty cht dn tuyn thn kinh
khc thng qua mi lin h gia chng vi DA. V d nh cc nh nghin cu
tm ra ma ty tng hp ecstasy (tn khoa hc l 3,4-methylenedioxy-N-
methylamphetamine) c tc dng lm tng serotonin v dopamin [49]. Ecstacy tc
dng gin tip n h thng thng trong no. Serotoin tng ln s kch thch lm
tng nh gii phng DA trong no [58], thng qua c ch phn thng m ecstacy
c tc dng khi s dng. Vic hon thin y c ch phn t ca cc cht ma ty
rt c ngha trong qu trnh tm ra phng php cai nghin mi, gp phn khng
nh trong vic ci thin i sng cho bnh nhn nghin ma ty v ton x hi.
Mt khc tc dng lm tng nng DA trong no ca cc cht ma ty
c khng nh. y s l c s cho vic hnh thnh m hnh thm nh hiu qu
tc dng ca cc cht ma ty trong tng lai da vo cht trung gian l DA. Vi
mt mu cht trng nghi ng c cha ma ty, vic thm nh s dng phng php
thng thng i lc gp kh khn. Mt s l do khin cho vic thm nh mt
nhiu thi gian v khng chnh xc, nh mu thu c qu t hoc nng cht ma
ty trong mu rt thp hay mu c cha qu nhiu cht khin cho vic xc nh gp
nhiu sai s. Tuy nhin m hnh thm nh hiu qu tc dng ca cc cht ma ty s
dng phng php thm tch micro s hn ch c cc kh khn trn. Tin hnh
th nghim o nng DA trong no chut sau khi c tim cht trn c th gip
-
41
xc nh c phi l ma ty hay khng cho d mu thu c rt t hoc rt phc
tp. y s l hng i mi trong tng lai.
-
42
CHNG 3: KT LUN V KIN NGH
3.1. KT LUN
Dopamin (DA) l mt cht dn truyn thn kinh c cu trc n gin. N l sn
phm gii phng ra t cc t bo thn kinh dopaminergic. Mc d t bo thn kinh
dopaminergic chim t hn 1% tng s t bo thn kinh no nhng chng ng mt
vai tr v cng quan trng trong vic iu chnh mt s chc nng c bn ca no,
trong vai tr phn thng mang li cm gic hng phn, sng khoi kch thch
l mt v d in hnh. Thng qua cht dn truyn thn kinh DA, cc t bo thn
kinh dopamnergic m nhim cc chc nng cc vng no bao gm c hnh vi
vn ng, ng lc v ghi nh. c bit DA trc tip hoc gin tip tham gia vo
c ch gy nghin ca cc cht ma ty.
Cc cht ma ty (c th 2 cht ma ty c tng quan h thng: morphin v
amphetamin) u lm tng nng DA vng nhn accumben v vng th vn
(striatum) trn chut th nghim. Nghin cu cho thy d u lm tng nng DA
trong no nhng mc tng ti mi vng no, do mi thuc, vi mi liu gy ra l
khc nhau, ph thuc vo bn cht ca mi cht ma ty v liu lng ca mi cht
ma ty. Liu cng tng th nng DA tng cng ln. Amphetamin lm tng nng
DA mc thp nht khong 311% ti vng th vn liu 0.3mg/kg tim di da
v mc cao nht n 4300% ti vng th vn liu 2 mg/kg tim mng bng;
Morphin lm tng nng DA tt c cc liu: t 150% mc tng thp nht
liu 3 mg/kg tim di da n 600% mc tng cao nht liu 2.5 mg/kg tim
mng bng. Mt khc, kt qu tng quan h thng cho thy, amphetamin c th lm
tng nng DA trong no cao hn 10 ln so vi morphin. T c th thy tc
dng ca cc cht ma ty tng hp mnh hn ng k so vi ma ty c ngun gc
t nhin.
-
43
3.2. KIN NGH
Ma ty ngy cng c nhiu loi, c bit l s a dng ca ma ty tng hp.
Mi thuc nh hng n c th l khc nhau v mc gy nghin cng khng
ging nhau. im chung ca cc cht ma ty l u lm tng DA trong no. V vy
c th da vo thc o mc tng DA bng phng php thm tch micro so
snh mc hot lc tc dng ca cc cht ma ty, t xy dng bng tham chiu
nh gi mc mnh yu ca mi cht ma ty. Morphin v amphetamin l cht
in hnh trong cc loi ma ty v chng c coi nh l cc cht chun so
snh nh gi tc dng ca cc ma ty khc.
Trong nghin cu ny, chng ti tng quan h thng (systematic review) v s
thay i DA sau khi s dng cp tnh cc cht ma ty. V th chng ti hy vng
rng trong tng lai cn c thm nghin cu tng quan nh gi ton din nh
hng ca vic s dng mn tnh cc cht ma ty n cc t bo thn kinh
dopaminergic.
Mi lin h gia DA v cc cht ma ty c chng minh. C ch gy
nghin cng c th lin quan trc tip hoc gin tip n DA. T y chng ta c
th tin hnh cc nghin cu nh gi mc tnh trng nghin, mc tn
thng no do ma ty gy ra cng nh bin php cai nghin, gp phn lm sng t
thm trong cc nghin cu v dc l thn kinh phn t, c bit cc thuc lin
quan n ma ty.
-
TI LIU THAM KHO
Ti liu ting Vit
1. Nguyn Th Phng Hoa (2006), "Hon thin khi nim "cht ma ty" trong
php lut Vit Nam", Tp ch khoa hc php lut, 3(34).
2. Nguyn Thnh Hi, Bruno Guiard, Gardier Alain, Thi Nguyn Hng Thu
(2012), "Thm tch micro, k thut nh lng thuc dng t do ti m ch tc
dng: Nguyn tc v ng dng trong nghin cu thuc", Tp ch dc hc, 52(429),
trang 6-8.
3. Nguyn Thnh Hi, Bruno Guiard, Phm H, Thi Nguyn Hng Thu (2012),
"Nghin cu hiu qu tc dng ca morphin trn nng dopamin v serotonin da
vo k thut thm tch micro", Tp ch dc hc, 11(439), trang 9-12.
Ti liu ting Anh
4. Oscar Arias-Carrin, Maria Stamelou, Eric Murillo-Rodrguez, Manuel
Menndez-Gonzlez, Pppel and Ernst (2010), "Dopaminergic reward system: a
short integrative review", International Archives of Medicine 2010, 3(24), pp.
5. Convention on Psychotropic Substances, 1971, Nations United, Editor.
6. Single convention on Narcotic drugs, 1961, Nations United, Editor.
7. Afanas'ev, II, Anderzhanova E. A., Kudrin V. S., Rayevsky K. S. (2001),
"Effects of amphetamine and sydnocarb on dopamine release and free radical
generation in rat striatum", Pharmacol Biochem Behav, 69(3-4), pp. 653-8.
8. Anagnostakis Y., Spyraki C. (1994), "Effect of morphine applied by
intrapallidal microdialysis on the release of dopamine in the nucleus accumbens",
Brain Res Bull, 34(3), pp. 275-82.
9. Arias-Carrion O., Poppel E. (2007), "Dopamine, learning, and reward-seeking
behavior", Acta Neurobiol Exp (Wars), 67(4), pp. 481-8.
10. Auclair A., Blanc G., Glowinski J., Tassin J. P. (2004), "Role of serotonin 2A
receptors in the D-amphetamine-induced release of dopamine: comparison with
previous data on alpha1b-adrenergic receptors", J Neurochem, 91(2), pp. 318-26.
-
11. Auclair A. L., Cathala A., Sarrazin F., Depoortere R., Piazza P. V., Newman-
Tancredi A., Spampinato U. (2010), "The central serotonin 2B receptor: a new
pharmacological target to modulate the mesoaccumbens dopaminergic pathway
activity", J Neurochem, 114(5), pp. 1323-32.
12. Bankson M. G., Yamamoto B. K. (2004), "Serotonin-GABA interactions
modulate MDMA-induced mesolimbic dopamine release", J Neurochem, 91(4), pp.
852-9.
13. Basaran N. F., Buyukuysal R. L., Millington W. R., Cavun S. (2010), "Glycyl-
glutamine (beta-endorphin(30-31)) inhibits morphine-induced dopamine efflux in
the nucleus accumbens", Naunyn Schmiedebergs Arch Pharmacol, 381(5), pp. 467-
75.
14. Baumann M. H., Williams Z., Zolkowska D., Rothman R. B. (2011),
"Serotonin (5-HT) precursor loading with 5-hydroxy-l-tryptophan (5-HTP) reduces
locomotor activation produced by (+)-amphetamine in the rat", Drug Alcohol
Depend, 114(2-3), pp. 147-52.
15. Ben-Jonathan N., Hnasko R. (2001), "Dopamine as a prolactin (PRL)
inhibitor", Endocr Rev, 22(6), pp. 724-63.
16. Bland S. T., Twining C., Schmid M. J., Der-Avakian A., Watkins L. R., Maier
S. F. (2004), "Stress potentiation of morphine-induced dopamine efflux in the
nucleus accumbens shell is dependent upon stressor uncontrollability and is
mediated by the dorsal raphe nucleus", Neuroscience, 126(3), pp. 705-15.
17. Broderick P. A. (2008), "Studies of oxidative stress mechanisms using a
morphine / ascorbate animal model and novel N-stearoyl cerebroside and laurate
sensors", J Neural Transm, 115(1), pp. 7-17.
18. Browman K. E., Curzon P., Pan J. B., Molesky A. L., Komater V. A., Decker
M. W., Brioni J. D., Moreland R. B., Fox G. B. (2005), "A-412997, a selective
dopamine D4 agonist, improves cognitive performance in rats", Pharmacol
Biochem Behav, 82(1), pp. 148-55.
-
19. Butcher S. P., Fairbrother I. S., Kelly J. S., Arbuthnott G. W. (1988),
"Amphetamine-induced dopamine release in the rat striatum: an in vivo
microdialysis study", J Neurochem, 50(2), pp. 346-55.
20. Cadoni C., Di Chiara G. (2007), "Differences in dopamine responsiveness to
drugs of abuse in the nucleus accumbens shell and core of Lewis and Fischer 344
rats", J Neurochem, 103(2), pp. 487-99.
21. Camp D. M., Robinson T. E. (1992), "On the use of multiple probe insertions
at the same site for repeated intracerebral microdialysis experiments in the
nigrostriatal dopamine system of rats", J Neurochem, 58(5), pp. 1706-15.
22. Canales J. J. (2010), "Comparative neuroscience of stimulant-induced memory
dysfunction: role for neurogenesis in the adult hippocampus", Behav Pharmacol,
21(5-6), pp. 379-93.
23. Carboni E., Imperato A., Perezzani L., Di Chiara G. (1989), "Amphetamine,
cocaine, phencyclidine and nomifensine increase extracellular dopamine
concentrations preferentially in the nucleus accumbens of freely moving rats",
Neuroscience, 28(3), pp. 653-61.
24. Carboni E., Silvagni A., Valentini V., Di Chiara G. (2003), "Effect of
amphetamine, cocaine and depolarization by high potassium on extracellular
dopamine in the nucleus accumbens shell of SHR rats. An in vivo microdyalisis
study", Neurosci Biobehav Rev, 27(7), pp. 653-9.
25. Castaneda E., Whishaw I. Q., Lermer L., Robinson T. E. (1990), "Dopamine
depletion in neonatal rats: effects on behavior and striatal dopamine release assessed
by intracerebral microdialysis during adulthood", Brain Res, 508(1), pp. 30-9.
26. Castaneda E., Whishaw I. Q., Robinson T. E. (1992), "Recovery from
lateralized neocortical damage: dissociation between amphetamine-induced
asymmetry in behavior and striatal dopamine neurotransmission in vivo", Brain
Res, 571(2), pp. 248-59.
27. Chen R., Furman C. A., Gnegy M. E. (2010), "Dopamine transporter
trafficking: rapid response on demand", Future Neurol, 5(1), pp. 123.
-
28. Chinta S. J., Andersen J. K. (2005), "Dopaminergic neurons", Int J Biochem
Cell Biol, 37(5), pp. 942-6.
29. Corbett A. D., Henderson G., McKnight A. T., Paterson S. J. (2006), "75 years
of opioid research: the exciting but vain quest for the Holy Grail", Br J Pharmacol,
147 Suppl 1, pp. S153-62.
30. Corda M. G., Piras G., Giorgi O. (2006), "Neonatal ventral hippocampal
lesions potentiate amphetamine-induced increments in dopamine efflux in the core,
but not the shell, of the nucleus accumbens", Biol Psychiatry, 60(11), pp. 1188-95.
31. Dawson L. A., Nguyen H. Q., Li P. (2003), "Potentiation of amphetamine-
induced changes in dopamine and 5-HT by a 5-HT(6) receptor antagonist", Brain
Res Bull, 59(6), pp. 513-21.
32. Depue R. A., Collins P. F. (1999), "Neurobiology of the structure of
personality: dopamine, facilitation of incentive motivation, and extraversion",
Behav Brain Sci, 22(3), pp. 491-517; discussion 518-69.
33. Devendra Dutt "The Concept and significance of precursor control in
containing illicit drug production, India's International obligations under the UN
conventions", 10, pp.
34. Di Chiara G. (2000), "Role of dopamine in the behavioural actions of nicotine
related to addiction", Eur J Pharmacol, 393(1-3), pp. 295-314.
35. Di Chiara G. (1995), "The role of dopamine in drug abuse viewed from the
perspective of its role in motivation", Drug Alcohol Depend, 38(2), pp. 95-137.
36. Di Chiara G., Bassareo V. (2007), "Reward system and addiction: what
dopamine does and doesn't do", Curr Opin Pharmacol, 7(1), pp. 69-76.
37. Di Chiara G., Tanda G., Frau R., Carboni E. (1993), "On the preferential
release of dopamine in the nucleus accumbens by amphetamine: further evidence
obtained by vertically implanted concentric dialysis probes", Psychopharmacology
(Berl), 112(2-3), pp. 398-402.
-
38. Di Giannuario A., Pieretti S. (2000), "Nociceptin differentially affects
morphine-induced dopamine release from the nucleus accumbens and nucleus
caudate in rats", Peptides, 21(7), pp. 1125-30.
39. Di Giannuario A., Pieretti S., Catalani A., Loizzo A. (1999), "Orphanin FQ
reduces morphine-induced dopamine release in the nucleus accumbens: a
microdialysis study in rats", Neurosci Lett, 272(3), pp. 183-6.
40. Dietis N., Rowbotham D. J., Lambert D. G. (2011), "Opioid receptor subtypes:
fact or artifact?", Br J Anaesth, 107(1), pp. 8-18.
41. Dietze S., Kuschinsky K. (1994), "Effect of conditioning with d-amphetamine
on the extracellular concentration of dopamine and its metabolites in the striatum of
behaving rats", Naunyn Schmiedebergs Arch Pharmacol, 350(1), pp. 22-7.
42. Enrico P., Esposito G., Mura M. A., Fresu L., De Natale G., Miele E., Desole
M. S., Miele M. (1997), "Effect of morphine on striatal dopamine metabolism and
ascorbic and uric acid release in freely moving rats", Brain Res, 745(1-2), pp. 173-
82.
43. Enrico P., Mura M. A., Esposito G., Serra P., Migheli R., De Natale G.,
Desole M. S., Miele M., Miele E. (1998), "Effect of naloxone on morphine-induced
changes in striatal dopamine metabolism and glutamate, ascorbic acid and uric acid
release in freely moving rats", Brain Res, 797(1), pp. 94-102.
44. Enrico P., Sirca D., Mereu M., Peana A. T., Lintas A., Golosio A., Diana M.
(2009), "Acetaldehyde sequestering prevents ethanol-induced stimulation of
mesolimbic dopamine transmission", Drug Alcohol Depend, 100(3), pp. 265-71.
45. Enrico P., Sirca D., Mereu M., Peana A. T., Mercante B., Diana M. (2013),
"Acute restraint stress prevents nicotine-induced mesolimbic dopaminergic
activation via a corticosterone-mediated mechanism: a microdialysis study in the
rat", Drug Alcohol Depend, 127(1-3), pp. 8-14.
46. Fadda P., Scherma M., Fresu A., Collu M., Fratta W. (2005), "Dopamine and
serotonin release in dorsal striatum and nucleus accumbens is differentially
modulated by morphine in DBA/2J and C57BL/6J mice", Synapse, 56(1), pp. 29-38.
-
47. Fadda P., Scherma M., Fresu A., Collu M., Fratta W. (2003), "Baclofen
antagonizes nicotine-, cocaine-, and morphine-induced dopamine release in the
nucleus accumbens of rat", Synapse, 50(1), pp. 1-6.
48. Fiorino D. F., Phillips A. G. (1999), "Facilitation of sexual behavior and
enhanced dopamine efflux in the nucleus accumbens of male rats after D-
amphetamine-induced behavioral sensitization", J Neurosci, 19(1), pp. 456-63.
49. Fischer C., Hatzidimitriou G., Wlos J., Katz J., Ricaurte G. (1995),
"Reorganization of ascending 5-HT axon projections in animals previously exposed
to the recreational drug (+/-)3,4-methylenedioxymethamphetamine (MDMA,
"ecstasy")", J Neurosci, 15(8), pp. 5476-85.
50. Gerhardt G. A., Cass W. A., Huettl P., Brock S., Zhang Z., Gash D. M. (1999),
"GDNF improves dopamine function in the substantia nigra but not the putamen of
unilateral MPTP-lesioned rhesus monkeys", Brain Res, 817(1-2), pp. 163-71.
51. Giorgi O., Corda M. G., Carboni G., Frau V., Valentini V., Di Chiara G.
(1997), "Effects of cocaine and morphine in rats from two psychogenetically
selected lines: a behavioral and brain dialysis study", Behav Genet, 27(6), pp. 537-
46.
52. Giorgi O., Piras G., Lecca D., Corda M. G. (2005), "Differential activation of
dopamine release in the nucleus accumbens core and shell after acute or repeated
amphetamine injections: a comparative study in the Roman high- and low-
avoidance rat lines", Neuroscience, 135(3), pp. 987-98.
53. Glick S. D., Carlson J. N., Baird J. L., Maisonneuve I. M., Bullock A. E.
(1988), "Basal and amphetamine-induced asymmetries in striatal dopamine release
and metabolism: bilateral in vivo microdialysis in normal rats", Brain Res, 473(1),
pp. 161-4.
54. Glick S. D., Kuehne M. E., Raucci J., Wilson T. E., Larson D., Keller R. W.,
Jr., Carlson J. N. (1994), "Effects of iboga alkaloids on morphine and cocaine self-
administration in rats: relationship to tremorigenic effects and to effects on
-
dopamine release in nucleus accumbens and striatum", Brain Res, 657(1-2), pp. 14-
22.
55. Glick S. D., Merski C., Steindorf S., Wang S., Keller R. W., Carlson J. N.
(1992), "Neurochemical predisposition to self-administer morphine in rats", Brain
Res, 578(1-2), pp. 215-20.
56. Gough B., Imam S. Z., Blough B., Slikker W., Jr., Ali S. F. (2002),
"Comparative effects of substituted amphetamines (PMA, MDMA, and METH) on
monoamines in rat caudate: a microdialysis study", Ann N Y Acad Sci, 965, pp. 410-
20.
57. Grant A., Hoops D., Labelle-Dumais C., Prevost M., Rajabi H., Kolb B.,
Stewart J., Arvanitogiannis A., Flores C. (2007), "Netrin-1 receptor-deficient mice
show enhanced mesocortical dopamine transmission and blunted behavioural
responses to amphetamine", Eur J Neurosci, 26(11), pp. 3215-28.
58. Green A. R., Mechan A. O., Elliott J. M., O'Shea E., Colado M. I. (2003),
"The pharmacology and clinical pharmacology of 3,4-
methylenedioxymethamphetamine (MDMA, "ecstasy")", Pharmacol Rev, 55(3), pp.
463-508.
59. Grill H. J., Norgren R. (1978), "The taste reactivity test. I. Mimetic responses
to gustatory stimuli in neurologically normal rats", Brain Res, 143(2), pp. 263-79.
60. Guix T., Hurd Y. L., Ungerstedt U. (1992), "Amphetamine enhances
extracellular concentrations of dopamine and acetylcholine in dorsolateral striatum
and nucleus accumbens of freely moving rats", Neurosci Lett, 138(1), pp. 137-40.
61. Hamilton M. E., Redondo J. L., Freeman A. S. (2000), "Overflow of dopamine
and cholecystokinin in rat nucleus accumbens in response to acute drug
administration", Synapse, 38(3), pp. 238-42.
62. Heidbreder C. A., Hedou G., Feldon J. (1999), "Behavioral neurochemistry
reveals a new functional dichotomy in the shell subregion of the nucleus
accumbens", Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry, 23(1), pp. 99-132.
-
63. Heijtz R. D., Kolb B., Forssberg H. (2007), "Motor inhibitory role of
dopamine D1 receptors: implications for ADHD", Physiol Behav, 92(1-2), pp. 155-
60.
64. Hernandez L., Hoebel B. G. (1988), "Food reward and cocaine increase
extracellular dopamine in the nucleus accumbens as measured by microdialysis",
Life Sci, 42(18), pp. 1705-12.
65. Hertel P., Mathe J. M., Nomikos G. G., Iurlo M., Mathe A. A., Svensson T. H.
(1995), "Effects of D-amphetamine and phencyclidine on behavior and extracellular
concentrations of neurotensin and dopamine in the ventral striatum and the medial
prefrontal cortex of the rat", Behav Brain Res, 72(1-2), pp. 103-14.
66. Huang E. Y., Liu T. C., Tao P. L. (2003), "Co-administration of
dextromethorphan with morphine attenuates morphine rewarding effect and related
dopamine releases at the nucleus accumbens", Naunyn Schmiedebergs Arch
Pharmacol, 368(5), pp. 386-92.
67. Huang R. L., Wang C. T., Tai M. Y., Tsai Y. F., Peng M. T. (1995), "Effects
of age on dopamine release in the nucleus accumbens and amphetamine-induced
locomotor activity in rats", Neurosci Lett, 200(1), pp. 61-4.
68. Hurd Y. L., Lindefors N., Brodin E., Brene S., Persson H., Ungerstedt U.,
Hokfelt T. (1992), "Amphetamine regulation of mesolimbic
dopamine/cholecystokinin neurotransmission", Brain Res, 578(1-2), pp. 317-26.
69. Ichikawa J., Meltzer H. Y. (1992), "Amperozide, a novel antipsychotic drug,
inhibits the ability of d-amphetamine to increase dopamine release in vivo in rat
striatum and nucleus accumbens", J Neurochem, 58(6), pp. 2285-91.
70. Imperato A., Angelucci L. (1989), "5-HT3 receptors control dopamine release
in the nucleus accumbens of freely moving rats", Neurosci Lett, 101(2), pp. 214-7.
71. Ivens I. A., Janak P. H., Martinez J. L., Jr. (1992), "Microdialysis
measurement of striatal dopamine levels in freely moving rats after cocaine or
amphetamine treatment", Proc West Pharmacol Soc, 35, pp. 165-9.
-
72. Jankovic J. (2008), "Parkinson's disease: clinical features and diagnosis", J
Neurol Neurosurg Psychiatry, 79(4), pp. 368-76.
73. Jaworski J. N., Gonzales R. A., Randall P. K. (2001), "Effect of dopamine
D2/D3 receptor antagonist sulpiride on amphetamine-induced changes in striatal
extracellular dopamine", Eur J Pharmacol, 418(3), pp. 201-6.
74. Johnson D. W., Glick S. D. (1993), "Dopamine release and metabolism in
nucleus accumbens and striatum of morphine-tolerant and nontolerant rats",
Pharmacol Biochem Behav, 46(2), pp. 341-7.
75. K.Talpins Stephen Hayes Chuck (2004), The drug evaluattion and
classification (DEC) program, the American Prosecutors Research Institute, pp.
76. Kankaanpaa A., Meririnne E., Lillsunde P., Seppala T. (1998), "The acute
effects of amphetamine derivatives on extracellular serotonin and dopamine levels
in rat nucleus accumbens", Pharmacol Biochem Behav, 59(4), pp. 1003-9.
77. Kelley A. E. (2004), "Ventral striatal control of appetitive motivation: role in
ingestive behavior and reward-related learning", Neurosci Biobehav Rev, 27(8), pp.
765-76.
78. Kelley A. E., Berridge K. C. (2002), "The neuroscience of natural rewards:
relevance to addictive drugs", J Neurosci, 22(9), pp. 3306-11.
79. Khan S. H., Shuaib A. (2001), "The technique of intracerebral microdialysis",
Methods, 23(1), pp. 3-9.
80. Kleijn J., Wiskerke J., Cremers T. I., Schoffelmeer A. N., Westerink B. H.,
Pattij T. (2012), "Effects of amphetamine on dopamine release in the rat nucleus
accumbens shell region depend on cannabinoid CB1 receptor activation",
Neurochem Int, 60(8), pp. 791-8.
81. Klitenick M. A., DeWitte P., Kalivas P. W. (1992), "Regulation of
somatodendritic dopamine release in the ventral tegmental area by opioids and
GABA: an in vivo microdialysis study", J Neurosci, 12(7), pp. 2623-32.
82. Kondo H., Huang J., Ichihara G., Kamijima M., Saito I., Shibata E., Ono Y.,
Hisanaga N., Takeuchi Y., Nakahara D. (1995), "Toluene induces behavioral
-
activation without affecting striatal dopamine metabolism in the rat: behavioral and
microdialysis studies", Pharmacol Biochem Behav, 51(1), pp. 97-101.
83. Kuczenski R., Segal D. (1989), "Concomitant characterization of behavioral
and striatal neurotransmitter response to amphetamine using in vivo microdialysis",
J Neurosci, 9(6), pp. 2051-65.
84. Kuczenski R., Segal D. S. (1997), "Effects of methylphenidate on extracellular
dopamine, serotonin, and norepinephrine: comparison with amphetamine", J
Neurochem, 68(5), pp. 2032-7.
85. Kurling-Kailanto S., Kankaanpaa A., Hautaniemi J., Seppala T. (2010),
"Blockade of androgen or estrogen receptors reduces nandrolone's ability to
modulate acute reward-related neurochemical effects of amphetamine in rat brain",
Pharmacol Biochem Behav, 95(4), pp. 422-7.
86. Kurling S., Kankaanpaa A., Seppala T. (2008), "Sub-chronic nandrolone
treatment modifies neurochemical and behavioral effects of amphetamine and 3,4-
methylenedioxymethamphetamine (MDMA) in rats", Behav Brain Res, 189(1), pp.
191-201.
87. Leggio G. M., Cathala A., Neny M., Rouge-Pont F., Drago F., Piazza P. V.,
Spampinato U. (2009), "In vivo evidence that constitutive activity of serotonin2C
receptors in the medial prefrontal cortex participates in the control of dopamine
release in the rat nucleus accumbens: differential effects of inverse agonist versus
antagonist", J Neurochem, 111(2), pp. 614-23.
88. Leone P., Pocock D., Wise R. A. (1991), "Morphine-dopamine interaction:
ventral tegmental morphine increases nucleus accumbens dopamine release",
Pharmacol Biochem Behav, 39(2), pp. 469-72.
89. Loweth J. A., Svoboda R., Austin J. D., Guillory A. M., Vezina P. (2009),
"The PKC inhibitor Ro31-8220 blocks acute amphetamine-induced dopamine
overflow in the nucleus accumbens", Neurosci Lett, 455(2), pp. 88-92.
90. Mabrouk O. S., Li Q., Song P., Kennedy R. T. (2011), "Microdialysis and
mass spectrometric monitoring of dopamine and enkephalins in the globus pallidus
-
reveal reciprocal interactions that regulate movement", J Neurochem, 118(1), pp.
24-33.
91. Marona-Lewicka D., Rhee G. S., Sprague J. E., Nichols D. E. (1996),
"Reinforcing effects of certain serotonin-releasing amphetamine derivatives",
Pharmacol Biochem Behav, 53(1), pp. 99-105.
92. Martin W. R., Fraser H. F. (1961), "A comparative study of physiological and
subjective effects of heroin and morphine administered intravenously in
postaddicts", J Pharmacol Exp Ther, 133, pp. 388-99.
93. Mattsson A., Olson L., Svensson T. H., Schilstrom B. (2007), "Cortical
cholinergic deficiency enhances amphetamine-induced dopamine release in the
accumbens but not striatum", Exp Neurol, 208(1), pp. 73-9.
94. McKittrick C. R., Abercrombie E. D. (2007), "Catecholamine mapping within
nucleus accumbens: differences in basal and amphetamine-stimulated efflux of
norepinephrine and dopamine in shell and core", J Neurochem, 100(5), pp. 1247-56.
95. Miller D. W., Abercrombie E. D. (1996), "Effects of MK-801 on spontaneous
and amphetamine-stimulated dopamine release in striatum measured with in vivo
microdialysis in awake rats", Brain Res Bull, 40(1), pp. 57-62.
96. Missale C., Nash S. R., Robinson S. W., Jaber M., Caron M. G. (1998),
"Dopamine receptors: from structure to function", Physiol Rev, 78(1), pp. 189-225.
97. Moghaddam B., Bunney B. S. (1989), "Differential effect of cocaine on
extracellular dopamine levels in rat medial prefrontal cortex and nucleus
accumbens: comparison to amphetamine", Synapse, 4(2), pp. 156-61.
98. Moghaddam B., Roth R. H., Bunney B. S. (1990), "Characterization of
dopamine release in the rat medial prefrontal cortex as assessed by in vivo
microdialysis: comparison to the striatum", Neuroscience, 36(3), pp. 669-76.
99. Nieoullon A. (2002), "Dopamine and the regulation of cognition and
attention", Prog Neurobiol, 67(1), pp. 53-83.
-
100. Nomikos G. G., Damsma G., Wenkstern D., Fibiger H. C. (1991), "Chronic
desipramine enhances amphetamine-induced increases in interstitial concentrations
of dopamine in the nucleus accumbens", Eur J Pharmacol, 195(1), pp. 63-73.
101. Nowak P., Brus R., Oswiecimska J., Sokola A., Kostrzewa R. M. (2002), "7-
Nitroindazole enhances amphetamine-evoked dopamine release in rat striatum. an
in vivo microdialysis and voltammetric study", J Physiol Pharmacol, 53(2), pp.
251-63.
102. Obeso J. A., Rodriguez-Oroz M. C., Benitez-Temino B., Blesa F. J., Guridi J.,
Marin C., Rodriguez M. (2008), "Functional organization of the basal ganglia:
therapeutic implications for Parkinson's disease", Mov Disord, 23 Suppl 3, pp.
S548-59.
103. Pehek E. A., Schechter M. D., Yamamoto B. K. (1990), "Effects of cathinone
and amphetamine on the neurochemistry of dopamine in vivo",
Neuropharmacology, 29(12), pp. 1171-6.
104. Pei Q., Elliott J. M., Grahame-Smith D. G., Zetterstrom T. (1993), "Quinine
and 4-aminopyridine inhibit the stimulatory output of dopamine in nucleus
accumbens and the behavioural activity produced by morphine", Eur J Pharmacol,
249(2), pp. 243-6.
105. Peleg-Raibstein D., Feldon J. (2006), "Effects of dorsal and ventral
hippocampal NMDA stimulation on nucleus accumbens core and shell dopamine
release", Neuropharmacology, 51(5), pp. 947-57.
106. Pickens R., Harris W. C. (1968), "Self-administration of d-amphetamine by
rats", Psychopharmacologia, 12(2), pp. 158-63.
107. Porras G., Di Matteo V., De Deurwaerdere P., Esposito E., Spampinato U.
(2002), "Central serotonin4 receptors selectively regulate the impulse-dependent
exocytosis of dopamine in the rat striatum: in vivo studies with morphine,
amphetamine and cocaine", Neuropharmacology, 43(7), pp. 1099-109.
108. Porras G., Di Matteo V., Fracasso C., Lucas G., De Deurwaerdere P., Caccia
S., Esposito E., Spampinato U. (2002), "5-HT2A and 5-HT2C/2B receptor subtypes
-
modulate dopamine release induced in vivo by amphetamine and morphine in both
the rat nucleus accumbens and striatum", Neuropsychopharmacology, 26(3), pp.
311-24.
109. Pothos E., Rada P., Mark G. P., Hoebel B. G. (1991), "Dopamine
microdialysis in the nucleus accumbens during acute and chronic morphine,
naloxone-precipitated withdrawal and clonidine treatment", Brain Res, 566(1-2), pp.
348-50.
110. Pozzi L., Trabace L., Invernizzi R., Samanin R. (1995), "Intranigral GR-
113808, a selective 5-HT4 receptor antagonist, attenuates morphine-stimulated
dopamine release in the rat striatum", Brain Res, 692(1-2), pp. 265-8.
111. Quarta D., Valerio E., Hutcheson D. M., Hedou G., Heidbreder C. (2010),
"The orexin-1 receptor antagonist SB-334867 reduces amphetamine-evoked
dopamine outflow in the shell of the nucleus accumbens and decreases the
expression of amphetamine sensitization", Neurochem Int, 56(1), pp. 11-5.
112. Rada P., Mark G. P., Pothos E., Hoebel B. G. (1991), "Systemic morphine
simultaneously decreases extracellular acetylcholine and increases dopamine in the
nucleus accumbens of freely moving rats", Neuropharmacology, 30(10), pp. 1133-
6.
113. Reid M. S., Herrera-Marschitz M., Ungerstedt U. (1991), "Effects of
intranigral substance P and neurokinin A injections on extracellular dopamine levels
measured with microdialysis in the striatum and frontoparietal cortex of rats", J
Neurochem, 57(3), pp. 970-4.
114. Ren J., Xu H., Choi J. K., Jenkins B. G., Chen Y. I. (2009), "Dopaminergic
response to graded dopamine concentration elicited by four amphetamine doses",
Synapse, 63(9), pp. 764-72.
115. Robinson T. E., Camp D. M. (1990), "Does amphetamine preferentially
increase the extracellular concentration of dopamine in the mesolimbic system of
freely moving rats?", Neuropsychopharmacology, 3(3), pp. 163-73.
-
116. Rouge-Pont F., Mayo W., Marinelli M., Gingras M., Le Moal M., Piazza P. V.
(2002), "The neurosteroid allopregnanolone increases dopamine release and
dopaminergic response to morphine in the rat nucleus accumbens", Eur J Neurosci,
16(1), pp. 169-73.
117. Rouge-Pont F., Usiello A., Benoit-Marand M., Gonon F., Piazza P. V.,
Borrelli E. (2002), "Changes in extracellular dopamine induced by morphine and
cocaine: crucial control by D2 receptors", J Neurosci, 22(8), pp. 3293-301.
118. Rowley H. L., Butler S. A., Prow M. R., Dykes S. G., Aspley S., Kilpatrick I.
C., Heal D. J. (2000), "Comparison of the effects of sibutramine and other weight-
modifying drugs on extracellular dopamine in the nucleus accumbens of freely
moving rats", Synapse, 38(2), pp. 167-76.
119. Rowley H. L., Kulkarni R., Gosden J., Brammer R., Hackett D., Heal D. J.
(2012), "Lisdexamfetamine and immediate release d-amfetamine - differences in
pharmacokinetic/pharmacodynamic relationships revealed by striatal microdialysis
in freely-moving rats with simultaneous determination of plasma drug
concentrations and locomotor activity", Neuropharmacology, 63(6), pp. 1064-74.
120. Schad C. A., Justice J. B., Jr., Holtzman S. G. (2002), "Endogenous opioids in
dopaminergic cell body regions modulate amphetamine-induced increases in
extracellular dopamine levels in the terminal regions", J Pharmacol Exp Ther,
300(3), pp. 932-8.
121. Schad C. A., Justice J. B., Jr., Holtzman S. G. (1996), "Differential effects of
delta- and mu-opioid receptor antagonists on the amphetamine-induced increase in
extracellular dopamine in striatum and nucleus accumbens", J Neurochem, 67(6),
pp. 2