TroškoviTroškovi amortizacije

Troškovi

vrednosno izražen utrošak faktora procesa rada u vezi stvaranja određenih učinaka

korelativna veza poslovnih prihoda i poslovnih rashoda (nema prihoda bez poslovnih rashoda)

Troškovi i rashodi

rashodi su širi pojam od troškova rashodi pored troškova obuhvataju i

finansijske rashode (na primer, kamate na uzete kredite) i ostale rashode (gubici na prodaji sredstava, otpisi potraživanja, zaliha i slično)

Računi troškova- pravilo za knjiženje

R.br Opis Duguje Potražuje Saldopovećanje

Vrednovanje troškova

cenovna i količinska komponenta troškova

količinska – količina utrošenog faktora procesa rada

cenovna – stvarna nabavna cena utrošenog faktora procesa rada

Evidencije i računi

u finansijskom knjigovodstvu evidentiraju se troškovi po prirodnim vrstama (dnevnik i glavna knjiga)

računi klase 5

Pitanja u vezi evidentiranja troškova u dnevniku i glavnoj knjizi Šta je utrošeno ?

materijal, osnovna sredstva, rad, usluge drugih preduzeća.

Odakle je došlo to što je utrošeno, da li postoji neka zaliha? materijal potiče sa zalihe, dakle utrošene su i smanjene zalihe

materijala ako nema zaliha, kao što je slučaj sa pruženim uslugama ne

smanjuje se niti jedan od računa aktive Ako nema zalihe, da li je faktura stigla od dobavljača i kako

je plaćena – odmah ili će tek biti plaćena u budućem periodu ? ako nema zalihe, onda je usluga primljena od dobavljača i

postoji obaveza plaćanja, ako je plaćanje odmah izvršeno ne postoji obaveza već se smanjuje tekući račun

Prirodne vrste troškova u klasi 5

Troškovi amortizacije Troškovi materijala Troškovi zarada Ostali materijalni troškovi Nematerijalni troškovi

Troškovi amortizacije

Troškovi amortizacije Korišćenje dugoročnih sredstava u obliku

nekretnina, postrojenja, opreme i nematerijalnih ulaganja dovodi do nastanka troškova

Amortizacija je vrednosno izražen utrošak nematerijalnih ulaganja i osnovnih sredstava u vezi stvaranja učinaka

Amortizacija je proces alokacije nabavne vrednosti tih sredstava na troškove (rashode)

Vrednovanje

Količinska komponenta amortizacije- stepen trošenja (stopa amortizacije)

Vrednosna komponenta (nabavna vrednost)

Troškovi amz = stopa amz x (nabavna vrednost – rezidualna vrednost)

Računi

540- Troškovi amortizacije

Kada se započinje sa obračunom amortizacije

Sredstvo je raspoloživo za korišćenje Od prvog narednog dana ili od prvog

dana sledećeg meseca

Kada se prestaje sa obračunom amortizacije

Kada je sadašnja vrednost jednaka ili manja od procenjene rezidualne vrednosti

Sredstvo je rashodovano Sredstvo je prodato Sredstvo se kvalifikuje kao stalno

sredstvo raspoloživo za prodaju Sredstvo se ne koristi, a amortizacija

se računa po funkcionalnom metodu

Osnovica za obračun amortizacije

Nabavna vrednost – rezidualna vrednost

Ako rezidualna vrednost nije značajna onda se ona zanemaruje i ne odbija od nabavne vrednosti

Vek upotrebe

Trošenje sredstava nastaje: Korišćenjem Tehnološkim zastarevanjem Fizičkim starenjem- korozija, gubljenje

elastičnosti

Vek upotrebe Procenjeni vek upotrebe se procenjuje od

01.01. tekuće godine za koju se vrši amortizacija

Prema MRS 8 Računovodstvene politike, promene računovodstvenih procena i greške (promena veka upotrebe smatra se promenom računovodstvenih procena i primenjuje se za buduće periode)

Metode amortizacije

Metoda proporcionalnog (linearnog) otpisivanja

Metoda degresivnog otpisivanja Metoda funkcionalnog otpisivanja

Promena metoda amortizacije

Preispitivanje u pravilnim vremenskim razmacima

Ako postoji znatna promena očekivanog obima ekonomskih koristi od sredstava

Konzistentnost u primeni određene metode amortizacije

Metoda proporcionalnog (linearnog) otpisivanja

Sredstva se ravnomerno troše tokom upotrebe

Iznos amortizacije je isti iz perioda u period

Godišnja amortizaciona stopa = 100/ procenjeni preostali vek upotrebe

Godišnj iznos amz = (Trošak nabavke – rezidualna vrednost) / procenjeni preostali vek upotrebe

Primer

Kupljena je rashladna vitrina fakturne vrednosti 70.000 din. Za zavisne troškove nabavke primljena je faktura na iznos od 10.000 din. Mašina je stavljena u upotrebu. Rezidualna vrednost je beznačajna. Mašina je nabavljena u aprilu mesecu i procenjeni preostali vek upotrebe je 8 godina.

Rešenje Stopa amortizacije = 100/8 = 12.5% (godišnja) Mesečna stopa amortizacije = 12.5%/12 meseci =

1.041%- Mesečna stopa je bitna za prvu godinu u kojoj postoji

8 meseci korišćenja (od maja do decembra, april se ne uzima u obzir jer se polazi od toga da se sa obračunom amortizacije počinje od prvog dana narednog meseca, dakle od 1. maja)

Godišnja amortizaciona kvota = (80.000 -0) / 8 godina =10.000 din (za godine od 2-8)

Knjiženje za prvu godinu u veku upotrebe osnovnog sredstva

Mesečna stopa amz x Nabavna vrednost =1.041% x 80.000 = 1.041% x 80.000= 832 din

Za 8 meseci korišćenja u prvoj godini amortizacija je 832 x 8meseci =6.656 din

6.656 6.656

540- Troškovi amortizacije0239- Ispravka vrednosti postrojenja i opreme

Metoda artimetičke degresije Iznosi amortizacije se ravnomerno smanjuju

iz perioda u period n- vek upotrebe Formula za izračunavanje iznosa degresije:

2 x(Nabavna vrednost – rezidualna vrednost) ---------------------------------------

n (n+1)

Iznos degresije se množi sa obrnutnim redosledom procenjenog veka trajanja

I godina - Iznos degresije x n II godina - Iznos degresije x (n-1) III godina – Iznos degresije x (n-2) itd.

Primer Nabavna vrednost 20.000 din Procenjeni vek upotrebe 4 godine

Iznos degresije = 2 x 20.000 / 4x (4+1) = 40.000 /20 =2.000

I godina – 2000 x 4= 8.000 din II godina – 2000 x (4-1) = 6.000 din III godina – 2000 x (4-2)=4.000 IV godina -2000 x (4-3) = 2.000

Metoda geometrijske degresije Osnovica – sadašnja vrednost osnovnog sredstva Linearna stopa amortizacije = 100/ procenjeni vek upotrebe

Linearna (proporcionalna) stopa se množi sa 2 ili 2.5 puta o čemu privredni subjekt samostalno odlučuje

PRAVILO:Na polovini veka trajanja kada obračunata amortizacija po

geometrijskoj degresiji je ispod linearne (proporcionalne) amortizacije preostali iznos sadašnje vrednosti otpisuje se proporcionalnom metodom (deli se sa preostalim vekom trajanja i tako se prelazi na proporcionalnu metodu)

Primer

Nabavna vrednost 150.000 din

Vek upotrebe 10 godina

Linearna (proporcionalna) stopa = 100/10 godina = 10% x 2 = 20%

RešenjeGodine Sadašnja vrednost na

početku godineStopa amz Godišnja amortizacija Sadašnja vrednost na

kraju godine

1 150.000 20% 30.000 120.000

2 120.000 20% 24.000 96.000

3 96.000 20% 19.200 76.800

4 76.800 20% 15.360 61.440

5 61.440 20% 12.288 49.152

6 49.152 -49152:5=9.830,4

-

7 - - 9.830,4 -

8 - - 9.830,4 -

9 - - 9.830,4 -

10 - - 9.830,4

12.288

Proporcionalna amz = 150.000 /10 godina = 15.000

Proporcionalna amz Posle polovine veka

upotrebe

Funkcionalna metoda amortizacije

Iznos amz odgovara količini upotrebe sredstva

Kod sredstava kod kojih se može izmeriti učinak

Raspologanje sa dve bitne informacije za obračun funkcionalne amortizacije: Očekivani ukupan učinak Količina učinaka u obračunskom periodu

Funkcionalna metoda

Godišnja amz stopa = Ostvareni učinak x 100 / ukupan očekivani učinak

Godišnji iznos amortizacije = godišnja amz stopa x (NV – RV) NV – nabavna vrednost RV – rezidualna vrednost

Primer

Nabavna vrednost je 100.000 din Ukupan učinak 30.000 komada Učinak u obračunskom periodu 5.000

komada Amz stopa = 5.000 x 100 / 30.000

=16.67% Godišnji iznos amz = 100.000 x

16.67% = 16.670 din

Zastupljenost metoda amortizacije u privrednoj praksi (SAD)

82% Linearni metod

4% Degresivne metode

5% Funkcionalne m.

9% Ostale

4% Degresivne metode

5% Funkcionalne m.

9% Ostale