türkiyede tarım

Türkiye’de TarımTürkiye’de Tarım

Gökhan AkkayaGökhan Akkayawww.facebook.com/akkaya.kvpwww.facebook.com/akkaya.kvp

11

22

TÜRKİYE'DE TARIMTÜRKİYE'DE TARIM İnsanların toprağı işleyerek ekme ve İnsanların toprağı işleyerek ekme ve

dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine tarım denir.faaliyetine tarım denir.

33

Türkiye Topraklarından Yaralanma Oranları:Türkiye Topraklarından Yaralanma Oranları: – Topraklarımızdan faydalanma oranı daha çok iklim Topraklarımızdan faydalanma oranı daha çok iklim

ve yer şekilleri özelliklerine bağlıdır. Ülkemizde ve yer şekilleri özelliklerine bağlıdır. Ülkemizde yüksek dağlık kesimler geniş alan kaplar. Dik yüksek dağlık kesimler geniş alan kaplar. Dik yamaçlar çoktur. Buralarda topraktan faydalanma yamaçlar çoktur. Buralarda topraktan faydalanma çok kısıtlıdır. çok kısıtlıdır.

– Buna göre ülkemiz arazisinin Buna göre ülkemiz arazisinin % 36 ‘sı ekili-dikili% 36 ‘sı ekili-dikili alanalan, , % 32’si çayır ve otlak% 32’si çayır ve otlak, , % 26 ‘sı orman% 26 ‘sı orman ve ve % 6’sı % 6’sı diğer alanlar (yerleşim birimleri , tarıma elverişsiz diğer alanlar (yerleşim birimleri , tarıma elverişsiz çıplak kayalıklar gibi) dırçıplak kayalıklar gibi) dır. .

– Not:Not: Tarımdaki makinalaşmanın etkisiyle çayır ve Tarımdaki makinalaşmanın etkisiyle çayır ve otlakların alanı daralırken, tarım alanlarımız otlakların alanı daralırken, tarım alanlarımız genişlemektedir.genişlemektedir.

44

Bölge Yüzölçümüne Göre Ekili Dikili Bölge Yüzölçümüne Göre Ekili Dikili Alanların Oranları: Alanların Oranları:

1. Marmara Bölgesi: %30 1. Marmara Bölgesi: %30

2.2. İç Anadolu Bölgesi: %27 İç Anadolu Bölgesi: %27

3.3. Ege Bölgesi: %24 Ege Bölgesi: %24

4.4. G.Doğu Anadolu Bölgesi: %20 G.Doğu Anadolu Bölgesi: %20

5.5. Akdeniz Bölgesi: %18 Akdeniz Bölgesi: %18

6.6. Karadeniz Bölgesi: %16 Karadeniz Bölgesi: %16

7.7. Doğu Anadolu Bölgesi: %10 Doğu Anadolu Bölgesi: %10

55

Türkiye’de Tarımı Etkileyen Türkiye’de Tarımı Etkileyen Faktörler:Faktörler:

1.1. Sulama:Sulama: Türkiye tarımında en büyük Türkiye tarımında en büyük sorun sulama sorunudur. Tarımda sulama sorun sulama sorunudur. Tarımda sulama ihtiyacının en fazla olduğu bölgemiz G.Doğu ihtiyacının en fazla olduğu bölgemiz G.Doğu Anadolu Bölgesi iken , bu sorunun en az Anadolu Bölgesi iken , bu sorunun en az olduğu bölgemiz Karadeniz Bölgesidir. olduğu bölgemiz Karadeniz Bölgesidir.

Akarsularımızın derin vadilerden akması ve Akarsularımızın derin vadilerden akması ve rejimlerinin düzensiz olmasından dolayı rejimlerinin düzensiz olmasından dolayı sulamada yeterince faydalanamıyoruz. Bunun sulamada yeterince faydalanamıyoruz. Bunun için mutlaka akarsular üzerindeki baraj sayısı için mutlaka akarsular üzerindeki baraj sayısı artırılmalıdır.artırılmalıdır.

66

Sulama Sorunu Çözüldüğünde; Sulama Sorunu Çözüldüğünde; Üretim artar.Üretim artar. Nadas olayı ortadan kalkar. Nadas olayı ortadan kalkar. Tarımda iklime bağlılık büyük oranda azalır. Tarımda iklime bağlılık büyük oranda azalır. Üretimde süreklilik sağlanır. Üretimde süreklilik sağlanır. Üretim dalgalanmaları önlenir. Üretim dalgalanmaları önlenir. Daha önce sebze tarımı yapılmayan bir yerde Daha önce sebze tarımı yapılmayan bir yerde

sebze tarımı da yapılmaya başlanır. sebze tarımı da yapılmaya başlanır. Tarım ürün çeşidi artar.Tarım ürün çeşidi artar. Köyden Kente göçler azalır. Yılda birden Köyden Kente göçler azalır. Yılda birden

fazla ürün alınabilir. Bu konuda en şanslı fazla ürün alınabilir. Bu konuda en şanslı bölgemiz Akdeniz, en şanssız bölgemiz bölgemiz Akdeniz, en şanssız bölgemiz Doğu Anadolu BölgesidirDoğu Anadolu Bölgesidir

77

2.Gübre Kullanımı:2.Gübre Kullanımı: Tarımda sulama sorunu Tarımda sulama sorunu çözüldükten sonra üretimi daha da artırmak çözüldükten sonra üretimi daha da artırmak için gübre kullanımı artırılmalıdır.için gübre kullanımı artırılmalıdır.

– Ülkemizde hayvancılığın gelişmiş olması tabii Ülkemizde hayvancılığın gelişmiş olması tabii gübre imkanını oluşturmaktadır. Ancak gübre imkanını oluşturmaktadır. Ancak yurdumuzda tabii gübrenin yakacak olarak yurdumuzda tabii gübrenin yakacak olarak kullanılması bu olumlu durumu ortadan kullanılması bu olumlu durumu ortadan kaldırmaktadır. Ülkemizde üretilen suni gübre kaldırmaktadır. Ülkemizde üretilen suni gübre yeterli olmadığı için ithal (Fas, Tunus, Cezayir gibi yeterli olmadığı için ithal (Fas, Tunus, Cezayir gibi ülkelerden) etmekteyiz. Bu da maliyeti ülkelerden) etmekteyiz. Bu da maliyeti artırdığından çiftçilerimiz yeterince gübre artırdığından çiftçilerimiz yeterince gübre kullanamamaktadır.kullanamamaktadır.

– Gübre ihtiyacı, tabii gübrenin yakacak olmaktan Gübre ihtiyacı, tabii gübrenin yakacak olmaktan kurtarılması ve gübre fabrikalarının artırılması ile kurtarılması ve gübre fabrikalarının artırılması ile karşılanabilir. karşılanabilir.

88

3.Tohum Islahı:3.Tohum Islahı: Sulama ve gübre sorunu Sulama ve gübre sorunu çözüldükten sonra verimi daha da artırmak için çözüldükten sonra verimi daha da artırmak için kaliteli tohum kullanılmalıdır. Ülkemizde kalite tohum kaliteli tohum kullanılmalıdır. Ülkemizde kalite tohum üretme konusunda devlet üretme çiftlikleri ve tohum üretme konusunda devlet üretme çiftlikleri ve tohum ıslah istasyonları çalışmalar yapmaktadır. Ancak ıslah istasyonları çalışmalar yapmaktadır. Ancak kaliteli tohum ithali devam etmektedir.kaliteli tohum ithali devam etmektedir.

4.Makine Kullanımı:4.Makine Kullanımı: Ürünün zamanında ekimi, hasadı Ürünün zamanında ekimi, hasadı ve yüksek verim için makine kullanımı şarttır. Ancak ve yüksek verim için makine kullanımı şarttır. Ancak makine kullanımı yurdumuzda yeterli ölçüde makine kullanımı yurdumuzda yeterli ölçüde gelişmemiştir. Sebepleri: gelişmemiştir. Sebepleri: – Makine kullanıma elverişsiz alanların varlığı,Makine kullanıma elverişsiz alanların varlığı, – Makine kullanımının ekonomik olmadığı küçül alanların Makine kullanımının ekonomik olmadığı küçül alanların

varlığı,varlığı, – İş gücünün bazı bölgelerde daha ucuz olması,İş gücünün bazı bölgelerde daha ucuz olması, – Makine fiyatlarının çiftçinin alım gücünün üstünde olmasıMakine fiyatlarının çiftçinin alım gücünün üstünde olması

99

5.Zirai Mücadele:5.Zirai Mücadele: Tarımdaki hastalıkların, Tarımdaki hastalıkların, yabani otların ve haşerelerin meydana yabani otların ve haşerelerin meydana getireceği üretim düşüklüğünü önlemek için getireceği üretim düşüklüğünü önlemek için ilaçlı mücadele şarttır. Zirai mücadelede daha ilaçlı mücadele şarttır. Zirai mücadelede daha çok ilaç kullanılmaktadır.çok ilaç kullanılmaktadır.

6.Toprak Bakımı:6.Toprak Bakımı: Tarla yağışlardan önce Tarla yağışlardan önce sürülmeli , yabancı otlardan arındırılmalıdır. sürülmeli , yabancı otlardan arındırılmalıdır. Erozyona karşı korunmalıdır. Erozyona karşı korunmalıdır.

7.Toprak Analizi:7.Toprak Analizi: Toprak analizleri ile en iyi Toprak analizleri ile en iyi verim alınabilecek ürün belirlenir. Ayrıca verim alınabilecek ürün belirlenir. Ayrıca toprağın ihtiyacı olan mineraller tespit toprağın ihtiyacı olan mineraller tespit edilerek kullanılacak gübre belirlenir.edilerek kullanılacak gübre belirlenir.

1010

8.Destekleme Alımı ve Pazar:8.Destekleme Alımı ve Pazar: Verimi etkilemez. Verimi etkilemez. Üretim miktarını etkiler. Çiftçi ürettiği malı Üretim miktarını etkiler. Çiftçi ürettiği malı pazarda zarar etmedenpazarda zarar etmeden satabilmelidir. Çiftçinin satabilmelidir. Çiftçinin elverişsiz piyasa şartlarından olumsuz elverişsiz piyasa şartlarından olumsuz etkilenmemesi için devlet bazı ürünlerde etkilenmemesi için devlet bazı ürünlerde destekleme alımı yapmaktadır.destekleme alımı yapmaktadır.

Destekleme alımı yapılan ürünler: Pamuk, Destekleme alımı yapılan ürünler: Pamuk,

tütün (2002 yılından itibaren kaldırıldı), tütün (2002 yılından itibaren kaldırıldı), Ş.Pancarı, buğday,çay, fındık, K.Üzüm, K.İncir, Ş.Pancarı, buğday,çay, fındık, K.Üzüm, K.İncir, K.Kayısı, Haşhaş gibi dayanıklı ve sanayiye K.Kayısı, Haşhaş gibi dayanıklı ve sanayiye dayalı ürünlerdir.dayalı ürünlerdir. – ***Destekleme alımı yapılan ürünlerin üretiminde ***Destekleme alımı yapılan ürünlerin üretiminde

dalgalanmalar az olur ve fiyatı sürekli artar. dalgalanmalar az olur ve fiyatı sürekli artar.

1111

TARIM İŞLEME METODLARITARIM İŞLEME METODLARI 1. İntansif (Modern-Yoğun)1. İntansif (Modern-Yoğun) Tarım Tarım Metodu:Metodu: Nüfusa göre ekili dikili alanların Nüfusa göre ekili dikili alanların sınırlı olduğu ülkelerde uygulanır. Birim sınırlı olduğu ülkelerde uygulanır. Birim alandan alınan verim çok yüksektir. Ör. alandan alınan verim çok yüksektir. Ör. Hollanda, Danimarka, Japonya, İsveç ve Hollanda, Danimarka, Japonya, İsveç ve İsrail gibi ülkelerde bu tür tarım metodu İsrail gibi ülkelerde bu tür tarım metodu uygulanmaktadır. Yurdumuzda ise uygulanmaktadır. Yurdumuzda ise Akdeniz ve Ege Bölgelerinde uygulanan Akdeniz ve Ege Bölgelerinde uygulanan seracılık faaliyetleri intansif tarım seracılık faaliyetleri intansif tarım metoduna örnektir.metoduna örnektir.

1212

2. Ekstansif (ilkel-Kaba-Yaygın )2. Ekstansif (ilkel-Kaba-Yaygın ) Tarım Tarım Metodu: Nüfusa göre tarım alanlarının Metodu: Nüfusa göre tarım alanlarının fazla olduğu ülkelerde uygulanan tarım fazla olduğu ülkelerde uygulanan tarım metodudur. Birim alandan alınan verim metodudur. Birim alandan alınan verim düşüktür. Üretim miktarında iklimin düşüktür. Üretim miktarında iklimin etkisi vardır. Yurdumuzda uygulanan etkisi vardır. Yurdumuzda uygulanan tarım metodu genelde bu şekildedir.tarım metodu genelde bu şekildedir. – Not:Not: İntansif tarım metodu ile ekstansif İntansif tarım metodu ile ekstansif

tarım metodu arasındaki en önemli fark tarım metodu arasındaki en önemli fark birim alandan alınan verimdir.birim alandan alınan verimdir.

1313

3. Nadas Tarım Metodu:3. Nadas Tarım Metodu: Verimi en Verimi en düşük tarım medodudur. Tamamen düşük tarım medodudur. Tamamen iklime bağlılık gösterir. Yağışın az, iklime bağlılık gösterir. Yağışın az, sulamanın yetersiz olduğu alanlarda sulamanın yetersiz olduğu alanlarda uygulanır. Türkiye'de nadas tarımının uygulanır. Türkiye'de nadas tarımının en fazla uygulandığı bölge İç Anadolu en fazla uygulandığı bölge İç Anadolu Bölgesidir. Nadas olayı en az Karadeniz Bölgesidir. Nadas olayı en az Karadeniz bölgesinde uygulanır.bölgesinde uygulanır. – Nadas, toprağın su ve mineral Nadas, toprağın su ve mineral

kazanmasını sağlamak amacıyla boş kazanmasını sağlamak amacıyla boş bırakılmasıdır.bırakılmasıdır.

1414

4. Plantasyon Tarım Metodu:4. Plantasyon Tarım Metodu: Tropikal Tropikal kuşakta ticari amaçla çok geniş kuşakta ticari amaçla çok geniş alanlarda bir veya bir kaç çeşit ürün alanlarda bir veya bir kaç çeşit ürün yetiştirmeye dayalı tarım metodudur. yetiştirmeye dayalı tarım metodudur. Ör: Brezilya'da; çay, kahve ve muz, Ör: Brezilya'da; çay, kahve ve muz, Seylan (Srilenka)'da; çay , Malezya'da; Seylan (Srilenka)'da; çay , Malezya'da; kauçuk gibi.kauçuk gibi.

1515

TARIMI ETKİLEYEN FAKTÖRLERTARIMI ETKİLEYEN FAKTÖRLER iklim (Sıcaklık, Yağış miktarı, Yağış iklim (Sıcaklık, Yağış miktarı, Yağış

rejimi)rejimi) Yükselti (Sıcaklığı etkilediği için)Yükselti (Sıcaklığı etkilediği için) Denize göre konum (iklimi etkilediği Denize göre konum (iklimi etkilediği

için ) :Yağış isteği fazla olan ve düşük için ) :Yağış isteği fazla olan ve düşük kış sıcaklıklarına karşı dayanıksız kış sıcaklıklarına karşı dayanıksız bitkiler deniz etkisindeki yerlerde bitkiler deniz etkisindeki yerlerde yetişir.yetişir.

Toprak şartlarıToprak şartları Beşeri faktörlerBeşeri faktörler

1616

TARIM ÜRÜNLERİTARIM ÜRÜNLERİ BUĞDAYBUĞDAY

İlk yetişme döneminde (ilkbaharda) yağış İlk yetişme döneminde (ilkbaharda) yağış ister. Olgunlaşma ve hasat döneminde ister. Olgunlaşma ve hasat döneminde kuraklık gerekir.Bu özelliğinden dolayı kuraklık gerekir.Bu özelliğinden dolayı Karadeniz kıyılarında tarımı yapılamaz. Karadeniz kıyılarında tarımı yapılamaz.

1717

Ayrıca düşük sıcaklılardan Ayrıca düşük sıcaklılardan dolayı Doğu Anadolu Bölgesinin yüksek dolayı Doğu Anadolu Bölgesinin yüksek yerlerinde tarımı yapılamaz. Bunların yerlerinde tarımı yapılamaz. Bunların dışında bütün bölgelerimizde tarımı dışında bütün bölgelerimizde tarımı yapılabilir.yapılabilir.

Buğday üretimi iklimdeki karasızlıktan Buğday üretimi iklimdeki karasızlıktan dolayı bazı yıllar artarken, bazı yıllar dolayı bazı yıllar artarken, bazı yıllar düşer. Üretimin düşer. Üretimin en fazlaen fazla olduğu bölgemiz olduğu bölgemiz İç Anadoluİç Anadolu BölgesiBölgesidir. İl olarak en fazla dir. İl olarak en fazla Konya,Ankara Konya,Ankara ve ve AdanaAdana’dır. ’dır.

1919

ARPAARPA Soğuğa ve sıcağa dayanıklıdır. Bundan Soğuğa ve sıcağa dayanıklıdır. Bundan

dolayı buğdayın yetişebildiği her yerde dolayı buğdayın yetişebildiği her yerde yetişir. Ayrıca düşük sıcaklıktan dolayı yetişir. Ayrıca düşük sıcaklıktan dolayı buğdayın yetişemediği Doğu buğdayın yetişemediği Doğu Anadolu’nun yüksek yerlerinde de Anadolu’nun yüksek yerlerinde de tarımı yapılabilir. Üretim en fazla tarımı yapılabilir. Üretim en fazla İç İç AnadoluAnadolu BölgesiBölgesinde gerçekleşir.nde gerçekleşir.

2121

MISIRMISIRYetişme döneminde bol su ister. Bundan Yetişme döneminde bol su ister. Bundan

dolayı yurdumuzda sulama imkanı olan bütün dolayı yurdumuzda sulama imkanı olan bütün her yerde tarımı yapılabilir. Yağ elde edilmeye her yerde tarımı yapılabilir. Yağ elde edilmeye başlandıktan sonra tarımı Akdeniz başlandıktan sonra tarımı Akdeniz Bölgesinde hızla gelişmiştir. Bugün mısır Bölgesinde hızla gelişmiştir. Bugün mısır üretimimizin yarısına yakını üretimimizin yarısına yakını Akdeniz Akdeniz BölgesindenBölgesinden elde edilir (Adana çevresi başta elde edilir (Adana çevresi başta gelir). Üretimde 2. bölge Karadeniz Bölgesidir gelir). Üretimde 2. bölge Karadeniz Bölgesidir (Buğdayın yerine tarımı yapılmaktadır.) Bölge (Buğdayın yerine tarımı yapılmaktadır.) Bölge halkının temel besin maddesi olduğundan halkının temel besin maddesi olduğundan ticarette değeri yoktur.ticarette değeri yoktur.

2323

ÇELTİK (PİRİNÇ)ÇELTİK (PİRİNÇ)

Çeltik ilk çimlenme döneminde bol su Çeltik ilk çimlenme döneminde bol su ister. Hasat döneminde kuraklık gerekir. ister. Hasat döneminde kuraklık gerekir.

2424

Yurdumuzun sıcaklık şartları çeltik Yurdumuzun sıcaklık şartları çeltik tarımına elverişlidir. Fakat su sorunu tarımına elverişlidir. Fakat su sorunu vardır. Bu sebeple tarımı akarsu vardır. Bu sebeple tarımı akarsu kenarlarında gelişmiştir. Çeltik tarım kenarlarında gelişmiştir. Çeltik tarım alanlarında sivrisinek çok geliştiğinden alanlarında sivrisinek çok geliştiğinden ekim alanları devletin kontrolündedir ekim alanları devletin kontrolündedir (yerleşim birimleri çevresinde tarımına (yerleşim birimleri çevresinde tarımına müsaade edilmemektedir.müsaade edilmemektedir.

2525

Üretimde en büyük paya sahip bölgemiz Üretimde en büyük paya sahip bölgemiz Marmara BölgesidirMarmara Bölgesidir. Başta . Başta EdirneEdirne ilimiz ilimiz gelmektedir. Ayrıca Balıkesir , Çanakkale ve gelmektedir. Ayrıca Balıkesir , Çanakkale ve Bursa çevrelerinde de tarımı yapılır.Bursa çevrelerinde de tarımı yapılır.

Üretimde ikinci bölge Karadeniz Bölgesidir. Üretimde ikinci bölge Karadeniz Bölgesidir. Başta Samsun olmak üzere, Çorum, Sinop, Başta Samsun olmak üzere, Çorum, Sinop, Kastamonu çevresinde tarımı gelişmiştir.Kastamonu çevresinde tarımı gelişmiştir.

Akdeniz bölgesinde Silifke ve Amik ovaları Akdeniz bölgesinde Silifke ve Amik ovaları önemli çeltik ekim alanıdır.önemli çeltik ekim alanıdır.

Üretimimiz yeterli olmadığından ithal Üretimimiz yeterli olmadığından ithal etmekteyiz.etmekteyiz.

2727

ÇAVDARÇAVDAR Serin yayla iklimi ister. Yem Serin yayla iklimi ister. Yem

sanayisinde kullanılır. En fazla tarımı sanayisinde kullanılır. En fazla tarımı İç İç Anadolu BölgesindeAnadolu Bölgesinde gelişmiştir. gelişmiştir.

2828

BAKLAGİLLERBAKLAGİLLER NOHUTNOHUT

İlk yetişme döneminde yağış ister. İlk yetişme döneminde yağış ister. Hasat döneminde kuraklık gerekir. Hasat döneminde kuraklık gerekir. Yurdumuz iklim şartları genelde nohut Yurdumuz iklim şartları genelde nohut tarımına elverişlidir. En fazla tarımı tarımına elverişlidir. En fazla tarımı İç İç Anadolu BölgesindeAnadolu Bölgesinde yapılmaktadır. Bu yapılmaktadır. Bu bölgemizi Akdeniz ve Ege Bölgeleri bölgemizi Akdeniz ve Ege Bölgeleri takip etmektedir.takip etmektedir.

3030

MERCİMEKMERCİMEK

Kuraklığa dayanıklı olduğu için en Kuraklığa dayanıklı olduğu için en fazla tarımı fazla tarımı G. Doğu Anadolu G. Doğu Anadolu BölgesindeBölgesinde gelişmiştir. Mercimek gelişmiştir. Mercimek üretimimizin yarıdan fazlası bu üretimimizin yarıdan fazlası bu bölgeden karşılanır (kırmızı mercimek). bölgeden karşılanır (kırmızı mercimek). Üretimde ikinci bölgemiz İç Anadolu Üretimde ikinci bölgemiz İç Anadolu Bölgesidir(yeşil mercimek). Bölgesidir(yeşil mercimek).

3232

FASULYEFASULYE Yurdumuzda sulama imkanı olan her Yurdumuzda sulama imkanı olan her

yerde tarımı yapılabilir. Üretimde en yerde tarımı yapılabilir. Üretimde en büyük paya sahip bölgemiz büyük paya sahip bölgemiz İç İç AnadoludurAnadoludur..

3333

SANAYİ BİTKİLERİSANAYİ BİTKİLERİ TÜTÜNTÜTÜN

Kıraç arazilerde yetişebilir. İlk yetişme Kıraç arazilerde yetişebilir. İlk yetişme döneminde su ister. Daha sonra mutlaka döneminde su ister. Daha sonra mutlaka kuraklık olmalı. Bütün bölgelerimizde tarımı kuraklık olmalı. Bütün bölgelerimizde tarımı yapılabilir. Ancak kaliteli tütün yetiştirilmesi yapılabilir. Ancak kaliteli tütün yetiştirilmesi amacıyla ekim alanları devlet tarafından amacıyla ekim alanları devlet tarafından sınırlandırılmıştır.sınırlandırılmıştır.

3434

Üretimde 1. Üretimde 1. Ege BölgesidirEge Bölgesidir ( ( Manisa, İzmir, Manisa, İzmir, Aydın, Muğla, DenizliAydın, Muğla, Denizli ve ve Uşak çevresiUşak çevresi).).

2. G.Doğu Anadolu Bölgesi 3.Karadeniz 2. G.Doğu Anadolu Bölgesi 3.Karadeniz Bölgesidir.Bölgesidir.

3535

ŞEKER PANCARIŞEKER PANCARI Yurdumuzda tarımı 1925 yılında Uşak’ta başlamıştır Yurdumuzda tarımı 1925 yılında Uşak’ta başlamıştır

(ilk fabrika Uşak’ta 1926 yılında kuruldu). Bugün (ilk fabrika Uşak’ta 1926 yılında kuruldu). Bugün fabrikaların kurulduğu her yerde tarımı fabrikaların kurulduğu her yerde tarımı yapılmaktadır. Belirli iklim ve toprak isteği yoktur. yapılmaktadır. Belirli iklim ve toprak isteği yoktur. Sulama imkanı olan her yerde tarımı yapılabilir. Sulama imkanı olan her yerde tarımı yapılabilir. Üretimde 1. Üretimde 1. İç Anadolu Bölgesidirİç Anadolu Bölgesidir. .

**Ş.pancarı tarladan söküldükten sonra kısa bir süre **Ş.pancarı tarladan söküldükten sonra kısa bir süre sonra işlenmesi gerektiğinden tarımı fabrikalar sonra işlenmesi gerektiğinden tarımı fabrikalar çevresinde yapılır. Ayrıca pancar küspesi hayvan çevresinde yapılır. Ayrıca pancar küspesi hayvan yemi olarak kullanıldığı için buralarda besi yemi olarak kullanıldığı için buralarda besi hayvancılığı da gelişmiştir.hayvancılığı da gelişmiştir.

***Kıyı bölgelerimizde tarımı yapılmaz. Sebebi ***Kıyı bölgelerimizde tarımı yapılmaz. Sebebi buralarda daha fazla gelir getiren ürünlere öncelik buralarda daha fazla gelir getiren ürünlere öncelik verilmesidir. verilmesidir.

3737

PAMUKPAMUK

3838

Alüvyal toprakları sever. Ayrıca yüksek Alüvyal toprakları sever. Ayrıca yüksek sıcaklığa ihtiyaç duyar. Yetişme döneminde bol sıcaklığa ihtiyaç duyar. Yetişme döneminde bol su, hasat döneminde kuraklık gerekir. Üretimde su, hasat döneminde kuraklık gerekir. Üretimde 1.Güneydoğu Anadolu Bölgesir(En fazla Ş.Urfa 1.Güneydoğu Anadolu Bölgesir(En fazla Ş.Urfa Çevresi). Gap ile birlikte tarımı hızla Çevresi). Gap ile birlikte tarımı hızla gelişmektedir.gelişmektedir. 2.Ege Bölgesi (kıyıdaki bütün 2.Ege Bölgesi (kıyıdaki bütün çöküntü ovalarında), 3.Akdeniz Bölgesi (başta çöküntü ovalarında), 3.Akdeniz Bölgesi (başta Adana olmak üzere Hatay, İçel, Antalya Adana olmak üzere Hatay, İçel, Antalya Çevresi), Ayrıca Marmara Bölgesinde Çevresi), Ayrıca Marmara Bölgesinde Balıkesir, Bursa ve ÇanakkaleBalıkesir, Bursa ve Çanakkale çevresi ile Doğu çevresi ile Doğu Anadolu Bölgesinde etrafı dağlarla çevrili Anadolu Bölgesinde etrafı dağlarla çevrili çukur alanlarda tarımı yapılır(Elazığ ve Iğdır çukur alanlarda tarımı yapılır(Elazığ ve Iğdır çevresi).çevresi).

3939

Harita : Türkiye’de pamuk üretiminin yoğun olarak yapıldığı yerlerHarita : Türkiye’de pamuk üretiminin yoğun olarak yapıldığı yerler

4141

ÇAYÇAY Tropikal iklim bitkisidir. Bol ve düzenli Tropikal iklim bitkisidir. Bol ve düzenli

yağış ister. Bulutlu gün sayısı fazla yağış ister. Bulutlu gün sayısı fazla olmalıdır. Kışlar ılık geçmelidir. olmalıdır. Kışlar ılık geçmelidir.

4242

Yurdumuzda en iyi yetişme şartlarını Yurdumuzda en iyi yetişme şartlarını Doğu Karadeniz BölümündeDoğu Karadeniz Bölümünde bulmuştur. bulmuştur. Bugün Rize başta olmak üzere Ordu’dan Bugün Rize başta olmak üzere Ordu’dan Gürcistan sınırına kadar olan kıyı Gürcistan sınırına kadar olan kıyı kesimde tarımı yapılmaktadır. kesimde tarımı yapılmaktadır. Yurdumuzda çay tarımı Cumhuriyetin Yurdumuzda çay tarımı Cumhuriyetin ilanından sonra başlamıştır (1924). ilanından sonra başlamıştır (1924). Çay Çay tarımının tamamı Karadeniz tarımının tamamı Karadeniz bölgesindedir. bölgesindedir.

4343

HAŞHAŞHAŞHAŞ Doğu Karadeniz kıyıları hariç bütün Doğu Karadeniz kıyıları hariç bütün

bölgelerimizde tarımı yapılabilir. Ancak bölgelerimizde tarımı yapılabilir. Ancak uyuşturucu elde edildiği için uyuşturucu elde edildiği için üretimi devlet üretimi devlet kontrolündedirkontrolündedir. Bugün başta . Bugün başta AfyonAfyon olmak olmak üzere Kütahya, Uşak, Denizli, Burdur, Isparta, üzere Kütahya, Uşak, Denizli, Burdur, Isparta, Konya çevresinde tarımı yapılır. Gıda Konya çevresinde tarımı yapılır. Gıda sanayisinde ve tıpta narkoz yapımında sanayisinde ve tıpta narkoz yapımında kullanılır. Son yıllarda tütün bitkisine kullanılır. Son yıllarda tütün bitkisine alternatif bitki olsun diye Manisa'nın kırsal alternatif bitki olsun diye Manisa'nın kırsal kesimlerinde (Gördes, Demirci, Köprübaşı, kesimlerinde (Gördes, Demirci, Köprübaşı, Kula ,Selendi gibi) haşhaş tarımına müsade Kula ,Selendi gibi) haşhaş tarımına müsade edilimiştir.edilimiştir.

4545

KETEN KENEVİRKETEN KENEVİR Lifleri dokuma sanayisinde , ip ve halat Lifleri dokuma sanayisinde , ip ve halat

yapımında kullanılır. Yurdumuz yapımında kullanılır. Yurdumuz üretiminin tamamına yakını üretiminin tamamına yakını Karadeniz Karadeniz BölgesindenBölgesinden karşılanır. Başta karşılanır. Başta Kastamonu olmak üzere Samsun Kastamonu olmak üzere Samsun ,Amasya ve Çorum çevresinde tarımı ,Amasya ve Çorum çevresinde tarımı yapılır. Ege Bölgesinde ise kütahya yapılır. Ege Bölgesinde ise kütahya çevresinde tarımı yapılmaktadır. çevresinde tarımı yapılmaktadır. Kenevirden uyuşturucu elde Kenevirden uyuşturucu elde edildiğinden üretimi edildiğinden üretimi devlet devlet kontrolündedir. kontrolündedir.

4747

YAĞ BİTKİLERİYAĞ BİTKİLERİ AYÇİÇEĞİAYÇİÇEĞİ

İlk yetişme döneminde su , hasat döneminde İlk yetişme döneminde su , hasat döneminde kuraklık ister. Bundan dolayı Doğu Karadeniz kuraklık ister. Bundan dolayı Doğu Karadeniz kıyıları hariç bütün bölgelerimizde sulama ile kıyıları hariç bütün bölgelerimizde sulama ile tarımı yapılır. Üretimde tarımı yapılır. Üretimde 1. Marmara Bölgesi1. Marmara Bölgesi (Ergene Bölümü).(Ergene Bölümü). 2. Karadeniz Bölgesi (Orta 2. Karadeniz Bölgesi (Orta Karadeniz) 3. İç Anadolu Bölgesi’dir.Karadeniz) 3. İç Anadolu Bölgesi’dir.

4848

***Son yıllarda Akdeniz ve Ege Bölgelerinde ***Son yıllarda Akdeniz ve Ege Bölgelerinde ayçiçeği tarımı hızla gelişme göstermektedir. ayçiçeği tarımı hızla gelişme göstermektedir. Sebebi pamuk bitkisine göre daha az masraflı Sebebi pamuk bitkisine göre daha az masraflı olmasıdır.olmasıdır.

4949

ZEYTİNZEYTİN Akdeniz iklim bitkisidir. Ancak Akdeniz Akdeniz iklim bitkisidir. Ancak Akdeniz

Bölgesinde tarımı fazla gelişmemiştir. Daha fazla Bölgesinde tarımı fazla gelişmemiştir. Daha fazla gelir getiren ürünlere öncelik tanınmasından gelir getiren ürünlere öncelik tanınmasından dolayı. Bugün üretimde;dolayı. Bugün üretimde;

1. 1. Ege Bölgesi Ege Bölgesi

(Kıyı Ege Bölümündeki(Kıyı Ege Bölümündeki

ova ve kenarlarında- ova ve kenarlarında-

Manisa, Aydın, İzmir, Manisa, Aydın, İzmir,

Muğla , Denizli çevresi).Muğla , Denizli çevresi).

5050

2. Marmara Bölgesi-Güney Marmara kıyıları (en 2. Marmara Bölgesi-Güney Marmara kıyıları (en kaliteli sofralık zeytin bu bölgeden Gemlik kaliteli sofralık zeytin bu bölgeden Gemlik çevresinden elde edilir). çevresinden elde edilir). 3. Akdeniz Bölgesi (Antalya çevresi en fazla). 3. Akdeniz Bölgesi (Antalya çevresi en fazla).

Ayrıca Doğu Karadeniz’de Çoruh vadi Ayrıca Doğu Karadeniz’de Çoruh vadi oluğunda (Artvin) ve G:Doğu Anadolu oluğunda (Artvin) ve G:Doğu Anadolu Bölgesi’nde G.Antep çevresinde tarımı yapılır.Bölgesi’nde G.Antep çevresinde tarımı yapılır.

Zeytinin devirli üretim özelliğinden dolayı; Zeytinin devirli üretim özelliğinden dolayı; üretim bir yıl fazla , bir yıl azdır.üretim bir yıl fazla , bir yıl azdır.

Dünya zeytin üretiminde İtalya , İspanya ve Dünya zeytin üretiminde İtalya , İspanya ve Yunanistan'dan sonra 4. sıradayız.Yunanistan'dan sonra 4. sıradayız.

5151

SOYA FASULYESİSOYA FASULYESİ Önceleri daha çok Doğu Karadeniz’de Ordu-Önceleri daha çok Doğu Karadeniz’de Ordu-

Giresun çevresinde tarımı yapılırdı. 1982 Giresun çevresinde tarımı yapılırdı. 1982 yılından sonra yağ sanayisinde kullanılmaya yılından sonra yağ sanayisinde kullanılmaya başlanılınca tarımı Akdeniz Bölgesinde hızla başlanılınca tarımı Akdeniz Bölgesinde hızla gelişmiştir. Kısa sürede geliştiği için bölgede gelişmiştir. Kısa sürede geliştiği için bölgede ikinci ürün olarakikinci ürün olarakyetiştirilir. Adana yetiştirilir. Adana başta olmak üzere başta olmak üzere İçel, Hatay çevresinde İçel, Hatay çevresinde tarımı gelişmiştir. tarımı gelişmiştir. Türkiye üretiminin Türkiye üretiminin % 92 ‘sini % 92 ‘sini Akdeniz Akdeniz BölgesiBölgesi karşılar. karşılar.

5252

YER FISTIĞIYER FISTIĞI Akdeniz iklim şartlarında iyi yetişmektedir. Akdeniz iklim şartlarında iyi yetişmektedir.

En fazla tarımı En fazla tarımı Akdeniz bölgesindeAkdeniz bölgesinde Adana Adana çevresinde gelişmiştir(%91). Ayrıca G.Doğu çevresinde gelişmiştir(%91). Ayrıca G.Doğu Anadolu Bölgesinin batısında, Ege Anadolu Bölgesinin batısında, Ege Bölgesi’nde Muğla Manisa ve Aydın çevresi, Bölgesi’nde Muğla Manisa ve Aydın çevresi, G. Marmara Bölümü’nde Balıkesir, Çanakkale G. Marmara Bölümü’nde Balıkesir, Çanakkale çevresinde tarımı yapılır. Çerez olarak çevresinde tarımı yapılır. Çerez olarak tüketildiği gibi yağ da elde edilir.tüketildiği gibi yağ da elde edilir.

5454

SUSAMSUSAM Sıcak iklim bitkisidir. Yurdumuzda başta Sıcak iklim bitkisidir. Yurdumuzda başta

G.Doğu Anadolu BölgesiG.Doğu Anadolu Bölgesi olmak üzere olmak üzere Akdeniz ve Ege Bölgelerinde tarımı Akdeniz ve Ege Bölgelerinde tarımı yapılır. Yağ elde edilir. Ayrıca helva yapılır. Yağ elde edilir. Ayrıca helva yapımında kullanılır.yapımında kullanılır.

5555

MEYVECİLİKMEYVECİLİK ÜZÜMÜZÜM Kışın –40ºC ye kadar dayanabilir. Kışın –40ºC ye kadar dayanabilir.

Bundan dolayı meyveler içinde yetişme Bundan dolayı meyveler içinde yetişme alanı en geniş olanıdır. alanı en geniş olanıdır.

5656

Üzüm üretiminde başta Üzüm üretiminde başta Ege Bölgesi Ege Bölgesi (Manisa, İzmir, Denizli ) gelir.(Manisa, İzmir, Denizli ) gelir. 2. G.Doğu 2. G.Doğu Anadolu Bölgesidir. 3. İç Anadolu Anadolu Bölgesidir. 3. İç Anadolu Bölgesidir. Bölgesidir.

Dünya kuru Dünya kuru

üzüm üretimdeüzüm üretimde

birinciyizbirinciyiz ve ve

ihracat ihracat

yapmaktayız.yapmaktayız.

5757

ELMAELMA Üzümden sonra Üzümden sonra

yetişme alanı en yetişme alanı en geniş olan mey-geniş olan mey-vedir. Bütün böl-vedir. Bütün böl-gelerimizde tarımı gelerimizde tarımı yapılabilir. yapılabilir. Niğde, Niğde, Nevşehir, Amasya, Nevşehir, Amasya, Tokat, Kastamonu, Tokat, Kastamonu, Bursa, Burdur, Bursa, Burdur, Isparta, AntalyaIsparta, Antalya önemli elma üretim önemli elma üretim merkezlerimizdir.merkezlerimizdir.

5858

İNCİRİNCİR Akdeniz iklim bitkisidir. Kış ılıklığı ister ve Akdeniz iklim bitkisidir. Kış ılıklığı ister ve

yaz kuraklığı ister. En fazla tarımı yaz kuraklığı ister. En fazla tarımı Ege Ege Bölgesi’ndeBölgesi’nde gelişmiştir (Başta Aydın gelir.) gelişmiştir (Başta Aydın gelir.) Üretimin %80 i bu bölgeden karşılanır. Ayrıca Üretimin %80 i bu bölgeden karşılanır. Ayrıca Akdeniz Bölgesi, G. Marmara ve G.Doğu Akdeniz Bölgesi, G. Marmara ve G.Doğu Anadolu Bölgesinin batısı ile Karadeniz Anadolu Bölgesinin batısı ile Karadeniz kıyılarında (Doğu Karadeniz kıyıları hariç) kıyılarında (Doğu Karadeniz kıyıları hariç) tarımı yapılabilir. tarımı yapılabilir.

Türkiye Dünya kuru Türkiye Dünya kuru incir üretiminde ilk incir üretiminde ilk sırada yer alırsırada yer alır ve önemli ihracat ve önemli ihracat ürünümüzdür.ürünümüzdür.

5959

FINDIK FINDIK Anavatanı Türkiye’dirAnavatanı Türkiye’dir. En iyi yetişme şartları . En iyi yetişme şartları

Karadeniz iklim bölgesidir. Yurdumuz Karadeniz iklim bölgesidir. Yurdumuz üretiminin %90 ‘ını üretiminin %90 ‘ını Karadeniz bölgesiKaradeniz bölgesi karşılar. karşılar.

6060

En fazla Ordu- Giresun olmak üzere Karadeniz En fazla Ordu- Giresun olmak üzere Karadeniz kıyılarında tarımı yapılmaktadır. Ayrıca kıyılarında tarımı yapılmaktadır. Ayrıca Marmara Bölgesinde Sakarya çevresinde tarımı Marmara Bölgesinde Sakarya çevresinde tarımı yapılır. yapılır.

Türkiye dünya fındık üretimindeTürkiye dünya fındık üretiminde ve ihracatında ve ihracatında ilk sırada yer alır (%60-70).ilk sırada yer alır (%60-70).

6161

ANTEP FISTIĞIANTEP FISTIĞI En iyi yetişme şartlarını En iyi yetişme şartlarını G.Doğu Anadolu G.Doğu Anadolu

BölgesindeBölgesinde bulmuştur (% 90). Başta Ş.Urfa bulmuştur (% 90). Başta Ş.Urfa ve G.Antep gelir. Ayrıca Akdeniz ve Ege ve G.Antep gelir. Ayrıca Akdeniz ve Ege Bölgelerinde çitlembik ağaçlarının aşılanması Bölgelerinde çitlembik ağaçlarının aşılanması ile de tarımı yapılabilmektedir. Önemli ihracat ile de tarımı yapılabilmektedir. Önemli ihracat ürünümüzdür.ürünümüzdür.

6262

TURUNÇGİLLER (Narenciye)TURUNÇGİLLER (Narenciye) (Portakal (Portakal , mandalina, limon , greyfurt ve turunç), mandalina, limon , greyfurt ve turunç)

Tropikal iklim bitkisidir. Yurdumuzda tarımı Tropikal iklim bitkisidir. Yurdumuzda tarımı en fazla en fazla Akdeniz BölgesindeAkdeniz Bölgesinde gelişmiştir (%88) gelişmiştir (%88) Antalya başta olmak üzere bütün Akdeniz Antalya başta olmak üzere bütün Akdeniz kıyılarında tarımı yapılabilmektedir. Ayrıca kıyılarında tarımı yapılabilmektedir. Ayrıca Ege Bölgesinde İzmir’e kadar olan güney Ege Bölgesinde İzmir’e kadar olan güney kıyılarında, G.Marmara Bölümünün soğuktan kıyılarında, G.Marmara Bölümünün soğuktan korunmuş kıyılarında, Doğu Karadeniz korunmuş kıyılarında, Doğu Karadeniz Bölümünde Rize çevresinde ve G.Doğu Bölümünde Rize çevresinde ve G.Doğu Anadolu Bölgesinin batısında tarımı Anadolu Bölgesinin batısında tarımı yapılmaktadır.yapılmaktadır.

6363

*** Ege Bölgesinde kıyıdan 200 km içerilere *** Ege Bölgesinde kıyıdan 200 km içerilere kadar tarımı yapılabilmektedir. Sebebi kadar tarımı yapılabilmektedir. Sebebi bölgede dağların kıyıya dik uzanması bölgede dağların kıyıya dik uzanması sonucu deniz etkisinin iç kesimlere kadar sonucu deniz etkisinin iç kesimlere kadar sokulabilmesidir.sokulabilmesidir.

*** Doğu Karadeniz Bölümünde *** Doğu Karadeniz Bölümünde yetiştirilebilmesi kış ılıklığı ile ilgilidir.yetiştirilebilmesi kış ılıklığı ile ilgilidir.

6464

MUZMUZ Tropikal iklim bitkisidir. Yurdumuzda Tropikal iklim bitkisidir. Yurdumuzda

Akdeniz KıyılarındaAkdeniz Kıyılarında tarımı tarımı yapılabilmektedir. Bugün tarımı daha yapılabilmektedir. Bugün tarımı daha çok Alanya – Anamur arasında çok Alanya – Anamur arasında gelişmiştir.gelişmiştir.

6565

KAYISIKAYISI

Bütün bölgelerimizde tarımı yapılabilir. Bütün bölgelerimizde tarımı yapılabilir. En fazla tarımı En fazla tarımı D.Anadolu Bölgesi’ndeD.Anadolu Bölgesi’nde Malatya-Elazığ çevresinde gelişmiştir.Malatya-Elazığ çevresinde gelişmiştir.

6666

BADEMBADEM Kıraç arazilerde yetişebilmektedir. Kıraç arazilerde yetişebilmektedir.

Bütün bölgelerimizde tarımı Bütün bölgelerimizde tarımı yapılabilmektedir. En fazla yapılabilmektedir. En fazla İç Anadolu İç Anadolu BölgesindeBölgesinde Niğde –Nevşehir Niğde –Nevşehir çevresinde gelişmiştir.çevresinde gelişmiştir.

6767

SEBZECİLİKSEBZECİLİK Sebzeler çok fazla su isterler. Sebzeler çok fazla su isterler.

Yurdumuzda sebze yetiştiriciliği en Yurdumuzda sebze yetiştiriciliği en fazla fazla Akdeniz BölgesindeAkdeniz Bölgesinde gelişmiştir. gelişmiştir. Bu bölgeyi Ege ve Marmara Bölgeleri Bu bölgeyi Ege ve Marmara Bölgeleri takip eder. En az geliştiği bölgemiz takip eder. En az geliştiği bölgemiz D.Anadolu bölgesidir. Sebebi yaz D.Anadolu bölgesidir. Sebebi yaz mevsiminin çok kısa sürmesidir. Ayrıca mevsiminin çok kısa sürmesidir. Ayrıca İç Anadolu Bölgesinde de sulama İç Anadolu Bölgesinde de sulama yetersizliğinden dolayı sebze tarımı yetersizliğinden dolayı sebze tarımı gelişmemiştir.gelişmemiştir.

6868

*** Sebze tarımı seracılık faaliyetleri ile *** Sebze tarımı seracılık faaliyetleri ile Akdeniz ve Ege Bölgelerinde bütün yıl Akdeniz ve Ege Bölgelerinde bütün yıl yapılabilmektedir. Seracılığın buralarda yapılabilmektedir. Seracılığın buralarda gelişme sebepleri; kışların ılık geçmesi gelişme sebepleri; kışların ılık geçmesi ve güneşli gün sayısının fazla olmasıdır. ve güneşli gün sayısının fazla olmasıdır.

6969

YUMRULU BİTKİLERYUMRULU BİTKİLER

PATATESPATATES

Alüvyal ve kumlu topraklarda iyi yetişir. Alüvyal ve kumlu topraklarda iyi yetişir.

Bütün bölgelerimizde tarımı yapılabilir. Bütün bölgelerimizde tarımı yapılabilir. En fazla tarımı En fazla tarımı İç Anadolu Bölgesindeİç Anadolu Bölgesinde gelişmiştir ( Nevşehir). Ayrıca Ödemiş-gelişmiştir ( Nevşehir). Ayrıca Ödemiş-İzmir, Sakarya, Trabzon, Erzurum diğer İzmir, Sakarya, Trabzon, Erzurum diğer önemli patates üretim merkezlerimizdir. önemli patates üretim merkezlerimizdir.

7171

SOĞAN-SARMISAKSOĞAN-SARMISAK Bütün bölgelerimizde tarımı yapılabilir. Bütün bölgelerimizde tarımı yapılabilir. Bursa Bursa

–Karacabey–Karacabey önemli soğan üretim merkezi önemli soğan üretim merkezi iken Kastamonu da sarmısakta önemli iken Kastamonu da sarmısakta önemli merkezimizdir. Soğan-sarmısak tarımı bütün merkezimizdir. Soğan-sarmısak tarımı bütün bölgelerimizde yapılabilir.bölgelerimizde yapılabilir.

7272

İHRAÇ VE İTHAL ETTİĞİMİZ ÖNEMLİ İHRAÇ VE İTHAL ETTİĞİMİZ ÖNEMLİ TARIM ÜRÜNLERİTARIM ÜRÜNLERİ

ÖNEMLİ TARIM İHRACAT ÖNEMLİ TARIM İHRACAT ÜRÜNLERİMİZ:ÜRÜNLERİMİZ:

İTHAL ETTİĞİMİZ TARIM İTHAL ETTİĞİMİZ TARIM ÜRÜNLERİ:ÜRÜNLERİ:

- Fındık,Fındık,- Antep fıstığı, Antep fıstığı, - Pamuk, Pamuk, - Tütün, Tütün, - K.Üzüm, K.Üzüm, - K.İncir, K.İncir, - K.Kayısı, K.Kayısı, - Haşhaş gibi.Haşhaş gibi.

- Pirinç, Pirinç, - Kahve, Kahve, - Kakao, Kakao, - Muz, Muz, - Kivi, Kivi, - Ananas, Ananas, - Hindistan cevizi,Hindistan cevizi,- Hurmadır.Hurmadır.

Resources :Resources :

http://www.tarimziraat.com/hastalik_ve_zahttp://www.tarimziraat.com/hastalik_ve_zararlilarrarlilar

http://www.apsnet.orghttp://www.apsnet.orghttp://www.wikipedia.org/wiki/Fusarium _ chttp://www.wikipedia.org/wiki/Fusarium _ c

ulmorumulmorumhttp://plantpath.psu.edu/facilities/fusarium-http://plantpath.psu.edu/facilities/fusarium-

research-centerresearch-centerhttp://www.phi-base.orghttp://www.phi-base.org

7474

Prepared by AkkayaPrepared by Akkayawww.facebook.com/akkaya.kvpwww.facebook.com/akkaya.kvp

türkiyede tarım

Documents