TURGUT TURGUT CANSEVERCANSEVER

Betül ÜNAL20946094

ÖzgeçmişÖzgeçmiş Turgut Cansever 1920’de Antalya’da doğmuştur.

Galatasaray Lisesi ve İDGSA Mimarlık Bölümü'nde okumuştur. 1951'de mimarlık bürosunu kurmuştur. 1960’da Marmara Bölgesi Planlama Teşkilatı Başkanlığı ve 1961’de İstanbul Belediyesi Planlama Müdürlüğü görevlerinde bulunmuştur. 1975-80 arasında İstanbul Belediyesi’nde, 1979’da Ankara Belediyesi metropol planlama, yeni yerleşmeler, kent merkezleri ve koruma danışmanlığı  yapmıştır. 1983’te ise Ağa Han Büyük Jüri üyeliği yapmıştır. 22 Şubat 2009’da hayatını kaybetmiştir.

Cansever, mimar olmasının yanısıra, önemli bir düşünürdür. Mimarlığını felsefi temeller

üzerinde yükseltme gayretinde bulunmuştur. Bu

nedenle ‘bilge mimar’ olarak anılır. Dünyada 3 kez Ağa Han

Mimarlık Ödülü’ne layık görülmüş tek mimardır.

ÖdülleriÖdülleriUluslararası ÖdüllerTürk Tarih Kurumu Binası, Ankara Ahmet Ertegün Evi, BodrumDemir Tatil Köyü, Bodrum,

Ulusal ÖdüllerMimarlar Odası  Mimar Sinan Büyük Ödülü,

1992Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür ve Sanat

Büyük Ödülü, 2005

KitaplarıKitaplarıOsmanlı ve Selçuklu Mimarisinde Sütun

Başlıkları, Doktora Tezi,  1949  (Yayınlanmamıştır)Modern Mimarinin Sorunları,  Doçentlik Tezi,

 1960 Düşünceler ve Mimari,  T.T.K. Basımevi, 1981Şehir ve Mimari,  1992Ev ve Şehir,  1994Kubbeyi Yere Koymamak,   1997 İstanbul'u Anlamak,  1998Mimar Sinan, Albaraka Türk Kültür Yayınları,

2005

Tasarım KuramıTasarım KuramıTurgut Cansever, eski Türk mimarisinin zenginbirikiminden faydalanılması gerektiğini savunmuştur. Mimari çalışmalarında yerel tarihten ve çevreden aldığı formlara, yeni teknoloji ve malzemeleri katmıştır. Çağdaş çizgiyi yakalamış; fakat gelenekten kopmamıştır. Yani, yapılarında sentezlere ulaşmış, yeniyle eskiyi bütünleştirmeye çalışmıştır. Bu düşüncesinde ilk hocalarından biri olan Ernst Diez’in kullandığı “genetik estetik” kavramının büyük payı

vardır. Bu kavrama göre herkesin genlerinde, gelenekleri

büyük bir yer edinmiştir ve biz ancak, bu genlerimizle, yani geleneklerimizle “yeni” olanı üretebiliriz.

Cansever’in sanat ve mimari anlayışında beslendiği ana

damar Türk-İslam medeniyetidir. Şehir planlamacıların aynı Osmanlıların yaptığı gibi en az müdahale, en az planlama, en fazla katılım ve en fazla tabiat-insan dengesini gözeten bir mimari üslup ile yeni şehirler kurması gerektiğini söylemiştir. Cansever, teknolojiyle ortaya çıkan gökdelenlere karşı doğa ile bütünleşmiş, çevre ile barışık projelerle gündeme gelmiştir.

Geçmişten aldığını bugünün ihtiyaçlarıyla karıştırıp, yarınlara “Türk Mimarisi” adına bir şeyler bırakmanın mücadelesini yapmıştır.

Ahmet Ertegün EviAhmet Ertegün Evi1980 Ağa Han Mimarlık ÖdülüTurgut Cansever, bu projesinde, Bodrum’da bulunan ve neredeyse yüz yaşında olan iki eski evi bir araya getirmiştir. Ağa Han Mimarlık Ödülü ise, eski yapılarınfonksiyonelliğini yitirmeden ve güzel bir çevre yaratacak şekilde yeniden kullanılmasınınmümkün olduğunu ispat ettiği için verilmiştir.

İki bloğu birleştiren

çizgisel ek bina, yeninin eskiyle başarılı bir şekilde nasıl

bütünleşebileceğini

göstermektedir.

Bu proje aynı zamanda Bodrum’da gün geçtikçe

kaybolmakta olan geleneksel ev tipinin korunmasını

sağlamıştır.

Ertegün Evi, bulunduğu caddeye paralel 3 lineermekandan oluşur; birincisimevcut yapı, ikincisi tekkatlı ek yapı ve duvarlarlasınırlandırılmış bahçe. Bu ev, Cansever’insözleriyle; “geçmiş, bugünve gelecek arasındaki bağıkurmasının yanısıra, varolan ile eklenenyapı arasındaki ilişkinin nasıl olabileceğini göstermektedir.”

Türk Tarih KurumuTürk Tarih Kurumu

1980 Ağa Han Mimarlık ÖdülüÖdül, çağdaş yapı teknolojisini, geleneksel

fikir ve ilkelerle birleştiren bir mimari yapı olduğu için verilmiştir.

Merkezi avlu, geleneksel Osmanlı avlularının içe dönük karakterini yansıtmaktadır.

1930’lardan beri Ankara’da yapılan binaların belirgin ortak özelliği olan “uluslararası üsluba” tepki olan bu bina, geleneklerden neler öğrenilebilineceğinin kanıtıdır.

Demir Tatil KöyüDemir Tatil Köyü1992 Ağa Han

Mimarlık ÖdülüCansever bu

projede, tüm köyde, çağdaş gereksinimlere yanıt verecek şekilde yerel malzemenin kullanıldığını ve yerel mimari elemanların projeye uyarlandığını ifade etmiştir.

Yerleşme; bir, iki veya üçkatlı olmak üzere belirlisayıda üretilmiş ev tiplerininbir araya bir bütün halindegelmeleriyle oluşmuştur.Ev tiplerinin tekrarıyla oluşanyerleşme, bölgede rutin birdüzen yaratmaz. Aksine buev tiplerinin ve standartmimari elemanlarınınbiraraya gelişlerindekifarklılıklar bölgede çeşitlilikyaratır. Ayrıca yapı grubununsürekli büyüyebilen biralanda kurulmasını sağlar.

Demir Evleri, pek çok tatil yerleşmesi gibi bir işleve sahip olmasına rağmen, mimarlığın gerçek değerlerini sunması açısından diğerlerine göre bir adım öne çıkmıştır. Osmanlı konut yerleşmelerinin yapısı ve bölgenin kendi kültürel geçmişi ile bağı kuran unsurları bütünlük içinde kullanılmıştır.

Su Altı Arkeoloji Araştırma Su Altı Arkeoloji Araştırma EnstitüsüEnstitüsüÇeşitli ülkelerde su altı kazı çalışmalarını sürdürenenstitünün Bodrum’daki merkez projesi 2 aşamalıolarak gerçekleştirilmiştir. Yapının ilk olarak enstitübinası ve konaklama yeri, daha sonra kütüphane,toplantı odası ve servis alanları yapılmıştır.

Yerleşim, mekan organizasyonu ve kullanılan mimari elemanlar, referanslarını Selçuklu ve Osmanlı anıtsal mimarisinden alır. Yapının, farklı işlevleri barındıran binaları bir külliyeden veya medreseden esinlenilerek yapılmıştır.

Enstitü binalarında yer alan odaların her biri veavluya açılan koridor tonozla örtülüdür. Bukoridora paralel, kolon dizileriyle oluşturulmuş

yarıaçık mekan, avluyla bina arasında bir geçişniteliğindedir.

Yapı grubuna çevreden farklı kotlarla ve farklıyönlerden girişleryapılmıştır. Bu şekildeyapının çevresiylebütünleşmesi sağlanmıştır. Ana girişten ulaşılan açık merdiven ile farklıkotlardaki teraslara çıkılır.

Konaklama amacıyla yapılan bina ise, aralarında ortak mekanların bulunduğu simetrik, iki katlı, iki bloktan oluşur. İki ucu açık koridorun iki yanında odalar bulunur.

Tüm yapı grubunda Cansever, aynı Demir Evlerde olduğu gibi standart mimari elemanlar kullanmıştır. Yerel ve doğal malzeme ile çağdaş malzemenin birlikte kullanılmasıyla anıtsal bir mimari oluşturulmuştur.

Enstitü, ait olduğu bölgenin verilerine göre biçimlenmiş ve kültürel değerlerini taşımıştır.

Yapınıntüm yönlere açılması, çevreyle bütünleşmesi,topografyayı değiştirmeden yerleşmesi,

bölgenin geçmişmimarisini yansıttığı kadar ait olduğu kültürü

deyansıtması Cansever’in mimari görüşünüdesteklemektedir.

KaynakçaKaynakçaOsmanlı Şehri-Turgut CanseverKubbeyi Yere Koyamamak-Turgut

Cansever