TWÓJ ISSN 2450-3916NUMER 26 LISTOPAD/GRUDZIEŃ 2019 EGZEMPLARZ BEZPŁATNY

FARMACEUTA

CHOROBA LEŚNIOWSKIEGO-CROHNA

SPOSOBY BUDOWANIA ODPORNOŚCI

WYWIADZ MGR FARMACJI

BEATĄPLEWKĄ

ZAPALENIE PŁUC

PACJENT ONKOLOGICZNY W DROGERII

DERMOKOSMETYKIKONOPIE MEDYCZNE W LECZENIU ALERGII

HASHIMOTO – PRAWDY I MITY

PARKINSON – JAK Z NIM ŻYĆ

BLACKFRIDAY

W DROGERII MEDICOVER

-50%NA WYBRANE

MARKI*

29.11.2019

A-DERMADUCRAY NUXE

SVR

KLORANE MUSTELAELANCYL

BIODERMA

* PROMOCJE NIE ŁĄCZĄ SIĘ

mgr farmacji Beata PlewkaRedaktor działu Historia farmacjiRedaktor działu Opieka farmaceutycznaAbsolwentka Wydziału Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Specjalista z zakresu farmacji aptecznej. Obecnie pełni funkcję kierownika apteki. Zawodowo zaangażowana jest w propagowanie idei opieki farma-ceutycznej. W zaciszu domowym najchętniej ogląda dobre filmy albo zatapia się w ciekawej lekturze. Wolny czas spędza na świeżym powietrzu nad ulubionym jeziorem lub podróżując do wyjątkowych miejsc.

kosmetolog Magdalena WylężekRedaktor działu UrodaAbsolwentka studiów wyższych na kierunku kosmetologia. Autorka wielu artykułów o tematyce urodowo-zdrowotnej opublikowanych w prasie kobiecej. Zainteresowania skupia na chemii i recepturze kosmetycznej. Prywatnie miłośniczka zwierząt, szczególnie psów i kotów.

mgr farmacji Anna KrzymińskaRedaktor działu StomatologiaAbsolwentka Wydziału Farmacji Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Pracuje jako kierownik apteki. Interesuje się naturalnymi sposobami leczenia. Lubi domowe przetwory. W wolnym czasie słucha muzyki poważnej lub jeździ na rowerze.

INFORMACJE DODATKOWE:WYDAWCA: Invimed-T Sp. z o.o., ul. Rakowiecka 36, 02-532 WarszawaREDAKTOR NACZELNA: Monika KoreckaZESPÓŁ REDAKCYJNY: mgr farmacji Klaudia Czajkowska-Bania,mgr farmacji Joanna Jakóbczyk, mgr farmacji Agnieszka Krasoń, mgr farmacji Agnieszka Dębowska, mgr farmacji Magdalena Krzemińska, kosmetolog Anna Kasprzak, mgr farmacji Anna Krzymińska, mgr farmacji Elżbieta Michalska, mgr farmacji Aleksandra Prichacz, technik farmaceutyczny Katarzyna Przepiórka, mgr farmacji Beata Plewka, kosmetolog Magdalena Wylężek, mgr farmacji Jakub Zublewicz, mgr farmacji Justyna Frątczak, technik farmaceutyczny Barbara Żmijewska

REDAKTOR PROWADZĄCA: Marta Machnacka, m-machnacka@invimed.plREDAKCJA I KOREKTA: Monika MielczarekREKLAMA: Katarzyna Rinas, k-rinas@invimed.pl, Olga Myśliborska, o-mysliborska@invimed.plPROJEKT: GD Studio Graficzne M. ZiółkowskiPRODUKCJA: Drukarnia PerfektZDJĘCIA W CZASOPIŚMIE: Adobe Stock, zasoby własne

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobieprawo redagowania nadesłanych tekstów i nie odpowiada za treśćzamieszczonych reklam.

Przedruki z czasopisma „Twój Farmaceuta” dozwolone są tylko za uprzednią pisemną zgodą Wydawcy. Wydawca ma prawo odmówić zamieszczenia ogłoszenia i reklamy, jeżeli ich treść lub forma są sprzeczne z linią programową bądź charakterem pisma (art. 36 pkt 4 Prawa prasowego)

mgr farmacji Agnieszka DębowskaRedaktor działu Zdrowie Absolwentka Wydziału Farmacji Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Zawodowo – kierownik apteki, prywatnie mama Rysia i Julka i dzięki nim swe zainteresowania skierowała ku tematyce zdrowego żywienia. Lubi rozpieszczać swoją rodzinę gotowaniem i tworzeniem różnych smakołyków. Uwielbia taniec, szczególnie rytmy kubańskie, i wszelkiego rodzaju aktywność fizyczną.

REDAKCJA

mgr farmacji Agnieszka KrasońRedaktor działu HerbariumZ medycyną jest związana od dziecka. Tata jest lekarzem a mama mikrobiologiem, dlatego farmacja była dla niej wyborem oczywistym. Magistrem farmacji jest od 25 lat. Posiada specjalizację z farmacji aptecznej i studia podyplomowe z kosmetologii i suplementów diety. W wolnym czasie lubi czytać książki, podróżować - szczególnie zimą na narty, a latem na windsurfing.

Monika KoreckaRedaktor NaczelnaAbsolwentka zarządzania Politechniki Białostockiej. Od kilkunastu lat zawodowo związana z sieciami aptek. Prywatnie mama dwójki nastoletnich dzieci i opiekunka dwóch kotów. Wielbicielka wycieczek rowerowych i sportów wodnych. T

Drodzy Państwo,ym razem wyjątkowo, bardziej niż na treści zdrowotne, chciałabym zwrócić Państwa uwagę na zawar-tość działu uroda bieżącego numeru Twojego Farmaceuty.

Nasza kosmetolog przedstawia tema- tykę związaną z opieką nad pacjentem onkologicznym z punktu widzenia dermokonsultantki.

Prawie każda osoba będąca w trakcie kuracji onkolo-gicznej doświadcza skórnych działań niepożądanych – wrażliwości lub wręcz nadwrażliwości, wymagających specjalnej troski i indywidualnego podejścia. Trudność opieki nad tego rodzaju pacjentem polega na umiejęt-ności prawidłowego dobrania kosmetyków pielęgna-cyjnych tak, aby pomóc, a nie zaszkodzić. Z artykułu dowiecie się Państwo, jakie substancje są wskazane i co powinno znaleźć się w składzie preparatów kosme-tycznych dla pacjenta leczonego na nowotwór. Terapia wspomagająca, jaką jest fachowa pielęgnacja skóry oso-by podczas terapii, stanowi jej istotny element i znacząco podnosi komfort życia pacjenta, chociażby dzięki elimi-nowaniu dokuczliwego świądu.

W tym numerze znajdziecie Państwo także osobny arty-kuł o sposobach na radzenie sobie z wrażliwością skóry.

Jak co roku wraz z nadejściem sezonu jesiennego nie-uchronnie nadchodzi sezon przeziębieniowy. Aby sku-tecznie opierać się infekcjom, a jeśli już nas zaatakują, przechodzić je łagodnie, powinniśmy w pierwszej kolej-ności zadbać o wzmacnianie własnej odporności. W ru-bryce Zdrowie znajdziecie Państwo artykuł o sposobach jej budowania – zarówno tych domowych, tradycyjnych, opartych o właściwie zbilansowaną dietę, wysiłek fizycz-ny i higienę snu, jak i wspomaganych poprzez suplemen-tację wybranych substancji wzmacniających odporność.

Po więcej interesujących, wartościowych merytorycz-nie treści z zakresu zdrowia, których lektura mam na-dzieję okaże się ciekawym sposobem na spędzanie jesiennych wieczorów, zapraszam na nasz fanpage na Facebooku oraz na stronę www.etwojfarmaceuta.pl Zapraszam i życzę miłej lektury!

Monika KoreckaRedaktor naczelna

mgr farmacji Justyna FrątczakRedaktor działu W świecie alergikaAbsolwentka Wydziału Farmacji na Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku. Pracuje jako magister farmacji w aptece. Ceni kontakt z pacjentem, wierzy w rozwój opieki farmaceutycznej w Polsce. W wolnym czasie często chodzi do kina i czyta książki, głównie kryminały. W sezonie letnim zapalona rowerzystka i podróżniczka.

mgr farmacji Magdalena KrzemińskaRedaktor działu ZdrowieAbsolwentka Wydziału Farmacji na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi. Pracuje jako magister farmacji w aptece. Wierzy w sens istnienia prawdziwej opieki farmaceutycznej w Polsce. Prywatnie zajmuje się rękodziełem. Pasjonuje się filmem i literaturą.

mgr farmacji Aleksandra Prichacz Redaktor Działu ZdrowieAbsolwentka wydziału farmacji Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Pracuje w aptece i zawodowo interesuje się tematyką ze wszystkich dziedzin zdrowia, jednak szczególnie zaangażowana jest w pomoc osobom borykającym się z niepłodnością. Prywatnie mama dwóch cudownych córek, z którymi chętnie tworzy i tańczy. Lubi czytać książki, chodzić po górach, słuchać muzyki, fotografować, próbować nowych smaków, oraz spędzać czas z rodziną i przyjaciółmi.

SPIS TREŚCIURODA

22 PACJENT ONKOLOGICZNY W DROGERII

26 PIELĘGNACJA CERY WRAŻLIWEJ33 DERMOKOSMETYKI

– CZYM RÓŻNIĄ SIĘ OD INNYCH KOSMETYKÓW

54 PIELĘGNACJA SKÓRY PO ZABIEGACH MEDYCYNY ESTETYCZNEJ

64 JEJ WYSOKOŚĆ CZEKOLADA

OPIEKA FARMACEUTYCZNA68 CHOROBA HASHIMOTO

– PRAWDY I MITY

ZDROWA KUCHNIA75 ŚWIĄTECZNE CIASTECZKA

KORZENNE

HERBARIUM76 MNISZEK LEKARSKI

(TARAXACUM OFFICINALE) – SUPER CHWAST

HISTORIA FARMACJI78 LEKI POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO

W MEDYCYNIE LUDOWEJ

WARTO OBEJRZEĆ80 BOŻE CIAŁO, REŻ. JAN KOMASA

ZDROWIE

5 CHOROBA LEŚNIOWSKIEGO-CROHNA, CZYLI NIESWOISTA CHOROBA ZAPALNA JELIT

9 CYNK – PIERWIASTEK, KTÓRY WPŁYWA NA PŁODNOŚĆ

14 PROFILAKTYKA STOMATOLOGICZNA17 SPOSOBY BUDOWANIA ODPORNOŚCI44 ZAPALENIE PŁUC58 ZASTOSOWANIE KONOPI

MEDYCZNYCH W CHOROBACH ALERGICZNYCH

62 AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA CHORYCH NA CUKRZYCĘ

72 CANNABIS SATIVA L. (KONOPIA SIEWNA) – NAJSTARSZA ROŚLINA LECZNICZA NA ZIEMI

ODKRYCIA MEDYCZNE39 CHOLINOWY ALARM

SENIOR50 PARKINSON – JAK Z NIM ŻYĆ

STR. 47

WYWIADZ MGR FARMACJI

BEATĄ PLEWKĄ

TWÓJ FARMACEUTA

32

NUMER 26

MUST HAVE

LIERAC LUMILOGIE MASQUE ECLAIRCISSANT UNIFIANT 50 ML

Jest wiele produktów, które w swoich składach posiadają aktywne składniki pomagające stopniowo pozbywać się este-tycznych problemów skóry twarzy, takich jak przebarwienia. Jednak niewiele z nich działa tak, że po pierwszym użyciu widzicie ich działanie i skuteczność na swojej skórze. To jest właśnie taki produkt! Maska w swoim składzie zawiera enzymy, które działają na skórę delikatnie peelingująco, więc oprócz działania przeciw przebarwieniom, odczuwalnie wy-gładza skórę. Hexyl R. oraz ekstrakt z Pankracjum delikatnie rozjaśniają skórę i spowalniają produkcję melaniny, pigmen-tu, którego dysfunkcyjne uwalnianie powoduje widoczne przebarwienia na skórze. Masz przebarwienia – musisz jej spróbować, ale świetnie sprawdzi się również przy posza-rzałej, zmęczonej cerze, doda jej blasku, wyrówna koloryt. Gładka, kremowa konsystencja ułatwi jej równomierne aplikowanie na twarz…zaś piękny delikatny zapach umili 10 minut, których wymaga skuteczne działanie.

HERBATY YOGI TEA

Jesień, nawet jeśli jest pogodna, niesie ze sobą zazwyczaj chłodne wieczory. Zima, nawet jeśli nie jest mroźna, sprawia, że zaczynamy tęsknić do dni, gdy temperatura oscylowała przynajmniej w okolicach 20 st. C. Niewątpliwie koniec roku to czas, kiedy instynktownie szukamy sposobów, aby się rozgrzać. Jednym z nich może być wypicie filiżanki herbat-ki z linii YOGI TEA. Na obecną aurę szczególnie polecam mieszankę Classic i Ginger Orange. Unikalna mieszanka ajurwedyjskich ziół i korzennych przypraw pochodzących z certyfikowanych upraw sprawi, że otaczająca nas pogo-dowa aura przestanie nam tak bardzo dokuczać. Ale Yogi Tea to nie tylko napój – na każdym opakowaniu znajdziemy propozycję ćwiczenia Jogi, a przy każdej torebce mieszanki – inspirującą sentencję.

DERMABSOLU KREM POD OCZY 15 ML

Nieprzespana noc, zmęczenie, nieregularna pielęgnacja okolic oczu sprawia, że to właśnie tam najszybciej widać stan naszego samopoczucia, a z racji bardzo cienkiej skóry w tych miejscach najwcześniej pojawiają się zmarszczki. Kiedy są to zmarszczki mimiczne, pokazujące nasze wesołe usposobienie, nie jest to duży problem, jednak warto o te miejsca zadbać specjalistycz-nym preparatem. I taki właśnie jest DermAbsolu, opatentowane, unikalne połączenie składników aktywnych w postaci polifenoli z wanilii, glycoleolu i siarczanu dekstranu kompleksowo zaopie-kują się wrażliwą okolicą naszych oczu. Nawilżająco-odżywcze, rewitalizujące, rozświetlające działanie kremu wspomagane jest dzięki wyjątkowej aplikacji za pomocą specjalnie wyprofi-lowanego metalowego aplikatora. Jego orzeźwiające działanie sprawia, że opuchnięcia i cienie pod oczami są zredukowane. Profesjonalny masaż okolic oczu w cieple domowego zacisza…Twoje spojrzenie nabierze nowego blasku!

JOWAE PIELĘGNUJĄCA WODA NAWILŻAJĄCA W SPRAYU 200 ML

Chłody, wiatry, śniegi i naturalnie do głowy przychodzi sto-sowanie kosmetyków o gęstej zabezpieczającej skórę kon-systencji. I to jest oczywiście słuszne podejście, jednak gdy już jesteśmy w domu i chcemy, aby skóra była dobrze nawilżona, zawsze warto sięgnąć po pielęgnującą wodę Jowae. Bogata w antyoksydacyjne lumifenole dzięki zawartości ekstraktu z Sempervivum tectorum, działa ochronnie przed nieustannie nam towarzyszącymi czynnikami zewnętrznymi jak zanie-czyszczenia, zmiany klimatu, stres czy w końcu zmęczenie. Cudowny zapach, zawartość wody z kwiatu wiśni dodatkowo nawilża i relaksuje. Warto ją mieć pod ręką również jesienią, można używać po oczyszczeniu skóry, przed nałożeniem serum, kremu, makijażu. Używam jej również wieczorem, spędzając czas w wysuszonych ogrzewaniem pomieszcze-niach. Cudownie koi i odświeża. Twoja skóra ją pokocha!

SPRÓBOWAŁAM POKOCHAŁAM

1

2

3

4

CATEGORY MANAGER KATARZYNA RINASTECHNIK FARMACEUTYCZNY OLGA MYŚLIBORSKA

NA CHŁODNE DNI

1 3 42

3

CENA W DROGERIIMEDICOVER OKOŁO205 ZŁ

CENA W DROGERIIMEDICOVER OKOŁO29,99 ZŁ

RECENZJE REDAKTORAmgr farmacji Agnieszka Dębowskatechnik farmaceutyczny Olga Myśliborska

MOLLER’S MÓJ PIERWSZY TRAN NORWESKI

Tran to często nieodzowny element wielu domowych apte-czek w okresie jesienno-zimowym. O jego prozdrowotnych właściwościach nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Za-warte w nim kwasy Omega-3 mają wpływ na rozwój mózgu oraz procesy prawidłowego widzenia. Z kolei witamina D3, oprócz wspierania układu odpornościowego, jest niezbęd-na w procesie kościotwórczym. Dorośli, młodzież i starsze dzieci często korzystają z tranu w formie kapsułek. A jak za-pewnić niemowlętom codzienną porcję tych niezbędnych substancji? Najlepiej sięgnąć po Moller’s Mój Pierwszy Tran – suplement przygotowany specjalnie z myślą o dzieciach już od 4. tygodnia życia. Naturalny aromat oraz odpowiednio dobrane dawki kwasów omega oraz witaminy D3 czynią go produktem godnym polecenia dla najmłodszych pacjentów.

BRAUN CIŚNIENIOMIERZ EXACTFIT3

Z problemem nadciśnienia tętniczego boryka się wielu Po-laków. Dlatego też ciśnieniomierz powinien się znaleźć w każdym domu. BRAUN EXACTFIT 3 jest sprzętem rodzinnym i dostosowanym dla każdej grupy wiekowej. W pełni automa-tyczny i szybki, co będzie zaletą dla młodych ludzi, a duży, czy-telny ekran LCD i łatwość obsługi (wystarczy nacisnąć jeden przycisk, aby go uruchomić) doceni niejeden senior. Dwa man-kiety w zestawie oraz pamięć 50 pomiarów osobna dla dwóch osób, zastąpi prowadzenie papierowego dzienniczka. Kompa-tybilny z aplikacją Braun Healthy Heart, dzięki czemu wychodzi naprzeciw osobom lubiącym nowinki technologiczne.

MEDEL FAMILY PLUS ELEPHANTE

Inhalator stał się podstawowym wyposażeniem domowej ap-teczki, szczególnie jeśli w rodzinie pojawia się małe dziecko. Medel Family Plus Elephante jest nebulizatorem o bardzo dobrych parametrach – para posiada cząsteczki o bardzo małych rozmiarach, docierające do dolnych partii układu oddechowego, pozwalając na skuteczną terapię w przypad-ku schorzeń płuc. Sprzęt przeznaczony jest dla całej rodzi-ny – dwie maseczki w zestawie, wyposażony w ultra cichy kompresor z nowoczesnym systemem wyciszania dźwięku, a przyjemny słonik na obudowie czyni go przyjaznym dla dzie-ci. 5 lat gwarancji jest potwierdzeniem wysokiej jakości sprzętu.

CENA W DROGERIIMEDICOVER OKOŁO192,99 ZŁ

SANITY MINI-INHALATOR MED (KATAR), SANITY MINI-INHALATOR (FRESH)

Sanity Mini Inhalator Med to innowacyjne podejście do kataru. Inhalator zawierający w swym składzie w 100% olejki eterycz-ne – z eukaliptusa, tymianku i ravensara. Wygodny w użyciu (w podroży, domu czy pracy), anatomiczny kształt, subtelny i mało widoczny. Działa do 3 tygodni. Zastosowanie małego clipa do nosa zmniejszy objawy związane z katarem i zatka-nym nosem, często uciążliwe i uniemożliwiające normalne funkcjonowanie. Znakomicie oczyszcza, działa przeciwbakte-ryjnie i wykrztuśnie. Pomocna dłoń przy przeziębieniu. Z kolei Sanity Mini Inhalator Fresh to zupełnie wyjątkowe podejście do dolegliwości typu nudności, bóle głowy czy łagodne mi-greny. Mały silikonowy clip umieszczony w nosie działa na za-sadzie inhalacji olejkami eterycznymi, które umieszczone są w małym zbiorniczku. W wersji fresh znajdziemy starannie do-braną kompozycję olejków mięty pieprzowej, limonki cytryny, stanowi też idealną barierę dla przykrych zapachów. Długość działania to 3 tygodnie. Wygodny w użyciu, może być zastoso-wany w pracy, w domu czy w podróży. Warty wypróbowania.

5

CHOROBA LEŚNIOWSKIEGO- -CROHNA, CZYLI NIESWOISTA CHOROBA ZAPALNA JELIT

TECHNIK FARMACEUTYCZNY BARBARA ŻMIJEWSKA

ZDROWIE

UKŁAD POKARMOWY CZŁOWIEKA, TO SKOMPLIKOWANY SYSTEM NARZĄDÓW, KTÓREGO NADRZĘDNYM ZADANIEM JEST ODŻYWIANIE ORGANIZMU LUDZKIEGO. W SKŁAD TEGO UKŁADU WCHODZĄ MIĘDZY INNYMI: JAMA USTNA, PRZEŁYK, ŻOŁĄDEK, WĄTROBA, TRZUSTKA, A TAKŻE JELITA (CIENKIE, CZCZE, GRUBE) I ODBYT.

5

CChoroba Leśniowskiego-Crohna (ChLC) zaliczana jest do grupy cho-rób przewodu pokarmowego, a ściślej do tzw. nieswoistych chorób zapalnych jelit. Nieswoiste zapalenie jelit (NZJ) określają następujące cechy: niewyjaśniona etiologia (przyczyna), przewlekłość występowa-nia (okresy remisji i zaostrzeń) i niewyleczalność choroby. Zmiany zapalne, charakterystyczne dla tej choroby, mogą być zlokalizowane na każdym odcinku przewodu pokarmowego tzn. od przełyku po odbyt i mają charakter ogniskowy lub odcinkowy. Najczęściej zmiany loka-lizowane są w obrębie jelita cienkiego lub grubego, rzadziej w obu tych odcinkach przewodu pokarmowego.

PREDYSPOZYCJE

Mimo nieznanej i niepotwierdzonej etiologii choroby wyróżniamy trzy grupy czynników predysponujących. Zaliczamy do nich czynniki ge-netyczne, środowiskowe i immunologiczne. Czynnikiem genetycznym jest mutacja chromosomu 16 (gen N0D2/CARD15).

Czynniki środowiskowe możemy podzielić na:• wewnętrzne (flora bakteryjna),• zewnętrzne (dieta bogata w cukry, białko pochodzenia zwierzę-

cego i żywność wysoko przetworzoną, palenie papierosów, stres).

Czynnikiem immunologicznym są zaburzenia w funkcjonowaniu ukła-du odpornościowego. Dysfunkcja ta polega na pobudzaniu komórek odpornościowych organizmu (reakcja obronna) w obecności bakte-rii zasiedlających przewód pokarmowy. Wadliwe funkcjonowanie systemu immunologicznego może powodować występowanie prze-wlekłych stanów zapalnych jelit, a także predysponować do chorób nowotworowych.

Choroba jest niezależna od wieku i płci. Najczęściej diagnozowane są osoby między 15. a 35. rokiem życia. Jednak coraz częściej zdarzają się pacjenci pediatryczni, u których choroba daje objawy przed osią-gnięciem wieku przedszkolnego. Choroba Leśniowskiego-Crohna jest chorobą dziedziczną.

OBJAWY LEŚNIOWSKIEGO-CROHNA

Objawy choroby to:• biegunka występująca przewlekle (często nagląco),• bóle brzucha zlokalizowane w prawym podbrzuszu,• utrata wagi połączona z brakiem apetytu, • gorączka i ogólne osłabienie organizmu.

Występowanie objawów uzależnione jest od lokalizacji zmian za-palnych. W przypadku zmian zlokalizowanych w jelicie grubym, do-datkowo mogą występować wzdęcia, naglące parcie na stolec czy bolesność wypróżnień. Czasami towarzyszą im także nudności i wy-mioty, spowodowane odcinkowym zwężeniem jelit. Często w trakcie choroby dochodzi do tworzenia się przetok i ropni (w okolicy odbytu), co dodatkowo potęguje ból przy defekacji.

DIAGNOZA I LECZENIE

Rozpoznanie choroby jest bardzo trudne i czasami długotrwałe. Objawy choroby są niespecyficzne i wskazują na szereg różnych chorób. Podstawę właściwej dia-gnozy stanowi wywiad lekarski i badania (fizykalne, laboratoryjne, endoskopowe i obrazowe).

Badanie fizykalne to ogólna ocena antropo-metryczna (wzrost i waga), połączona z ba-daniem zmian zlokalizowanych w odbycie. Badania laboratoryjne to ogólna morfolo-gia i badania biochemiczne z krwi. Często ujawnia się obniżona zawartość krwinek czerwonych, hemoglobiny, żelaza i albumin przy podwyższonym OB, CRP i ilości krwinek białych. Badania endoskopowe wykonywa-ne są w celu wykrycia zmian chorobowych w przewodzie pokarmowym. Ze względu na fakt lokalizacji zmian zapalnych na przestrzeni całego układu pokarmowego wykonywana jest: gastroskopia, kolono-skopia i enteroskopia. Podczas tych badań diagnostycznych obserwuje się najczęściej obecność owrzodzeń lub nadżerek. Z badań obrazowych najczęściej zalecane są: tomo-grafia i rezonans magnetyczny.

W CZASIE CHOROBY

Podstawę leczenia stanowi leczenie farma-kologiczne. Stosowane są: leki przeciwza-palne (salicylany, glikosteroidy), antybioty-ki i leki immunosupresyjne. Nową i bardzo skuteczną formą leczenia jest leczenie bio-logiczne. Polega ono na stosowaniu prze-ciwciał blokujących czynniki prozapalne. Mimo bardzo wysokiej skuteczności lecze-nia (osiągnięcie długotrwałej remisji), tera-pia ta obarczona jest wieloma działaniami niepożądanymi i jest kosztowna.

DIETA A CHLC

Ważny element stanowi dieta i aktywność fizyczna chorego. Oba te elementy powin-ny być skorelowane z aktualnym stanem zdrowia chorego. W okresie remisji, rodzaj i natężenie wysiłku fizycznego nie różni się od zalecanego dla osób zdrowych, a wręcz jest pożądanym elementem dla profilaktyki

7

TWÓJ FARMACEUTA

76

NUMER 26

osteoporozy. Dieta w okresach zaostrzeń choroby powin-na być: lekkostrawna, bogatobiałkowa i ubogoresztkowa.

Określenie „lekkostrawna” oznacza, że rekomendowa-ne są produkty, które nie będą zalegać w jelitach, a ich proces trawienia jest łatwy. Zalecane jest spożywanie czerstwego pieczywa pszennego, kaszy manny, jajek na miękko, chudego nabiału i wędlin, delikatnego mięsa (drób, królik), gotowanych warzyw, pieczonych jabłek i musów owocowych.

„Ubogoresztkowa”, czyli nie zawierająca błonnika po-karmowego, zalegającego w jelitach, powodującego podrażnienie. Z jadłospisu eliminujemy: gruboziarniste kasze, pieczywo razowe i rośliny strączkowe. W okresie zaostrzenia choroby często dochodzi do niedożywie-nia. Wówczas ważne jest jak najszybsze odżywienie, polegające na włączeniu produktów wysokobiałko-wych i energetycznych (dieta bogatobiałkowa). Ilość spożywanego białka w pokarmach powinna wynosić około 1–3 g/kg masy ciała. Zalecane produkty wyso-kobiałkowe to np. chude mięso i ryby, nabiał.

W okresie remisji stosuje się zasady zdrowego odżywia-nia (piramida żywieniowa), z ewentualnym wyklucze-niem produktów wywołujących dolegliwości bólowe lub wzdęcia. Istotne jest także stosowanie suplemen-tacji przeciwdziałającej niedoborom kwasu foliowego, żelaza, cynku, jak również pro i prebiotyków w celu poprawy wchłaniania składników pokarmowych i dzia-łania immunomodulującego i stymulującego.

CHOROBY TOWARZYSZĄCE

Jak widać choroba Leśniowskiego-Crohna nie należy do łatwych, nie tylko w diagnozie, lecz także w codzien-nym funkcjonowaniu. Czasami konieczne jest wdroże-nie leczenia chirurgicznego, zastosowanie stomii, czy żywienia pozajelitowego. Choroba ma także wpływ na sferę seksualną i psychikę. Niska samoocena, depresja, wypieranie potrzeb seksualnych czy zaburzenia lękowe, to tylko niektóre z chorób i zaburzeń towarzyszących, dlatego tak ważne jest kompleksowe podejście do le-czenia. Chory powinien być objęty opieką gastrologa, ginekologa/seksuologa, chirurga, a także psychiatry i psychologa. Z naszej strony, jako społeczeństwa, chy-ba najważniejsze jest zrozumienie i akceptacja chorych, którzy cierpią nie tylko fizycznie z powodu choroby. Warto być uważnym na drugiego człowieka, aby świat nie stał się przypadkiem „krainą lodu”.

WIĘCEJ O ZDROWIU ZNAJDZIESZ NA ETWOJFARMACEUTA.PL

ZDROWIE

Objawy choroby Leśniowskiego-Crohna są niespecyficzne i wskazują na szereg różnych chorób.

77

CENA W DROGERIIMEDICOVER OKOŁO34,99 ZŁ

CENA W DROGERIIMEDICOVER OKOŁO154 ZŁ

CENA W DROGERIIMEDICOVER OKOŁO38 ZŁ

CENA W DROGERIIMEDICOVER OKOŁO29,99 ZŁCENA W DROGERIIMEDICOVER OKOŁO32,99 ZŁ

RECENZJE REDAKTORAmgr farmacji Agnieszka Dębowska

SOLGAR ADVANCES MULTIBILLION DOPHILUS

Advanced Multi-Billion Dophilus jest prawdziwą bombą pro-biotyczną. W jednej kapsułce znajduje się aż 5 miliardów żywych bakterii czterech różnych szczepów. Wyjątkowy w produkcie jest sam sposób zamknięcia substancji w mi-krokapsułki, które są oporne na kwaśne środowisko żołąd-ka, dzięki czemu bez problemu dotrą do jelita, gdzie jest największy stopień wchłaniania. Advanced Multi-Billion Do-philus doskonale sprawdzi się przy antybiotykoterapii oraz infekcjach żołądkowo-jelitowych. Markę Solgar cechują pro-dukty o bardzo wysokiej jakości. Tak również jest przy jelito-wej florze bakteryjnej, to niezwykły probiotyk.

SOLGAR OLEJEK CZOSNKOWY

Czosnek jest popularnym dodatkiem wielu potraw. Nadaje im charakterystyczny smak i aromat. Oprócz tego czosnek jest od wieków wykorzystywany jako surowiec farmaceutyczny. Dzięki swym właściwościom przeciwbakteryjnym i przeciwwi-rusowym, jest pomocny przy infekcjach. Podnosi odporność organizmu, wzmacnia nas i chroni przed chorobami, takimi jak przeziębienie. Oprócz tego wpływa korzystnie na poziom cholesterolu, obniża ciśnienie krwi. Solgar proponuje nam czysty olej czosnkowy zawierający aż 1 mg tej dobroczynnej esencji. Większość dostępnych produktów to maceraty zawie-rające tylko 0,36% olejku. Olej czosnkowy dodatkowo zawie-ra duże ilości kwasu linolowego (z grupy omega-6). Zalecana dawka dzienna to 1 kapsułka. W produkcie nie znajdziemy cukru, soli, skrobi i jest produkowany bez użycia sztucznych substancji konserwujących, zapachowych lub barwiących.

OLIMP GOLD OMEGA 3 D3+ K2

Jak kompleksowo zadbać o zdrowie? Pytanie to zadaje sobie wiele osób. Okazuje się, że odpowiedź na nie, nie jest aż tak trudna. Gold Omega 3 D3+ K2 to preparat działający wielokierunkowo. Zawiera niezbędne kwasy tłuszczowe omega-3, a do-datkowo witaminę D3 w wysokiej dawce i witaminę K2, która stanowi ostatni element układanki gospodarki wapniowej – wysyła wapń tam, gdzie jest on potrzebny, aby nie odkładał się w naczyniach krwionośnych. Gold Omega 3 D3+ K2 zasila organizm cennymi składnikami, dbając o serce, krążenie, skórę, kości i odporność.

OLIMP CHELA-MAG B6

Połączenie magnezu z witaminą B6 to dość idealne rozwią-zanie do domowej apteczki. W jednej kapsułce znajdziesz optymalne dawki składników, które są niezbędne do prawi-dłowego funkcjonowania organizmu. Kości, układ nerwowy, mięśnie, gospodarka wapniowa potrzebują do prawidłowego funkcjonowania właśnie tego suplementu. Marka Olimp ma w swoim portfolio wiele trafionych produktów, wyróżniają-cych się jakością i przyswajalnością, Chela-Mag B6 jest ideal-nym tego przykładem.

OLIMP GOLD-VIT C 1000 FORTE PUREWAY-C

Co wyjątkowego może być w witaminie C? Okazuje się, że wiele. Po pierwsze, może być ona naturalna, a po drugie, wzbogacona esktraktem bioflawonoidów cytrusowych. Gold Vit-C 1000 Forte firmy Olimp jest tego najlepszym przykła-dem. To preparat witaminy C inny niż wszystkie pozostałe dostępne na rynku. Zawiera unikalny, wysokiej jakości kom-pleks PureWay-C. Sprawdzi się idealnie w każdym przypadku zwiększonego zapotrzebowania na witaminę C, wpływając na podniesienie odporności organizmu i chroniąc komórki przed stresem oksydacyjnym. Zdrowie i uroda w kapsułce? To właśnie Gold-Vit C 1000 Forte! 9

MGR FARMACJI ALEKSANDRA PRICHACZ

ZDROWIE

DO ROZWOJU ORGANIZMÓW ŻYWYCH POTRZEBNE SĄ NIE TYLKO TAK DUŻE I SKOMPLIKOWANE CZĄSTECZKI JAK BIAŁKA, ALE RÓWNIEŻ CAŁKIEM PROSTE SOLE MINERALNE (OKREŚLANE MIANEM MIKRO- I MAKROELEMENTÓW). JEDNYM Z NIEZBĘDNYCH DO ŻYCIA MIKROELEMENTÓW JEST CYNK.

– PIERWIASTEK, KTÓRY WPŁYWA NA PŁODNOŚĆ

CYNK

9

WWystępuje on zwykle jako kation dwuwartościowy o właściwościach redukujących. Przez nasz organizm wykorzystywany jest w wielu obszarach: • bierze udział w syntezie białek, hormonów, erytrocytów, DNA i RNA; • uczestniczy w procesie podziału i wzrostu komórek;• stabilizuje błony komórkowe i kości;• zapewnia również prawidłowe funkcjonowanie skóry i błon

śluzowych;• wpływa na czynność przysadki mózgowej i kory nadnerczy;• warunkuje aktywność enzymatyczną i hormonalną;• odgrywa ważną rolę w syntezie, magazynowaniu i wydzielaniu

insuliny;• wpływa na czynność jajników i jąder;• jest niezbędny do wytwarzania nasienia i komórek jajowych;• reguluje wzrost organizmu i dojrzewanie płciowe;• jest niezbędny do odczuwania smaku i zapachu oraz reguluje

trawienie;• zapewnia homeostazę ośrodkowego układu nerwowego (OUN);• wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego;• warunkuje specjalizację i mobilizację limfocytów;• oddziałuje na czynność i morfologię grasicy;• bierze udział w wytwarzaniu prostaglandyn z kwasów tłuszczowych;• pełni rolę przeciwutleniacza;• warunkuje mitochondrialny stres oksydacyjny: hamuje transport

elektronów w mitochondrialnym łańcuchu oddechowym, zwiększa powinowactwo hemoglobiny do tlenu.

Stosowany jest również jako odtrutka w zatruciach kadmem i ołowiem. Dostarczamy go głównie z pokarmem, jednak może być również ab-sorbowany przez skórę czy płuca.

Źródła pokarmowe cynku:• podroby (głównie wątróbka cielęca i wieprzowa),• pestki dyni,• kakao w proszku,• mięso,• ser żółty,• kasza gryczana,• migdały,• płatki owsiane,• nasiona słonecznika,• pieczywo,• orzechy,• czekolada,• jaja,• nasiona roślin strączkowych.

ZAPOTRZEBOWANIE I PRZEDAWKOWANIE

Dzienne zapotrzebowanie u mężczyzn wynosi 14–16 mg/dobę, u kobiet 10–13 mg/dobę, wzrasta jednak w ciąży do poziomu 12–16 mg/dobę i podczas karmienia piersią aż do 16–21 mg/dobę. W normalnej diecie jest mało prawdopodobne przedawkowanie, jednak może się zdarzyć, jeżeli stosujemy nieodpowiednią suplementację. Nadmiar cynku może doprowadzić do poważnej niedokrwistości oraz zaburzeń lipidowych

TWÓJ FARMACEUTA NUMER 26

1110

ZDROWIE

(spadek stężenia HDL oraz wzrost LDL). Co ważne, suplementacja cyn-ku powyżej 100 mg/dobę wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju raka prostaty. Dodatkowo, paradoksalnie, zbyt duże stężenie cynku w organizmie (podobnie jak jego niedobór) powoduje obniżenie pa-rametrów płodności, szczególnie zmniejsza ruchliwość plemników i wpływa negatywnie na ich morfologię.

NIEDOBÓR I JEGO PRZYCZYNY

Niedobór cynku obserwujemy:• w chorobie Alzheimera,• ślepocie,• nowotworach,• dolegliwościach trawiennych,• opóźnieniu wzrostu,• stanach zapalnych.

Wśród przyczyn niedoboru cynku wyróżniamy:• nieprawidłową dietę;• zaburzenia wchłaniania w: celiakii, przewlekłym zapaleniu jelit,

oraz zapaleniu trzustki;• nadmierny wysiłek fizyczny;• rozległe oparzenia.

Objawy niedoboru cynku:• stany zapalne skóry,• zaburzenia odporności, zwiększona podatność na infekcje i alergie,• trudności w gojeniu ran,• zaburzenia smaku i węchu,• zaburzenia w adaptacji do ciemności,• zwyrodnienie plamki żółtej u osób starszych,• zahamowanie wzrostu,• opóźnienie dojrzewania płciowego, niedorozwój narządów

płciowych,• wypadanie włosów,• zaburzenie funkcjonowania układu nerwowego,• zmniejszenie stężenia insuliny w surowicy i zaburzenia tolerancji

glukozy.

Przyswajanie cynku z pożywienia zmniejsza się pod wpływem dużych ilości:• fitynianów,• żelaza,• miedzi, • wapnia,• magnezu.

Wapń, magnez i cynk w jelicie cienkim są wchłaniane za pomocą tego samego transportera, więc zaleca się ich osobne zażywanie, jednak klinicznie ma to znaczenie przy stosowaniu dużych dawek tych minerałów (w sumie około 1 g w jednorazowej dawce). Aby zwiększyć ich absorpcję przy jednoczesnej podaży, najlepiej nie przyjmować ich z posiłkiem. U ludzi cynk występuje głównie w ery-trocytach, leukocytach, mięśniach i kościach, ale znaczne stężenie cynku obserwujemy również w prostacie, wątrobie, przewodzie

W organizmie nie ma systemu przechowywania jonów cynku, więc stałą dostępność musi zapewnić codzienna podaż z pokarmem.

11

pokarmowym, nerkach, skórze, płucach, mózgu, siatkówce, sercu i trzustce.

Po spożyciu i wchłanianiu w jelicie cienkim (dotyczy to całego jelita cienkiego, ale w głównej mierze jelita czczego) drogą transportu aktywnego cynk jest wiąza-ny z białkami transportującymi (głównie albuminami). Stopień wchłaniania cynku z przewodu pokarmowego zależy od bardzo wielu czynników:• zawartości i dostępności biologicznej cynku

w diecie,• zawartości innych związków mineralnych i witamin,• czynników dziedzicznych,• równowagi hormonalnej,• stanu emocjonalnego,• miejsca zamieszkania,• stylu życia.

Stopień jego przyswajalności waha się od 10 do 40%. W organizmie nie ma systemu przechowywania jonów cynku, więc stałą dostępność musi zapewnić codzienna podaż z pokarmem.

WPŁYW NA PŁODNOŚĆ U MĘŻCZYZN

Jony cynku pojawiają się w komórkach plemniko-twórczych podczas końcowych etapów różnicowania plemników. Dodatkowa pula jonów cynku dostarcza-na jest do jądra podczas wytrysku. Cynk stabilizuje strukturę chromatyny plemników. Jony cynku łączą się również z błonami plemników, stabilizując je. Aktywne usuwanie cynku warunkuje zakończenie kondensacji plemników, nadając męskim komórkom rozrodczym już w drogach rodnych kobiety zdolność do zapłodnienia. Podczas wytrysku cynk ochrania chromatynę plemników, warunkuje ich ruchliwość, hamuje metabolizm, stabilizuje błonę komórkową i działa przeciwutleniająco.

WPŁYW NA PŁODNOŚĆ U KOBIET

U kobiet jajniki składają się z wielu pęcherzyków za-wierających komórkę jajową i komórki podtrzymujące (somatyczne). Cynk jest jednym z kluczowych mikroele-mentów decydujących o dojrzewaniu oocytów.

Niedobór tego pierwiastka powoduje:• zaburzenie wczesnego etapu dojrzewania oocytów,• zahamowanie ich wzrostu i powstanie mniejszych

komórek jajowych,• powstanie nieprawidłowości w komórkach

somatycznych,• zmniejszenie zdolności komórek jajowych do po-

działów mejotycznych,• uniemożliwienie zapłodnienia.

POLISPERMIAJest to zjawisko wnikania do komórki jajowej więcej niż jednego plemnika. Jak dotąd uważano, że zapobiega temu:• depolaryzacja błony oocytu,• egzocytoza ziarnistości korowej.

Niedawno odkryto indukowane przez plemniki:• uwalnianie jonów cynku z kory oocytu (nazywane

„iskrą cynkową”),• utwardzenie ZP (osłonki przejrzystej oocytu),• wzrost o 300% stężenia jonów cynku w macierzy ZP.

Iskra cynkowa jest to uwolnienie miliardów jonów cynku z oocytu indukowane przez plemniki podczas zapłodnienia.

ZALETY STOSOWANIA CYNKU

Według wiarygodnych źródeł wiedzy (przeglądu sys-tematycznego i metaanalizy randomizowanych badań klinicznych, oceniających wpływ składników odżyw-czych – pochodzących z suplementów diety i żywności – na parametry jakościowe nasienia) stosowanie cynku w okresie prekoncepcyjnym u mężczyzn zwiększa cał-kowitą ruchliwość plemników. Coraz więcej pojawia się badań wskazujących na zasadność suplementacji cynku również u kobiet w czasie planowania zajścia w ciążę.

Suplementacja cynku w odpowiednich dawkach:• poprawia funkcje seksualne u mężczyzn (cynk

zwiększa poziom testosteronu w surowicy krwi),• przyczynia się do wzrostu liczby plemników,• prowadzi do wzrostu stężenia żywych plemników

w nasieniu,• stabilizuje błonę plazmatyczną,• zwiększa integralność akrosomów,• powoduje redukcję reaktywnych form tlenu,• u mężczyzn prowadzących siedzący tryb życia ni-

weluje negatywny wpływ męczącego wysiłku na poziom hormonów tarczycy i testosteronu,

• u mężczyzn cierpiących na astmę działa przeciw- oksydacyjnie,

• u kobiet sprzyja dojrzewaniu prawidłowych komó-rek jajowych,

• zabezpiecza zdolność komórek do podziałów mejotycznych,

• sprzyja zapłodnieniu.

Odpowiednia suplementacja cynku jest korzystna dla mę-skiej i żeńskiej płodności, zwłaszcza u osób z niedoborami tego pierwiastka wynikającymi z niedostatecznej podaży, niewłaściwego wchłaniania czy też nadmiernego wyda-lania z potem wskutek dużego wysiłku fizycznego.

WIĘCEJ O ZDROWIU ZNAJDZIESZ NA ETWOJFARMACEUTA.PL

13

TWÓJ FARMACEUTA NUMER 26

1312

CENA W DROGERIIMEDICOVER OD85,95 ZŁ

CURAPROX ZESTAWY ZE SZCZOTECZKĄ WHITE IS BLACK, BLACK IS WHITE

Curaprox oferuje coś dla wielbicieli bieli, czerni i kontra-stów – dwie niezwykłe pasty: Black is White i White is Black. Na co masz dziś nastrój? Nie da się ukryć, że specjaliści Cu-raprox nadążają za modą i potrzebami klientów. Wykorzy-stali prosty, popularny surowiec – węgiel aktywny, którego wyjątkowe właściwości znalazły już wielu zwolenników. Substancja ta usuwa przebarwienia bez pomocy chemicz-nych środków wybielających i bez uszkadzania szkliwa. Po-chłania i eliminuje cząsteczki, które powodują uporczywe zabrudzenia zębów. Doskonałym uzupełnieniem pasty jest szczoteczka w tym samym stylowym kolorze.

GUM SENSIVITAL LINIA (SZCZOTECZKA, PASTA, PŁYN)

Coraz częściej spotykam się z pacjentami szukającymi porady przy nadwrażliwości zębów i dziąseł. Proponuję tym pacjentom serię SensiVital firmy GUM. Kompleksowy zestaw – pasta, płyn i odpowiednio miękka szczoteczka do zębów to idealne rozwiązanie w tej dolegliwości. Pro-dukty te zapewniają szybkie i długotrwałe łagodzenie ob-jawów. Dodatkowo zawarta w paście do zębów unikalna kombinacja fluoru, isomaltu i ekstraktów z pomarańczy zapobiega powstawaniu ubytków i zwalcza płytkę bak-teryjną. Płyn do płukania uzupełnia działanie pasty, znie-czulając zakończenia nerwowe, które są źródłem bólu. Łagodny miętowy smak odświeża oddech.

SEYSSO CARBON ST02 WHITENING CHARCOAL PASTA DO ZĘBÓW

Węgiel to obecnie jeden z najbardziej popularnych składników past do zębów. Jednak nie sztuka umieścić węgiel w paście do zębów. Sztuka umiejętnie połączyć go z innymi składnikami. I to właśnie udało się firmie SEYSSO. Oprócz absorpcyjnego i oczyszczającego działania węgla, pasta SEYSSO Carbon Charcoal chroni szkliwo przed nadwrażliwością, remineralizuje szkliwo, przywraca prawidłowy poziom pH oraz zwiększa produkcję śli-ny. Dodatkowo jej niski współczynnik pienienia sprawia, że jest idealna do szczoteczek sonicznych. Bądź na czasie z firmą SEYSSO.

CENA W DROGERIIMEDICOVER OKOŁO26,95 ZŁ

CENA W DROGERIIMEDICOVER OD7,95 ZŁ

RECENZJE STOMATOLOGICZNE

mgr farmacji Anna Krzymińska

1313

MGR FARMACJI ANNA KRZYMIŃSKA

PROFILAKTYKA STOMATOLOGICZNA

PROFILAKTYKA TO DZIAŁANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE CHOROBOM POPRZEZ ICH WCZESNE WYKRYCIE. W PRZYPADKU CHORÓB CYWILIZACYJNYCH, DO KTÓRYCH NALEŻY PRÓCHNICA, BARDZO ISTOTNA JEST WŁAŚNIE PROFILAKTYKA.

TWÓJ FARMACEUTA

1514

NUMER 26

MMożemy tu mówić o profilaktyce profesjonalnej – w ga-binecie stomatologicznym i profilaktyce codziennej, tzw. domowej. Obie są bardzo ważne i uzupełniają się wzajem-nie. Pierwszy rodzaj profilaktyki to, przede wszystkim, re-gularne wizyty u dentysty, przynajmniej jeden raz w roku. Umożliwiają one zdiagnozowanie zmian w uzębieniu, stanu dziąseł i błony śluzowej jamy ustnej. Prawidłowa identyfika-cja stanu pozwala na dobór odpowiednich środków higieny jamy ustnej dla bieżących potrzeb pacjenta. Ułatwia też szybkie podjęcie działań leczniczych w sytuacji pojawienia się zmian czy objawów chorobotwórczych. Profilaktyka co-dzienna jest tym, co sami powinniśmy dla siebie zrobić, aby zachować zdrowie jamy ustnej i żeby wizyty u dentysty były tylko wizytami kontrolnymi.

CIĄŻA – WAŻNY OKRES W PROFILAKTYCE

Samodzielne działania profilaktyczne powinno zaczynać się już od prawidłowego odżywiania matki podczas ciąży. Dzięki właściwej diecie, tworzące się już w łonie matki zęby mlecz-ne dziecka będą dobrze zmineralizowane, a tym samym po wyrżnięciu będą mniej podatne na powstawanie próchnicy. Dlatego tak istotna jest edukacja kobiet ciężarnych dotyczą-ca higieny własnej jamy ustnej i prawidłowo dobranej diety.

DBAJMY O DZIĄSŁA NIEMOWLAKA

W przypadku niemowląt kontrola nad zabiegami stoma-tologicznymi spoczywa na opiekunach dziecka. Do około 6. miesiąca życia niemowlę nie ma zębów, ale są już wyrostki zębodołowe pokryte bardzo delikatną błoną śluzową. Na niej to właśnie powstają najczęściej zmiany, m.in. pleśniawki, czyli nalot będący powierzchowną infekcją błony śluzowej, wywołaną drożdżakiem Candida albicans. Po usunięciu nalo-tu pozostaje zaczerwieniona, najczęściej zapalnie zmieniona i bolesna powierzchnia błony śluzowej. Dlatego też warto po każdym karmieniu oczyszczać i masować dziąsła jałowym kompresem nawiniętym na palec, zwilżonym letnią prze-gotowaną wodą lub specjalnymi gotowymi jednorazowymi gazikami, które w znacznym stopniu ułatwiają higienę, szcze-gólnie poza domem. Taki zabieg powinno się wykonywać szczególnie przed położeniem dziecka spać. Należy zwrócić uwagę na szczególną higienę jamy ustnej u dzieci, których ząbki od razu wyrzynają się pokryte czarnymi plamkami.

ZDROWIE

Profilaktyka stomatologiczna codzienna jest tym, co sami

powinniśmy dla siebie zrobić, aby zachować zdrowie

jamy ustnej i żeby wizyty u dentysty były tylko

wizytami kontrolnymi.

15

Te zmiany to próchnica. Często nazywa się ją „butelko-wą”, bo miewają ją najczęściej maluszki, zasypiające z butelką pełną mleka albo soku. Ale to nie butelka jest powodem problemów. Podobnie jak u starszych dzieci, wywołują ją bakterie z rodziny streptokoków. Bakterie te przenoszone są głównie od rodziców czy osób przebywających z dzieckiem. Przyczyną pojawie-nia się ich w jamie ustnej dziecka są najczęściej błędy higieniczne, np. oblizywanie smoczka, łyżeczki czy też całowanie dziecka w usta albo rączki – smyk wkłada je przecież do buzi, przenosząc zarazki. By bakterie te mogły się rozmnażać i produkować kwas, który powo-duje demineralizację szkliwa i niszczy zęby, potrzebują cukru – szczególnie lubią ten znajdujący się w słodkich napojach i owocach. Dodatkowo podczas snu zmniej-sza się wydzielanie śliny (która w ciągu dnia obmywa zęby oblepione pokarmem, co zmniejsza zakwaszenie w jamie ustnej) i u dzieci zasypiających z butelką, bak-terie mają lepsze warunki do rozwoju.

PIERWSZY KONTAKT ZE SZCZOTECZKĄ DO ZĘBÓW

Od pierwszego roku życia stopniowo, w formie zaba-wy, trzeba przyzwyczajać dziecko do szczoteczki do zębów. Producenci prześcigają się w rozwiązaniach. W aptekach znajdziemy szczoteczki o różnych uchwy-tach, zróżnicowanym rodzaju włosia, kolorach, a także innych elementach przyciągających uwagę dziecka. Ze względu na bezpieczeństwo dzieci pasty do zębów dla tej grupy wiekowej nie zawierają fluoru. W momen-cie pojawienia się pierwszych zębów warto też udać się z dzieckiem na pierwszą wizytę do stomatologa. W miarę rozwoju dziecko powinno samo przejąć inicja-tywę w szczotkowaniu ząbków, a następnie nauczyć się płukać jamę ustną i wypluwać po płukaniu. Dla dzieci powyżej 2. roku życia pasty do zębów powinny zawie-rać 500 ppm fluorku sodu i używa się ich raz dziennie.

KILKA SŁÓW O FLUORZE

Dlaczego tak istotne jest stosowanie past z fluorem? Przecież to toksyczny składnik. Z badań wynika, że w odpowiednim stężeniu wywiera on działanie zapew-niające prawidłową mineralizację szkliwa. Jednak takie

działanie ma fluor, który jest obecny w otoczeniu zęba, a nie ten wbudowany do szkliwa. I dlatego stosując minimum dwa razy dziennie pastę do zębów o stężeniu 1000 ppm fluoru, zapewniamy jego najkorzystniejsze stężenie (0,009 ppm). U dzieci stosujemy mniejszą daw-kę ze względu na bezpieczeństwo. Od 5., 6. roku życia zwiększamy stosowanie pasty do dwóch razy dziennie. W tym wieku zaczynają się wyrzynać zęby stałe. Ich szkliwo na początku jest słabo zmineralizowane i mało odporne na czynniki mogące je uszkadzać i powodo-wać próchnicę. Powstające bruzdy umożliwiają od-kładanie się i zaleganie płytki nazębnej. Aby zapobiec rozwojowi próchnicy, stosujemy regularnie, minimum dwa razy dziennie pasty do zębów ze zwiększoną ilo-ścią fluoru do 1000 ppm.

PRAWIE DOROSŁE UZĘBIENIE

Kolejny etap następuje, gdy dziecko posiada już 28 cał-kiem dorosłych zębów w jamie ustnej (ok. 12. r.ż.). W tym okresie należy zwrócić uwagę na dziąsła. Pomocna jest tu technika mycia zębów ruchami wymiatającymi. Ten sposób szczotkowania zapobiegnie powstawaniu sta-nów zapalnych i krwawieniu dziąseł. Pojawia się też temat aparatów ortodontycznych. Noszenie ich to teraz coś w rodzaju mody, ale też i świadomości zdrowotnej. Oby systematyczność i staranność zabiegów związa-nych z higieną jamy ustnej podczas noszenia aparatu, też stała się modą i weszła w standard postępowania nawet po usunięciu aparatu.

DOKONAJMY DOBREGO DLA NAS WYBORU

Obecnie w aptekach jest wiele produktów ułatwiają-cych prawidłową higienę jamy ustnej. Jest wielki wy-bór szczoteczek: elektronicznych, sonicznych, o zróż-nicowanej twardości włosia, irygatorów, czy past do zębów, nici dentystycznych, czy innych produktów uła-twiających higienę jamy ustnej, spełniających niemal wszelkie potrzeby pacjentów. I czasami trudno wybrać. Zapraszamy – farmaceuci chętnie fachowo podpowie-dzą i dobiorą zestaw odpowiedni do potrzeb.

WIĘCEJ O ZDROWIU ZNAJDZIESZ NA ETWOJFARMACEUTA.PL

TWÓJ FARMACEUTA NUMER 26

1716

TECHNIK FARMACEUTYCZNY BARBARA ŻMIJEWSKA

ZDROWIE

SPOSOBY BUDOWANIA ODPORNOŚCI

17

AArtykuły na temat odporności pojawiają się w różnego rodza-ju czasopismach jak przysłowiowe grzyby po deszczu, gdy tylko nastanie jesienny czas. Każdy z nas czasem uważa się za eksperta w dziedzinie zdrowia, posiłkując się doktorem Google, sam radzi sobie z różnymi przypadłościami i czę-sto stawia diagnozę. Dlatego postanowiłam nieco inaczej spojrzeć na problem odporności i oprócz twardych faktów, dorzucić kilka nowinek z zakresu medycyny.

ODPORNOŚĆ NABYTA I WRODZONA

Jak wiadomo układ odpornościowy to naczynia limfatyczne, komórki (monocyty, limfocyty, leukocyty) i narządy, których podstawowym zadaniem jest obrona organizmu. Wiedzą powszechnie znaną jest fakt, że odporność może być na-byta lub wrodzona. Wrodzona zwana też nieswoistą, to pa-kiet flory bakteryjnej, jaką otrzymujemy podczas porodu. Przechodząc przez drogi rodne, skóra noworodka pokrywa się florą bakteryjną i przeciwciałami matki. Dzięki temu za-początkowany zostaje proces budowy flory jelitowej dziecka, a także prawidłowe trawienie i odporność. Odporność nabyta (swoista) polega na wytworzeniu przeciwciał w kontakcie z patogenem (wirusem, bakterią). Błona śluzowa i naczynia limfatyczne stanowią podstawę układu immunologicznego. Według najnowszych badań ekspertów z dziedziny immuno-logii za odporność i prawidłowe funkcjonowanie organizmu ludzkiego odpowiedzialne są jelita.

BRONIĄ NAS JELITA

Za słusznością tej teorii przemawiają fakty: • jelita pokryte są od wewnątrz błoną śluzową (naturalna

bariera organizmu o powierzchni około 250 m2),• na powierzchni jelit limfocyty uczą się rozpoznawać ko-

mórki wrogie dla organizmu (nauka odporności swoistej – nabytej),

• w jelitach powstaje około 80% ciał odpornościowych, • system komórek nerwowych jelita przekazuje informa-

cję do mózgu, dzięki czemu reakcja na zagrożenie jest szybka.

Każda komórka pokryta jest specjalnym i unikatowym białkiem – antygenem, które działa jak identyfikator. W sytuacjach za-grożenia patogenami, dochodzi do mobilizacji białych ciałek krwi – leukocytów, a ściślej makrofagów oraz limfocytów T i B. Limfocyty B rozpoznają wrogie komórki i rozpoczynają procesy obronne, polegające na wytwarzaniu przeciwciał do antygenów komórek chorobowych. W kontakcie z nimi liczba przeciwciał znacznie wzrasta i tworzy się tzw. pamięć immunologiczna. Przeciwciała otaczają wrogą komórkę, jest to znak dla makrofa-gów (komórek żernych) do zniszczenia danego patogenu. Dzięki pamięci immunologicznej organizm w kontakcie z „wrogiem”,

19

TWÓJ FARMACEUTA

1918

NUMER 26

ZDROWIE

z którym miał już styczność, radzi sobie szybciej i nie dochodzi do zakażenia. Limfocyty T nisz-czą natomiast komórki własnego organizmu, np. wadliwie zbudowane.

SKÓRA I BŁONA ŚLUZOWA – PIERWSZA BARIERA

Obrona organizmu przed patogenami zaczy-na się już na poziomie skóry i błony śluzowej. Stanowią one pierwszą barierę układu zwaną mechaniczną. Oprócz tej bariery wyróżnia-my także bariery: czynnościowe, mikrobio-logiczne i chemiczne. Bariera czynnościowa to między innymi temperatura ciała, pasaż jelitowy, kaszel czy kichanie. Barierę mikro-biologiczną stanowi flora bakteryjna. Obroną chemiczną naszego organizmu jest np. odpo-wiednie pH (skóry, żołądka).

POPRAWIAMY ODPORNOŚĆ

Dla poprawy odporności kluczowe znaczenie mają: dieta, aktywność fizyczna, brak używek, sen, eliminacja stresu, a nawet uśmiech.

Dieta mająca na celu poprawę odporności powinna zawierać: • świeże warzywa i owoce – bogate w wita-

miny o działaniu antyoksydacyjnym A, C i E (marchew, szpinak, czerwona papryka, cytrusy),

• warzywa o działaniu przeciwwirusowym (czosnek, cebula),

• produkty bogate w kwasy omega (ryby, oliwa z oliwek, awokado),

• kiszonki bogate w substancje probiotyczne (kiszone ogórki, kiszona kapusta, soki kiszon-kowe np. z buraków).

Zwiększeniu odporności sprzyja aktywność fi-zyczna. Według badań najbardziej właściwe jest stosowanie się do wzoru: 3 × 30 × 130. Zapis ten oznacza: aktywność co najmniej 3 razy w tygodniu, czas trwania około 30 minut i aktywność, przy której tętno wynosi około 130 uderzeń na minutę. Polecane są space-ry na świeżym powietrzu, jazda na rowerze, pływanie. Umiarkowana aktywność, w prze-ciwieństwie do tej obarczonej dużym wysił-kiem, sprzyja zdrowiu. Przetrenowanie po-woduje wytwarzanie kortyzolu, nazywanego

Dla poprawy odporności kluczowe znaczenie mają:

dieta, aktywność fizyczna, brak używek, sen, eliminacja stresu,

a nawet uśmiech.

1919

hormonem stresu, a stres jest niestety wrogiem odpor-ności. Podobnie przemęczenie z niewyspania sprzyja wszelkiego rodzaju infekcjom. Zalecana porcja snu dla dorosłego człowieka wynosi około 8 godzin. Regeneracji organizmu podczas snu sprzyjają cisza i ciemność. Oba te elementy wpływają na wydzielanie hormonu me-latoniny, odpowiedzialnej za utrzymanie właściwego rytmu dobowego.

Wrogiem odporności są także używki, tj. alkohol i pa-pierosy. Powodują one nie tylko przesuszenie błony ślu-zowej, otwierając drogę dla drobnoustrojów i wirusów, lecz także zabicie ciał odpornościowych i pogorszenie wchłaniania witamin z grupy antyoksydantów.

Jednym z czynników korzystnie wpływających na odporność jest uśmiech i śmiech. Pozytywne emocje powodują wzrost ilości komórek odpornościowych, a jednocześnie obniżenie hormonu stresu. Śmiech an-gażujący ciało, powoduje dotlenienie mózgu i wydzie-lanie hormonu szczęścia (endorfiny), który wykazuje właściwości przeciwzapalne. Faktem jest to, że osoby pogodne rzadziej chorują.

Ważny element w procesie budowania odporności stanowią także szczepienia ochronne, suplementacja składników stymulujących układ immunologiczny, a także probiotyki. Podczas szczepienia np. przeciw grypie, do organizmu wprowadzany jest martwy lub unieczynniony wirus, w kontakcie z którym tworzy się odporność swoistą. Z uwagi na fakt ciągłego mutowa-nia wirusów, niestety odporność tę zalicza się do od-porności krótkotrwałej, dlatego zaleca się szczepienie w każdym sezonie.

SUPLEMENTY A ODPORNOŚĆ

Grono suplementów mających korzystny wpływ na odporność jest bardzo duże, dlatego wymienię, tylko kilka, moim zdaniem, ciekawych.

Beta-glukany – to polisacharydy komórek drożdży. Ich suplementacja pobudza układ odpornościowy w przy-padku chorób wirusowych, długotrwałej antybiotykote-rapii, opryszczce czy w długotrwałym stresie.

Olejek czosnkowy – dzięki dużej zawartości związków siarkowych, soli mineralnych, witamin i fitosteroli, wykazuje silne działanie przeciwzapalne.

Witamina C – forma estrowa (rozpuszczalna w wodzie i w tłuszczach) działa antyoksydacyjnie, łagodzi obja-wy przeziębienia, blokuje wirusy poprzez zwiększenie stabilności tkanki łącznej.

Olejek z dzikiego oregano – wykazuje działanie anty-septyczne, przeciwwirusowe, przeciwzapalne i prze-ciwgrzybicze. Szczególnie zalecany jest przy infekcjach układu oddechowego i immunologicznego.

Żeń-szeń – to adaptogen korzystnie działający na odpowiedź organizmu na stres i zwiększający siły wy-dolnościowe organizmu. Zawiera ginsenozydy, które pobudzają limfocyty T.

Probiotyki – głównie bakterie kwasu mlekowego z ro-dzaju Lactobacillus oraz Bifidobacterium. Zaliczamy do nich między innymi bakterie: Lactobacillus acido-philus, Lactobacillus casei, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus plantarum, Bifidobacterium longum, Bifidobacterium breve, Bifidobacterium bifidum, Bifidobacterium infantis. Ich podstawową rolą jest nie tylko wspomaganie układu pokarmowego, lecz także działanie immunomodulujące polegające na:• stymulacji limfocytów B do produkcji przeciwciał,• zmniejszaniu ilości wytwarzanych cytokin proza-

palnych (działanie przeciwzapalne),• wpływie na modulację szlaków sygnałowych

w makrofagach.

Jak widać, kwestia odporności i zdrowia, uzależniona jest w dużej mierze od nas samych. Styl życia, wybory żywieniowe czy stosowanie używek mają swoje odzwier-ciadlenie w naszej kondycji zdrowotnej. Dlatego pozwo-lę sobie na stwierdzenie: „Jeśli masz dobrą odporność – dbaj o nią, a jeżeli Twoja odporność ostatnio szwankuje, to zastanów się dlaczego i w razie potrzeb sięgnij po bogatą na rynku pulę preparatów wspomagających”. Na ten jesienno-zimowy czas życzę uśmiechu i zdrowia.

WIĘCEJ O ZDROWIU ZNAJDZIESZ NA ETWOJFARMACEUTA.PL

TWÓJ FARMACEUTA NUMER 26

2120

CENA W DROGERIIMEDICOVER OKOŁO25,99 ZŁ

RECENZJE REDAKTORAmgr farmacji Agnieszka Dębowska

DICOFLOR JUNIOR

Marki Dicoflor chyba nikomu nie trzeba przedstawiać. Są to bardzo popularne i cenione wśród lekarzy oraz pacjen-tów probiotyki. W rodzinie produktów pojawiła się nowość Dicoflor Junior dla dzieci i dorosłych powyżej 3. roku życia. Suplement jest pod postacią smacznego, owocowego prosz-ku, który przyjmujemy bezpośrednio z saszetki, bez koniecz-ności popijania. Bez problemu podamy je dzieciom podczas czy po infekcji, a sama forma saszetki jest bardzo wygodna w podróży, ponieważ wystarczy wsypać do ust i połknąć.

DICOFLOR 60

Infekcje żołądkowo-jelitowe dają bardzo uciążliwe obja-wy. W ich leczeniu sprawdza się korzystne działanie pro-biotyków, które wpływają na utrzymanie naturalnej flory jelitowej w równowadze. Warto je suplementować zarów-no profilaktycznie, jak i podczas infekcji. Dobry probiotyk chroni układ trawienny i daje wsparcie w rekonwalescencji po chorobie. Dokładnie tak działa Dicoflor 60, który zawie-ra szczep Lactobacillus rhamnosus GG, wchodzący w skład fizjologicznej flory bakteryjnej przewodu pokarmowego człowieka. Optymalna ilość żywych, liofilizowanych kultur bakterii probiotycznych gwarantuje efektywne działanie preparatu i szybki powrót do pełni zdrowia.

MULTILAC

O pozytywnym wpływie mikrobioty na zdrowie człowieka już nie trzeba przekonywać. Wiele przesłanek naukowych potwierdza słuszność ich stosowania. Nasuwa się pytanie, który preparat wybrać. Niestety na rynku aptecznym jest wiele produktów, które mogą przynieść więcej szkody niż pożytku. Suplementem, na który warto zwrócić uwagę, jest Multilac, o bogatym składzie – 9 szczepów plus prebiotyk, czyli pożywka dla bakterii. Dzięki innowacyjnej technologii MURE, probiotyk chroniony jest przed kwaśnym środowi-skiem żołądka, aby trafić do jelit. Nie wymaga przechowy-wania w lodówce, co jest jego dodatkowym atutem.

CENA W DROGERIIMEDICOVER OKOŁO18,99 ZŁ

CENA W DROGERIIMEDICOVER OKOŁO32,99 ZŁ

CENA

W DROGERII

MEDICOVER

OKOŁO

44,99 ZŁ

VITRUM D3 FORTE

Dlaczego warto suplementować witaminę D3? Choć jej rola w ludzkim organizmie nie została poznana jeszcze do koń-ca, już teraz wiadomo, że pełni ona kluczowe funkcje, wspo-magając układ odpornościowy i kostny oraz gospodarkę wapniową. Niedobór witaminy D3 wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju wielu chorób i problemów zdrowotnych. Niestety, sprzyja mu klimat, w którym żyjemy, ponieważ naturalna synteza tej substancji wymaga odpowiedniej ilo-ści słońca. Właśnie dlatego warto zadbać o suplementację witaminy D3. Vitrum D3 Forte to preparat na miarę naszych potrzeb. Każda kapsułka produktu zawiera 2000 j.m. cennej witaminy słońca.

SUPLEMENT DIETY

21

KOSMETOLOG MAGDALENA WYLĘŻEK

PACJENT ONKOLOGICZNY W DROGERII

NIEMAL KAŻDY PACJENT NOWOTWOROWY W TRAKCIE KURACJI DOŚWIADCZA SKÓRNYCH DZIAŁAŃ NIEPOŻĄDANYCH LECZENIA. PRAWIDŁOWA PIELĘGNACJA SKÓRY PRZED ORAZ PODCZAS RADIOTERAPII I CHEMIOTERAPII POZWALA NA OGRANICZENIE ICH WYSTĘPOWANIA.

TWÓJ FARMACEUTA

2322

NUMER 26

CCiągle wzrastająca liczba zachorowań na nowotwory to plaga naszych czasów. Coraz skuteczniejsze metody le-czenia dają szansę na pokonanie choroby. Jednak pomimo rozwoju medycyny, leczenie wciąż obarczone jest wysokim ryzykiem objawów niepożądanych, które są dodatkowym obciążeniem dla chorych. Pomimo że wydaje się to nieistot-ne w obliczu pokonania choroby, pielęgnacja skóry odgrywa istotną rolę zarówno w trakcie jak i wiele miesięcy po le-czeniu. Dostępne są preparaty przeznaczone dla pacjentów onkologicznych, jednak w dalszym ciągu wybór jest dość ograniczony. Dlatego ważny jest dobór kosmetyków ogól-nodostępnych. Leczenie jednak wprowadza pewne ograni-czenia w wyborze produktów kosmetycznych, a wszelkie kroki związane z pielęgnacją skóry należy wykonywać we współpracy z lekarzem prowadzącym.

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE RADIOTERAPII I CHEMIOTERAPII

Leczenie nowotworów oparte jest przede wszystkim na powstrzymaniu podziałów komórkowych. Chemioterapia dociera do wszystkich komórek organizmu, ale jej działanie nie jest w pełni wybiórcze, dlatego poza niszczeniem komó-rek nowotworowych, uszkadza również zdrowe tkanki, któ-re mają zdolność do regeneracji. Narażone są więc włosy, skóra, błona przewodu pokarmowego, płytki krwi, nabłonki układu rozrodczego i jamy ustnej, a także komórki układu odpornościowego. Na skutek tego skóra ulega ścieńczeniu, staje się nadwrażliwa, sucha, pozbawiona bariery ochronnej dla bakterii, wirusów i promieniowania UV. Towarzyszy jej świąd, nadmierna pigmentacja, przyspieszone wiotczenie, a także wrażliwość na dotyk. Częstą dolegliwością jest też stan zapalny skóry. W tym czasie substancje zawarte w produktach kosmetycznych zwiększają penetrację w jej głąb i te, które wcześniej nie powodowały nadwrażliwości, w trakcie leczenia będą powodowały alergie. Obserwuje się również wzmożone wypadanie włosów, aż do całkowitej ich utraty. A pełny odrost pojawia się zwykle do roku od zakończenia leczenia. W przypadku radioterapii zewnętrz-nej mamy do czynienia z tą samą sytuacją. Na skutek pro-mieniowania jonizującego niszczone są tkanki nowotwo-rowe oraz te zdrowe. Napromieniowanie guza odbywa się z odległości kilkudziesięciu centymetrów przez skórę. To właśnie w tym przypadku potrzebna jest prawidłowa pielę-gnacja obszaru narażonego na promieniowanie. Naskórek po zabiegu staje się mocno zaczerwieniony, naczynia są rozszerzone, występuje bliznowacenie i łysienie w tej oko-licy. Pojawiają się również odczyny popromienne zarówno wczesne jak i późne.

URODA

23

ZALECENIA PIELĘGNACYJNELeczenie onkologiczne narzuca konieczność ostrożne-go dobierania kosmetyków pielęgnacyjnych. Zaleca się w trakcie okresu, w którym wykonywana jest radiote-rapia oraz kilka tygodni po jej zakończeniu mycie cia-ła jedynie letnią wodą z dodatkiem niewielkiej ilości łagodnego płynu myjącego. Istotne jest też wycieranie ciała, które powinno być niezwykle delikatne, gdyż przy intensywnym, odczyn popromienny może się nasilić. Prowadzi to nawet do zmian martwiczych. Dotyczy to również noszenia obcisłych ubrań, które powodują tar-cie okolicy napromieniowanej. Znacznym problemem okazuje się świąd. Swędzenie szyi oraz wszelkich zgięć skóry narażonych na pękanie, umiarkowanie załagodzą preparaty natłuszczające. W trakcie leczenia zalecane jest bezwzględne unikanie słońca przy jednoczesnym stosowaniu mineralnych filtrów fotoprotekcyjnych – szczególnie w okolicy poddawanej radioterapii. Przede wszystkim nie należy dopuścić do przerwania ciągłości naskórka i maceracji skóry, gdyż prowadzi to do nad-każenia drobnoustrojami i infekcji.

ODPOWIEDNI WYBÓR KOSMETYKÓW

W ofercie producentów kosmetyków, coraz częściej występują produkty o składzie dostosowanym do pacjenta onkologicznego. Przede wszystkim w skła-dzie takich kosmetyków powinny znaleźć się sub-stancje silnie natłuszczające, takie jak: olej lniany (INCI: Linum Usitatissimum Seed Oil), olej arganowy (INCI: Argania Spinosa Kernel Oil) czy masło shea (INCI: Butyrospermum Parki Butter), a także lanolina (INCI: Lanolin) czy wosk pszczeli (INCI: Beeswax). Łagodząco, a zarazem nawilżająco działać będzie pantenol (INCI: Panthenol), alantoina (INCI: Allantoin) czy ekstrakt z aloesu (INCI: Aloe Extract). Istotnym surowcem pie-lęgnacyjnym jest kwas foliowy (INCI: Folic Acid), który

pobudza wzrost komórek, regeneruje i uelastycznia skórę. Przydatne staje się stosowanie preparatów zawie-rających ekstrakt z kwiatów nagietka (INCI: Calendula Officinalis Flower Extract), który posiada udowodnione naukowo działanie regenerujące. Nie zaleca się nato-miast używania preparatów z zawartością kompozycji zapachowych, alkoholu czy kwasów owocowych. Nie wskazane są również peelingi zarówno te mechaniczne jak i enzymatyczne. Ryzyko powikłań dermatologicz-nych niesie za sobą stosowanie silnych substancji, takich jak retinoidy zawarte w kremach przeciwstarzeniowych. Wskazane jest zaniechanie stosowania tego rodzaju ko-smetyków do zakończenia leczenia onkologicznego, aby zapobiec powstawaniu zmian na skórze. W celu umycia twarzy i ciała zalecane są preparaty z łagodnymi środka-mi myjącymi w tym też przeznaczone dla dzieci.

Spośród wszystkich gam kosmetycznych, oprócz tych stricte onkologicznych, na uwagę zasługują preparaty dla chorych na atopowe zapalenie skóry czy też te do cery wrażliwej. Po zakończonym leczeniu zaleca się stosowanie szamponu po chemioterapii, który pobudzi wzrost nowych włosów na skutek poprawy mikrokrążenia.

Pielęgnacja skóry w trakcie i po zakończeniu lecze-nia onkologicznego jest ważną formą terapii wspo-magającej. Produkty kosmetyczne przeznaczone dla pacjenta onkologicznego przywracają odpowiedni poziom nawilżenia, wspomagają odbudowę skóry i jej bariery ochronnej, łagodzą podrażnienia i przyspie-szają gojenie patologicznych zmian oraz zapobiegają ich rozwojowi. Występowanie efektów niepożądanych może opóźnić lub też uniemożliwić dalsze leczenie. Właśnie dlatego dopasowana pielęgnacja jest tak ważna i nie powinna być pomijana.

WIĘCEJ O PIELĘGNACJI SKÓRY ZNAJDZIESZ

NA ETWOJFARMACEUTA.PL

Leczenie onkologiczne narzuca konieczność

ostrożnego dobierania kosmetyków pielęgnacyjnych.

TWÓJ FARMACEUTA NUMER 26

2524

CENA W DROGERIIMEDICOVER OD29 ZŁ

CENA

W DROGERII

MEDICOVER

OD

42 ZŁ

RECENZJE REDAKTORAcategory manager Katarzyna Rinas

mgr farmacji Anna Krzymińska

MUSTELA DELIKATNY ŻEL DO MYCIA 500 ML + HYDRA BEBE KREM DO TWARZY 40 ML + WALIZKA

Istniejące od 1950 roku laboratorium Expanscience jest producentem wyjątkowej linii kosmetyków do skutecznej i bezpiecznej pielęgnacji przyszłych mam oraz kompleksowej pielęgnacji skóry dzieci już od ich pierwszego dnia na świe-cie. Mustela, dla rodziców jest gwarantem bezpieczeństwa i najlepszej opieki nad wymagającą skórą ich najdroższych maleństw. Skrupulatnie dobrany i poprzedzony wieloma badaniami skład każdego kosmetyku gwarantuje, że każda mama i każdy tata bez skrupułów mogą znaleźć dla swojej pociechy produkty zarówno do skóry normalnej, suchej, jak i bardzo wrażliwej lub atopowej. Każdy produkt jest starannie dopracowany, aby w zależności od potrzeby spełniał wszyst-kie wymagania. Zaopiekowana Mustelą skóra dziecka będzie odporna i delikatna, a dodatkowo „przytulaśnie” pachnąca. Teraz z okazji świąt firma przygotowała prezentowe zestawy. To świetny podarunek dla mamy i jej dziecka.

LA ROCHE POSAY LIPIKAR (SYNDET, BALSAM, OLEJEK)

Tej linii nie trzeba specjalnie przedstawiać. Dermokosmetyki Lipikar stworzone są z myślą o osobach ze skórą suchą, bar-dzo suchą, wrażliwą i skłonną do atopii. Kiedy nasz największy organ, jakim jest skóra, nie radzi sobie z czynnikami zewnętrz-nymi, zaczyna się swędzenie, pieczenie i nadmierne jej wy-suszenie. Warto wtedy sięgnąć po sprawdzoną pielęgnację, którą można stosować już od pierwszych dni życia. Zaawan-sowane formuły łagodzą zaostrzone stany skrajnej suchości, zapewniając natychmiastowe działanie, przynosząc ukojenie podrażnionej skórze. Wysoka skuteczność to zasługa innowa-cyjnej formuły opartej o Aqua Posae Filiformis. Produkty zawie-rają niacynamid i masło karite (20%) dla wzmocnienia efektów działania. Kompleksowa uzupełniająca poziom lipidów pielę-gnacja w postaci kremu myjącego (syndetu) lub olejku oraz szybko wchłaniającego balsamu to wybrane z szerszej linii produkty, które można teraz zakupić w ofercie promocyjnej.

AVENE XERACALM

Avene XeraCalm to seria produktów do skóry suchej – krem, balsam, olejek i kostka do mycia. Zaufanie pacjentów za-wdzięczają przede wszystkim unikalnej formule. Połączenie dwóch specjalistycznych kompleksów (I-Modulia i Cer-Ome-ga) sprawia, że sucha, swędząca skóra wraca do prawidłowe-go funkcjonowania. Odpowiednio dobrane lipidy odżywiają i odbudowują funkcje bariery naskórka. Aktywne składniki wody termalnej Avene skutecznie zmniejszają swędzenie skóry. Wraca równowaga flory bakteryjnej skóry. Stosując serię XeraCalm, suchość i świąd już nie wrócą!

A-DERMA EXOMEGA CONTROL CAŁA LINIA

Czy wiecie, że istnieje ponad 26 000 odmian owsa? Biały owies Rhealba® jest uprawiany w sposób ekologiczny w południo-wo-zachodniej Francji i wyselekcjonowany przez A-Dermę. Jako jedyny na świecie ma tak wyjątkowe właściwości der-mokosmetyczne, doskonałe do pielęgnacji i ochrony wymaga-jącej, nadwrażliwej skóry. Linia emolientów Exomega Control przywraca równowagę, koi i naprawia skórę nadwrażliwą. To składająca się z kilkunastu rodzajów produktów linia der-mokosmetyków. Żele, olejki, mleczka czy balsamy dokładnie oczyszczają i zapewniają szybką ulgę dręczonej podrażnie-niami skórze. Wybór tej linii dermokosmetyków przybliża Cię do szybkiego złagodzenia dokuczliwych objawów.

CENA W DROGERIIMEDICOVER OD54,49 ZŁ

RABAT20%

25

KOSMETOLOG MAGDALENA WYLĘŻEK

PIELĘGNACJACERY WRAŻLIWEJ

TWÓJ FARMACEUTA

2726

NUMER 26

CERA WRAŻLIWA TO WYMAGAJĄCY RODZAJ SKÓRY, KTÓRY STANOWI POWAŻNE WYZWANIE PIELĘGNACYJNE. CZYM SIĘ CHARAKTERYZUJE, A TAKŻE JAK POPRAWNIE O NIĄ DBAĆ?

W

URODA

„Wrażliwa” to najczęściej deklarowany rodzaj cery w dzisiejszych czasach. Problem ten dotyka coraz więcej osób bez względu na wiek. Wszystko to za sprawą stresu, szybkiego tempa życia, nieodpowied-niej pielęgnacji i ostatecznie narażenia na niesprzy-jające warunki zewnętrzne. Posiadacze tego rodzaju cery skarżą się na uczucie ściągnięcia, zaczerwienie-nia, pieczenie, zmiany zapalne i dyskomfort. Często te subiektywne objawy nie są połączone z typowymi zmianami skórnymi, a związane są z nietolerancją pewnych substancji aplikowanych na skórę i uczu-leniem na kosmetyki. Dlatego też, istotną kwestią w przypadku cery wrażliwej staje się prawidłowa pielęgnacja produktami kosmetycznymi przezna-czonymi dla tego rodzaju skóry.

CERA WRAŻLIWA, CZYLI JAKA?

Skóra wrażliwa jest często sucha, cienka, delikat-na i pozbawiona naturalnej bariery ochronnej. Charakteryzuje się skłonnością do podrażnień, za-czerwienienia, uczuciem napięcia, a także świądem. Wszystko to za sprawą upośledzenia funkcjonowa-nia bariery naskórkowej, która stanowi podstawową ochronę przed środowiskiem zewnętrznym. Równie istotny jest też fakt, że cera wrażliwa w nadmiarze wydziela niektóre neuroprzekaźniki poprzez zakoń-czenia nerwów powierzchniowych oraz cytokiny

27

www.pharmaceris.com

Skóra wolna od alergii

DERMOPIELĘGNACJA SKÓRY WRAŻLIWEJ I ALERGICZNEJ

prozapalne wydzielane przez komórki skóry. Skóra każdego typu może być skórą uwrażliwioną, jednak największą wrażliwością charakteryzuje się cera na-czynkowa, która jest płytko unaczyniona oraz cera sucha ze skłonnością do atopii.

KOSMETYCZNY RATUNEK

Nadrzędną rolą kosmetyków w przypadku cery uwrażliwionej jest z jednej strony działanie odbu-dowujące warstwę ochronną skóry, a z drugiej nie-powodujące dodatkowych podrażnień. W aptekach i drogeriach dostępnych jest wiele produktów prze-znaczonych dla cery wrażliwej. Warto analizować skład tych preparatów, aby dokonać prawidłowego wyboru kosmetyków pozbawionych substancji poten-cjalnie drażniących i alergizujących. Przede wszyst-kim nie powinny one posiadać substancji zapacho-wych (INCI: Parfum, Limonene, Linalool, Citronellol, Hexyl Cinnamal). Z kolei preparaty myjące powinny

w jak najmniejszym stopniu się pienić, a kremy dla alergików powinny posiadać wysoki współczynnik fotoprotekcji SPF. W tym celu polecane są filtry fi-zyczne nazywane mineralnymi. Pojawiają się one w kosmetykach między innymi pod następującymi nazwami: dwutlenek tytanu (INCI: Titanium Dioxide), tlenek cynku (INCI: Zinc Oxide), tlenek magnezu (INCI: Magnesium Oxide), tlenek żelaza (INCI: Iron Oxide). W przypadku cery wrażliwej niewskazana jest częsta zmiana kosmetyków pielęgnacyjnych, a także stosowanie gruboziarnistych peelingów, kosmetyków z zawartością alkoholu, kwasów owocowych czy sub-stancji silnie działających jak retinol.

Istotne jest dokładne czytanie etykiet i składów ko-smetyków, aby wybrany przez nas produkt zawierał substancje, które szczególnie zadbają o wrażliwą skó-rę. Korzystne działanie wykazują składniki, takie jak: alantoina (INCI: Allantoin*), pantenol (INCI: Panthenol), ceramidy (INCI: Ceramide), gliceryna (INCI: Glycerin).

Skóra wrażliwa jest często sucha, cienka, delikatna i pozbawiona naturalnej bariery ochronnej.

TWÓJ FARMACEUTA NUMER 26

28

www.pharmaceris.com

Skóra wolna od alergii

DERMOPIELĘGNACJA SKÓRY WRAŻLIWEJ I ALERGICZNEJ

Surowce te skutecznie nawilżają skórę, regenerują i stymulują proces odnowy naskórka, koją i łagodzą podrażnienia, tym samym eliminując zaczerwienienie na twarzy. Pomocny jest również, stosowany w ma-łym stężeniu, mocznik (INCI: Urea). Jako substancja wchodząca w skład naturalnego czynnika nawilżają-cego skóry (NMF) ułatwia wiązanie wody w naskórku. Jednocześnie poprawia komfort, likwidując uczucie swędzenia, co jest jednym z najuciążliwszych objawów cery alergicznej. Dobroczynnymi właściwościami cha-rakteryzują się również oleje roślinne, takie jak: olej z wiesiołka, ogórecznika, migdałów, kiełków nasion pszenicy czy awokado. W celu oczyszczania cery, obok delikatnych środków myjących, ulgę przyniesie szare mydło, które kiedyś było jedynym dostępnym środkiem higienicznym, a dziś wraca do łask ze względu na swój prosty skład.

HIPOALERGICZNOŚĆ UREGULOWANA

Kosmetyki dla alergików oznaczone jako hipoalergicz-ne są chętnie wybierane przez osoby posiadające cerę wrażliwą. Naprzeciw nim wychodzą obecne przepisy, które w znacznym stopniu zaostrzyły stosowanie ha-sła „hipoalergiczny” na opakowaniach kosmetyków.

Aktualnie produkty kosmetyczne oznaczone powyż-szym hasłem muszą spełniać szereg wytycznych, co do jakości i pochodzenia surowców, a ich niski potencjał alergizujący musi zostać rzetelnie poparty naukowo. Ułatwi to tym samym wybór konsumentom, którzy w ten sposób zyskują pewność, że wybrany produkt jest naprawdę bezpieczny dla ich cery. Jednak reakcje alergiczne są bardzo osobnicze, a nietolerancja może wystąpić również w przypadku substancji o najniższym potencjale drażniącym. Stąd też pielęgnacja w tym przypadku jest cechą bardzo indywidualną, a żadna substancja nie gwarantuje w pełni braku wystąpienia reakcji alergicznej.

Nie ulega wątpliwości fakt, że skóra wrażliwa wy-maga starannie dobranej pielęgnacji. Obowiązkowa jest ochrona przed niekorzystnymi czynnikami ze-wnętrznymi, a także unikanie wszelkich podrażnień, czy to ze strony silnych zabiegów kosmetycznych, czy drażniących kosmetyków. Dobór preparatu pielęgna-cyjnego może okazać się najlepszym sposobem na niwelowanie nadwrażliwości skóry i wspomaganie jej funkcjonowania.

WIĘCEJ O PIELĘGNACJI SKÓRY ZNAJDZIESZ

NA ETWOJFARMACEUTA.PL

URODA

RECENZJE REDAKTORAcategory manager Katarzyna Rinas

HOLIKA HOLIKA ALOE SOOTHING ESSENCE SKINCARE SPECIAL KIT

Aloes z firmy Holika Holika jest już bardzo dobrze znany na naszym rynku. Na py-tanie, czy mógłby być jeszcze lepszy i skuteczniejszy, chciałoby się powiedzieć, że to niemożliwe, a jednak... Koreański producent, stworzył nową formułę z wykorzy-staniem aloesu z czystej wyspy Jeju. Nowa linia produktów to między innymi toner, emulsja i żelowy krem. W bogatym składzie aktywnych składników można znaleźć przyśpieszający gojenie ran ekstrakt z wąkroty azjatyckiej, bogaty w polifenole oraz garbniki, chroniące skórę przed wysuszeniem dzięki ekstraktowi z melisy. Dodatko-wo naturalny przyśpieszający odnowę skóry ekstrakt z dzikiego pochrzynu (Yam), który jest naturalnym przeciwutleniaczem. Produkty chronią przed negatywnymi skutkami czynników zewnętrznych, dzięki obecności wodorostów Kelp bogatych w kwas alginowy, oligosacharydy oraz minerały, a to wszystko „przyprawione” Ekto-iną, która przynosi ulgę suchej, podrażnionej i uszkodzonej skórze. Świetny zestaw dla skór trądzikowych, wrażliwych, ale również suchych i problemowych. Zadbaj o skórę kompleksowo, podziękuje Ci pięknym wyglądem.

CENA W DROGERII

MEDICOVER OKOŁO59,95 ZŁ

CENA

W DROGERII

MEDICOVER

OKOŁO

69,95 ZŁ

HOLIKA HOLIKA BLACK SNAIL ZESTAW PREZENTOWY

Naukowcy dowiedli, że śluz ślimaka działa rewelacyjnie na urodę. Ta naturalna substancja posiada istotne właściwości pielęgnacyjne, silnie regeneruje skórę, zapobiega powsta-waniu zmarszczek i doskonale nawilża. Gdzie jej szukać? Można ją znaleźć na przykład w kosmetykach z linii Black Snail, oferowanej przez słynną azjatycką markę Holika Ho-lika. Nie wiesz, który produkt wybrać? Holika Holika posta-nowiła pomóc wszystkim niezdecydowanym. Zestaw Black Snail Skin Care Kit zawiera aż cztery produkty: maseczkę na żelowej płachcie, krem przeciwzmarszczkowy, tonik do codziennej pielęgnacji i emulsję nawilżającą. Każdy z nich zawiera od 45% do 70% ekstraktu ze śluzu czarnego ślimaka afrykańskiego.

HOLIKA LESS ON SKIN CALMING CICA URGENT CARE FOAM 150 ML + BALM 40 ML

Skóra wrażliwa, zaczerwieniona, podrażniona… wiesz, o czym mowa? Z dużą rezerwą podchodzisz do zmiany dotychczaso-wych przyzwyczajeń i używanych kosmetyków? To zrozumia-łe. Posiadając taką właśnie cerę, chciałoby się znaleźć coś, co wreszcie ją ukoi i przyniesie ulgę, jednocześnie dbając o jej pozostałe potrzeby. Holika Holika stworzyła linię dla takich właśnie „wrażliwców”. Skład kosmetyków jest ograni-czony do niezbędnych i skutecznych, a zarazem naturalnych i ekologicznych składników minimalizujących podrażnienia i uszkodzenia skóry. Ekstrakt z wąkrotki azjatyckiej (Centel-la) ma właściwości przeciwzapalne i antybakteryjne. Poma-ga w produkcji kolagenu, poprawiając strukturę i sprężystość skóry. Delikatna pianka do mycia twarzy, doskonale usunie makijaż i zanieczyszczenia, natomiast balsam uspokoi Twoją skórę. Teraz produkty dostępne w zestawie.

CENA W DROGERIIMEDICOVER OKOŁO95,95 ZŁ

URODAREKLAMA

TANTUM FLU

Tantum Flu o smaku cytrynowym, Tantum Flu o smaku pomarańczowym, 600 mg + 10 mg (Paracetamolum + Phenylephrini hydrochloridum), proszek do sporządzania roztworu doustnego, w saszetce. Wskazania: do stosowania u dorosłych i młodzieży powyżej 12 lat w celu łagodzenia objawów przeziębienia i grypy, w tym dolegliwości bólowych (m.in. bólu gardła i głowy), obrzęku i przekrwienia błony śluzowej nosa oraz w celu obniżenia temperatury. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancje czynne lub na którąkolwiek substancję pomocniczą, ciężka choroba niedokrwienna serca lub zaburzenia czynności układu krążenia, nadciśnienie tętnicze, nadczynność tarczycy, u pacjentów stosujących inhibitory monoaminooksydazy oraz w ciągu 2 tygodni po ich odstawieniu, jednoczesne stosowanie innych leków sympatykomimetycznych, uwzględniając leki zmniejszające przekrwienie błony śluzowej nosa i oczu.

POLOPIRYNA S.

Skład i postać: Każda tabletka zawiera 300 mg kwasu acety-losalicylowego. Białe, obustronnie płaskie tabletki, z rowkiem dzielącym po jednej stronie. Wskazania: Dolegliwości bólowe różnego pochodzenia o lekkim i średnim nasileniu, w tym: bóle głowy, bóle zębów, bóle mięśni, bóle stawów. Dolegliwości to-warzyszące przeziębieniu i grypie z gorączką. Stany chorobowe wymagające długotrwałego stosowania kwasu acetylosalicylo-wego w dużych dawkach, jak reumatoidalne zapalenie stawów (z przepisu lekarza). Zawał mięśnia sercowego i profilaktyka powtórnego zawału mięśnia sercowego. Przeciwwskazania: Produktu nie należy stosować w następujących przypadkach: nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substan-cję pomocniczą leku. Nadwrażliwość na kwas acetylosalicylo-wy występuje u 0,3% populacji, w tym u 20% chorych na astmę oskrzelową lub przewlekłą pokrzywkę. Objawy nadwrażliwości: pokrzywka, a nawet wstrząs, mogą wystąpić w ciągu 3 godzin od przyjęcia kwasu acetylosalicylowego; nadwrażliwość na inne niesteroidowe leki przeciwzapalne, przebiegająca z ob-jawami takimi jak: skurcz oskrzeli, zapalenie błony śluzowej nosa, wstrząs; astma oskrzelowa, przewlekłe schorzenia ukła-du oddechowego, gorączka sienna lub obrzęk błony śluzowej nosa, gdyż pacjenci z tymi schorzeniami mogą reagować na niesteroidowe leki przeciwzapalne napadami astmy, ograniczo-nym obrzękiem skóry i błony śluzowej (obrzęk naczyniorucho-wy) lub pokrzywką częściej niż inni pacjenci; czynna choroba wrzodowa żołądka i (lub) dwunastnicy oraz stany zapalne lub krwawienia z przewodu pokarmowego (może dojść do wystą-pienia krwawienia z przewodu pokarmowego lub uczynnienia choroby wrzodowej); ciężka niewydolność wątroby lub nerek; ciężka niewydolność serca; zaburzenia krzepnięcia krwi (np. hemofilia, małopłytkowość) oraz jednoczesne leczenie środka-mi przeciwzakrzepowymi (np. pochodne kumaryny, heparyna); niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej; jednoczesne stosowanie z metotreksatem w dawkach 15 mg tygodniowo lub większych, ze względu na mielotoksyczność; u dzieci i młodzie-ży w wieku poniżej 16 lat, zwłaszcza w przebiegu infekcji wi-rusowych, ze względu na ryzyko wystąpienia zespołu Reye’a; ostatniego trymestru ciąży i karmienia piersią. Podmiot odpo-wiedzialny: Zakłady Farmaceutyczne Polpharma S.A. Dodatko-wych informacji o leku udziela: Polpharma Biuro Handlowe Sp. z o.o., ul. Bobrowiecka 6, 00-728 Warszawa; tel.: +48 22 364 61 00; faks: +48 22 364 61 02; www.polpharma.pl. ChPL: 2018.09.19.

FLEGAMAX

Skład i postać: Każdy ml roztworu doustnego zawiera 50 mg karbo-cysteiny. 15 ml (1 miarka) roztworu doustnego zawiera 750 mg kar-bocysteiny. Substancje pomocnicze o znanym działaniu: czerwień koszenilowa (E 124), metylu parahydroksybenzoesan, sód. Roztwór doustny. Przezroczysty roztwór koloru czerwonego. Wskazania: Objawowe leczenie chorób układu oddechowego przebiega-jących z nadmiernym wytwarzaniem gęstej i lepkiej wydzieliny. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Czynna choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy. Stan astmatyczny. Nie stosować u dzieci w wieku poniżej 6 lat. Podmiot odpowiedzialny: Medana Pharma S.A. Pozwolenie na dopuszczenie do obrotu nr 24438 wydane przez MZ. Dodatkowych informacji o leku udziela: Polpharma Biu-ro Handlowe Sp. z o.o., ul. Bobrowiecka 6, 00-728 Warszawa, tel.: +48 22 364 61 00; faks: +48 22 364 61 02, www.polpharma.pl. Lek wydawany bez recepty. ChPL: 2019.04.24. Reklama wizualna: Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciw-wskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewła-ściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu. Reklama audiowizualna: Przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołą-czonej do opakowania bądź skonsultuj się z lekarzem lub farma-ceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu. Reklama dźwiękowa: Przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowa-ny zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą,

gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

REKLAMA

GROPRINOSIN

Groprinosin (Inosinum pranobexum): Groprinosin, 500 mg, tabletki: 1 tabletka zawiera 500 mg inozyny pranobeksu. Owalne, barwy białej do kre-mowej, obustronnie wypukłe tabletki. Groprinosin, 250 mg/5 ml, syrop: 1 ml syropu zawiera 50,0 mg inozyny pranobeks. Substancje pomocnicze o znanym działaniu: sacharoza, metylu parahydroksybenzoesan, propylu parahydroksybenzoesan, glicerol, etanol 96%. Przejrzysty, bezbarwny lub różowawy syrop o smaku i zapachu malinowym. Wskazania: Wspomagająco u osób o obniżonej odporności, w przypadku nawracających infekcji górnych dróg oddechowych W leczeniu opryszczki warg i skóry twarzy wywołanych przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex). Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Produktu leczniczego Groprinosin nie na-leży stosować u pacjentów, u których występuje aktualnie napad dny moczanowej lub zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi. Podmiot odpowiedzialny: Gedeon Richter Polska Spółka z o.o. ul. ks. J. Poniatowskiego 5, 05-825 Grodzisk Mazowiecki.

ASPIRIN® C FORTE

Aspirin® C FORTE (Acidum acetylsalicylicum + Acidum ascorbicum), 800 mg + 480 mg, tabletki musujące.Wskazania: Objawowe leczenie dolegliwości bólowych o małym lub umiarkowanym nasileniu (np: bóle głowy, bóle zębów, bóle mięśniowe). Objawowe leczenie dolegliwości bólowych i gorączki w przebiegu przeziębienia i grypy. Przeciwwskazania: nadwrażli-wość na substancję czynną - kwas acetylosalicylowy, inne salicy-lany lub jakikolwiek inny składnik preparatu, skaza krwotoczna, ostra choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy, napady astmy oskrzelowej w wywiadzie, wywołane podaniem salicylanów lub substancji o podobnym działaniu, szczególnie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, jednoczesne stosowanie metotreksatu w dawkach 15 mg na tydzień lub większych, ciężka niewydolność serca, ciężka niewydolność wątroby lub ciężka niewydolność ne-rek, ostatni trymestr ciąży, dzieci i młodzież. Podmiot odpowie-dzialny: Bayer Sp. z o.o., Al. Jerozolimskie 158, 02-326 Warszawa, Pozwolenie nr 22290 wydane przez Prezesa URPLWMiPB.V1/21042017/WK

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą,

gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

FLAVAMED

Nazwa produktu leczniczego: Flavamed, 60 mg, tabletki mu-sujące. Skład jakościowy i ilościowy: Jedna tabletka musująca zawiera 60 mg ambroksolu chlorowodorku (Ambroxoli hydro-chloridum). Substancje pomocnicze o znanym działaniu 110,00 mg laktozy bezwodnej, 5,5 mmol (126,5 mg) sodu i 29 mg sorbi-tolu w jednej tabletce. Postać farmaceutyczna: Tabletka musu-jąca. Okrągłe, białe tabletki o średnicy 18 mm, z linią dzielącą po jednej stronie. Tabletkę można podzielić na równe dawki. Wskazania do stosowania: Leczenie mukolityczne podczas mo-krego kaszlu występującego w przebiegu ostrych i przewlekłych chorób oskrzeli i płuc. Flavamed jest wskazany do stosowania u dorosłych i młodzieży w wieku powyżej 12 lat Przeciwwskazania: Nie stosować produktu leczniczego Flavamed w przypadku nadwrażliwości na substancję czynną lub na którąkolwiek sub-stancję pomocniczą. Ze względu na dużą zawartość substancji czynnej oraz w związku z tym, że nie określono dotychczas bezpieczeństwa stosowania i skuteczności produktu Flavamedu dzieci w wieku poniżej 12 lat, Flavamed jest przeciwwska-zany u dzieci w wieku poniżej 12 lat. Podmiot odpowiedzialny za dopuszczenie do obrotu: BERLIN-CHEMIE AG, Glienicker Weg 125, 12489 Berlin Niemcy. Aktualizacja: 07.2016. Infor-macja naukowa: BERLIN-CHEMIE/MENARINI POLSKA Sp. z o.o. ul.Słomińskiego 4, 00-204 Warszawa, tel. 22 566 21 00

33

DERMOKOSMETYKI – CZYM RÓŻNIĄ SIĘ OD INNYCH KOSMETYKÓW

URODA

KOSMETOLOG ANNA KASPRZAK

33

SStaramy się jak najdłużej zachować młodość i urodę, sięga-jąc po różnego rodzaju produkty kosmetyczne, jak: balsamy, mleczka, toniki, żele, esencje, sera i wiele innych specyfików, które mają nam ten efekt zapewnić. Część z nich jest ele-mentem naszej codziennej higieny, począwszy od środków myjących, a kończąc na preparatach pielęgnacyjnych, takich jak kremy czy dezodoranty.

Niestety, coraz częściej zdarza się, że kosmetyki są po-wodem podrażnień, pieczenia, świądu, wysuszenia skóry, a nawet mogą doprowadzać do nieprzyjemnego wyprysku kontaktowego. Głównymi alergenami w kosmetykach są użyte substancje zapachowe, sztuczne barwniki, rodzaj i ilość użytego konserwantu. Kiedy produkt, którego uży-wamy, uczula nas, kierujemy się najczęściej do apteki po kosmetyk apteczny zwany też dermokosmetykiem lub kosmoceutykiem. Są to preparaty z pogranicza medycyny i kosmetyki. Wykazują działanie nie tylko pielęgnacyjne, ale również lecznicze. Często ich zadaniem jest wspoma-ganie leczenia różnego rodzaju problemów dermatolo-gicznych, jak atopowe zapalenie skóry, łuszczyca, trądzik czy trądzik różowaty. Przepisy prawa nie definiują jednak jednoznacznie pojęcia „dermokosmetyku”. Czym on wła-ściwie jest i czym różni się od kosmetyku sprzedawanego w perfumerii? W świetle prawa kosmetyki i kosmoceutyki to jedno i to samo, gdyż jeden i drugi musi spełnić te same wymogi stawiane kosmetykom w Unii Europejskiej zawarte w dyrektywie 76/768/WE.

KOSMETYKI A DERMOKOSMETYKI

Dermokosmetyki zostały przede wszystkim stworzone spe-cjalnie na potrzeby skóry wrażliwej i alergicznej zazwyczaj objętej chorobami dermatologicznymi. Ich produkcja odby-wa się w sterylnych warunkach i o podwyższonych wymogach

ZARÓWNO KOBIETY, JAK I MĘŻCZYŹNI NA CAŁYM ŚWIECIE TROSZCZĄ SIĘ O ZDROWY I PIĘKNY WYGLĄD SWOJEGO CIAŁA. PRAGNĄ, ABY ICH SKÓRA BYŁA ODPOWIEDNIO ODŻYWIONA, CERA PROMIENNA I ŚWIEŻA, A WŁOSY GĘSTE I ZDROWE.

co do jakości, niekiedy przypominających pro-dukcję leków. Powstają pod czujnym okiem specjalistów z różnych dziedzin, m.in: lekarzy dermatologów, kosmetologów, chemików czy biologów. Receptura kosmetyków aptecz-nych nie zawiera drażniących składników, tj. syntetycznych środków zapachowych, alergi-zujących barwników, substancji modyfikowa-nych genetycznie. Posiadają mniejszą ilość substancji konserwujących, prostsze składy. Mają mniejszą liczbę składników, za to więk-szą koncentrację substancji bioaktywnych. Wiele z nich może być stosowane również u niemowląt. Testuje się je na skórach wrażli-wych nietolerujących substancji powszechnie stosowanych w kosmetykach drogeryjnych czy perfumeryjnych. Mają działanie łagodzące, przeciwzapalne, przyspieszające regenerację oraz uspokajające skórę nadwrażliwą. Mogą być stosowane w terapiach skojarzonych z le-kami miejscowymi, np. w przypadku trądziku pospolitego czy różowatego.

Dzięki systematycznemu stosowaniu dermo-kosmetyków jesteśmy w stanie coraz częściej pominąć stosowanie produktów leczniczych przepisywanych na receptę, jak np. kortyko-steroidów w przypadku atopowego zapalenia skóry czy antybiotyków stosowanych miejsco-wo w trądziku. Dzięki szerokim badaniom prze-prowadzanym przez firmy specjalizujące się w produkcji dermokosmetyków, coraz więcej produktów spełnia wymogi wyrobu medyczne-go, gdzie tak jak w przypadku leków udowod-nione jest działanie lecznicze.

35

TWÓJ FARMACEUTA

3534

NUMER 26

URODA

Coraz częściej zdarza się, że kosmetyki są powodem podrażnień, pieczenia, świądu, wysuszenia skóry, a nawet mogą doprowadzać do nieprzyjemnego wyprysku kontaktowego.

URODA

3535

Najczęściej w składach kosmetyków aptecznych występują:• woda termalna bogata w składniki mineralne,

o działaniu kojącym, przyspieszającym regenerację,• witaminy z grupy B, np. łagodzący panthenol, prze-

ciwzapalny niacynamid,• czynniki nawilżające, które wchodzą w skład NMF

(aminokwasy, mocznik, PCA),• alfa-hydroksykwasy, powyżej 5%, o działaniu złusz-

czającym (glikolowy, mlekowy, migdałowy, cytry-nowy) oraz ich pochodne,

• beta-hydroksykwasy, czyli kwas salicylowy oraz pochodne, o działaniu złuszczającym,

• retinoidy, pochodne witaminy A, o działaniu złuszcza-jącym, przeciwzmarszczkowym, przeciwtrądzikowym,

• witamina E, tokoferol, o działaniu antyutleniającym, łagodny naturalny konserwant,

• witamina C, o działaniu antyutleniającym, rozjaśniającym,

• kwas hialuronowy, o działaniu nawilżającym,• składniki odbudowujące naturalny płaszcz

hydrolipidowy,• kwas azelainowy, o działaniu przeciwzapalnym,

rozjaśniającym,• składniki uszczelniające naczynia krwionośne,

np. ruszczyk.

PIELĘGNACJA NA PÓŁCE APTECZNEJ

Oprócz preparatów przeznaczonych dla pacjentów z różnego rodzaju dermatozami, firmy dermokosme-tyczne oferują preparaty mające charakter pielęgna-cyjny, zwiększający nawilżenie, blask, o działaniu prze-ciwzmarszczkowym przy jednoczesnym zachowaniu standardów produkcji, tj. przy liniach specjalistycznych. Dermokosmetyki świetnie się sprawdzą w przypadku wykonywania agresywnych zabiegów kosmetycznych i dermatologicznych, niosąc ukojenie, przyspieszając regenerację i zabezpieczając podrażniony mechanicz-nie naskórek. Przedłużają efekty zabiegów medycyny estetycznej, np. wypełnianie zmarszczek kwasem hia-luronowym czy ostrzykiwanie toksyną botulinową.

PRODUKCJA DERMOKOSMETYKÓW

Preparaty dermokosmetyczne różnią się od kosme-tyków drogeryjnych sposobem produkcji, recepturą, ilością badań czy przeznaczeniem. Kupując dermoko-smetyk w aptece, mamy możliwość zasięgnięcia porady farmaceuty lub kosmetologa, którego coraz częściej można spotkać w aptekach oferujących kosmoceutyki. Dobrze dobrana pielęgnacja to najczęściej kluczowa sprawa w przypadku walki o zdrową i piękną skórę.

WIĘCEJ O PIELĘGNACJI SKÓRY ZNAJDZIESZ

NA ETWOJFARMACEUTA.PL

DERMOKOSMETYKI NA RATUNEK SKÓRZE Z PROBLEMAMI

Dermokosmetyki doskonale sprawdzają się w pielęgna-cji skóry z następującymi dolegliwościami:• suchością,• wrażliwością i nadreaktywnością (skóra nietole-

rująca powszechnie stosowanych substancji),• różnego rodzaju trądzikiem,• zaburzeniami rogowacenia (łuszczyca),• łupieżem,• nadreaktywnością, swędzeniem skóry głowy,• łojotokowym zapaleniem,• rozszerzonymi naczynkami, trądzikiem

różowatym,• atopowym zapaleniem i egzemą,• przebarwieniami posłonecznymi i pozapalnymi,• bliznami.

JAKIE SKŁADNIKI BIOAKTYWNE NAJCZĘŚCIEJ ZNAJDZIEMY W DERMOKOSMETYKACH?

Głównym atutem dermokosmetyków jest ich skład i wysokie stężenia substancji aktywnych. Dają gwa-rancję faktycznego działania na skórę, nie tylko na powierzchniowych jej warstwach, ale również w głęb-szych partiach.

1+1

TWÓJ FARMACEUTA NUMER 26

CENA

W DROGERII

MEDICOVER

OD

95 ZŁ

CENA

W DROGERII

MEDICOVER

OD

115 ZŁ

RECENZJE REDAKTORAcategory manager Katarzyna Rinas

mgr farmacji Anna Krzymińska

SVR ZESTAWY PREZENTOWE KREM + KREM P/OCZY GRATIS LUB KREM + MASKA GRATIS

SVR stale ułatwia kobietom dbanie o stan skóry. Przygo-towane zestawy kosmetyków to gotowa podpowiedź. Nie musisz szukać i dobierać kremów. Kupując zestaw – masz to, co potrzebne. Wybierz tylko odpowiedni rodzaj kremu, a w gratisie dostaniesz drugi produkt niezbędny dla Two-jej cery. Nie jesteś zdecydowana – zapytaj, czerp z naszej wiedzy. Skorzystaj z firmą SVR.

LIERAC CICA FILLER KREM 40 ML, CICA FILLER ŻEL MAT 40 ML; CICA FILLER SERUM 3*10 ML

Francuskie laboratorium Ales Groupe, niestrudzenie poszu-kuje bezpiecznego sposobu na zatrzymanie procesu sta-rzenia skóry. Najnowsza linia CICA FILLER zawiera w swoim składzie połączenie regenerującego kompleksu składające-go się ze skrzypu, przywrotnika i bluszczu uzupełnionego wypełniającym Hyalu-3, który jest flagowym składnikiem preparatów tej marki. Działanie nawilżające, głęboko i długotrwale wygładzające, wzbogacono o nowy składnik Bakuchiol. Jest to związek pozyskiwany z roślin z gatunku Psoralea corylifolia (Babći) i Otholobium pubescens. Jego działanie jest równie skuteczne jak retinolu, a nie powo-duje pieczenia i swędzenia! Linia pielęgnacyjna składa się z 3 produktów stanowiących kompleksową, wysoce sku-teczną pielęgnację spłycającą zmarszczki. 7 dni! Tylko tyle potrzeba, abyś widocznie odmłodziła swoją skórę.

URIAGE AGE PROTECT (DETOX, MULTIACTION, FLUID) Z WODĄ MICELARNĄ W PREZENCIE

Można powiedzieć, że wód termalnych jest wiele, jednak woda termalna z Uriage jest tylko jedna. Zrodzona w sa-mym centrum Alp francuskich woda termalna w ciągu 75 lat swojej drogi, przedziera się przez wiele warstw skal-nych wzbogacających ją w minerały i pierwiastki śladowe. To nie jest zwykła woda. Jej działanie ochronne, kojące, wzmacniające barierę skórną, dodatkowo zwiększa na-wilżenie utrzymujące się do ośmiu godzin po jej zastoso-waniu! Na bazie tej cudownej wody laboratoria stworzyły linię kosmetyków do pielęgnacji przeciwstarzeniowej. Peł-ne aktywnych, starannie dobranych naturalnych składni-ków produkty walczą z oznakami starzenia. Twoja skóra straciła jędrność, jest sucha i dręczą ją zmarszczki? Uriage Age Protect ma na to odpowiedź! Teraz wybrane produkty możesz kupić z wodą micelarną w prezencie! Pielęgnuj skórę kompleksowo.

CENA W DROGERIIMEDICOVER OKOŁO119 ZŁ

RABAT25%

AVENE ZESTAWY KREM + KREM P/OCZY GRATIS

Jesień to okres, kiedy bardziej zwracamy uwagę na stan na-szej skóry, szczególnie twarzy. Skorzystajcie z propozycji firmy Avene, która podeszła do tematu kompleksowo i w tym okresie proponuje zestawy kosmetyków. Niby klasyczna oferta: krem i krem pod oczy. Ale co nam więcej potrzeba! Wybierz krem, który sprosta wymaganiom Twojej cery po upalnym lecie, a krem pod oczy dostaniesz gratis. Kupujesz zestaw i domowe SPA prawie gotowe. Skorzystaj z naszych porad – może warto zmienić dotychczas stosowany krem?

CENA

W DROGERII

MEDICOVER

OD

76 ZŁ

CENA

W DROGERII

MEDICOVER

OKOŁO

155 ZŁ

NUXE ZESTAWY DAMSKIE

Laboratorium Nuxe, co roku w okresie przedświątecznym rozpieszcza swoich stałych zwolenników. Kiedy bowiem skuteczna pielęgnacja, wzbogacona oszałamiającym, otu-lającym zapachem może być przyjemniejsza, jeśli nie zimą w cieple domowego zacisza? Możesz wybierać wśród wy-jątkowych zestawów składających się z uzupełniających pielęgnację produktów. Wiele z nich to miniaturowe pre-zenty do pełnowartościowych produktów. Dla chcących zapoznać się z marką Nuxe, laboratorium kolejny raz przy-gotowało „Kalendarz świąteczny Nuxe”, w którym znajdują się 24 pozycje kultowych, ale i nowych produktów tej linii w małych poręcznych pojemnościach. Idealny pomysł na prezent, dla kogoś bliskiego… na każdy dzień coś innego!

DUCRAY CAŁA LINIA

9 zarejestrowanych i wykorzystywanych patentów, 86 lat użytecznych innowacji dla zapewnienia pielęgnacji derma-tologicznej, która zmienia codzienne życie. Rozwiązania dla problemów skóry, włosów i skóry głowy, które mogą dotknąć każdego z nas w pewnym momencie życia. To do-robek francuskiej linii dermokosmetyków, której początki sięgają 1931 roku! Kluczowe składniki aktywne występu-jące w tych skutecznych produktach to kwas azelainowy występujący w linii przeciw przebarwieniom Melascreen, pirytionian cynku w przeciwłupieżowym Squanorm, dzia-łający keratolitycznie kertyol® w Kertyol P.S.O, Myrtacine® w produktach do skóry trądzikowej Keracnyl. Cała linię Ducray występuje obecnie w atrakcyjnej ofercie rabatowej.

ZESTAW SESDERMA MEN VCF PRZECIWZMARSZCZKOWY KREM DO TWARZY 50 ML + SESDERMA MEN VCF KREM POD OCZY 15 ML

Dojrzała skóra mężczyzn, wymaga specjalnie dobranych składników. Pomimo że męska skóra jest grubsza, to czę-sto potrafi być wrażliwa oraz przesuszona. Odpowiedzią na te potrzeby są innowacyjne preparaty Sesderma. Zawarty w składzie liposomowany retinol oraz peptydy limetyczne przeciwdziałają starzeniu się skóry, występujący w składzie kwas hialuronowy optymalnie nawilża skórę, utrzymując ją w doskonałej kondycji. To nie wszystko, Sesderma zadbała również o to, aby chronić skórę przed czynnikami zewnętrz-nymi – dzięki koktajlowi skutecznych antyoksydantów. Skóra jędrna, pozbawiona niedoskonałości, gładka to oczekiwanie może być spełnione dzięki regularnej pielęgnacji przy uży-ciu dedykowanego dla mężczyzn kremu Sesderma. Teraz możesz go zakupić w zestawie z kremem pod oczy, który rozprawi się z cieniami, workami i zmarszczkami.

NUXE ZESTAW NAWILŻAJĄCY NUXE MEN

Starannie dobrane składniki tak, aby były wielofunkcyjne, jeden produkt, 3 korzyści. Męskie potrzeby pielęgnacyjne w większości przypadków zdecydowanie różnią się od tych, których poszukują kobiety. Ma być skutecznie i szyb-ko. Takie właśnie produkty można znaleźć w męskiej li-nii Laboratorium Nuxe. 3 topowe produkty, zapakowane w zestaw idealnie spełniają podstawę pielęgnacyjną dla każdego z nich. Głęboko nawilżający, matujący, multifunk-cyjny żel do twarzy, który można stosować bezpośrednio po goleniu, dezodorant do ciała i mniejsze podróżne opa-kowanie żelu pod prysznic 3w1. Z takim zestawem, każdy mężczyzna może ruszać w świąteczną podróż.

CENA

W DROGERII

MEDICOVER

OD

95 ZŁ

RABAT20%

39

A„A Ty? Czy słyszłeś o cholinie?” Pytanie to zadała społeczeństwu brytyjska dietetyk dr Emma Derbyshire. Nic dziwnego, bo cho-lina, choć trafiła na listę niezbędnych składników odżywczych już w 1998 r., to wiedza o jej właściwościach wciąż nie jest powszechna. Artykuł dr Derbyshire, który ukazał się pod ko-niec sierpnia na łamach czasopisma BMJ Nutrition, Prevention and Health wzbudził wiele emocji. Podnosi on pierwszy alarm o zbyt niskim spożyciu choliny w diecie, krytykując zarazem brak jakichkolwiek działań informacyjnych i monitorujących ze strony państwa.

BADANIA NAD CHOLINĄ

Za głównego odkrywcę znaczenia choliny uważa się profesora Stevena Zeisela, dyrektora Nutrition Research Institute, University of North Carolina. Światowej sławy naukowiec w latach 90. prze-prowadził pierwsze badania, które pozwoliły zrozumieć kluczową rolę tego składnika w rozwoju mózgu niemowląt i tym samym, wagę odżywczą choliny w diecie kobiet ciężarnych. Obecnie ze-społy laboratoryjne Zeisela badają, w jaki sposób genotyp, hor-mony i chemikalia środowiskowe wpływają na zapotrzebowanie dietetyczne u ludzi oraz jakie jest znaczenie choliny w prawidło-wym funkcjonowaniu wątroby, mięśni i nasienia.

Zapotrzebowanie na cholinę jest bardzo zróżnicowane osobniczo. U niektórych ludzi jest ona samodzielnie wytwarzana z seryny w znacznie większym stopniu niż u pozostałej części populacji. Pewna ilość musi być obowiązkowo dostarczana w diecie. Cholina jest niezbędna, gdyż buduje błony komórkowe i jest prekursorem cennego neuroprzekaźnika-acetylocholiny. Jest również przed-miotem badań nutrigenomiki, czyli nauki badającej wpływ skład-ników diety na zmianę ekspresji genowej.

„Cholina jest bardzo ważną substancją. Dostarcza tzw. grupę metylową. Brak grupy metylowej zmienia trwale oznakowanie naszych genów, a to zmienia procesy metaboliczne zachodzące w ciele ludzkim do końca naszego życia” – podkreśla Zeisel

„Większość kobiet w ciąży ma niedobory choliny. Substancja ta ośmiokrotnie zmniejsza ryzyko wy-stępowania zespołu Downa i autyzmu u dzieci” – dodaje profesor Zeisel.

ZA MAŁO CHOLINY – CZY JUŻ CZAS NA ALARM?

Niestety większość populacji ma niedobory cho-liny. Krajowe badania dietetyczne w Ameryce Północnej, Australii i Europie pokazują, że normy cholinowe nie są spełniane na żadnym z tych kon-tynentów. Zbyt duże jest natomiast spożycie „wro-gów” choliny: cukru, alkoholu i kawy. Co gorsze, spożycie choliny z produktów naturalnych spada wraz z nowym trendem zupełnej rezygnacji z pro-duktów pochodzenia zwierzącego. Najbogatszym źródłem choliny są podroby oraz żółtka jaj. Źródła roślinne są znacznie uboższe w ten składnik, głów-nie obejmują rośliny strączkowe, kiełki i orzechy. „Rosnące dowody na znaczenie choliny dla zdro-wia, odwrotnie korelują z jej poziomem spoży-cia” – alarmuje dr Derbyshire. O cholinie słychać mało, gdyż zmiany rozwojowe płodu wciąż nie są kojarzone z nutrigenomiką, a objawy fizyczne niedoboru tego składnika u osób dorosłych nie są charakterystyczne. Osłabienie pamięci i koncen-tracji, bóle glowy, zaburzenia czynności wątroby, miażdzyca mogą mieć wieloraką przyczynę.

Misją dr Derbyshire jest edukacja w zakresie die-ty oraz suplementacji cholinowej, szczególnie u kobiet ciężarnych i wegan. Nie brakuje jednak głosów podważających wartość suplementacji choliny oraz zarzutów, że stanowisko takie jest głosem lobby przemysłu mięsnego krytykującym weganizm.

CHOLINOWY ALARM

MGR FARMACJI ELŻBIETA MICHALSKA

ODKRYCIA MEDYCZNE

39

-15%-20%

-30%

11-17.11

18-24.11

25.11-01.12

01-10.11

-20%

-25%-15%

-25%

-20%

-30%

02-08.12

09-15.12

16-22.12

23-31.10

-20%-30%-20%

-20%

-15%-15%-20%

-20%-30%

-15%-30%

-30%-20%

-15%-20%-20%

-25%-25%

-15%

-15%-20%

-20%-20%

-15%

-15%-20%-20%

-20%

-20%

-20%

1+1*

-15%

PLAN PROMOCJINA DERMOKOSMETYKI

LISTOPAD - GRUDZIEN 2019TYDZIEN Z MARKA

RABATY I PROMOCJE NIE ŁĄCZĄ SIĘ. RABATY SĄ NALICZANE OD STANDARDOWYCH CEN BRUTTO. * DOTYCZY ZAKUPU PRODUKTÓW W TEJ SAMEJ CENIE LUB TAŃSZY ZA 1 GROSZ, NIE DOTYCZY ZESTAWÓW

W DROGERII MEDICOVER

-15%-20%

-30%

11-17.11

18-24.11

25.11-01.12

01-10.11

-20%

-25%-15%

-25%

-20%

-30%

02-08.12

09-15.12

16-22.12

23-31.10

-20%-30%-20%

-20%

-15%-15%-20%

-20%-30%

-15%-30%

-30%-20%

-15%-20%-20%

-25%-25%

-15%

-15%-20%

-20%-20%

-15%

-15%-20%-20%

-20%

-20%

-20%

1+1*

-15%

PLAN PROMOCJINA DERMOKOSMETYKI

LISTOPAD - GRUDZIEN 2019TYDZIEN Z MARKA

RABATY I PROMOCJE NIE ŁĄCZĄ SIĘ. RABATY SĄ NALICZANE OD STANDARDOWYCH CEN BRUTTO. * DOTYCZY ZAKUPU PRODUKTÓW W TEJ SAMEJ CENIE LUB TAŃSZY ZA 1 GROSZ, NIE DOTYCZY ZESTAWÓW

W DROGERII MEDICOVER

TWÓJ FARMACEUTA

4342

NUMER 26

RECENZJE REDAKTORAmgr farmacji Agnieszka Dębowskatechnik farmaceutyczny Olga Myśliborska

QUIXX KATAR

Woda morska jest obecnie jednym z niezbędników w ap-teczce domowej, szczególnie gdy w domu jest małe dziec-ko. Quixx Katar jest produktem, po który warto sięgnąć, ponieważ oprócz bogactwa minerałów i mikroelementów zawartych w wodzie z Oceanu Atlantyckiego, jest roztwo-rem hipertonicznym, co oznacza, że dodatkowo udrożni nos alergika czy osoby z infekcją przebiegającą z katarem. Delikatny aplikator polubią małe dzieci, a sama butelka zaopatrzona jest w filtr przeciwbakteryjny. Jest bezpieczny dla dzieci powyżej 6. miesiąca życia, może być również sto-sowany przez kobiety w ciąży.

MAX MEDICUM CALCIUM 300 + KWERCETYNA 60

Witaminy w formie rozpuszczalnej mają wielu wielbicieli. Z pewnością zainteresuje ich, że w postaci tabletek musują-cych występują również niektóre minerały, na przykład wapń. Jeśli potrzebujesz tego właśnie składnika, a przemawia do Ciebie tylko płynna postać preparatu, sięgnij po Calcium Max Medicum. Zawiera on 300 mg wapnia, niezbędnego do prawi-dłowego funkcjonowania układu kostnego, oraz 60 mg kwer-cetyny, wykazującej właściwości przeciwalergiczne. Skład ten sprawdzi się doskonale także w łagodzeniu pierwszych objawów infekcji. Wystarczy rozpuścić tabletkę preparatu w szklance wody, by cieszyć się jego dobroczynnym działa-niem i przyjemnym pomarańczowym smakiem.

ISLA CASSIS

Podczas przeziębienia i wielu infekcji dróg oddechowych bardzo często dochodzi do podrażnienia błony śluzowej jamy ustnej i gardła, przyczyną mogą być również leki sto-sowane miejscowo, działające przeciwbólowo, przeciwwi-rusowe czy przeciwbakteryjne. Idealnym rozwiązaniem w tym przypadku będzie wyciąg z porostu islandzkiego – Isla Cassis – o przyjemnym porzeczkowym smaku. Produkt ma właściwości powlekające, dzięki czemu ukoi podraż-nioną błonę śluzową, przyniesie ulgę i pozwoli powrócić do stanu fizjologicznego. Wskazany przy chrypce i suchym kaszlu, idealny dla osób pracujących głosem.

VAXOL

Vaxol to od 10 lat obecny na rynku spray pozwalający zmięk-czyć woskowinę uszną, co zdecydowanie ułatwia jej usuwanie. Polecany przez specjalistów (posiada rekomendację Polskie-go Towarzystwa Otolaryngologicznego) i cieszący się uzna-niem pacjentów. Może być stosowany do codziennej higieny ucha. Gdy zastosujemy go przed kąpielą - zabezpieczy nam uszy przed infekcjami, które powstają na skutek zalegania wody. Skład Vaxolu jest całkowicie naturalny, a specjalnie wyprofilowany aplikator zapewnia bezpieczne i precyzyjne dawkowanie. Ilość produktu zawarta w opakowaniu powinna wystarczyć na 6 miesięcy.

CENA W DROGERIIMEDICOVER OD 29,99 ZŁ

CENA W DROGERIIMEDICOVER OD22,99 ZŁ

CENA

W DROGERII

MEDICOVER

OD

27,99 ZŁ

CENA

W DROGERII

MEDICOVER

OD

5,99 ZŁ

43

NUTROF TOTAL

Mimo, że obecnie okulary są często niewątpliwą ozdo-bą, lepiej nosić tak zwane zerówki niż szkła korekcyjne.Co robić zatem, aby wspomóc nasze oczy? Najprościej sięgnąć po suplement diety Nutrof Total. Nie bez kozery w nazwie preparatu umieszczono słowo Total, bo boga-ty jest w antyoksydanty, witaminy, kwasy omega, a więc wszystko to, czego oko może pragnąć. Kapsułka jest ła-twa do połknięcia i zażywamy ją raz dziennie podczas posiłku, niezwkle proste, prawda?

TERRANOVA WEGAŃSKA WITAMINA D3 2000 IU/50 MCG

Suplementacja witaminą D3 stała się już pewną normą wśród Polaków. Produktów jest wiele, ale Terranova pro-ponuje produkt przystosowany dla wegan, co czyni go dość unikatowym. Jest to witamina D3 w dawce 2000 IU pod po-stacią cholekalcyferolu, wyodrębniona z jadalnych odmian porostów. Prócz tego zgodnie z filozofią marki Terranova, suplement został wzbogacony o kompleks Magnifood, któ-ry poprawia biodostępność i stabilność innych składników, zwiększając ich aktywność. Produkt zawiera składniki po-chodzenia roślinnego.

TERRANOVA ENZYMY I ZIOŁA TRAWIENNE

Suplement Enzymy i Zioła Trawienne wychodzi naprze-ciw osobom, które dbają o układ pokarmowy. Wydzie-lanie enzymów trawiennych może być zaburzone przez stres, nieregularne i niewłaściwe odżywianie, schorze-nia układu pokarmowego, przyjmowanie niektórych leków, ich ilość spada również z wiekiem. W składzie suplementu marki Terranova znajdziemy aż jedenaście enzymów trawiennych, dobranych tak, aby wspomóc trzustkę i cały układ pokarmowy w strawieniu treści po-karmowej. Prócz enzymów, jak w każdym suplemencie opisanej marki znajdziemy kompleks Magnifood, ideal-nie dobrany do potrzeb układu pokarmowego.

TERRANOVA LIVING MULTINUTRIENT

To prawdziwa bomba odżywcza, jej skład budzi podziw i robi ogromne wrażenie. Wydaje się być niemożliwe, aby w jednej małej kapsułce zamknąć tak wiele dobroczyn-nych składników roślinnych, a jednak, marka Terranova podołała wyzwaniu i stworzyła suplement, który można polecić każdemu. Living multinutrient jest unikatowy i jakże niestandardowy. Oparty na MagniFood, który jest kompleksem wzmagającym działanie, biodostępność i stabilność składników. Terranova to zupełnie nowe spoj-rzenie na suplementy. Musisz spróbować.

TERRANOVA MULTIASKORBINIAN WITAMINA C 250 MG

Jeśli lubisz niestandardowe rozwiązania i poszukujesz niecodziennych produktów, marka Terranova ma dla Ciebie suplementy, które sprostają oczekiwaniom osób bar-dzo wymagających. Multiaskorbinian jest niezwykłą formą witaminy C, która w jed-nej kapsułce mieści acerolę, acai i dziką różę. To nie wszystko, kluczem wyjątkowości jest unikalny kompleks MagniFood, który poprawia biodostępność i stabilność innych składników, zwiększając ich aktywność oraz chroniąc przed utlenianiem. Produkt jest kwintesencją natury, wszystkie składniki są pochodzenia roślinnego.

CENA W DROGERIIMEDICOVER OD74 ZŁ

CENA W DROGERIIMEDICOVER OD80 ZŁ

CENA W DROGERIIMEDICOVER OD163 ZŁ

CENA W DROGERIIMEDICOVER OD71 ZŁ

CENA W DROGERIIMEDICOVER OD39,99 ZŁ

TWÓJ FARMACEUTA

4544

NUMER 26

ZAPALENIE MGR FARMACJI AGNIESZKA DĘBOWSKA

Niektóre infekcje rozwijają się skąpoobjawowo, wręcz mówi się o bezobjawowym zapaleniu płuc, kiedy to prawidłowa diagnoza może być bardzo trudna.

45

ZDROWIE

RRODZAJE ZAPALENIA PŁUCZapalenia miąższu płucnego (ang. pneumonia) jest sta-nem zapalnym dolnych dróg oddechowych z widocznym zacienieniem na zdjęciu RTG (radioizotopowy generator termoelektryczny potocznie zwany rentgenem lub prze-świetleniem) klatki piersiowej. Infekcja zwykle zstępuje z górnych dróg oddechowych lub jest następstwem za-palenia oskrzeli. Wyróżniamy pozaszpitalne i szpitalne zapalenie płuc (występujące u pacjentów hospitalizowa-nych i wywoływane patogenami szpitalnymi, które są często oporne na antybiotyki). Sama nazwa „zapalenie płuc” jest mało precyzyjna, okazuje się, że mnogość rodzajów choro-by zależy od rodzaju patogenu, który inicjuje stan zapalny: bakteryjne zapalenie płuc, w którym przyczyną są

najczęściej: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Staphylococcus aureus, Pseudomonas ae-ruginosa lub tak zwane bakterie atypowe, do których zaliczamy: Mycoplasma pneumoniae, Chlamydophila pneumoniae, Legionella pneumophila,

wirusowe zapalenie płuc, powodowane przez wirusy, m.in. grypy, paragrypy, adenowirusy,

PŁUCPO CUDOWNYM I UPALNYM LECIE NADCHODZI KOLEJNA PORA ROKU, JAKĄ JEST PIĘKNA, POLSKA ZŁOTA JESIEŃ. NIESTETY POGODA W TYM OKRESIE NIE ZAWSZE NAS ROZPIESZCZA, A ZMIANY TEMPERATURY, DESZCZ I WIATR SPRZYJAJĄ ROZWOJOWI INFEKCJI. OPRÓCZ PRZEZIĘBIEŃ, KTÓRYCH OBJAWY NA SZCZĘŚCIE DOŚĆ SZYBKO USTĘPUJĄ, CZYHA NA NAS WIELE INNYCH NIEBEZPIECZEŃSTW. ZAPALENIE PŁUC JEST STOSUNKOWO CZĘSTĄ INFEKCJĄ DOLNYCH DRÓG ODDECHOWYCH I WEDŁUG STATYSTYK NOTUJEMY DO 1 ZAPALENIA ROCZNIE NA 100 OSÓB.

TWÓJ FARMACEUTA

4746

NUMER 26

grzybicze zapalenia płuc, gdzie sprawcą są najczęściej Candida albicans i grzyby z rodzaju Aspergillus,

pasożytnicze zapalenie płuc spowodowane przez pasożyty, m.in. Pneumocystis jiroveci.

Warto też wspomnieć o nieinfekcyjnym pochodzeniu cho-roby, które zdarza się stosunkowo rzadko i może mieć charakter polekowy, chemiczny i alergiczny.

CHARAKTERYSTYCZNE OBJAWY

Każde z tych schorzeń, będzie się różniło między sobą objawami (czasem nieznacznie), a prawidłowe rozpozna-nie warunkuje właściwe leczenie, bo każda z tych infekcji wymaga innego schematu. Należy włączyć odpowiednie leki, często dostępne jedynie z przepisu lekarza. Niestety niektóre infekcje rozwijają się skąpoobjawowo, wręcz mówi się o bezobjawowym zapaleniu płuc, kiedy to pra-widłowa diagnoza może być bardzo trudna. Często po-czątkowe objawy niczym nie różnią się dla statystycznego pacjenta od przeziębienia, dlatego są bagatelizowane. Szczególną uwagą i troską należy otoczyć małe dzieci, osoby w podeszłym wieku i z obniżoną odpornością spo-wodowaną chorobą przewlekłą (osoby zarażone wirusem HIV, leczone glikokortykosteroidami, cytostatykami czy w trakcie radioterapii), u których infekcja może mieć bar-dzo ciężki przebieg. Pacjenci z chorobami płuc, takimi jak: POChP (przewlekła obturacyjna choroba płuc), cu-krzycą, schorzeniami układu krążenia, nerek czy neurolo-gicznymi są bardziej podatni na zakażenie. Nadużywanie alkoholu, palenie papierosów czy niedożywienie mogą stwarzać dogodne warunki dla rozwoju infekcji.

PNEUMOKOKOWE ZAPALENIE PŁUC

Symptomy mogą nadejść nagle lub stopniowo się nasilać. Początkowe objawy mogą przypominać przeziębienie – osłabienie, ból głowy, wysoka gorączka, suchy męczący kaszel. Następnie chory odczuwa ból w klatce piersiowej, przyspieszony oddech, duszności, a temperatura ciała może wzrastać do 40°, kaszel przechodzi w formę pro-duktywną (tzw. mokry, któremu towarzyszy odksztuszanie flegmy, możliwa obecność krwi w wydzielinie). Najczęściej choroba wywoływana jest przez bakterię Streptococcus pneumoniae (około 70% pozaszpitalnych zapaleń płuc). W terminologii medycznej określa się je jako pneumoko-kowe zapalenie płuc. Choroba szerzy się drogą kropel-kową (poprzez kropelki wydzielin z dróg oddechowych) i można się nią bardzo łatwo zarazić, przebywając w po-bliżu osób zarażonych.

DIAGNOZA – RTG I CRP

Do prawidłowego rozpoznania choroby pomocne może być badanie RTG klatki piersiowej i morfologia krwi z oznaczeniem CRP (białka C-reaktywnego), którego wy-nik w większości przypadków wyklucza bądź potwierdza

infekcję bakteryjną, przy której niezbędna jest antybio-tykoterapia. Badanie takie można wykonać w laborato-rium lub w zaciszu domowym, wykonując test paskowy zakupiony w aptece. Jest on o tyle wygodniejszy od tego wykonywanego w laboratorium, że wystarczy mała kro-pla do jego wykonania, co w praktyce może okazać się kluczowe np. przy małych dzieciach, które źle znoszą pobieranie krwi. Warto wspomnieć, że antybiotyki wska-zane są jedynie w infekcjach bakteryjnych, w zakażeniach powodowanych przez wirusy jedynie osłabią organizm.

ATYPOWE ZAPALENIE PŁUC

Sprawcami atypowego zapalenia płuc są tak zwane bak- terie atypowe. W XXI wieku nazwa ta jest już raczej archaiz- mem, ponieważ mikroorganizmy zostały dobrze poznane. Okres inkubacji jest stosunkowo długi, 2–3 tygodnie w przy- padku Mycoplasma pneumoniae, do 4 tygodni przy zaka-żeniu Chlamydia pneumoniae. Do zakażeń często docho-dzi w skupiskach dzieci i dorosłych – szkoły, przedszkola, internaty. Chlamydia pneumoniae lubi bytować w aero-zolach – nawilżaczach powietrza czy klimatyzatorach. Przebieg choroby jest zazwyczaj łagodny z objawami, ta- kimi jak: kaszel, gorączka, ból gardła, chrypka przy chla-mydiowym zapaleniu płuc, które nierzadko przechodzi w formę przewlekłą skąpo lub bezobjawową, co z kolei wiązane jest przez niektórych badaczy z rozwojem cho- rób sercowo-naczyniowych czy astmy. Sama bakteria żyje wewnątrz komórki gospodarza i jest jego bezwzględnym pasożytem. Infekcja powodowana przez Mycoplasma pneumoniae przeważnie ma łagodny przebieg i samoogra-niczający. Bakteria nie posiada ściany komórkowej i swym rozmiarem przypomina wirusa. Jest jednym z najmniej-szym mikroorganizmów zdolnych do życia samodzielnie. Jednym z podstawowych mechanizmów działania anty-biotyków jest niszczenie ściany komórkowej bakterii, więc jej brak czyni kurację lekami z grupy ß-laktamowych nie-skuteczną (penicyliny jedne z najpopularniejszych leków nie będą właściwym wyborem). Skuteczne antybiotyki w przypadku atypowych zapaleń płuc należą do grupy makrolidów i tetracyklin. Bardzo często obserwuje się również uporczywy kaszel przez wiele tygodni, mimo antybiotykoterapii, dzieje się tak z powodu uszkodzenia ścian oskrzeli.

Ze względu na brak charakterystycznych objawów, posta-wienie prawidłowej diagnozy w przypadku zapalenia płuc może przysporzyć trudności, zwłaszcza gdy symptomy nie są nasilone lub bardzo skąpe (objawy kliniczne ukazują się jedynie u 3–10% pacjentów), a w badaniu osłuchowym zwy-kle nie stwierdza się zmian, mimo wystąpienia duszności. W przypadku atypowych zapaleń płuc, diagnostyka opiera się na szukaniu konkretnych przeciwciał, które zwykle wy-krywane są ok. 10. dnia po zakażeniu Mycoplasma i w 3. ty- godniu w przypadku Chlamydia.

WIĘCEJ O ZDROWIU ZNAJDZIESZ NA ETWOJFARMACEUTA.PL

47

WYWIAD

WYWIAD Z MGR FARMACJI

BEATĄ PLEWKĄ MM: Dlaczego wybrałaś zawód farmaceuty?

BP: Mogłabym właściwie powiedzieć, że zawód farmaceuty wybrał mnie… Należę do tych roczników, dla których, w moim przypadku szczęśliwie, wybór przedmiotów na maturze nie był automatycznie również wyborem kierunku dalszej edukacji. Zdałam maturę i zamiast złożyć dokumenty na anglistykę, tak jak było to w planach, postanowiłam, że spróbuję swoich sił na kierunku… biologia. Bardzo szybko okazało się, że choć studia były ciekawe, to jednak nie odpowiadały mi perspektywy pracy zawodowej po ich ukończeniu. Zupełnie przypadkowo trafiłam wtedy na artykuł o farmacji na ówczesnej Akademii Medycznej w Poznaniu. Pomyślałam, że to ciekawa opcja i pół roku później byłam już studentką Wydziału Farmaceutycznego. Studia okazały się trudne, potem praca w aptece nie do końca odpowiadała wyobrażeniom, ale nigdy nie pomyślałam, że popełniłam błąd. Od początku uważam, że w polskich farmaceutach drzemie wielki potencjał i jednym z moich największych zawo-dowych celów jest dążenie do zmiany wizerunku i znaczenia farmaceutów w naszym kraju i systemie opieki zdrowotnej.

MM: Czego nauczyła Cię praca farmaceuty?

BP: Praca polegająca na kontakcie z ludźmi jest bardzo wymagająca i potrze-ba do jej wykonywania wielkiej pokory. Dodatkowo, gdy w tej pracy wystę-puje się jako autorytet w najważniejszej dla ludzi kwestii, jaką jest zdrowie, to należy cały czas się rozwijać, doszkalać, podążać za nowościami. W tym kontekście praca farmaceuty nauczyła mnie tego, że im większa jest moja wiedza, tym mniej wiem.

MM: Co myślisz o opiece farmaceutycznej w Polsce? Co byś zmieniła? Co można poprawić? Co jest dobre?

BP: Problem z opieką farmaceutyczną rozpoczyna się już na poziomie jej definicji, która nie jest adekwatna do obecnych możliwości polskich aptek. Definicja mówi, że „Opieka farmaceutyczna jest dokumentowanym proce-sem, w którym farmaceuta współpracuje z pacjentem i lekarzem, a w razie potrzeby z innymi zawodami medycznymi, czuwa nad prawidłowym prze-biegiem farmakoterapii w celu uzyskania określonych jej efektów popra-wiających jakość życia pacjenta”. Zarówno prowadzenie dokumentacji, jak i współpraca z innymi przedstawicielami zawodów medycznych oraz czuwanie nad przebiegiem farmakoterapii, rozumianym jako cały proces leczenia pacjenta, są w tym momencie niemożliwe do wdrożenia z dnia na dzień. Pacjenci nadal trafiają do aptek „z przypadku”, a farmaceuta nie ma wglądu w historię farmakoterapii danej osoby ani bezpośredniego kontaktu z lekarzem prowadzącym. W tej chwili opieramy się na wywiadzie zebranym w trakcie wydawania leków i na tej podstawie udzielamy porad i identyfi-kujemy ewentualne problemy lekowe. Jest to usługa, która nie jest w żaden sposób usystematyzowana, za którą nie otrzymujemy dodatkowego wyna-grodzenia, więc de facto jest jedynie wyrazem poczucia odpowiedzialności zawodowej wobec obsługiwanego pacjenta. To z pewnością nie przyczynia się do ujednolicenia standardów opieki farmaceutycznej w Polsce. Zapewne będzie to długotrwały proces, a zmiany wymaga nie tylko system zdrowia, ale również nastawienie pacjentów i samych farmaceutów do usług świad-czonych w aptece. Choć nie wszyscy farmaceuci są przekonani do idei opieki farmaceutycznej, to jednak znakomita większość ma nie tylko ogromną wie-dzę, ale też świadomość swojej ważnej roli w opiece nad pacjentem. To na- pawa mnie optymizmem i pozwala wierzyć, że zmiany w polskich aptekach są nie tylko konieczne, ale przede wszystkim możliwe do przeprowadzenia.

MM: Które z medycznych osiągnięć ostatnich lat uważasz za przełomowe?

BP: W moim przekonaniu doszliśmy w nauce do takiego etapu, że o wiele trudniej o tak przełomowe odkrycia, jak na przykład odkrycie penicyliny przez Fleminga. Nasza wiedza oczywiście cały czas się rozwija, ale nazwałabym to bardziej ewolucją odkryć niż dokonującymi się przełomami naukowymi. Jeśli miałabym wskazać dokonanie medyczne, które bardzo realnie wpłynęło

na nasze życie, to byłoby to opracowanie metody zapłodnienia in vitro, uhonorowane w 2010 Nagrodą Nobla dla profesora Roberta Edwardsa.

MM: Czym się zajmujesz prywatnie? Jak spędzasz wolny czas?

BP: Prywatnie, gdy mam wolny czas, to zajmuję się… opieką farmaceu-tyczną. Oczywiście to stwierdzenie pół żartem, pół serio, ale faktycznie prywatnie często angażuję się w różne projekty związane z tym zagadnie-niem. Poza tym chyba najbardziej pasuje do mnie stwierdzenie, że nigdy nie nudzę się sama ze sobą. Bez względu na to, czy zwiedzam ciekawe miejsca, czytam dobrą książkę lub po prostu leżę i nic nie robię, to nie uważam żadnego czasu za stracony, jeśli robię dokładnie to, na co mam w danej chwili ochotę.

MM: Jak będziesz spędzać święta Bożego Narodzenia/Nowy Rok? W gronie rodziny czy wyjazdowo?

BP: Zazwyczaj razem z mężem uciekamy od świątecznego zamieszania w góry, aby prawdziwie się wyciszyć i naładować akumulatory. Zarówno świąteczne porządki i gotowanie, jak i huczne imprezy sylwestrowe zupeł-nie temu nie sprzyjają, stąd pomysł na spędzanie Świąt wyjazdowo.

TWÓJ FARMACEUTA

4948

NUMER 26

REKLAMA

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą,

gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

ESBERITOX N

Esberitox® N: Extractum spissum ex: (Baptisiae tinctoriae radice + Echi-naceae purpureae radice+ Thujae occidentalis herba). Tabletka zawiera, 0,215 ml wyciągu (1:11) odpowiadającego: Baptisiae tinctoriae radice 10 mg, Echinaceae purpureae radice 7,5 mg, Thujae occidentalis her-ba,2 mg. Postać farmaceutyczna: tabletki. Wskazania do stosowania: w leczeniu przeziębień jako środek wspomagający, skracający czas infekcji i łagodzący jej przebieg. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą lub rośliny z rodziny Compositae/Asteraceae (np. rumianek, arnika); postępujące choroby ogólnoustrojowe, takie jak: gruźlica, białaczka, zarażenie wiru-sem HIV, AIDS, kolagenoza, stwardnienie rozsiane i inne choroby auto-immunologiczne; immunosupresja (po terapii lekami onkologicznymi, po transplantacji organów lub szpiku kostnego); dzieci poniżej 4 roku życia. Podmiot odpowiedzialny: Schaper & Brümmer GmbH & Co. KG, Bahnhofstrasse 35, 38259 Salzgitter, Niemcy.

HERPEX

Wskazania: Miejscowe leczenie zakażeń skóry (opryszczki warg i narzą-dów płciowych), wywołanych przez wirus opryszczki zwykłej H.simplex typu 1 i 2. Przeciwskazania: Nadwrażliwość na acyklowir, walacyklowir, glikol propylenowy lub na substancje pomocnicze leku. Skład: 1 g kre-mu zawiera 50 mg acyklowiru. Podmiot odpowiedzialny: Sandoz GmbH, Biochemiestrasse 10, A-6250 Kundl, Austria. Informacja o leku: Sandoz Polska Sp. z o.o., Domaniewska 50 C, 02-672 Warszawa. Sygnatura: HERP/001/01-2019

ENTEROLSkład: Jedna kapsułka/saszetka zawiera 250 mg liofilizowanych droż-dżaków S. boulardii CNCM I-745 oraz substancje pomocnicze m.in.: laktoza jednowodna i fruktoza (saszetki). Postać farmaceutyczna: kap-sułka/proszek do sporządzania zawiesiny doustnej. Wskazania: Leczenie ostrych biegunek infekcyjnych; zapobieganie biegunkom związanym ze stosowaniem antybiotyków; nawracająca biegunka spowodowana za-każeniem Clostridium difficile, jako dodatek do leczenia wankomycyną lub metronidazolem; zapobieganie biegunkom związanym z żywieniem dojelitowym; zapobieganie biegunkom podróżnych. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na subst. czynną lub którąkolwiek subst. pomocniczą, pacjenci z cewnikiem założonym do żyły centralnej, pacjenci w stanie krytycznym lub pacjenci ze znacznie zmniejszoną odpornością, ze wzglę-du na ryzyko fungemii. Podmiot odpowiedzialny: BIOCODEX, 7 avenue Gallieni, 94250 Gentilly, Francja.

CEBION® Postać: krople doustne, roztwór. Skład jakościowy i ilościowy: 1 ml (około 20 kropli) zawiera 100 mg kwasu askorbowego (Acidum ascorbicum). Wskazania do stosowania: Zapobieganie i leczenie stanów niedobo-ru witaminy C w przypadkach kiedy stosowanie odpowiedniej diety nie wystarcza. Dawkowanie i sposób podawania: U małych dzieci do 3. roku życia preparat należy podawać po uzgodnieniu z lekarzem. Jeśli nie występuje konieczność innego dawkowania: niemowlętom i małym dzieciom (od 28. dnia życia do końca 23. miesiąca życia) podaje się 5 – 8 kropli preparatu na dobę, najlepiej dodając krople do butelki lub na łyżkę mleka, herbaty lub soku owocowego; dzieci (od 24. miesiąca życia do końca 11. roku życia) powinny przyjmować 10 kropli na dobę; młodzież (od 12. roku życia) i dorośli 15 – 20 kropli na dobę. W razie większego zapotrzebowania na witaminę podane dawki można przyj-mować dwa razy na dobę. Przeciwwskazania: Produkt jest przeciw-wskazany do stosowania: u pacjentów ze stwierdzoną nadwrażliwością na kwas askorbowy lub na którąkolwiek substancję pomocniczą, u pacjentów z kamicą nerkową, u pacjentów ze zwiększonym stęże-niem kwasu moczowego w wywiadzie, u pacjentów z zaburzeniami spichrzania żelaza (talasemia, hemochromatoza, niedokrwistość syderoblastyczna), u pacjentów z chorobą wrzodową żołądka. Podmiot odpowiedzialny: Merck Selbstmedikation GmbH, Frankfurter Str. 250, Darmstadt, Niemcy. Numer pozwolenia URPL,WMiPB: R/2593. Infor-macji udziela podmiot prowadzący reklamę na zlecenie podmiotu odpowiedzialnego: Merck Sp. z o. o, al. Jerozolimskie 142B, 02-305 Warszawa, tel: (+48)22 53 59 700, www.merck.pl, SIoL opracowano na podst. ChPL z dn. 26.09.2014 r.

49

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą,

gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

VIGANTOLETTEN 1000

Skład i postać farmaceutyczna: tabletki. 1 tabletka zawiera 25 mikrogra-mów cholekalcyferolu równoważnego 1000 j.m. witaminy D. Wskazania do stosowania: zapobieganie krzywicy i osteomalacji u dzieci i dorosłych; zapobieganie schorzeniom w przypadku występowania ryzyka niedobo-ru witaminy D u dzieci i dorosłych; zapobieganie niedoborom witaminy D u dzieci i dorosłych; leczenie wspomagające w osteoporozie u dorosłych. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancję czynną (cholekalcyfe-rol) lub na którąkolwiek substancję pomocniczą; hiperkalcemia i (lub) hiperkalcynuria; kamica nerkowa i (lub) ciężka niewydolność nerek; rzekoma niedoczynność przytarczyc (zapotrzebowanie na witaminę D może być obniżone z powodu okresów prawidłowej wrażliwości na tę witaminę, prowadzących do przedawkowania). W tym przypadku do-stępne są pochodne witaminy D łatwiejsze do kontrolowania. Podmiot odpowiedzialny: P&G Health Germany GmbH, Sulzbacher Str. 40, 65824 Schwalbach am Taunus, Niemcy (poprzednio: Merck KGaA Frankfurter Str. 250 64293 Darmstadt, Niemcy). Opracowano na podstawie ChPL z dnia 01.08.2019.(POL-VIG-1908-0125)

MAGVIT B₆, SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNEJ: Jedna tabletka zawiera: 48 mg jonów magnezu w postaci magnezu mleczanu dwuwod-nego (Magnesii lactas) i 5 mg pirydoksyny chlorowodorku (Pyridoxini hydrochloridum). POSTAĆ FARMACEUTYCZNA: tabletki dojelitowe. WSKAZANIA TERAPEUTYCZNE: Wskazaniem do podawania preparatu Magvit B6 jest profilaktyka powikłań związanych z niedoborem ma-gnezu i/lub witaminy B6 oraz uzupełnienie stwierdzonych niedoborów tych związków w organizmie. PRZECIWWSKAZANIA: Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu, ciężka niewydolność nerek, hiper- magnezemia, hiperwitaminoza B6, blok przedsionkowo-komorowy, myasthenia gravis, parkinsonizm leczony L-dopą bez stosowania inhi-bitora obwodowej dekarboksylazy lewodopy, znaczne niedociśnienie tętnicze, zaburzenia wchłaniania z przewodu pokarmowego, biegunka. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY: Angelini Pharma Polska Sp. z o.o. ul Podleś- na 83; 05-552 Łazy. Produkt leczniczy wydawany bez przepisu lekarza – OTC-552 Łazy. Produkt leczniczy wydawany bez przepisu lekarza – OTC.

HEVIRAN COMFORT Skład i postać: Każda tabletka zawiera 200 mg acyklowiru. Tabletki barwy białej, okrągłe, obustronnie wypukłe. Wskazania: Leczenie na-wrotowej opryszczki warg i twarzy wywołanej przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex) u dorosłych. Produkt leczniczy może być stosowany jedynie u pacjentów, u których w przeszłości rozpoznano zakażenie wirusem opryszczki pospolitej. Przeciwwskazania: Nad-wrażliwość na substancję czynną, walacyklowir lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Podmiot odpowiedzialny: Zakłady Farma-ceutyczne Polpharma S.A. Dodatkowych informacji o leku udziela: Polpharma Biuro Handlowe Sp. z o.o., ul. Bobrowiecka 6, 00-728 War-szawa; tel.: +48 22 364 61 00; faks: +48 22 364 61 02; www.polpharma.pl. Lek wydawany bez recepty. ChPL: 2018.05.10.

SINUPRET EXTRACT

Nazwa produktu leczniczego: Sinupret extract tabletki drażowa-ne. Produkt złożony. Postać farmaceutyczna: Tabletka drażowana. Wskazania do stosowania: Sinupret extract jest wskazany do stosowa-nia u dorosłych w leczeniu ostrych niepowikłanych stanów zapalnych zatok przynosowych (ostrego niepowikłanego zapalenia błony śluzo-wej nosa i zatok przynosowych). Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Choroba wrzodowa. Podmiot odpowiedzialny: Bionorica SE, 92308 Neumarkt, Niemcy. Informacji o leku udziela: Bionorica Polska Sp. z o.o., ul. Leszno 14, 01-192 Warszawa.

REKLAMA

TWÓJ FARMACEUTA

5150

NUMER 26

MGR FARMACJI AGNIESZKA DĘBOWSKA

PARKINSON – JAK Z NIM ŻYĆ

Choroba Parkinsona jest bardzo niewdzięcznym schorzeniem, ponie-waż prócz dużego dyskomfortu dla samego pacjenta, opieka nad nim jest dużym wyzwaniem dla całej rodziny i bliskich samego chorego. Stawia na baczność małżonków, dzieci i partnerów, z uwagi na fakt, że pacjent wymaga opieki 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu. Niestety osoby chore z dnia na dzień stają się coraz mniej samodzielne, a opie-kunowie poświęcają chorym często całe swoje życie. Według danych, w Polsce choruje ponad 100 tys. osób, a wśród nich u ok. 20% rozwinęła się postać zaawansowana.

ROZWÓJ CHOROBY

Choroba Parkinsona jest chorobą neurodegeneracyjną, co znaczy, że atakowane są komórki nerwowe w mózgu – neurony, które są jego budulcem. Zanika produkcja dopaminy, która jest neuroprzekaźnikiem odpowiedzialnym m.in. za napięcie mięśni i koordynację oraz za pro-cesy związane z ruchem. Niestety do tej pory nie są znane przyczyny

PARKINSON – JAK Z NIM ŻYĆ

choroby, ale według niemieckich nau- kowców, jej początek nie został umiej- scowiony w strukturach mózgu i nikt by nie powiązał genezy schorzenia z ukła- dem pokarmowym.

Średni wiek chorych to ok. 58 lat i cho- roba ta częściej dosięga mężczyzn. Początkowe objawy, takie jak: utrata węchu, zaparcia, pogorszenie nastro-ju, depresja, problemy ze snem powin-ny skłonić do konsultacji lekarskiej. Symptomy z biegiem czasu nasilają się, pojawia się spowolnienie ruchu, które sprawia trudność w samym jego rozpoczęciu, dochodzi do zaniku mimiki, rzadszego mrugania powieka-mi, zaburzeń mowy, drżenia spoczyn-kowego, sztywności mięśni, zaburzeń

51

SENIOR

pojawiają się symptomy ze strony układu pokarmowego, moczowo-płcio-wego, sercowo-naczyniowego oraz objawy psychotyczne (rozkojarzenie, omamy, urojenia). Wszystko to sprawia, że pacjent powoli staje się mało samodzielny, uzależniony od osób trzecich, a komfort jego życia znacznie spada. Leczenie farmakologiczne jest objawowe i początkowo daje dużą poprawę, pacjent funkcjonuje normalnie. Jest to pierwsza faza choroby, często nazywana „miesiącem miodowym”, trwa od 3 do 5 lat. Po tym okresie farmakoterapia nie daje widocznych rezultatów, stan pacjenta, mimo zażywanych leków, pogarsza się, choroba zaczyna pokazywać swoje prawdziwe oblicze. Samodzielność pacjenta ulega znacznemu pogorszeniu, osoby czują się zawstydzone, nie wychodzą z domu i funk-cjonują „za zamkniętymi drzwiami”. Późny okres choroby nazywany jest „rajem utraconym”.

„Parkinson” jest schorzeniem nieuleczalnym, objawy z biegiem czasu bardzo się nasilają, prowadząc do inwalidztwa, dlatego też warto wspo-mnieć o dużym znaczeniu rehabilitacji pacjenta, która wraz z leczeniem farmakologicznym może przynieść poprawę komfortu życia, na czym skupia się całą istotę leczenia.

postawy, zaburzeń poznawczych i otę- pienia. Patrząc na chorą osobę, za-uważyć można przygarbioną postać, która porusza się drobnymi krokami, praktycznie nie odrywając stóp od podłoża.

CODZIENNOŚĆ CHOREGO NA PARKINSONA

„Parkinson” sprawia, że zwykłe czyn-ności dnia codziennego, takie jak wstawanie z krzesła czy łóżka, zmia-na pozycji, przyjmowanie pokarmów czy zakładanie butów są bardzo trud-ne dla pacjentów i potrzebna im jest pomoc opiekuna. Niestety objawy ze strony układu ruchu nie są jedyne,

TWÓJ FARMACEUTA

5352

NUMER 26

FARMAKOTERAPIAW pierwszej fazie choroby stosunkowo łatwo poskromić objawy choroby. Lekiem pierwszego wyboru jest lewodopa (L-DOPA), która jest prekurso-rem dopaminy – podanie czystego neuroprzekaźnika jest nieskuteczne, ponieważ nie przechodzi przez barierę krew-mózg, nie trafi więc do miejsca swego docelowego działania. Moment wprowadzenia leku stał się przełomem w leczeniu choroby. Dobranie odpowiednich dawek czyni kurację skuteczną, a stan pacjenta jest stabilny. Dzieje się tak dzięki po-dwójnej odpowiedzi na leczenie: krótkiej i długiej. Krótka odpowiedź jest oczywista, spowodowana podaniem samego leku, długa trochę bardziej skomplikowana, ponieważ sprytny organizm ludzki przebudowuje struk-tury mózgu, moduluje jego funkcjonowanie, może dojść do powstania nowych zakończeń nerwowych. Dzięki temu w pierwszej fazie choroby odstawienie leku na kilka dni nie powoduje pogorszenia stanu chore-go. W metabolizmie L-DOPY pomocne okazały się proste zasady, takie jak unikanie podawania go z posiłkami białkowymi, omijanie leków zmniejszających perystaltykę jelit. Połączono kurację z inhibitorami rozkładu lewodopy tak, aby transformacja nie miała miejsca w krwi obwodowej, same inhibitory nie przenikają przez barierę krew-mózg, więc „dowożą” nieprzetworzoną L-DOPĘ do mózgu, gdzie po przemianie w dopaminę spełni swą funkcję, łagodząc objawy choroby. W Polsce od kilku lat dostępne są nowoczesne metody leczenia: głęboka stymulacja mózgu DBS (ang. deep brain stimulation), polegająca na wszczepieniu cienkich elektrod stymulujących do głęboko położonych części mózgu, lewodopa podawana dojelitowo czy apomorfina (agonista dopaminy) w postaci wlewów podskórnych. Agoniści dopaminy są grupą leków wy-bieraną w drugiej kolejności po L-DOPIE lub łącznie z nią, by łagodzić objawy niepożądane.

Z czasem choroba postępuje, zwyrodnienie zwiększa swój zasięg, a ubytek zakończeń dopaminergicznych w prążkowiu powoduje słabsze działanie lewodopy. Uwzględniając jej krótki okres półtrwania i wiele

czynników zmniejszających jej wchła-nianie, sprawia, że kuracja staje się coraz mniej skuteczna. Dochodzi do momentu, kiedy odpowiedź długa na podanie leku zanika. Pojawiają się sy-tuacje, w których nad ranem pacjent potrzebuje kolejnej dawki, na której rezultat czeka czasem 30–40 min, zda- rza się, że lek zaczyna działać dopiero po kolejnej dawce.

W warunkach fizjologicznych dopa-mina uwalniania jest w sposób stały i fazowy (w zależności od potrzeb organizmu), ma swój rytm dobowy – szczytowy wyrzut w godzinach ran-nych i zmniejszenie ilości w godzi-nach wieczornych i w nocy. Ideałem byłoby odkrycie leku, który zacho-wywałby się dokładnie jak naturalny neuroprzekaźnik, a do tego potrzebna jest odpowiednia stała ilość dopaminy. Wprowadzenie form o przedłużonym uwalnianiu zwiększyło skuteczność kuracji. Jednak choroba nadal jest nieuleczalna, a stan chorego z czasem ulega pogorszeniu.

OPIEKA NAD CHORYM

W dbaniu o chorego bardzo ważne jest wsparcie, aktywna opieka, cierpliwość i pomocna dłoń. Nie powinno się ubez-własnowolniać pacjentów i koniecznie trzeba pozwolić chorym jak najdłu-żej wykonywać codzienne czynności. Osoba, która ma poczucie samodzielno-ści – nawet w momencie wykonywania czynności niezdarnie, dłużej funkcjonuje w społeczeństwie i żyje w lepszej kon-dycji psychicznej.

Początkowe objawy, takie jak: utrata węchu, zaparcia, pogorszenie nastroju, depresja, problemy ze snem powinny skłonić do konsultacji lekarskiej.

53

CENA W DROGERIIMEDICOVER OD155 ZŁ

RECENZJE REDAKTORAcategory manager Katarzyna Rinas

BIODERMA SENSIBIO H2O 500 ML + 500 ML – OFERTA CZASOWA (11-24.11.2019) Usuwa 99% makijażu, eliminuje 98% pyłów niskocząsteczkowych PM 2,5 czy PM 1, usuwa 78% metali ciężkich – to deklaracja marki Bioderma dla Sensibio H2O. Ten kultowy już płyn micelarny stosowany jest od wielu lat na całym świecie przez mi-liony kobiet. W Sensibio H2O została użyta wysoko oczyszczona woda (stosowana m.in. przy produkcji leków), zastosowano tylko 10 składników, z czego aż połowa to składniki pielęgnujące, obecne w kremach do twarzy i właśnie dlatego ten płyn micelarny nie wymaga zmywania wodą, a fizjologiczne pH 5,5 sprawia, że dodatko-wo tonizuje skórę. Raz go spróbujesz i nie będziesz chciała przestać. Teraz możesz zrobić zapas na dłużej, opakowanie 500 ml zakupisz z drugim takim samym płynem w gratisie. Przy zakupie duopaku Sensibio H20 2 x 500 ml, odbierz gratis Sensibio H20 250 ml. Uwaga, ta wyjątkowa oferta obowiązuje tylko przez dwa tygodnie.

ZESTAW DAESES, SESGEN, RETIAGE Dr. Gabriel Serrano – inicjator powstania hiszpańskiej firmy Sesderma, wybitny specjalista w dziedzinie dermatologii, członek Akademii Nauk o Zdrowiu Ramón y Cajal, od ponad 25 lat wykorzystuje w swoich produk-tach odkrycia światowej dermatologii i genokosmetyki. Produkty tej linii są wyjątkowe dzięki nanotechnologii umożliwiającej przenoszenie skład-ników aktywnych zamkniętych w nanosomach do najgłębszych warstw skóry, co wzmacnia ich efekt działania. Dzięki zastosowaniu nanosomów, zawarte w nich substancje aktywne mają też większą stabilność (dotyczy to głównie witaminy A i C oraz wszystkich substancji, które mają dużą zdolność utleniania się), przez co docierają do głębokich warstw skóry w niezmienionej formie. Teraz produkty z linii Saeses, Sesgen oraz Retiage dostępne w zestawach z uzupełniającymi pielęgnację prezentami.

BIODERMA Filozofia Laboratorium Bioderma – biologia wsparciem dla dermatologii – to najlepsza możliwa reklama dermokosmetyków. Wszystkie produkty marki Bio-derma powstają przy współpracy biologów i dermatologów. Działają na mecha-nizmy odpowiedzialne za przyczyny i skutki danego problemu, przywracając pełnię zdrowia. Podnoszą próg tolerancji skóry i jej zdolność do obrony przed czynnikami zewnętrznymi. Są doskonale tolerowane. Bioderma stosuje składni-ki aktywne o uznanym działaniu – tylko takie, które charakteryzuje skuteczność i bezpieczeństwo. W ofercie znajdziemy kilka gam dedykowanych różnym oczeki-waniom i potrzebom. Przy zakupie produktów Bioderma powyżej 20 zł, otrzymasz zestaw „Poczuj na własnej skórze” w prezencie.

KLORANE SZAMPONY 400 ML W 1965 roku farmaceuta-wizjoner Pierre Fabre, postanowił połączyć swoją dyscyplinę naukową z pasją do botaniki. Od 50 lat roślinne składniki pro-duktów Klorane są starannie selekcjonowane, w taki sposób, aby odnaleźć odpowiednią pielęgnację dla każdego rodzaju włosów. Inspirowane naturą, pięknie pachnące i wydajne linie pielęgnacyjne zawierają liczne, zarówno szeroko znane jak i nowe, występujące w naturze substancje i ekstrakty – aktywnie pielęgnujące. Problemy, takie jak wypadanie, łamanie, suchość, nadmierne przetłuszczanie włosów znajdują rozwiązanie w specjalistycznej pielęgnacji Klorane. Teraz, szampony o wystarczającej na jeszcze dłużej pojemności 400 ml, możesz zakupić w wyjątkowej ofercie cenowej.

PREZENT

CENA W DROGERIIMEDICOVER OD49,95 ZŁ

OFERTA CZASOWA

TWÓJ FARMACEUTA

5554

NUMER 26

PIELĘGNACJA SKÓRY

MGR FARMACJI MAGDALENA KRZEMIŃSKA

PO ZABIEGACH MEDYCYNY ESTETYCZNEJ

ZABIEGI MEDYCYNY ESTETYCZNEJ CIESZĄ SIĘ CORAZ WIĘKSZĄ POPULARNOŚCIĄ. CHOCIAŻ EFEKTEM KOŃCOWYM MA BYĆ POLEPSZENIE KONDYCJI I WYGLĄDU SKÓRY, W PIERWSZYCH DNIACH PO ZABIEGU MOŻE BYĆ ONA MOCNO PODRAŻNIONA, ZACZERWIENIONA, CZY WRĘCZ USZKODZONA. JAKĄ PIELĘGNACJĘ NALEŻY STOSOWAĆ, ABY PRZYSPIESZYĆ PROCES REGENERACJI NASKÓRKA ORAZ CIESZYĆ SIĘ REZULTATAMI ZABIEGU JAK NAJDŁUŻEJ?

55

CZEGO OCZEKIWAĆ OD RAZU PO ZABIEGU?

Peelingi chemiczne i laseroterapia działają na zasadzie kontrolowanych mikrouszkodzeń skóry. Rozpoczyna to proces zapalny, co pobudza odnowę i regenerację na-skórka. W związku z tym od razu po zabiegu skóra będzie podrażniona, zaczerwieniona i ściągnięta. Czasami może pojawić się mocne złuszczanie lub wręcz sączące się rany. Pielęgnacja po zabiegach medycyny estetycznej powinna być tak dobrana, aby wspomagać gojenie i przyspieszać proces zdrowienia skóry.

Zabiegi medycyny estetycznej to nie tylko peelingi oraz la-sery, lecz także wstrzyknięcia wypełniaczy lub toksyny bo-tulinowej. Skutkiem takich zabiegów są najczęściej krwia-ki i obrzęki, często z towarzyszącym zaczerwienieniem.

JAK OCZYSZCZAĆ PODRAŻNIONĄ SKÓRĘ?

Oczyszczanie podrażnionej zabiegami skóry powinno opierać się na delikatnych, bezzapachowych i hipoaler-gicznych kosmetykach. Najczęściej stosuje się produkty zawierające wodę termalną (która ma dodatkowe wła-ściwości lecznicze) lub płyny micelarne. W przypadku ran sączących się, można stosować specjalne lotiony o dzia-łaniu ściągającym i osuszającym.

Niewłaściwe oczyszczanie może skutkować pogłębieniem procesu zapalnego i może prowadzić nawet do nadka-żenia bakteryjnego lub grzybiczego, dlatego już na tym etapie należy wykazać szczególną ostrożność.

JAKICH KOSMETYKÓW UŻYWAĆ, GDY SKÓRA JEST PODRAŻNIONA?

Pomocna w przywróceniu równowagi podrażnionej skó-rze będzie przede wszystkim woda termalna. Występuje ona jako baza wielu dermokosmetyków dostępnych w aptece. Wodę termalną można także stosować w po-staci sprayu w ciągu dnia, nawet na makijaż, aby łagodzić

ściągnięcie i pieczenie skóry. W tym przypadku najlepiej, by była ona izotoniczna, czyli miała podobne pH do pH skóry. Do łagodzenia podrażnionej skóry można uży-wać także dermokosmetyków zawierających alantoinę i pantenol.

Do nawilżania cery warto wybierać kremy do twarzy zawierające kwas hialuronowy, który zatrzymuje wodę w naskórku, jednocześnie nawilżając ją od środka. Inne substancje, które odżywiają i regenerują skórę to glice-ryna i masło karite. W pielęgnacji dobrze sprawdzą się emolienty, które oprócz nawilżenia będą natłuszczać skórę i zapobiegać utracie wody przez naskórek.

Istnieje wiele specjalistycznych dermokosmetyków, które w swoim składzie zawierają sukralfat odpowie-dzialny za regenerację skóry oraz jony cynku i miedzi o działaniu antybakteryjnym. Są one często stosowane jako pierwsza pomoc dla podrażnionej skóry, gdyż dzia-łają jak opatrunki i dodatkowo stymulują do szybszej regeneracji.

Jeśli po zabiegu występują krwiaki i obrzęki, warto się-gnąć po preparaty z arniką i heparyną. Trzeba jednak pamiętać, że nie nadają się one do stosowania w bez-pośredniej okolicy oka. Warte zainteresowania się są też preparaty z ruszczykiem.

CZEGO UNIKAĆ PO ZABIEGACH?

W przypadku laserów oraz peelingów chemicznych, czyn-nikiem, którego należy bezwzględnie unikać jest światło słoneczne – od kilku dni do nawet kilku miesięcy po zabie-gu. Dlatego tak ważne jest stosowanie filtrów UV nawet w pochmurne dni.

Bezpośrednio po zabiegach nie powinno się korzystać z siłowni i sauny. Pot oraz wysoka temperatura mogą pogorszyć proces gojenia się. Nie zaleca się także wizyty na basenie – chlor zawarty w wodzie może dodatkowo podrażnić wrażliwą już po zabiegu skórę.

W niektórych przypadkach osoba wykonująca zabieg może zalecić, aby przez kilka następnych dni nie stoso-wać makijażu, aby nie zanieczyścić cery. Ciężkie podkłady lub kremy BB zawierające komedogenne składniki należy odłożyć do czasu, kiedy zakończy się proces regeneracji.

JAK UZYSKAĆ NAJLEPSZE REZULTATY PO ZABIEGACH ESTETYCZNYCH?

To, jakie rezultaty pacjent uzyska, zależy tylko od niego. Sam zabieg nie wystarczy – dalsza pielęgnacja skóry jest kluczowa. Przestrzeganie najważniejszych zasad i używa-nie właściwych dermokosmetyków pozwoli na cieszenie się efektami jeszcze długo po zabiegu.

PO ZABIEGACH MEDYCYNY ESTETYCZNEJ

URODA

Oczyszczanie podrażnionej zabiegami skóry powinno opierać się na delikatnych, bezzapachowych i hipoalergicznych kosmetykach.

TWÓJ FARMACEUTA

5756

NUMER 26

REKLAMA

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą,

gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

OTRIVIN Aerozol do nosa, roztwór. Jeden ml roztworu zawiera 1 mg ksylometa-zoliny chlorowodorku (Xylometazolini hydrochloridum). Wskazania do stosowania: nadmierne przekrwienie błony śluzowej nosa występujące w przebiegu przeziębienia, kataru siennego, alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa, zapalenia zatok. Produkt leczniczy ułatwia odpływ wydzieliny z zapalnie zmienionych zatok przynosowych. Dzięki zmniej-szaniu przekrwienia błony śluzowej jamy nosowo-gardłowej może być stosowany wspomagająco w zapaleniu ucha środkowego. Otrivin ułatwia wziernikowanie nosa. Otrivin jest przeznaczony do stosowania u doro-słych i młodzieży w wieku powyżej 12 lat. Przeciwwskazania: nadwraż-liwość na ksylometazolinę lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Podobnie jak w przypadku innych leków zwężających naczynia krwio-nośne, produktu Otrivin nie należy stosować u pacjentów po zabiegach chirurgicznych prowadzonych drogą przeznosową, np. przezklinowe usunięcie przysadki i po zabiegach chirurgicznych przebiegających z odsłonięciem opony twardej. Jaskra z wąskim kątem przesączania. Wysychające zapalenie błony śluzowej nosa lub zanikowe zapalenie błony śluzowej nosa. Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Consu-mer Healthcare Sp. z o.o.

OROFAR MAX

Chlorek cetylopirydyniowy 2 mg + 1 mg chlorowodorek lidokainy. Pastyl-ki twarde. Wskazania do stosowania: miejscowe leczenie antyseptyczne stanów zapalnych gardła i jamy ustnej, a także łagodzenie dolegliwo-ści bólowych w tych stanach. Orofar Max jest wskazany do stosowania u dorosłych i dzieci w wieku powyżej 6 lat. Przeciwwskazania: nadwrażli-wość na substancje czynne, inne środki miejscowo znieczulające z grupy amidów lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Podmiot odpowie-dzialny: GlaxoSmithKline Consumer Healthcare Sp. z o.o.

CHLORCHINALDIN

Chlorchinaldin VP, 2 mg, tabletki do ssania. Skład: 1 tabletka do ssania za-wiera 2 mg chlorochinaldolu (Chlorquinaldolum). Substancja pomocnicza o znanym działaniu: każda tabletka zawiera 364 mg sacharozy. Wska-zania: do stosowania miejscowego w zakażeniach bakteryjnych jamy ustnej i dziąseł, w pleśniawkach, w zakażeniach grzybiczych jamy ustnej i gardła po leczeniu antybiotykami. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Podmiot odpowiedzialny: PharmaSwiss Česká republika s.r.o., Jankovcova 1569/2c, 170 00 Praga 7. Data przygotowania: 09.2016LEK DOSTĘPNY W APTECE BEZ RECEPTY

XYLOGEL 0,1% Skład i postać: Każdy gram żelu zawiera odpowiednio 0,5 mg lub 1 mg ksylometazoliny chlorowodorku. Substancja pomocnicza o znanym dzia-łaniu: benzalkoniowy chlorek 0,1 mg/g. Żel do nosa. Wskazania: Leczenie pomocnicze: ostrego zapalenia błony śluzowej nosa pochodzenia wiru-sowego lub bakteryjnego, ostrego lub przewlekłego zaostrzającego się zapalenia zatok przynosowych, alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa, ostrego zapalenia ucha środkowego w celu udrożnienia trąbki słuchowej. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na którykolwiek składnik produktu; nie stosować u pacjentów po usunięciu przysadki lub po in-nych zabiegach chirurgicznych przebiegających z odsłonięciem opony twardej; zanikowe zapalenie błony śluzowej nosa. Podmiot odpowie-dzialny: Polfa Warszawa S.A. Dodatkowych informacji o leku udziela: Polpharma Biuro Handlowe Sp. z o.o., ul. Bobrowiecka 6, 00-728 War-szawa; tel.: +48 22 364 61 00; faks: +48 22 364 61 02; www.polpharma.pl. ChPL: 2019.06.04.

57

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą,

gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

RUTINOSCORBIN

25 mg + 100 mg, tabletki powlekane. 1 tabletka zawiera 25 mg rutozydu (Rutosidum) - w postaci rutozydu trójwodne-go i 100 mg Acidum ascorbicum (kwasu askorbowego). Wskazania do stosowania: w stanach niedoboru kwasu askorbowegom, w stanach zwiększonego zapotrzebowa-nia na kwas askorbowy (przeziębienia, zakażenia wirusowe w tym grypa), pomocniczo w nadmiernej przepuszczalności naczyń. Produkt Rutinoscorbin jest wskazany do stosowania u osób dorosłych i dzieci w wieku 6 lat i starszych. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na rutozyd lub kwas askor-bowey lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Kamica szczawianowa i choroby związane z nadmiernym gromadze-niem żelaza (talasemia, hemochromatoza, niedokrwistość syderoblastyczna) lub inne stany predysponujące do nadmia-ru żelaza w organizmie. Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Consumer Health-care Sp. z o.o.

DEFLEGMINDeflegmin, 75 mg kapsułki o przedłużonym uwalnianiu: 1 kapsułka o przedłużonym uwalnianiu zawiera 75 mg am-broksolu chlorowodorku. Wskazania do stosowania: Ostre i przewlekłe choroby płuc oraz oskrzeli przebiegające z utrudnieniem odkrztuszania lepkiej wydzieliny z dróg od-dechowych. Przeciwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Podmiot odpowiedzialny: PharmaSwiss Česká republika s.r.o.: Jan-kovcova 1569/2c: 170 00 Praha 7: Republika Czeska. Data przygotowania: 11.07.2017

REKLAMA

ACC® OPTIMA

ACC®. Szybki sposób na kaszel!* Wskazania: lek rozrzedzający wydzie-linę dróg oddechowych i ułatwiający jej odkrztuszanie u pacjentów z zapaleniem oskrzeli związanym z przeziębieniem. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na którykolwiek ze składników leku, czynna choroba wrzodowa, ostry stan astmatyczny. Nie stosować u dzieci poniżej 6. roku życia. Skład: 1 tabletka musująca zawiera 200 mg acetylocysteiny. Podmiot odpowiedzialny: Sandoz GmbH, Biochemiestrasse 10, A-6250 Kundl, Austria. Informacja o leku: Sandoz Polska Sp. z o.o., ul. Doma-niewska 50c, 02-672 Warszawa. * E. Blicharska, Acetylocysteina – mukolityk bez tajemnic, “Świat Farmacji” 2010 / Dr A.Gawrońska, N-ascetylocysteina-dobry lek mukolityczny, „Świat Farmacji” 2010, IX / ChPL ACC / Lemke Thomas L, David A. Williams Foye’s Principles of Medicinal Chemistry 7th Edition / dr hab. n. med. Halina Car Leki mukolityczne - znane działania, nowe efekty ALERGOLOGIA, PULMONOLOGIA, CHOROBY INFEKCYJNE WIEKU DZIECIĘCEGO Vol 17 No 1 2009

Sygnatura: ACC OTC/010/01-2019

TWÓJ FARMACEUTA

5958

NUMER 26

ZASTOSOWANIE KONOPI MEDYCZNYCH

MGR FARMACJI JUSTYNA FRĄTCZAK

W CHOROBACH ALERGICZNYCH

59

ZDROWIE

ZASTOSOWANIE KONOPI MEDYCZNYCH

WPROWADZENIU MEDYCZNEJ MARIHUANY NA RYNEK POLSKI TOWARZYSZYŁO WIELE EMOCJI I DYSKUSJI, NIE TYLKO W ŚRODOWISKU MEDYCZNYM, ALE TAKŻE W CAŁYM SPOŁECZEŃSTWIE. ZWIĄZANE BYŁO TO PRZEDE WSZYSTKIM Z OBAWĄ PRZED ODURZAJĄCYM I EUFORYZUJĄCYM DZIAŁANIEM ZWIĄZKU O NAZWIE CHEMICZNEJ TETRAHYDROKANNABINOL, W SKRÓCIE THC.

OObecnie w Internecie możemy znaleźć wiele badań potwierdzających skuteczność medycz-nej konopi w leczeniu między innymi stwardnienia rozsianego, padaczki, depresji czy innych chorób neurologicznych. Podążając za trendem, także producenci kosmetyków i suplementów diety postanowili wykorzystać konopie w swoich produktach, ale czy my pacjenci powinniśmy po nie sięgać? Jak wygląda skuteczność konopi w leczeniu i łagodzeniu chorób alergicznych?

OLEJ KONOPNY

Znalezienie informacji co do skuteczności konopi w leczeniu chorób alergicznych nie jest taka łatwa. Temat ten nadal jest przedmiotem badań wielu naukowców. W prepara-tach do stosowania zarówno zewnętrznego, jak i wewnętrznego, głównym składnikiem aktywnym jest olej konopny, tłoczony na zimno z nasion konopi. Zawiera on aż 25–35% kwasów tłuszczowych, głównie wielonienasyconych, z przewagą kwasu linolowego i alfa linolenowego. Stosunek kwasów omega-6 do omega-3 waha się pomiędzy 2:1 a 3:1. Jest to najbardziej optymalna wartość, biorąc pod uwagę normy dietetyczne. Dodatkowo olej

TWÓJ FARMACEUTA

6160

NUMER 26

konopny zawiera kwas γ-linolenowy, który nie występuje powszechnie w ole-jach roślinnych, a ma wiele właściwości prozdrowotnych. Ponadto składa się z 20–25% białka, do 30% węglowodanów i 15% błonnika pokarmowego. Olej ten tłoczony jest zwykle na zimno i ma zielonkawy kolor oraz charakterystyczny orzechowy posmak i zapach. Podczas procesu tłoczenia może dojść do zanie-czyszczenia oleju fragmentami rośliny, które zawierają włoski wydzielnicze. Wbrew pozorom jest to korzystny proces, ponieważ wtedy olejek zawiera nie-wielkie ilości kannabidiolu (w skrócie: CBD) i terpenoidów, które wykazują mię-dzy innymi działanie przeciwzapalne, niezwykle korzystne w leczeniu alergii.

Ze względu na wysoką zawartość wie-lonienasyconych kwasów tłuszczowych, olej konopny jest stosowany jako skład-nik przeznaczony dla suchej i bardzo suchej skóry. Uważany jest za produkt, który nie zatyka porów oraz odbudowu-jący naturalną hydrolipidową warstwę ochronną naskórka, dzięki czemu zapo-biega przezskórnej utracie wody.

61

WYKORZYSTANIE KONOPI MEDYCZNYCH W LECZENIU ATOPOWEGO ZAPALENIA SKÓRY

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to dobry przykład choroby o nie do końca wyja-śnionej etiologii. Co prawda, kilka czyn-ników zaostrzających lub wywołujących chorobę zostało zidentyfikowanych,

ZDROWIE

jednak dotychczas dokładny patomechanizm nie został poznany. Jak już po-wyżej wspomniano, olej konopny wykazuje bardzo korzystny profil lipidowy. Postanowiono więc wykorzystać ten fakt i przeprowadzić bardzo ciekawe ba-danie kliniczne z udziałem grupy 20 pacjentów. Porównywano w nim skutki doustnego stosowania oliwy z oliwek i oleju konopnego na podstawie profilu lipidowego uczestników, przezskórną utratę wody, jakość skóry oraz stoso-wanie leków na skórę.

Wyniki okazały się obiecujące. Pacjenci zgłaszali znaczne subiektywne od-czucie zmniejszenia suchości i świądu skóry po regularnym spożywaniu oleju konopnego. Zmniejszył się także współczynnik transdermalnej (przezskórnej) utraty wody. Są to bardzo istotne klinicznie aspekty, ponieważ pacjenci, którzy odczuwają mniejszą suchość skóry, rzadziej sięgają po leki zaordynowane przez lekarza.

Dodatkową obserwacją z tego badania, jednak nieistotną klinicznie, była znaczna poprawa kondycji włosów i paznokci u osób, które spożywały olej konopny. Chociaż badanie to było przeprowadzone na stosunkowo małej liczbie pacjentów, stanowi dobry początek do dalszych analiz i pokazuje, że prosta czynność, jaką jest regularne doustne suplementowanie oleju konop-nego, może mieć pozytywny wpływ na jakość życia pacjentów z AZS.

WYKORZYSTANIE KONOPI MEDYCZNYCH W LECZENIU ASTMY OSKRZELOWEJ

Astma oskrzelowa jest złożonym schorzeniem zapalnym, które jest związane z nadreaktywnością oskrzeli, nadmierną odpowiedzią układu immunologicz-nego i zwiększonym wydzielaniem śluzu przez komórki kubkowe nabłonka dróg oddechowych. Przeprowadzono bardzo ciekawe badanie na myszach, dzięki któremu stwierdzono, że leki na bazie kannabinoidów mogą stanowić nową klasę środków terapeutycznych w leczeniu chorób alergicznych układu oddechowego. Myszom, u których najpierw wywołano astmę przez ekspozycję na określony alergen wziewny, podano dootrzewnowo THC bądź CBD. Dzięki temu wyciszyła się odpowiedź układu immunologicznego i zmniejszyła nad-mierna produkcja śluzu w drogach oddechowych.

Poprzednie badania wskazywały na skuteczność terapii THC w aerozolu w roz-szerzaniu oskrzeli, przy minimalnych, ogólnoustrojowych działaniach niepo-żądanych, lecz niestety z miejscowym podrażnieniem układu oddechowego.

WYKORZYSTANIE KONOPI MEDYCZNYCH W LECZENIU ŚWIĄDU RÓŻNEGO POCHODZENIA

Świąd, czyli swędzenie kojarzy się większości z nas przede wszystkim z choro- bami skóry. Jednak może być on drugorzędnym objawem wielu innych, czę-sto poważnych chorób, takich jak niewydolność nerek czy wątroby. Prze- prowadzono obiecujące badanie w Polsce, które obejmowało pacjentów z he-modializą. Miejscowe zastosowanie kremów na bazie endokannabinoidów zmniejszyło dolegliwości związane z uporczywym swędzeniem i suchością skóry.

Podsumowując, obecna literatura opisuje liczne i obiecujące zastosowania kannabinoidów w leczeniu różnych chorób skóry, także tych o podłożu alergicznym. Jednak nadal potrzebna jest weryfikacja tych założeń w postaci testów na zwierzętach laboratoryjnych i badań klinicznych z udziałem ludzi, aby ustalić profil bezpieczeństwa jak i skuteczności tych związków.

WIĘCEJ O ZDROWIU ZNAJDZIESZ NA ETWOJFARMACEUTA.PL

TWÓJ FARMACEUTA

6362

NUMER 26

WAKTYWNOŚĆ FIZYCZNA CHORYCH NA CUKRZYCĘ

MGR FARMACJI JAKUB ZUBLEWICZ

Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego wysiłek fizyczny jest integralną częścią prawidłowego kom-pleksowego postępowania w leczeniu cukrzycy. Pomaga zmniejszyć masę ciała, obniża ciśnienie tętnicze, podno-si wydolność układu krążenia, pomaga w zapobieganiu rozwojowi miażdżycy, wzmacnia układ ruchu, zapobiega oste-oporozie, zwiększa odporność organi-zmu, spowalnia procesy starzenia, wpły-wa korzystnie na nastrój. Dodatkowo u osób chorych na cukrzycę poprawia wrażliwość tkanek na insulinę, zmniejsza zapotrzebowanie na insulinę, poprawia wyrównanie metaboliczne cukrzycy oraz przyczynia się do obniżenia stężenia glu-kozy we krwi.

ŚWIADOMA AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA

W celu uzyskania optymalnego efektu wysiłek fizyczny powinien być regular-ny, podejmowany co najmniej co 2–3 dni, jednak najlepiej codziennie. Przed roz-poczęciem aktywności fizycznej należy poznać podstawowe zasady jej podej-mowania w cukrzycy i zapobiegania niedocukrzeniu. Ważna jest świadomość, że obniżenie stężenia glukozy we krwi i związane z tym ryzyko niedocukrzenia może wystąpić w trakcie, tuż po, a nawet do 24 godzin po wysiłku fizycznym.

Intensywność wysiłku fizycznego okreś- lić powinien lekarz na podstawie pełnego obrazu klinicznego – i tak np. najbardziej

odpowiednią formą wysiłku u chorych na cukrzycę typu 2. powyżej 65. roku życia i/lub z nadwagą jest szybki spacer 3–5 razy w tygodniu, a dla chorych w każdym wie-ku przy współwystępowaniu nadwagi – nordic walking. Osoby bez istotnych prze-ciwwskazań, szczególnie w młodszych grupach wiekowych, należy zachęcać do wysokiej aktywności fizycznej, w tym do uprawiania sportu.

SZCZEGÓŁOWY PLAN PODEJMOWANIA AKTYWNOŚCI

Należy omówić z lekarzem: zasady postępowania podczas ak-

tywności fizycznej (zależne są one od pory dnia, czasu trwania, rodzaju i in-tensywności aktywności fizycznej),

zasady samokontroli

Glikemię trzeba oznaczać przed wysił-kiem fizycznym, w trakcie i po jego za-kończeniu. Należy używać dokładnego glukometru i prawidłowo go obsługiwać. Prowadzenie zeszytu samokontroli i ob-serwacja zmian stężenia glukozy we krwi przy różnych formach i czasach trwania wysiłku jest również bardzo ważna. Lekarz zaleci też, jak interpretować wy-niki badań, a mianowicie, przy jakich war-tościach stężenia glukozy we krwi można zacząć aktywność fizyczną, a przy jakich jest to przeciwwskazane.

zasady modyfikacji leczenia w dniu, kiedy wystąpi aktywność fizyczna

Aby uniknąć hipoglikemii konieczne może być odpowiednie zmniejszenie da-wek insuliny lub doustnych leków prze-ciwcukrzycowych. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne zaleca, aby przed pla-nowanym wysiłkiem rozważyć redukcję o 30–50% (ilość zależna od indywidual-nej reakcji) dawki insuliny szybko-/krót-ko działającej, której szczyt działania przypada na okres wysiłku lub wkrótce po jego zakończeniu.

spożywanie dodatkowych porcji węglowodanów

Uzupełnienie węglowodanów w celu zapobieżenia hipoglikemii jest ważne przed, w trakcie i po wysiłku fizycznym – ilość zależy od rodzaju, intensywności i czasu trwania aktywności fizycznej. Lekarz indywidualnie zdecyduje, ile węglowodanów, kiedy i w jakiej postaci

63

ZDROWIE

powinno się zażyć. Warto też przygotować się na niespodziewane sytuacje – Polskie Towarzystwo Diabetologiczne zaleca przed nieplanowanym wysiłkiem spo-żyć dodatkową porcję cukrów prostych (20–30g/30 min. wysiłku).

WAŻNA NAWET NAJMNIEJSZA FORMA RUCHU

Początkowe zalecenia dotyczące aktyw-ności fizycznej powinny być umiarkowa-ne i uzależnione od możliwości pacjen-ta do wykonywania wysiłku. Osoby do tej pory prowadzące głównie siedzący tryb życia powinny stopniowo zaczynać aktywność ruchową np. od spaceru, zwiększanie czasu trwania i intensyw-ności wysiłku powinno być właściwie zaplanowane. Dla zwiększenia motywa-cji i powodzenia tej formy terapii ważne

czucia bólu), o konieczności pielęgnacji stóp i wygodnym obuwiu. Dlatego istot-ne jest, by sprawdzać codziennie swoje stopy, szczególnie po różnych formach aktywności fizycznej. Rozpoczynając wysiłek, należy zrobić rozgrzewkę –trwające 5–10 minut ćwiczenia wstępne, a na zakończenie uspokajające. Ważne jest również uzupełnianie płynów – ich utrata związana jest z poceniem się, wy-soką temperaturą otoczenia. Warto mieć również na uwadze, że alkohol zwiększa ryzyko niedocukrzenia.

WIĘCEJ O ZDROWIU ZNAJDZIESZ

NA ETWOJFARMACEUTA.PL

jest, aby wybrać taką formę ruchu, która sprawia pacjentowi przyjemność. Warto zacząć wprowadzać różne formy aktyw-ności fizycznej do codziennego życia, kiedy jest to tylko możliwe – nawet naj-mniejsza forma ruchu, nawet kilka minut na początek, ale wykonywana systema-tycznie ma znaczenie.

Aby aktywność fizyczna była bezpieczna dla pacjentów cukrzycowych, powinni mieć zawsze ze sobą glukozę, kostki cu-kru lub napój słodzony. Należy pamiętać o ryzyku uszkodzenia stóp podczas wy-siłku (zwłaszcza przy współistniejącej neuropatii obwodowej i obniżeniu progu

Przed rozpoczęciem aktywności fizycznej należy poznać podstawowe zasady jej podejmowania w cukrzycy.

TWÓJ FARMACEUTA

6564

NUMER 26

KOSMETOLOG MAGDALENA WYLĘŻEK

JEJ WYSOKOŚĆ CZEKOLADAJEST SŁODKA, PIĘKNIE PACHNIE, POPRAWIA NASTRÓJ I KONCENTRACJĘ. CZEKOLADA, BO O NIEJ TU MOWA, STAJE SIĘ RÓWNIE POPULARNA W KOSMETOLOGII, JAK W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM. JAKIE WŁAŚCIWOŚCI KRYJE W SOBIE ORAZ CZY KORZYSTNIE ODDZIAŁUJE NA SKÓRĘ? PRZYJRZYJMY SIĘ JEJ BLIŻEJ.

65

URODA

nie są przeznaczone do pielęgnacji skóry tłustej i trądzikowej, gdyż mogą przyczyniać się do powstawania niedoskonałości w przypadku tych rodzajów cer.

W czekoladzie występuje również mnóstwo mikro- i makroelementów, które powodują jej dobroczynne działanie na skórę. Cenne biopierwiastki jak że-lazo, miedź i magnez zapewniają prawidłowe funkcjonowanie i regenerację naszej skóry. W czekoladzie występują również substancje mineralne, takie jak: potas, wapń, fosfor oraz witaminy z grupy B, A i E.

EKSFOLIACJA

Wykorzystuje się również eksfoliacyjne działanie czekolady i samego ka-kao. Często peeling wzbogacony jest zmieloną łupiną ziaren kakaowca, co dodatkowo stanowi mechaniczny sposób złuszczania martwego naskórka. Usuwa się w ten sposób wierzchnią warstwę rogową skóry i przygotowuje do przyjęcia substancji aktywnych zawartych w kremach pielęgnacyjnych.

CZEKOLADĄ W CELLULIT

Liczną grupą związków zawartych w kakao są metyloksantyny: teofilina, te-obromina i znana wszystkim kofeina. Związki te usprawniają mikrokrążenie, drenują skórę i pomagają w spalaniu związków lipidowych. Tym samym czekolada ma działanie wyszczuplające i antycellulitowe, a także likwiduje obrzęki. Dlatego też, kosmetyki z jej zawartością nadają się do zabiegów poprawiających kształt sylwetki i wspomagających odchudzanie.

DESER DLA SKÓRY

Produkt ten wykorzystywany jest również w masażu, pobudzając mikrokrą-żenie i drenując skórę. Stosowana jest zarówno czekolada gorzka w czystej postaci, jak i kosmetyki z jej zawartością. Masaż czekoladą przynosi efekty w redukcji cellulitu oraz w kuracjach odchudzających. Dodatkowo dzięki wysokiej temperaturze czekolady, substancje aktywne lepiej przenika-ją w głąb skóry. Obok działania pielęgnacyjnego nie można zapomnieć o aspekcie psychicznym. Walory zapachowe czekolady poprawiają nastrój oraz zapewniają uczucie ukojenia i relaksu. Dodatkowo aromat utrzymuje się na skórze wiele godzin po aplikacji.

TABLICZKA CZEKOLADY ZAMKNIĘTA W TUBCE

Z uwagi na dość wysoką cenę zabiegów w gabinetach kosmetycznych z wykorzystaniem czekolady, a także długi czas ich trwania, poszukiwa-ne są alternatywne sposoby korzystania z dobrodziejstw czekolady. Ci, mający słabość do czekoladowych deserów i wolący pielęgnować skórę w zaciszu swojej łazienki, zapewne docenią fakt, że czekolada wykorzy-stywana jest w wielu kosmetykach dostępnych na rynku. Drogerie oferują czekoladowe peelingi, balsamy, olejki, płyny myjące i te do kąpieli, ma-seczki, kremy i sera do twarzy, a także całe serie kosmetyków do włosów, mydła i pomadki do ust.

KRÓLOWA SŁODYCZY

Chociaż mówi się o niej, że tuczy, czekolada w kosmetyce ma wiele atrybu-tów. Dlatego wykorzystali to producenci kosmetyków. Nie ulega wątpliwości fakt, że jest ona bogactwem substancji pozytywnie wpływających na kondy-cję skóry. Nic więc dziwnego, że kosmetyki z czekoladą są tak popularne.

Historia czekolady sięga XVI wieku, kiedy to przybyła ona do Europy. Początkowo doceniano jedynie

jej walory smakowe, jednak później od-kryto cenne właściwości pielęgnacyjne. Aktualnie obserwuje się ciągły wzrost za-interesowania kosmetykami naturalnymi i surowcami pozyskanymi z roślin, stąd ogromna ilość kosmetyków z zawartością czekolady. Surowiec ten zawiera w swo-im składzie charakterystyczne substancje chemiczne mające nieoceniony wpływ na kondycję skóry.

MOC WŁAŚCIWOŚCI CZEKOLADY

Czekolada powstaje z miazgi i tłuszczu kakaowego (nazywanego także masłem) powstałych w procesie fermentacji zia-ren kakaowca. Największą zawartość kakao oraz najwięcej dobroczynnych właściwości posiada gorzka czekolada. Kakao znane jest ze swoich właściwo-ści antyoksydacyjnych. Zapobiega ono szkodliwemu działaniu na skórę wolnych rodników, które indukują procesy starze-nia oraz rozkład włókien podporowych w postaci kolagenu i elastyny. Wszystko to za sprawą obecnych w nim związków polifenolowych, głównie katechin i anto-cyjanów, którym zawdzięcza również brą-zowy kolor. Nie bez przyczyny czekolada, a także jej składowe wykorzystywane są w produktach przeciwstarzeniowych i regenerujących skórę, gdyż dzięki swo-im właściwościom przywracają jędrność i elastyczność.

Czekolada, a w zasadzie masło kaka-owe w niej zawarte, jest bogactwem nasyconych i nienasyconych kwasów tłuszczowych, a także tych w wolnej postaci. Ich obecność w kosmetykach ma nieocenione właściwości nawilża-jące. Odbudowuje zewnętrzny płaszcz wodno-tłuszczowy skóry, zabezpiecza-jąc ją przed nadmiernym odparowywa-niem wody z naskórka oraz szkodliwym działaniem środowiska zewnętrznego. Tym samym pozostawia skórę miękką i gładką. Łagodzi również oparzenia sło-neczne i stany zapalne skóry. Co więcej, kosmetyki z zawartością czekolady dają pozytywne efekty w niwelowaniu blizn i rozstępów skórnych. Warto tym samym zaznaczyć, że tego rodzaju kosmetyki

TWÓJ FARMACEUTA

6766

NUMER 26

REKLAMA

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą,

gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

NUROFEN MIĘŚNIE I STAWY

200 mg ibuprofenu, plaster leczniczy. Wskazania do stosowania: Pro-dukt leczniczy Nurofen Mięśnie i Stawy jest wskazany do krótkotrwa-łego leczenia objawowego, miejscowego bólu spowodowanego ostrym naciągnięciem mięśni lub zwichnięciem powstałym w następstwie ła-godnych urazów w pobliżu stawów rąk lub nóg u dorosłych lub mło-dzieży w wieku 16 lat i powyżej. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą; Pacjen-ci z reakcjami alergicznymi nadwrażliwości w wywiadzie (np. astma, skurcz oskrzeli, nieżyt błony śluzowej nosa, obrzęk naczynioruchowy, pokrzywka), związanymi z przyjęciem ibuprofenu, kwasu acetylosali-cylowego lub innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ); Stosowanie na uszkodzoną lub zranioną skórę, Trzeci trymestr ciąży, Stosowanie na oczy, usta lub błony śluzowe. Podmiot odpowiedzialny: Reckitt Benckiser (Poland).

APAP DLA DZIECI FORTE Paracetamol 40 mg/ml, zawiesina doustna. Wskazania do stosowania: Lek stosowany do krótkotrwałego, objawowego leczenia bólu o lekkim i umiarkowanym nasileniu (ból głowy, ból zęba, bole menstruacyjne) i/lub gorączki (wysokiej temperatury). APAP dla dzieci FORTE to lek stoso-wany do leczenia bólu o lekkim i umiarkowanym nasileniu i/lub gorączki u dzieci (starszych niż 3 miesiące), dzieci i dorosłych (włączając osoby w wieku podeszłym). Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Podmiot odpowie-dzialny: US Pharmacia sp. z o.o.

NUROFEN DLA DZIECI FORTE TRUSKAWKOWY Nurofen dla dzieci Forte, Ibuprofenum, 200 mg/5 ml, zawiesina doust-na. Wskazania do stosowania: Objawowe, krótkotrwałe leczenie bólu o nasileniu małym do umiarkowanego. Objawowe, krótkotrwałe leczenie gorączki. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na ibuprofen lub inne nie-steroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) lub na którąkolwiek substancję pomocniczą: kwas cytrynowy jednowodny, sodu cytrynian, sodu chlorek, sacharyna sodowa, polisorbat 80, bromek domifenu, maltitol ciekły, glice-rol, guma ksantan, aromat truskawkowy (zawierający glikol propylenowy, kwas askorbowy (E 300), naturalne i identyczne z naturalnym substancje aromatyczne), woda oczyszczona. Pacjenci, u których wcześniej wystą-pił skurcz oskrzeli, astma, zapalenie błony śluzowej nosa lub pokrzywka powiązane z przyjmowaniem kwasu acetylosalicylowego lub innych nie-sterodidowych leków przeciwzalapnych. Pacjenci, uu których wcześniej wystąpiło krwawienie lub perforacja przewodu pokarmowego powiązane z wcześniejszą terapią lekami z grupy NLPZ. Pacjenci z czynną lub nawra-cającą w wywiadzie chorobą wrzodową żołądka i (lub) dwunastnicy lub z krwotokiem (dwa lub więcej niezależnych, potwierdzonych przypadków owrzodzenia lub krwawienia). Naczyniowo-mózgowe lub inne czynne krwawienie. Pacjenci z ciężką niewydolnością wątroby, ciężką niewydol-nością nerek lub ciężką niewydolnością serca. Zaburzenia krzepnięcia (ibuprofen może wydłużać czas krwawienia). Zaburzenia wytwarzania krwi o nieustalonym pochodzeniu, takie jak małopłytkowość. Ostatni trymestr ciąży. Podmiot odpowiedzialny: Reckitt Benckiser (Poland) S.A.

NASIVIN® KIDS Skład i postać farmaceutyczna: aerozol do nosa, roztwór. 1 ml roztworu za-wiera 0,25 mg oksymetazoliny chlorowodorku. 1 dawka aerozolu o obję- tości 45 µl zawiera 11,25 µg oksymetazoliny chlorowodorku. Wskazania do stosowania: obrzęk błon śluzowych występujący w ostrym zapaleniu błony śluzowej nosa, naczynioruchowym zapaleniu błony śluzowej nosa, alergicznym zapaleniu błony śluzowej nosa, zapaleniu zatok przynoso-wych, zapaleniu trąbki słuchowej, zapaleniu ucha środkowego. Przeciw- wskazania: Suche zapalenie błony śluzowej nosa (Rhinitis sicca). Nadwraż-liwość na którykolwiek ze składników preparatu. W poniższych przypad-kach preparat można zastosować wyłącznie po uprzednim dokładnym rozważeniu stosunku korzyści do ryzyka: leczenie inhibitorami mono-aminooksydazy (inhibitory MAO) i innymi lekami, które mogą zwiększać ciśnienie krwi; zwiększone ciśnienie śródgałkowe, szczególnie w przy-padku jaskry z zamkniętym kątem przesączania; ciężkie choroby serca i naczyń krwionośnych (np. choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze); guz chromochłonny nadnerczy; zaburzenia metaboliczne (np. nadczynność tarczycy, cukrzyca). Podmiot odpowiedzialny: Merck Selbstmedikation GmbH, Frankfurter Str. 250, 64293 Darmstadt, Niemcy. Kategoria dostępności: Produkt leczniczy wydawany bez przepisu leka-rza – OTC. Informacji udziela podmiot prowadzący reklamę na zlecenie podmiotu odpowiedzialnego: Merck Sp. z o.o., ul. Jutrzenki 137, 02-231 Warszawa, tel. (+48 22) 53 59 700, faks (+48 22) 53 59 703, www.merck.pl, SIoL opracowano na podst. ChPL z dn. 20.01.2017 r. POL-NAS-1707-0137.

67

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą,

gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

GRIPEX MAX Paracetamolum 500 mg, Pseudoephedrini hydrochloridum 30 mg, Dextromethorphani hydrobromidum 15 mg, tabletki powlekane.Wskazania do stosowania: Krótkotrwałe leczenie nasilonych obja- wów przeziębienia, grypy i stanów grypopodobnych (gorączka, katar, suchy kaszel, ból głowy, ból gardła, bóle mięśniowe i kostno-stawowe). Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancje czynne lub który- kolwiek substancję pomocniczą preparatu. Jednoczesne stosowanie innych leków zawierających paracetamol. Stosowanie inhibitorów MAO i okres do 2 tygodni od zaprzestania ich przyjmowania. Wrodzo- ny niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej. Ciężka nie- wydolność nerek lub wątroby. Ciężkie nadciśnienie tętnicze. Choroba niedokrwienna serca. Choroba alkoholowa. Astma oskrzelowa. Nie stosować w ciąży i w okresie karmienia piersią. Nie stosować u dzieci w wieku poniżej 12 lat. Podmiot odpowiedzialny: US Pharmacia Sp. z o.o.

STREPSILS INTENSIVE Strepsils Intensive, 8,75 mg, tabletki do ssania. Wskazania do stosowania: Krótkotrwałe objawowe leczenie bólu gardła. Przeciwwskazania: nad-wrażliwość na flurbiprofen, kwas acetylosalicylowy, inne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) lub którąkolwiek substancję pomocniczą produktu leczniczego; choroba wrzodową żołądka i (lub) dwunastnicy czynna lub w wywiadzie, perforacja lub krawienie (dwa lub więcej od-rębne epizody potwierdzonego owrzodzenia lub krwawienia), również te występujące po zastosowaniu innych NLPZ; krwawienie lub perforacja przewodu pokarmowego w wywiadzie, ciężkie zapalenie jelita grube-go, zaburzenia krwotoczne lub dotyczące wytwarzania krwi, związane z wcześniejszym leczeniem przy użyciu NLPZ; ciężka niewydolność serca, wątroby lub nerek; ostatni trymestr ciąży; wiek poniżej 12 lat; przyjmowanie innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych, w tym COX-2; objawy alergii w przeszłości (pokrzywka, astma oskrzelowa, obrzęk naczynioruchowy, nieżyt błony śluzowej nosa lub skurcz oskrzeli) po przyjęciu ibuprofenu, kwasu acetylosalicylowego lub innych NLPZ. Podmiot odpowiedzialny: Reckitt Benckiser (Poland) S. A.

REKLAMA

FEBRISANProszek musujący. Skład: 1 saszetka podłużna (5 g proszku mu-sującego) zawiera substancje czynne: Paracetamol (Paraceta-molum) 750 mg, Kwas askorbowy (Acidum ascorbicum) 60 mg, Fenylefryny chlorowodorek (Phenylephrini hydrochloridum) 10 mg. Wskazania: Krótkotrwałe leczenie objawów przeziębienia i grypy takich jak: gorączka, dreszcze, bóle głowy, bóle mię-śniowe, bóle gardła, katar, bóle zatok. Przeciwwskazania: Nad-wrażliwość na którykolwiek składnik preparatu, nadciśnienie tętnicze, tętniaki, nadczynność tarczycy, choroby serca, ciężka niewydolność nerek, niewydolność wątroby, cukrzyca, wrodzo-ny niedobór enzymu: dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej, leczenie inhibitorami MAO oraz okres do 2 tygodni po ich od-stawieniu, ß-adrenolitykami, trójpierścieniowymi lekami prze-ciwdepresyjnymi, jaskra z wąskim kątem przesączania, ciąża i okres karmienia piersią, fenyloketonuria, choroba alkoholowa, dzieci w wieku poniżej 12 lat. Podmiot odpowiedzialny: Takeda Pharma Sp. z o.o.

TWÓJ FARMACEUTA

6968

NUMER 26

MGR FARMACJI BEATA PLEWKA

CHOROBA HASHIMOTO –PRAWDY I MITY

W DOBIE INTERNETU I POWSZECHNEGO DOSTĘPU DO INFORMACJI PARADOKSALNIE CORAZ TRUDNIEJ JEST WYBRAĆ WIARYGODNE ŹRÓDŁA WIEDZY. CHOROBA HASHIMOTO STAŁA SIĘ JEDNYM Z TYCH TEMATÓW, WOKÓŁ KTÓRYCH PRZEZ OSTATNIE KILKA LAT NAROSŁO WIELE MITÓW I PÓŁPRAWD.

69

POPIEKA FARMACEUTYCZNA

Powstały w ten sposób chaos informacyjny podsycany jest przez portale plotkarskie, donoszące o poważnych chorobach trapią-cych celebrytów, wśród których prym wiodą zaburzenia związane z funkcjonowaniem tarczycy. Sprawy nie ułatwia fakt, że objawy nadczynności i niedoczynności tarczycy są bardzo niespecyficzne i praktycznie każdy człowiek może wiele z nich zaobserwować u siebie w różnych okresach życia, choć ich przyczyną nie jest żadne poważniejsze schorzenie. Z kolei osoby, u których zdia-gnozowano chorobę Hashimoto lub inną dysfunkcję tarczycy mogą czuć się przytło-czone ilością „złotych rad”, jak postępować na co dzień, by poprawić swój komfort życia.

CZYM JEST CHOROBA HASHIMOTO?

Nie ulega wątpliwości, że zapalenia tarczy-cy to dość częsta przypadłość. Ich przyczy-na zazwyczaj nie jest jasna, ale u podłoża większości leżą zaburzenia autoimmunolo-giczne. Oznacza to, że układ odpornościowy organizmu kieruje swoje siły obronne prze-ciw własnym komórkom i tkankom. Jeże- li autoagresja wymierzona jest w gruczoł tarczycowy, to mówimy o autoimmuniza-cyjnych chorobach tarczycy. Jedną z nich jest przewlekłe autoimmunologiczne zapa-lenie tarczycy, nazywane od nazwiska jego odkrywcy chorobą Hashimoto. Schorzenie to, pierwszy raz opisane w 1912 roku, jest obecnie jedną z najczęściej występujących patologii tarczycy. Dotyczy ono 2% popula-cji i występuje aż dziesięciokrotnie częściej u kobiet niż u mężczyzn. Zidentyfikowano wiele czynników predysponujących do rozwoju choroby Hashimoto, ale obecnie do najważniejszych zalicza się uwarun-kowania genetyczne. Tłumaczy to skłon-ność do współistnienia tej choroby z inny- mi zaburzeniami autoimmunologicznymi, np. celiakią (inaczej nazywaną chorobą trzewną). Z kolei zwiększenie częstości jej występowania w drugiej połowie XX wie-ku przemawia również za przypisaniem niemałej roli w jej rozwoju postępującemu zanieczyszczeniu środowiska.

JAKIE BADANIA NALEŻY WYKONAĆ

Już na etapie rozpoznania choroby poja-wiają się pierwsze kontrowersje dotyczące przyjmowanych kryteriów. Jak wspomniano

TWÓJ FARMACEUTA

7170

NUMER 26

wcześniej, objawy są bardzo niespecyficz-ne i subiektywne, zatem na ich podstawie nie należy stawiać diagnozy.

Diagnostyka choroby Hashimoto obej- muje: wywiad w kierunku współistnieją-

cych chorób, przyjmowanych leków oraz wywiad rodzinny ze szczegól-nym uwzględnieniem występowa-nia chorób autoimmunizacyjnych,

badanie poziomu TSH (hormon tyreotropowy) – jest to hormon, który wydziela przysadka mózgo-wa w odpowiedzi na niski poziom hormonów tarczycy. Jego zadaniem jest pobudzenie tarczycy do wy-dzielania hormonów: trójjodotyro-niny i tyroksyny. Wysokie stężenie TSH występuje w niedoczynności, natomiast niskie w nadczynności tarczycy. W chorobie Hashimoto zazwyczaj mamy do czynienia z niedoczynnością tarczycy, choć istnieją rzadkie przypadki fazy nad-czynności, poprzedzającej rozwój niedoczynności,

przy podwyższonym TSH bada się również poziom wolnej tyroksyny (fT4), której poziom zazwyczaj jest obniżony,

oznaczenie stężenia przeciwciał przeciwtarczycowych – charakte-rystyczne jest zwiększenie pozio-mu przeciwciał przeciwko pero-ksydazie tarczycowej (anty-TPO). Występuje ono u 90–100% chorych na Hashimoto,

badanie USG tarczycy – nie ma ono decydującego znaczenia. W prze- biegu choroby Hashimoto może dojść do powstania wola jak i do za-niku tarczycy. W przypadku stwier-dzenia zmian ogniskowych i niejed-noznacznych wyników badań TSH i anty-TPO, wykonuje się biopsję (pobranie niewielkiego wycinka zmiany do badań laboratoryjnych).

Jeżeli występuje niedoczynność tar-czycy, rozpoznana na podstawie wy-sokiego stężenia TSH oraz zwiększone stężenie anty-TPO i/lub typowy obraz miąższu tarczycy w USG (hipoech-ogeniczny), to lekarz może postawić ostateczną diagnozę. Niemniej zdarza się tak, że wyniki nie są jednoznaczne.

Przyczyn takiego stanu rzeczy może być wiele. Czasem lekarz stwierdza wy- stępowanie autoimmunologicznego zapalenia tarczycy, jednak proces za-palny przebiega z niewielkim nasile-niem i nie przechodzi w chorobę wy-magającą leczenia. W takiej sytuacji zaleca się regularną kontrolę u specja-listy i obserwację stanu zdrowia.

LECZENIE – WALKA ZE SKUTKAMI CHOROBY

W sytuacji, w której jednoznacznie zo-stała u pacjenta potwierdzona choroba Hashimoto, zostaje wdrożone lecze-nie. Ma ono na celu przede wszystkim wyeliminowanie objawu, jakim jest niedoczynność tarczycy (lub w rzad-kich przypadkach nadczynność). Nie- stety współczesna medycyna nie dys-ponuje środkami, które leczyłyby przy- czyny tej choroby. Podstawową terapią

w niedoczynności tarczycy, również tej w przebiegu autoimmunologicz-nych chorób tarczycy, jest uzupełnia-nie niedoborów hormonów tarczycy poprzez przyjmowanie leków zawie- rających lewoskrętną tyroksynę. Usta- lanie dawki leku jest procesem dłu-gotrwałym, w trakcie którego, lekarz bierze pod uwagę wiele różnych czyn-ników. Z tego powodu nie należy zra-żać się początkowymi trudnościami i pozorną nieskutecznością leczenia na pierwszych etapach terapii.

DIETA BEZGLUTENOWA – CZY MOŻE POMÓC?

Pacjent po otrzymaniu diagnozy i wstęp- nego planu leczenia zazwyczaj zaczy-na poszukiwać wiedzy na temat swojej choroby. Wiele osób pokłada nadzieję w alternatywnych metodach, które w za- łożeniu mają bezpiecznie i skutecznie pomóc w osiągnięciu pełnego zdro-

71

Długoletnie stosowanie źle zbilansowanej diety bezglutenowej może być zatem niekorzystne dla zdrowia oraz nasilać ryzyko sercowo-naczyniowe.

wia. Jednym z popularnych sposobów na złagodzenie objawów choroby Ha- shimoto jest włączenie diety bezglu-tenowej. Dotychczas tego typu dieta była zarezerwowana dla osób z celia-kią. Obecnie, oprócz celiakii, wyróżnia się również alergie na gluten i niece-liakalną nietolerancję (nadwrażliwość) na gluten, w których wyłączenie glu-tenu z diety może przyczynić się do ustąpienia uciążliwych objawów ze stronu układu pokarmowego, a także bólu głowy czy zmęczenia. Jaki jednak ma to związek z chorobą Hashimoto? Stwierdzono, że choroby autoimmu-nizacyjne bardzo często współistnieją ze sobą i dlatego wskazuje się m.in. na zasadność wykonywania badań serologicznych w kierunku celiakii u osób z chorobami tarczycy na pod-łożu zaburzeń autoimmunologicznych. W sytuacji, w której mimo zgłaszanych przez pacjenta dolegliwości, które wią- że on ze spożywaniem produktów

zawierających gluten, wykluczono ce- liakię oraz alergię na gluten, można przypuszczać, że mamy do czynienia z nadwrażliwością na gluten. Niestety w chwili obecnej brakuje zarówno jed-noznacznych kryteriów diagnostycz-nych, jak i standardów leczenia osób z tego typu nadwrażliwością. W 2018 roku Grupa Ekspertów Sekcji Dietetyki Medycznej Polskiego Towarzystwa Ży-

wienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu (POLSPEN) opublikowa-ła pracę poglądową, w której zostało przedstawione oficjalne stanowisko POLSPEN w kwestii zasadności stoso-wania diety bezglutenowej w chorobie Hashimoto. Przedstawiono 6 głównych wniosków, w tym o braku zasadności stosowania rygorystycznej diety bez-glutenowej u pacjentów z chorobą Hashimoto bez stwierdzenia współ- występowania celiakii lub innych form nietolerancji glutenu. Eksperci zwra- cają również uwagę na różnice w zawar-tości składników odżywczych między żywnością standardową, a bezglute- nową. Ta druga cechuje się zwiększoną zawartością tłuszczu i sodu przy jed-noczesnym zmniejszeniu ilości błon-nika i białka. Długoletnie stosowanie źle zbilansowanej diety bezgluteno-wej może być zatem niekorzystne dla zdrowia oraz nasilać ryzyko sercowo--naczyniowe. Podsumowując, decyzję o włączeniu diety bezglutenowej trze-ba bardzo dokładnie rozważyć. Przede wszystkim, warto poczekać na efekty leczenia zaleconego przez lekarza, po-nieważ bardzo często okazuje się, że po wyrównaniu poziomu hormonów do optymalnej wartości, większość uciążli-wych objawów mija.

CUDOWNY SELEN?

Nie tylko stosowanie diety bezgluteno-wej w chorobie Hashimoto wzbudza

kontrowersje. Lekarze są również niejed-nomyślni w opiniach dotyczących suple-mentacji selenu w tej przypadłości. Do niedawna dość powszechnie zalecano chorym, aby przyjmowali selen. U pod-staw takiego podejścia leży kilka zna-czących faktów, dotyczących roli tego pierwiastka w funkcjonowaniu tarczycy: jest on składnikiem enzymów, prze-

kształcających nieaktywną tyrok-

synę do aktywnej formy – trójjodo- tyroniny,

jest silnym antyoksydantem i chro-ni tarczycę przed działaniem tzw. „wolnych rodników” oraz może zmniejszać wydzielanie substancji prozapalnych,

może przyczynić się do spadku po-ziomu przeciwciał aTPO w chorobie Hashimoto.

Brzmi to bardzo obiecująco, więc nic dziwnego, że pokładano duże nadzie-je w suplementacji selenu w chorobie Hashimoto. Jednak selen ma też swo-je drugie, bardziej mroczne oblicze. Jego nadmiar jest bardzo szkodliwy, a różnica miedzy korzystnym stężen- iem w organizmie, a stężeniem uzna-wanym za niebezpieczne jest niewiel-ka. Konsekwencją nadmiaru selenu jest rozwój insulinooporności oraz zwięk- szone ryzyko cukrzycy i chorób układu krążenia. Ponadto wykazano, że spa- dek poziomu przeciwciał aTPO na sku-tek suplementacji selenem nie znosi objawów niedoczynności tarczycy i tym samym nie pozwala na zmniejszenie dawki leków, zawierających tyroksynę. Zatem podobnie jak w przypadku diety bezglutenowej nie zaleca się wdrażania suplementacji selenu na własną rękę. Decyzję w tej kwestii najlepiej pozosta-wić lekarzowi.

WIĘCEJ O ZDROWIU ZNAJDZIESZ

NA ETWOJFARMACEUTA.PL

TWÓJ FARMACEUTA

7372

NUMER 26

MGR FARMACJI JOANNA JAKÓBCZYK

CANNABIS SATIVA L. (KONOPIA SIEWNA) –

JUŻ 4 TYSIĄCE LAT TEMU W CHIŃSKIEJ I HINDUSKIEJ MEDYCYNIE LUDOWEJ WYKORZYSTYWANO PRZECIWBÓLOWE, PRZECIWBIEGUNKOWE ORAZ PSYCHOAKTYWNE DZIAŁANIE KONOPI. PEN TS’AO CHING, PIERWSZA NA ŚWIECIE FARMAKOPEA (2700 P.N.E.), ZAWIERA ZAPISY DOTYCZĄCE STOSOWANIA KONOPI INDYJSKICH W LECZENIU PONAD 100 RÓŻNYCH DOLEGLIWOŚCI.

NAJSTARSZA ROŚLINA LECZNICZA NA ZIEMI

73

ZDROWIE

W XVII wiek w Anglii Robert Burton pisał o konopi jako o leku na depresję, Nicholas Culperer o jej działaniu przeciwzapalnym. W 1890 r. J.R. Rey-

nolds publikował w magazynie „Lancet”, poparte swoimi klinicznymi doświadczeniami, doniesienia o skutecznym działaniu konopi w przypadku niemalże wszystkich dole-gliwości bólowych.

POCZĄTKI BADAŃ NAD KONOPIĄ

W 1964 roku profesor Raphael Mechoulam z Izraela (zwany ojcem badań nad konopią) wyizolował po raz pierwszy fito-kannabinoid – delta-9-tetrahydrokannabinol (THC) i od tego czasu nieprzerwanie prowadzi w swoich laboratoriach bada-nia, dotyczące działania kannabinoidów. Podstawą zrozumie-nia oddziaływania konopi na ludzki organizm i możliwości jej zastosowań terapeutycznych jest znajomość funkcjonowania układu endokannabinoidowego. To za jego pośrednictwem związki czynne, zawarte w konopiach, mogą wywołać efekt leczniczy. (Układowi endokannabinoidowemu oraz zastoso-waniom terapeutycznym konopi medycznych, poświęcone będą kolejne artykuły w ramach cyklu: medyczne konopie).

CO TO SĄ KONOPIE MEDYCZNE?

Medyczne konopie to wysuszone kwiaty żeńskie danej od-miany konopi siewnej, uprawianej w wyspecjalizowanych laboratoriach, w ściśle kontrolowanych warunkach i według

określonych standardów tak, aby skład chemiczny rośliny się nie zmieniał (uprawa indoor). Aktualnie w aptekach w na-szym kraju dostępny jest jeden surowiec farmaceutyczny, susz o nazwie: Cannabis sativa flos, odmiana Lemon Skunk, Red No. 2, o zawartości THC wynoszącej 19% (+/-10%) i CBD<1%.

PODAWANIE PRZEZ WAPORYZACJĘ

Rekomendowaną metodą podawania suszu jest wapory-zacja, umożliwiająca wdychanie związków biologicznie czynnych, zawartych w medycznej konopi, bez konieczności spalania suszu. Palenie surowca nie jest wskazane, ponieważ w temperaturze 600°C następuje piroliza (rozkład), a przez to utrata znacznej części związków bioaktywnych.

Waporyzacja umożliwia kilkukrotnie podgrzanie kwiato-stanu do ustalonej temperatury, warunkującej uwolnienie kannabinoidów oraz terpenoidów w nich zawartych, ale nie powodującej ich spalania. Ponadto metoda ta minimalizuje utratę kannabinoidów w dymie pobocznym, co ma miejsce podczas palenia konopi. Zatem waporyzacja jest bardziej wydajną metodą wydobycia cząsteczek aktywnych chemicz-nie z konopi medycznej niż jej palenie.

Co jeszcze bardziej istotne, podczas waporyzacji nie docho-dzi do uwalniania substancji smolistych, kancerogennych (związków rakotwórczych), charakterystycznych dla procesu spalania, a będących toksycznymi dla ludzkiego organizmu. Pacjent zaciąga się czystą parą waporyzacyjną. Skutkuje to praktycznie całkowitym wyeliminowaniem szkód zdrowot-nych wywołanych regularnym paleniem.

DZIAŁANIE WAPORYZATORÓW

Do podawania suszu służą urządzenia zwane waporyza-torami. Pacjent powinien postępować zgodnie z instrukcją dołączoną do zakupionego sprzętu. Po zmieleniu suszu, przy

TWÓJ FARMACEUTA

7574

NUMER 26

użyciu młynka (nie należy rozcie-rać surowca ze względu na ry-zyko utraty cennych związków zawartych w żywicy), pacjent umieszcza niewielką ilość kwia-tu konopi w komorze grzewczej. Jest ona stopniowo podgrzewana aż do osiągnięcia tempe-ratury wrzenia zawartych w niej bioaktywnych składników. Substancje czynne medycznych konopi posiadają zróżni-cowane punkty wrzenia (np. THC: 157°C, CBD: 160–180°C). Istotne terapeutycznie jest wydobycie z surowca całego spek-trum związków, także terpenowych. Najbardziej optymalną temperaturą, warunkującą parowanie wszystkich związków bioaktywnych jest temperatura 226°C. Po zasygnalizowaniu przez waporyza-tor osiągnięcia zadanej temperatury, pacjent aspiruje parę waporyzacyjną bezpośrednio przez ustnik, ewentual-nie może nią napełnić balon wapory-zacyjny – w przypadku waporyzato-ra konwekcyjnego (stacjonarnego) i podać do inhalacji w ciągu czterech godzin (w tym czasie skład pary wapo-ryzacyjniej pozostaje stabilny).

Na rynku dostępne są waporyzatory z certyfikacją, zarejestrowane jako urządzenia medyczne. Nie wszystkie waporyzatory, oferowa-ne przez producentów, są jednak testowane, znaczna więk-szość niestety nie – mogą one nie zapewniać powtarzalności składu pary waporyzacyjnej, czy uwalniać szkodliwe plastyfi-katory podczas podgrzewana suszu, którymi potem pacjent się inhaluje. Warto zatem dobrze rozważyć zakup kosztow-niejszego, lecz bezpieczniejszego w terapii urządzenia.

Wyróżniamy waporyzatory stacjonarne (np. Volcano) i prze-nośne (np. Mighty medic). Waporyzatory różnią się wielko-ścią, poręcznością, żywotnością baterii, długością gwarancji,

możliwością dostosowania ustawień temperatury i ustnika, wyposażone są w młynki i koszyczki służące do odmie-rzania surowca.

Dla pacjentów przemieszczających się w ciągu dnia, np. aktywnych zawodo-wo, bardziej komfortowym wyborem są waporyzatory przenośne, umożliwiające podanie kolejnej dawki surowca w dowol-nym momencie i miejscu. To właśnie po nie najczęściej sięgają pacjenci szukają- cy certyfikowanego sprzętu w aptekach.

Waporyzacja jest metodą podania, umożliwiającą uzyska-nie maksymalnie szybkiego efektu terapeutycznego – już po 5–10 minutach, co może mieć ogromne znaczenie w ła-godzeniu ataków bólu, czy spastyczności. Wynika to z faktu bezpośredniego przedostania się związków czynnych z pary waporyzacyjnej, przez płuca, do krwiobiegu, z pominięciem przewodu pokarmowego (dla porównania ekstrakty po-

dawane drogą doustną wykazują dzia-łanie po 1–3 godzinach, utrzymuje się ono jednak dłużej, od 6 do 8 godzin). Działanie związków czynnych konopi po podaniu drogą waporyzacji trwa od 2 do 4 godzin. Po tym czasie, jeśli do-legliwości znów się pojawiają, należy powtórzyć podanie.

START LOW AND GO SLOW

W terapii konopnej nie tylko lekarz, ale i pacjent uczestniczy w doborze dawki,

mówimy tu o metodzie samomiareczkowania, w myśl zasa-dy: start low and go slow. Zaczynamy od najniższej dawki, stopniowo ją zwiększając. Podczas dawkowania niezwy-kle ważna jest ilość i głębokość wykonywanych wdechów oraz częstotliwość powtarzanych waporyzacji. Clue terapii konopnej to dobranie najniższej skutecznej dawki terapeu-tycznej, a więc ilości i częstości wykonywanych wdechów, zapewniających efekt terapeutyczny, przy jednoczesnym zminimalizowaniu działań niepożądanych.

WIĘCEJ O ZDROWIU ZNAJDZIESZ NA ETWOJFARMACEUTA.PL

Waporyzacja jest metodą podania, umożliwiającą uzyskanie maksymalnie szybkiego efektu terapeutycznego – już po 5–10 minutach, co może mieć ogromne znaczenie w łagodzeniu ataków bólu, czy spastyczności.

75

75

ZDROWA KUCHNIA MARTY PĘKALSKIEJ

PRZYGOTOWANIE: Mąkę, kakao, proszek do pieczenia i przyprawę do piernika wymieszać. Miękkie masło utrzeć z ksylitolem, cały czas miksując, dodać jajko. Następnie dodać suche składniki, zmiksować do połączenia się składników. Ciasto owinąć w folię spożywczą, przełożyć do lodówki na 60 minut. Schłodzone ciasto rozwałkować, delikat-nie podsypując mąką, wyciąć dowolne kształty. Przełożyć na blachę wyłożoną papierem do pieczenia i piec w piekarniku rozgrzanym do 175 C (termoobieg) przez ok. 9-10 minut. Udekorować zmielonym ksylitolem.

Smacznego!

ŚWIĄTECZNE CIASTECZKA KORZENNE

75

180 g mąki orkiszowej 20 g kakao 1/4 łyżeczki proszku do pieczenia 1 łyżeczka przyprawy do piernika

1 łyżeczka cynamonu 100 g miękkiego masła 100 g ksylitolu 1 duże jajko

SKŁADNIKI:

WIĘCEJ PRZEPISÓW ZNAJDZIESZ NA MARTA–GOTUJE.PL

TWÓJ FARMACEUTA

7776

NUMER 26

POCHODZENIE I DZIAŁANIENa świecie występuje ok. 2500 gatunków mniszka, większość na półkuli północ-nej w rejonie euroazjatyckim. Pierwsze wzmianki o terapeutycznym działaniu mniszka lekarskiego datuje się na X i XI wiek. Roślina ta była wykorzystywana przez arabskich lekarzy w leczeniu schorzeń wątroby i śledziony. W XVI w. niemiecki lekarz i botanik Leonhard Fuchs opisywał zastosowanie mniszka w leczeniu dny moczanowej, biegunki, chorób pęcherza, śledziony i wątroby. W Ameryce Północnej Indianie wytwarzali z mniszka napary, które wspomagały leczenie chorób nerek, niestrawności i zgagi. W Meksyku stosuje się odwar z całej rośliny wspomagająco w leczeniu cukrzycy. W Turcji natomiast mniszek jest popularnym zielem o właściwościach przeczyszczających, moczopędnych i hipoglikemicznych. Również w trady-cyjnej medycynie chińskiej jest stosowany w mieszankach wspomagających leczenie infekcji dróg oddechowych, zapalenia oskrzeli i płuc oraz chorób kobiecych.

WŁAŚCIWOŚCI MNISZKA LEKARSKIEGO

Roślina, która powszechnie uznana jest za chwast, zawiera wiele składników chemicz-nych, które odpowiadają za jej właściwości lecznicze. Substancje te należą głównie

MNISZEK LEKARSKI JEST BARDZO ROZPOWSZECHNIONĄ BYLINĄ Z RODZINY ASTRACEAE, KTÓRĄ KAŻDY ZNA POD WIELOMA NAZWAMI ZWYCZAJOWYMI. NAJBARDZIEJ POPULARNE TO: MLECZ, DMUCHAWIEC, ALE TAKŻE LWI ZĄB, MLECZAJ, ŚWIŃSKI MLECZ, BRODAWNIK MLECZOWATY I INNE.

MNISZEK LEKARSKI (TARAXACUM OFFICINALE) –SUPER CHWAST

do fenoli i terpenów, ponadto obecne są białka, węglowodany, nienasycone kwasy tłuszczowe, witaminy i minerały.

W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie mniszkiem lekarskim wśród naukowców.Podstawowe działanie tej rośliny to: pobudzanie czynności wątroby po-

przez znaczne wydzielanie żółci, silne działanie moczopędne, właściwości antyoksydacyjne, przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, hipolipidemiczne, a także jest to roślina miododajna i kosmetyczna (dodatek do kremów

do cery suchej i starzejącej się).

Ponadto, ta niepozorna roślina ma bardzo dużą wartość dietetyczną, dzięki czemu znalazła zastosowanie w kuchni jako sy-rop, substytut kawy czy herbaty, a także jako składnik sałatek. Łatwa dostępność surowca tym bardziej zachęca do pro-wadzenia badań i odkrywania nowych możliwości zastosowania mniszka le-karskiego w medycynie.

DZIAŁANIE ANTYOKSYDACYJNE

Większość badań dokumentuje wpływ antyoksydacyjny ekstraktu z mniszka na komórki wątroby, serca i nerek. Napar

MGR FARMACJI AGNIESZKA KRASOŃ

HERBARIUM

z liści mniszka hamuje znacząco tworzenie wolnych rodników tlenowych podobnie jak zielona czy czarna herbata.

WŁAŚCIWOŚCI PRZECIWBAKTERYJNE

Występujące w ekstraktach z mniszka substancje fitochemiczne, takie jak: saponiny, fenole, terpeny i inne, to sub-stancje, które wspomagają zwalczanie drobnoustrojów, m.in. Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas aeruginosa czy Staphylococcus aureus. Wykazano również, że ekstrakty z liści i korzeni mogą być wykorzystywane w stomatologii jako środek dezynfeku-jący kanały korzeniowe zębów.

Mniszek lekarski ma szerokie spektrum działania względem poszczególnych szczepów bakterii i grzybów, co daje możliwość zastosowania go jako uzu-pełnienie antybiotykoterapii.

WŁAŚCIWOŚCI PRZECIWZAPALNE

Nazwa rośliny Taraxacum officinale po- chodzi od greckich słów, które w dosłow- nym tłumaczeniu znaczą „zapalenie do wyleczenia”. Wiele badań wykazuje działa- nie mniszka na zmniejszenie stanu zapal-nego trzustki, tchawicy, skurczu oskrzeli i stanu zapalnego płuc.

7776

REKLAMA

WŁAŚCIWOŚCI PRZECIWNOWOTWOROWE

Mniszek lekarski należy do roślin mają- cych potencjalne właściwości przeciw-nowotworowe. Sprawdzono wpływ su-rowców na procesy związane z progresją nowotworu. Eksperymenty wykonane na ludzkich komórkach raka piersi i prostaty wykazały wyraźne zahamowanie wzro-stu komórek nowotworowych. Surowiec wykazuje również działanie immunosu-presyjne, co potwierdza jego zdolność na wpływ pobudzenia funkcji układu odpornościowego i lepsze hamowanie skutków ubocznych chemioterapii.

Wykazano też wpływ ekstraktów z mnisz-ka na hamowanie przewlekłej białaczki mielomonocytowej, która jest chorobą bardzo trudną w leczeniu ze względu na uodparnianie się komórek nowotworo- wych na dostępne formy terapii.

Na ekstrakty z mniszka reagują też oporne na dostępną chemioterapię nowotwory

HERBARIUM

71

skóry (czerniaki), a jednocześnie nie wpły-wają negatywnie na pozostałe komórki.

WŁAŚCIWOŚCI HIPOLIPIDEMICZNE

Udokumentowano, że mniszek może skutecznie pomóc w chorobie wieńcowej, miażdżycy oraz otyłości. Ma działanie obniżające poziom cholesterolu i trój-glicerydów, a także hamuje powstanie nowych komórek tłuszczowych. Ekstrak- ty z mniszka hamują aktywność lipazy trzustkowej i mogą być wykorzystywane jako czynnik przeciw otyłości. Tak duży potencjał leczniczy mniszka lekarskiego zasługuje na szersze zainteresowanie, tym bardziej, że jest to niewymagająca roślina, rosnąca w różnych warunkach. Brak jest udokumentowanych danych o toksyczności mniszka, dlatego FDA i Rada Europy uznały go za bezpieczny do stosowania w żywności. Dobowa dawka dopuszczalna suszonych korzeni lub liści mieści się w zakresie 4–10 g, natomiast świeżego surowca to aż 50 g. Według

Farmakopei można spożywać dziennie 0,5–2 g suszonych korzeni, 3–5 g suszonych liści lub pić nalewkę z korzenia w ilości 4–8 ml trzy razy dziennie. Mniszek może być podawany surowy, gotowany, smażo- ny, w postaci soku lub w formie naparów. Wykorzystywany jest też zewnętrznie w postaci okładów, kompresów, jako do- datek do kąpieli lub do kropli do oczu. Dos- tępnych jest wiele preparatów, których składnikiem jest mniszek.

UWAGA!

Należy pamiętać, że spożycie mniszka w niektórych przypadkach może powo-dować niekorzystne efekty uboczne, np. zwiększone wydzielanie soku żołądkowego, zgagę i podrażnienia skórne. Nie zaleca się stosowania mniszka osobom, które cierpią na choroby nerek i pęcherzyka żółciowego. Mniszek może wchodzić w reakcje z lekami farmakologicznymi, dlatego przed jego zastosowaniem osoby przyjmujące inne leki powinny skonsul-tować się z lekarzem.

TWÓJ FARMACEUTA

7978

NUMER 26 HISTORIA FARMACJI

Barierę stanowiły nie tylko czynniki ekonomiczne, ale też brak zrozumienia i zaufania do medycyny na-zywanej dziś „konwencjonalną”. Zazwyczaj chorzy mieszkający na wsi trafiali pod opiekę lekarską zbyt

późno lub ze schorzeniem, na które ówcześni medycy nie mogli zaproponować skutecznej terapii. W takich sytuacjach często interwencja lekarska nie dawała pozytywnego rezul-tatu, czego nie potrafiono do końca zrozumieć.

ŹRÓDŁA MEDYCYNY LUDOWEJ

Lecznictwo ludowe zostało wypracowane w toku wielu lat, a jego reguły były przekazywane z pokolenia na pokole-nie. Była to swoista hybryda wiedzy z zakresu zastosowa-nia ziół i innych surowców w leczeniu chorób oraz wiary i magii. Skuteczność terapii zależna była od spełnienia wielu warunków, przeprowadzenia często swoistej cere-monii według ustalonego porządku. Oprócz zastosowania leku niemniej ważna była modlitwa czy wypowiedzenie zaklęcia. Chorobę postrzegano jako zło, zjawisko, które zostało sprowadzone na człowieka przez „nieczyste moce”. Dlatego odwoływano się do Boga, czyniono znaki krzyża, a nawet mieszano modlitwy z rytualnymi zaklęciami z cza-sów pogańskich. Uważano, że choroba pochodzi ze świata zbliżonego do królestwa roślin i zwierząt, a leczenie mia-ło na celu skontaktowanie się z tym światem. Natomiast rośliny i zwierzęta stanowiły swojego rodzaju łącznik między tym światem a światem ludzkim. Takie przeko-nanie nie dziwi, jeśli uzmysłowimy sobie, że życie na wsi było nierozerwalnie połączone z rytmem natury, a rośliny i zwierzęta były źródłem pożywienia oraz materiałów do wytwarzania wszystkiego, co otaczało ludzi – od ubrań,

po narzędzia. Z tego też powodu za najlepszego lekarza uważano naturę.

NIE TYLKO ZIOŁA…

Gdy mówimy o medycynie ludowej, zazwyczaj mamy na my-śli ziołolecznictwo, szczególnie, że po dziś dzień korzystamy z właściwości leczniczych roślin, które zostały odkryte na długo przed powstaniem profesji lekarza. Jednak fitoterapia była tylko częścią uzdrawiających rytuałów, a niemniej waż-ne miejsce zajmowały leki pochodzenia zwierzęcego. Choć obecnie trudno sobie to wyobrazić, ale w procesie leczenia stosowano nie tylko środki odzwierzęce, takie jak mleko czy krew, ale również żółć, ślinę, organy, a nawet… ekskrementy.

LECZNICZA MOC TŁUSZCZU

Okazuje się, że jednym z najszerzej stosowanych surow-ców pochodzenia zwierzęcego był tłuszcz. Zresztą do dziś używamy „balsamu z sadła świstaka” czy kosmetyków na bazie oleju końskiego. Ile jest faktycznie we współczesnych preparatach tłuszczu zwierzęcego, to mniej istotna spra-wa, niż zakodowane w naszej podświadomości pozytywne skojarzenie dotyczące właściwości leczniczych takiego tłuszczu. W medycynie ludowej stosowano między innymi smalec gęsi na ciepło z miodem i mlekiem lub do nacie-rania klatki piersiowej na dolegliwości dróg oddechowych. Na astmę i gruźlicę oraz żółtaczkę zalecano picie napojów z dodatkiem psiego sadła. Natomiast tłuszcz wieprzowy miał być pomocny w leczeniu źle gojących się ran, odcisków czy wrzodów. Uważano także, że mikstura z bocianiego sadła i wódki przeciwdziałała… kołtunowi, który według wierzeń

W CZASACH POWSZECHNEGO DOSTĘPU DO OPIEKI MEDYCZNEJ I LEKÓW TRUDNO SOBIE WYOBRAZIĆ, ŻE KIEDYŚ LUDZIE W KWESTIACH LECZENIA ZDANI BYLI SAMI NA SIEBIE. NAWET WTEDY, GDY MEDYCY MIELI JUŻ ODPOWIEDNIĄ WIEDZĘ I ŚRODKI, BY LECZYĆ WIELE CHORÓB, NADAL SZCZEGÓLNIE DLA MIESZKAŃCÓW WSI WIZYTA LEKARZA BYŁA NIEOSIĄGALNYM LUKSUSEM.

MGR FARMACJI BEATA PLEWKA

LEKI POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO W MEDYCYNIE LUDOWEJ

79

HISTORIA FARMACJI

był spowodowany urokiem rzuconym na nieszczęśnika, a nie kwestią unikania mycia i czesania włosów.

KREW DLA SIŁ NIECZYSTYCH

Jako że choroby miały być efektem działania demonów, wysnuto wniosek, że potrzebują one krwi. Wierzono, że de-mony mogą się zaspokoić krwią zwierząt, dlatego stosowano ją jako remedium, szczególnie w chorobach psychicznych. Lecznicze właściwości w tego typu schorzeniach przypisywa-no krwi psiej oraz kaczej, wypijanej bezpośrednio po zabiciu zwierząt. W przypadku epilepsji wykorzystywano krew jeża, kreta, szczura lub ropuchy. Natomiast kąpiel z dodatkiem krwi czarnego kota miała leczyć choroby skóry. Dla wzmoc-nienia odporności stosowano krew świńską i cielęcą, nasą-czając nią kromkę chleba.

WSKRZESZENIE DZIĘKI… EKSKREMENTOM

Choć brzmi to nadzwyczaj nieapetycznie, to właśnie ekskre-mentom zwierzęcym przypisywano moc przywracania funkcji różnym organom. Między innymi stosowano je u bezpłodnych kobiet. Terapia polegała na okładaniu organów płciowych odchodami cielnej krowy zmieszanymi z kogucim moczem. Natomiast na owrzodzenia syfilityczne nakładano odchody zajęcze. Lepsze gojenie ran i zatamowanie krwawienia miało zapewnić końskie łajno. W przypadku dolegliwości żołądko-wo-jelitowych i niestrawności wywoływano wymioty za po-mocą napoju złożonego z wódki i odchodów końskich lub gęsich. Jednym z dziwniejszych przekonań było umieszczanie nieopodal rodzącej kobiety gęsiego łajna – wierzono, że przy-spieszy to poród, ponieważ… gęś łatwo defekuje.

MLEKO – ELIKSIR ŻYCIAZastosowanie mleka w medycynie ludowej obecnie budzi najmniej kontrowersji, ponieważ po dziś dzień zdarza nam się go używać w podobnym celu, co kiedyś. Wielu z nas do teraz w przeziębieniu sięga po gorące mleko, najlepiej z do-datkiem miodu i czosnku. Również zastosowanie maślanki na oparzenia nikogo szczególnie nie dziwi. Kąpiel w mleku to z kolei rytuał dostępny w niejednym spa, który przywraca blask, rozjaśnia przebarwienia i wygładza skórę. Wszystkie te sposoby mają swoje źródło w lecznictwie ludowym i są stosowane przez ludzi od wieków.

LECZNICZA MOC ŚLINY I ŻÓŁCI

Oprócz wymienionych surowców stosowano jeszcze ślinę, szczególnie psią, która miała leczyć rany. Źródło tego prze-konania wydaje się dość oczywiste, ponieważ rzeczywiście potwierdzono, że znajdują się w niej substancje o działa-niu odkażającym. Wykazano też, że niestety nie jest ona skuteczna w odniesieniu do ludzi, ale wcześniej faktycznie wszystko na to wskazywało, stąd wniosek o jej leczniczych właściwościach. Inną substancją, wykorzystywaną w zatru-ciach, była żółć… czarnego szczeniaka. Bociania żółć z kolei leczyła ból oczu. Choć teraz wydaje nam się to niepraw-dopodobne, to leczenie wszelakich chorób w przeszłości dalekie było od sterylnych warunków, jakie zachowujemy współcześnie. Większość sposobów leczenia znanych z me-dycyny ludowej jest efektem jedynie niewiedzy i powstałych teorii i wierzeń, mających tłumaczyć niezrozumiałe zjawi-ska. Niemniej niektóre dawne kuracje okazały się skuteczne i są wykorzystywane do dziś, choć w mocno zmodyfikowa-nej formie.

Chorobę postrzegano jako zło, zjawisko, które zostało sprowadzone na człowieka przez „nieczyste moce”.

TWÓJ FARMACEUTA

8080

NUMER 26

WARTO OBEJRZEĆ

D aniel to młody chłopak na bakier z prawem; poznaje- my go jako wychowanka po-

prawczaka. Patrząc na jego fizjono-mię, zachowanie i życiorys trudno domyślić się, że największym marzeniem młodzieńca jest zostanie księdzem. Niestety, kryminalna przeszłość blokuje mu oficjalny dostęp do tego stanowiska – do seminarium nie zostanie przyjęta osoba z wyrokiem. Jednak niezbada-ne są koleje losu i gdy w prowincjonalnym kościele, pod wpływem impulsu Daniel przywdziewa koloratkę, niespo-dziewany ciąg wydarzeń czyni z niego zastępcę niedo-magającego, schorowanego proboszcza. W roli tej idzie mu nadzwyczaj dobrze – nie zna może zawiłych doktryn filozoficznych, ma za to charyzmę, autentyczność i szcze-re zainteresowanie sprawami parafian. A ci, straumaty-zowani i podzieleni po tragicznym wypadku drogowym, potrzebują bardziej empatii niż dogmatów.

Odtwórca głównej roli, Bartosz Bielenia, tworzy postać z krwi i kości. Człowieka, który w rynsztoku odnalazł Chrys- tusa, jednak pozostał również młodym mężczyzną, który nie stroni od alkoholu, narkotyków i erotyzmu. Potrafi zatracić się bez reszty zarówno w imprezowaniu, jak i w celebracji misterium. To pierwsza tak głośna rola Bieleni, jest już jed-nak znany od kilku lat jako aktor teatralny, pracujący u boku Klaty, Warlikowskiego i paru innych cenionych reżyserów. Jego niebanalna androgyniczna uroda, styl, połączenie twardości i miękkości tworzą elektryzującą mieszankę, która niepokoi i fascynuje jednocześnie. W „Bożym Ciele” idealnie odnajduje się w roli uduchowionego zakapiora.

Ważną rolę w filmie odgrywa też społeczność – wynisz-czona resentymentami, nabrzmiała konfliktem między żałobnikami, a żoną człowieka, który spowodował trage-dię. Komasa przygląda się tej wspólnocie z pewną czu-łością, empatią i głębokim humanistycznym szacunkiem. Nie tworzy spektakularnych wydarzeń, szybkich zwrotów akcji, pozwala bohaterom zmagać się z cierpieniem i bez-sensem we własnym tempie. Fabuła jest intensywna, lecz nie przegadana. Nie ma zbędnych wątków ani postaci – to zasługa twórcy scenariusza, Mateusza Pacewicza. Siłę wyrazu tworzą też zbliżenia; kamera zbliża się do bohate-rów niemal na wyciągnięcie ręki. Całości dopełnia muzyka braci Galperine’ów, twórców ścieżki dźwiękowej także do „Niemiłości” Zwiagincewa.

„Boże ciało” ma w sobie wszystko, co powinno zawierać dobre kino. Jest pytanie o sens życia i wykuwanie, wbrew przeciwnościom losu, własnej drogi. Jest typowy dla Komasy (twórcy „Sali samobójców” i „Miasta 44”) motyw przetrąco-nej młodości. Jest pytanie o aktualność i istotność w dzi-siejszym świecie wspólnot wyznaniowych i rozważania o tym, jak powinny one wyglądać, oraz co oferować swoim członkom. Mamy przeciwstawienie świeżości i prawdy, sko-stniałym zasadom i rytuałom. Jest to także żywa, wibrująca opowieść, inspirowana zresztą autentyczną historią 18-let-niego Patryka z Mazowsza. „Boże Ciało” to film zdecydo-wanie wart obejrzenia, niezależnie od światopoglądu.

TECHNIK FARMACEUTYCZNY KATARZYNA PRZEPIÓRKA

BOŻE CIAŁO REŻ. JAN KOMASA

Niełatwo nakręcić film o tematyce kościelnej. Grozi to z jednej strony po-padnięciem w banał, patosem rodem z żywotów świętych, a z drugiej zachły-śnięciem się atmo- sferą sensacji i skan-dalu. Jan Komasa wywiązał się z zada-nia znakomicie, kręcąc po prostu film… o człowieku.

ŹRÓ

DŁO

: MAT

ERIA

ŁY P

RASO

WE

Przygotowanie: Ważne jest, by przed nakłuciem palce były ciepłe, czyste i suche. Wynika to z faktu, że w zimnych rę-kach przepływ krwi jest słaby, przez co próbka krwi może być zbyt mała. Aby poprawić krążenie krwi, należy przemyć ręce ciepłą wodą i delikatnie je ma-sować od wnętrza dłoni do czubka palca. Można też delikatnie pocierać ręką o rękę lub trzymać ręce swobodnie opuszczone przez minutę.

Jeśli palce są wilgotne lub jeśli znajdują się na nich pozostałości cukru, to uzyskiwane wyniki mogą być niemiarodajne.

Miejsce nakłucia:Najlepszym miejscem do pobierania krwi jest bok opuszki palca na wysokości paznokcia. Nie należy pobierać próbek krwi z czubka palca, ponieważ ten obszar przejmuje większość obciążeń przy wykony-waniu codziennych czynności. Ponadto możliwe jest uzyskiwanie krwi z każdego palca.

Należy starać się regularnie zmieniać wykorzystywa-ny palec, aby dać skórze czas na regenerację.

Głębokość nakłucia:Im większa głębokość nakłucia tym więcej jest po-drażnianych naczyń krwionośnych i zakończeń ner-wowych. Należy zmniejszyć głębokość nakłucia i sprawdzić, czy jest ona wystarczająca. Dodatkowo podczas nakłucia należy zdecydowanie docisnąć na-kłuwacz do skóry. To pomaga w lepszym wniknięciu lancetu w skórę. W zależności od grubości skóry, będącej indywidualną cechą każdej osoby, należy różnicować głębokość nakłucia tak, aby uzyskiwać odpowiedniej wielkości próbkę krwi przy jak naj-mniejszym odczuciu bólu.

Zmiana lancetu:Należy starać się używać lancetu tylko raz, ponieważ wykazano, że ostrze szybko się tępi przy wielokrot-nym wykorzystywaniu, co w konsekwencji powoduje większy ból.

I pamiętaj. Raz wyjętego bębenka z nakłuwacza 

nie da się powtórnie użyć.

Obejrzyj film jak poprawnie zrobić badanie na:

www.accu-chek.pl/nakluwacze/fastclix

Jak uniknąć bólu przy nakłuwaniu – 4 proste wskazówki:

REK

LAM

A

roche_60+.indd 1 2019-05-16 11:03:21

35A-DERMA AVÈNE AURIGA BEAUTY FORMULAS

BIODERMA CETAPHIL CERKO CURAPROX DUCRAY ELANCYL EMOTOPIC EQUILIBRA JOWAE

KLORANE LA ROCHE POSAY LIERAC PHARMACERIS PHYTO R.O.C.S. SEYSSO

SVR URIAGE

*

CO TYDZIENRABATY NA INNE MARKI

W DROGERII MEDICOVER

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

4 okładka spady.pdf 1 21.08.2019 15:54:03