[DAGKLAPPER UIT KNOKKE

Da boek 1914 van Garde Casiniir

We 5~aan~dan.het~dagbOek 1914v~i Casimir De Bruecker open.

Het wag het laar toen de eerstewereldoorlog Uttbrak en Kunkkezijn eerste bezetiing sedert de onafhankelijkheid moest verduren.Zo was 1914 de Inzet ‘itan een harde periode, dle volgde op de eersteontplooiing van de badplaats.1Cnokke telde niet meer dan 3.500inwoners, Louis De Kierck wasburgemeester en had Victor Lamorai en Pier Vermeire als schepenen, terwijl in de gemeenteraadnog Jacob Loeys, Baeyens, CamilleDemey, Désiré Ryckaert, Jules VanHoutte en Louis Tavernier zetel-den. Casimir De Bruecker wasveld~,achter, de .garde. die dag-indag-uit het dorp in handen moesthouden. Voor” hem werd het pasbont toen de Duitsers kwamen.

Op zondag 4 jan. werd LeopoldDevos plotseling ongesteld toen hijbij Ed. Mergaert aan het kaartenwas. Men was ten zeerste bekommerd om de penningmeester vande kerkfabrlek. Terecht, want hijoverleed op dinsdag 13 jan. ‘s Anderendaags ging de veldwachterde zegels leggen bij Leopold De-vos. Op de volgende zaterdag gingde begrafenis door van de 73-jarigeweduwnaar van Maria Traen. Opde vooravond werd een anderoverlijden genoteerd, ni. van Philomena Savels, weduwe van Charles De Vulder. Zij was lid dervrouwengilde en hij haar begrafenis op maandag 19 jan. 1914 konmen op haar doodsantje lezen:• Elkeen harer kinderen vermaande zij krachtehik en vol wljsheld,en met de tederheld der vrouwverenigde zij ene mannelijkekrachtdadlgheid..

Zo had de garde ook zijn taakte vervuilen bij overlijdens. Maakbi) noteerde veel meer dat tot he~dagelijkse leven in het dorp be~hoorde.

Op 4 jan. gaf Van Raefelghemeen voordracht over groententeelt.Op de 5e kwam Ed. Van Dammezijn vader bezoeken die ziek gevallen was. De volgende dag waser ~s avonds een maaltijd voor deleden der • liggende pers » en opdonderdag . vergadering der VeloClub ten 8 uren en half voor eenbelangrijke mededeeling.. Ca.senwas reeds met de tram van 7u10naar Brugge geweest. Op de liegaf M. Van Raefelghern weer eenvoordracht, ditmaal over fruitteelt.De volgende zondag waren er

tonneelspelen bij F1. Romboutmet Bal.. Op dinsdag 20 ging te 8u. een r.~is door voor de St-Sebastiaansgilde, meteen een broodbedeling. terwijl ‘s avonds een maaltijd opgediend werd voor de schutters en de vrouwen eii achterafkon ook gedanst worden.

Er was steeds werk op de plank,daarbij het schepenkollege dat teonderhandelen had met Dc Bever• voor bankier geldkwesties». Opde 21e: •~komst van Mijnheer Roger, chef griffier, voor de pensioenkas.. De plans voor de ver-

4. ¶~

nieuwlng van de Dorpskalsijdewerden van het ministerie ontvangen. Enkele dagen later trok degarde naar Brugge om het lasten-boek voor de kalsijde te latendrukken bij mej. De Cuyper.

Het moet een harde vrieswintergeweest zijn, want velen trokkennaar Sluis • voor het zien schaverdijnen op de vaart.. Op de 22etrok men met de tram naar Westkapelle, te voet naar Hoeke en.vandaar langs de vaart naar Sluis.Op de 25e ging het derde ljsfeestdoor op de Damse vaart. Het werdeen mooie zondag.

Het overlijden van Leojold De-vos kreeg nog een nasleep, wantde • tresorier der kerkfabrlek.had een geldkoffer die goed opslot was. Op de 22e werd eenspoedbrlef gestuurd naar Robbrechts • vragende het openen vande brandkas». En op de 26e gingle 2u45 de opening door van deverzegelde koffer. Wat er allemaalin stak staat niet in het dagboekvan de garde. Zo zou jan. 1914 teneinde lopen, met nog de maandelijkse vergadering • in het lokaalmet lichtbeeldvertoning.. Op de27e kreeg het schepenkoflege eenaangetekend schrijven vanwegeVan Bunnen betreffende de PlacePubliaue— (huidig Van Bunnen.

Casimir De Bruecker was in 1887gendarm te Helst en kwam dikwijls bij Louis Vermelre te Knokke~Daar leerde dochter Maria hemkennen en In 1896 huwde ze haargendarm. Casen werd als a garde.benoemd en bleef vanaf het begin,van• deze eeuw zijn dienst uitoefenen onder de burgemeesters Dhoo.re en D Klerck. Na de eerste wereldoorlog Is hij op 63-jarige leeftijd met pensioen gegaan. Sedert1912 woonde hij op de Llppenslaanen de winkel dle zijn vrouw eropenhield heette • Bij de garde..Uiteraard, Casen en vrouw Mariahadden vijf kinderen: Margriet,Oktaaf, Kim, Esther en Germain.Deze laatste Is dan Jlrnmy geworden en wal de voorloper van alleverzamelaars van herinneringenaa~~,.het oude Knokke. Garde Casimir overleed In 1947, zijn weduweop 95-jarige leeftijd bi 1967.

LINKS: Casimir De Bruecker ils jonge endarm In 1887. RECHTS:Garde Casimir die In het begin van de eeuw té Knokke voor het

gezag instond. -____________

80

plein) en er werd niet op ingegaan. Op de 28e trouwde Marie DeBacker, dochter van Eugenie. Opdonderdag 29 was er vergaderingvan de fanfare bij Rotsaert. Erkwam een eerste brief vanwegeLippens voor een overeenkomsttot het aanleggen van riolen.

Februari zette op zondag In meteen vergadering te 11 u. van deoud-soldaten; te 3 u. een voordracht der onderlinge bijstand. Anderzijds hield Van Raefelhem zijnvoordracht over « groenselteelt ».het schepenkollege kwam op de 3ebijeen om de riolering te bespreken. Op de 5e ging de garde bij defanfare 26,20 fr. betalen aan dechef voor versterking van degroep bij gelegenheid der begrafenis van Leopold Devos. Op de 7ewerd met de postmeester een overeeûkomst getroffen om Raoul Lam-bert als brievenbesteller op te nemen, waarvoor een brief zou geschreven worden naar de direkteur.

Het was Uitkerke-kermis en ookdaarheen werd met de tram gereisd op 9 febr. De volgende dagwerd de afgevaardigde van de minister va~z Openbare Werken ontvangen, ‘wat d’Ö& ‘een gemeenteraads~ittlng gevolgd werd. Met defamilie Mengé werd een overeenkomst getroffen’ betreffende grondvoor het rechttrekken van destraat vanaf het gemeentehuis totde .Westkapelse Kalsijde. Tweevergaderingen werden nogbijgewoond, van de St-Joseph Gilde en voor de muziekinstrumenten., Ondertussen oyerleed op 11febr. Louis Devos, de molenaarvan Moeder Siska en ook haarlaatste echtgenoot. De begrafenistweede klasse ging door op zaterdag 14. Op de 17e besloot het schepenkollege dan toch naar de PlacePublique om te zien en de nodigemetingen zouden uitgevoerd worden om er een kalsijde aan te leggen. Het waren ondertussen slech

te regendagen over het dorp. Ditwerd geen hinder voor de inzetvan karnaval op zondag 22 febr.,met politie-uur te 1 u., wat tot 2 u.verlengd werd op de volgendedinsdag. Bij Joly scheen men daarop niet veel te letten, • in tegenwoordigheid van vier raadsheren., en de kommissaris had veelmoeite om het reglement te doennaleven. Mevr. Van de Putte vande pasteibakker was op de 23eoverleden en de begrafenis gingop vrijdag 27 door. Er waren 28dagen in febr. en op de laatstekwamen de aanbiedingen toe voorde Dorpskalsijde.

Het~ leggen van de weg moet welenige beroering vei~wekt hebben,want de garde noteerde ‘dat dewerken voor de Dorpastraat op 3maart toegekend werden, gepaardaan • rumoer In de gemeenteraad,betooging.. Twee dagen laterleidde zulks tot • proces tegenJules Van Houtte voor opstand bijhet bedienen van mijn ambt inopen gemeenteraad.. Of de karnavalperiode zulks meebracht? Erwas ook tegenkanting tegen hetpolitie-uur. Het liep dan • In demond. dat een karnava]stoet zouingericht worden. Op 10 maart besloot de gemeenteraad de karnavaldagen te verplaatsen en de polltiereglementen te wijzigen,

Het was echt maartweder, meteen sprlngvloed op de 13e, gevolgddoor een regendag en nog slechtweder op zondag 15. PastoorOpdedrlnck hield die dag een sermeen in de kerk. Dit kon de gardeer niet van afhouden naar Bruggete gaan • voor de wilde beesten tezien.. Het slecht weder hield nogvele dagen aan en In de volgendedagen kwam het proces van JulesVan Houtte voor de onderzoeksrechter. Er waren vrediger dagenmet een serenade aan de pastooren een feest in het klooster. VanRaefelghem bleef op zondag zijnvoordrachten houden op het stadhuis om de groetenteelt te bevorderen. In de Doz-psstraat kwam detraminspektie om er de sporen te

verleggen. En op 29 maart was hetschoon weder bij gelegenheid vande le komsnunle.

Het geval van de geidkoffer vanLeopold Devos was ondertussennog niet in orde en de garde moester blijven over waken. Er werdvastgesteld dat Jan De Groote Inhet buis gekomen was. Toen enderzljds op 31 maart de gemeenteraad samenkwam, heeft Jules VanHoutte een • discours afgelezentegen. den burgemeeester.,

Toen april 1914 zijn intrededeed, werden bloemen gezaaid engeranlums geplant in het park vanhet stadhuis.

De rij viUa’s en het Hotel du Phare bij het centrum van de dijk v66r de 1. Wereldoorlog.Al deze gebouwen zijn ondertussen reeds verdwenen. ___________

Garde-Casimir zal wel met vermoed hebben dat zijn a~enda, mo-~dcl E. Guyot~ • memento journa-,her • van 1914 regelrecht naar d~le wereldoorlog leidde. Er is eenonderbreking geweest in zijn aantekeningen, na een laatste zomer.iMaar als hier de bezetter van dagtot dag Iets op te eisen had, zouveldwachter De Bruecker zijn;langwerpig boek wel opnieuw bovenhalen. Hij had een weinig benijdenswaardige taak gektegen.

Casimir De Bruecker is steedseen tuchtvol ambtenaar geweest.Geboren op 21 maart 1867 te Aalstals zoon van Jean-Baptiste eû vanAnastasie De Saedeleer. voelde hij~n de loop der jaren dat orde hou-’den in de zaken zijn roeping was.Op 16 sept. 1889 meldde hij zichvrijwillig aan bij de .gendarmerlenationale • om 6 jaar en 15 dagenlang gendarm te voet te blijven.Toen hij het volgend jaar nr. 88uittrok, meest hij tussenin nog militaire dienst doen. Hij werd in1892 onderscheiden met de burgerlijke medaille 2e klasse om eenpaard dat op hol was, tot staan ge-bracht te hebben. Op 1 okt 1900kreeg hij zijn definitief verlof uithet Belgisch Leger. Op het certifikaat lezen we dat hij gehuwd wassinds 1896 met Maria Vermeire teKnokke. Soldaat Casimir DeBruec~cer, in het stamboek nr.48601; kreeg de vermelding • bonne conduite.. In de badplaats zouhij voortaan garde • zijn.

*5’,

‘Ii

“S ‘~

,‘ .$‘,,

ç.~. ,$~

~ ~~ ~

%, ~

~

\4

~,

81

vooravond was oflaerpastoOr Cortyberecht geworden. Met de koetswerd in groep naar Damme gereden om aanwezig te zijn op de 28everjaring van de onderlinge bijstand. Te Brugge ging op de 4e deH. Bloedprocessie uit en een grotegroep, met precies « 135 menschefi., zakte in de namiddag naarKnokke af. ‘s Anderendaags moestde garde naar Brugge voor een militieraadsvergadering. te 15 u. inde Halletoren.

De zaak met raadslid Jules VanHoutte was nog niet uit de voeten.Op de 6e werd een citatie ontvangen om op 3 juni voor derechtbank te verschijnen. Twee dagen lang heeft de garde dan geenwoord geschreven, nagedacht, enis op de zaterdag naar Brugge gegaan om een advokaat te raadplegen. Met nieuwe moed werd opzondag de wapenschouwing vanhet brandweerkorps gehouden. DeKnokse en Westkapelse kinderenwaren op de lie in de kerk voorde Vorming. Op de 15e overleedonderpastoor Van Neste in het hospitaal te Brugge en zijn begrafenisging op de volgende maandag doorte Roeselare, terwijl op de dinsdagte Knokke een • nadienst • plaatsvond.

Het was wel degelijk met apote’kar Vansnick dat Marie Deckerstrouwde, want op maandag .18werd hen door de fanfare een serenade gebracht toen ze terugkwamen • van speelreis.. De gardedacht al weer aan het zomerseizoen, want hij was ook direkteur

van de badendienst. Qp de 20e gafhij de drukker een vermaning omop tijd klaar te zijn met de • bad-coupons.. Met Berten D’Hondtwerd overeengekomen de vuilnis-dienst voor de volgende drie jarente verzekeren, voor de geheelesom van 3.200 fr. • Op O.L.H.Hemelvaart kwam de nieuwe onderpastoor Verstraete. Toen op 23mei met brandweerkommandantBaervoets gesproken werd overhet materiaal van het korps, bleekde garde in zijn dagboek uitgepraat in het zicht van het seizoen.

Op dinsdag 26 ging een geheimezitting van de gemeenteraad doortot het benoemen van politieagenten en van bedienden voor de badendienst. Casimir De Brueckerwas • bestuurder • der baden, metJos. Mestdagh als ontvanger, V.Lamoral, geneesheer, Ch. VanHullebusch opziener, A. Osaer, A.Van Landschoot, C. Van Land-schoot, Fr. Viaene en M.Dryepondt redders, terwijl in hetZoute Fr. Raes, L. Amys, L. Viaeneen A. Joris voor de veiligheid in-stonden, waar H. De Leyn ontvanger was.

Slechts In juli schreef de gardenog iets in zijn dagboek, iii. op de20e voor een overeenkomst metJanlet voor een tentoonstellingvan schilderijen op het stadhuis.Op de 21e trok een wandelkoncertlangs de Lippenslaan naar de dijk,het Zoute en terug. Op 25 julikwam kermisavond, met de laatstezomerkermis van de • Belle Epoqua • te Knokke.

1 ~

Een eindje voorbij het eerste postgebouw- In het dorp stond het“Hotd de Is PostW met de winkel van Casimir 0 Bruedcet.

In zijn dagboek van 1914 werdde her;Ie tijdens de karnavaldagenniet overgeslagen. We kunnen nognoteren dat het bal op zondag 1maart In het • Hotél du Phare • tot1 u. in de nacht mocht doorgaan.Tegen de man van de wet, dle ophet poLitieuur de ontruiming vande zaal gebood, verzetten zich enkele aanwezige gemeenteraadsleden, die de feestvierders aanspoorden te blijven. Hierop werden zowat 70 personen in overtredinggenomen. Op 3 maart was er dangemeenteraad en kreeg men hetvervolg van de hIstorie. Tegen hetoptreden in de • Phare. werd verzet aangetekend, met de vraag hetpolitleuur te herzien. Dit zou gebeuren in de zitting van 10 maart

Het werd april en met Pasen eennieuw uitzicht op het vreemdelingenverkeer. De maand zette inmet slecht weder, maar op de lieschreef de garde over . groelzaamweder op Paasch avond.. In devoorgaande dagen was hij metkorrespondentie bezig geweest:een brief van de goeverneur voorhet bestrijden van muil- en pootplaaç en razernij der honden; eenschrijven uit Duitsland van eenpersoon dle vroeg zijn kind te ontgraven dat in 1913 in de duinenverongelukt was, en het stoffelijkoverschot te repatriëren.

Zo kwam Knokke tot deHoogdag van Paasschen • op 12

april 1914, met een echt zomer-weder en veel vreemde bezoekers.Op Paasmaandag trok Casimirnaar Blankenberge om er de stoette bezichtigen midden • overvloedig veel volk.. Hij was terug voorhet schepenkollege van dinsdag alshet tot eeh regeling kwam omnaar het ministerie te gaan vooreen bespreking over de riolering.En op de donderdag 165 was hijaan de tram van 7u46 waar burgemeester De Clerck, schepen Vermeire~.sekretariS Dubois en de h.Raymona Lippens klaarstonden omnaar Brussel te reizen. Ondertussen werd nog een brief ontvangenvanwege de hondenciub van Oostende. met de vraag een honden-koers te mogen inrichten.

Het werd weer koud tegen hetvolgend weekeind. Tijdens eenvoordracht van Van Raefelghemop het stadhuis ging het over bloemen, en b~oemenzaad werd verloot onder de aanwezigen. Dan isde veldwachter er op de maandagmet zijn fiets op uitgetrokken.weg te 7ul5 naar Winkel-St-Elooi.waar hij te 16 u. aankwam ‘sAnderendaags was hij te Marke enreed door naar Zwevezele. waarhij logeerde in het Hof vanCommercie. De woensdag kwamhij met zijn • veflo • te 13 u. teKnokke terug. Op woensdag 24ging de begrafenis door van JanVan Houtte. Op 28 april trouwdede dochter van Henri Meysman:op de 29e was het Marie Deckersdie met de apoteker In het huwelijk trad (zonder de naam van debruidegom te vermelden, maarvoor zover we weten was enkel R.Vansnick apoteker alhier).

Mol 1914 zette koud in, maaro~k met een gerekemandeerdenbrief • van Van Bunnen. die t’roegeen badinrichting te mogen uitbaten. De Duitsers waren gekomenvoor cle ontgraving van hun kind,wat dan gebeurde op de 4e . Op de

.&., 1-

1 ~.

• .• ~-L. ~-

t,

S, •

De halt, van de stoomtram voor de le wereldoorlog nabfl de“CygnW’ op de hoek van Lippenslaan. Dorpstraat •n Smedestraal.

82

Begin aug. 1914 viel het Duitseleger ons land binnen. Op 20 aug.viel Brussel en het kwam tot deSlag voor Bergen en de slag voorde Ardennen. Tot half okt.. zouAntwerpen standhouden, waaropde Belgische troepen tot achter deIJzer terugtrekken. De Duitsersbereikten Knokke op 18 okt. 1914,voorafgegaan door een stroomvluchtelingen, die ook het neutraleNederland binnentrokken. Ditvoorbeeld werd door veteKnokkenaars gevolgd, have engoed mee, maar de meestenkwamen ten slotte naar huis terugtoen de Duitsers Knokke eerderterzijde lieten om hun opmars tevervolgen in de hoop op een vlug-tge eindzege. Het was zonder dewaard gerekend, want vier bange~jaren van bezetting lagen voor de~boeg.

‘0-”-

Op woensdag 211 okt heeft Castmir De Bruecker zijn dagboekweer uit de lade genomen endaarin genoteerd: . Knocke moestt100 flessen wijn leveren door dehntel~, die atraf verwonderd warenen zeiden : ;s den burgemeesters~cnuId ‘ . Mcii wist al dadelijk datde Duitse bezetter in cle buurt wasen ook grote dorst had, maar danwnder de ~Wein vom Ehein. meegehraehl a~ hebben. De opeisingen,.oiidon Ii’ garde in de volgende:naa~ic1en te-nl wat kopbrekenii kos—

fl~jv 1914 : Veel kanongesciultuit ie r~cIiiin~ . cjc.stende. t4e~.-~r,Lllaiil ging n.~.ir Sluis de gaZettc’flhalen. Heist kwam eetwarefl vragen te lCnokke., Danneels ging deDuitse kommandnrtt zeggen datSmits soldaat was en iedere dac

naar Sluis ging~. ‘sAnderendaagswas Heist terug om eetwaren teeisen voor de soldaten, • waarvoorieder miskontent was... Danneelsmoest zich voor de kommandantverantwoorden en burgemeesteren politie werden er bij geroepen,In zover dat Danrieels uiteindelijk15 dagen •bak. kreeg! Op de 3ewerden op alle wegen naar Nederland Duitse wachtposten gezet. Deoorlogstijd was goed en wel ingezet.

Toen op 3 nov. 1914 Duitse militairen alle wegen naar de Hollandse grens afzetten, was het gedaanmet een ritje naar Sluis of Retranchement om wat voedsel te vinden. Het werd al evenzeer onmogelijk gemaakt om naar het neutrale buurland te vluchten. De bezetter deed langzaam maar zekerzijn aanwezigheid voelen. Hoe hetvan dag tot dag verliep noteerdegarde Casimir De Bruecker In zijnagenda.

4 nov. 1914: Na de middagwerden aan de grens vierBelgische soldaten gevat en alsspionnen voorgeleid. Ik was getuige toen ze op het stadhuis een verklaring moesten geven van hunaanwezigheid. Ze werden tenslotte naar Zeebrugge overgebracht. De vrouw van een vanhen, Ch. Dossche, vroeg om dekommandant te mogen spreken.Toen zulks geweigerd werd,

viel zij van haar zelven •. enDuitse soldaten moesten haar verzorgen. ‘s Anderendaags werdentwee vliegmachines waargenomen,een up de grens met Holland eneen ,indc-e in dc richting ~‘ailOostende.

6 nov.: Een hoge kommandant,die ten andere zeer brutaal.was. kv.’am de garde opzoeken om-

dat iemand naar Holland geredenwas en er van verdacht werd opzijn beurt een spion te zijn. Deburgemeester en de politie werdener voor verantwoordelijk gesteld.Amys kon het geweest zijn en hijmoest zijn handtekening zetten.Op dezelfde vrijdagavond werd te20u30 een zware slag gehoord alsde donder en • waarvan al mijnvensters daverden • In de richtingvan Oostende werd de volgencfedag een vliegtuig gezien dat eenEngels kon zijn.

Op 7 nov. waren twee Duitse wagens op rondtoer om in alle beenhouwerijen, bakkerijen en anderewinkels, zelfs bij de partikulieren,de voorraad levensmiddelen te noteren. Ook in de duinen werd opzondag 8 een oogje in ‘t zeilgehouden en talrijke wildstroperswerden door de soldaten voorgeleid en naar het stadhuis gebracht voor een verhoor, waarnaze naar Zeebrugge moesten. Onderhen Joseph Stockx, die naar zijnmoeder melk halen was. Casimirkwam tussenbeide en het kosttehem heel wat moeite om de bravejongen los te krijgen, met een geschreven attest dat hij geen soldaat was.

Maandag 9 nov.: Te 4 u. In denamiddag kwam een hoge officierzeggen dat voor ‘s anderendaags 8u. al de paarden van Knokke vôôrhet stadhuis moesten gebracht

worden. De politie die cle eigenaars moest verwittigen mochtechter geen gebruik maken vaneen rijwiel. Dit werd aan het verstand gebracht van de Duitsers,die dan toch toelating gaven eenfiets te bezigen, maar dan iedervergezeld van twee soldaten. Depaarden stonden de volgende morgen voor het stadhuis en 29 werden afgenomen in ruil voor eenbon met de volle waarde van .hetdier. Ze werden twee per tweeverbonden weggevoerd.

De bevoorrading werd aangepakt met een schrijven naar Brugge voor kolen en eetwaren. Hetwerd vlug een ingewikkeldekuestie waarbij boos niet kondenaanvaard worden. Geld zoumoeten gehaald worden naar der~ationale Bank te Brussel. maar

dele were doorlog

4

4 S’.J~

~ :~ ~a~t;~:;4

2. :~.. ~ .L ~‘

~ .*. ‘.~ - t,. -•‘-:,_~~ ~

Bij het ultiareken van de oorlog had Knokke nog het uitzicht van een dorp van weleer.In de rIchting van de Lispanne met de batterij Wilhelm II kwam er ter hoogte van de

molen een poort om de wacht op te trekken.

83

verder dan Zeebrugge geraakte degarde niet. Er kon 250 fr. Ingezameld worden bij partikulierenom eetwaren te kopen, maar hier.~‘oor diende verder gereisd naarGent en Terneuzen. Pieter Jacobsen vader Baervoets werden aangesteld om de tocht te ondernemen,maar op 12 nov. zag Casimir bel.den reeds terug. Ze hadde~i geenvervoermiddel gevonden, zodat besloten werd dat De Groote hiervoor zou zorgen twee dagen later.Op dle zaterdag 14 vertrokken ze,met hun paspoort, te 5 u. op dewagen en het zou 19u30 wordpnvooraleer ze terug waren. • Ikmeende dat zij aangehouden waren., maar het slecht weder metsneeuw en hagel had hen eerderopgehouden. Zij hadden 2 zakkenbloem, 50 kg. koffie, 10 kg. suiker,300 kg. zout, • sayette en anderebenodigdheden. mee, om op hetstadhuis te koop te stellen vooreenieder.

Ondertussen werden te Zeebrugge, waar de Hauptkommandaturgevestigd was, de vertegenwoordigers van 5 gemeenten samengeroepen. Daar luidde het dat iederzelf zijn bevoorrading te Terneuzen diende op te halen. Wie zulksniet deed, moest niet meer op hulprekenen voor de burgers. • De soldaten hebben eten genoeg en alszij er tekort hebben, zullen zijhet halen waar het is: die hetgeweer draagt is baas! En we gingen uiteen..

Zondag 15 nov.: Er waren veleinschrijvingen om kolen te bekomen, ook voor een nieuwe tochtvoor eetwaren. Maar alles liepvlug in ‘t honderd. In de morgenvan de 16e was het zeer kalm.doch toen ‘s namiddags de kolenarriveerden, was er ook een automobiel uit Brugge die stopte bij degarde. Van de Duitsers kon hijvernemen dat 100 man en 15 paarden volgden en dienden ondergebracht en gestald. • De soldatenhadden dorst. Binnen de 2 dagenen half dienden 50.000 flessen wijn,15.000 sigaren en 50 kg. tabakgeleverd te worden op het stadhuis, zoniet diende voor een sigaartekort 25 cent en per fles wijn 5 fr.betaald te worden.. Een half uurlater was de officier al terug ombinnen het uur 5.000 sigaren tekrijgen. De politie liep met eensoldaat de winke1s af en 700konden bijeengezameld worden.Het zou ten slotte meerdere dagenduren vooraleer een en ander konbezorgd worden, maar heel veelwas het niet.

De nieuwe kommandant moest~en bus hebben voor te slaan enze geheel voor hem houden., ofwaarbij we veronderstellen dat deDuitsers konijnen noesten vangen.Hij zei ook dat hem een dier diende geleverd opdat hij • vleesch aanzijn eigen • zou hebben. Er werdbesloten te kopen bij P. Vermeire.Twee dieren werden op de 18e,iangevoerd, één onmiddellijk geslacht, het andere ‘s anderendaags.

Baervoets èn Jacobs werdenvoor alle bevoorrading aangestelden op vrijdag 20 waren 16 wagensklaar om, begeleid door de soldaten, naar Zeebrugge te vertrekkenen kolen af te halen. Bij de terugkeer werden ze onmiddellijk verkocht tegen 3,70 fr. per 100 kg. Dezaterdag werden er meer gehaalden de arm~n kregen 500 kg., betaald met geld dat rondgehaaldwerd.

De garde moest de barbiers laten weten dat aan de Duitsers voorhet scheren of haarkappen nietmeer mocht gevraagd worden dan

15-30.. Op zondag 22 was alleskalm, hetzij dat in de namiddageen automobiel tegen een postbusreed en deze verbrijzelde.

Maandag 23 nov. 1914: CasimirDebruecker geraakte zwaar verkouden. Te 15 u. werd veel kanongebulder gehoord en ookzware slagen. . Wij geloofden dathet uit zee kwam, wat waar was..De Duitsers maakten alles klaarom te vertrekken, met man enpaarden. Tegen de avond viel hetgeschut stil en de Duitsers gingenterug de stallingen binnen. Erwerd gezegd dat de fabriek vanZeebrugge beschoten was en ookopslagplaatsen van de Duitsers.

De dinsdag bleef de garde ziekthuis, maar te 10u30 kwam menhem zeggen dat hij binnen eenkwartier op het stadhuis moestzijn. Hij kon zich echter niet moerbeweg.’n. Zo kwamen ze dan zelfbij hem met twee officieren en eenonderofficier, de sekretaris en depolitie. De wapens van de politiedienden nu ook ingeleverd te worden. Er moest bovendien een lijstnpgcateld van alle’ Knokkenaars,net ‘.‘ermnclding van hun fortuin

In de namiddag van woensdagdaagde een officier op om alleautomobielen die nog te Knokke~v9ren op te eisen Hij zei zeker te

zijn van veer. De kommissarisdeed de ronde en vond er nog zes,waarvan vijf onbruikbaar bleken.Een lijst werd opgemaakt en terbeschikking gesteld van de bezetter. De donderdag moesten zeeen zwijn en twee schapen hebben, ook haver voor de paarden,terwijl er aan herinnerd werd dater nog steeds diende wijn geleverdte worden. • De kommandant deedmij de rekening van Baeyens betalen, waarvoor hij mij hard aansprak, doch alles kon gearrangeerdworden door L. Van Steene.. Erdienden voortaan iedere week 100flessen wijn en 30 flessen rum inde Germania geleverd t~ wordenvoor de soldaten.

Zaterdag 28 nov. De gardewerd op de middag geroepen omtwee mannen van Hoyst . in hetprison te steken voor tien dagenwater en brood .. Ze hadden gepoogd over de grens te vluchten.s Avonds werd ook nog een soldaat in de gevangenis gestopt. Dezondag was meer wijn vandoen.Op maandag 30 vroegen ze haveren verder nog een hele lijst anderezaken : 360 flessen bier, 40 mnatrassen. 40 dekens tegen de middag.‘s namiddags nog meer. 2 matrassen, 16 dekens, kussen en laken~;.tepels en vorken voor het kasteelvan Parmentier.

In deze maand nov. van 1914had Knokke reeds goed begrepenwie de bezetter was.

-.~ __:L~’$ i~FL~ .‘ ~~

b 1 .»..

BOVEN : tijdens de le oorlog hing boven de villa’s van het Zouteeen observatieballon. ONDER: bij de Lispanne werd de indrukwekkende batterij Wilhelm II gebouwd om de hoek bij de Schelde-

monding te bestrijken. -

84

Op 4insdag 1 dec. 1914 moestgarde Casimir De Bruecker vaststrlle.n dat hij meer en meer (1e be~roorrader ‘werd van de Duitse bezetter. Als die iets nodig had,kreeg d• man van ‘t dorp het bevel het te leveren. In die eersteoor~ogsmaanden was er nog geengrote nood, maar mettertijd zouKnokke langzaam maar zekerleeggehaald worden. Ook de jongebosjes moesten eraan geloven. Zosn~ivelden 200 • sparrepersen. omde belefoonverbinding naar de Vrede aan te leggen. Daarheen kwamen nog 40 matrassen, 38 dekens.De posten kregen verder voor 13u. Ven voer van 62 broden, haveren ga~enten. De volgende dag kwamen ~ 150 dekens bij, 10 plattijnen en 100 kaarsen. Alles werdstipt bezorgd.

Dit kon de garde zelf niet buitenschot zetten. • Des avonds kwamenze de ilei.ttel van mijn bureau vragen.. Wat dacht de bezetter dannog meer te vinden? • Alles goed

rgaan. schreef Casen op donderdag iii zijn agenda. Hij konmet Lesy In het kantoor van hetschepen.kollege plaatsnemen.

Drie dagen lang werd al maardoor kanongebulder gehoord, zowel overdag als ‘s nachts. We waren op vrijdag 4 dec. s MorgensalleS goed. Tegen de avond vroegen gij 100 vijzen om In de paardijzerS te draaien als het gladwas.. Daarbij moest nog boter, peper, b!oern, eieren naar het kasteelvan Parmentier. Op zaterd~g werden • kaverkolen • geëist, maar

anders alles wel vergaan.. Evenrustig op zondag. Baervoets en Jacobs trokken naar Brugge en zehadden het zeer moeilijk In stadte geraken.

Het werd ~ulde1ijk dat de Duitsers minder op bevoorrading langsde legerdiensten om rekenden danwel door geregelde opeisingen bijde ~irgerbevolking. Hoelang zulkswel l:on aanslepen? De garde deedwat hij kon om de militairen tesussar,. Op maandag 7 dec. droeghij 3 1~mmpen naar het kasteel, invervanging vsn andøre die stukwar’fi. In de Vrede was er melkn’~di~. maar in de Germania warenhet 3U fl~-».sen ‘V~ in dh’ dic’riden he.zor~d • en alle weke

Het was de eerste •...orlogswinter.Op de dinsdag werd i-~ar Zeebrugge gereden om ko?en te halen,maar de vaart mocht men nietover en er diende onverrichterzake teruggekeerd te worden. • Anders niets bijzonders .... Toch wel:op het Verweeplein speelde eenfanfare. Casen moest er hij staanluisteren. ‘s Anderendaags • kreegik een cadeau van de kommandantBielinck, een portret dat ik metvriendschap aanveerdde, en hembeloofde er zorg voor te dragen.!De garde werd blijkbaar wat ge-sust. Meteen mocht men kolen halen, maar dan langs Westkapelle,Dudzele en Lissewege rond naarZeebrugge. Er werd dadelijk Ingespannen.

Als het dan wel wat rustigerverliep in het dorp, kwam de miserie ~p donderdag 10 dec. uit Brug-ge. Te 11 u. was er een Duitse autodie Stilhield aan ‘t stadhuis. De officier die uitstapte bulderde alseen ware PruLs, die hij was. Dat er~350 flessen wijn nodig waren~zçniet diende 5 fr. per ontbrekendG fles betaald, of anders zou iemand naar Duitsland gevangenmeegenomen worden. • We kondener niet op ingaan, want we hadden9eh wijn noch geld.. De Duitser~reerde dat er in het Hotel Ja~ nog 3.000 flessen wijn staken.

~s anderendaags belde de tele4oon uit Brugge om te vragen of‘4e wijn klaar stond. Er was echter~iet één fles. Dan maar het geld~eéisL Hen wierd geantwoord datwij nog in geen drie weken zelfsmaar 5.000 fr. zouden te zamenkrijgen.. Het moest wel z,ijn.datde wijnhistorie hiermede • erledigt • was, want in de nota’skwam ze verder niet meer te berde.

Misschien dat de oorlog zelf welde aandacht vroeg, want gedurende drie dagen werden vliegtuigenwaargenomen over Zeebrugge. Opde zaterdag werden kolen ver-

kocht en voor de rest had men ophet kasteel van Parmentier nogeen en ander nodig. Daar was danwellicht, het hoofdkwartier ingericht, voor de hoek bij de grensmet Holland, een buurt~ dle voortaan in het oog gehoüden werddoor de verder bij de Vrede gelegerde posten. De officieren maak-plaats der Germania, Als de gardeeen momentje tijd had kon hijnaar het portret van de kommandant kijken en in zijn eigen sakkeren, met de hoop dat de oorloggauw achter de rug zou zijn. Dleoorlog was echter nog maar eenviertal maanden oud.

Op zondag 13 dec. 1914 weer-klonk het kanongeschut uit derichting van Zeebrugge en teKnokke werden twee vliegtuigenopgemerkt. De volgende dag kregen de mensen dle bij de IJzer-brug tegen Zeebrugge woonden,het bevel dat ze tegen de volgendevrijdag hun huizen moesten ontruimd hebben. Daar zouden loop-grachten aangelegd worden en kanonnen geplaatst. De havenmuurwas een strategische plaats çliedoor de Engelsen in het oog gehouden werd, terwijl de Duitserswellicht plannen smeedden voor verdere uitbouw. Over een duikboot-basis was er nog niets gezegd.

• Er wierd ons gevraagd I~oeveelbloem en meel nodig was te Knocke. voor de menschen om tweemaanden te leven.. Het waswoensdag 16. Aan mijnheer Serweytens werd gezegd dat hij teBrugge de vergadering van de provinciale raad op zaterdag moestbijwonen, om een beslissing tetreffen over de oorlogstaks.

Dinsdag 17: na de middag stopteaan het stadhuis een auto met‘grote officieren.. Ze vroegen depapieren van de Burgerwacht vande jaren 1900 tot 1913. Ze lietenuitpiakken dat de mannen van deze jaren zich op woensdag 23 dec.op het stadhuis dienden aan te

OORIOGSWiNTER

4

Het kwam zover dat ook de Knokse vrouwen opge4lst werden om er met de grote schopop uit te trekken. De humor verloor er echter zijn rechten niet bij.

85

melden. Slecht nieuws. Beter voorde • armen., die 5.600 kg. kolenbedeeld kregen. Op vrijdag kwamde komznandant vragen of jaarlijks de waterlopen schoongemaaktwerden en hoe zulks gebeurde. Ermoest dodelijk werk van gemaaktworden, aan kleine en grote, klaarbinnen de 14 dagen.

Er werd veel gesproken over dewerken die aangevangen werdenaan de IJzerbrug, waar loopgrachten en kanonnen kwamen. Eigenlijk werd meest gevreesd dat deDuitsers de mannen zouden opeisen om er te gaan graven. Op zondag 20 dec. was er te 9 u. grootalarm. Tot grote verbazing werdgezien dat alles opgeladen werden men aanstalten scheen te maken om onverwijid weg te trekken. Er werden vliegtuigen waargenomen. Maar na de middag wasalles weer rustig. Men trok toeneerder naar het bos om kerstbomen te halen.

Zo lag de eerste Kerstdag In hetverschiet. De Duitsers waren wel-besloten hun Weihnachten te vieren. Er werd weer heel wat opgeëist. .Nu moest de garde op zoeknaar eieren, tot hIj de boeren,maar hij kon er slechts 17 in dekod krijgen. Op~dlnsdag 22 waren.300 flessen wijz~ vandoen, 50 eieren, boter, kohserven en trutfels.Het werd nUtteloos geacht nognaar de warels uit te zien. Alleswerd schaarser. Op de posten diende 4.000 kg. kolen besteld. In deVrede werd een schaapslam vantwee maand aangeslagen om ophet kerstmaal gebraden te worden.

Op de vooravond van het feestder mensen van goede wil • dien

de verder geleverd voor het feestdat de bezetter. voor zichzelf optouw zette. Ondertussen werd delijst opgemaakt van de personenvan de Burgerwacht • en zij waren er bijkans al..

• ‘s Morgens moest Ik de bakkers aflopen om koekebrood tevinden, bij de beenhouwers vooreen kalfsbout. Die niet te krijgenwas en in de plaats nam ik danmaar ,een zwijnebout. Om 1 u. zeg-den ze mij dat de pastoor de sleutel van de kerk moest geven om te4 u. hun dienst uit te voeren. Hetgeen zij niet verkregen. Na aflesuitgezcht te hebben, is het gearrangeerd om het In de patronaglete laten doorgean..

Zo verliep Kerstdag 1914.• Te 13u30 zijn 200 nieuwe solda

ten toegekomen om te blijven.Voor slaping hebben zij enige hotels genomen en zich ingesteld. Te19 u. kwamen er nog 400 te voeten anderen met drie trams. In denacht te 2u30 hoorde men 14 wagens aankomen die met benodigdheden geladen waren. Op vrijdagmorgen moesten zij 150 kg. vlees,hooi en strooi, haver en 200 brodenhebben. ‘s avonds ook 25 matrassen. Dat alles wierd hen seffensbesteld

Men kan zich voorstellen wathet in de volgende dagen zou worden. Op zaterdag 26 dec. werd heteen .geloop voor kolenbiood, patatten en haver • Na de middagzakten uit. Heist nog 86 soldatenaf. ditmaal inOt , vp,~ mnitraille:i—zcn. i..ven wdgens geladen. een

keukentuig, zadelpeerden.. Erkwamen al dadelijk moeilijkhedentoen bleek dat er bij de bakkersniet genoeg meel was om brood tebakken. « En toch gearrangeerd.,noteerde garde Casimir.

Zijn naar het stadhuis gekomen om kolen, patatten, brood,hooi en strooi..

~ Was op 27 dec. 1914. ‘t Staatgenoteerd in het dagboek van veldwachter Casimir De Bruecker.We komen hij het slot van het. eerste oorlogajaar te Knokke, maardan niet zonder de miserie mee temaken van een nieuwjaar dat allesbehalve . gelukkig • kon geheton worden.

Te 16 u. moest de garde al tveernaar ‘t stadhuis • waar de nieuwemarinekapitein op mij wachtte omkennis te maken. Hij vroeg mijeen villa te gaan bekijken om ereen bureau in te richten, van menbols te Voorrien. ook ~l stoven voor2 officieren en 6 soldaten. Al destok kersdraad die te vinden ~m~’.st ‘s anderendaags te ti ii. aant~i ~tadhuis ~..ehrarht worden. En

ak staken t kn om ::Ile grens—af t rst t~n. Ze moesten

• .. een ;~t: no ‘ ,?bl..en. N iernan d~. ).flt Jan de dijk verder open

blijven. De bureau van Matouswerd aan stukken gekapt.. En devolgende dag: Geen stekkers-draad te vinden.! Twee wagensen vier paarden dienden bezorgdte worden oni de Beau Site • naarde grenzen te voeren., ook haver.brood en kleinigheden.

De bewoners aan de dijk moesten onmiddellijk verhuizen, zmnede deze in het Zoute die een uitkijk op zee hadden. Was het bureau van Malou goed voor brand-hout, dan zouden ook enkele badkarren dezelfde weg volgen, • andere moesten tea hunne diensteblijven .. s Avonds kwamen deL)uitsers nog 8 dekens vragen voorgevangenen in de Gernianin.

Met 12 wagens werd voor steenkoel naar Zeebrugge gereden en~ kon enkel teruggekeerd worden~‘oer Zelzate-brug. De begeleidtrshonden te Brugge nieuwe pasorerten te halen, want ook de be.etter zat zonder kolen.

Op 29 dec. kwam de opeisingoor 18 fietsen, een naaimachine,

‘ dkens en h ii ii ek SOrt werden• tO .1 ieren to ‘~sl g otenomen.

.,. •~man•..ii~ 11!ooig oord teamk(-t Id rolt kornrnan—

1 ‘r•~~~~i ~ •. .--

t-

i

t-

BOVEN: de Duitsers poseren met de Russlsche krijgsgevangenen,in de “Couronne” ondergebracht, en dle aan de Batterij zoudenwerken. ONDER: met de pinhelm op staat de Duitse wacht bij d.grens, waar In 1915 de elektrische draad gespannen werd. Aan d.overzijde een Hollandse soldaat en ook een badkabine van Knokk.

di. ie tijdens de vlj,cht van sept. 1914 achterbleef.

86

dant voor Knoki~e. Na de middagarriveerde een tram met soldate.nel’i automatische wapens om dezeaan de dijk te plaatsen. . Op denAvenue zag men niets anders danverhuizingen, wagens met matras,.en en menagiegoed..

En als ‘s anderendaags BaerVflet5 en Jacobs sterk met hunnieuw paspoort naar l3rugge trokken met de wagens, mochten devcerders aan Zelzate-brug nietdooi omdat zij geen bewijs hadden. Zo zouden ze vervolgens nietnaar Zeebrugge kunnen om kolente halen. Steeds meer werd opgeëist, maar enkel gegeven als debons door kom mandant Bieling ondertekend waren. Uit de richtingvan Zeebrugge werd kanongehulder gehoord, • waarschijnlijk vanenkele villa’s die opgeblazen ‘verdets.. Na de middag reden tweeti arna met elk twee heestenwagens • de gemeente binnen. Uit derichting van Westkapelle werd eentroep van wel 50 ossen en koeienopgedreven en opgeladen om danmet de tram te vertrekken in derichting van Oostende.

Zo kwam de laatste dag van1914. donderdag 31 dec. Er arrive»rden andermaal twee elektrisch” trams om dieren weg te voeren. Dit bracht • gewoel en onrust • mee onder de bevolking.

In de kerk moest een katoliekemis • gelezen worden, en een ander In de • Engelsche Tempel..Een muziekkapel zakte in de namiddag af om de missen op te luisteren. Uiteindelijk was er op oude,iaarsavond nog een soldaat die eengevangene binnen leidde bij degarde.

Nieu~aar., schreef CasimirDe Bruecker dan nog in zijn oudeagenda, want hij zal weilicht geennieuw boek meer gevonden heb-

ben om het vervolg van de histori’~ te noteren.

1 januari 1915: • Reeds vroegveel auto’s en geweld .... De stafwas uit Oostende gekomen en vierauto’s stonden midden velenieuwsgierigen op het pleintjevoor de school. Na de middag zagmen nog een wagen en vier kanonnen. Een plakbrief werd uitgehangen met de vermelding dat devreemdelingen naar hun stadmochten terugkeren. Een specialetram zou ingetegd worden. • Datwerd veel beknibbeld, daar er gezegd werd dat allen verplicht werden, — hetgeen niet waar was.. ‘sAvonds kwamen meer wagens bijom naast de kanonnen geplaatst teworden.

De volgende dag werden de kanonnen naar de zeedijk gebracht.Nieuwe troepen arriveerden nogen i.nkwartiering was nodig: • ermoesten 75 sargiën gegeven worden, ook werden de sleutels gevraagd van 3 villa’s om deze tebetrekken..

3 jan. en steeds meer te leveren.Het hotel van Landsoght diende inorde gebracht om 150 soldaten telogeren. Dit bracht heel wat werkmee, daar er geen rnatrassen meerlerplaatse waren. Landsoght bezorgde er 32 terug terwijl de overige door andere hotels geleverdwerden.

Op 4 jan. • kreeg ik’s morgenseen brief tot het leveren van 200hoornbeesten, 70 zwijnen, 50 duizend kilo’s tarwe en rogge. 500duizend kilo’s patatten, 40 bonenen erwten, 50 haver, 20 hooi, 100strooi, in zes ~veken naar Westkapelle, de beesten seffens.. Na demiddag werden nog 20 matrassen,20 kussens en 40 dekens geleverd.

Er werd medegedeeld dat ‘s anderendaags de trein zou klaarstaan om de vreemdelingen te vervoeren. Er zou vertrokken wordenmet de tram van 7 u. uit Knokke,‘terwijl de trein te 9 u. uit Hejstwegreed. Iedereen diende zich opvoorhand in te schrijven. Maarover het vervolg hiervan heeft dcgarde niets meer genoteerd. Weldat de villa Siegfried • geheelmoest gegarnierd worden voor hetslapen en eten van officieren..

Er werd dan op 5 jan. onthoudendat bijna alle villa’s aan zee ~ewoond w aren. Tn het Hazegraswerd beslag gelegd op 6 paarden.• En er werd ook veel gevraagdvoor het eten van paarden en mensen. een schrijfmachine en gas-vuur..

Op 6 jan. is • een officier gekomen om te zeggen d~t de politiemoest rondgaan om de koeibeesteniop te tekenen, dat hierop een vee-arts zou rondgaan, dat de goedestieren mochten blijven en dekoeien als er niet te veel waren..

~,

vi•t

-‘t

~ ~

De begrafenis .~an een Duitse maririler l’ Knokk~ Er .vordt opgestapt langs de Lippens.laan Ier hoogte waar nu hel gebouw ~iai’ Ebes slaat op de plaal~ der grote villa. Merkook hoe op de gebouwen franstalige opschriften door de bezetter overschilderd werden.

ieuwjaar 1915

St.

.4

87

En ze moesten ook bijkans al dekoelen hebben dle gehaald waren.. Bij zoveel miserle werd erwel een koncert gegeven dooi’ demuziekkapeL

Dan zakte op 7 Jan. een .Dultscbmafi In borgerskieren. af • op debureau om te vragen of het werk-volk zou willen werken (aardewerk) en dat zij alle dagen gingenbetaald. worden aan de hunne gewone prijs..

Te 14 u. • was er een auto In hetstadhuis om te zeggen dat zij met!5~) paarden moesten stallingenhebben, zoniet dat ze in de hotelsmoesten staan.. Hierop werdenalle beséhikbare garages aangeduid en met de kominandant werdafgesproken voor de rest van depaarden in Westkapelte te gaankijken, in afwachting dat te Knokke meer plaats zou gevonden worden. Dezelfde avond • als het pekdon~cer was., trok een troep al zingend weg, 116 velomannen • mee.Ondertussen werd ook de schoolbezet. -

Op 8 Jan. konstateerde de gardedat het moeilijk werd nog stro enhooi te kunnen leveren. Lijstendienden opgemaakt van beschikbare dekens, lakens, handdoeken enspreien. . Er moest terrepapiergevonden worden, hetgeen er nietmeer en was, en ze moesten holium in de plaats hebben.. Dezehinoleum werd dan gehaald bijLarnbrecht en Caftneyer.

Op de Place Public werd Lesydoor een kommandant beledigdomdat hij aan ~Pieter Vermelre gezegd had dat hij ziek was en thuiszou blijven. Hij kreeg drie stokslagen op zijn schouder, • zeer licht..

Meysman kwam op 9 jan. met600 kg stro en 200 kg hooi naar hetstadhuis en het laatste moest hijnaar het Grand Hotel voeren.. Ats

ik naar buis Kwam lnerj(te iI~ datvolk in de villa la Liberté woonde.. Na onderzoek bleek dat er 8Duitse soldaten waren en dat zeop de koop toe nog allen een matras vandoen hadden om in het salon te leggen.

10 Jan. 11115: • Vele opeisingen,kleine, en ook een wagen enschrijfmachine. In de achternoenop ,.oek achter een garagie voorautomobielen. ~n er werd gezegddat Casemier morgen met een inspokteur en andere officieren al dekoeibees-ten van de gemeente moestgaan overnemen

Het waren de laatste woordendie in het dagboek geschreven werden. Meteen het einde van het verhaal der garde. het dagelijkse gebeuren dat volledig heeft doen aanvoelen wat een bezetting wel kanzijn. Het werd in feite een plundering van alle bezit der inwoners.En de oorlog was nog maar ampereen viertal maanden over de gemeente gekomen.

Meer over de Duitse bezetting teKnokke kan men lezen in het boekvan Lucien Dendooven •De NieuwE-la~:egras-Polcier~ (vanaf blz. 168),terwijl in ar. 6 van het tijdschriftvan .~ Cnoc is ier. (hlz. 26) E.H.J. Van den Heuvel komnient.aargeeft bij de affiches die tijdens deeerste oorlog alhier uitgehangenwerden. Zo kon men op 20 jan.1915 op de muren lezen: • Alle persoon die valsche of echte inlichtingen en nicuwatijdingen verschaftover de werkingen van het Duitsche let,er aan rio grens, of ze verspreidt in het land, zal gestraftworden volgens de militaire wetten. Bovendien stelt de gemeentealwaar de feiten zich zouden voordoen. zich bloot aan de grootstestraffen .. Misschien dat Casimir.De Bruecker het dan ook wijselijkgevonden heeft niets meer op te tekenen, Het is wel merkwaardig dat7ijfl dagboek de tijd overleeftheeft, maar het is-.’.ijn zoon vet-zametaar Jimmy die daarvoor gezorgd heeft.

~n cta~’z~.Aan de grens kwam een

elektrische draad in 1915.Het grensgebied bleef steeds zijn

belang behouden voor ontvluchtingspogingen naar Nederland. Al-fons Maertens was daarbij ‘n specialist. Maar het toezicht werdsteeds scherper en het was een hele kunsttoer voorbij de wachtposten te geraken. Om in de verbodenzone te werk,~ moesten de landarbeiders een bewijs voorleggen.Toch zouden er door geraken, metbehulp van een dubbele ladder erover, met een ton zonder bodemtussendoor, of nog met een plooi-raam tussen de draad geopend. DeDuitsers schoten op, alles watmaar verdacht leek. Op 13 juli 1915werd aldus Leander Waeghe dodelijk getroffen. Om berichten overte sturen waren boog en pijl langzeer nuttig, maar ook die diendendan ingeleverd te worden.

In de volgende oorlogsjaren namde ellende steeds meer toe, vooralals gevolg van de slechte bevoorrading. Het - komiteit • kwam inwerking maar ook die zou de hougersnoo~ van- 1917 , niet kunnenvermijden. Wol moest ingeleverdworden, pan rdcn werden opgeëisthij cle boeren. Ondertussen werdde Wilhelm Ir-batterij bij de Lispanne gebouwd, vooral met het inzetten van Russische krijgsgevangenen, die in de • Couronne • on

dergebracht werden. En de batterijschoot op die fameuze St-Joris-nacht van 22 op 23 april 1918, toencle Engelsen op Zeebrugge afzakten.

it~cds v.’as hut laatste oor]ogsja;I1’ingezet. maar wie kort hc’t weten...Op t okt, 1918 werden alle weerbare mannen verplicht zich op hetgemeentehuis aan te bieden. Het

was een zeer talrijke groep die tussen gewapende soldaten moest ~‘crtrekken, gewillig omdat gevreesdwerd voor weerwraak op dc familie.

De bevrijding van Knokko kwamop 18 okt. 1918. De geallieerdenwaren daar, de eigen Belgische soldaten kwamen terug.

_____________ André D’hont

Garde Casimir De Bruecker (1867-1947). Na de zware taak tijdens dele oorlog ging hij op 63-jarig.

leeftijd met rust.

ii.

.~ .f. -~-~-. ~ -. .~

-•

~‘ :~ ~

~. :~ ~ :S t,,. - ~. ‘~;

LeandV Waeghc trok bij herhaling door de « draad ~. maarop 23 juli 1915 werd hij door de Duitsers verrast en mcedogenloos neergeschoten. I(ier poseren dc Duitsers bij hun slachtoffer aan de Flazegras

di

88